Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 03.07.2017 № 450 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен

      "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1117 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің мәселелері туралы ережесінің 15-тармағының 16) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған:

      "Қазақстан Республикасында жедел медициналық көмекті және санитариялық авиация нысанындағы медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру" стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Стратегиялық даму департаменті (М.Е. Шоранов):

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін;

      2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеуден кейін оны Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң қызметі департаменті (Д.Е. Асайынова) мемлекеттік тіркелгеннен кейін осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауын қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау вице-министрі Е.Ә. Байжүнісовке жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасында жедел медициналық көмекті және
санитариялық авиация нысанындағы медициналық көмекті көрсетуді
ұйымдастыру стандарты
1. Жалпы ережелер

      1. Қазақстан Республикасында жедел медициналық көмекті және санитариялық авиация нысанындағы медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1117 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 16) тармақшасына сәйкес әзірленді.

      2. Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация нысанындағы медициналық көмек көрсету ұйымдары қызметінің негізгі бағыттары, жедел медициналық көмек және санитариялық авиация нысанындағы медициналық көмек көрсету шарттары мен тәртібіне қойылатын негізгі талаптар "Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация нысанында медициналық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 5 желтоқсандағы № 1463 қаулысымен айқындалған.

      3. Осы Стандарт жедел медициналық көмек және санитариялық авиация қызметтерін көрсететін ұйымдардың құрылымы мен жедел медициналық көмек және санитариялық авиация нысанында жедел медициналық көмек көрсету тәртібін, жедел медициналық көмек және санитариялық авиация мамандарының қажетті кәсіптік білім деңгейін айқындайды.

      4. Жедел медициналық көмек (бұдан әрі – ЖМК) азаматтарға шұғыл медициналық араласуды талап ететін жай-күй кезінде көрсетіледі және аумағына, ведомстволық бағыныстылығына және жеке меншік нысанына қарамастан медицина қызметкерлері жүзеге асырады.

      5. Санитариялық авиация нысанында медициналық көмек (бұдан әрі – СА) Қазақстан Республикасының азаматтарына және оралмандарға санитариялық авиация ұтқыр бригадалары шұғыл, білікті, мамандандырылған, жоғары мамандандырылған және консультациялық-диагностикалық медициналық көмек көрсету түрінде көрсетіледі.

      6. Шұғыл медициналық көмек көрсету үшін стационарға жеткізуді талап ететін жай-күйге Қағидалармен бекітілген шақырулардың жеделдігі санатының тізбесіне сәйкес шақыру себептері жатады.

      7. Осы Стандартта мынадай терминдер мен түсініктер пайдаланылады:

      жедел медициналық көмек бригадасы – емдеуге жатқызуға дейінгі кезеңде науқастар мен емдеуге зардап шеккендерге тікелей ЖМК көрсететін жедел медициналық көмек станциясының (кіші станциясының, бөлімшесінің) құрылымдық-функционалды бірлігі;

      диспетчер - жедел медициналық көмек және санитариялық авиация көрсету бойынша азаматтардың өтініштері туралы ақпаратты беру және оны қабылдау, өңдеу функцияларын жүзеге асыратын ("емдеу ісі" мамандығы бойынша дипломы және "жедел медициналық көмек" мамандығы бойынша сертификаттары бар орта медициналық білімі бар маман) медициналық ұйымның қызметкері;

      санитариялық авиация ұтқыр бригадасы (бұдан әрі – САҰБ) - санитариялық авиация нысанында науқастар мен зардап шеккендерге тікелей шұғыл, мамандандырылған, жоғары мамандандырылған және консультациялық-диагностикалық медициналық көмекті көрсететін санитариялық авиация бөлімшесінің құрылымдық-функционалдық бірлігі;

      жедел медициналық көмек ұйымы - апат болған жерде, сонымен қатар барар жолда ересек және балалар халқына өмірінің жай-күйіне қауіп туындайтын (пациенттер мен (немесе) оның айналасындағыларға), жазатайым оқиғалар, жіті ауыр аурулар жағдайында тәулік бойы жедел медициналық көмек көрсететін медициналық ұйым;

      жедел медициналық көмек бөлімшесі - апат болған жерде, сонымен қатар барар жолда оның негізгі қызметі шұғыл медициналық көмек көрсету болып табылатын аудандық (қалалық) ауруханалардың (емханалардың) құрылымдық бөлімшесі;

      санитариялық авиация бөлімшесі - санитарлық авиация ұтқыр бригадаларының тұрақты дайындығын және жедел басқаруды қамтамасыз ететін жедел медициналық көмек ұйымының (республикалық, облыстық, қалалық жедел медициналық көмек ұйымдары) құрылымдық бөлімшесі;

      жедел медициналық көмек кіші станциясы - апат болған жерде, сонымен қатар барар жолда ЖМК уақтылы көрсетуді қамтамасыз ету үшін ірі елді мекендерде құрылатын жедел медициналық көмек станциясының бөлімшесі;

      "Республикалық санитариялық авиация орталығы" ШЖҚ РМК (бұдан әрі – РСАО) - халыққа санитариялық авиация нысанында медициналық көмек көрсету жөніндегі медициналық ұйымдардың қызметіне басшылық етуді және оларды үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорын;

      жедел медициналық көмек (бөлімшесі) станциясы - апат болған жерде, сонымен қатар барар жолда оның негізгі қызметі шұғыл медициналық көмек көрсету болып табылатын жедел медициналық көмек ұйымы;

      санитариялық автокөлік – науқастар мен зардап шеккендерді, сондай-ақ алып жүретін медицина персоналын тасымалдауға арналған мамандандырылған жер үсті көлік құралы;

      санитариялық авиакөлік - науқастар мен зардап шеккендерді, сондай-ақ алып жүретін медицина персоналын тасымалдауға арналған жабдықталған мамандандырылған әуе көлік құралы (ұшақ, тікұшақ).

2. Жедел медициналық көмек көрсету және санитариялық авиация
ұйымдарының құрылымы

      8. ЖМК станциялары (бөлімшелері) 100 адамнан астам адам халқы бар қала және аудан орталықтарында ұйымдастырылады.

      9. 100 адамнан астам адам халқы бар қала және аудан орталықтарында аудандық (қалалық) ауруханалар (емханалар) жанынан ЖМК бөлімшесі құрылады.

      10. ЖМК ұйымдарының штаттары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 7 сәуірдегі № 238 бұйрығымен бекітілген Денсаулық сақтау ұйымдарының үлгі штаттары мен штат нормативтеріне сәйкес белгіленеді (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2010 жылғы 15 сәуірде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне № 6173 болып енгізілді).

      Медициналық ұйымдар жанындағы СА бөлімшелері (республикалық, облыстық, қалалық ЖМКС).

      11. Облыстық (қалалық) ЖМК станцияларының қызметін үйлестіруді және республикалық деңгейде СА жедел басқаруды РСАО жүзеге асырады.

      12. РСАО-ның функциясына:

      Қазақстан Республикасының ЖМК және СА ұйымдастыру қызметін мониторингілеу және оны үйлестіру;

      ЖМК станциялары және республикалық және облыстық деңгейдегі денсаулық сақтау ұйымдары арасында өзара іс-қимылды үйлестіру;

      Қазақстан Республикасының аумағында жол-көлік оқиғаларының салдары мен табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайларды жою бойынша медициналық-санитариялық және эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу кезінде ішкі істер органдары бөлімшелерімен және Апаттар медицинасы орталығының өзара іс-қимылын ұйымдастыру;

      электрондық-цифрлық картада барлық санитариялық автокөлік және санитариялық әуе көлігі жылжуының GPS-мониторингі;

      оқыту-тренингтік орталықта жедел және шұғыл көмек көрсетудің халықаралық стандарты бойынша оқытуды өткізу кіреді.

