Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің 2011 - 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары туралы

      Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексінің 62-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Мұнай және газ
министрлігінің 2011 - 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары бекітілсін.
      2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:
      1) «Қазақстан Республикасы Мұнай- және газ министрлігінің 2010 — 2014 жылдарға арналған стратегиялық жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 3 тамыздағы № 776 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2010 ж., № 46, 418-құжат);
      2) «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 3 тамыздағы
№ 776 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2010 жылғы 19 қарашадағы № 1220 қаулысы.
      3. Осы қаулы қол қойылған тап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                             К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің     
2011 жылғы 14 ақпандағы
№ 134 қаулысымен  
бекітілген    

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары

1. Миссиясы мен пайымдауы

      Миссиясы
      Бәсекеге қабілеттілік пен ұлттық қауіпсіздіктің жоғары деңгейін қамтамасыз ету мақсатында көмірсутек шикізаты бөлігінде отын-энергетика кешенін дамыту, экономиканың көмірсутек шикізатына және оны қайта өңдеу өнімдеріне өсіп отырған қажеттілігін қамтамасыз ету, оларды тиімді пайдалануға бағытталған ғылыми-технологиялық әлеуетті дамыту.
      Пайымдауы
      Дамыған мұнай-газ өнеркәсібі және магистральдықты қоса алғанда, көмірсутек шикізатын тасымалдау жүйесі мен көмірсутек шикізатын қайта өңдеу бойынша дамыған қуаттар.

2. Ағымдағы жағдайды талдау және қызметтің тиісті салаларының (аяларының) даму үрдістері

1-стратегиялық бағыт. Мұнай-газ саласын серпінді дамыту

      Қызметтің реттелетін саласын немесе аясын дамытудың негiзгi параметрлерi
      Көмірсутек шикізатының қорлары
      Қазақстан Республикасындағы көмірсутек шикізатының жалпы болжамды өндірілетін ресурстары 17 млрд. тоннаны құрайды, оның 8 млрд. тоннасы Каспий теңізінің қазақстандық секторына (бұдан әрі – КТҚС) тиесілі. Расталған мұнай қорлары бойынша Қазақстан әлемдегі 15 жетекші елдің қатарына кіреді. Қазақстан көмірсутек шикізатының қомақты қорына – әлемдік қордың 3,3%-ына иелік етеді.
      Республиканың 172 мұнай және 42 конденсатты кен орны орналасқан мұнайлы-газды аудандары Қазақстан аумағындағы шамамен 62% алаңды алып жатыр. Қазақстандағы мұнайдың негізгі қорлары (90%-дан астам) аса ірі 15 кен орнында – Теңіз, Қашаған, Қарашығанақ, Өзен, Жетібай, Жаңажол, Қаламқас, Кеңқияқ, Қаражанбас, Құмкөл, Солтүстік Бозашы, Әлібекмола, Орталық және Шығыс Прорва, Кенбай, Королевское – шоғырланған.
      Кен орындары Қазақстанның он төрт облысының алтауының аумағында орналасқан. Бұл Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қызылорда және Маңғыстау облыстары. Бұл ретте, көмірсутек қорларының шамамен 70%-ы Қазақстанның батысында шоғырланған.
      Мұнайдың неғұрлым барланған қорлары Атырау облысына тиесілі, оның аумағында өнеркәсіптік санаттағы 930 млн. тонна қормен 75-тен астам кен орны ашылды.
      15-тен астам көмірсутек кен орны Батыс Қазақстан облысының аумағында орналасқан. Мұнай-газ әлеуеті тұрғысынан Ақтөбе облысы тағы бір перспективалы өңір болып табылады. Мұнда 25-тей кен орны ашылды. Қызылорда және Қарағанды облыстарының негізгі мұнай өңдеу саласы маңыздылығы бойынша Қазақстанның бесінші мұнай-газды провинциясы – Құмкөл кен орындары тобы болып табылады.
      Каспий және Арал теңіздерінің акваториясында республикада жүргізіп жатқан жер қойнауын кен ауқымды учаскелерін зерделеу Қазақстанның мұнай-газ саласының ресурстық әлеуетін одан әрі молайтуға ықпал етеді.
      Каспийдің солтүстігінде 2000 жылы ашылған Қашаған кен орны соңғы 30 жыл ішіндегі әлемдік тәжірибедегі ең маңызды оқиға деп аталды.
      Мұнай мен газ іздеу перспективалары Каспий маңы ойпатындағы, Арал маңындағы зерттелмеген терең жатқан құрылымдармен, сондай-ақ Солтүстіктен, Орталықтан және Оңтүстік Қазақстандағы объектілердегі сейсмикалық жұмыстардың анықталған нәтижелерімен байланыстырады.
      Мамандардың болжамы бойынша Қазақстан Республикасында көмірсутек шикізатының шығарып алынатын қорлары қазіргі өндіру деңгейінде шамамен 60-70 жылға жетуі тиіс, алайда, ірі мұнай-газ кен орындарындағы өндірудің үдемелі көлемін ескере отырып, көрсетілген уақыт шеңбері айтарлықтай қысқаруы мүмкін. Сондықтан мұнай-газ саласын одан әрі дамыту жаңа кен орындарының ашылуы есебінен қорлардың өсімімен қамтамасыз етілуі тиіс.
      Қазақстанда көмірсутегі қорларын ұлғайтудың нақты перспективалары бар, сол себептен Қазақстанның жер қойнауының әлеуеті әлі де жоғары болып табылады.
      Мұнай және газ өндіру
      Мұнай-газ саласының серпінді дамуы Қазақстанның бүкіл экономикасы үшін өте маңызды.
      Мұнай-газ кешені елдің және оның жекелеген өңірлерінің әлеуметтік-экономикалық дамуына шешуші әсерін тигізеді, шын мәнінде мемлекеттің бүкіл экономикасы үшін алға тартушы күш болып табылады, экономиканың басқа да салаларының дамуына ықпал етеді. Өңірлер мен бүкіл мемлекет ауқымындағы неғұрлым маңызды әлеуметтік бағдарламалардың іске асырылуы мұнай-газ кешені кәсіпорындарының жұмысына байланысты.
      Мұнай-газ кешеніндегі өзгерістер саланың өзінің, сондай-ақ байланысты өндіріс салаларының жұмыс істеу тиімділігін арттыруға бағытталған, бұл елдің энергетикалық қауіпсіздігінің нығаюына ықпал ете отырып, сондай-ақ кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігінің, қызметтер мен өнім сапасының артуына сүйемелденген экономиканың тұрақты өсуін қамтамасыз етуі тиіс.
      2009 жылы республикада мұнай және газ конденсатын өндіру 2008 жылмен салыстырғанда 8,3%-ға өсіп, 76,5 млн. тоннаны құрады. 68,1 млн. тонна мұнай және газ конденсаты экспортталды – (8,4%-ға өсті).
      Қазақстан Республикасының аумағында 2009 жылдың қорытындылары бойынша негізгі мұнай өндіруші компаниялар «Теңізшевройл» ЖШС (бұдан әрі – ТШО) (22,5 млн. тонна), «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.» ЖШС (бұдан әрі – КПО б.в.) (11,9 млн. тонна), «ҚазМұнайГаз» БӨ» акционерлік қоғамы (бұдан әрі – ҚМГ БӨ) (8,9 млн. тонна), «Маңғыстаумұнайгаз» акционерлік қоғамы (бұдан әрі – ММГ) (5,7 млн. тонна) және «Ақтөбемұнайгаз СНПС» акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Ақтөбемұнайгаз СНПС) (6 млн. тонна) болып табылады.
      Қазақстан Республикасының аумағында құрлықтағы кен орындарында игерілетін көмірсутек шикізатының басым бөлігі жылдық өндірудің ең жоғары деңгейлі сатысына жетті. Құрлықта өндірудің одан әрі өсуі бірінші кезекте, Теңіз және Қарашығанақ кен орындарын игерудің жылдамдауына байланысты. 2012 жылдың аяғында Қарашығанақ кен орнын тәжірибелік-өнеркәсіптік іске асыруды бастау жоспарлануда. Бұл ретте, өнімді болу туралы келісімге Екінші қосымша шартқа сәйкес Қашаған коммерциялық өндірісінің басталуы 2013 жылдың қазанына дейін ұзартылуы мүмкін.
      2015 жылы мұнай және газ конденсатын өндіру 2009 жылмен салыстырғанда 124,2 %-ға дейін өседі деп күтілуде (өндіру өсімі 18,5 млн. тоннаны құрайды) бұл 1-диаграммада көрсетілген.

