Тарифтерді қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы

      "Табиғи монополиялар туралы" 2018 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 5) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Тарифтерді қалыптастыру қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Индустрия және инфрақұрылымдық

      даму министірлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Энергетика министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Экология, геология

      және табиғи ресурстар министрлігі

Тарифтерді қалыптастыру қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Тарифтер қалыптастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Табиғи монополиялар туралы" 2018 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 8-бабының 5) тармақшасына сәйкес әзірленді және:

      1) табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеу әдістері ескерілген тарифті есептеу тетігін;

      2) уақытша өтемдік тарифті бекіту қағидаларын;

      3) тарифті саралау қағидаларын;

      4) тарифті оңайлатылған қағидалармен бекіту қағидасын;

      5) инвестициялық бағдарламаны және оның өзгерісін бекіту қағидасын;

      6) жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау қағидаларын;

      7) уақытша төмендету коэффициентін бекіту қағидаларын;

      8) реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу қағидаларын;

      9) сырттағы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызмет құнын қайта есептеу қағидаларын;

      10) табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларын;

      11) уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту қағидаларын;

      12) тарифте есепке алынатын және есепке алынбайтын шығындар тізбесін, тарифте есепке алынатын шығындардың мөлшерін шектеу қағидаларын;

      13) тарифті индекстеу қағидаларын;

      14) осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес тариф, тарифтік смета, инвестициялық бағдарлама жобаларының, бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы, бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есептердің нысандарын;

      15) магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін есептеудің және оларды жыл сайынғы түзетудің тетігін;

      16) магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін қолдану қағидаларын;

      17) тарифтің болжамды индексін есептеу және қолдану қағидаларын айқындайды.

      2. Осы Қағидалар аэронавигация, әуежайлар салаларында реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектілерді қоспағанда, табиғи монополиялар субъектілеріне (бұдан әрі – субъект) кабельдік кәріздерді мүліктік жалға (жалдауға) немесе пайдалануға беру бойынша қолданылады.

      3. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) абсорбирленген өндірістік шығындар – реттеліп көрсетілетін қызметтері бойынша жалпы өндірістік шығындарының жиынтығы; магистральдық темір жол желілерінің қызметтері саласында – қызметтің бір түрінің қызметтерін ұсыну үшін қажетті бірінші деңгейдегі жауапкершілік орталықтарының жалпы өндірістік шығындарының жиынтығы;

      2) активтердің қолданысқа енгізілген коэффициенті – табиғи монополия саласына жатқызылған қызметтерді (тауарларды, жұмыстарды) өндіру және ұсыну кезінде Субъектінің негізгі құралдарын, олардың технологиялық қуатына қарай нақты пайдалануды (қолданысқа енгізілгендігін) сипаттайтын проценттік көріністегі көрсеткіш;

      3) активтер санының өзгеру индексі – Субъект қызметінің реттеліп көрсетілетін түрлерін жүзеге асыру үшін қажет активтердің орташа жылдық санынан бақыланатын шығындарға байланысты есептеу мақсатында тарифтерді белгілеу кезінде қолданылатын активтердің орташа жылдық санының өзгеру индексі;

      4) алғаш рет құрылған субъект – тұтынушыларға реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын не ұсынуды жоспарлайтын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

      5) алғашқы реттелетін кезең басталғанға дейін инвестицияланған инвестициялық капиталдың қалдық құны – уәкілетті органның ведомствосы Субъектілер үшін алғашқы реттелетін кезеңнің басына белгілеген инвестицияланған капиталдың құны;

      6) алынатын экономикалық негізділігін ескере отырып тарифте есепке шығындардың түрлері мен мөлшерлерін шектеу – шикізат, материалдар, отын, энергия қажеттілігін есептеу негізінде тарифте ескерілетін шығындар деңгейінің, сондай-ақ тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде есептелген нормативтiк техникалық ысыраптар (олар болған кезде) деңгейінің шегін белгілеу;

      7) амортизациялық аударымдар қаражатын мақсатсыз пайдалану – бекітілген тарифте және (немесе) бекітілген тарифтік сметада көзделген қаражатты амортизациялық аударымдар есебінен реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуда пайдаланылатын тіркелген активтерге капитал салымдарына және тартылған кредиттік ресурстар бойынша негізгі борышты қайтаруға байланысты емес мақсаттарға бағыттау;

      8) арна – су ресурстарын басқару, су тұтынушыларға су беру, сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын жасанды гидротехникалық құрылыс;

      9) аумақтық орган – өз құзыреті шегінде Табиғи монополия субъектілері мемлекеттік тіркелімінің жергілікті бөліміне енгізілген табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу мен бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті орган ведомствосының аумақтық органы;

      10) бақыланатын шығындардың базалық деңгейі – реттелетін реттеу кезеңіне арналған шығыстарды жоспарлау үшін Субъект пайдаланатын бақыланатын шығындардың деңгейі;

      11) балластық сулар – теңізде жүзуге арналған кеменің қауіпсіз шөгуін қамтамасыз ету үшін кеменің бункерін толтыруға пайдаланылатын теңіз суы;

      12) бас жүктер – теңіз кемелерінде жинақталған партиялармен тасымалданатын кез келген ыдыстағы және дана жүктер;

      13) бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту – іс-шараларды қосу, алып тастау, іс-шаралар сомасын (құнын) және көлемін түзету, іс-шараларды орындау мерзімдерін ауыстыру;

      14) бекітілген тарифтің, тарифтік сметаның және инвестициялық бағдарламаның қолданылуының есепті кезеңі – тариф, тарифтік смета және инвестициялық бағдарлама бекітілген уақыт кезеңі;

      15) биік бойлер – желілік суды 2,5 кг/см² жоғары қысым буымен (бұдан әрі – ТБ);

      16) бизнес-процесс – шығындар баптарының элементтері бойынша өндірістік шығындарды калькуляциялау баптары;

      17) бөлу базасы – шығындар мен активтердің тартылу дәрежесін қызметтер түрлеріне бөлу үшін пайдаланылатын сандық көрсеткіш (көрсеткіштер);

      18) бөлу коэффициенті – жылу және электр энергиясын құрамдастырылған өндіруді жүзеге асыратын табиғи монополиялар субъектілері үшін қызметтер арасында шығындар мен активтерді бөлу үшін бөлу базасын қолдану нәтижесінде алынған жанама, бірлескен немесе жалпы шығындар немесе активтер үлесі – электр энергиясын өндіруге арналған отын шығысының құрамдастырылған өндіріс отынының жалпы шығысына қатынасы;

      19) бөлек есепке алу – реттеліп көрсетілетін қызмет түрлерінің өзіндік құнын, тарифтік сметаны талдау және қызметтерге тарифтерді есептеу мақсатында субъектінің қызмет түрлері, қызметтері, операциялары бойынша бөлек шығындар, кірістер, тартылған активтер мен өндірістік көрсеткіштер туралы ақпаратты жинау және қорыту жүйесі;

      20) брутто-регистрлік тоннаж – кеменің сыйымдылығын (көлемін) сипаттайтын шама;

      21) бу түрлендіргіш құрылғы – жоғары өлшемшартты бу жылуының есебінен тиісті өлшемшартты буды алуға арналған жылу алмастырғыш;

      22) бірлескен шығындар – бірнеше қызметтерді (қызметтер тобын) ұсыну үшін пайдаланылатын, бірақ осы қызметтермен қандай да бір белгілі себеп-салдарлық байланысы жоқ шығындар, сондықтан бөлу базалары негізінде бөлінеді;

      23) бірлесіп тартылған активтер – бірнеше қызметті (қызметтер тобын) ұсыну үшін пайдаланылатын, бірақ осы қызметтермен қандай да бір белгілі себеп-салдарлық байланысы жоқ, бірақ қызметтер көрсетуде олардың іске қосылу дәрежесі бөлу базасының негізінде айқындалған тартылған активтер;

      24) бірінші деңгейдегі жауапкершілік орталығы – өнім өндірумен, жұмыстарды орындаумен және тұтынушыларға қызмет көрсетумен тікелей айналысатын жауапкершілік орталығы;

      25) бірінші реттелетін кезең басталғаннан кейін инвестицияланған инвестициялық капиталдың бастапқы құны – инвестицияланған капитал базасында ескерілетін негізгі құралдар мен басқа да активтердің бастапқы баланстық құнын білдіретін және субъектілердің инвестицияланған капиталды қайтару шамасын айқындау мақсаттары үшін пайдаланылатын бірінші реттелетін кезең басталғаннан кейін инвестицияланған капиталдың құны;

      26) бірінші реттелетін кезең басталғаннан кейін инвестицияланған капиталдың қалдық құны – инвестицияланған капиталдың жинақталған қайтарылуын шегергендегі инвестицияланған капиталдың бастапқы құны және субъектілер инвестициялаған капиталға кірістің шамасын айқындау мақсаттары үшін пайдаланылады;

      27) есептік кезең – тұтынылған жылу энергиясы есепке алынатын және тұтынушыға ақы төлеу үшін ұсынылатын уақыт кезеңі;

      28) жалпы активтер – қызметтердің барлық түрлерін ұсынумен байланысты, бірақ осы қызметтермен қандай да бір белгілі себеп-салдарлық байланысы жоқ активтер, сондықтан қызметтерді ұсынуда олардың тартылу дәрежесі бөлу базасының негізінде айқындалады;

      29) жалпы шығындар – қызметтердің барлық түрлерін ұсынуға байланысты, бірақ осы қызметтермен қандай да бір белгілі себеп-салдарлық байланысы жоқ шығындар, сондықтан бөлу базасының негізінде бөлінеді;

      30) жанама операциялар – қызмет түрлерінің көрсетілетін қызметтерінің өзіндік құнына енгізілетін бірнеше негізгі операцияларды жүзеге асыру үшін орындалатын операциялар;

      31) жауапкершілік орталығы – субъектінің дербес құрылымдық бөлімшесі. Жауапкершілік орталықтары субъектінің салалық және географиялық сегменттері мен ұйымдық деңгейлері бойынша топтастырылады;

      32) жеке Х-фактор – уәкілетті орган бекіткен, реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге жұмсалатын субъекті шығыстарының бірдей немесе нашар құрылымдық параметрлері кезінде реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға уәкілетті орган айқындаған ең төменгі шығыстарға қатысын сипаттайтын субъекті қызметінің тиімділік көрсеткіші;

      33) желіге беру – барлық энергия өндіруші ұйымдардың энергия беруші ұйымдардың желілеріне босататын электр энергиясының және тұтынылатын импортталатын электр энергиясының жиыны;

      34) желіге беруді және электр энергиясын тұтынуды техникалық диспетчерлендіру – жүйелік оператордың Қазақстан Республикасының бірыңғай электр энергетикасы жүйесіндегі электр энергиясын өндіру мен тұтыну режимдерін орталықтандырылған жедел-диспетчерлік басқаруды жүзеге асыру жөнінде көрсететін қызметі;

      35) жүйелiк оператор – орталықтандырылған оралымды-диспетчерлiк басқаруды, басқа мемлекеттердiң энергия жүйелерiмен қатарлас жұмыс iстеудi қамтамасыз етудi, энергия жүйесiндегi теңгерiмдi ұстап тұруды, жүйелiк қызметтер көрсетудi және электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектiлерiнен қосалқы көрсетiлетiн қызметтердi сатып алуды, сондай-ақ электр энергиясын ұлттық электр желiсi бойынша берудi, оған техникалық қызмет көрсетудi және оны пайдалану әзiрлiгiнде ұстап тұруды жүзеге асыратын ұлттық компания;

      36) жүк айналымы (вагон айналымы) – белгілі бір кезеңдегі тасымалдау қашықтығын ескере отырып, магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтерін жүктерді (жолаушыларды) жеткізу жөніндегі тасымалдау жұмысымен қамтамасыз ету көлемі;

      37) жүк айналымы (жолаушылар айналымы) – тасымалдау арақашықтығын ескере отырып жүктерді (жолаушыларды) жеткізу бойынша орындалған тасымалдау жұмысының көлемі;

      38) жүк партиясы – тасымалдауға бір құжат бойынша қабылданған және бір межелі пунтке баратын, кеменің жүкке арналған үй-жайларының бір бөлігін алатын белгілі бір жүк саны;

      39) жүктерді ауыстырып тиеу – жүкті көліктің бір түрінен екінші түріне порттың қоймасы арқылы немесе тікелей бір көлік құралынан екіншісіне (теміржол вагондарынан, өзен кемелерінен, автомобиль көлігінен теңіз кемесіне және керісінше) ауыстырып тиеу;

      40) жылу жүктемесі – уақыт бірлігі ішінде жылу тұтынатын қондырғы қабылдайтын жылу энергиясының мөлшері;

      41) жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттелетін қызмет – жасалған шарттарға сәйкес субъектілер көрсететін өндірілген және (немесе) сатып алынған жылу энергиясын тұтынушыларға сату жөніндегі қызмет;

      42) жылу энергиясының шығысын есепке алу нүктесі – коммерциялық есепке алу аспабының көмегімен немесе ол болмаған кезде есептеу әдісімен жылу энергиясының шығысы айқындалатын жылумен жабдықтау схемасының нүктесі;

      43) жылытуға арналған жылу энергиясын тұтынудың есептік нормасы – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 13 қаңтардағы № 15 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10313 тіркелген) Есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін электрмен жабдықтау және жылумен жабдықтау бойынша коммуналдық қызметтерді тұтыну нормаларын есептеудің үлгі қағидаларына (бұдан әрі – Үлгі қағидалар) сәйкес уәкілетті органның ведомствосымен келісу бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары есептеген және бекіткен жылыту кезеңінде пәтер алаңының бір шаршы метрін жылытуға жылу энергиясын тұтыну нормасы (Гкал/м²);

      44) инвестицияланған капитал базасы – уәкілетті органның ведомствосы реттелетін кезеңнің тиісті жылына айқындайтын инвестицияланған капиталдың шамасы, оның негізінде тарифтерді белгілеу кезінде инвестицияланған капиталға кірістің шамасы айқындалады;

      45) инвестицияланған капиталға кіріс – тарифті есептеу үшін пайдаланылатын және инвестицияланған капиталдың құнына қайта есептелген инвестицияланған капиталға кірістілік нормасы ретінде айқындалатын реттелетін ұйымның қажетті жалпы түсіміне енгізілетін шама;

      46) инвестицияланған капиталды қайтару – тарифті есептеу үшін пайдаланылатын және инвестицияланған капиталды қайтару мерзіміне бөлінген инвестицияланған капиталдың құны ретінде айқындалатын реттелетін ұйымның қажетті жалпы түсіміне енгізілетін шама;

      47) инвестицияланған капиталды қайтару мерзімі – пайдалануға берілген активтерді құруға инвестицияланған капитал Субъектіге толық көлемде қайтарылатын мерзім;

      48) инвестицияланған капитал – реттелетін кезең ішінде реттеліп көрсетілетін қызметті жүзеге асыру үшін қажет өз қаражаты есебінен де, қарыз қаражаты есебінен де қаржыландырылған Субъектінің негізгі құралдары мен материалдық емес активтері;

      49) инвестициялық бағдарлама – инвестициялық бағдарламаның нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізуді немесе Субъект қызметінің көрсеткіштерін қазіргі деңгейде сақтауды білдіретін техникалық-экономикалық және (немесе) экологиялық әсер алу мақсатында субъектінің қолда бар активтерін кеңейтуге, жаңғыртуға, реконструкциялауға, жаңартуға, ұстап-тұруға және жаңа активтерін жасауға бағытталатын қаражатты салу және қайтару жөніндегі іс-шаралар жоспары;

      50) инфляцияның болжамды мәндері – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі тиісті күнтізбелік жылдың соңғы күніне белгілеген инфляцияның мәні. Инфляцияның жоғарғы және төменгі деңгейі белгіленген жағдайда инфляция деңгейі ауқымының орташа мәні пайдаланылады;

      51) индекстеу әдісі – қуаты аз табиғи монополия субъектісінің бекітілген тарифтерді жыл сайын индекстеуі арқылы тарифтерді қалыптастыру;

      52) капиталдық салымдар – бұл қолданыстағы активтерді кеңейтуге, жаңғыртуға, реконструкциялауға, жаңартуға, қолдауға және жаңа активтерді құруға, реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну кезінде пайдаланылатын негізгі құралдарды сатып алуға бағытталған қаражат;

      53) капиталдың құны – табиғи монополия саласына жатқызылған қызметті жүзеге асыруымен байланысты инвестициялық тәуекелдерді бейнелейтін қарыз және меншікті капиталдың табыстылығы мөлшерлемесін сипаттаушы шама;

      54) конденсатор – жылу алмастырғыш, турбинада пайдаланылған буды конденсациялау үшін қызмет етеді;

      55) көрсетілетен қызметті тұтынудың нақты көлемі – мәлімделген кезеңге ұқсас өткен жыл кезеңі үшін тұтынушының қызметтерді тұтыну көлемі;

      56) көрсетілетін қызметті тұтынудың мәлімделген көлемі – тұтынушының немесе субъектінің уақытша төмендету коэффицентін бекітуге арналған өтінімінде көрсетілген қызметті тұтыну көлемі;

      57) қарыз капиталы – мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектісін, оның ішінде концессия объектісін құру немесе реконструкциялау үшін қарыздар (кредиттер алу, облигациялар шығару және сату, ақшалай міндеттемелердің басқа да түрлері бойынша қаражат алу) есебінен пайда болған капитал;

      58) қосалқы тұтынушы – тұтынушының жылу желілеріне қосылған жылу желілері және (немесе) жылу тұтыну қондырғылары;

      59) қосылған шығыстар – өңірлік, желілік және корпоративтік деңгейдегі жауапкершілік орталықтарының және орталықтандырылған жабдықтаудың бірінші деңгейдегі жауапкершілік орталықтарының жалпы және әкімшілік шығыстарын, сондай-ақ орталықтандырылған жабдықтаудың бірінші деңгейдегі жауапкершілік орталықтарының өндірістік шығындарын қамтитын шығыстар;

      60) қуаттылығы аз субъект-реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъект:

      жалпы белгіленген қуаты жиырма Гигакалорий (бұдан әрі – Гкал/сағ) қоса алғанға дейінгі жылыту қазандықтарынан жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) онымен жабдықтау жөніндегі;

      көлемi жылына бес жүз мың текше метрге дейiн сумен жабдықтау және (немесе) су бұру;

      көлемі жылына отыз миллион текше метрге дейiн суғару үшін су беру жөніндегі;

      бәсекелес кірме жол болмаған кезде көлемі жылына елу мың вагон/км-ге, вагон/сағатқа дейін болатын кірме жолдар;

      көлемі жылына жиырма бес миллион кВт сағатқа килоВатт-сағат (бұдан әрі-кВт.сағ.) дейін электр энергиясын беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъект.

      Қуаты аз субъектіге кірісі күнтізбелік бір жылда табиғи монополия субъектісінің барлық реттеліп көрсетілетін қызметінен түсетін кірістің бес процентінан аспайтын ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызмет бойынша табиғи монополия субъектісі де жатады. Бұл ретте қалған реттеліп көрсетілетін қызметтер бойынша табиғи монополия субъектісі қуаты аз субъектіге жатпайды.

      61) құзыретті орган – энергетика, темір жол көлігі, газ өндіру, тасымалдау (тасымалдау), сақтау және көтерме өткізу, сондай-ақ тауарлық және сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада өткізу және тұтыну, су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы мемлекеттік органдар немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары;

      62) құрамдастырылған өндіріс (өндіру) – жылу электр орталығы бу турбиналарын іріктеуден немесе қысымға қарсы басудан алынатын электр және жылу энергиясын бірлесіп өндіру процесі;

      63) құрылымдық параметрлер – субъекті қызметінің тиімділігіне және шығыстарына елеулі әсер ететін субъектінің сандық көрсеткіштері, олардың тізбесін жеке Х-факторларды бағалау мақсатында реттеліп көрсетілетін қызмет бөлінісінде уәкілетті органның ведомствосы айқындайды;

      64) кіріктірілген бума – желілік немесе қоректік суды жылытуға арналған ірі жылуландыру турбиналарының конденсаторларындағы жылу алмасудың қосымша беті;

      65) қызмет бағыттары – қызметтер көрсетуге дербес те, сол сияқты бір-бірімен өзара іс-қимыл жасауға қатысатын қызметтерді өндірудің белгілі бір процестерінің жиынтығы;

      66) қызмет бағытының элементтері – кейіннен реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлеріне және жалпы реттеліп көрсетілмейтін қызметтерге бөле отырып, олардың құнын және олармен байланысты шығындарды бағалау және бөлу үшін біріктірілген қызметтерді, оның ішінде реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету кезінде пайдаланылатын негізгі құралдар топтары;

      67) қызмет көрсету процестері – нәтижесі өндірістік процестер мен менеджмент процестеріне қызмет көрсету болып табылатын қызметтерді өндіру процестері;

      68) қызмет түрі – пайда табу мақсатында қызметтер кешенін көрсетуге, жұмыстарды орындауға және тауарлар өндіруге байланысты операциялық қызмет;

      69) қызметтерге жанама тартылған активтер – бірнеше қызметтермен (қызметтер тобымен) бір мезгілде себеп-салдарлық байланысы бар тартылған активтер және сондықтан олар белгілі бір қызметке тікелей және бір мәнді жатқызылмаған, бірақ олардың белгілі бір қызметтерді көрсетуде тартылу дәрежесі осы себеп-салдарлық байланыстарды көрсететін бөлу базасының негізінде айқындалады;

      70) қызметтерге жанама шығындар – бірнеше қызметпен (қызметтер тобымен) бір мезгілде себеп-салдарлық байланысы бар және сондықтан олар белгілі бір қызметке тікелей және бір мәнді жатқызылмаған, бірақ шығындардың туындау себептерін көрсететін бөлу базалары негізінде қызметтерге бөлінген шығындар;

      71) қызметтерге тікелей тартылған активтер – белгілі бір қызметті ұсынумен тікелей себеп-салдарлық байланысы бар қолданысқа енгізілген активтер, сондықтан белгілі бір қызметке тікелей және бір мәнді жатқызылған;

      72) қызметтерге тікелей шығындар – белгілі бір қызметпен тікелей себеп-салдарлық байланысы бар және сондықтан белгілі бір қызметке тікелей және бір мәнді жатқызылған шығындар;

      73) қызметтерді өндіру процестері – қызметтер көрсетудің түпкілікті мақсаты бар газ тасымалдау және (немесе) газ тарату ұйымының қызметіндегі белгілі бір іс-қимылдардың дәйектілігі.Көрсетілетін қызметтерді өндіру процестерінің мынадай топтар бар: Өндірістік процестер, қызмет көрсету процестері мен менеджмент процестері;

      74) қызметтерді сыртқы пайдаланушылар – газ тасымалдау және (немесе) газ тарату ұйымының сыртқы қызметтерін пайдаланушылар. Қызметтердің сыртқы пайдаланушыларына қызметтерді сыртқы соңғы емес, сыртқы соңғы, сыртқы өзге пайдаланушылар жатады;

      75) қызметтерді сыртқы соңғы емес тұтынушылар – басқа да газ тасымалдау және (немесе) газ тарату ұйымдары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында газ өткізуді жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғалар;

      76) қызметтерді сыртқы соңғы пайдаланушылар – Қазақстан Республикасының аумағында газды тұтынушылар болып табылатын жеке және заңды тұлғалар;

      77) қызметтердің басқа сыртқы пайдаланушылары – газ транзиті және экспортқа тасымалдау жөніндегі қызметтерді қоса алғанда, газ тасымалдау және (немесе) газ тарату ұйымдары көрсететін өзге де қызметтерді тұтынушылар;

      78) Лондон банкаралық нарығының мөлшерлемесі – жылдық пайыз ретінде көрсетілетін проценттерді есептеу кезеңінің бірінші күніне құны бойынша (немесе проценттерды төлеу күніне құны бойынша проценттерды есептеудің бастапқы кезеңі жағдайында не проценттерды есептеудің осындай кезеңі күні, не проценттік есептеудің алдындағы күні) алты айлық бір валюталық депозиттер бойынша Лондон банкаралық нарығындағы ұсыныс мөлшерлемесі;

      79) магистральдық құбыржолы – жинақтағыштан таратушыларға дейін тартуға (магистральдық құбыржолынан және (немесе) арнадан су пайдаланушылар топтарына суды тартуға) арналған гидротехникалық құрылыстар кешені;

      80) мәлімделген вагон айналымы – тұтынушының және (немесе) концессионердің уақытша төмендету бекітуге арналған өтінімінде көрсетілген жоспарланған вагон айналымы;

      81) мәлімделген жүк айналымы (жолаушылар айналымы) – тұтынушының және (немесе) концессионердің уақытша төмендету коэффицентін бекітуге арналған өтінімінде көрсетілген жоспарланған жүк айналымы (жолаушылар айналымы);

      82) мәлімделген кезең – тұтынушының немесе субъектінің уақытша төмендету коэффицентін бекітуге өтінімінде көрсетілген кезең;

      83) менеджмент процестері – кәсіпорын қызметін талдауды, бүкіл кәсіпорын қызметінің тиімділігін арттыруға бағытталған іс-қимылдарды үйлестіруді қамтитын қызметтерді өндіру процестері;

      84) меншікті капитал – қатысушылардың немесе Субъекті акционерлерінің меншігіне жататын және қатысушыларға немесе Субъектінің акционерлеріне белгілі бір табыс алуға құқық беретін үлестердің немесе акциялардың белгілі бір санынан тұратын, сондай-ақ жинақталған бөлінбеген пайда капиталын және резервтік капиталды, есепті кезеңге Субъектінің баланстық деректері бойынша анықталатын қосымша төленген және қосымша төленбеген капиталды қамтитын капитал;

      85) меншікті қаражат – мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектісін, оның ішінде концессия объектісін құру немесе реконструкциялау үшін пайдаланылатын мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектісінің, оның ішінде концессия субъектісінің ақшалай қаражаты (акционерлік (жарғылық) капитал, бөлінбеген пайдасы (таза кірісі) немесе амортизациялық аударымдары);

      86) мерзімі өткен кредиторлық берешек – шартқа сәйкес белгіленген мерзімде орындалмаған тұтынушының құбыр желісі ұйымы алдындағы қаржылық міндеттемелерінің, ақшалай борыштарының сомасы;

      87) нақты тонна – оның шамадан тыс артық тиеуден өткен нұсқаларының санына қарамастан шамадан тыс артық тиелген жүктің жалпы көлемі;

      88) негізгі бойлер – желілік суды 2,5 кг/см² дейінгі қысым буымен жылытуға арналған жерүсті типті жылу алмастырғыш (бұдан әрі – ОБ);

      89) негізсіз кіріс – уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифтен асып кету және (немесе) тарифтік сметада көзделген амортизациялық аударымдар қаражатын мақсатсыз пайдалану, тарифтік сметаның шығын баптарын уәкілетті органның ведомствосы бекіткен мөлшерлердің бес процентінен астам орындамау, инвестициялық бағдарламаларды орындауға арналған тарифтік сметада көзделген қаражатты орындамау немесе мақсатсыз пайдалану нәтижесінде субъект алған қосымша кіріс;

      90) негізгі құралдар объектілері – ғимараттардың, құрылыстардың, машиналар мен жабдықтардың, өлшеу және реттеуші аспаптар мен құрылғылардың, есептеу техникасының, көлік құралдарының, құрал-саймандардың, өндірістік және шаруашылық мүкәммал мен керек-жарақтардың; шаруашылық ішіндегі жолдардың және реттелетін қызметке тартылған және инвестицияланған капитал базасына енгізілген субъектінің негізгі құралдарының өзге де тиісті объектілерінің объектілері;

      91) операциялық қызмет – субъектінің табыс алу жөніндегі негізгі қызметі және инвестициялық және қаржылық қызметтен өзгеше өзге де қызмет;

      92) отын үлесі – жылу электр орталығындағы отынның жиынтық шығысына жатқызылған энергияның, будың немесе ыстық судың қандай да бір түрін өндіруге жұмсалған шартты отын шығысы;

      93) өтеу кестесі – тұтынушының труба құбыры ұйымының алдындағы, тұтынушының және труба құбыры ұйымы басшысының қолдарымен расталған мерзімі өткен кредиторлық берешегін өтеу кестесі;

      94) өндірістік процестер – өндіріске және қызметтер көрсетуге тікелей бағытталған процестер;

      95) өтінім – субъектінің уәкілетті органның ведомствосына тарифті бекіту туралы өтініші;

      96) "ПР" типті бу турбинасы – реттелетін өндірістік іріктеуі бар конденсаторсыз тотығуға қарсы турбина;

      97) "ПТ" типті бу турбинасы – екі реттелетін іріктегіші бар конденсациялық турбина: П – өндірістік (7-15 кг/см²) және т – жылуландыру (0,4-2,5 кг/см²));

      98) пайданың жол берілетін деңгейі – табиғи монополия субъектісінің (бұдан әрі – субъект) реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну бойынша тиімді жұмыс істеуі үшін алу құқығына ие, тарифтің құрамына кіретін және реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну кезінде тартылған активтерінің баланстық немесе қайта бағаланған құнын және бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті пайда мөлшерлемесі ескеріле отырып айқындалатын және Тарифтерді қалыптастыру осы Қағидаларына сәйкес Субъект пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларына сәйкес есептелетін пайда (таза кіріс);

      99) пайдалы жылу энергиясына есептік үлестік қажеттілік – ғимарат үй-ажайының жалпы жылытылатын алаңының бірлігіне жатқызылған, есепті жылыту кезеңі үшін жылу энергиясының саны, 1 шаршы метрге Гигакалорий (бұдан әрі – Гкал/м²);

      100) "Р" типті бу турбинасы – пайдаланылған будың атмосфералық қысымнан (1,2-18 кг/см²) артық қысымы бар және жылу тұтынушыға жіберілуі мүмкін конденсаторсыз тотығуға қарсы турбина және жылу тұтынушыға жіберіледі;

      101) рейд – өзінің көлемдерімен, тереңдігімен және теңіз түбінде топырақ қабаттарын ұстайтын күшімен корабльдер мен кемелердің зәкірлік тұрағын қамтамасыз ететін жағалау акваториясы;

      102) реттеліп көрсетілетін қызметтер – табиғи монополиялар салаларындағы субъектілер ұсынатын және уәкілетті органның мемлекеттік реттеуіне жататын тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер;

      103) реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасы мен сенімділік көрсеткіштері – тұтынушыларға реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну процесінің технологиялық және өзге де объективті параметрлерін қамтитын реттеліп көрсетілетін қызметтерді бағалау, оның ішінде тәуелсіз сыртқы бағалауға жататын өлшемшарттарының жиынтығы;

      104) субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштері – субъект қызметі нәтижелері мен тарифті қалыптастыру кезінде ескерілетін оның экономикалық, басқарушылық, өндірістік шығындарының арақатынасы;

      105) салалық Х-фактор – Әдістемеге сәйкес тиісті салаға жатқызылған есептеу фомуласында табиғи монополия саласындағы субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне арналған тарифті есептеу формуласында ескеру мақсатында уәкілетті органның ведомствосы бекіткен экономиканың факторлық өнімділігіне қатысты саланың факторлық өнімділігінің өсу қарқынын сипаттайтын саланың тиімділік көрсеткіші;

      106) салалық мемлекеттік орган – уәкілетті және құзыретті органдарды қоспағанда, тұтынушы қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік басқару саласына (аясына) басшылықты жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік органы;

      107) саланың факторлық өнімділігі – қолданыстағы өндіріс факторларын (еңбекті, капиталды) тиімді пайдалану (қосымша кеңейтусіз) арқылы қол жеткізілген саланың өнімділігі;

      108) стандартты ауытқу – Әдістемеге сәйкес уәкілетті органның ведомствосы немесе оның аумақтық бөлімшесі айқынған орташа мәнге қатысты деректердің шашыраңқылығын сипаттайтын статистикалық шама;

      109) су берудің механикаландырылған тәсілі – су көздерінен су көтеру (сорғылар) немесе машиналық (механикалық көтеру) механизмдер арқылы су берілетін тәсіл;

      110) су берудің өзағар тәсілі – су көтеру (сорғыларды) немесе машиналық механизмдерін (механикалық көтеру) қолданусыз, гравитациялық күштерді пайдалану негізінде су алу мен таратуға мүмкіндік беретін жүйелер бойынша су беру;

      111) суармалау нормалары – вегетациялық кезеңде суармалау алаңының гектарына берілетін су көлемі (текше метр/га);

      112) су беру тәсілі – өзағар, механикаландырылған;

      113) субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтері – белгілі бір тауарды тұтынушыға беру түрінде көрсетілетін қызметтерді (тауарларды, жұмыстарды) ұсыну жағдайларын қоса алғанда, табиғи монополия саласындағы және уәкілетті органның ведомствосының мемлекеттік реттелуіне жататын мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектісі, оның ішінде концессия субъектісі ұсынатын қызметтер;

      114) сыртқы қызметтер – газ тасымалдау және (немесе) газ тарату ұйымдарының қызметтері, оның ішінде сыртқы пайдаланушыларға ұсынылатын реттеліп көрсетілмейтін қызметтер немесе мұнай тасымалдаушы ұйымдардың қызметтері, оның ішінде сыртқы пайдаланушыларға ұсынылатын реттеліп көрсетілмейтін қызметтер;

      115) сыртқы рейд – гидротехникалық құрылыстармен қорғалмаған рейдтер;

      116) стратегиялық тауарлар:

      табиғи монополиялар субъектілері жылу энергиясын өндіру үшін отын ретінде пайдаланатын көмір, газ, мазут және дизель отыны;

      электр энергиясын беру, сумен жабдықтау және (немесе) су бұру салаларындағы табиғи монополиялар субъектiлерi үшiн – электр энергиясы;

      жылу энергиясымен жабдықтау саласындағы табиғи монополиялар субъектілері үшін және жылу энергиясын беру және тарату саласындағы нормативтік ысыраптар үшін – жылу энергиясы;

      тауарлық газды сақтау, жалғастырушы, магистральдық газ құбырлары және (немесе) газ тарату жүйелері арқылы тасымалдау, топтық резервуарлық қондырғыларды пайдалану, сондай-ақ шикі газды жалғастырушы газ құбырлары арқылы тасымалдау салаларындағы табиғи монополиялар субъектілері үшін өз мұқтаждары мен ысыраптары үшін – газ;

      сумен жабдықтау, жылу энергиясын өндіру салаларындағы табиғи монополиялар субъектілері үшін – су;

      117) "Т" типті бу турбинасы – Т – жылуландыру (0,4-2,5 кг / см²);

      118) "Тп" типті бу турбинасы – реттелмейтін өндірістік іріктеумен және реттелетін жылуландыру іріктеумен (0,4-2,5 кг/см²) реттелетін жылу конденсациялық турбина;

      119) табиғи монополия – тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің белгілі бір түрін өндіру мен ұсынудың технологиялық ерекшеліктеріне байланысты тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің осы түріне сұранысты қанағаттандыру үшін бәсекелестік жағдайлар жасау мүмкін болмайтын немесе экономикалық жағынан тиімсіз болатын тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер нарығының жай-күйі;

      120) табиғи монополия саласының тарифтік реттеу әдісі – тарифті қалыптастыру кезінде қолданылатын әдіс;

      121) табиғи монополия субъектісі – тұтынушыларға реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

      122) таза жылу энергиясында саналған үлесті қажеттілігі – жалпы ғимарат үй-жайының жылыту алаңының өлшем бірлігіне жататын саналған жылыту кезеңіндегі жылу энергиясының саны, шаршы метрге Гигакалорий (бұдан әрі - Гкал/м²);

      123) тариф – реттеліп көрсетілетін қызмет құнының ақшалай мәні;

      124) тарифке немесе оның шектi деңгейiне енгiзiлетiн пайданы шектеу – инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаражатты ескере отырып, белгіленген осы Қағидаларда айқындалған пайда шамасының шегін белгілеу;

      125) тарифті саралау – тұтынудың, оның ішінде тұтынушылар тобының шарттарына қарай тарифтің әртүрлі деңгейін белгілеу;

      126) тарифтік кіріс – субъектінің уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсетуден алған кірісі;

      127) тарифтік реттеудің шығындық әдісі – субъектінің баптар бойынша айқындалған, экономикалық негізделген шығындарына және пайдасына қарай тарифті қалыптастыру әдісі;

      128) тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті талдау – бұл субъектінің есепті кезең үшін негіздеуші материалдар мен растайтын құжаттарды тексеру нәтижелері бойынша уәкілетті органның ведомствосы түзеткен мәндермен бірге тарифтік сметаның орындалуы туралы есепте ұсынған шығындар баптарының, пайданың, көрсетілген реттеліп көрсетілетін қызмет көлемінің, тариф мөлшерінің нақты мәндерін бекітілген тарифтік сметада ұсынылған шығындардың, пайда баптарының, көрсетілген реттеліп көрсетілетін қызмет көлемінің, тариф мөлшерінің көрсеткіштерімен талдауды, бекітілген тарифтік сметаның шығындар баптарының орындалмауының нақты себептерін, оның ішінде шығындарды үнемдеу (болған кезде), уәкілетті органның ведомствосы есепке енгізетін өзгерістер мен нақтылауды негіздеуді (болған кезде) көздейтін процесс, уақытша өтемдік тарифті енгізу үшін негіздердің болуы немесе болмауы туралы тұжырымдар;

      129) тарифтік реттеудің ынталандыру әдісі – реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерін сақтауға және субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізілуіне қарай тарифті қалыптастыру әдісі;

      130) тарифтік учаске – шекарасында тұтынушылардың бір тобының шегінде суды беруге арналған бірыңғай тариф бекітілетін және қолданылатын магистральдық құбыржолының және (немесе) арнаның учаскесі;

      131) тарифтің шығын бөлігі – тарифті айқындау кезінде ескерілетін, субъектінің көрсетілетін қызметтер ұсынуына байланысты шығындар жиынтығы. Осы шығындар реттеліп көрсетілетін қызметтің өзіндік құнынан және кезең шығыстарынан (жалпы және әкімшілік шығыстар, сату жөніндегі шығыстар, сыйақылар төлеу жөніндегі шығыстар) тұрады;

      132) тарифтің шығын бөлігіне енгізілетін шығын түрлерін шектеу – тарифтi және тарифтiк сметаларды бекiту кезінде ескерілмейтін шығыстар тізбесін белгілеу;

      133) тарифтің ең жоғары деңгейі – тарифтік бақылау кезеңінде уәкілетті органның ведомствосы бекіткен магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге индекстің ең жоғары шамасы;

      134) тарифтің ең төмен деңгейі – тарифтік бақылау кезеңінде уәкілетті органның ведомствосы бекіткен магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге индекстің ең төмен шамасы;

      135) тарифтің болжамды индексі – тарифтің болжамды деңгейін оның болжамын есептеу жолымен айқындайтын көрсеткіш;

      136) тартылған активтер – негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді қамтитын қызметтер (қызметтер) ұсыну үшін пайдаланылатын субъектінің активтері;

      137) тартылған активтердің реттелетін базасы – Субъектінің жеке меншігіндегі және (немесе) Субъект табыс алуға құқығы бар қызметтерді (тауарларды, жұмыстарды) өндірген және ұсынған кезде пайдаланатын активтердің реттелетін құны;

      138) тез әрекет ететін редукциялық-салқындатқыш құрылғы (редукциялық-салқындатқыш құрылғы) – тез әрекет ететін редукциялық-салқындатқыш құрылғы, бу өлшемшарттарын төмендету үшін қызмет етеді;

      139) температуралық кесте – энергия беруші ұйым жасаған және жергілікті атқарушы орган келіскен тұтынушының есепке алу торабында сыртқы ауаның температурасына қарай жылу тасымалдағыш температурасының өзгеру кестесі;

      140) тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган – энергетика, теміржол көлігі, газды өндіру, тасымалдау (тасу), сақтау және көтерме саудада өткізу, сондай-ақ тауарлық және сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада өткізу және тұтыну, су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы мемлекеттік органдар;

      141) тонна-операция – шамадан тыс артық тиелген нақты тоннадағы жүк санының қайта тиеу нұсқаларынан өткен санына көбейтіндісімен өлшенеді;

      142) тұтынушы – реттеліп көрсетілетін қызметтерді пайдаланатын немесе пайдалану ниеті бар жеке немесе заңды тұлға;

      143) тұтынушылар топтары – тұтыну мақсатына және (немесе) тәсіліне байланысты топтастырылған субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметін тұтынушылар;

      144) тұрғын үй ғимарат (пәтер) – тұрғын үй ғимараттардың тұрғын алаңын да, тұрғын емес алаңын да қоса алғанда, тұрақты тұруға арналған және пайдаланылатын жеке үй ғимарат;

      145) тұрғын емес үй ғимарат – ортақ мүлік болып табылатын тұрғын үйдің (тұрғын ғимараттың) бөліктерін қоспағанда, тұрақты тұрудан өзге мақсаттарға пайдаланылатын (дүкен, кафе, шеберхана, кеңсе және тағы басқа) жеке үй ғимарат;

      146) уақытша өтемдік тариф – тұтынушыларға қаражатты қайтару мақсатында уәкілетті орган ведомствосы белгілі бір мерзімге бекітетін тариф;

      147) уақытша төмендету коэффициенті – тұтынушылар мен субъектінің мүдделерін қорғау мақсатында уәкілетті орган ведомствосы бекіткен және тарифке қолданылатын шама;

      148) уәкілетті орган – тиісті табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

      149) уәкілетті органның ведомствосы – аэронавигацияның, әуежайлардың реттеліп көрсетілетін қызметтерін ұсынатын субъектілерді қоспағанда, субъектілердің кабельдік кәріздерді мүліктік жалдауға (жалға алуға) немесе пайдалануға беру жөніндегі қызметін реттеу мен бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органның ведомствосы және (немесе) оның аумақтық органы;

      150) ұлттық электр желісі – кіші станциялардың, тарату құрылғыларының, кернеуі 220 киловольт және одан жоғары өңіраралық және (немесе) мемлекетаралық электр беру желілерінің және электр станцияларының электр энергиясын беруді жүзеге асыратын электр беру желілерінің жиынтығы, олар жекешелендіруге жатпайды және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен және шарттарда ұлттық компанияға беріледі;

      151) ұлттық электр желісі арқылы электр энергиясын беру қызметтерін тұтынушы – Жүйелік оператор қызметтерін жасалған шарттарға сәйкес пайдаланатын электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектісі;

      152) физикалық әдіс – ыстық су және бу түрінде электр энергиясы мен жылу өндіруге бара жатқан будың энергетикалық құндылығын (әлеуетін) ескермейтін, жылу және электр энергиясына олардың құрамдастырылған өндірісі кезінде отын шығындарын бөлудің баланстық әдісі;

      153) халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздары – қарыз шарты негізінде не вексельдер, облигациялар, басқа да бағалы қағаздар және халықаралық қаржы ұйымдарының өзге де ақшалай міндеттемелері түрінде халықаралық қаржы ұйымдары берген қарыздар;

      154) шартты-ауспалы шығындар – шартты-ауыспалы санатқа енгізілмеген, электр және жылу энергиясын құрамдастырылған өндіруге арналған шығындар;

      155) шартты-ауыспалы шығындар құрамдастырылған өндіру кезіндегі – оларды құрамдастырылған өндіру кезінде электр және жылу энергиясын өндіру көлеміне тікелей байланысты шығындар, оның ішінде технологиялық отынға, су, химиялық реагенттер мен сүзгілеу материалдарын сатып алуға, экологиялық төлемдерге арналған шығындар;

      156) шартты отын – органикалық отынның әртүрлі түрлерінің жылу құндылығын салыстыру үшін қызмет ететін техникалық-экономикалық есептеулер кезінде қабылданған бірлік;

      157) шығыс мөлшерлемесі – өндірістік операциялар өлшеуішінің бірлігіне келетін шығындар шамасы;

      158) шығыстар бабы (шығындардың түрлері) – жекелеген қызметтер, бір немесе бірнеше біртекті өндірістік операциялар бойынша ескерілетін шығындар;

      159) ыстық су – температурасы 50 градус Цельсийден (бұдан әрі –оС) төмен емес су;

      160) ішкі қызметтер – субъект қызметінің бір бағыттарымен жүргізілетін және одан әрі сыртқы қызметті осы субъект қызметінің басқа бағыттарымен көрсету мақсатында тұтынылатын қызметтер;

      161) ішкі рейд – гидротехникалық құрылыстармен қорғалған рейдтер;

      162) экономикалық негізделген шығындар – осы Қағидаларға сәйкес айқындалған реттелетін қызметті ұсынуға байланысты шығындар;

      163) экономиканың факторлық өнімділігі – қолданыстағы өндіріс факторларын (еңбекті, капиталды) пайдалану (қосымша кеңейтусіз) арқылы қол жеткізілген экономиканың өнімділігі;

      164) экономикалық ресурстар – өндірістік-шаруашылық қызметте пайдаланылатын, табиғи (шикізат, геофизикалық), еңбек (адам капиталы), күрделі (физикалық капитал – негізгі құралдар), айналым қаражаты (материалдар), ақпараттық ресурстар, қаржы (ақша капиталы) ресурстары болып бөлінетін көздердің, құралдардың жиынтығы;

      165) эксергия – қоршаған ортамен тепе-теңдікке дейін белгілі бір жылу күйінен өткен кезде жүйе жасауға қабілетті ең көп пайдалы жұмыс (техникалық жұмыс қабілеттілігі);

      166) эксергиялық әдіс – жылу және электр энергиясына отын шығындарын оларды құрамдастырылған өндіру кезінде бөлудің термодинамикалық әдісі электр және жылу энергиясын өндіруге жұмсалатын будың энергетикалық әлеуетін есепке алуға мүмкіндік беретін термодинамикалық циклдің энергетикалық талдауына негізделеді;

      167) электр энергиясының транзитi – электр энергиясын басқа елдің энергия жүйесiнен беру үшiн бiр немесе бiрнеше шектес елдердiң электр желiлерiн пайдалану жөнiндегi қызметтер;

      168) энергия үлесі – өндірілген электр энергиясының келтірілген жиынтық энергияға (жылу және электр энергиясының сомасына) қатынасы;

      169) энтальпия (үлестік энтальпия) – дененің термодинамикалық жай-күйімен анықталатын және дене салмағының бірлігіне жатқызылатын ағындағы жұмыс денесінің толық энергиясы. Энтальпия су мен су буының термодинамикалық қасиеттерінің кестесі бойынша айқындалады;

      170) энтропия – өзгеруі тепе-теңдік процестердегі жылу нысанында энергия алмасудың белгісі болып табылатын физикалық шама оқшауланған жүйеде өтетін процестің қайтымсыз өлшемі болып табылады. Энтропия су мен су буының термодинамикалық қасиеттерінің кестесі бойынша айқындалады.

      Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге де ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес қолданылады.

      4. Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, тариф бес және одан көп жылғы мерзімге белгіленеді. Тариф тарифтің бүкіл қолданылу кезеңіне немесе әрбір жылға бекітіледі.

      5. Тариф реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну бойынша шығындардың орнын толтыруды және субъектіні дамытуға және оның тиімді жұмыс істеуіне және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де мақсаттарға бағытталатын пайда алуды қамтамасыз етеді.

      6. Тарифтің және тарифтік сметаның жобасын қалыптастыру осы Қағидалардың қосымшаларына сәйкес жүзеге асырылады.

1-параграф. Тарифтер қалыптастыру қағидалары

1-бөлім. Жалпы ережелер

      7. Тарифті қалыптастыру кезінде табиғи монополиялар салаларының мынадай тарифтік реттеу әдістері қолданылады:

      1) шығындық;

      2) ынталандырушы;

      3) индекстеу;

      4) жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау.

      8. Табиғи монополия саласын тарифтік реттеу әдісі жиынтығында мынадай шарттары сақталған:

      1) табиғи монополия саласын тарифтік реттеудің тиісті әдісін қолдануға субъектінің экономикалық және технологиялық әзірлігі болған;

      2) субъекті мен тұтынушыларға олар орындай алмайтын міндеттерді жүктеуге жол берілмеген жағдайда қолданылады.

      9. Тарифтік реттеудің шығындық әдісін қолдана отырып тарифті қалыптастыру:

      1) экономикалық негізділігін ескеріле отырып, тарифте есепке алынатын шығындардың түрлері мен мөлшерлерін шектеуді;

      2) тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде айқындалған, олар болған жағдайда шикізат, материалдар, отын, энергия шығыстарының техникалық және технологиялық нормаларын, нормативтік техникалық ысыраптарды, персоналдың нормативтік санын қолдануды;

      3) жылдарға бөле отырып тарифтік сметаны бекітуді;

      4) амортизацияны есепке жазудың тікелей әдісін қолдануды;

      5) Заңның 23-бабына және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 13 тамыздағы № 73 бұйрығымен бекітілген Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметті жүзеге асыру қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2019 жылғы 14 тамызда № 19242 болып тіркелген) (бұдан әрі – қызметті жүзеге асыру Қағидасы) сәйкес субъектінің сатып алуды жүргізуі;

      6) субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну кезінде тартылған активтерінің баланстық немесе қайта бағаланған құнын және осы Қағидаларға сәйкес Табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларына сәйкес есептелген пайда мөлшерлемесін және бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаражат көлемін ескере отырып, пайданың жол берілетін деңгейін айқындауды;

      7) инвестициялық бағдарламаны бекітуді;

      8) бекітілген тарифтік смета шығындарының баптарын орындамағаны, амортизациялық аударымдардың және бекітілген инвестициялық бағдарлама іс-шараларының қаражатын мақсатқа сай пайдаланбағаны үшін уақытша өтемдік тарифті бекітуді көздейді.

      10. Тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдана отырып, тарифті қалыптастыру:

      1) экономикалық негізділігін ескере отырып, тарифте есепке алынатын шығындардың түрлері мен мөлшерлерін шектеуді;

      2) тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде айқындалған, олар болған жағдайда шикізат, материалдар, отын, энергия шығыстарының техникалық және технологиялық нормаларын, нормативтік техникалық ысыраптарды, персоналдың нормативтік санын қолдануды көздейді.

      Осы тармақшаның күші тарифтік реттеудің шығындық әдісінен тарифтік реттеудің ынталандыру әдісіне өткен жағдайда тарифті бекіту кезінде қолданылады;

      3) бақыланатын және бақыланбайтын шығындарды айқындауды;

      4) бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындамағаны үшін уақытша өтемдік тарифті және бақыланбайтын шығындарды бекітуді;

      5) инвестицияланған капиталды қайтаруды және инвестицияланған капиталдарға кірістілік нормаларын, сондай-ақ реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну кезінде қолданысқа енгізілген субъект активтерінің баланстық құнын және осы Қағидаларға сәйкес табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларына сәйкес есептелген пайда ставкасын ескере отырып пайданы айқындау;

      6) реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерін айқындауды;

      7) субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштерін айқындауды;

      8) амортизацияны есепке жазудың тікелей әдісін қолдануды;

      9) инвестициялық бағдарламаны бекітуді көздейді.

      11. Индекстеу әдісін қолдана отырып тарифті қалыптастыру:

      1) осы Қағидаларға сәйкес табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес уәкілетті органның ведомствосы айқындайтын деңгейден аспайтын бекітілген тарифті индекстеу жолымен Қуаттылығы аз субъектінің жыл сайынғы тарифті белгілеуі;

      2) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму параметрлері ескеріле отырып, жыл сайын күнтізбелік жыл басталғанға дейін екі айдан кешіктірілмей айқындалатын тарифті индекстеу деңгейін қолдануды көздейді.

      12. Жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты, бекітілген инвестициялық бағдарлама негізінде тарифті айқындау осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      13. Тарифтерді қалыптастыру тәсілдері:

      1) субъект тарифтік реттеудің шығындық немесе ынталандырушы тәсілімен тарифті бекітуге өтінім берген кезде уәкілетті органның ведомствосы жүзеге асыратын тарифті бекітуі;

      2) тарифті индекстеу әдісімен есептеген кезде қуаты аз субъект жүзеге асыратын субъектінің тарифті белгілеуі;

      3) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде уәкілетті органның ведомствосы өзінің бастамасы бойынша немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектісінің, оның ішінде табиғи монополия саласындағы концессия субъектісінің өтініші негізінде жүзеге асыратын концессия шарты негізінде тарифті айқындау.

2-бөлім. Өтінімді ұсыну және қабылдау

      14. Уәкілетті орган ведомствосы тарифті бекіту үшін субъект https://bazamonopolist.gov.kz/login сілтемесі бойынша "Монополист" базасы" веб-порталы арқылы электрондық нысанда өтінім ұсынады.

      15. Өтінімге мыналар қоса беріледі:

      1) тарифтің (не салалық ерекшеліктері ескеріле ала отырып прейскуранттың) жобасы;

      2) негіздейтін материалдар уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша қоса тіркеле отырып, тарифтік сметаның жобасы, осы Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес

      3) тарифті бекіту қажеттігі туралы анықтама-негіздеме;

      4) инвестициялық бағдарламаның жобасы немесе бекітілген инвестициялық бағдарлама;

      5) негізгі құралдар құнының өсуіне алып келмейтін жөндеуге бағытталған шығындар сметасы;

      6) алдыңғы күнтізбелік екі жыл үшін қаржылық есептілік;

      7) "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының 8) тармақшасына сәйкес мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысандар бойынша есептер":

      қаржы-шаруашылық қызмет туралы, инвестициялық қызмет туралы;

      негізгі қорлардың жай-күйі, қызметкерлердің жекелеген лауазымдары мен кәсіптері бойынша және алдыңғы күнтізбелік екі жыл ішіндегі еңбек бойынша жалақы мөлшері туралы;

      8) шығыстардың баптар бойынша есептеулері;

      9) пайданың есептеулері;

      10) тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде жүргізілген персонал санының, шикізат, материалдар, отын, энергия қажеттілігінің және техникалық ысыраптардың есептеулері;

      11) алдыңғы күнтізбелік жыл үшін материалдық, қаржылық ресурстарды, жабдықтарды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі конкурстық (тендерлік) комиссиялар шешімдерінің көшірмелері;

      12) бекітілген инвестициялық бағдарлама іске асырылғанға дейін пайдаланылатын және жылдарға бөле отырып, ұзақ мерзімді кезеңде бекітілген инвестициялық бағдарламаны (жобаны) іске асыру кезінде пайдалануға берілетін негізгі құралдарға амортизациялық аударымдардың есептеулері;

      13) қарыз ресурстарын қаржыландыру және өтеу шарттары туралы растайтын құжаттар;

      14) субъектінің жобалық қуаты және оны іс жүзінде пайдалану туралы деректер;

      15) реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланатын көлемін растайтын құжаттар (реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынудың нақты көлемдері көрсетілген шарттардың тізілімі, реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемдерінің төмендегенін растайтын құжаттар, жалпыға бірдей сапалы қызмет көрсету міндеті және субъектінің мүмкіндіктері, тарифтер деңгейін ұстап тұру немесе өсіру мақсатында көлемдерді төмендетуге жол бермеу негізінде реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемдерінің есептемелері және бар болған жағдайда тұтынушылық сұранысты маркетингтік зерттеу материалдары);

      16) өтінім ұсынудың алдындағы төрт тоқсан үшін және алдыңғы күнтізбелік жыл үшін реттеліп көрсетілетін қызметтердің шығындары туралы және көлемдері туралы нақты деректерді растайтын құжаттар (шарттардың, орындалған жұмыстар актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизациясын көрсете отырып, негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі) қоса беріледі.

      Заңның 20-бабының 5-тармағында көзделген жағдайда, Заңның 20-бабының 1-тармағында көрсетілген субъектілер үшін шығындық әдісті қолдана отырып тарифті бекіту кезінде, алдыңғы күнтізбелік бір жыл үшін осы тармақтың 6) және 7) тармақшаларында көзделген құжаттар қоса беріледі.

      Тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдана отырып тарифті бекіту кезінде өтінімге осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 3), 4), 6), 7), 9), 10), 13), 14) және 15) тармақшаларында көзделген құжаттар, сондай-ақ негіздейтін материалдарды қоса тіркей отырып, реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерінің және субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштерінің жобалары қоса беріледі.

      Уәкілетті орган Заңның 15-бабының 8-тармағына сәйкес бекітетін тізбеге енгізілген субъектілер үшін тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдана отырып тарифтерді бекіту жағдайларын қоспағанда, субъект уәкілетті органның ведомствосына бекітілген тарифтің қолданылу мерзімі өткеннен кейін тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдана отырып тарифті бекітуге өтінім ұсынады.

      16. Тұтынушылардың топтары бойынша сараланған сумен жабдықтау және (немесе) су бұру саласындағы реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді бекітуге арналған өтінімге қоса беріледі:

      1) осы Қағидалардың 15-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген құжаттар;

      2) өтінім ұсынудың алдындағы төрт тоқсан немесе алдыңғы күнтізбелік жыл үшін тұтынушылар топтары бөлінісінде (оның ішінде тұрғындар, бюджеттік ұйымдар, жылу энергетикасы саласындағы кәсіпорындар, басқа заңды тұлғалар) текше метрде (бұдан әрі – м³) суды тұтыну көлемі бойынша ақпарат;

      3) суды есепке алудың жеке аспабы жоқ абоненттер үшін – әрбір абонент бойынша өтінім берудің алдындағы төрт тоқсандағы немесе алдыңғы күнтізбелік жыл үшін текше метрмен (м³) суды тұтыну көлемі бойынша ақпарат;

      4) суды есепке алудың жеке аспабы бар абоненттер үшін – әрбір абонент бойынша өтінім берудің алдындағы төрт тоқсандағы немесе алдыңғы күнтізбелік жыл үшін текше метрмен (м³) суды тұтыну көлемі бойынша ақпарат қоса беріледі.

      17. Есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар санының азаюына байланысты ұсынылған қызметтер көлемінің өзгеруі кезінде субъект жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтердің есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына байланысты, оның ішінде осы Қағидаларға сәйкес бекітілген тарифті өзгертпей, сараланған тарифтерді бекітуге өтінімді мына негіздейтін келесі материалдарды қоса береді:

      1) есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына байланысты сараланған тарифтерді бекіту қажеттігі туралы түсіндірме жазба, оның ішінде осы Қағидаларға сәйкес бекітілген тарифті өзгертусіз;

      2) есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына байланысты сараланған тарифтердің есептеуі;

      3) негіздейтін материалдарды (субъект жылу энергиясымен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасасқан шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне тарифтердің деңгейін қолдау немесе тарифтердің деңгейін өсіру мақсатында көлемді төмендетуге жол бермеуді негізге ала отырып жасалған есептеулермен) қоса бере отырып, халықтың тобына жататын тұтынушылардың, оның ішінде үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және аспаптары жоқ (үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнатудың техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттардың , барак үлгісіндегі үйлерде тұрып жатқан халық тобына жататын жеке тұлға тұтынушыларды қоспағанда) тұтынушыларды бөліп көрсете отырып, жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі туралы ақпарат;

      4) негіздейтін материалдарды (субъект жылу энергиясымен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасасқан шарттармен, ниет хаттамалармен және субъектінің жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау немесе тарифтердің деңгейін өсіру мақсатында көлемдерді төмендетуге жол берілмеуін негізге ала отырып, жасалған есептеулермен) өзге де және бюджеттік тұтынушылардың, оның ішінде үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және аспаптары жоқ (үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнатудың техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық үй-жайларда, барак үлгісіндегі үйлерде орналасқан халық тобына жататын жеке тұлға тұтынушыларды қоспағанда) тұтынушыларды көрсете отырып, жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі туралы ақпарат;

      5) үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнатудың техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарда, барак үлгісіндегі үйлерде тұрып жатқан немесе орналасқан тұтынушылардың (оның ішінде жеке тұлғалар, бюджеттік және өзге де тұтынушылар бойынша бөліп көрсете отырып) жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі туралы ақпарат;

      6) үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнатудың техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық үй-жайлардың, барак үлгісіндегі үйлердің тізбесі.

      18. Субъект осы Қағидалардың 15, 16 және 17-тармақтарына сәйкес өтінімге қоса берілетін есептеулерді және негіздейтін материалдарды реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түріне жеке дайындайды.

      19. Уәкілетті органның ведомствосы өтінімді алған күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірмей қоса берілетін есептеулердің және негіздейтін материалдардың толықтығын және осы Қағидалардың 18-тармағына сәйкестігіне тексереді және субъектіге өтінімнің қарауға қабылданғаны немесе осы Қағидалардың 20-тармағына сәйкес бас тарту себептерін көрсете отырып, оны қабылдаудан бас тартылғаны туралы жазбаша түрде хабарлайды.

      20. Уәкілетті органның өтінімді қараудан бас тартуына мыналар:

      1) субъектінің осы Қағидалардың 15, 16 немесе 17-тармақтарында көзделген құжаттарды ұсынбауы;

      2) ұсынылған құжаттардың осы Қағидалардың 18-тармағына сәйкес келмеуі;

      3) Заңның 25-бабының 7-тармағында көзделмеген мәліметтерді коммерциялық құпияға жатқызу.

      21. Егер өтінімді қараған кезде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы оны субъектіден кемінде бес жұмыс күн мерзімін белгілей отырып, жазбаша түрде сұратады.

      22. Өтінімдер Заңның 25-бабының 7-тармағында белгіленген талаптар ескеріле отырып, электрондық жеткізгіште ұсынылған қоса берілген құжаттармен уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

3-бөлім. Тарифті бекіту

      23. Уәкілетті орган ведомствосы өтінімді ұсынылған күнінен бастап тоқсан жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қарайды.

      24. Уәкілетті орган ведомствосы субъект ұсынған тарифтің және тарифтік сметаның жобаларын жария тыңдаулар өткізу кезінде талқылауға шығарады.

      Жария тыңдауларды уәкілетті орган тарифті бекіту кезінде – тариф бекітілгенге дейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей, тарифті оңайлатылған тәртіппен бекіту кезінде, сондай-ақ осы Заңның 22-бабы 1-тармағының 4), 6), 7), 8) және 9) тармақшаларында көзделген жағдайларда тариф бекітілгенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей өткізеді.

      25. Уәкілетті орган ведомствосы тарифтің және тарифтік сметаның жобасын, қоса беріліп отырған негіздеуші құжаттармен және субъект талдау жүргізу жолымен ұсынған есептеулермен бірге қарайды және осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 24-нысан бойынша субъектінің тарифін және тарифтік сметасының жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындыны қалыптастырады.

      26. Уәкілетті орган ведомствосы субъектінің тариф пен тарифтік сметасының жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындының негізінде оның қолданылу мерзімін көрсете отырып, тарифті бекіту немесе оны бекітуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      27. Құзыреті Заңның 8, 9 және 10-баптарында көзделген уәкілетті орган ведомствосының, өзге мемлекеттік органның не жергілікті атқарушы органның Инвестициялық бағдарламаны бекіту және оны өзгерту қағидаларына сәйкес қабылдаған инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту туралы шешімі тарифті бекітуден бас тартуға шешім қабылдау үшін негіз болып табылады.

      28. Уәкілетті орган ведомствосының тарифті бекіту туралы немесе тарифті бекітуден бас тарту туралы шешімі уәкілетті орган ведомствосы басшысының бұйрығымен ресімделеді және уәкілетті органның ведомствосы субъектіге оны бекіту туралы шешім қабылданған күннен бастап кемінде күнтізбелік бес күннен кешіктірмей жібереді.

