Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ішкі істер министрінің 28.10.2013 № 53 қбпү бұйрығымен.

       Ескерту: Бұйрықтың тақырыбына және 1-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен.

      Қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз етудің ұйымдастырылуын жетілдіру, ішкі істер органдары полициясының кешенді күштерінің бөлімшелері мен Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлерінің жедел және моторландырылған арнайы бөлімдері қызметінің тиімділігін арттыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН: 
      1. Қоса берілген Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының патрульді-бекеттік қызметінің қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі Нұсқаулығы бекітілсін. 
      2. Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгi Iшкi әскерлер комитетiнiң төрағасына, Астана, Алматы қалаларының, облыстардың және көлiктегi iшкi iстер департаменттерiнiң, оқу орындарының бастықтары: 
      1) жеке құраммен әскери және қызметтік дайындық жүйесінде осы Нұсқаулықты оқытуды, соңынан сынақ қабылдауды ұйымдастырсын; 
      2) патрульді-бекеттік қызметі Нұсқаулығының талаптарын қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз етуге тартылатын барлық қызметкерлердің, сондай-ақ полиция бөлімшелерінің қызметін ұйымдастыру мен бақылау міндеті жүктелген лауазымды адамдардың бұлжытпай орындауын қамтамасыз етсін; 
      3) қалалық, аудандық, желілік ішкі істер органдарының басшылары мен саптық бөлімшелердің командирлерінен жеке құрамды осы қызметтің ерекшеліктерін ескеріп, тактикалық тәсілдерді өтеумен тәжірибелік сабақтарға айрықша мән бере отырып, оқыту мен дене шынықтыру дайындығын ұйымдастыруды талап етсін; 
      4) тоқсанына кемінде бір рет патрульдік полиция мен Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлерінің жедел мақсаттағы бөлімдері және арнайы моторландырылған бөлімдері жеке құрамдарының бірлескен оқу сабақтары мен жаттығуларын өткізсін, оның барысында патрульді-бекеттік нарядтардың жиі кездесетін көше қылмыстарының жолын кесу және оларды ашу жөніндегі іс-қимыл дағдыларын үйретсін; 
      5) Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлердің жедел мақсаттағы бөлімдерді және арнайы моторландырылған бөлімдерінің күш-құралдарын күрделі криминогендік жағдай қалыптасқан аймақтарда пайдалансын; олардың қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі қызметті атқару тәртібін Қазақстан Республикасының ішкі әскерлерінің жауынгерлік қызмет Жарғысының талаптарына сүйене отырып, жек құрамды орналастыру жүйесінде ішкі әскерлердің әскери қызметшілері мен ішкі істер органдары қызметкерлерінің бірыңғай орналасуы жүйесінде араласқан нарядтарының қызмет атқаруын ұйымдастыруды қамтамасыз ете отырып белгілесін; 
      6) айына бір рет қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз етуге қатыстырылатын полицияның кешенді күштеріне біртұтас нұсқау беруді Астана, Алматы қалаларының, облыс орталықтары мен аудандарға бөлінетін қалаларда өткізуді қамтамасыз етсін;
      6-1) полицияның кешенді күштерінің барлық нарядтарын, сондай-ақ жедел жәрдемді, таксиді, жеке күзет ұйымдарын бір мезгілде хабардар ету үшін кезекші бөлімдер циркулярлық радиобайланыспен қамтамасыз етілсін;
      7) ішкі істер органдарының кезекші бөлімдерінде қызмет көрсететін аумақтағы жедел жағдайды бақылауға мүмкіндік беретін патрульдік учаскелер, бағыттар мен бекеттер түсірілген карта сызбаларын (магниттік жоспарларын), сондай-ақ қажетті құжаттарды жаңартуға шаралар қолдансын; 
      8) тоқсан сайын жедел кеңестерде полицияның кешенді күштерінің қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етудегі және қылмыспен күрестегі жұмыстарының нәтижелері, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлерімен өзара іс-қимылдары, олардың қызметінің тиімділігін арттыруға қажетті басқармалық шешімдер мен нақты шаралар қабылдай отырып қаралсын; 
      9) олар қызмет көрсететін учаскелердегі жасалған қылмыстар және іздеудегі қылмыскерлердің белгілері туралы мәліметтерді патрульдік нарядтарға дер кезінде жеткізілуін, сондай-ақ оларға жедел қимыл жасауы үшін қызмет атқару уақыты мен орындарында жасалынған қылмыс туралы хабарлануын қамтамасыз етсін. Патрульді-бекеттік нарядтарға, олардың қызмет атқаратын орындарында жасалынған қылмыстар туралы уақытында хабарланбауының әрбір фактісін төтенше оқиға ретінде қарап, тәулік ішінде қызметтік тексеру жүргізіп, кінәлілерді жауапқа тартсын; 
      10) патрульдік полиция бөлімшелерінің жеке құрамын Ішкіісминінің нормативтік актілерінің талаптарына және тиесілік нормаларына сәйкес нысандық киім-кешекпен, қажетті арнайы құралдармен, байланыс құралдарымен, автокөлікпен қамтамасыз ету жөнінде көрсетілген тапсырманың орындалуын дербес бақылай отырып, шаралар қолдансын; 
      11) полиция кешенді күштерінің патрульді-бекеттік нарядтарының жұмыс нәтижелері үшін қалалық, аудандық, желілік органдар бастықтарының дербес жауапкершіліктері белгіленсін; 
      12) кезекші тәулік ішінде қылмыстарды ашуға және қылмыскерлерді ұстауға белсенділікпен қатысқан полиция қызметкерлері мен ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін марапаттауды іс жүзінде кеңінен қолдансын; 
      13) осы бұйрықтан тарайтын өзге де шаралар қабылдансын.
       Ескерту: 2-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы  N 441, 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5-тармақтан қараңыз) бұйрықтарымен.
      3. Тәрбие және кадрлар жұмысы департаменті (Суюнчалиев М.М.) алғашқы қызметтік дайындықтан өту кезінде ішкі істер органдарының патрульді-бекеттік қызметі жұмысының негізін құрайтын нормативтік құқықтық актілерді оқып-үйрену жөніндегі оқу және тақырыптық жоспарларының кеңейтілуін қарастырсын. 
      4. Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің "Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің патрульдік қызметінің қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі Ережелерін жариялау туралы" 2002 жылғы 6 сәуірдегі N 300 бұйрығының күші жойылды деп есептелсін. 
      5. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің барлық жеке құрамына жариялансын. 
      6. Бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ішкі істер вице-министрі полиция генерал-майоры И.И.Оттоға және қоғамдық қауіпсіздік департаментіне (Ғ.А.Алпысбаев) жүктелсін. 
      7. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен күшіне енгізіледі. 

      Министр
      генерал-полковник

Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрінің
2002 жылғы 5 шілдедегі
N 475 бұйрығымен   
бекітілген    

  Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарының
патрульді-бекеттік қызметінің қоғамдық тәртіпті сақтау мен 
қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі
Нұсқаулық 

       Ескерту: Тәртіптің атауына, кіріспеге өзгертулер енгізілді, және барлық мәтін бойынша "полицияның ерекше мақсаттағы бөлімшелерінен", "полицияның ерекше мақсаттағы бөлімшелері", "полицияның ерекше маңызды істер жөніндегі бөлімшелері", "ПЕМБ" деген сөз тіркестері "жылдам қимылдайтын арнайы жасақтарынан", "жылдам қимылдайтын арнайы жасақтары", "ЖҚАЖ" деген сөз тіркестерімен ауыстырылды;
      Барлық мәтiн бойынша "IIББ-IIБ", "Көлiктегi IIБ" деген аббревиатуралар "IIД", "Көлiктегi IIД" деген аббревиатуралармен; "ТЖА" деген аббревиатура "ТЖМ" деген аббревиатурамен ауыстырылды - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы  N 441 ,  2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрықтарымен.

      Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары патрульді-бекеттік қызметінің Нұсқаулығы азаматтардың өмірін, денсаулығын, құқықтары мен бостандықтарын, олардың азаматтығына, нәсілі мен ұлтына, тұрғылықты жеріне, әлеуметтік, мүліктік, лауазымдық жағдайына, дінге қатыстылығына және саяси көзқарасына, сондай-ақ мүлікті қорғаудың әр түрлі нысанына, жеке бастың, қоғам және мемлекеттің мүдделеріне қарамастан қылмыстық және құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан қорғауды қамтамасыз ету мақсатымен қоғамдық тәртіпті сақтау жөнінде патрульді-бекеттік қызмет атқаруды ұйымдастыру тәртібі мен басқару негіздерін, міндеттерін анықтайды. 
      Ішкі істер органдарының патрульді-бекеттік қызметті атқаруға және ұйымдастыруға қатысушы (бұдан әрі - ІІО) барлық қызметкерлері қылмыстың және басқа да құқық бұзушылықтардың алдын алуға шаралар қолданғанда осы Нұсқаулықты басшылыққа алады. 
      Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің (бұдан әрі - Ішкіісмин) ішкі әскерлерінің (бұдан әрі - ІӘ) әскери қызметкерлері қоғамдық тәртіпті сақтау жөніндегі міндеттерді орындау барысында Қазақстан Республикасы "Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігінің ішкі әскерлері туралы" Заңын және осы Нұсқаулықты басшылыққа алады. 

  1 ТАРАУ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

        1. Қазақстан Республикасы Iшкiісминiнiң ІІО мен ІӘ қоғамдық тәртiптi сақтау және қауiпсiздiктi қамтамасыз ету жөнiндегi қызметiнiң құқықтық негiздерiн Қазақстан Республикасының  Конституциясы, Қазақстан Республикасы Заңдарымен, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актілері мен Тәртіптері құрайды.
       Ескерту: 1-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін 5-тармақтан қараңыз)  бұйрығымен .

      2. Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ІІО және ІӘ патрульді-бекеттік қызмет атқару кезіндегі басты міндеттері: 
      1) азаматтардың жеке және мүліктік қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
      2) қоғамдық тәртіпті сақтау мен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету; 
      3) қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтарды ескерту және алдын алу; 
      4) қылмысты ашу және қылмыскерлерді ұстауға қатысу болып табылады. 

      3. Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ІІО және ІӘ қызметі патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастыру және атқару кезінде заңдылық, ізгілік, адам құқығын құрметтеу, жариялылық принциптеріне сәйкес құрылады. 

      4. Патрульді-бекеттік қызмет атқаруға қатысатын Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ІІО және ІӘ қызметкерлерінің қажетті кәсіби дайындықтары, тәртіпті және қырағы, қызметтік міндеттерін орындау барысында шешімді, өжет және қатаң әрекет жасауға, жоғары адамгершілік қасиеттерін меңгеруге, қызметпен байланысты барлық қиындықтарды батыл өткеруге даяр болуы тиіс. Айналасындағылармен қатынаста полиция қызметкері сақ, әдепті және сыпайы болуға міндетті, олардың әрекеттері заңды болуы тиіс. 

      5. Патрульді-бекеттік қызметтің жұмысын ұйымдастыру саптық бөлімшелер полицияларының патрульдік учаске құрамындағы бағыттарда, нақты бекеттерде үнемі бекітілуін қарастыратын "Патрульдік учаске" принципі бойынша жүзеге асырылады. 
      "Патрульдік учаске" - бұл қалалық, аудандық, желілік органдардың бастықтары, Астана, Алматы қалаларының және облыстардың Iшкi iстер департаменттерi (бұдан әрi - IIД) қоғамдық қауiпсiздiк басқармаларының басшыларымен, қалалардың және аудандардың әкiмдерiмен келісе отырып, анықталған және бекітілген бекеттер мен бағыттар жиынтығы. 
      Полиция нарядтарының патрульдік учаскелерде қызмет атқаруы жедел-қызметтік міндеттерді орындау нысаны болып табылады, ол: 
      1) жеке құрамның өз міндеттері мен құқықтарын, азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін, бекеттер мен патрульдеу бағыттарындағы жедел жағдайды білуімен; 
      2) қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы белгілерге жедел әсер ету, нарядтардың олардың алдын алу жөніндегі белсенді іс-қимылдарымен; 
      3) ІІО өзге қызметтерімен тығыз өзара іс-қимыл жасауымен; 
      4) басшылардың өз қарамағындағыларды білуімен, оларды әрқашан қамқорлыққа алуымен, жеке құрамға жоғары талаппен, қызмет атқаруға жүйелі түрде бақылау жасауымен; 
      5) жеке құрамның Антқа адал болуын және қайсарлыққа тәрбиелеумен, өзінің қызметтік борышын орындауға әрқашан дайындығын, құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге жауапкершілікпен, құқық бұзушыларға төзбеушілікпен, кәсіптілікті жетілдіруімен; 
      6) жеке құрамды тиімді орналастыруымен, нарядтарды басқару және олардың арасындағы өзара іс-қимыл жасау жүйесін тұрақты жетілдіру, автокөлікті, байланыс құралдарын ұтымды қолдануымен, жаңа тактикалық әдістер мен техникалық құралдарды кеңінен енгізуімен қамтамасыз етіледі.
       Ескерту: 5-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      6. Патрульді-бекеттік қызмет атқаруға қатысушы полицияның кешенді күштері:
      Негізгі: 
      1) патрульдік полицияның саптық бөлімшелері (жылдам қимылдайтын арнайы жасақтарынан басқа);
      2) Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлерінің әскери құрамдары, жедел мақсаттағы және арнайы моторландырылған бөлімдері;
      3) учаскелiк полиция инспекторлары;
      4) кәмелетке толмағандар iсi жөнiндегi учаскелiк инспекторлар.
      Қосалқы: 
      1) жол полициясының бөлімшелері;
      2) ІІО мамандандырылған күзет бөлімшелері; 
      3) полицияның саптық бөлімшелері құрамына енген жылдам қимылдайтын арнайы жасақтары;
      4) ІІО бөлімшелері мен басқа қызметтерінің қызметкерлері;
      5) Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің оқу орындарының курсанттары мен тыңдаушылары.
       Ескерту: 6-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы  N 441 ,  2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      7. Полицияның саптық бөлімшелері (бұдан әрі - ПСБ) (полктар, батальондар, роталар, взводтар, жылжымалы полиция пункттерiндегi патрульдiк полиция топтары) көшелерде, көлік объектілерінде және басқа қоғамдық орындарда патрульдік қызмет атқару үшін тағайындалады. Олар Астана және Алматы қалаларының ІІББ, облыстық, қалалық, аудандық, желілік органдардың құрылымдық бөлімшелері болып табылады.
       Ескерту: 7-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      8. Полицияның саптық бөлімшелерінің саны Астана, Алматы қалалары мен облыстардың жергілікті өкілетті және атқарушы органдарының келісімімен анықталады. 

      9. Көпшілік іс-шаралар жүргізу барысында қоғамдық тәртіпті сақтауды, қоғамдық тәртіпті топпен бұзушылықтардың және жаппай тәртіпсіздіктердің зардаптарын жою және алдын алуды қамтамасыз ету үшін, күрделі криминогендік жағдайды оқшаулап шектелген учаскелерді өңдеу жөнінде іс-шаралар жүргізу, төтенше жағдайдың құқықтық тәртібін қамтамасыз ету, төтенше жағдайлардың (табиғи апаттар, ірі апаттар және катастрофалар) зардаптарын жоюға Астана, Алматы қалаларының ІІББ, қалалық басқармалардың, ішкі істер бөлімдерінің қатысуы үшін өз қызметін жылдам қимылдайтын арнайы жасақтары туралы Ережеге сәйкес жүзеге асыратын полицияның ерекше маңызды істер жөніндегі бөлімшелері (бұдан әрі - ЖҚАЖ) құрылады. 
      Астана және Алматы қалаларында ЖҚАЖ IIД бастықтарына тікелей бағынышты дербес бөлімшелері болып табылады, басқаларда патрульдік полицияның саптық бөлімшелерінің құрамына енеді және оның саны саптық бөлімшенің негізгі құрылымдық бірлік санынан аспауы тиіс. 

      10. Қазақстан Республикасы аумағында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша жекелеген міндеттерді орындау үшін қарамағындағы полицияның қызметкерлерін пайдалану жөніндегі шешімді Ішкі істер министрі қабылдайды. IIД бастықтары - қызмет көрсету аумағында ұқсас шешім қабылдайды. 

      11. Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің жол полициясы, ішкі істер органдарының мамандандырылған күзет қызметі бөлімшелері өздерінің негізгі міндеттерін атқарумен қоса, қоғамдық тәртіпті сақтау мен құқық бұзушылықтармен күресуді өз бекеттерінің аймағы мен патрульдеу бағыттарында қамтамасыз етуге міндетті.
       Ескерту: 11-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен . 

      12. Қазақстан Республикасының Ішкіісмині Ішкі әскерлерінің әскери құрамалары, жедел мақсаттағы бөлімдері (бұдан әрі - ЖМБ) мен арнайы моторланған бөлімдері (бұдан әрі - АМБ) Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің Ішкі әскерлер қолбасшысының, қалалар мен облыстардағы IIД бастықтарының келісімі бойынша қоғамдық орындар мен көшелерде патрульді-бекеттік қызметті атқаруға тартылады, қоғамдық-саяси, бұқаралық-спорттық, мәдени-ойын-сауық іс-шараларын өткізу кезінде және төтенше жағдайлар туындаған кезде қоғамдық тәртіпті сақтауға және қауіпсіздікті қамтамасыз етуге тартылады.
       Ескерту: 12-тармақ жаңа редакцияда жазылды - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .  

      13. IIД-нің бастықтары бекітілген тәртіппен өздерінің қарамағына патрульді-бекеттік қызметті атқаруға уақытша бөлінген тиісті аумақта орналасқан Ішкі әскерлер бөлімшелері мен бөлімдерінің командирлеріне қатысты жедел аға бастықтар болып табылады. Жедел жағдайға, жеке құраммен және материалдық-техникалық құралдармен қамтамасыз етілуіне қарай полицияның қалалық, аудандық органдарының бастықтары осы әскери бөлімдердің командирлерімен өзара іс-қимыл жасаса отырып, ЖМБ мен АМБ-ны қоғамдық тәртіпті сақтауға және қылмысқа қарсы күресте дербес те, бірлесіп патрульдеу жолымен де пайдалануды ұйымдастырады.
       Ескерту: 13-тармақ жаңа редакцияда жазылды - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .

      14. Патрульді-бекеттік қызметін атқару үшін нарядтардың келесі түрлері қолданылады: патруль, жылжымалы полиция пункті,  патрульдік топ, бекет, сондай-ақ алып жүру наряды, бақылау-өткізу пункті, тосқауыл, резерв және басқалар. 
      1) патруль - бұл құрамында екi немесе бiрнеше полиция қызметкерi бар, патрульдеу бағыттарында қоғамдық тәртіпті сақтау бойынша жүктелген міндеттерді орындаушы жылжымалы наряд. Наряд құрамындағы полиция қызметкері патрульдеушi деп аталады. Патрульдеуші қызметiн автомобильде (АП), мотоциклде (МП), катерде (КТП), велосипедте (ВП) атқара алады. Сондай-ақ жаяу (ЖП), атты (АтП) патрульдер қолданылады. Қажет болған жағдайда патрульді-бекеттің қызметін атқару үшін нарядтарға қызметтік иттермен қоса патрульші-кинологтар тағайындалады. Жол қозғалысының қауiпсiздiгiн (ЖҚҚ) қамтамасыз ету үшiн қозғалысты қадағалау жөнiндегi патрульдер пайдаланылады. "Патрульдік учаске" принципі бойынша қызмет атқару үшін патрульге патрульдеу бағыттары анықталады, жергілікті жерде нақты шарттар мен жедел жағдайларға байланысты шекаралары белгіленеді. Патрульдеу бағыттарының барлық түрлері дербес және сол жердегі жедел жағдайға байланысты, оқиға болған жерге патрульдің нұсқауы немесе хабарлама алған сәттен бастап 5 минуттан аспайтын уақытта келіп жету шартымен белгіленеді. 
      1-1) жылжымалы полиция пункті (бұдан әрі - ЖПП) - бекітілген секторда патрульдік қызмет атқаратын автомобильдегі арнайы полиция наряды. ЖПП (бiрiктiрiлген деректер базаларына қосылған компьютермен жабдықталған автобустар) шалғай және криминогендік патрульдік учаскелерде, сондай-ақ жедел жағдай шиеленіскен жағдайда профилактикалық іс-шаралар жүргізуге арналған.
      2) патрульдiк топ - құрамы полицияның кешенді күштерінің бiрнеше патрульдерiнен тұратын, бекiтiлген патрульдік учаскеде немесе бұқаралық шара өткiзiлiп жатқан аймақ, объект аумағында қызмет атқару үшiн бiрiктiрiлген наряд. 
      3) бекет - полиция қызметкерлері (бекетші) қоғамдық тәртіпті сақтау бойынша өздеріне жүктелген міндеттерді атқаратын жер немесе жер учаскесі. Бекеттер модульді (көшпелі) болып та, тұрақты болып та жабдықталады. Бекеттер полиция қызметкерінің қатысуын үнемі қамтамасыз ету жерлерінде қойылады. Бекет үшін оның орталығы мен шекарасы белгіленеді. Бекет орталығы бақылауды қолайлы жүргізу және құқық бұзушылықтарды ескерту мен алдын алу шараларын жедел қабылдауға болатын жерде белгіленеді. Шекара бекет орталығынан 300 м. қашықтықтан алыстамауы тиіс. 
      4) поезда, кемеде еріп жүруге арналған полиция наряды жол жүру кезінде көлiк құралдарының қозғалысы бағытында қоғамдық тәртiптi сақтау, құқық бұзушылықтардың алдын алу мен жолын кесу мақсатында тағайындалады. 
      5) бақылау-өткiзу пунктiнде (бұдан әрi - БӨП) полиция наряды белгiлi бiр ауданда (мекенде) бұқаралық шаралар өткiзу кезiнде, табиғи апаттар, эпидемиялар мен эпизоотиялар туындаған және басқа төтенше жағдайларда өткiзу режимiн қамтамасыз ету немесе көлiк пен жолаушылардың қозғалысын шектеу мақсатында қойылады. 
      6) тосқауыл (бұдан әрі - Т) - құрамында полиция қызметкерлерi тобының (бөлімшесінің) белгiлi бiр учаскесiн бақылау немесе жекелеген бағыттарды тосқауылдау жөнiндегi наряды. 
      7) қосалқы топ (бұдан әрі - ҚТ) - полиция қызметкерлерiнiң патрульдер мен күзеттердi жедел жағдайдың өзгеруiне байланысты кенеттен пайда болған мiндеттердi шешуге немесе патрульдеушілер мен бекет қызметкерлерін алмастыруға арналған наряды. 
      Қосалқы топтың құрамын, оны орналастыру және пайдалану тәртiбiн әрбiр жеке жағдайда өздерi бағынышты болатын бастық айқындайды.
       Ескерту: 14-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы  N 441 ,  2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрықтарымен .   

      15. Полиция қызметкерлері мен ЖМБ және АМБ әскери қызметшілері патрульді-бекеттік қызметті белгіленген нысандық киімде атқарады. Арнайы міндеттерді шешу кезінде оларға қызметті азаматтық киімде атқаруға рұқсат берілуі мүмкін. 
      Патрульді-бекеттік қызметін атқару кезіндегі қызметтік уақыт нарядтардың қалалық аудандық желілік органы бойынша кезекші немесе қызметке басшылық жасаушы өзге басшылардың жедел қарамағында болуымен белгіленеді. Олардың қарамағына полиция қызметкерлері нұсқама басталысымен түседі, ал оның қарамағынан шығу қызметтің аяқталуы туралы белгі бойынша. Полиция қызметкерлері үшін жұмыс уақытының ұзақтығы еңбек заңына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылдың 27 желтоқсандағы N 1644 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының қатардағы және басшы құрам адамдарының қызметті өткеруі туралы Ережесіне сәйкес белгіленеді. Қалалық, аудандық, желілік органның, полиция бөлімшесінің бастығына, саптық бөлімшенің командиріне қажетті кезде нарядтардың жұмыс уақытының ұзақтығын көбейту құқығы берілген. Демалыс күндері кесте бойынша беріледі.
      Ауысым iшiнде жеке құрамға демалу және тамақ iшу үшiн 1 сағат, бiрақ бекетте, патрульдеу бағытында кемiнде 5 сағат үздiксiз қызмет өткергеннен кейiн берiледi. Қызметтiк уақыттың жалпы ұзақтығынан үзiлiс алынып тасталады. Қажет жағдайларда нарядтарды ауыстыру жүргiзiледi.
       Ескерту: 15-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      16. Жедел жағдай күрделенген кезде, төтенше жағдайлар (жаппай тәртіпсіздік, табиғи апаттар, өрт, ірі өндіріс апаттары, апат, эпидемия, эпизоотия) туындаған кезде, бұқаралық шаралар (қоғамдық-саяси, мәдени-көпшілік, спорт) жүргізген кезде патрульді-бекеттік қызмет атқарудың күшейтілген түрі енгізілуі мүмкін. 
      Күшейтілген түрдегі патрульді-бекеттік қызметі жеке құрамның тәулік бойы қызмет атқару ұзақтығы 12 сағатқа дейін ұзартылуы және демалыс күндерінің тоқтатылуымен, қажетті жағдайларда кезекті еңбек демалыс мерзімін ауыстырумен және уақытша қаладан, тұрғылықты пункттен тыс шығуға тыйым салумен қамтамасыз етіледі. 

      17. Қызмет атқару уақыты мен ұзақтығы және ЖМБ мен АМБ жеке құрамды бөлу нормасы Қазақстан Республикасының Ішкіісмині ішкі әскерлер қолбасшысының бұйрығымен белгіленеді. 

      18. Патрульді-бекеттік қызметін атқару кезінде мынандай құралдар: 
      1) автокөлік, арнайы автомобильдер, бронемашиналар, мотоциклдер, катерлер және велосипедтер, басқа көлік құралдары; 
      2) радио мен сымдық байланыс бiрiктiрiлген деректер базасына қосылған борттық компьютерлер және арнайы техникалық құралдар (соның ішінде телевизиялық бақылау жүйесі, электромегафондар); 
      3) табельдік атыс қаруы, жабдықтар және арнайы құралдар; 
      4) жарықтандыратын құралдар, арнайы аппаратура және басқа техникалық құралдар; 
      5) қызметтік жануарлар (иттер, аттар) қолданылады. 
      Патрульдік автомобильдер байланыс құралдары және арнайы техника құралдарымен тиесілік табеліне сәйкес жабдықталуы тиіс және барынша салмақпен пайдаланулары қажет. Әрбір патрульдік автомобиль ауыстырушы жүргізуші полиция қызметкерімен қамтамасыз етіледі. 
      Полицияның кешендi күштерi саптық бөлiмшелерiнiң жеке құрамы мен автокөлiгiн басқа мақсатта пайдалануға тыйым салынады.
       Ескерту: 18-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

  2 ТАРАУ. ЛАУАЗЫМДЫ АДАМДАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТКЕ БАСШЫЛЫҚ
ЖАСАУДАҒЫ МІНДЕТТЕРІ

      19. IIД, Көлiктегi IIД (бұдан әрі - КІІД) бастықтары мен қызмет жөніндегі орынбасарлары тиісті облыс, қала аумағындағы қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз етуге жауап береді: 
      1) ІІО жүйесінде озық тәжірибе мен қазіргі техникалық құралдарды енгізу негізінде патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастыру және басқару нысандары мен әдістерін жетілдіреді; 
      2) қоғамдық тәртіпті сақтауды ұйымдастыруда, қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтарды ескерту және алдын алуда ішкі істер органдарының барлық күштері мен құралдарын кешенді пайдалануды, олардың бұқарамен, мемлекеттiк емес күзет құрылымдарымен өзара іс-әрекет жасауын қамтамасыз етуге, жедел жағдайдағы өзгерістерді есепке ала отырып облыс, қала, темір жол (су бассейні) көлемінде дер кезінде күштер мен құралдардың маневрін жүргізеді;
      2-1) Астана қаласында, әкiмшiлiк бөлiктерi бар облыс орталықтарында және қалаларда, ал Алматы қаласында аудандар бойынша қоғамдық тәртiптi сақтауға жұмылдырылған полицияның кешендi күштерiн күнделiктi бiрыңғай қызметке таратуды өткiзудi қамтамасыз етедi;
      3) қоғамдық тәртіпті сақтау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді орындауға полицияның саптық бөлімшелерінің дайындығын және кәсіби деңгейін жоғарылатуға және жеке құрамның, автокөліктің және басқа техникалық құралдардың орнымен пайдаланылуына күнделікті бақылауды жүзеге асырады; 
      4) белгіленген тәртіп бойынша бөлімшелердегі кадрларды таңдау, орналастырып қою және тәрбиелеуді, олардың кәсіби дайындықтарын, жеке құрамды әлеуметтік және құқықтық қорғауды қамтамасыз етеді; 
      5) патрульді-бекеттік қызметке қатысатын жеке құрамның материалдық-техникалық жабдықталуына және әлеуметтік-тұрмыстық қамтамасыздандырылуына ұдайы көңіл бөледі.
       Ескерту: 19-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .  

