Ескерту. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің м.а. 29.12.2021 № 614 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 44-5) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Білім беру деңгейлері бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары;

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес Оқытуды ұйымдастыру жағдайы бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары;

      4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес Халықаралық мектептер қызметінің үлгілік қағидалары;

      5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес Интернаттық білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары;

      6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес Біріктірілген білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары бекітілсін.

      2. Осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын.

      3. Мектепке дейінгі және орта білім департаменті (Ж.А. Жонтаева):

      1) осы бұйрықтың белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;

      2) мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында жарияласын.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Білім және ғылым вице-министрі М.А. Әбеновке жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Білім беру деңгейлері бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Осы Білім беру деңгейлері бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және "Назарбаев зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұйымдарын қоспағанда, меншік нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын жалпы білім беретін мектептер (бұдан әрі – мектептер) қызметінің тәртібін айқындайды.

      2. Осы Үлгілік қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылды:

      1) бастауыш мектеп – бастауыш білім беретін оқу бағдарламаларын, сондай-ақ оқушылар мен тәрбиеленушілерге қосымша білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны;

      2) негізгі орта мектеп – бастауыш және негізгі орта білім беретін оқу бағдарламаларын, сондай-ақ оқушылар мен тәрбиеленушілерге қосымша білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны;

      3) жалпы білім беретін мектеп - бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, сондай-ақ оқушылар мен тәрбиеленушілерге қосымша білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны;

      4) бейін алды даярлық - білім алушының жеке білім беру траекториясының негізгі орта білім беруді таңдауын мақсатты педагогикалық қолдау.

      3. Мектептердің негізгі міндеттері:

      1) құзыретті жеке тұлғаны қалыптастыруға және дамытуға бағытталған білім беру бағдарламаларын меңгеру арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдайлар жасау;

      2) білім алушылардың тиісті мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында көзделген базистік ғылым негіздерін алуын қамтамасыз ету;

      3) жеке тұлғаның шығармашылық, рухани және дене бітімі мүмкiндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру;

      4) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны – Қазақстан Республикасына деген сүйіспеншілікке, мемлекеттiк рәміздерді және мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қадірлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез келген көріністерге төзбеушілікке тәрбиелеу;

      5) белсенді азаматтық ұстанымы бар жеке тұлғаны тәрбиелеу, республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өміріне араласу қажеттілігін, жеке тұлғаның өз құқықтары мен міндеттеріне саналы көзқарасын қалыптастыру;

      6) отандық және әлемдік мәдениет жетістіктеріне баулу, қазақ халқы мен Қазақстан Республикасында тұратын басқа да ұлттардың тарихын, әдет-ғұрпы мен дәстүрлерін зерделеу;

      7) барлық оқушылардың ерекше білім беруге қажеттіліктерін және жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, білім алуға тең қолжетімділікті қамтамасыз етуге жағдайлар жасау.

      4. Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру деңгейлері:

      1) бастауыш;

      2) негізгі орта;

      3) жалпы білім беретін мектептерде іске асырылады.

      5. Мектеп үздіксіз білім беру жүйесінің негізгі буыны болып табылады және Қазақстан Республикасының барлық азаматтарына мемлекет кепілдік берген құқық пен "Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары (бұдан әрі - МЖМБС) шегінде тегін жалпы орта білім алуға мүмкіндік береді.

2-тарау. Мектеп қызметінің тәртібі

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      6. Мектепке қабылдау тәртібі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17553 болып тіркелген) бекітілген Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      7. Мектеп жергiлiктi атқарушы органның ұсынысы бойынша, бекітілген аумақ шегiнде мектепке дейiнгi жастағы және мектеп жасындағы балаларды дербес (аты-жөні бойынша) есепке алуды жүргiзедi.

      8. Мектептің персоналын жинақтау тәртібі оның жарғысымен және Қазақстан Республикасының білім саласындағы заңнамасымен регламенттеледi.

      9. Мемлекеттік мектептерде штат саны Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 30 қаңтардағы № 77 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгі штаттарына сәйкес белгіленеді.

      10. Педагог лауазымына педагогтік немесе тиісті бейіні бойынша өзге де кәсіптік білімі бар, сондай-ақ жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының базасында тиісті бейіні бойынша педагогикалық қайта даярлаудан өткен педагогикалық білімі жоқ кәсіптік білімі бар тұлғалар қабылданады.

      11. Мемлекеттік мектептерде білім алушыларды оқулықтармен, оқу-әдістемелік кешендермен қамтамасыз ету мемлекеттік бюджет есебінен жүзеге асырылады.

      12. Мектеп екіжақты халықаралық келісімдердің негізінде шетелдiк білім беру ұйымдарымен, халықаралық ұйымдармен және қорлармен тiкелей байланыстар орната, ынтымақтастық туралы екіжақты және көпжақты шарттар жасай, білім беру саласындағы халықаралық үкiметтiк емес ұйымдарға (қауымдастықтарға) кiре алады.

      13. Мектептегі білім берудiң мазмұны МЖБС-ға сәйкес әзiрленетiн және iске асырылатын жұмыс бағдарламаларымен және оқу жоспарларымен айқындалады.

      Базистiк оқу жоспарының вариативтік бөлiгiнiң құрамына кiретiн және нақты ұйымның ерекшелігін көрсететiн оқу пәндерi бойынша оқу жұмыс жоспарын және бағдарламаларын әзiрлеудi мектеп дербес жүзеге асыруға құқылы.

      14. Мемлекеттік емес мектепте жылдық күнтізбелiк оқу кестесi оның жарғысымен айқындалады.

      15. Мектептегі сабақтар кестесін оның басшысы не оны алмастыратын тұлға бекітеді.

      Сабақ кестесінде оқу сабақтарының күнделікті саны, ұзақтығы және реті көрсетіледі.

      Мектептегі сабақ кестесі білім алушылар мен тәрбиеленушілердің тамақтануы мен белсенді демалуы үшін ұзақтығы жеткілікті үзілістерді көздейді.

      16. Жалпы білім беру ұйымдарының барлық түрінде оқушылар үшін сабақтар арасындағы үзілістің ұзақтығы кемінде бес минут, үлкен үзіліс (екінші немесе үшінші сабақтан кейін) отыз минутты құрайды.

      Бір үлкен үзілістің орнына екінші және төртінші сабақтан кейін әрқайсысы он бес минуттан екі үзіліс жасауға жол беріледі.

      17. Жалпы білім беру ұйымдарында сабақтың ұзақтығы қырық минуттан аспайды. Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін бірте-бірте арттыра отырып, оқу сабақтарының "сатылы" режимін қолданылады. Қыркүйекте үш сабақ отыз бес минуттан, қазаннан бастап қырық минуттан жоспарланады. Сабақтарда дене шынықтыру минуттарын және көзге арналған жаттығулар өткізіледі. Бірінші сынып оқушылары үшін жыл бойы қосымша бір апталық каникул көзделеді. Бастауыш мектепте қосарланған сабақтарды өткізуге жол берілмейді.

      18. Мектептерде қажет болған жағдайда мектепке дейiнгі шағын орталықтар және бір жылдық мектепалды сыныптар, гимназия, лицей және бейінді сыныптар ашылады.

      19. Мектепке дейінгі шағын орталықтарда және мектеп алды сыныптарда білім беру процесі мектепке дейінгі жастағы балалар үшін ерекше қызмет түрлерін: ойындар, құрастырулар, сурет салу, музыка, театрландыру және басқа да қызметтерді ескере отырып жүзеге асырылады, сондай-ақ балаға жеке тұрғыда қарауды, олардың жас және психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып түрлі топтарда жұмыс жасауды іске асыруды қарастырады.

      20. Бастауыш мектеп негізгі және орта мектептің құрамында немесе қажетті материалдық-техникалық, ғылыми-әдістемелік және кадрлық ресурстары бар болған жағдайда жеке мектеп ретінде жұмыс істейді және Қазақстан Республикасының білім саласындағы заңнамаларында белгіленген тәртіпте тіркеледі.

      21. Бастауыш білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары (1-деңгей) баланың жеке басын қалыптастыруға, оның жеке қабілеттерін, оқу ісіндегі оң талпынысы мен алғырлығын: негізгі мектептің білім беру бағдарламаларын кейіннен меңгеру үшін оқудың, жазудың, есептеудің, тілдік қатынастың, шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі көрсетудің, мінез-құлық мәдениетінің берік дағдыларын дамытуға бағытталған.

      22. Бастауыш мектепте директор лауазымы 8 немесе одан көп сынып-комплекті және кемінде 240 оқушы болған жағдайда белгіленеді.

      23. Негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары (2-деңгей) білім алушылардың ғылым жүйесінің базалық негіздерін меңгеруге, олардың бойында тұлғааралық және этносаралық қатынастың жоғары мәдениетін қалыптастыруға, жеке адамның өзін-өзі билеуіне және кәсіптік бағдарлануына бағытталады.

      Жалпы білім беретін оқу бағдарламасы білім алушылардың бейін алды даярлығын қамтиды.

      24. Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары (3-деңгей) жаратылыстану-математикалық және қоғамдық-гуманитарлық бағыттар бойынша бейіндік оқытуды енгізе отырып саралау, интеграциялау және білім беру мазмұнын кәсіптік бағдарлау негізінде әзірленеді.

      24-1. Ерекше білім беруге қажеттіліктері бар, сонымен қатар үйде оқитын балаларға қажеттіліктерге сәйкес "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 болып тіркелген) бекітілген үлгілік оқу жоспарлары негізінде жеке оқу жоспарлары мен "Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8424 болып тіркелген) бекітілген үлгілік оқу бағдарламаларының негізінде жеке оқу бағдарламалары әзірленеді.

3-тарау. Мектептердің қызметін қаржылық қамтамасыз ету

      Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      25. Мектептердің қызметін қаржыландыру Қазақстан Республикасының бюджеттік кодексінде белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

      26. Мектеп педагогтеріне "Педагог мәртебесі туралы" 2019 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 4 және 5-тармақтарына сәйкес қосымша ақы белгіленеді.

      27. Оқу пәндерін тереңдетіп оқытатын мектептерге әр сыныпқа 4 сағат есебінен факультативтерді және оқушылардың таңдауы бойынша қосымша курстарды ұйымдастыруға қаржы бөлінеді.

      28. Мемлекеттік мектептерде ақылы білім беру қызметі бюджеттен қаржыландырылатын негізгі білім беру қызметі шеңберінде және оның орнына көрсетіледі.

4-тарау. Мектепті басқару

      Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      29. Мектеп өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңнамасын, осы Қағидаларды және мектептің жарғысын басшылыққа алады.

      Мектепті тікелей басқаруды конкурстық негізде тағайындалған директор жүзеге асырады.

      30. Мектеп директоры Қазақстан Республикасының білім саласындағы заңнамасына сәйкес қызметке тағайындалады және қызметтен босатылады, сонымен қатар үш жылда бір рет аттестаттаудан өтеді.

      31. Мектептерде алқалы басқару органдары құрылады.

Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Осы Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдарының үлгілік қағидалары (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 маусымдағы Заңына, басқа да нормативтік құқықтық актілерге сәйкес әзірленген және оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдары қызметінің тәртібін айқындайды.

      2. Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдарының негізгі түрлері мыналар болып табылады:

      1) Гимназия - білім алушылардың бейiмділiгi мен қабiлеттерiне сәйкес қоғамдық-гуманитарлық және басқа бағыттар бойынша кеңейтілген және тереңдетілген білім беруді қамтамасыз ететін бастауыш, негiзгi орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін және қосымша білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны.

      2) Лицей – оқушылардың бейiмділiгi мен қабiлеттерiне сәйкес кеңейтілген және тереңдетілген жаратылыстану-математикалық білім беруді қамтамасыз ететін негiзгi орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін және қосымша білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны.

      3) Бейіндік мектеп – жалпы орта білімнің білім беру оқу бағдарламасын іске асыратын оқу орны.

      Бейінді оқыту – оқытуды дифференциациялау және жекешелендіру, білім алушылардың қызығушылықтарын, бейімдері мен қабілеттерін есепке ала отырып білім беру процесін ұйымдастыру процесі. Бейінді оқыту бейіндік мектепте, бейінді сыныптарда іске асырылады.

      3. Осы Қағидалар меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан гимназиялар, гимназия сыныптары бар жалпы орта білім беретін мектептер үшін үлгілік болып табылады.

      4. Гимназияның негізгі мақсаттары мен міндеттері:

      1) жоғары деңгейлі мәдениеттi, қоғам өмiрiне бейiмделген, кәсiптік білім беру бағдарламаларын саналы түрде таңдауға және меңгеруге дайын зияткер тұлғаны қалыптастыру;

      2) жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламаларын сапалы меңгеру үшін неғұрлым қабілетті және дайындығы бар оқушыларға оңтайлы жағдай жасау.

      5. Гимназия жалпы орта білім беретін 1-11(12) сыныптар базасында келесі құрылым бойынша ұйымдастырылады:

      1) бастауыш білім беру деңгейі (бастауыш мектептің 1-4 сыныптары) оқу қызметiнiң негiзгi дағдысы мен машығын, теориялық ойлау элементтерiн, өзiн-өзi бақылау және өзiн-өзi түзету дағдысын меңгеруді қамтамасыз етеді, сондай-ақ баланың жеке қабiлетiн анықтауға бағытталған;

      2) негізгі орта білім беру деңгейі (негiзгi мектептiң 5-9 (10) сыныптары) базалық дайындықпен қатар оқушының бейіналды дайындығын қамтамасыз ететін негізгі мектептің негiзгi және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын меңгеру негізінде оқушы тұлғасының қалыптасуын қамтамасыз етедi. Осы сатыда ішкі және сыртқы дифференциация негізінде оқушының базалық дайындығының аяқталуын қамтамасыз етеді;

      3) жалпы орта білім беру деңгейі (10-11(12) сыныптар) оқытудың бейіндік бағдарламаларын меңгеру негізінде оқушының жалпы орта білім беру дайындығын аяқтауды қамтамасыз етеді.

      Гимназияның негізгі орта және жалпы орта білім беру деңгейлеріндегі ұйымдары дербес білім беру мекемелері ретінде жұмыс істей алады.

      6. Гимназиялар (гуманитарлық, лингвистикалық, эстетикалық бейіндегі, көп бейінді) жоғары біліктi педагогтер, қажеттi ғылыми-әдiстемелiк, оқу, материалдық жағдайлар болған жағдайда дербес, жалпы білім беретін мектептердің құрамында немесе тиісті бейіндегі жоғары оқу орындарының жанында құрылады.

      7. Гимназия Жарғысын гимназия кеңесі (педагогикалық кеңес) қабылдайды және жергілікті атқарушы биліктің білім беруді басқару органдары бекітеді.