      МЖК станциясының қызметін мониторингілеу және үйлестіру бойынша міндеттерді орындау үшін құрамында РСАО диспетчерлік қызмет құрылады (бұдан әрі - РСАО Сall-centre).

      13. Облыстық ЖМК станция құрамында өңірлік Сall-centre құрылады. Осы бөлімшелер ЖМК бөлімшелерімен, ішкі істер органдарының қызметтерімен және облыстың төтенше жағдайлар және өңірдің санитариялық автокөлігінің спутнигін мониторингілеуге арналған ресурстармен және жедел байланыс құралдарымен қамтамасыз етілген.

      14. Аудандық деңгейде халыққа жедел медициналық көмекті ұйымдастыру бойынша қызметті үйлестіруді аудандық ауруханалардың (емханалардың) бас дәрігері жүзеге асырады.

      15. Ауданның, соның ішінде ауылдық дәрігерлік амбулаторияның санитариялық автокөлігінің қозғалысын мониторингілеуді аудандық ауруханалардың (емханалардың) жедел медициналық көмек бөлімшелерінің диспетчерлері жүзеге асырады.

      16. Аудандық ЖМК бөлімшелері облыстық ЖМК станциясының бас дәрігеріне функция бойынша бағынады.

3. Жедел медициналық көмек көрсету шарттары және тәртібі

      17. Ауылдық елді мекендерде ЖМК аудандық бөлімшелерінің диспетчері жедел медициналық көмекті шақырту қызметін көрсету үшін жақын жердегі мамандар және санитариялық автокөлік тартылады.

      18. ЖМК станциясын бас дәрігер басқарады. Бас дәрігер денсаулық сақтау ұйымдарында емдеу және ұйымдастырушылық жұмыста практикалық тәжірибесі бар, Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 26 қарашадағы № 791 бұйрығымен бекітілген Денсаулық сақтау қызметкерлері лауазымдарының біліктілік сипаттарына сәйкес "Денсаулық сақтауды ұйымдастыру" ("Қоғамдық денсаулық сақтау", "Денсаулық сақтау менеджменті") мамандығы бойынша бірінші/жоғары біліктілік санаты бар (Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне № 5945 болып енгізілді) білікті дәрігерлер ішінен тағайындалады.

      19. ЖМК станция құрамында ЖМК кіші станциялары қалалар мен аудандарда жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша қалалық және аудандық орталықтарда құрылады.

      20. Кіші станция қызмет көрсететін аумақтар ЖМК станциясы бас дәрігерінің ұсынымы бойынша денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарымен бекітіледі.

      21. Кіші станциялардың қызмет көрсету аймақтарын айқындау кезінде халықтың саны, тығыздығы және жас құрамы, құрылысының ерекшелігі, ауданның өнеркәсіптік кәсіпорындарымен, ірі ауылшаруашылық кешендерімен толықтырылуы, көлік магистральдерінің болуы және оның жай-күйі, қозғалыс қарқындылығы және ауданның басқа да ерекшеліктері ескеріледі.

      22. Қағидаларға сәйкес ЖМК кіші станцияларын орналасуы және қызмет көрсету аймағы ЖМК бригадалары үшін 15 минутта көлікпен жетуді ұйымдастыруды қамтамасыз етуі тиіс.

      23. Қажет болған жағдайда (мәдени-бұқаралық іс-шаралар, мерекелік парадтарды және демонстрацияларды өткізу, қалалық автокөлік қозғалысының "қарбалас" уақыты және т.б.) халыққа уақтылы қызмет көрсету үшін ЖМКБ кезекшілігі ұйымдастырылады. ЖМК бригадаларына медициналық ұйымдардан алыс орналасқан тұрғын үй кешендеріне және елді мекендердің жарақаттануға ең жиі қаупі бар учаскелерде патруль ұйымдастыруға рұқсат етіледі.

      24. Бекітілген аудан патруль режимінде кезекшілік атқарудан басқа денсаулық сақтау басқармаларымен және аудандық әкімдіктермен келісім бойынша ЖМК кезекші бригадалары ауданның медициналық ұйымдарында және әкімшілік мекемелерде орналаса алады.

      25. Жедел медициналық көмек және санитариялық автокөлік дәрігерлеріне арналған сөмке осы Стандартқа "Фельдшерлік бригадаларға арналған жедел медициналық көмек автомобилін жарақтандырудың ең төмен тізбесі" 1-қосымшаға, "Желілік (мамандандырылған) бригадаларға арналған жедел медициналық көмек автомобилін жарақтандырудың ең төмен тізбесі" 2-қосымшаға, "Реанимациялық (кардиореанимациялық) бригадаларға және қарқынды терапия (реанимобиль) бригадаларына арналған жедел медициналық көмек автомобилін жарақтандырудың ең төмен тізбесі" 3-қосымшаға, "Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация бригадаларын жасақтау үшін қажетті дәрілік заттардың ең төмен тізбесі" 6-қосымшаға, "Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация ұйымдарын жарақтандыруға арналған медициналық мақсаттағы бұйымдардың, медициналық жинақтардың, реагенттердің және дезинфекциялық құралдардың ең төмен тізбесі" 7-қосымшаға сәйкес медициналық мүлікпен жинақталады.

      26. ЖМК станцияларында шұғыл медициналық көмек көрсетуді ЖМК (желілік (дәрігерлік, фельдшерлік), мамандандырылған) шығу бригадасы – штаттық нормативтерге сәйкес ұйымдастырылған ЖМК станциясының функционалдық бірліктерімен жүзеге асырады. Бұл ретте, ЖМК станция құрамындағы дәрігерлік және фельдшерлік бригадалардың ара қатынасы 60/40 құрайды.

      27. ЖМК бригадасының шығу регламенті шақыруды алған сәттен бастап ЖМК бригадасына қызмет көрсету үшін бергенге дейін Қағидаларға сәйкес шақырулардың жеделділігі санатының тізбесінде айқындалады.

      28. ЖМК ұйымдарының шақыруды қабылдау және беру жөніндегі диспетчер:

      жедел медициналық көмекті көрсетуді талап ететін жағдайлар туралы ақпаратты қабылдауды;

      АБЖ бойынша қабылдау және беру алгоритмдеріне сәйкес ЖМК бригадаларын шақыруға себепті құруды жүзеге асырады;

      қажет болған жағдайда аға дәрігермен шақырудың шұғылдығына қарай санатына сәйкес бірінші кезекті шақыруларды айқындайды;

      қажет болған жағдайда диспетчер жүгінгендерге консультация беру үшін ЖМК ұйымдардың/бөлімшелердің кезекші аға дәрігерлерін шақырады (телефон бойынша немесе ұйымға тікелей барған кезде).

      ЖМК бригадаларымен шақыруларды орындауды жедел бақылауды жүзеге асырады.

      29. Стационар жағдайында шұғыл емдік-диагностикалық іс-шараларды талап ететін пациенттерді жеткізу кезінде ЖМК станциясының кезекші аға дәрігері:

      пациентті жеткізетін стационарлық көмек көрсететін медициналық ұйымның қабылдау бөлімшесімен байланысты ұйымдастырады;

      қалалық, облыстық, республикалық деңгейде стационарлық көмекті көрсететін тікелей қабылдайтын медициналық ұйымға жеткізілетін пациенттің жай-күйі туралы ақпаратты жеткізеді.

      30. ЖМК бригадасы кезекшілік кезеңінде ЖМК станциясының (бөлімшесінің) кезекші аға дәрігеріне бағынады.

