Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл жасау мақсатында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары және сақтандыру брокерлері үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы

      РҚАО-ның ескертпесі!
      2014 жылғы 15 желтоқсаннан бастап қолданысқа енгізіледі.

      «Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл туралы» 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңы 11-бабының 3-2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Қаржы министрі БҰЙЫРАДЫ және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл жасау мақсатында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары және сақтандыру брокерлері үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар бекітілсін.
      2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары және сақтандыру брокерлері:
      1) осы бұйрық пен қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап күнтізбелік үш айдан кешіктірмей ішкі құжаттамасын осы бұйрыққа және қаулыға сәйкес келтірсін;
      2) осы бұйрық пен қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап күнтізбелік бір жылдан кешіктірмей осы бұйрыққа және қаулыға сәйкес автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пысықтау және қазіргі клиенттерінің тәуекел деңгейін айқындау жөніндегі іс-шараларды жүргізсін.
      3. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қаржылық мониторинг комитеті (Тәжіяқов Б.Ш.) заңнамада белгіленген тәртіппен:
      1) осы бұйрықты және қаулыны Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;
      2) осы бұйрық және қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оларды мерзімді баспасөз басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;
      3) осы бұйрықты және қаулыны Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.
      4. Осы бұйрық және қаулы 2014 жылғы 15 желтоқсаннан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының     Қазақстан Республикасы
      Қаржы министрі                Ұлттық Банкінің Төрағасы
      _____________Б. Сұлтанов      ______________Қ. Келімбетов
      2014 жылғы «___» ________     2014 жылғы «___» ___________

Қазақстан Республикасы 
Қаржы министрінің   
2014 жылғы 26 қарашадағы
№ 523 бұйрығымен және  
Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2014 жылғы 24 желтоқсандағы
№ 238 қаулысымен    
бекітілген      

Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл жасау мақсатында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары және сақтандыру брокерлері үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл жасау мақсатында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары және сақтандыру брокерлері үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) «Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Сақтандыру қызметі туралы заң), «Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл туралы» 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ туралы заң), Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6113 тіркелген, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының «Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы» 2010 жылғы 1 ақпандағы № 4 қаулысына (бұдан әрі – Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулық) сәйкес әзірленді.
      2. Егер Талаптарда өзгеше белгіленбесе, онда Талаптарда қолданылатын ұғымдар КЖ/ТҚҚ туралы заңда көрсетілген мағынамен пайдаланылады.
      Талаптардың мақсаттары үшін мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
      1) ақшаға және (немесе) өзге мүлікке байланысты операцияларды тоқтату – терроризм мен экстремизмді қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне енгізілген ұйымға және (немесе) не бенефициарлық меншік иесі осындай жеке тұлға болып табылатын ұйымға тиесілі ақшаға және (немесе) өзге мүлікке қатысты:
      сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру төлемін жүзеге асыру бойынша операцияларды жүргізуден және (немесе) тоқтата тұрудан бас тартуы;
      сақтанушы сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысын қайтару бойынша операцияларды жүргізуден және (немесе) тоқтата тұрудан бас тартуы;
      сақтанушы брокерлік қызмет көрсету туралы шартын мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда сақтандыру брокерінің сыйақыны қайтару бойынша операцияларды жүргізуден және (немесе) тоқтата тұрудан бас тартуы;
      клиенттің қаржы ресурстарына қолжетімділігін шектеу мақсатында ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен клиент жасайтын өзге операцияларды жүргізуден және (немесе) тоқтата тұрудан бас тартуы арқылы қолданылатын шаралар;
      2) әдеттегіден тыс операция (мәміле) – Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен және сақтандыру брокері дербес әзірлеген белгілер ескеріле отырып, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабы 4-тармағына сәйкес міндетті зерделенуге жататын (мәміле);
      3) КЖ/ТҚ тәуекелдері – қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмдi қаржыландыру процестеріне немесе өзге қылмыстық іс-әрекетке сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын және (немесе) сақтандыру брокерін қасақана немесе қасақана емес тарту тәуекелдері;
      4) КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару – КЖ/ТҚ тәуекелдерін анықтау, бағалау, мониторингі, сондай-ақ оларды азайту жөнінде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы және (немесе) сақтандыру брокері қабылдайтын шаралардың жиынтығы (өнімдерге/қызметтерге, клиенттерге, сондай-ақ клиенттер жүргізетін операцияларға қатысты);
      5) шекті операция – ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жүргізілетін, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабы 2-тармағына сәйкес қаржы мониторингіне жататын және КЖ/ТҚҚ туралы заңда белгіленген шекті сомаға тең немесе одан асатын операция;
      6) іскерлік қарым-қатынас – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және (немесе) сақтандыру брокерінің клиентке ұйымның сақтандыру қызметіне және (немесе) сақтандыру брокерінің брокерлік қызметіне қатысты қызмет көрсету (өнім ұсыну) бойынша қарым-қатынас.
      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.
      3. Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ) мақсатындағы ішкі бақылауды ұйым және (немесе) сақтандыру брокері:
      1) Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ саласындағы заңнамасы талаптарының орындалуын қамтамасыз ету;
      2) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін КЖ/ТҚ тәуекелдерін және қатар жүретін тәуекелдерді (операциялық, бедел) басқару үшін жеткілікті деңгейде ұстап тұру;
      3) ұйымды және (немесе) сақтандыру брокерін, оның лауазымды тұлғаларын және қызметкерлерін КЖ/ТҚ процестеріне тартпау мақсатында жүзеге асырады.
      4. КЖ/ТҚҚ мақсатында ұйымда және (немесе) сақтандыру брокерінде ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде ұйымның ішкі аудит қызметінің (сақтандыру брокерінің ішкі аудит жүргізуге уәкілетті органының) КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылаудың тиімділігін бағалауды жүргізуіне қойылатын талаптар кіретін ішкі бақылау қағидалары әзірленеді.
      Ішкі бақылау қағидалары КЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-бабында көзделген бағдарламалардан тұрады, оларды ұйым және (немесе) сақтандыру брокері Талаптарға сәйкес әзірлейді және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі нормативтік құжаты не осындай құжаттардың жиынтығы болып табылады.

