«Қазақстан Республикасының әуе-кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидасы бекітілсін.
2. 2011 жылғы 17 қарашаға дейін Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидасының 8-тармағының қолданысы тоқтатыла тұрсын, тоқтата тұрған кезеңде осы тармақ мынадай редакцияда қолданылады:
«8. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде тік эшелондау төмендегідей жартылай шеңбер жүйесі бойынша жүзеге асырылады:
1) әуе трассаларын, жергілікті әуе желілерін және ұшу жолының нақты белгіленген бұрыштары 0-ден 179о-ға дейінгі (қоса алғанда) маршруттарды бағыттау кезінде мынадай ұшу эшелондары белгіленеді: 900, 1500, 2100, 2700, 3300, 3900, 4500, 5100, 5700, 6300, 6900, 7500, 8100, 9100, 10100, 11100, 12100, 14100 (метр);
2) әуе трассаларын, жергілікті әуе желілерін және ұшу жолының нақты белгіленген бұрыштары 180-нен 359о-ға дейінгі (қоса алғанда) маршруттарды бағыттау кезінде мынадай ұшу эшелондары белгіленеді: 1200, 1800, 2400, 3000, 3600, 4200, 4800, 5400, 6000, 6600, 7200, 7800, 8600, 9600, 10600, 11600, 13100, 15100 (метр).
3. «Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 31 желтоқсандағы № 1525 қаулысына мынадай өзгеріс енгізілсін:
Көрсетілген қаулымен бекітілген Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету
қағидасында:
Қағидаға 3-қосымшада:
33-тармақтағы «14 тәулік» деген сөздер «30 тәулік» деген сөздермен ауыстырылсын.
4. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:
1) «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану туралы Ережені бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 28 ақпандағы № 285 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 1997 ж., № 9, 67-құжат);
2) «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 28 ақпандағы № 285 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 24 қаңтардағы № 61 қаулысы;
3) «Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне авиация мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 2 ақпандағы № 61 қаулысының 1-тармағының 1) тармақшасы (Қазақстан Республикасының ПАЖ-ы, 2010 ж., № 9, 109-құжат).
5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 12 мамырдағы
№ 506 қаулысымен
бекітілген
Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану
қағидасы
1. Жалпы ережелер
1. «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңына (бұдан әрі - Заң) және 1944 жылы 7 желтоқсанда Чикаго қаласында қол қойылған Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға сәйкес әзірленген осы Қағида әуе кеңістігін пайдаланушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру, әуе кеңістігін пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында, ел экономикасы мен қорғанысы мүддесінде Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидада мынадай анықтамалар пайдаланылады:
1) авиациялық жұмыстар ауданы - әуе кемелерінің авиациялық
жұмыстарды орындау шегінде географиялық координаттармен белгіленген аудан;
2) аэроторап - оларда ұшуды ұйымдастыру мен орындау әуе
қозғалысын басқару (әуе қозғалысына қызмет көрсету) органдарымен арнайы келісуді және үйлестіруді талап ететін жақын орналасқан әуеайлақтар;
3) аэроторап ауданы - әуе кеңістігінің екі немесе одан көп жақын орналасқан әуеайлақта әуеайлақтық ұшуды орындауды ұйымдастыруға арналған бөлігі, олардан ұшуды ұйымдастыру мен орындау келісу мен үлестіруді талап етеді;
4) әуе кеңістігін пайдалану қауіпсіздігі - әуе кеңістігін пайдаланудың белгіленген тәртібінің кешенді сипаттамасы, ол әуе
кеңестігін адам өмірі мен денсаулығына қауіп төндірмей, мемлекетке, азаматтарға және заңды тұлғаларға материалдық залал келтірмей пайдалану жөніндегі қызметтің барлық түрлерінің орындалуын қамтамасыз ету қабілетін анықтайды;
5) әуе кеңістігін пайдалану — жүру барысында түрлі материалдық объектілердің (әуе кемелерінің, зымырандар мен басқа да объектілердің әуе кеңістігінде қозғалуы жүзеге асырылатын қызмет, сондай-ақ әуе
қозғалысының қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін басқа да қызмет (биік құрылыстар салу, жүру барысында электр магниттік және басқа да сәулелер бөлінетін қызмет, көру мүмкіндігін нашарлататын заттардың атмосфераға таралуы, жарылыс жұмыстарын жүргізу және т.с.с);
6) әуе кеңістігін пайдалануды үйлестіру - әуедегі жағдайларға, метеорологиялық, аэронавигациялық жағдайларға байланысты және әуе кеңістігін пайдаланудағы мемлекеттік басымдықтарға сәйкес әуе кеңістігін пайдалануды оңтайландыруға бағытталған, әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау және әуе қозғалысына қызмет көрсету (басқару) барысында жүзеге асырылатын қызмет;
7) әуе шабуылына қарсы қорғаныс органдары (бұдан әрі - ӘШҚҚ органдары) - Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әуе шабуылына қарсы қорғаныс бойынша жауынгерлік кезекшілік жүргізу міндетті жүктелген жедел органдары;
8) әуе кеңістігін пайдалану жоспары - әуе қозғалысын жоспарлау органдарына ұсынылатын жоспарланған қызмет туралы белгілі бір мәліметтер;
9) әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруты — әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету мақсатында қозғалыс ағынын бағыттауға арналған белгіленген маршрут;
10) әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау - әуе кеңістігін пайдалануды, әуе қозғалысын ұйымдастыруды, әуе кеңістігін, мемлекеттік басымдықтарға сәйкес, оның пайдаланушылары арасында орны, уақыты және биіктігі бойынша бөлу жолымен әуе қозғалысы ағынын ұйымдастыруды рұқсат ету және барлау тәртібінде қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылатын қызмет;
11) әуеайлақ (тікұшақ аймағы) ауданы - көлденең және тік жазықтықтың шекараларында белгіленген жергілікті жерге іргелес орналасқан және әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) үстінде анықталған әуе қозғалысына қызмет көрсету мақсаты үшін әуе кеңістігі;
12) әуе қозғалысына қызмет көрсету аумағы — белгіленген
мөлшердегі әуе кеңістігі, олардың шекарасында әуе трассалары бойынша әуе қозғалысына және олардан тыс маршруттарға қызмет көрсету диспетчерлік орталықтың диспетчері арқылы жүзеге асырылады;
13) әуе кеңістігінің құрылымы - әуе кеңістігін пайдалану
қызметін жүзеге асыруға арналған әуе кеңістігі элементтерінің тік және көлденең жазықтықта шектелген жиынтығы;
14) бүйірден эшелондау - әуе кемелерін бір биіктікте ұшу сызық ары арасындағы арақашықтық немесе бұрыштық жылжу бойынша белгіленген аралықтарға шоғырландыру;
15) бойлық эшелондау - әуе кемелерін бір биіктікте уақыт немесе жол сызығы бойындағы ара қашықтық бойынша белгіленген аралықтарға
шоғырландыру;
16) «Брифинг» тобы — әуе қозғалысына қызмет көрсету органының және қозғалысын жоспарлау және ұшу алдында ақпараттық қызмет көрсету функциясын қамтамасыз ететін құрылымдық бөлімшесі;
17) диспетчерлік рұқсат — ұшуды орындаумен және тиісті жағдайлармен және белгіленген ұшу қағидаларымен байланысты әуе кемесінің экипажына әуе қозғалысына қызмет көрсету органы беретін рұқсат;
18) диспетчерлік нұсқау - пилотқа нақты жағдайда нақты іс-қимылды ұйғаратын әуе қозғалысын пайдалану органының директивті нұсқаулары;
19) жауапкершілік аймағы (ауданы) - әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдары өз функцияларын жүзеге асыратын белгіленген өлшемдегі әуе кеңістігі;
20) жергілікті әуе желісі - әуе кемелерінің ұшуларын орындауға арналған биіктігі мен ені жағынан шектелген әуе кеңістігінің төменгі жағындағы дәліз;
21) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан ұшып өтудің әуе дәлізі - Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасының үстіндегі әуе кеңістігінің халықаралық ұшуды орындайтын әуе кемелерінің қиып өтуі үшін белгіленген бөлігі;
22) қысқа мерзімді шектеу - әуе кемелерінің ұшуды қауіпсіз орындауын қамтамасыз ету үшін әуе кеңістігінің белгілі бір бөлігін пайдалануға тыйым салу немесе шектеу;
23) қосарлы мақсаттағы өнім - өзінің қасиеттері мен техникалық ерекшеліктеріне қарай жаппай жою қару-жарақтарын және оларды жеткізу құралдарын жасау мақсаттарына арналған өнім;
24) қосымша тұрақты рейс - авиакомпанияның өзінің тұрақты рейсіне қосымша сол авиабамаршрутта бір күнде орындайтын рейсі;
25) тігінен эшелондау - әуе кемелерін биіктігі жағынан белгіленген аралықтарға келтіру;
26) уақытша режимдер белгілеуге ұсыным - әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асыру қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігін пайдаланушылардың әуе кеңістігінің басқа пайдаланушыларының қызметіне тыйым салу немесе әуе кеңістігін пайдаланушыларға берілетін уақытша режимдерді белгілеуге берілетін өтінім;
27) ұшу биіктігі - белгіленген деңгейден әуе кемесіне дейінгі тігінен алғандағы қашықтық;
28) пилотсыз ұшу аппараты - бортында пилоты (экипажы) жоқ, ұшу кезінде оператор басқару орнынан автоматты түрде немесе аталған тәсілдерді үйлестіріп басқаратын ұшу аппараты;
29) ұшу маршруты — негізгі пунктімен анықталған жер (су) бетінде әуе кемесі ұшуының берілген (белгіленген) траекториясының проекциясы;
30) ұшу ақпаратының ауданы — ұшу-ақпараттық қызмет көрсету және авариялық хабардар ету қамтамасыз етілетін шектегі белгіленген өлшемдегі әуе кеңістігі;
31) халықаралық әуе трассасы - халықаралық ұшулар үшін ашық әуе трассасы;
32) эшелондау - әуе кемелерін әуе кеңістігінде белгіленген аралықтарға тік, бойлай немесе бүйірлей шоғырландыру;
33) NОТАМ-кеңсе - NОТАМ хабарламасын шығаратын аэронавигациялық ұйымның құрылымдық бөлімшесі;
34) NОТАМ хабарламасы - кез келген аэронавигациялық жабдықты, қызмет көрсетуді және қағиданы қолданысқа енгізу, жай-күйі немесе өзгерту туралы ақпаратты, сондай-ақ ұшуды орындаумен байланысты қауіп туралы алдын ала ескертудің персонал үшін маңызды мәні бар қауіп туралы ақпаратты, сондай-ақ өзге де аэронавигациялық ақпаратты қамтитын хабарлама;
35) пилот қашықтан басқаратын әуе кемесі – осы әуе кемесінің бортында болмайтын даярланған маман басқаратын әуе кемесі;
36) белгiленген маршрут – уәкiлеттi органдармен, мүдделi ведомстволармен және ұйымдармен келiсiлген және авиациялық жұмыстар жүргiзуге арналған әуе трассасы мен жергiлiктi әуе желiсiнен тыс маршрут.
Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік радиолокациялық тану жүйесімен жабдықталған мемлекеттік авиациядағы әуе кемелері, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшуды мемлекеттік радиолокациялық тану жүйесі аппаратурасы арқылы орындайды.
4. Осы Қағиданы Қазақстан Республикасының барлық мемлекеттік органдары, республикалық маңызы бар облыстардың, қалалардың және астананың, облыстық маңызы бар аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары, әуе кеңістігін пайдаланушылар, сондай-ақ әуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан әрі - ӘҚК) немесе әуе қозғалысын басқару (бұдан әрі - ӘҚБ) органдары қолданады.
2. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің құрылымы мен сыныптамасы
§ 1. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің құрылымы
5. Қазақстан Республикасының аумағы үстінен өтетін әуе кеңістігі төменгі және жоғарғы әуе кеңістігі болып бөлінеді.
6. Жоғарғы және төменгі әуе кеңістігінің аралығындағы шекара сынап бағанасынан 760 мм атмосфералық қысымға сәйкес келетін деңгейден 6100 метр биіктікте белгіленеді (1013,25 милиббар/гектопаскаль).
7. Әуе кеңістігінің құрылымына мынадай элементтер кіреді:
1) әуе қозғалысына қызмет көрсету аудандары немесе ұшу ақпаратының аудандары;
2) әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттары (әуе трассалары, ЖӘЖ және белгіленген маршруттар);
3) әуеайлақ (аэротораптар, тікұшақ әйлақтары) аудандары;
4) бақыланатын әуе кеңістігі аудандары;
5) мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтары;
6) әуе кемелерінің әуе трассалары мен ЖӘЖ-ден тыс ұшу маршруттары;
7) тыйым салынған аймақтар;
8) қауіпті аймақтар;
9) ұшуды шектеу аймақтары;
10) бөлу схемасы осы Қағиданың 8-тармағында анықталатын ұшу эшелоны.
Ескерту. 7-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
РҚАО-ның ескертпесі!
8-тармақ 2011.11.17 бастап қолданысқа енгізіледі (2-т. қараңыз)
8. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде тік эшелондау төмендегідей жартылай шеңбер жүйесі бойынша жүзеге асырылады:
1) әуе трассаларын, ЖӘЖ-ны және ұшу жолының нақты белгіленген бұрыштары 0-ден 179о-ға дейінгі (қоса алғанда) маршруттарды бағыттау кезінде мынадай ұшу эшелондары белгіленеді: 900 метр, 1500 метр (ҒL50), 2150 метр (ҒL70), 2750 метр (ҒL90), 3350 метр (ҒL110), 3950 метр (ҒL130), 4550 метр (ҒL150), 5200 метр (ҒL170), 5800 метр (ҒL190), 6400 метр (ҒL210), 7000 метр (ҒL230), 7600 метр (ҒL250), 8250 метр (ҒL270), 8850 метр (ҒL290), 9450 метр (ҒL310), 10050 метр (ҒL330), 10650 метр (ҒL350), 11300 метр (ҒL370), 11900 метр (ҒL390), 12500 метр (ҒL410), 13700 метр (ҒL 450), 14950 метр (ҒL 490);
2) әуе трассаларын, ЖӘЖ-ны және ұшу жолының нақты белгіленген бұрыштары 180-нен 359о-ға дейінгі (қоса алғанда) маршруттарды бағыттау кезінде мынадай ұшу эшелондары белгіленеді: 1200 метр, 1850 метр (ҒL60), 2450 метр (ҒL80), 3050 метр (ҒL100), 3650 метр (ҒL 120), 4250 метр (ҒL140), 4900 метр (ҒL160), 5500 метр (ҒL180), 6100 метр (ҒL200), 6700 метр (ҒL220), 7300 метр (ҒL240), 7900 метр (ҒL260), 8550 метр (ҒL 280), 9150 метр (ҒL300), 9750 метр (ҒL320), 10350 метр (ҒL340), 10950 метр (ҒL360), 11600 метр (ҒL380), 12200 метр (ҒL400), 13100 метр (ҒL430), 14350 метр (ҒL 470).
9. Әуе кеңістігі құрылымы элементтерінің шекаралары географиялық координаттар мен биіктіктер бойынша белгіленеді. Әуе кеңістігі құрылымының элементтерін пайдалану шекаралары мен талаптары Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Әуе кемелерін пайдаланушыларды аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз ету қағидасына сәйкес аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.
10. ӘҚК (әуе қозғалысын басқару) орталықтары мен аудандарының тізбесін, ұшу ақпараты аудандарының және олардың шекараларын азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітеді және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен келіседі және «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 36-бабында көзделген әуе трассалары мен жергілікті әуе желілерінің тізбесінде жарияланады.
11. Әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруты, тиiстi жағдайларда, әуе трассасын, жергiлiктi әуе желiсiн немесе белгіленген маршрутты бiлдiредi. Әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттарының индекстерiн белгiлеу қағидаттары осы Қағидаға 1-қосымшаға сәйкес белгiленедi.
Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
12. Әуе трассасының ені азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен, Әуе трассалары мен жергілікті әуе желілерін пайдалануға рұқсат ету қағидасына сәйкес, навигациялық жабдықтың болуына қарай, 10 километрден 25 километрге дейін белгіленеді. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган әуе трассалары бойынша сипаттамаларға (РВN) негізделген навигацияны қолдану үшін навигациялық ерекшеліктерді, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес белгілейді.
Әуе трассаларының жабдықтарын ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарымен қамтамасыз етуді аэронавигациялық ұйым жүзеге асырады.
13. Жергiлiктi әуе желiлерi және белгіленген маршруттар төменгi әуе кеңiстiгiнде орналасады. ҰКШЕ бойынша ұшу үшін жергiлiктi әуе желiсiнiң және белгіленген маршруттың енi 4 километрден белгiленедi.
Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
14. Әуе трассалары мен жергілікті әуе желілері туралы мәліметтер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен, мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен және ұлттық қауіпсіздік органдарымен келісілген Әуе трассалары мен жергілікті әуе желілері тізбесінде жарияланады.
Әуе трассалары үшін ұшудың төменгі қауіпсіз эшелондары және ұшудың ең аз абсолютті шегі белгіленеді және жарияланады.
15. Әуеайлақтық ұшуларды орындауды ұйымдастыру үшін әуеайлақтар аумақтары (тікұшақ әуеайлақтары) белгіленеді.
16. Әуеайлақтар (тікұшақ айлақтары) аудандарының шекараларын анықтаған кезде ұшып шығу және қонуға бет алу, екінші айналымға кету, күту аймағында ұшу схемалары, сондай-ақ (SID) аспаптары бойынша ұшып шығу мен (SТАR) аспаптары бойынша ұшып келудің стандартты маршруттары, әуе трассаларына, жергілікті әуе желілеріне және арнайы аймақтарға кіру (олардан шығу) маршруттары ескеріледі.
Көрсетілген схемаларды әзірлеу авиация саласындағы уәкілетті органдар бекітетін Қазақстан Республикасының азаматтық және (немесе) мемлекеттік авиациясы салаларында ұшуды жүргізу қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.
Әуеайлақ (аэроторап, тікұшақ айлақтары) аудандарының шекаралары әуеайлақ (аэроторап, тікұшақ айлағы) ауданында ұшуды жүргізу нұсқаулығында (әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) аэронавигациялық паспортында), сондай-ақ аэронавигациялық ақпарат құжаттарында көрсетіледі.
17. Әрбір әуеайлақ (аэроторап, тікұшақ айлағы қону алаңы) үшін әуеайлақ (аэроторап, тікұшақ айлағы қону алаңы) ауданында ұшуды жүргізу нұсқаулығы (әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) аэронавигациялық паспорты) әзірленеді.
17-1. Атыс, ракета ұшыру, жарылыс жұмыстарын, ұшқышсыз ұшатын аппараттардың, басқарылмайтын аэростаттардың ұшуын жүргізумен және меншік иесінің немесе объектіні пайдалануға жауапты органның ұшу қауіпсіздігіне қауіп төндіретін өзге де қызметімен байланысты жұмыстар жүзеге асырылатын әрбір объект (полигон, атыс орны, оқу орталығы, карьер, кен орны, кеніш, қима, аэрологиялық станция) үшін ӘҚБ органдарымен өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулық әзірленеді, ол жауапкершілік ауданында объект тұрған ӘҚБ органымен келісіледі.
Ескерту. Қағида 17-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
18. Мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтары деп сынақ ұшуларын, әуеде отын құю, аз және өте аз биіктікте ұшуды, зымыранды ұшыру, әуедегі атыстарды және басқа да арнайы ұшуды орындау үшін арнайы белгіленген белгіленген өлшемдегі әуе кеңістігі.
19. Аэротораптар аудандарының шекаралары аэроторапқа кіретін әуеайлақтар аудандарының сыртқы шекаралары бойынша белгіленеді.
20. Тыйым салынған аймақтар Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіндегі маңызды мемлекеттік нысандарды, басты өнеркәсіптік кешендерді (атом электростанцияларын, ядролық-радиациялық нысандарды, химиялық қауіпті нысандарды, сондай-ақ елдің ұлттық қауіпсіздігі тұрғысынан басқа да аса маңызды нысандарды) әуе кеңістігінде орын алуы мүмкін оқиғалардың нәтижесінде туындайтын зиянды әсерлер мен бүлінулерден қорғау үшін белгіленеді.
21. Қауіпті аймақтарды, ұшуды шектеу аймақтарын Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы (бұдан әрі - ӘҚБ БО) белгілейді және NОТАМ арқылы пайдаланушыларға хабарланады немесе аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады. Қауіпті аймақ, ұшуларды шектеу аймағы белгіленген әуе кеңістігін пайдаланушылар, қауіпті аймақты, ұшуларды шектеу аймағын белгілеу үшін қауіпті аймақ, ұшуларды шектеу аймағы іске қосылғанға дейін 7 тәулік бұрын мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның ӘҚБ БО қауіпті аймақты, ұшуды шектеу аймағын олардың шекараларын және жүзеге асырылатын қызмет сипатын көрсетіп белгілеуге сұраным жібереді.
22. Қауіпті аймақтар мыналармен байланысты қызметтің мынадай түрлері бойынша белгіленеді:
1) оқ-дәрілер сақталатын объектілерде олармен жұмыстар жүргізу;
2) атмосферада ғылыми зерттеуді жүзеге асыру;
3) электрмагниттік сәулелену;
4) жарықтық сәулелену;
5) басқарылмайтын зондтарды жіберу аудандары;
6) тасымалдағыш зымырандардан бөлінетін бөліктердің құлау аймақтары.
Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
23. Ұшуды шектеу аймақтары барлық атыс түрлері, зымырандарды ұшыру, жарылыс жұмыстары жүргізілетін аудандар, мемлекеттік табиғи қорықтар, ұлттық саябақтар, тарих және мәдениет ескерткіштері, сондай-ақ мүдделі мемлекеттік органдардың ұсынысы бойынша қорғалатын объектілер үстінде белгіленеді.
Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
24. Қауіпті аймақ, ұшуды шектеу аймағы мүддесінде белгіленген қызмет тұрақты болмаса, қауіпті аймақтың, ұшуды шектеу аймағының қолданысы уақыттық кезеңмен шектеледі.
Қауіпті аймақ, ұшуды шектеу аймағы мүддесінде белгіленген қызмет жүріп жатқан кезде, әуе кемелері аталған аймақ әуе кеңістігінде ұшпайды.
Уақыттық кезеңдермен шектелген, тыйым салынған аймақтардағы, үшуды шектеу аймақтарындағы қызмет туралы мәліметтер әуе кеңістігін пайдалану жоспары негізінде NОТАМ хабары арқылы жеткізіледі.
25. Әуе кемелері ойламаған жерден қауіпті аймаққа, ұшуларды шектеу аймағына ұшып кірген жағдайда, сондай-ақ осы Қағиданың 27-тармағының 2) - 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда әуе кеңістігін пайдалану қызметі аталған аймақтарда шектетіледі немесе тоқтатылады.
26. Мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган тыйым салынған аймақтарды осындай аймақтарды белгілеуге мүдделі адамдардың ұсынысы бойынша белгілейді.
Тыйым салынған аймақтар мен ұшуларды шектеу аймақтарының тізбесі Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметімен және ұлттық қауіпсіздік органдарымен келісіледі.
