"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексі 7-бабының 32) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасында педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты бекітілсін.

      2. "Қазақстан Республикасында педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 29 желтоқсандағы № 1027 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16279 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Ана мен бала денсаулығын сақтау департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты ресми жариялағаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет минстрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министріне жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасында педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Қазақстан Республикасында педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты (бұдан әрі – Стандарт) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексі 7-бабының 32) тармақшасына (бұдан әрі – Кодекс) сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес балаларға педиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастыру қағидаттарына қойылатын талаптар мен қағидаларды белгілейді.

      2. Педиатриялық көмек он сегіз жасқа толмаған балаларға (бұдан әрі – балаларға) Кодекстің 117, 118-баптарына сәйкес нысандарда және жағдайларда көрсетіледі.

      3. Медициналық ұйымдар (бұдан әрі – МҰ) педиатриялық көмек көрсетудің барлық кезеңдерінде сабақтастықты сақтай отырып, пациенттерді профилактикалауға, ерте диагностикалауға, емдеуге бағытталған іс-шаралардың орындалуын қамтамасыз етеді.

      4. Балаларға медициналық көмек Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесін бекіту және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп тану туралы" 2020 жылғы 16 қазандағы № 672, "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмектің тізбесін бекіту туралы" 2019 жылғы 20 маусымдағы № 672 қаулыларына сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (бұдан әрі – ТМКК) шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсетуге үміткер денсаулық сақтау субъектілерімен жүзеге асырылады.

      5. ТМКК шеңберінде МҰ-дағы балаларды дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету "Қазақстан Республикасының белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар азаматтарының жекелеген санаттарын тегін және (немесе) жеңілдікті амбулаториялық қамтамасыз етуге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-75 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23885 болып тіркелген) сәйкес ұсынылады.

      7. МҰ "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығына сәйкес (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрық) (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21579 болып тіркелген) денсаулық саласындағы медициналық есепке алу құжаттамасының нысандарын жүргізуді қамтамасыз етеді.

      8. Балаларға қатысты зорлық-зомбылық фактілері мен дене жарақаттары анықталған кезде медициналық көмек көрсету, медициналық оңалту жүргізу жүзеге асырылады, балалардың шағымы және оларға медициналық көмек көрсету фактілері туралы ішкі істер органдары хабардар етіледі.

      9. Осы Стандартта пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:

      1) балалық шақтағы ауруларды ықпалдастыра қарау (бұдан әрі – БШАЫҚ) – 5 жасқа дейінгі балаларға уақтылы және сапалы медициналық көмек көрсетуге, сырқаттанушылығын, өлімін, мүгедектігін азайтуға, сондай-ақ физикалық, психоәлеуметтік және эмоциялық дамуын жақсартуға бағытталған Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) және Біріккен Ұлттар Ұйымының Балалар Қоры (ЮНИСЕФ) ұсынған стратегия;

      2) белсенді бару – дәрігердің бастамасы бойынша, сондай-ақ медициналық-санитариялық алғашқы көмек (бұдан әрі – МСАК) ұйымдарына стационарлардан шығарылған науқастар туралы, медицина қызметкерінің белсенді қарап-тексеруін қажет ететін пациенттерге шақыртуларға қызмет көрсеткеннен кейін жедел көмек ұйымынан мәліметтер берілгеннен кейін науқастың үйіне дәрігердің және (немесе) орта медицина қызметкерінің баруы;

      3) патронаж – медицина қызметкерлерінің үй жағдайында профилактикалық және ақпараттық шараларды жүргізуі (нәрестеге патронаж, жүкті әйелге, босанған әйелге, диспансерлік науқасқа патронаж).

2-тарау. Педиатриялық көмек көрсететін ұйымдардың құрылымы

      10. Амбулаториялық жағдайда педиатриялық көмек "Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 24 тамыздағы № ҚР ДСМ-90 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 24094 болып тіркелген) сәйкес баланы дамыту кабинеттерінде, жалпы білім беретін мектептердің медициналық пункттерінде қызметтер көрсетуді қамтиды және МСАК ұйымдары жүзеге асырады.

      11. Стационарлық деңгейде балаларға педиатриялық көмек босандыру ұйымдарында, көп бейінді және мамандандырылған балалар стационарларында (шұғыл және жоспарлы) жүзеге асырылады.

      12. Балаларға стационарды алмастыратын жағдайларда педиатриялық көмекті МСАК ұйымдары, көп бейінді және мамандандырылған балалар стационарлары жүзеге асырады.

3-тарау. Педиатриялық көмек көрсететін ұйымдар қызметінің негізгі міндеттері мен бағыттары

      13. Педиатриялық көмек көрсететін МҰ қызметінің негізгі міндеттері мен бағыттары мыналар:

      1) балаларға, оның ішінде нәрестелерге дәрігерге дейінгі, білікті, мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялық медициналық қызмет көрсету;

      2) медициналық көмекке қолжетімділікті және медициналық қызметтің сапасын қамтамасыз ететін іс-шараларды өткізу;

      3) БШАЫҚ қағидаттарын сақтау;

      4) балаларға медициналық оңалту өткізу;

      5) профилактикалық көмек көрсету:

      жүкті әйелдер патронажы;

      саламатты өмір салтын қалыптастыру және насихаттау, тиімді және дұрыс тамақтану бойынша ұсыным;

      күтім, аурудың қауіпті белгілері және қауіп төндеретін жағдайлар мәселелері бойынша баланың заңды өкілдерімен ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізу;

      емшек сүтімен қоректендіруді қолдау және лактация мәселелері бойынша, алты айға дейінгі балаларды тек емшек сүтімен ғана қоректендіру практикасы және екі жасқа дейін емізуді жалғастыру бойынша консультация беру;

      Балалардың туа біткен патологиясын және психофизикалық дамуының, көру және есту функцияларының бұзылуын анықтау үшін "Скринингті ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 9 қыркүйектегі № 704 (бұдан әрі – № 704 бұйрық) бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6490 болып тіркелген) сәйкес скринингтік зерттеулер жүргізу;

      баланың ерте дамуы мәселелері бойынша консультация беру;

      медициналық профилактикалық қарап-тексерулер;

      вакцинациялау жүргізу;

      динамикалық байқау;

      балаларды, оның ішінде жаңа туған нәрестелерді үйдегі патронаж.

      6) сырқаттанушылықтың алдын алу және төмендету, әлеуметтік мәні бар, оның ішінде онкологиялық немесе гематологиялық аурулардың ерте нысандарын, В және С гепатиттерін, АИТВ инфекциясы мен туберкулездің бастапқы түрін анықтау бойынша, сондай-ақ аурулардың қауіп факторларын, балалар мүгедектігін, өлімін анықтау бойынша іс-шаралар өткізу.

4-тарау. Педиатриялық көмек көрсету тәртібі

1-параграф. Амбулаториялық жағдайларда педиатриялық көмек көрсету тәртібі

      14. Амбулаториялық жағдайларда балаларға педиатриялық көмекті дәрігерлер, кеңейтілген практиканың мейіргері, жалпы практика мейіргері, учаскелік мейіргері, мамандандырылған мейіргері, білім беру ұйымдарындағы медициналық пункттің мейіргері (бұдан әрі – мейіргер ісінің мамандары), фельдшерлер, денсаулық сақтау саласындағы әлеуметтік жұмыс жөніндегі мамандар (бұдан әрі – әлеуметтік қызметкер) "Денсаулық сақтау саласындағы мамандықтар мен мамандандырулар номенклатурасын, денсаулық сақтау қызметкерлері лауазымдарының номенклатурасы мен біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-305/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21856 болып тіркелген) (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-305/2020 бұйрық) сәйкес, сондай-ақ психологтар көрсетеді.