      31. Тексерудің, аспаптармен диагностикалауды, маманның консультациясының (қажет болғанда) мәліметтерінің қорытындысы, аталған жағдайдың себептерін көрсететін алдын ала қойылған диагнозға сәйкес емдеу іс-шаралары кезінде немесе содан кейін пациент жағдайының динамикасы бойынша ЖМК көшпелі бригадасының дәрігері (немесе фельдшері) мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      пациент шақырылған жерінде қалдырылды;

      пациент орнында (тұрғылықты жері бойынша) қалдырылды, ауру жағдайы және учаскелік дәрігердің белсенді бару қажеттілігі туралы хабарлама амбулаториялық-емханалық ұйымға жіберіледі;

      пациент тұрғылықты жері бойынша қалдырылды, ауру жағдайы және пациентке белсенді бару қажеттігі туралы хабарлама сол күні жедел медициналық көмек ұйымына, бөлімшесінің диспетчеріне беріледі;

      пациентті осы Стандартқа "Шұғыл медициналық көмек көрсетуді талап ететін пациенттерді стационарға жеткізу үшін айғақтардың тізбесі" 4-қосымшаға сәйкес келетін жағдайларға байланысты ЖМК бригадасы қызметкерлерінің еріп жүруімен шұғыл көмектің бейінді стационарына жеткізу талап етіледі.

      32. ЖМК бригадасы ол келгенше стандартқа сәйкес (диагностика және емдеу хаттамаларына; клиникалық нұсқаулармен және хаттамаларға, алгоритмдерге) медициналық көмектің көлемін көрсете отырып, ЖМК мамандандырылған бригадасын шақырады (қызмет көрсету ауданында олар болған жағдайда).

      33. ЖМК бригадасы пациентті шұғыл көмек бейінді стационарының қабылдау-диагностикалық бөлімшесіне жеткізеді.

      34. Реанимациялық бейіндегі пациенттерді шұғыл көмек стационарына жеткізу тікелей анестезиология және реанимациясына (қарқынды терапия блогына (палатасына) жүзеге асырылады.

      35. Пациентті, оның жағдайы туралы ақпаратты, ілеспе құжаттарды жедел медициналық көмек бригадасының дәрігері (фельдшер) стационар бөлімшесінің кезекші дәрігеріне беру "шақыру картасында" белгілей отырып келіп түскен уақыты, қабылдағанның тегі және қолы қойылып тікелей медициналық ұйымның аумағында береді.

      36. Аса қажет болған жағдайда (өмірге қауіп төндіретін жағдай, мамандандырылған бригаданы шақыру мүмкіндігінің болмауы, көмекті толық көлемде көрсетудің стандартын орындау үшін күш пен қаражаттың болмауы) пациентті жақын орналасқан бейінді стационарға апаруға рұқсат етіледі. Бұл ретте, ЖМК станциясы ауысымының аға дәрігеріне хабардар етеді.

      37. Өміріне қауіп төндіретін аурумен ауыратын пациентті, немесе кәмелет жасына толмаған тұлғаны шұғыл стационарлық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымына тасымалдау кезінде ЖМК санитариялық автокөлігінде оны туыстарының (бір адамнан көп емес) еріп жүруіне рұқсат беріледі.

      38. ЖМК бригадасының қызметкерлерінің өміріне және денсаулығына қауіп төнген кезде, ЖМК автомобильдерінің жабдықтарын бұзу және бүлдіру қаупінде пациентті емдеуге жатқызуды қоса алғанда шақыруға қызмет көрсету, міндетті түрде ішкі істер органдары қызметкерлерінің қатысуымен жүзеге асырылады.

      39. Пациент немесе оның заңды өкілі емдеуге жатқызудан бас тартқан кезде ЖМК бригадасы пациентті және оның заңды өкілін алдын ала қойылған диагнозы туралы, оның қабылдаған шешімінің болуы мүмкін қолайсыз салдары туралы түсінікті түрде хабардар етуге және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қазандағы № 907 бұйрығымен бекітілген (бұдан әрі – бастапқы медициналық құжаттама) (Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне № 6697 болып енгізілді) денсаулық сақтау ұйымының бастапқы медициналық құжаттамасының 110/е нысанына сәйкес ЖМК шақыру картасында пациенттің және оның заңды өкілінің жеке қолы қойылған емдеуге жатқызудан бас тартқанын құжаттамалық растауға міндетті.

      40. Өміріне қауіп төніп тұрған жағдайдағы пациент бейінді стационарға апарудан (жеделділіктің 1-3 санатын қоспағанда) бас тартқан кезде ол өзі, не оның заңды өкілі қол қойған емдеуге жатқызудан жазбаша бас тартуын алғаннан кейін жедел медициналық көмек бригадасы мамандандырылған бейінді бригаданы (олар болған кезде) шақырады, пациентке өздері белсенді баруды жүзеге асырады немесе тұрғылықты жері бойынша амбулаториялық-емханалық ұйымның учаскелік қызметіне белсенді шақыруды береді.

      41. Емделуге жатқызуға айғақтар болмағанда немесе пациент емделуге жатудан бас тартқан жағдайда учаскелік дәрігерге бастапқы медициналық құжаттамамен бекітілген нысан бойынша дабыл парағы әзірленеді.

      42. Жедел медициналық көмек бригадасы ұйымның / жедел медициналық көмек бөлімшесінің диспетчеріне шақырудың орындалуының қорытындысы және оның нәтижесі туралы іле-шала хабарлайды.

      43. ЖМК Қағидалармен регламенттелген жағдайда көрсетілмейді.

      44. Шұғыл қызмет көрсетуді талап етпейтін жағдайларда ЖМК станциясы ауысымның аға дәрігері пациентке медициналық көмек алу үшін медициналық ұйымның координаттарын (мекенжайы, телефон) береді.

      45. ЖМК станциясы тәулік бойғы режимде халық өзі өтініш білдірген кезде немесе станцияның (бөлімшенің) медицина персоналын медициналық көмек көрсеткен пациенттердің немесе жазатайым оқиғалар кезінде зардап шеккен адамдар орналасқан жері туралы телефон бойынша ауызша ақпарат береді.

      46. ЖМК станциясы Қағидаларда көрсетілген медициналық қорытынды мен құжаттаманы ұсынбайды.

      47. Санитариялық автокөлікті медициналық емес мақсатта пайдалануға жол берілмейді.

      48. ЖМК станциясында (бөлімшесінде) немесе кіші станциясында көмек көрсету және көрсетілген көмектің белгіленген стандарттарға сәйкестігін бақылауды жедел медициналық көмектің ең тәжірибелі және білікті дәрігерлерінен тағайындалатын дайын маман жүзеге асырады.

4. Санитариялық авиация нысанында жедел медициналық көмек
көрсету шарттары мен тәртібі

      49. ЖМК көрсетуге арналған санитариялық әуе көлігі (тікұшақ, ұшақ) Қағидаларға сәйкес пайдаланылады.

      50. СА шақыруды қабылдау жөніндегі диспетчер:

      СА шақыртуларын қабылдау мен өңдеуді жүзеге асырады (денсаулық сақтау ұйымдарының, медицина қызметкерлерінің өтінімдері, зардап шеккендердің немесе оқиға болған жерден куәлардың 103 немесе 112 нөмірлеріне хабарласқан өтініштері);

      аурудың немесе зақымданудың сипатын, науқастың, босанатын әйелдің немесе зардап шеккен адамның жалпы жағдайының ауырлығын нақтылайды;

      тасымалдау қажет болған кезде науқасты, босанатын әйелді немесе зардап шеккен адамды тасымалдауға дайындау бойынша ұсынысты айқындайды;

      науқасты немесе зардап шеккен адамды тасымалдау кезінде қосымша жабдықтарды пайдалану қажеттілігін айқындайды;

      бейінді медициналық ұйыммен тасымалданатын пациентті қабылдау үшін келіседі;

      науқасты тасымалдау немесе мамандарды сол орынға жеткізу түрі туралы шешім қабылдайды, бұл ретте көлікке отыру орнынан бастап жақын жерде орналасқан қабылдайтын медициналық ұйымға дейінгі ара қашықтық, көліктік магистралдардың болуы мен жағдайы, қозғалыстың қарқындылығы ескеріледі;

      РСАО байланысты қамтамасыз етеді, сондай-ақ қажеттілігіне қарай бейінді мамандардың консультациясын ұйымдастырады;

      қабылдайтын медициналық ұйымға жеткізілетін пациент туралы ақпаратты жеткізеді;

      қажеттілігіне қарай жіберуші және қабылдаушы медициналық ұйымның арасындағы байланысты қамтамасыз етеді;

      көшпелі бригаданың баратын жеріне келіп жеткенін, науқасты, босанатын әйелді немесе зардап шеккен адамды қабылдайтын медициналық ұйымға жеткізгенін растау туралы ақпаратты сұратады.