1-диаграмма. 2009 жылы мұнай және газ конденсатын өндіру және 2010 – 2015 жылдарға арналған болжам, млн. тоннамен

      Табиғи және ілеспе газды өндіру 2009 жылы 36 млрд. текше метрді құрады, 2008 жылмен салыстырғанда өсуі 7,5 %. Газ экспортының көлемі 7 млрд. текше м. құрады (алмасу операциясы арқылы Қазақстан Республикасының ішкі нарығына жіберілетін Қарашығанақ газының көлемін есептемегенде).
      Қазақстан Республикасының аумағындағы негізгі газ өндіруші компаниялар (2009 жылғы деректер бойынша) «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.» (15,0 млрд. текше метр), «Теңізшевройл» ЖШС (11,7 млрд. текше метр), «СНПС-Ақтөбемұнайгаз» АҚ (3,0 млрд. текше метр), «Толқынмұнайгаз» ЖШС (2,3 млрд. текше метр), «ҚазМұнайГаз» БӨ» АҚ (0,4 млрд. текше метр) болып табылады.
      2015 жылы шикі газ өндіру көлемін 2009 жылға қарағанда 64,7 % дейін өсіру жоспарлануда (өндіру өсімі 23,3 млрд. текше метрді құрайды). 2015 жылға дейін газ өндіру болжамы 2-диаграммада берілген.

2-диаграмма. 2009 жылы газ өндіру және 2010 – 2015 жылдарға арналған болжам, млрд. текше метрмен

      Газ өндіруді ұлғайту Қарашығанақ, Теңіз, Жаңажол, Толқын секілді және «ҚазМұнайГаз» ҰҚ» АҚ-тың иелігіндегі бірқатар басқа кен орындарының, сондай-ақ Каспий қайраңы (Қашаған және басқалар) кен орындарының жаңа және негізгі базалық көмірсутек кен орындарын дамыту жолымен қамтамасыз етіледі.
      Мұнай және газ өндіру
      2009 жылы республиканың мұнай өңдеу зауыттарында (бұдан әрі - МӨЗ) 12,1 млн. тонна немесе 2008 жылдың деңгейіне қатысты 98,8 % мұнай өңделді. 2589,1 мың тонна бензин (98,7 %), 3795,3 мың тонна дизель отыны (95,3 %), 3237 мың тонна мазут (104,3 %), 373,5 мың тонна авиакеросин (92,7 %) өндірілді.
      2009 жылы мұнай және газ өңдеу кәсіпорындарында 1824,5 мың тонна сұйытылған көмірсутек газы өндірілді, 2008 жылдың деңгейіне қарағанда өсім (125,7 %)-ды құрады.
      Мұнай өндірудің ұлғаюына байланысты, 2015 жылға дейінгі кезеңде мұнай өңдеуді жылына 17,5 млн. тоннаға дейін ұлғайту және тиісінше мұнай өнімдерін өндіру жоспарлануда. 2015 жылға дейін мұнай өнімдерін өндіру мен өндіріс серпіні 3 және 4-диаграммаларда бейнеленген.

3-диаграмма. 2009 жылы мұнай өңдеу және 2010 – 2015 жылдарға арналған болжам, млн. тоннамен

4-диаграмма. 2009 жылы мұнай өнімдерінің негізгі түрлерін өндіру және 2010 – 2015 жылдарға арналған болжам, мың тоннамен

      2010 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 153 қаулысымен адам өмірін және денсаулығын, жеке және заңды тұлғалардың мүлкін, қоршаған ортаны қорғау мақсатында автомобиль бензиніне, дизель отынына және мазут қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды белгілейтін «Бензин, дизель отыны және мазут қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» техникалық регламенті бекітілді (бұдан әрі – Техрегламент).
      Осы қаулыға сәйкес Қазақстан аумағында 2010 жылғы 1 қаңтардан бастап 2 – экологиялық кезең стандарттарының талаптары енгізілді. 3 – экологиялық кезең және 4 – экологиялық кезең стандарттарының талаптарын Қазақстан Республикасында тиісінше 2014 жылғы қаңтардан және 2016 жылғы қаңтардан енгізу жоспарланып отыр.
      Осы стандарттарды енгізу республиканың МӨЗ технологиялық қондырғылар мен жабдықтардың моральдық және табиғи тұрғыдан ескіргендігіне және мұнайды тереңдей өңдеуге мүмкіндік бермейтіндігіне және тиісінше тиісті Экологиялық стандарттарға сәйкес келмейтіндігіне байланысты болып отыр.
      Әлемдік талаптарға, оның ішінде жоғарыда көрсетілген Техникалық регламентке сәйкес келетін өндірілетін өнім сапасын жақсарту мақсатында отандық МӨЗ-де қазіргі өңдеуші қуаттарды қайта құру мен жаңғырту шаралары жоспарлануда.
      Отандық МӨЗ-ді қайта құру және жаңғырту мынадай инвестициялық жобаларды іске асыруды көздейді:
      Атырау мұнай өңдеу зауытында (бұдан әрі – АМӨЗ):
      ЭЛОУ-АВТ-3 қондырғысының вакуумдық блогын және АМӨЗ баяу кокстеу қондырғысын қайта құру вакуумдық блоктың қуатын жылына 1800 мың тоннаға дейін және баяу кокстеу қондырғысының қуатын жылына 1000 мың тоннаға дейін жеткізу. Жобаны іске асыру мерзімі – 2011 жыл.
      Жылына 133 мың тонна бензол, 496 мың тонна параксилол өндірумен хош иісті көмірсутек өндірісі кешенін салу және мұнай өнімдерінің сапасын 3 – экологиялық кезеңге дейін жақсарту. Жобаны іске асыру мерзімі – 2011 – 2013 жылдар.
      Зауыт базасында мұнайды терең өңдеу бойынша жылына мұнай өңдеуді 5500 мың тоннаға дейін жеткізумен және мұнай өнімдерінің сапасын 84 %-ға дейін өңдеу тереңдігі бойынша Еуро-4 стандартына дейін жақсартумен кешен салу. Жобаны іске асыру мерзімі – 2011 – 2014 жылдар.
      «Петро Қазақстан Ойл Продактс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде (бұдан әрі – ПҚОП):
      Мұнай өңдеу бойынша қуатты жылына 6000 мың тоннаға дейін жеткізумен, өңдеу тереңдігін 90 %-ға дейін ұлғайтумен, зауытты қайта құру және жаңғырту, мұнай өнімдерінің сапасын 4 – экологиялық кезеңге дейін жақсарту. Жобаны іске асыру мерзімі – 2011 – 2014 жылдар.
      Павлодар мұнай-химия зауытында (бұдан әрі – ПМХЗ):
      Зауытты қуатын жылына 6000 мың тоннаға дейін жеткізумен, мұнай өңдеу тереңдігін 90 %-ға дейін ұлғайтумен қайта құру және жаңғырту, мұнай өнімдерінің сапасын 4 – экологиялық кезеңге дейін жақсарту. Жобаны іске асыру мерзімі – 2011 – 2013 жылдар.
      МӨЗ-ді қайта құру және жаңғыртуды аяқтау 2015 жылы республиканың тұтынушыларын 3 – 4 – экологиялық кезеннің талаптарына сай келетін сапалы мұнай және мұнай-химия өнімдерімен қамтамасыз етуге, қоршаған ортаға зиянды әсерді азайтуға, республиканың автомобиль және авиация отынына қажеттігін қамтамасыз етуге, мұнай өңдеу зауыттарының жиынтық қуатын жылына 17,5 млн. тоннаға дейін жеткізуге мүмкіндік береді.
      Негiзiнен, республиканың мұнай-газ кешені өндiретiн газ ілеспе газ болып табылады, сондықтан тауарлық газды өндiргенге дейiн газ өңдеу зауыттарында оны өңдеу талап етіледі. Республикада жылына жалпы газ өңдеу қуаты 18,9 млрд. текше метр үш газ өңдеу зауыты (бұдан әрi – ГӨЗ) жұмыс iстейдi:
      Қазақ газ өңдеу зауыты (бұдан әрi – ҚазГӨЗ);
      Теңiз газ өңдеу зауыты (бұдан әрi – ТГӨЗ);
      Жаңажол газ өңдеу зауыты (бұдан әрi – ЖГӨЗ).
      Кен орындарында газ өндiрудің аз көлемдерiмен тауарлық күйге дейiн газ дайындауды газды кешендi дайындау қондырғыларында (бұдан әрi – ГКДҚ) жүргізеді.
      Газды кәдеге жарату жөніндегі іс-шараларды 2006 жылдан 2009 жылға дейінгі кезеңде орындау жағылатын газ көлемін 3,1-ден 1,7 миллиардқа дейiн, яғни 1,4 миллиард текше метр, мұнай өңдеуді 2006 жылы 64,9 миллионнан 2009 жылы 76,5 миллионға дейiн ұлғайту кезінде және тиісiнше газ 27-ден 36 миллиард текше метрге дейiн қысқартуға ықпал етеді. Бұл ретте, кәдеге жаратылған газ көлемі 23,9-дан 34,3 миллиард текше метрге дейiн, яғни 10, 4 млрд. текше метрге ұлғайтылды. Ілеспе газды кәдеге жарату жөнінде бекітілген Бағдарламаларды республиканың жер қойнауын пайдаланушыларының орындауына тұрақты мониторингі жүзеге асырылады.
      Жер қойнауын пайдаланушылардың газды кәдеге жарату жөніндегі іс-шараларды орындауы қуаты 256 МВт астам 12 газ турбиналық электр станциясын (бұдан әрi – ГТЭС), газды кешенді кәдеге жарату бойынша 12 қондырғыны және 8 млрд. текше метр газ және жылына  350 мың тоннадан астам сұйытылған газ өңдеу үшін ГӨЗ-ді іске қосатын кәдеге жаратылатын газды пайдалану жөнінде жаңа инфрақұрылым құруға ықпал етеді.
      Магистральдық және газ тарату құбырларының тарихи қалыптасқан жүйесіне сәйкес табиғи газ республиканың 14 облысының 9-ына жеткізіледi. Қазақстан Республикасының елді мекендерін газдандыру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруға Қазақстан Республикасының Үкiметi маңызды назар аударып тұрады. 2006 – 2009 жылдары осы мақсатқа республикалық бюджеттен 15 млрд. астам теңге бөлінген болатын. Қабылданған шаралар Ақтөбе, Атырау, Қостанай, Батыс Қазақстан, Жамбыл, Оңтүстiк Қазақстан облыстарының 80-нен аса елді мекендерін, сондай-ақ Қызылорда қаласындағы 428 көп қабатты үйлер мен 4 мың жеке үйлерді табиғи газбен газдандыруға мүмкiндiк бередi.
      Газдандыру жөнінде белсендi жұмыстар бюджет қаражаты есебінен жергiлiктi деңгейде жүзеге асырылады. 2007 – 2009 жылдары осы мақсатқа 49 млрд. астам теңге бөлінді, онда шамамен 400 мың адам тұратын үй газдандырылды.
      Облыс әкiмдіктерiнің деректері бойынша 2015 жылы газ тұтыну көлемi 13,8 млрд. текше метрді құрайды, бұл 2009 жылға қарағанда 1,6 есе көп.
      Мұнай-газ тасымалдау инфрақұрылымын дамыту
      Көмірсутектер өндіру көлемінің ұлғаюы мұнай-газ тасымалы инфрақұрылымын серпінді дамытуды қажет етеді.
      Қазіргі уақытта Қазақстан мұнайының негізгі экспорттық бағыттары Атырау - Самара, Каспий құбыр консорциумы (бұдан әрі – КҚК), Атасу – Алашанькоу құбыры, Ақтау порты болып табылады.
      Қазақстан мұнайының басым бөлігі 2009 жылы КҚК мұнай құбыры бойынша – 27,5 млн. тонна және Атырау – Самара бойынша – 17,5 млн. тонна экспортталды. Қытай бағытында – 7,7 млн. тонна тасымалданды, оның ішінде 6,2 млн. тоннасы қазақстандық мұнай. Мұнайды теңіз арқылы экспорттау – 11,1 млн. тоннаны, теміржол арқылы 4 млн. тонна құрады. Орынбор газ өңдеу зауытына (бұдан әрі – ОГӨЗ) 1,8 млн. тонна газ конденсаты жеткізілді.
      2009 жылы Қазақстан аумағы бойынша Қытайға Ресей мұнайының транзиті 1,5 млн. тоннаны құрады.
      Қазақстанның экспорттық және транзиттік әлеуетін дамыту мемлекеттік саясаттың бірден-бір негізгі бағыты болып табылады. Жаңа экспорттық жүйе құру және қазіргісін кеңейту жұмысы бүгінгі күні өзекті болып отыр.
      Мұнай-газ ресурстарын пайдаланудың тиімділігін арттыру мақсатында Қазақстан көлік шығындарын азайтқан жағдайда көмірсутектерді неғұрлым тартымды нарықтарға тасымалдау жобаларын іздеу мен іске асыруды жалғастыруға тиіс. Қуат көздері мен экспорт бағыттарын дамыту өнім өндірудің перспективалық және ішкі тұтыну көлемдеріне, транзиттік елдермен ұзақ мерзімді уағдаластықтардың болуына, әлемдік тұтыну нарығындағы сұраныс пен жағдайдың деңгейіне сәйкес болуға тиіс.
      Қазақстан мұнайының экспорттық бағытын дамыту және әртараптандыру мақсатында мына жобаларды іске асыру бойынша жұмыстар жүргізілуде: КТК мұнай құбырын кезең-кезеңмен кеңейту, Баку-Тбилиси-Джейхан мұнай құбырына қосу арқылы Қазақстан Каспий тасымалдау жүйесін құру (бұдан әрі – ҚКСТ) және Қазақстан-Қытай мұнай құбырының өткізу қабілетін ұлғайту.