      15. МСАК ұйымдарына бекіту "Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарына жеке тұлғаларды бекіту қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 13 қарашадағы № ҚР ДСМ-194/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21642 болып тіркелген) сәйкес жүргізіледі.

      16. Баланың дамуы туралы мәліметтер № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрықпен бекітілген "Амбулаториялық науқастың медициналық картасы" № 052/е нысаны бойынша туған күнінен бастап МСАК ұйымдары деңгейінде медициналық ақпараттық жүйеге (бұдан әрі - МАЖ) енгізіледі.

      17. МСАК ұйымдары жүргізеді:

      1) балаларға консультациялық, диагностикалық, емдік көмек көрсету, динамикалық байқау;

      2) патронаждық қызметтің әмбебап-прогрессивті моделіне сәйкес жүкті әйелдердің, жаңа туған нәрестелер мен ерте шақтағы балалардың патронажы және белсенді қарап-қадағалау;

      3) "Медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде оларға қарсы міндетті профилактикалық екпелер жүргізілетін аурулардың тізбесін, екпелерді жүргізу қағидаларын, мерзімдерін және халықтың профилактикалық екпелерге жататын топтарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 24 қыркүйектегі № 612 қаулысымен бекітілген профилактикалық егулердің мерзімдеріне сәйкес вакцинациялауды жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу;

      4) көрсетілімдері болған жағдайда балаларды бейінді мамандардың консультациясына жіберу;

      5) жіті және созылмалы ауруларды анықтау, шұғыл және жоспарлы емдеу іс-шараларын уақтылы жүргізу;

      6) көрсетілімдері болған жағдайда балаларды тәуліктік стационарларға, күндізгі стационарға жіберу және үйде стационар ұйымдастыру;

      7) диспансерлік есепте тұрған созылмалы аурулары бар балаларды динамикалық бақылау, емдеу және сауықтыру;

      8) қалпына келтіру емі және медициналық оңалту;

      9) № 704 бұйрыққа сәйкес жаңа туған нәрестелер мен ерте шақтағы балалардың скринингін жүргізу;

      10) мектепке дейінгі немесе мектеп мекемелеріне барар алдында балаларды сауықтыруды ұйымдастыру;

      11) дұрыс тамақтану, балалар ауруларының профилактикасы және саламатты өмір салтын қалыптастыру мәселелері бойынша ата-аналармен және отбасы мүшелерімен немесе баланың заңды өкілдерімен ақпараттық жұмыстар жүргізу.

      19. МҰ-да (немесе медициналық пунктте) балаларға шұғыл медициналық көмек көрсету үшін диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      20. Амбулаториялық жағдайда шұғыл медициналық көмек көрсетуге арналған дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдар арнайы пластик қобдишаларда – алып жүруге жеңіл және ыңғайлы, қолжетімді жерде орналасқан, өңделетін материалдан жасалған "шабадандарда" болады.

      21. Пациентке көрсетілген шұғыл медициналық көмектің көлемі жүрек жиырылуының жиілігін, артериялық қысымның, пульстің деңгейін, дене температурасын, дәрілік препараттың атауы мен дозасын, енгізу әдістері мен уақытын көрсете отырып, № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрықпен бекітілген "Амбулаториялық пациенттің медициналық картасы" № 052/е нысанында тіркеледі.

      22. Созылмалы аурулар анықталған кезде № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрықпен бекітілген "Амбулаториялық пациенттің медициналық картасы" № 052/е нысанына 5-қосымша параққа сәйкес нысан бойынша жүргізу жоспарын жасай отырып, динамикалық бақылау жүзеге асырылады.

      23. Балалардың арасында инфекцияның таралуының алдын алу үшін инфекциялық аурулардың ошақтарында санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шаралар орындалады.

      24. Профилактикалық егулерді есепке алу егу жүргізілген жердегі денсаулық сақтау объектілерінде, білім беру, мектепке дейінгі тәрбие және оқыту объектілерінде сақталатын есепке алу нысандар бойынша № ҚР ДСМ- 175/2020 бұйрықпен бекітілген "Профилактикалық егулердің картасы" № 065/е, "Профилактикалық егулерді есепке алу журналы" № 066/е жазбалармен жүзеге асырылады.

      25. "Педиатр" (бұдан әрі – педиатр) немесе "Жалпы дәрігерлік практика", "Отбасылық медицина" (бұдан әрі – ЖПД) мамандығы бойынша дәрігер баланы санаторийлік-курорттық емдеуге медициналық құжаттарды ресімдеуді жүзеге асырады.

      27. Сырқаттанған кезде ауыстыру және оқу бітіру емтихандарынан босату туралы мәселені дәрігерлік-консультациялық комиссия (бұдан әрі - ДКК) шешеді.

      29. Мүгедектік белгіленген кезде мүмкіндігі шектеулі балаларды оңалтуға арналған жеке бағдарламаларды, оның ішінде әлеуметтік қызметтерді тарта отырып, әзірлеу және орындау жүргізіледі.

      30. Педиатр, ЖПД, мейіргер ісінің мамандары "Денсаулық сақтау саласындағы есептік құжаттама нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 22 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-313/2020 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21879 болып тіркелген) бекітілген нысандар бойынша бөлімше басшысына (бөлімше меңгерушісіне) қызмет көрсетілетін аумақтағы балалардың сырқаттанушылығының, мүгедектігі мен өлімнің негізгі медициналық-статистикалық көрсеткіштері бойынша есептерді ұсына отырып, денсаулық сақтау саласындағы есептік құжаттаманы жүргізуді жүзеге асырады.

      31. Балалармен және олардың заңды өкілдерімен профилактикалық, консультациялық жұмыс жүргізу мақсатында балаларға МСАК көрсететін барлық МҰ-да жарақтандырылған баланы дамыту кабинеті (бұдан әрі – БДК) ұйымдастырылады.

      БДК-ның жабдықтандырылуы осы Стандарқа 1-қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

      32. БДК мейіргер ісінің маманы мынадай іс-шараларды өткізеді:

      1) ерте шақтағы балаларға күтім жасау мәселелері бойынша консультация беру және ана мен оның отбасы мүшелерінің ата-аналық дағдыларын қалыптастыру, баланың дамуы үшін ойынның, оқудың, қарым-қатынастың мәнін түсіндіру;

      2) жүкті әйелді немесе емізетін аналарды дұрыс тамақтану, жүктілік пен отбасын жоспарлау мәселесі туралы, емшекпен қоректендіруді қолдау мәселесі бойынша хабардар ету;

      3) санитариялық қауіпсіздік нормаларын және энергетикалық қажеттілікті ескере отырып ата-ананы уақтылы қосымша тамақтандыруды енгізу және оны іс жүзінде дайындау дағдыларына үйрету;

      4) балалар үшін жарақаттанушылықтың, улану мен жазатайым оқиғалардың алдын алатын қауіпсіз орта туғызу бойынша ата-анасына (ата-аналарға) түсіндіру;

      5) баланың психомоторлық және сөйлеу дамуының мониторингі және анықталған проблемалар бойынша консультация беру;

      6) № 704 бұйрыққа сәйкес балалардың аудиологиялық және психофизикалық скринингін жүргізу;

      7) осы Стандартқа 2-қосымшаға сәйкес "M-CHAT-R" - балалар үшін аутизмге түрлендірілген скринингтік тест жүргізу;

      8) сырқат балаларға үйде күтім жасау және дамуында ақауы бар балаларға күтім жасау мәселелері бойынша консультация беру;

      9) тұрмыстық зорлық-зомбылық және балаға қатал қарау профилактикасы.

