Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексінің 62-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары бекітілсін.
      2. Осы қаулы 2011 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                           К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң     
2011 жылғы 8 ақпандағы
№ 94 қаулысымен  
бекiтілген    

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 2011 – 2015
жылдарға арналған стратегиялық жоспары

      Ескерту. Стратегиялық жоспар жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.01.2012 № 42 (01.01.2012 бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

1. Миссиясы мен пайымдауы

      Ескерту. 1-бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 № 439 қаулысымен.

      Миссиясы. Қазақстан Республикасының экономикалық өсіміне жәрдемдесу және экономикасының жоғары бәсекеге қабiлеттiлiгiне қол жеткізу мақсатында бюджеттің тиімді атқарылуын қамтамасыз ету.
      Пайымдауы. Неғұрлым дамыған, орнықты және прогрессивтi эволюцияланатын қаржылық жүйелердің бірі ретінде әлемдік қаржылық қоғамдастық жіктейтiн тиімді жұмыс істейтін бюджеттің атқарылу жүйесі.

2. Ағымдағы ахуалды және қызметтің тиісті салаларын
(аяларын) дамыту үрдістерін талдау

      Ескерту. 2-бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 19.04.2012 № 497; 28.12.2012 № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2012 N 1776; 30.04.2013 № 439; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

