Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау ережесін бекіту туралы

      «Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 6 қаңтардағы Заңы 9-бабының 1-тармағын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің білім беру ұйымдарына қабылдау ережесі бекітілсін.
      2. Мыналар:
      1) «Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарына қызметке (жұмысқа), оқуға қабылданушылар үшін дене бітімі көрсеткіштері бойынша нормативтерді бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің міндетін атқарушысының 2007 жылғы 11 мамырдағы № 203 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 4721 тіркелген, Қазақстан Республикасының Орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының актілер жинағында 2007 жылғы маусымда жарияланған);
      2) «Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2010 жылғы 11 мамырдағы № 204 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 6301 тіркелген және «Егемен Қазақстан» газетінде 2010 жылғы 4 тамызда № 314 (26157) жарияланған) бұйрықтарының күші жойылды деп есептелсін.
      3. Кадр жұмысы департаменті (Ә.А. Жансейітов) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркеуден өтуін және мерзімдік басылымдарда жариялануын қамтамасыз етсін.
      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің орынбасары генерал-майор А.Ж. Күреңбековке жүктелсін.
      5. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Министр
      милиция генерал-майор                      Қ.Қасымов

      "КЕЛІСІЛДІ"
      Қазақстан Республикасының
      Білім және ғылым министрі
      _________Б.Жұмағұлов
      2011 жылғы 29 сәуір

Қазақстан Республикасы 
Ішкі істер министрінің 
2011 жылғы № 186 бұйрығымен
бекітілді        

Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау ережесі

1. Жалпы ереже

      1. Осы ереже «Құқық қорғау қызметі туралы», «Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңдарына, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2010 жылғы 21 қаңтардағы № 14 бұйрығымен енгізілген өзгерістері мен толықтырулары бар Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2007 жылғы 19 желтоқсандағы № 638 бұйрығымен бекітілген Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгі ережелерін (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5115 тіркелген, «Заң газетінде» 2008 жылғы 22 ақпанда № 28 (1254) жарияланған) сәйкес әзірленді және жоғары білім берудің кәсіптік бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің білім беру ұйымдарына (бұдан әрі - ІІМ-нің жоғары оқу орындары) қабылдау тәртібін белгілейді.
      2. ИМ жоғары оқу орындарының күндізгі оқыту нысаны бойынша орта білімі бар, он алты жасқа толған, ішкі істер органдары қызметкерлеріне қойылатын талаптарға жауап беретін, денсаулығы бойынша әскери қызметке және оқуға жарамды Қазақстан Республикасының азаматтары қабылданады.
      3. ІІМ жоғары оқу орындарының сырттай оқыту нысаны бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары білімі бар, ішкі істер органдарының қызметкерлері және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Ішкі әскерлерінің әскери қызметшілері қабылданады.
      ІІМ жоғары оқу орындары білім алушыларының контингентін қалыптастыру мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру арқылы жүзеге асырылады.

