Ескерту: Атауы жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390 қаулысымен .
Екінші деңгейдегі банктердің қызметін реттейтін нормативтік құқықтық базаны жетілдіру және Қазақстан Республикасы банк жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:
1. Екінші деңгейдегі банктерге арналған пруденциалдық нормативтердің нормативтік мәні және есеп айырысудың ұсынылып отырған әдістемесі туралы нұсқаулығы бекітілсін (бұдан әрі - Нұсқаулық).
Ескерту: 1-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
2. Осы қаулының 2003 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енгізілетін Нұсқаулықтың 12-тармағының 2) тармақшасын қоспағанда, 2002 жылғы 1 тамыздан бастап күшіне енеді.
Ескерту: 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
2-1. Банктердiң 2002 жылғы 1 тамызға дейiн тартылған, бастапқы өтеу мерзiмi 5 жылдан кем емес және Нұсқаулықтың 6-тармағында белгiленген, реттелген борыштарға қойылатын талаптарға жауап бермейтiн реттелген борыштары мынадай тәртiппен банктiң меншiктi капиталының есебiне кiредi:
борышты өтеу басталғанға дейiн бес жылдан артық мерзiм iшiнде - реттелген борыш сомасынан 80% мөлшерiнде;
борышты өтеу басталғанға дейiн қалған бес жылдың iшiнде:
1-шi жыл - реттелген борыш сомасының 60%-i;
2-шi жыл - реттелген борыш сомасының 40%-i;
3-шi жыл - реттелген борыш сомасының 20%-i;
4-шi және 5-шi жылдар - реттелген борыш сомасының 0%-i.
Ескерту: 2-1-тармақпен толықтырылды, өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2002 жылғы 26 қарашадағы N 467
қаулысымен
,
ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
3. Осы қаулы күшіне енгізілген күннен бастап Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Пруденциалдық нормативтер туралы ереже жөнінде" 1997 жылғы 23 мамырдағы N 219
қаулысының
күші жойылды деп танылсын.
4. Банктерді және сақтандыруды қадағалау департаменті (Мекішев А.А.):
1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қолдансын;
2) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізілген күннен бастап он күн ішінде осы қаулыны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдарына және екінші деңгейдегі банктерге жіберсін.
5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасы Г.А.Марченкоға жүктелсін.
Ұлттық Банк
Төрағасы
Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
"Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтер туралы ережені
бекіту жөнінде" 2002 жылғы
3 маусымдағы N 213
қаулысымен бекітілген
Екінші деңгейдегі банктерге арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік мәні және есеп айырысуының
ұсынылып отырған әдістемесі туралы нұсқаулығы
Ескерту: Атауы жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390 қаулысымен .
Ескерту: Ереженiң мәтiнi бойынша "депозиттегi", "депозиттерi", "депозиторлар", "депозиттер" деген сөздер тиiсiнше "салымдағы", "салымдары", "салымшылар", "салымдар" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
Ереженiң мәтiнi бойынша "осы Ереже бойынша", "осы Ереженің", "осы Ережемен" деген сөздер тиісінше "осы Нұсқаулық бойынша", "осы Нұсқаулықтың", "осы Нұсқаулықпен" деген сөздермен; "борышкерлерді", "борышкерді", "борышкермен", "борышкерлер", "борышкер" деген сөздер тиісінше "заемшыларды", "заемшыны", "заемшымен", "заемшылар", "заемшы" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
Осы Нұсқаулық Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы
банктер және банк қызметi
туралы" және "
Қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу мен қадағалау туралы
" Заңдарына және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес әзірленді және екінші деңгейдегі банктер (бұдан әрі - банктер) сақтауға міндетті пруденциалдық нормативтердің нормативтік мәнін және есеп айырысу әдісін белгілейді.
Ескерту: Кіріспеге өзгерту енгізілді, жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
1. Банктің жарғылық капиталының ең аз мөлшерін қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөнiндегi уәкiлеттi органның Басқармасы (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) белгілейді.
Ескерту: 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
2. Банк, мұндай сатып алу уәкiлеттi орган белгілеген пруденциалдық нормативтердің және сақталуы міндетті басқа да нормалар мен лимиттердің кез келгенін бұзуға әкеліп соқтырмайтын жағдайда, акционерлердің меншік акцияларын сатып ала алады.
Ескерту: 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
3. Меншікті капитал банк инвестицияларын шығарып тастағандағы бірінші деңгейдегі капитал мен екінші деңгейдегі капиталдың жиынтығы ретінде есептеледі (сонымен қатар екінші деңгейдегі капитал бірінші деңгейдегі капиталдан аспайтын мөлшерде қосылады).
Банктiң инвестициялары заңды тұлғалар акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) және реттелген борышқа салымдарының сомасын бiлдiредi.
Мұндайда банк инвестицияларының есебiне мынадай талаптарға сәйкес келетiн заңды тұлғалардың акцияларына және реттелген борышына Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі - Ұлттық Банк) еншілес ұйымдарының салымдар жатпайды: <*>
1) заңды тұлға банктiң еншiлес ұйымы болып табылмайды;
2) салымдар Қаржылық есеп берудiң халықаралық стандарттары жөнiндегi комитеттiң Басқармасы 1995 жылғы наурызда бекiткен "Қаржы құралдары: ақпаратты ашып көрсету және ұсыну" N 32 Қаржылық есеп берудiң халықаралық стандартында көрсетiлген әдiл құны бойынша есепке алынады;
3) мынадай талаптардың бiрiне жауап бередi:
банкте жоғарыда аталған заңды тұлғалардың шынайылығы халықаралық аудиторлық ұйымдар ретінде танылған аудиторлық ұйымдардың бірінің халықаралық аудит және қаржылық есеп стандарттарына сәйкес жасалған және аудиторлық ұйымның шүбәсіз пікірі бар қорытындысымен расталған, соңғы аяқталған қаржылық жылғы қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы қаржылық есептің халықаралық стандарттарына сәйкес жасалған соңғы аяқталған жылғы қаржылық есептері бар болғанда;
жоғарыда аталған заңды тұлғалардың акциялары "Қазақстанның қор биржасы" акционерлік қоғамының "А" санатындағы ресми тізіміне енгізілгенде;
жоғарыда аталған заңды тұлғалардың Standard & Poor's агенттігінің "А" деңгейінен төмен емес борыштық рейтингі немесе халықаралық рейтингтік агенттіктер (бұдан әрі - рейтингтік агенттіктер) ретінде танылған басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі болғанда.
Ескерту: 3-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 26 мамырдағы N 149
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
4. Бірінші деңгейдегі капитал:
сатып алынған меншікті акцияларын шегергендегі төленген жарғылық капитал;
қосымша капитал;
өткен жылдардағы бөлінбеген таза кіріс (оның ішінде өткен жылдарда таза кіріс есебінен қалыптастырылған қорлар, резервтер) сомасы сияқты есептеледі;
мыналар есептелмейді:
банктің негізгі қызметі мақсаттары үшін сатып алынған және Қаржылық есептің халықаралық стандарттары жөніндегі комитеттің Басқармасы 1998 жылғы шілдеде бекіткен, 1999 жылғы 1 шілдеден басталатын немесе одан кейінгі кезеңдерді қамтитын қаржылық есеп үшін күшіне енген N 38 "Материалдық емес активтер" Қаржылық есептің халықаралық стандартына сәйкес (бұдан әрі - N 38 Қаржылық есептің халықаралық стандарты) лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуді қоспағанда, материалдық емес активтер;
өткен жылдардағы шығындар;
ағымдағы жылдың шығысы ағымдағы жылғы кірістен асып кету.
Ескерту: 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
5. Екінші деңгейдегі капитал:
ағымдағы жылдың кірісі ағымдағы жылғы шығыстан асып кету мөлшері;
негізгі құрал-жабдықтарды және бағалы қағаздарды қайта бағалау мөлшері;
жалпы резервтер (провизиялар) мөлшері, тәуекелді ескере отырып салыстырылған активтер сомасының 1,25%-нен аспайтын сомада кастодиандық шарт талаптарымен қабылданған қаражаттың инвестицияланбаған қалдықтарын шегерiп тастағанда; <*>
меншікті капиталға қосып есептелген, бірінші деңгейдегі капитал сомасының елу процентінен аспайтын реттелген борыш сомасы, банктің сатып алынған меншікті реттелген акцияларын шегергендегі сияқты есептеледі.
Ескерту: 5-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 7 мамырдағы N 151
қаулысымен
,
ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
6. Банктің реттелген борышы - банктің мынадай талаптарға сәйкес келетін қамтамасыз етілмеген міндеттемесі:
1) салым не ұсынушыға міндеттеме болып табылмайды;
2) банктің немесе онымен аффилиирленген тұлғаның талап етуі бойынша кепілдік қамтамасыз ету болып табылмайды;
3)
алынып тасталды
;
4) банкті тарату кезінде соңғы кезекте қанағаттандырылады (қалған мүлікті акционерлер арасында бөлудің алдында);
5) мұндай өтеу уәкілетті органның қорытындысына сәйкес кейінірек банк капиталының жеткіліктілік коэффициентінің осы Нұсқаулықта белгіленген ең аз мөлшерден төмен азаюына әкеліп соқтырмауы талабымен, банк (толық немесе ішінара) өтеуі, оның ішінде мерзімінен бұрын өтеуі мүмкін.