      33. МҰ-да балаларды профилактикалық қабылдау (қадағалау) кешенді бағалауды және баланың даму мониторингін: табиғи, жыныстық дамуын, естуін, көруін, ұсақ және ірі моторикасын, экспрессивті және рецептивті сөйлеуін, сезімін, өзін-өзі реттеуге және қарым-қатынас орнатуға, ойнауға және оған өзара қатысуға қабілеттілігін қамтиды.

      34. Есту және көру қабілетінің нашарлауы, созылмалы аурулардың анықталуы, сондай-ақ кеңірдек пен көмейдің стенозы анықталған кезде учаскелік дәрігер баланы оларды диагнозын анықтап, емделу үшін бейінді мамандарға жібереді.

      35. Психофизикалық дамуында тежелу каупі бар, есту және көру қабілетінің нашарлауы, неврологиялық симптоматикасы бар балалар анықталған кезде медицина қызметкері оларды психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияға жібереді.

      36. Соматикалық патологияның, синкопальдық жағдайдың, "енжар бала" синдромының салдарынан болатын фебрильдік құрысқақпен нервтік-психикалық дамуында кідірісі бар пациенттердің нерв жүйесінің патологиясын "Ересектер, балалар неврологиясы" мамандығы бойынша дәрігер алып тастағаннан кейін оларды педиатрлар немесе ЖПД бақылайтын болады.

      37. "Ересектер, балалар неврологиясы" мамандығы бойынша дәрігер болмаған жағдайда стационарлық мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін қосымша зерттеп-қарауды ұйымдастыру және өткізу немесе стационардың бейінді бөлімшесіне жатқызу мәселесін учаскелік педиатр немесе ЖПД шешеді.

      38. Баланың өміріне, денсаулығына, дамуына қауіп төндіретін медициналық немесе әлеуметтік сипаттағы қауіптерді анықтау және төмендету, сондай-ақ қаупі жоқ отбасына міндетті бару санын азайту мақсатында жүкті әйелдерді, нәрестелер мен ерте шақтағы балаларды үйде патронаждық бақылауды ұйымдастыру Біріккен Ұлттар Ұйымының Балалар Қорының (ЮНИСЕФ) ұсынған әмбебап-прогрессивті моделінің негізінде жасалады.

      Патронаждың әмбебап-прогрессивті моделі кезінде міндетті жоспарланған үйге барулармен қатар (әмбебап тәсілдеме) баланың өміріне, денсаулығына немесе дамуына әсері бар медициналық немесе әлеуметтік қауіптің болуына байланысты ерекше қолдауды қажет ететін жүкті әйелдерге, нәрестелер мен балаларға арналған жеке жоспар бойынша қосымша белсенді бару енгізіледі (прогрессивті тәсілдеме).

      39. Әмбебап (міндетті) патронаждық бақылау барлық жүкті әйелдер мен 5 жасқа дейінгі балаларға көрсетіледі және жүкті әйелдерге (жүктіліктің 12 аптасына және 32 аптасына дейінгі мерзімде) босануға дейінгі 2 патронаждан және ал балаларға осы Стандартқа 3-қосымшаға сәйкес үйде жүкті әйелдерді, нәрестелерді және 5 жасқа дейінгі балаларды жалпы бақылау сызбасы бойынша және МСАК көрсету кезінде деңгейінде МҰ қабылдауда 9 рет барудан тұрады.

      40. Прогрессивті тәсіл осы Стандартқа 4-қосымшаға сәйкес жүкті әйелдердің және 5 жасқа дейінгі балалар патронажының әмбебап-прогрессивті моделінің сызбасы бойынша (мейіргер ісінің маманының үйге патронаждық баруы) өміріне, денсаулығына, дамуына және қауіпсіздігіне қауіп төндіретін медициналық және әлеуметтік сипаттағы қауіптер анықталған жүкті әйелдер мен балаларды патронаждық бақылауды көздейді.

      41. Бірқалыпты қауіп анықталған жағдайда (оның ішінде емізуге, қосымша тамақтандыруға қатысты мәселелер, гигиеналық дағды, ойнау, қарым-қатынастағы қиындықтар және т.б.) мейіргер ісінің маманы оны жою бойынша өз бетінше немесе учаскелік дәрігермен бірлесіп жұмыс жүргізеді.

      Отбасы әлеуметтік қолдауды қажет ететін жоғары қауіп жағдайында (балаға қатал қарау, зорлық-зомбылық, жақтырмау, мүгедектік және т.б.) мәліметтер әлеуметтік қызметкерге, психологқа және (немесе) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды, білім беруді, әлеуметтік қорғауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына, аумақтық полиция департаменттеріне, үкіметтік емес ұйымдарға беріледі.

      42. Нәрестелер мен ерте шақтағы балаларға үй жағдайында патронаждық бару кезінде мейіргер ісінің маманы өзімен бірге балаларға арналған тонометр, өлшеуіш лента, термометр, бір рет қолданылатын шпатель алып жүреді.

      43. Жүкті әйелге патронаждық бару кезінде мейіргер ісінің маманы:

      1) жүкті әйелден шағымдарын сұрайды, артериялық қысымын өлшейді, ісіну және анемия белгілерінің бар-жоғын қарайды;

      2) көңіл-күйін (депрессия бар-жоғын), үй жағдайының және өмірінің қауіпсіздігін, үй-жайының және жеке гигиенасын, жүктіліктің қауіп факторларын бағалайды;

      3) жүктілікке байланысты физикалық және психикалық өзгерістер туралы, жүктілік кезіндегі күйзелістің зиянды салдары туралы, темекіні, алкогольді және есірткіні тұтынудың зиянды салдары туралы хабардар етеді;

      4) үйлестірілген тағам бойынша, салмақты, физикалық белсенділікті бақылау, ауыз қуысының гигиенасын, жеке гигиенаны сақтау бойынша ұсыныстар береді;

      5) отбасын жүктіліктің алаңдататын белгілеріне, қандай жағдайда тез арада дәрігерге қаралу керектігіне үйретеді және босануға дейін терапевттің және гинекологтың бақылауын жоспарлайды;

      6) босануға, нәрестеге арналған орынды, бөлмені, күту заттары мен киімдерді қалай дайындауға, нәрестенің негізгі күтіміне, тек қана емшекпен қоректендірудің маңыздылығы мен емізу техникасына үйретеді және консультация береді.

      44. Нәрестеге патронаждық бару кезінде мейіргер ісінің маманы:

      1) нәрестедегі аурудың немесе жергілікті бактериялық инфекциялардың белгілерін бағалайды және олар болған жағдайда тез арада дәрігерді хабардар етеді;

      2) депрессияны, үй жағдайының қауіпсіздігін және нәрестенің қажеттілігін анықтау мақсатында ананың (ата-анасының немесе баланың заңды өкілінің) көңіл күйін бағалайды;

      3) жаңа босанған әйелден хал-жайы туралы сұрайды (шағымы, сүт безінің жағдайы, физикалық белсенділігі, тамақтануы, ұйқысы, контрацепция);

      4) баланың анасын (заңды өкілін) жаңа туған нәрестеге негізгі күтім жасау туралы хабардар етеді, кеңес береді және үйретеді: емізу, температуралық режим, баланы дамыту мақсатында күтім жасау және оған деген көңіл-күй, ата-анасының екеуінің де (заңды өкілдерінің) қатысуы (бар болған жағдайда), гигиенасы және қол жуу мәселесі, шомылдыру кезіндегі қауіпсіздік, ұйқыда жатқан кездегі қауіпсіздік, кенеттен шетінеу синдромының алдын алу, кіндігі мен терісінің гигиеналық күтімі;

      5) отбасын медициналық мекемеге шұғыл жүгінуі қажет аурудың қауіпті белгілерін білуге үйретеді: қоректендіру кезіндегі проблемалар, нәрестенің белсенділігінің төмендеуі, минутына 60-тан астам жиіліктегі дем алу, дем алудың қиындауы, дене қызуының көтерілуі немесе төмендеуі, құрысу, қалтырау және басқалар;

      6) уақтылы вакцинациялау жүргізуге жәрдемдеседі;

      7) баланың өміріне, денсаулығына, қауіпсіздігі мен дамуына қауіп төнгенде әлеуметтік тәуекелдерге бастапқы баға береді және тәуекелдер анықталған жағдайда ол туралы МСАК көрсететін МҰ-ның әлеуметтік қызметкерін хабардар етеді;

      8) қосымша көмекті қажет ететін нәрестелерді анықтайды және олар үшін жеке баруларды жоспарлайды (туған кездегі дене салмағы төмен балалар, АИТВ-мен ауырған немесе жұқтырған аналардан туған балалар).

