Көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу ережесін және Көлік құралдарының жекелеген түрлерін басқару құқығына емтихандар қабылдау және куәліктер беру ережесін бекіту туралы

      "Қазақстан Республикасының Ішкі істер органдары туралы» 1995 жылғы 21 желтоқсандағы және "Жол жүрісі қауіпсіздігі туралы" 1996 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңдарына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған:
      1) Көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу ережесі осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес;
      2) Көлік құралдарының жекелеген түрлерін басқару құқығына емтихандар қабылдау және куәліктер беру ережесі осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес бекітілсін.
      2. Астана, Алматы қалаларының және облыстардың ішкі істер департаменттерінің бастықтары:
      1) осы бұйрықты ішкі істер органдары жеке құрамының зерделеуін, сондай-ақ осы Ережеде көзделген қызметтік құжаттаманы дайындауды қамтамасыз етсін;
      2) осы бұйрықтың талаптарына сәйкес ішкі істер органдарының жұмысын ұйымдастырсын.
      3. Осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын.
      4. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Техникалық қызмет департаменті (С.К.Көкебаев) ішкі істер органдарының байланыс арналары бойынша көлік құралдары мен жүргізушілер куәлігіне ақпарат және мәліметтер алмасу мүмкіндігін қамтамасыз етсін.
      5. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Жол полициясы комитеті (Қ.С.Тыныбеков) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.
      6. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің орынбасары А.Ж.Күреңбековке және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Жол полициясы комитетіне (Қ.С.Тыныбеков) жүктелсін.
      7. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министр С. Баймағанбетов

Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрінің
2010 жылғы 26 ақпандағы
№ 90 бұйрығына
1-қосымша

Көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу ережесі 1. Жалпы ережелер

      1. Көлiк құралдарының жекелеген түрлерiн мемлекеттiк тiркеу және есепке алу ережесі (бұдан әрі - Ереже) көлік құралдарының жекелеген түрлерін тіркеу тәртібін айқындайды.
      Осы Ереже басқа мемлекеттерде тiркелген және Қазақстан Республикасына 2 айдан артық мерзiмге уақытша әкелiнген көлiк құралдарының жекелеген түрлерін ішкі істер органдарының жол полициясы (бұдан әрі – ІІО ЖП) бөлiмшелерінде тiркеудің және есепке алудың бiрыңғай тәртiбін белгілейді.
      2. Көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу оларды жол қозғалысына, оның ішінде халықаралық қозғалысқа қатысуға жіберу үшін негіз болып табылады, сондай-ақ көлік құралы иесінің меншік құқығын растайды.
      3. Осы Ереже бойынша көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу объектілері "Жол жүрісі қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 15 шілдедегі Заңының 18-бабының 1), 2) тармақшаларында көрсетілген механикалық көлік құралдары, автомобильдермен бірге қозғалысқа арналған тіркемелер болып табылады.
      4. Осы Ережеде мынадай түсініктер пайдаланылады:
      көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу (бұдан әрі - көлік құралдарын тіркеу) - осы Ережеге сәйкес көлік құралдарын есепке қою, шығару, тіркеу белгілерін және олардың жол қозғалысына қатысуына рұқсатын растайтын басқа да құжаттарды беру жөніндегі заңнамалық актілерге сәйкес жүзеге асырылатын ІІО ЖП қызметі.
      Мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгісі (бұдан әрі - МТНБ) – бұл көлік құралына берілген және уәкілетті органның деректер базасында тіркелген оған белгіленген реттік сәйкестендіру нөмірі. Бұл түсінік "Транзит" нөмірлік белгілеріне де қатысты.
      Көлік құралдарын тіркеудегі өзгеріс – заңнамада белгіленген құқықтық негіздер болғанда есепке алу деректері мен көлік құралдарының құжаттарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу;
      тіркеу пункті – заңнамаға сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсетуге жатқызылған көлік құралдарын тіркеу жөніндегі заңды рәсімдерді жүзеге асыратын ішкі істер органдарының бөлімшесі;
      тіркеу құжаттары - көлік құралдарының жол қозғалысына қатысуына рұқсатын растайтын құжат болып табылатын осы Ережеге 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша көлік құралын тіркеу туралы куәлік (бұдан әрі - КҚТК);
      көлік құралының меншік иесі (меншік иесінің өкілі) - көлік құралының меншік иесі болып табылатын не оны сенімхат бойынша иеленетін жеке адам немесе заңды тұлға;
      техникалық регламент – "Көлік құралдарының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 9 шілдедегі № 675 қаулысы;
      техникалық құжат – көлік құралдарының оның техникалық параметрлеріне сәйкестігін анықтауға мүмкіндік беретін ақпаратты қамтитын құжат;
      агрегат – көлік құралының қозғалтқышы не шанағы.
      5. Көлік құралдарын тіркеу олардың конструкциясының, техникалық жай-күйі мен жабдықтарының белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін, оларды қолдану, алу, пайдалану, иеліктен шығару, кәдеге жарату, орталықтандырылған және өңірлік есебін қамтамасыз ету тәртібінің сақталуын ІІО ЖП-ның бақылауын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.
      Көлік құралдарын сатып алу және иеліктен шығару Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес жүргізіледі.
      6. Осы Ереже Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiне, басқа да әскерлері мен әскери құрылымдарына тиесілі көлiк құралдарын тiркеуге қолданылмайды.
      7. Көлiк құралдарының жол қозғалысына қатысуына рұқсат етуді жүзеге асыру мақсатында олардың иелерi сатып алудан, кедендік ресімдеуден, есептен шығарудан кейін тіркеу немесе көлік құралдарын тіркеуге өзгерістер енгізу жөніндегі рәсімдерден өту үшін тіркеу пункттеріне әкеледі.
      8. Тiркеуге бөлiнген кезеңде көлiк құралын тіркеу әрекеттерін жүргізу алдында оны тексеруге әкелу мақсатында тіркеу пунктіне бару үшін ғана және мiндеттi түрде транзиттiк нөмірлермен пайдалануға рұқсат етiледi.
      9. Дайындалған көлік құралдарының конструкциясы, оның ішінде олардың құрамдас бөліктерінің, қосымша құрал-жабдық заттарының, қосалқы бөлшектердің және жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты бөлігінде заттардың конструкциясы белгіленген стандарттардың, ережелердің, техникалық регламенттердің талаптарына сай болуы керек.
      10. Қолданыстағы заңнамалық актілерді бұза отырып, конструкциясына белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтін өзгерістер енгiзiлген көлiк құралдары тiркеу әрекеттерін жүргізуге қабылданбайды.
      11. Көлiк құралдарына (нөмірлiк агрегаттарға) меншік құқығын растайтын, тiркеу әрекеттерін жүргізу үшін ұсынылған құжаттар мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс:
      құжатты берген күнi;
      мәміленің мәні мен шарттары (мемлекетті органның шешімі);
      тараптардың мекен-жайы, деректемелері және қолдары (заңды тұлғалар үшiн - мөрмен расталған қолдар);
      көлiк құралы туралы мәлiметтер (маркасы, моделi, модификациясы (типi);
      шығарылған жылы, әлемдік өндірушінің сәйкестендіру коды (WMI) – көлік құралының көліктік нөмірі сәйкестендіру нөмірінің бірінші бөлімі (VIN) көлiк құралын шығарушыны білдіреді. WMI коды осы өндірушіні сәйкестендіру мақсатында көлік құралын шығарушыға беріледі. WMI кодының қалған бөлімдерімен бірге пайдалану кезінде әлемнің барлық мемлекеттерінде соңғы 30 жыл ішінде шығарылған көлік құралдары үшін оның қайталанбауын қамтамасыз етеді;
      шассидің (раманың), шанақтың (колясканың, тiркеменің) түсi, реттік өндірістік нөмірі;
      өндіруші зауыттың қабылдау-тапсыру актісінің (көлік құралы паспортының), сәйкестік сертификатының, тіркеу құжатының сериясы, нөмірі және оларды берген ұйымдардың атауы.
      12. Тiркеу әрекеттерін жүргізуге өшiрiлген немесе қосып жазылған, сызылған сөздерi немесе түсінік берілмеген басқа да түзетулерi бар, сондай-ақ қарындашпен жазылған құжаттар қабылданбайды. Көрсетілген құжаттардың мәтiнi анық және айқын жазылуы тиiс. Азаматтардың тегі, аты және әкесінің аты, тұрғылықты жерінің мекен-жайы (тіркелген тұрғылықты жері), ал заңды тұлғалардың атаулары қысқартусыз және мекен-жайы дәл көрсетiлуге тиiс. Осы Ережеде көзделген жағдайларды қоспағанда, тiркеу әрекеттерін жасау үшін ұсынылатын құжаттардың көшiрмелерi, сондай-ақ тiркеу пункттерi беретін тiркеу және өзге де құжаттардың көшiрмелерi түпнұсқаны айырбастай алмайды.
      13. Көлiк құралын тiркеу туралы куәлiктiң деректемелерi Жол жүрісі туралы конвенциясының талаптарына сәйкес латын әлiппесiнiң әрiптерiмен қайталанады. Тiркеу құжаттарындағы жазбалар жазу құрылғыларын пайдалана отырып, қара түстi пастамен жазылады.
      Тіркеу әрекеттерін жасау мерзімдері Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 26 қазандағы № 1672 қаулысымен бекітілген "Ауыл шаруашылығы тіркейтін көлік құралдарын қоспағанда, автокөлік құралдарын тіркеу, қайта тіркеу және нөмірлік тіркеу белгілерін беру" мемлекеттік қызмет көрсету стандарттарында қарастырылған.
      14. Басқа тiлде жазылған көлiк құралдарына меншік құқығын растайтын құжаттар мен тiркеу әрекеттерін жүргізу үшін ұсынылған өзге де құжаттар мемлекеттік немесе орыс тiлдерiне аударылған болуы керек және бір тілден екіншісіне аударудың дұрыстығы туралы нотариустың не осындай нотариалдық әрекеттер жүргізуге құқығы бар басқа лауазымды тұлғаның қолымен куәландырылған болуы тиіс.
      15. Қазақстан Республикасының аумағына әкелiнген көлiк құралдарына (нөмірлік агрегаттарға) меншік құқығы Қазақстан Республикасының кеден органдары беретін құжаттармен расталады.

2. Тiркеу пункттерi жасайтын әрекеттер

      16. Тiркеу пункттерi мынадай әрекеттер жасайды:
      көлiк құралдарын тiркейдi және олардың иелерiне тиiстi тіркеу құжаттары мен нөмірлiк белгiлер бередi;
      көлік құралын тiркеуде өзгерiстер жүргiзедi;
      көлiк құралдарын есептен шығарады;
      "Транзит" нөмірлiк белгiлерiн бередi;
      басқа өңірлерден келген көлiк құралдарын уақытша тiркеуді жүргізеді;
      жоғалған, пайдалануға жарамсыз, белгіленген үлгiлерге сәйкес келмейтiн не әрекет ету мерзiмi өткендердiң орнына тiркеу құжаттарын бередi;
      жоғалған, пайдалануға жарамсыз, белгіленген үлгiлерге сәйкес келмейтiн не әрекет ету мерзiмi өткендердiң орнына МТНБ бередi;
      көлiк құралын байқау актiлерін бередi;
      тiркеу пункттерiнде тiркелген көлiк құралдарының босаған агрегаттарына құжаттар бередi;
      жол полициясында, ішкі істер органдарының аумақтық бөліністерінде тіркелген көлiк құралдарын заңнамада көзделген жағдайларда есептен шығаруға шектеулерді тіркейді;
      тiркелген көлiк құралдарының (нөмірлiк агрегаттардың және олардың меншік иелерiнiң) жасалған тiркеу әрекеттері туралы анықтамалар бередi;
      күн сайын тіркелген, қайта тіркелген және есептен шығарылған көлік құралдары туралы ақпаратты Қазақстан Республикасы ІІМ-нің Техникалық қызмет департаментіне (бұдан әрі - ТҚД) біріктірілген деректер банкіне түсіруді жүзеге асырады;
      көлік құралын кепілге беру шартын тіркеуді жүргізеді;
      сенімхаттар және заңнамада көзделген өзге де құжаттар бойынша көлік құралдарын пайдаланатын адамдарды тіркеуді және есепке алуды жүргізеді.
      17. Тіркеу пунктi беретiн тiркеу және өзге де құжаттар лауазымды тұлғаның қолымен және осы пункттiң мөрiмен куәландырылады. Құжаттарды, сондай-ақ мемлекеттік нөмірлiк белгiлердi алу фактісі "Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының жол және арнайы полиция бөліністерінде мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгілерін, жүргізуші куәліктерін, көлік құралдарын тіркеу туралы куәліктерді қабылдау, есепке алу, сақтау және жұмсау туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2010 жылғы 22 ақпандағы бұйрығымен бекітілген көлiк құралдарын тiркеу тізілімінде меншік иесінің (иесінің) қолымен куәландырылады.