2. ІІМ-нің жоғары оқу орындарына қабылдауды ұйымдастыру

      5. Оқуға қабылдауды ұйымдастыруды ИМ жоғары оқу орындарының қабылдау комиссиясы жүзеге асырады. Қабылдау комиссиясының құрамы мен функцияларын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрі бекітеді.
      6. ІІМ-нің жоғары оқу орындарына азаматтарды қабылдау Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрі жыл сайын бекітетін қабылдау жоспары бойынша үш кезеңде жүзеге асырылады:
      бірінші кезеңде ИМ жоғары оқу орындарының қабылдау комиссиялары кадр дайындаудың аумақтық қағидатын ескере отырып, медициналық, дене бітімі және психофизиологиялық көрсеткіштері бойынша іріктеу жүргізіп, талапкерлер контингентін қалыптастырады;
      екінші кезеңде ІIМ-нің жоғары оқу орындары ұлттық бірыңғай тестілеудің (бұдан әрі - ҰБТ) немесе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ұлттық тестілеу орталығы әзірлеген технологиялар бойынша өткізілетін кешенді тестілеудің нәтижелері бойынша берілген сертификат балдарына сәйкес іріктеу жүргізеді;
      үшінші кезеңде ІІМ жоғары оқу орындарының мандаттық комиссиялары тыңдаушылар және курсанттар қатарына қабылдауды жүргізеді.
      7.IIM жоғары оқу орындарының сырттай оқыту нысаны бойынша жоғары білімі жоқ талапкерлерді қабылдау кешенді тестілеу нәтижелері бойынша берілген сертификаттары болған жағдайда жүзеге асырылады.
      8. Қабылдау комиссиялары ИМ жоғары оқу орындарының күндізгі оқыту нысаны бойынша медициналық, дене бітімі және психофизиологиялық көрсеткіштері бойынша іріктеуді оқуға түсетін жылдың 30 шілдесіне дейін жүзеге асырады.
      9. Талапкерлерді іріктеу және қабылдау бойынша іс-шаралар кешенін жүзеге асыру үшін ІІМ-нің жоғары оқу орындары бастықтарының бұйрықтарымен:
      1) штаттан тыс уақытша жұмыс істейтін әскери-дәрігерлік комиссия;
      2) талапкерлердің дене шынықтыру дайындығын тексеру жөніндегі комиссия;
      3) аппеляциялық комиссия;
      4) техникалық топ құрылады.
      Штаттан тыс уақытша жұмыс істейтін әскери-дәрігерлік комиссия Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2010 жылғы 27 шілдедегі № 325 бұйрығымен бекітілген Ішкі істер органдарында әскери-дәрігерлік сараптама өткізу жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6407 тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының актілер жинағында 2010 жылы № 15 жарияланған) оқуға түсу үшін денсаулық жағдайы бойынша жарамдылығын анықтау мақсатында талапкерлерге медициналық куәландыру өткізу бойынша іс-шараларды жүзеге асыру үшін маман дәрігерлердің қатысуымен ІІМ жоғары оқу орнының медициналық бөлімі бастығының төрағалық етуімен құрылады.
      Талапкерлердің дене шынықтыру дайындығын тексеру жөніндегі комиссия талапкерлерді дене бітімі көрсеткіштері бойынша іріктеуді ұйымдастыру бойынша іс-шараларды жүзеге асыру үшін құрылады. Комиссия құрамына жауынгерлік және дене шынықтыру дайындығы, әскери және арнайы-тактикалық дайындық кафедраларының қызметкерлері кіреді.
      Апелляциялық комиссия талапкерлерді дене бітімі көрсеткіштері бойынша іріктеу және тестілеу қорытындылары бойынша азаматтардың арыздарын қарау үшін құрылады.
      Техникалық топ талапкерлердің жеке және оқу істерін іріктеу және өңдеу бойынша іс-шараларды жүзеге асыру үшін құрылады.
      10. Қабылдау тәртібі, қабылдауды ұйымдастыру және өткізу бойынша қабылдау комиссиясының шешімі, емтихандар мен консультациялардың кестесі, дұрыс жауаптың кодтары, кешенді тестілеудің нәтижелері, сондай-ақ басқа да қажетті ақпарат талапкерлерге уақтылы таныстыру үшін ақпараттық стендке орналастырылады.
      3. Талапкерлерді дене бітімі көрсеткіштері бойынша іріктеу тәртібі
      11. Дене бітімі көрсеткіштері бойынша іріктеуді жүргізу және дене шынықтыру жаттығуларын орындау нәтижелерін бағалау ІІМ жоғары оқу орындарына түсушілерге арналған дене шынықтыру бойынша нормативтерге (бұдан әрі - дене шынықтыру нормативтері) осы Ереженің қосымшасына сәйкес жүргізіледі.
      12. Дене шынықтыру нормативтері талапкерлердің мынадай жаттығу түрлерін орындауын көздейді:
      100 метрге жүгіру (ұлдар, қыздар); 1000 (кросс) метрге жүгіру (қыздар); 3000 (кросс) метрге жүгіру (ұлдар); биік салмадан тартылу (ұлдар); арқасымен жатып денені көтеру (қыздар).
      13. 100, 1000 және 3000 метрге жүгіру стадионның жүгіру жолында немесе кез-келген тегіс жерде өткізіледі.
      Биік салмадан тартылу бастапқы орнынан тартылған қалпы жоғарыдан ұстап (бас бармақ астыңғы жақта) жерге аяғын тигізбей орындалады. Иегі салмадан асатын болса, әрбір кезде қозғалмайтын тұрғыдан, тартылған қалпы қолдары түзу, жұлқынбай және аяқтарының қозғалысымен серпілмесе, жаттығу орындалды деп есептеледі. Тартылғанда тартылып тұрған орнынан 5 секундттан артық демалуға (тоқтауға) және тартылуды шайқалудан бастауға рұқсат етілмейді.
      арқасымен жатып денені көтеру, арқасымен жатып барынша алға қарай тізесіне кеудесін тигізгенше, қолдарын иықтарына қойып, табанды басқа адам ұстап (аяғын 90 градус бұрышында бүгуге болады), бастапқы қалпына орындалғанда жауырын жерге тигізіп, 1 минут ішінде орындалады.
      14. Дене шынықтыру нормативтерінің мазмұны және спорттық жаттығуларды орындау шарты талапкердің назарына дене бітімі көрсеткіштері бойынша іріктеу басталғанға дейін 24 сағат ішінде кешіктірілмей жеткізіледі.
      15. Дене шынықтыру нормативтерін тапсыру алдында талапкерлердің дене шынықтыру дайындығын тексеру жөніндегі комиссия мүшелері талапкерлерге нұсқау жүргізеді, оның барысында оларды жаттығуларды орындау және техникалық қауіпсіздік техникасы ережелерін қол қойғыза отырып, таныстырады.
      16. Дене шынықтыру нормативтеріне сәйкес енгізілген спорттық жаттығулардың әрбір түрі жеке тапсырылады. Бір күнде екі жаттығудан артық орындауға рұқсат етілмейді, бұл ретте кросс ( 1000 және 3000 метрге жүгіру) келесі күні басқа жаттығулардан бөлек орындалады.
      17. Салмадан тартылу, арқамен жатып денені көтеру, 100 метрге жүгіру бойынша дене шынықтыру нормативтерін орындау үшін бір уақытта кемінде 3 талапкер қатыса алады. 1000 және 3000 метрге жүгіруге (кросс) бір уақытта кемінде 10 адам қатыса алады.
      18. Дене бітімі көрсеткіштері бойынша іріктеу нәтижелері ерлер және әйелдер үшін бөлек бағаланады.
      19. Талапкерлердің дене шынықтыру дайындығын тексеру жөніндегі комиссия мүшелері әрбір спорттық жаттығуды тапсыру нәтижелерін жеке ведомосте белгілейді, оның нысаны мен толтыру ережесі ИМ жоғары оқу орны бастығының бұйрығымен бекітіледі және талапкердің назарына қол қойғыза отырып, жеткізіледі.
      20. Жеке дене шынықтыру жаттығуларын тапсыру бойынша ведомостердегі деректері негізінде дене шынықтыру көрсеткіштері бойынша нормативтерді орындаудың жиынтық хаттамасы толтырылады, ол IIМ жоғары оқу орнының қабылдау комиссиясына ұсынылады.
      Жиынтық хаттамада талапкердің дене шынықтыру дайындығы бойынша сынақты тапсырғаны-тапсырмағаны туралы қорытынды жазылады және бір сағат ішінде аталған мәліметтер талапкердің назарына жеткізіледі және арнайы бөлінген жерге ілінеді.
      21. Дене шынықтыру дайындығы бойынша сынақ нәтижелерімен келіспеген талапкер апелляцияға шағым бере алады.
      Дене шынықтыру дайындығы бойынша сынақ нәтижесімен байланысты мәселелерді қарау үшін апелляциялық комиссияның құрамы ИМ жоғары оку орны бастығының бұйрығымен бекітіледі.
      22. Талапкерлер дене шынықтыру дайындығы бойынша нәтижелерді хабарлағаннан кейін келесі күні сағат 13.00—ге дейін апелляцияға арызды өзі береді және оны апелляциялық комиссия бір тәулік ішінде қарайды. Арыз берушінің өзімен бірге жеке басын куәландыратын құжаты болуы тиіс.
      23. Өтінішті қараудың нәтижесі бойынша талапкердің қалауымен бір дене шынықтыру жаттығуын қайта тапсыру құқығы берілуі мүмкін.
      24. Апелляциялық комиссия шешімі комиссияның тізімдік құрамының көпшілік дауысымен қабылданады. Комиссия жұмысы хаттамамен ресімделеді, оған төраға және комиссия мүшелерінің барлығы қол қояды.
      Апелляциялық комиссия шешімінің нәтижелері бойынша талапкерге апелляциялық комиссия отырысының хаттамасынан үзінді беріледі.