      Тарифті бекіту туралы шешіммен бірге субъекті өтініммен қоса ұсынған шығындар, пайда және бекітілген инвестициялық бағдарлама іс-шараларының баптарына өзгерістер мен нақтылаулардың негіздемесі жіберіледі.

      29. Бекітілген тарифтер мен тарифтік сметаларды уәкілетті органның ведомствосы өзінің интернет-ресурсында оларды бекіту туралы шешім қабылданғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей орналастырады.

      30. Тариф, Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, тариф бекітілген айдан кейінгі екінші айдың бірінші күнінен кейін қолданысқа енгізіледі.

      31. Субъект тарифтің бекітілгені туралы ақпаратты қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей тұтынушының назарына жеткізеді және күнтізбелік бес күн ішінде уәкілетті органның ведомствосына тұтынушыларды тарифтің енгізілгені туралы хабарландыру фактісі туралы ақпарат ұсынады.

      Субъект жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына байланысты сараланған тарифтерді, оның ішінде осы Қағидаларға сәйкес бекітілген тарифті өзгертпестен енгізу туралы ақпаратты олар қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік жеті күннен кешіктірмей, субъект өз қызметін жүзеге асыратын әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында осы ақпаратты орналастыру жолымен тұтынушының назарына жеткізеді.

      32. Егер субъект осы Заңда белгіленген мерзімдерде тұтынушыға тарифтің енгізілетіні туралы хабарламаса, онда көрсетілген тариф уәкілетті орган ведомствосының шешімінде көрсетілген күннен бастап енгізілмейді. Бекітілген тарифті енгізу тариф бекітілген айдан кейінгі үшінші айдың бірінші күнінен бастап жүзеге асырылады.

4-бөлім. Тарифті көтерместен тарифтік сметаны өзгерту

      33. Бекітілген тарифтік сметаны тарифті көтермей өзгерту үшін субъект ағымдағы күнтізбелік жылдың 1 қарашасына дейінгі мерзімде уәкілетті органның ведомствосына тарифті көтерместен, бекітілген тарифтік сметаны өзгерту туралы өтінішпен жүгінеді.

      34. Тарифті көтерместен бекітілген тарифтік сметаны өзгерту туралы өтінішке тарифті көтерместен өзгерістер ескерілген тарифтік сметаның жобасы және осы Қағидалардың 18-тармағында көзделген талаптарға сәйкес өзгерістер енгізу қажеттігін негіздейтін және растайтын материалдар (шарттардың, орындалған жұмыстардың/қабылдау-тапсыру актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизациянын көрсете отырып, негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі, есептеулер) қоса беріледі.

      35. Уәкілетті органның ведомствосы тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындардың талаптарын және осы Қағидаларға сәйкес тарифте ескерілетін шығындардың мөлшерін шектеуді ескере отырып, оны ұсынған сәттен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде тарифті көтермей бекітілген тарифтік сметаны өзгерту туралы өтінішті қарайды.

      36. Уәкілетті органның ведомствосы тарифтік сметаның жобасын талдау жүргізу арқылы субъектінің қоса берген отырған негіздеуші құжаттарымен ұсынған есептеулерімен бірге қарайды және осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 24-нысан бойынша субъектінің тарифтік сметасының жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындыны қалыптастырады.

      37. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің тарифтік сметасының жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындының негізінде бекітілген тарифтік сметаға өзгерістер енгізу туралы немесе бекітілген тарифтік сметаға өзгерістер енгізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      38. Уәкілетті органның ведомствосы егер мұндай өзгерту субъектінің тарифін жоғарылатуға әкеп соққан жағдайда, бекітілген тарифтік сметаны өзгертуден бас тартады.

      39. Уәкілетті органның ведомствосы реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынған кезде технологиялық циклде пайдаланылатын мүлікті субъект балансқа және (немесе) сенімгерлік басқаруға, мемлекеттік немесе жергілікті атқарушы органдардан, оның ішінде электр желілерін басқа энергия беруші ұйымдардан өтеусіз пайдалануға алған кезде, тарифті көтерместен бекітілген тарифтік сметаға өзгеріс енгізеді.

      40. Уәкілетті органның ведомствосы инвестициялық бағдарламаға оның сомасын азайту жағына қарай өзгерістер енгізген жағдайда, тарифтік смета мен тарифке оның сомасын төмендету жағына қарай өзгерістер енгізеді.

      41. Шикізат, материалдар, отын, энергия қажеттілігі ескеріле отырып, айқындалған тарифтік сметада көзделген шығындар баптарын өзгерту еңсерілмейтін күш мән-жайларын және төтенше жағдайларды қоспағанда, аталған шығыстардан асып түскен жағдайда не шығыс нормаларын бес проценттен астам төмендеткен жағдайда жүзеге асырылады.

2-параграф. Бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті ұсыну және оған талдау жүргізу

      42. Тарифтің қолданылу кезеңінде субъект жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей, осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті уәкілетті органның ведомствосына ұсынады.

      Тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдана отырып бекітілген кезде субъект жыл сайын есепті кезеңнің 1-мамырынан кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның ведомствосына, мемлекеттік органға не жергілікті атқарушы органға уәкілетті орган ведомствосы айқындайтын тәртіпте есепті жылды нақты қол жеткізілген кірістер, шығыстар, реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерінің сақталуы, табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізу туралы есептер ұсынады.

      43. Тарифтік сметаның орындалуы туралы есепке:

      1) орындалмау себептері түсіндіріле отырып, тарифтік сметаның орындалуы туралы түсіндірме жазба;

      2) Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 28 маусымдағы № 404 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тіркелімінде № 15384 болып тіркелген) жария мүдделі ұйымдардың жариялауы үшін жылдық қаржылық есептілік тізбесіне сәйкес нысан бойынша субъектінің пайдасы мен шығындары туралы есебі;

      3) негізгі құралдар құнының өсуіне алып келмейтін, жөндеуге бағытталған шығындар сметаларының іске асырылуы туралы мәліметтер;

      4) тарифтік смета бойынша субъектінің нақты шығындарын растайтын материалдар (шарттардың, орындалған жұмыстар/қабылдау-тапсыру актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизацияны көрсете отырып негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі, есептеулер).

      5) көрсетілген үнемдеудің іс-жүзінде пайдаланылған және (немесе) көрсетілетін реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемдерінің қысқарғанын растайтын материалдарды қоса бере отырып, шығындарды баптар бойынша үнемдеуді растайтын материалдар:

      мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың неғұрлым тиімді әдістері мен технологияларын енгізуі туралы ақпараты бар хаты;

      конкурстық (тендерлік) комиссиялардың хаттамалары;

      көлемдер мен төлеуге арналған сомаларды көрсете отырып, реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемінің тізілімі ұсынылатын табиғи монополиялар салаларындағы коммуналдық көрсетілетін қызметтерді қоспағанда, тұтынушылар ұсынған реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемдерін салыстырып тексеру актілері мен төлеуге берілген шот-фактуралар;

      мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемдері туралы ақпараты бар хаты:

      6) осы Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу қағидаларына сәйкес нысандар бойынша есептілік;

      7) бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуына қоғамдық мониторинг және (немесе) техникалық сараптама жүргізу қорытындылары бойынша тұжырым.

      44. Субъектінің бекітілген тарифтік сметасының орындалуы туралы есебін талдауды уәкілетті органның ведомствосы уәкілетті органның ведомствосына келіп түскен күннен бастап күнтізбелік алпыс күннен аспайтын мерзімде жүргізеді.

      Егер субъектінің бекітілген тарифтік сметасының орындалуы туралы есебін қарау кезінде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы бес жұмыс күннен кем болмайтын мерзім белгілей отырып, оны жазбаша түрде сұратады.

      Бұл ретте есепті қарау, қажетті ақпаратты алғанға дейін бұл туралы субъектіге хабарлай отырып, тоқтатыла тұрады.

      45. Уәкілетті орган ведомствосы субъектінің тарифтік сметасының орындалуы туралы есебін талдау жүргізу жолымен қарайды және осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 24-нысан бойынша тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті қарау нәтижелері туралы қорытындыны қалыптастырады.

      46. Уәкілетті орган ведомствосы Заңның 33-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда субъектінің тарифтік сметасының орындалуы туралы есебін қарау нәтижелері туралы қорытынды негізінде уақытша өтемдік тарифті енгізу туралы шешім қабылдайды.

2-тарау. Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеу әдістері ескерілген тарифті есептеу тетігі

1-параграф. Жалпы ережелер

      47. Тарифті есептеу тетігі табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну жөніндегі шығындарды өтеуді және субъектінің дамуы мен тиімді жұмыс істеуіне және Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамасында тыйым салынбаған өзге де мақсаттарға бағытталатын пайда алуды қамтамасыз етуге тиіс.

      48. Осы Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеу әдістері ескерілген тарифті есептеу тетігі:

      табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің шығындық әдісі ескерілген тарифтерді есептеу тетігін;

      табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің ынталандыру әдісі ескерілген тарифті есептеу тетігін;

      табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің индекстеу әдісі ескерілген тарифті есептеу тетігін;

      жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау әдісін қолдану ескерілген тарифті есептеу тетігін айқындайды.

2-параграф. Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің шығындық әдісі ескерілген тарифті есептеу тетігі

1-бөлім. Тарифті есептеу тәртібі

      49. Табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеудің шығындық әдісін ескере отырып, тарифтерді есептеу реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтердің есебін және табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеудің шығындық әдісін ескере отырып, табиғи монополиялардың жекелеген салаларының ерекшелігіне байланысты тарифті есептеу ерекшеліктерін айқындайды.

      50. Тарифтік реттеудің шығындық әдісі қолданылатын тарифті уәкілетті органның ведомствосы экономикалық негізделген шығындар мен пайданы айқындау жолымен бекітеді.

      51. Тарифті бекіткен кезде тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      ТД – тарифтік кіріс, теңге;

      ПОУ – заттай мәнде реттеліп көрсетілетін қызметтің жоспарланатын көлемі.

      52. Тарифтік кіріс мынадай формула бойынша анықталады:

      ТД = Z + ДУП,

      мұндағы:

      Z – экономикалық негізделген шығындар, теңге;

      ДУП –пайданың жол берілетін деңгейі, теңге.

      53.Тариф барлық қолданылу кезеңіне (5 және одан астам жыл) бекітілген кезде ол мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      i – тарифтің қолданылу кезеңінің жылы;

      n – тарифтің қолданылу кезеңі.

      ∑ ТДi – тарифтің қолданылу кезеңінің барлық жылына тарифтік кірістердің сомасы, теңге;

      ∑ ПОУi – тарифтің қолданылу кезеңінің барлық жылдарына реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланған көлемдерінің заттай мәндегі сомасы.

      54. Тариф оның қолданылу кезеңіне әр жылына бекітілген кезде тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      ТДi – тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір і жылына тарифтік кіріс, теңге;

      ПОУi – заттай мәнде тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір жылына реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің заттай мәндегі жоспарлы көлемі.

      55. Тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір і жылына тарифтік кіріс мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Z_i – і жылы экономикалық негізделген шығындар, теңге;

      ДУП_i – і жылы пайданың жол берілетін деңгейі, теңге.

      56. Реттеліп көрсетілетін қызметтің жоспарланатын көлемі ретінде өткен күнтізбелік жыл немесе соңғы төрт тоқсан, оның ішінде тарифтің қолданылу кезеңінің (бес және одан астам) бірінші жылы үшін реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемдері және реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланатын көлемдері – Қазақстан Республикасының даму басымдықтарын және Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерін ескере отырып кейінгі жоспарлантын жылдарға қабылданады.

      Тарифтерді есептеу кезінде реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланатын көлемдерін төмендеткен кезде жоспарланатын көлемдер субъекті ұсынған, осы төмендеуді негіздейтін және растайтын материалдардың негізінде қабылданады.

      Субъекті жоспарланатын көлемді нақты көлемдерден жоғары ұсынған жағдайда (тарифтер деңгейін ұстау немесе өсуі үшін көлемдердің төмендеуіне жол бермеу мақсатында) тарифтерді есептеу кезінде жоспарланатын көлемдерді қабылдайды.

      Заңның 20-бабы 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген субъектілер үшін тарифтерді есептеу кезінде жоспарланатын көлемдер қабылданады.

      56-1. Заңның 22-бабы 1-тармағының 10) тармақшасында көзделген жағдайларда уәкілетті орган бекіткен тариф оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін өзгерген кезде тарифтер бекітілген тарифтің қалған қолданылу кезеңінің әрбір жылына жеке бекітіледі, бұл ретте орташа өлшемделген бекітілген тарифтің қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін оның өзгеруі нәтижесінде қалыптасқан толық алынбаған немесе үстеме алынған кіріс сомасы тарифті жылдар бойынша есептеу кезінде ескеріледі.

2-бөлім. Магистральдық құбыржолдары және (немесе) арналар арқылы су беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифті есептеу ерекшеліктері

      57. Магистральдық құбыржолдар және (немесе) арналар арқылы су беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифті есептеу бекітілген шарттарға сәйкес гидротехникалық құрылыстар кешенінің және (немесе) жасанды гидротехникалық құрылыстардың көмегімен магистральдық құбыржол және (немесе) арна арқылы суды тарту түрінде ұсынатын субъект реттеліп көрсетілетін қызметтерге қолданылады.

      58. Магистральдық құбыржолдар және (немесе) арналар арқылы су беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тариф осы Қағидалардың тарауының 1-параграфына, тарифті есептеу қағидаларына сәйкес есептеледі және судың 1 текше метрі үшін теңгемен.

      Суда арналар арқылы беру жөніндегі қызметтерді көрсету кезінде көрсетілетін қызметтер бірнеше облыстардың аумағында ұсынылған жағдайда, тариф пен тарифтік смета тұтастай алғанда суда арналар арқылы беру тәсіліне қарай тұтынушылар топтары бойынша саралауды қолдана отырып есептеледі.

      Егер суды арналар арқылы беру қызметтерін көрсету кезінде қызметтер бірнеше облыстардың аумағында көрсетілген жағдайда, тариф және тарифтік смета тұтынушылар топтарына және арналар арқылы су беру тәсіліне саралауды қолданумен тұтастай алғанда көрсетілетін қызметке есептеледі.

      Магистральдық құбыржолдар жүйесінде тарифтер жекелеген учаскелерге бекітілген жағдайда, тариф әрбір тарифтік учаскеге есептеледі.

      Бұл ретте, жеке тұтынушы үшін суды магистральдық құбыржолдар арқылы беруден түсетін тарифтік кіріс құны мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Сn – тарифтің қолдану кезеңінде жеке тұтынушы үшін суды магистральдық құбыржолдар арқылы беруден түсетін тарифтік кіріс, теңге;

      i – осы тұтынушы үшін рет-ретімен су берілетін тарифтік учаскелердің нөмірлері;

      Vn – тарифтің қолданылу кезеңінде осы тұтынушы үшін су беру бойынша көрсетілетін қызметтердің көлемі, текше метр;

      Тin – тарифтің қолданылу кезеңінде і тарифтік учаске бойынша су беру бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф, 1 текше метр үшін теңге.

      59. Экономикалық негізделген шығындар егер субъект көрсетілетін қызметтерді бірнеше облыстардың немесе учаскелердің аумағында ұсынса, егер субъект көрсетілетін қызметтерді облыс/қала/аудан аумағында ұсынса, субъектінің аумақтық филиалдарының шығындарынан қалыптасады (болған жағдайда).

      Субъектінің құрамында екіден астам өндірістік аумақтық филиал болған жағдайда, жиынтық шығындар мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Zжалп – субъектінің жалпы экономикалық негізделген шығындары, теңге;

      Zфил – көрсетілетін қызметтердің көлеміне есептелген, субъектінің аумақтық филиалдарының жиынтық экономикалық негізделген шығындары, теңге;

      Zорт – Субъектінің орталық аппаратының шығыстары, теңге.

      60. Суды магистральдық құбыржолдары арқылы және (немесе) арналар арқылы беру жөніндегі қызметтерге арналған Тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      n-тарифтің қолданылу кезеңі (бір жылға немесе бүкіл кезеңге);

      Tn-1 текше метр үшін тарифтің қолданылу кезеңіне магистральдық құбыржолдары арқылы және (немесе) арналар арқылы су беру жөніндегі қызметтерге арналған тариф, теңге;

      Zn-осы Қағидалардың талаптарын ескере отырып қабылданған тарифтің қолданылу кезеңіне арналған экономикалық негізделген шығындар, мың теңге;

      ДУПn-тарифтің әрекет ету кезеңіне салық салынғанға дейінгі пайданың рұқсат етілген деңгейі, мың теңге;

      Vn-тарифтің әрекет ету кезеңінде көрсетілетін қызметтер көлемі, мың текше метр.

      61. Егер бірнеше тарифтік учаскелер болған жағдайда, әрбір тарифтік учаскеде су беру жөніндегі қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      i-тарифтік учаскенің нөмірі;

      Tin-тарифтің қолданылу кезеңіне і тарифтік учаске бойынша су беру қызметтеріне тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      Zin-і тарифтік учаске бойынша тарифтің қолданылу кезеңіне экономикалық негізделген шығындар, теңге;

      ДУПin-тарифтің әрекет ету кезеңінде i-тарифтік учаске бойынша салық салынғанға дейінгі пайданың рұқсат етілген деңгейі, теңге;

      Vin-тарифтің қолданылу кезеңінде І-тарифтік учаске бойынша су беру бойынша көрсетілетін қызметтердің көлемі, текше метр.

3-бөлім. Жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктері

      62. Жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифті есептеу тетігі меншік нысанына қарамастан, жылу энергиясын жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсететін табиғи монополия субъектілеріне.

      63. Жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифт мынадай формула бойынша анықталады:

      1) жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге жиынтығында тариф бекітілген жағдайда, мынадай формула бойынша есептеледі:

      T = (Zппрс+Pппрс)/Q,

      мұндағы:

      Zппрс – жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуға арналған субъектінің экономикалық негізделген шығындары, теңге;

      Pппрс – жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді тиімді, түрде ұсынуға қажетті пайданың жол берілетін деңгейі, теңге;

      Q - тұтынушылардың (үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ) жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі қызметтерді тұтынушылармен жасалған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға бірдей сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктерін, тарифтер деңгейін қолдау немесе өсіру мақсатында көлемдердің төмендеуіне жол бермеуді негізге ала отырып есептермен расталған жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі, Гигакалорий (бұдан әрі – Гкал);

      2) жылу энергиясын беру, тарату және онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге жиынтығында тариф бекітілген жағдайда, тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      Т = Т_өнд + (Z_прс+P_прс) / Q,

      мұндағы:

      Т_өнд – жылу энергиясын өндіруге арналған тариф, 1 гигакалория үшін теңге (бұдан әрі - теңге/Гкал);

      Z_прс – жылу энергиясын беру, тарату және онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуға арналған субъектінің экономикалық негізделген шығындары, теңге;

      Р – жылу энергиясын беру, тарату және онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді тиімді түрде ұсынуға қажетті пайданың жол берілетін деңгейі, теңге;

      3) жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тариф бекітілген кезде немесе субъект үшін жылу энергиясын өндіру және (немесе) беру, тарату және (немесе) онымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтер әрбір көрсетілетін қызмет бойынша жеке бекітілген кезде:

      Т = Т_өнд + T_беру+(Z_жабд+P_жабд)/Q,

      мұндағы:

      Т_өнд – жылу энергиясын өндіруге арналған тариф;

      T_беру – жылу энергиясын беру мен таратуға арналған тариф;

      Z_жабд – жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуға арналған субъектінің экономикалық негізделген шығындары, теңге;

      Р_жабд – жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді тиімді ұсынуға қажетті пайданың жол берілетін деңгейі, теңге.

4-бөлім. Электр энергиясын ұлттық электр желісі арқылы беру, электр энергиясын желіге беруді және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру, электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру саласындағы электр энергиясын өндіру-тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктері

      64. Электр энергиясын ұлттық электр желісі арқылы беру, электр энергиясын желіге беру және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру, электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру саласындағы электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігі тұтынушылар – электр энергиясы нарық субъектілері үшін жасалған шарттарға сәйкес қолданылады.

      65. Электр энергиясын ұлттық электр желісі арқылы беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф электр энергиясын (оның ішінде транзит және экспортталатын) ұлттық электр желісі арқылы беруді жүзеге асыратын тұтынушылар үшін қолданылады және Тарифті есептеу қағидаларының 1-тарауына сәйкес есептеледі.

      Транзитті электр энергиясы Қазақстан Республикасының шегінен тыс өндіріледі және басқа мемлекеттің аумағында тұтынуға арналған.

      66. Электр энергиясын желіге беру және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру бойынша реттеліп көрсетілетін қызметті Қазақстан Республикасының біртұтас электр энергетика жүйесінде электр энергиясын өндіру мен тұтыну режимдерін орталықтандырылған жедел-диспетчерлік басқару жолымен жүйелі оператор көрсетеді.

      67. Электр энергиясын желіге беру және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру бойынша реттеліп көрсетілетін қызметке тариф мынадай формула бойынша есептеледі.

      мұндағы:

      Z – электр энергиясын желіге беру және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру бойынша реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған Жүйелік оператордың экономикалық негізделген жалпы шығындары, теңге;

      Р – электр энергиясын желіге беру және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру бойынша реттеліп көрсетілетін қызметті тиімді ұсыну үшін қажетті пайданың жол берілетін деңгейі, теңге;

      Wберу – осы Қағидалардың 56-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының энергия өндіруші ұйымдары кернеудің барлық сыныптарының желілері бойынша желіге босататын, субъектінің желіге босатуды және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру жөніндегі қызметтерді тұтынушылармен жасасқан шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға бірдей сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктерін негізге ала отырып есептермен расталған, Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес айқындалатын электр энергиясының көлемі, тарифтердің деңгейін қолдау немесе өсіру мақсатында көлемдердің төмендеуіне жол бермеу, кВт.сағ.

      Wимп – осы Қағидалардың 56-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының шекарасында алынатын, Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес айқындалатын, субъектінің электр энергиясын желіге босатуды және тұтынуды техникалық диспетчерлендіру жөніндегі қызметтерді тұтынушылармен жасасқан шарттарымен, жалпы сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктерін, тарифтер деңгейін қолдау немесе өсіру мақсатында көлемдердің төмендеуіне жол берілмейтіндігін негізге ала отырып, ниет хаттамаларымен және есептермен расталған электр энергиясының көлемі, кВт.сағ.

      68. Электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тариф энергия өндіруші ұйымдардың шиналарынан босатылған шамаға және электр энергиясының жиынтық саны қабылданатын көтерме және бөлшек нарықтарда тұтынылған:

      1) ведомствалық тиесілілігіне қарамастан, Қазақстан Республикасының энергия өндіруші ұйымдары шиналарынан босатылған;

      2) бөлшек сауда нарығы тұтынушыларының энергия өндіруші ұйымдары шиналарынан тікелей алған;

      3) энергия беруші ұйымдардың энергия беруші ұйымдар желілеріндегі және энергия беруші ұйымдардың шаруашылық мұқтаждарының электр энергиясының технологиялық шығысын өтеу үшін алған;

      4) бөлшек сауда нарығы тұтынушылары өңірлік энергия өндіруші ұйымдардан тікелей алған және энергия беруші ұйымдардың желілері бойынша берілетін;

      5) энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың электр энергиясының көтерме және бөлшек сауда нарықтарынан, оның ішінде өзінің тұтынушылары үшін Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерден алған;

      6) тұтынушылардың электр энергиясының көтерме сауда нарығынан оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерден алған, сондай-ақ өнеркәсіп кешендерінің, осы кешендердің құрамына кіретін кәсіпорындар мен бірлестіктердің энергиямен жабдықтаушы ұйымдары тұтынған электр энергиясының шамасына қатысты қолданылады:

      69. Электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Т_теңг – электр энергиясын өндіру-тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тариф, теңге/килоВатт-сағ;

      Z_теңг – Желілік оператордың электр энергиясын өндіру-тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметті жүзеге асыру үшін қажетті субъектінің экономикалық негізделген шығыстары, теңге.

      Электр энергиясының теңгерімдеуші нарығы имитациялық режимдегі жұмысында көрсетілетін Z_теңг құрамына қуаттылық резервтерін әзірлікте ұстау жөніндегі қызметтерге арналған шығыстардың орнына қуатты реттеу жөніндегі шығыстар, сондай-ақ электр энергиясы ағынының нақты мемлекетаралық сальдосының жоспардағыдан ауытқуларының сағаттық көлемін өтеу мақсатында электр энергиясын сатып алуға арналған шығыстар ескеріледі.

      Р – электр энергиясын өндіру-тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тиімді көрсетуге қажетті пайданың жол берілетін деңгейі;

      W_ПГ – энергия өндіруші ұйымдарыдң шиналарынан электр энергиясының көтерме және бөлшек сауда нарықтарына босатылған, төрт алдыңғы тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін жоспарланған не іс жүзіндегі электр энергиясының көлемі, килоВатт-сағат (бұдан әрі – кВт.с.);

      W_ПП – электр энергиясының кқтерме және бөлшек сауда нарықтарында тұтынылған төрт алдыңғы тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін жоспарланған не іс жүзіндегі электрической энергиясының көлемі, килоВатт-сағат;

      Ксату – электр энергиясының нақты мемлекетаралық сальдосының жоспардан ауытқуларының сағаттық көлемін өтеу мақсатындағы электр энергиясын сатудан түсетін кірістер.

      70. Ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын (оның ішінде транзиттік және экспортталатын) беруді жүзеге асыратын тұтынушылар үшін қолданылатын электр энергиясын беру жөніндегі Қызметтерге тарифтер немесе олардың шекті деңгейлері мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      T – ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын (оның ішінде транзиттік және экспортталатын) беруді жүзеге асыратын тұтынушылар үшін қолданылатын электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерге тариф немесе оның шекті деңгейі, теңге / кВт.сағ.;

      Z – Ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерге Жүйелік оператордың экономикалық негізделген шығындары, теңге;

      P – тарифтерді қалыптастыру қағидаларына сәйкес есептелетін Ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді тиімді көрсету үшін қажетті қолданысқа енгізілген активтердің реттелетін базасына пайданың жол берілетін деңгейі, теңге;

      W_cyм - субъектінің ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді тұтынушылармен жасасқан шарттарымен, ниет хаттамаларымен және субъектінің жалпы сапалы қызмет көрсету міндеті мен мүмкіндіктерін, тарифтер деңгейін қолдау немесе өсіру мақсатында көлемдердің төмендеуіне жол берілмейтіндігін негізге ала отырып есептермен расталған тұтынушыларға ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын берудің жоспарланған жылдық көлемі, килоВатт-сағат.

      Жүйелік оператордың экономикалық негізделген шығындарын есептеу (Z) дербес құжат не Жүйелік оператор әзірлеген және табиғи монополиялар салаларындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен келісілген есепке алу саясатының бөлімі түрінде орындалған тарифтерді қалыптастыру қағидаларының талаптарын ескере отырып жүзеге асырылады.

5-бөлім. Жерасты газ қоймаларында тауарлық газды сақтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктері

      71. Тауарлық газды сақтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді меншігінде заңды негізде жерасты газ қоймалары бар тауарлық газды сақтау жөніндегі субъектілер (газ қоры сақталатын, магистральдық газ құбырлары жүйесінің бір бөлігі болып табылатын, жер асты жабдығы кешеніндегі жер асты құрылыстары және газ сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған басқа да құрылыстары) осы қызмет түріне арналған лицензиясы негізінде.

      72. Тауарлық газды сақтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тариф буферлік газға (жобалық режимде пайдалану үшін оңтайлы жағдайларды ұстап тұру мақсатында тұрақты болуы қажет газ көлемі) және газдың белсенді көлеміне (пайдалану жобасында айқындалған, сақтау үшін буферлік газдың көлемінен тыс айдалатын газ көлемі) қатысты қолданылад

      73. Тауарлық газды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметке арналған тариф. Қазақстан Республикасының аумағындағы қолданылатын геологиялық және технологиялық айырмашылықтарға сүйене отырып, әрбір жерасты газ қоймалары үшін айына 1000 текше метр үшін жеке есептеледі.

      74. Айына 1000 текшеметр үшін тауарлық газды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Т – тауарлық газды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф;

      ТД – субъектінің газ сақтау тарифтік кірісі;

      V – газды айдау және сұрыптау көлемдерін ескере отырып, газды ай сайын сақтаудың жиынтық көлемі.

      75. Тарифтік кіріс мынадай формула бойынша есептеледі:

      ТД = З+ДУП,

      мұндағы:

      ТД – субъектінің газ сақтау жоспарланған тарифтік кірісі;

      З – газды айдау және сұрыптау көлемдерін қоса алғанда тауарлық газды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді ұсынуға байланысты газ сақтау ұйымы шығындарының жоспарлы сомасы;

      ДУП – субъектінің газ сақтау пайдасының (таза кірісінің) жол берілетін деңгейі.

      76. Газ сақтау субъектінің тауарлық газды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді ұсынуға газды сұрыптау мен айдауға байланысты өндірістік шығындары қызметтің осы түрлеріне тікелей тиесілілігі бойынша айқындалады.

      77. Газды айдау және іріктеу көлемдерін ескере отырып, тауарлық газды ай сайын сақтаудың жиынтық көлемі мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Vⁱ_хр – і-айында газды сұрыптау мен айдау көлемін ескере отырып тауарлық газды сақтаудың айлық көлемі;

      Vⁱ_ocm – i-айының басындағы белсенді газдың қалдығы;

      Vⁱ₃ – i-айында айдалған газдың көлемі;

      Vⁱ₀ – i-айында сұрыпталған газдың көлемі.

6-бөлім. Тауарлық газды магистральдық газ құбырлары арқылы тасымалдау жөніндегі оның ішінде 2009 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақтан Республикасының Заңымен ратификацияланған Казақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы Үкіметінің арасындағы "Қазақстан – Қытай" газ құбырын салу мен пайдаланудағы ынтымақтастық туралы келісім шеңберінде ұсынылатын тасымалдау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтерді есептеудің ерекшеліктері

      78. Газ тасымалдау ұйымдары ұсынатын магистральдық газ құбырлары арқылы тауарлық газды тасымалдау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тариф шегінде Қазақстан Республикасының аумағы бойынша техникалық мүмкіндіктер 100 км үшін 1000 текше метр болып белгіленген 2009 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақтан Республикасының Заңымен ратификацияланған Казақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы Үкіметінің арасындағы "Қазақстан – Қытай" газ құбырын салу мен пайдаланудағы ынтымақтастық туралы келісім (бұдан әрі – Келісім) шеңберінде ұсынылатын тауарлық газды магистральдың газ құбырлары арқылы тасымалдау бойынша реттелетін қызметті қоспағанда, техникалық мүмкіндіктер шегінде Қазақстан Республикасының аумағы бойынша газ құбырларының ұзындығына қарамастан, әрбір 1000 текше метр үшін белгіленеді.

      79. Қазақстан Республикасының аумағында тұтынуға арналған тауарлық газды магистральдық құбыржолдары арқылы тасымалдау (бұдан әрі – ішкі тасымалдау) бойынша реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тарифті бекіту кезінде тариф 1000 текше метр тауарлық газды тасымалдау үшін мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Т_вн – 1000 текше метр газды магистральдық газ құбырлары арқылы ішкі тасымалдауға арналған тариф;

      ТД_вн – ішкі тасымалдаудан түсетін тарифтік кіріс;

      V_вн –газды ішкі тасымалдаудың жылдық көлемі.

      80. Келісім шеңберінде тауарлық газды магистральдық газ құбырлары арқылы тасымалдау бойынша реттеліп қызметке арналған тарифті бекіткен кезде 100 километр ішкі тасымалдауға арналған 1000 текше метр, тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Т_вн – магистральдық газ құбырлары арқылы 100 километр 1000 текше метр ішкі тасымалдауға арналған;

      ТД_вн – газды ішкі тасымалдаудан түсетін тарифтік кіріс;

      ТТР_вн – магистральдық газ құбырлары арқылы газды ішкі тасымалдау жөніндегі тауар-көлік жұмысының жоспарланатын жылдық көлемі.

      81. Экспорт мақсатында газды тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге және транзитті газды магистральдық газ құбырлары арқылы тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған, Қазақстан Республикасының аумағында тұтыну үшін газ тасымалдауға арналған Қазақстан Республикасының аумағы арқылы Бірінші учаске бойынша бірыңғай тариф жөніндегі Келісім шеңберінде тауарлық газды магистральдық газ құбырлары арқылы тасымалдау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тарифті бекіткен кезде 100 километрге 1000 текше метр ішкі тасымалдауға арналған тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Т_общ – 100 километрге 1000 текше метр газды тасымалдауға арналған бірыңғай тариф;

      ТД_общ –газ-көлік ұйымының жалпы тарифтік кірісі;

      ТТР_общ – газды магистральдық газ құбырлары арқылы тасымалдау жөніндегі тауар-көлік жұмысының жалпы жоспарланатын жылдық көлемі.

      82. Газды халықаралық тасымалдаудан түсетін кірісті есепке алмағанда, ішкі тасымалдау бойынша көрсетілетін қызметтерді іске асырудан түскен газ-көлік ұйымының тарифтік кірісі мынадай формула бойынша анықталады:

      ТД_вн = З_вн + ДУП_вн,

      мұндағы:

      ТД_вн – ішкі тасымалдаудан түсетін тарифтік кіріс;

      З_вн – ішкі тасымалдауға жатқызылатын, газ-көлік ұйымының экономикалық негізделген жиынтық шығындары;

      ДУП_вн –пайданың ішкі тасымалдауға арналған жол берілетін деңгейі.

      83. Газ-көлік ұйымының жалпы жоспарланатын тарифтік кірісі мынадай формула бойынша анықталады:

      ТДобщ = Зобщ+ДУПобщ,

      мұндағы:

      ТД_общ – газ-көлік ұйымының жалпы жоспарлы тарифтік кірісі;

      З_общ –газ-көлік ұйымының көрсетілетін қызметтердің жоспарлы көлеміне есептелген, экономикалық негізделген жоспарлы жиынтық шығындары;

      ДУПобщ – пайданың жол берілетін деңгейі;

      84. Ішкі тасымалдауға жатқызылатын, газ-көлік ұйымының экономикалық негізделген жоспарлы жиынтық шығыстары мынадай формула бойынша есептеледі

      З^вн = З^вн_фил + Звн_центр,

      мұндағы:

      Зен_фил – барлық филиалдардың газын ішкі тасымалдауға арналған шығындар;

      Зен_центр, – ішкі тасымалдау болып табылатын орталық аппарат шығындары.

      85. Газ-көлік ұйымының құрамында өндірістік аумақтық филиалдар болған кезде жиынтық шығыстар мынадай формула бойынша есептеледі:

      З_общ = З_фил + З_центр,

      мұндағы:

      З_фил – көрсетілетін қызметтердің жоспарлы көлеміне есептелген, филиалдардың экономикалық негізделген жоспарлы жиынтық шығындары;

      З_центр – газ-көлік ұйымы орталық аппаратының жоспарлы шығыстары.

      86. Шығындарды жоспарлау газ-көлік ұйымдарының әр филиалдары бойынша олардың есепті кезеңдегі қаржы-шаруашылық қызметін және жоспарланатын кезеңдегі жұмыстарының бағдарламасы негізінде жүргізіледі.

      87. i-филиалдың газды тасымалдауға арналған шығындары мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      i –филиалдың реттік нөмірі;

      З^іпр– i-филиалдың жалпы өндірістік және пайдалану шығыстары;

      З^іпер– i-филиалдың кезеңдік шығыстары.

      88. i-филиалдың газды ішкі тасымалдауға арналған шығыстары мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      89. Газ-көлік ұйымының ішкі тасымалдау бойынша жоспарлы шығындары әрбір филиал бойынша газды ішкі тасымалдауға арналған жоспарлы шығындардың сомасы ретінде мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      N – филиалдар саны.

      90. Жекелеген филиалдардың жоспарлы шығындары газ-көлік ұйымының өндірістік шығындарының жалпы көлеміндегі әрбір филиалдың өндірістік шығындарына барабар есептелетін орталық аппарат бойынша шығындар үлесін ескере отырып мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Зⁱ_центр – орталық аппараттың шығындарын жекелеген филиалдар бойынша бөлуді ескере отырып і-филиалдың жоспарлы шығындарының құрамдас бөлігі.

      91. Газ-көлік тасымалдау субъктінің қызметі өндірістік сипаттағы жұмыстарды жүзеге асырумен байланысты газ тасымалдауды тікелей жүзеге асырмайтын филиалдар болған кезде тарифтің қолданылу кезеңінде көзделген олардың шығындары осы Қағидалардың 89-тармағында айқындалған қағидалармен өндірістік филиалдар бойынша қайта бөлінеді.

      92. Газ-көлік ұйымының газды ішкі тасымалдауға жатқызылатын жоспарлы шығындары әрбір филиал және орталық аппарат бойынша осы филиалдың тауар-көлік жұмыстарының үлесіне көбейтілген ішкі тасымалдауға арналған жоспарлы шығындардың сомасы ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:

      93. Газды магистральдық газ құбырлары арқылы ішкі тасымалдау бойынша тауар-көлік жұмысының жоспарлы жылдық көлемі мынадай формула бойынша анықталады:

      n – ішкі тасымалдау үшін газ беру нүктелерінің саны;

      m – ішкі тасымалдау үшін газ сұрыптау нүктелерінің саны;

      Li – ішкі тасымалдау үшін газды беру нүктесінен сұрыптау нүктесіне дейін газ құбырының ұзындығы;

      Vi вн – магистральдық газ құбыры учаскелері бойынша газды ішкі тасымалдаудың жылдық көлемі (Li).

      94. Газды магистральдық газ құбырлары арқылы тасымалдау бойынша тауар-көлік жұмыстарының жалпы жоспарлы жылдық көлемі мынадай формула бойынша анықталады:

      n – газ беру нүктелерінің саны;

      m – газ сұрыптау нүктелерінің саны;

      L_i – беру нүктесінен сұрыптау нүктесіне дейінгі газ құбырының ұзындығы;

      V_{i общ} – магистральдық газ құбырының учаскелері бойынша газды тасымалдаудың жылдық көлемі (Li).

7-бөлім. Мұнайды магистральдық құбыржолдары арқылы тасымалдау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктері

      95. Мұнайды магистральдық құбыржолдары арқылы тасымалдау бойынша қызметке тарифті бекіткен кезде, 1 тоннаны 1000 километрге қайта айдауға арналған тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      УТ – үлестік тариф, мың тонна километр/теңге;

      Д – кіріс, теңге;

      Г – мұнай тасымалдау кезіндегі жүк айналымы (осы бағыт бойынша тасымалдау көлеміне көбейтілген тасымалдау бағытының ұзақтығы), мың тонна километр.

      96. Мұнайды магистральдың құбырлар жолдарды тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді іске асырудан түсетін кіріс мынадай формула бойынша есептеледі:

      Д = 3 + ДУП,

      мұндағы:

      Д – кіріс;

      3 – тарифті есептеу кезінде ескерілетін мәлімделген көрсетілетін қызметтердің мәлімделген көлемі кезіндегі шығындар сомасы;

      ДУП – пайданың жол берілетін деңгейі.

      97. Жеке учаске бойынша бір тонна мұнайды қайта айдауға арналған тарифті есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:

      мұндағы:

      Туч– жеке учаске бойынша бір тонна мұнайды қайта айдауға арналған тариф, теңге/тонна;

      L – учаскенің ұзақтығы, мың километр.

      Тарифтің деңгейін есептеу кезінде экспорт бағыттары мен транзиттік мұнайды тасымалдау есебінен ішкі нарық бағыттарын субсидиялауға жол беріледі.

      98. Темір жол цистерналарынан мұнайды құйып алу, темір жол цистерналарына мұнайды құю, танкерлерге мұнайды құйып алу, автоцистерналардан мұнай құйып алу, мұнайды автоцистерналарға құю, мұнайды сақтау, мұнайды ауыстырып тиеу, мұнайды араластыру, мұнай құбыры ұйымдары ұсынатын бірыңғай бағыттау жөніндегі операторлық қызмет қызмет жөніндегі тарифтерді есептеу көрсетілетін қызметтерге арналған көрсетілетін қызметтің әрбір түрі үшін мынадай формула бойынша жеке жүргізіледі:

      мұндағы:

      t ДУi – i-көрсетілетін қызметтің 1 тоннасы үшін тариф, теңге/тонна;

      ДДУi – i- көрсетілетін қызметтен түсетін кіріс, теңге;

      ОДУ i – i- көрсетілетін қызметті ұсыну көлемі, тонна.

9-бөлім. Бәсекелес кірме жол болмаған кезде кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерді есептеудің ерекшеліктері

      99. Бәсекелес кірме жол болмаған кезде жылжымалы құрамның өтуі үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтердің көлемі жылжымалы құрамды жолдардан өткізу санымен және өткізу ұзақтығымен сипатталады. Бәсекелес кірме жол болмаған кезде жылжымалы құрамның өтуі үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтердің көлеміне өзінің тұтынуы үшінде, сондай-ақ сыртқы клиенттерге ұсынылатын көрсетілетін қызмет көлемдері де енгізіледі. Көрсетілетін қызмет көлемі жылжымалы құрамның кірме жол арқылы жалпы жүрісімен вагон-километрде өлшенеді және мынадай формула бойынша анықталады:

      Q₁ = N₁ * L₁,

      мұндағы:

      Q₁ – жылжымалы құрамның өтуі үшін кірме жолды (кірме жолдарын) ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызмет көлемі (кірме жолдармен бойынша өткізетін вагон-км);

      N₁ – есепті кезеңде кірме жолмен (кірме жолдармен) жүріп өткен (бару және кері қайту) вагондар саны (вагон);

      L₁ – тармақ иесінің жылжымалы құрамның өтуі үшін пайдаланатын тармақ иесінің кірме жолының кірме жолының (кірме жолдарының) ұзындығы.

      Локомотив пен басқа да жылжымалы бірліктер темір жол жүрісінде жылжымалы бірлік осьтар санын төртке бөлу арқылы әмбебап вагондарға айналады.

      100. Маневрлі жұмыстар, тиеу-түсіру мен тасымалдау процесінің басқа да технологиялық операциялары үшін сондай –ақ бәсекелес иірме жол болмаған кезде тасымалдау процесінің технологиялық операцияларда көзделмеген жылжымалы құрамның тұрағы үшін кірме жолдарды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтер көлемі жолда тұрған жылжымалы құрамның санымен және оны қайта өңдеу уақыт сипатталады. Көрсетілетін қызмет көлемі кірме жолды технологиялық операцияларға пайдалануға арналған жалпы уақытпен технологиялық операциялардың вагон-сағатпен өлшенеді және мынадай формула бойынша анықталады:

      Q₂ = N₂ * T₂,

      мұндағы:

      Q₂ – маневрлік жұмыстар, тиеу-түсіру мен тасымалдау процесінің басқа да технологиялық операциялары үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтер көлемі (технологиялық операциялардың вагон-сағаттары);

      N₂ – есепті кезеңдегі кірме жолда технологиялық операцияларда нақты тұрған вагондар саны (вагон);

      T₂ – бір жылжымалы бірліктің кірме жолда вагондармен технологиялық операцияларда тұрған уақыты (сағат).

      Технологиялық операцияларда тұрған бір жылжымалы бірліктің орташа уақытын есептеу үшін деректер болмаған жағдайларда технологиялық операциялардың ұзақтығын тұруы үшін қабылданған жылжымалы бірлікіті ескерместен, кірме жолдардағы жылжымалы құрамның орташа уақытының айырмашылығы ретінде бағалау ұсынылады.

      101. Жылжымалы құрамның тұруы үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтердің көлемі жолда тұрған жылжымалы құрамның санымен және оның тұру уақытымен сипатталады. Көлем тұрақ кезіндегі жылжымалы құрамға берілген кірме жолды пайдаланудың жалпы уақытымен тұрақтың вагон-сағаттарында өлшенеді және мынадай формула бойынша анықталады:

      Q₃ = N₃ * T₃,

      мұндағы:

      Q₃ – жылжымалы құрамның тұруына арналған кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтер көлемі (тұрақтың вагон-сағаттары);

      N₃ –есепті кезеңде кірме жолда тұрған вагондар саны;

      T₃ –әрбір вагонның кірме жолдағы тұрағының уақыты (сағат).

      102. Реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді есептеу кезінде осы көрсетілетін қызметтердің тұтынушылармен жасалған шарттарымен расталатын субъектінің кірме жолдарының жалпы санын пайдалануға ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтердің жоспарланған көлемі негізге алынады.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі өзгерген жағдайда өтінім берудің алдында аяқталған төрт тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін ұсынылған реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемі база ретінде алынады. Бұл ретте, кірме жол бойынша көрсетілген қызметтердің нақты көлемі болмаған жағдайда, кірме жолдың көлемі өтінім берудің алдындағы аяқталған төрт тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін кірме жол бойынша берілген вагондар саны деңгейінде ескеріледі.

      103. Көрсетілген реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі төмендеген жағдайда тармақ иесі негіздейтін және растайтын материалдарды (шарттар, ниет хаттамалары) ұсынуға тиіс.

      104. Пайдалануға ұсыну жөніндегі кірме жолдың қызметтері бойынша тарифтік кіріс мынадай формула бойынша есептеледі:

      D = Z + P,

      мұндағы:

      D – кірме жолдың қызметтері бойынша пайдалануға ұсыну жөніндегі тарифтік кіріс;

      Z – кірме жолдардың көрсетілетін қызметіне келетін шығындар (теңге);

      P – кірме жолдардың көрсетілетін қызметіне келетін пайданың жол берілетін деңгейі (теңге).

      105. Тарифтердің шығын бөлігін қалыптастыру қағидалары үш кезеңнен тұрады:

      бірінші кезеңде тармақ иесінің өндірістік шығындары айқындалады;

      екінші кезеңде – кезең шығыстары;

      үшінші кезеңде – кірме жолдардың көрсетілетін қызметтеріне жатқызылған шығыстар қызмет түрлері бойынша бөлінеді.

      106. Бірінші кезеңде өндірістік шығындар айқындалады. Кірме жолды ұстау жөніндегі өндірістік шығындар кірме жолға диспетчерлік қызмет көрсету, кірме жолды ағымдағы ұстау шығындарынан, кірме жолды және бағыттамалы бұрмаларды жөндеуге, кірме жолдардың және бағыттамалы бұрмалардың амортизациясына арналған шығыстардан, кірме жолға қызмет көрсету үшін іске қосылған көлік құралдары мен жабдықты ұстауға арналған және басқа да шығындардан тұрады.

      Кірме жолдардың қызметтеріне арналған тарифтерді есептеу кезінде ескерілетін шығындар олардың экономикалық мазмұнына сәйкес мынадай элементтер бойынша топтастырылады: материалдық шығындар, еңбекақы төлеуге арналған шығындар, еңбекақы төлеу қорынан аударымдар, негізгі құралдардың амортизациясы, жөндеу, тарифтің, тарифтік сметаның, инвестициялық бағдарламаның, бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есептердің жобасында ескерілетін өзге де шығындар осы Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы.

      Тарифтің шығын бөлігіне кіретін материалдық ресурстар тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтерден аспайтын (олар болған кезде) өнімнің, тауарлар (көрсетілетін қызметтер, тауарлар, жұмыстар) бірлігін шығаруға арналған шикізат, материалдар, отын (бұдан әрі – материалдық ресурстар) қажеттілігін есептеуден шыға отырып, нақты көрсеткіштерден, бірақ тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтерден аспайтын (болған жағдайда) Заңның 23-бабында белгіленген қағидалармен тарифті бекітуге өтінім берген күні жүргізілген тендерлік (конкурстық) сатып алудың іс жүзіндегі нәтижелері бойынша айқындалған материалдық ресурстар бағаларынан шыға отырып айқындалады.

      Отын шығыстары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 11 тамыздағы № 1210 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына арналған жанар-жағармай материалдары шығыстары нормаларының негізінде айқындалады.

      Электр энергиясына арналған шығындар кірме жолды, өндірістік ғимараттарды жарықтандыруға, орталықтандырылған электр жетектерін қоректендіру үшін электр энергиясының шығыс нормаларына сүйене отырып және тарифтерді ескере отырып айқындалады.

      Өндірістік және әкімшілік персоналдың еңбекақысын төлеуге арналған шығындар осы Қағидаларға сәйкес айқындалады.

      Көмекші және қызмет көрсетуші персоналдың еңбегіне ақы төлеу шығындарына клиенттермен есеп айырысулармен, негізгі құралдарды ұстау, қызмет көрсету және қорғаумен айналысатын персоналдың (тауар кассирлері, өндірістік үй-жайлардың сыпырушылары, күзетшілер, жүргізушілер, машинистер, матаушы еңбегіне ақы төлеу шығындар жатады.

      Еңбекақы төлеу шығындарын қалыптастыру кезінде негізгі құралдар құнының өсуіне әкелетін күрделі жөндеумен айналысатын персоналдың саны есепке алынбайды.

      Аударымдар өндірістік, көмекші, және қызмет көрсетуші персоналдың еңбекақы қорынан төлеуге арналған шығындар Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген қағидаларда, мөлшерлемелерге сәйкес айқындалады.

      Негізгі құралдардың амортизациясы біркелкі (тікелей) есептен шығару әдісі бойынша олардың теңгерімдік (бастапқы) құнына сүйене отырып есептеледі.

      106-1. Негізгі құралдар құнының өсуіне алып келмейтін, субъектінің жөндеуге бағыттайтын қаражаты мемлекеттік көліктік бақылау органының анықталған бұзушылықтар туралы актісі мен жөндеу жүргізу құнының есептемесі негізінде тарифтің шығын бөлігіне енгізіледі.

      107. Кірме жолдар тарифтерінің шығын бөлігін қалыптастырудың екінші кезеңінде осы Қағидаларға сәйкес, тарифте ескерілетін Шығындардың мөлшерін шектеу қағидаларына сәйкес, Тарифте ескерілетін және ескерілетін шығындар тізбесіне сәйкес шығын бөлігіне қосылатын кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне жатқызылатын субъектінің кезең шығыстары айқындалады.

      Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызмет көрсетілетін түрлеріне тікелей жатқызуға болмайтын кезең шығыстары мына көрсеткіштерге:

      әкімшілік шығыстар – субъекті өндірістік персоналының еңбекақы төлеу қорына тепе-тең;

      жалпы шаруашылық шығыстар – субъекті көрсететін қызметтердің әрбір түрі бойынша өндірістік шығындарға тепе-тең;

      салықтар мен алымдар (негізгі құралдарға байланысты), сыйақы төлеуге арналған шығыстар – субъекті ұсынатын көрсететін қызметтердің әрбір түріне жатқызылған активтердің қалдық құнына тепе-тең бөлінеді.

      108. Кірме жолдары негізгі қызметке қызмет көрсететін және олар кәсіпорынның (өнеркәсіптік, тау-кен-химиялық, металлургиялық кешендер) қосалқы қызметі болып табылатын субъектілердің тарифтеріне қосылатын тартылған активтердің шығындары мен мөлшерлерін есептеген кезде мынадайларға жол беріледі:

      өзінің мұқтаждары үшін де, тұтынушыларға қызмет көрсету үшін де пайдаланылатын кірме жолдар инфрақұрылымының сипаттамалары біртекті деп саналады;

      реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын кірме жолдардың шекаралары өзінің мұқтаждары үшін де, тұтынушыларға қызмет көрсету үшін де пайдаланылатын кірме жолдардың жалпы бөлігінің ұзақтығымен айқындалады;

      тарифтердің кіріс бөлігін есептеу үшін тартылған активтердің мөлшері кірме жолдардың жалпы бөлігі активтерінің қалдық құнымен айқындалады.

      109. Үшінші кезеңде реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша тарифтердің шығын бөлігі айқындалады. Шығындар кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтерінің арасында көлемдердің үлес салмағы, кірістер, өндірістік персоналға еңбекақы төлеу шығыстары бойынша және кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтерін көрсететін кірме жолдардың ұзақтығы бойынша тепе-тең бөлінеді.

      110. Субъектінің кірме жолдары көрсететін қызметтеріне арналған тарифке енгізілетін жиынтық пайда осы Қағидаларға сәйкес Субъекті пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларына сәйкес тартылған активтер құнының және тартылған активтердің реттелетін базасына пайда мөлшерлемесінің негізінде айқындалады.

      111. Тарифке қосылатын пайданың деңгейі қуаты аз табиғи монополиялар субъектілерін қоспағанда, инвестициялық бағдарламаны және амортизациялық аударымдарды іске асыру үшін қажетті қаражатты есепке ала отырып шектеледі.

      112. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің түрлері бойынша жалпы пайда барлық кірме жолдар үшін реттеліп көрсетілетін қызмет түрлері бойынша пайданы қосу арқылы айқындалады.

      113. Тарифтерді әрбір кірме жолға жеке немесе реттеліп көрсетілетін қызметке тұтастай бекітуге жол беріледі.

      114. Субъект қызметтеріне тариф бекітілген кірме жолдардың ажырамас бөлігі болып табылмайтын кірме жолдарды сатып алған (салған) жағдайда осы Қағидалардың 5-тарауына сәйкес оңайлатылған тәртіппен жеке тариф бекітіледі.

      115. Бәсекелес кірме жол болмаған жағдайда кірме жолдар саласындағы реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      T = D/Q,

      мұндағы:

      T – кірме жолдарды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф (теңге);

      D – кірме жолдарды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызмет түрінің тарифтік кірісі (теңге);

      Q – кірме жолдарды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтердің болжамды (іс жүзіндегі) көлемі.

      116. Бәсекелес кірме жол болмаған жағдайда жылжымалы құрамның жүруі үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметке арналған тариф 1 вагон-км-ге белгіленеді және ұсынылатын көрсетілетін қызметтен түсетін тарифтік кіріс қызмет көлемінің тарифке көбейтіндісі ретінде анықталады:

      S₁ = T₁ * Q₁,

      мұндағы:

      S1 – бәсекелес кірме жол болмаған жағдайда жылжымалы құрамның өтуі үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі реттеліп көрсетілген қызметтің тарифтік кірісі;

      T1 – 1 вагон-км келетін тариф;

      Q1 – осы Қағидалардың 99-тармағына сәйкес есептелген, бәсекелес кірме жол болмаған жағдайда жылжымалы құрамның өтуі үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызмет көлемі (кірме жолдар бойынша өткізілетін вагон-км).

      Маневрлі жұмыстар, тиеу-түсіру мен тасымалдау процесінің басқа да технологиялық операциялары үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі реттеліп көрсетілген қызметтен түсетін тарифтік кіріс былайша есептеледі:

      S₂= T₂ * Q₂,

      мұндағы:

      S₂ – маневрлі жұмыстар, тиеу-түсіру мен тасымалдау процесінің басқа да технологиялық операциялары үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі реттіліп ккөрсетілген қызметтен түсетін тарифтік кіріс (технологиялық операциялардың вагон-сағаттары);

      T₂ – 1 вагон-сағ үшін тариф;

      Q₂ – осы Қағидалардың 100-тармағына сәйкес есептелген маневрлі жұмыстар, тиеу-түсіру мен тасымалдау процесінің басқа да технологиялық операциялары үшін кірме жолды ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтер көлемі (технологиялық операциялардың вагон-сағаттары).

      Кірме жолды жылжымалы құрамның тұруы үшін ұсыну жөніндегі реттеліп көрсетілген қызметтен түсетін тарифтік кіріс былайша есептеледі:

      S₃ = T₃ * Q₃,

      мұндағы:

      S₃ – кірме жолды жылжымалы құрамның тұруы үшін ұсыну жөніндегі реттеліп көрсетілген қызметтен түсетін тарифтік кіріс (вагон-сағаттар);

      T₃ – 1 вагон-сағ үшін тариф;

      Q₃ – осы Қағидалардың 101-тармағына сәйкес есептелген кірме жолды жылжымалы құрамның тұруы үшін ұсыну жөніндегі көрсетілетін қызметтер көлемі (вагон-сағаттар).

10-бөлім. Кейіннен порттан шығып танкерге/танкерден құбыржолдар арқылы мұнайды және мұнай өнімдерін ауыстырып тиеу үшін кеменің теңіз портына кіргені үшін (кеменің кіруі) реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу ерекшеліктері

      117. Сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті орган айқындайтын Кейіннен порттан шығып танкерге/танкерден құбыржолдар арқылы мұнайды және мұнай өнімдерін ауыстырып тиеу үшін кеменің теңіз портына кіргені үшін (кеменің кіруі) реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігі Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2019 жылғы 1 тамыздағы № 602 бұйрығымен бекітілген теңіз портының міндетті қызметтері үшін бағаларды (тарифтерді) қолдану қағидаларына сәйкес (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19199 тіркелді):

      1) корабельдік – кемеге теңіз портына кіруді және одан шығуды ұсыну;

      2) навигациялық – кеменің порт айдынына кіруі/шығу кезінде кемелер қозғалысын басқару жүйесі не жағалаулық радиолокациялық жүйе арқылы навигация және байланыс құралдарымен навигациялық көрсетілетін қызметтерді ұсыну;

      3) арнамен өту үшін – кеменің айлаққа өтуі үшін арнаны, оның ішінде навигациялық жағдай құралдарымен жабдықталған арнаны ұсыну;

      4) айлақтық – кемелерге айлақты жүк және көмекші операцияларды жүзеге асыру үшін ұсыну;

      5) зәкірлік – кемелерге рейдте және/немесе айлақ қасынан зәкірлік тұрақ ұсыну;

      6) арқандап байлау – кеменің арқандап байлау ұштарын тарату, айлақтан жылжу, кемелерді көшіру және қайта арқандап байлау;

      7) табиғат қорғау іс-шаралары саласында – кемеден портта тұрған уақытта болған ластанудың барлық түрлерін (балласт сулардан басқа) қандай да бір шектеусіз қабылдау;

      8) карантиндік – санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің және қамтамасыз ету жөніндегі теңіз порты көрсететін қызметтер:

      карантиндік жұқпалы ауруларды және жұқпалы ауруды таратуы мүмкін деген адамдарды уақытша оқшаулау үшін үй-жай ұсыну;

      теңіз портының аумағы мен объектілерін тиісті санитариялық жай-күйде ұстау;

      көлік кемелерінде, порт объектілерінде санитариялық-эпидемиологиялық станциялардың күшімен кеміргіштер мен жәндіктерді алдын-ала жою.

      118. Теңіз порттарының реттеліп көрсетілетін қызметтерінің бірлігіне арналған тарифтер осы параграфтың 2-бөліміне сәйкес тарифтің есебіне сәйкес қалыптастырылады.

      Кеме көрсететін қызметтерге арналған тариф портқа әр кірген және шыққан кезде есептеледі және кеменің әрбір брутто-тіркелген тоннасына белгіленеді.

      Навигациялық көрсетілетін қызметтерге арналған тариф кеменің бір кіргені үшін есептелуі және кеменің әрбір брутто-тіркелген тоннасы үшін белгіленеді.

      Арна арқылы өткені үшін тариф арнаның бір жағына қарай әрбір өтуі кезінде есептеледі және кеменің әрбір брутто-тіркелген тоннасына белгіленеді.

      Айлақ көрсететін қызметке арналған тариф жүк және қосалқы операциялармен кеменің айлақтағы тұрағы үшін есептеледі және кеменің әрбір брутто-тіркелген тоннасына белгіленеді және айлақта (рейдтік айлақты қоспағанда) тұрған кемелерден алынады.

      Егер операция кеме-кеме нұсқасы бойынша жүзеге асырылған жағдайда, айлақ көрсететін қызмет үшін елу процент тариф алынады.

      Айлақта алдымен немесе артымен арқандалып, екінші кемеге тіркеліп тұрған кемелерден айлақ көрсететін қызмет үшін елу процент тариф алынады. Жүк операцияларынан тыс айлақ көрсететін қызмет үшін тариф кеменің айлақта тұрған әрбір тәулігі үшін алынады.

      Жүк операцияларынан тыс айлақ көрсететін қызметке арналған тариф кеменің әрбір брутто-тіркелген тоннасы үшін, айлақта тұрған әр тәулік үшін және айлақта тұрған (рейдтік айлақты қоспағанда) кемелерден алынады.

      Тәулік бойынша есептелетін тарифтерді есептеу кезінде уақыт 0,5 тәулікке дейін дөңгелектенеді, бұл ретте 0,5 тәулікке дейінгі уақыт 0,5 тәулікке ретінде қабылданады, ал 0,5 тәулік астам уақыт – 1 тәулік болып есептеледі.

      Зәкір қызметтеріне арналған тариф ішкі рейдтегі тұрақ үшін есептеледі және тұрақ уақытына қарамастан кеменің әрбір брутто-тіркелген тоннасы үшін белгіленеді.

      Арқандап байлау қызметтеріне арналған тариф арқан байлаушылардың арқан байлау ұштарын тарату, айлақтан жылжу кемелерді және қайта арқандап байлау жұмысы үшін алынады және бір операция үшін белгіленеді.

      Кемені айлақ бойымен кеменің ұзындығынан артық ұзындыққа тарту екі операция ретінде, кеменің ұзындығынан аз ұзындыққа тарту – бір операция ретінде саналады. Кемені айлақтан айлаққа қайта арқандап байлау екі операция ретінде саналады. Арқандап байлау және арқанды шешу кезінде арқан ұштарын тарату екі операция ретінде саналады. Портта жүк жұмыстарын жүргізу кезінде кемені қайта арқандау, түсіру және тиеу кезінде бір реттен, ал қайта тиеу кешендерінің мамандандырылуына байланысты тиеу (түсіру) барысында оның орынын ауыстыру қажет болған жағдайда – тағы да бір-бірден қайта байлауға жол беріледі. Порттың талабы бойынша жүргізілген қосымша арқанды қайта байлауға жұмсалған барлық шығыстарды порт көтереді.

      Табиғатты қорғау іс-шаралары үшін тариф операциялар (жүзу құралдарын беру мен жинау, қоқыс жинау үшін контейнерлер мен басқа да ыдыстар беру, қайта тиеу операциялары, шлангтеу, шлангіден айыру және т.б) жүргізуге байланысты жұмыстарды өз күшімен орындау бойынша портта тұрған уақыты кемеден барлық ластану түрлерін (балласт суларды қоспағанда) қандай да бір шектеулерсіз қабылдау жұмыстары үшін есептеледі.

      Карантиндік көрсетілетін қызметтер үшін тариф карантинді инфекция аурулары бар науқастарды және инфекция жұқтыруы мүмкін күдікті адамдарды уақытша оқшаулау үшін үй-жай бергені, теңіз портының аумақтары мен объектілерін тиісті санитариялық жағдайда ұстау, үй-жайлар мен ғимараттардың құрылысы, көлік кемелерінде, порт объектілерінде санитариялық – эпидемиялогиялық стансалардың күшімен кеміргіштермен жәндіктерді алып ала жою және ол кеменің бір кірген үшін белгіленеді.