      45. Ерте шақтағы балаларға патронаждық бару кезінде мейіргер ісінің маманы:

      1) қауіптіліктің жалпы белгілерін, аурудың негізгі симптомдарын бағалайды (жөтел, диарея, қызу көтерілу және басқалар), анемияның бар болуын немесе салмақтың төмендігін тексереді; депрессияны анықтау мақсатында ананың (ата-анасы немесе заңды өкілінің) көңіл күйіне, жасына байланысты баланың қажеттіліктеріне баға береді; жарақаттану мен жазатайым оқиғалар тұрғысында үй жағдайының қауіпсіздігіне баға береді, баланы жақтырмаушылық белгілері мен оған қатал қарау, зорлық-зомбылық көрсетуге қатысты белгілерге баға береді;

      2) табиғи, моторлық, психоәлеуметтік дамуына мониторинг жүргізеді;

      3) жаңа босанған әйелден хал-жайы туралы сұрайды (шағымы, сүт безінің жағдайы, физикалық белсенділігі, тамақтануы, ұйқысы, контрацепция), одан 6 айға дейін тек қана емшекпен қоректендіру, қосымша тамақ беруді 6 айында енгізу мәселесі бойынша сұрайды;

      4) ата-ананы немесе заңды өкілін баланы ойын, сөйлесу, оқу арқылы дамуына көмектесуге үйретеді; гигиена мәселесі, бала тәрбиесіне ата-анасының екеуінің (бар болған жағдайда) де бірлесе қатысуына, медициналық көмекке шұғыл жүгінуі қажет аурудың қауіпті белгілерін білуге үйретеді;

      5) балалар жасындағы аурудың белгілері туралы (жөтел, диарея, температура және басқа) ата-ананы немесе заңды өкілін хабардар етеді және олар туындаған жағдайда консультация береді;

      6) вакцинациялау жүргізуге жәрдемдеседі;

      7) баланың өміріне, денсаулығына, қауіпсіздігі мен дамуына қауіп төндіретін әлеуметтік қауіптерге баға береді және қауіптер анықталған жағдайда ол туралы емхананың әлеуметтік қызметкерін хабардар етеді.

      46. Бірқалыпты қауіп анықталған кезде мейіргер ісінің маманы әлеуметтік қызметкермен, психологпен бірлесіп және жүкті әйелдің немесе баланың заңды өкілінің қатысуымен осы Стандартқа 5-қосымшаға сәйкес прогрессивті тәсілдеме шеңберінде патронаждық бақылау шарасының жеке жоспарын жасайды. Шараның жеке жоспары баланың өміріне, денсаулығына, дамуына және қауіпсіздігіне қауіптерді азайту немесе жою мақсатында баланың қажеттіліктерін бағалауды, баланың отбасындағы беделін талдауды, аға мейіргерді, учаскелік дәрігерді, бөлімше меңгерушісін және әлеуметтік қызметкерді хабардар етуді қамтиды.

2-параграф. Стационарлық және стационарды алмастыратын жағдайларда педиатриялық көмек көрсету тәртібі

      47. Көрсетілімге байланысты нәрестелерге медициналық көмек көрсету "Қазақстан Республикасында акушерлік-гинекологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 26 тамыздағы № ҚР ДСМ-92 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 24131 болып тіркелген) сәйкес перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейі бойынша жүзеге асырылады.

      48. Бірінші деңгейдегі медициналық ұйымдар жүктілік барысы асқынбаған анадан жедел физиологиялық босанудан туған дені сау нәрестелерге медициналық көмек көрсетуге және нәрестелерге шұғыл жағдайлар кезінде жедел көмек көрсетуге арналған.

      49. Бірінші деңгейдегі МҰ-да жаңа туған балаларға медициналық көмекті № ҚР ДСМ-305/2020 бұйрыққа сәйкес "Неонатология" мамандығы бойынша дәрігер (бұдан әрі – неонатолог) немесе педиатр, сондай-ақ мейіргер ісінің мамандар жүзеге асырады.

      50. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің бірінші деңгейіндегі стационарлар ұйымдарының құрылымына: жеке босандыру палаталары, ана мен баланың бірге болуына арналған бөлімше, егу кабинеті, жаңа туған нәрестелерге арналған қарқынды терапия палаталары кіреді. Мейіргер ісі мамандарының тәулік бойы бақылауы қамтамасыз етіледі.

      51. Бірінші деңгейдегі МҰ-да сырқат нәрестеге мынадай іс-шаралар өткізіледі:

      1) алғашқы реанимациялық көмек;

      2) қарқынды және сүйемелдеуші терапия;

      3) оксигенотерапия;

      4) инвазивті немесе инвазивті емес респираторлық терапия;

      5) фототерапия;

      6) емдік гипотермия;

      7) инфузиялық терапия және/немесе парентералдық тамақтану;

      8) диагностикалау мен емдеудің бекітілген клиникалық хаттамаларына сәйкес емдеу.

      52. Екінші деңгейдегі МҰ-да жаңа туған балаларға медициналық көмекті № ҚР ДСМ-305/2020 бұйрыққа сәйкес педиатрлар немесе неонатологтар және мейіргер ісінің мамандары жүзеге асырады.

      53. Екінші деңгейдегі МҰ-да реанимацияға арналған толық жиынтықтары, желдетудің түрлі режімдері бар өкпені жасанды желдету аппараттары (тыныс алу жолдарында тұрақты дұрыс қысым), кувездері, клиникалық-диагностикалық зертханасы бар, нәрестелердің реанимациясы және қарқынды емдеу палаталары ұйымдастырылады. Педиатр немесе неонатолог дәрігер мейіргер ісі маманымен бірлесіп тәулік бойы бақылауды қамтамасыз етеді.

      54. Екінші деңгейдегі МҰ-да нәрестелерге медициналық көмек көрсету:

      1) жаңа туған нәрестеге алғашқы реанимациялық көмек көрсету және жағдайын тұрақтандыру, гестация мерзімі 34 аптадан артық шала туған балаларды күтуді;

      2) орталық көктамырлар мен шеткергі тамырларды катетерлеуді;

      3) неонаталдық кезеңдегі патологиялық жағдайларды (туа біткен ақауларды, жатырішілік дамудың кідірісін, нәрестелер гипогликемиясын, гипербилирубинемияны, неонаталдық сепсисті, орталық жүйке жүйесінің зақымдануын, респираторлық дистресс-синдромдын, пневмотораксті, некроздық энтероколитті) анықтау және емдеуді;

      4) өмірлік маңызы бар функцияларды (тыныс алу, жүрек-қан тамырлары, метаболизмдік бұзылыстарды) түзетуді қамтитын қарқынды ем жүргізуді, инвазивті немесе инвазивті емес респираторлық терапияны, инфузиялық терапия және парентеральдық қоректендіруді;

      5) жоғары технологиялық медициналық көмек (бұдан әрі – ЖТМК) көрсету қажет болған кезде анасымен бірге ЖТМК ұсынатын ұйымға тасымалдауға дайындық дәрежесін айқындауды қамтиды.

