Қазақстан Республикасының Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау мақсатында Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiріне (сәйкестендiру нөмiріне (бизнес-сәйкестендiру нөмiрiне) көшу бағдарламасын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 11 маусымдағы N 565 қаулысы

Жаңартылған

      Қазақстан Республикасының Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау және Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiне көшу мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:

      1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасының Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау мақсатында Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiне (сәйкестендiру нөмiрiне (бизнес-сәйкестендiру нөмiрiне) көшу бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

      2. Мемлекеттік органдар Бағдарламаны iске асыру жөнiндегі жоспарда айқындалған iс-шараларды Iске асыруды қамтамасыз етсiн және Қазақстан Республикасының Ақпараттандыру және байланыс жөнiндегi агенттiгiне есептi жарты жылдан кейiнгі айдың 10-күнiнен кешiктiрмей жарты жылдың қорытындылары бойынша олардың орындалу барысы туралы ақпарат ұсынсын. <*>
       Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.08.27. N 902   қаулысымен .

      3. Қазақстан Республикасының Ақпараттандыру және байланыс жөнiндегi агенттiгiне Қазақстан Республикасының Үкiметiне есептi жарты жылдан кейiнгі айдың 25-күнiнен кешiктiрмей Бағдарламаның iске асырылу барысы туралы жиынтық ақпарат ұсынсын. <*>
       Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.08.27. N 902   қаулысымен .

      4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң орынбасары С.М. Mыңбаевқа жүктелсiн. <*>
       Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.08.27. N 902   қаулысымен .

      5. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшіне енедi.

       Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасы  
Үкiметiнiң        
2003 жылғы 11 маусымдағы 
N 565 қаулысымен     
бекiтiлген        

Қазақстан Республикасының Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау мақсатында Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiне (сәйкестендiру нөмiрiне (бизнес-сәйкестендіру нөмiрiне)
көшу бағдарламасы

  1. Бағдарламаның паспорты

       Ескерту. Паспортқа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.08.27. N 902   қаулысымен .

       Атауы

      Қазақстан Республикасының Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау мақсатында Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiне (сәйкестендiру нөмiрiне (бизнес-сәйкестендiру нөмiрiне) көшу бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама).

       Қысқаша мазмұны

      Бағдарламада жеке (заңды) тұлғаларды есепке алудың бiрыңғай жүйесiн енгiзу жөнiндегi заң шығару және ұйымдастырушылық iс-шаралардың кешенi және осының негiзiнде Қазақстан Республикасында Жеке және заңды тұлғалардың Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау көзделген. Бағдарламада жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiнiң құрылымы және жеке тұлғалар үшiн, оның iшiнде қызметiн өзiндiк кәсіпкерлік негiзiнде жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлер үшiн сәйкестендiру нөмiрiн (CH), ал заңды тұлғалар мен қызметiн бiрлескен кәсiпкерлiк негізiнде жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер үшiн бизнес-сәйкестендiру нөмiрiн (БСН) қолдануға көшу тәртiбi жөнiндегi тұжырымдамалық ережелер қамтылады. Сонымен бiрге Бағдарламада CH және БСН-дi қолдануға көшуге жағдайлар жасау жөнiнде министрлiктер мен ведомстволардың әрекеттерiн үйлестiру мәселесi қамтылған. Бағдарламаны қабылдау Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2001 жылғы 16 наурыздағы N 573  Жарлығымен  бекiтiлген Қазақстан Республикасының Ұлттық ақпараттық инфрақұрылымын қалыптастырудың және дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 жылғы 2 шiлдедегi N 713  қаулысымен  бекiтiлген Микропроцессорлық карточкалар негізiнде Төлем карточкаларының ұлттық банкаралық жүйесiн дамыту бағдарламасын iске асыруға септiгiн тигiзетiн болады.

       Iске асыру мерзiмi

      2003-2007 жылдар.

   2. Кiрiспе

      Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2001 жылғы 16 наурыздағы N 573  Жарлығымен  бекiтiлген Қазақстан Республикасының Ұлттық ақпараттық инфрақұрылымын қалыптастырудың және дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасында "Жеке тұлғалар" және "Заңды тұлғалар" деген мемлекеттiк дерекқорларын жасау көзделген.
      Осы тапсырманы iске асыру барысында Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 31 желтоқсандағы N 1384  қаулысымен  бекiтiлген Қазақстан Республикасының ұлттық ақпараттық инфрақұрылымын қалыптастыру мен дамыту жөнiндегi жұмыстарды және ақпараттық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң негiзгi бағыттары бойынша қызметтi үйлестiру жөнiндегi комиссия (бұдан әрі - Ақпараттандыру жөнiндегi комиссия) жұмысының шеңберiнде бiрыңғай нөмiрдiң құрылымына, сондай-ақ оларды қолдануға көшу жөнiндегi шаралар кешенiне қатысты тұжырымдамалық ережелер әзiрлеу қажеттiгі туралы шешiм қабылданған болатын.
      Осыған байланысты Ақпараттандыру жөнiндегi комиссияның шеңберiнде әзiрленген оны iске асыру жөнiндегi Iс-шаралар жоспарын қамтитын ұлттық тiзiлiмдердi жасау және жүргiзу мақсатында Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiн (CH (БСН) беру жөнiндегi тұжырымдама Ақпараттандыру жөнiндегi комиссияның 2003 жылғы 20 қаңтардағы, Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2003 жылғы 25 ақпандағы отырысында қаралған және мақұлданған болатын.