      119. Теңіз порттарының реттеліп көрсетілетін қызметтерінің бірлігіне арналған тарифтер мынадай кезеңдер бойынша қалыптастырылады:

      1) тарифтің шығынды бөлігін айқындау:

      осы Қағидаларға сәйкес шығындардың баптары бойынша таратып жаза отырып, теңіз порттарының реттеліп көрсетілетін қызметтерінің құнын қамтитын шығындарды айқындау;көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша нақты және болжамды деректер базасында заттай өлшемде теңіз порттары жұмысының көлемін айқындау;

      көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша нақты және болжамды деректер базасында табиғи өлшемдегі теңіз порты жұмыстарының көлемін айқындау;

      ұсынылатын қызметтердің түрлері бойынша шығындарды негізделген бөлу жолымен Тарифтердің құндық негізін айқындау;

      көрсетілген қызмет бірлігінің өзіндік құнын алынған құндық негізді қызметтердің тиісті түрлерінің көлеміне бөлу жолымен айқындау;

      2) тартылған активтердің реттелетін базасына салынатын пайда мөлшерлемесін ескере отырып, тарифтің кіріс бөлігін қалыптастыру.

      Тарифтің шығын бөлігі осы Қағидаларға сәйкес айқындалады;

      120. Теңіз портының барлық шығындары тікелей және жанама шығындар болып бөлінеді.

      121. Кеменің теңіз портына кіргені үшін қызметтерді көрсетуге байланысты тікелей шығындар тиісінше:

      кеме көрсететін қызметтер – гидротехникалық ғимараттарды;

      арна арқылы өткені үшін көрсетілген қызметтер – арналық ғимараттарды;

      навигациялық көрсетілетін қызметтер – навигациялық жабдықты;

      зәкірлік көрсетілетін қызметтер – акваторияның түбін;

      айлақтық көрсетілетін қызметтер – айлақтар мен айлақ ғимараттарын;

      арқанмен байлау жөнінде көрсетілетін қызметтер – арқанмен байлау тумбаларын;

      карантиндік көрсетілетін қызметтер – карантиндік үй-жайларды;

      табиғатты қорғау іс-шараларының көрсетілетін қызметтері – қоқыс жинағыштар мен бондарды пайдалануға және оларды ағымдағы ұстауға байланысты шығындар болып табылады.

      122. Реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуға байланысты үстеме өндірістік шығындар көрсетілетін қызметтерге тепе-тең тікелей шығындарға жатады.

      123. Негізгі өндіріске қызмет көрсететін персоналдың және көмекші персоналдың жалақысы бойынша шығыстар қызмет көрсететін және көмекші персоналдардың қызметтер көрсетуге қатысу үлесіне тепе-тең бөлінеді.

      124. Әлеуметтік салық жөніндегі шығыстар жалақы бойынша тиісті шығындардың үлесіне тепе-тең белгіленеді.

      125. Негізгі өндіріске қызмет көрсететін көмекші бөлімшелердің негізгі құралдарының тозуы жөніндегі шығыстар реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуда негізгі құралдардың қолданысқа енгізілген үлесіне тепе-тең айқындалады.

      126. Негізгі өндіріске қызмет көрсететін көмекші бөлімшелердің үстеме шығыстары көрсетілетін қызметтерге (жұмыстарға) амортизацияны бөлу үшін қабылданған көрсеткішке тепе-тең бөлінеді.

      127. Жалпы және әкімшілік шығыстар өндірістік шығындарға тепе-тең айқындалады.

      128. Инвестициялық жобаларды іске асыруға қарыз қаражаты үшін сыйақылар төлеу жөніндегі шығыстар жалпы және әкімшілік шығыстарды бөлу үшін қабылданған көрсеткіш бойынша белгіленеді. Шетел валютасында алынған қарыз қаражаты үшін сыйақы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарының негізінде теңге бағамының шетел валютасына қатысты болжамды өзгерісін ескере отырып, тарифтің шығын бөлігінің кезең шығыстарында ескеріледі.

      129. Өткізу жөніндегі шығыстар жалпы және әкімшілік шығыстарды бөлу үшін қабылданған көрсеткіш бойынша айқындалады.

      130. Есепті кезеңде реттеліп көрсетілетін қызметтердің өзіндік құнын айқындау кезінде тарифті есептеу үшін базаға статистикалық есептілік пен ішкі есептің деректеріне сәйкес есепті кезеңде реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемі негіз етіп алынады.

3-параграф. Табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеудің ынталандыру әдісі ескерілген, тарифті есептеу тетігі

      131. Осы ынталандыру әдісі субъектілер үшін қолданылады:

      1) қағидаларды қалыптастыру тарифіне сәйкес бекітілген тарифтердің шекті деңгейлерінің қолданылу мерзімінің өтуі;

      2) бір саланың реттелетін нарығында екі және одан астам ұқсас Субъектілердің болуы (салыстырмалы талдауды жүзеге асыру мүмкіндігі кезінде);

      3) Субъектісінің табиғи монополия саласының тиісті тарифтік реттеу әдісін қолдануға экономикалық және технологиялық дайындығы;

      4) Субъектіге және тұтынушыларға олар орындай алмайтын міндеттерді жүктеуге жол бермеу жағдайларында қолданылады.

      Осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген талаптар Заңның 8-бабының 33-тармақшасына сәйкес тізбесін уәкілетті орган айқындайтын Субъектілерге қолданылмайды.

      132. Тарифтік реттеудің ынталандырушы әдісін қолдана отырып Тариф Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін және қызметті жүзеге асыру қағидаларына сәйкес уәкілетті органның ведомствосы бекітетін субъект қызметінің тиімділік көрсеткіштерін сақтауын ескере отырып, бес және одан да көп жыл мерзімге есептеледі.

1-бөлім. Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің ынталандыру әдісі ескерілген тарифті есептеу қағидалары

      133. Тарифті есептеудің мынадай кезеңдерді көздейді:

      1) салалық Х-факторды бағалау;

      2) жеке Х-факторларды бағалау үшін құрылымдық параметрлер тізбесін қалыптастыру;

      3) ұқсас субъектілердің тізбесін қалыптастыру;

      4) жеке Х-факторларды бағалау;

      5) субъектінің тарифті есептеу үшін мәлімдеген реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге ұсынылған шығыстардың анықтығын талдау;

      6) пайданы есептеу;

      7) субъектінің тарифін есептеу;

      8) субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің сапа мен сенімділік көрсеткіштерін және тиімділік көрсеткіштерін сақтағаны/сақтамағаны үшін бонустары/айыппұлдары (айыппұл санкциялары) ескерілген, түзетілген тарифті есептеу.

      Жоғарыда көрсетілген кезеңдерді іске асыру мақсатында уәкілетті орган ведомствосының бұйрығымен құрамында кемінде 9 адам болатын жұмыс топтары құрылады.

      Жұмыс топтарына уәкілетті органның, уәкілетті орган ведомствосы мен өзге де мемлекеттік органдар, Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы, қоғамдық бірлестіктер, жеке кәсіпкерлік субъектілер бірлестіктері, табиғи монополия субъектісі, тұтынушы өкілдері, кәсіби тәуелсіз сарапшылар және өзге де мүдделі адамдар кіреді.

      Уәкілетті орган ведомствосының жұмыскерлері болып табылмайтын Жұмыс топтары мүшелерінің ұсыныстары ұсынымдық сипатта болады, жазбаша түрде ресімделеді және уәкілетті органның ведомствосына кіріс хат-хабар түрінде енгізіледі.

      Әрбір жоғарыда көрсетілген кезеңдегі шешімдерді уәкілетті органның ведомствосы және (немесе) оның аумақтық бөлімшелері Жұмыс тобы мүшелерінің ұсыныстарын қорыту және талқылау негізінде қабылдайды және уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында орналастырылады.

      134. Осы Қағидалардың 133-тармағының 1) тармақшасын іске асыру мақсатында (субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті бекітуге арналған өтінімін алуға қарамастан) осы Қағидалардың 133-тармағының екінші тармақшасында көзделген қағидалармен, табиғи монополиялар салаларына арналған үшін тарифте ескерілетін салалық және жеке Х-факторларды бағалау жөніндегі жұмыс тобы (бұдан әрі-Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы) құрылады.

      135. Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы жұмысты бекітілген Х-факторлар қолданылу кезеңі аяқталғанға дейін тоқсан жұмыс күнінен кешіктірмей бастайды.

      136. Уәкілетті органның ведомствосы бұрын бекітілген салалық және жеке Х-факторлардың қолданылу кезеңі аяқталғанға дейін күнтізбелік отыз күн бұрын уәкілетті орган ведомствосы өзінің интернет – ресурсында орналастыратын, салалар бөлінісінде тиісінше, осы Қағидалардың 2 және 3-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша қолданылу кезеңіне-бес жылға жаңа салалық және жеке Х-факторларды бекітеді.

      137. Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша оны әзірлеудің басталуы туралы баспасөз релизінің жарияланған күнінен бастап күнтізбелік қырық күн ішінде салалық Х-факторды бағалауды жүзеге асырады.

      138. Толық бес күнтізбелік жылға салалық Х факторды қолдану кезеңі мына кезеңдерден басталады:

      бұрын бекітілген салалық қолданылу кезеңі аяқталған күннен бастап Х-фактордың (болған жағдайда));

      уәкілетті орган ведомствосы айқындаған күннен бастап.

      139. Уәкілетті орган ведомствосы әрбір сала үшін Заңның 8-бабының 32) тармақшасына сәйкес уәкілетті орган бекіткен реттеліп көрсетілетін қызметтердің тізбесіне сәйкес, осы саланың табиғи монополиялар салаларына жатқызылған барлық реттеліп көрсетілетін қызметтер тарифтерінде ескерілетін, Х – факторлардың әрбір қолданылу кезеңінің әр жылына арналған бірыңғай салалық Х-факторды бекітеді.

      140. Жеке Х-факторларды кейіннен есептеу үшін осы Қағидалардың 133-тармағының 2) тармақшасын іске асыру мақсатында Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы оларды әзірлеудің бастағаны туралы баспасөз- релизі жарияланған күннен бастап күнтізбелік қырық күннен аспайтын мерзімде осы реттеліп көрсетілетін қызмет үшін құрылымдық параметрлер тізбесінің жобасын қалыптастырады.

      141. Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы осы Қағидалардың 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша мынадай реттеліп көрсетілетін қызметтер бойынша жеке Х–факторларды бағалау үшін пайдаланылатын, құрылымдық параметрлердің ең аз тізбесін қамтитын, жеке Х-факторларды бағалау үшін пайдаланылатын құрылымдық параметрлердің бастапқы тізбесін (бұдан әрі – құрылымдық параметрлердің бастапқы тізбесі) жасайды.

      142. Уәкілетті орган ведомствосы Табиғи монополиялар субъектілерінің мемлекеттік тіркеліміне сәйкес жеке Х-факторлары есептелетін, бір ғана реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын субъектілердің тізбесін (бұдан әрі – субъектілер тізбесін) жасайды.

      143. Уәкілетті орган ведомствосы жеке Х-факторларды есептеудің басталғаны туралы баспасөз - релизі жарияланған күннен бастап күнтізбелік жеті күннен аспайтын мерзімде реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын субъектілерге осы Қағидалардың 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша реттеліп көрсетілетін қызмет тарифтерін есептеу нысанында ескерілетін, жеке Х-факторларды бағалау кезінде пайдалану үшін құрылымдық параметрлердің жылдық тарихи деректерін ұсынуға сұрау салу жібереді. Құрылымдық параметрлер бойынша жылдық тарихи деректерді субъектілер реттелетін қызметті ұсыну кезеңі үшін жеке Х-факторлар әзірлеу басталар алдында ұсынады.

      144. Белгілі бір реттелетін қызметті ұсынатын барлық субъектілерден алынған бастапқы тізбеден әрбір құрылымдық параметр мәндерінің жиынтығы.

      145. Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы құрылымдық параметрлердің бастапқы тізбесінен құрылымдық параметрлердің мәнін есептеу нәтижелерін ескере отырып, осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұқсас субъектілер топтарын айқындауда пайдалану үшін құрылымдық параметрлердің түпкілікті тізбесінің және жеке Х-факторларды есептеудің жобасын қалыптастырады.

      146. Уәкілетті органның ведомствосы Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы осы Қағидалардың 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша құрылымдық параметрлер тізбесінің түпкілікті жобасын қабылдаған кезден бастап күнтізбелік бес күн ішінде оны өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

      147. Жеке Х-факторларды есептеуде қолданылатын бекітілген құрылымдық параметрлер тарихи қолданылу кезеңінің ұзақтығы жаңадан бекітілетін жеке Х-факторлардың қолданылу кезеңінің ұзақтығына ұқсас.

      148. Осы Қағидалардың 133-тармағының 3) тармақшасын іске асыру мақсатында, реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді есептеу кезінде ескерілетін жеке Х-факторларды кейіннен бағалау үшін күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде осы реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын ұқсас субъектілер топтарын қалыптастырады, олардың деректері реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған тарифтер есебінде ескерілетін жеке Х-факторларды бағалау үшін пайдаланылатын (бұдан әрі – ұқсас субъектілер топтары).

      149. Субъектілердің ұқсастығын статистикалық талдаудың нәтижелері бойынша Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы осы Қағидалардың 9-қосымшаға сәйкес ұқсас субъектілер топтарының жобасын қалыптастырады.

      150. Уәкілетті органның ведомствосы өзінің интернет-ресурсында Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы отырысының хаттамасын, субъектілердің тізімін, тізбесін және ұқсас субъектілер топтарының тізбесін жариялайды.

      151. Деректері жеке Х-факторларды бағалау кезінде пайдаланылатын, реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын ұқсас субъектілер топтарының тізбесі осы Қағидалардың 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша интернет-ресурста жарияланған кезінен бастап күнтізбелік бес күн ішінде уәкілетті орган ведомствосының бұйрығымен бекітіледі.

      Уәкілетті органның ведомствосы ұқсас субъектілер топтарын бекіту туралы бұйрықты өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

      152. Егер Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының отырысында шоғырландырылған пікір қабылданбаған жағдайда, шешім Жұмыс тобының көпшілік дауысымен қабылданады.

      153. Осы Қағидалардың 133-тармағының 4) тармақшасын іске асыру мақсатында уәкілетті органның ведомствосы бекіткен ұқсас субъектілер топтарының тізбесі жарияланған күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы Жеке кәсіпкерлік субъектілерін бағалауды жүзеге асырады және осы Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жеке Х-факторларды есептеу нәтижелері туралы қорытынды қалыптастырады.

      Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының қорытындысы хаттамамен ресімделеді және уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында орналастырылады.

      154. Субъектілер бөлінісінде жеке Х-факторлардың мөлшері Х-факторларды әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы оларды есептеу нәтижелері туралы қорытынды қабылдағаннан кейін күнтізбелік жеті күннен аспайтын мерзімде уәкілетті орган ведомствосының бұйрығымен бекітеді.

      155. Субъектінің уәкілетті органның ведомствосына беретін тариф белгілеудің ынталандыру әдісін ескере отырып, субъектінің тарифті бекітуге арналған өтінімі Осы Қағидалардың 133-тармағы 5), 6) және 7) тармақшаларын іске асырудың негізі болып табылады.

      Өтінім келіп түскен кезде уәкілетті орган ведомствосы ол келіп түскен кезден бастап күнтізбелік жеті күн ішінде:

      осы Қағидалардың 133 тармағында көзделген қағидалармен субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне арналған тарифті есептеу жөніндегі жұмыс тобын (бұдан әрі-Жұмыс тобы) құрады;

      өзінің интернет-ресурсында Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне арналған тарифті есептеу жөніндегі жұмыстың басталуы баспасөз - релизін орналастырады.

      156. Субъект тарифтің және тарифтік сметаның жобасын қалыптастырған кезде (кірістер мен шығыстар туралы ақпаратты) шығыстарды бақыланатын және бақыланбайтын шығыстарды бөледі.

      157. Бақыланбайтын шығыстарға мынадай шығыстар жатады:

      1) тізбесі табиғи монополиялар туралы заңнамада айқындалған стратегиялық тауарларды сатып алуға арналған материалдық шығыстар;

      2) негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары;

      3) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес айқындалған міндетті сақтандыру түрлеріне арналған шығыстар, салықтар, алымдар мен төлемдер;

      4) тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде жүргізілген техникалық ысыраптардың есептемелеріне сәйкес нормативтік техникалық ысыраптар деңгейімен байланысты шығыстар.

      158. Субъектінің бақыланатын шығыстарына осы Қағидаларға сәйкес бақыланбайтын және тарифте ескерілетін реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуға арналған шығыстар жатады.

      Субъектінің тарифтік сметаның орындалуы туралы есепке сәйкес өтінім берген кезеңнің алдындағы бес жылдық кезеңдегі субъектінің нақты шығыстары тарихи бақыланатын шығыстарға жатады.

      159. Жұмыс тобы тарифті есептеу басталар алдында субъектінің тарифті бекітуге арналған субъектінің өтінімін алған кезден бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде осы Қағидаларда көзделген қағидалармен мәлімдеген реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған шығыстардың (бұдан әрі – субъект мәлімдеген шығыстар) дұрыстығына талдау жүргізеді.

      160. Мәлімделген сомалары бойынша статистикалық дұрыс емес деп танылған Шығыстар болмаған жағдайда, статистикалық анық емес деп танылған, уәкілетті орган ведомствосы субъектінің тарифті бекітуге арналған өтінімін алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күннен кешіктірмей:

      субъектіге статистикалық тұрғыдан, дұрыс емес шығыстардың жоқтығы туралы хабарлама жібереді;

      реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тарифті одан әрі есептеулерде субъект мәлімдеген шығыстарды (бұдан әрі – уәкілетті органның ведомствосы дұрыс деп таныған шығыстар) қолданады.

      161. Мәлімделген сомалары статистикалық тұрғыдан дұрыс емес деп танылған шығыстар болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы субъектінің тарифті бекітуге арналған өтінімін алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күннен кешіктірмей, субъектіге шығыстардың баптар бөлінісіндегі реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған субъектінің статистикалық тұрғыдан дұрыс емес шығыстар тізбесінің 1-нысаны бойынша және осы Қағидалардың 12-қосымшаға сәйкес реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған субъект шығыстарының дұрыстығына статистикалық талдау шеңберінде жүргізілген есептеулердің 2-нысаны бойынша статистикалық талдау шеңберінде жүргізілген статистикалық, тұрғыдан дұрыс емес шығыстардың тізбесін жібереді.

      162. Субъект статистикалық дұрыс емес шығыстар тізбесін алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде уәкілетті органның ведомствосына шығыстардың осы баптарын растайтын мынадай құжаттарды ұсынады:

      Субъектінің Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы, сондай-ақ мемлекеттік статистика саласындағы заңнамасына сәйкес мемлекеттік органдарға ұсынатын есептілік;

      материалдық, қаржылық ресурстарды, жабдықтар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі конкурстық (тендерлік) комиссиялардың шешімдері;

      қарыз шарттары (қаржыландыру шарттарын, оның ішінде сыйақыларды, комиссиялық төлемдерді төлеу шарттарын және растау құжаттарын көрсете отырып);

      мемлекеттік мүлікті немесе мемлекеттік кәсіпорынды басқару жөніндегі органның басшылардың, олардың орынбасарларының, бас (аға) бухгалтерлердің еңбекақысы мен лауазымдық айлықақыларын төлеу қорын, сондай-ақ сыйлықақы беру және өзге де сыйақы жүйесін (мемлекеттің қатысу үлесі басым мемлекеттік кәсіпорындар не кәсіпорындар үшін) белгілеу туралы шешімі;

      ниет хаттамалары, шарттар;

      шығыстардың басқа да растайтын құжаттар (шарттардың, орындалған жұмыстар актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизацияны көрсете отырып, негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объект бойынша тізбесі).

      Субъект растайтын құжаттарды субъект басшысының не оны алмастыратын адамның қолымен расталған, әрбір құжатқа түсіндірме жазбасын қоса бере отырып тігіліп, тігінделген түрде ұсынады.

      163. Уәкілетті органның ведомствосы субъектіден растайтын құжаттарды алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде оларды жұмыс тобының қарауына шығарады.

      Жеке Х-факторларды есептеу жөніндегі жұмыс тобы уәкілетті орган ведомствосының жеке Х-факторларды есептеу нәтижелері туралы қорытындысын қарап, оны алған күннен бастап күнтізбелік 7 (жеті) күн ішінде мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      уәкілетті органның ведомствосы есептеген Субъектілер бөлінісінде жеке Х-факторлардың нәтижелерін келісу туралы;

      жеке Х-факторларды есептеу бойынша жұмыс тобы мүшелерінің ұсыныстары бойынша түзетілген субъектілер бөлінісіндегі жеке Х-факторлардың мөлшерін келісу туралы.

      Осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес 3-нысан бойынша Субъект мәлімдеген шығыстардың дұрыстығын жұмыс тобының қарау нәтижелері хаттамамен бекітіледі.

      164. Жұмыс тобы дұрыс деп таныған шығыстар сомасы:

      жұмыс тобы тарифті есептеудің одан әрі кезеңдерінде пайдаланады;

      жұмыс тобы шешім қабылдаған күннен бастап күнтізбелік жеті күн ішінде субъектіге жіберіледі.

      166. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне тарифті саралау осы Қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

      167. Уәкілетті органның ведомствосы реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тарифпен бір мезгілде реттеліп көрсетілетін қызметтің сапа және сенімділік көрсеткіштерін және қызметті жүзеге асыру қағидаларына сәйкес субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштерін бекітеді.

      168. Осы Қағидалардың 133-тармағының 8) тармақшасын іске асыру үшін субъектінің жыл сайынғы негізде есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына ұсынатын уәкілетті орган бекіткен Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін жүзеге асыру қағидаларында көзделген нысан бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерінің сақталуы туралы және Субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізу туралы есеп болып табылады.

      169. Уәкілетті органның ведомствосы Субъектінің есептерін қарау нәтижелері бойынша Субъектінің пайдасына бонустардың/айыппұлдардың мөлшерін есептейді және тиісті жылдың 1 қыркүйегінен кешіктірмей Субъектіге тарифті өзгерту туралы хабарлама жібереді:

      реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтауды;

      субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізуді;

      Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының міндетін атқарушы 2015 жылғы 30 желтоқсандағы № 230 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12955 болып тіркелген) тұтыну бағаларының индексін құру әдіснамасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің (бұдан әрі – КЖ) деректері бойынша инфляцияның нақты деңгейін төмендету.

      170. Субъектінің кірістері, шығыстары және тарифтері туралы, сондай-ақ реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерінің сақталуы, жыл сайынғы мониторинг нәтижелері бойынша алынған қызмет тиімділігінің көрсеткіштеріне қол жеткізу туралы деректерді Субъект есепті жылдан кейінгі жылдарға арналған тарифтерді есептеу кезінде пайдаланады.

      171. Субъект реттеліп көрсетілетін қызметке өзгертілген тарифті тиісті жылдан кейінгі жылдың 1 қаңтарынан бастап 31 желтоқсанына дейін қолданады.

3-бөлім. Салалық Х-факторды бағалау қағидалары

      172. Салалық Х-фактор қолданылу кезеңінің әрбір жылына мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы

      N – салалық Х-фактордың қолданылу кезеңіндегі жылдар саны.

      173. Есептік салалық Х-фактор экономиканың факторлық өнімділігінің өсіміне қатысты саланың факторлық өнімділігінің орташа арифметикалық (алдыңғы салалық Х-факторды әзірлеудің бес жылында) өсімін бағалау арқылы Торнквист индексі әдісімен мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      to– салалық Х-факторды әзірлеу жылы;

      мұндағы:

      ПЗit– i субъектінің t жылы i субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған шығыстар, кірістер және тарифтер туралы жыл сайынғы есебі негізінде айқындалған, тиісті аяның табиғи монополиялар салаларында реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсетуге арналған өндірістік шығыстары;

      ИЗit– i субъектінің t жылы i субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған шығыстар, кірістер және тарифтер туралы жыл сайынғы есебі негізінде айқындалған, уәкілетті органның ведомство тиісті аяның табиғи монополиялар салаларында реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсетуге арналған инвестициялық бағдарламада ескерілген инвестициялық шығыстары;

      n – тиісті аяның табиғи монополиялар салаларында реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсететін субъектілердің саны.

      174. t-1 жылына қарағанда t жылының салалық факторлық өнімділігі өсімінің қарқыны мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      TFP _{отр t}, _t-1– t-1 жылына қарағанда t жылы саланың факторлық өнімділігінің өсімінің қарқыны;

      Д _{отр t}– мына формула бойынша айқындалған, t жылы саланың мың теңгеде нақты (, инфляциялық ықпалды нивелирлеу арқылы түзетілген нақты мәнде, яғни тұрақты бағаларда көрсетілген (бұдан әрі – нақты) жалпы ішкі өнім (бұдан әрі – ЖІӨ):

      мұндағы:

      мұндағы:

      мұндағы:

      мұндағы:

      К_субті– тиісті аяның табиғи монополиялар салаларында реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсететін i субъектінің t жылғы негізгі құралдарының құны, мың теңге;

      Т_ортt– мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның деректері бойынша айқындалған, t жылғы тиісті салада бір адам жұмыс істеген сағат саны, сағ/адам;

      S_otpk,_t– мына формула бойынша айқындалған t жылғы сала кірістерінің жалпы сомасында негізгі құралдарды сатып алуға жұмсалған шығыстардың үлесі:

      Sotpl,t– мына формула бойынша айқындалған t жылғы сала кірістерінің жалпы сомасындағы еңбекке ақы төлеуге жұмсалған шығыстардың үлесі:

      мұндағы:

      ЗП_отрt– мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның деректері бойынша айқындалған t жылы саланың орташа жылдық жалақысы, теңге/адам;

      КЗ _отрt– мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның деректері бойынша айқындалған t жылы салада жұмыс істейтіндердің саны, мың адам.

      175. Саланың t-1 жылымен салыстырғанда t жылғы факторлық өнімділігі өсімінің қарқынын бағалауды оңайлату мақсатында уәкілетті органның ведомствосы мына формула бойынша лог-линеарлық нысанда жүзеге асырады:

      мұндағы:

      176. t-1 жылымен салыстырғанда экономиканың t жылғы факторлық өнімділігі өсімінің қарқыны мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      TFP_экt,_t-1– t-1 жылымен салыстырғанда экономиканың t жылғы факторлық өнімділігі өсімінің қарқыны;

      Д_экt– мына формула бойынша айқындалған, экономиканың t жылғы нақты ЖІӨ, мың теңге:

      мұндағы:

      Д_ном,_экt– Статистика Комитетінің деректері бойынша айқындалған, мың теңгемен, t жылғы ағымдағы бағаларда экономиканың ЖІӨ және Қазақстан Республикасы Үкіметінің отырысында мақұлданған тиісті бес жылдық болжамды кезеңге арналған Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамына сәйкес.

      К_экt– мына формула бойынша айқындалған t жылғы экономикадағы негізгі құралдардың нақты құны:

      мұндағы:

      К_ном,_экt– статистика комитетінің деректері бойынша айқындалған, t жылғы ағымдағы бағаларда экономиканың негізгі құралдарының құны, мың теңгемен;

      Т_экt– статистика комитетінің деректері бойынша айқындалған, t жылғы экономикадағы бір адамға шаққанда жұмыс істелген сағаттардың саны, сағ/адам;

      S_экк,_t– мына формула бойынша айқындалған, t жылғы экономика кірістерінің жалпы сомасындағы негізгі құралдарды сатып алуға арналған шығыстардың үлесі:

      S_экl,_t– мына формула бойынша айқындалған, t жылғы экономика кірістерінің жалпы сомасындағы еңбекке ақы төлеуге арналған шығыстардың үлесі:

      мұндағы:

      ЗП_экt– статистика комитетінің деректері бойынша айқындалған, t жылы экономикадағы орташа жылдық жалақы, теңге/адам;

      КЗ_экt– статистика комитетінің деректері бойынша айқындалған t жылы экономикада жұмыспен қамтылғандардың саны, мың адам.

      177. t-1 жылымен салыстырғанда t жылғы экономиканың факторлық өнімділігі өсімінің қарқынын бағалауды оңайлату мақсатында уәкілетті органның ведомствосы лог-линеарлық нысанда жүзеге асырады:

      мұндағы:

      tfp_экt,_t-1– t-1 жылымен салыстырғанда t жылы экономиканың факторлық өнімділігі өсімінің қарқынын бағалау.

4-бөлім. Жеке Х-факторларды бағалау үшін құрылымдық параметрлердің тізбесін қалыптастыру

      178. Субъект құрылымдық параметрлердің мәндерін қалыптастыру кезінде мынадай ақпарат көздерін:

      1) жабдықтың техникалық паспорттарын;

      2) мемлекеттік қабылдау комиссиясының актілері және (немесе) объектілерді пайдалануға қабылдау (беру) актілерін пайдаланады.

      179. Субъект құрылымдық параметрлердің бастапқы тізбесінің жобасын алған кезден бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде уәкілетті органның ведомствосына сұратылған ақпаратты ұсынады.

      180. Реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін субъект уәкілетті органның ведомствосына бастапқы тізбе жобасынан қандай да бір құрылымдық параметрлерді толықтыру және (немесе) алып тастау бойынша ұсыныстар береді.

      181. Субъектілерден бастапқы тізбенің жобасын жаңа құрылымдық параметрлермен толықтыру бойынша ұсыныстар алған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы тиісті реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін барлық субъектілерден субъектілер ұсынған құрылымдық параметрлер бойынша мәндерді қосымша жинауды ұйымдастырады.

      Егер қандай да құрылымдық параметр субъектілердің он проценттен астамында болмаса, онда бұл құрылымдық параметр түпкілікті тізбеге қосылмайды.

      182. Уәкілетті органның ведомствосы құрылымдық параметрлердің бастапқы тізбесін қалыптастырады, ол:

      1) елу проценттен астамын субъектілерді алып тастау ұсынылған қоспағанда, бастапқы тізбе жобасынан алынған құрылымдық параметрлерді;

      2) Субъектілер ұсынған құрылымдық параметрлерді (болған кезде);

      3) бастапқы тізбе кемінде үш, бірақ оннан аспайтын құрылымдық параметрді қамтиды.

      183. Құрылымдық параметрлердің бастапқы тізбесінен уәкілетті органның уәкілетті органның ведомствосы талдау жүргізу арқылы статистикалық маңызды құрылымдық параметрлерді бөледі.

      184. Белгілі бір реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін барлық субъектілерден алынған бастапқы тізбеден s әрбір құрылымдық параметр мәндерінің жиынтығы матрица түрінде қалыптастырылады:

      мұндағы:

      Х – құрылымдық параметрлердің логарифмделген мәндерінің (натурал логарифм бойынша) матрицасы;

      1s– S өлшемділігінің бірлік векторы.

      Субъект бақылайтын реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге арналған шығыстар жиынтығының матрицасы:

      мұндағы:

      Y – реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге арналған логарифмделген нақты бақыланатын шығыстардың матрицасы;

      Yit– t жылғы номиналды бақыланатын шығыстарды көбейтумен алынған i субъектінің деректері бойынша t жылғы реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге арналған логарифмделген нақты бақыланатын шығындардың сомасы.

      185. Уәкілетті органның ведомствосы регрессиялық талдау шеңберінде құрылымдық параметрлердің статистикалық мәнін бағалау мақсатында:

      регрессиядан (реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін субъектілердің бақыланатын шығыстары (Ү) мен құрылымдық параметрлер (Х) арасындағы тәуелділік)

      мұндағы:

      Ү бақыланатын шығыстардың байланысын айқындайтын, регрессия коэффициенттерінің векторы ең аз квадраттар әдісімен мынадай статистикалық көрсеткіштердің мәндерін есептейді:

      мына формула бойынша:

      құрылымдық параметрлер бөлінісінде

      мына формула:

      регрессияның әрбір коэффициенті үшін t-өлшемшарты (Стьюдент)

      мына формула бойынша:

      R2 детерминация коэффициенті

      мына формула бойынша:

      F- өлшемшарттар (Фишер)

      мынадай шартты қанағаттандыратын, статистикалық маңызы жоқ құрылымдық параметрлерді, регрессия коэффициенттері үшін t-өлшемшарттардың абсолютті мәндерін анықтайды:

      мұндағы:

      маңызды емес құрылымдық параметрлер болған жағдайда, осы Қағидалардың тармағында көрсетілген регрессиядан барлық T кезеңіне барлық I субъектілер бойынша бірінің деректері алып тасталады, яғни

      мұндағы:

      және Қағидалардың осы тармағында көзделген алгоритмге сәйкес осы регрессия үшін статистикалық маңызы жоқ құрылымдық параметрлерді анықтайды;

      регрессияда статистикалық тұрғыдан маңызы жоқ құрылымдық параметрлер болмаған жағдайда, мынадай шартқа сәйкес F-өлшемшарттарды (Фишер) бағалайды:

      мұндағы:

      онда регрессия статистикалық тұрғыдан маңызды және осы регрессияның барлық құрылымдық параметрлері – статистикалық тұрғыдан маңызды деп танылады және жеке Х-факторларды бағалау бойынша одан әрі талдауда, оның ішінде ұқсас Субъектілерді таңдауда қолданылады;

      онда регрессиядан біртіндеп (бірінен соң бірі) I субъектілер үшін барлық T кезендегі барлық құрылымдық параметрлердің деректері алып тасталады және Қағидалардың осы тармағында көрсетілген қадамдар жүзеге асырылады.

      186. Егер барлық құрылымдық параметрлерді регрессиядан алып тастау статистикалық тұрғыдан маңызды құрылымдық параметрлерді анықтауға әкелмеген жағдайда F-өлшемшарттардың мәні ең үлкен регрессияның құрылымдық параметрлері статистикалық тұрғыдан маңызды деп танылады және жеке Х-факторларды бағалау бойынша одан әрі талдауда қолданылады.

5-бөлім. Ұқсас субъектілердің тізбесін қалыптастыру

      187. Ұқсас субъектілердің топтарын қалыптастыру мақсатында уәкілетті органның ведомствосы реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін субъектілердің ұқсастығына статистикалық талдауды жүзеге асырады.

      188. Бекітілген тізбеден алынған құрылымдық параметрлердің мәндері:

      мұндағы:

      Х – бекітілген тізбеден алынған құрылымдық параметрлердің логарифмделген (заттай логарифм бойынша) мәндерінің матрицасы;

      i∈[1;I] – субъектінің сәйкестендірушісі, I – реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін субъектілердің саны;

      t∈[1;T] – жылдың сәйкестендірушісі, Т – жеке Х-факторларды әзірлеу алдындағы барлық субъектілер бойынша реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетудің ең аз кезеңі, 1 – осы кезеңнің бірінші жылы;

      Реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге арналған нақты бақыланатын шығыстар:

      мұндағы:

      Y – реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге арналған логарифмделген нақты бақыланатын шығынстардың матрицасы;

      Егер қандай да бір i субъектіде бақыланатын шығыстар және (немесе) барлық Т кезеңі үшін бір немесе одан көп құрылымдық параметрлер бойынша деректер болмаған жағдайда, осы i субъект талдаудан алып тасталады, одан әрі ұқсастығы туралы есептерде және жеке Х-факторларды есептеуде мұндай субъект "деректердің болмауы себепті алып тасталды" деп белгіленеді.

      189. Субъектілердің талданатын деректерінің салыстырмалылығын статистикалық талдау шеңберінде уәкілетті органның ведомствосы:

      регрессиядан (жеке Х-факторларды бағалау үшін бекітілген реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін субъектілердің бақыланатын шығыстары (Y) мен құрылымдық параметрлер (X) арасындағы тәуелділік):

      мұндағы:

      a=(a^1,…,a^S )^'– Y бақыланатын шығыстардың Хs құрылымдық параметрлердің әрқайсысымен байланысын айқындайтын регрессия коэффициенттерінің векторы;

      ең кіші квадраттар әдісімен жеке Х-факторларды бағалау үшін бекітілген құрылымдық параметрлер бөлінісінде регрессия коэффициенттері векторын бағалау мәнін a=(a^1,…,a^S )^' мына формула бойынша есептейді:

      Қағидалардың осы тармағына сәйкес бағаланған әрбір і субъектісі және t жылы үшін модель коэффициенттерін пайдалана отырып, есепті қалдықтарды мына формула бойынша есептейді:

      мұндағы:

      eрасч – әрбір i субъектісі және t жылы үшін Қағидалардың осы тармағына сәйкес бағаланған коэффициенттер пайдаланылған есептік қалдықтар;

      Х – құрылымдық параметрлердің логарифмделген (заттай логарифм бойынша) матрицасы;

      Y – реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған логарифмделген нақты бақыланатын шығыстардың матрицасы;

      i∈[1;I] – субъектінің сәйкестендірушісі, I – реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын субъектілердің саны;

      t∈[1;T] – жылдың сәйкестендірушісі, Т – жеке Х-факторларды әзірлеу алдындағы барлық субъектілер бойынша реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынудың ең аз кезеңі, 1 – осы кезеңнің бірінші жылы;

      әрбір і субъект үшін қалдық жылдары бойынша орташа арифметикалық мәнді есептейді:

      барлық субъектінің мәндері бойынша ең кіші қалдықты таңдайды, оны есептік бақыланатын шығыстарға қосады – есептік қалдықтарды алады:

      өсу реті бойынша барлық субъектілер үшін мәндер қатарын қалыптастырады және W әрбір мәні қатарда бар жиілікті (мәндер санын) процентпен және жинақталған жиілікті процентпен есептейді;

      25%-персентиль мынадай формула бойынша есептейді:

      мұндағы:

      W1 – 25%-персентильді қамтитын интервалдың төменгі шекарасы (интервал бірінші 10 проценттен асатын жинақталған жиілік бойынша айқындалады);

      F1W-1 – 25%-персентильді қамтитын, интервалдың алдындағы интервалдың жинақталған жиілігі;

      f1W-1 – 25%-персентильді қамтитын интервалдың жиілігі;

      25%-персентильді, 25%-дельтаны қамтитын интервалдағы ең жоғары және ең кіші мәндер арасындағы айырма:

      0,5-тен аз не тең болған жағдайда ұқсас субъектілердің барлық қалған топтары осы айырма ескеріле отырып, қалыптастырылады – мәндері интервалда өсетін, ең жоғары және ең кіші мәндер арасындағы айырма 25%-дельтаға тең барлық субъектілер бір топқа қалыптастырылады;

      0,5-тен көп болса, бірінші топ ең жоғары және ең кіші мәндері 0,5 болатын субъектілер бойынша алынады, кейінгі топтар 0,5-ке сүйене отырып қалыптастырылады: мәндері интервалда өсетін, ең жоғары және ең кіші мәндер арасындағы айырма 0,5-ке тең барлық Субъектілер бір топқа қалыптасады.

6-бөлім. Жеке Х-факторларды бағалау

      190. Жеке Х-факторлар қолданылу кезеңінің әрбір жылына субъектілер бөлінісінде мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      191. Уәкілетті органның ведомствосы мына формула бойынша тиімді шекарадан іс жүзіндегі шығыстардың ауытқу уақыты бойынша арифметикалық орташа ретінде әрбір і субъект үшін есептік жеке Х-факторларды есептейді:

      мұндағы:

      – субъектінің сәйкестендіргіші, I’ – реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын ұқсас субъектілердің бекітілген тізбесінен алынған субъектілердің саны.

      192. Жеке Х-факторларды бағалау мақсатында уәкілетті органның ведомствосы ең кіші квадраттар әдісімен мынадай алгоритмге сәйкес құрылымдық параметрлер (бұдан әрі – тиімділік шекарасы) функциясы ретінде реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған ең аз бақыланатын шығындарды бағалайды:

      реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға ұқсас субъектілердің бекітілген тізбесінен алынған субъектілердің деректері бойынша бекітілген тізбеден құрылымдық параметрлер мәндерінің жиынтығы матрица түрінде қалыптастырылады:

      мұндағы:

      X – бекітілген тізбеден алынған құрылымдық параметрлердің логарифмделген (натуралды логарифм бойынша) мәндерінің матрицасы;

      Ұқсас бекітілген субъектілер тізбесінен алынған субъектілердің деректері бойынша реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған бақыланатын шығыстардың жиынтығы матрица түрінде ұсынылады:

      мұндағы:

      Y – реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған логарифмделген нақты бақыланатын шығыстардың матрицасы.

      Регрессиядан (реттеліп көрсетілетін қызметті көрсететін субъектілердің бақыланатын шығыстары (Y) мен құрылымдық параметрлер (X) арасындағы тәуелділік):

      мұндағы:

      ең кіші квадраттар әдісімен мына формула бойынша құрылымдық параметрлер бөлінісінде регрессия a = (a1, ..., as)' коэффициенттері векторын бағалаудың мынадай статистикалық көрсеткіштерінің мәндерін есептейді:

      Қағидалардың осы тармағына сәйкес бағаланған әрбір і субъект және t жылы үшін модель коэффициенттерін пайдалана отырып, мына формула бойынша есептік қалдықтарды есептейді:

      немесе матрица түрінде e = Y – Xa.

      мұндағы:

      e расч – әрбір і субъект және t жылы үшін Қағидалардың осы тармағына сәйкес бағаланған модель коэффициенттері пайдаланылған есептік қалдықтар;

      әрбір i субъект үшін қалдық жылдар бойынша орташа арифметикалық мәнді есептейді:

      барлық субъектілердің мәндері бойынша ең кіші қалдықты таңдайды, оны есептік бақыланатын шығыстарға қосады (тиімділік шекараларын неғұрлым тиімді субъектіге жылжыту) – алынған есептік бақыланатын шығыстар тиімділік шекарасы болып табылады:

7-бөлім. Тарифті есептеу үшін субъектілер мәлімдеген реттеліп көрсетілетін қызметті көрсетуге арналған шығыстардың дұрыстығын талдау

      193. Оның қолданылуы кезеңінде субъект мәлімдеген реттеліп көрсетілетін қызмет тарифтін есептеу үшін субъектілер мәлімдеген реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған шығыстардың (бұдан әрі – субъект мәлімдеген шығыстар) дұрыстығын талдауды уәкілетті органның ведомствосы екі кезеңге жүргізеді. Бірінші кезеңде уәкілетті органның ведомствосы субъект мәлімдеген шығыстардың дұрыстығына статистикалық, екінші кезеңде сараптамалық талдауды жүзеге асырады.

      194. Субъект мәлімдеген шығыстардың дұрыстығын статистикалық талдау үшін уәкілетті органның ведомствосы келесі кезеңге (бұдан әрі – тарихи кезең) субъектінің шығыстары (бұдан әрі – субъектінің тарихи шығыстары) бойынша мынадай деректерді пайдаланады:

      1) егер субъект тариф белгілеуді ынталандыру әдістерін ескере отырып реттеліп көрсетілетін қызметке тарифті бекіту үшін уәкілетті органның ведомствосына алғаш рет, бес жылда немесе субъект тариф бекітуге өтінім беруі алдындағы реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну кезеңінде (егер бес жылдан аз болса) өтініш жасаса. Деректер субъектінің тарифтік сметаның орындалуы туралы есептерінен алынады.

      Егер субъект реттеліп көрсетілетін қызмет тарифін бекітуге өтінімді тарифтік сметаның орындалуы туралы жыл сайынғы есепті ұсыну мерзіміне дейін берген жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифтік сметадан алынған деректер пайдаланылады.

      2) ынталандыру әдісін (бар болған жағдайда) ескере отырып қолданыстағы тарифтің қолданылу кезеңі бойынша деректер пайдалынады. Деректер субъектінің кірістер, шығыстар және реттеліп көрсетілетін қызметтер тарифтері туралы жыл сайынғы есептерінен алынады.

      195. Егер субъект реттеліп көрсетілетін қызмет тарифін бекітуге арналған өтінімді кірістер, шығыстар және тарифтер туралы жыл сайынғы есепті ұсыну мерзіміне дейін берген жағдайда, оны есептеу кезінде ескерілген деректер пайдалынады.

      196. Субъектінің тарихи шығыстарын нақты шығыстарға ауыстыру шығыстардың әрбір баптары бойынша және әрбір жыл үшін мына формула бойынша жүргізіледі:

      мұндағы:

      к – шығыстар баптары;

      197. Субъект мәлімдеген шығыстарды іс жүзіндегі шығыстарға ауыстыру әрбір шығыстар баптары бойынша және әрбір жыл бойынша мына формула бойынша жүргізіледі:

      мұндағы:

      к – шығыстар баптары;

      П^заяв– Субъект бекітуге өтінім берген, субъект мәлімдеген реттеліп көрсетілетін қызмет тарифінің қолданылу кезеңі (бұдан әрі – тарифтің мәлімделген қолданылу кезеңі), 1 – осы кезеңнің бірінші жылы;

      198. Субъект мәлімдеген шығыстардың дұрыстығы алгоритмге сәйкес анықталады:

      әрбір к жолы үшін өсуі бойынша барлық жылдар бойынша мәндер қатарын (бұдан әрі – к-қатары) қалыптастырады және онымен к жолдың әрбір мәні жылдар бойынша к-қатарда болатын жиілікті (мәндердің санын) процентте және жинақталған жиілікті процентте есептейді;

      мұндағы:

      m – 99%-персентильді қамтитын интервалдың төменгі шекарасы (интервал 99%-тен бірінші асып түсетін жинақталған жиілік бойынша айқындалады);

      q – интервалдың шамасы;

      Fm-1 – персентильді қамтитын, интервалдың алдындағы интервалдың жинақталған жиілігі;

      fm-1 – персентильді қамтитын интервал жиілігі;

      мынадай өлшемшартқа сәйкес і субъект t жылы мәлімдеген к жолының шығыстар сомасының статистикалық тұрғыдан анықтығы туралы тұжырым жасайды:

      егер , онда і субъектінің t жылы мәлімдегені к жолдың шығыстар сомасы статистикалық тұрғыдан анық деп танылады;

      барлық қалған жағдайларда і субъектісі t жылы мәлімдеген к жолының шығыстар сомасы статистикалық тұрғыдан анық емес деп танылады;

      199. Жұмыс тобы:

      шығыстардың статистикалық тұрғыдан дұрыстығы айқындау үшін персентильдерді қайта қарау қажеттілігі туралы шешім қабылдайды.

      мынадай өлшемшарттарға сәйкес субъект мәлімдеген к бабы шығыстарының дұрыстығы туралы тұжырым жасайды:

      егер бір жыл үшін

      егер барлық

8-бөлім. Тарифтік реттеудің ынталандырушы әдісін ескере отырып тарифті есептеу

      200. Тарифті (бұдан әрі – Тариф) есептеуді уәкілетті органның ведомствосы мына формула бойынша жүзеге асырады:

      мұндағы:

      Qt-2– мына формула бойынша есептелетін, реттеліп көрсетілетін қызметтің сапа мен сенімділік және субъект қызметінің тиімділік көрсеткіштерін сақтағаны үшін бонус/айыппұл:

      V_t^пр– уәкілетті орган ведомствосы тарифті жыл сайын түзету кезінде субъектінің қолдануы үшін бекіткен деректер бойынша ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызмет көлемі;

      V_t – уәкілетті орган ведомствосы субъектінің реттеліп көрсетілетін қызмет шығыстарын, кірістері мен тарифтерін мониторингілеу шеңберінде айқындаған, субъектінің t жылы ұсынған реттеліп көрсетілетін қызметтің нақты көлемі;

      КТС – Қазақстан Республикасының қолданыстағы салық заңнамасына сәйкес корпоративтік табыс салығының мөлшерлемесі.

      E_t – уәкілетті орган ведомствосы субъектінің реттеліп көрсетілетін қызмет шығыстарын, кірістері мен тарифтерін мониторингілеу шеңберінде айқындаған, субектінің t жылы реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынудан түскен кірісі;

      C_t – субъектінің реттеліп көрсетілетін қызмет шығындарын, кірістері мен тарифтерін мониторингілеу шеңберінде сомасын уәкілетті орган ведомствосы айқындаған t жылы субъект бақылайтын реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған шығыстар;

      Cнеконтрt – уәкілетті органның ведомствосы субъектінің реттеліп көрсетілетін қызмет шығындарын, кірістері мен тарифтерін мониторингілеу шеңберінде сомасын айқындаған, субъектінің t жылына арналған бақыланбайтын шығыстары;

      ТБИ_t – t жылына мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган деректері бойынша айқындалған тұтыну бағаларының индексі, процентпен;

      X_инд,_t – субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне арналған тарифті есептеу формуласында есепке алынатын, t жылға уәкілетті орган ведомствосының бекіткен жеке Х-факторы;

      Х_отр,_t – тиісті саланың табиғи монополиялар салаларына жатқызылған, реттеліп көрсетілетін қызметтер тарифтерін есептеу формуласында есепке алынатын уәкілетті орган ведомствосының t жылға бекіткен салалық Х-факторы;

      B_t – t жылғы нәтижелер бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтің сапа мен сенімділік және субъект қызметінің тиімділік көрсеткіштерін сақтау мониторингі шеңберінде уәкілетті орган ведомствосы айқындаған реттеліп көрсетілетін қызметтің сапа мен сенімділік және субъект қызметінің тиімділік көрсеткіштерін субъектінің сақтау коэффициенті;

      П_t – субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне арналған инвестициялық бағдарламаның орындалуын мониторингілеу шеңберінде сомасын уәкілетті орган ведомствосы айқындаған, Субъектінің t жылға арналған пайда мөлшері, мың теңге.

      201. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтағаны/сақтамағаны және қызмет тиімділігі көрсеткіштеріне қол жеткізгені үшін бонус/айыппұл (айыппұл санкциялары) мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Q_t – реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтағаны/сақтамағаны және қызмет тиімділігінің көрсеткіштеріне қол жеткізгені үшін бонус/айыппұл;

      B_t – уәкілетті орган ведомствосының t-2 жылының нәтижелер бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтау және қызмет тиімділігі көрсеткіштеріне қол жеткізу мониторингі шеңберінде айқындаған, субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтау коэффициенті;

      E_t – уәкілетті орган ведомствосының субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметінің кірістерін, шығыстары мен тарифтерін мониторингілеу шеңберінде айқындаған, субъектінің t-2 жылы реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынудан түскен кірісі.

      202. t – жылы реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтағаны/сақтамағаны, субъект қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізгені/қол жеткізбегені үшін бонус/айыппұл сомасы t-жылға тарифті түзету кезінде ескерілетін субъектінің кірісіне қосылады /шегеріледі.

      203. Инвестициялық бағдарламаны орындау нәтижелері бойынша инфляцияның өзгеруіне қарай тарифті түзету мына формула бойынша жүзеге асырылады:

      мұндағы:

      204. Бақыланбайтын шығыстардың өзгеруіне түзету мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      205. Пайданы инвестициялық бағдарламаның орындалуын есепке ала отырып түзету мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      П_t – инвестициялық бағдарламаның орындалуын мониторингілеу шеңберінде уәкілетті органның ведомствосы айқындаған t жылына субъект пайдасының мөлшері, мың теңге.

      206. Уәкілетті органның ведомствосы тариф белгілеудің ынталандырушы әдісін ескере отырып, бекітілген реттеліп көрсетілетін қызметке тарифке жыл сайын түзету жүргізеді.

      Түзету жүргізу үшін субъект есепті жылдан кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына мынадай формула бойынша:

      инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есеп;

      осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 21-нысан бойынша инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есеп;

      осы Қағидалардың 13-қосымшасына сәйкес нысан бойынша кірістер, шығыстар және тарифтер туралы есеп;

      қызметті жүзеге асыру қағидаларына сәйкес субъектінің реттелетін қызметінің сапасы мен сенімділігін сақтау туралы есеп. Реттелетін қызметтің сапа стандартын сақтау туралы есепке субъект көрсеткіштер бөлінісінде субъект есепті кезеңде қол жеткізген көрсеткіштердің нақты мәндерінің, олардың есепті кезеңдегі көрсеткіштердің нысаналы мәндерінен рұқсат етілген ауытқуларға түзетілген нысаналы мәндеріне сәйкес келмеу себептері (болған жағдайда) туралы түсіндірме жазбаны қоса береді (бұдан әрі – сәйкессіздік себептері).

      207. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтің сапа стандартын сақтау мониторингі және Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне тарифті есептеу кезінде ескерілетін реттеліп көрсетілетін қызметтің (В) сапа стандартын сақтау коэффициентін есептеу қызметті жүзеге асыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      208. Субъектінің реттелетін қызметтің сапасы мен сенімділігін сақтау коэффициентін түзетуді уәкілетті органның ведомствосы не оның аумақтық бөлімшесі субъектінің есептік деректері негізінде мынадай формула бойынша сапа мен сенімділікті сақтау коэффициентін есептеу жолымен жүргізеді:

      В= 1-сапа стандарты көрсеткіштерінің сәйкестік коэффициенттері мәндерінің сомасы/ көрсеткіштер саны

      Сапа стандарты тиімділігінің әрбір көрсеткіші бойынша сәйкестік коэффициенттері мына формула бойынша нақты мәннің арақатынасы ретінде есептеледі:

      онда:

      Кі-есепті кезеңде субъект қол жеткізген i көрсеткішінің есепті кезеңде осы i көрсеткіш мәніне рұқсат етілетін нақты мәнінің сәйкестік коэффициенті);

      Рфі-субъект есепті кезеңде қол жеткізген i көрсеткішінің нақты мәні;

      РО-I көрсеткішінің нысаналы мәні;

      ∆ti – рұқсат етілген ауытқу-нақты жылғы нысаналы мәні көрсеткіштің i есепті кезеңде.

4-бөлім. Индекстеу әдісін қолдануды ескере отырып тарифті есептеу тетігі

      209. Қуаты аз субъект тарифтерді индекстеуді он екі айда бір реттен жиілетпей жүргізеді.

      210. Тарифті индекстеу әдісімен есептеу мына формула бойынша жүзеге асырылады:

      Т = Т бекітілген * У инд,

      мұндағы:

      Т – индекстеу әдісімен айқындалатын тариф;

      Т бекітілген – уәкілетті орган ведомствосы бекіткен тариф;

      У инд – уәкілетті орган ведомствосы айқындаған индекстеу деңгейі.

      211. Қуаттылығы аз Субъект осы Қағидаларға сәйкес есептелген шығындарды бөлуді дербес жүзеге асырады.

      212. Тарифті индекстеу деңгейін уәкілетті орган ведомствосы жыл сайын күнтізбелік жыл басталғанға дейін екі айдан кешіктірмей Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму параметрлерін ескере отырып айқындайды.

      213. Тарифті индекстеу деңгейін айқындау Қазақстан Республикасы Үкіметінің отырысында тиісті бес жылдық болжамды кезеңге мақұлданған Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамында көзделген инфляция деңгейі туралы деректер негізінде процентпен жүзеге асырылады.

      Алдағы күнтізбелік жылға арналған инфляция деңгейінің орташа мәні индекстеу деңгейі ретінде қабылданады және Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамына енгізілетін өзгерістер ескеріле отырып түзетіледі.

      214. Индекстеу деңгейін белгілеу туралы шешім өзінің интернет-ресурсында не тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында күнтізбелік жыл басталғанға дейін екі айдан кешіктірілмей орналастырылады.

5-параграф. Жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау әдісін қолдануды ескере отырып тарифті есептеу тетігі

      215. Реттеліп көрсетілетін қызметтер тарифі мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Ti – реттеліп көрсетілетін қызметтер тарифі;

      Bi – жылдық түсім;

      ГВi – шығындарды өтеу немесе бюджеттен кіріс алу көздері;

      Vi – реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемі.

      216. Жылдық түсім мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      i – реттелетін кезеңдегі есеп айырысу жылының нөмірі, i = 1, 2, 3..

      Тi – i жылға жылдық түсім;

      Pi – i жылға тарифке қосылатын шығындар;

      ТҚi – i жылға инвестицияланған капиталды қайтару;

      ККi – i жылға айқындалатын инвестицияланған жеке құралдарға кіріс.

      217. Инвестицияланған капиталды қайтару мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      ВКi – i жылы инвестицияланған капиталды қайтару;

      ВКРi – инвестицияланған қарыз капиталын қайтару;

      ВКБi – инвестицияланған меншікті қаражатты қайтару.

      РИКi – і жылға қарыз шартын өтеу кестесіне сәйкес қабылданған инвестицияланған қарыз капиталының жылдық төлем мөлшері.

      ИИКi – уәкілетті орган ведомствосымен келісу бойынша қажет болған жағдайда қарызды өтеуге бағытталатын және і жылдың сол кезеңінде тарифтің шығын бөлігінде ескерілетін амортизациялық аударымдар сомасы;

      мұндағы:

      ПИК_i – инвестицияланған меншікті қаражаттың бастапқы сомасы;

      РИ_i – мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектісін, оның ішінде концессия объектісін пайдалану процесінде қайта инвестицияланған меншікті капитал сомасы;

      НЦК_i – нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмаған меншікті капиталдың сомасы;

      СВК_i – мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын, оның ішінде концессия шартын қолданудың қалдық мерзімі, жылдармен;

      ВКр_i – алдыңғы кезеңдерде қайтарылған меншікті капитал.

3-тарау. Уақытша өтемдік тарифті бекіту қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      218. Осы тараудың мақсаты субъект көрсететін реттеліп көрсетілетін қызметтерге (Тауарларға, жұмыстарға) уақытша өтемдік тарифтің мөлшерін бекіту және есептеу тәртібін айқындау болып табылады.

      219. Осы Қағидалардың ережелері аэронавигацияның реттеліп көрсетілетін қызметтерін ұсынатын субъектілерді, әуежайларды қоспағанда, меншік нысанына қарамастан, кабельдік кәріздерді мүліктік жалдауға (жалға алуға) немесе пайдалануға беру жөніндегі барлық субъектілерге қолданылады.

      220. Уақытша өтемдік тарифті бекітуге негіздер:

      1) осы Заңға сәйкес уәкілетті органның ведоствосы бекіткен тарифтің асып кетуі;

      2) амортизациялық аударымдар қаражатын мақсатқа сай пайдаланбау;

      3) бекітілген инвестициялық бағдарламаның тарифте ескерілген іс-шараларын орындамау, бұған мынадай:

      бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыруға арналған бекітілген тарифтік сметада көзделген қаражаттың толық алынбауына алып келген көлемдердің төмендеу жағдайлары жатпайды. Бұл ретте бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындамаудың жалпы сомасынан көлемдердің төмендеуіне мөлшерлес толық алынбаған кіріс сомасы алып тасталады, негізсіз кірістің қалған сомасына уәкілетті органның ведомствосы уақытша өтемдік тариф енгізеді;

      өткізілген конкурстық (тендерлік) рәсімдердің нәтижелері бойынша қалыптасқан ақшаның үнемделуі;

      анағұрлым тиімді әдістер мен технологияларды енгізуге байланысты шығындарды үнемдеу жағдайлары жатпайды;

      4) мынадай жағдайларды қоспағанда, бекітілген тарифтік смета шығындары баптарының бекітілген тарифтік сметада көзделген мөлшердің 5 процентінан астамын орындамау;

      анағұрлым тиімді әдістер мен технологияларды қолдануға, энергетикалық аудиттің қорытындысы бойынша әзірленген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға, нормативтік техникалық шығындарды төмендету жөніндегі іс-шараларды жүргізуге байланысты шығындарды үнемдеу;

      субъектіге байланысты емес себептер бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемдерінің төмендеуіне байланысты шығындарды үнемдеу жағдайлары жатпайды. Бұл ретте бекітілген тарифтік сметаны орындамаудың жалпы сомасынан көлемдердің төмендеуіне мөлшерлес толық алынбаған кіріс сомасы алып тасталады, негізсіз кірістің қалған сомасына уәкілетті органның ведомствосы уақытша өтемдік тариф енгізеді;

      өткізілген конкурстық (тендерлік) рәсімдердің нәтижелері бойынша қалыптасқан ақшаның үнемделуі;

      тарифтік сметаның он екі айдан аз қолданылуына байланысты толық алынбаған кіріс;

      221. Субъект уәкілетті органның ведомствосына аталған үнемдеудің нақты пайдаланылуын және (немесе реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну көлемдерінің азайғанын растайтын материалдарды қоса бере отырып, шығындардың баптары бойынша үнемдеуді растайтын мынадай материалдарды ұсынады:

      субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың неғұрлым тиімді әдістері мен технологияларын енгізуі туралы ақпараты бар мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның хаты;

      конкурстық (тендерлік) комиссиялардың хаттамалары;

      реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемдерінің тізілімі ұсынылатын табиғи монополиялар салаларындағы коммуналдық қызметтерді қоспағанда, ұсынылған реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемін тұтынушылармен салыстыру актілері және төлеуге ұсынылған шот-фактуралар;

      мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның ұсынылған реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемі туралы ақпараты бар хаты.

2-параграф. Уақытша өтемдік тарифті бекіту

      222. Уақытша өтемдік тарифті уәкілетті органның ведомствосы:

      1) субъектінің қызметін тексеру;

      2) субъекті ұсынатын бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы, бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есептерді жыл сайынғы талдау нәтижелері бойынша бекітеді.

      223. Егер бекітілген тарифтік сметаның және инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті ұсыну сәтіне бекітілген тарифтік смета мен инвестициялық бағдарламаның қолданылуының есептік кезеңі он екі айдан азды құраса, бекітілген тарифтік сметаның және инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті талдау сұрау салудың негізінде тарифтік смета мен инвестициялық бағдарламаның қолданылуының есепті кезеңі өткеннен кейін немесе субъектінің қызметін тексеру қорытындысы бойынша жүргізіледі.

      224. Осы Қағидаларының 220-тармағында көрсетілген фактілерді растау үшін субъект уәкілетті органның ведомствосына Заңның 26-бабы 2-тармағының 17) тармақшасына сәйкес есепке растайтын материалдарды ұсынады.

      225. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпарат оны уәкілетті органның ведомствосына ұсынудан бас тартуға негіз болып табылмайды, бұл ретте мүдделі тұлғалар ақпаратты ұсыну кезінде коммерциялық құпияны құрайтын мәлiметтердiң толық тiзбесiн көрсетеді не мүдделі тұлғаның коммерциялық құпияны құрайтын мәлiметтердiң тiзбесiн бекітуі туралы актінің көшірмесін қоса береді.

      226. Уақытша өтемдік тариф осы Қағидалардың 241-тармағына сәйкес шешім қабылданған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі ескеріле отырып бекітіледі.

      227. Уақытша өтемдiк тарифтi енгiзу субъектінің тарифтік сметаны және (немесе) инвестициялық бағдарламаны (жобаны) орындауы туралы тексеру, талдау жүргізілген айдан кейінгі екінші айдың бiрiншi күнiнен бастап жүзеге асырылады.

      228. Субъекті уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы ақпаратты тұтынушының назарына оны қолданысқа енгізгенге дейін кемінде күнтізбелік он күн бұрын жеткізеді.

      229. Уақытша өтемдік тарифтің қолданылуы кезеңінде субъект ай сайын коммуналдық көрсетілетін қызметтерді төлеу туралы төлем құжатындағы реттеліп көрсетілетін қызметтің құнына ескертпе түрінде тарифтің төмендетілгені туралы ақпаратты тұтынушылардың назарына жеткізеді.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтің құнына берілген ескертпеде уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында жарияланған, уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы уәкілетті орган ведомствосының шешіміне сілтеме жасалып, тұтынушылардың қаражатын қайтару сомасын көрсете отырып, тарифтің төмендетілгені туралы ақпарат көрсетіледі.

      230. Уәкiлеттi орган ведомствосының уақытша өтемдiк тарифтi бекiту туралы шешiмi уәкiлеттi орган ведомствосының бұйрығымен ресiмделедi. Қабылданған шешім туралы ақпарат уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында орналастырылады.