Банктің меншікті капиталға кіретін - бұл реттелген борышы - өтелу басталғанға дейін тарту мерзімі бес жылдан астам реттелген борыш.
Облигациялар бағалы қағаздар рыногын реттеуді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен уәкілетті орган бекіткен облигациялар шығарылымын орналастыру қорытындылары туралы есептің негізінде ғана банктің реттелген борышы болып танылады және банктің меншікті капиталына кіреді.
Банктің реттелген борышы мынадай тәртіппен банктің меншікті капиталының есебіне кіреді:
борышты өтеу басталғанға дейін бес жылдан артық мерзім ішінде - борыштың толық сомасында,
борышты өтеу басталғанға дейін қалған бес жылдың ішінде:
1-ші жыл - реттелген борыш сомасының 80%-і,
2-ші жыл - реттелген борыш сомасының 60%-і,
3-ші жыл - реттелген борыш сомасының 40%-і,
4-ші жыл - реттелген борыш сомасының 20%-і,
5-ші жыл - реттелген борыш сомасының 0%-і.
Реттелген борыш деп сонымен қатар, егер мұндай өтеу уәкiлеттi органның қорытындысына сәйкес банктiң қаржылық жағдайын нашарлатуға және Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарының талаптарын бұзуға әкелiп соқтырмайтын жағдайларда заемшының бастамасы бойынша заемды мерзiмiнен бұрын (толық немесе, iшiнара) өтеу мүмкiндiгi шартта көзделген болса, 3) тармақшаны қоспағанда, осы тармақтың талаптарына сәйкес келетiн банктiң Еуропалық Қайта құру және Даму Банкiнен немесе Азия Даму Банкінен не Халықаралық Қаржы Корпорациясынан тартылған заемы танылады. <*>
Ескерту: 6-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 7 мамырдағы N 151
қаулысымен
,
ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
7. Банктің меншікті капиталының жеткілікті болуы екі коэффициентпен сипатталады:
бірінші деңгейдегі капиталдың жалпы сомасындағы және екінші деңгейдегі капитал бөлігіндегі меншікті капиталдың есебіне кіретін бірінші деңгейдегі капиталдың үлес шегінде алынған банк инвестицияларын шығарып тастағандағы бірінші деңгейдегі капиталдың жалпы сомасындағы бірінші деңгейдегі капитал үлесі шегінде алынған және екінші деңгейдегі капитал бөлігіндегі меншікті капиталдың есебіне кіретін банктің инвестициялар сомасына азайтылған банк активтерінің мөлшеріне қатысы (к1);
меншікті капиталдың тәуекел дәрежесі бойынша салыстырылған, арнайы резервтер (провизиялар) сомасына азайтылған активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің сомасына, сондай-ақ екінші деңгейдегі капитал есебіне кіргізілмеген қалыптастырылған жалпы резервтерге (провизияларға) және банктің меншікті капиталының есебіне кіргізілмеген екінші деңгейдегі капитал бөлігіне қатысы (к2).
9. Банктің меншікті капиталының жеткілікті болу коэффициентінің мәні k2 0,12-ден кем болмауы тиіс.
Тәуекел дәрежесі бойынша салыстырылған активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің есебі осы Нұсқаулықтың N1 және N2 қосымшаларына сәйкес жүргізіледі.
Меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициентін (к1, k2) есептеу кезінде активтердің және салымдар тәуекелінің дәрежелері бойынша салыстырылған активтердің мөлшерінен банк кастодиандық шарт негізінде сақтауға қабылдаған қаражаттың инвестицияланбаған қалдығы алынып тасталады.
10. "Бір заемшы" деген терминді банк қойған талабы бар немесе банк заемшы үшін үшінші тұлғаның пайдасына немесе заемшы алдында өзіне міндеттеме қабылдаған, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген өзге де негіздер немесе жасалған шарттар бойынша талаптар пайда болуы ықтимал әрбір жеке немесе заңды тұлға деп түсіну қажет.
Мынадай жағдайлардың бірі болған кезде екі немесе одан көп заемшылардан тұратын топтар үшін тәуекел мөлшері:
1) заемшылардың біреуі басқа заемшының ірі қатысушысы (акционерлік қоғамда, жауапкершілігі шектеулі серіктестікте немесе қосымша жауапкершілігі бар серіктестікте ірі қатысушы; коммандиттік серіктестікте толық серіктес; толық серіктестікте қатысушы), аффилиирленген тұлғасы, жақын туысы (ата-анасы, баласы, асырап алушысы, асырап алынғаны, бірге туған немесе бірге тумаған аға-інісі немесе апа-сіңлісі, қарындасы, атасы, әжесі, немересі), жұбайы/зайыбы, жұбайының/зайыбының жақын туысы, бірінші басшысы, не басқа заемшымен мәміле жасауға мүдделі тұлға болып табылса;
2) бір заемшының ірі қатысушысы, аффилиирленген тұлғасы, жақын туысы, жұбайы/зайыбы, жұбайының/зайыбының жақын туысы немесе бірінші басшысы не бір заемшымен мәміле жасауға мүдделі тұлғасы басқа заемшының ірі қатысушысы, аффилиирленген тұлғасы, жақын туысы, жұбайы/зайыбы, жұбайының/зайыбының жақын туысы немесе бірінші басшысы не бір заемшымен мәміле жасауға мүдделі тұлғасы болып табылса;
3) бір заемшының ірі қатысушысы, аффилиирленген тұлғасы, жақын туысы, жұбайы/зайыбы, жұбайының/зайыбының жақын туысы немесе бірінші басшысы не бір заемшымен мәміле жасауға мүдделі тұлғасы ірі қатысушының, аффилиирленген тұлғаның, жақын туысының, жұбайының/зайыбының, жұбайының/зайыбының жақын туысының немесе бірінші басшысының не бір заемшымен мәміле жасауға мүдделі тұлғасының ірі қатысушысы, аффилиирленген тұлғасы, жақын туысы, жұбайы/зайыбы, жұбайының/зайыбының жақын туысы немесе бірінші басшысы не бір заемшымен мәміле жасауға мүдделі тұлғасы болып табылса;
4)
алынып тасталды
;
5) заемшылардың біреуі берген заемшының меншікті капиталынан асатын мөлшердегі, банктен өзі қарызға алған ақшаны басқа біреудің пайдалануына бергенін растайтын жеткілікті негіз болса;
6) егер осы заемшыларының жиынтық меншікті капиталынан асатын мөлшердегі банктен алған қаражатты заемшылар бірігіп немесе жеке-жеке банктің заемшы болып табылмайтын сол бір үшінші тұлғаға пайдалануға бергенін растайтын жеткілікті негіздеме болғанда;
7) заемшылар заемшылардың біреуі (Қазақстан Республикасының банктерін қоспағанда) басқа заемшының міндеттемелері бойынша оның активтерінің он процентінен асатын сомада бірлескен не субсидиарлық жауапкершілік атқаратындай түрде байланысты болса;
8) бір заемшының лауазымды тұлғасы банктің басқа заемшылардың қызметінде қаржылық мүдделілігі болса;
9) заемшылар бірлескен қызмет туралы шартпен не бірлескен қызмет туралы шарттың белгілері бар өзге де құжаттармен өзара байланысты болса;
10) заемшылар:
оффшорлық аймақтарда тiркелген заңды тұлғалар болып табылса немесе уәкiлеттi орган белгiлеген оффшорлық аймақ тiзбесiне кiргiзiлген мемлекеттердiң азаматтары болып табылса не оффшорлық аймақтарда тiркелген заңды тұлғалар болып табылса немесе Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпарат алмасу бойынша мiндеттемелер қабылдамаған оффшорлық аймақ тiзбесiне жатқызған мемлекеттердiң азаматтары болып табылса немесе осы тармақшаның екiншi және үшiншi абзацтарында көрсетiлген оффшорлық аймақтар аумағында тiркелген немесе сол мемлекеттердiң азаматтары болып табылатын iрi қатысушылары, аффилиирленген тұлғалары, жақын туыстары, бiрiншi басшылары не осы заемшылармен мәмiле жасауға мүдделi тұлғалары бар болғанда;
11) заемшылар Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген басқа негіздер бойынша өзара байланысты болса, бір заемшыға есептелгендей, егер заемшылардың әр қайсысының тәуекел мөлшерi банктiң меншiктi капиталының 0,05 процентiнен асатын болса, жиынтық есептеледі.
