«Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 302 қаулысын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында ақпараттық және коммуникациялық технологияларды дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі мүдделі министрліктермен, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдерімен бірлесіп, Бағдарламада көзделген іс-шаралардың тиісінше және уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін.
3. Жауапты орталық және жергілікті органдар, ұлттық холдингтер, компаниялар және ұйымдар (келісім бойынша) - Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы ақпаратты «Салалық бағдарламаларды әзірлеу және мониторингілеу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 наурыздағы № 218 қаулысымен бекітілген Салалық бағдарламаларды әзірлеу және мониторингілеу ережесіне сәйкес берсін.
4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар министрі Ә.Ө. Исекешевке жүктелсін.
5. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 29 қыркүйектегі
№ 983 қаулысымен
БЕКІТІЛГЕН
Қазақстан Республикасында ақпараттық және коммуникациялық технологияларды дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама
Астана, 2010 жыл
Бағдарламаның паспорты
Атауы Қазақстан Республикасында ақпараттық және
коммуникациялық технологияларды дамыту
жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған
бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама)
Әзірлеуге негіздеме Қазақстан Республикасы Президентінің
2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен
бекітілген Қазақстан Республикасын үдемелі
индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі
2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік
бағдарлама
Салалық бағдарламаны Қазақстан Республикасы Байланыс және
әзірлеуге және іске ақпарат министрлігі
асыруға жауапты
мемлекеттік орган
Мақсаттары Қазақстан Республикасының ақпараттық және
коммуникациялық технологиялар саласын мынадай
мақсатта дамытуға жағдай және тетіктер жасау:
Қазақстан Республикасының ақпараттық қоғамға
және инновациялық экономикаға көшуі;
ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың
бәсекеге қабілетті экспортқа бағдарланған
ұлттық секторын қалыптастыру.
Міндеттер Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін
мынадай міндеттерді орындау қажет:
ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды
жаңғырту және дамыту;
цифрлық телерадио хабарларын таратуды дамыту;
Интернет желісінің қазақстандық сегментін
дамыту;
бағдарламалық қамтамасыз етуді (бұдан әрі -
БҚ) әзірлеу және ақпараттық-технологиялық
қызметтер секторын дамыту;
жоғары технологиялық жабдықтың отандық
өндірісін дамыту;
ақпараттық-коммуникациялар саласында білім
беруді дамыту;
электрондық қызметтерді және электрондық
үкіметті дамыту.
Іске асыру мерзімдері Бағдарламаны іске асыру 2010 - 2014
(кезеңдері) жылдарға мынадай кезеңдер бойынша
жоспарланды:
2010 - 2011: АКТ-саласын институттандыру және
ұзақ мерзімді дамуға ресурстар жасау;
2012 - 2014: АКТ әлеуетін бизнестің,
мемлекеттің және қоғамның тиімді пайдалануы.
Нысаналы индикаторлар «Қазақстан Республикасының ақпараттық қоғамға
және инновациялық экономикаға көшуі» мақсаты
бойынша:
АКТ секторының ЖІӨ-дегі үлесі 2014 жылы-3,8%;
телекоммуникациялардың жергілікті желілерін
цифрландыру деңгейі - 100 %;
Интернеттің кеңжолақты желісі абоненттерінің
тығыздығы - 100 адамға 22;
ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы - 100
адамға 111;
халқының саны 1 000 және одан көп адамы бар
барлық елді мекендерді ұтқыр байланыс
қызметтерімен қамтамасыз ету;
компьютерлер саны -100 тұрғынға 25;
халықтың компьютерлік сауаттылығын 40%-ға
дейін арттыру;
әлеуметтік мәні бар мемлекеттік қызметтердің
кемінде 50 %-ын электрондық нысанға көшіруді
қамтамасыз ету;
Қазақстанның аумағын эфирлік цифрлық
телехабарлармен қамту - 95 %;
Қазақстанның аумағын спутниктік цифрлық
телехабарлармен қамту - 100 %;
салалық стандарттау деңгейі халықаралық
нормаларға дейін жеткізілді және Қазақстан
Республикасында АКТ-ның дамуына ықпал ететін
құқықтық негіз қалыптастырылды (үйлестірілген
стандарттардың саны ақпараттық-
коммуникациялық технологиялар стандарттарының
жалпы санынан 77 %);
пошта байланысының 560 ауылдық бөлімшелерін
құру және жаңғырту;
облыс орталықтары арасындағы, облыс
орталықтары мен аудандардың арасындағы
қарапайым жазбаша хат-хабарларды жіберудің
бақылау мерзімдерін 1 күнге қысқарту;
халықаралық пошта жөнелтілімдері өтуінің
бақылау мерзімдерін 1 күнге қысқарту.
«Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың
бәсекеге қабілетті экспортқа бағытталған
ұлттық секторын қалыптастыру» мақсаты
бойынша:
ақпараттық технологиялар нарығының құрылымы:
ақпараттық-технологиялық қызметтер үлесі -
қызметтер - 30 %, БҚ үлесі - 15 % және
ақпараттық-технологиялық жабдықтың үлесі - 55
%;
ақпараттық технологиялар нарығының жалпы
көлеміндегі қазақстандық қамтудың үлесі -
кемінде 32 %;
ақпараттық-технологиялық қызметтердегі
қазақстандық қамтудың үлесі - 80 %.
Қаржыландыру көздері Бағдарламаны 2010 - 2012 жылдары іске
мен көлемдері асыруға республикалық бюджетте көзделген
жалпы шығындар мынаны құрайды:
2010 жыл - 17,973,495 мың теңге
2011 жыл - 23,249,269 мың теңге
2012 жыл - 20,893,445 мың теңге
2013 жыл - 5,182,136 мың теңге
Бағдарламаны іске асыруға республикалық
бюджеттен қажетті қосымша қаражат:
2014 жыл - 4,491,972 мың теңге
Бағдарламаны қаржыландыру көлемі Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті
қаржы жылдарына арналған республикалық және
жергілікті бюджеттерді бекіткен кезде
нақтыланатын болады.
Негізгі ұғымдар:
1) базистік телекоммуникациялар - ақпаратты шынайы уақытта тарататын коммуникациялық құралдарды қамтитын негізгі телекоммуникациялар (Basic Telecommunication) деп аталатындар;
2) бизнес-процесс (ISO-15704) - кәсіпорынның осы мақсатына немесе қалаған түпкілікті нәтижені алуды қамтамасыз ететін кәсіпорынның бір бөлігіне қол жеткізу үшін орындалуы мүмкін кәсіпорын қызметінің ішінара реттелген көптігі.
3) «электрондық үкіметтің» веб-порталы - «электрондық үкіметтің» барлық электрондық қызметтеріне және электрондық ақпараттық ресурстарына қол жетімділіктің бірыңғай нүктесін ұсынатын ақпараттық жүйе;
4) веб-сервис — құрылым жарияланымдар мүмкіндігінің серверлік құрауыштары мен іздеу мүмкіндігінің клиенттік қосымшаларына, осы сервистік құрауыштарды анықтауға арналған тетіктерді білдіреді. Бұл XML көмегімен жазылған технологиялар өзіне веб сервистердің сипаттау тілін (WSDL), әмбебап сипаттау, іздеу мен біріктіру (UDDI) және объектілерге қолжетімділіктің жай хаттамасы (SOAP) кіреді;
5) мемлекеттік қызмет - азаматтар мен ұйымдарға және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес әкімшілік рәсімдерді орындауға бағытталған мемлекеттік органдар көрсететін қызмет;
6) домен - Интернет желісінің сатылық аттар кеңістігі саласы. Домен доменнің атымен теңестіріледі. Аймақтар аттарын шартты түрде «ұйымдық» (СОМ - commercial (коммерциялық), ORG - organization (ұйым) және «географиялық» (RU - Интернет желісінің ресейлік кеңістікке тиесілілігі, KZ - Интернет желісінің қазақстандық кеңістікке тиесілілігі) деп бөлуге болады;
7) домендік есім (domain name) — мекенжай иесін сәйкестендіретін желілік қосылымның мекен-жайы;
8) интернеттің ғаламдық желісінің қазақстандық сегментінің бірыңғай ақпараттық кеңістігі (Қазнет) - бұл ашық технологиялар негізінде жұмыс істейтін ақпараттық ресурстар, оларды енгізу және пайдалану технологиялары, ақпараттық-телекоммуникациялық жүйелері мен желілерінің, сондай-ақ ұйымдар мен азаматтардың ақпараттық өзара іс-қимылын және Интернеттің ғаламдық желісіне олардың ақпараттық қажеттіліктерін қанағаттандыруды қамтамасыз ететін ұйымдық құрылымдар жиынтығы;
9) е-әкімдік - ақпараттық коммуникациялық технологияларды кеңінен қолдану жолымен азаматтар мен ұйымдарға қызмет көрсету ұсынуға бағытталған жергілікті атқарушы органдардың жұмыс істеу тетігі;
10) е-қызметтер - ақпаратты беру мен ұсынуды ақпараттық коммуникациялық технологиялар құралдарын пайдалана отырып нақты уақыт режимінде оны сұраған адамға (ұйымға) көрсетілетін қызметтер;
11) е-үкімет (электрондық үкімет) - азаматтардың конституциялық құқықтары мен еркіндігін қамтамасыз ету, үкіметтің халыққа көрсететін қызметтерінің сапасын жақсарту және мемлекеттік басқару тиімділігі арттыру мақсатында, заманауи ақпараттық-коммуникациялық құралдардың көмегімен іске асырылатын қоғамдық үдерістерді басқарудың негізгі субъектілерінің арасындағы жаңа өзара қатынастардың, тікелей және кері өзара байланыстардың жүйесі;
12) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ) — ақпаратты оны пайдаланушының мүддесінде жинау, өңдеу, сақтау, тарату, айқындау және пайдалану мақсатында интеграцияланған әдістердің, өндірістік үдерістердің және бағдарламалық-техникалық құралдардың жиынтығы;
13) АКТ-сала, ақпараттық-коммуникациялық сала - АКТ негізінде өнімдер мен қызметтер өндірісімен байланысты қызмет түрлерімен кәсіпорындарды шартты біріктіру;
14) инвестициялау - табыс алу мақсатында капиталдың ұзақ мерзімді салымдары;
15) «электрондық үкіметтің» дайындық индексі - БҰҰ жүйесіндегі «электрондық үкіметтің» даму көрсеткіші және оның өзі дамудың үш көрсеткішінің жиынтығын білдіреді: көрсетілетін веб-қызметтер (the web measure Index), телекоммуникациялық инфрақұрылымдар (the telecommunication infrastructure index), адами капитал (the human capital index);
16) жүйені дамыту көрсеткіштері - пайдаланушылар тұрғысынан ақпаратты алудың қазіргі заманғы әдістері, ақпараттық ресурстардың жай-күйі, олардың қолжетімділігі, пайдалану, тиімділігіне қатысты инфрақұрылым мен қоғамның дайындығын сипаттайтын жүйенің даму көрсеткіштері;
17) интернет - оның элементтері TCP/IP хаттамасында негізделген бірыңғай мекенжайлық кеңістік арқылы бір-бірімен өзара байланысты көптеген ақпараттық және бизнес ресурстарға және электрондық поштаға қол жеткізу мүмкіндігін пайдаланушыларға ұсынатын ғаламдық ақпараттық жүйе;
18) интранет-қор - электрондық ақпараттық ресурс, ашық технологиялар негізінде жұмыс істейтін ақпараттық-телекоммуникациялық желі, оны жүргізу және/немесе пайдалану технологиясы, сондай-ақ ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін ұйымдық құрылым;
19) интернет — қызметкерлердің корпоративтік ақпараттық ресурстарға қолжетімділігін ұйымдастырудың жергілікті желі немесе ғаламдық желі бойынша қорғалған байланыстар арқылы қамтамасыз етуге және ішкі корпоративтік ақпараттарды жүйелеуге, сақтауға әрі өңдеуге арналған және Интернет бағдарламалық өнімдері мен технологиясын пайдаланатын таратылған корпоративтік есептеу желісі;
20) ақпарат - адамдар, заттар, фактілер, оқиғалар, құбылыстар және оларды беру нысанына қарамастан, үдерістер туралы мәлімет;
21) ақпараттық коммуникациялар — АКТ негізінде компьютерлік және телекоммуникациялық желілерді өзара өту (жуықтау) үдерісінде айналымға енгізілген және ақпаратты жасау мен оны кейіннен алмастыру үдерісіндегі ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың тығыз байланысын білдіретін термин;
22) ақпараттық толтыру (контент) — ақпараттық толтыру - мәтіндер, кестелер, мультимедиалар және өзге ақпараттық жүйені маңызды толтыруы. Ақпараттық толтырудың маңызды параметрлері оның көлемі, өзектілігі мен релеванттылығы болып табылады. Интернет желісіндегі ақпараттық толтыру гипермәтіндік белгі тілінің құралдарында веб-беттер түрінде ұйымдастырылады;
23) ақпараттық жүйе (АЖ) - ақпараттық үдерістерді іске асыруға арналған ақпараттық технологиялар, ақпараттық желілер және оларды бағдарламалық-техникалық қамтамасыз ету құралдары жиынтығы;
24) зияткерлік меншік - адамға уақытша берілген эксклюзивті материалдық емес құқықтардың барлығын білдіретін маркетингілік термин. Авторлық және аралас құқықтарға уақытша ие болу, тауарлық белгілерге арналған қолданыстағы куәліктерге және қолданыстағы патенттерге иелік ету;
25) ақпараттық технологиялар (ІТ) - ақпаратты өңдеумен және сақтаумен айналысатын адамдардың еңбегін тиімді ұйымдастыру әдістерін, есептегіш техниканы және адамдар мен өндірістік жабдықты, оның тәжірибелік қосымшаларын ұйымдастыру және олардың өзара әрекеттесу әдістерін зерттейтін өзара байланысты, ғылыми, технологиялық, инженерлік пәндер кешені, сондай-ақ осының бәрімен байланысты әлеуметтік, экономикалық және мәдени проблемалар;
26) ақпараттық инфрақұрылым - бұл ұйымдық құрылым және жиынтықтағы ақпараттық өзара іс-қимылдың құралы;
27) ІТ-инфрақұрылым - серверлік құрал-жабдық, желілік құрал-жабдық, ақпараттық жүйелер, бағдарламалар, желілік және жүйелік қызметтер кешенінен тұратын инфрақұрылым;
28) консалтинг — өз бизнесін оңтайландыруға мүдделі корпоративтік клиенттерге ұсынылатын кәсіптік қызметтер түрі (әдеттегідей, ақылы);
29) мониторинг — оларды бағалау, бақылау, болжау мақсатында объектілерді, құбылыстарды, үдерістердің жай-күйін арнайы ұйымдасқан жүйелі түрде қадағалау;
30) мораторий — белгілі мерзімге не тиісті талап түскенге дейін борыштық міндеттемелер бойынша төлемдердің мерзімін ұзарту;
31) ғылыми-зерттеу жұмыстары (ҒЗЖ) - зерттелетін объектілерге, құбылыстарға (үрдістерге) тән ерекшеліктерді, заңдылықтар мен заңдарды анықтау мақсатында қоршаған нақтылықты зерттеумен және алынған білімді тәжірибеде қолданумен байланысты қызмет;
32) кері байланыс — кем дегенде екі адам қатысатын нақты іс-әрекеттер, жағдайлар, даулы мәселелер туралы түсініктемелерді алу үдерісі;
33) он-лайн - «қосылған күйде тұрған» дегенді білдіретін ұғым. Ең алдымен байланыс режимінде көрсету үшін коммуникациялық жабдық қатынасында ғана пайдаланылды. Сондай-ақ - «Интернетте өтіп жатқан», «Интернетте қолданылатын»;
34) төлем шлюзі - транзакциялық қызметтерді ұсынғанда төлемдерді жүзеге асыруға арналған ақпараттық жүйе;
35) резидент — толық көлемде ұлттық заңнамада таратылатын осы елде тіркелген заңды немесе жеке тұлға;
36) әлеуметтік желі - ұқсас мүдделері және/немесе қызметі бар адамдардан тұратын Интернетте қауымдастықтарды құруға бағытталған. Байланыс ішкі поштаның сервисі немесе хабарламалармен лездік алмасу арқылы жүзеге асырылады;
37) стандарттау - нақты қолданылып жүрген және әлеуетті міндеттер қатынасында жалпыға ортақ, қайта-қайта өздігінен қолдануға арналған өнімге деген талаптарды ұтымды деңгейде реттеуге ережелер мен сипаттамаларды белгілеу жөніндегі қызмет түрлерінің бірі;
38) кедендік баж — кедендік тарифте көзделген ставкалар бойынша ұлттық шекара арқылы әкелінетін тауарлардан мемлекеттің өндіріп алатын салығы;
39) тренинг - қысқа мерзімді іс-шара немесе білім алуға, дағдыларды алуға, сондай-ақ осындай іс-шаралар қатысушыларын тәрбиелеуге бағытталған бірнеше іс-шаралар;
40) хостинг — Интернет желісінде тұрақты орналасқан серверде ақпаратты физикалық орналастыруға арналған қызметтерді көрсету жөніндегі қызмет. Физикалық хостингті мынадай түрде тануға болады - хостинг-провайдердің телекоммуникациялық торап аумағына компьютерді физикалық орналастыру және Интернет желісіне компьютерді қосу және виртуалды түрде құрылған серверлерде компьютерді орналастыруды қамтамасыз ететін виртуалды хостинг;
41) мақсатты аудитория - мақсатты пайдаланушылар, келушілер, мамандар немесе кең ауқымдағы тұтынушылар тобы;
42) электрондық үкіметтің» шлюзі — электрондық қызметтерді жүзеге асыру шеңберінде «электрондық үкіметтің» ақпараттық жүйелерін интеграциялауға арналған ақпараттық жүйе;
43) эквивалент - тең бағалы, тең мәнді немесе басқаларына қандай да бір қатынаста сәйкес келетін және оларға мәнер немесе алмасу қызметін атқара алатын зат немесе сан;
44) экстранет (Extranet) - компанияның қызметкерлері тәрізді, сол сияқты басқа компаниялардың уәкілетті пайдаланушыларымен жұмыс істейтіндердің корпоративтік порталдарын өрістетуде қолданылатын корпоративтік желі;
45) электрондық құжат айналымы - стандартталған нысанда компьютерлік бағдарламалар арасында құжаттарды электронды алмастыру;
46) электрондық коммерция - коммуникацияның электрондық құралдар көмегімен қолданыстағы байланыстар негізінде тауарлармен және (немесе) қызметтермен алмасуы. «Электрондық коммерция» ұғымы «электрондық сауда» ұғымына балама;
47) электрондық пошта - компьютерлік желілерде (деректерді беру желілерінде) ақпаратты беру тәсілі;
48) мемлекеттік қызмет көрсету стандарты - мемлекеттік қызметтің саны, сапасы және қол жетімділігі, жеке және заңды тұлғалармен өзара әрекеттесу тәртібі көрсеткіштерінің нормативті мәнін және орындауға міндетті, саны мен сапасы белгіленген мемлекеттік қызметтерді алуға жеке және заңды тұлғалардың құқығын қамтамасыз ететін өзге нормаларды белгілейтін нормативтік-құқықтық акт;
49) электрондық сандық қолтаңба, ЭСҚ - ЭСҚ жабық кілтін пайдалана отырып электрондық деректерді криптографиялық жасау нәтижесінде алынған белгілер тізбегі ретінде ұсынған, пайдаланушыға осы ақпараттың тұтастығы мен өзгермейтін ашық кілтті орнатуға мүмкіндік беретін жеке тұлғаның өз қолына ұқсас қолтаңба;
50) 3G - 3-ші ұрпақтың ұтқыр байланыс технологиясы;
51) 4G - 4-ші ұрпақтың ұтқыр байланыс технологиясы;
52) Advanced Television Systems Committee (ағылш. ATSC) - цифрлық теледидардың американдық стандарты;
53) Business to Business (ағылш. В2В) — заңды тұлғалардың бір біріне қызмет көрсетуі;
54) Business to city (ағылш. В2С) - заңды тұлғалардың азаматтарға қызмет көрсетуі;
55) CDMA (ағылш. Code Division Multiple Access) - кодтық бөлінісі бар көптік қолжетімділік технологиясы;
56) CDMA 1X EV-DO - CDMA2000 1x. EV-DO ұтқыр байланысы стандартын дамыту фазасы - EVolution Data Only-дан қысқарту. EV-DV (EVolution Data/Voice) эволюциясына қарағанда деректерді беру интерфейсіне ғана ұшырады, ал дауысты беру CDMA2000 1х пен CDMA One (IS-95a/b) толығымен ұқсас күйінде қалды. EV-DO-дегі деректерді беру жылдамдығы (Rev.0) секундына 2,4 Мбит және (Rev.A) секундына 3,1 Мбитке жетеді;
57) Digital Video Broadcasting (ағылш. DVB) - DVB консорциумымен әзірленген және Телекоммуникациялық стандарттардың еуропалық институтымен стандартталған сандық теледидар стандарттарының отбасы;
58) Ethernet - физикалық деңгейде өткізу қосылымдары мен электрлік дабылдарын, кадрлар пішімі мен OSI моделінің арналық деңгейінде - ортаға қолжетімділікті басқару хаттамаларына анықтайтын стандарт;
59) High Speed Packet Access (ағылш. HSPA) - деректерді пакеттік беруде пайдаланылатын және WCDMA/UMTS ұтқыр желілеріне қондырма болып табылатын сымсыз кең жолақты радиобайланыс технологиясы;
60) Next Generation Network (ағылш. NGN) - сөйлеу, деректер мен мультимедиаларды беру қызметтерін толық немесе ішінара біріктіруді қолдайтын оның өзегі тіректі ІР-желісі болып табылатын байланыстың мультисервистік желісі;
61) Wideband Code Division Multiple Access (ағылш. WCDMA) - 3G қызметін қолдау мақсатында кең жолақты радио қолжетімділікті қамтамасыз етуге арналған ұялы байланыс операторларының көпшілігімен сайланған радиоинтерфейс технологиясы.
2. Кіріспе
Қазақстан Республикасында ақпараттық және коммуникациялық технологияларды дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама 2009 жылы «Нұр Отан» Халықтық-демократиялық партиясының XII кезектен тыс съезінде берілген Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес әзірленген Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаның (бұдан әрі - ҮИИД МБ) бір бөлігі болып табылады.
Ақпараттық және коммуникациялық технологиялар саласын дамыту «келешектегі экономика секторларын» дамыту шеңберінде ҮИИД МБ басымдықтарының бірі болып табылады, бұл Қазақстанның заманауи экономикасы үшін оның мәнін білдіреді.
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында заманауи технологиялық деңгейде ҮИИД МБ шеңберінде алға қойылған мақсаттарды шешу жолдарын есепке алатын мемлекеттік стратегиялық және бағдарламалық құжаттар жоқ. Осыған байланысты Бағдарлама мемлекет пен бизнестің күш-жігерін біріктіру мақсатында Қазақстан Республикасында ақпараттық коммуникацияларды дамытудың 2010 — 2014 жылдарға арналған бірыңғай стратегиясын анықтайды.
Осы Бағдарламада ақпараттық коммуникациялар саласы телекоммуникация саласынан, пошта қызметтері, ақпараттық технологиялар саласынан тұратын Қазақстан экономикасының дербес секторы ретінде қарастырылады. Мұндай көзқарас әлем бойынша соңғы онжылдықта байқалған байланыс технологияларын өзара енгізумен, телерадиохабар және ақпараттық технологияларды таратумен негізделеді.
3. Ағымдағы жағдайды талдау
3.1 Сала жағдайының ағымдағы ахуалын бағалау
3.1.1 Телекоммуникациялар
Қазақстан Республикасының телекоммуникациялар саласы қазақстандық экономиканың, кәсіпорындардың жиынтық табысы 2009 жылы 438,4 млрд. теңгеге жеткен, өскелең сегменті болып табылады, бұл 2008 жылға қарағанда 8,3 %-ға көп. Сала табыстарының өсуі тұрғындар мен бизнестің ұсынылатын қызметтерге артушы қажеттілігін айқындайды.
