Жалпы сипаттағы трансферттердің есеп-қисаптар әдістемесін бекіту туралы

      Ескерту. Бұйрықтың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық экономика министрінің м.а. 10.08.2016 № 365 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 45-бабының 9-тармағына сәйкес және бюджетаралық қатынастарды жетілдіру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Жалпы сипаттағы трансферттердің есеп-қисаптар әдістемесі бекітілсін.

      2. Бюджет саясаты департаменті:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуiн;

      2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жариялануға жіберілуін;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Жалпы сипаттағы трансферттердің есеп-қисаптар әдістемесі

      Ескерту. Әдістеме жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық экономика министрінің 15.02.2018 № 46 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Жалпы сипаттағы трансферттердің есеп-қисаптар әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің (бұдан әрі – Бюджет кодексі) 45 - бабына сәйкес әзірленді және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері үшін үшжылдық кезеңге және олар өзгерген жағдайда әрбір үш жылға арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемін айқындау кезінде қолданылады.

2-тарау. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемін айқындау

      2. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі Бюджет кодексіне сәйкес тиісті облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің кірістері (трансферттерді шегергенде) мен шығындарының болжамды көлемі арасындағы айырмашылық ретінде айқындалады және төмендегідей формулаға сәйкес есептеледі:

      ЖСТ_і=КБК_і-ШБК_і,

      мұнда:

      ЖСТ_і – і-облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жалпы сипаттағы трансферттерінің көлемі;

      КБК_і – і-облыс (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) кірістерінің болжамды көлемі;

      ШБК_і – і-облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) шығындарының болжамды көлемі.

      Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері кірістерінің болжамды көлемі шығындардың болжамды көлемінен асқан кезде (ЖСТ_і>0) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінен жоғары тұрған бюджетке бюджеттік алып қоюлар белгіленеді.

      Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері шығындарының болжамды көлемі кірістердің болжамды көлемінен асқан кезде (ЖСТ_і<0) жоғары тұрған бюджеттен облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетіне бюджеттік субвенциялар белгіленеді.

3-тарау. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері кірістерінің болжамды көлемін айқындау

      3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері кірістерінің болжамды көлемі Бюджет кодексінің 65-бабына сәйкес бекітілетін бюджет түсімдерін болжамдау әдістемесіне сәйкес есептеледі.

4-тарау. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің шығындарының болжамды көлемін айқындау

      4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері шығындарының болжамды көлемі Бюджет кодексінің 54, 55, 56, 56-1–баптарында белгіленген функционалдық белгісі бойынша шығыстар бағыттарын ескере отырып, ағымдағы бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік даму бағдарламалары бойынша шығындардың болжамды көлемінің сомасы ретінде есептеледі.

      Бұл ретте тұрақты сипаттағы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес мемлекеттік басқару функциялары мен мемлекеттің міндеттемелерін орындау бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қызметін қамтамасыз етуге, сондай-ақ мақсатқа жетуге, стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың нақты міндеттері мен іс-шараларын шешуге бағытталған ағымдағы бюджеттік бағдарламалар бойынша шығындардың болжамды көлемі мыналардан тұрады:

      еңбекақы төлеуге, коммуналдық қызметтерді төлеу, азық-түлік пен дәрілік заттар сатып алуға жұмсалатын шығындар, жәрдемақылар төлеу және басқа да шығындар (бұдан әрі – ағымдағы шығындар);

      материалдық - техникалық базаны нығайтуға, күрделі жөндеуге жұмсалатын шығындар және басқа да шығындар (бұдан әрі – күрделі сипаттағы шығындар).

1-параграф. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің ағымдағы шығындарының болжамды көлемін есептеу

      5. Осы Әдістеменің көмегімен есептелген облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің ағымдағы шығындарының болжамды көлемі жалпы сипаттағы трансферттердің мөлшерін айқындау үшін ғана пайдаланылады.

      6. Ағымдағы шығындарды есептеу үшін тұтастай облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері бойынша ағымдағы шығындардың болжамды көлемі айқындалады.