  3. Мәселенiң қазiргi жай-күйiн талдау

      Қазiргi таңда Қазақстан Республикасында жеке тұлғаларды есепке алудың бiрнеше жүйесi пайдаланылады. Атап айтқанда:
      Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi Салық комитетiнiң органдары салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi алу мақсатында жеке, сондай-ақ заңды тұлғаларға 12 сандық разрядтан тұратын салық төлеушiнiң тiркеу нөмiрiн (СТН) бередi;
      зейнетақылар мен әлеуметтiк жәрдемақыларды есептеу және төлеу үшiн Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлігі 16 разрядтан тұратын әлеуметтiк жеке код (ӘЖК) пайдаланады, мұнда разрядтарда сандармен қатар әрiптiк мәндер де пайдаланылады;
      паспорттық бақылау үшiн Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгiнде 12 сандық разрядтан тұратын азаматтың сәйкестендiру коды (ID-код) пайдаланылады. Бұл код азаматтың жеке куәлiгiнде және (немесе) паспортында көрсетiледi.
      Соның салдарынан әрқайсысы өзiнiң нөмiрiнде (кодында) құрылатын ведомстволық автоматтандырылған дерекқор жүйесiн жасау мәселесiне атқарушы билiк органдарының iс-әрекетiнде келiсiлмеген әрекеттер бар. Мысалға, салық органдары салық төлеушiлердiң тiзiлiмiн жүргiзедi; Iшкi iстер министрлігі жеке басты куәландыратын берiлген құжаттар туралы дерекқорды қолдауда; көлiк полициясы органдары тiркелген көлiк құралдарының электронды дерекқорын қалыптастыруда; әлеуметтiк қорғау органдары әлеуметтiк жәрдемақыларды беру тiзiлiмiнiң жүргiзiлуiне жауап бередi және басқалары.
      Қолда бар ведомстволық автоматтандырылған жүйелер, көбiнесе, әр орган жасап шығарған әдiстемелiк қағидаттар, персоналды ақпаратты жинаудың және пайдаланудың тұйықталған технологиялары, бiр iзге салынбаған ақпараттық-лингвистикалық құралдар негiзiнде қалыптасады; аса маңызды емес мәлiметтерден (тек азаматтардың тиiстi мемлекеттiк органға жүгінуi сәтiнде ғана көкейкестi болады) тұрады және оларды қалыптастыру мен жүргiзудiң ортақ алгоритмдерi, сондай-ақ ведомстволық автоматтандырылған жүйелермен жұмыс iстеу кезiнде байланыстырушы "кiлт" ретiнде пайдалануға болатындай бiрыңғай нөмiр жоқ болуы себептi өзара байланыса алмайды.
      Ведомстволық жүйелер арасындағы ақпараттық өзара iс-қимылдың мұндай бытыраңқылық, бәрiнен бұрын, халықты сәйкестендiруге мүмкiндiк беретiн мәлiметтердi жинауға және деректердi есепке алудың мемлекеттiк жүйесiне бiрнеше мәрте енгiзуге ақталмайтын шығындарды тудырады. Бұл орайда қолмен енгiзуде қателер туындамай қоймайтындығы сияқты жалпыға белгiлi проблемамен қатар, әрбiр мемлекеттiк орган ақпарат тiзiлiмiнiң өз пiшiмдерiн пайдаланады, сайып келгенде, дұрыс және кешендi ақпарат алудың мүмкiн еместiгiне әкелiп тiрейдi.
      Қолда бар және әзiрленiп жатқан ведомстволық есепке aлу жүйесiнiң салыстырылмауын жою проблемасын шешу жеке (заңды) тұлғаларды есепке алудың бiрыңғай жүйесiн: сәйкестендiру нөмiрлерi мен бизнес-сәйкестендiру нөмiрлерiн енгiзген кезде мүмкiн болады, оны пайдалану олардың негiзiнде Қазақстан Республикасы Ұлттық тiзiлiмдерiнiң бiрыңғай ақпараттық жүйесiн құруға мүмкiндiк бередi.

   4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi

      Бағдарламаның мақсаттары мен мiндеттерi:
      сәйкестендiру және бизнес-сәйкестендiру нөмiрлерiн енгізудiң негiзiнде жеке (заңды) тұлғаларды есепке алудың бiрыңғай жүйесiне көшу;
      сәйкестендiру және бизнес-сәйкестендiру нөмiрлерiнiң құрылымы жөнiндегi тұжырымдамалық ережелердi бекiту;
      қолда бар және әзiрленiп жатқан ведомстволық есепке алу жүйелерiнiң салыстырылмауын жою проблемасын шешу, Қазақстан Республикасының Ұлттық тiзiлiмдерiн қалыптастыру үшiн алғышарттар жасау;
      мемлекеттiк органдардың ақпараттық дерекқорын көкейкестi етудi iске асыру және ақпаратты қайталауды болдырмау;
      ақпараттық ресурстарды басқару және пайдалану тетiктерiн жетiлдiру;
      азаматтардың және заңды тұлғалардың шағымдары кезiнде мемлекеттiк рәсiмдердi жүргiзудi жеделдету мен жеңiлдету негiзiнде жеке тұлғалар мен шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң мемлекеттiк органдармен өзара қарым-қатынастарын жетiлдiру;
      қажеттi нормативтiк құқықтық базаны жасау, сондай-ақ Қазақстан Республикасында сәйкестендiру және бизнес-сәйкестендiру нөмiрлерiн қолдануға көшу жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу болып табылады.