      8. Гимназия базасында ғылыми-әдістемелік ұсынымдарға, жаңа үлгідегі оқу-тәрбие мекемелерінің модельдеріне, оқу қызметін ұйымдастырудың құрылымдары, мазмұны мен нысандарына тәжірибелік тексеру жүзеге асырылады.

      9. Лицейдің негiзгi мақсаттары мен мiндеттерi:

      1) жоғары деңгейлі мәдениеттi, қоғам өмiрiне бейiмделген, кәсiптік білім беру бағдарламаларын саналы түрде таңдауға және меңгеруге дайын зияткер тұлғаны қалыптастыру;

      2) жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламаларын сапалы меңгеру үшін неғұрлым қабілетті және дайындығы жоғары оқушыларға оңтайлы жағдай жасау;

      3) оқушыларды кәсіптік оқытуға бағдарланған пәндер бойынша дайындау.

      10. Лицей жалпы орта білім беретін мектептің 1-11 (12) сыныптарының базасында келесі құрылым бойынша ұйымдастырылады:

      1) бастауыш білім беру деңгейі (бастауыш мектептің 1-4 сыныптары) оқу қызметiнiң негiзгi дағдысы мен машығын, теориялық ойлау элементтерiн, өзiн-өзi бақылау және өзiн-өзi түзету дағдысын меңгеруді қамтамасыз етеді, сондай-ақ баланың жеке қабiлетiн анықтауға бағытталған;

      2) негізгі орта білім беру деңгейі (негiзгi мектептiң 5-9 (10) сыныптары) базалық дайындықпен қатар оқушының бейіналды дайындығын қамтамасыз ететін негізгі мектептің негiзгi және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын меңгеру негізінде оқушы тұлғасының қалыптасуын қамтамасыз етедi;

      3) жалпы орта білім беру деңгейі (10-11(12) сыныптар) оқытудың бейіндік бағдарламаларын меңгеру негізінде оқушының жалпы орта білім беру дайындығын аяқтауды қамтамасыз етеді.

      11. Лицейлер жоғары біліктi педагогтер, қажеттi ғылыми-әдiстемелiк, оқу, материалдық жағдайлар болған жағдайда дербес, жалпы білім беретін мектептердің құрамында немесе тиісті бейіндегі жоғары оқу орындарының жанында құрылады.

      12. Лицейдің Жарғысын лицей кеңесі (педагогикалық кеңес) қабылдайды және жергілікті атқарушы биліктің білім беруді басқару органдары бекітеді.

      13. Лицей базасында ғылыми-әдістемелік ұсынымдарға, жаңа үлгідегі оқу-тәрбие мекемелерінің модельдеріне, оқу қызметін ұйымдастырудың құрылымдары, мазмұны мен нысандарына тәжірибелік тексеру жүзеге асырылады.

      14. Бейіндік мектептің негізгі мақсаттары:

      1) оқушыларға тиісті бағыттар бойынша жеке білім беру бағдарламаларын таңдау мүмкіндігін беру;

      2) жаратылыстану-математикалық, қоғамдық-гуманитарлық және технологиялық бағыттар бойынша жалпы орта білім беру мазмұнының дифференциациялануын, интеграциялануын және кәсіби бағдарлануын қамтамасыз ету.

      15. Бейіндік мектептің міндеттері:

      1) кәсіптік оқытуға бағытталған пәндер бойынша оқушыларды дайындау арқылы оқытудың алдағы траекториясын анықтау;

      2) оқушыларды мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында анықталған оқу пәндерінің базалық деңгейін арттыра отырып бейінді пәндер бойынша оқыту;

      3) оқушыларды тиісті бейіндегі жоғары білім алуға бағыттау;

      4) жоғары деңгейлі мәдениеттi, қоғам өмiрiне бейiмделген, кәсiптік білім беру бағдарламаларын саналы түрде таңдауға және меңгеруге дайын зияткер тұлғаны қалыптастыру.

      16. Бейіндік мектеп бағыттар бойынша білім беру оқу бағдарламаларын меңгеру негізінде оқушының жалпы білім беру дайындығын аяқтауды қамтамасыз етеді.

      17. Бейіндік мектептің ұйымдастырушылық-құқықтық нысанын білім беру саласындағы уәкілетті орган анықтайды.

      18. Бейіндік мектепті құру және тарату жергілікті атқарушы органның құзырына жатады.

      19. Бейіндік мектептің базасында ғылыми-әдістемелік ұсынымдарға, жаңа үлгідегі оқу-тәрбие мекемелерінің модельдеріне, оқу қызметін ұйымдастырудың құрылымдары, мазмұны мен нысандарына сынақ жүзеге асырылады.

      20. Бейіндік мектеп тұлға, қоғам, мемлекет мүдделері үшін оқытуды және тәрбиелеуді жүзеге асырады, денсаулықты сақтауды және тұлғаның жан-жақты дамуына қолайлы жағдайлар жасауды, оның ішінде білім алушылардың өздігінен білім алуға және қосымша білім алуға деген қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктерін қамтамасыз етеді.

      21. Гимназиялар мен лицейлерге қабылдау Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17553 болып тіркелген) бекітілген Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгі қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      22. Оқушыларды қабылдау, сыныптан-сыныпқа көшіру, оқудан шығару оқу үлгерімінің нәтижесі бойынша (рейтингілік балмен) гимназия, лицей кеңесінің (педагогикалық кеңес) шешіміне және гимназия, лицей Жарғысына сәйкес жүргізіледі.

      23. Оқудан шығарылған оқушылар мектеп-гимназияның, мектеп-лицейдің жалпы білім беретін сыныптарында оқуын жалғастырады немесе аудандық (қалалық) білім бөлімімен тұрғылықты жері бойынша жалпы білім беретін мектепке ауысады.

      24. Білім алушылар үлгерімін ағымдық бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау өткізудің және экстернат нысанында оқу тәртібі Заңмен анықталады.

2-тарау. Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымы қызметінің тәртібі

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      25. Жалпыға міндетті негізгі және қосымша бағдарламалардың меңгерілуін іске асыратын гимназия мен лицейлерде, бейіндік мектептерде оқу және тәрбие процесін ұйымдастыру мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары негізінде әзірленген оқу бағдарламаларына, оқу жұмыс жоспарларына сәйкес жүзеге асырылады.

      26. Гимназия, лицей және бейіндік мектептердің жеке оқу жоспарларын білім беру ұйымының әкімшілігі бекітеді және өңірлік білім басқармаларымен (бөлімімен) келісіледі.

      27. Вариативті оқу бағдарламалары және гимназияның кәсіптік бағытталған арнайы курстары жоғары оқу орындарының тиісті кафедраларымен келісіледі.

      Гимназиялық компонент:

      1) әрбір гимназияның жеке таңдауымен бейіндік оқытуды, жеке дамыту бағдарламасын, инновациялық әдістер мен оқыту технологияларын пайдаланумен;

      2) гимназияның мақсаттары мен міндеттеріне жауап беретін қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыру үшін жаңа оқу бағдарламаларын, бейіндік пәндерді енгізумен қамтамасыз етіледі.

      29. Гимназиялардың және лицейлердің вариативтік және кәсіптік бағдарланған арнайы курстарының оқу бағдарламалары жоғары оқу орындарының тиісті кафедраларымен келісіледі.

      Лицей компоненті:

      1) әрбір лицейдің жеке таңдауымен бейіндік оқытуды, жеке дамыту бағдарламасын, инновациялық әдістер мен оқыту технологияларын пайдаланумен;

      2) лицейдің мақсаттары мен міндеттеріне жауап беретін қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыру үшін жаңа оқу бағдарламаларын, бейіндік пәндерді енгізумен қамтамасыз етіледі.

      30. Гимназияларда, лицейлер мен бейіндік мектептерде оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру және оларды басқару осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      31. Оқуда жоғары нәтижеге жеткен, шығармашылық және ғылыми-зерттеу қызметіне бейімділік танытқан оқушыларға лицей қорынан, жоғары оқу орындарынан түскен және басқа да қаражаттан стипендия тағайындалады.

      32. Гимназияда, лицейде, бейіндік мектепте білім деңгейiн, оқу мерзiмiн, оқуға төленетiн ақы көлемін, басқа да жағдайларды анықтайтын гимназия мен білім алушылардың, тәрбиеленушiлердiң, олардың ата-аналарының (заңды өкiлдердiң) арасындағы шартпен реттелетiн оқу жоспарының пәндері бойынша оқушылардың жеке жұмысын ауыстырмайтын ақылы қосымша білім беру қызметін ұйымдастыру мүмкiн.

      33. Оқушылардың сабақтан тыс қызметі клубтарда, ғылыми қоғамдарда, жоғары оқу орындарының әртүрлі зертханаларында және басқа да бірлестіктерде жүзеге асырылады.

      34. Гимназияда, лицейде және бейіндік мектепте оқу жоспарларын, сабақ кестелерін жасау кезінде "Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 16 тамыздағы № 611 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10275 болып тіркелген) бекітілген санитариялық ережелер мен нормаларды сақтау қажет.

      35. Гимназия, лицей, бейіндік мектеп үлгілік штат негізінде құрылған жеке штаттық кесте бойынша жұмыс істейді.

      36. Гимназияға, лицейге, бейіндік мектепке жалпы басшылықты құрамына тиісті жоғары оқу орнының өкілдері кіретін гимназияның Кеңесі немесе педагогикалық кеңесі жүзеге асырады.

      37. Гимназия, лицей және бейіндік мектепті тікелей басқаруды мемлекеттік меншік нысаны жағдайында тиісті білім беруді басқару органы тағайындайтын білім беру ұйымының басшысы жүзеге асырады.

      38. Оқушыларды қабылдауды, мінез-құлықты дамыту мен түзету жағдайын бақылауды ұйымдастыру үшін еңбекақы төлеу қорында тиісті жылға қарастырылған есепте және шекте психологиялық-талдамалық қызмет құрылады.

      39. Бейіндік мектептердің оқу жоспарлары жеке өзіндік дамуды, коммуникативті қабілеттерді, ақпараттар мен технологияларды қолдануды, мәселелерді шешуді, тапқырлық пен шығармашылықты қалыптастыратын білім алудағы дербестікті қамтамасыз ететін білім берудің вариативтілігін қарастырады.

      40. Үлгілік оқу жоспарының вариативті компонентін іске асыратын қолданбалы курстардың және таңдау бойынша курстардың оқу бағдарламаларын білім беру саласындағы жергілікті атқарушы орган бекітеді.

      41. Бейіндік мектепте оқу-тәрбие процесі оқу-тәрбие жұмысын жоспарлау және оның іске асырылуын бақылау негізінде ұйымдастырылады.

      42. Бейінді пәндерді жүргізу кезінде сынып оқушыларының саны қалалық бейіндік мектептерде 25 және одан көп, ауылдық бейіндік мектептерде 20 және одан көп болса, сыныпты екі топқа бөлу жүзеге асырылады.

      43. Таңдау бойынша курстарды жүргізу кезінде білім алушылар тобы жеке 11 және 12-сынып білім алушыларының санынан жинақталады.

      44. Оқу-тәрбие жұмысын жоспарлау оқу жоспарлары мен бағдарламаларының толық көлемде уақытылы және сапалы орындалуын қамтамасыз етуі керек. Бейіндік мектепте оқу-тәрбие жұмысын жоспарлау оқу жылына арналған оқу-тәрбие процесінің жоспарын және сабақтар кестесін бекіту арқылы жүзеге асырылады.

      45. Бейіндік мектептегі тәрбие жұмыстарының жүйесі отансүйгіштікті, азаматтықты, этникааралық толеранттылықты, жоғары адамгершілік пен өнегелікті қалыптастыруға, сондай-ақ функционалды сауаттылықты, білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жан-жақты қызығушылықтары мен қабілеттерін дамытуға бағытталған.

      46. Оқытудың формалары мен әдістері білім беру нәтижелеріне қол жеткізудің сәттілігін, алынған білімдерді оқу және практикалық қызметте қолдану қабілетін қамтамасыз ететін логикалық, сыни және құрылымдық ойлауды қалыптастыруға бағытталған.

      47. Оқу-тәрбие процесі білім алушылардың, тәрбиеленушілердің, педагогтердің адами қасиеттерін өзара сыйлау негізінде жүзеге асырылады.

      48. Бейіндік мектептер сынып ұжымын фронтальды оқыту формасынан интерактивті, инновациялық, жобалау-зерттеу технологияларын, сандық инфрақұрылымды пайдалана отырып, әр оқушының жеке білім алу траекториясын іске асыруға көшуді қамтамасыз етеді.

      49. Бейіндік мектептер Заңға және білім беру ұйымының жарғысына сәйкес оқу-тәрбие процесін жүзеге асыруда, мамандарды іріктеу мен орналастыруда, ғылыми, қаржылық-шаруашылық және басқа да қызметтерді іске асыруда дербес болып табылады.

      50. Бейіндік мектептер білім алушылардың ата-аналарын (заңды өкілдерін) оқу-тәрбие процесінің барысымен және мазмұнымен, сондай-ақ білім алушылардың үлгерімімен танысу мүмкіндігімен қамтамасыз етеді.

      51. Бейіндік мектептегі жалпы орта білім беру мазмұны "Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарының (бұдан әрі - МЖМБС) талаптарына сәйкес айқындалады.

      52. Жарғылық мақсаттар мен міндеттерге сәйкес бейіндік мектеп ақылы негізде ақылы қызметтерді көрсету туралы келісім жасай отырып, қосымша білім беру бағдарламаларын ұсынуға және қолданыстағы заңнамаға сәйкес МЖБС талаптарынан тыс қосымша білім беру қызметтерін көрсетуге құқылы.

      53. Бейіндік мектептерде алқалық басқару органдары құрылады. Алқалық басқару нысандары: қамқоршылық кеңес, педагогикалық, әдістемелік (оқу-әдістемелік, ғылыми-әдістемелік) кеңестер, ата-аналар комитеті және т.б. болып табылады.

      54. Бейіндік мектептің ұйымдастыру құрылымы, басқару жүйесі және барлық қызметкерлерінің лауазымдық міндеттері мектептің білім беру үлгісінің ерекшеліктеріне сәйкес әзірленеді.

      55. Бейіндік мектепте жұмыс істеу үшін педагогикалық ұжым жоғары білікті педагогтерден: жоғары санатты мұғалімдерден, магистрлерден, сондай-ақ ғылым кандидаттары мен докторлардан құралады.

