Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларын бекіту туралы

      2003 жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикасы Орман Кодексінің 78-бабының 3-1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесінің мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялануға жіберілуін;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде селекциялық-генетикалық
мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидалары
1. Жалпы ережелер

      1. Осы Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) 2003 жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 78-бабының 3-1-тармағына сәйкес әзірленген және мемлекеттік орман қоры учаскелерінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу тәртібін айқындайды.

      2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) артықшылығы бар ағаш – дәл сондай орман өсiру жағдайларында өзiмен қатар өсiп тұрған, өзiмен бiр жастағы және фенологиялық нысандағы айналасындағы ағаштардан бiр немесе бiрнеше шаруашылық жағынан құндылық белгiлері мен қасиеттерi бойынша айтарлықтай асып түсетiн ағаш;

      2) артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары – артықшылығы бар ағаштардың гендік қорын сақтау және тұқым қуалау қасиеттерін зерттеу мақсатында олардың вегетативтік тұқымдарын пайдалану арқылы өсірілген екпелер;

      3) вегетациялық кезең – өсімдіктердің өсу мен өрістеуі (вегетация) мүмкін болатын жылдың кезеңі;

      4) географиялық дақылдар – жаңа жағдайларда сынақтан өткiзу мақсатымен бiрнеше экотиптердiң (климатиптердiң) неғұрлым тән популяцияларының тұқымдық ұрығынан арнаулы әдiстемелер бойынша өсiрiлетiн тәжiрибелiк дақылдар;

      5) климатип – белгілі бір климаттық жағдайлардың әсерімен қалыптасқан экотип;

      6) клон – вегетативтік көбейту жолымен бір бастапқы дарақтан немесе апомиктикалық тұқымнан алынған және бірдей генотипі бар барлық ұрпақтардың (рамет) жиынтығы;

      7) орманның генетикалық резерваты – өсiмдiктер түрi, түр тармағы популяциясының генетикалық-селекциялық тұрғыдан құнды бөлiгi бар орман учаскесi;

      8) орман тұқымы плантациясы (бұдан әрі – ОТП) – берілген тұқым қуалаушылық қасиеттерi және себу сапасы жоғары сорттық, элиталық немесе будан тұқымдарын жүйелі жоғары түрде (ұзақ уақыт бойы) алуға арналған артықшылығы бар ағаштардың тұқымды, немесе вегетативтік ұрпағы болып табылатын өсімдіктердің арнаулы генетикалық схема бойынша отырғызылып, қолдан өсірілген екпесі;

      9) орман шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру саласында басқару, бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттiк орган;

      10) сынақ дақылдары – генетикалық бағалау мақсатында арнайы әдістемемен артықшылығы бар ағаштарының, артықшылығы бар екпелердің, бірінші реттік орман тұқымы плантациялардың және тұрақты орман тұқым учаскелерінің тұқымдық ұрпағынан құрылған орман дақылдары.

2. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді
аттестаттау тәртібі

      3. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттауды осы салада мамандандырылған ұйымдар (бұдан әрі – мамандандырылған ұйымдар) жүзеге асырады.

      4. Мамандандырылған ұйымның бірінші басшысының бұйрығымен мынадай құрамда аттестаттау комиссиясы (бұдан әрі – Комиссия) құрылады:

      1) мамандандырылған ұйымның бірінші басшысының орынбасары (комиссия төрағасы);

      2) мамандандырылған ұйымның мамандары;

      3) уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің өкілі;

      4) аумағында селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер анықталған мемлекеттік орман иеленушінің өкілі.

      5. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау:

      1) анықталған және құрылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің аттестаттауға дайындығына қарай кез келген уақытта вегетациялық кезең ішінде;

      2) осы Қағидаларға 1 және 2-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді алдын ала есепке алу және іріктеу бойынша материалдар бар болған кезде жүзеге асырылады.

      6. Комиссия селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді анықтаған ұйым өкілдерінің және мемлекеттік орман иеленуші өкілдерінің қатысуымен жергілікті жерге барып тексереді және олардың нысаналы мақсатқа сәйкес келуін айқындайды. Тексеруді жүргізу мерзімі бір селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектіге 3 жұмыс күн есебінен белгіленеді.