2. КЖ/ТҚҚ ішкі жүйесін ұйымдастыру және КЖ/ТҚҚ
мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

      5. Ұйымның басқару органы (сақтандыру брокерінің уәкілетті органы) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен ішкі бақылау қағидаларының сақталуына мониторингті жүзеге асыруға жауапты қызметкерді (бұдан әрі – жауапты қызметкер) тағайындайды, сондай-ақ құзыретіне КЖ/ТҚҚ мәселелері кіретін ұйымның бөлімшесін (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше) айқындайды.
      6. Мыналар жауапты қызметкерге қойылатын талаптар болып табылады:
      1) жоғары білімінің болуы;
      2) ұйымда және (немесе) сақтандыру брокерінде (техникалық немесе қосалқы қызметкер лауазымда істеген жұмыс өтілін қоспағанда) істеген кемінде бір жыл жұмыс өтілінің не КЖ/ТҚҚ саласында кемінде екі жыл жұмыс өтілінің не қаржылық қызметтерді ұсыну және (немесе) реттеу саласында кемінде үш жыл жұмыс өтілінің болуы;
      3) Сақтандыру қызметі туралы заңға сәйкес мінсіз іскерлік беделінің болуы.
      7. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы мыналардан тұрады, бірақ олармен шектелмейді:
      1) КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше функцияларының сипаттамасы, оның ішінде КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру кезінде ұйымның басқа бөлімшелерімен, филиалдарымен, еншілес ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасау тәртібі, сондай-ақ жауапты қызметкер функцияларының, өкілеттіктерінің сипаттамасы, жауапты қызметкердің ұйымның басқару органымен және атқарушы органымен өзара іс-қимылының тәртібі;
      2) КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру және КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес қаржы мониторингін жүзеге асыратын және КЖ/ТҚҚ бойынша өзге де шараларды қабылдайтын уәкілетті мемлекеттік органға (бұдан әрі – қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган) хабарларды беру үшін пайдаланылатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелер және бағдарламалық қамтамасыз ету туралы мәліметтер, оның ішінде оларды әзірлеушілер туралы мәліметтер;
      3) мәліметтерді тіркеу, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды іске асыру барысында алынған құжаттарды және ақпаратты сақтау тәртібі;
      4) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметкерлерінің, оның ішінде жауапты қызметкердің ұйымның (сақтандыру брокерінің уәкілетті органының) басқару органын және атқарушы органын КЖ/ТҚҚ туралы заңның, сондай-ақ ішкі бақылау қағидаларының ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметкерлері жол берген, өздеріне белгілі болған бұзылу фактілері туралы хабарлау тәртібі;
      5) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері кіретін сақтандыру тобының КЖ/ТҚҚ жөніндегі талаптарының сипаты;
      6) ұйымның (сақтандыру брокерінің ішкі аудитті жүргізуге уәкілетті органының) ішкі аудит қызметінің КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылаудың тиімділігін бағалау нәтижелері бойынша басқару есептілігін дайындау және ұйымның басқару органы мен атқарушы органына (сақтандыру брокерінің уәкілетті органына) ұсыну тәртібі.
      8. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес жауапты қызметкердің және КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің функцияларына мыналар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:
      1) әзірленген және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің атқарушы органымен келісілген ішкі бақылау қағидаларының және (немесе) оларға өзгерістердің (толықтырулардың) болуын қамтамасыз ету, сондай-ақ ұйымда және (немесе) сақтандыру брокерінде олардың сақталу мониторингі;
      2) КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға хабарлар ұсынуды және олардың ұсынылуына бақылауды ұйымдастыру;
      3) клиенттердің операцияларын күдікті ретінде тану және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға хабарларды жіберу қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;
      4) КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) клиенттермен жасалған шарттарда көзделген жағдайларда және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен клиенттердің операциялар жүргізуін тоқтата тұру не жүргізуден бас тарту туралы шешімдер қабылдау не ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің уәкілетті органымен келісу;
      5) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің уәкілетті органына КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттермен іскерлік қарым-қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешім қабылдау үшін сұратулар жіберу;
      6) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің уәкілетті органын анықталған ішкі бақылау қағидаларының бұзылғандығы туралы ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен хабардар ету;
      7) ұйымның басқару органына (сақтандыру брокерінің уәкілетті органына) есептерді қалыптастыру үшін КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылау қағидаларын іске асыру нәтижелері және тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін жақсарту жөнінде ұсынылатын шаралар туралы ақпаратты дайындау және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің уәкілетті органдарымен келісу.
      9. Жүктелген функцияларды орындау үшін жауапты қызметкерге және КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлеріне төмендегілерді қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, мынадай қажетті өкілеттіктер беріледі:
      1) өз функцияларын толық көлемде және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен жүзеге асыруға мүмкіндік беретін шекте ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің барлық үй-жайларына, ақпараттық жүйелеріне, телекоммуникация құралдарына, құжаттары мен файлдарына рұқсат алу;
      2) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің бөлімшелеріне операцияларды жүргізуге қатысты нұсқаулар беру;
      3) өз функцияларын жүзеге асыру кезінде алынған ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
      4) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің бөлімшелерінен алынатын құжаттар мен файлдардың сақталуын қамтамасыз ету.
      10. Ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің филиалдарында Талаптардың 8 және 9-тармақтарында көзделген функциялар мен өкілеттіктер толық немесе ішінара жүктелген қызметкерлер болған жағдайда мұндай қызметкерлердің қызметін жауапты қызметкер үйлестіреді.
      11. Талаптардың 8-тармағында көзделген функциялар жүктелген жауапты қызметкердің, сондай-ақ ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметкерлерінің функциялары ішкі аудит қызметінің функцияларымен, сондай-ақ ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің операциялық (ағымдағы) қызметті жүзеге асыратын бөлімшелерінің функциялармен үйлеспейді.
      Сақтандыру брокерінің бірінші басшысы сақтандыру брокерінің жауапты қызметкері болып тағайындалмайды.
      12. Ұйым КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылау мәселелері бойынша процестерді автоматтандыру үшін мынадай талаптарға сәйкес келетін автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пайдаланады:
      1) енгізілетін өзгерістерді (толықтыруларды) қоса алғанда, клиенттердің досьесін (сауалнамаларын) енгізу мүмкіндігі;
      2) КЖ/ТҚҚ саласындағы заңнама талаптарын, сондай-ақ ұйым қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалау нәтижелерін ескере отырып, алдын ала берілген критерийлер бойынша шекті, әдеттегіден тыс және күмәнді операцияларды анықтау;
      3) дерекқордан клиенттердің досьесі (сауалнамалары), жүргізілген операциялар, қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға жіберілген хабарлар бойынша ақпаратты алып тастау мүмкіндігінің болмауы;
      4) ақпаратты резервтік көшіру және сақтау жүйесінің болуы;
      5) жаңғыртудан қорғалған, әрбір пайдаланушының жұмыс хаттамасын жүргізу.

3. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасы

      13. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру мақсатында ұйым және (немесе) сақтандыру брокері КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын әзірлейді.
      13-1. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасына:
      1) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің құрылымдық бөлімшелерін бойынша КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру тәртібі;
      2) КЖ/ТҚ үшін клиенттердің тәуекелдерін (қызмет көрсетудің барлық кезеңдерінде) және ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің қызметін пайдалану тәуекелдерін бағалау ерекшеліктерін ескере отырып, клиенттерге қызмет көрсету барысында ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметінің барлық бағыттары бойынша қызметкерлердің құрылымын және функционалдық міндеттерін анықтау (тәуекелге бағытталған тәсіл);
      3) мыналарға:
      клиент тәуекелінің деңгейіне;
      ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау деңгейіне қатысты тәуекелдердің негізгі санаттарын (клиенттің түрі, елдер бойынша тәуекел және қызметтің/өнімнің тәуекелі бойынша) ескере отырып, КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау әдістемесі;
      4) ескерту іс-шараларының (тиісті іс-шаралардың) тізбесі, оларды жүзгізу тәртібі мен мерзімдері, қабылданған шараларға сәйкес нәтижелерді бақылау көзделетін, клиенттердің тәуекелдеріне және ұйым және (немесе) сақтандыру брокері өнімдерінің (қызметтерінің) КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау деңгейіне мониторинг жүргізуді, талдауды және бақылауды жүзеге асыру тәртібі;
      5) клиенттердің тәуекелдері деңгейлерін қайта қарау үшін иемдену тәртібі, мерзімдері мен негіздемесі;
      6) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің басшылығы шешімдер қабылдау кезінде (дамыту стратегияларын анықтау, жаңа өнімдерді (қызметтерді) енгізу, қызметкерлерді оқыту, тәуекелдерді азайту бойынша қабылданған шешімдерді іс жүзінде іске асыру кезінде КЖ/ТҚ тәуекелдерін барынша азайту бойынша іс-шаралар) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау деңгейі бөлігінде КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау нәтижелерін тіркеу және есепке алу тәртібі;
      7) КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау нәтижелерін ішкі аудит бөлімшесі (сақтандыру брокерінің ішкі аудитті жүргізуге уәкілетті органы) және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүргізген КЖ/ТҚ қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің тексерулері нәтижелерімен салыстыру арқылы КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау бағдарламасының тиімділігін тексеру (жылына 1 реттен сирек емес) тәртібі кіреді, бірақ олармен шектелмейді.
      Ескерту. 13-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.
      14. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері жыл сайынғы негізде ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметтерінің ең кем дегенде тәуекелдердің мынадай арнайы санаттарын ескере отырып, КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалауды жүзеге асырады: клиенттердің типіне қарай тәуекел, ел (географиялық) тәуекелі, көрсетілетін қызметтің (өнімнің) және (немесе) оны көрсету тәсілінің тәуекелі.
      Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалау клиенттердің операцияларын бірегейлендіру рәсімдерін және мониторингін өзгертуді, операцияларды жүргізуге лимиттерді белгілеуді, қызмет көрсету (өнімдер) талаптарын өзгертуді, қызмет көрсетуден (өнімдерден) бас тартуды қоса алғанда, анықталған тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған ықтимал іс-шараларды сипаттаумен қатар жүреді.
      15. Мәртебесі және (немесе) қызметі КЖ/ТҚ тәуекелінен асып түсетін клиенттер типтері мыналардан тұрады, бірақ олармен шектелмейді:
      1) шетелдік жария лауазымды адамдар, олардың жақын туыстары және өкілдері;
      2) шетелдік қайта сақтанушылар (цеденттер);
      3) қызметі қолма-қол ақшаның қарқынды айналымымен байланысты заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер, оның ішінде:
      қызметінің айрықша түрі қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғалар;
      айрықша қызметі банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау болып табылатын ұйымдар (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);
      микроқаржы ұйымдары;
      ломбардтар ретінде тіркелген заңды тұлғалар;
      тұтынушылардан қолма-қол ақшаны, оның ішінде электрондық терминалдар арқылы қабылдауды жүзеге асыратын қызметті (қаржы қызметінен басқа) жеткізушілердің агенттері (сенім білдірілгендер);
      ойын бизнесін ұйымдастырушылар, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан тыс онлайн-казино қызметтерін көрсетушілер не осы қызметтен табыс алушылар;
      туристік қызметтерді, сондай-ақ қолма-қол ақшаның қарқынды айналымымен байланысты өзге де қызмет көрсетуші тұлғалар;
      4) инвестициялық портфельді басқарушы брокерлер-дилерлер (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);
      5) қаржы лизингі бойынша қызмет көрсетуші тұлғалар (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);
      6) кредиттік серіктестіктер;
      7) жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;
      8) қызметі қаруды, жарылғыш заттарды шығарумен және (немесе) саудасымен байланысты тұлғалар;
      9) қызметі бағалы металдарды, асыл тастарды не олардан жасалған бұйымдарды өндірумен және (немесе) өңдеумен байланысты тұлғалар;
      10) қорлардың, діни бірлестіктердің ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымдар;
      11) Талаптардың 16-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде және (немесе) ішкі аумақтарда орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ осындай тұлғалардың Қазақстан Республикасында орналасқан филиалдары мен өкілдіктері.
      16. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері осы тармақта көрсетілген шет мемлекеттерде қызметті жүргізуге, осындай мемлекеттерден келген клиенттерге қызмет көрсетуге, осындай шет мемлекеттердің қатысуымен операцияларды жүзеге асыруға байланысты ел (географиялық) тәуекелін бағалауды жүзеге асырады.
      КЖ/ТҚ тәуекелін жоғарылататын операциялар жүргізетіндер шет мемлекеттер болып табылады:
      1) КЖ/ТҚҚ заңына сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган жасайтын Ақшаны жылыстатумен күрес жөніндегі қаржы шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын не жеткілікті түрде орындамайтын мемлекеттердің (аумақтардың) тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);
      2) БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің қарарларымен қабылданған халықаралық санкциялар (эмбарго) қолданылатын шет мемлекеттер (аумақтар);
      3) «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының мақсаттары үшін Оффшорлық аймақтар тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 10 ақпандағы № 52 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6058 тіркелген) бекітілген «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының мақсаттары үшін Оффшорлық аймақтар тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);
      4) басқа факторлар (сыбайлас жемқорлық, есірткіні заңсыз өндіру, айналымы және (немесе) транзиті деңгейі туралы мәліметтер, халықаралық терроризмге қолдау көрсету туралы мәліметтер, халықаралық терроризмді қолдау туралы мәліметтер және басқалары) негізінде ұйым және (немесе) сақтандыру брокері КЖ/ТҚ жоғары тәуекелі бар ретінде айқындаған шет мемлекеттер (аумақтар).
      Ескерту. 16-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.
      17. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокерінің КЖ/ТҚ жоғары тәуекеліне ұшыраған қызметтері, сондай-ақ оларды көрсету тәсілдері мыналардан тұрады, бірақ олармен шектелмейді:
      1) дербес компьютерлер, телефондар, электрондық терминалдар арқылы қызмет көрсетуді қоса алғанда, клиенттерге қашықтан қызмет көрсету;
      2) ерікті жинақтаушы сақтандыру қызметтері;
      3) ерікті жинақтамайтын сақтандыру шарттары бойынша 5 000 000 теңгеден асатын сомаға не шетел валютасында баламасы 5 000 000 теңге сомаға сақтандыру төлемдерін қолма-қол ақшамен жүзеге асыру.
      18. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметінің (өнімдерінің) Талаптардың 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген санаттарға және тәуекел факторларына сәйкес КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалаған кезде ұйым және (немесе) сақтандыру брокері мыналарды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, тәуекелдің қорытынды деңгейіне ықпал ететін мынадай қосымша мәліметтерді ескереді:
      1) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға ұйым және (немесе) сақтандыру брокері жіберген клиенттердің күмәнді операциялары туралы хабарлар саны;
      2) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға ұйым және (немесе) сақтандыру брокері жіберген клиенттердің шекті операциялары туралы хабарлар саны.
      19. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын іске асыру шеңберінде ұйым және (немесе) сақтандыру брокері Талаптардың 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген санаттар мен тәуекелдер факторларын, сондай-ақ ұйым және (немесе) сақтандыру брокері белгілейтін өзге де санаттар мен тәуекелдер факторларын ескере отырып, клиенттерді жіктеу жөнінде шаралар қолданады.
      Клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін ұйымдағы және (немесе) сақтандыру брокеріндегі клиент (клиенттер) туралы мәліметтерді және ақпаратты талдау нәтижелері бойынша ұйым және (немесе) сақтандыру брокері белгілейді және тәуекел деңгейін айқындаудың кемінде екі деңгейден тұратын шкаласы бойынша бағаланады.
      Клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қайта қарауды ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиент (клиенттер тобы) туралы мәліметтердің жаңартылуына қарай жүзеге асырады.
      20. Талаптардың 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген санаттар мен тәуекелдер факторларын пайдалана отырып тәуекелді бағалау операциялардың (іскерлік қарым-қатынастардың) мониторингі нәтижелері бойынша клиенттерге (клиенттер тобына) қатысты жүргізіледі.
      Бұрын тәуекелді бағалау жүргізілмеген және бұрын іскерлік қарым-қатынастар орнатылмаған клиенттер (клиенттер тобы) бойынша ұйым және (немесе) сақтандыру брокері іскерлік қарым-қатынастарды орнатуға дейін алынған деректер негізінде тәуекелді бастапқы бағалауды жүргізеді.

4. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы

      21. КЖ/ТҚҚ туралы заңның клиентті тиісінше тексеру бойынша талаптарын іске асыру мақсатында ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін сәйкестендіру бағдарламасын әзірлейді.
      Ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің сақтанушы (оның өкілі және (немесе) сақтандыру брокері), сақтандырылушы, пайда алушы (оның өкілі) туралы мәліметтерді тіркеу және дәйектілігін тексеру, бенефициарлық меншік иесін анықтау және ол туралы мәліметтерді тіркеу, іскерлік қарым-қатынастардың болжанатын мақсатын белгілеу және тіркеу, сондай-ақ Талаптарда көзделген сақтанушы (оның өкілі және (немесе) сақтандыру брокері), сақтандырылушы, пайда алушы (оның өкілі) туралы өзге де мәліметтерді алу және тіркеу бойынша іс-шараларды жүргізуі клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру болып табылады.
      Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері бенефициарлық меншік иесін анықтау жөніндегі іс-шараларды сақтанушыға қатысты, ал ерікті жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сондай-ақ пайда алушыға қатысты жүргізеді.
      Клиенттің тәуекел деңгейіне қарай ұйым және (немесе) сақтандыру брокері жүргізетін іс-шаралардың деңгейі клиентті, бенефициарлық меншік иесін стандартты, жеңілдетілген және тереңдетілген сәйкестендірумен көрсетіледі.
      22. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 2-тармағының талаптарын ескере отырып, сақтандыру брокері клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді жүргізеді, сондай-ақ мынадай:
      1) клиентпен іскерлік қарым-қатынастарды орнату;
      2) клиенттің шекті операцияны (мәмілені) жасауы;
      3) клиенттің күдікті операциясын (мәмілесін) анықтау;
      4) жеке және заңды тұлғалар туралы бұрын алынған деректердің дәйектілігіне күмән туғызатын негіздемелердің болуы жағдайларында іскерлік қарым-қатынастардың болжанатын мақсатын белгілейді.
      Клиент орнатылған іскерлік қарым-қатынастар шеңберінде операция (мәмілені) жүргізген кезде, егер ол, осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, осындай іскерлік қарым-қатынастар орнатылған, сондай-ақ бұрын алынған мәліметтерді жаңарту не клиенттің тәуекелі деңгейіне және осы Талаптарға сәйкес қосымша мәліметтерді алу үшін қажет болған кезде жүргізілсе, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жүргізілмейді.
      23. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері Талаптардың 22-тармағына сәйкес алынған мәліметтерді клиенттің досьесіне енгізеді, оны ұйым және (немесе) сақтандыру брокері іскерлік қарым-қатынастардың бүкіл кезеңі ішінде және олар аяқталғаннан кейін кем дегенде бес жыл сақтайды.
      Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері ішкі құжаттарға сәйкес досье жүргізетін, бірақ онымен шектелмейтін клиенттер топтары:
      1) жеке тұлғалар;
      2) заңды тұлғалар;
      3) шетелдік қайта сақтандырушылар (цеденттер).
      Клиенттің досьесіне енгізілуі және стандартты, жеңілдетілген не тереңдетілген сәйкестендіру жүргізген кезде дәйектілігі тексерілуі тиіс ең аз талап етілетін мәліметтер Талаптардың 1, 2 және  3-қосымшаларында белгіленген.
      24. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері жеңілдетілген сәйкестендіруді мынадай:
      1) міндетті сақтандыру шарттарын жасаған кезде;
      1-1) зейнетақы аннуитеті шарттарын жасаған кезде;
      2) мынадай:
      Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін қоса алғанда, Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары, сондай-ақ бақылауын мемлекеттік органдар жүзеге асыратын заңды тұлғалар;
      мемлекеттік мекеме немесе мемлекеттік кәсіпорын ұйымдық құқықтық нысанында құрылған заңды тұлғалар, сондай-ақ ұлттық басқарушы холдинг не дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингіне тиесілі заңды тұлғалар;
      мемлекеттік мекеме немесе мемлекеттік кәсіпорын ұйымдық құқықтық нысанында құрылған заңды тұлғалар, сондай-ақ ұлттық басқарушы холдинг не дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингіне тиесілі заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының резиденттері – екінші деңгейдегі банктер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары;
      акциялары Қазақстан Республикасының қор биржасының және (немесе) шет мемлекетінің қор биржасының ресми тізіміне енгізілген ұйымдар;
      Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан не қатысушысы Қазақстан Республикасы болып табылатын халықаралық ұйымдар сияқты клиенттермен іскерлік қарым-қатынастарды орнатқан жағдайларда жүргізеді.
      Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.
      25. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері тереңдетілген сәйкестендіруді:
      1) клиентке жоғары тәуекел деңгейі тағайындалған кезде;
      2) тереңдетілген сәйкестендіру қаржылық мониторинг жөніндегі уәкілетті органға осындай операция туралы хабарламаның жіберілуі туралы оның абайсызда хабардар болуына апаратын жағдайларды қоспағанда, клиентке мониторинг жүргізу және операцияларын зерделеу барысында күдікті операцияны (мәмілені) не оны жасау әрекетін анықтаған кезде;
      3) клиент ұсынған мәліметтердің дәйектілігіне күдіктің болуы кезінде;
      4) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі құжаттарында белгіленген жағдайларда, сондай-ақ жауапты қызметкердің шешімі бойынша жүргізеді.
      26. Клиентті сәйкестендіру (бенефициарлық меншік иесін анықтау) барысында ұйым және (немесе) сақтандыру брокері КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-бабына сәйкес алынатын терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты тұлғалардың және ұйымдардың тізбесінде (бұдан әрі – Тізбе) осындай клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) болуына тексеру жүргізеді.
      Шетелдіктерге, шет мемлекеті азаматтығының болуы туралы мәліметтер ұйымда және (немесе) сақтандыру брокерінде болған өзге де адамдарға қатысты, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдарға қатысты ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиентті сәйкестендіру (бенефициарлық меншік иесін анықтау) барысында осындай клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) шетелдік жария лауазымды адамға жататынын тексереді.
      27. Клиент (оның өкілі) ұсынатын құжаттардың клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді растау мақсатында дәйектілігі тексеріледі.
      28. Клиентті сәйкестендіру бағдарламасы мыналардан тұрады, бірақ онымен шектелмейді:
      1) іскерлік қатынастар белгілеуден және (немесе) операциялар жүргізуден бас тартудың тәртібі мен негізін қоса алғанда, клиенттерді қызмет көрсетуге қабылдау, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату тәртібі;
      2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру тәртібі, оның ішінде жеңілдетілген және тереңдетілген сәйкестендіру рәсімдерінің ерекшеліктері;
      3) шетелдік қайта сақтандырушылармен (цеденттермен) іскерлік қатынастар орнату (тәуекелдерді қайта сақтандыруға қабылдау) кезінде сәйкестендіруді жүргізу ерекшеліктері;
      4) ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің қызмет көрсетілетін немесе қызмет көрсетуге қабылданатын тұлғалардың, сондай-ақ олардың бенефициарлық меншік иелерінің арасынан шетелдік жария лауазымды тұлғаларды анықтауына бағытталған шаралардың сипаты;
      5) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде болуын тексеру тәртібі;
      6) іскерлік қарым-қатынастарды қашықтан орнату кезінде сәйкестендіру ерекшеліктері (жеке клиенттің немесе оның өкілінің қатысуынсыз);
      7) сақтандыру тобының КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды (бар болған кезде) орындау шеңберінде клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру барысында алынған мәліметтерді алмасу ерекшеліктері;
      8) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру үшін қажетті мәліметтерді алу мақсатында басқа ұйымдармен өзара әрекеттесу ерекшеліктері;
      9) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру мақсатында қосымша ақпарат көздерінің, оның ішінде мемлекеттік органдар ұсынатындардың сипаты;
      10) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің дәйектілігін тексеру тәртібі;
      11) клиент досьесінің нысанына, мазмұнына және жүргізу тәртібіне, мәліметтерді жаңарту кезеңдігін көрсете отырып, досьедегі мәліметтерді жаңарту тәртібіне қойылатын талаптар;
      12) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметкерлерінің сәйкестендіруді жүргізу кезінде алынған ақпаратқа қолжетімділігін қамтамасыз ету тәртібі;
      13) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау тәртібі, мұндай тәуекелді бағалаудың негіздері.