Сала табыстарының құрылымындағы негізгі үлес ұялы байланыс қызметтеріне тиесілі - 244,8 млрд. теңге (55,8%). Сала табыстарының жалпы көлеміндегі басқа қызметтердің үлесі былайша бөлінген: қалааралық және халықаралық байланыс қызметтері - 51,5 млрд. теңге (11,7 %); жергілікті телефон байланысы - 31,3 млрд. теңге (7,1%); Интернет қызметтері - 43,6 млрд. теңге (10 %) және басқа да байланыс қызметтері - 67,2 млрд. теңге (15,4 %). Сала қызметтерінің 2009 жылдағы негізгі тұтынушысы корпоративті сектор болып табылады - 246,6 млрд. теңге (56,3%); тұрғындарға байланыс қызметтерін сатудан түсетін кірістер 191,8 млрд. теңгені құрады (43,7%), бұл 2008 жылға қарағанда 5,6%-ға көп.
Соңғы жылдар бойы телекоммуникация саласының өсуінің негізгі катализаторы ұтқыр байланыс сегменті болды. 2010 жылдың басындағы жағдай бойынша Қазақстан аумағында әлемдегі неғұрлым кең таралған GSM 900/1800 және CDMA стандарттарын қолданумен төрт ұтқыр байланыс желісі құрылды. Сонымен қатар ұтқыр байланыс нарығының жоғары шоғырланған болып табылатындығын айта кеткен жөн: нарықтың 90 %-ы екі ірі оператор өзара бөлісіп отыр, нарықтың қалған қатысушыларының үлесіне кемінде 10 % тиеді.
2009 жылы ұтқыр байланыс абоненттерінің саны 14,9 млн. абонентті құрады, бұл әрбір 100 тұрғынға 95 абонент тығыздығына сәйкес келеді. 2005 жылдан бастап абоненттер өсімінің қарқыны біртіндеп төмендеуде (2005 жылы - 121 %, 2006 жылы - 45 %, 2007 жылы - 60,8 % және 2008 жылы - 16,9 %) және абоненттік базаның өсуі белсенді өсу сатысынан баяу өсу сатысына өтті. Осыған байланысты осы сегменттің ішінде бәсекелестік құрылымның өзгеруі: тарифтер негізіндегі бәсекеден ұтқыр байланыстың ұсынылатын қосымша қызметтерінің спектрі бойынша бәсекеге қарай өзгеруі байқалады.
2009 жылы бекітілген байланыс нарығы абоненттерінің саны 3,9 млн. абонентті құрады. 2009 жылы нарықтың жалпы көлемі 82,7 млрд. теңге мәніне жетті, бұл нарық көлемі 82,3 млрд. теңгені құраған 2008 жылмен салыстырғанда 0,5 % өсімді көрсетті.
Телекоммуникациялық нарықтың жалпы құрылымында Интернет және деректер тарату қызметтерінің үлесі соңғы 4 жылда азын-аулақ өзгерді және 2009 жылы 10 % шамасын құрады. Абсолютті көрсеткіштерде нарық көлемі 2009 жылы 43,6 млрд. теңгені құрады. Бұл ретте, берілген сектор ішіндегі табыстар құрылымы елеулі өзгерді. Интернет және ІР-телефония қызметтері табыстарының үлесі елеулі өсті; арналарды жалға алу табыстарының үлесі төмендеді.
2009 жылы Интернет желісін тұтынушылардың саны, байланыс операторларының есептеріне сәйкес, 3,15 млн. тұтынушы мөлшерінен артты, бұл 100 тұрғынға 19,8 тұтынушы тығыздығына сәйкес келеді.
Соңғы жылдар ағымында құрамына ақылы теледидар, веб-хостинг, ІР-телефония, телерадио бағдарламаларын тарату және телекоммуникациялардың басқа қызметтері кіретін телекоммуникациялардың қосымша қызметтері үдемелі дамып келеді. Байланыстың басқа қызметтері сегментінің жалпы көлемі 2009 жылы 67,2 млрд. теңгені құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 3,8 %-ға көбірек.
«Қазақтелеком» АҚ-ның экономикалық шоғырлануын төмендету мақсатында соңғы жылдары «Қазақтелеком» акционерлік қоғамымен аффилиирленген байланыс операторларында үлестерді (акпияларды) өткізу бойынша жұмыстар жүргізілді. 2010 жылы «Қазақтелеком» акционерлік қоғамының «NEO» сауда маркасы бар «Мобайл Телеком-Сервис» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі ұялы байланыс операторының жарғылық капиталындағы қатысу үлесінің 51 %-ын сату аяқталды және қалааралық және халықаралық телефон байланысының, сонымен қатар Интернет желісіне қол жетімділік қызметінің операторы болып табылатын «Нұрсат» акционерлік қоғамына үлесті өткізу жоспарланып жатыр.
Телерадио бағдарламаларды тарату қызметінің табысы 2009 жылы 13,2 млрд. теңгені құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 9,8 %-ға артқанын көрсетеді. Телерадио бағдарламаларын қалыптастыру тракты 215 электрондық бұқаралық ақпарат құралдарымен (БАҚ) ұсынылған. Орталық Азия, Орта Шығыс, Еуропа мен Солтүстік Африка елдерінің аумағында хабар таратуды жүзеге асыратын «Caspionet» спутниктік арнасы жұмыс істейді. Кабелді хабар таратудың 67 операторы және спутниктік хабар таратудың 2 операторы жұмыс істейді. Республикалық хабар таратумен ірі елді мекендердің - облыс және аудан орталықтарының тұрғындары ғана толық көлемде қамтылған. Ауылдық аумақтардың көпшілігі мемлекеттік телевизиялық арналардың (Қазақстан, Хабар, Ел арна) ғана хабар таратуымен қамтылған.
Телевизиялық және радио бағдарламаның республикалық желісінің жұмысын «Қазтелерадио» акционерлік қоғамы — республиканың эфирлік хабарлар тарату операторы іске асырады, ол барлық телевизиялық және радио бағдарламаларды таратуды іске асырады және республиканың халқын мынадай аса ірі жалпы ұлттық телевизиялық және радио бағдарламалармен қамтамасыз етеді: «Хабар» - 98,6 %; «Қазақстан» - 98,3 %; «Ел арна» - 87,4 %; «Бірінші арна Еуразия» - 86,8 %; Қазақ радиосы - 87,8 %; «Шалқар» радиосы - 46,2 %. Қалған жалпы республикалық телевизия және радио арналары халықты қамтудың төменірек көрсеткіштеріне ие.
3.1.2 Пошта байланысы
Пошта байланысы жоғары әлеуметтік маңызға ие және Қазақстан Республикасының ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымының ажырамас бөлігі болып табылады.
Пошта байланысының қазақстандық саласы дамудың кішігірім қарқынын көрсетіп отыр: 2009 жыл ішінде «Қазпошта» акционерлік қоғамымен 13 млрд. теңге сомасындағы табыстар жиынтығы алынды, бұл 2008 жылдың көлемінен 6,4 %-ға кем. Пошта қызметін тұтынушылардың сұранысын қанағаттандыру мен арттыру үшін жеткізу уақыты мен шығындарды қысқарту мақсатында пошта жөнелтілімдерін тасымалдаудың жаңа технологияларын үнемі енгізіп отыру қажет. Бекітілген Параметрлерге сәйкес пошта байланысының жалпыға қол жетімді қызметтері, жай жазбаша хат-хабарды жіберудің бақылау мерзімі мыналардан тұрады:
Астана, Алматы қалалары және күнделікті тікелей әуе, темір жол және автомобиль арқылы хабарлаулары бар облыс орталықтарының арасында - Д+3 (Д - бұл жай хат хабарды тарату, +3 - қабылдау кезінен жеткізгенге дейінгі пошталық жөнелтімнің өту күні);
Астана, Алматы қалалары және тікелей әуе, темір жол және автомобильдік хабарлаулары бар облыс орталықтарының арасында аптасына 3 және одан да көп күн - Д+4;
қалған облыс орталықтары арасында Д+6;
осы облыстың облыс және аудан орталықтары және облыстың қала, аудан орталықтары арасында - Д+3;
жергілікті пошта жөнелтілімдері - Д+1.
Қазіргі уақытта қолданыстағы пошта хат-хабарларын жіберудің бақылау мерзімдері бойынша сапа параметрлері төзімді. Бірақ тәуелсіздік алудан кейін басталған республиканың экономикасындағы негізгі өзгерістер, сондай-ақ ұсынылатын пошта қызметтері параметрлеріне жаңа әлемдік сапа стандартының пайда болуы Қоғамның пошта желісінде жаңғыртуды талап етеді. Байланыс саласындағы Өңірлік ынтымақтастықтың кезекті отырысында (ағымдағы жылы) Қазақстан бойынша 2012 жылға халықаралық пошта жөнелтімдері үшін жаңа параметрлер - Д+5 талқыланды, бұл бүгінгі күні Қазақстанның пошта саласы үшін қиындық туғызады, ал бірқатар өңірлер үшін қолданыстағы желі және пайдаланатын көлік түрінде орындалмайтын міндет болып табылады.
Ауыл тұрғындарын қаржылық қызметтердің толық спектірімен қамту үшін, 2006 - 2010 жылдары банктік операцияларды ұсыну және қолма қол ақшаның сақталуын қамтамасыз ету үшін қажетті, күрделі және техникалық жайлылық деңгейі бойынша ҚР Ұлттық Банкінің және Ішкі істер министрлігінің нормативті талаптарына сәйкес келетін, пошта байланысының 380 ауылдық бөлімшелері құрылды. Сондай-ақ 2005 жылдан 2009 жылға дейінгі кезеңде 8,5 мың бірліктен артық сандағы пошталық жабдықты жаңғырту жүргізілді, тозған автокөлік құралдарын ауыстыру жүзеге асырылды, заманауи пошталық вагондар сатып алынды (15 бірлік), хаттарды, сәлем саухаттарды және бандеролдарды жеткізу 69,2 %-ға артылды, кезеңдік баспаларға жазылу 23,7 %-ға артты, қаржы қызметтерінің көлемі 2,5 есе өсті, ауылдық жердегі Интернетке қоғамдық қол жетімділік пункттерінің желісі 115 бірлікке кеңейтілді, ауыл тұрғындарын пошта-қаржылық қызметтердің кеңейтілген ассортиментімен қамту 1,2 есе көбейтілді.
3.1.3 Ақпараттық технологиялар
Қазақстан Республикасындағы ақпараттық технологиялар секторы ұлттық экономиканың барынша серпінді дамып келе жатқан сегменттерінің бірі. Қалыптасқан макроэкономикалық жағдайға байланысты Қазақстандағы ІТ-нарығының жалпы көлемі, бағалаулар бойынша, 2009 жылы 90 млрд. теңгені құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 7%-ға төмен.
ІТ шығындарының құрылымы экономикасы дамыған елдер үшін сипатты болып табылады, яғни компьютерлік жабдықтардың үлесі БҚ және ІТ-қызметтері секторларының үлестерінен басым болады. 2009 жылғы компьютер жабдығына арналған шығындар шамамен 71 млрд. теңге, ІТ-қызметтері шығыны - 12,6 млрд. теңге құрады.
ІТ-саласында қазақстандық кәсіпорындардың қалыптасуында ең маңызды фактор мемлекеттік саясат болып табылады. 2007 және 2008 жылдары елдің мемлекеттік органдарының ақпараттандыруға инвестициялық шығындары бағалау бойынша 15,1 және 17,7 млрд. теңгені құрады. Дағдарысқа қарамастан, мемлекет ІТ-қызметтері нарығында ірі тапсырыс беруші болып қалады. 2009 жылы бюджеттен ІТ инвестициялауға 18,8 млрд. теңге бөлінді. 2004-2010 жылдарда «электрондық үкіметті» (бұдан әрі - ЭҮ) қалыптастыру және дамыту бағдарламаларын іске асыру, БҰҰ дайындаған, электрондық үкіметке ғаламдық дайындық бойынша рейтингте Қазақстанға соңғы жылы, Ресейді (59-орын), Беларуссияны (64-орын) және Украинаны (54-орын) артта қалдырып, 81-орыннан 46-орынға көтерілуге мүмкіндік берді. АКТ және мемлекеттік ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды басқару облысында бірыңғай мемлекеттік саясатты жүргізу мақсатында 2008 жылы «Зерде» ұлттық ақпараттық-коммуникациялық холдингі» акционерлік қоғамы құрылды.
Ақпараттық технологиялар құрылымында үш ірі секторды көрсетуге болады: АТ-жабдықтарының өндірісі секторы, қорабтық (лицензиялық) бағдарламалық қамтамасыз ету секторы және ІТ-қызметтер секторы.
Қазақстанның ІТ-нарығы құрылымындағы өндіріс секторы және ІТ-жабдығын іске асыруда жалпы көлемінде басыңқы болып табылады (79 %), ол компьютерлерге, қазақстандық қоғамды ақпараттандыру үдерісін сүйемелдейтін желілік және периферийлік компьютерлік жабдыққа сұраныстың жоғары екендігін көрсетеді. Осы сегментте жұмыс істейтін кәсіпорындардың жалпы түсімі 2009 жылы 71 млрд. теңге шамасына жетті. Сарапшылардың бағасы бойынша қазақстандық қамтудың үлесі 2 млрд. теңгеден аспайды (2 %-ға жуық). Сектордың маңызды ерекшелігі оның импортқа тәуелділігі, ол микроэлектрондық құрушылардың жеке меншік өндірістік базасының болмауының салдары болып табылады.
Қазақстандық кәсіпорындар танымал халықаралық өндірушілердің компьютерлерін және сәйкесті жабдықтарын өткізумен, сонымен қатар жеке меншік сауда маркілерімен компьютерлерді жинау және өткізумен де айналысады. Қазақстандық өндірушілер БҚ сегментінде басым болып отыр (2008 жылғы сатылған компьютерлердің жалпы көлемінің 70%-дан астамы); бірақ ноутбуктер (0%) мен серверлер сегменттерінде біршама артта қалып келеді (14 %-дан кем).
Экономикалық бәсеңдеу және олармен байланысты бизнес пен халықтың сатып алу мүмкіндігінің төмендеуі БҚ нарығына маңызды әсер етеді. 2009 жылы БҚ сатылым көлемі 6,6 млрд. теңге сомасын құрайды, ол 2008 жылға салыстырғанда 13 %-ға кемуіне әкеледі. Қазақстанда БҚ нарығында шетел өндірушілерінің өнімі басымды орын алады. Қазақстандық компаниялардың үлесі лицензиялық БҚ нарығында маңызды емес (2 %-ға жуық).
Қазақстан Республикасындағы АТ-қызметтері нарығының көлемі 2009 жылы 12,6 млрд. теңгені құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 8 %-ға төмендеуге сәйкес келеді. Сараптамашылардың бағасы бойынша 2009 жылы ІТ-қызметтерін ұсыну секторында қазақстандық мазмұнның үлесі 30 %-дан артық емес.
3.2 Еліміздің әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуына саланың әсер етуі
ҮИИД МБ шеңберінде, АКТ саласында жұмыс істейтін қазақстандық компаниялар маңызды міндеттерді шешуге қатысады:
біріншіден, салалық жалпы қосымша құнның өсуі есебінен ұлттық ЖІӨ-нің артуы;
екіншіден, заманауи телекоммуникациялық инфрақұрылымды құру және ақпараттық технологияларды тиімді енгізу арқылы ұлттық экономиканың әлеуетті секторларында еңбек өнімділігін арттыру;
үшіншіден, телекоммуникациялық инфрақұрылымның негізінде шикізаттық емес салаларда кәсіпкерлікке жағдай жасау және ынталандыру арқылы инновациялық кәсіпорындар санын арттыру;
төртіншіден, Қазақстанның ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы экспорттық бағытталған өндірістік және қызмет көрсетуші компанияларын құру және дамыту көмегімен шикізаттық емес экспорттың үлесін көбейту.
Сонымен қатар, ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың заманауи қоғамға әсер етуі экономикалық шеңбердің сыртына шығады. Көптеген дамыған және дамушы елдер мемлекеттік құрылымдар мен азаматтық қоғам институттарының жұмысын ғана емес, әлеуметтік саладағы, ғылым мен білім беруде, мәдениетте және адамдардың өмір салтындағы қатынастарды өзгертетін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамытуды және таратуды өзімен ілестіретін зор артықшылықтарды толық көлемде ұғынды. Бұл мағынада, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар еліміздің дағдарыстан кейінгі әлемдегі тұрақты бәсекеге қабілеттілігін құру құралдары бірінің қызметін атқарады.
2009 жылы Интернет желісін пайдаланушылардың саны 3,15 миллионға жетті, оның 1,6 млн. кең жолақты интернет желісіне қол жеткізген пайдаланушылар. 2009 жылы қоғамды компьютерлендіру 100 адамға 12,7 компьютерлер санына жетті (2008 жылы 100 адамға 11,2 компьютерлер). 2009 жылы Қазақстан Республикасында тіркелген байланыс телефон желілерінің саны 3,7 млн. құрады. Бұл жердегі бекітілген желілердің тығыздығы 100 тұрғынға 24,2 желіні құрады. Ұялы байланыс абоненттерінің саны 15,0 млн. абонентті құрады, бұл 100 тұрғынға 95 абонент ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығына сәйкес келеді. Қазақстан дерлік барлық көрсеткіштер бойынша экономикасы бәсекеге қабілетті және әртараптандырылған елдерден елеулі артта қалып отыр, бұл ақпараттық-коммуникациялық технологияларды бизнестің де, тұрғындардың да жеткіліксіз белсенді қолданатынын көрсетеді.
Осыған байланысты, Қазақстанның алдында АКТ-ны тұтынудың және қолданудың өсу қарқынын елеулі арттыру және елдің бәсекеге қабілеттілігін ұзақ мерзімді қамтамасыз ету мақсатында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қазақстандық қамтуын арттыру міндеті тұр.
3.3 Күшті және әлсіз жақтарды, саланың (сектордың) мүмкіндіктерін және қауіптерін талдау
Күшті жақтары |
Әлсіз жақтары |
Телекоммуникациялық нарықтағы жоғары бәсеке |
3G, 4G технологияларының негізінде байланыс желілерін таратудағы артта қалушылық |
Мүмкіндіктер |
Қауіптер |
Интернетке кеңжолақты қол жетімділік қызметтеріне жоғары сұраныс |
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласының нормативтік-құқықтық қамтамасыз ету және техникалық реттеу деңгейлерінің сәйкессіздігі |
Күшті және әлсіз жақтарды, мүмкіндіктер мен қауіптерді талдау негізінде Бағдарлама шегінде мына міндеттер анықталды:
1) ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту;
2) цифрлық телерадио таралымды дамыту;
3) интернет желісінің қазақстандық сегментін дамыту;
4) электрондық қызметтер мен «электрондық үкіметті» дамыту;
5) бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және ІТ-қызметтерінің секторын дамыту;
6) жоғары технологиялық жабдықтың отандық өндірісін дамыту;
7) ақпараттық коммуникациялар саласында білім беруді дамыту.
3.4 Тиісті саланы дамытудың негізгі проблемалары, үрдістері және алғышарттары
Ақпараттық технологиялар мен телекоммуникациялардың конвергенциясы келесіге тиесілі құқықтық базаны жетілдіру қажеттілігін анықтайды:
конвергентті қызметтердің ұғымдық аппараты;
интеграцияланған бизнестің шеңберінде қызметті лицензиялау;
радиожиілікті, нөмірлік және жер ресурстарын қосқандағы қолданылатын өндірістік ресурстар.
Конвергенция жағдайларында байланыс операторлары мен нарықтың басқа да қатысушыларының қызметтерін мемлекеттік реттеудің ауқымын қайта бағалаудың қажеттілігін ескертетін ақпараттық коммуникация саласында желілер мен қызметтердің, реттеудің техникалық ұстанымнан экономикалық ұстанымға, сонымен қатар нарықтың жаңа сегменттеріне ауысудың айтарлықтай өзгеруі болады.
Ақпараттық коммуникациялық инфрақұрылым саласында негізгі проблемалар телекоммуникациялық желілерді цифрландырудың аяқталамағандығы болып табылады. Жаңа ұялы байланыс технологияларын енгізу, сондай-ақ ауылдық жерлерді телефондандыруды дамытудың бөгелуі, жаңа байланыс технологиялары күшті министрліктер мен ведомстволардың радиоэлектрондық құралдарының жиілік диапазонын қолданумен түсіндіріледі.
Жергілікті телефон байланысын дамыту көрсетілетін қызметтердің шығындылығымен бөгеледі, ол инвестициялық тартымдылықты жоғарылату мақсатында тарифтердің дәйекті өсуін талап етеді. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамыту үшін тежегіш факторы бас тарту төзімділігінің жоғары деңгейлі сауда есептегіш орталықтар нарығының дамымағандығы болып табылады.
Байланыс операторларының тең құқылы қол жетімділігі мақсатында әмбебап қызмет көрсету үлгісін, оның ішінде, байланыс операторларының Қазақстанның облыс орталықтарының шегінде телекоммуникациялардың әмбебап қызметтерін көрсетуге конкурстарды өткізуді, атап айтқанда, конкурсқа ұялы байланыс операторларының қатысу мүмкіндігін қарастыруды қайта қарау қажет.
Ұтқыр байланыс операторларының дамуы үшін 3G технологиясын енгізу үлкен мәнге ие. Алматы және Астана қалаларында 2008 жыл ішінде ұялы байланыс операторларымен 1920-1980/2110-2170 МГц жиілігі диапазонында 30 стандартты ұялы байланыс жабдығын тестілеу бойынша пилотты жобалар сәтті өткізілді.
4G оның ішінде, Wi-Мах технологиялары бойынша кеңжолақты байланысты енгізу үлкен әлеуетке ие.
Қазақстанда Интернет желісінің технологиялық инфрақұрылымын дамыту дамыған елдермен салыстырғанда артта қалып отыр. Халықаралық электрбайланысы одағының мәліметтеріне сәйкес, электрондық сауда саласындағы операциялар барысында қауіпсіз қосылуды пайдаланатын серверлер саны 2008 жылы Қазақстанда 1 млн. халыққа 3,5 серверді құрады, ал дамыған елдерде бұл индикатор 500 бен 1000 аралығында ауытқиды: Кореяда - 500-ден астам, Ұлыбританияда - 750-ден астам және АҚШ-та 1 млн. халыққа 1000 серверден келеді.
Қазақстандық телерадио таратылымның алдында тұрған көкейкесті міндет цифрлық технологияларға көшу арқылы телерадио хабарларын таратудың бүкіл ұлттық желісін жаңғырту болып табылады. Халықаралық электр байланысы одағымен ұйымдастырылған, Жердегі радиохабарлау қызметін жоспарлау аймақтық конференциясы шегінде, 2006 жылы «Женева-06» келісіміне қол қойылды, ол сандық хабар таратудың жиілікті бөліністерінің (мақсаттарының) жоспарын анықтады. Осы құжатпен 2015 жылы, құрамына Қазақстан Республикасы да кіретін келісімге қатысушы елдер үшін цифрлық хабарлар таратуға көшудің соңғы мерзімі анықталды.
Ақпараттық технологиялардың екпінді дамуы, коммуникацияның және ақпарат берудің жаңа құралдарының пайда болуы пошталық алмасудың (әсіресе іскерлік хат-хабардың) бірден төмендеуіне алып келді. Пошта операторларының қаржылық жағдайының нашарлауы сапаның төмендеуін, пошташылар еңбегінің ынтасыздануын және тұрғындардың ақпаратқа қол жетімділігінің шектелуін туғызды.