  5. Бағдарламаны iске асырудың негiзгi
бағыттары мен тетiктерi

       1. Жалпы ережелер

      Қазақстан Республикасында Ұлттық тiзiлiмдердiң бiрыңғай ақпараттық жүйесiн жасау мақсатында жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiн енгiзудi Ұлттық тiзiлiмдердi құруға және жүргiзуге қатысты негiз құраушы қағидаттар мен нормаларды, халық пен мемлекеттiң бiрыңғай нөмiрдi гендеу жөнiндегi өзара қарым-қатынастары рәсiмдерiн, ведомстволық автоматтандырылған есепке алу жүйесiн жүргiзу мақсатында мемлекеттiк органдар арасындағы деректер алмасу регламентiн белгiлейтiн, жеке тұлғалар үшiн бiрыңғай нөмiрлердi қолдану аясын шектейтiн, персоналды дерекқорды қалыптастыру кезiнде мемлекеттiк органдар алған ақпараттардың құпиялылығын сақтау жөнiндегi ережелерден тұратын заңнамалық кесiмдердi қабылдау, сондай-ақ бiрыңғай нөмiрге өту жөнiндегi iс-шараларды ұйымдастыру мен өткiзу жолымен жүргізу қажет. Сондай-ақ Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтiк құқықтық кесiмдерiн көрсетiлген заңнамалық кесiмдерге сәйкес келтiру талап етiледi.
      Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiнiң атаулары ретiнде мыналарды пайдалану ұсынылады:
      сәйкестендiру нөмiрi (СН) - жеке тұлғалар, оның iшiнде қызметiн өзiндiк кәсiпкерлiк негiзiнде жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер үшiн;
      бизнес-сәйкестендiру нөмiрi (БСН) - заңды тұлғалар және қызметiн бiрлескен кәсiпкерлiк негiзiнде жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер үшiн.
      СН (БСН) жеке (заңды) тұлғаны Халық пен заңды тұлғалардың ұлттық тiзiлiмдерiнде (CH және БСН Ұлттық тiзiлiмдерiнде) бiр мағыналы тiркеуге мүмкiндiк беретiн символдар кезектiлiгiн бiлдiруi тиiс.
      СН (БСН) берiлген генерациялау алгоритмiне сәйкес берiледi. Бұл орайда CH (БСН) генерациялау деп бiрыңғай нөмiрдi қалыптастыру және оны тиiстi құжаттарға қою рәсiмi түсiндiрiледi.
      CH бiр рет берiледi, CH құрылымына енетiн мәлiметтер өзгерген кезде сәйкестендiру нөмiрi өзгерiссiз қалады. Ұлттық тiзiлiмдерде СН (БСН) құрылымына енетiн мәлiметтердiң өзгеру тарихы жүргiзiледi, сондай-ақ жүргiзiлген қайта тiркеулер мен бұрын берiлген CH (БСН) жоюлар туралы ақпарат жинақталады.
      СН (БСН) бiрегей болуы тиiс, CH (БСН) қайталауға жол берiлмейдi. CH-дi қолдану аясы заңнамамен қатаң шектеледi. СН (БСН) мемлекеттiк органдардың мамандандырылған дерекқорын СН (БСН) "байлау" жолымен орталық мемлекеттiк органдардың және олардың ведомстволарының ақпараттық жүйелерiн жасау және жүргiзу үшiн "кiлт" ретiнде пайдаланылады.
      СН (БСН) берудiң тәртiбi мен шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасымен айқындалады.
      Орталық атқарушы органдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен СН және БСН Ұлттық тiзiлiмдерiнiң бiрыңғай жүйесi бойынша ақпараттардың құпиялылығын қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қабылдауға мiндеттi.

       2. СН (БСН) құрылымы

      СН құрылымының негiзiне қазiргi таңда Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгі пайдаланып жүрген азаматтың он екi таңбалы сәйкестендiру кодын алу ұсынылады. Iшкi iстер министрлiгiнiң ақпараты бойынша кодтың осыған ұқсас құрылымы Данияда, Финляндияда, Жапонияда, Германияда, АҚШ-та, Францияда, Кувейтте, Малайзияда, Мальтада, Ботсванада, Кипрде, Египетте, Латвияда, Литвада, Эстонияда, Белоруссияда және басқа елдерде қолданылады. Қазақстанда бұл код 1997 жылдан бастап пайдаланылады.
      Бұл кодтың артықшылығы оның есте жақсы сақталатындығы мен жеке тұлғалар үшiн ақпараттылығында болып отыр, өйткенi азаматтың қолданыстағы сәйкестендiру кодының құрылымында белгiлi бiр комбинацияда азаматқа белгiлi туған күнi, айы және жылы, сондай-ақ жеке тұлғаның жынысы мен ғасыры бар.
      БСН құрылымын әзiрлеу кезiнде бақылау разряды СН-нiң бақылау разрядына ұқсас есептелетiн он екi разрядты кодты пайдалану ұсынылады.
      СН (БСН) құрылымында тек сандық мәндердi ғана пайдалану ұсынылады. Құрылым сандардың солдан оңға қарай кезектiлігінiң сипаттамасы түрiнде болады. Ыңғайлы болу үшiн ұқсас және (немесе) бiрдей сипаттамасы бар бiрнеше разрядтарды сипаттау үшiн бiр фасетқа бiрiктiрiлуi мүмкiн.

       3. CH генерациялау алгоритмі

      СН-дi генерациялаудың мынадай алгоритмi ұсынылады:
      1) бiрiншi фасет - 6 разрядтан (а 1  - а 6 ) тұрады және жеке тұлғаның туған жылын (соңғы екi сан), айы мен күнiн сипаттайды;
      2) екiнші фасет - 1 разрядтан (а 7 ) тұрады және жеке тұлғаның жынысы мен оның туған ғасырын сипаттайды. Разрядтың мәнiн айқындау кезiнде ерлер үшiн тақ сандар, ал әйелдер үшiн - жұп сандар пайдаланылады.
      Бұл разряд үшiн нақты мәндер мынадай түрде болады:
      1 - 19 ғасырда туған ерлер үшiн;
      2 - 19 ғасырда туған әйелдер үшiн;
      3 - 20 ғасырда туған ерлер үшiн;
      4 - 20 ғасырда туған әйелдер үшiн;
      5 - 21 ғасырда туған ерлер үшiн;
      6 - 21 ғасырда туған әйелдер үшiн;
      Демек, бұл разрядта 7, 8, 9 және 0 резервтiк мәндерi бар;
      3) үшiншi фасет - 4 разрядтан (а 8  - а 11 ) тұрады және жүйедегi тiркеудiң реттiк нөмiрiн сипаттайды. Қазақстан Республикасы Статистика жөнiндегi агенттiгiнiң деректерi бойынша бiр күнде туылғандардың ең жоғарғы саны (1999 жылдан бастап) - 1229 адам, сондықтан тiркеудiң реттiк нөмiрi үшiн 4 таңба толықтай жеткiлiктi. Тiркеудiң реттiк нөмiрi бiр топтың шеңберiнде (туған жылы) жаппай нөмiрлеумен қойылады;
      4) төртiншi фасет - 1 разрядтан (а 12 ) тұрады және CH-нiң бақылау разряды болып табылады. CH-нiң бақылау разряды есебiнiң алгоритмi Бағдарламаның 5-тарауының 5-параграфында келтiрiлген.
      Осылайша, CH құрылымы мына түрде болады (мұнда және бұдан әрi - аі - i-разрядының мәнi):