      7. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді тексеру нәтижелері бойынша Комиссияның қорытындысы осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша мемлекеттік орман қоры аумағындағы селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау нәтижелері туралы актісінде (бұдан әрі – акт) көрсетіледі. Акт тексеру аяқталғаннан кейін бірден жасалады және оған қол қойылады.

      Комиссияның оң қорытындысы болған жағдайда Комиссия актіге қол қойғаннан кейін күнтізбелік 3 күн өткен соң селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер аттестатталған болып есептеледі.

      8. Анықталған және құрылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер өздерінің нысаналы мақсатына сәйкес келмеген жағдайда Комиссия теріс қорытынды береді.

      9. Актіге қол қойылғаннан кейін 5 жұмыс күні ішінде аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерге Комиссия осы Қағидаларға 4, 5, 6, 7-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша паспорттарды толтырады. Паспорттарға орамдық желіге немесе басқа тұрақты бағдарларға байланыстырылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің орналасуының сызбалық жоспарлары қоса беріледі.

      10. Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерге паспорттар алты данада: біріншісі – мемлекеттік орман иеленуші; екіншісі – мемлекеттік орман иеленуші қарауында болатын мемлекеттік орган; үшіншісі – уәкілетті органның аумақтық бөлімшесі, төртіншісі – мамандандырылған ұйым, бесіншісі – уәкілетті орган және алтыншысы – селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді анықтаған ұйым үшін жасалады.

      11. Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер:

      1) жергілікті жерде арнайы белгілерімен шектеледі, оларға осы Қағидаларға 8-қосымшада көрсетілген орман шаруашылығы белгілері басылады;

      2) осы Қағидаларға 9, 10, 11, 12, 13-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша тізілімдерге енгізіледі. Жиынтық ведомості мамандандырылған ұйым толтырады және жүргізеді.

3. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді
есепке алу тәртібі

      12. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді есепке алу, олардың жай-күйіне және нысаналы пайдаланылу дәрежесіне талдау жасау үшін мамандандырылған ұйым уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің және мемлекеттік орман иеленушілердің өкілдерімен бірлесіп жыл сайын оларды тексеріп отырады.

      13. Вегетациялық кезеңде көзбен шолып қарау жолымен тексеру барлық аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерде жүргізіледі.

      14. Тексеру көлемі объектілердің алаңына байланысты болады және осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес айқындалады.

      15. Әрбір селекциялық-генетикалық мақсаттағы объект бойынша оның қаз-қалпында ресімделуінің (шекаралық белгілердің және оларда жазбалардың болуы), оның жай-күйінің (ағаштарды зиянкестердің бүлдіру және ауруға шалдығу, механикалық зақымдар белгілерінің болуы, ұшарбаста кеуіп бара жатқан бұтақтардың сипаты және болуы, екінші қабаттың өсуі, ағаш астында өсімдіктердің өсуі), нысаналы пайдаланылуының сапасы (бүрлер, жемістер, тұқымдар, қалемшелер дайындау), сондай-ақ паспорттағы немесе жиынтық ведомостағы жазбалардың нақты деректерге сәйкестігі айқындалады.

      16. Мамандандырылған ұйым тексеру материалдарын талдайды және уәкілетті орган мен оның аумақтық бөлімшелеріне жыл сайын ағымдағы жылғы 15 желтоқсанға дейін селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің бар-жоғы және олардың жай-күйі туралы осы Қағидаларға 15 және 16-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша және оларды одан әрі пайдалану, қаз-қалпында ресімдеу, реконструкциялау (қалпына келтіру) немесе есептен шығару бойынша ұсыныстар енгізеді.

      17. Уәкілетті орган күнтізбелік 30 күн ішінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің бар-жоғы және олардың жай-күйі туралы ұсынылған ақпаратты қарайды және оларды қарағаннан кейін күнтізбелік 10 күн ішінде олардың жай-күйін одан әрі жақсарту, пайдалану немесе есептен шығару жөніндегі шаралар туралы уәкілетті органның бұйрық нысанында шешім қабылдайды.

      18. Уәкілетті органның шешімі негізінде мамандандырылған ұйым күнтізбелік 30 күн ішінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің жиынтық ведомостарына, паспорттарына өзгерістер енгізеді және күнтізбелік 10 күнде орман орналастыру жұмыстарын жүргізу кезінде пайдалану үшін оларды мемлекеттік орман орналастыру ұйымына жеткізеді.