3. Кешенді тестілеуді жүргізу

      25. Талапкерлерді кешенді тестілеу талапкер таңдап алған жоғары оқу орнына бекітілген ІІМ-нің базалық жоғары оқу орнында жүргізіледі.
      26. Кешенді тестілеу өткен жылдардағы жалпы орта білім беретін ұйымдардың, ҰБТ-ға қатыспаған халықаралық оқушылармен алмасу желісі бойынша шетелде оқыған жалпы білім беретін мектепті бітірушілер, өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде оқытатын жалпы орта білім беретін мектептердің бітірушілер, сондай-ақ оқу орындарын шетелде бітірген азаматтар үшін жүргізіледі.
      27. Ұйымдастырушылық және ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізу үшін талапкерлердің кешенді тестілеуін ұйымдастыру және өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссиялар (бұдан әрі - мемлекеттік комиссиялар) құрылады.
      Мемлекеттік комиссияның дербес құрамы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің бұйрығымен бекітіледі.
      Мемлекеттік комиссия тестілеу кезінде тыйым салынған заттарды қолданатын (ақпараттық материалдар, электрондық жазба кітапшалары, калькулятор, ұялы телефон, пейджер және басқа да байланыс құралдары) талапкерлердің тестілеу нәтижелерін жою туралы шешімді хаттаманы ресімдей отырып, қабылдайды.
      28. Кешенді тестілеуге келген талапкер жеке куәлігін (төлқұжатын) және емтиханға рұқсат қағазын көрсетуі тиіс.
      29. Кешенді тестілеу талапкердің қалауы бойынша қазақ немесе орыс тілдерінде жалпы білім берудің бағдарламалары көлемінде төрт пәннен жүргізіледі:
      В030300 «Құқық қорғау қызметі» мамандығы бойынша:
      дүниежүзі тарихы;
      Қазақстан тарихы;
      қазақ немесе орыс тілі (оқыту тілі);
      математика.
      Бейіндік пән «дүниежүзі тарихы» болып табылады.
      051000 - «Әскери іс және қауіпсіздік» тобының мамандықтары бойынша: 051061 - Командалық-тактикалық ішкі әскерлер; 051062 - Командалық тактикалық тәрбие және әлеуметтік-құқықтық жұмыс; 051065 - Командалық-тактикалық автомобиль әскері; 051066 - Командалық-тактикалық тылдық қамтамасыз ету:
      физика;
      Қазақстан тарихы;
      қазақ немесе орыс тілі (оқыту тілі);
      математика.
      Бейіндік пән «физика» пәні болып табылады.
      30. Тест тапсырмаларының саны әрбір пән бойынша - 25. Әрбір тест тапсырмасына берілген дұрыс жауап бір ұпай деп бағаланады.
      31. Кешенді тестілеуге 2 сағат 30 минут беріледі. Тестілеуді қайта тапсыруға рұқсат берілмейді.
      32. Кешенді тестілеу нәтижелерін өңдеу кешенді тестілеуді жүзеге асырған ІІМ жоғары оқу орындарында жүргізіледі.
      33. Дұрыс жауаптардың кодтары тестілеуден кейін өткізілетін жауап парақтарының сканерлеуі аяқталғаннан кейін бірден ілінеді.
      34. Кешенді тестілеу нәтижелерін мемлекеттік комиссия оны өткізген күні жариялайды.
      35. Кешенді тестілеу нәтижелері бойынша әрбір қатысушыға белгіленген үлгідегі сертификат толтырылады, оны тестілеуден кейін күнтізбелік үш күн ішінде мемлекеттік комиссия береді.
      36. Кешенді тестілеудің нәтижелерімен келіспеген азамат шағым бере алады. Апелляциялық комиссия ІІМ-нің әрбір базалық жоғары оқу орнында құрылады.
      Апелляциялық комиссияның құрамын мемлекеттік комиссияның төрағасы бекітеді.