1-стратегиялық бағыт.
Республикалық бюджеттің атқарылуын қамтамасыз ету

      Бюджеттің толық және уақтылы атқарылуын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі - Министрлік) бюджеттерді жоспарлау және атқару сапасын арттыру, бюджеттердің атқарылуына және мемлекеттік мекемелердің шоттарына қазынашылық қызмет көрсету, мемлекеттік сатып алу процесінің тиімділігін оңтайландыру және арттыру, сондай-ақ мемлекеттік бюджеттің қаражатын пайдалану кезінде қаржылық бұзушылықтардың алдын алу бойынша жұмыстарды жалғастыруда.
      2009 жылы әлемдегі тұтынудың жаһандық қысқаруы салдарынан Қазақстан экономикасының салаларындағы іскерлік белсенділіктің баяулауына байланысты бюджет жүйесі кірістерінің күрт қысқарғаны байқалды. Мәселен, егер 2008 жылы ЖІӨ-нің 25,1%-ы мемлекеттік бюджет арқылы қайта бөлінген болса, онда дәл осындай көрсеткіш 2009 жылдың қорытындылары бойынша 20,6%-ды құрады. Мемлекеттік бюджет кірістері 2009 жылы оның алдындағы жылмен салыстырғанда 13,1%-ға қысқарды.
      Ел үкiметi шығыстарды оңтайландыру және әлеуметтік төлемдерді арттыру және дағдарысқа қарсы шараларды іске асыру арқылы тұтынушылық сұранысты бюджеттік ынталандыру мақсатында оларды қайта бағдарлау жолымен республикалық бюджеттің едәуiр тапшылығына жол бермедi.
      2010 жылдың қорытындылары бойынша республикалық бюджеттің тапшылығы ЖІӨ-ге 2,5%-ды құрады, бұл 2010 жылға арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген көрсеткіштен төмен. Салыстыру үшін, басқа елдерде бюджет тапшылығы: АҚШ-та – ЖІӨ-нің 8%-ын, Жапонияда – ЖІӨ-нің 7,6%-ын, Ресейде – ЖІӨ-нің 4,1%-ын, Қытайда – ЖІӨ-нің 2,8%-ын, Ұлыбританияда – ЖІӨ-нің 7,9%-ын, Францияда – ЖІӨ-нің 5%-ын, Украинада – ЖІӨ-нің 5%-ын, Белоруссияда – ЖІӨ-нің 3%-ын құрады. Қазақстанда республикалық бюджеттің тапшылығын одан әрі кезең-кезеңмен, ал 2014 жылы ЖІӨ-нің 1,3%-ына дейін төмендету жоспарланып отыр.
      Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығымен Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк жоспарлаудың жаңа жүйесi бекітілген, оның негізгі элементі мемлекеттiк органдардың стратегиялық жоспарлары болды.
      2009 жылдан бастап Қазақстан Республикасының жаңа Бюджет кодексі күшіне енгізілді, ол нәтижеге бағдарланған бюджеттеудің заңнамалық негізін салды. Бюджетті "сырғымалы үш жылдық" қағидаты бойынша қалыптастыру қамтамасыз етілді.
      Бөлінетін бюджет қаражатын мақсаттармен және нақты нәтижелермен өзара байланысын күшейте отырып, бюджет жүйесін жетілдіру шеңберінде 2014 жылы нәтижелерге бағдарланған бюджеттеудің тұтқалы элементтері, оның ішінде бюджеттік өтінімнің жаңа пішімі енгізілетін болады.
      Бюджеттік бағдарламаларды нәтижеге бағдарланған бюджеттеу қағидаттарына сәйкес қалыптастыру мақсатында Бірыңғай бюджеттік сыныптама жетілдірілетін болады. Бұл қағидаттарды ең озат халықаралық тәжірибелерді ескере отырып, бюджеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган әзірлейтін болады.
      Бюджеттік өтінімнің форматы оның мазмұны мәлімделетін шығыстардың мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігіне дәл түсінік беретіндей етіп қайта қаралатын болады.
      Бюджет шығыстарының тиімділігін арттыру мақсатында оларды қаржыландырудың, оның ішінде мемлекеттік-жеке меншік әріптестік тетіктерін пайдалану есебінен де қаржыландырудың оңтайлы жолдарын анықтау үшін жобаларды бастапқы кезеңде салыстырмалы талдау және бағалау жүргізу негізінде бюджеттік инвестицияларды жоспарлауға көзқарастар жетілдірілетін болады.
      Мемлекеттiк (үкiметтiк) борыштың өсуi байқалады, оның себебi тапшылығы бар республикалық бюджеттi қалыптастыру болып табылады. Жыл сайын мемлекеттiк (үкiметтiк) борыш курстық айырманы ескере отырып, қарыз алу есебiнен тапшылығын қаржыландыру сомасы өсуде. Мәселен, 2009 жылдың басында мемлекеттiк (үкiметтiк) борышқа қатысты ЖIӨ-ге шаққанда 6,4%, 2010 жылы – 10,1%-ды, ал 2011 жылдың басында 11,5%-ды құрады. Осылайша, борыштың абсолюттік және салыстырмалы түрде өсуі байқалып отыр.
      Бюджеттік бағдарламаларды уақтылы қаржыландыруды жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі тиісті жылға арналған бюджет тапшылығының бекітілген мөлшері шеңберінде ішкі және сыртқы нарықтардан қарыз алуды жүзеге асырады.
      Қарыз алудың мақсаттары мен қаржылық шекараларын белгілеу үкіметтік қарыз елу кезінде негіз болып табылады. Мемлекеттік борышты сапалы басқара отырып, Үкіметтің қарыздарды саналы көлемде тартуымен бірге оны қауіпсіз деңгейде ұстау Қаржы министрлігінің ең басты міндеттерінің бірі болып табылады.
      Үкіметтік борышты тиімді басқаруды қамтамасыз ету шеңберінде Қаржы министрлігінде үкіметтік борыштың пайыздық және валюталық тәуекелдерін бағалау, валюталар, сыйақы мөлшерлемелері бойынша борыш құрылымын жеткілікті әртараптандыруды қамтамасыз ету, үкіметтік борыштың жалпы көлеміндегі сыртқы борыштың үлесін қысқарту бойынша жұмыстар жүзеге асырылуда.
      Жүргізіліп отырған мониторинг көрсетіп отырғандай борыш индикаторларының белгіленген шектегі жол берілетін деңгейлері жол берілетін мәндер аймағында және қауіп тудырмайды. Борыштың ЖІӨ–нің мөлшері мен арақатынасы әлемдік практикада борыштық жүктемені бағалауға мүмкіндік беретін неғұрлым қарапайым борыш индикаторы болып табылады. Мәселен, 2011 жылдың басында мемлекеттік борыштың ЖІӨ-ге қатынасы 14,4%-ды құрады. Борыштың бұл деңгейі еліміздің дамуына қауіп төндіріп, асып кететін шектен шықпайды. Мысалы, ЕО елдері үшін бұл критерий 60%-дан аспауы тиіс. Бұл критерийді Кеден одағына қатысушы елдер ұстанады.
      Бүгінгі таңда ішкі үкіметтік қарыз алу республикалық бюджеттің тапшылығын қаржыландыру үшін, сондай-ақ қор нарығында тиісті бағдар белгілеу және жинақтаушы зейнетақы қорларына (ЖЗҚ) зейнетақылық активтерін орналастыру үшін сенімді және өтімді қаржы құралдарын ұсыну мақсатында айналымда мемлекеттік бағалы қағаздардың (МБҚ) жеткілікті көлемін ұстап тұру үшін жүзеге асырылады.
      Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың "Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері" атты Қазақстан халқына Жолдауына сәйкес отандық қор нарығы 2020 жылға қарай ТМД мен Орталық Азиядағы ислам банкингінің өңірлік орталығына айналуы және Азиядағы жетекші қаржы орталықтарының ондығына енуі тиіс. Қазіргі уақытта, Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне исламдық қаржыландыруды ұйымдастыру мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзілген кезде исламдық қаржыландыру құралдары қазақстандық экономиканың тиімді және ұзақ мерзімді қаржы көзіне айналуы мүмкін.
      Үкіметтік сыртқы қарыз алу саласында халықаралық қаржы институттарының қарыздарын тарту жүзеге асырылуда. Қарыз алудың оңтайлы деңгейін қалыптастыруды, борышқа қызмет көрсетуге арналған шығындар мен тәуекелдерді ескере отырып, алдағы жылға үкіметтік сыртқы қарыз алу көлемін жоспарлау экономиканың дәстүрлі мамандандыру секторларындағы ірі инвестициялық жобаларды іске асырумен байланыстырылатын болады.
      Осыған байланысты алдағы орта мерзiмдi кезеңде бiрлескен жобалар мен бағдарламаларды iске асыру үшiн Қазақстан Республикасының әртүрлi, оның iшiнде ХҚДБ, АДБ, ЕҚДБ, ЖХЫА, ИДБ, ЕИБ, ЕАДБ және т.б. сияқты халықаралық қаржы институттарымен халықаралық кредиттiк қарым-қатынастар саласындағы ынтымақтастығын одан әрi дамыту жоспарланып отыр. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiне Қазақстан Республикасының атынан ХҚДБ, ХҚК, ХДҚ, ХИКА, УҚДБ, АДБ, ИДБ, ЕАДБ және т.б. осы халықаралық институттарындағы Қазақстан Республикасының мүшелігіне қатысты тиісті келісімдердің шарттарына сәйкес сомалардың төленуін қамтамасыз етуге уәкілеттік берілген.
      Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарына сәйкес Қазақстан Орталық Азияда, еуразиялық кеңістіктегі әртүрлі жылдамдықты және көп деңгейлі интеграциясын күшейтуге алған бағытын жалғастырады. Осыған байланысты экономикалық интеграция үшін шарттар мен алғышарттарды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының ЕурАЗЭҚ Дағдарысқа қарсы қорының құрылтайшы құжаттарының шеңберінде қабылданған қаржылық міндеттемелері уақтылы орындалуы қажет.