3. Көлiк құралдарын тiркеу

      18. Көлiк құралдары олардың меншік иесі болып табылатын заңды немесе жеке тұлғаларға ғана тiркеледi.
      Тiркеу орнының өзгеруiне байланысты есептен шығарылған көлiк құралдарын тiркеу (иесiн өзгертпей) осы көлiк құралдарына берілген тiркеу құжаттарының негiзiнде жүргізіледі.
      19. Көлiк құралдары жеке тұлғаларға тұрғылықты тұратын жері (тіркелген тұрғылықты жері) немесе уақытша болатын жерi (тұрақты тiркелген жері болмаған жағдайда) бойынша уақытша тұру мерзіміне тiркеледi, заңды тұлғаларға олардың заңды мекен-жайы бойынша, ал заңды тұлғалардың филиалдарына - филиалдардың орналасқан жері бойынша тiркеледi.
      Көлiк құралының иесi нотариалды расталған бiрлескен (жұбайы, зайыбы және т.б.) меншiк құқығы туралы куәлiктi ұсынған жағдайда тiркеу құжатының "Ерекше белгiлер" бөліміне тiркеу пунктiнiң мөрiмен расталған "Тең иесі – Т.А.Ә." деген жазба енгізіледі.
      20. Әскери қызметшiлерге көлiк құралдары тұрғылықты тұратын (уақытша болатын) жері бойынша тіркеу немесе тұру үшін тұрғын алаң берiлгенi туралы iшкi icтер органының немесе әскери бөлiмнiң анықтамасы негiзiнде тiркеледi.
      21. Меншік иелері 14 жасқа жетпеген кәмелетке толмаған азаматтар болған жағдайда тіркеу әрекеттерін олардың атынан ата-аналары (асырап алушылар) немесе қамқоршылық және қорғаншылық органдары, ал меншік иелері 14 жастан 18 жасқа дейінгі адамдар болған жағдайда ата-аналарының (асырап алушылардың) немесе қамқоршылық және қорғаншылық органдарының жазбаша келісімімен осы адамдар жасайды.
      22. Қазақстан Республикасының аумағына дипломатиялық өкiлдiктер, консулдық мекемелер, халықаралық (мемлекетаралық) ұйымдар, шетелдiк банктер мен фирмалар, шетелдiк баспасөз, радио, телевидение органдары, сондай-ақ шетел мемлекеттерінің азаматтары не азаматтығы жоқ адамдар кері әкету туралы міндеттемемен 2 айдан артық мерзімге уақытша әкелген көлiк құралдарын тiркеу Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің дипломатиялық өкілдіктермен жұмыс жөніндегі ұйымдары арқылы осы өкілдіктер мен фирмаларды тіркеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдар берген құжаттарда көрсетiлген заңды мекен-жай бойынша жүргізіледi.
      23. Жеке тұлғалардың жеңіл көлік құралдары мен мотоциклдерін, мотороллерлерін қоспағанда, көлік құралдарын тіркеу және есептен шығару қалалардың (аудандардың) қорғаныс істер жөніндегі тиісті басқармаларына (бөлімдеріне) жазбаша хабарлағаннан кейін жүргізіледі.
      24. Тiркеу, тiркеу құжаттары мен нөмірлiк белгiлердi беру, тіркеу құжаттарына өзгерістер енгізу кезінде тiркеу пунктiне көлiк иелерi есепке алу деректерiне нөмірлік агрегаттардың сәйкестігін салыстыра тексеру мақсатында көлiк құралдарын қарау үшін дайын етіп әкелуге мiндеттi.
      Көзбен қарау процесінде:
      тiркелетiн көлiк құралы конструкциясының қауiпсiздiгін бақылау;
      жедел және арнайы қызметтердің көлiк құралдарының түстi графикалық сызбаларды, тану белгiлерiн, жазуларды, арнайы жарық және дыбыс сигналдарын салу талаптарына сәйкестігін бақылау;
      агрегаттар нөмірлерi мен нөмірлiк белгiлердiң түпнұсқалығын (жасырылған, жалған немесе қандай да бір өзге тәсiлдермен өзгертілген агрегаттар нөмірлерiн, сондай-ақ нөмірлiк белгiлердi анықтау) және олардың көлiк құралдарына құжаттарда көрсетiлген деректерге сәйкестігін бақылау жүзеге асырылады.
      Көлік құралын байқау нәтижелері осы Ережеге 2, 3-қосымшаларға сәйкес нысан бойынша көлік құралын тіркеу бланкісінде белгіленеді және байқау жүргізген адамның тегін, күнін көрсете отырып, байқау жүргізген лауазымды тұлғаның қолымен расталады, оның жарамдылық мерзімі 20 тәулiк.
      25. Көлiк құралы ақаулы болып, оны әкелуге кедергi келтіретін мән-жайлар болғанда көлiк құралдарының тұрған жерi бойынша жол полициясының бөлiністерінде жасалған және криминалист-маманның белгісі бар тіркеу-емтихан бөлінісі қызметкерінің қолымен және мөрімен расталған оларды байқау актiлерiн осы Ережеге 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұсынуға рұқсат етіледі. Актінің жарамдылық мерзімі 20 тәулiк. Қазақстан Республикасынан тыс жерде жасалған көлiк құралдарын байқау aктici Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттармен және келiсiмдермен белгіленген осы құжаттарға қойылатын талаптарға сәйкес болуы керек.
      26. Тiркеу бөлiністерiнің қызметкерлерi тiркеу әрекеттерін жасау кезiнде жеке басын куәландыратын құжаттың негізiнде көлiк құралдары иелерiнің немесе олардың өкiлдерінің жеке басын анықтайды.
      27. Жеке тұлға болып табылатын көлiк құралының меншік иесiнiң өкiлi өтініш білдірген жағдайда заңнамалық актілерге сәйкес берілген сенімхаттың негiзiнде көлiк құралын тіркеу кезiнде меншік иесінің мүдделерiн білдіруге оның өкiлеттiгi тексерiледi. Заңды тұлға өкілінің өкiлеттiгi басшының немесе уәкілеттік берілген өзге адамның қолымен және заңды тұлғаның мөрiмен расталған сенiмхатпен немесе арыздағы басшының қолымен және заңды тұлғаның мөрімен расталады.
      28. 14 жастан 16 жасқа дейінгі азаматтардың жеке басын анықтау кәмелетке толмаған адамның туу туралы куәлiгiн ұсынған жағдайда ата-аналарының (асырап алушылардың), қамқоршыларының (қорғаншыларының) немесе қамқоршылық және қорғаншылық органдары өкілдерінің қатысуымен жүргізіледі.
      29. Көлiк құралдарын тiркеуге өзгерiстер енгiзу, есептен шығару, жоғалған немесе пайдалану үшін жарамсыздарының орнына тіркеу құжаттарының телнұсқаларын беру және өзге де тiркеу әрекеттерi (көлiк құралдарын келген жерiнде уақытша тiркеу, байқау актiлерiн беру) көлiк құралдарының тiркелген жерi бойынша жүргізіледі.
      30. Тiркеу әрекеттерін жасау үшін көлік құралдарының иелерi:
      1) көлік құралын тіркеу бланкісінде толтырылған өтініш;
      2) заңды тұлғаның көлік құралын тіркеу бланкісінде толтырған өтініші ұйымның мөрiмен расталады;
      3) тiркеу әрекеттерін жасауға өтініш білдірген адамның жеке басын куәландыратын құжат, жеке куәлігінде тұрғылықты жерінің мекен-жайы болмаған жағдайда, сондай-ақ тұрақты тұратын жерінде тіркелгенін растайтын құжатты (Азаматтарды тіркеу кітабы не мекен-жай бюросынан анықтама);
      4) Қазақстан Республикасының "Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" кодексінде белгіленген баждар мен алымдарды төлеу туралы құжаттар;
      5) Мыналарды:
      салық төлеушілер үшін – Салық кодексінде белгіленген тәртіппен көлік құралдарына салықтың төленгенін;
      Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес салық төлеушілер болып табылмайтын тұлғалар үшін – салық төлеуден босату құқығын растайтын құжаттарды;
      6) шаруашылық жүргізуші суъектіні тіркеу туралы куәлік немесе заңды тұлғаның тіркелгенін растайтын өзге құжат;
      7) көлiк құралының тiркеу құжаты;
      8) дайындаушы зауыттардың немесе Қазақстан Республикасының шегінде көлiк құралына арнайы (немесе мамандандырылған) жабдықтар орнатқан кәсiпорындардың қабылдау-тапсыру актiлерi, сертификаттары немесе әкелінген жабдыққа тиiстi кедендiк құжаттар, сәйкестік сертификаты;
      9) көлiк құралдарына, нөмірлiк агрегаттарға меншiк құқығын растайтын құжаттар.
      Көлiк құралдарына, нөмірлiк агрегаттарға меншiк құқығын растайтын құжаттарға:
      кедендік ресімдеуден өткенін растайтын құжаттар (кедендік жүк декларациясы, уақытша әкелген жағдайларда кері әкету туралы міндеттеме, техникалық құжат);
      халықты әлеуметтiк қорғау органдары беретін құжаттар;
      сот растаған сот шешімінің, орындауға жататын мемлекеттік органның әрекеттері туралы сот орындаушысы қаулысының не ұйғарымының көшірмелері қоса берілген заңнамада белгіленгенге сәйкес атқару парағы;
      шарттар, куәлiктер, мүлікке мұрагерлік құқығы туралы құжаттар, сондай-ақ нотариалды жасалған басқа да құжаттар;
      заңды тұлғаның өзiнiң құрылымдық бөлiнісіне немесе басқа заңды не жеке тұлғаға көлiк құралын бөлу және беру туралы мөрмен расталған бұйрығы (өкiмі) жатады.
      10) кері әкету туралы мiндеттемемен Қазақстан Республикасына әкелінген көлiк құралдарының МТНБ, "Транзит" белгiлерi және тiркеу құжаттары;
      11) осы Ереженің 25-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, көлік құралы, ал конструкциясы өзгерген жағдайда – Қазақстан Республикасы ІІМ Жол полициясы комитетімен, Астана, Алматы қалаларының, облыстардың ІІД ЖПБ-мен келісу туралы куәлікті, осы Ережеге 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша автомобиль жасау саласына жатпайтын кәсiпорындарда шығарылатын көлiк құралдарының конструкциясын ұсынады.
      31. Сауда кәсіпорындары сатып алу-сату шарттарын беру кезінде сатып алушыларға сондай-ақ көлік құралдарын сату құқығына рұқсаттардың өздері растаған көшірмелерін және нақты көлік құралының сатуға келіп түсу көзін растайтын құжаттарды, атап айтқанда:
      техникалық құжаттарды;
      кедендік жүк декларациясын (кеден құжаттарының көшірмелерін оларды берген кеден органы ғана растайды) көлік құралының тіркеу құжаттарын береді.
      32. Көлік құралдарына қолданыстағы заңнамаға сәйкес енгізілген тыйым салу, сондай-ақ кері әкету туралы міндеттемемен Қазақстан Республикасына уақытша әкелiнген көлiк құралын шетелге әкету мерзiмi көлiк құралын есепке алу карточкасының тиісті деректемесінде және жол полициясының автоматтандырылған ақпараттық-іздеу жүйесінің (бұдан әрі – ААІЖ) базасында көрсетіледі.
      Көрсетілген мәлiметтердi өзгерту тиісті тыйымдар мен шектеулерді енгiзген органдар берген құжаттардың негiзiнде жүргізіледі.
      33. Әскери бөлiмдерден өткізілген көлiк құралдарын тiркеу:
      бұйымға формулярдың (паспорт);
      осы Ережеге 6, 7-қосымшаларға сәйкес нысан бойынша көлік құралының техникалық жай-күйі және бағалау актiлерінің;
      көлік құралын саудада өткізу туралы уәкілетті орган берген құжаттардың негiзінде жүргiзiледi.
      34. Өз бетінше құрастырылған және жасалған көлiк құралдары техникалық регламентте белгіленген рәсімдерді өткен және агрегаттарын сатып алудың заңдылығын растайтын құжаттарды ұсынған жағдайда тіркеледі.
      35. Арнайы жарық және дыбыстық сигналдар беруге арналған приборлармен жабдықталған көлiк құралдарын тiркеу құжаттарында "Дыбыстық, көк және...(арнайы маяктың нақты түсi көрсетiледi) жарық арнайы сигналдары" деген жазба жазылады. Жедел қызметтердiң көлiк құралдарының тiркеу құжатындағы "Түсi" деген бағанға түсі жазылады.
      36. Сынақтан өтiп жатқан көлiк құралдарының тәжiрибелiк үлгілерiн тiркеу кезiнде тiркеу құжаттары берiледі, оларда "Сынақ" белгiсi және нөмірлік белгілер қойылады. Тiркеу үшін техникалық тапсырмада көзделген қауiпсiздiк талаптарына көлік құралының сәйкестігі және сынақтарға жіберу туралы дайындаушы кәсіпорынның сараптамалық қорытындысы негіз болып табылады.
      Дайындаушы кәсiпорындардың және автожөндеу зауыттарының техникалық шарттарына сәйкес қорытынды сынақтарынан өтiп жатқан көлiк құралдарына тiркеу құжаттары бiр жылдан аспайтын мерзімге берiледі, оларда "Сынақ" белгiсi мен нөмірлiк белгiлер қойылады.
      37. Алғаш рет тіркелетін көлік құралын тіркеу әрекеттерін жүргізу, КҚТК телнұсқасын беру және есептен шығару алдында көлік құралы мен адамның іздестіруде бар-жоғы тұрғысынан "Іздестіру", "Криминалдық автомотокөлік" есептері бойынша оларды тексеру жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының басқа өңірлерінен келген көлік құралдары бұрынғы тіркелген жері бойынша растау алғанынан кейін тіркеледі.
      Жүргізілген тексеру нәтижесі тексеруді жүргізген мемлекеттік автоинспектордың тегі мен қолы, күні мен уақыты көрсетіле отырып, көлік құралын тіркеу бланкісінде жазылады.
      38. Ұсынылған құжаттарды, нөмірлiк белгiлердi қолдан жасау белгілері, зауыттық маркировкасын өзгерту, агрегаттар нөмірлерiнiң ұсынылған құжаттарға немесе тiркеу деректерiне сәйкес келмеуі, сондай-ақ көлiк құралының (нөмірлiк агрегаттардың) немесе ұсынылған құжаттардың iздеуде екенi туралы мәліметтер болса, криминалист-маман дереу ішкі істер органдарының кезекші бөліміне ақпарат береді, көлiк құралы ұсталады және құжаттарымен бірге аумақтық ішкі істер органдарына берiледi.
      Мұндай жағдайларда тiркеу әрекеттерін жүргізу заңнамада белгiленген тәртiппен іс шешiлгенге дейін кейiнге қалдырылады. Ұрылған, егелген нөмірлiк агрегаттар, іздестіру бойынша есептерден шығарылмаған көлік құралдары тiркеуге жатпайды.
      39. Техникалық ақаусыз тіркелген көлiк құралдарына белгіленген үлгiдегi тiркеу құжаттары, "Көлiк құралдары мен олардың тiркемелерiне арналған жарық шашыратқыш жабыны бар мемлекеттік тiркеу белгiлерi" ҚР СТ 986-2003 көзделген тиісті үлгідегі нөмірлік белгілер беріледі. Автомобильдер мен автобустарға екеуден, мотокөлiк құралдары мен тiркемелерге бiреуден нөмірлiк белгi берiледi.
      40. Есепке қою кезінде техникалық ақауы бар көлiк құралдарына ақауларды жойғанға дейін нөмірлік белгілер берілмейді.
      41. Дайындаушы кәсiпорындардан, автожөндеу зауыттарынан, кедендiк бақылау органдарынан және сауда ұйымдарынан тiркеу орнына өз жүрiсiмен жеткiзiлген, сондай-ақ тұрғылықты жерiн немесе меншiк құқығының өзгеруiне байланысты жол полициясы есептен шығарған көлiк құралдарына тиiсiнше дайындаушы ұйымдар немесе ТЕБ бiр рет пайдалану үшін "Транзит" нөмірлiк белгiсiн береді.
      "Транзит" нөмірлiк белгiлерiн беру кезінде көлiк құралдарына меншік құқығын растайтын құжаттарда көрсетілген белгiлердiң сериясы, нөмірi, берілген күнi мен жарамдылық мерзiмi көрсетiледі және осы жазбаларды жазған ұйымдардың мөрлерiмен куәландырылады.
      "Транзит" нөмірлiк белгiлерiнiң жарамдылық мерзiмi - берiлген күннен бастап 10 тәулiк, олар тiркеу немесе сату орнына бару үшін ғана жарамды.
      Көлiк құралдарын тiркеу кезінде "Транзит" нөмірлік белгiлерi алынады және көрсетілген мерзімдер өткеннен кейін деректемелері көрсетіліп, актілер толтыру арқылы жойылады.
      Нөмірлік белгінің жарамдылық мерзімін ұзартуды ТЕБ қызметкері жүзеге асырады. Ұзарту мерзімі - 10 тәулік.
      42. Тыйым салынған көлікке құжаттар мен МТНБ телнұсқалары тиісті шектеулер қойған органдар берген рұқсат ету құжаттарының негізінде беріледі. Телнұсқаларды жою жалпы негіздерде жүргізіледі.
      43. Есептен шығарылған көлiк құралдарының тiркеу құжаттары жоғалған жағдайда көлiк құралының иесіне бұрынғы тiркелген жері бойынша анықтама-растау беріледі. ТЕБ көлік құралының бұрынғы тіркелген жері бойынша сұрау салулар жібереді, олардың орындалуы алған күннен бастап 5 тәулiк iшiнде міндетті.
      44. Көлiк иесiнiң өтiнiштерi, көлiк құралдарына (нөмірлiк агрегаттарға) меншік құқығын растайтын құжаттар, Қазақстан Республикасына әкелiнген көлiк құралдарын тiркеген мемлекеттердiң босаған тiркеу құжаттары мен МТНБ (егер оларды кеден органы алмаған болса) және "Транзит" нөмірлiк белгiлерi тiркеу пунктiне тапсырылады.
      45. Кері әкету туралы міндеттемемен Қазақстан Республикасының аумағына екi айдан астам мерзiмге әкелiнген көлiк құралдарын тiркеу иелерiне кедендік құжаттарда көрсетiлген олардың әкелінген мерзiміне КҚТК мен МТНБ бере отырып жүргізіледі. Өзге мемлекеттердiң тiркеу құжаттары мен МТНБ мұндай көліктердің Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге әкетілуіне байланысты оларды есептен шығару кезінде иелеріне беріледі.
      46. Шетелдік дипломатиялық өкілдіктерге және олардың қызметкерлеріне көлік құралдарын тіркеу Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің дипломатиялық өкілдіктермен жұмыс жөніндегі ұйымдары арқылы жүргізіледі.
      47. Мыналарға:
      шетелдiк заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасындағы өкiлдiктерi мен филиалдарына;
      шетелдiк қатысумен кәсiпорындарға және олардың қызметкерлерiне;
      Қазақстан Республикасына мемлекетаралық келісімдер бойынша ғылыми-техникалық, экономикалық және мәдени ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібімен, қызметтік, сауда және қоғамдық істермен кемінде екі ай мерзімге келген шетелдік азаматтарға, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдарға көлiк құралдарын тiркеу жалпы негіздерде жүргізіледі.
      48. Қазақстан Республикасындағы шетелдік өкiлдіктерге, шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдарға тиесілі көлік құралдарына мынадай сериялы нөмірлiк белгiлер берiледi:
      "СМD" - шетелдiк дипломатиялық өкiлдiктер басшыларының қызметтік және жеке көлiк құралдарына;
      "D" - шетелдiк дипломатиялық өкiлдiктердiң, елшiлiктер рангіне теңестiрiлген басқа да халықаралық ұйымдардың көлік құралдарына, сондай-ақ осындай өкiлеттiктер, ұйымдар қызметкерлерiнiң, олардың отбасы мүшелерiнiң жеке көлiк құралдарына беріледі.
      Жеке көлiк құралдарына "D" сериялы нөмірлiк белгiлерді беру үшiн Қазақстан Республикасы СIМ берген дипломатиялық карточка көрсетiлуi керек;
      "T" - дипломатиялық өкiлдiктер мен елшiлiктер рангіне теңестiрiлген халықаралық ұйымдардың әкiмшiлiк-техникалық және қызмет көрсетушi персоналының және қызметкерлерінің отбасы мүшелерінің көлік құралдарына беріледі.
      Жеке көлiк құралдарына "T" сериялы нөмірлiк белгiлерін беру үшiн Қазақстан Республикасы СIМ берген қызметтік карточкалар, куәлiктер көрсетiлуi керек;
      "M" - Қазақстан Республикасының аумағында белгіленген тәртiппен ашылған шетелдiк фирмаларға, банктерге, әуе компаниялары мен басқа да ұйымдарға, сондай-ақ осы өкiлдiктердiң қызметкерлерi мен олардың отбасы мүшелерiне тиесілі көлiк құралдарына берiледi.
      Жеке көлiк құралдарына "M" сериялы нөмірлiк белгiлер беру үшiн iшкi iстер органдарында тiркелген ұлттық паспорттар көрсетілуі керек;
      "К" - шетелдiк бұқаралық ақпарат құралдары өкілдіктерінің, осы өкілдіктер қызметкерлерiнiң және олардың отбасы мүшелерiнiң көлiк құралдарына беріледі.
      Жеке көлiкке "К" сериялы нөмірлiк белгiлерді беру үшiн Қазақстан Республикасы СIМ берген тiлшiлер куәліктері немесе техникалық персоналдың куәлiктерi, ал олардың қызметкерлерінің отбасы мүшелерi үшiн - iшкi iстер органдарында тiркелген ұлттық паспорттар көрсетiлуi керек;
      "H" - шетелдiң қатысуымен кәсіпорындардың, Қазақстан Республикасына қызметтік, жеке істері бойынша, оқуға келген шетелдік азаматтардың; тұруға ықтиярхат бойынша Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдік азаматтардың немесе азаматтығы жоқ адамдардың көлiк құралдарына беріледі.
      "H" сериялы нөмірлiк белгiлерді беру үшiн iшкi iстер органдарында тiркелген ұлттық паспорт немесе берілген тұруға ықтиярхат көрсетілуі керек;
      "Р" - шетелге түпкілікті әкетілуіне немесе тiркеу пунктi қызмет көрсететін аумақтан тыс жерге кетуіне байланысты есептен шығарылатын көлiк құралдарына беріледi, олардың Қазақстан Республикасының аумағындағы жарамдылық мерзiмi - 30 тәулiк.
      49. Шетелдiк өкiлдiктерге, шетелдік азаматтарға және азаматтығы жоқ адамдарға тиесілі көлік құралдарына Қазақстан Республикасының өңірлеріне бекiтiлгендер санынан соңғы серияның нөмірлiк белгiлері берiледi.
      50. Шетелдік азаматтар мен Қазақстан Республикасының шетелде тұрақты тұратын және Қазақстан Республикасына 2 айдан аспайтын мерзімге келген азаматтары сатып алған немесе алған көлік құралдарына "Р" сериялы нөмірлік белгілер және келу құжаттарына сәйкес олардың жарамдылық мерзімі көрсетілген тіркеу туралы куәлік беріледі.
      51. Техникалық регламенттерді бұза отырып, бракталған көлік құралдарының агрегаттарынан (қозғалтқыштан, шанақтан және шассиден) жинақталған немесе қайта жабдықталған көлік құралдары тіркеуге қабылданбайды.
      52. Тiркелген көлiк құралдары мен олардың иелерi туралы жасалған тiркеу әрекеттері туралы мәліметтер заңнамалық актілерде көзделген жазбаша сұрау салудың негізінде ұсынылады.
      53. Лизингке сатып алынатын көлік құралдары "Қаржы лизингі туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 5 шілдедегі № 78 Заңының және осы Ереженің 30-тармағына сәйкес құжаттардың негізінде тіркеледі.