      20. IIД, Көлiктегi IIД қоғамдық қауіпсіздік басқармаларының бастықтары мен олардың патрульдік полиция қызметін ұйымдастыру жөніндегі орынбасары патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастыру үшін дербес жауапкершілікте болады: 
      1) көшелер мен басқа қоғамдық орындардағы қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтар жағдайы мен динамикасын үнемі сараптайды және осының негізінде пайдалану жоспарын әзiрлеудi полицияның кешенді күштерін тиімді орналастыруды және үйлестіруді қамтамасыз етеді, сондай-ақ оларды жедел жағдай күрделенген аудандарда патрульді-бекеттік қызметті күшейту мақсатымен маневрлау туралы ұсыныстар енгізеді; 
      2) патрульді-бекеттік қызметті атқару және ұйымдастыруға, жеке құрамның тәртіп пен заңдылықты, нысандық киімді кию ережесін, нарядтар қоюдың мiндеттi нормаларын сақтауына, күштер мен құралдарды орынды пайдалануына бақылауды жүзеге асырады; 
      3) қалалық, аудандық, желілік органдардың бастықтары мен полицияның саптық бөлімшелері командирлеріне жеке құрамды қайта даярлау және оқытуды ұйымдастыруға көмек көрсетеді; 
      4) басқа қызметтердің басшыларымен бірге қызметке түсер алдында нарядтардың сапалы нұсқамаларын жүргізуді қамтамасыз етеді, сондай-ақ озық әдісті патрульді-бекеттік қызмет тәжірибесіне енгізу және үйренуді қамтамасыз етеді; 
      5) оларды қоғамдық тәртіпті сақтауға жұмылдыра отырып, күнделікті өзара іс-әрекет жасауды ұйымдастыру жөнінде жұртшылықпен жұмыс жүргізеді.
       Ескерту: 19-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      21. Қалалық, аудандық, желілік органның бастығы және оның қызмет жөніндегі орынбасары қызмет көрсетілетін аумақта қоғамдық тәртіпті сақтау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді ұйымдастыруға жауап береді: 
      1) көшелер мен басқа қоғамдық орындардағы қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтар жағдайы мен динамикасын үнемі сараптайды және осының негізінде патрульді-бекеттік қызметке қатысушы полицияның кешенді күштерін тиімді орналастыруды қамтамасыз етеді; 
      2) полицияның кешенді күштері мен құралдарын қоғамдық тәртіпті сақтауға пайдалану жоспарларын бекітеді; 
      3) полицияның кешенді күштері мен құралдарын пайдалану жоспарына сәйкес және жағдайдың өзгеруін есепке ала отырып келесі тәуліктерде патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастыру жөнінде күнделікті шешім қабылдайды. Бекет қызметкері шешімді ведомоспен ресімдейді және автокөліктерді бөлу мен нарядтарды қоюдың міндетті нормаларының орындауын қамтамасыз ету керек; 
      4) озық әдісті патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастыру тәжірибесіне енгізу және үйренуді қамтамасыз етеді; 
      5) кезекшілік бөлім арқылы нарядтарды жедел басқарады, олардың өзара іс-қимылдарын, сондай-ақ жағдайдың күрделенген жерлерінде күштер мен құралдарды уақытында оңтайландыруды қамтамасыз етеді; 
      6) басқа қызметтер мен бөлімшелердің бастықтары мен жедел-басқару құрамының қатысуымен қызметке түсетін нарядтардың нұсқамаларын дайындауды және жүргізуді ұйымдастырады; 
      7) нарядтардың қызмет атқаруына, олардың заңдылықты және тәртіпті сақтауына, сондай-ақ олардың тікелей тағайындауы бойынша саптық бөлімшенің күштері мен құралдарының орнымен пайдаланылуына жеке бақылау жасайды, осыған қалалық, аудандық, желілік органның басшылық, инспекторлық және жедел құрамын жұмылдырады; 
      8) нарядтардың, саптық бөлімшенің жұмыс қорытындыларын толық есепке алуды және объективті баға беруді қамтамасыз етеді, озық әдісті енгізу және күштер мен құралдарды басқаруды жетілдіру негізінде оның тиімділігін арттыруға қажетті шараларды қабылдайды; 
      9) нарядтардың қызмет өткеру орындарында қылмыс жасаудың әрбiр фактiсi бойынша дер кезiнде қызметтiк тексеру жүргiзудi қамтамасыз етедi.
       Ескерту: 21-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      22. Қалалық, аудандық, желiлiк органы қоғамдық қауiпсiздiк бөлiмiнiң, бөлiмшесiнiң бастығы:
      1) патрульдi-бекеттiк қызметiн, полицияның кешендi күштерi мен құралдары қызметiн үйлестiру жөнiндегi аға инспекторлардың (инспекторлардың), жедел басқару орталықтарының (бұдан әрi - ЖБО) инспектор-навигаторлары мен бейнебақылау операторларының жұмысын ұйымдастыруға, сондай-ақ саптық бөлiмшелердiң жеке құрамын оқытуға тiкелей қатысады; 
      2) қалыптасқан жедел жағдай негізінде қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысатын бөлімшелердің басшыларымен күштер мен құралдарды кешенді пайдалану жоспарын әзірлейді, қалалық, аудандық, желілік органдардың бастығына оған түзету енгізу жөнінде ұсыныс және ағымдағы тәуліктерде патрульдік қызметті ұйымдастыру бойынша шығарылған шешім жобасын береді; 
      3) полицияның кешендi күштерi нарядтарының қызметін, қызметтік іс-қағаздарының дұрыс жүргізілуін тексереді; анықталған кемшіліктерді жояды және орган бастығына жеке құрам мен техникалық құралдардың орынсыз пайдаланылу фактілері туралы баяндайды; 
      4) нарядтардың мерзімінде қарумен, арнайы және басқа техникалық құралдармен, сондай-ақ қызметтік құжаттармен қамтамасыз етілуін қадағалайды; 
      5) жедел жағдай туралы объективті ақпарат алу және қоғамдық тәртіпті сақтау және қылмыспен күресте бірлескен іс-қимылдарды үйлестіру мақсатында криминалдық полиция қызметтері және қоғамдық қауіпсіздік полициясының бөлімшелерімен үнемі өзара іс-қимыл жасайды; 
      6) патрульді-бекеттік қызметті атқару және ұйымдастырудың үлгілі тәжірибесін насихаттайды және таратады; 
      7) патрульді-бекеттік қызмет және қоғамдық тәртіпті сақтау бойынша есепке алу және есеп беру жүргізеді;
      8) нарядтардың қызмет өткеру орындарында қылмыс жасаудың әрбiр фактiсi бойынша қызметтiк тексеру жүргiзедi және қызметтiк тексерудiң қорытындысын бекiту үшiн қалалық, аудандық, желiлiк органның бастығына ұсынады.
       Ескерту: 22-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .
 

      22-1. Қалалық, аудандық, желiлiк органның полицияның кешендi күштерi қызметiн үйлестiру жөнiндегi аға инспекторы, IIД ЖБО полицияның күштерi мен құралдарын басқару тобының аға инспекторы:
      1) патрульдi-бекеттiк қызметтi ұйымдастыруға тiкелей қатысады, полицияның кешендi күштерi мен құралдары қызметiн үйлестiру жөнiндегi инспекторлардың, жедел басқару орталықтарының инспектор-навигаторлары мен бейнебақылау операторларының жұмысын ұйымдастырады;
      2) полицияның кешендi күштерi нарядтарының қызмет өткеруiн, қызметтiк құжаттаманың дұрыс жүргiзiлуiн тексередi; анықталған кемшiлiктердi жояды және жеке құрам мен техникалық құралдарды өзге мақсатта пайдалану фактiлерi туралы тiкелей бастығына баяндайды;
      3) полицияның кешендi күштерi барлық нарядтарын жедел басқаруды жүзеге асырады, ақпаратты жұмыс картасына енгiзедi (күштер мен құралдарды басқару тобының экрандық нысанына), қосымша ақпаратпен қамтамасыз етедi және олардың iс-әрекетiн үйлестiредi;
      4) нарядтарды қару-жарақпен, жабдықпен, басқа да арнайы және техникалық құралдармен, сондай-ақ қызметтiк құжаттамамен уақытылы қамтамасыз етiудi бақылайды;
      5) патрульдi-бекеттiк қызмет және қоғамдық тәртiптi сақтау жөнiндегi патрульдiк-бекеттiк нарядтар қызметiнiң нәтижелерi бойынша есептер мен есеп берудi жүргiзедi;
      6) нарядтардың қызмет өткеру орындарында қылмыс жасаудың әрбiр фактiсi бойынша қызметтiк тексеру жүргiзу үшiн материалдар дайындайды және қоғамдық қауiпсiздiк бөлiмiнiң, бөлiмшесiнiң бастығына ұсынады.
       Ескерту: 22-1-тармақпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      23. Полицияның саптық бөлімшесінің командирі және оның орынбасарлары қарамағындағы бөлімшеде жедел-қызметтік және қаржы-шаруашылық қызметін ұйымдастыруға, оның қоғамдық тәртіпті сақтау жөніндегі міндеттерді орындауға үнемі даярлығына, күштер мен құралдардың орнымен пайдаланылуына, жинақталуына, жеке құрамның тәртібіне және моральдық-психологиялық жағдайына дербес жауапкершілікте болады: 
      1) жеке құрамның әскери, қызметтік және дене шынықтыру дайындығын ұйымдастырады, қарамағындағылардың оқуы мен тәрбиесін жеке басшылыққа алады; 
      2) бөлімшені басқару әдістерін жетілдіреді, ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерін, полицияның патрульдік қызметінің озық нысандары мен әдістерін енгізеді; 
      3) жедел жағдайды сараптау негізінде полицияның кешенді күштері мен құралдарын пайдалану жоспарын әзірлеу барысында нарядтарды орналастыру, күштер мен құралдарды қою және оңтайландыру бойынша шешім қабылдау жөнінде ұсыныс енгізеді; 
      4) қалалық, аудандық, желілік орган басшылығымен бірлесе полиция нарядтарының нұсқамаларын жүргізеді және оған жеке қатысады, олардың қызмет атқаруына, жеке құрамның сыртқы түрі мен саптық бой түзеуіне, нысандық киім кию ережелерін сақтауға, қару және киім-кешек даярлығына ұдайы бақылау жасауды жүзеге асырады; 
      5) саптық бөлімшедегі нақты жағдайды жеке құрамның, қару-жарақтың, автокөліктің, байланыс құралдарының, химиялық қорғаныстың, арнайы және өзге техникалық құралдарын, қызметтік жануарлардың санын және пайдаланылуын жан-жақты білуге тиіс; 
      6) полицияның саптық бөлімшесінің жұмыс қорытындысына толығымен және әрбір қызметкерге жеке есеп жүргізеді. Нарядтардың қызмет атқаруының тиімділігін сараптайды және оның деңгейін арттыру шараларын қабылдайды; 
      7) жеке құрамды іріктеу және орналастыруды жүзеге асырады, қарамағындағылардың іскерлік және моральдық қасиеттерін біледі, олардың функционалдық міндеттерін әзірлейді; 
      8) жеке құрамның қажеттіліктері мен сұраныстарын білуге және оларды қарастыру жөнінде уақытында шаралар қабылдауға тиіс, тұрғын-үй және өзге де әлеуметтік мәселелерді шешуге көмек көрсетеді; 
      9) қызмет атқару барысында қызметкерлердің жеке бас қауіпсіздігінің қажетті шараларын, табельдік қаруды, техника және арнайы құралдарды қолдану ережелерін сақтауын бақылайды; 
      10) қоғамдық тәртіпті сақтауға қызметтік жануарларды алу, ұстау, дайындау және пайдалануды қамтамасыз етеді; 
      11) полицияның саптық бөлімшесіне қызметтік үй-жай және қажетті жабдықтар бөлінуі туралы ұсыныстар енгізеді, үй-жайды ұстау және пайдалануды, оларда тазалық пен тәртіптің сақталуын, сондай-ақ қарамағындағылардың өрт қауіпсіздік ережелерін орындауын бақылайды; 
      12) саптық бөлімшенің жеке құрамының заңды бұзуын ескерту шараларын қабылдайды, ал қылмысты жасаған жағдайда дереу қызметтік тексеріс жүргізеді және аға бастыққа баяндайды;
      13) нарядтардың қызмет өткеру орындарында қылмыс жасаудың әрбiр фактiсi бойынша қызметтiк тексеру жүргiзу тапсырылған қызметкерлерге тәулiк iшiнде қажеттi барлық материалдарды ұсынады.
       Ескерту: 23-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы N 419 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5-тармақтан қараңыз) бұйрығымен. 

      24. ЖБО жедел кезекшiсi қалалық, аудандық, желілік орган бойынша кезекші нарядтардың нұсқамаларын мерзімінде даярлауды және жүргізуді, полицияның кешенді күштерін оларды пайдалану жоспарына сәйкес үздіксіз басқаруды қамтамасыз етеді: 
      1) қызмет көрсететін аумақтағы жедел жағдайды, қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысушы полицияның кешенді күштері мен құралдарының және жұртшылықтың орналастырылуын, олардың жұмыс тәртібін, бақылауды жүзеге асыру тәртібі және олармен байланыс тәсілдерін білуге тиіс; 
      2) ағымдағы тәуліктерде қабылданған шешімдерге сәйкес нарядтардың қызмет атқаруын жүзеге асырады, бекет қызметкері ведомосымен қарастырылған нарядтардың қызметке қойылу нормасының орындалуына, жеке құрамның, автомотокөліктің орнымен пайдаланылуын, сондай-ақ бейнебақылау жүйесiнiң, бар автоматтандырылған деректер базасының үздiксiз жұмысын бақылауды жүзеге асырады;
      2-1) iшкi iстер органдары бөлiмшелерiнiң жедел кезекшiлерiне және полицияның кешендi күштерi (бұдан әрi - ПКК) жоспарымен жұмылдырылған нарядтарға өкiм бередi, жедел-тергеу тобының (бұдан әрi - ЖТТ) қылмыс жасалған жерге уақытында шығуы жөнiндегi жұмысты ұйымдастырады; 
      3) қызмет атқару кезінде нарядтармен байланыста болады, олардан жағдайдың өзгеруі туралы баяндамалар қабылдайды, жаңадан жасалған қылмыстар туралы мәліметтерді, іздеудегі қылмыскерлердің және тоналған мүліктің белгілерін және оған қатысты басқа да жедел ақпаратты уақытында береді, оларды іздестіруді ұйымдастырады; 
      4) қылмыстар мен құқықтық тәртіп бұзушылықтарды ескерту және алдын алуға, нарядтарды оңтайландыру жолымен жағдайдың күрделенген жерлерінде патрульді-бекеттік қызметті күшейтуге шаралар қабылдайды, күштерді орналастырудағы өзгерістер туралы қалалық, аудандық, желілік органның бастығына хабарлайды, ПСБ, ІӘ ЖМБ және АМБ командирлерін хабардар етеді;
      4-1) күнделiктi ақпаратта ПКК патрульдi-бекеттiк нарядтардың қылмысты ашуға қатысуы туралы мәлiметтердiң шынайы көрсетiлуiн бақылауды жүзеге асырады; 
      5) жедел-басқарушы және бұйрық беруші құрамның патрульді-бекеттік нарядтардың (бұдан әрі - ПБН) қызмет атқаруын тексеру кестесінің орындалуын бақылайды, бұл жұмысқа өзі қатысады; 
      6) қызмет атқару аяқталған соң нарядтардың қаруды, оқ-дәрілерді, арнайы құралдарды, байланыс құралдарын, қызметтік құжаттарды уақытында және толық өткізуін қамтамасыз етеді; 
      7) қалалық, аудандық, желілік органның бастығына ағымдағы тәулікте ПБН жұмыстарының қорытындысы, қызметтік тәртіптің жағдайы және заңдылықты сақтау туралы мәлімдейді.
       Ескерту: 24-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .
 

      24-1. ЖБО-ның инспектор-навигаторы, полицияның кешендi кyштерi қызметiн үйлестiру жөнiндегi инспектор:
      1) қызмет көрсететiн аумақтағы жедел жағдайды бiлуi керек, қоғамдық тәртiптi сақтауға қатысатын полицияның кешендi күштерi мен құралдарының қойылуы туралы қоғамдық қауiпсiздiк қызметi беретiн ақпаратты қабылдауды және компьютерлiк бағдарламаға (жұмыс картасына енгiзу) енгiзудi жүзеге асырады;
      2) автопатрульдердiң орын ауыстыруына жерсерiктiк жүйе бойынша бақылау жасайды, олардың қозғалыс жылдамдығын, патрульдеу учаскесi ауданындағы орналасқан жерiн бақылайды, жеке құрамның, патрульдiк автокөлiктiң тiкелей мақсатында пайдаланылуын бақылауды жүзеге асырады, бағыттан ауытқу және тұру уақытының ұзақтығының себебiн сұрайды, бұл туралы уақытылы ПКК жөнiндегi аға инспекторға баяндайды;
      3) қызмет өткеру кезеңiнде нарядтармен байланыста болады, олардан жағдайдың өзгеруi туралы баяндама қабылдайды, бақылау жүйесi бойынша жедел жағдайды бақылауды жүзеге асырады, құқық бұзушылық жасалған жерге нарядтарды дер кезiнде жiбередi және олардың келуiн бақылайды, жаңадан жасалған қылмыс, iздестiрудегi қылмыскерлердiң және ұрланған мүлiктiң ерекше белгiлерi туралы мәлiмет және оларға қатысы бар басқа да жедел ақпарат бередi, оларды iздестiрудi ұйымдастырады;
      4) қылмыстар мен құқықтық тәртiптi бұзудың алдын алуға және жолын кесуге, құқық бұзушыларды ұстауға, нарядтардың маневр жасауы арқылы жағдай шиеленiскен жерлерде патрульдi-бекеттiк қызметтi күшейтуге шаралар қабылдайды, күштердiң орналасуындағы өзгерiстер туралы қалалық, аудандық, желiлiк органның кезекшiсiне немесе бастығына баяндайды, қоғамдық қауiпсiздiк бөлiмiнiң, бөлiмшесiнiң бастығын, полицияның саптық бөлiмшелерiнiң, iшкi әскерлердiң жедел мақсаттағы бөлiмдерi (бұдан әрi - ЖМБ) мен арнайы моторланған бөлiмдерiнiң (бұдан әрi - АМБ) командирлерiн хабардар етедi;
      5) нарядтардың сұрауымен ұсталған адамдарды, автокөлiктердi және заттарды деректер базасының есебi бойынша тексерудi қамтамасыз етедi.
       Ескерту: 24-1-тармақпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      24-2. ЖБО-ның бейнебақылау операторы:
      1) азаматтар көп жиналған орындарды тәулiк бойы бейнебақылауды жүзеге асырады;
      2) қозғалысы көп қиылыстардағы, көше қылмыстары жасалуы ықтимал жерлердегi жағдайды бақылайды, автокөлiктерге бақылау жасайды;
      3) полицияның кешендi күштерi мен құралдарының қозғалысын бақылауды жүзеге асырады;
      4) жедел жағдай шиеленiскен, қылмыс туралы хабар келiп түскен кезде бейнекамераны анықтайды және қылмысты ашу және ПКК маневр жасауы мақсатында бейнебақылау жүргiзедi.
       Ескерту: 24-2-тармақпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .  

      25. Учаскелiк полиция инспекторы өз құзыретi шегiнде:
      1) өзiне бекiтiлген учаскеде қоғамдық тәртiптi сақтауды жүзеге асырады;
      2) қылмыстың жолын кесуде және қылмыскерлердi ұстауда нарядтарға көмек көрсетедi, ПКК мен жұртшылықтың арасында өзара iс-қимыл жасасуды ұйымдастырады;
      3) учаскеде жедел жағдайдың өзгеруi туралы қалалық, аудандық, желiлiк органның бастығы мен кезекшiсiне баяндайды және қоғамдық тәртiптi сақтауға қатысатын күштер мен құралдардың барынша мақсатқа сай қойылуы және пайдалануы туралы ұсыныстар енгiзедi;
      4) әкiмшiлiк учаскеде ПКК нарядтарының қызмет өткеруiн тексередi;
      5) қызмет көрсететiн аумақта полицияның кешендi күштерi болмаған кезде қоғамдық тәртiптi сақтауды өзiнше жүзеге асырады.
       Ескерту: 25-тармақ жаңа редакцияда жазылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      26. Желілік бөлім бастығы (ішкі істер бөлімшесінің, полицияның желілік пунктінің) қызмет көрсететін темір жол учаскесінде (су бассейнінде, әуежайда) қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті сақтауды ұйымдастырады: 
      1) қарамағындағы полиция қызметкерлерінің бекітілген бекеттер мен бағыттарға сәйкес қызметтерін ұйымдастырады; 
      2) көліктегі ішкі істер органдарының қызмет атқаруына нұсқама береді және тексереді; 
      3) жеке құраммен тұрақты түрде қызметтік сабақтар жүргізеді; 
      4) аумақтық ішкі істер органдарының патрульді-бекеттік қызметті жүзеге асырушы нарядтарымен өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз етеді; 
      5) қызмет көрсетілетін учаскедегі жағдай күрделенгенде патрульдік полиция күштері мен құралдарын күшейту жөнінде Көлiктегi IIД, КІІО бастықтарына ұсыныстар енгізеді. 

      27. Жол полициясы бөлімшелерінің, ІІО мамандандырылған күзет бөлімшелерінің бастықтары жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етеді, жеке және сондай-ақ заңды тұлғалардың өмірлерін, денсаулықтары мен мүліктерін құқыққа қарсы қол сұғушылықтан қорғау жөнінде қызмет көрсетеді, оларға бағынышты қызметкерлер полицияның кешенді күштерін пайдалану жоспары бойынша қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысуын ұйымдастырады: 
      1) көрсетілген жоспарды әзірлеу және бекеттері мен қарамағындағы бөлімшелер бағыттарын есепке ала отырып, қоғамдық тәртіп сақтауға шешім қабылдау бойынша бастыққа ұсыныстар жасайды; 
      2) қарамағындағы полиция қызметкерлерінің қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысушы басқа қызметтердің ПБН-мен өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз етеді; 
      3) кешенді күштер нарядтарының қызмет атқаруын тексеруге және нұсқама беруге қатысады, полицияның саптық бөлімшелерінің полиция қызметкерлеріне арнайы әдістер мен өз қызметтерінің жұмыс бағыты бойынша іс-қимыл тактикасына үйретеді; 
      4) полиция нарядтарының күзетілетін объектілерден ұрлықтарды, өздерінің бекеттері мен патрульдеу бағыттарындағы іс-қимылдар аймағында қоғамдық тәртіпті бұзушылықтың алдын алу жөніндегі жұмысын ұйымдастырады; 
      5) орталықтандырылған байқау пункттеріне қосылған қауіпсіздік жүйелерінің (күзет, өрт және дабыл құралдары) іске қосылуына полиция нарядтарының жедел қимыл жасауын қамтамасыз етеді; 
      6) қылмыс жасаған адамдарды іздестіру, қудалау мен ұстау жұмыстарына жедел қимылдайтын топтарының қатысуын ұйымдастырады; 
      7) қарамағындағы нарядтардың қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтарды ескерту және алдын алу, қоғамдық тәртіпті сақтау және қылмыспен күрес жөніндегі жұмыс қорытындыларын ескереді.
       Ескерту: 27-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      28. Криминалдық полиция қызметі, тергеу, көшi-қон полициясы бөлiмшелерiнiң бастықтары полиция кешенді күштерінің нарядтарын орналастыруға ұсыныстар енгізеді: 
      1) жедел жағдайды сараптау негiзiнде сол тәулiкке арналған шешiм қабылдау және полицияның кешенді күштерін пайдалану жоспарын әзірлеу үшiн қалалық, аудандық органның бастығына ұсыныстар енгізеді; 
      2) қарамағындағы бөлiмшелердiң жеке құрамымен кешенді күштер нарядтарымен өзара iс-қимылдарын ұйымдастырады; 
      3) жасалған қылмыстар, қылмыскерлердiң шамамен болуы мүмкiн жерлері, ұрланған заттар, iздестiрудiң тоқтатылғандығы туралы ПБН-тарды қалалық, аудандық, желілік орган бойынша кезекшісі арқылы хабардар етеді, сондай-ақ нарядтардан келiп түскен мәлiметтердi тексеру жөнiнде дер кезiнде шаралар қолданады; 
      4) нарядтар жеке iздеу, ауызша суреттеудi пайдалану, қылмыскерлердi тани бiлу және ұстау, жеке басын куәландыратын құжаттарды тексеру, қылмыс iздерiн анықтау мен сақтау, оқиға болған жердiң сол қалпында сақталуын қамтамасыз ету, қылмыс куәлерi мен сезiктiлердi анықтау және әшкерелеу әдiстерiне үйретеді;
      5) әзірленген кестеге сәйкес нарядтарға нұсқама беру мен олардың қызмет атқаруын тексеруге қатысады.

  3 ТАРАУ. ПАТРУЛЬДI-БЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТI БАСҚАРУ
МЕН ҰЙЫМДАСТЫРУ Параграф 1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      29. Патрульдiк қызметке жұмылдырылған полицияның кешенді күштерін басқару - бұл IIД, Көлiктегi IIД басшыларының, қалалық, аудандық, желiлiк органдар басшылары полицияның кешендi күш-құралдарын ЖМБ мен АМБ қоғамдық тәртіпті тиімді сақтауды қамтамасыз етуде, қылмыс пен әкімшілік құқық бұзушылықтарды ескерту және алдын-алу, жедел жағдайдың күрделену барысында, ерекше және төтенше жағдайларда тосыннан туындаған міндеттерді орындауға әрқашан дайын болудың күнделікті және мақсатты қызметі. 
      Полицияның кешенді күштерінің нарядтарын басқаруға: 
      1) жедел жағдайды сараптау және осының негізінде патрульді-бекеттік қызмет атқаруды ұйымдастыруға шешім әзiрлеу және қабылдау; 
      2) күш-құралдарды, алға қойылған мiндеттердi орындау үшiн даярлау, нарядтарға нұсқама беру; 
      3) ПБН-мен ұдайы, тұрақты байланыста болу, уақытымен ақпарат алмасуды қамтамасыз ету; 
      4) өзара іс-қимыл жасауды ұйымдастыру, күштер мен құралдардың оңтайландырылуы; 
      5) патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастыру және атқарылуын бақылау; 
      6) ПБН қызмет нәтижелерiн есепке алу мен бағалау кiредi. 

      30. Қызмет өткеру кезеңiнде патрульдiк нарядтарды жедел басқару ЖБО-ға және полицияның кешендi күштерi қызметiн үйлестiру жөнiндегi инспекторларды (навигаторларды) және айналымды радио байланысты пайдалана отырып, қалалық, аудандық, желiлiк органдардың кезекшi бөлiмдерiне жүктеледi.
       Ескерту: 30-тармақ жаңа редакцияда жазылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      31. Патрульдi-бекеттiк қызметтi ұйымдастыру жөнiндегi шешiмдер: бiр жылға - қажет болған жағдайда кейiннен, жыл мерзiмiне сай одан әрi мiндеттi түзетулер енгiзiлетiн полицияның кешендi күштерi мен құралдарын қоғамдық тәртiптi сақтауға пайдалану жоспарымен (1-қосымша); ағымдағы тәулiкке - бекет ведомосымен (2-қосымша); нақты қойылған мiндеттi атқару үшiн бұйрықпен, арнайы жоспармен немесе ауызша нұсқаумен қабылданады және рәсiмделедi.
      Полицияның кешендi күштерi мен құралдарын пайдалану жоспарын аумақтық iшкi iстер органының бастығы бекiтедi.
      Бұл ретте:
      1) қаланың (ауданның) географиялық, әлеуметтiк-экономикалық ерекшелiктерi, тұрғындардың саны, көшi-қоны, өзге қаланың азаматтарының келуi, көшелердiң сипаттамасы, кәсiпорындардың, ұйымдардың және мекемелердiң, рұқсат ету жүйесi объектiлерiнiң, банктердiң, IIО-ның арнайы мекемелерiнiң орналасқан жерi мен жұмыс тәртiбi;
      2) жыл мезгiлi мен тәулiктi және метеорологиялық жағдайларды есепке ала отырып, көшелер мен басқа да қоғамдық орындарда жасалған қылмыстардың, әкiмшiлiк құқық бұзушылықтардың саны, деңгейi, үрдiсi мен құрылымы;
      3) патрульдi-бекеттiк нарядтардың орналасуы және оның нақты қалыптасқан жедел жағдайға сай болуы;
      4) патрульдi-бекеттiк қызметке қатысатын нарядтардың, бөлiмшелердiң жұмыс нәтижелерi, сондай-ақ жеке құрамның қару-жарақпен, байланыс құралдарымен, патрульдiк көлiкпен қамтамасыз етiлуi және олардың қолданылуы ескерiледi.
       Ескерту: 31-тармақ жаңа редакцияда жазылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      32. Жедел жағдайды меңгеру барысында ақпарат көздері: 
      1) қоғамдық тәртіпті сақтау және қылмыспен күрес жағдайын сипаттайтын статистикалық есеп, сараптамалық материалдар, жедел және жұмыс карталары (кескіндемелер) және басқа құжаттар (3-қосымша), жасалған қылмыстар және қылмыскерлерді іздестіру туралы бағдары; 
      2) полиция қызметтері мен бөлімшелерінің қызметкерлерінен келіп түскен жедел көрсеткіштер, мәліметтер; 
      3) патрульді-бекеттік нарядтардың баяндамалары; 
      4) ішкі істер органдарының, қылмыстық атқару жүйесі мекемелерінің, ішкі әскерлердің әскери бөлімшелерінің хабарламалары; 
      5) басқа құқық қорғау органдарының материалдары; 
      6) мемлекеттік және қоғамдық мекемелердің, ұйымдар мен бірлестіктердің мәліметтері, азаматтардың өтініштері; 
      7) баспасөз, радио, теледидар мәліметтері болып табылады. 

      33. Шешiм қабылдамастан бұрын қалалық, аудандық, желiлiк орган бастығы, полицияның саптық бөлімшесінің командирі қажеттi жағдайларда өзінің орынбасарлары және қарамағындағы бөлімше мен әскери бөлім басшыларын, командирлерiн қатыстыра отырып, тиiстi орындарда есептiк қарау (рекогносцировка) жүргiзедi. Оның барысында күш-құралдардың есебi мен орналастырылуы дәлiрек айқындалып, бекеттердің, патрульдеу бағыттарының орналастырылуы, нарядтардың түрi мен құрамы, олардың қызмет атқару тәртiбi мен уақыты ерекше мiндеттерi, саны, орналасуы мен резервтің міндеттері белгiленедi. 
      Рекогносцировка жүргiзу бұқаралық шаралар өткiзу, табиғи апаттар, iрi өндiрiстiк апаттар, эпидемиялар мен эпизоотиялар кезiнде, сондай-ақ қоғамдық тәртiп пен жаппай тәртіпсіздікті топтасып бұзуды залалсыздандыру мақсатында, қоғамдық тәртiптi сақтауды ұйымдастыру үшiн шешiм әзiрлегенде мiндеттi болып табылады. 

      34. Патрульдi-бекеттік қызметтi ұйымдастыру шешiмiнде: 
      1) қалалық, аудандық, желiлiк органның қалыптасқан жедел жағдайдан туындайтын жалпы мiндетi; 
      2) жеке құрам мен техникалық құралдарды бөлiп шығарудың мiндеттi нормалары; 
      3) ПБН құрамы, орналастырылуы және міндеттері, қызмет атқарудың ерекшеліктері, олардың арасында, полицияның басқа қызметкерлерімен өзара iс-қимылдарын ұйымдастыру; 
      4) жағдай өзгерген кезде күш-құралдардың маневр нысандары мен мүмкiндiктерi; 
      5) нарядтармен байланыста болу жүйесi, ақпарат табыс ету мерзiмдерi, берiлетiн белгiлер мен шартты белгiлер; 
      6) патрульдi-бекеттік қызметтiң атқарылуын бақылау тәртiбi қарастырылады. 

      35. Полицияның кешендi күштерiн пайдалану жоспары қызмет көрсететiн аумақтың шекарасында әзiрленедi және оған ауданның, қаланың, көлiктiк учаскенiң сызбасы, жедел жағдайға баға беру, жеке құрам мен көлiк құралдарын қоюдың мiндеттi нормалары, бекеттер мен патрульдеу бағыттарының тiзбесi, оның iшiнде қоғамдық тәртiптi сақтауды күшейту кезеңiнде жабылуға тиiс қосымша бағыттардың тiзбесi, наряд түрлерi, олардың өзара iс-қимыл жасасу тәртiбi және басқа да қажеттi мәлiметтер жатады.
      Полицияның кешендi күштерi мен құралдарын пайдалану жөнiндегi жоспарды әзiрлеуге мынадай iс-шаралар жатады:
      1) қаланың (ауданның), көлiк учаскесiнiң сызбасын дайындау;
      2) көше қылмыстарына және басқа да құқық бұзушылықтарға, олардың жасалған орны, уақыты, апта күндерi және ай күндерi, адамдар бойынша талдау;
      3) қызметтер мен бөлiмшелердiң жеке құрамын қоғамдық тәртiптi сақтауға тәулiк сайын бөлiп қоюға, сондай-ақ техникалық құралдардың, тәулiк iшiнде шешiм қабылдау үшiн қажеттi мiндеттi нормасын анықтау;
      4) жол полициясы, мамандандырылған күзет қызметi, жылдам қимылдайтын арнайы жасақтың, IIО-ның арнайы мекемелерi бөлiмшелерiнiң, оның iшiнде қосымша күштер мен құралдар бөлiнген кезде патрульдеу бағыттары мен бекеттерiн әзiрлеу;
      5) патрульдiк полиция саптық бөлiмшелерiнiң, iшкi әскерлердiң ЖМБ мен АМБ бағыттары мен бекеттерiн әзiрлеу;
      6) барлық қызметтер мен бөлiмшелердiң нарядтарын кешендi қоюды өзара iс-қимыл жасасуын және өзара орын ауыстыруын қамтамасыз ету тұрғысынан нақтылау және келiсiм негiзiнде орналастырылуына тиiстi түзетулер енгiзу;
      7) күштер мен құралдарды бөлiп қоюдың мiндеттi нормаларынан, шекараны, ауысымның басталу және аяқталу уақытын, нарядтың түрлерiн, өзара iс-қимыл жасасу тәртiбiн, олардың құқықтық тәртiптi, жол қозғалысын қадағалауды және меншiктiк объектiлердi күзетудi қамтамасыз етудегi жалпы және ерекше мiндеттерi көрсетiлген бекеттер мен бағыттары бар ПКК жоспарының мәтiнiн дайындау;
      8) патрульдердiң бағыттық карточкаларын, нұсқама және бақылау кестесiн, байланыс сызбасын, нарядтарға нұсқамаларда пайдалану үшiн кiрiспе мiндеттердi әзiрлеу;
      9) полицияның кешендi күштерiнiң жұмыс қорытындысын сипаттайтын мәлiметтердi жинау үшiн ақпараттық кестелер дайындау.
       Ескерту: 35-тармақ жаңа редакцияда жазылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      36. Әрбiр патрульдеу бағытында, бекетте қызмет атқару ерекшелiктерi бағыт карточкасында (4-6-қосымшалар) айқындалып, онда: 
      1) патрульдеу бағыты, оның ара қашықтығы, шекаралары және бекет орталығы; 
      2) қызмет атқару уақыты; 
      3) ерекше назар аударуды қажет ететiн объектiлер мен аймақтар; 
      4) бағыт бойынша қозғалу тәртiбi мен күзет атқарудың негiзгi тактикалық әдiстерi; 
      5) нарядтардың қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылық фактiлерiнiң алдын алу және жолын кесу жөнiндегi, сондай-ақ жедел жағдай қиындаған кездегi әрекеттері; 
      6) көршiлес нарядтармен, қалалық, аудандық, желілік органның кезекші бөлімімен, қоғамдық бірлестіктермен өзара іс-қимыл және байланыс жасау тәртібі, сондай-ақ бұл учаскелердiң бейнебақылау камераларымен жабылатын радиобайланыс өтпейтiн аймақтары мен осы учаскелермен байланыс түрлері көрсетiледi. 
      Бекет орталықтары және олардың шекаралары, патруль бағыттары және олардың аялдау пункттері, қызмет атқарудың ерекшеліктері қалыптасқан жедел жағдайға сәйкес белгіленеді және міндетті түрде жергілікті жерде жүйелі түрде нақтыланады. 
      Бағыт (бекет) карточкасы екi данада жасалады, оның бiреуi кезекшi бөлiмде сақталады, екiншiсi қызметке кiрiсер алдында нарядқа берiледi.
       Ескерту: 36-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      37. Кезекшi ауысым iшiнде қызмет атқару бiр немесе бiрнеше бағытта (бекетте) жүзеге асырылуы мүмкiн, осыған сәйкес патрульдеушiге (бекет қызметкеріне) тиiстi карточкалар берiледi. 
      Нұсқама берiлгенде бiр бағыттан (бекеттен) екiншiсiне ауысудың реттiлiгi мен тәртiбi көрсетiледi. 
      Қосымша бекет немесе патрульдеу бағытын қойған кезде оларға қызмет атқару ерекшелiктерi туралы нұсқау беру барысында түсіндіріледі және қызметтiк кiтапшаларында жазылады (7-қосымша). 