      Мемлекеттік қарыз алу саясаты Үкіметтің болашақта республикалық бюджеттің жай-күйіне қарамастан борышты өтеу және оған қызмет көрсету жөніндегі міндеттемелерін орындауына мүмкіндікті қамтамасыз етуі тиіс. Бұл үшін борыштың өсу қарқынын ЖІӨ-нің өсу қарқындарымен барабарлығын қамтамасыз ету қажет, үкіметтік борышқа қызмет көрсетуге шығыстардың өсу қарқыны республикалық бюджет кірістерінің өсу қарқынынан асып кетпеуі тиіс.
      Сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 2 сәуiрдегi Жарлығымен жаңа Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын қалыптастыру және пайдалану тұжырымдамасы мақұлданды. Тұжырымдаманың негiзгi мақсаты болашақ ұрпаққа арналған жинақтарды ұлғайту және Ұлттық қордың қаражатын жинақтауды үкiметтiк қарыз алумен алмастыруды болдырмау болып табылады.
      Тұжырымдаманың ережелері 2020 жылға Ұлттық қордың қаражатын 90 млрд. АҚШ долларына дейiн жеткізуге бағытталған, бұл ЖIӨ-нiң кемiнде 30%-ын құрайды.
      Қазіргі уақытта Қазынашылық жүйесінде 13 мыңға жуық мемлекеттік мекемелерге қызмет көрсетіледі, Қазынашылық жүйесін нақты уақыт режимінде пайдаланушы шамамен 3 мыңдай адам Қазынашылық ақпараттық жүйесінде мемлекеттік бюджеттің қаражатын есепке жатқызу мен жұмсау рәсімдерін жүргізе отырып, операцияларды жүзеге асырады. Күн сайын орташа есеппен 25 мың төлем жүргізіледі, Қазақстандық банкаралық есептер орталығынан күн сайын орташа есеппен 30 мың түсім келіп түседі. Айдың аяғында бұл көрсеткіштер екі есе артады, өйткені осы кезеңде мемлекеттік мекемелер негізгі (еңбекақы, жәрдемақы, салықтар және т.б.) төлемдерін жүргізеді.
      Бюджеттің атқарылу рәсімдерінің маңыздылығын ескере отырып, Қазынашылықтың тікелей міндеті жүйенің өнімділігіне жүктеме артқан кезде, әрбір қаржы операциясының уақтылы жүргізілуін қамтамасыз ету болып табылады. Бүгінде Қазақстан қазынашылығының негізгі мақсаты қаржылық есептіліктің толықтығын, тұтастығы мен дәлдігін, сондай-ақ қағаз құжаттамадан электрондық құжат айналымына көшу болып табылады. Мәселен, мемлекеттік мекемелерге қызмет көрсету мен қаржылық құжаттарды өңдеу уақытын 2012 жылы 3 жұмыс күнінен бастап, 2013 жылы 2 жұмыс күніне дейін, ал "Қазынашылық-Клиент" ақпараттық жүйесі арқылы 2013 жылы – 1 жұмыс күніне дейін қысқарту жоспарланған.
      Осыған байланысты, қаржылық құжаттардың өсу серпінін ескере отырып, Қаржы министрлігінің Стратегиялық жоспарында Қазынашылық пен Клиент (мемлекеттік мекеме, бюджеттік бағдарлама әкімшілері, уәкілетті мемлекеттік органдар) арасындағы өзара іс-қимыл бөлігінде Қазынашылық ақпараттық жүйесін жетілдіру бойынша міндеттер көзделген. Қазынашылық жүйесін жетілдіру шеңберінде 2008 жылы ҚИАЖ-ға Клиент ұсынған қаржылық құжаттарды қабылдау және одан әрі өңдеу бойынша Қазынашылықтың функцияларын автоматтандыру үшін "Қазынашылық-Клиент" мемлекеттік мекемелермен электрондық құжат айналымын құру кезеңі басталды.
      "Қазынашылық-клиент" АЖ-ның мақсаты заманауи, интеграцияланған және тиімділігі жоғары ақпараттық ортаны ұсыну арқылы қызмет көрсететін мемлекеттік мекемелерімен Қазынашылықтың өзара іс-қимылының тиімділігін арттыру болып табылады, жалпы алғанда, "Қазынашылық-клиент" АЖ-сын енгізу мемлекеттік органдарға қызмет көрсету рәсімдерін жеделдетуге мүмкіндік береді.
      "Қазынашылық-клиент" АЖ дамыту мен оның таралымы мынадай басқарушылық міндеттердің тиімді шешілуін қамтамасыз етуі тиіс:
      1. ақпаратты сақтау және өндеудің тиімділігі жоғары заманауи технологияларын қолдана отырып, Қазынашылық ақпараттық жүйесіне құжаттардың деректерін автоматтандырылған енгізуді бірегейлендіру, жеңілдету және жеделдету;
      2. қазынашылық өңдейтін деректердің жеделдігін, дәлдігін, сенімділігін, ашықтығын арттыру;
      3. құжаттардың дұрыстығын растау, құжаттарды келісу процесін жеңілдету және байланыс арналарын қорғау құралдарын пайдалану үшін заманауи ақпаратты қорғау құралдарымен - Электрондық цифрлық қолтаңбамен интеграциялау;
      4. мұрағатта ақпаратты сақтау, өңдеу, оның қол жетімділігі мен тиімді ізделуі үшін құжаттардың орталықтандырылған мұрағатын ұйымдастыру.
      "Қазынашылық-клиент" АЖ-ны іске қосу нәтижесінде мемлекеттік мекемелерге қашықтан қызмет көрсету қамтамасыз етіледі, бұл өз кезегінде қазынашылық органдарының мемлекеттік мекемелерімен өзара іс-қимылдары кезінде жұмыстың тиімділігін едәуір арттырады және тиісінше, ол бюджеттердің атқарылу сапасын жақсартады деп жоспарланып отыр.
      Сонымен қатар, облыстардың мемлекеттік мекемелері компьютерлік техникамен жарақтандыруда жоғары деңгейге қол жеткізілгеніне қарамастан Интернет желісіне қосылуда проблемаларға тап болып отыр. "Қазақтелеком" АҚ-ның қажетті техникалық жағдайларының болмауына байланысты қала және аудан орталықтарынан алыс орналасқан мемлекеттік мекемелердің ең төмен өткізу қабілеті кемінде 128 Кбит/с байланыс арналары бойынша Интернет–байланысына қосылу мүмкіндіктері жоқ. Бұл ретте, Интернет–байланысына қосылуға қол жеткізгендердің өздері де желі жұмысының тұрақсыздығын атап өтуде.
      Кәсіпорындардың қызметін оңтайландырудағы маңызды рөлді электрондық құжат айналымының заманауи жүйелері атқарады. Кез келген салық төлеушінің қызметіндегі негізгі құжаттардың бірі шот-фактура болып табылады. Оларды жазып беру талаптары мен жазып беру мерзімдері «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер (Салық кодексі)» туралы Қазақстан Республикасының кодексінде регламенттелген. Іскерлік қызметтің электрондық құжат алмасу жолымен жүзеге асырылуы барған сайын жиілеу жағдайында дәстүрлі қағаз түріндегі шот-фактуралар кедергі болады және оларды пайдалану кезінде ұйымдар оператордың еңбек шығындары, қағаз, принтер, жеткізіп беру, қомақты мұрағаттар, салық органдарына тоқсан сайын шот-фактуралар тізілімін табыс ету және т.б. сияқты айтарлықтай қосымша шығыстарға ұшырайды.
      Мемлекет басшысы «Электрондық шот-фактуралар» ақпараттық жүйесін құруды тапсырған болатын, оның мақсаты бизнес субъектілері арасындағы құжат айналымы шығыстары мен уақытын қысқарту, бизнес субъектілерінің қазынашылық органдарымен және салық органдарымен өзара ақпараттық іс-қимылын жақсарту, сондай-ақ жалған кәсіпорындардың алдын алу және жолын кесу болып табылады.
      Бүгінгі таңда бүкіл корпоративтік ақпараттың 30%-ға жуығы электрондық түрде сақталады. Қалған ақпараттың барлығы (70% -ға жуық) қағаз түрінде сақталады, оны іздеу кезінде едәуір қиыншылық туғызады, солай болса да, бұл ара қатынас біртіндеп сақтаудың электрондық нысанының пайдасына өзгеріп келеді.
      Құжат айналымы мен ақпараттың өңделуін бақылауды оңтайландыру мәселелері басты маңызға ие. Ақпараттық технологиялар мен өнімдердің тез дамып келе жатқан нарығы бүгіннің өзінде-ақ құжат айналымының корпоративтік жүйелерін, сол сияқты бизнес құрылымдар мен мемлекеттің өзара іс-қимылдары жүйесін пайдалануға мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда салық есептілігі электрондық нысанда тапсырылатынын ескере отырып, бизнес құрылымдар электрондық шот-фактуралардың енгізілуіне дайын.
      Мемлекеттік сатып алу шеңберінде мемлекеттік сектормен өзара іс-қимыл кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген орындалған жұмыстардың актілері, жүкқұжаттар, шот-фактуралар мен өзге де бірқатар растаушы құжаттар пайдаланылады. Бұдан басқа мемлекеттік мекемелер өнім берушілердің пайдасына төлемдер өткізу үшін растаушы құжаттарды ұсынудан басқа, жеке – негіздеме құжат болып табылатын төлеуге берілетін шотты қалыптастыруға міндетті.
      Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес қазынашылықтың аумақтық бөлімшелері мемлекеттік мекемелердің, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің төлемдерін жүргізу кезінде төлеуге берілетін шоттар мен төлем тапсырмаларын төлемнің негізділігін растаушы құжаттардың: шот-фактураның немесе тауарларды жеткізу туралы жүкқұжаттың (актінің) немесе орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер актісінің немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құжаттың өзге де түрлерінің көшірмелері болуы тұрғысынан ағымдағы бақылауды жүзеге асырады.