5. Клиенттердің операциялары мониторингінің және зерделеудің бағдарламасы

      29. КЖ/ТҚҚ туралы заңның клиентті тиісінше тексеру жөніндегі, сондай-ақ шекті және күмәнді операциялар туралы хабарларды анықтау және қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға жіберу жөніндегі талаптарын іске асыру мақсатында ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиенттердің операциялары мониторингінің және зерделеудің бағдарламасын әзірлейді.
      30. Клиенттердің операциялары мониторингінің және зерделеудің бағдарламасы шеңберінде ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиенттер (олардың өкілдері) және бенефициарлық меншік иелері туралы қосымша мәліметтерді жаңарту және (немесе) алу жөнінде, cондай-ақ клиенттердің операцияларын зерделеу жөнінде және шекті, әдеттегіден тыс және күмәнді операцияларды анықтау жөнінде іс-шаралар жүргізеді.
      Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиенттердің операциялары мониторингінің және зерделеудің нәтижелерін ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін жыл сайын бағалау үшін, сондай-ақ клиенттер тәуекелдерінің деңгейлерін қайта қарау үшін пайдаланады.
      Клиенттердің операциялары мониторингінің және зерделеудің бағдарламасын іске асыру шеңберінде алынған мәліметтер Талаптардың 23-тармағында көрсетілген клиенттің досьесіне енгізіледі және (немесе) клиентпен іскерлік қатынастардың барлық кезеңінде және олар аяқталған күннен бастап кемінде бес жыл бойы сақталынады.
      31. Клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы қосымша мәліметтерді жаңартудың кезеңдігін және (немесе) алу қажеттігін ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін және (немесе) клиент пайдаланатын ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін ескере отырып белгілейді.
      Талаптардың 25-тармағында көзделген жағдайларда, ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиентті тереңдете сәйкестендіруді жүргізеді.
      Тәуекел деңгейі жоғары клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді жаңарту жылына кемінде бір рет жүзеге асырылады.
      Клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) тізбеде болуын (Тізбеге қосылуын) тексеру клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және Тізбеге өзгерістер енгізілуіне (Тізбенің жаңартылуына) қарай жүзеге асырылады.
      32. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін және (немесе) клиент пайдаланатын ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін ескере отырып, сондай-ақ бар КЖ/ТҚ сценарийлерін (схемаларын) және (немесе) әдеттегіден тыс және күмәнді операциялардың белгілерін ескере отырып клиенттің операцияларын зерделеу дәрежесін айқындайды.
      Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиентке тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жағдайда, сондай-ақ клиент күмәнді операцияны жүргізген жағдайда клиент белгіленген уақыт кезеңінде жүргізіп жатқан (жүргізген) операцияларды (мәмілелерді) зерделейді.
      33. Операциялар мониторингі бағдарламасында:
      1) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен, сондай-ақ ұйым және (немесе) сақтандыру брокері дербес әзірлеген белгілердің негізінде жасалатын әдеттегіден тыс және күдікті операциялар белгілерінің тізбесі;
      2) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері бөлімшелері (қызметкерлері) арасында Талаптарда көзделген жағдайларда клиент (оның өкілі) пен бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған қосымша мәліметтерді жаңарту және (немесе) оларды алу жөніндегі міндеттерді бөлу;
      3) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері бөлімшелері (қызметкерлері) арасында шекті, әдеттегіден тыс және күдікті операциялар туралы мәліметтерді анықтау және бөлімшелер (қызметкерлер) арасында бір-біріне беру жөніндегі міндеттерді бөлу;
      4) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері бөлімшелерінің шекті, әдеттегіден тыс және күдікті операцияларды анықтаған кезде өзара әрекет ету тетіктерін сипаттау;
      5) жауапты қызметкердің клиент операциясының түрін белгілеу туралы шешімді қабылдау тәртібі, негізі және мерзімі;
      6) бөлімшелердің (қызметкерлердің) клиент операциясын жүргізуден бас тарту жөніндегі (бенефициарлық меншік клиент иесі Тізбеде тұруына байланысты бас тартуды қоспағанда), сондай-ақ клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату жөніндегі шешімді қабылдау бойынша өзара әрекет ету тәртібі;
      7) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) Тізбедегі клиенттер мен бенефициарлық меншік иелерін анықтау бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының міндетті сақтандыру туралы заңнамасының талаптарын ескере отырып, осындай клиенттердің ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларын дереу тоқтату бойынша өзара әрекет ету тәртібі;
      8) әдеттегіден тыс операцияларды зерделеу нәтижелері жөніндегі мәліметтерді, сондай-ақ шекті және күдікті операциялар жөніндегі мәліметтерді (оның ішінде операциялар сомасы, төлем валютасы, клиенттің қарсы агенті туралы деректерді) тіркеу (оның ішінде тіркеу әдістері) және сақтау тәртібі;
      9) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға шекті және күдікті операциялар туралы хабарламаларды ұсыну тәртібі;
      10) ұйым және (немесе) сақтандыру брокерінің уәкілетті органдарына шекті және күдікті операциялар анықталғаны жөнінде хабарлау (қажеттілігіне қарай) тәртібі;
      11) клиент әдеттегіден тыс және (немесе) күдікті операцияларды жүйелі және (немесе) елеулі көлемде жүзеге асырған жағдайда, ұйым және (немесе) сақтандыру брокері клиент пен оның операциясына қатысты шараларды қабылдау тәртібі және қабылдайтын шаралардың сипаты қамтылған, бірақ олармен шектелмеген.
      Ескерту. 33-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.
