Осы Заң Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi, ұлттық қауiпсiздiк және iшкi iстер органдары әскери полициясы органдарының (бұдан әрi - әскери полиция органдары) құқықтық негiздерiн, принциптерiн, мiндеттерiн және жүйесiн белгiлейдi.
1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-бап. Әскери полиция органдарының мәртебесi
Әскери полиция органдары Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң, ұлттық қауiпсiздiк органдарының, Iшкi iстер министрлiгi iшкi әскерлерiнiң құрамына ұйымдық тұрғыдан кiретiн және Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында құқық тәртiбiн қамтамасыз ету жөнiндегi функцияларды жүзеге асыратын арнайы әскери бөлiмшелер болып табылады.
2-бап. Әскери полиция органдары қызметiнiң
құқықтық негiзi
Әскери полиция органдары қызметiнiң құқықтық негiзiн Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар құрайды.
3-бап. Әскери полиция органдары қызметiнiң
принциптерi
Әскери полиция органдарының қызметi заңдылық, дара басшылық, жариялылық, заң алдында жұрттың бәрiнiң теңдiгi, адам мен азаматтың құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтау принциптерiне құрылады.
4-бап. Әскери полиция органдарының жүйесi
мен құрылымы
1. Әскери полиция органдары Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, ұлттық қауiпсiздiк органдарында және Iшкi iстер министрлiгiнiң iшкi әскерлерiнде құрылады.
2. Әскери полиция органдарын құруды, қайта ұйымдастыруды және таратуды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiпте Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi, Iшкi iстер министрi, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң төрағасы жүзеге асырады.
3. Әскери полиция органдарының қызметiне басшылықты, олардың құрылымы мен штат санын айқындауды тиiстi лауазымды тұлғалар жүзеге асырады.
5-бап. Әскери полиция органдарының мiндеттерi
Әскери полиция органдарының мiндеттерi:
1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында құқық тәртiбiн қамтамасыз ету;
2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген құзыреттер шегінде қылмыстар мен құқық бұзушылықтардың профилактикасы, олардың алдын алу, анықтау, жолын кесу және ашу;
3) қылмыстар және құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететiн мән-жайларды анықтау;
4) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген құзыреттер шегiнде анықтау iсiн жүргiзу;
5) анықтау, тергеу органдарынан және соттан жасырынып жүрген, сондай-ақ әскери бөлiмдер орналасқан жердi өз бетiмен тастап кеткен әскери қызметшiлердi iздестiру;
РҚАО-ның ескертпесі!
6) тармақша жаңа редакцияда көзделген - ҚР 17.04.2014 № 195-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
6) әскери көлiк құралдарының жол жүру қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
РҚАО-ның ескертпесі!
7) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген - ҚР 17.04.2014 № 195-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
7) заңнамада көзделген жағдайларда әскери қызметшiлердi гауптвахтаға жабу арқылы ұстауды орындау, сондай-ақ әкімшілік қамауға алу түріндегі әкімшілік жазаны орындау;
8) өздеріне осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерімен жүктелген өзге де міндеттерді жүзеге асыру болып табылады.
РҚАО-ның ескертпесі!
5-бапты 8) және 9) тармақшалармен толықтыру көзделген - ҚР 17.04.2014 № 195-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Бұдан басқа, Ұлттық қауіпсіздік комитеті әскери полиция органдарының міндеттері:
1) Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу заңнамасына сәйкес арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері жасаған қылмыстар бойынша анықтау ісін жүргізу;
2) әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша (арнаулы мемлекеттік органдардың көлік құралдарын жүргізетін адамдар жасаған жол жүру қағидаларын бұзу бөлігінде) іс жүргізу болып табылады.
Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР-ның 2009.07.10 N 177-IV, 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
6-бап. Әскери полиция органдарының мемлекеттiк
органдармен және ұйымдармен, лауазымды
тұлғалармен өзара iс-қимыл жасауы және
ынтымақтастығы
1. Әскери полиция органдары өз қызметiн заңнамада белгiленген шекте Қазақстан Республикасының құқық қорғау және басқа да мемлекеттiк органдарымен өзара iс-қимылда жүзеге асырады және өздерiнiң құзыретiне жататын мәселелер бойынша бiр-бiрiн хабардар етiп отырады.