      Мұнай мен газ конденсатын теңгерімді өндіру кезінде мұнай құбырларын кеңейту жобаларын ескере отырып, экспорт мынадай негізгі КТК және Қазақстан-Қытай бағыттары бойынша ұлғайтылатын болады.
      2009 жылы қазақстандық газ экспортының көлемi республика аумағы бойынша халықаралық газ транзитiнiң көлемi 73,3 млрд. текше метрді, оның iшiнде текше метр ресейлiк – 48 миллиард, түрiкмен – 11,9, өзбек – 13, 4 текше метрді құрады.
      Республиканың аумағы бойынша газ тасымалдау мен транзит негiзгi магистральдық газ құбыры бойынша – «Орта Азия – Орталық» (Орта Азия газы), «Бұхара газды өңір – Ташкент – Бішкек – Алматы (Орта Азия газы)», Қазақстан – Қытай (Орта Азия газы) газ құбырының 1-шi учаскесі, «Оренбург – Новопсков (Ресей газы), Бұхара – Орал (Ресей газы) жүзеге асырылады.
      Ішкі нарықты газбен қамтамасыз ету үшін 2006 жылы «Газпром» ААҚ, «Өзбекмұнайгаз» ҰХК және «ҚазМұнайГаз» ҰҚ» АҚ арасында газдың қарама-қарсы жеткізілімдері туралы келісімге қол қойылды.
      Бейнеу – Шымкент газ құбырын салу Қазақстанның энергетикалық қауіпсіздігінің артуына жағдай жасайтын болады және елдің газ өндіретін батыс өңірлерінен оңтүстікке берілетін газ ағынын қамтамасыз етуге және өзбек газының жеткізіліміне тәуелділікті азайтуға мүмкіндік береді.
      Газ құбырының трассасы Маңғыстау, Ақтөбе, Қызылорда және Оңтүстік Қазақстан облыстары бойынша өтетін болады.
      Бейнеу – Шымкент газ құбыры Орта Азия – Орталық, Бұхара – Орал, Бұхара газды ауданы – Ташкент – Бішкек – Алматы, Қазақстан – Қытай сияқты барлық негізгі магистралдық газ құбырларын қосады.
      Жобаны іске асыру 400-ге жуық елді мекенді қамтумен, тұрғындарының жалпы саны 2 миллион адамға дейінгі бұрын газбен жабдықталмаған Қызылорда облысының аумағын, Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл және Алматы облыстарының солтүстік аудандарын газбен жабдықтауды жалғастыру мүмкіндігін көрсеткен оң мультипликативтік әсер береді. Бұл ауыл тұрғындарының тұрмысын сапалы деңгейге көтеруге мүмкіндік береді, жаңа және жұмыс істеп тұрған өнеркәсіп объектілері мен ауыл шаруашылығын дамытуға және жаңғыртуға, шағын және орта бизнесті дамытуға және жаңа жұмыс орындарын құруға қозғау салады.
      Тұтастай алғанда, жобаны іске асыру газ құбыры трассасының бойында орналасқан Қазақстан Республикасы өңірлерінің әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсартуға алып келеді.
      Қазақстан ішкі және сыртқы нарықтарға көмірсутектерді жеткізудің көп векторлы принциптеріне сүйене отырып, табиғи газдың транзиті мен экспорттық жеткізілімі бойынша барлық экономикалық тиімді бағыттарды дамытуға ұмтылады. Қазақстан - Қытай газ құбыры және Каспий жағалауы газ құбыры жобаларын іске асыру елдің транзиттік және экспорттық әлеуетін жақсартуға мүмкіндік береді және тиісінше Қазақстан экономикасының дамуына жағдай жасайтын болады.
      Қазақстан – Қытай газ құбыры жобасы.
      Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан - Қытай газ құбырын салу мен пайдаланудағы ынтымақтастық туралы келісімге 2007 жылғы 18 тамызда қол қойылды. Газ құбыры Түркімен және Қазақстан газын тасымалдау үшін қажет.
      2009 жылдың аяғында Қазақстан – Қытай газ құбырының бірінші учаскесінің 1-ші желісі 2010 жылы қазанда 2-ші желісі пайдалануға берілді.
      2012 жылдың соңына дейін Қазақстан – Қытай газ құбырының 1-ші учаскесінің қуатын кейіннен жылына 40 млрд. текше м-ге дейін кеңейтумен, жылына 30 млрд.т.м.-ге дейін жеткізу жоспарланып отыр.
      Каспий маңы газ құбыры жобасы.
      Қазақстан Республикасының Үкіметі, Ресей Федерациясының Үкіметі және Түрікменстан Үкіметінің арасындағы Каспий жағалауы газ құбырын салудағы ынтымақтастық туралы келісімге 2007 жылғы 20 желтоқсанда Мәскеу қаласында қол қойылды, ол Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 14 мамырдағы Заңымен ратификацияланған.
      Газ құбыры ішкі нарыққа жыл сайын көлемі 20 млрд. текше м-ге дейін, оның ішінде қазақстандық газ 10 млрд. текше метрге дейін және 10 млрд. текше метрге дейін Түрікмен газын тасымалдауға арналған.
      Каспий маңы газ құбырын салу жобасын іске асыру, оны одан әрі дамыту Ресей және Түрікмен тараптарының келіскен іс-қимылдарына байланысты болғандықтан белгілі бір уақытқа кейінге қалдырылды.
      3-ші Жаңажол газ өңдеу зауыты жобасын (бұдан әрі – 3-ЖГӨЗ) Сычуан жобалау-іздестіру институты (ҚХР) әзірлеген. Жоба бойынша үшінші зауытта 300-ден аса адам еңбек ететін болады.
      «3-ЖГӨЗ 2-ші кезеңін салу» объектісі бойынша газ сату нарығына талдау және өнімнің құны мен бастапқы жобасына түзету енгізу жұмыстары жүргізілуде. 2011 жылдың аяғына дейін жобаға түзету енгізу жұмыстарын толығымен аяқтау жоспарлануда. ЖГӨЗ-дің 2-кезегін пайдалануға беру 2013 жылға жоспарланған.
      Нормативтік базаны жетілдіру мақсатында сұйытылған көмірсутек газын жеткізу, тасымалдау және пайдалану ережесіне өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Магистральдық және газ тарату желілерін пайдалануға, қызмет көрсету мен жөндеуге, шығыс нормаларына қатысты 40 мемлекеттік стандарт, оның басым бөлігі ИСО стандарттарының негізінде әзірленді.
      Қазіргі ақпараттық технологиялар базасында жер қойнауын пайдалануды мемлекеттік басқару жүйесін дамыту.
      Қоғамның қазіргі даму кезеңіне байланысты Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарының алдында жаңа талаптар туындап отыр. Бүгінгі күннің негізгі талабы – тоқтаусыз, қарқынды өзгеріп жатқан сыртқы жағдайда тиімді өз қызметін жүзеге асыру. Басқарма жүйесінің өзгеріп жатқан талаптарға қажетті бейімделуі үнемділік талаптарының үнемі жоғарылауынан және мемлекеттік құрылым нәтижелілігінің өсуіне байланысты қиындатылады.
      Қазіргі әлемдегі басқарушылық сапалы ақпаратты пайдалану мен жинақталған білімді интеграциялауға негізделген. Ақпаратты талдау, жүйелендіру, жинақтау және ұсыну қабілеті маңызды басқару дағдысы болып табылады.
      Мемлекеттік органдарды ақпараттандыру мемлекеттік құрылымдардың қызметі процесінде туындайтын және пайдаланылатын ақпаратты басқару үшін жағдай тудыру процесі ретінде Қазақстанда жүргізілетін әкімшілік реформалардың құрамдас бөлігі болып табылады.
      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 26 желтоқсандағы № 1297 қаулысымен бекітілген нәтижеге бағдарланған мемлекеттік жоспарлау жүйесін енгізу жөніндегі тұжырымдамаға сәйкес әр мемлекеттік орган жоспарлау кезеңінде нәтижеге, мониторингке, мақсатқа қол жеткізу дәрежесін бағалауға бағдарланған бюджетті жоспарлау үшін теңдестірілген көрсеткіштер жүйесін әзірлеуге тиіс.
      Қазіргі ақпараттық технологияларды енгізу арқылы оның ақпараттық-талдамалық қамтамасыз ету сапасын жақсарту есебінен жер қойнауын пайдалануды мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттыру мақсатында мұнай-газ, мұнай-химия өнеркәсібі салаларында, көмірсутек шикізаты тасымалын пайдаланудың тиімділігін арттыру үшін 2008 жылы «Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалануды басқарудың мемлекеттік бірыңғай жүйесі» интеграцияланған ақпараттық жүйесін (бұдан әрі – ҚР ЖП БМБЖ ИАЖ) құру жөнінде жұмыстар басталды.
      ҚР ЖП БМБЖ ИАЖ ақпараттық жүйесін дамыту – конкурстық рәсімдерден бастап, пайдалы қазбаларды өндіру, өңдеу, тасымалдау және сату көлемі туралы ақпаратқа дейінгі жер қойнауын пайдалану саласындағы барлық ақпаратты бақылап отыруға мүмкіндік береді. Бұл экономиканың өндіруші салаларының тиімділігін арттыру үшін шешімдер қабылдаған кезде елдің мұнай-газ саласындағы экспорттық әлеуетін болжауға және әлемдік шикізат нарығы ахуалындағы өзгерістерді дер кезінде ескеруге мүмкіндік береді.
      ҚР ЖП БМБЖ ИАЖ-ды іске асыру жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруға мүмкіндік береді:

      Қазіргі уақытта, ҚР ЖП БМБЖ ИАЖ тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалану сатысында тұр.
      МГМ-нің негізгі міндеттерінің бірі өнімді бөлу туралы келісімдерден туындайтын Өкілетті органның құзыретін іске асыруды қамтамасыз ету болып табылады және тиісінше МГМ-ге Өнімді бөлу туралы келісімдерде өкілетті органның мүдделерін іске асыру функциясы жүктелді.
      Осыған байланысты, МГМ белгіленген тәртіппен өнімді бөлу туралы келісімдерде өкілетті органның мүдделерін іске асырады, оның ішінде ұлттық компанияның еншілес ұйымының қатысу үлестерін өтеусіз сенімгерлік басқаруды жүзеге асырады.
      Жеке кәсіпкерлік субъектілеріне әкімшілік кедергілерді азайту мақсатында МГМ-мен мұнай-газ саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің тәуекел дәрежесін бағалау өлшемдері әзірленді. Көрсетілген өлшемдер Экономикалық даму және сауда министрлігі мен МГМ-нің бірлескен бұйрықтарымен бекітілгеннен кейін жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру жылдық жоспары әзірленетін болады. 2011 жылы 40 жеке кәсіпкерлік субъектісіне тексеру жүргізу жоспарлануда.
      Негiзгi мәселелердi талдау
      Негізгі проблемалар мен қауіптер:
      ішкі нарықтың солтүстік және орталық аймақтарын табиғи газбен қамтамасыз ету үшін қажетті дамыған газ тасымалдау инфрақұрылымының болмауы;
      Өзбекстан мен Ресейден табиғи газ жеткізілімдеріне тәуелді болу;
      Қарашығанақ газын өңдеу бойынша өз қуаттарының болмауы;
      республиканың газ саласын тиімді дамытуды қамтамасыз ететін заңнамалық базаның жеткілікті болмауы.
      Көмірсутегі пайдалы қазбаларын өңдеу, қайта өңдеу және өткізу көлемдері туралы есептік ақпараты, жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшарт талаптарын орындау туралы ақпараты қағаз түрінде беріледі. Сондықтан, мемлекеттік органдардың және жер қойнауын пайдаланушылардың өзара іс-қимылы ұзақ уақытты алады және жер қойнауын пайдалану саласында басқару тиімділігі төмендейді.
      Негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау
      Сыртқы тәуекелдер:
      Сыртқы ықтимал тәуекелдер – МӨЗ-де ресейлік мұнай жеткізілімін азайту, толық қысқарту, не МӨЗ-де ресейлік мұнайды экспорттық кедендік баж арқылы жеткізу;
      Тәуекелдерді басқару жөнінде шаралар қабылданбаған жағдайда ықтимал салдарлар – ПМХЗ және ПКОП өңдеу үшін мұнай көлемінің жетпеуі, осыған байланысты ішкі нарықта мұнай өнімдерінің қажеттігін қамтамасыз етуге байланысты тәуекелдер туындайды;
      Тәуекелдерді басқару жөніндегі іс-шаралар – ҚР МӨЗ мұнай жеткізу саласында ҚР мен РФ арасында екіжақты келісімге қол қою. Батыс Қазақстан кен орындарынан ПМХЗ және ПКОП-қа мұнай жеткізу үшін құбырларды тиісті реверсиялау бойынша жұмыстар жүргізу.
      Жер қойнауын пайдалану саласында мемлекеттік органдар және жер қойнауын пайдаланушылардың өзара іс-қимылын автоматтандыру саласында негізгі сыртқы факторларға жер қойнауын пайдалану саласында жұмыстың болжанатын көлемін төмендету жатады, бұл бірінші кезекте, минералдық ресурстарға бағаның төмендеуімен байланысты осы қызметтерге сұраныстың төмендеуіне байланысты болады. Сонымен бірге, жақын болашақта минералдық ресурстарға әлемдік бағаның төмендеуі болжанбайды және осы фактордың әсері өте төмен болып табылады.
      Негізгі ішкі факторларға жобаның талап етілмейтін тәуекел дәрежесі, ҚР ЖҚ БМБЖ ИАЖ жобасын құрудың техникалық тәуекелдері және жобаның ауқымдылығына байланысты тәуекелдер жатады. Жобаны іске асыру жер қойнауын пайдалану саласында мемлекеттік басқару тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Жер қойнауын пайдалану мәселелері Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының ұзақ мерзімді артықшылықтарына (№ 3 және № 5) және кіретінін ескере отырып, бүгінгі күні де өзекті болып табылады, жүйені енгізу кезінде Қазақстан Республикасы жер қойнауын пайдаланудың басқарудың тиімділігін арттырады. Жобаның талап етілмейтін тәуекел дәрежесі төмен болып табылады. ҚР ЖҚ БМБЖ ИАЖ жүйесінің қуаттылығын пайдаланбау тәуекелі кем болып табылады.
      Жобаның техникалық тәуекелдеріне құрылған өнімнің және таңдап алынған тұғырнаманың МГМ мақсаттары мен функцияларына сәйкес келмеуі, «электрондық үкіметке» интеграцияланбауы. Осы тәуекелдерді басқару іс-шаралары мыналар болып табылады:
      1. біліктілік өлшемдері бойынша жобалау командасының қатал іріктелуі. Жоба қатысушыларын жобалау жұмыстарының технологиясына, аспаптық құралдарға үйрету;
      2. кәсіпорын стандарттарын жобалау жұмыстарына пайдалану, жоба стандарттарын әзірлеу;
      3. жобалық топқа мемлекеттік және жергілікті атқарушы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін жобалау командасына тарту.
      Жоба ауқымдылығына байланысты тәуекелдерге жоба сапасының төмендеуі жатады және МГМ мақсаттары мен функцияларына сәйкес келмеуі. Тәуекелдердің төмендеуі үшін әр жұмыс сатысына, қатысушылардың өзара іс-қимылына, жұмыстың ұйымдастырылуына егжей-тегжейлі талдау жүргізіледі. Сондай-ақ жете пысықталған сапалық бағдарлама, пысықталған жоба конфигурациясымен басқару, қатысушылардың өзара арнайы рәсімдері қолданылады.