      Электрондық шот-фактуралар өз нысанында барлық қажетті параметрлерді көрсету арқылы жоғарыда аталған растаушы құжаттарды, сондай-ақ төлеуге берілетін шоттарды ауыстыруға, сол арқылы мемлекеттік сектор мен бизнес субъектілері арасында құжат айналымының санын едәуір азайтуға мүмкіндік береді.
      Сондықтан Қазақстанда электрондық шот-фактураларды енгізу ірі бизнес үшін, сол сияқты орта және шағын бизнес үшін, сондай-ақ мемлекеттік сектор үшін де өзекті мәселе болып табылады. Қазір салық төлеушілер мен мемлекет өз күштерін Қазақстанда электрондық шот-фактураларды пайдалану практикасын енгізу үшін біріктіретін кез келді.
      Шаруашылық жүргізуші субъектілер мен мемлекеттік сектордың шығындарын қысқарту мақсатында электрондық шот-фактураларды қабылдау және өңдеу бойынша бірыңғай оператор етіп Қазынашылық комитеті айқындалды. Қазынашылық комитетінің міндеті шот-фактураларды уақтылы және сапалы өңдеуге мүмкіндік беретін тиімділігі жоғары ақпараттық жүйе құру болып табылады.
      Бастапқы кезеңде электрондық шот-фактураларды мемлекеттік мекемелермен және квазимемлекеттік сектор субъектілерімен, ал кейін - жеке сектормен өзара іс-қимыл жасау кезінде пайдалану жоспарланып отыр.
      Электрондық шот-фактураларды енгізу Қазақстанның «Doing Business» рейтингіндегі позициясын жақсартуға мүмкіндік береді.
      Қазіргі уақытта, жүргізіліп жатқан iшкi мемлекеттік қаржылық бақылау қорытындылары бойынша айқындалып отырған қаржылық бұзушылықтар сомасының өсуiне байланысты, мемлекеттік бюджет қаражатын пайдалану кезінде бақылау объектілерінің қаржылық тәртiбін арттыру мәселесі неғұрлым өзекті болып табылады. Бұл жағдайларда, берілген ден қою актілеріне сәйкес анықталған бұзушылықтарды және оларға ықпал еткен себептер мен жағдайлардың толық жойылуы өте маңызды аспект болып табылады.
      Тексерулер санын төмендету кезінде анықталатын бұзушылықтардың ұлғаюы, ең алдымен, жоспарлы бақылауға барлық объектілер бірдей іріктелмей, тек қана бюджетті атқару кезінде бұзушылықтарға жол беру тәуекел деңгейі неғұрлым жоғары объектілер ғана іріктелген кезде тәуекелдердi басқару жүйесін пайдалана отырып, бақылау іс-шараларын жоспарлауға байланысты. Заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгiзу жағдайларында тәуекелдердi басқару жүйесiн автоматтандыру қажеттiгі туындайды, бұл бақылау объектілерін осы жүйемен толық қамтуды болжамдайды.
      Мемлекеттiк сатып алуды «жалғыз терезе» қағидаты бойынша орталықтандыру және жүзеге асыру мақсатында «электрондық сатып алу» ақпараттық жүйесi - мемлекеттiк сатып алу веб-порталы құрылды.
      Ақпараттық технологияларды қолдану арқылы мемлекеттік сатып алу жүйесін дамыту жалпы алғанда тиімді бәсекелес ортаның пайда болуына, сатып алу рәсімдерін жүргізген кезде сыбайлас жемқорлық көріністерін одан әрі төмендетуге, мемлекеттік сатып алу рәсімдерін жеңілдету қажеттіліктеріне байланысты.
      Сөйтіп, 2010 жылғы 1 қаңтардан бастап баға ұсыныстарын сұрату тәсiлiмен барлық мемлекеттiк сатып алулар электрондық форматта өткiзiлуде.
      2011 жылдың екiншi жартыжылдығынан бастап тапсырыс берушiлер мемлекеттiк сатып алу веб-порталын пайдалануға және конкурс тәсiлiмен мемлекеттiк сатып алуды электрондық форматта өткiзуге құқылы болды. 2012 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік сатып алуды жүргізудің осы тәсілі электрондық мемлекеттік сатып алу арқылы ғана жүргізіледі.
      Сондай-ақ, 2012 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік сатып алуды жүзеге асырудың жаңа тәсілі - аукцион енгізілді, ол мемлекеттiк сатып алудың веб-порталында нақты уақыт режимiнде электрондық форматта ғана жүзеге асырылады.
      Мемлекеттiк сатып алуды автоматтандыру бюджет қаражатын үнемдеудiң және мемлекеттiк сатып алу процесiн негiзсiз кiдiрту себептерiн жоюдың неғұрлым тиiмдi құралдарының бiрi болып табылады.
      2012 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша порталда тіркелген қатысушылардың жалпы саны 189 131 құрады, бұл 2010 жылмен салыстырғанда 2,2 есеге көп.
      Өнім берушілердің саны 2010 жылмен салыстырғанда 1,8 есеге өсіп, 99 567 құрады, оның ішінде 45 711 – заңды тұлғалар, 53 856 – жеке тұлғалар.
      Келушілер саны – 48 492 320, оның ішінде абсолюттік бірегей келушілер - 4 790 003, бұл 2010 жылмен салыстырғанда 3,3 есеге көп.
      Порталға кірген әрбір келуші орта есеппен 20 парақтан қарайды. Келушінің сайтта болу ұзақтығы орташа 15 минутты құрайды.
      2012 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша барлық жүзеге асырылған сатып алудың жалпы сомасы 651 188,7 млн. теңгені құрады. Барлық жүзеге асырылған сатып алулардан шартты үнемдеу 30 391,3 млн. теңгені немесе барлық жоспарланған сатып алулардың 4,4% құрады.
      Баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен сатып алу сомасы – 58 375,1 млн. теңге. Осы тәсілмен жүргізілген сатып алулардан шартты үнемдеу 17 390,5 млн. теңге немесе 22,9%.
      Бiрыңғай экономикалық кеңiстiк шеңберiнде Қазақстан Республикасы, Белоруссия Республикасы және Ресей Федерациясы арасында жасалған, Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 8 шілдедегі Заңымен ратификацияланған Мемлекеттiк (муниципалдық) сатып алу туралы келiсiм (бұдан әрі – Келісім) мемлекеттік сатып алу жүйесінің дамуына әсер ететін негізгі сыртқы факторлардың бірі болып табылады.
      Келісімде Тараптардың барлық мемлекеттері үшін 2014 жылғы
1 қаңтарға дейін ұлттық режимді енгізу көзделген. Осылайша 2014 жылдың 1 қаңтарынан бастап қазақстандық кәсіпкерлер үшін Келісім елдерінің кәсіпкерлері қатарында Ресей мен Беларусьтың сатып алуларына қатысуға үлкен мүмкіндік пайда болады. Одан басқа, Келісім жалпы алғанда біздің елдегі бәсекелестіктің дамуына да ықпал ететін болады.
      Мемлекеттік сатып алу жүйесінің дамуына ықпал ететін ішкі факторларға барлық тауар түрлеріне мемлекеттік стандарттардың жоқтығын жатқызуға болады. Өйткені, тәжірибеде тапсырушылардың сатып алатын тауарлардың техникалық сипаттамасын құрастырған кезде қажетті тауарды шектен тыс егжей-тегжейлі сипаттау, яғни тапсырушыға алдын ала белгілі бір әлеуетті өнім берушілерде ғана бар тауарларға қойылатын талаптарды қою фактілері бар. Мұндай талаптар, біздің ойымызша, сыбайлас жемқорлық сипаттарына ие және бәсекелестікті шектейді.
      Бұдан басқа пайдаланушыларда порталмен жұмыс істеу дағдыларының болмауы, мемлекеттік сатып алу туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларын, порталда орналастырылған электрондық форматта сатып алуды жүргізу нұсқауларын білмеу, мемлекеттік сатып алу аясында Қазақстан Республикасы заңнамасы нормаларының бұзушылықтарына, порталда қалыптасатын есеп деректерінің бұрмалануына, сондай-ақ пайдаланушылардың портал жұмысына наразылық келтіруіне әкеп соғады, бұл жалпы сатып алудың тиісінше өткізілуіне және дәйекті нәтижелердің қалыптасуына әсерін тигізеді.
      Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есебінің кассалық әдіске негізделген қолданыстағы жүйесінің бірқатар кемшіліктері бар, олар:
      мемлекеттік активтер мен міндеттемелері есептерде толық ескерілмейді және көрсетілмейді;
      есепке алу жүйесі айтарлықтай дәрежеде қағидаттарға емес, ескірген және жүйелі және жан-жақты қайта қарауды талап ететін қағидаларға негізделеді;
      активтер мен міндеттемелерді есепке алу халықаралық практикаға сәйкес келмейді.
      Ақша қаражатының ағынын қадағалауға мүмкіндік беретін және экономиканың мемлекеттік секторы шеңберінде активтер мен міндеттемелер туралы толық көріністі бермейтін кассалық есепке алу әдісіне қарағанда есептеу әдісі бюджеттік бағдарламалардың атқарылу нәтижелерін бағалауға мүмкіндік береді.
      Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепті реформалаудың мақсаты – бұл мемлекеттік сектордың операциялары мен ахуалы туралы толық және барлық көлемді қамтитын деректерді қалыптастыру, мемлекеттік сектордың активтері, міндеттемелері мен қызметінің нәтижелері туралы деректерді объективті көрсететін транспарентті және салыстырмалы қаржылық есептілікті қалыптастыру.
      ҚР Қаржы министрлігі мен Халықаралық бухгалтерлер федерациясының (IFAC) Қоғамдық сектордағы есептің халықаралық стандарттары жөніндегі кеңесі арасында ҚСХҚЕС-тың соңғы нұсқасын ағылшын тілінен мемлекеттік және орыс тілдеріне аударуға шарт жасалды. Шарттың негізінде ҚСХҚЕС-ті www.minfin.kz сайтында орналастыра отырып, мемлекеттік және орыс тілдеріне аудару жүзеге асырылуда.
      Ақша қаражатының ағынын қадағалауға мүмкіндік беретін және экономиканың мемлекеттік секторы шеңберінде активтер мен міндеттемелер туралы толық көріністі бермейтін кассалық есепке алу әдісіне қарағанда есептеу әдісі бюджеттік бағдарламалардың атқарылу нәтижелерін бағалауға мүмкіндік береді.
      Қаржылық есептілікті жасаушылардың, пайдаланушылардың кәсіби құзыреттілігі ҚСХҚЕС-ке сәйкес бухгалтерлік есепті жүргізу мен қаржылық есептілікті жасаудың жаңа әдіснамасын енгізу кезінде анықтаушы болып табылады.
      Республикалық бюджет шығыстарының теңгерімділігі мен құрылымы, салықтар мен кедендік төлемдер түсімдерінің толықтығы, салық және кеден жүйесін жақсарту, сондай-ақ үкіметтік борыш мөлшерін қауіпсіз деңгейде ұстау мәселелері өзекті болып қала бермек.
      Экономикалық ахуалдың нашарлауы мен жақсаруы республикалық бюджет пен Ұлттық қорға түсетін түсімдер деңгейіне, бюджет шығыстарының құрылымына, қарыз алу мүмкіндігі мен шарттарына әсер ететін анықтаушы сыртқы фактор болып табылады. Негізгі ішкі факторларға республикалық бюджетті жоспарлау мен атқару сапасы жатады.
      Бюджеттік инвестициялардың мониторингі заңды тұлғалардың жарғылық капиталында мемлекеттің қатысуы арқылы жүзеге асырылатын болады, ол қадағалау және кейіннен бюджеттік инвестициялардың тиімділігін бағалау үшін деректерді дайындау мақсатында көрсетілген іс-шараларды түпкілікті іске асыру сәтіне дейін заңды тұлғалардың бастапқы жарғылық капиталын қалыптастыру, акциялар пакетін (қатысу үлестерін) сатып алу арқылы тұрақты және жүйелі түрде ақпарат жинау, республикалық немесе жергілікті бюджеттен тартылған бюджеттік инвестицияларды есепке алу және олардың іске асырылуын талдау болып табылады.
      2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сәйкес бюджеттік кредит беру мен бюджеттік кредиттерді өтеу арасындағы айырмадан тұратын таза бюджеттік кредит беру бюджет құрылымы бөлімдерінің бірі болып табылады.
      Бюджеттік кредиттерді өтеу серпіні мынадай деректермен беріледі: 2009 жылы - 20,5 млрд.теңге, 2010 жылы - 102,3 млрд.теңге, 2011 жылы - 99,2 млрд.теңге.
      Бюджеттік кредиттерді өтеу бойынша түсімдердің 2009 жылмен салыстырғанда 2010 - 2011 жылдары күрт ұлғаюы агроөнеркәсіп кешені субъектілерін қолдау бойынша іс-шараларды өткізу мақсатында «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ берілген бюджеттік кредиттер 2010 - 2011 жылдары, оның ішінде 2010 жылы - 80,0 млрд.теңге және 2011 жылы - ішінара 60,9 млрд.теңге өтелді.
      Бюджеттік кредиттер бойынша түсімдердің айтарлықтай үлесі 2009 - 2011 жылдары «Қазақстан Республикасында тұрғын үй құрылысын дамытудың 2005 - 2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» және «Қазақстан Республикасында тұрғын үй құрылысының 2008 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» сияқты әлеуметтік бағдарламаларды іске асыруға жергілікті атқарушы органдарға берілген бюджеттік кредиттерге тура келеді.
      Бюджеттік кредиттерді өтеу бойынша түсімдердің жоспарын орындау сыртқы фактор әсер ететіндіктен, үнемі тиісті деңгейде (артығымен орындау немесе жете орындалмау) жүзеге асырылмайтынын атап өткен жөн.
      Жоғарыда көрсетілгендердің негізгі себептері мыналар болып табылады:
      1) бюджеттік кредитті өтеу мерзімін қайта құрылымдау - мәлімдеу сипаты бар;
      2) валюталар бағамын өзгерту (қарыз алу валютасында сыртқы қарыз қаражаты есебінен (республикалық бюджеттен бюджеттік кредит берілген жағдайда);
      3) бюджеттік кредиттерді мерзімінен бұрын өтеу;
      4) республикалық бюджетті қалыптастыру кезінде жоспарланбайтын бюджеттік кредиттің игерілмеген қаражатын қайтару.
      Министрлік «электрондық үкіметті» дамыту шеңберінде министрліктің және оның құрылымдық бөлімшелерінің мемлекеттік функцияларды және мемлекеттік қызмет көрсетуді атқаруы бойынша әкімшілік рәсімді (бизнес - үдерістер) кешенді автоматтандыру «е-Қаржымині» ықпалдастырылған автоматтандырылған ақпараттық жүйесі» жобасын іске асыруда.
      «е-Қаржымині» БААЖ жобасының негізгі міндеті мемлекеттік қаражатты басқару жүйесін автоматтандыру, қаражатқа қатысты бүкіл бизнес – үдерістердің ықпалдастығын көздейтін, қаржы есептемесін нығайту, бюджетті орындауды бақылау, кірістерді, міндеттемелерді, қолма қол ақшаны ішкі және сыртқы борыштарды, тәуекелдерді, қаржылық аудитті мемлекеттік активтермен қамтамасыз ету, сондай-ақ министрліктің өзге функцияларын басқару болып табылады.
      Президент өзінің 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан-2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында атап өткен негізгі міндеттердің бірі – қазақстандық қоғамды дамыту және мемлекеттік аппарат алдында туындайтын жаңа форматтағы міндеттемелер мемлекеттік басқарудың тиісті жүйесінің жұмыс істеуін талап ететіндіктен, мемлекеттік аудитті енгізу болып табылады.
      Реформаның мақсаты мемлекеттік қаржылық бақылаудың қолданыстағы жүйесін тоқтату емес, мемлекеттік аудиттің енгізілетін жүйесіне үйлесімді кіруі болып табылады. Халықаралық практикада мұндай рөлді мемлекеттік аудит орындайды.
      Жоғарыда көрсетілген Жолдауды іске асыру бойынша Жалпыұлттық іс-шаралар жоспарының 66-тармағына сәйкес Мемлекеттік аудитті енгізу тұжырымдамасы мен «Мемлекеттік аудит туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы, сондай-ақ оны іске асыруда ілеспе нормативтік құқықтық актілер әзірленді.
      Тұжырымдама Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 3 қыркүйектегі № 634 Жарлығымен бекітілді.
      Тұжырымдаманы іске асыру бюджет қаражатын пайдалану тиімділігіне, менеджмент сапасын арттыруға; ұйымдардың тәуекелдерін анықтауға және төмендетуге; тексерулер рәсімдерінің қайталануын төмендетуге; бірыңғай қағидаттар мен стандарттарды пайдалану кезінде қаржылық есептілік сенімділігінің дәрежесін жеткілікті қамтамасыз етуге ықпал ететін болады.
      Халықаралық қатынастардың жаңа архитектурасы мен әлемдік сауда-қаржы жүйесінің контурларын қалыптастыру кезінде жаһандық шешімдер қабылдау процестерінде Қазақстан Республикасын дамыту үшін, жетекші халықаралық және саяси құрылымдардың басшылық органдарында, оның ішінде халықаралық қаржы ұйымдардың (бұдан әрі – ХҚҰ) жарғылық капиталында Қазақстан Республикасы үлесінің ұлғаюымен расталатын аталған ұйымдарда Қазақстанды көрсету қажет.
      Қазақстан Республикасының Халықаралық Валюта Қорына, Халықаралық Қайта Құру және Даму Банкiне, Халықаралық Қаржы Корпорациясына, Халықаралық Даму Қауымдастығына, Инвестициялар Кепiлдiгiнiң Көпжақты Агенттiгiне, Инвестициялық Дауларды Реттеу жөнiндегi Халықаралық Орталыққа, Еуропа Қайта Құру және Даму Банкiне, Азия Даму Банкiне, Ислам Даму Банкiне мүшелiгi туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі арқылы Қазақстан Республикасының атынан ХҚДБ, ХҚК, ХДҚ, ИККА, ЕҚДБ, АДБ, ИДБ осы халықаралық ұйымдарда Қазақстан Республикасының мүшелігіне жататын тиісті келісімдердің шарттарына сәйкес сомалар төлеп отыруды қамтамасыз етуге уәкілетті.
      Осы құқық Қазақстанның олардың қаржы ресурстарына қолжетімділігін және тура пропорционалды қатысу үлесіне дауыс беруге қатысу құқығын айқындайды.
      Акцияларға қол қоя отырып, Қазақстан ХҚҰ акционері мәртебесіне ие болады және олардың жарғылық капиталдарына мүшелік жарналарды төлеуді тұрақты жүзеге асыру міндеттемелерін өзіне алады.