3-тарау. Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдарын қаржылық қамтамасыз етілуі

      Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      56. Гимназиялардың, лицейлердің, бейіндік мектептердің қызметін қаржыландыру Қазақстан Республикасының Бюджеттік кодексінде белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

      57. Гимназия, лицей, бейіндік мектеп педагогтеріне "Педагог мәртебесі туралы" 2019 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 4 және 5-тармақтарына сәйкес қосымша ақы белгіленеді.

      58. Гимназия мен лицейлерге білім алушылардың таңдауы бойынша факультативтерге және қосымша курстар ұйымдастыруға әр сыныпқа 4 сағат есеппен, сондай-ақ әр сыныпқа үйiрмелер мен студиялар, ғылыми қоғамдар және т.б. ұйымдастыру үшiн мұғалімдерге 0,25 ставкада, сондай-ақ шарт негiзiнде жоғары білікті мамандарға жекелеген курстар мен дәрістерге ақы төлеу үшін мектепке жылына 1500 сағат есебiне қаражат бөлiнедi. Факультативтік сабақтар және таңдау бойынша курстар топтарда 10-нан астам адам болған жағдайда өткізіледі.

      59. Мемлекеттік гимназиялар мен лицейлерде ақылы білім беру қызметі бюджеттен қаржыландырылатын негізгі білім беру қызметі шеңберінде және оның орнына көрсетіледі.

4-тарау. Халықаралық ынтымақтастық

      Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      60. Гимназиялар, лицейлер және бейіндік мектептер:

      1) білім беру, ғылым, мәдениет салалары бойынша халықаралық қызметтерге қатысуға;

      2) ынтымақтастық туралы, оқытушылар мен оқушыларды алмастыру туралы шетелдiк білім беру орындарымен келісім жасауға. Шетелге жолдама беру үшін мұғалiмдер мен оқушыларды таңдауды лицей кеңесi жүзеге асырады;

      3) қолданыстағы заңнамаға сәйкес бірлескен білім беру ұйымдарын құруға құқылы.

Оқытуды ұйымдастыру жағдайы бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Оқытуды ұйымдастыру жағдайы бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары (бұдан әрі - Үлгілік қағидалар) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - Заң), "Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі Заңына сәйкес әзірленген және олардың қызметінің тәртібін анықтайды.

      2. Оқытуды ұйымдастыру жағдайы бойынша білім беру ұйымдарының түрлеріне: шағын жинақты мектеп (бұдан әрі - ШЖМ) және тірек мектебі (ресурстық орталық), түзету мекемелері жанындағы жалпы білім беретін мектеп, кешкі мектеп, девиантты мінез-құлықты балаларға арналған білім беру ұйымы, ерекше режимде ұстайтын балаларға арналған білім беру ұйымы және аурухана жанындағы мектеп жатады.

      Оқытуды ұйымдастыру жағдайы бойынша білім беру ұйымдары меншік нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімнің білім беру бағдарламаларын іске асырады.

      3. Осы Үлгілік қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылды:

      1)тірек мектеп (ресурс орталығы) – шағын жинақталған мектеп оқушыларының сапалы білім алуына қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында қысқа мерзімді сессиялық сабақтарды және аралық әрі қорытынды аттестаттауды өткізу үшін базасында таяу маңдағы шағын жинақталған мектептердің білім беру ресурстары шоғырланатын жалпы орта білім беру ұйымы;

      2) шағын жинақты мектеп - білім алушылар контингенті шағын, сынып-жинақтары біріктірілген және оқу сабақтарын ұйымдастырудың өзіндік нысаны бар жалпы білім беретін мектеп.

      3) магниттік мектеп – аудандық (қалалық) білім бөлімдерінің бұйрығымен тірек мектебіне (ресурстық орталыққа) бекітілген шағын жинақты мектеп.

2-тарау. Шағын жинақты және тірек мектептері (ресурстық орталық) қызметінің тәртібі

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      4. ШЖМ мен тірек мектептерінің (ресурстық орталық) қызметі осы Үлгілік қағидаларға және бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімнің үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      5. ШЖМ мен тірек мектептерінің (ресурстық орталықтар) негізгі міндеттері мыналар болып табылады:

      1) сапалы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімге қол жеткізуді қамтамасыз ету және кеңейту;

      2) оқытудың ақпараттық-коммуникациялық технологияларын қолдану;

      3) сапалы білім беруді қамтамасыз ету мақсатында тірек мектептерінде (ресурстық орталықта) ШЖМ-ның білім беру ресурстарын біріктіру;

      4) тірек мектебінде (ресурстық орталықта) нұсқаушы, аралық және қорытынды сессиялық сабақтар ұйымдастыру шараларын іске асыру;

      5) біріктірілген сыныптарда оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру.

      6. Тұрғындарының саны аз әрбір елді мекенде:

      1) бастауыш ШЖМ білім алушылардың саны 5-тен 40 адамға дейін;

      2) негізгі ШЖМ білім алушылардың саны 41-ден 80 адамға дейін;

      3) орта ШЖМ білім алушылардың саны 81-ден 180 адамға дейін болған жағдайда жұмыс істейді.

      7. Тірек мектебі (ресурстық орталық) аудандық (қалалық) әкімдіктің қаулысымен материалдық-техникалық, ғылыми-әдістемелік базалар мен кадрлық ресурстар болған жағдайда жалпы білім беретін мектептің базасында құрылады. Магнитті ШЖМ-лар аудандық (қалалық) білім бөлімінің бұйрығымен тірек мектебіне (ресурстық орталыққа) бекітіледі.

      8. Сессиялық сабақтар кезеңінде тірек мектебі (ресурстық орталық) білім алушылардың тұруын, тамақтануын, тасымалдануын ұйымдастырады, пәндер бойынша оқу бағдарламаларын келісуді, сыныптар мен сессия қатысушыларының санын анықтауды жүзеге асырады.

      9. ШЖМ-да оқу-тәрбие процесі біріктірілген сыныптарда білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып оқытуға сәйкес қамтамасыз етіледі.

      10. Тірек мектебі мен магниттік ШЖМ-ның оқу қызметі бірыңғай оқу жоспары негізінде жүзеге асырылады және магниттік мектептердің 5-11 сынып білім алушылары үшін инвариантты компоненттің оқу пәндерін оқыту арқылы оқу сессияларын өткізуді (бастапқы - қазанның бірінші онкүндігі (10 күн), аралық - ақпанның бірінші онкүндігі (10 күн), қорытынды - сәуірдің үшінші онкүндігі (10 күн)), сессияаралық кезеңде магниттік мектептердің білім алушыларын сүйемелдеуді қамтиды.

      Сессияаралық кезеңде қашықтықтан оқыту жүзеге асырылады.

      Магниттік мектептердің білім алушылары үшін тірек мектепте оқу сессияларын өткізу кезінде жергілікті атқарушы органдар білім беруді басқару органының тиісті бұйрығымен ресімделетін тасымалдауға, тамақтануға және тұруға қаражат қарастырады.

      Оқу сессияларын өткізу кезінде тірек және магниттік мектептердің педагогтеріне оқу жылына белгіленген жүктеме бойынша жалақы сақталады.

      11. ШЖМ-да жекелеген пәндерді оқыту кезінде және сыныпта 10-16 білім алушы болған жағдайда кіші топтарға бөлуге жол беріледі.

      Сыныптарды бір сынып-кешенге қосу және біріктіру жағдайында әртүрлі жастағы білім алушылардың саны 10 адамнан аспауы тиіс.

      ШЖМ-дағы сыныптардың толымдығына 3-10 және одан көп адамға дейін рұқсат беріледі.

      Үш немесе төрт сынып біріктірілген жағдайда оқу сабақтарын ұйымдастырудың өзгермелі кестесі қолданылады.

      Бірінші сынып пен бітіруші сыныптардың білім алушыларын біріктіріп оқытуға жол берілмейді.

      12. Тірек мектебінде (ресурстық орталықта) қазақ, орыс, шет тілдерін, информатиканы оқытуда, ырғақ, музыка, дене шынықтыру, алғашқы әскери дайындық, технология сабақтарында, сондай-ақ бейінді пәндер бойынша зертханалық және практикалық жұмыстар жүргізу кезінде кіші топтарға бөлуге жол беріледі. Пәндер бойынша кіші топтарға бөлу сынып 20-25 адаммен, 8-11 сыныптарда 15-20 адаммен толықтырылған жағдайда Тірек мектебі (ресурстық орталық) Қамқоршылық кеңесінің шешімімен жүргізіледі.

      13. Жас ерекшеліктері бойынша оқыту әдістемесін қолдану кезінде қосып оқытуға жол беріледі.

      16. Сессияаралық кезеңде білім алушылардың оқу-танымдық қызметі ШЖМ-да тірек мектебінің (ресурстық орталықтың) пән оқытушыларының қашықтықтан қолдауымен өткізіледі.

      17. Сессия кезеңінде тірек мектебі (ресурстық орталық) толық күн режимінде жұмыс істейді.

      18. ШЖМ-ны дамытудың өңірлік орталықтары оқу жұмыс жоспарларын әзірлеу, күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау, жеке оқыту бағдарламаларын жасау, қашықтықтан оқыту нысанының мазмұны, бейінді бағытты ескере отырып, оқыту әдістері мен арнайы курстар бойынша жұмысты үйлестіруді жүзеге асырады.

      19. Тірек мектебінің (ресурстық орталықтың) педагогтеріне еңбекақы төлеу аптасына 18 сағат есебінен белгіленеді, оның ішінде 6 сағат ғылыми-әдістемелік және эксперименттік жұмыстарға бөлінеді.

      20. Тірек мектебі (ресурстық орталық) директорының, орынбасарының, сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырушының лауазымдық жалақысы жалпы білім беретін мектептегі сияқты білім алушылардың ең көп толықтығымен белгіленеді.

      21. Тірек мектебінде (ресурстық орталықта) жұмысты қоса атқаратын жоғары оқу орындарының оқытушыларына білім саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамаларында белгіленген тәртіпте сағаттық еңбекақы төлеу белгіленеді.

      22. Тірек мектебін (ресурстық орталықты) қаржыландыру бюджет қаражатының, қамқорлыққа алған ұйымдардың жарналары және ақылы білім беру қызметін көрсету есебінен жүзеге асырылады.

      23. Тірек мектебінің (ресурстық орталықтың) қызметі қажеттілік болмаған жағдайда тоқтатылады.

3-тарау. Түзету мекемелері жанындағы жалпы білім беретін мектеп қызметінің тәртібі

      Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      24. Түзеу мекемелеріндегі жалпы білім беретін мектептер (бұдан әрі - Мектеп) облыстардың, Астана және Алматы қалаларының қылмыстық-атқару жүйесі органдарының ұсынысына сәйкес облыстардың, Астана және Алматы қалаларының білім басқармаларының келісімі бойынша жергілікті атқарушы органдардың шешімімен құрылады.

      25. Мектептің құрылтай құжаттары қолданыстағы заңнамаларда белгіленген тәртіппен қалыптастырылады.

      26. Мектептің негізгі міндеттері:

      1) жасы отызға жетпеген сотталғандардың бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімді міндетті алуы;

      2) отыз жастан асқан сотталғандардың қалауы бойынша жалпы орта білім алуы;

      3) кәсібі (мамандығы) жоқ сотталғандардың техникалық және кәсіптік білім алуы.

      27. Мектептер білім беру процесін Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы қолданыстағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

      28. Мектеп қызметін ұйымдастыру ерекшеліктері Мектеп Жарғысымен және осы Үлгілік қағидалармен айқындалады. Мектептің қызметі Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес лицензиялауға жатады.

      29. Мектепке негізгі орта және жалпы орта білімі жоқ сотталғандар білім туралы құжаттардың негізінде қабылданады.

      Сотталғандардың білім деңгейін анықтау үшін тестілеу өткізіледі.

      30. Қабылдау түзету мекемесінің басшысымен келісілген Мектеп директорының бұйрығымен ресімделеді. Сыныптарды толықтыру оқу жылы бойы жүргізіледі.

      Білім алушылардың міндеттері Мектеп Жарғысымен және Түзету мекемелерінің ішкі тәртіп ережелерімен белгіленеді.

      31. Мектепте оқу процесі қолданыстағы Үлгілік оқу жоспарларына және бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      32. Мектепте оқу жылы 1 қыркүйекте басталады, меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан 25 мамырда аяқталады.

      33. Мектепке басшылық жасауды білім беру саласындағы заңнамада белгіленген тәртіппен тағайындалған директор жүзеге асырады.

      34. Мектеп директоры түзету мекемесі басшысының келісімі бойынша Мектептің басшы қызметкерлерін, педагогтерді тағайындайды және лауазымнан босатады. Оларды тағайындау және босату тәртібі Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      35. Мектеп директорының, басшы қызметкерлердің, педагогтердің құқықтары мен міндеттері Мектеп Жарғысымен және түзеу мекемесінің ішкі тәртіп ережелерімен белгіленеді.

      36. Мектеп директоры мен педагогтер Жасақ тәрбиешілері кеңесінің құрамына кіреді, мекеме әкімшілігімен бірлесіп, сотталғандармен жүргізілетін тәрбие және әлеуметтік-психологиялық жұмыстарға қатысады.

      37. Түзеу мекемесінің әкімшілігі:

      1) міндетті жалпы білім беру және кәсіптік оқытуға жататын сотталғандардың есебін жүргізеді;

      2) Мектеп әкімшілігінің, педагогтердің және техникалық персоналдың сотталғандарды оқыту, тәрбиелеу мәселелері бойынша мекеме бөлімдері мен қызметтерінің қызметкерлерімен өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз етеді;

      3) Мектептің педагогикалық ұжымына мекеменің сотталғандарды оқыту, түзету мәселелері жөніндегі қызметін реттейтін құқықтық және әдістемелік құжаттарды зерделеуде көмек көрсетеді;

      4) Мектеп қызметкерлерінің мекемеде белгіленген режимдік талаптарды сақтауына бақылау жасайды;

      5) Мектеп қызметкерлерінің түзеу мекемелерінің аумағында болған уақытында олардың қауіпсіздігі мен еңбегін қорғауды қамтамасыз етеді;

      6) Мектепте сотталғандардың сабаққа қатысуларына күнделікті бақылауды жүзеге асырады.

      38. Мектептің педагогикалық ұжымы:

      1) мекеме әкімшілігімен бірлесіп міндетті білім алуға жататын жасы отызға толмаған және жалпы орта білімі жоқ сотталғандарды толық қамтуды қамтамасыз ету жұмысын жүргізеді;

      2) сотталғандарды ұстау режимінің талаптарын ескере отырып, оқу жоспарлары мен бағдарламаларына сәйкес білім беру процесін ұйымдастырады;

      3) білім алушыларға сабақтарға дайындалуына, өз бетінше білім алу әдістерін меңгеруіне, мекеме әкімшілігіне сотталғандардың рухани-адамгершілік тәрбиесіне, оларды әлеуметтік бейімдеу мен оңалту жұмысына көмек көрсетеді;

      4) мекеме әкімшілігінің алдында оқудағы және тәртіп сақтаудағы жетістіктері үшін білім алушыларды көтермелеу туралы ұсыным жасайды;

      5) Мектеп қызметкерлерінің Түзеу мекемелерінің ішкі тәртіп ережелерінде белгіленген сотталғандармен өзара қарым-қатынасты сақтауын қамтамасыз етеді;

      6) оқу-әдістемелік құралдардың, жабдықтар мен басқа да мүліктің сақталуын қамтамасыз етеді.