4. Көлiк құралдарын тiркеуге өзгерiстер енгiзу

      54. Көлiк құралын тiркеуге өзгерiстер енгiзу мынадай жағдайларда:
      меншiк құқығы өзгергенде;
      меншік иесiнiң тұрғылықты жері немесе заңды тұлғаның мекен-жайы өзгергенде;
      меншік иесiнiң тегі, аты, әкесінің аты (заңды тұлғаның атауы) ауыстырылғанда;
      қайта жабдықтау немесе олардағы агрегаттарды айырбастау, түсiн өзгерту, арнайы жабдық орнату және өзге де осындай өзгерістер салдарынан көлік құралының типі немесе моделі өзгергенде жүргізіледі.
      55. Меншiк құқығы, иесiнiң тұрғылықты жері (заңды мекен-жайы) немесе көлiк құралының тұратын жері өзгерген жағдайда тiркеуге өзгерiстер енгiзу осы Ереженің 30-тармағының 1)-7), 9) тармақшаларында және 37-тармағында көрсетiлген құжаттардың негiзiнде, ал меншік иесінің тегі, аты, әкесінің аты (ұйымның атауы) ауыстырылған жағдайда бұған қосымша қолданыстағы заңнамаға сәйкес осы өзгерiстi растайтын құжаттардың негізінде жүргізіледі.
      Сот қаулысының негізінде кәсiпорынның банкроттығы туралы қылмыстық іс қозғалған жағдайда есептен шығаруды және қайта тiркеуді тарату комиссиясының шешiмi негiзiнде конкурстық басқарушы жүргiзедi.
      56. Көлiк құралы қайта жабдықталған жағдайда тiркеуге өзгерiстер енгізу осы Ереженiң 30-тармағының 1)-9) тармақшаларында және 37-тармағында көрсетiлген құжаттардың; қайта жабдықтаудың осы түрiне ЖП-мен келiсудің; қайта жабдықтаған соң Жол полициясының автожол инспекциясы бөлінісінде жасалған көлiк құралын байқау актiсінің негiзiнде жүргізіледі.
      57. Тораптар мен агрегаттардың нөмірленуінде тiркеу құжаттарымен сәйкессіздіктері бар көлiк құралын тiркеуге өзгерiстер енгiзу iшкi iстер органдары қабылдаған қорытындының негiзiнде жүргiзiледi.
      58. МТНБ-ның телнұсқасын беруді қоспағанда, көлік құралын тiркеуге өзгерiстер енгiзілген жағдайда тiркеу құжаттарын ауыстыру жүргізіледі.
      59. Жеңіл автомобильдің немесе автобустың шанағын, жүк автомобилінің шассиін ауыстырған, оның ішінде басқа модельге (модификацияға) ауыстырған жағдайда, көлік құралының бұрынғы шығарылған жылы қойылады. Тiркеу құжатының "Маркасы, моделi" бағанына орнатылған шанақтың маркасы, моделi көрсетіледі, ал "Ерекше белгiлер" бағанына күнi тиісті өзгерістің күні көрсетiлiп, "Шанақ ауыстырылған" деп жазылады.
      Бұдан әрі пайдалануға немесе жөндеуге жарамсыз болған жағдайда шанақты қайта жабдықтауға, нөмірлік бөліктерін ауыстыруға тек техникалық регламент талаптары сақталғанда ғана рұқсат етіледі. Бұл жағдайда тіркеуге өзгерістер енгізу осы Ереженің 56-тармағында көрсетілген тәртіппен және Жол полициясының техникалық қадағалауы шығарған қорытындыны ұсынған жағдайда жүргізіледі.
      Тiркелген көлiк құралының конструкциясына, оның iшiнде құрамдас бөлiктерiнің, қосымша жабдық заттарының, қосалқы бөлшектерiнің және жол қозғалысы қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге ықпал ететiн бұйымдарына өзгерiстер енгізілгеннен кейін қайта сертификаттау жүргізу қажет.
      60. Осы Ережеге 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жол полициясында тiркелген көлік құралдарының босаған нөмірлiк агрегаттарына куәлiк тиiстi нөмірлiк агрегаттарды ауыстыруға байланысты тiркеу деректерi өзгергенде, сондай-ақ иесінің арызы бойынша олардың жойылуына байланысты көлік құралын есептен шығарған жағдайда берiледi.
      61. КҚТК-нiң "Ерекше белгiлер" бағанында көлік құралын тіркеуге өзгерiстер енгiзу кезінде ұсынылған құжаттар, сондай-ақ бұрынғы тiркеу құжатының сериясы мен нөмірi көрсетiледi.
      Сыйға қабылданған немесе мұрагерлiк бойынша алынған көлiк құралдары, егер сыйға беру шартында немесе мұраға алу құқығы туралы куәлікте бiрнеше адам көрсетiлген болса, онда барлық меншік иелерінің жазбаша келiсiмi бойынша олардың біреуіне не КҚТК ерекше белгілерінде қалған тең меншік иелерін көрсете отырып, олардың бiріне қайта тiркеледi.
      62. Көлiк құралын арнайы жарық және дыбыстық сигналдар беруге арналған приборлармен жабдықтауға байланысты тiркеуге өзгерiстер енгiзілген жағдайда осы Ереженiң 35-тармағында көздегендей әрекеттерге жасалады.
      Арнайы жарық және дыбыстық сигналдар беруге арналған приборлармен жабдықтау және түсті-графикалық сызбаны қолдану құқығының тоқтатылуына байланысты не болмаса иесінің арызы бойынша тіркеу деректерiн өзгерту көрсетілген приборлар бөлшектелгеннен кейін және түсті-графикалық сызба жойылғаннан кейін жүргізіледі.
      63. Жаңа иелеріне тіркеу құжаттарынсыз тәркiленген немесе соттың шешiмiмен иесiз деп танылған көлiк құралдарын тiркеуге өзгерiстер енгiзу сот шешiмдерiнiң расталған көшiрмелерімен сауда нәтижелерінің (хаттама, акт, шарт) негiзiнде жүргізіледі, бұл ретте есеп тұрған көлiк туралы ақпарат оның бұрынғы тiркелген жерi бойынша жіберіледі.
      64. Уақытша есепке алуға көлік құралдарын тіркеу 30-тармақтың 7) тармақшасында және 37-тармағында көрсетілген құжаттардың негізінде осы Ержеге 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша көлік құралын уақытша есепке алу талонын бере отырып жүргізіледі.

5. Көлiк құралдарын есептен шығару

      65. Көлiк құралдарын иелерi мынадай жағдайларда:
      егер жаңа тұрғылықты жері (заңды мекен-жайы) облыстан, Астана, Алматы қалаларынан тыс жерде болса, жеке тұлғаның тіркелген тұрғылықты жері өзгергенде, заңды тұлғаның мекен-жайы өзгергенде, сондай-ақ тiркеу орнын өзгерту үшін өзге де негіздер туындағанда;
      меншiк құқығы тоқтатылғанда;
      жойылғанда (бракталғанда, есептен шығарылғанда);
      уақытша әкетудi қоспағанда, Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге әкеткенде есептен шығарады.
      66. Көлiк құралын есептен шығару үшiн олардың иелерi тiркеу пунктiне осы Ереженің 30-тармағының 1)-7), 9) тармақшаларында, 72-тармағында көрсетiлген құжаттарды ұсынып, МТНБ-ны тапсырады. Тiркеу құжаттарында иелерінің арыздарында көрсетілген көлiк құралын есептен шығарудың тиісті мән-жайлары жазылады, олар мөрмен расталады.
      Облыстың, Алматы, Астана қалаларының шегінде тіркелген көлік иесінің тұрғылықты жерi немесе заңды мекен-жайы өзгеруіне байланысты есептен шығару кезінде көлiк құралының нөмірлiк белгiлерi тапсырылмайды. Тиісті белгілер ААІЖ деректер базасына енгізіледі.
      Көлiк құралдарына (жоғарыда көрсетiлгендерден, сондай-ақ жойылатындардан басқа) жарамдылық мерзімі көрсетiлiп, "Транзит" нөмірлiк белгiсi берiледi.
      Тұрған жері бойынша ТЕБ қызметкері мен криминалист маман берген, мөрмен расталған байқау актісін иелері ұсынған жағдайда тіркеу орны бойынша көлік құралдарын көрсетпей, оларды есептен шығаруға рұқсат етіледі.
      Көлік құралының тіркелген жері бойынша емес, тұратын жері бойынша көлік құралдарын Жол полициясы тіркеу пункттерінің есептен шығаруына жол беріледі. Мұндай жағдайларда есептен шығару осы көлік құралдарының тіркелген жері бойынша есептен шығаруға қандай да бір шектеулердің жоқтығы туралы сұрау салулар орындалғаннан кейін, иелері туралы есепке алу деректері мен мәлiметтер нақтыланған соң, сондай-ақ іздестірудегілердің тізімінде КҚ деректерінің мемлекетаралық және республикалық деректер базалары бойынша сұрау салулар орындалғаннан кейін ғана жүргізіледі.
      Көлiк құралын есептен шығару туралы шешiм қабылданған соң бұл туралы ақпарат оның тiркелген жері бойынша тіркеу пунктіне дереу телетайппен (телефакспен) жіберіледі. Сұрау салулар мен жауаптарды орындау мерзімі кемінде үш тәулік.
      67. Егер екi және одан да көп жеке тұлға көлiк құралының иелері болып табылса, есептен шығару иелерінің екі жақты жазбаша келiсiмi немесе нотариалды расталған сенiмхат бойынша жүргiзiледi.
      68. Жойылуға (брактауға, есептен шығаруға) жататын көлiк құралдары осы Ереженiң 30-тармағының 1)-7) тармақшаларында көрсетiлген құжаттар ұсынылған жағдайда байқау жүргiзiлмей, есептен шығарылады. Тiркеу құжаттары мен нөмірлiк белгiлері тiркеу пунктiне тапсырылады. Жойылатын көлiк құралдарына тiркеу құжаттары немесе нөмірлiк белгiлерi болмаған жағдайда арыздарда оларды жоғалтудың мән-жайлары көрсетіледі.
      Тіркеу құжаттары (КҚТК) болмаған кезде көлік құралдарының иелері және мұрагерлікке құқық туралы куәліктің, сатып алу-сату, сыйға алу, айырбастау шарттарының, көлік құралдарын есептен шығаруға және оларды сатуға сенімхаттардың негізінде әрекет ететін адамдар өтініш білдірген жағдайда, арыздарда оларды жоғалтудың мән-жайлары көрсетіледі, көлік құралдары есептен КҚТК телнұсқасы берілмей шығарылады, бұл ретте негіздер КҚТК телнұсқасын беру сияқты тексеріледі және ол тіркелген меншік иесінің көлік құралына растау анықтамасы беріледі.
      69. Өзге жағдайларда көлік құралдары есептен тек сот шешімінің негізінде ғана шығарылады.
      Соттардың шешімдері негізінде мемлекет меншігіне айналдырылған көлiк құралдарын есептен шығарған жағдайда көлiк құралдарының меншік иелерінің өкілдеріне сияқты осы Ережеде көзделген талаптар қолданылады.
      Қазақстан Республикасының резиденттерінен айдап әкетілген және ұрланған және иелеріне қайтарылмаған көлік құралдарын есептен шығару иесінің арызының және қылмыстық іс қозғау туралы қаулының негізінде жүргізіледі. Іздестірудегі көлік құралы иесіне қайтарылған жағдайда тіркеу иесінің арызы және көлік құралының жәбірленушіге қайтарылғаны туралы тергеу органының растау анықтамасының немесе сот органдарының осындай шешімінің негізінде жүргізіледі.
      70. Соттар, тергеу, кеден органдары меншiк құқығын өзгерту бойынша тыйымдар немесе шектеулер енгізген көлiк құралдары, егер қолданыстағы заңнамада өзгеше тәртіп көзделмесе, тиiстi тыйымдардың немесе шектеулердiң жоқтығы туралы куәландыратын құжаттарды не осы көлік құралдарын иеліктен шығару және оларды өзге адамдардың меншігіне беру немесе мемлекет меншігіне айналдыру туралы соттардың (заңнамада айқындалған өзге мемлекеттік органдардың) шешімдері ұсынылғаннан кейін есептен шығарылады.
      71. Берілген несие үшін банктерге кепіл ретінде ұсынылған заңды және жеке тұлғалардың көлiк құралдарына, сондай-ақ банктер берген кепіл туралы шарттың (немесе өзге құжаттардың) көшірмелерін ұсынған жағдайда заңды және жеке тұлғаларға кепілдік міндеттеме орындалғанға дейін оларды есептен шығаруға шектеу енгізіледі. Бұл ретте көлік құралдарын тiркеу кітаптарында және ААІЖ деректер базаларында тиiстi белгiлер жасалады.
      72. Сауда ұйымдарынан айналып өтіп, жеке тұлғаларға өткізген жағдайда заңды тұлғалардың көлiк құралдарын есептен шығару көлік құралдарының иелері - заңды тұлғалардың көлік құралын тіркеу бланкісінің және осы Ереженің 30-тармағында көзделген құжаттардың, заңды тұлғаларға қатысты мемлекеттік (коммуналдық) меншік құқығының субъектісі функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік (коммуналдық) органдардың (мемлекеттік меншіктегі заңды тұлғалар үшін) рұқсаты, сатып алу-сату шарттарының негізінде жүргізіледі, бұл ретте тіркеу құжатына "Автомобиль азамат Т.А.Ә., тұрғылықты мекен-жайы, жеке паспортының сериясы, нөмірі сатылуына байланысты есептен шығарылды" деген жазба енгізіледі. Сауда ұйымдарына кететін көрсетілген көлiк құралдарын есептен шығару заңды тұлға - көлiк иесiнiң арыздары, басшының бұйрығы (өкiмi) негiзiнде жүргізіледі. Тiркеу құжатына "Автомобиль сауда ұйымына кетуіне байланысты есептен шығарылды" деген жазба енгізіледі.
      73. Астана, Алматы қалаларынан және облыстан тыс жерге 2 айдан астам уақытқа кеткен, Жол полициясында тіркелген көлiк құралдары мекен-жайы бойынша осындай тіркеу жүргізілетін заңды және жеке тұлғалардың жазбаша келісімімен иелерінің болатын жері бойынша олардың атына уақытша тіркеледі. Көлік құралының иесіне аяқталу мерзімі көрсетілген көлік құралын уақытша тiркеу туралы талон беріледі. Көлiк құралын уақытша есептен шығару жүргізілмейді.
      74. Агрегаттардың нөмірленуінде тiркеу құжаттарымен елеусіз айырмашылықтары бар көлiк құралдарын есептен шығару iшкi iстер органдары қабылдаған шешiмдердің (қорытындылардың) негiзiнде жүргізіледі. Шешімдер (қорытындылар) анықталған нөмірлік агрегаттар бойынша айдап әкетілген және ұрланған көлік құралдарын іздестіру бойынша салыстыру тексеруден кейін ғана шығарылады.
      75. Қазақстан Республикасына әкелiнген және белгіленген мерзімдерде әкетiлмеген немесе кеден заңнамасын бұзып пайдаланылатын көлiк құралдары кеден органдарының рұқсатымен ғана есептен шығарылады.
      76. Шетелде тұрақты тұратын адамдардың кері әкету туралы міндеттемемен Қазақстан Республикасына әкелінген көлiк құралдары кейіннен өткізу немесе иеліктен шығару үшін есептен тек кеден органдарының рұқсатымен ғана шығарыла алады.
      77. Кері әкету туралы мiндеттемемен Қазақстан Республикасына екi айдан артық мерзiмге уақытша әкелiнген және осы Ереженiң 47-тармағына сәйкес тiркелген көлiк құралдарын есептен шығару кезінде тiркеу туралы куәлiкте есептен шығару туралы белгі қойылады және "Әкетуге жатады" деген жазба жазылады. Берiлген нөмірлiк белгiлер тiркеу пунктiне тапсырылады.
      78. Осы Ереженің 60-тармағында көзделген жағдайларда көлiк иесiнiң өтініші бойынша босаған нөмірлiк агрегатқа куәлiк ресімделеді және берiледi.
      79. Күн сайын көлiк құралдарын есептен шығару тізілімінде нақты негiздеме (иесiнiң тұрғылықты жерін өзгертуі, тiркеу орнын өзгертудiң өзге негiздерi, басқа тең иесіне тіркеу, көлiк құралын Қазақстан Республикасынан тыс жерге әкету, көлік құралын жою, иеліктен шығару, сатып алу-сату, айырбастау, сыйға тарту және т.б. шарттары бойынша көлік құралын иеліктен шығару, соттың шешімі бойынша көлік құралын мемлекеттің немесе өзге тұлғалардың меншігіне айналдыру) көрсетiледі.
      80. Есептен:
      басқа өңірлерге іссапарға жіберiлген заңды тұлғалардың немесе жалға берiлетін;
      иелерiнiң тұрғылықты тұратын жері өзгермей, осы ЖП тiркеу пунктi қызмет көрсететін аумақтан тыс жерге әкетiлетiн, сондай-ақ басқа тұлғаларға сенiмхаттар бойынша берілетін;
      бір уақытта көлік құралы, МТНБ, КҚТК жоқ болған жағдайда жеке және заңды тұлғалардың көлік құралдары есептен шығарылмайды, мұндай КҚ тек сот шешімдерінің негізінде ғана есептен шығарылады.
      81. ЖҚЕ, жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жататын стандарттарға және басқа да нормативтік актілердің талаптарына сәйкес келмейтін көлік құралдары есептен жалпы негіздер бойынша шығарылады.