2-стратегиялық бағыт.
Салықтық және кедендік жүйені жетілдіру

      Салық жүйесін әкімшілендірудің тұтқалы мақсаттары – салықтық әкімшілендіруді жақсарту және көрсетілетін салықтық қызметтердің сапасын арттыру болып табылады.
      Өндіріп алуға үмітсіз бересіні есепке алмағанда 2011 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша бересінің сомасы – 89,8 млрд. теңгені құрады, ол шоғарлындырылған бюджет кірісінің жалпы көлемінде 1,3 %-ды құрайды.
      Салық заңнамасына сәйкес салық органдары бересі кісілерге мерзімінде орындалмаған салық міндеттемесі мен салық берешегін мәжбүрлеп өндіріп алу шараларын қамтамасыз ету тәсілдерін қолдану бойынша жұмыстар тұрақты жүргізілуде.
      Салықтық әкімшілендіруді күшейту мақсатында салық органдарына қасақана жалған банкроттықты анықтау, салық міндеттемесі мен салық берешегін мәжбүрлеп өндіріп алу шараларын қамтамасыз ету тәсілдерін қолдану, салық төлеуден жалтарудан бастап, сотқа борышкерлерді банкрот деп тану туралы өтініш бергенге дейінгі схеманы айқындау тұрғысынан мұқият талдау жасау тапсырылды.
      Бұдан басқа, Елбасының тапсырмасы "Салықтық әкімшілендіру тиімділігін арттыру, салықтық бересіні төмендету, салықты көрінеу төлемейтіндердің тізімін жариялау" деген Қазақстан Республикасы Президентінің қатысуымен 2011 жылғы 3 маусымда өткен кеңестің № 01-7.7 Хаттамасының 4-тармағын орындау бойынша Іс-шаралар жоспары әзірленді және бекітілді.
      Салық Кодексінің 621-бабына сәйкес салық қызметі органдары салық берешегі туындаған күннен бастап алты ай ішінде өтелмеген:
      - дара кәсiпкерлердiң, жекеше нотариустардың, жеке сот орындаушылары мен адвокаттардың - республикалық бюджет туралы заңда белгiленген және тиiстi қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болған айлық есептiк көрсеткiштiң 10 еселенген мөлшерiнен асатын мөлшердегi;
      - заңды тұлғалардың, олардың құрылымдық бөлiмшелерiнiң – республикалық бюджет туралы заңда белгiленген және тиiстi қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болған айлық есептiк көрсеткiштiң 150 еселенген мөлшерiнен асатын мөлшердегi салық берешегi бар салық төлеушiлердiң (салық агенттерiнiң) тiзiмi Салық комитетінің (www.salyk.kz) интернет–порталында тоқсан сайын жариялап отырады.
      Салық органдарының түсімдерін салық жинау жөніндегі жұмысы уәкілетті органдармен бірлесіп жүзеге асырылуда. Уәкілетті органдардың дерекқорларын өзекті ету жүргізілуде, алымдар мен салықтардың толықтығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
      Жергілікті бюджет кірісінің 70%-ға жуығы еңбекақы төлеу қорынан түсетін салықтар құрайтынын ескере отырып, салық органдарында жүйелі негізде нақты еңбекақысын, жалдамалы жұмысшыларының іс жүзіндегі санын жасырып жүрген және тиісінше еңбекақы төлеу қорынан салық төлеуден жалтарып жүретін салық төлеушілерді анықтау бойынша жұмыстар жүргізіледі.
      Әкімшілендірудің тиімді нәтижелеріне қол жеткізуде кешенді көзқарасты ұстану мақсатында әлеуметтік жобалар арқылы қосымша бақылау ретінде жұртшылық тартылады. Мысалы, ағымдағы жылғы 1 қарашадан бастап 1 желтоқсанға дейін ҚР Білім және ғылым министрлігі, "Атамекен" ҰЭП, "Нұр Отан" ҰДП, "Жас Отан" Жастар қанатының қолдауымен жалпы білім беретін мектептер арасында "Чек талап ет - отан сүйгіш бол" акциясы өткізілді.
      Дүниежүзілік банктің "Doing Business – 2012" рейтингінің "Салық салу" индикаторы жөніндегі қорытындылары бойынша Қазақстан әлемнің 183 елінің ішінде 13 орынға ие, бұл ретте осы жылдың нәтижелері бойынша "Салық төлеушілерге өз міндеттемелерін орындау үшін қажетті уақыт" сияқты көрсеткіштің едәуір жақсарғаны анықталды, ол салықтық әкімшілендіру деңгейін тікелей көрсетеді, өткен жылдың нәтижелері бойынша бұл көрсеткіш 271 сағат, ал осы жылы - 188 сағат.
      Бұл көрсеткішті жақсартуға Салық комитетінің декларациялар мен есептерге жекелеген қосымшаларды алып тастау, салықтық есептілік нысандарындағы жанама – ақпараттық сипаттағы ақпараттарды қысқарту жолымен салықтық есептілік нысандарын жеңілдету және жетілдіру бойынша бизнес-қоғамдастықтармен бірлесіп жүргізген жұмыстары әсер етті.
      Осы жұмыстардың нәтижелері бойынша 2012 жылы 2011 жылмен салыстырғанда салықтық есептілік нысандарының көлемі:
      1) қосымшалары 53 %-ға;
      2) беттері 63 %-ға;
      3) жолдары 57 %-ға қысқарды.
      Көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыру барлық мемлекеттік органдардың бірінші дәрежелі міндеттерінің бірі болып табылады. Жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тізіліміне салық қызметі органдарының 24 қызметі енгізілген, оның ішінде қазіргі уақытта 20 қызмет бойынша мемлекеттік қызмет стандарттары бекітілген және енгізілген. Сондай-ақ ағымдағы жыл ішінде қосымша 12 қызметті Тізілімге енгізу жоспарланып отыр, 1 қызмет алынып тасталуға жатады, сөйтіп Тізілімге салық қызметі органдарының 35 қызметі енгізілген болады, олар бойынша 2012 жылдың ішінде мемлекеттік қызмет стандарттары мен регламенттерін бекіту және енгізу жоспарланып отыр.
      2007 жылдан бастап, Салық төлеушілер қауымдастығының қолдауымен салық төлеушілерге сауалнама жүргізіледі, оның нәтижесінде салық органдары көрсететін салықтық қызметтерге баға беріледі. Сауалнаманы тәуелсіз социологиялық ұйымдар жүргізеді. 2007-2010 жылдар кезеңінде салық төлеушілердің қанағаттану деңгейін талдау қызмет көрсету бөлігінде салық органдарының жұмысындағы оң беталыс туралы куәландырады. 2010 жылдың нәтижелері бойынша осы көрсеткіш бизнес субъектілері бойынша 88%-ды және халық арасында 89%-ды құрады. Көрсеткіш мәнін кезең-кезеңмен 90%-дық деңгейге дейін ұлғайту жоспарланып отыр.
      Соңғы жылдары, Қазақстанның кеден қызметі кедендік әкімшілендіруді жетілдіру, кедендік рәсімдерді оңайлату, сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар (бұдан әрі – СЭҚ) мен жалпы халық үшін қолайлы жағдай жасау жағына белсенді шаралар қабылдауда.
      2010 жылғы шілде айында Кеден одағында кедендік реттеудің құқықтық негіздері – Кеден одағының Кеден кодексі іске асырылып, Кеден одағына мүше мемлекеттердің бірыңғай кедендік аумағында қолданылуда.
      Кеден одағы мен Қазақстан Республикасының кеден заңнамасы ережелерінің шеңберінде Кеден одағына мүше мемлекеттерде: кедендік декларациялау және кедендік рәсімдерді қолдану; кедендік тазартумен және тауарларды шығарумен байланысты кедендік операцияларды жасау; кедендік бақылау тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) пайдалана отырып, жүргізу және т.б. тәртібі біріздендірілді.
      2010 жылғы 1 шілдеден бастап, Кеден одағы мен Қазақстан Республикасының кеден заңнамасының ережелеріне сәйкес Кеден одағына мүше мемлекеттердің аумағынан шыққан тауарлар, сондай-ақ үшінші елдерден шыққан және Кеден одағына мүше мемлекеттердің аумағында еркін айналымға шығарылған тауарлар кедендік декларациялауға және кедендік тазартуға жатпайды, ал 2011 жылдың басынан бастап Кеден одағының аумағында тауарларды өткізу еркін жүзеге асырылады.
      Тауарларды шығару кедендік декларация тіркелген күннен кейінгі 1 жұмыс күнінен кешіктірілмей, ал тауарлардың жекелеген санаттарына қатысты – 4 сағаттың ішінде (экспорт) жүргізіледі. Көрсетілген мерзімдер тәуекелдерді басқару жүйелерін пайдалана отырып, кедендік бақылау жүргізілетін уақытты қамтиды.
      2010 жылғы 1 шілдеден бастап Қазақстан Республикасында шетелдік тауарларды декларациялау кезінде міндетті құжаттардың тізбесі 3 (үш) негізгі құжатқа (КД беретін тұлғаның өкілетін растайтын құжат; коммерциялық және көліктік (тасымалдық) құжаттар) дейін қысқарды, лицензиялау институты қысқартылды, бұл 5 мың еуродан 19 мың еуроға дейін құрайтын лицензиялық алымды төлеу бойынша шығыстарды болдырмауға мүмкіндік берді.
      Қазақстан Республикасында тартымды инвестициялық климатты сақтау мақсатында кеден заңнамасында отын-энергетика саласындағы кедендік төлемдерді төлеу, төлеуден босату тәртібін регламенттейтін жер қойнауын пайдаланушыларға арналған келісімшарттардың ережелерін сақтау көзделген. Электр энергиясын уақытша декларациялау рәсімі жойылды, электр энергиясын кедендік декларациялау тауарлар іс жүзінде өткізілгеннен кейін декларация беру жолымен жүргізіледі. Құбыржол көлігімен және электр беру желілерімен өткізілетін тауарларды кедендік рәсімдеу кезінде тауарларды іс жүзінде көрсету талап етілмейді.
      Арнайы, мысалы, декларация бергенге дейінгі шығарылыммен, яғни 40 күнге дейінгі мерзімге іс жүзінде пайызсыз мерзімі ұзартылатын жеңілдіктерді пайдаланатын уәкілетті экономикалық оператор институты енгізілді.
      2010 жылғы қазаннан бастап, кедендік декларацияны тексеру мен кедендік бақылау тәуекелдерді басқарудың автоматтандырылған жүйесін пайдалана отырып, жүргізіледі. Осы жүйе шеңберінде ТМД елдерінің арасында алғаш рет пост-кедендік бақылау кезінде тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану көзделген.
      Шекарада бақылаушы органдардың іс-қимылдарын үйлестіру, тауарлар мен көлік құралдарына берілетін құжаттарды қабылдап алу мен беруді жүзеге асыру бойынша функцияларды кеден органдарына жүктей отырып, интеграциялаған (біріктірілген) кедендік бақылау енгізілді.
      Басқа бақылаушы органдармен қашықтан бірлесіп мониторинг жүргізу үшін мемлекеттік шекарада Қаржы министрлігінің Кедендік бақылау комитетінің (бұдан әрі – КБК) тиісті құрылымдық бөлімшелеріне кеден органдарының 20-дан астам жұмыс орны мен 60-тан астам автомобиль өткізу пункттері қосылған.
      Кеден одағының сыртқы шекарасында тауарлар мен көлік құралдарының өткізілуіне бақылауды күшейту мақсатында шекараның өңірлік мониторинг орталықтары құрылды, теміржол, әуе және теңіз көліктерінің ведомствоаралық мониторинг жүйесіне қосылу жүргізілуде, тауар туралы, тауарлардың транзиті мен оларды уақытша сақтау кезінде кедендік төлемдерді қамтамасыз ету сомаларының түсуі туралы алдын ала ақпараттың алынуы, тауарлардың әкетілуін бақылау кезінде экспорттық декларацияларды есепке алу, "Е-лицензиялау" деректер базасымен және басқа да бақылаушы органдарды интеграциялау, кеден одағы шеңберінде ақпараттық өзара іс-қимылдар көзделетін КБК ақпараттық жүйесі әзірленуде.
      Өткізу пункттерінде тауарлар мен жолаушыларды жанама байланыссыз тексеріп қарау үшін 2010 жылы 5 млрд.теңгеден астам сомаға кедендік бақылаудың техникалық құралдары сатып алынды, 2011 жылы осы мақсаттар үшін сомасы 6 млрд.теңгеден астам ақша қаражатын бөлу көзделген.
      Кеден қызметінің жұмысын халықаралық стандарттарға және Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылу жөніндегі талаптарға сәйкес келтіру мақсатында Қазақстан Республикасының кеден қызметін дамыту жобасы шеңберінде жұмыстар жүргізілуде.
      "Электрондық Үкімет" құрауышы ретінде "Электрондық кеден" Ақпараттық жүйесін құру шеңберінде "Қазақстан Республикасының кеден органдарының Web-Порталы және шлюзі" құрауышы әзірленуде.
      Кедендік құжаттардың электрондық көшірмелерін тегін негізде қалыптастыруға және Интернет желісі арқылы кез келген кеден органының мекенжайына жолдауға мүмкіндік беретін "Web-декларант" электронды декларациясының бағдарламалық кешені тәжірибелік пайдалануға енгізілді.
      Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарлар мен көлік құралдарының өткізілуін және кедендік ресімдеуді бақылауды автоматтандыру, кедендік құжаттар мен нормативтік анықтамалық ақпараттардың нысандарын біріздендіру үшін КААЖ-2 қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етуді пысықтау бойынша жұмыстар жүргізілуде.
      Кедендік реттеуді жетілдіру, кедендік әкімшілдендірудің тиімді әдістерін енгізу мақсатында барлық жерде кеден ісін жетілдіру мәселелері бойынша консультациялық кеңестер жұмыс істейді.
      Алайда, қолданылып жатқан шараларға қарамастан, Қазақстанда кедендік операциялардың тиімділік деңгейі төмен деңгейде қалып келеді және Оңтүстік Шығыс Еуропа елдеріне қарағанда орташа алғанда екі есеге төмен. Кеден қызметін реформалаудың алғашқы бірнеше әрекеті қанағаттанарлық нәтиже берген жоқ және Дүниежүзілік Банктің жыл сайынғы есебі "Халықаралық сауда" санаты бойынша Қазақстан рейтингінің өте төмен, Қазақстанда сыбайлас жемқорлық индексінің Ресей мен Белоруссияға қарағанда жоғары (2,1 қарсы 2,9 және тиісінше 2,5) екенін көрсетті.
      2014 жылы Е-терезе жүйесін енгізгеннен кейін экспорттық-импорттық операцияларды жүргізуге қажет құжаттар мен мәліметтердің барлығы электронды форматта берілетін болады. Е-терезені құру 15 мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін пысықтауды және Е-терезені іске асыруға тартылған мемлекеттік органдардың тарапынан "Экспорттық-импорттық операциялар бойынша бірыңғай терезе" интеграцияланған ақпараттық жүйені енгізу бойынша іс-шараларды уақтылы орындауды талап етеді.
      Кедендік әкімшілендіруді жақсарту үшін Комитет кеден қызметін дамыту жобасын жүзеге асыруда, ол Қазақстан Республикасының кеден қызметі жұмысының барлық салаларын қамтиды және Қазақстан Республикасы кеден қызметі жұмысының халықаралық стандарттарға сәйкестігін талдауды, халықаралық үздік тәжірибеге сәйкес жаңа әдістер мен технологияларды әзірлеуді және енгізуді, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды жаңғыртуды және дамытуды, техникалық жарақтандыруды, сондай-ақ кеден органдарының лауазымды тұлғаларын оқытуды қамтиды.
      Кеден қызметін дамыту жобасы Дүниежүзілік Кеден Ұйымының (ДКҰ) кедендік әлеуетті арттыру жөніндегі әдіснамасы мен құрылымы негізінде әзірленді.
      Қазіргі уақытта консалтингтік келісімшарттарды іске асыру жүргізілуде, олардың нәтижесінде кеден органдары қызметінің негізгі бағыттарын және олардың бизнес-үдерістерін жетілдіру, түрлендіру және қайта құрылымдау жөнінде ұсыныстар әзірленеді.
      Аталған консалтингтік келісімшарттардың нәтижелері бағдарламалық өнімдерді әзірлеу және кеден органдарының АКТ дамыту үшін әдістемелік негіз болып табылады, кеден органдары ақпараттық-коммуникациялық технологияларының (АКТ) бірыңғай архитектурасы құрылатын болады.
      Көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру үшін қызметкерлерді жергілікті жерлерде оқытуға байланысты мәселелерді шешу үшін тиісті бағдарламалық қамтымы және оқу материалдары бар ақпараттық технологиялар негізінде қашықтан оқыту жүйесі әзірленді. Білім беру инфрақұрылымының деңгейлері, сондай-ақ қажеттіліктері анықталды.
      Көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тиімділігі мен сапасын арттыру мақсатында мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің стандарттары мен регламенттерін әзірлеу жұмысы жүргізілуде.
      Бүгінгі күнге 11 мемлекеттік көрсетілетін қызмет Көрсетілетін мемлекеттік қызметтер тізіліміне енгізілді, 5-еуі бойынша регламенттер мен стандарттар әзірленуде. 2013 жылы көрсетілетін мемлекеттік қызметтер тізбесін 10 қызметке кеңейту жоспарланып отыр (жиыны: 21 мемлекеттік көрсетілетін қызмет).