26-1. Тыйым салынған аймақтарды, қауіпті аймақтарды және ұшу шектелген аймақтарды бастапқы белгілеген кезде әр аймаққа белгі тағайындалады.
Ескерту. Қағида 26-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
26-2. Берілген белгі осы аймаққа қатысты барлық кейінгі өзгерістерде аймақты белгілеу үшін пайдаланылады.
Ескерту. Қағида 26-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
26-3. Белгілеу әріптер мен цифрлардың мынадай тобынан құралады:
1) әріптік белгілеу UA;
2) тиісінше Р әрпі – тыйым салынған аймақ үшін, R әрпі – ұшуды шектеу аймағы үшін және D әрпі – қауіпті аймақ үшін;
3) Қазақстан Республикасының аумағы шегінде қайталанбайтын нөмір.
Ескерту. Қағида 26-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
27. Қызмет тұрақты негізде жүзеге асырылатын тыйым салынған аймақтардағы, сондай-ақ ұшуды шектеу аймақтарындағы, қауіпті аймақтардағы әуе кеңістігін пайдалануға төмендегі жағдайлардан басқа жағдайларда тыйым салынады:
1) мүддесі үшін осындай аймақтар белгіленген адамдардың әуе кеңістігін пайдалануы;
2) тәртіп бұзушы әуе кемелерін ұстау үшін ұшуды орындау, сондай-ақ мемлекет мүддесінде басқа да шұғыл тапсырмаларды орындау;
3) төтенше жағдайларда іздестіру-құтқару жұмыстарын және көмек көрсету жұмыстарын жүргізу мақсатында ұшуларды орындау;
4) әуе кемелерінің Қазақстан Республикасымен жасалған халықаралық шарттарға сәйкес жүзеге асырылатын ұшуларды орындауы.
28. Осы Қағиданың 27-тармағында көзделмеген жағдайларда әуе кеңістігін тыйым салынған аймақтарда, ұшуды шектеу аймақтарында, қауіпті аймақтарда пайдалану қажеттігі туындаған жағдайда әуе кеңістігін пайдаланушылар мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органнан рұқсат алады.
29. Қазақстан Республикасының аумағы үстімен, оның Мемлекеттік шекарасы бойымен шекаралық белдеу - Қазақстан Республикасының құрлықтағы Мемлекеттік шекарасымен шектесетін, ені 25 километр болатын, сондай-ақ аумақтық су үстіндегі ені 12 теңіздік миля болатын (22.2 километр) әуе кеңістігі белгіленеді.
30. Шекаралық белдеу үстіндегі әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызмет жүргізу Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің шекара қызметі органдарымен, ӘШҚҚ әскерлерінің органдарымен, әуе қозғалысын басқару органдарымен қызмет басталғанға дейін 5 тәулік бұрын келісіледі.
Әуе кемесінің экипажы әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органымен радиобайланысқа шықпай, шекаралық белдеуде ұшпайды.
31. Шекаралық белдеудегі әуе кеңістігін пайдалану кезінде әуе қозғалысына қызмет көрсету маршрутынан және ұшу маршрутынан мәжбүрлі ауытқу Қазақстан Республикасының аумағына қарай жасалады.
32. Әуе кемелерінің адамдардың өмірін сақтап қалу және денсаулығын сақтау, қылмыстың алдын алу және бетін ашу іс-шараларын жүзеге асыру мақсатында елді мекен үстімен ұшуы, сондай-ақ авиациялық жұмыстарды, парашюттен секіруді орындау, пилотсыз ұшу аппараттарының ұшуы, байлаулы аэростаттарды көтеру, осындай ұшуларды ұйымдастырушының ұшуды орындау қауіпсіздігін қамтамасыз етуі арқылы, аталған іс-шараларды іске асыру қамтамасыз етілетін биіктікте орындалады.
Адамдардың өмірін сақтап қалу және денсаулығын сақтау, қылмыстың алдын алу және бетін ашу іс-шараларына байланысты ұшуды орындауды қоспағанда, белгіленген маршруттан тыс елді мекен үстімен ұшуды орындауды келісу және орындау ұлттық қауіпсіздік органдарымен және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен ұшу басталғанға дейін 3 тәулік бұрын жүргізіледі. Күзету іс-шараларын жүргізу кезеңінде әуе кемелерінің белгіленген маршруттан тыс елді мекен үстімен ұшуы ұлттық қауіпсіздік органдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметімен ұшу басталғанға дейін кемінде екі жұмыс күн бұрын келісілді.
33. Авиациялық жұмыстар, парашютпен секіру, пилотсыз ұшу аппараттарының, пилот қашықтан басқаратын әуе кемелерінің ұшуы, байлаулы аэростаттарды елді мекендердің үстіне көтеру әуе кеңістігін пайдаланушыларда ӘҚБ БО-ның елді мекеннің үстімен ұшуға рұқсаты болған жағдайда және әуе кеңістігін пайдаланушының олардың аумағы шегінде ұшуды жоспарлаған республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарын хабардар ете отырып орындалады.
Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
34. Әуе кемелерінің дыбыстан жоғары жылдамдықта ұшуына мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтарында ғана немесе 11000 метрден астам биіктікте ғана рұқсат етіледі.
35. Әуе кемелері мен басқа да ұшу аппараттарын көрсетуге арналған ұшуды орындау үшін арнайы аймақтар (ұшу аймақтары) белгіленеді, бұлар белгілі бір аудандардан тысқары немесе елді мекендердің үстінде әуе кемесінің немесе ұшу аппаратының тұрғын үйлер алабы мен шоғырланған адамдар үстіне құлауын болғызбайтын қажетті қауіпсіздік шаралары сақтала отырып, бөлінген әуе кеңістігіне орналасады.
Әуе кемелері мен басқа да ұшу аппараттарын көрсетуге және таныстыруға арналған ұшуды ұйымдастырушы олардың орындалуы жөнінде арнайы нұсқаулық әзірлейді.
§ 2. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің сыныптамасы
36. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі төмендегідей сыныпталады:
1) жоғарғы әуе кеңістігі А сыныбына жатады;
2) ӘҚҰ аумақтары шекара шектеріндегі төменгі әуе кеңістігі С сыныбына жатады. 6100 метрден бастап жер бетіне дейінгі шекаралық белдеудегі әуе кеңістігі (жергілікті әуе желісі) С сыныбына жатады;
3) диспетчерлік қызмет көрсету ұйымдастырылған әуеайлақтары аудандарының төменгі әуе кеңістігі С сыныбына жатады;
4) диспетчерлік қызмет көрсету ұйымдастырылмаған төменгі әуе кеңістігі G сыныбына жатады.
G сыныбындағы әуе кеңістігі бақыланбайтын әуе кеңістігі болып табылады. Құтқару және іздестіру үшін хабарландыруды ұйымдастыру пайдаланушыларға және (немесе) әуе кемесінің (ұшу аппараттары) иелеріне жүктеледі.
Ұшу түрін анықтайтын ерекшеліктер, әуе кемелерін өзара эшелондау, әуе қозғалысына қызмет көрсету түрі, әуе кемелерінің ұшу жылдамдықтары бойынша шектеулер, әрбір сыныптағы радиобайланысқа қойылатын талаптар осы Қағиданың 2-қосымшасында айқындалады.
Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде белгіленген сыныптардың шекаралары аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.
37. Бақыланбайтын әуе кеңістігі бақыланатын әуе кеңістігінің шекарасынан 300 метрге төмен белгіленеді.
§ 3. Әуе кеңістігінің құрылымын жетілдіру жөніндегі іс-шаралар
38. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі құрылымын жетілдіру, оны анықтайтын құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы тиісті ұсыныстар әзірлеу жолымен жүргізіледі.
Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі құрылымын жетілдіру жөніндегі ұсыныстар түзетулер ретінде енгізіледі.
39. Әуе трассалары мен жергілікті әуе желілерінің тізбесіне жасалатын түзетулерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық ұйым әзірлеп, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітеді.
Түзетулер мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен және Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарымен келісіледі.
40. ӘҚК (ӘҚБ) орталықтары мен аудандарының тізбесіне жасалатын түзетулерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық ұйым ӘҚБ БО-мен бірлесіп әзірлеп, азаматтық және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган бекітеді.
41. Әуеайлақтар (тік ұшақ айлақтары) мен аэротораптар аудандарының әуе кеңістігі құрылымына жасалатын өзгерістер мен толықтыруларды әуеайлақты (тік ұшақ айлағын, аэроторапты) пайдаланушы әзірлеп, Қазақстан Республикасының әуе қозғалысына қызмет көрсету және басқару органдарымен келісіледі.
42. Түзетулерді дайындауға мыналар негіз болады:
1) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдаланушылардың ұсыныстары;
2) әуе кеңістігі құрылымының жаңа элементтерін құру немесе бар элементтерін өзгерту;
3) әуе қозғалысының маршруттарын, әуе кеңістігінің жекелеген элементтерінің өткізу мүмкіндіктерін, әуе қозғалысының қарқындылығын және әуе кемелерінің ұшу эшелондарын (биіктіктерін) өзгерту;
4) ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және байланыстың жаңа құралдарын орнату;
5) әуе кеңістігін пайдалануды арнайы ұйымдастыруды талап ететін әуе кеңістігі құрамының элементтерін қолданысқа енгізу;
6) әуе қозғалысына қызмет көрсетудің жаңа органдарын құру немесе барларын қысқарту;
7) әуе трассалары мен жергілікті әуе желілерінің схемаларын өзгерту.
43. Әуе кеңістігінің құрылымын жетілдіру жөнінде негіздемесімен ұсыныс келісуге алған авиация саласындағы уәкілетті органдар отыз күнтізбелік күн ішінде өтініш берушіге ол бойынша дәлелденген қорытынды береді.
Негіздемеде мынадай мәселелер көрсетілуі тиіс:
1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
2) әуе кеңістігінің арнайы элементтерін белгілеу (өзгерту) қажеттілігі;
3) әуе кеңістігінің өткізу қабілеттілігін арттыру;
4) авиациялық шуылдар деңгейін төмендету;
5) тиісті есептеулер (штурмандық, инженерлік және экономикалық).
Алынған ескертулерді ескере отырып, пысықталған ұсыныстар күнтізбелік 10 күннен кешіктірілмей қаралады.
Белгіленген тәртіпті бұзып ұсынылған ұсыныстар қаралмай, пысықтауға қайтарып беріледі.
3. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау және үйлестіру
44. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау мақсаты Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызмет қауіпсіздігін және үнемділігін қамтамасыз ету болып табылады.
45. Әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауды азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық ұйымның Әуе қозғалысын жоспарлаудың бас орталығы (бұдан әрі - ӘҚЖ БО) және ӘҚБ БО жүзеге асырады.
46. ӘҚЖ БО төмендегі әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауды жүзеге асырады:
1) А және С сыныбындағы әуе кеңістігіндегі әуе трассаларында, жергілікті әуе желілерінде және белгіленген маршруттарда;
2) азаматтық әуе кемелеріне арналған ұшу жоспарлары негізінде G сыныбындағы әуе кеңістігін.
47. ӘҚБ БО мынадай әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауды жүзеге асырады:
1) әуе трассалары мен жергілікті әуе желілерінен тыс жерде ұшуға арналған А және С сыныбындағы әуе кеңістігін;
2) мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтарында және басқа ұшу аудандарында;
3) әуе кеңістігін пайдалануға ұсынылған барлық ұшу жоспарлары мен өтінімдері (кестелер, графиктер) негізінде G сыныбындағы әуе кеңістігін.
48. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдалануды алдын ала, тәуліктік, ағымдағы жоспарлауды және өзара ақпаратпен алмасуды жүзеге асырады.
49. Әуе кеңістігін пайдалануды алдын ала жоспарлау, әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауға және оны қамтамасыз етуге байланысты мәселелерді келісу мақсатында әуе кеңістігін пайдалану жоспарланған күннен екі және одан көп тәулік бұрын жүзеге асырылады.
50. Әуе кеңістігін пайдалануды тәуліктік жоспарлау әуе кеңістігін жерге, уақытқа және биіктікке бөлу мақсатында әуе кеңістігін пайдаланар қарсаңында жүзеге асырылады.
51. Әуе кеңістігін пайдалануды ағымдағы жоспарлау жоспарланған қызметтің және жоспары ағымдағы тәулік ішінде келіп түсетін қызметтің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігін жерге, уақытқа және биіктікке қайта бөлу арқылы тәуліктік жоспарды орындау барысында жүзеге асырылады.
52. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО-ның жоспарлау нәтижелер бойынша жасалған әуе кеңістігін алдағы тәуліктерде пайдалану жоспарлары ӘШҚҚ әскерлері органына, әуе қозғалысына қызмет ету органдарына әуе қозғалысын басқару органдарына таратылады.
Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары әуе кеңістігін пайдаланудың жасалған жоспарын өзінің жауапкершілік аймағындағы әуежайлардың өндірістік-диспетчерлік қызметтеріне жеткізеді.
53. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО арасында әуе қеңістігін пайдалануды үйлестіру әуе кеңістігін пайдаланушылардың өтінім берген қызметін орын алған әуедегі жағдайға, метеорологиялық, аэронавигациялық ахуалға қарай және әуе кеңістігін пайдаланудағы басымдықтарға сәйкес қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.
54. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау мен үйлестіру барысында, әуе кеңістігін пайдалану мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету басымдықтарына қарай, әуе кеңістігін пайдаланушылар сұраған әуе кеңістігін пайдалану талаптарына қажеттігіне қарай (жер, уақыт пен биіктік) өзгерістер енгізеді. Әуе кеңістігін пайдаланудың сұралған талаптарына өзгерістер туралы өтінім (ұшу жоспарын) берген әуе кеңістігін пайдаланушыға хабарланады.
55. Әуе кеңістігін пайдалану жоспары мыналарға бөлінеді:
1) әуе кемелерінің ұшу жоспарлары;
2) пилотсыз ұшу аппараттарының, пилот қашықтан басқаратын әуе кемелерінің, басқарылатын аэростаттардың, дирижабльдердің ұшу жоспарлары;
3) басқарылмайтын аэростаттарды (зонд-шарларды) жіберу, атыстар өткізу, зымырандар жіберу және жарылыс жұмыстарын жүргізу жоспарлары.
Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
56. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО арасындағы алынған ұшу жоспарларымен өзара алмасу, әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау мен үйлестіруді қамтамасыз ету мақсатында ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО арасындағы келісім бойынша жүзеге асырылады.
57. Әуе кеңістігін пайдаланушылардың әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарының әуе кеңістігін пайдалануға (ұшуларды орындауға) қатысты беретін хабарламалары осы Қағиданың 3-қосымшасындағы талаптарға сәйкес қолданылады.
4. Ұшу жоспары. Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінім
58. Ұшу жоспары А және (немесе) С сыныбындағы әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат алу үшін, сондай-ақ G сыныбындағы әуе кеңістігін пайдалану кезінде әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарына хабарлау және пайдаланушының сұрау салуы бойынша ұшу-ақпараттық қызмет көрсету мақсатында ұсынылады.
Пилотсыз ұшу аппаратының, пилот қашықтан басқаратын әуе кемесінің немесе басқарылатын аэростаттың ұшу жоспары туралы хабарлама әуе кеңістігінің сыныбына қарамастан, әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат алу үшін беріледі.
Пайдаланушылар күзетілетін объектілер үстінен барлық пилотсыз ұшу аппараттарының, пилот қашықтықтан басқаратын әуе кемелерінің немесе басқарылатын аэростаттардың ұшуын Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметімен осындай ұшу басталғанға дейін кемінде 5 жұмыс күні қалғанда келіседі.
Ескерту. 58-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
59. Әуе кеңiстiгiн пайдаланушы:
1) А және (немесе) С сыныбындағы әуе кеңiстiгiндегi әуе трассалары, жергiлiктi әуе желiлерi және белгіленген маршруттар бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелерi;
2) А және (немесе) С сыныбындағы әуе кеңiстiгiнiң әуе трассалары мен жергiлiктi әуе желiлерiнен тыс жерлерде ұшуды орындайтын азаматтық әуе кемелерi;
3) G сыныбындағы әуе кеңiстiгiнде ұшуды орындайтын азаматтық әуе кемелерi ұшуды орындаған жағдайда, ұшу жоспарын ӘҚБ БО интернет-ресурсына және ӘҚҚ органының жақын жердегі «Брифинг» тобына ұсынады.
Ескерту. 59-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
60. Әуе кеңістігін пайдаланушы төмендегі ұшуларды орындаған жағдайда әуе кемесінің ұшу жоспарын ӘҚБ БО-ға немесе жақын жердегі әуе қозғалысын басқару органынына ұсынады:
1) А және (немесе) С сыныбындағы әуе кеңістігінің әуе трассалары мен жергілікті әуе желілерінде ұшуларды орындайтын мемлекеттік авиацияның әуе кемелерінің;
2) А және (немесе) С сыныбындағы әуе кеңістігіндегі әуе трассалары мен жергілікті әуе желілері бойынша ұшуларды орындайтын мемлекеттік авиацияның әуе кемелерінің;
3) мемлекеттік авиацияның арнайы аймақтарында және ұшу аудандарында;
4) G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшуды орындайтын мемлекеттік авиацияның әуе кемелерінің;
5) пилотсыз ұшу аппараттарының, пилот қашықтан басқаратын әуе кемелерінің.
Ескерту. 60-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
61. Ұшу жоспары төмендегі нысандардың бірінде ұсынылады:
1) деректерді берудің авиациялық жер үсті желілері арқылы таратылатын хабарлама және ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған телеграфтық хабарламалар;
2) ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған факсимильдік хабарламаны қоса алғанда, қағаз жеткізгіштегі хабарлама;
3) ұсынылған жоспар туралы ақпарат немесе ағымдағы жоспарға жасалатын өзгерістер туралы ақпарат жазылған әуе кемесінің бортынан берілетін экипаж хабарламасы;
4) ортақ пайдаланымдағы байланыстың телефондық желісін немесе Интернет желісін пайдалану арқылы берілетін, ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған хабарлама.
Ұсынылған жоспар туралы ақпарат қамтылған Интернет желісі пайдаланылған хабарлама ӘҚЖ БО интернет-ресурсына беріледі. Осындай жоспарларды беру үшін әуе кеңістігін пайдаланушылар ұшуды орындау құқығын куәландыратын қолданыстағы құжаттар болған жағдайда, азаматтық авиацияның уәкілетті органынан логин және пароль алады.
Ескерту. 61-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
62. Ортақ пайдаланымдағы байланыстың телефондық желісін пайдалану арқылы берілетін, ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған хабарлама дыбыс жазу аппаратурасын қолдану арқылы бекітіледі.
63. Әуе кемесiнiң ұшу жоспары мыналарды қамтиды:
1) әуе кемесiнiң тану индексi туралы ақпарат (рейс нөмiрi, әуе кемесiнiң мемлекеттiк және тiркелген тану белгiлерi);
2) ұшу қағидалары (аспап бойынша ұшу қағидалары (бұдан әрi – АҰҚ), ұшуды көзбен шолу қағидалары (бұдан әрі – ҚШҚ) және ұшу түрi (тұрақты (S), тұрақты емес (N), жалпы мақсаттағы авиация ұшуы (G), мемлекеттiк авиацияның әуе кемесiнiң ұшуы (М), басқа кез келген ұшу (X) үшiн) туралы ақпарат;
3) әуе кемелерiнiң саны және түрi, iзiнiң турбуленттiлiк санаты туралы ақпарат (азаматтық әуе кемелерi үшiн);
4) әуе кемесiнiң жабдығы туралы ақпарат;
5) ұшып шығу әуеайлағы және ұшып шығу уақыты туралы ақпарат;
6) ұшу маршруты туралы ақпарат;
7) ұшып баратын әуеайлақ және жалпы есептiк өткен уақыт (қонуға дейiнгi), қосымша әуеайлақтар туралы ақпарат;
8) ұшу маршрутының ерекшелiктерiн, әуе кемесiнiң тiркеу белгiлерiн, пайдаланушының атауын, әуе кемесiнiң ұшу-техникалық деректерiн, бортта қолданылатын жабдықты сипаттауға қажетті ақпарат, егер ол үлгiдегi ақпараттан өзгеше болса немесе әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдары тарапынан ерекше қатынасты талап ететiн ақпарат болса, өзге де ақпарат, осы Қағидаға 4-қосымшаға сәйкес ұшу мәртебесi;
9) отын қорына, борттағы адамдар санына, авариялық-құтқару жабдықтарына қатысты ақпарат.
Азаматтық әуе кемесінің ұшу жоспары туралы хабарламаға кіретін ақпараттың үлгілік құрамы (көлемі) және көрсетілген жоспарды беру ережесі осы Қағидаға 3, 5 және 6-қосымшалармен айқындалады.
Ұшуды орындау кезiнде рейстердiң нөмiрлерiнiң қайталануын болдырмау мақсатында қазақстандық пайдаланушылар қолданатын рейстер нөмiрлерiн үйлестiрудi ӘҚЖ БО жүзеге асырады.
Пилотсыз ұшу аппаратының, пилот қашықтан басқаратын әуе кемелерінің немесе басқарылатын аэростаттардың ұшу жоспарына Қағиданың осы тармағының 1), 3)-6), 8) тармақшаларында көрсетілген ақпарат енгізіледі.
Ескерту. 63-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
64. Ұшу жоспары әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарына мыналар басталғанға дейін ұсынылады:
1) диспетчерлік қызмет көрсетумен қамтамасыз етілуі үшін, ұшуға немесе оның бір бөлігіне дейін;
2) қажеттілігі тану немесе ұшу-ақпараттық қызмет көрсету мақсатында туындауы мүмкін ұсталып қалуды болдырмау үшін әуе қозғалысын басқару органдары жасайтын іс-қимылдарды үйлестіру мақсатында бақыланбайтын әуе кеңістігі шегінде орындалатын ұшуға дейін;
3) Мемлекеттік шекараларды кесіп өтетін ұшуға дейін.
Ескерту. 64-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
65. Ұшу жоспары есептелген ұшу уақытынан кемінде 60 минут бұрын және есептелген ұшу уақытынан 120 сағат бұрын пилотсыз ұшу аппараттарының, дирижабльдердің, пилот қашықтан басқаратын әуе кемелері мен аэростаттардың ұшуын қоспағанда, ұшу жоспары ұшқанға дейiн үш сағат бұрын ұсынылады. Есептелген ұшу уақыты деп әуе кемесiн рульдеуден бұрын, егер қолданылатын болса, оның тiреуiштерiн алып тастау, ал қалған жағдайларда әуе кемесiнiң ұшып көтерiлу уақыты түсiнiледi.
Ескерту. 65-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
66. Диспетчерлік қызмет көрсету талап етілетін ұшу жоспары есептелген ұшып шығу уақытынан 60 минут бұрын және есептелген ұшып шығу уақытынан бір тәулік бұрын немесе ұшып жүргенде ұсынылған жағдайда, оның тиісті әуе қозғалысына қызмет көрсету органы алатындай уақытта, әуе кемесінің төмендегілерге ұшып жетуінің есептелген уақытынан 10 минут бұрын ұсынылады:
1) диспетчерлік ауданға кірудің жоспарланған орнына;
2) әуе трассасын қиып өтетін нүктеге.