«Қазпошта» акционерлік қоғамы магистралды бағыттарда жолаушыларды тасымалдау поездары құрамына тіркелетін және сол бағытта жүретін пошта вагондарын пайдаланады. Өзінің поездар қозғалысы технологиясы мен қауіпсіздігіне сәйкес оператор-тасымалдаушы аялдамалар және уақыт бойынша (кету, келу және поездардың тұрағы) регламент белгілейді, яғни «Қазпошта» акционерлік қоғамы поездар қозғалысы кестесіне тәуелді. Бұдан басқа, вокзалдар мен станциялардың инфрақұрылымы (перрондар, пандустар, жолдар) ең алдымен жол жүру бойынша пошта жүктерін тиеу және түсіруге емес, жолаушыларды қабылдау және отырғызуға бейімделген.
Сондай-ақ, бүгінгі таңда Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің күрделі және техникалық жайластыру деңгейі бойынша (күзет және өртке қарсы қауіпсіздік жүйелерімен жабдықтау, техникалық нығайту, температуралық режим) нормативтік талаптарға сәйкес еместіктер ретінде 86% ауылдың пошта байланысы бөлімшелерін толық қайта жабдықтау мәселесі өткір тұр.
Азаматтар мен бизнес тарапынан ақпараттық технологияларға ішкі сұраныстың төмендігі отандық компаниялар дамуының тежеуші факторы болып табылады. Тұрғындар арасында Интернетке кеңжолақты қол жетімділіктің төмен енуі, қазақстандық веб-қорлар санының аздығы және Интернет желісінің қазақстандық сегментінде түп нұсқалық контенттің болмауы электрондық бизнеске және электрондық саудаға қатысында бизнестің инвестициялық белсенділігін төмендетеді.
Жоғары технологиялық құрылғыларды өндірудің және сатудың қазақстандық секторында сауда нарығының бейнесі бар, яғни сектордың қазақстандық компаниялары зияткерлік өнімдер мен инновациялық технологияларды құруға қатыспайды, олар клиенттерге негізінде тек дайын тауарларды іске асыруға жинақталған. Осыған байланысты, экономикалық белсенділіктің төмендеуі жағдайында сектордың негізгі мәселелері басқа сауда салаларының мәселелерімен сәйкес келеді — халық пен бизнестің сатып алу мүмкіндігінің төмендеуі, мемлекеттік сатып алулардың қысқаруы, бизнесті жүргізу бойынша жоғары үстеме шығындар.
Жоғары технологиялық тауарларды меншікті өндірудің болмауында баж салығы ішкі өндірушіні қорғау қызметін атқармайды, ол тек соңғы тұтынушы үшін есептегіш техника құнын өсіреді.
Дербес компьютерлерді жинақтау мен сатудан жоғары технологиялық тауарлар мен микроэлектроника саласындағы табысты қызметке көшу табысты салалық тәжірибе мен дәстүрдің; меншікті ғылыми-техникалық базаның; маманданған еңбек ресурстарының (техникалық мамандардың, инженерлердің, жаңа өнімдерді әзірлеуге қабілеті бар ғылыми қызметкерлердің); және халықаралық өткізу арналарына (дистрибьютерлік желілерге) қол жетімділіктің жоқтығымен тежеледі.
Мамандар көрсеткен басқа мәселелердің ішінде инновациялық құрылымдарды коммерцияландыру жөнге салынған тетігінің жоқтығын, венчурлық капиталға қол жеткізудің қиындығын, қазақстандық нарықтың аз сыйымдылығын, тұрақсыз кедендік және фискалді саясатты бөліп көрсетуге болады. Сектор дамуының тежеуші факторы Жоғары технологиялық тауарлар мен микроэлектроника ірі өндірушілерінің жақын орналасуы болып табылады (ҚХР, Ресей).
Бүгінгі күні нарықта сұранысқа ие өнімді өндіруді дамыту және «Алатау» АТП АЭА негізінде жоғары технологиялық компанияларды жайғастыру әлеуеті іске аспаған. Инфрақұрылымның, электр энергетикасының, сумен қамтамасыз ету құрылысының аяқталмағандығы және әлеуетті қатысушылар үшін жоғары жалдау ақысы «Алатау» АТП АЭА дамуына тосқауылдар болып табылады. Аймақта оқу және ғылыми-өндірістік ғимараттарды орналастыру мәселесі шешілген жоқ. Жоғары технологиялық әлеуметтік-экономикалық аймақтарды дамытуда жемісті тәжірибесі бар шетелдік компаниялар «Алатау» АТП АЭА-н басқаруға қатыстырылған жоқ.
Ақпараттық технологиялар саласындағы қазақстандық компаниялар үшін жоғары мамандандырылған мамандардың жетіспеушілігі өзекті мәселе болып саналады. 2008 жылы мамандардың бағалауы бойынша ІТ-мамандарының сұранысы жартылай қанағаттандырылды. Сұраныс іргелес салалардан мамандарды тарту және оларды жұмыс берушілер есебінен оқытумен жартылай қанағаттандырылады. Саладағы кадрлардың жетіспеушілігі ақпараттық технологиялар саласындағы жалақысы еңбек өнімінен асып кетті, ол саланың сыртқы нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді.
3.5 Саланың дамуын мемлекеттік реттеудің қолданыстағы саясатын талдау
Қазақстандық тұрғындардың, бизнестің және мемлекеттік органдардың арасында 1995 жылдан 2009 жыл аралығында ақпараттық-коммуникациялық технологиялар қолданудың белсенді өсуі саланы мемлекеттік реттеу қажеттілігіне алып келді. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасының ақпараттық коммуникациялар саласындағы нормативтік-құқықтық базасы жетілдірілді және келесі нормативтік-құқықтық актілер қабылданды:
«Қазақстан Республикасының бірыңғай ақпараттық кеңістігі тұжырымдамасы және оны іске асыру бойынша шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 29 шілдедегі № 715 қаулысы;
«Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 7 қаңтардағы Заңы.
«Пошта туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 ақпандағы Заңы.
«Байланыс туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 5 шілдедегі Заңы.
«Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 мамырдағы Заңы.
«Қазақстанның үдемелі өндірістік-инновациялық дамуы жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күшінің жойылғанын тану туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығы.
«Қазақстан Республикасының телекоммуникация саласын дамытудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 7 маусымдағы № 519 қаулысы.
2003 жылдың шілдесінде Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрлігінің Байланыс және ақпараттандыру жөніндегі комитеті таратылды және Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі құрылды.
2004 жылдың 6 сәуірінде Ақпараттандыру және байланыс агенттігінің қолдауымен коммерциялық емес ұйым - ІТ-компаниялардың Қазақстандық қауымдастығы құрылды.
Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі 2010 жылғы наурызда Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі болып қайта құрылды.
Сөйтіп, қазіргі уақытта, Қазақстан Республикасында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қызметтері мен тауарларының дамуын және қызмет етуін, ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тұтынушылары мен жеткізушілері мүдделерінің теңдігін қамтамасыз ететін, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласын нормативтік-құқықтық және техникалық реттеу жүйесі қалыптасты.
Сонымен қатар, нарықты құқықтық реттеудің қолданыстағы жүйесі ақпараттық-коммуникациялық технологиялар дамуының заманауи деңгейінен бір қатар бағыттар бойынша артта қалып отыр, бұл ақпараттық-коммуникациялық нарықтың дамуының тежелу қаупін тудырады және мынадай мәселелер бойынша қосымша қағида шығармашылық жұмыс өткізуді талап етеді.
1. Ақпараттық-коммуникациялық және пошталық инфрақұрылым саласында:
1) радиожиілік спектірді қолдану үшін жылдық төлемді есептеу;
2) қалааралық және (немесе) халықаралық байланыс операторларының арасында трафикті қосу және өткізу тарифтерін есептеу;
3) ІР-телефония (Интернет-телефония) операторларының телефондық трафигін қосу және өткізу тарифтерін есептеу;
4) байланыс операторларының қолданысына телефондық канализацияны ұсыну бойынша қызметтерге тарифтерді есептеу;
5) ұялы байланыс операторларының, бекітілген және ұялы байланыс операторларының арасында өзара есептесулерді есепке алумен байланыс операторларының трафикті қосу және өткізу тарифтерін есептеу;
6) телекоммуникациялар желілерін ортақ пайдаланылатын телекоммуникациялары желісіне қосу және Қазақстан Республикасының жалпылама қолданыстағы телекоммуникациялар желісі бойынша трафикті өткізуді реттеу;
7) телекоммуникациялар және пошта байланысы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің реттелетін қызметтерінің тарифтерін (бағаларын, жинақ мөлшерлемелерін) немесе олардың шекті деңгейлерін көтеру немесе түсіру;
8) телекоммуникациялар және пошта байланысы саласында табиғи монополиялар субъектілерінің өзге қызметпен айналысуға келісім беру туралы қолдауларды ұсыну және қарастыру;
9) телекоммуникациялар және пошта байланысы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтерді (бағаларды, алым ставкаларын) бекіткенде қолданылатын шығындарды қалыптастыру;
10) телекоммуникациялардың әмбебал қызметтеріне тарифтерді бекіту;
11) қалааралық және (немесе) халықаралық байланыс операторын таңдау мүмкіндігін абоненттерге (телекоммуникациялардың қалалық және ауылдық желілерінің) ұсыну бойынша техникалық шешімдерді бекітуді қосқанда, қалааралық және (немесе) халықаралық байланыс операторының байланыс қызметтерін тұтынушылардың таңдау құқығын қамтамасыз ету үшін қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысы операторларының өз арасында және телекоммуникациялардың бекітілген және ұялы желілері операторларымен өзара әрекет ету тәртібі;
12) электр байланысы саласындағы Салалық жіктеуіштегі өзгеріс пен толықтыру;
13) ақпараттық-коммуникациялық және пошта инфрақұрылымы саласының стандарттар базасын қалыптастыру.
2. Цифрлық телерадио хабарларын таратуды реттеу саласында:
1) «Телерадио хабарларын тарату туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын дайындау;
2) эфирлік таратудың цифрлық стандарттарына көшу есебімен теледидарлық және/немесе радио хабарларын таратуды ұйымдастыру бойынша қызметті реттеу;
3) DVB стандартын радиожиіліктік беруді халықаралық үйлестірумен Қазақстан Республикасында эфирлік цифрлық хабарлар таратудың жердегі желісін, жиілікті-аумақтық жоспарлау;
4) бағдарламалардың әлеуметтік жинағының құрамын бекіту.
3. Қазнетті реттеу саласында:
1) Қазнетті дамыту, оның ішінде электрондық ақшалар мен электрондық коммерция саласындағы мәселелер;
2) Интернеттегі зияткерлік меншікті және авторлық құқықты қорғау, дербес мәліметтерді, оның ішінде биометрикалық дербес мәліметтерді қорғау;
3) Интернеттің жұмыс істеуіне байланысты бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық қатынастарын және қызметін реттеу.
4. БҚ-ны әзірлеу және ІТ-қызметтері секторын дамыту саласында:
1) мемлекеттік органдар мен ұлттық холдингтердің ІТ-жобаларын қазақстандық қамтудың жоғары үлесі және компьютерлік, телекоммуникациялық және отандық өндірістің басқа жоғары технологиялық жабдықтарын айырықша сатып алу бар отандық ІТ-кәсіпорындардың іске асыру әлеуеттілігін қамтамасыз етуі;
2) халыққа және бизнеске электрондық қызметтерді көрсету саласындағы, келешекте коммерциялық берілімі бар ІТ-жобаларды іске асыру үшін мемлекеттік-жеке меншік әріптестік қағидаттарын анықтау;
3) конкурстардың жеңімпаздарын анықтағанда сапа критерийлерінің мәнін, қызметтік толықтығын, жаңашылдығын, иелік етудің жиынтық құнын арттыру;
4) мемлекеттік секторда үлкен және күрделі ақпараттық жүйелерді құрғанда көпжылдық келісім-шарттарды жасасу (3 жылдық мерзімнен артық емес);
5) мемлекет 100% қатысатын мемлекеттік органдар мен компанияларға ұсынылатын ІТ-қызметтерді сауда нарығына аутсорсингке шығару;
6) жеке сектормен қамтылған қызмет түрлерін болдырмау мақсатында жарғылық құжаттарды мемлекеттік ІТ-кәсіпорындардың қызметтері түрлерінің заңнамасымен сәйкес келтіру үшін ұсыныстар әзірлеу;
7) мемлекет 100% қатысатын акционерлік қоғамдар мен ЖШС-ге жеке сектормен қамтылған қызмет түрлерін іске асыру бойынша құзырет беру тиімділігі жөніндегі қолданыстағы заңнамаға өзгертулер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу;
8) Қазақстанға кіру және біліктілігі жоғары шетелдік ІТ-мамандарды жұмысқа қабылдау ережелерін оңайлату;
9) қазақстандық несиелерді шетелдік мемлекеттерге ұсыну кезінде тапсырыстарды алу бойынша экспортқа жұмыс істейтін отандық ІТ-компанияларды қолдау;
10) шетелдік компанияларға ірі тапсырыстарды ұсынғанда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың жобаларына офсеттік мәмілелерді іске асыру.
5. Қазақстан Республикасының аумағында жоғары технологиялық жабдықты өндіруді дамыту саласында:
компьютерлік-коммуникациялық жабдықтың және бағдарламалық қамтамасыз етудің отандық өндірушілері үшін тапсырыстардың ұзақ мерзімді портфелін қалыптастыру.
6. Ақпараттық коммуникациялар саласында білім беру аясында:
1) кәсіптік анықтамалыққа өзгертулер мен толықтырулар енгізу;
2) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын жетілдіру.
7. Электрондық қызметтер мен ЭҮ саласында:
1) мемлекеттік органдардың олардың құзыретіне кіретін электрондық мемлекеттік қызметтерді көрсетуін қамтамасыз ету мерзімдерін әзірлеу және бекіту;
2) электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну стандарттарын сипаттау бөлігінде «Мемлекеттік қызметтің типтік стандартына» өзгерістер;
3) электрондық мемлекеттік қызметтердің типтік регламенті;
4) электрондық мемлекеттік қызметтердің регламенттері;
5) орталық және жергілікті атқарушы органдар порталдарының контентін қолдау процестерін регламенттеу;
6) азаматтық хал-ахуал актілерінің жазбаларын, азаматтық хал-ахуал актілерінің жазбаларын тіркеу кітаптарының нысандарын және аталған кітаптардағы жазбалар мен Қазақстан Республикасында азаматтық хал-ахуал актілерін тіркеу негізінде берілетін куәлік нысандарын өзгертуге, қалпына келтіруге және жоюға өтініштерді электрондық түрде беру;
7) Қазақстан Республикасының халқын құжаттандыру және тіркеу;
8) әскери міндеттілік және әскери қызметке қатысты бірқатар мәселелер;
9) мемлекеттік қызметте «электрондық үкімет» қызметтерін оқудан міндетті өтуге және сертификат алуға қатысты бірқатар мәселелер;
10) ЭҮ-ні дамытуға және электрондық қызметтерді ұсыну заңдылығына қатысты бірқатар мәселелер;
11) мемлекеттік тілде ақпараттандыру саласындағы түсініктерді аударуға және қолдануға қатысты бірқатар мәселелер;
12) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы техникалық және кәсіби ұйымдардың мамандықтары бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын жетілдіру.
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы нормативтік-құқықтық базасын және техникалық реттеу ортасын құру және өзекті ету Бағдарламада қойылған мақсаттарға табысты қол жеткізу үшін қажетті шарт болып табылады.
3.6 Қазақстан Республикасының шарттарына бейімделуі мүмкін бар проблемаларды шешу бойынша жағымды шетелдік тәжірибеге шолу
2008 жылдың қорытындылары бойынша ақпараттық технологиялардың әлемдік нарық көлемі 1,5 трлн. АҚШ долларын құрады, оның ішінде 35% (520 млрд. АҚШ доллары) Азиа-Тынық мұхит елдерінің өңіріне келеді. 2008 жылы аппараттық қамтамасыз етуге шығындар 2,5%-дан артты және 380 млрд. АҚШ долларын құрады. Бағдарламалық қамтамасыз етудің нарығы (222 млрд. доллар) және ақпараттық технологиялар саласындағы қызметтер (805 млрд. доллар) тиісінше аса тез қарқынмен өсті - тиісінше 10,3% және 8,2%.
Халықаралық ІТ-нарығында шығындардың құрылымы экономиканың даму дәрежесіне байланысты. Дамыған елдерде инфрақұрылымдық толықтыру жүруде, сондықтан аппараттық құрал-жабдықтарға шығындардың үлесі ақпараттық технологияларға жалпы шығындардың 70% осы нарықтарға жетуі мүмкін, дамыған елдерде ІТ-өнімдердің және құрал-жабдықтардың үлесі 50%-дан асады, ал табыстың негізгі үлестері ІТ-қызметтерінің сегменті болып табылады.
Халықаралық тәжірибені талдау, ІТ-нарығындағы дағдарысқа дейінгі мерзімінде дамыған елдерден еңбек құнын төмен сипаттайтын және салық салу қолайлы жағдайларымен елдерге ауыстыру үрдісі байқалуда. Осы әсіресе, күрделі техникалық инфрақұрылымды құруды талап етпейтін бағдарламалық қамтамасыз ету мен қызметтердің өндірісі үшін өзекті. Соңғы бес жылда БҚ әзірлеу және ІТ-қызметтерді беру нарығының көлемі әлемдік экономиканың 3 - 4% орташа өсу қарқыны кезінде, жылына орташа 10%-ға өсті, ол дамыған және дамымаған елдерде ЖІӨ құрылымында осы сектордың үлесі айтарлықтай ұлғаюға әкелді. Осындай елдерге үлгі болып табылатын, ЖІӨ-нің 10%-нан асатын ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласының үлесі бар Оңтүстік-Шығыс Азия елдері (Корея, Малайзия, Тайвань, Сингапур).
Үндістан ІТ-қызметтердің және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қарқынды қолданатын қызметтердің сараптамалық бағытталған секторының ойдағыдай дамуының ең айқын мысалы болып табылады. 2008 жылы ІТ-қызметтер экспортының жалпы көлемі 40 миллиард АҚШ долларын құрады, бұл елдегі тауарлар мен қызметтер экспортының төрттен бірден астам бөлігін құрайды. Экспортқа қосымша ретінде ішкі нарықта 11,6 миллиард АҚШ доллары сомасына ІТ-тауарлар мен қызметтер пайдаланылған. Болжамдарға қарағанда, ІТ-қызметтер секторы 2010 жылы 60 миллиард АҚШ доллары көлеміне жетеді, бұл елдің ЖІӨ-нің 10 % құрайды. Ақпараттық технологиялар секторы 2 миллионнан астам адамды жұмыспен қамтиды, оның 30 % - әйелдер; сонымен бірге, сектор бойынша орташа табыс басқа қызмет салаларынан екі еседей артық. Бұл ретте, ақпараттық технологиялар саласындағы әр жаңа жұмыс орны сыбайлас және қызмет көрсететін салаларда үш-төрт орынның пайда болуына алып келеді.
Оңтүстік Корея, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар әлеуетін қолдана отырып, кедей елден жоғары технологиялы тауарлар мен қызметтерді әлемдік сатудың көлемі бойынша он екінші қатысушысы болып табылатын әлемдегі ірі экономикалық державалардың біріне айналды. ІТ-секторы елдегі экономикалық өсудің астам бөлігін қамтиды, инфляцияның төмендеуінің маңызды макроэкономикалық факторы болып табылады және елдің ЖІӨ-нің 16 пайызынын астам бөлігін құрайды. Корея экономикасының дамуына әсер ететін факторлардың ішінен бірнеше ұлттық стратегияларын іске асыруды қалыптастыру және қаржыландыру арқылы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар секторының дамуындағы үкіметтің белсенді қатысуын айтуға болады.
Кореяның ақпараттық-коммуникациялық технологиялар секторының дамуын төрт негізгі кезеңге бөлуге болады: 1) ұлттық қорлық ақпараттық жүйе құру және бірыңғай ақпараттық орта жасау; 2) ақпараттандырудың алға басуы бойынша ұлттық жоспар негізінде ақпараттандырудың алға жылжуы (СDМА технологиясы негізінде тиімді және тез инфрақұрылым құру және кеңжолақты Интернетке қол жетімділік үшін инфрақұрылым құру); 3) компьютерлік сауаттылыққа оқыту және олардың ақпараттық технологияларды пайдалануы арқылы халық өмірін жақсарту; цифрлық теледидар қызметтерін ұсыну; «Korean Telecom» компаниясын жекешелендіру; «CYBER KOREA 21» үлттық бағдарламасы негізінде «e-Government», «e-Commerce» және «e-Procurement» жобаларын іске асыру үшін орта және тұғырнама жасау; 4) «e-Korea Vision 2006» стратегиясын іске асыру және жаппай «е-Government» енгізу; «Broadband IT Korea Vision 2007» жобасын іске асыру; бәсекелестіктің өсуінің одан әрі дамуы үшін ІТ839 стратегиясын қабылдау және іске асыру (8 қызмет, 9 өнім, 3 инфрақұрылым); DMB және WiBro коммерциялық қызметтерді іске қосу.
Мемлекет пен бизнестің өзара іс-әрекетінің келісілген үлгісінен басқа, Кореяның ІТ саласының даму үлгісінің бірегейлігі елдің ақпараттық-коммуникациялық технологиялары дамуын тұрақты қаржыландыру тетігін құрудан тұрады. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы мемлекеттік сондай-ақ жеке сектордың әр түрлі жобаларын қаржыландыратын бірнеше қорларды, атап айтқанда, Ақпараттандырудың даму қорын құру арқылы Корея үкіметі дағдарыс кезінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар секторының дамуында инвестициялаудың жеткіліксіздігінен өзін қорғап қалды, бұл дағдарыстан кейінгі кезеңде корейлік компанияларға қосымша бәсекелестік артықшылық берді. Сонымен қатар, қорды құру және оны толықтыру үшін сектор ішінде алынған құралдар - радиожиілік иелерінен алынған лицензиялық жинақ, телекоммуникациялық операторлардан алынған салықтардың пайызы қолданылады.
Финляндия. Финляндияның көптеген басқа елдерден елеулі айырмашылығы - оның ұлттық поштасы мен телекоммуникациялары ешқашан мемлекеттік монополияны қолданған емес.
Ұялы операторлар ұялы байланыстың жаңа қосымшаларын әзірлеу мен шығаруға белсенді қатысады. Ол шағын кәсіпорындардың іргетасының табысты дамуына мүмкіндік жасайды. Фин ақпараттық-коммуникациялық технологиялар секторы 3000-ға жуық кәсіпорындарды қамтиды.
Финляндияда желілік технологияларды қолдану соңғы бес жыл ішінде жоғары деңгейде болуын жалғастырып отыр. Елдің 65%-нан астам кәсіпорындарының өзінің ішкі жергілікті желілері бар, ал 94% кәсіпорын Финляндияда Интернет желісіне қосылған. Әлемдік экономикалық форумның баяндамасына сәйкес ақпараттық бірлестіктердің жұмыс инфрақұрылымын дамыту және ақпараттық-коммуникациялық техниканы қолдану деңгейі бойынша Финляндия әлемде тек Сингапур мен Исландиядан кейін, үшінші орынды алады.
Кең жолақты байланыс арналарын қолдану арқылы Интернет желілеріне қосылу санының өсуі жалғасып жатыр. Бекітілген байланыс сымдары арқылы жоғары жылдамдықты Интернетке қосылу саны 1 млн. бірліктен асты және елдің 94% халқын қамтыды.
Финляндияда телекоммуникация және байланыс қызметтерін көрсету құны дамыған елдердің ішінде ең төменінің бірі болып табылады. Ол Финляндия нарығында қызмет ететін телеоператорлардың арасындағы бос бәсекелестікпен (ақпараттық индустрия бәсекелестік үшін 90-жылдардың басынан бастап ашық болды) және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласын бақылау және мемлекеттік реттеу мәселелеріне жауапты Финляндияның коммуникациялар жөніндегі мемлекеттік агенттігінің (FICORA) тарапынан белгіленген нормаларды және шектеулерді сақтауды үнемі бақылаумен түсіндіріледі. Соңғы 10 жыл ішінде телекоммуникациялар қызметтері құнының орта деңгейі 20-25%-ға төмендеді.