      34. Операцияны шекті ретінде белгілеудің заңдылығы бөлігінде күмән туындаған кезде, сондай-ақ әдеттегіден тыс немесе күдікті операцияны анықтаған кезде, аталған операцияны анықтаған ұйым және (немесе) сақтандыру брокерінің қызметкері ұйым және (немесе) сақтандыру брокерінің ішкі нормативтік құжаттарында белгіленген тәртіппен, нысанда және мерзімде жауапты қызметкерге осындай операция жөніндегі хабарламаны жібереді.
      Бір хабарламада бірнеше операциялар туралы ақпарат болуы мүмкін.
      Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген операциялар туралы хабарламаны, сондай-ақ оларды зерттеудің нәтижелерін клиентпен қатынастарды тоқтатқан күннен бастап кемінде бес жыл сақтайды.

6. Ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің қызметкерлерін КЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасы

      35. Қызметкерлердің КЖ/ТҚҚ саласындағы заңнама талаптарын, ішкі бақылау және өзге де ішкі нормативтік құжаттардың ережелерін орындау үшін қажетті білімді алуы және дағдыларды қалыптастыруы ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің қызметкерлерін КЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасының (бұдан әрі – Оқыту бағдарламасы) мақсаты болып табылады.
      36. Оқу бағдарламасына:
      1) оқытудың тақырыптарын, өткізу әдістерін, мерзімдерін және оқытуды өткізуге жауапты бөлімшені қамтитын қызметкерлерді оқыту тәртібі;
      2) қызметкерлері оқытудан өтуге тиісті ұйым және (немесе) сақтандыру брокері бөлімшелерінің тізбесі;
      3) оқыту нәтижелерін сақтау тәртібі мен нысандары;
      4) ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қызметкерлерінің КЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша білімдерін тексеру тәртібі мен нысандары кіреді.
      37. Ұйым және (немесе) сақтандыру брокері қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган бекіткен талаптарды ескере отырып, оқытуды өткізудің нысандары мен кезеңдігін белгілейді.

Қылмыстық жолмен алынған  
кiрiстердi заңдастыруға   
(жылыстатуға) және терроризмдi
қаржыландыруға қарсы iс-қимыл
жасау мақсатында сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары 
және сақтандыру брокерлері 
үшін ішкі бақылау қағидаларына
қойылатын талаптарға    
1-қосымша           

Клиент - жеке тұлға досьесінің мазмұнына қойылатын талаптар

      Ескерту. 1-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.

Клиент досьесінің мазмұнына қойылатын талаптарға түсіндірмелер:

      1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтық-құқықтық мәмілелер жасалатын жеке басты куәландыратын құжаттар:
      1.1. Қазақстан Республикасының азаматтары үшін:
      1) Қазақстан Республикасы азаматының төлқұжаты;
      2) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлiгi;
      3) туу туралы куәлiк (кәмелетке толмаған адамның атына жинақ шотын ашқан кезде);
      1.2. шетел азаматтары үшін:
      1) шетелдік төлқұжат (шет мемлекет азаматының төлқұжаты);
      2) шетелдiктiң Қазақстан Республикасында тұруына ықтиярхат;
      3) Қазақстан Республикасының аумағында азаматтық-құқықтық мәмілелер жасалатын жеке басты куәландыратын құжат ретінде Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартқа сәйкес танылатын өзге құжат;
      1.3. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдар үшін:
      азаматтығы жоқ адамның куәлiгi болып табылады.
      2. Салық резиденттігі туралы мәлімет тек жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша ғана алынады.
      Салық резиденттігінің мәртебесі салық ақпаратымен алмасу саласында Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарынан туындайтын талаптарды ескере отырып, нысанын ұйым және (немесе) сақтандыру брокері дербес белгілейтін сауалнамада (өтініште) клиент көрсеткен мәліметтердің негізінде белгіленеді.
      Қазақстан Республикасының салық резиденттілігін растау үшін Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 225-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының салық органдары беретін құжатты пайдалануға рұқсат беріледі.
      3. Ұсынылған мәліметтердің дәйектілігін тексеру клиент (оның өкілі) ұсынған тиісті құжаттар түпнұсқаларының немесе нотариат куәландырған көшірмелерінің деректерімен салыстырып тексеру, қолжетімді дереккөздерден алынған деректермен (деректер базаларымен) салыстыру, мекенжай бойынша баруды қоса алғанда, басқа тәсілдермен мәліметтерді тексеру арқылы жүзеге асырылады. Жеке басын сәйкестендіруге қажетті мәліметтердің дәйектілігін тексеру шеңберінде де клиентпен (клиенттің өкілімен) жеке басын куәландыратын құжатта орналастырылған фотосуретті салыстырып қарау жүргізіледі.
      4. Сақтанушы болып табылмайтын сақтандырылушыға қатысты клиент досьесіне осы Қосымшаның 1-бөлімінде көзделген сақтандырылушы (егер сақтандырылушы жеке тұлға болса) туралы мәліметтер не 2-қосымшаның 1-бөлімінде көзделген мәліметтер (егер сақтандырылушы заңды тұлға болса) қосылады.
      5. Сақтанушы болып табылмайтын пайда алушыға қатысты клиент досьесіне осы Қосымшаның 1-4-бөлімдерінде көзделген пайда алушы (егер пайда алушы жеке тұлға болса) туралы мәліметтер не 2-қосымшаның 1-4-бөлімдерінде көзделген мәліметтер (егер пайда алушы заңды тұлға болса) қосылады.
      Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша клиент досьесіне пайда алушының бенефициарлық меншік иесі туралы мәлімет те қосылады.
      Пайда алушы (оның бенефициарлық меншік иесі) террористтер тізбесінде болған жағдайда клиент досьесіне тиісті белгі қойылады.
      Пайда алушы туралы мәлімет сақтандыру төлемін жүзеге асырған кезден кешіктірілмей клиент досьесіне қосылады.
      6. Еуразиялық экономикалық одаққа кіретін мемлекеттердің азаматтарына қатысты көші-қон карточкалары туралы мәліметтерді алу талап етілмейді.