      Нысан

Артықшылығы бар ағашты алдын ала іріктеу карточкасы № _____

      1. Облысы ___________________________________________________________

      2. Әкімшілік ауданы _________________________________________________

      3. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________

      4. Орманшылық _______________________________________________________

      5. Орам №____________________________________________________________

      6. Телім №___________________________________________________________

      Артықшылығы бар ағаштың орамда және телімде орналасуы туралы мәлімет

      (орналасу схемасы, географиялық координаталары)

Ағаш табылған телімдегі екпелердің
қысқаша сипаттамасы

      7. Құрамы __________________________________________________________

      8. Бонитет класы ____________________________________________________

      9. Орман типі (орман өсу жағдайлары)_________________________________

      10. Орташа жасы ____________ жыл

      11. Орташа толымдылығы_______________

      12. Басты тұқым бойынша орташа биіктік _________________________ метр

      13. Басты тұқым бойынша орташа диаметр _________________________ метр

      14. Бөктердің тіктігі, экспозициясы _________________________________

      15. Теңіз деңгейінен биіктігі___________________________________ метр

      16. Санитарлық және орман патологиялық жағдайы _____________________

Іріктелген ағаштың негізгі таксациялық көрсеткіштері

      17. Ағаш жасы ___________________________________________________ жыл

      18. Ағаш діңінің диаметрі (ұшар басы) _____________________ сантиметр

      19. Диаметрдің орташасынан асу %_____________________________________

      20. Биіктігі __________________________________________________ метр

      21. Биіктікті орташа биіктен арттыру % ______________________________

      22. Нысаналы мақсаты бойынша іріктеп алынатын ағашты сипаттайтын

      көрсеткіштер (шайыр шығымдылығы, тұқым шашуының молдығы, тұқым

      сапасы, сүрек құрылымы) _____________________________________________

      Карточканы толтырған ________________________________________________

      лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

      20 __ жылғы "___" _____________

      Ескертпе: телім екпесінің сипаттамасы орман орналастыру

      материалдарынан алынады.

      Нысан

Артықшылығы бар ағаштардың сынақ дақылдарын
(географиялық, экологиялық дақылдарды)
есепке алу карточкасы № ______________________

      керегі сызылады)

      Тұқым ______________________________________________________________

      1. Облысы __________________________________________________________

      2. Мемлекеттік орман иеленушісі ________орманшылық___________________

      орам _________________телім__________________________________________

      3. Учаске алаңы, гектар _____________________________________________

      4. Өсу орнының жағдайлар типі _______________________________________

      5. Отырғызу жылы____________________________________________________

      6. Сыналатын тұқымдар мен клондар саны (экотиптер, сорттар)__________

      7. Ағаштардың орналасуы (арақашықтығы, метр) ________________________

      8. Қайталану саны ___________________________________________________

      9. Өсімдіктер мен ұрпағының саны (дан-дейін), дана___________________

      10. Бақылаудың бар-жоғы және оның сипаты_____________________________

      11. Дақылдардың жай-күйі_____________________________________________

      12. Объектінің отырғызу мақсатына сәйкестігі туралы және одан әрі

      пайдалану режимі туралы комиссияның қорытындысы _____________________________________________________________________

      13. Таралым-сорттарына, будан-сорттарына, клон-сорттарына

      кандидаттарды бөлу жөніндегі ұсыныстар (тұқымдар, клондар, экотиптер

      сорттарының атаулары мен нөмірлері) _________________________________

      14. Объектіні күтіп-ұстау және жай-күйін жақсарту жөнінде ұсынылатын

      іс-шаралар __________________________________________________________

Артықшылығы бар ағаштардың сынақ дақылдары учаскесіндегі
(географиялық, экологиялық дақылдар және сорт сынау
учаскесінде) ағаштарды қайта есептеу ведомосы

      (керегі сызылады)

      Карточканы толтырған _______________________________________________

      лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

      20 __ жылғы "___" _____________

      Нысан

____________________________ мемлекеттік орман қоры аумағындағы

      (мемлекеттік орман иеленушінің атауы)

селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді
аттестаттау нәтижелері туралы
акті

      __________________________________________________ бұйрығына сәйкес

      (мамандандырылған ұйымың атауы)

      _____________________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      _________________________________________________________ құрамындағы

      аттестаттау комиссиясы (комиссия мүшелерінің тегі, аты, әкесінің аты

      (бар болса), лауазымы) аттестаттау (есептен шығару, есепке алу)

      мақсатында селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді тексерді.