Ескерту: 10-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
11. Егер мемлекет (уәкілетті орган арқылы) екі және одан көп заңды тұлғалардың ірі қатысушысы болып табылса, егер басқа ірі қатысушылары болмаса, сондай-ақ осы Нұсқаулықтың 10-тармағында белгіленген заемшылардың осы тобына қатысты тәуекел мөлшері бір заемшыға арналған тәуекел мөлшері сияқты жиынтығында есептеу қажет болатын жағдайлар болғанда, мұндай топқа қатысты тәуекел мөлшері бір заемшыға арналған тәуекел мөлшері сияқты есептелмейді.
12. Бір заемшының (Р), оның ішінде банктің тәуекел мөлшері:
1) банктің заемшыға банк балансында есептелетін талаптары;
2) ағымдағы жылдың алдындағы соңғы бес жыл ішінде банктің балансынан есептен шығарылған банктің заемшыға талаптары;
3) осы міндеттемелер бойынша банк заемшы үшін үшінші тұлғаның пайдасына немесе заемшы алдында өзіне міндеттеме қабылдаған, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген өзге де негіздер немесе жасалған шарттар бойынша талаптар сомасы ретінде есептеледі;
4) заемшының мыналар түріндегі міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету сомасын шығарып тастағанда:
осы міндеттемелерді қамтамасыз ету ретінде банктің басқаруына берiлген салымдар;
Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банк шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары;
аффинирленген қымбат металдар;
Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдіктері;
Standard & Poor's агенттігінің "А" деңгейінен төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар басқа банктердің кепілдіктері.
Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ" рейтингінен төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі бар бас банктердің кепілдіктері немесе Қазақстан Республикасының резидент емес банктерінің еншілес банктері үшін - халықаралық рейтинг агенттіктері ретінде танылған басқа да рейтинг ұйымдарының біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі.
Бiр заемшының тәуекелiн:
Қазақстан Республикасының Үкiметiне, Ұлттық Банкке талаптар және Standard & Poor's агенттiгiнiң "ВВВ" деңгейiнен төмен емес ұзақ мерзiмдi борыштық рейтингi немесе халықаралық рейтинг агенттiгi ретiнде танылған басқа халықаралық рейтинг агенттiктерi бiреуiнiң осындай деңгейдегi рейтингiсi бар банктерге ашылған корреспонденттiк шоттар және бойынша талаптар есеп айырысуға кiргiзiлмейдi.
Ескерту: 12-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 21 наурыздағы N 97
қаулысымен
,
ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 26 мамырдағы N 149
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
13. Оның міндеттемелері бойынша бір заемшыға банк тәуекелі мөлшерінің банктің меншікті капиталына қатысы:
банкпен ерекше қарым-қатынастағы байланысты тұлғалар болып табылатын заемшылар үшін (к3.1), - 0,10. Банкпен ерекше қарым-қатынастағы байланысты заемшылар бойынша тәуекелдердің жиынтық сомасы банктің меншікті капиталының мөлшерінен аспауы тиіс;
басқа заемшылар үшін (k3) - 0,25 (оның ішінде заемшы алдындағы шартты міндеттемелермен қамтамасыз етілмеген не заемшыға ағымдағы және соңғы екі ай ішінде банктің талабы пайда болуы мүмкін үшінші тұлғаның пайдасына заемшы үшін банктік заемдар бойынша, сондай-ақ Standard & Poor's агенттігінің рейтингі немесе Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингінен кемінде бір тармақ төмен басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резиденттеріне және Standard & Poor's агенттігінің "А" деңгейінен төмен емес рейтингі бар немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің тиісті деңгейдегі рейтингі бар резидент еместерге талаптарды қоспағанда оффшорлық аймақтың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасының резидент еместерінің міндеттемелері бойынша).
Әр қайсысының мөлшері банктің меншікті капиталының 10 %-нен асатын банктің әр заемшыға арнаған тәуекелінің жиынтық сомасы банктің меншікті капиталы мөлшерінің сомасынан сегіз еседен аспауы тиіс.
Ескерту: 13-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
14. Банктің заемшыға талаптары пайда болған күнгі жалпы көлемі осы Нұсқаулықта белгіленген шектеулер шегінде болған жағдайларда, бірақ кейіннен соңғы үш айдың ішінде банктің меншікті капиталының деңгейі бес проценттен аспайтын мөлшерде төмендеуіне байланысты не соңғы үш айдың ішінде заемшыға талап көрсетілген шетелдік валютаға теңгенің орташа алынған биржалық бағамы он проценттен астам өсуінен банктің заемшыға талабының өсуіне байланысты көрсетілген шектеулерден асып кетсе, бір заемшыға арналған ең көп мөлшердегі тәуекел нормативі орындалған болып есептеледі.
Сонымен қатар банк шектеулерден асып кету фактісі туралы дереу уәкiлеттi органға хабарлауы және асып кетуді ағымдағы және кейінгі айларда жою жөнінде міндеттемелер қабылдауы тиіс. Егер осындай асып кету көрсетілген мерзімде жойылмаса, бір заемшыға арналған ең көп мөлшердегі тәуекел нормативінен асып кету көрсетілген асып кету анықталған күннен бастап осы норматив бұзылған болып қаралады.
Ескерту: 14-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
14-1. Егер банк заемшысы банк алдында мiндеттемелердiң пайда болу сәтiне банкпен ерекше қатынастармен байланысты болып табылмаса, бiрақ кейiнiрек ондай болса, осы Нұсқаулықтың 13-тармағының екiншi абзацында белгiленген норматив мөлшерi мұндай заемшының тәуекелiнен асып кеткен жағдайда, көрсетiлген асып кету мынадай талаптарға сәйкес келгенде бұзу ретiнде қарастырылмайды:
банк уәкiлеттi орган белгiлеген мерзiмде әрi тәртiппен осы Нұсқаулықтың 12-тармағының 4) тармақшасына сай заемшының қосымша қамтамасыз етуiн ұсынуды растай отырып, уәкiлеттi органды бұл асып кету туралы дереу хабардар ету немесе банк талаптарының бiр бөлiгiн нормативтiң мөлшерiн сақтау үшiн қажеттi мөлшерге дейiн орындау және осы бұзуды уәкiлеттi орган белгiлеген мерзiмде жою бойынша мiндеттемелердi қабылдау;
Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2103 тiркелген, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Басқармасының "Активтердi, шартты мiндеттемелердi жiктеу және оларды күмәнді және үмiтсiз санатына жатқыза отырып, провизиялар (резервтер) құру ережесiн бекiту туралы" 2002 жылғы 16 қарашадағы N 465
қаулысына
сәйкес (бұдан әрi - Жiктеу ережесi) заемшының қаржылық ахуалы қанағаттанарлықтан төмен емес бағаланады.
Ескерту: 14-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
14-2. Осы Нұсқаулықтың 14-1 тармағының шарттары, егер заемшылар мiндеттемелердiң пайда болу сәтiне бiр заемшы ретiнде қарастырылмаса, бiрақ кейiнiрек ондай болған жағдайда, қолданылады.
Ескерту: 14-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
15. Өтімділік екі коэффициентпен сипатталады:
банктің ағымдағы өтімділік коэффициентімен (к4);
банктің қысқа мерзімді өтімділік коэффициентімен (к5).
Банктің ағымдағы өтімділік коэффициентінің және қысқа мерзімді өтімділік коэффициентінің ең аз мәнін уәкiлеттi орган белгілейді.
Ескерту: 15-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
16. Банктердің ағымдағы өтімділік коэффициенті өтімділігі жоғары активтердің орташа айлық мөлшерінің талап ету бойынша міндеттемелердің орташа айлық мөлшеріне қатынасы ретінде есептеледі.
17. Өтімділігі жоғары активтердің есебіне:
1) қолма-қол ақша;
2) аффинирленген қымбат металдар;
3) кері сатып алу шарттарымен банк сатқан бағалы қағаздарды қоспағанда немесе кепілге берілген, Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банк шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары, "Қазақстан ипотекалық компаниясы" акционерлік қоғамы шығарған борыштық бағалы қағаздар;
4) Ұлттық Банктегі, Қазақстан Республикасының банктеріндегі және Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ"-ден төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің біреуінің тиісті деңгейдегі рейтингі бар резидент емес банктердегі талап ету бойынша салымдары;
5) Қазақстан Республикасының банктеріне және Standard & Poor's агенттігінің "А"-дан төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар резидент емес банктерге "овернайт" заемдары кіреді;
6) Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2428 тiркелген, Ұлттық Банк Басқармасының "Екiншi деңгейдегi банктер брокерлiк және дилерлiк қызметтi жүзеге асырған кезде мемлекеттiк бағалы қағаздарымен мәмiлелер жасауға құқылы елдердiң ең төменгi талап етiлетiн рейтингi туралы" 2003 жылғы 4 шiлдедегi N 219
қаулысымен
белгiленген деңгейден төмен емес шетел валютасындағы егемендi ұзақ мерзiмдi рейтингiге ие елдердiң мемлекеттiк бағалы қағаздары.
Ескерту: 17-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
18. Талап ету бойынша міндеттемелердің есебіне:
1) клиенттердің және корреспондент банктердің талап ету бойынша салымдары;
2) банкаралық "овернайт" салымдары;
3) талап ету бойынша басқа да міндеттемелер, оның ішінде есеп айырысуды жүзеге асыру мерзімі белгіленбеген міндеттемелер кіреді.
