Ескерту. Заңға өзгеріс енгізу көзделген - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша сөздер өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі N 338 Заңымен .
БIРIНШI ТАРАУ
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағы қазiргi шекарасында тұтас, оған қол сұғылмайды және бөлiнбейдi.
Осы Заң Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын қорғаудың құқылық негiздерiн белгiлейдi және баянды етедi.
Ескерту. Кiрiспеге өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 Заңымен.
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
Қазақстан Республикасының шекарасы дегенiмiз Қазақстан аумағының шегiн - құрлығын, суын, жер қойнауын және әуе кеңістiгi айқындайтын сызық және осы сызық бойынша тiгiнен өтетiн жазықтық.
Мемлекеттiк шекара Қазақстан Республикасының Парламентi бекiткен Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен белгіленеді және өзгертіледі.
Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 , 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
2-бап. Қазақстан Республикасының шекара саясаты
Қазақстан Республикасы аумақтық тұтастықтың және Мемлекеттiк шекараға қол сұғылмайтындығының халықаралық принциптерiн негiзге ала отырып:
Мемлекеттiк шекараны Қазақстан Республикасы егемендi құқықтарының бүкiл билiгiне ие болатын аумақтық (құрғақ, су, жер қойнауы, әуе кеңiстiгiнiң) заң жүзiнде баянды етiлген кеңiстiгi шегiн анықтайтын сызық ретiнде қарастырады;
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасын белгiлеген және оның өтуiн өзгерткен, Қазақстан Республикасының шекарадағы шектес мемлекеттермен құқылық қатынастар орнатқан және қолдап отырған, Қазақстан шекаралық аудандарындағы (су айдындарындағы) және Қазақстан аумағынан өтетiн халықаралық жолдардағы құқық қатынастарын реттеген кезде Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгi мен халықаралық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету мақсаттарын, шектес мемлекеттермен өзара тиiмдi жан-жақты ынтымақтастық мүдделерiн, шекара мәселелерiн бейбiт, күш қолданбай шешу принциптерiн басшылыққа алады.
Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
3-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
туралы Қазақстан Республикасы заңдары
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы туралы Қазақстан Республикасы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, Мемлекеттiк шекараны белгiлеу мен оның өтуiн өзгерту және оның көрсетiлу тәртiбiн, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын белгiлеу ретiн және ұстау тәртiбiн, шекара тәртiбi мен Мемлекеттiк шекара арқылы өткiзу пункттерiндегi тәртiптi белгiлейдi, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету саласындағы қатынастарды реттейдi. Ол заңдар осы Заңнан және Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк шекарасы мәселелерi жөнiндегi Қазақстан Республикасының соған сәйкес шығарылатын басқа да нормативтiк құқықтық актiлерiнен құрылады.
Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
Ескерту. 3-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі N 338 Заңымен.
4-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын
күзету және қорғау
1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ететін мемлекеттік жүйенің құрамдас бөлігі ретінде қорғау мемлекеттік органдардың өз өкілеттіктері шегінде саяси, әскери, жедел-іздестіру, дипломатиялық, кедендік, экономикалық, экологиялық және өзге де шараларды қабылдау жөніндегі келісілген іс-қимылынан тұрады.
2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғаудың құрамдас бөлігі ретінде күзету ұлттық мүддені іске асыруға кедергі келтіретін немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасында оларға қауіп төндіретін жағдайларды, процестер мен факторларды ашу және олардың алдын алу жөніндегі тұрақты сипаттағы құқықтық, ұйымдық, әскери, жедел-іздестіру, кедендік, техникалық, ақпараттық шараларды жүзеге асырудан тұрады.
3. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өз өкілеттіктері шегінде мемлекеттік органдарға жүктеледі.
Қазақстан Республикасының құрлықтағы, теңіздегі, өзендердегі (бұлақтардағы) және өзге де су қоймаларындағы, сондай-ақ континенттік қайраңындағы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын күзету Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының режимі туралы халықаралық шарттарды және шекара мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасының заңнамасын барлық жеке және заңды тұлғалардың, соның ішінде шетелдік тұлғалардың сақтауын шекара кеңістігінде бақылау жолымен жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметіне жүктеледі.
Әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын күзету және қорғау Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әуе қорғанысы күштеріне жүктеледі.
4. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын күзетуге және қорғауға Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда немесе Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өз құқықтары шеңберінде азаматтар мен мемлекеттік емес ұйымдар қатыса алады.
Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
4-1-бап. Қазақстан Республикасының шекара кеңістігі және
оны бақылау
1. Қазақстан Республикасының шекара кеңістігі - Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекара сызығы және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекара сызығынан шекаралық аймақтың немесе шекаралық белдеудің сыртқы шегіне дейінгі жер белдеуі, ал ол белгіленбесе - әкімшілік-аумақтық бірліктің сыртқы шегіне дейінгі жер өңірі, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңізі), ішкі сулары, континенттік қайраңы және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінің аумағы.
2. Шекара кеңістігіндегі бақылау Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзу белгілері мен шекара кеңістігіндегі белгіленген ережелерді бұзушыларды анықтау жөніндегі мемлекеттік шаралар жүйесін білдіреді.
3. Шекара кеңістігіндегі бақылауды Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі және Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерімен уәкілеттік берілген басқа да мемлекеттік органдар жүзеге асырады.
Ескерту. 4-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫН
БЕЛГIЛЕУ, ӨТЕТIН ЖЕРЛЕРIН ӨЗГЕРТУ ЖӘНЕ КӨРСЕТУ
5-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын
белгiлеу және өзгерту
Егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмеген болса, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы:
құрғақта - жер бедерiнiң сипатты нүктелерi мен сызықтары немесе анық көрiнетiн бағдарлар бойынша;
теңiзде - Қазақстан Республикасының аумақтық теңiзiнiң сыртқы шегi бойынша;
өзендерде (бұлақтарда) - олардың орта тұсы бойынша немесе өзiнiң негiзгi аңғарының орта тұсы бойынша; өзге де су қоймаларында - Қазақстан Республикасы мемлекеттiк шекарасының су қоймасының жағасына шығатын тұсын бiрiктiретiн тура сызық бойынша белгiленедi.