6. Тiркелген көлiк құралдарын есепке алу

      82. Көлiк құралдарын тiркеу кезінде олар туралы барлық қажетті деректер КҚТК, "Автомобиль" ААІЖ деректер базасына енгізіледі.
      83. Астана, Алматы қалаларына, облысқа уақытша келген көлік құралдарын есепке алу "Автомобиль" ААІЖ деректер базасына енгізіледі.

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
1-қосымша

нысан

ҚК тіркеу туралы куәлік
--------------------------
Иесі Т.А.Ә. немесе [С]
заңды тұлғаның атауы
Тіркеу нөмірі -------- [А]
Маркасы, моделі ------ [D]
КҚ шығарылған жылы ------ [В]
КҚ санаты (А, В, С, D, Е)----- В
Қозғалтқыш N ____ Шасси N _____
Шанақ N _________________ [Е]
Түсі __________________________
Қозғалтқыш көлемі, текше см.____________
Рұқсат етілген max масса, kg ___________ [F]
Жүктемесіз массасы, kg _________________ [G]
      ZZ N 00000000

      Сыртқы жағы
КҚ тіркеу туралы куәлік
--------------------------
Иесі Т.А.Ә. немесе [С]
заңды тұлғаның атауы
Облыс _______________________
Аудан _______________________
Елді мекен __________________
Көше ________________________
Үй _____ пәтер ______________
Ерекше белгілер _____________
_____________ЖП берген ______ қолы
МО " " ж.
      ZZ N 00000000

      Ішкі қосымша бет
__________________________
__________________________
__________________________
салдарынан есептен шығарылды
ЖП атауы ___________________
____________________________
М.О. _______________________
      (қолы)
20__ж."__"____

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
2-қосымша

нысан

Жеке тұлғалар үшін Жол полициясына

Көлік құралын тіркеу бланкісі

______________________________________________________________
      (тегі, аты, әкесінің аты)
Мынадай құжаттарды ұсынды ____________________________________
Қосымшалар:___________________________________________________
      ұсынылған құжаттар _____________________________ ЖСК ____________________________
Туған күні_______________жеке басын куәландыратын құжат ______
      (күні, айы, жылы)
______________________________________________________________
      (атауы, сериясы, нөмірі, қашан және кім берді)
____________________________ тұрады. Телефоны ________________

Көлік құралы туралы мәліметтер

Мем. нөмірі _______________ Қозғалтқыш нөмірі ________________
VIN _______________________ Шасси нөмірі _____________________
Моделі ____________________ Шанақ нөмірі _____________________
Дайындаушы кәсіпорын ______ Түсі _____________________________
КҚ түрі __________________ Қозғ. қуаты (кВт/л.с.)_____________
Санаты (А, В, С, D, E) ___ Рұқсат етілген мах. масса, kg______
Шығарылған жылы __________ Жүктемесіз массасы, kg ____________
КҚ паспорты __________________________________________________
      (сериясы, нөмірі, берілген күні)
      Иесінің өкілі
______________________________________________________________
      (тегі, аты, әкесінің аты)
Туған күні _____________ Жеке басын куәландыратын құжат ______
      (күні, айы, жылы)
______________________________________________________________
      (атауы, сериясы, нөмірі, қашан, кім берген)
_____________________________________________________ тұрады.
(облыс, аудан, елді мекен; көше; үй, корп., пәтер)
Телефоны _____________________
Сенімхат _____________________________________________________
            (қашан, кім берген, тізілім нөмірі)
20__ж. "___"________________ Арыз берушінің қолы _____________
________________МТНБ __________________________ КҚТК берілді.

ЖП қызметтік белгілері
ЖП лауазымды тұлғасының қорытындысы

Байқау нәтижелері бойынша көлік құралы туралы мәліметтер:
Мемлекеттік тіркеу Дайындаушы кәсіпорын _____________белгісі___________________ Санаты (А, В, С, D, Е) _______________Сәйкестендіру нөмірі (VIN)_____ Шығарылған жылы __________________________________ Қозғалтқыштың моделі, нөмірі _____________
Маркасы, моделі ____________ Шасси (рама) нөмірі ______________
      Шанақ нөмірі ____________________________________________
      Түсі ____________________________________________________
Байқау нәтижесі _______________________________________________
      (ақаусыз, ақауы бар)
ЖП лауазымды тұлғасы __________________________________________
      (қолы немесе коды) (тегі)
Айдап әкетілген және ұрланған автокөлік базасы бойынша тексеру жүргізілді
_______________________________________________________________
      (нәтижесі, күні, уақыты)
_______________________________________________________________
      (тексеру жүргізген лауазымды адамның қолы) тегі)

Арыз берушіден

_________________________________ сериясы ______ N ____________
      (тіркеу құжатының атауы)
Тіркеу нөмірлері _______________________саны __________________
КҚ паспорты сериясы _________ N__________ _____________________
_________________________________ сериясы_________ N __________
(меншік құқығын растайтын құжат)
"Транзит" белгісі __________________________ саны____ _________
Кепілді тіркеу туралы куәлік __________________________________
NN түбіртектер ________________________________________________
Өзге
құжаттар:______________________________________________________
_________________________________________________ қабылданды.
(тіркеу әрекеттерін жүргізу немесе жүргізуден бас
тарту туралы ЖП лауазымды тұлғасының қорытындысы)
20__ж."___"__________________ __________________________
      (қолы)

Арыз берушіге

Сериясы ________________ № ____________ (тіркеу құжатының атауы)
Тіркеу белгілері _________ "Транзит" белгісі __________________
ҚК паспорты сериясы ______________ № __________________________
Өзге де құжаттар ______________________________________________
___________________________ 20_____ ж " " _____________берілді.
Паспортист ____________________________________________________
      (қолы) (тегі)

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
3-қосымша

нысан

Заңды тұлғалар үшін

Көлік құралын тіркеу бланкісі

____________________ Жол полициясына БСН ________________________
_________________________________________________________________
      (КҚ меншік иесі заңды тұлғаның толық атауы)
_________________________________________________________________
Заңды мекен-жайы ________________________________________________
_________________________________________________________________
      (облыс, аудан; елді мекен; көше; үй, корп., пәтер)
Телефоны ____________________
Төмендегі құжаттар ұсынылды _____________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
      Көлік құралы туралы мәліметтер
МТНБ _______________________ Моделі _____________________________ Қозғалтқыш нөмірі _______________ Шасси нөмірі __________________
Сәйкестендіру нөмірі VIN ________________________________________
Шанақ нөмірі ____________________________________________________
Түсі ____________________________________________________________
Маркасы, моделі _____________озғ. қуаты (кВт/л.с.) ______________ Дайындаушы кәсіпорын ______ Рұқсат етілген мах. масса, kg _______
Көлік құралының түрі ________ Жүктемесіз массасы, kg ____________
Санаты (А, В, С, D, E) ________ КҚ паспорты _____________________
Шығарылған жылы ____________(сериясы, нөмірі, берілген күні)
ЖП-да өкіл болуға, осы тапсырмаға байланысты қол қоюға және барлық әрекеттерді орындауға сенім білдіріледі.
__________________________________________________________________
      (тегі, аты, әкесінің аты, жеке басын куәландыратын
__________________________________________________________________
      құжаттың атауы, сериясы, нөмірі, қашан, кім берген)
Оның қолын куәландырамыз _________________________________________
Заңды тұлғаның басшысы _______________ ___________________________
      (қолы) (тегі)
МТНБ ________________ КҚТК ____________________________ берілді

ЖП қызметтік белгілері
ЖП лауазымдық тұлғасының қорытындысы

Байқау нәтижелері бойынша көлік құралы туралы мәліметтер:
Мемлекеттік тіркеу Дайындаушы кәсіпорын ________________
белгісі ____________________ Санаты (А, В, С, D, Е) ______________
Сәйкестендіру нөмірі (VIN)__ Шығарылған жылы _____________________
____________________________ Қозғалтқыштың моделі, нөмірі ________
Маркасы, моделі ____________ Шасси (рама) нөмірі _________________
      Шанақ нөмірі _______________________________________________
      Түсі _______________________________________________________
Байқау нәтижесі __________________________________________________
      (ақаусыз, ақауы бар)
Лауазымды тұлға __________________________________________________
            (қолы немесе коды) (тегі)
Айдап әкетілген және ұрланған автокөлік базасы бойынша тексеру жүргізілді
__________________________________________________________________
      (нәтижесі, күні, уақыты)
__________________________________________________________________
       (тексеру жүргізген лауазымды адамның қолы) тегі)
      Арыз берушіден
___________________________________ сериясы ________ № ___________
      (тіркеу құжатының атауы)
Тіркеу нөмірлері ____________________________ саны _______________
КҚ паспорты сериясы __________ № _________ _______________________
__________________________________ сериясы _________ № ___________
(меншік құқығын растайтын құжат)
"Транзит" белгісі __________________________ саны _____ __________
Кепілді тіркеу туралы куәлік _____________________________________
NN түбіртектер ___________________________________________________
Өзге құжаттар: ___________________________________________________
______________________________________________________ қабылданды.
      (тіркеу әрекеттерін жүргізу немесе жүргізуден
      бас тарту туралы МАИ лауазымды адамның қорытындысы)
20__ж."___"__________________ __________________________
      (қолы)
      Арыз берушіге
сериясы _________ № ________________(тіркеу құжатының атауы)
Тіркеу белгілері ______________ "Транзит" белгілері _____________
КҚ паспорты сериясы ____________ № ________________
Өзге құжаттар:___________________________________________________
_________________________________________ 20__ж. "___"___________

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
4-қосымша

нысан

Көлік құралын байқау актісі № ____
20__ ж. "___"________________

Мемлекеттік тіркеу нөмірі ______________________________________
Сәйкестендіру нөмірі (VIN) _____________________________________
Маркасы, моделі ________________________________________________
Дайындаушы кәсіпорын ___________________________________________
КҚ түрі _______________________ Санаты (А, В, С, D, E)__________
Шығарылған жылы _______________ Қозғалтқыш нөмірі ______________
Шасси (рама) нөмірі _________________ Шанақ нөмірі _____________
Түсі _________________________
серия ________ № _________________________ (тіркеу құжаты)
серия ________ № _______________ (меншік құқығын растайтын құжат)
______________________________________________________ тиесілі
      (ұйым) иесінің Т.А.Ә.а.)
_______________________________________________________________
Иесінің мекен-жайы ____________________________________________
Сенім білдірілген адам ________________________________________
       (Т.А.Ә.а., мекен-жайы,
_______________________________________________________________
      сериясы, сенімхат нөмірі, кім, қашан берген)
Байқау жүргізген ______________________________________________
      (байқау жүргізген ЖП қызметкерінің бөлінісі,
_______________________________________________________________
      лауазымы, атағы, Т.А.Ә.а.)
Анықталған техникалық ақаулары ________________________________
_______________________________________________________________
Қорытынды:_____________________________________________________
      (байқау жүргізген ЖП қызметкерінің қолы)

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
5-қосымша

нысан

Жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты бөлігінде автокөлік құралының конструкциясын келісу туралы куәлік

Конструкторлық құжаттаманы әзірлеуші ұйымның атауы және
мекен-жайы _____________________________________________________
________________________________________________________________
Дайындаушы кәсіпорынның атауы және мекен-жайы __________________
Көлік құралының типі және моделі _______________________________
Осы көлік құралын дайындауға техникалық шарттар ________________________________________________________________ _______________ 20____"___"____________ келісілген
Бөліністің атауы________________________
20__ж. "___"____________ Әрекет ету мерзімі "___"__________ дейін
ЖП басқармасының (бөлімінің) бастығы ___________________________
      (Т.А.Ә.а.) (қолы)

      Түпнұсқадан алынған куәліктің көшірмесін дайындаушы кәсіпорын әрбір көлік құралына береді және оны жол полициясы тіркеу (тіркеуге өзгерістер енгізу) үшін негіздердің бірі ретінде қабылдайды.

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
6-қосымша

нысан

_____________________________________
(лауазымы, әскери атағы, тегі)
_____________________________________
      (қолы)
20 __ ж. "___"______________________

Машинаның (тіркеменің) техникалық жай-күйіне акт

20__ж."___"________________

Мынадай құрамдағы комиссия:_____________________________________
________________________________________________________________
      (атақтары, тектері)
Машинаны (тіркемені) байқауды жүргізді
________________________________________________________________
      (атауы, маркасы)
шасси N _____________________ қозғалтқыш N______________________
1. Машина (тіркеме) _____________________________жылы шығарылған
пайдаланылғаннан бастап __________________ кв _________ мотосағат
жұмыс істеді __________________________ рет орташа жөндеуден өткізілді, __________________________ рет күрделі жөндеуден өткізілді
Машина (тіркеме) алдындағы орташа (күрделі) жөнделген уақытынан бастап (прицеп) ___________________ кв (мотосағат) жұмыс істеді.
2. Құралының бар-жоғы: __________________________________________
3. Резеңкесінің жарамдылық пайызы: ______________________________
4. Машинаның (тіркеменің) жалпы тозу пайызы _____________________
5. Машина ____________ санатқа жатады, __________________________
________________________________________________ қажет етеді.
      (орташа немесе күрделі жөндеу)

      Комиссия төрағасы:
      Комиссия мүшелері:

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
7-қосымша

нысан

Бекітемін
______________________________
(лауазымы, әскери атағы, тегі)
20___ж."___"__________________

Автомобиль маркасын бағалау актісі
________________

20__ж."___"______________ ____________________ қаласы

Мынадай құрамдағы комиссия:
төрағасы __________________________________________________________
комиссия мүшелері:_________________________________________________
______________________________________ өкімі негізінде қолданыстағы прейскуранттарға сәйкес автомобильдің жарамдылық пайызы мен бағасын айқындау тұрғысынан осы актіні жасады.

Өткізу құны:
Комиссия төрағасы: _________________________________________
Комиссия мүшелері: _________________________________________
      _________________________________________
      _________________________________________

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
8-қосымша

нысан

Босаған нөмірлік агрегатқа куәлік

_________________________________________________________________
      (тіркеу пунктінің атауы)
_________________________________________________________________
      (агрегаттың атауы және нөмірі)
Нөмірлік агрегат орнатылған (тіркелген) көлік құралы туралы мәліметтер: мемлекеттік тіркеу белгісі __________________________,
сәйкестендіру нөмірі (VIN) _________________________ маркасындағы,
моделі ______________________ дайындаушы кәсіпорын ______________,
КҚ түрі ______________, санаты (А, В, С, D, тіркеме-Е) __________, шығарылған жылы _________, қозғалтқыштың моделі, нөмірі _________,
шасси (рама) нөмірі _____________, шанақ нөмірі _________________,
түсі _____, _____________________________________________________
      (тіркеу құжаты)
сериясы ________________________ N _____________________________
_____________________________________________________ тиесілі екенін
      (тегі, аты, әкесінің аты)
_________________________________________________________________
(мекен-жайы, паспорты немесе оның орнындағы құжаты, кім, қашан берген)
________________________________________________________ растайды.
      (заңды тұлғаның атауы, мекен-жайы)
      М.О.
      20__ ж."___"_____________
      қолы ________________

Көлік құралдарының жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу
және есепке алу ережесіне
9-қосымша

нысан

Көлік құралын уақытша есепке алу талоны

Иесі _________________________________________________________
Тіркеу нөмірі _______________ Маркасы ________________________
КҚ шығарылған жылы _______________ КҚ санаты _________________
Қозғалтқыш № ______________________ Шасси № __________________
Шанақ № ______________________________________________________
Түсі _________________________________________________________
Иесінің мекен-жайы ___________________________________________
Сенім білдірілген адам және мекен-жайы _______________________
______________________________________________________________
________________________________________________ дейін жарамды
Әрекет ету мерзімі _________________________________ ұзартылды
ТЕБ қызметкері _______________________________________________
      лауазымы атағы Т.А.Ә қолы

       МО

Берілген күні 20__ ж. ___" _________________

Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрінің
2010 жылғы 26 ақпандағы
№ 90 бұйрығына
2-қосымша

Көлiк құралдарының жекелеген түрлерін басқару құқығына емтихандар қабылдау және оларды басқару құқығына арналған куәліктерді беру ережесі

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Ереже Қазақстан Республикасының барлық азаматтары үшiн, сондай-ақ республика аумағында жүрген немесе тұратын шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдар үшiн бiрегей әрi міндеттi болып табылады, сондай-ақ емтихан қабылдаудың, азаматтарға жүргiзушi куәлiктерін бepудің және жүргiзушiлердi көлiк құралдарын басқаруға жiберудiң тәртiбiн белгiлейдi.
      2. Барлық көлiк құралдары олардың типіне, қажеттігіне және оларды басқару ерекшелiгiне орай "А", "В", "С", "Д", "E", трамвай, троллейбус санаттарына бөлiнедi, оларды басқару құқығына тиiстi бағандарда рұқсат ету белгiсi соғылған бiрыңғай жүргiзушi куәлiгі (бұдан әрі - санаттағы куәлiк) берiледi.
      3. "А", "В", "С", "Д" және "E" бағандарында рұқсат ету белгiсi бар жүргiзушi куәлігiне ие адамдар:
      "А" - мотоциклдерді, мотороллерлердi және басқа да мотокөлiк құралдарын;
      "В" - толық салмағы 3500 кг аспайтын және жүргiзушiнің орнынан басқа отыратын орындар саны сегiзден аспайтын автомобильдердi;
      "С" - толық салмағы 3500 кг асатын жүк автомобильдерiн;
      "Д" - жолаушылар тасымалдауға арналған және жүргiзушiнің орнынан басқа сегiз орындықтан артық орны бар автомобильдердi;
      "Е" - "В", "С" немесе "Д" санатындағы көлiк құралдарына жататын және жүргiзушiнің оларды басқару құқығы бар тiркемелi көлiк құралдарын басқара алады.
      Трамвайдың жүргiзушiсiне тек қана трамвайды, троллейбустың жүргiзушiсiне тек қана троллейбусты жүргiзуге рұқсат етiледi.
      Жолаушылар тасымалдауға арналған автомобильдерге мыналар:
      - барлық кластағы автобустар және адамдар тасымалдау үшiн қайта жабдықталған және жасаушы зауыт жағдайларында сериялық тәртiппен жасалған тиiстi сыйымдылықтағы автофургондар, сондай-ақ жүргiзушiнің орнынан басқа сегіз орындықтан артық орны бар жүк автомобильдерi жатады. "В", "С" немесе "Д" санатындағы көлiк құралдарының жүргiзушiлерiне оларды толық салмағы 750 кг аспайтын тiркеме болғанда да басқару құқығы берiледi. Толық салмағы 750 кг асатын тiркемелері бар "С" және "Д" санатындағы көлiк құралдарын, сондай-ақ ұзартылған автобустарды, троллейбустарды басқару үшін жүргiзушi куәлiгiнде "E" санатына рұқсат етiлген белгi болуы қажет.
      4. Емтихан қабылдауды, азаматтарға жүргiзушi куәлiктерін берудi және "А", "В", С", "Д", "E" санатындағы көлiк құралдарын, сондай-ақ трамвай, троллейбусты басқаруға жiберудi Қазақстан Республикасы IIM Жол полициясының тiркеу-емтихан бөлiмшелерi (бұдан әрі - ТЕБ) жүзеге acырады.
      5. Осы Ережеде мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      жүргізуші куәлігі – уәкілетті мемлекеттік орган жүргізушіде қажетті білім мен дағдылардың бар-жоғын тексергеннен кейін берген көлік құралын басқару құқығын растайтын құжат;
      емтихан пункті – заңнамаға сәйкес мемлекеттік қызметтерді көрсетуге жатқызылған, көлік құралдарын басқаруға жіберу бойынша заңдық рәсімдерді жүзеге асыратын ІІО бөлімшелері;
      емтихан комиссиясы – көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау бағдарламалары бойынша көлік құралын басқару құқығын алу кезінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 1 қаңтардағы № 1650 қаулысымен бекітілген Жол қозғалысы қауіпсіздігі ережесін (бұдан әрі – ЖҚЕ) білуіне емтихандарды ұйымдастыру және өткізу үшін аумақтық ішкі істер органының бұйрығымен бекітілген комиссия.
      оқу ұйымы – көлік құралдарының жүргізушілерін даярлаумен және қайта даярлаумен айналысатын ұйым.
      6. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлауды және қайта даярлауды меншік нысанына қарамастан жеке және заңды тұлғалар жүзеге асырады.
      7. Осы Ережеге 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау бойынша оқу курстарын бітіру туралы куәлік" жүргізушілердің даярлықтан және қайта даярлықтан өткенін растайтын құжат болып табылады.

2. Көлiк құралдарын басқару құқығын алу тәртiбi

      8. Емтиханға:
      1) "А", "В", "С", "Д", "E" санатындағы көлiк құралдарын, трамвайларды, троллейбустарды басқару құқығын алуға ниет білдірген, оқу ұйымдарында даярлықтың толық курсынан, ал оқу басталғанға дейiн Қазақстан Pеспубликасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылғы 16 қарашадағы № 709 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5898 болып тіркелген) сәйкес медициналық куәландырудан өткен адамдар осы Ережеге 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша анықтама ұсына отырып;
      2) "А" және "В" санатындағы көлік құралдарын басқару құқығына куәлік алу үшін тиісті бағдарламалардың көлемінде өз бетінше дайындалған және көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау және қайта даярлау жөніндегі ұйымдар жоқ жерлерде тұратын адамдар;
      3) дипломның көшірмесін, семестрлық және емтихан ведомостерінен үзінділерді, дипломға қосымшаларды ұсынған және ТЕБ-те сұрақтар қойылған санаттар бойынша теориялық және практикалық емтихан тапсырған жағдайда "А" және "В" санаттарына жататын көлік құралдарын басқару құқығын беру үшін автомобиль-трактор мамандығы бойынша жоғары және арнайы орта оқу орындарын бітірген адамдар жіберіледі.
      9. Көлік құралдарын басқару құқығын алу үшін ТЕБ-те емтихан тапсыруға, көлік құралдарын басқару құқығына куәлік алуға тұрақты тұратын жері, растайтын құжаттар бар болған жағдайда 6 айдан астам мерзімде уақытша тұратын жері бойынша тіркелген адамдар, сондай-ақ келген жері бойынша ішкі істер органдарында белгіленген тәртіппен тіркелген шетелдік азаматтар жіберіледі.
      Барлық әскер түрлерiнiң мерзімді қызмет әскери қызметшiлерi емтихандарға әскери бөлiмдердің орналасқан жері бойынша жiберiледi.
      10. "А", "В", "С", "Д" санаттарына жататын көлiк құралдарын басқару құқығына арналған жүргiзушi куәлiгi ТЕБ-де теориялық және практикалық емтихан, "Е" санатына – практикалық емтихан, ал трамвай немесе троллейбусты басқару құқығына - теориялық емтихан тапсырған адамдарға беріледі.
      Теориялық емтихан кезінде ЖҚЕ-ні білуі, алғашқы медициналық көмек көрсете білуі тексерiледi. Көлік құралдарын жүргізу дағдылары бойынша практикалық емтихан теориялық емтиханды табысты тапсырғаннан кейін екі кезеңде: біріншісі - автодромда, екіншісі - елді мекеннің көше-жол торабында өткізіледі.
      11. Көлiк құралдарын басқару құқығы мыналарға берiлуi мүмкiн:
      - он алты жасқа толғандарға - мотоциклдерді, мотороллерлерді және басқа да мотокөлiк құралдарын жүргiзуге ("А" санаты);
      - он сегiз жасқа толғандарға:
      рұқсат етiлген салмағы 3500 кг аспайтын және жүргiзушiнің орындығын қоспағанда, отыратын орны сегiзден аспайтын автомобильдердi;
      рұқсат етiлген ең жоғары салмағы 3500 кг асатын автомобильдердi ("С" санаты) жүргiзуге;
      - жиырма бір жасқа толған, кем дегенде үш жыл жүргізуші өтілі бар, оның ішінде «С» санатына жататын көлік құралдарын кем дегенде бір жыл басқару өтілі бар адамдарға - «Д» санатындағы көлік құралдарын басқару құқығына жүргізуші куәлігін, сондай-ақ троллейбустар мен трамвайларды басқару құқығын алуға;
      - көлік құралының санатына сәйкес келетін кемінде он екі ай басқару өтілі бар болған жағдайда, "В", "С" немесе "D" санаттарындағы көлiк құралдарын басқару құқығы бар адамдарға тiркемелi көлiк құралдарын жүргiзуге ("Е" санаты).
      Ескерту. 11-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің 2011.05.08 № 394 (алғаш ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығы.
      12. "D" санатындағы көлік құралдарын басқару құқығы белгіленген бағдарламалар бойынша даярлықтан өткен және теориялық емтихан тапсырған адамдарға беріледі.
      13. "А" санатындағы көлік құралдарын басқару құқығы "В", "В,С", "С", "В,С,Д", "Д" санаттарындағы жүргізуші куәлігі бар жүргізушілерге практикалық емтихан тапсырғаннан кейін берілуі мүмкін. "В" санатындағы көлік құралдарын басқару құқығы "С", "В,С,Д", "Д" санаттарындағы жүргізуші куәлігі бар жүргізушілерге тіркеу-емтихан бөлімшелерінде практикалық емтихан тапсырғаннан кейін берілуі мүмкін.
      14. Бір жылдан астам мерзімге көлік құралдарын басқару құқығынан айырылған адамдарға жүргізуші куәлігін қайтару теориялық және практикалық емтихандар тапсырғаннан кейін жүргізіледі, бұл ретте практикалық емтихан жүргізуші басқару құқығынан айырылған көлік санатынан жоғары көлік құралында қабылданады.
      15. Жүргізуші куәлігін берудің алдында көлік иесі іздестіруде болу тұрғысынан "Іздестіру" есептері бойынша тексеріледі.