19. Банктердің қысқа мерзімді өтімділік коэффициенті өтімділігі жоғары активтерді қоса алғанда, бастапқы өтеу мерзімі үш айдан аспайтын активтердің орташа айлық мөлшерінің талап ету бойынша міндеттемелерді қоса алғанда тарту мерзімі үш айдан аспайтын міндеттемелердің орташа айлық мөлшеріне қатынасы ретінде есептеледі.
Осы Нұсқаулықтың 17-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген жоғары өтімді активтер есебіне алынбайтын Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банк шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары мемлекеттік бағалы қағаздар қамтамасыз етілген жағдайдағы міндеттемелердің орта айлық мөлшерінің есебі қатарына жатқызылған жағдайда активтердің орта айлық мөлшерінің есебіне кіргізіледі.
Ескерту: 19-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
20. Өтімділік коэффициенттерін есептеу кезінде:
1) Жiктеу ережесiне сәйкес күмәнді бiрiншi және екiншi санатты активтерден басқа жіктелген активтерді;
2) кастодиандық шарттар негізінде банк сақтауға қабылдаған және сенімгерлік басқару туралы шарттардың негізінде сенімгерлік басқаруға қабылданған қаражаттардың инвестицияланбаған қалдықтарын;
3) уәкiлеттi орган белгiлеген оффшорлық аймақтарда тiркелген заңды тұлғалар немесе мемлекеттердiң азаматтары болып табылатын оффшорлық аймақтың не Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы анықтаған тізбеге жатқызылған аумақтарда тіркелген немесе тұрақты тұратын, ақпарат алмасу бойынша міндеттемелер қабылдамаған немесе көрсетілген оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғаларға қатысты еншілес болып табылатын Қазақстан Республикасының резидент еместеріне талаптарды қоспайды.
Ескерту: 20-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
21. Есепті кезең ішінде банктің кредиторлар және салымшылар алдындағы мерзімі өткен міндеттемелері не Қазақстан Республикасының ақша төлемдері мен аударымдары туралы заңдарының нормаларын бұзу фактілері болған кезде орташа айлық негізде анықталатын өтімділік коэффициентінің есептік мәніне қарамастан, өтімділік нормативтері орындалмаған болып есептеледі.
22. Ағымдағы өтімділік коэффициентінің және қысқа мерзімді өтімділік коэффициентінің есебімен қатар банктер осы Нұсқаулықтың N 3 қосымшасына сәйкес нысан бойынша активтердің және міндеттемелердің мерзімдерін салыстыру кестесін ұсынуға міндетті.
23. <*>
Ескерту: 23-тармаққа өзгерту енгізілді, алынып тасталды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
24. Ашық валюта позициясы - банктің жекелеген шетелдік мемлекеттің (шетелдік мемлекеттер топтарының) валютасындағы талаптарының (міндеттемелерінің) сол шетелдік валютадағы банк міндеттемелерінен (талаптарынан) асып кетуі.
Ұзақ валюталық позиция - банктің талаптары (активтердің және шартты талаптардың жиынтық сомасы) осы шетелдік валютадағы міндеттемелерден (міндеттемелердің және шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы) асатын жекелеген шетелдік мемлекеттің (шетелдік мемлекеттер топтарының) валютасындағы ашық валюталық позиция.
Қысқа валюталық позиция - банктің міндеттемелері (міндеттемелердің және шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы) осы шетелдік мемлекеттің (шетелдік мемлекеттер топтарының) валютасындағы талаптардан (активтердің және шартты талаптардың жиынтық сомасы) асатын жекелеген шетелдік валютадағы ашық валюталық позиция.
Таза валюталық позиция есебіне мөлшері валютаның айырбастау бағамының өзгеруімен белгіленетін теңгедегі талап етулер (активтер мен шартты талаптардың жиынтықты сомасы), міндеттемелер (міндеттемелер мен шартты міндеттемелердің жиынтықты сомасы) көрсетіледі.
Әр шетелдік валюта бойынша ашық валюталық позиция жеке есептеледі.
Жекелеген шетелдік мемлекеттің (шетелдік мемлекеттер топтарының) валюталары бойынша ашық валюталық позицияларды есептеу кезінде бірінші кезекте олар бойынша қалыптастырылған арнайы провизияларды шегеріп тастағандағы банк активтерінің есепшоттарында және міндеттемелердің есепшоттарында ашылған әрбір шетелдік валюта бойынша есепшоттар сальдосы есептеледі. Содан кейін шартты талаптар есепшоттарында және шартты міндеттемелер есепшоттарында ашылған осы шетелдік валюта бойынша есепшоттар сальдосы олар бойынша арнайы қалыптастырылған провизияларды шегере отырып белгіленеді. Шетелдік валютадағы талаптардың (міндеттемелердің) міндеттемелерден (талаптардан) асып кетуін көрсететін сальдо өзара жинақталады, ал алынған нәтиже банктің шетелдік валюта бойынша ашық позициясының мөлшерін және түрін анықтайды.
Банктің валюталық нетто-позициясы банктің барлық шетелдік валюталар бойынша ұзақ позицияларының жиынтық сомасы мен барлық шетелдік валюталар бойынша қысқа позициялардың жиынтық сомасы арасындағы айырмашылық ретінде есептеледі.
Шетелдік валютамен көрсетілген талаптар мен міндеттемелер осы талаптар мен міндеттемелер көрсетілген (белгіленген) шетелдік валютаға қатысты валюталық позицияның есебіне кіргізіледі.
Валютаға айналдырылатын, мәміле жасалатын күн болып табылмайтын болашақтағы күн қойылған валюталық операцияларды жүргізу кезінде мұндай валюталық операциялар осындай мәміле жасалған күннен бастап валюталық позиция есебіне кіргізіледі.
Ескерту: 24-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
24-1. Осы Нұсқаулық ашық валюта позициясының мынадай лимиттерін белгілейді:
1) Standard & Poor's агенттігінің "А" кем емес дербес рейтингі бар немесе басқа рейтинг агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейіндегі рейтингі және банктің меншікті капиталының 15 проценттік мөлшерінен аспайтын "Еуро" валютасындағы рейтингі бар елдердің шетелдік валюталары бойынша ашық валюталық позиция лимиті (ұзын және қысқа);
2) Standard & Poor's агенттігінің "А" кем дербес рейтингі бар немесе басқа рейтинг агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейіндегі рейтингі банктің меншікті капиталының 5 проценттік мөлшерінен аспайтын рейтингі бар елдердің шетелдік валюталары бойынша ашық валюталық позиция лимиті (ұзын және қысқа);
3) банктің меншікті капиталының 30 проценттік мөлшерінен аспайтын мөлшердегі валюталық нетто- позиция лимиті.
Ескерту: 24-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
25. Әрбір шетелдік валюта және аптаның әр жұмыс күні үшін валюталық нетто-позиция бойынша валюталық позициялар туралы есеп осы Нұсқаулықтың N 4 қосымшасына сәйкес нысанмен есептіден кейінгі аптаның үшінші жұмыс күні ұсынылады.
26. Осы Нұсқаулықтың 24-1 тармағымен белгіленген ашық валюталық позицияның лимитінің 5%-ке кемуімен ашық валюталық позицияны бұзушы банктің бұзылған валютасының лимитін кез-келген шетелдік валюта бойынша есепті апта ішіндегі ашық валюта позициясы лимиттері асып кеткен кезде.
Банк жеке алынған шетелдік валюта бойынша ашық валюталық позиция лимиттерін белгіленген лимиттен 0,09% шегінде асырғанда лимитті бұзғандық болып есептелмейді.
Ескерту: 26-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
26-1. Осы Нұсқаулықтың 25-тармағында көрсетілген есептен басқа, банктер осы Нұсқаулықтың 5-қосымшасына сәйкес нысанда шетел валютасымен және осы Нұсқаулықтың 6-қосымшасына сәйкес нысанда ұлттық валютамен активтер мен міндеттемелердің мерзімдерін салыстыру кестесін ұсынады.
Ескерту: 26-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
6-тарау. Банктің негізгі құрал-жабдықтарға және басқа
қаржылық емес активтерге инвестицияларының
ең көп мөлшерінің коэффициенті
27. Банктің негізгі құрал-жабдықтарға және басқа қаржылық емес активтерге инвестиция мөлшерінің меншікті капиталға қатынасы (k6) 0,5-тен аспауы тиіс.
28. Негізгі құрал-жабдықтарға және басқа қаржылық емес активтерге мыналар кіреді:
1) жер, үйлер және ғимараттар;
2) салынып жатқан (орнатылып жатқан) негізгі құрал-жабдықтар;
3) банк жалдаған үйлер бойынша күрделі шығындар;
4) компьютер жабдықтары;
5) көлік құралдары;
6) жалға беруге арналған негізгі құрал-жабдықтар;
7) қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал-жабдықтар;
8) басқа негізгі құрал-жабдықтар;
9) банктің негізгі қызметі мақсаттарына арналып сатып алынған және N 38 Қаржылық есептің халықаралық стандартына сәйкес лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз ету;
10) басқа материалдық қорлар;
11) күрделі салымдар бойынша дебиторлық берешек.