      231. Уақытша өтемдік тарифтің қолданылуы кезеңінде субъект қажет болған жағдайда уәкілетті органның ведомствосына осы Қағидаларға сәйкес жаңа тарифті бекітуге өтініммен жүгінеді.

      Бұл ретте жаңа тарифтің деңгейін негіздеуге алынған кіріс субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерін тұтынушыларға оның өтеген сомасын шегерумен, шешім қабылданған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі ескеріле отырып негізсіз алынған кіріс сомасына азаяды.

      Инвестициялық бағдарламаны іске асыратын және міндеттемелері субъектінің рейтингімен тікелей байланысты кредиттік ұйымдардың қарыз қаражатын тартатын субъекті үшін тарифтік сметаның және (немесе) инвестициялық бағдарламаның орындалмауы нәтижесінде алынған сома кіріс бөлігін кеміту жолымен тарифтің деңгейін өзгертуге өтінімді қарау кезінде ескеріледі.

      Бұл ретте тарифтік сметада тарифтік сметаны және (немесе) инвестициялық бағдарламаны орындамау сомасы жеке жолда көрсетіледі.

      Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің жаңа тарифті бекітуге арналған өтінімін қарау кезінде уәкілетті органның ведомствосы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесін ескере отырып негізсіз кіріс сомасын анықтаған кезде, оны жаңа тариф деңгейін негіздеуге алынған кірістен алып тастайды.

      Уәкілетті органның ведомствосы Қағидалардың осы тармағына сәйкес жаңа тарифті бекітуден бас тартқан және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесін ескере отырып негізсіз кіріс сомасын анықтаған жағдайда уәкілетті органның ведомствосы уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы шешім қабылдайды.

      232. Уақытша өтемдік тариф субъекті тұтынушыларға өзі негізсіз алған кірісті, оның ішінде соттың шешімі бойынша толық өтеген жағдайда қолданылмайды.

      233. Субъектiнің тұтынушыларға келтiрген шығындары уақытша өтемдiк тарифтiң қолданылу кезеңi аяқталғанға дейiн толық өтелген жағдайда, субъект тұтынушыларға келтірілген шығындардың өтеу фактісін растайтын құжаттарды қоса бере отырып, уәкiлеттi орган ведомствосына уақытша өтемдiк тарифтiң қолданылу кезеңi аяқталғанға дейiн уақытша өтемдiк тарифтiң күшін жою туралы өтiнiшпен жүгінеді.

      Уәкiлеттi органның ведомствосы уақытша өтемдік тарифті алып тастау туралы өтiнiштi қарап, нәтижесі бойынша уақытша өтемдік тарифті алып тастау туралы, уақытша өтемдік тарифтің қолданыс кезеңін өзгерту туралы шешім қабылдайды не субъетіге өтініш келіп түскен күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес келмеген жағдайда, бас тарту себептерін көрсете отырып, бас тартылғандығы туралы хабардар етеді.

3-параграф. Уақытша өтемдік тариф мөлшерін есептеу

      234. Осы Қағидаларының 220-тармағында көрсетілген бұзушылықтар анықталған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы реттеліп көрсетілетін қызметтердің іс жүзінде ұсынылған көлемін және субъекті бұзушылықтарға жол берген кезеңде іс жүзінде алынған кірісті айқындайды.

      235. Субъектi жол берген бұзушылықтар кезеңi:

      1) осы Қағидаларының 220-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда – субъектi уәкiлеттi органның ведомствосы бекiткен тарифтен асатын құн бойынша ақы алған кезең;

      2) осы Қағидаларының 220-тармағының 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайда – уәкiлеттi органның ведомствосы субъектiнiң реттелiп көрсетiлетiн қызметтерiне тарифтiк смета бекiткен жыл болып есептеледi.

      236. Осы Қағидаларының 220-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда, негiзсiз алынған кіріс мынадай формула бойынша анықталады:

      НК₁ = (Т₁ – Т) * V₁,

      мұндағы:

      НК₁ – субъектінің негізсіз алған кірісі;

      T₁ – субъектi нақты қолданған ұсынылатын қызметтер құны, теңге;

      Т – уәкiлеттi органның ведомствосы уақытша өтемдік тарифтің бекітілуі туралы шешім қабылданған күні бекiткен тариф, теңге;

      V₁– бұзушылықтарға жол берілген кезең iшiнде субъектiнің нақты ұсынған реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемi.

      237. Осы Қағидаларының 220-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда, негiзсiз алынған кіріс мынадай формула бойынша анықталады:

      НК₂ = А_{мақсатс}.

      мұндағы:

      НК₂ – субъектінің негізсіз алған кірісі;

      А_{мақсатс} – бекітілген тарифте және (немесе) тарифтік сметада Субъекті реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуда пайдаланылатын тіркелген активтерге капиталдық салымдарға және тартылған кредиттік ресурстар бойынша негізгі борышты қайтаруға байланысты емес мақсаттарға бағыттаған амортизациялық аударымдар қаражаты есебінен көзделген қаражат, теңге.

      238. Осы Қағидаларының 220-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайда, негiзсiз алынған кіріс мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      НК₃ – субъектінің негізсіз алған кірісі;

      ИБ_i – тарифтерді бекіту кезінде ескерілген инвестициялық бағдарламаның орындалмаған і – іс-шарасын толық немесе ішінара іске асыруға инвестициялық бағдарламада көзделген шығындар, теңге.

      239. Осы Қағидаларының 220-тармағының 4) тармақшасында көзделген жағдайда, негiзсiз алынған кіріс мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      НК₄ –субъектінің негізсіз алған кірісі;

      З_i– бекiтiлген тарифтiк сметада ескерiлген шығындармен салыстырғанда i-бабы бойынша 5 проценттен асатын шығындарды толық игермеу, теңге, мынадай формула бойынша анықталады:

      З_i=Збекітілген*95%-Зфакт,

      мұндағы:

      З бекітілген тарифтік сметада көзделген i-бабы бойынша шығындар, теңге;

      Зфакт – тарифтік сметаның орындалуы туралы есепте көзделген i-бабы бойынша нақты шығындар, теңге;

      240. Негiзсiз алынған кіріс сомасы (НК) мынадай формула бойынша анықталады:

      НК = НК₁ + НК₂ + НК₃ + НК₄ + НК_{бекітілген} – НК_өтел.,

      мұндағы:

      НК_{бекітілген} – қолданыстағы уақытша өтемдік тарифті бекіту кезінде ескерілген негiзсiз алынған кіріс, теңге;

      НК_өтел – шешім қабылдау күніне өтелген негiзсiз алынған кіріс, теңге.

      241. Негізсіз алынған кірістің түпкілікті сомасы шешім қабылдаған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі ескеріле отырып, мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұндағы:

      НКк – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі ескеріле отырып негізсіз алынған кіріс сомасы, теңгемен;

      НК – осы Қағидалардың 220-тармағында көзделген бұзушылықтардың түрлері бойынша негізсіз алынған кірістің жалпы сомасы;

      к – шешім қабылданған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі, пайызбен.

      242. Уақытша өтемдiк тариф бір жылға мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Төтем. – уақытша өтемдiк тариф, теңге;

      V – бекiтiлген тарифтiк сметада ескерілген уақытша өтемдік тарифті енгізу кезеңіндегі реттелiп көрсетiлетiн қызметтердiң жылдық көлемi.

      243. Егер уақытша өтемдік тарифті осы Қағидаларының 242-тармағына сәйкес есептеу кезінде тариф теріс мәнмен қалыптасса, уақытша өтемдік тариф үш жылға дейінгі мерзімге мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Төтем. – уақытша өтемдік тариф, теңге;

      V – бекітілген тарифтік сметада ескерілген, уақытша өтемдік тарифті енгізу кезеңіндегі реттеліп көрсетілетін қызметтердің жылдық көлемі;

      n – есептеу кезінде тарифтің қандай кезеңде оң мәнмен қалыптасқанына байланысты болатын уақытша өтемдік тарифтің қолданылу кезеңі.

4-тарау. Тарифті саралау қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      244. Осы тараудың мақсаты сараланған тарифтерді есептеу тетігін айқындау болып табылады.

      245. Тарифтерді қалыптастыру Қағидаларына 2-қосымшаға сәйкес табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес есептелген тариф тұтынушылар тобына тұтынушының есепке алу аспабының болуына немесе болмауына, , тасымалданатын жүктердің түріне, жылжымалы құрамның типіне, тасымалдау арақашықтығына, табиғи монополиялардың түрлі салаларында тасымалданатын жүктердің көлеміне (салмағына) байланысты сараланады және уәкілетті органның ведомствосы экономикалық негізделген шығындар мен пайданың негізінде әрбір топ үшін жеке бекітеді.

      245-1. Жүктерді контейнерлерде тасымалдау, бос контейнерлерді тасымалдау және Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүктерді транзиттік тасымалдау кезінде магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерін қоспағанда, магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді саралау осы Қағидаларға 141-қосымшаға сәйкес магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне сараланған тарифті есептеу тәртібіне сәйкес жүзеге асырылады.

2-параграф. Тарифті саралау қағидалары

1-бөлім. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұрудың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифті саралау қағидалары

      246. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф тұтынушылар топтары бойынша сараланады.

      247. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті саралау мақсатында тұтынушылар мынадай топтарға бөлінеді:

      1) бірінші топ – жеке тұлғалар, жылу энергиясын өндіру процесінде өз мұқтаждарына су тұтыну көлемдері және ыстық сумен жабдықтау қызметтерін ұсыну кезінде (ыстық сумен жабдықтаудың ашық жүйесі кезінде) үстемелеп толтыру көлемдерінің шегінде жылу энергиясын өндірумен айналысатын ұйымдар, бекітілген нормативтік техникалық шығындар көлемдерінің шегінде жылу энергиясын берумен және таратумен айналысатын ұйымдар және сумен жабдықтау және (немесе) су бұру саласында реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын ұйымдар;

      2) екінші топ – өзге де тұтынушылар – бірінші және үшінші топқа кірмейтін заңды тұлғалар;

      3) үшінші топ – бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдар.

      249. Бірінші топ үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша айқындалады:

      |мұндағы:

      T₁ – бірінші топтың тұтынушылары үшін бір текше метрге сумен жабдықтау және (немесе) үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтеріне бір текше метр тариф, теңге;

      T₀– бір текше метр үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтеріне осы Қағидалардың талаптарын ескере отырып айқындалған тариф, теңге;

      k₁– инфляцияға әсерін ескере отырып, айқындалған тұтынушылардың бірінші тобына сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін көрсетуден түскен кірістерді қайта бөлуге арналған коэффициент.

      251. Екінші топ үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұндағы:

      T₂ – екінші топтың тұтынушылары үшін бір текше метрге сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф, теңге;

      T₀– бір текше метр үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтеріне осы Қағидалардың талаптарын ескере отырып айқындалған тариф, теңге;

      k₂– инфляцияға әсерін ескере отырып, айқындалған тұтынушылардың екінші тобына сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін көрсетуден түскен кірістерді қайта бөлуге арналған коэффициент.

      252. Тұтынушылардың үшінші тобы үшін тариф барлық шығыстарды жабады (оның ішінде тұтынушылардың бірінші және екінші тобы жаппаған шығындардың бір бөлігін өтейді):

      мұндағы:

      T₃– тұтынушылардың үшінші тобы үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтеріне тариф бір текше метр, теңге;

      V₀– барлық тұтынушылардың сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін тұтыну көлемі, текше метр;

      V₁– тұтынушылардың бірінші тобының сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін тұтыну көлемі, текше метр;

      V₂– тұтынушылардың екінші тобының сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін тұтыну көлемі, текше метр;

      V₃– тұтынушылардың үшінші тобының сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін тұтыну көлемі, текше метр.

      253. Егер сумен жабдықтау және (немесе) суды бұрудың көрсетілетін қызметтерін ұсынған кезде бірнеше кәсіпорын тартылған жағдайда, топтар бойынша тарифтер деңгейін есептеу кезінде тиісті шығындар көрсетілетін қызметтерді ұсынуға тартылған әрбір кәсіпорынның тарифтік сметаларынан қалыптастырылады.

2-бөлім. Суды магистральдық құбыржолдар және (немесе) арналар арқылы беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті саралау қағидалары

      254. Суды магистральдық құбыржолдары арқылы беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф тұтынушылардың өндірістік-технологиялық процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету мақсатында субъектінің негізгі құралдарын жөндеуге және оларды жаңғыртуға, реконструкциялау мен жаңартуға капиталдық салымдарға қажеттілік дәрежесінің негізінде сараланады.

      Егер магистральдық құбыржолдар және (немесе) арналар жүйесінде жекелеген тарифтік учаскелер бөлінген жағдайда, тариф әрбір тарифтік учаскеге есептеледі.

      255. Суды магистральдық құбыржолдары арқылы беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифті саралау мақсатында тұтынушылар мынадай топтарға бөлінеді:

      1) халық, бюджеттік және коммерциялық емес ұйымдар, сондай-ақ халыққа, бюджеттік және коммерциялық емес ұйымдарға коммуналдық қызметтер көрсететін басқа да кәсіпорындар – бірінші топ;

      2) ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер – екінші топ;

      3) өнеркәсіптік кәсіпорындар мен басқа да коммерциялық ұйымдар – үшінші топ;

      4) мұнай-газ өндіруші кәсіпорындар – төртінші топ.

      256. i учаскесіндегі тұтынушылардың бірінші тобы үшін тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      n – тарифтің қолданылу кезеңі (бір жылға немесе барлық кезеңге);

      Тin1 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесінде тұтынушылардың бірінші тобы үшін тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      Zin – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесінде экономикалық негізделген шығындар, теңге;

      Min – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі амортизациялық аударымдар, теңге;

      Рin – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі жөндеу шығыстары, теңге;

      Vin – тарифтің қолданылу кезеңіне і учаскесіндегі тұтынушылардың барлық топтары үшін суды магистральдық құбыржолдары арқылы беру жөнінде көрсетілетін қызметтердің жиынтық көлемі, текше метр.

      257. і учаскесінде жөндеуге арналған шығыстар учаскелер бойынша негізгі құралдардың құнындағы әрбір учаскенің үлесіне барабар бөлінген магистральдық құбыржолдардың тұтастай барлық жүйесі бойынша жөндеудің жалпы сомасына сүйене отырып, есептеледі.

      258. і учаскесіндегі тұтынушылардың екінші тобы үшін тариф мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Тin2 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі тұтынушылардың екінші тобына арналған тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      Zin – тарифтің қолданылу кезеңіне і учаскесіндегі экономикалық негізделген шығындар, теңге;

      Vin – тарифтің қолданылу кезеңіне і учаскесіндегі тұтынушылардың барлық топтары үшін суды магистральдық құбыржолдар арқылы беру жөнінде ұсынылатын қызметтердің жиынтық көлемі, текше метр.

      259. і учаскесіндегі тұтынушылардың үшінші тобына арналған тариф мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Тin3 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі тұтынушылардың үшінші тобына арналған тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      Zin – тарифтің қолданылу кезеңіне і учаскесіндегі экономикалық негізделген шығындар, теңге;

      ДУПin – тарифтің қолданылу кезеңіне і учаскесіндегі салық салынғанға дейін пайданың жол берілетін деңгейі, теңге;

      Vin – тарифтің қолданылу кезеңіне і учаскесіндегі тұтынушылардың барлық топтары үшін суды магистральдық құбыржолдар арқылы беру жөнінде ұсынылатын қызметтердің жиынтық көлемі, текше метр.

      260. і учаскесіндегі тұтынушылардың төртінші тобына арналған тариф мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      Т_in4 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі тұтынушылардың төртінші тобына арналған тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      V_in1 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі тұтынушылардың 1-тобына арналған суды беру жөнінде ұсынылатын қызметтердің көлемі, текше метр;

      V_in2 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі тұтынушылардың

      2-тобына арналған суды беру жөнінде ұсынылатын қызметтердің көлемі, текше метр;

      V_in4 – тарифтің қолданылу кезеңіне i учаскесіндегі тұтынушылардың

      4-тобына арналған суды беру ұсынылатын қызметтердің көлемі, текше метр (бұдан әрі – тенге/м³);.

      і учаскесіндегі бірінші топтың тұтынушыларына суды беру ұсынылатын қызметтердің Vin1 көлеміне халық, бюджеттік және коммерциялық емес ұйымдар, сондай-ақ халыққа, бюджеттік және коммерциялық емес ұйымдарға коммуналдық қызметтерде ұсынатын басқа да кәсіпорындар тікелей тұтынатын көлемдер ғана жатады.

      261. Суды арналар арқылы беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф суды арналар арқылы беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну кезінде технологиялық ерекшеліктің негізінде сараланады, онда суды тұтынушыға дейін беру екі тәсілмен (механикаландырылған және өзағар) жүзеге асырылады және судың қандай мұқтаждарға пайдаланылуына байланысты жүргізіледі.

      262. Суды арналар арқылы беру бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті саралау мақсатында тұтынушылар мынадай топтарға бөлінеді:

      1) ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері – бірінші топ;

      2) су арналары, бюджеттік ұйымдар – екінші топ;

      3) электр энергиясын өндіретін кәсіпорындар – үшінші топ;

      4) су бөлу орны (табиғат қорғау, өтемдік, санитариялық-экологиялық) – төртінші топ;

      5) өнеркәсіптік кәсіпорындар, өзге де коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдар – бесінші топ.

      263. Суды арналар арқылы беру бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф түзету коэффициентіне (ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің болжамды көлемдері өзгерген кезде орташа өлшенген есептік тарифтің орташа босату есептік тарифтен ауытқуы) түзетілген есепті тарифтің негізінде айқындалады.

      264. Тұтынушылардың әрбір тобы үшін суды арналар арқылы беру бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған есептік тариф мына формула бойынша анықталады:

      1) су берудің механикаландырылған тәсілі үшін:

      T_{nмi есептеу} =T_nV_факт /D_факт (D_{мi факт}/V_{мi факт}),

      мұндағы:

      i – тұтынушылар тобы;

      T_nмi есептеу – тарифтің қолданылу кезеңіне тұтынушылардың і тобы үшін су берудің механикаландырылған тәсілі үшін есепті тариф, 1 текше метр теңге;

      D_факт – өткен аяқталған күнтізбелік жылдағы көрсетілген қызметтерді ұсынудан түскен іс жүзіндегі кірісі, мың теңге;

      V_факт – өткен аяқталған күнтізбелік жылдағы ұсынылған үшін көрсетілген қызметтердің іс жүзіндегі көлемі, мың текше метр;

      D_{мi факт} – өткен аяқталған күнтізбелік жылдағы тұтынушылардың і тобы үшін механикаландырылған су беруден түскен нақты кіріс, мың теңге;

      V_{мi факт} – өткен аяқталған күнтізбелік жылдағы тұтынушылардың і тобы үшін механикаландырылған су берудің нақты көлемі, мың текше метр.

      2) суды өзағар тәсілімен беру үшін:

      T_{nсi есептеу} = T_nV_нақты/D_нақты(D_сi нақты/V_{сi нақты}),

      мұндағы:

      i – тұтынушылар тобы;

      T_{nсi есептеу} – тарифтің қолданылу кезеңіне тұтынушылардың і тобы үшін су берудің өзағар тәсілі үшін есептік тариф, 1 текше метр теңге;

      D_факт – өткен аяқталған күнтізбелік жыл үшін ұсынылған қызметтердің іс жүзіндегі кірісі, мың теңге;

      V_факт – өткен аяқталған күнтізбелік жыл үшін ұсынылған қызметтердің іс жүзіндегі көлемі, мың текше метр;

      D_{сi факт} – өткен аяқталған күнтізбелік жыл үшін тұтынушылардың і тобы үшін су берудің өзағар тәсілінен іс жүзіндегі кіріс, мың теңге;

      V_{сi факт} – өткен аяқталған күнтізбелік жыл үшін тұтынушылардың і тобы үшін суды өзағар тәсілімен берудің іс жүзіндегі көлемі, мың текше метр.

      265. Тұтынушылардың әрбір тобы үшін есептік тарифтерді және тарифтің қолданылу кезеңіне ұсынылатын қызметтердің болжамды көлемін ескере отырып, орташа өлшенген есептік тариф мына формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      n – тарифтің қолданылу кезеңі (бір жылға немесе барлық кезеңге);

      i – тұтынушылар тобы;

      T_n ор.есептеу–тарифтің қолданылу кезеңіне орташа өлшенген есептік тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      V_nсi – тарифтің қолданылу кезеңіне тұтынушылардың і тобы үшін суды өзағар тәсілімен беру көлемі, мың текше метр;

      V_nмi – тарифтің қолданылу кезеңіне тұтынушылардың і тобы үшін механикаландырылған су беру көлемі, мың текше метр;

      E_ci – тарифтің қолданылу кезеңіне тұтынушылардың і тобы үшін суды өзағар тәсілімен беру көлеміне тариф көбейтіндісінің сомасы, мың теңге;

      E_мi – тарифтің қолданылу кезеңіне тұтынушылардың і тобы үшін суды механикалық тәсілмен беру бойынша көлемге тариф көбейтіндісінің сомасы, мың теңге.

      266. Ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің болжамды көлемі өзгерген кезде осы Қағидалардың 2-тарауына сәйкес табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес айқындалған орташа мөлшерлі есептік тарифтен орташа мөлшерлі есептік тарифтен ауытқуын көрсететін түзету коэффициенті мынадай формула бойынша айқындалады:

      K_{n түзету коэффициенті}= T_n /(T_{n ор}._{есептеу}),

      мұндағы:

      Kn түзету коэффициенті – тарифтің қолданылу кезеңіне кірістің жиналуы дәрежесін сипаттайтын түзету коэффициенті, бұл ретте коэффициенттің мәні мынаны білдіреді: Kn түзету < 1–тарифтің қолданылу кезеңіне есептік кіріс тарифтің қолданылу кезеңіне тарифтік кірістен асып түседі; Kn түзету коэффициенті =1–тарифтің қолданылу кезеңіне есептік және тарифтік кірістер тең; Kn түзету коэффициенті > 1–тарифтің қолданылу кезеңіне есептік кіріс тарифтің қолданылу кезеңіне қажетті тарифтік кірістен аз.

      267. Тарифтің қолданылу кезеңіне әрбір тұтынушылар тобына арналған тариф мына формулалар бойынша анықталады:

      1) суды механикаландырылған тәсілмен беру үшін:

      2) суды өзағар тәсілімен беру үшін:

      мұндағы:

      T_nмi – тарифтің қолданылу кезеңіне суды механикаландырылған тәсілмен берген кезде тұтынушылардың і тобына арналған тариф, 1 текше метр үшін теңге;

      T_nci – тарифтің қолданылу кезеңіне суды өзағар тәсілімен берген кезде тұтынушылардың і тобына арналған тариф, 1 текше метр үшін теңге.

3-бөлім. Жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті саралау қағидалары

      268. Жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф тұтынушылар топтары бойынша, оның ішінде жылу энергиясын тұтынуды есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына қарай сараланады.

      Тұтынушылар топтарына арналған тарифтер осы Қағидалардың 2-параграфының 3-бөліміне сәйкес жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктеріне сәйкес айқындалған тарифке сүйене отырып, осы Қағидалардың 2-параграфының 3-бөліміне сәйкес:

      тиісті өңір халқының төлем қабілеттілігі деңгейі;

      инфляцияға әсер;

      жылу энергиясын тұтыну құрылымы;

      өнеркәсіптік өндірістің даму деңгейі;

      энергияны үнемдеу үшін ынталандыру жасау.

      269. Жылу энергиясымен жабдықтау бойынша тарифті саралау мақсатында тұтынушылар мынадай топтарға бөлінеді:

      1) халық тобына жататын жеке тұлғалар – бірінші топ;

      2) өзге тұтынушылар, бірінші және үшінші топқа жатпайтын – екінші топ;

      3) бюджеттік ұйымдар, бюджет қаражаты есебінен ұсталатын – үшінші топ.

      270. Тұтынушылардың бірінші тобы үшін жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Т_хал._қолд. – тұтынушылардың бірінші тобы үшін субъектінің жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтеріне қолданыстағы тариф;

      k₁ – осы Қағидаларының 268-тармағына сәйкес айқындалған тұтынушылардың бірінші тобы үшін жылу энергиясымен жабдықтауға арналған тарифті өзгерту коэффициенті.

      271. Тұтынушылардың екінші тобы үшін жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Т_өзге._қолд. – тұтынушылардың екінші тобы үшін субъектінің жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған қолданыстағы тариф;

      k₂ – осы Қағидаларының 268-тармағына сәйкес айқындалған тұтынушылардың екінші тобы үшін жылу энергиясымен жабдықтауға арналған тарифті өзгерту коэффициенті.

      272. Тұтынушылардың үшінші тобы үшін жылу энергиясымен жабдықтау бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Т – осы Қағидалардың 63-тармағына сәйкес айқындалған жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі қызметтерге арналған тариф

      Q – субъектінің жылу энергиясымен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттарымен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін ұстап тұру мақсатында көлемдерін төмендетуге немесе тарифтердің деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған, тұтынушылардың (үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар немесе жоқ) жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі, Гигакалорий (әрі қарай – Гкал);

      Т_хал. – тұтынушылардың бірінші тобы үшін жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф;

      Q_хал. – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасаған шарттармен расталған, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылардың бірінші тобы үшін жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі (жылу энергиясын есептеудің үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ, тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттардың, барак типтегі үйлерде тұратын тұтынушылардың бірінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Т_өзге – екінші топ тұтынушылар үшін жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф;

      Q_өзге – субъект жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасаған шарттармен расталған, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылардың екінші тобы үшін жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі (жылу энергиясын есептеудің үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ, тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарында, барак типтегі үйлерде тұратын тұтынушылардың екінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Q_бюдж. – субъект жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасаған шарттармен расталған, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылардың үшінші тобы үшін жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі (жылу энергиясын есептеудің үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ, тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарында, барак типтегі үйлерде тұратын тұтынушылардың үшінші тобын қоспағанда), Гкал.

      273. Есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына қарай жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формулалар бойынша анықталады:

      1) үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың бірінші тобы үшін (Тхал.ОЕА-сыз):

      2) жылу энергиясын есептеудің үйге ортақ есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың бірінші тобы үшін (Тхал. ОЕА-мен):

      егер жылу энергиясын үйге ортақ есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың бірінші тобы үшін (Тхал. ОЕА-мен) тариф есептеу бойынша < 0 деңгейде анықталатын болса, онда Тхал. ОЕА-мен және Тхал. ОЕА-сыз мына формулалар бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Q_хал. – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасаған шарттармен расталған, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылардың жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі (жылу энергиясын есептеудің үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ, тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарында, барак типтегі үйлерде тұратын тұтынушылардың бірінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Q_хал._ОЕА-_сыз – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған және үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың бірінші тобының жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі (жылу энергиясын есепке алудың үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ, тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарында, барак типтегі үйлерде тұратын тұтынушылардың бірінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Q_хал. _ОЕА-_мен – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен Субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемді төмендетуге немесе тарифтердің деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған және үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың бірінші тобының жылу энергиясын тұтынудың жоспарланған жылдық көлемі, Гкал;

      3) тұтынушылардың үшінші тобын қоспағанда, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың екінші тобы үшін (Т_{өзге ОЕА}-_сыз):

      4) тұтынушылардың үшінші тобын қоспағанда, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың екінші тобы үшін ((Т _{өзге ОЕА}-_мен):

      Т_{өзге ОЕА}-_мен = (Т_өзге Q_өзге – Т_{өзге ОЕА}-_сыз Q_{өзге ОЕА}-_сыз)/Q_{өзге ОЕА}-_мен (теңге/Гкал),

      Егер үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар өзге де тұтынушылар үшін (Т_{өзге ОЕА}-_мен) тариф есептеу бойынша <0,5 деңгейде анықталатын болса, онда Т_{өзге ОЕА}-_мен және Т_{өзге ОЕА}-_сыз мына формулалар бойынша анықталады:

      Т_{өзге ОЕА}-_мен = 0,7*Т өзге (теңге/Гкал);

      Т_{өзге ОЕА}-_сыз = (Т_өзге Q_өзге – Т_{өзге ОЕА}-_мен Q_{өзге ОЕА}-_мен)/ Q_{өзге ОЕА}-_сыз (теңге/Гкал),

      мұндағы:

      Q_өзге – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен Субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемдерді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған тұтынушылардың үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылардың екінші тобының (жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі (үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарында, барак типтегі үйлерде орналасқан тұтынушылардың екінші тобын (қоспағанда), Гкал;

      Q_{өзге ОЕА}-_сыз – жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтер деңгейін қолдау мақсатында көлемдерді төмендетуге немесе тарифтерді көтеруге жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған тұтынушылардың үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың екінші тобының (жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі (үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық тұрғын үй ғимаратында, барак типтегі үйлерде орналасқан тұтынушылардың екінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Q_{өзге ОЕА}-_мен – субъект жылу энергиясымен жабдықтау қызметтерін тұтынушылармен жасаған шарттарымен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемдерді төмендетуге немесе тарифтерді көтеруге жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған тұтынушылардың екінші тобының үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың екінші тобының жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі, Гкал.

      5) үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың үшінші тобы үшін (Т _бюдж. _ОЕА-_сыз):

      Т_бюдж. _ОЕА-_сыз = 1,5Т*_бюдж. (теңге/Гкал);

      6) үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың үшінші тобы үшін (Т_бюдж. _ОЕА-_мен):

      Т_бюдж. _ОЕА-_мен = (Т_бюдж. *Q_бюдж. – Т_бюдж. _ОЕА-_сыз *Q_бюдж.

      _ОЕА-_сыз)/ Q_бюдж. _ОЕА-_мен (теңге/Гкал).

      Егер үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың үшінші тобы үшін (Т_бюдж. _ОЕА-_мен) тариф есептеу бойынша <0,5 деңгейде анықталатын болса, онда Т_бюдж. _ОЕА-_мен және Т_бюдж. _ОЕА-_сыз мына формулалар бойынша анықталады:

      Т_бюдж. _ОЕА-_мен = 0,5*Т_бюдж. (теңге/Гкал);

      Т_бюдж. _ОЕА-_сыз = (Т_бюдж. *Q_бюдж. – Т_бюдж. _ОЕА-_мен* Q_бюдж.

      _ОЕА – _мен )/ Q_бюдж. _ОЕА-_сыз (теңге/Гкал),

      мұндағы:

      Q_бюдж. – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен Субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемдерді төмендетуге немесе тарифтер деңгейінің өсуіне жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған тұтынушылардың үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылардың үшінші тобының жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі (үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттарында, барак типтегі үйлерде орналасқан тұтынушылардың үшінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Q_бюдж. _ОЕА-_сыз – жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттармен, ниет хаттамаларымен және жалпыға ортақ сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтер деңгейін қолдау мақсатында көлемдерді төмендетуге немесе тарифтерді көтеруге жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған тұтынушылардың үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың үшінші тобының жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі (үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық тұрғын үй ғимаратында, барак типтегі үйлерде орналасқан тұтынушылардың үшінші тобын қоспағанда), Гкал;

      Q_бюдж. _ОЕА-_мен – субъекті жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынушылармен жасаған шарттарымен, ниет хаттамаларымен және сапалы қызмет көрсету міндеті мен субъектінің мүмкіндіктеріне, тарифтердің деңгейін қолдау мақсатында көлемдерді төмендетуге немесе тарифтерді ұстап тұруға немесе деңгейін көтеруге жол бермеуге сүйене отырып жасалған есептеулермен расталған тұтынушылардың үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары бар тұтынушылардың үшінші тобының жылу энергиясын тұтынуының жоспарланған жылдық көлемі, Гкал.

      274. Үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық үй-жайларда, барак типтес үйлерде тұратын және орналасқан тұтынушылар үшін жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі қызметтеріне арналған тариф мынадай формула бойынша анықталады:

      Т_{тозған хал}. = Т_хал. (теңге/Гкал),

      Т_{тозған өзге} = Т_өзге (теңге/Гкал),

      Т_{тозған бюдж}. = Т_бюдж. (теңге/Гкал).

      275. Уәкілетті орган ведомствосының сұрау салуы бойынша үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ тозған, авариялық үй-жайларда, барак типтес үйлердің тізбесін субъектілердің жылу энергиясымен жабдықтау қызметтерін көрсететін жері бойынша жергілікті атқарушы (қалалардың, аудандардың) органдары ұсынады.

      276. Есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына байланысты тұтынушылардың жылу энергиясын жабдықтау жөніндегі қызметтерге сараланған тарифтерді қолдануына байланысты субъектінің табысы толық алынбаған немесе негізсіз кірісін алған жағдайда алынбаған кіріс сомасы немесе негізсіз алынған кіріс сомасы осы Қағидалардың 2-параграфының 3-бөліміне сәйкес жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктеріне сәйкес айқындалатын тариф өзгерген кезде, оның ішінде тарифтердің қолданылу кезеңінде ескеріледі.

      277. Тұтынушыларға босатылған жылу энергиясының көлемі есепті кезеңде жылытуға және ыстық сумен жабдықтауға арналған жылу тұтыну объектісінде тікелей тұтынылған жылу энергиясының сомасы (бұдан әрі – жылу энергиясының көлемі) ретінде анықталады. Есепті кезеңге күнтізбелік ай алынады.

      Жылытуға арналған жылу энергиясы көлемін анықтау жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылар үшін жүзеге асырылады.

      Ыстық сумен жабдықтауға арналған жылу энергиясы көлемін анықтау жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу аспаптары бар не жоғын ескере отырып, ыстық суға арналған жеке есепке алу аспаптары бар және жоқ тұтынушылар үшін жүргізіледі.

      278. Үйге ортақ есепке алу аспаптары бойынша тұтынушыларға босатылған жылу энергиясының көлемі – бұл жылыту және ыстық сумен жабдықтау мұқтаждарына тікелей жылу тұтынатын объектіде тұтынылған жылу энергиясының жиынтығы.

      279. Тұтынушылар үшін жылыту мұқтаждарына жылу энергиясының көлемі (Qж. ОЕА-мен) мынадай формула бойынша анықталады:

      Q_ж. _ОЕА – _мен =Q_{о ОЕА}-_мен – Q_{ысж ОЕА}-_мен (Гкал),

      мұндағы:

      Q_{о ОЕА}-_мен – жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша жылыту және ыстық сумен жабдықтау қажеттілігіне босатылған жылу энергиясының жалпы көлемі, Гкал;

      Q_{ысж ОЕА}-_мен – жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша босатылған ыстық сумен жабдықтау мұқтаждарына жылу энергиясының көлемі (бұл ретте жылу тасмалдағыштың шығыс өлшеуіші жылу алмастырғыштың әрбір сатысында орнатылыстырылады), Гкал.

      280. Жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптарының көрсеткіштерімен анықталған жылыту мұқтаждарына үшін жылу энергиясының көлемі (Qж. ОЕА-мен) тұтынушылар мен қосалқы тұтынушылар (олар болған жағдайда) арасында мынадай болып бөлінеді:

      1) егер қосалқы тұтынушының үй-жайларды жылытуға таза жылу энергиясында есептелген үлестік қажеттілігі (бұдан әрі – тұтыну нормасы) ғимараттың тұрғын бөлігі үшін ұқсас көрсеткіштен аспаған жағдайда жылыту мұқтаждарына арналған жылу энергиясының көлемі тұтынушылардың бірінші тобы мен қосалқы тұтынушылар арасында олардың жылыту ауданының тиесілі үлесіне пропорционалды түрде мына формула бойынша бөлінеді:

      Q_ж. _пәт. = _Qж. _ОЕА-_мен / S ^жалпы. *S ^пәт. (Гкал),

      мұндағы:

      Q_ж. _пәт. – дербес тұтынушыға немесе қосалқы тұтынушыға босатылған жылу энергиясының көлемі, Гкал;

      S _жалпы. – жылытылатын тұтынушылар пәтерлері және қосалқы тұтынушылар үй-жайлары аудандарының жиынтығы, шаршы метр (бұдан әрі – м²);

      S ^пәт. – құқық белгілейтін құжаттардың негізінде қабылданған тұтынушылар пәтері немесе қосалқы тұтынушы үй-жайының жылытылатын ауданы, м².

      2) егер қосалқы тұтынушының тұтыну нормасы жылыту мұқтажына жылу энергиясының көлемін есептеген кезде ғимараттың тұрғын бөлігі үшін ұқсас көрсеткіштен асып түссе, қосалқы тұтынушы үй-жайының жылытатын ауданы қосалқы тұтынушының тұтыну нормасының ғимараттың тұрғын бөлігі үшін ұқсас көрсеткішке қатынасына тең коэффициентке ұлғаяды. Тиісінше жылыту ауданының есептелетін сомасы (S жалпы) ұлғаяды.

      Қосалқы тұтынушыны және ғимараттың тұрғын бөлігінің тұтыну нормасы ғимараттың энергетикалық төлқұжаты бойынша, ол болмаған жағдайда жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу аспабын орнатқанға дейін қолданылған ең жоғары сағаттық жүктемелер бойынша өнім берушімен энергиямен жабдықтауға арналған шарттар бойынша анықталады, олар жылу энергиясын есептеудің үйге ортақ есепке алу аспаптарын орнатқанға дейін қолданылған.

      Бұдан әрі жылытуға үйге ортақ есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықталған жылу энергиясының көлемі тұтынушылар мен қосалқы тұтынушылар арасында осы тармақтың 1) тармақшасына сәйкес түзетілген аудандарды ескере отырып, бөлінеді.

      281. Үйге ортақ есепке алу аспаптары бойынша жылу энергиясын есепке алу уақытша бұзылған жағдайда, есепке алуды уақытша бұзу кезеңінде төлемді есептеу үшін жылытуға арналған жылу энергиясын тұтыну көлемі "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 27-бабы 1-тармағының 34) тармақшасына сәйкес бекітілген есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін жылумен жабдықтау бойынша тұтыну нормасына (бұдан әрі - – Және өзін-өзі басқару туралы Заң) және Заңның 10 бабының 3) тармақшасына сәйкес, бірақ есепке алу қалпына келтірілетін бір айдан аспайтын мерзімде жүргізіледі.

      282. Жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу аспабының көрсеткіштері бойынша ыстық сумен жабдықтауға босатылған жылу энергиясының көлемі (Q_ысж. _ОЕА-_мен) тұтынушылардың бірінші тобы мен қосалқы тұтынушылар (олар болған жағдайда) арасында мынадай талаптарды сақтай отырып бөлінеді:

      ыстық судың жеке есепке алу аспабын түгендеуге шешу немесе ол істен шыққан кезде есептеуде алдыңғы айдың көрсеткіштері қолданылады, бірақ бұл бір айдан аспайды;

      жылу энергиясы ысырабының көлемі (Qг .в. шығындар) және жылу тасығыш (Gг.в. ысыраптар) авариялық жағдайлар кезінде (бұдан әрі-ысыраптар) ыстық сумен жабдықтауға арналған үйге ортақ есептеу құралдарының (Qг.в. ОПУ және gg.в. ОПУ-мен). Шығындар өндіруде және тұтынушылар арасында көлемдерді бөлуде жеке актімен ресімделеді. Шығындарды есептеу және төлеу тәртібі Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 24 маусымдағы № 58 бұйрығымен бекітілген реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың үлгі шарттарына сәйкес тұтынушы (қосалқы тұтынушы) мен кондоминиум объектісін басқару органы арасындағы шартта айқындалады (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18889 болып тіркелген).

      283. Ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың бірінші тобы мен қосалқы тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясының көлемі (Q_{ысж ЕА}-_мен) мына формула бойынша анықталады:

      Q_ысж. _ЕА-_мен= (Q_ысж. _ОЕА-_мен- Q_ысж. _Ысырап)/(G_ысж._ОЕА–_мен-G_ысж._Ысырап) G_ысж. _ЕА-_мен, (Гкал),

      мұндағы:

      Q_ысж. _ОЕА-_мен – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспабының көрсеткіштері бойынша босатылған ыстық сумен жабдықтау мұқтажына арналған жылу энергиясының көлемі, Гкал;

      Q_ысж. _шығын – апаттық жағдайлар кезінде ыстық сумен жабдықтау жүйесінен жылу энергиясы шығындары, Гкал;

      G_ысж. _ОЕА-_мен– үйге ортақ энергиясын есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша босатылған ыстық сумен жабдықтауға суды тұтыну көлемі, текше метр (бұдан әрі – м³);

      G_ысж. _шығын – апаттық жағдайлар кезінде ыстық сумен жабдықтау жүйесінен жылу тасымалдағыштың шығындары, м³;

      G_ысж. _ЕА-_мен – тұтынушының бірінші тобының немесе қосалқы тұтынушының пәтерінде орнатылған ыстық суды жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықталған ыстық сумен жабдықтауға арналған суды тұтыну көлемі, м³.

      284. Ыстық суды жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде тұрмыстық тұтынушыларға және қосалқы тұтынушыларға босатқан ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясының көлемі (Qысж. ЕА – сыз), оның ішінде бір адамға шаққанда (Qбір адамға ысж.) жылумен жабдықтаудың ашық және жабық жүйелері үшін мына формулалар бойынша анықталады:

      Qысж. ЕА – сыз = Qбір адамға ысж.* n пәт. (Гкал),

      Qбір адамға ысж. = С * Gнорма *p (55oC – tс.с.ор.) *(1+кn) 10-6 (1 адамға Гигакалорий (бұдан әрі – Гкал/адам)),

      мұндағы:

      n пәт. – кондоминиум объектісін басқару органы қабылдаған ыстық суды жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде пәтерде тұратын жеке тұлғалар саны, адам;

      С – судың үлестік жылу сыйымдылығы, 1 килограмм градус Цельсийге килокалорий (бұдан әрі – ккал/кгоС) (есептеулерде 1 ккал/кг^оС тең болып қабылданады);

      p – судың тығыздығы, текше метрге килограмм (бұдан әрі – кг/м³) (есептеулерде 1000 кг/м³ тең болып қабылданады);

      55^оС – шығысы нормаланатын су бөлу орындарындағы ыстық судың температурасы, ^оС;

      tс.с.ор. – су құбырындағы суық судың жылдық орташа температурасы, сумен жабдықтаушы ұйымдардың алдыңғы жылға арналған есептік деректері бойынша қабылданады (деректер болмаған жағдайда есептеу үшін жылыту кезеңі үшін 5^оC және жылытылмайтын кезең үшін 15^оC тең болып қабылданады);

      кn – ыстық сумен жабдықтау құбыржолдарының жылу есепке алатын коэффициент (0,2 мөлшерінде қабылдау ұсынылады);

      Gнорма – бір адамға айына ыстық сумен жабдықтауға судың шығыс нормасы, ол мына формула бойынша анықталады (нормалар болмаған кезде есептеу үшін осы Қағидаларға қосымшада келтірілген нормалар қабылданады, тәулігіне литр):

      Gнорма = (q*n1+q*(365-n1)в) / 12* 10-3, айына 1 адамға м³

      мұндағы:

      q – 55^оС температура кезінде орта тәулікте тұтынушылардың ыстық су шығысының нормасы, тәулігіне литр;

      n1 – жылыту кезеңінің нормативтік ұзақтығы, тәулік;

      285. Егер үйге ортақ есепке алу аспабының көрсеткіштері бойынша босатылған ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясы көлемі мен осы Қағидаларының 282, 283 және 284-тармақтарына сәйкес айқындалған жылу энергиясы көлемінің арасында айырмашылық болған жағдайда, оның көлемі ыстық суды жеке есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың арасында айырмашылық коэффициентін (Кайырм.) қолдана отырып бөлінеді, ол мына формула бойынша анықталады:

      Кайырм. = (Qысж. ОЕА–мен- Qысж. шығыс)/( Qысж. ЕА–мен + Qысж. ЕА–сыз)

      мұндағы:

      Qысж. ОЕА – мен – үйге ортақ есепке алу аспабының көрсеткіштері бойынша босатылған ыстық сумен жабдықтау мұқтажына жылу энергиясының көлемі, Гкал;

      Qысж. шығын – апаттық жағдайлар кезінде ыстық сумен жабдықтау жүйесінен жылу энергиясы шығындары, Гкал;

      Qысж. ЕА–мен – осы Қағидаларының 283-тармағына сәйкес айқындалған ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылар мен қосалқы тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтаудың жылу энергиясының жиынтық көлемі, Гкал;

      Qысж. ЕА–сыз – осы Қағидаларының 284-тармағына сәйкес айқындалған ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде тұрмыстық тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтаудың жылу энергиясының жиынтық көлемі, Гкал.

      Ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде тұрмыстық тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтаудың жылу энергиясы көлемі (Qысж. ЕА – сыз), оның ішінде бір адамға (Qбір адамға ысж.) Кайырм. есептегенде осы Қағидаларының 284-тармағындағы формулалар бойынша қайта есептеледі:

      Qбір адамға ысж. = С* Gнорма* p *(55 оC – tс.с.ор.)* (1+кn) *К айырм.* 10-6 (Гкал/адам),

      Qысж. ЕА – сыз = Qбір адамға ысж.* n пәт. (Гкал).

      286. Үйге ортақ есепке алу аспаптары бойынша жылу энергиясын есепке алу уақытша бұзылған жағдайда, есепке алуды уақытша бұзу кезеңінде төлемді есептеу үшін ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясын және жылу жеткізгішін тұтыну көлемі ыстық суды есепке алудың жеке аспаптарының көрсеткіштері бойынша немесе осы Қағидалардың 284-тармағына сәйкес айына бір адамға есептегенде айқындалған ыстық сумен жабдықтауға арналған су шығысының нормасы бойынша, бірақ есепке алу қалпына келтірілуі тиіс бір айдан аспайтын

      287. Үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылардың бірінші тобы үшін жылытуға босатылған жылу энергиясын тұтынудың айлық көлемі (Qж. ОЕА-сыз) мынадай формула бойынша анықталады:

      Qж. ОЕА – сыз = Qж. нормасы *S пәт. (Гкал),

      мұндағы:

      Qж. нормасы – Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы Заңға және Заңға сәйкес бекітілген үйге ортақ есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін жылумен жабдықтау бойынша тұтыну нормасы, Гкал/м²;

      S пәт. – құқық белгілейтін құжаттардың негізінде қабылданған тұтынушы пәтерінің немесе қосалқы тұтынушылар үй-жайының жылыту ауданы, м².

      288. Ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтауға арналған жылу энергиясы көлемі (Qысж. ЕА – мен) бір м³ ыстық су есебінен мына формула бойынша анықталады:

      Qысж. ЕА – мен = С*p* (tысж.ор.. – tс.с.ор.)* 10-6 текше метрге Гигакалорий (бұдан әрі – Гкал/м³),

      мұндағы:

      С – судың үлестік жылу сыйымдылығы, ккал/кг^оС (есептерде 1 ккал/кг^оС тең болып қабылданады);

      p – су тығыздығы, кг/м³ (есептеулерде 1000 кг/м³ тең болып қабылданады);

      tысж.ор.– тұтынушының есепке алу торабында жылу желілері таратушы құбыр жолындағы судың жылдық орташа температурасы (жылыту кезеңінің айлары бойынша сыртқы ауаның орташа есептік температурасы үшін жылу желілері жұмысының температура кестесі бойынша есептеледі, бірақ жабық жылумен жабдықтаудың жабық жүйелері үшін 70^оC-ден және ашық жүйелері үшін 60оC-ден кем емес, жылытылмайтын кезеңде есептеу үшін 65^оC тең қабылданады);

      tс.с.ор. – құбыржолының суық суының жылдық орташа температурасы, сумен жабдықтаушы ұйымдардың алдыңғы жылға есептік деректері бойынша қабылданады (деректер болмаған жағдайда есептеу үшін жылыту кезеңіне 5^оC және жылытылмайтын кезеңіне 15^оC тең болып қабылданады).

      289. Ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде, оның ішінде бір адамға есептегенде (Qбір адамға ысж.) тұтынушылардың бірінші тобың босатылған ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясы көлемі (Qысж. ЕА – сыз) осы Қағидаларының 284-тармағында көрсетілген нысандар бойынша жылумен жабдықтаудың ашық және жабық жүйелері үшін айқындалады.

      290. Жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметіне төлемақыны уәкілетті органның ведомствосы жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін бекітеді:

      жылытуға – айына жылыту ауданы бір м² есебінен бірінші тобы тұтынушылардың үшін (Пж. ОЕА – сыз);

      ыстық сумен жабдықтауға – ыстық су бір м³ есебінен жеке есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылар үшін (Пысж. ЕА – мен);

      ыстық сумен жабдықтау үшін – айына бір адам есебінен жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың бірінші тобы үшін (П бір адамға ысж.)

      291. Жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың бірінші тобы үшін жылытуға жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметіне төлемақы (Пж. ОЕА-сыз) мына формула бойынша анықталады:

      Пж. ОЕА-сыз = Qж. нормасы *Т ОЕА-сыз (шаршы метрге теңге (бұдан әрі – теңге/м²),

      мұндағы:

      Qж. нормасы – Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы заңға және Заңға сәйкес бекітілген үйге ортақ есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін жылумен жабдықтау бойынша тұтыну нормасы, Гкал/м²;

      Т ОЕА-сыз – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы Заңның 15-бабы 16-тармағының 1) және 2) тармақшаларына сәйкес бекіткен (бұдан әрі – уәкілетті органның ведомствосы бекіткен) тариф, теңге/Гкал.

      292. Жылу энергиясына үйге ортақ есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылар үшін ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметіне төлемақы (бұдан әрі – ыстық сумен жабдықтауға төлемақысы) мынадай жолмен анықталады:

      1) жылумен жабдықтаудың жабық жүйесінде ыстық сумен жабдықтауға төлем ақысы мына формулалар бойынша анықталады:

      бір м³ ыстық су есебінен ыстық суды жеке есепке алу аспаптары болған кезде (Пысж. ЕА – мен):

      Пысж. ЕА-мен = Qысж. ЕА-мен *G ысж. ЕА-мен *Т ОЕА-сыз, (текше метрге теңге (бұдан әрі – теңге/м³)),

      мұндағы:

      Qысж. ЕА – мен – осы Қағидаларының 288-тармағына сәйкес бір м³ ыстық су есебінен анықталған жылу энергиясы көлемі, Гкал/м³;

      Gысж. ЕА–мен – тұтынушының бірінші тобының немесе қосалқы тұтынушының пәтерінде орнатылған ыстық суды жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықталған ыстық сумен жабдықтауға суды тұтыну көлемі, м³;

      Т ОЕА – сыз – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал;

      ыстық суды жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде (Пбір адамға ысж.):

      П бір адамға ысж. = Qбір адамға ысж. *Т ОЕА-сыз (бір адамға теңге (бұдан әрі – теңге/адам)),

      мұндағы:

      Qбір адамға ысж. – осы Қағидаларының 284 немесе 285-тармақтарына сәйкес бір адамға есептегенде анықталған ыстық сумен жабдықтауға арналған жылу энергиясы көлемі, Гкал/адам;

      Т ОЕА-сыз – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал.

      2) Жылумен жабдықтаудың ашық жүйесі кезінде ыстық сумен жабдықтауға төлемақысы мына формулалар арқылы анықталады:

      ыстық суды жеке есепке алу аспаптары болған кезде (Пысж. ЕА-мен):

      Пысж. ЕА-мен = Qысж. ЕА-мен* G ысж. ЕА-мен* Т ОЕА-сыз + G ысж. ЕА-мен *Т ССЖ теңге/м³,

      мұндағы:

      Qысж. ЕА-мен – осы Қағидаларының 288-тармағына сәйкес бір м³ ыстық су есебінен айқындалған жылу энергиясы көлемі, Гкал/м³;

      Gысж.ЕА-мен – тұтынушының бірінші тобының немесе қосалқы тұтынушының пәтерінде орнатылған ыстық судың жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықталған ыстық сумен жабдықтауға суды тұтыну көлемі, м³;

      Т ОЕА-сыз – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал;

      Т ССЖ – бастапқы суды тазалау және химиялық тұрғыдан дайындау бойынша шығыстарды ескере отырып, оның құны немесе магистральдық құбыржолдары арқылы суды беру қызметіне тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/м³;

      ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде (Пбір адамға ысж.):

      Пбір адамға ысж. = Q бір адамға ысж. *ТОЕА-сыз + Gнорма *ТССЖ (теңге/адам),

      мұндағы:

      Qбір адамға ысж – осы Қағидаларының 284 немесе 285-тармақтарына сәйкес айына бір адамға есептегенде айқындалған ыстық сумен жабдықтауға арналған жылу энергиясы көлемі, Гкал/ адам;

      ТОЕА-сыз – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болмаған кезде тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал;

      Gнорма – осы Қағидаларының 284-тармағына сәйкес айына бір адамға есептегенде айқындалған ыстық сумен жабдықтауға судың шығыс нормасы, адамға текше метр (бұдан әрі – м³/адам);

      ТССЖ – бастапқы суды тазалау және химиялық тұрғыдан дайындау бойынша шығыстарды ескере отырып, оның құны немесе магистральдық құбыржолдары арқылы суды беру қызметіне тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/м³.

      293. Жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылар үшін жылытуға жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке төлемақыны уәкілетті органның ведомствосы бекітпейді. Төлемақы мөлшері ай сайын осы қағидаға сәйкес жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша айқындалған.

      Жылытуға төлемақы мөлшері (Пж. ОЕА – мен) бір м² жылытылатын аудан есебінен мына формула бойынша анықталады:

      Пж. ОЕА – мен = Qж.пәт..*ТОЕА – мен, теңге/м²

      мұндағы:

      Qж.пәт.– осы Қағидаларының 280-тармағының 1) тармақшасына сәйкес айқындалған жеке тұтынушыға немесе қосалқы тұтынушыға босатылған жылу энергиясының көлемі, Гкал;

      ТОЕА-мен – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал.

      294. Жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптары бар тұтынушылар үшін ыстық сумен жабдықтауға, оның ішінде ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болған кезде жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке төлем ақыны (бұдан әрі – ОЕА-мен ыстық сумен жабдықтауға төлемақысы) уәкілетті органның ведомствосы бекітпейді. Төлемақы мөлшері ай сайын осы Қағидаға сәйкес жылу энергиясының үйге ортақ есепке алу аспаптарының және ыстық судың жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықталады.

      295. Жылумен жабдықтаудың жабық жүйесінде ОЕА-мен ыстық сумен жабдықтауға арналған төлемақы мына формулалар бойынша анықталады:

      1) бір м³ есебінен ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болған кезде (Пысж. ЕА – мен):

      Пысж. ЕА – мен = Qысж. ЕА – мен *Т ОЕА – мен (теңге/м³),

      мұндағы:

      Qысж. ЕА – мен – осы Қағидаларының 283-тармағына сәйкес айқындалған ыстық судың жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтаудың жылу энергиясы көлемі, Гкал;

      ТОЕА-мен – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал;

      2) бір адам есебінен ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде (П бір адамға ысж.):

      П бір адамға ысж.. = Qбір адамға ысж. *Т ОЕА – мен (теңге/адам),

      мұндағы:

      Qбір адамға ысж. – осы Қағидаларының 284 немесе 285-тармақтарына сәйкес айқындалған айына бір адамға есептегенде ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясы көлемі, Гкал/адам;

      ТОЕА – мен – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал.

      296. Жылумен жабдықтаудың ашық жүйесінде ОЕА-мен ыстық сумен жабдықтауға төлемақысы мына формулалар бойынша анықталады:

      1) бір м³ есебінен ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болған кезде (Пысж. ЕА – мен):

      Пысж. ЕА-мен = Qысж. ЕА-мен *Т ОЕА-мен + G ысж.ЕА – мен *Т ССЖ (теңге/м³),

      мұндағы:

      Qысж. ЕА-мен – осы Қағидаларының 283-тармағына сәйкес анықталған ыстық судың жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша тұтынушыларға босатылған ыстық сумен жабдықтаудың жылу энергиясы көлемі, Гкал;

      ТОЕА-мен – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал;

      Gысж. ЕА–мен – тұрмыстық тұтынушының бірінші тобының немесе қосалқы тұтынушының пәтерінде орнатылған ыстық суға жеке есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықталған ыстық сумен жабдықтауға суды тұтыну көлемі, м³;

      ТССЖ – бастапқы суды тазалау және химиялық тұрғыдан дайындау бойынша шығыстарды ескере отырып, оның құны немесе магистральдық құбыржолдары арқылы суды беру қызметі бойынша тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/м³;

      2) бір адам есебінен ыстық судың жеке есепке алу аспаптары болмаған кезде (Пбір адамға ысж.):

      Пбір адамға ысж. = Qбір адамға ысж. *Тс ОЕА – мен + Gнорма *ТССЖ (теңге/адам),

      мұндағы:

      Qбір адамға ысж. – осы Қағидаларының 284 және 285-тармақтарына сәйкес айқындалған айына бір адам есебінен ыстық сумен жабдықтаудың жылу энергиясы көлемі, Гкал/адам;

      Тс ОЕА-мен – үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/Гкал;

      Gнорма – осы Қағидаларының 284-тармағына сәйкес айына бір адамға есептегенде анықталған ыстық сумен жабдықтауға судың шығыс нормасы, м³/адам;

      ТССЖ – бастапқы суды тазалау және химиялық тұрғыдан дайындау бойынша шығыстарды ескере отырып, оның құны немесе магистральдық құбыржолдары арқылы суды беру қызметіне тұтынушылардың тиісті тобына уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф, теңге/м³.

      297. Үйге ортақ есепке алу аспаптары бойынша жылу энергиясын есепке алу уақытша бұзылған жағдайда, жылытуға және ыстық сумен жабдықтауға арналған төлемақы мөлшерін айқындау кезінде энергиямен жабдықтаушы ұйым үйге ортақ есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушылардың тиісті тобы үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тариф қолданады, бірақ есепке алу қалпына келтірілуі тиіс бір айдан аспайтын уақыт ішінде.

5-тарау. Тарифтердi оңайлатылған тәртiппен бекiту қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      298. Тарифтерді оңайлатылған тәртіппен бекіту Қағидалары осы Қағидалардың 299-тармағына сәйкес субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер мен тарифтік сметаларды бекітудің оңайлатылған тәртібін айқындайды.

      299. Тарифтерді оңайлатылған тәртіппен бекіту өтінімді ұсынудың және қараудың, Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифті бекітудің және қолданысқа енгізудің, бекітілген тарифтік сметаны өзгертудің, субъектінің тарифтік сметасының орындалуы туралы есепті ұсынудың және оған талдау жүргізудің оңайлатылған тәртібін айқындайды:

      1) алғаш рет құрылған;

      2) жаңа реттелетін қызметті (жаңа реттелетін қызметтерді) көрсететін;

      3) егер қолданыстағы тариф объектiлер және (немесе) учаскелер бойынша бөлек бекiтiлген болса, жаңа объектiлерді және (немесе) учаскелерді сатып алған (салған) жағдайда;

      3-1) көрсетілетін қызметтеріне субъектіге тариф бекітілген кірме жолдардың ажырамас бөлігі болып табылмайтын кірме жолдардың жаңа учаскелерін сатып алған (салған) жағдайда;

      4) қуаты аз.

      300. Тарифтер мен тарифтік сметалардың жобаларын бекіту туралы өтінім беру және шешім қабылдау кезінде уәкілетті органның ведомствосы мен субъектілер тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізбесін, тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу қағидаларын, сондай-ақ осы Қағидаларға сәйкес субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің әрбір түрі бойынша кірістерді, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу қағидаларын басшылыққа алады.

2-параграф. Өтінімдерді ұсынудың оңайлатылған қағидаларын

      301. Тарифтерді қалыптастыру қағидаларына 299-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген субъекті уәкілетті орган ведомствосының Табиғи монополиялар субъектілерінің мемлекеттік тіркеліміне енгізілгені туралы хабарламасын алған сәттен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның ведомствосына электрондық нысанда өтінім ұсынады, "Монополист" базасы" веб-порталы сілтеме бойынша: https://bazamonopolist.gov.kz/login ескерту.

      Осы Қағидалардың 299-тармағының 3) және 3-1) тармақшаларында көрсетілген субъект жаңа объектілерде және (немесе) учаскелерде, оның ішінде көрсетілетін қызметтеріне субъектіге тариф бекітілген, кірме жолдардың ажырамас бөлігі болып табылмайтын кірме жолдар учаскелерінде реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету басталғаннан бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде осы Қағидалардың 302-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, уәкілетті органның ведомствосына электрондық нысанда өтінім ұсынады.

      302. Жасалған мәміленің немесе банкрот деп танылған борышкер − субъектінің мүліктік массасын өткізудің нәтижесінде оның активтері өз меншігіне түскен субъекті жаңа тариф бекітілгенге дейін, бірақ активтер түскен күннен бастап алты айдан асырмай, осы активтердің алдыңғы меншік иесі үшін бекітілген тариф бойынша тұтынушыларға реттеліп көрсетілетін қызметтер ұсынуды жалғастырады.

      Осы Қағидалардың 299-тармағының 1), 2), 3) және 3-1) тармақшаларында көрсетілген субъектінің өтініміне мыналар қоса беріледі:

      1) осы Қағидалардың 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тарифтік смета жобасын не салалық ерекшеліктерді есепке ала отырып, прейскуранттың жобасы және тарифтің жобасы;

      2) жобалық қуат туралы деректер:

      3) толық жазылуын қоса бере отырып, кредиторлық және дебиторлық берешектің бар екендігі немесе жоқтығы туралы деректер;

      4) негіздейтін материалдарды қоса бере отырып, шығыстардың баптар бойынша есептеулері ( тарифтің қолдану кезеңіне көзделген шығындар туралы негіздейтін материалдар ретінде деректер ұсынылады);

      5) тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде жүргізілген персонал санының, шикізат, материалдар, отын, энергия қажеттілігінің және техникалық шығындардың есептеулері;

      6) негізгі құралдарды пайдалану мерзімдерін көрсете отырып, амортизациялық аударымдар есебі;

      7) пайданы есептеу;

      8) негізгі өндірістік қорларды жұмыс жағдайында ұстау үшін қажетті шығындар сметасының жобасы;

      9) бірінші рет құрылған немесе жаңа реттеліп көрсетілетін қызметті (жаңа реттеліп көрсетілетін қызметтерді) ұсынатын табиғи монополия субъектісі ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметке тарифтің, тарифтік сметаның 7, 8 және 9-нысаны бойынша немесе егер осы табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне қолданыстағы тариф осы табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерді қалыптастыру қағидаларының 1-қосымшасына сәйкес объектілер және (немесе) учаскелер бойынша бөлек бекітілсе, Жаңа объектілерді және (немесе);

      10) еңбек ақы қорын және басшылардың лауазымдық жалақысын белгілеу туралы мемлекеттік мүлікті немесе мемлекеттік кәсіпорынды басқару жөніндегі уәкілетті органның шешімі (мемлекеттік кәсіпорындар немесе мемлекеттің басым үлесін иеленуші кәсіпорындар үшін);

      11) мемлекеттік органдар өз құзыретінің шегінде белгілеген ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасына қойылатын талаптарға сәйкес жалпыға бірдей қызмет көрсету міндетін ескере отырып, реттеліп көрсетілетін қызметтің жоспарланған көлемін растайтын құжаттар (ниеттер хаттамалары, шарттар, ұсынылатын қызметтер көлемдерінің есептеулері).