      55. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің үшінші деңгейдегі МҰ-на клиникалық, биохимиялық және бактериологиялық зертханасы, әйелдер мен нәрестелердің жан сақтау және қарқынды емдеу бөлімшесі бар, сондай-ақ нәрестелер патологиясы мен шала туған нәрестелерді анасымен бірге жатқызып күту бөлімі, жаңа туған нәрестелердің хирургиясы бар босандыру ұйымдары жатады.

      56. Үшінші деңгейдегі МҰ-да жаңа туған балаларға медициналық көмек № ҚР ДСМ-305/2020 бұйрығына сәйкес неонатологтар, мейіргер ісінің мамандарымен жүзеге асырылады.

      57. Үшінші деңгейдегі МҰ-ның құрылымында заманауи емдік-диагностикалық жабдықтармен, дәрілік препараттармен жарақталған, тәуліктік посты (дәрігер мен мейіргер), экспресс-зертханасы бар нәрестелердің қарқынды терапиясы бөлімшесі, нәрестелер патологиясы және шала туған нәрестелерді күту бөлімшесі ұйымдастырылады.

      Неонатолог мейіргер ісі маманымен бірлесіп, тәулік бойы бақылауды қамтамасыз етеді.

      58. Үшінші деңгейдегі МҰ-да нәрестелерге медициналық көмек көрсету:

      1) нәрестелердің алғашқы реанимациясын және нәрестелер күтімін;

      2) қарқынды және демеуші терапия жүргізуді: респираторлық терапия, орталық тамырлар мен шеткергі тамырларды катетерлеуді, терапиялық гипотермияны, парентералдық тамақтануды, шала туған балаларды күтуді;

      3) туа біткен ақауды диагностикалау және емдеуді, жатырішілік ұрық дамуының кідірісін (гестация мерзіміндегі салмақтың аздығы), нәрестелар гипогликемиясын, неонаталдық сепсисті, респираторлық дистресс-синдромды, гипербилирубинемияны, некроздық энтероколитті, пневмотораксті, бронхөкпе дисплазиясын, нәрестелердің ұзақ сақталушы өкпе гипертензиясын, орталық нерв жүйесінің перинаталдық зақымдануын және басқа неонаталдық кезеңдегі патологиялық жағдайларды;

      4) қарқынды және сүйемелдеуші терапияны, терапиялық гипотермия жүргізуді, парентеральдық қоректендіруді;

      5) инвазивті немесе инвазивті емес респираторлық терапия жүргізуді;

      6) шала туған балаларға күтім жасауды;

      7) нәрестелердегі патологияларды диагностикалау мен емдеудің заманауи әдістерін меңгеруді және клиникалық тәжірибеге енгізуді, дәлелді медицина қағидаттарының негізінде асқынулардың профилактикасын;

      8) бөлімшелерде емдік-диагностикалық жұмыстың сапасын көтеруге бағытталған іс-шараларды әзірлеп, енгізуді, ауруханалық өлімді азайтуды;

      9) өңірлендірудің бірінші және екінші деңгейіндегі мамандарға тәуліктік консультациялық және емдік-диагностикалық көмек көрсетуді, медициналық ұйымдарға барып шұғыл түрде және жедел медициналық көмек көрсетуді қамтиды.

      59. Жаңа туған нәрестелерді олардың жай-күйіне және медициналық көмек деңгейіне қарай бөлімшелерге емдеуге жатқызу осы Стандартқа 6-қосымшаға сәйкес перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейлері бойынша жаңа туған нәрестелерді емдеуге жатқызуға арналған көрсеткіштер тізбесіне сәйкес жүргізіледі.

      60. Жаңа туған нәрестелерді диагностикалық зерттеп-қарау осы Стандартқа 7-қосымшаға сәйкес перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейіне байланысты жаңа туған нәрестелерді диагностикалық зерттеулердің ең аз көлеміне сәйкес жүзеге асырылады.

      61. Босандыру ұйымдары көрсетілетін медициналық көмектің деңгейіне байланысты босандыру ұйымдарына арналған медициналық жабдықтар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі бойынша перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейіне байланысты осы Стандартқа 8-қосымшаға сәйкес жабдықталады.

      62. Туғаннан кейін бірден диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес нәрестенің жай-күйін бағалау жүргізіледі.

      63. Дені сау нәрестеге "жылулық тізбесін" сақтай отырып гипотермияның алдын алуды, анасына денесімен жанасу немесе "денені денеге" жанастыруды, туғаннан кейін бір сағаттың ішінде емізуді ерте бастауды (нәресте емуге дайын болған жағдайда), ауруханаішілік инфекцияның алдын алуды қамтитын негізгі күтім жасалады.

      64. Дені сау нәрестенің антропометриясы, оны толық қарап-тексеру және басқа іс-шаралар туғаннан бастап 2 сағат өткеннен кейін жүзеге асырылады, себебі осы аралықта бала анасының кеудесіне жатады және емшекпен қоректендіріледі.

      65. Неонатолог нәрестеден бұзылыстарды анықтаған жағдайда шұғыл медициналық көмек көрсетіледі, көрсетілімдері бойынша қарқынды емдеу немесе нәрестелерді реанимация бөлімшесіне ауыстырады.

      66. Жедел босандырудан (кесарь тілігі) кейін медицина қызметкері баланы алғаш кеудесіне қойғанда анасы жауап қата бастаған сәттен бастап, анасының немесе баланың жағдайы ауыр болған кездерден басқа жағдайларда, кемінде 30 минут баланы анасының денесіне жанастыру арқылы анаға практикалық көмек көрсетеді. Анасының жағдайына байланысты баланы анасының кеудесіне алғаш қою мүмкін болмаған жағдайда нәрестені босану кезіндегі серіктесінің (болған жағдайда) кеудесіне жатқызады.

      67. Қарқынды емдеу бөлімшесінде жатқан нәрестенің заңды өкіліне және отбасы мүшелеріне "денені денеге" байланысына және күтім жасауға қатысуына мүмкіндік беріледі.

      68. Босану палатасында акушер ана мен дені сау нәрестені туғаннан кейін екі сағат бойы бақылауды жүргізеді:

      1) туғаннан бастап 15 минут өткенде нәрестенің дене температурасын өлшейді, ал содан кейін әрбір 30 минут сайын өлшейді;

      2) жүрек соғысы мен тыныс алу жиілігін, дем алысының сипатын (экспираторлық ыңырсуын, көкірек қуысының төменгі бөлігінің тартылыс деңгейін бағалау), тері жамылғысының түсін, сору рефлексінің белсенділігін бақылайды, қажет болған жағдайда пульсоксиметрмен сатурациясын анықтайды.

      69. Динамикалық бақылау кезінде нәресте жағдайының бұзылуын анықтау, қажетті тексерістер, бөлім меңгерушісінің қарап-тексеруі кезінде жүргізіледі, емдеу тәсілін нақтылау үшін консилиум ұйымдастырылады. Көрсетілімдер бойынша шұғыл медициналық көмек көрсетіледі, қарқынды емдеу палатасына немесе нәрестелердің реанимация бөлімшесіне ауыстырылады.

      70. Туғаннан кейін 2 сағат өткенде дені сау нәресте анасымен бірге ана мен баланың бірге жататын бөлімшесіне ауыстырылады.

      71. Босанғаннан кейінгі ана мен бала бірге жататын палатада медицина қызметкері тәулік бойы бақылауды қамтамасыз етеді және анасының бала күтіміне, нәресте анасының халі орташа ауыр және өте ауыр жағдайды қоспағанда үнемі қатысуы іске асырылады.