      38. Наряд түрлерi мен олардың құрамы аумақтың ерекшелiктерiне және қалыптасқан жағдайға қарай белгiленедi. Әскери қызметшiлермен бiрлесiп қызмет атқарғанда наряд бiр полиция қызметкері және екі әскери қызметшiлер есебiнен тағайындалады. 

      39. Нарядтарды шығару мен олардың қызмет атқару ұзақтығы тәулiктiң аса шиеленiстi сағаттарында және қылмыс жасалуы немесе қоғамдық тәртiп бұзылуы мүмкiн орындарда нарядтар санын көбейте түсу есебiмен белгiленедi. 

      40. Көшелер мен қоғамдық орындарда патрульдiк қызмет атқару үшiн наряд шығарудың, патрульдеу үшiн автокөлiк бөлудiң тәулiктiк мөлшерi әрбiр iшкi iстер органында және полиция бөлiмшелерiнде ЖМБ және АМБ күш-құралдарды қоғамдық тәртiптi сақтау мен қылмыспен күресте мейлінше пайдаланудың штаттық саны, сондай-ақ тәулiгiне 8 сағаттан жабылатын бағыттар (бекеттер) үшiн жеке құрамның 1,89 бiрлiк құрайтын қажеттiлiк коэффициенті ескерiле отырып айқындалады. Егер бағыттар (бекеттер) 8 сағаттан астам уақытқа жабылатын болса, коэффициент әрбiр сағатта 0,24 бiрлiкке ұлғайтылады. 
      Қалалық, аудандық, желілік органның бастығы, полицияның саптық бөлімшесінің командирі патрульді-бекеттік нарядтардың қажетті қойылуына шаралар қолданады. 

      41. Қалалық, аудандық, желiлiк iшкi iстер органының бастығы полицияның кешенді күштерін пайдалану жоспарының негiзiнде және жедел жағдайды ескере отырып, күн сайын сол тәуліктің 18 сағатына қарай сол тәулiкте патрульдi-бекеттік қызмет ұйымдастыру үшiн күш-құралдар есебiн, нарядтарды ауысым бойынша бөлiп орналастыру, нұсқама берушi және қызмет атқарылуын бақылаушы адамдарды белгiлеп шешiм қабылдайды. 

      42. Полиция қызметкерiн нарядқа тағайындау денсаулық жағдайы мен дене дамуы, жасы, жұмыс тәжiрибесi және басқа жеке ерекшеліктерін ескере отырып, қандай да бiр бағытта, күзет орындарында қызмет атқару шарттарына неғұрлым толығырақ сәйкес болатын басқа да деректер ескерiле отырып жүргiзiледi. 
      Полиция қызметкері бiр-екі бағытта (бекетте) бекiтiледi және аса бiр қажеттiлiк болмаса басқа учаскелерге тағайындалмайды. 
      Оқу жиындарында алғашқы дайындықтан өтпеген және ант қабылдамаған полиция қызметкерлерін дербес түрде қызмет атқару үшiн тағайындауға, қаруландыруға тыйым салынады. 

      43. Жедел жағдай күрт шиеленiскен, төтенше жағдайлар туындаған, бұқаралық шаралар өткiзiлген, рейдтер мен операциялар жүргiзiлген кездерде ерекше мiндеттердi шешу үшiн олардың маңыздылығы мен ауқымына қарай арнайы жоспарлар әзiрленедi немесе бұйрықтар шығарылады. 

  Параграф   2. НАРЯДТАРДЫ ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ ОЛАРҒА НҰСҚАМА БЕРУ

        44. Нұсқама беру және оған дайындық, әдетте, арнайы жабдықталған қызмет сыныбында (8-қосымша) өткізіледі. Патрульдi-бекеттік қызмет атқару үшiн нарядқа тағайындалушы адамдар ішкі істер органына немесе арнайы белгiленген орынға нұсқама берудің басталуына 15 минут қалғанда келедi. Олар келiп жеткендiгi туралы кезекшіге және өз командирiне баяндайды. 
      Мысалы: "Лейтенант мырза! Сержант Тағышев қызмет атқару үшiн келiп тұр". 
      Кезекші полиция қызметкерлерінің қызметке келіп жеткендігі туралы бекет ведомосына белгілейді, оларға қажеттi қару-жарақ, жабдықтар, байланыс, жеке қорғану және арнайы құралдар мен қызметтiк құжаттарын бередi; патрульдеу бағытын, бекеті мен уақытын хабарлайды; жасалған қылмыстар, іздеудегі адамдардың белгілері, тоналған мүліктер туралы бағдар және басқа хабарламалармен таныстырады. Осыдан соң командир нарядты нұсқама беру үшін сапқа тұрғызады, әрбір полиция қызметкерінде болуға тиісті қару-жарақтың, жабдықтардың бар-жоғын тексереді және денсаулық жағдайын сұрайды. Кемшіліктер байқалған жағдайда оларды қалпына келтіру шараларын қолданады және нұсқама беруді жүргізуші адамға жеке құрамның қызмет атқаруға даярлығы туралы баяндайды. 
      Қаруды оқтау нарядқа нұсқама беруге сапқа тұрғызардың алдында команда бойынша, кезекшiнiң немесе командирдiң қадағалауымен арнайы жабдықталған орындарда жүргізіледі. Осыған сәйкес, оқ салғышқа патрондар салынбайды. 

      45. Қызметке кiрiсушi наряд маусым бойынша нысандық киiмде, сырт пiшiнi үлгiлi және жарамды жабдықтары болуы тиiс.
      Өзімен бірге: 
      1) қызметтiк куәлiгi;
      2) қызметтiк кiтапшасы, бағыт, бекет карточкасы;
      3) оқ толтырылған екі оқшантайы бар (магазин) табелдік атыс қаруы;
      4) резеңке таяқшасы;
      5) радиостанциялары;
      6) кісені;
      7) ысқырығы;
      8) қызметтік сумка немесе планшеті, қаламы;
      9) жеке пакетi (дәрiқорап) болуы тиiс.
      Орындайтын мiндеттер сипатына байланысты қарай нарядқа қосымша:
      10) әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы есепке алынған хаттамалар бланктері;
      11) электромегафондар;
      12) қалталы электрлі фонарі; 
      13) арнаулы телефон, темiр жол вагонының есiктерiн ашатын кiлттер;
      14) жеке басын қорғау құралдары және басқа да арнаулы құралдар беріледі.

      46. Күнделiктi қызметке кiрiсер алдында нарядтарға нұсқама берудi қалалық, аудандық, желілік органның басшылары мен полицияның саптық бөлімшелерінің командирлiк құрамы бекітілген кестеге сәйкес қоғамдық қауіпсіздік және криминалдық полиция қызметтері басшылары мен қызметкерлерiн қатыстыра отырып жүргiзіледi. 
      Нұсқама беру ұзақтығы 30 минуттан аспауға тиiс. 

      47. Нұсқама берушi қызмет көрсететін аумақтағы жедел жағдайды, әрбiр бағытта (бекетте) қызмет атқару мiндеттері мен тәртібін, ерекшеліктерін бiлуге, сондай-ақ нарядтардың өткен тәулiктегi iс-қимылдары мен жұмыс қорытындыларын бағалауға, полиция қызметкерінiң бiлiмiн тексеру және әр түрлі жағдайда әрекет жасау тәсiлдерiне үйретуге арналған кiрiспе сұрақтарға жауап алуға тиіс. 
      Кіріспе міндеттер мен сұрақтар үнемі жаңарып және күрделеніп отыруға тиіс. 

      48. Нұсқама берудi жүргiзушi басшы, командир сап құрамына жақындағанда взвод (бөлімше) командирі: "Наряд, тiк тұр! Оң-ға (СОЛ-ҒА, ОРТАЛЫҚ-ҚА) түзел" - деп бұйрық бередi де, нарядтың нұсқама беруге дайындығы туралы баяндайды. Мысалы: "Подполковник мырза! Құрамы 40 адамнан тұратын наряд нұсқама беру үшiн сапқа тұрғызылды. Взвод командирі лейтенант Тимофеев". Мәлiмдеме қабылдаған соң нұсқама берушi нарядқа: "Сәлеметсіздер ме, мырзалар!" деп сәлемдеседi. Оның амандасуына наряд: "Сәлеметсіз бе, подполковник мырза!" деп жауап қайтарады. Бұдан кейiн нұсқама берушi "Еркiн тұр!" деген бұйрық бередi. 

      49. Нұсқама берушi: 
      1) жеке құрамның қызмет атқаруға дайын екендiгiне көз жеткiзуге және анықталған кемшiлiктердiң жойылуына шара қолдануға; 
      2) патрульдiк қызметкерлердiң өз мiндеттерi мен құқықтарын, нормативтiк актiлердiң жекелеген ережелердi арнаулы құралдарды және қаруды, iздестiрiлушi қылмыскерлер мен ұрланған заттардың ерекшелiктерiн қолдану тәртiбiн бiлетiндiгiн тексеруге; 
      3) өткен тәулiктегі қызмет атқарудың нәтижелерiн жариялауға, қажет болғанда кемшiлiктерi мен олқылықтарын түсіндіріп талқылауға, патрульдеушілердің үлгiлi iс-қимылдарынан мысал келтiруге, үздік шыққан қызметкерлерді марапаттау туралы бұйрықтар оқуға; 
      4) жедел жағдайды жеткізуге, әрбiр нарядқа қызмет атқарудың барлық кезеңiнде жүктелетін нақты мiндеттер қойып, ауысым, байланыс және қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жұмылдырылған барлық күштердің өз ара әрекеттесу тәртiбiн түсіндіруге; 
      5) полиция қызметкерлерімен кiрiспе міндеттерді шешудi, осыған сәйкес қызмет атқарудың неғұрлым ерекше тактикалық әдістерін, оның ішінде ерекше жағдайда (қадағалау жүргiзу, қылмыскерлерді аз ғана белгi-нышандары бойынша анықтау, қоғамдық тәртiптi топтасып бұзудың алдын алу мен жолын кесу, қарулы қылмыскерлердi ұстау) талдау; 
      6) заңдылықты сақтау, сондай-ақ азаматтармен зейiн қойып, iлтипатты қарым-қатынас жасау қажеттiлiгi, қызмет атқару кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау туралы нарядтың есiне салуға, полиция қызметкерлерінің сұрақтарына жауап беруге. Күнделiктi нұсқама берудi өткiзу қызметке кiрiсу жөнiнде бұйрық берумен аяқталады. 
      Мысалы: "Наряд, тiк тұр!" Астана қаласында қоғамдық тәртiптi сақтауға кiрiсудi бұйырамын. Қызмет атқару барысында заңдылықты сақтау, азаматтармен қарым-қатынаста жоғары мәдениеттiлiк, әдiлеттiлiк пен кiшiпейiлдiлiк көрсетiлсiн. 
      ОҢ-ҒА (СОЛ-ҒА), бағыттар мен бекеттер бойынша қадам бас!". 

      50. Қалалардың аудандарында және ауданға бөлінбейтін қалаларда күн сайын патрульді-бекеттік қызметке жұмылдырылған полицияның кешенді күштерінің барлық нарядтарының бiрлескен нұсқамалары өткiзiледi. Бiрлескен нұсқама берудiң дайындығы мен өткiзiлуiн ұйымдастыру жұмыстары қоғамдық қауiпсiздiк басқармаларына (бөлімдеріне, бөлiмшелерiне) жүктеледi. Жалпы сап тұрғызылғаннан кейін, басшылық құрам нарядтардың сырт пiшiнi мен қару-жарағын, ал жол полициясының қызметкерлері, инженерлер мен техниктер автокөлік пен байланыс құралдарының техникалық жағдайын тексередi. Нұсқама берушi бастық (басшы) осы Нұсқаулықтың 46-50 баптарына сәйкес нұсқаманы жүргізеді. Бірлескен нұсқаманың ұзақтығы бір сағаттан аспауы керек. 
      Нұсқама беру қызметке кiрiсу жөнiнде бұйрық берумен және салтанатты шерумен аяқталады. Бiрлескен нұсқама беруге қатысушы нарядтар үшiн басқа нұсқама берулер жүргiзiлмейдi.
       Ескерту: 50-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы  N 441 ,   2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрықтарымен . 

  Параграф 3. БАЙЛАНЫСТЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

        51. Қазақстан Республикасының Ішкіісминінің жүйесінде байланыс ішкі істер органдары мен бөлімшелерін үнемі басқаруды қамтамасыз ететін негізгі құрал болып табылады. Оны ұйымдастыру схемасы ішкі істер органдарының құрылымымен, оның алдында тұрған міндеттерімен және оны орындау барысында өзара іс-қимыл жасау қажеттілігімен негізделеді. 
      Әрбір ішкі істер органы мен бөлімшелеріндегі байланыс осы орган бастығының шешімі бойынша жоғары тұрған бастықтың өкіміне сәйкес, сондай-ақ бар күштер мен құралдарды есепке ала отырып ұйымдастырылады. Ішкі істер органдарындағы байланыс ақпараттың барлық түрін беру сенімділігінің, уақытында, шек келтірмеу және құпиялық талаптарын қанағаттандыруы тиіс. 
      Байланысты ұйымдастыру ішкі істер органы немесе бөлімше бастығының ерекше міндеттерінің бірі болып табылады. Байланысты ұйымдастыру жөніндегі міндеттерді орындау: 
      1) байланысты ұйымдастыру тәсілін дұрыс таңдаумен; 
      2) ішкі істер органы немесе бөлімшесінің жеке құрамының байланысты пайдалану және байланыс арналары бойынша сөйлесуді жүргізу ережелерін нақты білу және дәл атқарумен; 
      3) байланысты пайдаланудың жоғарғы тәртіптілігімен; 
      4) байланыс құралдары мен арналарын тиімді пайдаланумен; 
      5) байланыс техникасын оның тағайындалуына және оны пайдалану талаптарына сәйкес қолданумен; 
      6) дер кезінде техникалық қызмет көрсету және жөндеуді ұйымдастырумен; 
      7) байланыстың қосалқы жабдықтарының, күнделікті қолданыстағы және резервтік байланыс арналарының болуымен қамтамасыз етіледі. 

      52. Қоғамдық қауіпсіздік бөлімшелерінің байланысын ұйымдастыру үшін радио, байланыстың сымдық, белгілік құралдары, теледидар, сондай-ақ шабармандар қолданылады. Сыртқы қызметпен байланыстың негізгі түрі радиобайланыс болып табылады. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау жөніндегі ПБН мен басқа қосалқы күштерді басқару қалалық, аудандық, желілік ішкі істер органдарының кезекшілік бөлімдерінен немесе ЖБО байланыс құралдарының көмегімен жүзеге асырылады. Радиобайланысты ұйымдастыру радиобайланыстың бекітілген схемасы және осы схема үшін әзірленген радиошақырылымдарға сай жүзеге асырылады. Радиожелінің сенімді және үздіксіз жұмысының маңызды шарты радиоауыстыру жүргізудің төменде келтірілген ережелерін бұлжытпай сақтау болып табылады. Радиожелінің жұмысына және эфирде тәртіп сақтау тәртібіне бақылау жасау желінің бас радиостанциясына жүктеледі.
       Сымдық құралдар (қалалық және арнайы телефондар) нарядтармен байланыс үшін радиобайланыс жоқ кезде қолданылуы мүмкін. 
       Байланыс құралдары жоқ немесе оларды пайдалану мүмкіндігі болмаған кезде, сондай-ақ жеке нұсқауларды нақтылау немесе қайталау үшін көліктегі немесе жаяу шабармандар пайдаланылуы мүмкін.
       Теледидар қызмет көрсетілетін аумақтың аса маңызды учаскелерінде (объектілерінде) қоғамдық тәртіп пен қоғамдық қауіпсіздік жағдайына бақылау жүргізу және нарядтардың іс-қимылдарын бақылау үшін пайдаланылуы мүмкін.  

  Параграф 4. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ІІО-НЫҢ РАДИОЖЕЛІЛЕРІНДЕ
РАДИОАЛМАСТЫРУ ЖҮРГІЗУ ТӘРТІБІ

       53. ІІО-ның радиожелілерінде радиоалмасуды жүргізу қатаң бекітілген тәртіптер бойынша жүргізіледі:
       1) әр корреспондент (қолданыста радиостанциясы бар әрбір қызметкер) өз бөлімшесінің радиожелісіне енеді және өзінің каналының радиостанциядағы арнасының нөмірін білуге міндетті; 
       2) қажеттілік болмаса, басқа радиожеліде жұмыс істеуге тыйым салынады; 
       3) радиоалмасу қызметтік - байланыстың естілуін тексеру және жедел-қызметтік міндеттерін орындаумен байланысты болып бөлінеді; 
       4) корреспондентті шақыру тек оған бекітіліп берілген шартты нөмір не шақыру белгісі бойынша жүргізіледі; 
       5) жүргізіліп жатқан радиоалмасуды қажеттіліксіз үзуге тыйым салынады, эфирде кезек сақтау керек, радиожелідегі бас радиостанция басымды болып табылады; 
       6) корреспондентті қатарынан үш рет шақырады, бұдан кейін басқа корреспонденттерге бөгет жасамау үшін 5-10 минут үзіліс жасау керек; 
       7) эфирде сөйлесу қысқа, түсінікті сөздермен, қатты салмақты дауыспен жүзеге асырылады; 
       8) ақпаратты тек қызметтік сипатта ғана мәліметтерді беруге рұқсат етіледі, радиостанцияларды қызметтік емес мақсатта қолдануға тыйым салынады; 
       9) эфирде құпия ақпаратты, ІІО қызметкерлерінің лауазымдарын, әскери атақтарын, мекен жайларын беруге тыйым салынады. 
      Жедел мақсаттардағы белгілі міндеттерді шешу үшін ІІО бөлімшелеріне тез және жедел іс-қимыл жасауға мүмкіндік беретін қызметтік ақпарат санатына жататын адамдардың тегін, аты-жөнін, әкесінің атын, мекен жайларын беруге рұқсат етіледі. 

  Параграф 5. ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖАСАУ МЕН ОҢТАЙЛАНДЫРУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ

        54. Полицияның кешенді күштерінің алдына қойылған мiндеттердi орындаудағы басты шарты көшелер мен қоғамдық орындарда қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысушы ПБН-дың, ішкі істер органдарының өзге бөлімшелерінің өзара iс-қимылын үздiксiз қамтамасыз ету болып табылады. Өзара іс-қимылды қамтамасыз етудегі жауапкершілік қалалық, аудандық, желілік органдардың бастықтарына, полиция қызметтері мен бөлімшелерінің бастықтарына, саптық бөлімшелер мен әскери бөлімдердің командирлеріне жүктеледі. 

      55. Өзара iс-қимылды жасаудың негiзгi түрлерi: 
      1) жедел жағдайды ПБН-тарға дер кезінде жеткізу; 
      2) келiсiлген жұмыс жоспарларын әзiрлеу; 
      3) әрбiр бөлiмшеге немесе ПБН жалпы және нақты мiндеттер қою; 
      4) бірлескен нұсқама берулерді жүргізу; 
      5) қалыптасқан жағдай туралы байланыс жасау және өзара ақпарат алмасу жүйесiнің тәртiбiн анықтау; 
      6) бiрлескен үйлестiру, оның iшiнде бiрыңғай нарядтар құрамында қызмет өткеру iс-шараларын жүзеге асыру; 
      7) күнделiктi мiндеттердi орындау кезiнде және төтенше жағдайлар қалыптасқан кезде ПБН-ды қатыстыра өзара көмек көрсету; 
      8) қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысушы барлық қызметтер мен бөлімшелердің жұмыс қорытындысын кешенді түрде бірлесе шығару болып табылады. 

      56. Полицияның саптық бөлiмшелерi командирлерінің өзi соның жедел қарамағында болатын қалалық, аудандық, желілік орган бастығының жетекшiлерiмен өзара ақпараттарымен алмасу, жедел жағдайды бiрлесiп талдау, нарядтардың қызмет өткеру орындарында қылмысқа жол берудiң әрбiр фактiсi бойынша қызметтiк тексеру жүргiзу жедел кеңестерге өзара iс-қимыл жасайтын тараптар өкiлдерiнiң қатысуы, сондай-ақ барлық нарядтардың келiсiлген iс-қимыл тәртiбi және қызмет атқаруда өзара көмек көрсету арқылы жүзеге асырылады.
       Ескерту: 56-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      57. Шиеленiскен жедел жағдай қалыптасқан жерлерде патрульдi-бекеттік қызмет күш-құралдарын ұйымдасқан түрде және дер кезiнде шоғырландыру үшiн (белгіленген дислокацияның ауысуы) маневр қолданылады. 
      Жедел жағдай ахуалына байланысты маневр ауысым, кезекшi тәулiк уақытында немесе одан да ұзақ уақытта жүзеге асырылуы мүмкiн. 

      58. IIД, КIIБ-ның жетекшiлерi маневрды күш-құралдар арқылы тиiстi облыс, қала, темiр жол масштабына сәйкес жүзеге асырады, қажет болғанда, патрульдi-бекеттік қызметтi iшкi iстер органдары, ЖМБ және АМБ қызметкерлерiн қосымша бөлу есебiнен күшейтедi. Қалалық, аудандық, желiлiк iшкi iстер органдарының бастықтары қажет болғанда, қалада немесе ауданда, жекелеген учаскелерде, көлiк магистральдарында және КІІО-ның басқа да объектілерінде күштер мен құралдардың орын алмастыруын жүзеге асырады. 

      59. Маневрды жүзеге асыру жөнiндегi шешiмде: 
      1) маневрдың мақсаты және оның мiндеттерi; 
      2) бөлiнiп берiлген нарядтардың саны және олардың көрсетiлген ауданда (қалада) қызмет атқаратын уақыт ағымының кезеңi; 
      3) патрульдеу бағыттары мен бекеттердегі қызметтiң басталу және аяқталу уақыты; 
      4) қосалқы топтың (резерв) болуы; 
      5) нарядтарды басқару және қызмет атқаруды бақылау тәртібі; 
      6) материалдық-техникалық қамтамасыз етiлуi көрсетiледi. 
      Маневр кезiнде нарядтардың орын ауыстыруы бекет ведомосына жазылады. 

      60. Бiр ауданда белгiлi бiр уақыт ағымында полицияның саптық бөлiмшелерi нарядтарының шоғырлану қажеттiлiгi пайда болғанда олар нұсқау беруден кейiн немесе басқа бiр белгiленген уақытта көрсетiлген ауданға жiберiледi және сол жерде осы уақыт ағымында қызмет атқарады. Содан соң оларға бекiтiлiп берiлген бағыттарға қайтады. 

      61. Жедел жағдайдың күрт шиеленiскен немесе төтенше жағдай қалыптасқан кездерде күштер мен құралдардың маневрі арнайы жоспар бойынша жүзеге асырылады. Полицияның кешенді күштеріне жедел және кейінге қалдыруға болмайтын маневр жасағанда, нарядтардың қойылуына тиісті өзгерістер: 
      1) аудандарға бөлiнетiн қала аумағында - ішкі істер департаменттерiне жедел баяндалатын баяндамамен бірге IIД жедел кезекшiсiнiң нұсқауымен; 
      2) қызмет көрсетiлетiн қала немесе учаске аумағында - ішкі істер органының бастығына, IIД, КIIД-ның кезекшiсiне жедел баяндалатын қалалық, аудандық, желiлiк орган кезекшiсiнiң өкiмiмен; 
      3) аудандарға бөлiнбейтiн қала аумағында, аудандарда - орган бастығына жедел баяндалатын қалалық, аудандық, желілік iшкi iстер органы кезекшiсiнiң өкiмiмен енгізіледі. 
      Қажет болған жағдайларда полицияның саптық бөлімшелері нарядтарының орналастырылуына өзгерістер енгізу құқығы олардың командирлеріне беріледі, содан соң ол қалалық, аудандық, желілік орган бойынша кезекшіге хабарлайды.
       Ескерту: 61-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

  Параграф 6. ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
МЕН АТҚАРУҒА БАҚЫЛАУ ЖАСАУ

        62. Патрульдi-бекеттік қызметiн ұйымдастырылуын бақылау жеке құрамның қоғамдық тәртіпті күзетуде, әкімшілік құқық бұзушылық пен қылмысты ескерту мен алдын алуда белсенділігін қамтамасыз етеді. 

      63. Нарядтарды жүйелі тексеру жолымен бақылау жүзеге асырылады, ол кезде: 
      1) қалыптасқан жағдайға байланысты қабылданған шешiмдерге сәйкес жеке құрамды пайдалану және техникалық құралдардың дұрыс орналастырылуы, нарядтардың өз бекеттерінде, бағыттарында болуы; 
      2) нарядтардың нақты және жедел басқарылуы, оларға жедел жағдайдың өзгерiстерi туралы ақпараттардың уақытында жеткiзiлiп отыруы; 
      3) нарядтардың бекеттегі, бағыт аумағындағы жағдайды, сондай-ақ өздерінің құқықтарын, жалпы және ерекше міндеттерін білуі; 
      4) нарядтардың қызмет атқару сапасы және олардың, қылмыс пен әкімшілік құқық бұзушылықтарды ескерту және алдын алудағы белсенділігі; 
      5) патрульдік қызметті жүзеге асырушы нарядтар арасында, қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысушы полицияның басқа бөлімшелерінің қызметкерлерімен өзара iс-қимыл жасау деңгейі; 
      6) нарядтардың заңдылық пен тәртiптi сақтауы; 
      7) күзет орнында, бағытта жасалған қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтардың саны және олар жөнінде қолданған шаралар; 
      8) қызметтiк құжаттардың дұрыс рәсімделуі мен жүргiзiлуi анықталады. 

      64. Патрульдi-бекеттік қызметті: 
      1) Iшкiiсминiнiң, IIД, Көлiктегi IIД-нің басшы құрам адамдары әрбір жол сапарға немесе қалалық, аудандық, желілік органдар мен бөлімшелердің қызметкерлерін инспекциялау кезiнде; 
      2) қалалық, аудандық, желілік органдардың бастықтары, олардың орынбасарлары, полицияның саптық бөлімшелерінің командирлері - айына кем дегенде екі рет; 
      3) полицияның саптық бөлімшелері командирлерінің орынбасарлары, сондай-ақ қалалық, аудандық, желiлiк органдары қоғамдық қауіпсіздік полициясының инспекторлық құрамы аптасына кем дегенде бір рет; 
      4) патрульді-бекеттік қызмет атқаратын бөлімшелердің тікелей бастықтары - күнделікті (демалыс күндері кесте бойынша) тексереді. Қоғамдық тәртіпті сақтауға жұмылдырылған ПБН-тар арнайы әзірленген кесте бойынша тәуліктің әр мезгілінде күнделікті тексеріледі. 

      65. ЖМБ мен АМБ әскери нарядтарының қызметін тексеруді Ішкіісмині, IIД, қалалық, аудандық органдардың басшылары, сондай-ақ олардың тапсырмасы бойынша осы бөлімдер, бөлімшелердің командирлері, олардың орынбасарлары, әскери нарядтар бойынша кезекшілер және патрульдік топтардың бастықтары жүзеге асырады.
       Ескерту: 65-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      66. Нарядтардың қызмет атқаруын тексеру жариялы түрде болуы керек. Егер патрульдеушi (бекет қызметкері) тексеру үшiн келген адамдарды танымаса, олардың қызметтiк куәлiктерiн, ал тура бастықтың уәкілетті адамдарынан тексеруге құқық беретiн жазбаша нұсқаманы талап етедi. 

      67. Патруль (бекет) қызметкері тексерушiге жақындап келіп өзін таныстырады. Мысалы: "Лейтенант мырза! Патрульдеуші сержант Тағышев". Тексерушiлер саны екi немесе одан да көп болған жағдайда патрульдеуші (бекет қызметкері) лауазымы жоғары, ал лауазымдары бiрдей болса, атағы жоғары адамға өзiн таныстырады. Тексерушiнiң талап етуi бойынша аға патрульдеуші бағыт (бекет) аумағындағы жағдай туралы баяндайды және оның қойған сұрақтарына жауап бередi. 
      Бағытта (бекетте) наряд болмаған жағдайда, тексерушi тез арада оның себебiн айқындап, нарядтың орналасқан жерiн анықтауға мiндеттi. 

      68. Тексерушi осы Нұсқаулық талаптарын, аудан мен қаладағы, күзет орны және бағыт аумағындағы жедел жағдайды бiлуге, қысқартулар мен жеңiлдетулерге жол берместен, қызмет атқару сапасын объективтi түрде бағалауға, ұстамды және әдептi болуға тиіс. 
       Ескерту: 68-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен . 

      69. Қызмет атқаруда қайғылы оқиғалар мен өзге де ауыр зардаптарға әкелiп соғуы мүмкiн, қаруды тартып алуға оқталу, құқық бұзушылық жасаған болу жолымен және басқа да тәсiлдер арқылы тексеруге үзілді-кесілді тыйым салынады. 

      70. Тексеруші патрульді-бекеттік қызметті атқару және ұйымдастыруда кемшіліктер анықталған кезде оларды қалпына келтіруге қажетті шаралар қабылдауға міндетті. 
      Осы Нұсқаулықтың талаптарын өрескел бұзғаны үшін полиция наряды (бекеттен) ол бағынатын адамның нұсқауымен алынуы мүмкін, бұл туралы қалалық, аудандық, желілік органның бастығына (ПСБ командиріне), әскери бөлімнің командиріне баяндалады және кезекші (әскери нарядтар бойынша кезекші) хабарланады. 
      Тексерушi патрульдi-бекеттік қызметтi тексерудiң нәтижелерi жөнiнде қызметтiк кiтапшада және күзет ведомосына белгi қояды. Бұл мәлiметтер нұсқама берудi өткiзу мен полиция қызметкерлерінің жұмысын бағалауда пайдаланылады.
       Ескерту: 70-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .  

      71. Қалалық, аудандық, желілік органның бастығы, саптық бөлімнің командирі патрульді-бекеттік қызметті атқаруды тексерудің тиімділігіне айына кемінде бір рет жедел кеңесте талдау жүргізеді. 

  Параграф 7. НАРЯДТАРДЫҢ ЖҰМЫС НӘТИЖЕЛЕРІН ЕСЕПКЕ
АЛУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ

        72. Нарядтардың жұмыс нәтижелерiн есепке алу мен бағалау қызмет көрсетілетін аумақтағы қоғамдық тәртiп пен қылмыспен күресудің нақты жағдайын анықтау, күштер мен құралдардың орналасу сәйкестігін, сондай-ақ қызмет атқару сапасын бағалау, жеке құрамның алдына қойылған мiндеттердi орындаудағы дербес жауапкершiлiгiн арттыру мақсатында жүргiзiледi. 