      51. СА ұтқыр бригадалары:

      республикалық деңгейдегі бригадаларға – клиникалық жағдайларға қарай республикалық медициналық ұйымдардың жоғары мамандандырылған мамандармен жинақталатын (педиатрия, нейрохирургия, акушерия – гинекология, травматология және басқалары), бұл ретте донорлық ағза мен тіндерді тасымалдау кезінде – арнайы даярлықтан өткен медицина қызметкерлерінен жасақталған бригада;

      реанимация және қарқынды терапия саласындағы маман-дәрігерлерден тұратын тасымалдау кезінде тасымалдау және шұғыл және жедел жәрдем көрсету жөніндегі бригадаларға (бұдан әрі – ШЖЖ бригада);

      өңірлік деңгейдегі бригадаларға – клиникалық жағдайларға байланысты облыстық және қалалық медициналық ұйымдарда білікті мамандармен (педиатрия, нейрохирургия, акушерия – гинекология, травматология және басқалары) жасақталатын бөлінеді.

      52. Қарқынды терапияның толық көлемін көрсете отырып зардап шеккен адамды немесе науқасты тасымалдауды қамтамасыз ететін СА ұтқыр бригадасына кемінде екі дәрігер және орта медицина қызметкерлері кіреді:

      көліктік медицина мәселелері бойынша біліктіліктерін жоғарылату курстарынан өткен анестезиология және реаниматология (оның ішінде қарқынды терапия) саласындағы білікті мамандар;

      қарқынды терапия саласында дағдылары мен тәжірибелері бар фельдшер немесе мейіргер.

      53. Пациенттерді тасымалдау үшін СА бригадасы екі клиникалық маманмен жасақталады:

      анестезиология және реаниматология (оның ішінде қарқынды терапия) саласындағы мамандар;

      дәрігерге дейінгі көмек көрсету саласындағы тиісті дағдылар мен тәжірибелері бар маман (орта медицина қызметкері).

      54. Пациенттен немесе оның жақын туыстарынан тасымалдауға хабардар ете отырып келісім алғаннан кейін тасымалдау жүзеге асырылады.

      55. Тасымалдау кезінде пациенттің жағдайына ұтқыр бригаданың қызметкерлері қолданыстағы заңнамаға сәйкес жауапты болады.

      56. Тасымалдау кезінде пациенттерге күтім жасаудың үздіксіздігі, сондай-ақ медициналық ұйымдар арасындағы басымдық:

      пациентпен бірге жіберетін медициналық ұйымнан жіберілетін медициналық құжаттамалардан үзінді беру, олар мынадай ақпараттан тұруы тиіс:

      пациенттің жеке басы куәлігі туралы;

      пациенттің жағдайы туралы;

      жүргізілген емдеу-диагностикалық көмек көлемі туралы;

      пациенттің үздіксіз күтімге қажеттілігі туралы ақпаратты қамтуы тиіс;

      қабылдайтын медицина ұйымын пациенттің/пациенттердің келуі және беруі туралы алдын ала хабардар ету;

      қабылдайтын медицина ұйымына пациент туралы қажетті ақпаратты беру:

      емдеуге жатқызу себебін;

      пациент жеке басының куәлігі;

      белгілері мен симптомдарын;

      ауру анамнезімен және аллергиялық анамнезді;

      тасымалдау кезіндегі ағзаның негізгі көрсеткіштерін;

      көрсетілген емді;

      тасымалдау кезінде пациенттің жағдайын қамтитын пациентті тасымалдау картасына бекітілген арнайы ілеспе парағы бар пациент туралы ауызша ақпаратты ұсыну арқылы қолдау көрсетіледі.

      57. Әуе көлігі салонының конфигурациясы мынадай талаптарға сай болуы тиіс:

      пациентті "жатқан күйінде" тасымалдау мүмкіндігі;

      медициналық персоналдың пациенттің басын және денесін (беліне дейін) қарау үшін бос орынның болуы;

      екі орындаушының жүрек-өкпе реанимациясын жүргізу мүмкіндіктері.

      58. Санитариялық авиацияның ұтқыр бригадасы әуе көлігі (тікұшақ, ұшақ) осы Стандартқа 5, 6, 7-қосымшаларға сәйкес медициналық мүлікпен және жабдықпен жарақтандырылады.

5. Жедел медициналық көмек мамандарының кәсіптік білім
деңгейіне қойылатын талаптар

      59. "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Кодексіне, "Лицензиялау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына, "Денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 12 қазандағы № 1559 қаулысына сәйкес ЖМК дәрігерлеріне арналған кәсіптік білім деңгейіне қойылатын талаптар базалық медициналық білімнің ("емдеу ісі", "педиатрия" немесе "жалпы медицина"), маман сертификатының болуын, ал мамандандырылған ЖМК бригадасының дәрігерлері үшін – тиісті бейінді маман сертификатының болуын, тұрақты 5 жылда 1 рет біліктіліктерін жоғарылату кіреді.

      60. ЖМК және СА мамандарына арналған жедел жәрдем көрсету бағдарламалары:

      1) "Базалық реанимацияны" - Basic Life Support (BLS);

      2) "Кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы" - Advanced Cardiac Life Support (ACLS);

      3) "Педиатриядағы кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы" - Pediatric Advanced Life Support (PALS);

      4) "Жарақат кезіндегі кеңейтілген өмір сүруді қамтамасыз ету" - Advanced Trauma Life Support (ATLS);

      5) "Неонаталдық реанимация" - Neonatal Resussitiation Program (NRP);

      6) Жедел жәрдем;

      7) Жедел жәрдем санитариялық көлігі жабдықтарын пайдалану стандарты (AES);

      8) Көліктік инкубаторды пайдалану стандарты - Neonatal Transport / Transport Incubator;

      9) "HEMS Crew Member" Aviation Medicine & Flight Physiology қамтиды.

      61. ЖМК дәрігерлері үшін жедел медициналық көмекті ұйымдастыру мен оны көрсету мәселелері бойынша біліктіліктерін жоғарылату, сонымен қатар немесе оның ішінде осы Стандарттың 60-тармағының 1)-5) тармақшаларында санамаланған бағдарламалар бойынша көзделеді.

      62. СА ұтқыр бригадалары мамандарының біліктілігін жоғарылату, сонымен қатар немесе соның ішінде осы Стандарттың 60-тармағының 1), 5), 7), 9) тармақшаларында санамаланған бағдарламалар бойынша авиациялық физиология және СА медициналық қызметтерін, әуе-көлік қызметтерінің, бригада ресурстарын басқарудың ұйымдастырушылық мәселелерін қоса алғанда ұшу жағдайларында медициналық көмек көрсету бағдарламалары бойынша көзделеді.

      63. Орта медицина қызметкерлерінің кәсіптік білім деңгейлеріне қойылатын талаптар базалық медициналық білімнің ("емдеу ісі" "мейіргерлік ісі") маман сертификатының болуын, тұрақты 5 жылда 1 рет біліктіліктерін жоғарылатуды қамтиды.

      64. Орта медицина қызметкерлері үшін ұйымдастыру және жедел медициналық көмек көрсету мәселелері біліктілігін жоғарылату, сондай-ақ осы Стандарттың 60-тармағының 1)-5), 7)-9) тармақшаларында санамаланған бағдарламалар бойынша, ал ЖМЖ диспетчері үшін ЖМЖ бригадаларының шақыртуларды қабылдау мен беру мәселелері бойынша қосымша көзделуде.

      65. Парамедиктердің білім деңгейіне қойылатын талаптар дәрігерге дейінгі жедел жәрдем көрсету бағдарламалары бойынша дайындықты және парамедик сертификатының болуын, сондай-ақ осы Стандарттың 60-тармағының 1), 6), 7) тармақшаларында аталған бағдарламалар бойынша қосымша оқытуларды қамтиды.

      66. СА ұтқыр бригадасы мамандары үшін (дәрігерлер және орта медицина қызметкерлері) тұрақты негізде медициналық жабдықтармен таныстырылымдар және техника қауіпсіздігі бойынша арнайы ұшу алдында нұсқаулықтар жүргізіледі.

      67. Парамедиктердің дәрігерге дейінгі жедел медициналық көмек көрсету бойынша лауазымдық нұсқаулықтары осы Стандартқа 9-қосымшаға сәйкес Парамедиктердің үлгілік лауазымдық нұсқаулықтарына сәйкес жасалады.

Фельдшерлік бригадаларға арналған жедел медициналық көмек
автомобилін жарақтандырудың ең төмен тізбесі

      Фельдшерлік бригадаларға арналған жедел медициналық көмек автомобилі ЖМК фельдшерлік бригада емдеуге жатқызуға дейінгі кезеңде шұғыл медициналық көмек көрсетуге, пациенттерді тасымалдауға және пациенттердің жағдайын мониторингілеуге арналған.

      Ескертпе: негізгі жабдықтарды уақытша ауыстыру үшін қосымша медициналық жабдықтарды сатып алуды қарастыру (жоспарлы техникалық тексеріп-қарау кезінде, аккумуляторлық батарейге зарядка, дезинфекциялық өңдеуге, жөндеуге және т.б.). Осы мақсаттарға сатып алу 1,25 коэффициенті ескеріле отырып жүзеге асырылады (әрбір медициналық жабдықтың 4 бірлігіне қосымша сәйкесінше 1 бірлік медициналық жабдық сатып алынады). Егер жабдықтың жалпы саны 4 данадан кем болмаса, қосымша сәйкесінше 1 бірлік жабдық сатып алынады.

Желілік (мамандандырылған) бригадаларға арналған жедел
медициналық көмек автомобилін жарақтандырудың ең төмен тізбесі

      Желілік (мамандандырылған) бригадаларға арналған жедел медициналық көмек автомобилі ЖМК дәрігерлік бригада (соның ішінде педиатриялық) емдеуге жатқызуға дейінгі кезеңде шұғыл медициналық көмек көрсетуге, пациенттерді тасымалдауға және пациенттердің жағдайын мониторингілеуге арналған.

      Ескертпе: негізгі жабдықтарды уақытша ауыстыру үшін қосымша медициналық жабдықтарды сатып алуды қарастыру (жоспарлы техникалық тексеріп-қарау кезінде, аккумуляторлық батарейге зарядка, дезинфекциялық өңдеуге, жөндеуге және т.б.). Осы мақсаттарға сатып алу 1,25 коэффициенті ескеріле отырып жүзеге асырылады (әрбір медициналық жабдықтың 4 бірлігіне қосымша сәйкесінше 1 бірлік медициналық жабдық сатып алынады). Егер жабдықтың жалпы саны 4 данадан кем болмаса, қосымша сәйкесінше 1 бірлік жабдық сатып алынады.

Реанимациялық (кардиореанимациялық) бригадаларға және
қарқынды терапия (реанимобиль) бригадаларына арналған жедел
медициналық көмек автомобилін жарақтандырудың ең төмен тізбесі

      Реанимациялық (кардиореанимациялық) бригадаларға және қарқынды терапия (реанимобиль) бригадаларына арналған жедел медициналық көмек автомобилі ЖМК реанимациялық бригаданың (қарқынды терапия бригадасы) емдеуге жатқызуға дейінгі кезеңде пациенттерге шұғыл медициналық көмек көрсету, тасымалдау және оның жағдайын мониторингілеуге арналған.

      Ескертпе: негізгі жабдықтарды уақытша ауыстыру үшін қосымша медициналық жабдықтарды сатып алуды қарастыру (жоспарлы техникалық тексеріп-қарау кезінде, аккумуляторлық батарейге зарядка, дезинфекциялық өңдеуге, жөндеуге және т.б.). Осы мақсаттарға сатып алу 1,25 коэффициенті ескеріле отырып жүзеге асырылады (әрбір медициналық жабдықтың 4 бірлігіне қосымша сәйкесінше 1 бірлік медициналық жабдық сатып алынады). Егер жабдықтың жалпы саны 4 данадан кем болмаса, қосымша сәйкесінше 1 бірлік жабдық сатып алынады.

Шұғыл медициналық көмек көрсетуді талап ететін пациенттерді
стационарға жеткізу үшін айғақтардың тізбесі

      1. Стационарға жеткізуге:

      ауруханалық режимді, стационарлық диагностикалық және емдік технологияларды және тәулік бойы медициналық бақылауды қолданып емдеуді қажет ететін науқастар мен зардап шеккендер;

      өміріне қауіп туындаған жай-күйдің айқын белгілері бар науқастар мен зардап шеккендер;

      өміріне қауіпті асқынулардың даму қаупі бар науқастар мен зардап шеккендер;

      қауіпті жағдайлар мен асқынулардың дамуына жол беретін оларда жасырын өтетін патологиялық процестерді болдырмау мүмкін болмаған кезде науқастар мен зардап шеккендер;

      инфекциялық-эпидемиялық және психопатологиялық критерийлер бойынша оларды қоршаған адамдарға қауіп төндіретін науқастар мен зардап шеккендер;

      көшелерден және қоғамдық орындардан әкелінген науқастар мен зардап шеккендер жатады.

      2. Амбулаториялық-емханалық ұйымдарға (травмпунктке) жеткізуге өміріне қауіп төндіретін жай-күйінің белгілері, өмірге қауіп төндіретін асқынулардың дамуының болжамы болмаған жағдайда және немесе шұғыл стационарлық диагностикалық және емдеу іс-шараларын өткізуді талап етпейтін өз бетінше қозғалуға қабілеті бар науқастар мен зардап шеккендер жатады.

      3. Стационарға жеткізуге жататын адамдардың терапиялық бейінінің шұғыл жағдайлары:

      1) реанимацияны табысты бастан өткергеннен кейін кенеттен болған өлім (тосыннан болған өлім);

      2) тұрақсыз стенокардия;

      Алғашқы рет анықталған: туындаған жүрек қыспасының ширығуы:

      жүрек қыспасының ширығуының өршуі.

      Принцметалл жүрек қыспасы.

      3) ауырған уақыттан, не оларға бұрыннан белгісіз МИ басталғаннан бастап 10 тәулікке дейінгі мерзімдегі миокард инфаркты (МИ);

      4) түзетуге келмейтін, сондай-ақ алғаш рет анықталған және тұрақсыз гемодинамикасы бар жүректің пароксизма ритмінің және өткізгіштігінің бұзылуы;

      5) миокардтың, эндокардтың, перикардтың жіті аурулары және зақымдануы;

      6) аурудың беті қайтарылмайтын гипертоникалық криз, сондай-ақ өмірге қауіп төндіретін бұзылу белгілері бар оның асқынуы;

      7) өкпе артериясының және оның тарамдарының тромбоэмболиясы;

      8) реттелген қант диабеті, комалар;

      9) бүйрекбезі қабығының жетіспеушілігі кезіндегі кома;

      10) түсініксіз этиологиядағы кома;

      11) Лайелл синдромы;

      12) жіті есекжем (Квинке ісігі);

      13) анафилактикалық шок (кезек күттірмейтін іс-шараларды өткізгеннен кейін);

      14) бронх демікпесі, ұзаққа беті қайтарылмайтын ұстама;

      15) демікпелі жағдай;

      16) беті қайтарылмайтын бронхоспазм;

      17) крупозды пневмония;

      18) тыныс алу жетіспеушілігінің дамуымен ошақ пневмониясы;

      19) жіті тыныс алу жетіспеушілігінің дамуымен экссудивті плеврит;

      20) кенеттен болған пневмоторакс және көкірек ортасының эмфиземасы;

      21) іріңді-септикалық процестердің дамуымен асқынған кеуде ағзаларының аурулары (абсцесстер, флемондар, эмипия және т.б.).

      4. Стационарға жеткізуге жататын неврологиялық бейіннің шұғыл жағдайлары:

      1) ми және жұлынның қан айналымының жіті бұзылуы (ауыспалы, ишемиялық, гемморагиялық, жанамаласқан);

      2) ми және жұлын-миының нейроинфекциялық аурулары;

      3) жіті жайылған бұзылулары бар әртүрлі генезді күшейген ми гипертензиясының синдромы;

      4) алғашқы рет туындаған құрысқақ ұстамасы;

      5) құрысқақ ұстамаларының сериясы;

      6) эпилепсия статусы;

      7) науқастың жанындағы адамдардың сөзінен (қоғамдық орындарда, көшелерде) құрысқақ талмасынан кейінгі жай-күйі;

      8) түсініксіз генездің естен тану жай-күйі;

      9) миастениялық криз;

      10) алғашқы рет анықталған алкогольсіз этиологияның полирадикулоневриті;

      11) өмірге қауіпті синдромдарын немесе неврологиялық патологияларын айқындаумен алғашқы рет диагностикаланған бас миының ісігі.

      5. Стационарға жеткізуге жататын жіті улану:

      1) тұрмыстық химиялық және дәрі-дәрмекпен улану;

      2) есірткі және алкогольдік улану;

      3) алкоголь суррогаттарымен улану;

      4) реанимациялық іс-шараларды немесе белсенді уытсыздануды талап ететін өндірістік улану.

      Ескертпе. Алкогольмен созылмалы немесе жіті улану немесе өзге генез аясында соматикалық, нервтік психикалық аурулары бар науқастар мен зардап шеккендер өмірге қауіпті синдром бейіні бойынша емдеуге жатқызылады.

      6. Стационарға жеткізуге жататын инфекциялық аурулар:

      1) генезге байланысты емес барлық кезеңдердегі гиповолемиялық шок;

      2) генезге байланысты емес барлық кезеңдердегі инфекциялық-улану шок;

      3) аса қауіпті инфекциялар;

      4) гиповолемиялық шокпен асқынған жіті ішек инфекциясы және тамақтың уытты инфекциялары;

      5) токсикоз, тыныс алу жетіспеушілігі, гемморагиялық синдром, ауыр ілеспелі патология, жүктілік белгілерімен (әсіресе токсикозы бар), өкпе асқынумен (жүрек, бүйрек) тұмау;

      6) жіті вирусты гепатит;

      7) безгек;

      8) дифтерия;

      9) стационарлық емді қажет ететін қолайсыз өтетін және асқынуларының дамуымен жіті инфекциялық аурулар;

      10) менингит және менингоэнцефалит (барлық түрлері), менингококкцемия;

      11) туберкулез инфекциясының асқынуы:

      өздігінен болған пневмоторакс;

      көп қан кету;

      газды эмболия;

      туберкулезді менингит;

      айқындалған туберкулезді улану (қызба, кахексия және т.б.).

      12) әр түрлі асқынулары бар балалар инфекциялық аурулары;

      13) ботулизм;

      14) өмірге қауіпті жай-күйі немесе олардың дамуының қаупі бар кезіндегі түсініксіз этиология қызбасы;

      Ескертпе.

      1) инфекциялық аурулары бар науқастарды өміріне қауіп төндіретін жай-күйінің және өміріне қауіпті асқынудың дамуы туындаған жағдайда ЖМК бригадалары емдеуге жатқызады;

      2) АИТВ-жұқтырған науқастар мен зардап шеккендер негізгі диагнозына сәйкес бейінді стационарларға емдеуге жатқызады (соның ішінде перзентханаларға);

      3) емханаға актив шақыртуды берумен үйде қалдырылған науқастар мен зардап шеккендер:

      емдеуге жатқызудан бас тартқан және эпидемиологиялық қарсы айғақтары болмаған жағдайда ЖІИ жатпайтын, өмірге қауіпті бұзылу және өміріне қауіпті асқынудың дамуының туындау белгілері жоқ, жіті инфекциялық аурулары бар науқастар.

      7. Стационарға жеткізуге жататын хирургиялық және урологиялық аурулар:

      1) жалпы ірің инфекциясы (сепсис, септикалық шок);

      2) анаэробты инфекция;

      3) сіреспе;

      4) әр түрлі жердегі жалпы уыттанудан пайда болған абсцесстер, флегмондар, суланатын гангрена және құрғақ гангрена;

      5) тірек-қимыл аппаратының жіті остеомиелиті;

      6) тілмелі қабынуы, беттегі шиқандар және көршиқандар;

      7) тілмелі қабыну (буллездік формасы);

      8) асқынған сепсис жай-күйі, тыныс алу және қан айналымының бұзылуымен мойынның тері асты талшықтарының, қалқаншабез, сілекей бездерінің және көкірекортасының жіті қабынған аурулары;

      9) "іш теспесі" тобындағы барлық аурулар (соның ішінде бауырдың түйілуінің беті қайтарылмайтын ұстамасы);

      10) қолқаның қатпарлану аневризмасы, магистральды тамырларының тромбоздары және эмболиялары;

      11) бүйрек түйілуінің беті қайтарылмайтын ұстамасы, жіті пиелонефрит;

      12) әртүрлі генезде жіті зәрдің шықпауы, жіті бүйрек функциясының жетіспеушілігі (этиопатогенезге сәйкес стационарды таңдау);

      13) макрогематурия;

      14) жалпы уыттанудан пайда болған сыртқы еркектік азғаның жіті қабынуы және іріңді-қабыну аурулары (жіті орхоэпидидимит, ұма флегмоны, парафимоз, приапизм, баланопостит және т.б.);

      15) жіті тікішектен қан қету;

      16) жіті ішек-қарыннан қан кету;

      17) жіті парапроктит;

      18) үрпінің бөтен денелері;

      19) асқынған геморрой;

      20) өкпеден қан кету, қан түкіру;

      21) терең тамырлардың флеботромбозы;

      22) тікішектің тілінуі;

      8. Стационарға жеткізуге жататын жазатайым оқиғалар:

      1) физиологиялық тесіктерден түскен бөтен денелер;

      2) стационарда алып тастауға жататын жұмсақ тіндердегі бөтен денелер;

      3) электрден жарақаттану, найзағайдан жарақаттану;

      4) суға батқаннан кейінгі жай-күйі;

      5) асылып қалу, буынып қалу;

      7) барометриялық жарақат;

      8) күн тию және ыстық өтіп кету;

      9. Стационарға жеткізуге жататын ашық зақымдар (жарақаттар):

      1) травматикалық шок;

      2) геморрагиялық шок;

      3) стационарда хирургиялық араласу тәсілімен аяқтау түрінде тоқтатылатын сыртқы қан кету;

      4) ашық зақымдар (жарақат):

      ашық бас сүйек-ми зақымы, алкогольден мас жай-күйінде естен танумен бас және бет жабындыларының жарақаты;

      анатомиялық қуыстарды тесіп өткен жарақат;

      мойын жарақаты;

      нерв діңгектерінің зақымдануымен артериалды қан кету жарақаты;

      алақан және саусақ тұсындағы жұмылу сіңірлерінің зақымдануы арқылы қолының және саусақтарының функцияларының бұзылуымен жарақаттар;

      табан жарақаттары;

      ірі буындардың жарақаты;

      бас сүйегі және тері жабындыларының кең көлемдегі ақауымен кез-келген жердегі терісінің сыпырылуы;

      ұзын түтікше тәріздес сүйектерінің ашық сынуы;

      реимплантацияға жататын аяқ-қолдардың сегментінің үзілуі;

      Ескертпе. Тері, құлақ қалқаншасының сәтті реимплантациясы үшін уақыт бойынша, экспозиция 6 сағатқа дейін, саусақтар үшін - 10-15 сағат.