Әскери полиция органдарының мемлекеттік органдармен, олардың құрылымдық бөлімшелерімен және ведомстволық бағынысты ұйымдарымен өзара іс-қимылын ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібі тиісті мемлекеттік органдардың бірлескен нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.
2. Әскери құралымдар қолбасшылығы, әскери басқару органдары мен әскери қызметшiлер әскери полиция органдарына оларға жүктелген мiндеттердi шешуде жәрдемдесуге мiндеттi.
Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
2-тарау. ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫНЫҢ ӨКIЛЕТТIКТЕРI
7-бап. Әскери полиция органдарының өкiлеттiктерi
Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi әскери полициясы органдарының анықтау жүргiзу бөлiгiндегi өкiлеттiктері Қазақстан Республикасының Республикалық ұланының, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның азаматтық қорғаныстың басқару органдары мен әскери бөлімдерінің әскери қызметшiлерiне әскери бөлiмдердiң аумағынан тыс жерде қолданылады.
Аталған әскери құралымдардың әскери бөлiмдерiнiң аумағында әскери полиция органдарының өкiлеттiгiн тиiстi командирлер (бастықтар) жүзеге асырады.
Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
7-1-бап. Ұлттық қауіпсіздік комитеті әскери полициясы
органдарының өкілеттігі
Ұлттық қауіпсіздік комитеті әскери полициясы органдарының анықтау ісін жүргізу бөлігіндегі өкілеттігі арнаулы мемлекеттік органдардың әскери қызметшілері мен қызметкерлеріне қолданылады.
Ескерту. Заң 7-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
8-бап. Әскери полиция органдарының құқықтары
Әскери полиция органдары өздерiне жүктелген мiндеттердi орындау үшiн өз өкiлеттiктерi шегiнде және заңмен белгiленген тәртiпте:
1) әскери қызметшiлерден, әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтардан, сондай-ақ әскери бөлiмдердiң, құрамалардың, мекемелердiң азаматтық қызметтегi адамдарынан өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындауға байланысты қоғамдық тәртiптi, әскери нысанды киiм киiп жүру ережелерiн сақтауды, құқыққа қарсы iс-әрекеттердi және әскери полиция органдарының мiндеттерi мен функцияларын жүзеге асыруға кедергi келтiретiн iс-әрекеттердi тоқтатуын талап етуге;
2) әскери қызметшiлер және әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар, ал әскери бөлiмдер (әскери объектiлер) және гарнизондар аумақтарында өзге де адамдар құқық бұзушылықтар жасаған кезде олардың жеке басын куәландыратын құжаттарын тексеруге, құқық бұзушылықты тоқтатуды қамтамасыз ететiн шаралар қолдануға;
3) iс жүргiзудегi материалдар мен қылмыстық iстер бойынша әскери қызметшiлердi және өзге де азаматтарды әскери полиция органдарына шақыруға, олардан түсiнiктемелер, құжаттар немесе солардың көшiрмелерiн алуға, жауап алуға және өзге де тергеу iс-әрекеттерiн жүргiзуге, сондай-ақ дәлелсiз себеппен келуден жалтарған адамдарды заңда белгiленген тәртiппен күштеп әкелуге;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен, қылмыстың жасалуына сезiктi, сондай-ақ анықтау, алдын ала тергеу органдарынан немесе соттан жасырынып жүрген айыпталушы немесе сотталушы әскери қызметшiлердi ұстауға;
5) осы баптың 4) тармақшасында аталған, ұсталған адамдарға жеке тексеру жүргiзуге, олардың заттарын, құжаттарын, көлiк құралдарын тексеруге, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен заңсыз айналымдағы заттарды алып қоюға;
6) әскери тәртiптi немесе қоғамдық тәртiптi өрескел бұзған әскери қызметшiлердi ұстауға және әскери полиция органдары мекемелерiне немесе қызмет атқарып жатқан жерiне жеткiзуге;
7) Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес әскери қызметшiлерге, әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтарға қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша iс жүргiзудi жүзеге асыруға;