      7. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің ағымдағы шығындарының болжамды көлемін айқындау кезінде мыналар ескеріледі:

      1) республиканың әлеуметтік-экономикалық даму болжамы және бюджеттік параметрлеріне сәйкес (жалақыны қоспағанда) жоспарланған кезеңдегі тұтыну бағалары индексіне ағымдағы шығындардың ұлғайғанын ескере отырып, ағымдағы шығындардың жиынтық көлемі;

      2) жергілікті бюджеттер шығыстарының ұлғаюын немесе қысқаруын көздейтін және жоспарланатын кезеңде қолданысқа енгізілетін Қазақстан Республикасы заңдарының ережелері;

      3) Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, Қазақстан Республикасының министрлерi мен өзге де орталық мемлекеттiк органдар басшыларының нормативтiк құқықтық бұйрықтары, орталық мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық қаулылары, құрылымына ведомство кіретін мемлекеттік органның нормативтік құқықтық актілерінде оларды бекіту бойынша тікелей құзыреті болған кезде орталық мемлекеттік органдардың ведомстволары басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары жобаларының жергілікті бюджеттердің түсімдерін қысқартуды немесе шығыстарын ұлғайтуды көздейтін және Республикалық бюджет комиссиясының міндетті түрде қарауынан кейін жоспарланатын кезеңде қолданысқа енгізілетін ережелері;

      4) Республикалық бюджет комиссиясының шешімімен өңірлер бойынша абсолюттік сомалармен ағымдағы нысаналы трансферттер есебінен бұрын қаржыландырылған тұрақты сипаттағы шығындар.

      8. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің ағымдағы шығындарының жиынтық болжамды көлемінен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес экологиялық үстемеақылар төлеуге, материалдық көмек көрсетуге және мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсіпорындар жұмыскерлеріне қосымша демалыстар беруге арналған қаражат алып тасталады және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері бойынша ағымдағы шығындардың болжамды көлемі есептелген соң абсолютті сомалармен қосылады.

      9. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің ағымдағы шығындарының көлемін болжамдаудың есептік базасына жоспарланатын кезеңнің алдындағы жылдың нақтыланған жоспарына сәйкес ағымдағы шығындардың көлемі қабылданады.

      10. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің ағымдағы шығындарының болжамды көлемін есептеу осы Әдістемеге қосымшаға сәйкес мемлекеттік функцияларды жүзеге асыратын функционалдық кіші топтардың тізбесі, оларға көрсеткіштер мен коэффициенттердегі келтірілген көрсеткіштер мен коэффициенттерді ескере отырып жүзеге асырылатын мемлекеттік функциялардың функционалдық кіші топтар бөлінісінде жүргізіледі.

      Халық санының болжамы төмендеген кезде үш жылдық жоспарланған кезең алдындағы жыл санының болжамы қолданылады.

      11. Жеке функционалдық кіші топ бойынша жекелеген облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы шығындарын есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:

      мұнда:

      АШ^і_j – j функционалдық кіші тобы бойынша і-облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы есептік шығындары;

      Ш_j – j функционалдық кіші тобы бойынша барлық облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті бюджеттері бойынша ағымдағы шығындарының жиынтық болжамды көлемі;

      Т^і_j – j функционалдық кіші тобы бойынша і-облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) мемлекеттік қызметтерін тұтынушылардың саны;

      К1^іj, ..., К_n^іj – j функционалдық кіші тобы бойынша і-облыстағы (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) мемлекеттік қызметтер көрсетудің құнындағы республикалық орта деңгейден айырмашылықты негіздейтін объективті факторларды ескеретін коэффициенттер.

      12. Ағымдағы шығындардың болжамды көлемін есептеген кезде мемлекеттік қызмет көрсету құнының әртүрлілігін негіздейтін, объективті факторларды көрсететін мынадай коэффициенттер қолданылады:

      1) урбандалу коэффициенті:

      мұнда:

      Хал^і_қала – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облысының қала халқы санының болжамы;

      Хал^і – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облыстағы (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) халық санының болжамы.

      Урбандалу коэффициенті жеке функционалдық кіші топтар бойынша қалалық жерлердегі мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді ұсынуға байланысты шығындардың барынша жоғары орташа республикалық деңгейін ескереді;

      2) қоныстандыру дисперсиялығының коэффициенті:

      мұнда:

      Хал^і_кіш – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша халық саны 500 адамнан аз елді мекендерде тұратын і-облыстың халық санының болжамы;

      Хал^і – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облыс халқының жалпы санының болжамы.