3. Емтихан қабылдау және жүргiзушi куәлiгiн беру тәртiбi

      16. Көлiк құралдарының барлық санаттарын басқару құқығына теориялық және практикалық емтиханды ТЕБ-тің емтихан комиссиясы қабылдайды.
      17. Теориялық емтихан қабылдау жөніндегі емтихан комиссияның құрамында кемiнде үш адам болуы тиіс. Комиссияның құрамын ТЕБ бастығы тағайындайды, оған:
      ТЕБ қызметкерi (комиссия төрағасы);
      жүргiзушiлердi даярлаумен айналысатын оқу орындарының, көлiктік, қоғамдық ұйымдардың өкiлдерi (комиссия мүшелерi) кiруі тиіс.
      Емтихан комиссиясының құрамына емтихан тапсыратын топты даярлауды жүзеге асыратын оқытушыны және өндiрiстiк оқыту шеберін енгiзуге рұқсат етілмейді.
      18. Емтихан комиссиясының мүшелерi ЖҚЕ-ні, емтихан қабылдаудың әдiстемесiн бiлуi тиіс және олардың:
      - автомобиль мамандығы бойынша жоғары немесе орта техникалық бiлiмi;
      - олар емтихан алатын санат бойынша жүргiзушi куәлiгi;
      - кемінде үш жыл жүргiзушi өтілі болуы керек.
      Оқу ұйымдарында оқитын адамдардан емтихан қабылдау емтихан комиссиясының орналасқан жерi бойынша алдыңғы айдың 25-iнен кешiктірмей ТЕБ-ке берiлген өтінімдерге сәйкес жүзеге асырылады.
      19. Көлік құралдарын басқару құқығына жүргізуші куәлігін алу үшін жүргізушілікке үміткер жол полициясының бөлімшесіне:
      1) осы Ережеге 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жүргізуші куәлігін беруге арналған бланкіге толтырылған өтінішті;
      2) жеке куәлігін;
      3) курстарды бітіргені туралы куәлікті және оның көшірмесін (жеке тәртіпте даярлықтан өткен адамдарды қоспағанда);
      4) медициналық анықтаманы;
      5) осы Ережеге 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жүргізуші карточкасын;
      6) Қазақстан Республикасының "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" кодексімен белгіленген мемлекеттік бажды төлегенін растайтын құжатты;
      7) жеке куәлігінде тұрғылықты жерінің мекен-жайы болмаған жағдайда тіркеу әрекеттерін жасауға өтініш білдірген адамның жеке басын куәландыратын құжатын, сондай-ақ тұрақты тұратын жерінде тіркелгенін растайтын құжатты (Азаматтарды тіркеу кітабын не мекен-жай бюросының анықтамасын) ұсынады.
      20. Жүргiзушi куәлiгiн алу құқығына емтихан тапсырмас бұрын жүргiзушi карточкасы толтырылады, ол жеке куәлікпен бiрге емтихан комиссиясына ұсынылады.
      21. Емтихан мынадай ретпен: бірінші теориялық, содан кейін практикалық емтихан өткізіледі. Теориялық емтихан тапсырмаған адам практикалық емтиханға жіберілмейді.
      22. Оқу ұйымдарында көлiк құралдарын басқару құқығына даярлықтан өткен және емтихан тапсыра алмаған адамдар үшiн емтихан екiншi рет кемінде 7 тәулiктен кейін, ал 8-тармақтың 2) тармақшасында көрсетiлген адамдар үшiн кемінде 10 тәулiктен кейiн өткiзiледi.
      Тұрғылықты жерін ауыстыратын немесе әскери қызметке, оқуға, ұзақ мерзімді iссапарға (3 айдан астам) кететiн және емтихан тапсыра алмаған адамдар растайтын құжаттарды ұсынған жағдайда, оларға емтихан екіншi рет кемінде 3 тәулiктен кейiн тағайындалуы мүмкiн.
      Қалған басқа жағдайларда (жүргізуші куәлігін жоғалту, көлік құралын басқару құқығынан айырғаннан кейін) емтихан тапсыру мерзiмi реттелмейдi, бiрақ ол бiр тәулiктен кем болмауы керек.
      Теориялық емтиханда алынған оң баға үш ай ішінде жарамды болып саналады. Көрсетілген мерзім өткеннен кейiн көлік құралын басқару құқығын алуға үміткер қайтадан теориялық емтихан тапсырады.
      23. ЖҚЕ бойынша емтихан нәтижелері емтихан карточкаларының негізінде осы Ережеге 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша хаттамамен ресімделеді, оған емтихан қабылдауға қатысқан комиссия мүшелерiнiң барлығы қол қояды.
      24. Теориялық және практикалық емтихандарды тапсырған адамдарға хаттама негiзiнде жүргiзушi куәлiктері жазылады, оның сериялары мен нөмірлері өсу тәртібімен осы Ережеге 6-қосымшаға сәйкес жүргізуші куәліктерін беру тізіліміне, сондай-ақ жүргiзушi карточкасына енгізіледі.
      25. Жүргізуші куәлігін беру негізділігі мен оны толтыру дұрыстығы емтихан комиссиясының төрағасы тексергеннен кейін жүргізуші карточкасында қолмен және мөрмен расталады.
      26. Жүргiзушi куәлiгi он жылға берiледi (бұл туралы "... дейiн жарамды" немесе "Ерекше белгiлер үшiн" бағандарында тиiстi жазба жазылады), сол мерзiм аяқталған соң ол осы Ережеде белгіленген тәртiпте айырбастауға жатады.
      Жүргізуші немесе медициналық қайта куәландыру мерзiмдерінде шектеуi бар адам шетелге шыққан кезде жүргізуші куәлiгiне өзге мерзiм көрсетіледі.
      27. Трамвайды, троллейбусты басқару құқығына рұқсат алу кезінде жүргізуші куәлiгінің "Ерекше белгiлер үшiн" бағанында көлік құралының тиісті санаты көрсетіле отырып, жазба жазылады. Осы бағанға басқа да шектеулер мен ұйғарымдар қойылуы мүмкiн.
      28. Басқа санаттағы көлiк құралын басқару құқығына рұқсат алу кезінде жүргізуші куәлігі жаңа куәлiкке ауыстырылып, оған бұрынғысындағы қажетті белгiлер көшiрiліп жазылады.
      29. Жүргізуші куәліктері олардың иелеріне жеке куәлігін ұсынғаннан кейін жүргізуші куәліктерін беру тізіліміне қол қойып немесе сенімхат бойынша басқа адамдарға беріледі.
      30. Бас бостандығынан айыру түрінде жазасын өтеп жатқан және сот көлiк құралын басқару құқығынан айырмаған адамдардан алынған жүргiзушi куәлiктерiн еңбекпен түзеу мекемесi әкiмшілігiнің қолдаухаты бойынша жазасын өтеп жатқан жердегi ЖП бөлiмшесi күшiне енген үкiмнің негiзiнде қайтарады.

4. Жүргiзушi куәлiктерiн ауыстыру және жоғалғандарының орнына бepу, сондай-ақ оларды шетел азаматтарына ауыстыру және беру тәртiбi

      31. Жүргiзушi куәлiгi 3-тармақшаны қоспағанда, осы Ереженің 19-тармағында санамаланған тармақшалардың негізінде ауыстырылады.
      32. Жүргізуші куәлiгін жаңа куәлікке ауыстырған кезде оның "Ерекше белгiлер үшiн" бағанына бұрынғы куәлiктiң сериясы, нөмірi және берiлген күнi жазылады.
      33. Жүргізуші куәлігін жоғалтқан жағдайда, "Телнұсқа" белгiсi бар жаңа жүргiзушi куәлiгiн тұрғылықты жері немесе жаңадан тұратын жері бойынша тіркелген азаматтарға осы Ереженің 19-тармағында санамалаған құжаттардың негізінде ЖП бөлімшесі бередi, бұл ретте басқа облыста тұратын адамдар үшін бұрынғы жүргізуші карточкасы іске тігіледі, оның орнына жоғалған жүргізуші куәлігінің деректемелерін көрсете отырып, жаңа куәлік беріледі. Басқа мемлекеттердің азаматтары үшін жүргізуші куәліктері бұрын тұрған жері бойынша жүргізуші куәлігін бергенін растағаннан кейін сол негіздерде беріледі. Жүргізуші куәліктерінің телнұсқаларын әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін жүргізуші куәлігін алу немесе сот шешімінің негізінде айыру тұрғысынан тексергеннен кейін ТЕБ қызметкерлері береді.
      34. Жүргізуші куәлігі жоғалған жағдайда оны қалпына келтіру кезеңінде осы Ережеге 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бір айға дейінгі мерзімге уақытша жүргізуші куәлігі беріледі. Сұрау салулар жіберген және оларға жауап алған, куәлікті жоғалтуға байланысты жекелеген мән-жайларды анықтаған жағдайда уақытша жүргізуші куәлігі қосымша 30 тәулікке дейінгі мерзімге ұзартылады.
      35. Уақытша жүргізуші куәліктері жүргізуші куәліктері берілгеннен кейін материалдарға тігіледі.
      36. Халықаралық жүргiзушi куәлiктерi Қазақстан Республикасының аумағында көлік құралдарын басқаруға жарамды.
      1968 жылғы 8 қарашадағы Жол қозғалысы туралы конвенцияның талаптарына сәйкес келетін шетел азаматтарының ұлттық жүргiзушi куәлiктерi олардың нотариалды расталған аудармасы болған жағдайда Қазақстан Республикасының аумағында жарамды.
      37. Егер халықаралық келiсiмдерде өзгеше түсiнiктеме берілмесе, Жол қозғалысы туралы конвенцияның талаптарына сәйкес келмейтiн ұлттық жүргiзушi куәлiктерi Қазақстан Республикасының аумағында мiндеттi түрде ауыстыруға жатады.
      Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ адамдардың жүргізуші куәлiктерiн айырбастау жүргізуші куәлiктерінің түпнұсқалары мен олардың мемлекеттiк тілде немесе орыс тілінде нотариалды расталған аудармасын, iшкi iстер органдарында тiркелген паспортын жол полициясының бөлiмшелерiне ұсыну негізінде, медициналық куәландырудан өткеннен кейiн және ТЕБ-де теориялық және практикалық емтиханды тапсырған соң жүзеге асырылады. Бұл ретте ұлттық жүргiзушi куәлiгiнде рұқсат етiлген және осы ережелердiң 3-тармағының талаптарына сәйкес келетiн санаттағы көлiк құралдарын басқару құқығына арналған жүргiзушi куәлiгi шығу құжаттарының әрекет ету мерзіміне берiледi. Ұлттық жүргiзушi куәлiгi ТЕБ-те сақталады және оның иесi Қазақстан Республикасынан тыс жерге шыққан кезде оның өтiнiшi бойынша және бұрын берiлген Қазақстан Республикасының жүргiзушi куәлiгiн тапсырғанда қайтарылады.
      38. Шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдарда ұлттық жүргiзушi куәлiктері болмаған жағдайда егер олардың Қазақстан Республикасында болу мерзiмi 6 айдан асатын болса, Қазақстан Республикасының жүргiзушi куәлiктері оларға жалпы негiздерде берiледi.
      39. Шетелде Жол қозғалысы туралы конвенцияның талаптарына сәйкес келетін сол елдің жүргізуші куәліктерін, сондай-ақ халықаралық жүргізуші куәліктерін алған Қазақстан Республикасының азаматтары медициналық куәландырудан өткеннен кейін және ТЕБ-ке расталған аудармасы бар көрсетiлген жүргiзушi куәлiктерiн ұсынғаннан кейін оларды Қазақстан Республикасының тиісті жүргізуші куәліктеріне айырбастай алады.
      40. Шетелде Жол қозғалысы туралы конвенцияның талаптарына сәйкес келмейтiн сол елдiң ұлттық жүргiзушi куәлiгiн алған Қазақстан Республикасының азаматтарына Қазақстан Республикасының тиiстi жүргiзушi куәлiгi медициналық куәландырудан өткеннен кейiн, расталған аудармасы бар ұлттық жүргiзушi куәлiктерiн ТЕБ-ке ұсынғаннан кейiн және теориялық және практикалық емтиханды тапсырғаннан кейiн берiледi.
      41. Мемлекеттік не орыс тілін бiлмейтiн шетел азаматтары теориялық емтихан тапсыруға білікті аудармашылардың қатысуымен жіберіледі, олар туралы мәлiметтер комиссияның хаттамасына енгiзiледi.

5. Көлік құралдарын басқару құқығын алу үшін емтихан өткізу тәртібі

§ 1. Жалпы ережелер

      42. Емтихан осы Ережеде көзделген тәртіппен адамға (бұдан әрі – жүргізушілікке үміткер) көлік құралын басқару құқығын алуға жүргізуші куәліктерін беру мүмкіндігін айқындау мақсатында өткізіледі.
      Емтихан тапсыруға бірінші рет жіберілген, көлік құралдарының басқа да санаттарын басқару құқығын алуға ниет білдірген адамдар, сондай-ақ өзге де адамдар жүргізушілікке үміткер болып есептеледі.
      43. Жүргізушілікке үміткердің алған бағалары осы Ережеге 8-қосымшаға сәйкес және теориялық емтихан тапсыру хаттамасына сәйкес емтихан парағына жазылады.

§ 2. Теориялық емтиханды өткізу

      44. Емтихан теориялық білімді тексеру және көлік құралдарын басқару құқығын беру мақсатында өткізіледі.
      45. Теориялық емтиханды өткізу кезінде жүргізушілікке үміткердің мыналарды:
      1) ЖҚЕ-ны және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 1 қаңтардағы № 1650 қаулысымен бекітілген Көлік құралдарын пайдалануға рұқсат беру жөніндегі негізгі ережені (бұдан әрі – көлік құралдарын пайдалануға рұқсат беру жөніндегі негізгі ережелер) және жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі лауазымды тұлғалардың міндеттерін;
      2) көлік құралдарын қауіпсіз басқарудың техникалық аспектілерін;
      3) жол-көлік оқиғаларының туындауына ықпал ететін факторларды, жай-күйі жол қозғалысы қауіпсіздігіне әсер ететін көлік құралы конструкциясының элементтерін;
      4) жол-көлік оқиғаларында зардап шеккен адамдарға дәрігерге дейінгі медициналық көмек көрсету әдістерін білуі тексеріледі.
      46. Емтихан компьютерлік кешендерді пайдалану арқылы өткізіледі. Сұрақтар көлік құралдарының тиісті санаттары үшін блоктарға топтастырылған:
      1) 1-блок ("А" және "В") - "А", "В" санатындағы көлік құралдарына жүргізушілікке үміткерлер үшін;
      2) 2-блок ("С", "Д" және "Е") - "В-С", "С", "Д", "Е", "трамвай" және "троллейбус" санатындағы көлік құралдарына жүргізушілікке үміткерлер үшін.
      47. Әрбір блок 40 сұрақтан тұрады. Әрбір сұраққа бірнеше жауаптар берілген, оның ішінде біреуі дұрыс.
      48. Емтиханды өткізу нысаны - жеке. Емтихан бір ғана адамнан және жүргізушілікке бірнеше үміткерлерден бір уақытта қабылдануы мүмкін.
      49. Теориялық емтихан білімді бағдарламаландырылған бақылау әдісі арқылы қабылданады.
      50. Сұрақтар блогына жауап беру үшін жүргізушілікке үміткерге 40 минут беріледі. Көрсетілген уақыт аяқталған соң емтихан тоқтатылады.
      51. Уақыт хронометражын емтихан басталған сәттен бастап компьютерлік кешен жүргізеді.
      52. Билет сұрақтарына жауап беру ретін көлік құралын басқару құқығын алатын адамның өзі таңдайды.
      53. Емтихан көлік құралын басқару құқығын алатын адам мен емтихан алушының жұмыс орны жабдықталған үй-жайда (емтихан класында) өткізіледі. Емтихан класының жабдықталуы мен орналасуы емтихан алушының жүргізушілікке үміткерлердің іс-әрекеттерін бақылап отыруға мүмкіндік беретіндей болуы тиіс.
      54. Емтихан алушы көлік құралын басқару құқығын алатын адамды емтихан өткізудің нысанымен, әдістерімен және тәртібімен, автоматтандырылған орталықтың бағдарламасымен жұмыс істеу тәртібімен таныстырады, бағалау жүйесін түсіндіреді.
      55. Емтиханды өткізу кезінде емтихан алушы жүргізушілікке үміткерге көрсетілген автоматтандырылған жұмыс орнына (бұдан әрі - АЖО) отыруды ұсынады. Кешен жүргізушіге үміткердің АЖО қосылған емтихан алушының орталық пультінен (бұдан әрі - ОП) тұруы керек. Әрбір АЖО пернетақтамен және монитормен жабдықталады.
      Емтихан басталар алдында мониторда АЖО-ның нөмірі, басқару құқығын алу үшін емтихан тапсырылатын көлік құралының санаты, сондай-ақ осы АЖО-ға белгіленген жүргізушілікке үміткердің тегі, аты, әкесінің аты жазылады. Көрсетілген ақпаратты енгізу емтихан алушының ОП-сынан жүзеге асырылуы тиіс.
      Емтихан қабылдау бөлімшесінде емтихан қабылдаудың және жүргізуші куәліктерін берудің бірыңғай автоматтандырылған жүйесі жұмыс істеген жағдайда ақпараттарды енгізу инспектордың АЖО-сынан жүргізулікке үміткерге белгіленген құжаттарды қабылдау кезеңінде жүзеге асырылуы мүмкін.
      Емтихан сұрақтарының блогы жүргізушілікке үміткер АЖО пернетақтасындағы тиісті батырманы басқаннан кейін ғана қалыптасады және монитор экранына шығарылады.
      Емтихан барысында жүргізушілікке үміткердің АЖО мониторының экранында блоктың бірінші сұрағы және емтихан соңына дейінгі қалған уақыт көрсетіледі.
      Монитор экранындағы сұрақтардың графикалық бейнелері Қазақстан Республикасы ІІМ-нің Жол полициясы комитеті бекіткен емтихан блоктары сұрақтарына сәйкес бейнелермен бірдей болуы керек.
      Жүргізушілікке үміткерде сұрақтарға жауап берудің ретін өзі таңдау мүмкіндігі болуы тиіс.
      Емтихан барысында клавиштерді байқамай басып қалумен байланысты қақтығыс жағдайларын болдырмау үшін жүргізушілікке үміткер өзі таңдаған жауапты тиісті клавишті қайта басу арқылы қайталауы керек.
      Емтиханның нәтижесі, сондай-ақ сұрақтарға берілген жауаптардың дұрыстығы туралы ақпарат жүргізушілікке үміткердің АЖО мониторының экранында барлық сұрақтарға жауап беріп болғаннан кейін ғана не болмаса белгіленген уақыт аяқталғаннан кейін ғана көрінеді. Экранға бір уақытта таңдалған және дұрыс жауаптардың нөмірлері бар емтихан парағы, сондай-ақ емтиханға жұмсалған уақыт шығады.
      Емтихан аяқталғаннан кейін жүргізушілікке үміткердің АЖО-сында оған ұсынылған сұрақтарды, сондай-ақ оның таңдаған жауаптарды шығару мүмкіндігі қарастырылған.
      Емтиханның нәтижесі жүргізушілікке үміткердің АЖО-сынан емтиханның хаттамасы мен емтихан парағын шығару үшін емтихан алушының ОП-сына берілуі керек.
      Емтихан алушының ОП-сы Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының жол полициясы бөлімшелерінде пайдаланылатын деректер базасымен байланысу мүмкіндігіне ие болуы тиіс.
      Емтихан алу барысында автоматтандырылған кешенде ақау анықталған жағдайда, жүргізушілікке үміткерге қойылған баға жойылады және емтихан қайта өткізіледі.
      56. Емтихан нәтижелері қойылған емтихан парағына емтихан алушы қол қояды.
      57. "ТАПСЫРДЫ" деген баға жүргізушілікке үміткер белгіленген уақытта кемінде 32 сұраққа дұрыс жауап бергенде қойылады. Олай болмаған жағдайда жүргізушілікке үміткерге "ТАПСЫРҒАН ЖОҚ" деген баға қойылады.
      58. Егер сұрақтарға жауап беру кезінде жүргізушілікке үміткер қандай да болмасын әдебиетті, техникалық құралдарды пайдаланса немесе басқа адамдармен сөйлессе, емтихан тоқтатылады және үміткерге "ТАПСЫРҒАН ЖОҚ" деген баға қойылады.