29. Банктердің пруденциалдық нормативтерді сақтауына бақылауды уәкiлеттi орган жүзеге асырады.
Ескерту: 29-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
30. Банктер ай сайын, есептіден кейінгі айдың алтыншы жұмыс күнінен кешіктірмей пруденциалдық нормативтерді есептеу үшін қажетті мәліметтерді, осы Нұсқаулықта белгіленген коэффициенттердің есебі бар анықтаманы, сондай-ақ есептіден кейінгі айдың бірі күнгі жағдай бойынша дайындалған активтер мен міндеттемелердің мерзімдерін салыстыру кестелерін уәкiлеттi органға ұсынады.
Ескерту: 30-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
31. Банк осы Нұсқаулықтың талаптарын бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жауап береді.
Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік
мәні және есеп айырысу
әдістемесі туралы нұсқаулыққа
1-қосымша
Ескерту: Қосымшаға өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын
және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі
Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
Банктің салымдар тәуекелінің дәрежелері
бойынша активтерінің кестесі
____________________________________________________________________
р/с Баптардың атауы Тәуекел
N дәрежесі ____________________________________________________________________
І топ
____________________________________________________________________
1 Қолма-қол ақша 0%
2 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
қолма-қол шетел валютасы
3 Тазартылған қымбат металдар 0%
4 Қазақстан Республикасының Үкіметіне берілген заемдар 0%
5 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 0%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық үкіметтеріне берілген заемдар 6
Ұлттық Банкке берілген заемдар
7 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 0%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық банктеріне берілген заемдар
8 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 0%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарына берілген заемдар
9 Ұлттық Банктегі салымдар 0%
10 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 0%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық банктерінің салымдарыі
11 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 0%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарының салымдары
12 Қазақстан Республикасы Үкіметінің дебиторлық берешегі 0%
13 Қазақстан Республикасының жергілікті өкімет органдарының 0%
салық және бюджетке басқа да төлемдер бойынша дебиторлық
берешегі
14 Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банк 0%
шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы
қағаздары
15 Мемлекеттік мәртебесі, Standard & Рооr's агенттігінің 0%
"АА-"-дан төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа
рейтинг агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі
рейтингі бар шетелдік мемлекеттердің орталық үкіметтері
шығарған бағалы қағаздар
16 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 0%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар
17 Тәуекелдің І тобына енгізілген активтер бойынша 0%
есептелген сыйақы
____________________________________________________________________
ІІ топ
____________________________________________________________________
18 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен 20%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
және осындай деңгейдегі рейтингтік бағасы жоқ
елдердің қолма-қол шетел валютасы
19 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 20%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық үкіметтеріне берілген заемдар
20 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 20%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық банктеріне берілген заемдар
21 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарына берілген заемдар
22 Қазақстан Республикасының жергілікті өкімет органдарына 20%
берілген заемдар
23 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 20%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
жергілікті өкімет органдарына берілген заемдар
24 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар не "АА-"-дан
төмен емес борыштық рейтингі ұйымдардың
міндеттемелерінің толық сомасына кепілдік берген
ұйымдарға берілген заемдар
25 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 20%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық банктеріне салымдар
26 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарына салымдары
27 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар не "АА-"-дан
төмен емес борыштық рейтингі бар ұйымдардың
міндеттемелерінің толық сомасына кепілдік берген
ұйымдарға берілген заемдар
28 Қазақстан Республикасы жергілікті өкімет органдарының 20%
тәуекелдің І тобына жатқызылған дебиторлық берешегін
қоспағандағы дебиторлық берешегі
29 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар не "АА-"-дан
төмен емес борыштық рейтингі бар ұйымдардың
міндеттемелерінің толық сомасына кепілдік берген
ұйымдардың дебиторлық берешегі
30 Мемлекеттік мәртебесі, Standard & Рооr's агенттігінің 20%
"А+"-ден "А-"-ге дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе
басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің осындай
деңгейдегі рейтингі бар шетелдік мемлекеттердің
орталық үкіметтері шығарған бағалы қағаздар
31 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар
32 Қазақстан Республикасының жергілікті өкімет органдары 20%
шығарған бағалы қағаздар
33 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 20%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
жергілікті өкімет органдары шығарған бағалы қағаздар
34 Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-дан төмен емес 20%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар ұйымдар шығарған бағалы қағаздар
35 "Қазақстан ипотекалық компаниясы" акционерлік 20%
қоғамы шығарған борыштық бағалы қағаздар
36 Тәуекелдің ІІ тобына енгізілген активтер бойынша 20%
есептелген сыйақы
____________________________________________________________________ ІІІ топ
____________________________________________________________________
37 Тазартылмаған қымбат металдар 50%
38 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге
дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген заемдар
39 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге 50%
дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар елдердің орталық банктеріне берілген заемдар
40 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге 50%
дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген заемдар
41 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 50%
тәуелсіз рейтингінен төмен емес немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар елдердің жергілікті өкімет органдарына заемдар
42 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 50%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар не "А+"-ден
"А-"-ге дейінгі борыштық рейтингі бар тұлғалардың
міндеттемелерінің толық сомасына кепілдік берген
ұйымдарға берілген заемдар
43 Қазақстан ипотекалық компаниясы" акционерлік қоғамы 50%
ұсынып отырған сипаттамалар мен талаптарға жауап беретін
жеке тұлғаларға берілген, оның ішінде ипотекалық тұрғын
үй заемының сомасының қамтамасыз ету құнына қатысы 85%-дан
аспайтын және ипотекалық тұрғын үй заемының сомасының
70%-дық қатынасынан артық мөлшердегі сақтандыру ұйымы
не бастапқы кредитор болып табылатын банкпен айырықша
жағдайлар бойынша қатынасы жоқ заңды тұлға арқылы
сақтандырылған (кепілдік берілген) ипотекалық тұрғын үй
заемдары
44 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге 50%
дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар елдердің орталық банктерінің салымдары
45 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге 50%
дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар халықаралық қаржы ұйымдарының салымдарыі
46 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 50%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар не "А+"-ден
"А-"-ге дейінгі борыштық рейтингі бар тұлғалардың
міндеттемелерінің толық сомасына кепілдік берген
ұйымдарының заемдары
47 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 50%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар не "А+"-ден
"А-"-ге дейінгі борыштық рейтингі бар тұлғалардың
міндеттемелерінің толық сомасына кепілдік берген
ұйымдарының дебиторлық берешегі
48 Мемлекеттік мәртебесі бар, Standard & Рооr's агенттігінің 50%
"ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе
басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі
рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған бағалы
қағаздар
49 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВВ-"-ге 50%
дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар
50 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 50%
тәуелсіз рейтингінен төмен емес немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар елдердің жергілікті өкімет органдары шығарған
бағалы қағаздар
51 Standard & Рооr's агенттігінің "А+"-ден "А-"-ге дейінгі 50%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар
шығарған бағалы қағаздар
52 Тәуекелдің ІІІ тобына енгізілген активтер бойынша 50%
есептелген сыйақы
____________________________________________________________________
ІV топ
____________________________________________________________________
53 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-ден "В-"-ге 100%
дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг
агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар елдердің және осындай деңгейдегі рейтингтік бағасы
жоқ елдердің орталық үкіметтеріне берілген заемдар
54 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-ден "В-"-ге дейінгі 100%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің және
осындай деңгейдегі рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық
банктеріне берілген заемдар
55 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-ден "В-"-ге дейінгі 100%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарына және осындай деңгейдегі рейтингтік
бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарына берілген заемдар
56 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВ-"-ге дейінгі 100%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің және
осындай деңгейдегі рейтингтік бағасы жоқ елдердің