------------------------------------------------------------------
 а 1 а 2  а 3 а 4  а 5 а 6    !         а 7           !    а 8 а 9 а 10 а 11    !   а 12
------------------------------------------------------------------
Жеке тұлғаның    Жеке тұлғаның жынысы  Тiркеудiң реттiк  Бақылау
туған жылының    және оның туған       нөмірі            разряды.
соңғы екi саны,  ғасыры:
айы, күні        ер жыныстылар үшiн:
                 1 - 19 ғасыр, 3 - 20
                 ғасыр, 5 - 21 ғасыр;
                 әйел жыныстылар үшiн:
                 2 - 19 ғасыр, 4 - 20
                 ғасыр, 6 - 21 ғасыр.
                 7, 8, 9 және 0
                 резервтік мәндер.
------------------------------------------------------------------

      Қызметтерiн өзiндiк кәсiпкерлiк нысанында жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер (бұдан әрi - ЖК (Ө) жеке тұлғаға туылған кезде берiлген CH-дi пайдаланатын болады.

       4. БСН-дi генерациялау алгоритмi 

       Ескерту. 4-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2005.03.01. N 188  қаулысымен .

      БСН-дi генерациялаудың мынадай алгоритмi ұсынылады:
      1) бiрiншi фасет - 4 разрядтан (а 1  - a 4  дейiн) тұрады және заңды тұлғаны немесе қызметiн бiрлескен кәсiпкерлiк негiзiнде жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлердi (бұдан әрi - ЗТ немесе ЖК (Б) тiркеудiң жылын (соңғы екi саны) және айын сипаттайды;
      2) екiншi фасет - 1 разрядтан (а 5 ) тұрады және ЗТ немесе ЖК(Б) түрiн сипаттайды. Бұдан басқа, осы разрядтың алгоритм есептерiнiң мәнi БСН-нiң СН-мен сәйкес келу мүмкiндiгін болдырмау үшiн пайдаланылады.
      CH құрылымында a 5  (бесiншi разряд) туған күнiнiң бiрiншi санын бiлдiретiн болғандықтан, ал туған күнi тек 0, 1, 2 немесе 3 (мысалы, 01, 11, 21, 31) санынан басталуы мүмкiн екендiгiн ескере отырып, БСН құрылымында а 5  (бесiншi разрядта) генерациялаудың мiндеттi шарты 0, 1, 2 және 3 сандарын пайдалануды болдырмау болады.
      Бұл разрядтың мынадай нақты мәндерiн пайдалану ұсынылады:
      4 - резидент заңды тұлғалар үшiн;
      5 - резидент eмec заңды тұлғалар үшін;
      6 - қызметiн бiрлескен кәсiпкерлiк негiзiнде жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер үшiн.
      Демек, бұл разрядта 7, 8 және 9 резервтiк мәндер бар;
      3) үшiншi фасет - 1 разрядтан (а 6 ) тұрады және а 5  разрядын қосымша тәптiштеу болып табылатын арнайы белгiнi сипаттайды:
      0 - ЗТ немесе ЖК(Б) бас бөлiмшесiнiң белгiсi;
      1 - ЗТ немесе ЖК(Б) филиалының белгiсi;
      2 - ЗТ немесе ЖК(Б) өкiлдiгiнiң белгiсi;
      4 - қызметiн бiрлескен кәсiпкерлiк негiзiнде жүзеге асыратын шаруа (фермер) қожалығының белгiсi;
      4) төртiншi фасет - 5 разрядтан (а 7  - а 11  дейiн) тұрады және жүйеде ЗТ немесе ЖК(Б), сондай-ақ олардың құрылымдық бөлiмшелерiн тiркеудiң реттiк нөмiрiн сипаттайды;
      5) бесiншi фасет - 1 разрядтан (а 12 ) тұрады және БСН-нiң бақылау разряды болып табылады. БСН бақылау разряды есебiнiң алгоритмi Бағдарламаның 5-тарауының 5-параграфында келтiрiлген және СН бақылау разрядының есебiне ұқсас.
      Осылайша, БСН құрылымы мынадай түрде болады:

------------------------------------------------------------------
 а 1 а 2  а 3 а 4  !       а 5        !       а 6        ! а 7 а 8 а 9 а 10 а 11 !   а 12
------------------------------------------------------------------
ЗТ немесе  Салық төлеушiнiң  Арнайы белгi    ЗТ немесе   Бақылау
ЖК(С)      түрi:             (а 5  разрядын    ЖК(Б),      разряды.
тiркеу     4 - резидент     қосымша          сондай-ақ
жылының,   заңды тұлғалар;  тәптiштеу):      құрылымдық
соңғы екi  5 - резидент     0 - бас бөлiмше; бөлiмшелерді
саны, айы. емес заңды       1 - филиал;      тiркеудiң
           тұлғалар;        2 - өкiлдiк;     реттiк
           6 - бiрлескен                     нөмiрi.
           кәсiпкерлiк      
           негiзiндегi жеке 
           кәсiпкерлер.     
           CH-мен           4 - бiрлескен
           сәйкестiктi      кәсiпкерлiк
           болдырмау        негiзiндегi
           мақсатында 0, 1, шаруа (фермер)
           2, 3 сандарын    қожалығы.
           пайдаланбаңыз.
           7, 8 және 9
           резервтiк мәндер.
------------------------------------------------------------------

       5. Бақылау разрядының мәнiн есептеу алгоритмi

       Ескерту. 5-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2005.03.01. N 188  қаулысымен .