§ 3. Практикалық емтиханды өткізу

      59. Емтихан жүргізушілікке үміткердің нақты жол қозғалысы жағдайларында не болмаса Ережеде көзделген жағдайларда нақты санаттағы көлік құралын басқару дағдыларын тексеру және емтиханның екінші кезеңіне жіберу мүмкіндігін айқындау, жүргізуші куәлігін беру мүмкіндігі туралы шешім шығару мақсатында өткізіледі.
      60. Практикалық емтиханның бірінші кезеңін өткізу кезінде жүргізушілікке үміткердің төмендегідей іс-әрекеттері, іскерліктері мен дағдылары:
      1) көлік құралдарын басқару тетіктерін пайдалануы;
      2) артқы көрініс айнасын пайдалануы;
      3) орнынан қозғалуы;
      4) шектелген кеңістікте алғы және артқы жүріспен маневр жасауы;
      5) маневрдың оңтайлы траекториясын жасауы;
      6) арақашықтық пен интервальді, көлік құралының габариттік параметрлерін бағалауы;
      7) берілістерді ауыстырып қосуы;
      8) белгілеген жерде тоқтауы;
      9) көлік құралын жүретін жолдың жиегіне паралель тұраққа қоюы;
      10) артқы жүріспен бокске кіруі;
      11) шектелген кеңістікте алғы және артқы жүріспен 180 С-қа бұрылуы;
      12) мотоциклді бір қолмен басқаруы;
      13) мотоциклмен тақтай жол үстінен өтуі;
      14) мотоциклді төменгі жылдамдықта басқаруы;
      15) көлік құралы құрамының тіке артқы жүріспен қозғалуы;
      16) көлік құралының құрамын артқы бортпен платформаға қоюы тексеріледі.
      61. Практикалық емтиханның бірінші кезеңі қозғалыстан жабық алаңқайда немесе автодромда (бұдан әрі - алаңқай) көлік құралының нақты санатына арналған сынақ жаттығуларының кешені бойынша өткізіледі.
      62. Сынақ жаттығуларының кешендері мыналардан:
      1) "А" санатындағы көлік құралдарына жүргізушілікке үміткерлер үшін мынадай 3 жаттығудан тұрады:
      1-жаттығу – "габаритті коридор", "габаритті жарты шеңбер", "жылдамдықты үдету-тежеу";
      2-жаттығу – "жыланшық", "тақтай жол", "төменгі жылдамдықта басқару";
      3-жаттығу – "габаритті сегіздік".
      Бүйір тіркемесі бар мотоциклде емтиханды қабылдау кезінде мынадай элементтерден тұратын бір сынақ жаттығуы орындалады: "жыланшық" (адым: 5 метр, коридор ені 5 метр); "габаритті сегіздік" (шеңбердің сыртқы диаметрі: 8 метр, шеңбер орталықтарының арасындағы арақашықтық: 6,5 метр), "жылдамдықты үдету-тежеу";
      2) "В", "С" және "Д" санатындағы көлік құралдарына жүргізушілікке үміткерлер үшін үш жаттығу бойынша үш нұсқа:
      1-нұсқа: 4-жаттығу – "өрге шығарда тоқтау және қозғалу"; 5-жаттығу – "артқы жүріспен паралельді қою"; 6-жаттығу – "жыланшық";
      2-нұсқа: 4-жаттығу – "өрге шығарда тоқтау және қозғалу"; 5-жаттығу – "артқы жүріспен паралельді қою"; 7-жаттығу – кері бұрылу;
      3-нұсқа: 4-жаттығу – "өрге шығарда тоқтау және қозғалу"; 6-жаттығу – "жыланшық"; 8-жаттығу – "бокске кіру".
      Емтихан өткізілетін нұсқаны емтихан алушы таңдайды және жүргізушілікке үміткерлерге практикалық емтихан бастамас бұрын тікелей хабарлайды;
      3) "Е" ("В+Е", "С+Е", "Д+Е") санатындағы көлік құралдарына жүргізушілікке үміткерлер үшін мынадай екі жаттығу ұсынылады:
      9-жаттығу – "платформаға артқы бортпен қою";
      10-жаттығу – "артқы жүріспен тіке қозғалу".
      63. Емтихан тапсыратын көлік құралына бейімделу үшін (егер даярлық басқа көлік құралында өткізілсе) жүргізушілікке үміткерге кемінде 2 минут уақытта алаңқай шегінде сынау жүрісі құқығы ұсынылады. Бұл ретте емтихан тапсыратын көлік құралында оның иесі ("А" санатындағы көлік құралдарын қоспағанда) қатысуы тиіс. Сынау жүрісі барысында жіберілген қателіктер хаттамаға жазылмайды және емтиханның нәтижесіне әсер етпейді.
      Сынау жүрісін орындағаннан кейін жүргізушілікке үміткер өзінің дайын еместігі туралы хабарлап, емтихан тапсырудан бас тарта алады. Мұндай жағдайда оның орындағаны практикалық емтихан тапсыруға әрекет жасау ретінде есепке алынбайды.
      64. Емтиханды өткізу нысаны - жеке. Емтихан бір ғана адамнан және жүргізушіліке бірнеше үміткерлерден бір мезгілде қабылдануы мүмкін.
      65. Бірінші кезең - практикалық емтиханды қозғалыстан жабық алаңда немесе автодромда өткізу.
      Практикалық емхиханның бірінші кезеңі екі әдістің біреуі арқылы өткізіледі:
      1) бір жүргізушілікке үміткер кешенде көзделген барлық жаттығуларды белгі бір ретпен орындап шығады. Осы жағдайда жүргізушілікке үміткер қозғалтқышты өшірместен емтихан алушыға бір жаттығуды аяқтағаны және келесісін орындауға дайын екенін хабарлайды;
      2) бірнеше жүргізушілікке үміткер кешенде көзделген бір жатығуды кезекпен орындайды, содан кейін келесі жаттығуды орындауға кіріседі.
      Емтиханды өткізу әдісі емтихан алушы бөлімшенің техникалық жарақталуына, алаңқайдың жабдықталуы мен көлеміне, емтихан алушылар санына, емтихан тапсырушылар мен емтиханда қолданылатын көлік құралдарына байланысты таңдалады.
      66. Көлік құралының нақты санатына арналған кешенде көзделген жаттығуларды орындау ретін емтихан алушы белгілейді.
      67. Жаттығулар механикалық трансмиссиясы бар көлік құралында ғана орындалады.
      68. Көлік құралы ЖҚЕ және Көлік құралдарын пайдалануға жіберу жөніндегі негізгі ережелердің талаптарына сәйкес келуі тиіс.
      Көлік құралы жаттығуларды орындамас бұрын жаттығу басталатын аймақта орналастырылуы, қозғалтқыштың қыздырылуы және өшірілуі, берілістерді ауыстырып отыру қорабының иінтірегі бейтарап қалыпта, тұрақтық тежегіші қосулы болуы тиіс.
      69. Емтихан мынадай талаптарға жауап беретін алаңқайда өткізіледі:
      1) алаңқай жаттығулар сызбаларына сәйкес жарақталуы тиіс;
      2) "Өрге көтерілу кезінде тоқтау және қозғалу" 4-жаттығу үшін жол эстакаданы пайдалануға болмайды;
      3) еңкіш учаскеде 8-16 % шамасында бойлық еңісі болуы тиіс;
      4) алаңқайдың (оның ішінде еңкіш учаскеде) жамылғысы уақытына байланысты тұрақты тегіс және үстінің жұмсақ болуы;
      5) доңғалақты алаңқай (оның ішінде еңкіш учаскенің) жамылғысымен жабысу коэффициенті 0,4-тен төмен болмауы тиіс.
      70. Мынадай жағдайларда:
      1) егер көлік құралы осы Ереженің 67-тармағында баяндалған талаптарға жауап бермеген жағдайда;
      2) егер алаңқай осы Ереженің 68-тармағында баяндалған талаптарға жауап бермеген жағдайда емтиханды өткізуге жол берілмейді.
      71. Жаттығуларды орындау кезінде бақылауды емтихан алушы қарау немесе техникалық құралдардың көмегімен жүзеге асырады.
      72. Қозғалысты бастауға дайындық:
      1) Қозғалысты бастау;
      2) Ескерту сигналдарын қосу және уақтылы беру;
      3) Артқы көрініс айнасын пайдалану;
      4) Орыннан қозғалу қалпы,
      5) Жылдамдықты үдету және берілістерді ауыстырып қосу;
      6) Тік қозғалу;
      7) Қозғалыстың тиісті жылдамдығын сақтау;
      8) "Жыланшық" маневр жасау;
      9) Ескерту сигналдарын қосу уақтылығы;
      10) Кедергілерді айналып өту дұрыстығы;
      11) Аялдау дұрыстығы;
      12) Аялдағаннан кейін орыннан қозғалу қалпы;
      13) Бұрылуды (кері бұрылуды) орындау;
      14) Бұрылысқа кіру дұрыстығы;
      15) Бұрылысқа кіру және одан шығу қалпы, жылдамдығы және траекториясы;
      16) Ескерту сигналдарын уақтылы беру;
      17) Қозғалыстың нақты жағдайларына байланысты жылдамдық режимі.
      72. Аялдама:
      1) Қозғалыс жылдамдығын азайту қалпы.
      2) Аялдағаннан кейін автомобильді қою дұрыстығы.
      73. Дайындықты бағалауды емтихан алушы жүргізушілікке үміткер осы Әдістеменің 3-тарауында көзделген автомобильді басқару элементтерін орындау кезінде жол берген қателер мен ереже бұзушылықтар нәтижесінде алған айыппұл балдарының сомасы бойынша жүзеге асырады.

§ 4. Нақты жол қозғалысы жағдайларында практикалық емтихан өткізу (екінші кезең)

      74. Емтихан жүргізушілікке үміткерде нақты жол қозғалысы жағдайларында нақты санаттағы көлік құралын өз бетінше басқару дағдыларын тексеру және оған жүргізуші куәлігін беру мүмкіндігі туралы шешімді шығару мақсатында өткізіледі.
      75. Практикалық емтиханның екінші кезеңін өткізу кезінде жүргізушілікке үміткерде мынадай тараулар бойынша ЖҚЕ талаптарын қолдана және орындай білуі тексеріледі:
      1) жүргізушілердің жалпы міндеттері;
      2) арнаулы сигналдарды қолдану;
      3) бағдаршамның және реттеушінің сигналдары;
      4) авариялық сигнал мен авариялық аялдау белгісін қолдану;
      5) қозғалысты бастау, маневр жасау;
      6) көлік құралының жүріс бөлігінде орналаласуы;
      7) қозғалыс жылдамдығы;
      8) басып озу, алда кездескен жол айрығы;
      9) аялдама және тұрақ;
      10) көше қиылысын өту;
      11) жаяу жүргіншілер өтпесі және маршруттық көлік құралдарының аялдамалары;
      12) теміржол жолдары арқылы қозғалыс;
      13) маршруттық көлік құралдарының басымдылығы;
      14) сыртқы жарықтандыру приборларын және дыбыстық сигналдарын пайдалану;
      76. Практикалық емтиханның екінші кезеңі сынақ маршрутта (бұдан әрі - маршрут) өткізіледі.
      Маршруттың қажетті саны жергілікті жағдайларды ескере отырып, айқындалады. Әрбір маршрутқа А4 форматындағы маршруттық карта ресімделіп, реттік нөмір беріледі. Барлық маршруттарды Астана, Алматы қалаларының, облыстардың ІІД ЖПБ бастығы бекітеді.
      77. Маршрутта көше-жол торабының, жол белгілері мен жол белгілеулері элементтерінің белгілі бір жинағы, сондай-ақ жүргізушілікке үміткердің ЖҚЕ-ні сақтай отырып, емтихан алушының тапсырмасы бойынша міндетті іс-әрекеттерін орындау мүмкіндігі қарастырылуы керек.
      78. Емтиханды өткізу нысаны – жеке.
      Емтиханды қабылдау кезінде емтихан алынатын көлік құралында жүргізушілікке үміткер мен емтихан алушы болуы тиіс.
      79. Практикалық емтиханның екінші кезеңі мынадай екі әдістің біреуі арқылы өткізіледі:
      1) бір маршрут бойынша бірнеше жүргізушілікке үміткер кезекпен жүріп өтеді;
      2) бірнеше маршрут бойынша жүргізушілікке бірнеше үміткер бір уақытта жүріп өтеді.
      Емтиханды өткізу әдісі маршруттардың, емтихан алушылардың, емтихан тапсырушылар мен емтихан қабылданатын көлік құралдарының санына байланысты таңдалады.
      Емтиханды өткізуге арналған уақыт шығындарын оңтайландыру мақсатында маршруттардың әрқайсысы бір жерден басталып, сол жерде аяқталғаны дұрыс.
      80. Емтихан алушы қозғалу процесіндегі маршрут бойынша маршрутты және тапсырмаларды орындау ретін белгілейді.
      81. Емтихан басталмас бұрын көлік құралын емтихан алушы немесе көлік құралының иесі маршрут басталатын жерге әкеліп қояды, қозғалтқыш қыздырылған-өшірілген, берілістердің алмастыру иінтірегі бейтарап қалыпқа қойылған, тұрақтық тежегіші қосулы болуы тиіс.
      82. Маршрут жүргізушілікке үміткердің емтихан алушы ұсынған мынадай тапсырмаларын:
      1) реттелетін көше қиылысынан өтуін;
      2) реттелмейтін бірдей маңызды жолдар қиылысынан өтуін;
      3) реттелмейтін әр түрлі маңызды жолдар қиылысынан өтуін;
      4) солға, оң бұрылуын және кері бұрылуын;
      5) бір бағытта екі немесе одан да көп жүру жолағы бар жол учаскесінің қатарларында орын алмастыруын;
      6) басып озуын;
      7) рұқсат етілген ең жоғарғы жылдамдықпен жүруін;
      8) жүргіншілер өтпесінен және маршрутты көлік құралдары аялдамасына өтуін;
      9) әр түрлі жылдамдықтарда қозғалу кезінде жедел тоқтауды қосқандағы тежеуін және тоқтауын орындауға мүмкіндік беру қажет.
      Маршрут әр түрлі санаттағы көлік құралдарында жоғарыда санамаланған іс-әрекеттерді орындау ерекшеліктерін ескеруі тиіс.
      83. Маршрутта емтихан өткізу ұзақтығы кемінде 20 минут болуы тиіс, алайда жүргізушілікке үміткер "ТАПСЫРҒАН ЖОҚ" деген баға алғаннан кейін мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.
      Жүргізушілікке үміткер емтихан алушының барлық тапсырмаларын орындаған жағдайда, емтихан өткізу ұзақтығын тоқтатуға жол беріледі.
      84. Мынадай жағдайларда:
      1) көлік құралы осы Ереженің 67-тармағында баяндалған талаптарға сәйкес келмеген жағдайда;
      2) маршрут осы Ереженің 82-тармағында баяндалған талаптарына сәйкес келмеген жағдайда;
      3) маршруттағы жол учаскелерін пайдалану жол қозғалысы қауіпсіздігіне қауіп тудырған жағдайда емтихан өткізуге жол берілмейді.
      85. Қозғалыс:
      1) Қозғалысты бастауға дайындық, басқа көлік құралдарына қатысты ілтипат таныту.
      2) Ескерту сигналдарын қосу және уақтылы беру.
      3) Артқы көрініс айнасын пайдалану.
      4) Орыннан қозғалу қалпы.
      5) Жылдамдықты үдету және берілістерді ауыстырып қосу.
      6) Тіке қозғалу.
      7) Жүріс бөлігінде дұрыс қою.
      8) Қозғалыстың тиісті жылдамдығын сақтау.
      9) Көлік құралдарының арасында қашықтық пен арақашықтықты таңдау.
      10) Бір бағытта қозғалу үшін екі немесе одан да көп жолақтары бар жолда маневр жасау.
      11) Ескерту сигналдарын уақтылы қосу.
      12) Тұрған, оның ішінде жалпы пайдаланудағы көлік құралдарын және басқа да кедергілерді дұрыс айналып өту.
      13) Бір жолақтан екінші жолаққа дұрыс ыңғайлану.
      14) Жолдың басқа да пайдаланушылары беретін сигналдарға тиісінше назар аудару;
      15) Реттелетін жол қиылыстарынан өту.
      16) Жол қиылысына жақындаған кезде жол жағдайын бағалау. Қажет болған жағдайда, ескерту сигналдарын беру.
      17) Көше қиылысында дұрыс аялдау.
      18) Аялдағаннан кейін орыннан қалыпты қозғалу.
      19) Бағдаршамның және реттеушінің сигналын сақтау.
      20) Реттелмейтін көше қиылыстарынан өту.
      21) Көше қиылысына жақындау кезінде жағдайды бағалау, белгілердің, белгілеудің, қозғалыстың басқа да қатысушылары сигналдарының талаптарын ескеру.
      22) Өту басымдылығы құқығын сақтау.
      23) Жол қиылысына келген кездегі жылдамдық және жаяу жүргіншілер өтпелерінен өту.
      24) Бұрылуды (кері бұрылуды) орындау.
      25) Бұрылысқа кіру дұрыстығы.
      26) Бұрылысқа кіру және одан шығу қалпы, жылдамдығы және траекториясы.
      27) Басып озу.
      28) Басып озуды бастар алдында жол жағдайын бағалау. Жол белгілерінің, белгілеудің талаптарын және қозғалыстың басқа да қатысушыларының іс-әрекеттерін ескеру.
      29) Ескерту сигналдарын уақтылы беру.
      30) Нақты жағдайларға байланысты басып озу кезіндегі жылдамдық режимі.
      31) Басып озуды бастаудың және аяқтаудың траекториясы, бұл ретте қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
      86. Аялдама:
      1) Ескерту сигналдарын уақтылы беру және ыңғайлану дұрыстығы.
      2) Қозғалыс жылдамдығын азайту қалпы.
      3) Аялдағаннан кейін жол бөлігінде (жиегінде) автомобильді қою дұрыстығы.
      87. Дайындықты бағалауды емтихан алушы жүргізушілікке үміткер осы Әдістеменің 9-қосымшасында көзделген автомобильді басқару элементтерін орындау кезінде жол берген қателер мен ереже бұзушылықтар нәтижесінде алған айыппұл балдарының сомасы бойынша жүзеге асырады.
      Әрбір дұрыс орындалмаған іс-әрекет үшін айыппұл балдары есептеледі, айыппұл балдарының сомасы 100 және одан көп болған жағдайда, практикалық емтихан тапсырылмаған болып саналады.