      73. Қоғамдық тәртiптi сақтауға қатысушы ПБН-ның жұмыс нәтижесi күнделікті тәулік бойғы қорытынды шығару барысында қалалық, аудандық, желiлiк органдарының басшылары ескереді және бағаланады. ПБН жұмысын есепке алу бекет ведомысына және жеке шотқа жазылады (9-қосымша) және полицияның жалпы кешенді күштері бойынша және әр қызмет бойынша жеке жедел жағдайды ескере отырып сарапталады. 

      74. Полицияның кешенді күштерінің, ІІО-ның басқа да бөлімшелерінің қызметі қоғамдық тәртiп пен қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге, қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтарды ескерту және олардың алдын алудағы нақты үлесі бойынша, сондай-ақ қалалардағы, аудандардағы, облыстардағы, көлік объектілеріндегі қоғамдық тәртіптің нақты жағдайы бойынша бағаланады. Олар қызмет атқаратын жерлерде, нарядтардың жұмыс істеу мен қызметін атқару уақытында жасалған және олардың қатысуымен ашылмаған (алдын алмаған) әр қылмыс бойынша қызметтік тексеріс жүргізіледі, оның қорытындылары туралы ішкі істер органының басшылығына баяндалады.
      Кезеңдiк қоғамдық орындарда (белгiленген сағаттарда халыққа қызмет көрсетуге және демалуға арналған үй-жайлар: базарлар, санаторийлер, демалыс аймақтары, мәдени, ойын-сауық, спорттық мекемелер, қоғамдық көлiк, сауда және басқа кәсiпорындар) жасалған қылмыстар бойынша, сондай-ақ олар туралы хабарлама бiр сағаттан астам уақыт өткеннен кейiн (азаматтардың дер кезiнде шағымданбауы, мүмкiншiлiксiздiктерi) түскен қылмыстар бойынша қызметтiк тексерулер жүргiзiлмейдi.
       Ескерту: 74-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      75. Полиция қызметкерлерінің жұмысы келесі өлшемдер: 
      1) бағыт немесе күзет орны аумағындағы қоғамдық тәртіп пен қылмыспен күрес жағдайы (қылмыстардың болуы немесе болмауы, нарядтың рөлі); 
      2) қылмыстарды ескерту мен алдын алуға және әкiмшiлiк құқық бұзушылыққа ден қоюы, қылмыскерлерді қолға түсіруде жеке қатысуы мен белсендігі, оның ішінде сондай-ақ белгілері бойынша, ерлік көрсетуі, шешімділігі, тапқырлығы және күрделі жағдайда тез бағдарлау мен дұрыс іс-қимыл жасауы; 
      3) бұйрықтар мен нұсқаулардың талаптарын білуі; 
      4) өз бастамасымен ұсталған қылмыскерлердің саны; 
      5) тәртіп пен заңдылықты сақтауы, саптық бой түзеу және сырт пішіні, сондай-ақ азаматтармен қарым-қатынастағы сыпайылығы; 
      6) техникалық құралдарды ұстауы және оларды дұрыс пайдалануы; 
      7) полицияның басқа нарядтары және құқықтық тәртіпті сақтау жөніндегі қоғамдық бірлестіктермен өзара іс-қимыл жасауы арқылы бағаланады.
       Ескерту: 75-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

  Параграф 8. КУРОРТТЫ, САЯЖАЙ АУДАНДАРЫ МЕН КӨПШІЛІК
ДЕМАЛЫС АЙМАҚТАРЫНДА ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ
ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

        76. Курорттық, саяжай аудандары мен көпшілік демалыс аймақтарындағы патрульдi-бекеттік қызмет негiзгi және қосалқы күштер арқылы ұйымдастырылады және жүзеге асырылады. Полицияның күштері мен құралдарына қажеттілік және оларды маневрлау қажеттілігі курорттық, саяжай аудандары мен көпшілік демалыс аймақтарының, қылмыстық жағдай мен қоғамдық тәртіп ахуалын, осы жерлерге келетін азаматтардың сандарын, сондай-ақ құқықтық тәртіпті сақтау жөніндегі қоғамдық бірлестіктерді пайдалану мүмкіншіліктері ескеріле отырып анықталады. 

      77. Курорттық, саяжай аудандары мен көпшілік демалыс аймақтарында патрульді-бекеттік қызметті ұйымдастырудың негізгі нысандары: 
      1) нарядтардың санын көбейту есебiнен қоғамдық тәртiптi күшейтiлген түрге көшіру;
      2) қосалқы ПБН уақытша орналастыру пункттерiн құру;
      3) көпшілік демалыс аймақтарына аса тәжiрибелi полиция қызметкерлерiн бекiту;
      4) қажеттілігіне қарай қоғамдық тәртiптi сақтауға жұртшылықты жұмылдыру; 
      5) патрульді-бекеттік қызметті аттарда атқару болып табылады.

      78. Нарядтарды орналастыруда санаторлық-курорттық мекемелерге, жаға-жайларға, сая бақтарға, қалалық жолаушылар көлiгi аялдамаларына, теміржол вокзалына, қоғамдық тамақтандыру кәсiпорындарына, көңіл көтеру мекемелеріне, азаматтар көп жиналатын басқа орындарға, қылмыс және әкімшілік құқық бұзушылық жасалуы ықтимал орындарға қойылуына ерекше көңіл бөлу керек. 

  Параграф 9. ТЕМІРЖОЛ, СУ ЖӘНЕ ӘУЕ КӨЛІКТЕРІНДЕ ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК 
ҚЫЗМЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

      79. Темiржол, су және әуе көлiктерi объектiлерiндегi патрульдiк қызмет осы Нұсқаулықтың талаптары ескерiле отырып ұйымдастырылады. Көлік объектілерінде патрульдік қызметті желілік iшкi iстер бөлiмiнiң (бөлiмшесiнiң) бастығы, полицияның желілік пункті, поездар, кемелер мен ұшақтардың, жолаушылар мен жүк тасымалдау, қозғалыс жиiлiгiн, сондай-ақ қалыптасқан жедел жағдайды ескере отырып ұйымдастырады. Жұмыс тәртiбiн желiлiк ішкі істер органының бастығы белгiлейдi. V090006018
       Ескерту: 79-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .

      80. Жолаушыларды тасымалдау саласындағы патрульдік қызметті ұйымдастырудың негізгі нысандары: 
      1) вокзал және әуежай залдарында, стансаларда, порттарда, кемежай мен айлақтарда жолаушылардың шоғырлану жерлерін қарау арқылы, отырғызу платформаларында, вагондардың тоқтап тұру парктерінде және басқа көлік объектілерінде, патрульдеу бекеттерін қоюмен; 
      2) нарядтардың поездарда ере жүруімен; нарядтардың поездарда ере жүруi: аралық - бiр наряд Қазақстан Республикасы шегiнде поезды құрастыру пунктiнен оның баратын пунктiне дейiн және эстафеталық - қызмет көрсететiн аумақ шегiнде бiрнеше нарядтар жүзеге асыруы мүмкiн;; 
      3) өзендерде, су қоймаларында, порт акваторияларында кішкене кемелермен патрульдеу болып табылады.
       Ескерту: 80-тармаққа өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      81. Жекелеген стансаларда, аялдау пункттерiнде көлiктегi желiлiк iшкi iстер бөлiмдерiнiң (бөлiмшелерiнiң) бастықтары шұғыл жағдайларға байланысты, барынша дайын, өз бетімен жұмыс атқаруға қабiлеттi қызметкерлер тағайындалатын полиция бекеттерін қоя алады. 

      82. Поездарда қоғамдық тәртiптi сақтау мен қылмыспен күресті еріп жүретiн нарядтар қамтамасыз етедi. Екі адамнан кем болмайтын наряд құрамын көлiктегi ішкі істер органының бастығы анықтайды және олардың арасынан жетекшi тағайындалады. 

      83. Нарядтың жұмысы желiлiк iшкi iстер бөлiмiнiң (бөлiмшесiнiң) басшылығы бекiткен және жолаушылар тасымалдау басшылығымен келiсiлген, кейiннен қажет жағдайда түзетулер енгiзiлетiн, әзiрленген айлық кестенiң негiзiнде жүзеге асырылады. Кестеде ере жүретiн поездар тiзiмi, жұмыстың басталуы мен аяқталу уақыты, оларға ере жүру бағыттары, ауысып-мiну уақыты мен орны көрсетiлуге тиiс. Наряд қызметтi нысандық киiмде өткередi және тиесiлi қорғану және белсендi қорғаныс құралдарымен, сондай-ақ тиiстi қызметтiк құжаттамамен жарақталады. Мiндеттерiн орындау кезiнде наряд поездың жүрiп өту бағытындағы желiлiк және аумақтық iшкi iстер органдарымен, поезд бригадасымен өзара iс-қимыл жасасады.
       Ескерту: 83-тармақ жаңа редакцияда - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      84. Жолдардың жекелеген учаскелерiнде, әсiресе iрi қалалар мен маңызды темiржол тораптары iргелерiнде қоғамдық тәртiптi сақтауды және қылмыспен күрестi күшейту үшiн полиция тосқауылы қойылады. 

      85. Арнайы поездардың жүрiп өту кездерiнде көлiк объектiлерiндегi патрульдiк қызмет тиiстi көлiктегi ішкі істер органдарының және қауiпсiздiк органдары бастықтарының бiрлесiп әзiрлеген ерекше жоспарлары бойынша ұйымдастырылады. 

       Параграф 10. Стационарлық бекеттерде
патрульдi-бекеттiк қызметтi ұйымдастырудың ерекшелiктерi

       Ескерту: 10 параграфпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      85-1. Стационарлық полиция бекеттерi өз жұмысында бекiтiлген аумақты жаяу патрульдеу мен бiр уақытта азаматтар көп жиналатын орындарда полиция қызметкерiнiң ұдайы болуын үйлестiрген патрульдi-бекеттiк нарядтың бiр түрi болып табылады.

      85-2. Стационарлық бекеттер оқшауланған тұрғын массивтерде, азаматтар көп келетiн орындарда, iшкi iстер органдарының орналасқан жерден қашық қала аумағында, құқықтық тәртiптi тиiмдi сақтау және азаматтардың полицияға көмек сұрап келуiне қиын басқа да жерлерде орналастырылады.

      85-3. Стационарлық полиция бекеттерiн құру жөнiндегi жұмысты ұйымдастыру жергiлiктi атқарушы органдармен тығыз қарым-қатынаста жасалады, олардың саны қалада, елдi мекенде көрсетiлген нарядтардың қоғамдық тәртiптi сақтауы анағұрлым тиiмдi және мақсатқа сай болатындығына байланысты, сондай-ақ қолда бар кадрлық, материалдық-техникалық, қаржылық және өзге де мүмкiндiктердi ескере отырып, айқындалады.

      85-4. Стационарлық полиция бекеттерiне арналған үй-жайлар ретiнде әдетте, көлемi және жабдықталуы өзiнiң мақсатына сай болатын, жарық, байланыс және тәулiктiң салқын уақытында жылыту құралдарымен жабдықталған, зауытта дайындалған металл павильондар. Павильонды бояу үй-жайдың полицияға тиесiлiгiн көрсететiн ақ және көк түстi сырларды, "Полиция" деген жазуы бар жарықтанған таблоны пайдаланып жасалады.

      85-5. Стационарлық полиция бекетi қызмет көрсететiн аумақ нақты жағдайларға байланысты айқындалады және анағұрлым криминогендi жерлерде нарядтардың ұдайы болуының тиiмдiлiгiн қамтамасыз етуге тиiс.

      85-6. Қызмет көрсететiн учаскенi патрульдеудi неғұрлы толық қамту және сонымен бiрге бiр уақытта бекетте полиция қызметкерiнiң ұдайы болуын қамтамасыз ету мақсатында наряд құрамы үш адамнан: екi патрульден және наряд басшысынан кем болмауы керек. Жедел жағдайға байланысты оның құрамына қоғамдық қауiпсiздiктiң басқа бөлiмшелерiнiң қызметкерлерi, сондай-ақ ерiктi қоғамдық бiрлестiктердiң өкiлдерi енгiзiлуi мүмкiн.

      85-7. IIО бойынша өкiммен стационарлық полиция бекеттерiнiң құрамы мен орналасатын орны, күштер мен құралдардың есебi, қажеттi құжаттаманың үлгiлерi бекiтiледi.
      Стационарлық полиция бекеттерi үшiн қажеттi құжаттама: бекет сызбасы, жұмыс журналы, кезекшiлiктi қабылдау және тапсыру кiтабы, қызмет өткерудi тексеру кiтабы, бағдарлар журналы. Стационарлық бекет мүмкiндiгiнше криминалдық ақпарат деректерi базасына қосылған компьютермен және бейнебақылау құралдарымен жабдықталуы мүмкiн.

      85-8. Қызмет өткеру тәулiк бойы, әдеттегiдей 12 сағаттық кесте бойынша жүзеге асырылады. Нарядтардың ауысу уақытын жедел жағдайдың ахуалына байланысты iшкi iстер органының басшылығы белгiлейдi. Әрбiр стационарлық полиция бекетiне реттiк нөмiр берiледi.

Параграф 11. Жылжымалы полиция пункттерiнiң патрульдiк-бекеттiк
қызметтi ұйымдастыруының ерекшелiктерi

       Ескерту: 11 параграфпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      85-9. Жылжымалы полиция пункттерi (бұдан әрi - ЖПП) патрульдiк-бекеттiк нарядтың бiр түрi болып табылады, олар қозғалыс бағытын, тоқтайтын орындарды анықтайды және ұсталған азаматтарды ұстау (3 сағат көп емес), ерекше жағдайларда оларды медициналық мекемелерге жеткiзу үшiн пайдаланылады.

      85-10. Азаматтардың жаппай келу орындарында құқық бұзушылықтардың алдын алу, ескерту және жолын кесу, құқықтық насихат iс-шараларын өткiзу кезiнде, сондай-ақ жедел жағдай күрделi учаскелерде (елдi мекендерде) және төтенше жағдайларда ЖПП пайдаланылады.

      85-11. Қалыптасқан жедел жағдайға байланысты белгiлi бiр учаскелердi тексеру кезiнде жылжымалы полиция пункттерiнiң құрамына криминалдық, жол полициясы, кәмелетке толмағандар iстерi жөнiндегi бөлiмшелер мен басқа қызметтердiң қызметкерлерi тартылады және ЖПП басшысы тағайындалады.
      Қажет болған жағдайда ЖПП-ның құрамына полицей-кинолог қызметтiк итпен тартылады.
      Әр экипаждың құрамына бекiтiлген кестеге сәйкес немесе жедел жағдайға байланысты бекiтiлген учаскесiнде iс-шара жоспарланған әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар бойынша шешiм қабылдау үшiн учаскелiк полиция инспекторы мiндеттi түрде енгiзiледi.

      85-12. Жылжымалы полиция пункттерi Қазақстан Республикасының мемлекеттiк стандартында белгiленген түстi графикалық сызбаға сәйкес боялған шағын автобустар базасында жабдықталады, автобустың бортында, алдыңғы және артқы жағында мемлекеттiк және орыс тiлдерiнде "Жылжымалы полиция пунктi" деген сөздер жазылуы, сондай-ақ үстiне жарқырауық маягы және дауыс күшейткiшi болуы керек.
      Салонның алдыңғы бөлiгi ЖПП экипажына арналған және орындықтармен, шағын үстелмен, қызметтiк құжаттаманы сақтауға арналған темiр жәшiкпен, криминалистикалық, компьютерлiк және басқа техниканы, мобильдi және алып жүретiн радиостанциялармен, кассета жинағы бар диктофонмен, екi-үш жарқылдайтын жезлмен, түрлi-түстi фотоаппаратпен, қалталы фонарьлармен және медициналық дәрi-дәрмек аптекалармен қамтамасыз етiлуi тиiс.
      Автобустың (шағын автобус) артқы бөлiмi ұсталған құқық бұзушыларды аз уақыт қамауға арналған және мықты металл тормен қоршалады, сондай-ақ құлыппен жабылатын есiгi болады, ал осы бөлiгiнiң салон терезелерi тормен жабылуға тиiс.

      85-13. ЖПП-ның бортында мынадай құжаттар: күнделiктi жоспар-тапсырма, бағыт карточкасы, борттық журнал, жылжымалы полиция пунктi қызмет көрсететiн учаскесiнiң жоспары бар планшет; оның қозғалыс бағыты мен тұратын орындары; жылжымалы полиция пунктiнiң автопатрульдерi мен жаяу патрульдерiнiң қозғалыс бағыттары қарастырылады. 

  4 ТАРАУ. ҚОҒАМДЫҚ ТӘРТІПТІ САҚТАУДЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ  Параграф 1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

        86. Патрульдi-бекеттік нарядтар өздерiнiң бағыттарында, бекеттерінде және оларға жақын аумақтарда қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қоғамдық тәртіпті сақтау, азаматтардың көшелерде, алаңдарда, саябақтарда, көлік магистральдарында, вокзалдарда, әуежайларда және басқа қоғамдық орындарда заң және белгіленген тәртіп ережелерін сақтау, қылмыстар мен құқық бұзушылықтарды ескерту және олардың алдын алу бойынша дер кезінде шаралар қабылдайды. 
      Патрульді-бекеттік нарядтары: 
      1) қоғамдық тәртіпті сақтау және қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасының заңдары мен басқа да нормативтік құқықтық актілерін білуге және азаматтардан оларды бұлжытпай орындауды талап етуге; 
      2) қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтардың алдын алу және жолын кесу, олардың жасалуына ықпал ететін жағдайларды анықтауға, және өз құқықтары шегінде осы жағдайларды жою шараларын қабылдауға; 
      3) қылмыстардан, әкімшілік құқық бұзушылықтар мен қайғылы оқиғалардан жапа шеккендерге, сондай-ақ қалдары мүшкіл не олардың денсаулығы мен өміріне қауіп төнген азаматтарға жәрдемдесуге; 
      4) көшелерде, алаңдарда, саябақтарда, көлік магистральдарында, вокзалдарда, әуежайларда және басқа қоғамдық орындарда құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге; 
      5) мемлекеттік органдар мен мекемелердің лауазымды адамдарына, сондай-ақ қоғамдық бірлестіктердің өкілдеріне берілген құқықтар шегінде, егер оларға қарсы әрекет жасалса немесе қауіп төнсе, олардың заңды әрекеттерін жүзеге асыруға көмек көрсетуге; 
      6) заңдылықты сақтауға, қоғамдық тәртіп бұзушыларды орнында нақты және мұқият тексеруге, құқық бұзушыларға заңмен қарастырылған ықпал етудің әкімшілік шараларын қолданған кезде, оларға қандай нормативтік актілерге сай және олар қандай бұзушылықтар үшін қолданылатындығын түсіндіруге; 
      7) қалалық, аудандық, желілік орган бойынша кезекшіге қоғамдық қауіпсіздікке төнетін қатердің туындауының барлық жағдайлары туралы және техникалық көмек пен апаттық қызметтерді қатыстырудың қажеттілігін баяндауға, қатерлі аймақтарға азаматтарды жібермеуге тиіс. 

  Параграф 2. ҚЫЛМЫСТАРДЫ ЕСКЕРТУ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛУ

        87. Патрульдi-бекеттік нарядтар: 
      1) бекеттер мен бағыт шекарасында қылмыстар жасалудың неғұрлым ықтимал орындарын білуге, қылмыскерлердің пайда болып, шамамен жасырынуы мүмкін жерлеріне бақылау жасауды қамтамасыз ету; 
      2) өз құзыреті шегінде көшелер мен қоғамдық орындарда бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған, заңмен белгiленген шектеулерi бар адамдарға бақылау жасауға; 
      3) азаматтарды заңға қарсы iс-әрекеттер жасаудан дер кезiнде сақтандыруға, оларға қоғамға жат әрекеттерге жол бермеудi түсiндiруге; 
      4) дайындалып жатқан қылмыс туралы ақпарат алған кезде тез арада қалалық, аудандық, желілік органның бастығы мен кезекшісіне баяндауға және оның алдын алу шараларын қабылдауға; 
      5) азаматтардан жасалған немесе жасалатын қылмыстар туралы мәліметтер алған кезде арыз берушілер туралы барлық нұсқамалық мәліметтерді, жасалған қылмыстың нақты жерін, кім және оны кімге қарсы жасалғанын және дайындалып жатқанын, қылмысты ашуда мәнi бар басқа да деректердi анықтау және жазып алуға, бұл туралы тез арада қалалық, аудандық, желілік органның кезекшісіне, бастығына баяндауға, қылмыс жасаған адамдарды анықтау және қолға түсіру, зардап шеккендерге көмек беру, куәлерді анықтау шараларын қолдануға және жедел-тергеу тобы келіп жеткенге дейін оқиға болған жерді күзетуді, жағдайға қолсұқпаушылықты, іздер мен заттай айғақтардың сақталуын қамтамасыз етуге; 
      6) оқиға болған жерге жедел-тергеу тобы келiп жеткен уақытта оның басшысының нұсқауына сәйкес iс-әрекет жасауға, ол туралы кезекшiге баяндауға; 
      7) патрульдеу бағыты ауданында жеке ізіне түсу жолымен іздеу жарияланған қылмыскерлерді, хабарсыз кеткендерді және басқа іздестірілуші адамдарды азаматтардың жаппай шоғырлану орындарына аса назар аудара отырып анықтауға тиіс. 

  Параграф 3. КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАР АРАСЫНДА ҚҰҚЫҚ
БҰЗУШЫЛЫҚТЫ ЕСКЕРТУ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛУ 

      88. Патрульді-бекеттік нарядтар кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтармен күреске қатыса отырып: 
      1) көшелер мен басқа қоғамдық орындарда кәмелетке толмағандар тарапынан жасалатын қылмыстар және өзге де құқық бұзушылықтарды ескертуге және алдын алуға; 
      2) адасқан, ішімдік немесе есірткіден масайған балаларды, жасөспірімдерді анықтауға, осындай кәмелетке толмағандарды тұратын жеріне апаруға және ата-аналарына немесе оларды алмастыратын адамдарға, не кәмелетке толмағандар жөніндегі бөлімшелерге, қажетті жағдайларда - қалалық, аудандық, желілік органның кезекшілік бөліміне немесе медициналық мекеме жеткізуге; 
      3) кәмелетке толмағандардың қоғамға қарсы топтарын анықтауға, олардың шоғырлану орындарын анықтауға, олар туралы кезекшіге баяндауға, шаралар қабылдауға, сондай-ақ кәмелетке толмағандар істері жөнінде полицияның учаскелік инспекторын хабарландыруға; 
      4) кәмелетке толмағандарды құмар ойындарына, спирттік ішімдіктерді, есірткілерді қолдануға, құқық бұзушылықтарды не қоғамға қарсы өзге іс-әрекеттерді жасауға бейімдейтін үлкен адамдарды анықтауға, сондай-ақ кәмелетке толмағандар істері жөніндегі полицияның учаскелік инспекторын хабарландыруға тиіс.
       Ескерту: 88-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .  

  Параграф 4. ЖОЛ ҚОЗҒАЛЫСЫ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ
ЕТУ ЖӘНЕ ОБЪЕКТІЛЕРДІ КҮЗЕТУ

      89. Патрульдi-бекеттік нарядтар: 
      1) жол қозғалысы Ережелерiнің негіздерін және оларды бұзғаны үшін жауапкершiлiк туралы заңдылықты бiлуге тиіс;
      2) жаяу жүргіншілердің жол қозғалысы Ережелерін бұзуының алдын алады және ескертеді;
      3) көлiк пен жаяу жүргiншiлердiң интенсивтi қозғалысы орындарында және қоғамдық көлiктердiң аялдамаларында тәртiптi қамтамасыз етеді; 
      4) жол-көлік оқиғасы кезінде тез арада кезекшіге немесе жол полициясының қызмет атқарушы нарядтарына болған оқиға туралы баяндайды; 
      5) күзетілетін объектілер мен меншіктік мүліктерге қылмыстық қолсұғушылықтың бар мүмкіншіліктерінің жолын кеседі; 
      6) ұстау топтарына жедел ден қою топтарына, күзет пен өрт дабылдары іске қосылғанда, дабылдар іске қосылған орынды қарайды, қылмыскерлерді қоршауға алып және ұстауға көмек көрсетеді; 
      7) жедел-тергеу тобы келіп жеткенге дейін оқиғаға қатысушыларды анықтау, оқиға болған жердегі жағдайды және көлік құралдарының іздерін сақтауға, зардап шеккендерге көмек көрсету шараларын қабылдайды, куәлерді анықтауға, олардың тегін, мекен жайларын жазады. Қабылдап алған мәліметтерді оқиға болған жерді қарауға келіп жеткен қызметкерге баяндайды, және оларды рапортқа жазады; 
      8) жедел жағдайда өткен өзгерістер, күзетілетін объектілерде, патрульдеу бағыттарында (бекеттерде) болған оқиғалар туралы және жағдай жайлы алынған жаңа мәліметтерді басқа ПБН-ға хабарлауға міндетті.
       Ескерту: 89-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

  Параграф 5. КӨЛІК ОБЪЕКТІЛЕРІНДЕ
ҚЫЗМЕТ АТҚАРУ ТӘРТІБІ

      90. Көлiк объектiлерiнде қызмет атқаратын патрульдiк нарядтар темiржол учаскесi, су бассейнi, әуежай, вокзал, порт, жақын орналасқан нарядтардың орналасуын және олармен байланыс кестесін, жолаушыларды тасымалдау ережелерін, жол жүру құжаттарының түрлерін, көлік қызметкерлерінің басты лауазымдық міндеттерін, сондай-ақ көлік объектілерінде құқық бұзушылықтар жасалу ерекшеліктерін, қылмыскерлердің жасырыну әдістерін білуі тиіс. 
      Көлік объектілерінде қызмет атқару барысында: 
      1) жеке және көлiк қызметкерлерiнiң көмегi арқылы белгiленген тәртiптi қамтамасыз етуге, қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтардың алдын алуды ескертуге;
      1-1) ұдайы қозғалыста болуға, жолаушылармен қарым-қатынас жасасуға, бекет аймағында жолаушылар ағынын бақылауға, көлiк объектiсiндегi азаматтардың орын ауыстыруын жiтi бақылауға; 
      2) iздестiрiлуде жүрген, сондай-ақ оларға қатысты қылмыс жасау мақсатымен жолаушылардың сеніміне кіруге ұмтылғандарды анықтауға және қолға түсіруге; 
      3) жолаушыларды поезд, кеме жүрiп бара жатқанда немесе перронға қарама-қарсы жақтан мiнуіне және түсуiне, жүк поездарында өз еркiмен жүрудiң, сондай-ақ азаматтардың белгiленбеген орындарда жүрiп-тұруын болдырмауға; 
      4) рельстерге тосын заттарды, белгi және байланыс құралдарына зақым келтiрудің алдын алуға және ескертуге; 
      5) көлік және күзет қызметкерлеріне жүктерді тонаудың алдын алуға қажетті көмек көрсетуге тиісті;
      6) жедел-тергеу тобы келгенше қатысушыларды, куәгерлердi анықтау, оқиға болған жердiң жағдайын сақтау, зардап шеккендерге көмек көрсету жөнiнде iс-шаралар қабылдауға, жазбаша түрде алынған деректердi ЖПП қызметкерлерiне баяндауға.
       Ескерту: 90-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      91. Поездарға ілесіп жүрген кезде нарядтар: 
      1) поезд жүрер алдында поезд бастығымен (бригадирiмен) байланыс орнату және жолаушыларды отырғызу мен поездың жүрiп кету кездерiнде қоғамдық тәртiптiң сақталуын қамтамасыз етуге; 
      2) жүрiп өту жолында вагон жол серiктерiмен тұрақты байланыста болуға; азаматтар олардың заңды талаптарын орындаудан бас тартқан жағдайларда оларға қызметтiк мiндеттерiн орындауға көмек көрсетуге; 
      3) жасалған қылмысқа күдікті адамдарды анықтау, ұсталған құқық бұзушыларды жақын жердегі ішкі істер органына жеткізуге немесе өзінің мәлімдемесі бойынша таяу жердегi стансадағы полиция қызметкерлеріне табыс етуге; 
      4) вагон жабдықтарын бүлдіруді ескерту және алдын алуға; 
      5) көлiк қызметкерлерi тарапынан қиянат жасаушылық фактiлерi орын алған (билетсiз жолаушыларды, тасымалдауға тыйым салынған жүктi алып жүру) жағдайда, бұл жөнінде поезд бастығын хабардар етуге, және мәлімдеме арқылы көлiктегi ішкі істер органының бастығына баяндауға; 
      6) қирау, апат, табиғи апат және өрт кездерiнде бұл жөнінде дереу таяу орналасқан ішкі істер органына баяндау, адамдарды құтқару, зардап шеккендерге көмек көрсету, оқиға болған орын мен мүлiктiң күзетiлуiн қамтамасыз ету шараларын қолдануға; 
      7) поездың соңғы стансаға келiп жетiп, жолаушыларды, қол жүктерi мен жүктердi түсiрген соң, көлiк қызметкерлерiмен бiрлесе отырып, поезд вагондарын қарап шығу және оларда ұмытылып қалған заттардың сақталуына шаралар қолдануға; айналым пунктiнен кезекшi бөлiмге келiп жеткенi жөнiнде баяндауға тиісті. 
      Қарау кезiнде ұмытылып қалған немесе жоғалған заттарды темiржол және су көлiктерiндегi тасымалдау ережелерiне сәйкес поездың, кеменiң, вокзал, стансаның лауазымды адамдары ресімдейді, ал бағалы мүліктер мен құжаттар акт бойынша ішкі істер органының кезекші бөліміне тапсырылады. 

  Параграф 6. ПАТРУЛЬДЕРДІҢ АЗАМАТТАРМЕН
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ

       92. Полиция қызметкерлері кез келген жағдайда азаматтармен әдепті және сыпайы болуы тиіс, олармен "Сіз" деп қарым-қатынас жасауға, өзінің талаптары мен ескертулерін сенімді және түсінікті түрде баяндауға, олардың ар-ожданын балағаттайтын әрекеттерге және сөз таластыруға жол бермеуі тиіс. 
      Патрульдеуші (бекет қызметкері) азаматпен қолын бас киіміне төсеп, өзінің лауазымын, әскери атағын және тегін атап амандасуы керек, содан кейін қарым-қатынастың қысқаша мақсаты мен себебін хабарлауға тиіс. 
      Азаматтар патрульдеушіге (бекет қызметкері) жүгінген кезде сол талаптарды орындай отырып, анық тыңдап алуға және олардың өтініштері бойынша шаралар қолдануға, ал қажетті кезде қойылған сұрақтарды шешу үшін қайда хабарласуы керектігін түсіндіруге міндетті. 
      Лауазымды адамдар мен азаматтардың талаптары бойынша патрульдеуші (бекет қызметкері) өзінің тегін, жұмыс орнын және қызметтік куәлігін қолдан шығармай көрсетуге міндетті. 
      Азаматтармен сөйлескенде, полиция қызметкерлері ұстамдылық пен байсалдылық көрсетуге міндетті, ұрыс-керіске бармауға, өзін өзі ұстауды жоғалтпауға, дөрекілікке дөрекілікпен жауап бермеуге, және өз іс-әрекеттерінде жеке тұрпайы сезімдерін басшылыққа алмауға міндетті. 

      93. Егер тәртіп бұзушы оған жасалынған ескертуге қызбалықпен жауап берсе, оған тынышталуға уақыт беру және оның заңсыз іс-әрекеттері бойынша түсініктеме беру мүмкіндігін беру, содан кейін тиісті заңдар немесе өзге нормативтік құқықтық актілерге жүгіне отырып, оның тәртібінің дұрыс еместігін түсіндіреді. Тек осыдан кейін ғана хаттама жасауға, бұзақыны ІІО жеткізу немесе ескертумен шектелу туралы шешім қабылдануы мүмкін. Жандарында балалары бар бұзақыларға ескерту жасағанда, мүмкіндігінше, балалар естімейтіндей етіп жасау керек. 

      94. Жасөспірімдермен де патрульді-бекеттік нарядтар үлкен адамдар сияқты сыпайы сөйлесуі керек. Балаларға ескерту олардың жас ерекшелігін және даму деңгейін ескере отырып жасалады. 

      95. Тексеру кезінде азаматтардың құжаттарына ұқыпты болу қажет, оған қандай да бір белгілер қоймау керек. Егер құжатқа ақша және басқа бағалы қағаздар салынған болса, иесіне оларды өзі алуын ұсыну қажет. Қолдан жасалған анық белгілері бар құжаттарды көрсеткен адамдар немесе оларды заңсыз иеленгендер ІІО-ға жеткізіледі. 

      96. Қазақстан Республикасының аумағындағы шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ тұлғалармен қарым-қатынас жасасқанда, Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасындағы шетел азаматтарының құқықтық жағдайлары туралы" 1995 жылдың 19 маусымындағы заңды күші бар Жарлығының 1 бөлімнің 3 бабында, 4 бөлімнің 25 бабында бекітілген нормалардың талаптарын қатаң басшылыққа алуға міндетті. 

      97. Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ адамдардың құжаттарын тексеру барысында патрульдеуші (бекет қызметкері) шетелдік төлқұжаттың тіркелу орны мен уақыты, тұру түрі, (виза, шақыру және тұру түрі куәлігіне) құжаттарда олардың осы тұрғылықты пунктте болуының заңдылығын куәландыратын тиісті белгілеріне назар аударады. Өздерімен бірге құжаттары жоқ, тіркелусіз тұрып жатқан, сондай-ақ уақыты өтіп кеткен құжаттармен жүрген шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдарды анықтаған кезде, патрульдеуші (бекет қызметкері) бұл туралы кезекшіге хабарлайды және оның нұсқауымен Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әрекет жасайды. 

      98. Азаматтармен қарым-қатынаста полиция қызметкері Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары туралы" 1995 жылғы 21 желтоқсанындағы заңды күші бар Жарлығының 10-бабының нормаларына қатаң сәйкес құқықтарын қолдануға міндетті. 

      99. Полиция нарядтары дене күші, арнаулы құралдар мен атыс қаруларын Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары туралы" 1995 жылғы 21 желтоқсанындағы заңды күші бар Жарлығының 3 тарауының 12-14-баптарында қарастырылған тәртіпке сәйкес қолдануға құқықты. 

      100. Ессіз күйінде, бас сүйегінің жарақаттарымен және өзге де қауіпті дене жарақаттарымен, сондай-ақ басқа анық айқындалған денсаулығының ауыр жағдайымен көшелерде және өзге қоғамдық жерлерде адамдар табылған жағдайда, ол жерге дереу жедел медициналық көмек шақырылады, оған нарядтар жағынан әр қилы жәрдем көрсетіледі. 

Параграф 7. Құқық қорғауға бағытталған және қоғамдық,
мемлекеттiк емес күзет құрылымдарымен өзара iс-қимыл жасасу

       Ескерту: 7 параграфпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен .

      100-1. Патрульдi-бекеттiк нарядтар:
      1) көшелерде және басқа да қоғамдық орындарда құқықтық тәртiптi қамтамасыз ету бойынша құқық қорғауға бағытталған қоғамдық және мемлекеттiк емес күзет құрылымдарымен ұдайы өзара әрекеттесуге;
      2) бiрiгiп қызмет өткеру кезiнде құқық қорғауға бағытталған қоғамдық құрылымдардың, мемлекеттiк емес күзет құрылымдарының өкiлдерiн құқық бұзушылықтың көп тараған түрлерiнiң алдын алу, анықтау және жолын кесу бойынша жұмыстың тәсiлдерi мен әдiстерiн үйретуге, оларды қызмет көрсететiн аумақтағы жедел жағдаймен таныстыруға; құқық бұзушыларды ұстауға және iшкi iстер органдарына жеткiзуге көмек көрсетуге;
      3) қылмыс туралы ақпарат алғанда құқық қорғауға бағытталған қоғамдық құрылымдардың, мемлекеттiк емес күзет құрылымдарының өкiлдерiн олардың жасалу жағдайы, қылмыскерлердiң түсi туралы хабардар етуге, оқиға болған жерге күзет қойып, оларды куәгерлер мен көргендердi анықтауға жұмылдыруға мiндеттi.

  5 ТАРАУ. ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ АТҚАРУ
Параграф 1. НАРЯДТАРДЫҢ ҚЫЗМЕТТІ АТҚАРУ ТӘРТІБІ 

      101. Патрульдеуші (бекет қызметкері) қалалық, аудандық, желілік органның бастығына, оның қызмет жөніндегі орынбасарына, полиция саптық бөлімшесінің командиріне, қалалық, аудандық, желілік органның кезекшісіне бағынады. Тек осы адамдар ғана оған қоғамдық тәртіпті сақтау (объектілерді қорғау) мақсатында кейбір әрекеттерді жүргізу туралы нұсқау беруге, оны маршруттан алу немесе қызметті атқару орнын өзгертуге құқылы. Қызметті атқару кезінде патрульдеушіге тәртіптік жаза қолданылмайды. 

      102. Патрульді-бекеттік қызметті атқарушы наряд: 
      1) жедел жағдайды және маршрут ерекшеліктерін; 
      2) ІІО жақын орналасқан нарядтардың, әскери нарядтардың, және олармен байланыс жүйесін; 
      3) іздеу жарияланған адамдардың, мүліктің және көлік құралдарының белгілерін; 
      4) қылмыс жасалуға мейлінше ықтимал орындарды, қоғамға қарсы элементтердің шоғырлауы мүмкін орындарды; 
      5) бағыт ауданында ерекше маңызды объектілердің, мемлекеттік билік және басқару органдарының, құқық қорғау органдарының, өрттен сақтау бөлімшелерінің, жатақханалардың, кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің, спорттық құрылыстардың, мәдени, ойын-сауық мекемелерінің, қоғамдық тамақтандыру, сауда, денсаулық сақтау кәсіпорындарының орналасқан жерлерін және олардың жұмыс тәртібін, қоғамдық көлік аялдамаларын; 
      6) бағытқа жақын көшелер, қиылыстар, алаңдар өтетін аулалардың орналасуын білуі қажет. 

      103. Кезекшілікке түсушi наряд қызмет атқаратын орнына келіп жеткен соң, патрульдеу бағытындағы нақты жағдайларға байланысты және нұсқама беру кезінде алынған нұсқауларға сәйкес кезекшіге өзінің келіп жеткендігі туралы және қызмет ауданындағы жағдайды баяндайды немесе бұны бағытты аралап шыққаннан соң жасайды. 

      104. Нарядтардың ауысуы бағыттағы алдын ала белгіленген жерде жүргізілуі мүмкін. Кезекшілікке түсушi нарядты ауыстырушыға таныстырылады. Ауыстырушы нарядқа түсушiге қызмет атқару кезiнде орын алған оқиғалар жайында және келiп түскен өкiмдер туралы хабарлайды. Олар бағытты бірлесе аралап шығады. Бағытты қабылдау-тапсыру туралы қабылдап алушы тапсырушының қызметтiк кiтапшасына жазба жасайды және кезекшiге баяндайды. 
      Ауысым белгiленген уақытта кезек келiп жетпеген жағдайда наряд ол туралы кезекшіге баяндайды және тек оның рұқсаты бойынша бағытты тастап кете алады. 

      105. Бағыт аумағы бойынша жаяу патрульдің қозғалу тәртібі және қызмет атқару орны нарядқа қойылған міндеттерден, бағыт ерекшеліктерінен, қалыптасқан жағдайдан, жыл, тәулік мерзімінен және аға басшылардың нұсқауларынан анықталады. 
      Жаяу жұп патрульінің патрульдеушілері қажетті жағдайда, тек көрінетін және естілетін шекте, қызметті жеке атқарады. 

      106. Патрульді-бекеттік нарядтар жағдайдың өзгеруін белгілеуі және оның негізінде қызметті атқарудың ең қолайлы тәсілін таңдап алуы тиіс. 
      Қызметті атқару кезінде нарядтар: 
      1) айналымында құнды заттар бар және сақталатын объектілердің, банк мекемелерінің, сауда кәсіпорындарының, қоймалардың, базалардың маңында жиі пайда болатын, терезе, есік, тиек, қоршаулардың, жұмыс тәртібіне және күзеттің ұйымдастырылуына қызығушылық білдірген азаматтарға; 
      2) күдікті сақтық және мазасыздық білдірген, мезгілге сай емес, бойына және денесіне сәйкес келмейтін киім киген, сондай-ақ таңылған және жарақаты бар адамдарға; 
      3) гүлзарларда, аулаларда, үй кіреберістерінде және басқа жерлерде жиналған, әсіресе жастарға, азаматтар тобына, сонымен қатар жанжал туғызуға әкеп соқтыратын негізсіз әрекеттерге жол бермей; 
      4) жол қозғалысы ережелерін бұзуға жол беретін азаматтарға, құқық бұзушылардың болатын жерлеріне және қауіпті жерлерде ойнап жүрген балаларға; 
      5) бағалы заттар сақталатын дүкендер мен басқа да мекемелер есіктерінің, витриналарының және терезелерінің жағдайларына; 
      6) күдікті шуға, ғимараттарда және объектілерде оттың немесе түтіннің шығуына ерекше мән беруі тиіс. 

      107. Қызмет атқару кезінде полиция нарядтары қырағылық көрсетуге міндетті және кенеттен шабуыл жасау мүмкіндігін жоққа шығаратын алдын ала сақтық шараларын қабылдауы тиіс. 
      Наряд түнгі мезгілде аумақ бойынша үйлерден және басқа құрылыстардан бірнеше қашықтықта жүруі тиіс, мүмкіндігінше, азаматтарға байланысты тиісті қашықтықты сақтауға, және соңынан ешкімді қалдырмауға, адамға, ереже бойынша, жарық көзі жағынан жақындауға тиіс. 
      Адам нарядқа сырт жағынан жақындаған кезде, қараңғы кезде, адам аз жиналатын орындарда шетке шығып, тоқтауға тиіс, оны өткізіп немесе қозғалыс бағытын өзгертіп немесе қарсы жүруі тиіс. 

      108. Көрші нарядтардан, ішкі істер органдарының басқа қызметкерлерінен көмек алу немесе өзара әрекет жасау үшін патрульдеуші (бекет қызметкері) байланыстың барлық түрін пайдаланады немесе ысқырғышпен: "Ұста" - деген бір ұзақ белгі береді; "Маған, көмекке" - екі қысқа белгі. Қажет болған жағдайда, белгілер қайталанады. Осы мақсатта полиция қызметкері табельдік қаруды жоғары ату жолымен пайдалана алады. 

      109. "Ұста" деген белгіні естігеннен кейін патрульдеуші (бекет қызметкері) қырағылықты күшейтіп және ізіне түскен адамдарды анықтау және ұстау үшін шаралар қолдануға, ал "Маған, көмекке" деген белгіге бір қысқа белгімен жауап береді және тез арада шақыру орнына көмекке бағытталуға міндетті. 

      110. Наряд бағыттағы қызметті белгіленген уақыт бойы тоқтаусыз атқаруға міндетті. Ол қылмысты немесе әкімшілік құқық бұзушылықты ескерту және алдын алу, жасырынған қылмыскерлердің ізіне түсу, құқық бұзушыларды ІІО-ға жеткізу, көшелер мен қоғамдық орындардағы көмексіз немесе өміріне және денсаулығына қатерлі жағдайдағы адамдарға көмек көрсету, өрт сөндіруге шаралар қолдану, оқиға болған жерді күзету, кезек күттірмейтін медициналық көмек алу, көршілес нарядтарға жәрдем көрсетуге орган бастығының, оның орынбасарының, кезекшінің рұқсаты немесе нұсқауы бойынша уақытша бағытты тастап кете алады. Наряд бағытты тастап кеткендігі туралы қалалық, аудандық, желілік орган бойынша кезекшіге баяндайды. 

      111. Қызмет атқару кезінде нарядқа: 
      1) өзінің қаруын, ол бағынатын адамдардан өзге біреуге беруге және көрсетуге; 
      2) қызметтен тыс, ұйықтауға; 
      3) радиоалмасу ережесін сақтауға, телефон арқылы қызметтік емес әңгімелер жүргізуге; 
      4) қызметтік қажеттіліксіз тұрғын үйлерге, асханаларға, дүкендерге, клубтарға, мейрамханаларға және басқа да үй-жайларға кіруге; 
      5) бағытты осы Нұсқаулықтың 111-бабында көрсетілген кездерден басқа жағдайларда тастауға тыйым салынады. 
       Ескерту: 111-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .  

  Параграф 2. ПАТРУЛЬДЕУШІЛЕРДІҢ ҚЫЗМЕТТІ АВТОМОБИЛЬДЕР
      МЕН МОТОЦИКЛДЕРДЕ АТҚАРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

        112. Патрульдiк автомобильдер мен мотоциклдер патрульдеу бағыттары бойынша қылмыс және әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшiн ұсталған адамдарды IIО-ға жеткiзу, арнайы көлiк болмаған жағдайларда, жәрдемсiз қалған азаматтарды медициналық мекемелерге, сондай-ақ қоғамдық орындарда орта және ауыр дәрежеде мас болған және өз еркімен қозғалу қабілетін немесе қоршаған ортада бағдар жоғалтқан, не маңайындағыларға немесе өзіне зиян келтіруі мүмкін адамдарды медициналық айықтырғыштарға жеткiзу үшiн қолданылады. 
      Патрульдiк автомобильдер мен мотоциклдер радиостанция және басқа да қажеттi техникалық құралдармен жабдықталуы, сондай-ақ белгiленген түстi-графикалық сызбаға сәйкес боялуы керек. 

      113. Патрульдің бағыт аумағы бойынша автомобиль және мотоциклде қозғалыс тәртібі қойылған міндеттерден, қалыптасқан жағдайлардан, жыл, тәулік мезгілінен және аға басшылардан келіп түскен нұсқаулардан анықталады. Мейлінше күрделі жедел жағдайға қатысты орындарда аялдама пункттері тағайындалады, әр пунктте жаяу қызмет атқарудың ерекше міндеттері, уақыты және ұзақтығы, сондай-ақ бір пункттен басқа пунктке ауысу бірізділігі, кезекші бөліммен байланысқа шығу уақыты айқындалады. Бұл мәліметтер патрульдеушінің бағыт карточкасында жазылады. 

      114. Автомобильдегі (мотоциклдегі) нарядтың аға қызметкері қызмет атқарудың бекітілген тәртібін және қойылған міндеттер мен сеніп тапсырылған техниканы пайдалану ережелерін, алып жүретін адамдарды отырғызу және түсіру тәртібін дәл атқаруға жауапты. Нарядтың аға қызметкері нұсқамадан кейін нарядтың міндеттері мен машинада орналасу тәртібін анықтайды, әркімге бақылау секторын белгілейді, қызмет атқару орнына бару бағытын, бір пункттен басқа пунктке ауысу бірізділігін хабарлайды, кезекшіге радио арқылы бағытқа шыққандығы туралы баяндайды. 

      115. Жолда еріп жүру кезінде патруль бақылау жүргізеді және қажетті жағдайда қоғамдық тәртіпті бұзуды тоқтатуға, қылмыс пен әкімшілік құқық бұзушылықтың алдын алуға шаралар қолдану үшін тоқтайды. Бағытта тоқтаған кезде нарядтың аға қызметкері жаяу патрульдеу ұйымдастырады. Патрульдік машинада, ереже бойынша, автомобильді күзетуді жүзеге асырушы, кезекші және наряд басшысымен радиобайланыс қолдап отыратын жүргізуші-полиция қызметкері қалады. Нарядтың жеке құрамын жинау үшін шартты белгі қондырылады. 

      116. Радиостанциялармен жабдықталған автомобильдердегі (мотоциклдердегi) нарядтар аялдама пункттерiнде 30-50 минут қызмет атқарады. Бұл жерде олардың құрамынан бөлініп шығатын жаяу патрульдер машинадан (мотоциклден) 300 метр қашықтыққа дейін алыстайды, қылмыс және әкімшілік құқық бұзушылық болуы мүмкін жерлерді аралайды, оларды ескерту және алдын алу шараларын қабылдайды. 

      117. Автомобильдердегі және мотоциклдердегі нарядтар (жол полициясынан басқа) патрульдеу кезінде машинадан бақылау жүргізуге мүмкіндік беретін, бірақ 40 км/сағ-тан аспайтын жылдамдықпен қозғалады. 

      118. Автомобильдердегі (мотоциклдердегi) нарядтар жаяу патрульдермен өзара әрекет жасайды, жедел ақпаратпен ауысады, қажет болған жағдайда оларға көмек береді. 

      119. Патрульдеушiлер жеткiзушiлердi автомобильге отырғызу кезiнде бұл адамдардың тарапынан азаматтар мен IIО қызметкерін жарақаттау, оларға шабуыл жасау және материалдық зиян келтіру мүмкіндіктерін жоятын шараларын қолданулары керек; автомобиль есiктерiнiң құлыптары мен бекiтпелерiн және олардың мықтап жабылуын тексерулерi керек. 
      Мотоциклдiң қорабына отырғызып жеткiзу кезінде ұсталғанның қозғалыс кезiнде қораптан секiрiп кетпеуiн немесе мотоциклдi басқаруға кедергi жасамауын бақылау қажет. Жеткiзiлгендердi автомобильден шығарған (мотоциклден түсірген) соң, наряд тастап кеткен заттары мен құжаттарын тауып алу мақсатында кузовты (қорапты) қарауы керек. 

      120. Автомобильдегi (мотоциклдегi) патрульдеушiлерге қызмет атқару кезiнде: 
      1) бөгде адамдар мен жүктердi тасымалдауға, сондай-ақ автомобильдi (мотоциклдi) қараусыз қалдыруға; 
      2) бекітілген қозғалыс жылдамдығын асыруға, егер қызметтік қажеттілік талап етпеген жағдайда, өз еркімен белгіленген бағыттан бас тартуға және қызмет атқару тәртібін ауыстыруға; 
      3) автомобиль (мотоцикл) басқаруды бөгде біреуге тапсыруға; 
      4) ұсталғандарды автомобиль (мотоцикл) iшiнде қараусыз қалдыруға тыйым салынады.

  Параграф 3. ҚЫЗМЕТТІК ИТТЕРДІ ҚОЛДАНУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 

      121. Қызметтік иттер ішкі істер органдарының қызметкерлерімен Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қолдануы мүмкін. 

      122. Қызметтік ит ішкі істер органы бастығының бұйрығымен кинолог-полиция қызметкеріне бекітіліп беріледі. Арнайы дайындықтан өтпеген полиция қызметкерлері кинолог-полиция қызметкері лауазымына тағайындалмайды. 

      123. Иттердi сырқаттануларына байланысты қызметке қолданудан босатуға ветеринар дәрiгердiң жазбаша қорытынды негiзiнде кезекшімен, ал қорытынды болмағанда қалалық, аудандық, желілік орган бастығымен рұқсат берiледi. Ауа температурасы +30 градустан жоғары немесе -20 градустан төмен болған жағдайда иттердiң даладағы жұмыс уақыты 4 сағаттан аспауы керек. 

      124. Қызметтік иттер ішкі істер органдарының бірлескен питомниктерінде немесе кинолог-полиция қызметкерлерінің тұрғылықты жері бойынша ұсталынады. 
      Қызметтік иттерді қызмет атқару орындары мен кері қарай тасымалдау арнайы немесе патрульдік автокөлікпен жүзеге асырылады. Кинолог-полиция қызметкері қызметтік итті ертіп, қызмет атқару орнына және кері қарай, адамдар көп жиналған көшелермен, алаңдармен, саябақтармен жаяу жүріп өту кезінде қысқа қарғы бау мен тұмылдырық таңылған ит оның сол жағында болуы керек. 

      125. Қызметтік итті ерткен кинолог-полиция қызметкері автомотопатруль, сондай-ақ жедел топ құрамына енгізілген кезінде қызметтік иттерді басқару тәртібі мен қолдану ережелері жөнінде қызметкерлерге нұсқама беру өткізіледі. 

      126. Иттерді қолдану алдында қысқа қарғы бау мен тұмылдырық тағылып кинолог-полиция қызметкерінің сол жағында болуы керек, осыған сәйкес полиция қызметкері иттің басқа адамдарға зиян келтірмейтініне көз жеткізуі керек. Аса қауіпті және қарулы қылмыскерлерді ұстау кезінде кәсіпті бапталған, атыстарға икемделген иттерді қолдану қажет. Иттен айырылып қалмау үшiн жасырынып, атыс жүргiзiп жатқан қылмыскерлердi ұстауға, оның осындай жағдайларға кәсіптік дағдысын, қылмыскерді алаңдатудың әр түрлі мүмкіншіліктерін, және де қылмыскерді артынан ұстау үшін итті орағытып жіберуді ескерген жөн.

      127. Иттi қолданған полиция қызметкері ұсталғанды иттiң тiстеп алған жағдайында, оған алғашқы медициналық жәрдем көрсетуге және кешіктірмей дәрігерлер шақыруға міндетті. Құқық бұзушыларды ұстау үшін ит қолданылған барлық жағдайларда нарядтың аға қызметкері (кинолог-полиция) қашан, қайда, кімге қарсы, қандай жағдайда қолданылғанын және оның нәтижелерін көрсете отырып мәлімдемен ІІО басшылығына баяндауға міндетті.

  Параграф 3-1. Атты патрульді қолдану ерекшеліктері

       Ескерту: 3-1 параграфпен толықтырылды - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .

      127-1. Ішкі істер органдарының патрульдік қызмет бөлімшелерінде аттар табиғи жағдайлары бойынша автокөлік құралдарын қолдану қиынға соғатын немесе мүмкін емес учаскелерде, дәлірек айтқанда курорттық, саяжай аудандары мен көпшілік демалатын аймақтарда, күз және көктем уақытында жол болмағанда, сондай-ақ қоғамдық-саяси, мәдени-бұқаралық және спорттық іс-шаралар өткізу кезінде қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету үшін пайдаланылады.

      127-2. Қызметтік ат ішкі істер органы бастығының бұйрығымен кавалерист-полицей қызметкерлеріне бекітіліп беріледі.

      127-3. Қызметтік аттар ішкі істер органдарының ат қораларында ұсталады. Атты патрульді қызмет өткеру орнына жедел жеткізу мақсатында арнайы жабдықталған жүк тасымалдайтын (мал тасымалдайтын) автомобильдер пайдаланылады.

      127-4. Қолайсыз ауа-райында ұзақ аялдамалар жасау кезінде тез салқындап қалмас үшін мүмкіндігінше аттарды табиғи жаппалармен немесе оларды жамылғы көрпелермен жабу керек және ыстық күндері ыстықтап кетпес үшін ағаштың түбіне, көлеңкелерге қою керек.

      127-5. Жолда және белгіленген бағытқа келіп жеткен соң, патруль бақылау жүргізеді және қажет болған жағдайда қылмыс жасалуы мүмкін болатын жерлерде олардың жолын кесу және қоғамдық тәртіпті бұзуды тоқтату шараларын қолдану үшін аялдамалар жасайды; бағыттағы патрульдеу кемінде екі атты полиция қызметкерінің күшімен жүзеге асырылады.

      127-6. Қылмыстың жасалуына күдікті, сондай-ақ қоғамдық тәртіпті бұзған адамдарды ұстау кезінде патурльшілер аттарға тікелей жақын жерде тұрған азаматтардың жарақат алуына жол бермейтін сақтық шараларын қолданулары керек; ұстауды жүзеге асыру үшін атты патрульші атынан түсіп, шылбырын оның атына ие болып, әрі жағдайды бақылап тұратын қосшысына береді, содан соң ұсталған адамды автомобильдің келіп тоқтауына қолайлы ашық жерге жаяу алып шығады.

      127-7. Қоғамдық тәртіпті бұзушылар мен қылмыстың жасалуына күдікті адамдар патруль нарядтарына бағынбаған немесе қарсылық көрсеткен жағдайда наряд радио байланысы арқылы көмек шақырады және қатаң түрде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес арнайы құралдар мен табельдік қару қолданады.

      127-8. Жаппай тәртіпсіздіктер мен топтасқан бұзақылықтың жолын кесу үшін атты патрульдер көшелер мен тұйық көшелерді жабу, тобырды бұзып жару және ұйымдастырушылар мен тәртіпсіздікке белсене қатысушыларды ұстау жөніндегі міндеттерді атқаратын патрульдік нарядтарға қосылады және аға бастықтың нұсқауы бойынша ғана қолданылады.

      127-9. Атты патрульге қызмет өткеру уақытында:
      1) құқық бұзушылық жасаған адамдарды БР (білезік) бұйымдарымен немесе өзге де құралдар көмегімен аттың ер-тұрманына байлап қоюға;
      2) ұсталатын адамды алып шығу мақсатында көпшілік демалатын орындарда азаматтарды атпен басып өту тактикасын қолдануға;
      3) азаматтар көп жиналатын жерлерде ат үстінде тұрып табельді қару немесе ПР-73 бұйымын (резеңке таяқ) қолдануға;
      4) егер қызметтік қажеттілік талап етпейтін болса, белгіленген желе жортудан асыруға;
      5) егер мұны қызметтік қажеттілік талап етпейтін болса, аттың жүрісін белгіленген бағытын өз еркімен ауыстыруға және қызмет өткеру тәртібін өзгертуге;
      6) қызметтік мақсаттан тыс пайдалану үшін бекітілген атын басқа біреуге беруге;
      7) атқа тікелей жақын жерде ұсталған адамдарды назарынан тыс қалдыруға тыйым салынады

  Параграф 4. ҚЫЛМЫС ЖАСАЛҒАНДАҒЫ ЖӘНЕ ОҚИҒА БОЛҒАН
ЖЕРДЕГІ НАРЯДТАРДЫҢ ӘРЕКЕТТЕРІ

      128. Қылмыс жасалғандығы туралы мәлімет алғаннан кейін наряд өтініш берушіден:
      1) оның жасалу орны, уақыты, тәсілі және басқа жағдайларын;
      2) қылмыскер немесе күдікті туралы мәліметтерді (белгілерді);
      3) қылмысқа куәгерлер болды ма және олар туралы не белгілі; 
      4) жәбірленуші қандай жағдайда және оған көмек көрсетілді ме;
      5) өтініш берушінің тегі, аты, әкесінің аты және мекен-жайын 
анықтайды.
      Бұл мәліметтер қызметтік кітапшаға жазылады, кезекшіге баяндалады, және наряд оның нұсқауымен іс әрекет жасайды. Күттірмейтін жағдайларда наряд тез арада оқиға болған жерге жетеді, бұл туралы кезекшіге баяндайды. 

      129. Қылмыс жасалған жерде нарядтар:
      1) қылмысты болдырмауға шешімді шаралар қолдануға; 
      2) қылмыскерлердің ізіне түсуге және ұстауға; 
      3) жәбірленушілерге көмек көрсетуге, қажет болған жағдайда "Жедел жәрдем" шақыруға; 
      4) мүмкіндігінше куәгерлерді (көргендерді) анықтауға; 
      5) оқиға болған жерді күзетуді қамтамасыз етуге; 
      6) болған жағдай туралы кезекшіге баяндауға және оның нұсқауына сәйкес әрекет жасауға тиіс. 
      Әрекет бірізділігі жасалған қылмыстың түріне, наряд құрамына және басқа жағдайларға байланысты болады. Олардың басты міндеті-қылмыскерге (қылмыскерлерге) құқыққа қарсы әрекеттерін жалғастыру мүмкіндігіне жол бермеу және оны (оларды) ұстау. 

      130. Қылмыскерлердің ізіне түсу оларды ұстап, залалсыздандырғанға дейін жүргізіледі. Нарядтар ізіне түсу кезінде батыл және белсенді түрде қимылдап, соған сәйкес сақтық шараларын қолдануы және қырағылық танытуы тиіс, қажет болғанда, лауазымды адамдарды және жұртшылықты көмекке тартуы керек. Қылмыскерлердің ізіне түсу кезінде оқиға болған жерді күзету жұртшылықтың немесе көршілес полиция нарядтарының көмегімен ұйымдастырылады. 

      131. Қылмыскерлердің ізіне түсу мен іздестірілуін ұйымдастыру мүмкін болмаған жағдайда, патрульдеушi (бекет қызметкері) жедел-тергеу тобы келіп жеткенше немесе кезекшiнiң үкімін алғанша оқиға болған жерде тапжылмай отыруға міндетті. Жасалған қылмыстың жағдайын сақтау үшін оқиға болған жерден азаматтар, оның ішінде зардап шеккен адамдар iздер мен заттай айғақтар жойылып немесе бүлініп қалмайтындай қашықтыққа алыстатылады. Жедел-тергеу тобы келiп жеткенше ешкiмге, оның iшiнде нарядтардың жеке құрамына ешбiр нәрсеге қол тигiзуге және бұйымдар мен заттардың орнын ауыстырып қоюға немесе олардың қалпын өзгертуге рұқсат етiлмейдi. Заттай айғақтарды, олардың алғашқы қалпын алдын ала белгілеп, ауа-райы және басқа да жағдайлардың әсерінен, бұзылу немесе жойылып кету қауіпі төнгенде ғана қозғауға болады. Қажет болған жағдайларда нарядтар оқиға болған жердi қоршауға алады, бұл үшiн қоғамдық құрылымдардың өкiлдерi, полицияның штаттан тыс қызметкерлерi, тартылуы мүмкiн, сондай-ақ әр түрлі қоршау түрлері: жiптер, тақтайлар, сымдар және басқа да қолданбалы құралдар пайдаланылады. 
      Нарядтың жеке құрамы қалдырған іздер анық көрінетін көрсеткіштер және белгілермен таңбаланады. 

      132. Нарядтарға оқиға болған жерде шылым шегуiне, қандай да болмасын заттарды тастауға, iске қатысы жоқ әңгімелер айтуға және бөгде адамдардың сұрақтарына жауап беруге рұқсат етілмейді. 

      133. Патрульдеушi (бекет қызметкері) полиция қызметкері оқиға болған жерде бiрiншi кезекте уақыт ағымында жоғалып не өзгерiп кететiн жағдайлар: иiстер, ауа-райы, температура, желдiң бағыты, жарық түсу сипаты туралы есiнде сақтап, мүмкiндiгiнше қажеттi жазбалар жасауы керек. Қылмыс жасау құралдарының және жағдайының сақталуына, саусақтар, аяқ-киім, көлiк құралдары iздерiнiң, қан дақтарының, шашының, киiмдерiнiң, мата қиындыларының, әйнек сынықтарының, ағаш жаңқаларының, топырақтың, сылақтың, темекiнiң, сiрiңке қалдықтарының сақталуы мен тұрған орындарының өзгермеуiн қамтамасыз етуге ерекше назар аударуы тиiс. 
      Полиция қызметкерлері оқиға болған жерде батыл, сабырлы және сенiмдi қимылдауға, абыржушылыққа, әкіреңдеуге және азаматтармен өзара қарым-қатынасты ушықтыратын басқа да әрекеттерге жол бермеуi тиiс. 

      134. Наряд оқиға болған жердегі азаматтарға олардың сол орында тұруын және өз бетiнше ешқандай iс-қимыл жасамауын өтiнедi, құжаттары бойынша олардың кiм екендерiн анықтайды, тегiн, атын, әкесiнiң атын, мекен-жайын, жұмыс орнын, телефон нөмірлерiн жазып алады; қылмыскерлердiң санын, сырт келбеттерiн, белгiлерiн, жасырынған бағытын, қандай көлiк құралдарын пайдаланғандарын, бұл құралдардың нөмірлерi мен ерекше белгiлерiн, оқиға болған жер қандай өзгерiстерге ұшырағанын, оны кiм және қандай мақсатпен жасағанын айқындайды. 

      135. Алғашқы жәрдем көрсете отырып немесе зардап шеккендердi медициналық мекемелерге жiбере отырып, патрульдеушi (бекет қызметкері) қылмысқа қатысты заттарды, iздердi және белгiлердi табу мақсатында оның киiмдерi мен денесiнiң ашық бөлiктерiн қарап шығады, мүмкiндiгiнше оның кiм екенiн анықтайды. 
      Жараланған адам табылған орын және оның дене қалпы, қолдарының, аяқтарының, басының қалпы бормен, көмiрмен және басқа да құралдармен белгiленедi. Егер зардап шеккен адамның тiрi екендiгiнiң айқын белгiлерi байқалмаса, онда мүмкiндiгiнше оның дене қалпы мен төңiрегiндегi жағдайды өзгертпестен, ең алдымен оның өлi-тiрi екендiгi тексерiледi. Жедел-тергеу тобы келгенше, өлiк оқиға болған жерден алынбайды және қозғалтылмайды. 

      136. Жаңбырдың, желдiң, қардың және басқа да жағдайлардың әсерiнен iздер мен заттай айғақтардың жойылып кету қауiпi төнген жағдайда, нарядтар оларды сақтау шараларын қолданады. Тiк тұрған заттардағы iздердi сақтап қалу үшiн оның бетiне темiрден, қара қағаздан және басқа да су өткізбейтін материалдардан қаңқа орнатылады. Қызметтiк иттi қолдануды қиындатпау үшiн аталған заттар мен материалдардың күштi иiсi болмауы керек. 

      137. Қылмыс үй iшiнде жасалған жағдайда наряд ол жерге тек қана оның жолын кесу, қылмыскердi ұстау, зардап шеккендерге көмек көрсету үшiн кiре алады. 

      138. Жедел-тергеу тобы келіп жеткен кезде патрульдеушi (бекет қызметкері) қылмысқа қатысы бар барлық деректер жөнiнде, қолданылған шаралар туралы баяндайды, содан кейiн олардың нұсқаулары немесе кезекшінің үкiмi бойынша iс-қимыл жасайды. 

  Параграф 5. ҚЫЛМЫС ЖАСАЛЫНУЫНА КҮДІКТІ ТҰЛҒАЛАРДЫ
ӘШКЕРЕЛЕУДЕГІ ЖӘНЕ ҰСТАУДАҒЫ ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК
НАРЯДТАРДЫҢ ӘРЕКЕТТЕРІ

      139. Патрульдеуші (бекет қызметкері) қылмыс жасалынуына күдiкті тұлғаларды әшкерелегенде, өзіне назар аудартпай бақылайды. Ол өзінің iс-әрекеттерінің заңдылығын анықтап, өзінің мүмкіншілігін ескеріп, ұстау жоспарын ұйғарып, ең қолайлы сәтті, ұстаудың тактикалық тәсілін анықтап барып, ондай азаматты ұстау мен ІІО-на жеткізу туралы шешім қабылдайды. 
      Бұл ретте мыналарды: 
      1) ұсталатын адамның жеке басын және егер ол бостандықта қалатын жағдайда, мүмкiн болар қауiптi салдарларын; 
      2) егер ұсталатын адам, оның сыбайластары мен жанашырлары тарапынан қарсылық көрсетiлетiн болса, ұстау кезiнде туындауы ықтимал шиеленiстердi; 
      3) қарулы қарсылық көрсету немесе шабуыл жасау мүмкiндiгiн; 
      4) қару және арнайы құралдар қолдану шарттарын ескеру қажет. 

      140. Қылмыскерлер мен қылмыстың жасалғанына күдiк туғызатын адамдарды ұстау алдында, оларда атыс қаруы немесе суық қарудың болу-болмау мүмкiндiгiне ерекше назар аударып, сақтық шараларын қамтамасыз ету керек. Сонымен бiрге наряд өз қаруын дереу қолдану қажеттiгiн ескере отырып, оны қолдану дайындығын тексередi: қару қабы белдiктiң доғасына жақын жылжытып, түймелерiн ағытады, сақтандырғышынан шығарады, патрон оқсалғышқа жіберіледі. Егер қылмыскерлер тобын ұстау қажет болса, патрульдеушi алдын ала кезекшiмен, көршілес нарядтармен байланыс жасап, сондай-ақ азаматтар тарапынан, олардың өміріне қауіп төндірмей қолдау көрсетуді қамтамасыз етуi керек. 

      141. Қылмыскердi ұстайтын жер азаматтарға зиян келтіретін және басқа факторлар болмаған жағдайларда және құқық бұзушыға жасырынып қалуға мүмкiндiк бермейтін жағдайларда белгіленеді. Тұтқиылдан бас салуды қамтамасыз ету үшiн наряд күдiктiлерге көрiнбей жақындайды, олар қарсыласуға дайын емес сәттi таңдап алып: "Тоқта! Көтер қолыңды!" деп әмір беріп, оның ұсталғанын хабарлайды. Ұсталатындардың қарсылығын туғызбау үшiн кейбiр жағдайда ұстаудың негiзгi себептерi жарияланбайды, оның орнына басқа сылтаулар: қоғамдық тәртiптi бұзу, паспорт режимiн тексеру, карантин сияқты сылтаулар пайдаланылады. Бұл жағдайларда "Тоқта! Көтер қолды!" деген әмір берiлмейдi. 
      Қалыптасқан жағдайларға қарай, Қазақстан Республикасының "Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы" кодексінің  626 және  628-баптарына сай ұсталғандардың киiмдерi мен қолындағы заттарын тексеру және алып қою жүргiзiледi. 

      142. Күдiктi адамның құжатын тексергенде және одан жауап алғанда патрульдеушi (бекет қызметкері) тексерiлушiден бір қадам жерде жартылай бұрылып тұруы керек және шабуылға тойтарыс беруге әзiр болуы тиiс. 

      143. Ұсталғандарды полицияға жеткiзу арнайы полициялық автокөлiкте, ал ол болмаған жағдайда ұйымдар мен жекелеген адамдардың автомобильдерiнде жүзеге асырылады. Осы мақсатқа қоғамдық көлiктi, арнайы мақсаттағы автомобильдердi - өрт сөндiретiн, инкассациялық, жедел жәрдем (медициналық көмек көрсету қажет болмаған жағдайларда) автомобильдердi, сондай-ақ дипломатиялық өкiлдiктер мен консулдықтардың көлiгiн пайдалануға жол берiлмейдi. 

      144. Патрульдеушi (бекет қызметкері) ұсталған адамды жеткiзу кезiнде оның сыбайластары тарапынан қашып кетуге немесе босатуға жағдай жасау әрекеттерiне қарсы шараларды ойластыруы керек, ұсталған адамның әлдекiмдерге заттай айғақтарды берiп немесе лақтырып жiбермеуiн және сыбайластырынан қару немесе шабуыл жасайтын басқа да құралдарды алмауын қадағалауы тиiс. 

      145. Ұсталған адамды жаяу жеткiзудi, әдетте, екi және одан да көп полиция қызметкерлерi жүзеге асырады, олардың бiреуi ұсталған адаммен қатарласып, оны ұстап жүредi, ал екiншiсi жеткiзiлетiн адамның және төңiрегiндегілердiң қимыл-әрекеттерiн бақылап, арттарында жүрiп отырады. Егер де жалғыз қызметкер жеткiзетiн болса, ол ұсталған адамның артында немесе оң жағында оң қолына блок жасап, қатарласып жүрiп отырады. Жеткiзу кезiнде адамдар көп шоғырланған орындарды, өтпелi аулаларды, саябақтарды және тоғайлы алқаптарды айналып өткен жөн. 

      146. Ұсталған адамды полицияға жеткiзген патрульдеушi (бекет қызметкері) ол жөнінде қалалық, аудандық, желiлiк iшкi iстер органы бастығының атына мәлімдемемен баяндайды. Мәлімдемеде жеткiзiлген адамның тегi, аты, әкесiнiң аты, мекен-жайы, ұсталған уақыты, жерi, ұстаудың себептері мен жағдайлары, куәлердiң, сондай-ақ ұстау мен жеткiзуге жәрдем көрсеткен адамдардың тегi және мекен-жайлары көрсетiледi. 

      147. Полиция нарядтары бағыттар бойында орналасқан, қылмыскерлердің және басқа құқық бұзушылардың жасырынуы ықтимал орындарын - жертөлелердi, шатырларды, адам тұрмайтын орындарды, саябақтарды, гүлзарларды, салынып жатқан үйлердi, вокзалдар мен стансалардағы қойылымдарды қарап шығуы керек. 

      148. Қылмыскерлердiң жасырынуы ықтимал орындары кемiнде екi полиция қызметкерлері қарайды, қажет болған жағдайларда қызметтiк иттердi пайдаланады. Қарауға тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, күзет қызметкерлерiн, коменданттарды, жұртшылықты қатыстыруға болады. 
      Егер де қаралатын орындарда қарулы адамдардың жасырынғаны туралы деректер бар болса, наряд жетекшiсi бұл туралы кезекшіге баяндайды және оның үкімі арқылы іс-қимыл жасайды. 

      149. Қылмыскерлердің жасырынуы мүмкін деген жерлерді қарау кезінде нарядтың аға қызметшісі объектінің орналасуын, оның жоспарлануын, кіретін және шығатын, жасырын есіктердің орналасуын, нарядтың, көпшілік өкілдерінің міндеттерін анықтауға, оларды қарау кезінде сақтық және жеке бас қауіпсіздігін сақтау қажеттілігіне назар аударуларын алдын ала түсіндіруге міндетті. 

      150. Қарауға қатысушылардың барлығы тек қана нарядтың аға қызметшісінің әмірі бойынша әрекет етеді. Әмір берiлместен өз бетiнше қандай да iс-әрекеттер жасауға қатаң тыйым салынады. Белгіленген объектіге айқай-шусыз келуі керек, сөйлеуге және темекі шегуге жол берілмейді. Әмір жай дауыспен немесе арнаулы келiсiлген белгiлер бойынша берiледi. Объектiнi қарау алдында наряд мiндеттi түрде қарудың қолдануға дайындығын тексередi.

      151. Объектiнiң iшiне енген кезде ықтимал шабуылдан сақтану шараларын қолдану қажет. Егер де үй-жай iшiне көрiнбей кiру мүмкiндiгi болмаса, алдын ала "Бұнда кiм бар, шық!" - деген әмір берiледi. Үй-жайға бір мезгілде бір есіктен нарядтың барлық тобының кіруіне тыйым салынады. Қаралатын объектiден мiнез-құлқы және басқа да жайттар оларды қылмыс жасаған деп күдiктенуге негiздер бар адамдар табылған жағдайда, наряд осы Нұсқаулықтың 142-бабына сәйкес iс-қимылдар жасайды.
       Ескерту: 151-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .

  6 ТАРАУ. КӨПШІЛІК ШАРАЛАР ЖӘНЕ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР
БАРЫСЫНДА ҚОҒАМДЫҚ ТӘРТІПТІ САҚТАУ ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ
ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ Параграф 1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      152. Маңыздылығы және көлеміне байланысты көпшілік шаралар мен төтенше жағдайларды жүргізу кезінде қоғамдық тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздікті сақтауды ұйымдастыру Ішкіісминінің, IIД, Көлiктегi IIД және қалалық, аудандық, желілік органдардың өзге құқық қорғау органдарымен тығыз өзара әрекеттесуімен жүзеге асырылады. 

      153. Көпшілік шаралар мен төтенше жағдайларды жүргізу үшін қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтауға Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес ішкі істер органдары, ішкі әскерлер қызметтерінің жеке құрамы және бөлімшелері жұмылдырылады. 

      154. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтауға жұмылдырылған күштер мен құралдарды тиімді басқару үшін қажетті болған жағдайда жедел штаб құрылады. Штабтың саны және құрамы көпшілік шаралар, төтенше оқиғалар, сондай-ақ қалыптасқан жедел жағдайға байланысты айқындалады. 

      155. Көпшілік шараларды жүргізу кезеңінде күштер мен құралдарды басқару жедел штаб мүшелері, басқару топтары және байланыс ұйымдастыру үшін жұмыс орындары жабдықталған арнайы ұйымдастырылған пункттерде жүзеге асырылады. Басқару пункттері, әдетте, көпшілік шаралар жүргізілетін ауданда құрылады және қарамағындағы күштер мен құралдарды жедел басқаруға жарамды жерлерде орналасады. Басқару пункттері тұрақты немесе жылжымалы болуы мүмкін. Олар байланыс құралдарымен, қажетті жағдайда кино, фото, бейне аппаратуралармен жабдықталады. 

      156. Көпшілік шараларды өткізу кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті сақтауды қамтамасыз етуді ұйымдастыру барысында ішкі істер органының бастығы (жедел штаб басшысы) Қазақстан Республикасының заңдарын басшылыққа алуы тиіс. 

      157. Көпшілік шараларды жүргізу кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті сақтауды қамтамасыз етуге тапсырмалар алғаннан кейін дайындық жұмыстары жүргізілуі тиіс, оған: 
      1) оны жүргізудің бағдарламасы, орны, уақыты және тәртібін нақтылау, сондай-ақ жаппай акция жүргізуге тыйым салуды талап ететін факторлардың болуы немесе болмауы; 
      2) мүдделі ведомстволардың ұйымдастырушылары және өкілдерімен бірлесе жаппай шаралар өткізілетін жерде комиссиялық тексеруді жүзеге асыруды, оның тиісті қоғамдық тәртіпті қорғауды ұйымдастыруға жарамдылығы айқындалады және кемшіліктерді қалпына келтіру шаралары қолданылады; 
      3) жерге рекогносцировка жүргізу, оның нәтижесінде аумақтың, көлік қозғалысы және жаяу жүргіншілердің бағыттарының ерекшеліктері зерттелетін, жиналу пункттері, адамдардың жүру және орналасу тәртібі, көлік тұратын орындар, көлік және жаяу жүргіншілер қозғалысын ұйымдастырудағы өзгерістер қажеттілігі, сондай-ақ аймақтардың, секторлардың, учаскелердің, шекаралары, күштер мен құралдардың қажетті саны, жедел штабтың, резервтердің орналасу орындары енеді. 

      158. Қажетті мәліметтер мен есептеулердің негізінде көпшілік шараларды жүргізу кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті сақтаудың жоспары әзірленеді, онда: 
      1) шараның мазмұны және бағдарламасы, орны, оны өткізу уақыты, жоспарланған қатысушылар мен көрермендердің саны; 
      2) қоршалатын аймақтар, секторлар, учаскелер аумақтарының шекарасы; 
      3) жұмылдырылатын күштер мен құралдардың құрамы мен саны, олардың орналасу орны, нарядтардың түрлері мен міндеттері, олардың аймақтардағы, секторлардағы және учаскелердегі қызметін ұйымдастыруға жауаптылар, басқару және байланыс схемасы; 
      4) көршілес қалалық, аудандық, желілік органдар және көліктегі ішкі істер органдарымен, ішкі әскери бөлімшелері және басқа құқық қорғау органдарымен өзара іс-қимыл тәртібі; 
      5) колонналар құрылатын, шаралар жүргізілетін жерге жақын көрермендердің жиналу орындарында, сондай-ақ қалалық көлік аялдамаларында және бақылау пункттерінде қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етуді ұйымдастыру; 
      6) қатысушылар мен көрермендердің жүру бағыттары, көлік және жаяу жүргіншілердің шегіну жолдары, іс-шаралар басталғанға дейін және аяқталған соң олардың қозғалысын реттеу тәртібі, көлік құралдарының тұратын орны; 
      7) шара аяқталған соң қатысушыларды ұйымдасқан түрде шығару тәртібі, сондай-ақ қажетті жағдайда оларды эвакуациялау тәртібі; 
      8) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін шаралар; 
      9) медициналық және жабдықтық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру қарастырылады. 
      Жоспар картада (схемада) есептер, кестелер, қосымшаларымен қоса ресімделеді және оны ішкі істер органының бастығы бекітеді. 

      159. Қажет жағдайларда бұқаралық ақпарат құралдары арқылы көлік бағыттарындағы уақытша өзгерістер, жаппай шаралар өткізілетін ауданға азаматтардың баруын шектеу туралы хабарламалар жасалады. 

      160. Жиналыс, митингтер, көше шерулері, демонстрациялар және өзге де жаппай шаралар кезінде қоғамдық тәртіп пен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге дайындық кезеңінде жеке құраммен полицияның құқықтары мен міндеттерін реттейтін нормативтік құқықтық актілерді оқып-үйрену, құқық бұзғаны үшін көпшілік акцияларының ұйымдастырушылары мен қатысушыларының жауаптылық шаралары, сондай-ақ жағдайдың шиеленеліскен кезінде қызмет атқарудың тактикалық тәсілдерін өңдеу бойынша нұсқама және дайындықтар жүргізілуі тиіс. Нұсқамаларда аумақтың схемасы қолданылады, көпшілік шаралар өткізу бағдарламасы түсіндіріледі, қоғамдық тәртіпті сақтау секторлары мен учаскелері, адамдар қозғалысының бағыттары және көлік тұрақтары, басқару, резерв пункттерінің, медициналық пункттердің, сауда орындарының, санитарлық тораптар айқындалады, сондай-ақ нарядтарды қоршалған аймаққа өту (көлікпен өту) құқығын беретін рұқсатнамалардың (билеттер мен өзге құжаттардың) үлгілерімен таныстыру жүргізіледі. 
      Дайындықтар көпшілік шараларды өткізудің алдында оның өткізілетін жерінде жүзеге асырылады. Осыған сәйкес, нарядтардың міндеттері, орналасуы айқындалады, күштерді жоспарлап үлестірудің белгіленген мерзімдерінің нақтылығы тексеріледі; полиция нарядтарының, әскерлердің және басқа жұмылдырылатын күштердің төтенше жағдайлар туындаған сәтте өзара іс-қимыл мәселелері реттеледі. 

      161. Жаппай шаралар жүргізу барысында қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жұмылдырылған нарядтардың жеке құрамына атыс қаруы берілмейді. Резерв қарулануы мүмкін. 

      162. Көпшілік шараларын жүргізу барысында құрсау (Қ), еріп жүру топтары (ЕЖТ), бақылау бекеттері (ББ), резерв (Р), қоршаулар (Қ), патрульдеу топтары, көлік қозғалысын шектеу, заңдарды түсіндіру, байланысты қамтамасыз ету, қоршау "блоктау", құқық бұзушылықтарды тіркеу және басқалар қолданылады. 
      Әр топты арнайы біріккен отряд командирі алдын ала тағайындаған жетекші басқарады: 
      1) құрсау - көпшілік шаралар жүргізілетін аумаққа бөгде адамдарды жібермеу мақсатымен, сондай-ақ іс-шараларға қатысушылар мен көрермендер орналасқан жерлерде шараларға қатысушылар, көрермендер немесе ара жігін ажырату квадраттардың (тік бұрыштардың) ұйымдасқан түрде қозғалуын қамтамасыз ететін бағыттаушы коридорлар құру үшін қойылады. Құрсаулардың құрамына полиция қызметкерлері, әскери қызметкерлер, көпшілік өкілдері кіре алады. 
      Құрсаулар жеке құрам 2 метрден аса интервалда орналасқанда - сирек, 1-2 метр интервалда - қалыпты, 1 метрден кем интервалда - күшейтілген, екі және одан да көп қатарларда - көп қатарлы болып бөлінеді. Аса қауіпті бағыттарда құрсауларды күшейту мақсатымен арнайы кедергілерден, автомобильдер және әскери техникадан қоршаулар орнатылады; 
      2) еріп жүру тобы - колонналар сап түзеу кезеңінде, оларға арналған жерлерде оларға еріп жүру және орналастыру кезінде қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етеді; 
      3) бақылау бекеттері - көпшілік іс-шараларды жүргізу және жағдай өзгеру барысында дер кезінде ақпаратты қамтамасыз етеді. Ол аумақты жақсы шолуды қамтамасыз ететін пункттерде орналасады және қажетті техникалық құралдармен жабдықталады; 
      4) резерв - көпшілік іс-шараларын жүргізу барысында жағдай шиеленіскен кезде қоғамдық тәртіпті сақтаудың міндеттерін шешуге арналады. Резерв ол тез арада қимылға кірісе алатындай жерде орналасуы тиіс. 
      Жедел штаб бастығының қарамағындағы резерв құрамына қоғамдық тәртіпті сақтауға жұмылдырылған күштер мен құралдардың 20%-ы бөлінуі мүмкін. Секторлар, учаскелер немесе бағыттар бастықтарының қарамағындағы резервтер осы секторлардағы, учаскелердегі немесе бағыттардағы қызметте пайдаланатын күштер мен құрамдардың 10-15%-ын құрайды. Жұмылдырылған резервтер тез арада маңызы шамалы учаскелер мен бағыттардағы күштер және құрамдарды босату есебінен толықтырылады; 
      5) патрульдеу тобы - ішкі істер органдарының, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлер және оқу орындарының (оларды жұмылдырған жағдайда) жеке құрамынан аумақтағы азаматтардың көпшілік іс-шаралар жүргізуге жақын аудандағы қоғамдық тәртіпті сақтауды жүзеге асыру үшін қалыптасады; 
      6) көлік қозғалысын шектеу топтары - жол полициясы қызметкерлерінен қалыптасады және блоктау аймағының айналасында көлік, жаяу жүргіншілер қозғалысын ұйымдастырады, сондай-ақ арнайы іс-шаралар өткізілетін жерлерге ішкі істер органдарының және ішкі әскерлер, апат-құтқару қызметтерінің автокөліктерінің бөгетсіз өтуін қамтамасыз етеді; 
      7) заңдарды түсіндіру тобы - ішкі істер органдарының мейлінше дайындалған қызметкерлер санынан құрылады. Бұл топтың басты міндеті көпшілік іс-шараларға қатысушылар арасында түсіндіру жұмысын жүргізу болып табылады; 
      8) байланысты қамтамасыз ету тобы - байланыс және арнайы техника бөлімшелерінің, сондай-ақ байланыс құралдарымен жұмыс істеу дағдысы бар жеке құрамның қызметкерлерінен құрылады. Ол күштер мен құралдарды сенімді басқаруды қамтамасыз етуге бейімделеді. Радиоқұралдарының байланысын қолдану және жұмыс тәртібін жедел штабтың бастығы анықтайды; 
      9) қоршау (блоктау) тобы - полицияның саптық бөлімшелері және ішкі әскер бөлімшелерінің (олар жұмылдырылған жағдайда) жеке құрамынан құрылады. Топ азаматтардың енуін шектеу, қоршау (блоктау) ауданына белсенді түрде енуге тырысқан адамдарды сүзгіден өткізу пунктіне бағыттау, құқық бұзушыларды ұстау, іс-шара өткізілетін ауданға бөтен көліктің өтуін тоқтату мақсатымен жергілікті тиісті ауданын қоршауды (блоктауды) жүзеге асырады. Қажетті жерлерде азаматтарды, көлікті ұйымдасқан түрде өткізу, құқыққа қарсы қимылдардың ұйымдастырушылары мен белсенді мүшелерін анықтау (ұстау) үшін БӨП құрылады; 
      10) құқық бұзушылықтарды тіркеу тобы - криминалдық полиция бөлімшелерінің қызметкерлерінен құрылады, сырттай (визуального) бақылау, фото суретке түсіру, бейне және дыбыс жазбалары құралдарымен жабдықталады. Оқиға болған жерде құқыққа қарсы қимылдарды құжаттауды, жеткізілген құқық бұзушыларды тексеруді қамтамасыз етеді. 

      163. Жаппай іс-шаралар өткізу кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін тек нақты қажетті күштер мен құралдар саны жұмылдырылуы тиіс. Нарядтар жүргізілген іс-шараның таралуына қатысты қимылға енгізіледі, ал қажеттіліктің төмендеген жағдайында тез арада алынады және резервке ауыстырылады. 

      164. Жаппай іс-шараларды өткізу күні қызметтер мен бөлімшелердің бастықтары жеке құрамды және оның жабдықталуын тексеру, дербес топтардың жетекшілерімен жұмыс нұсқамасын жүргізеді, және жоспарланған іс-шараның басталу уақытындағы, өткізу тәртібіндегі болуы ықтимал өзгерістер және жедел жағдайдағы басқа өзгерістер туралы хабарлайды, бар күштер мен құралдардың қойылуын қамтамасыз етеді; іс-шараның ұйымдастырушыларымен өзара іс-қимыл белгіленеді. 

      165. Жаппай іс-шара жүргізу кезінде нарядтар: 
      1) қойылған міндеттерді білуге және мүлтіксіз орындауға; 
      2) қызмет өтеу барысында үрей және топтық құқық бұзушылықтың тууын ескерте отырып, әсіресе, қоғамдық тәртіпті бұзудың алдын алу барысында ерекше қырағылық пен ұстамдылықты сақтауға; 
      3) көрсетілген жерде болуға және арнайы рұқсатсыз қызметтің сеніп тапсырылған учаскесін тастамауға; 
      4) жаппай іс-шара өткізу орынынан мас күйіндегі адамдарды, және басқа да қоғамдық тәртіп бұзушыларды шығаруға; 
      5) іс-шара өткізуді, қоғамдық тәртіп пен көрермендер және қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді күрделендіретін жағдайлар орын алған жағдайда объектідегі тәртіпті сақтау үшін жауапты адамға тез арада баяндауға тиіс. 

      166. Қоршау аймағында тұратын немесе жұмыс істейтін азаматтар тұратын жерлеріне өткізудің жарияланған тәртібіне сай өткізіледі. 

      167. Ішкі істер органы бастығының (штаб жетекшісінің) шешімі бойынша қажеттілік шамаланған жағдайда жаппай іс-шара жүргізу кезеңіне енгізілген шектеулер өз күштерін жояды. Жаппай іс-шаралар аяқталғаннан кейін қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысқандар, кәсіпорындар, ұйымдар, мекемелер, көлік қозғалысының қалыпты өмір сүруін жандандыруға қатысқан күштер мен құралдарды әкету жүзеге асырылады, сондай-ақ жеке құрамның, жеке қорғаныс құралдары мен басқа техникалық құралдар тексеріледі, қызмет атқару қорытындысы жүргізіледі, негізгі және қосалқы қызметтер мен бөлімшелер қызметкерлерінің қимылдарына баға беріледі. 

      168. Жаппай тәртіпсіздік және топпен қоғамдық тәртіп бұзушылық туындаған кезде ішкі істер органдары мен бөлімшелерінің жетекшілері және жеке құрамы Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңдары мен Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің тиісті нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады. 

  Параграф 2. ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР БАРЫСЫНДА ҚЫЗМЕТ
АТҚАРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

        169. Төтенше жағдайлар жұртшылықтың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін және апат-құтқару немесе қалпына келтіру жұмыстарын қажет ететін жаппай тәртіпсіздік, табиғи апат, өрт, ірі өндіріс апаттары, апаттар, эпидемия, эпизоотия туындаған кезде болады. 
      Осындай жағдайларда Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің ішкі істер органдары және ішкі әскерлері қауіпсіздік органдарымен өзара іс-қимыл жасай отырып келесі арнайы іс-шараларды ұйымдастырады және: 
      1) белгіленген қоғамдық тәртіп пен жол қозғалысы қауіпсіздігін қалпына келтіру және оны демеуді; 
      2) жұртшылықты сақтау, шығындарды есептеу, адамдарды құтқару және зардап шеккендерге қажетті көмек көрсетуді; 
      3) қараусыз қалған мүлікті қорғауды; 
      4) апат-құтқару және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізуге жәрдемдесуді жүзеге асырады. 

      170. Ішкіісминіде, IIД, Көлiктегi IIД-да және қалалық, аудандық, желілік органдарда жеке құрамның төтенше жағдайлар барысында қимылға әрдайым дайын болуын қамтамасыз ету мақсатымен жедел жоспарлар әзірленеді, олар ішкі істер органының басшысымен бекітіледі және Төтенше жағдайлар жөнiндегi министрлiгi (бұдан әрi - ТЖМ) келісіледі. 
      Жоспарларда: 
      1) төтенше жағдайлар туындаған кезде қызмет көрсететін аумақта болуы ықтимал жағдайдың сипаттамасы; 
      2) ішкі істер органдарының күштері мен құралдарын, оның ішінде қосалқы, қойылған жедел-қызметтік міндеттерді орындау дайындығына келтіру тәртібі; 
      3) төтенше жағдайлар кезінде ішкі істер органының басшысы және кезекшісінің кезек күттірмейтін қимылдарының тізімі және бір ізділігі; 
      4) төтенше жағдайлар кезінде іс-шараларды жүзеге асыру үшін жұмылдырылған күштер мен құралдардың есебі және олардың қойылуы, қызметтік нарядтар, арнайы топтардың түрлері, олардың міндеттері және ерекше міндеттері, резерв құрамы мен оны пайдалану тәртібі; 
      5) қоғамдық тәртіпті сақтау және қылмыспен күрес, мүлікті тонауды ескерту бойынша күшті шоғырландыру қажет аумақта (учаскеде) қызмет атқарудың ерекше жағдайлары; 
      6) тізімі алдын ала жергілікті атқарушы билік органдарымен келісілген маңызды объектілерді күзету; 
      7) қызмет атқаратын жеке құрамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету, азаматтар мен мүлікті эвакуациялау, құтқару бойынша шаралар, сондай-ақ жұртшылық шығынын есептеу; 
      8) белгіленген өткізу режимін, жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қауіпті аймақты қоршау, қоршайтын бекеттер мен тосқауылдарды, бақылау-өткізу пункттерін және патрульдеу топтарын қоршау тәртібі; 
      9) ұсталған және сотталғандарды, қару, оқ-дәрілерді, арнайы құралдарды, бағалы мүлікті және қызметтік құжаттарды қауіпті аймақтардан эвакуациялау; 
      10) көршілес ішкі істер органдарымен, ТЖМ, басқа құқық қорғау органдарымен өзара іс-қимыл жасау; 
      11) басқаруды және байланысты ұйымдастыру тәртібі; 
      12) жұртшылық арасындағы үрей және жалған сөздердің алдын алу шаралары қарастырылады.
       Ескерту: 170-тармаққа өзгерту енгізілді - Ішкі істер министрінің 2006 жылғы 23 тамыздағы  N 419   (қолданысқа енгізілу тәртібін   5-тармақтан   қараңыз)  бұйрығымен . 

      171. Жоспарға: 
      1) қызмет көрсетілетін аумақтың шекарасы, ішкі істер органдарының, қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінің орналасу пункттері, оның ішінде Қазақстан Республикасы Ішкісіминінің ішкі әскерлер мен оқу орындарының бірлестіктері және әскери бөлімшелерінің, маңызды объектілері, тасқын және апат болуы ықтимал аудандардың орналасуы, құрама эвакуациялау пункттерінің, эвакуацияның негізгі және резервті бағыттары көрсетілген карта; 
      2) жеке құрамды хабарландыру схемасы, күштер мен құралдардың есебі, оның ішінде қосымша, сондай-ақ жеке жағдайларда оларды бір рет орналастыру нұсқасы; 
      3) күттірмейтін қимылдардың схемасы, жоспарлары, карталары, кестелері, картотекалары, апат-құтқару және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу үшін жұмылдырылған көлік пен азаматтарға өтуге берілетін рұқсатнамалардың үлгілері қоса беріледі. 
      Қажетті жағдайда ішкі істер органы басшысының шешімімен жергілікті жағдайлар мен ерекшеліктерге байланысты басқа да құжаттар әзірленуі мүмкін. 

      172. Ішкі істер органының бастығы төтенше жағдайдың нақты қаупінің тууы немесе шығуы туралы ақпарат алғаннан кейін: 
      1) тиісті жоспарлар мен есеп бойынша жеке құрамды хабарландыру және жинауға; 
      2) төтенше жағдайлардың уақыты, орны, сипаттамасы, туындаған зардаптардың көлемі, болған шығындар мен зардап шеккендердің саны, жедел жағдайдың күрделенуі, жұртшылыққа, ішкі істер органына төнген қауіптің дәрежесі туралы келіп түскен мәліметтерді бағалау және осының негізінде жедел жоспардың іс-қимылға енгізілуі туралы тиісті шешім қабылдау, кезекшіге, қызметтер мен бөлімшелердің басшыларына қажетті нұсқаулар беру, төтенше жағдайлар болған жерге жедел топтарды жіберуге; 
      3) қажет болған кезде жағдайды нақтылау және рекогносцировка жүргізу үшін өзі шығуға; 
      4) жоғарғы ішкі істер органын, атқарушы биліктің тиісті органдарын, ұлттық қауіпсіздік органдарын, прокуратураны, ТЖМ хабарландыруға; 
      5) жағдайдағы өзгерістерді болжау және жеке құрам мен жұртшылықтың күштері мен қорғаныш құралдарын қолдану бойынша уақытында шешім қабылдау мақсатымен метеорологиялық, гидрологиялық, сейсмологиялық, медициналық, санитарлық-эпидемиологиялық және басқа қызметтерден тұрақты ақпарат алуды ұйымдастыру, қажетті жағдайда төтенше жағдай болған ауданда шолу жүргізуге; 
      6) жағдайдың күрделенген аудандарына күштер мен құралдарды жөнелту уақыты мен тәртібін бекіту, байланысты, ақпаратпен алмасуды жүзеге асыруға; 
      7) жедел штабтың, басқару пункттерінің жұмысын ұйымдастыруға, және жедел резервтің саны мен құрамын анықтауға; 
      8) төтенше жағдайлар кезіндегі іс-қимылдарға жеке құрамның, техникалық және арнайы құралдардың дайындығын тексеруге, жеке құраммен қойылған міндеттерді орындау жөнінде нұсқама жүргізуді ұйымдастыруға; 
      9) жедел штабтың жұмысын үнемі қадағалауға, қызметтер мен бөлімшелердің, арнайы топтардың басшыларын тыңдауға, келесі кезеңге міндеттер қоюға; 
      10) жедел жағдайдың өзгеруіне әсер ету жөнінде шешім қабылдауға міндетті. 

      173. Ішкі істер органының бастығы жағдайдың қалыптасу шамасына байланысты: 
      1) күштер мен құралдарды олардың тұрақты орналасқан жерлеріне шығаруды жүзеге асыруға, жеке құрамды қызмет атқарудың күнделікті тәртібіне біртіндеп ауысуын ұйымдастыруға; 
      2) құқықтық тәртіпті және эвакуациаланған азаматтардың тұрақты мекен жайларына қайтуларына жәрдем көрсетуді ұйымдастыру; 
      3) жеке құрам мен қоса берілген күштердің төтенше жағдайлар кезіндегі іс-қимылдарының қорытындысын шығаруға, қажет болған жағдайда жедел жоспарларға тәжірибе есебі мен анықталған кемшіліктерді ескере отырып түзетулер енгізуге; 
      4) жоғары тұрған ішкі істер органына төтенше жағдайлардың зардаптарын жою жөніндегі операциялардың аяқталғаны туралы мәлімдеме жіберуге тиісті. 

  Параграф 3. ПАТРУЛЬДІ-БЕКЕТТІК НАРЯДТАРДЫҢ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР
КЕЗІНДЕГІ КЕЗЕК КҮТТІРМЕЙТІН ІС-ҚИМЫЛДАРЫ

        174. Өрт кезінде: 
      1) жақын жерге орналасқан өрт бөлімшесіне дереу хабарлауға және қажет кезінде жұртшылықты хабардар ету, өрт сөндіруді, адамдар мен мүлікті құтқаруды ұйымдастыру; 
      2) өрттің туындау себептерін анықтау, оқиға болған жерді күзету және күдіктілерді ұстау, куәлар мен көргендерді анықтау шараларын қабылдау; 
      3) зардап шеккендер болған кезде дәрігерлік көмек шақыруға немесе оларды емдеу мекемелеріне жіберуге; жанып жатқан ғимараттарға өртті жоюға жұмылдырылған адамдардан басқа ешкімді жібермеу. 

      175. Жарылғыш қондырғылар, жарылғыш заттар, сондай-ақ радиоактивтік, химиялық және басқа жұртшылыққа қауіп төндіретін заттар табылған кезде: 
      1) оқиға туралы кезекшіге баяндауға және қауіпті аймақты қоршау, оған адамдар мен көлікті жібермеу шараларын қабылдау; 
      2) оқиға болған жерге апаттық немесе арнайы қызметтерді шақыруды ұйымдастыру, адамдарды эвакуациялау және құтқаруға жәрдемдесу. 

      176. Қирау, апат және катастрофалар туындаған кезде: 
      1) болған оқиға туралы кезекшіге, лауазымды адамдарға баяндауға; 
      2) адамдарды, мүлікті құтқару шараларын қабылдауға, зардап шеккендерге көмек көрсету және оларды емдеу мекемелеріне жіберу; 
      3) өртті сөндіруді ұйымдастыру; 
      4) оқиға орнына оның зардаптарын жоюға жұмылдырылған адамдардан басқа, бөтен адамдарды жібермеуге; 
      5) тергеу үшін тағайындалған адамдар келгенге дейін оқиға орнын күзетуді жүзеге асыру; 
      6) қажет кезінде жұртшылық пен көлікті және басқа құралдарды төтенше жағдайлардың зардаптарын жоюға жұмылдыруды ұйымдастыру. 

      177. Сел, су тасқыны кезінде: 
      1) кезекшіге баяндау және шешім сұрау, лауазымды адамдар мен жұртшылықты су тасқыны жөнінде хабардар ету; 
      2) адамдар мен мүлікті құтқару шараларын қабылдау, қажет кезде жұртшылық (бірінші кезекте балалар, әйелдер, қарттар және ауруларды) пен мүлікті эвакуациялауды ұйымдастыру, зардап шеккендерге көмек көрсету; 
      3) жұртшылықтың су басқан аудандардан жүзіп өту кезінде тәртіпті қамтамасыз ету; қараусыз қалған мүлікті күзетуді ұйымдастыру. 

      178. Эпидемия және эпизоотия кезінде: 
      1) медициналық мекемелердің лауазымды адамдарын және кезекшіні ауру фактілері туралы хабардар етуге; 
      2) жеке бас қауіпсіздігін сақтай отырып, зақымданған аймаққа адамдардың, көліктің ауысуын және малдың айдалуын шектеуді қамтамасыз етуге; 
      3) зақымданудың ықтимал көздерін, сумен қамтамасыздандыру көздерін күзетуді ұйымдастыру, адамдардың топтасқан жерлерінде қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету. 

      179. Жер сілкінісі кезінде: 
      1) жағдайды анықтау, кезекшімен, басқа нарядтар және полиция қызметкерлерімен байланыс жасау; 
      2) көлік және жаяу жүргіншілер қозғалысына қауіпті жерлерді белгілеу; 
      3) адамдар мен мүлікті құтқару, зардап шеккендерге көмек көрсету және оларды медициналық көмек пункттеріне жіберу, сондай-ақ өртті жою және залалсыздандыру шараларын қабылдау. 

      180. Боран, күшті жел және қар көшкіні кезінде: 
      1) жағдайды кезекшіге баяндау, көлік және жаяу жүргіншілер қозғалысын бақылауды күшейту, жүргізушілер мен азаматтарды қауіп және сақтықтың қажетті шаралары туралы ескерту; 
      2) зардап шеккендерге, жәрдемсіз жағдайлардағыларға көмек көрсету, еңбекке жарамды жұртшылық пен көлік құралдарын, көшелерді, жолдарды көміліп қалған үйлерді тазартуға жұмылдыруға жәрдемдесу.
_____________________________

      Ескерту:    1-10 қосымшаларда "Тәртіпке" деген сөз  "Нұсқаулыққа"
деген сөзбен ауыстырылды - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .

      Yлгi                   Қазақстан Республикасының iшкi iстер
                          органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                              қамтамасыз ету жөніндегі Нұсқаулыққа
                                           1-қосымша

                                                     БЕКIТЕМIН
                                               Н қалалық iшкi iстер
                                                 бөлiмiнiң бастығы
                                               полиция подполковнигi
                                               "___" ________ 200_ж.

               "H" қаласы аумағындағы қоғамдық тәртiптi
                сақтаудағы iшкi iстер органдары мен
                 iшкi әскерлердi кешендi пайдалану
                              ЖОСПАРЫ

       Ескерту: Жоспардың үлгісін қағаз мәтіннен қараңыз

                       Қала аумағының сипаттамасы
____________________________________________________________________
N          Объектiнің  атауы                          Қала бойынша
                                                         барлығы
____________________________________________________________________
1   Көлемі бойынша (шаршы км)                                   8
2   Халқы (мың адам)                                          101,0
3   Көше саны                                                  129
4   Көшелердiң ұзындығы (км)                                  187,3
5   Банк мекемелерi                                            10
6   Кинотеатрлар, Мәдениет үйлерi                               6
7   Саябақтар, жағажайлар                                       3
8   Стадиондар                                                  2
9   Спорт сарайлары                                             2
10  Дүкендер                                                   67
     оның iшiнде спирттi iшiмдiктер сататындары                  6
11  Мейрамханалар, дәмханалар, барлар                          12
12  Жазғы алаңдар                                              23
13  Асханалар                                                  29
14  Жатақханалар                                               21
15  Қонақ үйлер                                                 3
16  Орта мектептер                                             17
17  Техникумдар, КТУ, колледждер                                8
18  Базарлар                                                    4
19  Өндiрiстiк кәсiпорындар                                    13
20  Көлiк кәсiпорындары                                         6
21  Байланыс бөлiмшелерi                                        8
22  ЕТК                                                         2
23  ЕПМ                                                         2
24  Полицияның учаскелік пункттері                              4
25  Телефон - автоматтар                                       54
26  Спирттi iшiмдiктер сататын дүңгiршектер                   125
____________________________________________________________________

       IIО және IӘ қызметтерi мен бөлiмшелерiн патрульдiк
                       нарядқа қою
                        НОРМАЛАРЫ
____________________________________________________________________
Бөлiмшенiң,       Патрульдiк    Патрульдiк       Патрульдiк 
қызметтің түрі    нарядтардың   нарядтарды       нарядтардың нақты
                  қажеттi       жоспар бойынша   қойылуы
                  саны          қоюдың міндетті
                                нормасы
____________________________________________________________________
Наряд түрлерi
бойынша:
- патрульдiк полиция
бөлiмшелерi
ЖП (жаяу патруль)
АП (автопатруль)
МП (мотопатруль)
АтП (атты патруль)
ИП (қызметтiк итi
бар патруль)
Полицияның жылжы.
малы пункттерi
Полицияның стацио.
нарлық пункттерi
- жол полициясының 
бөлiмшелерi
- МКҚ-ның бөлiмдерi
- IӘ арнайы мотобө.
лiмiнiң бөлiмшелерi
- медайықтырғыш пат.
рульдiк экипаждар
- қабылдау-тарату
мекемелерiнiң
патрульдiк эки.
паждары
- ҚТК жөніндегі
қоғамдық құрылымдары
____________________________________________________________________

                    Полиция кешенді күштерінің
                          ҚҰРАЛДАРЫ
____________________________________________________________________
N     Құралдардың түрлері          ПП  ЖП  РМК  ПАМБ  М/А ҚАК Ескер.
                                                              ту
____________________________________________________________________
1    Автомобильдер
     оның ішінде ПЖП                    х    х    х    х   х
2    Мотоциклдер
3    Радиостанциялар
     - автомобильдегі
     - мотоциклдегі
     - стационарлық
     - алып жүретін
4    Телефондар
5    Қызметтік иттер                    х    х    х     х   х
6    Қызметтік аттар                    х    х    х     х   х
7    Табельдік қару
8    ПР-73 бұйымдары
9    БР бұйымдары (кісендер)
10    "Черемуха-10" бұйымдары
11    Қорғау кеудешелері (жеңіл)
____________________________________________________________________

    Қоғамдық тәртiп қорғау жөнiндегi полиция күзет орындарының және
             кешендi күштерi мен құралдары бағыттарының
                              ТIЗБЕСI
____________________________________________________________________
N  Пат.  Наряд түрі   Iс-қимыл айма.   Негiзгi     Нарядтың   Ауысым
Р/ руль. күзет орны   ғы (күзет орны.  міндеттер    сандық    саны,
р   дiк  (бағыт) но.  ның ,бағыттың                 құрамы,   қызмет
   учас. мерi, шарт.  орталығы мен                 қоғамдық    өтеу
   ке     ты белгі    шекаралары,                   құрылым.  уақыты
                      аялдау                           дар
                      пункттері)                    мүшелері.
                                                    нің саны
____________________________________________________________________
1   2        3            4               5            6        7
____________________________________________________________________
1 N 1 N 8 ПЖТ   Абылайхан даң. Патрульдеу бағытын  Полицияның 1-ауы.
  ПУ  тапсырма- ғылынан Абай   жедел жағдайға пат. жылжымалы  сым
      жоспар    даңғылына дей. рульдiк қызмет аға  тобы: аға  00.00
      негiзiнде iн, Абай даң.  инспекторы анықтай. инспек.    сағат.
      еркiн     ғылының Рес.   ды,ПУ аумағындағы   тор,       тан 
      iздеу     публика алаңы. нарядтарға  жедел   инспектор, бастап
                на дейiн, Рес. басшылық  жасауды   жүргізуші- сағат
                публика алаңы. жүзеге асырады,     полицей.   08.00-
                ның Гагарин    олардың  бiрлескен  лік        ге дей
                көшесі бойымен iс-қимылдарын       Ескерту:   ін 2-
                Спорт сарайына және жасалған       жекелеген  ауысым
                дейін Спорт    қылмыстар туралы    жағдайлар. сым
                сарайынан      келiп түскен ақпа.  да ПЖТ     сағат
                Мечников көше. раттарға жедел қимыл құрамына  08.00 
                сіне дейін     көрсетудi ұйымдас.   жедел     ден
                Бәйсейiтова    рады, қоғамдық орын. жағдайда  сағат
               көшесiне дейiн, дар мен көшеде жас.  қарай КП, 17.00 
               Бәйсейiтова кө. алған қылмыстар мен  КТІЖ      дейін
               шесi бойымен    құқық бұзушылықтар.  қызметкер. 3-
               Абылайхан даң.  да ашуға тiкелей     лері және  ауыс.
               ғылына дейiн.   өзi қатысады, жедел  т.б.       ым
               Аялдамалар:     жағдай шиеленiскен   кіргізілуі сағат
               "Кристалл"      патрульдеу бағытын   мүмкін.    17.00
                зауыты,        өзгерту туралы ұсы.             ден
               "Арман" к/т     ұсыныс енгiзедi, IIO            сағат
               Республика      К/Б-мен байланыста              24.00
               алаңы,          болады, патрульдеу              -ге
               Спорт сарайы,   нарядтарының қызмет.            дейін
               базар           терiн атқаруына
                               бақылау жасайды,
                               қызметтiк кiтапшала.
                               рына тексерулер мен  
                               ескертулер туралы
                               жазбалар жазады, 
                               тәртiп сақтауда олар.
                               ға көмек көрсетедi 
                               (қажет болған
                                жағдайда)
2  N 4  ППК ПП N 1,2,3 ПУ      Бағытқа сәйкес жүр. ПЖП-ның қос 1-ауы
               Гагарин көшесi. рiп отырады,        экипажы     сым
               нен Спорт са.   "Арман" к/т сеанстар            сағат
               райына дейiн,   басталар және аяқта.            17.00
               Спорт сарайы.   лар уақытта аялдайды,           -ден
               нан Мечников    жақын аумақты жаяу              сағат
               көшесiне дейiн  патрульдейдi, құқық             24.00
               қызмет көрсе.   бұзушылық фактiлерi.            -ге
               туді жүзеге     нің жоқтығына көз               дейін
               асырады, әрi    жеткiзгеннен кейiн              демал
               қарай Бәйсейi.  жағдай туралы қажет             алыс
               това көшесi     болған жағдайда IIО             және
               және Абылайхан  бойынша жедел кезек.            мере.
               даңғылы бойы.   шiге баяндайды, со.            ке күн
               мен N 2 ПУ-ге   дан кейiн қозғалысты            дері,
               бағыт алады.    әрi қарай жалғас.              сондай
                               тырады. Осындай аял.             -ақ 
                               дамалар мен жоғары             бұқара
                               көрсетілген шараларды          лық
                               Республика алаңына,            шара.
                               спорт сарайында,               лар 
                               базарда ПУ N 1 АП,             өткізу
                               N 38 АП және базар.            кезін.
                               дағы полицияның                де жұ.
                               тұрақты күзет орны             мыс ре
                               мен ұдайы байланыс             жимін
                               орната отырып                  ПО бас
                               жүргiзедi.                     шылығы
                                                              бекі.
                                                              теді.
3       ПА N 1 Абылайхан даң.  Экипаж бағыт бойын. Патрульдiк 1-ауы.
        ПП     ғылы-Абай даң.  ша патрульдеудi жү. палиция па. сым
               ғылы-Республи.  зеге асырады, қо.   трульдiк то сағат
               ка алаңы-Райым. ғамдық тәртiп қор.  бының қыз.  09.00
               бек көшесi-Ал.  ғауды қамтамасыз    меткерлерi. ден
               тынсарин көше.  етедi, қылмыс көрi. Топ жетек.  17.00
               сi-Абылайхан    нiстерiнiң жолын    шісі-взвод  ге
               даңғылы.        кеседі. Аял жасау   командирі   дейін
                               жерлерінде аумақтың 1 патрульшi 2-ауы
                               ерекшелігін ескере  1 жүргізуші сым
                               отырып автопатруль  полицейлiк.
                               жетекшісi автомаши.
                               надан 200-300 метр 
                               қашықтықта жүрiп
                               қызметін жаяу
                               өтейді. Бұл уақытта
                               жүргізушi автомо.
                               биль маңындағы 
                               тәртiптi қамтамасыз
                               етедi және рация
                               арқылы кезекшi
                               бөлiммен байланыста
                               болады.
                               Кинотеатр ауданын.
                               дағы N 1 аялдамада 
                               сеанстар басталарда
                               және аяқталарда тәр.
                               тіптi қадағалайды.
                               Базарда және таяу
                               жерлерде есiрткi
                               заттарын өткізуші
                                және пайдаланушы
                               адамдарды анықтайды
4      N 2 ПКО Рысқұлов көше.  Спирттi iшiмдiктер  Қос 2 поли.
               сі Мечников кө. сатылатын жерлерде  ция патруль.
               шесімен қиылы.  қоғамдық тәртiп сақ. шiсi, не 1
               сына дейін,     тауды қадағалауды   полиция пат.
               Мечников көше.  жүзеге асырады.     рульшiсi
               сі бойымен      Спирттi ішімдіктер. және ПАМБ-
               Спорт сарайына  ді көшелерде,       ның 2
               дейін.          скверлерде,         әскери
                               аулаларда және      қызмет.
                               үйлердiң подъезде.  керi.
                               рінде ішудің жолын
                               кеседi. N 1 АП-мен,  
                               МКҚ, ЖП ПУ-да
                               қызмет өтеп жүрген
                               м/а нарядтарымен
                               бiрлескен iс-қимыл.
                               дар жүргiзедi, ПУ,
                               байланыста болады,
                               қажет болған жағ.
                               дайда оларға көмек
                               көрсетедi.
5      ЖП N 37 Шевченко көше.  Көлiк жүргiзушiлерi Жол
       бекеті  сі мен Асеев    мен жаяу жүргiнші.  полициясы
               көшесінің       лерге жол ережеле.
               қиылысы         рiн бұзбауды ескер.
                               тедi және жолын ке.
                               седі. Жүргізушілік
                               және жол құжаттары.
                               ның болуын, дұрысты.
                               ғын тексередi. Мас
                               жүргiзушiлер анық.
                               талса, оларды көлiк 
                               басқарудан аластай.
                               ды және заңда сәй.
                               кес шаралар қолда.
                               нады. ЖКО кезiнде
                               жүргiзушiлердi ұс.
                               тайды, оқиға болған
                               жердің жағдайын, iз.
                               дер мен заттық дә.
                               лелдердiң сақталуын
                               қамтамасыз етедi,
                               куәлердi анықтайды,
                               құжаттандыру жүргi.
                               зеді. Түнгі уақытта
                               тонау мен машинаны
                               қуып кетудi болдыр.
                               мау мақсатында жеке
                               автокөлiктiң тұрақ.
                               қа қойылуы-қойыл.
                               мауына ерекше назар
                               аударады.
6    N 3 бекет "Кристалл"      Зауыттың өтпелі жері  Қос МКҚ  Тәулік
               зауытының       ауданында қоғамдық              бойы
               өтпелі жері     тәртiптi қамтамасыз 
                               етедi. Азық-түлiк
                               дүкенінің ауданында
                               алкоголизмге қарсы
                               заңды бұзушылармен
                               күрес жүргізеді.
                               N 1 ПУ-де N 2,3,4,5,
                               ППҚ және басқа қыз.
                               мет нарядтарымен
                               бiрлескен iс-қимыл
                               дар жасайды. Қажеттi
                               практикалық көмек
                               көрсетедi. Қылмыс 
                               туралы ақпарат алған 
                               жағдайда КIIО кезек.
                               шiсiне хабарлайды
                               және қылмыс жасал.
                               ған жерге келедi.
7     N 38 ПА  Айманов, Мечни. Азаматтардың мас    қосы м/а 1-ауысым
     Мед/айқт. ков, Сайын      күйде неғұрлым көп  экипажы    сағат 
               көшелері-Абай   жүретiн жерлерде              17.00-
               даңғылы-Рес.    қызметiн өтейдi,                ден
               публика алаңы-  оларды дер кезiнде            24.00ге
               Мир көшесі      көшелер мен қоғам.            дейін
                               дық орындарда ұстау.
                               ды қамтамасыз етедi.
                               Спирттi iшiмдiктер.
                               дi iшудiң жолын ке.
                               седi, басқа да қоғам.
                               дық тәртiп бұзушы.
                               лықтармен күрес жүр.
                               гiзедi. N 1,2,3 ПУ-
                               ге белгiленген ба.
                               ғыттар бойынша қыз.
                               мет көрсетедi. Алко.
                               голизмге қарсы
                               заңды бұзғаны үшін
                               ұсталған адамдар ара.
                               сынан қылмыскерлер.
                               дi, нашақорларды
                               анықтайды. Кешендi
                               күштердiң барлық на.
                               рядтарымен ұдайы
                               байланыста болады,
                               оларға мас азамат.
                               тарды медициналық
                               айықтырғышқа жеткі.
                               зуде көмек көрсете.
                               дi. Алкогольдiк мас
                               күйдегi адам тұрған
                                жерде "Арнайымед.
                               қызметтi" шақырған
                               жағдайда наряд бұл
                               туралы кезекшiге
                               хабарлайды, мұнан
                               соң патрульдеу бағы.
                               тын тастап, шақыру
                               орнына барады. Бірін.
                               ші кезекте жаяу
                               патрульшілер қызмет
                               көрсетеді.
8      N 29 ПП Сайын көшесі-   Бағытта жұмысқа кі. Қос МКҚ 
      МКҚ      Гагарин даңғы.  рер кезде люк есік. 
               лы, Абай        теріндегі, терезе
               даңғылы- Төле   тиектерінің және
               би көшесі.      өрт-күзеттік белгі
                               беру құралдарының
                               дұрыстығына, ішкі
                               және сыртқы жарық
                               беру жағдайында
                               ерекше көңіл бөле
                               отырып, объектілер.
                               дің жағдайын тексе.
                               реді. Ауысым кезінде
                               кестеге сәйкес кү.
                               зетілетін объекті.
                               лерді қарап шығады,
                               олардың аумағына
                               бөтен адамдардың
                               кіруіне жол бермейді,
                               материалдық байлық.
                               тарды ұрлаудың жолын 
                               кеседі. Бағыт айма.
                               ғында қоғамдық 
                               тәртіп бұзушылықтар
                               мен күрес жүргізеді.
                               ПУ-де қызмет өтеп
                               жатқан басқа да
                               нарядтармен бірлес.
                               кен іс-қимыл жасайды.
____________________________________________________________________
     Осыған ұқсас міндеттемелер дайындалады және 3 бағанада
көрсетілген нарядтардың әрқайсысы үшін үлгілік тізімінің басқа
тараулары толтырылады.

                            Қазақстан Республикасының ішкі істер
  ҮЛГІ                    органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                             қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа
                                          2-қосымша

                                          "БЕКIТЕМIН"
                                    ______________________________
                                     (қалалық, аудандық, желілік
                                    _______________________________
                                      ішкі істер органының атауы)
                                             бастығы 
                                    _______________________________
                                          атағы, тегi, аты-жөнi 

              Патрульдiк нарядтарды орналастырудың
                      БЕКЕТТIК ВЕДОМОСI
                   200__ ж. "___" _________

1. Күштер мен құралдардың есебi
Қызметке кірісетін полицейліктердің саны:
міндетті нормалар ________________________
нақты шығыс       ________________________
Автокөлікті пайдалану:
міндетті нормалар ________________________
нақты шығыс       ________________________
2. Қоғамдық құрылымдардың күштерін есепке алу
Қоғамдық құрылым мүшелерінің қоғамдық тәртіпті
қамтамасыз етуге шығуы:
Норма _______ нақты шығу _____________________
Оның ішінде полицияның әрбір учаскелік пункті
бойынша:
норма ____________ нақты шығу   ___________
N 1 ___________                 ___________
N 2 ___________                 ___________
N 3 ___________                 ___________
және т.б.
3. Нарядтарды ауысымдарға қою:
____________________________________________________________________
Патруль. |На.|Наряд құ. |Қыз. |   Берiлдi     |    Қолхат      |Қыз.
дiк учас.|ряд|рамына кi.| мет |_______________|________________|мет
ке. посты|тү.|ретін IIО |өтеу |қару,|ради |арн|қызметкер.|тап. |ке
ның ба.  |рі |қызметке. |уақы.| оқ- | ост.|құ.|дің алғаны|сы.  |шығу
ғыттың N |   |  рінiң   | ты  | дәрi|     |рал|тур.      |рарда|уақы
         |   |ТАӘ\А     |     |     |     |   |          |     | ты
____________________________________________________________________
   1       2     3          4    5      6    7      8      9     10
____________________________________________________________________
4. Нұсқауламаны: ______________________________________ жүргізеді
                  (лауазымы, атағы, тегi, аты-жөнi)
5. Қызмет атқаруды тексеру:_________________________________________
                    (датасы мен уақыты, қандай нарядтар тексерілді, 
____________________________________________________________________
        анықталған кемшiлiктер, қолданылған шаралар, нәтижелерi,
____________________________________________________________________               тексерушінің лауазымы, атағы, тегі, аты-жөні).  

                  Қызмет көрсететін патрульдік учаскедегі
                  полицияның кешенді күштерінің нәтижелері
____________________________________________________________________                              ПУ   ПКҚ. ПЖП  Жол. "Кү. ПАМБ  М/а ҚТБ
                              ж/қ  жет.      пол. зет" 
____________________________________________________________________         А                     Б    В    Г    Д    Е     Ж    З   И 
____________________________________________________________________
1.   ПН қатысуымен "Ізін
     суытпай ашылған
     қылмыстар
1.1. Оның ішінде: қоғамдық
     орындарда/көшелерде
     а) кісі өлтіру 
     б) зорлау
     в) қарақшылық
     г) тонау
     д) ұрлық
     е) айдап әкету
     ж) бұзақылық
     з) атыс қаруын заңсыз
     сақтау немесе алып
     жүру фактілерін
     анықтау (шолақ тегіс,
     тегіс ұңғылы аңшылық)
     и) суық қаруды заңсыз
     алып жүру фактілерін
     анықтау
     к) есірткі заттарын
     заңсыз сақтау факті.
     лерін анықтау
2.   Ұсталған іздеудегілер
     саны
     а) Оның ішінде ішкі
     әскерлердің ұсталғаны
3.   Белгілі мекен-жайы мен
     құжаттары жоқ адамдарды
     ұстау
  а) оның ішінде ҚТБ орнал.
4.   Полицияның патрульдік
     нарядтары ұстаған адам.
     дарды әкімшілік жауапқа
     тарту
  а) оның ішінде ұсақ
     бұзақылығы үшін
  б) алкоголизмге қарсы заңды
     бұзғаны үшін
____________________________________________________________________
200___ ж. "___" ________  Жедел кезекші __________________________
                                          (атағы, тегi, аты-жөнi)

Әскери бөлiм командирi
________________________
(атағы, тегi, аты-жөнi)
200___ ж. "___" ________     

                        ПАТРУЛЬДІК-БЕКЕТТІК ВЕДОМОСІ
                         200___ ж. "___" ________

Қоғамдық тәртiптi қамтамасыз ету жөнiндегi қызметiн өткеру үшiн
_______________________________ белгіленген әскери нарядтардан
        (бөлімше)
____________________________________________________________________                             (бөлiм)
___________________________ қалалық ІІББ____________________________

                       1. Әскери нарядтар құрамы
____________________________________________________________________
Офицерлер  прапор.  Сержант.  Солдат.  Барлығы  Автомобиль. Радиос. 
           щиктер     тар      тар                 дер      танция
                                                            лар 
____________________________________________________________________
   1         2         3        4         5         6             7 
____________________________________________________________________

Әскери нарядтар бойынша кезекші_____________________________________
                                         (атағы, тегi, аты-жөні) 

                2. Әскери нарядтарды қызметке дайындау

Әскери нарядтар бастықтарының нұсқауламасы _________________________
                                            (атағы, тегi, аты-жөні)
Патрульдік нарядтардың нұсқаушысы___________________________________
                                        (атағы, тегi, аты-жөні)
Нұсқаушы және ҚІІББ тапсырмаларлы нақтылау__________________________
                                            (атағы, тегi, аты-жөні)

               3. Әскери нарядтың кету және оралу уақыты

Патрульдік бөлімшенің бөлімнен кету уақыты__________________________
ҚIIББ-ға келу уақыты________________________________________________
Патрульдiк бөлімшенің ҚIIББ-дан кету уақыты_________________________
Бөлiмге оралу уақыты________________________________________________
 
        Ескерту: патрульдiк бөлiмшенiң кетуi мен оралуы туралы белгiлердi
әскери бөлім бойынша кезекші және ішкі істер органы (IIО аумақтық 
бөлiмдерi) жасайды.
____________________________________________________________________
4. Жеке құрамды қызмет |            5. Қызмет атқару нәтижелері

____________________________________________________________________                               |Қылмысты ашуға қатысты, оның ішінде
Мар. |Патруль|Патруль.|Жолы  |адамдар мынадай қылмыстар жасағаны 
шрут.|шілер. |шілер   |кесіл.| үшін ұсталады: 
тар. |дің    |(атағы, |ген    _____________________________________
дың  |жетек. |тегі,   |қыл.  |Кісі|Бұ. |өзге|Әкім.|Ұсақ|Қоғ.  |Суық/
но.  |шісі   |аты-    |мыс.  |өл. |за. |де  |ші.  |бұ. |орында|атыс
мер. |(атағы,|жөні)   |тар   |ті. |қы. |қыл.|лік  |за. |мас   |қаруы
лері |тегі,  |        |      |ру, |лық,|мыс.|құ.  |қы. |күйін.|алы. 
мен  |аты-   |        |      |то. |ұр. |тар |қық  |лық.|болған|қой.
атау.|жөні)  |        |      |нау,|лық |    |бұзу.|тар |және  |ылды
лары |       |        |      |қа. |    |    |шы.  |    |спирт.|
     |       |        |      |рақ.|    |    |лар  |    |ішімд.|
     |       |        |      |шы. |    |    |бар. |    |ішу   |
     |       |        |      |лық,|    |    |лы.  |    |      |
     |       |        |      |зор.|    |    |ғы   |    |      |
     |       |        |      |лау |    |    |     |    |      |
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________     Жүргізуші_________________________________________________________  
Рота (взвод) командирі
200___ ж. "___" ________     

6. Қызмет атқаруды тексеру
____________________________________________________________________
  Барлық                   оның ішінде
  тексеру. _________________________________________________________
  лер       Бөлім    Прапор.  Сержант.    IIД              ҚІІББ
            офицер.  щиктер   тар         КІІД тек.      тексеру.
            лері                          серушілер      шілері
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

     Қызмет атқару нәтижелерін шығарған ___________________________
                                           (атағы, тегі, аты-жөні)
     200___ ж. "___" ________

      7. Әскери нарядтардың қызмет атқаруын тексеру нәтижелері
туралы жазбалар (жақсы жақтары мен қызмет атқару бойынша кемшіліктер,
ескертулер мен нұсқаулар).
      8. Әскери нарядтардың қызмет атқаруы туралы ҚІІББ бастығының 
пікірі.
      9. Тапсырманы орындауды жалпы бағалау _______________________ 

                          Бөлімше командирі________________________
                     ______________________________________________
                                      (атағы, тегі, аты-жөні) 

                          200__ ж. "___" ________

Қазақстан Республикасының ішкі істер   
органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа    
3-қосымша                   

ЖЕДЕЛ ЖӘНЕ ЖҰМЫС КАРТАЛАРЫН, ЖОСПАРЛАР МЕН
СЫЗБАЛАРДЫ ЖҮРГІЗУ ЕРЕЖЕЛЕРІ 
 

        1. Жедел және жұмыс карталары, аумақтың жоспарлары мен сызбалары барлық ішкі істер органдарының кезекші бөлімдерінде жүргізіледі. Олар жедел жағдайдың өсуін көрсетуге, оны зерттеп, талдау және жедел басқаруды ұйымдастыру кезінде баға беруге арналған. 
      2. Карталар (жоспарлар, сызбалар) көрнекі, ал оларға енгізілген деректер ай, тоқсан және жартыжылдықта қалыптасқан жедел жағдайға сәйкес болуы керек. 
      Карта (жоспар, сызба) масштабы оған енгiзiлген жағдай және полицияның күштерi мен құралдарын орналастыруда типографиялық негіздерге кедергі келтіріп, көлең келмейтіндей болуы керек. 
      Карталар (жоспарлар) есебінде қолда бар әкімшілік немесе типографиялық карталар қолданылады. Қажет болған жағдайда оларды жұмысқа ыңғайлы етіп үлкейтуге (кішірейтуге) болады. 
      3. Қолда бар әкімшілік және типографиялық карталарды (жоспарларды) үнемді пайдалану үшін оларға жағдайдың тек тұрақты элементтері ғана (қызмет көрсететін аумақты шекаралары, полиция учаскелік инспекторларының әкімшілік учаскелері, органдардың, ІІО бөлімдері мен бөлімшелерінің орналасуы, қоғамдық құрылымдардың штабтары, стационарлық күзет орындары, аса маңызды объектілер, т.б.) түсіріледі, ал басқа деректері (қылмыстар, күштер мен құралдарды орналастыру және т.б.) картаның (жоспардың) үстіне жапсырылған калькаға, оргшыныға немесе алмалы-салмалы шартты белгілер (10 қосымша) арқылы түсіру керек. 
      4. Жедел және жұмыс карталары (жоспарлары, сызбалары) есепке алынады және қызметтік пайдалануға қажетті құжаттар есебінде сақталады. 
      5. Астана қаласының ІІБ, Алматы қаласының ІІББ, облыстардың IIД және қалалық, аудандық, желілік ішкі істер органдарының жұмыс карталарына (жоспарларына) жедел жағдай мен ішкі істер органдарының күштері мен құралдарын мынадай нақтылықпен түсіру қажет:
      5.1. Республика астанасы, облыс орталықтарының карталарында:
      1) Ішкі істер органдарының қызмет көрсету аумақтарының шекаралары.
      2) Бағынышты iшкi iстер  органдарының,  арнайы  бөлiмшелердiң 
орналасуы.
      3) Қалалық, аудандық қоғамдық құрылымдардың штабтары.
      4) Жалпы қала және оның аудандары бойынша қылмыстылық жағдай туралы деректер.
      5) Ауысымдар бойынша патрульдік қызметте пайдаланылатын күштер мен құралдардың есебі.
      5.2. Қалалық, аудандық ішкі істер органының басқармасында (бөлімінде):
      1) Бағынышты органдардың орналасуы және олардың шекаралары.
      2) Саптық, арнайы және резервтік бөлімшелердің орналасуы.
      3) Қалалық, аудандық қоғамдық құрылымдардың штабтары.
      4) Ауысымдар бойынша патрульдік қызметте пайдаланылатын күштер мен құралдардың есебі.
      5) Қылмыстылық жағдайы туралы деректер және қылмыстың жасалған уақыты мен орны бойынша олардың талдауы.
      5.3. Қала ауданына қызмет көрсететін ішкі істер органының ауданында: 
      1) қызмет көрсететін аумақтың шекаралары.
      2) Полиция учаскелік инспекторларының қызмет көрсететін патрульдік учаскелері, сондай-ақ әкімшілік учаскелері.
      3) Автомашиналардың, патрульдік бағыттары, қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатын полицияның барлық күштерінің күзет орындары, арнайы бөлімдердің секторлары.
      4) Жедел жағдай ахуалы, қылмыстардың жасалған уақыты мен орны.