жергілікті өкімет органдарына берілген заемдар
57 Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден төмен борыштық 100%
рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің
осындай деңгейдегі рейтингі бар ұйымдарға, осындай
деңгейдегі рейтингтік бағасы жоқ резидент ұйымдарға және
Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВ-"-ге дейін
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар осындай
деңгейдегі рейтингтік бағасы жоқ резидент емес ұйымдарға
берілген заемдар
58 Тәуекелдің ІІІ тобына жатқызылғандарды қоспағанда, жеке 100%
тұлғаларға берілген заемдар
59 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-ден "В-"-ге дейінгі 100%
тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің және
осындай деңгейдегі рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық
банктерінің салымдарыі
60 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-ден "В-"-ге дейінгі 100%
борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарының және осындай деңгейдегі рейтингтік
бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарының салымдарыі
61 Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден төмен борыштық 100%
рейтингі бар немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар тиісті
рейтингтік бағасы жоқ резидент ұйымдардың және
"Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВ-"-ге
дейінгі борыштық рейтингі бар резидент емес ұйымдардың
немесе басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің осындай
деңгейдегі рейтингі бар салымдары
62 Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден төмен борыштық 100%
рейтингі бар немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар тиісті
рейтингтік бағасы жоқ басқа резидент ұйымдардың және
"Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВ-"-ге
дейінгі борыштық рейтингі бар резидент емес ұйымдардың
немесе басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің осындай
деңгейдегі рейтингі бар резидент ұйымның дебиторлық
берешегі
63 Жеке тұлғалардың дебиторлық берешегі 100%
64 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ге дейінгі 100%
тәуелсіз рейтингіне немесе басқа да рейтингтік
агенттіктердің біреуінің және тиісті рейтингтік бағасы
жоқ елдердің осындай деңгейдегі рейтингіне ие елдердің
орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар
бағалы қағаздар
65 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ+"-тен "В-"-ге 100%
дейінгі тәуелсіз рейтингіне немесе басқа да рейтингтік
агенттіктердің біреуінің және тиісті рейтингтік
бағасы жоқ елдердің осындай деңгейдегі рейтингі бар
елдердің жергілікті өкімет органдары шығарған бағалы
қағаздары
66 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ге дейінгі 100%
борыштық рейтингі немесе басқа да рейтингтік
агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар
халықаралық қаржы ұйымдары және тиісті рейтингтік
бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы
қағаздар
67 Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден төмен борыштық 100%
рейтингі бар немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар тиісті
рейтингтік бағасы жоқ басқа резидент ұйымдардың және
"Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ+"-ден "ВВ-"-ге дейінгі
борыштық рейтингі бар резидент емес ұйымдардың немесе басқа
рейтинг агенттіктерінің біреуінің осындай деңгейдегі
рейтингі бар резидент ұйымдардың шығарған бағалы қағаздары,
сондай-ақ банк инвестициясы есебіне енгізілмеген акциялар
68 Тәуекелдің IV тобына кіретін активтер бойынша есептелген 100%
сыйақы
69 Төлемдер бойынша есеп айырысулар 100%
70 Негізгі құрал-жабдықтар 100%
71 Материалдық қорлар 100%
72 Сыйақы және шығыстар сомасын алдын ала төлеу 100%
____________________________________________________________________ V топ
____________________________________________________________________
73 Банк инвестицияларын қоспағанда заңды тұлғалардың 100%
акциялары (жарғылық капиталға қатысу үлесі) және
бағынышты борышына салымдар бөлігінде әділ құны
бойынша есептелетін инвестициялар
74 Банктің негізгі қызметінің мақсатына сатып алынған және 100%
N 38 Қаржылық есептің халықаралық стандарттарына сәйкес
келетін лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз ету
75 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық үкіметтеріне ұсынылған заемдар
76 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық
банктеріне ұсынылған заемдар
77 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарына ұсынылған заемдар
78 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
жергілікті билік органдарына ұсынылған заемдар
79 Standard & Poor's агенттігінің "ВВ-"-ден төмен борыштық 150%
рейтингі немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі және тиісті
рейтингтік бағасы жоқ резидент емес ұйымдарға ұсынылған
заемдар
80 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық банктеріндегі салымдар
81 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен борыштық 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдарындағы салымдар
82 Standard & Poor's агенттігінің "ВВ-"ден төмен борыштық 150%
рейтингі бар резидент емес ұйымдардағы немесе басқа да
рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі
рейтингі бар және тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент
емес ұйымдардағы салымдар
83 Standard & Poor's агенттігінің "ВВ-"ден төмен борыштық 150%
рейтингі немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар ұйымның және
тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент емес ұйымдардың
дебиторлық берешегі
84 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
орталық үкіметтері шығарған бағалы қағаздар
85 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВ-"-ден төмен тәуелсіз 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің
жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар
86 Standard & Рооr's агенттігінің "В-"-ден төмен борыштық 150%
рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар халықаралық
қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар
87 Standard & Poor's агенттігінің "ВВ-"ден төмен борыштық 150%
рейтингі бар немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар және тиісті
рейтингтік бағасы жоқ резидент емес ұйымдардың шығарған
бағалы қағаздары
88 Тәуекелдің V тобына кіретін активтер бойынша есептелген 150%
сыйақы
____________________________________________________________________
Салым тәуекелінің дәрежесі бойынша өлшенген банк
активтерінің есебіне түсініктемелер
1. Салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, оның түзетілген құнын банктерде осы тармаққа сәйкес қамтамасыз етудің түзетілген құнын айқындауға мүмкіндік беретін баламалы есепке алу жүйелері болған кезде көрсетілген активтер көлемінің кемінде 50% құрайтын банкте қамтамасыз етуі (Салымдар тәуекелінің дәрежесі бойынша өлшенген активтер кестесінің 1-3, 9-11, 14-16 жолдарында көрсетілген активтер түрінде) бар заемдар қамтамасыз етудің түзетілген құнын шегере отырып тәуекел дәрежесі бойынша өлшенген активтердің есебіне енгізілуі мүмкін.
Қамтамасыз етудің түзетілген құны (Салымдар тәуекелінің дәрежесі бойынша өлшенген активтер кестесінің 1-3, 9-11, 14-16 жолдарында көрсетілген активтер түрінде) мыналарға:
салымдар сомасының 100%-не, оның ішінде қамтамасыз ету ретінде ұсынылған осы банкте;
қамтамасыз етуге берілген бағалы қағаздардың рыноктық құнының 95%-не;
қамтамасыз етуге берілген тазартылған бағалы металдар құнының 85%-не тең болады.
Жоғарыда көрсетілген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың қамтамасыз етілмеген бөлігі салымдарға, дебиторлық берешекке, сатып алынған қағаздарға сәйкес тәуекел дәрежесі жөніндегі осы Кестеге орай өлшенеді.
Ескерту: 1-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
2. Қазақстан Республикасының резидент еместеріне ұсынылған, осы Түсініктеменің 1-тармағында көрсетілген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар және заемдар:
1) оффшорлық аймақтардың аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген;
2) заңды тұлғалардан тәуелді болып табылатын, оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген, жеке-жеке жарғылық капиталдың 5%-нен астам иелік етуші немесе оффшорлық аймақтың аумағында тіркелген заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын;
3) оффшорлық аймақ азаматтары болып табылатын;
осы Түсініктеменің 1-тармағында көрсетілген қамтамасыз етудің барына қарамастан, салым тәуекелінің дәрежесі бойынша өлшенген банк активтерінің Кестесіне сай тәуекел дәрежесі бойынша өлшенеді.
Ескерту: 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
3. Қазақстан Республикасының резидент еместеріне ұсынылған, осы Түсініктеменің 1-тармағында көрсетілген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар және заемдар:
1) оффшорлық аймақтардың аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген, бірақ мұндайда Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-ден төмен борыштық рейтингіне немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингіне немесе борыштық рейтингі міндеттемелердің барлық сомасын қамтамасыз етудің көрсетілген деңгейінен төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігіне ие;
2) заңды тұлғалардан тәуелді болып табылатын, оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген, жеке-жеке жарғылық капиталдың 5%-нен астам иелік етуші немесе оффшорлық аймақтың аумағында тіркелген заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын, бірақ мұндайда көрсетілген деңгейден төмен емес борыштық рейтингке немесе борыштық рейтингі міндеттемелердің барлық сомасын қамтамасыз етудің көрсетілген деңгейінен төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігіне ие;
уәкiлеттi орган белгiлеген оффшорлық аймақтарда тiркелген заңды тұлғалар немесе мемлекеттердiң азаматтары болып табылатын Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпаратпен алмасу бойынша міндеттемелер қабылдамаған оффшорлық аумақтар тізбесіне жатқызған оффшорлық аймақтың аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының резидент еместеріне немесе заңды тұлғалардан тәуелді, жеке-жеке жарғылық капиталдың 5%-нен астам иелік ететін немесе көрсетілген оффшорлық аймақтың аумағында тіркелген заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын ұйымдарға қойылатын талаптарды қоспағанда.