Барлығы Финляндия нарығында 150-ден астам фирма телекоммуникациялық қызметтерді көрсетеді. Финляндияда тек ұялы байланыс қызметтерін ұсыну саласында ғана нарықтың елеулі көлеміндегі 59 оператор қызмет етеді. Интернет-қызметтердің Фин нарығы да сондай-ақ ең дамығандардың бірі болып саналады. Еуропалық комиссия зерттеулерінің нәтижесі, электрондық қызметтерді дамыту индексі бойынша Финляндия Еуропада Швеция мен Австриядан кейін үшінші орынды алып отыр.
Мемлекеттік құрылымдар арасында ақпараттық технологияларды енгізудің ең жоғары деңгейін салық және кеден қызметтері, сондай-ақ қызметі табыс алуды есептеумен және бақылаумен байланысты басқа да мекемелер көрсетеді.
Финляндияда өндіріс және сауда саласындағы компаниялар жұмысында елеулі дамуды электрондық коммерция құралдарын пайдалану алып отыр. Мемлекеттік статистика орталығының деректері бойынша, ақпараттық желі арқылы елдің 30%-дан астам халқы сатып алулар жүргізеді, ал электрондық коммерция жүйесі арқылы сатудың жалпы жылдық көлемі 800 млн. евродан артық болып отыр.
Электрондық коммерцияның одан әрі дамуы ұялы телефон немесе ықшамды қалта компьютері көмегімен әртүрлі қызметтерді сатып алу және алу мүмкіндігін беретін m-commerce - электрондық коммерцияны ұялы нысанға көшіру жүйесін әзірлеу және енгізу болып табылады.
«Он-лайн» тәртібінде көрсетілетін қызметтердің елеулі көлемі әсіресе банк саласына тиесілі. Өзінің банк қызметтерін Интернет арқылы іске асыратын «Нордеа» қаржы концернінің клиент саны 3 млн.-нан артық болып отыр. Жыл сайын төлемдерді өткізу және қолма қол ақша алу бойынша 1 млрд. астам қызметтер іске асырылады.
Канаданың сымсыз байланыс өнеркәсібі телерадио хабарлар тарату және негізінен сымсыз байланыс жабдықтары үшін қондырғыларды жаппай өндірумен айналысатын компаниялардан құралады. Оның өнімдері тарату және қабылдау антенналарынан, кабелді теледидар қондырғыларынан, GPS спутникті жалпы позициялау жүйесіне арналған қондырғылардан, пейджерлерден, ұялы телефондардан, спутникті қондырғылардан, ұялы байланыс қондырғыларынан, сондай-ақ телерадио хабарларын таратуға арналған студиялық және хабарлар тарату қондырғыларынан тұрады.
Сымсыз технологиялар саласында Канада ұялы қондырғылар, ақпарат таратуға арналған ұялы құрылғылар, қолданушылардың түпкілікті құрылғылары (СРЕ), бағдарламалық анықталатын байланыс құрылғылары (SDR) және сымсыз кеңжолақты байланыс құрылғылары (WiMAX) сияқты шешуші салаларда танымал болды.
Accenture компаниясының есебіне сәйкес, Канада электрондық сервистердің даму деңгейі бойынша әлемде бірінші орынды алып отыр. ІТ-технологиялардың көмегімен Канада азаматтарына көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру тапсырмасы ел үкіметі қызметінің ең маңызды бағыты болып саналады.
Бағдарламалық құжаттарда Канада үкіметінің ресми мақсаты мынадай сипатта тұжырымдалған: «елдің кез келген нүктесінен кез келген уақытта онлайн режимде үкімет органдарының ақпараты мен қызметтерін қолдануға қол жеткізу мүмкіндігі бар, өз азаматтарымен тығыз байланысқан үкімет ретінде бүкіл әлемге танымал болу». 1994 жылы Қазынашылық Секретариаты (Treasury Board Secretariat) негіз болатын құжатты жариялады: «Ақпараттық технологияларды қолданумен үкімет қызметін жаңғырту жоспары» (Blueprint for Renewing Government Services using Information Technology). Ал 1999 жылы Канада үкіметі 2004 жылға дейін үкіметтің барлық қызметтерін Интернет арқылы көрсетуді қамтамасыз ету міндетін қабылдады. Канадада орталық үкіметтің ІТ бюджеті 1999 және 2000 жылдары 3 млрд. долл. құрады, ол жалпы орталық бюджеттің 2%-ын және 1,9%-ын құрады. Қазіргі кезеңде ІТ дамуындағы басымдықтар мыналар болып табылады:
1) Канаданы әлемдік электрондық сауда орталығына айналдыру және экономикада электрондық сауданы қолдануға әрекеттесу;
2) жеке және сауда ақпаратын қорғау және электрондық қолтаңбаны мойындау мақсатында заңнаманы өңдеу;
3) мектептер мен кітапханалардың жоғары жылдамдықты ақпараттық торабқа қол жетімділігін кеңейту, Канадада мультимедия-контентті және БҚ өндірісін ынталандыру.
4) Үкіметтік ақпаратты және қызметтерді интернет арқылы ұсынуды дамыту.
1994 жылы электрондық сервистерді дамыту тұжырымдамасын жариялағаннан кейін, ірі ІТ-жобаларды басқару мен іске асыруда елеулі проблемалар туындады. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында жобаларды жоспарлау және басқару - Enhanced Management Framework (EMF) ортақ әдістемесі енгізілді. EMF құру мен енгізудің мақсаты ірі ІТ жобаларды іске асыруда көмек көрсету және табысты жобалардың пайызын арттыру болды. EMF тұжырымдамасы жобаның техникалық шешімінің қойылған бизнес-міндеттерге сәйкес болуына қол жеткізуге және жобаларды бюджет шегінде, мерзімінде және толық қызметтік мүмкіндіктермен іске асыруға бағытталған. Өзінің даму шамасы бойынша EMF, сондай-ақ неғұрлым әлеуетті жобаларды іріктеуге және іске асырылатын жобалардың ұйымның өзгеретін бизнес мақсаттарына сәйкестігін үнемі бақылауға бағытталған жобалар портфелін басқарудың процедураларын және тетіктерін қоса бастады.
Малайзия. Малайзия үкіметі инновациялық және коммуникациялық шешімдерді құру мен іске асыруға белсенді қатысады. Малайзия үкіметімен ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамытудың тоғызыншы Ұлттық стратегиялық жоспары әзірленді, онда алдағы 10 жылға жоспарлау кезеңімен қызметтің әлеуетті үш технологиялық саласы, сондай-ақ 2020 Көрінісінің қағидаларын іске асыру шеңберінде: сымсыз желілер, жорамалды талдау және үш сатылы Интернет анықталған.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамытудың Ұлттық стратегиялық жоспары экономиканың шешуші секторларының өндірісін арттыруға негіз болады және жаңа ғылыми көлемді өндіріс саласын дамытуға ықпалын тигізеді.
Малайзияның ақпараттық-коммуникациялық технологияларының Стратегиялық Жол картасына Ұлттық ақпараттық техникалық кеңес (ҰАТК) бастамашылық жасаған және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамытудың тоғызыншы Ұлттық стратегиялық жоспарымен қайта қолданылды.
ҰАТК негізгі қызметі елдің әлеуметтік-экономикалық құрылымында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың интеграциясын қамтамасыз ету болып табылады.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамытудың жетінші Ұлттық стратегиялық жоспарын іске асыруда ҰАТК негізгі мақсаттарын іске асыру үшін ұлттық ақпараттық технологиялар бағдарламасы әзірленді.
Ең үздік мультимедиялық және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар кәсіпорындарын тарту мақсатында әлемдік класс ортасын қалыптастыру үшін Малайзияда арнайы экономикалық аймақ құру жөніндегі жоба іске асырылды.
MSC келесі жобаларды іске асыру жолымен ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың басым бағыттарын дамытумен айналысады:
1) ЭҮ;
2) ұлттық көпмақсатты карта (National Multi Purpose Card);
3) смарт-мектептер;
4) телемедицина;
5) е-бизнес;
6) ҒЗЖ кластері;
7) АКТ кәсіпкерлігін дамыту.
АКТ-ны дамыту ғаламдық АКТ біліміне және оларды дамытуға негізделген бәсекеге қабілетті экономика ретінде Малайзияның орнын анықтауда маңызды стратегиялық қозғалтқыш болып табылады. Ақпараттық теңсіздікті төмендететін, қолданыстағы цифрлық қалалар мен жаңа MSC Phase2 дамыту, барлық малайзиялықтардың өмір сапасын жақсарту және биоинформатика сияқты жаңа секторды дамытуды ынталандыруға себепші MyICMS 886 фазалық енгізу көмегімен, жалпы ел бойынша қолданыстағы коммуникация желісін кеңейтуге ерекше мән аударылады.
Бәсекеге қабілетті ІТ-секторы бар елдердің тәжірибелері дербес және нақты қоғам мен тарихи жағдайларға қатысты болғанына қарамастан, кезеңді талдау мемлекетпен қолданылатын бірнеше әмбебап қағидаларды айқындауға көмектеседі, оларды мемлекеттің қолдануы АКТ-ның әлеуетін мемлекеттің және бизнестің жемісті іске асыруына ықпал етеді.
4. Бағдарламаның мақсаттары, міндеттері, нысаналы индикаторлары, және нәтижелерінің көрсеткіштері
4.1 Бағдарламаның мақсаты
Қазақстан Республикасының ақпараттық және коммуникациялық технологиялар саласының шарттарын және даму тетіктерін мынадай мақсатта жасау:
1) Қазақстан Республикасының ақпараттық қоғамға және инновациялық экономикаға көшуі;
2) бәсекеге қабілетті экспортқа бағытталған ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың ұлттық секторын қалыптастыру.
4.2 Нысаналы индикаторлар
«Қазақстан Республикасының ақпараттық қоғамға және инновациялық экономикаға көшуі» мақсаты бойынша:
1) 2014 жылы ЖІӨ-дегі АКТ секторының үлесі - 3,8 %;
2) телекоммуникациялардың жергілікті желілерін цифрландыру деңгейі - 100 %;
3) интернеттің кеңжолақты желісі абоненттерінің тығыздығы - 100 адамға 22;
4) ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы - 100 адамға 111;
5) халқының саны 1 000 және одан көп адам бар барлық елді мекендер ұтқыр байланыс қызметтерімен қамтамасыз етілді;
6) компьютерлер саны - 100 тұрғынға 25;
7) тұрғындардың компьютерлік сауаттылығын 40 %-ға дейін арттыру;
8) әлеуметтік мәні бар мемлекеттік қызметтердің кем дегенде 50 %-ын электрондық нысанға көшіруді қамтамасыз ету;
9) Қазақстан аумағын эфирлік цифрлық телехабар таратумен қамту - 95 %;
10) Қазақстан аумағын серіктік цифрлық телехабар таратумен қамту - 100 %;
11) пошта байланысының 560 ауылдық бөлімшелерін құру және жаңғырту;
12) облыс орталықтары арасындағы, облыс орталықтары мен аудандардың арасындағы қарапайым жазбаша хат-хабарларды жіберудің бақылау мерзімдерін бір күнге қысқарту;
13) халықаралық пошта жөнелтілімдері өтуінің бақылау мерзімдерін 1 күнге қысқарту;
14) салалық стандарттау деңгейі халықаралық нормаларға дейін жеткізілді және Қазақстан Республикасында АКТ-ның дамуына ықпал ететін құқықтық негіз қалынтастырылды (үйлестірілген стандарттардың саны ақпараттық-коммуникациялық технологиялар стандарттарының жалпы санынан 77 %).
«Бәсекеге қабілетті экспортқа бағытталған ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың ұлттық секторын қалыптастыру» мақсаты бойынша
ІТ-нарығының құрылымы: ІТ-қызметтер үлесі - 30 %, БҚ үлесі - 15 % және ІТ-жабдығының үлесі - 55 %;
ІТ-нарығының жалпы көлемінде қазақстандық қамтудың үлесі - 32 %-дан кем емес;
ІТ-қызметтеріндегі қазақстандық қамтудың үлесі - 80 %.
4.3 Бағдарламаның міндеттері
Осы Бағдарламамен ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласын мемлекеттік дамытудың әлеуетті міндеттері анықталды:
4.3.1 Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту
Телекоммуникациялық инфрақұрылымды дамыту
Телекоммуникация саласының жоғары табысына экономикалық белсенділіктің және ҮИИД МБ-ның шеңберінде тұрғындардың табысының өсуі қолдау көрсетеді, сондықтан берілген міндетті орындау бойынша негізгі шарттар мемлекет тарапынан жеке меншік сектормен инвестициялар өткізу және бәсекелі нарықты дамыту үшін жағымды жағдайлар жасауға бағытталған.
Бағдарламада іске асырудың бірқатар институционалдық тетіктері көзделген:
1) байланыстық заманауи радио технологияларымен неғұрлым талап етілген диапозондарда радиожиілікті спектордың конверсиясын өткізу, бұл ақпараттық-коммуникациялық желілердің сапасын және өткізу қабілеттілігін бірден арттыруға, әсіресе ауыл байланысын дамыту үшін қолданыстағы желілерді жанғыртуға мүмкіндік береді;
2) ұтқыр байланыс операторларының меншікті инвестицияларының өсімін арттыру үшін қажетті жағдайлар жасау, бұл негізінен 3G, үшінші буынның ұялы байланысының желілерін Қазақстанда дамытуды аяқтауға және LTE., төртінші буынның ұялы желілерін жайып таратуды бастауға мүмкіндік береді;
3) радиожиілік спекторының конверсиясының тетіктері негізінде азаматтық диапозонда үшінші буынның телекоммуникациялық желілерін жайып тарату үшін қажетті Қорғаныс министрлігінің жиіліктер жолағын пайдаланылмайтын радиоэлектрондық құралдармен ауыстыру;
4) саладағы ең жаңа өзгерістердің, оның ішінде жаңа технологиялардың және конвергентті қызметтерді дамыту негізінде электр байланыс (телекоммуникациялар) қызметтерінің жіктеуішіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет;
5) байланыс саласын реттеу бойынша заңнамалық базаны жетілдіру.
Байланыс саласының жағдайын нақты көрсету және бәсекеге қабілеттіліктің ғаламдық индексінің қазақстандық рейтингін көтеру мақсатында байланыс операторларынан халықаралық ұйымдарға, оның ішінде Электр байланысының халықаралық одағы және Байланыстың аймақтық достастығы үшін статистикалық деректерді жинау тетігін жетілдіру қажет.
«Тексерілетін субъектілерге талаптар белгілейтін нормативтік-құқықтық актілерді қабылдауға өкілетті мемлекеттік органдар мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыретін қайта қарастыру мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасына сәйкес телекоммуникация желілерін жалпылама қолданыстағы телекоммуникациялар желісіне қосудың және Қазақстан Республикасының жалпылама қолданыстағы телекоммуникациялар желісі бойынша трафик өткізуді реттеудің, Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі Төрағасының 2004 жылғы 12 шілдедегі № 145-п бұйрығымен бекітілген Ережелерді Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы деңгейіне шығару жоспарланып отыр.
«Байланыс туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабының 3-тармағына сәйкес телекоммуникация желілерінің операторлары өз желілерінде байланыс қызметтерін пайдаланушылардың әрқайсысына өкілетті орган айқындайтын тәртіппен қалааралық және (немесе) халықаралық байланыс операторын еркін таңдаудың техникалық мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті. Осыған байланысты, бәсекелестікті дамыту мақсатында қалааралық және (немесе) халықаралық байланыс операторын еркін таңдау құқығын қамтамасыз ету қажет.
Трафикті қосу және өткізу қызметтерінің нарығындағы бәсекелестік деңгейін арттыру мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 14 наурыздағы № 155 қаулысымен бекітілген Табиғи монополиялар субъектілерінің реттелетін қызметтерінің (тауарларының, жұмыстарының) тізбесінен 11-тармақты алып тастау мүмкіндігіне талдау жасау мәселесін, оның ішінде өкілетті органды салыстырмалы талдау (banchmarking) негізінде ұялы байланыс операторлары үшін трафикті терминациялау қызметтеріне мөлшерлемелерді нұсқаулықпен белгілеу бойынша құзыретті беру мәселесін қарастыру қажет.
Байланыс саласындағы өкілетті орган «Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы» Қазақстан Республикасы Заңының шеңберінде трафикті өткізу қызметтеріне (терминацияға) ұялы байланыс операторлары қолданатын тарифтерге талдау жасайды.
Ұялы байланыс операторларының техникалық мүмкіндігін есепке ала отырып, ұялы байланыс абоненттері үшін 2011 жылғы 1 қаңтардан бастап ұялы байланыс операторлары желілерінің ішінде, ұялы байланыстың басқа операторлары желілерінің ішінде, сондай-ақ халықаралық роуминг қызметтеріне тарификациялау бірлігінің көлемін 1 секунд көлемінде бекіту бөлігінде Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі Төрағасының 2009 жылғы 2 ақпандағы № 43 бұйрығына өзгерістер енгізу қажет.
Телекоммуникациялық инфрақұрылымды жаңғырту бойынша жобалардың капитал сыйымдылығын және сыртқы нарықтан қаржыландыруды тартудың қиыншылығын ескеріп, мемлекет қолдаудың инвестициялық шараларын, ең алдымен инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру саласында ұсынуы мүмкін. Берілген қаржыландырудың шарты жобаны ҮИИД МБ құрамдас бөлігі болып табылатын Қазақстанды индустрияландыру Картасына қосу болып табылады.
Берілген шаралар мынадай нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді:
1) «Қазақтелеком» АҚ-ның телекоммуникациялар желісін, пакеттерді коммутациялау технологиясын қолданумен сөз, бейнелерді және деректерді сенімді таратуға арналған әмбебап көп мақсатты желіні құру үшін, қуаттылығы 1 млн. абонент, Next Generation Network (NGN) технологиясына көшіруді аяқтау;
2) телефония және ақпарат тарату қызметтеріне сұранысты 100% қанағаттандыру үшін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейін даму Стратегиясымен анықталған ұзақ мерзімді әлеуеттерге сәйкес ақпараттық теңсіздікті жою үшін СDМА технологиясын қолданумен ауылдық байланыс телекоммуникацияларының желісін жаңғырту және дамыту;
3) Қазақстан Республикасының транзиттік әлеуетін дамыту мақсатында оптикалық-талшықты магистралдарды құрылатын көліктік дәліздер бойында салу және ілеспелі телекоммуникациялық инфрақұрылымды құру (оның ішінде «Қазактелеком» АҚ-ның магистралдық желісін дамыту);
4) талшықты-оптикалық кәбіл және технологияның спектрлік нығыздаулары Dense Wavelength Division Multiplexing (DWDM) негізінде Ұлттық Ақпараттық Супермагистралды кеңейту;
5) Worldwide Interoperability for Microwave Access (WiMAX) технологиясының негізінде қамтудың барынша үлкен аумағымен деректер қорының сымсыз мультисервистік желілерін құру;
6) Telecommunications and Internet converged Services and Protocols for Advanced Networking (TISPAN) IP Multimedia Subsystem (IMS)/Next Generation Network (NGN) сәулеті стандарттарының негізінде тіркелген және ұтқыр байланыс конвергенциясы үшін операторлық класстың ақпараттық коммуникациялық қызмет көрсетуіне жүйелі көшуді іске асыру;
7) Ақпараттық қауіпсіздікті соның ішінде ақпараттық ресурстар мен жүйелерді қорғауды ескере отырып, мемлекеттік органдардың бірыңғай ақпараттық көлік ортасын дамыту.
Пошта саласын дамыту
Бағдарламамен іске асырудың бір қатар институционалдық тетіктері көзделген:
Поштаны өңдеу, жіберу және жеткізу, сапалы қаржылық қызметтер көрсету мерзімдері бойынша логистикалық қызметтер дамуының әлемдік үрдісіне бүкіл Қазақстан территориясын қамту артықшылығын қолдана отырып, қол жеткізу;
Өндірісті ұйымдастырудың қағидалық сызбасын және пошталық байланыстың түйін объектілері үшін ішкі және халықаралық поштаны өңдеу бойынша негізгі технологиялық операцияларды, тікелей пошталық-логистикалық орталықтың қызмет көрсетуінде орналасқан және оның құрамында жүзеге асатын іріктеме орталығы, сонымен қатар, пошта байланысының түйіндік объектілерінің керекті көлемін жобалау және іс-әрекет қағидаттарын құру;
Қажетті инженерлік коммуникациялармен Астана қаласында орналасқан және Ақтөбе қаласының жаңа объектілері негізінде пошталық-логистикалық орталықтың ғимаратын құру және жобалау;
Пошталық тасымалдаудың магистралды сызбасын жетілдіру, айырбастаудың нормативті жиілігін сақтау, түйінді тұғырларда бағдарлардың түйісулерін және бағыттар жоспарын (сұрыптау сызбаларын) оңтайландыру;
пошталық жөнелтулердің өңдеудің, айырбастаудың және тасымалдаудың бірыңғай технологиясын құру, магистралдық бағыттарда пошта жөнелтімдерін айырбастауды іске асыру үшін айырбастау тұғырларының ыңғайлы баламалы көлікке бейімделуі, пошта жөнелтілімдерін, сондай-ақ пластикалық ыдыстарды (лоттарды) тасымалдау мен айырбастау үшін арба-контейнерлерді енгізу;
пошта байланысының ауылдық бөлімшелерін жаңғырту және дамыту есебінен ауыл тұрғындарына қаржылық қызметтердің кең спектрін ұсыну;
пошта байланысының ауылдық бөлімшелерінің желісін олардың құрылысы және жалға алу жүйесінен кезең бойынша шығуы арқылы кеңейту;
пошта байланысының ауылдық бөлімшелерінде халықтың интернет қызметтеріне қоғамдық қол жеткізу пункттерін (ҚҚП) орналастыру;
ҚҚП-ға ЭҮ қызметтерін енгізу;
ҚҚП-ға электронды сауда алаңын енгізу.
Берілген шаралар мынадай нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді:
1) облыс орталықтары арасындағы, облыс орталықтары мен аудандардың арасындағы қарапайым жазбаша хат-хабарларды жіберудің бақылау мерзімдерін қысқарту, сондай-ақ Бүкіл әлемдік пошталық одақпен белгіленген халықаралық пошта жөнелтілімдері өтуінің бақылау мерзімдерінің нормативтеріне қол жеткізу;
2) пошта жөнелтілімдерін тасымалдауға көлік шығындарын 10-20 %-ға қысқарту;
3) электрондық коммерция саласында пошта қызметтеріне тарифтерді төмендету бойынша тетіктер әзірлеу;
4) шынайы уақыт тәртібінде тіркелетін пошта жөнелтілімдерін бақылау үдерісін автоматтандыру үшін Бүкіләлемдік Пошталық Одақтың жүйелерімен және аймақтық одақ жүйесімен интеграциялану;
5) «Қазпошта» акционерлік қоғамының пошта жөнелтілімдерін қадағалаудың халықаралық жүйесіне кіруі;
6) пошта байланысының меншікті нысандарының қызмет көрсетудің қауіпсіздігі мен ыңғайлылығының талаптарына толық сәйкес келуі;
7) ауыл тұрғындарына сапалы пошталық-қаржылық және ақпараттық қызметтердің кең спектрін ұсыну;
8) жинақтаушы зейнетақы қорларымен, сақтандырушы, лизингтік компаниялармен, трансфер-агенттермен және басқа қаржылық институттармен агенттік келісімдер негізінде көрсетілетін қызметтердің спекторын кеңейту;
9) Қазақстанда қашықты сауданы дамыту;
10) қамту аймағында тұрған, Қазақстанның ең алшақ нүктелерінде Интернет-пресса мен Интернет-жазылуларды дамыту;
11) ауылдық мекендердегі пошталық байланыс бөлімшелерін күрделі және техникалық жайластыру деңгейін 26 %-ға көтеру.
