Ескерту. Күші жойылды - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 20.05.2023 № 161 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Халықты жұмыспен қамту туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 26-5) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Халықты жұмыспен қамту және еңбек нарығын дамыту департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және қосу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      3) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ресми-интернет ресурсында орналастыруды;

      4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Н.Н. Мұқышевқа жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Ауыл шаруашылығы министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Білім және ғылым министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Денсаулық сақтау министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Индустрия және

      инфрақұрылымдық даму министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық банкі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық экономика министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Ішкі істер министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Цифрлық даму, қорғаныс және

      аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

      КЕЛІСІЛДІ

      Қазақстан Республикасының

      Энергетика министрлігі

Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану тәртібін айқындайды.

      2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

      1) "Электрондық еңбек биржасы" мемлекеттік ақпараттық порталы – еңбек нарығының бірыңғай ақпараттық базасын қамтитын ақпараттық жүйе;

      2) "Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі" ақпараттық-талдау жүйесі – еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру үшін мемлекеттік органдар ұсынатын ақпаратты жинақтау және талдамалы өңдеуге арналған автоматтандырылған жүйе;

      3) еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі – жұмыс күшіне болжамды тұрғыдан сұранысты және ұсынысты айқындауға мүмкіндік беретін, қолданылатын әдістер мен тәсілдер кешені.

      3. Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін осы Қағидаларға қосымшаларда көрсетілген мемлекеттік органдар ұсынатын халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары қалыптастырады.

      5. Осы Қағидаларға 1 және 2-қосымшада көрсетілген мемлекеттік органдар жыл сайын 15 сәуірге дейін Жүйеге жүктеу арқылы халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға мынадай деректерді:

      осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес өткен бес жыл үшін деректерді;

      осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес болжамды мәліметтерді ұсынады.

      Мүдделі мемлекеттік органдар болжамды әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер өзгерістер енгізген кезде осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес жаңартылған мәліметтерді өзгерістер енгізілген күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде ұсынады.

2-тарау. Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру тәртібі

      6. Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру үшін "Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі" ақпараттық-талдау жүйесі пайдаланылады.

      7. Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі Жүйені қолдану арқылы мына кезеңдерге қалыптастырылады:

      1) қысқа мерзімді кезең, болжамдау мерзімі – 1 жыл;

      2) орта мерзімді кезең, болжамдау мерзімі – 5 жыл;

      3) ұзақ мерзімді кезең, болжамдау мерзімі – 2050 жылға дейін.

      8. Қысқа мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі тоқсан сайын қалыптастырылады және ол әзірленген тоқсанды қоспағанда, кейінгі төрт тоқсандағы кезеңді қамтиды.

      9. Орта мерзімді кезеңге еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі кадрларды білім беру бағдарламаларының топтары бойынша даярлау бағыттары бөлінісінде жыл сайынғы негізде қалыптастырылады және ол қалыптасатын жылды қосқанда, кейінгі бес жыл кезеңін қамтиды.

      10. Ұзақ мерзімді кезеңге арналған Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі үш жылда бір рет қалыптастырылады және ол қалыптасатын жылды қосқанда, 2050 жылға дейінгі кезеңді қамтиды.

      11. Еңбек ресурстарының болжамы:

      қысқа мерзімді кезеңге – есепті тоқсаннан кейінгі әр айдың 20-күнінен кешіктірмей;

      орта мерзімді кезеңге – есепті кезеңнен кейінгі жылдың 15 мамырынан кешіктірмей;

      ұзақ мерзімді кезеңге – әр үш жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі жылдың 15 мамырынан кешіктірмей жүйеге орналастыруға жатады.

      12. Қысқа мерзімді кезеңге Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі "Халықты жұмыспен қамту туралы" 2001 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларына сәйкес жұмыс берушілердің ақпараты негізінде "Электрондық еңбек биржасы" мемлекеттік ақпараттық порталымен интеграциялау арқылы, кейіннен талдау және өңдеумен мынадай теңдеудің көмегімен қалыптастырылады:

      мұнда, Xt – t кезеңіндегі болжамды жұмыспен қамту;

      c, ai, bi, – модель параметрлері;

      p, d, q – авторегрессиялық бөлігінің тәртіптері, айырманың алынуы, жылжымалы орта мәннің бөлігі;

      Dd – d тәртібінің уақыттық қатар айырмасының операторы (бірінші тәртіптің айырмасын d рет бірізді алу – алдымен уақыттық қатардан, кейіннен бірінші тәртіптен алынған айырмалардан, кейіннен екінші тәртіптен және т.б.);

      Ɛt – ақ шуыл.