      Тексеру нәтижесінде мыналар анықталды: ______________________________

      _____________________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің нысаналы

      мақсаттарын ескере отырып, олар аттестатталатын, жарамсыз деп

      танылатын, есептен шығарылатын себептер баяндалады. Бұл ретте әрбір

      селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектінің көлемі немесе олардың

      саны (ағаштар үшін), түр атауы, орманшылығы, орамы, телімі

      көрсетіледі.

      Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің жай-күйін

      жақсарту немесе оны реконструкциялау мақсатында белгілі бір орман

      шаруашылығы және өзге де іс-шараларды жүргізу қажет болған жағдайда

      олардың тізбесін келтіреді.

      Комиссия анықталған және құрылған селекциялық-генетикалық

      мақсаттағы объектілерді __________________________________.

      (аттестаттайды немесе қабылдамайды)

      Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер

      Комиссия мүшелерінің қолы: __________________________________________

      тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

      Нысан

      Қазақстан Республикасы

      облысы _____________________________________________________________

      Мемлекеттік орман иеленушісі _______________________________________

      Түрлік атауы _______________________________________________________

Артықшылығы бар ағаштың № _____ (тізілім бойынша)
паспорты

      1. Ағаштың орналасқан орны:

      Орманшылық __________________________________________________________

      Орам № ___________________ Телім № __________________________________

      Мемлекеттік орман иеленушісі бойынша ағаш нөмірі ____________________

      Табиғи тұрысында ағаш қалай белгіленген _____________________________

      Телімдегі артықшылығы бар ағаштың орналасуы (схемасы қоса беріледі)

      2. Телімдегі екпелердің таксациялық сипаттамасы (қабат бойынша, ағаш

      қайда өсірілген)

      Шығу тегі (табиғи-тұқымдық, өскіндік немесе дақылдық) _______________

      _____________________________________________________________________

      Орман типі __________________________________________________________

      Орман өсу жағдайларының типі ________________________________________

      Өскіні ______________________________________________________________

      Орман астары ________________________________________________________

      Жамылғысы ___________________________________________________________

      Топырақ және топырақ құрайтын жыныс _________________________________

      Рельеф ______________________________________________________________

      Көлбеулігі, бөктерінің экспозициясы _________________________________

      Теңіз деңгейінен биіктігі ___________________________________________

      Екпенің санитариялық жай-күйі _______________________________________

      3. Артықшылығы бар ағаштың сипаттамасы:

      Шығу тегі ___________________________________________________________

      Фенологиялық, морфологиялық нысаны __________________________________

      Жасы, жыл ___________________________________________________________

      Биіктігі, метр ______________________________________________________

      Дің диаметрі, сантиметр _____________________________________________

      Дің көлемі, шаршы метр ______________________________________________

      Өсу және даму сыныбы (көз мөлшермен) ________________________________

      Ұшар басының орташа диаметрі, метр __________________________________

      Ұшар басының нысаны (конус тәрізді, сопақ цилиндр-тәрізді) және оның симметриялылығы _____________________________________________________

      Ұшар басының ұзындығы, метр ___________, діңнен биіктік (Н)% ________

      Бұтақтардың қалыңдығы (қалың, орташа, жұқа) _________________________

      Діңнің бұтақсыз аймаққа дейінгі ұзындығы, метр __, діңнен биіктік (Н)

      %_____

      Өлі бұтақтардың өсуі (жақсы, орташа) ________________________________

      Дің нысаны (түзу, толық сүректі) ____________________________________

      Биіктік өсімі көз мөлшерлік бағамен (жақсы, орташа) _________________

      Емен және дің бойындағы сулы бұталардың дамуы (күшті, орташа, әлсіз) ____________________________________________________________________

      Қабық сипаттамасы (бояуы, сызаттануы және тағы басқа) _______________

      Ағаштың санитариялық жай-күйі, гүлдену және тұқымдану туралы

      мәліметтер __________________________________________________________

      Артықшылығы бар ағаштың екпелердің орташа көрсеткішімен

      салыстырғандағы артықшылық көрсеткіштері:

      биіктігі бойынша ________ %, диаметрі бойынша _________ %

      Артықшылығы бар ағаштың мақсаты бойынша сипаттайтын көрсеткіштері

      (іріктелген ағаштың және екпенің шайыр өнімділігі, мол тұқым беруі,

      тұқым сапасы, сүрек текетурасы) _____________________________________

      10 метр радиустағы қоршаған ағаштардың қысқаша сипаттамасы (тұқым,

      ағаштардың селекциялық санаты, ағаш сапасы), шаруашылық өкімдер

      ____________________________________________________________________

      Мына құрамдағы комиссия ағашты іріктеп, артықшылығы бар ағаштар

      санатына қосты:

      _____________________ ұйым, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

      _____________________ ұйым, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

      _____________________ ұйым, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

      Паспорт _______ данада жасалды

      20 __ жылғы "___"_____________

      4. Артықшылығы бар ағаштарды күтіп-баптау

      5. Артықшылығы бар ағаштарды бақылау

      6. Тұқымдар мен қалемшелерді пайдалану

      7. Артықшылығы бар ағаш ұрпағының қасиеттерін зерттеу нәтижелері ____

      _____________________________________________________________________

      Күні _____________ Қызметі, қолы ____________________________________

      8. Элитаға ауыстыру (немесе жарамсыз деп тану) туралы қорытынды _____

      _____________________________________________________________________

      Күні _____________ Қызметі, қолы ____________________________________

      Ескертпелер:

      1. 4-8-бөлімдер бойынша жазбаларды мемлекеттік орман иеленуші

      толтырады;

      2. 7 және 8-бөлімдерде жазбалар артықшылығы бар ағаштардың

      қасиеттерін ұрпағы бойынша тексеріп алғаннан кейін ғылыми-зерттеу

      ұйымдарының зерттеу деректерінің негізінде толтырылады.

      Комиссия мүшелері:

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      20 __ жылғы "___" _____________

      Нысан

      Қазақстан Республикасы

      Облысы ______________________________________________________________

      Мемлекеттік орман иеленушісі ________________________________________

      Ағаш тұқымының түрлік атауы (түр тармағы, экотип, нысан) ____________

Клондар мұрағатының паспорты

      Отырғызу жылы ________________ учаске № _____________________________

      Учаске алаңы ____________ гектар, клондар саны ______________________

      1. Орналасқан жері:

      Орманшылық __________________________________________________________

      Орам № ____________________ телім № _________________________________

      Отырғызу тәсілі _____________________________________________________

      Орман өсіру жағдайларының типі ______________________________________

      Орамдағы мұрағат байланымының схемасы (қоса беріледі)

      Клондардың орналасу схемасы паспортқа қоса беріліп отыр.

      2. Мұрағаттағы артықшылығы бар ағаштардың сипаттамасы

      3. Шаруашылық және селекциялық іс-шаралар ведомосы

      4. Клондарды ғылыми тұрғыдан бақылау журналы

      кестенің жалғасы

      Ескертпе:

      1. Бақылаудағы будандастыру жұмыстарын арнайы әдістемені

      пайдаланып орындайды, ал оларды жүргізу барысын тиісті құжаттамада

      көрсетеді.

      2. Ғылыми бақылау журналына енгізілетін көрсеткіштерді айқындау

      клондар мұрағаттарын құрудың ғылыми ұсыныстарына сәйкес жүргізіледі.

      Комиссия мүшелері:

      ___________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      ___________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      ___________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      20 __ жылғы "___" _____________

      Нысан

      Қазақстан Республикасы

      Облысы ______________________________________________________________

      Мемлекеттік орман иеленушісі ________________________________________

      Ағаш тұқымының түрлік атауы (түр тармағы, экотип, нысаны) ___________

Географиялық (таралымдық-экологиялық) дақылдардың паспорты

      Отырғызылған жылы _____________ Учаске алаңы ______________ гектар

      1. Орналасқан орны:

      Орманшылық _________________________________________________________

      Орам № ________________ Телім № ____________________________________

      Географиялық координаталары ________________________________________

      2. Дақылдар туралы жалпы мәліметтер:

      Сыналатын түрлерінің саны (климат типтері, эдафотиптері)_____________

      Тәжірибенің қайталану саны __________________________________________

      Тәжірибе жүргізуші (бастамашы, кураторы, тікелей орындаушылар)

      ____________________________________________________________________

      Учаскенің топырақтық және топографиялық картасының бар-жоғы, олардың

      сақталу орны _______________________________________________________

      Тәжірибенің жалпы бағасы (маңызы жойылған немесе күзету мен бақылауды

      талап етеді) ________________________________________________________

      3. Физикалық-географиялық сипаттамасы:

      Физикалық-географиялық аймағы, кіші аймақ __________________________

      Орман тұқым ауданы, кіші ауданы _____________________________________

      Теңіз деңгейінен биіктігі ___________________________________________

      Орман өсу жағдайының типі ___________________________________________

      Орман типі __________________________________________________________

      Алқап санаты (кеспеағаш, егістік, алаңқай, өртең ) және оның

      біркелкілігінің дәрежесі ____________________________________________

      Макро және микро бедері _____________________________________________

      Экспозиция _______ Еңістігі _______ Жерасты суларының деңгейі _______

      Топырақ, аналық тұқымдығы ___________________________________________

      Климат көрсеткіштері (екпелерден ______ км қашықтықта және теңіз

      деңгейінен ___________ метр биіктікте орналасқан метеостанцияның

      мәліметтері бойынша)

      а) орташа жылдық температура ________________________________________

      б) жылдық жауын-шашын _____ миллиметр, вегетациялық кезеңде _________

      миллиметр

      в) температурасы 5⁰ С жоғары ___________, 10⁰ С жоғары ___________

      болған күндердің саны

      г) 5⁰С жоғары ______, 10⁰С жоғары ______ температуралардың қосындысы

      Аудандағы зерттелетін тұқымның өсу жағдайларының бірдейлігі

      ____________________________________________________________________

      Орман шаруашылығындағы ________ және облыстағы ___________ тұқымның

      орташа бонитеті _____________________________________________________

      4. Дақылдар өсіру технологиясы:

      Топырақты дайындау әдісі (тұтас, ішінара) ___________________________

      Дақылдарды өсіру тәсілі (себу, отырғызу, механикаландырылған, қолмен)

      ________

      Отырғызу материалының жасы __________________________________________

      Алу әдісі (қатарлы, аттамалы-қатарлы, ұялы) _________________________

      Ілеспелі тұқымдар және орын алмастыру схемалары _____________________

      Блокта көшет отырғызу (себу) орындарын орналастыру және саны ________

      Блоктардың көлемі және оларды орналастыру сипаты ____________________

      Толықтырулар (жылы, жасы) ___________________________________________

      Блоктар арасындағы шекараларды қаз-қалпында белгілеу ________________

      5. Алқаптың контуры, оның орам жүйесі мен басқа да тұрақты

      бағдарларға байланымы, қайталымдар мен блоктардың орналасу схемасы,

      фотосхемасы (қоса беріліп отыр)

      6. Аналық екпелер туралы мәліметтер

      7. Дақылдардың өсуі туралы соңғы мәліметтер

      Өлшеу күні _____________

      8. Дақылдардың орман шаруашылық іс-шаралары:

      8.1 Агротехникалық күтім

      8.2 Орман өсіру күтімі

      9. Дақылдарды қорғау және ресімдеу:

      Қоршау (қоршау қажеттілігі және түрі) _______________________________

      Өртке қарсы іс-шаралар ______________________________________________

      Блоктарды, қайталанатын жерлерді таңбалау, аншлагтар ________________

      Басқалары (үзілімдерді тазалау, соқпақтарды, орман қабырғасын алыстату) ___________________________________________________________

      10. Географиялық (таралымдық-экологиялық) дақылдарды зерттеу материалдарын қамтитын әдебиет көздері, есептері:

      Комиссия мүшелері:

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      20 __ жылғы "___" _____________

      Нысан

      Қазақстан Республикасы

      Облысы ______________________________________________________________

      Мемлекеттік орман иеленушісі ________________________________________

      Ағаш тұқымының түрлік атауы (түр тармағы, экотип, нысан)

Сынақ дақылдарының паспорты

      Отырғызылған жылы _________________ учаске № ________________________

      Учаске алаңы, гектар ________________________________________________

      Сыналатын артықшылығы бар ағаштардың саны ___________________________

      1. Орналасқан жері:

      Орманшылық __________________________________________________________

      Орам № ____________ Телім № _________________________________________ Орамдағы сынақ екпелері учаскесінің орналасуы (схемасы қоса беріліп

      отыр)

      Тәжірибелік, бақылау, аралық қайталанулар мен бөлінген орындардың

      орналасуы (схемасы қоса беріліп отыр)

      2. Учаскенің орман өсу және топырақ-гидрогеологиялық сипаттамасы:

      Орналасу орны _______________________________________________________

      Орман типі және бонитет сыныбы ______________________________________

      Топырақ типі, механикалық құрамы ____________________________________

      Негізгі қоректену элементтерінің құрамы және рН тұз

      Қарашірік ________ % К₂О __________ миллиграмм/100 грамм топырақ

      рН(тұз) __________ Р₂О₅ __________ миллиграмм /100 грамм топырақ

      Суда еритін тұздардың тығыз қалдығы ________________________________%

      Топырақтың қоректену элементтерімен қамтамасыз етілу дәрежесі және

      топырақ ерітіндісінің реакциясы______________________________________

      _____________________________________________________________________

      Жерасты суларының тереңдігі ____________________________________ метр

      Топырақтың орман өсіруге жарамдылығы және құнарлылығының деңгейі

      туралы қорытынды ____________________________________________________

      3. Сынақ екпелерін отырғызу тәсілі: артықшылығы бар ағаштардың

      тұқымынан өсірілген екпелерді (көшеттерді) отырғызу (өсімдік жасын

      көрсету); себу арқылы (емен, жаңғақ) ________________________________

      Учаскені дайындау агротехникасы және топырақты өңдеу ________________

      Отырғызу (себу) схемасы: қатардағы және қатар араларындағы

      арақашықтық, 1 гектар шаққанда отырғызу орнының саны ________________

      4. Тәжірибе мақсатына түпкілікті қол жеткізу үшін сынақтар ұзақтығы

      (дақылдар жасы көрсетілсін) _________________________________________

      5. Орман өсу жағдайларының түрі _____________________________________

      6. Бастапқы материалдың сипаттамасы

      6.1. Артықшылығы бар ағаштар

      6.2. Тұқым материалы

      6.3. Өскіндер, өркендер

      6.4. Епкелер, көшеттер

      7. Сынақ дақылдарына күтім жасау іс-шаралары

      8. Сынақ нәтижелері

      Дақыл _________________________ жыл

      Комиссия мүшелері:

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      _____________________________________________________________________

      (ұйым, лауазымы, тегi, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      20 __ жылғы "___" _____________

      Нысан

Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді
жергілікті жерде шектейтін орман шаруашылығы белгілері

      Ескертпелер:

      1. Бағаналар алқаптарды шектейтін сызықтардың қиылысына

      (бұрыштарда) орнатылады. Бағанның жазуы бар беттері учаске жаққа, ал

      қырлары учаскенің ортасына бағытталады.

      2. Жазбалар трафарет бойынша және 56-8480 ОСТ-қа сәйкес жазылуы

      тиіс.

      3. Артықшылығы бар ағаштар 1,3 метр биіктікте ағаш діңіне ақ

      майлы бояумен ені кемінде 10 сантиметр жолақ тартылып, қос нөмірі (ақ

      түстің үстінен қара бояумен): алымында - тізілім бойынша ағаштың

      нөмірі, бөлімінде - ағаштың мемлекеттік орман иеленушісі бойынша

      нөмірі жазылып белгіленеді.

      Нысан

      __________________________________ бойынша

      (облысы)

артықшылығы бар ағаштардың тізілімі __________________________

      ағаш тұқымының түрлік атауы)

      Нысан

Генетикалық орман резерваттарының тізілімі

      ____________________________________

      (облыс)

      Кітап жүргізуге жауапты адам:

      Нысан

Артықшылығы бар ағаштар клондары мұрағаттарының тізілімі

      _________________________________

      (облыс)

      Кітап жүргізуге жауапты адам:

      Нысан

Географиялық дақылдардың тізілімі

      ______________________________

      (облысы)

      Кітап жүргізуге жауапты адам:

      Нысан

Сынақ дақылдардың тізілімі

      ______________________________

      (облысы)

      Кітап жүргізуге жауапты адам:

Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің
тексеру көлемдерін айқындау

      Ескертпе: егер объект алаңында орман өрті болса, оның бүкіл алаңы тексерілуге жатады.

      Нысан

20__ жылғы жағдай бойынша _______________________ облысында
селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің
бар-жоғы және олардың жай-күйі

      Мамандандырылған ұйымның басшысы ____________________________________

      (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      М.О.

      Нысан

20 __ жылғы түгендеудің қорытындылары бойынша Қазақстан
Республикасындағы селекциялық-генетикалық мақсаттағы
объектілердің жиынтық ведомосы

      Мамандандырылған ұйымның басшысы ____________________________________

      (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)