      Қоныстандыру дисперсиялығының коэффициенті елді мекеннің мөлшеріне тәуелсіз мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің белгілі бір жинағын, оның ішінде қосымша көлік және өзге де шығыстарды ескере отырып, қамтамасыз ету қажеттігіне негізделген шығындардың орташа республикалық деңгейімен салыстырғандағы барынша жоғары деңгейін ескереді;

      3) шағын жинақталған мектеп оқушыларын есепке алу коэффициенті:

      мұнда:

      Санⁱ – Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің деректері бойынша і-облысының (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) шағын жинақталған мектептердегі оқушылар санының болжамы;

      Сан – Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің деректері бойынша і-облысының (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) мектептерінде оқушылардың жалпы санының болжамы;

      Шағын жинақталған мектептерде оқушыларды есепке алу коэффициенті білім алушылардың шағын контингентімен жалпы орта мектептерді ұстауға қосымша шығыстардың қажеттілігін ескереді.

      Шағын жинақталған мектеп – білім алушылар контингенті шағын біріктіріліп жинақталған сынып және оқу сабақтарын ұйымдастырудың ерекше нысаны бар жалпы білім беретін мектеп.

      4) ауқым коэффициенті:

      мұнда:

      Халⁱ – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облысының (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) халық санының болжамы;

      Ауқым коэффициенті тұтынушылар санының өсуімен, бір тұтынушыға шаққандағы мемлекеттік көрсетілетін қызметті ұсынуға арналған шығындар көлемінің төмендеуін көрсететін ауқымның тиімділігін ескереді;

      5) халықтың жас ерекшелігі құрылымының коэффициенті:

      мұнда:

      Хал^і_топ – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облысының (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) белгілі бір жас ерекшелігі тобы бойынша халық санының болжамы;

      Хал^і – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облысының (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) халық санының болжамы.

      Халықтың жас ерекшелігі құрылымының коэффициенті халықтың жекелеген санаттарының денсаулық сақтауға және білім беруге байланысты мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге қойылатын жоғары сұранысын ескереді;

      6) ауылдық жердегі жұмыс үшін үстемақыны есепке алу коэффициенті:

      мұнда:

      Хал^і_ауыл – Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша і-облысының ауыл халқы санының болжамы;

      Ауылдық жердегі жұмыс үшін үстемақыны есепке алу коэффициенті жекелеген функционалдық кіші топтар бойынша ауылдық жерлердегі жалақыға қосымша шығыстар қажеттігін ескереді;

      7) тығыздық коэффициенті:

      мұнда:

      Тығыздық коэффициенті өңір халқы тығыздығының төмендеуіне байланысты облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің шығындарының ұлғаюын ескереді;

      8) жолдарды күтіп-ұстау коэффициенті:

      мұнда:

      N_i – "Автомобиль жолдары туралы" 2001 жылғы 17 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 2-тармағының 38) тармақшасына сәйкес бекітілетін і-облысының (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарын күтіп-ұстауды қаржыландыру нормативі;

      9) кедейлікті есепке алу коэффициенті (табысы күнкөріс деңгейінен төмен адамдардың үлесі негізінде):

      мұнда:

      b_і – і-облыстағы (республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы) жалпы халық саны ішінде табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен халықтың үлесі.

      Кедейлікті есепке алу коэффициенті облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен халық үлесінің өсуіне байланысты әлеуметтік көмек төлемдеріне шығындардың ұлғаюын ескереді;

      10) жылыту маусымының ұзақтығын есептеу коэффициенті:

      мұнда:

      Жылыту маусымының ұзақтығын есептеу коэффициенті облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің жылытуға жұмсайтын шығындарының Қазақстан Республикасындағы жылыту маусымының ұзақтығына байланысын ескереді.

      13. Ағымдағы шығындарды есептеу кезінде:

      Алматы және Нұр-Сұлтан қалалары үшін, олардың ерекше мәртебесін ескере отырып, тиісінше 1,25 және 1,5 жоғарылату коэффициенттері қолданылады.

2-параграф. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің күрделі сипаттағы шығындарының болжамды көлемін есептеу

      14. Күрделі сипаттағы шығындарды қаржыландыру үшін көзделетін қаражаттың жалпы болжамды көлемі облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы шығындарды қаржыландырудың жалпы көлеміне пайыздық қатынасына сәйкес жылдар бойынша бөлінісінде анықталады.