67. Бақыланатын әуе кеңістігінде ұшуға қатысты ұсынылған ұшу жоспарына ұсынылатын барлық өзгерістер, дереу жауапкершілік аймағында осы әуе кемесі ұшып бара жатқан әуе қозғалысына қызмет көрсету органына немесе әуе қозғалысын басқару органына хабарланады.
68. Бақыланатын ұшуды орындалған колодоктарды тазартудың есепті уақытынан кейін 30 минутқа немесе бақыланбайтын ұшуды орындаудан соң бір сағатқа кешіктірілген жағдайда, оларға берілген ұшу жоспары өзгертілуі тиіс.
69. Азаматтық әуе кемесiн пайдаланушы тұрақты ұшуды орындау кезiнде осы Қағиданың 58-тармағында көрсетiлген ұшу жоспарынан басқа осы Қағидаға 3 және 7-қосымшаларға сәйкес қайталанатын ұшу жоспарын бiрiншi тұрақты ұшуды орындау күнiнен кемінде күнтiзбелiк 15 күн бұрын ұсынады.
Пайдаланушы тұрақты ұшу кестесіне тұрақты сипаттағы өзгерістерді енгізген кезде қайталанатын ұшу жоспарына өзгерістер енгізу туралы хабарламаны көрсетілген өзгерістерді қолданысқа енгізгенге дейін кемінде күнтізбелік 7 күнде ұсынады.
Қазақстан Республикасының аумағы арқылы халықаралық тұрақты ұшуларды қонусыз орындауға ұсынылған қайталанатын ұшу жоспарын ӘҚЖ БО арқылы бекіту туралы хабарлама беру арқылы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітуге тиіс.
Азаматтық әуе кемесінің қайталанатын ұшу жоспары туралы хабараламаға кіретін ақпарат құрамы (көлемі) Қазақстан Республикасының ішкі және халықаралық авиамаршруттарындағы кестені бекіту жөніндегі нұсқаулықта белгіленеді.
Ескерту. 69-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
70. Ұшу жоспары әуе кемесінің межелі әуеайлаққа (межелі пункт) немесе аралық әуеайлаққа (аралық қону пункті) келгеннен кейін (барлық ұшу немесе орындалған ұшу бөлігін қоса алғанда) және ӘҚҚ (ӘҚБ) органымен байланысы аяқталғаны туралы әуе кемесі экипажының баяндамасын алғаннан кейін жабылады.
Әуеайлақта (қону алаңы) ӘҚҚ (ӘҚБ) органы болмаған жағдайда бақыланатын әуе кеңістігінде экипаждың келуі туралы баяндамасы ӘҚҚ (ӘҚБ) жақын арадағы органның қонуынан кейін тез арада ол қолданыстағы байланыс құралы көмегімен орналасқан жауапкершілік аймағында беріледі. Әуеайлақта байланыс құралдары болмаған кезде экипаж әуе кемесінің қонуы алдында тікелей орналасқан жауапкершілік аймағында ӘҚЖ жақын арадағы органға келуі туралы баяндаманы жүзеге асырады.
Пайдаланушы мен әуе қозғалысына қызмет көрсету органы арасындағы уағдаластық бойынша әуе кемесінің ұшу жоспарын жабу туралы ақпарат әуе кемесінің пайдаланушысына беріледі.
71. Егер межелі пункті бақыланбайтын әуе кеңістігінде орналасса (немесе одан әрі ұшу бақыланбайтын әуе кеңістігімен өтсе) диспетчерлік қызметпен қамтамасыз етілетін ұшу жоспарының бір бөлігі бақыланбайтын әуе кеңістігіне кіруі туралы баяндаманы ұсыну арқылы жабылады. Ұшу жоспары әуе кемесінің межелі әуеайлаққа немесе аралық әуеайлаққа ұшып келгеннен кейін жабылады. Әуе кемесінің әуеайлақ (межелі пункті) ұшып келуі туралы баяндаманы әуе кемесінің экипажы радиотелефон байланысы, жалпы пайдаланудағы телефон байланысымен ұшуды ұйымдастыуға (аэроклубқа) хабарлайды.
72. Әуе кемесінің әуеайлаққа (қону алаңшасы) ұшып келгендігі туралы баяндамада ӘҚҚ (ӘҚБ) органы болмаса мынадай ақпарат элементтері болуы тиіс:
1) әуе кемесінің тану индексі;
2) ұшып шығу әуеайлағы;
3) әуеайлақ межесі (қосалқы әуеайлаққа қонған жағдайда);
4) ұшып келу әуеайлағы;
5) ұшып келу уақыты.
73. ӘҚК (ӘҚБ) органдары және әуе кеңістігінің пайдаланушылары беретін әуе кемелерінің қозғалысы туралы хабарламалар осы Қағидаға 3-қосымшаға сәйкес айқындалады. Осы Қағидаға 6 және 7-қосымшаларда белгіленген ұшу жоспары мен қайталанатын ұшу жоспарының форматтарын қоспағанда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша әуе кемелерінің қозғалысы туралы хабарлама форматтарын белгілейді.
Ескерту. 73-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
74. Экипаждың әуе кемесінің бортынан әуе кемесінің ұшу жоспарының өзгергендігі туралы хабарламаны G сыныбындағы әуе кеңістігін пайдаланған кезде пайдаланушының қалауы бойынша ӘҚҚ (ӘКБ) органына, ал А және С сыныбындағы әуе кеңістігін пайдаланғысы келген жағдайда - А және С сыныбындағы әуе кеңістігіне кірер алдында 15 минут бұрын хабарлайды.
Әуе қозғалысының қарқыны ӘҚҚ (ӘҚБ) жоғары аудандарда органы әуе кемесінің экипажына әуе кемесінің бортынан берілетін ұшу жоспарына қатысты талаптарды немесе шектеулерді мәлімдейді.
75. Әуе кеңiстiгiн пайдаланушы ұшу қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн және мыналарға:
1) басқарылмайтын аэростаттардың ұшуына;
2) атыс өткiзуге, зымырандар жiберуге, жарылыс жұмыстарын жүргiзуге байланысты қызметтi орындаған жағдайда, әуе кеңiстiгiн пайдалануға берiлетiн өтiнiмдi ӘҚБ БО-ға немесе жақын жердегi ӘҚҚ (ӘҚБ) орталығына ұсынады.
Егер ұшудың ең жоғары биiктiгi жергiлiктi жер бедерiнiң үстiнен 50 метрден аспаған жағдайда және ұшу маршруты елдi мекендерден және әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттарының шекараларынан, әуе кемелерiнiң ұшу және қонуға кіру схемаларынан, ұшуға тыйым салынған аймақтардан, қауiптi аймақтардан және ұшулар шектелген аймақтардан, сондай-ақ шекара маңындағы жолақтан тыс жерлерде орналасқан кезде өтiнiмді ұсынбастан басқарылмайтын аэростатты (шар-зонд) пайдалануға жол беріледі.
Ескерту. 75-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
76. Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінім төмендегі нысандардың бірінде ұсынылады:
1) деректерді берудің жер үсті авиациялық желісі арқылы берілетін және қызмет түрі туралы ақпарат жазылған телеграф арқылы берілетін хабарлама;
2) қызмет түрі туралы ақпарат жазылған факсимильдік хабарламаны қоса алғанда, қағаз жеткізгіште берілетін хабарлама;
3) қызмет түрі туралы ақпарат жазылған Интернет желісі арқылы берілетін хабарлама.
77. Басқарылмайтын аэростаттардың ұшуына байланысты қызметті орындаған жағдайда, әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінімде мынадай деректер болуы тиіс:
1) хабарлама түрі және аэростат (шар-зонд) жіберуге арналған анықтамалық деректер;
2) қызметінің белгіленуі;
3) аэростатты (шар-зондты) ұшыру орны, ұшыру уақыты (немесе ұшыруды бірнеше рет бастау немесе аяқтау уақыты);
4) ұшу аппаратының (шар-зондтың) түрі;
5) ұшу биіктігі, маршруты (ұшып көтерілудің орташа жылдамдығы, биіктік ауқымы);
6) аэростаттың қону орны;
7) аэростатты (шар-зондты) ұшыру күні;
8) ӘҚҚА шекараларынан ұшып өткенге дейінгі есептік өткен уақыт;
9) аэростаттың (шар-зондтың) тиесілілігі;
10) аэростаттың қайталама шолу радиолокаторының жауап бергішімен жабдықталғандығы, ұшудың жалпы ұзақтығы (шар зондтың ең көп ауа толтырылғандағы қабығы дөңгелегінің жердегі көлемі, ұшыру мақсаты).
78. Атыс өткізу, зымырандар жіберу, жарылыс жұмыстарын жүргізуге байланысты қызметті орындаған жағдайда әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінім мынадай деректерді қамтиды:
1) заңды немесе жеке тұлғаның атауы;
2) географиялық координаттары көрсетілген қызметті жүргізу орны (дары);
3) ату маршруты мен ұзақтығы (жарылыс жұмыстарын жүргізу үшін - топырақтың шашылу және сынықтардың шашырау радиусы);
4) снарядтардың (оқтардың), зымырандардың ұшуының, топырақтың шашылуының ең жоғарғы биіктігі;
5) қызметті жүргізу күні, бастау уақыты мен аяқтау уақыты.
79. Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінімдер қызметті бір рет жүзеге асыруға немесе белгілі бір уақыт кезеңіне (бірақ бір жылдан асырмай) беріледі.
Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінімдер жыл сайын 15 желтоқсанға дейін ӘҚБ БО-ға қоршаған ортаның гидрометеорология және мониторинг бойынша аумақтық органдары ұсынады.
Басқарылмайтын аэростаттарды ұшыру кестесінің өзгеруі туралы 15 тәуліктен кешіктірілмей хабарланады.
Басқарылмайтын аэростаттарды ұшырудың стационарлық пункттерін орналастыру, сондай-ақ басқарылмайтын аэростаттарды жылжымалы пункттерден ұшыру орындары ӘҚБ БО-мен келісіледі.
80. Әуе кеңістігін пайдаланушы басқарылмайтын аэростаттарды ұшыру, атыс өткізу, зымырындар жіберу, жарылыс жұмыстарын жүргізу қызметін жүзеге асыру үшін әуе кеңістігін пайдалануға өтінімді ӘҚБ БО-ға немесе жақын жердегі әуе қозғалысына қызмет көрсету органына осындай қызмет басталғанға дейін бір тәулік бұрын ұсынады.
81. Әуе кеңістігін пайдаланушы әуе кеңістігін пайдалануға байланысты өтінім берілген қызмет түріне өзгерістер енгізген жағдайда, ӘҚБ БО-ға немесе жақын жердегі ӘҚБ органына әуе кеңістігін пайдалану үшін жаңа өтінім ұсынады.
Өтінім осындай қызмет басталғанға дейін үш сағат бұрын ұсынылады.
5. Пилотсыз ұшу аппараттарын пайдалану шарттары
82. Ұшу жоспары ұсынылған пилотсыз ұшу аппараттарын ұшыру көрсетілген жоспарларға сәйкес орындалады.
83. Ең жоғары жүк көтергіштігі 4 килограмнан аспайтын метеорологиялық зондтардың немесе басқарылмайтын аэростаттардың ұшуын қоспағанда, басқарылмайтын аэросттардың барлық ұшулары осы Қағиданың 84-93- тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.
84. Басқарылмайтын аэростатты пайдалану 18 000 метр биіктікте немесе төмендегілерден төмен биіктікте жүзеге асырылмайды:
1) бұлт немесе төрт октанттан көп басқа бұлыңғырлағыштар бар жерден;
2) көлденең көру мүмкіндігі 8 километрден аз жерден.
85. Басқарылмайтын аэростат ірі қалалардың, қалалардың немесе кенттердің халық қоныстанған аудандары үстінен немесе ұшуға қатысы жоқ адамдардың ашық жердегі шоғырлары үстінен ұшуы 300 метрден төмен емес биіктікте өтетіндей ұшырылады.
86. Ұшуды аяқтау үшін басқарылмайтын аэростатты пайдаланушы оны қондыратын құрылғыларды іске қосады:
1) ауа райы жағдайлары көзделген жағдайлардан нашар екені белгілі болған жағдайда;
2) ақауы немесе кез келген басқа жағдай әрі қарай ұшуды әуе қозғалысы немесе жердегі адамдар немесе мүлік үшін қауіпті етсе;
3) шет мемлекет аумағының үстіндегі әуе кеңістігіне кірер алдында рұқсат болмаған жағдайда.
87. Пайдаланушы басқарылмайтын аэростатты ұшырғаннан кейін ӘҚБ БО-ға (ӘҚБ органына) дереу төмендегі ақпаратты ұсынады:
1) аэростаттың ұшуын (мақсатын) белгілеу;
2) ұшыру орны;
3) нақты ұшыру уақыты;
4) егер ол 18 000 метр немесе одан төмен биіктікте болса, 18 000 метр биіктікке өтудің есептік уақыты немесе крейсерлік эшелонға жетудің есептік уақыты, есептік орналасқан жері;
5) әуе кеңістігін пайдалану үшін берілген өтінімде алдын ала хабарланған ақпараттағы кез келген өзгерістер.
88. Пайдаланушы басқарылмайтын аэростатты ұшыратындығын осы Қағиданың 77-тармағына сәйкес алдын ала хабарлап, бірақ оны ұшырмайтын болса, дереу ӘҚБ БО-ға (ӘҚБ органына) хабарлайды.
89. 18 000 метр немесе одан төмен биіктікте ұшып келе жатқан басқарылмайтын аэростат пайланушысы аэростаттың ұшу траекториясын қадағалап, аэростаттың кімнің жауапкершілік аймағында ұшып бара жатқанына қарай, ӘҚҚ немесе ӘҚБ органдарының талап етуі бойынша оның қай жерде ұшып бара жатқаны туралы хабарлама жібереді. Егер ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары аз уақыт ішінде аэростаттың қай жерде ұшып бара жатқандығы туралы хабарламаны талап етпесе, онда пайдаланушы оның ұшып бара жатқан жерін әр екі сағат сайын тіркеп отырады.
90. 18 000 метр биіктіктен жоғары биіктікте ұшып бара жатқан басқарылмайтын аэростатты пайдаланушы, аэростаттың ұшу барысын қадағалап, ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының талап етуі бойынша аэростаттың ұшып бара жатқан жері туралы хабаралама жібереді. Егер ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары аз уақыт ішінде аэростаттың қай жерде ұшып бара жатқандығы туралы хабарлама талап етпесе, онда пайдаланушы оның ұшып бара жатқан жерін әр 2 сағат сайын тіркеп отырады.
91. Егер осы Қағиданың 89 және 90-тармақтарына сәйкес, оның ұшып бара жатқан жерін тіркеу мүмкін болмаса, пайдаланушы соңғы тіркелген ұшып бара жатқан жерін қоса алғанда, бұл туралы дереу ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарлайды. Егер тіркеу жалғастырылса, онда дереу ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарланады.
92. Пайдаланушы басқарылмайтын аэростат төмендей бастағанға дейін 1 сағат бұрын, тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына аэростат туралы мынадай ақпарат жібереді:
1) осы сәттегі орналасқан географиялық орны;
2) ұшудың осы сәттегі эшелоны (барометрлік биіктігі);
3) 18 000 метр биіктіктен өтетін есептелген уақыты, орын алған жағдайда;
4) жерге қонатын есептелген уақыты мен орны.
93. Басқарылмайтын аэростатты пайдаланушы тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына ұшудың аяқталғаны туралы хабарлайды.
6. Әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету және хабарлау тәртібі
94. Әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету тәртібі ӘҚҚ (ӘҚБ) - әуе кеңістігін пайдаланушылар әуе кеңістігін пайдалануға рұқсаты болған жағдайда, өз қызметін ұшу жоспарлары мен әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімдер негізінде жүзеге асыратын, әуе кеңістігін пайдалану тәртібі болып табылады.
ӘҚЖ БО немесе ӘҚБ БО-ның әуе кеңістігін пайдаланушыдан ұшу жоспарын (әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінім) қабылдауы, алынған деректерді әуе кеңістігін пайдалану жоспарларына енгізуі - әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету болып табылады, олар әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарына, (әуе қозғалысын басқару органдарына) оларға қатысты бөлігінде, Қазақстан Республикасының ӘШҚҚ әскерлерінің органдарына хабарланады.
95. Әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету тәртібі:
1) А және С сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшатын әуе кеңістігін пайдаланушылар үшін (осы Қағиданың 96-тармағында көрсетілген қызметті қоспағанда);
2) әуе кеңістігінің сыныбына қарамастан, қызметін «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес жүзеге асыратын әуе кеңістігін пайдаланушылар үшін белгіленеді.
96. А және С сыныбындағы әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету тәртібі мына жағдайларда талап етілмейді:
1) әуе шабуылына тойтарыс беру, әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзуды немесе Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кіруді болғызбау және тоқтату;
2) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде көмек көрсету, ғарыш аппараттары мен олардың экипаждарын іздестіру және эвакуациялау;
3) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болғызбау және (немесе) тоқтату.
97. Әуе кеңістігін пайдалану жоспарларын жүргізуді ӘҚЖ БО және ӘҚБ БО жүзеге асырады.
98. ӘҚЖ БО әуе кеңістігін пайдалану жоспарларын мына жағдайларда жүзеге асырады:
1) әуе кемелері ұшуды әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттары бойынша орындаған жағдайда;
2) ұшуды ӘҚБ БО-мен келісу арқылы авиациялық жұмыстар аудандарында орындаған жағдайда;
99. ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдалану жоспарларын жүргізуді мына жағдайларда жүзеге асырады:
1) әуе кемелері ұшуды әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттарынан тыс жерде, арнайы аймақтарда және мемлекеттік авиацияның басқа да ұшу аудандарында орындаған жағдайда;
2) пилотсыз ұшу аппараттары ұшқан жағдайда;
3) әуе кеңістігін пайдалану жөніндегі қызметті «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес жүзеге асырған жағдайда.
100. ӘҚЖ БО қазақстандық әуе кемесін пайдаланушыдан алған ұшу жоспарын әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізеді:
1) пайдаланушының қолданыстағы сертификаты және соған қоса берілетін арнайы ережелер (авиакомпания үшін) болған жағдайда;
2) авиациялық жұмыстарды орындаудың қолданыстағы куәлігі және соған қоса берілетін арнайы ережелер (авиациялық жұмыстар орындауды жоспарлап отырған пайдаланушылар үшін) болған жағдайда;
3) ұшуды орындауға құқық беретін қолданыстағы куәлігі және соған қоса берілетін арнайы ережелер (сертификатталған ең жоғарғы ұшу массасы 5700 килограмнан асатын ұшақтарды пайдаланатын жалпы мақсаттағы авиацияны пайдаланушылар үшін) болған жағдайда, сондай-ақ сертификатталған ең жоғарғы ұшу массасы 5700 кг кем емес болатын ұшақтарды және сертификатталған ең жоғарғы ұшу массасына қарамастан тікұшақтарды пайдаланатын жалпы мақсаттағы авиацияны пайдаланушылар үшін қолданыстағы ұшуға жарамдылық сертификаты болған жағдайда;
4) қолданыстағы ұшуға жарамдылық сертификаты (әуе кемелерінің барлық пайдаланушылары үшін), ал қолданыстағы ұшуға жарамдылық
сертификаты жоқ әуе кемелері үшін - азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның арнайы ұшуды орындауға берген рұқсаты болған жағдайда;
5) осы Қағидадағы нысанда және мазмұнда белгіленген, ұсынылған ұшу жоспарына сәйкес келген жағдайда (әуе кемелерінің барлық пайдаланушылары үшін);
6) пайдаланушының сертификатында және (немесе) авиациялық жұмыстарды орындау куәлігінде және (немесе) ұшуларды орындауға құқық беретін куәлікте белгіленген ұшу өңірлерінің шектеулерін сақтаған жағдайда;
7) әуе кемесінің сынақтық ұшу немесе айналып ұшуды орындауға дайындығы туралы жөндеу немесе жинақтау кәсіпорнының бірінші басшысының қолы қойылған анықтамасы болған жағдайда.
Ескерту. 100-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
Пайдаланушының алған сертификаттарының, авиациялық жұмыстарды орындауға құқық беретін куәліктердің, ұшуға жарамдылық сертификаттарының көшірмелерін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган оларды бергеннен кейін дереу ӘҚЖ БО-ға ұсынады.
101. ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдаланушыдан алған ұшу жоспарын (әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімді), ұсынылған ұшу жоспары осы Қағиадада белгіленген нысан мен мазмұнға сәйкес келген жағдайда, әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізеді.
102. ӘКЖ БО әуе кеңістігінің шетелдік пайдаланушысынан алған ұшу жоспарын, ұсынылған ұшу жоспары осы Қағидада белгіленген нысан мен мазмұнға сәйкес келген жағдайда және осы Қағиданың 7-тарауына сәйкес шетелдік әуе кемелерінің халықаралық ұшуларды орындауына берілетін рұқсат болған жағдайда, әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізеді.
103. Ұшу жоспарлары, алдын ала ұсынылған ұшу жоспарлары және әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімдер осы Қағидада белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда және Қағидада белгіленген мерзімдер сақталмай берілген жағдайда әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізуге жатпайды. Бұл жағдайда, ӘҚЖ БО (ӘҚБ БО) ұшу жоспарының бекітілмегендігі туралы хабарламаны осы Қағиданың 3-қосымшасында белгіленген нысанда, мекен-жайларға және мерзімдерде жібереді.
104. Әуе кеңістігін пайдалану туралы шешім қабылдаған мемлекеттік органдар, осы Қағиданың 96-тармағында көрсетілген жағдайларда, бұл туралы дереу ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО-ға хабарлайды.
105. Диспетчерлік рұқсатты ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары әуе кеңістігін пайдалану жоспарында көрсетілген алдағы ұшу туралы ақпарат негізінде немесе осы Қағиданың 96-тармағында көрсетілген жағдайларда, әуе кемесі командирінің сұрауы негізінде береді.
106. Әуе кеңiстiгiн пайдаланудың хабарламалық тәртiбi деп әуе кеңiстiгiн пайдаланушыларға ұшуды бақыланбайтын әуе кеңістігінде диспетчерлiк қызмет көрсетусіз орындауға мүмкiндiк беру түсiндiріледi.
Ескерту. 106-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
107. Әуе кеңістігін пайдаланудың хабарламалық тәртібі G сыныбындағы әуе кеңістігінде белгіленеді.
G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшатын әуе кеңістігін пайдаланушылар тиісті ӘҚК (ӘҚБ) органдарына өзінің қызметі туралы ұшу жоспарын ұсыну жолымен ұшу басталғанға дейін кем дегенде бір сағат бұрын хабарлайды.
Ұшу-ақпараттық қызмет көрсету әуе кемесін пайдаланушының сұрау салуы бойынша ұсынылады.
108. G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшуды орындар алдында әуе кеңістігін пайдаланушыларда, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, ұшуды орындау қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажет аэроанавигациялық және метеорологиялық ақпараттары болады.
109. G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшу кезінде әуе кемесінің командирі өзі басқарып келе жатқан әуе кемесінің басқа әуе кемелерімен және ауадағы басқа да материалдық объектілері мен, сондай-ақ жер бетіндегі (су бетіндегі) кедергілері мен соқтығыспауын қамтамасыз етеді.