3-стратегиялық бағыт.
Банкроттық саласындағы реттеу тиімділігін арттыру
және дағдарыстан кейінгі қалпына келтіру
(бәсекеге қабілетті кәсіпорындарды сауықтыру).

      2002 жылдан бастап барлығы болып 23243 борышкер таратылған, олардың ішінде 20152 немесе 86%-ын жоқ және мүлкі (активтері) жоқ борышкерлер құрайды. Таратылған ұйымдарды банкроттау рәсімдерінің бастамашылары 60% жағдайларда салық органдары болып табылады.
      Қазақстандағы тарату рәсімін жүргізу мерзімі 1,5 жылды, шығындары мүлік құнының 15 %-ын (Дүниежүзілік банктің бағасы) құрайды. Оңалту рәсімімен 2010 жылы 43 ұйым қамтылды.
      Бұл ретте бірқатар артықшылықтарының болуына қарамастан бұл рәсімді кәсіпкерлер сирек пайдаланады. Негізгі проблема Қазақстан Республикасының банкроттық туралы қолданыстағы заңнамасының елдің экономикалық дамуы мен бизнес қажеттіліктері үшін қажетті жағдайларға сәйкес келмеуі болып табылады. Халықаралық тәжірибе де төлемге қабілетсіз борышкерлерді қаржылық сауықтыру және дәрменсіздерді банкроттық тұрғысынан қайта қарау қажеттігін дәлелдеп отыр.
      Дүниежүзілік банк банкроттық туралы заңнаманың борышкерлерді таратуға көбірек бағытталғандығын атап көрсетіп отыр, ал заңнама көбірек дәрежеде сауықтыру рәсімдеріне ынталандыруы тиіс.
      Сонымен қатар, екінші деңгейдегі банктердің ақпараты бойынша әлемдік қаржы-экономикалық дағдарыс салдарынан орта және ірі кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын жекелеген кәсіпорындар кредиттерге қызмет көрсету мен облигациялық қарыздарды өтеуге байланысты қиыншылықтарды бастан кешіруде, бұл банкроттық, кредиторлардың, инвесторлар мен контрагенттердің алдындағы міндеттемелерді орындамау, салықтық міндеттемелерді орындамау тәуекелдерін жасайды, банктердің несиелік қоржынында теріс көрініс табады.
      Өз кезегінде банк активтері сапасының нашарлауы құрылатын провизиялар көлемінің, шығындардың, капиталға қысымның өсуіне және соның салдарынан нақты секторға кредит беру мүмкіндігінің қысқаруына әкеп соқтырады, бұл нәтижесінде экономиканың өсімін тежейді.
      Мемлекет дағдарыс жағдайларында өзіне экономикалық процестерді тұрақтандырушы рөлін ала отырып, екінші деңгейдегі банктерге, шағын және орта бизнес субъектілеріне, құрылыс саласы компанияларына айтарлықтай қаржылық қолдау көрсетті.
      Осыған байланысты Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің 2011 жылғы 11 ақпандағы "Нұр Отан" ХДП-ның ХІІІ съезінде сөйлеген сөзінде нақты және қаржы секторларының орын алып отырған проблемалары туралы атап өтті және Қазақстан Республикасының Үкіметіне Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігімен бірлесіп, дағдарыстан кейінгі қалпына келтіру бағдарламасын әзірлеуді тапсырған болатын. Осы міндетті шешу – бәсекеге қабілетті кәсіпорындарды сауықтыруға көмек көрсету және қаржы жүйесін сауықтыру сияқты екі бағыт бойынша жүзеге асырылуы тиіс.
      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 4 наурыздағы № 225 қаулысымен Дағдарыстан кейін қалпына келтіру бағдарламасы (бәсекеге қабілетті кәсіпорындарды сауықтыру) (бұдан әрі - Бағдарлама) қабылданды, оның шеңберінде берешегі 4,5 миллиард теңгеден асатын бәсекеге қабілетті кәсіпорындарды сауықтыру жүзеге асырылатын болады.
      Бағдарламаны іске асыру мақсатында "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне бәсекеге қабілетті кәсіпорындарды сауықтыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы әзірленді, ол Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізілді.
      Аталған заң жобасында жеделдетілген оңалту рәсімін енгізу, оңалту рәсімінің қолданылуын жеңілдету, кредиторлардың құқықтарын кеңейту, әкімшілік кедергілерді жоюды көзделген.
      Бұдан басқа, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2010 жылғы 14 сәуiрдегi № 302 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарына сәйкес "Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне банкроттық мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасына Тұжырымдама (2011 жылғы 5 тамызда ВАК мақұлдады) әзірленді.
      Тұжырымдама Дүниежүзілік банктің сарапшылары дайындаған Қазақстан Республикасындағы дәрменсіздік мәселелері жөніндегі стандарттар мен кодекстердің сақталуы туралы есепті ескере отырып, әзірленді және банкроттық жүйесін тұтас алғанда реформалауға бағытталған.
      Кредиторлар құқықтарын қорғауға бағытталған ашықтық және болжамдылық қағидаттарына негізделген дәрменсіздіктің тиімді жүйесін жасау мақсатында веб-портал ашу жоспарланып отыр, онда автоматтандырылған интерактивтік ресурстар мен ақпараттық технологияларды қолдана отырып, уәкілетті органның бақылау және қадағалау функцияларын іске асырумен бір қатарда Дәрменсіздік туралы мәліметтердің бірыңғай тізілімінің электрондық жүйесі қалыптастырылатын болады. Электрондық жүйе дәрменсіздік рәсімдеріндегі тұлғалар туралы мәліметтері бар басқа да мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен біріктірілетін болады. Интернет порталдың ашылуы, электрондық алмасу мен бақылау процесінің автоматтандырылуы дәрменсіздік рәсімдерінің барлық мүдделі қатысушыларының борышкер туралы мәліметтерге қолжетімділігін қамтамасыз етеді және рәсімдердің тиімділігін арттырады.
      Қойылған мақсаттардың орындалуына әсер етуге қабілетті негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау:
      сыртқы факторлар: Дүниежүзілік Банктің бағалау әдістемесін өзгерту, мемлекеттік органдардың банкроттық ақпараттық жүйелерімен біріктіруге дайын еместігі.
      ішкі факторлар: кредиторлық берешектің айтарлықтай көлемі, өндіріп алынбаған дебиторлық берешек, негізгі құралдардың тозуы, тапсырыс берушілер, борышкер қызметтерін тұтынушылар тарапынан шарттық міндеттемелердің орындалмауы.

4-стратегиялық бағыт.
Республикалық мемлекеттік меншікті және экономиканың
стратегиялық маңызы бар салаларындағы меншікті басқару
жүйесінің тиімділігін арттыру

      Заманауи кезеңде республикалық мемлекеттік меншік республикалық мемлекеттік кәсіпорындардан (400-ге жуық), жарғылық капиталында мемлекеттің қатысуы бар 124 акционерлік қоғамнан және 22 жауапкершілігі шектеулі серіктестіктен, 2 дербес білім беру ұйымынан тұрады. Бұдан басқа, Қаржы министрлігі Қазақстандағы олардың қызметі туралы ақпарат алуға мүмкіндік беретін, олардың көп бөлігінің жеке меншікте немесе шетелдік инвесторлардың меншігінде екендігіне қарамастан, стратегиялық объектілердің мемлекеттік мониторингін жүзеге асырады.
      Мемлекеттің қатысуы бар заңды тұлғалардың қызметі уәкілетті мемлекеттік органдардың тұрақты бақылауын және жедел араласуын талап етеді. Бақылауды қамтамасыз ету үшін, Қаржы министрлігі мемлекет қатысатын заңды тұлғаларға кезеңдік тексеру жүргізу және олардың негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштеріне теріс әсер ететін жағымсыз факторларды анықтау жолымен мемлекеттік меншікті басқару тиімділігінің кешенді мониторингін жүргізеді. Мұндай бақылау мониторинг туралы есеп пен анықталған кемшіліктерді жою бойынша ұсынымдарды беретін тәуелсіз консультанттардың күшімен жүргізеді.
      Мемлекеттік мониторинг, "Экономиканың стратегиялық маңызды бар салаларындағы меншіктің мемлекеттік мониторингі туралы" Заңға сәйкес тәуелсіз консультанттарды тарта отырып, кезеңдік түрде жүргізіледі. Оның нәтижелері ел экономикасының жұмыс істеуі бойынша ақпараттық картинаның толықтығын қамтамасыз ету үшін мүдделі мемлекеттік органдарға жолданады.
      Қазіргі кезеңдегі мемлекеттік меншікті басқару әдістері мен тәсілдерді едәуір жетілдіруді талап етеді. Мемлекет қатысатын заңды тұлғалардың қызметін кезеңді бақылау қаржы-шаруашылық қызметінің нашарлауының алғышарттары бар мониторинг объектілерін уақтылы анықтауды қамтамасыз етпейді. Күнтізбелік кезеңнің қорытындылары бойынша залалдарға, активтер құнының төмендеуіне, әкімшілік шығыстардың өсуіне және т.б. жол берген мемлекеттің қатысуы бар шаруашылық субъектілерінің саны әлі де көп болып қалуда.
      Мемлекеттік мониторингтің нәтижелері бойынша мүдделі мемлекеттік органдармен ақпарат алмасудың тиімділігін айқындау әрқашан да мүмкін бола бермейді.
      Мемлекеттік меншікті басқару және мемлекеттік мониторинг саласындағы негізгі сыртқы себептерге экономиканың мемлекеттік секторы ретінде де, сол сияқты жалпы алғанда экономикалық ахуалды дамыту бойынша шешім қабылдайтын мүдделі мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жатады.
      Ішкі факторлар – өздерінің көрсеткіштерін төмендету үшін алғышарттары мен тәуекелдері бар кәсіпорындар мен мемлекет қатысатын заңды тұлғалардың нысаналы зерттеу және мұндай тәуекелдері мен теріс үрдісі жоқ объектілерді тексеруден алып тастау қажеттігі.