      39. Мектептің педагогтері түзеу мекемелерінің қызметі қағидаларының талаптарын бұзған жағдайда мекеме аумағына жіберілмейді.

      40. Жабдықтарды сатып алу, сондай-ақ мектеп орынжайларын ұстауға байланысты шығыстар (коммуналдық қызмет көрсетулер, ағымдағы жөндеу және өзге шығындар), қызмет көрсету персоналының еңбекақысын төлеу түзеу мекемелерінің қаражаты есебінен жүргізіледі. Басшы қызметкерлер мен педагогтердің, оқу-тәрбие қызметкерлерінің еңбекақысын төлеу, оқулықтарды сатып алу және жеткізу білім беруге көзделген жергілікті бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

4-тарау. Кешкі мектеп қызметінің тәртібі

      Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      41. Кешкі (ауысымды) мектеп (бұдан әрі – Мектеп) Қазақстан Республикасының азаматтарына, жұмыс істейтін және жұмыссыз шетел азаматтарына (Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамалары шеңберінде) негізгі орта және жалпы орта білім алуға мүмкіндік береді.

      42. Кешкі мектеп негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, сондай-ақ өзіндік ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне қарай – қосымша білім беру бағдарламаларын іске асырады.

      43. Кешкі (ауысымды) мектеп мемлекеттік мекеме немесе коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын ретінде құрыла алады.

      44. Осы Қағидалар меншік нысаны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан кешкі (ауысымды) жалпы орта білім беретін мектептер үшін үлгілік болып табылады.

      45. Мектеп мынадай нысандар бойынша оқытуды жүзеге асырады: бір білім беру ұйымының шегінде күндізгі, кешкі, сырттай, жеке, экстернат.

      46. Білім беру бағдарламаларын меңгеру шарттары мен тәртібі осы Қағидалармен және Мектеп Жарғысымен белгіленеді.

      47. Мектепті құру, қайта құру және жою Қазақстан Республикасының заңнамаларына, облыстардың, Астана және Алматы қалалары білім басқармаларының келісімі бойынша жергілікті атқарушы органдардың шешіміне сәйкес жүзеге асырылады.

      48. Кешкі мектеп:

      1) үлкен қалаларда – кемінде 100 білім алушы,

      2) шағын қалаларда – кемінде 80 білім алушы,

      3) қала типіндегі кенттерде – кемінде 50 білім алушы;

      4) ауылдық жерлерде – кемінде 30 білім алушы болған жағдайда құрылады.

      49. Кешкі және сырттай оқыту нысандарында сыныптар кемінде 9 білім алушы болған жағдайда ашылады.

      50. Қажетті қаражат пен жағдайлар болған жағдайда жергілікті басқару органдарының шешімі бойынша кешкі мектептер жанынан оқу-кеңес беру пункттері, толықтығы аз (1-ден 8-ге дейін білім алушы) сырттай оқу сыныптары немесе топтары ашылады.

      51. Кешкі мектеп меншік нысанына қарамастан, білім беру кәсіпорындары мен ұйымдарында оқу-кеңес беру пункттерін, сыныптар, сырттай оқыту топтарын ашады.

      52. Күндізгі жалпы білім беретін мектептер жанында оқу-кеңес беру пункттері, сырттай оқыту сыныптары мен жеке топтар, сондай-ақ күндізгі жалпы білім беретін мектептерде кешкі бөлімдер:

      1) қалаларда кемінде 50 білім алушы;

      2) қала типіндегі кенттерде кемінде 30 білім алушы, ауылды жерлерде кемінде 15 білім алушы болған жағдайда ашылады.

      53. Күндізгі, сырттай оқу нысандары бойынша оқу-кеңес беру пункттерінің білім беру процесін ұйымдастыру осы Қағидалар негізінде жүзеге асырылады.

      54. Кешкі мектеп пәндерді тереңдетіп оқытатын сыныптарды, түзете оқыту сыныптарын (топтарды) ашады.

      55. Кешкі мектептің барлық деңгейіндегі сыныптардың толықтырылуы күндізгі оқыту нысаны бойынша төмендегі құрамда бекітіледі:

      1) қалалық білім беру ұйымдарында – 20 білім алушы;

      2) шағын қалаларда және қала типіндегі кенттерде – 15 білім алушы;

      3) ауылдық білім беру ұйымдарында – 10 білім алушы.

      56. Сыныпта 20 және одан да көп білім алушы болған жағдайда орыс тілді мектептерде қазақ тілі мен әдебиетін, қазақ тілді мектептерде орыс тілі мен әдебиетін, шет тілдерін және информатиканы кіші топтарға бөліп оқыту жүргізіледі.

      57. Орыс тілді мектептерде қазақ тілі мен әдебиетін, қазақ тілді мектептерде орыс тілі мен әдебиетін, шет тілдерін және информатиканы кіші топтарға бөліп оқыту кешкі оқытудың сырттай нысанына қарастырылмайды.

      58. Кешкі мектепке 15 жасқа толған, төмендегі құжаттар негізінде оқуға тілек білдірген тұлғалар қабылданады:

      1) ата-анасының (заңды өкілдерінің) өтініші;

      2) жеке өтініші;

      3) негізгі жалпы білім туралы куәлік;

      4) соңғы оқу жылындағы үлгерім табелі;

      5) білім беру ұйымының академиялық анықтамасы (аталған оқу орнында өтілген жалпы білім беретін пәндер бойынша сағаттар саны мен бағаларын міндетті көрсете отырып);

      6) жеке куәлік немесе туу туралы кәулік;

      7) жұмыс орнынан анықтама (жұмыс істейтіндер үшін);

      8) медициналық анықтама, 086 нысаны;

      9) мекенжайы туралы анықтама.

      59. Ерекше жағдайларда, кешкі мектепке қалалық және аудандық Әкімдіктер жанында кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссия шешімімен жіберілген тұлғалар қабылданады.

      60. Кешкі мектепке қабылдау оқу жылы басталғанға дейін жүргізіледі және мектеп директорының бұйрығымен ресімделеді.

      61. Басқа білім беру ұйымдарынан келген тұлғалар оқу жылының барысында тиісті сыныптарға қабылданады (қорытынды және ағымдық бағалары ескеріле отырып).

      62. Кешкі мектептегі білім алушылар контингенті жылына екі рет анықталады: әрбір жартыжылдық басында.

      63. Кешкі мектеп білім беру процесін екі сатылы жалпы білім беру бағдарламаларының деңгейлеріне сәйкес жүзеге асырады:

      1) II саты – негізгі орта білім (меңгеру мерзімі: 3 жыл: 7, 8, 9 (10) сыныптар).

      2) III саты – жалпы орта білім (меңгеру мерзімі: 2 жыл: 10, 11 (12) сыныптар).

      64. Кешкі мектепте білім беру процесін ұйымдастыру жалпы білім беретін оқу бағдарламаларымен, оқу жұмыс жоспарымен реттеледі.

      65. Кешкі мектеп жылдық күнтізбелік оқу кестесін белгілеуде, бағалау жүйесін, білім алушыларды аттестаттау тәртібі мен мерзімін таңдауда дербес.

      66. Оқу жылы 1 қыркүйектен 25 мамырға дейін жалғасады. Оқу жылының ұзақтығы – 34 апта, сырттай оқу нысанында – 36 апта.

      67. Кешкі мектеп, кәсіпорындармен уағдаластық бойынша, қосымша білім беру қызметі, оның ішінде ақылы қызмет ретінде білім алушылардың кәсіптік дайындық жұмысын жүргізе алады.

      68. Сырттай немесе кешкі оқыту сабақтарын сессиялық режимде ұйымдастыру кезінде сессиялардың уақытын Мектептің педагогикалық кеңесі белгілейді.

      69. Білім алушыларды кешкі мектепке қабылдау тәртібінің Заңда қарастырылмаған бөлігібілім беру ұйымының Жарғысымен белгіленеді. Оқушыларды мектепке қабылдау олардың мекенжайына, тұрғылықты ауданына және әлеуметтік мәртебесіне қарамастан жүзеге асырылады.

      70. Білім алушылардың құқықтары мен міндеттері мектептің Жарғысымен, мектептің ішкі тәртіп ережелерімен белгіленеді.

      71. Кешкі мектепте білім алушыларға жұмыстан қол үзбей қысқартылған жұмыс аптасына, жұмыс орны бойынша қосымша ақылы демалыс пен Қазақстан Республикасының еңбек заңнамаларында белгіленген тәртіпте ұсынылатын басқа да жеңілдіктер алуға құқық берілген.

      72. Негізгі орта және жалпы орта білім беру курстары бойынша бағдарламаларды меңгеру бітірушілерді міндетті қорытынды аттестаттаумен аяқталады.

      73. Кешкі мектеп бітірушілеріне олар қорытынды аттестаттаудан өткеннен кейін тиісті білім туралы мемлекеттік үлгідегі құжат беріледі.

      74. Кешкі мектепті жалпы басқаруды өкілдік орган – Педагогикалық кеңес жүзеге асырады, оның құзыреті мектеп Жарғысымен белгіленеді.

      75. Кешкі мектептегі білім беру процесін жетілдіру мақсатында Әдістемелік кеңес, әдістемелік бірлестіктер, психологиялық және әлеуметтік-педагогикалық қызмет құрылады. Олардың қызметі мектеп Жарғысында және қолданыстағы білім беру саласындағы заңнамада белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

      76. Кешкі мектеп өзінің Жарғысы, мөрі, банкте есеп шоты бар дербес заңды тұлға болып табылады.

      77. Мектеп жеке ғимаратта орналасуы тиіс. Ерекше жағдайларда, жергілікті Әкімдіктер жалға алған ғимаратта болуы қажет.

      78. Мектеп қызметін қаржылық қамтамасыз ету қолданыстағы заңнамада белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

5-тарау. Арнаулы білім беру ұйымы қызметінің тәртібі

      Ескерту. 5-тарау жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      79. Арнаулы білім беру ұйымдарына тәрбиелеуді, оқытуды және әлеуметтік оңалтуды қамтамасыз ету мақсатында "Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы" 2004 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 13-бабының 1-тармағында көрсетілген кәмелетке толмағандар жіберіледі.

      80. Арнаулы білім беру ұйымының негізгі міндеттері мыналар болып табылады:

      1) кәмелетке толмағандарды әлеуметтік бейімдеу және оңалту;

      2) кәмелетке толмағандардың арасында құқық бұзушылықтардың, қадағалаусыз және панасыз қалудың және қоғамға жат қылықтардың алдын алу;

      3) кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету;

      4) кәмелетке толмағандардың заңға бағыну мінез-құлықтарын қалыптастыру;

      5) оқыту және тәрбиелеу процесінің үздіксіздігі мен біртұтастығын қамтамасыз ету.

      81. Арнаулы білім беру ұйымы кәмелетке толмаған қыз балалар мен ұл балаларды бөлек орналастыруды қамтамасыз етуді ескере отырып құрылады. Ер және әйел жынысты тәрбиеленушілердің, сондай-ақ 11-14 жастағы тәрбиеленушілердің жатын корпустарын 15-18 жастағылардан оқшау орналастыру міндетті шарт болып табылады.

      Тәрбиеленушілердің тұру жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 16 тамыздағы № 611 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15681 болып тіркелген) бекітілген "Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық – эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына (бұдан әрі - Санитариялық қағидалар) сәйкес белгіленеді.

      82. Арнаулы білім беру ұйымына кәмелетке толмаған соттың шешімі бойынша бір айдан бір жылға дейінгі мерзімге жіберілуі мүмкін. Кәмелетке толмаған күдікті өмiр сүру және тәрбиелену жағдайлары бойынша бұрынғы тұрғылықты жерiнде қалдырыла алмайтын жағдайларда, ол қылмыстық процесті жүргізетін органның қаулысы бойынша, қорғаншылық және қамқоршылық органдарының қатысуымен қылмыстық процесс бойынша іс жүргізу кезеңінде тұру үшін арнаулы білім беру ұйымына орналастырылуы мүмкін.

      83. Кәмелетке толмағандарды анықтау үшін арнаулы білім беру ұйымына құжаттар жинауды кәмелетке толмағандарды анықтау мен есепке алуды жүзеге асыратын білім беру, ішкі істер, денсаулық сақтау органдары қамтамасыз етеді.

      Арнаулы білім беру ұйымына жіберілетін әрбір кәмелетке толмағанның әрқайсысына:

      1) кәмелетке толмаған баланы арнаулы білім беру ұйымына жіберу туралы сот шешімі;

      2) туу туралы куәлік (жеке куәлік);

      3) білім алушының жеке ісі қағазы;

      4) "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 4 қарашада № 21579 болып тіркелген) бекітілген № 065/у нысаны бойынша профилактикалық екпелер картасы (бұдан әрі - № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрық) және "Бала денсаулығы паспорты" 026/у-3 есеп нысанын толтыру және жүргізу жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2003 жылғы 24 маусымдағы № 469 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2423 болып тіркелген) бекітілген № 026/у-3 есеп нысаны (бұдан әрі -№469 бұйрық);

      5) отбасының құрамы, отбасының әлеуметтік мәртебесі туралы мәліметтер, ата-аналардың немесе өзге де заңды өкілдердің толық деректері, олардың нақты тұратын жері, жұмыс орны, кәмелетке толмаған баланы күтіп-бағу мен тәрбиелеу үшін жағдайлардың болуы көрсетілген отбасының тұрғын үй-тұрмыстық жағдайын тексеру актісі;

      6) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарының тәрбиеленушілері (түлектері) қатарынан кәмелетке толмағандарға ата-ана қамқорлығының жоқтығын растайтын құжаттар;

      7) оқу орнынан мінездеме;

      8) әскерге шақыру жасындағы адамдар үшін тіркеу куәлігі ұсынылады.

      Жеке іс құжаттары, сондай-ақ кәмелетке толмағандар туралы мәліметтер Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және баланы отбасына қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкіне (бұдан әрі – Республикалық деректер банкі) кәмелетке толмаған баланы арнаулы білім беру ұйымына қабылдаған сәттен бастап 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 13 маусымдағы № 592 қаулысымен бекітілген Кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымдары мен ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарында бағып-күтуге және оқытуға кедергі болатын аурулардың тізбесіне сәйкес денсаулық жағдайында ауытқулары бар кәмелетке толмағандар арнаулы білім беру ұйымына жіберілмейді (бұдан әрі - № 592 қаулы).