7. Шетелдік әуе кемелерінің халықаралық ұшуды орындауына рұқсат ету
110. Шет мемлекеттердің әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшуы:
1) Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың;
2) Қазақстан Республикасының әуеайлақтарына қонбай не қона отырып, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы коммерциялық емес мақсаттарда халықаралық тұрақты ұшуды орындауға арналған рұқсаттардың;
3) халықаралық тұрақты емес (біржолғы) ұшуды орындауға арналған рұқсаттардың;
4) біржолғы ұшуды орындауға берілетін арнайы (дипломатиялық) рұқсаттардың негізінде жүзеге асырылады.
111. Қазақстан Республикасының әуеайлақтарында қонбай не қона отырып, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы коммерциялық емес мақсаттарда халықаралық тұрақты ұшуды орындауға рұқсаттарды, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қазақстан Республикасының ішкі және халықаралық авиамаршруттарындағы тұрақты рейстердің кестесін бекіту нұсқаулығына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган береді.
112. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі:
1) мемлекеттік және эксперименттік әуе кемелерінің;
2) осы Қағиданың 113-тармағында аталған шет мемлекеттердің лауазымды адамдарын тасымалдайтын азаматтық әуе кемелерінің;
3) шет мемлекеттердің әскери құралымдарын, қару-жарақтары мен әскери техникасын, сондай-ақ қос мақсатта пайдаланылатын өнімдерін тасымалдау үшін әуе кемелерінің біржолғы ұшуын орындауға арналған арнайы (дипломатиялық) рұқсаттарды береді.
113. Осы Қағиданың 112-тармағының 2) тармақшасында аталған шет мемлекеттердің лауазымды адамдары:
1) Мемлекет басшылары;
2) Үкімет басшылары;
3) Парламент палаталарының спикерлері;
4) Мемлекет хатшылары;
5) Үкімет басшыларының орынбасарлары;
6) министрлер;
7) Мемлекет басшылары мен Үкімет басшыларының арнайы өкілдері;
8) халықаралық ұйымдар басшылары;
9) Қазақстан Республикасы Президентінің жеке қонақтары;
10) корольдік отбасылар мүшелері;
11) Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Премьер-министрінің шақыруы (алдын ала уағдаласуы) бойынша Қазақстанға келетін шет мемлекеттердің үкімет комиссиялары;
12) Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі анықтайтын өзге де адамдар.
114. Шет мемлекеттердің әскери құралымдарын, қару-жарақтары мен әскери техникасын, сондай-ақ қосарлы мақсатта пайдаланылатын өнімдерін тасымалдау үшін әуе кемесінің бір жолғы ұшуын орындауға арналған арнайы (дипломатиялық) рұқсаттарды мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен алдын ала келісе отырып, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі береді.
Осы ұшуды азаматтық әуе кемесі орындаған жағдайда, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетін хабардар етеді.
115. Біржолғы ұшуды орындауға арналған арнайы (дипломатиялық.) рұқсатты алу үшін Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің атына дипломатиялық өкілдіктер және шет мемлекеттердің консулдық мекемелері, шет мемлекеттердің сыртқы саяси ведомстволары, шетел мекемелері немесе Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары ресми сұрау салу жолдайды, онда төмендегідей ақпарат қамтылған:
1) пайдаланушының толық атауы, пошталық мекенжайы;
2) рейстің ИКАО коды мен нөмірі;
3) әуе кемесінің үлгісі, тіркеу нөмірі, МТОW, радио арқылы шақыру белгісі;
4) әуе кемесі тіркелген мемлекет;
5) ұшу мақсаты, жолаушылар мен жүктің болуы;
6) навигациялық және байланысу жабдықтарының үлгісі;
7) бортта қару-жарақтың, оқ-дәрілердің, фотоаппаратураның болуы;
8) жолаушыларды/жүкті жөнелту және жеткізу орны мен аралық қону орны;
9) ұшу маршрутындағы әуе авиатрассалары, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне кіру/шығу нүктелері көрсетілген, әуе кемесі қозғалысының күні, толық авиамаршруты мен кестесі (UТС);
10) жүкті жөнелтуші, жүкті қабылдаушы (толық атауы, мекен жайы, телефоны, факсы).
Бір-бірімен байланысты біржолғы ұшулар сериясын орындауға берілетін арнайы (дипломатиялық) рұқсат күнтізбелік 30 күннен аспайтын мерзімге беріледі.
116. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі осы Қағиданың 112-тармағының 1), 2) тармақшаларында көрсетілген әуе кемелерінің біржолғы ұшуларды орындауын алдын ала келісу үшін сұратуды мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органға және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға жібереді.
117. Авиация салаларындағы уәкілетті органдар біржолғы ұшуды орындауға келісім беру (келісім бермеу) туралы жауапты Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігіне жолдайды. Азаматтық немесе мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган біржолғы ұшуды орындауға келісім бермеген жағдайда, осы орган дәлелді бас тарту ұсынады.
118. Авиация салаларындағы уәкілетті органдардың біржолғы ұшуды орындауға берген келісімі (келіспеушілігі) негізінде Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі:
1) арнайы (дипломатиялық) рұқсат береді;
2) арнайы (дипломатиялық) рұқсатты беруден бас тартқандығы туралы хабарлайды.
119. «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабының 5-тармағында көзделген ережелер арнайы (дипломатиялық) рұқсатты беруден бас тартуға негіз болады.
Осы Қағиданың 115-тармағында көзделген ақпарат толық болмаған, жағдайда сұрау салулар қаралмастан кері қайтарылады.
120. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде біржолғы ұшуларды орындауға берілетін арнайы (дипломатиялық) рұқсаттар тізілімін жүргізеді.
121. Азаматтық әуе кемелерінің халықаралық тұрақты емес (біржолғы) ұшуларын орындауға арналған рұқсаттарды осы Қағиданың 112-тармағындағы ережелерді ескере отырып, және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган басшысының бұйрығымен бекітілген Халықаралық тұрақты емес ұшуды орындауға рұқсаттар берудің және рұқсаттар беруден бас тартуға арналған негіздердің қағидасына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган береді.
122. Тиісті органдардың біржолғы халықаралық ұшуларды орындауға берген рұқсаттары немесе олар жойған рұқсаттар туралы ақпарат дереу ӘҚЖ БО-га және ӘҚБ БО-ға жеткізіледі.
8. Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару)
123. Әуе қозғалысын ұйымдастыруға мыналар кіреді:
1) әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару);
2) әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыру;
3) әуе кеңістігін ұйымдастыру.
Әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (әуе қозғалысын басқаруды) ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары жүзеге асырады.
124. Әуе қозғалысына қызмет көрсетуге мыналар кіреді:
1) әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсету;
2) әуе қозғалысына ұшу-ақпараттық қызмет көрсету;
3) авариялық хабар беру.
125. Әуе қозғалысын басқару құрамына мыналар кіретін кешенді үдеріс болып табылады:
1) ұшуды жоспарлау;
2) ұшуды үйлестіру;
3) ұшуды қамтамасыз ету;
4) әуе кемелерінің қозғалысын әуеде және жерде тікелей басқару;
5) ұшудың белгіленген режимінің және әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің сақталуын бақылау.
Әуе кемелерінің қозғалысын жерде және әуеде тікелей басқаруға мыналар жатады:
1) әуеайлақ аудандарында (қону алаңдарында) мемлекеттік авиация әуе кемелерінің ұшуын жерде және әуеде басқару басшылығы (басқару);
2) дүлей және өзге де зілзалалар болған аудандарда, іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу аудандарында, мемлекеттік авиацияның ұшуды орындау кезінде әуе трассалары және ЖӘЖ тыс маршрут бойынша мемлекеттік авиацияның ұшулары кезіндегі әуе қозғалысын тікелей басқару әуе және ЖӘЖ трассалары бойынша ӘҚҚ органдарымен келісу арқылы жүзеге асырылады;
3) әуе шабуылына тойтарсыс беру, әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасын бұзуды, әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болғызбау және тоқтату, Қазақстан Республикасының егемендігіне, аумақтық тұтастығына және қауіпсіздігіне қарсы күш қолдану қатерін жою барысында авиацияны әскери басқару;
4) мемлекеттік авиацияның арнайы бөлінген аймақтарда, полигондарда, десанттау алаңдарында жауынгерлік пайдалану міндеттерін және арнайы міндеттерді орындау барысындағы әскери басқаруы.
126. Әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсетуге мыналар кіреді:
1) аудандық диспетчерлік қызмет көрсету;
2) қонуға жақында диспетчерлік қызмет көрсету;
3) әуеайлақтың диспетчерлік қызмет көрсету.
127. Әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыруды ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының өткізу қабілеті үстіндегі әуе қозғалысы қажеттіліктерін арттыруды реттеу үшін ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО жүзеге асырады.
Әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыру әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлаудың барлық кезеңдерінде қамтамасыз етіледі.
128. Әуе кеңістігін ұйымдастыруды әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (басқаруды) қамтамасыз ету және әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыру мақсатында ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары жүзеге асырады.
129. Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
9. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту қағидасы
130. Халықаралық ұшу үшін ашық әуе трассалары бойынша халықаралық ұшуды орындау кезінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан ұшып өтудің әуе дәлізі әуе қозғалысына қызмет көрсету маршрутының Әуе трассасының Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы сызығымен қиылысу жеріндегі әуе кеңістігінің бір бөлігі болып табылады.
131. Әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын оны халықаралық әуе трассалары қиып өтетін жерлерден тыс жерде ұшып өтуі мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган белгілеген арнайы әуе дәлізі бойымен жүзеге асырылады.
132. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын ұшып өтудің әуе дәлізі әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруты осінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы сызығымен қиылысу нүктесінің географиялық координаттарымен белгіленеді.
133. «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабына сәйкес және осы Қағиданың 7-тарауында белгіленген тәртіппен халықаралық ұшуды орындауға берілген рұқсат - шетелдік әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өтуінің негізі болып табылады.
Мұндай рұқсат болмаған жағдайда Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне кіруге көрсетілген рұқсатты алуға мүмкіндік бермейтін барлық мәселелер шешілгенге дейін рұқсат етілмейді.
134. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өтуге 100-200 километр қалғанда (Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өтудің есептелген уақытына дейін 10 минут бұрын) әуе кемесінің экипажы тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына рейстің нөмірін, мемлекеттік және тіркеу айыру белгісін, ұшып бара жатқан жерін, ұшу эшелонын биіктігін және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан ұшып өтудің есептелген уақытын хабарлайды.
ӘҚҚ (ӘҚБ) органы мен шекаралас мемлекеттің ӘҚҚ (ӘҚБ) органы арасында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптарын келісу белгіленген байланыс арналары арқылы жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптары әуе кемесінің экипажына хабарланады.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптарына алған әуе кемесінің экипажы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын нақты қиып өту уақыты мен ұшу эшелонын (биіктігін) ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарлайды.
135. ӘҚҚ (ӘҚБ) органы әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлері органынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өтуге растау алғаннан кейін әуе кемесінің экипажына ұшу эшелонын (биіктігін) және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өтудің есептелген уақытын растайды (қажет болған жағдайда өзгертеді).
136. Егер халықаралық шарттарда (келісімдерде) өзгеше көзделмесе және ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарынан басқа нұсқаулар берілмесе, Қазақстан Республикасында және шекаралас мемлекетте қабылданған эшелондау жүйелерінде айырмашылықтар болған жағдайда, эшелонды ауыстыру Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өткенге 30 километр қалғанда аяқталуы тиіс.
137. Егер халықаралық ұшуды орындайтын әуе кемесі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өткеннен кейін ұшуды жалғастыра алмаса және әуе кемесінің экипажы ұшып шығу әуеайлағына қарай қайта ұшу туралы шешім қабылдаса, онда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кері маршрутта қиып өту әуе қозғалысына қызмет көрсетудің немесе ұшудың сол маршруты бойынша орындалады. ӘҚҚ (ӘҚБ) органы әуе кемесінің экипажына ұшуды орындау және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптарын хабарлап, бұл туралы ӘШҚҚ органын ақпараттандырады.
138. Радио байланысы әуе кемесінің экипажы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптарын алғаннан кейін, ұшып келе жатқан кезде істен шыққан жағдайлардан басқа жағдайларда, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын радиобайланысы жоқ әуе кемесімен қиып өтуге тыйым салынады. Егер әуе кемесінің экипажы ұшып шығу әуеайлағына қарай қайта ұшу туралы шешім қабылдаса, онда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кері маршрутта қиып өту, ілеспе эшелонды иеленіп, әуе қозғалысына қызмет көрсетудің, ұшудың сол маршруты бойынша орындалады.
139. Дүлей апаттар, апаттар, авариялар жағдайында, әуе кемесіндегі авариялық жағдайларда және адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін басқа да жағдайларда әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне мәжбүрлі түрде ұшып кіруі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту қағидасын бұзу болып табылмайды.
140. Әуе кемесінің экипажы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын мәжбүрлі түрде қиып өткен жағдайда бұл туралы дереу тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарлап, әрі қарай осы органның берген нұсқауы немесе (ӘҚБ) органына хабарлап, әрі қарай осы органның берген нұсқауы немесе Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің осындай қиып өту фактісін анықтау үшін көкке көтерілген әуе кемесінің кезекші командирінің нұсқаулары бойынша әрекет етеді. ӘҚҚ (ӘҚБ) органы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын мәжбүрлі қиып өту туралы ӘШҚҚ органына хабарлайды.
141. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын белгіленген ережелерді бұзып қиып өткен әуе кемелері, «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзушылар болып танылады.
10. Әуе кеңістігін пайдалануға тыйым салу немесе шектеу
142. Екі немесе одан көп әуе кеңістігін пайдаланушыда әуе кеңістігін пайдалану қажеттілігі бір мезгілде туындаған жағдайда, әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимдерін немесе қысқа мерзімді шектеулерді енгізу жолымен жүзеге асырылатын әуе кеңістігін пайдаланудағы мемлекеттік басымдықтарға сәйкес Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің белгілі аудандарына шектеу қойылады.
143. Әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимін ӘҚБ БО Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі шегінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарының немесе әуе қозғалысын басқару органдарының жауапкершілік аймақтарына жанасып жатқан теңіз айдыны үстінде, екі тәулікке дейінгі мерзімге белгілейді:
1) Қазақстан Республикасының әуе трассаларында және жергілікті әуе желілерінде, Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттердің басшыларын тасымалдау бойынша аса маңызды ұшуды орындайтын әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз етуге арналған маршруттарда және аймақтарда;
2) жаттығулар, әуе шерулерін (көрсету және демонстрациялық ұшу) салтанаттарын өткізу, ғарыш объектілерін ұшыру мен қондыру, авиациялық және зымыран техникаларын сынап көру, іздестіру-құтқару іс-шараларын орындау және әуе кемелерін (топтарын) көлденең және тік жазықтықта маневрлеп ұшыру, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігіне қауіп төндіруі мүмкін басқа да қызмет жүргізу аудандарында;
3) сынақтық (зерттеу) ұшу, рекордтар жасау үшін ұшу, зымырандарды іс жүзінде ұшыруды және түсіруді орындау, әуе шабуылына қарсы қорғаныс күштері мен құралдарының ұрысқа жарамдылығын тексеру, сондай-ақ ұшқышсыз ұшу аппараттарының ұшу маршруттарында;
4) ұшуды шектеу аймақтарында.
144. Қысқа мерзімді шектеулерді ӘҚБ органдары өз жауапкершілік аудандарында, соның ішінде әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жедел қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының әуе трассаларында және жергілікті әуе желілерінде екі сағатқа дейінгі мерзімге қояды.
144-1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша қысқа мерзімді шектеулерді енгізуді қоса алғанда, астана мен астана әуежайы үстіндегі әуе кеңістігін пайдалану тәртібін айқындайды.
Шет мемлекеттің әскери құралымдарын, қару-жарағын және әскери техникасын тасымалдау үшін ұшуды орындайтын шетелдік әуе кемесінің немесе әуеде басып алынған әуе кемесінің экипажынан астана әуежайына жоспарланбаған және рұқсатсыз қонуды (әуе кемесінің бортында орын алған авариялық жағдайды қоспағанда) жүзеге асырғысы келетін ұшу туралы ӘҚҚ органдары ӘҚЖ БО ұсынымы бойынша астана әуежайы үстіндегі әуе кеңістігіне қысқа мерзімді шектеулер орнатады.
Ескерту. Қағида 144-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
145. Уақытша режимді белгілеуге арналған ұсынымды әуе кеңістігін пайдаланушы осы Қағиданың 143-тармағында белгіленген қызметті жүзеге асыру қажеттілігінен және қызметті жүзеге асыруға өтінім берілген ауданда екі немесе одан көп мүдделі пайдаланушы өтінім берген кезде ӘҚБ БО-ның (ӘҚБ органдарының) талап етуі бойынша жібереді.
146. Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттердің басшыларын тасымалдау бойынша аса маңызды ұшуды орындайтын әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету үшін уақытша режимдер белгілеуге арналған ұсынымдарда әуе кеңістігі Аса маңызды ұшуды ұйымдастыру және орындау қағидасында белгіленген нормалар мен мерзімдерге сәйкес сұралады.
147. Тиісінше 143 және 144-тармақтарда көрсетілген іс-шараларды қамтамасыз ету бойынша уақытша режимдер мен қысқа мерзімді шектеулер:
1) осы іс-шараларға қатысатын әуе кемелерінің ұшуын қоспағанда, ұшуға және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты басқа да қызметке толық тыйым салу;
2) ұшуға жартылай Тыйым салу арқылы белгіленеді, бұл жағдайда Қазақстан Республикасының әуе трассалары мен жергілікті әуе желілері учаскелерінің шектеулі эшелондарында уақытша режим қолданылатын аудан арқылы әуе кемелерінің ұшуына, әуе кемелерін әуежайларда қабылдау және шығаруға, сондай-ақ авиациялық жұмыстарды орындауға арналған ұшуға рұқсат етіледі.
Уақытша режим қолданылатын аудандардың шекаралары жекелеген жағдайларда әуе кемелерінің ұшуына және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты басқа да қызметті жүргізуге ең төменгі шектеулер қоюды ескере отырып, өткізілетін іс-шараның мақсатына және әуедегі жағдайға қарай айқындалады.
148. Режим қолданылатын аудан шекарасын анықтаған кезде әуе кемелері экипаждарының тапсырмаларды орындау барысында жіберуі мүмкін ең көп ауытқулар немесе материалдық объект қозғалысының есептелген тракториясынан ең көп ауытқулары ескерілуі тиіс.
149. Соғыс авиациясы ұшақтарының азаматтық авиация әуеайлақтары аудандары арқылы 3300 метр биіктіктен төмен 30 километр радиуста (әуеайлақтың ұшу-қону жолағы шегінің деңгейіне қатысты) ұшуы әуе қозғалысының қауіпсіздігі мақсатында:
1) әуе кемелерін қабылдау және шығаруға толық тыйым салумен;
2) осы Қағиданың 150-тармағында көзделген жағдайларда, әуе кемелерін қабылдауға және шығаруға жартылай тыйым салумен қамтамасыз етіледі.
150. Әуе кемелерін қабылдауға және шығаруға жартылай тыйым салу мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:
1) бірлесіп орналасу әуеайлақтарынан немесе бір әуежайға кіретін әуеайлақтардан ұшу әуеайлақ (аэроторап) ауданында ұшуды жүргізу жөніндегі нұсқаулықта анықталған схемаларға сәйкес жүргізіліп, орындалады;
2) әуе қозғалысын басқару органы әуе қозғалысына қызмет көрсету органымен келісе отырып, мемлекеттік авиация әуе кемелерінің осы аудандардан ұшып өту талаптарын алдын ала әзірлейді;
3) әуе кемелерін иеленген әуе кеңістігін қиып өтуге қатысы жоқ әуеайлақтардан қабылдау және шығару жүзеге асырылады.
151. Ұшуды қамтамасыз ету үшін уақытша режим және қысқа мерзімді шектеулер қою кезінде әуе кемелері тобының маршруты бойынша осы Қағиданың 152 және 153-тармақтарында белгіленген шектерде көлбеу және тік әуе кеңістігі айқындалады.
152. Уақытша режим және қысқа мерзімді шектеулер қою кезінде айқындалатын көлбеу әуе кеңістігінің шектері:
1) аз және шекті аз биіктіктерде - ені 20 километр (бағыт осінің екі жағынан 10 километрден);
2) орташа биіктіктерде - ені 40 километр (бағыт осінің екі жағынан да 20 километрден);
3) стратосферада, үлкен биіктіктерде, сондай-ақ жағалау шегі радиолокациядан көрінбейтін теңіз үстінде - ені 50 километр (маршрут осінің екі жағынан да 25 километрден).
153. Уақытша режим және қысқа мерзімді шектеулер қою кезінде әуе кеңістігін тігінен бөліп көрсету, қойылған тапсырмаларды орындауға және әуе кемелері тобы қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қажет ең аз эшелон санымен шектеледі.
154. Жаттығулар өткізу аудандарында және жекелеген маршруттар бойынша бақылау мақсатында ұшу қауіпсіздігі әуе шабуылына қарсы қорғаныстың кезекші күштері мен құралдарын тексеру үшін олардың ұшып өту жолақтарында режимдер мен қысқа мерзімді шектеулер қоюмен қамтамасыз етіледі.
Ұстап алушы-ұшақтарға, әуедегі кезекшілік және бақылау мақсатында ұстап алуды орындау кезінде маневрлар аймақтарын ескере отырып, көлбеу және тік жазықтықтарда уақытша режим қолданылатын аудандар шекаралары айқындалады. Эшелондар аудандарында белгіленген биіктікке көтерілу және қонуға төмендеу үшін режим белгіленбейді.
Бұл ретте әуе қозғалысының қауіпсіздігі истребитель-ұстап алушыларды тікелей басқаруды жүзеге асыратын командалық пункттер қамтамасыз етеді.
155. Белсенді және белсенді емес кедергілерді қою ауданы мен учаскелері әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігін әуе трассалары, жергілікті әуе желілері және әуеайлақ аудандары бойынша қамтамасыз етуді ескере отырып таңдалады.
156. Уақытша режим орнатуға арналған ұсыным ӘҚБ БО-ға қызмет басталғанға дейінгі жеті тәуліктен кешіктірмей жiберiледi. Уақытша режим орнату туралы мемлекеттік органдардан немесе ұйымдардан келіп түскен, құпия мәліметтері жоқ ұсынымдарды құпия емес жеделхаттар немесе құпия емес пошта арқылы жіберуге болады.
Ескерту. 156-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
157. Атыс өткізу, зымырандар жіберу, зымыран тасымалдағыштарды жіберу және ғарыш аппараттарын қондыру кезінде уақытша режим қоюға арналған ұсынымда мыналар көрсетіледі:
1) өткізу күні (негізгі және қосалқы күндер), өткізілетін іс-шара сипаты;
2) уақытша режимдердің қолданылу аудандарының шекаралары нүктелерінің орындары (географиялық координаттары көрсетілген) және географиялық координаттары немесе тұрақты ғарыш аймақтарының нөмірлері;
3) уақытша режимнің қолданыла бастау мен аяқталу уақыты;
4) ұшуларға тыйым салу биіктігінің ауқымы;
5) жоспарланатын іс-шаралар туралы еркін жазылған қосымша ақпарат.