      72. Ана мен баланың бірге болу бөлімшесінде № ҚР ДСМ-305/2020 бұйрыққа сәйкес мамандықтар мен мамандандырулар бойынша дәрігерлер, акушерлер және мейіргер ісінің мамандары:

      1) баланың бірінші талап етуі бойынша уақыт аралықтарын белгілеместен емшекпен қоректендіру практикасын қолдауды іске асырады;

      2) емізудің артықшылықтары, емшек сүтін қолмен сүзу техникасы және еселілігі туралы консультация береді, емшектің сызаты немесе лактастаз тәрізді жағдайларды болдырмау үшін баланы кеудеге қою және дұрыс орналастыруда практикалық көмек көрсету үшін баланы емізу кезінде көзбен шолу жасайды;

      3) емізуге қарсы көрсетілімдер болған жағдайда нәрестенің анасын (ата-анасын немесе заңды өкілін) баланы тамақтандырудың баламалы әдістеріне үйретеді; жаңа босанған әйелге нәрестесі бөлек жатқан жағдайларда лактацияны қалай сақтау туралы консультация береді.

      73. Галактоземия, фенилкетонурия, "үйеңкі шәрбаты" ауруы тәрізді туа біткен алмасуларының (энзимопатия) болуы, сондай-ақ егер аналар туберкулезбен ауырған, АИТВ жұқтырған, цитостатиктерді, радиоактивті препараттарды қабылдап жүрген болса бұл емшек сүтімен баланы қоректендіруге абсолюттік қарсы көрсетілімдер болып табылады.

      74. Аналардың босанғаннан кейін эклампсия, психоз, В және С гепатитінің белсенді түрі сияқты аурулары болса, сондай-ақ емізуге қарсы көрсетілімдер болғанда препаратарды қабылдауы емізуге біршама қарсы көрсетілімдер болып табылады.

      75. Неонатолог күн сайын нәрестелерді қарап-тексереді, аналарға гипотермияның профилактикасы, вакцинация мен күтім жасау мәселелері бойынша консультация береді.

      76. Нәрестеде шұғыл жағдай туындаған кезде (асфиксия, респираторлық дистресс-синдром және басқа) оның халін тұрақтандырып және екінші немесе үшінші деңгейдегі босандыру ұйымдарына анасымен бірге тасымалдауға дайындығының деңгейі анықталады.

      77. Жаңа туған нәрестеде жіті хирургиялық патологияға күдік және (немесе) анықталған кезде шұғыл түрде "Балалар хирургиясы" мамандығы бойынша дәрігердің консультациясы жүргізіледі.

      Тіршілік функциялардың көрсеткіштері тұрақтанғаннан кейін нәрестеге тиісті мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін бейінді стационардың балалар хирургиялық бөлімшесіне немесе босандыру МҰ-ның хирургиялық бөлімшесіне (болған жағдайда) ауыстырылады.

      78. Жаңа туған нәрестелерді вакцинациялау № ҚР ДСМ175/2020 бұйрықпен бекітілген стационарларда қолданылатын медициналық есептік құжаттамаға сәйкес нысан бойынша профилактикалық егулер жүргізуге заңды өкілдерінің хабардар етілген келісіміның негізінде "Медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде оларға қарсы міндетті профилактикалық егулер жүргізілетін аурулардың тізбесін, оларды жүргізу қағидаларын, мерзімдерін және халықтың профилактикалық егілуге жататын топтарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 24 қыркүйектегі № 612 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында профилактикалық егулер жүргізу мерзімдеріне сәйкес жүзеге асырылады.

      Жүргізілген вакцинациялау туралы деректер № ҚР ДСМ175/2020 бұйрықпен бекітілген "Стационарлық пациенттің медициналық картасы" № 001/е нысанына 11-қосымша параққа сәйкес нысан бойынша жаңа туған нәрестенің даму сырқатнамасына енгізіледі.

      79. Барлық жаңа туған нәрестелерге МҰ-дан шығарар алдында № 704 бұйрыққа сәйкес скрининг жүргізіледі.

      80. Жаңа туған нәрестені босандыру МҰ-дан шығару оның қанағаттанарлық жай-күйі және стационарлық жағдайларда тәулік бойы медициналық бақылау үшін медициналық көрсетілімдер болмаған кезде, ҚР ДСМ-175/2020 бұйрықпен бекітілген стационарларда пайдаланылатын медициналық есепке алу құжаттамасы нысанының стационарлық пациенттің медициналық картасына 11-қосымша парағына сәйкес нысан бойынша бала туралы ақпаратты МСАК МҰ-ға нақты тұратын және одан әрі тіркелген жері бойынша бере отырып жүзеге асырылады.

      81. Әрі қарай тәуліктік медициналық бақылауды қажет ететін жаңа туған нәрестелер 28 тәуліктік жасқа жеткеннен кейін немесе шала туылған нәрестелер 42 апталық жасқа жеткеннен кейін постконцептуалдық педиатриялық бейіндегі стационарға ауыстырылады.

      82. Нәресте үйде ауырып қалған жағдайда балалар ауруханасының нәрестелер патологиясы бөлімшесіне немесе реанимация және қарқынды емдеу бөлімшесіне жатқызылады.

      83. Он сегіз жасқа толмаған балаларды балалар ауруханасына немесе бөлімшесіне емдеуге жатқызу көрсетілімдері бойынша жүзеге асырылады.

      84. Балаларға стационарлық жағдайда медициналық көмек, Кодекстің 7-бабының 31) тармақшасына сәйкес бекітілген, стационарлық жағдайда медициналық көмек көрсету қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      85. Диагнозды анықтауда немесе емдеу әдісін белгілеуде қиындықтар болған кезде телемедицина және бейінді республикалық ұйымдармен басқа байланыс құралдары арқылы консультация беру мүмкіндігі пайдаланылады. Қажет болған жағдайда баланы бейінді республикалық ұйымдарға ауыстыру жүзеге асырылады.

      86. Балаларға стационарды алмастыратын жағдайларда медициналық көмек, Кодекстің 7-бабының 31) тармақшасына сәйкес бекітілетін стационарды алмастыратын жағдайларда медициналық көмек көрсету қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      87. Балаларға стационарлық және стационарды алмастыратын деңгейлердегі педиатриялық көмек:

      1) мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялық медициналық қызмет көрсетуді;

      2) стационарға жүгінген барлық балаларды шұғыл белгілері бойынша және жағдайының ауырлығына байланысты іріктеуді;

      3) балаларға шұғыл және жоспарлы медициналық көмек көрсетуді;

      4) зертханалық және аспаптық зерттеу жүргізуді;

      5) анықталған нозологияға және диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес балалардың патологиялық жағдайы мен ауруларын диагностикалаудың және емдеудің заманауи әдістерін қолдануды;

      6) күн сайын дәрігердің қарап-тексеруін, меңгерушінің қарап-тексеруін (келіп түскен кезде бірінші тәулікте, қайтадан қарап-тексеру аптасына 1 реттен кем емес және қажеттілікке қарай);

      7) бейінді мамандардың консультацияларын (көрсетілімдер бар болса) және консилиумдарын (науқас жағдайының ауырлық дәрежесіне байланысты) ұйымдастыруды;

      8) медициналық құжаттарды дайындап, жүргізуді, МАЖ-ға енгізуді;

      9) қолдаушы күтіммен қамтамасыз етуді (сәйкес тамақтандыру, су теңгерімін қолдау, ауырсынуды бақылау, қызудың көтерілуін қарау, оттегі терапиясы, ойыншықтарға қолжетімділік және ойнауға мүмкіндік беру арқылы баланы эмоциялық қолдау);

      10) негізсіз ауырсындыру ем-шараларынан аулақ болу үшін тиімділігі бойынша кем түспейтін, мүмкіндігінше аз ауырсындыратын емдеудің баламалы әдісі болған кезде пайдалануды;

      11) дұрыс тамақтану, баланы эмоциялық қолдау мәселелері бойынша, баланың жағдайын мониторингтеу мен емдеудегі оның рөлі туралы, аурудың ықтимал себептерін, жүргізілген ем мен емдеуден күтілетін нәтиже туралы ата-аналарға (заңды өкіліне немесе стационарда балаға күтім жасайтын басқа адамға) түсінікті түрде консультация беруді және үйретуді;

      12) балалар мен және ата-аналармен (заңды өкілдерімен) бала ауруларының профилактикасы және саламатты өмір салтын қалыптастыру мәселелері бойынша ақпараттық жұмыстар жүргізуді көздейді.