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 1-қосымша        

нысан

Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі курстарды бітіргені туралы куәлік
Куәліктің мұқабасы

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 2-қосымша        

нысан

ҚР Денсаулық сақтау министрлігі
_____________________________
(денсаулық сақтау субъектісі)
_____________________________

Алдына ала, мерзімдік және қосымша медициналық тексеріп-қараулардың медициналық картасы
№ ____________

1. Тегі ____________________________________________________
2. Аты _____________________________________________________
3. Әкесінің аты ____________________________________________
4. Жынысы: Е Ә
(қажетінің астын сызыңыз)
5. Туған жылы ______________________________________________
      (күні, айы, жылы)
6. Тұрғылықты жерінің тұрақты мекен-жайы:
облыс ______________________________________________________
аудан _______________________ елді мекен ___________________
көше ______________________ үй _____ корпус __________
пәтер _____________________
7. Келуі бойынша тіркелу мекен-жайы:
облыс ___________________________________
аудан _____________________________ елді мекен ______________
көше ____________________ үй __________ корпус ______________
пәтер _________________
8. Медициналық тексеріп-қарау күні __________________________
9. Медициналық тексеріп-қарау түрі: алдын-ала, мерзімдік (кезекті, кезектен тыс) (қажетінің астын сызыңыз)
10. Жұмыс орны:
10.1. Кәсіпорын ______________________________________________
11. Қазіргі уақыттағы мамандығы немесе лауазымы ______________
12. Жалпы жұмыс өтілі ________________________________________
      (жыл саны көрсетіледі)
13. Мамандық бойынша жұмыс өтілі _____________________________
      (жыл саны көрсетіледі)
14. Қазіргі уақыттағы еңбек жағдайы
15. Осы мамандықта жұмысты бастағанға дейінгі кәсіптік бағдары

16. Соңғы медициналық тексеріп-қарау (зерттеу) күні _____________
17. Соңғы медициналық тексеріп-қарау сәтінен бастап анықталған ауру (аурудың диагнозын көрсетіңіз, оның ішінде жұмыскердің амбулаториялық картасына сай кәсіптік ауруын) __________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
18. Алдын-ала және мерзімдік медициналық тексеріп-қараулар міндетті зиянды өндірістік факторлардың, мамандықтардың тізбесіне сәйкес дәрігер мамандардың тексеріп-қарау нәтижелері (дәрігер мамандардың тексеріп-қарау деректері белгіленген сызба бойынша қосымша бет түрінде Картаға жапсырылады)
18.1. Терапевт тексеріп-қарауы __________________________
18.2. Невропатолог тексеріп-қарауы ______________________
18.3. Дерматовенеролог тексеріп-қарауы __________________
18.4. Хирург тексеріп-қарауы ____________________________
18.5. Офтальмолог тексеріп-қарауы _______________________
18.6. Оториноларинголог тексеріп-қарауы _________________
18.7. Аллерголог тексеріп-қарауы ________________________
18.8. Психиатр тексеріп-қарауы __________________________
18.9. Гинеколог тексеріп-қарауы _________________________
18.10. Кәсіптік патолог тексеріп-қарауы _________________
18.11. Басқа мамандар тексеріп-қарауы ___________________
19. Алдын ала және мерзімдік медициналық тексеріп-қараулар міндетті зиянды өндірістік факторлардың, мамандықтардың тізбесіне сәйкес зертханалық және аспаптық зерттеулер нәтижелері
      Қан талдауы _____________________________________________
      Несеп талдауы ___________________________________________
      Рентген зертеулері ______________________________________
      Спирография _____________________________________________
      Динамометрия ____________________________________________
      Паллестезиометрия _______________________________________
      Вестибулярлы аппарат зерттеулері ________________________
      Аудиометрия _____________________________________________
      ЭКГ _____________________________________________________
      РВГ _____________________________________________________
      Салқын сынамасы _________________________________________
      Басқа да зерттеулер _____________________________________
20. Қорытынды:
20.1. Ауру диагнозы, оның ішінде кәсіптік аурулардың алдына ала диагноздары ___________________________________________________
20.2. Жұмысқа қабілеттілігі туралы қорытынды:
      Алдын ала медициналық тексеріп-қарау кезінде: жарамды, жарамсыз (қажетінің астын сызыңыз)
      Мерзімдік тексеріп-қарау кезінде: өз мамандығында жұмысқа қабілетті, __________________ ай мерзіміне уақытша басқа жұмысқа ауыстырылсын, басқа жұмысқа тұрақты ауыстырылсын (қажетінің астын сызыңыз)
21. Ұсынымдар:
      Емханада тексеріп-қарау және емдеу; стационарда тексеріп-қарау және емдеу; Еңбек гигиенасы және кәсіби аурулар ұлттық орталығына жіберілсін; санаториялық-курорттық емделуге жіберу (қажетінің астын сызыңыз)
      Берілген күні _________________
      Комиссия төрағасының қолы _______________________

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 3-қосымша        

нысан

Жүргізуші куәлігін беруге арналған бланкі

      ____________________________________________ жол полициясына
      (облыс, қала, аудан)
      Т.А.Ә. _____________________________________________________
      туған жылы ______________ ЖСН ______________________________
      туған жері _________________________________________________
      (облыс, қала)
      ________________________________________________ тұратын
      ___________________________________________ жұмыс істейтін
      Жеке басын куәландыратын құжаттың сериясы ______, № ______
      _________________________________________________ берді.
      (қашан, кім)
      куәлікті айырбастау, телнұсқа беру ______________________
      (керек емесін сызып тастау керек)
      Жүргізуші куәлігінің сериясы ___________ № ______________
      __________________________________________ ЖП-дан алдым
      (облыс, өлке, республика)
      _________________________________________________________
      (күні, айы, жылы)
      20 ____ ж "_____" ________ жүргізуші куәлігі мынадай жағдайда жоғалды (ұрланды) (жазу керек): ___________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Мынадай құжаттарды қоса беремін:
____________________________________________________________________
Ұрлау фактісі бойынша (егер ұрланса) АІІБ-ден анықтама
____________________________________________________________________
ЖК жоғалған (ұрланған) жағдайда қажетті белгілер:___________________________________________________________
____________________________________________________________________
Өтініш берушінің қолы ______________________________________________
Айырбастауға, телнұсқа беруге арналған құжаттарды қабылдаған ТЕБ-тің лауазымды тұлғасы __________________________________________________
      (қолы)
      Жол полициясының қызметттік белгілері:
_____________________________________________________________________20 _____ ж. "____" ____________ сериясы ____________, № _____________
жүргізуші куәлігі берілді.
      ТЕБ операторы ________________________________________________
      (қолы)

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 4-қосымша        

нысан

Жүргізуші карточкасы

Тегі ______________________________ Аты __________________________
Әкесінің аты ______________________________ЖСН ___________________
Туған күні мен жері ______________________________________________
Мекен-жайы _______________________________________________________
Жеке басын куәландыратын құжат (паспорт) сериясы ________№________
____________________________________________________берді.
      (ішкі істер органы)
Фотосурет орны
      ___________________________________________________
      (медициналық мекеменің атауы, анықтама нөмірі және
      ____________________________________________________
      куәландыру күні)
медициналық куәландырудан өтті.
      _________________________________бағдарламасы бойынша
      ____________________________________________________
      көлік құралдарының қандай санатына оқығанын және
      ____________________________________________________
      қандай оқу ұйымында оқығанын көрсету керек)
оқудан өтті.
      20 __ ж. "____"_____№ ____ куәлік алды.

Куәлік берілді

      Комиссия төрағасы ________________________________________
      (қолы) (тегі, лауазымы, атағы)
      20 ___ ж. "____"_________
      М.О. ЖП
      Ескертпе. Жүргізуші карточкасы куәлік иесінде сақталады және жүргізуші куәлігін айырбастаған, сондай-ақ сол куәліктің телнұсқасын алған кезде ЖП-нің бөлімшесіне ұсынылады.

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 5-қосымша        

нысан

Жол полициясы емтихан комиссиясының
20____ ж. "___" ___________
№ хаттамасы

Комиссия құрамы: төраға ________________мүшелері ______________

Төраға __________________ Мүшелері _____________________________
      _____________________________
      _____________________________

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 6-қосымша        

нысан

Жүргізуші куәліктерін беру тізілімі

      № парақ

      ЖПК, ТЕБ, ТЕП бастығы: Оператор
      Қолы ______________ Қолы ________________
      Парақ №
Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 7-қосымша        

нысан

УАҚЫТША ЖҮРГІЗУШІ КУӘЛІГІ

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 8-қосымша        

нысан

Теориялық емтихан тапсырудың емтихан парағы Көлік құралының санаты _________

Тегі _______ Аты _______ Әкесінің аты_______ Туған күні _______

Теориялық емтихан

Көлiк құралдарының жекелеген
түрлерін басқару құқығына  
емтихандар қабылдау және   
оларды басқару құқығына    
арналған куәліктерді беру  
ережесіне 9-қосымша        

нысан

Практикалық емтихан тапсырудың емтихан парағы

ТЕБ-тің лауазымды тұлғасы __________________ 20 ж. "__"_________
      (Т.А.Ә.) қолы

Қазақстан Республикасы 
Ішкі істер министрінің 
2010 жылғы 26 ақпандағы
№ 90 бұйрығына    
3-қосымша      

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің күші жойылған кейбір бұйрықтарының тізбесі

      1. "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiн, Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру ережесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 679, № 690 болып тіркелген);
      2. Қазақстан Республикасы ІІМ-нің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығымен бекітілген "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiне өзгеріс енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2000 жылғы 20 қарашадағы № 614 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 1341 болып тіркелген);
      3. "Қазақстан Республикасы ІІМ-нің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына, сондай-ақ онымен бекітілген "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiне, Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру ережесiне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2001 жылғы 25 наурыздағы № 249 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2001 жылғы 11 сәуірде № 1459 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерінің бюллетенінде 2001 жылы № 24, 417-құжат жарияланған);
      4. "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiн, Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру ережесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2001 жылғы 28 қазандағы № 762 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 1663 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерінің бюллетенінде 2001 жылы № 24, 417-құжат жарияланған);
      5. "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2002 жылғы 1 қазандағы № 632 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2038 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерінің бюллетенінде 2003 жылы № 2, 766-құжат жарияланған);
      6. "Қазақстан Республикасында көлiк құралдары мен тiркемелердi мемлекеттiк тiркеуден өткiзу ережелерiн", "Көлiк құралдарын, олардың тораптары мен агрегаттарын сатып алуға берiлетiн анықтама-есепшоттың бланкiлерiн қабылдап алу, есепке алу, сақтау және жұмсау тәртiбi туралы ережелердi", "Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру тәртiбi туралы ережелердi", "Тiркеу құжаттары мен жүргiзушi көлiктерiнiң бланкiлерiн, көлiк құралдарының нөмiрлiк белгiлерiн қабылдап алу, есепке алу, сақтау, жұмсау және ҚР IIМ Жол полициясының тiркеу-емтихан бөлiмшелерiнде тексерiс өткiзу тәртiбi туралы ережелердi" бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрiнiң 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің міндетін атқарушының 2004 жылғы 24 наурыздағы № 184 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2004 жылғы 26 мамырда № 2873 болып тіркелген және 2004 жылғы 16 қазанда "Ресми газетте" № 42 (199) жарияланған);
      7. "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiн, Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру ережесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2005 жылғы 26 сәуірдегі № 249 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2005 жылғы 14 мамырда № 3641 болып тіркелген, "Заң газетінде" 2006 жылғы 1 ақпандағы № 16 (822) жарияланған);
      8. "Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру ережесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2005 жылғы 19 мамырдағы № 294 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2005 жылғы 9 маусымда № 3671 болып тіркелген, "Заң газетінде" 2006 жылғы 27 қаңтарда № 13-14 (993-994) жарияланған);
      9. "Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2005 жылғы 23 қарашадағы № 651 бұйрығының 2-тармағы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2005 жылғы 13 желтоқсанда № 3974 болып тіркелген, "Заң газетінде" 2006 жылғы 27 қаңтардағы № 13-14 (820) жарияланған);
      10. "Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрiнiң "Қазақстан Республикасында автомотокөлiк құралдары мен оларға тiркемелердi мемлекеттiк техникалық байқауды жүргiзудiң тәртiбiн бекiту туралы" 1999 жылғы 22 қарашадағы № 587 және "Қазақстан Республикасында көлiк құралдары мен олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеуден өткiзу ережелерiн бекiту туралы" 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрықтарына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 16 ақпандағы № 78 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2006 жылғы 10 наурызда № 4115 болып тіркелген, "Заң газетінде" 2006 жылғы 7 сәуірдегі № 61-62 (868) және "Ресми газетте" 2006 жылғы 15 cәуірдегі № 16 (277) жарияланған);
      11. "Қазақстан Республикасында көлiк құралдарын және олардың тiркемелерiн мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiн", "Көлiк құралдарын басқару құқығын алу, емтихан қабылдау, азаматтарға жүргiзушi куәлiгiн беру тәртiбi туралы ережелердi бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрiнiң 1998 жылғы 12 қазандағы № 343 бұйрығына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2008 жылғы 13 қарашадағы № 424 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2008 жылғы 24 қарашада № 5372 болып тіркелген, "Заң газетінде" 2008 жылғы 19 желтоқсандағы № 191 (1417) жарияланған).