      303. Қуаттылығы аз Субъект уәкілетті органның ведомствосы айқындаған тарифті индекстеу деңгейінен аспайтын шамаға тарифті өзгерту кезінде осы Қағидаларға сәйкес тарифті индекстеу қағидаларын басшылыққа алады.

      Қуаты аз субъекті тарифті уәкілетті органның ведомствосы айқындаған тарифті индекстеу деңгейінен аспайтын шамаға өзгерткен кезде уәкілетті органның ведомствосына "Монополист" базасы" веб-порталы сілтеме бойынша: https://bazamonopolist.gov.kz/login ескерту электрондық нысанда өтінім береді.

      Қуаты аз субъектінің өтініміне мыналар:

      1) тарифті бекіту қажеттігін ашатын және реттеліп көрсетілетін қызмет түрлері бөлінісінде жылдар бөлінісінде тарифтерді соңғы бекіту сәтінен бастап өткен кезең үшін субъектінің қаржы-шаруашылық қызметінің талдауын қамтитын түсіндірме жазба;

      2) осы Қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес 11-нысан бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп;

      3) осы Қағидалардың 1-қосымшаға сәйкес 10-нысан бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф пен тарифтік сметаның жобасы;

      4) Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасына сәйкес қаржылық есептілік;

      5) тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде жүргізілген персонал санының, шикізат, материалдар, отын, энергия қажеттілігінің және техникалық шығындардыңесептеулері;

      6) убъектінің негізгі құралдар құнының өсуіне алып келмейтін, жөндеуге жіберілетін шығындардың жылдық сметаларының жобасы;

      7) күрделі жөндеулер жүргізуге жіберілетін шығындардың жылдық сметалары;

      8) негізгі құралдарды пайдалану мерзімдерін көрсете отырып, амортизациялық аударымдардың есептеулері;

      9) субъекті желілерінің (жабдығының) жобалық қуаты және оны нақты пайдалану туралы деректер;

      10) реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланып отырған көлемін растайтын құжаттар (ниет хаттамалары, шарттар);

      11) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сатып алу бағасын растайтын құжаттар;

      12) негізгі құралдарды соңғы қайта бағалау нәтижелері туралы мәліметтер (болған кезде);

      13) пайданың есептеулері;

      14) өтінім ұсынудың алдындағы төрт тоқсан үшін және алдындағы күнтізбелік жыл үшін реттеліп көрсетілетін қызметтердің шығындары туралы және көлемдері туралы нақты деректерді растайтын құжаттар.

      304. Субъектінің өтініміне қоса берілетін есептеулер мен негіздеуші материалдар электрондық нысанда реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түріне жеке ұсынылады.

      305. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің өтінімін алған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей осы Қағидалардың 299-тармағының 1), 2), 3) және 3-1) тармақшаларында көрсетілген, субъект ұсынған, қоса берілген есептердің және негіздеуші материалдардың толықтығын, осы Қағидалардың 302-тармағына сәйкестігін, қуаты аз субъектіге – осы Қағидалардың 303-тармағына сәйкестігін тексереді және өтінімді қарауға қабылдағаны туралы немесе осы Қағидалардың 304-тармағына сәйкес бас тарту себептерін көрсете отырып, оны қабылдаудан бас тартқаны туралы жазбаша түрде қағаз тасымалдығышта субъектіні хабардар етеді.

      306. Өтінімді қабылдаудан бас тартуға мыналар негіздер болып табылады:

      1) субъектінің осы Қағидалардың 299-тармағының 1), 2), 3) және 3-1) тармақшаларында, осы Қағидалардың 302-тармағында көзделген құжаттарды немесе қуаты аз субъектінің осы Қағидалардың 303-тармағында көзделген құжаттарды ұсынбауы;

      2) ұсынылған құжаттардың осы Қағидалардың 304-тармағына сәйкес келмеуі;

      3) Заңның 25-бабының 7-тармағында көзделмеген мәліметтерді коммерциялық құпияға жатқызу.

      307. Заңның 25-бабының 7-тармағында белгіленген талапты ескере отырып, электрондық жеткізгіште қоса берілген құжаттармен бірге ұсынылған өтінімдер уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында орналастырылады.

3-параграф. Тарифті бекіту мен қолданысқа енгізудің оңайлатылған қағидаларын

      308. Уәкілетті органның ведомствосы тарифті оңайлатылған қағидалармен бекітуге арналған өтінімді, ұсынылған күнінен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде қарайды.

      Өтінімді жобасын қарау мерзімі өтінім уәкілетті органның ведомствосына түскен күннен бастап есептеледі.

      Уәкілетті органның ведомствосы қосымша ақпаратты субъектіден ұсыну мерзімдерін көрсете отырып, бірақ кемінде бес жұмыс күнін белгілеумен, жазбаша түрде сұратады.

      Бұл ретте өтінімді қарау мерзімі Субъектіні бұл жөнінде хабардар ете отырып, қажетті ақпарат алынғанға дейін тоқтатыла тұрады.

      309. Осы Қағидалардың 299-тармағының 1), 2), 3) және 3-1) тармақшаларында көрсетілген субъектілер үшін тариф осы Қағидалардың 2-тарауының 2-параграфына сәйкес Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің шығындық әдісі ескерілген тарифті есептеу тетігіне сәйкес айқындалады.

      310. Уәкілетті органның ведомствосы тарифті оңайлатылған қағидалармен бекіткенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде жария тыңдаулар өткізеді.

      311. Уәкілетті органның ведомствосы тарифтің және тарифтік сметаның жобасын қоса беріліп отырған негіздеуші құжаттармен және субъект талдау жүргізу жолымен ұсынған есептеулермен қарайды.

      312. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің тарифінің және тарифтік сметасының жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындының негізінде оның қолданылу мерзімін көрсете отырып, тарифті оңайлатылған қағидалармен бекіту немесе оны бекітуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      313. Тарифті бекіту туралы шешім уәкілетті орган ведомствосының бұйрығы түрінде ресімделеді және субъектіге оны бекіту туралы шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік бес күннен кешіктірілмей жіберіледі.

      Тарифті бекіту туралы шешіммен бірге Субъекті өтініммен бірге ұсынған шығындар, пайда баптарына енгізілген өзгерістер мен нақтылаулардың негіздемесі жіберіледі.

      314. Бекітілген тарифтер мен тарифтік сметаларды уәкілетті органның ведомствосы оларды бекіту туралы шешім қабылданғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

      315. Осы Қағидалардың 299-тармағының 1), 2), 3) және 3-1) тармақшаларында көрсетілген субъектілер үшін оңайлатылған тәртіппен бекітілген тарифтің қолданылу мерзімі он екі айдан аспайды.

      316. Заңның 20-бабының 1-тармағында көрсетілген табиғи монополиялар субъектілері үшін оңайлатылған тәртіппен бекітілген тарифтің қолданылу мерзімі өткеннен кейін тариф тарифтік реттеудің шығын әдісін қолдана отырып, күнтізбелік бір жылға бекітіледі.

      Заңның 20-бабы 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген табиғи монополиялар субъектілері үшін оңайлатылған тәртіппен бекітілген тарифті көтерген жағдайда уәкілетті орган жаңа тарифтерді енгізумен бір мезгілде табиғи монополиялар субъектілерінің негізсіз алған табысын тұтынушыларға өтеу туралы шешім қабылдауға міндетті.

      317. Оңайлатылған қағидалармен бекітілген тариф аса көтерілген жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы жаңа тарифтерді енгізумен бір мезгілде субъектілердің негізсіз алған кірісін өтеу туралы шешім қабылдайды.

      318. Тарифті қолданысқа енгізу тариф бекітілген айдан кейінгі үшінші айдың бірінші күнінен бастап жүзеге асырылады.

      319. Субъектілер тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тұтынушыларға тарифтің, бекітілген тарифтік сметаның өзгеру себептерін қамтитын ақпаратты өзінің интернет-ресурсында не тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында орналастыра отырып, бұл жөнінде хабарлайды.

      320. Субъект бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органның ведомствосына тұтынушыларды хабардар ету фактісі туралы ақпаратты ұсынады.

      Егер субъекті осы Қағидаларда белгіленген мерзімдерде тұтынушыға тарифтің енгізілетіні туралы хабарламаса, онда көрсетілген тариф уәкілетті орган ведомствосының шешімінде көрсетілген күннен бастап енгізілмейді. Бекітілген тарифті енгізу уәкілетті органның ведомствосы тарифті бекіткен айдан кейінгі үшінші айдың бірінші күнінен бастап жүзеге асырылады.

      321. Уәкілетті орган ведомствосының өтінімді қарауға қабылдау немесе қараудан бас тарту туралы, тарифтерді бекіту немесе бекітуден бас тарту туралы шешіміне субъекті немесе реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынушы табиғи монополия заңнамада белгіленген қағидамен және мерзімдерде шағым жасай алады.

4-параграф. Субъектінің бекітілген тарифтік сметасын өзгерту қағидалары

      322. Субъекті уәкілетті органның ведомствосына тарифті жоғарылатпай уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифтік сметаны өзгерту туралы өтінішпен ағымдағы күнтізбелік жылдың 1 қарашасына дейін жүгіне алады.

      Тарифті жоғарылатпай бекітілген тарифтік сметаны өзгерту туралы өтініш осы Қағидаларына 304-тармағының талаптарына сәйкес ресімделеді.

      323. Тарифті жоғарылатпай бекітілген тарифтік сметаны өзгерту туралы өтінішпен жүгінген кезде субъекті уәкілетті органның ведомствосына тарифтік сметаның жобасын, өзгерістерді ескере отырып және бекітілген тарифтік сметаға өзгерістер енгізуді негіздейтін материалдарды ескере отырып, осы Қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес 7-нысан бойынша ұсынады.

      324. Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидаларға сәйкес тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізбесінің, тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу қағидаларының талаптарын ескере отырып, ұсынылған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде бекітілген тарифтік сметаны тарифті көтермей өзгерту туралы өтінішті қарайды.

      325. Уәкілетті органның ведомствосы тарифтің және тарифтік сметаның жобасын қоса беріліп отырған негіздеуші құжаттармен және субъект талдау жүргізу жолымен ұсынған есептеулермен қарайды.

      326. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің тарифтік сметасының жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындының негізінде бекітілген тарифтік сметаға өзгерістер енгізу немесе бекітілген тарифтік сметаға өзгерістер енгізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      327. Уәкілетті органның ведомствосы бекітілген тарифтік сметаны өзгертуден, егер мұндай өзгеріс субъектінің тарифін арттыруға әкеп соққан жағдайда бас тартады.

5-параграф. Субъектінің тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті ұсынуы және оған талдау жүргізу

      328. Субъекті жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті Тарифтерді қалыптастыру қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес 5 және 6 нысан бойынша қағаз немесе электрондық жеткізгіште ұсынады.

      339. Тарифтік сметаның орындалуы туралы есепке алдыңғы күнтізбелік жыл үшін материалдар қоса беріледі:

      1) орындалмау себептерін түсіндіре отырып тарифтік сметаның орындалуы туралы түсіндірме жазба;

      2) Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 28 маусымдағы № 404 бұйрығымен бекітілген нысан бойынша (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15384 болып тіркелген) субъектінің пайдасы мен шығындары туралы есебі;

      3) негізі құралдар құнының өсуіне алып келмейтін жөндеуге жіберілетін шығындардың сметаларын іске асыру туралы мәліметтер;

      4) субъектінің тарифтік смета бойынша нақты шығындарын растайтын материалдар (шарттардың, орындалған жұмыстар актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизацияны көрсете отырып негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі);

      5) аталған үнемдеуді нақты пайдалануды және (немесе) көрсетілетін реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемдерін қысқартуды растайтын материалдарды қоса бере отырып шығындарды баптар бойынша үнемдеуді растайтын материалдар:

      субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың неғұрлым тиімді әдістері мен технологияларын енгізуі туралы ақпараты бар мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның хаты;

      конкурстық (тендерлік) комиссиялардың хаттамалары;

      олар бойынша көлемдер мен төлеуге арналған соманы көрсетумен реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемінің тізілімі ұсынылатын табиғи монополиялар салаларындағы коммуналдық қызметтерді қоспағанда, тұтынушылармен көрсетілген реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемдерін салыстырып тексеру актілері, төлеуге берілген шоттар;

      мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның ұсынылған реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемі туралы ақпараты бар хаты.

      6) осы Қағидаларға сәйкес реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу қағидаларына сәйкес нысандар бойынша есептілік.

      330. Субъектінің бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есебін талдауды уәкілетті органның ведомствосы күнтізбелік алпыс күннен аспайтын мерзімде жүргізеді.

      Егер субъектінің бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есебін қарау кезінде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы мерзімді белгілей отырып, оны жазбаша түрде, бірақ кемінде бес жұмыс күні сұратады.

      Бұл ретте өтінімді қарау қажетті ақпаратты алғанға дейін бұл туралы субъектіге хабарлай отырып, тоқтатыла тұрады.

      331. Субъектінің бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есебін уәкілетті органның ведомствосы ол уәкілетті органның ведомствосына келіп түскен күннен бастап екі жұмыс күнінен кешіктірмей өзінің интернет- ресурсында орналастырады.

      332. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің тарифтік сметасының орындалуы туралы есепті оған талдау жүргізу жолымен қарайды және осы Қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес 24-нысан бойынша тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті қарау нәтижелері туралы қорытындыны қалыптастырады.

      333. Уәкілетті органның ведомствосы Заңның 33-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда субъектінің тарифтік сметасының орындалуы туралы есепті қарау нәтижелері туралы қорытындының негізінде уақытша өтемдік тарифті енгізу туралы шешім қабылдайды.

6-тарау. Инвестициялық бағдарламаны және оның өзгерісін бекіту қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      334. Инвестициялық бағдарламаны бекіту және оны өзгерту инвестициялық бағдарламаны бекіту және оны өзгерту тәртібін көздейді.

      335. Субъектінің инвестициялық бағдарламасы Қазақстан Республикасының даму басымдықтары және Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері ескеріле отырып әзірленеді және:

      1) реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың технологиялық циклінде тікелей пайдаланылатын қолданыстағы активтерді кеңейтуге, жаңғыртуға, реконструкциялауға, жаңартуға, жаңа активтерді жасауға;

      2) энергия үнемдеуді қамтамасыз етуге және энергия тиімділігін арттыруға;

      3) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыруға бағытталған іс-шараларды көздейді.

      Бекітілген инвестициялық бағдарламада көзделген субъектінің негізгі құралдарына салым көлемдері реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтерді өзгерту болжамын есептеу кезінде ескеріледі.

      336. Инвестициялық бағдарламаны жоспарлау және жасау осы Қағидаларға сәйкес тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізбесіне, тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      337. Инвестициялық бағдарлама тарифтің қолданылу мерзіміне бекітіледі.

      338. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыру және оны іске асыру үшін тартылған қарыз қаражатын қайтару:

      тарифте ескерілген пайда мен амортизациялық аударымдар есебінен;

      Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүзеге асырылады.

      339. Субъекті анағұрлым тиімді әдістер мен технологияларды қолдануға, энергетикалық аудиттің қорытындысы бойынша әзірленген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға, нормативтік техникалық шығындарды төмендету жөніндегі іс-шараларды жүргізуге немесе ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемдерін табиғи монополия субъектісіне байланысты емес себептер немесе конкурстық (тендерлік) рәсімдерді өткізу нәтижелері бойынша қысқартуға байланысты шығындарды үнемдеу нәтижесінде пайда болған, іс-шаралар орындалған жағдайда бекітілген инвестициялық бағдарламада және бекітілген тарифтік сметада көзделген шығындардың толық пайдаланылмаған бөлігіне дербес билік етеді.

2-параграф. Инвестициялық бағдарламаны қарау және бекіту қағидалары

      340. Инвестициялық бағдарламаны бекітуге арналған өтінім қағаз немесе электрондық нысанда:

      Субъектілердің мемлекеттік тіркелімінің республикалық бөліміне енгізілген субъект, сондай-ақ бәсекелес кірме жол болмаған кезде кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтері бойынша субъектілердің мемлекеттік тіркелімінің жергілікті бөліміне енгізілген субъект бір мезгілде уәкілетті органның ведомствосына және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға;

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектілерді қоспағанда, Табиғи монополиялар субъектілері мемлекеттік тіркелімінің жергілікті бөліміне енгізілген Субъекті уәкілетті органның ведомствосына және жергілікті атқарушы органға бір мезгілде ұсынады.

      341. Инвестициялық бағдарламаны бекітуге арналған өтінімге мыналар:

      1) осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Субъектінің инвестициялық бағдарламасының жобасы;

      2) іске асырылатын технологиялық және и техникалық іс-шаралардың тізбесін көрсете отырып, оның ішінде субъектінің технологиялық процестерін басқарудың ақпараттық жүйелерін енгізуді және (немесе) электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелерін, технологиялық процесті басқарудың автоматтандырылған жүйелерін (болған кезде) енгізуді көрсете отырып, оның ішінде инвестициялық бағдарлама жобасының тиімділік есебін көздейтін осы Қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша субъектінің инвестициялық бағдарламасы жобасының тиімділік көрсеткіштері;

      3) сатып алынатын негізгі құралдардың, құралыс-монтаждау жұмыстарының құнын көрсете отырып, бағалар деңгейінің салыстырмалы талдауын, оның ішінде мұндай жұмыстарды жүргізу қажеттігін құжаттамалық техникалық растауды, жиынтық сметалық есептеулерді, әрбір объект бойынша объектілік, жергілікті және ресурстық сметаларды, бизнес-жоспарды, прайс-парақтарды, шарттар көшірмелерін, белгіленген қағидалармен (болған жағдайда) сараптамадан өткен жобалау-сметалық құжаттаманы қоса бере отырып инвестициялық бағдарламаны іске асыруға арналған инвестициялық шығындар туралы ақпарат;

      4) банкпен жасалған шарт (негізгі борышты және проценттерды өтеу кестесін қоса бере отырып);

      5) оларды іске асыру үшін республикалық, жергілікті бюджеттерден қаражат бөлінген немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігімен кредиттер (инвестициялар) тартылған жағдайда, инвестициялық бағдарламаны қаржыландыру мөлшері мен шарттарын растайтын құжаттар;

      6) субъектінің тарифтік сметасының жобасын қоса бере отырып, оны іске асыру кезеңінде оның тарифтеріне инвестициялық бағдарлама жобасының ықпал ету болжамы;

      7) электр энергиясын беру саласында қызметтер көрсететін субъектілер үшін техникалық сараптаманың қорытындысы;

      8) "Энергия аудитінің қорытындысы бойынша Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектісі әзірлейтін, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 391 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді тіркеу тізілімінде № 10958 болып тіркелген) нысан бойынша энергия аудитінің қорытындысы бойынша әзірленген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспары қоса беріледі.

      Осы тармақшаның талаптары "Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" 2012 жылғы 13 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі- Энергия үнемдеу туралы заң) сәйкес Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері болып табылатын субъектілерге қолданылады.

      342. Қоса берілетін құжаттар тігіледі, нөмірленеді және оған субъектінің басшысы не оны алмастыратын адам не субъекті басшысының орынбасары қол қояды. Осы талап өтінішті электрондық нысанда беруге қолданылмайды.

      343. Субъектінің инвестициялық бағдарламасының жобасы мынадай өлшемшарттардың кемінде біріне сәйкес келетін іс-шараларды қамтумен әзірленеді:

      1) салалық және өндірістік ерекшеліктерге қарай шикізат, материалдар, отын, энергия шығыстарының азаюы;

      2) нормативтік техникалық шығындардың азаюы;

      3) көлемнің ұлғаюы және (немесе) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер сапасының артуы;

      4) Субъектінің технологиялық процесті басқарудың ақпараттық жүйелерін енгізу және (немесе) электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелерін, технологиялық процесті басқарудың автоматтандырылған жүйелерін енгізу;

      5) ол болған кезде, субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметін тұтынушылардың дебиторлық берешек деңгейін төмендету бойынша кешенді іс-шаралар;

      6) негізгі құралдардың тозуын төмендету;

      7) инвестициялық бағдарламаға енгізілген іс-шараларді іске асырудан субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметінің сапасын, сенімділігі мен тиімділігін арттыруды қамтамасыз ету;

      8) Энергия үнемдеу туралы Заңға сәйкес Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің энергиямен жабдықтауды қамтамасыз етуі және энергия тиімділігін арттыруы.

      Нормативтік техникалық шығындарды жоспарлы төмендетудің есептеуі бойынша талаптар магистральдық теміржол желілері, теміржол көлігі объектілерімен теміржол жолдары, кірме жолдар, порттар, жылу энергиясын өндіру және онымен жабдықтау, су бұру салаларында қызметтер көрсететін субъектілерге қолданылмайды.

      344. Уәкілетті органның ведомствосы және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті уәкілетті орган субъектінің инвестциялық бағдарламасының жобасын ол ұсынылған күннен бастап қырық бес жұмыс күнінен аспайтын мезгілде қарайды.

      345. Инвестициялық бағдарламаны бекітуге арналған немесе бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгертуде өтінішті алған күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның ведомствосы субъектіні және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органжы және (немесе) жергілікті атқарушы органды оны қарауға қабылдау туралы не оны қараудан бас тарту туралы мынадай жағдайларда:

      1) инвестициялық бағдарламаны бекітуге өтініш беру кезінде субъекті осы Қағидаларының 341-тармағында көрсетілген құжаттардың топтамасын толық ұсынбаса;

      инвестициялық бағдарламаны бекітуге өтініш беру кезінде субъекті осы Қағидаларының 362-тармағында көрсетілген құжаттардың топтамасын толық ұсынбаса;

      2) инвестициялық бағдарлама жобасының немесе инвестициялық бағдарламаға өзгерістердің осы Қағидаларының 343-тармағында көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес келмеуі;

      3) жаңа инвестициялық бағдарламаны іске асыру немесе бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту (мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруды қоспағанда) бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асырудың қалған мерзіміне тарифті арттыруды талап еткен жағдайда оның қарауға қабылданғаны немесе оның қарауға қабылдаудан бас тартылғаны туралы (қағаз және электрондық) жазбаша хабардар етеді.

      346. Инвестициялық бағдарламаны:

      1) уәкілетті органның ведомствосы субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасы мен сенімділігі көрсеткіштерін сақтауы және субъектілер қызметі тиімділігінің көрсеткіштеріне қол жеткізу мәніне;

      2) құзыреті Заңның 9 және 10-баптарында көзделген тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган не жергілікті атқарушы орган ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасы мен сенімділігін арттыру мақсатында технологиялық негізділік және реттеліп көрсетілетін қызметтерге тұтынушылардың сұранысын қанағаттандыру мәніне қарайды.

      347. Инвестициялық бағдарламаның жобасын оның негізділігі тұрғысынан қарау кезінде мынадай:

      1) осы Қағидалардың 335-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келмейтін;

      2) қаржыландыру көзімен қамтамасыз етілмеген;

      3) негіздеуші құжаттармен расталмаған іс-шаралар алып тасталады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес инвестициялық бағдарламаның барлық іс-шараларын алып тастау инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту үшін негіз болып табылады.

      Инвестициялық бағдарламаны бекітуден уәкілетті орган ведомствосының, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның не жергілікті атқарушы органның бас тартуы тарифті бекітуден бас тарту үшін негіз болып табылады.

      347-1. Инвестициялық бағдарламаның жобасына инвестициялық бағдарламаны бекітуге өтінім беру кезінде орындалған іс-шаралар қосылмайды.

      348. Инвестициялық бағдарлама жобасының реттеліп көрсетілетін қызметтің тарифтеріне, сапасы мен сенімділігіне және субъектінің қызмет тиімділігіне әсерін айқындау мақсатында оны іске асыру кезеңіне оның тиімділігіне экономикалық және қаржылық талдау жүргізіледі.

      349. Уәкілетті органның ведомствосы инвестициялық бағдарламаның жобасын қоса беріліп отырған негіздеуші құжаттармен және субъект ұсынған есептермен мынадай рәсімдерді сақтай отырып, оның тиімділігіне талдау жүргізу жолымен қарайды:

      1) осы Қағидаларының 349-тармағына сәйкес инвестициялық бағдарлама тиімділігінің әрбір нысаналы көрсеткіші үшін таразыларды есептеу;

      2) осы Қағидаларының 349-тармағына сәйкес субъекті айқындаған инвестициялық бағдарлама іс-шараларының басымдығын қарау.

      350. Инвестициялық бағдарлама жобасы іс-шараларының басымдығы нысаналы көрсеткіштер салмағының мөлшеріне сүйене отырып айқындалады.

      Ең көп басым іс-шаралар деп оларды іске асыру нысаналы көрсеткіштердің салмағы бойынша ең жоғары дәрежеге бағытталған іс-шаралар болып танылады.

      Көрсеткіштің салмағы әрбір нысаналы көрсеткіш үшін мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      i – нысаналы көрсеткішке қол жеткізуге бағытталған іс-шаралардың идентификаторы;

      П – i-іс-шарасы бағытталған нысаналы көрсеткіштердің саны;

      n – барлық нысаналы көрсеткіштерге қол жеткізуге бағытталған барлық іс-шаралардың идентификаторы.

      351. Уәкілетті органның ведомствосы инвестициялық бағдарлама іс-шараларының басымдығын қарау нәтижелерін ескере отырып, инвестициялық бағдарламаның жобасын түзетеді.

      352. Субъектінің инвестициялық бағдарлама жобасының тиімділігін бағалау мынадай:

      көрсетілетін қызметтердің сапасы және (немесе) сенімділігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуді (арттыруды) сипаттайтын іс-шаралардың нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу;

      инвестициялық бағдарлама бекітілетін кезеңнің әрбір жылына инвестициялық шығындардың және (немесе) іс-шаралардың кемінде 95 процентін инвестициялық бағдарламаның (жобаның) нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізуге жіберу өлшемшарттарына сәйкес жүргізіледі.

      353. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің инвестициялық бағдарламасы жобасын қарау нәтижелері туралы қорытындының негізінде инвестициялық бағдарламаны бекіту немесе оны бекітуден бас тарту туралы шешімнің жобасын қалыптастырады.

      354. Инвестициялық бағдарлама жобасын қарау нәтижелері бойынша:

      тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган инвестициялық бағдарламаны бекітуге өтініш берген кезден бастап отыз жұмыс күнінен кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына субъектінің инвестициялық бағдарламасын бекітудің орындылығы немесе орынсыздығы туралы қорытынды береді.

      уәкілетті органның ведомствосы шешім қабылданғанға дейін он жұмыс күнінен кешіктірмей:

      тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға және (немесе) жергілікті атқарушы органға инвестициялық бағдарламаны қоса бере отырып, инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы қол қойылған шешімнің жобасын жібереді;

      не субъектіні уәкілетті органның ведомствосы және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган қол қойған дәлелді қорытындыны қоса бере отырып, инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту туралы хабардар етеді.

      Инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тартылған жағдайда, инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту туралы дәлелді қорытындыны уәкілетті органның ведомствосы тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның атына уәкілетті органның ведомствосына инвестициялық бағдарлама жобасы келіп түскен сәттен бастап отыз бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жібереді.

      Уәкілетті орган ведомствосының дәлелді қорытындысы мемлекеттік органға және (немесе) жергілікті атқарушы органға келіп түскен сәттен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган кеңес өткізеді, оның қорытындысы бойынша субъектінің инвестициялық бағдарламасын бекітуден бас тарту туралы бірлескен шешім қабылданады. Кеңестің қорытындысы бойынша хаттама ресімделеді.

      Тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган уәкілетті орган ведомствосынан келіп түскен инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту туралы дәлелді қорытындыны уәкілетті орган ведомствосымен кеңес өткізген кезден бастап екі жұмыс күні ішінде, бірақ уәкілетті орган ведомствосының дәлелді қорытындысы мемлекеттік органға және (немесе) жергілікті атқарушы органға келіп түскен кезден бастап жеті жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қарайды және қол қояды.

      Инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешімнің қол қойылған жобасын ұсынған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган уәкілетті органның ведомствосына инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы қол қойылған шешімді жібереді не дәлелді қорытындыны қоса бере отырып, инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешімнің қол қойылған жобасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттігі туралы хабарлайды.

      Тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешімнің қол қойылған жобасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттігі туралы ақпарат енгізген жағдайда, инвестициялық бағдарламаны қарау мерзімі он жұмыс күніне ұзартылады.

      Инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы қол қойылған шешімнің жобасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажеттігі туралы ақпарат уәкілетті органның ведомствосына келіп түскен күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде кеңес өткізеді, оның қорытындысы бойынша инвестициялық бағдарламаны бекіту не одан бас тарту туралы қол қойылған шешім жобасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттігі туралы ақпаратты қабылдау туралы бірлескен шешім қабылданады. Кеңес қорытындысы бойынша хаттама ресімделеді.

      355. Субъектінің инвестициялық бағдарламасының жобасын өзгертуді осы Қағидалардың ережелерін ескере отырып уәкілетті органның ведомствосы жүргізеді.

      356. Субъект ұсынған инвестициялық бағдарламаның жобасын қарау барысында уәкілетті органның ведомствосы оны өзгерткен жағдайда, өзгерту туралы шешім қабылдаудың алдында келісу мақсатында тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның қатысуымен кеңес өткізіледі, оның қорытындысы бойынша инвестициялық бағдарламаның жобасын өзгертудің орындылығы немесе орынсыздығы туралы шешім қабылданады. Кеңес қорытындысы бойынша хаттама ресімделеді, оны уәкілетті органның ведомствосы субъектінің инвестициялық бағдарламасын бекіту туралы шешімнің жобасымен тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның атына жібереді.

      357. Инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешім Заңның 9 және 10-баптарында көзделген құзыретке сәйкес уәкілетті орган ведомствосының және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның бірлескен бұйрығымен бекітіледі.

      358. Тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган осы Қағидаларының 353-тармағының, үшінші және жетінші бөліктерінде немесе 355-тармағында көзделген кеңес қорытындысы бойынша уәкілетті орган ведомствосымен бірыңғай шешімге келмесе, уәкілетті органның ведомствосы, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган субъекті ұсынған инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту туралы бірлескен шешімге қол қояды.

      359. Субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламасын уәкілетті органның ведомствосы, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган өздерінің интернет-ресурстарында осы Қағидаларының 1-қосымшаға сәйкес оның ішінде 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 және 19-нысандар бойынша инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешім қабылданған кезден бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей орналастырады.

      360. Инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешімнің көшірмесін субъектіге уәкілетті органның ведомствосы уәкілетті органның ведомствосы, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган шешім қабылдаған кезден бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей жібереді.

3-параграф. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту

      361. Субъекті ағымдағы жылдың 1 қарашасынан кешіктірмей тарифті көтерместен бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішпен уәкілетті органның ведомствосына және (немесе) тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға не жергілікті атқарушы органға бір мезгілде жүгіне алады.

      Мемлекеттік бағдарламаларды іске асырған жағдайда субъекті уәкілетті органның ведомствосына және (немесе) тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға не жергілікті атқарушы органға бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішпен жүгінеді.

      Осы тармақтың талаптары уәкілетті орган ведомствосының инвестициялық бағдарламаны өзгерту бойынша өтінішін пысықтауға қайтарған кезде субъектіге, сондай-ақ осы Қағидаларының 355-тармағында көзделген жағдайларда қолданылмайды.

      Субъекті инвестициялық бағдарламаны пысықтайды және оны уәкілетті органның ведомствосына, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға және (немесе) жергілікті атқарушы органға уәкілетті органның ведомствосы Субъектінің инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішін қайтаруды алған кезден бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қайта қарауға жібереді.

      Ескертулер жойылмаған, оның ішінде негіздеуші құжаттармен бірге уәкілетті орган ведомствосының ескертулері бойынша түсіндірмелері ұсынылмаған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган субъектінің инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы пысықталған өтінішін қайта қарау қорытындысы бойынша оны қараусыз қалдырады.

      362. Субъекті сондай-ақ уәкілетті органға, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның ведомствосына және (немесе) жергілікті атқарушы органға инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішпен мынадай жағдайларда:

      - оның қызметін тексеру қорытындысы бойынша уәкілетті органның ведомствосы мұндай өзгерту жүргізудің қажеттігі туралы нұсқама енгізген;

      - уәкілетті органның ведомствосы реттеліп көрсетілетін қызметтің талап етілетін көлемін ұсыну үшін қажетті бос және қолжетімді қуаттар, сыйымдылықтар, орындар, субъекті желілерінің өткізу қабілеттерінің немесе субъекті желілерінің болмау фактісі анықталған кезде техникалық шарттарды беруден бас тарту туралы шешімнің көшірмесін алуға байланысты субъектіге экономикалық орындылық болған кезде бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту және реттеліп көрсетілетін қызметке қосылу үшін жағдайлар жасау қажеттігі туралы хабарлаған жағдайда жүгінеді.

      Субъекті тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органмен және (немесе) жергілікті атқарушы органмен келісу бойынша уәкілетті органның ведомствосын ағымдағы жылдың соңына дейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей міндетті түрде хабардар ете отырып, тарифтерді бекіткен кезде есепке алынбаған инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын өзгертеді немесе алып тастайды.

      363. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішке:

      1) инвестициялық бағдарламаға өзгерістер енгізуді негіздейтін материалдарды (бизнес-жоспар, прайс-парақтар, шарттардың көшірмелері, орындалған жұмыстар актілерінің көшірмелері, белгіленген қағидалармен сараптамадан өткен жобалау-сметалық құжаттама (болған жағдайда) қоса бере отырып, өзгерістерді ескертумен инвестициялық бағдарламаның жобасы;

      бекітілген инвестициялық бағдарламаға жаңа іс-шаралар енгізілген жағдайда осы Қағидаларының 341-тармағының 3) тармақшасына сәйкес растайтын материалдар қоса беріледі;

      2) негіздеуші материалдарды қоса бере отырып, инвестициялық бағдарламаға өзгерістер енгізудің қажеттігі туралы субъектінің бағалауы;

      3) қаржыландыру мен қарыз қаражатын қайтарудың ықтимал шарттары;

      4) инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттерден қаражат бөлінсе немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігімен кредиттер (инвестициялар) тартылса, онда қаржыландыру мөлшері мен шарттарын растайтын құжаттар ұсынылады.

      5) мұнай және газды тасымалдау саласындағы субъектілер үшін – тұтынушылармен ұсынылған реттеліп көрсетілген қызметтердің көлемдерін салыстырып тексеру актілері, ақы төлеуге берілген шоттар және ұсынылған реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемдері туралы мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның хаты қоса беріледі.

      Қоса берілетін құжаттар тігіледі, нөмірленеді және субъектінің басшысы не оны алмастыратын адам не субъект басшысының орынбасары қол қояды. Осы талап электрондық нысанда өтініш беруге қолданылмайды.

      Уәкілетті органның ведомствосы және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган субъектінің инвестициялық бағдарламасының өзгеруі туралы жобаны оның ұсынылған күнінен бастап қырық бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қарайды.

      Субъектінің инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішін қарау, оның ішінде субъектінің инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы пысықталған өтінішін қайта қарауды уәкілетті органның ведомствосы, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган осы Қағидаларының 343, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 357, 358, 359 және 360-тармақтарында көзделген қағидалармен және мерзімде жүзеге асырады.

      364. Субъекті бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын оған байланысты емес себептер (шарттың екінші тарапы міндеттемелерін орындамауы, конкурсты (тендерді) өткізілмеді деп тану, еңсерілмейтін күштің мән-жайлары салдары) бойынша орындамаған жағдайда, бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындау мерзімдері олар іске асырылатын жылдан кейінгі жылдың 1 наурызынан дейін келесі күнтізбелік жылға ауыстырылады.

      Инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындау мерзімдерін қайта ауыстыруға жол берілмейді.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайда, Субъекті, инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын іске асыру жылынан кейінгі жылдың 15 қаңтарынан кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті орган ведомствосының және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның атына осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайлардың басталуын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтініш жібереді.

      Тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган 15 ақпанға дейінгі мерзімде уәкілетті органның ведомствосына субъектінің инвестициялық бағдарламасын өзгертудің орындылығы немесе орынсыздығы туралы қорытынды жібереді.

      365. Уәкілетті органның ведомствосы және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламасын өзгерту туралы өтінішін осы Қағидаларының 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 357, 358, 359 және 360 -тармақтарында көзделген қағидалармен қарайды.

      Субъектінің инвестициялық бағдарламасын өзгерту туралы шешім уәкілетті орган ведомствосының және тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның бірлескен бұйрығымен инвестициялық бағдарлама іс-шараларын іске асыру жылынан кейінгі жылдың 1 наурызынан кешіктірілмейтін мерзімде ресімделеді.

4-параграф. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны орындау туралы есепті ұсыну және оған талдау жүргізу

      366. Субъекті жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға не жергілікті атқарушы органға бір мезгілде бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті Тарифтерді қалыптастыру қағидаларына 1-қосымшаға 20, 21 және 22-нысандар бойынша ұсынады.

      367. Бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепке мыналар қоса беріледі:

      1) ұсынылатын реттеліп көрсетіліетін қызметтердің жоспарлы және нақты көлемдері туралы ақпарат;

      2) Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 28 маусымдағы № 404 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15384 болып тіркелген) жария мүдделі ұйымдардың (қаржы ұйымдарынан басқа) жариялауы үшін жылдық қаржылық есептілік тізбесіне сәйкес пайда мен шығындар туралы есеп;

      3) инвестициялық бағдарламаны қаржыландырудың нақты шарттары мен мөлшерлері туралы ақпарат;

      4) инвестициялық бағдарламаны орындаудың нақты көрсеткіштерін осы Қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес нысаналы көрсеткіштердің тізбесіне сәйкес инвестициялық бағдарламада бекітілген көрсеткіштермен салыстыру туралы ақпарат;

      5) қол жеткізілген нақты көрсеткіштердің бекітілген инвестициялық бағдарламадағы көрсеткіштерден ауытқу себептерін түсіндіру;

      6) инвестициялық бағдарлама іс-шараларының нақты орындалғанын растайтын материалдар (шарттардың, атқарылған жұмыстар актілерінің, шот-фактуралардың көшірмелері, жүкқұжаттардың, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизациясын көрсете отырып, негізгі құралдардың және материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі);

      7) бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуына қоғамдық мониторинг және (немесе) техникалық сараптама жүргізу қорытындылары бойынша қорытынды.

      368. Бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы субъектінің есебі уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей орналастырылады.

      369. Субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есебін қарауды уәкілетті органның ведомствосы, тиісті салаларда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган ол түскен күннен бастап күнтізбелік алпыс күннен аспайтын мерзімде жүргізеді.

      Егер субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есебін қарау кезінде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы мерзімді белгілей отырып, оны жазбаша түрде, бірақ кемінде бес жұмыс күні сұратады.

      Бұл ретте бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті қарау қажетті ақпаратты алғанға дейін бұл туралы субъектіге хабарлай отырып, тоқтатыла тұрады.

      370. Уәкілетті органның ведомствосы бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті субъект ұсынған қоса берілген негіздеуші құжаттармен және есептермен бірге талдау жүргізу жолымен қарайды.

      371. Субъекті ұсынған бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепке талдау жүргізу субъектінің инвестициялық бағдарламаны іске асыруының тиімділігін бағалауды көздейді.

      372. Инвестициялық бағдарламаны іске асырудың тиімділігін бағалауды субъекті есепті кезеңде іс-шараларды іске асырудың нақты көрсеткіштерді бекітілген инвестициялық бағдарламада қабылданған іс-шаралардың нысаналы көрсеткіштерімен салыстыру арқылы жүргізеді.

      Инвестициялық бағдарлама іс-шараларының нысаналы көрсеткіштері:

      абсолюттік ауытқулар, тиісінше:

      нөлден төмен, егер инвестициялық бағдарламаны іске асыру нысаналы көрсеткіштерді ұлғайтуға бағытталса;

      нөлден жоғары, егер инвестициялық бағдарламаны іске асыру нысаналы көрсеткішті азайтуға бағытталса қол жеткізілмеді деп танылады.

      Инвестициялық бағдарламаның нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу коэффициентінің есептеуі мынадай формула бойынша есептеледі:

      КИ = 100% – нысаналы көрсеткштерге қол жеткізілмеген салмақтардың сомасы;

      КИ – инвестициялық бағдарламаның нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу коэффициенті.

      Инвестициялық бағдарламаны іске асырудың тиімділігін бағалау мынадай өлшемшарттарға сәйкес жүзеге асырылады:

      Егер қол жеткізілмеген көрсеткіштер санының орташа өлшенген сомасы уәкілетті органның ведомствосы қабылдаған инвестициялық бағдарламаның нысаналы көрсеткіштерінің жалпы санының он процентінан жоғары болған жағдайда қол жеткізілмесе, субъекті инвестициялық бағдарламаны іске асыру тиімділігінің төменгі көрсеткіштеріне қол жеткізді деп танылады, яғни инвестициялық бағдарламаның нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу коэффициенті – 90% -дан аз.

      Қалған жағдайларда субъекті инвестициялық бағдарламаны іске асыру тиімділігінің жоғары көрсеткіштеріне қол жеткізді деп танылады.

      373. Тиісті салалардағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті атқарушы орган субъектінің инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есебін қарау қорытындысы бойынша осы Қағидаларының 369-тармағында көзделген мерзім өткенге дейін күнтізбелік он бес күннен кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті қабылдаудың орындылығы немесе орынсыздығы туралы өзінің қорытындысын жібереді.

      374. Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидаларының 1-қосымшаға сәйкес 24-нысан бойынша инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есепті қарау нәтижелері туралы қорытындыны қалыптастырады, оның негізінде Заңның 33-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда уақытша өтемдік тарифті енгізу туралы шешім қабылдайды.

7-тарау. Жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      375. Жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты негізінде, оның ішінде концессия шарты бойынша өз қызметін жүзеге асыратын субъектілердің тарифін айқындау тәртібін айқындайды.

2-параграф. Тарифтерді қалыптастыру қағидалары

      376. Жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде тарифті айқындау жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты негізінде, оның ішінде концессия шарты бойынша өз қызметін жүзеге асыратын субъектілердің тарифін айқындау тәртібін айқындайды.

      377. Субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтер реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға қажет шығындар құнынан төмен емес деңгейде қалыптастырылады, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты жобасының, оның ішінде концессия жобасының техникалық-экономикалық негіздемесіне сәйкес мемлекеттік әріптестің пен жеке әріптестің салған инвестицияларын қайтаруды және салынған инвестицияларға кірістілік деңгейін қамтамасыз етуге тиіс.

      Мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартының, оның ішінде концессия шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін тарифтер субъектінің тиімді жұмыс істеуі үшін пайда алу мүмкіндігін қамтамасыз ете отырып, инвестицияланған қаражаттың қайтарылуын ескепке алмай қалыптастырылады.

      378. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің бірлігіне арналған тарифтер мынадай кезеңдер бойынша қалыптырылады:

      1) жылдық ақшалай түсім есебі, ол:

      осы Қағидалардың 380-тармағына сәйкес тарифтің шығын бөлігіне енгізілетін шығындардың жылдық сомасын айқындауды;

      осы Қағидалардың 381 және 382-тармақтарына сәйкес инвестицияланған капиталдың бастапқы және қалдық сомасының мөлшерін айқындау мен алдағы кезеңге инвестицияланған капиталды қайтарудың жылдық сомасының есебін;

      осы Қағидалардың 383-тармағына сәйкес инвестицияланған меншікті қаражаттарға арналған пайданың жылдық сомасының есебін қамтиды;

      2) осы Қағидалардың 385-тармағына сәйкес алдағы кезеңге реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша жылдық көлемін айқындау;

      3) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша жылдық түсімді негізделген бөлу жолымен тарифтердің құндық негізін айқындау.

      379. Тарифтерді қалыптастыру реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу қағидаларына сәйкес субъект әзірлейтін субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің әрбір түрі бойынша кірістерді, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу әдістемесі негізінде жүзеге асырылады.

      380. Тарифті қалыптастыру кезінде тиісті негіздеуші материалдармен расталған мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектісінің, оның ішінде концессия объектісінің мүліктік кешеніне кіретін әлеуметтік саланың объектілерін қаржыландыруға байланысты шығыстар ескеріледі.

      381. Шығындарды қалыптастыру осы Қағидаларға сәйкес тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізбесіне, тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу Қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      382. Инвестицияланған капиталдың жалпы мөлшері меншікті және инвестицияланған қарыз капиталы сомасы ретінде айқындалады.

      Инвестицияланған капиталдың бастапқы сомасының болжамды шекті мөлшері және оны тартудың алдын ала шарттары (қарыз капиталының құрылымы, сыйақы мөлшерлемесі және меншікті қаражаттың пайда мөлшерлемесі, мақсатты пайдаланылуы, игеру кестесі, қайтару шарттары) субъектінің растайтын құжаттарының негізінде (субъектінің қаржылық есептілігі, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын, оның ішінде концессиялық жобаны қаржыландыру туралы меморандумдар, банк шоттарынан үзінді көшірмелер) айқындалады.

      Инвестицияланған капиталды тартқаннан кейін мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартына, оның ішінде концессия шартына жасалған қарыз шарттарына сәйкес инвестицияланған капиталды (қарыз капиталының құрылымы, сыйақы мөлшерлемесі және меншікті қаражаттың пайда мөлшерлемесі, мақсатты пайдалану, игеру кестесі, қайтару шарттары) тарту сомасы мен шарттары көзделетін қосымша келісім жасасу арқылы тиісті өзгерістер енгізіледі.

      383. Инвестицияланған капиталды мақсатсыз пайдалануға жол берілмейді.

      Тариф құрамындағы инвестицияланған капиталды (меншікті және қарыз) қайтару мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартында, оның ішінде концессия шартында және тиісті құжаттармен расталған субъектінің инвестициялық бағдарламасында көзделген нысаналы мақсат бойынша пайдаланылған капиталға ғана жүргізіледі.

      Мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектісін, оның ішінде концессия объектісін пайдалану кезеңінде Субьектінің меншікті қаражатын қайта инвестициялау сомасы мен мерзімдері мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартында, оның ішінде концессия шартында және Субьектінің инвестициялық бағдарламасында айқындалады және мақсатты пайдаланудың тиісті құжаттармен расталуға тиіс.

      Тарифте ескерілетін қарыз капиталын қайтарудың жылдық сомасы қарыз шартында белгіленетін қарыз капиталын қайтару (өтеу) кестесінің негізінде айқындалады. Қарыз капиталын қайтару сомасын есептеу кезінде инвестициялық бағдарламаға және мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартының, оның ішінде концессия шартының талаптарына сәйкес қайта инвестициялау (негізгі құралдарды жаңарту және жөндеу) үшін алдағы кезеңде Субьект пайдаланбайтын амортизациялық қордың бос ақша қаражаты ескеріледі.

      Субъектінің тарифте ескерілетін инвестицияланған меншікті қаражатын қайтару мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектісін, оның ішінде концессия объектісін пайдалана бастаған сәттен бастап мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты қолданысының барлық мерзімі бойы жыл сайын тең төлемдермен жүргізіледі. Субьектінің меншікті қаражатын қайта инвестициялау кезінде меншікті қаражатты қайтару меншікті қаражаттың қайта инвестицияланған сомасы ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      Уәкілетті органның ведомствосы жыл сайын реттеу кезеңі ішінде пайдалануға берілген объектілер туралы нақты деректерді, бекітілген пайдалануға беру жоспарын түзетуді және қайтарылмаған инвестицияланған капиталдың қалдығын ескере отырып, реттеу кезеңінің кезекті есепті жылына белгіленетін инвестицияланған капиталды қайтару шамасына түзету жүргізеді.

      384. Субъектінің тарифте ескерілетін инвестицияланған және (немесе) қайта инвестицияланған меншікті қаражатына арналған пайданың жылдық сомасы пайда мөлшерлемесінің мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасына, оның ішінде концессия жобасына салынған субъектінің меншікті қаражатының қалдық сомасына көбейтіндісі ретінде есептеледі.

      Инвестицияланған меншікті капиталға пайда мөлшерлемесі қарыз қаражатына арналған сыйақы құнынан немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартына, оның ішінде концессия шартына қол қою сәтіне белгіленген Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктері ақша қаражатын (депозиттер) тарту мөлшерлемесінен кем емес шама болып табылады.

      Субъектінің инвестицияланған және қайта инвестицияланған меншікті қаражаты толық қайтарылғаннан кейін пайданың жылдық сомасы тарифте ескеріледі.

      385. Субъектілерге мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы заңнамада және концессиялық заңнамада көзделген мемлекеттік бюджет қаражатынан шығындарды өтеуге және кіріс алуға бөлінетін көздер тарифтің шығын және кіріс бөліктерінде ескерілмеген шығыстарды жабуға және кірістерді қамтамасыз етуге бағытталған төлемдерді қоспағанда, тарифті азайтуда ескеріледі.

      Шығындарды өтеу және кірістер алу көздерінің төлемақы мөлшері мен қағидалары мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартында, оның ішінде концессия шартында көзделеді және Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      386. Тарифтің шығын бөлігінде ескерілмеген шығыстарға бағытталған субсидияларды қоспағанда, субъектілерге мемлекеттік бюджет қаражатынан бөлінетін субсидиялар тарифтің шығын бөлігін азайтуда ескеріледі.

      387. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемін айқындау ұсынылатын қызметтердің түрлері бойынша нақты және болжамды деректердің негізінде заттай өлшемде жүзеге асырылады.

      388. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған Тариф осы Қағидаларға сәйкес табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес есептеледі.

3-параграф. Тарифтерді айқындау қағидалары

      389. Уәкілетті органның ведомствосы тарифтерді айқындауды субьектінің бастамасы бойынша немесе уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша жүргізеді.

      390. Жаңадан құрылған субъект не реттеліп көрсетілетін қызметтердің жаңа түрлерін көрсететін субъект уәкілетті орган ведомствосының оны субъектілердің мемлекеттік тіркеліміне енгізу туралы хабарламасын алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде уәкілетті органның ведомствосына тарифті оңайлатылған тәртіппен бекітуге арналған өтінімді осы Қағидаларға сәйкес ұсынады.

      391. Тарифті субъектілер үшін оңайлатылған қағидалармен бекітуге арналған өтінімге Тарифтердi оңайлатылған тәртiппен бекiту қағидаларының 4-тармағында көрсетілген құжаттар осы Қағидаларға 302-қосымшаға сәйкес оңайлатылған қағидалармен, сондай-ақ:

      1) бекітілген мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартының, оның ішінде концессия шартының көшірмесі;

      2) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартына, оның ішінде концессия шартына сәйкес реттеліп көрсетілетін қызметтерден алынған таза кірістің (пайданың) пайдануы туралы ақпарат;

      3) өткен кезеңдердегі инвестицияланған капиталды (қарыз және меншік) қайтару туралы мәліметтер;

      4) қарыз қаражатын және қарыз қаражаты бойынша сыйақыларды төлеу кестесі;

      5) энергия аудитінің қорытындысы бойынша әзірленген энергияны үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспары қоса беріледі.

      392. Субъект тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік тоқсан күннен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның ведомствосына электрондық нысанда тарифті айқындауға өтініш береді

      393. Өтінішке осы Қағидалардың 387-тармағында көзделген құжаттар қоса беріледі, сондай-ақ:

      1) жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартының, оның ішінде концессия шартының көшірмесі;

      2) өткен кезеңдердегі инвестицияланған капиталды (қарыз және меншік) қайтару туралы мәліметтер;

      3) энергия аудитінің қорытындысы бойынша әзірленген энергияны үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспары қоса беріледі.

      394. Уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті айқындаған жағдайда субъект тиісті талапты алған күннен бастап бір ай мерзімде субъект экономикалық негізделген есептерді және ақпаратты субъектінің бастамасы бойынша тарифті айқындауға арналған өтінімді ұсыну кезіндегідей көлемде ұсынады.

      395. Өтінішке қоса берілетін есептер мен негіздеуші материалдар мынадай талаптарға сәйкес жасалады:

      1) Қоса беріліп отырған материалдарға субъектінің басшысы не оны алмастыратын тұлға не субъект басшысының орынбасары қол қояды. Бұл талап өтінімді электрондық нысанда ұсынуға қолданылмайды.

      2) негiздеушi материалдар ретiнде өтiнiм берер алдындағы төрт тоқсан ішіндегі және өткен күнтiзбелiк жыл iшiндегi шығындар туралы нақты деректер ұсынылады;

      3) мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектісі, оның ішінде концессия субъектісі өтінім қарауға қабылданғаннан кейін уәкілетті орган ведомствосының талабы бойынша өтінім берер алдындағы төрт тоқсан ішіндегі шығындар туралы нақты деректерді уәкілетті органның ведомствосына күнтізбелік он бес күн ішінде ұсынады;

      4) тарифтерге көлемдердің маусымдық ауытқуының әсерін болдырмау мақсатында бір жылға есептелген деректер негізге алынады;

      5) тарифтердің жобаларын есептеу кезінде базаға өтінім берер алдындағы төрт тоқсан ішіндегі немесе өткен күнтізбелік жыл ішіндегі реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көлемдері алынады;

      6) реттелiп көрсетiлетiн қызметтердiң көлемдерi төмендеген кезде төмендетудi негiздеушi және растаушы материалдар ұсынылады;

      7) мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектісі, оның ішінде концессия субъектісі жүзеге асыратын қызметтердiң әрбiр түрiне жеке дайындалады.

      396. Уәкілетті органның ведомствосы өтінішті алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде ұсынылған материалдардың толықтығын тексереді және субъектіні өтінімді қарауға қабылдағаны туралы немесе өтінішті қарауға қабылдаудан бас тартқаны туралы бас тарту себептерін келтіре отырып, жазбаша түрде хабардар етеді.

      397. Уәкілетті органның ведомствосы субъектінің өтiнішiн қарауға қабылдаудан бас тартуын жазбаша негiздейді.

      398. Өтінішті қарауға қабылдаудан бас тартуға негіздемелер мыналар болып табылады:

      1) өтінімді ұсыну мерзімін бұзу;

      2) осы Қағидалардың 390 және 392-тармақтарында көрсетілген құжаттарды ұсынбау;

      3) ұсынылған құжаттардың осы Қағидалардың 395-тармағының талаптарына сәйкес келмеуі;

      4) анық емес ақпаратты қамтитын құжаттарды ұсыну;

      5) субъектінің инвестициялық тарифті бекітуге өтінім беру жағдайларын қоспағанда, конкурсты (тендерді) өткізу туралы талаптарды, сондай-ақ табиғи монополиялар туралы заңнамада белгіленген тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді өзге тәсілдермен сатып алу туралы талаптарды бұзу.

      399. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты өтінім беруші "коммерциялық құпия" деген белгімен ұсынады және жеке мұқабада жібереді және ол қолдаухат қаралатын ақпараттар (құжаттар) топтамасына енгізіледі.

      Ақпарат құрамындағы коммерциялық құпия оны уәкілетті органның ведомствосына ұсынудан бас тартуға негіз бола алмайды, бұл ретте мүдделі тұлғалар ақпаратты уәкілетті органның ведомствосына ұсыну кезінде коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтердің толық тізбесін көрсетеді не мүдделі тұлғаның коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтер тізбесін бекіту туралы актісінің көшірмесін қоса береді.

      400. Уәкілетті орган өтінішті ол ұсынылған күннен бастап тоқсан жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, өтінім оңайлатылған қағидалармен қаралған жағдайда – Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамасында және осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес экономикалық негізделген есептеулер ұсынылған жағдайда өтінім берілген сәттен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде қарайды.

      401. Уәкілетті органның ведомствосы өтінішті субъект ұсынған негіздеуші құжаттарды талдау және жария тыңдаулардың нәтижелерін ескере отырып, есептер жолымен қарайды.

      402. Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидаларының 21-тармағына сәйкес субъектіден қосымша ақпарат сұратады.

      Субъект талап етілетін ақпаратты уәкілетті органның ведомствосы белгілеген мерзімде немесе оны толық көлемде ұсынбаған жағдайда уәкілетті орган ведомствосы тарифтерді қалыптастыру кезінде мәлімделген шығындарды ескермейді.

      403. Жария тыңдаулар уәкілетті орган ведомствосының тарифті айқындауы кезінде тариф айқындалғанға дейін отыз күнтізбелік күннен кешіктірілмей өткізіледі.

      404. Уәкілетті органның ведомствосы өтінішті қарау нәтижелері бойынша оның қолданылу мерзімін көрсете отырып, тарифті бекіту туралы шешім қабылдайды.

      405. Тарифтердi қолдану мерзімі мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектісінің, оның ішінде концессионердің бекітілген инвестициялық бағдарламаны және мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын, оның ішінде концессия шартын iске асыруға көзделген кезеңінен аспайтын кезеңге белгiленедi.

      406. Уәкілетті орган ведомствосының тарифтерді бекіту туралы шешімі уәкілетті орган ведомствосының бұйрығымен ресімделеді және субъектіге олар қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік отыз бес күннен кешіктірмей жолданады.

      407. Субъект тарифтердi қолданысқа енгiзу туралы ақпаратты өзiнiң қызметiн жүзеге асыратын әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында осы ақпаратты орналастыру арқылы оларды қолданысқа енгiзгенге дейiн күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей тұтынушының назарына жеткiзедi.

      408. Субъект уәкiлеттi орган ведомствосына күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тарифтердi қолданысқа енгiзу туралы тұтынушыларды хабардар ету фактiсі туралы ақпарат ұсынады.

8-тарау. Уақытша төмендету коэффициентін бекіту қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      409. Осы тарау субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне уақытша төмендету коэффициенттерін бекіту тәртібі мен шарттарын айқындайды.

      410. Уақытша төмендету коэффициенті мемлекет, субъект және тұтынушы үшін осы шараның экономикалық тиімділігі мен орындылығын есептеу негізінде белгіленеді.

      Уақытша төмендету коэффициентін бекітудің экономикалық тиімділігі субъект пен тұтынушы ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің және (немесе) алатын кірістер көлемінің ұлғаюымен және (немесе) халықтың жұмыспен қамтылуының және (немесе) мемлекеттік бюджетке түсетін түсімдердің өсуімен айқындалады.

      411. Уақытша төмендету коэффициентін қолдану кезінде субъект алатын кіріс реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуға қажетті шығындарды жабуды қамтамасыз етеді.

      412. Уақытша төмендету коэффициенті бір күнтізбелік жылдан аспайтын белгілі бір кезеңге бекітіледі және бекітілген айыдан кейінгі айдың бірінші күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      413. Уақытша төмендету коэффициенті бекіту тұтынушы ағымдағы міндеттемелерін жүз процент төлеген кезде, реттеліп көрсетілетін қызметтерге төлем бойынша мерзімі өткен кредиторлық берешегі болмаған жағдайда немесе кредиторлық берешекті өтеу кестесіне сәйкес өтеген жағдайда жүргізіледі.

2-параграф. Уақытша төмендету коэффициентін бекіту қағидалары

1-бөлім. Жалпы ережелер

      414. Уақытша төмендету коэффициентін бекітуге өтінімді тұтынушы немесе субъект (бұдан әрі – өтініш беруші) береді.

      415. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы мына:

      1) егер өтінімде көрсетілген жоспарланған жылдық көлем:

      қолданыстағы тарифтік сметада және (немесе) субъект тарифінде көзделген осы тұтынушының реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемінен;

      өткен жылдың ұқсас кезеңі үшін осы тұтынушының реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынуының нақты көлемінен артатын жағдайда өткен жылғы тиісті кезеңге қатысты реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемінің ұлғаюы;

      2) магистральдық және (немесе) тарату құбыржолдарының тартылмаған және аз тартылған учаскелерін, субъектінің тартылмаған өндірістік қуаттарын пайдалану мүмкіндігі өлшемшарттарының біріне сәйкес айқындалады.

      416. Уәкілетті органның ведомствосы уақытша төмендету коэффициентін бекіту үшін өтініш беруші осы Қағидаларының 14-қосымшасына сәйкес тарифке уақытша төмендету коэффициентін бекіту үшін өтініш беруші ұсынатын негіздеуші құжаттарды қоса бере отырып, осы Қағидаларының 15-қосымшасына сәйкес нысан бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтің тарифтеріне уақытша төмендету коэффициентін бекітуге өтінім береді.

      Өтінішке қоса берілетін негіздейтін құжаттар мынадай рәсімдерді сақтай отырып ұсынылады:

       1) әрбір параққа бірінші басшы, ал қаржы құжаттарына бас бухгалтер де қол қояды. Бірінші басшы мен бас бухгалтер Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес ұсынылатын ақпараттың анықтығына жауапты болады;

      2) алдыңғы кезеңге қаржы-шаруашылық қызмет нәтижелері бойынша нақты деректер, сондай-ақ бекіту кезеңіне сұратылатын кезеңге уақытша төмендеті коэффицентін қолданудан күтілетін нәтижелер ұсынылады.

      417. Осы Қағидаларына сәйкес талап етілетін негіздейтін құжаттарды ұсынбау немесе толық көлемде ұсынбау, ұсынылған құжаттардың осы Қағидаларының 416-тармағының талаптарына сәйкес келмеуі өтінімді қарауға қабылдаудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

      418. Уәкілетті органның ведомствосы уақытша төмендету коэффициентін бекітуге өтінім түскен күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде өтініш берушіні өтінімді қарауға қабылдау не қабылдаудан бас тарту туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.

      Өтінімді қарауға қабылдаудан бас тартылған жағдайда, өтініш беруші уәкілетті органның ведомствосына кемінде бір айдан кейін өтініммен жүгінеді.

      419. Уәкілетті орган ведомствосының өтінімнің қарауға қабылданғаны туралы хабарламасын алғаннан кейін, өтініш беруші бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде осы өтінімді уәкілетті орган ведомствосының хабарламасын қоса бере отырып, құзыретті органға және салалық мемлекеттік органға қарау үшін жібереді.

      Егер тұтынушы өтініш беруші болып табылса, уақытша төмендету коэффициентін бекіту қажеттігі туралы өтінім субъектіге, құзыретті органға, салалық мемлекеттік органға және уәкілетті органның ведомствосына бір мерзілде ұсынылады.

      420. Қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы құзыретті органнан, салалық мемлекеттік органнан, субъектіден, тұтынушыдан қосымша ақпаратты сұратады.

      Бұл ретте, өтінімді қарау мерзімі сұратылған ақпаратты алғанға дейін, тоқтатыла тұрады.

      421. Құзыретті орган, салалық мемлекеттік орган, субъект өтініш берушіден өтінімді алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына осы Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қорытынды ұсынады, онда уақытша төмендету коэффициентінің ұсынылатын деңгейін бекітудің орындылығының негіздемесі не оны бекітудің орынсыздығы көрсетіледі.

      Құзыретті орган, салалық мемлекеттік орган, субъект тұтынушы өтініміне сүйене отырып, уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы немесе орынсыздығы туралы қорытындыға мыналарды:

      өтінімге сәйкес кезеңдер бөлінісінде тұтынылатын көрсетілетін қызметтердің жоспарлы көлемдерін;

      уақытша төмендету коэффициентінің ұсынылатын деңгейінің есеп-негіздемесін;

      түсіндірме жазбаны қоса береді.