Мемлекеттік авиацияның тұрақты ұшу аймақтарында әуе кеңiстiгiн пайдаланудың уақытша режимдерiн және қысқа мерзiмдi шектеулер қоюға арналған ұсынымда осындай аймақтың нөмiрi, ұшуға тыйым салу уақыты мен биiктiк ауқымы ғана көрсетiледi.
Ескерту. 157-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
158. Авиациялық зақымдау құралдарын қолданып жаттығулар өткізу, әуе салтанаттарын, ұрыста қолданып көрсету үшін және сынап көру үшін ұшу өткізу кезінде уақытша режим қоюға берілген ұсынымда мыналар көрсетіледі:
1) өткізу күні (негізгі және қосымша күндер), өткізілетін іс-шараның сипаты;
2) режимдердің қолданылу аудандарының шекаралары нүктелерінің орындары (географиялық координаттары көрсетілген) және географиялық координаттары;
3) режимнің қолданыла бастау мен аяқталу уақыты;
4) әуе кемелерінің саны мен түрлері (айырмашылық болған жағдайда әрбір маршрут бойынша);
5) ұшу жолағының ені;
6) ерекше жағдайларда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін авиациялық жаттығулар өткізу кезіндегі қосалқы эшелон;
7) әрбір маршрутқа арналған эшелондар саны;
8) көтерілу және төмендеу межелері;
9) ұшу тәртібінің ұзақтығы (минутпен);
10) ұшу тәртібіндегі биіктік ауқымының қажеттіліктері (метрмен);
11) уақытша режим қоюға ұсыным әзірлеген лауазымды тұлғаның әскери шені, тегі және телефон нөмірі (ашық және жабық);
12) жоспарланатын іс-шара туралы еркін жазылған қосымша ақпарат.
159. Осы Қағидадағы талаптарға жауап бермейтін немесе іс-шараларды өткізу жоспарланып отырған аудандарда әуе қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етпейтін уақытша режимдер қоюға берілген ұсыным бойынша режим қойылмайды.
160. Уақытша режимдер қоюға ұсынымдарды ӘҚБ Бас орталығына:
1) Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің бас штабтары және бірлестіктер (құралымдар) штабтары;
2) сынақтар, ұшу-зерттеу және басқа да жұмыс түрлерін өткізуді жоспарлап отырған мемлекеттік органдар мен ұйымдар ұсынады.
161. Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттердің басшыларын тасымалдау мақсатында әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету үшін уақытша режимдер қоюға ұсыным Аса маңызды ұшуды ұйымдастыру және қамтамасыз ету қағидасына сәйкес белгіленеді.
162. Ғарыштық аппараттарды ұшыру және қондыру кезінде әуе кеңістігін пайдалану қауіпсіздігі ғарыштық аппаратты ұшыруды немесе қондыруды жүзеге асыратын (қамтамасыз ететін) мемлекеттік орган немесе ұйым уақытша режим орнатуға берген ұсынымдары бойынша Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы әзірлейтін және енгізетін уақытша режимдерді енгізу арқылы қамтамасыз етіледі.
Ескерту. 162-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
162-1. Ғарыш қызметін қамтамасыз ету кезінде уақытша режимді орнатуға арналған ұсынымды мемлекеттік орган немесе ұйым Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығына ғарыш қызметі жоспарланған күнге дейін кемінде 7 тәулік қалған мерзімде ұсынады.
Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығына көрсетілген мерзімнен кеш ұсынылған уақытша режимдер орнатуға арналған ұсынымдар қаралмайды, бұл туралы ақпарат ұсынымды берушілерге жеткізіледі.
Ескерту. Қағида 162-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
162-2. Уақытша режимді орнатуға арналған ұсынымда мыналар:
1) өткізетін күн (негізгі және қосалқы күндер);
2) уақытша режимдер қолданылатын аудандардың шекаралары нүктелерінің географиялық координаталары немесе тұрақты ғарыш аймақтарының нөмірлері;
3) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асыру қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігінің басқа пайдаланушылары үшін уақытша режимнің басталатын және аяқталатын уақыты;
4) ұшуға тыйым салынатын биіктік ауқымы;
5) ғарыш қызметін қамтамасыз ету үшін жұмылдырылатын әуе кемелері мен басқа да ұшу аппараттарын тарту туралы қосымша ақпарат көрсетіледі.
Ескерту. Қағида 162-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
162-3. Әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимі Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі мүдделерін қамтамасыз етуді ескере отырып, әзірленеді және енгізіледі.
Уақытша режимді енгізу мүмкін болмаған жағдайда, Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы бұл туралы ғарыш қызметі жоспарланғанға дейін кемінде 3 тәулік қалған мерзімде ұсыным берушіге хабарлайды.
Ескерту. Қағида 162-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
162-4. Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы уақытша режимнің қолданылу уақыты өткеннен кейін уақытша режимді алып тастайды.
Ғарыш қызметі мерзімінен бұрын аяқталған жағдайда, ғарыш аппаратын ұшыруды немесе қондыруды жүзеге асыратын (қамтамасыз ететін) мемлекеттік орган немесе ұйым берген ақпарат бойынша орнатылған уақытша режимді тоқтатуға болады.
Ескерту. Қағида 162-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
163. Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттер басшыларын тасымалдау мақсатында әуе кемесінің жедел ұшып шығуын қамтамасыз ету кезінде және уақытша режим қолданылатын ауданнан ұшып өтуі қажет болған кезде ӘҚБ БО жаттығуға (іс-шараға) басшылық етушіге әуе кемесінің ұшып өту қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған шектеулерді мәлімдейді.
164. Шұғыл жағдайларда іздестіру іс-шараларын жүргізумен, дүлей зілзалар кезінде әуе кемелерінің көмек көрсету үшін ұшып шығуымен, басқарудан шыққан аэростаттардың ұшуларымен, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабы бастығының және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері түрлері бас қолбасшыларының өкімдерімен кенеттен тексерулер кезінде әуе кемелерінің ұшып шығумен байланысты уақытша режим мен қысқа мерзімді шектеулерді уақытша режимге алдын ала ұсынымдар бермей ӘҚБ БО белгілеуі мүмкін. Бұл жағдайда іс-шараларды ұйымдастыратын мемлекеттік органдар немесе ұйымдар ӘҚБ БО-мен олардағы әуе қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету аудандары мен талаптарын қызмет басталғанға дейін кемінде 2 сағат бұрын келіседі.
Ескерту. 164-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 N 417 қаулысымен.
165. Жекелеген жағдайларда ӘШҚ жүйелерін тексеру кезінде кенеттілік болу үшін ұшуды қысқа мерзімді шектеу ұшуға өтінім бермей-ақ белгіленуі мүмкін. Бұл жағдайда шектеулер қоюға қажет деректер ұшып шыққанға дейін бір сағат бұрын (маршруттың күрделілігіне қарай) тиісті ӘҚБ органына мәлімделеді.
166. Мемлекеттік органдардан немесе ұйымдардан орны мен уақыты жағынан сәйкес келетін іс-шараларды уақытша режимдермен қамтамасыз етуге келіп түскен екі немесе одан көп ұсынымдар алған жағдайда ӘҚБ БО Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабы бастығының рұқсатымен шешілетін міндеттердің басымдықтарына сүйене отырып, көрсетілген іс-шараларды екі тәуліктен аспайтын мерзімге кейінге ауыстырады.
Ескерту. 166-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 N 417 қаулысымен.
Іс-шараны кейінге шегіндіру жөнінде қабылданған шешім, дереу, ұсыным берген штабтарға немесе ведомстволарға мәлімделеді.
167. Уақытша режимдердің жобаларының Қазақстан Республикасының әуе трассаларының учаскелерінде, ЖӘЖ-де, әуеайлақтар және авиациялық жұмыстар жүргізу аудандарында әуе кемелерінің ұшуына тыйым салу туралы ұсыныстарға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әуе трассаларын және ЖӘЖ-ні, айналып ұшу маршруттарын, ұшудың қосалқы эшелондарын (биіктіктерін) жіктеу маршруттарын бөлу туралы ұсыныстарға қатысты бөліктерін ӘҚЖ БО-ның қатысуымен ӘҚБ БО әзірлейді.
ӘҚБ БО бекіткен уақытша режим ӘҚЖ БО-ға, әуе қозғалысына қызмет көрсету және әуе қозғалысын басқару органдарына мәлімделеді.
168. Қойылған қысқа мерзімді шектеулер мен тыйым салуларды ӘҚБ органы ӘҚҚ органына мәлімдейді.
ӘҚБ органы ӘҚҚ органымен бірлесіп, әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының әуе трассалары учаскелерінде, ЖӘЖ-де, әуеайлақтар және авиациялық жұмыстар жүргізу аудаңдарында ұшуына тыйым салу туралы ұсыныстарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әуе трассаларын және ЖӘЖ-ні, айналып ұшу маршруттарын, ұшудың қосалқы эшелондарын (биіктіктерін) жіктеу маршруттарын бөлу туралы ұсыныстарды әзірлейді.
169. ӘҚБ БО іс-шараға басшылық етуші адамның баяндамасы бойынша режимнің қолданылу уақыты аяқталғаннан кейін немесе режим мен шектеулер қойылған қызметтің аяқталуына байланысты оның қолданылу уақыты аяқталғанға дейін қойылған режимді алып тастайды.
Қысқа мерзімді шектеулердің қолданылу уақыты аяқталғанға дейін оларды алып тастауды осы шектеулерді енгізген әуе қозғалысын басқару органдары жүзеге асырады.
11. Осы Қағида талаптарының сақталуын қамтамасыз ету
170. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО және ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылғандығын байқаған жағдайда бұл туралы дереу авиация саласындағы уәкілетті органға хабарлауға міндетті.
171. Азаматтық және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органдар, ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары, өз құзыретіне сәйкес, әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болдырмау және (немесе) тоқтату және (немесе) жолын кесуге қажет барлық шараларды қолдануға, ал әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзған әуе кеңістігін пайдаланушылар өз есебінен және (немесе) өз күшімен аталған бұзушылықты тоқтауға міндетті.
172. Әуе кемесі белгіленген ұшу жоспарынан ауытқыған жағдайда, ӘҚҚ (ӘҚБ) органы дереу төмендегідей шаралар қолдануға міндетті:
1) жоспарынан ауытқыған әуе кемесінің ұшып бара жатқан жерін анықтау үшін қолда бар барлық құралдарды қолдану;
2) әуе кемесі ауытқу нәтижесінде жауапкершілік ауданына кірген немесе кіруі мүмкін шектес ӘҚҚ (ӘҚБ) органын ақпараттандыру.
173. Әуе кемесінің ұшып бара жатқан жері анықталған кезде, ӘҚҚ (ӘҚБ) органы әуе кемесінің экипажына оның ұшып бара жатқан жерін және орындалуы тиіс түзету әрекеттерін хабарлайды.
174. Әуе кеңістігіндегі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзған немесе Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің өзге де бұзылуына жол берген әуе кемесі тәртіп бұзушы-әуе кемесі деп танылып, ӘҚҚ және/немесе ӘҚБ органдарының талаптарын орындамаған жағдайда мәжбүрлі түрде қондырылады.
Қону туралы бұйрық алған тәртіп бұзушы-әуе кемесі дереу аталған жерге қонуы тиіс.
175. Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылғанын байқаған мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның тағайындалған құрылымдық бөлімшесі «Режим» сигналын береді, бұл сигнал ұшуды орындауға қатысты, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзуды тоқтату туралы талапты білдіреді. Бұл шешім ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарына хабарланып, олар әуе кемесінің экипажына орындалуы тиіс түзету әрекеттерін хабарлайды.
176. Ерекше жағдайларда, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы бұзылған кезде немесе тәртіп бұзушы-әуе кемесі ӘҚҚ және/немесе ӘҚБ органдарының талаптарын орындамаған жағдайда немесе Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің қару-жарақтары мен ұрыс техникасын тәртіп бұзушы-әуе кемесіне қолданған жағдайда, сондай-ақ әуе кеңістігінде танылмаған әуе кемелері мен материалдық объектілер пайда болған жағдайда, мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның тағайындалған құрылымдық бөлімшелері «Кілем» сигналын береді, бұл сигнал тәртіп бұзушы-әуе кемелерімен күресу үшін тартылған және іздестіру-құтқару тапсырмаларын орындайтын әуе кемелерінен басқа, әуедегі барлық әуе кемелерін дереу қондыру немесе осы ауданнан шығару туралы талапты білдіреді.
Бұл шешім ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарына хабарланып, олар әуе кемелерін қауіпті ауданнан шығару (оларды қондыру) бойынша шаралар қолданады.
177. Тәртіп бұзушы-әуе кемесінің экипажы ӘҚҚ (ӘҚБ) органының әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзуды тоқтатуы туралы бұйрығын орындамаған жағдайда, мұндай ақпарат дереу мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органға мәлімделеді.
Мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган тәртіп бұзушы-әуе кемесіне Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін бұзушы-әуе кемелеріне қару-жарақ және ұрыс техникасын қолдану қағидасына сәйкес шаралар қолданады.
12. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру және есепке алу
178. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру және есепке алуды өз құзыреті шегінде азаматтық және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органдар жүргізеді.
Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің анықталған бұзушылықтар есебі арнайы журналдарда жүргізіледі.
179. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің әрбір бұзылу жағдайы бойынша бұзылу себебін анықтау және оларды ескерту жөнінде ұсынымдар әзірлеу мақсатында тексеру жүргізіледі.
180. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеруді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган немесе мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган шешімімен құрылған комиссия жүргізеді.
Авиацияның сан алуан түріндегі әуе кемелері жұмылдырылған Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеруді азаматтық және мемлекеттік авиация салаларындағы уәкілетті органдардың бірлескен комиссиялары жүргізеді.
181. Комиссия құрамына уәкілетті органның, ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының және әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуына жол берген әуе кемесін пайдаланушының (әуе кемесін пайдаланушы ұйымның) өкілдері қосылады.
182. Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру оны есепке алған күнінен бастап екі айға жетпейтін мерзім ішінде жүргізіледі.
183. Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру нәтижелері бойынша есеп жасалады.
Есепте:
1) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуы туралы нақты ақпарат;
2) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуына ықпал еткен себептердің талдамасы;
3) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болдырмау немесе оның салдарларын азайту жөніндегі ұсынымдар болуы тиіс.
Есепке комиссия мүшелері қол қойып, оны авиация саласындағы тиісті уәкілетті органның басшысы бекітеді. Комиссия мүшесі тексеру нәтижелерімен келіспеген жағдайда, өз пікірін жазбаша түрде баяндауға құқылы, ол есепке жеке қосымша ретінде қосылады. Комиссия мүшесі есепке қол қоюдан бас тартқан жағдайда, комиссия есепке тиісті белгі, қояды.
184. Егер есеп нәтижелері бойынша әкімшілік құқық бұзушылық белгілері байқалса, онда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган) әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзушыларға Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы заңнамасына сәйкес әкімшілік жазалау шараларын қолданады.
185. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылу себептерін анықтағаннан кейін әуе кемесінің ұшуды әрі қарай жалғастыруына рұқсат беру туралы шешімді азаматтық немесе мемлекеттік авиация салаларындағы уәкілетті органдардың лауазымды адамдары қабылдайды.
186. Мүдделі мемлекеттік органдар, әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің қайталап бұзылуын ескерту мақсатында Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуына жасалған тексерулер нәтижелері бойынша іс-шаралар әзірлейді.
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидасына 1-қосымша
ӘҚҚ маршруттарын белгілеуге арналған индекстерді беру жүйесі
1. ӘҚҚ маршруттарын белгілеуге арналған индекстер
1. Бағыттың нақты учаскесінде (лерінде), маршрутында(тарында) немесе ӘҚҚ-ның нақты ауданында ӘҚҚ маршруттарын белгілеу үшін қолданылатын ӘҚҚ маршруттарының индекстері жүйесінің мақсаты – белгіленген талаптарды ескере отырып, ұшқыштар мен ӘҚҚ органдарының төмендегі әрекеттерді орындауына мүмкіндік беру:
1) географиялық координаттарды немесе сипаттауға арналған басқа да құралдарды қолданбай, кез келген ӘҚҚ маршрутын нақты көрсету;
2) тиімді болса, ӘҚҚ маршрутын әуе кеңістігінің тігінен алғандағы нақты құрылымымен сәйкестендіру;
3) маршрут бойынша ұшу кезінде немесе ӘҚҚ-ның нақты бір ауданы шегінде навигациялық сипаттамаларды ұстап тұру дәлдігінің талап етілетін деңгейін көрсету; және
4) маршрутты әуе кемелерінің белгілі бір үлгілері пайдаланып жатқанын көрсету.
2. Осы мақсатқа жету үшін, белгілеу жүйесі:
1) ӘҚҚ-ның кез келген маршрутын қарапайым және соған ғана тән әдіспен белгілеуге мүмкіндік береді;
2) қайталануды болдырмайды;
3) жер үстіндегі және борттағы автоматты жүйелерде қолдануға жарамды;
4) жедел қолданған жағдайда, мүмкіндігінше қысқартып айтуға мүмкіндік береді; және
5) түбегейлі өзгертпей, алдағы кез келген талаптарды ескере отырып, жеткілікті түрде ұлғайту мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
3. Ұшып келу және ұшып шығудың стандартты маршруттарын қоспағанда, ӘҚҚ маршруттары осы Қағиданың 2 және 3-параграфтарына сәйкес белгіленеді.
2. Индекс құрылымы
4. ӘҚҚ маршрутының индексі негізгі индекстен тұрады, ол қажет болған жағдайда:
1) 9-тармақта көрсетілген бір сөз алды қосымшасымен;
2) 10-тармақта көрсетілген бір қосымша әріппен толықтырылады.
5. Индекс құруға қажет белгілер саны алтыдан аспайды.
6. Индекс құруға қажет белгілер саны, мүмкіндігінше, ең көп дегенде бес белгіден тұрады.
7. Негізгі индекс алфавиттің бір әрпінен тұрады, әріптен кейін 1-ден 999-ға дейінгі аралықтағы бір цифр тұрады.
8. Әріп төменде көрсетілген әріптердің ішінен таңдалады:
1) А, В, G, R – ӘҚҚ маршруттарының өңірлік желісінің бір бөлігі болып табылатын және аймақтық навигация маршруттары болып табылмайтын маршруттар үшін;
2) L, М, N, Р – ӘҚҚ маршруттарының өңірлік желісінің бір бөлігі болып табылатын, аймақтық навигация маршруттары үшін;
3) Н, J, V, W – ӘҚҚ маршруттарының өңірлік желісінің бір бөлігі болып табылмайтын және аймақтық навигация маршруттары болып табылмайтын маршруттар үшін;
4) Q, Т, Y, Z – ӘҚҚ маршруттарының өңірлік желісінің бір бөлігі болып табылмайтын, аймақтық навигация маршруттары үшін.
9. Бұл әдіс қолданылатын жерде, төмендегілерге сәйкес негізгі индекске сөз алды қосымшасы ретінде тағы бір әріп қосылады:
1) К – төмен биіктікте өтетін және негізінен тікұшақтар пайдаланатын маршрутты белгілеу үшін;
2) U – жоғарғы әуе кеңістігінде пайдаланылатын маршрутты немесе оның бір бөлігін белгілеу үшін;
3) S – дыбыстан жоғары жылдамдықта ұшатын әуе кемелерінің жылдамдық алу, тежеу және дыбыстан жоғары жылдамдықта ұшу кезінде пайдалануы үшін ғана бөлінген маршрутты белгілеу үшін.
10. ӘҚҚ маршруты (немесе оның бір бөлігі) үшін бақыланбайтын әуе кеңістігінде G әрпі қолданылады, ол маршрутта немесе оның бір бөлігінде ұшу-ақпараттық қызмет көрсету ғана қамтамасыз етілетіндігін білдіреді.
3. Негізгі индекстерді беру
11. ӘҚҚ маршруттарының негізгі индекстері төмендегі қағидаттарға сәйкес беріледі.
12. Негізгі магистральдық маршрутқа, онда қиылысатын тораптық диспетчерлік аудандарға, мемлекеттерге немесе өңірлерге қарамастан, бүкіл ұзындығы бойына бір индекс беріледі.
13. Егер екі немесе бірнеше магистральдық маршрутта әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету кезінде қиындық туғызбайтын ортақ учаске болса, бұл учаске тиісті маршруттардың әрбір индекстерімен белгіленеді, бұл жағдайда барлық тараптардың келісімімен бір ғана индекс беріледі.
14. Бір маршрутқа берілетін негізгі индекс басқа ешқандай маршрутқа берілмейді.
15. ӘҚҚ маршруттарының индекстерін беруді үйлестіру мақсатында, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының өңірлік бюроларына хабарлама жіберіледі.
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
2-қосымша
Қызмет көрсетуге ұсынылатын әуе кеңістігінің класы және ұшуды орындауға қойылатын талаптар
1-кесте
Әуе кеңістігінің класы |
Қолданылатын ұшу қағидасы |
Эшелондау |
Қызмет көрсету |
Радиобайланысқа қойылатын талап |
Жылдамдықты шектеу |
Ұшудағы көріну |
Бұлттарға дейінгі қашықтық |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
А |
ҚҰҚ бойынша |
Барлық әуе кемелері |
Диспетчерлік қызмет көрсету |
Тұрақты екіжақты радиобайланыс |
Жоқ |
Жоқ |
Жоқ |
C |
ҚҰҚ бойынша |
Барлық әуе кемелері |
Диспетчерлік қызмет көрсету |
Тұрақты екіжақты радиобайланыс |
Жоқ |
Жоқ |
Жоқ |
G |
ҚҰҚ бойынша (1) |
Барлық әуе кемелері |
Диспетчерлік қызмет көрсету |
Тұрақты екіжақты радиобайланыс |
450 км/сағ артық емес аспаптық жылдамдық |
Теңіздің орта және одан да көп деңгейінен 3000 м биіктіктегі 8 км |
Көлденеңнен 1500 м, тігінен 300 м |
Төменгі қауіпсіз эшелонға (3) дейінгі теңіздің орта деңгейінен 3000 м төмен 5 км биіктікте |
Көлденеңнен 1500 м, тігінен 300 м (3) |
||||||
ҚҰЕ бойынша (1) |
жүргізілмейді |
Ұшу ақпараттық қызмет көрсету |
Жоқ |
450 км/сағ артық емес аспаптық жылдамдық |
5 км (3) |
Бұлттар болмаған кезде және жер немесе су беті көрінуі кезінде |
Ескерту:
1. КШҰҚ бойынша әрбір ұшу жер үсті тұрақты көзбен шолу
бағалары арқылы жүзеге асырылады.
2. Бұлтқа дейінгі тігінен ара қашықтық әуе кемесінен жоғары
және төмен өлшенеді.
(1) Ұшуды көзбен шолу қағидасы ұшудың ақиқат жылдамдығы 450км/сағ артық болмаған кезде әуе кеңістігінің төменгі шегінің 6100 м дейін қолданылады.