                              Қазақстан Республикасының ішкі істер
ҮЛГІ                      органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                            қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа
                                           4-қосымша

             Автомобильдегі (мотоциклдегі) патрульші бағытының
                              КАРТОЧКАСЫ

            N _______________________________________________
                          (ішкі істер бөлімінің,
               _______________________________________________
                            бөлімшесінің атауы)       

      Ескерту: Карточканың үлгісін қағаз мәтіннен қараңыз.

     Қысқартылған белгілер:
     М - мектеп                    З - зауыт
     К/Т - кинотеатр               Ж/б - жинақ банкісі
     П - "Сыра-сулар" палаткасы    Дүк. - дүкен
     Б - базар                     Д - дәмхана    

                          ҚЫЗМЕТТІ АТҚАРУ ТӘРТIБI

      Бағыт: Абай даңғылы - Рысқұлов көшесi- Сайын көшесі - Республика алаңы - Гагарин көшесi - Пушкин көшесi- Сейфуллин көшесi - Сәтбаев көшесi - Абай даңғылы.
      Ұзындығы: - 6 км. Қызмет атқару уақыты сағат 16-00-ден сағат 24-00-ге дейiн. 
      N 1 аялдама: "Арман" кинотеатры, Абай даңғылы - 5. Қызмет атқару уақыты: сағат 16.50 - 17.20. Кинотеатр маңында сеанстар басталар алдында және скверде қоғамдық тәртiптi сақталуын қамтамасыз етедi. Сеанстар аяқталған соң автокөлiктi тоқтатып, азаматтарды шығарып салу. Жол ережелерiнiң сақталуын бақылау. Скверде спирттi iшiмдiктердi iшудiң жолын кесу. 
      N 2 аялдама: базар Гагарин көшесi - 6. Қызмет атқару уақыты: сағат 17.40 - 18.10. Базарға белгiлi мекен-жайы, құжаттары жоқ адамдарды, қоғамдық тәртiптi бұзушыларды, сондай-ақ өз мiнез-құлықтарымен IIО-ның жедел назарын аударуы мүмкiн адамдарды анықтау үшiн жиi-жиi кiрiп отыру. Ақша инкассациясы кезiнде болуы мүмкiн шабуылдарды ескерту. "Сыра-сулар" палаткасы маңындағы тәртiптi бақылау, спирттi iшiмдiктердi терiс пайдаланушы адамдарды анықтау. 
      N 3 аялдама: "Кристалл" зауытының өтпелi жерi. Қызмет атқару уақыты: сағат 18.20 - 19.00. сағат 22.00 - 22.30. Жұмысшылар мен қызметкерлердiң зауттан шығар уақытында, автокөлiк аялдамаларында қоғамдық тәртiптi қамтамасыз ету және құқық бұзушылықтардың жолын кесу. Дәмхана мен дүкен жабар алдында қоғамдық тәртiп бұзудың алдын алу. Жақын жердегi үйлердiң аулалары мен подъездерiне жиі-жиі кiрiп, қоғамдық тәртiптiң жағдайын тексеру. 
      Қылмыс туралы хабарлама келiп түскен жағдайда дереу IIО кезекшiсiне хабарлау керек және қысқа мерзiмдi оның жасалған жерiне жету керек.
     Егер аялдама жағдайына байланысты автопатрульшi келесi аялдамаға уақытында келе алмаса, патруль жетекшiсi бұл туралы IIО кезекшiсi немесе ЖБО-на баяндайды.
     Патрульшiнiң бағыт карточкасы:
     - әкiмшiлiк қадағалауда тұрған адамдардың тiзiмi, қадағалауда 
тұрғандардың тегi, аты, әкесiнiң аты көрсетiлген фотосуреттер; тұрғылықты мекен-жайы мен белгiленген шектеулерi;
     - iздеудегi адамдардың тiзiмi; iздеудегi қылмыскерлердiң тегi, аты, туған жылы мен ерекше белгiлерi көрсетiлген фотосуреттерi тiркелуi керек. 

Үлгі                        Қазақстан Республикасының ішкі істер
                          органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                              қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа
                                          5-қосымша  

   N ____ жаяу патруль бағыты__________________________________
                                         (ішкі істер
   ____________________________________________________________
                  бөлімінің, бөлімшесінің атауы)
   ____________________________________________________________     

                          КАРТОЧКАСЫ

       Ескерту: Карточканың үлгісін қағаз мәтіннен қараңыз.

                     ҚЫЗМЕТТІ АТҚАРУ ТӘРТІБІ

      Бағыт: Ақжайық көшесіндегі N 5 үйден Сейфуллин даңғылы қиылысына дейін, Сейфуллин даңғылы бойымен Абай көшесімен қиысына дейін сол көшенің бойымен "Арман" кинотеатрына дейін, "Арман" кинотеатрынан Мир көшесі бойымен Ақжайық көшесіне дейін. 
      Ұзындығы - 1 км. Қызмет атқару уақыты: сағат 17.00-ден сағат 01.00-ге дейін. 
      Кинотеатр маңында сеанстар басталар алдында және аяқталған соң қоғамдық тәртіпті қорғауды қамтамасыз ету. Көшелер мен қоғамдық орындарда спиртті ішімдіктерді ішудің жолын кесу. Болуы мүмкін шабуылдарды болдырмау мақсатында банктерді бақылау. Құқық бұзушылықтардың жолын кесу, белгілі мекен-жайы жоқ және мас күйдегі адамдарды анықтау мақсатында жиі-жиі скверді аралап шығу.
      Бағытта орналасқан үйлердің ауларларына кіріп, ондағы қоғамдық тәртіптің жағдайын тексеру. Жол ережесін бұзудың жолын кесу.
      Бағыт карточкасына: бағыт ауданында тұратын ІІО әкімшілік қадағалауда тұрған адамдардың тізімі; қадағалауда тұрғандардың тегі, аты, әкесінің аты көрсетілген фотосуреттері; тұрғылықты мекен-жайы мен белгіленген шектеулері; іздеудегі адамдардың тегі, аты, туған жылы мен ерекше белгілері көрсетілген фотосуреттері тіркелуі керек.

ҮЛГІ                         Қазақстан Республикасының ішкі істер
                          органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                            қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа
                                         6-қосымша

   N ____ бекет_______________________________________________
                                      (ішкі істер
   ___________________________________________________________  
                  бөлімінің, бөлімшесінің атауы)

                              КАРТОЧКАСЫ

       Ескерту: Карточканың үлгісін қағаз мәтіннен қараңыз.

                         ҚЫЗМЕТТІ АТҚАРУ ТӘРТІБІ

            Күзет орнының шекаралары: Жамбыл көшесі бойымен "Победа" кинотеатрына дейін - 300 метр және "Звездный" мейрамханасына дейін - 200 метр; Космонавтар көшесі бойымен азық-түлік дүкеніне дейін - 250 метр және жинақ банкісіне дейін - 150 метр. 
      Күзет орнының орталығы - Жамбыл ескерткіші. 
      Қызмет атқару уақыты: сағат 16.00-ден сағат 24.00-ге дейін. 
      Күзет орнында және оған таяу жердегі аумақта үлгілі қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету. Болуы мүмкін шабуылдарды болдырмау мақсатында жинақ банкісін бақылау. Көшелер мен скверде спиртті ішімдіктерді ішу фактілерінің жолын кесу. Кинотеатр маңындағы құқық бұзушылықтардың жолын кесу.
      Күзетілетін объектілерге бақылау жүргізу.
      Бағыт карточкасына:
      - күзет орны ауданында тұратын ІІО әкімшілік қадағалаудағы адамдардың тізімі; қадағалауда тұрғандардың тегі, аты, әкесінің аты көрсетілген фотосуреті; тұрғылықты мекен-жайы мен белгіленген шектеулері;
      - іздеудегі адамдардың тегі, аты, туған жылы мен ерекше белгілері көрсетілген фотосуреттері тіркелуі керек.     

ҮЛГІ                        Қазақстан Республикасының ішкі істер
                          органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                            қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа
                                          7-қосымша

                        ҚЫЗМЕТТІК КІТАПША 

          _______________________________________________
                  (атағы, тегі, аты, әкесінің аты) 
          _______________________________________________
                           (ҚІІББ атауы) 

                                ______________________ басталды
                                ______________________ аяқталды

            ҚЫЗМЕТТІК КІТАПШАСЫНЫҢ ЖҮРГІЗІЛУ ЕРЕЖЕЛЕРІ

      Патрульдік полиция қызметкерлерінің барлығы қызметтік кітапшаларымен қамтамасыз етіледі, оның ішінде патрульдік қызмет атқаруға жұмылдырылған полицейлік-жүргізушілер, мотоцикл және атпен жүретін полицейліктер. 
      Қызметтік кітапшалар қала, аудандық ішкі істер бөлімдерінің патрульдік полиция бөлімшелерінде сақталады және полиция қызметкерлеріне қызмет жүргізу уақытына беріледі. 
      "Басқа жазбалар" деген 7 тарауда патрульдік полицейліктердің кезекші бөлімге бағыт бойындағы шұғыл өзгерістер; жеке тұлғаларға және азаматтарға белгіленген мөлшер мен ережелерді нақты қадағалауды талап ету туралы; қылмыс болған жерде айқындалған куәлермен болған қылмыс туралы хабарлаған азаматтардың, талқыға түскен адамдар туралы мәліметтер және т.б. хабарламалары жазылады.
      Барлық жазбалар айқын және түсінікті болуы қажет.
      Қызметтік кітапшаның соңғы бетінде тәртіп бұзушыларды ішкі істер бөлімдеріне жеткізу туралы толтыратын мәлімдеменің үлгісі басылады.
      Мәлімдеменің арнайы қағазы жеке беріледі.
      Қызмет кітапшасының формасы 9Х12 см., парақтары нөмірленеді.

                        1. Мекен-жайы мен телефоны

____________________________________________________________________
NN            Ұйымдардың атауы              Мекен-жайы   Телефон NN
р/р
____________________________________________________________________
1.    Қалалық әкімшілік
2.    Прокуратура     
3.    ІІМ-IIД-Көлiктегi IIД кезекшісі      
4.    ҚІІББ кезекшісі
5.    Жедел жәрдем
6.    Мемлекеттік өртке қарсы
      қызмет
7.    Апатқа қарсы қызмет
8.    Полицияның учаскелік пункті
9.    Қоғамдық құрылымдар штабы
      және т.б.
____________________________________________________________________

                    2. Қызметтік атқаруды тексеру     

____________________________________________________________________
Тексеру датасы       Тексерген адамның ескертулері мен нұсқаулары 
  мен уақыты              (лауазымы, атағы, тегі, аты-жөні, қолы)
____________________________________________________________________

          3. Нұсқауламада және қызмет атқару кезінде алынған
       тапсырмалар, хабарламалар, қылмыскерлер мен ұрланған
                мүліктердің белгілері туралы жазбалар
____________________________________________________________________
Дата        Тапсырманың (хабарламаның) қысқаша мазмұны, Не істелді 
мен             қылмыскерлер мен ұрланған мүліктің
уақыты                        белгілері
____________________________________________________________________

                4. Ұрлап айдап әкетілген көлік құралдарының
               белгілері мен номерлік белгілерінің жазбасы

____________________________________________________________________
Датасы      Көлік құралдарының номерлік белгісі Табылғаны немесе
мен        маркасы, түсі және ерекше белгілері іздестіру туралы
уақыты                                          белгі (датасы мен
                                                      уақыты)
____________________________________________________________________

              5. Ішкі істер бөлімі (бөлімшесі), арнайы
             қабылдау орны, айықтырғыш кезекшісінің
           ұсталынған адамдарды жеткізу туралы белгілері

____________________________________________________________________
Жеткізілген    Жеткізілген адамның   Жеткізу     Қайда    Кезекшінің
датасы,         тегі, аты-жөні      себебі    жеткізілді    қолы
сағаты
минутасы
____________________________________________________________________

                           6. Басқа жазбалар

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

   Yлгi                                      _______________________
                                             _______________________
                                                   IIО бастығына 

                                МӘЛIМДЕМЕ

200_ж. "___"___________ сағат _____ минутта_________________________
____________________________________________________________________                 (қылмыскердің ұсталған жері көрсетілсін)
____________________________________________________________________                  (құқық бұзушылықтың түрі көрсетілсін)
____________________________________________________________________
                           (тегі, аты-жөні)
________________________ туған жері, жылы__________________________
________________________ жұмыс орны, лауазымы______________________
________________________ тұрғылықты мекен-жайы ____________________
деп атаған азамат(ша) әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасау
үшін ұсталғанын баяндаймын.
Жеткізілген адамның құқыққа қарсы әрекеттерін куәлер:
1. _______________________________________   ______________________ 
    (тегi,аты-жөнi,тұрғылықты мекен-жайы)               (қолы)
2. _______________________________________   ______________________ 
    (тегi,аты-жөнi,тұрғылықты мекен-жайы)               (қолы)
3._________________________________________________________________ 
       (ұсталған адамға жеке тексеру және заттарына тексеру
___________________________________________________________________
                 жүргізілді ме және не алынып қойылды) 

                        N ____ бағыттағы патруль

                    _________________________________ _____________
                        (атағы, тегі, аты-жөні)             (қолы)

____________________________________________________________________                              (кесу сызығы)
____________________________________________________________________
       Патрульдік полиция бөлімшесінің басшысына (командиріне)
     Патрульдік полицейлік________________________________________ 
                            (патрульшінің тегі, аты-жөні)
___________________________________жасағаны үшін 200_ж. "___"______
(әкімшілік құқық бұзушылықтың түрі)

______ сағат ______ минутта азамат(ша) _________________ жеткізілді
                                     (тегі, аты-жөні-жайы)
Жеткізілген адам жеткізілгендерді есепке алу кітабына тіркелді.
                                  ІІО кезекшісі ____________________
                                         (атағы, тегі, аты-жөні) 
200_ж. "___"______ 

Қазақстан Республикасының iшкi iстер   
органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа   
8-қосымша                

       Ескерту: Қосымшаға өзгертулер енгізілді - Ішкі істер министрінің 2004 жылғы 2 тамыздағы N 441   бұйрығымен .

1. ҚЫЗМЕТТІК СЫНЫП 

      Қызметтiк құжаттардың үлгiлiк тiзiмi: 
      1) iшкi iстер органы бөлiмiнiң (бөлiмшесiнiң) қызмет атқару аумағындағы жедел жағдайды сипаттайтын мәлiметтермен қоса жоспары (сызбасы), сондай-ақ: 
      патруль бағыттары мен күзет орындарының орналасқан жерлерi; 
      полицияның учаскелiк пункттерiнiң орналасқан жерлерi және қызмет атқаратын әкiмшiлiк учаскелердiң шекаралары; 
      қоғамдық құрылымдардың штабтары; 
      арнайы мекемелердің орналасқан жерлері (арнайы қабылдау орындары, медициналық айықтырғыштар, ЕТК, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшелер және т.б.) 
      ерекше объектілердің орналасқан жерлері, оның ішінде материалдық байлықтар мен ақша қаражаттарының сақталатын орындары;
      арнайы және қалалық телефондардың орналасқан жерлерi;
      ай, тоқсан, жартыжылдық, жыл iшiнде көшелерде, қоғамдық орындарда жасалған қылмыстар бойынша олардың түрлерi, орындары, уақыттары туралы деректер;
      2) Нұсқаулықтар мен нұсқаулар:
      Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары патрульдік қызметінің қоғамдық тәртiп пән қауiпсiздiктi қамтамасыз ету жөнiндегi ережелерi;
      полиция қызметiнiң тұтқынға алынғандарды, ұсталғандарды күзету және алып жүру жөніндегі ережелері;
      әскери жарғылар;
      учаскелiк инспектор нұсқаулығы;
      нарядтардың поездарға (кемелерге) ерiп жүру нұсқаулығы;
      полицияның стационарлық күзет орындары туралы ережелер;
      полицияның жылжымалы күзет орындары туралы ережелер;
      қызметтiк кiтапша;
      патрульдер бағыттарының және күзет орындарының карточкасы. 

                     2. ОҚУЛЫҚ ЖӘНЕ КӨРНЕКІ ҚҰРАЛДАР

      1) Аумақ макетi.
      2) Анықтамалар.
      3) Плакаттар: қарудың материалдық бөлімі, ішкі істер органдары қызметкерлерiнiң мiндеттерi мен құқықтары, киiм нысанын кию, мәдениет пен сыпайылық, заңды сақтау туралы және т.б. ереже.
      4) Ауызша портрет жүйесi бойынша сыртқы түрiн сипаттау ережелерi.
      5) Әр түрлi жағдайларда қылмыскерлердi ұстау кезiндегi;
      тұтқынға алынғандар мен ұсталғандарды ұстау кезiндегi;
      құжаттарды тексеру кезiндегi;
      ұсталғандарды тiнту кезiндегi ішкі iстер органы қызметкерлерiнiң iс-қимыл варианттары;
      6) Шетел азаматтарының республика аумағына келуiне қажеттi 
құжаттардың үлгiсi көрсетiлген стенд. 

                            3. ТЕХНИКАЛЫҚ ЖАБДЫҚТАУ

      1) Арнайы құралдарды алу.
      2) Радио және желiлiк байланыс құралдары:
      радиостанциялар;
      телефон;
      электромегафон ;
      арнайы құралдар мен жабдықтар.

                                            "БЕКІТЕМІН"
                                     ______________________________
                                         (ішкі істер органы
                                     ______________________________
                                    бөлімінің, бөлімшесінің атауы) 
                                    бастығы________________________
                                           (атағы, тегі, аты-жөні)  

                                               200_ж. "___"______ 

                     Бөлімше жеке құрамының
                        КҮН ТӘРТІБІ

____________________________________________________________________          Шаралардың              Жаяу патрульдік нарядтар  Автопат.
            атауы                 _________________________ рульші.
                                   1 ауыс.  2 ауыс. 3 ауыс.   лер
                                   00.00 -  08.00 - 16.00 -  16.00 -
                                   08.00    16.00   24.00    24.00
____________________________________________________________________               1                     2        3       4         5
____________________________________________________________________
1.   Қызметке келу                  23.15    07.15   15.15    15.20
2.   Медициналық куәландыру, маши.                            15.20-
     наларға қызмет көрсету                                   15.30
3.   Қарулану құралдарын, құжат.    23.30 -  07.30 - 15.30 -  15.30-
     тар мен нұсқаулама алу         24.00    08.00   16.00    16.00
     бағытта, күзет орнында         24.00 -  08.00 - 16.00 -  16.00-
     қызмет атқару                  08.20    16.20   00.20    00.20
5.   Демалу және тамақтану үшін    кезекші рұқсатымен бір сағат
     үзіліс
6.   Қызмет атқарудан соң ішкі      08.20 -  16.20 - 00.20 -  00.20-
     істер органына (бөлімшесіне)   08.42    16.42   00.42    00.35
     келу, қарулану құралдарын,
     құжаттарды тапсыру, қызмет
     атқарудың қорытындысын шығару
7.   Тазалау-жуу жұмыстары                                    00.35-
                                                              00.50
8.   Қызметтің аяқталуы             08.42    16.42   00.42    00.50 
____________________________________________________________________     ___________________________________ бөлімше командирі
       (ішкі істер бөлімі, бөлімшесі)
     ___________________________________ 
              (аты, қолы, тегі)     

     200_ж. "___"______

Үлгi                         Қазақстан Республикасының iшкi iстер
                          органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
                          қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
                            қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа  
                                             9-қосымша 

      Полицейлiктiң __________________________________________
                           (атағы, тегi, әкесiнiң аты)
                                   _______________________ жыл. 

                                 ЖЕКЕ ШОТЫ

____________________________________________________________________                                           Ай   Тоқсан  Жартыжылдық
____________________________________________________________________
Атқарылған күзет ауысымдарының саны
   олардың: қоғамдық құрылымдар мүше.
            лерiмен бiрлесiп
Қылмыс жасады деген күдікпен ұсталынды
Әкiмшiлiк құқық бұзушылықтары үшiн
ұсталынды олардың: майда бұзақылығы үшiн;
            алкоголизмге қарсы заңды
            бұзғаны үшiн;
            басқа.
Бағытта, күзет қос орны аймағында
жасалынған қылмыстар
Жұмыс уақытынан тыс атқарылған
жұмыс сағаты
/берiлген демалыс/
Марапатталғаны
   олардың: азаматтардың алғысы,
Қызмет бойынша ескертулері
Тәртiп бұзуға жол берiлдi
Жұмысты тiкелей бастықтың (командирдiң)
бағалауы
(қанағаттанарлық, қанағаттанымсыздық)
____________________________________________________________________
       Ескертпе: есеп шот күзет қосы ведомосындағы, мәлiмдеменiң 
түбiршегiндегi-мәлiмдемедегi iшкi iстер органдарына әкелiнген құқық 
бұзушылар, ішкі істер органдарына әкелінгендер есебі кiтабындағы 
мәлiметтердi пайдалана отырып толтырылады. 

     Взвод командирi_______________________________________________

Қазақстан Республикасының iшкi iстер   
органдарының патрульдi-бекеттiк қызметiнiң
қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi
қамтамасыз ету жөнiндегi Нұсқаулыққа   
10-қосымша                 

ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕР 1. Басқару орталықтарының орны 

       Ескерту: Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

*              Ішкі істер министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті,
               Қорғаныс министрлігі, Ішкі әскерлер қолбасшысының бас
               басқармасы
*              Ішкі істер бас басқармасы, Ішкі істер басқармасы,
               Ұлттық қауіпсіздік комитетінің облыстық, қалалық
               Департаменті
*              Қалалық, аудандық ішкі істер бөлімі, Көліктегі ішкі
               істер бөлімі
*              Жол полициясы бөлімі (ЖП)
*              ІІО полиция бөлімшесі, поселкелік (желілік)
               ІІО полиция бөлімшесі (ППБ, ЖПБ)
*              Полицияның учаскелік пункті
*              Желілік полиция пункті
*              Желілік полиция бекеті
*              жылдам қимылдайтын арнайы жасақтары
*              Патрульдiк полиция полкiнiң басқару пункті
*              ПП батальонының бақылау-басқару пункті (штаб)
*              Қазақстан Республикасы ІІМ ішкі әскерлерінің
               полициялық арнайы моторландырылған полкінің
               басқару пункті
*              Полиция дивизионының (ПД), Қазақстан Республикасы
               ІІМ ішкі әскерлерінің арнайы моторландырылған
               батальонының бақылау-басқару пункті (ӘІ АМБ)
*              Патрульдiк рота командирiнiң бақылау-басқару пункті
*              Патрульдiк взвод командирiнiң бақылау-басқару пункті
*              Саптық құрам
*              Медициналық айықтырғыш
*              Уақытша қамауда ұстайтын орын
*              Ұсақ бұзақылығы үшін қамалғандарды ұстау үшін
               арнайы қабылдағыш
*              Қабылдағыш-анықтағыш
*              Қоғамдық құрылымдардың аудандық (АШ),қалалық штабы
               (ҚШ)
*              Қоғамдық құрылым (180-адам саны)     

        2. Қызмет көрсетілетін аудандардың (учаскелердің)
                   шектеулік сызықтары

       Ескерту: Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

*              Қалалық, аудандық, желілік органдары қызмет атқаратын
               аумақтың шекарасы
*              Ішкі істер органының полиция бөлімшесі қызмет
               атқаратын аумақтың шекарасы
*              Полицияның учаскелік инспекторы қызмет атқаратын
               учаскенің шекарасы
*              Автомобильдегі патрульдің сектор шекарасы     

               3. Полицияның кешенді күштері мен құралдары

       Ескерту: Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

*              Автомобильдегі патруль (сан сектордың нөмірін
               көрсетеді)
*              Радиостанциямен жабдықталған автомобильдегі патруль
               (Х - аялдама орны), егер аялдама пункті байланыс
               құралдарымен жабдықталған болса, "Б" әрпі қойылады,
               ауысымдар санмен  көрсетіледі
*              Радиостанциясыз автомобильдегі патруль (Х - аялдама
               орны), егер аялдама пункті байланыс құралдармен
               жабдықталған болса, "Б" әрпі қойылады
*              Радиостанциямен жабдықталған мотоциклдегі патруль 
               (Х - аялдама орны, "Б" байланыс пункті)
*              Радиостанциясыз мотоциклдегі патруль (Х - аялдама
               орны, "Б" - байланыс пункті)
*              Катердегі полиция патрулі
*              Полицияның атты патрулі
*              Итпенен полиция патрулі
*              Жаяу патруль (Ж), (Ә) - әскери, (ҚҚ) - қоғамдық
               құрылым, (АР) - аралас
*              Қоғамдық тәртіп сақтау күзет қосы
*              Объект күзетінің күзет қосы
*              Қарауыл күзетінің күзет қосы
*              Қоғамдық құрылымның күзет қосы
*              Бақылау бекеті
*              "Күзет" полициясының ұстау топтарының тұрақты жері 

                    4. Жедел жағдайды белгілеу

       Ескерту: Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

*             (Қ)-қарақшылық, (Ө)-кісі өлтіру, (Б)-бұзақылық,
              (ЖҚ)-жыныстық қылмыс, (БМТ)-басқаның мүлкін ұрлау,
              (ПТ)-пәтер ұрлығы, (ОҰ)-объектіден ұрлау, (А)-алаяқтық
*              Жолы кесілген қылмыс 
*              Көліктегі апат (Ө/1-біреуі өлген, Ж/2-екеуі
               жарақаттанған)
*              Өлген - ІІМ, ҰҚК, әскери қызметші, қоғамдық құрылым
               мүшесі (1-өлгендер саны)
*              Өлген - азаматтық тұлға
*              Өлген - қылмыскер (З - зорлық жасаушы)
*              Қылмыскер ұсталды (Ұ-ұры, Ө-кісі өлтіруші, З-зорлық
               жасаушы, А-алаяқ)
*              Дара қылмыскер (Ұ-ұры, Ө-кісі өлтіруші, З-зорлық
               жасаушы, А-алаяқ)
*              Күмәнді өмір салтын ұстаушы адам
*              Полицейлік тізбек (алымында - полицейліктер саны,
               бөліміне қума метрлер)
*              Жедел-іздеу тобы (ЖІТ), барлау-іздеу тобы, 
               Іздеу тобы (ІТ), ізге түсу тобы (ІТТ), (15 о/а -
               топты жіберген органның атауы, 10 - топ саны)
*              Шолғыншы (2 - наряд саны) 
*              Тосқауыл және бақылау секторы
*              Торуыл
*              Күзет итінің блок-орны
*              Қозғалмалы бөгеулер (кедергілер және т.б.)
*              автомобиль бөгеулері
*              Арқандардан жасалған бөгеулер
*              Шлагбаум
*              Бақылау-өткізу пункті
*              Қылмыскердің іс-қимыл (жасырыну) ауданы
*              Қылмыскерлердің жойылған топтары

                   5. Көлік және байланыс құралдары

       Ескерту: Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

*              Автомобиль
*              Автомобиль, қатты дауыстау байланысымен жабдықталған
               арнайы машина
*              Қатты дауыстау байланысты бар мотоцикл 
*              Автомобильдік радиостанция. Белгі ішінде
               радиостанцияның түрі көрсетіледі
*              Стационарлық радиостанция
*              Мотоциклдік радиостанция
*              Алып жүретін радиостанция
*              Қатты дауыстау құрылғысы
*              Телефон аппараты
*              Дабыл беру аппаратының желісі
*              Белгі беру байланысының желісі
*              Радиоқабылдағыш
*              Розетка
       Ескерту: 
      1. Басқару орталықтарының, қызмет атқаратын аудандардың (учаскелердiң) шектеулiк сызықтарының белгiлерi қызыл түспен, жазулар қара түспен берiледi. 
      2. Қылмыстың белгiлерi (олардың түрлерi), қылмыскерлердiң, қылмыскерлердің іс-әрекетінің аудандары, күмәнді өмір салтын ұстанушы адамдар белгілері көк түспен, жазулар қара түспен беріледі. 
      3. Арнайы мекемелер, байланыс құралдары, тосқауылдар қара түспен беріледі.
      4. Полицияның, қоғамдық құрылымдардың нарядтары: патрульдiк полицияның саптық құрамдары, iшкі әскерлердің арнайы моторландырылған бөлiмдерi - қызыл түспен, "Күзет" полициясы құрамдары - қоңыр түспен, медайықтырғыштар - қара түспен, қабылдау-бөлгiштер - көк түспен, қоғамдық құрылымдар - жасыл түспен беріледi.