      422. Егер салалық мемлекеттік орган және құзыретті орган бірыңғай мемлекеттік орган болып табылған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосына салалық мемлекеттік органның бірыңғай қорытындысы ұсынылады.

      423. Уәкілетті органның ведомствосы өтініш берушінің бастамасы бойынша не құзыретті органның, салалық мемлекеттік органның өтінішхаты бойынша қосымша ақпаратын алған кезде, өтінімді қарау мерзімі бес жұмыс күніне ұзартылады.

      424. Уәкілетті органның ведомствосы өтініш беруші ұсынған құжаттарға және құзыретті орган, салалық мемлекеттік орган, субъект ұсынған қорытындыларға өтінім келіп түскен күннен бастап отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тексеріс жүргізеді.

      Уақытша төмендету коэффициентін деңгейін есептеу осы Қағидаларының 18-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

      425. Жүргізілген сараптаманың нәтижелері бойынша уәкілетті органның ведомствосы уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім қабылдайды не оны бекітуден бас тартады.

      426. Құзыретті органнан, салалық мемлекеттік органнан, субъектіден уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы туралы қорытынды алған жағдайда, уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешімді уәкілетті органның ведомствосы ұсынылатын көрсетілетін қызмет көлемін айлар, не тоқсан, не жартыжылдық бөлінісінде, не тұтастай алғанда жыл бойынша тұтынушы өтінімінің кезеңіне қарай көрсетіп бұйрық түрінде қабылдайды.

      Уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы бұйрықтың көшірмесі тұтынушыға, субъектіге, құзыретті органға және салалық мемлекеттік органға қол қойылған күнінен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмей жіберіледі.

      427. Уәкілетті органның ведомствосы уақытша төмендету коэффициентін бекітуден мынадай:

      1) құзыретті органнан, салалық мемлекеттік органнан, субъектіден уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орынсыздығы туралы бір немесе бірнеше қорытынды алу;

      2) құзыретті органның, салалық мемлекеттік органның, субъектінің уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы немесе орынсыздығы туралы қорытындыны, сондай-ақ сұратылған қосымша ақпаратты белгіленген мерзімде ұсынбауы;

      3) егер субъекті реттеліп көрсетілетін қызметіне тарифті бекіту кезінде уақытша төмендету коэффициентін алуға ниетті және осы Қағидаларының 415-тармағында көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес келетін тұтынушы реттеліп көрсетілетін қызметті тұтыну көлемін негізсіз төмендеткені анықталса;

      4) өтініш берушінің талап етілетін ақпаратты осы Қағидаларының 420-тармағында белгіленген мерзімде ұсынбауы немесе оны толық көлемде ұсынбауы жағдайларында бас тартады.

      Уақытша төмендету коэффициентін бекітуден бас тартқан кезде уәкілетті органның ведомствосы тиісті дәлелді қорытынды шығарады, ол қабылданған күннен бастап үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тұтынушыға, субъектіге, құзыретті органға және салалық мемлекеттік органға жіберіледі.

      428. Уәкілетті органның ведомствосы қажет болған жағдайда құзыретті органның, салалық мемлекеттік органның, субъект өкілдерінің, реттеліп көрсетілетін қызметті тұтынушылар мен тәуелсіз сарапшылардың қатысуымен кеңес өткізеді.

      429. Субъект пен тұтынушы арасында жасалған шартқа (бұдан әрі – Шарт) өзгеріс және (немесе) толықтырудың негізінде уәкілетті органның ведомствосы бірінші басшысының не оның міндетін атқарушы тұлғаның бұйрығымен бекітілген уақытша төмендету коэффициентін қолданады. Шарт бекітілген уақытша төмендету коэффициентінің қолданылу кезеңін және тұтынушының тиісті уақыт кезеңі үшін уақытша төмендету коэффициентін қолданусыз аталған реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынудың нақты орындалған көлеміне тарифтерді қайта есептеу түрінде реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынудың мәлімделген көлемдерін орындамағаны үшін тұтынушының жауапкершілігін көздейді.

      Субъект пен тұтынушы арасында Шарт Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар саласындағы заңнамасында белгіленген қағидалармен уәкілетті орган ведомствосының уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы бұйрығы күшіне енген күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірілмей жасалады.

      430. Уақытша төмендету коэффициентінің қолданылуы белгіленген мерзім өткеннен кейін, сондай-ақ уәкілетті органның ведомствосы субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметіне жаңа тарифті бекіткен кезден бастап тоқтатылады.

2-бөлім. Уақытша төмендету коэффициентін жою

      431. Бекітілген уақытша төмендету коэффициентін уәкілетті органның ведомствосы белгіленген мерзім өткенге дейін мынадай:

      1) уақытша төмендету коэффициентін одан әрі қолданудың экономикалық орынсыздығы;

      2) тұтынушының туындаған кредиторлық берешегі немесе өтеу кестесін орындамау;

      3) осы Қағидаларының 415-тармағында белгіленген өлшемшарттарға сәйкес келмеу;

      4) бұйрықта осы және Қағидаларының 429-тармағына сәйкес жасалған шартта көзделген талаптарды орындамау жағдайларының бірі болған кезде алып тастайды.

      432. Осы Қағидаларының 431-тармағында көрсетілген жағдайлар туындаған жағдайда, субъект бұл туралы ақпаратты уәкілетті органның ведомствосына дереу ұсынады.

      433. Тұтынушы, құзыретті орган, субъект уәкілетті органның ведомствосына бекітілген уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы ұсыныспен жүгінеді,бұл ретте осы Қағидалардың 431-тармағына сәйкес осындай алып тастау қажеттілігін негіздейтін материалдарды береді.

      Бекітілген уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы шешімді уәкілетті органның ведомствосы қабылдайды.

      434. Белгіленген мерзім өткенге дейін уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы шешім қабылдау кезінде уәкілетті органның ведомствосы құзыретті органға, субъектіге қорытындымен жүгінеді, сондай-ақ тұтынушдан ақпарат сұратады.

      Құзыретті орган, субъект сұрау салған кезден бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей, осы Қағидаларға 17-қосымшаға сәйкес негіздеуші материалдарды қоса бере отырып, уақытша төмендету коэффициентін алып тастаудың орындылығы немесе орынсыздығы туралы қорытынды береді.

      Ұсынылған қорытындыларды ескере келе, уәкілетті органның ведомствосы материалдарды алған кезден бастап он жұмыс күнінен аспайтын мерзімде уақытша төмендету коэффициентін алып тастау бойынша негіздеуші материалдарға тексеріс жүргізеді.

      Сұрау салған кезден бастап он жұмыс күні ішінде құзыретті орган мен субъектінің қорытындылары ұсынылмаған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы он жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде қолда бар қорытындыларды ескере отырып, бекітілген уақытша төмендету коэффициентін алып тастау бойынша негіздеуші материалдарға тексеріс жүргізеді.

      435. Жүрізілген сараптама нәтижелері бойынша уәкілетті орган ведомствосы уәкілетті орган ведомствосының бұйрығы қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей, құзыретті органға, субъектіге хабарлама жібере отырып, уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы бұйрық түрінде шешім қабылдайды.

      Уақытша төмендету коэффициентінің күшін жою туралы ақпаратты субъект тұтынушының назарына уәкілетті орган ведомствосының уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы бұйрығы қолданысқа енгізілген күнге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей жеткізеді.

      436. Уақытша төмендету коэффициентін қолданысын жою туралы ұсыныс қабылданбаған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы дәлелді қорытынды шығарады, ол осындай ұсыныспен жүгінген тұлғаға жіберіледі.

3-параграф. Электр энергиясын беру және (немесе) электр энергиясын желiге босатуды техникалық диспетчерлендiру және тұтыну жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтерге уақытша төмендету коэффициентін бекітудің ерекшеліктері

      437. Электр энергиясын желiге босатуды техникалық диспетчерлендiру және тұтыну жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге уақытша төмендету коэффициентін бекітуге энергия өндіруші ұйымдар ниеттенеді, оларға ұлттық маңызы бар электр станциялары, аумақтармен интеграцияланған электр станциялары, өнеркәсіп кешендерінің, кәсіпорындардың, бірлестіктердің электр станциялары және импортталатын электр энергиясын тұтынушылар жатады.

      438. Субъект нақты тұтынушы үшін бұйрықпен бекітілген электр энергиясын беру және (немесе) электр энергиясын желiге босатуды техникалық диспетчерлендiру және тұтыну жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге уақытша төмендету коэффициентін Ұйым мен тұтынушы арасында жасалған шартқа қосымшаның негізінде, шартқа толықтыру күшіне енгізілген күннен бастап қолданады. Осы шартқа толықтыру электр энергиясын беру және (немесе) электр энергиясын желiге босатуды техникалық диспетчерлендiру және тұтыну жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынудың мәлімделген көлемін орындамағаны үшін тиісті уақыт кезеңі үшін аталған көрсетілетін қызметтерді тұтынудың нақты орындалған көлеміне қайта есептеу түрінде тұтынушының жауапкершілігін көздейді. Бұл ретте, егер уақытша төмендету коэффициенті осы Қағидаларының 415-тармағының негізінде бекітілген жағдайда, субъект электр энергиясын беру және (немесе) электр энергиясын желiге босатуды техникалық диспетчерлендiру және тұтыну жөніндегі көрсетілетін қызметтерді тұтынудың нақты орындалған көлеміне аталған қызметтерді тұтынудың нақты орындалған көлемін ескере отырып түзетілген уақытша төмендету коэффициентін қолдана отырып қайта есептеу жүргізеді.

      Қайта есептеуді энергия беруші субъект бұл туралы тұтынушы мен уәкілетті органның ведомствосын, салалық мемлекеттік органды, құзыретті органды бір мезгілде жазбаша хабардар ете отырып жүргізеді.

4-параграф. Магистральдық теміржол желісінің және концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге уақытша төмендету коэффициентін бекітудің ерекшеліктері

      439. Магистральдық теміржол желісінің және концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығының өлшемшарттары мыналар болып табылады:

      1) мәлімделген жүк айналымы өткен жылдың тиісті кезеңіндегі нақты жүк айналымынан артады;

      2) мәлімделген вагон айналымы өткен жылдың тиісті кезеңіндегі нақты вагон айналымынан артады (сақтайды).

      Ескертпе:

      Вагон айналымы сақталған жағдайда, құзыретті органның вагон айналымын одан әрі ұлғайту мүмкін еместігі туралы қорытындысы ұсынылады.

      3) магистральдық теміржол желісінің және концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың қолданысқа енгізілмеген, қолданысқа шамалы енгізілген учаскелерін пайдалану не жүк айналымдарын баламалы тасымалдау маршруттарына қайта бағдарлау мүмкіндігі.

      Магистральдық теміржол желісінің қолданысқа енгізілмеген немесе қолданысқа шамалы енгізілген учаскелерін құзыретті органның қорытындысы растайды.

      Жүк айналымдарын баламалы тасымалдау маршруттарына қайта бағдарлау мүмкіндігін Ұлттық инфрақұрылым операторы немесе концессионер растайды;

      4) өнеркәсіптік өндірістің қосымша өнімінің экологиялық қауіптілігі.

      Өнеркәсіптік өндірістің қосымша өнімінің экологиялық қауіптілігі Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органының қорытындысымен расталады.

      Осы тармақшада көрсетілген өлшемшартқа сәйкес келген жағдайда, уақытша төмендету коэффициентін бекіту осы Қағидаларының 439-тармағының 1) тармақшасында көзделген өлшемшартты сақтаған кезде ғана жүргізіледі.

      5) жолаушылар тасымалын жүзеге асыру.

      Құзыретті орган тасымалдаушы осы Қағидалардың 454-тармағына сәйкес құжаттарды (ақпаратты) ұсына отырып, орындылығы туралы өзінің қорытындысында тасымалдарды жүзеге асыратынын растайды;

      Поездарға енгізілген тіркемелі және тікелей қатынайтын вагондар, вагон-мейрамханалар мен багаж вагондары үшін уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидалардың 454-тармағында көзделген тәртіппен уақытша төмендету коэффициентін белгілейді;

      6) жүк ағындарын баламалы көлік түрлерінен теміржол көлігіне қайта бағдарлау мүмкіндігі.

      Мұндай жағдайда Ұлттық инфрақұрылым операторы өзінің қорытындысында осындай қайта бағдарлаудың орындылығын немесе мүмкіндігін растайды;

      7) тұтынушының тарапынан міндеттемелер, оның ішінде қызметті тұрақтандыру, жұмыс орындарын сақтау, шығындарды оңтайландыру бойынша міндеттемелері болған кезде, тұтынушының өндірілетін өнімінің (өнім шығаруға қажетті шикізаттың) көлемдерін осыған байланысты халықаралық нарықтардағы бағалардың төмендеуінен туындаған өндіріс көлемінің тоқтауын немесе төмендеуін болдырмау мақсатында сақтау (азайту).

1-бөлім. Магистральдық теміржол желісінің және концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге уақытша төмендету коэффициентін бекіту

      440. Осы Қағидаларының 439-тармағында көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес, тұтынушы мәлімдеген маршруттар бойынша, тұтынушы өндірген өнімді, сондай-ақ оны өндіруге қажетті шикізатты тасымалдау кезінде уақытша төмендету коэффициенті бекітіледі және магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне қолданылады.

      441. Уәкілетті органның ведомствосы уақытша төмендету коэффициентін бекітуді тұтынушының өтінімі бойынша, сондай-ақ осы Қағидаларының 439-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген жағдайларда Ұлттық инфрақұрылым операторының өтінімі бойынша жүргізеді.

      Магистральдық темір жол желісінің және концессия шарттары бойынша темір жол көлігінің объектілері бар темір жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне уақытша төмендету коэффициентін бекітуге арналған өтінім (бұдан әрі – өтінім) құжаттар мен ақпаратты қоса бере отырып, осы Қағидаларға 19-қосымшаға сәйкес нысан бойынша беріледі, мынадай талаптарды сақтай отырып, осы Қағидаларға 20, 21 және 22-қосымшаларға сәйкес магистральдық темір жол желісінің және концессия шарттары бойынша темір жол көлігінің объектілері бар темір жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне уақытша төмендету коэффициенттерін, сондай-ақ темір жол көлігімен жүктерді тасымалдау және темір жол көлігімен жолаушылар вагондарын тасымалдау көрсеткіштерін бекітуге тұтынушы ұсынатын:

      1) растайтын құжаттар қоса беріліп, өтінімнің әрбір парағына тұтынушының және (немесе) концессионердің бірінші басшы не оның міндетін атқарушы тұлға, ал қаржы құжаттарына бас бухгалтер қол қояды;

      2) алдыңғы кезеңдегі қаржы-шаруашылық қызметтің нәтижелері бойынша нақты деректер, сондай-ақ оларды бекіту сұратылған кезеңге уақытша төмендету коэффициентін қолданудан болатын болжамды нәтижелер ұсынылады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы өтінім берген жағдайда, осы Қағидаларының 20-қосымшаның 1), 2), 3), 5), 10), 11), 12) және 13) тармақшаларында көзделген құжаттар мен ақпарат ұсынылады.

      442. Уақытша төмендету коэффициентін бекітуге мүдделі тұтынушы осындай бекіту қажеттігі туралы өтінімді уәкілетті органның ведомствосына төрт данада ұсынады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы өтінім берген жағдайда, өтінім уәкілетті органның ведомствосына екі данада ұсынылады.

      443. Осы Қағидаларға сәйкес талап етілетін қажетті құжаттар мен ақпаратты ұсынбау немесе толық көлемде ұсынбау, сондай-ақ осы Қағидаларының 441-тармағының талаптарына ұсынылған материалдардың сәйкес келмеуі, өтінімді қараудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

      444. Уәкілетті органның ведомствосы өтінім түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде өтінімді қарауға қабылдағаны (концессионердің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне уақытша төмендету коэффициентін бекітуге өтінім берілген жағдайда) өтінім даналарын Ұлттық инфрақұрылым операторына, концессионерге, құзыретті органға бір мезгілде жолдай отырып) не оны қабылдаудан дәлелді бас тартқаны туралы тұтынушыны, Ұлттық инфрақұрылым операторын (ол өтінім берген жағдайда) жазбаша нысанда хабардар етеді.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы өтінім берген жағдайда, өтінімнің бір данасы құзыретті органға жолданады.

      445. Өтінімді қарау кезінде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы бес жұмыс күнінен кем емес мерзім белгілей отырып жазбаша түрде сұратады.

      Бұл ретте, өтінімді қарау бұл туралы хабарлай отырып, тұтынушыдан, Ұлттық инфрақұрылым операторынан (ол өтінім берген жағдайда) қажетті ақпаратты алғанға дейін тоқтатыла тұрады.

      Тұтынушы, Ұлттық инфрақұрылым операторы (ол өтінім берген жағдайда) сұрау салуды алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде сұратылған ақпаратты ұсынбаған кезде, уәкілетті органның ведомствосы бұл туралы Ұлттық инфрақұрым операторын, концессионерді, құзыретті орган мен тұтынушыны жазбаша түрде хабардар ете отырып, уақытша төмендету коэффициентін бекітуден бас тартады.

      446. Ұлттық инфрақұрым операторы, концессионер, құзыретті орган өтінім келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен кешіктірмей, осы Қағидаларының 23-қосымшаға сәйкес нысан бойынша уәкілетті органның ведомствосына және тұтынушыға және (немесе) концессионерге уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы не орынсыздығы туралы қорытынды ұсынады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы, құзыретті орган тұтынушының өтініміне сүйене отырып, оның ішінде:

      1) кезеңдер бөлінісінде (ай, не тоқсан, не жартыжылдық, не жыл) – тұтынушының өтініміне немесе жыл бойынша жолаушылар вагонының жүру көлеміне (вагон айналымы) қарай жүктерді тасымалдау көлемін жүк айналымын көрсетеді;

      2) ұсынылатын уақытша төмендету коэффициентін деңгейінің есеп-негіздемесін қоса береді;

      3) осы Қағидаларының 439-тармағының 2), 3), 4) және 6) тармақшаларында көзделген өлшемшарттарға сәйкес келуі туралы растайды (тұтынушы берген өтінімге қарай).

      Тұтынушы осы Қағидаларының 439-тармағының 7) тармақшасында көрсетілген өлшемшартқа сәйкес өтінім берген жағдайда, құзыретті органның осы Қағидаларының 439-тармағының 7) тармақшасында санамаланған шарттарға сәйкес келуі және уақытша төмендету коэффициентін қолдануды есепке алмай тасымалдау көлемін одан әрі арттырудың мүмкін еместігі туралы құзыретті органның растауы қажет.

      Құзыретті органның қорытындысына уақытша төмендету коэффициентін бекітудің өлшемшарты осы Қағидаларының 439-тармағының 7) тармақшасында көзделген өлшемшарт болып табылса, тасымалдау құны мен уақытша төмендету коэффициентін тұтынушы өнімін өндіру мен өткізудің өзіндік құнына, сондай-ақ бағасына әсерін растайтын есептеулер қосылады:

      өтінім берген тұтынушы үшін уақытша төмендету коэффициентін бекітудің тиімділігі, оның ішінде уақытша төмендету коэффициентін қолдану нәтижесінде тасымалдау шығыстарын төмендетумен байланысты тұтыну шығындарын өзгертудің салыстырмалы талдауы;

      уақытша төмендету коэффициентін бекітудің тиісті салаға әсері;

      уақытша төмендету коэффициентін бекітудің мемлекет үшін тиімділігі;

      уақытша төмендету коэффициентін бекітпеген жағдайдағы салдардар.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы өтінім берген жағдайда, уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы не орынсыздығы туралы қорытындыны уәкілетті органның ведомствосына құзыретті орган осы Қағидаларының 24-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұсынады.

      447. Тұтынушының, Ұлттық инфрақұрылым операторының, концессионердің бастамасы бойынша не мүдделі мемлекеттік органдардың қолдаухаты бойынша ұсынылған қосымша ақпаратты алған кезде, уәкілетті органның ведомствосы өтінімді қарауды бес жұмыс күнге ұзартады.

      448. Ұлттық инфрақұрылым операторы және (немесе) концессионер, құзыретті орган ұсынған қорытындылардың негізінде, тұтынушы ұсынған негіздеуші құжаттардың сараптамасын ескере отырып, уәкілетті органның ведомствосы өтінімді қарауға қабылдаған күнінен бастап жиырма бес жұмыс күннен аспайтын мерзімде шешім қабылдайды.

      Уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім Ұлттық инфрақұрылым операторының, концессионердің және (немесе) құзыретті органның оң қорытындылары алынған жағдайда қабылданады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы және (немесе) концессионер, құзыретті орган қорытындыларды осы Қағидаларының 450-тармағында көзделген мерзімде ұсынбаған жағдайда, тұтынушы мәлімдеген уақытша төмендету коэффициенті шартымен және деңгейімен келісілген деп саналады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторының өтінімі бойынша уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешімді қоспағанда, уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім тұтынушының өтініміне қарай, айлар, не тоқсан, не жартыжылдық бөлінісінде, не жалпы жыл бойынша жүктерді (жүк айналымын) немесе вагон айналымын тасымалдау көлемдерін көрсете отырып, қорытындыда көрсетілген Ұлттық инфрақұрылым операторының ұстанымы ескеріле отырып, қабылданады.

      449. Тұтынушы осы Қағидаларының 464-тармағына сәйкес жаңа өтінім берген жағдайда құзыретті органның қорытындысына өткізу нарықтары конъюнкурасының одан әрі нашарлауын және өндіріс көлемінің және жүктерді тасымалдау көлемдерінің төмендеуін растау енгізіледі. Мұндай жағдайда, уәкілетті орган ведомствосының бұрын қабылданған шешімінің күші жойылады, ал қайта берілген өтінімді қарау және ол бойынша шешім қабылдау осы Қағидаларының талаптарына сәйкес жалпы қағидалармен жүргізіледі.

      450. Уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешімді уәкілетті орган ведомствосының басшысы не оның міндетін атқарушы тұлға қабылдайды.

      Уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім Ұлттық инфрақұрылым операторына, тұтынушыға және (немесе) концессионерге, құзыретті органға уәкілетті орган ведомствосының шешімі қолданысқа енгізілген күнге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей жолданады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторының өтінімі бойынша уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешімді қоспағанда, жүктерді тасымалдау немесе жолаушылар вагондарын тасымалдау кезінде уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешімде тұтынушы берген өтінімге, Ұлттық инфрақұрылым операторының және құзыретті органның қорытындысында көрсетілген ұстанымына байланысты маршруттар (жүктерді тасымалдау бағыттары) бөлінісінде жүктерді тасымалдау (жүк айналымы) көлемдері немесе жолаушылар вагондарын тасымалдау (вагон айналымы) көлемдері немесе жыл бойынша жолаушылар вагондарының (вагон айналымы) жол жүру көлемін көрсетіп кезеңдерге (ай, не тоқсан, не жартыжылдық, не жыл) бөлініп көрсетіледі.

      451. Уақытша төмендету коэффициентін бекітуден бас тартылған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы тиісті дәлелді қорытынды шығарады, ол бас тарту туралы шешім қабылданған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде Ұлттық инфрақұрылым операторына, концессионерге, құзыретті органға және тұтынушыға жолданады.

      452. Жоспарланған уақыт кезеңінде жүк айналымын/вагон айналымын ұлғайту жағдайын қоспағанда, тұтынушы және (немесе) концессионер, сондай-ақ Ұлттық инфрақұрылым операторы бас тарту туралы тиісті дәлелді қорытынды алынған өтінім бойынша осындай өтінімде көрсетілген уақыт кезеңі өткенге дейін өлшемшарт бойынша қайта өтінім бере алмайды.

      453. Осы Тәртіптің 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451 және 452-тармақтарының ережелері жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тұтынушыларға қолданылмайды.

      454. Осы Қағидалардың 439-тармағының 5) тармақшасында көрсетілген өлшемшартқа сәйкес уақытша төмендету коэффициентін бекіту үшін құзыретті орган немесе жергілікті атқарушы орган уәкілетті органның ведомствосына осы Қағидалардың 25-қосымшасына сәйкес нысан бойынша уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы туралы қорытындыны қоса бере отырып, уақытша төмендету коэффициентін бекітуге өтінім (бұдан әрі-өтініш) жібереді.

      Құзыретті органның немесе жергілікті атқарушы органның уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы туралы қорытындысына мынадай құжаттар мен ақпарат қоса беріледі:

      1) бекітілген қозғалыс кестесіне сәйкес облысаралық, ауданаралық, қалааралық облысішілік және қала маңындағы қатынастарда жүретін жоспарланатын жолаушылар поездарының тізбесі;

      2) мәтіндік түрде түсініктеме бере отырып, уақытша төмендету коэффициентін бекіту қажеттілігінің анықтама-негіздемесі;

      3) осы Қағидаларға 22-қосымшаға сәйкес бір жыл ішінде теміржол көлігімен жолаушылар вагондарын тасымалдау көрсеткіштері.

      Қорытындыға қоса берілетін құжаттар немесе ақпарат толық көлемде ұсынылмаған жағдайда құзыретті орган уәкілетті орган ведомствосының сұрау салуы бойынша уәкілетті орган ведомствосының сұрау салуын алған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей жетіспейтін құжаттарды және (немесе) ақпаратты жібереді.

      Құзыретті орган немесе жергілікті атқарушы орган уәкілетті орган ведомствосының сұрау салуын алған күннен бастап бес жұмыс күні өткен соң жетіспейтін құжаттарды ұсынбаған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы құзыретті органды немесе жергілікті атқарушы органды жазбаша хабардар ете отырып, өтінішті қабылдамайды.

      455. Осы Қағидаларының 454-тармағында көрсетілген құжаттар мен ақпаратты қоса бере отырып, жергілікті атқарушы органның өтініші толық көлемде түскен жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы өтініш келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күннен кешіктірмей, жергілікті атқарушы орган өтінішінің көшірмесін Ұлттық инфрақұрылым операторына және құзыретті органға жолдайды.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы, құзыретті орган өтініш келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен кешіктірмей уәкілетті орган ведомствосына уақытша төмендету коэффициентін бекітудің орындылығы не орынсыздығы туралы қорытынды ұсынады.

      456. Уәкілетті органның ведомствосы құзыретті орган, Ұлттық инфрақұрылым операторы (жергілікті атқарушы орган өтініш берген жағдайда) ұсынған қорытындылардың негізінде, уақытша төмендету коэффициентінің бекіту туралы өтініш келіп түскен күннен бастап отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімде шешім қабылдайды.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы және құзыретті орган осы Қағидаларының 455-тармағында көзделген мерзімде қорытындыларды ұсынбаған жағдайда, жергілікті атқарушы органның өтінішімен, уақытша төмендету коэффициентін шарттарымен және деңгейімен келіскен деп саналады.

      Жергілікті атқарушы органның өтініші бойынша уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешімі Ұлттық инфрақұрылым операторының және құзыретті органның оң қорытындысы алынған жағдайда қабылданады.

      Магистральдық темір жол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне уақытша төмендету коэффициентінің деңгейін есептеу осы Қағидалардың 26-қосымшасына сәйкес жүргізіледі.

      457. Уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім бекітілген күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң күшіне енеді және уақытша төмендету коэффициенті бекітілген жылғы 31 желтоқсанды қоса алғанда қолданыста болады.

      Жолаушыларды тасымалдау кезінде уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім Ұлттық инфрақұрылым операторына және құзыретті органға немесе жергілікті атқарушы органға жіберіледі.

      457-1. Құзыретті органның немесе жергілікті атқарушы органның өтініші бойынша уәкілетті органның ведомствосы Ұлттық инфрақұрылым операторының оң қорытындысы ұсынылған кезде уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы қолданыстағы шешімге өзгерістер енгізеді.

      458. Жүк және (немесе) жолаушы тасымалдарын жүзеге асыру кезінде уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім магистральдық теміржол желісінің және концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың көрсетілетін қызметтерін тұтынушының Ұлттық инфрақұрылым операторының және (немесе) концессионердің алдында берешегі болмаған жағдайда немесе оны өтеу кестесіне сәйкес өтеген жағдайда қабылданады.

      459. Ұлттық инфрақұрылым операторы, концессионер уақытша төмендету коэффициентін Ұлттық инфрақұрылым операторының немесе концессионердің және тұтынушының арасында жасалған шарттың (бұдан әрі – шарт) негізінде қолданады. Осы шарт бекітілген уақытша төмендету коэффициентінің қолданылу кезеңін және тұтынушы мен концессионердің осы Қағидаларының 439-тармағында көзделген өлшемшарттарды орындамағаны үшін тарифтерді (бағаларды, алымдар мөлшерлемелерін) уақытша төмендету коэффициентін қолданбай, реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынудың нақты орындалған көлеміне қайта есептеу түріндегі жауапкершілігін көздейді.

      460. Шарт Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген қағидамен Ұлттық инфрақұрылым операторына, концессионерге уәкілетті органның ведомствосы бекіткен уақытша төмендету коэффициентін қолдану туралы шарт жасасуға тұтынушы өтінім берген күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей жасалады.

      Шартта уәкілетті орган ведомствосының бұйрығына сәйкес мәлімделген жүк айналымы көрсетіледі.

      461. Осы Қағидаларының 459 және 460-тармақтарының ережелері, осы Қағидаларының 439-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген жағдайларда Ұлттық инфрақұрылым операторы ұсынған өтінімдерге қолданылмайды.

      462. Уақытша төмендету коэффициентінің қолданылуы бекітілген мерзім өткеннен кейін, сондай-ақ уәкілетті органның ведомствосы Ұлттық инфрақұрылым операторының, концессионердің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне жаңа тарифтерді бекіткен сәттен бастап тоқтатылады.

      463. Уәкілетті органның ведомствосы бекітілген уақытша төмендету коэффициентін бекітілген мерзімі аяқталғанға дейін мынадай шарттардың бірі болған жағдайда алып тастауы мүмкін:

      1) уақытша төмендету коэффициентін одан әрі қолданудың экономикалық орынсыздығы;

      2) өтеу кестесін орындамау;

      3) уәкілетті органның ведомствосы уақытша төмендету коэффициентін бекіту туралы шешім қабылдаған өлшемшартқа сәйкес келмеуі;

      4) шартта көзделген талаптарды орындамау.

      464. Тұтынушы, Ұлттық инфрақұрылым операторы, концессионер, құзыретті орган уәкілетті органның ведомствосына уақытша төмендету коэффициентінің қолданылуы алып тастау қажеттігін негіздейтін құжаттар мен ақпаратты ұсынып, оның күшін жою туралы ұсыныспен жүгінеді.

      Бекітілген уақытша төмендету коэффициентін жою туралы шешім қабылдау кезінде уәкілетті органның ведомствосы Ұлттық инфрақұрылым операторынан, концессионерден, құзыретті органнан, тұтынушыдан қажетті ақпаратты сұратады.

      Ұлттық инфрақұрылым операторы, концессионер, құзыретті орган сұрау салу жолданған күннен бастап он жұмыс күні ішінде қорытындыларды ұсынбаған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы қолда бар материалдарды ескере отырып, бекітілген уақытша төмендету коэффициентін жою бойынша негіздеуші материалдарға сараптама жүргізеді.

      Уақытша төмендету коэффициентінің қолданылуы кезінде жүктерді тасымалдау көлемдерінің төмендеуі және өткізу нарықтары коньюнктурасының одан әрі нашарлауына байланысты шарттың талаптарын орындамауға байланысты уақытша төмендету коэффициенті алып тасталған жағдайда, осы Қағидаларының 439-тармағының 7) тармақшасында көрсетілген өлшемшартқа сәйкес уақытша төмендету коэффициентін бекітуге өтінім берген тұтынушылар уақытша төмендету коэффициентін бекітуге жаңа өтініммен жүгінеді.

      465. Уәкілетті органның ведомствосы Ұлттық инфрақұрылым операторының, концессионердің, құзыретті органның қорытындыларын ескере отырып қарауға, ұсынылған негіздеуші құжаттар мен ақпаратты жиырма бес жұмыс күні ішінде қарайды және тексеріс жүргізеді.

      Осы Қағидаларының 463-тармағында көзделген жағдайларда, уәкілетті органның ведомствосы Ұлттық инфрақұрылым операторына, концессионерге, салалық мемлекеттік органға, құзыретті органға оған қол қойылғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде хабарлап, бекітілген уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы шешімді бұйрық түрінде қабылдайды.

      466. Бекітілген уақытша төмендету коэффициентін алып тастау туралы бұйрық Ұлттық инфрақұрылым операторына, концессионерге, құзыретті органға, тұтынушыға уәкілетті орган ведомствосының бұйрығын қолданысқа енгізу күніне дейін он бес күнтізбелік күннен кешіктірілмей жолданады.

      Уақытша төмендету коэффициентінің қолданылуы алып тастау туралы ұсыныс қабылданбаған кезде, уәкілетті органның ведомствосы дәлелді қорытынды шығарады, ол осындай ұсыныспен жүгінген өтініш берушіге шешім қабылданған сәттен бастап үш жұмыс күнінен кешіктерілмей жолданады.

9- тарау. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және жалпы реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      467. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістердің, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтердің бөлек есебін жүргізу реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістердің, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтердің бөлек есебін жүргізу тәртібін айқындайды.

      468. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу:

      1) сумен жабдықтауға және (немесе) су бұруға;

      3) жылу энергиясын өндіру және (немесе) беру және (немесе) тарату;

      4) электр энергиясын беру;

      5) тауарлық газды сақтау, жалғастырушы, магистральдық газ құбырлары және (немесе) газ тарату жүйелері арқылы тасымалдау, топтық резервуарлық қондырғыларды пайдалану, сондай-ақ шикі газды жалғастырушы газ құбырлары арқылы тасымалдау;

      6) Мұнайды және (немесе) мұнай өнімдерін Магистральдық труба құбырлары арқылы тасымалдау:

      7) магистральдық темір жол желісі;

      8) кірме жолдар;

      9) теңіз порттары..

2-параграф. Реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсететін субъектілер үшін реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және жалпы реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді есепке алуды бөлек жүргізу қағидалары

      469. Есепке алуды бөлек жүргізу табиғи монополиялар салаларындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органның ведомствосына мәліметтерді ұсына отырып, реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және жалпы реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша бөлек кірістер, шығындар мен тартылған активтер туралы деректерді жинау және қорытындылау жүйесін білдіреді.

      470. Есепке алуды бөлек жүргізу Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына (бұдан әрі – ХҚЕС) сәйкес қабылданған бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаттарына негізделеді. Бөлек есепке алу мақсаттары үшін ХҚЕС түсіндіру кезінде қаржылық есептілікті интерпретациялау жөніндегі Халықаралық комитеттің интерпретациясы (IFRIC), бухгалтерлік есеп пен аудит мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Сарапшылық кеңесінің ұсынымдары бастапқы және неғұрлым сенімді ақпарат көзі болып табылады.

      471. Субъектілер бөлек есепке алуды жүргізу мақсаттары үшін Заңның 26-бабы 2-тармағының 9) тармақшасына сәйкес осы Қағидаларға сәйкес табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің әрбір түрі бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу әдістемесін әзірлейді және бекітеді.

      472. Бөлек есепке алудың негізгі қағидалары:

      1) кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бастапқы құжаттар деректерінің негізінде тиісті қызметтер түрлеріне тікелей жатқызу (тікелей жатқызу мүмкін болған жағдайда) басымдығы;

      2) кірістердің, шығындар мен тартылған активтердің олармен байланысты қызмет түрлерімен себеп-салдарлық байланысының болуы;

      3) кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді реттеліп көрсетілетін қызметтердің тиісті түрлеріне жатқызу және бөлу кезіндегі ашықтық.

      473. Есепке алуды бөлек жүргізу мынадай талаптарды сақтай отырып жүзеге асырылады:

      1) қызметтің белгілі бір түріне жатқызылған барлық өндірістік көрсеткіштер, кірістер мен шығыстар тиісті есепке алу құжаттарымен расталады;

      2) жазбалар оларды шолуды, аудитті және өзара бақылау құжаттарының деректерін салыстыруды жеңілдететін нысанда ұйымдастырылады;

      3) егер бухгалтерлік және статистикалық есепке алу құжаттарындағы ақпарат толық көлемде ұсынылмаса, онда толықтырушы ақпаратты қамтитын құжаттарға қиылысатын сілтемелер енгізіледі;

      4) бухгалтерлік, статистикалық (өндірістік) және өзге де есептіліктің құжаттары, статистикалық деректер, жұмыс құжаттары мен осы Қағидаларға сәйкес табиғи өндірістік көрсеткіштерді, көрсетілетін қызметтердің көлемдік заттай көрсеткіштерін және заттай көрсеткіштер бірліктеріне үлестік шығыстар мен кірістердің калькуляциясын және Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамасында көзделген өзге де мақсаттарды бөлек есепке алуды және есепке алуды жүргізу үшін пайдаланылатын есептер олар қолданысқа енген сәттен бастап бес жыл бойы сақталады.

      474. Есепке алуды бөлек жүргізген кезде субъект қызметтің мынадай түрлерін жеке бөліп көрсетеді:

      1) реттеліп көрсетілетін қызметтер;

      2) реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет.

      475. Әрбір реттеліп көрсетілетін және реттеліп көрсетілмейтін қызметтер біртіндеп белгілі бір операциялар мен бизнес-процестер номенклатурасына бөлінеді. Бірқатар қосалқы өндірістік операциялар бірнеше қызмет түрлері үшін ортақ болып табылады.

      476. Қызметтер көрсетуден түскен кірістер бастапқы құжаттар мен бухгалтерлік есепке алуды деректерінің негізінде реттеліп көрсетілетін қызметтер мен реттелмейтін қызметтердің түрлері бойынша:

      1) реттеліп көрсетілетін қызмет түрлері бойынша – жасалған шарттар шеңберінде көрсетілген қызметтердің нақты көлеміне және уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифтерге сәйкес;

      2) реттеліп көрсетілмейтін қызмет түрлері бойынша-тиісті қызметтердің көлеміне және осы қызметтер ұсынылған бағаларға байланысты өзге де қызметтерді көрсетуден түскен табыстарды негізге ала отырып, бөлек есепке алынады.

      477. Реттеліп көрсетілетін және реттеліп көрсетілмейтін қызметтерді көрсетуге байланысты шығындар табиғи монополия субъектісінің есепке алу саясатына сәйкес айқындалады. Бұл ретте тарифтік сметаларды қалыптастыру кезінде шығындар тарифте ескерілетін және ескерілмейтін Шығындар тізбесінің талаптарын ескере отырып, осы Қағидаларға сәйкес тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу қағидасы ескеріледі.

      478. Көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу мақсаттары үшін негізгі құралдардың бүкіл тізбесінен:

      1) көрсетілетін қызметтерге тікелей тартылған активтер;

      2) көрсетілетін қызметтерге жанама тартылған активтер;

      3) көрсетілетін қызметтерге бірлесіп тартылған активтер;

      4) жалпы активтер бөлінеді.

      479. Тікелей тартылған активтер белгілі бір қызметке тікелей жатқызылады. Жанама тартылған, бірлесіп тартылған және жалпы активтер бөлу базасы және олардың негізінде есептелген бөлу коэффициенттері қолданылатын қызметтерге жатқызылады.

      480. Субъектінің шығындарды бөлек есепке алуды жүргізу мақсаттарына арналған үшін негізгі құралдары табиғи монополия субъектісінің есепке алу саясатына сәйкес топтастырылады.

      481. Субъект бірлесіп тартылған және ортақ активтерді бөлу базасы ретінде қызметтер көрсетуден түскен кірісті не уәкілетті органмен келісім бойынша өзге де көрсеткіштерді қабылдайды. Жанама тартылған активтерді бөлу базасы уәкілетті органның ведомствосымен келісілмейді. Тартылған активтерді бөлу базасы қаржы жылының қорытындысы бойынша жылына бір рет қайта қаралады.

      482. Осы Қағидаларда белгіленген нысандар бойынша есептілікті субъект күнтізбелік бір жылға тең кезең үшін жасайды және уәкілетті органның ведомствосына тарифтік сметаның орындалуы туралы есепке қоса берілетін құжаттар ретінде жыл сайын, есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей (уәкілетті орган ведомствосының сұратуы бойынша ұсынылатын есептердің нысандарын қоспағанда):

      сумен жабдықтау және (немесе) су бұру – 27, 28, 29, 30, 31 және 32-қосымшаларға сәйкес;

      жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) жабдықтау жөніндегі –33, 34, 35, 36, 37 және 38 -қосымшаларға сәйкес;

      электр энергиясын беру жөніндегі–-39, 40, 41, 42, 43, 44 және 45 қосымшаларға сәйкес және өңірлік электржелілік компаниялар және энергия беруші ұйымдар үшін – 19-қосымшаға сәйкес;

      тауарлық газды сақтау, жалғастырушы, магистральдық газ құбырлары және (немесе) газ тарату жүйелері арқылы тасымалдау, топтық резервуарлық қондырғыларды пайдалану, сондай-ақ шикі газды жалғастырушы газ құбырлары арқылы тасымалдау жөніндегі – 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63 және 64 қосымшаларға сәйкес;

      мұнайды және (немесе) мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау жөніндегі – 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82 және 83 қосымшаларға сәйкес;

      магистральдық теміржол желілерінің –84, 85, 86, 87. 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100 және 101 қосымшаларға сәйкес;

      кірме жолдар – 102, 103, 104 және 105-қосымшаларға сәйкес;

      порттар –106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121 және 122 қосымшаларға сәйкес.

      483. Субъект уәкілетті органның ведомствосына Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген мерзімде ХҚЕС-ға сәйкес жасалған аудиттелген қаржылық есептілікті ұсынады.

3-параграф. Өндірістің құрамдастырылған түрі бар жылу электр орталықтарында жылу энергиясын өндіретін табиғи монополиялар субъектілерінің жылу және электр энергиясын құрамдастырылған өндіру кезіндегі шығындарды, кірістерді және тартылған активтерді бөлу ерекшеліктері

1-бөлім. Жылу және электр энергиясы арасындағы шығындарды оларды құрамдастыра өндіру кезінде бөлу

      484. Өнімнің бір түрін өндіруге байланысты тікелей шығындар өнімнің тиісті түріне жатады.

      485. Есепті кезеңдегі құрамдастырылған цикл бойынша шығындар жылу электр орталықтарының жалпы шығындары мен энергияның құрамдастырылған өндірісіне қатыспайтын объектілердің шығындары арасындағы айырма ретінде айқындалады және мынадай формула бойынша есептеледі:

      ЗКП = ЗТЭЦ – ЗПК – ЗВК – ЗРОУ – ЗЭЭ,

      мұндағы:

      ЗКП – аралас цикл бойынша жылу және электр энергиясын өндіруге арналған шығындар, теңге;

      ЗТЭЦ – жылу және электр энергиясын өндіруге жылу электр орталықтарының жалпы шығындары, теңге;

      ЗЭЭ – конденсациялық цикл бойынша электр энергиясын өндіруге арналған шығындар, теңге;

      ЗПК, ЗВК, ЗРОУ – буды тікелей тұтынушыларға жіберетін тиісінше бу қазандықтары, су жылыту қазандықтары бойынша жылу энергиясын өндіруге арналған шығындар.

      486. Құрамдастырылған цикл бойынша жылу және электр энергиясын өндіруге арналған шығындарды бөлу кезінде пайдаланылатын технологиялық өлшемшарттар нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес есептелген жылу электр орталықтарының есептік деректері негізінде айқындалады.

      487. Редукциялық-салқындату қондырғыларында жылу энергиясын өндіру жөніндегі шығындар мынадай формула бойынша анықталады:

      ЗРОУ = ЦТ ВРОУ,

      мұндағы:

      ЦТ – заңнамада белгіленген қағидалармен жылу электр орталығы сатып алатын, жылу және электр энергиясын өндіру үшін пайдаланылатын отын бағасы, теңге/т;

      ВРОУ – редукциялық-салқындату қондырғылары үшін қазандықтардан буға жатқызылған отын шығыны, ол мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      мұндағы:

      z – салқындатқыш судың үлес шығыны, мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      488. Су жылыту қазандықтары бойынша жылу энергиясын өндіруге арналған шығындар, теңге, мына формула бойынша анықталады:

      ЗВК = ЗТ, ВК + ЗЭП, ВК,

      мұндағы:

      ЗЭП, ВК – заңнамада белгіленген қағидалармен айқындалатын есептік кезеңдегі су жылыту қазандықтары бойынша экологиялық төлемдер шығындары, теңге;

      ЗТ, ВК – су жылыту қазандықтарымен жылу энергиясын өндіру кезінде жағылатын отынға жұмсалатын шығындар, теңге, мына формула бойынша анықталады:

      ЗТ·ВК = ВВК *ЦТ,

      мұндағы:

      ВВК – мына формула бойынша есептелетін су жылыту қазандықтарымен отын шығыны, т:

      мұндағы:

      QВК – есепті кезеңдегі су жылыту қазандығының жылу жүктемесі, Гкал;

      hвк – жылу электр орталықтары жабдықтарының энергетикалық сипаттамалары негізінде анықталатын су жылытатын қазандықтың пайдалы әсер коэффициенті, брутто.

      489. Буды тікелей тұтынушыларға жіберетін бу қазандары бойынша жылу энергиясын өндіруге арналған шығындар мынадай формула бойынша анықталады:

      ЗПК = Зт, ПК + Зэп. ПК,

      мұндағы:

      Зэп. ПК – заңнамада белгіленген қағидалармен айқындалатын есептік кезеңде тікелей тұтынушыларға бу беретін бу қазандары бойынша экологиялық төлемдер шығындары, теңге;

      Зт. ПК – тікелей тұтынушыларға бу беретін бу қазандықтарымен жылу энергиясын өндіру кезінде жағылатын отынға жұмсалатын шығындар, теңге, мынадай формула бойынша анықталады:

      Зт. ПК = ВПК *Цт,

      мұндағы:

      ВПК – формула бойынша анықталатын бу қазандықтарының отын шығыны:

      мұндағы:

      Dпк-тұтынушыларға бу жіберу есепті кезең үшін есепке алу аспаптарының көрсеткіштеріне сәйкес айқындалады, т;

      490. Электр және жылу энергиясын құрамдастырылған өндіру шығындары шартты-ауыспалы, шартты-тұрақты және кезең шығыстарына бөлінеді:

      ЗКП = Зпост + Зперем + Зпериод,

      491. Электр және жылу энергиясын құрамдастырылған өндірудің шартты-ауыспалы шығындары мынадай формула бойынша анықталады:

      Зперем = ЗТ +ЗВ +ЗЭП + Зх,

      мұндағы:

      ЗТ -технологиялық отынға арналған шығындар, теңге, электр және жылу энергиясын өндіру көлемін негізге ала отырып, мына формула бойынша анықталады:

      ЗТ = (Втэ + Вээ) Цт,

      мұндағы:

      ВТЭ -жылу энергиясын өндіруге жатқызылған отын шығысы, т, теңге, ол мынадай формула бойынша анықталады:

      Втэ = kтэ × ВКП + ВПК + ВВК + ВРОУ,

      мұндағы:

      kТЭ – осы Қағидаларының 500-тармағына сәйкес айқындалатын жылу энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициенті;

      ВКП – жылу және электр энергиясының аралас өндірісіне жұмсалатын отын шығыны, т, мына формула бойынша анықталады:

      Вкп = Втэц – Вка.тэ – Вка.ээ – ВПК – ВВК – ВРОУ,

      мұндағы:

      Втэц – есептік кезеңдегі жылу электр орталығындағы отынның жалпы шығыны, т;

      Вка.тэ, Вка.ээ – жылу не электр энергиясын өндіруге қатысатын қазандық агрегаттары отынының шығысы, т. электр энергиясын өндіруге қатысатын қазандық агрегаттары отынының шығысы мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Qту,к– конденсациялық режим кезіндегі турбоқондырғыларға жылу шығысы, Гкал;

      hтп-мынадай формула бойынша есептелетін жабдық тобының жылу ағынының пайдалы әсер коэффициенті:

      мұндағы:

      qкаi-топтың і энергетикалық қазандығының номиналды үлестік жылу жүктемесі, Гкал / сағ;

      ti-есептік кезеңдегі қазандық агрегатының i-ro жұмыс сағатының саны, сағат;

      Qка, i = [(Dпе *(hпе – hпв) + Dпр *(hкв – hпв)] *10-3

      мұндағы:

      Dпе -есептік кезеңдегі қыздырылған бу шығысы, т;

      Dпр -есепті кезеңдегі үрлеу суының шығысы, т;

      hкв -қазан суының энтальпиясы, ккал / кг;

      Вээ -электр энергиясын өндіруге жатқызылған отын шығысы, т, ол мынадай формула бойынша анықталады:

      Вээ = kээ ВКП + Вка.ээ,

      мұндағы:

      Kээ– осы Қағидаларының 498-тармағына сәйкес айқындалатын электр энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициенті;

      ЗВ – заңнамада белгіленген қағидалармен анықталатын суға арналған шығындар, теңге;

      ЗЭП – заңнамада белгіленген қағидалармен айқындалатын тікелей тұтынушыларға бу беретін су жылыту қазандары мен бу қазандары бойынша экологиялық төлемдерге арналған шығындарды шегергендегі есепті кезеңдегі экологиялық төлемдерге арналған шығындар, теңге;

      Зх – химиялық реагенттер мен сүзгіш материалдарға кететін шығындар, теңге.

      492. Шартты-ауыспалы шығындар формулалар бойынша бөлу коэффициентінің негізінде жылу және электр энергиясы арасында бөлінеді:

      493. Шартты-тұрақты шығындарға шартты-ауыспалы шығындарды шегере отырып, оларды құрамдастырылған өндіру кезінде электр және жылу энергиясын өндіру үшін қажетті және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын, оның ішінде осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес Тарифте есепке алынатын және есепке алынбайтын шығындар тізбесі, тарифте есепке алынатын шығындардың мөлшерін шектеу қағидаларын ескере отырып есептелетін экономикалық негізделген шығындар жатады:

      Шартты-тұрақты шығындар жылу және электр энергиясы арасында бөлу коэффициентінің негізінде мынадай формулалар бойынша бөлінеді:

      494. Құрамдастырылған өндіріс кезеңінің шығыстары энергия үлесі бойынша жылу және электр энергиясы арасында бөлінеді және формулалар бойынша анықталады:

      мұндағы:

      мұндағы:

      aээ– мынадай формула бойынша есептелетін электр энергиясының үлесі:

      мұндағы:

      0,86 – аудару коэффициенті;

      W – есепке алу аспаптары бойынша анықталатын есептік кезең үшін жылу электр орталығының турбоагрегаттарымен электр энергиясын жиынтық өндіру, мың кВт * сағ.;

      Qотп– есепке алу аспаптары бойынша анықталатын есептік кезеңде коллекторлардан жылу энергиясын жіберу, мың Гкал.

      495. Жылу энергиясын жіберу бойынша шығындар мынадай формула бойынша анықталады:

      496. Электр энергиясын жіберу жөніндегі шығындар мынадай формула бойынша анықталады:

      497. Электр және жылу энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициентін айқындау табиғи монополия субъектісі таңдаған: физикалық немесе эксергиялық әдістің бірі бойынша жүзеге асырылады.

2-бөлім. Бөлу коэффициентін анықтаудың физикалық әдісі

      498. Құрамдастырылған өндіріс кезінде электр энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Кэ – осы Қағидаларының 499-тармағына сәйкес есептелетін өндірілген электр энергиясы бойынша отын шығынын бөлу коэффициенті;

      мұндағы:

      Эсн,пк– буды тікелей тұтынушыға беретін бу қазандықтарының өзіндік мұқтаждықтарына электр энергиясының шығысы есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша айқындалады, мың кВт×сағ.;

      Эсн вк– су жылыту қазандықтарының өзіндік мұқтаждарына электр энергиясының шығысы, есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша айқындалады, мың кВт с.;

      Wкп– аралас өндіріске қатысатын турбоагрегаттармен электр энергиясын өндіру, мың кВт * сағ, мына формула бойынша анықталады:

      WКП = W – Wэ,

      мұндағы:

      Wэ – тек электр энергиясын өндіруге қатысатын турбоагрегаттармен электр энергиясын өндіру, мың кВт×сағ;

      мұндағы:

      Этц– турбиналық цехтың өзіндік мұқтаждықтарына электр энергиясының шығысы, есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша айқындалады, мың кВт ч.;

      Эка.кп– электр және жылу энергиясын құрамдастырылған өндіруге қатысатын қазандық агрегаттарының өз мұқтаждарына арналған электр энергиясының шығысы есепке алу аспаптарының көрсеткіштері бойынша айқындалады, мың кВт×сағ.

      499. Өндірілген электр энергиясы бойынша отын шығынын бөлу коэффициенті (Кэ) мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      qti– құрамдастырылған өндіріске қатысатын і-ші турбоқондырғыға жылу шығыны, ккал / кВт×сағ;

      Аралас өндіріске қатысатын і-ші турбоқондырғымен электр энергиясын

      Wi– өндіру, мың кВт×сағ;

      Qсн,тц– турбиналық цехтың өзіндік мұқтаждықтарына жұмсалатын жылу шығыны, %;

      мұндағы:

      мұндағы:

      мұндағы:

      мұндағы:

      500. Құрамдастырылған өндіріс кезінде жылу энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

3-бөлім. Бөлу коэффициентін анықтаудың эксергетикалық әдісі

      501. Электр энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Кэ– мына формула бойынша есептелетін өндірілген электр энергиясы бойынша отын шығынын бөлу коэффициенті:

      мұндағы:

      Евых– мына формула бойынша анықталатын жылу электр орталығының шығу эксергиясы, Гкал:

      мұндағы:

      мұндағы:

      Qпо– өндірістік іріктеудің жылу жүктемесі, Гкал;

      аок– кері конденсаттың үлесі;

      Тн– қоршаған ортаның абсолюттік орташа температурасы, К;

      мұндағы:

      мұндағы:

      502. Құрамдастырылған өндіріс кезінде жылу энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

4-бөлім. Жылу және электр энергиясы арасындағы кірістер мен тартылған енгізілген активтерді оларды құрамдастырылған өндіру кезінде бөлу

      503. Жылу және электр энергиясын құрамдастырылған өндіру кезіндегі кірістер бөлек есепке алынады:

      1) жылу энергиясын өндіру бойынша – жасалған шарттар шеңберінде және уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифтер бойынша бу қазандықтары, су жылыту қазандықтары мен редукциялық-салқындату құрылғылары өндіретін жылу энергиясының көлемін шегере отырып, станция коллекторларынан жіберілген жылу энергиясының нақты көлеміне сәйкес;

      2) электр энергиясы бойынша – конденсациялық цикл бойынша өндірілген электр энергиясын және жылу электр орталығы субъект электр энергиясын сатуды жүзеге асыратын бағаларды шегере отырып, электр энергиясы станциясының шиналарынан жіберілген көлемдерге сүйене отырып.

      504. Жылу және электр энергиясын өндіруге қатысатын іске қосылған активтер осы энергия түрлері арасында осы Қағидаларға сәйкес есептелген жылу және электр энергиясын жіберу бойынша бөлу коэффициентіне барабар бөлінеді.

      505. Қолданысқа енгізілген активтердің реттелетін базасын Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамада белгіленген қағидалармен айқындау кезінде активтердің (СА) нақты құны былайша анықталады:

      1) жылу энергиясын өндіруге іске қосылған активтердің құны мынадай формула бойынша есептеледі:

      САтэ = САКП kтэ + САПК + САВК,

      мұндағы:

      САКП – жылу және электр энергиясын аралас өндіруге жатқызылатын активтердің құны, теңге;

      САПК, САВК – тікелей тұтынушыға және су жылыту қазандықтарына жұмыс істейтін бу қазандары бойынша тиісінше активтердің құны, теңге;

      2) Электр энергиясы бойынша активтердің құны мынадай формула бойынша анықталады:

      САээ = САТЭЦ – САтэ,

      мұндағы:

      САТЭЦ -жылу және электр энергиясын өндіруге жылу электр орталығының тартылған активтерінің нақты құны, теңге.

4-бөлім. Жылу энергиясын өндіру кезінде жылу тасығыштардың өлшемшарттары бойынша шығындарды бөлу ерекшеліктері

1-параграф. Жалпы ережелер

      506. Осы тарау меншік нысанына қарамастан барлық энергия өндіруші ұйымдарға – жылу электр орталықтарына, бу қазандықтарына және су жылыту қазандықтарына қолданылады.

      507. Жылу энергиясы тұтынушыларға энергия өндіруші ұйымдардың субъектінің коллекторларынан әртүрлі өлшемшартты бу және ыстық су түрінде жіберіледі.

      1) өлшемшартына және көздің түріне байланысты бу жылу тасымалдағыштары:

      қазандық бу жылытқышынан кейінгі өткір бу;

      редукцияланған бу, редукциялық-салқындатқыш құрылғыдан немесе тез әрекет ететін редукциялық-салқындатқыш құрылғыдан кейін бу;

      бу түрлендіргіш қондырғыдан кейінгі бу;

      "Р" типті тавленге қарсы турбинадан кейінгі бу";

      жұп өндірістік іріктеу типіндегі турбиналарда "ЖМ", "Тп" және "ПР";

      жылуландыру сұрыптарынан бу;

      2) Ыстық суды дайындау желілік суды жылыту схемасына да, қоректендіру суын жылыту схемасына да байланысты.

      Желілік суды жылыту келесі схемалар бойынша жүзеге асырылады:

      бір сатылы, желілік су негізінен түрлі көздерден бумен бойлерде жылытылады;

      екі сатылы, желілік су төменгі және жоғарғы жылуландыру іріктеуде бумен желілік жылытқыштарда жылытылады. Мұндай схема тек Т-50-130;

      Т-110-130; ПТ-80/100-130/13; ПТ-140/165-130/15 типті турбиналармен ғана мүмкін;

      үш сатылы, желілік су төменгі және жоғарғы жылуландыру іріктеуде бумен кіріктірілген бумада (ВП) және желілік жылытқыштарда жылытылады. Бұл схема тек Т-50-130; Т-110-130; ПТ-80/100-130/13; ПТ-140/165-130/15 типті турбиналармен ғана мүмкін.

      Суды жылыту схемасы энергия өндіруші ұйымның субъектінің нақты жылу схемасымен анықталған.

      Қоректендіру суын қыздырудың келесі схемалары болуы мүмкін:

      турбиналар конденсаторларында;

      шикі су жылытқыштарда;

      кіріктірілген бумаларда.

      508. Қоректенетін су деаэраторларының, химиялық тазартылған су жылытқыштарының және басқа да қосалқы жылу алмастырғыштардың әр түрлі типтерімен бірге желілік су жылыту схемалары әрбір көз үшін жеке болып табылады.

      Энергия өндіруші ұйымнан жылу энергиясы ағындарын бөлудің толық схемасы осы Қағидаларының 123-қосымшада келтірілген.

      509. Жылу энергиясын өндіру кезінде шығындарды жылу тасымалдағыштардың параметрлері бойынша бөлу кезінде субъект энергия өндіруші ұйым қызметтерінің нақты көлемі, оның ішінде жылу тасымалдағыштардың әрбір өлшемшарты бойынша – алдыңғы төрт тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін тікелей бу қазандығынан және су жылыту қазандығынан турбиналарды і-іріктеу буын, і-қысымды редукциялық-салқындату қондырғысын жіберу (шығыс); төмендеу (ұлғаю) жағдайында – қызметтердің жоспарланған көлемі, оның ішінде жылу тасығыштардың әрбір өлшемшарты бойынша – шарттармен, ниет хаттамаларымен, көрсетілетін қызметтер көлемінің есептерімен расталған, сапалы жалпыға ортақ қызмет көрсету міндеттері мен энергия өндіруші ұйымның субъектінің мүмкіндіктерінен шыға келе, тікелей бу қазандығынан және су жылыту қазандығынан турбиналарды і-іріктеу, і-қысымды редукциялық-салқындату құрылғысынан бу жіберу (шығыс) қабылданады.

2-параграф. Жылу энергиясын өндіру кезінде жылу тасығыштардың параметрлері бойынша шығындарды бөлу

      510. Жылу энергиясын беруге жатқызылған энергия өндіруші субъектінің шығындары

      мұндағы:

      жылу тасығыштардың әрбір параметрлері үшін тікелей бу қазандығынан тікелей і-қысымды турбиналарды іріктеу буы түріндегі жылу энергиясын өндіру мынадай формула бойынша анықталады миллион теңге (әрі қарай – млн. теңге),:

      мұндағы:

      мұндағы:

      Сгв-мына формула бойынша айқындалатын ыстық су түріндегі жылу энергиясының өзіндік құны:

      мұндағы:

      Згв– ыстық су түрінде жылу энергиясын жіберуге жатқызылған энергия өндіруші субъектінің шығындары мынадай формула бойынша анықталады:

      511. Бу қазандығынан тікелей і-қысымды турбиналарды і-іріктеу буының орташа өлшенген қымбаттауының коэффициенті жылу тасымалдағыштардың әрбір параметрлері үшін былайша есептеледі:

      мұндағы:

      1)bпар,i – жылу тасымалдағыштардың әрбір параметрлері үшін мынадай формула бойынша айқындалатын бу қазандығынан тікелей і-турбиналарды, редукциялық-салқындату құрылғыларының і-қысымды бу түріндегі жылу энергиясын жіберуге арналған шартты отынның үлес шығыстары (бұдан әрі – кг/Гкал):

      мұндағы:

      Впар,i– бу қазандығынан тікелей i-турбиналардың, редукциялық-салқындату құрылғындарының і-қысымды бу түріндегі жылу энергиясын жіберуге жатқызылған шартты отын шығысы жылу тасымалдағыштардың әрбір параметрлері үшін мынадай формула бойынша анықталады килограмм (бұдан әрі – кг):

      мұндағы:

      мұндағы:

      мұндағы:

      Вкп– құрамдастырылған өндіріс кезінде жұмсалатын шартты отынның шығысы мына формула бойынша анықталады:

      Вкп = Втэц – Впк – Ввк – Вроу , (кг)

      мұндағы:

      Втэц – мына формула бойынша анықталатын жылу электр орталығының шартты отын шығысы:

      мұндағы:

      Впк – тікелей тұтынушыларға бу түрінде жылу энергиясын жіберетін бу қазандығы шартты отынының шығысы мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      7000-шартты отынның меншікті жану жылуы, ккал/кг;

      Ввк – су жылыту қазандығының шартты отын шығысы мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Вроу– редукциялық-салқындату құрылғысына жатқызылатын бу қазандығының шартты отын шығысы мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      2) bгв– мына формула бойынша айқындалатын ыстық су түріндегі жылу энергиясын жіберуге арналған шартты отынның үлес шығысы:

      мұндағы:

      Вгв– ыстық су түрінде жылу энергиясын жіберуге жатқызылған шартты отын шығысы мынадай формула бойынша анықталады:

      512. Жылу энергиясы шығындарының отын құрауышын бөлу коэффициенті:

      1) турбиналарды і-іріктеуден бу түрінде мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Редукциялық-салқындату құрылғыдан бу түрінде мынадай формула бойынша анықталады:

      Бу қазандығынан тікелей бу түрінде мынадай формула бойынша анықталады:

      2) ыстық су түрінде мынадай формула бойынша айқындалады

      513. Будың жылу ағындары құндылығының коэффициенттері:

      1) турбиналарды і-іріктеу мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      h0i – қызған бу энтальпиясы, ккал / кг;

      hпвi – қоректік су энтальпиясы, ккал / кг;

      hпар,i –турбиналарды і-іріктеудің бу энтальпиясы, ккал / кг;

      hокi – кері конденсат энтальпиясы, ккал / кг;

      упар,i –турбиналарды i-іріктеу бу үшін толық өндірілмеу коэффициенті мына формула бойынша анықталады:

      Ескерту:

      Бу мен судың энтальпиясы судың және су буының жылу қасиеттерінің анықтамалығы су және су буының кестелерінде көрсетілген термодинамикалық қасиеттермен айқындалады (Ривкин С.Л., Александрова А.А.).

      мұндағы:

      Hki-турбина конденсаторыдағы бу энтальпиясы*, ккал/кг.

      2) i – жылуландыру бөліп алу турбиналарының буы мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      hm,i – i-жылуландыру бөліп алу турбиналарының энтальпиясы, ккал/кг;

      3) өткір буда жұмыс істейтін i-қысым дедукциялық-салқындату құрылғысының буы бірлікке тең қабылданады. Бу қазандығына келіп түсетін бу өлшемдеріне байланысты ең жоғары бойлердің жылу буы құндылықтарының коэффициенті (пбп) бірлікке тең немесе жылу ағындары құндылықтарының коэффициентіне тең алынады. Ыстық су түріндегі жылу энергиясын өндіруге қатысатын редукциялық-салқындату құрылғыларынан жылу буы құндылықтарының коэффициенті (роуп) i-жылуландыру бөліп алу турбиналары құндылықтарының коэффициентіне тең алынады.

10-тарау. Сырттағы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызмет құнын қайта есептеу қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      514. Сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу тәртібін айқындайды.

2-тарау. Сырттағы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызмет құнын қайта есептеу қағидалары

      515. Қазақстан Республикасында жұмыс істейтін орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі жылу энергиясын тұтынушыларды қосу технологиясымен және жылу тасымалдағыш көлігінің температуралық режимдерімен ерекшеленеді:

      1) жылумен жабдықтау жүйелерінен ыстық суды тікелей тартатын жылумен жабдықтаудың орталықтандырылған су жүйелері – ашық жүйелер;

      2) жергілікті (үй ішінде) немесе орталық (үйлердің тобына) жылу пункттерінде орналасатын ыстық сумен жабдықтаудың жылу алмастырғыштары бар жылумен жабдықтаудың орталықтандырылған су жүйелері – жабық жүйелер;

      3) орталық жылу пункттерінде бу-су жылу алмастырғыштары арқылы су жылу желілерін қоса отырып, жылумен жабдықтаудың орталықтандырылған бу жүйелері.

      Бұл ретте, жылумен жабдықтау орталықтандырылған су жүйелері жылыту мен ыстық сумен жабдықтау (бұдан әрі – ыстық сумен жабдықтау) қажеттіліктеріне жылу энергиясын біріктіріп екі құбырлы жүйе арқылы жіберу қағидалары бойынша жұмыс істейді.

      Жылу қабылдағыштардың жылыту және желдету жүйелерінде үй-жайлар ішіндегі температураны реттейтін жеке автоматты құрылғылары болмаған жағдайда, сыртқы ауаның температурасына қарай жылыту жүктемесі бойынша жылу тасымалдағыштың температурасын реттеу қолданылады.

      516. Жылуды жылытуға және ыстық сумен жабдықтауға біріктіріп жіберген кезде беруші құбыржолдағы желілік судың температурасы сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес:

      жылумен жабдықтаудың жабық жүйелері үшін – кем дегенде 70⁰С;

      жылумен жабдықтаудың ашық жүйелері үшін – кем дегенде 60⁰С деңгейінде айқындалды.

      517. Жылыту жөнінде көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу кезінде беруші құбыржолдағы судың температурасы температуралық кесте өзгерісінің нүктесінен сыртқы ауа температурасының көтерілу жағына қарай жылумен жабдықтаудың жабық жүйелері үшін – 70⁰С және ашық жүйелері үшін – 60⁰С тең тұрақты қолданылады.

      518. Жылумен жабдықтаудың ашық жүйелеріндегі жылу энергиясының шығысын есептеу нүктесіндегі ыстық сумен жабдықтауда су температурасының реттегіштері болмаған жағдайда, практикада ыстық сумен жабдықтауда пайдаланылатын беруші құбыржолдағы желілік су температурасының қайнамау шарттары бойынша ең жоғары мүмкіндігіне қол жеткізу кезінде температуралық кестені мәжбүрлі өзгерту қолданылады. Жылыту жөнінде көрсетілетін қызметті қайта есептеу кезінде беруші құбыржолдағы желілік судың осы температурасы 95⁰С тең болып қолданылады.

      519. Сыртқы ауаның температурасы ұзақ уақыт – бес тәуліктен астам төмен болған кезде (беруші құбыржолдағы 95⁰С сәйкес келетін сыртқы ауаның температурасынан бастап) ыстық сумен жабдықтау жүйесін қайтарушы құбыржолға қосу ұсынылады.

      520. Есептік кезеңдегі сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылумен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтердің құнын қайта есептеу кезінде барлық жылыту кезеңіндегі сыртқы ауаның нақты орташа тәуліктік температурасы ескеріледі.

      521. Сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу осы Қағидалардың 2-параграфының 4-бөліміне сәйкес жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифті есептеу тетігінің ерекшеліктерін қолдануды ескере отырып, жылу энергиясын өндіруге арналған тарифтің отын құрамдас бөлігі бойынша жүргізіледі және мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұндағы:

      ∆Р – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары уәкілетті органның ведомствосымен келісу бойынша бекіткен жылытуға арналған жылу энергиясын тұтыну нормалары бойынша есептеу жүргізілетін, есепке алу аспаптары жоқ барлық тұтынушылар үшін айқындалатын тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар алаңының 1 м² үшін қайта есептеу сомасы;

      Zотын – заңнамада белгіленген қағидалармен бекітілген жылу энергиясын өндіруге арналған тарифте ескерілген, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушыларға ақы төлеуге ұсынылатын отын шығындары;

      бірінші топтың тұтынушылары үшін (халық санатына жатпайтын жеке тұлғалар) – Zотын = Z өндірушінің отын * 1,2;

      бірінші топтың тұтынушылары үшін (есептеудің үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнатуға техникалық мүмкіндігі жоқ, тозған, авариялық тұрғын үй ғимараттар, барак типтегі үйлерде тұратын жеке тұлғалар) – Zотын = Z өндірушінің отын;

      тұрғын емес үй ғимараттар орналасқан екінші топтың тұтынушылары үшін (өзге тұтынушылар) -Zотын = Z өндірушінің отын * 1,3;

      Q – заңнамада белгіленген қағидалармен бекітілген жылу энергиясын өндіруге арналған тарифте ескерілген энергия өндіруші ұйымның коллекторларынан жіберілетін жылу энергиясының көлемі (Гкал);

      Qесеп.к.норма – Үлгілік қағидаларға сәйкес есептеу жолмен айқындалған тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар алаңының 1 м² жылытуға есепті кезеңдегі жылу энергиясының есептік үлес шығысы (жылу энергиясын тұтыну нормасы) (Гкал/м²);

      Qесеп.к.нақты – Үлгілік қағидаларға сәйкес есептеу жолмен айқындалған тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар алаңының 1 м² жылытуға есептік кезеңдегі жылу энергиясының есептік үлестік шығысы.

      Субъектіде реттеліп көрсетілетін қызметтердің және реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызметтің түрлері бойынша шығындарды, кірістер мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлектеп есепке алу болмаған жағдайда, қайта есептеу мынадай формула бойынша жылу энергиясына арналған тариф бойынша жүргізіледі:

      мұндағы:

      Тж.э. – осы Қағидалардың 1-қосымшаға сәйкес Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеу әдістері ескерілген тарифті есептеу тетігін қолдануды ескере отырып, үйге ортақ жылу энергиясын есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін жылу энергиясының тарифі (теңге/Гкал).

      522. Тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар алаңының 1 м² жылытуға есептік кезеңдегі жылу энергиясының нақты шығысы (Qесеп.к.нақты) мынадай формула бойынша есептеледі:

      Qесеп.кнақты=Qоп есепнорма * (tiорт.нақты – tcорт.нақты) /(tiорт.есеп – tж.)* nнақты/nж(Гкал/м²),

      мұндағы:

      Qесеп.к.норма – Үлгілік қағидаларға сәйкес есептеу жолмен айқындалған (Гкал/м²), жылыту кезеңіндегі жылытуға жылу энергиясын тұтынудың есептік нормасы (Гкал/м²);

      tcорт.нақты – есепті кезеңдегі сыртқы ауаның орташа өлшенген нақты температурасы (0С);

      tiорт.нақты – есептік кезеңдегі сыртқы ауаның орташа өлшенген нақты температурасы кезінде тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар ішіндегі ауаның орташа өлшенген температурасы (⁰С);

      tiорт.есеп – осы Қағидаларға 13-тармаққа сәйкес есептелетін жылыту кезеңіндегі тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар шіндегі ауаның орташа өлшенген есептік температурасы (⁰С);

      tж – Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы Заңы 20-бабының 23-16) тармақшасына сәйкес бекітілетін, мемлекеттік нормативтік құжаттарға (бұдан әрі – сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтер) сәйкес айқындалатын жылыту кезеңі үшін сыртқы ауаның орташа есептік температурасы, (⁰С);

      nнақты – есептік кезеңдегі жылытуға жылу энергиясы тұтынатын тәуліктердің нақты саны;

      nж – сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес айқындалатын жылыту кезеңіндегі тәуліктердің жалпы саны.

      Қайта есептеу үшін жылыту кезеңінің басталуы мен аяқталуы сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес жылытуды жобалау үшін сыртқы ауаның есептік температурасы минус 30⁰С дейін аудандарда сыртқы ауаның орташа тәуліктік температурасы 8⁰С және жылытуды жобалау үшін сыртқы ауаның есептік температурасы 30⁰С төмен аудандарда – 10⁰С кезінде қабылданады.

      523. Есептік кезеңдегі сыртқы ауаның орташа өлшенген нақты температурасын (tсорт.нақты) және есептік кезеңдегі сыртқы ауаның нақты температурасы кезінде тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттар ішіндегі ауаның орташа өлшенген температурасын (tіорт.нақты) есептеу үшін сыртқы ауаның нақты температурасы ескеріле отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу үшін осы Қағидаларға

      1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша деректер нысаны толтырылады, онда:

      1-баған – есептік кезең айының күндері;

      2-баған – tснақты ("Қазгидромет" республикалық мемлекеттік кәсіпорнының (бұдан әрі – РМК) деректері бойынша қабылданатын сыртқы ауаның нақты орташа тәуліктік температурасы;

      3-баған – q мәнін есептеу (жылытуды жобалау үшін сыртқы ауаның нақты орташа тәуліктік температурасы кезінде жылытуға жылу ағыны шамасының сыртқы ауаның есептік температурасы кезінде жылу ағынының шығысына қатысы (tж) мынадай формула бойынша айқындалады:

      q= (tінорм – tснақты) / (tінорм – tж),

      мұндағы:

      tінорм – тұрғын үй ғимараттардың ішіндегі есептік температура сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес үй-жайдың ішіндегі оңтайлы температура бойынша қабылданады;

      tж – жылытуды жобалау үшін (неғұрлым суық бес күнде 0,92 қамтамасыз етіп) сыртқы ауаның есептік температурасы сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданады;

      4-баған – q0,8 мәнін есептеу, мұнда 0,8 көрсеткіш дәрежесі тұрғын үй ғимараттардағы жылыту құралдардың жылу беру коэффициентін ескереді;

      5-баған – t1 мәнін есептеу – тұтынушының есепке алу торабындағы температуралық кесте бойынша айқындалған беруші құбыржолдағы желілік судың ағымдағы есептік температурасы:

      6-баған – tінақты мәнін есептеу (сыртқы ауаның нақты температурасы кезінде тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттардың ішіндегі ауаның нақты орташа тәуліктік температурасы) әр тәулік үшін мынадай түрде жүргізіледі:

      сыртқы ауа температурасының тұруы кезеңінде беруші құбыржолдағы есептік температураға сәйкес келетін сыртқы ауаның температурасынан төмен болған кезде (t1II), онда tінақты мәні жылумен жабдықтаудың ашық жүйелері үшін әр тәулікке мынадай формула бойынша есептеледі:

      tінақты = tснақты + (tінорм – tснақты) * (t1II – tснақты) / (t1 – tснақты) (^оС),

      мұндағы:

      t1II –температуралық жылыту кестесін мәжбүрлі кеміту қолданылатын, ыстық сумен жабдықтауға пайдаланылатын беруші құбыржолдағы желілік судың температурасы, t1II =95^оС;

      сыртқы ауа температурасының тұруы кезеңінде беруші құбыржолдағы есептік температураға сәйкес келетін сыртқы ауаның температурасынан жоғары болған кезде (t1I), онда tінақты әр тәуілікке мынадай формула бойынша есептеледі:

      tінақты = tс нақты + (tінорм – tс нақты) * (t1I – tснақты) / (t1 – tснақты) (^оС),

      мұндағы:

      t1I –температуралық жылыту кестесіне мәжбүрлі кеміту қолданылатын, ыстық сумен жабдықтауға пайдаланылатын беруші құбыржолдағы желілік судың температурасы, жылумен жабдықтаудың жабық жүйелері үшін t1I = 70^оС, жылумен жабдықтаудың ашық жүйелері үшін t1I =60^оС;

      сыртқы ауа температурасының қалған кезеңдерінде оның орташа айлық нормаланатыннан жоғары болуына не оған тең болуына қарамастан tі нақты мәні әр тәуілікке мынадай формула бойынша есептеледі:

      tінақты = tінорма (^оС),

      524. Осы Қағидаларға 124-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу үшін деректерге сәйкес кестеде есептелген деректерді негізге ала отырып, осы Қағидаларға 124-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу:

      1) есепті кезеңдегі сыртқы ауаның орташа өлшенген нақты температурасы (tсорт. нақты) мынадай формула бойынша:

      2) есептік кезеңдегі іштегі ауаның орташа өлшенген нақты температурасы (tіорт.нақты) мынадай формула бойынша: 

      525. Жылыту кезеңінде тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттардың ішіндегі ауаның орташа өлшенген есептік температурасын есептеу үшін (tіорт.нақты) осы Қағидаларға 125-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Көрсеткішті есептеу (tіорт.есеп), Температуралық кесте (t1е/t2е), ашық/жабық орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі" кестесі толтырылады, онда:

      1-баған – есептеуге қажетті жылыту кезеңінің көрсеткіштері мен айлардың атауы;

      2-баған – tсесеп (сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданатын жылыту кезеңінің айлары бойынша сыртқы ауаның есептік орташа айлық температурасы және есептік көрсеткіштер tж, t1II, t1I);

      3-баған – q мәнін есептеу мынадай формула бойынша:

      q = (tінорм – tсесеп.) / (tінорм – tж),

      мұндағы:

      tінорм – тұрғын үй ғимараттардың ішіндегі ауаның есептік температурасы сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданады;

      tж – жылытуды жобалау үшін сыртқы ауаның есептік температурасы (неғұрлым суық бес күн) Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданады;

      4-баған – q0,8 мәнін есептеу;

      5-баған – t1 мәнін есептеу (жылыту кестесі бойынша беруші құбыржолдағы желілік судың ағымдағы температурасы (tсесеп.);

      6-баған – nесеп.(жылыту кезеңінің айлары бойынша тәуліктің есептік саны, оның ұзақтығы Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданады);

      7-баған – жылыту кезеңінің айлары бойынша (tіесептіктің) (nесептікке) көбейтіндісі, мұндағы

      tіесеп – жылыту кезеңінің айлары бойынша сыртқы ауаның орташа айлық есептік температурасы кезінде айқындалатын тұрғын және тұрғын емес үй ғимараттардың ішіндегі ішкі ауаның орташа айлық есептік температуралары (tіесеп) мына формула бойынша айқындалады:

      tвесеп = tнесеп + (tвнорм – tнесеп) х (t11 – tнесеп) / (t1 – tнесеп) (°С) ,

      мұндағы:

      tнесеп. – сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданатын жылыту кезеңі айлары бойынша сыртқы ауаның орташа айлық есептік температуралары;

      tвнорм – тұрғын үй ғимаратттары ішіндегі ауаның есептік температурасы, сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылданады;

      t11 – жылумен жабдықтаудың жабық жүйелері үшін t11 = 70^°С, жылумен жабдықтаудың ашық жүйелері үшін t1I = 60^оС температуралық жылыту кестенің мәжбүрлі кесу қолданылатын, ыстық сумен жабдықтауда пайдаланылатын беруші құбыржолындағы желілік су температурасы;

      t1 – тұтынушының есепке алу торабында температуралық жылыту кестесі бойынша айқындалған, беруші құбыржолында желілк судың ағымдағы есептік температурасы (^°С).

      526. осы Қағидаларға 125-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Көрсеткішті есептеу (tіорт.есеп), Температуралық кесте (t1е/t2е), ашық/жабық орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі" кестесінде есептелген деректерге сүйене отырып, жылыту кезеңіндегі ішкі ауаның орташа өлшенген есептік температурасы (tіорт.есеп) мынадай формула бойынша анықталады:

      527. Қайта есептеу жылыту кезеңі үшін не күнтізбелік жыл үшін орындалады, қайта есептеу үшін жылумен жабдықтау жөніндегі қызметтердің құнын қайта есептеу нысаны толтырылады осы Қағидаларға 126-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу.

3-параграф. Сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу нәтижелері бойынша тұтынушыларға қаражатты қайтару қағидалары

      528. Заңның 26-бабы 2-тармағының 11) тармақшасына сәйкес табиғи монополия субъектісі сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын тұтынушыларға тікелей не тұтынушының орналасқан жерін анықтау мүмкін болмаған жағдайда жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызмет үшін ақы төлеу кезінде тарифті төмендету жолымен қайта есептеу жүргізеді.

      529. Өткен жылыту кезеңі ішінде жылумен жабдықтау бойынша көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу кезінде тарифті төмендету берілген шоттардағы төлем сомасын қайта есептеу шамасына төмендету жолымен жүргізіледі.

      530. Табиғи монополия субъектісі тұтынушылардың назарына коммуналдық қызметтерге ақы төлеу туралы төлем құжатында қаражатты қайтару сомасы туралы ақпаратты аванс (сальдо) түрінде оған ескертпемен қоса жеткізеді.

      Авансқа (сальдо) ескертпеде осы сома сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу нәтижесі болып табылатыны туралы ақпарат көрсетіледі.

      531. Есепті жылдан кейінгі жылдың 1 маусымынан кешіктірілмейтін мерзімде Табиғи монополия субъектілері мемлекеттік тіркелімінің республикалық немесе жергілікті бөліміне енгізілген табиғи монополия субъектісі сырттағы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу және растайтын құжаттарды қоса бере отырып, сырттағы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызмет құнын қайта есептеу бойынша, оның қорытындысы бойынша уәкілетті органның ведомствосына немесе тиісті аумақтық органға тұтынушыларға қаражатты қайтару туралы ақпарат берілетін қайта есептеу нәтижелері бойынша, тұтынушыларға қаражатты қайтару туралы шешім қабылдайды.

      Аумақтық орган табиғи монополиялар субъектілері ұсынған құжаттарды қарау қорытындысы бойынша шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік бес күннен кешіктірмей уәкілетті органның ведомствосына сыртқы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылумен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу және қайта есептеу нәтижелері бойынша тұтынушыларға қаражатты қайтару туралы ақпаратты жібереді және уәкілетті орган ведомствосының ресми сайтында орналастырады.

      Уәкілетті органның ведомствосы өзінің ресми сайтында Қазақстан Республикасының өңірлері бойынша сырттағы ауаның нақты температурасын ескере отырып, жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтің құнын қайта есептеу және қайта есептеу нәтижелері бойынша тұтынушыларға қаражатты қайтару туралы жиынтық ақпаратты орналастырады.

11-тарау. Табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      532. Субъект пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау субъект пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау тәртібін айқындайды.

      533. Пайданың жол берілетін деңгейі реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну кезінде қолданысқа енгізілген субъект активтерінің баланстық немесе қайта бағаланған құнын және осы Қағидаларда айқындалған әдіс бойынша есептелген пайда ставкасын және бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаражат көлемін ескере отырып айқындалады.

2-параграф. Пайданың жол берілетін деңгейін айқындау қағидалары

1-бөлім. Пайданың жол берілетін деңгейін есептеу

      534. Пайданың жол берілетін деңгейі тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір жылына мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      ДУП- пайданың жол берілетін деңгейі, теңге.

      i – тарифтің қолданылу кезеңінің жылы, жыл;

      СПi – тартылған активтердің реттелетін базасына пайда мөлшерлемесі;

      PБЗAi – тартылған активтердің реттелетін базасы, теңге.

      535. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша тартылған активтердің реттелетін базасы тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір жылында осы Қағидалардың сәйкес қағидалармен бекітілген инвестициялық бағдарламаға сәйкес ұзақ мерзімді активтерді пайдаланудан шығаруды және пайдалануға енгізуді ескере отырып есептеледі.

      Өндірістік мақсаттағы негізгі құралдар мен материалдық емес активтер олар консервациялауда немесе бір жылдан артық жөндеуде, техникалық қайта жабдықтауда (реконструкциялауда), жалдауда болған жағдайда және ұзақ мерзімді қолданыста болмаған өзге жағдайларда, қолданысқа енгізілген активтердің реттелетін базасының құрамына кірмейді.

      536. "Халықтық IPO" бағдарламасының шеңберінде акцияларын құнды қағаздар нарығына шығаруды жүзеге асыратын субъектілерді қоспағанда, бақылау пакеттерi мемлекетке тиесілі Кәсіпорындар мен акционерлік қоғамдардың, сондай-ақ олармен үлестес заңды тұлғалардың тартылған активтерiнiң реттелетiн базасы активтердiң тартылған коэффициентiне активтердiң нақты құнының туындысы ретiнде мынадай формула бойынша анықталады:

      РБА = СА Кза,

      мұндағы:

      СА – активтердің нақты құны, теңге;

      Кза – активтердің тартылу коэффициенті.

      537. Активтердің тартылу коэффициенті олардың технологиялық қуаттылығына Субъектінің негізгі құралдарымен ұсынылатын реттеліп көрсетілетін (нормативтік ысыраптарды ескере отырып) қызметтердің нақты көлемінің (алдыңғы төрт тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін) арақатынасы ретінде айқындалады.

      538. Активтердің нақты құны конкурстық негізінде таңдалған тәуелсіз бағалаушылармен оларды қайта бағалау нәтижесінде алынған Субъектілердің негізгі құралдарының қалдық құнының негізінде айқындалады.

      539. "Халықтық IPO" бағдарламасы шеңберінде акцияларын құнды қағаздар нарығына шығаруды жүзеге асырған Субъектілер үшін, сондай-ақ осы Қағидаларының 536-тармағында көрсетілмеген, негізгі құралдары сенімгерлік басқаруға, мүліктік жалдауға, лизинг бойынша немесе басқа мәмілелер нәтижесінде алынған Субъектілер үшін:

      1) тартылған активтердің реттелетін базасы иелігінде болған және (немесе) пайдаланған кезеңдегі (жыл сайынғы) нақты есептелген амортизациялық аударымдарды қоспағанда, нақты өндірілген (жыл сайынғы) инвестицияларды, негізгі құралдардың бастапқы құнының өсіруіне әкелген иелігінде болған және (немесе) пайдаланған кезеңдегі жөндеу және жұмыстардың басқа түрлерін ескере отырып, Субъектілердің негізгі құралдардың сатып алу (сатып алудың басқа тәсілдері) құның негізінде айқындалады;

      2) акциялардың бақылау пакеті мемлекеттің, сондай-ақ олармен үлестес заңды тұлғалардың иелігіндегі мемлекеттік кәсіпорындардан, акционерлік қоғамдардан, сондай-ақ олармен үлестес заңды тұлғалардан тартылған активтердің реттелетін базасы осы Қағидаларының 536, 537 және 538-тармақтарына сәйкес айқындалады.

      540. Пайда мөлшерлемесінің есебі осы Қағидаларға сәйкес табиғи монополиялар салаларының ерекшеліктерін ескере отырып жүзеге асырылады.

2-бөлім. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұрудың реттеліп көрсетілетін қызметтерін көрсететін Субъектілердің, және энергетикалық сектор Субъектілерінің пайда мөлшерлемесін есептеу

      541. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру көрсетілетін қызметтерін ұсынатын субъектілер үшін пайда мөлшерлемесі отыз пайыздан аспайтын мөлшерде қабылданады.

      Қаржыландыру көздері инвестиция көлемдерінен асып түскен кезде инвестицияларды қаржыландыру көздері ретінде амортизациялық аударымдар мен қарыз қаражатының пайдаланылуы ескеріле отырып, пайда инвестициялық бағдарламаны (жобаны) іске асыру үшін қажет деңгейге дейін төмендеу жағына қарай түзетіледі.

      Егер сумен жабдықтау және (немесе) су бұру көрсетілетін қызметтеріне тарифтің жоспарлы деңгейі қосылған құн салығынсыз бір текше метр үшін екі жүз теңгеден асып түссе, пайда мөлшерлемесі тарифті бекітуге өтінім беру күніне Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің базалық мөлшерлемесі деңгейінде қабылданады.

      542. Пайда мөлшерлемесі мынадай реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсететін энергетика секторы Субъектілері үшін капиталдың орташа өлшенген құны (бұдан әрі – КОӨҚ) әдiсiнiң көмегiмен мынадай формула бойынша анықталады:

      тауарлық газды сақтау, жалғастырушы магистральдық газ құбырлары және (немесе) газ тарату жүйелері арқылы тасымалдау, топтық резервуарлық қондырғыларды пайдалану, сондай-ақ шикі газды жалғастырушы газ құбырлары арқылы тасымалдау;

      топырақтың жылуын, жерасты суларды, өзендерді, су айдындарын өнеркәсіптік кәсіпорындардың және электр станцияларының, кәріздік-тазарту құрылыстарының сарқынды суларын пайдалана отырып, өндірілген жылу энергиясын қоспағанда, жылу энергиясын өндіру, беру, бөлу және (немесе) онымен жабдықтау жөніндегі;

      электр энергиясын беру жөніндегі;

      электр энергиясын желiге босатуды техникалық диспетчерлендіру және тұтыну жөніндегі;

      электр энергиясын өндiрудiң-тұтынудың теңгерiмдеуді ұйымдастыру жөніндегі.

      543. КОӨҚ мынадай формула бойынша айқындалады:

      ӨҚ (КОӨҚ) = ((1 – g) * re) + (g * rd),

      мұндағы:

      g – леверидж қаржыландырудың жалпы құрылымында субъектінің қарыз және меншікті капиталының ара қатынасын сипаттайтын шама, яғни негізгі құралдарға жүргізілген соңғы қайта бағалауды ескере отырып барлық капиталдың (меншікті және қарыз капиталының сомасы) құрылымындағы нақты қарыз қаражатының үлесі болып табылады. Леверидж деңгейі нөлден кем емес шама болып табылады. Субъектінің меншікті капититалының теріс мәні болған кезде леверидждің деңгейі 1-ге тең шама ретінде алынады;

      re – меншікті капиталға сыйақы мөлшерлемесі (%);

      rd – қарыз қаражатына сыйақы мөлшерлемесі (%).

      Қарыз қаражатына сыйақы мөлшерлемесі мынадай формула бойынша айқындалады:

      rd = rf + ҚС,

      мұндағы:

      rf – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі негізге алына отырып айқындалатын тәуекелсіз мөлшерлеме;

      ҚС – субъекті шығарған және егер борыштық міндеттемелерді шығару орын алған болса, айналымның сол мерзіміне мемлекеттік бағалы қағаздарға қатысты айналымда болатын борыштық міндеттемелерге сыйлықақы негізінде айқындалатын, субъекті бойынша тәуекел үшін борыштық сыйлықақы. Басқа жағдайда ол ұқсас қызмет түрімен айналысатын және Қазақстан Республикасының аумағында осындай кредиттік рейтингі бар басқа субъектілердің борыштық сыйақыларын ескере отырып айқындалады.

      Меншікті капиталға сыйақы мөлшерлемесі мынадай формула бойынша айқындалады:

      re = rf + ra,

      мұндағы:

      ra – меншікті капиталға тәуекел үшін сыйлықақы. Меншікті капиталға тәуекел үшін сыйлықақы тұтастай алғанда Қазақстан Республикасының қор нарығы бойынша тәуекел үшін сыйлықақы негізінде айқындалады және мынадай формула бойынша салалық бета-коэффициентке түзетіледі:

      ra = b* (15,7 % – rf),

      мұндағы:

      b – энергетика секторының салалық бета-коэффициенті. Энергетика секторы ұйымының іске қосылған активтеріне пайда мөлшерлемесін есептеу үшін салалық бета-коэффициент, олар үшін салалық бета-коэффициент 1,3 деңгейінде қабылданған "Халықтық ІPO" бағдарламасы шеңберінде акцияларын бағалы қағаздар нарығына шығаруды жүзеге асырған субъектілерді қоспағанда, 0,89 деңгейінде қабылданды.

      Акционерлік капиталға сыйақының құны қарыз қаражатына сыйақы құнынан кем емес шама болып табылады.

3-параграф. Газды магистральдық таратушы құбырлары арқылы тасымалдау жөнінде қызметтерді ұсынатын Субъектілердің тартылған активтерінің реттелетін базасына пайда мөлшерлемесін есептеу

      544. Салық салынғаннан кейінгі пайда мөлшерлемесі капиталдың негізделген және тиімді құрылымының негізінде есептеледі және капиталдың әртүрлі түрлерінің орташа өлшенген құны ретінде мынадай формула (1) бойынша анықталады:

      WACC = r d * (1-t) * (3K/K) + r e * (CK/K) + r p * (PK/K),

      мұндағы:

      r d – ұзақ мерзімді қарыз капиталының құны;

      r e – меншікті капиталдың құны;

      r р – артықшылық берілген капиталдың құны;

      ЗК – ұзақ мерзімді қарыз капиталы;

      РК – төленген артықшылық берілген акциялар;

      СК – төленген қарапайым акциялар;

      К – жалпы капитал ЗК + РК + СК сомасы ретінде анықталады;

      t – салық салу мөлшерлемесі (корпоративтік табыс салығы).

      545. Салық салынғанға дейінгі пайда мөлшерлемесі (1-t) бөлінген салық салынғаннан кейінгі пайда мөлшерлемесі ретінде анықталады.

      546. Капитал құрылымын анықтау кезінде газ тасымалдау ұйымының, оның бас компаниясының және ұқсас компаниялардың "прокси тобының" капиталының құрылымдары қарастырылады.

      547. Газ тасымалдау ұйымы капиталының қолда бар құрылымы мынадай шарттар болған кезде пайдаланылады:

      1) капиталдың осы құрылымы экономикалық негізделген болып табылады және газ тасымалдау ұйымының қызметтерін тұтынушыларының мүдделеріне қысым жасамайды;

      2) газ тасымалдау ұйымы бас компаниядан тәуелсіз сырттан қарыз алуды жүзеге асырады.

      548. Газ тасымалдау ұйымының қаржыландырылуы бас компаниямен оның тартылған қарыз қаражатының есебінен жүзеге асырылған жағдайда, бұл ретте бас компания капиталының құрылымы газ тасымалдау ұйымы капиталының құрылымынан елеулі айрықша болған кезде, бас компания капиталының құрылымын қолданған мақсатты болады.

      549. Жекелеген жағдайларда, газ тасымалдау ұйымы мен оның бас компаниясы капиталының құрылымдары экономикалық негізделмеген болып табылса, ұқсас компанияның немесе газ тасымалдау ұйымының немесе оның бас компаниясының қызметіне неғұрлым сай келетін компаниялардың "прокси тобының" капитал құрылымын қолдану орынды. Бұл жағдайда, салыстыру үшін Қазақстанда да, шетелде де қызметін жүзеге асыратын компаниялар қабылданады.

      550. Пайда мөлшерлемесін есептеу үшін осы Қағидаларының 547-тармағына сәйкес газ тасымалдау ұйымының немесе осы Қағидаларының 548-тармағына сәйкес оның бас компаниясының капитал құрылымы пайдаланған кезде, қарыз капиталының құны дисконттарды немесе сыйлықақыларды, қарыз капиталын тарту немесе қайта қаржыландыру бойынша шығындарды есепке ала отырып, есепті кезеңнің аяғындағы қарыз капиталының орташа өлшенген нақты құны ретінде анықталады.

      551. Осы Қағидаларының 549-тармағына сәйкес капитал құрылымын анықтаған жағдайда, қарыз капиталының құны газ тасымалдау ұйымының кредиттік рейтінгісінің немесе ұқсас компанияның немесе осындай компаниялардың "прокси тобының" қарыз капиталы құнының негізінде анықталады.

      552. Егер қарыз капиталы шетел валютасында тартылған жағдайда, қарыз капиталының құнын болжамды бағам айырмасына түзету қажет. Қарыз капиталының осы түзетілген құны формула бойынша есептеледі.

      r D {теңге) = (1 + r D {доллар)) * (1 + i Қaзaқстaн )/(1 + i АҚШ ) – 1,

      мұндағы:

      r D {теңге) – қарыз капиталының теңгелік эквивалентіндегі құны;

      r D {доллар) – қарыз капиталының долларлық эквивалентіндегі құны;

      i Қазақстан және i AҚШ – тиісінше Қазақстан мен АҚШ-ғы инфляцияның болжамды деңгейі.

      553. Артықшылық берілген акциялардың құны газ тасымалдау ұйымы деректерінің негізінде есепті кезеңдегі орташа өлшенген мәні ретінде анықталады.

      554. Газ тасымалдау ұйымы үшін меншікті капиталдың құнын анықтау дисконтталған ақша ағындарының қос сатылы үлгісінің негізінде жүзеге асырылады.

      555. Меншікті капиталдың құнын бағалаудың осы үлгісі компания акциясының бағасы инвесторлар талап ететін табыс деңгейіне сәйкес дисконтталған осы акцияға барлық болжамды келешектегі табыстардың ағымдағы құнының болуына негізделген. Акцияға келешектегі табыстар өсудің тұрақты қарқынымен сипатталатын орташа мерзімді кезеңдегі өсудің (өсудің орташа мерзімді қарқыны) негізінде болжанады.

      556. Инвесторлармен талап етілетін табыстылық деңгейі меншікті капиталдың құнын көрсетеді.

      557. Газ тасымалдау ұйымы үшін осы нұсқаулықты қолдану мақсаттарында меншікті капиталдың құнын анықтауға салыстырмалы таратушы құбырлары компанияларының прокси тобын анықтау қажет.

      558. Компанияларды прокси тобына таңдау мынадай өлшемдердің негізінде жүзеге асырылады:

      1) таңдалған компания акциялары қор биржасындағы ашық айналымда болатын акционерлік қоғам болып табылады;

      2) компания газ құбыры көлігінің тәуекелдерін көрсететін және растау ретінде әртараптандырылған газ саласын талдау үшін әртүрлі талдау есептерінің инвестициялық көріністеріне қосылған ретінде инвесторлармен қаралады.

      559. Прокси тобының меншікті капиталының құны прокси тобына кіретін компаниялардың меншікті капиталы құндарының орташа мәні ретінде анықталады және формула бойынша анықталады.

      мұндағы:

      r Е – прокси тобы үшін меншікті капиталдың орташа құны;

      r i – компаниясының меншікті капиталының құны;

      n – прокси тобындағы компаниялардың саны.

      560. Егер таңдалған компания өз қызметін АҚШ-тан тыс жерлерде жүзеге асырған жағдайда, осы компания үшін меншікті капиталдың алынған құны бірыңғай көрсеткіштерге келтіру үшін осы елдің елдік және бағам тәуекелдеріне түзетіледі.

      561. Әрбір компания үшін меншікті капиталдың құны бұл дивидендтерді тоқсан сайын төлеуге және дивидендтердің күтілетін өсу қарқынына түзетілген келесі жылдағы акциялар бойынша табыстылық сомасы. Меншікті капиталдың құны мына формула бойынша есептеледі.

      мұндағы:

      Y l i – і-компаниясының акциялары бойынша келесі жылдағы табыстылық;

      g i – і-компаниясының күтілетін өсу қарқыны.

      562. Дивидендтерді тоқсан сайын төлеуге түзетілген келесі жылдағы компанияның акциялары бойынша табыстылығы мына формула бойынша анықталады.

      Y l i = Y 0 i * (1+0,5g i ),

      мұндағы:

      Y 0 – i компаниясының акциялары бойынша ағымдағы табыстылығы.

      563. Компанияның акциялары бойынша ағымдағы табыстылығы ағымдағы дивидендтердің акция бағасына қатынасы ретінде және мына формула бойынша анықталады.

      мұндағы:

      Р i – і компаниясына арналған өтінім беру күнінің алдындағы екі кезекті тоқсандағы акцияның орташа ағымдағы бағасы;

      Д i 0 – есепті кезеңде акцияға төленген дивидендтер.

      564. i-компаниясы дивидендтерінің күтілетін өсу қарқыны үлес салмақтары жылдардағы тиісті кезеңдердің ұзақтығымен анықталатын орташа мерзімді және тұрақты өсу қарқындарының орташа өлшенген мәні ретінде есептеледі және мына формула бойынша анықталады. Өсу қарқындарын пайдаланудың жалпы шегінің ұзақтығы 20 жылды құрайды.

      g i = g 0 i * KП/П + g t i * УП/П,

      мұндағы:

      g0 i – і-компаниясы үшін акцияға есептелген дивидендтердің орташа мерзімді өсу қарқыны;

      g t i – і-компаниясы үшін акцияға есептелген дивидендтердің тұрақты өсу қарқыны;

      КП – өсудің орташа мерзімді қарқындарын (жылдарын) пайдалану шегі;

      УП – өсудің тұрақты қарқынын (жылдарын) пайдалану шегі;

      П – жалпы шек (жылдар) (КП+УП) сомасы ретінде анықталады.

      565. Компаниялар дивидендтерінің орташа мерзімді өсу қарқындарын жалпы танылған талдау компаниялары (бес жылдық кезеңге) ұсынады. Талдау компаниясының жалпы танымалдылығы оның деректерін басқа елдердегі газ тасымалдау ұйымдарын реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың пайдалану жиілігімен анықталады.

      566. Өсудің тұрақты қарқыны өсудің орташа мерзімді қарқынының кезеңінен кейінгі кезеңге болжанады және компания өсуінің ішкі резервтік көздері болып табылатын екі құрамдауышпен анықталады және мына формула бойынша есептеледі.

      g t i =B i R i +V i S i ,

      Теңдеудің бірінші құрамдауышы компания өсуінің негізгі көзі болып табылады және өсудің тұрақты қарқынының ажырамас құрамдауышы болып табылады.

      мұндағы:

      B i – акциялар бойынша бөлінбеген болжамды табыстар үлесі;

      R i – акцияға есептегендегі компанияның теңгерімді құнына табыстылықтың болжанатын деңгейі.

      Теңдеудің екінші құрамдауышы, егер компания қосымша акциялар эмиссиясын шығаруды болжамаса, есептеу кезінде түсіріледі.

      мұндағы:

      V i – меншікті капиталдың болжамды өсу үлесі;

      S i – болжанатын жыл сайынғы эмиссияны (қарапайым акциялар көлемінің өсу қарқынын) есепке ала отырып, қарапайым акциялардың болжанған өсу пайызы.

      567. Прокси тобының меншікті капиталының құны Қазақстан Республикасының елдік тәуекелін көрсететін меншікті капитал құнына келтіріледі тиіс және ол мына формула бойынша есептеледі.

      r Е {доллар) = r Е + елдік тәуекелге сыйлықақы,

      мұндағы:

      r Е (доллар) – Қазақстан Республикасының елдік тәуекелін долларлық эквивалентте көрсететін меншікті капиталдың құны.

      568. Елдік тәуекел үшін сыйлықақы елдің дефолты тәуекеліне негізделеді және долларда шығарылған Қазақстан Республикасының облигациялары бойынша табыстылығы мен қор нарығы тұрақсыздығының орташа коэффициентіне көбейтілетін АҚШ 10-жылдық қазынашылық облигациялары бойынша табыстылықтың арасындағы айырма ретінде есептеледі.

      569. Егер Қазақстан Республикасының облигациялары бойынша өтеудің қалған мерзімі 5 жылдан кем болған жағдайда, онда табыстылықты есептеу үшін Қазақстан рейтінгісіне жақындалған рейтінгісі бар елдердің облигациялары бойынша табыстылық алынады.

      570. Долларлық қатынаста көрсетілген меншікті капиталдың құны ұлттық валюта бағамының болжамды өзгерісіне қарай түзетіледі. Бұл түзету (10) формула бойынша есептеледі.

      r Е (теңге) = (1 + r Е (доллар)) * (1 + i Қазақстан )/(1+i АҚШ ) – 1,

      мұндағы:

      r Е (теңге) – меншікті капиталдың теңгелік эквиваленттегі құны;

      i Қазақстан және i АҚШ – тиісінше Қазақстан мен АҚШ-тағы инфляцияның болжамды деңгейі.

      571. Ұлттық валютада көрсетілген меншікті капиталдың алынған құны капиталдың орташа өлшенген құнын есептеу үшін пайдаланылады, яғни пайда ставкалары мынадай формула бойынша есептеледі:

      r Е = r Е {теңге),

      572. Пайда мөлшерлемесін есептеу үшін осы Қағидаларының 565, 566 және 567-тармақтарында санамаланған ақпарат пайдаланылады.

      573. Қарыз капиталының құнын есептеу үшін ақпарат мына төмендегілерді:

      1) қарыздардың атауын, оларды тарту күні мен өтеу күнін;

      2) қарыздар бойынша проценттік мөлшерлемесін;

      3) қарыздардың жалпы сомасын;

      4) дисконттың немесе қарызды орналастыруды ұйымдастырушылар комиссиясының жалпы сомасын;

      5) шығару бойынша шығындардың жалпы сомасын;

      6) қарыздар бойынша таза түсімдерді;

      7) қарыз капиталының құнын: проценттік мөлшерлеме мен таза түсімдердің негізінде есептелетін өтеуге дейінгі табыстылықты қамтиды.

      574. Артықшылық берілген капиталдың құнын есептеу үшін ақпарат мына төмендегілерді:

      1) артықшылық берілген акциялар эмиссияның атауы мен күнін;

      2) егер кері сатып алуға жатса, сатып алу құнын;

      3) егер айырбасталатын болса, айырбастау шарттарын;

      4) дивидендтер бойынша мөлшерлемесін;

      5) артықшылық берілген акциялар эмиссияның атаулы сомасын;

      6) дисконттың немесе қарызды орналастыруды ұйымдастырушылар комиссиясының жалпы сомасын;

      7) шығару бойынша шығындардың жалпы сомасын;

      8) тартылған қаржының құнын – шығарылған акцияның бірлігіне таза тартылған қаражатқа бөлінген дивидендтер бойынша жыл сайынғы мөлшерлемесін қамтиды.

      575. Меншікті капиталдың құнын есептеу үшін ақпарат мына төмендегілерді:

      1) прокси тобына кіретін компаниялардың тізімін, осы компаниялары бизнесінің сипаттамасы мен таратушы құбыр көлігінің осы компаниялардың жалпы қызметіндегі үлесін;

      2) прокси тобына таңдалған компаниялардың бір акциясына есептегендегі акциялар бағаларын, табыстылық, дивидендтер мен теңгерімді құнының деңгейін;

      3) жалпы танылған талдау компаниясымен бағаланған прокси тобына кіретін компаниялардың орташа мерзімді өсу қарқынын;

      4) АҚШ 10-жылдық қазынашылық облигациялары бойынша табыстылық деңгейін;

      5) АҚШ долларында шығарылған Қазақстанның немесе Қазақстанның рейтінгісіне жақындалған рейтингісі бар елдердің мемлекеттік облигациялары бойынша табыстылық деңгейін;

      6) Қазақстан Республикасындағы және АҚШ-тағы инфляцияның болжамды деңгейін;

      7) пайдаланатын ақпарат пен есептеу компоненттерінің көздерін қамтиды. Есептеуде ресми, дәйекті және қаржылық және өзге де ұйымдар кеңінен қолданылатын ақпарат пайдаланылады.

5-бөлім. Мұнайды магистральдық құбыржолдары арқылы тасымалдау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсететін субъектілердің іске қосылған активтерінің реттелетін базасына пайда мөлшерлемесін есептеу

      576. Мұнай өткізу ұйымының реттелетін базасына пайда мөлшерлемесі капиталдың орташа өлшенген құны ретінде айқындалады және мынадай формула бойынша есептеледі:

      мұндағы:

      СП ЗА – іске қосылған активтерге пайда мөлшерлемесі;

      СК – меншік капитал, теңге;

      СП СК – меншік капиталдың құны;

      ЗК – қарыз капиталы, теңге;

      СП ЗК – қарыз капиталының құны.

      577. Меншік капиталдың құны тәуекелсіз мөлшерлемені, Қазақстанның елдік тәуекелі үшін сыйлықты, құбыр секторына арналған акциялар бойынша тәуекел үшін сыйлықты және мұнай құбыры ұйымына тән ерекшелікті тәуекел үшін сыйлықтарды мына формула бойынша жинақтаумен анықталады:

      СП СК = r f1 + r c + r а + r s,

      мұндағы:

      r f1 – кірістіліктің тәуекелсіз мөлшерлемесі;

      r c – елдік тәуекел үшін сыйлық;

      r а – мұнай құбыры секторына арналған акциялар бойынша тәуекел үшін сыйлық;

      r s – мұнай құбыры ұйымына тән ерекшелікті тәуекел үшін сыйлық.

      578. Мұнай құбыры ұйымы меншік капиталының құнын есептеу кезінде табыстылықтың тәуекелсіз мөлшерлемесі (r f1 ) мұнай құбыры ұйымы тарифті бекітуге өтінім берген күнге немесе уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті бекіту туралы шешім қабылдау күніне АҚШ-тың федералдық резерв жүйесі деректерінің негізінде анықталатын АҚШ Қазынашылығы жиырма жылдық облигацияларының ағымдағы табыстылығына тең қабылданады.

      579. Мұнай құбыры ұйымының елдік тәуекел үшін сыйлығын (r c ) анықтау Moody's, Fіtch және Standard & Poor's халықаралық рейтинг агенттіктері берген және мұнай құбыры ұйымы тарифті бекітуге өтінім берген күнге немесе уәкілетті органның бастамасы бойынша тарифті бекіту туралы шешім қабылдау күніне қолданыстағы Қазақстан Республикасының егемен борышы рейтингісін пайдаланып дефолт-спреданы есептеуді көздейтін рейтингтік әдіске негізделген.

      Елдік тәуекел үшін сыйлығы мына формула бойынша есептеледі:

      r c = d s x k v ,

      мұндағы:

      d s – облигациялар бойынша дефолт-спред;

      k v – қор нарығы тұрақсыздығының орташа коэффициенті;

      Базистік тармақтардағы дефолт-спред (1 базистік тармағы = 0,01%) Moody's, Fіtch және Standard & Poor's халықаралық рейтинг агенттіктері Қазақстан Республикасына берген, олардың консервативтігінің бірі бойынша қабылданатын және осы Қағидаларының 127-қосымшаға сәйкес уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті бекіту туралы шешім қабылдау күніне кредит рейтингі негізінде анықталады.

      Мұнай құбыры ұйымының іске қосылған активтеріне пайда мөлшерлемесін есептеуге арналған қор нарығы тұрақсыздығының орташа коэффициенті жаһандық қор нарығы бойынша есеп негізінде анықталған және осы Қағидаларының 128-қосымшаға сәйкес 1,5 деңгейде қабылданған.

      580. Құбыр секторына арналған акциялар бойынша тәуекел үшін сыйлықақы (r а ) тұтас алғанда АҚШ қор нарығы бойынша тәуекел үшін ұзақ мерзімді сыйлықақы негізінде осы Қағидаларының 129-қосымшаға сәйкес анықталады және салалық бета-коэффициентте мына формула бойынша түзетіледі:

      r а = b (r m – r f2 ),

      мұндағы:

      r m – 1926-2001 жылдар кезеңінде тұтастай алғанда АҚШ-тың қор нарығы бойынша орташа арифметикалық жалпынарықтық табыстылығы;

      r f2 – 1926-2001 жылдар кезеңінде АҚШ-тың жиырма жылдық мемлекеттік облигацияларының орташа арифметикалық табыстылығы;

      b – мұнай құбыры секторының салалық бета-коэффициенті.

      Мұнай құбыры ұйымының іске қосылған активтеріне пайда мөлшерлемесін есептеуге арналған салалық бета-коэффициент осы Қағидаларының 130-қосымшаға сәйкес 0,88 деңгейде алынған.

      581. Мұнай құбыры ұйымына тән ерекшелікті тәуекел үшін сыйлықақы (r s ) салалық бета-коэффициентпен және елдік тәуекел үшін сыйлықықымен жабылмайтын мұнай құбыры ұйымына инвестициялармен байланысты қосымша тәуекелдерді бейнелейді. Ерекшелікті тәуекел үшін сыйлықақы мәні оларды бағалауға байланысты 0-ден 10%-ға дейін диапазонда болады.

      Мұнай құбыры ұйымының ерекшелікті тәуекел үшін сыйлыақының мөлшерін айқындаушы негізгі факторлар:

      1) мұнай тасымалдауға арналған тарифтердің ағымдағы деңгейі;

      2) елеулі тапсырысшыларға/клиенттерге тәуелділік;

      3) бизнестің даму келешегі;

      4) тартылған активтердің жай-күйі;

      5) бизнестің қаржылық жай-күйі және күрделі шығындарды қаржыландыру бойынша мүмкіндік болып табылады.

      Мұнай құбыры ұйымы үшін тән ерекшелікті тәуекелдерді объективті бағалау үшін осы Қағидаларының 131-қосымшаға сәйкес алгоритм пайдаланылады, ол ерекшелікті тәуекелдердің негізгі факторларын ескереді.

      Мұнай құбыры ұйымының ерекшелікті тәуекелдерін бағалауды құзыретті орган жүргізеді.

      582. Мұнай құбыры ұйымының бүкіл капиталына қатысты бүкіл қарыз капиталының үлес салмағы елу проценттен кем болатын қарыз капиталының құны мына формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      СП ЗК – қарыз капиталға пайда мөлшерлемесі;

      кредит i – мұнай құбыры ұйымының айналым қаражатын толықтыруға арналған кредиттерін қоспағанда, мұнай құбыры ұйымы тарифті бекітуге өтінім берген күнге не уәкілетті органның ведомствосымұнай құбыры ұйымының тарифін қайта қарау туралы шешім қабылдау күніне алынған қаржы ресурстары бойынша міндеттемелері;

      мөлшерлеме i – тиісті кредит бойынша сыйақының жылдық проценттік мөлшерлемесі.

      583. Бүкіл капиталға қатысты қарыз капиталының үлес салмағы елу пайыз және одан астамды құрайтын мұнай құбыры ұйымының қарыз капиталының құны мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұндағы:

      ПМ ҚК– қарыз капиталға пайда мөлшерлемесі;

      і кредиттер – айналым қаражатын толықтыруға арналған кредиттерді қоспағанда, мұнай құбыры ұйымының тарифті бекітуге өтінім берген күніне немесе уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті бекіту туралы шешім қабылдау күніне алынған қаржы ресурстары бойынша мұнай құбыры ұйымының міндеттемелері;

      ҰББМ – мұнай құбыры ұйымының тарифті бекітуге өтінім берген күніне немесе уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті бекіту туралы шешім қабылдау күніне Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі;

      іЕа – мұнай құбыры ұйымының тарифті бекітуге өтінім берген күніне немесе уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті бекіту туралы шешім қабылдау күніне кредит алынған валюталы елдің бірінші деңгейдегі банкінің (орталық банк) қайта қаржыландыру мөлшерлемесі;

      і мөлшерлемесі – тиісті кредит бойынша сыйақының жылдық пайыздық мөлшерлемесі.

6-бөлім. Магистральдық теміржол желісі саласындағы және бәсекелес кірме жол болмаған кезде кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтерін ұсынатын субъектілердің пайда мөлшерлемесінің есебі

      584. Магистральдық теміржол желісінің және бәсекелес кірме жол болмаған кезде кірме жолдардың реттеліп көрсетілетін қызметтерін ұсынатын субъектілердің пайда мөлшерлемесі пайданың (салық салынғаннан кейінгі таза табыс) жол берілетін деңгейін есептеу үшін қолданылады.

      585. Магистральдық теміржол желісі және кірме жолдар көрсетілетін қызметтерін ұсынатын субъектілер үшін пайда мөлшерлемесі КОӨҚ әдісінің көмегімен есептеледі және мынадай формула бойынша айқындалады:

      ӨК (КОӨК) = ((1 – g) x r e )+(g x r d ),

      мұндағы:

      g – леверидж қаржыландырудың жалпы құрылымында субъектінің қарыз және меншікті капиталының ара қатынасын сипаттайтын шама, яғни негізгі құралдарға жүргізілген соңғы қайта бағалауды ескере отырып барлық капиталдың (меншікті және қарыз капиталының сомасы) құрылымындағы нақты қарызға алынған қаражаттың үлесі болып табылады. Леверидж деңгейі нөлден кем емес шама болып табылады. Субъектінің меншікті капититалының теріс мәні болған кезде леверидждің деңгейі 1-ге тең шама ретінде алынады;

      re – меншікті капиталға сыйақы мөлшерлемесі (%);

      rd – қарыз қаражатына сыйақы мөлшерлемесі (%).

      Қарыз қаражатына сыйақы мөлшерлемесі мынадай формула бойынша айқындалады:

      r d = r f + ҚС,

      мұндағы:

      rf – тәуекелсіз мөлшерлеме Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі деңгейіне тең болып алынады;

      ҚС – субъекті шығарған және егер борыштық міндеттемелерді шығару орын алған болса, айналымның сол мерзіміне мемлекеттік бағалы қағаздарға қатысты айналымда болатын борыштық міндеттемелерге сыйлықақы негізінде айқындалатын, субъекті бойынша тәуекел үшін борыштық сыйлықақы. Басқа жағдайда ол ұқсас қызмет түрімен айналысатын және Қазақстан Республикасының аумағында осындай кредиттік рейтингі бар басқа субъектілердің борыштық сыйақыларын ескере отырып айқындалады. Меншікті капиталға сыйақы мөлшерлемесі мынадай формула бойынша айқындалады:

      r e = r f + r а ,

      мұндағы:

      rа – меншікті капиталға тәуекел үшін сыйлықақы. Меншікті капиталға тәуекел үшін сыйлықақыны уәкілетті органның ведомствосы белгілеген тәртіппен айқындайды. Акционерлік капиталға сыйақының құны қарыз қаражатына сыйақы құнынан кем емес шама болып табылады.

7-бөлім. Теңіз порттарының реттеліп көрсетілетін қызметтерін көрсететін Субъектілердің пайда мөлшерлемесін есептеу

      586. Теңіз порттарының реттеліп көрсетілетін қызметтерінің (жұмыстың) бірлігіне тарифтер кіріс бөлігінің есебі мынадай формула бойынша анықталады:

      Di = Ai *r *кi поп/Qi

      мұндағы:

      Di – қызметтердің (жұмыстың) бірлігіне і-тарифтің кіріс бөлігі;

      Ai – i-қызметке (жұмысқа) жатқызылған тартылған активтердің реттелетін базасы;

      r – тартылған активтердің реттелетін базасына пайда мөлшерлемесі;

      кi поп – нақты қызмет түріне түзету коэффициенті;

      Qi – і-қызметтің (жұмыстың) есептік (жоспарланатын) көлемі.

      Көрсетілетін қызметке тарифтің шамасы мынадай формула бойынша анықталады:

      Ti = Зi + Di + HПi,

      мұндағы:

      НПi –пайдаға салық деңгейі, ол мынадай формула бойынша есептеледі:

      HПi = Di 100: (100 – Н) – Di,

      мұндағы:

      Н – пайдаға салық мөлшерлемесі %.

      587. Тартылған активтердің реттелетін базасына пайда мөлшерлемесі капитал бағасы ретінде айқындалады және орташа арифметикалық өлшенген формула бойынша есептеледі:

      r = rе Wе+rd *Wd,

      мұндағы:

      rе – өз қаражаты есебінен қаржыландыру құны %-бен немесе меншікті капиталдың бағасы;

      Wе – өз қаражатының үлес салмағы;

      rd – өз қаражатының есебінен қаржыландыру құны %-бен немесе қарыз капиталдың бағасы;

      Wd – қарыз қаражатының үлес салмағы.

      588. Меншікті капиталдың (re) бағасы үш бөліктен тұрады:

      rIn – негізгі қорлардың тозу тәуекелін көрсететін құрамдас;

      rf – капиталды тәуекелсіз салуға арналған кірістілік көрсеткіші (Қазақстанда инвестициялаудың ең төменгі тәуекел нысаны болып саналатын тәуекелсіз мөлшерлеме);

      RP – тәуекел үшін сыйлықақы.

      589. Негізгі қорлардың тозу тәуекелі (rІn) мынадай өрнектің көмегімен бағаланады:

      мұндағы:

      І – і-көрсетілетін қызметіне (жұмысына) негізгі құралдарды қалпына келтіру үшін инвестицияларға қажеттілік, амортизациялық аударымдармен жабылмайтын өткізілген тозу);

      Zқ – субъектінің инвестициялық жоспарына сәйкес, реттеу кезеңіне і-көрсетілетін қызметіне (жұмысына) негізгі құралдарды қалпына келтіруге бағытталатын қарыз қаражатының көлемі;

      Zсуб – субъектінің инвестициялық жоспарына сәйкес, жоспарланған кезеңге і-көрсетілетін қызметіне (жұмысына) негізгі құралдарды қалпына келтіруге арналған мемлекеттік субсидиялардың жылдық орташа көлемі;

      М – меншікті капитал құны;

      Сuі – негізгі құралдардың бастапқы және қалдық құнының айырмасы ретінде і-көрсетілетін қызметіне (жұмысына) негізгі құралдардың і-тобының жинақталған тозуы;

      tі – негізгі құралдардың і-тобы қызметінің нормативтік мерзімі. Мұндағы tні әрбір топтың ішінде орташа өлшенген шамалар ретінде айқындалған.

      Тәуекелсіз мөлшерлеме (rf) Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің базалық мөлшерлемесінің деңгейіне тең қабылданады.

      590. Тәуекел үшін (RP) сыйлықақы өндірістік-технологиялық (rmex), операциялық (rор) және қаржылық (rfin) тәуекелдерден тұрады.

      Теңіз портының өндірістік құзыреттілігіне байланысты емес себептер бойынша болған технологиялық авариялардан кірістің ысырабын жабу үшін өндірістік-технологиялық (rmex) тәуекел көзделген кірістің, негізгі құралдар мен тауар-материалдық қорлардың ысырабына алып келуі мүмкін саланың тәуекелдерге ұшырағыштық дәрежесін көрсетеді.

      Осы көрсеткішті есептеу меншікті капиталдың тиісті ысыраптары мен шамасы жөніндегі ақпараттың негізінде мынадай формула бойынша жүргізіледі:

      мұндағы:

      Za – орташа есеппен бір жыл ішіндегі авариялар мен зілзалалардың зардаптарын жоюға арналған шығындар.

      591. Авариялар саны бойынша деректер болмаған және авариялар болатындығын анықтау мүмкіндігі болмаған жағдайда, негізгі құралдардың тозу дәрежесі бойынша технологиялық тәуекелдерді бағалау үшін амортизациялық аударымдардың үлестерін саралау шәкілі пайдалану ұсынылады:

      Негізгі құралдардың тозу дәрежесіне қарай технологиялық тәуекелдерді айқындау шәкілі:

      592. Жұмыс көлемінің төмендеуінен болған кіріс ысырабын жабу үшін операциялық тәуекел (rор) мынадай формула бойынша анықталады (жұмыс көлемі ұлғайған жағдайда, бұл тәуекел қолданылмайды):

      мұндағы:

      V – есепті кезеңде осы көрсетілетін қызметтен (жұмыстан) түскен түсім (кіріс),

      Zпер – есепті кезеңдегі ауыспалы шығындар (көрсетілетін қызметтердің көлеміне байланысты) немесе і-көрсетілетін қызметке (жұмысқа) болжанып отырған мән,

      V – і-көрсетілетін қызметтен (жұмыстан) болжанып отырған жылдағы кірістің өзгеруі.

      593. Ұйымның қаржы ресурстары ысырабының болуы мүмкіндігіне байланысты қаржылық тәуекел (rfin) мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Н – пайдаға салынатын салық мөлшерлемесі,

      Қаржылық тәуекелдің мәні тәуекелдің көптеген түрлері үшін қабылданғандай 0-ден 5%-ға дейінгі шекте шектелген.

      Қарыз капиталының бағасы (rd) банк несиелерінің бірлігі бағасының (rdk) және ұйым қаражатының көзі ретінде облигациялық қарыз бағасының (rdo) сомасы болып табылады (кәсіпорында облигациялар болмаған жағдайда, облигациялық қарыздың бағасы есептелмейді), ол мынадай формулалар бойынша анықталады:

      мұндағы:

      rdk – банк несиелері бірлігінің бағасы;

      rdo – ұйым қаражатының көзі ретінде облигациялық қарыздың бағасы;

      P1 – банкке төленетін пайыз;

      Н – пайдаға салық мөлшерлемесі,

      Р2 – пайыз мөлшерлемесі;

      Сн – қарыздың шамасы (көрсетулі құн);

      Ср – облигацияларды өткізу бағасы;

      t – қарыз мерзімі (жыл саны).

      594. Көрсетілетін қызметтің бірлігіне тарифтің шығыс және кіріс бөліктерінің жиынтығы ұйымның көрсетілетін қызметтерінің тарифін айқындайды.

8-бөлім. Тарифтері реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік өлшемшарттарын ескере отырып 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап бекітілген табиғи монополиялар субъектілері пайдасының жол берілетін деңгейін және пайда мөлшерлемесін есептеудің ерекшеліктері

      595. Тарифі реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік өлшемшарттарын ескере отырып 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап бекітілген табиғи монополиялар субъектілері пайдасының жол берілетін деңгейінің ең үлкен мөлшері пайданың жол берілетін деңгейінен кемінде жетпіс процент мөлшерінде бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыруға қажет қаражатты және пайданың жол берілетін деңгейінен отыз процент мөлшерінде қаражатты қамтиды.

      Пайданың жол берілетін деңгейін есептеу мына формула бойынша жүргізіледі:

      P = P1 + P2

      мұндағы:

      P – пайданың жол берілетін деңгейі, теңге;

      P1 – Субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламасын іске асыруға жіберілетін пайда бөлігі, теңге;

      P2 – реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік өлшемшарттарын ескере отырып есептелетін пайданың бөлігі, теңге.

      596. Субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламасын іске асыруға жіберілетін пайданың бөлігі мынадай формула бойынша анықталады:

      P1 = OCA * CP * 70 %,

      мұндағы:

      P1 – Субъектінің бекітілген инвестициялық бағдарламасын іске асыруға жіберілетін пайданың бөлігі, теңге;

      OCA – Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсетуге тікелей тартылған активтерін бағалау құны, теңге;

      CP – пайда мөлшерлемесі, %.