      әр түрлі жердегі оқ дәріден болған жарақат;

      әр түрлі сипаттағы және тереңдігін сараптауды мүмкіндігі жоқ орналасуымен жарақат;

      қол терісінің сыпырылуы және жұлынған саусағының мылжалануы.

      10. Стационарға жеткізуге жататын жабық зақымдар (жарақаттар):

      1) жабық бас сүйек-ми жарақаты;

      2) кеңейген, ширыққан, күшейген, тамыры соғып тұрған жұмсақ тіннің гематомасы;

      3) әр түрлі дене бөліктерінің, (дененің әр түрлі жерінің соғылуы) ішкі ағзалардың зақымдануымен (зақымданды деген күдік бар) жабық жарақат;

      4) ұзақ қысылу синдромы;

      5) тірескен белгі;

      6) гемартроздар;

      7) ұзын түтікшелі сүйектердің жабық сынуы;

      8) ішкі буынның сынуы;

      9) омыртқаның түрлі сынулары;

      10) жамбас сүйектерінің сынуы;

      11) дене және иек асты тарамдарының сынуы;

      12) бет-сүйек доғасының алдыңғы бөлігінің сынуы;

      13) қабырғаның көптеген сынулары (2-ден көп);

      14) бұғананың сынуы;

      15) ашық сынықтар;

      16) мұрынның сынуы;

      17) өкше сүйегінің сынуы;

      18) буын-байланысу аппараты шығуы және басқа да зақымдар;

      19) ішкі буын сынуымен асқынған ірі буындардың шығып кетуі;

      20) омыртқа бөлігіндегі мойын сіңірлерінің шығуы және омыртқаның мойын бөлігінің жарақатына күмән бар шығып кету және зақымдану;

      21) кеуденің және бұғана ұшының акромиалды шығып кетулері;

      22) гемартроз болған жағдайда тізе буындары сіңірлерінің және менискілерінің зақымдануы және қозғалысының немесе патологиялық жанымен қозғалуы болған жағдайда шектелуі;

      23) иығының және алақан үстінің саусақтың бүгілетін сіңірлерінің оқшауланған замқымдануы;

      24) жамбас буынының шығып кетуі;

      25) тобық буының шығып кетуі;

      26) сәтті жасалмаған түзетулерден кейін асқынулармен аяқ-қолдардың ұшындағы буындарындағы шығып кетулер;

      27) иық сүйегінің хирургиялық мойнының қазықталған сыну;

      28) табанның шығып кетуінсіз екі жіліншіктің жабық сынуы;

      29) диастассыз шынтақ өскінінің жабық сынуы;

      30) ығысусыз және гемартрозсыз тізе үстінің жабық сынуы;

      31) хирургиялық емді қажет етпейтін қылқанды және көлденең өсідінің сынуы;

      32) Термикалық жарақаттар, соның ішінде:

      1) күйікті шок;

      2) термикалық күю:

      а) дененің IIIб 5% жоғары күйіктері және IV дәрежелі 1% дене үстінің күйігі немесе IIIб және IV дәрежелі бет, қол ұштарының, табанның, ірі буындар аумағында орналасумен кез-келген жерде күйіктер;

      б) жоғарғы жақтағы тыныс алу жолдарымен кез-келген көлемді және қатты күйіктер;

      в) біріктірілген күйік жарақаты (күйіктер+механикалық зақымдар және т.б.);

      г) қабыну және уланудың жалпы белгілері бар жұқпалы күйіктер.

      электр күюлер;

      дененің үстіңгі қабатының 5% астамының немесе бет, қол ұштарының, табанның, ірі буындар аумағында орналасумен кез-келген жерде химиялық күйіктер;

      Ерін, мұрын, ауыз, көз шырышысының немесе уыттану резорбациясының көрнекті жердегі зақымданумен кез-келген жердегі химиялық күйіктер.

      жалпы мұздау (тоңу).

      кез-келген жердегі III-IV дәрежелі үсік немесе суық өткен жарақат алғаннан кейінгі ерте кездегі, әсіресе демаркация болмаған жағдайда қол-аяғының сегмент шегіндегі I-II дәрежелі үсік.

      11. Бейінді стационарға жеткізуге жататын жүкті, босанатын, босанған және гинекологиялық аурулармен ауыратын науқастар жатады:

      1) әйелдер консультациясында жүктілікті үзу, уақытынан бұрын босанудың басталуымен, перзентханада жүктіліктің 22 аптасында уақытынан бұрын қағанақ суының кетуі, жүктіліктің 25 аптасына дейін антенатальді нәрестенің шетінеп кетуімен есепте тұрған жүкті әйелдер - көп бейінді ауруханалардың гинекологиялық бөлімшелеріне жатқызылады.

      2) емдеу мекемесінен тыс болған босану;

      3) жүктілік және босану кезіндегі қауіпті, басталған немесе болған жатырдың жыртылуы;

      4) ұрықтың гипоксиясымен басталған жүктілік;

      5) жүктілік және босану кезінде ұрық кіндігінің немесе ұсақ бөліктерінің түсіп қалуы;

      6) жүктілік және босану кезінде жолдасының алдыңғы жақта жатуы, жолдасының ерте түсуі;

      7) қосарласқан патологиясы бар жүктілік:

      а) компенсацияланбайтын эндокрин патологиясы бар;

      б) құрсақ қуысы ағзаларының жіті хирургиялық аурулары бар;

      в) айқындалған уыттану, АИТВ тұмау мен ЖРВИ қоса алғанда, жіті инфекциялық аурулары бар;

      8) жүктілік және босану кезіндегі преэклампсия және эклампсия;

      9) босанғаннан кейінгі;

      10) босанғаннан кейінгі эндометрит;

      11) босанғаннан кейінгі кезеңде қан кету;

      12) басталған және толық емес түсік;

      13) қылмыстық араласудан кейінгі ауруханадан тыс жердегі түсік;

      14) жатырдан тыс жүктілік, аналық бездің апоплексиясы;

      15) медициналық аборттан кейінгі асқыну;

      16) түрлі этиологиядағы жатырдан қан кету;

      17) іншектіктен қан кету;

      18) құқыққа қайшы әрекеттерден кейінгі, қорлау және зорлаудан кейінгі жыныс ағзаларының және бұтарасының жарақаттануы;

      19) "жіті гинекологиялық құрсақ":

      а) кез-келген жіті сальпингоофорит;

      б) асқынғұ, уыттану сатысындағы және пельвиоперитонитпен созылмалы сальпингоофорит;

      20) аналық бездің жылауығының бұратылуы;

      21) гинекологиялық перитонит;

      22) жіті бартолинит;

      12. Кейінгі тактиканы анықтау үшін көз травматология пунктінде жеткізуге жататын көз ағзаларының зақымдануы және аурулары:

      1) көз алмасының ойық жарақаты немесе соған күдіктің болуы;

      2) көз алмасының жаңа контузиясы;

      3) ІІІ дәрежелі термиялық күйігі және жалғыз көздің кез-келген күйігі;

      4) II-IV дәрежелі химиялық күйіктер;

      5) жіті глаукоманың талмасы;

      6) мөлдір қабықтың іріңді ойықжарасы;

      7) эндофтальмит және панофтальмит;

      8) көзұяның флегмонасы;

      9) қабақтың жаңадан жарақаттануы;

      10) жалғыз көздің жіті қабыну аурулары;

      11) көз алмасының флегмонасы;

      12) торқабық тамырларының жіті өтпеуі (үш тәулікке дейін);

      13) көздің, көз ұяшығының және бет сүйегінің жанамаласқан жарақаты;

      14) электроофтальмия;

      15) көз алмасының бөтен денелері;

      16) кенеттен болған соқырлық.