      Алкогольдік ішімдіктерді, есірткі құралдарын және психотроптық заттарды, сол тектестерді теріс пайдаланатын кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымдарына жіберу туралы мәселені қарау кезінде оларға психикаға белсенді әсер ететін заттарды пайдалануға байланысты психикалық, мінез-құлық бұзылуынан (ауруынан) емделуден өтуді тағайындаудың орындылығы міндетті түрде зерделенеді.

      84. Арнаулы білім беру ұйымына кәмелетке толмағандар білім беру органдарының қарамағындағы Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтары арқылы жеткізіледі.

      85. Кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымында ұстау шарттары Заңның 13-бабы 9-тармағының 1) тармақшасына, сондай-ақ арнаулы білім беру ұйымының Жарғысына, ішкі тәртіп қағидаларына және осы Қағидаларға сәйкес қамтамасыз етіледі.

      86. Білім беру ұйымындағы оқу-тәрбие жұмысы мемлекеттік жалпы білім беру стандарттарының негізінде әзірленген білім беру бағдарламалары бойынша жүзеге асырылады.

      87. Негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша қорытынды аттестаттаудан өткен тәрбиеленушілерге негізгі орта білім туралы немесе жалпы орта білім туралы аттестат беріледі.

      88. Арнаулы білім беру ұйымында кәмелетке толмағандарды оқыту және тәрбиелеу олардың жас және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, сараланған түрде жүргізіледі.

      89. Арнаулы білім беру ұйымында еңбекке баулу оқу-өндірістік шеберханаларда, оқу-тәжірибе учаскесінде және қосалқы шаруашылықта кәмелетке толмағандардың жасы мен дене бітімінің дамуын ескере отырып, күніне екі сағаттан төрт сағатқа дейін жүзеге асырылады.

      90. Арнаулы білім беру ұйымында тәрбиеленушілерді кәсіптік даярлау Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы қолданыстағы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      91. Біліктілік емтиханын тапсырған тәрбиеленушілерге нақты мамандық бойынша тиісті біліктілік деңгейі беріледі және біліктілік берілгені туралы куәлік (сертификат) беріледі.

      92. Кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымынан шығарған кезде қабылдау-табыстау актісі бойынша: оған тиесілі заттар, ақша, жеке іс құжаттары, жүргізілген екпелер туралы және эпидемиологиялық орта туралы мәліметтерді көрсете отырып, медициналық картадан үзінді беріледі.

      Арнаулы ұйымнан шығатын арнаулы білім беру ұйымдарының тәрбиеленушілері тұратын жеріне арнаулы білім беру ұйымдары қызметкерлерінің ертіп жүруімен жеткізіледі.

      Ұйымнан шығудың барлық жағдайларында арнаулы білім беру ұйымдарының әкімшілігі бітірушілерге осы мекемеде болған кезеңде олардың бұрынғы пайдалануындағы маусымдық киім мен аяқ киім жиынтығын береді.

      93. Арнаулы білім беру ұйымындағы кәмелетке толмағандарға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету өмірлік қиын жағдайда жүрген адамдарға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету саласындағы қолданыстағы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады.

6-тарау. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымы қызметінің тәртібі

      Ескерту. 6-тарау жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      94. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарына тәрбиенің, оқытудың және әлеуметтік оңалтудың ерекше жағдайларын қамтамасыз ету мақсатында Заңның 14-бабының 2-тармағында көрсетілген кәмелетке толмағандар жіберіледі

      95. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымының негізгі міндеттері:

      1) кәмелетке толмағандарды әлеуметтік бейімдеу және оңалту;

      2) кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың, қадағалаусыз, панасыз қалудың және қоғамға жат іс-әрекеттердің алдын алу;

      3) кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету;

      4) кәмелетке толмағандардың заңға мойынсұнушылық мінез-құлқын қалыптастыру;

      5) оқыту мен тәрбиелеу процесінің үздіксіздігін және бірлігін қамтамасыз ету.

      96. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдары ер және әйел жынысты адамдарды бөлек орналастыру шартымен он бір жастан он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар үшін құрылады

      97. Тәрбиеленушілердің тұруын ұйымдастыру санитарлық қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      98. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына кәмелетке толмағандар соттың шешімі бойынша алты айдан екі жылға дейінгі мерзімге жіберіледі.

      Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына жіберілетін кәмелетке толмағанның әрқайсысына:

      1) кәмелетке толмаған баланы ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына жіберу туралы сот шешімі;

      2) туу туралы куәлік (жеке куәлік);

      3) оқушының жеке ісі;

      4) денсаулық жағдайы туралы анықтама (№ ҚР ДСМ-175/2020 бұйрыққа сәйкес № 065/у нысан және № 469 бұйрыққа сәйкес 026/у-3 есеп нысаны);

      5) отбасының құрамы, әлеуметтік мәртебесі туралы мәліметтер, ата-аналардың немесе өзге де заңды өкілдердің толық деректері, олардың нақты тұратын жері, жұмыс орны, кәмелетке толмаған баланы күтіп-бағу мен тәрбиелеу үшін жағдайлардың болуы көрсетілген отбасының тұрғын үй-тұрмыстық жағдайын тексеру актісі;

      6) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарының тәрбиеленушілері (түлектері) қатарынан кәмелетке толмағандарға ата-ана қамқорлығының жоқтығын растайтын құжаттар;

      7) оқу орнынан балаға мінездеме;

      8) әскерге шақыру жасындағы адамдар үшін тіркеу куәлігі ұсынылады.

      Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына № 592 қаулыға сәйкес денсаулық жағдайында ауытқулары бар кәмелетке толмағандар жіберілмейді.

      Алкогольдік ішімдіктерді, есірткі құралдарын және психотроптық заттарды, сол тектестерді теріс пайдаланатын кәмелетке толмағандарды ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына жіберу туралы мәселені қарау кезінде оларға психикаға белсенді әсер ететін заттарды пайдалануға байланысты психикалық, мінез-құлық бұзылуынан (ауруынан) емделуден өтуді тағайындаудың орындылығы міндетті түрде зерделенеді.

      Жеке іс құжаттары, сондай-ақ кәмелетке толмағандар туралы мәліметтер кәмелетке толмағанды ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына қабылдаған сәттен бастап 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірілмей Республикалық деректер базасына енгізіледі.

      Кәмелетке толмағандарды ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына орналастыру және жеткізу үшін қажетті құжаттарды жинауды ішкі істер органдары қамтамасыз етеді.

      Кәмелетке толмаған күдікті өмір сүру және тәрбиелену жағдайлары бойынша бұрынғы тұрғылықты жерінде қалдырыла алмайтын жағдайларда, ол қылмыстық процесті жүргізетін органның қаулысы бойынша қорғаншылық және қамқоршылық органдарының қатысуымен қылмыстық процесс бойынша іс жүргізу кезеңінде тұру үшін ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымына орналастырылуы мүмкін.

      99. Кәмелетке толмағандарды ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымында ұстау шарттары Заңның 14-бабы 11-тармағының 1) тармақшасына, сондай-ақ ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымының Жарғысына, ішкі тәртіп қағидаларына және осы Қағидаларға сәйкес қамтамасыз етіледі.

      100. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымының құрылымында режим бойынша аға кезекшінің және кезекшінің бірліктері көзделеді.

      101. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарындағы оқу-тәрбие жұмысы мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары негізінде әзірленген білім беру бағдарламалары бойынша жүзеге асырылады.

      Негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша қорытынды аттестаттаудан өткен тәрбиеленушілерге негізгі орта білім туралы не жалпы орта білім туралы аттестат беріледі.

      Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарының тәрбиеленушілерін оқыту мен тәрбиелеу олардың жас және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, сараланған түрде жүзеге асырылады.

      102. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарында еңбекке баулу оқу-өндірістік шеберханаларда, оқу-тәжірибе учаскесінде және қосалқы шаруашылықта кәмелетке толмағандардың жасы мен дене бітімінің дамуын ескере отырып, күніне екі сағаттан төрт сағатқа дейін жүзеге асырылады.

      Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарында тәрбиеленушілерді кәсіптік даярлау Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы қолданыстағы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Біліктілік емтиханын тапсырған тәрбиеленушілерге нақты мамандық бойынша тиісті біліктілік деңгейі беріледі және біліктілік берілгені туралы куәлік (сертификат) беріледі.

      103. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымынан кететін тәрбиеленушілер тұратын жеріне ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдары қызметкерлерінің ертіп жүруімен жеткізіледі.

      Ұйымнан шығудың барлық жағдайларында ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарының әкімшілігі бітірушілерге осы мекемеде болған кезеңде олардың бұрынғы пайдалануындағы маусымдық киім мен аяқ киім жиынтығын береді.

      104. Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарындағы кәмелетке толмағандарға арнаулы әлеуметтік қызметтер кешенін көрсету өмірлік қиын жағдайда жүрген адамдарға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету саласындағы қолданыстағы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады.

7-тарау. Аурухана жанындағы мектеп қызметінің тәртібі

      Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      105. Аурухана жанындағы мектептер Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес құрылады. Аурухана жанындағы мектеп ұзақ уақыт емделіп жүрген балаларға 1-11 (12) сыныптарда білім алуға құқық береді.

      106. Аурухана жанындағы мектептің қызметі мектеп Жарғысымен және осы Үлгілік қағидалармен реттеледі, ол Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамаларына сәйкес лицензиялауға жатады.

      107. Аурухана жанындағы мектеп білім беру процесін қолданыстағы ҮОЖ сәйкес жүзеге асырады.

      Базистік оқу жоспарының вариативтік бөлігінің құрамына кіретін және нақты ұйым ерекшелігін көрсететін оқу пәндері бойынша оқу жұмыс жоспары мен бағдарламаларын әзірлеуді мектеп дербес жүзеге асыруға құқылы.

      108. Аурухана жанындағы мектепте сабақ аптасына 5 рет өткізіледі (сенбі, жексенбіден басқа), апталық оқу жүктемесі реттеледі (аптасына 3 сағаттан 20 сағатқа дейін).

      109. Аурухана жанындағы мектепте оқыту жалпы білім беретін мектептерде білім алушылар оқитын оқулықтар мен бағдарламалар бойынша жүзеге асырылады. Аурухана жанындағы мектепте білім алушылар оқулықтармен мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен қамтамасыз етіледі.

      110. Аурухана жанындағы мектептің оқыту нысаны білім алушының денсаулық жағдайымен анықталады: дербес (негізгі аурудың ауыртпалығы бойынша) немесе сыныптық-сабақтық.

      111. Аурухана жанындағы мектепте білім алушыларға жеке іс қағазы ресімделеді және қабылдау туралы бұйрық шығарылады.

      112. Аурухана жанындағы мектептерде сыныптық, өзіндік және бақылау жұмыстары жүргізіледі, білім алушылардың білімі бағаланады, тоқсан аяқталғанда тоқсандық бағалар қойылады.

      113. Оқу жылы аяқталған соң 1-8 (9) сынып білім алушыларына жылдық және қорытынды бағалар қойылады және бұйрықпен келесі сыныпқа ауыстырылады.

      114. 9, 11 (12)-сынып білім алушылары мемлекеттік бітіру емтиханы нысанында қорытынды мемлекеттік аттестаттаудан өтеді. Емтихан және қорытынды бағалары бойынша білім алушыларға мемлекеттік үлгіде құжат беріледі.

Халықаралық мектеп қызметінің үлгілік Үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Осы халықаралық мектеп қызметінің үлгілік қағидалары (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - Заң) сәйкес әзірленген.

      2. Осы Үлгілік қағидалар халықаралық мәртебесі берілген халықаралық мектептерге таратылады.

      3. Халықаралық мектеп – Халықаралық Бакалавриат ұйымында авторландырудан немесе халықаралық институционалдық аккредиттеуден өткен өз бетінше әзірленген кіріктірілген білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы.

      4. Халықаралық мектептер қызметінің негізгі мақсаты – қазіргі қоғамдағы өзгерістерге оңай бейімделе алатын және оның дамуына сындарлы үлес қоса алатын тұлғаның интеллектуалдық, физикалық және әлеуметтік дамуына ықпал ететін үйлесімді және перспективті білім беруді қамтамасыз ету.

      5. Халықаралық мектеп білім беру процесінде қазақстандық мектептердің және халықаралық мектептік білім берудің үздік педагогикалық тәжірибесін қолдану арқылы аталған мақсаттарға қол жеткізуді, білім беру бағдарламаларын жоғары ғылыми-әдістемелік жарақтандыруды, педагогикалық ұжымның тұрақты кәсіби дамуын қамтамасыз етеді.

      6. Халықаралық мектептердің қызметі мынадай қағидаттарда құрылады:

      1) мектептің білім беру бағдарламасын интернационалдандыру – білім беру процесінің оқушы бойында өз халқының мәдениетіне деген құрмет сезімін, мәдениетаралық түсінік пен толеранттылықты қалыптастыруға бағытталуы;

      2) интеграция – мектептің халықаралық білім беру қоғамдастығында толық құқылы мүше болуы, мектеп бітірушілерге халықаралық үлгідегі мектепті аяқтағандығы туралы құжат алу мүмкіндігін беру, халықаралық деңгейдегі педагогті қалыптастыру;

      3) академиялық еркіндік – мектептегі білім беру құрылымын (деңгейлерін) таңдау, білім беру бағдарламаларын, білім беру қызметін жүзеге асыру нысандары мен әдістерін әзірлеу және енгізу дербестігі;

      4) автономдылық және өзін-өзі басқарушылық – қаржылық-экономикалық, әкімшілік басқарудағы дербестік;

      5) жариялылық және транспаренттілік – мектепті Халықаралық Бакалавриат ұйымының білім беру бағдарламаларын халықаралық авторландырудан және/немесе халықаралық институционалдық аккредиттеуден міндетті өткізу, мектептің халықаралық білім беру ұйымдарына мүше болуы, қызметтің барлық бағыттары бойынша ақпараттық ашықтықты қамтамасыз ету;

      6) әлеуметтік жауапкершілік – мектеп бітірушілеріне Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарына түсу кезінде білім беру гранттарын алу үшін конкурсқа қатысуға мүмкіндік беретін білім беру деңгейін қамтамасыз ету.

      7. Халықаралық мектеп өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңдарын, құрылтайшының (құрылтайшылардың) жергілікті құжаттарын, осы Үлгілік қағидаларды және мектеп Жарғысын басшылыққа алады.