      597. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік өлшемшарттарын ескере отырып есептелетін пайда мынадай формула бойынша анықталады:

      P2 = OCA * CP * 30 % * B,

      мұндағы:

      P2 – реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік өлшемшарттарын ескере отырып есептелетін пайданың бөлігі, теңге;

      OCA – Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерін көрсетуге тікелей тартылған активтердің бағалау құны, теңге;

      CP – пайда мөлшерлемесі, %;

      B – уәкілетті органның ведомствосы Заңның 8-бабының 6) тармақшасына сәйкес бекіткен табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін жүзеге асыру қағидаларында белгіленген қағидалармен есептелетін реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік өлшемшарттарын сақтаудың қорытынды коэффициенті.

      598. Субъектінің пайда мөлшерлемесі капиталдың орташа өлшенген құнын есептеу формуласы бойынша анықталады:

      WACC = Re * E/(D + E) + Rd * D/(D + E) * (100 % – T),

      мұндағы:

      WACC – пайда мөлшерлемесі;

      Re – меншікті капиталдың құны;

      E – жиынтық салынған капиталдағы меншікті капиталдың шамасы;

      D – жиынтық салынған капиталдағы қарыз капиталының (қарыз) шамасы;

      Rd – қарыз капиталын тарту құны;

      T – корпоративтік табыс салығының мөлшерлемесі (%).

      599. Меншікті капиталдың құны мына формула бойынша анықталады:

      Re = Rf + ERP * Be

      мұндағы:

      Re – меншікті капиталдың құны;

      Rf – кірістіліктің тәуекелсіз мөлшерлемесі;

      ERP – капиталға инвестициялау тәуекелі үшін сыйлықақы;

      Be – акционерлік (меншікті) капиталдың бета-коэффициенті.

      600. Меншікті капитал құнынан жоғары алынған құнды ұлттық валютаға ауыстыру мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

      мұндағы:

      Z – меншікті капиталдың алынған құнын ұлттық валютаға ауыстыру;

      Re – жоғарыда сипатталған есептеулер шеңберінде алынған меншікті капиталдың құны;

      Infkz – инфляцияның ұлттық валютаға ұзақ мерзімді болжамды деңгейі;

      Inffc – инфляцияның шетелдік валютаға ұзақ мерзімді болжамды деңгейі.

      Талданатын компания үшін акционерлік (меншікті) капиталдың бета-коэффициентін есептеу үшін мына формуланы пайдалану қажет:

      мұндағы:

      Be – талданатын компания акционерлік (меншікті) капиталының бета-коэффициенті;

      Ba– тиісті сала үшін бета-коэффициент (салық жүктемесін есептеместен);

      T – Қазақстанда қолданылатын корпоративтік табыс салығының мөлшерлемесі;

12-тарау. Уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту қағидалары

1-параграф. Уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгертудің негіздері мен шарттары

1- бөлім. Жалпы ережелер

      601. Тарифті өзгерту уәкілетті орган ведомствосының немесе Субъектінің бастамасы бойынша жылына бір реттен жиілетпей жүзеге асырылады.

      Уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифті қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгертуге негіздер мыналар болып табылады:

      1) стратегиялық тауарлар құнының және (немесе) мемлекеттік реттеуге жататын стратегиялық тауарларды тасымалдауға тарифтердің (бағалардың) өзгеруі;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес төтенше жағдайдың жариялануы;

      3) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер мөлшерлемелерінің өзгеруі;

      4) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағдарламаларын іске асыруға байланысты бекітілген инвестициялық бағдарламаның өзгеруі;

      5) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің ұлғаюы;

      6) жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) онымен жабдықтау жөніндегі және сумен жабдықтаудың реттеліп көрсетілетін қызметтерін ұсыну кезінде атом-энергетикалық кешен пайдаланатын, өзі өндіретін электр энергиясының және судың өзіндік құнының газдың және (немесе) оны тасымалдау бағасының өзгеруіне байланысты өзгеруі;

      7) реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерінің сақталмауы;

      8) мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік органның ақпараты негізінде электр энергиясын беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынатын табиғи монополия субъектісі қызметінің "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 13-1-бабы 6-тармағының талаптарына сәйкес келмеуі;

      9) табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізбеу;

      10) табиғи монополия субъектісіне "Қызылорда – Жезқазған – Қарағанды – Теміртау – Астана" маршруты бойынша магистральдық газ құбырын мүліктік жалдауға (жалға) немесе сенімгерлік басқаруға беру.

2-бөлім. Өтінімді қарау, өзгертілген тарифті бекіту және қолданысқа енгізу

      602. Осы Қағидаларының 601-тармағының 4), 5), 7), 8), 9) және 10) тармақшаларында көзделген негіздерді қоспағанда, тариф қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерген жағдайда, шығындардың тиісті бабы өзгереді.

      Осы Қағидаларының 601-тармағының 9) тармақшасына сәйкес тарифтің қолданылу мерзімі өткенге дейін оны өзгерткен кезде бекітілген тарифтік сметадан осы Қағидаларда айқындалған инвестициялық шығындар (пайда, амортизациялық аударымдар, негізгі құралдар құнының өсуіне алып келетін күрделі шығындар) алып тасталады.

      Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидалардың 601-тармағының 5) тармақшасында көзделген себеп бойынша оның қолданылу мерзімі өткенге дейін тарифті өзгертуге бастамашылық жасайды:

      1) бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп;

      2) тұтынушының растайтын құжаттарды қоса бере отырып, тұтынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің жоспарланатын ұлғаюы туралы ақпараты.

      Осы Қағидалардың 601-тармағының 5) және 10) тармақшаларында көзделген себеп бойынша тариф оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерген жағдайда уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидалардың 604-тармағына сәйкес ұсынылған есептер мен материалдарға талдау жүргізеді.

      Өтінішпен бірге ұсынылған есептер мен материалдарды талдау нәтижелері бойынша уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидалардың 601-тармағының 10) тармақшасында көзделген жағдайды қоспағанда, егер мұндай өзгеріс бекітілген тарифті арттыруға әкеп соғатын болса, субъектінің тарифті өзгертуге өтінішін қараусыз қалдырады.

      603. Уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту үшін Субъекті уәкілетті органның ведомствосына негіздейтін материалдармен (шарттардың, орындалған жұмыстар актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизацияны көрсете отырып негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі) қоса өтінім ұсынады.

      604. Тарифті өзгертуге арналған өтінімге:

      1) уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифті қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту себептерін көрсете отырып түсіндірме жазба;

      2) осы Қағидаларға сәйкес Тарифте есепке алынатын және есепке алынбайтын шығындар тізбесі, тарифте есепке алынатын шығындардың мөлшерін шектеу қағидаларынан сәйкес тарифтік сметаның жобасы қоса беріледі. Бұл ретте, стратегиялық тауарлардың құны ұлғайған жағдайда, тарифтік сметада мемлекеттік реттеуге жататын стратегиялық тауарларды тасымалдауға тарифтердің (бағалардың) өзгеруін қамтитын шығындар баптары ғана түзетіледі;

      3) уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифті қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту қажеттігін растайтын құжаттар.

      Стратегиялық тауарлардың құны және (немесе) мемлекеттік реттеуге жататын стратегиялық тауарларды тасымалдауға тарифтердің (бағалардың) өзгерген жағдайда, тарифті бекітуге өтінімге конкурстық құжаттама, тауарларды сатып алу бойынша конкурстық (тендерлік) комиссиялардың шешімдері, шарттар, шот-фактуралар, шығындар деңгейінің есеп-қисаптары, сондай-ақ тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде жүргізілген техникалық ысыраптардың есеп-қисаптары, стратегиялық тауар шығыстарының нормалары қоса беріледі.

      Уәкілетті органның тарифті қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту туралы өтінімді қарау мерзімі:

      1) осы Қағидаларының 601-тармағының 1), 2), 3) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларда, оның ұсынылған күнінен бастап он жұмыс күнінен аспайтын мерзімді;

      2) осы Қағидаларының 601-тармағының 4) және 6) тармақшаларында көзделген жағдайларда, оның ұсынылған күнінен бастап отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімді;

      3) осы Қағидаларының 601-тармағының 10) тармақшасында көзделген жағдайда, оның ұсынылған күнінен бастап тоқсан жұмыс күнінен аспайтын мерзімді құрайды.

      Тариф уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша өзгерген жағдайда, Субъекті тиісті ақпаратты алған күннен бастап бір ай мерзімде экономикалық негізделген есеп-қисаптар мен материалдарды (шарттардың, орындалған жұмыстар актілерінің, жүкқұжаттардың, шот-фактуралардың көшірмелері, баланстық және қалдық құнын, қызмет мерзімін, жылдық амортизацияны көрсете отырып негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің объектілер бойынша тізбесі) ұсынады.

      605. Егер өтінімді қараған кезде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы оны мерзімді, бірақ кемінде бес жұмыс күнін белгілей отырып, жазбаша түрде сұратуға құқылы.

      Бұл ретте өтінімді қарау Субъектіні бұл жөнінде хабардар ете отырып, қажетті ақпарат алынғанға дейін тоқтатыла тұрады.

      Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидаларының 601-тармағының 7) және 9) тармақшаларында көзделген жағдайлар туындаған кезде тарифті және тарифтік сметаны өзгертуге бастамашылық жасайды және осы Қағидалардың 2-қосымшаның 3-бөлігіне сәйкес тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін ескере отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес тарифтің мөлшері айқындалады.

      606. Осы Қағидаларының 601-тармағының 4), 6), 7), 8) және 9) тармақшаларында көзделген жағдайларда тариф бекітілетін кезде уәкілетті органның ведомствосы ол бекітілгенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей жария тыңдаулар өткізеді.

      607. Уәкілетті органның ведомствосы тарифтің және тарифтік сметаның жобасына талдау жүргізу арқылы Субъекті ұсынған негіздеуші құжаттар мен есептеулерді қоса бере отырып қарайды.

      Уәкілетті органның ведомствосы Субъектінің тарифтің және тарифтік сметаның жобасын талдау қорытындысы бойынша оның қолданылу мерзімін көрсете отырып тарифті бекіту немесе оны бекітуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Тарифті бекіту туралы шешім уәкілетті орган ведомствосы басшысының бұйрығымен ресімделеді.

      608. Осы Қағидаларының 601-тармағына сәйкес өзгертілген тарифті қолданысқа енгізу уәкілетті органның ведомствосы бекіткен күннен бастап жүзеге асырылады.

      609. Субъекті осы Қағидаларының 601-тармағында көзделген жағдайларда, тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тұтынушыларға тарифтің, бекітілген тарифтік сметаның өзгеру себептерін көрсететін ақпаратты ұсына отырып, бұл жөнінде мынадай тәсілдердің бірімен хабарлайды:

      тұтынушының атына хат;

      төлем құжаттарында;

      Субъектінің өзінің немесе уәкілетті органның интернет-ресурсында;

      тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында.

      610. Субъектінің ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтің төмендеуі мынадай:

      Субъекті ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің ұлғаюы;

      уәкілетті органның ведомствосы бекіткен Субъектінің тарифтік сметасында көзделген нақты шығындардың қысқаруы;

      Субъекті Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамаға сәйкес жүзеге асыратын, реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет түрлерінен елеулі кірістерді алу;

      Қазақстан Республикасының салық заңнамасының тиісінше өзгеруі;

      инвестициялық бағдарламаның соманың азаю жағына қарай өзгеруі жағдайларында жүзеге асырылады.

      Ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтерге төмендетілетін тарифтің мөлшерін Субъекті реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін қажет шығындардың құнынан төмен емес белгілейді және Субъектінің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін пайда алу мүмкіндігін ескереді.

      611. Ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтердің төмендеуі:

      1) инвестициялық бағдарламаларды және (немесе) инвестициялық жобаны орындалмау;

      2) сапасын төмендету, сондай-ақ ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің санын шектеу;

      3) тұтынушылардың құқықтарына қысым жасау үшін негіз болып табылмайды.

      612. Решение Субъектінің ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді төмендету туралы шешімі Субъектінің бірінші басшысының не оны алмастыратын тұлғаның бұйрығымен кемінде бір жыл тарифтің қолданылу мерзімін белгілей отырып бекітіледі.

      613. Субъекті тарифтерді төмендету туралы шешім қабылдау кезінде мұндай шешім қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей уәкілетті органның ведомстовсын қабылданған шешім және тарифтерді төмендету шарттары туралы хабардар етеді.

      Тарифті төмендету туралы шешіммен Субъекті уәкілетті органның ведомствосына есеп-қисаптарды және тарифті төмендету мүмкіндігін растайтын негіздеуші құжаттарды ұсынады.

      614. Тарифтерді төмендету туралы Субъектінің шешімі кәкілетті органның ведомствосымен келісу күнінен кейінгі айдың 1-күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      615. Субъекті уәкілетті органның ведомствосына тарифтерді төмендету туралы хабарламаған немесе уақтылы хабарламаған жағдайда, тарифтерді төмендету туралы шешім келесі күнтізбелік тоқсанның екінші айының бірінші күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      616. Субъекті тарифтерді төмендету туралы ақпаратты тұтынушының назарына ол қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей жеткізеді.

3-параграф. Осы Қағидаларының 601-тармағының 8) тармақшасында көзделген жағдайда, тарифті өзгерту қағидаларының ерекшеліктері

      617. Электр энергиясын беру жөніндегі қызметті көрсететін Субъекті қызметінің "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 13-1-бабының 6-тармағының талаптарына сәйкес келуін айқындау қағидасын энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган айқындайды.

      618. Энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган уәкілетті органың ведомствосына электр энергиясын беру жөніндегі қызметті көрсететін Субъектілердің "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 13-1-бабының 6-тармағының талаптарына сәйкес келмейтіні туралы ақпарат береді.

      619. Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидалардың 15-тармағына сәйкес осы Қағидаларының 611-тармағында көзделген ақпаратты алған кезден бастап тоқсан жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту туралы шешім қабылдайды.

      620. Уәкілетті органның ведомствосы тарифті өзгерткен кезде мыналарды:

      тауарларды өндіруге және көрсетілетін қызметтерге арналған шығындардағы және кезең шығыстарындағы амортизациялық аударымдарды;

      сыйақы төлеуге арналған шығыстарды (олар болған жағдайда);

      мүлік және көлік салықтарын өтеуге арналған шығыстарды;

      негізгі борышты төлеуді (олар болған жағдайда);

      пайданы;

      негізгі құралдар құнының өсуіне алып келетін күрделі шығындарды алып тастайды.

      621. Осы Қағидалардың 613-тармағында көзделген шығындарды қоспағанда, субъектіге электр энергиясын беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметке тарифті бекіту туралы шешім осы Тарифтерді қалыптастыру қағидаларының 1-қосымшасына сәйкес нысан бойынша тарифтік сметаны бекітумен уәкілетті органның ведомствосы басшының бұйрығымен ресімделеді.

      622. Уәкілетті органның ведомствосы бұйрықты тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей субъектіге табыс етеді.

      623. Субъекті электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметке тарифтің өзгеруі туралы ақпаратты тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тұтынушының назарына жеткізеді.

13-тарау. Тарифте есепке алынатын және есепке алынбайтын шығындар тізбесі, тарифте есепке алынатын шығындардың мөлшерін шектеу қағидалары

1-параграф. Жалпы ережелер

      624. Осы тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізбесі, субъект ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу қағидалары тарифте ескерілетін шығындар тізбесін, тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу тәртібін айқындайды.

      625. Тарифтердің және тарифтік сметалардың жобаларын қалыптастыру субъект осы Қағидаларының 9-қосымшаға сәйкес Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу қағидаларына сәйкес субъект әзірлейтін және бекітетін реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізудің негізінде жүзеге асырылады.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтік сметаны қалыптастыру кезінде шығындар осы Тізбеге және Қағидаларға, Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп туралы заңнамасына Қазақстан Республиканың Салық кодексіне және табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      626. Заңның 20-бабының 1), 2) және 3) тармақшаларына сәйкес тарифті қалыптастыру кезінде жоспарланатын шығыстардың баптары реттеліп көрсетілетін қызметке жоспарланатын шығындардың негізінде жасалады және оны субъект негіздеуші құжаттарды ұсына отырып растайды.

      Заңның 20-бабының 1-тармағының 4) тармақшасына сәйкес тарифті қалыптастыру кезінде жоспарланатын шығыстардың баптары өтінім беру алдындағы төрт тоқсан үшін шығындар туралы нақты деректердің негізінде түзетулерді ескере отырып, өтінім беру жылының алдындағы жыл үшін реттеліп көсретілетін қызметке нақты шығындардың негізінде жасалады және оны субъект негіздеуші құжаттарды ұсына отырып растайды.

      Тарифтің қолданылу кезеңінің (бес және одан көп жыл) бірінші жылына жоспарланатын шығыстар баптары өтінім берер алдындағы төрт тоқсан ішіндегі шығындар туралы нақтыланған деректердің негізінде түзетулерді ескере отырып, өтінім беру жылының алдындағы жыл үшін реттеліп көрсетілетін қызметтерге нақты шығындардың негізінде жасалады және субъект негіздеуші құжаттарды ұсына отырып растайды. Тарифтің қолданылу кезеңінің (бес және одан көп жыл) кейінгі жылдарына жоспарланатын шығындар баптары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген қағидалармен бекітілген Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық даму болжамының көрсеткіштерін (инфляция) ескере отырып, бірінші (базалық) жыл көрсеткіштерінің және тарифтің болжамдық индексінің (субъект реттеліп көрсетілетін қызметтерді басқа субъектілерден сатып алған жағдайда) негізінде жасалады.

      Тарифтік сметаның жобасында инвестициялық бағдарламаның немесе субъектінің бекітілген бағдарламасының жобасында көзделген параметрлер (көрсеткіштер) ескеріледі.

      626-1. Теміржол көлігі саласында магистральдық теміржол желісін екі және одан да көп жүк тасымалдаушылардың пайдалануы жағдайында тарифтік сметаға тарифтің қолданылу кезеңіне, Ұлттық инфрақұрылым операторының маневрлік жұмыс қызметтеріне жоспарланған шығыстар енгізіледі.

2-параграф. Тарифте есепке алынатын шығындар тізбесі және тарифте есепке алынатын шығындардың мөлшерін шектеу қағидалары

      627. Субъектінің тарифіне есепке алынатын шығындарды реттеу экономикалық негізділігін ескере отырып, тарифте есепке алынатын шығындардың түрлері мен мөлшерлерін шектеу арқылы жүзеге асырылады.

      628. Тарифтің шығын бөлігінің өндірістік шығыстары:

      1) материалдық шығыстарды;

      2) өндiрiстiк персоналға еңбекақы төлеу шығыстарын;

      3) амортизацияны;

      4) негізгі қаражаттың ұлғаюына әкеп соқпайтын жөндеуге жұмсалатын шығыстарды;

      5) реттеліп көрсетілетін қызметке тікелей жататын өзге де өндірістік шығыстарды қамтиды.

      629. Тарифтің шығын бөлігінің кезең шығыстарына:

      1) әкімшілiк персоналға еңбекақы төлеу шығыстары;

      2) міндетті сақтандыру түрлеріне, салықтарға арналған шығыстар;

      3) амортизация;

      4) өзге де әкімшілік шығыстар;

      5) субъектінің инвестициялық жобасын іске асыру үшін қарыз қаражаты үшін сыйақы төлеуге арналған шығыстар кіреді.

      630. Тарифтің шығын бөлігі өндірістік шығыстары тарифтің шығын бөлігінде былайша қамтылады:

      1) тарифтiң шығын бөлiгiнде қамтылатын материалдық шығыстар тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде жасалған өнiмнiң (көрсетілетін қызметтердiң, тауарлардың, жұмыстардың) бiрлiгiн шығаруға арналған шикізат, материалдар, отын, энергия (бұдан әрi – материалдық ресурстар) қажеттіліктерінің және Заңның 23-бабында белгіленген қағидалармен тарифті бекітуге өтінім бергенге дейін күніне жүргізілген сатып алулардың нақты нәтижелері бойынша айқындалған материалдық ресурстар бағаларының нақты, бірақ олардың есептеулерінен аспайтын көрсеткіштерге сүйене отырып айқындалады.

      Тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде жасалған техникалық ысыраптардың есептеріне сәйкес нормативтік техникалық ысыраптар деңгейімен байланысты шығыстар.

      2) өндiрiстiк персоналға еңбекақы төлеу шығыстары субъект персоналының нормативтiк санынан аспайтын нақты санға және Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық даму болжамының көрсеткіштері (инфляция) ескеріле отырып, қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақыға сүйене отырып анықталады.

      Жаңа объектілер, қуаттар енгізілген және инвестициялық бағдарламада көзделген өзге де іс-шаралар іске асырылған жағдайда, тарифті қалыптастыру кезінде өндірістік персоналдың еңбекке ақы төлеу шығыстары өндірістік персоналдың нормативтік санынан шыға келе айқындалады.

      Бұл ретте, персонал санының, шикізат, материалдар, отын, энергия қажеттілігінің есептеулері және техникалық ысыраптардың есептеулері тиісті салада (аяда) қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде жүргізіледі.

      Электр және жылу энергиясының құрамдастырылған өндірісі бар энергия өндіруші ұйымдарды қоспағанда, сумен жабдықтау және (немесе) су бұру, жылу энергиясын өндіру, беру саласындағы субъектілер үшін өндiрiстiк персоналға еңбекақы төлеу шығыстары нақты, бірақ субъект персоналының нормативтiк санынан аспайтын санынан және өтінім беру алдында бір жыл бұрын статистика деректері бойынша қалыптасқан экономикалық қызметтің түрлері бойынша өңірдегі орташа айлық жалақысынан анықталады.

      Электр және жылу энергиясының құрамдастырылған өндірісі бар энергия өндіруші ұйымдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық даму болжамының көрсеткіштері ескеріле отырып қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақыға сүйене отырып айқындалған сумен жабдықтау және (немесе) су бұру, жылу энергиясын өндіру, беру салаларындағы субъектілердің өндірістік персоналының жалақысын өтінім беру алдында бір жыл бұрын статистика деректері бойынша қалыптасқан өңірдегі экономикалық қызметінің түрлері бойынша өндірістік персоналдың орташа айлық жалақысынан асырған кезде Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық даму болжамының көрсеткіштері (инфляция) ескеріле отырып, қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақыға сүйене отырып айқындалатын өндірістік персоналдың жалақысы ескеріледі.

      Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының көрсеткіштерін ескере отырып, қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақыға сүйене отырып негізге алына отырып айқындалған қуаты аз субъектінің өндірістік персоналының жалақысы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының заңында жыл сайын белгіленетін жалақының екі еселенген ең төменгі мөлшерінің деңгейінен асып кеткен кезде, Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының көрсеткіштерін (инфляцияны) ескере отырып қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақыға сүйене отырып айқындалатын өндірістік персоналдың жалақысы ескеріледі.

      3) негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары;

      4) субъектiнiң негізгі құралдар құнының өсуіне алып келмейтін және бағыттайтын жөндеуге қаражаты мұндай жұмыстың қажеттілігі туралы растаушы құжаттардың негізінде тарифтің шығындық бөлігіне енгізіледі;

      5) реттеліп көрсетілетін қызметке тікелей жататын басқа өндірістік шығындар салалық ерекшелікті ескере отырып, растаушы құжаттардың негізінде тарифтің шығын бөлігіне енгізіледі.

      631. Кезең шығыстары тарифтің шығындық бөлігінде былайша есепке алынады:

      1) әкімшілік персоналдың еңбегіне ақы төлеу шығыстары нақты, бірақ субъект персоналының нормативтік санынан аспайтын санды және Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының көрсеткіштерін (инфляцияны) есепке ала отырып, қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақы негізге алына айқындалады.

      Персонал санын қысқарту нәтижесінде әкімшілік персоналдың еңбегіне ақы төлеу шығыстары нақты үнемделген жағдайда, әкімшілік персоналдың еңбегіне ақы төлеу шығыстары тарифте бұрын бекітілген тарифтік сметада көзделген мөлшерде ескеріледі, ал үнемдеу сомасын субъект әкімшілік персонал жалақысының деңгейін ұлғайтуға бағыттайды.

      Мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, субъектілер басшыларының, олардың орынбасарларының, бас (аға) бухгалтерлерінің және әкімшілік персоналдың басқа да жұмыскерлерінің лауазымдық айлықақылары бойынша шығындарға енгізілетін субъектілердің әкімшілік персоналының еңбегіне ақы төлеу шығыстары штат кестесіне сәйкес субъект жұмыскерлерінің лауазымдық айлықақыларының ең жоғарғы және ең төменгі деңгейінің арасындағы он бес еседен аспайтын арақатынасы негізінде шектеледі.

      Электр және жылу энергиясының құрамдастырылған өндірісі бар энергия өндіруші ұйымдарды қоспағанда, сумен жабдықтау және (немесе) су бұру, жылу энергиясын өндіру, беру саласындағы субъектілер үшін әкімшілік персоналдың еңбегіне ақы төлеу шығыстары нақты, бірақ субъект персоналының нормативтік санынан аспайтын сан және өтінім берудің алдында бір жыл бұрын статистика деректері бойынша қалыптасқан экономикалық қызмет түрлері бойынша өңірдегі орташа айлық жалақы негізге алына отырып айқындалады.

      2) кезең шығыстарында ескерілетін міндетті сақтандыру түрлеріне, салықтарға, алымдар мен төлемдерге арналған шығыстар Қазақстан Республикасының қолданыстағы салық заңнамасы бойынша белгіленген мөлшерлемелерге сәйкес айқындалады:

      3) негізгі құралдардың және өндірістік емес сипаттағы материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары;

      4) өзге де әкімшілік шығыстар салалық ерекшеліктерді ескере отырып, растайтын құжаттардың негізінде тарифтің шығындық бөлігіне енгізіледі.

      Өзге де әкімшілік шығыстар консалтингтік, маркетингтік көрсетілетін қызметтердің және мердігерлік тәсілмен жүргізілетін жөндеу жұмыстарының шығыстарын және бөгде ұйымдар жүзеге асыратын салалық ерекшеліктерге байланысты басқа да көрсетілетін қызметтер, сондай-ақ іссапар шығыстарын және әкімшілік персоналдың байланысқа, мерзімдік баспасөзге, қызметтік автокөлікті ұстауға, ақпараттық, консультациялық көрсетілетін қызметтерге арналған шығыстарын қамтиды.

      Табиғатты қорғауға арналған шығыстар, табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін төлемақы өзге де шығыстарға қосылады және мөлшерлемелер мен алымдар мөлшерін ескере отырып айқындалады.

      Өндірістік қажеттілікке байланысты әкімшілік персоналдың біліктілігін арттыруға арналған шығыстар мұндай қажеттілікті растайтын құжаттарды ұсынған кезде кезең шығыстарында ескеріледі.

      Өндірістегі өнертапқыштыққа және өнертабыстыққа байланысты шығыстар реттеліп көрсетілетін қызметтердің шеңберінде экономикалық негізделген материалдар болған кезде кезең шығыстарына қосылады.

      5) субъектінің инвестициялық жобасын іске асыру үшін қарыз қаражаттары үшін сыйақы төлеуге арналған шығыстар субъект банкпен жасалған шартты ұсынған кезде кезең шығыстарына (негізгі борышты және пайыздарды өтеу графигін қоса бере отырып) қосылады және былайша анықталады:

      инвестициялық жобаны іске асыру үшін ұлттық валютада алынған қарыз қаражаттары бойынша сыйақы төлеуге арналған шығыстар тарифті есептеу кезінде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің 2,5 еселік базалық мөлшерлемесі қолданыла отырып есептелген сома шегінде ескеріледі.

      инвестициялық жобаны іске асыру үшін шетелдік валютада алынған қарыз қаражаттары бойынша сыйақы төлеуге арналған шығыстар тарифті есептеу кезінде Лондон банкаралық нарығының төрт еселік мөлшерлемесі қолданыла отырып есептелген сома шегінде ескеріледі.

      Шетелдік валютада алынған қарыз қаражаттары үшін сыйақы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының негізгі көрсеткіштерінің және Қазақстан Республикасы республикалық бюджетінің болжамды көрсеткіштерінің негізінде шетелдік валютаға теңге бағамының болжамды өзгеруі ескеріле отырып, тарифтің шығындық бөлігінің кезең шығыстарында ескеріледі.

      Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің базалық мөлшерлемесі мен Лондон банкаралық нарығының мөлшерлемесі субъектінің тарифін және тарифтік сметаларын бекіту жөнінде шешім қабылданған күніне қолданылады.

      632. Тікжелілік (біркелкі) есептеу әдісі бойынша есептелген негізгі құралдардың және материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары тарифтің шығындық бөлігіне қосылады.

      Уәкiлеттi органның ведомствосы сумен жабдықтау және (немесе) су бұру саласындағы қызметтерді көрсететін субъектiлерді қоспағанда, амортизациялық аударымдарды өсіруді субъект негiзгi құралдарға қайта бағалау жүргiзгеннен және (немесе) олар реконструкцияланғаннан (жаңғыртылғаннан) кейiн тарифтiң шығын бөлiгiне кезең-кезеңмен қосады.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету кезінде тартылған активтерден түсетін амортизациялық аударымдар реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуда пайдаланылатын тіркелген активтерге күрделі қаржы салымдармен, инвестициялық жобаларды іске асырумен және тартылған кредиттік ресурстар бойынша негізгі борышты қайтарумен байланысты мақсаттарға бағытталады.

      633. Уәкiлеттi органның ведомствосы сондай немесе ұқсас қызмет түрiмен айналысатын субъектiлердiң жалақыларына жұмсалатын шығындарды салыстырып талдау негiзiнде, сондай-ақ субъект көрсететiн реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемi қысқарған жағдайда тарифтерге қосылатын әкiмшiлiк және (немесе) өндiрiстiк персоналдың еңбегiне ақы төлеу шығыстарын төмендету немесе көтеруден бас тарту туралы шешiм қабылдайды.

      Уәкiлеттi органның бастамасы бойынша тарифтi және тарифтiк сметаларды бекiткен жағдайда, тарифтерге уәкiлеттi органның ведомствосы кезең шығыстарын тарифтерге осы Тізбенің және Қағидаларының 626-тармағында көзделген қағидаларда тарифтердiң өзгертуінің алдындағы кезеңдегі Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық даму болжамының көрсеткіштерін (инфляцияны) ескере отырып, қолданыстағы тарифтерде қабылданған шығыстар шегiнде енгiзеді.

      Уәкiлеттi органның ведомствосы тарифті қалыптастыру кезінде субъектiлердiң қызметінің тиiмдiлiгi төмендеген (ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызмет бiрлiгiнiң өзiндiк құнының артуы, ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемiнің азаюы, кредиторлық және дебиторлық берешектердiң ұлғаюы) кезде кезең шығыстары сомасын өзгертудің орындылығын айқындайды

      Сот шешімімен күші жойылған өтемдік тарифті қолдануға байланысты субъект табысты толық алмаған жағдайда, алынбаған кіріс сомасы тарифтің кезекті өзгеруі кезінде, оның ішінде бекітілген тарифтің қолданылу кезеңінде ескеріледі.

3-параграф. Тарифте есепке алынбайтын шығындардың тізбесі

      634. Субъектілердің тарифтерін қалыптастыру және бекіту кезінде тарифтің шығындық бөлігінде мынадай шығыстар:

      нормативтен тыс техникалық және коммерциялық ысыраптарға, тауарлық-материалдық құндылықтардың және қоймалардағы қорлардың бүлінуі мен жетіспеушілігіне, басқа да өндірістік емес шығыстар мен ысыраптар;

      реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну кезінде пайдаланылмайтын не субъектінің теңгерімінде болып табылмайтын негізгі құралдардың амортизациялық аударымдары;

      Қараөзек (Қызылорда облысы) – Жезқазған – Қарағанды – Теміртау – Астана маршруты бойынша магистральдық газ құбырын пайдаланғаны үшін төлемдерді қоспағанда, аталған маршрут бойынша магистральдық газ құбырын салуға байланысты тартылатын инвестициялар үшін төлемдерді және мүлік бойынша салық міндеттемелерін қамтитын, жалға, сенімгерлікпен басқаруға немесе мүліктік жалға, лизинг бойынша алынған негізгі құралдарды (жалпы шаруашылық мақсаттағы негізгі құралдардан басқа) пайдалану үшін жалдау төлемақы шығыстары;

      Мемлекеттік мүлік туралы" 2011 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 17, 18 және 18-1-баптарына сәйкес жергілікті атқарушы органдардан мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару шарты негізінде реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін пайдалануға алынған негізгі құралдарды күтіп-ұстау мен жөндеуді қоспағанда, субъектінің теңгерімінде жоқ негізгі құралдарды күтіп-ұстауға және жөндеуге арналған шығыстар, сондай - ақ Қараөзек (Қызылорда облысы) - Жезқазған - Қарағанды - Теміртау - Астана маршруты бойынша магистральдық газ құбырын күтіп-ұстау және жөндеу. Бұл ретте жергілікті атқарушы органдардан сенімгерлік басқару шарты бойынша алынған газ тарту желілерін күтіп-ұстауға және жөндеуге арналған шығындар тарифке кезең кезеңмен оның қолданылу кезеңінің әрбір жылына қосылады. Күтіп-ұстау мен жөндеуге арналған шығындарды қосу кезеңдерін уәкілетті органның ведомствосы айқындайды. Жергілікті атқарушы органдардан сенімгерлік басқаруға алынған электр энергиясын беру желілерін күтіп-ұстауға (пайдалануға) және жөндеуге арналған шығындар тарифтік сметаның шығындары сомасынан Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамында көзделген инфляция деңгейінен аспауға тиіс;

      бекітілген тарифтік сметада көзделген жөндеуге арналған шығыстардан Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамы көрсеткіштерінің деңгейінен (инфляция) аспайтын,

      ластаушы заттардың нормативтен тыс тастандысы шығарындылар (төгінді) үшін төлемдер;

      сот шығасылары;

      сенімсіз берешек;

      шаруашылық шарттарының талаптарын бұзғаны үшін айыппұлдар, өсімпұлдар, тұрақсыз айыбы мен санкциялардың басқа да түрлері;

      табысты жасырғаны (төмендеткені) үшін айыппұлдар мен өсімпұлдар;

      ұрлықтан келген залалдар;

      негізгі құралдардың, материалдардың, реттеліп көрсетілетін қызметтерін ұсыну үшін пайдаланылатын ақаудан болған ысыраптар;

      қызмет көрсететін өндірістер мен шаруашылықтарды (үй-жайларды тегін беру, қоғамдық тамақтандыру ұйымдарына коммуналдық қызметтер құнын төлеу) ұстау жөніндегі;

      құзыретті органмен келісілген технологиялық қажеттіліктен басқа денсаулық сақтау, мектепке дейінгі балалар мекемелері, оқу орындарына, кәсіптік-техникалық училищелер объектілерін ұстауға;

      сауықтыру лагерлерін, мәдени және спорт объектілерін, тұрғын үй ғимараттардың қорын ұстауға;

      мәдени-ағарту, сауықтыру және спорт іс-шараларын (демалыс кештерін, спектакльдер мен концерттер өткізу) өткізуге;

      кәсіпорындардың қызметкерлеріне тұрғын үй ғимараттардың жағдайларын жақсартуға, бақша үйлерін сатып алуға және үй шаруашылығын жүргізуге берілген несиелерді (процентсыздарын қоса алғанда) өтеуге;

      бақшалық серіктестіктерді абаттандыру (оның ішінде жол салу, энергиямен және сумен жабдықтау, жалпы сипаттағы басқа да шығыстарды жүзеге асыру) жөніндегі;

      дәрістер, көрмелер, пікірсайыстар, ғылым және өнер қайраткерлерімен кездесулер, ғылыми-техникалық конференциялар өткізуге және ұйымдастыруға, қоғамдық ұйымдар мен қауымдастықтардағы мүшелік жарналарға;

      өндірістік мақсаттарға пайдаланылатын өнімдерді қоспағанда, бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнамалар бойынша, жарнамалық, плакаттық және баспаханалық өнімдер шығару бойынша;

      субъектінің персоналы үшін пәтерлер, тұрғын үй ғимараттары мен құрылыстар, жатақханадан және қонақ үйлерден орындар сатып алуға, жалдауға және ұстауға (өндірістік шығыстарға қосылатын ретеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін технологиялық қажет өндірістік персонал үшін теміржол разъездеріндегі қызметтік тұрғын үй ғимараттарды ұстауға арналған шығыстарды қоспағанда);

      қаланы абаттандыру, ауыл шаруашылығына көмек көрсету жөніндегі жұмыстарды және осы тәріздес басқа да жұмыстарды орындауға;

      білім беру ұйымдарында оқитын жұмыскерлердің демалыстарына ақы төлеуге;

      жұмыс қорытындылары бойынша сыйлықақы беруге және сыйақының басқа да нысандарына;

      кәсіби ауруларды оңалту еміне байланысты шығындардан басқа, субъект қаражатының есебінен жұмыскерлерге және олардың балаларына емделуге, демалуға, саяхатқа шығуға жолдамаларға ақы төлеу жөніндегі;

      өз жұмыскерлеріне медициналық көмек көрсетуге денсаулық сақтау органдарымен жасалған шарттар бойынша емхана қызметтеріне ақы төлеуге;

      сақтандыру төлемдері (кәсіпорындармен өз жұмыскерлерінің пайдасына жасалған жеке және мүліктік сақтандыру шарттары бойынша кәсіпорындар төлейтін жарналар);

      жұмыскерлерге, оның ішінде бала тәрбиелейтін әйелдерге қосымша берілетін демалыстарға (еңбек заңнамасында көзделгеннен тыс) ақы төлеу, жұмыскердің отбасы мүшелеріне демалыс өткізетін жеріне және қайтар жолына жолақы төлеуге, сондай-ақ пайдаланылмаған демалысы үшін өтемақы төлеу бойынша;

      демеушілік көмектің барлық түрлерін көрсетуге;

      заңнамада көзделгеннен басқа субъектінің жұмыскерлеріне (жұмыскерлерге тамақты тегін немесе төмендетілген бағамен беру, сауықтыру топтарына, секцияларда, клубтарда шұғылдануға арналған абонементтерге, протез салуға ақы төлеу) жеңілдіктер;

      мерейтойлық күндерге немесе жұмыскерлерге ынталандыру түрінде берілетін (автокөлік, пәтерлер, ұзақ уақыт пайдаланылатын заттар мен басқа да тауарлар, сондай-ақ жұмыскерлердің жеке шоттарының проценттік мөлшерлемелерін арттыру) сыйлықтарды сатып алуға;

      мектепке дейінгі балалар мекемелеріндегі, шипажайлардағы және сауықтыру лагерлеріндегі балалар тамақтарының құнын өтеуге;

      тұтынушылардан коммуналдық төлемдерді қабылдау жөніндегі банкілік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын банктер мен ұйымдардың көрсетілетін қызметтеріне арналған;

      ұжымдық шартта айқындалған мақсаттар үшін кәсіподақтар аударымдарына;

      тәжiрибелік-эксперименттiк жұмыстарды жүргізуге, өнертапқыштық пен рационализаторлық ұсыныстар бойынша модельдер мен үлгiлердi жасауға және сынауға (реттелiп көрсетiлетiн қызметтердi (тауарларды, жұмыстарды) ұсынған кезде қолданылатын жұмыстарды қоспағанда), көрмелер, байқаулар, конкурстар мен басқа да iс-шаралар ұйымдастыруға, авторлық сыйақылар төлеуге және басқа байланысты;

      өндіріске және реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуға қатысы жоқ және тарифтердің өсуіне алып келетін шығыстар есепке алынбайды.

      635. Сыйлықақыға және жұмыстың қорытындысы бойынша жалақыға берілетін басқа да сыйақы түрлерiне, ұжымдық шарттың талаптарын орындауға арналған шығыстар субъект тарифінің шығындық бөлігіне енгізілмейді және мынадай көздер:

      1) реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызметтен алынған кіріс;

      2) әкімшілік және өндірістік персоналдың еңбегіне ақы төлеу шығыстарын үнемдеу;

      3) анағұрлым тиімді әдістер мен технологияларды қолдануға, энергетикалық аудит қорытындысы бойынша әзірленген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға, нормативтік техникалық ысыраптарды төмендету немесе ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемдерін субъектіге байланысты емес себептер немесе конкурстық (тендерлік) рәсімдерді өткізу нәтижелері бойынша қысқартуға байланысты шығындарды үнемдеу нәтижесінде пайда болған, іс-шаралар орындалған жағдайда бекітілген инвестициялық бағдарламада және бекітілген тарифтік сметада көзделген шығындардың толық пайдаланылмаған бөлігі есебінен жүзеге асырылады

      636. Шығыстарға бағытталған, тарифтің шығындық бөлігінде ескерілмеген субсидияларды қоспағанда, субъектіге мемлекеттік бюджет қаражатынан бөлiнетiн субсидия тарифтiң шығындық бөлiгін азайтуда ескерiледi.

4-параграф. Тарифте есепке алынбайтын пайданы шектеу

      637. Уәкілетті органның ведомствосы тарифті есептеу кезінде осы Қағидаларының 11-қосымшасына сәйкес Табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларына сәйкес айқындалатын тартылған активтердің реттелетін базасының шамасына пайда мөлшерлемесінің көбейтіндісі ретінде айқындайды.

      Тарифке енгізілетін пайда деңгейі инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаражатты және амортизациялық аударымдарды ескере отырып шектеледі.

      Инвестицияларды субъектілер меншікті және (немесе) қарыз қаражаты есебінен жүзеге асырады. Меншікті қаражат көзі пайда (таза кіріс) және амортизациялық аударымдар болып табылады.

      Қарыз қаражатын қайтару пайда (таза кіріс) және амортизациялық аударымдар есебінен жүзеге асырылады.

      Акционерге дивидендтер төлеу шығыстары пайдаға қосылмайды.

14-тарау. Тарифті индекстеу қағидалары

1-параграф. Индекстеу әдісін қолдана отырып субъектінің қуаты аз тарифті бекіту қағидалары

      638. Индекстеу әдісін қолданылатын қуаты аз субъект бекітілген тарифті уәкілетті органның ведомствосы айқындайтын деңгейден асырмайтын деңгейде индекстеу жолымен жыл сайын белгілейді.

      Уақытша өтемдік тарифті бекіткен жағдайда, қуаты аз субъект тарифті оның қолданылу кезеңі өткеннен кейін уәкілетті органның ведомствосы айқындайтын индекстеу деңгейінен асырмай жоғарлатады.

      Бұл ретте, қуаты аз субъект өзгерткен реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф, тарифтік смета, тиісінше, реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тариф және тарифтік смета болып табылады.

      639. Қуаттылығы аз Субъект тариф өзгергенге дейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмейтін мерзімде Заңның 15-бабының 13-тармағына сәйкес Жария тыңдаулар өткізеді.

      Жария тыңдауларды өткізудің күні және орны туралы ақпаратты қуаты аз субъект өзінің интернет-ресурсында орналастырады, ол болмаған жағдайда оны интернет-ресурсында немесе тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында орналастыру үшін оларды өткізгенге дейін күнтізбелік отыз күн бұрын уәкілетті органның ведомствосына береді.

      640. Тарифті индекстеу туралы шешім осы Қағидалардың 2-тарауына сәйкес табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифтік сметаны қоса бере отырып және тарифтердің өзгеру себептерін көрсете отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес уәкілетті органның ведомствосы айқындайтын индекстеу деңгейінен аспайтын шамаға тарифтерді өзгерту туралы Қуаттылығы аз субъектінің ішкі бұйрығымен ресімделеді.

      641. Қуаты аз субъект уәкілетті органның ведомствосын тарифтің өзгеруі туралы оны қолданысқа енгізгенге дейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей тарифті, бекітілген тарифтік сметаны өзгертудің себептерін қамтитын ақпаратты ұсына отырып хабардар етеді.

      642. Қуаты аз субъект өзгертілген тариф күшіне енгізілгенге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тарифті, бекітілген тарифтік сметаны өзгертудің себептерін қамтитын ақпаратты өзінің интернет-ресурсында орналастыру арқылы тұтынушыларды бұл туралы хабардар етеді, ол болмаған жағдайда уәкілетті органның ведомствосына оның интернет-ресурсында не тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында орналастыру үшін ұсынады.

      643. Индекстеу әдісімен тарифті есептеу және оның тарифті индекстеу деңгейін айқындау осы Қағидаларының 2-қосымшасына сәйкес Табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу тетігіне сәйкес жүзеге асырылады.

15- тарау. Магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін есептеудің және оларды жыл сайынғы түзетудің тетігі

1-параграф. Тарифтің ең төменгі деңгейін айқындау

      644. Магистральдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге ең төменгі индекс түріндегі тарифтің ең төмен деңгейін уәкілетті органның ведомствосы мынадай формула бойынша айқындайды:

      мұндағы:

      Imin – магистральдық теміржол желілерінің көрсететін қызметтерінің тарифтеріне ең төменгі индекс түріндегі тарифтің ең төмен деңгейі;

      Pt– субъектінің t жылға бекітілген тарифте ескерілген магистральдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтерін ұсынуға байланысты шығыстар сомасы, теңге;

      At– t жылға бекітілген тарифте ескерілген амортизациялық аударымдар, теңге;

      Kt– t жылға бекітілген тарифте ескерілген, магистральдық темір жол желілері көрсететін қызметтерден түсетін кірістің болжамды сомасы, теңге.

2-параграф. Тарифтің ең жоғар деңгейін айқындау

      645. Магистральдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге ең жоғары индекс түріндегі тарифтің ең жоғары деңгейін уәкілетті органның ведомствосы мынадай формула бойынша айқындайды:

      мұндағы:

      Imax – магистральдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтеріне ең жоғары индекс түріндегі тарифтің ең жоғары деңгейі;

      Pt–t жылға бекітілген тарифте ескерілген, магистральдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтерін ұсынумен байланысты субъект шығыстарының сомасы;

      ДУПt– осы Қағидаларына 11-қосымшаға сәйкес Табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау қағидаларына сәйкес айқындалған магистральдық теміржол желілері қызметтерін көрсетуге арналған пайданың жол берілетін деңгейі.

      Дt– t жылға бектілген тарифте ескерілген, магистральдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтерін ұсынудан түсетін кірістің болжанатын сомасы.

16-тарау. Магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін қолдану қағидалары

1-параграф. Магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін қолдану қағидалары

1-бөлім. Уәкілетті орган ведомствосының магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін бекітуі (түзетуі)

      646. Магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін қолдану мақсаты:

      1) жүктерді теміржол көлігімен тасымалдауды жүзеге асыру үшін қолайлы жағдайлар жасау;

      2) бұрын теміржол көлігімен жүзеге асырылмаған жаңа жүк ағындарын тарту;

      3) теміржол көлігімен тасымалдау көлемінің өсуін ынталандыру болып табылады.

      647. Магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін қолдану осы Қағидаларға сәйкес заңдылық, орындылық, тең құқықтылық, тұрақтылық, жеделдік және жариялылық қағидаларын сақтаумен жүзеге асырылады.

      648. Субъект магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған өтініммен бір мезгілде магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерінің жобасын ұсынады.

      649. Магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтерге баға шектері осы Қағидаларының 15-қосымшаға сәйкес Магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін айқындау тетігіне сәйкес есептеледі.

      650. Уәкілетті органның ведомствосы магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерінің жобасына талдау жүргізу арқылы субъект ұсынған қоса берілетін негіздеуші құжаттармен және есептеулермен қарайды.

      651. Уәкілетті органның ведомствосы баға шектері жобасын қарау қорытындылары бойынша магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін бекіту (түзету) немесе магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін бекітуден (түзетуден) бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      652. Егер баға шектерін бекіту (түзету) көлемнің, субъектінің кірістерінің азаюына әкеп соғатын және тұтынушылар үшін қолайсыз және (немесе) кемсітушілік жағдайлар туғызатын жағдайда уәкілетті органның ведомствосы магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін, магистральдық теміржол желілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне индекстер түріндегі тарифтердің ең жоғары және (немесе) ең төмен деңгейлерін бекітуден (түзетуден), баға шектері шеңберінде тарифтер деңгейін өзгертуден бас тартады.

      653. Магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне баға шектерін бекіту (түзету) туралы шешім уәкілетті орган ведомствосының бұйрығымен ресімделеді және шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік бес күннен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында орналастырылады.

2-бөлім. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін төмендету өлшемшарттары

      654. Субъект магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтер деңгейін төмендету туралы шешімді мынадай өлшемшарттардың бірі орындалған кезде қабылдайды:

      1) тарифті төмендетудің мәлімделген кезеңінің алдындағы жылдың тиісті кезеңіндегі нақты тасымалдау көлемімен салыстырғанда тарифті төмендетудің мәлімделген кезеңінде тасымалдау көлемін бес пайызға және одан астам ұлғайту;

      2) көліктің балама бәсекелестік түрлеріне жүк айналымын (вагон айналымын) қайта бағдарлауды болдырмау;

      3) магистральдық теміржол желісінің тиелуін оңтайландыруды ескере отырып, тасымалдаудың балама бағыттарына жүк айналымын (вагон айналымын) қайта бағдарлау;

      4) бір жыл ішінде осындай тауарға сұраныстың маусымдық өсу кезеңімен салыстырғанда тасымалданатын тауарға сұраныстың маусымдық төмендеуі кезеңінде жеке бағыт бойынша тасымалдау көлемінің ұлғаюы;

      5) тұтынушының тауарын өткізудің сыртқы немесе ішкі нарықтарындағы конъюнктураның нашарлауы, конъюнктураның нашарлауы тарифтің қолданылу кезеңінің ағымдағы жылының алдындағы үш жыл ішінде ұқсас кезеңдерде айқындалған тауардың орташа бағасына қатысты тарифтің қолданылу кезеңінің ағымдағы жылын кемінде үш айы кезеңінде тасымалданатын тауар бағасының жиырма пайызға және одан да көп төмендеуін білдіреді.

3-бөлім. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтер деңгейін арттыру өлшемшарттары

      655. Субъект тұтынушының тауарын өткізудің сыртқы немесе ішкі нарықтарында конъюнктураның жақсаруы салдарынан көрсетілетін қызметтердің көлемі ұлғайған жағдайда магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді арттыру туралы шешім қабылдайды.

      Конъюнктураның жақсаруы мұндай арту тарифтің қолданылуының ағымдағы кезеңінің алдындағы үш жыл ішінде тұрақты төмендеу немесе төмен деңгейде болудан кейін емес, тұрақты экономикалық ахуал жағдайында қалыптасқан бағаға қатысты өсу болып табылған жағдайда, тасымалданатын тауар бағасының көтерілуін білдіреді, оның құны тауар биржаларының биржалық баға белгілеулерінің деректері немесе мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның статистикалық анықтамалықтарында жарияланатын тарифтік бақылау кезеңінің ағымдағы жылының алдындағы үш жыл ішінде ұқсас кезеңдерде айқындалған тауардың орташа бағасына қатысты тарифтік бақылау кезеңінің ағымдағы жылдың кемінде үш айы кезеңінде жиырма пайызға және одан да көп болып айқындалатын (осы баптың 1-тармағының, осындай асып кету тұрақты экономикалық жағдай жағдайында қалыптасқан бағаға қатысты өсумен болған, тұрақты құлаудан кейін немесе реттеудің ағымдағы кезеңінің алдындағы үш жыл ішінде төмен деңгейде болған жағдайда) деректер бойынша айқындалады.

      Жоғарыда аталған құны тауар биржаларының биржалық баға белгілеу деректері бойынша айқындалатын және Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан межелі пункттегі жүк бағасында жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтер бөлігінде көліктік құрамдас бөлігі он пайыздан аспайтын жүктерге қолданылады.

4-бөлім. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жөніндеге шешімді қабылдау қағидалары мен мерзімдері

      656. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жөніндегі шешімді тұтынушының өтінімі бойынша Субъект қабылдайды.

      Тұтынушының баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгертуге өтінімі Субъектіге осы Қағидаларда 132-қосымшаның 1-тармағына сәйкес құжаттар мен ақпаратты қоса бере отырып беріледі.

      Тұтынушының өтінімін қарау нәтижелері бойынша Субъект өтінім берілген сәттен бастап он бес жұмыс күні ішінде:

      1) теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту туралы шешім;

      2) теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгертуден бас тарту туралы дәлелді қорытынды шығарады.

      657. Магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді баға шектері шеңберінде арттыру уәкілетті орган ведомствосымен келісіледі.

      Субъект уәкілетті органның ведомствосына осы Қағидаларда 132-қосымшаның 3-тармағына сәйкес құжаттар мен ақпаратты ұсынады.

      Субъектінің өтінімін қарау нәтижелері бойынша өтінім берілген сәттен бастап он бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органның ведомствосы:

      1) теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту туралы шешім;

      2) теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгертуден бас тарту туралы дәлелді қорытынды шығарады.

      658. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешім осы Қағидаларда 133-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Субъект басшысының не оның міндетін атқарушы адам бұйрығы түрінде қабылданады.

      Бас тарту кезінде дәлелді қорытынды еркін нысанда жіберіледі.

      659. Субъектінің бұйрығы шығарылған сәттен бастап күнтізбелік бес күн ішінде өтінімді қарау нәтижелері тұтынушыға жіберіледі, сондай-ақ Субъектінің интернет-ресурсында жарияланады.

      660. Субъектінің баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту туралы, сондай-ақ баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы бұрын қабылданған шешімнің күшін жою туралы шешімі Субъектінің басшысы не оның міндетін атқарушы адам қол қойған күнінен бастап күнтізбелік он бес күн өткен соң күшіне енеді.

      661. Субъект баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту туралы шешім қабылдау кезінде мұндай шешім қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде:

      уәкілетті органның ведомствосын қабылданған шешім және магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін төмендету (арттыру) шарттары туралы хабардар етеді;

      тұтынушыға өтінімді қарау нәтижелерін жібереді.

      662. Субъектінің баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту немесе бұрын қабылданған шешімнің күшін жою туралы шешімі қабылданғаннан кейін күнтізбелік бес күн ішінде Субъектінің интернет-ресурсында жарияланады.

      663. Субъектінің магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешімінің күші мынадай жағдайларда:

      1) мұндай шешімнің қолданылу мерзімі өткен;

      2) уәкілетті орган ведомствосының бұйрығы күшіне енген сәттен бастап уәкілетті органның ведомствосы магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне жаңа тарифтерді бекіткен кезде тоқтатылады.

      664. Өтінім берілген кезең ішінде тұтынушы осы Қағидалардың 654-тармағының 1) және 4) тармақшаларында белгіленген өлшемдер бойынша магистральдық темір жол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін төмендетуге өтінім шарттарын орындамаған жағдайда, субъектінің мұндай Қызметтерге тарифтер деңгейін төмендету туралы шешімі ол күшіне енген күннен бастап күшін жояды.

      665. Субъект осы шешімнің қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін арттыру туралы шешімнің күшін мынадай:

      ағымдағы жылдың алдындағы үш жылдың тиісті кезеңіндегі тасымалдау көлемімен салыстырғанда Реттеу субъектісінің шешімі күшіне енген сәттен бастап кемінде үш ай кезеңі ішінде айқындалатын тасымалдар көлемі бес пайызға және одан жоғары төмендеген;

      Субъектінің шешімі күшіне енген сәттен бастап кемінде үш ай кезеңі ішінде айқындалатын, тасымалданатын тауарлар құны жиырма пайызға және одан астам азайған (тасымалданатын тауар құнының көрсетілген төмендеуі тарифтік бақылау кезеңі жылының алдындағы үш жыл ішінде байқалатын тауар құнының маусымдық азаюына байланысты болған жағдайлардан басқа) жағдайларда жояды (қайта қарайды).

      666. Осы Қағидаларға 132-қосымшада көрсетілген құжаттар мен ақпаратты ұсынбау немесе толық көлемде ұсынбау, сондай-ақ тұтынушының Субъект алдында көрсетілген магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтері үшін берешегінің болуы тұтынушының өтінімін қарауға қабылдаудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

      667. Тұтынушы мынадай жағдайларды қоспағанда, ол бойынша тұтынушы мұндай өтінімде көрсетілген уақыт кезеңі өткенге дейін тарифтер деңгейін төмендетуден бас тарту туралы тиісті дәлелді қорытынды алған магистральдық теміржол желісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін төмендету туралы өлшемелері бойынша өтініммен жүгінбейді:

      1) жүк айналымының (вагон айналымының) мәлімделген кезеңінде ұлғаю;

      2) осы Қағидаларының 654-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген өлшемшартқа сәйкес тұтынушының магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін төмендету туралы өтінімін ұсыну.

      668. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жөніндегі шешімнің қолданылуын ұзарту үшін тұтынушы немесе Субъектінің тиісті бөлімшесі шешімнің қолданылуы аяқталғанға дейін Субъектіге осы Қағидаларда көзделген магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жөніндегі өлшемшарттардың сақталуын растайтын құжаттар мен ақпаратты қоса бере отырып өтінім береді.

      669. Субъектінің баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жөніндегі шешімінің қолданылуын ұзартуды бекітілген тарифтің қолданылу кезеңінен аспайтын кезеңге Субъект жүзеге асырады.

      670. Субъект баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасында айқындалған кемсітушілік шарттарда жеке қағидалармен төмендетуге немесе жоғарылатуға жол бермейді.

      671. Баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жүктердің жекелеген бағыттары, түрлері, жылжымалы құрамның (контейнерлердің, контрейлерлердің және өзге де көлік бірліктерінің (құралдарының) типтері бойынша, сондай-ақ тасымалдау қашықтығына қарай жүзеге асырылады.

      Субъектінің баға шектері шеңберінде магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешімі бос меншікті (жалға алынған) вагондардың жүрісі тарифтеріне қолданылмайды.

17-тарау. Тарифтің болжамды индексін есептеу және қолдану қағидалары

1-параграф. Тарифтің болжамды индексін есептеу қағидалары

      672. Уәкілетті органның ведомствосы аэронавигацияның, әуежайлардың реттеліп көрсетілетін қызметтерін, кәбілді арнаны мүліктік жалдауға (жалға) немесе пайдалануға беру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектілерді қоспағанда, "Табиғи монополиялар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 1-тармағында көрсетілген табиғи монополиялар салалары бойынша жеке бес жылдық кезеңге арналған тарифтердің болжамды индекстерін айқындайды.

      673. Табиғи монополиялар салалары бойынша тарифтердің болжамды индекстерін есептеуді уәкілетті органның ведомствосы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының көрсеткіштерін және Тарифтердің болжамды өзгеруінің мынадай параметрлерге әсерін ескере отырып, Тарифтік саясат жөніндегі кеңестің ұсыныстарын негізге ала отырып жүргізеді:

      Табиғи монополиялар салаларындағы коммуналдық қызметтер үшін тарифтердің болжамды индекстерін есептеуді уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидаларға 140 қосымшаға сәйкес жүргізілген тарифтердің өзгеруінен инфляцияға жол берілетін үлесті есептеу жолымен жүргізеді.

      674. Болжамды индекстердің жүргізілген есептеулерінің нұсқалары кейін инфляцияның жылдық деңгейіне әсерін бағалау үшін Тарифтік саясат жөніндегі кеңестің қарауына және уәкілетті мемлекеттік органға жіберіледі.

      Бес жылдық кезеңге арналған тарифтердің болжамды индекстерін уәкілетті органның ведомствосы тарифтік саясат жөніндегі кеңестің және уәкілетті органның қарау нәтижелері бойынша айқындайды.

      675. Тарифтердің болжамды индекстері бес жылдық кезеңнің бірінші күнтізбелік жылы басталғанға дейін екі айдан кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның бес жылдық кезеңге арналған бұйрығымен бекітіледі.

      Келесі жылдары жыл сайын күнтізбелік жыл басталғанға дейін екі ай бұрын уәкілетті орган ведомствосының бұйрығымен осы Қағидаларының 674 және 675-тармақтарына сәйкес есептелген бес жылдық кезеңнің соңғы жылына арналған тарифтердің болжамды индекстері бекітіледі.

      676. Бес жыл кезең ішінде тарифтердің болжамды индекстерін уәкілетті органның ведомствосы тиісті күнтізбелік жыл басталғанға дейін екі айдан кешіктірмей түзетуі мүмкін. Бұл ретте осы Қағидаларының 674 және 675-тармақтарына сәйкес тарифтердің болжамды индекстерінің есептемесі жүргізіледі.

2-параграф. Тарифтің болжамды индексін қолдану қағидалары

      677. Тарифтердің болжамды индекстері табиғи монополиялар салалары бойынша тарифтің жол берілетін деңгейін айқындайтын көрсеткіш болып табылады. Уәкілетті органның введомствосы реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді бекіткен кезде тарифтердің болжамды индекстерінің асып кетуіне жол берілмейді.

      678. Табиғи монополиялар салалары бойынша бес жылдық кезеңге арналған болжамды индекстер мынадай формулаға сәйкес субъектілердің тарифтерін бекіту кезінде қолданылады:

      мұндағы:

      Тбек – (субъектісінің) уәкілетті органның ведомствосы белгіленген қағидалармен тиісті күнтізбелік жылға бекітетін тарифі, бір бірлік үшін теңге;

      Тд – субъектінің бұрын қолданыста болған тарифі, бір бірлік үшін теңге;

      I – субъекті қызметін жүзеге асыратын табиғи монополия саласындағы тиісті күнтізбелік жылға арналған тарифтердің болжамды индексі,%.

Тарифтің, тарифтік сметаның, инвестициялық бағдарлама жобаларының, бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы, бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есептердің нысандары

Тарифтің, тарифтік сметалардың және тарифтік сметалардың орындалуы туралы есептердің нысандары

____________________________________________________ арналған тарифтік смета (өңірлік электржелілік компанияны қоспағанда, табиғи монополия субъектісінің атауы) ______________________________________ реттеліп көрсетілетін қызметтер түрінің атауы

      Ескертпе: * шығындар қажет болған жағдайда кеңейтіледі немесе толықтырылады; АРБ – тартылған активтердің реттелетін базасы (теңге); ПМ –пайда мөлшерлемесі (%); МӘМС – міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру. Табиғи монополия субъектісінің басшысы ________________________________________________________ ____________

      Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) қолы Күні 20 жылғы "___" ______________

___________________ арналған тарифтік смета (өңірлік электржелілік компанияны қоспағанда, табиғи монополия субъектісінің атауы) ______________________________________ реттеліп көрсетілетін қызметтер түрінің атауы

      Ескертпе: * шығындар қажет болған жағдайда кеңейтіледі немесе толықтырылады; АРБ – тартылған активтердің реттелетін базасы (теңге); ПМ –пайда мөлшерлемесі (%); МӘМС – міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру. Табиғи монополия субъектісінің басшысы ________________________________________________________ ____________

      Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде)                         қолы

      Күні 20 жылғы "___" ______________

___________________ арналған тарифтік смета (өңірлік электржелілік компанияның атауы) ______________________________________ реттеліп көрсетілетін қызметтер түрінің атауы

      Ескертпе: шығындар қажет болған жағдайда кеңейтіледі немесе толықтырылады; АРБ – тартылған активтердің реттелетін базасы (теңге); ПМ –пайда мөлшерлемесі (%); МӘМС – міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру. Табиғи монополия субъектісінің басшысы ________________________________________________________ ____________

      Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) қолы

      Күні 20 жылғы "___" ______________

Субъектінің атауы ___________________ Өзінің қызметін жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартының негізінде, оның ішінде концессия шарты бойынша жүзеге асыратын табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтік смета