Ескерту: 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік
мәні және есеп айырысу
әдістемесі туралы нұсқаулыққа
2-қосымша
Ескерту: 2 қосымшаға өзгертулер енгізілді - ҚР Қаржы рыногын
және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі
Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
,
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
Банктің тәуекел дәрежесі бойынша өлшенген
шартты және ықтимал міндеттемелер кестесі
____________________________________________________________________
N Баптардың атауы Тәуекел
р/с дәрежесі
____________________________________________________________________ І топ
____________________________________________________________________
1 Қарсы міндеттемелерге, кепілдемелерге берілген,
Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банк 0%
шығарған мемлекеттік бағалы қағаздарының,
Standard & Рооr's агенттігінің "АА-"-ден төмен емес
тәуелсіз рейтингіне немесе басқа да рейтингтік
агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі
бар шетел мемлекеттерінің орталық үкіметтері шығарған
мемлекеттік мәртебеге ие бағалы қағаздардың кепілімен
қамтамасыз етілген, сондай-ақ банк иелігіне осындай
міндеттемені және тазартылған қымбат металдарды
қамтамасыз ету ретінде ұсынылған ақша түріндегі
кепілмен қамтамасыз етілген банк міндеттемелері және
кепілдемелері
2 Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банк 0%
шығарған мемлекеттік бағалы қағаздарды, Standard & Рооr's
агенттігінің "АА-"-ден төмен емес тәуелсіз рейтингіне
немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің біреуінің
осындай деңгейдегі рейтингі бар шетел мемлекеттерінің
орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебеге ие
бағалы қағаздарды және басқа да өтімділігі жоғары бағалы
қағаздарды сатып алу не сату бойынша есепшоттар
3 Егер олар міндетті сипатта (құжатпен ресімделсе) болса, 0%
шетел валютасын және тазартылған қымбат металдарды сатып
алу-сату бойынша есепшоттар
4 Қабылданған кепілдемелер бойынша талаптарды азайту 0%
5 Шығарылған өтелген аккредитивтер бойынша міндеттемелер 0%
6 Банктің қаржылық міндеттемелері жоқ экспорт 0%
аккредитивтері, сондай-ақ олар арқылы банктің сыртқы
заемдарын тартқан және борыштық міндеттемелерін
орналастырған кезде банктің еншілес компанияларының
пайдасына берілген банктің міндеттемелері мен
кепілдемелері
____________________________________________________________________
ІІ топ
____________________________________________________________________
7 Standard & Рооr's агенттігінің "А-"-ден "А+"-қа дейін 20%
тәуелсіз рейтингіне немесе басқа да рейтингтік
агенттіктердің біреуінің, Қазақстан Республикасының
жергілікті билік органдарының осындай деңгейдегі
рейтингі бар елдердің орталық үкіметтерінің мемлекеттік
мәртебеге ие және Standard & Рооr's агенттігінің
"АА-"-ден төмен емес тәуелсіз рейтингіне немесе басқа да
рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі
рейтингі бар елдердің, Standard & Рооr's агенттігінің
"АА-"-ден төмен емес борыштық рейтингіне немесе басқа да
рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай деңгейдегі
рейтингі бар банктердің және ұйымдардың қарсы
міндеттемелеріне, кепілдемелеріне және бағалы
қағаздардың кепіліне берілген банктің міндеттемелері және
кепілдемелері
8 Егер олар міндетті сипатта (құжатпен ресімделсе) болса, 20%
болашақта заемдар мен салымдар бойынша есепшоттар алу ____________________________________________________________________
ІІІ топ
____________________________________________________________________
9 Standard & Рооr's агенттігінің "ВВВ-"-ден "ВВВ+"-қа 50%
дейін тәуелсіз рейтингіне ие шетел мемлекеттерінің
орталық үкіметтерінің мемлекеттік мәртебеге ие немесе
басқа да рейтингтік агенттіктердің біреуінің осындай
деңгейдегі рейтингіне және Standard & Рооr's
агенттігінің "А-"-тен "А+"-қа дейін тәуелсіз рейтингіне
ие елдердің жергілікті билік органдарының, банктер мен
ұйымдардың немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар қарсы
міндеттемелеріне, кепілдемелеріне және бағалы
қағаздардың кепіліне берілген банктің міндеттемелері
және кепілдемелері
10 "Қазақстанның ипотекалық компаниясы" акционерлік 50%
қоғамынан ипотекалық тұрғын үй заемдары бойынша талап
ету құқықтарын кері сатып алу бойынша міндеттемелер
____________________________________________________________________ IV топ
____________________________________________________________________
11 Форфейтинг операциялары бойынша міндеттемелер, 50%
кепілдемелер, өтелмеген аккредитивтер және міндеттемелер,
тәуекелдің І, ІІ және ІІІ топтарына жатқызылғандардан
басқа, бағалы қағаздарды, қаржы фьючерстерін сатып алу
не сату бойынша есепшоттар ____________________________________________________________________
Болашақта салымдар мен заемдарды орналастыру-алу бойынша,
бағалы қағаздар мен қаржы фьючерстерін сатып алу-сату бойынша, және
валюталық құндылықтарды сатып алу-сату бойынша есепшоттар бөлігінде,
баланстан тыс міндеттемелердің тәуекел дәрежесін белгілеген кезде
есепке ағымдағы және одан кейінгі екі ай ішінде туындауы мүмкін
міндеттемелерді қабылдау қажет.
Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік
мәні және есеп айырысу
әдістемесі туралы нұсқаулыққа
3-қосымша
Ескерту: Қосымшаның оң жақтағы жоғарғы бұрыштағы жазбасы
жаңа редакцияда жазылды
- ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды
реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
Активтер мен міндеттемелер мерзімдерін
салыстыру кестесі
200___ж. "____" ________________
___________________________
(банктің қысқаша атауы)
____________________________________________________________________
р/с| | | | Активтер|Шартты |Активтердің
NN | Баптар |Активтер|Міндет.| минус |міндет.|Міндеттемелер
| | |темелер|міндетте.|темелер|мен Шартты
| | | | мелер | | міндетте.
| | | |(3б.-4б.)| | мелердің
| | | | | | сомасына
| | | | | | қатысы
| | | | | (3б./[4б.+6б.])
____________________________________________________________________
1 2 3 4 5 6 7
____________________________________________________________________
1 Талап еткенге
дейін
2 30 күнге дейін
3 3 айға дейін
4 6 айға дейін
5 1 жылға дейін
6 1 жылдан аса
7 Қорытынды:
____________________________________________________________________
Басшы:_____________________ __________
(фамилиясы мен аты) (қолы)
Бас бухгалтер: _____________________ __________
(фамилиясы мен аты) (қолы)
Орындаушы:_____________________________ __________ ___________
(қызметі, фамилиясы мен аты) (қолы) (телефон номері)
Есепке қол қойылған күн "_____" ______________ 200__ж.
Активтер мен міндеттемелер мерзімдерін салыстыру
кестесін толтыру жөніндегі түсіндірме
Ескерту: Түсіндірмега өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы рыногын
және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі
Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36
қаулысымен
.
Активтер мен міндеттемелер мерзімдерін салыстыру кестесін
толтыру кезінде әрбір актив (міндеттемелер) үшін ең аз мерзім
қарастырылады, ол мерзім аяқталғаннан кейін банк дебиторлар мен
корреспонденттердің міндеттемелерін орындауын талап етуге (клиент-
тердің талаптарын орындауға міндетті) құқылы. 1-жолға банктің осы
Нұсқаулықта көрсетілген талап ету бойынша жоғарғы өтімді активтер
мен міндеттемелердің көлеміне есепке алынған активтері мен міндет-
темелері жазылады. Мұндайда жіктелген активтерді қоспағанда,
(күмәнді бiрiншi және екiншi санаттыдан басқа) активтер алынады.
Активтер, міндеттемелер және шартты міндеттемелер бағандары бойынша
1-ден 5-жолға дейінгі деректер өсу қорытындысы бойынша толтырылады-
5 және 6-жолдардың сомасы "Қорытынды" бағанда жазылып, банк балан-
сының деректерімен салыстырылады. "Қорытынды" бағаны мен баланстық
актив бөлімінің қорытындысы арасындағы айырмашылық банк қалыптас-
тырған резервтер (провизиялар) мен жіктелген активтердің (күмәнді
бiрiншi және екiншi санаттыдан басқа) сомасына сәйкес келеді.
Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік
мәні және есеп айырысу
әдістемесі туралы нұсқаулыққа
4-қосымша
Ескерту: Қосымшаның оң жақтағы жоғарғы бұрыштағы жазбасы
жаңа редакцияда жазылды
- ҚР Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды
реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының
2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
Әрбір шетел валютасы бойынша валюталық позиция мен
валюталық нетто-позиция туралы есеп
200___ж. "____" ________________ жағдай бойынша
____________________________________________________________________ (банктің қысқаша атауы)
____________________________________________________________________
| | Апта күндері бойынша операциялық күннің
Талаптар | Міндет. | аяғындағы сальдо
| темелер |____________________________________________
| | 1 2
| |____________________________________________
| | (күні) (күні)
| |___________________________________________
| | Талап.| Міндет.|Пози.|Талап.| Міндет.|Пози.
| | тар | темелер| ция | тар |темелер |ция
| | сомасы| сомасы | |сомасы| сомасы | ____________________________________________________________________
1. ҚОЛМА-ҚОЛ ШЕТЕЛ
ВАЛЮТАСЫНДАҒЫ
ТАЛАПТАР
.....
2. САЛЫНҒАН/ТАРТЫЛҒАН
САЛЫМДАР
.....
3. БЕРІЛГЕН/АЛЫНҒАН
ЗАЕМДАР
.....
4. АЛУҒА/ТӨЛЕУГЕ
ЕСЕПТЕЛГЕН СЫЙАҚЫ
.....
5. БОРЫШКЕРЛІК ЖӘНЕ
ҮЛЕСТІК БАҒАЛЫ
ҚАҒАЗДАР
.....