Шартты белгілер:

       - тиісті мәліметтерді белгілеу қажеттілігі;
       - тиісті мәліметтерді белгілеу және олардың дәйектілігін тексеру қажеттілігі.

Қылмыстық жолмен алынған  
кiрiстердi заңдастыруға  
(жылыстатуға) және терроризмдi
қаржыландыруға қарсы iс-қимыл
жасау мақсатында сақтандыру
(қайта сақтандыру) ұйымдары 
және сақтандыру брокерлері 
үшін ішкі бақылау қағидаларына
қойылатын талаптарға    
2-қосымша           

Клиент - заңды тұлға досьесінің мазмұнына қойылатын талаптар

      Ескерту. 2-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.

Клиент досьесінің мазмұнына қойылатын талаптарға түсіндірмелер:

      1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес негізінде азаматтық құқықтық мәмілелер жасалатын жеке басын куәландыратын құжаттар болып:
      1.1. Қазақстан Республикасының азаматтары үшін:
      1) Қазақстан Республикасы азаматының төлқұжаты;
      2) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлiгi;
      3) туу туралы куәлiк (кәмелетке толмаған адамның атына жинақ шотын ашқан кезде);
      1.2. Шетел азаматтары үшін:
      1) шетелдік төлқұжат (шетел мемлекетi азаматының төлқұжаты);
      2) Қазақстан Республикасында шетелдiктің тұруына ықтиярхат;
      3) Қазақстан Республикасының аумағында негізінде азаматтық құқықтық мәмілелер жасалатын, жеке басын куәландыратын құжат ретінде Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартқа сәйкес танылатын өзге де құжат;
      1.3. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдар үшін:
      азаматтығы жоқ адамның куәлiгi танылады.
      2. Салықтық резиденттік жөніндегі мәліметтер айрықша жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша алынады.
      Салықтық резиденттік мәртебесі клиент сауалнамада (өтініште) көрсеткен мәліметтердің негізінде белгіленеді, ұйым және (немесе) сақтандыру брокері сауалнаманың нысанын Қазақстан Республикасының салық ақпаратымен алмасу саласындағы халықаралық шарттарынан туындайтын талаптарды ескере отырып дербес айқындайды.
      Қазақстан Республикасының салық резиденттігін растау үшін Қазақстан Республикасының салық органы Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 225-бабына сәйкес беретін құжатты пайдалануға рұқсат беріледі.
      3. Ұсынылған мәліметтердің дәйектілігін тексеру клиент (оның өкілі) ұсынған тиісті құжаттар түпнұсқаларының және нотариат куәландырған көшірмелерінің деректерімен салыстыру, қолжетімді дереккөздерінен (дерекқорынан) алынған деректермен салыстыру, мекенжайы бойынша шығуды қосқанда мәліметтерді басқа да тәсілдермен тексеру арқылы жүзеге асырылады. Жеке басын сәйкестендіру бойынша мәліметтердің дәйектілігін тексеру шеңберінде жеке басын куәландыратын құжатта орналастырылған суретті клиентпен (клиенттің өкілімен) салыстыру да жүргізіледі.
      4. Егер халықаралық ұйымды құру туралы және (немесе) оның мемлекет (мемлекеттер) аумағында болуы талаптары туралы шарттарда олардың тиісінше тіркеусіз және (немесе) лицензиясыз қызметті жүзеге асыруы көзделмесе, тіркеуге және лицензияның болуына қатысты мәліметтер халықаралық ұйымға да қатысты белгіленеді.
      5. Сақтанушы болып табылмайтын сақтандырылушыға қатысты, клиент досьесіне 1-қосымшаның 1-бөлігінде көзделген сақтандырылушы туралы мәліметтер (егер сақтандырылушы жеке тұлға болып табылса) не осы Қосымшаның 1-бөлігінде көзделген мәліметтер (егер сақтандырылушы заңды тұлға болып табылса) кіреді.
      6. Сақтанушы болып табылмайтын пайда алушыға қатысты, клиент досьесіне 1-қосымшаның 1-4 бөліктерінде көзделген пайда алушы туралы мәліметтер (егер жеке тұлға пайда алушы болып табылса) не осы Қосымшаның 1-4-бөліктерінде көзделген мәліметтер (егер заңды тұлға пайда алушы болып табылса) кіреді.
      Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша клиент досьесіне пайда алушының берефициарлық меншік иесі туралы мәліметтер де кіреді.
      Пайда алушы (оның бенефициарлық меншік иесі) террористердің тізбесінде болған жағдайда, клиент досьесінде тиісті белгі көрсетіледі.
      Пайда алушы туралы мәліметтер сақтандыру төлемін жүзеге асыру кезінен кешіктірмей клиенттің досьесіне кіргізіледі.
      7. Еуразиялық экономикалық одаққа кіретін мемлекеттердің азаматта-рына қатысты көші-қон карточкалары туралы мәліметтерді алу талап етілмейді.
      8. Коммерциялық ұйымның жоғары органының дербес құрамы туралы мәліметтер жоғары органның құрамына кіретін және коммерциялық ұйымның жарғылық капиталына не орналастырылған акцияларына қатысу үлестерінің жиырма бес және одан көп пайызын иеленген жеке және (немесе) заңды тұлғаларға қатысты алынады. Ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің қалауы бойынша жоғары органның құрамына кіретін және коммерциялық ұйымның жарғылық капиталына не орналастырылған акцияларына қатысу үлестерінің жиырма бестен кем пайызын иеленген жеке және (немесе) заңды тұлғаларға қатысты коммерциялық ұйымның жоғары органының дербес құрамы туралы мәліметтерді алуға жол беріледі.
      Коммерциялық емес ұйымның жоғары органының дербес құрамы туралы мәліметтер жоғары органның құрамына кіретін не жоғары орган мүшелерінің саны не коммерциялық емес ұйымдар құрылтайшыларының саны бес жеке және (немесе) заңды тұлғалардан асқан жағдайларды қоспағанда, коммерциялық емес ұйымның құрылтайшылары болып табылатын жеке және (немесе) заңды тұлғаларға қатысты алынады.
      9. Органдардың құрлымы және атауы туралы, сондай-ақ құрылтай құжаттарының соңғы редакциясының күні туралы мәліметтерді сақтандыру сыйлықақысы 50 000 теңгеден аспайтын көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарттары бойынша шетелдік заңды тұлға сақтандырушыларға қатысты жеңілдетілген сәйкестендіру шеңберінде алу талап етілмейді.
      10. Сақтандыру сыйлықақысы 50 000 теңгеден аспайтын шетелдік заңды тұлғалардың филиалдарымен Қазақстан Республикасының аумағында жасалған міндетті сақтандыру шарттары бойынша жеңілдетілген сәйкестендіру шеңберінде шетелдік заңды тұлғалар – бас ұйымдар туралы жалпы мәліметтерді алу олардың атауларын қоспағанда, талап етілмейді.