4. ІІМ-нің жоғары оқу орындарына қабылдау

      37. ІІМ-нің жоғары оқу орындарына қабылдау мандаттық комиссияның ашық отырысында ҰБТ-ның немесе кешенді тестілеу сертификаттары балдарына сәйкес медициналық, дене бітімі, психофизиологиялық көрсеткіштері бойынша іріктеу нәтижелерін және Астана, Алматы қалаларының, облыстардың және көліктегі ішкі істер департаменттері үшін Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі бұйрығымен бөлінген қабылдау орындарының санын ескере отырып, ашық конкурс бойынша жүргізіледі.
      38. ҰБТ-дан өту немесе кешенді тестілеу нәтижелері бойынша ИМ жоғары оқу орындарының тыңдаушылары мен курсанттары қатарына қабылдау бойынша конкурсқа қатысу үшін қажетті балдардың саны Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 23 қаңтардағы № 58 қаулысымен бекітілген Білім беру грантын беру ережесімен белгіленеді.
      39. Мемлекеттік білім беру тапсырысының негізінде ІІМ.жоғары оқу орындарының тыңдаушылар қатарына қабылдау конкурсын өткізу кезінде:
      1) "Алтын белгі" белгісімен марапатталған адамдардың;
      2) дербес білім беру ұйымдарының білім туралы құжаттары бар адамдардың;
      3) білім беру саласындағы уәкілетті орган тізбесін айқындайтын жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жарыстардың (бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталған), республикалық және халықаралық спорттық жарыстардың (бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталған) соңғы үш жылдағы жеңімпаздарының, сондай-ақ олар өздері таңдаған мамандықтары олимпиадалардың, конкурстың немесе спорттық жарыстың пәніне сәйкес келген жағдайда, ағымдағы жылғы жалпы білім беретін пәндер бойынша республикалық олимпиадалар мен ғылыми жарыстардың (бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталған) жеңімпаздарының басым құқығы бар.
      40. Оқуға түсетіндерге белгіленген талаптар бойынша өту деңгейі бойынша балл алған қызметтік міндетін орындау кезінде қаза болған немесе мүгедектік алған құқық қорғау органдары қызметкерлерінің балалары ПМ жоғары оқу орындарына конкурстан тыс қабылданады.
      41. ҰБТ немесе кешенді тестілеу сертификаттары балдарына сәйкес ІІМ жоғары оқу орындарының тыңдаушылар қатарына қабылдау көрсеткіштері бірдей болған жағдайда оқуға қабылдауға мыналардың:
      жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар;
      үздік білімі туралы құжаттары (аттестаттары, куәліктері, дипломдары) бар адамдар;
      ішкі істер органдарының қызметкерлері, егер олар жоғары білімді алғаш рет алатын болса басым құқыққа ие болып табылады.
      Баллдардың көрсеткіштері бірдей болған жағдайда және басым құқығы болмаған кезде білім беру гранттары аттестаттың, куәліктің немесе дипломның жоғары орта балдары бар тұлғаларға беріледі.
      Балдардың көрсеткіштері бірдей болған жағдайда және басым құқығы болмаған кезде, сондай-ақ аттестаттың, куәліктің немесе дипломның орташа балдары бірдей болған жағдайда бейіндік пән бойынша алған балдары ескеріледі.
      Осы қабылдау ережелеріне сәйкес жеңілдікпен қабылдану құқығын пайдаланатын адамдар растайтын құжаттар ұсынады.
      42. Мандаттық комиссияның оқуға қабылдау туралы шешімі ІІМ жоғары оқу орны бастығының бұйрығымен ресімделеді. Бұйрықтан үзінді жұмыстан қол үзіп оқуға қабылданған тұлғаларды оқуға іссапарға жіберуге негіз болып табылады.
      43. Тыңдаушылар және курсанттар қатарына қабылданбаған талапкерлер ішкі істер органдарының қарамағына жіберіледі, олардың жеке істері оқуға қабылданбау себептері көрсетіле отырып, қайтарылады.
      44. Қабылдау ережесі туралы ақпарат, сондай-ақ қабылдау емтихандарын ұйымдастыру және өткізу бойынша қабылдау комиссияларының шешімдері, қабылдау мерзімдері ИМ жоғары оқу орындарының интернет-ресурстарында орналастырылады және талапкерлерге уақтылы жеткізіледі.
      45. ІІМ-нің жоғары оқу орындары ақпаратты Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Кадр жұмысы департаментіне оқуға қабылдауды өткізгеннен кейін оқуға қабылдауды ұйымдастыру және өткізу туралы қорытынды есепті, сондай-ақ тыңдаушыларды оқуға қабылдау туралы бұйрықтарының көшірмесін он күн мерзімінде жіберу үшін ұсынады.
      46. Осы Ережемен реттелмеген мәселелерді қабылдау комиссиялары қолданыстағы заңнамаға сәйкес шешеді.

Жоғары білім берудің кәсіптік   
оқу бағдарламаларын іске асыратын 
Қазақстан Республикасы Ішкі істер 
министрлігінің білім беру ұйымдарына
оқуға қабылдау ережесіне қосымша 

ІІМ жоғары оқу орындарына түсушілер үшін дене шынықтыру бойынша нормативтер

      Жігіттер үшін

      Қыздар үшін

      Ескертпе: Егер талапкер жаттығулардың бірінен қанағаттанарлықсыз деген баға алып, қалғандарынан орташа «қанағаттанарлық» деген баға алса, дене шынықтыру нормативтері тапсырылды деп еселтеледі.
      Мысалға: Тартылу «жақсы», 100-метрге жүгіру - «қанағаттанарлық», 3000-метрге жүгіру «қанағаттанарлықсыз» - нормативтер тапсырылды.
      Тартылу «жақсы», 100-метрге жүгіру - «қанағаттанарлықсыз», 3000-метрге жүгіру «қанағаттанарлықсыз» - нормативтер тапсырылған жоқ.