- күндіз;
- ымыртта.
(2) Бұлттар үстінде ҰКШҚ бойынша ұшуларға рұқсат ұшудың төменгі биіктігі екі октанттан артық болмаған кезде олардың саны және жер үстіндегі немесе су бетіндегі ұшуларға рұқсат етіледі. Бұл ретте
бұлттардың үстіңгі шекарасына дейін тігінен қашықтық кемінде 300 м болуы тиіс.
(3) КШҰҚ ұшу арқылы минимальды метеорологиялық жағдайлар үшін 2-кестеде келтірілген.
2-кесте
Жергілікті жер |
Ұшу жылдамдығы (өзіндік), км/сағ |
КШҰҚ бойынша ұшудың минималды жағдайы |
||
Рельефтің ең жоғарғы нүктесінің үстінен бұлттар шегінің төменгі биіктігі (м) |
Көріну (м) |
Бұлттардың төменгі шегіне дейінгі әуе кемесінің тік арақашықтығы, (м) |
||
ҰШУ ЖӘНЕ ҚОНУ АЙМАҒЫНДА |
||||
Жазық және қырат (су беті) |
300 және одан да аз |
150 |
2000 |
50 |
301-450 |
300 |
5000 |
100 |
|
Таулы |
450 және одан да аз |
300 |
5000 |
100 |
Әуе трассалары, жергілікті әуе желілері және белгіленген маршруттар бойынша кіру аймағы |
||||
Жазық және қырат (су беті) |
300 және одан да аз |
150 |
2000 |
50 |
301-450 |
300 |
5000 |
100 |
|
Таулы (2000 м дейінгі биіктік) |
450 және одан да аз |
300 |
5000 |
100 |
Таулы (2000 биіктік және одан да көп) |
450 және одан да аз |
700 |
8000 |
100 |
Ескерту:
1. Ұшу және қону алаңындағы минималды метеожағдаймен оралымы бойынша ұшу жылдамдығының анықталады.
2. Ұшудың 1500 м төменгі көрінуі кезінде тікұшақ ұшуларына
рұқсат етіледі, егер олар уақтылы әуе кемелерін немесе басқа кедергілерді көре алатындай және олармен соқтығысып қалауды болдырмау үшін жылдамдыққа маневрін жасайды. Көріну тікұшақтың 30 секунд ішінде ұшып өткен арақашықтығынан кем болмау тиіс, бұл ұшқышқа кедергілерді көруге және олармен соқтығысып қалуды болдырмауға
мүмкіндік береді. (3-кестені қара)
Ұшуды көзбен шолудың ең төменгі көрінуі
3-кесте
Көріну |
Жылдамдық км/сағ (kts) |
800 |
93 (50) |
1500 |
185 (100) |
2000 |
220 (120) |
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
3-қосымша
Әуе кемелерінің қозғалысы және әуе кеңістігін пайдаланумен
байланысты қызметті жүргізу туралы
хабарлама түрлері
Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
Р/с |
Хабарлама атауы |
Авиациялық тіркелген байланыс желісі бойынша берілетін хабарламаның шұғылдық сериясы |
Беру мерзімі |
Кім хабарлайды |
Кімге хабарланады |
|
Қазақстан Республикасындағы ішкі ұшулар бойынша |
Қазақстан Республикасынан тыс орындалатын халықаралық ұшулар бойынша |
|||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
1. |
ӘК пайдаланушының (командирінің) хабарламасы |
|||||
1.1 |
РПЛ - қайталанатын ұшу жоспары (RPL – Repetitive Flight plan) – |
ЛЛ |
Ұшу басталғанға дейін күнтізбелік 15 күннен кешіктірмей |
ӘК пайдаланушы |
ӘҚЖ БО |
ӘҚЖ БО |
Ұшудың қайталанатын жоспарларының (RPL) «Q» тармағында RVSM-нен ұшуға рұқсаты бар әуе кемелері эшелондарында RVSM әуе кеңістігі(нде)/арқылы 290-нан 410-ды қоса алғанға дейін ұшуды орындау кезінде, «EQPT/W» форматы көрсетіледі. 280 және одан жоғары эшелонға сәйкес RVSM-мен ұшуға рұқсаты жоқ және ұшудың шекті пайдаланылатын биіктіктерімен және ӘК үшін сұратылып отырған эшелонға қарамастан «EQPT/» форматы көрсетіледі. |
||||||
1.2 |
ЦХГ - өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Тұрақты сипаттағы өзгерістер туралы хабарлама бұрын берілген RPL деректерінде қамтылған (RPL) негізгі ұшу жоспарының деректеріне қандай да бір өзгеріс енгізу керек болған жағдайда беріледі |
ЛЛ |
Ұшу басталғанға дейін күнтізбелік 7 күннен кешіктірмей |
ӘК пайдаланушы |
1. ӘҚЖ БО |
2. ӘҚЖ БО |
1.3 |
ФПЛ - тұрақты емес ұшуға; |
ГГ |
Кесте (жоспар) бойынша жөнелтілу уақытына дейін кемінде 60 минут бұрын және 120 сағаттан артық емес; IFPS немесе арқылы ұшу бойынша - 3 сағаттан кешіктірмей |
ӘК пайдаланушысы (командир) |
Брифинг |
Брифинг |
Ұшу жоспарын ФПЛ (FPL) ұшу уақытынан 24 сағат бұрын ұсынған жағдайда, «Өзге ақпарат» деген 18-жолда КҮНІ/және әуе кемесінің ұшу күні көрсетіледі, мысалы, КҮНІ/2205. |
||||||
1.4 |
ДЛА – кешігу (Delay - DLA). Хабарлама әуе кемесінің ұшып шығуы оған қатысты ұшу жоспарының (FPL) негізгі деректері беріліп, кесте (жоспар) бойынша есептелген ұшып шығу уақытынан 30-дан астам минутқа кешіктірілген жағдайда беріледі. |
ФФ |
Күтіліп отырған кешіктірілу 30 мин және одан да көп болған кезде ӘК-нің кесте (жоспар) бойынша ұшып шығу уақытынан 30 минут кешіктірмей |
ӘК пайдаланушы (командир). |
Брифинг |
Брифинг |
1.5 |
ЦХГ - өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Хабарлама ұшу жоспарының бұран берілген FPL деректерінде қамтылған ұшу жоспарының негізгі деректеріне қандай да бір біржолғы өзгеріс енгізу қажет болған жағдайда беріледі. |
ФФ |
Ұшу жоспарында көрсетілген кесте (жоспар) бойынша ӘК-нің есептелген ұшып шығу уақытына дейін 30 минуттан кешіктірмей (RPL немесе FPL) |
ӘК пайдаланушы (командир). |
Брифинг |
Брифинг |
1.6 |
ЦНЛ - ұшуды тоқтату (Cancel - CNL). Хабарлама оған қатысты ұшу жоспарының негізгі деректері (FPL) бұрын таратылған ұшу тоқтатылған жағдайда беріледі. |
ФФ |
Жоспар бойынша ӘК ұшып шығу уақытынан кешіктірмей |
ӘК пайдаланушы (командир). |
Брифинг |
Брифинг |
1.7. |
СПЛ - Қосымша ұшу жоспары (Supplementary flight plan – SPL). Хабарлама CPL немесе FPL хабарламасында бұрын берілгеннен басқа қосымша ақпарат сұранымы (RQS) түскен кезде беріледі |
ФФ |
Сұраным түскен кезде |
ӘК пайдаланушы (командир). |
Брифинг |
Брифинг |
1.8 |
АФИЛ үлгісіндегі ФПЛ - ӘК бортынан ұшу жоспары (AFIL) |
ФФ |
Трассаға (ЖӘЖ) ПОД шығар кезде ұшып шыққанға дейін 10 минуттан кешіктірмей |
ӘК пайдаланушы (командир). |
1. АДО (АДП), ӘДО (ДПРА) ӘК орналасқан орны бойынша |
1. АДО (АДП), ӘДО (ДПРА) ӘК орналасқан орны бойынша |
1.9 |
СВР – тұрақты рейстің біржолғы өзгерісін келісу (рейстерді біріктіру, қону пункттерін өзгерту, ӘК түрлерін ауыстыру) |
ФФ |
ӘК-нің кесте бойынша есептелген ұшып шығу уақытына дейін екі сағаттан кешіктірмей |
ӘК пайдаланушы (командир). |
1. Ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; |
1. ҚР-дағы ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; |
1.10 |
АЛР – авиациялық оқиға, оқыс жағдай туралы алғашқы хабарлама, сондай-ақ бақыланбайтын әуе кеңістігінде ӘК қауіпсіздігіне, экипажға және жолаушыларға қауіп төніп тұрғандығы туралы кез келген ақпарат |
CC |
Мәліметтерді алғаннан, фактіні анықтағаннан кейін дереу |
ӘК пайдаланушы (командир). |
1. ӘҚЖ БО; |
3. ӘҚЖ БО; |
2 |
Брифинг хабарламалары |
|||||
2.1 |
АЛР – Авариялық хабарлау (Alerting - ALR). Авариялық хабарлауға қатысты хабарлама ӘҚҰ органы әуе кемесі авариялық жағдайда деп есептеген уақытта беріледі. Төмендегі үш кезеңнің біреуі көрсетіледі: |
СС |
Мәліметтерді алғаннан, фактіні анықтағаннан кейін дереу |
Брифинг |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.2 |
РЦФ – радиобайланыстың істен шығуы (Radiocommunication failure - RCF), хабарлама ӘҚҰ органына оның ауданында ұшуды орындайтын әуе кемесінде радио байланыстың істен шығуы орын алғандығы белгілі болған жағдайда беріледі |
СС |
Хабарламаны алғаннан кейін дереу |
Брифинг |
1. ӘКҰ БО; |
1. ӘКҰ БО; |
2.3. |
АНВ- ANV– азаматтық авиация қызметіне заңсыз қол сұғу актісі |
СС |
Мәліметтерді алғаннан, фактіні анықтағаннан кейін дереу |
Брифинг |
1. ӘКҰ БО; |
1. ӘКҰ БО; |
2.4. |
АНП- ANP- әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзу |
СС |
Мәліметтерді алғаннан, фактіні анықтағаннан кейін дереу |
Брифинг |
1. ӘКҰ БО; |
1. ӘКҰ БО; |
2.5 |
ФПЛ – тұрақты емес ұшуға; |
ФФ |
Кесте (жоспар) бойынша жөнелтілу уақытына дейін кемінде 60 минут бұрын және 120 сағаттан артық емес; IFPS немесе арқылы ұшу бойынша - 3 сағаттан кешіктірмей |
ӘК ұшып шығу әуеайлағының брифингі |
1. ӘҚБ БО; |
1. ӘҚБ БО; |
ФПЛ (FPL) ұшу жоспарын 24 сағаттан бұрын ұсынған жағдайда «Өзге ақпарат» деген 18-жолда КҮНІ/және әуе кемесінің ұшу күні көрсетіледі, мысалы КҮНІ/2205 |
||||||
2.6 |
ДЛА – кешігу (Delay - DLA). Хабарлама ұшу жоспарының негізгі деректері оларға қатысты (FPL) берілген әуе кемесінің ұшуы кешіккен жағдайда беріледі |
ФФ |
Күтіліп отырған кешіктірілу 30 мин және одан да көп болған кезде ӘК-нің кесте (жоспар) бойынша ұшып шығу уақытынан кешіктірмей |
ӘК ұшып шығу әуеайлағының брифингі |
ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.7 |
ЦХГ - өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Хабарлама ұшу жоспарының бұрын берілген деректерінде қамтылған негізгі деректерге қандай да бір біржолғы өзгеріс енгізу қажет болған жағдайда беріледі (FPL). Хабарлама осы өзгеріс қатысты болып табылатын ұшу жоспарының негізгі деректерін алушыларға жіберіледі. Ұшу жоспарының тиісті өзгертілген негізгі деректері (FPL) осы өзгерістер оларға қатысты болған, бірақ бұрын осындай ақпарат алмаған тараптарға беріледі. ЦНЛ – ұшуды тоқтату (Cancel - CNL). Хабарлама оған қатысты ұшу жоспарының негізгі деректері (RPL немесе FPL) бұрын таратылған ұшу тоқтатылған жағдайда беріледі |
ФФ |
ДЛА белгіленген уақытында немесе одан ерте болған кезде ӘК-нің кесте (жоспар) бойынша ұшып шығу уақытына дейін 30 минуттан кешіктірмей |
Ұшып шығу әуеайлағының брифингі |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.8 |
ДЕП - әуе кемесінің ұшып шығуы (Departure - DEP). Хабарлама бұдан бұрын ұшу жоспарының (RPL немесе FPL) негізгі деректері таратылған әуе кемесіне қатысты беріледі |
ФФ |
ӘК ұшуына дейін 5 минуттан кешіктірмей |
Ұшып шығу әуеайлағының брифингі |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.9 |
АРР – Келіп жету (Arrival – ARR). Хабарлама ӘК келіп жету әуеайлағына, қосалқы немесе басқа әуеайлаққа қонуды орындаған жағдайда беріледі. |
ГГ |
ӘК қонғаннан кейін 5 минуттан кешіктірмей |
Қону әуеайлағының брифингі |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.10 |
ЦПЛ – Ағымдағы ұшу жоспары (Current flight plan – CPL). Кейінгі диспетчерлік рұқсатнамаларға негізделген ықтималды өзгерістерді қоса алғандағы, (әуеайлақ ауданында ӘК қосалқы әуеайлаққа кетуі) ұшу жоспары |
ФФ |
Маневр басталғаннан кейін 3 минуттан кешіктірмей |
Брифинг |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.11 |
АПЗ - метеожағдайларды қоспағанда, әуеайлақта ӘК-ні қабылдауды шектеу, тоқтату (ұзарту) |
ФФ |
Әуежайдың ӘДҚ-дан келіп түскен ақпаратқа сәйкес шектеудің басталуына дейін 2 сағаттан кешіктірмей, ал ұшу қауіпсіздігіне қауіп төндірген ерекше жағдайларда дереу |
Брифинг |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
2.12 |
АПВ – бұрын жабылған әуеайлаққа ӘК қабылдауды қайта бастау |
ФФ |
Шешім қабылданғаннан кейін дереу |
Брифинг |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3. |
АДО (АДП) хабарламалары |
|||||
3.1 |
ЕСТ - есептік деректер (Estimate – EST). Ұшу жоспарының (FPL) негізгі деректері берілген жағдайда EST хабарламасы әр АДП немесе ұшу ақпараты орталығы ұшу маршруты бойынша келесі АДП немесе ұшу ақпараты орталығына береді |
ФФ |
ӘҚҰ тарату нүктесіне ұшуға дейін 10 минуттан кешіктірмей, бірақ 30 минуттан бұрын емес |
АДО (АДП) |
1. Ұшу маршруты бойынша АДО (АДП) |
1. Шекаралас мемлекеттің ӘҚБ органы |
3.2 |
ЦДН - Үйлестіру (Coordination – CDN). Хабарламаны қабылдаушы орган жіберуші органға біріншісі бұдан бұрын алынған CPL немесе EST хабарламаларында қамтылған, үйлестіруге қатысты деректерге өзгерістерді енгізуді ұсынған жағдайда, үйлестіру сұхбатының барысында жібереді |
ФФ |
ӘҚҰ беру нүктесіне ұшуға дейін 10 минуттан кешіктірмей |
АДО (АДП) |
1. Ұшу маршруты бойынша АДО (АДП) |
1. Шекаралас мемлекеттің ӘҚБ органы |
3.3 |
РЩП – Ұшу жоспарына сұрау салу (Request flight plan - RQP). Хабарлама ӘҚҚ органы бұдан бұрын ешқандай тиісті ұшу жоспары деректерін алмаған әуе кемесі туралы хабарлама алған кезде ұшу жоспарының деректерін (RPL немесе FPL) алуға ниет білдірген жағдайда беріледі |
ФФ |
Бұдан бұрын оларға қатысты ұшу жоспары ешқандай тиісті негізгі деректері алынбаған әуе кемесі туралы хабарламаны алған кезде (EST) |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3.4 |
ЦПЛ – Ағымдағы ұшу жоспары (Current fligнным ht plan – CPL). Кейінгі диспетчерлік рұқсатнамаларға негізделген ықтималды өзгерістерді (ӘҚҚА-да ӘК қосалқы әуеайлаққа кетуі) қоса алғандағы енгізілген ұшу жоспары. |
ФФ |
Маневр басталғаннан кейін 3 минуттан кешіктірмей |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3.5 |
АЛР – авариялық хабарландыру (Alerting – ALR). Авариялық хабарландыруға қатысты хабарлама ӘҚҰ органы әуе кемесі авариялық жағдайда деп есептеген кезде беріледі. Төмендегі үш кезеңнің біреуі көрсетіледі: |
СС |
Мәліметтерді алғаннан, деректі анықтағаннан кейін дереу |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3.6. |
АНВ- ANV- азаматтық авиация қызметіне заңсыз қол сұғу актісі |
СС |
Мәліметтерді алғаннан, деректі анықтағаннан кейін дереу |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3.7 |
АНП- ANP- әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзу |
СС |
Фактіні анықтағаннан кейін дереу |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3.8 |
РЦФ – радиобайланыстың істен шығуы (Radiocommunication failure - RCF), хабарлама ӘҚҰ органына оның жауапкершілік ауданында ұшуды орындайтын әуе кемесінде радиобайланыстың істен шығуы орын алғандығы белгілі болған жағдайда беріледі |
СС |
Хабарламаны алғаннан кейін дереу |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
3.9 |
ФЛИ – «А» литерін орындағанда Мемлекеттік шекарадан, ӘҚҚА шекарасынан және ПОД ұшып өту |
ФФ |
ПОД-тан ұшып өткеннен кейін 3 минуттан кешіктірмей |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ ОБ. |
1. ӘҚЖ ОБ; |
3.10 |
РЖМ - әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеулер |
ГГ |
ӘҚБ органынан алғаннан кейін дереу |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ ОБ. |
1. ӘҚЖ ОБ; |
3.11 |
РЖИ - әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеулерді алып тастау |
ГГ |
ӘҚБ органынан алғаннан кейін дереу |
АДО (АДП) |
1. ӘҚЖ ОБ.; |
1. ӘҚЖ ОБ.; |
4 |
ӘҚЖ БО хабарламалары |
|||||
4.1 |
РПЛ – қайталанатын ұшу жоспары (RPL – Repetitive Flight plan) - |
КК |
Ұшу басталғанға дейін күнтізбелік 7 күн бұрын |
ӘҚЖ БО |
1. Ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); |
1. ҚР-дағы ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); |
4.2 |
ЦХГ - өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Тұрақты сипаттағы өзгерістер туралы хабарлама бұрын берілген RPL деректерінде қамтылған ұшудың негізгі деректеріне (RPL) қандай да бір өзгеріс енгізу қажеттігі болған жағдайда беріледі. |
КК |
Ұшу басталғанға дейін күнтізбелік 3 күн бұрын |
ӘҚЖ БО |
1. Ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); |
1. ҚР-дағы ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); |
4.3 |
ПЛН – алдағы және ағымдағы тәуліктерге әуе кеңістігін пайдалану жоспарынан үзінділер. |
ГГ |
Алдағы тәуліктерге - жергілікті уақытпен 21.00-ден кешіктірмей. |
ӘҚЖ БО |
1. Ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); |
1. ҚР-дағы ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); |
4.4 |
ППН – ұшу жоспарын бекітпеу, әуе кеңістігін пайдалануға тыйым салу |
ГГ |
Ұшу жоспарын алғаннан кейін 30 минуттан кешіктірмей |
ӘҚЖ БО |
1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган; |
1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган; |
4.5 |
УЛС – литерлік рейстерді орындау |
ГГ |
Ұшатын күн қарсаңында – ұшуды орындауға дейін бір тәулік қалғанда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органнан нұсқау алғанда; |
ӘҚЖ БО |
1. ҚР-дағы ӘК пайдаланушыларға; |
1. ҚР-дағы ӘК пайдаланушыға; |
4.6 |
РЖМ – әуе кеңістігін пайдалану режимі |
ДД |
Дереу ӘҚБ БО-дан белгілеу туралы ақпаратты алғаннан кейін |
ӘҚЖ ОБ |
1. АДО (АДП); |
1. ҚР-дағы АДО(АДП); |
4.7. |
РЖИ – әуе кеңістігін пайдалану режимін тоқтату |
ДД |
ӘҚБ БО-дан анықталған ақпаратты алысымен дереу |
ӘҚБ БО |
1. АДО (АДП); |
1. ҚР-дағы АДО(АДП); |
5 |
ӘҚБ БО хабарламалары |
|||||
5.1 |
РЖМ - әуе кеңістігін пайдалануға шектеулер мен тыйым салулар |
ДД |
Режимді белгілегеннен кейін дереу |
ӘҚБ БО. |
1. ӘҚЖ БО. |
1. ӘҚЖ БО. |
5.2 |
РЖИ - әуе кеңістігін пайдалануға шектеулер мен тыйым салуларды алып тастау |
ДД |
Режимді алып тастағаннан кейін дереу |
ӘҚБ БО. |
1. ӘҚЖ БО. |
1. ӘҚЖ БО. |
5.3 |
ППН – ұшу жоспарын бекітпеу (FPL). |
ГГ |
Ұшу жоспарын алғаннан кейін 30 минуттан кешіктірмей. |
ӘҚБ БО. |
1. ӘҚБ органы; |
1. ӘҚБ органы; |
5.4 |
ПЛН - алдағы және ағымдағы тәуліктерге әуе кеңістігін пайдалану жоспарынан үзінділер. |
ГГ |
Алдағы тәулікте – жергілікті уақыт бойынша сағат 21-ден кешіктірмей. |
ӘҚБ БО. |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ ОБ; |
6 |
ӘҚБ органдарының хабарламалары |
|||||
6.1 |
РЖМ - әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеу |
ГГ |
Қысқа мерзімді шектеуді белгілегеннен кейін дереу |
ӘҚБ органы |
1. АДО (АДП) |
1. АДО (АДП) |
6.2 |
РЖИ - әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеулерді алып тастау |
ДД |
Режимді орнатқаннан кейін дереу |
ӘҚБ органы |
1. АДО (АДП) |
1. АДО (АДП) |
7 |
Басқарылмайтын пилотсыз аэростаттар пайдаланушыларының хабарламалары және атыс жүргізу, зымырандарды ұшыру және жарылыс жұмыстарын өткізуге байланысты хабарламалар |
|||||
7.1 |
Пилотсыз аэростаттарға әуе кеңістігін пайдалануға өтінім |
ДД |
Қызмет басталғанға дейін кем дегенде 24 сағат бұрын |
Пайдаланушы |
1. ӘҚБ БО; |
1. ӘҚБ БО; |
7.2 |
Атыстарды өткізу, зымырандарды ұшыру, жарылыс жұмыстарын өткізуге байланысты хабарлама |
ДД |
Ұшу басталғанға дейін кем дегенде 24 сағат бұрын |
ӘК пайдаланушы. |
1. ӘҚБ БО; |
1. ӘҚБ БО; |
8 |
Әуежайлардың диспетчерлік қызметтерінің (ӘДҚ) хабарламалары |
|||||
8.1 |
АЛР – авариялық хабарландыру (Alerting – ALR - ӘК-нің бұзылуы, жердегі төтенше уақиғалар туралы бастапқы хабарлама, сондай-ақ ӘК қауіпсіздігі, экипаж және жолаушылар туралы кез келген ақпарат |
Мәліметтерді алғаннан, фактілерді анықтағаннан кейін дереу |
ӘДҚ |
1. ӘҚЖ БО; |
1. ӘҚЖ БО; |
|
Ескертпе: Қазақстан Республикасының өкілеттік органдарының орналасқан жері, жұмыс кестесі мен байланыс деректері Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинақтарында жарияланады.