Есептеу орталықтарын дамыту
Веб-хостинг қызметтеріне сұранысты, деректерді алғашқы және резервті сақтауды, бултты есептеулерді ұйымдастыруды қамтамасыз ету және сыртқы нарықтарға кезеңдеп шығу мақсатында есептеу орталықтарын (дата-орталықтарды) дамыту. Дата-орталықтардың инфрақұрылымының болуы Интернеттің қазақстандық сегментінің дамуы, электрондық коммерция, электрондық қызметтер және «электрондық үкімет», бултты есептеулер үшін негізгі шарт болып табылады.
Бағдарламамен мынадай нәтижелерге қол жеткізу үшін жобаларды қаржыландыруға және мемлекеттік-меншікті әріптестік тетіктерін белсенді қолдануға республикалық бюджеттен қаражат бөлу көзделген:
1) Интернеттің қазақстандық сегментін, электрондық қызметтерді және ЭҮ-ні дамыту үшін Қазақстанның энергоартылған аумақтарында ірі коммерциялық дата-орталықтарды құру;
2) Астана қаласының мемлекеттік органдарының Серверлік орталықтарын техникалық қамтамасыз етуді аяқтау;
3) Ақпараттық қауіпсіздік талаптарын соның ішінде ақпараттық ресурстар мен жүйелерді қорғауды ескере отырып, жергілікті атқарушы органдардың аймақтарда электронды қызметтерді көрсетудің ақпараттық жүйелерінің хостингі үшін серверлік тұғырнамаларды құру;
4) Ақпараттық қауіпсіздік талаптарын, соның ішінде ақпараттық ресурстар мен жүйелерді қорғауды ескере отырып, мемлекеттік органдар үшін Резервті серверлік орталықты құру.
4.3.2 Цифрлық телерадиохабарлар таратуды дамыту
Цифрлық хабарлар тарату нарығының толыққанды қызмет етуі үшін нормативтік базаны әзірлеу және одан әрі жетілдіру бойынша шаралар қабылдау қажет:
1) телерадио хабарлар тарату ұйымдарын лицензиялаудың және телерадио хабарлар таратудың мақсаттары үшін байланыс қызметтерін ұсыну бойынша қызметті лицензиялаудың жаңа шарттарын әзірлеу;
2) теледидар арналарының әлеуметтік жинағының хабарлануын қамтамасыз ететін байланыстың мемлекеттік операторының рөлін және мәртебесін анықтау;
3) әлеуметтік мәні бар теледидар арналарын және радио арналарын таратуды іске асыратын байланыс операторлары үшін тарифтік саясаттың қағидаттарын анықтау;
4) әлеуметтік мәні бар теледидар арналарының және радио арналарының жинағына еркін қол жетімділік қызметін ұсынуды қаржыландыру тетігін және көзін анықтау;
5) цифрлық телерадио хабарлар таратудың стандарттарын қалыптастыру;
6) сымсыз қол жетімділік желілерінің негізінде ұтқыр теледидарды дамыту үшін нормативтік-құқықтық базаны қалыптастыру.
Сондай-ақ, «Телерадио хабарларын тарату туралы» заңды әзірлеу және қабылдау, сонымен қатар «Байланыс туралы», «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы», «Лицензиялау туралы», «Авторлық құқық және шектес құқықтар туралы», «Жарнама туралы» және т.б. заңдарға өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет.
Телерадио хабарлар тарату нарығының негізгі қатысушыларының өзара қатынастарының қағидаттарын анықтау қажет:
1) таратушылар өз қызметін бұқаралық ақпарат құралдары туралы заңнама талаптарына сәйкес және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарына сәйкес іске асыруға тиіс;
2) байланыс операторлары өз қызметтерін байланыс туралы заңнама талаптарына сәйкес және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарына сәйкес іске асыруға тиіс;
3) таратушы байланыс операторы болмауға тиіс;
4) байланыс операторлары Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін таратушылар өнімін таратуға тиіс.
Қазақстан Республикасында цифрлық телерадио хабарларын таратуды енгізу бойынша жұмысқа мынадай нормативтік актілер негіз болады:
1) әлеуметтік мәні бар жинақтың құрамына кіретін теледидарлық және радио арналарының тізімі туралы;
2) әлеуметтік және коммерциялық бағыттағы мультиплексорлар көлемі және құрамы;
3) цифрлық телерадио хабарларын таратудың әлеуметтік маңызды жинағын тарату туралы;
4) ұқсас телерадио хабарларын таратуға лицензия беруді тоқтату туралы;
5) цифрлық тюнері жоқ теледидар қабылдағыштарын енгізуді шектеу туралы;
6) ұқсас хабарларды таратуды тоқтату туралы;
7) телерадио хабарларды тарату желісін жобалау және пайдалануға беру туралы;
8) цифрлық хабарларды таратудың байланыс операторларымен телерадио хабарларын тарату объектілерінің инфрақұрылымын қолдану және жалдау тәртібі туралы (ғимараттар, электр қорек құрылғысы, антенно-мачталар және фидерлі қондырғылар, жабдықтарды тексеру және т.б.);
9) теледидарлық және радиолық таратудың мақсаттары үшін байланыс қызметтерін көрсету туралы.
Қазақстан Республикасының ақпараттық кеңістігіндегі қоғамдық маңызды сегментті қалыптастырудағы әлеуметтік жауаптылықты ескеріп, арналық теледидар операторына лицензияны беруде олардан өздерінің желілері бойынша теледидарлық және радиоарналық әлеуметтік маңызды жинақтарды тегін таратуды талап ету керек.
Цифрлық телерадио хабарларын таратуға көшуді 2009 — 2014 жылдар ағымында 3 кезеңде іске асыру қажет.
Бірінші кезең барысында (2009 - 2010 жылдар) мыналарды қамтамасыз ету көзделген:
1) нормативтік құқықтық базаны әзірлеу;
2) жиілікті-аумақтық жоспарды және көшудің уақытша жоспарын әзірлеу;
3) цифрлық теледидарлық таратудың мемлекеттік стандарттарын әзірлеу және бекіту;
4) Қазақстан Республикасының әр аймағы үшін әлеуметтік маңызды теледидар арналары мен радио арналарының тізімін бекіту;
5) тікелей спутниктік хабарларды таратумен қамтамасыз етілетін, эфирлік хабарлағышты орнату экономикалық тұрғыдан тиімсіз аз халқы бар елді мекеннің сандық құрамын анықтау;
6) телерадио хабарларын тарату объектілерінің қолданыстағы инфрақұрылымын тексеру;
7) жобалық жұмыстар;
8) кейбір аймақтарда әлеуметтік маңызы бар теледидарлық арналар мен радио арналарының жинақтарын эфирде хабарлау үшін цифрлық жердегі желілерді жасау;
9) Digital Video Broadcasting - Satellite - Second Generation (DVB-S2)/ Moving Picture Experts Group-4 (MPEG-4) стандартында ТД және РХ спутниктік хабарлар тарату станциясын қолданысқа беруді енгізу.
Екінші кезеңде (2011 - 2013 жылдар) мыналарды жалғастыру қажет:
1) жобалық жұмыстар;
2) аналогты теледидарлық құрылғыларды цифрлыққа жоспарлы ауыстыру;
3) бірінші қадам шеңберіне енбей қалған аймақтардағы эфирлік цифрлық хабарларды тарату мен спутник желілерін жаю.
4) халықты қамту 60%-ға жуық болады.
Үшінші кезеңде (2014 - 2015 жылдар) мыналарды іске асыру:
1) барлық аймақтарда цифрлық теледидарлық хабарлар тарату желісін жаюды аяқтау;
2) аналогты хабарларды таратуды тоқтату;
3) ұялы телехабарлау мен жоғары дәлдікті теледидарды қосқанда, теледидарлық хабарлаудың жаңа түрлерін дамыту;
4) халықты қамту 95%-ға жуық болады.
4.3.3 Қазнетті дамыту
Қазақстандық контентті дамыту және электрондық сауда алаңдарын, онлайн-дүкендер мен электронды төлемдерді құру Интернеттің қазақстандық сегментін инвестициялық тартымды етеді.
Қазнеттің дамуына кең жолақты қолжетімділікті және күн-орталықтарды құру, «электрондық үкімет» порталы арқылы ұсынылатын электрондық қызметтерді арттыру, мемлекеттік органдардың порталдарын дамыту, әлеуметтік маңызды коммерциялық емес интернет-қорларды құру (балалар және жасөспірімдер үшін).
Халықаралық интернет адрестеуді енгізуді қамтамасыз ету. Ұлттық алфавит белгілерін қолданумен жоғарғы деңгейлі «.каз» интерұлттандырылған доменді енгізу. Домендік есімдерді тіркеу «президент.каз», «ақордаказ», «парламент.каз», «сенат.каз», «үкімет.каз» сияқты үкімет органдарының және президент аппаратының қажеттіліктері үшін жасалады. Сондай-ақ мынадай домендік есімдері бар сайттар пайда болады: мемлекеттік ұйымдар үшін «мем.каз», білім беру мекемелері үшін «біл.каз», коммерциялық ұйымдар үшін «ком.каз», коммерциялық емес ұйымдар және жобалар үшін «ұйым.каз».
Қазнетте электрондық коммерцияның инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету, азаматтар, бизнес субъектілері және мемлекеттік органдар үшін электрондық сауда алаңдарын; виртуалды сөрелерді; электрондық биржаларды және аукциондарды құру.
Коммерциялық ұйымдардың ЭҮ төлем шлюзінің қызметіне қол жетімділікті қамтамасыз ету үшін, Қазақстан Республикасының банк жүйесінің және ЭҮ инфрақұрылымының интеграциясын қамтамасыз ету.
Қазнетті дамыту саласындағы, оның ішінде электрондық ақшалар мен электрондық коммерция саласындағы заңнама жетілдірілетін болады.
Қазақстан Республикасының заңнамасы негізінде азаматтардың құқықтарын қорғау үшін, Интернеттің ақпараттық қауіпсіздігін дамытуды қамтамасыз етудің тепе-теңдік саясаты іске асырылады.
Мемлекеттік интернет-қорларды, ұлттық холдингтер мен ұлттық компаниялардың корпоративті интернет-ресурстарын сапалы ақпараттық толықтыру мен дамыту саясаты іске асырылатын болады.
Теледидарлық компаниялар мен радиоарналарының, интернет-теледидарларының интернет-қорлардың желісі дамытылады.
Инновациялық және венчурлік қорлар, даму институттарының қаржыларын тарту жолымен мемлекеттік-меншікті серіктестік шартында Қазнетті дамытуға көмектесетін, жаңа итернет-компаниялары мен интернет-жобаларын қолдау мемлекеттік саясаты іске асырылатын болады.
Интернеттің қызметіне байланысты Қазақстанда жаңа қоғамдық қатынастардың пайда болуы, қоғамдық өмірдің негізгі салаларында олардың трансформациясы аса реттеуді қажет ететін, ақпараттық құқық қатынастарының қалыптасуына маңызды әсер етіп, ерекше реттеуді талап етеді:
1) жеке (дербес) электрондық пошта жәшігіне түсетін ақпараттық ағымын реттеу, соның ішінде коммерциялық ақпаратты (электрондық пошта жәшігін ақпараттар ағымынан қауіпсіздікті қамтамасыз ететіндей қорғау);
2) дербес деректерді қорғау;
3) интернеттегі алаяқтықтың алдын алу;
4) интернеттегі еркін бәсекені қамтамасыз ету;
5) оқушыларды қажетсіз ақпараттан қорғау үшін жаңа ақпараттық технологиялармен оқу орындарын және кітапханаларды бағдарламалық қамтамасыз ету.
Коммерциялық электрондық қызметтерді және электрондық коммерцияны дамыту
Қазақстандық шағын және орта бизнесті және қазақстандық қоғамды ақпараттандыру үшін коммерциялық электрондық қызметтерді енгізу және электрондық коммерцияны дамыту маңызды мәнге ие. Электрондық сауда алаңдарын, электрондық сөрелерді, онлайн-дүкендерді құру шағын және орта бизнес инвестицияларын Интернеттің қазақстандық сегментіне тартады, бизнесті жүргізудің үстеме шығындарын төмендетеді және отандық тауарлардың сыртқы нарықтарға шығуын жеңілдетеді, сондай-ақ салық салынатын базаны көтереді және сауданың көлеңкелі айналымнан жарым-жартылай шығуына қамтамасыз етеді.
Электрондық коммерцияның қазақстандық сегменті өсуінің негізгі факторы Қазақстанның интернет-тұтынушылары санының көбеюімен негізделетін өспелі ішкі сұраныс болады.
Берілген бағыттың даму стратегиясы электрондық коммерцияның дамуындағы мемлекет рөлінің артуынан және берілген секторға бизнес субъектілері тарапынан инвестицияларды көбейтуді ынталандырудан тұрады. Осы мақсатта мынадай қадамдар іске асырылады:
1) электрондық коммерциямен байланысты интернет-жобаларды іске асыру әлеуеттілігін қамтамасыз етудің нормативтік құқықтық тетіктері әзірленді;
2) электрондық коммерцияның және электрондық қызметтерді ұсыну стандарттарының нормативтік құқықтық базасы дамытылды;
3) электрондық коммерциямен айналысатын компаниялар үшін жеткізудің ұлттық қызметінен арнайы тарифтер әзірленді.
Қазақстанда электрондық коммерцияны дамыту және бизнестің осы секторды инвестицияландыруын ынталандыру үшін мынадай тетіктер іске асырылады:
1) электрондық ақшаларды пайдаланудың нормативтік-құқықтық базасын әзірлеу және қалыптастыру;
2) электрондық коммерциямен айналысатын компаниялар үшін «Қазпошта» акционерлік қоғамының арнайы тарифтерін ұсыну.
4.3.4 БҚ-ны әзірлеудің және ІТ-қызметтерінің секторын дамыту
Бағдарламалық қамтамасыз ету өндірісі, ІТ-қызметтерін көрсету бойынша ішкі нарықты дамыту және ІТ-қызметтеріндегі қазақстандық қамтудың үлесін 80 %-ға дейін, ІТ-нарығындағы қазақстандық қамтудың үлесін жалпы алғанда 30 %-ға дейін көтеру арқылы экспорттық әлеуетті қалыптастыру.
Ішкі ІТ-нарықты дамыту.
БҚ және ІТ-қызметтерінің қазақстандық секторы өсуінің негізгі факторы экономикадағы және мемлекеттік органдардағы ақпараттық технологияларға шығындарды өсірумен және Қазақстанның негізгі салаларындағы ірі инвестициялық жобаларды іске асырумен негізделетін болады.
Отандық компанияларға «қазақстандық қамтуды көбейту» тетігінің негізінде осындай жобаларды іске асыруға қатысудың нақты тетігі ұсынылады.
Берілген бағыттың даму стратегиясы БҚ және ІТ-қызметтерін әзірлеу секторын дамытуда мемлекеттің рөлін арттырудан және бизнес субъектілерінің ақпараттық технологияларға шығындарын ынталандырудан тұрады. Осы мақсатпен мынадай қадамдар іске асырылады:
мемлекеттік органдардың, кәсіпорындардың және ұйымдардың тиімді ақпараттық инфрақұрылымды қалыптастыруға шығындарының жоспарлы өсуі;
мемлекеттік органдардың және ұлттық холдингтердің ІТ-жобаларын іске асырудың әлеуеттілігін қазақстандық қамтудың үлесі жоғары және отандық өндірістің компьютерлік, телекоммуникациялық және басқа жоғары технологиялық жабдықты артық сатып алатын отандық ІТ-кәсіпорындардың қамтамасыз етуінің нормативтік-құқықтық тетіктері әзірленеді;
жарғылық құжаттарды, жеке сектормен қамтылған қызмет түрлерін жою мақсатында, мемлекеттік ІТ-кәсіпорындардың қызмет түрлерінің заңдылығымен сәйкестікке келтіру үшін ұсыныстар әзірленеді;
мемлекет 100% қатысатын акционерлік қоғамдар мен жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерге жеке сектормен қамтылған қызмет түрлерін іске асыру бойынша құзырет беру тиімділігі жөніндегі қолданыстағы заңнамаға өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар әзірленеді;
әлеуетінде коммерциялық қайтарымға ие, тұрғындарға және бизнеске ұсынылатын электрондық қызметтер саласындағы ІТ-жобаларды іске асыру үшін мемлекеттік-меншікті әріптестік қағидаттары әзірленеді;
мемлекеттік сатып алулар қатысушысын конкурс тәсілімен іріктеуде сапа және қызметтік толықтылық критерийлеріне талаптарды нақтылау бөлігінде мемлекеттік сатып алулар туралы заңнама жетілдіріледі;
үлкен және күрделі ақпараттық жүйелерді құрғанда көпжылдық келісім-шарттарды құрылыспен үйлестіріп жасасу мәселелері шешіледі.
ІТ-саласын және ІТ-жобаларындағы қазақстандық қамтуды дамыту және ақпараттық технологияларды енгізуге бизнесті ынталандыру үшін келесі тетіктер іске асырылады:
мемлекет қатысатын мемлекеттік органдарда және компанияларда ІТ-қызметтер аутсорсингке, одан соң сауда нарығына шығарылады;
бағдарламалық өнімдер мен ақпараттық жүйелерді әзірлеу саласында ең үздік жетістіктерді мадақтау мақсатында - әр түрлі конкурстар ұйымдастырылады.
Оның үстіне, ІТ-нарығының үйлесімді дамуына ықпал ету мақсатында елдер мыналарды іске асырады:
ІТ-нарығының құрылымын жақсарту (2014 жылы 172 млрд. теңгеге жетеді) және сәйкесінше ІТ-қызметтерінің үлесін 30 %-ға дейін, ал елдің ІТ-нарығының жалпы көлемінде қорабтықтың (лицензиялықтың) үлесін 15 %-ға дейін (25,8 млрд. теңгеге дейін) жеткізу бойынша шаралар қабылданды;
ІТ-қызметтерінің секторын дамыту үшін транзитті магистралдарды қолданатын, трансұлттық компаниялар үшін ІТ-қызметтерінің спектрін және көлемін кеңейтуге мүмкіндік беретін, еліміздің транзиттік әлеуеті қолданылады;
еңбек сыйымдылығы мен бағдарламалық өнімдер мен ақпараттық жүйелерді әзірлеу жұмыстарының құнын және есептегіш-коммуникациялық жабдыққа жүйелік техникалық қызмет көрсету тарифтерін есептеу әдістемесін әзірлеу арқылы ІТ-нарығындағы баға қалыптастыруға бақылау орнатылады;
ашық коды бар бағдарламалық қамтамасыз етуді қолдануды арттыру бойынша шаралар қабылданады, бұл шетелден шыққан лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуді сатып алумен байланысты шығындарды қысқартуға көмектеседі;
ІТ-нарығының объективті статистикасын қалыптастыру, ақпараттық технологияларды енгізу және ІТ-саланы дамыту бойынша шаралар қабылданды.
Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізу лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз ету өндірісін дамытуды және жалпылама сұранысқа ие бағдарламалық өнімдердің импортын алмастыруды ұйымдастыруды талап етеді.
БҚ отандық өндірушілер бөлігін мамандандыру бағыты мемлекеттік тапсырыстан лицензиялық БҚ өндірісіне, сұраныстағы өнімдер сыныбының импорт ауысуынан бастап, халықаралық нарыққа шығуға дайын өзіндік өндірістік кластерін қалыптастыру мүмкіндігін береді.
Бағдарламалық өнімдерді қолдануға дайын, өндіріс және дистрибуция саласында біліктіліктің жоғарылауы мен жинақталуы, отандық компанияларға шетелдік нарыққа тез қол жеткізу мүмкіндігін береді. Дайын БҚ-ның болуы, отандық компанияларға экспорт бойынша нақты және жемісті келіссөздер жүргізу мүмкіндігін береді. Одан басқа, дайын БҚ-мен соңғы тұтынушылармен байланыста шығындарды төмендетіп, жергілікті дистрибьютерллық/серіктестік желілер арқылы шетел нарығына шығуға болады.
БҚ және ІТ-қызметтері секторының экспорттық әлеуетін дамыту
Қазақстанның алдында БҚ-ны жобалау мен әзірлеу және ІТ-қызметтерін көрсетудің әлемдік нарығында өзінің мамандандырылуын айқындау міндеті тұр. Қазақстандық ІТ-бизнестің шетел нарықтарына, ең алдымен, кеңестен кейінгі елдерге өктемдік саясаты мемлекеттің, оның ішінде, үкіметаралық келісімдер шеңберінде қолдауына негізделетін болады.
Экспорттық әлеуетті дамыту БҚ мен ІТ-қызметтерінің ішкі нарығының дамуысыз, бәсеке ортасын жасаусыз, отандық тұтынушылар үшін ірі жобаларды іске асыру тәжірибесін алусыз (инкубациялық кезең) мүмкін емес. Тек ішкі нарықта жемісті даму, қазақстандық ІТ-кәсіпорындарына ІТ-тауарлары мен қызметтерінің халықаралық нарығына шығу мүмкіндігін береді.
БҚ мен ІТ-қызметтерін әзірлеу секторының экспорттық әлеуетін дамыту стратегиясы сыртқы нарықтағы бәсекелестермен салыстырғанда отандық ІТ-кәсіпорындарына бәсекелік артықшылықты беретін, ішкі нарықтың жұмыс шарттарын құрудан тұратын болады. Осы стратегияны іске асыру шеңберінде мемлекет мынадай қолдау шараларын ұсынатын болады:
шетелдік ІТ-мамандардың Қазақстанға кіру және жұмысқа жалдау ережелерін оңайлату;
егер осы жобаларды іске асырудағы қазақстандық ІТ-компаниялар жұмысының үлесі 70%-дан кем болмаған жағдайда, ІТ-жобаларын қаржыландыруға мұқтаж шетелдеріне несиелерді беру.
Бұдан басқа, БҚ және ІТ-қызметтері секторының экспорттық әлеуетін дамыту үшін мыналар қажет:
«Алатау» АТП АЭА-ны әрі қарай инфрақұрылымдық дамытуды жүзеге асыру;
ІТ-жобаларын іске асыру үшін офсеттік келісім тетігін заңнамамен бекіту. Офсеттік келісім тетігі ҮИИД МБ шеңберінде мемлекеттен ірі тапсырыс алатын, шетел компаниясы қазақстандық ІТ-компанияларына ІТ-жобаларына мердігерлікті ұсыну жолымен, ІТ-нарығының дамуына алынған қаржының бөлігін инвестициялау қажет.
4.3.5. Жоғары технологиялық жабдықтың отандық өндірісін дамыту
Қосымша құны жоғары және еңбек өнімділігінің деңгейі жоғары АКТ-өнімін өндіруді дамыту, дайын өнім импортын ел аймағында төмендету және қазақстандық қамтуды 10 %-ға дейін жоғарылату арқылы ел экспорты құрылымындағы жоғары технологиялық өнімдер үлесін арттыру.
Ішкі нарықтың шектеулі сыйымдылығы және микроэлектрондық құрамдастардың дамыған отандық өндірісінің болмауынан осы бағытты дамыту стратегиясы жетекші әлемдік өндірушілермен бірлесіп, импортталатын құрамдастар негізінде құралатын өндірістерді ұйымдастыру болып табылады, олар технологиялар трансфертті және ең алдымен аймақтық, сыртқы нарықтарға шығуын қамтамасыз ететін болады.
Сонымен қатар, қазақстандық компаниялар кең танымал (мысалы, дербес компьютерлерді жинау және өткізу) немесе көпжылдық өндіріс дәстүрі бар салаларда Қазақстан аумағындағы өндірісті дамытуды ынталандыратын ішкі кепілді тапсырысты, типтік жабдықтың ірі жыл сайынғы тапсырыстарын қалыптастыру арқылы қосымша құны неғұрлым жоғары өндіріс кезеңдеріне көшу бойынша алғышарттарды жасау қажет.