      і-облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы есептік шығындарына республикалық бюджеттен қаржыландырылатын тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсетуге арналған шығындар есепке алынады.

      Күрделі сипаттағы шығындарды қаржыландыру үшін көзделетін қаражаттың болжамды көлемін есептеу әрбір облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) бойынша жеке мына формула бойынша жүргізіледі:

      КШ_і = k* ЕШ_і,

      мұнда:

      КШ_і – і-облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) күрделі сипаттағы есептік шығындары;

      ЕШ_і – і-облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы есептік шығындары;

      k – күрделі сипаттағы шығындардың ағымдағы шығындардың жалпы көлеміне пайыздық қатысының шамасы.

      Республикалық бюджет пен облыстардың республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемін айқындау үшін k шамасы 6,5% тең болады.

3-параграф. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің бюджеттік даму бағдарламалары бойынша шығындарының болжамды көлемін есептеу

      15. Бюджеттік даму бағдарламалары бойынша шығындарды қаржыландыру үшін көзделетін қаражаттың жалпы болжамды көлемі облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы шығындарының болжамды көлеміне және кірістерінің болжамды көлеміне пайыздық ара қатынаста жылдар бөлінісінде, өңірдің экономикалық белсенділік деңгейін (жалпы өңірлік өнімнің нақты өсуі) ескере отырып айқындалады.

      Бюджеттік даму бағдарламалары бойынша шығындарды қаржыландыру үшін көзделетін қаражаттың жалпы болжамды көлемін есептеу әрбір облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) бойынша жеке мынадай формула бойынша жүргізіледі:

      БДБШ^і = (r₁*ЕШі) + (r₂*КБКі) + (( r₁ * ЕШі) + ( r₂* КБК_і))*K,

      мұндағы:

      БДБШі – і-облысының (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) бюджеттік даму бағдарламалары бойынша есептік шығындары;

      ЕШі – і-облысының (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ағымдағы есептік шығындары;

      КБКі – і-облысы (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) кірістерінің болжамды көлемдері;

      K – ол ынталандыру коэффициенті, бюджеттік субвенциялар белгіленген өңірлер үшін қолданылады және орта мерзімді кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемін белгілейтін, заң жобасын әзірлеу жылының алдындағы өткен үш жылдағы жалпы өңірлік өнімнің нақты өсуінің орташа арифметикалық мәні ретінде айқындалады.

      Үш жылдық кезеңде жалпы өңірлік өнім өсуінің үш жылдағы орташа мәні теріс болған жағдайда К коэффициентінің мәні 0-ге теңеледі.

      r₁ – бюджеттік даму бағдарламалары бойынша шығындардың ағымдағы шығындардың жалпы көлеміне пайыздық қатынасының шамасы.

      r₂ – бюджеттік даму бағдарламалары бойынша шығындардың жергілікті бюджет кірістерінің болжамды көлеміне пайыздық қатынасының шамасы.

      16. r₁ және r₂ коэффициентерінің шамасы:

      республикалық бюджет пен облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемін айқындау үшін – Республикалық бюджет комиссиясының шешімімен белгіленеді.

      Бұл ретте, r₂ мөлшері бюджеттік алып қоюлар белгіленген өңірлер үшін және бюджеттік субвенциялар белгіленген өңірлер үшін жеке айқындалады.

5-тарау. Қорытынды ережелер

      17. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерінің алдағы үш жылдық кезеңге болжамды көрсеткіштерін анықтау үшін жалпы сипаттағы трансферттер көлемін айқындау есептерін Республикалық бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

      18. Республикалық бюджет комиссиясында қаралғаннан кейін жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бөлінісінде жылдар бойынша алдағы үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттер көлемі туралы тиісті заңда белгіленеді.

      19. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін белгілеу мақсатында облыстың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы облыстың жергілікті атқарушы органы айқындайтын тәртіппен аудандар, облыстық маңызы бар қалалар бюджеттерінің кірістері мен шығындарының болжамды көлемдерін есептейді.

Мемлекеттік функцияларды жүзеге асыратын функционалдық кіші топтардың, олардың көрсеткіштері мен коэффициенттерінің тізбесі

      Ескерту. Қосымша жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық экономика министрінің 12.09.2019 № 80 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.