Қазақстан Республикасының өзен (бұлақ) өзге де су қоймасы бойынша өтетiн мемлекеттiк шекарасы олардың жағаларының сипаты немесе су деңгейi өзгергенде де, өзен (бұлақ) аңғары белгiлi бiр жаққа ауытқыған жағдайда да өзгертiлмейдi;
су тараптарының су қоймаларында және басқа жасанды су қоймаларында - олар толтырылғанға дейiнгi жерден өтетiн Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасына сәйкес;
темiр жол және автомобиль жолдары көпiрлерiнде өзендердiң (бұлақтардың) шекаралық учаскелерi арқылы өтетiн бөгеттер мен басқа ғимараттарда - Қазақстан Республикасының су бойынша Мемлекеттiк шекарасының өтуiне қарамастан, әлгi ғимараттардың орта тұсы бойынша немесе олардың технологиялық ортасы бойынша белгiленедi.
Қазақстан Республикасының иелiгiндегi аумақтық суларға (теңiзге) Қазақстан Республикасына тиесiлi құрлықта да, аралдарда да судың ең көп қайтатын жиегiнен немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес анықталатын тиiстi географиялық нүктелердi қосатын бастапқы түзу сызықтан есептелетiн енi он екi теңiз милi болатын жағалық теңiз сулары жатады.
Қазақстан Республикасының шектес мемлекеттермен аумақтық сулар (теңiз) шекаралары олармен жасалған халықаралық шарттар арқылы белгiленедi.
Қазақстан Республикасының континенттiк қайраңына Қазақстан Республикасы аумақтық суларының (теңiздiң) сыртқы шегiнен оның орта сызығына дейiнгi Каспий теңiзiнiң бетi және оның түбiнiң қойнауы жатады.
Қазақстан Республикасы континенттiк қайраңының шекаралары халықаралық шарттармен белгiленедi.
Қазақстан Республикасының iшкi суларына мыналар жатады:
Қазақстан Республикасы порттарының гидротехникалық және басқа ғимараттарының теңiз жаққа қарай неғұрлым қашық орналасқан нүктесi арқылы өтетiн сызықпен шектелген порт сулары;
жағалауы Қазақстан Республикасының иелiгiндегi өзендер мен өзге де су қоймаларының сулары;
Каспий теңiзiнiң Қазақстан Республикасына тиесiлi шығанақтарының, бухталарының, құйылыстарының, жайылмаларының сулары, олардың тiзбесiн халықаралық құқық нормаларына және Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейдi.
Қазақстан Республикасының жерге (су бетiнде) қарап Қазақстанның халықаралық шарттары негiзiнде шекараны редемаркациялау ретiнде жүргiзiлген Мемлекеттiк шекарасының өтуiн дәлелдей түсуi туралы құжаттар Қазақстан Республикасы Парламентiнiң бекiтуiне жатады;
Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 , 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
6-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын
көрсету
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын жерiне қарап белгiлеу айқын көрiнетiн шекара белгiлерiмен көрсетiледi.
Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
3. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫНЫҢ
ТӘРТIБI
7-бап. Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк
шекарасының режимі
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының режимі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан өту, қазақстандық және шетелдік әскери емес кемелер мен әскери корабльдердің шекаралық өзендер мен өзге де су қоймаларының қазақстандық бөлігінде жүзу және тұру, олардың Қазақстан Республикасы аумақтық суларына (теңізге), сондай-ақ ішкі суларына кіру және тұру, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын ұстау, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасында әртүрлі жұмыстарды, кәсіпшілік, зерттеу, іздестіру және өзге де қызметті жүргізу тәртібі болып табылады. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының режимі Қазақстан Республикасының заңнамасымен және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттармен айқындалады.
Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
8-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
шекарасын ұстау
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасын ұстау Мемлекеттiк шекараны демаркациялау туралы актiлерге және оның жер бетiнде өтуiн айқындайтын басқа да құжаттарға сәйкес жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында белгiленбеген Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк шекарасын ұстау тәртiбiн Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi белгiлейдi.
9-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
шекарасынан өту
1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы темiр жол, автомобиль, теңiз, әуе қатынасы мен өзге де қатынас Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң, кеден органдарының және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында бақылауды жүзеге асыратын басқа да органдардың бақылау-өткiзу пункттерi құрылады.
3. Әскери емес кемелер мен әскери корабльдер Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өтедi.
4. Әуе кемелерi Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес арнайы бөлiнген ұшып кiретiн (ұшып шығатын) әуе дәлiздерi арқылы ұшып өтедi. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан әуе дәлiздерiнен тыс ұшып өтуге Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жол берiледi.
Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , өзгерту енгізілді - 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
10-бап. Әскери емес әуе (теңiз) кемелерiнiң ұшып шығуы
(кетуi), келiп қонуы (кiруi)
Қазақстандық және шетелдiк әуе кемелерiнiң Қазақстан Республикасынан ұшып шығуы, сондай-ақ Қазақстан Республикасына келiп қонуы Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң бақылау-өткiзу пункттерi және кеден органдары бар әуежайларда (аэродромдарда) жүзеге асырылады. Әуе кемелерiнiң ұшып шығуы мен келiп қонуының өзге тәртiбiне Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жол берiледi.