Бұдан басқа, ҮИИД МБ-ны жүзеге асыру шеңберінде, құрамына мыналар кіретін, ІТ саласына тікелей инвестицияларды тарту үшін жағымды жағдайлар жасау көзделген:
Қазақстан Республикасы аймағындағы инвесторлар қызметін құқықты қорғау кепілі;
«Алатау» АТП АЭА-ның инфрақұрылымын дамыту.
Жоғары технологиялық өндірістерді орналастыру үшін АТП АЭА-ның инвестициялық тартымдылығын арттыру мақсатымен мемлекетпен шаралардың мынадай кешені іске асырылады:
2010 - 2015 жылдарға арналған «Алатау» АТП АЭА-ны дамыту бойынша жаңа Тұжырымдаманың негізінде АТП АЭА-ның инфрақұрылымын дамыту қамтамасыз етілді;
Алматы қаласының бірқатар оқу орындарын (Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті, Қ. И. Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті және ІТ мамандарына дайындайтын жетекші тағы да басқа жоғарғы оқу орындары) кеңейту үшін студенттер мен оқытушыларға арналған жатақханалар, оқу корпустары мен зертханалары бар білім орталығы құрылды.
компьютерлік-коммуникациялық қондырғылардың отандық өндірушілері үшін ұзақ мерзімді тапсырыстар қоржынын қалыптастыру тетігі жасалды және іске асырылды.
«Алатау» АТП АЭА-ның инвестициялық тартымдылығын жоғарылату мақсатында қондырғылар мен қызметтердің ірі өндірушілерімен келісуде офсеттік тетікті іске асыру жолымен қазақстандық қамтуды жоғарылатудың мемлекеттік саясаты құрастырылатын болады.
Мемлекет ҮИИД МБ шеңберінде елдің ғылыми-зерттеу әлеуетін дамыту мақсатында ІТ және басқа да салалардағы ғылыми-зерттеулерді жүргізетін отандық компанияларға көмек көрсетуге дайын. Осындай қолдау шараларының бірі болып, «Өнімділік-2020» бағдарламасы саналады, олар мынадай құралдарды көздейді: несиелер/лизингтер бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау; инновациялық гранттар; конструкторлық бюро құру; басқару технологияларына енгізу.
Жалпы, озық әлемдік индустриялық парктердің тәжірибесін ескере отырып, ІТ саласындағы ағымдағы инвестициялық жобалармен қатар, жаңа жоғары тәуекелді старт-аптарды қаржыландыру жөніндегі мамандандырылған ұйымдарды құру қажет. Мемлекеттік қаржыландыру жобаны іске қосудың алғашқы кезеңінде ұсынылуға тиіс, жобаның толық қуатқа шығуында жоба коммерциялық қаржыландыруға көшуі мүмкін. Мамандандырылған қаржы ұйымы әр жобаның ерекшелігін ескере отырып, қаржыландырудың барлық түрлерін ұсынуға тиіс. Қаржы ұйымдарының алдына қойылатын негізгі міндет ІТ-компанияларының қарыздық жүктемесін төмендетуге және жоғары технологиялық жабдықтың импортталуын алмастыруды арттыруға жәрдемдесу болып табылады.
4.3.6. Ақпараттық коммуникациялар саласында білім беруді дамыту
Қазақстан Республикасының АКТ саласын дамыту үшін кадрлық әлеуетті қалыптастыру.
АКТ-ны дамыту қажеттілігін ескере отырып, заманауи халықаралық стандарттарға сәйкес кадрларды дайындау жүйесін құру өткір проблемасы тұр.
АКТ саласында кәсіби және жоғары білімді дамыту үшін оны нарық талабына жақындату, мамандарға және оларды дайындауға тапсырысты қалыптастыруда бизнес рөлін күшейту қажет. АКТ мамандықтары түлектерінің саны (2008 жылы — 5300 адам) және оларды дайындау сапасы саланың болжанған мұқтаждығын қамтамасыз етпейді. Жалпы сарапшылардың бағасы бойынша саладағы мамандар қажеттілігінің өсуі 50% ғана.
Жоғарыда баяндалғандарды ескере отырып, елдің үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының мемлекеттік бағдарламасын іске асыру шеңберінде мынадай іс-шаралар көзделген:
ақпараттық коммуникациялар саласындағы әлеуеттік мамандықтарға талаптары бар біліктілік анықтамалығы әзірленетін болады, кадрларды даярлау жөніндегі салалық кеңес құрылады және сертификаттаудың тәуелсіз жүйесі енгізіледі;
ақпараттық-коммуникациялық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындары түлектерінің санын жыл сайын 8000 маманға дейін ұлғайту;
ақпараттық-коммуникациялық мамандықтар бойынша Қазақстан колледждерінде оқыту үшін мемлекеттік гранттар санын ұлғайту;
жаңа білім беру технологиялары мен халықаралық ІТ-білім беру стандарттарының трансферті мақсатында отандық ЖОО-ның шетел университеттерімен ынтымақтастығын дамыту;
ІТ-білім беру саласындағы өңірлік көшбасшы ретінде Ақпараттық технологиялардың халықаралық университетін, ақпараттық-қоммуникациялық технологиялар саласында ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізу жөніндегі орталықты дамыту;
жыл сайын 300 студент даярлай отырып, ақпараттық коммуникациялар саласында техникалық мамандар даярлау бойынша үш өңірлік колледж құру;
ірі отандық және халықаралық АКТ компанияларымен бірлесіп, Қазақстанның ЖОО-да АКТ саласында ғылыми-зерттеу зертханаларын және оқу кафедраларын ашу, оның ішінде АТП АЭА салудың 1-кезегінің қолданыстағы мүліктік кешені базасында ғылыми-техникалық орталық құру;
жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіби білім беру инфрақұрылымының және ақпараттық коммуникация саласында мамандарды қайта даярлаудың негізгі элементі болатын ақпараттық коммуникация саласындағы Біліктілікті арттыру орталықтарын құру;
Қазақстанның жетекші АКТ-компанияларының Қазақстанның АКТ-саласы үшін біліктілігі жоғары мамандар даярлау мақсатында отандық ЖОО базасында бірлескен магистрлік бағдарламалар құру.
4.3.7. Электрондық қызметтерді және ЭҮ-ні дамыту
Мемлекеттік органдар мен әкімдіктердің ақпараттық жүйелерін қалыптастыру және дамыту, көрсетілетін электрондық мемлекеттік қызметтер тізбесін кеңейту.
Мемлекеттік қызметтерді ұсыну үдерістерін автоматтандырудың қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді жобалары және іске асыру бойынша іс-шаралар мынадай бағыттар бойынша топтастырылды:
ЭҮ-нің нормативтік құқықтық базасын және электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну стандарттарын дамыту;
ақпараттық қауіпсіздік талаптар және ақпараттық ресурстар мен жүйелерді қорғауды ескере отырып, электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну үшін (ведомствоаралық, ведомстволық және әкімдіктердің) ақпараттық жүйелерді қалыптастыру және дамыту;
электрондық қызметтерді және ЭҮ-ні ілгерілету;
электрондық мемлекеттік қызметтер көрсетудің нәтижелілігі мен тиімділігінің көрсеткіштері негізінде даму бағыттары бойынша ЭҮ жағдайын мониторингілеу.
ЭҮ-нің нормативтік құқықтық базасын және электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну стандарттарын дамыту
Мемлекеттік электрондық қызметтерді ұсыну тетіктерінің жұмыс істеуі үшін нормативтік құқықтық база және мемлекеттік стандарттар әзірлеуге қажеттілік бар.
Бағдарлама аясында:
электрондық мемлекеттік қызметтердің үлгі регламентін, электрондық мемлекеттік қызметтердің регламенттерін әзірлеу және мемлекеттік қызметтердің стандарттарына тиісті өзгерістер енгізу;
мемлекеттік органдардың өздерінің құзыретіне кіретін электрондық мемлекеттік қызметтер көрсетуді қамтамасыз ету мерзімдерін әзірлеу және бекіту;
ЭҮ-нің ақпараттық жүйелерін пайдалану үшін нормативтік-анықтамалық ақпараттың бірыңғай жүйесін әзірлеу;
ЭҮ интернет-ресурстарының және мемлекеттік интернет-ресурстардың контентін өзекті жағдайда қолдауға қойылатын бірыңғай техникалық және әдістемелік талаптарды әзірлеу;
ЭҮ-ні дамыту және электрондық қызметтер көрсетудің заңдылығы бөлігінде салалық заңнамалық актілерге өзгерістер енгізу;
АКТ саласында жаңа стандарттарды өзекті ету, үйлестіру және әзірлеу жоспарланып отыр.
Электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну үшін АЖ-ды дамыту
Азаматтарға және бизнеске электрондық қызметтерді ұсыну үшін ведомствоаралық ақпараттық жүйелерді одан әрі дамыту
Бағдарламаны іске асыру аясында «Жеке тұлғалар», «Заңды тұлғалар», «Жылжымайтын мүлік тіркелімі», «Мекен-жай тіркелімі» мемлекеттік деректер қорын жаңғырту жүргізіледі.
Бұдан әрі:
электрондық мемлекеттік қызметтер көрсету үшін мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен ықпалдастыру бөлігінде «электрондық үкіметтің» веб-порталы мен шлюзі дамиды. Бизнес-үдерістер, мемлекеттік қызметтер көрсету регламенттері мен стандарттары туралы ақпаратты өзекті ету, сондай-ақ азаматтар мен бизнес қоғамдастықтар үшін қол жетімділікті қамтамасыз ету мақсатында «электрондық үкімет» веб-порталында «Мемлекеттік қызметтердің электрондық тізілімі» іске асырылады;
барлық екінші деңгейдегі банктердің ақпараттық жүйелерімен және мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен ықпалдастыру бөлігінде ЭҮ-нің төлем шлюзі дамиды;
лицензияның 100-ден астам түрін ұсыну үдерістерін автоматтандыру бөлігінде «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер қоры дамиды, оның нәтижесінде лицензиялардың 80 %-ын электрондық түрде беруге көшу қамтамасыз етіледі және 22 лицензиар мемлекеттік органда енгізу іске асырылады;
электрондық мемлекеттік сатып алу жүйесі дамиды, оның нәтижесінде мемлекеттік сатып алуды электрондық түрге кезең-кезеңімен көшіру іске асырылады. Ақпараттық қауіпсіздіктің деңгейін арттыру, мемлекеттік сатып алудың нормативтік құқықтық базаға сәйкестігін қамтамасыз ету, электрондық мемлекеттік сатып алудың әдістемелік базасын дамыту, тұтынушыларды қолдау сапасын көтеру жоспарланып отыр.
Халыққа қызмет көрсетуді мониторингілеу мақсатында Республиканың барлық аумағында Халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы мемлекеттік қызметті ұсынуды есепке алу үрдістерін автоматтандыру бөлігінде халыққа қызмет көрсетуге арналған ықпалдасқан ақпараттық жүйе дамиды.
Электрондық мемлекеттік қызметтердің тұтынушыларын сәйкестендірудің және олардың құқықтарын бірыңғай басқарудың жүйесімен әзірленеді. Тұтынушының сәйкестендіргіші ретінде жеке сәйкестендіру нөмірі (ЖСН) немесе бизнес сәйкестендіру нөмірі (БСН) қолданылады.
ЭҮ-нің ішкі контуры ретінде мемлекеттік органдардың қызметін автоматтандыру үшін мыналар жоспарланып отыр:
қағазсыз технологияға өту мақсатында электрондық құжат айналымы жүйесін жаңғырту және құжат айналымының 80 %-ын электрондық түрге көшіру;
кадрлық есепке алудың және жалақы берудің орталықтандырылған жүйесін құру (е-кадрлар және е-жалақы);
Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі үшін Ахуалдық орталық құру;
Қазақстан, Ресей, Беларусь арасындағы Кеден одағын құру аясында мынадай іс-шараларды іске асыру ұсынылып отыр:
ақпаратпен алмасу үшін мемлекетаралық шлюз құру;
лицензиялардың және рұқсат беру құжаттарының бірыңғай тізілімін құру.
мемлекетаралық электрондық құжат айналымының заңдылығын растау үшін сенімді үшінші тарапты құру.
Азаматтарға және бизнеске электрондық қызмет көрсету үшін мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін қалыптастыру және дамыту
Мемлекеттік электрондық қызметтер көрсету бөлігінде мемлекеттік органдардың жаңа ақпараттық жүйелерін құру және қолданыстағыларын дамыту жоспарланып отыр.
Электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну мақсатында құқық бұзушылық, әділет, денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет, туризм және спорт, еңбекті қорғау және әлеуметтік қорғау, қоршаған ортаны қорғау, жер қойнауын пайдалану, қаржы, статистика, сыртқы қатынастар, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, көлік, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы және тағы басқа салада мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін құру, дамыту және кіріктіру бойынша жұмыстар атқарылады.
Мемлекеттік органдардың барлық іске асырылатын жүйелері ЭҮ бірыңғай құрылымының талаптарына сәйкестігін ақпараттандыру жөніндегі уәкілетті ұйымда міндетті сараптамадан өтуі тиіс.
Мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін дамыту мемлекеттік органдардың өздерінің құзыретіне кіретін электрондық мемлекеттік қызметтер көрсетуді қамтамасыз етудің бекітілген мерзімдеріне сәйкес іске асырылады.
Қазақстан Республикасының 15 әділет департаментінің, Қазақстанның барлық аумағы бойынша 15 өңірлік нотариалдық палатаның және 931 нотариустың жүйесіне қосу бөлігінде «Зерде» ұлттық ақпараттық-коммуникациялық холдингі» акционерлік қоғамымен Е-нотариат инвестициялық жобасын іске асыру жалғасады.
Жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық жүйелерін электрондық қызметтерді көрсету үшін құру және дамыту (е-әкімдік).
Жергілікті атқарушы органдардың (бұдан әрі - ЖАО) халыққа және бизнеске әлеуметтік мәні бар қызметтерді көрсетуді автоматтандыруды және қайта инжинирингілеуді қамтамасыз ету үшін ақпараттық жүйелерді қалыптастыру және дамыту, сондай-ақ облыстар және Астана мен Алматы қалалары әкімдіктерінің техникалық жабдықталуын жаңғырту жоспарланып отыр. Облыс және Астана мен Алматы қалалары әкімдіктерінің Аумақтарды дамытудың 5 жылға арналған бағдарламаларын ақпараттандыру бойынша бөлімге ұсынымдар (бұдан әрі — ұсынымдар) әзірлеу жоспарланып отыр.
Аумақтарды дамыту бағдарламаларына ұсынымдар шеңберінде «ЭҮ шлюзінің кіші жүйесі ретіндегі «өңірлік шлюз» ақпараттық жүйесін, сондай-ақ әкімдіктер әзірлеген ақпараттық жүйелерді қолдану есебінен ЖАО-ның электрондық қызметтерін бірінші кезекте енгізу үшін қажетті іс-шаралар көзделген.
Өңірлік шлюз арқылы әкімдіктердің ақпараттық жүйелерінің ЭҮ инфрақұрылымына, оның ішінде ЭҮ-нің мынадай базалық құрауыштарына: ЭҮ шлюзіне, төлем шлюзіне, ЭҮ-нің веб-порталына, ұлттық куәландырушы орталыққа, мемлекеттік деректер қорына және орталық мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріне қол жетімділігі қамтамасыз етіледі.
2014 жылға қарай өңірлік шлюзге 14 облыстық әкімдіктің, республикалық маңызы бар қалалардың 2 әкімдігінің ақпараттық жүйелерін қосу және жергілікті атқарушы органдардың кемінде 20 әлеуметтік маңызы бар мемлекеттік қызметтерін электрондық түрде іске асыру жоспарланып отыр.
Халықпен бизнес арасында электрондық қызметтерді ілгерілету
Электрондық қызметтерге қол жеткізу тетіктерін дамыту халық пен бизнесті кең жолақты Интернет желісіне қосу, ұтқыр сервистерді дамыту, қоғамдық қол жетімділік пункттерін (ҚҚП) кеңейту, азаматтарға консультациялық көмек көрсету үшін Саll-орталықтарды және қашықтықтап оқыту орталықтарын дамыту арқылы іске асырылады.
Ұялы байланыс операторларымен өзара іс-қимыл арқылы ұтқыр сервисті ұсынуға ерекше көңіл бөлінетін болады.
Халыққа қызметтерді қолдану және кэш-терминалдары арқылы қолма қол ақша төлем жүргізу мүмкіндігін ұсыну жоспарлануда.
Бағдарлама шеңберінде ақпараттық теңсіздікті еңсеру және өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін Интернетті тәжірибелік қолдану жұмысына тұрғындарды оқыту бойынша жұмыстар жалғастырылады. ЭҮ-нің ақпараттық жүйелерімен жұмыс істеу негіздеріне оқытуды өткізу үшін оқу бағдарламаларын және қашықтық оқыту бағдарламаларын әзірлеу жоспарланып отыр.
ІТ-жобаларды іске асыру арқылы электрондық қызметтер спектрін кеңейту мақсатында мемлекеттік-жеке меншік әріптестік (бұдан әрі - МЖӘ) тетігін қолдану жоспарланып отыр. МЖӘ жағдайында электрондық қызметтерді іске асыру кезінде өзара әрекет ету тетіктері ретінде жеке компаниялармен оңтайлы шарттарда бірлескен кәсіпорындарды құру нысанын (акциялардың, жарғылық капиталдардың үлесін иелену арқылы қатысу) қолдану жоспарланып отыр.
Электрондық қызметтер мен ЭҮ-ні ілгерілету мемлекеттік және мемлекеттік емес БАҚ қатысуымен, құрамына жарнамалық компанияларды, оның ішінде Интернет арқылы ұйымдастыру, сондай-ақ семинарлар, дөңгелек үстел, көрмелер мен ЭҮ-ні танымал ету бойынша басқа да іс-шараларды өткізуді қамтитын белсенді РК-саясаты жүзеге асырылады.
4.4 Әрбір міндет бойынша нәтижелер көрсеткіштері
Көрсеткіш |
Өлшем бірл. |
2014 жылдағы мәні |
2014 жылдағы мәні |
Қол жеткізу кезеңі |
АКТ секторының ЖІӨ-дегі үлесі |
% |
3,3 |
3,8 |
Орта мерзімді |
1. «Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту» міндеті |
||||
Телекоммуникация секторының ЖІӨ-дегі үлесі |
% |
2,6 |
2,8 |
Орта мерзімді |
Ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы |
100 тұрғынға |
95 |
111 |
Орта мерзімді |
Байланыстың тіркелген желілерінің тығыздығы |
100 тұрғынға |
24,2 |
25,4 |
Орта мерзімді |
Интернет желісіне кеңжолақты қолжетімділік тұтынушыларының тығыздығы |
100 тұрғынға |
10,1 |
22,0 |
Орта мерзімді |
Телекоммуникациялардың жергілікті желілерін цифрландыру деңгейін арттыру, қала (ауыл) |
% |
88 (78) |
100 |
Орта мерзімді |
Мерзім шегінде жеткізілген хаттар мен сәлемдемелердің үлесі |
% |
99 |
Орта мерзімді |
|
Пошта байланысының автоматтандырылған бөлімшелерінің үлесі |
% |
95 |
Орта мерзімді |
|
Ауыл тұрғындарын электрондық сауда желісімен қамту |
% |
0 |
50 |
Орта мерзімді |
Пошта байланысының ауылдық бөлімшелерін Құру және жаңғырту |
бірл. |
560 |
Орта мерзімді |
|
2. «Цифрлық телерадио хабарлар таратуды дамыту» міндеті |
||||
Елді мекендерді эфирлік цифрлық хабар таратумен қамту |
% |
0 |
95 |
Орта мерзімді |
Елді мекендерді спутниктік цифрлық хабар таратумен қамту |
% |
0 |
100 |
Орта мерзімді |
3. Интернет желісінің қазақстандық сегментін дамыту |
||||
Ұлттық мемлекеттік және коммерциялық ресурстарды ілгерілету |
бірл. |
10/20** |
Орта мерзімді |
|
4. Электрондық қызметтерді және «электрондық үкіметті» дамыту |
||||
Мемлекеттік электрондық, оның ішінде әлеуметтік мәні бар қызметтер санын көбейту |
бірл. |
7 |
50/8* |
Орта мерзімді |
5. Бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және ІТ-қызметтер секторын дамыту |
||||
ІТ-нарығының көлемі |
млрд. тг |
90 |
172 |
Орта мерзімді |
ІТ-нарығының жалпы көлеміндегі қазақстандық қамтудың үлесі |
% |
7 |
32 |
Орта мерзімді |
ІТ-нарығының жалпы көлеміндегі ІТ-қызметтерінің көлемі |
млрд. тг |
12,6 |
51,6 |
Орта мерзімді |
ІТ-қызметтеріндегі қазақстандық қамтудың үлесі |
% |
30 |
80 |
Орта мерзімді |
ІТ-нарығының жалпы көлеміндегі қорабтық (лицензиялық) БҚ-нің көлемі |
млрд. тг |
6,3 |
25,8 |
Орта мерзімді |
қорабтық (лицензиялық) БҚ-дің көлеміндегі қазақстандық қамтудың үлесі |
% |
2 |
15 |
Орта мерзімді |
6. Жоғары технологиялық жабдықтың отандық өндірісін дамыту |
||||
ІТ-жабдықтары секторының көлемі |
млрд. тг |
71 |
94,6 |
Орта мерзімді |
ІТ-жабдықтары секторының көлеміндегі қазақстандық қамтудың үлесі |
% |
3 |
10 |
Орта мерзімді |
100 адамға арналған дербес компьютерлер |
% |
12,7 |
25 |
Орта мерзімді |
7. Ақпараттық коммуникациялар саласында білім беруді дамыту |
||||
Халықтың компьютерлік сауаттылығының деңгейін арттыру |
% |
40 |
Орта мерзімді |
|
Студенттерді Ақпараттық технологиялардың халықаралық университетінде оқыту |
адам |
400 |
1500 |
Орта мерзімді |
2014 жылға қарай кем дегенде үш ІТ-колледждерін құру |
бірл. |
0 |
3 |
Орта мерзімді |
Студенттерді ІТ-колледждерінде оқыту |
адам |
0 |
900 |
Орта мерзімді |
Қосымша: Іске асырудың орта мерзімді кезеңі - 2014 жылға дейін
4.5 Мақсаттарға, нысаналы индикаторларға, міндеттерге, нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін жауапты мемлекеттік және өзге органдар
Байланыс және ақпарат, Индустрия және жаңа технологиялар, Экономикалық даму және сауда, Қаржы, Қоршаған ортаны қорғау, Білім және ғылым, Ішкі істер, Қорғаныс, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, Көлік және коммуникация, Ауыл шаруашылығы министрліктері, Бас прокуратура, Жоғарғы Сот, облыстардың, Алматы, Астана қалаларының әкімдіктері, «Зерде» Ұлттық ақпараттық-коммуникациялық холдингі», «Халықаралық ақпараттық технологиялар универитеті», «Қазақтелеком», «Транстелеком», «Қазтелерадио», «Қазпошта» акционерлік қоғамдары, «Мобайл Телеком-Сервис», «КарТел», «Қазақтелеком» акционерлік қоғамының «GSM Қазақстан» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері, Ұлттық телекоммуникациялық қауымдастық, ІТ-компаниялардың қазақстандық қауымдастығы, Қазақстандық интернет қауымдастық.
5. Бағдарламаны іске асыру кезеңдері
АКТ-саласын институализациялау және ұзақ мерзімді дамуға ресурстар жасау (2011-2012 жылдар).
«Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне АКТ және ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы» Тұжырымдаманың және Заңның жобаларын әзірлеу;
ІТ-технологиялар және телекоммуникациялар саласында әдістемелік құжаттарды дайындау;
АКТ саласы тиімділігінің экономикалық көрсеткіштерін әзірлеу;
телекоммуникациялар саласында базалық инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру;
Интернет желісіне кеңжолақты қолжетімділікті дамыту;
сатуға шығарумен 5-тен кем емес Startup-жобаларды ұйымдастыру;
АКТ саласында мемлекеттік тілді қолдануды дамыту;
АКТ саласын дамыту бойынша бірлескен іс-шараларды өткізу үшін халықаралық инвестициялық институттармен өзара іс-қимыл жасау;
студенттерді ІТ-дайындау сапасын арттыру, ІТ-мамандарды қайта даярлауды өткізу;
отандық ІТ-өнімдерді ішкі нарықта жылжытуға жәрдемдесу;
«Алатау» АТП АЭА-ны инфрақұрылымдық дамыту;
АКТ саласының дамуына инвестициялық институттарды тарту;
мемлекеттік органдар мен ұлттық компаниялардың ІТ-жобаларындағы қазақстандық қамтуды арттыру;
отандық ІТ-өнімдерді орналастыру үшін ақпараттық инфрақұрылымды ұйымдастыру;
қазақстандық және халықаралық компаниялармен және отандық ЖОО-мен бірге ІТ-зертханалар ашу;
В2В және В2С мемлекеттік емес электрондық қызметтерді көрсету бойынша жобаларды іске асыру;
халықаралық талдау институттарын тартумен АКТ-саласының дамуына мониторинг және талдау жүргізу;
жоғары технологиялық жабдық шығару жөнінде өндіріс құру;
«электрондық үкіметтің» бірыңғай құрылымын әзірлеу;
70-тен аса электрондық мемлекеттік қызметтер көрсету арқылы орталық және жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық жүйесін дамыту;
Интернет желісінің қазақстандық сегментінде жаңа интернет-ресурстарды құру және қолданыстағыларын дамыту.
АКТ әлеуетін бизнестің, мемлекеттің және қоғамның тиімді қолдануы (2012-2014 жылдар)
байланыстың жаңа стандарттарын толық ауқымды енгізу;
жоғары технологиялық жабдықтардың экспортқа бағытталған өндірісін құру;
сатуға шығарумен жаңа Startup-жобаларды ұйымдастыру;
колледждер мен мектеп оқушыларын, оқытушылар құрамын ІТ-дайындау сапасын арттыру;
отандық ІТ-өнімдерді халықаралық нарықта ілгерілетуге жәрдемдесу;
«Алатау» АТП АЭА -ның өндірістік қуатын дамыту;
инвестициялық институттардың АКТ саласын дамытуға қатысуын кеңейту;
мемлекеттік органдар мен ұлттық компаниялардың АТ-жобаларындағы қазақстандық қамтуды арттыру;
отандық ІТ-өнімдерді орналастыру үшін ақпараттық инфрақұрылымды дамыту;
қазақстандық және халықаралық компаниялармен және отандық ЖОО-мен бірге жаңа ІТ-зертханалар ашу;
В2В және В2С мемлекеттік емес электрондық қызметтердің үлесін ұлғайту;
халықаралық талдау институттарын тартумен АКТ-саласының дамуына мониторинг және талдау жүргізу;
жоғары технологиялық жабдықты шығару жөніндегі өндірісті дамыту;
Қазнетте жаңа интернет-ресурстар құру және қолданыстағыларды дамыту;
құқық бұзушылық, әділет, денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет, туризм және спорт, еңбекті қорғау және әлеуметтік қорғау, қоршаған ортаны қорғау, жер қойнауын пайдалану, қаржы, статистика, сыртқы қатынастар, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, көлік, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласында мемлекеттік органдардың АЖ-н ақпараттық жүйелерін құру, дамыту және ықпалдастыру.
электрондық коммерция мен электрондық төлемдерді дамыту.
6. Қажетті ресурстар\
Бағдарламаны 2010-2012 жылдары іске асыруға республикалық бюджетте көзделген жалпы шығындар:
2010 жыл - 17,973,495 мың теңге
2011 жыл - 23,249,269 мың теңге
2012 жыл - 20,893,445 мың теңге
2013 жыл - 5,182,136 мың теңге.
Бағдарламаны іске асыру үшін республикалық бюджеттен қажетті қосымша қаражат:
2014 жыл - 4,491,972 мың теңге.
Бағдарламаны қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді бекіту кезінде нақтыланатын болады.
7. Қазақстан Республикасында ақпараттық және коммуникациялық технологияларды дамытудың 2010 - 2014 жылдарға арналған Бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары
Р/с № |
Іс-шаралардың атауы |
Аяқтау нысаны |
Жауапты орындаушылар |
Орындау мерзімдері |
Қаржыландырудың қажетті көлемдері |
Бюджеттік бағдарламаның коды |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
АКТ-саласының нормативтік-құқықтық базасын және техникалық реттеуді жетілдіру |
||||||
«Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту» бағыты бойынша |
||||||
1. |
Қазақстан Республикасы әскери басқарудың орталық атқарушы органының және байланыс саласындағы уәкілетті органның құзыретін бекіту бөлігінде «Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы жобасының тұжырымдамасын әзірлеу |
Заң жобасының тұжырымдамасын ВАК қарауына шығару |
Қорғанысмині, БАМ |
2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
2. |
Байланыс қызметтерін (телефон, ұялы, деректерді беру және Интернет желісіне қол жетімділік) көрсету қағидасын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
1 500*** |
001 |
3. |
Қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысы операторын еркін таңдау қағидасын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
5 000*** |
|
4. |
Телекоммуникациялар желілерін жалпы пайдаланылатын телекоммуникациялар желісіне қосу және Қазақстан Республикасының жалпы пайдаланылатын телекоммуникациялары желісі бойымен трафикті өткізуді реттеу қағидаларын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
10 000*** |
001 |
5. |
Әлемдік тәжірибені есепке ала отырып, әмбебап қызмет көрсету моделіне талдау жүргізу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, БҚА |
2010-2011 жылдар |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
6. |
Телекоммуникациялардың әмбебап қызметтерінің тарифтерін қайта теңгерімдеу жоспарын бекіту |
БАМ бұйрығы |
БАМ |
2010-2013 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
Техникалық реттеу |
||||||
7. |
Еуропалық экономикалық қауымдастықтың техникалық регламенттерін әзірлеуге қатысу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
8. |
«Телефон байланысы қызметтерін ұсыну сапасының есептік нормалары» Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ, ИЖТМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
1500*** |
|
9. |
«Синхрондық цифрлық иерархия үшін желілік тораптың түйісуі. Синхронды цифрлық иерархия аппаратурасының типтері және жалпы сипаттамалары» Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ, ИЖТМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
3000*** |
|
10. |
«Қазақстан Республикасы телекоммуникацияларының бірыңғай желісін тактілік желілік синхронизациялаудың жүйесін құруға қойылатын талаптар» Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ, ИЖТМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
3 000*** |
|
11. |
Салалық стандарттаудың, оның ішінде ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту саласындағы жыл сайынғы жоспарды әзірлеу |
Бекітілген Жоспар |
БАМ, ИЖТМ |
2011-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
12. |
ISO 9001, ISO 27001, ISO/IEC 20000-1 халықаралық стандарттарына сәйкес менеджмент жүйесін енгізуді ынталандыру бойынша шаралар өткізу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2011-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
«Цифрлық телерадио хабарларын таратуды дамыту» бағыты бойынша |
||||||
13. |
«телерадио хабарларын тарату туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын әзірлеу |
Заң жобасы |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
14. |
«Кейбір заңнамалық актілерге Телерадио хабарларын тарату мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын әзірлеу |
Заң жобасы |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
15. |
Эфирлік хабарлар таратудың цифрлық стандарттарына көшуді ескеріп телевизиялық және/немесе радио хабарларын таратуды ұйымдастыру жөніндегі қызметті реттейтін нормативтік құқықтық актілерді жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ |
2010-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
16. |
Қазақстан Республикасында эфирлік цифрлық хабарлар таратудың жер үсті желісінің жиілікті-аумақтың жоспарын әзірлеу |
БАМ бұйрығы |
БАМ, Қорғанысмині |
2010 жылғы 4-тоқсан |
220 000* |
001 |
«Интернет желісінің қазақстандық сегментін дамыту» бағыты бойынша |
||||||
17. |
Интернет желісінің қазақстандық сегментін дамыту саласындағы, оның ішінде электрондық ақша мен электрондық коммерция саласындағы заңнаманы жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, ЭДСМ, ҰБ (келісім бойынша), «ҚИҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011-2013 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
18. |
Электрондық коммерция саласындағы пошта қызметтерінің тарифтерін төмендету бойынша тетіктер әзірлеу |
БАМ-ға ақпарат |
«Қазпошта» АҚ (келісім бойынша), «ҚИҚ» ЗТБ (келісім бойынша), «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
19. |
Интернеттегі зияткерлік меншік және авторлық құқықты қорғау, дербес мәліметтерді, оның ішінде биометриялық дербес мәліметтерді қорғау мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасының заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу |
Әділетминіне ұсыныс |
БАМ, ИЖТМ, ІІМ, «ҚИҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011-2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
20. |
Интернет желісіндегі қоғамдық қатынастар мен БАҚ-тың қызметін реттеудің нормативтік құқықтық базасын жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ, «ҚИҚ»ЗТБ (келісім бойынша) |
2011-2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
«Бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және ІТ-қызметтер секторын дамыту» бағыты бойынша |
||||||
21. |
Қазақстанның ІТ-саласын дамыту бөлігінде «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы жобасының тұжырымдамасын әзірлеу |
Заң жобасының тұжырымдамасын ВАК қарауына енгізу |
БАМ, ИЖТМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша), «ҚИҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
22. |
Мемлекеттік сатып алу қатысушысын конкурс тәсілімен іріктеуде сапа және қызметтік толықтылық критерийлеріне қойылатын талаптарды нақтылау бөлігінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманы жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу |
Қаржыминіне ұсыныс |
БАМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011-2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
23. |
Ауқымды және кешенді ақпараттық жүйелерді құруда, пайдалану кезінде көпжылдық келісім-шарттарды жасасуды (3-тен артық емес) тәжірибеге енгізу бойынша ұсыныстар енгізу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ, ЭДСМ, ИЖТМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
24. |
«Алатау» АТП АЭА-да жер пайдалану құқығы үшін жалға алу төлемдерін төлеуді жою бөлігінде Қазақстан Республикасының заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
ИЖТМ, БАМ |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
25. |
Салалық қауымдастықтардың ІТ-жобаларды іске асыруын кепілдік беру тетігін әзірлеу және енгізу |
ҚРҮ-ге ұсыныстар |
БАМ, ИЖТМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жыл |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
26. |
ІТ-жобаларды іске асыру бойынша ТЭН, ТТ, техникалық ерекшеліктерге тәуелсіз сараптаманы жүзеге асыруға ұсыныстар әзірлеу |
ЭДСМ-ге ұсыныстар |
БАМ, ИЖТМ, Қаржымині, «ҚИҚ» ЗТБ (келісім бойынша), «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
27. |
Қазақстандық қамтудың үлесін көрсету қажеттілігі бөлігінде ІТ-жобалар бойынша конкурстық құжаттамаларға ТЭН, ТТ және техникалық ерекшеліктерді дайындауға қойылатын қосымша талаптар жөнінде ұсыныстар әзірлеу |
ЭДСМ-ге ұсыныс |
БАМ, Қаржымині, ЭДСМ, ИЖТМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
28. |
Мемлекет 100 % қатысатын ақпараттық технологиялар саласындағы акционерлік қоғамдар мен ЖШС-тің қызметін бәсекелі нарықта шектеу бойынша тетіктер әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ, БҚА, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
29. |
Импорт алмастыру шеңберінде ақпараттық өнімдерге кепілді тапсырыс беруді қалыптастыру бойынша тетіктерді әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ, ИЖТМ, ЭДСМ, ҚМ, «Зерде»АҚ (келісім бойынша), «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
30. |
ІТ-жобаларды іске асыру үшін мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктің тетіктері мен қағидаттарын әзірлеу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, ЭДСМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша), «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
31. |
Ақпараттық жүйелерді құруға, дамытуға және сүйемелдеуге нормативтер әзірлеу және бекіту |
БАМ бұйрығы |
БАМ, «АТКҚҚ»ЗТБ (келісім бойынша) |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
32. |
Мемлекет 100 % қатысатын мемлекеттік органдар мен компаниялардың АТ-қызметтерін аутсорсингке және коммерциялық нарыққа шығару жөнінде ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ, мемлекет 100 % қатысатын кәсіпорындар |
2011-2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
33. |
Біліктілігі жоғары шетелдік ІТ-мамандардың және микроэлектроника және жоғары технологиялық жабдықтар саласындағы мамандардың Қазақстанға кіруі және оларды жұмысқа жалдау қағидасын оңайлату жөнінде ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
Еңбекмині, ІІМ, Әділетмині, ИЖТМ, БАМ |
2010-2012 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
34. |
Экспортқа жұмыс істейтін отандық ІТ-компанияларды қазақстандық кредиттерді шет мемлекеттерге ұсынғанда тапсырыстарды алу бойынша қолдау жөніндегі шараларды әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ, ИЖТМ, ЭДСМ |
2011-2012 жылдар |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
35. |
Шетелдік компанияларға ірі тапсырыстар ұсынғанда АКТ жобаларға офсетті мәмілелерді іске асыру жөнінде шараларды әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
ИЖТМ, ЭДСМ, Қаржымині, БАМ |
2010-2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
«Жоғары технологиялық жабдықтың отандық өндірісін дамыту» бағыты бойынша |
||||||
36. |
Отандық компьютерлік-коммуникациялық жабдықты сатып алуға кепілді тапсырыстар қалыптастыру бойынша тетіктер әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
БАМ |
2011-2012 жылдар |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
«Ақпараттық коммуникациялар саласында білім беруді дамыту» бағыты бойынша |
||||||
37. |
АКТ саласындағы ТжКБ-дың жаңа мамандықтарын енгізу бөлігінде АКТ саласында білім берудің мемлекеттік стандарттарын жетілдіру |
БҒМ-ға ұсыныстар |
БҒМ, БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
38. |
ІТ-мамандарға біліктілік талаптарды сипаттаумен біліктілік анықтамалығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу |
Жаңартылған біліктілік анықтамалығы |
Еңбекмині, БҒМ, БАМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
3 000*** |
|
«Электрондық қызметтер мен электрондық үкіметті дамыту» бағыты бойынша |
||||||
39. |
«Әскери міндет және әскери қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңы жобасының тұжырымдамасын әзірлеу |
Заң жобасының тұжырымдамасын ВАК қарауына енгізу |
Қорғанысмині |
2011 жылғы 3-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
40. |
Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу: |
ҚРҮҚ |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
«Азаматтық ахуал актілерінің жазбаларын, азаматтық ахуал актілерін тіркеу кітаптарының формаларын және осы кітаптардағы жазбалар негізінде берілетін куәліктер формаларын өзгерту, қалпына келтіру және жою тәртібі туралы Ережелерді және Қазақстан Республикасындағы азаматтық ахуал актілерін тіркеу тәртібі туралы Ережелерді бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 22 мамырдағы № 620 қаулысы |
Әділетмині |
2010 жылғы 4-тоқсан |
||||
«Қазақстан Республикасының халқын құжаттау және тіркеу ережелерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 12 шілдедегі № 1063 қаулысы |
Әділетмині |
2010 жылғы 4-тоқсан |
||||
41. |
Мемлекеттік қызметте «электрондық үкіметтің» және электрондық қызметтердің сервисіне міндетті оқу туралы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ұсыныс |
МҚІА (келісім бойынша), БҒМ |
2010-2012 жылдардың 4-тоқсаны |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
42. |
Мемлекеттік органдардың өздерінің құзыретіне кіретін электрондық мемлекеттік қызметтерін ұсынуды қамтамасыз ету мерзімдерін әзірлеу және бекіту |
ҚРҮҚ |
БАМ, ЭДСМ (келісім бойынша), МҚІА, Халыққа және бизнес секторына қызмет көрсететін МО |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
43. |
Электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну стандарттарын сипаттау талаптары бөлігінде «Мемлекеттік қызметтің типтік стандартына» өзгерістер енгізу |
ҚРҮҚ |
ЭДСМ, БАМ |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
44. |
Электрондық мемлекеттік қызметтің типтік регламентін әзірлеу және бекіту |
ҚРҮҚ |
БАМ |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
45. |
Электрондық мемлекеттік қызметтерді көрсету регламенттері |
Мемлекеттік органдардың бұйрықтары |
Мүдделі МО**** |
2011-2014 жылдардың 4-тоқсаны |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
46. |
АКТ терминдерінің мемлекеттік тілдегі сөздігін әзірлеу |
Сөздік |
БАМ, ММ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
10 000*** |
|
АКТ-саласын дамыту үшін қолайлы жағдай жасау |
||||||
«Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту» бағыты бойынша |
||||||
47. |
СDМА технологиясын қолдана отырып, телекоммуникациялар желісін дамыту үшін 450 МГц диапозонындағы радиожиілік спектрін босату жөніндегі іс-шаралар |
БАМ-ға ақпарат |
ІІМ, БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан |
2010-3 618 976* 2011-81000* |
023 |
48. |
Трафикті қосу және өткізу бойынша қызметтерді табиғи монополиялар саласынан шығару, сондай-ақ трафикті қосу және өткізу құнын реттеудің қазіргі заманғы халықаралық тәжірибесін енгізу мүмкіндігінің мәніне Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігі (Монополияға қарсы агенттік) жасаған талдаудың қорытындылары бойынша ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БҚА, БАМ |
2011 жыл, 2012 жылғы 1-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
49. |
Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі төрағасының 2009 жылғы 2 ақпандағы № 43 бұйрығына өзгерістер енгізу |
БАМ бұйрығы |
БАМ, ӨҚК (келісім бойынша), БҚА |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
«Интернет желісінің қазақстандық сегментін дамыту» бағыты бойынша |
||||||
50. |
Халықаралық интернет адрестеуді енгізуді қамтамасыз ету (.каз) |
.каз Ұлттық домені |
БАМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
51. |
Жергілікті өңірлік компаниялар жүзеге асыратын Интернет желісінің қазақстандық сегментінің жобаларына қатысуға халықаралық кәсіби ұйымдарды тарту |
Меморандумдар |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша), «Қазконтент» АҚ (келісім бойынша), «ҚИҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2010-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
52. |
Әлемдік тәжірибені зерттеу және Қазақстанның ерекшелігін ескере отырып, электрондық коммерцияны дамыту саласында ұсыныстар әзірлеу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жылғы 4-тоқсан |
10 000*** |
|
53. |
В2В, В2С форматында коммерциялық электрондық қызметтер тізілімін әзірлеу бойынша таңдаушылық зерттеулер |
В2В, В2С қызметтерінің тізілімі |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жылғы 4-тоқсан |
4 000*** |
|
«Бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және ІТ-қызметтері секторын дамыту» бағыты бойынша |
||||||
54. |
Отандық ІТ-компаниялардың өнімдері туралы шет мемлекеттердің тұтынушыларын ақпараттандыру жөнінде РR-компаниялар өткізу |
БАМ-ға ақпарат |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша), «Қазконтент» АҚ (келісім бойынша) |
2011-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
55. |
Ақпараттық коммуникацияның дамуы жөніндегі статистикалық ақпаратты қалыптастыру |
Статистикалық ақпарат |
СА, БАМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
Жыл сайынғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
56. |
Сапалық бағдарламаның шешуші көрсеткіштерін орындауды мониторииглеу тетіктерін әзірлеу |
Салалық бағдарламаны орындауды мониторингілеудің регламенті |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жылғы 4-тоқсан |
5 000*** |
|
57. |
АКТ саласындағы іс-шараларды іске асыруды мониторингілеу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, ЭДСМ, ИЖТМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
27533*** |
|
58. |
АКТ дамуының әлемдік тәжірибесін талдамалық зерттеу |
Талдамалық есеп |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жылғы 4-тоқсан |
25 000*** |
|
59. |
Бағдарламалық өнімдерді және ақпараттық жүйелерді әзірлеуде ашық кодпен бағдарламалық қамтамасыз етуді кеңінен қолдану жөнінде ұсыныстар әзірлеу |
Бірыңғай техникалық саясатқа толықтырулар |
БАМ, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
60. |
Қазақстан Республикасында АКТ саласының дамуына арналған, үш тілдегі, жыл сайынғы талдамалық жинақ шығару |
Жинақ |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша), мүдделі МО |
2014 жылғы 4-тоқсан |
5 000*** |
|
61. |
Отандық АКТ саласының дамуы жөніндегі инновациялық ойларды ілгерілету тетіктерін анықтау бойынша зерттеу жүргізу |
Бекітілген есеп |
БАМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
3 500*** |
|
62. |
Салалық қауымдастықтармен, ірі өнеркәсіптік кәсіпорындармен АКТ-өніміне сұранысты анықтау мәніне және әлеуетті тапсырыстар портфелін қалыптастыруға өзара іс-қимыл жасау |
Ынтымақтастық туралы келісім |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша), «АТККҚ» ЗТБ |
2010-2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
63. |
«Алатау» АТП АЭА инфрақұрылымды дамытуға ТЭН әзірлеу |
ТЭН |
ИЖТМ, БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2010-2011 жылдар |
Республикалық бюджетте көзделген қаражат шегінде |
004 |
64. |
«Алатау» АТП АЭА инфрақұрылымдық дамыту (өндірістік және тұрғын ғимараттар салу, инженерлік коммуникациялар, электрмен жабдықтау мәселелерін шешу) |
Пайдалануға беру актісі |
ИЖТМ |
2011-2014 жылдар |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
«Ақпараттық коммуникациялар саласында білім беруді дамыту» бағыты бойынша |
||||||
65. |
Ақпараттық коммуникациялар саласындағы мамандықтар бойынша біліктілікті тәуелсіз сертификаттауды енгізуге жәрдемдесу |
Еңбекминіне ақпарат |
БАМ |
2011-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
66. |
Кәсіптік қауымдастықты қалыптастыру және дамыту жөніндегі салалық кәсіптік қауымдастықтардың іс-шараларын ұйымдастыру және қолдау |
БАМ-ға ақпарат |
БАМ, салалық қауымдастықтар |
2010-2014 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
67. |