Аббревиатуралардың толық жазылуы:
ӘДО - әуеайлақтық диспетчерлік орталық;
ӘАДП - әуеайлақ ауданының диспетчерлік пункті;
АДП – аудандық диспетчерлік пункт;
АДО – аудандық диспетчерлік орталық.
CAA – Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (Civil Aviation Authority)
CFMU – әуе қозғалысын жоспарлаудың орталық органы (Central Flight Management Unit).
ATFMU – әуе кеңістігін пайдаланудың жоспарлау органы (Air Traffic Flow Management Unit)
FMP - әуе қозғалысының легін ұйымдастыру пункті (Flow Management Position)
ACC – әуе қозғалысына қызмет көрсету ауданы – ӘҚҚА (Air Control Centre).
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидасына 4-қосымша
Ұшу мақсаттары және литерлердің атауы және олардың шартты
белгілері
Ескерту. 4-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
гуманитарлық көмек көрсету жөніндегі ұшулар |
HUM |
денсаулық сақтау органдарының өтінімдері бойынша халыққа медициналық көмек көрсетуге арналған ұшулар |
HOSP |
медициналық көрсеткіштер бойынша өмірлеріне қауіп-қатер төніп тұрған адамдарды авариялық эвакуациялауға арналған ұшулар |
МEDEVAC |
іздестіру-құтқару ұшулары |
SAR |
«мемлекет басшысы» мәртебесі бар ұшулар |
HEAD |
«мемлекет басшысы» мәртебесі жоқ мемлекеттік органдармен арнайы мәлімденген ұшулар |
STATE |
ӘҚҰ (ӘҚБ) органдары үшін ұшу жоспарларында берілетін қауіпсіздік мақсаттағы құпия ұшулар |
PROTECTED |
арнайы бөлінген әуе кеңістігінде ұшуды орындайтын әуе кемесі |
ALTRV |
atfm қолданылатын іс-шараларынан босатылған әуе кемесінің ұшуы |
ATFMX |
өртті сөндіру жөніндегі ұшулар |
FFR |
радиотехникалық құралдар мен жарықсигналды жабдықтың үстінен ұшып өту |
FLTCK |
қауіпті жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын әуе кемесінің ұшуы |
HAZMAT |
ӘҚБ әскери органдарының жауапкершілік аймағындағы ұшу |
MARSA |
rvsm бар ұшу үшін жабдықталмаған әуе кемесінің rvsm әуе кеңістігінде ұшу |
NONRVSM |
сынақты ұшуы |
01 |
авиациялық техниканың ұшып өтуі |
02 |
авиациялық жұмыстар |
03 |
жаттығу ұшуы |
04 |
«А» литері |
А |
«ОК» литері |
ОК |
«ПК» литері |
ПК |
Ескертпе. 01, 02, 03, 04, А, ОК, ПК шартты белгілері Қазақстан Республикасының шегіндегі ұшулар кезінде ғана қолданылады.
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
5-қосымша
Навигациялық ерекшеліктер және ұшу жоспарындағы олардың шартты
белгілері
Ескерту. Қағида 5-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
ерекшеліктер атауы |
ұшу жоспарындағы шартты белгіленуі |
RNAV ерекшеліктері |
|
RNAV 10 (RNP 10) |
A1 |
RNAV 5, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР |
B1 |
RNAV 5, GNSS |
B2 |
RNAV 5, DME/DME |
B3 |
RNAV 5, VOR/DME |
B4 |
RNAV 5, INS или IRS |
B5 |
RNAV 5, LORAN C |
B6 |
RNAV 2, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР |
C1 |
RNAV 2, GNSS |
C2 |
RNAV 2, DME/DME |
C3 |
RNAV 2, DME/DME/IRU |
C4 |
RNAV 1, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР |
D1 |
RNAV 1, GNSS |
D2 |
RNAV 1, DME/DME |
D3 |
RNAV 1, DME/DME/IRU |
D4 |
RNP ерекшеліктері |
|
RNP 4 |
L1 |
БАЗАЛЫҚ RNP 1, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР |
O1 |
Базовые RNP 1, GNSS |
О2 |
Базовые RNP 1, DME/DME |
O3 |
Базовые RNP 1, DME/DME/IRU |
O4 |
RNP APCH |
S1 |
RNP APCH C BARO-VNAV |
S2 |
RNP AR APCH c RF |
T1 |
RNP AR APCH без RF |
T2 |
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
6-қосымша
Ұшу жоспары бланкісінің үлгісі (FPL)
Ескерту. Қағида 6-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
*Ескертпе:
1. Ұшу жоспары бланкісін толтыру
Ұшу жоспары бланкісінің үлгісі 5-қосымшада келтірілген және арнайы бөлінген нөмірленген жолдардан тұрады.
Ұшу бланкісін толтыруға қойылатын жалпы талаптар:
1) белгіленген форматтар мен деректерді белгілеу әдісін қатаң ұстану;
2) бірінші көзделген кеңістікке деректерді енгізу. Қосымша кеңістіктер бар болған жағдайда, бланкінің толтырылмаған жерін таза күйінде қалдыру;
3) уақытты UTC (әлемдік үйлестірілген уақыт) бойынша төрт цифрмен көрсету;
4) өткен есептік уақытты төрт цифр түрінде (сағаттар пен минуттар) енгізу;
5) 1-2 жолдардың мекенжай бөлігін ӘҚҚ қызметтері толтырады.
Ұшулар және қонулар әуеайлақтың жақын маңында орналасқан қону алаңынан орындалған жағдайда, ұшу жоспарында сол әуеайлақтың шартты белгіленуі көрсетіледі.
2. ӘҚҰ деректерін енгізу
7-19 жолдарды төменде көрсетілген талаптарға сәйкес толтыру:
7-жол. Әуе кемесінің тану индексі
(ең көбі 7 белгі)
Кемінде 7 әріптік-цифрлық белгіден тұратын және дефистер немесе символдарды қамтымайтын мына әуе кемелерінің тану индексінің бірін енгізу:
1) соңынан тану индексі келетін ӘК пайдаланушыларының ИКАО коды (ӘҚҚ органымен байланысу үшін радиотелефондық шақыру ретінде көрсетілген байланыстыруды пайдаланған жағдайда);
2) әуе кемесінің ұлттық белгісі және тіркеу нөмірі (ӘҚҚ органымен байланысу үшін радиотелефондық шақыру ретінде көрсетілген байланыстыруды пайдаланған немесе әуе кемесі байланыс құралдарымен жабдықталмаған жағдайда).
8-жол. Ұшу қағидалары және түрі
(1 немесе 2 белгі)
Ұшу қағидалары
Ұшу қағидаларында қолданылатын санаттарды белгілеу үшін мына әріптердің бірін енгізу:
I – егер барлық ұшу АҰҚ бойынша жүргізіледі деп жоспарланса;
V – егер барлық ұшу КҰҚ бойынша жүргізіледі деп жоспарланса;
Y – егер ұшу алдымен АҰҚ бойынша жүргізілсе, ал кейіннен ұшу қағидалары бір немесе бірнеше рет өзгеретін болса;
Z – егер ұшу алдымен КҰҚ бойынша жүргізілсе, кейіннен бір немесе бірнеше рет ұшу қағидалары өзгеретін болса.
15-жолда ұшу қағидаларын өзгерту жоспарланған тармақ немесе тармақша көрсетіледі.
Ұшу түрі
Ұшу түрін белгілеу үшін мына әріптердің бірін енгізу:
S – тұрақты әуе қатынасы үшін;
N – тұрақты емес әуе тасымалдары үшін;
G – жалпы сипаттағы авиация үшін;
M – әскери ұшақтардың ұшуы үшін;
X – жоғарыда көрсетілмеген кез келген басқа санаттар үшін.
18-жолда STS индексінен кейін ӘҚҰ органы тарапынан ерекше назарды талап ететін ұшу мәртебесін және RMK индексінен кейін себебін көрсету.
9-жол. Әуе кемелерінің цифры мен түрі және ізінің
турбуленттілік санаты
Әуе кемелерінің цифры (1 немесе 2 белгі)
Әуе кемелері бірден көп болса, олардың санын енгізу.
Әуе кемесінің түрі (2–4 белгі)
ИКАО Doc 8643 «Әуе кемелері түрлерінің шартты белгілері» құжатында көрсетілген тиісті шартты белгілерді енгізу немесе, егер осындай шартты белгілер айқындалмаған болса, немесе бірден артық әуе кеме түрі қатармен ұшқан жағдайда ZZZZ енгізу және 18-жолда TYP белгілер тобынан кейін әуе кемесінің (кемелерінің) (санын және) түрін (түрлерін) көрсету.
Ізінің турбуленттілік санаты (1 белгі)
Әуе кемесі ізінің турбуленттілік санатын көрсету үшін ұзын қисық сызықтан кейін мына әріптердің бірін енгізу:
Н – Ауыр, барынша жоғары сертификатталған ұшып көтерілу салмағы 136 000 кг немесе одан да көп әуе кемесінің түрін көрсетуге арналған;
М – Орташа, барынша жоғары сертификатталған ұшып көтерілу салмағы 136 000 кг кем, бірақ 7000 кг аспайтын әуе кемесінің түрін көрсетуге арналған;
L – Жеңіл, барынша жоғары сертификатталған ұшып көтерілу салмағы 7000 кг немесе одан аз әуе кемесінің түрін көрсетуге арналған.
10-жол. Әуе кемісінің және экипаждың жабдығы мен мүмкіндіктері
Мүмкіндіктер мынадай элементтерді қамтиды:
1) әуе кемісінің бортында жұмысқа жарамды тиісті жабдықтың болуы;
2) ұшу экипажының біліктілігіне сәйкес келетін жабдық пен мүмкіндіктер.
Радиобайланыс құралдары, навигациялық құралдар, қонуға кіру құралдары және мүмкіндіктері
Мына әріптердің бірін енгізу:
N – маршрут бойынша ұшуға арналған борттық байланыс құралдары, навигациялық құралдар және қонуға кіру құралдары болмаған жағдайда немесе бұл жабдық жұмыс істемесе;
S – егер маршрут бойынша ұшуға арналған стандартты борттық байланыс құралдары, навигациялық құралдар және қонуға кіру құралдары болған жағдайда және олар жұмысқа жарамды болса. Стандартты жабдыққа ӨЖЖ радиотелефон, VOR және ILS жатады және (немесе) қолда бар және жұмысқа жарамды байланыс құралдары, навигациялық құралдар, қонуға кіру құралдары және мүмкіндіктерді белгілеу үшін мына әріптердің бірін немесе бірнешеуін енгізу:
A – GBAS негізіндегі қону жүйесі;
B – LPV (APV c SBAS);
C – LORAN C;
D – DME;
E1 – FMC WPR ACARS;
Е2 – D-FIS ACARS;
Е3 – PDC ACARS;
F – ADF;
G – GNSS (NAV/индексінен кейін 18-жолда қосымша ретінде GNSS сыртқы функциялық толықтыру түрлерін көрсету);
H – ЖЖ радиотелефон;
I – Инерциялы навигация;
J1 – ATN (3-ескертпені қарау) негізіндегі CPDLC арналған 2-режимдегі VDL;
J2 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған HFDL;
J3 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған А режиміндегі VDL;
J4 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC 2-режимдегі VDL;
J5 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған SATCOM (INMARSAT);
J6 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған SATCOM (MТSAT);
J7 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған SATCOM (Iridium);
K – MLS;
L – ILS;
M1 – ӘҚБ (INMARSAT) арналған радиотелефонды (RTF) SATCOM;
М2 – ӘҚБ (МТSАТ) арналған радиотелефонды байланыс (RTF);
М3 – ӘҚБ (Iridium) арналған радиотелефонды байланыс (RTF);
O – VOR;
Р1-Р9 – RСР үшін резервтелген;
R – PBN үшін бекітілген (PBN/ белгілер тобынан кейін 18-жолда қосымша ретінде осы Қағидаға 5-қосымшаға сәйкес навигациялық ерекшеліктердің шартты белгілері көрсетіледі);
T – TACAN;
U – УЖЖ радиотелефон;
V – ӨЖЖ радиотелефон;
W – RVSM үшін бекітілген.
X – MNPS үшін бекітілген;
Y – 8,33 кГц арналарды тарату мүмкіндігі бар ӨЖЖ радиотелефон;
Z – өзге де борттық жабдық немесе өзге де мүмкіндіктер (СОМ/, NAV/ және/немесе DAT сәйкес келетін белгілер тобынан кейін өзге де қолданылатын борттық жабдық 18-жолда қосымша ретінде көрсетіледі).
Навигациялық сипаттамалар туралы ақпарат маршруттың рұқсаты мен тапсырмасын беру мақсатында ӘҚҚ органына беріледі.
Бақылау жабдығы және оның мүмкіндіктері
Осы ұшу маршруты үшін борттық бақылау жабдығы болмаған немесе істен шыққан жағдайда N әрпін енгізу немесе жұмысқа жарамды борттық жабдықты және/немесе бақылау мүмкіндігін белгілеу үшін ең көбі 20 белгіден тұратын мынадай сәйкестендіргіштердің біреуін немесе бірнешеуін енгізу:
А және С режимдеріндегі ЕШРЛ:
A – қабылдап жауап беру – А режимі (4 цифр – 4096 код);
С – қабылдап жауап беру – А режимі (4 цифр – 4096 код) және С режимі;
S режиміндегі ЕШРЛ:
Е – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін, барометрлік биіктік туралы деректерді және ұзартылған өздігімен шығаратын сигналды беру мүмкіндігі бар S режимі (ADS-B);
Н – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін, барометрлік биіктік туралы деректерді және жетілдірілген бақылау мүмкіндігін беру мүмкіндігі бар S режимі;
I – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін беру мүмкіндігі бар, бірақ барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі жоқ S режимі;
L – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін, барометрлік биіктік туралы деректерді, ұзартылған өздігімен шығаратын сигналды беру мүмкіндігі (ADS-B) және жетілдірілген бақылау мүмкіндігі бар S режимі;
P – қабылдап жауап беру – барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі бар, бірақ әуе кемесінің тану индексін беру мүмкіндігі жоқ S режимі;
S – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін және барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі бар S режимі;
Х – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін және барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі жоқ S режимі.
Автоматты тәуелді радиотарату бақылауы (ADS-B):
Бөлінген 1090 МГц жиіліктегі ADS-B «out» мүмкіндігі бар В1 - ADS-B;
Бөлінген 1090 МГц жиіліктегі ADS-B «out» және «in» мүмкіндіктері бар В2 - ADS-B;
U1 – UAT пайдалану кезіндегі ADS-B «out» мүмкіндігі;
U2 – UAT пайдалану кезіндегі ADS-B «out» және «in» мүмкіндіктері;
V1 – 4 режимді VDL пайдалану кезіндегі ADS-B «out» мүмкіндігі;
V2 – 4 режимді VDL пайдалану кезіндегі ADS-B «out» және «in» мүмкіндіктері.
Келісімшартты автоматты тәуелді бақылау (ADS-С):
FANS 1/А мүмкіндіктері бар D1 - ADS-С;
ATN мүмкіндіктері бар G1 - ADS-С.
Жоғарыда көрсетілмеген әріптік-цифрлық белгілер резервтелген.
Бақылауды қолданудың қосымша түрлерін SUR/белгілер тобынан кейін 18-жолда көрсету қажет.
13-жол. Әуеайлақ және ұшып шығу уақыты
(8 белгі)
«Орналасу орнының көрсеткіштері (индекстері)» (Doc 7910) құжатында көрсетілген ұшып шығу әуеайлағының орналасу орны үшін ИКАО-ның төрт әріптік индексін енгізу.
Егер орналасу орнының индексі берілмеген болса, ZZZZ енгізу және 18-жолда алдыңғы DEP/белгілер тобынан кейін әуеайлақ атауын немесе орналасу орнын көрсету, немесе егер әуе кемесі әуеайлақтан ұшып шықпаса, алдыңғы DEP белгілер тобынан кейін маршруттағы бірінші нүктені немесе маркерлік радиомаякты көрсету.
Ұшу кезінде әуе кемесінің бортынан ұшу жоспарын алған кезде AFIL енгізу және 18-жолда алдыңғы DEP/белгілер тобынан кейін қосымша ұшу жоспары туралы деректерді алуға болатын ӘҚҰ органының орналасу орны үшін ИКАО-ның төрт әріптік көрсеткішін көрсету.
Ұшып шығу алдында берілген ұшу жоспарына қалыптарды жинауды есептеу уақытын енгізу (EOBT) немесе ұшу барысында әуе кемесінен алынған ұшу жоспарына берілген ұшу жоспары жататын маршруттағы бірінші пункт үстінен ұшып өтудің нақты және есептік уақытын енгізу.
15-жол. Маршрут
Мыналарды енгізу:
1) Крейсерлік жылдамдық (ең көбі 5 белгі)
Пайдаланушының таңдауы бойынша көрсетілген ұшудың бірінші немесе барлық крейсерлік учаскесі үшін шынайы әуе жылдамдығын көрсету:
бір сағаттағы километрде – кейіннен төрт цифр жазылған К әрпімен;
тораптарда – кейіннен төрт цифр жазылған N әрпімен;
Маха нақты цифр арқылы, жүздікке дейінгі дәлдікпен – соңынан үш цифр жазылған М әрпімен.
2) Крейсерлік эшелон (ең көбі 5 белгі)
Белгіленген маршруттың бірінші немесе барлық учаскелері үшін алдын ала жоспарланған крейсерлік эшелонды мына түрде көрсету:
кейіннен үш цифры бар F әрпі түрінде көрсетілген ұшу эшелоны;
кейіннен төрт цифры бар S әрпімен көрсетілген ондаған метрдегі ұшу эшелоны;
кейіннен үш цифры бар А әрпімен көрсетілген жүздеген футтағы абсолюттік биіктік;
кейіннен төрт цифры бар М әрпімен көрсетілген ондаған метрдегі абсолюттік биіктік;
КҰК бойынша бақыланбайтын ұшулар үшін, VFR әріптері.
3) Маршрут (жылдамдықтың өзгеруін, эшелонды және/немесе ұшу қағидаларын қоса алғанда)
ӘҚҚ белгіленген маршруттары бойынша ұшу
Егер ұшып шығу әуеайлағы ӘҚҚ маршрутында орналасса немесе онымен байланысты болса, ӘҚҚ бірінші маршрутының индексін енгізу немесе, егер ұшып шығу әуеайлағы ӘҚҚ маршрутында орналаспаған болса немесе онымен байланысты болмаса, ӘҚҚ маршруты индексінің соңынан келетін келесі ӘҚҚ бірінші маршрутының байланысу пунктін көрсетумен DCT әріптерін енгізу. Кейіннен ұшу жылдамдығын және/немесе эшелонын өзгертуді бастау жоспарланған немесе ӘҚҚ маршрутын өзгерту және/немесе ұшу қағидаларын өзгерту жоспарланатын әрбір пунктті көрсету.
Егер ӘҚҚ-ның төменгі маршрутынан жоғарғы маршрутына өту жоспарланған болса және маршруттар бір бағытта орналасқан болса, өту нүктесі туралы деректерді енгізу талап етілмейді.
ӘҚҚ маршрутының келесі пункт индексін көрсету (егер ұшу әуеайлақ ауданында жоспарланса (ӘҚҚ маршрутының пункті) – әуеайлақ атауын қайта көрсету (ӘҚҚ маршрутының пунктін), немесе екі пункт те географиялық координаталарымен айқындалғандағынын қоспағанда, егер ұшу келесі пунктке дейін белгіленген маршруттан тыс жерде өтетін болса, рет әріптерін көрсету.
Егер екі пункт те географиялық координаталармен немесе пеленг және қашықтықпен айқындалмаған болса, келесі пункттер арасына DCT әріптерін енгізу.
Авиациялық жұмыстар бойынша ұшуды орындау кезінде ӘҚҚ
белгіленген маршруттарынан тыс ұшу
15-жолда мынадай кодталған индекстер қолданылады:
Ұшуды жоспарлаған кезде жергілікті әуе желілері (ЖӘЖ) бойынша, ЖӘЖ-ден тыс маршруттар бойынша, авиациялық жұмыстар бойынша ФПЛ жолдарын толтыру кириллица әліпбиін пайдаланумен орыс тілінде ИКАО ДОС 4444 2-толықтырудың талаптарына сәйкес жүргізіледі.
ФПЛ бланкісінің 15-жолындағы «крейсерлік эшелон» бөлімін толтыру кезінде ұшуды шынайы биіктікте қадағаланатын ҰБ-да жүргізу көзделген кезде, ұшу биіктігі шынайы биіктікке сәйкес келетін, кейіннен үш цифр жазылған «И» әрпімен белгіленеді, ал қадағаланбайтын ҰБ-ны «КҰҚ» деп көрсету керек.
ФПЛ бланкісінің 15-жолындағы «маршрут» бөлімін толтыру кезінде маршрутты көрсеткенде, кодталған индексі берілмеген нүктелер қолданылады, минуттарға дейінгі дәлдікпен картада оның географиялық координаталарын көрсетумен М 1:500 000 немесе 1:1000 000 қолданылатын атауларға сәйкес келетін нүктенің географиялық атауын (аталымын) көрсету қажет.
Егер маршрут нүктесінің географиялық атауы (аталымы) болмаса, он секундқа дейінгі дәлдікпен оның географиялық координаталары көрсетіледі.
Егер маршрут нүктесінің географиялық атауы «Навигациялық құралдардың және ЖӘЖ нүктелерінің әліпбилік көрсеткіші», «ҚР ЖӘЖ тізбесі» бөлімдерінде болса, оның географиялық координаталарын көрсету қажет емес.
18-жолды толтыру кезінде ұшуды авиациялық жұмыстар бойынша орындау жоспарланса және жоспарлау кезеңінде ЕТО-ны есептеу мүмкін болмаса, ЕЕТ көрсету үшін үдемелі уақыттың орнына арнайы «0000» (төрт нөл) белгісі қолданылады. Егер қатар ҰАА-ға (ЖДП ауданына) кіру ЖӘЖ келісілмеген нүктелерінде орындалса, қатар тұрған ҰАА (ЖДП ауданы) шегіндегі географиялық координаталар нүктелері көрсетіледі.
Ұзақтығы бір сағаттан астам уақыт бойынша ұшу маршруттары кезінде ұшу уақытының 30 минуттан аспайтын бір-бірінен алыста орналасқан маршруттар бойынша пункттерді (нүктелерді) көрсету.
Аралық әуеайлақтарға (алаңдарға) қону кезінде қону уақыты айқындалмаған және «0» деп белгіленген жағдайда, қисық тік сызықтан кейін 15-жолда «маршрут» бөлімінде тұрақтың шамаланған уақыты көрсетіледі.
