Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған орта мерзімді жоспары туралы

      "Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарларын әзірлеудің ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 14 маусымдағы N 647 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :

      1. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008 - 2010 жылдарға арналған орта мерзімді жоспары (бұдан әрі - Жоспар) мынадай құрамда бекітілсін:

      1) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008 - 2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары (1-бөлім);

      2) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік реттеуіштері (2-бөлім);

      3) 2008-2010 жылдарға арналған қолданыстағы және әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалардың тізбесі (4-бөлім);

      4) қолданыстағы және әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар бөлінісіндегі 2008-2010 жылдарға арналған басымды бюджеттік инвестициялық жобалардың (бағдарламалардың) тізбесі (5-бөлім).

      2. Құпия.

      3. Құпия.

      4. Жоспар құрамында Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған маңызды көрсеткіштерінің болжамы (3-бөлім) мақұлдансын.

      5. Ұлттық компанияларды дамытудың 2008-2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары мен негізгі көрсеткіштерінің болжамы (6-бөлім) назарға алынсын.

      6. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері тиісті облыстар мен қалалардың әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған орта мерзімді жоспарларын уақтылы әзірлеуді және заңнамада белгіленген тәртіппен бекітуді қамтамасыз етсін.

      7. Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдармен бірлесіп, Қазақстан Республикасының Үкіметін елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының жай-күйі туралы тоқсан сайын хабардар етсін.

      8. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

 

      Қазақстан Республикасының

      Премьер-Министрі

 

Қазақстан Республикасы

Үкіметінің     

2007 жылғы 29 тамыздағы

N 753 қаулысымен 

бекітілген     

 

Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық

дамуының 2008-2010 жылдарға арналған орта мерзімді жоспары

 

1-бөлім. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық

дамуының 2008-2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары

 

Мазмұны

 

       Кіріспе

       1. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2005-2006 жылдардағы жай-күйін және үрдістерін талдау

       2. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары

       2.1. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму проблемалары

       2.2. Қазақстан Республикасы дамуының 2008-2010 жылдарға арналған шарттары және макроэкономикалық сценарийлері

       2.3. Әлеуметтік-экономикалық дамудың 2008-2010 жылдарға арналған мақсаттары мен міндеттері

       2.4. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған сандық индикаторлары

       3. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының

2008-2010 жылдардағы басымдықтары

       3.1. 1-басымдық. Мемлекеттің экономикалық саясатын жүргізудің тиімділігін арттыру

       3.2. 2-басымдық. Адами капиталды дамыту және халықтың тұрмыс сапасын арттыру

       3.3. 3-басымдық. Инфрақұрылымды дамыту

       3.4. 4-басымдық. Экономиканы жаңғырту және әртараптандыру

       3.5. 5-басымдық. Өңірлерді теңгерімді дамыту

       3.6. 6-басымдық. Кәсіби Үкімет

 

      Кіріспе

 

      Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған орта мерзімді жоспары (бұдан әрі - Жоспар) Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылы 14 маусымдағы N 647 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарларын әзірлеу ережесіне сәйкес әзірленді.

      Жоспар ішкі және сыртқы факторларға байланысты 2008-2010 жылдарға экономиканың даму қарқынын негіздейді және экономиканың мемлекеттік және жеке секторларының дамуы үшін қолайлы жағдай жасау саласында мемлекеттік басқарудың орталық және жергілікті органдарының және өзге де мемлекеттік органдардың іс-әрекетін айқындайды.

      Жоспар экономиканың салаларын дамыту саласында 2008-2010 жылдардағы міндеттерді және стратегиялық жоспарларда, Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жолдаулары мен Қазақстан Республикасының Президентінің 2007 жылғы 6 сәуірдегі N 310 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 - 2009 жылдарға арналған бағдарламасында (бұдан әрі - Үкімет Бағдарламасы) айқындалған мақсаттарға қол жеткізу мен басымдықтарды іске асыру үшін оларды шешу жолдарын айқындайды.

 

1. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық

дамуының 2005-2006 жылдардағы жай-күйін және үрдістерін талдау

 

      2005, 2006 жылдары экономиканың жедел осу қарқыны сақталды.

      Қазақстан экономикасының жоғары өсу қарқыны әлемдік тауар нарықтарында Қазақстан экспортының негізгі құрамдауыштарына деген қолайлы баға конъюнктурасына, сондай-ақ ішкі жиынтық сұраныс пен ұсыныстың кеңеюінің жалғасуына негізделген.

      2005, 2006 жылдары жалпы ішкі өнімнің (бұдан әрі - ЖІӨ) нақты өсуі тиісінше 9,7%-ды және 10,7%-ды құрады.

      Экономиканың барлық секторларында нақты, қызметтер секторында, сондай-ақ қаржы секторында оң серпін байқалды.

      2006 жылы өнеркәсіп өндірісі көлемі өсуінің қарқыны ұлғайды. Өнеркәсіп өнімі өндірісінің көлемі 2006 жылы өткен жылға қатысты 2005 жылғы 4,8 %-бен салыстырғанда 7,3%-ға өсті.

      Өнеркәсіп салалары арасында шикізат емес сектор барынша жедел қарқынмен дамыды. 2005, 2006 жылдар бойы өнеркәсіп өндірісінің жыл сайынғы өсімі орташа 6%-ды құрады, оның ішінде тау-кен өндірісі өнеркәсібінде - 5%, өңдеу - 8%, электр энергиясын, газ бен суды өндіру және тарату - 4% .

      Ауыл шаруашылығында өндіріс көлемі 2005, 2006 жылдары орташа 7%-ға ұлғайды, оның ішінде өсімдік шаруашылығында - 9,5 %-ға, мал шаруашылығында - 4,5%-ға.

      Құрылыс саласының дамуы жоғары өсу қарқынымен сипатталды. 2005, 2006 жылдары құрылыстағы орташа жылдық өсім 33,8 %-ды құрады.

      2005, 2006 жылдардағы экономикалық өсу факторларының бірі жылдық орташа өсімі 22,4% болатын негізгі капиталға инвестициялар көлемінің өсуі болды.

      Қызметтер саласындағы өсу негізінен бөлшек сауда, байланыс қызметтері мен жүк көлігі қызметтері саласында көрсетілетін қызметтер көлемінің өсуімен қамтамасыз етілді, онда жылдық өсу қарқыны 2005, 2006 жылдары орташа 15 %-ды, 24 %-ды және 4,9 %-ды құрады.

      Экономиканың өсу факторларының бірі ретінде ішкі жиынтық сұраныстың кеңеюіне 2005, 2006 жылдары үй шаруашылықтарын тұтыну мен жалпы жинақтар шығыстарының ұлғаюы ықпал етті. 2005, 2006 жылдар бойы жалпы тұтыну, оның ішінде үй шаруашылықтары шығыстары жылына орташа 11 %-дан жоғары өсті.

      Тұрғындар тарапынан жиынтық сұраныстың өсуі негізінен халықтың нақты ақшалай табысының ұлғаюына негізделген, ол 2005, 2006 жылдары жыл сайын 11,4 %-ға өсті.

      Жалпы жинақтың өсімі 2005 жылы 17,7 %-ды, 2006 жылы - 28,8 %-ды құрады.

      Экономиканың өсуі сыртқы сауда көрсеткіштерінің өсуімен қатар жүрді. 2005, 2006 жылдары сыртқы сауда айналымының жыл сайынғы өсуі орташа 37,3 %-ды, оның ішінде экспорт - 38 %-ды, импорт - 36,1 %-ды құрады.

      Экспорттың ұлғаюына басты жағдайда энергиялық ресурстар мен металдар нарығында сақталған қолайлы сыртқы конъюнктура, сондай-ақ бірге елдегі отын-энергетика ресурстарын өндірудің өсуі мен металлургия өнеркәсібі өнімдері өндірісінің өсуі ықпал жасады.

      Экспорттың құрамында 2005, 2006 жылдары негізгі үлесті экспорттың жалпы көлемінің шамамен 90 %-ын минералдық өнімдер, қымбат емес металдар мен олардан жасалған бұйымдар иеленді.

      Импортта негізгі үлес импорттың жалпы көлемінің шамамен 83-84 %-ын машиналар, жабдықтар мен көлік құралдары, қымбат емес металдар мен олардан жасалған бұйымдар, химия өнімі, минералды өнімдер иеленді.

      Ішкі нарыққа шетел валютасының едәуір ағыны елдің халықаралық резервтері мен Қазақстан Республикасының Ұлттық қор (бұдан әрі - Ұлттық қор) активтерінің ұлғаюына ықпал жасады. Ұлттық қордың қаражатын қоса алғанда елдің халықаралық резервтері тұтастай, 2005 жылға 4,7 %-ға, ал 2006 жылға 2,2 есеге ұлғая отырып, 2006 жылдың соңына 33,2 млрд. АҚШ долларын құрады. Ұлттық қордың активтері 2005 жылмен салыстырғанда 71,6 % ұлғая отырып, 2006 жылдың соңына 1853,4 млрд. теңгені құрады.

      Қаржы нарығы 2005, 2006 жылдары экономиканың ең серпінді дамып келе жатқан секторларының бірі болды. Екінші деңгейдегі банктер берген кредиттер көлемі 2005, 2006 жылдары 3,2 есеге ұлғая келе 2006 жылдың соңына 4691,0 млрд. теңгені құрады. Депозиттік ұйымдардағы резиденттер депозиттерінің жалпы көлемі 2005 жылдан бастап 2,4 есеге ұлғайып, 2006 жылдың соңына 3076,7 млрд. теңгені құрады.

      Ішкі валюта нарығында 2005 жылы теңге АҚШ долларына қарағанда 2,9 %-ға құнсызданды, ал 2006 жылы ол 5,06 %-ға нығайды. Теңгенің АҚШ долларына қарағанда орташа өлшемді биржалық айырбас бағамы бір АҚШ доллары үшін 2005 жылы орташа 132,94 теңгені, 2006 жылы - 125,96 теңгені құрады.

      2005, 2006 жылдары жұмыспен қамтылған халық санының одан әрі ұлғайғаны байқалды, бұл жұмыссыздар деңгейінің 2005 жылғы 8,1%-бен және салыстырғанда 2006 жылы 7,8%-ға дейін төмендеуіне алып келді.

      Нақты жалақының жыл сайынғы өсуі 2005, 2006 жылдары шамамен орташа 11%-ды құрады.

      Инфляция деңгейі 2005 жылы орташа 7,6%-ды, 2006 жылы - 8,6%-ды құрады.

      Инфляциялық процестерді тежеу мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі 2005 - 2006 жылдары»қатаң ақша-кредит саясатын» жүргізді, онда инфляциялық қысымды азайтуға, атап айтқанда қайта қаржыландырудың ресми ставканың реттейтін қасиеттерін күшейтуге, ақша-кредит саясатының жекелеген операцияларын мерзімдер мен ставкалар бойынша біріздендіруге бағытталған шаралар бар, сондай-ақ ең төменгі резервтік талаптардың сараландырылған нормативтері енгізілді.

      2006 жылы құрылған Алматы қаласындағы өңірлік қаржы орталығы өтімді ішкі қаржы нарығын, халықаралық капитал нарығымен ықпалдасуды дамытуға, Қазақстан экономикасына инвестицияларды ұлғайтуға, үздік шетелдік технологияларды тартуға ықпал етеді және ең бастысы, экономиканың нақты секторының құрылымдық реформаларын іске асыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

      2006 жылғы 1 шілдеден бастап Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 1 қыркүйектегі N 1641 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын қалыптастырудың және пайдаланудың орта мерзімді перспективаға арналған тұжырымдамасына сәйкес оның жұмыс істеуінің жаңа жүйесі енгізілді, оған сәйкес мұнай секторының кірістері толығымен Ұлттық қорға жіберіледі, ал республикалық бюджеттің кіріс бөлігі тек мұнай емес сектордың есебінен қалыптастырылады.

      Қазақстанда қолданыстағы заңнамамен отандық инвесторларға да және шетел инвесторлары үшін де тең жағдайлар мен мүмкіндіктер жасалған. Елде жеткілікті түрде қолайлы салықтық инвестициялық режим қолданылуда, инвестицияларды қорғау және көтермелеу үшін қажетті институттар жасалған.

      2005 - 2006 жылдары бюджеттік инвестициялар базалық инфрақұрылым мен әлеуметтік секторды дамытуға, аграрлық секторды дамытуға жәрдемдесуге, Астана қаласын дамытуға және мемлекеттік басқару функцияларын тиімді іске асыруды қамтамасыз етуге жұмсалды. Есепті кезеңде бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға 719,3 млрд. теңге жұмсалды. 2007 жылға арналған республикалық бюджетте көзделген бюджеттік инвестициялардың көлемі 878,8 млрд. теңгені құрады.

      Үкіметтік борыштың мөлшерін дәйекті қысқартуды қамтамасыз ету, үкіметтік борыштың құрылымындағы сыртқы борыштың үлесін біртіндеп азайту, сондай-ақ мемлекеттік сектор мен жеке сектор ұйымдарының сыртқы борышының проблемалы мәселелерін шешу мақсатында Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 29 желтоқсанда N 234 Жарлығымен Мемлекеттік және жалпы сыртқы борышты басқару жөніндегі тұжырымдама қабылданды.

      2005-2006 жылдары салық заңнамасын жетілдіру экономикаға салықтық жүктемені азайтуға, кәсіпкерлердің инвестициялық белсенділігін арттыруға, бәсекеге қабілетті жоғары технологиялы өндірістерді дамытуды ынталандыруға бағытталды.

      2005 және 2006 жылдары кешенді және осы заманғы нормативтік-әдістемелік реттеу базаларын құру, оның осы заманғы дамуы мен тәжірибеде қолданылуы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу және бақылау жүйесін жетілдірудің, оның ішінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 13 мамырдағы N 455 қаулысымен мақұлданған Табиғи монополиялар салаларында тарифтік саясатты дамытудың 2005 - 2007 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асырудың нәтижесі болып табылады.

      Шағын және орта бизнесті дамытудағы сапалы серпілісті қамтамасыз ету мақсатында "Жеке кәсіпкерлік туралы" 2006 жылғы 31 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды, онда бизнес пен мемлекет арасындағы өзара қатынастардың жаңа үлгісі ұсынылды, ол кәсіпкерлердің тәжірибесі мен білімін жұмылдыруға мүмкіндік береді.

      2006 жылы Қазақстан Республикасында мемлекеттік-жекеменшік

серіктестігін енгізу мақсатында "Концессиялар туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.

      Отын-энергетикалық кешенде 2005-2006 жылдары тиімділікті және экономикалық қайтарымдылықты арттыруға, сондай-ақ осы салалардың жұмыс істеуінің ашықтығын қамтамасыз етуге бағытталған шаралар жүргізілді.

      Заңнамалық базаны жетілдіру мен әзірлеуде үлкен жұмыс жүргізілді, бұл жер қойнауын пайдаланушылардың қызметін ілеспе газды кәдеге жарату жағына бұруға мүмкіндік берді.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 17 мамырдағы N 1096 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясын (бұдан әрі - Индустриялық-инновациялық даму стратегиясы) іске асырудың бірінші кезеңі шеңберінде 20-дан астам заң қабылданды, 9 салааралық, 16 салалық және ғылыми практикалық және 5 мемлекеттік бағдарлама әзірленді. Бірыңғай "Қазына" орнықты даму қоры" бірыңғай холдингіне біріккен мемлекеттік даму институттарының жүйесі жасалды.

      Өткен кезеңде экономиканың шикізат емес секторларын кеңінен зерттеу жүргізілді, экономиканың шикізат емес секторларында жобаларды, өңірлердің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың нақты шараларын іске асыру басталды.

      "Қазына" АҚ-ның жиынтық жарғылық капиталы 2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 191 млрд. теңгені құрады.

      2006 жылдан бастап Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын іске асырудың екінші кезеңін іске асыру жүзеге асырылуда. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 30 маусымдағы N 609 қаулысымен Индустриялдық-инновациялық даму стратегиясын іске асырудың 2006 - 2008 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары бекітілді.

      Индустриялық-инновациялық саясат шеңберінде өңірлік дамудың тиімділігін арттыру әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар - өңірлік даму институттарының (бұдан әрі - ӘКК) қызметімен қамтамасыз етілетін болады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 14 желтоқсанда N 1305 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамытудың 2005-2014 жылдарға арналған бағдарламасының (бұдан әрі - Құрылыс материалдары өнеркәсібін дамыту бағдарламасы) қабылдануымен керамикалық кірпіш, газ бетон блоктар, гипс картонды беттер, темір бетон бұйымдарын, құрғақ құрылыс қоспаларын, шыны пластикалық құбырлар, кен емес материалдар шығару, терезелер мен есіктер, тауар бетонын өндіру жөніндегі өндірістік қуаттар іске қосылды. Құрылыс материалдары өнеркәсібін дамыту бағдарламасын одан әрі іске асыру құрылыс материалдарын шығару көлемін жыл сайын орташа 8-10%-ға өсіруге мүмкіндік береді.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 6 наурыздағы N 149  қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты дамытудың 2006-2010 жылдарға арналған тұжырымдамасын асыру жөніндегі 2006-2008 жылдарға арналған бірінші кезектегі шаралар бағдарламасын іске асыру шеңберінде, агроөнеркәсіп кешенін индустрияландыру, инфрақұрылымын және ұлттық бәсекеге қабілеттілік басымдықтарын дамыту жөніндегі міндеттерді шешу жүзеге асырылуда.

      2005-2006 жылдары көлік саласында қолданыстағы көлік инфрақұрылымын жаңғырту, теміржол желілерін салу, автомобиль жолдарының жағдайын жақсарту жүзеге асырылды, жылжымалы құрам жаңартылды және теміржол станцияларының өткізу қабілеттері ұлғайтылды.

      2006 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 10 қарашадағы N 1471 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында "электрондық үкімет" қалыптастырудың 2005 - 2007 жылдарға арналған бағдарламасын (бұдан әрі - "Электрондық үкіметті" қалыптастырудың мемлекеттік бағдарламасы) іске асырудың бірінші ақпараттық кезеңі аяқталды. " Ақпараттандыру туралы " және " Кейбір заңнамалық актілерге ақпараттандыру мәселелері бойынша толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 11 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңдары қабылданды, "электрондық үкімет" веб-порталы іске қосылды. 2006 жыл "электрондық үкіметті" дамытудағы интерактивтік кезеңінің басы болды, оның негізгі жайттары е-үкімет инфрақұрылымының өзегін пайдалануға енгізу, мемлекеттік органдардың интерактивті қызметтер ұсынуға өтуін нормативтік құқықтық қамтамасыз етуді жетілдіру болып табылады.

      2005-2006 жылдар ішінде мемлекет, жұмыс берушілер мен қызметкер арасында әлеуметтік қамсыздандырудың жай-күйі мен тұрақтылығына жауапкершілікті бөле отырып, әлеуметтік қамсыздандырудың көп деңгейлі жүйесін қалыптастыру жөніндегі іс-шаралар жүзеге асырылды.

      Мемлекеттік әлеуметтік стандарттар жүйесін жетілдіру жұмысы жүргізілуде.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылы 11 маусымда N 1388 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында тұрғын үй құрылысын дамытудың 2005-2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде халықтың әлеуметтік қорғалатын топтары үшін коммуналдық тұрғын үй салу жүзеге асырылуда, 2005-2006 жылдары жалпы алаңы 394,4 мың шаршы метр (4752 пәтер) салынды.

      2006 жылғы 1 қаңтардан бастап ең төменгі күн көріс көлемін есептеу әдісі өзгерді, соған сәйкес азық-түлік себетінің жиынтығы қайта қаралды, ең төменгі күн көріс құрылымы азық-түлік себетінің үлесін 70-тен 60 %-ға дейін қысқарту және азық-түлік емес тауарлар мен қызметтерді 30-дан 40 %-ға дейін ұлғайту жағына қарай өзгерді.

      Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері 2006 жылдан бастап тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы заңмен жыл сайын бекітілетін ең төменгі күн көріс көлеміне байланысты есептеледі.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 23 қаңтардағы N 93 қаулысымен бекітілген 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық бағдарламасы (бұдан әрі - "Ауыз су" салалық бағдарламасы) шеңберінде сумен жабдықтау жүйелерін жаңадан салу және жұмыс істеп тұрған 4210 жүйені қайта жаңарту, 4,5 млн. адам саны бар 1511 елді мекенді сумен жабдықтауды жақсарту жөнінде жұмыстар жүргізілді.

      Республикада демографиялық ахуалды жақсарту мақсатында 2006 жылғы 1 қаңтардан бастап азық-түлік себетінің құнынан төмен жан басына шаққанда орташа табысы бар аз қамтамасыз етілген отбасының 18 жасқа дейінгі балаларға жәрдемақылар төленуде, ал 2006 жылғы 1 шілдеден бастап отбасының табысына қарамастан бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жәрдемақы енгізілді, оның мөлшері бала санына қарай сараланып белгіленеді.

      2005-2006 жылдары денсаулық сақтау ұйымдары желісін типтендіру, мамандарды жалпы дәрігерлік практика бойынша қайта даярлау, ұйымдарды медициналық жабдықтармен, бастапқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарын санитарлық көлікпен жарақтандыру, денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру үлгісін әзірлеу жүзеге асырылды.

      Тұтастай алғанда республикада экономика салалары мен секторларын дамыту, экспорттық мүмкіндіктерді кеңейту, экономикалық қызмет субъектілерінің табыстылығы мен халықтың әл-ауқатының деңгейін арттыру, ішкі нарықта да сыртқы нарықта да отандық тауар өндірушілердің ұстанымын нығайту үшін қажетті жағдай жасалды.

      2007 жылғы қаңтар-маусымда ЖІӨ-нің нақты өсуі 2006 жылғы қаңтар-маусымға қарағанда 10,2%-ды құрады.

      2007 жылғы бірінші жарты жылдықта өнеркәсіп өндірісінің көлемі 3367,3 млрд. теңгені құрады, ол 2006 жылғы осындай кезеңмен салыстырғанда 6,8%-ға артық. 2007 жылғы қаңтар-маусымда ауыл шаруашылық жалпы өнімі көлемінің 216,9 млрд. теңгені құрады және 2006 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 3,8 %-ға ұлғайды.

      2007 жылғы қаңтар-маусымда жалпы жүк тасымалдау көлемі 2006 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 4,9 %-ға өсті және 921,6 млн. тоннаны құрады. 2007 жылғы қаңтар-маусымда байланыс қызметтері 158,8 млрд. теңгені құрады және 31,5 %-ға өсті.

      2007 жылғы бірінші жартыжылдықта бөлшек тауар айналымы 832,2 млрд. теңгені құрады және 11,1 %-ға ұлғайды.

      2007 жылғы қаңтар-маусымда негізгі капиталға инвестициялардың көлемі 1230,2 млрд. теңгені құрады, ол 2006 жылғы қаңтар-маусымға қарағанда 11,2%-ға жоғары.

      Қазақстанның сыртқы сауда айналымы 2007 жылғы қаңтар-маусымда, кеден статистикасының деректері бойынша 36,6 млрд. АҚШ долларын құрады және 2006 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 34,2 %-ға көбейді, оның ішінде экспорт - 21,8 млрд. АҚШ доллар (25,8 %-ға ұлғайды), импорт - 14,8 млрд. АҚШ доллар (48,8 %-ға ұлғайды).

      Үстіміздегі жылғы маусымның соңындағы жағдай бойынша Ұлттық қордың қаражатын қосқанда, елдің халықаралық жалпы резерві 40 млрд. АҚШ долларын құрады, ол жылдың басына қарағанда 20,5 %-ға өсті. Ұлттық қордың активтері үстіміздегі жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша 17,6 млрд. АҚШ долларын құрады.

      Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің деректері бойынша екінші деңгейдегі банктердің экономика салаларына кредиттік салымдары 2007 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша 6568,6 млрд. теңгені құрады, 2006 жылғы маусымның соңына қарағанда 2,1 есе көп. 2007 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша банк жүйесіндегі депозиттердің көлемі 3696,1 млрд. теңгені құрады, ол 2006 жылғы маусымның соңына қарағанда 71, 6%-ға көп.

      Теңгенің АҚШ долларына қарағанда ресми айырбас бағамы 2007 жылғы қаңтар-маусымда орташа 123,16 теңгені құрады (2006 жылғы қаңтар-маусымда - 127,1).

      2007 жылғы екінші тоқсанда республика экономикасында 7,6 млн. адам жұмыспен қамтылды, ол 2006 жылғы екінші тоқсанға қарағанда 215,1 мың адамға көп. Жұмыссыздық деңгейі халықтың экономикалық белсенді санына қарағанда 7,3 % деңгейінде қалыптасты (2006 жылғы екінші тоқсанда - 7,7 %).

      2007 жылғы қаңтар-маусымда халықтың жан басына шаққанда орташа номиналды ақшалай табысы 140401 теңгені құрады және 2006 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 27,9 %-ға, нақты ақшалай табысы - 18,5 %-ға ұлғайды. Нақты жалақы кезең ішінде 19,9 %-ға ұлғайды.

      2007 жылғы маусымда 2006 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда тұтыну бағалар индексі 104,6 %-ды, 2007 жылғы қаңтар-маусымда 2006 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда - 107,9%-ды құрады.

 

      2007 жыл бойынша макроэкономикалық бағалау

 

      Соңғы жылдары Қазақстан экономикасының қарқынды дамуы байқалуда. 2007 жылы болжам бойынша тұрақты экономикалық өсу үрдісі сақталды.

      Жалпы ішкі өнімнің өсімі 2007 жылы 9,9 % деңгейінде көзделіп отыр.

      Халықтың жан басына ЖІӨ бағалау бойынша, 6705 АҚШ доллары мөлшерінде қалыптасады, ол өткен жылғы деңгейден 27,6 %-ға есе жоғары.

      Инфляцияның орташа жылдық деңгейі 2007 жылы 5-7 % шегінде болады.

      Жоспарланған кезеңде өнеркәсіп өнімнің көлемі 6,8 %-ға, ауылшаруашылық өнімі - 3,5%-ға ұлғаюы күтіліп отыр.

      2007 жылы негізгі капиталға инвестицияның өсу қарқыны 112 %-ды құрайды.

      2005 жылдан бастап экономика өсуінің жоғары қарқынына шикізат салаларының дамуы есебінен ғана емес, ең алдымен құрылыстағы өсудің жоғары қарқыны мен қызметтер саласының қарқынды дамуы есебінен қол жеткізілді. 2007 жылы осы үрдістің сақталуы күтіліп отыр, атап айтқанда, бағалау бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі 29,5 %-ға, көлік қызметтері - 5,8%-ға, байланыс қызметтері - 27,5%-ға өседі.

      Тауарлар экспорты (ФОБ) бағалау бойынша 44,7 млрд. АҚШ доллары мөлшерінде жоспарланады. Тауарлар импорты (ФОБ) өсуінің жоғары жеткілікті қарқын сақталады, импортталатын өнімнің көлемі 33,2 млрд. АҚШ долларын құрайды.

      Әлеуметтік саясат саласында болашақта тұрғындардың тұрмыс сапасын одан әрі жақсарту мен кедейшілікті төмендету шаралары қабылданады. 2007 жылы ең төменгі жалақының мөлшері 9752 теңгеге дейін артты. 2006 жылмен салыстырғанда нақты жалақы мөлшері 14,5%-ға өседі.

      2007 жылы жұмыссыздар деңгейінің 7,5 %-ға дейін төмендеуі күтіліп отыр.

 

2. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары

 

       2.1. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму проблемалары

 

      Экономика салалары дамуының оң үрдісіне қарамастан стратегиялық міндеттерді шешуді тежейтін, сондай-ақ әлеуметтік-экономикалық дамудағы жаңа қатерлердің туындау проблемалары көбеюде.

      Елге экспорттық валюта түсімдері түрінде шетелден ресурстардың үлкен ағыны және жеке сектордың қарыз алулары, экономикаға инфляциялық қысым жасауда, айырбас бағамның нығаюына ықпал етуде, осылайша өңдеу өнеркәсібінің бәсекеге қабілеттілігіне әсер етіп, макроэкономикалық теңгерімді қолдау міндеттерін қиындатуда. Ақыр соңында шетел валютасының көптеп келуі экономиканың»қызып кетуіне алғы шарттар жасауы мүмкін.

      Банк секторының сыртқы қарыз алуының едәуір көлемі банк жүйесінің шамадан тыс өтімділігіне ықпал жасайды, ол өз кезегінде экономиканы кредиттеудің жедел өсуімен қатар жүреді, осының нәтижесінде ақшалай ұсыныстың деңгейі ұлғаяды. Банктердің сыртқы қарыз алуының өсуі сонымен бірге банк секторының сыртқы тәуекелдерге бейімділік деңгейінің артуына алып келеді. Банктердің кредит қоржынының қарыштап өсуі де банк активтерінің сапасына қатер туғызады, 2006 жылы банктердің жалпы кредит қоржынындағы күмәнді кредиттердің үлесі жыл басындағы 39,6 %-дан жылдың соңында 45,8 %-ға дейін ұлғайды.

      2007 жылдың бірінші жартыжылдығында мұнай мен табиғи газ өндіру (2007 жылдың қаңтар-маусым айларында негізгі капиталға инвестициялардың жалпы көлемінің 30,7%), сондай-ақ жылжымайтын мүлікпен операциялар жасау, жалдау және тұтынушыларға қызмет көрсету (28,3%) басым бағыттар болып табылады, негізгі капиталға инвестициялардың негізгі үлестері жіберіледі. Өңдеу өнеркәсібінің үлесіне үстіміздегі жылдың бірінші жартыжылдығында инвестициялардың жалпы көлемінің 11,3%-ы келді.

      Яғни, негізгі капиталға инвестициялардың негізгі көлемі экспорттық-бағдарлау салаларына жіберіледі. Көлемі өсіп отырған кезде инвестициялау бағытын шектеу сұраныстың жекелеген секторларда басым түрде артуына ықпал жасауы және олардағы»"қызып кетудің" әлеуетті көзі болып табылуы мүмкін.

      Қазіргі уақытта Қазақстанның ұлттық инновациялық жүйесі даму сатысында және одан әрі жаңғыртуға мұқтаж. Инновациялық кәсіпкерлік және трансферттер технологиясын дамытуға, әсіресе ұлттық инновациялық жүйедегі осал буындар болып табылатын шетелдік ғылыми әлеуетті және технологияларды тартуға басты назар аудару қажет.

      Энергияны көп жұмсайтын және энергияға тапшы өңірлер арасында электр энергиясын теңгерімді бөлу проблемасы сақталуда. Бүгінгі күні Оңтүстік Қазақстан, Қарағанды, Ақтөбе, Қостанай облыстары мен Алматы қаласын электр энергиясымен қамтамасыз ету неғұрлым өзекті мәселе болуда.

      Қазіргі уақытта көлік инфрақұрылымы экономика мен халықтың қажеттілігін толық көлемде қамтамасыз етпеуде.

      Темір жол көлігінде әлеуметтік-маңызды жолаушылар тасымалы үшін жолаушылар вагондарын сатып алу, теміржол көлігімен жолаушылар тасымалдауды субсидиялау мәселелері мен Қазақстан Республикасының аумағында тасымалданатын әлеуметтік маңызды жүктер тізбесін айқындау қажеттігі шешілмей отыр.

      Көптеген әуежайлар мен азаматтық авиацияның өзге де кәсіпорындарының техникалық жарақтану деңгейлері нашар. Бұл кәсіпорындарда қазіргі заманғы арнаулы техникаларға, әуе кемелерінің батыстық түрлеріне қызмет көрсету үшін аэронавигациялық және технологиялық жабдықтарға, жолаушыларға, жүк пен почтаға сапалы және тез қызмет көрсететін жабдықтарға, сондай-ақ қызметтер көрсетуге деген тапшылық байқалуда.

      Тиісті әуеайлақ инфрақұрылымын дамыту, сондай-ақ жалпы мақсаттағы авиация саласында қызметтер көрсету республикада әлі де қалыпты деңгейде болмай отыр.

      Су көлігіндегі проблемалар мемлекеттік техникалық өзен флотының тозуына және ішкі су жолдарымен жүк тасуды қамтамасыз етуге қажетті кеме шлюздерінің техникалық жай-күйінің төмендігіне байланысты болуда. Бұдан басқа, сервистік инфрақұрылымдар мен Каспий теңізінің қазақстандық секторында жүзетін кемелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі жоқ.

      Автожол саласында жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдарын жөндеу қайта жаңарту және салуды қаржыландырудың жеткіліксіздігі және автомобиль жолдарын жөндеу мен ұстауды қаржыландыру көлемін нормативтік деңгейге дейін жеткізу қажеттігі проблемалары орын алуда.

      Ветеринарлық және фитосанитарлық қауіпсіздік саласы, инвестициялық, сақтандыру, ақпараттық-маркетингтік, сауда-сатып алу және басқа сервистік ұйымдар, институционалдық инфрақұрылымды қалыптастыратын кадрлар даярлау әлі де тәуекелділігі жоғары және пайдасы төмен аграрлық сектор жұмысының ерекшелігіне толық бағдарланбаған.

      Мал шаруашылығындағы негізгі проблема ұсақ тауарлық және соған байланысты өнімділігі төмен табындар проблемасы, мал өнімдерінің сапасын қамтамасыз ету болып табылады, соның салдарынан жем азықты өнеркәсіптік өндіру дамымаған және олардың құны өскен.

      Макроэкономикалық тұрақтылық, экономикалық өсу қарқынының жоғарылығы жұмыспен қамтудың өсуімен және жұмыссыздық деңгейінің төмендеуімен сипатталатын еңбек нарығындағы жағдайға қолайлы әсер етуде. 2007 жылдың екінші тоқсанында 2006 жылдың екінші тоқсанымен салыстырғанда жұмыспен қамтылғандар саны 2,9%-ға ұлғайды, ал жұмыссыздар саны 3,4%-ға қысқарды.

      Жұмыссыздық деңгейі төмендеуінің тұрақты үрдісі байқалады. Жұмыссыздық деңгейі екінші тоқсанда өткен жылдың екінші тоқсанындағы 7,7%-бен және тұтастай өткен жылдың қорытындысы бойынша 7,8%-бен салыстырғанда 7,3%-ды құрады.

      Сонымен бірге, ішкі еңбек нарығында әлі де білікті жұмысшы күшінің жетіспеушілігі сезілуде. Бұдан басқа, техникалық бағыттағы мамандарға деген сұраныс жоғары.

      Біліктілігі жоғары жұмысшы күшіне сұраныс пен жұмысшыларға кәсіптік талаптардың жоғары болуы бос жұмыс орындарының артуына әкелді. Жұмыспен қамту органдарының ай сайынғы бос орын банктері 21 мың бірлікті құрайды. Алайда, кәсіптік белгісі бойынша жұмысшы күшіне сұраныс пен ұсыныстың сәйкессіздігінен бір бос жұмыс орнына айына орташа 4, ауылдық жерлерде - 31 жұмыссыз үміттенеді.

      Денсаулық сақтау саласында білікті кадрлардың тапшылығы, денсаулық сақтау ұйымдары объектілері жағдайының қанағаттанғысыздығы, аурухана ұйымдарының, әсіресе мамандандырылған үлгідегі ұйымдардың (диспансерлер, перзентханалар, жұқпалы аурулар ауруханалары) тиімсіз жұмысы мәселелері.

 

      2.2. Қазақстан Республикасы дамуының 2008-2010 жылдарға арналған шарттары және макроэкономикалық сценарийлері

 

      Қолайлы экономикалық саясатты жүргізу 2008-2010 жылдары тұрақты серпінді экономикалық өсуді қамтамасыз ету мен бәсекеге қабілетті экономиканың негіздерін құрудың базалық факторы болып табылады.

      Экономика елге шетел валютасының, шетел капиталының көптеп ағылуы жағдайларында өзінің дамуын жалғастыратын болады, бұл экономикаға инфляциялық қысым, оның нығаюына ықпал ететін теңгенің айырбас бағамына қысым жасайды.

      Сондықтан макроэкономикалық саясаттың негізгі шаралары бір жағынан шетел капиталы ағынының кері әсерін азайтуға, екінші жағынан - оның жылыстауын тұрақтандыруға бағытталатын болады, бұл экономиканың»"қызып кету" тәуекелін азайтады.

      Макроэкономикалық қолайлы жағдай жасауға Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің тиімді және келісілген ақша-кредит, салық-бюджет саясатын жүргізуі есебінен қол жеткізілетін болады.

      Халықтың табысын арттыруға бағытталған саясат халықтың ақшалай табысын ұлғайтуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, ол өз кезегінде елдегі ішкі сұраныстың артуына әсер етеді.

      Тауарлар мен инвестициялық ресурстарға деген ішкі сұранысты кеңейту инвестициялық тауарлар импортын одан әрі ұлғайтуға мүмкіндік береді.

      Өткен кезеңдегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуын, дамудың ішкі және сыртқы факторларын бағалауды, Қазақстан Республикасы Үкіметінің орта мерзімді перспективаға арналған әлеуметтік-экономикалық саясатының негізгі бағыттарын, сондай-ақ басқа да стратегиялық бағдарламалық құжаттарды талдау негізінде экономиканы дамытудың бірнеше мүмкін нұсқалары көзделіп отыр.

      Даму сценарийі мұнайға әлемдік бағаның ауытқу мүмкіндігі мен осыған байланысты ел экономикасындағы өзгерістерді ескереді.

      Сценарийлік шарттар экономиканың дамуының негізгі макроэкономикалық өлшемдерін, елдің таяу үш жылдағы экономикалық және әлеуметтік даму факторларын айқындайды.

      Базалық сценарий елдің экспортталатын өнімдерінің негізгі түрлеріне қалыпты бағаға негізделген ел экономикасы дамуының сақтық үрдістерін көздейді.

      Базалық сценарийге сәйкес мұнайға әлемдік бағаның болжамды деңгейі бір барреліне 60 долларды құрайды.

      Қазақстан экономикасының тұрақты өсу үрдісі сақталады, 2008 - 2010 жылдары ЖІӨ-нің орташа жылдық өсу қарқыны 109,1% деңгейінде қалыптасады.

      Оң үрдіс экономиканың барлық салаларында байқалатын болады.

      Әлемдік тауар нарықтарындағы қолайлы жағдай экспорт өнімдері көлемінің және тұтастай сыртқы сауда айналымының ұлғаюына алып келеді.

      Жоғары бағалар сценарийіне сәйкес мұнайға әлемдік бағаның деңгейі базалық сценарийге қарағанда біршама жоғары болжануда.

      Мұнайға әлемдік баға бір баррелі үшін 70 АҚШ доллары деңгейінде болады.

      Жоғары бағалар сценарийі бойынша 2008-2010 жылдары ЖІӨ-нің орташа өсуі 10,5%-ды құрайды.

      Мұнай мен газ конденсаты экспорты көлемінің ұлғаюы және мұнайға бағаның жоғары болу нәтижесінде елдің сыртқы сауда айналымының жоғары өсу қарқыны сақталады.

      Базалық сценариймен салыстырғанда осындай даму сценарийі кезінде құрылыс жедел қарқынмен дамитын болады деп көзделіп отыр.

      Төмен бағалар сценарийі тауар нарығындағы жағдай ел үшін онша қолайлы болмайды, мұнайға әлемдік және экспорттық бағаның төмендеуіне алып келеді деген болжамдарға негізделеді.