2-стратегиялық бағыт. Мұнай-химия өнімі өндірісін қамтамасыз ету

       Қызметтің реттелетін саласының немесе аясының негiзгi параметрлерi
      Көмірсутек шикізатын өндіру көлемінің үлкен ауқымына қарамастан, бүгінгі күні Қазақстанда қосылған құны жоғары өнім ала отырып, көмірсутек шикізатын тереңдете өңдеудің толық технологиялық циклі жоқ.
      Көмірсутек шикізатын өңдеу мұнай мен газды айырумен шектеледі. Елде кеңес уақытында салынған, әрі қазіргі заманғы стандарттарға сай келмейтін 3 мұнай өңдейтін және 3 газ өңдейтін зауыт жұмыс істейді.
      Қазақстан Республикасы мұнай-химия өнімдерін өткізетін негізгі нарықтардан қашық болып отыр.
      Инвестициялық жобаларды іске асыру халықаралық деңгейге сәйкес келетін көмірсутек шикізатын (мұнай/газ) терең өңдеуді икемді, интеграцияланған және толық технологиялық схеманы қамтамасыз етеді және бір уақытта маңызды бірнеше міндеттерді шешуге мүмкіндік береді:
      үлкен көлемде және жоғары сапалы мұнай өнімдерін шығару;
      жоғары қосылған құны бар және халықаралық нарықта талап етілетін базалық мұнай-химия өнімдерін алу;
      кейіннен бөлу үшін мұнай-химия шикізатын шығару және жоғары қосылған құны бар кеңейтілген спектр мен мұнай-химия өнімдерін шығару (құрылыс, қаптау және орау материалдары, өндірістік және тұрмыстық тауарлар және т.б.);
      көмірсутек шикізатын кешенді терең өңдеуді қамтамасыз ету;
      қоршаған ортаға теріс әсерді азайту;
      нақты өнімдерді мұнай-химия шикізатын шығару бойынша шағын және орта бизнесті дамыту үшін жағдай жасау.
      Мұнай-химия өндірістерін құрудың және МӨЗ-ді жаңғырту мен технологиялық қайта жарақтандырудың инвестициялық жобалары Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына және 2010–2014 жылдарға арналған Қазақстанның индустрияландыру картасына енгізілген.
      Атырау облысында базалық мұнай-химия өнімдері этилен, полиэтилен және полипропилен шығару бойынша интеграцияланған газ-химия кешені салынатын болады. Жобаға салынатын инвестиция көлемі 945 млрд. теңгені кұрайды. Оны табысты іске асыру, қарыз және акционерлік қаражаттарды уақтылы бөлуді және игеруді қамтамасыз ету үшін жоба кезеңдер бойынша іске асырылады: Жобаның I кезеңі жылына қуаты 500 мың тонна полипропилен өндірісін қамтамасыз етеді, I кезеңнің құны шамамен 300 млрд. теңгені құрайды; II кезең - жылына 800 мың тонна полиэтилен, құны 645 млрд. теңгені құрайды, 2015 жылы кешенді толық өндірістік қуатқа пайдалануға беру жоспарлануда. Жобаның операторы – «Kazaldistan Petrochemical Industries Inc.» ЖШС (бұдан әpi – KPI). Газ-химия кешеніне ұзақ мерзімді кезеңде газ  шикізатын жеткізуді «Теңізшевройл» ЖШС жүзеге асыратын болады (ҚР Үкіметінің 2008 жылғы 15 ақпандағы № 142 қпү қаулысы).
      Құрылыс жұмыстарын жүргізу үшін конкурс негізінде I кезең бойынша жобаның Бас мердігері болып «Sinopec Engineering» Қытай компаниясы іріктеліп алынды. 2010 жылғы 19 наурызда «сақадай сай» жобасының I кезеңін салу келісімшартына қол қойылды, қaзipгi уақытта жобалау-сметалық құжаттарды әзірлеу басталды.
      2010 жылғы наурызда СВI Lummus (Германия, АҚШ) компаниясымен пропанды дегидрациялау және полипропиленді шығару технологиясына арналған лицензиялау келісіміне қол қойылды.
      Полипропиленді өткізуге кепілдік беру мақсатында «Sinopec Engineering» компаниясы дайын өнімдерді кепілді өткізу шартына (off-take agreement) қол қойды.
      Ұқсас кешендер құрылысының халықаралық тәжірибесін ескере отырып және мұнай-химия өндірісіне едәуір инвестиция көлемін салу үшін тартымдылықты қамтамасыз ету үшін мемлекет жобаға қолдау көрсетуді шешті:
      жобаны іске асыру үшін қолайлы экономикалық және әкімшілік жағдайлар жасалды - Мемлекет басшысының Жарлығымен Атырау облысында «Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркі» арнайы экономикалық аймағы (бұдан әрі – АЭА) құрылды; 2010 жылдан бастап АЭА аумағында инфрақұрылым құрылысы басталды (АЭА әкімшілік ғимаратын және аумақты қоршау);
      инфрақұрылым объектілерінің құрылысы бюджеттік кредит есебінен жүзеге асырылатын болады – ЖСҚ әзірлеуге және инфрақұрылым объектілерінің құрылысына 14 млрд. теңге бөлінді. ЖСҚ әзірлеу аяқталды, Атыраудан Қарабатанға дейін автожол құрылысы бойынша жұмыстар басталды, темір жол тармағын және электр беру желісін салуға дайындық жүргізілуде;
      мемлекеттік комиссия отырысының 2010 жылғы 23 маусымдағы №17-5/И-402 Хаттамасының 3-тармағымен Қытайдың Экспорт-Импорт Банкінің көлемі 207 млрд. теңге қарыз қаражаттары есебінен Жобаның бірінші кезеңін қаржыландыруды мақұлдады.
      Қазіргі уақытта, полиэтилен желісі жобасының II кезеңін іске асыру үшін қаржыландырудың ықтимал көздері қарастырылуда. Жобаның II кезеңін іске асыру мүмкіндігі Кореяның LG Chem компаниясымен тепе-тең (50/50) негізінде бірлескен кәсіпорын кұру қарастырылуда; Sinopec (КХР), Marubeni (Жапония), Hanwha (Оңтүстік Корея) және Mubadala (БАӘ) – баламалы стратегиялық инвесторлармен бip уақытта келіссөздер жүргізілуде.
      Атырау МӨЗ-де жылына 133 мың тонна бензол және 496 мың тонна көлемінде параксилол шығаратын хош иicтi көмірсутектерді өндіру кешенінің құрылысы басталды. Жобаның құны – 166,5 млрд. теңге.
      2009 жылғы қазанда АМӨЗ және «Sinopec Engineering» Қытай компаниясы арасында «сақадай сай» жағдайында кешен салуға арналған ЕРС-келісімшартына қол қойылды. «GUPC» Қытай компаниясымен параксилолды сатып алу ниеті туралы келісімге қол қойылды. Жобаны қаржыландыру «Қазақстан Даму Банкі» АҚ мен ЭксимБанкі (КХР) арасында жасалған Бас кредиттік келісім шеңберінде жүзеге асырылатын болады. 2010 жылғы 30 шілдеде ҚДБ және АМӨЗ арасында Жобаны қаржыландыруға арналған Бас кредиттік келісімге қол қойылды, 2010 жылғы 4 қыркүйекте «бipiнші кірпішін» қалау рәсімі өткізілді. АМӨЗ-де кешеннің құрылысын салу бойынша жұмыстардың аяқталуы 2013 жылдың аяғына дейін жоспарлануда.