6. ДЕБИТОРЛЫҚ/
КРЕДИТОРЛЫҚ
БЕРЕШЕК
.....
____________________________________________________________________
7. ТУЫНДЫ ҚАРЖЫ ҚҰРАЛДАРЫ
____________________________________________________________________
..... .....
____________________________________________________________________
ТАЛАПТАР МІНДЕТТЕМЕЛЕР
ҚОРЫТЫНДЫСЫ ҚОРЫТЫНДЫСЫ
____________________________________________________________________
..... .....
____________________________________________________________________
БАЛАНСТАН ТЫС БАЛАНСТАН ТЫС
ЕСЕПШОТТАР ЕСЕПШОТТАР
БОЙЫНША БОЙЫНША
ТАЛАПТАР МІНДЕТТЕМЕЛЕР
ҚОРЫТЫНДЫСЫ ҚОРЫТЫНДЫСЫ ____________________________________________________________________
ТАЛАПТАР МІНДЕТТЕМЕЛЕР
ҚОРЫТЫНДЫСЫ ҚОРЫТЫНДЫСЫ *** ***
____________________________________________________________________
таблицаның жалғасы
____________________________________________________________________
Апта күндері бойынша операциялық күннің
аяғындағы сальдо
____________________________________________________________________
3 4 5
____________________________________________________________________
(күні) (күні) (күні)
____________________________________________________________________
Талап. | Міндет. |Пози.| Талап.|Міндет.|Пози.|Талап. |Міндет. |Пози.
тар | темелер |ция | тар |темелер|ция | тар |темелер |ция
сомасы | сомасы | | сомасы|сомасы | |сомасы |сомасы |
____________________________________________________________________
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7. *** *** ***
____________________________________________________________________
Банктің нормативтерді есептеудің соңғы есепті
күндегі меншік капиталының көлемі: _________________________
Жекелеген шетелдік мемлекеттердің
(шетелдік мемлекеттер топтарының)
валюталары бойынша ашылған валюталық
позицияның белгіленген ең көп мөлшері: _________________________
Валюталық нетто-позицияның белгіленген
ең көп мөлшері: _________________________
Басшы: _____________________ __________
(фамилиясы мен аты) (қолы)
Бас бухгалтер: _____________________ __________
(фамилиясы мен аты) (қолы)
Орындаушы: _____________________________ __________ ________________
(қызметі, фамилиясы мен аты) (қолы) (телефон номері)
Есепке қол қойылған күн "_____" ______________ 200__ж.
____________________________________________________________________
Әрбір шетел валютасы бойынша валюталық позиция
мен валюталық нетто-позияция туралы есепті толтыру
жөніндегі түсіндірме
1. Тиісті ұяшықтарда қалыптасқан арнайы провизияларды алып
тастағандағы баланстық есепшоттарда ескерілген шетел валютасындағы
талаптар мен міндеттемелер көрсетіледі.
2. "Баланстан тыс есепшоттар бойынша талаптар қорытындысы"
және "Баланстан тыс есепшоттар бойынша міндеттемелер қорытындысы"
деген ұяшықтарда банк жүргізген хеджирлік мәмілелердің, оның ішінде
жеткізіліксіз мәмілелердің сомасын есепке ала отырып, арнайы
провизияларды алып тастағандағы шетел валютасындағы шартты талаптар
мен міндеттемелер көрсетіледі.
3. "Позиция" бағандары бойынша "Талаптар қорытындысы" және
"Міндеттемелер қорытындысы" деген ұяшықтарда есепті кезеңдегі
аптаның әрбір жұмыс күніндегі барлық шетел валютасы бойынша нетто-
позиция көрсетіледі.
4. Жекелеген шетелдік мемлекеттердің (шетелдік мемлекеттер
топтарының) валюталар және валюталық нетто-позиция бойынша белгі-
ленген ең көп мөлшерден асатын ашылған позициялардың мөлшерлері
туралы деректер қызыл түспен берілуі тиіс.
Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік
мәні мен әдістемесі туралы
нұсқаулыққа 5-қосымша
Ескерту: Қосымшамен толықтырылды
- ҚР Қаржы рыногын және
қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі
Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
________________________
(банктің қысқаша атауы)
200 _ жылғы «___» ________________ ұлттық
валютамен активтердің және міндеттемелердің
мерзімдерін салыстыру кестесі
|
Р/сN |
Баптар |
Шетел валюта
|
Шетел
|
Активтер
|
Шетел
|
Міндет-
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
1 |
Талап ету
|
|||||
|
2 |
30 күнге
|
|||||
|
3 |
3 айға
|
|||||
|
4 |
6 айға дейін,
|
|||||
|
5 |
1 жылға
|
|||||
|
6 |
1 жылдан
|
|||||
|
7 |
Қорытынды: |
Басшы: _______________________________ ____________
(фамилиясы және аты) (қолы)
Бас бухгалтер: ________________________ ___________
(фамилиясы және аты) (қолы)
Орындаушы: _____________________________ ________ _________________
(лауазымы, фамилиясы мен аты) (қолы) (телефон нөмірі)
Есепке қол қойылған күн 200 __ жылғы "___"________________
Активтер мен міндеттемелер мерзімдерін салыстыру кестесін
толтыру жөніндегі түсіндірме:
Шетел валютасында активтер мен міндеттемелер мерзімдерін
салыстыру кестесін толтыру кезінде шетел валютасында әрбір актив
(міндеттемелер) үшін ең аз мерзім қарастырылады, ол мерзім аяқтал-
ғаннан кейін банк дебиторлар мен корреспонденттердің міндеттемелерін
орындауын талап етуге (клиенттердің талаптарын орындауға міндетті)
құқылы. 1-7-жолдар толтырылады, оның ішінде жеке шет мемлекеттердің
(шет мемлекеттер топтарының) мынадай валюталары бөлігінде:
1) Standard & Poor's агенттігінің "А"-дан төмен емес тәуелсіз
рейтингі бар елдердің немесе басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің
осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің шетел валютасында, және
"Еуро" валютасында;
2) Standard & Poor's агенттігінің "В"-дан "А"-ға дейінгі
тәуелсіз рейтингі бар елдердің немесе басқа рейтинг агенттіктерінің
біреуінің осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің шетел валютасында;
3) Standard & Poor's агенттігінің "В"-дан төмен емес тәуелсіз
рейтингі бар елдердің немесе басқа рейтинг агенттіктерінің біреуінің
осындай деңгейдегі рейтингі бар елдердің және сәйкес рейтинг бағасы
жоқ елдердің шетел валютасында.
Активтер, міндеттемелер және шартты міндеттемелер бағандары
бойынша 1-ден 5-жолға дейінгі деректер өсу қорытындысы бойынша
толтырылады. 5 және 6-жолдардың сомасы 7-жолдағы "Қорытындыға"
жазылады.
Екінші деңгейдегі банктерге
арналған пруденциалдық
нормативтердің нормативтік
мәні мен әдістемесі туралы
нұсқаулыққа 6-қосымша
Ескерту: Қосымшамен толықтырылды
- ҚР Қаржы рыногын және
қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі
Басқармасының 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390
қаулысымен
.
________________________
(банктің қысқаша атауы)
200 _ жылғы «___» ________________ ұлттық
валютамен активтердің және міндеттемелердің
мерзімдерін салыстыру кестесі
|
Р/сN |
Баптар |
Ұлттық валю-
|
Ұлттық валю-
|
Актив-
|
Ұлттық валю-
|
Міндет-
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
1 |
Талап ету
|
|||||
|
2 |
30 күнге
|
|||||
|
3 |
3 айға дейін |
|||||
|
4 |
6 айға дейін |
|||||
|
5 |
1 жылға
|
|||||
|
6 |
1 жылдан
|
|||||
|
7 |
Қорытынды: |
Басшы: _______________________________ ____________
(фамилиясы және аты) (қолы)
Бас бухгалтер: ________________________ ___________
(фамилиясы және аты) (қолы)
Орындаушы: _____________________________ ________ _________________
(лауазымы, фамилиясы мен аты) (қолы) (телефон нөмірі)
Есепке қол қойылған күн 200 __ жылғы "___"________________
Активтер мен міндеттемелер мерзімдерін салыстыру кестесін
толтыру жөніндегі түсіндірме:
Шетел валютасында активтер мен міндеттемелер мерзімдерін
салыстыру кестесін толтыру кезінде шетел валютасында әрбір актив
(міндеттемелер) үшін ең аз мерзім қарастырылады, ол мерзім аяқтал-
ғаннан кейін банк дебиторлар мен корреспонденттердің міндеттемелерін
орындауын талап етуге (клиенттердің талаптарын орындауға міндетті)
құқылы. Активтер, міндеттемелер және шартты міндеттемелер бағандары
бойынша 1-ден 5-жолға дейінгі деректер өсу қорытындысы бойынша
толтырылады. 5 және 6-жолдардың сомасы 7-жолдағы "Қорытындыға"
жазылады.