      Осы сценарий бойынша мұнайға әлемдік баға бір баррелі үшін 50 АҚШ доллары деңгейіне дейін төмендеуі күтіліп отыр.

      Осы сценарийге сәйкес 2008-2010 жылдары ЖІӨ өсуі орташа жылдық қарқынмен 7,3%-да өтетін болады.

      Мұнайға экспорттық бағалар деңгейінің төмендеуі салдарынан экспорт көлемі мен сауда теңгерімінің сальдосы азаяды деп күтілуде.

      2008-2010 жылдарға арналған жоспарды әзірлеу кезінде дамудың базалық сценарий негізге алынды, ол әлемдік тауар нарықтарында қолайлы жағдай сақталған кезде экономика салаларының қалыпты өсу қарқынын көздейді.

 

       2.3. Әлеуметтік-экономикалық дамудың 2008-2010 жылдарға арналған мақсаттары мен міндеттері

 

      2008-2010 жылдары әлеуметтік-экономикалық саясаттың негізгі бағыттары ел Президенттің "Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан" Қазақстан халқына Жолдауында, Үкіметтің бағдарламасында, Индустриялық-инновациялық даму стратегиясында айқындалған мақсаттар мен міндеттерге сәйкес болады.

      2008-2010 жылдардағы әлеуметтік-экономикалық саясаттың басты мақсаты Қазақстанның халықаралық бәсекеге қабілеттілігін және оның азаматтарының тұрмыс сапасын арттыру үшін қолайлы институционалдық және экономикалық жағдай жасау болады.

      Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мыналар бірінші кезектегі міндеттер болады:

      2000 жылмен салыстырғанда 2010 жылы ЖІӨ-ні 2,5 есе ұлғайту;

      инфляцияны 2008-2010 жылдары 6-8% деңгейде ұстап тұру;

      еркін бәсекелі орта және нарықтың барлық субъектілеріне тең жағдай жасау;

      халықты әлеуметтік қорғаудың көп деңгейлі жүйесін дамыту;

      қазіргі заманғы білім берудің, кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың нақты экономикалық жағдайларға барабар бәсекеге қабілетті жүйесін дамыту;

      денсаулық сақтаудың қол жетімді және бәсекеге қабілетті жүйесін құру;

      үлкен мультипликативтік тиімділігі бар жаңа технологиялық және жүйе құрайтын өндірістерді дамыту, оның ішінде "серпінді" инвестициялық жобаларды іске асыру;

      өндіруші сектор қызметінің тиімділігі мен экономикалық қайтарымын арттыру;

      экономика мен халықтың көлік қызметтеріне қажеттілігін қанағаттандыруға қабілетті көлік-коммуникация инфрақұрылымын дамыту;

      энергия үнемдейтін технологияларға көшуді ынталандыру;

      өңірлердің бәсекеге қабілеттілігінің өсуін қамтамасыз ететін аумақтық даму;

      қазақстандық экономиканың әлемдік экономикаға табысты кірігуін қамтамасыз ету;

      жаңа жағдайларда әрекет етуге қабілетті мемлекеттік аппаратты қалыптастыру.

      Әлеуметтік-экономикалық дамудың 2008 - 2010 жылдарға арналған басымдықтары болып мыналар айқындалды:

      мемлекеттің экономикалық саясатын жүргізу тиімділігін көтеру;

      адами капиталды дамыту және халықтың тұрмыс сапасын көтеру;

      инфрақұрылымды дамыту;

      экономиканы жаңғырту және әртараптандыру;

      өңірлердің теңгерімді дамуы;

      кәсіби үкімет.

 

       2.4. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған сандық индикаторлары

 

      2008-2010 жылдары ЖІӨ-нің орташа жылдық өсу қарқыны 109,1% деңгейінде болжануда, ол ЖІӨ-нің 2000 жылмен салыстырғанда 2010 жылы 2,5 есе ұлғаюына қол жеткізуге мүмкіндік береді.

      Қарқынды экономикалық дамуға жыл сайын еңбек өнімділігінің 9,1%-ға өсуі есебінен қол жеткізілетін болады.

      Қазақстан халқы тұрмысының сапасы мен стандарттарын арттыру мақсатында халықтың жан басына шаққанда ЖІӨ 2010 жылы 10914 АҚШ долларына дейін жеткізілетін болады.

      Өнеркәсіп өнімі көлемінің орташа жылдық өсімі 2008-2010 жылдары 8,1 %-ды, ауылшаруашылығының жалпы өнімінің өсімі 3%-ды құрайды.

      Құрылыс жұмыстары көлемінің өсуі 19,3% деңгейінде күтілуде.

      2008-2010 жылдары қызметтер көрсету салалары одан әрі өседі деп күтілуде. Көлік қызметтері орташа 6,7%-ға, көрсетілетін байланыс қызметтерінің көлемі 22%-ға өседі.

      Инвестициялық сұраныстың көбеюі, бірінші кезекте кәсіпорындардың өз қаражат есебінен алынатын инвестицияларды қаржыландырудың ішкі көздеріне байланысты болады. Негізгі капиталға инвестициялар көлемінің өсу қарқыны жоспарлы кезеңде 110,8%-ды құрайды.

      Республиканың сыртқы сауда айналымының өсуі жалғасады, сауда теңгерімінің сальдосы шамамен 4,4 млрд. АҚШ долларын құрайды.

      2008-2010 жылдары нақты жалақының өсу қарқыны 7%-ды құрайды. Жұмыссыздық деңгейі 2010 жылға 6,9%-ға дейін төмендейді.

      Инфляцияның орташа жылдық деңгейі 2008-2010 жылдары 6-8% межесінде жоспарлануда.

 

3. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдардағы басымдықтары

 

       3.1. 1-басымдық. Мемлекеттің экономикалық саясатын жүргізудің тиімділігін арттыру

 

       3.1.1. 1-шара. Қолайлы макроэкономикалық жағдайды қамтамасыз ету

 

      Инфляцияға қарсы саясат

      Инфляцияның деңгейін берілген көрсеткіштерде ұстап тұру Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің бірлескен іс-қимылдарымен жүзеге асырылатын болады.

      Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі ақша-кредит саясатының құралдары мен операциялық негізін одан әрі жетілдіруге, банк жүйесінің шамадан тыс өтімділігі проблемасының өткірлігі сақталған жағдайда ақша-кредит саясатын қатаңдатуға бағытталған мемлекеттік ақша-кредит саясатын жүргізетін болады.

      Қазақстан Республикасының Үкіметі өз кезегінде, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі қызметінің негізгі мақсатын орындауға, оның ішінде мынадай бағыттар бойынша жәрдем көрсететін болады:

      басым түрде өндірістің тиімділігін арттыру және еңбек өнімділігін өсіру есебінен экономиканың өсуін ынталандыру;

      көрсеткіштері ақша-кредит саясатымен келісілетін қалыпты қатаң фискалдық саясат жүргізу;

      шикізат ресурстарына жоғары баға кезеңінде Ұлттық қорда қаражатты жинақтау саясатын жүргізу;

      орта мерзімді тарифтік жоспарлар шеңберінде табиғи монополиялар субъектілерінің тауарлары мен қызметтеріне бағаны реттеу;

      артықшылық (монополиялық) жағдайға ие субъектілердің тауарлар мен қызметтерге баға белгілеуін бақылау;

      баға жөнінде сөз байласу фактілерін, теріс пиғылды бәсекелестікті анықтау және жолын кесу;

      бәсекелі ортаны, бәсекелі ішкі нарықтарды дамыту үшін жағдай жасау;

      биржалық сауда-саттықты қалыптастыру және оны дамыту;

      сауда инфрақұрылымын дамыту;

      ішкі тауар нарықтарының теңгерімділігін қамтамасыз ету.

      Нақты макроэкономикалық бағдарлар, оның ішінде ақша-кредит саясатының бағдарлары, сондай-ақ тараптардың оларға қол жеткізу жөніндегі бірлескен іс-қимылдары Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің жыл сайынғы бірлескен мәлімдемелерінде айқындалатын болады.

      Нәтижелер

      Қолданылатын шаралар инфляцияны жылына 6-8% деңгейінде ұстауға мүмкіндік береді.

 

      Қаржы секторын дамыту

 

      Орта мерзімді перспективада банк секторын дамытудың негізгі мақсаттары мен міндеттері:

      банк өнімдеріне тұрғындардың қол жеткізуін ұлғайту және қаржы қызметтерін тұтынушыларды қорғау деңгейін арттыру;

      банк секторына тұрғындардың сенімін арттыру мақсатында екінші деңгейдегі отандық банктер қызметінің ашықтық деңгейін арттыру;

      бәсекелестікті дамыту және отандық қаржы нарығына шетел банктерінің енуін ырықтандыру;

      үздік халықаралық тәжірибе негізінде банктік қадағалауды жетілдіру және елдегі банк секторының сыртқы қарыз алуын басқару тиімділігін арттыру болып табылады.

      Қойылған мақсаттарды және міндеттерді іске асыру жөніндегі негізгі шаралар:

      Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға кіруі мен жаһандану үрдісіне байланысты банк жүйесін ырықтандыру және бәсекелестікті арттыру жұмысы;

      елдің қаржылай тұрақтылығын қамтамасыз етуге тартылған Қазақстан аумағында шетелдік қатысатын банктер филиалдарының қызметіне өтпелі кезеңді және талаптарды сақтаған жағдайға рұқсат беру мүмкіндігі қарау болып табылады.

      Қалыптасқан жағдайға және экономикалық орындылыққа байланысты банктердің қызметін пруденциялық реттеуді жетілдіру мақсатында қажеттігіне қарай банк секторының сыртқы қарыз алуының жекелеген нормативтері мен лимиттері қайта қаралады.

      Банк секторында шоғырландырылған қадағалауды және ашықтықты жетілдіру мақсатында банктердің шоғырландырылған қадағалау бөлігінде заңнаманың талаптарын орындауын қамтамасыз етуге бағытталған банктік қадағалау рәсімдері, меншік иелерінің құрылымы, аффилиирленген тұлғалармен қарым қатынастары жетілдірілетін болады.

      Қажеттілігіне қарай екінші деңгейдегі банктердің кредиттік тәуекелдерін бағалау мақсатында және экономикалық орындылықты есепке ала отырып, іс-қолданыстағы банктік заңнама, әсіресе пруденциялық реттеу бөлігінде және екінші деңгейдегі банктердің активтерін жіктеу әдістемелері жетілдірілетін болады.

      Депозиттерге кепілдік берудің қазақстандық жүйесін үздік халықаралық практикаға сәйкестендіру мақсатында мынадай негізгі шараларды жүзеге асыру қажет:

      ең үздік әлемдік тәжірибе мен Депозиттерді сақтандыру жүйесінің халықаралық қауымдастығының (ІАВІ) ұсынымдарын ескеріп, депозиттерге кепілдік беру жүйесін одан әрі жетілдіру;

      мәжбүрлеп таратылатын банктің міндеттемелері мен мүлкінің бір бөлігін бір мезгілде басқа банкке (банктерге) беру жөніндегі операциялар жүргізу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық база әзірлеуге қатысу.

      Таратылатын банктің салымшыларына шетелде тәуекелдерді қайта сақтандыру немесе кредиттік деривативтерді пайдалану түрінде өтем төлеу үшін ақша қаражатының тапшылығы жағдайында депозиттерге кепілдендік беру жүйесін қорландырудың балама жолдарын пайдалану мүмкіндігі зерттеледі.

      Қазақстанның банк жүйесін реттеуді халықаралық стандарттарға жақындастыру мақсатында Қазақстанның банк жүйесін»"Капитал мен капиталдың стандарттарын есептеудің халықаралық конвергенциясы" Банктік қадағалау жөніндегі Базель комитетінің капиталдың барабарлығының жаңа келісіміне (Базель II) көшіру жөніндегі жұмыс жалғасады.

      Бұдан басқа, банктердің қызметіне қойылатын талаптарды арттыру, халықаралық практиканы ескере отырып, екінші деңгейдегі банктердегі тәуекелдерді басқару жүйесін одан  әрі жетілдіру жөніндегі жұмыс жалғасатын болады.

      Орта мерзімді кезеңде елдің банк секторының сыртқы қарыз алуын басқарудың тиімділігін арттыру мақсатында қажетіне қарай, қалыптасқан жағдай мен экономикалық орындылығына байланысты банк қызметін пруденциялық реттеуді жетілдіру шеңберінде банк секторының сыртқы қарыз алуының жекелеген нормативтері мен лимиттері қайта қаралатын болады.

      Орта мерзімді перспективада сақтандыру нарығын дамытудың негізгі мақсаттары мен міндеттері:

      халықты әлеуметтік қорғау құралы ретінде өмірді сақтандыруды дамыту;

      міндетті сақтандыру жүйесін жетілдіру;

      сақтандыру ұйымдарына халықтың сенімін және сақтандыру қатынастарының барлық субъектілерінің сақтандыру мәдениетін арттыру;

      үздік халықаралық практиканың негізінде сақтандыруды қадағалауды жетілдіру болып табылады.

      Мақсаттар мен міндеттерді іске асыру жөніндегі негізгі шаралар:

      "Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын компаниялардың қызметін жандандыруға байланысты республика тұрғындарының жинағы мен жинақтау құралы ретінде өмірді жинақтаушы сақтандырудың тартымдылығын арттыру мәселесі барынша өзекті болды.

      Қазіргі уақытта өмірді сақтандыру жөніндегі сақтандыру ұйымдарының инвестициялық мүмкіндіктерін кеңейту өзекті мәселеге айналды.

      Осыған байланысты өмірді сақтандыру жөніндегі сақтандыру компанияларының жинақтаушы зейнетақы қорларымен бірге мемлекеттік ұзақ мерзімді жинақталған және индекстелген қазынашылық міндеттемелеріне тең қол жеткізуін қамтамасыз ету қажет.

      Деректердің жалпыұлттық базасын құру Ең маңызды міндеттердің бірі болуы тиіс: өлім-жітім; мүгедектік, аурушаңдық.

      Міндетті сақтандыру жүйесін нақты ұйымдастыру мен жұмыс істеуі мақсатында мынадай бірқатар іс-шаралар жүргізілетін болады:

      сақтандыру ұйымдарының міндетті сақтандыру түрлері бойынша қызметті жүзеге асыру құқығына лицензия алу үшін шарттар белгілеу;

      қаржылық есептілік нысандарын жетілдіру жұмыстарын жалғастыру;

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің тарапынан сақтандырушылардың міндетті сақтандыру туралы заңнаманы сақтауына мемлекеттік бақылау жүйесін ұйымдастыру шараларын қабылдау.

      Өмірді сақтандыру жөніндегі сақтандыру ұйымдары зейнеткерлік қамтамасыз ету (зейнеткерлік аннуитеті), сондай-ақ жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шеңберінде қоғамның әлеуметтік өмірінде маңызды, рөл атқаратынын ескере келе, сақтандыруды, әсіресе өмірді сақтандыруды танымал ету шараларын жүргізу қажет.

      Бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара іс-қимылды жандандыру, халықтың қалың жігі үшін білім беру мен оқыту бағдарламаларын, халықтың сақтандыру қызметтеріне сұранысын зерттейтін маркетингтік зерттеулер жүргізу және қажетіне қарай жаңа сақтандыру өнімдерін әзірлеу қажет.

      Сақтандыру саласын дамытудың маңызды бағыты сақтандыру қызметтерін халықтың қалың жігін тұтынушылар ретінде тартуды көздейтін тұтынушылық сақтандыруды (бөлшек сақтандыруды) дамыту болуы қажет.

      Ақпаратты ашудың ашық және нақты өлшемдерін әзірлеу қажет. Сақтандыру саласының ақпараттық ашықтығы тұрғындардың көп бөлігінің сақтандыру ұйымдарының қызметі мен қаржылық тұрақтылығы туралы мәліметтерге қол жеткізуін қамтамасыз етуі қажет.

      Сақтандыру ұйымдары қызметінің ашықтық деңгейін арттыру мақсатында сақтандыру ұйымдары мен олар құрған топтарды шоғырландырылған негізде пруденциялық реттеу жүзеге асырылады.

      Мыналар орта мерзімді перспективада бағалы қағаздар нарығын дамытудың мақсаттары мен міндеттері болып табылады:

      қор нарығы арқылы несие капиталына қол жеткізуді ұлғайту;

      бағалы қағаздар нарығында инвесторлар тізбесін, оның ішінде тұрғындар есебінен ұлғайту;

      бағалы қағаздар нарығында инвесторлардың құқығын, оның ішінде миноритарлы акционерлердің құқығын қорғау;

      бағалы қағаздар нарығында жаңа және өтімді қаржы құралдарын, оның ішінде бөлінген активтермен қамтамасыз етілген (секьюритилендіру тетіктері), облигация туынды бағалы қағаздар, инфрақұрылымдық облигациялар, мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген борыштық бағалы қағаздар енгізу.

      Мақсаттар мен міндеттерді іске асыру жөніндегі негізгі шаралар.

      Акциялар нарығын дамыту мақсатында:

      Қазақстан Республикасының корпоративтік заңнамасын жетілдіру, Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарын енгізу жолымен ақпараттарды ашу режимін оңтайландыруға бағытталған инвесторлардың мүдделеріне және қажеттіліктеріне сәйкес келетін іс-шаралар өткізу;

      пәрменді корпоративтік заңнама мен корпоративтік басқару саласындағы заңнаманың сақталуын бақылау жүйесін құру, көзделіп отыр.

      Қазақстандық бағалы қағаздар нарығының негізгі міндеттерінің бірі инвестициялау мүмкіндіктерін ұлғайту мақсатында ұсынылатын қаржы құралдарының аясын кеңейту болып табылады.

      Міндеттерді шешудегі басым бағыттар:

      мемлекеттік бағалы қағаздар нарығын одан әрі дамыту, оның ішінде қор нарығында тиісті бағдар белгілеуді қамтамасыз ететін деңгейде үкіметтік қарыз алуды жүзеге асыру, сондай-ақ республиканың ішкі қаржы нарығында қаржы құралдарының барлық спектрі бойынша шынайы кірістілік ауытқымасын құру;

      бағалы қағаздар тетіктерін іске асыру бөлігінде мемлекет кепілдігімен және мемлекет кепілдемесімен оларды шығару және айналымы туралы заңнаманы жетілдіру;

      секьюрити тетіктерін қосу;

      мемлекеттік-жеке меншік серіктестік тетіктерін дамыту;

      туынды қаржы құралдары нарығын дамыту жөнінде тиімді шаралар қабылдау және деривативтер нарығын дамыту жолындағы кедергілерді жою бөлігінде заңнаманы одан әрі жетілдіру.

      Бағалы қағаздар нарығының инфрақұрылымын одан әрі дамытуда техникалық инфрақұрылымды жетілдіруге ерекше назар аударылады.

      Бағалы қағаздар нарығының инфрақұрылымын дамытуда бағалы қағаздарға құқықтарды есеп алудың бірыңғай базасын құру және олар бойынша меншік құқықтарын көшіру маңызды мәселе болып табылады, бұл тәуекелдерді төмендетуде жағымды көрініс табады, бұл бағалы қағаздардың меншік иелері құрылымының ашықтық деңгейін арттыруға және инвесторлардың құқықтарын қорғауға ықпал етеді.

      Бағалы қағаздар нарығында тәуекелдерді басқаруды жетілдіру мақсатында тәуекелдерді қадағалауға бағдарланған пруденциялық реттеудің халықаралық стандарттарына сәйкес бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылардың қызметін пруденциялық реттеуді жетілдіру мен тәуекелдерді басқару жүйесін енгізу көзделіп отыр.

      Тәуекелдерді басқару жүйесінің негізгі мақсаты қандай да бір тәуекелдерді қабылдау және оларды өлшеу мен басқару тәсілдерін белгілеу мүмкіндіктерін айқындау болып табылу тиіс.

      Мемлекеттік бағалы қағаздар нарығында шынайы кірістілік ауытқымасын құру туынды қаржы құралдары нарығын дамытуға негіз болуы тиіс.

      Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің банкаралық валюта нарығындағы негізгі маркет-мейкер ретінде ену туынды қаржы құралдары нарығын дамытудың алғашқы қадамы болады, бұл нарықтағы басқа қатысушыларды ынталандыруы және барынша күрделі туынды құралдардың (опциондардың) пайда болуына ықпал етуі тиіс.

      Орта мерзімді перспективада жинақтаушы зейнетақы жүйесінің негізгі мақсаттары мен міндеттері:

      жинақтаушы зейнетақыны қорлары арасында бәсекелестікті дамыту;

      Қазақстанның барлық тұрғындары үшін зейнетақы қызметтеріне қол жетімділік пен сапаны арттыру;

      зейнетақы активтерін инвестициялау жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қорларының мүмкіндіктерін ұлғайту;

      зейнетақы жинақтарының сақталуын қамтамасыз ету және салымшылар мен алушылардың құқықтарын қорғау тетіктерін, зейнетақы төлемдері мен аударымдар жүйесін одан әрі жетілдіру болып табылады.

      Мақсаттар мен міндеттерді іске асыру жөніндегі негізгі шаралар:

      жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін бағалауды енгізу арқылы бәсекелестікті ынталандыру;

      зейнетақы қорларының инвестициялық қоржындарының сапасын қолдау және салымшылардың инвестициялық қоржындардың түрлі нұсқаларын таңдау мүмкіндіктерін кеңейту мақсатында салымшылар үшін зейнетақы активтерін басқару тиімділігінің көрсеткіштер жүйесін жетілдіру мүмкіндігін қарастыру көзделіп отыр.

      Бұдан басқа, инвестициялар қоржынының кірістілігі мен тәуекелі негізінде жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін көрсететін көрсеткіштерді енгізу ұйғарылып отыр.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігі мен кепілдемесі негізінде басым жобаларды, секьюрителендіру мәліметтерін қаржыландыру үшін жинақтаушы зейнетақы қорларының активтерін пайдалану міндеттерін шешу, сондай-ақ қорлардың активтерін хеджирлеу үшін осы өнімдерді бағалау және есепке алу әдістемесі жөнінде нормативтік реттеуді, активтерді көрсетілген қаржы құралдарының түрлеріне инвестициялаудың және оларды пайдаланудың практикалық тетігін әзірлеу қажет.

      Әлеуметтік шаралар ретінде көлеңкелі жұмыспен қамтуды дәйекті қысқарту мақсатында жауапкершілікті мемлекет, жұмыс берушілер мен қызметкерлер арасында оңтайлы қайта бөлуді көздейтін, формалды секторда жұмыспен қамтудағы уәждемені ынталандыратын әлеуметтік қамсыздандырудың үш деңгейлі жүйесін қалыптастыру жоспарланып отыр.

      Салымшы зейнетақы жасына жеткен кезде зейнетақы жинақтарының жеткілікті болуын қамтамасыз ету мақсатында өз пайдасына да, үшінші тұлғалардың пайдасына да ерікті зейнетақы жарналарының салымшылары үшін барынша қолайлы жағдай жасай отырып, кәсіптердің шектелген тізбесі бойынша ғана емес, барлық жұмыс берушілердің өз қызметкерлерінің пайдасына ерікті және ерікті кәсіби зейнетақы жарналарын төлеу шарттарын беруін қарау қажет.

      Ерікті және ерікті кәсіби зейнетақы жарналары жүйесінің тартымдылығын арттыру мақсатында жинақтау мерзімдері бойынша ерікті және ерікті кәсіби зейнетақы жарналары есебінен қалыптасқан зейнетақы жинақтарын төлеуге жеңілдік беру мәселесін қарау қажет.

      Халықты, әсіресе өмірі үшін жоғары деңгейлі қауіпі бар өнеркәсіп салаларында жұмыс істейтін қызметкерлерге қатысты әлеуметтік қорғау деңгейін арттыру мақсатында міндетті кәсіби зейнетақы жарналарын енгізу мүмкіндігін қарау ұйғарылып отыр.

      Халықты хабардар етудің, сондай-ақ салымшылар үшін зейнетақы қорлары қызметінің ашықтық деңгейін арттыру саласында жинақтаушы зейнетақы қорларының инвестициялық декларацияларын және оларды орындау нәтижелерін жариялау жөніндегі талаптарды енгізу орынды.

      Жинақтаушы зейнетақы жүйесінде төлемдерді оңтайландыру салымшыға жинақтаушы зейнетақы қорын дербес таңдау құқығын іске асыруға, салымшының, жұмыс беруші мен зейнетақы жүйесі кәсіби қатысушыларының жалпы шығындарын азайта отырып, жинақтаушы зейнетақы жүйесіне ақпараттық және қаржы ағындарының өтуін оңтайландыруға мүмкіндік береді; дербес зейнетақы шоттарының қайталануын болдырмау үшін жағдай жасайды; мемлекеттік зейнетақы төлеу орталықтарына салымшының зейнетақы жинақтарын қорға автоматты түрде аударуға; міндетті зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі агенттердің міндетті зейнетақы жарналарының сомасын аудару рәсімін жеңілдетуге мүмкіндік береді.

      Зейнетақы шартын жасасу, жинақтарды аудару және төлеу жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде салымшының электрондық бірегейлендіруін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қазіргі заманғы технологиялар негізінде халыққа қызмет көрсетудің электрондық жүйесіне кезең-кезеңмен көшу жоспарланып отыр (пилоттық жобалар түрінде электрондық карточкаларды енгізу).

      Құралдардың тәуекелі мен кірістілігін салыстыру негізінде зейнетақы активтерін басқарудың тиімділігін арттыру және инвестициялық қоржынды қалыптастыру мақсатында зейнетақы активтерінің есебінен инвестициялық объектілерді іріктеу өлшемдері ретінде бағалы қағаз эмитентінде немесе бағалы қағаздың өзінде ең төменгі рейтингтік бағалаудың болуын пайдалану және Қазақстан Республикасының немесе шетелдік мемлекеттің ұйымдастырылған нарығында міндетті айналымы мүмкіндігін қарау ұйғарылады.

      Жинақтаушы зейнетақы қорларының және басқарушы компаниялардың инвестициялық қоржындарында қамтылған құралдардың тәуекеліне қарай көрсетілген тәуекелдерге барабар капиталды қалыптастыру тәртібі енгізілетін болады. Жинақтаушы зейнетақы қорларын және зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдарды зейнетақы активтерінің есебінен қалыптастырылған инвестициялық қоржынының сапасына қарай қалыптастырылатын жеке капиталдың жеткілікті коэффициенті бөлігінде пруденциялық реттеуді одан әрі жетілдіру жоспарланады.

      Бұдан әрі жинақтаушы зейнетақы қорларында және зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдарда менеджердің де, Директорлар кеңесінің мүшелері мен акционерлердің жауапкершілігін күшейте отырып, осы ұйымдардың міндеттеріне енетін инвестициялық және басқа да шешімдерді қабылдауға байланысты рәсімдерді белгілеу және регламенттеу бөлігінде тәуекел-менеджмент жүйесін жетілдіру ұйғарылады. Бұдан басқа, зейнетақы активтерін сақтандырудың жекелеген элементтерін енгізу мүмкіндігін қарау орынды болып отыр.

      Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу мен қадағалаудың отандық жүйесін жетілдіру жөніндегі бағыттар мен шараларды іске асыру:

      мемлекеттің инвестициялық саясатының басым бағыттарына қаржы ұйымдарының қатысуын ұлғайтуға;

      қаржы қызметтерімен сауда-саттықты ырықтандыру арқылы отандық қаржы нарығының ашықтық, тұрақтылық және бәсекеге қабілеттілік деңгейін арттыруға;

      бағалы қағаздар нарығын жандандыруға және көрсетілетін қаржы қызметтерінің аясын ұлғайтуға, тәуекелдерді әртараптандыруға;

      халықаралық стандарттар мен қаржылық қадағалау қағидаттарына сәйкестігін қамтамасыз етуге ықпал етеді, бұл қаржы нарығының ішкі және сыртқы тұрақсыздандырғыш факторларға тұрақтылығы, сонымен бірге отандық қаржы қызметтерінің халықаралық экономикалық кеңістікке толық кіру деңгейін арттыруы тиіс;

      қаржы қызметтерін отандық жеткізушілері үшін теріс салдарларды барынша азайта отырып, Қазақстанның ДСҰ-ға кіруіне жағдай жасауды қамтамасыз етуге ықпал ететін болады.

      Қазақстан Республикасының резидент емес қаржы ұйымдарының қатысуын кеңейту болжанады, бұл қаржы қызметтері нарығында бәсекелестік деңгейінің өсуіне және тиісінше, ұсынылатын қызметтер сапасы мен олардың құнының төмендеуіне алып келеді. Бұл ретте, халықтың, инвесторлардың, рейтингтік агентіктердің отандық қаржы жүйесіне сенімділігінің деңгейі артады.

      Бұдан басқа, мыналар бойынша шаралар қабылданатын болады:

      заңнаманы брокерліқ желіні дамытуды ынталандыру бөлігінде жетілдіру, сондай-ақ қор нарығына (зейнетақы қорларына) қатысушылардың да және кәсіби емес инвесторлардың да өтімді құралдарға сұраныстарын қанағаттандыруға мүмкіндік беретін өзге шаралар;

      мемлекеттік бағалы қағаздарды арнаулы шығаруды, оның ішінде халықтың қалың жігіне арналған»"серпінді" жобаларды қаржыландыру үшін орналастыру мүмкіндігі.

 

      Салық саясаты

      Елде іскерлік белсенділіктің өсуін қолданыстағы салық салу жүйесін және әлемдік тәжірибені талдау және бағалау негізінде ынталандыру мақсатында экономикаға салық жүктемесін оңтайландыруға бағытталған салық саясатын жүргізу қарастырылады.

      Осы мақсатта мыналар бойынша ұсыныстар дайындалады:

      орта мерзімді кезеңде салық ауыртпалығын заңды тұлғалардың кірістерінен жеке тұлғалардың кірістеріне халықтың әлеуметтік осал топтарына жүктеме деңгейін арттырмастан кезең-кезеңімен қайта бөлу бойынша салық заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

      кедендік және салықтық әкімшілендіруді жетілдіру;

      салық және кедендік рәсімдерді одан әрі оңайлату және олардың ашықтығын арттыру;

      2009 жылдан бастап экономиканың шикізат емес секторында шағын және орта бизнестің жобалары бойынша инвестициялық салықтық преференциялар алудың хабарлау жүйесін енгізу.

      Бұдан басқа, Қазақстанның ДСҰ-на кіру жұмыстары шегінде отандық және импортталатын тауарларға акциздер ставкаларын біріздендіруді жүргізу, сондай-ақ ұлттық заңнаманы ДСҰ ережелеріне сәйкес келтіру көзделіп отыр.

 

      Бюджет саясаты

 

      2008-2010 жылға арналған бюджет саясатының негізгі мақсаты ел экономикасының өнімділігі мен оны әртараптандыруды арттыруға, әлеуметтік-экономикалық дамудың басым міндеттерін шешуге бағытталған бюджет тетіктерін жетілдіру болып табылады.

      Осы мақсатқа жету үшін мынадай міндеттерді шешу көзделіп отыр:

      бюджеттік жүйенің тұрақтылығын қамтамасыз ету, бюджеттік тәртіпті арттыру, мемлекеттік шығыстардың және Ұлттық қордың активтерін тиімді басқаруда қалыпты-қатаң саясат жүргізу;

      мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясаттың негізгі міндеттерін шешуге бюджет қаражатын тиімді жұмсауды қамтамасыз ету.

      Макроэкономикалық тұрақтылық пен бюджет жүйесінің орнықтылығын қолдау үшін 2008-2010 жылдары бюджет саясатының негізгі бағыттары мыналар болады:

      экономика өсімінің номиналды қарқынынан аспайтын мемлекеттік бюджет шығыстары өсімінің номиналды қарқынын қамтамасыз ету;

      бюджеттің мұнай емес тапшылығын бірте-бірте төмендету;

      Ұлттық қордың активтерін басқарудың тиімділігін арттыруға бағытталған оның қаражатын қалыптастыру мен пайдалану тетігін жетілдіру.

      Мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясатының негізгі бағыттарын тиімді шешуге арналған бюджет шығыстарын бағдарлау үшін мыналар көзделеді:

      стратегиялық, орта мерзімді және бюджеттік жоспарлаудың мақсаттары мен міндеттерін ықпалдастыру;

      бюджетті жоспарлау және атқару процесін бюджеттік шығыстардың тиімділігі мен нәтижелілігіне, тиімсіз шығындарды қысқартуға бағдарлау;

      бюджетті қалыптастыру мен атқару процесінің ашықтығын қамтамасыз ету;

      бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне бюджеттік тәртіпті сақтау бойынша қойылатын талаптарды күшейту.

      Бюджеттік процестерді жетілдіруге бағытталған шараларды іске асыру үшін»"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату және бюджет процесін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Заңын қабылдау көзделеді.

      Жүргізілген шаралардың нәтижесінде мыналарға қол жеткізіледі:

      бюджеттік бағдарламалар әкімшілеріне көбірек дербестік беру және олардың іске асырылатын бағдарламалардың түпкі нәтижелеріне қол жеткізуге жауапкершілігін күшейту;

      мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ағымдағы және күрделі шығыстарды қалыптастыру объективтілігі;

      бюджетті әзірлеу мен атқару рәсімдерін ықпалдастыру;

      мемлекеттік органның ішінде және олардың арасында бюджеттің атқарылу рәсімдерінде қайталанатын іс-қимылдарды алып тастау;

      ақпараттық жүйені оңтайлы пайдалана отырып, бюджеттік жоспарлау сатысында еңбек өнімділігін арттыру.

 

      Бюджетаралық қатынастар

 

      Орта мерзімді кезеңде бюджетаралық қатынастардың негізгі мақсаты мемлекеттік басқаруға бекітілген мемлекеттік қызметтерді толық ұсыну және оларға жүктелген функцияларды жүзеге асыру үшін олардың барлық деңгейін жеткілікті қаржылай қаражатпен қамтамасыз ету болып табылады.

      Барлық өңірлер тұрғындарының бюджет қаражаты есебінен берілетін кепілдендірілген мемлекеттік қызметтерге бірдей қол жеткізуін қамтамасыз ету мақсатында 2008-2010 жылдары 2008-2010 жылдарға арналған жалпы сипаттағы трансфертті есептеудің жаңа әдістемесі және»"Республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттері арасындағы 2008-2010 жылдарға арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы"» Қазақстан Республикасының Заңы жүзеге асырылады. Олардың басым бағыттары:

      экономикалық дамуда өңірлерді ынталандыру, салық салынатын базаны кеңейту және өңірлердің әлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін шешуде Әкімдердің дербестігін арттыру;

      өңірде қызметтер алушылардың санын, қандай да бір өңірдің ерекшелігіне қарай шығыстардың өзгеруіне әсер ететін факторларды есепке алу болып табылады.

 

      Мемлекеттік, мемлекет кепілдік берген және жалпы сыртқы борышты басқару саласындағы саясат

 

      2008-2010 жылдары мемлекеттік және жалпы сыртқы борыш саласындағы саясат Мемлекеттік және жалпы сыртқы борышты басқару жөніндегі тұжырымдамаға сәйкес елдің борышын басқарудың бірыңғай және тиімді жұмыс істейтін жүйесін құру мақсатында іске асырылатын болады.

      Қойылған мақсатты шешу үшін жоспарланатын кезеңде:

      борыштық міндеттемелер бойынша есепке алуды жетілдіру, борыштың жағдайына жүйелі мониторинг және бақылауды жүргізу, оның ішінде корпоративтік және қаржы секторына, тәуекелдерді басқаруға, мемлекеттік органдармен мемлекет қатысатын ұйымдардың тиімді өзара қатынасына арналған арнаулы индикаторлар бойынша;

      жалпы сыртқы борыш құрамын халықаралық әдістемелік стандарттарға жақындастыру;

      орта мерзімді перспективада жалпы сыртқы борышқа қатысты күтілетін көрсеткіштерді анықтау;

      сыртқы несие капиталы нарықтарында жеке секторлардың қарыз алу мәселелерін реттеу тетіктерін анықтау;

      борыштық құралдардың ішкі нарығын дамыту үшін жағдай жасау.

      Жалпы сыртқы борыш мониторингі жетілдіріледі, бұл үшін мүдделі мемлекеттік органдар арасында ақпарат алмасу жүйесін жолға қою қажет. Ол үшін орта мерзімді перспективада мемлекеттік органдардың пайдалануы үшін жалпы сыртқы борыш бойынша ықпалдасқан ақпараттық деректер базасын құру жұмыстары жүргізіледі.

      Мыналар Мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алу және борыш саласындағы негізгі бағыттар болады:

      мемлекеттік борышты басқару жөніндегі мемлекеттік жүйені жетілдіру;

      бюджеттің қалыптасқан мұнай емес тапшылығының мөлшеріне негіздей отырып, жүргізіліп отырған жинақтар саясатын ескере отырып, республикалық бюджет пен үкіметтік борыш тапшылығының өлшемдерін айқындау;

      үкіметтік борыш құрылымында сыртқы борыштың үлесін біртіндеп азайту.

      Үкіметтік борыш құрылымындағы сыртқы борыштың үлесін біртіндеп азайтуға республикалық бюджет тапшылығын қаржыландырудың жалпы құрылымдағы сыртқы қарыз есебінен республикалық бюджеттің тапшылығын қаржыландыру үлесін қысқарту арқылы қол жеткізілетін болады.

      Үкіметтік қарыз алу қоры нарығында тиісті бағдар белгілеу үшін айналымдағы мемлекеттік бағалы қағаздардың жеткілікті көлемін қолдау мақсатында да пайдаланылатын болады. Орта мерзімді перспективада нақты жинақтамалар мақсатында үкіметтік қарыз алу саясаты Ұлттық қор активтерінің нарықтық құнына қарағанда кепілдік берілген борыш пен мемлекеттің кепілдемесін ескере отырып, үкіметтік қарыздың ара қатынасын 50-70%-ға жеткізуге бағдарланатын болады.

      Мониторинг мемлекеттік борыш бойынша ғана емес, сонымен бірге мемлекет қатысатын акционерлік қоғамдардың борыштық міндеттемелерін қамтитын барлық мемлекеттік сектордың борышы бойынша да жүргізілетін болады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің шартты міндеттемелер бойынша тәуекелдерді азайту мақсатында мониторингті күшейту және үшінші тұлғалар алдындағы борыштық міндеттемелері мемлекеттік кепілдіктер мен кепілдемелермен қамтамасыз етілген заңды тұлғалардың қаржылық жай-күйіне мониторингті және бақылауды күшейту жөнінде, сондай-ақ, көрсетілген заңды тұлғалардың борыштарын басқарудағы кемшіліктерге уақтылы ден қою және жою жөнінде шаралар қабылданады.

      Мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алу мен борыш саласында жүргізіліп отырған саясат шеңберінде 2008 - 2010 жылдары мынадай міндеттерді шешу көзделіп отыр:

      жинақтар саясаты шеңберінде үкіметтік борыштың оңтайлы мөлшерін айқындау;

      ішкі қарыз алу бөлігінде:

      нарықтағы ахуалға қарай индекстелген және купондық міндеттемелер арасында қарыз алудың жалпы көлеміндегі оңтайлы ара қатынасты белгілеу арқылы пайыздық тәуекелдерді азайту;

      бағалы қағаздар нарығындағы бағдарларды ("benchmark") белгілеу;

      жергілікті атқарушы органдардың қарыз алуы бөлігінде:

      жергілікті атқарушы органдардың қарыз алуы лимиттерімен есеп айырысудың жаңа тәсілдерді әзірлеу;

      сыртқы қарыз алу бөлігінде:

      жаңа жобаларды іріктеуге және Қазақстанның Даму Банкінің қайтару негізде қаржыландыруға ұсынылатын инвестициялық жобалардың банктік сараптамасын жүзеге асыруға талаптарды күшейту;

      озық тәжірибе трансферті және сыртқы донорлардың жобаларды іске асыруын бақылау рәсімдері мақсатында экономиканың басым салаларында инвестициялық жобаларды қаржыландыру үшін жеңілдік шарттарында сыртқы қарыздарды тарту;

      республикалық инвестициялық жобалардың тізбесіне енгізілетін жобалардың дайындалу сапасы мен сараптамасын жақсарту арқылы қарыз қаражатын тиімді пайдалану;

      теңгенің айырбас бағамы өзгерген жағдайда теріс салдарды азайту мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің сыртқы қарыздар портфелін қарыздардың валюталары бойынша әртараптандыру;

      борышты өтеу және оған қызмет көрсету бөлігінде:

      неғұрлым қымбат қызмет көрсетілетін үкіметтік қарыздарды мерзімінен бұрын өтеу жолымен үкіметтік борышты белсенді басқару;

      жергілікті атқарушы органдардың мерзімі өткен борыштық міндеттемелерді өтеу және реттелмеген борыштық міндеттемелер проблемаларын жедел шешу жөнінде белсенді шаралар қабылдауы;

      фискалдық тәуекелдерді болжау.

      Сыртқы теріс факторларға уақтылы ден қою және сыртқы борыштың тәуекелдерін басқару мақсатында қайта қаржыландыру тәуекелдері, өтімділік, валюталық және пайыздық тәуекелдер мониторингі жүзеге асырылатын болады.

      Екінші деңгейдегі банктер мен қаржы ұйымдарының инвестицияларын әртараптандыру мақсатында тұтастай экономиканың нақты секторының жобаларын, оның ішінде»"серпінді" және инфрақұрылымдық бағдарламаларды іске асыру схемалары пысықталатын болады.

      Қазақстан Республикасының Үкіметі сыртқы қарыз алу мәселелер бойынша салық заңнамасын жетілдіру жүзеге асырылатын болады.

      Корпоративтік сектордың сыртқы міндеттемелерін үнемі бақылау және мониторинг жүргізу үшін пайдалы қазбаларды барлауға және өндіруге лицензиясы және келісім-шарты бар шетелдік қатысатын компаниялар тізбесі жасалады және жаңартылады. Нақты секторда жұмыс істейтін ұйымдардың сыртқы міндеттемелері бойынша отандық инвестицияларды серпінді жобаларға ынталандыру және корпоративтік сектордың жалпы сыртқы борыш құрылымындағы сыртқы қарызы мен ЖІӨ-ге қатысты тұрақты үйлесімдігін ұстап тұру үшін талдау жүргізілетін болады, жағдайлар жасалады.

      Валюталық және баға ауытқуларының тәуекелдерін төмендету үшін елдің резидент компанияларына арналған несие капиталының нарығында хеджирлеу құралдарын дамыту үшін жағдай жасау қажет. Осыған байланысты елде өндірістік бағалы қағаздар нарығын дамыту қажет.

      Елдің сыртқы борышын басқаруды жетілдіру елде қаржы нарығын дамыту мен тығыз байланысты болады.

      Тұтастай алғанда, жалпы сыртқы борыш талдамасымен бірге орта мерзімді перспективада жалпы сыртқы борыштың ойдағыдай»"дабылды" шекті мәндерін белгілеуден басқа сыртқы міндеттемелердің секторлар бойынша жеке»"дабылды" шекті мәндерін белгілеу мүмкіндігі қарастырылатын болады.

      Бұдан басқа, орта мерзімді перспективада қабылданатын ынталандыру шараларының жеткіліксіздігінен ірі жобаларды іске асырған және экономиканы қаржыландырған кезде ішкі қаржы ресурстарын пайдалану үшін одан әрі де жағдай жасау қажет.

 

      Мемлекеттік активтерді басқару саясаты

 

      Мақсаты - корпоративті басқару қағидаттарын енгізу ахуалымен мемлекеттік меншікті басқару тиімділігін арттыру.

      Міндеті:

      мемлекеттік меншікті оңтайландыру;

      мемлекеттік қатысуымен акционерлік қоғамдарда корпоративті басқару қағидаттарын енгізу.

      Қоғамдық маңызы бар қызметтерді көрсету және мемлекеттік қолдауды қажет ететін қызмет салалары үшін мемлекеттік кәсіпорындар, мемлекеттік мекемелер және акцияларының бақылау пакеттері (қатысу үлестері) мемлекетке тиесілі ұйымдар жұмыс істеуге тиіс қызмет салаларын айқындау мақсатында "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік кәсіпорындар қызметінің салалары мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы әзірленетін болады.

      Бұдан басқа, мемлекет қатысатын акционерлік қоғамдардың халықаралық стандарттарға негізделген корпоративтік басқару нысандары енгізілетін болады.

      Мемлекеттік меншікті басқару ұғымын, оның мақсаттары мен міндеттерін, негізгі қағидаттарын, басқару нысандары мен әдістерін, басқару объектілері мен субъектілерін, есепке алу тәртібін және мемлекеттік меншікті тиімді пайдалануға бақылау жасауды көздейтін мемлекеттік активтерді басқару туралы заң жобасы әзірленетін болады.

      Күтілетін нәтижелер

      Мемлекеттік меншікті басқару тиімділігін арттыру және мемлекетке тиесілі активтердің құнын ұлғайту.

 

      Инвестициялық саясат

 

      2008-2010 жылдары экономиканың басым секторларына отандық және тікелей шетелдік инвестициялардың ағынын ынталандыру, мемлекеттік инвестицияларды пайдаланудың тиімділігін ұтымды ету және арттыру саясаты мен ішкі жинақтарды жұмылдыру жалғасатын болады.

      Елдің инвестициялық тартымдылығын арттыру және инвестициялық климатты жақсарту үшін қолданыстағы нормативтік құқықтық базаны жетілдіру жөнінде жұмыс жалғасатын болады.

      Басым өндірістердің инвестициялық тартымдылығын арттыру шеңберінде мемлекет іске асыратын одан арғы шаралар мыналарға бағытталады:

      миноритарлық акционерлердің құқықтарын қорғауды күшейтуге;

      кәсіпорындарды тіркеудің оңайлатылған жүйесін енгізуге;

      қызмет түрлерін лицензиялаудың ашық жүйесін құруға;

      кәсіпорындардың қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына өтуін жылдамдатуға;

      Ұлттық инновациялық жүйенің экономикалық дамуын басқарудың жаңа жүйесін дамыту жөнінде жұмыстың жалғасуына;

      мемлекеттік даму институттарының жұмысын үйлестіруді күшейту жөніндегі іс-әрекетті, олардың қызметінің ашықтығын арттыруды жандандыруға;

      инвестицияларға жәрдемдесу және шетелдегі инвестициялық сауда өкілеттіктерінің желісімен бірге экспортты ілгерілету жөніндегі мамандандырылған құрылым құру;

      отандық бизнестің, әсіресе экспорттаушылардың мүддесін ескере отырып, ірі халықаралық жобаларды синдицирленген қаржыландыруда Қазақстанның қатысуын қамтамасыз ету бөлігінде халықаралық қаржы институттарымен жұмысты жандандыру;

      Қазақстанның инвестициялық мүмкіндіктерінің тұсаукесері және шетелдік, атап айтқанда трансұлттық компанияларды іздестіру жөнінде жұмыстарды жалғастыруға бағытталады.

      Алдағы кезеңде бюджеттік инвестициялардың басымдықтары мыналар:

      мемлекеттік басқарудың функцияларын тиімді іске асыруды қамтамасыз ету;

      әлеуметтік секторды дамыту;

      базалық инфрақұрылымды дамыту;

      аграрлық сектордың дамуына жәрдемдесу;

      Астана қаласының дамуы болып қалады.

      Сондай-ақ, экономиканың басым секторларында және инновациялық жүйенің дамуында қосылған құнды жоғары жобаларды қаржыландыру үшін даму институттары қосымша капиталдандырылатын болады.

      Жалпы алғанда, бюджеттік инвестициялардың көлемін бөлу қолданыстағы және әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар бөлінісіндегі 2008-2010 жылдарға арналған басымды бюджеттік инвестициялық жобалардың (бағдарламалардың) тізбесі шеңберінде жүзеге асырылады.

 

       3.1.2. 2-шара. Тең бәсекелестік жағдайлар қалыптастыру және бизнес-ортаны, оның ішінде рұқсат беру жүйесін жетілдіру арқылы жақсарту

 

      2008-2010 жылдары бәсекелестік және монополияға қарсы саясат саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаты нарықты тиімді жұмыс істетуге бағытталған қолайлы жағдайлар жасау арқылы еркін бәсекелестікті дамыту болып табылады.

      2008-2010 жылдарға арналған міндеттер

      экономиканың барлық салаларында бәсекелестік орта құру, субъектілердің монополистік мінез-құлқын және мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерін болдырмау;

      монополияға қарсы органның институционалдық қайта құрылуын жүргізу;

      қолданыстағы монополияға қарсы заңнаманы бәсекелестік құқықтың халықаралық стандарттарына сәйкес келтіру;

      кәсіпкерліктің еркіндігін және тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың қоғамдық жүйесін нығайту, бәсекелестік мәдениетті арттыру;

      монополияға қарсы органның кадрлық әлеуетінің тиімділігін дамыту және арттыру;

      монополияға қарсы органның жұмысы қағидатының айқындығы мен ашықтығын қамтамасыз ету.

      2008-2010 жылдарға арналған жоспарланған іс-шаралар

      тауар нарықтарына нарыққа»"кіру" және»"шығу" тосқауылдарын және шоғырлану дәрежелерін айқындау мақсатында талдау жүргізу;

      мемлекеттік органдармен адал бәсекелестікті қолдау мақсатында тауар, оның ішінде қаржы нарықтарының мониторингі жүйесін ескере отырып, бәсекелестік саясат мәселелері жөнінде өзара іс-әрекет тәртібін әзірлеу;

      тиісті тауар нарығында үстем (монополиялық) жағдайға ие нарық субъектілерінің бірыңғай электрондық базасын құру туралы мәселені пысықтау;

      монополияға қарсы органның институционалдық қайта құрылуы туралы ұсыныстар әзірлеу;

      тарифтік реттеу функциялары мемлекеттік басқарудың бір немесе бірнеше органдарына енгізілетін монополияға қарсы органның өкілеттіктерін қайта бөлу мақсатында»"Монополияға қарсы орган туралы" заң жобасын әзірлеу;

      дамыған елдердің және Қазақстанның бәсекелестігін қорғау жөніндегі заңнамаларға салыстырмалы талдау жүргізу;

      Монополияға қарсы заңнамаларды кезең-кезеңімен ДСҰ-ның талаптарына сәйкестендіру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу;

      жосықсыз бәсекенің алдын алу және олардың жолын кесу, мемлекеттік органдардың монополистік қызметтері мен бәсекеге қарсы іс-әрекеттерін шектеу жөніндегі жұмыстарды жалғастыру;

      бәсекелестікті арттыру жөніндегі шараларды әзірлеу мақсатында бәсекелестік дамымаған экономиканың бірінші кезектегі салаларын айқындау;

      тиісті тауар нарығында үстем (монополиялық) жағдайға ие нарық субъектілерінің баға белгілеу мониторингін жүзеге асыру;

      2008-2010 жылдары кәсіпкерлікті дамыту саласындағы негізгі мақсаттар заңнамалық және институционалдық сипатта қолайлы жағдай жасау, әкімшілік кедергілерді одан әрі қысқарту, шағын және орта бизнесті, оның ішінде мемлекеттік холдингтермен қолдау болады.

      Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мынадай міндеттерді шешу қажет:

      бизнесті дамытуды бөгейтін әкімшілік кедергілерді жою;

      бизнес ахуалды жақсарту;

      шағын және орта бизнесті мемлекеттік холдингтермен ынтымақтастыққа тарту үшін ынталық туғызу.

      Алға қойылған міндеттерді шешу үшін:

      шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің есептілігін оңайлату;

      "Жеке кәсіпкерлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңына, оның ішінде бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі" ұғымын енгізу бөлігінде өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

      қайталауды жою және рұқсат беру рәсімдері мен тексерулерді қысқарту;

      лицензиялау, келісу, сертификаттау, стандарттау, аккредиттеу және аттестаттау рәсімдерін, сондай-ақ кеден рәсімдерін оңайлату;

      микрокредит беру жүйесін одан әрі дамыту;

      Қазақстанның барлық өңірлерінде инфрақұрылым объектілерінің қызметін жақсарту және кеңейту жолымен шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне консалтингтік және үйретуші қызметтер көрсету;

      "Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры" АҚ-ның кредит беруінің жаңа өнімдерін әзірлеу, шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін ұзақ мерзімді кредит беруді енгізу;

      мемлекеттік холдингтердің құрамына кіретін ұлттық компаниялардың тапсырыстарын Қазақстанның шағын және орта бизнес кәсіпорындары арасында орналастыруды қамтамасыз ету;

      аудиторлық қызмет туралы заңнаманы жетілдіру көзделеді.

      Күтілетін нәтижелер:

      Дүниежүзілік Банктің (Doing Busines) өлшемдеріне сәйкес бизнесті жүргізу жеңілдігі рейтингінің мынадай индикаторлары жақсартылатын болады: лицензиялау (2006 жылға 119 орын), меншікті тіркеу (76), салықтар төлеу (66), халықаралық сауданы жүргізу (172), компанияны жабу (100). Нәтижесінде Қазақстанның жалпы рейтингі 2006 жылы 63-орыннан 2007 жылы 58-ге, 2008 жылы 53-ке және 2009 жылы 48-ге дейін жоғарылайтын болады.

 

       3.1.3. 3-шара. Тариф саясатын жетілдіру

 

      Мақсаты - инвестициялардың жаңғыртуға және олардың активтерін жаңартуға бағытталуын ынталандыратын табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтерін реттеудің тиімді теңгерімді жүйесін қалыптастыру, инфрақұрылымдық салалардың бәсекеге қабілеттігін арттыруды қамтамасыз ететін және олар көрсететін қызметтердің сапасын арттыру.

      Орта мерзімді кезеңде тариф саясатының негізгі міндеттері табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтерін реттеу және бақылау тетіктерін жетілдіру кезінде табиғи кешенді теңгерімді реттеуге бағытталған шаралар кешенін іске асыру болып табылады.

      Табиғи монополиялар субъектілерін шығындарды азайтуға ынталандыратын реттеудің барынша озық үлгілеріне біртіндеп және өз кезегімен көшу қажет. Бұл үшін тиімсіз шығындарды азайтуға уәждемені арттыру, табиғи монополиялар субъектілерінің активтерін жаңғыртуға бағытталған инвестицияларды жүзеге асыру үшін ынталық құру және көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру мақсатында тиімділік факторын қолдану негізінде тариф деңгейін бекіту мүмкіндігін қамтамасыз ететін ынталандыратын реттеу жүргізу мәселесін пысықтау жоспарланып отыр.

      Осыған байланысты мыналарға бағытталған іс-шаралар жүргізу жоспарланып отыр:

      инвестицияларды табиғи монополиялар субъектілерінің активтерін, әсіресе ескірген активтерін жаңғыртуға және жаңартуға салуды ынталандыру;

      тарифтерді қалыптастыру кезінде ескерілетін залалдар деңгейлері бойынша ынталандыратын шектеулерді кезең-кезеңімен белгілеу жолымен табиғи монополиялар субъектілері залалдарының деңгейін төмендету;

      табиғи монополиялар субъектілері көрсететін қызметтердің сапасын арттыру;

      инфрақұрылымдық салалардың бәсекеге қабілеттігін арттыруды қамтамасыз ететін табиғи монополиялар субъектілері қызметтерінің көрсеткіштері мен менеджментін жақсарту;

      табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтерін реттеуге тарифтердің тұрақтылығы мен айқындылығын арттыру;

      тиімсіз шығындарды төмендетуге уәждемелерді арттыру және инвестицияларды ынталандыру мақсатында тиімділік факторын қолдану негізінде тарифті есептеуді қамтамасыз ететін тарифтерді есептеу әдіснамасын қалыптастыру;

      мемлекеттің коммуналдық кәсіпорындардың өндірістік активтерін жаңғыртуы мен жаңартуына қатысу мәселелері.

      Бұл ретте, есептеу әдіснамасын жетілдіру және табиғи монополиялар субъектілерінің реттелетін қызметтеріне оңтайлы тарифтерді белгілеу жөніндегі іс-шаралар экономика секторларының жай-күйін, салалық даму бағдарламаларында белгіленген даму бағыттарын және жүргізіліп жатқан реформалардың іске асырылу қарқынын ескеретін болады.

      Жоспарланған іс-шаралар кешенін іске асыру нәтижесінде тариф деңгейлерінің ашықтығын, айқындығын және тұрақтылығын, реттелетін субъектілердің негізгі өндірістік қорларын жаңартуға және жаңғыртуға инвестициялардың көлемін және олардың жұмыс істеу тиімділігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін монополистер қызметтерін реттеудің кешенді теңгерімді жуйесі қалыптастырылатын болады.

 

       3.1.4. 4-шара. Әлемдік экономикаға кірігуді күшейту

 

      Мақсаты - Ұлттық экономиканы Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі шарттарына бейімдеу жөніндегі жүйелі шараларды іске асыру және Қазақстанды әлемдік сауда жүйесіне кіріктіру.

      Міндеттер:

      Қазақстан үшін тиімді шарттарда ДСҰ-ға кіру;

      Қазақстанның ДСҰ-ға мүше ретінде көп жақты сауда келіссөздеріне қатысу арқылы ұлттық мүдделерін білдіру;

      ұлттық мүдделерді қамтамасыз ету үшін ДСҰ құралдарын тиімді қолдану;

      ДСҰ-ға кіру кезінде Қазақстан қабылдаған міндеттемелерді орындауды бақылау;

      Қазақстан нарығына импорттық тауарлар мен қызмет көрсетулердің кемсітусіз енуіне салаларды ашуға бейімдеу;

      өңірлік бірлестіктер (ЕурАзЭҚ, ШЫҰ және т.б.) шеңберінде экономикалық кірігуді тереңдету.

      Алға қойылған міндеттерді шешу үшін 2008-2010 жылдарға мынадай іс-шаралар көзделді:

      Қазақстанның ұлттық мүдделерін ескере отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасын ДСҰ-ның міндетті келісімдерінің нормаларына сәйкестендіру;

      Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі жөніндегі жұмыс тобына мүше елдермен тауарлар мен қызмет көрсетулердің ұлттық экономикалық даму басымдықтарына жауап беретін шарттарда қазақстандық нарықтарға шығуы жөніндегі екі жақты келіссөздерді аяқтау;

      Қазақстанның тиісті келіссөз ұстанымын айқындау үшін оны мемлекеттік қолдаудың іс жүзіндегі көлемімен салыстырғандағы ауыл шаруашылығы саласын субсидиялауға деген негізделген қажеттілікті айқындау;

      халықаралық кеңістікте - ДСҰ-ға мүше ел Қазақстанның сыртқы сауда саясатының басымдықтарын жылжыту;

      көп жақты сауда келіссөздеріне - ДСҰ-ға мүше ел - Қазақстанның қатысуы;

      қазақстандық тауарлардың сыртқы нарықтарға енуін шектейтін сыртқы сауда дауларын, сондай-ақ ДСҰ дауларын шешу тетіктерін қолдану жолымен реттеу жөніндегі шараларды қабылдау;

      Қазақстанның ДСҰ-ға кіру жөніндегі міндеттемелерді іске асыруы;

      қазақстандық кәсіпкерлерді ДСҰ-ның тетіктері туралы ақпараттандыру жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу;

      өңірлік бірлестіктер (ЕурАзЭҚ, ШЫҰ және басқалары) шеңберінде экономикалық ықпалдастықты тереңдету жөніндегі жұмысқа қатысу;

      ЕурАзЭҚ-ты дамытудың басым бағыттарын, ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің сауда-экономикалық ынтымақтастығы жөніндегі бірлескен іс-шараларды іске асыру;

      Сауда және инвестициялар жөніндегі Америка-Орталық Азия кеңесінің шеңберінде (ТИФА) ынтымақтастықты жандандыру;

      оның ішінде 2008 жылы:

      кірігу бірлестіктерінің (ЕурАзЭҚ, ШЫҰ және т.б.) отырыстарына қатысу;

      Қазақстанның ұлттық мүдделерін ескере отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасын ДСҰ-ның міндетті келісімдерінің нормаларына одан әрі сәйкестендіру;

      Қазақстанның ұлттық мүдделерін ескере отырып, Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі жөніндегі жұмыс тобына мүше елдермен тауарлар мен қызмет көрсетулердің қазақстандық нарықтарға шығуы жөніндегі екі жақты келіссөздер жүргізу;

      Күтілетін нәтижелер:

      Қазақстан елдің экспорттық әлеуетін кеңейту және қазақстандық тауарлар мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін қолайлы шарттарда ДСҰ-ға кіреді.

      Интеграциялық бастамаларға қатысу шеңберінде Қазақстанның өңірлік деңгейдегі саяси және экономикалық рөлі күшейеді, шекаралас мемлекеттермен шекара маңы ынтымақтастығы саласындағы сауда-экономикалық қатынастар кеңейтіледі.

      Оның ішінде 2008 жылы:

      Қазақстанның экономикалық тиімді шарттарда ДСҰ-ға кіруі жөніндегі жұмыс тобына мүше елдермен екі жақты деңгейдегі қазақстандық нарықтарға тауарлар мен қызметтердің шығуы жөніндегі келіссөз процесін аяқтау.

 

       3.2. 2-басымдық. Адами капиталды дамыту және халықтың өмір сүру сапасын арттыру

 

       3.2.1. 1-шара. Демография мен көші-қонды дамыту

 

       Мақсаты - ұзақ мерзімді көші-қон саясатын іске асыру және елдің ұлттық экономиканы жедел жаңғырту жағдайларындағы қосымша мұқтаждықтарын қанағаттандыру үшін адам әлеуетін ұлғайту, еңбек мигранттарының жоғары инновациялық әлеуетін ескере отырып, еңбек көші-қонының дамуын ынталандыру.

      Міндеттер:

      өңірлердегі әлеуметтік-экономикалық ахуалды ескере отырып, көші-қон процестерін реттеу;

      еңбек мигранттарының жоғары инновациялық әлеуетін ескере отырып, еңбек көші-қонының дамуын ынталандыру;

      ұлттық экономиканы жедел жаңғырту жағдайларында елдің қосымша мұқтаждықтарын қанағаттандыру үшін адам әлеуетін ұлғайту;

      шет елдегі этникалық қазақтардың қайтып оралуына тиімді жағдай жасау;

      имигранттарды қабылдау, орналастыру және орналасуы үшін жағдайлар жасау.

      2008-2010 жылдарға арналған іс-шаралар:

      Қазақстан Республикасының көші-қон саясатының жаңа тұжырымдамасын қабылдау;

      оралмандарды көшіп келу квотасына қосудың объективті өлшемдерін белгілеу, шешім қабылдаудың ашықтығын қамтамасыз ету және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың алдын алу үшін қоныс аударушыларды көшіп келу квотасына қосу тетіктеріне өзгерістер енгізу;

      оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталықтарын құру;

      оралмандарға әлеуметтік жалдау шартымен тұрғын үй беру мүмкіндігін қарастыру, тұрғын үйді жалға алуды қаржыландыру, мемлекеттік көмек шараларын оралмандардың өздерінің жеке тұрғын үйлерді салуын дамытумен ұштастыру жолымен оралмандарды қабылдау және орналастыру жүйелерін жетілдіру.

      Тиісті жылға арналған оралмандардың көші-қон квотасына сәйкес оралмандарды қабылдау және орналастыру.

      Күтілетін нәтижелер:

      жаһандану процесінің күшеюі және елдің ДСҰ-ға кіру жағдайында елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосымша серпін мен мүмкіндіктер беретін Қазақстан Республикасындағы көші-қон процестерін басқарудың жаңа тетіктерін қалыптастыру, сондай-ақ оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру, ұлттық бірегейлік пен қауіпсіздікті сақтау және нығайту.

 

      3.2.2. 2-шара. Әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру

 

      Мақсаты - халықты зейнетақы және әлеуметтік қамсыздандыру деңгейін арттыру және заңнаманы одан әрі жетілдіру.

      Көрсетілген мақсатты іске асыру үшін мынадай міндеттерді шешу алда тұр:

      мемлекеттік базалық зейнетақы төлемінің мөлшерін кезең-кезеңімен арттыру (КМ-нің 40%-деңгейінде);

      зейнетақы есептеуге ұсынылатын ең жоғары табысты шектеуді 25 АЕК дейін арттыру және зейнетақы төлемдерінің мөлшерін инфляция деңгейінен бұрын индекстеу;

      1998 жылғы 1 қаңтарға зиянды және ауыр еңбек жағдайларында жұмыс өтілін жинақтаған тұлғаларға берілетін қосымша жәрдемақы енгізу;

      халықтың жинақтаушы зейнетақы жүйелері қызметімен қамтылуын кеңейту;

      жүктілігі мен бала тууына байланысты, бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жұмыс істейтін әйелдерді міндетті әлеуметтік сақтандыруды енгізу. Осы жағдайлар бойынша әлеуметтік төлемдерді Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына түсетін әлеуметтік аударымдардың есебінен жүзеге асыру;

      мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берілетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшерін ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасына қарай жыл сайын арттыру;

      бала туылуына және бір жасқа дейінгі баланың күтімі бойынша жәрдемақылардың мөлшерін ұлғайту;

      жинақтаушы зейнетақы қорлары қызметінің ашықтығын қамтамасыз ету;

      инфляция деңгейінен оза республикалық бюджеттен зейнетақы төлемдерін арттыру.

      Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жұмыс істеуі туралы толық статистикалық ақпараттарды пайдалана отырып, жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметіне қосымша талдау жүргізілген соң зейнетақы қызметтерін көрсеткені үшін комиссиялық сыйақы ставкасын реттеу жөнінде шаралар қаралатын болады.

      Жинақтаушы зейнетақы жүйесі төлемдерін әкімшілендіру жүйесін оңтайландыру барысында анықталған жүйелердегі қателерді жою.»"Бір салымшы - бір қор"»қағидатын қамтамасыз ету мақсатында салымшылардың қосарланған екі-үш шоттарын біріктіру тетігі әзірленетін болады.

 

       3.2.3. 3-шара. Халықтың денсаулық жағдайын жақсарту

 

      Мақсаты - денсаулық сақтаудың қолжетімді және бәсекеге қабілетті жүйесін құру.

      Міндеттері:

      денсаулық сақтауды басқарудың жаңа моделін енгізу;

      медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасын арттыру;

      денсаулық сақтаудың әлеуметтік мәні бар проблемаларын шешу;

      денсаулық сақтау саласындағы медициналық, фармацевтикалық білім берудің және ғылыми зерттеулердің сапасын арттыру.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 13 қыркүйектегі N 1438 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау ісін реформалау мен дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру халық денсаулығын және денсаулық сақтау жүйесін одан әрі тұрақтандыруға ықпал етеді.

      Денсаулық сақтауды басқарудың жаңа моделін құру жөніндегі міндеттерді шешу үшін мынадай іс-шаралар қабылданатын болады:

      ерікті медициналық сақтандыру жүйесін және бәсекеге қабілетті жеке меншік секторды одан әрі дамыта отырып, денсаулық сақтаудың бюджеттік моделін қалыптастыру;

      денсаулық сақтау органдары мен ұйымдары қызметінің түпкі нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған нысаналы индикаторлары мен көрсеткіштері әзірленеді және енгізіледі;

      барлық деңгейдегі біліктілік басқару кадрлармен саланы қамтамасыз ету үшін денсаулық сақтау менеджерлермен дайындау, сұранысты және осы мамандардың, оның ішінде шет елде даярлау кезеңдерін анықтау жүйесін құру;

      денсаулық сақтау ұйымдарына шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорын мәртебесін беру және өзге де ұйымдық-құқықтық нысандарға ауыстыру жолымен олардың дербестігін арттыру, сондай-ақ қаржыландырудың жаңа тетіктерін енгізу;

      түпкі нәтижеге бағдарланған еңбекақы төлеудің сараланған жүйесін одан әрі жетілдіру;

      саланы басқарудың тиімділігін арттыру мақсатында Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы кодекс әзірленетін болады;

      "Қазақстан Республикасының денсаулық сақтаудың біртұтас ақпараттық жүйесін құру" жобасын іске асыру, осы жобаның техникалық-экономикалық негіздемесіне, оның ішінде пациенттердің электрондық медициналық картотекасын құру бөлігінде қажетті өзгерістер енгізу;

      денсаулық сақтау саласындағы бюджет қаражатын орталықтандыру, оларды өңірлік коэффициенттерді ескере отырып, жан басына шығу қағидаты негізінде бөлу, медициналық көмек көрсету жөніндегі мемлекеттік денсаулық сақтау объектілерінің жұмыс істеуі үшін жауапкершілікті министрлік пен жергілікті атқарушы органдар арасында бөле отырып, денсаулық сақтауды басқарудың бірыңғай құрылымын құру мәселелерін әзірлеу.

      Медициналық көмектің қолжетімділігін және оның сапасын арттыру мақсатында мынадай іс-шаралар көзделеді:

      2007 - 2009 жылдардың ішінде, оның ішінде мемлекеттік-жеке әріптестік тетігін пайдалана отырып, 150 денсаулық сақтау объектісін оларға аса мұқтаж өңірлерде салу;

      бастапқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарының желісін белгіленген мемлекеттік нормативтерге сәйкес келтіру және пайдалану үшін жарамсыз және ыңғайластырылған үй-жайларда орналасқан объектілердің орнына, оның ішінде ауылда, дәрігерлерге арналған тұрғын үй салу. Бұл ретте, жоғары сапалы медициналық көмекті уақтылы көрсетуге қабілетті жаңа объектілер салу және пайдалануға беру қолданыстағы объектілерді ауыстыру және тиімсіз жұмыс істейтін төсек қорын қысқарту қағидаты бойынша жүзеге асырылатын болады;

      медициналық қызмет көрсетулердің сапасын арттырудың орнықты жүйесін қалыптастыру үшін медициналық ұйымдарды кезең-кезеңімен тәуелсіз аккредиттеуді енгізу;

      тәуелсіз сараптама жүйесін дамыту жолымен тұтынушылар үшін медициналық ұйымдар қызметінің ашықтығын арттыру;

      медициналық қызметтерді қоса алғанда, салада пайдаланылатын рәсімдерді одан әрі стандарттау;

      2008 - 2009 жылдары үздік халықаралық тәжірибені ескере отырып, дәрілік препараттардың таңдау құқығын, қолжетімділігін, тиімділігін, қауіпсіздігін және сапасын қамтамасыз етуге және оларды ұтымды пайдалануға бағытталған дәрілік қамтамасыз етудің жаңа моделі әзірленеді және енгізіледі.

      Денсаулық сақтаудың әлеуметтік мәні бар проблемаларын шешу үшін мынадай шаралар кешенін іске асыру көзделеді:

      ұйымдық құрылымын жетілдіріп, қан айналымы жүйесі ауруларымен ауыратын сырқаттар мен мүгедектердің ауруларының алдын алудың, ерте диагностикалаудың, емдеудің және медициналық оңалтудың тиімді әдістерін енгізіп, ұйымдық құрылымдарды жетілдіріп, кардиохирургиялық бейіндегі мамандарды даярлап және олардың біліктілігін арттыра отырып, кардиологиялық және кардиохирургиялық көмекті дамыту;

      инфекцияның таралуына тиімді эпидемиологиялық бақылауды қамтамасыз ету, індетке қарсы іс-шараларды күшейту, халықаралық стандарттарға сәйкес келетін туберкулезге қарсы сатып алынатын препараттардың сапасын жақсарта отырып, жұқпалы шағын түйіршікті нысандарымен ауыратын созылмалы сырқаттарды емдеу жөніндегі оңтайлы схемалар мен ұйымдық тәсілдер әзірленетін болады;

      трансфузиялық көмектің қауіпсіздігін, сапасын және қолжетімділігін қамтамасыз ету, АҚТҚ/ЖҚТБ-мен аурудың өсу қарқынын төмендету үшін Қазақстан Республикасында қан қызметін жетілдіру;

      әлемде сынақтан табысты өткен нақты қағидаттар мен іс-шараларды жүйелендіре отырып және медициналық-статистикалық көрсеткіштер деректерінің болжамды өсуіне байланысты әкімшілік шаралар қабылдауға уақытша мораторий жариялай отырып, ана мен бала өлімін азайту бойынша 2008 жылдан бастап Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ұсынған тірі туу және өлі туу өлшемдеріне көшу жүзеге асырылатын болады;

      халықтың медициналық және санитарлық сауаттылық деңгейін арттыру, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызметті бастапқы медициналық-санитарлық көмегін кіріктіру, ауыз судың сапасын бақылауды күшейту, мектепке дейінгі және мектеп мекемелерінде алдын алу іс-шараларын өткізу, барлық білім беру ұйымдары«да медициналық пункттер желісін кезең-кезеңімен қалпына келтіру.

      Медициналық және фармацевтикалық білім беру және ғылыми зерттеулер саласында:

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 24 сәуірдегі N 317 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының медициналық және фармацевтикалық білім беру ісін реформалау тұжырымдамасын іске асыру;

      халықаралық талаптарды ескере отырып әзірленген жоғары және орта медициналық және фармацевтикалық білім берудің жаңа мемлекеттік стандарттарын енгізу;

      медициналық қызметшілердің, біліктілік деңгейін арттыру үшін халықаралық тәжірибе негізінде үздіксіз кәсіби білім беру және сертификаттау тетіктерін енгізу;

      медициналық жоғары оқу орындарына халықаралық талаптарға сәйкес ұлттық аккредиттеу жүйесін енгізу;

      танымал шет елдік агенттіктердің медициналық жоғары оқу орындарына халықаралық аккредиттеу жүргізуі үшін жағдайлар жасау;

      қажеттілікті ескере отырып, мамандарды кейіннен ауылдық жерлерде жұмыс істеуі үшін дайындау мақсатында мемлекеттік тапсырыс шеңберінде квоталар белгілеу;

      медициналық қызметшілердің кәсіптік деңгейін жетілдіру үшін дәрігерлердің білімін бағалау жүйесін ұйымдастыру жөнінде ұсыныстар әзірлеу;

      практикалық денсаулық сақтау сауалдарын негізге ала отырып, медициналық зерттеулердің негізгі бағыттарын қалыптастыруды, ғылыми зерттеулер жүргізудің халықаралық стандарттарын енгізуді көздейтін Медициналық ғылымды реформалау тұжырымдамасын әзірлеу;

      Астана қаласында құрылатын медициналық кластердің базасында практикалық денсаулық сақтауда жаңа ғылыми, білім беру және басқарушылық технологияларының трансфертін жүзеге асыру.

 

       3.2.4. 4-шара. Білім беруді дамыту және кадрлар даярлау сапасын арттыру

       Қазіргі заманғы білім берудің, кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың нақты экономикалық жағдайларға барабар бәсекеге қабілеттілік жүйесін дамыту үшін білім беру жүйесін басқарудың жаңа моделін енгізу және білім беру қызметтерінің жоғары сапасын қамтамасыз ету жоспарланып отыр.

      2008-2010 жылдары мыналар көзделеді:

      мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту саласында

      балаларды мектепке дейінгі ұйымдармен қамту деңгейін ұлғайту;

      жалпы орта білім беру саласында - 12 жылдық жалпы орта білім беруге кезең-кезеңімен көшуді жүзеге асыру;

      үш ауысымда оқытуды жою;

      Қазақстанның салыстырмалы халықаралық зерттеулерге қатысуын қамтамасыз ету;

      педагогтарды, оның ішінде 12 жылдық білім беру жүйесі үшін қайта даярлау жөніндегі жұмысты жалғастыру;

      отандық, оның ішінде электрондық оқулықтарды әзірлеу мен енгізу, білім беру процесіне ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды, оның ішінде оқу телевизиясын енгізу жөніндегі жұмыстарды жалғастыру;

      мемлекеттік жалпы орта білім беру мекемелерін физика, химия және биология кабинеттерімен, лингафондық және мультимедиялық кабинеттермен одан әрі жарақтандыру.

      кәсіптік жоғары білім беру саласында

      жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім беруді үш сатылы: бакалавриат - магистратура - докторантура моделіне ауыстыруды жүзеге асыру;

      техникалық білім беруді дамытуға ден қоя отырып, жоғары оқу орындары желісін оңтайландыруды жүргізу;

      жоғары оқу орындарын аккредиттеудің халықаралық моделіне көшуді жүзеге асыру;

      көрсетілетін білім беру қызметтерінің сапасын бақылау жүйесін құру;

      мамандық пен жоғары оқу орнының мәртебесіне қарай мемлекеттік білім гранттарын саралауды міндетті түрде енгізе отырып, мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастырудың жаңа қағидатын енгізу;

      "Болашақ" халықаралық стипендиясының шеңберінде азаматтарды әлемнің үздік жоғары оқу орындарында оқыту жөніндегі жұмыстарды жалғастыру.

      кәсібилігі жоғары жұмыс күшін даярлау саласында:

      кәсіптік білім беру жүйесін ұлттық экономиканың қажеттіліктеріне сәйкес келтіруге мүмкіндік беретін өзара іс-қимыл жасаудың "мемлекет - оқу орындары - жұмыс берушілер" жаңа моделін құруға;

      техникалық және кәсіптік білім берудің білім бағдарламаларын жоғары білім беру бағдарламаларымен үйлестіруді жүргізу;

      экономиканың жекелеген салалары бойынша техникалық және қызмет көрсету еңбегі кадрларын даярлау және қайта даярлау жөнінде өңірлік кәсіптік орталықтар құру жөніндегі іс-шараларды жалғастыру көзделеді.

      Іс-шараларды іске асыру нәтижесінде:

      2009 жылға қарай кемінде 50 мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті білім беру стандарттары жетілдіріледі және үйлестірілетін болады;

      мектепке дейінгі ұйымдардың балаларды қамтуы кемінде 30 %-ды,

      мектеп алдындағы даярлық 80%-ды құрайды;

      республикада үш жылдың ішінде 228 мектеп салынатын болады;

      жылына кемінде 31 мың педагог қайта даярлаудан өтеді;

      2008 жылға қарай мектеп оқушыларының компьютерлермен қамтамасыз етілуі 20 оқушыға кемінде 1 компьютерден келетін арақатынасты құрайды;

      2008 жылы 4 және 9-сынып оқушыларының кемінде 50 %-ы аралық мемлекеттік бақылаумен қамтылатын болады;

      2009 жылға қарай экономиканың жекелеген салалары бойынша техникалық және қызмет көрсету еңбегінің кадрларын даярлау және қайта даярлау жөніндегі 2 өңіраралық кәсіптік орталық құрылатын болады, сондай-ақ тағы да осындай 2 орталық құру жөніндегі жұмыс жалғастырылады;

      республиканың жоғары оқу орындарына шетелдік оқытушылар мен консультанттарды тарту жөніндегі жұмыстар жалғастырылатын болады;

      2009 жылы 10 білім беру бағдарламасы халықаралық аккредиттеуден өтеді және кемінде 5 жоғары оқу орны халықаралық аккредиттеуге қатысу рәсімдерін бастайды;

      жоғары және жоғары кәсіптік білім беру оқу орнынан кейінгі бағдарламалар бойынша "Болашақ" бағдарламасының шеңберінде шет елдегі ең үздік оқу орындарына жыл сайын 3 мың қазақстандық азамат жіберіліп отырады.

 

       3.2.5. 5-шара. Мәдениет және спортты дамыту

 

      Мәдениетті дамыту

      Мақсаты - мәдениет саласының бәсекеге қабілеттілікке қол жеткізу жағдайын қалыптастыру, ұлттың тұтастығы, орнықтылығы және серпінді дамуының негізі ретіндегі рухани-адамгершілік әлеуетін іске асыру.

      Міндеттері:

      елдің мәдени мұрасының сақталуын және тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету;

      мемлекеттік тілдің ролін нығайту және басқа да тілдерді дамыту;

      ақпараттық кеңістіктің бәсекеге қабілеттігін арттыру;

      үкіметтік емес ұйымдар мен мемлекеттің әріптестік тетігін жетілдіру;

      ұлтаралық және конфессияаралық келісімді, ішкі саяси тұрақтылықты арттыру.

      Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу және міндеттерді шешу жолы

      Елдің мәдени мұрасының сақталуын және тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету міндеті бойынша мыналарға бағытталған кешенді шаралар іске асырылады:

      елдің тарихи-мәдени мұраларының сақталуын және тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды жалғастыру;

      халықтың қалың бұқарасының тарихи-мәдени мұраларға қолжетімділігін қамтамасыз ету;

      әлемдік мәдени кеңістікке одан әрі кірігу және елімізде және шет елдерде отандық мәдениет пен өнерді танымалы ету;

      әлеуметтік маңызды әдебиет түрлерін шығару арқылы халықтың рухани-білім деңгейін арттыру.

      Мемлекеттік тілдің ролін нығайту міндеті бойынша мынадай шаралар қабылданатын болады:

      озық әдістерді пайдалану арқылы мемлекеттік тілге үйрету тиімділігін арттыру;

      мемлекеттік тілді пайдалану саласын кеңейту;

      орыс тілінің жалпы мәдени іс-әрекетін сақтау және ағылшын тілін енгізу.

      Ақпараттық кеңістіктің бәсекеге қабілеттігін арттыру міндеті бойынша мынадай шаралар кешені іске асырылады:

      мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарының сапасы мен көрсететін қызметтерінің мәнін жақсарту;

      мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарын кезең-кезеңімен жаңғырту.

      Мемлекеттің және үкіметтік емес ұйымдардың әріптестік тетіктерін жетілдіру міндеті бойынша:

      мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстарды іске асыру практикасын жалғастыру;

      үкіметтік емес ұйымдардың диалогты тетіктерді одан әрі нығайтуы және дамытуы үшін жағдай жасау;

      азаматтық қоғам институттарын дамытудың нормативтік құқықтық базасын жетілдіру бойынша шаралар қабылдау.

      Ұлтаралық және конфессияаралық келісімді, ішкі саяси тұрақтылықты нығайту міндеті бойынша қазақстандық патриотизм идеяларын насихаттау негізінде этникааралық келісімді одан әрі жетілдіру жөнінде шаралар қабылданатын болады.

      Болжанатын нәтижелер:

      Нәтижесінде 2010 жылға қарай халықты мәдениет саласындағы қызметтермен қамтамасыз етудің орнықты жұмыс істейтін және тұрақты дамып отыратын заманауи жүйесі қалыптасатын болады.

      Тарихи-мәдени мұралардың жаңғыртылған ескерткіштерінің саны едәуір ұлғаятын болады.

      Мемлекеттік тілді меңгермеген мемлекеттік қызметкерлерді мемлекеттік тілге үйретуге 100 %-бен қамту қамтамасыз етіледі.

      Мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарымен ұсынылатын қызметтің сапасы артады.

      Спорт пен дене тәрбиесінің дамуы

      Мақсаты - халық денсаулығын нығайту және халықаралық спорт аренасында қазақстандық спортшылардың бәсекеге қабілеттігін арттыру үшін дене тәрбиесі мен спорттың тиімді жүйесін құру.

      Міндеттері:

      салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін бұқаралық спортты дамыту;

      спорт резервін, халықаралық дәрежедегі спортшыларды даярлау жүйесін жетілдіру және жоғарғы жетістіктер спорты үшін қазіргі заманғы инфрақұрылымдар құру;

      жоғары жетістіктердегі дене шынықтыру мен спортты ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету;

      Алға қойылған мақсаттарға жету және міндеттерді шешу жолдары:

      Жалпы мақсаттар мен міндеттерді іске асыру үшін Қазақстан Республикасында дене тәрбиесі және спортты дамытудың Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 19 наурызда N 209 қаулысымен бекітілген 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі 2007-2009 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарының іске асырылуы қамтамасыз етіледі.

      Салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін бұқаралық спортты дамыту міндеттері бойынша мынадай іс-шаралар өткізіледі:

      әсіресе ауылдық жерлердегі балалар мен жасөпірімдердің спорт мектептерінің, жеткіншектер клубының, дене тәрбиесі даярлығының балалар мен жасөспірімдер клубының желілерін дамыту жөніндегі жұмыстар жалғастырылады;

      аудан мен қалаларда дене шынықтыру-сауықтыру кешендерін салу;

      дене шынықтыру және спорт құралдарымен салауатты өмір салтын енгізуді жандандыру;

      спорттың ұлттық түрлерін одан әрі дамыту.

      Спорт резервін және халықаралық дәрежедегі спортшыларды даярлау жүйесін жетілдіру және жоғары жетістіктер спортының инфрақұрылымдарын дамыту міндеттері бойынша мынадай іс-шаралар жүргізіледі:

      спорт күнтізбесінде жоспарланған республикалық іс-шараларды өткізуді және құрама командалардың және әлем, Азия, олимпиадалық және Азия ойындары чемпионаттарын қоса алғанда, халықаралық жарыстардағы еліміздің күшті спортшыларының басқа да ресми және іріктелген халықаралық спорт жарыстарына қатысуларын қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды жалғастыру;

      2011 жылы Алматы қаласында 7-ші қысқы Азия ойындарын өткізу үшін объектілердің құрылысын қамтамасыз ету;

      Болжанған нәтижелер:

      Аталған шаралардың нәтижесінде 2010 жылға қарай халықтың дене тәрбиесінің тиімді жүйесі құрылады, материалдық-техникалық базасы нығаяды, халықтың, спорт ғимараттарымен қамтамасыз етілу деңгейі едәуір артады.

      Республика халқының дене шынықтырумен және спортпен жүйелі шұғылданушыларының саны 16,3% дейін өседі.

      Балалар мен жасөспірімдердің спорт мектептері ұлғаяды, олардың ішінде, шұғылданушылардың саны 6 жастан 18 жасқа дейінгі балалар мен жеткіншектердің жалпы санынан 8,5 % дейін өседі.

      Әлем, Азия чемпионаттарын, Азия, Әлем кубоктарын, Азия, азиялық және Олимпиада ойындарын қоса алғанда, ірі халықаралық жарыстарға спортшылардың даярлығы мен қатысуы қамтамасыз етіледі.

 

       3.2.6. 6-шара. Халықтың әл-ауқатын арттыру

 

      Мақсаты - жұмыспен тиімді қамтуды қамтамасыз ету, кедейшілік деңгейін төмендету, Қазақстан азаматтарының өмір сүру сапасын арттыру.

      Көрсетілген мақсаттарды іске асыру үшін мынадай міндеттерді шешу алда тұр:

      ана мен баланы әлеуметтік қорғау жүйесін нығайту;

      нарықтық қағидаттарға негізделген атаулы әлеуметтік көмек көрсету жөнінде көзқарасты жетілдіру;

      сапалы әлеуметтік қызметтер көрсету арқылы мүгедектерді қолдау;

      ең төменгі күнкөріс деңгейі шамасын есептеу әдістемесін одан әрі жетілдіру;

      өнімді және тұрақты жұмыспен қамтамасыз ету арқылы еңбек нарығында белсенді саясат жүргізу, жұмыссыздық деңгейін төмендету, жұмыс күшінің сапасын арттыру;

      жұмыспен қамту саласындағы нормативтік құқықтық базаны жетілдіру;

      бюджет саласындағы қызметкерлердің еңбек ақы жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі жұмыстарды жалғастыру.

      Міндеттерді іске асыру жөніндегі іс-шаралар:

      Ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасын есептеу әдістемесін одан әрі жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірленетін болады.

      2007 жылы Мемлекеттік медициналық-әлеуметтік мекемелерде және мемлекеттік емес медициналық-әлеуметтік ұйымдарда көрсетілетін әлеуметтік қызметтерге қойылатын біліктілік талаптары мен оларды лицензиялау ережесі айқындалатын болады.

      Халықты жұмыспен қамту жүйесін жетілдіруге бағытталған 2008 - 2010 жылдарға арналған шаралар кешенін әзірлеу және іске асыру.

      2007 жылы "Халықты жұмыспен қамту туралы" 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 19 маусымдағы N 836 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Үкіметтің қаулысы әзірленетін болады.

      2008 жылы:

      атаулы әлеуметтік көмек көрсетуді күшейту, аз қамтылған азаматтарды қайта оқытуға, жаңа мамандық алуға ынталандыруға ықпал ететін тетіктерді әзірлеу бөлігінде»"Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы" Заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы";

      "Әлеуметтік қызметтер туралы" заң жобалары әзірленетін болады.

      Лайықты еңбек мүмкіндіктерін кеңейту, икемді еңбек нарығын арттыру мақсатында:

      өңірлік орталықтарда өндірісті оңтайлы орналастыру, салалардың кластерлік дамуы, экономиканың шикізаттық емес секторын дамыту негізінде жұмыс орындарын құруды;

      кәсіби оқыту, жұмыс берушілердің персоналды ішкі өндірістік оқытуды, кадрларды кәсіби даярлау мен қайта даярлауды ұйымдастыруда қатысуын ынталандыру арқылы жұмыс күшінің кәсіби-біліктілік деңгейін арттыруды;

      тұрмысы төмен халықтың жұмыссыз бөлігі арасында, оларды жұмысқа орналастыру арқылы жұмыспен қамтудың белсенді нысандарын пайдалануды;

      еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, жұмыссыздарды кәсіптік даярлаудың және қайта даярлаудың икемді жүйесін құру;

      жергілікті мамандарды кәсіптік даярлауға және қайта даярлауға айрықша ден қоя отырып, шетелдік мамандарды қазақстандық кадрлармен ауыстыру жөніндегі саясатты жүргізу;

      Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі жағдайында ішкі еңбек нарығын қорғауға және Қазақстан мен Орталық Азия өңірі елдерінің арасында білікті жұмыс күшінің басқарылатын қозғалысына бағытталған тетіктерді қалыптастыруды көздейтін жүйелі шаралар қабылданатын болады;

      мемлекеттік әлеуметтік стандарттарды жетілдіру жөнінде жұмыстар жалғастырылатын болады.

      2008-2010 жылдары, оның ішінде 2008 жылы күтілетін нәтижелер:

      Қабылданатын шаралар нәтижесінде бала туу деңгейінің артуы, атаулы әлеуметтік көмекті, оған шын мәнінде мұқтаж аз қамтамасыз етілген азаматтарға көрсету, еңбекке қабілетті жұмыссыз азаматтардың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету, табысы кедейлік шегінен төмен азаматтардың үлесін қысқарту, мемлекеттік әлеуметтік қызмет көрсетудің стандарттары жүйесін, оларды халықаралық стандарттар мен нормативтерге жақындата отырып, одан әрі жетілдіру, еңбекақы деңгейін арттыру күтіледі.

      Табысы кедейлік шегінен төмен азаматтардың үлесін 2008 жылы халықтың жалпы санынан 1,8 %-ға дейін, 2009 жылы 1,7 %-ға дейін, 2010 жылы 1,6 %-ға дейін төмендету күтіледі.

      Базалық зейнетақы мөлшері 35 %-ға және шамамен жарты миллион зейнеткерлердің зейнетақы мөлшері арттырылатын болады.

      Халықтың жинақтаушы зейнетақы жүйесімен және міндетті әлеуметтік сақтандырумен қамтылуы ұлғаятын болады.

 

       3.2.7. 7-шара. Халықтың тұрғын үй алуға қол жеткізуін қамтамасыз ету

 

      Мақсаты - халықтың қалың бұқарасының тұрғын үйге қол жетімділігін қамтамасыз ететін тұрғын үй құрылысын дамыту проблемаларын кешенді шешу.

      Міндеттері:

      тұрғын үйдің толыққанды теңгерімді нарығын құру;

      жеке инвестицияларды тұрғын үй құрылысына тарту және жеке тұрғын үй құрылысын дамытуды ынталандыру;

      құрылыс индустриясының тиімді нарығын қалыптастыру;

      халықтың қалың бұқарасы үшін ипотекалық кредиттің қол жетімділігін және тұрғын үй құрылыс жинақтарын арттыру.

      Күтілетін нәтижелер:

      2008 - 2010 жылдардың ішінде жалпы ауданы шамамен 26,1 млн. шаршы метр тұрғын үй салынатын болады, бұл ретте, коммерциялық тұрғын үйдің үлесі тұрғын үй құрылысының жалпы көлемінен 21 %-ға дейін төмендейді.

      Салынатын тұрғын үйлердің жалпы көлемі 2008 жылы 8,2 млн. шаршы метрді, 2009 жылы 8,6 млн. шаршы метрді, 2010 жылы 9,3 млн. шаршы метрді құрайды.

      2008-2010 жылдары шамамен 236 мың отбасы тұрғын үймен қамтамасыз етіледі.

      Әкімшіліктерде кезекте тұрған 6400 отбасы тұрғын үймен қамтамасыз етіледі.

      Бюджет саласының қызметкерлері үшін Астана қаласында 10 мың пәтер және Алматы қаласы мен облыстарда білім беру мен денсаулық сақтау қызметкерлері үшін 7300 пәтер салынатын болады.

      Тұрғын үй салынатын аудандар инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымдармен қамтамасыз етіледі.

      120 мыңнан астам адамға жаңа жұмыс орны жасалады, құрылыс қызметі бойынша салық салу базасы ұлғайтылатын болады.

      Қалалардың және өзге де елді мекендердің сәулет кескіні жақсартылатын болады.

      Құрылыс материалдары өнеркәсібінің, электротехникалық, металлургиялық және химиялық өнеркәсіптердің өнімдерін, сондай-ақ жаңа тұрғын үйді жарақтандыру заттарын шығаруды ұлғайту есебінен аралас салаларда мультипликативті тиімділік күтілуде.

 

       3.2.8. 8-шара. Әлеуметтік-экономикалық дамуға жас азаматтарды белсенді тарту

 

      Елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына жас азаматтарды белсенді тарту мақсатында:

      жастар үшін әлеуметтік қызмет көрсетудің өлшемдері мен индикаторлары әзірленеді, содан кейін жастар саясатын іске асыру саласындағы стандарттар әзірленетін болады;

      мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде жастардың экономикалық бастамалары іске асырылатын болады;

      әрбір облыстарда жастарға арналған әлеуметтік қызметтердің жұмыс істеуі одан әрі қамтамасыз етіледі.

      Жастардың экономикалық бастамаларын іске асыру мақсатында "Жасыл Ел" ұлттық жобасын іске асыру жалғасады және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына жастарды тартуға бағытталған жаңа жобалар әзірленеді.

      Күтілетін нәтижелер:

      2009 жылы жастарға әлеуметтік қызмет көрсетудің бірыңғай стандарты бекітілетін болады.

      2009 жылы әрбір облыста облыс деңгейінде екіден, аудан көлемінде бірден кем емес әлеуметтік қызметтер жұмыс істейді.

      Жыл сайын әрбір өңірде кемінде бір жастар бизнес жобасы іске асырылады.

      Жастар ұйымдарының 60 % кем емес қызметтері жастарды патриоттық тәрбиелеуге бағытталады.

 

       3.2.9. 9-шара. Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету

 

      2008-2010 жылдары гендерлік дамудың негізгі мақсаттары қоғам өмірінің барлық салаларында ерлер мен әйелдердің тең құқықтары мен тең мүмкіндіктерін іске асыру үшін жағдайлар жасау болып табылады.

      Алға қойылған мақсаттарды іске асыруға бағытталған негізгі міндеттері:

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 29 маусымда N 600 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында 2006-2016 жылдарға арналған гендерлік теңдік стратегиясын іске асыру бойынша 2006 - 2008 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарын іске асыру;

      отбасы жағдайын, некеге тұрған ерлер мен әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін зерделеу;

      гендерлік мәселелер бойынша халықты ақпараттық ағарту;

      гендерлік теңдікке қол жеткізу шаралары мен тетіктерін әзірлеу.

      Алға қойған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу үшін әйелдердің еңбек нарығындағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, әйелдер арасындағы кәсіпкерлікті және өзін-өзі жұмыспен қамтуды одан әрі дамытуға ықпал ететін іс-шараларды өткізу жоспарланып отыр. Қаржы ресурстарын алуда кәсіпкер әйелдердің қол жетімділігін кеңейту жөніндегі ұсыныстар әзірленетін болады.

      Әйелдердің зорлық-зомбылықтан қорғалуға құқықтарының тұрақты мониторингі жүргізілетін болады.

      Дағдарыс орталықтарының қызметін, сенім телефондарын зорлық-зомбылықтан құрбандарына арналған паналар мен баспаналауды дамыту үшін жағдайлар жасау жөнінде ұсыныстар әзірлеу жоспарланып отыр.

 

       3.2.10. 10-шара. Экология және табиғатты пайдалануды дамыту

 

      Экологияны дамыту

      Мақсаты - халықаралық стандарттарға сәйкес қоршаған ортаның ластану деңгейін азайту, қоршаған ортаны қорғауды және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыру, қоғамның орнықты дамуына көшу негіздерін құру.

      Міндеттері:

      қоршаған ортаның сапасын басқару жүйесін оңтайландыру;

      шаруашылық және өзге де қызметтің қоршаған ортаға әсерін азайту және табиғатты қорғау және оны қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу.

      2008-2010 жылдарға арналған іс-шаралар.

      Қоршаған ортаның сапасын басқару жүйесін оңтайландыру саласында экологиялық заңнаманы жүйелендіруге және оның қолданылуын арттыруға бағытталған, қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық заңнаманың осы заманғы талаптарына жауап беретін экологиялық заңнаманы одан әрі реформалау жалғастырылатын болады.

      2008-2010 жылдары шөлейттенген жерлерді оңалтуға, биоәралуандықты сақтауға, биоқауіпсіздік жүйесін құруға, орнықты органикалық ластағыштарды түгендеуге және жоюға, парник газдарының шығарындыларын азайтуға, өндіріс және тұтыну қалдықтарын кәдеге жаратуға бағытталған іс-шараларды іске асыру жалғастырылады.

      Екі жақты және көп жақты келісімдерге, атап айтқанда Біріккен Ұлттар Ұйымының конвенциялары мен қоршаған ортаны қорғау және орнықты даму саласындағы жаһандық халықаралық форумдардың шешімдеріне сәйкес қабылданған Қазақстан Республикасының міндеттемелерін орындау жөнінде шаралар қабылданады.

      Халықаралық ынтымақтастық шеңберінде Қазақстан бекіткен табиғатты қорғау конвенцияларын іске асырудың неғұрлым сапалы деңгейіне өту жүзеге асырылады.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 3 желтоқсандағы N 1241 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде "Қазақстан Республикасының 2008-2010 жылдарға арналған қоршаған ортаны қорғау" бағдарламасы әзірленетін болады.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 14 қарашадағы N 216 Жарлығымен бекітілген 2007-2024 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының орнықты дамуға көшу тұжырымдамасын (бұдан әрі - Орнықты дамуға көшу тұжырымдамасы) және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 14 ақпандағы N 111-1 қаулысымен бекітілген 2007-2009 жылдарға арналған екінші кезеңін іске асыру жөніндегі Іс-шаралар жоспарын іске асыру шеңберінде орта мерзімді кезеңде халықаралық стандарттарға сәйкес экологиялық орнықты қоғам негіздерін құру көзделеді.

      Бұдан басқа:

      Астана қаласында сияқты энергия және ресурс жинақтау және энергияның жаңартылған көздерін қолданудағы халықаралық тәжірибені тарату жөніндегі солярлық орталық (Германиядағы осыған ұқсас орталықтың үлгісі бойынша);

      Астана қаласында Еуразия су орталығы құрылады.

      Сондай-ақ 2010 жылға дейін:

      қалдықтарды орналастыру полигондарында жиналған құнды материалдарды қалпына келтіру және пайдалану бағдарламасы;

      өз көрсеткіштері бойынша отандық, сондай-ақ шетелдік ұқсастырылған озық технологияларды»"серпінді" санатына жатқызу өлшемдері;

      қоршаған ортаның жағымсыз факторларының әсерінен болатын халық денсаулығына келетін зиянды айқындау және зиянның өтемақысын төлеудің әдістемелік тәсілдері;

      Қазақстан Республикасының өңірлерінде қоршаған ортаның жай-күйінің индикаторлар жүйесі;

      олардың орнықты молықтырылуын қамтамасыз ететін жаңғыртылатын биологиялық ресурстарды пайдаланудың ғылыми қағидаттары және технологиялары;

      биологиялық әралуандықты сақтаудың тиімді әдістері әзірленетін болады;

      Шаруашылық және өзге де қызметтердің қоршаған ортаға әсерін төмендету және табиғатты қорғауды қалпына келтіру мақсатында "2024 жылға дейін орнықты даму мақсатында Қазақстан Республикасының энергиясы мен жаңартылатын ресурстарын тиімді пайдалану" стратегиясы әзірленетін болады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 19 сәуірдегі N 316  қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2004 - 2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздігі тұжырымдамасын және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 6 желтоқсандағы N 1278 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2005 - 2007 жылдарға арналған қоршаған ортаны қорғау бағдарламасын іске асыру жөніндегі Іс-шаралар жоспарын орындау жалғастырылатын болады.

      2008-2010 жылдары орнықты дамудың серпінді технологиялары бойынша тұрақты қолданыстағы көрмелерді ұйымдастыру жоспарланып отыр.

      "Балқаш-Алакөл бассейнін орнықты дамытуды қамтамасыз етуге және осы өңір тұрғындарының өмір сүру деңгейін арттыруға бағытталған су-экологиялық проблемаларды шешу мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 2 наурызындағы N 163 қаулысымен бекітілген "Балқаш-Алакөл бассейнінің 2007-2009 жылдарға арналған орнықты дамуын қамтамасыз ету" бағдарламасын іске асыру жалғастырылатын болады.

      Экологиялық сақтандыру және аудит, экологиялық білім беру дамытылады, экологиялық таңбалау және табиғатты қорғау қызметі мен оның өлшемдері ұғымы енгізіледі.

      Жұртшылықтың экологиялық ақпаратқа және шешімдер қабылдауға қол жетімділігі кеңейеді.

      2008 жылға арналған іс-шаралар

      Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық базасына орнықты дамуды қамтамасыз етуге бағытталған өзгертулерді енгізу қажеттілігі тұрғысында талдау жүргізіледі;

      көмірсутек ресурстарын өндіру, тасымалдау және қайта өңдеу жөніндегі кәсіпорындарды мейлінше қатаң экологиялық стандарттарға сәйкестікке сертификаттау туралы ереже;

      өндіріс және тұтыну қалдықтарын басқару жүйелері;

      Бурабай кентінде Жаңартылатын энергия көздері жөніндегі инновациялық жобаларды жинақтауға арналған орталық және Орнықты даму проблемалары орталығын құру тұжырымдамасы;

      бассейн қағидаты негізінде халықаралық қатысумен орнықты дамудың трансшекаралық аймағын құру тұжырымдамасы әзірленетін болады.

      Қоршаған ортаға эмиссияларды төмендету үшін:

      эмиссияларға өңірлік квоталар енгізіледі;

      ең үздік қолжетімді технологияларға кезең-кезеңімен көшуді қамтамасыз ететін жұмыстар жүргізіледі;

      "ескірген лас" технологиялар мен жабдықтарды кіргізуге тиым салынады;

      экологиялық проблемаларды шешу үшін халықаралық ұйымдар мен донор елдерді тарта отырып ел аумағындағы тарихи ластануларды түгендеу жүргізіледі.

      Қазақстан Республикасында экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, табиғат ресурстарын қайта өндіру және ұтымды пайдалануды сақтау үшін басқарушылық және шаруашылық шешімдерді қабылдауды ақпараттық қамтамасыз ету мақсатында 2008 жылы гидрометеорологиялық қызмет жүйесін реформалап және жаңғырта отырып, қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесін құру жалғастырылатын болады.

      Энергия үнемдеуді, гидроэнергетикалық ресурстарды, күн және жел энергетикасы объектілерін және басқа да жаңартылатын ресурстар мен баламалы энергия көздерін ұтымды пайдалануды ынталандыру шаралары әзірленетін болады.

      Дамыған және транзитті экономикалы елдердің нарықтық экономика институттарын дамыту саласындағы тәжірибелерді зерделеу жөнінде халықаралық форумдар өткізіледі.

      "Қазақстан - орнықты даму" интернет-порталы әзірленеді және Қазақстан Республикасының орнықты дамуы жөніндегі "Ақ", кітабы баспаға дайындалатын болады.

      Мыналар бойынша ұсыныстар әзірленетін болады:

      өндіріс объектілерінің өмірлік циклінің аяқталуы бойынша табиғи ландшафттарды қалпына келтірудің міндетті талаптарын заңнамалы бекіту;

      энергия мен жаңартылатын ресурстарды тиімді пайдалану;

      энергия және ресурс үнемдеу және жаңартылатын энергия көздерін қолдануда халықаралық тәжірибені таратуды ұйымдастыру;

      орнықты даму индикаторларының ғылыми негізделген жүйесін әзірлеу;

      орнықты даму проблемалары жөніндегі орталықты құру.

      Шаруашылық қызметті жүзеге асыру процесінде өңірдің экологиялық сыйымдылығын айқындау үшін Каспий теңізінде кешенді мониторинг зерттеулер жүргізіледі.

      Күтілетін нәтижелер:

      2010 жылға қарай мына көрсеткіштерге қол жеткізу көзделеді:

      атмосфераға меншікті жалпы шығарындылар ЖІӨ-нің миллион теңгесіне 0,1 тоннаны құрайды;

      қоршаған ортада орналастырылатын уытты қалдықтар көлемі ЖІӨ-нің миллион теңгесіне 25 тоннаны құрайды;

      негізгі су объектілері бойынша судың ластануының ең жоғары индексі 1,7 шартты бірлікті құрайды;

      тиісті бақылаулар жүргізілетін қалаларда атмосфераның ластануының орташа индексі 7,0 шартты бірлікті құрайды;

      ресурстарды тиімді пайдалану орта есеппен барлық салалар мен өңірлер бойынша 0,4 шартты бірлікті құрайды.

      Қабылданған шаралардың нәтижесінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңнама Еуропалық Кеңестің қоршаған ортаны қорғау жөніндегі негізгі нұсқауларының талаптарына сай болады, қоршаған ортаның ластану деңгейі төмендейді және оның сапасын тұрақтандыру үшін жағдай жасалатын болады, бұл қоғамның экологиялық орнықты дамуының негізін құрайтын болады.

 

      Орман және аңшылық шаруашылығы

 

      Мақсаты - ормандарды күзету, қорғау және молықтыру саласындағы жағдайды тұрақтандыру, оларды ұтымды пайдалану және кейіннен орман шаруашылығын жүргізудің тиімділігін арттыру үшін әлеуетті еселей түсу, Қазақстан Республикасының мемлекеттік табиғи-қорық қорының аумағын ұлғайту, сондай-ақ Қазақстанның жабайы түлікті жануарларының сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлері мен киіктерді сақтау және қорғау.

      Міндеттер:

      ормандарды сақтау және республиканың орманды аумақтарын ұлғайту;

      ерекше қорғалатын табиғи аумақтар көлемін ұлғайту;

      Қазақстанның жабайы түлікті жануарларының сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлері мен киіктерді қорғау және олардың танымалдығын қалпына келтіру;

      орман және аңшылық шаруашылығын дамытудың нормативтік құқықтық базасын одан әрі жетілдіру.

      2010 жылға дейінгі іс-шаралар:

      Тамыр жүйесі жабық көшет материалын өсірудің жаңа технологияларын енгізу.

      Жануарлар әлемін сақтау мен тиімді пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желісін дамыту жөніндегі шаралар кешенін іске асыру жалғасатын болады.

      Аңшылық шаруашылығын толыққанды жүргізу үшін жүйеленген мемлекеттік есеп және жануарлардың жабайы түрлері ресурстарының кадастры жүргізіледі.

      Өсімдіктер мен жануарлар дүниесін, табиғи-қорық қорының объектілерін пайдалануды реттейтін нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу.

      2008 жылға арналған іс-шаралар:

      тамыр жүйесі жабық көшет материалын өсірудің жаңа технологияларын енгізу;

      орман тұқымбақтарын қалпына келтіру, көшет материалын өсіру көлемін ұлғайту;

      ормандарды орман өрттерінен және заңсыз ағаш кесуден қорғау;

      ормандарды молықтыру және орман өсіру көлемін ұлғайту;

      қазіргі ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды кеңейту және жаңа ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құру;

      жаппай браконьерлікке жол бермейтіндей және олардың таралымдарының санын тұрақтандыратындай және қалпына келтіретіндей дәрежеде Қазақстанның жабайы тұяқты жануарларының сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлері мен киіктерін қорғауды ұйымдастыру;

      киіктер санын 10 % көбейту;

      жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану жөніндегі шараларды күшейту бөлігінде нормативтік құқықтық актілер әзірлеу;

      жабайы тұяқты жануарлардың сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлері мен киіктерді қорғау, өсімін молайту және ұтымды пайдалану мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты дамыту.

      2008 - 2010 жылдарға күтілетін нәтижелер:

      Тамыр жүйесі жабық көшет материалын өсірудің жаңа технологиялары енгізіледі.

      Ормандарды молықтыру көлемі 2008 жылы - 40 мың га, 2009 жылы - 42,5 мың га және 2010 жылы - 45 мың га дейін жеткізіледі.

      Астана қаласының санитарлық-қорғаныштық жасыл аймағы 15 мың га, жыл сайын 5 мың га кеңейтілетін болады.

      Республиканың табиғи-қорық қорының аумағы 1258,7 мың га ұлғаяды, мұның өзі мемлекеттің ландшафтық және биологиялық әралуандығын қорғауды, экологиялық туризмді дамытуды, қоршаған ортаның жай-күйін және халықтың денсаулығын жақсартуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

      Орман өрттерін байқау, жедел жою мақсатында және заңсыз ағаш кесумен күресте ормандарға авиациямен қызмет көрсету көлемін 5 129 мың га ұлғайту көзделуде.

      Жабайы тұяқты жануарларының сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерінің саны тұрақтанып, таралымы қалпына келтірілетін болады.

      Киіктер саны жыл сайын 10 % көбейіп отырады, оның ішінде: 2008 жылы - 61 мың бас; 2009 жылы - 68 мың бас; 2010 жылы - 75 мың бас болады.

 

      Балық шаруашылығы

 

      Мақсаты - табиғи су айдындарындағы су биоресурстарын сақтау, өсімін молайту және тиімді пайдалану есебінен балық шаруашылығы кешенінің тұрақты жұмыс атқаруы негізінде балық саласының бәсекеге қабілеттігін арттыру, тауарлық балық өсіруді дамытуда жағдайлар жасау.

      Міндеттер

      балық шаруашылығын басқару жүйесін одан әрі жетілдіру;

      балық ресурстарының өсімін молайту, бекіре өсіруді қоса алғандағы, тауарлық балық өсіруді дамыту және ұйымдастыру (аквакультура);

      кәсіптік балық аулаудың тұрақты шикізат қорын қалыптастыру және саланың қазіргі өңдеу және қайта өңдеу базасын қалыптастыру;

      балық шаруашылығын және балық ресурстарын қорғау, молықтыру, ұтымды әрі тиімді пайдалану саласындағы заңнаманы одан әрі реформалау.

      2010 жылға дейінгі іс-шаралар:

      1. Ихтиологиялық мониторинг өткізуде және су айдындарында, бас сағалық ғимараттарда балық шаруашылығына бақылау жасаудағы уәкілетті органдардың аумақтық органдарының ихтиологиялық қызметтерінің ролін арттыру және балық шаруашылығының бассейндік және облыстық басқармаларында ихтиологиялық зертханалар құру;

      тиісті нормативтік құқықтық реттеу, сондай-ақ саланың мониторингін ұйымдастыру және институционалдық мүмкіндіктерді нығайту арқылы браконьерлікке және балық шаруашылығындағы құқық бұзушылықтардың басқа да нысандарына қарсы күрес жөніндегі шараларды күшейту;

      балық шаруашылығын басқарудың біріктірілген ақпараттық жүйесін құру жолымен мониторинг, бақылау және қадағалау жүйесін жетілдіру.

      2. Балықты отырғызу материалдарын жасанды өсіруге бағдарланған, уылдырық шашу-өсіру шаруашылығы және балық питомнигі базасындагы инфрақұрылымдарды дамыта отырып, өсімін молайту кешенін жетілдіру және кейбір кәсіпорындарды бәсекелі ортаға беру;

      жыл сайын бекірелердің шабақтарын өсіру көлемін 12-15 миллион данаға жеткізу және оларды сағалық кеңістікке жіберу арқылы Атырау облысының бекіре зауыттарын қайта жаңарту және жетілдіру;

      Орал-Каспий бассейнінде қазіргі заманғы үздік технологияларды пайдалана отырып, жаңа бекіре зауытын салу жөніндегі мәселелерді пысықтау;

      3. Өңдеуші базаны, Каспий теңізіндегі майшабақтардың, шабақтардың және теңіз итбалығының теңіз кәсіпшілігін, тауарлық балық өсіруді және бекіре өсіруді дамытудың шараларын әзірлеу және мемлекеттік қолдау көрсету тетіктерін жасау;

      Арал-Сырдария өңірінде балық шаруашылығын дамыту жөнінде ұсыныстар әзірлеу;

      балық ресурстарының қазіргі қорын сақтау және ұтымды пайдалану және жасанды жолмен өсімін молайту жөніндегі іс-шараларды күшейту.

      4. Қазақ өндірістік-жерсіндіру станциясының базасындағы құрылған балық шаруашылығының селекциялық-генетикалық орталығында сирек кездесетін және жойылып бара жатқан балық түрлерін сақтау және өсімін молайту биотехнологияларын әзірлеу;

      5. Тауарлық балық өсіруді құру және дамыту бойынша нормативтік құқықтық базаны әзірлеу;

      көл-тауарлы, тоған, балық ұстайтын және басқа да бейімделген шаруашылықтарды дамыту үшін жағдай жасау.

      2008 жылға арналған іс-шаралар:

      1. Бағалы балық түрлерін сақтау және дамыту үшін жағдайлар жасау, балық шаруашылығының су айдындарында бағалы балық түрлерінің кәсіпшілік қорын қалыптастыру мен толықтыру:

      тиісті нормативтік құқықтық реттеу, сондай-ақ саланың мониторингін ұйымдастыру және институционалдық мүмкіндіктерді нығайту арқылы браконьерлікке және балық шаруашылығындағы құқық бұзушылықтардың басқа да нысандарына қарсы күрес жөніндегі шараларды күшейту;

      халықаралық және республикалық маңызы бар балық шаруашылығы су айдындарында авиациялық қарауды ұйымдастыру.

      2. Балық ресурстарының өсімін молайту;

      балықты қайта өңдеу кәсіпорынын құру жөніндегі мәселелерді пысықтау;

      Атырау облысының Орал және Қиғаш өзендері атырауында мелиоративтік жұмыстар жүргізу және Алматы облысының Іле және Қаратал өзендері атырауында осы жұмысты жүргізу жөніндегі мәселелерді пысықтау;

      Орал-Каспий бассейнінде қазіргі заманғы үздік технологияларды пайдалану арқылы бекіре өсіретін жаңа зауыт салу жөніндегі мәселелерді пысықтау.

      3. Каспий маңындағы басқа мемлекеттермен бірігіп бекіре балықтардың және басқа да су биоресурстарының жай-күйін бағалау жөнінде жыл сайын зерттеулер өткізуді қамтамасыз ету.

      4. Балық аулау туризмі, әуесқойлық және спорттық балық аулауды, тауарлық балық өсіруді дамыту және балық өнімін өндіру саласындағы қарым-қатынастарды реттеу жөніндегі қолданыстағы заңнамаға толықтырулар енгізу;

      Каспий теңізі және басқа трансшекаралық су тоғандарының биологиялық ресурстарын бірлесіп игеру және қорғау жөніндегі мемлекетаралық келісімді әзірлеу жөнінде ұсыныстар енгізу.

      Болжамдалатын нәтижелер

      2010 жылға қарай 100 индустриялық көлдік-тауарлық, тоғандық, бассейндік, судағы торлы және басқа да тауарлық балық өсіру шаруашылықтары құрылады.

      Қайта құрылған тауарлық балық өсіру шаруашылықтары тауарлық балық аулауды 300 тоннаға дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

      Балық өсіру және қайта өңдеу саласының инвестициялық тартымдылығы бойынша шаралар қабылданады, Атырау облысында бекіре өсіру зауытын жаңғырту жүргізіледі және қуаты ұлғайтылатын болады.

      Балық жіберу мен оларды жерсіндіру схемасына сәйкес тауарлық балық шаруашылықтарын отырғызу материалдарымен қамтамасыз ету бойынша жағдай жасалатын болады.

 

      Су шаруашылығы

 

      Мақсаты - халықты қажетті көлемдегі және кепілдендірілген сападағы сумен тұрақты қамтамасыз ету үшін су ресурстарын сақтау және ұтымды пайдалану.

      Міндеттері:

      1) Сумен қамтамасыз етудің қазіргі жүйелерін қалпына келтіру мен жетілдіру және жаңаларды игеру, сондай-ақ баламалы көздерді және сумен қамтамасыз ету нұсқаларын дамыту.

      2) Ауыз суды тиімді пайдалану, тұтынылатын судың сапасын және су объектілерінің экологиялық жай-күйін жақсарту.

      3) Су қорын пайдалануды және қорғауды басқару жүйесін жетілдіру.

      2010 жылға дейінгі іс-шаралар:

      Қазақстан Республикасы экономикасының су секторын дамытудың және су шаруашылығы саясатының 2010 жылға дейінгі тұжырымдамасының шеңберінде 2008-2010 жылдары елдің су ресурстарын сақтау және ұтымды пайдалану, әлеуметтік-экономикалық даму қажеттілігінің теңгерімін және судың нормативтік сапасының талаптары деңгейінде су ресурстарын молықтыру мүмкіндіктерін қамтамасыз ету мәселелері қарастырылады.

      Халықты қажетті көлемдегі және кепілдендірілген сападағы сумен тұрақты қамтамасыз ету үшін "Ауыз су" салалық бағдарлама іске асыру жалғасады.

      Суды пайдалануды тұрақты қамтамасыз ету және қоршаған ортаны қорғау үшін оның ішінде кіріктірілген басқару қағидаттарын енгізу жолымен су ресурстарын сақтау және тиімді пайдалану жөніндегі шаралар кешенін қабылдау жоспарланып отыр.

      Су объектілері жай-күйінің есебіне және оларды су пайдаланушылардың пайдалану ерекшеліктеріне негізделген өңірлік су шаруашылығының саясаты жүзеге асырылатын болады.

      2008 жылдарға арналған іс-шаралар:

      ауылдық елді мекендердегі су алу ғимараттары мен оқшауланған су құбырлары желілерінің, сондай-ақ топтық су құбырлардың жұмыстық жай-күйін қолдау үшін қайта жаңғырту жүргізу;

      сумен қамтамасыз етуді баламалы көздерге ауыстыру жолымен мейлінше ұсақ топтық жүйелерді құру мақсатында сегменттеу;

      қала және кент тұрғындарын орталықтандырылған ауыз сумен қамтамасыз ету үшін сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салу;

      Астана қаласында Еуразиялық су орталығын құру;

      республикаға су жинақтайтын технологияларды, суды пайдаланудың айналмалы және тұйық жүйелерін енгізу, сондай-ақ су шаруашылығы жүйелерін есептеу мен реттеуді қазіргі құралдарымен жарақтандыру жөнінде техникалық-экономикалық негіздемелер әзірлеу;

      минералды жер асты суларын жергілікті жерлерге тарата отырып, өңірлерге сумен жабдықтау жүйелеріне су тұщытатын қондырғылар енгізу, сондай-ақ судағы фтор, темір, марганецтың және басқа зиянды компоненттердің белгілі шоғырландыру шегіне дейін шоғырлануын төмендету бойынша, сондай-ақ суды залалсыздандыру бойынша жаңа технологияларды қолдану;

      су объектілері - ауыз сумен қамтамасыз ету көздерінде су қорғау аймақтарын орнату жөніндегі жұмыстар жалғасады;

      ауыз су қажеттіліктері үшін пайдаланылатын су қоймаларының санитарлық-қорғау су қорғау аймақтарындағы орман екпелерін қайта жаңғырту және жаңа орман екпелерін құру;

      су пайдаланушылардың қаражаты есебінен су шаруашылығы объектілерін ұстау және жөндеу жөніндегі шығындарды өзін-өзі өтеушілікке кезең-кезеңімен көшіре отырып, су пайдаланушыларға су беру жөніндегі қызмет көрсетулер үшін баға белгілеуді жетілдіру бойынша жағдайлар жасау, бұл ретте, халыққа ауыз су беру жөніндегі қызметтердің құнын субсидиялаудың жаңа тетігі енгізілетін болады.

      Күтілетін нәтижелер:

      Сумен жабдықтаудың 650 объектісі салынады және қайта жаңартылады, қазіргі су шаруашылығы объектілерінің жұмыстары қайта ұйымдастырылады, су шаруашылығының ресурсты және нормативті құқықтық қамтамасыз етілуі жүзеге асырылады.

      Халыққа ауыз су беру қызметтері нарығын дамыту жөніндегі іс-шараларды іске асыру жалғасатын болады, бұл:

      сумен жабдықтаудың жаңа жүйесін құруға;

      халықтың сапалы ауыз суға қол жетімдігін ұлғайтуға;

      ауыз су сапасының санитарлық ережелерінің талаптары мен стандарт нормаларының толық сақталуын қамтамасыз ету жолымен су көздерінің және сумен жабдықтау жүйелерінің сенімділігін арттыруға;

      ауыз су сапасындағы жергілікті жер асты суларын барынша пайдалануға;

      жергілікті көздердің суларын ауыз су мақсатында орталықтандырылмаған пайдалануды болдырмауға;

      сумен қамту көздеріндегі теріс экологиялық әсер ету мүмкіндіктерін жоюға;

      жекелеген өңірлер мен өзендердің бассейндері бойынша ауыз су сапасына мониторингтің жедел жүйелерін құруға;

      құрылыста, ауыз суды тазалау жүйелерінде, сондай-ақ кейбір жағдайларда сумен жабдықтау көздерін баламаға ауыстыруда жаңа технологияларды пайдалану жолымен жеткізілетін судың бір кубометрінің құнын төмендету.

 

       3.3. 3-басымдық. Инфрақұрылымның дамуы

 

      3.3.1. 1-шара. Көлікті дамыту

 

      Мақсаты - экономика мен халықтың мұқтаждықтарын қамтамасыз ететін ұлттық көлік-коммуникация инфрақұрылымдарын тиімді қалыптастыру және Қазақстанның көлік жүйесін әлемдік көлік жүйесіне ықпалдастыру.

      Міндеттері:

      Автожолдар саласында:

      халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының басымды учаскелерінің және тиісті инженерлік ғимараттардың, сондай-ақ жергілікті маңызы бар жолдар учаскелерінің техникалық жай күйін қозғалыс қарқындылығының перспективалық өсуін ескере отырып, нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келтіру;

      жол маңындағы инфрақұрылымдарды дамыту.

      Автомобиль көлігі саласында:

      автокөлік қызметі нарығын сапалы және сандық қатынастарда жетілдіру, жүк ағынын ұлғайту және отандық, тасымалдаушылардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру.

      Темір жол көлігі саласында:

      экономика мен халықтың жүк және жолаушылар тасымалына мұқтаждықтарын тасымалдаудың әлемдік сапасы мен қауіпсіздік стандарттарына сәйкес қамтамасыз ету.

      Азаматтық авиация саласында:

      әуе тасымалдары нарығын кеңейту және әуе қозғалысын ұйымдастыру жүйесінің жаңа тұжырымдамасын енгізуге дайындық жөніндегі іс-шаралар кешенін іске асыру;

      әуе қозғалысын басқару жөніндегі өндірістік қуаттар мен жердегі инфрақұрылым объектілерін жаңғырту, сондай-ақ әуе кемелерінің паркін жаңарту.

      Су көлігі саласында:

      қазіргі заманғы жоғары технологиялық теңіз көлігін, порттық және сервистік инфрақұрылымдар, теңізде жүзу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін кемелердің қозғалысы мен теңіздегі құтқару операцияларын басқару жүйелерін құру;

      мемлекеттік техникалық өзен флотының кемелерін кезең-кезеңімен алмастыру және жаңғырту, сондай-ақ имараттарды қайта жаңалау мен жаңғыртуға және Бұқтырма және Өскемен суда жүру шлюздарын жарақтандыру.

      Транзиттік әлеует саласында:

      қолайлы, сенімді және қолжетімді транзиттік көлік магистралдары мен байланыстырушы бағыттарда Шығыс пен Батыс арасындағы өсіп келе жатқан сауда байланыстарын қамтамасыз ету.

      көлік инфрақұрылымын дамыту деңгейін, көлік қызметінің сыртқы нарығындағы отандық тасымалдаушының бәсекеге қабілеттілігін арттыру жолымен Қазақстанның көлік жүйесін еуразия көлік жүйесіне ықпалдастыру;

      сыртқы және ішкі факторларды тиімді пайдалануды және транзиттің жай-күйін арттыру.

      2008-2010 жылдарға жоспарланған шаралар мен іс-шаралар:

      Орта мерзімді жоспарда темір жол көлігінде - 7, автожолдар саласындағы - 5, азаматтық авиация - 2, су көлігі саласындағы - 2 жобаны, яғни, 16 көлік жобаларын іске асыруды жалғастыру жоспарланып отыр.

      Келешекте Еуропа елдеріне шығатын Ляньюньган шығыс қытай портынан ресейлік Санкт-Петербургқа дейін орналасатын "Батыс-Оңтүстік" жаңа көлік дәлізін ұйымдастыруға басты назар аударылатын болады.

      Қазақстан құрлықішілік мемлекет болып табылады және осыған байланысты жүк ағындарын сапалы басқару ерекше маңызға ие. Елдің транзиттік-көлік әлеуетін тиімді пайдалану үшін қазіргі заманғы көлік-логистика орталықтарын құру жоспарланып отыр. Көлік-логистика орталықтарын құру жүк ағындарын қалыптастырудың бірнеше нүктелерінде жоспарланып отыр: Астана, Алматы, Ақтау қалаларында, Достық және Қорғас станцияларында, Бақты және Тасқала - Озинки өтпелерінде.

      Халықаралық техникалық және экологиялық стандарттарды кезең-кезеңімен енгізе отырып, ұлттық стандарттарды үйлестіру жоспарланып отыр.

      Көліктегі жұмыс пен қызмет нарығын мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру жөніндегі бағыттарда қолданыстағы нормативтік құқықтық база халықаралық стандарттармен үйлестірілетін болады, сондай-ақ поездардағы жолаушыларға қызмет көрсетуге талаптар мен жылжымалы құрамның техникалық жай-күйіне әсер ететін темір жол көлігі саласындағы стандарттарды әзірлеу жалғасады. 2007 жылы шамамен 100 стандарт әзірлеу жоспарланып отыр.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 11 сәуірдегі N 86 Жарлығымен бекітілген 2015 жылға дейінгі Қазақстан Республикасының Көлік стратегиясын (бұдан әрі - Көлік стратегиясы) іске асыру Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму мүдделерінде көлік мүмкіндіктерін барынша тиімді пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді және Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіруіне ықпал етеді.

      Автожолдар және автомобиль көлігі саласында:

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 9 желтоқсандағы N 1227 қаулысымен бекітілген автожол саласын дамытудың 2006-2012 жылдарға дейінгі бағдарламасын іске асыру шеңберінде жалпы ұзақтығы 6366 км автомобиль жолдарының 6 халықаралық транзиттік дәліздерін қайта жаңғыртуды жалғастыру жоспарланып отыр. Олар: Самара - Орал - Ақтөбе - Қызылорда - Шымкент - 1527 км, Астрахань - Атырау - Ақтау - Түркіменстан шекарасы - 1387 км, Омбы - Павлодар - Майқапшағай - 1094 км, Ташкент -Шымкент - Тараз - Алматы - Қорғас - 945 км, Алматы - Қарағанды - Астана -Петропавл - Ресей Федерациясының шекарасы - 548 км, Таскескен - Бақты - ҚХР шекарасы (187 км) және Шонжы - Колжат - Қытай Халық Республикасының шекарасы (110 км).

      Ішкі және келушілер туризмін және кластерлік бастамаларды дамыту бағдарламасына енгізілген республикалық және Азия және Еуропа тас жолдарының құрамдас бөлігі болып табылатын халықаралық маңызы бар автожолдарды қайта жаңарту көзделіп отыр. Бұл автожолдар: Алматы -Өскемен, Үшарал - Достық, Жезқазған - Петропавл - Ресей Федерациясының шекарасы, Қызылорда - Павлодар - Ресей Федерациясының шекарасы, Бейнеу - Ақжігіт - Өзбекістан шекарасы.

      Бұдан басқа, Алматы - Ыстыққөл (62 км) автожолдарын қайта жаңғыртуды концессиялық негізде іске асыру жоспарланып отыр.

      Орта мерзімді перспективада автомобиль көлігі саласында алға қойылған мақсаттарға жету үшін мынадай жұмыстарды жүргізу жоспарланып отыр:

      жылжымалы құрам паркін жаңарту мен жаңғыртуды ынталандыру, оның оңтайлы құрылымына қол жеткізу;

      автомобильдердің газдарынан шығатын зиянды заттардың қалдықтарына экологиялық талаптарды арттыру;

      тұрақты бағыттардағы автобустардың қозғалысын диспетчерлік сүйемелдеудің қазіргі заманғы жүйесін енгізу;

      автотасымалдаудың басқарылуын қамтамасыз етудің ақпараттық жүйесінің қазіргі заманғы технологияларын енгізу;

      нормативтік-құқықтық базаны халықаралық стандарттармен үйлестіру;

      ұлттық тасымалдаушылардың мүдделерін ескере отырып, Орталық азия мен Закавказья елдерімен автотасымалдау бойынша екі жақты үкіметаралық келісімдердің шарттарын қарау.

      Темір жол көлігі саласында:

      Қазақстан Республикасындағы темір жол көлігі саласын реформалау мен дамыту жөніндегі кешенді шаралар әзірленуде.

      бәсекелі ортаны қалыптастыра, көлік қызмет нарығын ырықтандыра және қолайлы инвестициялық және техникалық дамуға жағдай жасай отырып, тарифтік саясат жетілдірілетін болады.

      Жолаушылар тасымалына мұқтаждықтарды қамтамасыз ету үшін:

      қамсыздандырылуы төмен деңгейлі халық үшін әлеуметтік мәні бар жолаушылар теміржол тасымалының қолжетімділігін сақтау және жолаушылар тасымалын жүк тасымалының есебінен соғыспалы субсидиялауды тоқтату;

      жолаушылар тасымалынан түсетін кірісті арттыру және шығыстарды оңтайландыру;

      жылжымалы құрамды жаңарту және жаңғырту есебінен жолаушылар тасымалы инфрақұрылымын жаңғырту және дамыту;

      жолаушыларды темір жол көлігімен тасымалдау жөніндегі қызмет нарығын мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру көзделеді.

      Азаматтық авиация саласында:

      азаматтық авиация субъектілеріне қойылатын сертификаттық және экономикалық талаптарды жетілдіру;

      авиация нарығын реттеудің жүйелі шараларын қолдану;

      әуе кемелері, оның ішінде жеңіл авиация паркін жаңарту;

      Алматы, Астана, Атырау тораптық әуежайларын және Қазақстанның өнеркәсіптік және дамушы өңірлерінде орналасқан (Ақтөбе, Ақтау, Қостанай, Орал, Шымкент, Петропавл, Павлодар, Өскемен, Қызылорда, Талдықорған) әуежайларды қайта жаңартуды аяқтау;

      аэронавигациялық жүйені CNS/АТМ тұжырымдамасын енгізуге дайындау;

      нормативтік-техникалық актілерді ИКАО халықаралық стандарттарына сәйкес келтіру;

      ірі шетелдік компаниялармен бәсекеге қабілетті белгіленген авиатасымалдаулардың түбегейлі қалыптасуы;

      шағын авиацияны дамыту болып табылады.

      Су көлігі саласында:

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 26 қыркүйектегі N 916 қаулысымен бекітілген Саланы дамыту Қазақстан Республикасының теңіз көлігін дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрі - Теңіз көлігін дамыту бағдарламасы) мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 26 қыркүйекте N 917 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының кеме қатынасын дамытудың және ішкі су жолдарында қауіпсіздікті қамтамасыз етудің 2007-2012 жылдарға арналған бағдарламасына (бұдан әрі - Кеме қатынасын дамыту бағдарламасы) сәйкес жүргізілетін болады.

      Теңіз көлігін дамыту бағдарламасын іске асыру шеңберінде қазіргі заманғы жоғары технологиялық теңіз көлігін, порттық және сервистік инфрақұрылымдар, теңізде жүзу теңізде жүзу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін осы заманғы жоғары технологиялық теңіз көлігін, айлақтық сервистік инфрақұрылымды құру, кемелер қозғалысын және теңізде құтқару операцияларын басқару жүйелерін құру көзделеді.

      Кеме шаруашылығын дамыту бағдарламасы шеңберінде мемлекеттік өзен флоты кемелерін кезең кезеңімен ауыстыру және жаңғырту, сондай-ақ Бұқтарма және Өскемен су кемелері шлюздерін қайта жаңалау және жаңғырту көзделуде. Ішкі су жолдарында қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатымен су жолдарын кеме жүретін жағдайда ұстау және гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) ұстау бойынша кешенді жұмыстар жоспарланып отыр.

      Транзиттік әлеует саласында:

      Транзиттік әлеуетті дамыту Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы сәуірдегі Жарлығымен бекітілген Қазақстанның көлік стратегиясын іске асыруға, сондай-ақ Қазақстан арқылы өтетін халықаралық магистральдар желілерін дамыту тұжырымдамасына негізделетін болады. Бұл ретте үш басым бағытқа ерекше назар аударылатын болады:

      Ресей, Еуропа және Балтық елдері;

      Қытай, Жапония және Оңтүстік Шығыс Азия елдері;

      Орталық Азия және Закавказье, Парсы шығанағы елдері және Түркия.

      Көрсетілген бағыттың әрқайсысында жер үсті және су магистралдарының кешенін қамтитын қалыптасқан халықаралық көлік дәліздері бар.

      Бұдан басқа, халықаралық көлік дәліздерінде орналасқан екі тораптың дамуын одан әрі жалғастыру жоспарланады: шығыста Достық өткелі және еліміздің батысында Ақтау порты.

      Қазақстан Республикасының транзиттік әлеуетін пайдаланудың тиімділігін арттыру үшін халықаралық ұйымдар шеңберінде де жұмыстар жалғасатын болады.

      Бұнымен қоса, транзиттік әлеуетті дамыту бойынша қойылған мақсаттарды шешу үшін:

      олардың техникалық және сервистік деңгейін, жол маңы сервисі объектілерін дамытуды қоса алғанда, әлемдік стандарттар деңгейіне жеткізу жолымен транзиттік көліктік дәліздердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру;

      транзиттік жүктердің Қазақстан Республикасының аумағы арқылы басымдықпен, кедергісіз және қауіпсіз жүруін қамтамасыз ету;

      халықаралық және транзиттік тасымалдауға барынша сапалы қызмет көрсету үшін Қазақстан өңірлерінің көлік желілерінде өңірлік көліктік-логистикалық орталықтар және терминалдық кешендер құру жоспарланып отыр.

      Күтілетін нәтижелер:

      Автожол көлігі және теміржол көлігі саласында:

      2008-2010 жылдары жоспарланып отырған іс-шараларды жүргізудің нәтижесінде жыл сайын 4917 км автомобиль жолын жақсы, 14871 км жолды қанағаттанарлық жағдайда қамтамасыз ету көзделуде.

      2010 жылы халықаралық автокөлік қызметін көрсетуде қазақстандық тасымалдаушылардың үлесі шамамен 60 % құрайды, ал транзиттік жүк ағынының өсімі шамамен 500 мың тоннаны құрайды.

      Теміржол тарифін құрамдауыштарға тарифтерді есептеу әдістемесі әзірленетін болады: локомотив тартымына, жүк және коммерциялық жұмыстарға және вагондар мен контейнерлерді пайдалануға беру бойынша, тасымалдау үдерісіне қатысушылардың қызмет көрсету тарифін құрайтын бірыңғай өлшеміне келтіру тәртібі. Сонымен бірге, магистральді теміржол желісі қызметінің өзіндік құнын есептеу әдістемесіне өзгерістер болады.

      Экономикалық негізделген бағаларды (тарифтерді) бекіту мақсатымен табиғи монополиялар туралы заңнамаларға сәйкес магистральді темір жол желісі бойынша реттелетін қызметтер бойынша кірістерді, шығыстарды және іске қосылған активтердің жеке есебін жүргізу әдістемесі әзірленетін болады.

      Азаматтық авиация саласында:

      2008-2010 жылдары Қазақстанның әуежайларында жолаушылар ағынын өсуі кемінде 10%-ды, жүк ағыны кемінде 4% құрайды.

      2008-2010 жылдары әлемдік стандарттар талаптарына сәйкес келетін әуе кемелерінің паркі орта есеппен жылына 5 бірлікке өсіп отырады. Еліміздің транзиттік әлеуетін барынша пайдалану мақсатымен 2010 жылға қарай әлемдік стандарттардың талабына сәйкес келетін халықаралық әуежайлардың санын сегіз бірлікке дейін өсіру жоспарланып отыр.

      Су көлігі саласында

      Жоспарланып отырған іс-шараларды табысты іске асыру 2010 жылы мыналарды қамтамасыз етеді:

      Ақтау портының қуатын 20 млн. тонна мұнай құюға және 3 млн. тонна құрғақ жүкке ұлғайту;

      25 бірлік санында теңіз операцияларын қолдау флотын құру;

      техникалық флоттың 67 кемесін жаңалау және жаңғырту.

      Жоспарлы іс-шараларды іске асыру тұтастай алғанда:

      көлік жүйесі қызметінің сапалы жаңа деңгейіне көшуді жүзеге асыруға;

      қазақстандық тауарлардың түпкілікті құнын төмендетуге және олардың әлемдік нарықта бәсекеге қабілеттілігін арттыруға;

      логистиканы және жаңғыртуды дамыту жолымен жүктерді жеткізу мерзімін қысқартуға;

      көлік артерияларының бойында тұратын халықтың деңгейі мен өмір сапасын арттыруға;

      Қазақстан аумағы арқылы транзит көлемін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

 

       3.3.2. 2-шара. Құбыр желісі көлігін дамыту

 

      Көлік мүмкіндіктерін көбейту мемлекет үшін стратегиялық тиімділікті қамтамасыз ету бойынша негізгі міндеттердің бірі болып табылады.

      Қолданыстағы тасымалдау маршруттарын, сондай-ақ стратегиялық маңызды бағыттарды, әсіресе, жаңа нарықтарды игеру бөлігіндегі және көлік бағыттарын әртараптандыруды білдіретін маршруттарды қолдау мен дамытуға жұмыс жүргізілуде.

      Жаңа мұнай құбырларын салу, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған құбыр жүйелерін қайта жаңғырту бойынша бірнеше жобалар іске асырылды.

      Каспий құбыр консорциумы мұнай құбыры (бұдан әрі - КҚК)

      КҚК жобасының өзекті мәселелерінің бірі мұнай құбырының өткізу қабілетін жылына жобалық деңгейін 67 миллион тоннаға дейін, соның ішінде қазақстан мұнайын жылына 50 миллион тоннаға дейін кеңейту болып табылады.

      "Қазақстан - Қытай" мұнай құбыры

      Жобаның мақсаты Қазақстан мен Ресей мұнайын Қытайға жеткізуді ұйымдастыру.

      Міндеттері:

      Атырау-Алашанькоу мұнай құбырын пайдалану кезіндегі ынтымақтастықтың кейбір мәселелері туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасының Үкіметі арасындағы келісімге қол қою;

      Атырау-Алашанькоу мұнай құбырының қалған объектілерінің құрылысын аяқтау және объектілердің барлық кешенін өндірістік пайдалануға қабылдау.

      Қазақстан-Қытай мұнай құбырының екінші кезеңі құрылысының жобасы бойынша:

      Қазақстан-Қытай мұнай құбырының екінші кезеңі құрылысының инвестициялық жобасының негіздемелерін әзірлеуді аяқтау;

      Кеңқияқ-Құмкөл мұнай құбыры құрылысының жобасы бойынша жобалау-сметалық құжаттамаларын әзірлеуге кірісу қажет.

      "Атырау-Самара" мұнай құбыры

      "Атырау-Самара" мұнай құбыры ТМД елдерінің мұнай құбырлары жүйесі арқылы Қара және Балтық теңіздерінің терминалдарына, сондай-ақ Еуропа елдерінің нарықтарына қазақстан мұнайын жеткізуге арналған негізгі экспорттық мұнай құбырларының бірі болып табылады.

      Мұнай құбыры жұмысының сенімділігін қолдау мақсатында құбырларды кезең-кезеңімен ауыстыру жүргізілетін болады.

      Кеңқияқ - Атырау мұнай құбыры

      Ақтөбе кен орындары мұнайын Атырау-Самара және КҚК экспорттық мұнай құбырларына жеткізуді қамтамасыз ету үшін бастапқы өткізу қабілеті жылына 6 млн. тонна болатын Кеңқияқ-Атырау мұнай құбыры пайдалануға берілді.

      "Солтүстік Бозашы" мұнай құбыры - "Қаражанбас" МӨЗ

      МҚС "ҚазТрансОйл" АҚ Солтүстік Бозашы кенорнына арналған магистральды мұнай құбырлары жүйесіне тікелей шығуды, сондай-ақ өндірістік қуаттардың жүктемесін көтеруді қамтамасыз ету үшін 2006 жылы»"Солтүстік Бозашы - Қаражанбас МҚС" мұнай құбыры пайдалануға берілді.

      Бұл мұнай құбырының ұзындығы 25 км, өткізу қабілеті жылына 3,5 млн. тоннаны құрайды.

      Таяу болашақта Қазақстан-Қытай мұнай құбыры құрылысының II кезеңін іске асыру жөніндегі жұмыстарды жалғастырумен қатар Каспий теңізінің қазақстандық секторында мұнай өндіруді мұнай тасымалдау бағыттарын әртараптандыру бойынша болжамды ұлғайтумен байланысты жаңа жобаларды іске асыру көзделуде.

      Кеңқияқ-Құмкөл учаскесінің құрылысын зерделеу, Құмқөл-Қарақойын-Атасу учаскесіндегі жұмыс істеп тұрған қуаттарды жаңғырту, Кеңқияқ-Атырау мұнай құбырын реверстік бағытта жұмыс істеу үшін қайта жаңғырту, Атырау-Алашанькоу мұнай құбырының қуатын жылына 20 млн. тоннаға дейін арттыру бойынша жұмыстар жүргізілуде.

      Кеңқияқ-Құмкөл жобасын іске асыру Қазақстанның Батыс және Ақтөбе өңірлерінің, сондай-ақ елдің шығыс өңіріне, сондай-ақ Қытай Халық Республикасы тұтынушыларына Каспий теңізінің қазақстандық секторы өндірушілерінің мұнайын тасымалдауға арналған Қазақстан Республикасының магистральдық мұнай құбырларының оқшауланған жүйелерін біріктіруге мүмкіндік береді.

      "Қазақстандық Каспий тасымалдау жүйесі" мұнай құбыры

      Қазақстандық Каспий тасымалдау жүйесі қазақстан мұнайын Ескене-Құрық мұнай құбыры арқылы, сонан соң Баку - Тбилиси - Жейхан жүйесіне ауыстырып Құрық портынан Бакуге дейін Каспий теңізі арқылы танкерлермен тасымалдауды көздейді.

      2006 жылғы 16 маусымда Қазақстан Республикасы мен Әзірбайжан Республикасы арасында Баку - Тбилиси - Жейхан жүйесі арқылы халықаралық нарықтарға Каспий теңізі мен Әзірбайжан Республикасының аумағы арқылы Қазақстан Республикасынан мұнай тасымалдауды қолдау және жәрдемдесу жөніндегі Шартқа қол қойылды.

      Осы жобаны іске асыру шеңберінде Ескене - Құрық мұнай құбырын салу, Құрық портында сұйыққойма паркі бар мұнай тасымалдайтын терминал, сондай-ақ көп тонналық танкерлер жасау көзделуде.

      Жаңа көлік жүйесі қазақстан мұнайын бастапқы кезеңде жыл сайын 25 млн. тонна тасымалдауды қамтамасыз ететіні, кейін оны жылына 38/60 млн тоннаға дейін ұлғайту көзделуде.

      Қазіргі кезде»"Қазақстандық Каспий тасымалдау жүйесі" жобасының бизнес құрылымы мен ынтымақтастықтың негізгі принциптері бойынша "ҚазМұнайГаз" АҚ, Шеврон және Солтүстік Каспий мердігерлері арасында келіссөздер жүргізілуде.

      "Қазақстан - Түркіменстан - Иран" мұнай құбыры

      Жоба бойынша жұмыс жоспары 2002 жылғы 1 қарашада "ҚазМұнайГаз" АҚ, ТОТАL, JNOC, ІМРЕХ "Қазақстан - Түркіменстан - Иран" құбыр жобасы бойынша бірлесіп зерттеу туралы Келісімге сәйкес жүзеге асырылатын болады.

      2006 жылғы 20 қыркүйекте Қазақстан-Түркіменстан-Иран мұнай құбырының жобасы бойынша Үйлестіру комитетінің кезекті отырысы болды, онда Иранның мұнай өңдеу зауыттарында мұнайды өңдеу, теңізбен тасымалдау, Қазақстан мен Иран арасындағы SWAP операциялары бойынша зерттеулердің алғашқы нәтижелері қаралды.

      Бірлескен зерттеулер аяқталғаннан кейін нәтижелері экспорттық мұнай құбырларының мәселелері бойынша ведомствоаралық комиссияның қарауына жіберілетін болады, бұдан кейін егжей-тегжейлі техникалық экономикалық негіздеме жүргізу тұрғысынан алғанда жоба бойынша шешім қабылдау көзделуде.

      Қазақстандық жұмыс тобы Қазақстан-Түркіменстан-Иран мұнай құбырын салу жобасын алдын ала зерттеу бойынша жұмыс жүргізіп жатыр.

      Жаңа кенорындарды игерумен бірге тауарлық газды шығару мен өндіру көлемі арттырылуда, бұл өз кезегінде, газдың экспорттық әлеуетін арттыруға және ішкі нарықты молықтыруға әкелетін болады.

      Қазақстан үшін Шығыс және Солтүстік-Батыс Еуропа, Жерорта теңізі, Қытай көмірсутектерді өткізудің перспективалы нарықтары болып табылады. Барлық осы бағыттарға толық ауқымды серпіліс дамыған және серпінді құбыржол саласынсыз тіпті мүмкін емес. Қазақстан өзінің тәуелсіздік кезеңінде құбыр көлігі мен оның инфрақұрылымын белсенді дамытуда. Онсыз мұнай-газ саласы көмірсутек өндіруді кеңестік кезеңмен салыстырғанда екі еседен астам арттыра алмас еді.

      Республиканың газ көлік саласы үшін магистральді газ құбырлары жүйесін, Ресейге, Украинаға, Кавказ мемлекеттері мен Еуропаға қазақстан мен орта азияның газын экспорттық жеткізуге қызмет ететін Орта Азия - Орталық магистральді газ құбырын қайта құру мен жаңғырту жобасы барынша өзекті болып табылады.

      2008 жылға қарай магистралді газ көлік жүйелерімен табиғи газды тасымалдау көлемін жылына 130 млрд. текше метрге дейін, газдың халықаралық транзитінің көлемін жылына 116,6 миллиард текше метрге дейін жеткізу, соның ішінде Орта Азия - Орталық магистральді газ құбырының өткізу қабілетін жылына 60 млрд. текше метрге дейін арттыру жоспарланып отыр.

      Елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сыртқы жеткізілімдерге және батыс өңірлерден оңтүстік өңірлерге газды кедергісіз беруге байланысты азайту мақсатында жалпы ұзындығы 1650 км және өткізу қабілеті жылына 10 миллиард текше метр "Бейнеу КС- Бозой КС, Шалқар КС -Самсоновка (Ақбұлақ) КС" магистральді газ құбырын салу мәселесі қаралуда. "ҚазТрансГаз" АҚ 2007 жылдың соңына дейін аяқтау жоспарланып отырған Инвестициялардың негіздемелерін әзірлеп жатыр.

 

       3.3.3. 3-шара. Телекоммуникация саласын және почта байланысын дамыту

 

      2008-2010 жылдары телекоммуникация саласының дамуының негізгі мақсаты телекоммуникацияның бәсекелестік нарығының серпінді дамуына жағдай туғызу және халықты сапалы және қолжетімді байланыс қызметтерімен қамтамасыз ету болып табылады.

      Міндеттері:

      бәсекелестіктің дамуы және мемлекеттік реттеу тетігін жетілдірумен телекоммуникация саласының бәсекелестік қабілетін көтеру.

      телекоммуникациялық инфрақұрылымдарды, оның ішінде ауылдық жерлерде, дамыту.

      интернет қызметтерінің дамуына және қолжетімділігіне жағдай жасау.

      Жоспарланып отырған іс-шаралар:

      Телекоммуникация саласын ырықтандыру және телекоммуникация желілерін дамыту бойынша іс-шаралар жалғастырылатын болады.

      ұлттық ақпараттық супермагистраль құрылысын аяқтау жоспарланып отыр, сондай-ақ жергілікті телекоммуникация желісін, ұялы байланыс, деректер беру желісін және Интернет қызметін дамыту және жаңарту жалғастырылатын болады.

      Ауылдық байланыс желісін дамытуға және жаңартуға бағытталған ауылдық байланыс залалдарын субсидиялаудың қолданыстағы тәртібіне өзгерістер енгізілетін болады.

      "KAZSAT-1" байланыс және хабар тарату спутнигінің сыйымдылығын толтыру бойынша жұмыстар жалғастырылатын болады, сондай-ақ "КАZSАТ-2" спутнигін жасау жөніндегі іс-шаралар жүргізілді.

      Байланыс нарығына және қызметтің өзіндік құнына егжей-тегжейлі талдау жүргізілетін болады және телекоммуникация саласын ырықтандыру мен телекоммуникация қызметтеріне тарифтерді қайта теңгерімдеу бойынша іс-шаралар жоспары әзірленді, тіркелген және ұтқыр байланыс, сондай-ақ Интернет-қызмет қызметі рыноктарын "Қазақтелеком" акционерлік қоғамының шектен тыс монополиялауы жойылды.

      Ұтқыр байланыс нарығында бәсекелестікті дамыту мақсатында 1800 МГц аумағында радиожиілікті пайдалану бойынша іс-шаралар жүргізілетін болады.

      Жергілікті тіркелген байланыс және Интернет-қызмет нарығында бәсекелестік, сондай-ақ осы қызмет түрлеріне тарифтердің төмендеуі басым байланыс операторларының, жергілікті баламалы байланыс операторларының және Интернет провайдерлерінің абоненттік желілеріне регламенттелген тең құқылы қолжетімділік арқылы қамтамасыз етілетін болады.

      Күтілетін нәтижелер:

      2008 жылы:

      тіркелген телефон желісінің тығыздығы елдің 100 тұрғынына шаққанда 23 құрайды;

      ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы - елдің 100 тұрғынына шаққанда - 60;

      жергілікті телекоммуникация желісін цифрландыру деңгейі - 90%;

      Интернет пайдаланушылар тығыздығы - елдің 100 тұрғынына шаққанда 10;

      2009 жылы:

      тіркелген телефон желісінің тығыздығы елдің 100 тұрғынына шаққанда 24 құрайды;

      ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы - елдің 100 тұрғынына шаққанда 95;

      жергілікті телекоммуникация желісін цифрландыру деңгейі - 95%;

      Интернет пайдаланушылар тығыздығы - елдің 100 тұрғынына шаққанда 13;

      2010 жылы:

      тіркелген телефон желісінің тығыздығы елдің 100 тұрғынына шаққанда 27 құрайды;

      ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы - елдің 100 тұрғынына шаққанда 100;

      жергілікті телекоммуникация желісін цифрландыру деңгейі - 98%;

      Интернет пайдаланушылар тығыздығы - елдің 100 тұрғынына шаққанда 15;

      Осының нәтижесінде ақпараттық қоғамның технологиялық негізі ретіндегі тиімді және дамыған телекоммуникациялық инфрақұрылымның экономикалық дамуына мүмкіндік беретін телекоммуникация қызметі нарығының оңтайлы құрылымы жасалатын болады.

      Почта байланысы саласында, почта қызметтері нарығында бар үрдістерді ескере отырып баламалы операторлардың пайда болуына, ең алдымен жергілікті почта желілерінде почта саласының инвестициялық тартымды секторға айналуына мүмкіндік беретін жағдай жасау қажет.

      Халықты және экономиканың субъектілерін ұсынылатын почта және жинақтау қызметтерінің барлық түрлерімен толық қамтамасыз ету, бірқатар қызметтерге оның ішінде, баспа басылымдарын таратуға тарифтерді азайту және бәсекелестікті дамыту мақсатында 2008-2010 жылдары әлеуетті бәсекелестік қызмет секторының бөлінуін және жергілікті почта желісі операторларының пайда болуы қарастырылған почта қызметі нарығын қайта құрылымдау жүзеге асырылатын болады. Бұл ретте халыққа тұрған аумағына қарамастан белгіленген сапада қызмет ұсыну кепілдендірілетін, халыққа әмбебап почта қызметін көрсету мәртебесі реттелетін болады.

      Сонымен бірге Ұлттық почта операторының магистралдық почта желісінің және инфрақұрылымының одан әрі дамуы мен жаңаруы жалғастырылады, ол үшін Ұлттық почта операторының мына міндеттерді шешуі қажет:

      "Қазпочта" АҚ материалдық-техникалық базасын жетілдіру және осы заманғы технологияларды енгізу;

      почта-жинақтау қызметтерін ұсыну сапасын көтеру;

      осы заманғы банк өнімін және Интернет-бағытталған қызметтерді енгізу үшін көрсетілетін қызметтер аясын кеңейту және технологиялық базасын құру;

      почта-жинақтау қызметтерін дамыту үшін қаржы тетіктерін қалыптастыру;

      осы заманғы басқару технологияларын енгізу.

      Өңірлік желі және магистралдық маршруттарды оңтайландыруды қарастыратын почта жөнелтілімдерін жеткізу жиілігі мен мерзімдерін ұлғайтуды қоса алғанда почта байланысын пайдалану көрсеткіштерін жақсартуға бағытталған іс-шаралар басым деп анықталды.

      Көзделген мақсаттарды және алға қойылған міндеттерді орындау почта-жинақтау қызметін көрсету сапасын аса жоғары деңгейде көрсетуге мүмкіндік беретін Ұлттық почта операторының материалдық-техникалық базасын жақсартуға мүмкіндік береді, атап айтқанда:

      облыстың ішкі бағыттары бойынша почта тасу жиілігін аптасына 5 ретке дейін, ауданның ішкі бағыттары бойынша аптасына 3 ретке дейін ұлғайтуға;

      еліміздің барлық аумағы бойынша почта ақша аударымдары бір күн ішінде жүзеге асырылады, тұтастай алғанда магистралдық бағыттар бойынша почта жөнелтілімдерін жеткізу мерзімі»"күн+4" құрайды.

 

       3.3.4. 4-шара. "Электрондық үкіметті" дамыту

 

      Ақпараттық қоғамды қалыптастыруға Қазақстанның одан әрі алға басуы үшін "электрондық үкімет" қалыптастырудың 2008-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы әзірленетін болады.

      2008 жылы мемлекеттік органдардың транзакциялық электрондық қызметтерін көрсету - "электрондық үкімет" дамытудағы үшінші кезеңі басталады.

      Осы мақсатпен қызметтің негізгі бағыттары Төлем шлюзін құру мен электрондық төлемді жүргізуді нормативтік құқықтық қамтамасыз етуге, сондай-ақ төлем инфрақұрылымын дамытуға шоғырландырылатын болады.

      Тұтастай алғанда электрондық төлемнің инфрақұрылымын құру екінші деңгейдегі банктермен іс-қимылды қамтамасыз етуді ұйымдастыруды, төлем шлюзінің бағдарламалық қамтамасыз етілуін енгізуді және "электрондык үкімет" веб-порталымен және ведомствалар мен әкімдіктердің ақпараттық жүйелерімен оны біріктіруді қамтиды.

      "Электрондық үкіметтің" қызмет істеуінің табысты болуы электрондық қызметтерді халықтың қаншалықты қажетсінуіне байланысты болады, бұл Қазақстан үшін ерекше өзекті болып отыр.

      Осы міндеттерді шешу үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 13 қазандағы N 995 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында ақпараттық теңсіздікті төмендетудің 2007-2009 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жалғасатын болады, мыналар оның негізгі нәтижелері болып табылатын:

      Қазақстан халқының компьютерлік сауаттылығының деңгейін 20 %-ға жеткізу;

      Қазақстанда Интернет және е-пайдаланушылардың деңгейін 20 %-ға жеткізуді;

      азаматтардың күнделікті өмірінде ақпараттық ресурстардың маңызын арттыру.

      Күтілетін нәтижелер:

      Қазақстан 2008 жылы ішінара "транзакцияның болуы" элементтері бар "интерактивтің болуының" 3-кезеңіне қол жеткізген мемлекет ретінде тұғырландырылатын болады.

      Интерактивті кезеңді іске асыру Қазақстанды е-үкіметтің барынша тиімді жүйелерін құрған 60 елдің қатарына шығарады.

      2008-2010 жылдарға арналған транзакциялық кезеңді іске асыру шеңберінде мынадай нәтижелерге қол жеткізу болжануда:

      "электрондық үкімет" инфрақұрылымының құрамдас бөліктерімен біріктірілген және азаматтардың қажеттілігіне бағытталған мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйесін дамытуға;

      мемлекеттік органдардың қосарласқан немесе қажетсіз операцияларынан бас тартуға әкелуге тиіс жетілдірілген нормативтік базаға;

      Қазақстан Республикасы халқының Интернет желісінде қатысуы кеңейіп, кемінде 20 %-ды құрайды, бұл осы кезең үшін әлемдегі елдердің көрсеткішімен сәйкес келеді;

      азаматтардың кез келген нүктеден кез келген мемлекеттік органмен операция жүргізуін қамтамасыз ететін транзакциялық қызметтерді дамытуға.

 

       3.4. 4-басымдық. Экономиканы жаңғырту және әртараптандыру

 

       3.4.1. 1-шара. Отын-энергетикалық ресурстарды және энергетикалық сектордың әлеуетін ұтымды пайдалану

 

      Тау-кен өндіру өнеркәсібі

 

      2008-2010 жылдары мұнай өнеркәсібінің негізгі мақсаты жаңғыртуды жүргізу, өндірістің озық технологияларын пайдалану және енгізу есебінен саланың серпінді дамуы болып табылады.

      Мұнай өнеркәсібінде Каспий теңізінің қазақстандық секторының көмірсутек ресурстарын тиімді игеруді және ірі кенорындарында мұнай өндіруді арттыруды қамтамасыз ету үшін мынадай міндеттер шешілетін болады:

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 16 мамырдағы N 1095 Жарлығымен бекітілген Каспий теңізінің қазақстандық секторын игерудің мемлекеттік бағдарламасының екінші кезеңін, (2006-2010 жылдар) іске асыру;

      мұнай-газ кешені үшін бәсекеге қабілетті тауарлар мен қызметтерді ұсыну үшін жоғары дәрежелі қосылған құны бар салаларды дамытуға жағдайлар туғызу;

      мұнай мен газды тереңдетіп өңдеуді дамыту және мұнай өнімдерін өндіруді ұлғайту.

      Мұнай өндіру көлемін ұлғайту мақсатымен қабаттардан мұнай өндіруді арттыру үшін, сондай-ақ энергетикалық және еңбек шығындарын азайтатын техникалық құралдарды, жаңа әдістер мен технологияларды енгізу жалғасатын болады.

      Газ ресурстарын ұтымды пайдалану және экологиялық жүктемені төмендету мақсатымен жер қойнауын пайдаланушылардың ілеспе газды кәдеге жарату жөніндегі іс-шараларды орындауымен жағатын газдың көлемін төмендетуді қамтамасыз ету жөнінде белсенді жұмыс жүргізілетін болады.

      2009 жылға қарай алауларда газ жағу 7 еседен астам қысқарады және 430 млн. куб. метрді құрайды.

      Күтілетін нәтижелер:

      көмірсутектердің барланған қорларының өсуін қамтамасыз ету және өндіруін тұрақты жоғары деңгейге шығару;

      Каспий құбыр консорциумының мұнай құбырларын кеңейтуді көздейтін көмірсутектерін тасымалдаудың мультимодальді экспорттық жүйесін құру жөнінде жұмыстарды жалғастыру, Ақтау - Баку - Тбилиси - Джейхан бағыты бойынша мұнай тасымалдау жүйесін құру, Қазақстан-Қытай құбыр құрылысының жобасы бойынша жұмыстарды жалғастыру (ІІ-кезең).

      Теңіз кенорнында шикі мұнайды айдауды және екінші буынды зауыт құрылысының жобасын аяқтау.

      Павлодар мұнай-химия зауытында қуаты сағатына 20 мың текше метрді сутегі өндірісінің қондырғысы бойынша құрылыс жұмыстарын жалғастыру, бұл дизель отынын сумен тазалау қондырғысын сутекпен жабдықтау проблемасын шешуге және күкірт қоспаларынан тауарлық өнімдерді тазалау дәрежесін ұлғайтуға және өнім сапасын ЕВРО еуропалық стандарттарға дейін көтеруге мүмкіндік туғызады.

      Шымкент мұнай өңдеу зауытында зауытты дамытудың перспективалық жоспары әзірленуде, оған сәйкес ағымдағы жылдың соңына дейін 2008-2009 жылдары құрылысы жүргізілетін зауытты жаңғыртудың техникалық-экономикалық негіздемесінің әзірлігін аяқтау жоспарлануда, ол әлемдік стандарттарға сәйкес өндірілген өнімнің сапасын жақсартуға, жоғары қосылған құнмен шығарылатын мұнай өнімдерінің ассортиментін кеңейтуге мүмкіндік береді.

      Газ саласында жобаларды іске асырудың басты мақсаты газ өндіруді ұлғайтудан және ішкі ресурстарды ұтымды пайдаланудан әлеуметтік-экономикалық нәтиженің, сондай-ақ ішкі нарықтың қажеттілігін толық қамтамасыз ету мен елдің экспорттық әлеуетін одан әрі өсіру мақсатында газ көлік жүйесінің транзиттік мүмкіндіктерін арттыру болып табылады, ол мынадай бағыттар бойынша жұмысты көздейді:

      Кенорындарында ілеспе өндірілетін газды барынша кәдеге жаратуды қамтамасыз ету және қажетті экологиялық талаптарды қамтамасыз ете отырып мұнай мен газ конденсатын өндіру жөніндегі қуаттарды одан әрі ұлғайту үшін мүмкіндіктер жасау.

      Электр энергетикасын, табиғи және сұйытылған газды жеткізу жөнінде елдің энергетикалық тәуелсіздігіне қол жеткізу, сондай-ақ мұнай-химия өнімдерінің жекелеген түрлері бойынша импорт алмастыру бағдарламасын іске асыру.

      Табиғи газды тұтынудың бұрынғы қалыптасқан мөлшерін қалпына келтіре отырып тарату желісінің деңгейінде табиғи газбен республика халқы мен өнеркәсіп кәсіпорындарын апатсыз және үздіксіз жабдықтауды және жаңа өңірлерді газдандыру есебінен газ нарығын одан әрі дамытуды қамтамасыз ету.

      Табиғи газдың өсіп келе жатқан көлемінің халықаралық транзитін қамтамасыз ету үшін республиканың газ көлігі магистралінің транзиттік қуатын дамыту және қолданыстағы құбыр жүйесінің активтерін неғұрлым тиімді пайдалану.

      Табиғи және сұйытылған газ бойынша елдің экспорттық әлеуетін, сондай-ақ өндірілген газ бен тереңдете өңделген газ өнімінің ілеспелі құрамдас бөлігін ұлғайды.

      Жоғарыда көрсетілген мақсатқа жету үшін нақты ұйымдастыру-техникалық іс-шаралары мен инвестициялық жобаларды іске асыру көзделеді, ол мына міндеттерді шешуді көздейді:

      Газ қорлары бойынша ресурстық әлеуетті ұлғайту және ілеспе газды кәдеге жарату жөніндегі іс-шараларды енгізе отырып жаңа газ және мұнай-газ кен орындарын игерумен оны өндіру қуаттылығын дамыту.

      Импорт алмастыру бағдарламасы шеңберінде сұйытылған газ өндіру мен мұнай-химияның басқа да өнімдерінің көлемін ұлғайта отырып өндірілетін газды өңдеу және кәдеге жарату жөніндегі қуаттарды жаңғырту және жаңадан салу.

      Жаңа аумақтарды газдандырудың өңірлік бағдарламасын әзірлеу және іске асыру мен коммуналдық шаруашылықта, электр энергетикада, автокөлікте және т.с. газды пайдалану саласын кеңейту.

      Оларды пайдаланғанда техникалық және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін газ көлігі жүйесінің объектілерін техникалық жаңғырту жөніндегі шараларды іске асыру, сондай-ақ жаңа газ құбырларын салу мен сыртқы нарыққа табиғи газды тасымалдау жөніндегі экспорттық бағыттарды белгілеу.

      Газ саласының нормативтік базасын қайта қарау, табиғи газды тасымалдау кезінде газ тасымалдау жүйесі субъектілерінің ұйымдық құрылымдарын оңтайландыру және тариф белгілеу жүйесін жетілдіру.

      Салаға мамандарды тарту үшін жағдай жасау.

      Көмір саласындағы негізгі мақсат жер қойнауын ұтымды пайдалану, көмір кенорындарын игерудің озық технологияларын енгізу есебінен көмір өнімдеріне отандық және шетелдік тұтынушылардың сұранысын қамтамасыз ету болып табылады.

      Осы мақсатқа жету үшін 2008-2010 жылдары мынандай міндеттер шешілетін болады:

      қазіргі шахталық және карьерлік қорларды жаңғырту, пайдасы жоқ шахталарды жабу;

      көмір өндіру техникалары мен технологияларын жетілдіру;

      көмірді тереңдете өңдеу технологияларын енгізу, ілеспе пайдалы қазбаларды кешенді пайдалану және шетелдік және отандық инвесторларды тарта отырып шахталық метанды өндіру;

      ферроқорытпаларды ендіру үшін шұбаркөл көмірінің негізінде жылына 300 мың тоннаға дейінгі көлемде арнайы кокс өндіру;

      Екібастұз таскөмір бассейні мен Шұбаркөл көмір кенорнын игеру және кен шығарудың кешенді жоспарларын орындау;

      Қабылданған шаралар көмір өндіру көлемін 2006 жылғы 96,3 миллион тоннадан 2010 жылы 100 миллион тоннаға дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

 

      Атом өнеркәсібі

 

      Мақсаты - еліміздің өскелең қажеттіліктерін және түпкілікті өніммен нарыққа шығуын қамтамасыз ететін еліміздің энергетикалық әлеуетін арттыру.

      Міндеті - атом энергетикасының негізін жасау.

      Уран кеніштерін, уран өндіруші саланың және оған шектес аудандардың инфрақұрылымдары мен әлеуметтік салаларын дамытудың инвестициялық бағдарламаларын орындау жалғасады.

      Уран отынын Қытайға жеткізу туралы келіссөздерді одан әрі жүргізу.

      2008-2010 жылдары бірлескен кәсіпорындарда мыналар бойынша қызметтер жалғасатын болады:

      табиғи уран өндіру бойынша - "Ақбастау" бірлескен кәсіпорны" акционерлік қоғамы;

      Қазақстанның, Ресейдің және үшінші елдердің нарығына шағын және орташа қуатты атом реакторлық қондырғылары бар энергетикалық блоктарының инновациялық жобаларын игеру және жылжыту бойынша - "Атом станциялары" акционерлік қоғамы;

      байытылған уранды өндіру және уранды байыту жөнінде қызметтер көрсету бойынша - "Уран байыту орталығы" жабық акционерлік қоғамы.

      Іс-шараларды іске асыру Қазақстанға:

      Қазақстан аумағындағы сияқты, басқа елдердің аумағында да реакторлардың мүлде жаңа түрлерін әзірлеуге, салуға, қолдауға қатысуға мүмкіндік береді;

      әлемдегі ең арзан табиғи уранды байыту технологияларына қол жеткізетін болады, бұл Қазақстан аумағында отын жинақтауларын өндіру үшін пайдаланылатын өзінің байытылған уранын алуға мүмкіндік береді.

      2008-2009 жылдары "ҮМЗ" акционерлік қоғамы базасында конденсаторлар шығаратын әлемдік жетекші Кеmet фирмасымен бірлесіп тантал конденсаторлар өндірісін құру мүмкіндігі қаралуда. Бұл аса сапалы өңделген өнім жасауға мүмкіндік береді және сыйымдылығы үлкен конденсаторлық ұнтақтарды өткізуді қамтамасыз етеді, оны өндіру қазіргі кезде "ҮМЗ" акционерлік қоғамының тантал өндірісінде жасалуда.

      Отандық бериллий нарығын дамыту үшін құрамында бериллий бар материалдарды дамыту бойынша жұмыстар жүргізілетін болады. Осыған байланысты»"Қазатомөнеркәсіп" Ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы бериллийді қолдану мүмкіндіктерін зерттеуге кірісті.

      2008-2010 жылдарға арналған іс-шаралар:

      Қазақстанда атом электр станциялары құрылысының техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу (12,4 млрд. теңге);

      Ангарск қаласында "Уран байыту орталығы" қазақстан-ресей бірлескен кәсіпорнының уран байытатын өндірістерге арналған жобалау-сметалық құжаттамаларын әзірлеу.

 

      Электр энергетикасы саласы

 

      Мақсат - экономика мен Қазақстан халқының электр және жылу энергиясына қажеттілігін қамтамасыз ету.

      2008-2010 жылдары Қазақстанның электр энергетикасының бар қуат көздерін жаңғырту және жаңа қуат көздерін енгізу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экспорттық және транзиттік мүмкіндіктерін іске асыру электр энергетикасы саласының міндеттері болып табылады.

      Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2007 жылғы 31 мамырдағы өкімімен бекітілген Қазақстан Республикасының 2007-2015 жылдарға арналған электр энергетикасы саласын дамыту жөніндегі іс-шаралар жоспарымен 2008-2010 жылдары электр энергетикасы объектілерін қайта құру, кеңейту, техникалық қайта жарақтау мен жаңа құрылыс бойынша жобаларды іске асыру көзделуде.

      Электр энергиясын өндіру секторында:

      мемлекеттік жеке серіктестіктің концессиялық негізінде Астана қаласында жылу электро орталығының-3, Қарағанды қаласында жылу электро орталығының-4, Балқаш жылу электро станциясын, Қызылорда газ турбиналық электро станциясының, Бұлақ және Кербұлақ су электро станциясының құрылыстарын бастау көзделіп отыр;

      республикалық және жергілікті бюджеттердің, сондай-ақ "Самұрық" акционерлік қоғамының мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі" акционерлік қоғамының және инвесторлардың қаражаты есебінен Алматының ЖЭО-1, ЖЭО-2, ЖЭО-3 қайта жаңарту, жаңғырту және кеңейту және жалғастырғыш жылу магистралін және электр желілері объектілерін салу жүзеге асырылатын болады;

      меншік иелері қаражатының есебінен Рудный ЖЭО-да (кеңейтілу 63 МВт), Өскемен ЖЭО-да, (кеңейту 80 МВт), Қарағанды 1-МАЭС-те жыл сайын (3x50 МВт) турбиналарды іске қосу, сондай-ақ блоктарды кезең-кезеңімен жаңалау, Екібастұз ГРЭС-1-де жұмыс істемейтін N 8-блокты қалпына келтіру және Ақсу РРЭС-інде блоктарды кезең-кезеңімен қайта жаңалау.

      Бұдан басқа, меншік иелері қаражатының есебінен Қарағандының ЖЭО-2 және ЖЭО-3 тиісінше 185 және 140 МВт кеңейту белгіленіп отыр.

      Электр энергиясын беру және тарату секторында:

      "Солтүстік-Оңтүстік" транзитінің 500 кВ екінші желісін салуды аяқтау;

      "Солтүстік Қазақстан - Ақтөбе облысы" 500 кВ өңіраралық электр беру желісін салуды аяқтау;

      Ұлттық электр желілерін жаңғырту жобасының 1-кезеңін аяқтау;

      энергетикалық тарату компаниялары желілеріндегі техникалық қайта жарақтау және жаңа құрылыстар салу.

      Республикалық және жергілікті бюджет қаражаты есебінен Қазақстанда шамамен Маңғыстау атом энергетикалық комбинатының алаңында атом электр станциялары құрылысының және Алматы, Шығыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан облыстарының Қорғас, Көксу, Шілік, Күршім, Майдантал, сарқырамаларында су электр станцияларының техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу қажет.

      Бұдан басқа, Қостанай және Батыс Қазақстан өңірлерінде жылу станцияларын салу негізділігіне техникалық-экономикалық зерттеулер жүргізу қажет.

      Қайта құру, техникалық қайта жарақтандыру және жаңа құрылыс бойынша келесі жылдары да электр энергетикасы салаларындағы жобаларды іске асыру көзделуде.

 

       3.4.2. 2-шара. Экономика секторларын индустриялық-инновациялық дамуы

 

      Өңдеу өнеркәсібін дамыту

 

      Мақсат - Индустриалдық-инновациялық даму стратегиясының екінші кезеңін іске асыру.

      Индустриалдық-инновациялық даму стратегиясының екінші кезеңі бәсекеге қабілетті өндірісті жаппай қарау мәселелерін шешуі тиіс.

      Міндеттер:

      2008-2010 жылдары өңдеуші өнеркәсіпте жылдық орташа өсу қарқынын 108%-дан кем емес мөлшерде қамтамасыз ету;

      2010 жылға қарай қайта өңдеу өнеркәсібінің өнеркәсіп өнімінің жалпы көлеміндегі үлес салмағын 38,8%-ға жеткізуді қамтамасыз ету;

      жоғарғы шектегі өңдеуші сектордың тартымдылығын:

      ынталандыру шаралары (салықтық, кедендік, инвестициялық және т.б.);

      кредиттік қаржыландырудың қол жетерлік көздерін қамтамасыз ету;

      кадрлармен, әсіресе кәсіби-техникалық бағыттағы, қамтамасыз ету мәселелерін шешу арқылы арттыру;

      серпінді жобаларды іске асыруды:

      әр өңірдің ерекшелігін, минералды және кадрлар ресурстарының, сондай-ақ өткізу нарығының болуын есепке ала отырып өндірістік күштерді перспективті орналастыру картасын әзірлеу;

      өндірістік объектілерді жаппай іске қосуды инфрақұрылымдық қолдау арқылы жеделдету.

      Қойылған міндеттерден басқа 2008-2010 жылдары келесі жұмыстар жалғасады:

      технологияларды жаңарту негізінде өнеркәсіптің технологиялық деңгейін арттыру үшін тікелей инвестициялар тарту; инновациялық инфрақұрылымды, ғылымды қажетсінетін өндірістер құру және олардың негізінде өнеркәсіпте жаңа жоғары технологиялық секторларды кезең-кезеңімен қалыптастыру;

      өнім сапасы мен сапаны басқарудың халықаралық стандарттарына өтуді қамтамасыз ету;

      ішкі және сыртқы нарықта өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, тауар өндірудің номенклатурасы мен көлемін ұлғайту;

      қосылған құны жоғары өнім шығару жөніндегі өндірісті ұйымдастыру.

      2006 жылмен салыстырғанда 2010 жылы мыналар күтіледі:

      өңдеуші өнеркәсіпте өндірілген өнімнің жалпы қосылған құнының көлемінің нақты алғанда 1,4 есе өсуі;

      өңдеуші өнеркәсіпке жыл сайынғы инвестициялардың көлемін 1,5 есеге ұлғайту;

      шикізаттық емес экспорттың көлемін 1,4 есеге ұлғайту;

      өңдеуші өнеркәсіптің негізгі қорларының орташа тозу көрсеткішін кемінде 10 %-ға азайту;

      өңдеуші өнеркәсіптегі еңбек өнімділігін кемінде 30 %-ға ұлғайту;

      өңдеуші өнеркәсіпте бестен астам»"серпінді" жобаларды іске асыру.

 

      Кластерлік даму (басым салалар бөлінісінде)

 

      2008-2010 жылдары тағам өнімдері, тоқыма өнеркәсібі, құрылыс материалдары, металлургиялық өнімдер, мұнай-газ машина жасау, туристік қызметтер және көліктік-логистикалық қызметтер кластерлік дамуы 2005 жылы бекітілген олардың жоспарларының негізгі бағыттарына сәйкес болады.

 

      Мұнай-газ машиналарын жасау

 

      2008-2010 жылдары мұнай-газ машиналарын жасау кластерін дамыту бойынша іс-шаралар жоспары шеңберінде машина жасау саласында 13 инвестициялық жобаны іске асыру жоспарланып отыр.

      Жергілікті кәсіпорындарда жабдықтарды, қосалқы бөлшектерді және мұнай-газ саласы үшін қызмет көрсетулердің игерілуі мүмкін негізгі түрлері анықталды.

      Орта мерзімді перспективада мынадай өндірістерді іске асыру жоспарланып отыр:

      "ҚазҚұбырөнеркәсіп" жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде сорғылық-сығымдау құбырларын және оларға муфталар өндірісін ұйымдастыру;

      "БҚМЖК" акционерлік қоғамының газ сығымдайтын станциялар мен газ толтыратын кәсіпорындар үшін жабдықтар шығару;

      "Металлбұйымдары" жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде металконструкцияларын ыстықтай мырыш жалату бойынша қызметтерді өндіруді ұйымдастыру;

      "БҚМЖК" акционерлік қоғамының колтюбингілік қондырғыларды кешенді өндіруі;

      химиялық реагенттерді дозамен беретін қондырғыларды өндіру.

 

      Металлургия

 

      2008 жылы металлургия кластерін дамыту мен құру жоспары шеңберінде Теміртау қаласында Индустриялдық парк құру жобасын іске асыру жалғасады.

      Қазіргі кезде "Silicium Kazakhstan" компаниясының металл кремний өндіру бойынша жоба Индустриалды паркте іске асырылуы жоспарланып отырған алғашқы "серпілісті" жобалардың бірі болып табылады.

      Орта мерзімді кезеңде индустриалды аймақты жобалармен толықтыру бойынша жұмыс жалғасатын болады. Жаңа кәсіпорындардың қызметі металлургияда 4-5 қайта бөліс өнімдерін, қосылған құны жоғары машина жасау өндірісіне бағытталатын болады. Бұл ретте, отандық және шет елдік ғалымдар мен конструкторлар әзірлеген инновациялық технологиялар қолданылатын болады.

 

      Көліктік логистика

 

      Мақсат - Қазақстан экономикасы мен халқының тасымалдарға және транзиттік тасымалдардың әлемдік нарықтарында табысты бәсекелестікке баламалы талаптарына және көліктік кешен қызметінің даму деңгейіне қол жеткізуді қамтамасыз ету.

      Көліктік-логистикалық қызметтер кластерінің ерекшелігі күшінде оның оқшаулануы аумақтық-функционалдық сипатқа және өз ерекшелігіне ие: біріншіден, кластердің шешуші буыны жеткізу бағыттары, жүк ағындарының жолын кесу және туындатудың ірі тораптары болады, екіншіден кластердің әрекетін көліктік-логистикалық және қосымша қызметтерді көрсететін кәсіпорындар орналасқан барлық аумақтарға тарату қажет.

      Бірінші кезеңде екі пилоттық жобаны іске асыру көзделеді: Алматы қаласында көліктік-логистикалық орталықты және жаңа Еуразиялық көліктік бастама "NELTI" ұйымдастыру.

      Екінші кезеңде клиентке көліктік-экспедициялық қызмет көрсетудің кешенді жүйесін құру көзделеді: көліктік-экспедициялық қызмет көрсетуге тапсырыстар қабылдаған кезде жоспарлы, тасымалдау, коммерциялық және есептік операцияларды әзірлеу және ресімдеу.

      Кластерді дамытуды қамтамасыз ету үшін мынадай іс-шаралар кешенін жүргізу көзделеді:

      халықаралық теміржол дәліздерін халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес келтіру және өткізу қабілеттілігін ұлғайту;

      автомобиль жолдарының желілерін оңтайландыру жөніндегі зерттеулер жүргізу;

      контейнерлік және интер-мультимодалдік тасымалдаулардың дамуын жетілдіру;

      тасымалдаулардың динамикасы мен қауіпсіздігінің мониторингі үшін көліктік деректер базасымен ақпараттық-талдамалық жүйелерді жасау;

      жылжымалы құрамды жаңарту және жаңғырту үшін жеке инвестицияларды тарту.

 

      Тоқыма өнеркәсібі

 

      Оңтүстік Қазақстан облысында»"Оңтүстік" арнайы экономикалық аймақ ұйытқы болып табылатын "Тоқыма өнеркәсібі" кластерін кезең-кезеңімен іске асыру жүзеге асырылатын болады.

      Бірінші кезең, 2007 - 2009 жылдар: инфрақұрылымдарды салу, инвестициялар тарту, арнайы экономикалық аймақ (бұдан әрі - АЭА) аумағында кәсіпорындар құрылысын бастау.

      Екінші кезең, 2010-2012 жылдар: кәсіпорындар құрылысын салу және АЭА аумағында инвестициялық жобаларды іске асыру; 65 млрд. теңге көлемінде инвестициялар тарту.

      2008 жылы АЭА инфрақұрылымының 2,9 млрд. сомасына бірінші кезеңінің құрылысын салу жалғасады, ол аяқталған соң АЭА аумағында инвестициялық жобаларды іске асыру жоспарлануда. АЭА құру және дамыту бойынша жұмысқа "Оңтүстік" ӘКК тартылатын болады.

 

      Құрылыс материалдары

 

      Қазақстанда соңғы жылдары тұрғын үй, өндірістік ғимараттар, әлеуметтік-мәдени мақсаттағы объектілердің, жолдардың және басқа құрылыс көлемінің өсуі байқалуда.

      2008-2010 жылдары құрылыс материалдары өнеркәсібін дамыту бағдарламасын іске асыру жалғасатын болады.

      "Құрылыс материалдары" пилоттық кластерін жасау мен дамыту жөніндегі жоспарда заңнамалық сипаттағы жалпы жүйелік мәселелерден және жалпы салалық іс-шаралардан басқа, 3 пилоттық кластер айқындалды.

      "Астана қаласының құрылыс материалдары" индустриялық аймағы құрылды.

      Алматы облысында акционерлік қоғам түріндегі кластер құрылды, саланың жұмыс істеп тұрған кәсіпорындары оның құрылтайшысы болады. Бірлестік әмбебап маркетинг базасын құру мен өнімнің жаңа бәсекеге қабілетті түрлерін өндіруді ұйымдастыруға инвестициялар тартудан бастап кластерге барлық қатысушылар үшін шикізатты, жинақтауыштарды көтерме саудада сатып алу есебінен өнімнің өзіндік құнын төмендетуге дейінгі мәселелердің кең ауқымын шешетін болады.

      Қызылорда облысында қуаттылығы жылына 180 мың тонна флоат-шыны өндіру бойынша зауыт құрылысы жөніндегі жобаны іске асыру базасында кластер құрылды. Зауытты пайдалануға беру 2009 жылдың 2-тоқсанына жоспарланып отыр, коммерциялық қуаттылыққа - 2010 жылы қол жеткізіледі.

 

      Тамақ өнеркәсібі

 

      Мақсат - ішкі өндірісті кеңейту және интеграциялық байланыстарды қалыптастыру және мемлекеттік реттеулерді жетілдіру негізінде отандық тамақ өнеркәсібі өнімдерінің ішкі өндірісін және бәсекелестігін арттыруын кеңейту үшін жағдайлар жасау.

      Міндеттер:

      агроиндустриялық технологиялар негізінде шикізат базасын дамыту;

      инновациялық және жоғары технологиялық өндірісті енгізу;

      халықаралық үйлестірілген техникалық регламенттер мен стандарттар әзірлеу;

      ішкі және сыртқы рыноктағы сатулардың көлемін кеңейту;

      отандық тамақ өнімдерінің брэндтерін қалыптастыру;

      мемлекеттік реттеудің нормативтік құқықтық базасы мен тетіктерін жетілдіру.

      Республиканың негізгі астық белдеуі Ақмола, Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстарында экспортқа бағытталған дәнді дақылдарды қайта өңдеу кластерін дамыту.

      Мақсат - өндіріс қуаттарын жаңғырту және сыртқы нарыққа экспорт көлемін көбейту есебінен астықты қайта өңдеу және оның өнімдерін өңдеу кешенділігін арттыру.

      Міндеттер:

      экспортқа шығарушылар - дәнді дақылдарды қайта өңдеушілер кластерін құру;

      қайта өңделген астық өнімдерін сыртқы рынокқа жылжыту бойынша ұйымдастыру шараларын іске асыру;

      ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындарын экономикалық қолдау шараларын қолдану;

      астықты тереңдетіп қайта өңдеу жөніндегі өндірістерді дамыту.

      Іс-шаралар:

      республикада астықты қайта өңдеудің экспорттық әлеуетін ұлғайтудың мемлекеттік стратегиясын әзірлеу;

      Қазақстан ұнын саяси қамқорлыққа алу, дипломатиялық корпустар мен Қазақстан Республикасының сауда өкілдіктерін тарту;

      техникалық мәселелерді шешу (жылжымалы құрамдарды беру, оның сапасы).

      Күтілетін нәтижелер:

      сыртқы нарықтарда Қазақстан өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру;

      қайта өңделген астық өнімдері экспортының келемін ұлғайту;

      отандық компаниялар арасындағы теріс пиғылды бәсекелестікті төмендету және баға демпингін жою;

      құрғақ клейковина өндірісі көлемін ұлғайту.

      Алматы, Жамбыл және Оңтүстік Қазақстан облыстарында бәсекеге қабілетті жеміс-көкөніс кластерін дамыту.

      Мақсат - жеміс-көкөніс өнімдері өндірісін ұлғайту, ішкі рынокты қанықтыру және жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеуді дамыту.

      Міндеттері:

      таза сұрыпты отырғызылатын көшеттерді және тұқымдарды өсіру үшін көкөніс дақылдарының жеміс питомниктері мен тұқым шаруашылығын қалпына келтіру мен дамыту;

      сапа және ауыл шаруашылығы шикізаты мен тамақ өнімдері зертханаларының материалдық техникалық базасын жақсарту;

      жеміс-жидек дақылдары және жүзімнің көп жылдық көшеттерін сақтау;

      ISО және НАССР сапа манеджменті жүйесін сертификаттау және енгізу, халықаралық үйлестірілген техникалық регламенттер мен стандарттар дайындау;

      қайта өңдеуге жарамды жеміс-көкөніс дақылдары өндірісін ұлғайту;

      жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеу бойынша өндірістерді ұйымдастыру және дамыту.

      Іс-шаралар:

      таза сұрыпты отырғызу көшеттері мен тұқымдарды өсіру үшін жеміс питомниктерін және көкөніс дақылдарының тұқым шаруашылығын қайта қалпына келтіру және дамыту шараларын әзірлеу;

      қайта өңдеуге жарамды жеміс-көкөніс дақылдары тұқымдарының өндірісін ұлғайту жөніндегі шараларды әзірлеу;

      Алматы облысының Қарасай ауданының Шамалған ауылында және Еңбекшіқазақ ауданының Шелек ауылында жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеу бойынша екі зауыт салу;

      Қазақстанның сертификациялау жөніндегі органдары мойындайтын тамақ өнімдеріне берілген сертификаттарды тану рәсімдерін жеңілдету;

      жеміс-көкөніс өнімдері өндірісінің инфрақұрылымын қалыптастыру бойынша шаралар әзірлеу;

      көкөніс сақтау қоймаларын қалпына келтіру;

      тұқым шаруашылығы шаруашылықтарын дамыту;

      ауыл шаруашылығы өнімдерінің көтерме базарларын ұйымдастыру;

      ауыл шаруашылығы шикізаттары мен тамақ өнімдерінің сынақ зертханалары үшін оларды ИЛАК мүше - органы ретінде халықаралық (180 17025) тіркеуге дайындау үшін персоналдарын даярлау.

      Күтілетін нәтижелер

      жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеу мен өндірісінің көлемін ұлғайту, ішкі азық түлік нарықтарын қанықтыру және экспорттың үлес салмағын арттыру.

      Қостанай облысында экспортқа бағытталған бәсекеге қабілетті сүт кластерін дамыту.

      Мақсат - сүттің жалпы өндірісі көлеміне шаққандағы оны қайта өңдеу үлесін ұлғайту.

      Міндеттер:

      облыстың ауылдық округтарында мал түрлерінің аудандастыру бағыты бойынша базалық шаруашылықтар ұйымдастыру;

      шикізат пен дайын өнімнің сапасын бақылау жөніндегі зертханалар базасын дамыту, оларды техникалық қайта жарақтандыру;

      облыстық бюджет қаражатынан асыл тұқымды мал басын сатып алуды субсидиялау.

      Іс-шаралар:

      мына жолдармен сүт бағытындағы орта - ірі тауарлы шаруашылықтардың дамуын ынталандыру:

      мал шаруашылығы өнімдерінің өнімділігі мен сапасын арттыруды субсидиялау;

      арнайы техника мен жабдықтар лизингіне кредит беру (жемазық жинау комбайндары, азық араластырғыштар, азық таратқыштар, сауу агрегаттары, суытқыштар, пастеризаторлар, транспортерлар, автосуарғыштар, арнайы автокөліктер);

      ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу жөніндегі кәсіпорындарға олардың айналым қаражатын толтыруға берілген кредиттер бойынша екінші деңгейдегі банктердің сыйақы ставкаларын субсидиялау;

      ISО және НАССР негізіндегі сапа менеджменті жүйесін әзірлеуге, енгізуге, сертификаттауға тамақ өнеркәсібі кәсіпорындарының шығындарын субсидиялау;

      ғылыми-өндірістік орталықтардың сүт өнімдерінің жаңа түрлерін, оның ішінде, қойытылған сүт өндіру технологияларын әзірлеу.

      Күтілетін нәтижелер

      мал табыны құрылымында жоғары өнімді асыл тұқымды мал басының және мал шаруашылығында қарқынды және өнеркәсіптік технологиялар бойынша жұмыс істейтін шаруашылықтардың үлес салмағын арттыру;

      эпизоотиялық салауаттылық, өнімді сату нарығына бөгетсіз шығу;

      сүт өнімдерінің бәсекеге қабілетті жаңа түрлерін өндіру, ішкі нарықты қанықтыру.

 

      Туризм

      Мақсат - сырттан келушілер туризмі және ішкі туризм көлемін ұлғайту есебінен мемлекет пен халық кірісінің тұрақты өсуін, халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету үшін бәсекеге қабілетті туристік индустрия құру.

      Міндеттер:

      туризм инфрақұрылымын дамыту;

      туризмді мемлекеттік реттеу мен қолдаудың тиімді тетігін жасау;

      елдің тартымды туристік имиджін қалыптастыру.

      Тұтастай алғанда мақсат пен міндеттерді іске асыру Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 29 желтоқсандағы N 231 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында Туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде қамтамасыз етілетін болады.

      Туризмнің инфрақұрылымын дамыту саласында мынадай шаралар қабылданатын болады:

      Алматы, Ақмола, Оңтүстік Қазақстан облыстарында туризм инфрақұрылымы объектілерінің құрылысы бойынша жобалау-сметалық құжаттама әзірлеуді қамтамасыз ету;

      Каспийде жағажай туризмін дамыту мақсатында Кендірлі аралында демалыс аймағын жайластыру жөнінде шаралар қабылдау;

      Елдің тартымды туристік имиджін қалыптастыру саласында:

      қазақстандық туристік өнімді туристік қызмет көрсетулердің әлемдік нарығына ілгерілету қамтамасыз етілетін;

      ішкі және сыртқы нарықтарда қазақстандық туристік өнімді кең ауқымда жарнамалық-ақпарат қызмет бойынша жұмыстар жалғасатын болады;

      Туризмді мемлекеттік реттеу мен қолдаудың тиімді тетігін жасау саласында мынадай іс-шаралар жүргізілетін болады:

      Алматы қаласы және Алматы облысының үлгісімен өңірлерде туризмді дамыту жөніндегі мастер-жоспар әзірлеуді қамтамасыз ету;

      туристік қызмет саласындағы ұлттық заңнамаларды жетілдіру және халықаралық стандарттармен, оның ішінде келу және ішкі туризмді дамыту, визалық және тіркеу рәсімдерін, шекара бақылауын оңайлату мәселелері бойынша үйлестіру.

      Болжанатын нәтижелер:

      2010 жылға қарай белгіленген іс-шаралар нәтижесінде бәсекеге қабілетті туристік индустрия құрылатын болады, Қазақстанның әлемдік туристік нарық жүйесіне кіруіне ықпалын тигізетін ұлттық туристік өнімнің тартымдылығы артады, 2010 жылға қарай ішкі туризм бойынша 4 млн. туристке дейін, сыртқы туризм бойынша 6 млн. туристке дейін тұрақты ағыны қамтамасыз етілетін болады.

      Кіру туризмі есебінен туризм саласында 2008 жылы 447,6 мың адамнан 2010 жылы 499,4 мың адамға дейін жұмыспен қамтамасыз етіледі.

 

      Ғылым, технология және инновациялардың дамуы

      Ғылымды, технологияны және инновацияны дамытудың негізгі мақсаты - жаңа білімді тиімді дамыту мен пайдалануды қамтамасыз ететін бәсекеге қабілетті ұлттық инновациялық жүйенің негізін құру болып табылады.

      Қазақстан ғылымының дамуы ғылыми және инновациялық қызмет үшін осы заманғы инфрақұрылымды құруды, сондай-ақ ғылыми мекемелер мен жоғары оқу орындарының ғылыми әлеуетінің ықпалдасуын қамтамасыз етуді көздейді.

      Ғылым саласында саясатты іске асыру Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 20 маусымдағы N 348 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында ғылымды дамытудың 2007-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылатын болады.

      2008-2009 жылдары:

      қолданбалы ғылымды қаржыландыру саласындағы озық тәжірибе мен білімді енгізу, әлемдік деңгейдегі күрделі ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерді дамыту саласындағы басқару әдістерін жетілдіру жөнінде нысаналы бағытта жұмыс жүргізу;

      қабылданған халықаралық практикаға сәйкес білімді молықтыру және отандық кадрлар даярлау жүйесі болатын университеттік ғылымды дамыту;

      жеке бастама үшін бағдар ретінде ғылыми және ғылыми-техникалық дамудың белгілі бір мемлекеттік басымдықтары шеңберінде халықаралық стандарттар негізінде ұлттық ғылыми зертханалардың қызметін мемлекеттік саясат пен жүзеге асыру жөніндегі жұмыстар жалғастырылатын болады;

      Осының нәтижесінде:

      басымды ғылыми бағыттар бойынша жоғары оқу орындарының жанынан ашық типті бес ұлттық ғылыми зертхана және инженерлік бейінді 15 зертхана ашылатын болады;

      бес басымды бағыттар бойынша ұлттық компаниялармен бірлескен арнайы ғылыми-техникалық бағдарлама іске асырылады;

      шетелдік ғалымдармен ұйымдарды, халықаралық бағдарламалар мен жобаларды, оның ішінде шетелдегі қазақ диаспорасының өкілдерін тарта отырып, ғылыми жобалар іске асырылады.

      Технологияларды және инновацияларды дамыту саласындағы негізгі міндеттер:

      үлкен мультипликативтік тиімділігі бар жаңа жоғары технологиялық және жүйе құрайтын өндірістерді дамыту, оның ішінде»"серпінді" инвестициялық жобаларды іске асыру;

      өңдеуші өнеркәсіптің ғылымды қажетсінуін арттыру және бизнестің инновациялық-кәсіпкерлік белсенділігін ынталандыру;

      нақты экспорттық»"тауашаларды" айқындау және бағындыру жолымен қазақстандық тауарлар сыртқы нарықтарға экспансиясын ынталандыру.

      Жоспарланып отырған іс-шаралар:

      Мультипликативтік тиімділігі бар жаңа жоғары технологиялық және жүйе құрайтын өндірістерді дамыту, оның ішінде "серпілісті" инвестициялық жобаларды іске асыру мақсатында мыналар көзделеді:

      жоғары қосылған құны, мультипликативтік тиімділігі мен экспорттық әлеуеті бар экономиканың құрылымын өзгертуге қабілетті бірқатар жобаларды айқындайтын "серпінді" инвестициялық жобаларды іске асыру жөніндегі бас жоспарды әзірлеу;

      "серпінді" инвестициялық жобаларды іске асыруға, ел аумағында 5-6 кластер жасауға және дамытуға ірі отандық бизнесті тарту әрі оның шағын және орта бизнеспен өзара іс-қимылын ынталандыру;

      шекара маңы аудандарында, өнеркәсіптік-сауда және қаржылық белсенді орталықтарда жаңа сауда-экономикалық аумақтар құру және дамыту;

      өңірлердің индустриялық саясатын іске асыруға әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың белсенді қатысуы;

      қаржы институттарын ұлттық және өңірлік деңгейлерде ірі инвестициялық жобаларды іске асыруға тарту;

      жер қойнауын пайдалану саласындағы қазақстандық сервистік нарықты дамыту жөнінде пәрменді шаралар әзірлеу.

      Минералдық шикізат кешенінің аралас және ілеспе өндірістерін, мұнай-химия саласын, машина жасауды, химия, жеңіл өнеркәсіпті және өңдеуші өнеркәсіптің басқа да салаларын дамытуға ерекше көңіл бөлінеді.

      Орта мерзімді перспективада мұнай-химия өндірісін әлемдік деңгейде одан әрі дамытуға мүмкіндік беретін тұңғыш әлемдік кластағы интеграцияланған мұнай-химия кешені құрылады.

      Өңдеуші өнеркәсіптің ғылымды қажетсінуін арттыру және бизнестің инновациялық-кәсіпкерлік белсенділігін ынталандыру үшін мыналар көзделуде:

      отандық инновациялық әзірлемелерді, оның ішінде гранттық қаржыландыру мен тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелерді бірлесіп қаржыландыру есебінен институционалды және қаржылық қамтамасыз ету;

      технологиялардың, оның ішінде шетелдік технологиялардың трансфертін ынталандыру;

      патенттік белсенділікті арттыру, технопарктер мен бизнес-инкубаторларды нығайту бойынша іс-шаралар әзірлеу;

      авторлық құқықтарды, патенттер мен сауда белгілерін қорғау саласындағы барлық халықаралық конвенцияларды тануды қоса алғанда, өркениетті технологиялар нарығын дамыту үшін жағдай қалыптастыру;

      ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін экономиканың нақты секторына беру тетігін әзірлеу;

      отандық кәсіпорындар мен Қазақстандағы және шет елдегі технологиялар нарығы арасында жалғастырушы буын болатын технологияларды коммерциялау офисін, сондай-ақ автоматтандырылған жобалау жүйесін пайдаланып конструкторлық бюролар мен жобалау ұйымдарының желілерін ашу;

      ұлттық ғылыми-техникалық ақпаратқа, регламенттерге, дерекқорларға және инновациялық қызметке қажетті басқа да көздерге ашық қол жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында инновациялар мен патенттер банкін қалыптастыру.

      Венчурлік қаржыландыруды дамыту, отандық және шетелдік венчурлік қорлардың қызметін құру және жандандыру жөніндегі жұмыс жалғастырылады. Мемлекет тарапынан венчурлік индустрияны дамытуға белсенді жәрдемдесу ұлттық экономикада инновацияларды құру және капиталдандыру процестерін жеделдетуге бағытталады.

      "Қазына" АҚ шетелден жоғары технологиялық компанияларды сатып алу және республика аумағына өндірістердің бір бөлігін орналастыру жөнінде жұмыс жүргізеді.

      Технологиялық парктер желісін құру және дамыту жөніндегі, оның ішінде»"Ақпараттық технологиялар паркі" АЭА екінші кезегін салу, парктің инфрақұрылымын қалыптастыру, технологиялық толықтыру жөніндегі жұмыстар жалғастырылады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 25 сәуірдегі N 387  қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында Ұлттық инновациялық жүйені қалыптастыру және дамыту бойынша 2005-2015 жылдарға арналған бағдарламаға өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін болады.

      Нақты экспорттық "тауашаларды" айқындау және бағындыру жолымен қазақстандық тауарлардың сыртқы нарықтарға экспансиясын ынталандыру үшін мыналар көзделеді:

      бәсекеге қабілеттіктің сапалы жаңа деңгейіне және экономиканың экспорты мүмкіндіктеріне қол жеткізу стратегиясын әзірлеу;

      перспективалы экспорттық тауарлар мен қызмет көрсетулердің тізбесін айқындайтын Қазақстандық тауарлар мен қызмет көрсетулердің экспортын сыртқы нарыққа жылжытуға жәрдемдесу бағдарламасын, қазақстандық экспорт үшін әлемдік нарыққа және перспективалы "тауашаларға" шығу стратегиясын, сондай-ақ, отандық экспорттардың институционалды қолдау жүйесін қабылдау;

      өнімдерді экспорттау кезінде әкімшілік рәсімдерді одан әрі оңайлату, өңдеуші өнеркәсіп өнімдерін жеткізуге арналған экспортты келісім-шарттарды сақтандыру жүйесін құру, байланысты кредиттер ұсыну тәжірибесін кеңейту.

      2008-2010 жылдары, оның ішінде 2008 жыл бойынша күтілетін нәтижелер:

      Кәсіпорындардың инновациялық қызметін дамыту үшін тиімді нормативтік құқықтық база жасалады.

      Өңірлерде инновациялық белсенділік жандандырылатын болады, атап айтқанда Қазақстан Республикасының жетекші жоғары оқу орындарының жанында кемінде жеті өңірлік технопарк, 12 технологиялық бизнес-инкубаторлар қызмет істейді.

      Ұлттық технологиялық парктер мен аймақтар, ақпараттық технологиялар, ядролық технологиялар, биотехнологиялар паркі, индустриалды мұнай-химия технопаркі, жаңа материалдар және агроөнеркәсіп технологиялар паркі белсенді қызмет жасауды бастайды.

      Инновациялық менеджмент деңгейі көтеріледі.

      Шет елдік инвесторлармен венчурлық қорлар құру арқылы венчурлық қаржыландыру тетігі белсенді дамиды.

      Жеке меншік, оның ішінде шет елдік қаражатты да тарту, тиімділігі жоғары әзірлемелерді өндірістік игеру мен пайдалануды жеделдету және олардың негізінде ғылымды қажетсінетін өндірістерді дамыту көзделуде.

      Кәсіпкерліктің инновациялық белсенділігі артады.

 

      Мұнай-химия саласында

 

      Мақсат - әлемдік жетістіктерге сәйкес қосылған құн тізбегі бойынша тауарлы мұнай-химия өнімдерін шығарумен бірге көмірсутегі шикізатын тереңдей тазарту және кешенді өңдеу бойынша инновациялық технологиялар мен жұмыс істеп тұрған өндірістер құру арқылы Қазақстан өнеркәсібінің мұнай-химия саласын жедел дамыту.

      Міндет - көмірсутегі шикізатын тереңдей өңдеу бойынша Қазақстанның мұнай-химия өндірістерін құру және дамыту жөнінде шаралар кешенін іске асыру және олардың таяудағы он жылда серпінді дамуын қамтамасыз ету.

      2008-2010 жылдарға арналған іс-шаралар:

      Атырау облысында "Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркі" АЭА құру;

      Атырау облысында жылына 1,2 млн. тонна базалық мұнай-химия өнімдерін алу бойынша әлемдік деңгейдегі алғашқы интеграцияланған мұнай-химия кешенін салу (құрылыс 2008 жылдан басталады);

      "ҚазМұнайГаз" Ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамымен бірлесіп жоғары қосылған құнмен өнім шығару бойынша, мұнай-химия өндірістері құрылысының инвестициялық жобаларын дайындау (2007-2009 жылдары).

      Металлургия өнеркәсібінде өнеркәсіптің жалпы көлеміндегі үлес салмағын 2008 жылы 18%-дан 2010 жылы 20%-ға дейін ұлғайту жоспарланып отыр.

      Металлургия өнеркәсібінде 2008-2010 жылдары қосылған құны жоғары тауарлар өндірісін қамтамасыз ететін бөлінісі барынша жоғары бәсекеге қабілетті жаңа кәсіпорындарды салу және жұмыс істеп тұрғандарын қайта жаңарту бойынша іс-шаралар жалғасады.

      2008 жылы Павлодар облысында қуаты жылына 125 мың тонна алюминий бастапқы алюминий өндіру жөніндегі электролиз зауытының бірінші кезегін іске асыру жоспарланып отыр, қуаты жылына 250 мың тонна болатын екінші кезегі 2010 жылға жоспарланып отыр. Жобаны іске асыру оның негізінде тұтастай бірқатар ілеспе өндірістерді дамытуға мүмкіндік береді.

      2009 жылы "Қазмырыш" акционерлік қоғамы қуаты жылына 70 мың тонна катодтық мыс өндіретін мыс балқыту және электролиз зауыттарын пайдалануға беруді жоспарлап отыр.

      2008 жылы "Химпром 2030" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі зауытының (Тараз қаласы) қайта бейімделген қуаттарында бірінші пешті, 2009 жылы ферромарганец өндіру бойынша екінші пешті іске қосу жоспарланып отыр.

      "Шалқия Цинк ЛТД" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (Қызылорда облысы) қуаты жылына 3 миллион тонна кен өңдеу қорғасын-мырыш концентратын өндіру жөніндегі байыту фабрикасын салуды жоспарлап отыр.

      Машина жасау саласында 2008-2010 жылдары келесі іс-шараларды іске асыру жоспарланып отыр:

      Көкшетау қаласында "КамАЗ" үлкен жүк автомобильдер өндірісін, оның ішінде әлеуетті құрылымдар үшін, одан әрі кеңейту;

      - осы заманғы жабдықтарды орнатумен автомобиль техникасының тораптарын, агрегаттарын, оның ішінде локомотивтер мен оларға жинақтауыш тетіктерді шығару бойынша жаңа өндірістерді ұйымдастыру;

      теміржолдың жылжымалы құрамы өндірісін құру;

      Каспий теңізінде кеме жасау верфін салу.

      Химия өнеркәсібінде 2008-2010 жылдары экспортқа бағдарланған өнім түрлерін: фосфор, үшполифосфатты натрий, минералды фосфор және азот тыңайтқыштарын, хром қосылыстарын өндіруді ұлғайту жоспарланып отыр.

      Қазіргі кезде республикада өсімдіктерді қосымша қоректендіру және ауыл шаруашылығы алқаптарының өнімділігін арттыру үшін қажетті құрама және азот тыңайтқыштарының жеткіліксіздігі өткір сезіледі. Еліміздің ауыл шаруашылығы алқаптарын өзіміздің минералдық тыңайтқыштарымызбен толыққанды қамтамасыз ету топырақтың құнарлылығын қалпына келтіруге жәрдемдесетін шаралардың бірі болып табылады. Қазақстанның минералдық тыңайтқыштарға барлық қажеттілігі алыс-беріс заттарының 1089 мың тоннасын құрайды.

      Елді өз минералдық тыңайтқыштарымен толыққанды қамтамасыз ету үшін 2010 жылға дейінгі өндірісте негізгі күш қонцентрацияланған және құрама тыңайтқыштарды шығару бойынша өндірістер құруға бағытталатын болады. 2010 жылға қарай Ақтау қаласында аммиак және карбамид азот тыңайтқышын өндіруге бағдарланған карбамидті-аммиак кешенін салуды аяқтау жоспарланып отыр.

      2008-2010 жылдары кальцинирлендірілген және каустикалық сода өндіру бойынша жобаларды іске асыру жұмыстары жалғасады. Осы химиялық реагенттің өндірістің түрлі, салаларында кеңінен қолданылатындығына қарамастан қазіргі кезде Қазақстанда оларды шығаратын кәсіпорындар жоқ. Жоспарланып отырған өндірістер импорт алмастыруға бағдарланған, өнімнің бір бөлігі шет елдерге сатылуы мүмкін.

      Жеңіл өнеркәсіптің халықаралық нарықтарға шығуының негізгі бағыттары сапалы мақта, мақта талшықтарын, иірім жібі, маталардың ассортиментін және бүкіл әлемге танымал тоқыма брэндін пайдаланумен дайын бұйымдар өндірісін ұлғайту болып табылады.

      2008-2010 жылдарға арналған саланың ағымдағы жай-күйін, тоқыма және тігін өнімдерінің әлемдік нарығының конъюнктураларын, әлемдік брэндтерді пайдаланудың табысты тәжірибесін есепке алғанда саланы дамытудың стратегиялық бағыттары мынадай:

      жаппай пайдалану үшін тоқыма және тігін өнімдері өндірісін дамыту;

      Ғаst fasion сегменті өндірісін дамыту.

      Бірінші бағыт бойынша даму тоқыма өнімдері импортының көлемі 14 млрд. АҚШ долларынан астамды құрайтын Қытайдың нарығына енуді көздейді. Бұның басты себебі Қытайда мата өндіру деңгейінің жеткіліксіздігі және олардың әлемдік нарықта қабылданған сапа өлшемдеріне сәйкес келмеуі болып табылады.

      Сатылатын өнімнің жалпы көлеміндегі үлесі 20-30 % болатын екінші стратегиялық бағыт бойынша fast fasion сегментінде белгілі брэндтерді пайдалану, жабдықтарды жаңалау және өндірісті жаңғырту, инновациялық технологияларды енгізу арқылы жұмыс жүргізуді көздейді. Бұл бағытта тауар өткізілетін негізгі рыноктар ретінде әлеуметтік-экономикалық ахуалдың жақсару үрдісі байқалатын Орталық Азия елдері және Ресей назарға алынып отыр. Қазақстандық компаниялардың өнімдері орта тапқа бағдарланған.

      Әлемдік тәжірибе көрсеткеніндей, тоқыма саласының дамуына компаниялардың талшықтар мен жіп дайындаудан бастап дайын тігін бұйымдарын өндіруге дейін - тұйықталған өндіріс циклы бар холдингтерге экономикалық және стратегиялық пайдалы бірлесулері ықпалын тигізеді.

      Бәсекеге қабілетті тоқыма сегментін құру қосылған құнды ұлғайтып және тігін кәсіпорындарында одан әрі өңдеу үшін өнім өндіруді жолға қойып, республикада өндірілетін мақтаны қайта өңдеуге мүмкіндік береді.

      Бұл стратегия Оңтүстік Қазақстан облысында»"Оңтүстік" АЭА-ның дамуы бойынша бағдарламада көрініс тауып отыр.

 

      Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу саласында

 

      Мақсат - бәсекеге қабілетті, экспортқа бағытталған, ауыл шаруашылығы шикізатының қайта өңделген өнімдерін өндіру.

      Міндеттер:

      қазақстандық бизнес үшін тауашалар анықтау мақсатында нарықтар мен салалардың маркетингілік және технологиялық зерттеулерін жүргізу;

      басым салаларда бірқатар жоғары технологиялық өндіріс құру;

      еңбек өнімділігін арттыру және энергия қажетсінуді төмендету бойынша нақты шараларды анықтау;

      қосылған құны жоғары тауарлар мен қызмет көрсету пайдасына еліміздің экспорттық әлеуетін әртараптандыру;

      ISO және НАССР халықаралық стандарттар негізінде сапа менеджменті жүйесін енгізген кәсіпорындар санын ұлғайту;

      экологиялық таза тамақ өнімдерінің түрлерін, "Халал" өнімдерін өндіру және сыртқы нарыққа жеткізу.

      2010 жылға дейінгі іс-шаралар:

      ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу жөніндегі ірі тауарлы өндірістер құруды ынталандыру;

      сапалы өнімдер өндірісін ынталандыру бойынша шараларды іске асыру, шикізатты дайындау, сақтау және алғашқы өңдеу бойынша мамандандырылған пункттер ұйымдастыру;

      екінші деңгейдегі банктердің ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдейтін кәсіпорындарға олардың айналым қаражатын толықтыруға беретін кредиттер бойынша сыйақы (мүдде) ставкасын субсидиялау;

      тамақ өнеркәсібі салаларын инвестициялау мәселелерінде даму институттарын жандандыру;

      буып-тую материалдарын өндіру көлемін және түрлерін ұлғайту жөнінде шаралар әзірлеу;

      ұлттық стандарттарды үйлестіру бойынша жұмыстарды күшейту, ISO және НАССР халықаралық стандарттар негізінде сапа менеджмент жүйесіне өтуді ынталандыру жөніндегі шараларды әзірлеу;

      ауыл шаруашылығы өнімінің көтерме базарлар жүйесін дамыту.

      2008 жылға арналған іс-шаралар:

      ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеу жөніндегі ірі тауарлы өндірістер құруды ынталандыру;

      сапалы өнімдер ендіруді ынталандыру бойынша іс-шараларды әзірлеу және іске асыру, шикізаттарды дайындау, сақтау және алғашқы өңдеу жөніндегі мамандандырылған пункттер ұйымдастыру;

      екінші деңгейдегі банктердің ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдейтін кәсіпорындарға олардың айналым қаражатын толықтыруға беретін кредиттер бойынша сыйақы (мүдде) ставкасын субсидиялау;

      тамақ өнеркәсібі салаларын инвестициялау мәселелеріндегі даму институттарын жандандыру;

      ұлттық стандарттарды үйлестіру бойынша жұмыстар жүргізу, ISO және НАССР халықаралық стандарттар негізінде сапа менеджменті жүйесіне өтуді ынталандыру жөніндегі шараларды әзірлеу;

      ауыл шаруашылығы өнімінің көтерме базарлар жүйесін дамыту.

      Күтілетін нәтижелер:

      ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеу өндірісінің өсуі жыл сайын 5-7% құрайды;

      отандық өндірісте ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу үлесінің ұлғаюы, шығарылатын өнім түрлерінің кеңеюуі;

      ішкі нарықтың ауыл шаруашылығы шикізатының қайта өңделген жоғары сапалы өнімдерімен қанықтырылуы;

      қайта өңдеу саласында кейбір өнімдер түрлерінің импортын ығыстыру;

      жаңа жұмыс орындарының құрылуы, бюджетке түсетін түсімдердің ұлғаюы;

      ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеу бойынша кәсіпорындардың кірістілігінің артуы;

      экспортқа бағытталған және импортты алмастыратын ауыл шаруашылығы шикізаттарының қайта өңделген өнімдері өндірісінің дамуы, қайта өңдеу саласындағы өнімнің өндіріс шығындарын және өнім бағасын төмендету есебінен оның бәсекеге қабілеттілігінің артуы, оның сапасының артуы.

      Осы заманғы фармацевтика өнеркәсібі әлемдік экономиканың серпінді дамып келе жатқан және ғылымды аса қажетсінетін салалардың бірі болып табылады.

      Экспортқа бағдарланған өндірісті дамыту мақсатында Жолға қойылған өндірістік практиканың (GМР) халықаралық стандартын кезең-кезеңімен енгізу жоспарланып отыр. GМР стандарттарын енгізу белгілі бір талаптардың сақталуын, персоналдың тиісті даярлық деңгейін сақтауды көздейді. Бұдан басқа, Жолға қойылған дистрибьютерлік практиканы (GDP) енгізу көзделіп отыр. Жолға қойылған практикаларды енгізу саланың дамуына бағдарланған өндірісті жаңғыртумен, қызметкерлерді оқытумен, қойма үй-жайларын қайта жарақтандырумен байланысты болып отыр.

 

       3.4.3. 3-шара. Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту

 

      Мақсаты - отандық өнімнің бәсекелестік басымдықтарын дамыту, оның салаларының өнімділігі мен кірістілігінің өсуі негізінде орнықты дамуды қамтамасыз ету.

      Міндеттері:

      агроөнеркәсіптік кешен саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру;

      аграрлық өндірісті әртараптандыруды қамтамасыз ету және оның инфрақұрылымын дамыту;

      қазақстандық тауарлардың экспорттық нарықтарға жылжуы үшін негізгі бағыттар мен»"тауашаларды" айқындау және агроөнеркәсіптік кешен саласындағы нақты "серпінді" жобаларды іске асыру;

      агроөнеркәсіп салаларын қазіргі заманғы прогрессивтік энергия, ылғал және ресурс үнемдеуші технологияларды енгізу негізінде техникалық және технологиялық жаңғыртуды қамтамасыз ету.

      Агроөнеркәсіп кешені саласында мемлекеттік саясатты жетілдіру саласында:

      агроөнеркәсіптік кешенді орнықты дамыту жөніндегі 2009-2011 жылдарға арналған іс-шаралар кешенін әзірлеу.

      ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау тетіктерін жетілдіру көзделеді.

      Агроөнеркәсіптік кешенді институционалдық қолдауды оңтайландыру үшін "ҚазАгро" ұлттық холдингі" акционерлік қоғамының құрылымдарын функционалдық талдау, тиімділігін бағалау мен бейіндеу жүргізіледі.

      Салалардың және биоотынның ішкі нарығының дамуы бойынша іс-шаралар кешені әзірленетін болады.

      Аграрлық өндірісті әртараптандыру және оның инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету саласында:

      агроөнеркәсіптік кешен салаларында өңірлерді мамандандыруды қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды жалғастыру.

      агроөнеркәсіптік кешен салаларының, ең алдымен, ауыл шаруашылығы құрылымдарының өнімділігі мен кірістілігін арттыру жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу.

      агроөнеркәсіптік кешенді қолдаудың және оның өнімінің нарықтарын реттеудің жаңа тетіктерін енгізу:

      ауыл шаруашылығын қаржылық қолдау қорының қатысуымен шағын несие ұйымдарын құру;

      ауылдық округ деңгейінде ақпараттық-консультациялық қызметтермен қамтамасыз ету;

      республикада ауыл шаруашылығы өнімінің көтерме (коммуналдық) базарларын дамыту жоспарланып отыр.

      Агроөнеркәсіптік кешеннің бәсекеге қабілеттігін арттыру және индустрияландыру мақсатында кластерлік тәсіл кеңінен қолданылатын болады.

      Ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеу жөніндегі өндіріс, оның ішінде "ҚазАгро" АҚ-ның қатысуымен дамиды.

      Қазақстандық тауарлардың экспорттық нарықтарға жылжуы үшін негізгі бағыттар мен "тауашаларды" айқындау және агроөнеркәсіптік кешен саласындағы нақты "серпінді" жобаларды іске асыру саласында мынадай сипаттағы шаралар қабылданатын болады.

      Ауыл шаруашылығы салаларын дамыту басымдықтарын қалыптастыру мақсатында шетелдік агроазықтүліктік нарықтардағы экспорттық "тауашаларды" анықтау жөнінде жұмыс жүргізілетін болады.

      Агроөнеркәсіптік кешен өнімінің сыртқы нарықтарға жылжытылуы үшін экспорттық инфрақұрылымды қалыптастыру және оны одан әрі дамыту жөнінде шаралар қабылданады, сондай-ақ астықты және оның қайта өңдеу өнімдерін сыртқы нарықтарға тасымалдауды мемлекеттік қолдаудың нақты шаралары әзірленетін болады. Амирабад және Поти (Грузия) порттарында астық терминалдары салынатын және жарақтандырылатын болады.

      Агроөнеркәсіп салаларын қазіргі заманғы прогрессивтік энергия, ылғал және ресурс үнемдеуші технологияларды енгізу негізінде техникалық және технологиялық жаңғырту мынадай жолмен қамтамасыз етіледі:

      суармалы жерлерді дамыту және энергия, ылғал және ресурс үнемдеуші технологияларды, ауыл шаруашылығында су пайдалану мен қалдықсыз технологиялардың айналымды және тұйық жүйелерін енгізуді ынталандыру жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу;

      ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сыналатын сорттарының сапасын бағалау жөніндегі зертханаларды жарақтандыру;

      ауыл шаруашылығы машиналарын жасаудың басым бағыттары бойынша өндірісті әзірлеу мен ұйымдастыру жөніндегі бас жобалау-конструкторлық бюролар құру мен олардың тиімді жұмыс істеуі жөнінде шаралар әзірлеу.

 

       3.4.4. 4-шара. Сауда саясаты

 

      Мақсат - қазақстандық өндірушілердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған икемді сауда жүйесін жасау.

      Міндеттер:

      сауда қызметін дамыту жөніндегі мемлекеттік саясатты халықаралық нормалар мен стандарттардың талаптарын есепке ала отырып жүргізу;

      инновациялық технологияларды қолдану және инфрақұрылымды дамыту есебінен ішкі сауда жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру;

      халықаралық нормалар мен стандарттарға сәйкес тұтынушылар құқығын қорғаудың тиімді жүйесін құру және оның жұмыс істеуін бақылауды жүзеге асыру;

      2008-2010 жылдарға арналған іс-шаралар:

      қорғаныстық, демпингке қарсы және өтем шараларын қолдану жолымен Қазақстандық өндірушілердің мүдделерін қорғау;

      мемлекеттің индустриялық-инновациялық даму міндеттерін іске асыруға, Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға кіру кезінде қабылдайтын міндеттерін есепке ала отырып отандық өндірушілерді қолдауға бағытталған кедендік-тарифтік және тарифтік емес саясатты жүргізу;

      сауда қызметін реттеу саласында заңнамалық актілерді жетілдіру;

      отандық өндірушілерді тауарлардың өсіп отырған, демпингтік және субсидияланған импортынан қорғау тетігінің тиімділігін арттыру;

      ЕурАЗЭҚ шеңберінде Кедендік одақ қалыптастырудың құқықтық базасын әзірлеуге қатысу.

      "Тұтынушылар құқықтарын қорғау туралы" заң жобасын жаңа редакцияда әзірлеу;

      оның ішінде 2008 жылы:

      олардың негізінде импорттық кедендік баждардың ставкаларын өзгерту жөніндегі жұмыс жүргізілетін ДСҰ-ға кіру кезінде міндеттемелер қабылдау шеңберінде кеден статистикасының деректерін, әлемдік бағаларды есепке ала отырып ерекше және құрамаланған кедендік баждарды және арнайы кедендік баждарды қайта есептеуді жүргізу;

      мұнай шикізатына әлемдік бағалар өзгерген жағдайда мұнайдан өндірілген тауарларға әкетілетін кедендік баждардың мөлшерін есептеуді ай сайынғы негізде жүргізу;

      тауарлар импорты кезінде қорғау, демпингке қарсы және өтемдік шараларды қолдану жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу мақсатында экономиканың өнеркәсіптік секторының және сыртқы сауданың талдауын жүргізу.

      Күтілетін нәтижелер:

      Сауда саясатын қалыптастыру шеңберінде сауда қызметін реттеу, оның ішінде кедендік-тарифтік реттеу саласында заңнама жетілдірілетін болады, қорғау демпингке қарсы және өтемдік шараларды қолдану жолымен өндірушілердің мүдделерін қорғау жөнінде қабылданатын болады.

 

       3.4.5. 5-шара. Құрылыс және құрылыс индустриясын дамыту

 

      Құрылыс және құрылыс индустриясын дамыту саласында 2008 - 2010 жылдарға арналған басты мақсат жоғары қосылған құны бар бәсекеге қабілетті өнімдер шығаруды қамтамасыз ететін аса тиімді технологиялық өндірістер енгізу болып табылады.

      2008-2010 жылдарға арналған міндеттер:

      шыны, цемент, жылуоқшаулағыш және жабын материалдар, қаптағыш кірпіш сияқты құрылыс материалдарын шығаруды ұйымдастыру;

      2010 жылы құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібі өнімінің негізгі түрлерін құрылыстың тұтыну көлемінен 60-70%-ға дейін қамтамасыз ету.

      2008-2010 жылдарға жоспарланған іс-шаралар:

      Құрылыс материалдары, бұйымдары мен құрастырмалары өнеркәсібін дамыту бағдарламасы шеңберінде құрылыс саласының қажеттілігін қамтамасыз ету және осы заманғы сапалы, бәсекеге қабілетті өндірістерді алу бойынша жаңа өндірістерді құру мақсатымен 2010 жылы іске қосылатын мынадай инвестициялық жобаларды іске асыру көзделуде:

      жылына қуаттылығы 52 млн. шартты шаршы метр табақты шыны өндіретін зауыт құрылысын салу;

      жалпы қуаттылығы жылына 8,5 млн. шаршы метр керамикалық тақта мен керамомәрмәр өндіру;

      жылына қуаттылығы 248 млн. шартты шаршы метр қаптама және керамикалық кірпіш өндірісін ұйымдастыру;

      жалпы қуаттылығы жылына 3,2 млн. тонна цемент зауыттарын салу;

      құрылыс жаппай жүргізіліп жатқан өңірлер үшін жылына қуаттылығы 300 мың текше метр көбікбетон блоктар өндірісін ұйымдастыру;

      жылына 380 мың текше метр жылу оқшаулағыш материалдар шығару.

 

       3.4.6. 6-шара. Техникалық реттеу жүйесін жетілдіру

 

      Мақсаты - өнім мен процестердің адам өмірі мен денсаулығы және қоршаған ортаны қорғау үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ету, отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, сондай-ақ саудадағы техникалық кедергілерді жою.

      Міндеттері:

      техникалық реттеу саласындағы заңнаманы жетілдіру;

      техникалық регламенттерде ең аз қажетті талаптарды белгілеу жолымен әкімшілік кедергілерді жою;

      адамның өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін өнім туралы ақпаратпен жинау және алмасу жүйесін құру;

      мемлекеттік стандарттарды халықаралық талаптармен үйлестіру, техникалық регламенттерді әзірлеу үшін айғақтау базасын құру;

      аккредиттеу және сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды дамыту және жетілдіру үшін жағдай жасау;

      сәйкестікті растау жөніндегі отандық органдар мен зертханаларды халықаралық деңгейде тану;

      отандық кәсіпорындарды халықаралық менеджмент жүйесінің стандарттарына өту үшін ынталандыру және жағдай жасау;

      экономика салаларының қажеттілігін метрологиялық қамтамасыз ету үшін эталон базасын жетілдіру;

      техникалық реттеу бойынша жұмыстарды үйлестіру жөніндегі функциялар мен стандарттау және аккредиттеу жөніндегі функциялардың ара жігін ажырату.

      Аккредиттелген ұйымдар, оның ішінде интеграциялық бірлестіктер шеңберінде беретін аккредиттеу, сертификаттар мен хаттамалар жүйелерінің баламалығы жөніндегі көп жақты және екі жақты келісімдер жасасу жөнінде (қазақстандық экспортты жылжыту үшін "жасыл дәліз" құру), мемлекеттік органдар сынақ зертханаларын (орталықтарын) құру жөнінде шаралар қабылдауы және жұмыс істеп тұрған сынақ зертханаларының (орталықтарының) жұмысын жетілдіруі қажет.

      Техникалық реттеу саласында мемлекеттік саясатты жетілдіру саласында:

      қажетті заңнамалық актілерді, техникалық регламенттерді әзірлеу және қабылдау;

      техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмейтін ықтимал қауіпті өнімдердің есебін жүргізу;

      өнімнің өмірлік кезеңінің барлық сатыларында қауіпсіздік көрсеткіштері бойынша оны қадағалау жөніндегі функциялардың аражігін ажырату және мемлекеттік метрологиялық қадағалау саласын қысқарту;

      анықталған тәртіп бұзушылықтар үшін жазаның қайтымсыздығы мен шамалас болуын қамтамасыз ету, аумақтық бақылау органдарын, оның ішінде жедел талдаулар жүргізу үшін арнайы жабдықпен қамтамасыз ету;

      техникалық регламенттердің талаптарын орындауда айғақтау базасы ретінде қызмет ететін үйлестірілген стандарттар әзірлеу;

      республикада стандарттау жөніндегі жаңа техникалық комитеттер құру және олардың халықаралық стандарттау ұйымы (ISO), Халықаралық электротехникалық комиссия (ІЕС) мен Еуропалық стандарттау комитеті (СЕН) халықаралық техникалық комитеттерінің жұмысына қатысуын қамтамасыз ету;

      қажетті халықаралық стандарттарды сатып алу және оларды түпнұсқа тілінен, оның ішінде материалдық, табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу, телекоммуникация мен инфрақұрылым мәселелеріне байланысты, әсіресе, шағын және орта бизнес кәсіпорындары үшін стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды қазақ және орыс тілдеріне аудару жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

      техникалық реттеу және метрология саласындағы уәкілетті органның ведомстволық бағыныстағы кәсіпорны базасында стандарттау жөніндегі ұлттық орган құру;

      салалық мемлекеттік органдарда стандарттау қызметтерін құру;

      техникалық реттеу және метрология саласындағы уәкілетті органның ведомстволық бағынысты кәсіпорны базасында сәйкестікті растау органдарын аккредиттеу жөніндегі ұлттық орган мен зертханалар құру;

      шекара маңы сауда орталықтарын салу шеңберінде, сондай-ақ бейінді емес мемлекеттік активтерді бәсекелі ортаға беру есебінен өнім жөніндегі сынақ зертханаларын құру көзделіп отыр.

      Жаңа Техникалық реттеудің моделіне көшу:

      ұлттық эталон базасын жетілдіру, оның шетелдік ұқсас желілерге сәйкес келуіне қол жеткізу;

      жаңа материалдар, биотехнология, ядролық технологиялар мен жаңартылатын энергия көздері технологиялары, көмірсутегі және тау-кен-металлургия секторларына арналған технологиялар және оларға байланысты сервистік салалар, сондай-ақ ақпараттық және ғарыш технологиялары саласындағы жоғары технологиялы өлшеу, сынау жабдығы құралдары мен эталондарын жаңғырту және олармен жарақтандыру жөнінде талдау жүргізу;

      өлшеу құралдарын сынаудың мемлекеттік орталығын құру;

      кәсіптік қауіпсіздік пен еңбекті қорғау менеджменті, экологиялық менеджмент жүйелеріне және тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі менеджменті жүйелеріне арналған стандарттарды енгізуді нормативтік және әдістемелік қамтамасыз ету;

      өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарында менеджмент жүйелерін жедел енгізу үшін халықаралық сарапшыларды тарту;

      менеджмент жүйелерін енгізетін және халықаралық стандарттар бойынша өнім шығаратын кәсіпорындарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің "Сапа саласындағы жетістіктері үшін" сыйлығының және "Алтын сапа" республикалық көрме-конкурсының лауреат кәсіпорындарын ынталандырудың экономикалық және қаржылық тетіктерін әзірлеу;

      техникалық регламенттерді, стандарттарды әзірлеу, зертханалар құру, даму институттарының қызметі шеңберінде жаңа өндірістер ашу кезінде менеджмент жүйелерін енгізу;

      халықаралық деңгейдегі сарапшы аудиторларды даярлау және біліктілігін арттыру;

      бұқаралық ақпарат құралдарында техникалық реттеудің халықаралық моделіне көшу идеясын кеңінен жария ету жолымен қамтамасыз етіледі.

 

       3.5. 5-басымдық. Өңірлердің теңдестірілген дамуы

 

       3.5.1. 1-шара. Экономикалық өсу орталықтары мен "нүктелерінің" дамуы

 

      2008-2010 жылдарға арналған өңірлік дамудың негізгі мақсаты - перспективті және экологиялық қолайлы аудандарда бәсекеге қабілетті мамандануды қалыптастыру мен еңбек және экономикалық ресурстарды қалыптастыру негізінде өңірлердің орнықты дамуын қамтамасыз ету.

      Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 тамыздағы N 167 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі аумақтық даму стратегиясын (бұдан әрі - Аумақтық даму стратегиясы) және өңірлердің бәсекелестік стратегиясын іске асыру шеңберінде орта мерзімді кезеңде қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін алға мына міндеттерді шешу қажет:

      елдің және оның өңірлерінің ұстанымдануының жаңа міндеттеріне сәйкес келетін аумақтарды экономикалық тиімді ұйымдастыруды қалыптастыру;

      - экономикалық өсу орталықтарын қалыптастыру, Астана және Алматы қалаларының дамуы.

      2010 жылға дейін мынадай іс-шаралар жүргізілетін болады:

      Елдің және оның өңірлерінің ұстанымдануының жаңа міндеттеріне сәйкес аумақтарды экономикалық тиімді ұйымдастыруды қалыптастыру саласында:

      өңірлік және ұлттық еңбек бөлінісінде ұстанымданудың перспективаларын айқындай отырып, тірек қалалардың даму стратегияларын (бәсекелестік стратегиясы) қабылдау;

      облыс аумақтарының қала құрылысын дамытудың кешенді схемаларын бекіту;

      халықты таратып қоныстандыру мен өндірістік күштерді орналастыру жүйесін қоса алғанда, оның негізгі ережелерін көрсете отырып, Қазақстан Республикасы аумағын ұйымдастырудың бас схемасын қабылдау;

      әкімшілік-аумақтық жайластыруды жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу;

      Экономикалық өсу орталықтарын қалыптастыру, Астана және Алматы қалаларының дамуы саласында:

      "үдемелі" өсу аймақтарын қалыптастыру жөніндегі өңірлік бастамаларға селективті қолдау көрсету және халықаралық қаржы даму институттарымен бірлесіп, ірі инновациялық жобаларды қаржыландыру мәселелерін пысықтау;

      өңірлерде өнеркәсіп кәсіпорындарын, технопарктерді, индустриялық және арнайы экономикалық аймақтарды орналастыру;

      құрылысты ұтымды салу және олардың орналасу жиілігі мәселелерін шешу мақсатында ірі мегаполис қалалардың айналасындағы серіктес қалаларды дамыту мәселелерін пысықтау.

      Астана қаласын одан әрі дамыту мақсатында Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 17 наурыздағы N 67 Жарлығымен бекітілген Астана қаласының 2030 жылға дейінгі тұрақты дамуының стратегиялық жоспары, Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 4 мамырдағы N 111 Жарлығымен бекітілген Астана қаласының 2006-2010 жылдарға арналған әлеуметтік экономикалық дамуының мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жалғасады және:

      оң жақ және сол жақ жағалауда оңтүстік-шығыс бағытында екі жаңа орталық;

      ұлттық биотехнология орталығын;

      әлемдік стандарттардың барлық талаптарына сай келетін осы заманғы медицина кластерін;

      осы заманғы университетін салу басталады.

      Бұдан басқа, Астана қаласында су ресурстарын зерттеу және қорғау мәселелерін кешенді шешуге арналған Еуразиялық су орталығы құрылады.

      Аумақтық даму стратегиясын іске асыру шеңберінде жекелеген рекреациялық аймақтардың туристік әлеуетін дамыту бойынша жұмыстар басталады.

      Алматы қаласын ірі өңірлік қаржы және іскерлік белсенділік орталығы ретінде одан әрі дамыту мақсатында Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 10 ақпандағы N 1019 Жарлығымен бекітілген Алматы қаласын дамытудың 2003 - 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру, Алматы қаласының 2015 жылға дейінгі даму стратегиясын (бәсекелік стратегиясын), сондай-ақ қабылдау және іске асыру көзделіп отыр.

      2008 жылға арналған іс-шаралар

      Елдің және оның өңірлерінің ұстанымдануының жаңа міндеттеріне сәйкес аумақтарды экономикалық тиімді ұйымдастыруды қалыптастыру саласында:

      өңірлік және ұлттық еңбек бөлінісінде ұстанымданудың перспективаларын айқындай отырып тірек қалалардың даму стратегияларын (бәсекелестік стратегиясы) қабылдау;

      халықты таратып қоныстандыру мен өндірістік күштерді орналастыру жүйесін қоса алғанда, оның негізгі ережелерін көрсете отырып, Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасын әзірлеу жоспарланып отыр;

      Экономикалық өсу орталықтарын қалыптастыру, Астана және Алматы қалаларының дамуы саласында:

      экономикалық өсу орталықтарының (тірек қалалардың) тізбесін айқындау;

      өнеркәсіп кәсіпорындарын орналастыру, индустриялық және арнайы экономикалық аймақтар құру бойынша ұсыныстар әзірлеу;

      оң жақ және сол жақ жағалауда оңтүстік-шығыс бағытында екі жаңа орталық салуды есепке ала отырып, Астана қаласының Бас жоспарына өзгерістер енгізу;

      құрылысты ұтымды салу және олардың орналасу жиілігі мәселелерін шешу мақсатында ірі мегаполис Алматы және Астана қалаларының айналасында серіктес қалаларды дамыту мәселелерін пысықтау;

      2008-2010 жылдарға арналған күтілетін нәтижелер:

      2008-2010 жылдары экономикалық әлеует пен халықты таратып орналастырудың, аумақтарды экономикалық ұйымдастырудың кеңістіктегі тиімді ұйымдастырылуы үшін алғышарттар жасалатын болады.

      Нәтижесінде елдің аумақтық-экономикалық ұйымдастырылуының кластерлік дамуға негізделген өзін өзі ұйымдастыруының және ішкі ресурстарды жұмылдыруының, өңірлердің бәсекеге қабілетті мамандандырылуының және жаңа үлгісінің алғышарттары қалыптаса бастайтын болады.

      Экономикалық үдерістерге "Самұрық", "Қазына" және "ҚазАгро" мемлекеттік холдингтері, экономикалық субъектілердің кең ауқымы тартылып, олар өңдеу өнеркәсібінің дамуын, кәсіпкерліктің дамуын және еліміздің қоғамдық орнықты дамуының негізі ретінде орта тапты қалыптастыруды ынталандыратын болады.

      Астана қаласын дамыту жөніндегі кешенді шараларды іске асыру Астананың осы заманғы әлемдік стандарттарға сай астана ретінде, Еуразиядағы халықаралық өзара іс-қимылдың ірі орталықтарының бірі ретінде орнығуына ықпалын тигізеді.

      Астана қаласы өзінің төңірегіндегі іргелес орналасқан аумақтарды тарта отырып, айналасында тораптық "өсу аймағын" қалыптастырып, іргелес аумақтардың дамуына серпін береді және Қарағанды және Ақмола облыстары үшін "өсу локомотивіне" айналады.

      Қаржылық және іскерлік белсенділіктің өңірлік орталығы ретінде қалыптасу жолымен Алматы қаласы 2009 жылы іскерлік белсенділіктің ірі халықаралық орталығы ретінде, халықаралық жетекші қаржылық, сақтандыру және басқа да компаниялар үшін тартымды орталық ретінде одан әрі дами түсетін болады; өңірлік қаржы орталығы дамуының мултипликативті әсері еліміздің одан әрі экономикалық дамуына ықпалын тигізетін болады.

      Оның ішінде 2008 жылы:

      өңірлік және ұлттық еңбек бөлінісінде тірек қалалардың ұстанымдану перспективалары, сондай-ақ облыс аумақтары қала құрылысының кешенді схемалары айқындалатын болады;

      халықты таратып қоныстандыру мен өндірістік күштерді орналастыру жүйесін қоса алғанда, оның негізгі ережелерін көрсете отырып, Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасы әзірленеді;

      оң жақ және сол жақ жағалауда оңтүстік-шығыс бағытында екі жаңа орталық салуды есепке ала отырып, Астана қаласының Бас жоспарын іске асыру жүзеге асырылады.

 

       3.5.2. 2-шара. Өңірлердің әлеуметтік инфрақұрылымының дамуы

 

      Мақсат - өңірлердің әлеуметтік инфрақұрылымы объектілерінің желілерін оңтайлы дамыту арқылы мемлекет кепілдік беретін ұсынылатын әлеуметтік қызметтің жалпыға бірдей қол жетімділігі мен сапасын қамтамасыз ету.

      Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін 2007 жылдың соңына дейін білім және денсаулық ұйымдары желілерінің кепілдендірілген мемлекеттік нормативтері нақтыланатын болады және олардың негізінде әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріне қажеттілікті және әлеуметтік салада басым инвестициялық жобалардың тізбесін қалыптастырудың жаңа әдістемесі әзірленетін болады.

      Бұл ретте, мақсатты міндет ретінде қабылданатындар:

      елді мекендерде, аудандарда (қалаларда) әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінің қажетті, нормативке сәйкес тиісті желілерінің құрылысын салу;

      оларды жаңалау немесе күрделі жөндеу мүмкін болмаған жағдайда және оларды жою қажеттілігі туындағанда санитарлық-пайдалану нормаларына сай келмейтін тозған және апатты жағдайдағы қорды алмастыру;

      әлеуметтік иңфрақұрылым объектілерінің жүктемелерінің асып кетуін жою.

      Жаңа объектілерді салу басым түрде әр түрлі қуаттағы, табиғи-климаттық нақты жағдайларға бейімделген, олардың осы заманғы жабдықтармен жарақтандырылуы көзделетін үлгі жобалар негізінде жүзеге асырылатын болады.

      Тұтастай алғанда, аумақтардың әлеуметтік инфрақұрылымының одан әрі дамуы қалалық агломерацияларды қалыптастырумен ұштастырыла жүзеге асырылатын болады және әзірленуі 2008 жылға жоспарланып отырған облыс аумақтарының қалақұрылысы дамуының кешенді схемаларында және Қазақстан Республикасы аумағын ұйымдастырудың бас схемасында көрініс табатын болады.

      Индустриялық аймақтар және әлеуметтік инфрақұрылымдарымен АЭА-тар орналастырылатын экономикалық өсу орталықтарын толықтыру бойынша мәселелер пысықталатын болады.

      Жаңа объектілерді салу және қолданыстағы объектілерді жаңалаудан басқа басым міндеттердің бірі әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін санитарлық-пайдалану нормаларына, құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес келтіру, сондай-ақ оларды жарақтандыру нормативтеріне сәйкес жарақтандыру болып табылады.

 

       3.5.3. 3-шара. Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың дамуы

 

      Мақсат - мемлекеттік және жеке меншік сектордың ықпалдасуы жолымен өңірлердің экономикалық дамуына жәрдемдесу, кластерлік әдіс негізінде бірыңғай экономикалық нарықты құру.

      Міндеттер:

      экономикалық үдерістерге экономикалық субъектілердің кең ауқымын қатыстыру, инвестициялар тарту;

      өңірдің әлеуметтік дамуына бағытталған жобаларды әзірлеу және қаржыландыру.

      2008 жылға арналған іс-шаралар:

      Өңірлік әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациялар туралы заң жобасы әзірленетін болады.

      Күтілетін нәтиже:

      Өңірлік әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациялар құрудың нәтижесінде бәсекеге қабілетті жаңа өндірістер жасау, өңірлерде жұмыс орындарын ұлғайту, жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың өнімділігін арттыру, қосылған құны жоғары экспортқа бағдарланған отандық өнімдерді сату, тиімсіз мемлекеттік кәсіпорындардың санын қысқарту, кәсіпкерлік субъектілері өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру күтіліп отыр.

 

       3.6. 6-басымдық. Кәсіби Үкімет

 

       3.6.1. 1-шара. Мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру

 

      Мақсаты - мемлекеттік қызметтердің сапасын және қолжетімділігін арттыру.

      Міндеттері:

      халыққа мемлекеттік қызмет ұсынудың регламенттерін кезең-кезеңімен енгізу;

      жоғары сапалы мемлекеттік қызметтерді ұсынуға бағытталған мемлекеттік қызметшілердің және ұйым қызметкерлерінің уәждеме жүйесін құру;

      мемлекеттік қызметті ұсыну бойынша әкімшілік рәсімдерді оңтайландыру;

      мемлекеттік қызмет көрсету бойынша қызметке ISO сапа менеджменті стандарттарын енгізу;

      мемлекеттік қызмет көрсету кезінде ақпаратты-коммуникациялық технологияларды кеңінен қолдану.

      "Мемлекеттік қызмет" түсінігі заңды түрде бекітілді, мемлекеттік қызмет көрсетудің сапасы мен қол жетімділік көрсеткіштерінің нормативтік мәнін, жеке және заңды тұлғалармен өзара іс-қимыл тәртібін және олардың белгіленген тәртіп бойынша мемлекеттік қызметтерді алу құқықтарын белгілейтін»Мемлекеттік қызмет көрсетудің үлгілік регламенті бекітіледі.

      Мемлекеттік қызмет көрсету тізілімі әзірленді. Халыққа мемлекеттік қызметтерді ұсынатын мемлекеттік органдар мен ұйымдар, үлгілік регламенттің негізінде мемлекеттік қызмет көрсетудің тиісті регламенттерін әзірлейді. Көрсетілген органдардың қызметіне ISO сапа менеджменті стандарттары енгізілетін болады.

      "Бір терезе" қағидаты бойынша көрсетілетін қызметтер санының ұлғаюымен халыққа мемлекеттік қызмет көрсету жүйесін дамыту бойынша жұмыстар жалғасатын болады.

      Мемлекеттік органдар қызметін бағалау мен тиімділігінің аудиты элементтерінің бірі ретінде халыққа қызмет көрсету сапасының ішкі және тәуелсіз сыртқы бағасын енгізу жоспарлануда. Осы мақсатта мемлекеттік қызметтердің сапасын бағалау бойынша халықтың тұрақты әлеуметтік сауалдары енгізіледі. Бағалау нәтижелері жалпыға ортақ бұқаралық ақпарат құралдарында міндетті түрде жариялануға тиіс болады.

      Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында және мемлекеттік қызметшілерді оқытудың өңірлік орталықтарында халыққа мемлекеттік қызмет көрсету мәселелері бойынша оқу бағдарламалары іске асырылады. Сонымен қатар, халыққа мемлекеттік қызмет көрсететін мемлекеттік органдар мен ұйымдардың жауапкершілігі күшейтіледі.

      Іс-шараларды орындаудың нәтижесінде мемлекеттік қызмет көрсету сапасы артады, халық үшін олардың ашықтығы мен қол жетімділігі, сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету қамтамасыз етілетін болады, әкімшілік кедергілер жойылатын болады, мемлекеттік қызметшілердің кәсібилігі артатын болады.

 

       3.6.2. 2-шара. Мемлекеттік қызметкерлерді даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру

 

      Мақсат - қазіргі заманғы экономикалық жағдай мен мемлекеттің ресурстық мүмкіндіктерге сәйкес кәсіби мемлекеттік қызметтің талаптарына сай мемлекеттік қызметшілердің кәсіби деңгейін арттыру.

      Міндеттері:

      оқытудың сапасы мен тиімділігін арттыру;

      оқыту инфрақұрылымын дамыту;

      оқыту жүйесін ресурстық қамтамасыз етуге барабар орнықты тетік жасау;

      оқытуды басқарудың тиімді жүйесін жасау;

      оқытуды нормативтік-құқықтық қамтамасыз ету.

      Қойылған міндеттерді шешу үшін Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының базасы негізінде ұлттық басқару мектебін құру туралы Жарлығының жобасы әзірленеді.

      2008-2010 жылдарға арналған, соның ішінде 2008 жыл бойынша күтілетін нәтижелер:

      Осы заманғы талаптарға сәйкес мемлекеттік қызметшілерді оқытудың сапасын арттыру.

 

                                             Қазақстан Республикасы

                                                   Үкіметінің

                                            2007 жылғы 29 тамыздағы

                                                N 753 қаулысымен

                                                    бекітілген

 

       2-бөлім. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-

     экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған

               мемлекеттік реттеуіштер

 

        Әлеуметтік сала дамуының реттеуіштері

 

Атауы	2006 ж. есеп	2007 ж. есеп	Болжам
			2008 ж.	2009 ж.	2010 ж.
Ең төменгі жалақының мөлшері, теңге	9200,0	9752,0	10435,0	11165,0	11947,0
Базалық зейнетақы төлемінің мөлшері, теңге	3000,0	3000,0	4050,0	4334,0	4637,0
Ең төменгі зейнетақы мөлшері, теңге	6700,0	7236,0	7888,0	8598,0	9372,0
Ең төменгі күнкөріс деңгейі, теңге	7945,0	8861,0	10125,0	10834,0	11592,0
Айлық есептік көрсеткіш, теңге	1030,0	1092,0	1168,0	1250,0	1338,0
Жұмыс күшінің импортына квота (Қазақстан Республи- касының шекара маңындағы облыста- рында ауыл шаруашылы- ғы жұмыста- рында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін тартылатын көшіп келген еңбекші- лерді есепке алғанда), %-бен	0,70	0,98	1,60	2,40	3,20

 

      Табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп

  көрсетілетін қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына)

       бағалардың және тарифтердің шекті өсуі

 

Көрсеткіштер	2007 ж. желтоқсан 2006 ж. желтоқ- санға, %, бағалау	2008 ж. желтоқсан 2007 ж. желтоқ- санға, %, бағалау	2009 ж. желтоқ- сан 2008 ж. желтоқ- санға, %, бағалау	2010 ж. желтоқ- сан 2009 ж. желтоқ- санға, %, бағалау
Электр энергиясын өңіраралық деңгейдегі электр желілері арқылы беру	115,5	115,8	113,5	117,1
Электр энергиясын өңірлік және жергілікті деңгейдегі электр желілері арқылы беру	118,2	158,0	107,0	112,0
Электр энергиясын желіге жіберуді және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру	115,0	115,0	104,8	101,1
Табиғи газды тасымалдау:
таратушы құбыржолдар арқылы	110,0	110,0	108,0	104,8
магистральды құбыржолдар арқылы	100,0	100,0	100,0	100,0
Мұнайды магистральды құбыржолдар арқылы тасымалдау	125,0	100,0	100,0	100,0
Жылу энергиясымен қамтамасыз ету, соның ішінде өндіру, беру және (немесе) тарату	130,0	168,0	107,0	108,0
Су шаруашылығы жүйесінің қызметтері:
магистральды құбыржолдар және (немесе) арналар арқылы	117,5	113,3	108,9	106,5
таратушы құбыржолдар арқылы су беру	107,4	196,0	109,0	108,0
Ағынды суларды ағызу	112,7	176,0	108,0	108,0
Порттардың қызметтері:
тиеу-түсіру жұмыстары	108,0	108,0	103,0	103,0
кеменің кіруі	108,0	108,0	103,0	103,0
Әуежайлардың қызметтері:
Әуе кемесінің ұшуын және қонуын қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер	108,0	108,0	112,0	112,0
Әуе кемесінің авиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер	138,0	138,0	101,0	101,0
ӘК жолаушылар жүктер үшін 6 сағаттан және жүк үшін 3 сағаттан астам аялдау орындарын қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер	108,0	108,0	112,0	112,0
әуе кемесін деректендіру жөніндегі қызметтер	108,0	103,0	112,0	112,0
Пошта байланысының жалпыға қол жетімді қызметтер:
жай хат жіберу	102,0	102,0	102,0	102,0
жай карточка жіберу	102,0	102,0	102,0	102,0
жай бандероль жіберу	102,0	102,0	102,0	102,0
Кіреберіс жолдарының қызметтері
жылжымалы құрамды жүргізу үшін кіреберіс жолдарын қамтамасыз ету	127,0	127,0	102,0	102,0
маневрлік жұмыстары үшін кіреберіс жолдарын қамтамасыз ету	108,0	103,0	103,0	103,0

 

                                             Қазақстан Республикасы

                                                   Үкіметінің

                                            2007 жылғы 29 тамыздағы

                                                N 753 қаулысымен

                                                    бекітілген

 

       3-бөлім. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-

    экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған

            маңызды көрсеткіштерінің болжамы

 

         Әлеуметтік-демографиялық көрсеткіштер

 

Көрсет- кіштер	2006 ж. есеп	2007 ж. есеп	Болжамы			2010 ж. 2007 ж-ға %-бен
			2008 ж.	2009 ж.	2010 ж.
Халықтың жалпы саны, мың. адам	15306,7	15488,9	15675,2	15865,6	16059,5	103,7
Экономика- да жұмыс- пен қамтылған- дардың саны, мың адам	7427,6	7558,2	7720,2	7870,5	8001,7	105,9
Зейнеткер- лердің саны (орташа жылдық), мың адам	1641,4	1636,6	1640,6	1644,4	1645,0	100,5
Зейнетақы- ның орташа айлық мөлшері, теңге	9912,0	10855,0	13660,0	14889,0	16229,0	149,5
Нақты жалақы, өткен жылға %-бен (кіші кәсіпорын- дардың есебімен)	110,4	114,5	106,6	107,1	107,4	122,6

  

Атауы	2006 ж. есеп	2007 ж. бағалау	Болжам			2010 ж. 2007 ж-ға %-бен
			2008 ж.	2009 ж.	2010 ж.
Жалпы ішкі өнім, млрд. теңге	10213, 7	12660,8	15249,4	18145,0	21348,7
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	110,7	109,9	109,6	109,2	108,6	130,0
Халықтың жан басына шаққандағы ЖІӨ, АҚШ долл.	5291,6	6705,0	7994,0	9393,0	10914,0	162,8
ЖІӨ-нің салалық құрылымы, %	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0
Тауарлар өндірісі	44,8	43,9	43,7	43,7	44,1
оның ішінде
өнеркәсіп	29,5	29,4	27,4	26,7	26,1
ауыл шаруашы- лығы	5,5	4,6	4,2	3,8	3,5
құрылыс	9,8	10,9	12,1	13,2	14,6
Қызметтер өндірісі	51,7	53,7	54,9	55,9	56,4
Таза салықтар	6,5	6,9	7,0	7,3	7,6
Қаржылық делдалдық қызметтер	-3,0	-4,5	-5,6	-6,9	-8,2
Тұтыну бағалары- ның индек- сі, %-бен (бір жылға орташа)	8,6	5,0-7,0	6,0-8,0	6,0-8,0	6,0-8,0
Мемлекет- тік бюджеттің тапшылығы ЖІӨ-ге %-бен	0,8	-2,1	-1,3	-1,0	-0,8
Негізгі капиталға инвести- циялар өткен жылға %-бен	110,6	112,0	111,5	111,0	110,0	136,1
Тауарлар экспорты (ФОБ), млн. АҚШ долл.	38630, 4	44666,4	50201,7	57213,9	62078,8	139,0
өткен жылға %-бен	137,1	115,6	112,4	114,0	108,5
Тауарлар импорты (ФОБ), млн. АҚШ долл.	24190, 9	33174,1	43519,7	51560,6	59760,5	180,1
өткен жылға %-бен	134,9	137,1	131,2	118,5	115,9
Сауда теңгерімі, млрд. АҚШ долл	14439, 5	11492,3	6682,0	5653,4	2318,4
Өнеркәсіп өнімінің (жұмыста- рының, қызметте- рінің) көлемі, млрд. теңге	6509,9	7700,2	8944,5	10368,8	11911,2
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	107,3	106,8	107,6	109,1	107,5	126,2
Ауыл шаруашылы- ғының жалпы өнімі, млрд. теңге	859,5	925,4	991,2	1061,7	1137,2
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	107,0	103,5	103,0	103,0	103,0	109,3
Құрылыс, млрд. теңге	1231,9	1722,9	2312,1	3001,1	3895,5
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	135,6	129,5	122,0	118,0	118,0	169,9
Көлік қызметтер, млрд. теңге	1793,7	2018,4	2289,7	2599,2	2965,6
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	107,0	105,8	106,5	106,5	107,0	121,4
Байланыс, млрд. теңге	274,2	370,6	487,1	629,9	801,2
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	120,4	127,5	124,0	122,0	120,0	181,5
Сауда, млрд. теңге	2061,2	2591,1	3089,4	3680,6	4332,8
өткен жылға %-бен нақты өзгеруі	109,8	109,4	109,3	109,3	109,0	130,2
Еңбек өнімділі- гінің өзгеруі, өткен жылға %-бен	9,0	9,7	9,3	9,3	8,7

 

                                            Қазақстан Республикасы

                                                   Үкіметінің

                                            2007 жылғы 29 тамыздағы

                                                N 753 қаулысымен

                                                    бекітілген

 

    4-бөлім. 2008-2010 жылдарға арналған қолданыстағы және

      әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторлық)

                  бағдарламалардың тізбесі

 

Р/с N	қол- дан- ныс- тағы МБ N	әзі- рле- не- тін МБ N	са- лалық бағ- дар- лама- лар- дың	әзір- лене- тін са- ла- лық бағ- дар- лама- лар- дың	Бағдар- ламаның атауы (Бағдарлама немесе Бағдарла- маны әзірлеу негіздемесі бекітілген нормативтік құқықтық акт)	Іске асыру кезе- ңі	Жалпы орын- дау- шылар	Болжамды шығыстар (млн. теңге)
								республика- лық бюджет
							Саны	2007 ж.	2008 ж.
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
					Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы отбасы істері және гендерлік саясат жөніндегі ұлттық комиссия
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
1	1				Қазақстан Республика- сында 2006- 2016 жылдарға арналған Гендерлік теңдік стратегиясы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 29 қарашадағы N 1677 Жарлығы)	2006- 2016	Қа- зақс- тан Респу- блика- сы Прези- денті- нің жанын- дағы отбасы істері және ген- дерлік саясат жөнін- дегі ұлттық комис- сия	0,0	0,0
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
2				1	Қазақстан Республика- сындағы отбасы мен неке беделін арттыру жөнінде 2008- 2010 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сымен 146- тармағына сәйкес әзір- ленеді)	2008- 2010	Қа- зақс- тан Респу- блика- сы Прези- денті- нің жанын- дағы отбасы істері және ген- дерлік саясат жөнін- дегі ұлттық комис- сия	0,0	0,0
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		2	0,0	0,0
					мемлекеттік		2	0	0
					-оның ішінде қолданыста- ғылары		1	0,0	0,0
					-оның ішінде әзірлене- тіндері		1	0,0	0,0
					Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі (206)			0,0	0,0
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
3	1				"Жібек жолы- ның тарихи орталықтарын қайта өркен- дету, түркі тілдес мемле- кеттердің мәдени мұра- сын сақтау және сабақ- тастыра дамы- ту, туризм инфрақұры- лымын жасау" атты Қазақстан Республика- сының мемле- кеттік бағ- дарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 27 ақпандағы N 3859 Жарлы- ғы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 28 қазандағы N 1096 қаулысы)	1998- 2012	Мәде- ниет- мині, Білім- мині, ККМ, мүдде- лі облыс- тардың әкім- дері	155,2	140,5
4	2				Тілдерді қолдану мен дамытудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы ақпандағы N 550 Жарлығы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 9 сәуірдегі N 344 қаулысы)	2001- 2010	Мәде- ниет- мині	2996,3	2891,1
5			1		"Көне Отырарды қалпына келтіру" 2005-2009 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 30 қыркүйек- тегі N 1009 қаулысы)	2005- 2009	Мәде- ниет- мині	52,3	47,0
6			2		Мәдениет саласын дамы- тудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 24 қарашадағы N 1161 қаулысы)	2006- 2008	Мәде- ниет- мині, АШМ, Әді- лет- мині, Еңбек- мині, СІМ, Астана қала- сының әкім- дігі	2831,8	2248,0
7			3		Этносаралық және конфес- сияаралық келісімінің қазақстандық моделін жетілдірудің 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 28 маусымда- ғы N 593 қаулысы)	2006- 2008	Мәде- ниет- мині	312,9	321,9
8			4		Шетелде тұра- тын отандас- тарды қол- даудың 2005- 2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 21 қарашаның N 1673 Жарлы- ғы) (2008 жылға дейін ұзарту)	2005- 2007	Мәде- ниет- мині	622,3	540,9
9			4		Мұрағат ісін және құжат- тама жүйе- лерін дамы- тудың 2007- 2009 жыл- дарға арнал- ған бағдарла- маны (Қазақ- стан Респу- бликасы Үкіметінің 2006 жылғы 30 қарашада- ғы N 1153 қаулысы)	2007- 2009	Мәде- ниет- мині	20,6	21,8
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
10		1			"Қазақстанның мәдениет пен өнерінің 2009-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы" (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сының 161- тармағына сәйкес әзір- ленеді)	2009- 2011	Мәде- ниет- мині	0,0	0,0
11		2			"Цифрлық теле-радио хабарламасын таратуды дамытудың 2008-2015 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы" (Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 6 сәуірдегі N 310 Жарлы- ғының 144-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулысының 155-тармағына сәйкес әзірленеді)	2008- 2015	Мәде- ниет- мині	0,0	26,0
12				1	Тарихи-мәде- ни мұраларды қалпына келтіру мен зерделеудің 2008-2010 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 6 сәуірдегі N 310 Жарлы- ғының 155-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 157 қаулысының 155-тармағына сәйкес әзірленеді)	2008- 2010	Мәде- ниет- мині	0,0	0,0
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		9	7613,7	6237, 2
					мемлекеттік бағдарла- малар:		4	3773, 8	3598, 5
					- оның ішінде қолданыста- ғылар		2	3773, 8	3572,5
					- оның ішінде әзірлене- тіндер		2	0,0	26,0
					салалық бағдарла- малар:		5	3217, 6	2638, 7
					-оның ішінде қолданыста- ғылар		4	3217, 6	2638, 7
					-оның ішінде әзірлене- тіндер		1	0,0	0,0
					Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлігі (205)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
13	1				Қазақстан Республика- сының 2007-2011 жылдарға арналған денешынықтыру және спортты дамытудың мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 желтоқсандағы N 230 Жарлығы)	2007- 2011	ТСМ	13658, 0	26195, 9
14	2				Қазақстан Республика- сының турис- тік саласын дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 29 желтоқсандағы N 231 Жарлығы)	2007- 2011	ТСМ	2329, 7	528,7
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		2	1598 7,7	2672 4,6
					мемлекеттік бағдарла- малар		2	15987, 7	26724, 6
					оның ішінде қолданыста- ғылар		2	15987, 7	26724, 6
					Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі (201)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
15	1				Қазақстан Республика- сында наша- қорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрес- тің 2006-2014 жылдарға арналған стратегиясы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 29 қарашадағы N 1678 Жарлығы)	2008- 2010	ІІМ	0,0	0,0
16			1		Қазақстан Республика- сында наша- қорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрес- тің 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылы 5 сәуірдегі N 240 қаулысы)	2006- 2008	ІІМ	442,6	420,5
17			2		Қазақстан Республика- сында құқық бұзушылықтың алдын алу мен қылмысқа қарсы күрес- тің 2005-2007 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 24 желтоқсан- дағы N 1355 қаулысы)	2005- 2007 (ұзар- ту есебі- мен)	ІІМ	2333,0	2186,4
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		3	2775, 6	2606, 9
					мемлекеттік бағдарламалар		1	0,0	0,0
					оның ішінде қолданыста- ғылар		1	0,0	0,0
					салалық бағдарла- малар		2	2775,6	2606,9
					оның ішінде қолданыста- ғылар		2	2775,6	2606,9
					Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (202)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
18			1		Төтенше жағ- дайлардың алдың алудың және оларды жоюдың мемле- кеттік жүйе- сін дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 31 желтоқсан- дағы N 1383 қаулысы)	2004- 2010	ТЖМ, Қа- зақс- тан Респу- блика- сының орта- лық және жергі- лікті атқа- рушы орган- дары, ұйым- дары	500,0	0,0
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
19		1			Төтенше жағдайлардың алдың алудың және оларды жоюдың 2007- 2015 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 19 наурыздағы N 451 өкімінің 3.1-тармағына сәйкес әзір- ленеді)	2007- 2015	ТЖМ, Қа- зақс- тан Респу- блика- сының орта- лық және жергі- лікті атқа- рушы орган- дары, ұйым- дары	0,0	1283,8
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		2	500, 0	1283,8
					мемлекеттік бағдарламалар		1	0,0	1283, 8
					оның ішінде әзірлене- тіндер		1	0,0	1283, 8
					салалық бағдарламалар		1	500,0	0,0
					оның ішінде қолданыста- ғылар		1	500,0	0,0
					Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі (212)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
20	1				Қазақстан Республика- сының ауылдық аумақтарын дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 10 шілдедегі N 1149 Жарлығы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 20 тамыздағы N 838 қаулысы)	2004- 2010	АШМ	36421, 8	51375, 9
21			1		2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 23 қаңтар- дағы N 93 қаулысы)	2002- 2010	АШМ	18218, 0	23640, 0
22			2		Қазақстан Республика- сының Агро- өнеркәсіптік кешенін орнықты дамытудың 2006-2008 жылдарға арналған тұжырымда- масын іске асыру жөнін- дегі 2006- 2008 жыл- дарға арналған бірінші кезектегі шаралар бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 6 наурыздағы N 149 қаулысы)	2006- 2008	АШМ	73501, 3	10483 8,1
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
23				1	Су ресур- старын, жануарлар дүниесін сақтау және ұтымды пайдалану және 2010 жылға дейінгі ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың желісін дамыту бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сының 58.3- тармағына сәйкес әзірленеді)	2008- 2010	АШМ	0,0	2717,6
24				2	2008-2010 жылдарға арналған "Жасыл ел" бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сының 58.1-тарма- ғына сәйкес әзірленеді)	2008- 2010	АШМ	0,0	7594,2
25				3	Қазақстан Республика- сының агро- өнеркәсіптік кешенін орнықты дамыту жөніндегі 2009-2011 жылдарға арналған (Қазақстан Республикасы Президен- тінің 2007 жылғы 6 сәуірдегі N 310 Жарлы- ғының 62- тармағына және Қазақс- тан Респуб- ликасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сының 253- тармағына сәйкес әзірленеді)	2009- 2011	АШМ	0,0	0,0
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		6	128141,1	190165,8
					мемлекеттік бағдарла- малар:		1	36421, 8	51375, 9
					-оның ішінде қолданыста- ғылары		1	36421, 8	51375, 9
					салалық бағдарла- малар:		5	91719,3	13878 9,9
					-оның ішінде қолданыста- ғылары		2	91719,3	12847 8,1
					- оның ішінде әзірленетін- дері		3	0,0	10311,8
					Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (213)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
26			1		Қазақстан Республикасы саясатының 2001-2010 жылдарға арналған салалық бағ- дарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 29 қазандағы N 1371 қаулысы)	2001- 2010	Еңбек- мині	12092, 0	13793, 7
27			2		Мүгедектерді оңалтудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 6 қаңтардағы N 17 қаулысы)	2006- 2008	Еңбек- мині	1571,5	2100,1
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
28				1	2008-2010 жылдарға арналған халықты жұмыспен қамту жүйесін жетілдіру жөніндегі бағдарлама (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулысының 144-тармағына сәйкес әзір- ленеді)	2008- 2010	Еңбек- мині	0,0	0,0
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		3	1366 3,5	15893,8
					салалық бағдарла- малар:		3	13663, 5	15893, 8
					оның ішінде қолданыс- тағылары		2	13663, 5	15893, 8
					оның ішінде әзірлене- тіндері		1	0,0	0,0
					Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі (215)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
29			1		Автожол саласын дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 9 желтоқсан- дағы N 1227 қаулысы)	2006- 2012	ККМ	12119 3,4	139653,3
30	1				Қазақстан Республикасы- ның 2015 жылға дейінгі көлік стратегиясы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 11 сәуірдегі N 86 Жарлығы)	2006- 2015	ККМ	31521, 4	118 360,3
31			2		Азаматтық авиация сала- сын дамытудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 30 маусымдағы N 632 қаулысы)	2006- 2008	ККМ	7357,2	8120,0
32			3		Қазақстан Республика- сының теңіз көлігін дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 26 қыркүйек- тегі N 916 қаулысы)	2006- 2012	ККМ, "Қа- зақ- теңіз- көлік- флоты" ҰТКҚК" АҚ, "Қаз- мұнай- газ" ҰК АҚ, Маң- ғыстау облы- сының әкім- дігі	158,3	443,0
33			4		Қазақстан Республика- сының кеме қатынасын дамытудың және ішкі су жолдарында қауіпсіздікті қамтамасыз етудің 2007- 2012 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 26 қыркүйек- тегі N 917 қаулысы)	2007- 2012	ККМ, Қаржы- мині, ЭБЖМ, АШМ, ЭМРМ	1831,5	1946,3
					Мемлекеттiк орган бойынша жиыны:		5	162061,8	268522,9
					мемлекеттік бағдарла- малар:		1	3152 1,4	1183 60,3
					-оның ішінде қолданыс- тағылары		1	3152 1,4	1183 60,3
					салалық бағдарла- малар:		4	1305 40,4	150162,6
					-оның ішінде қолданыс- тағылары		4	1305 40,4	150 162,6
					Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (217)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
34				1	Қазақстан Республикасы халқының инвестициялық мәдениеті мен қаржылық сауаттылығын арттырудың 2007-2009 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 27 маусымдағы N 536)	2007- 2009	Қаржы- мині	800,0	2899,8
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
35				2	Қазақстан Республикасы Қаржы министрлі- гінің жүйесін жаңғырту мен дамытудың 2007-2009 жылдарға арналған бағ- дарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметі отырысының 2007 жылғы 10 сәуірдегі N 9 хаттамасының 2.3.1-тар- мағына сәйкес әзірленеді)	2007- 2009	Қаржы- мині	10894, 5	18172, 5
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		2	11694,5	21072,3
					салалық бағдарла- малар:		2	10894, 5	18172, 5
					-оның ішінде қолданыс- тағылары		1	800,0	2899,8
					- оның ішінде әзірлене- тіндері		1	10894, 5	18172, 5
					Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі (220)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
36			1		"Қазақстан Республика- сында көлең- келі эконо- миканың мөлшерін қысқарту жөніндегі экономикалық саясат пен ұйымдастыру шараларының 2005-2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары" бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 30 қыркүйек- тегі N 969 қаулысы)	2005- 2010	ЭБЖМ, мүд- делі мемле- кеттік орган- дар	0,0	0,0
37			2		Шығыс Қазақс- тан облысының Семей қаласын дамытудың 2006-2008 жылдарға арналған даму бағдар- ламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 25 тамыздағы N 874 қаулысы)	2006- 2008	ЭБЖМ, орта- лық атқа- рушы орган- дар, ШҚО жергі- лікті атқа- рушы орган- дары	7100,0	0,0
38			3		Мемлекеттік активтерді басқарудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 30 маусымда- ғы N 620 қаулысы)	2006- 2008	ЭБЖМ	0,0	0,0
39	1				Қазақстан Республика- сының 2015 жылға дейінгі аумақтық даму стратегиясы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 тамыздағы N 167 Жарлығы)	2006- 2015	ЭБЖМ	0,0	29,9
40			4		Арал өңірінің проблемаларын кешенді шешу жөніндегі 2007-2009 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 26 қыркүйек- тегі N 915 қаулысы)	2007- 2009	ЭБЖМ	1282,3	2051,1
					Мемлекеттік орган бойынша жиыны:		5	8382,3	2600,5
					мемлекеттік бағдарла- малар:		1	0,0	30
					- оның ішінде қолданыс- тағылары		1	0,0	29,9
					салалық бағдарла- малар:		4	8382,3	2570,6
					- оның ішінде қолданыс- тағылары		4	8382,3	2570,6
					Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі (221)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
41			1		Қазақстан Республика- сының патент жүйесін дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 23 желтоқ- сандағы N 1243 қаулысы)	2007- 2011	Әді- лет- мині, ИСМ, Қорға- ныс- мині, АШМ, ЭМРМ, Еңбек- мині, ҚПА, ІІМ	0,0	87,9
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
42		1			Қазақстан Республика- сында 2007-2009 жылдарға арналған діни сенім бостан- дығын қамта- масыз ету және мемле- кеттік-кон- фессиялық қатынастарды жетілдіру жөніндегі мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 14 желтоқ- сандағы N 03-1746қ тапсырмасының 3-тармағына сәйкес әзірленеді)	2007- 2009	Әді- лет- мині, БП, ЖС, ҰҚК, ЭЖСКА, МҚА, ІІМ, Мәде- ниет- мині, Білім- мині, СІМ, ДББК, облыс- тар- дың, Астана және Алматы қала- лары- ның әкім- дері	68,1	24,6
43				1	Нотариалдық қызметті дамытудың 2008-2010 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Құқықтық саясат жөнін- дегі кеңестің 2006 жылғы 12 мамырдағы отырысының N 51-23-47 хаттамасының 1.3-тармағына сәйкес әзірленеді)	2008- 2010	Әді- лет- мині	0,0	0,0
44				2	Қазақстан Республика- сының қылмыстық атқару жүйе- сін одан әрі дамытудың 2007-2009 жылдарға арналған бағдарламасы (Қазақстан Республика- сының Премьер- Министрі Д.Ахметовтің 2006 жылғы 11 қазандағы N 5328 тап- сырмасына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сының 195-тармағына сәйкес әзір- ленеді)	2007- 2009	Әді- лет- мині	3154,2	5031,8
					Мемлекеттiк орган бойынша жиыны:		4	3222,3	5724,7
					мемлекеттік бағдарла- малар:		1	68,1	24,6
					- оның iшiнде әзiрлене- тiндері		1	68,1	24,6
					салалық бағдарла- малар:		3	3154,2	5700,1
					- оның iшiнде қолданыс- тағылары		1	0,0	668,3
					- оның iшiнде әзiрлене- тiндері		2	3154,2	5031,8
					Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі (225)
					Қолданыстағы мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
45	1				Қазақстан Республика- сында білім беруді дамы- тудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 11 қазандағы N 1459 Жарлығы)	2005- 2010	Білім- мині	66086,4	63087, 8
46	2				Азаматтарға патриоттық тәрбие берудің 2006-2008 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 10 қазандағы N 200 Жарлығы)	2006- 2008	Білім- мині, Мәде- ниет- мині	51,2	52,4
47	3				Қазақстан Респукасында ғылымды дамытудың 2007-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 20 маусымда- ғы N 348 Жарлығы)	2007- 2012	Білім- мині	8268,7	8046,7
					Әзірленетін мемлекеттік және салалық (секторалдық) бағдарламалар
48				1	2007-2011 жылдарға арналған "Қазақстан балалары" атты бағдарлама (Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Басшысы А.Р. Жақсы- бековтің 2007 жылғы 22 қаңтарда- ғы N 32-22. 18 тапсырма- сына сәйкес әзірленеді)	2007- 2011	Білім- мині, Мәде- ниет- мині	393,1	586,6
49		2			Қазақстан Республика- сында техни- калық-кәсіп- тік білім беруді дамы- тудың мемле- кеттік бағ- дарламасы (Қазақстан Республика- сының Прези- денті 2007 жылғы 6 сәуірдегі N 310 Жарлы- ғының 106-тармағына және Қазақс- тан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулы- сының 79-тармағына сәйкес әзірленеді)	2008- 2010	Білім- мині	0,0	0,0
					Қолданыстағы ғылыми-техникалық бағдарламалар