      2010 жылы Қазақстанның климаттық жағдайына сәйкес келетін жылына көлемі 500 мың тонна жол битумын өндіретін, Қаражанбас ауыр мұнайын терең өңдеуді қамтамасыз ететін Ақтау пластикалық массалар зауытында жол битумын өндіруді іске асыру басталды. Жобаның жалпы бюджеті – 43,5 млрд. теңге.
      Жобаны іске асыру үшін 2009 жылы «CITIC Group» Қытай корпорациясы мен «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ еншілес компаниясы – «Kazakstan Petrochemical Industries» АҚ Қазақстан компаниясы арасында тепе-теңдік негізінде «CASPI BITUM» бipлескен кәсіпорны» ЖШС құрылды. «CASPI BITUM» БК» ЖШС 2010 жылғы қыркүйекте «Bank of China Grand Cayman Branch» бipre қарыз қаражаттарын рәсімдеуді аяқтады, битум зауыты объектілерін салу мақсатында «ҚазҚұрылысСервис» МГҚК» АҚ және «CITIC Construction» ЖШС консорциумын құрды. Шикізатпен қамтамасыз ету, негізгі және қосалқы жабдықтарға тапсырыстарды орналастыру мәселесі шешілген, құрылыс кезеңі басталды.
      Іске асырылып жатқан жоғарыда аталған жобалардың барлығы және жоспарланған өндірістер жақын перспективада бip-бірімен байланысты экономика салаларының мультипликативтік өсуін қамтамасыз етеді. Экспорттан басқа, Қазақстан нарығы әртүрлі сападағы мұнай-химия шикізатымен камтамасыз етіледі, бұл пластмассадан, құрылыс материалдарын, жеңілдетілген материалдардан қосалқы өндірістік құралдарды, медицинаға және тұрмысқа арналған тауарларды, әртүрлі өнімдерді шығару бойынша және кіші орта бизнес өндірістерімен кәсіпорындарын құру үшін отандық бизнестің мүдделілігін жандандырады.
      Негiзгi проблемаларды талдау
      Жаңа мұнай-химия өндірістерін құру бойынша инвестициялық жобаларды іске асыру үлкен капитал сыйымдылығымен сипатталады және инвестициялардың елеулі көлемдерiн бiр сәтте тарту, соның iшiнде стратегиялық әрiптестi iздестiрумен талап етіледi.
      Шикізатты тартудың экспорттық жеткізілімі болған жағдайда ұзақ мерзімге арналған шикізаттың қажетті мөлшерін олардың мұнай-химия өнімдерін өңдеу және өндірісі үшін қамтамасыз ету.
      Қазіргі уақытта өндірілетін көмірсутек шикізатының негізгі көлемі экспортқа жіберіледі және отын нұсқасы бойынша пайдаланылады, көмірсутек шикізатын бастапқы өңдеу мұнай-химия шикізатын одан әрі шығармай, мұнай мен газды сепарациялауға негізделген.
      30 жыл бұрын құрылған мұнай-химия кәсіпорындары, негізгі өндірістік қорлар тауарлық өнімді шектелген көлемдерде (полистирол, полипропилен) немесе сырттан әкелінген шикізатпен (Ресей Федерациясы – синтетикалық каучуктар, қоспалардың негізгі компоненттері және т.б.) шығарып отырды.
      Сонымен бірге, мұнай-химия өндірістерін құру үшін жеткілікті шикізат ресурстары бар: Қазақстан Республикасының түрлі өңірлеріндегі кен орындарын игерген кезде газдың жалпы көлемінің 13-тен 16 %-ға дейін және одан жоғары этан құрамының фракциялары болатын табиғи және ілеспе газдар, бұлар негізгі мұнай-химия өнімі - этиленді өндіру үшін негізгі экономикалық және технологиялық басымдық болып табылады. Жол маркалы битумдарды өндіру үшін мұнай Батыс Қазақстанның кен орындарынан өндіріледі.
      Түпкілікті бағасында тасымалдау құрамының елеулі үлесін ескере отырып, қазақстандық мұнай-химия өнімінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету:
      қазақстандық мұнай-химия өнімінің халықаралық нарықта өз орнына ие болуы үшін Қазақстанның негізгі өткізу нарықтарының қашықтығын және тасымалдау құрамы есебінен түпкілікті бағаның қымбаттайтынын ескерген өте маңызды;
      мұнай-химия өнімін нарыққа тасымалдау уақытында логистикаға арналған қосымша шығындар көмірсутек шикізатын тереңдетіп өңдеу бойынша жаңа өндірістерді құруға неғұрлым жоғары шығындарға әкелуі мүмкін;
      Қазақстаннан Еуропаға және Қытайға негізгі мақсатты нарықтарға мұнай-химия өнімін тасымалдауға арналған шығындар басқа ірі экспорттаушыларға қарағанда айтарлықтай жоғары болады.
      Мұнай-химия өндірісіндегі жұмыс үшін дайын кәсiби кадрлардың және техникалық персоналдың, орта және жоғары буындағы инженер мамандардың болмауы:
      техника мен технологиялардың қазіргі заманғы даму деңгейін көрсететін біліктілік талаптарының, сондай-ақ қызметкерлер жауапкершілігінің нақты белгілі бір түрлерінің болмауы осы проблеманың болуының маңызды себебі болып табылады;
      Біліктілік талаптарды жетілдіру жөніндегі мақсаттарға қол жеткізу үшін әр түрлі біліктілік деңгейлері бойынша қызметкерлердің біліктілігіне және құзыреттілігіне қойылатын талаптарды толық білдіретін кәсіби стандарттар әзірлеуге қажет.
      Негiзгi сыртқы және iшкi факторларды бағалау
      Ішкі тәуекелдер – қызметін «Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркі» арнайы экономикалық аймағында жүзеге асыратын ұйымдарға жеңілдікті салық салу алынып тасталынуы мүмкін.
      Тәуекелдерді басқару жөнінде шаралар қабылданбаған жағдайда ықтимал салдар – жобалар экономикасы мен олардың табыстылығының нашарлауы, түпкілікті мұнай-химия өнімінің өзіндік құны бәсекеге қабілетті бола алмайды, бұл өнім өткізуді қамтамасыз етуді, сондай-ақ сыртқы (қарыз) қаржыландыруды уақтылы тартуды қиындатады.
      Тәуекелдерді басқару жөніндегі іс-шаралар – капиталды қажет ететін инвестициялық мұнай-химия жобаларын іске асыру, бюджеттік кредит қаражатын уақтылы бөлу және игеру, сыртқы қаржыландыруды тарту және игеру үшін АЭА шартын сақтау.