      8. Халықаралық мектеп жеке тұлғаның, қоғамның, мемлекеттің мүдделерінде оқыту мен тәрбиелеуді жүзеге асырады, жеке тұлғаның денсаулығын сақтауды және жан-жақты дамуы үшін, оның ішінде өздігінен оқуда және қосымша білім алуда білім алушының қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктеріне қолайлы жағдайлар жасауды қамтамасыз етеді.

      9. Халықаралық мектептердің ұйымдастырушылық-құқықтық нысаны құрылтайшының (құрылтайшылардың) шешімімен анықталады.

      10. Халықаралық мектепте саяси партиялардың, қоғамдық-саяси және діни қозғалыстар мен ұйымдардың ұйымдастырушылық құрылымдарының құрылуына және қызмет етуіне жол берілмейді.

2-тарау. Халықаралық мектептің қызметін ұйымдастыру тәртібі

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      11. Халықаралық мектепті құрылтайшы (құрылтайшылар) осы Үлгілік қағидаларда көрсетілген шарттарды сақтаған жағдайда өзінің бастамасы бойынша құрады.

      12. Оқу орнын ашу туралы құрылтайшының (құрылтайшылардың) бұйрығы және мектептің Жарғысы халықаралық мектептің құрылтай құжаттары болып табылады. Мектеп қызметінің негізгі бағыттарын құрылтайшы (құрылтайшылар) реттейді.

      13. Заңды тұлға ретінде Халықаралық мектептің Жарғысы, банктік мекемелерде есептік және басқа да шоттары, мөрі, мөртаңбасы, өзінің атауы бар бланкілері болады.

      14. Халықаралық мектеп білім беру қызметін жүргізу құқығына лицензия алған сәттен бастап білім беру қызметін жүргізуге құқылы.

      15. Халықаралық мектеп өзінің қызметі туралы ақпаратты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне үнемі ұсынып отырады.

      16. Халықаралық мектеп тиісті халықаралық білім беру ұйымдары белгілеген кезеңділікпен тұрақты негізде Халықаралық Бакалавриаттың бағдарламалары бойынша авторландырудан және/немесе халықаралық институционалдық аккредиттеуден өтеді.

      17. Халықаралық мектеп қажет болған жағдайда білім беруді дамыту және жетілдіру мақсатында кешендер құруға, мекемелердің, кәсіпорындардың және қоғамдық ұйымдардың, оның ішінде халықаралық ұйымдардың қатысуымен қауымдастықтар, одақтар және өзге де бірлестіктер құруға және қызметіне қатыса алады.

      18. Халықаралық мектеп шетелдік кәсіпорындармен, мекемелермен және ұйымдармен тікелей байланыс орнатуға, сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыруға және банктік және басқа да кредиттік мекемелерде валюталық шоттары болады.

      19. Медициналық қызмет көрсетуді әкімшілік және педагогтермен қатар білім алушылардың денсаулығы мен дене дамуын, емдік-профилактикалық іс-шараларды жүргізуді, санитариялық-гигиеналық нормаларды, білім алушылардың тамақтану режимі мен сапасын қамтамасыз ететін штаттық медициналық персонал қамтамасыз етеді.

      20. Халықаралық мектепке қабылдау тәртібін мектептің құрылтайшысы белгілейді және бекітеді және білім алушылардың, олардың ата-аналарының (оларды алмастыратын адамдардың) құқықтары мен міндеттері мектептің Жарғысымен және Жарғыда көзделген өзге де жергілікті актілермен айқындалады.

      21. Халықаралық мектепте оқытуды жергілікті және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес білім беру ұйымдары жалдаған шетелдік педагогтер жүзеге асырады.

      22. Қызметкер мен мектеп әкімшілігінің қарым-қатынасы, шарттары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамаларына сәйкес реттеледі.

      23. Халықаралық мектепті басқару мектептің Жарғысына сәйкес демократиялылық, ашықтық, жалпы адами құндылықтардың басымдығы, адамның денсаулығы мен өмірін қорғау, жеке тұлғаның еркін дамуы қағидаттарында жүзеге асырылады.

      24. Халықаралық мектептің ұйымдастырушылық құрылымы, басқару жүйесі және барлық қызметкерлерінің лауазымдық міндеттері мектептің білім беру моделінің ерекшеліктеріне сәйкес әзірленеді және мектеп Жарғысы және басқа да жергілікті мектеп актілерімен қарастырылған тәртіпте бекітіледі.

      25. Мектептің қаржы-шаруашылық қызметін құрылтайшы (құрылтайшылар) регламенттейді және меншік нысанына байланысты.

3-тарау. Оқу-тәрбие процесі

      Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      26. Халықаралық мектеп Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты мен халықаралық білім беру бағдарламаларының талаптарын ескере отырып дербес әзірленген білім берудің біріктірілген оқу бағдарламаларын іске асырады.

      27. Негізгі мектептің оқушылары Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне және мектептің Жарғысына сәйкес мемлекеттік және/немесе халықаралық сыртқы аттестаттауға қатысады. Негізгі мектептің курсы үшін қорытынды аттестаттаудан сәтті өткен негізгі мектептің бітірушілеріне негізгі мектепті бітіргені туралы мемлекеттік және/немесе халықаралық үлгілердегі құжаттар беріледі.

      28. Халықаралық мектепті аяқтаған бітірушілерге жалпы орта білім туралы аттестат және (немесе) халықаралық үлгідегі құжат беріледі.

      29. Халықаралық мектепте оқыту мен тәрбиелеу жүргізілетін тілді (тілдерді) құрылтайшы (құрылтайшылар), мектептің Жарғысы және тіл саясаты айқындайды.

      30. Қазақ тілі мен әдебиеті, Қазақстан тарихы мен географиясы мектептің білім беру бағдарламасына қосу үшін міндетті пәндер болып табылады.

      31. Халықаралық мектеп сыныптар мен топтардың қажетті санының жұмыс істеуі үшін жағдайлар жасаумен оқушылардың оқу тілін таңдау құқығын іске асырады.

      32. Жарғылық мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес халықаралық мектеп оның мәртебесін айқындайтын негізгі оқу бағдарламаларының шегінен тыс қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыруы және қосымша білім беру қызметтерін көрсетуі мүмкін.

      33. Халықаралық мектепте білім беру процесін ұйымдастыру "Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты мен халықаралық білім беру бағдарламаларының талаптарын ескере отырып, мектеп дербес әзірлейтін жұмыс оқу жоспарының және/немесе кіріктірілген білім беру бағдарламаларының негізінде құрылады.

      34. Халықаралық мектеп Қазақстан Республикасының заңнамаларына және мектептің Жарғысында белгіленген шектерде оқыту мен тәрбиелеудің нысандарын, құралдары мен әдістерін таңдауда дербес болады.

      35. Халықаралық мектеп оқушылардың оқудағы жетістіктерінің деңгейін бағалаудың біріктірілген қазақстандық және/немесе халықаралық жүйесін пайдаланады.

      36. Жылдық күнтізбелік оқу кестесін халықаралық мектеп дербес, құрылтайшымен (құрылтайшылармен) келісім бойынша әзірлейді және бекітеді.

      37. Халықаралық мектепте тәрбиелеу жұмыстарының жүйесі отансүйгіштікті, азаматтылықты, этникааралық толеранттылықты, жоғары адамгершілік пен өнегелікті қалыптастыруға, сонымен қатар функционалды сауаттылықты, оқушыларды, тәрбиеленушілердің жан-жақты қызығушылықтары мен қабілеттерін дамытуға бағытталған.

4-тарау. Халықаралық мектепті басқару

      Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      38. Халықаралық мектепті басқару осы Үлгілік қағидаларына, мектептің Жарғысына және құрылтайшылық құжаттарына сәйкес демократиялылық, ашықтық, жалпы адами құндылықтардың басымдығы, адамның өмірі мен денсаулығын қорғау, жеке тұлғаның еркін дамуы принциптерінде жүзеге асырылады.

      39. Халықаралық мектептің ұйымдастырушылық құрылымы, басқару жүйесі және барлық қызметкерлердің лауазымдық міндеттері мектептің білім беру моделінің ерекшеліктеріне сәйкес әзірленеді.

      40. Халықаралық мектепте жұмыс істеу үшін педагогикалық ұжым халықаралық емтихан алушыларды, тренерлерді, сарапшыларды қосқанда жоғары білікті қазақстандық және шетелдік педагогтер санынан құрылады.

5-тарау. Қаржылық қамтамасыз ету

      Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      41. Халықаралық мектептің қызметін қаржыландырудың негізгі көзі ақылы білім беру қызметтерін көрсетуден түскен кіріс болып табылады.

      Білім беру ұйымы қызметкерлерінің инновациялық қызметін ынталандыру үшін халықаралық мектеп еңбекақы төлеудің нысаны мен жүйесін Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес дербес айқындайды.

Интернаттық білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары

      Ескерту. Қағида жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 13.02.2017 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Интернаттық білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары (бұдан әрі – Үлгілік қағида) 2007 жылғы 27 шілдедегі "Білім туралы"Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және жалпы орта білім алу барысында жатын орынды беру бойынша интернаттық білім беру ұйымдары қызметінің тәртібін анықтайды.

      2. Интернаттық білім беру ұйымдарының түрлері:

      әскери мектеп-интернат – жалпы орта білім алуды және тереңдетілген әскер қатарына шақыруға дейінгі және физикалық дайындығының қосымша білім беру бағдарламаларын, білім берудің кейінгі деңгейлерінде әскери-техникалық мамандықтар бойынша оқытуды жалғастыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

      жалпы білім беретін мектеп жанындағы интернат - тиісті білім беретін мектептері жоқ елді мекендерде тұратын оқушылардың жалпы орта білім алуын қамтамасыз етеді;

      көп балалы және аз қамтамасыз етілген отбасылардың балаларына арналған мектеп-интернат - мемлекеттік жәрдемақы алатын отбасылардан шыққан балалардың, мемлекеттік әлеуметтік көмек алмайтын отбасылардан шыққан балалардың, өмір сүру, еңбек жағдайлары бойынша отбасыларға көмек беріле отырып, ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен отбасылардан шыққан балалардың орта білім алуын қамтамасыз етеді;

      мектеп-интернат – аз тұрғыны бар елді мекендерде тұратын балалардың жалпы орта білім алуын қамтамасыз етеді;

      санаториялық мектеп-интернат – белгіленген режимді сақтаумен қоса жалпы орта білім алуды, емдеуді, медициналық оңалту мен демалуды, емдеу-профилактикалық туберкулезға қарсы іс-шаралар өткізуді қамтамасыз етеді;

      тірек мектеп (ресурстық орталық) жанындағы интернат– білім беру ресурстарына сессиялық сабақтар және білім алушыларды аралық және қорытынды аттестаттау кезеңінде тұрумен қоса жақын орналасқан шағын жинақты мектептер оқушыларының сапалы білім алуын қолжеткізуді қамтамасыз етеді.

2-тарау. Интернаттық білім беру ұйымдарының қызметін ұйымдастыру

      3. Интернаттық білім беру ұйымдарының негізгі қызметі:

      1) балалардың білім алуы үшін жағдайлар жасау, зияткерлік, тұлғалық, әлеуметтік, дене, шығармашылық дамуын қамтамасыз ету;

      2) "Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде №17669 болып тіркелген) бекітілген мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес мамандандырылған және арнайы жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, қосымша білім беру бағдарламаларына бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары негізінде іске асыру;

      3) жалпы орта білім алуда білім алушылардың жайлы және қауіпсіздік өмір сүру жағдайын қамтамасыз ету болып табылады.

      4. Интернаттық білім беру ұйымдарына жатын орын беріле отырып жалпы орта білім алу қамтамасыз етіледі:

      әскери мектеп интернат – жалпы орта білімді аяқтағаннан кейін 15-16 жастағы ер балаларды негізгі орта білімді бітіруі бойынша медициналық куәләндіру көрсеткіштері негізінде конкурспен қабылдауды жүзеге асырады;

      жалпы білім беретін мектеп жанындағы интернат – тиісті түрлері мен білім беру деңгейіндегі жалпы білім беретін мектептері жоқ елді мекендерде тұратын балаларды қабылдауды жүзеге асырады;

      көп балалы және аз қамтамасыз етілген отбасылардың балаларына арналған мектеп-интернат - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 12 наурыздағы "Әлеуметтік көмек көрсетілетін азаматтарға әлеуметтік көмектің мөлшерін, көздерін, түрлерін және оны беру қағидаларын бекіту туралы" № 320 қаулысына (бұдан әрі – ҚР Үкіметінің № 320 қаулысы) сәйкес мемлекеттік жәрдемақы алатын отбасылар балаларының, мемлекеттік әлеуметтік көмек алмайтын отбасылар балаларының, ата-анасы немесе оларды алмастыратын тұлғалардың өмір сүру жағдайы, еңбегі, денсаулық жағдайы бойынша отбасыларға көмек берілетін, ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен кіріс кіретін отбасылар балаларының жалпы орта білім алуын қамтамасыз етеді;

      мектеп-интернат – аз тұрғыны бар елді мекендерде тұратын балаларды қабылдауды жүзеге асырады;

      санаториялық мектеп-интернат – облыстық, қалалық туберкулезға қарсы диспансер жанындағы жергілікті атқарушы органдардың комиссиясы облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың, білім және денсаулық сақтау басқармаларының бағыттары бойынша оқу жылының басынан немесе жарты жылдықтан бастап алты (жеті) жастағы балаларды қабылдауды жүзеге асырады. Бос орын болған жағдайда оқу жылы басталғаннан кейін оқушыларды қабылдауға рұқсат етіледі. Санаториялық мектепте ауыстыру емтихандары жүргізілмейді;

      тірек мектеп (ресурстық орталық) жанындағы интернат– білім беру ресурстарына сессиялық сабақтар және білім алушыларды аралық және қорытынды аттестаттау кезеңінде тұрумен қоса тірек мектептеріне бекітілген шағын жинақты мектептер оқушыларын қабылдауды жүзеге асырады.

      Сыныптың толықтығы және 20 баладан көп емес топтар толық сауыққанға дейін (туберкулезға қарсы диспансердің есебінен шығарғанға дейін) кемінде бір оқу жартыжылдығында емдеуде болады. Балалардың болу уақыты медициналық көрсеткіштер бойынша 5-10 айға дейін созылуы мүмкін және комиссия қарайды. 1-5 сыныптардағы сабақтардың ұзақтығы 35 минут, 6-11 (12) сынаптарда – 40 минут. Әр сабақтың алдында дене тәрбиелік жаттығулар өткізіледі.

      5. Интернаттық білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесі Жалпы орта білімнің жалпы орта білім беретін бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының үлгілік қағидаларына және осы Үлгілік қағидаға, ішкі тәртіптің жарғысы мен қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      6. Медицина қызметкері балалардың денсаулығын нығайту бойынша профилактикалық іс-шараларды өткізуді, интернаттық ұйымдардың санитарлық-гигиеналық жай-күйі мен тамақтануды бақылауды, балалардың келуіне орай жұмыстың гигиеналық негізделген режимін ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.