8) әскери қызметшiлер, сондай-ақ әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар жасаған тәртiптiк терiс қылықтар туралы материалдарды әскери бөлiмдердiң тиiстi командирлерiнiң (бастықтарының) қарауына беруге;
9) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген өкiлеттiктер шегiнде анықтау жүргiзуге;
10) азаматтардың қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн қылмыстардың жасалуына сезiктi адамдарды қудалау кезiнде азаматтардың тұрғын үйiне және өзге де үй-жайларына, оларға тиесiлi жер учаскелерiне, мемлекеттiк органдардың және ұйымдардың аумағына және үй-жайларына (шет мемлекеттердiң және халықаралық ұйымдардың дипломатиялық иммунитетi бар өкiлдiктерiнен басқа) кедергiсiз кiруге және оларды қарап шығуға не онда қылмыс жасалған немесе жасалып жатыр деуге жеткiлiктi негiздер бар болған жағдайда, соңынан бұл туралы жиырма төрт сағат iшiнде прокурорды хабардар етуге;
11) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды сақтай отырып, мемлекеттік органдардан және ұйымдардан қозғалған қылмыстық iстер бойынша ақпарат пен материалдарды кедергiсiз және өтеусiз алуға;
12) өз құзыретi шегiнде әскери қолбасшылыққа және өзге де лауазымды адамдарға қылмыстар мен құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететiн мән-жайларды жою жөнiнде ұсыныстар енгiзуге;
13) қызмет мақсатында кезек күттiрмейтiн жағдайларда байланыс құралдарын орналасқан жерiне және кiмге тиесiлiгiне қарамастан пайдалануға;
14) әскери бөлiм орналасқан жердi өз бетiмен тастап қаруымен кеткен әскери қызметшiлердi iздестiру және ұстау жөнiндегi ic-шараларды жүргiзу кезiнде құқық қорғау органдарымен келiсе отырып бақылау-өткiзу пункттерiн дербес орнатуға;
15) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және жағдайларда, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң, басқа да әскерлерiнiң және әскери құралымдарының көлiк құралдарын ұстауға, алкогольмен, есiрткiмен және уытқұмарлықпен масаң күйдегi адамдарды әскери көлiк құралдарын басқарудан шеттетуге және оларды медициналық тексеруге жiберуге;
РҚАО-ның ескертпесі!
16) тармақша жаңа редакцияда көзделген - ҚР 17.04.2014 № 195-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
16) қылмыстың жасалуына сезiктi адамдарды ұстау жөнiндегi iс-шараларды жүргізу кезiнде, сондай-ақ адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн мән-жайлар кезiнде жол полициясы органдарымен келiсе отырып көшелердiң, автомобиль жолдарының жекелеген учаскелерiнде және басқа да аумақтарда көлiк және жаяу жүргiншiлер қозғалысын шектеуге немесе тыйым салуға;
РҚАО-ның ескертпесі!
17) тармақша жаңа редакцияда көзделген - ҚР 17.04.2014 № 195-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
17) әскери көлiк құралдары колоннасы өткен уақытта жол полициясы органдарымен үйлесiмдi түрде автомобиль жолдары мен көшелерде жол жүрiсiн реттеуге, осы колоннаға және арнайы мақсаттағы көлiк құралдарына iлесiп алып жүрудi ұйымдастыруға және қамтамасыз етуге;
18) әскери бөлiмдер мен әскери мекемелерде жол жүрiсi қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi бақылау және профилактикалық iс-шараларының орындалуын тексеруге;
19) өзге мүмкiндiктер болмаған кезде оқиға болған жерге бару, шұғыл медициналық көмекке мұқтаж әскери қызметшiлер мен азаматтарды емдеу мекемелерiне жеткiзу үшiн әскери көлiктi пайдалануға;
20) әскери полиция органдары ұстаған не тергеуде және сотта жатқан әскери қызметшiлердi ұстау үшiн, сондай-ақ гарнизондар қолбасшылығының қамау түрiндегі қылмыстық жазаны орындауы үшiн не әкімшілік қамауға алуды қолдану үшiн арнайы үй-жайы - гауптвахтасы болуға;
21) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.
Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. N 177-IV; 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
9-бап. Әскери полиция органдарының мiндеттерi
Әскери полиция органдары өздерiнiң алдына қойылған мiндеттерге сәйкес және өкiлеттіктерi шегiнде:
1) әскери қызметшiлердiң және басқа да азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын құқыққа қарсы қол сұғушылықтан қорғауға;
2) гарнизондарда құқық тәртiбiн қамтамасыз етуге, әскери қылмыстардың және өзге де құқық бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, ашуға және жолын кесуге, олардың жасалуына ықпал ететiн мән-жайларды белгiлеуге;
3) азаматтардың өтiнiштерiн қарауға, әскери қызметшiлер және әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар жасаған қылмыстар мен құқық бұзушылықтар туралы, сондай-ақ әскери бөлiмдер мен гарнизондардағы оқиғалар туралы жедел ақпараттың есебiн жүргiзуге және оны талдауға;
4) басқа құқық қорғау органдарымен өзара iс-қимыл жасай отырып, әскери бөлiм орналасқан жердi өз бетiмен тастап кеткен, қылмыс жасап, анықтау, алдын ала тергеу органдарынан және соттан жасырынып жүрген, қылмыстық жазаны орындаудан жалтарып жүрген әскери қызметшiлердi және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда iздестiрудi жүзеге асыруға;
5) шақыру немесе келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет өткерiп жүрген әскери қызметшiлер; әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар; өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындауға байланысты әскери бөлiмдердiң, құрамалардың, мекемелердiң азаматтық қызметтегi адамдары немесе осы бөлiмдер, құрамалар және мекемелер орналасқан жерде азаматтық қызметтегi адамдар жасаған барлық қылмыстар туралы iстер бойынша заңда белгiленген тәртiппен анықтау жүргiзуге;
6) өз құзыретi шегiнде әскери көлiк құралдарының жол жүрiсiн және оларды пайдалану ережелерiнiң сақталуын бақылауды жүзеге асыруға;
7) заңда белгіленген тәртiппен тергеушiнiң тапсырмасын, прокурордың нұсқауын, сот шешiмiн орындауға;
8) әскери полиция органдарының құзыретiне жатқызылған әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша iс жүргізудi жүзеге асыруға;
9) төтенше жағдайларды жою кезiнде құқық тәртiбiн және қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге;
10) әскери қызметшiлер арасында әскери тәртiптi қамтамасыз етуде әскери қолбасшылыққа жәрдемдесуге;
11) құқыққа қарсы қол сұғудан, оқиғалардан және жазатайым жағдайлардан зардап шеккен, сондай-ақ шарасыз не денсаулығы мен өмiрiне қауiп төнген өзге де жағдайды бастан кешiрiп жатқан азаматтарға көмек көрсетуге;
12) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес төтенше немесе соғыс жағдайы режимiн қамтамасыз етуге қатысуға, соғыс уақытында Қазақстан Республикасының аумақтық қорғаныс жүйесiнде жекелеген мiндеттердi орындауға;
13) заңнамада көзделген жағдайларда әскери қызметшiлердi гауптвахтаға жабу арқылы ұстауға;
14) қылмыстық процестi жүргiзетiн органдардың жазбаша талаптары бойынша тергеу iс-әрекеттерiн жүргiзу үшiн қамауға алынғандарды айдауылмен алып жүрудi қамтамасыз етуге;
15) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де міндеттерді жүзеге асыруға міндетті.
Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
10-бап. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң
жауапкершiлігі
1. Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерi қылмыстар және өзге де құқық бұзушылықтар жасағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.
Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерiн әскери тәртіпті бұзғаны үшін жауаптылыққа тарту тәртібі әскери жарғылармен белгіленеді.
2. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң iс-әрекетiне (әрекетсiздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым жасалуы мүмкiн.
Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2007.05.22. N 255 Заңымен.