3. Стратегиялық бағыттары, мақсаты, міндеттері, мақсатты индикаторлары, іс-шаралар және нәтижелер көрсеткіштері Стратегиялық бағыттары, мақсаты, міндеттері, мақсатты индикаторлары, іс-шаралар және нәтижелер көрсеткіштері

1-стратегиялық бағыт. Мұнай-газ саласының серпінді дамуы
1.1-мақсат. Мұнай ресурстарын тиімді игеру және пайдалану 

      Ескертпе: * Іс-шараларды іске асыру мерзімін тиісті баған бойынша «х» белгісімен көрсету керек
      1.2-мақсат. Газ ресурстарын тиімді игеру және пайдалану
      Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламаның коды 024

      *Ескертпе: жобаға Қытай тарапының қатысуына байланысты ТЭН-ді түзету аяқталды, ол мемлекеттік сараптамаға жіберілді.
      Жобаның түзетілген ТЭН-де  газ құбырының бекітілгеннен кейін негізге алынуы мүмкін кейбір параметрлері өзгеріске ұшырады.

      * Ескертпе: жыл сайынғы газ көлемі түзетілуі мүмкін, себебі Қытай тарапымен бірлескен жобалық құжаттамаларды негіздеу аяқталған жоқ.

      * Ескертпе: жобаға Қытай тарапының қатысуына байланысты ТЭН-ді түзету аяқталды, ол мемлекеттік сараптамаға жіберілді.
      Жобаның түзетілген ТЭН-де  газ құбырының бекітілгеннен кейін негізге алынуы мүмкін  кейбір параметрлері өзгеріске ұшырады
 

      * Ескерпе: жыл сайынғы газ көлемі түзетілуі мүмкін, себебі газ құбыры бойынша нақты міндеттемелері жоқ шектес мемлекеттердің ресурстары тасымалданатын болады

1.3-мақсат. Жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік басқарудың сапалық деңгейін көтеру Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламаның коды 001, 018, 112

2-стратегиялық бағыт. Мұнай-химия өнімі өндірісін қамтамасыз ету 2.1-мақсат. Мұнай-химия өндірістерін дамыту Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламаның коды 022, 064

Мұнай және газ министрлігінің стратегиялық бағыттары мен мақсаттарының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі

4. Функционалдық мүмкіндіктерді дамыту

5. Ведомствоаралық өзара іс-қимыл

6. Тәуекелдерді басқару

7. Бюджеттік бағдарламалар Бюджеттік бағдарламалар

Бюджеттік шығыстардың жиынтығы

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:

МГМ – Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі
ИЖТМ – Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі
БАМ – Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі
Қоршағанортамині – Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
ЭДСМ – Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі
Қаржымині – Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
ТЖМ – Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі
ККМ – Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі
ТМРА – Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі
«Самұрық-Қазына» – «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры»
ҰӘҚ» АҚ акционерлік қоғамы
«МГӨ БДБ» АҚ – «Мұнай және газ өнеркәсібінің бас диспетчерлік басқармасы» акционерлік қоғамы