Шетелдiк әскери емес кемелер Қазақстан Республикасының мұндай кемелердiң келуi үшiн ашық рейдiлерi мен порттарына келiп кiре алады. Шетелдiк әскери емес кемелердiң кiруiне ашық рейдiлер мен порттардың тiзбесi, ондай порттарға кiру және оларда болу тәртiбi - жүк және жолаушы операцияларын жүргiзу, кемелердiң жағалаумен хабарласу, кеме экипажы мүшелерi болып табылмайтын адамдардың бару тәртiбi, шетелдiк әскери емес кемелердiң Қазақстан Республикасының iшкi сулары мен порттарына, шекаралық өзендер мен өзге де су қоймалары суларының қазақстандық бөлiгiне кiруiне және осы суларда болуына байланысты басқа да ережелер Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.
Шетелдiк әскери емес кемелер мен әскери корабльдер Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен iшкi суларында жүзген және болған кезiнде радио байланысы, навигациялық, порт, кеден экологиялық, санитарлық ережелердi және өзге де ережелердi сақтауға мiндеттi. Шетелдiк әскери емес кемелер мен әскери корабльдер Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзiне), iшкi суларына кiруге мәжбүр болған ретте немесе бұл суларда жүзу мен болу ережелерiн сақтамауға мәжбүр болған ретте бұл жөнiнде Қазақстан Республикасының ең таяудағы портының әкiмшiлiгiне дереу хабарлауға мiндеттi.
Шетелдiк ұшу аппараттарының, әскери емес кемелер мен әскери корабльдердiң Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен iшкi суларындағы кез келген кәсiпшiлiк, зерттеу және iздестiру қызметiне тыйым салынады, бұған Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен немесе Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негiзiнде жүзеге асырылатын қызмет реттерi кiрмейдi.
Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен iшкi суларында Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдарының шешiмiмен қазақстандық және шетелдiк әскери емес кемелер мен әскери корабльдердiң жүзуiне және болуына уақытша тыйым салынатын аудандар белгiленуi мүмкiн.
Мұндай аудандарды белгiлеу туралы белгiленген тәртiппен хабарланады.
Мыналарға тыйым салынады:
шекара арқылы өткiзу пункттерi жоқ Қазақстан Республикасы порттарына шетелдiк кемелер мен шетелде жүзетiн қазақстандық кемелердiң кiруiне, шетелдiк және қазақстандық әуе кемелерiнiң Қазақстан әуежайларына (аэродромдарына) қонуына;
Қазақстан Республикасының Үкiметi халықаралық қатынас үшiн ашпаған мұндай порттардан (әуежайлардан, аэродромдардан), шетелге бару үшiн қазақстандық теңiз, өзен және әуе кемелерiнiң (корабльдерiнiң) шығуына (ұшып кетуiне); көлiк құралдарының тоқтауына, өткiзу пункттерiнен тыс жерде адамдарды түсiруге, заттар мен хайуандарды түсiруге;
жүзетiн құралдарды суға түсiруге, көлiк құралдары бар ұшу аппараттарын аспанға көтеруге және оларды көлiк құралдарына қабылдауға, құралдардың су асты жағдайында болуына, олардың Қазақстан жағалауына жақындап келуiне, шекара арқылы шекарадан өткiзу пункттерiне бет алған кезде, және керi қайтқан жағдайда теңiз (өзен) кәсiпшiлiгiн жүргiзуге;
Қазақстан Республикасының заңдарымен және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен тыйым салынған басқа да iс-қимылды жүзеге асыруға.
Бұл ережелерде дүлей кесапаттар, апаттар мен авариялар кезiнде кемелердi, корабльдердi мұз арасынан өткiзу кезiнде, сондай-ақ қауiп төнген немесе апатқа ұшыраған адамдарға, кемелерге, ұшу аппараттарына жәрдем көрсеткен кезде амалсыздан шекарадан өткен реттер кiрмейдi.
Қазақстандық және шетелдiк әуе (теңiз) кемелерi көзделмеген жерлерге амалсыз қонған (кiрген) кезде шекаралық бақылауды - Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк органдары, ал кедендiк бақылауды кеден органдары әуежайлардың (аэродромдардың), теңiз және өзен порттарының әкiмшiлiгiмен бiрлесiп, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң ең жақын шекаралық бақылау бөлiмдерi (бөлiмшелерi) мен Қазақстан Республикасының басқа да мемлекеттiк органдарына хабарлай отырып, Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырады.
Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 Заңымен.
Ескерту. 10-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі N 338 Заңымен.
11-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
шекарасынан өтетiн кездегi бақылау
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан өтетiн кезде адамдар, көлiк құралдары, жүктер мен тауарлар шекара, кеден және Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген басқа да бақылау түрлерiнен өткiзiлуге тиiс.
Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі N 338 Заңымен.
11-1-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
шекарасы арқылы өткізу пункттеріндегі
шекаралық бақылау
Шекаралық бақылау:
Қазақстан Республикасының азаматтарына, шетелдіктерге және азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасына кіруге (шығуға) құқық берудің заңды негіздерін белгілеу мақсатында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өтуге құқық беретін құжаттарды тексеру;
көлік құралдарын, жүктерді және тауарларды қарап тексеру;
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әскери, режимдік, жедел және әкімшілік әрекеттер жасау арқылы жүзеге асырылады.
Ескерту. 11-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
12-бап. Адамдарды, көлiк құралдарын, жүктердi және
тауарларды Қазақстан Республикасының
Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу
1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы адамдарды, көлiк құралдарын, жүктер мен тауарларды өткiзу Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында белгiленген Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өтетін адамдарды өткізуді Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан өтуге құқық беретін құжаттар бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің шекаралық бақылау бөлімдері мен бөлімшелері жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасына келуі кезінде өткізу пунктіне келген және шекара арқылы өтуге негіздемесі жоқ адамдар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізілмейді және Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес өздері келген елге немесе өзі азаматтығын алған елге кері қайтарылады.
Қазақстан Республикасынан кететін адамдар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан өтуге құқық беретін құжаттары болған кезде шекара арқылы өткізілуге тиіс.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пунктіне келген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың:
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан өтуге құқық беретін құжаттары болмаса;
егер бұрын осы адамға қатысты Қазақстан Республикасының аумағынан әкімшілік шығарып жіберу шаралары қолданылса;
осы адамға қатысты Қазақстан Республикасының уәкілетті органдарынан тиісті шектеулер болған жағдайларда, шекарадан өткізуден бас тартылады.