ӘҚҚ маршруты
(2–7 белгі)
Маршрутқа немесе маршрут учаскесіне белгіленген кодталған индекс, (әуеайлақ ауданында ұшу кезінде қажет болған жағдайда – ұшып шығудың немесе келіп жетудің стандартты маршрутына белгіленген кодталған индекс).
Негізгі нүкте
(2–11 белгі)
Нүктеге берілген кодталған индекс (2-5 белгі) немесе егер кодталған индекс берілмесе, мынадай жолдардың бірі қолданылады:
1) тек қана градустар (7 белгі):
бойлықты градуспен көрсететін үш цифрмен сүйемелденетін N (солтүстік) немесе S (оңтүстік) әрпінен кейін ендікті градуспен көрсететін 2 цифр, олардан кейін Е (шығыс) немесе W (батыс) әріптері келеді.
2) Градустар мен минуттар (11 белгі):
бойлықты градуспен, сондай-ақ минут ондықтарымен және бірліктерімен көрсететін 5 цифрдан кейін Е (шығыс ендік) немесе W (батыс бойлық) әріптерімен сүйемелденетін ендікті градуспен, сондай-ақ минут ондықтарымен және бірліктерімен көрсететін 4 цифрдан кейін N (солтүстік ендікті білдіретін) немесе S (оңтүстік ендікті білдіретін) әріптері.
3) Негізгі нүкте арасындағы пеленг және қашықтық:
негізгі нүкте белгісінен кейін магниттік меридианға қатысты градустарды көрсететін үш цифр түріндегі осы нүктеден басталатын пеленг жазылады, одан кейін теңіздік мильдерді көрсететін үш цифр түріндегі нүктелерден басталатын қашықтық жазылады.
Жылдамдық пен эшелонның өзгеруі
(ең көбі 21 белгі)
Жылдамдықты өзгертуді бастау (шынайы ауа жылдамдығының 5 % немесе Мах цифрының 0,01 немесе одан жоғары) немесе эшелонды өзгерту жоспарланған пункт көрсетілгеннен кейін көлбеу сызықты, крейсерлік жылдамдықты және крейсерлік эшелонды көрсету керек.
Ұшу қағидаларының өзгеруі
(ең көбі 3 белгі)
Ұшу қағидаларын өзгерту жоспарланған пункт көрсетілгеннен кейін мына белгілердің бірін көрсету:
VFR – АҰҚ-дан КҰҚ-ға ауысу үшін;
IFR – КҰҚ-дан АҰҚ-ға ауысу үшін.
Крейсерлік режимде биіктік алу
(ең көбі 28 белгі)
Кейіннен бөлетін қисық сызық салумен С әрпін көрсету; кейіннен бөлетін қисық сызық салумен крейсерлік режимде биіктік алу жоспарланған пункт; крейсерлік режимде биіктік алу кезінде орналасқан атмосфералық қабатты айқындайтын кейінгі екі эшелонмен, крейсерлік режимде биіктік алу кезінде сақталатын жылдамдық; немесе арасында интервал жоқ, PLUS әріптерімен сүйемелденетін, одан жоғары биіктікті крейсерлік режимде алу жоспарланған эшелон.
16-жол. Межелі әуеайлақ пен жалпы есептік өткен уақыт, межелі
пункттегі қосалқы әуеайлақ(тар)
Межелі әуеайлақ пен жалпы есептік өткен уақыт (8 белгі)
Межелі әуеайлақтың орналасқан жері үшін «Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)» ИКАО құжатында (Doc 7910) көрсетілген ИКАО төрт әріптік индексін енгізу немесе орналасу орны индексі берілмесе, ZZZZ енгізіп, 18-жолда DEST/алдыңғы белгілер тобымен әуеайлақ атауын немесе орналасқан жерін көрсету; аралықсыз жалпы есепті өткен уақытты көрсету.
Ұшуда әуе кемесінен алынған ұшу жоспарына қатысты жалпы есептік өткен уақыт осы ұшу жоспары жататын маршруттың бірінші пунктінен ұшу жоспарында көрсетілген соңғы пункте дейінгі есептік уақыт болып табылады.
Межелі пункттің қосалқы әуеайлағы (әуеайлақтары)
ИКАО-ның «Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)» құжатында (Doc 7910) көрсетілген екіден аспайтын қосалқы әуеайлақтың орналасуының төрт әріптік ИКАО индексін (индекстерін) енгізу, оларды аралықпен бөлу немесе, егер орналасу орны индексі межелі пункттің қосалқы әуеайлағына (әуеайлақтарына) алдын ала жазылмаған болса, ZZZZ белгісін қойып, 18-жолда ALTN/ алдыңғы белгілер тобымен межелі пункттің қосалқы әуеайлағының (әуеайлақтарының) атауы мен орналасу орнын көрсету қажет.
18-жол. Өзге де ақпарат
Мыналарды енгізу:
өзге ақпарат болмаса, 0 (нөл);
мынадай реттілікпен басқа қажетті ақпаратты (тиісті индекс түрінде) (егер ол қолданылса):
STS/ - ӘҚҰ органдары тарапынан ерекше назар аударуды талап ететін ұшудың осы Қағидаға 4-қосымшада көрсетілген мақсаттары мен шартты белгілері (литерлері);
ӘҚҰ органдары тарапынан ерекше назар аударуды талап ететін өзге ақпарат RMK/индексімен көрсетіледі.
RMK/ индексінен кейін мынадай индекстер көрсетіледі:
PBN/ - RNAV және/немесе RNP мүмкіндіктерін көрсету. Осы ұшуға қатысы бар, осы Қағидаға 5-қосымшада көрсетілген төмендегі дескрипторларды (8 элементтен немесе қосындысында 16 белгіден аспайтын) қамтиды.
NАV/ - PBN/-да көрсетілгендерді қоспағанда, навигациялық жабдықтың GNSS функционалдық қосымшасына қатысты негізгі деректері.
СОМ/ - байланысты қолдану түрлерін немесе 10-жолда көрселмеген мүмкіндіктерді көрсету.
DAT/ - деректерді қолдану түрлерін немесе 10-жолда айтылмаған мүмкіндіктерді көрсету.
SUR/ - бақылауды қолдану түрлерін немесе 10-жолда айтылмаған мүмкіндіктерді көрсету.
DEP/ - егер 13-жолға ZZZZ енгізілген болса, ұшып шығу әуеайлағының не, егер 13-жолға AFIL енгізілген болса, қосымша ұшу жоспары туралы деректер алынуы мүмкін ӘҚҰ органының атауы мен орналасу орны. Аэронавигациялық ақпарат құжаттарында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін соңынан N (солтүстік) немесе S (оңтүстік) әріптерін жазумен градуспен және ондықпен және минут бірліктерімен ендікті білдіретін 4 цифрмен, оның соңынан Е (шығыс) немесе W (батыс) әрпі келетін, градуспен және ондықпен және минут бірліктерімен ендікті білдіретін бойлықты көрсететін бес цифрмен сүйемелденетін оның орналасу орнын көрсету.
DEST/ - егер 16-жолда ZZZZ енгізілген болса, ұшып баратын әуеайлақтың атауы мен орналасу орны. Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында атап көрсетілмеген әуеайлақтар үшін олардың орналасу орнын көрсету.
DOF/ - әуе кемесінің алты цифр форматындағы ұшып шығу күні (YYMMDD, ондағы YY – жыл, ММ – ай және DD – күн).
REG/ - егер олар 7-жолдағы әуе кемесінің тану индексінен басқа болса, әуе кемесінің ұлттық және тіркеу белгісі.
ЕЕТ/ - ҰАА шекараларының негізгі нүктелері немесе индекстері және ұшып көтерілу сәтінен бастап осындай ҰАА нүктелері немесе шекараларына дейінгі үдемелі есептік өткен уақыт.
SEL/ - тиісті жабдығы бар әуе кемелері үшін SELCAL коды.
TYP/ - алдында қажет болғанда әуе кемелері цифры аралықсыз көрсетілетін және, егер 9-жолға ZZZZ енгізілсе, аралық арқылы әуе кеме (кемелері) түрі (түрлері).
DLE/ - маршрутта кешігу немесе күту; уақыттың төрт цифрдан тұратын форматын (hhmm) қолданумен кешігудің сағат және минутпен көрсетілген кешігу ұзақтығын кейіннен көрсетумен кешігу болжанған маршруттағы негізгі нүктені (нүктелерді) көрсету.
OPR/ - егер 7-жолдағы әуе кемесінің тану индексінен өзгеше болса, ИКАО индексі немесе пайдаланушының атауы.
ORGN/ - ұшу жоспарын жасаушыны бірден айқындау мүмкін болмаса, жоспарды жасаушының сегіз әріптік AFTN мекенжайы немесе басқа тиісті байланысу ақпараты.
PER/ – ӘҚҚ-ның тиісті өкілетті органы ұйғарған болса, «Аэронавигациялық қызмет көрсету қағидалары. Әуе кемелерінің ұшуларын жүргізу» (PANSOPS, Doc 8168) құжатының «Ұшуларды орындау қағидаларының» І томында айқындалған, бір әріппен көрсетілетін әуе кемесінің ұшу-техникалық деректері;
ALTN/ - егер 16-жолда ZZZZ енгізілген болса, ұшып баратын қосалқы әуеайлақтың (әуеайлақтардың) атауы. Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін олардың орналасқан жерін көрсету.
RALT/ - «Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)» құжатында (Doc 7910) көрсетілген маршруттағы қосалқы әуеайлақтың (әуеайлақтардың) төрт әріптік көрсеткіші (көрсеткіштері) немесе егер индекс берілмеген болса, маршруттағы қосалқы әуеайлақтардың атауы (атаулары). Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін олардың орналасқан жерін көрсету.
TALT/ - «Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)» құжатында (Doc 7910) көрсетілген ұшып көтерілу кезіндегі қосалқы әуеайлақтың төрт әріптік индексі (индекстері) немесе егер индекс берілмеген болса, ұшып көтерілу кезіндегі қосалқы әуеайлақтың атауы. Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін.
RIF/ - соңынан әуеайлақ орналасқан жердің ИКАО-да қабылданған төрт әріптік индексі қойылатын, қайта қаралған (өзгертілген) ұшып бару әуеайлағына апаратын маршрут туралы мәліметтер. Қайта қаралған маршрутты пайдалану үшін ұшуға жаңа диспетчерлік рұқсат алу керек.
RМК/ - ӘҚҰ мақсаттары үшін қажетті ашық мәтінмен берілген кез келген басқа ескертулер.
18-жолда басқа индекстерді пайдалануға жол берілмейді.
19-жол. Қосымша ақпарат
Отын қоры
Е/ - ден кейін сағат және минутпен көрсетілген ұшу уақыты бойынша отын қорын білдіретін төрт цифрдан тұратын топты енгізу.
Борттағы адамдар саны
Р/-дан кейін борттағы адамдардың (жолаушылар мен экипаж) жалпы санын көрсету. Егер адамдардың жалпы саны ұшу жоспарын беру кезінде белгісіз болса, TBN (хабарлануға тиіс) әріптерін қою.
Авариялық-құтқару жабдығы
R/ - (радиожабдық). 243,0 МГц жиілігінде ӨЖЖ байланыс жоқ болса, U әрпін сызып тастау. Егер 121,5 МГц жиілігінде ӨЖЖ байланыс жоқ болса, V әрпін сызып тастау. Егер борттық авариялық радиомаяк (ELТ) жоқ болса, E әрпін сызып тастау.
S/ - (құтқару жабдығы). Егер бортта құтқару жабдығы жоқ болса, барлық индекстерді сызып тастау. Егер бортта полярлық құтқару жабдығы жоқ болса, Р әрпін сызып тастау. Егер бортта шөл далаға арналған құтқару жабдығы жоқ болса, D әрпін сызып тастау. Егер бортта теңізде құтқару жабдығы жоқ болса, М әрпін сызып тастау. Егер бортта құрайттарға арналған құтқару жабдығы жоқ болса, J әрпін сызып тастау.
J/ - (құтқару кеудешелері). Егер бортта құтқару кеудешелері жоқ болса, барлық индекстерді сызып тастау. Егер құтқару кеудешелері жарық беру көздерімен жарақталмаса, L әрпін сызып тастау. Егер құтқару кеудешелерінің флуоресцентті жабындары болмаса, F әрпін сызып тастау. Егер құтқару кеудешелері радиоқұралдармен жарақталған болса, олардың радиожарақталуын көрсету үшін U әрпін немесе V әрпін, R/ жолында және одан жоғары сызып тастау.
D/ - (қайықтар) (саны). Егер бортта құтқару қайықтары жоқ болса, D және C индекстерін сызып тастау немесе борттағы құтқару қайықтарының санын көрсету;
(сыйымдылығы) – борттағы барлық құтқару қайықтарының жалпы сыйымдылығын (орын санын) көрсету;
(жабу) – егер қайықтар ашық болса, С индексін сызып тастау.
(түсі) – егер бортта бар болса, қайықтардың түсін көрсету.
А/ (әуе кемесінің түсі және белгілері) - әуе кемесінің түсін және оның негізгі белгілерін көрсету.
N/ (ескертпелер) – егер ескертпелер жоқ болса, N индексін сызып тастау немесе борттағы бар басқа құтқару жабдығын көрсету және құтқару жабдығына қатысты басқа ескертпелерді енгізу.
С/ (пилот) - әуе кемесі командирінің тегін көрсету.
3. Ұшу жоспарын ұсынатын адам туралы мәліметтер
Ұшу жоспарын ұсынған мемлекеттік органды, жеке немесе заңды тұлғаны көрсету.
4. Ұшу жоспарын қабылдау
Ұшу жоспары туралы хабарлама (ФПЛ) берілгеннен кейін 30 минуттың ішінде ұшу жоспарын бекітпеу туралы (ППН) хабарлама болмаған жағдайда, ол ӘҚЖ БО (ӘҚҰ БО) ұшу жоспарын қабылдағанын білдіреді.
5. Ұсынылған ұшу жоспарына қатысты хабарламаны беру тәртібі
(FPL)
Форматқа қатысты айқын қателерді және (немесе) жіберілген қателерді түзету.
Өзгесі көзделмеген болса, мынадай тармақтар беріледі:
1) 3-жолдың алдындағы штрихпен белгіленген жолдарда көрсетілген тармақтар;
2) <<
(FPL 3-жол: белгіге дейінгі штрихпен белгіленбеген бағандардағы барлық символдар мен деректер) белгісінен бастап 18-жолдың соңындағы << белгісіне дейінгі тармақтар.
19-жолда толтырылған тармақтар ӘҚҰ органының сұрау салуы бойынша ғана жіберіледі.
3) Хабарлама соңының сигналы - N әрпі төрт рет қайталанады.
Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
7-қосымша
Қайталанатын ұшу жоспары (RPL) бланкісінің үлгісі
Ескерту. Қағида 7-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
ҚАЙТАЛАНАТЫН ҰШУ ЖОСПАРЛАРЫНЫҢ ТІЗБЕСІ |
||||||||||||||||||||
А. Пайдаланушы |
B. Адресат (адресаттар) |
C. Ұшып шығу әуеайлағы (әуеайлақтары) вылета |
D |
E |
F |
|||||||||||||||
G. Қосымша деректер (19-жол) В: |
||||||||||||||||||||
H |
I |
J |
K |
L |
M |
N |
O |
P |
Q |
|||||||||||
+ - |
Жж |
Жж |
Ұшу күндері |
ӘК-нің тану индексі (7-жол) |
ӘК түрі және іздің турбуленттілігік санаты (9-жол) |
Әуеайлақ және ұшып шығу уақыты (13-жол) |
Маршруты Крейсерлік |
Ұшып баратын әуеайлақ және жалпы есептік өткен уақыт (16-жол) |
Ескертпе |
|||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Жылдамдығы |
Эшелон |
Маршрут |
|||||||||||
*Ескертпе:
1. Қайталанатын ұшу жоспары (RPL) тізбесінің бланкісін толтыру
АҰҚ (FPL нысанындағы I ұшу қағидалары) бойынша орындалатын ұшу жоспарларын ғана атап өту. Барлық әуе кемелерінің тұрақты ұшуды (FPL форматтағы S ұшу түрі) орындайтындығы болжануда, олай болмаған жағдайда, Q (ескертпе) бағанына тиісті түсініктемені енгізу. Ұшуды RPL-ға сәйкес орындайтын барлық әуе кемелерінің А және С режимдерінде 4096 кодтарын қолданатын қабылдап жауап бергіштермен жабдықталғаны болжануда. Олай болмаған жағдайда, Q (ескертпе) бағанына тиісті түсініктемені енгізу.
Ұшу жоспарларын ұшып шығу әуеайлақтарының орналасқан орнының индекстері бойынша әліпби тәртібімен санамалау.
Ұшу жоспарларын әрбір ұшып шығу әуеайлағына қатысты қалыптарды тазалаудың есептеу уақыты бойынша хронологиялық тәртіппен санамалау.
Барлық жағдайларда уақытта UTC төрт цифрмен (үйлестірілген бүкіл әлемдік уақыт) көрсету. Барлық жағдайларда өткен есептік уақытты төрт цифрмен (сағаттар мен минуттар) көрсету.
Деректерді ұшудың әр учаскесі үшін бір немесе одан да көп кідірістерімен жеке жолға енгізу.
Беттердің нөмірі мен берілген беттердің жалпы санын көрсету арқылы беттерді белгілеу.
О және Q бағандарындағы бір жолда бөлінген орын жеткіліксіз болған жағдайда, кез келген RPL үшін қосымша жолдарды (біріншіден басқа) қолдану.
2. Ұшуды тоқтату
Барлық басқа бағандарда қамтылатын, тоқтатылған ұшу туралы деректердің алдындағы Н бағанына минус белгісін қою.
Барлық өзге бағандардағы тоқтатылған ұшу туралы деректерді өзгеріссіз қалдыра отырып, Н бағанындағы плюс белгісімен белгіленген жазбаны және J бағанындағы соңғы ұшу күнін енгізу.
3. Ұшу туралы деректерді өзгерту
1.2-тармақта көрсетілгендей етіп алып тастауды жүргізу;
I және J бағандарындағы жоспар(лар)дың жарамдылық мерзіміне қатысты жаңа деректерді қоса алғанда, тиісті бағандардағы деректердің қажеттілігіне қарай өзгертілген ұшудың жаңа жоспар(лар)ының деректері қамтылатын үшінші жазбаны енгізу.
4. RPL деректерін енгізу
А–Q бағандарын мынадай талаптарға сәйкес толтыру:
А бағаны (пайдаланушы) – пайдаланушының атауын көрсету.
В бағаны (адресат(тар) – осы ұшу бағытына жататын, қайталанатын ұшу жоспарларын ҰАА-ға қатысты қолдану үшін мемлекет тағайындаған мекемелерінің атау(лар)ын көрсету.
С бағаны (ұшып шығу әуеайлағы (тары) - ұшып шығу әуеайлағы (тары)ның орналасқан орнының индекстерін қою.
D бағаны (күні) - ұсынылған тізбенің әр бетіне 6 цифрдан тұратын топ арқылы тізбе ұсынған күнді (жыл, ай, күн) көрсету.
Е бағаны (сериялық нөмір) – көрсетілген жыл (әр жаңа жылдың 1 санынан басталатын) үшін тізбе ұсынылған жылдың соңғы екі цифры, сызықша және сериялық номер енгізілетін, ұсынылған тізбенің сериялық нөмірін көрсету, 2 сан;
F бағаны (беті) – бет нөмірі мен ұсынылған беттердің жалпы санын көрсету.
G бағаны (В қосымша деректері) - ұшу жоспарының (ФПЛ) 19-жолына сәйкес ұсынылатын ақпарат қамтылған органның атауы мен тиісті байланыс ақпаратын көрсету.
Н бағаны (жазба түрі) - тізбеден алынуға тиісті әрбір ұшу жоспарына қатысты минус (-) белгісін қою. Әрбір бастапқы тізбеге қатысты, ал кейіннен ұсыну жағдайларында – бұрынғы ұсынылғанда аталмаған әрбір ұшу жоспарына қатысты (+)белгісін қою.
Ескертпе. Бұрынғы берілген уақыттан бастап өзгеріссіз қалатын, кез келген ұшу жоспарына қатысты бұл бағанда ешқандай ақпарат көрсету талап етілмейді.
I бағаны (... бастап жарамды) – осы ұшуды орындауды бастау уақыты жоспарланған күнді (жыл, ай, күн) көрсету;
J бағаны (... дейін жарамды) – егер жарамдылық мерзімі белгісіз болса, ұшу тізбесіне немесе UFN (келесі хабарламаға дейін) енгізілген, орындауды аяқтау жоспарланған күнді (жыл, ай, күн) көрсету;
К бағаны (ұшу күндері) – аптаның күніне сәйкес келетін сан қажетті шағын бағанға қойылады:
дүйсенбі – 1;
сейсенбі – 2;
сәрсенбі – 3;
бейсенбі – 4;
жұма – 5;
сенбі – 6;
жексенбі – 7.
Ұшу көзделмеген кезде әр күннің қажетті бағанына 0 қою.
L бағаны (әуе кемесінің тану индексі (ИКАО ұшу жоспарының 7-тармағы) – осы ұшуға қолданылатын әуе кемесінің тану индексін қою;
М бағаны (әуе кемесінің түрі мен турбуленттілік санаты) (ИКАО ұшу жоспарының 9-тармағы)) – «Әуе кемелері түрлерінің шартты белгілері» ИКАО Doc 8643 құжатында көрсетілген, ИКАО тиісті шартты белгілерін қою.
H, M немесе L тиісті индекстерін қою:
Н – ең жоғарғы сертификатталған ұшу салмағы 136 000 немесе одан жоғары әуе кемелерінің түрін көрсету үшін ауыр;
М – ең жоғарғы сертификатталған ұшу салмағы 136 000 кг кем, бірақ 7000 кг артық әуе кемелерінің түрін көрсету үшін орташа;
L – ең жоғарғы сертификатталған ұшу салмағы 7 000 кг немесе одан кем әуе кемелерінің түрін көрсету үшін жеңіл.
N бағаны (әуеайлақ және ұшып шығу уақыты (ИКАО ұшу жоспарының 13-жолы)) – ұшып шығу әуеайлағы орналасқан орнының индексін қою. Әуе кемесі ұшып шығуға байланысты қозғала бастаған кезде калыптарды жинау уақытын, яғни есептеу уақытын қою.
О бағаны (маршруты (ИКАО ұшу жоспарының 15-жолы)):
1) Крейсерлік жылдамдық – бірінші немесе барлық крейсерлік ұшу учаскесіне арналған шынайы ауа жылдамдығын көрсету.
2) Крейсерлік эшелон – маршрут бойынша бірінші немесе барлық ұшу учаскесіне арналған жоспарланған крейсерлік эшелонды көрсету.
3) Маршрут – бүкіл маршрут туралы деректерді қою.
Р бағаны (ұшып баратын әуеайлақ және жалпы есептік өткен уақыт (Ұшу жоспарының 16-жолы) – ұшып баратын әуеайлақтың орналасқан орнының индексін қою. Жалпы есептік өткен уақытты көрсету.
Q бағаны (ескертпелер) - ӘҚҰ органдары тарапынан (ұшу жоспарының 18-жолы) ерекше назар аударуды талап ететін деректерді енгізу.