Шартты белгілер:

       - тиісті мәліметтерді белгілеу қажеттілігі;
       - тиісті мәліметтерді белгілеу және олардың дәйектілігін тексеру қажеттілігі.

Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi  
заңдастыруға(жылыстатуға) және      
терроризмдi қаржыландыруға қарсы    
iс-қимыл жасау мақсатында сақтандыру  
(қайта сақтандыру) ұйымдарыжәне сақтандыру
брокерлері үшін ішкі бақылау қағидаларына
қойылатын талаптарға         
3-қосымша              

Шетелдік қайта сақтанушы (цедент) досьесінің мазмұнына
қойылатын талаптар

      Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 10.12.2015 № 643 бұйрығы және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 225 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен қаулысымен.

Шетелдік қайта сақтанушы - цедент досьесінің мазмұнына
қойылатын талаптарға түсіндірмелер:

      1. Мыналар:
      1.1. Қазақстан Республикасының азаматтары үшін:
      1) Қазақстан Республикасы азаматының төлқұжаты;
      2) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлiгi;
      3) туу туралы куәлiк (кәмелетке толмаған адамның атына жинақ шотын ашқан кезде);
      1.2. Шетел азаматтары үшін:
      1) шетелдік төлқұжаты (шет мемлекет азаматының төлқұжаты);
      2) шетелдiктiң Қазақстан Республикасында тұруына ықтиярхат;
      3) Қазақстан Республикасының аумағында негізінде азаматтық-құқықтық мәмілелер жасалатын, жеке басты куәландыратын құжат ретінде Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартқа сәйкес танылатын өзге құжат;
      1.3. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдар үшін:
      азаматтығы жоқ адамның куәлiгiҚазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтық-құқықтық мәмілелер жасалатын жеке басын куәландыратын құжат болып табылады.
      2. Салық резиденттілігі туралы мәліметтер айрықша жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша алынады.
      Салық резиденттілігінің мәртебесіклиенттің сауалнамада (өтініште) көрсеткен мәліметтерінің негізінде белгіленеді, оның нысанын ұйым және (немесе) сақтандыру брокеріҚазақстан Республикасының салық ақпаратымен алмасу саласындағы халықаралық шарттарынан туындайтын талаптарды ескере отырып дербес белгілейді.
      Қазақстан Республикасының салық резиденттілігін растау үшін Қазақстан Республикасының салық органдары Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 225-бабына сәйкес беретін құжатты пайдалануға рұқсат беріледі.
      3. Ұсынылған мәліметтердің дәйектілігін тексеру клиент (оның өкілі) ұсынған түпнұсқалардың немесе тиісті құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерінің деректерімен салыстырып тексеру, рұқсат етілген дерек көздеріндегі деректермен (дерекқормен) салыстырып тексеру, мекенжай бойынша баруды қоса алғанда, мәліметтерді басқа да тәсілдермен тексеру арқылы жүзеге асырылады. Жеке басын сәйкестендіру жөніндегі мәліметтердің дәйектілігін тексеру шеңберінде жеке басын куәландыратын құжатта орналастырылған фотосуретті клиентпен (клиенттің өкілімен) салыстырып қарау да жүргізіледі.
      Ішкі аудит бөлімшесі және сыртқы аудит ұйымы шетелдік қайта сақтанушы – цеденттің КЖ/ТҚҚ мәселелері жөніндегі ішкі құжаттары туралы, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ мәселелері жөніндегі ішкі құжаттарының тиімділігін бағалау нәтижелері туралы мәліметтердің дәйектілігін тексеруді тиісті құжаттар көшірмелерінің көмегімен жүзеге асыруға рұқсат етіледі.
      4. Егер осындай халықаралық ұйымды құру жөніндегі және (немесе) оның мемлекет (мемлекеттер) аумағында болуы талаптары жөніндегі шарттарда олардың қызметті тиісінше тіркеусіз және (немесе) лицензиясыз жүзеге асыруы көзделмесе, тіркеуге және лицензияның болуына қатысты мәліметтер халықаралық ұйымға да қатысты белгіленеді.
      5. Шетелдік қайта сақтанушы – цеденттің жоғары органының дербес құрамы туралы мәліметтер жоғары органның құрамына кіретін және шетелдік қайта сақтанушы – цеденттің жарғылық капиталына қатысу үлесінің не орналастырылған акцияларының жиырма бес және одан көп пайызын иеленетін жеке және (немесе) заңды тұлғаларға қатысты алынады. Ұйымның және (немесе) сақтандыру брокерінің қалауы бойынша шетелдік қайта сақтанушы – цеденттің жоғары органының дербес құрамы туралы мәліметтерді жоғары органның құрамына кіретін және шетелдік қайта сақтанушы – цеденттің жарғылық капиталына қатысу үлесінің не орналастырылған акцияларының жиырма бес пайызынан кемін иеленетін жеке және (немесе) заңды тұлғаларға қатысты алуға рұқсат етіледі.

Шартты белгілер:

       - тиісті мәліметтерді белгілеу қажеттігі;
       - тиісті мәліметтерді белгілеу және олардың дәйектілігін тексеру қажеттігі.