      13. Жұмыс күшінің болжамды ұсынысын анықтау үшін орта кезеңге арналған Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі мынадай ақпараттың негізінде қалыптастырылады:

      1) халықтың, оның ішінде жұмыс күшіне кіретін халықтың саны;

      2) халықтың туу көрсеткіші;

      3) негізгі себептер бойынша халықтың өлім-жітімі;

      4) бағыттар бөлінісінде xалықтың көші-қоны;

      5) өңір-сала бөлінісінде жұмыспен қамтылған халық.

      14. Осы Қағидалардың 13-тармағында көрсетілген деректерді өңірлер, жергілікті жердің типі, бір жылдық жасы және жынысы бойынша орта мерзімді кезеңге арналған болжамды қалыптастыру жылының алдындағы кемінде бес жылдық кезең үшін мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті органға жыл сайынғы негізде ағымдағы жылғы 15 сәуірден кешіктірмей береді.

      15. Жұмыс күшіне болжамды ұсынысты анықтау үшін орта кезеңге арналған Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі осы Қағидалардың 5-тармағында белгіленген тәртіппен мемлекеттік органдар ұсынатын ақпараттың негізінде қалыптастырылады.

      16. Орта мерзімді кезеңге арналған еңбек күшіне болжамды сұранысты анықтау үшін салалар бойынша жұмыспен қамту факторларына сәйкес жұмыс күшіне сұраныс қалыптастырылатын теңдеу пайдаланылады:

      мұнда

      17. Жұмыс күшіне болжамды сұранысты анықтау үшін ұзақ мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесі осы Қағидалардың 13-тармағында көрсетілген ақпаратты және мынадай болжамды көрсеткіштерді пайдаланумен қалыптастырылады:

      жалпы өңірлік өнім көлемі (ЖӨӨ);

      өнеркәсіптік өндіріс көлемі;

      ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі;

      бөлшек тауар айналымының көлемі;

      халыққа ақылы қызмет көрсету көлемі;

      инвестициялардың көлемі мен бағыттары;

      еңбек өнімділігінің өзгеруі;

      жұмыссыздық деңгейі.

      Ұзақ мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарына болжамды ұсыныстың есебі осы Қағидалардың 16-тармағында көрсетілген теңдеуді пайдалана отырып жүргізіледі.

3-тарау. Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін пайдалану тәртібі

      18. Қысқа мерзімді кезеңге арналған Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін мемлекеттік органдар:

      1) жұмыссыз халықты және жұмыс іздеп жүрген адамдарды қысқа мерзімді даярлау мен қайта даярлауды ұйымдастыру;

      2) еңбек нарығындағы жағдай мен сұранысқа ие мамандықтар туралы халықтың қалың тобын хабардар ету үшін пайдаланады.

      19. Орта мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдерге еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін мемлекеттік органдар:

      1) техникалық, кәсіптік және орта білімнен кейінгі, сондай-ақ жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрлар даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыру;

      2) республикалық бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ораталық мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлеу;

      3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларын әзірлеу;

      4) бюджет саясатын, жастар, көші-қон, сондай-ақ халықты жұмыспен қамту саясатын әзірлеп, іске асыру кезінде пайдаланады.

      20. Еңбек ресурстарын болжамдаудың ұлттық жүйесін қалыптастырудың нәтижелері "Электрондық еңбек биржасы" мемлекеттік ақпараттық порталында қазақ және орыс тілдерінде орналастырылады.

Демографиялық болжамды есептеу үшін қажетті көрсеткіштердің тізбесі

      Ескерту. 1-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 02.06.2022 № 190 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Еңбек ресурстарының болжамын есептеу үшін қажетті көрсеткіштердің тізбесі

      Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 02.06.2022 № 190 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:

      АШМ – Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі;

      БҒМ – Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі;

      ҒЗТКЖ – ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар;

      ДСМ – Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі;

      ЖАО – Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары;

      ЖҚҚ – жалпы қосылған құн;

      ЖӨӨ – жалпы өңірлік өнім;

      ИИДМ – Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі;

      кВт * сағ – киловатт-сағат;

      НКИ – нақты көлем индексі;

      ткм – тонна-километр;

      ҰЭМ – Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі;

      ІІМ – Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі;

      Энергетикамині – Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі.