Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2000 жылғы 21 шiлдедегi N 1095 қаулысымен мақұлданған Қазақстан Республикасында мемлекеттiк мүлiктi басқару және жекешелендiру тұжырымдамасын одан әрі iске асыру мақсатында, "Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың және жекешелендiрудiң тиiмдiлiгiн арттырудың 2001-2002 жылдарға арналған салалық бағдарламасын iске асыру жөнiндегi 2002 жылға арналған іс-шаралар жоспарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 2 мамырдағы N 489 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:
1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың және жекешелендiрудiң тиiмділігiн арттырудың 2003-2005 жылдарға арналған салалық бағдарламасы (бұдан әpi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң Мемлекеттiк мүлiк және жекешелендіру комитетi жыл сайын 1 ақпан мен 1 тамызға Қазақстан Республикасының Yкiметiне Бағдарламаны iске асыру барысы туралы ақпарат ұсынсын.
3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң бiрiншi орынбасары А.С. Павловқа жүктелсiн.
4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2003 жылғы 3 ақпандағы
N 118 қаулысымен
бекітілген
Мемлекеттік мүлікті басқарудың және жекешелендірудің тиімділігін арттырудың 2003-2005 жылдарға арналған салалық бағдарламасы
Астана - 2003 жыл
1. Бағдарламаның паспорты
Бағдарламаның Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың және
атауы жекешелендiрудiң тиiмдiлiгiн арттырудың
2003-2005 жылдарға арналған салалық
бағдарламасы
Бағдарламаны Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2002 жылғы
әзiрлеу 28 наурыздағы N 827 Жарлығымен
үшін бекiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
негіз 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасы,
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы
21 шiлдедегі N 1095 қаулысымен мақұлданған
Қазақстан Республикасында мемлекеттiк мүлiктi
басқару және жекешелендiру тұжырымдамасы
Бағдарламаның Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң
негiзгi әзiрлеушiсi Мемлекеттiк мүлiк және жекешелендiру комитетi
Бағдарламаның Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың тиiмдiлiгiн
басты мақсаты арттыру
Бағдарламаның Мемлекеттiк мүлiктi басқару жүйесiн жетiлдiру
негiзгi мiндеттерi және оның тиiмдi пайдаланылуын бақылауды күшейту
Бағдарламаны Бағдарлама мемлекеттiк бюджеттен
қаржыландыру қаржыландыруды талап етпейдi
көздерi
Бағдарламаны 2003-2005 жылдар
iске асыру
мерзiмi
2. Кiрiспе
Елдегi экономиканы тұрақтандыру жөнiндегi шараларды қабылдау, Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейiнгi дамуының стратегиялық жоспарымен анықталған мақсаттар мен міндеттер мемлекеттiк мүлiктi басқару мен билiк етудегi көзқарастарды одан әрi жетiлдiрудi талап етедi.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2001 жылғы 27 маусымдағы N 880 қаулысымен бекiтiлген Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың және жекешелендiрудің тиiмділігiн арттырудың 2001-2002 жылдарға арналған салалық бағдарламасын iске асыру барысында мемлекеттік мүлiктi басқару мәселелерi жөнiндегi заңнамалық базаны жетiлдiру жөнiнде маңызды қадам жасалды: "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне мемлекеттiк мүлiк мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 21 мамырдағы Заңы қабылданды.
Мемлекеттік мүлiк мәселелерi бойынша заң актілерiне өзгерiстер енгiзу, мемлекеттiк меншiк объектiлерiн басқару субъектiлерiнің өкiлеттiктерi шектерiн белгiлеу және оларды нақтылау басқарудың әртүрлi субъектілерінің мемлекеттiк мүлiктің объектiлерiн басқаруының одан әрi мақсаттарын, мiндеттерiн және әдiстерiн айқындау, жоғарыда көрсетiлген Заңды iске асыру жөнiнде бiрқатар нормативтiк құқықтық актiлер әзiрлеу қажеттiгiнің де алғы шарты болып табылады.
Осы Бағдарлама Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2002 жылғы 28 наурыздағы N 827 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 2000 жылғы 21 шiлдедегi N 1095 қаулысымен мақұлданған Қазақстан Республикасында мемлекеттiк мүлiктi басқару және жекешелендiру тұжырымдамасын одан әрi iске асыру мақсатында әзiрлендi.
Бағдарламада мынадай негiзгi бағыттар бойынша:
мемлекеттiк мүлiктi басқару жүйесiн жетілдiру;
мемлекеттiк мүлiктiң тиiмдi пайдаланылуын бақылауды күшейту;
мемлекеттiк меншiктің жекелеген объектілерiн басқарудың стратегиясын қалыптастыру, экономиканың стратегиялық салаларын бақылау және олардың дамуын реттеу;
мемлекеттiк мүлiктi есепке алуды жетiлдiру;
мемлекеттік мүлiктi мемлекет мүддесiне сәйкес жекешелендiрудi жүзеге асыру;
жекешелендiруге дейiнгi бақылауды жетiлдiру iс-шаралары кешенiн жүзеге асыру көзделедi.
3. Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың және жекешелендiрудiң қазiргi уақыттағы жай-күйiн талдау
3.1. Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың заңнамалық базасы
Мемлекеттiк мүлiктi басқаруды жетiлдiру, Мемлекеттiк мүлiктi басқару және жекешелендiру тұжырымдамасын iске асыру мақсатында "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне мемлекеттiк мүлiк мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 21 мамырдағы Заңы (бұдан әрi - Заң) қабылданды.
Заңмен Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне , "Акционерлiк қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 10 шiлдедегi Заңына , "Жауапкершiлiгi шектеулi және қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiктер туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 22 сәуiрдегi Заңына , Қазақстан Республикасы Президентінің "Мемлекеттiк кәсiпорын туралы" 1995 жылғы 19 маусымдағы N 2335 заң күшi бар Жарлығына , Қазақстан Республикасы Президентiнің "Жекешелендiру туралы" 1995 жылғы 23 желтоқсандағы N 2721 заң күшi бар Жарлығына өзгерiстер мен толықтырулар енгізiлді.
Негiзгi өзгерiстер мемлекеттiк меншiктi республикалық және коммуналдыққа бөлу есебiмен бiртұтас уәкiлеттi органның мемлекеттiк меншiкке қатысы бойынша мемлекеттiк меншiк құқығының субъектiсi ретiнде айқындау қажеттiлiгiне байланысты.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Мемлекеттiк кәсiпорын туралы" 1995 жылғы 19 маусымдағы N 2335 заң күшi бар Жарлығына (бұдан әрi - "Мемлекеттiк кәсiпорын туралы" Жарлық) мемлекеттiк меншiкке құқығы бар субъектiнiң және мемлекеттiк кәсіпорындарға қатысты мемлекеттiк органның функцияларын шектеу бөлiгінде өзгерiстер енгiзiлдi; өкiлеттiктерiн кеңейту арқылы мемлекеттiк басқару органдарының тарапынан мемлекеттiк кәсiпорындардың қаржы-шаруашылық қызметiне бақылауды күшейтуге бағытталған толықтырулар, сондай-ақ жауапкершiлiктi нығайту мақсатымен мемлекеттiк кәсiпорындар басшыларына қатаң талаптар қоюға бағытталған толықтырулар енгiзiлдi.
Заң қабылданғанға дейiн қолданыста болған мемлекеттiк кәсiпорындарға негiзгi қаражаттар және заңды тұлғалардың жарғылық капиталының үлесi түрiнде оларға бекiтiлген мүлiктi шеттету құқығы, сондай-ақ өзiнiң қалауынша осы мүлiктi өткiзуден түскен ақшалай қаражатты пайдалану мүмкiндiгi меншiктенушi ретінде мемлекет мүддесiне нұқсан келтiрдi және мемлекеттiк мүлiктi бақылаусыз шеттету процесiне әкеп соқтырды. Заңға сәйкес негiзгi қаражатқа қатысты мемлекеттiк кәсіпорындардың мүлкi тек мемлекеттiк мүлiкке билiк ететiн уәкiлеттi мемлекеттiк органның шешiмi негiзiнде, ал жекелеген жағдайларда - Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша сатылатын болады. Бұл pетте, осы мүлiктi жекешелендiруден түскен қаражат мемлекеттiк бюджетке жiберiледi.
"Жауапкершiлiгi шектеулi және қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiктер туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 22 сәуiрдегi Заңына өзгерiс мемлекеттiк кәсiпорындардың жауапкершілiгi шектеулi серiктестiктің жарғылық капиталының қатысуына жол бермеудi енгiзу қажеттiгiне негiзделген.
"Акционерлiк қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 10 шiлдедегi Заңына енгiзiлген негiзгi өзгерiстер мен толықтырулар:
мемлекеттiк мекемелерге қоғамның құрылтайшылары немесе қатысушылары (акционерлерi) ретiнде қатысуына жол бермеудi белгiлеу;
"Алтын акция" иегерiнiң құқығын кеңейту және бекiту: "алтын акцияны" иелену шарты кезiнде мемлекет үшiн қосымша бақылау тәсілi болып табылатын акционерлiк қоғамның жалпы жиналысы, басқарма және директорлар кеңесiнiң шешiмiне тыйым салу, соның ішінде "алтын акциямен" куәландырылған тыйым салу құқығының қабылданған өзгерiстерiне сәйкес болғандықтан жекешелендiруге дейін мүмкіндік беруге жатпайды;
акцияның бақылау пакетi ұлттық компанияларды қоспағанда, мемлекетке тиесілi қоғамның директорлар кеңесiнiң қоғамның қаржы-шаруашылық қызметiнiң орта мерзімдік және ағымдағы (жылдық) жоспарларын мiндеттi бекiтуiн қарау;
көрсетiлген акцияларды иелену және пайдалану құқығын жүзеге асыратын мемлекеттiк органға акциялардың мемлекеттiк пакетiне дивидендтердiң болжамдалған мөлшерiнiң көрсеткiшiн белгiленген мерзiмдерде беру мiндетiн қоғамның атқарушы органына бекiту;
директорлар кеңесiнің құзыретiне кiретiн мәселелердi қарау кезінде тәуелсiз сарапшыларды, консультанттарды тарту құқығын директорлар кеңесінің мүшелерiне беру.
Қазақстан Республикасы Президентiнің "Жекешелендiру туралы" 1995 жылғы 23 желтоқсандағы N 2721 заң күшi бар Жарлығына (бұдан әрi - "Жекешелендiру туралы" Жарлық) жекешелендiру процестерiн жетiлдiру мақсатында Заңмен әлемдiк тәжiрибеде қабылданған қосымша сауда түрлерi: екі кезеңдiк рәсiмдер жолымен конкурс (бұдан әрi - конкурс), бағалы қағаздарды сату енгiзілдi.
Конкурс бiлiктi қаржы кеңесшiсінің қатысуымен екi кезеңде өтетiн болады және әлеуеттi сатып алушылар (инвесторлар) арасында бәсекелестiк белгiлеуге қабілеттi болғандықтан iрi стратегиялық маңызды объектiлердi жекешелендiрудің неғұрлым қолайлы тәсiлi болып табылады. Сауданың осы түрi инвесторлармен келiссөздер өткiзу барысында объектiлердiң бұрын ұсынылған сату шартын жақсартуға және сапа негiзінде жеңiмпазды таңдауды жүзеге асыруға жол бередi.
Туынды бағалы қағаздарды жүзеге асыру:
әлеуеттi инвесторлар шеңберiн кеңейтуге;
капиталдың халықаралық рыногында қазақстандық компаниялардың имиджiн көтеруге бағытталған.
Бұдан басқа, туынды бағалы қағаздарды орналастыру кезiнде компаниядан талап етілетін шарттар олардың қызметінің айқындылығын, демек инвесторлардың қатерiн барынша азайту деңгейiн қамтамасыз етуге ықпал етедi.
Осыған байланысты, бұрын қолданылған "Жекешелендiру туралы" Жарлықтың мемлекеттiк меншiктің объектiлерiн сату тәртiбi туралы ережелерi биржа саудасын ұйымдастыру және өткiзу ерекшелiгiн, мемлекетке жататын бағалы қағаздарды қор биржасында сату жөнiнде "Жекешелендiру туралы" Жарлықтың нормасын көрсетпедi, жеке бапта толықтырылды және бөлiп көрсетілдi.
Мемлекеттiк меншiк объектiлерiн сатып алушылардың мiндеттемелердi орындауын бақылаудың тиiмдiлiгiн көтеру мақсатында "Жекешелендiру туралы" Жарлыққа сатып алу-сату келiсімдерiнің шарттарына сәйкес сатып алушылар өзiне алған орындауға тиiстi мiндеттемелердi қамтамасыз етуге бағытталған өзгерiс қабылданды.
Мемлекеттiк мүлiктi тиiмдi басқарудың басты тұтқасының бiрi көкейтестi құқықтық базаның болуы болып табылатыны сөзсiз. Қолданыстағы заңдардың талаптарына сәйкес мемлекеттік мүлiктi (республикалық та, коммуналдық та меншiк бойынша) басқару және билiк ету мәселелерiн реттейтiн нормативтік құқықтық актiлерге тексеру жүргiзу мемлекеттiк меншiктi басқару саласында бiрiншi деңгейдегi мiндет болып табылады.
3.2. Мемлекеттiк кәсiпорындарды басқару
2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша республикалық мемлекеттiк кәсiпорындардың жалпы саны 451 кәсiпорынды, соның iшiнде шаруашылық жүргiзу құқығындағысы - 165 кәсiпорынды, жедел басқару құқығындағысы - 286 кәсiпорынды құрады. Осы күнге коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындардың жалпы саны 5 380 кәсiпорынды, олардың шаруашылық жүргiзу құқығындағысы 998 және жедел басқару құқығындағысы - 4382 кәсіпорынды құрады.
"Мемлекеттiк кәсiпорын туралы" Жарлыққа сәйкес аталған мемлекеттік кәсіпорындар тiзбесiн: республикалық мемлекеттiк кәсiпорындар бойынша - Қазақстан Республикасының Үкiметi, коммуналдық мемлекеттiк кәсіпорындар бойынша - жергіліктi атқарушы органдар бекiтедi.
Мемлекеттiк бюджетке таза табыс бөлiгiнің түсiмдерi бойынша деректер 2000 жылдан бастап 2002 жыл кезеңiне былайша көрiнiс табады:
___________________________________________________________________
Кезеңi | Мемлекеттiк бюджетке мемлекеттiк кәсiпорындардың таза
| табыс бөлігінің түсуi, мың теңге
|__________________________________________________________
| Барлығы | Республикалық | Жергiлiктi
| | бюджет | бюджеттер
|__________________________________________________________
| Жоспар | Фактi | Жоспар | Фактi | Жоспар | Факті
___________________________________________________________________
2000 ж. 55 700 67 775 55 700 55 098 - 12 677
2001 ж. 452 063 382 703 390 645 331 231 61 418 51 472
2002 ж. 528 078 636 934 500 895 576 706 27 183 60 228
___________________________________________________________________
Жоғарыда келтiрiлген көрсеткiштерден мемлекеттiк кәсiпорындарды басқарудың тиiмділігiн арттыруға бағытталған бағдарламалық iс-шараларды iске асыру қорытындысында мемлекеттiк кәсiпорындардың таза табысының бөлiгi мемлекеттiк бюджетке түсiмдердің неғұрлым артқаны көрiнедi. 2001 жылы мемлекеттiк кәсiпорындардың таза табыс бөлiгiнен бюджетке аударымдар мөлшерi 2000 жылмен салыстырғанда 68 млн. теңгеден 383 млн. теңгеге дейiн - 6 eceгe дейiн артты. 2002 жылға мемлекеттiк кәсіпорындардың таза табыс бөлiгiнен мемлекеттiк бюджетке 528 млн. теңге мөлшерiнде аударымдар көзделдi, 2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша таза табыс бөлiмнен бюджетке аударымдар сомасы 637 млн. теңгенi құрады, ол жылдық жоспардың 121 %-ын құрады.
2001 жылдың қорытындылары бойынша 102 республикалық мемлекеттiк кәсiпорын 20 944 млн. теңге сомасында таза табыс алды. Бұл ретте, 2002 жылы республикалық бюджеттiң табысына республикалық мемлекеттiк кәсiпорындардың таза табысы бөлiгiнiң 576,7 млн. теңге сомасында аударымы түстi. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорындардан алынатын таза табысының үлкен бөлiгiн (86,8%) үш республикалық мемлекеттiк кәсiпорын құрайтынын атап айту қажет: ұлттық компаниялар болып табылатын "Қазақстан темiр жолы" РМК (74% немесе 15 524 млн. теңге), "Қазәуенавигация" РМК (7,7% немесе 1 615 млн. теңге) және "Ақтау теңiз сауда порты" РМК (5% немесе 1 045 млн. теңге). Солармен бiрге, "Қазақстан темiр жолы" РМК, "Ақтау теңiз сауда порты" РМК ұлттық компаниялары Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерiне сәйкес таза табысы бөлiгiнде республикалық бюджетке аударымдардан босатылады. Бұдан басқа, 36 республикалық мемлекеттiк кәсiпорын 2001 жылғы қорытынды бойынша 16 271 млн. теңге сомасында залал келтiрген.
2001 жылғы қорытынды бойынша 405 коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорын 1 183 млн. теңге сомасында таза табыс алды, бұл ретте 2002 жылы жергiлiктi бюджеттерге коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындардың таза табысы бөлiгiнiң 60,2 млн. теңге сомасында немесе 2001 жылы олар алған таза табыс сомасынан 1,3% сомасында түсiмдер түстi. 698 кәсiпорын 2 420 млн. теңге сомасында залал келтiрдi.
Мемлекеттiк кәсіпорындардың таза табысы бөлiгiнен мемлекеттiк бюджетке түсiмдердiң артуының жалпы деңгейiне қарамастан, мемлекеттiк кәсiпорындардың пайдасынан түсiмдер олар алатын таза табыспен салыстырғанда әлi күнге ескерусiз қалып келедi. Бұдан басқа, мемлекеттiк басқарудың жергiлiктi органдары тарапынан қажеттi бақылаудың болмауынан, бөлшегiнiң тиiмсiз басқаруға байланысты болуынан коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындардың көпшiлiгi залалды болып табылады. Жақын кезеңде залалды және табысы төмен деңгейдегi мемлекеттiк кәсiпорындарға қатысты мемлекет ұстанымын нақты белгiлеу: мемлекет мүддесiн және оған жүктелген мiндеттердi ескере отырып мемлекеттiк кәсiпорындар мәртебесiнде болуының орындылығын айқындау, заңды тұлғалардың өзге де ұйымдастыру-құқықтық нысанын қайта құру және тарату мүмкiндiгiн қарау қажет. Сонымен бiрге, кәсiпорынның қаржы-шаруашылық қызметiне мемлекеттiк басқару органдарының тарапынан бақылауды күшейту, олардың қаржылай жай-күйiне мемлекеттiк кәсiпорындар басшыларының жауапкершiлiгiн нығайту ескертедi.
3.3. Жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғаларды басқару
2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 499 акционерлiк қоғам мен жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң (бұдан әрi - серiктестiк), оның республикалық меншiктегiсi - 219 акционерлiк қоғам мен серiктестiк, коммуналдық меншiктегiсi - 280 акционерлiк қоғам мен серiктестiк акцияларының пакеттерi мен қатысуының үлестерi мемлекеттiк меншiкте болып табылды.
Мемлекеттiк бюджетке акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтердiң түсуi бойынша деректер 2000 жылдан бастап 2002 жылда кезеңiне былайша көрiнiс табады:
____________________________________________________________________
Кезеңi | Мемлекеттiк меншік болып табылатын акциялардың
| пакеттеріне дивидендтердің түсуі, мың теңге
|___________________________________________________________
| Барлығы | Республикалық | Жергiлiктi
| | бюджет | бюджеттер
|___________________________________________________________
| Жоспар | Фактi | Жоспар | Фактi | Жоспар | Факті
____________________________________________________________________
2000 ж. 1 278 536 1 251 893 1 142 200 1 169 485 136 336 82 408
2001 ж. 5 929 368 6 062 629 5 859 889 6 006 545 69 479 56 084
2002 ж. 5 849 833 6 909 943 5 800 000 6 787 339 49 833 122 604
____________________________________________________________________
Келтiрiлген көрсеткiштерден 2001 жылы акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтердiң түсуi өткен жылмен салыстырғанда неғұрлым артқаны (5 млрд. теңгеге дейiн) көрiнедi. Осы қорытындының республикалық меншiк болып табылатын акциялардың пакеттерiне дивидендтердiң түсуiнiң артуына байланысты екенiн, жергілiктi бюджетке коммуналдық меншiк болып табылатын акциялардың пакеттерiне дивидендтердiң түсу сомасы 32%-ға төмендегенiн атап айту қажет. 2002 жылы акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтердің мемлекеттiк бюджетке түсуi 5 850 млн. теңге мөлшерiнде көзделген, 2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша осы көрсеткiштер бойынша түсiмдер сомасы 6 910 млн. теңгенi немесе жылдық жоспардың 118%-ын құрады. Бұл ретте, акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтер түсуiнiң жалпы сомасындағы елеулi үлестi "ҚазМұнайГаз" ҰК" ЖАҚ (100% АМП) - 25% немесе 1 742,5 млн. теңге, "СNРС-Ақтөбемұнайгаз" ААҚ (25,2% АМП) - 21% немесе 1 440,8 млн. теңге және "Қазақмыс" корпорациясы" ААҚ-дай (24,65% АМП) - 18% немесе 1 260,1 млн. теңге, осындай iрi өндiрiстiк компаниялардың үлесi құрайды.
2001 жылдың қорытындысы бойынша акциялардың мемлекеттiк пакетi (қатысудың үлесi) республикалық меншiкте болып табылатын 85 акционерлiк қоғам (серiктестiк) 52 433 млн. теңге сомасында таза табыс алды, бұл ретте 2002 жылы республикалық бюджеттiң кiрiсiне 2001 жылы олар алған таза табыстың сомасынан 13%-ды құрайтын 6 787 млн. теңге сомасында акциялардың мемлекеттік пакетiне дивидендтер аударылды. Жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар 67 акционерлiк қоғам (серiктестiк) 16 080 млн. теңге сомасында залал келтiрдi.
2001 жылдың қорытындысы бойынша акциялардың мемлекеттiк пакетi (қатысудың үлесi) коммуналдық меншiкте болып табылатын 74 акционерлiк қоғам (серiктестiк) 871,1 млн. теңге сомасында таза табыс алды, бұл ретте 2002 жылы жергілiктi бюджетке 122,6 млн. теңге немесе 2001 жылы алынған таза табыстың сомасынан 14% сомасында акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтер аударылды. Жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар 163 акционерлiк қоғам (серiктестiк) 3 521 млн. теңге сомасында залал келтiрдi.
Жоғарыда келтiрiлген қорытындылар акциялардың мемлекеттiк пакетi (қатысудың үлесi) акциялардың осы пакеттерiне (қатысудың үлестерiне) иелік ету және пайдалану құқығын жүзеге асыратын мемлекеттiк органдар (министрлiктер, ведомстволар, агенттiктер, өзге де осыған уәкiлеттi орталық мемлекеттiк органдар) тарапынан республикалық меншiкте болып табылатын акционерлiк қоғамдардың (серіктестіктердің) қаржы-шаруашылық қызметiнiң қорытындыларына тиiмдi бақылаудың жеткiлiксiздiгi және қарауында коммуналдық меншiктiң акциялар пакетi (қатысудың үлесi) бар жергілiктi атқарушы органдар тарапынан бақылау мен жоспарлауды ұйымдастырудың төмендiгi туралы куәландырады.
3.3.1. Ұлттық компанияларды басқару ерекшелiктерi
2002 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ұлттық компаниялардың саны 13 заңды тұлғаны, оның 11-i акционерлiк қоғамды, 2-i республикалық мемлекеттiк кәсiпорынды құрайды.
Ұлттық компаниялар ұлттық экономика негiзiн құрайтын стратегиялық маңызды салаларда Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша құрылады.
Осыған байланысты, ұлттық компанияларға акционерлiк қоғамдар ретiнде және де мемлекеттік кәсiпорындар жатады, "Акционерлiк қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 10 шiлдедегi Заңы (бұдан әрi - "Акционерлiк қоғамдар туралы" Заң) және Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Мемлекеттiк кәсiпорын туралы" 1995 жылғы 19 маусымдағы N 2335 заң күшi бар Жарлығы олардың қызметiн реттейтiн негiзгi нормативтiк құқықтық актiлер болып табылады.
Ұлттық компаниялар жыл сайын сырғымалы негiзде үш жыл мерзiмге өзiнiң даму жоспарын (бұдан әрі - Даму жоспары) әзiрлейдi. Даму жоспары Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының индикативтiк жоспарына ұлттық компаниялар дамуының негiзгi бағыттарын енгiзу мен негiзгi көрсеткiштерiн болжауды көздейтiн индикативтi жоспарлаудың қолданылып жүрген жүйесi шеңберiнде әзiрленедi. Даму жоспарын Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.
Ұлттық компаниялардың қаржы-шаруашылық қызметiн бақылауды күшейту мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметiнiң:
"Кейбiр акционерлiк қоғамдар мен республикалық мемлекеттiк кәсiпорындардың (ұлттық компаниялардың) қызметiн тиiмдi басқару мен бақылауды ұйымдастыру жөнiндегi шаралар туралы" 2001 жылғы 28 ақпандағы N 290 ;
ұлттық компаниялардың әкiмшiлiк шығындарын оңтайландыру мәселелерiне қатысты - "Акционерлiк қоғамдар мен республикалық мемлекеттiк кәсiпорындардың (ұлттық компаниялардың) кейбiр мәселелерi туралы" 2001 жылғы 22 тамыздағы N 1098 қаулылары қабылданды.
"Акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтер мен ұйымдардағы қатысудың мемлекеттiк үлестерiне кiрiстiң мәселелерi туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 13 тамыздағы N 1159 қаулысына сәйкес ұлттық компаниялардың акцияларының мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтер есептеу Даму жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. Дивидендтердiң түпкiлiктi мөлшері акционерлердiң жалпы жиналысында "Акционерлiк қоғамдар туралы" Заңға сәйкес бекiтiледi.
2000 жылдың қорытындысы бойынша 10 ұлттық компания 45 794 млн. теңге сомасында таза табыс алды, 4 ұлттық компания 9 031 млн. теңге сомасында залал келтiрдi.
Республикалық бюджетке 2001 жылы акциялардың мемлекеттiк пакетiне дивидендтер тек үш ұлттық компаниядан: "МЖЗҚ" ЖАҚ, "Қазтрансойл" ЖАҚ және "Қазәуенавигация" РМК-ы 719,5 млн. теңге аударды, қалған ұлттық компаниялар республикалық бюджетке дивидендтер (таза табыстың бөлiгiн) аудармады (қаражат өндiрiстi дамытуға, жағымсыз қаржы қорытындысынан залалдар мен кредиттердi өтеуге жiберiлдi).
2001 жылдың қорытындысы бойынша 12 ұлттық компания 36 698 млн. теңге сомасында таза табыс алды, 2 ұлттық компания 11 476 млн. теңге сомасында, соның iшiнде "Қазақойл" ҰМК" ЖАҚ 11 050 млн. теңге сомасында залал келтiрдi.
Жекелеген ұлттық компаниялардың, өз кезегiнде, өзiнiң еншiлес ұйымдары болатын еншiлес ұйымдар бар екенiн атап өту маңызды. Нәтижесiнде үйлестiру функциялары мен жалпы басқаруды бас компаниялар жүзеге асыратын сатылас интеграциялаумен холдингтер құрылады. Бұл ретте, акционер ретiндегi мемлекеттiң қолында осы кезеңде холдинг ұйымының қаржы-шаруашылық қызметiнiң қорытындылары туралы толық ақпарат болмады.
Бүгiнгi таңдағы проблемалары:
холдингтердегi толықтай қаржы-шаруашылық қызметiнiң айқындылық деңгейiнiң жетiспеушiлігi;
ұлттық компаниялардан республикалық бюджетке түсетiн акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтердiң сомасы олар алатын таза табыспен салыстырғанда мардымсыз;
ұлттық компаниялардың инвестициялық бағдарламаларды қаржыландыру көздерi мен мөлшерiн, оларды iске асыру мониторингiнiң жүзеге асыру тетiгiн айқындау жөнiнде өлшемi жоқ.
3.4. Мемлекеттiк мүлiктi есепке алу
Мемлекеттiк мүлiктi есепке алу мақсаты мемлекеттiк мүдделер есебiмен оны пайдалану жөнiнде негiзделген шешiмдер қабылдау мақсатымен мемлекеттiк мүлiктiң мониторингi үшiн жағдай жасауда мемлекеттiк меншiк объектiлерiнiң сақталуын және жай-күйiн бақылауды қамтамасыз етумен аяқталады.
"Ақпарат алмасуды қамтамасыз ету және мемлекеттiк меншiк жөнiндегi деректердiң ақпараттық базасын жүргiзу жөнiндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 21 наурыздағы N 246 қаулысына сәйкес мемлекеттiк мүлiктi есепке алу Мемлекеттiк кәсiпорындар мен мекемелердiң, жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалардың тiзiлiмiн (бұдан әрi - Тiзiлiм) жүргiзу арқылы жүзеге асырылады.
Тiзiлiм мемлекеттiк кәсiпорындарды, мемлекеттiк мекемелердi және жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғаларды құру, қайта ұйымдастыру, тарату және қайта тiркеу, сондай-ақ ауыртпалықтардың (кепiл, басқармаға бepу) болуы, мемлекеттiң қатысу үлесiнiң өзгеруi процесiн жаңартуға жол бередi.
Тiзілiм құрылымы мемлекеттік меншiктi басқару саласындағы айқындалатын мақсаттар мен мiндеттерге сәйкес оңтайландырылады.
"Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1998 жылғы 21 наурыздағы N 246 қаулысына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 жылғы 28 мамырдағы N 580 қаулысымен мемлекеттiк органдардың тиiстi шешiмдердi қабылдауына байланысты мемлекеттiк кәсiпорындардың, жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалардың қызметiн бақылау мен мониторингi үшiн қажеттi әртүрлi көрсеткiштер енгiзетiн Тiзiлiмнiң қосымша кiшi бөлiмiн толықтыру және кезеңдiк жаңарту үшiн деректердi беруге жауапты субъектiлер айқындалған.
Мемлекеттiк мүлiктi есепке алу жүйесiнде мынадай проблемалар бар:
Тiзiлiмнiң қосымша кiшi бөлiмiнiң есебiн жүргiзудi iске асыру тетiгi кейiнге қалдырылмаған;
республикалық және коммуналдық меншiктiң мемлекеттiк мүлiктi есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органдары арасында өзара iс-әрекет тәртiбi нақты пысықталмаған.
3.5. Экономиканы дамытудың қазiргі уақыттағы сатысында мемлекеттiк мүлiктi жекешелендіру
Мемлекет иелiгiнен айыру және республика мемлекеттік меншiктi жекешелендiру бағдарламаларын орындау барысында елдiң экономикасында басымдық жағдай осы сатыда үлесі жалпы iшкi өнiмде (ЖIӨ): өнеркәсiпте - 80-85%-ын, ауыл шаруашылығында - 99%-ын, құрылыста - 40-45%-ын, саудада - 96%-ын құрайтын жеке сектор алды.
2001 жылдан бастап 2002 жылдар кезеңiне арналған акционерлiк қоғамдардың (АҚ) акцияларының мемлекеттiк пакеттерiн, жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктерге (ЖШС) қатысудың мемлекеттiк үлестерiн сату жөнiндегі толықтай деректер мынадай үлгіде берiлдi:
____________________________________________________________________
Сала |АҚ (ЖШС) акцияларының мемлекеттiк
|пакеттерiн (қатысудың мемлекеттiк
|үлестерін) жекешелендiру
|__________________________________
| 2001 ж. | 2002 жылғы
|_______________|__________________
|бiрлiк|қорытын.|бiрлiк | қорытын.
| |дысына | | дысына
| | %-бен | | %-бен
____________________________________________________________________
Өнеркәсіп 39 27 22 33
Құрылыс 10 7 3 4
Ауыл шаруашылығы 25 17 8 12
Көлiк және байланыс 13 9 15 22
Тұрмыстық бұйымдарды 11 8 3 4
caту және жөндеу
Қаржылық қызмет 4 3 1 1
Денсаулық сақтау 12 8 4 6
Басқалар 32 22 11 16
Жиыны: 146 100 67 100
____________________________________________________________________
Келтiрілген кестеде көрсетiлгендей 2001 жылы АҚ (ЖШС) 146 акцияларының мемлекеттiк пакетi (мемлекеттiк қатысу үлесi бар) сатылды, 2002 жыл үшiн АҚ-ның (ЖШС) 67 акцияларының мемлекеттiк пакетi (мемлекеттiк қатысу үлесi бар) сатылды.
Сол сияқты 2001 жылы 2 059 мүлiктiк кешен, жылжымайтын мүлiк объектiлерi, аяқталмаған құрылыс, көлiктер, жабдықтар және басқа да мүлiктер, 2002 жылы - осы объектiлердің санаттарына жатқызылғанның 1756-cы жекешелендiрiлдi.
Мемлекеттiк меншiктi жекешелендiруден мемлекеттiк бюджетке түскен түсiмдер 16,6 млрд. теңгенi, 2002 жылғы қаңтар-маусым үшiн 19,3 млрд. теңгенi құрады. Республикалық және коммуналдық меншiктi (мемлекеттiк меншiк) жекешелендiруден түскен түсiмдер бойынша мәлiметтер мынадай түрде көрiнедi:
____________________________________________________________________
Кезеңi |Мемлекеттiк меншiктi жекешелендiруден
|түскен қаражаттың түсімдері, мың теңге
|______________________________________
| Барлығы | Республикалық |Жергіліктi
| | бюджет | бюджеттер
____________________________________________________________________
2001 жыл 16 583 079 15 430 756 1 152 323
2002 жыл 19 340 182 18 754 477 585 705
____________________________________________________________________
2002 жылдан бастап "Бюджет жүйесi туралы" Қазақстан Республикасының Заңына қабылданған өзгерiстерге сәйкес жекешелендiруден түскен түсiм бюджеттiң тапшылығын (профициттің пайдаланылуы) қаржыландыру көзi ретiнде қаралады. Республикалық меншiк объектiлерiнің жекешелендiру көлемдерiн қалыптастыру мемлекеттiк активтердi басқару нәтижелерiмен, жаңа қарыз алу көлемдерiмен және мемлекеттiң қолда бар борыштық мiндеттемелерiмен үйлесiмдi болады.
Жекешелендiру саласында 2003-2005 жылдары шешу қажет негiзгi мiндеттер:
мемлекеттiң стратегиялық мүдделерiне байланысты жекешелендiрудiң тиiмдi тәсілдерiн қолдану арқылы әлеуеттi инвесторлар ортасын кеңейту жолымен инвестициялар тарту;
мемлекеттiк мүлiктi жекешелендiру процестерiнiң айқындылығын және бәсекелестiгiн қамтамасыз ету болып табылады.
3.6. Жекешелендiруден кейiнгi бақылау
2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша жекешелендiруден кейiнгi бақылауға 330 мемлекеттiк меншiк объектiсiн сатып алу - сату шарты жатады.
Қабылданған шараларға қарамастан, жекешелендiрудiң алғашқы кезеңдерiнде жасалған сатып алу-сату шарттарының жетiлмегендiгi, заңнама салаларындағы әртүрлi кемшiлiктер сатып алушылардың жеке мүддесiне пайдаланылады, бұл оларға кейбiр жағдайларда өз мiндеттемелерiн орындамаған және тиiсiнше орындамағаны үшiн толық жауапкершіліктен құтылуға мүмкiндiк бередi.
Жаппай жекешелендiру кезеңiнде сатылған неғұрлым iрi объектілер, сондай-ақ жеке жобалар бойынша жекешелендiрмеген объектiлер сатып алушылардың инвестициялық мiндеттемелердi атқаруына тексеру жүргiзу жекешелендiруден кейiнгi бақылауды жетiлдiру мақсатында тұрақты негiзде экономика, заңтану, технология және басқа салалардағы білікті маман-сарапшыларды тарту қажеттілiгiне себепшi болды. Осы мiндет консалтингтiк ұйымдарды тарту тетiгi арқылы iске асырылды.
Консалтингтiк ұйымдарды қолданылып жүрген заңнамада белгiленген тәртiпке сәйкес тендер жүргiзу жолымен мемлекеттiк уәкілеттi органы тартады.
Уәкiлеттi органмен жасасқан шарттың негiзiнде консалтингтiк ұйым сатып алушылардың шарттық мiндеттемелерiн орындауға бағалау жүргiзедi, уәкiлеттi органға инвесторлармен (сатып алушылармен) одан әрi өзара қарым-қатынастар бойынша нұсқаулар бередi. Консалтингтік ұйымның есебiн шарттық мiндеттемелердiң орындалуын бақылау үшiн құрылған ведомствоаралық комиссия қарайды. Ведомствоаралық комиссияның шешiмi уәкiлеттi органның орындауы үшiн мiндеттi. 2001 жылдың басынан бастап ведомствоаралық комиссияның 23 отырысы өткен, олардың қорытындысы бойынша 74 сатып алу-сату шарты аяқталған болып танылды, 17 шарт бойынша қосымша келiсiмдер жасалды.
Жекешелендiрiлген объектiлердi сатып алу-сату шарттары ережелерiнiң орындалуына бақылауды жүзеге асыру үшiн консалтингтiк ұйымдарды тарту тәжiрибесi жекешелендiруден кейiнгi бақылаудың осы тәсiлiнiң орындылығын және тиiмдiлiгiн, оны одан әрi қолдану қажеттiлiгiн көрсеттi.
Экономиканың (мұнай-газ, кен-металлургия, көлiк-коммуникация, энергетика, машина жасау) стратегиялық салаларындағы жекешелендiрiлген ұйымдарға бақылауды нығайту мақсатында "Қазақстан Республикасы экономикасының стратегиялық салаларындағы жекешелендiрiлген ұйымдарды басқару тиiмдiлiгiнiң мониторингi туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 3 мамырдағы N 491 қаулысы қабылданды.
Сол уақытта жекешелендiруден кейiнгi бақылаудың қазiргi жүйесiнде мынадай проблемалар бар:
экономиканың стратегиялық салаларындағы жекешелендiрілген ұйымдарды басқару тиiмдiлiгiнiң мемлекеттiк мониторингiн заңнамалық қамтамасыз ету жоқ;
мүдделі мемлекеттiк органдар олардың қызметін жақсарту жөнiнде негiзделген шешiмдер қабылдау үшiн мониторинг объектiлерi істерінің жағдайы туралы қажеттi ақпаратты білмейдi.
Жекешелендiрiлген кәсiпорындарды басқару тиiмдiлiгiн мемлекеттiк қадағалаудың заңнамалық негiздерiнiң болмауы мемлекет тарапынан мониторинг объектілерiн бақылау дәрежесi мен мүмкiндiктерiнде жағымсыз байқалады. Жекешелендiрiлген кәсiпорындардың қызметi жиi еңбек, табиғатты қорғау заңнамасының нормалары мен ережелерi тиiсiнше сақталмай жүзеге асырылады, негiзгi қорлар жаңартылмайды, озыңқы технологиялар енгiзiлмейдi.
Өткен 10 жылда республикада 80%-дан астам өндiрiстiк қуаттар жекешелендiрiлген. 1996-1998 жылдар iшiнде мұнай өндiретiн, энергетикалық, металлургиялық және көлiк-коммуникациялық, кен өндiру салаларындағы 94 iрi кәсiпорынды жекешелендiру жүргiзiлген. Шетелдiк инвесторлар шамамен 90 өнеркәсiптiк объектiлердiң мүліктік кешендерi мен акционерлiк қоғамдар акцияларының бақылау пакеттерiн сатып алған. Бұл ретте жекешелендiру процестерi рыноктық қатынастардың бiр уақытта орнығуымен, сондай-ақ елдiң нормативтiк құқықтық базасының қалыптасуымен орын алған.
Республика құрылғаннан бергi жылдары жасалған жұмыстарды қорытындылау жүргiзу оның тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында жекешелендiруден кейiнгi құқықтық қамтамасыз етудi одан әрi жетiлдiрудi талап етедi.
Экономиканың басты салаларында әрекет ететiн жекешелендiрілген кәсiпорындардың қызметi туралы толық және шынайы ақпараттың болмауы, сол сияқты тұтастай алғанда стратегиялық салалардың тұрақты экономикалық дамуын қамтамасыз ететiн негiзделген шешiмдер қабылдауға әрекет етпейтiн жағымсыз фактор болады.
4. Бағдарламаның мақсаттары мен мiндеттерi
Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейiнгi стратегиялық дамуының жоспарын және Қазақстан Республикасында мемлекеттiк мүлiктi басқару және жекешелендiру тұжырымдамасын iске асыру үшiн мемлекеттiк меншiктi басқару саласындағы мемлекеттiк саясат мынадай мақсаттарға қол жеткiзуге бағытталған:
мемлекеттiк мүлiктi басқарудың тиiмдi жүйесiн қалыптастыру;
мемлекеттiк мүлiктi тиiмдi пайдалану есебiнен республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң кiрiстерiн арттыру;
мемлекеттiк кәсiпорындар, мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалар қызметiнiң қаржы-экономикалық көрсеткiштерiн жақсарту;
белгiлi бiр салаларға және нақты кәсiпорындарға қатысты мемлекеттiң стратегиялық мүдделерiне байланысты мемлекеттiк меншiктiң құрылымын оңтайландыру.
Қойылған мақсаттарға қол жеткiзу үшiн мынадай мiндеттердi шешу қажет:
мемлекеттiк кәсiпорындардың және жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалардың қаржы-экономикалық қызметiн басқару жүйесiн жетiлдiру;
мемлекеттiк меншiк объектiлерiнiң кешендiк мониторингiн қамтамасыз ету және мониторинг нәтижелерi бойынша дерекқорлар құру;
мемлекеттiк активтердi басқару жүйесiн құру, мемлекеттiк активтер мен мiндеттемелер теңгерiмiнiң әдiстемесiн әзiрлеу;
мемлекеттiк мүлiктi есепке алу жүйесiн жетiлдiру;
экономиканың стратегиялық салаларында жекешелендiрмеген объектілердi басқару тиiмділiгiнiң мониторингiн қамтамасыз ету.
5. Бағдарламаның негізгi бағыттары және оны
iске асыру тетiгi
Қойылған мiндеттердi iске асыру үшiн "Мемлекеттiк мүлiк мәселелерi жөнiндегi кейбiр заңнамалық актiлерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 21 мамырдағы Заңына сәйкес олардың өкілеттiктерiнiң шектеулерi мен нақтылауларын ескере отырып, әр түрлi басқару субъектiлерiнiң мемлекеттiк меншiк объектілерiн басқарудың тиiмдiлiгiн арттыруға бағытталған iс-шаралар кешенiн жүзеге асыру көзделіп отыр.
5.1. Мемлекеттiк кәсiпорындар мен жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалардың қаржы-шаруашылық қызметiн басқару жүйесiн жетiлдiру
Мемлекеттiк кәсiпорындар мен жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғаларға қатысты бiрқатар нақты шараларды iске асыру көзделедi.
Мемлекеттiк кәсiпорындарды мемлекеттiк басқару органдары мынадай функцияларды орындайды:
мемлекеттiк кәсiпорындар қызметiнiң басымды бағыттарын анықтау;
мемлекеттiк кәсiпорындар шаруашылық қызметiнiң ағымдағы және перспективалық жоспарларын, оның iшiнде жоспарлық қаржылық көрсеткiштердi, оларды беру кезеңділiгi мен тәртiбiн қарау және бекiту;
уәкілеттi органға олар белгiлеген мерзiмдерде тиiстi есептердi бере отырып, мемлекеттiк кәсiпорындардың қаржы-шаруашылық қызметi жоспарлық көрсеткiштерiнiң орындалуын талдау және бақылау;
Қазақстан Республикасының Үкiметi анықтаған тәртiп пен мемлекеттiк кәсiпорындарды оңтайландыру мақсатында олардың әкiмшiлiк шығыстарының мониторингiн жүзеге асыру;
Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен мемлекеттiк кәсiпорындардың басшыларын тағайындау және оларды аттестаттауды жүргiзу;
мемлекеттiк кәсiпорын мүлкiнiң мақсаты бойынша пайдаланылуына және сақтығына бақылауды жүзеге асыру;
Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актілерiмен анықталатын басқа да мәселелер бойынша шешiмдер қабылдау.
Шаруашылық жүргiзу құқығындағы мемлекеттiк кәсiпорындардың таза пайдасын бөлу нормативтерiн белгiлеу мәселелерiнің реттелмегендiгiн жою үшiн алдағы кезеңде әзiрленген Шаруашылық жүргiзу құқығындағы мемлекеттiк кәсiпорындардың таза пайдасын бөлу нормативтерiн анықтау, келiсу және бекiту ережесi қолданылатын болады.
Мемлекеттiк кәсiпорындар бюджеттiк шектеулер шеңберiнде әрекет ететiн болады. Әрбiр мемлекеттік кәсiпорын үшiн мемлекеттік басқару органы тиiстi кiрiстер және шығыстар сметасын (бюджет) бекiтетiн болады.
Акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне (қатысудың мемлекеттiк үлестерiне) иелiк ету және пайдалану құқығын жүзеге асыратын мемлекеттiк органдарға мынадай функциялар жүктеледi:
Қазақстан Республикасының Үкiметіне тиiстi есептердi бере отырып акцияларының бақылау пакеттерi (қатысу үлесi) мемлекетке тиесілi және экономиканың басты салаларында әрекет ететiн акционерлiк қоғамдардың (жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктердің) қаржы-шаруашылық қызметіне талдау жүргiзу;
Қазақстан Республикасының Үкiметi анықтаған тәртіппен оларды оңтайландыру мақсатында акцияларының мемлекеттiк пакеттерi мемлекетке тиесілi акционерлік қоғамдар әкімшілік шығыстарының мониторингiн жүзеге асыру;
акцияларының бақылау пакеттерi (қатысу үлестерi) мемлекетке тиесiлі акционерлiк қоғамдардың (жауапкершілігi шектеулi серiктестiктердің) қаржы-шаруашылық қызметтерi жоспарларының орындалуына бақылауды қамтамасыз ету.
2003 жылы:
акциялардың мемлекеттік пакеттеріне дивидендтердің мөлшерлерiн жоспарлау тәртiбi;
Ұлттық компаниялар мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне ведомстволық бағыныстағыларды қоспағанда, акцияларының бақылау пакеттері (қатысу үлестері) мемлекетке тиесілі акционерлік қоғамдардың (жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің) қаржы-шаруашылық қызметтерінің жоспарларын және мемлекеттік кәсіпорындардың шаруашылық қызметтерінің жоспарларын әзірлеу және ұсыну ережесі. <*>
Ескерту. 5-1-бөлім өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.08.25. N 856 қаулысымен .
5.1.1. Ұлттық компаниялардың қызметiн басқарудың тиiмдiлiгін арттыру
Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейiнгi стратегиялық даму жоспарына сәйкес елiмiздің экономикасы үшiн стратегиялық маңызды объектiлер болып табылатын ұлттық компаниялардың секторын құру, ұлттық компанияларды басқарудың мемлекеттiк жүйесiн ұйымдастыру - мемлекеттiң басымды мiндеттерi болып орын алуда. Мақсаты: экономиканың басты салаларында әрекет ететiн отандық ұлттық компанияларды кәсiби менеджмент ұйымдарымен және озыңқы технологиялармен дүниежүзiлiк рынокқа шығару, бұл қорытындылай келгенде Қазақстанның шет елдегi рынок шарттарында бәсекелес бола алатын мемлекет ретiнде әсер ету саласын кеңейтуге ықпал етуi тиiс. Көрсетiлген мiндеттердi шешу үшiн негiзгi мiндетi экономиканың стратегиялық салаларындағы технологиялық байланысты өндiрiстердiң қызметiн басқаруға негiзделетiн ұлттық компаниялар базасында мемлекеттiк холдингтер құруға мемлекет ықпалдасатын болады. Холдингтердi басқару негiзiне шығындарды оңтайландыруға, технологиялық және кадр саясатын өңдеуге, кәсiпорын қызметтерiн салалар шеңберiнде үйлестiрудi жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн корпоративтiк басқару.
Ұлттық компанияларға қатысты олардың жүйе құрау маңызын нығайтатын мемлекет стратегиясын iске асыру тетiгiн Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейiнгi өнеркәсiптiк саясаты тұжырымдамасында (бұдан әрi - Тұжырымдама) әзiрлеу қажет, бұл Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 жылғы 24 сәуiрдегi N 470 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасын (бұдан әрi - Үкiмет бағдарламасы) iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарына сәйкес 2003 жылдың басында әзiрленуi тиiс. Тұжырымдаманың негiзгi мiндеттерi: экономиканың қалыпты өсуiн қамтамасыз ету, заңнамалық, экономикалық, инвестициялық және ғылыми-техникалық жағдайларды құру негiзiнде өнеркәсiп салалары құрылымын сапалы түрде жаңарту, өндiрiстiң бәсекелестiк қабiлетiн және тиiмдiлiгiн арттыру.
Ұлттық компаниялардың қаржы-шаруашылық қызметiнiң мемлекеттiк бақылануын күшейту мақсатында ұлттық компаниялар тоқсан сайын өздерiнiң еншiлес тәуелдi ұйымдарының қаржылық ақпаратын Қазақстан Республикасының Үкiметiне беретiн болады. Ұлттық компаниялардың бiрiншi басшылары еншiлес, тәуелдi ұйымдарды және мемлекет компанияның жарғылық капиталына берген активтердi басқару туралы, сондай-ақ ұлттық компаниялардың даму жоспарының атқарылуы туралы директорлар кеңесiнiң алдында есеп беретiн болады. Көрсетiлген шаралар ұлттық компаниялардың және олардың еншiлес ұйымдарының қаржылық жағдайы туралы неғұрлым толық елестетуге, инвестициялық бағдарламаларды және ұлттық компаниялардың дивидендтiк саясатын анықтау кезiнде экономикалық негiзделген қорытындылар әзiрлеуге мүмкiндiк бередi.
2003 жылы ұлттық компаниялардың инвестициялық бағдарламаларын әзiрлеу, келiсу және бекiту тәртiбiн реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлердi әзiрлеу қажет.
Мемлекет тарапынан ұлттық компаниялардың қаржы-шаруашылық қызметiн бақылауды нығайту, олардың еншiлес ұйымдары қызметiнiң транспаренттiлiгiн қамтамасыз ету үшiн ұлттық компаниялардың директорлар кеңесi мәселелердiң тiзбесiн анықтайтын болады, олар бойынша еншiлес ұйымдар ұлттық компаниялар директорлар кеңесiнiң құзыретiне сәйкес олармен шешiмдер жобаларын жазбаша келiсудi қамтамасыз етуге мiндеттi.
Ұлттық компаниялардың қаржы-шаруашылық қызметiн бақылауды жетiлдiру, оларды оңтайландыру және негізсіз шығындарды жою үшiн әкiмшiлiк шығыстардың мониторингiн қамтамасыз ету мақсатында тиiстi нормативтiк құқықтық актiлер қабылданатын болады.
5.2. Мемлекеттiк меншiк объектiлерiнiң кешендi мониторингiн қамтамасыз ету
"Мемлекеттiк меншiк объектiлерiнiң, сондай-ақ меншiгiнде мемлекеттiң үлесi бар объектiлердiң жұмыс iстеуiне және оларды басқарудың тиiмдiлiгiне кешендi мониторинг жүйесiн енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2001 жылғы 24 шiлдедегi N 998 қаулысына сәйкес уәкілеттi орган шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң кешендiк мониторингiн жүзеге асыру, деректер мониторингiнiң нәтижелерiн бiрыңғай есепке алу ақпараттық базасын құру жөнiндегi қызметтi нығайтатын болады. Бұл ретте кешендi мониторинг объектiлерi:
мемлекеттiк кәсiпорындар мен мекемелер;
жарғылық капиталында мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалар;
мемлекеттiк меншiк болып табылатын, оның iшiнде сенiмдi басқарудағы, жалдағы, концессиядағы мүлiктiң барлық түрлерi болып табылады.
Кешендi мониторинг алдын алу, кемшiлiктердi жою және қызметтi жетiлдiру жөнiндегi негiзделген шешiмдер мен нұсқалар әзiрлеу мақсатында осы объекттердiң технологиялық, қаржы-шаруашылық қызметiнiң, құқықтық мәселелерiнiң сапалық және сандық жағдайын жан-жақты бақылауға және аналитикалық талдауға мүмкiндiк бередi.
5.3. Мемлекеттiк мүлiктi есепке алуды жетiлдiру
Мемлекеттiк мүлiктi басқару саласында қойылған мiндеттердi шешуде толық және шынайы есепке алуды ұйымдастырудың маңызды мәнi болады.
Мемлекеттiк кәсiпорындардың және мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалардың қаржы-шаруашылық қызметi нәтижелерiнiң мониторингiн қамтамасыз ету үшiн қаржылық көрсеткiштердiң кешенiн қамтитын "Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 21 наурыздағы N 246 қаулысына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 28 мамырдағы N 580 қаулысына сәйкес Қосымша бөлiмшенiң тiзiлiмiн енгiзу, қосымша бөлiмшенi толықтыру және кезеңдi жаңартып отыру үшiн деректердi беруге жауапты субъектiлердi анықтау берiлген қаржылық ақпараттың есебiн жүргiзу тетiгiн iске асыруды талап етедi. Осы мақсатта жауапты субъектiлер тарапынан қажеттi ақпаратты беру тәртiбi мен мерзiмдерi регламенттелетiн болады.
5.4. Мемлекеттiк мүлiктi жекешелендiру саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттары
2003-2005 жылдары жекешелендiру мемлекеттiк мүлiктi басқару саласында мемлекеттiк саясаттың құрылымдық элементi ретiнде қаралатын болады, жекешелендiрудiң көлемдерiн қалыптастыру мемлекеттiк активтердi басқару нәтижелерiмен, қарыз алу көлемдерiмен және мемлекеттiң бар борыштық мiндеттемелерiмен байланысатын болады.
Мемлекеттiк меншiктi басқару саласындағы мемлекеттiк саясат экономиканың стратегиялық маңызды салаларының дамуын сақтауға және нығайтуға, мемлекеттiң мүдделерiн негiзге ала отырып, мемлекеттiк мүлiктiң құрылымын оңтайландыруға бағытталатын болады.
Қолда бар мемлекеттiк меншiк елiмiздiң экономикасы үшiн оның маңыздылығы дәрежесiне байланысты үш санатқа бөлiнетiн болады.
Бiрiншi санатқа жекешелендiруге жатпайтын мемлекеттiк меншiк объектілерi жатқызылатын болады. Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2000 жылғы 28 шiлдедегi N 422 Жарлығымен және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы 24 қазандағы N 1587 қаулысымен жекешелендiруге және оның алдын ала сатыларына жатпайтын мемлекеттік меншiк объектілерiнiң тiзбесi анықталған. Осы тiзбеге республиканың ұлттық мүддесi үшiн аса маңызы бap мемлекеттiк меншiк объектiлерi қосылған, олар: Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн әскери-техникалық мақсаттағы ұйымдар мен объектiлер; магистральды темiр жолдар, мемлекеттiк халықаралық бағыттар желiсiне қосылған, сондай-ақ қорғаныстық маңызы бар жалпы пайдаланымдағы республикалық автомобиль жолдары; магистральды мұнай және газ құбырлары, аймақаралық деңгейдегi белгiлi бiр кернеудегi электр желiлерi; әлеуметтiк мiндеттердi шешу үшiн қажеттi мемлекеттiк меншiк объектiлерi, оның iшiнде балалар үйi, қарттар үйi, орташа бiлiм беру ұйымдары және басқалар.
Екiншi санатқа жататын мемлекеттiк меншiк объектiлерi экономиканың стратегиялық салаларында әрекет ететiн: мұнай-газ, кен-металлургиялық, көлiк-коммуникациялық, энергетикалық, машина жасау салаларындағы ұйымдар болып табылады. Осындай ұйымдар экономиканың стратегиялық салаларында Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша құрылған ұлттық компаниялар болып табылады. Ұлттық компаниялардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi. Ұлттық компанияларға жатқызылған кейбiр акционерлiк қоғамдар мен мемлекеттiк кәсiпорындар акцияларының мемлекеттiк пакеттерiнiң бөлiгiн жекешелендiру тұтастай алғанда мемлекеттiң экономикалық саясаты ескерiле отырып, мемлекеттiк мүдделер негiзге алына отырып жүзеге асырылатын болады.
Үшiншi санатты алғашқы екi санаттарға жатқызылмаған мемлекеттiк меншiк объектiлepi құрайды: акционерлiк қоғамдар акцияларының мемлекеттiк пакеттерi, жауапкершілiгi шектеулi серiктестердiң жарғылық капиталындағы мемлекеттiк қатысу үлесi, аяқталмаған құрылыстың жылжымайтын мүлiк объектiлерi, мүлiктiк кешендер және басқа да мүлiк.
Тауарлық рынокта басымды (монополиялық) орын алатын не елдiң экономикасы үшiн стратегиялық маңызы бар рынок субъектiлерi болып табылатын ұйымдардың мүлiктiк кешендерiн және олардың акцияларының мемлекеттiк пакеттерiн жекешелендiру оның неғұрлым оңтайлы нысандарын қолдана отырып, Қазақстан Республикасы Үкiметi шешiмдерiнiң негiзiнде жүзеге асырылатын болады.
2003-2005 жылдары үшiншi санатқа жатқызылған мемлекеттiк мүлiктi жекешелендiру оның мемлекеттiң меншiгiнде болғандығының орындылығы принципi бойынша жүргiзiлетiн болады. Бұл ретте мемлекет республиканың экономикасында жеке секторды арттыруға және дамытуға, өндiрiстiң көлемiн арттыруға, салық салынатын базаны кеңейтуге ықпал етедi.
5.5. Жекешелендiруден кейiнгi бақылауды жетiлдiру
Жекешелендiруден кейiнгi салада негiзгi мiндеттер:
экономиканың стратегиялық салаларында жекешелендiрілген объектiлердi тиiмдi басқару мониторингiнiң жүйесiн енгiзу;
проблемалар мен оларды шешу жолдарын анықтау мақсатында кешендi мониторинг арқылы жекешелендiрiлген кәсiпорындардың қызметi туралы толық және шынайы ақпаратты алу;
жекешелендiруден кейiнгi бақылаудың құқықтық қамтамасыз етiлуiн жетiлдiру;
меншiктенушi қабылдаған мiндеттердiң тиiсiнше орындалуын бақылау, сатып алу-сату шарттарын аяқтау;
инвесторлармен конструктивтiк пiкiрталас жүргiзу, туындаған проблемалардан өзара қолайлы және негiзделген шешiмдер қабылдау;
экономиканың стратегиялық салаларында жекешелендiрiлген кәсiпорындардың қызметi көрсетiлетiн электрондық дерекқор құру, оны кезең-кезеңiмен жаңартып отыру болып табылады.
6. Қажеттi ресурстар және оларды қаржыландыру көздерi
Бағдарламаның iс-шараларын iске асыру мемлекеттiк меншiктi басқаруды жүзеге асыратын орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, өзге де мемлекеттiк органдардың функциялары шеңберiнде көзделедi. Осыған байланысты бағдарламаның iс-шараларын iске асыру жөнiндегi шығыстар осы органдарды көзделетiн бюджеттiк бағдарламалар шегiнде республикалық және жергiлiктi бюджеттерден ағымдағы қаржыландыру есебiнен жүзеге асырылады.
7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтиже
Бағдарламаны iске асырудан мынадай нәтижелер күтiледi:
мемлекеттiк мүлiктi басқарудың тиiмдi жүйесiн қалыптастыру;
мемлекеттiк мүлiктi (акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне дивидендтердi, мемлекеттiң қатысуы бар мемлекеттiк кәсiпорындар мен шаруашылық серiктестiктер таза пайдасының бөлiгiн, жалдау төлемдерiн және басқаларды) пайдаланудан мемлекеттiк бюджетке түсетін түсімдерді арттыру;
мемлекеттiк кәсiпорындар, мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалар қызметiнiң қаржы-экономикалық көрсеткіштерiн жақсарту;
алдын алу, кемшiлiктердi жою және олардың қызметiн жетiлдiру жөнiндегi негiзделген нұсқауларды әзiрлеу мақсатында мемлекеттiк меншiк объектiлерiнiң, сондай-ақ мемлекеттiң меншiк үлесi бар объектiлердiң мониторингі нәтижелерiн есепке алудың бiрыңғай дерекқорын құру;
мемлекеттiк мүлiктi есепке алу жүйесiн жетiлдiру.
Болжамды деректер бойынша 2003 жылы мемлекеттiк мүлiктi пайдаланудан республикалық бюджетке республикалық кәсiпорындардың табыс үлесi 350 618 мың теңге сомасындағы, республикалық меншiк мүлкiн жалға алудан 155 000 мың теңге сомасындағы, акциялардың мемлекеттiк пакеттерiне 5 793 674 мың теңге сомасындағы дивидендтердің түсімі күтiлуде.
Осы Бағдарламаны орындауға бағытталған шараларды iске асыру кезiнде 2003-2005 жылдар iшiнде мемлекеттiк мүлiктi пайдаланудан мемлекеттік бюджетке түсiмдердiң сомасы нақтыланатын болады.
8. Бағдарламаны іске асыру жөніндегі 2003-2005 жылдарға іс-шаралар жоспары
Ескерту. 8-бөлім өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.08.25. N 856 қаулысымен .
____________________________________________________________________
Р/с| Іс-шаралар |Аяқталу | Орында. | Орындалу|Жора. |Қаржы.
N | | нысаны | луына | мерзімі |малда.|ланды.
| | |жауаптылар| |натын | ру
| | | | |шығыс.|көзі
| | | | |тар |
____________________________________________________________________
1. Нормативтiк құқықтық базаны жетiлдіру
____________________________________________________________________
1.1. Коммуналдық мен. Әкімдердің Әкімшілік- Қазақстан Талап -
шiктi басқару. шешімдері, аумақтық Республи. етіл.
дың және жеке. ҚарМ біліктер. касы мейді
шелендiрудiң ММЖК-ге дің Үкіметі
тиiмдiлiгiн ақпарат әкімдері Мемлекет.
арттырудың беру (ҚарМ тік мү.
2003-2005 жыл. ММЖК-мен лікті
дарға арналған келісім басқа.
бағдарламала. бойынша) рудың және
рын әзiрлеу жекешелен.
және бекiту дірудің
тиімділі.
гін артты.
рудың 2003-
2005 жыл.
дарға
арналған
салалық
бағдарла.
масын
бекіткен.
нен кейін.
гі тоқсан.
ның ішінде
1.2. Коммуналдық Қазақстан Әкімшілік 2003 Талап -
меншiктегi мем. Республи. аумақтық жылдың етіл.
лекеттiк мүлiктi касының бірлік. 3-тоқсаны мейді
басқару және Үкіметіне тердің
билiк ету мәсе. есеп, әкімдері
лелерiн реттей. ҚарМ
тiн ведомство. ММЖК-ге
лық нормативтiк ақпарат
құқықтық кесiм. беру
дердi заңнама.
лық кесiмдерге
сәйкес келтiру
1.3. Қазақстан Қазақстан ҚарМ 2004 Талап -
Республикасы Республи. ММЖК, жылдың етіл.
Үкiметiнiң 1999 касының орталық 1-тоқсаны мейді
жылғы 1 шiлдеде. Үкіметі атқарушы
гi N 909 қаулы. қаулысы. органдар
сымен бекiтiлген ның және өзге
жарғылық капи. жобасы де мемле.
талға қатысудың кеттік
басым мемлекет. органдар
тiк үлесi бар (келісім
акционерлiк бойынша)
қоғамның басқар.
ма төрағасымен
жасалатын Yлгi.
лiк келiсiм-
шартқа өзгерiс.
тер мен толық.
тырулар енгiзу
1.4. Жарғылық капита. Қазақстан ҚарМ 2003 Талап -
лында мемлекет. Республи. ММЖК, жылдың етіл.
тiң қатысуы бар касының орталық 1-тоқсаны мейді
акционерлiк Үкіметі атқарушы
қоғамдарда қаулысы. органдар
дивидендтердi ның және өзге
есептеудiң тәр. жобасы де мемле.
тiбiн әзiрлеу кеттік
органдар
(келісім
бойынша)
1.5. Мемлекеттiк Қазақстан ЭБЖМ, 2003 Талап -
кәсiпорындардың, Республи. ҚарМ жылдың етіл.
акцияларының касының ММЖК, 4-тоқсаны мейді
бақылау пакетi Үкіметі орталық
(қатысу үлесi) қаулысы. атқарушы
мемлекетке ның органдар
тиесiлi акционер. жобасы және өзге
лiк қоғамдардың де мемле.
(жауапкершілiгi кеттік
шектеулi серiк. органдар
тестердiң) (келісім
инвестициялық бойынша)
бағдарламаларын
әзiрлеу ережесiн
әзiрлеу және
бекіту
1.6. Мемлекеттiк Қазақстан ҚарМ 2005 Талап -
мүлiктi басқару. Республи. ММЖК жылдың етіл.
дың және жекеше. касының 4-тоқсаны мейді
лендiрудiң тиiм. Үкіметі
дiлiгiн арттыру. қаулысы.
дың 2006-2008 ның
жылдарға арнал. жобасы
ған бағдарлама.
сын әзiрлеу
___________________________________________________________________
2. Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың тиiмдiлігін арттыру
___________________________________________________________________
2.1. ҚарМ ММЖК анық. ҚарМ ҚарМ Тоқсан Талап -
таған нысанда ММЖК-ге ММЖК сайын, етіл.
мемлекеттiк ақпарат анықтаған есепті мейді
кәсiпорындар, беру тізілім кезеңнен
жарғылық капита. ұстаушы кейінгі
лында мемлекет. екінші
тiң қатысуы айдың
бар заңды тұлға. 20-ы күні.
лар туралы ақпа. нен ке.
ратты ұсыну шіктірмей
2.2. Құжаттық растау Қазақстан ҚарМ Жыл сайын, Талап -
(қабылдау-тап. Республи. ММЖК, 4-тоқсан етіл.
сыру актiлерi, касының әкімші. мейді
сенiмгерлiк Үкіметіне лік-
басқаруға беру есеп, аумақтық
шарттары, акцио. ҚарМ бірлік.
нерлер тiзiлiм. ММЖК-ге тердің
дерiнен үзiндi. ақпарат әкімдері
лер) арқылы беру
акциялардың мем. (коммунал.
лекеттiк пакет. дық меншік
терiн түгендеудi бойынша)
жүргізу
2.3. Ұлттық компания. Қазақстан ҚарМ 2003 Талап -
лар мен Қазақстан Республи. ММЖК, жылдың етіл.
Республикасының касы ҚарМ БЕД 4-тоқсаны мейді
Ұлттық Банкіне Қаржы
ведомстволық министрлі.
бағыныстағыларды гінің
қоспағанда, бұйрығы
акцияларының
бақылау пакеттері
(қатысу үлестері)
мемлекетке тиесілі
акционерлік қоғам.
дардың (жауапкер.
шілігі шектеулі
серіктестіктердің)
қаржы-шаруашылық
қызметінің жоспар.
ларын және мемлекет.
тік кәсіпорындардың
шаруашылық қызметі.
нің жоспарларын
әзірлеу және ұсыну
ережесін әзірлеу
және бекіту.
2.4. Мемлекеттiк ҚарМ Орталық Жыл сайын, Талап -
кәсiпорындардың ММЖК-ге және жер. наурыз етіл.
шаруашылық қыз. ақпарат гілікті мейді
метiнiң ағымдағы беру атқарушы
және перспекти. органдар
валық жоспарла. және өзге
рын қарау және де мемле.
бекiту туралы кеттік
ақпарат ұсыну органдар
(келісім
бойынша)
2.5. Мемлекеттiк Қазақстан Орталық Жыл сайын, Талап -
кәсiпорындардың Республи. атқарушы есепті етіл.
шаруашылық қыз. касының органдар кезеңнен мейді
метiнiң ағымдағы Үкіметіне және өзге кейінгі
және перспекти. есеп, де мемле. екінші
валық жоспарла. ҚарМ кеттік айдың 15-і
рының орындалуын ММЖК-ге органдар күнінен
бақылауды жүзеге ақпарат (келісім кешіктірей
aсыpу беру бойынша),
әкімшілік-
аумақтық
бірліктер.
дің
әкімдері
2.6. Есептi жылдың Қазақстан ҚарМ ҚБК, Жарты Талап -
қорытындылары Республи. орталық жылда етіл.
бойынша шаруашы. касының атқарушы 1 рет мейді
лық жүргізу Үкіметіне органдар
құқығындағы мем. есеп, және өзге
лекеттiк кәсiп. ҚарМ де мемле.
орындар таза ММЖК-ге кеттік
пайдасының бiр ақпарат органдар
бөлiгiн, беру (келісім
сондай-ақ қазы. бойынша),
налық кәсiпорын. әкімшілік-
дардың сметадан аумақтық
тыс алған кірiс. бірліктер.
терiн тиiстi дің
бюджеттiң кiрi. әкімдері
сiне аударудың
уақытылығы мен
толықтығына
бақылауды жүзеге
асыру
2.7. Қазақстан ҚарМ Орталық Есепті Талап -
Республикасы ММЖК-ге, атқарушы кезеңнен етіл.
Қаржы министрлi. әкімшілік- органдар кейінгі мейді
гiнiң 2002 жылғы аумақтық және өзге төртінші
9 сәуірдегі N бірлік. де мемле. айдың 15-і
182 бұйрығымен тердің кеттік күнінен
бекiтiлген нысан. әкімдік. органдар кешіктір.
дар бойынша, ұлт. теріне (келісім мей
тық компаниялар. ақпарат бойынша),
ды қоспағанда беру коммунал.
бас, еншiлес, дық мен.
сондай-ақ бiрiк. шіктің
тiрiлген ұйымдар атқарушы
бойынша бөлек органдары
шаруашылық жүр.
гiзу құқығындағы
мемлекеттiк
кәсiпорындардың,
акцияларының
пакетi (қатысу
үлесi) мемлекет.
ке тиесiлi
акционерлiк
қоғамдардың
(жауапкершілiгi
шектеулi серiк.
тестердiң)
қаржы-шаруашылық
қызметi туралы
жылдық ақпаратты
беру
2.8. Қазақстан Қазақстан Орталық Есепті Талап -
Республикасы Республи. атқарушы кезеңнен етіл.
Қаржы министрлі. касының органдар кейінгі мейді
гiнiң 2002 жылғы Үкіметіне және өзге бесінші
9 сәуiрдегi N есеп, де мемле. айдың 15-і
182 бұйрығымен ҚарМ кеттік күнінен
бекiтiлген шаруа. ММЖК-ге органдар кешіктір.
шылық жүргiзу ақпарат (келісім мей
құқығындағы мем. беру бойынша),
лекеттiк кәсiп. әкімшілік
орындардың аумақтық
қызметiне талдау бірлік.
жүргiзу ережесi. тердің
не сәйкес жылдың әкімдері
қорытындысы
бойынша мемле.
кеттiк кәсiп.
орындардың
қаржы-шаруашылық
қызметiне талдау
жүргізу
2.9. Қазақстан Қазақстан ЭМРМ, Есепті Талап -
Республикасы Республи. ККМ, АШМ, кезеңнен етіл.
Қаржы министр. касының әкімшілік- кейінгі мейді
лiгiнiң 2002 Үкіметіне аумақтық алтыншы
жылғы 9 сәуiрде. есеп, бірлік. айдың 15-і
гi N 182 бұйры. ҚарМ тердің күнінен
ғымен бекiтiлген ММЖК-ге әкімдері кешіктір.
жарғылық капитал. ақпарат мей
да мемлекеттiң беру
қатысуымен мем.
лекеттiк емес
заңды тұлғалар.
дың қызметi
тиімділігінің
негiзгi көрсет.
кiштерiн анық.
тау ережесiне
сәйкес жылдың
қорытындысы
бойынша акция.
ларының бақылау
пакетi (қатысу
үлесi) мемлекет.
ке тиесiлi акцио.
нерлiк қоғамдар.
дың (жауапкершi.
лiгi шектеулi
серiктестердiң)
қаржы-шаруашылық
қызметiне талдау
жүргiзу
2.10. Мемлекеттiк Қазақстан ҚарМ Есепті Талап -
меншiк объектiле. Республи. ММЖК, жарты етіл.
рiн, сондай-ақ касының әкімшілік- жылдық. мейді
Қазақстан Үкіметіне аумақтық тан
Республикасы есеп беру бірлік. кейінгі
Yкіметiнiң 2001 тердің екінші
жылғы 24 шiлде. әкімдері айдың 10-ы
дегi N 998 күні
қаулысымен бекi.
тiлген ережеге
сәйкес мемлекет.
тiң меншiк үлесi
бар объектілердi
қалыптастырудың
және тиімдi бас.
қарудың кешендi
мониторингiн
қамтамасыз ету
2.11. Мемлекеттiк Қазақстан ҚарМ Тоқсан Талап -
мекемелер мен Республи. ММЖК, сайын, етіл.
мемлекеттiк касының орталық есепті мейді
кәсiпорындарға Үкіметіне атқарушы кезеңнен
бекiтiлген мүлік. есеп, органдар кейінгі
ті мүлiктiк жалға ҚарМ және өзге айдың 25-і
(жалдауға) беру. ММЖК-ге де мемле. күні
дiң мониторингiн ақпарат кеттік
жүзеге асыру беру органдар
(коммунал. (келісім
дық меншік бойынша),
бойынша) әкімшілік-
аумақтық
бірлік.
тердің
әкімдері
2.12. Олар бойынша Қазақстан ЭМРМ, 2003 Талап -
ұлттық компания. Республи. ККМ жылдың етіл.
лардың еншiлес касының 3-тоқсаны мейді
ұйымдары олардың Үкіметіне
құзыретiне сәйкес есеп,
ұлттық компания. ҚарМ
лардың директор. ММЖК-ге
лар кеңестерiмен ақпарат
шешiмдер жобала. беру
рын жазбаша
келiсудi қамтама.
сыз етуге мiндет.
тi мәселелер
тiзбесiн белгiлеу
2.13. Қазақстан ҚарМ Орталық Тұрақты Талап -
Республикасы ММЖК-ге атқарушы түрде етіл.
Үкiметiнiң 1999 ақпарат органдар мейді
жылғы 29 маусым. беру
дағы N 882 қаулы.
сына қосымшаға
сәйкес ақпаратты
уақытылы ұсынуға
бақылауды жүзеге
асыру
2.14. Қазақстан ҚарМ Орталық Жылдың Талап -
Республикасы ММЖК-ге атқарушы қорытынды. етіл.
Үкiметiнiң ақпарат органдар сы бойынша мейді
2001 жылғы 28 беру - есепті
ақпандағы N 290 кезеңнен
қаулысының 1-тар. кейінгі
мағының 5), 6), сегізінші
10), 11)-тармақ. айдың 1-і
шаларында көздел. күнінен
ген iс-шараларды кешік.
орындау барысы тірмей
туралы ақпаратты
ұсыну
2.15. Есептi жылдың Қазақстан ҚарМ Жыл сайын, Талап -
қорытындылары Республи. ҚБК, ҚарМ 1 тоқсан етіл.
бойынша мемлекет. касы ММЖК, мейді
тiк бюджетке Қаржы орталық
кәсіпорындар министрлі. атқарушы
таза кiрiсiнiң гінің органдар
бiр бөлiгiн бұйрығы, және өзге
аударуының, әкімдер. де мемле.
акционерлiк дің кеттік
қоғамдар акция. шешімдері органдар
ларының мемле. (келісім
кеттiк пакетiне бойынша),
дивиденттер, әкімшілік-
сондай-ақ мемле. аумақтық
кет қатысатын бірлік.
серiктестiктер. тердің
дегi қатысудың әкімдері
мемлекеттiк
үлесiне таза
кiрiс есептеудiң
уақытылығы мен
толықтығы мәнiне
тексерулер жүр.
гiзу кестесiн
әзiрлеу мен
бекiту
2.16. Қолданыстағы Қазақстан ҚарМ Жыл сайын, Талап -
заңнамаға сәйкес Республи. ММЖК, сәуір етіл.
акцияларының касының орталық мейді
бақылау пакетi Үкіметіне, атқарушы
мемлекетке тие. әкімшілік- органдар
сілi акционерлiк аумақтық және өзге
қоғамдар акцио. бірлік. де мемле.
нерлерiнiң есептi тердің кеттік
жылдың қорытынды. әкімдік. органдар
лары бойынша теріне (келісім
жалпы жиналыста. есеп бойынша),
рын өткiзудiң беру коммунал.
кестесiн қалып. дық мен.
тастыру шіктің
атқарушы
органдары
2.17. Есепті жылдың Қазақстан ҚарМ Жарты Талап -
қорытындылары Республи. ММЖК, ҚарМ жылда етіл.
бойынша акционер. касының СК, ҚарМ 1 рет мейді
лiк қоғамдар Үкіметіне ҚБК, орта.
акцияларының есеп, лық атқару.
мемлекеттiк па. ҚарМ шы орган.
кеттерiне диви. ММЖК-ге дар және
дендтер есептеу. ақпарат өзге де
дің және аудару. беру (ком. мемлекет.
дың уақытылығы муналдық тік орган.
мен толықтығына меншік дар (келі.
бақылауды жүзеге бойынша) сім бойын.
асыру ша), әкім.
шілік-
аумақтық
бірлік.
тердің
әкімдері
2.18. Мемлекеттiк Қазақстан ҚарМ Жыл Талап -
кәсiпорындарды, Республи. ММЖК, сайын, етіл.
жарғылық капи. касының орталық желтоқсан мейді
талында мемле. Үкіметіне, атқарушы
кеттiк қатысуы әкімшілік- органдар
бар заңды тұлға. аумақтық және өзге
ларды қайта бірлік. де мемле.
ұйымдастыру, тердің кеттік
тарату және жеке. әкімшілік. органдар
шелендiру бойынша теріне (келісім
ұсыныстар енгiзу ұсыныстар бойынша),
беру коммунал.
дық
меншіктің
атқарушы
органдары
___________________________________________________________________
3. Мемлекеттiк мүлiктi жекешелендіру
___________________________________________________________________
3.1. Жекешелендiру ҚарМ ҚарМ 2003 Талап -
объектiлерiнің ММЖК-нің ММЖК жылдың етіл.
құнын бағалау бұйрығы 1-тоқсаны мейді
әдiстемелерiн
қолдану жөнiнде
ұсынымдар әзiрлеу
3.2. Жекешелендiруге Қазақстан ҚарМ Тоқсан Талап -
жататын мемле. Республи. ММЖК, сайын, етіл.
кеттiк меншiк касының әкімшілік- есепті мейді
объектілерін Үкіметіне аумақтық кезеңнен
сатуды қамтама. есеп, бірлік. кейінгі
сыз ету ҚарМ тердің айдың
ММЖК-ге әкімдері 25-і
ақпарат күні
беру
3.3. Мемлекеттiк Қазақстан ҚарМ Есепті Талап -
меншiк объекті. Республи. ММЖК, жарты етіл.
лерiн жекеше. касының әкімшілік- жылдықтан мейді
лендіруден түс. Үкіметіне аумақтық кейінгі
кен қаражаттың есеп, бірлік. айдың
мемлекеттiк ҚарМ тердің 25-і күні
бюджетке түсуiнің ММЖК-ге әкімдері
жоспарланған кө. ақпарат
лемдерiн қамтама. беру
сыз ету жөнiнде. (коммунал.
гi бақылауды дық меншік
жүзеге асыру бойынша)
___________________________________________________________________
4. Жекешелендiруден кейінгі бақылауды жүзеге асыру
___________________________________________________________________
4.1. Қазақстан Қазақстан ҚарМ Есепті Талап -
Республикасының Республи. ММЖК, жарты етіл.
Yкiметi бекiте. касының орталық жылдық. мейді
тін тiзбе бойын. Үкіметіне және тан
ша экономиканың есеп беру жергілікті кейінгі
стратегиялық атқарушы екінші
салаларында же. органдар айдың 10-ы
кешелендiрiлген күні
ұйымдарды бас.
қару тиiмділiгi.
нің мониторин.
гiн қамтамасыз
ету
4.2. Экономиканың Қазақстан ҚарМ Жыл Талап -
стратегиялық Республи. ММЖК, сайын, етіл.
салаларында касының орталық желтоқсан мейді
ұйымдарды жеке. Үкіметіне және
шелендiруден ақпарат жергілікті
кейiнгi дамыту беру атқарушы
мәселелерi органдар
бойынша орталық
және жергiлiктi
атқарушы орган.
дардың өзара
iс-қимыл тетiк.
терiн күшейту
жөнiнде шаралар
қабылдау
4.3. Mемлекеттік Қазақстан ҚарМ Есепті Талап -
меншік объектi. Республи. ММЖК, жарты етіл.
лерiн сатып касының ҚарМ ҚБК, жылдықтан мейді
алушылардың, Үкіметіне әкімшілік- кейінгі
сенiмгерлiк есеп, аумақтық екінші
басқарушылардың, ҚарМ бірлік. айдың 10-ы
концессияшылар. ММЖК-ге тердің күні
дың және жалгер. ақпарат әкімдері
лердiң тиiстi беру
келiсiм-шарттар (коммунал.
бойынша келiсiм- дық меншік
шарттық мiндет. бойынша)
темелерiн орын.
дауына бақылауды
жүзеге асыру
4.4. Мүдделi мемлекет. Қазақстан ҚарМ Жыл Талап -
тiк органдармен Республи. ММЖК сайын, етіл.
бiрлесiп, басқа. касының маусым мейді
рушы компаниялар. Үкіметіне
дың шарт жағдай. есеп беру
ларын орындау
жөнiндегi есеп.
терiн тыңдауды
өткiзу
4.5. Жекешелендiру Қазақстан ҚарМ Жыл Талап -
объектiлерiн Республи. ММЖК сайын, етіл.
сатып алу-сату касының желтоқсан мейді
шарттары бойынша Үкіметіне
мiндеттемелер. ақпарат
дің орындалуын беру
бақылау жөнiн.
дегi ведомство.
аралық комиссия
шешiмдерiнiң
негiзiнде оларды
түзету мақсатын.
да сатып алу-
сату шарттары
бойынша қосымша
келiсiмдер
әзiрлеу
____________________________________________________________________