3. Көлiк құралдарын, жүктердi және тауарларды Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзудi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен кеден органдары мен басқа да мемлекеттiк органдар Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiмен бiрлесе отырып жүзеге асырады.
4. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес адамдарды, көлiк құралдарын, жүктердi, тауарларды Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзудiң өзге де тәртiбi белгiленуi мүмкiн.
Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , өзгерту енгізілді - 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
13-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
шекарасында шаруашылық қызметтi жүзеге
асыру тәртiбi
Қазақстан азаматтары, шетелдiктер, азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында шаруашылық, кәсiпшiлiк, зерттеу, iздестiру және өзге де қызметтi, соның iшiнде бiрлескен қызметтi Қазақстан Республикасының заңдары мен Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес жүргiзедi және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында тиiсiнше тәртiп қамтамасыз етiлетiндей етiп жүзеге асырады.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан
Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
14-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
тәртiбiн бұзушылар
Мыналар Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк шекарасы тәртiбiн бұзушылар болып табылады:
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын ұстану, Мемлекеттiк шекарада түрлi жұмыстар, кәсiпшiлiк, зерттеу, iздестiру және өзге қызмет жүргiзу тәртiбiн бұзған адамдар;
шекарада түрлi жұмыстар, кәсiпшiлiк, зерттеу, iздестiру және өзге қызмет жүргiзген кезде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан өту тәртiбiн бұзған, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы белгiленген тәртiпке жатпайтын қарым-қатынас жасаған адамдар;
Қазақстан Республикасының аумақтық суларында (теңiзiнде) және iшкi суларында, шекаралық өзендер мен өзге де су қоймаларының қазақстандық бөлiгiнде жүзудiң және тұрудың тәртiбiн бұзған, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасында түрлi жұмыстар, кәсiпшiлiк, зерттеу, iздестiру және өзге қызмет жүргiзушi қазақстандық және шетелдiк әскери емес кемелер мен әскери корабльдер;
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында аэрофотосуретке түсiрген және өзге қызмет атқарған кезде ұшу ережесi мен тәртiбiн бұзған Қазақстан Республикасының және шектес мемлекеттердiң әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттары.
Ескерту. 14-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
15-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын
бұзушылар
Мыналар Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын бұзушылар болып табылады:
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнен тыс немесе өткiзу пункттерiнде солар арқылы, бiрақ шекарадан өтудiң белгіленген ережелерiн кез келген әдiспен бұзып өткен немесе өтуге тырысқан адамдар;
Қазақстан Республикасынан заңсыз кету мақсатымен шетелдiк және шетелге бара жатқан қазақстандық көлік құралдарына кiрген немесе кiруге тырысқан адамдар;
Қазақстан Республикасының аумақтық суларына (теңiзiне) немесе iшкi суларына, сондай-ақ шекаралық өзендер мен өзге де су қоймалары суларының қазақстандық бөлiгiне ондай суларға кiрудiң белгiленген ережелерiн бұзып кiрген шетелдiк әскери емес кемелер мен әскери корабльдер. Шетелдiк сүңгуiр қайықтар және су астында жүзетiн басқа да көлiк құралдары Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан су астындағы жағдайда өткен ретте немесе Қазақстан Республикасының суларында жүзген және тұрған кезiнде осындай жағдайда болған ретте олар Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын бұзушылар болып табылады;
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан тиiстi рұқсатсыз өткен немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы ұшып өтудiң ережелерiн басқаша бұзған әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттары.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын басқа да кез келген техникалық немесе өзге де құралдармен тиiстi рұқсатсыз немесе белгiленген тәртiптi бұзып өту де оны бұзу болып табылады.
Ескерту. 15-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
16-бап. Қазақстан Республикасының шекарадағы өкiлдерi
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасының жағдайы туралы өзара ақпарат алмасу тәртiбiн сақтауға байланысты мәселелердi шешу үшiн, сондай-ақ шекаралық жанжалдарды реттеу үшiн Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк шекарасының белгiлi бiр учаскелерiне Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң офицерлерi қатарынан белгiленген тәртiп бойынша Қазақстан Республикасының шекарадағы өкiлдерi тағайындалады.
Қазақстан Республикасының шекарадағы өкiлдерi Қазақстан
Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын басшылыққа алады.
Шекарадағы өкiлдер реттемеген мәселелер дипломатиялық арналар бойынша шешiледi.
Ескерту. 16-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
4. ШЕКАРАЛЫҚ ТӘРТIП
17-бап. Шекаралық аймақ және шекаралық өңiр
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында тиiстi тәртiптi қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi шекаралық аймақ және шекаралық өңiр белгiлейдi.
Ескерту. 4, 6, 9, 11, 13 және 17-баптарда сөздер алмастырылды - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 Заңымен.
18-бап. Қазақстан Республикасының шекаралық тәртiбi
және аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк
қайраңының тәртiптерi
Шекаралық аймақ пен шекаралық өңiрде, Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк қайраңында, азаматтардың келу, уақытша болу, тұру, жүрiп-тұру тәртiбiн, жұмыстар жүргiзу, пристаньдарда, айлақтарда, өздiгiнен жүретiн және өздiгiнен жүрмейтiн кемелер мен мұз арқылы жүруге арналған құралдар тоқтай тұратын пункттерде есеп жүргiзу және ұстау, олардың Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен iшкi суларында жүзу және қозғалу тәртiбiн регламенттейтiн шекаралық тәртiп, Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк қайраңының тәртiбiн белгiленедi.