      7. ҚР Үкіметінің № 320 қаулысына сәйкес оқушылар киіммен, аяқ киіммен, жұмсақ мүкәммалмен, жеке гигиеналық заттармен, оқулықтармен, ойыншықтармен қамтамасыз етіледі.

      8. Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңының 6-бабына сәйкес балалардың ерекше жеке қажеттіліктерін ескере отырып, мектеп-интернаттарын материалдық-техникалық қамсыздандыру, жағдай тудыру, жарақтандыру және жабдықтау жергілікті атқарушы органдармен іске асырылады.

Біріктірілген білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Осы Біріктірілген білім ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленген және "Назарбаев зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұйымдарын қоспағанда, меншік нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан біріктірілген білім беру ұйымдарының қызмет тәртібін айқындайды.

      2. Біріктірілген білім беру ұйымдарының негізгі түрлері:

      1) мектеп-гимназия;

      2) мектеп-лицей;

      3) қосымша білім беру мектеп-орталығы;

      4) мектеп-интернат-колледж;

      5) оқу-сауықтыру орталығы (кешені);

      6) оқу-өндірістік комбинаты (мектепаралық, курстық);

      7) оқу-тәрбие орталығы (кешені);

      8) оқу орталығы болып табылады.

      3. Біріктірілген білім беру ұйымдарына, оның ішінде ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды қабылдау тәртібі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17553 болып тіркелген) бекітілген Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      4. Ұйымдардың үлгілері мен түрлері бойынша сыныптардың (топтардың) жиынтықтылануы Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      5. Жергілікті атқарушы органның ұсынысы бойынша біріктірілген білім беру ұйымдары бекітілген аумақ шегінде, мектеп жасына дейінгі және мектеп жасындағы балалардың дербес( аты-жөні бойынша) есепке алуды жүргізеді.

      6. Біріктірілген білім беру ұйымдарының штаттық саны оның Жарғысымен және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 30 қаңтардағы № 77 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгі штаттарына белгіленеді.

      7. Арнайы педагогикалық немесе кәсіптік білімі бар тұлғалар педагогикалық қызметпен шұғылдана алады.

      Білім беру ұйымдарына сотталғандығы бар немесе болған, қылмыстық қудалауда жүрген немесе қудалауда болған (Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің негізінде оларға қатысты қылмыстық қудалау тоқтатылған адамдарды қоспағанда) тұлғаларға педагогикалық қызмет етуге рұқсат берілмейді.

      8. Біріктірілген білім беру ұйымдарында білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды мемлекеттік аттестаттау Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығымен бекітілген Білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды мемлекеттік аттестаттау жүргізудің үлгі ережесіне сәйкес жүзеге асырылады.

      9. Біріктірілген білім беру ұйымдары инклюзивті білім беру мақсаттарын іске асыра отырып, дамуында ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың білім алуы үшін арнайы жағдайлармен қамтамасыз етеді.

      10. Сыныпта дамуында ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалар болған жағдайда сыныпты бөлу оқушылардың жалпы санын осындай әр балаға үш оқушыға азайту есебінен жүзеге асырылады.

      11. Сыныпта ерекше білім беруге қажеттілігі бар оқушыларды дені сау балалармен оқыту (қалалық, аудандық) Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияның (бұдан әрі - ПМПК) ұсынымдарына сәйкес жалпы білім беру бағдарламалары бойынша, сондай-ақ арнайы оқу бағдарламалары арқылы жүзеге асырылады.

      12. Оқу жылының қорытындысы бойынша бастауыш сатысындағы ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларда 1-2 пәннен академиялық берешектері болса, жазғы тапсырмалар мен емтихандарды тапсырғаннан кейін келесі сыныпқа көшіріледі. 3 немесе одан да көп пәндер бойынша оқу жылының бағдарламасын игермеген білім алушылар қайта білім алуға қалдырылады, немесе ата-аналарының қалауы және ПМПК қорытындысы бойынша арнайы сыныптарға ауыстырылады.

      13. Біріктірілген білім беру ұйымдарында мектеп жасына дейінгі балаларға мектепке дейінгі шағын орталық пен мектепке дейінгі сыныптар ашылады.

      14. Мектепке дейінгі шағын орталықтар мен мектепке дейінгі сыныптар білім беру процесінде мектепке дейінгі балалардың ерекшеліктерін есепке ала отырып, келесі жұмыс түрлерін жүргізеді: ойындар, құрастыру, бейнелеу, музыкалық, театрлық және басқа да жұмыстар, сондай-ақ баланың жеке мүмкіншілігін қарастырады, балалардың жас ерекшелігі және психологиялық ерекшелігіне қарай әртүрлі шағын топтардағы жұмыстар.

      15. Мемлекеттік біріктірілген білім беру ұйымдарында оқушылар мен тәрбиеленушілер оқулықтармен, оқу-әдістемелік кешендермен қамтамасыз ету мемлекеттік бюджет есебінен жүзеге асырылады.

      16. Біріктірілген білім беру ұйымдары өз жұмысының ерекшеліктеріне сәйкес, шетелдік білім беру ұйымдарымен, халықаралық ұйымдармен және қорлармен тікелей байланыс орната алады; серіктестік туралы екіжақтық және көпжақтық келісім шарт жасауға, білім саласында халықаралық үкіметтік емес ұйымдарға (бірлестіктерге) кіруге құқылы.

      17. Біріктірілген білім беру ұйымдары заңды тұлға ретінде өзінің атауы, жарғысы, заңнамаға сәйкес банктерде есепшоттары, бланктері, бекітілген үлгідегі мөрі болады.

      18. Біріктірілген білім беру ұйымдарында мемлекеттік аттестаттау білім саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпте жүргізіледі

      19. Біріктірілген білім беру ұйымдарында білім беру мазмұны "Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде №17669 тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес әзірленген жұмыс бағдарламаларымен және оқу жоспарымен айқындалады.

      20. Біріктірілген білім беру ұйымында сабақтар кестесі, осы ұйымның басшысы немесе оның міндетін атқарушы тұлғамен бекітіледі.

      21. Сабақ кестесінде күнделікті сабақ саны, сабақтың уақыты мен жүйелігі көрсетіледі.

      Біріктірілген білім беру ұйымдарының сабақ кестесінде оқушылар мен тәрбиеленушілердің белсенді демалуы және тамақтануы үшін үзіліс қарастырылған.

      22. Жалпы білім беру ұйымдарының барлық түрінде оқушылар үшін сабақтар арасындағы үзілістің ұзақтығы кемінде бес минут, үлкен үзіліс (екінші немесе үшінші сабақтан кейін) отыз минутты құрайды. Бір үлкен үзілістің орнына екінші және төртінші сабақтан кейін әрқайсысы он бес минуттан екі үзіліс жасауға жол беріледі.

      23. Жалпы білім беру ұйымдарында сабақтың ұзақтығы қырық минуттан аспайды.

2-тарау. Мектеп-гимназиялар, мектеп-лицейлер қызметінің қағидалары

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      24. Мектеп-гимназия, мектеп-лицей – өз құрылымында бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін бағдармаларын іске асыратын сыныптары, сондай-ақ оқушылардың қабілеттері мен бейімдіктеріне байланысты тереңдетіп, бейіндетіп, саралап оқытуды қарастыратын қосымша жалпы білім беру бағдарламасын іске асыратын сыныптары бар заңды дербес жалпы орта білім беретін оқу орындары.

      25. Мектеп-гимназиялар, мектеп-лицейлердің мақсаты:

      бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімнің білім беру бағдарламаларын және оқушыларға тереңдетіп, бейіндетіп, саралап оқытуды қарастыратын, сондай-ақ қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын сапалы меңгеруі үшін қолайлы жағдайлар жасау.

      26. Аталған мақсатын жүзеге асыру үшін мектеп-гимназиялар, мектеп-лицейлер келесі тапсырмаларды іске асырады:

      1) кәсіптік білім бағдарламасын игеруге және таңдауға дайын, қоғамдағы өмірге бейімделген, мәдениеті жоғары интелектуалды тұлғаны қалыптастыру;

      2) оқуға қабілетті, дарынды оқушыларды анықтау;

      3) гимназия және лицей сынып окушыларын білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарт деңгейін арттыру арқылы оқыту;

      4) оқытудың инновациялық әдістері мен технологияларын қолдану негізінде оқушылардың өзіндік танымдық қызмет және шығармашылық қабілет дағдыларын дамыту;

      5) шығармашылық әлеуетін арттыруға қолайлы жағдайлар жасау;

      6) жалпы білім беру процесінде алдыңғы қатардағы шетелдік және отандық педагогикалық тәжірибені пайдалану, педагогтардың кәсіби құзіреттілігі мен шығармашылығын арттыру;

      27. Мектеп-гимназияның бағыттары: гуманитарлық, тілдік, эстетикалық және көпсалалық бағытта болуы мүмкін.

      28. Мектеп-лицейдің бағыттары: жаратылыстану-математикалық, экономикалық, сондай-ақ көпбейінді болуы мүмкін.

3-тарау. Қосымша білім беретін мектеп-орталықтардың қызмет қағидалары

      Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      29. Қосымша білім беретін мектеп-орталық -бұл құрылымдық бөлімшесінде қосымша білім беру орталығы бар жалпы білім беретін орта мектеп.(бұдан әрі-Орталық)

      30. Орталық қызметінің мақсаты бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, қосымша білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламасын жүзеге асыру.

      31. Аталған мақсатты жүзеге асыруда Орталықтың негізгі міндеттері:

      1) ұлттық және қоғамдық құндылық негізінде жеке тұлғаны дамыту және қалыптастыруға бағытталған сапалы білім алу үшін жағдай жасау,ғылыми және әдістемелік жетістіктерге жеткізу;

      2) білім алушыларды кәсіби-бағдарлық жұмыспен қамтамасыз ету;

      3) жеке тұлғаның шығармашылық, рухани, дене бітімінің мүмкіндіктерін дамыту, олардың қабілеттерін ашу;

      4) адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, даралығын дамыту үшін жағдай жасау арқылы зердесін байыту;

      5) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны – Қазақстан Республикасына деген сүйіспеншілікке, мемлекеттiк рәміздерді және мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қадірлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез-келген көріністерге төзбеушілікке тәрбиелеу;

      6) белсенді азаматтық ұстанымы бар жеке тұлғаны тәрбиелеу, республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өміріне араласу қажеттілігін, жеке тұлғаның өз құқықтары мен міндеттеріне саналы көзқарасын қалыптастыру;

      7) балаларды экологиялық мәдениетке тәрбиелеу, оларды табиғатты қорғау қызметіне тарту;

      8) қоғамдық өмірге бейімдеу;

      9) бос уақытын мағыналы өткізуді ұйымдастыру;

      10) оқушылардың оқуы үшін қауіпсіз және ыңғайлы жағдай жасау;

      32. Орталық 1-11 сыныптардың сынып жетекшілерін, педагог-ұйымдастырушыларды, әлеуметтік педагогті, қосымша білім беретін педагогтарды және оқушыларды біріктіреді. Орталықты басқару жұмысын директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары атқарады.

      33. Орталықтың жұмысы мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары оқу жылына құрған мектептің оқу-тәрбие жұмысының жоспарына сәйкес құрылады және мектеп директорының бұйрығымен бекітіледі.

      34. Орталық сабақтан тыс уақытта клубтар, студиялар, үйірмелер, секциялар ұйымдастырады.

      35. Орталықтың жоспарлаған жұмысы келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

      1) тәрбие бағыты бойынша: денешынықтыру-спорттық, туристік-өлкетанымдық, көркем-эстетикалық, табиғи-ғылыми, экологиялық-биологиялық, әскери-отаншылдық;

      2) бейіндік бағыт бойынша: жаратылыстану-математикалық, қоғамдық-гуманитарлық.

      36. Орталық барлық мектептерге қызмет етеді, барлық қалаушылар үшін, сондай-ақ өзге мектептердің оқушылары үшін де есігі ашық.

4-тарау. Мектептер-интернаттар-колледждер қызметтерінің қағидалары

      Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      37. Мектептер-интернаттар-колледждер жалпы орта, техникалық және кәсіптік білім беретін, жататын орнымен қамтамасыз ететін дербес заңды тұлға болып табылады.

      38. Мектептер-интернаттар-колледждердің негізгі мақсаты:

      бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, кәсіптік және техникалық жалпы орта білім беру бағдарламаларын іске асыру.

      39. Мектептер-интернаттар-колледждердің негізгі мақсатын жүзеге асыруда келесі міндеттерді атқарады:

      1) ұлттық және қоғамдық құндылық негізінде жеке тұлғаны дамыту және қалыптастыруға бағытталған сапалы білім алу үшін жағдай жасау,ғылыми және әдістемелік жетістіктерге жеткізу;

      2) кәсіби бағытта оқушыларды жұмыспен қамсыздандыру;

      3) нарықтық еңбек талаптарына сай өндірісте оқыту, теориялық білім мен өндіріс арасындағы қарым-қатынасты байланыстыра отырып, білім жүйесін дамыту;

      4) еңбек нарқы және қоғамдық талаптардың өзгеруіне байланысты заманауи бейімделуге себеп болатын, білімде жаңа технологияларды тиімді қолдану және енгізу;

      5) оқушылардың интернатта тұруына қауіпсіз және ыңғайлы жағдай жасау;

      40. Мектептер-интернаттар-колледждер, орта білім беру ұйымдары жоқ ауылды жерде тұратын балаларды қабылдауды қамтамасыз етеді.

      41. Мектептер-интернаттар-колледждерде білім алушыларға академиялық демалыс тағайындау Заңға сәйкес жүзеге асырылады

      42.Мектептер-интернаттар-колледждер білім саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұйымның оқу-тәрбие процесінде, кадрларды іріктеу мен орналастыруда, оқу-әдістемелік, қаржы-шаруашылық қызметтінде дербес.

      43. Медициналық персонал - оқушылардың денсаулығын сақтау және нығайту, алдын-алу іс-шараларын өткізу, мектептер-интернаттар-колледждердің санитарлы-гигиеналық жағдайын қадағалау, оқушылардың тәуліктік мекендеуін есепке ала отырып, гигиенаға негізделген жұмыс кестесін ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.

      44. Мектептер-интернаттар-колледждерді сәйкес құрал материалды техникалық жабдықтау заңға сәйкес жүзеге асырылады.