      88. Балаларға медициналық оңалту "Медициналық оңалту көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 7 қазандағы № ҚР ДСМ-116/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21381 болып тіркелген) сәйкес жүзеге асырылады.

3-параграф. Жедел медициналық көмек, оның ішінде балаларға медициналық авиацияны тарта отырып көрсету тәртібі

      89. Жедел медициналық көмек, оның ішінде балаларға медициналық авиацияны тарта отырып жедел медициналық көмек "Жедел медициналық жәрдем, оның ішінде медициналық авиацияны тарта отырып көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 30 қарашадағы № ҚР ДСМ-225/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21713) сәйкес көрсетіледі.

      90. Перинаталдық көмектің үшінші деңгейінде ауыр жағдайдағы жаңа туған нәрестелерді республикалық денсаулық сақтау ұйымдарына тасымалдауды өңірлендіру қағидаты бойынша санитариялық авиацияның мобильдік бригадасы жүзеге асырады.

      91. Ауыр жағдайдағы нәрестелерді тасымалдау кезінде мыналар орындалады:

      1) дене температурасын, тыныс алу қозғалысының жиілігін, жүректің жиырылу жиілігін, артериялық қысымын, оттегінің сатурациясын мониторингтеу;

      2) көліктің инкубаторында оттегінің концентрациясын, ылғалдықты және қызуды мониторингтеу;

      3) терапияның көлемін, басталуын және ұзақтығын ескере отырып инфузиялық терапия;

      4) өкпені тиісінше желдету және организмнің тіршілік функцияларын қолдау (өкпені жасанды желдету аппаратының оңтайлы режимін және сәйкес параметрлерін орнату);

      5) реанимациялық іс-шаралар (медициналық көрсетімдер болған жағдайда);

      6) бұрын басталған терапияның сабақтастығы қағидаттарын сақтау (көрсетілімдері бойынша инотроптық терапия, аналгезия, седация, туа біткен даму ақауы кезінде асқазан-ішек жолдары ағзаларының сәйкес декомпрессиясы).

      92. Жаңа туған нәрестелерді тасымалдау "өзіңе қарай" қағидаты бойынша жабдықталуы осы Стандартқа 9-қосымшаға сәйкес нәрестелерді тасымалдауға арналған реанимациялық бригада автомобилін жарақтандыру үшін медициналық жабдықтар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесінде көзделген мамандандырылған көлікте жүзеге асырылады.

      93. Баланы алып жүруші медицина қызметкері осы Стандартқа 10-қосымшаға сәйкес нәрестені тасымалдау хаттамасын 2 данада толтырып, емдеуге жатқызу кезінде оны медициналық ұйымға және санитариялық авиацияның өңірлік филиалына ұсынады.

5-тарау. Педиатриялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының штаттары

      94. Педиатриялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының штаттары "Өңірлерді медицина қызметкерлерімен қамтамасыз етудің ең төмен нормативтерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 25 қарашадағы № ҚР ДСМ-205/2020 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізіліміне № 21679 болып тіркелген) белгіленеді.

Баланың даму кабинетін жабдықтандыру

            Баланы дамыту кабинеті мынандай бұйымдармен жабдықталады:
      1) балалар, ересектер таразысы, екі жасқа дейінгі және екі жастан асқан бой өлшегіш, сантиметрлік жолақ;

            2) жаңа туған нәресте үшін жылу режимін сақтау, шомылу, тамақтандыру дағдыларына үйрету, релактация жүргізу, қауіпсіз орта құру және жарақат немесе жазатайым оқиға кезінде үй жағдайында алғашқы көмек көрсету бойынша практикалық сабақтар өткізуге арналған жиынтық;

            3) жылу тізбегін көрсетуге, баланы дұрыс орналастыруға және кеудеге қоюға, шұғыл көмек көрсетуге арналған қуыршақ;

            4) балаға қосымша тамақ дайындауға оқыту жөніндегі ресурстық орталық (қауіпсіздік техникасын сақтау үшін жағдайлар болған кезде);

            5) отоакустикалық эмиссияны және қысқа латенттелген есту потенциалдарын тіркеуге арналған аспап;

            6) оқу материалдары мен көрнекі құралдардың ең аз жиынтығы (орыс және қазақ тілдерінде): бала жасындағы ауруларды ықпалдастыра қарау схемаларының буклеті, ана жаднамасы, дені сау баланы патронаждау жөніндегі ақпараттық карталардың буклеті, "Ерте жастағы балалардың физикалық және психоәлеуметтік дамуы" оқу-әдістемелік құралы, баланың өсуі мен дамуының жеке картасы, "Отбасында ерте жастағы балаларды күту" күнтізбесі, "Дені сау балаға арналған жазба нысандары", "Жүкті әйел мен бала емізетін ананың тамақтануын 24 сағаттық жаңғыртуды жазу нысаны" , емшек сүтімен қоректендіру, ана сүтін қолмен білдіру техникасы бойынша жадынама. Оқу плакаттары: баланы кеудеге салу техникасы және баланы кеудеге орналастыру, тамақтану пирамидасы, әкелерді тарту, қауіпсіз орта және жарақаттар мен жазатайым оқиғалардың алдын алу, балалардың дамуын бақылау және скрининг, ойындар, балалармен оқу және қарым-қатынас. Емшек сүтін қолмен сауу әдістері мен техникасы бойынша аналарға арналған жадынама;

            7) ономатопеяға арналған жануарлар мен құстардың ойыншықтар жиынтығы (сиыр, қаз, мысық, ит, тауық, үйрек);

            8) музыкалық аспаптар жиынтығы (ксилофондар, барабандар, сырнайлар);

            9) дыбыстық ойыншықтар (әр түрлі жиіліктегі дыбыстар шығаратын сыбызғылар, сылдырмақтар);

            10) баулар, моншақтар (ірі, пластмасса және ағаш);

            11) қолға ("биялай") және саусаққа (саусақтық ойыншықтар) киілетін ойыншықтар;

            12) қақпағы жоқ және қақпағы бар қораптар немесе жәшіктер жиынтығы (ағаш немесе пластик);

            13) әртүрлі мөлшердегі түрлі-түсті текшелер жиынтығы (ағаш немесе пластик);

            14) тактильді жәшік (ағаш);

            15) "құлыптар" тактильдік-дамытушы панелі;

            16) есіктері мен құлыптары бар үй;

            17) қуыршақтар жиынтығы;      

            18) қуыршақ жиһазы, ыдыс-аяқ жиынтығы;

            19) азық-түлік жиынтығы (жемістер, көкөністер);      

            20) әртүрлі пішіндегі сақиналары бар пирамидалар;

            21) пирамида (стақандар);

            22) матрешка (ағаш);

            23) пазлдар (тақталар, монтессори жақтаулары);

            24) Коос текшелері, Сеген тақталары;

            25) ойыншықтарды сақтауға арналған пластмасса ыдыстар;

            26) бейнематериалды көрсетуге арналған компьютер және басқа құрылғы;

            27) сабақ өткізуге арналған орын, үстел, орындықтар.

Балаларға арналған аутизмге арналған түрлендірілген скринингтік тест – "M-CHAT-R"

      Есептеу алгоритмі: 2, 5 және 12 басқа, барлық тармақтар үшін "жоқ" деген жауап АСБ қаупінің барын білдіреді; 2, 5 және 12-тармақтар үшін АСБ қаупінің барын "ия" жауабы нұсқайды. Келесідей алгоритм M-CHAT-R психометрлік қасиеттерін азайтады:

      қауіптің төмен деңгейі: Жалпы есеп 0-2 құрайды; егер баланың жасы 24 айдан кем болса, екі жастан асқаннан кейін оны қайтадан тексеріңіз. АСБ қаупі болмаған жағдайда, ары қарайғы әрекеттердің жүргізілуі қажет емес.

      тәуекелдің орташа деңгейі: жалпы есеп 3-7 құрайды; қауіп дәрежесі туралы қосымша ақпарат алу үшін келесі мәселелер тағайындалады (екінші кезең m-CHAT-R/F). Келесі іс-қимыл қажет: баланы диагностикалық бағалауды және ерте араласудың қолайлылығын жүргізу. Егер кейінгі есептеу 0-1 көрсетсе, қарап-тексеру нәтижесі теріс болып саналады. Әрі қарай әрекет ету қажет емес, бірақ келесі сапарлар кезінде бала қайта скринингтік тесттен өтуі керек;

      қауытық жоғары деңгейі: жалпы есеп 8-20; келесі сұрақтарды өткізіп жіберіп, дереу диагностикалық бағалауға және ерте араласудың орындылығына көшуге болады.

      Ескертпе: аббревиатураның толық жазылуы:

      АСБ – аутизм спектрінің бұзылуы.

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсету кезінде жүкті әйелдерді, жаңа туған нәрестелер және 5 жасқа дейінгі балаларды үйде және медициналық ұйымдарда қабылдауда бақылаудың жалпы схемасы

Жүкті әйелдер мен 5 жасқа дейінгі балалар патронажының әмбебап-прогрессивті моделінің сызбасы (мейіргер ісі маманының үйге патронаждық баруы)

Патронаждық бақылау іс-шараларының жеке жоспары

      Отбасының жеке жоспарын жасау (шаралар, орындалу мерзімі):

      Қолдары:

      Ескертпе: аббревиатураның толық жазылуы:

      МСАК - медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін ұйым;

      ТАӘ– тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейлері бойынша емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдердің тізбесі

Перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейіне байланысты нәрестелерді диагностикалық зерттеудің ең төменгі көлемі

Перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейіне байланысты босандыру ұйымдары үшін медициналық жабдықтар мен медициналық бұйымдардың тізбесі

      Ескертпе: аббревиатураның толық жазылуы:

      ҚЛЕШӘ – қысқа латенттелген естудің шақырылған әлеуметтері;

      ҚТП – қарқынды терапия палатасы;

      ӨЖЖ – өкпені жасанды желдету;

      РжҚТБ – реанимация және қарқынды терапия бөлімі. 

      ТОАЭ – туындаған отоакустикалық эмиссия;

      УДЗ – ультрадыбыстық зерттеу;

      ЭКГ – электрокардиография;

      ЭЭГ – электроэнцефалография.

Нәрестелерді тасымалдауға арналған реанимациялық бригада автомобилін жарақтандыру үшін медициналық жабдықтар мен медициналық бұйымдардың тізбесі

      Жаңа туған нәрестелерді тасымалдауға арналған реанимациялық бригаданың автомобилі мынадай медициналық бұйымдармен және медициналық жабдықтармен жарақталады:

      1. Жабдықтар:

      1) кувез (жылжымалы немесе тасымалданатын);

      2) автомобиль салонын жылытуға арналған "пеш";

      3) балаға арналған термооқшаулауыш пленка;

      4) балаға арналған киім-кешектер (көрпе, жаялық, киімдер және т.б.);

      5) көмкерме жиынтығы және датчиктері бар ЭКГ және АҚ мониторы;

      6) бір реттік көмкермесі бар пульсоксиметр;

      7) секундтық тілі бар сағат;

      8) электрондық термометр;

      9) фонендоскоп.

      2. Респираторлық қолдауға арналған жабдықтар:

      1) оттегі баллоны;

      2) ӨЖЖ жүргізуге және вакуумдық құралды пайдалануға арналған ауа компрессоры;

      3) баллонға арналған оттегі дозиметрі;

      4) ылғалдату жүйесі және тыныс алу қоспасын жылытқышы бар ӨЖЖ портативті аппараты;

      5) оттегін араластырғыш;

      6) Амбу қабы, көлемі 700 шаршы. см-ден аспайтын;

      7) ӨЖЖ арналған түрлі өлшемдегі маскалар жиынтығы;

      8) ауыз арқылы ауа өткізгіштер;

      9) N СРАР респираторлық қолдау жүйесі;

      3. Трахеяны интубациялауға және тыныс алу жолдарының санациясына арналған жабдықтар мен медициналық мақсаттағы бұйымдар:

      1) тік сыналары бар ларингоскоп №0 және №1;

      2) интубациялық түтікшелер (D-диаметр 2,5; 3,0; 3,5; 4,0);

      3) электрлік немесе вакуумдық сорғыш, бір реттік груша және аспирацияға арналған катетерлер жиынтығы (№ 5, 6, 8, 10, 12, 14);

      4) назогастральдық сүңгі – диаметр 6 мм.

      4. Дәрілік заттарды енгізуге арналған жабдықтар мен медициналық мақсаттағы бұйымдар:

      1) инфузомат, шприцті сорғыш

      (2-3 дана аккумулятормен);

      2) перифериялық венаны катетерлеуге арналған жиынтық;

      3) инфузия жасауға арналған система;

      4) түрлі көлемдегі шприцтер;

      5) тройниктер;

      6) көбелекті-инелер;

      7) хирургиялық пинцеттер, скальпель, қайшылар;

      8) тазартылған қолғаптар.

      Ескертпе: аббревиатураның толық жазылуы:

      АҚ – артериялық қысым;

      ӨЖЖ – өкпені жасанды желдету.

      ЭКГ – электрокардиография;

Нәрестені тасымалдау хаттамасы

      Анасының диагнозы

      1. _______________________________________________________________

      2. _______________________________________________________________

      Нәрестенің диагнозы

      1. _______________________________________________________________

      2. _______________________________________________________________

      Тасымалдау алдындағы нәрестенің жай-күйі __________________________

      Тасымалдау талаптары

      Көлік түрі: автомобиль, басқа санитариялық көлік, әуе көлігі

      Респираторлық терапия түрі: ӨЖЖ, ЖЖӨЖЖ, оксигенотерапия _________________________

      Инфузиялық терапияға арналған қондырғы –инфузомат немесе жүйе

      Мониторинг: пульсоксиметрия, АҚ өлшеу, термометрия

      Уақыты (сағат, минут) ______________________________________________

      Тасымалдау кезіндегі асқынулар

      Өлім

      Халінің нашарлауы

      Басқа жағдайлар

      Қосымша ақпарат ______________________________________________

      Тасымалдау күні және ұзақтығы

      Дәрігердің тегі, аты, әкесінің аты ТАӘ (болған кезде) (көлік бригадасының және нәрестені қабылдаушы)

      Ескертпе: аббревиатураның толық жазылуы:

      ЖЖӨЖЖ – жоғары жиіліктегі өкпені жасанды желдету;

      ЖСЖ – жүрек соғу жиілігі;

      ҚҚ - қан қысымы.

      ӨЖЖ - өкпені жасанды желдету;

      ТЖ – тыныс алу жиілігі;