6М051800 және 6D051800 «Жобаларды басқару» мамандықтары бойынша магистрлер мен PhD докторларын даярлауға білім гранттарын бөлу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БҒМ, БАМ, ЖМО, «АТКҚҚ» ЗТБ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
Республикалық бюджетте көзделген қаражат шегінде |
|
68. |
Ақпараттық технологиялар бойынша мамандандырылған 3 колледж (ІТ-колледждер) құрудың және олардың қызмет етуінің тұжырымдамасын әзірлеу |
Тұжырымдама |
Зерде» АҚ (келісім бойынша), БҒМ, ЖАО |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
69. |
Техникалық және кәсіби білім мен ақпараттық коммуникациялар саласында кадрларды даярлауды дамыту жөніндегі салалық Кеңес құру |
БҒМ-ға ақпарат |
БАМ, БҒМ, ЖАО, АКТ-компаниялар (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
70. |
Қазақстанның ЖОО-да ақпараттық-коммуникациялық мамандықтар бойынша оқытуды қамтамасыз ету |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БҒМ, БАМ |
2014 жыл |
Республикалық бюджетте көзделген қаражат шегінде |
|
71. |
Қазақстанның ТжКБ-да ақпараттық коммуникациялық мамандықтар бойынша оқытуды қамтамасыз ету |
ҚРҮ-ге ақпарат |
ЖАО, БАМ, БҒМ |
2014 жыл |
Республикалық бюджетте көзделген қаражат шегінде |
|
Жаңа жобаларды іске асыру |
||||||
«Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту» бағыты бойынша |
||||||
72. |
«Қазақтелеком» АҚ-ның телекоммуникациялар желісін қуаттылығы 1 млн. абонент Next Generation Network |
БАМ-ға ақпарат |
«Қазақтелеком» АҚ (келісім бойынша) |
2010 жыл |
«Қазақтелеком» АҚ-ның меншікті қаражаты |
|
73. |
CDMA технологиясын қолданумен ауылдық байланыс телекоммуникацияларының желісін жаңғырту және дамыту |
БАМ-ға ақпарат |
«Қазақтелеком» АҚ (келісім бойынша), «Востоктелеком» ЖШС (келісім бойынша) |
2010-2013 жылғы 4-тоқсан |
«Қазақтелеком» АҚ-ның меншікті қаражаты |
|
74. |
DWDM спектрлік тығыздау технологиясының негізінде Ұлттық Ақпараттық Супермагистралді кеңейту |
БАМ-ға ақпарат |
«Қазақтелеком» АҚ (келісім бойынша) |
2010-2014 жылғы 4-тоқсан |
«Қазақтелеком» АҚ-ның меншікті қаражаты |
|
75. |
Құрылатын көлік дәліздерінің бойында оптикалық талшықты магистралдар салу |
БАМ-ға ақпарат |
«Қазақтелеком» АҚ (келісім бойынша) |
2010-2014 жылғы 4-тоқсан |
«Қазақтелеком» АҚ-ның меншікті қаражат 2010 - 2 538 861 |
|
76. |
3G ұялы байланысының жаңа стандарттарын енгізу |
Пайдалануға беру актісі |
«Қазақтелеком» АҚ-ның «GSМ Қазақстан» ЖШС (келісім бойынша), «КаР-Тел» ЖШС (келісім бойынша), «Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС (келісім бойынша) |
2011-2014 жылдар |
Ұялы байланыс операторларының меншікті қаражаты |
|
77. |
Ірі коммерциялық дата-орталықтар құру |
Пайдалануға беру актісі |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2012-2014 жылдар |
ҚЭН-ге сәйкес*** |
|
78. |
Ақпараттық ресурстарды және жүйелерді қорғау бөлігінде ақпараттық қауіпсіздікке қойылатын талаптарды ескере отырып, Серверлік орталықтың 2-ші кезеңін технологиялық жарақтандыру |
Пайдалануға беру актісі |
«ҰАТ» АҚ (келісім бойынша) |
2010 жыл |
422 000 * |
014 |
79. |
Ақпараттық ресурстарды және жүйелерді қорғау бөлігінде ақпараттық қауіпсіздікке қойылатын талаптарды ескере отырып, хостинг қызметтерін көрсету үшін серверлік интернет-платформа құру |
Пайдалануға беру актісі |
«ҰАТ» АҚ (келісім бойынша) |
2010-2011 жылдар |
2010 - 1 226 000* |
014 |
80. |
Ақпараттық ресурстарды және жүйелерді қорғау бөлігінде ақпараттық қауіпсіздікке қойылатын талаптарды ескере отырып, резервті серверлік орталық құру |
Пайдалануға беру актісі |
«ҰАТ» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
«Цифрлық телерадио хабарларын таратуды дамыту» бағыты бойынша |
||||||
81. |
Цифрлық телерадио хабарларын таратудың ұлттық желісін жобалау (ҚЭН және эфирлік цифрлық хабарды таратуды енгізудің жұмыс жобалары) |
Қаржы-экономикалық негіздеме |
БАМ, «Қазтелерадио» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
82. |
DVB цифрлық телевизиялық хабар тарату стандартының техникалық мүмкіндіктерін тәжірибелік пайдалануды және тестілеуді ұйымдастыру және өткізу |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ, «Қазтелерадио» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
83. |
Қазақстан Республикасының аумағында спутниктік цифрлық хабарлар таратуды іске қосу |
Орындалған жұмыстар актісі |
БАМ, «Қазтелерадио» АҚ (келісім бойынша), «Кателко» АҚ (келісім бойынша) |
2010 жыл |
«Қазтелерадио» АҚ-ның, «Кателко» АҚ-ның меншікті қаражаты |
|
84. |
Қазақстан Республикасының аумағында эфирлік цифрлық хабарлар таратуды іске қосу |
Орындалған жұмыстар актісі |
БАМ, «Қазтелерадио» АҚ (келісім бойынша), «Кателко» АҚ (келісім бойынша) |
2011-2014 жылдар |
ҚЭН-ге сәйкес*** |
|
«Интернет желісінің қазақстандық сегментін дамыту» бағыты бойынша |
||||||
85. |
Үш қазақстандық порталды дамыту, қолдау, сүйемелдеу және дамыту: kaztubе -ойын-сауық-танымдық порталы, bnews - ақпараттық-талдау порталы және қазақстандық әлеуметтік желі |
Орындалған жұмыстар актісі |
«Қазконтент» АҚ (келісім бойынша) |
2010 жыл |
39 652 (меншікті қаражат) |
|
86. |
Зияткерлік іздестіру жүйесін техникалық сүйемелдеу |
Орындалған жұмыстар актісі |
БАМ |
2010-2013 жылдар |
2011-2013 жылдарға арналған республикалық бюджетте көзделген қаражат шегінде |
010 |
87. |
Интернет-телевизияны құру, дамыту және қолдау |
Пайдалануға беру актісі |
«Қазконтент» АҚ (келісім бойынша), «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
ҚЭН-ге сәйкес*** |
|
«Бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және ІТ-қызметтерінің секторын дамыту» бағыты бойынша |
||||||
88. |
Коммерциялық ІТ-жобаларды қаржыландыруға арналған мамандандырылған қаржылық ұйым құру |
БАМ-ға ақпарат |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2012 жылғы 4-тоқсан |
2012 жылы - 1 000 000*** (венчурлық қаржыландыру) |
|
89. |
В2В, В2С жобаларының мемлекеттік емес электрондық қызметтерін іске асыруды ұйымдастыру |
Пайдалануға беру актілері |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2011-2014 жылдар |
Венчурлық, гранттық қаржыландыру |
|
90. |
Сатуға шығарумен жаңа жобаларды іске қосу |
Пайдалануға беру актісі |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2011-2014 жылдар |
Венчурлық, гранттық қаржыландыру |
|
«Жоғары технологиялық жабдықтың отандық өндірісін дамыту» бағыты бойынша |
||||||
91. |
Жоғары технологиялық жабдық өндірісін ұйымдастыру |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2010-2014 жылдар |
Венчурлық, гранттық қаржыландыру |
|
«Ақпараттық коммуникациялар саласында білім беруді дамыту» бағыты бойынша |
||||||
92. |
АТХУ-ды дамыту |
БАМ-ға ақпарат |
Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2010 жылғы 4-тоқсан |
2010 - 352 000* |
014 |
93. |
Ақпараттық коммуникациялардың жобалары бойынша екі өңірде жұмыс істеп тұрған ТжКБ ұйымдарының базасында екі оқу орталығын құруға қаржы-экономикалық негіздеме әзірлеу |
Қаржы-экономикалық негіздеме |
Зерде» АҚ (келісім бойынша) |
2011 жылғы 4-тоқсан |
3 500 (Меншікті қаражат есебінен) |
|
94. |
Ақпараттық коммуникациялардың жобалары бойынша екі өңірде жұмыс істеп тұрған ТжКБ ұйымның базасында екі оқу орталығын құру |
БҒМ-ға ақпарат |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша), ЖАО |
2014 жылғы 4-тоқсан |
ҚЭН-ге сәйкес*** |
|
95. |
Жұмыс істеп тұрған колледждердің базасында ақпараттық коммуникациялар саласында техникалық мамандарды дайындау бойынша өңірлік колледжді құру |
БҒМ-ға ақпарат |
«Зерде» АҚ (келісім бойынша), АТХУ (келісім бойынша) |
2014 жыл |
ҚЭН-ге сәйкес*** |
|
96. |
Біліктілікті арттыру және кадрларды қайта даярлау орталығының жанындағы Ақпараттық коммуникациялар саласындағы біліктілікті арттыру орталығында ІТ-бөлімшесін құру |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ, БҒМ |
2014 жыл |
ҚЭН-ге сәйкес*** |
|
97. |
Трансұлттық АКТ компаниялармен бірлесіп, АКТ саласында ғылыми-зерттеу зертханаларын ашу |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ, «Зерде» АҚ (келісім бойынша), АТХУ (келісім бойынша), БҒМ |
2014 жыл |
10 000*** |
|
«Электрондық қызметтерді және «электрондық үкіметті» дамыту» бағыты бойынша |
||||||
Электрондық қызметтерді ұсыну мақсатында мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін қалыптастыру және дамыту |
||||||
Ведомствоаралық ақпараттық жүйелерді одан әрі дамыту |
||||||
98. |
Қазақстан, Ресей және Беларусь арасындағы кедендік одақ шеңберінде ақпаратпен алмасу үшін мемлекетаралық шлюзді дамыту |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
99. |
«Электрондық үкіметтің» ақпараттық жүйесін қолдану үшін нормативтік-анықтамалық ақпараттың бірыңғай жүйесін әзірлеу |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
100. |
Халыққа қызмет көрсету орталықтарының интеграцияланған ақпараттық жүйесін дамыту |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ, ЖАО |
2010-2011 жылдар |
2010 - 778 000* |
012 |
101. |
Ақпараттық ресурстарды және жүйелерді қорғау бөлігінде АҚ-ға қойылатын талаптарды ескере отырып, ведомствоаралық ақпараттық жүйелердің жұмыс істеуін қамтамасыз ету |
Орындалған жұмыстар актісі |
БАМ, «ҰАТ» АҚ (келісім бойынша) |
2010-2014 жылдар |
2010 - 5 919 503* |
010 |
102. |
Ақпараттық ресурстарды және жүйелерді қорғау бөлігінде АҚ-ға қойылатын талаптарды ескере отырып, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі үшін Ахуалдық орталық құру |
Пайдалануға беру актісі |
ПМК, «ҰАТ» АҚ (келісім бойынша) |
2011-2013 жылдар |
2012 - 200 128*** |
021 |
103. |
«Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасын құру |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ |
2010 жыл |
308 577* |
011 |
104. |
«Экспорттық-импорттық операциялар бойынша бірыңғай терезе» интеграцияланған ақпараттық жүйесін құру |
Орындалған жұмыстар актісі |
Қаржымині |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
105. |
Мемлекеттік қызметтерді алу үшін талап етілетін электрондық нысандардың бірыңғай қоймасын құру |
Пайдалануға беру актісі |
БАМ |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
Ведомстволық ақпараттық жүйелерді қалыптастыру және дамыту |
||||||
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға құқық бұзушылық, қорғаныс және әділет саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
106. |
«Бірыңғай ақпараттық-талдамалық жүйе» автоматтандырылған ақпараттық жүйесін құру |
Пайдалануға беру актісі |
БП (келісім бойынша) |
2010-2012 жылдар |
2010 - 566 634* |
007 |
107. |
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ведомстволық веб-порталын жасау |
Пайдалануға беру актісі |
ІІМ |
2010 жылғы 4-тоқсан |
146 506* |
006 |
108. |
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ДБЖ-сын жаңғырту және дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ІІМ |
2010-2012 жылдар |
2010 - 159 000* |
008 |
109. |
«Бақылау» автоматтандырылған ақпараттық-іздестіру жүйесін дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ІІМ |
2010 жыл |
213 730* |
006 |
110. |
Қазақстан Республикасы сот органдарының «Бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық-талдамалық жүйесінің» функционалдығын дамыту және кеңейту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ЖС (келісім бойынша) |
2010-2011 жылғы 4-тоқсан, 2014 жыл |
2010 - 244 747* |
002 |
111. |
Бірыңғай нотариаттық-ақпараттық жүйенің (БНАЖ) қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етілуін дамыту, өңдеу және енгізу (е-нотариат) |
Орындалған жұмыстар актісі |
«ҰАТ» АҚ (келісім бойынша) |
2010 жыл |
«ҰАТ» АҚ-ның меншікті қаржысы |
|
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға денсаулық сақтау саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
112. |
Ауылдық (селолық) жердің денсаулық сақтауында телемедицинаны және ұтқыр медицинаны дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ДСМ |
2010-2012 жылдар |
2010 - 1 239 860* |
066, 023 |
113. |
Денсаулық сақтаудың бірыңғай ақпараттық жүйесін дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ДСМ |
2010-2012 жылдар |
2010 - 654 370* |
019, 066 |
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға білім беру, мәдениет, туризм және спорт саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
114. |
Электрондық оқыту жүйесін құру |
Пайдалануға беру актісі |
БҒМ |
2014 жыл |
ТЭН-ге сәйкес*** |
|
115. |
«Мәдени мұра» веб-порталын дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ММ |
2011 жыл |
8 000* |
001 |
116. |
«Ұлттық мұра» ақпараттық-танымдық веб-порталын дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ММ |
2011-2013 жыл |
2011 - 10 000* |
013 |
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға еңбекті қорғау және әлеуметтік қорғау саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
117. |
Әлеуметтік-еңбек саласының бірыңғай ақпараттық жүйесін жасау |
Пайдалануға беру актісі |
Еңбекмині |
2010-2011 жылдар |
2010 - 596 762* |
011 |
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға қоршаған ортаны қорғау және жер қойнауын пайдалану саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
118. |
Қоршаған ортаны қорғаудың бірыңғай ақпараттық жүйесін дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
Қоршағанортамині |
2010 жыл |
35 694 * |
001 |
119. |
«Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастрлары» веб-порталын дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
Қоршағанортамині |
2010 жыл |
20 000 * |
001 |
120. |
«Электрондық үкімет» шеңберінде заманауи ақпараттық технологиялардың базасында Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесін (ББМЖ) құру |
Пайдалануға беру актісі |
МГМ |
2010-2011 жылдар |
мұнай-газ саласын дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған бағдарламасы шегінде |
112 |
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға қаржы, статистика және сыртқы қатынастар саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
121. |
«е-Қаржымині» интеграцияланған автоматтандырылған ақпараттық жүйесін жасау |
Пайдалануға беру актісі |
Қаржымині |
2010-2012 жылдар |
2010 - 2 113 049* |
061 |
122. |
«Электрондық мемлекеттік сатып алу» автоматтандырылған интеграцияланған ақпараттық жүйесінің функционалдығын дамыту және кеңейту, техникалық жабдықталуының қуатын күшейту |
Орындалған жұмыстар актісі |
Қаржымині |
2010-2011 жылдар |
2010 - 70 070* |
033 |
123. |
«КААЖ» және «Электрондық кеден» кедендік автоматтандырылған ақпараттық жүйесін дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
Қаржымині |
2010-2012 жылдар |
2010 - 477 886* |
031 |
124. |
Салық заңнамасының өзгеруіне байланысты салық органдарының ақпараттық жүйесін жаңғырту |
Орындалған жұмыстар актісі |
Қаржымині |
2010-2013 жылдар |
2010 - 1 845 161* |
036 |
125. |
«е-Статистика» ИАЖ жасау және дамыту |
Пайдалануға беру актісі |
СА |
2010-2013 жылдар |
2010 - 15 000* |
011 |
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және жер қатынастары саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
126. |
«Қазақстандық қамту» Интернет-порталын дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ИЖТМ |
2010-2011 жылдар |
Қазақстандық қамтуды дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған бағдарламасы шеңберінде |
|
127. |
E-Agriculture» агроөнеркәсіптік кешен салаларын басқарудың бірыңғай автоматтандырылған басқару жүйесін құру» |
Пайдалануға беру актісі |
АШМ |
2010-2011 жылғы 4-тоқсан |
2010 - 268 946* |
112 |
Азаматтарға, бизнеске және мемлекеттік органдарға көлік саласында электрондық қызметтерді ұсыну |
||||||
128. |
«Деректердің көлік базасының және тасымалдау қауіпсіздігі динамикасы мониторингінің ақпараттық-талдау жүйесін» дамыту |
Орындалған жұмыстар актісі |
ККМ |
2012-2013 жылғы 4-тоқсан |
2012 - ТЭН - 10 000*, |
001 |
Жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық жүйелерін электрондық қызметтерді көрсету үшін құру және дамыту (е-әкімдік). |
||||||
129. |
Облыстар және Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктерін арналған Аумақтарда дамыту Бағдарламаларын ақпараттандыру жөніндегі бөлімге 5 жылға ұсыныстар әзірлеу |
Облыстар және Астана мен Алматы қалалары әкімдіктерінің Аумақтарды дамыту бағдарламаларына ұсыныстар |
БАМ, ЖАО |
2010 жылғы 4-тоқсан |
48 000* |
019 |
130. |
«ЭҮШ-тің ішкі жүйесі ретіндегі аймақтық шлюз» АЖ-ның 4 облыстық әкімдіктерде әзірлеу және енгізу |
Пайдалануға енгізу актісі |
БАМ, ЖАО |
2010 жыл |
2010 - 29 000* |
019 |
131. |
16 облыстық әкімдіктердің және Астана, Алматы қалаларының жергілікті атқарушы органдарының қолданыстағы ақпараттық жүйелерінің орталық мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграциялануын қамтамасыз ету үшін «ЭҮШ-тің ішкі жүйесі ретіндегі аймақтық шлюз» АЖ-ын дамыту және жаңғырту. 20 электрондық қызмет ұсыну. |
Пайдалануға енгізу актісі |
БАМ, ЖАО |
2011-2013 жылдар |
2011-2013 жылдарға арналған республикалық бюджетте көзделген қаржы шегінде |
010 |
132. |
е-әкімдіктердің ақпараттық жүйелері мен инфрақұрылымын құру, сүйемелдеу және дамыту және олардың «электрондық үкіметтің» базалық құрамдауыштарымен интеграциялануы |
Орындалған жұмыстар актісі |
ЖАО |
2010-2014 жылдар |
Мәслихаттар бекітетін жоспарларға сәйкес |
Жергілікті бюджет |
133. |
Жергілікті атқарушы органдардың Интернет-ресурстарын дамыту және сүйемелдеу |
Орындалған жұмыстар актісі |
ЖАО |
2010-2014 жылдар |
Мәслихаттар бекітетін жоспарларға сәйкес |
Жергілікті бюджет |
134. |
Интернет ресурстарына қоғамдық қол жетімділік пункттерінің желісін кеңейту |
Пайдалануға беру актісі |
ЖАО |
2010-2014 жылдар |
Мәслихаттар бекітетін жоспарларға сәйкес |
Жергілікті бюджет |
Электрондық қызметтерді және «электрондық үкіметті» ілгерілету үшін |
||||||
135. |
Азаматтар, бизнес қоғамдастықтар және мемлекеттік қызметкерлер үшін «Электрондық мемлекеттік қызметтер» оқу бағдарламасын әзірлеу және бекіту |
Бекітілген оқу бағдарламасы |
БАМ, БҒМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
12 000*** |
|
136. |
«Электрондық мемлекеттік қызметтерді көрсету» курсы бойынша азаматтар, бизнес қоғамдастықтар және мемлекеттік қызметкерлер үшін қашықтықта оқыту бағдарламаларын құру және өзекті ету |
Орындалған жұмыстар акті |
БАМ |
2014 жылғы 4-тоқсан |
20 500* |
|
137. |
«Электрондық үкімет» шеңберінде халықты оқыту бойынша қызметтер |
Орындалған жұмыстар актісі |
БАМ |
2011 жылғы 4-тоқсан, 2014 жыл |
2011 - 400 000* |
002 |
138. |
Ақпараттық жүйелерді қауіпсіз пайдалану мәселелері жөнінде мемлекеттік органдарға жәрдем көрсету |
ҚРҮ-ге ақпарат |
БАМ |
2011-2014 жылдар |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру шеңберінде «электрондық үкіметтің» жай-күйін бағалау үшін |
||||||
139. |
Мемлекеттік органдардың ақпараттық технологияларын қолдануды бағалау әдістемесін әзірлеу және бекіту |
БАМ бұйрығы |
БАМ |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
140. |
Мемлекеттік қызметтер көрсетуді бағалау әдістемесін әзірлеу және бекіту |
МҚІА мен БАМ бірлескен бұйрығы |
МҚІА (келісім бойынша), БАМ |
2010 жылғы 4-тоқсан |
Қаржыландыру талап етілмейді |
|
141. |
«Электрондық үкіметтің» жұмыс істеуін даму бағыттары бойынша бағалау, ұлттық рейтингтерді есептеу және оларды әлемдік рейтингтермен байланыстыру, оның ішінде ақпараттық ресурстарды қорғау |
Есеп |
БАМ |
Жыл сайын |
16 000*** |
|
* - «2010-2012 жылдарға арналған Республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес тиісті қаржы жылына бекітілгендер;
** - 2010 жылға арналған республикалық бюджет нақтыланған жағдайда;
*** - тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет жобасын қалыптастыру кезінде;
**** - мемлекеттік органдардың тізімі олардың құзыретіне кіретін электрондық мемлекеттік қызметтерді мемлекеттік органдардың көрсетуін қамтамасыз ету мерзімдерін бекіткеннен кейін анықталады.
Ескертпе:
Аббревиатуралардың толық жазылуы:
ҚРҮ - Қазақстан Республикасының Үкіметі
ҚРҮҚ - Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы
ПМК - Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Кеңсесі
ЖС - Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты
БП - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы
ҰҚК - Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті
ҰБ - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі
ІІМ - Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі
ДСМ - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
ММ - Қазақстан Республикасы Мәдениет министрлігі
Еңбекмині - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі
БАМ - Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі
ИЖТМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі
ЭДСМ - Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі
Қорғанысмині - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қаржымині - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
Әділетмині - Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі
Қоршағанортамині - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
ККМ - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрлігі
МГМ - Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі
ТМРА - Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі
БҚА - Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігі (Монополияға қарсы агенттік)
СА - Қазақстан Республикасының Статистика жөніндегі агенттігі
МҚІА - Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі
МО - мемлекеттік органдар ЖАО - жергілікті атқарушы органдар
«ҚИҚ» ЗТБ - «Қазақстанның Интернет Қауымдастығы» заңды тұлғалар бірлестігі
«АТКҚҚ» ЗТБ - «ІТ-компаниялардың қазақстандық қауымдастығы» заңды тұлғалар бірлестігі
ЖМО - «Қазақстан Республикасы Жобалау менеджерлерінің одағы» қауымдастығы
«ҰАТ» АҚ - «Ұлттық ақпараттық технологиялар» акционерлік қоғамы
АТХУ - Ақпараттық технологиялардың халықаралық университеті
БНАЖ - бірыңғай нотариалдық ақпараттық жүйе
АКТ - ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
АЖ - ақпараттық жүйе
«Зерде» АҚ - «Зерде» ұлттық инфокоммуникациялық холдингі» акционерлік қоғамы
ЖШС - жауапкершілігі шектеулі серіктестік
АҚ - акционерлік қоғамы
ИАЖ - интеграцияланған ақпараттық жүйе
ҒЗЖ - ғылыми-зерттеу жұмыстары
ВАК - Қазақстан Республикасы Үкіметі жанындағы заң жобалау қызметінің мәселелері бойынша ведомствоаралық комиссиясы
ДБЖ - деректерді беру желісі
БАҚ - бұқаралық ақпарат құралдары
«Алатау» АТП» АЭА - «Алатау» ақпараттық технологиялар паркі» арнайы экономикалық аймағы
КААЖ - кедендік автоматтандырылған ақпараттық жүйе
ТЭН - техника-экономикалық негіздеме
ТТ - техникалық тапсырма
ҚЭН - қаржы-экономикалық негіздеме
ТжКҰ - техникалық және кәсіби ұйымдар
ХҚКО - халыққа қызмет көрсету орталығы
ЭҮ - электрондық үкімет
ЭЦҚ - электрондық цифрлық қолтаңба
АТSК - цифрлық теледидардың американдық стандарты
В2В - business to business
B2C - business to citizen
CDMA - Code Division Multiple Access
CDMA 1X EV-DO - Code Division Multiple Access Evolution Data Only
DVB - Digital Video Broadcasting
LTE - Long Term Evolution
HSPA - High Speed Packet Access
NGN - Next Generation Network
WCDMA - Wideband Code Division Multiple Access