3-тарау. ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ
ATЫC ҚАРУЫН, АРНАЙЫ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖӘНЕ ДЕНЕ
КYШІН ҚОЛДАНУЫ
11-бап. Атыс қаруын қолдану
1. Атыс қаруын қолдану лажсыз шара болып табылады және оған басқа шаралар тиiмсiз болғанда немесе егер жағдайдың мән-жайы бойынша басқа шараларды қолдану мүмкiн болмағанда жол берiледi.
2. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң:
1) әскери қызметшiлердi, басқа да азаматтарды қылмыстық қол сұғудан қорғау, сол сияқты кепiлге алынған адамдарды босату;
2) әскери полиция органдарының қызметкерлерiне немесе олардың отбасы мүшелерiне, құқық тәртiбiн қорғау жөнiндегi қызметтiк және қоғамдық борышын орындап жүрген адамдарға жасалған шабуылды тойтару;
3) күзетiлетiн объектiлерге, айдауылға, үй-жайларға, ғимараттарға, көлiк құралдарына, соның iшiнде әскери бөлiмдердiң әуе және теңiз кемелерiне жасалған шабуылды тойтару, сондай-ақ басып алынған жағдайда оларды босату;
4) қылмыс үстiнде ұсталған және қарсылық көрсеткен, қамаудан қашқан адамдарды ұстау (әкiмшiлiктiк қамаудағылардан басқа), сондай-ақ қарулы адамды ұстау;
5) егер жүргiзушi әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң заңды талаптарына бағынбаса және әскери қызметшiлер мен азаматтардың өмiрiне не денсаулығына қауiп төндiрсе, әскери көлiк құралын зақымдау жолымен тоқтату;
6) хайуанаттардың шабуылынан қорғану;
7) дабыл қағу немесе көмек шақыру белгiлерiн беру;
8) қажеттi қорғану және лажсыз қажеттiлiк жағдайларында атыс қаруын қолдануға құқығы бар.
3. Қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен, адамдарды кепiлге алған, көлiк құралдарын басып алған не топтасып шабуыл жасаған жағдайлардан басқа кезде, әйелдер мен кәмелетке толмағандарға қатысты атыс қаруын қолдануға тыйым салынады.
4. Әскери полиция органдарының қызметкерлерi атыс қаруы қолданылған барлық жағдайларда айналадағылардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, зардап шеккендерге шұғыл медициналық көмeк көрсету үшiн қажеттi шаралар қолдануға, қару қолданылғаны туралы тiкелей бастығына баяндауға мiндеттi.
5. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң кiсi өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға соқтырған атыс қаруын қолдануының әрбiр жағдайы туралы әскери прокурор дереу хабардар етiледi.
6. Атыс қаруын қолданудың әрбiр фактiсi бойынша қызметтiк тергеу жүргiзiледi. Атыс қаруын заңсыз қолдану фактiсi анықталған жағдайда, кiнәлi адам Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.
12-бап. Арнайы құралдарды және дене күшiн қолдану
1. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң дене күшiн және арнайы құралдарды, соның iшiнде күрестiң жауынгерлiк әдiстерiн, кiсендердi, резеңке таяқтарды, үй-жайды ашатын, көлiктi мәжбүрлеп тоқтататын құралдарды, қызметтiк иттердi, сондай-ақ тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын арнайы көлiк құралдарын қолдануға мына жағдайларда:
1) әскери қызметшiлердi, басқа да адамдарды олардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн шабуылдан және өзге де әрекеттерден қорғауға, өзiн-өзi қорғауға;
2) әскери бөлiмдердегi жаппай тәртiпсiздiктiң, сондай-ақ әскери қызметшiлердiң қоғамдық тәртiптi және әскери тәртiптi топтасып бұзуының жолын кесуге;
3) әскери қалашықтарға, объектiлерге, құрылыстарға, үй-жайларға, ғимараттарға және әскери көлiк құралдарына жасалған шабуылды тойтаруға немесе оларды басып алған жағдайда босатуға;
4) егер құқық бұзушылардың қашып кетуi, айналадағыларға немесе өзiне зиян келтiруi мүмкiн деп пайымдауға жеткiлiктi негiздер болса, оларды әскери бөлiмдерге және гауптвахтаға жеткiзу, ұсталған, күзетпен қамауға алынған адамдарды айдауылмен алып жүру және күзету үшiн, егер олар әскери полиция қызметкерлерiне, әскери тәртiптi сақтау және қоғамдық тәртiптi қорғау жөнiнде өздерiне жүктелген мiндеттердi орындайтын өзге де адамдарға бағынбаса немесе қарсылық көрсетсе, құқық бұзушыларды ұстауға құқығы бар.
2. Айналадағылардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн шабуыл, топтасқан шабуыл жасаған не қарулы қарсылық көрсеткен жағдайлардан басқа кезде, әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнiп тұрған адамдарға және жас балаларға қатысты арнайы құралдар мен дене күшiн қолдануға тыйым салынады.
3. Әскери полиция қызметкерлерiнiң кiсi өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырған арнайы құралдар және дене күшiн қолдануының әрбiр жағдайы туралы әскери прокурор дереу хабардар етiледi.
4-тарау. ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРIНIҢ
КАДР ҚҰРАМЫ, ӘЛЕУМЕТТIК ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚОРҒАЛУЫ
13-бап. Әскери полиция органдарының кадр құрамы
1. Әскери полиция органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әскери қызметшiлермен және азаматтық персоналмен жасақталады.
2. Әскери полиция органдарында қызмет өткеру үшiн шақырылатын әскери қызметшiлер және өзге де адамдар қызметке тағайындалар алдында Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мiндеттi арнайы тексеруден өтедi.
Әскери полиция органдарына алғаш қызметке тұратын адамдар мiндеттi түрде арнайы бастапқы оқудан және тағылымдамадан өтедi, олар үшiн сынақ мерзiмi белгiленуi мүмкiн. Олардың сынақ мерзiмiнен және тағылымдамадан өту тәртiбi мен шарттарын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi, Iшкi iстер министрi, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң төрағасы айқындайды.
3. Бұрын сотталған және ақталмайтын негiздер бойынша қылмыстық жауапкершiлiктен босатылған адамдар, сондай-ақ келеңсiз себептер бойынша мемлекеттiк органдардан жұмыстан босатылған адамдар әскери полиция органдарына қызметке қабылданбайды.
4. Әскери полиция органдарының азаматтық персоналын жұмысқа қабылдау мәселелерi және еңбек жағдайлары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен және Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасымен реттеледi.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2007.05.15 N 253, 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.
14-бап. Әскери полиция органдарының әскери
қызметшiлерiн әлеуметтік және құқықтық
қорғау
1. Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерiне әскери қызмет өткерудi регламенттейтiн , құқықтық және әлеуметтiк кепiлдiктердi, жеңiлдiктердi, медициналық, зейнеттiк және басқа да қамсыздандыру түрлерiн белгілейтiн Қазақстан Республикасының заңнамасы, сондай-ақ осы шарттарға қайшы келмейтiн, құрылымына әскери полиция кiретiн тиiстi органдарда қызмет өткерудi регламенттейтiн Қазақстан Республикасының заңнамасы қолданылады.
2. Әскери полиция органдарының қызметкерлерi мемлекеттiк билiк өкiлдерi болып табылады және мемлекеттiң қорғауында болады, оларға белгiленген үлгiдегi қызмет куәлiктерi мен омырауға тағатын белгiлер берiледi.
3. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң өз лауазымдық мiндеттерiн атқаруына байланысты олардың өздерiне жүктелген мiндеттердi орындауына кедергi келтiру, қорлау, қарсылық көрсету, күштеп қорқыту немесе олардың өмiрiне, денсаулығына, ар-ожданы мен қадiр-қасиетiне, мүлкiне қол сұғушылық Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.
15-бап. Әскери полиция органдары қызметiнде
заңдылықтың сақталуын қадағалау
Әскери полиция органдары қызметiнде заңдылықтың сақталуын қадағалауды Қазақстан Республикасының Бас прокуроры және оған бағынышты әскери прокурорлар жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының
Президенті