Пристаньдарда, айлақтарда және тоқтайтын пункттерде өздiгiнен жүретiн, өздiгiнен жүрмейтiн кемелер мен құралдарды есепке алу мен ұстаудың, олардың Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен iшкi суларында, шекаралық өзендер мен басқа да су қоймалары суларының қазақстандық бөлiгiнде жүзуi мен қозғалуының осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген тәртiбi Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасына iргелес жатқан тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағына да немесе шекаралық аймақ белгiленбеген Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнің Шекара қызметi күзететiн теңiз жағалауына да қолданылады.
Қазақстан Республикасының аумақтық суларында (теңiзiнде) және континенттiк қайраңында, шекаралық өзендер және өзге де су қоймалары суларының Қазақстанға қарайтын бөлiгiнде кәсiпшiлiк, зерттеу, iздестiру қызметтерi мен өзге де қызметтер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады. P090962
Осы баптың үшiншi бөлiгiнде аталған қызмет Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк қайраңында - Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне хабарлай отырып, ал Қазақстан Республикасының iшкi суларында, шекаралық өзендер мен өзге де су қоймаларының Қазақстанға қарайтын бөлiгiнде олардың рұқсатымен жүзеге асырылады.
Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 , 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
19-бап. Шекаралық аймақ пен шекаралық өңiрге бару
Егер басқа тәртiп белгiленбесе, шекаралық аймақта тұрақты тұрмайтын Қазақстан Республикасы азаматтарының iшкi iстер органдарының рұқсатынсыз бұл аймаққа кiруiне тыйым салынады.
Қазақстан Республикасы шекаралық аудандарының тұрғындары үшiн адамдардың шекаралық аймаққа, шекаралық өзендер мен басқа да су қоймаларының қазақстандық бөлiгiнде орналасқан аралдарға баруы (өтуi) жеке басын куәландыратын құжаттар бойынша жүзеге асырылады.
Қызметтiк iссапарларға, емделу мекемелерiне, демалыс үйлерiне, туристiк базаларға баратын Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдiктер және Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдар шекаралық аймаққа жеке басын куәландыратын құжаттары болған жағдайда iссапар куәлiктерi мен жолдамалары бойынша бара алады. Сондай-ақ әскери қызметшiлердiң қызмет қағаздары, өту куәлiктерi, өту билеттерi баруға құқық беретiн құжаттар болып табылады, Парламент пен мәслихаттар депутаттары және сол аумақ қарауына жататын лауазымды адамдар - Парламент пен мәслихаттар депутатының куәлiктерi немесе қызмет куәлiктерi бойынша өтедi. Шекаралық аймаққа баруға, уақытша болуға, тұруға және жұмыстар жүргiзуге рұқсатты Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнің Шекара қызметi бередi.
Шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар шекаралық аймаққа, егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының iшкi iстер органдары беретiн өткiзу қағаздары бойынша өтедi.
Ескерту. 19-бапқа өзгерiс енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 Заңымен, 2002.07.10. N 338 Заңымен, 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
20-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасына
тікелей жақын жерде шаруашылық, кәсіпшілік,
зерттеу, іздестіру және өзге де қызметті
жүргізу, сондай-ақ бұқаралық қоғамдық-саяси,
мәдени және басқа да іс-шараларды өткізу
Мүдделі адамдар Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметімен Мемлекеттік шекараға жақын жердегі құрлықта, теңізде, шекаралық өзендерде (бұлақтарда), континенттік қайраңда, аумақтық суларда (теңізде) және ішкі суларда және өзге де су қоймаларында:
жерді, ормандарды пайдалануға, тау-кен істерін, геологиялық іздестірулерді жүргізуге байланысты шаруашылық және өзге де жұмыстарды;
су шаруашылығы құрылыстарын салу мен пайдалануға және су пайдаланудың басқа да түрлеріне байланысты жұмыстарды;
аң аулауды, балық аулауды, басқа да кәсіпшілік, зерттеу, іздестіру және өзге де қызметті;
елді мекендерден тыс жерде қоғамдық-саяси, мәдени және өзге де бұқаралық іс-шараларды өткізу орнын, уақытын, қатысушылардың санын келіседі.
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі мұндай жұмыстардың немесе іс-шаралардың өткізілуін хабарлау тәртібін әзірлейді.
Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
21-бап. Карантин өңiрi
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы жұқпалы аурулардың таралуына жол бермеу мақсатында ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнің Шекара қызметi эпидемиологиялық және эпизоотикалық жағдайға байланысты Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк шекарасының бойындағы жер өңiрiнде (карантин өңiрiнде) ұйымдар мен азаматтарға қарасты малды ұстауға және жаюға тыйым салуы мүмкiн. Тiкелей мемлекеттiк шекара маңында тұратын (жұмыс iстейтiн) азаматтардың, сондай-ақ карантин өңiрiнде орналасқан Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнің Шекара қызметi бөлiмшелерiнiң малын (үй хайуанаттарын) ұстау мен бағу бұған кiрмейдi.
Карантин тәртiбiн енгiзе отырып карантин аймағын белгiлеу немесе оның күшiн жою туралы шешiмдердi:
1) екi немесе одан да көп облыстар аумағында - Қазақстан Республикасының Үкiметi;
2) облыс, аудан (облыстық маңызы бар қала) аумағында - облыстың жергiлiктi атқарушы органы қабылдайды.
Карантин белдеуiнiң ветеринарлық тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен айқындалады.
Ескерту. 21-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2009.07.24. N 190-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.
5. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫ
АРҚЫЛЫ ӨТКIЗУ ПУНКТТЕРIНДЕГI ТӘРТIП
22-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
арқылы өткiзу пункттерiндегi тәртiп
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi мен кеден органдарының бақылау өткiзу пункттерiнiң қызметiне жағдайлар жасау және оны қолдап отыру мүддесi үшiн Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерінде, осы пункттерде адамдар мен көлiк құралдарының болуын және жүрiп-тұруын, сондай-ақ адамдарды, көлiк құралдарын, жүктi және тауарларды Мемлекеттiк шекара арқылы өткiзуге байланысты басқа да қызметтi регламенттейтiн тәртiп белгiленедi.