      CH (БСН) құрамына бақылауды жүзеге асыру және клавиатуралық енгiзу қателiктерiн кемiту мақсатында, 12 бақылау разрядының болуы көзделедi, оны есептегенде екі циклда мынадай алгоритм пайдаланылады:
      а 12  = (1*а 1 +3*а 2 +7*а 3 +9*а 4 +3*а 5 +1*а 6 +9*а 7 +7*а 8 +3*а 9 +9*а 10 +1*а 11 ) mod 11,
      мұнда аі - i-разрядтың мәнi.
      Жеке басты куәландыратын, бұрын берiлген құжаттарды қайта тiркегенге және жаңа үлгiдегi құжаттарға (smart-карточкалар) ауыстыруға дейiн, Жеке (заңды) тұлғалардың мемлекеттiк дерекқорын құру кезiнде екi циклда 11 - модуль бойынша 12 бақылау разрядын есептеу алгоритмiмен, азаматтың жеке басын куәландыратын құжаттарда басылған ID-коды пайдаланылады.

       6. CH (БСН) қолдану тетiгi мен аясы

       Ескерту. 6-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2005.03.01. N 188  қаулысымен .

      СН Қазақстан Республикасының азаматтары - жеке тұлғаларына адам туылған кезде (туу туралы куәлiктi бергенде) берiледi, содан соң онымен өмiр бойы "бiрге жүредi":
      жеке куәлiктi немесе төлқұжатты алғанда;
      салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi төлегенде;
      мiндеттi зейнетақы жарналарын ұстағанда және аударғанда;
      жылжымайтын мүлiк объектiлерiн және көлiк құралдарын тiркегенде;
      банк мекемелерiнде шот ашқанда;
      рұқсат беру сипатындағы құжаттарды (лицензиялар, патенттер, жүргiзушiнiң куәлiгi, ластауға, су пайдалануға рұқсаттар және тағы басқа) алғанда;
      тiркеу сипатындағы құжаттарды (жеке кәсiпкер куәлiгi, сыртқы экономикалық қызметке қатысушы ретiнде тiркеу және тағы басқа) алғанда;
      әскери билет, офицер (прапорщик) жеке куәлiгiн алғанда;
      кедендiк-ресiмдеу кезiнде;
      басқа.
      Қазақстан Республикасына келетiн және көшi-қон қызметiнде тiркелуге тиiс резидент емес жеке тұлғаларға СН беру жүргiзiлетiн болады.
      Бұдан басқа, Қазақстан Республикасында iс жүзiнде жоқ, алайда Қазақстан Республикасында салық салу объектiсi бар резидент емес жеке тұлғаларға СН беру талап етiледi.
      Заңды тұлғаларға БСН беру мемлекеттiк тiркеу кезiнде жүргiзiлетiн болады. Бұл ретте осы рәсiм заңды тұлғаның филиалдары мен өкiлдiктерiн есептiк тiркеу кезiнде де жүргiзiледi.
      БСН беру рәсiмi қызметiн бiрлескен кәсiпкерлiк негiзiнде жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлерге қатысты да жүргiзiлетiн болады.
      Бұдан басқа, бизнес - сәйкестендiру нөмiрiнiң құрылымына кiретiн мәлiметтер өзгерген жағдайда, жаңа БСН-дi берумен қайта тiркеу рәсiмi жүргiзiледi. Бұл ретте Ұлттық тiзiлiмдерге СН бойынша да, БСН бойынша да соның iшiнде СН (БСН) беру, БСН құрылымына кiретiн мәлiметтердi өзгерту, сондай-ақ CH (БСН) жою бөлiгiнде барлық өзгерiстердiң тарихы жүргiзiледi.
      CH (БСН) берудiң нақты тетiктерiн, сондай-ақ CH (БСН) тiркеу және беру рәсiмдерiн жүргiзуге жауапты мемлекеттiк органдарды айқындауды мемлекеттiк шығыстарды мейлiнше азайту мен жеке және заңды тұлғаларға барынша қолайлы жағдай туғызу тұрғысынан қарау қажет.
      CH (БСН) орталықтандырылған дерекқорына жүгiну жолымен CH-дi (БСН-дi) мiндеттi түрде "оn-linе" режимiнде беру CH (БСН) қайталануын болдырмау мақсатында сақталуға тиiс негiзгi талап болып табылады. Сондықтан, тiркеу жүйесiнiң жұмыс iстеу мүмкiндiгiн аудандық деңгейде iске асыру талап етiледi.
      СН жеке тұлғаның суретi мен CH-i бар smart-карточка түрiнде болатын жеке бас куәлiгiне микропроцессорлық технологияны қолдану арқылы микропроцессорлық карточкалар негiзiнде төлем карточкаларының ұлттық банкаралық жүйесiн дамыту бағдарламасын iске асыру кезiнде сәттi пайдаланыла алады. Мұндай куәлiк-карточка тiркеу мәлiметтерiн сақтау үшiн ғана пайдаланылып қоймай, сонымен қатар ағымдағы банктiк шоттағы қалдықтар туралы, зейнетақы жинақтары, әлеуметтiк, мiндеттi медициналық сақтандыру деректерi туралы, салықтық мiндеттемелердi орындау туралы және тағы да басқа ақпараттарды жадында сақтайтын электрондық әмиян ретiнде қолданылуы мүмкiн.

       7. СН (БСН) көшу

      CH және БСН енгiзудi бiрқатар даярлық iс-шараларын iске асыру қажет болатын СН мен БСН-ге өту алдындағы уақытша кешеуiлдеудi анықтай отырып, белгiлi бiр күннен бастап жүргiзу орынды.
      Оның iшiнде, "Ұлттық тiзiлiмдер туралы", "Ұлттық тiзiлiмдер туралы" Қазақстан Республикасының Заңын қолданысқа енгiзу туралы", "Кейбiр заң актiлерiне Ұлттық тiзiлiмдер туралы Қазақстан Республикасының Заңын қолданысқа енгiзуге байланысты өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" заңдарды әзiрлеу мен қабылдауды да, осы заң жобаларын iске асыру жөнiндегі Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулыларын әзiрлеу мен қабылдау және ведомстволық актiлердi қабылданған заң жобаларына сәйкес келтiруді де қамтитын нормативтiк базаны қамтамасыз ету жөнiндегi жұмыстарды жүргiзу талап етiледi.
      Сондай-ақ белгiлi бiр күннен бастап "өтпелi" деп аталатын кезең iшiнде мынадай процестердi қатар жүргiзу ұсынылады:
      туу туралы куәлiктердi, жеке басын куәландыратын құжаттарды, салық төлеушiнiң куәлiктерiн, заңды тұлғаны мемлекеттiк (есептiк) тiркеу туралы куәлiктердi және жеке кәсiпкер ретiнде мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiктердi тiркеу органдарына осындай құжаттарды бiрiншi рет алуға жүгiнген жеке және заңды тұлғаларға СН (БСН) көрсетумен (бұдан әрi - CH (БСН) көрсетiлген құжаттар) беру;
      тiркеу органдарына қайта тiркеу үшін жүгiнген жеке және заңды тұлғаларға "ескi" құжаттардың орнына СН (БСН) көрсетiлген "жаңа" құжаттар беру.
      "Өтпелi" кезеңге дейiн СН мен БСН-нің Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау мен енгiзудi қамтамасыз ететiн бағдарламалық өнiмдердi әзiрлеу мен пилоттық енгiзудi жүргiзу, сондай-ақ Ұлттық тiзiлiмдердi жүргiзуге жауапты уәкiлеттi органды айқындау керек.
      Мемлекеттiк органдарға ведомстволық ақпараттық жүйелердiң бағдарламалық қамтамасыз етiлуiн пысықтауға бiршама уақыт қажет. Атап айтқанда, салық органдары мен Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгінiң бөлiмшелерi даярлық кезеңi iшiнде берiлген СН-дi бұрын берiлген СТН-мен және ӘЖК-пен "байлау" бойынша жұмыс жүргiзуi тиiс.
      Бiрлескен кәсiпкерлiк негiзiнде қызметiн жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен жеке кәсiпкерлер бойынша БСН беру және оларды бұрын берiлген CTH-мен "байлау" жөнiнде осыған ұқсас жұмыс жүргiзу қажет болады.
      Банк жүйесiнде де белгiлi бiр жұмыстар жүргiзу қажет болады. Мысалы, төлем құжаттарының нысанына және тиiсiнше, төлемдерге қызмет көрсету бойынша, оның iшiнде CH және БСН дәлдiгiн тексеру бойынша бағдарламалық қамтамасыз етуге өзгерiстер енгiзу қажет болады.
      Ақпараттандыру саласында жұмыстар жүргізу бөлiгiндегi iс-шаралар Қазақстан Республикасының Ұлттық ақпараттық инфрақұрылымын қалыптастырудың және дамытудың мемлекеттiк бағдарламасы шеңберiнде жүзеге асырылатын болады.
      Сонымен, ақпараттық iс-шараларды жүргiзу туралы мәселеге мұқият болған жөн. Жұртшылық мемлекеттiк органдардың қолданғалы отырған даярлық iс-әрекеттерi туралы кең құлақтандырылуы үшiн бар күштi салу қажет. Жүргiзiлетiн шешiмдердiң мерзiмдерi, жүйелiлiгi, СН-ге көшу мүмкiндiгiнше қалыпты өтетiндей және халыққа аса ыңғайсыздық туғызбайтындай етiп жоспарлануы тиiс.

   6. Қажеттi ресурстар мен қаржыландыру көздерi

      Бағдарламада көзделген iс-шараларды iске асыру мемлекеттiк бюджет қаражаттарынан қаржыландыруды талап етпейдi.

  7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер

      Бағдарламаны iске асыру жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрiн қолдануға көшудi жүзеге асыруға мүмкiндiк бередi, бұл сайып келгенде, есепке алудың жалпы мемлекеттiк жүйесi ретiнде Қазақстан Республикасында жеке және заңды тұлғалардың Ұлттық тiзiлiмдерiн жасау мiндетiн iске асыруға септiгiн тигiзедi.
      Жеке (заңды) тұлғаның бiрыңғай нөмiрi негiзiнде Ұлттық тiзiлiмдердi жасау мен жүргiзудiң; бiрыңғай нөмiрдi берудiң, тиiстi растаушы құжаттарды берудiң тәртiбi мен мерзiмдерiнiң; бiрыңғай нөмiрi көрсетiлмеген құжаттары бар жеке (заңды) тұлғаларға "қайта тiркеу" рәсiмiн жүргiзу мен тәртiбiн регламенттеу мен мерзiмдерiн белгiлеудiң тұжырымдамалық негiздерi; қолданыстағы нормативтiк құқықтық кесiмдердi қабылданатын заң жобаларына сәйкес келтiру қажеттi құқықтық негiздемеге ие болады.
      Мемлекет ақпараттық ресурстарды басқару және пайдалану тетiгiн жетiлдiру мүмкiндiгiне ие болады. Мемлекеттiк атқарушы органдар Ұлттық тiзiлiмдердiң бiрыңғай жалпы мемлекеттiк бағасына жүгiне отырып, өздерiнiң ведомстволық есепке алу жүйесiн қалыптастыра алады және мемлекеттiк органдардың ақпараттық дерекқорын жандандыру және ақпараттың қосарланушылығын болдырмау мiндеттерiн шеше алады, бұл сайып келгенде, әлеуметтiк-экономикалық жағдайды нығайтуға және мемлекеттiң ұлттық қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге ықпал етедi.
      Бағдарламаны iске асыру азаматтардың және заңды тұлғалардың жүгiнуi кезiнде мемлекеттiк рәсiмдердi жүргізудi жеделдету мен жеңiлдету негiзiнде жеке тұлғалар мен шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң мемлекеттiк органдармен қарым-қатынастарын жетiлдiруге ықпал етедi, бұл соның iшiнде кәсiпкерлердiң iскерлiк белсендiлiгiнiң дамуында да оң көрiнiс табады.
      СН (БСН) байланыстырушы буын ретiнде пайдалану негiзiнде Ұлттық тiзiлiмдердiң бiрыңғай ақпараттық жүйелерiн жасау халықтан алынған ақпаратты бiрнеше мәрте енгiзудi болдырмау есебiнен ақпаратты енгiзуге мемлекеттiк қызметкерлердiң еңбек шығындарын төмендетуге ықпал ететiн болады, қолда бар және әзiрленiп жатқан ведомстволық есепке алу жүйелерiнiң салыстырылмауы проблемасын шешедi.

  8. Бағдарламаны жүзеге асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары

      Ескеру. 8-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.01.07. N 13  қаулысымен .
      Ескерту. 8-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.08.27. N 902   қаулысымен .

--------------------------------------------------------------------
P/c!    Іс-шара      ! Аяқталу !  Орындалуына !Орындалу!Бол. !Қар.
 N !                 ! нысаны  !  (жүзеге     !(жүзеге !жалды!жылан.
   !                 !         !  асырылуына) !асырылу)!шығы.!дырылу
   !                 !         !  жауапты     !мерзiмi !стар !көзі
--------------------------------------------------------------------
1. Қазақстан Респуб.  Заңдардың Қазақстан Рес. 2004 жыл.
   ликасы Заңдарының  жобалары  публикасының   дың 1
   жобаларын әзiрлеу,           Қаржы министр. қыркүйекке
   келiсу және Қазақ.           лігі, Ақпарат- дейін 
   стан Республика.             тандыру және 
   сының Парламентiне           байланыс жөнiн-
   енгiзу:                      дегi агенттiгi,
   1) "Ұлттық тiзi.             Әділет   
   лiмдер туралы";              министрлігі,
   2) "Ұлттық тiзi.             Ішкі істер
   лiмдер туралы"               министрлігі,
   Қазақстан Респуб.            Қоршаған
   ликасының Заңын              ортаны қорғау
   қолданысқа енгiзу            министрлігі,
   туралы";                     Ауыл шаруашы.
   3) "Ұлттық тiзi.             лығы министр.
   лiмдер туралы"               лігі, Көлік
   Қазақстан Респуб.            және коммуника.
   ликасының Заңын              циялар министр.
   қолданысқа енгi.             лігі, Еңбек
   зуге байланысты              және халықты
   кейбiр заң актi.             әлеуметтік
   лерiне өзгерiстер            қорғау министр.
   мен толықтырулар             лігі, Энерге.
   енгiзу туралы";              тика және ми.
   ("Салық және                 нералдық ре.
   бюджетке төленетiн           сурстар мини.
   басқа да мiндеттi            стрлігі, Сыртқы
   төлемдер туралы"             істер министр.
   Қазақстан Респуб.            лігі, Индустрия
   ликасының Koдексi,           және сауда
   "Әкiмшiлiк құқық             министрлігі,
   бұзушылық туралы"            Қазақстан Рес.
   Қазақстан Респуб.            публикасының
   ликасының Кодексi,           Ұлттық Банкі
   "Жеке кәсiпкерлiк            (келісім бойынша),
   туралы" Қазақстан            Қазақстан Респуб.
   Республикасының              ликасының Ста.
   Заңы).                       тистика жөніндегі
                                агенттігі, Көші-
                                қон және демо.
                                графия жөніндегі
                                агенттігі, Жер
                                ресурстарын
                                басқару жөнiндегi
                                агенттiгi,
                                Кедендiк бақылау
                                агенттiгi

2. "Ұлттық тiзiлiмдер Қазақстан Қазақстан Рес. Заңдар
   туралы", "Ұлттық   Республи. публикасының   қабылдан.
   тiзiлiмдер туралы" касының   Қаржы министр. ғаннан
   Қазақстан Респуб.  Үкіметі   лігі, Ақпарат- кейін
   ликасының Заңын    қаулылы.  тандыру және
   қолданысқа енгiзу  ларының   байланыс жөнiн-
   туралы", "Ұлттық   жобалары  дегi агенттiгi,
   тiзiлiмдер туралы"           Әділет минис-
   Қазақстан Респуб.            трлігі, Ішкі
   ликасының Заңын              істер минис-   3 айдың
   қолданысқа енгi.             трлігі,        ішінде
   зуге байланысты              Қоршаған ортаны
   кейбiр заң актi.             қорғау министр.
   лерiне өзгерiстер            лігі, Ауыл
   мен толықтырулар             шаруашылығы
   енгiзу туралы"               министрлігі,
   Қазақстан Респуб.            Көлік және
   ликасы Заңдарының            коммуникациялар
   iске асырылуына              министрлігі,
   заңға тәуелдi                Еңбек және
   нормативтiк құқық.           халықты әлеу.
   тық кесiмдердi               меттік қорғау
   әзiрлеу.                     министрлігі,
                                Энергетика және
                                минералдық ре.
                                сурстар минис.
                                трлігі, Сыртқы
                                iстер министрлiгi,
                                Қазақстан Рес.
                                публикасының
                                Ұлттық Банкi
                                (келiсiм бойынша),
                                Қазақстан Рес.
                                публикасының
                                Статистика
                                жөнiндегi агенттiгi,
                                Көшi-қон және
                                демография жөнiн.
                                дегi агенттiгi,
                                Жер ресурстарын
                                басқару жөнiндегi
                                агенттiгi, Кедендiк
                                бақылау агенттiгi

3. Ведомстволық       Ведомст.  Қазақстан Респуб.   Заңдар
   кесiмдердi "Ұлттық волық     ликасының Қаржы     қабылдан.
   тiзiлiмдер туралы" кесімдер  министрлігі,        ғаннан
   Қазақстан Респуб.            Ақпараттандыру      кейін
   ликасының Заңына             және байланыс жө-
   және "Ұлттық                 нiндегi агенттiгi,      
   тiзiлiмдер туралы"           Әділет министрлігі, 3 ай ішінде
   Қазақстан Респуб.            Ішкі істер          
   ликасының Заңын              министрлігі,
   қолданысқа енгiзу            Қоршаған ортаны
   туралы" Қазақстан            қорғау министрлігі,
   Республикасының              Ауыл шаруашылығы
   Заңына сәйкес                министрлігі,
   келтiру.                     Көлік және
   ("Қазақстан Рес.             коммуникациялар
   публикасының                 министрлігі,
   аумағында төлем              Еңбек және
   құжаттарын                   халықты әлеуметтік
   пайдалану және               қорғау министрлігі,
   қолма-қол ақшасыз            Энергетика және
   төлем мен ақша               минералдық ресур.
   аударымдарын жүзеге          стар министрлігі,
   асыру ережесiн               Қорғаныс министр.
   бекiту туралы",              лігі, Қазақстан
   "Клиент және оған            Республикасының
   қызмет көрсетушi             Ұлттық Банкі
   банк арасындағы              (келісім бойынша),
   қолма-қол ақшасыз            Қазақстан Респуб.
   төлемдердi жүзеге            ликасының Ста.
   асыру ережесiн               тистика жөніндегі
   бекiту туралы"               агенттігі, Көші-
   Қазақстан Респуб.            қон және демография
   ликасының Ұлттық             жөніндегі агенттігі,
   Банкi Басқарма.              Жер ресурстарын
   сының қаулысы,               басқару жөніндегі
   "Қазақстан Респуб.           агенттігі, Кедендік
   ликасының салық              бақылау агенттігі
   төлеушiлерiн мем.
   лекеттiк тiркеу
   және есепке алу
   ережесiн бекiту
   туралы" Қазақстан
   Республикасы Мем.
   лекеттiк кiрiс
   министрiнiң
   бұйрығы).

4. Ұлттық тiзiлiмдер  БАҚ-та     Қазақстан Рес.   2005
   жасау мен жүргiзу  жариялау,  публикасының     жыл
   және бiрыңғай      теледи.    Қаржы министр.
   нөмiрге (СН (БСН)  дарда және лігі, Ақпарат-
   ауысу бойынша      радиода    тандыру және 
   жұмысты бұқаралық  сөз сөйлеу байланыс жөнiн-
   ақпарат құралда.              дегi агенттiгi,
   рында хабарлау.               Ақпарат министрлiгi, 
                                 мүдделi мемле.
                                 кеттiк органдар

5. СН (БСН) беру      СН (БСН)   Қазақстан Рес.  "Ұлттық
   рәсiмдерiн өткiзу  көрсетiл.  публикасының    тiзiлiмдер
   және CH (БСН)      ген құжат. Әдiлет министр. туралы"
   көрсетiлген        тарды беру лiгi, Iшкi      Қазақстан
   құжаттарды беру,              iстер министр.  Респуб.
   сондай-ақ қайта               лiгi, Сыртқы    ликасының
   тiркеу және бұрын             iстер министр.  Заңын
   берiлген құжат.               лiгi, Қаржы     қолданысқа
   тарды ауыстыру                министрлiгi     енгiзу
                                                 туралы"
                                                 Заңға
                                                 сәйкес
                                                 келтiріл.
                                                 ген күн.
                                                 нен бастап

6. CH (БCH) қолда.    Жүйенi     Қазақстан Рес.  2007
   нудың жүйесiн      енгiзу     публикасының    жылғы
   толық енгiзуге                Ақпараттандыру  1 қаңтарға 
   өту.                          және байланыс   дейін
                                 жөнiндегi агент-
                                 тiгi, Көлiк және     
                                 коммуникациялар  
                                 министрлiгі,     
                                 Әдiлет министр.
                                 лiгi, Iшкi icтep
                                 министрлiгi,
                                 Қоршаған ортаны
                                 қорғау министр.
                                 лiгi, Ауыл
                                 шаруашылығы
                                 министрлiгi,
                                 Еңбек және
                                 халықты әлеу.
                                 меттік қорғау
                                 министрлiгі,
                                 Энергетика және
                                 минералдық pe.
                                 сурстар мини.
                                 стрлігі, Сыртқы
                                 істер министрлігі,
                                 Қазақстан Peс.
                                 публикасының
                                 Ұлттық Банкi
                                 (келiсiм бойынша),
                                 Қазақстан Респуб.
                                 ликасының Статис.
                                 тика жөніндегі
                                 агенттігі, Көшi-
                                 қон және демо.
                                 графия жөнiндегi
                                 агенттiгi, Жер
                                 ресурстарын басқару
                                 жөнiндегi агент.
                                 тігi, Кедендiк
                                 бақылау агенттiгi
------------------------------------------------------------------