5-стратегиялық бағыт.
Заңсыз жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға)
және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл

      Қаржы мониторингі комитетінің стратегиялық бағытының негізгі көрсеткіші Қазақстан Республикасының Қаржыны жылыстатумен күрестің қаржылық шараларын әзірлеу жөніндегі топтың (ФАТФ) 40 ұсынымына және 9 арнайы ұсынымына сәйкестік рейтингі нәтижелерін жақсарту болып табылады.
      Қылмыстық кірістерді заңдастыруға және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі Еуразиялық топтың (ЕАТ) отырысының нәтижелері бойынша Қазақстанның ФАТФ-тың 49 ұсынымына сәйкестік рейтингі 13 ұсыным біршама сәйкес және сәйкес деп танылды.
      ЕАТ-ның өзара бағалау есебіне сәйкес заңнамалық актілерге, атап айтқанда ақшаны жылыстату және терроризмді қаржыландыруда криминалдандыру, тәркілеу, қылмыстан түскен кірістерді тоқтата тұру және алу, клиенттерді тиісті тексеру және мәліметтерді сақтау, бақылау және қадағалау бөлігінде толықтырулар мен өзгертулер енгізу талап етіледі.
      Іс-шаралар нәтижелері бойынша Қазақстанның ФАТФ ұсынымдарына сәйкестік рейтингін 2013 жылы 18 және 2015 жылдарға дейін 23 ұсынымға біршама тиісті және тиісті бағаға дейін жоғарылату жоспарланып отыр.
      Осы көрсеткішке қол жеткізу үшін Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі Қаржы мониторингі комитетінің (бұдан әрі – ҚМК) қызметі мынадай негізгі үш бағыт бойынша:
      1. АЖ/ТҚҚ саласында заңнаманы жетілдіру;
      2. АЖ/ТҚҚ саласында қажетті институционалдық шаралар.
      3. Қаржы мониторингі субъектілерінің, мемлекеттік органдардың және қоғамдық ұйымдардың мамандарын оқытуға бағытталады.
      АЖ/ТҚҚ жүйесін жақсарту бойынша ұсынылатын іс-қимылдар жоспарының институционалдық шараларының бірі мыналар: АЖ/ТҚҚ саласындағы уәкілетті орган ретінде ҚМК-ні одан әрі дамыту бойынша шаралар қабылдау; ҚМК-нің Бірыңғай ақпараттық талдау жүйесін жетілдіру және өзекті ету; Талдамалық бөлімшелердің қызметкерлерінің біліктілігін арттыру; қадағалау органдарымен өзара іс-қимылды жандандыру болып табылады.
      АЖ/ТҚҚ саласында мемлекеттік органдар мен өзге де ұйымдардың қызметін ұйымдастыру және үйлестіру мақсатында Комитет мемлекеттік органдар мен қоғамдық бірлестіктермен 11 бірлескен келісімге қол қоюды жоспарлады.
      Екіжақты келісімді дамыту шеңберінде – Біріккен Араб Әмірліктерінің, Ресей, Қытай, Тәжікстан, Қырғызстан, Түркия, Румыния, Беларусь және Канаданың қаржылық барлау бөлімшелерімен меморандумдарға қол қойылуы.
      2011 - 2015 жылдарға – ҚМК-нің "Эгмонт" тобы, Қаржыны жылыстатумен күрестің қаржылық шараларын әзірлеу жөніндегі тобының (ФАТФ) және Қылмыстық кірістерді заңдастыруға және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі Еуразиялық топтың (ЕАТ) жұмыс топтары мен Пленарлық отырыстарында қатысу.
      АЖ/ТҚҚ жүйесін жақсарту мен Қазақстан Республикасының ФАТФ ұсынымдарына сәйкестік рейтингін арттыру ФАТФ ұсынымдарына сәйкес келтіру бөлігінде Қаржы министрлігі, Бас Прокуратура, Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті, Ішкі істер министрлігі, Жоғарғы Сот, Ұлттық Банк, Туризм және спорт министрлігі, Экономикалық даму және сауда министрлігі, Әділет министрлігі, Байланыс және ақпарат министрлігі сияқты мемлекеттік органдармен үйлестірілген жұмыстан тәуелді болады.

3. Стратегиялық бағыттар, мақсаттар, міндеттер, нысаналы
индикатор, іс-шаралар мен нәтижелер көрсеткіштері

3.1 Стратегиялық бағыттар, мақсаттар, міндеттер, нысаналы индикатор, іс-шаралар мен нәтижелер көрсеткіштері

      Ескерту. 3.1-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 19.04.2012 № 497 Қаулысымен.

1-Стратегиялық бағыт. Республикалық бюджеттің атқарылуын қамтамасыз ету

      Ескерту. 1-стратегиялық бағыттың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 № 439 қаулысымен.

      Ескерту. 1-стратегиялық бағытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2012 № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2012 N 1776; 30.04.2013 № 439; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

1.1-мақсат. Бюджетті орындаудың сапасын, шығыстардың тиімділігі
мен қаржылық тәртіпті арттыру, сондай-ақ мемлекеттік
борышты қауіпсіз деңгейде ұстау

Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың кодтары 001, 064, 073

1.2-мақсат. Мемлекеттік сатып алу процесінің тиімділігін арттыру

      Ескерту. 1-стратегиялық бағыт 1.3-мақсатпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 29.12.2012 N 1776 Қаулысымен.

      Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 033

1.3-мақсат. Бюджеттің атқарылуын қамтамасыз ету жөніндегі функцияларды Қаржы министрлігі аппаратының орындау тиімділігін арттыру

      Ескерту. 1-стратегиялық бағыт 1.4-мақсатпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 28.12.2012 N 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

      Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 061

1.4-мақсат. Халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға жәрдемдесу:
Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың кодтары 002, 006, 044, 045
      Ескерту. 1-стратегиялық бағыт 1.4-мақсатпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 N 1454 қаулысымен.

1.5-мақсат. Қарыз алушыларға мемлекеттік қолдау көрсету
Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың кодтары 011, 019
      Ескерту. 1-стратегиялық бағыт 1.5-мақсатпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 N 1454 қаулысымен.

1.6-мақсат. Мемлекеттік емес қарыздардың мемлекеттік кепілдіктері бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету
Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың кодтары _011
      Ескерту. 1-стратегиялық бағыт 1.6-мақсатпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 N 1454 қаулысымен.

 2-стратегиялық бағыт. Салықтық және кедендік жүйелерді
жетілдіру

      Ескерту. 2-стратегиялық бағытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2012  № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2012 N 1776; 30.04.2013 № 439; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

2.1-мақсат. Салықтық әкімшілендіруді жақсарту

Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 036, 040, 072

2.2-мақсат. Кедендік әкімшілендіруді жақсарту

Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 001, 014, 021, 063

      Ескерту. 2.2-мақсатқа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 N 1454 қаулысымен.

3-стратегиялық бағыт. Банкроттық саласындағы реттеудің
тиімділігін арттыру және дағдарыстан кейінгі бәсекеге
қабілетті кәсіпорындарды қалпына келтіру (сауықтыру)

      Ескерту. 3-стратегиялық бағытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 29.12.2012 N 1776; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

3.1-мақсат. Банкроттық тетігін жетілдіру

Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 001

3.2-мақсат. Бәсекеге қабілетті кәсіпорындардың төлем қабілеттілігін қалпына келтіру
Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың кодтары 038, 043, 046

      Ескерту. 3.2-мақсатқа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 N 1454 қаулысымен.

4-стратегиялық бағыт. Республикалық мемлекеттік меншікті және
экономиканың стратегиялық маңызы бар салаларындағы
меншікті басқару жүйесінің тиімділігін арттыру

      Ескерту. 4-стратегиялық бағытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 № 439; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

4.1-мақсат. Мемлекеттік меншікті және экономиканың стратегиялық
маңызы бар салаларындағы меншікті басқаруды жетілдіру

Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 027

 5-стратегиялық бағыт. Заңсыз жолмен алынған табыстарды
заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыруға
қарсы әрекет ету

      Ескерту. 5-стратегиялық бағытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2012 № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

5.1-мақсат. Заңсыз жолмен алынған табыстарды заңдастыру
(жылыстату) және терроризмді қаржыландыруға қарсы әрекет
ету мақсатында тиімді қаржылық мониторингтеу жүйесін
қалыптастыру

Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың кодтары 001

3.2. Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттарының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі

4. Функционалдық мүмкіншіліктерді дамыту

      Ескерту. 4-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 N 1454 қаулысымен.

 5. Ведомствоаралық өзара іс-қимыл

      Ескерту. 5-бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2012 № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.04.2013 № 439 қаулыларымен.

6. Тәуекелдерді басқару

      Ескерту. 6-бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2012 № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.04.2013 № 439; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.

7-бөлім. Бюджеттік бағдарлама

      Ескерту. 7-бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2012 № 1696 (01.01.2013 бастап қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Бюджеттік бағдарламалар

      Ескерту. Кіші бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 N 391 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.04.2013 № 439; 05.08.2013 N 795; 31.12.2013 N 1454 қаулыларымен.