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi өткiзу пункттерiнде бөгде адамдардың өтiп кетуiне жол бермеу және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан заңсыз өтiп кетуiне тыйым салу мақсатында қосымша тәртiп ережелерiн белгiлейдi.
Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
6. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ,СОНДАЙ-АҚ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӨЗГЕ ДЕ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ШЕКАРАСЫ МӘСЕЛЕЛЕРІН
РЕТТЕУ САЛАСЫНДАҒЫ ӨКІЛЕТТІКТЕРІ
Ескерту. Тараудың тақырыбы өзгерді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
23-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауды және күзетуді қамтамасыз етуге бағытталған шараларды әзірлеп, іске асырады;
2) орталық және жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауды және күзетуді қамтамасыз ету саласындағы қызметіне басшылық жасайды;
3) негізгі геодезиялық деректерді көрсете отырып, аумақтық сулардың (теңіздің) сыртқы шегін айқындау үшін географиялық нүктелердің тізбесін бекітеді;
4) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес шекара белгілерінің нысандары мен көлемін, олардың сипаттамасын және орнату тәртібін айқындайды ;
5) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерін, олардың ашылу, жұмыс істеу және жабылу тәртібін бекітеді ;
6) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде режим орнатады, шекаралық, кедендік және басқа да бақылау түрлеріне жағдай жасау жөніндегі шараларды қамтамасыз етеді;
7) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасында шаруашылық, кәсіпшілік, зерттеушілік, іздестіру және өзге де қызметтің барлық түрін жүргізу тәртібін белгілейді ;
8) шекаралық аймақ пен шекаралық белдеуді белгілейді ;
9) шекаралық режимді, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумақтық суларының (теңізінің) және континенттік қайраңының режимін белгілейді;
10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес карантиндік белдеуді белгілеп, карантиндік режимді енгізеді; P092270
11) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауды және күзетуді қамтамасыз ету мәселелері бойынша нормативтік құжаттық актілерді шығарады.
Ескерту. 23-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
24-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк
органдарының өкiлеттiктерi
1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi:
1) мемлекет қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудiң жалпы жүйесiнде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында жеке адамның, қоғам мен мемлекеттiң мүдделерiн қорғауды қамтамасыз етедi;
2) халықаралық қатынас арналарында саяси, әлеуметтiк-экономикалық және қылмыстық жағдайды, сондай-ақ шектес мемлекеттердегi Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгiне қатысты болуы мүмкiн дағдарысты жағдайларды талдап, болжам жасауды жүзеге асырады;
3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын бұзу жөнiндегi қылмыстық iстер бойынша алдын ала тергеу жүргiзедi. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында ұсталған адамдардың құқық бұзуының мән-жайларын анықтауға және тексеруге, оның iшiнде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әкiмшiлiк тәртiппен де қатысады;
4) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету мен қорғауды тiкелей қамтамасыз ететiн Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне оралымды басшылықты жүзеге асырады.
2. Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi:
1) Қазақстан Республикасының азаматтарына, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан өтуге құқық беретiн құжаттарды ресiмдейдi;
2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң басшылығына Қазақстан Республикасына қатысты шектес мемлекеттердiң шекара және виза саясатындағы, басқа мемлекеттердегi мемлекеттiк шекара арқылы өту тәртiбiндегi өзгерiстер туралы, шектес мемлекеттермен мемлекеттiк шекараны делимитизациялау мен демаркациялаудың жүргiзiлуi туралы хабарлап отырады;
3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасындағы Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң шекаралық өкiлдерi реттемеген жанжалдарды дипломатиялық тәртiппен шешедi.
2-1. Қазақстан Республикасының азаматтарын құжаттандыруды және оларға жеке куәлік пен паспорт беруді жүзеге асыратын уәкілетті орган Қазақстан Республикасы азаматтарының ұрлатқан, жоғалтқан жеке куәліктері мен паспорттары бойынша деректер қорын қалыптастырады және олар туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметіне хабарлайды.
3. Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгi:
1) Қазақстанда үнемi тұрмайтын Қазақстан Республикасының азаматтарына, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға шекаралық аймаққа кiруге құқық беретiн құжаттарды ресiмдейдi;
2) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiмен бiрлесiп, шекаралық тәртiп ережелерiнiң сақталуын қамтамасыз етедi;
3) Қазақстан Республикасының шекара маңындағы аудандарындағы құқық тәртiбiнiң жай-күйi, тұрғылықты жерiнен белгiсiз мән-жайларда кетiп қалған адамдар, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы мен Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне қатысты құқыққа қарсы ниеттерi бар қылмысты топтар мен адамдар туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне хабарлап отырады;
4) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын және оның тәртiбiн, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiндегi тәртiптi бұзған адамдарды iздестiруде, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында азаматтар жасаған құқық бұзушылықтың мән-жайларын анықтау мен тексеруде жәрдемдеседi;
5) туындаған табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар, шекара бұзушыларды шекарада iздестiру, шектес мемлекеттер азаматтарының Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кiруiне немесе жаппай өтуiне тойтарыс беру кезiнде Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң ұсынуы бойынша шекаралық аймақтағы (өңiрдегi) жекелеген жер учаскелерiне немесе объектiлерге Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың баруын уақытша шектейдi немесе баруына тыйым салады;
6) Қазақстан Республикасының шекара маңындағы аудандарының халқына құқықтық тәрбие беруге қатысады, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiмен бiрлесе отырып, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында және ол арқылы өткiзу пункттерiнде құқық бұзушылықтың алдын алуды жүзеге асырады.
3-1. Көлік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды, Қазақстан Республикасы көлік кешенінің қызметін үйлестіру мен реттеуді жүзеге асыратын уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттеріндегі бақылаушы органдарға Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөнінде жәрдемдеседі.
4. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi:
1) Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн күзетудi және қорғауды ұйымдастырады және қамтамасыз етедi;
2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасының күзетi мен қорғанысына қатысуын қамтамасыз етедi.
5. Қазақстан Республикасының кеден органдары Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өтетiн адамдарға, көлiк құралдарына, жүктер мен тауарларға Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бақылау жасауды жүзеге асырады.
6. Қазақстан Республикасының өзге де мемлекеттiк органдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өз өкiлеттiктерi шегiнде Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету мен қорғауды, оның тәртiбiн және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнiң, Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк қайраңының тәртiбiн қамтамасыз етуге жәрдем көрсетедi.
Ескерту. 24-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен , өзгерту енгiзiлдi - 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
25-бап. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi Әуе
қорғанысы күштерiнiң негiзгi құқықтары
Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Әуе қорғанысы күштерi:
Мемлекеттiк шекарадан заңсыз өтiп кету қаупi туған кезде немесе заңсыз өтiп кеткен кезде Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде және Қазақстан Республикасынан тыс әуе кеңiстiгiнде әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттарын тану үшiн әскерлердегi құралдарды пайдалануға;
қажет болған жағдайларда белгiленген тәртiп бойынша әуе кеңiстiгiнде жағдайды анықтау және мемлекеттiк шекарадан заңсыз өтудiң алдын алу немесе тыйым салу жөнiнде шаралар қолдану үшiн қарулы күштердiң басқа түрлерi мен мемлекеттiк органдардың күштерi мен құралдарын тартуға;
Мемлекеттiк шекарадан заңсыз өтiп кету қаупi туған кезде әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттарының Қазақстанның әуе кеңiстiгiнiң жекелеген аудандарында ұшуына толық тыйым салуға немесе оны шектеуге;
Мемлекеттiк шекарадан заңсыз өткен және Қазақстанның әуе кеңiстiгiн пайдалану тәртiбiн бұзған әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттарын Қазақстан Республикасының аумағына қондыру жөнiнде шаралар қолдануға;
Мемлекеттiк шекарадан заңсыз өткен әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттары экипаждары мүшелерiнiң шекарадан заңсыз өтiп кету мән-жайларын анықтау және, егер халықаралық шарттарда өзгеше көзделмеген болса, оларды анықтау және тергеу органдарына беру үшiн Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң бөлiмшелерiне немесе өзге де жерлерге шақыруға;
Мемлекеттiк шекараны бұзушылардың ұшуына тыйым салуға құқылы.
Ескерту. 25-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
26-бап. Заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының
Мемлекеттiк шекарасы мәселелерi бойынша
мiндеттерi
Заңды тұлғалар, олардың лауазымды адамдары Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Әуе қорғанысы күштерiне, кеден органдарына және басқа да мемлекеттiк органдарға Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзетуге көмек көрсетуге, олардың заңды талаптарын орындауға, оларға қажеттi ақпарат беруге құқылы.
Ескерту. 26-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
27-бап. Азаматтардың Қазақстан Республикасының
Мемлекеттiк шекарасы мәселелерi бойынша
мiндеттерi мен құқықтары
Қазақстан Республикасының азаматтары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк шекарасының белгiленген тәртiбiн, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнiң тәртiбiн, Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк қайраңының тәртiптерiн, сондай-ақ шекаралық тәртiптi сақтауға және Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметi мен осы тәртiптiң сақталуын бақылауды жүзеге асыратын органдардың заңды талаптарын орындауға және оларға осы мiндеттердi орындауда жәрдем көрсетуге мiндеттi.
Қазақстан Республикасының азаматтары шекараны күзету жөнiндегi ерiктi жасақтардың құрамында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң штаттан тыс қызметкерлерi ретiнде және басқа түрлерде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзетуге ерiктiлiк негiзiнде қатыса алады. Азаматтарды Қазақстан Республикасының шекарасын күзетуге тартуды Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі белгiлейдi.
Шекаралық аймақ пен өңiрде және Мемлекеттiк шекара арқылы өткiзу пункттерiнде азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын шектейтiн нормалар мiндеттi түрде жариялануға тиiс.
Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
28-бап. Қазақстан Қазақстан Республикасы Ұлттық
қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң,
кеден және басқа органдарының, Қазақстан
Республикасының Мемлекеттiк шекарасын
күзетудегi өзара iс-қимылы
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы мәселелерi бойынша бақылауды жүзеге асырушы Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi, кеден және басқа органдары шет мемлекеттердiң тиiстi органдарымен мемлекеттiк органдар деңгейiнде жасалған және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында негiзделген келiсiмдерiнде белгiленетiн тәртiп бойынша өзара iс-қимылды ұйымдастырып, жүзеге асырады.
Ескерту. 28-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
7. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫН
КҮЗЕТУГЕ ҚАТЫСУШЫ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШIЛЕР МЕН БАСҚА
ДА АЗАМАТТАРДЫҢ ҚҰҚЫЛЫҚ ЖАҒЫНАН ҚОРҒАЛУЫ
29-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын
күзетуге қатысушы әскери қызметшiлердiң құқылық
жағынан қорғалуы
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi мен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң, басқа да әскерлер мен әскери құрамалардың әскери қызметшiлерi Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету жөнiнде өздерiне жүктелген мiндеттердi орындау кезiнде мемлекеттiк өкiмет өкiлдерi болып табылады. Олардың талаптарын азаматтар мен лауазымды адамдар орындауға мiндеттi.
Әскери қызметшiнiң талаптарына бағынбау , оған тiл тигiзу , қарсылық көрсету, әскери қызметшiге қоқан-лоққы жасау , оған күш қолдану немесе оның өмiрiне, денсаулығына, мүлкiне қол сұғу , сондай-ақ әскери қызметшiнiң өзiне жүктелген мiндеттердi орындауына бөгет жасайтын басқа да әрекеттер заңда белгiленген жауапқа тартылады.