5-тарау. Оқу-сауықтыру орталықтар (кешен) қызметінің қағидалары

      Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      45. Оқу-сауықтыру орталықтарының қызметі (бұдан әрі - ОСО) - баланың жеке тұлға ретінде толық дене бітімінің, психологиялық және рухани-адамгершілік дамуына жағдай жасауға бағытталған.

      46. Ауысым ұзақтығы 15 және 20 күнді құрайды.

      47. ОСО оқу процесіне қатысушылар - шығармашыл балалар, ұлтаралық, республикалық, аймақаралық, қалалық мектеп олимпиадаларының жеңімпаздары, шығармашылық байқауының қатысушылары, медициналық және педагогикалық қызметкерлер, ата-аналар (басқа да жас өспірімдердің заңды өкілдіктері).

      48. ОСО мақсаты:

      денсаулық сақтау, білім, тәрбиелеу саласында бала құқығын, жеке тұлғаны дамыту және кәсібін анықтауды қамтамасыз ету.

      49. Жоғарыда көрсетілген ОСО мақсатын жүзеге асыру үшін орындалатын келесі міндеттер:

      1) қоғам өміріне балалардың әлеуметтік бейімдеу, еңбек және басқа өмір дағдыларын қалыптастыру;

      2) балаларды тәрбиелеуде құқық бұзушылық пен қылмыстықтарды, жағымсыз әдеттерді, инфекциялық және басқа ауруларды алдын алу, салауатты өмір салты дағдыларын қалыптастыру;

      3) мәдени әлемдік көзқарас, белсенді азамматтық ұстанымды қалыптастыру;

      4) ғылыми-техникалық, көркем шығармашылықта, спортта, туризмде, өлкетану мен басқа да танымдық әрекеттерде инженерлік-техникалық құзыреттілікті арттыру және тереңдету.

      5) өмірлік дағдыларды тәжірибеде қолдану.

      50. ОСО қызметінің нысаны:

      1) сервистік қызмет көрсетуді ұйымдастыру бойынша кешендік шараларды жүзеге асыру;

      2) жасөспірімдер мен балаларды сауықтыру және белсенді демалуы;

      3) жасөспірімдер мен балалардың демалуында, сауықтандыру уақыты кезеңінде білімдік бағдарламаларды игеруі үшін қажетті жағдай жасау;

      4) ОСО балалардың халықаралық және республикалық мәдени-бұқаралық, спорттық, ғылыми-тәжірибелік іс-шаралар және басқа да жұмыс түрлерін жүргізеді.

      51. ОСО жұмыс тәртібі ішкі еңбек тәртіптемесінің ережесімен бекітіледі және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасының нормаларына қайшылық туғызбауы керек.

      52. ОСО материалдық-техникалық базасының дамуы мен құрылуы құрылтайшылардың қаржылық шотынан, ақылы қызмет көрсету негізінде түскен түсімнен жүзеге асырылады.

      53. Оқушылардың әлеуметтік бейімделу және білім беру процесінің үйлесімділігі мақсатында ОСО-нда әлеуметтік педагогикалық, психологиялық және медициналық қызмет құрылады.

      54. Балаларды медициналық көмек көрсетумен қамсыздандыру ОСО басшысына жүктеледі. ОСО-да медициналық қызметкерлердің қызметіне қажетті жағдайлар туғызу мен бөлме беру, сонымен қатар балалардың денсаулығын нығайту және қорғау мақсатындағы жұмыстарды бақылау ОСО басшысына жүктеледі.

6-тарау. Оқу-өндірістік комбинат қызметінің қағидалары (мектепаралық, курстық)

      Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      55. Оқу-өндірістік комбинаты (мектепаралық, курстық) (бұдан әрі-Комбинат), жергілікті атқарушы органдармен қаржыландырылатын, оқушыларды мамандықты саналы түрде таңдау арқылы қоғамдық өмірге бейімделуін қамсыздандыратын, мемлекеттік білім беру ұйымы болып табылады.

      56. Комбинат "Көркем еңбек" пәнін, сондай-ақ қолданбалы курстардың, таңдау бойынша курстардың қосымша сағаттарын және еңбекке тәрбиелеу, кәсіптік бағдарлау және еңбек қызметіне білім алушыларды дайындау мақсатын көздейтін қосымша білім беру бағдарламаларын оқыту бөлігінде негізгі орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламаларын іске асырады.

      57. Комбинаттың қызметінің мақсаты:

      1) оқушыларды еңбек және кәсіптік оқуына қажетті жағдайлар жасау;

      2) кәсіби бағдарлау жұмыстарын жүргізу.

      58. Аталмыш мақсаттарға жету үшін комбинат мына тапсырмаларды іске асырады:

      1) оқушылармен кәсіби бағдарлау жұмысын жүргізу;

      2) оқушылардың мүдделеріне, медициналық-физиологиялық көрсеткіштеріне, бейімділіктеріне, қызығушылығына сәйкес, экономикалық білімдер негіздерін және кәсіби бағыттануды қалыптастыру, еңбекке саналы көзқарасын тәрбиелеу, нарық жағдайындағы өмір мен еңбекке дайындау;

      3) негізгі орта және жалпы орта білім беру ұйымдарының 7-11 (12) сынып оқушыларының кәсіби мүдделерін айқындау, дамыту және бекіту, олардың қоғамдық пайдасы бар еңбектерін ұйымдастыру, техникалық шығармашылығын, жасампаздық пен өнертапқыштығын дамыту;

      4) мемлекеттік және басқа меншік түріндегі мекемелермен келісім-шарт және өзара тиімді әріптестік негізінде өндірістік қызметті іске асыру.

      59. Комбинат оқушыларды оқытуға, тәрбиелеуге, еңбек және кәсіби дайындауға қажетті жағдайлар болған жағдайда құрылтайшылар тарапынан қалаулары бойынша жергілікті атқару органдарымен құрылады.

      60. Комбинаттың заңды тұлға құқығы жарғылық қаржы-шаруашылық қызметін жүргізу құқықтары мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін, ал білім беру қызметін атқару лицензия алған уақыттан бастап күшіне енеді.

      61. Комбинаттың оқу процесі, бекітілген оқу жоспарына сәйкес жүргізіледі және сабақ кестесімен реттеледі.

      62. Оқу-өндірістік комбинаты (бұдан әрі - Комбинат) орта білім беру ұйымдарымен бірлесіп және аудандық (қалалық) білім бөлімінің келісімі бойынша оқушылардың контингентін анықтайды.

      63. Комбинат мынадай бағыттар бойынша білім беру қызметін жүзеге асырады:

      1) Орта білім беру ұйымдарының 8-9 (10) сыныптарына арналған "Көркем еңбек" пәнінің стандарттарына сәйкес;

      2) орта білім беру ұйымдарында кәсіби бағдар жұмыстарын, 8-11 (12) сынып білім алушыларының кәсіби дайындығын жүзеге асыру.

      64. Өз таңдауы негізінде бейіні (бағыты) бойынша комбинатта оқыған орта білім беру ұйымдарының түлектерін қорытынды аттестаттау Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы Білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау, аралық және қорытынды аттестаттауды өткізудің үлгілік ережелерін бекіту туралы № 125 бұйрығына (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізіліміне № 5191 енгізілді) сәйкес комбинат жүзеге асырады.

      Мектепаралық оқу-өндірістік комбинатта кәсібі бойынша (мамандығы) біліктілік емтиханы, орта білім беру ұйымдарында қорытынды аттестаттау басталуына екі апта бұрын аяқталады.

      65. Комбинаттағы оқу процесінің қатысушылары білім алушылар, педагогтер және инженер-педагог қызметкерлер, өндірістік оқыту шеберлері (нұсқаушылары), ата-аналар (немесе заңды өкілдер) болып табылады.

      66. Оқушылардың, ата-аналардың, (немесе заңды өкілдердің) комбинат қызметкерлерінің құқықтары мен міндеттері Қазақстан Республикасының заңнамасында және комбинаттың Жарғысында белгіленген.

7-тарау. Оқу-тәрбиелеу орталығы (кешені) қызметінің қағидалары

      Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      67. Оқу-тәрбиелік орталық (кешен) - бұл өз құрылымында оқу-тәрбиелік орталығы бар жапы жалпы білім беретін орта мектеп (бұдан әрі - ОТО).

      68. ОТО негізгі міндеті бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, қосымша білімнің жалпы білім берудегі оқу бағдарламасын жүзеге асыру.

      69. ОТО жоғарыда аталғандарды жүзеге асыруда келесі міндеттерді іске асырады:

      1) ұлттық және қоғамдық құндылық негізінде жеке тұлғаны дамыту және қалыптастыруға бағытталған сапалы білім алу үшін жағдай жасау,ғылыми және әдістемелік жетістіктерге жеткізу;

      2) білім алушыларды кәсіби-бағдарлық жұмыспен қамтамасыз ету;

      3) жеке тұлғаның шығармашылық, рухани, дене бітімінің мүмкіндіктерін дамыту, олардың қабілеттерін ашу;

      4) адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, даралығын дамыту үшін жағдай жасау арқылы зердесін байыту;

      5) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны – Қазақстан Республикасына деген сүйіспеншілікке, мемлекеттiк рәміздерді және мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қадірлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез-келген көріністерге төзбеушілікке тәрбиелеу;

      6) белсенді азаматтық ұстанымы бар жеке тұлғаны тәрбиелеу, республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өміріне араласу қажеттілігін, жеке тұлғаның өз құқықтары мен міндеттеріне саналы көзқарасын қалыптастыру;

      7) қоғамдық өмірге бейімдеу;

      8) бос уақытын мағыналы өткізуді ұйымдастыру;

      9) оқушылардың оқуы үшін қауіпсіз және ыңғайлы жағдай жасау;

      70. ОТО бір немесе бірнеше ұқсас пәндердің мұғалімдерін біріктіреді. Әдістемелік бірлестіктердің басшылары Орталыққа басшылық етеді.

      71. ОТО оқушыларға сабақтан тыс тәрбиелеу жұмысын ұйымдастырады, қосымша білім береді.

      72. ОТО ішінде мұғалімдер мен тәрбиешілердің әдістемелік бірлестігі жұмыс істейді.

      73. Әр ОТО – ол өзіне оқу кабинеттерді, сондай ақ ОТО қызмет мазмұнына сәйкес рәсімделген рекреация мен кіреберістері бар дербес бөлімше.

      74. ОТО әдістемелік, анықтамалық әдебиетпен, сөздіктермен, теле-радиоаппаратурамен жабдықталған.

8-тарау. Оқу орталығы қызметінің қағидалары

      Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      75. Оқу орталықтары-білім басқармасының электрондық оқыту аясындағы құрылым бөлімшесі.

      76. Оқу орталықтарының негізгі мақсаты электронды оқытуда игеру әдістемелік басшылықты, электронды оқытуды енгізу процесін қолдау мен үйлестіруді қамтамасыз ету.

      77. Орталық аталған мақсатқа қол жету үшін келесі міндеттерді жүзеге асырады:

      1) электронды оқыту инфрақұрылымының қызмет етуі мен дамуын, сондай-ақ сәйкесінше территорияда үслестіруді қалыптастыру, қамтамасыз ету;

      2) электронды оқыту жүйесінде ақпараттық, аналитикалық, консалтингтік қызмет түрін көрсету, интерактивті сабақ өткізу;

      3) шағын кешенді мектептер мен тірек мектептерді бір білім беру кеңістігіне шоғырландыру және қашықтан оқытуда сессияаралық әрекеттесуін қамтамасыз ету.

      78. Оқу орталығы оқыту-ақпараттық, көрсету залдарымен, компьютерлік сыныптармен қамсыздандырылады.

      79. Оқу орталығы электронды оқудың тиімділігін жоғарлату және қолдану бойынша әдістемелік нұсқаулықтар дайындайды, электронды оқу сұрақтары бойынша қажетті материалдарды белгіленген ретте білім мекемелерінен жинау және талдауды жүзеге асырады, тәжірибе алмасу бойынша басқа да ақпараттық материалдарды, электрондық оқу мәселелері бойынша нұсқаулар,электронды оқуды тиімді енгізудің жағдайы мен деңгейін зерттеп, талдау жасайды.

      80. Оқу орталығының қызметі оған жүктелген міндеттерге сәйкес, дербес атқарылатын жұмыс жоспарының негізінде құрылады.

9-тарау. Біріктірілген білім беру ұйымдарын басқару

      Ескерту. 9-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 30.07.2019 № 338 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      81. Педагогикалық кеңес біріктірілген білім беру ұйымдарының ұжымдық басқару формасы болып табылады.

      82. Біріктірілген білім беру ұйымын тікелей директор басқарады. Біріктірілген білім беру ұйымының директоры Қазақстан Республикасының білім саласындағы заңнамасымен белгіленген тәртіпте аттестациядан өтеді. Біріктірілген білім беру ұйымының директорына өзінің қызметін басқа басшылық қызметтермен ішкі және ұйымның сыртындағы жұмыстармен (ғылыми және ғылыми-әдістемелік басшылықтан басқа) қоса атқаруға рұқсат етілмейді.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізбесі

      1. "Жалпы білім беретiн және мектепке дейiнгі білім ұйымдарының қызметiн регламенттейтiн нормативтiк-құқықтық актiлердi бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2000 жылғы 10 шілдедегі № 708 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлігінде 2005 жылғы 9 тамызда № 1216 тiркелген);

      2. "Жалпы білім беретiн және мектепке дейiнгі білім ұйымдарының қызметiн регламенттейтiн нормативтiк құқықтық актiлердi бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2000 жылғы 10 шiлдедегi № 708 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы № 713 бұйрығы (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2002 жылғы 22 қарашада № 2053 тіркелген);

      3. "Мектепке дейiнгi және жалпы білім беретiн білім беру ұйымдарының қызметiн реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлердi бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрiнiң 2000 жылғы 10 шiлдедегi № 708 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2003 жылғы 6 қарашадағы № 729 бұйрығы (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 24 қарашада № 2570 тіркелген, жариялануы: "Қазақстан Республикасы орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілер Бюллетені", 2003 ж., № 37-42, 880-құжат);

      4. "Жалпы білім беретін және мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының қызметін регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2000 жылғы 10 шілдедегі № 708 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 15 қарашадағы № 716 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2005 жылғы 8 желтоқсанда № 3966 тіркелген);

      5."Арнаулы білім беру ұйымдары туралы ереженi бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2005 жылғы 27 қаңтардағы № 42 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2005 жылғы 23 наурызда № 3510 тіркелді, жариялануы: ҚР нормативтік құқықтық актілер Бюллетені, 2005 ж. № 14, 76-құжат);

      6. "Ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымы туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 5 ақпандағы № 68 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2005 жылғы 23 наурызда № 3511 тіркелген, жариялануы: ҚР нормативтік құқықтық актілер Бюллетені, 2005 ж. № 18, 145-құжат).