Қазақстан Республикасының заңдарында әскери қызметшi қызмет борышын атқаруына байланысты жасалған қылмысты қол сұғулардан әскери қызметшiлердiң отбасы мүшелерiнiң өмiрiн, денсаулығын, намысын, қадiр-қасиетiн және мүлкiн құқылық жағынан қорғау белгiленедi.
Ескерту. 29-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
30-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
шекарасын күзетуге қатысушы азаматтардың
құқылық жағынан қорғалуы
Мемлекеттiк шекараны күзетуде азаматтардың Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметiне жәрдемдесуiне байланысты азаматтар мен олардың отбасы мүшелерi жөнiнде құқыққа қарсы әрекеттер жасау Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауапқа тартылады.
8. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫН
КҮЗЕТУ КЕЗIНДЕ ҚАРУДЫ, ҰРЫС ТЕХНИКАСЫН ЖӘНЕ
АРНАУЛЫ ҚҰРАЛДАРДЫ ҚОЛДАНУ
31-бап. Қару мен ұрыс техникасын қолдану
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзетудi жүзеге асырушы Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi мен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Әуе қорғанысы күштерi қару мен ұрыс техникасын:
Қазақстан Республикасының аумағына қарулы шабуыл жасауға және қарулы басуға тойтарыс беру, Мемлекеттiк шекарада қарулы арандатуға тыйым салу үшiн;
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң бөлiмшелерiне, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Әуе қорғанысы күштерiне қарулы шабуыл жасауға тойтарыс беру үшiн;
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан заңсыз өткен және қарулы қарсылық көрсеткен адамдарға, теңiз (өзен) кемелерiне, әуеде ұшу аппараттарына қарсы;
әуе және теңiз (өзен) кемелерiн айдап әкетуге жол бермеу үшiн;
Мемлекеттiк шекараны күзету жөнiндегi қызмет мiндеттерiн немесе қоғамдық борышын орындап жүрген әскери қызметшiлерге, басқа да адамдарға жасалған шабуылға, олардың өмiрiне тiкелей қатер төнген кезде оған тойтарыс беру үшiн;
азаматтарды олардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн шабуылдан қорғау, сондай-ақ кепiлге алынғандарды босату үшін;
тоқтату не бағытты өзгерту жөніндегі талаптарды орындамаған жағдайда көлік құралдарын зақымдау арқылы оларды тоқтату үшін қолданады.
Қарулы басып кiруге тойтарыс беру үшiн, тұтқиылдан қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен кезде, ұрыс техникасын пайдаланып шабуыл жасаған кезде, ұсталған адамдардың тартып алынған қарумен қашып кетуi кезiнде қару ескертусiз қолданылуы мүмкiн.
Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көрсетiлген басқа реттерде қару қолданардың алдында оны қолдану ниетi туралы ескерту жасалуға және ескерту мақсатында оқ атылуға тиiс.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету кезiнде қажет болған жағдайларда Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң қаруы мен ұрыс техникасы қолданылуы мүмкiн.
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң әскери қызметшiлерi Мемлекеттiк шекараны күзету жөнiнде қызмет атқарған кезде дабыл белгiсiн беру немесе көмек шақыру үшiн қару қолдануға құқылы.
Ескерту. 31-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 , 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
32-бап. Арнаулы құралдарды қолдану
Мемлекеттiк шекараны күзету жөнiндегi мiндеттерiн орындаған кезде әскери қызметшiлер қол кiсендерiн, резина таяқтар, көзден жас ағызатын және пайдалануға рұқсат етiлген басқа да заттарды (газдарды), алаңдатушы әсер ететiн жарық-дыбыс құрылғыларын, көлiктi зорлап тоқтатуға арналған құрылғыларды қолдануға, сондай-ақ күрестiң жауынгерлiк тәсiлдерiн және қызмет иттерiн пайдалануға құқылы. Арнаулы құралдарды қолдану мен пайдалану белгiленген тәртiп бойынша жүзеге асырылады.
9. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫ
ТУРАЛЫ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЗАҢДАРЫН БҰЗҒАНЫ
ҮШIН ЖАУАПТЫЛЫҚ
33-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
туралы Қазақстан Республикасының заңдарын
бұзғаны үшiн жауаптылық
1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы туралы заңдардың бұзылуына кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
2. Қазақстан Республикасының азаматы, шетелдiк және азаматтығы жоқ адам Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi Әуе қорғанысы күштерiнiң, басқа да әскерлер мен әскери құрамалардың әскери қызметшiлерiнен өз құқықтары мен бостандықтарын шектеу жөнiнде түсiндiрме алуға құқығы бар. Қазақстан Республикасы азаматының, шетелдiктiң және азаматтығы жоқ адамның заңды құқықтары мен бостандықтары бұзылған жағдайда тиiстi лауазымды адам Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бұл құқықтарды қалпына келтiруге, келтiрiлген залалды өтеуге мiндеттi.
Ескерту. 33-бапқа өзгерiс енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 31-1 Заңымен.
Ескерту. 33-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен .
10. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ШЕКАРАСЫН
КҮЗЕТУДI РЕСУРСПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
34-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын
қорғауды қаржылық және материалдық-техникалық
қамтамасыз ету
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын қорғауды қаржылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.
Ескерту. 34-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1998.12.22. N 327 Заңымен.
Ескерту. 34-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен , бап жаңа редакцияда - 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
35-бап. <*>
Ескерту. 35-бап алып тасталды - Қазақстан
Республикасының 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
36-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы
туралы Қазақстан Республикасы заңдарының
сақталуын қадағалау
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы туралы Қазақстан Республикасы заңдарының дәл және бiрыңғай қолданылуын қадағалауды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры мен ол уәкiлеттiк берген прокурорлар жүзеге асырады.
Ескерту. 36-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.
Қазақстан Республикасының
Президентi