      13. Стационарға жеткізуге жататын ЛОР-ағзалардың зақымдануы және аурулары:

      1) мұрын жолдары және мұрын шымылдығының сыздауықтары және көршиқандары;

      2) созылмалы мұрыннан қан кету;

      3) паратонзилярлық абсцесс;

      4) кенеттен болған есту мүкістігі;

      5) Меньер ауруы;

      6) ЛОР-ағзаларының жарақаттануы;

      7) түрлі генезді көмейдің жіті стенозы;

      8) жұту абсцесстері, көмей баспасы, көмей үсті абсцессі;

      9) кеңірдектегі бөтен денелер;

      10) жіті мастоидиттер және отогендік менингиттер;

      11) тұншығу белгілері жоқ көмейдегі бөтен денелер;

      12) сыртқы есту жолындағы бөтен денелер.

      14. Стационарға жеткізуге жататын қан және қан өндіретін жүйелердің аурулары:

      1) гемофолияның геморрагиялық асқынуы, Виллебранд, жүйелі васкулит, тромбоцитопатия аурулары, Верльгоф ауруы;

      2) жіті лейкоз-алғашқы белсенді фаза және созылмалы лейкоз кезіндегі бласттық криз;

      3) ауыр формадағы белгісіз генез анемиясы;

      4) лейкоз кезіндегі көкбауыр инфаркттері;

      5) жіті агранулоцитоз;

      6) балаларда кездесетін аурулар мен жазатайым оқиғалар;

      7) басқа бөлімдерде айтылғандардан басқа нозологиялық түрлері бойынша стационарға жеткізуге жататындар:

      инфекциялық аурулар:

      бітелу синдромы, ларинготрахеиті, фебрильді құрысқақпен пневмониясы бар ЖРВИ;

      менингококк инфекция;

      нейроинфекция;

      ішек инфекциясы, соның ішінде ІІ-ІІІ дәрежелі токсикоз, эксикоз және 3 жасқа дейінгі барлық балалар;

      тамақтан улану;

      8) соматикалық аурулар:

      жіті тыныс алу жетіспеушілік белгілері бар пневмония;

      қояншық (әдеттегідегі емес ұстама, жағдайы);

      ронх демікпесі (алғаш рет, аурудың бетін қайтаруға болмайтын);

      жүрек жетіспеушілігімен жүрек аурулары;

      жүрек ырғағының бұзылуы;

      9) улану;

      10) хирургиялық араласуды қажет ететін дамудың туа біткен кемістіктері (перзентханадан ауыстырғаннан кейін);

      11) жазатайым оқиғалар, соның ішінде электрожарақаттану, суға бату, жыланның шағуы, табиғи тесіктер арқылы түскен бөтен денелер.

      12) хирургиялық аурулар және жарақаттар:

      а) жіті бронх-өкпе аурулары кезінде өкпеқаптың асқынуы;

      б) беттің, қолдардың 5% астамының І-ІІ дәрежелі сыртқы күйіктері, кез-келген көлемдегі және жердегі терең күйіктер;

      в) "жіті іш ауру" тобындағы аурулар, іріңді-септикалық инфекциялар, урологиялық аурулар;

      13) стационарға синдромдар бойынша жеткізуге жататындар:

      түзетуге көнбейтін гипертермия;

      тексеріп-қарау кезіндегі құрысқақ;

      14) комадағы жай-күйі;

      15) жіті аллергиялық реакциялар: Квинке ісігі, анафилактикалық шок, ларинготрахеит.

      15. Стационарға жеткізуге жататын психикалық аурулар:

      1) агрессиялық немесе аутоагрессивті қауіп және аутоагрессиялық әрекеттерде көрінетін кез келген этиологиядағы қоғамға қауіпті әрекеттер;

      2) мінез-құлықтың өрескел бұзумен жіті психологиялық жай-күйі және әр түрлі этиологиялық қоғамға қауіпті іс-әрекеттер, соның ішінде уыттандыру және реанимациялық көмекті қажет етпейтін уыттану және алкогольді іс-әрекеттің жіті пситотикалық жай-күйі:

      галлюцинация, сандырақтау симптомдары;

      жүйелі сандырақтау синдромы;

      сананың бұзылуы;

      суицид бейінділігі бар депрессиялық жай-күйі;

      желікпелі және гипожелікпелі жай-күйі;

      дисфориялық жай-күйі;

      3) психикалық ортаның бұзылуы, өзінің айқындылық деңгейі бойынша психотикалыққа теңестірілуі мүмкін:

      жағдайға негізделген, сондай-ақ психикалық күйзеліске түскен тұлғалардағы, олигофрендердегі, бас миының органикалық зақымы бар науқастарда жіті аффекті бұзылулар;

      психологиялық-неврологиялық диспансерде есепте тұрған және алкогольді мас болу жай-күйіндегі психикалық аурулары бар науқастардың қоғамға қауіпті іс-әрекеті;

      психологиялық-неврологиялық диспансерде есепте тұрған және есепте жоқ, бірақ соматикалық көмекті қажет ететін адамдардың суицидке әрекет жасауы;

      психикалық дәрменсіздігіне, гигиеналық және әлеуметтік қараусыз қалған, қаңғыбастыққа негізделген терең психикалық ақау жағдайы.

Санитариялық авиация ұтқыр бригадасының әуе көлігін (ұшақ,
тікұшақ) жарақтандыру тізбесі

      Әуе көлігі құралында орналастырылған медициналық аппаратура дірілге тұрақты, көліктің борт жүйесіне электромагниттік кедергілерді келтірмеуі, автономдық режимде жұмысты қамтамасыз етуді, санитариялық авиацияның медициналық бригадасының күшімен емдеу іс-шараларын және медициналық көмек көрсетуді, пациенттерді емдеуге жатқызғанға дейінгі кезеңде тасымалдауға және жағдайына мониторингті қамтамасыз етуі тиіс.

      Ескертпе: Санитариялық авиация бригадасын жасақтауға арналған дәрілік заттардың, сондай-ақ медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесі жедел медициналық көмек бригадасына арналған дәрілік заттардың және медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізбесіне сәйкес келеді.

Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация бригадаларын
жасақтау үшін қажетті дәрілік заттардың ең төмен тізбесі

Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация
ұйымдарын жарақтандыруға арналған медициналық мақсаттағы
бұйымдардың, медициналық жинақтардың, реагенттердің және
дезинфекциялық құралдардың ең төмен тізбесі

Жедел медициналық көмек станциясының зарарсыздандырылған
бөлімшесіне арналған медициналық жабдық

Жедел медициналық көмек ұйымының парамедигінің үлгілік лауазымдық нұсқаулығы
Жалпы ережелер

      1. Парамедик лауазымына мамандандырылған курстардан өткен және парамедик сертификаты, халықаралық бағдарламалар бойынша парамедиктерді даярлаудың тиісті курсынан өткені туралы куәлігі бар ("Базалық реанимация" - Basic Life Support (BLS); "Жедел жәрдем көлігін қауіпсіз жүргізу техникасы бойынша тренинг" (Safe Ambulans Driving Techniques Trainings, "Жедел жәрдем көлігінің жабдықтарын пайдалану стандарты" (AES) адам тағайындалады.

      2. Парамедикті лауазымға тағайындау және одан босату медициналық ұйым басшысының бұйрығымен жүргізіледі.

      3. Парамедик:

      1) "Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация нысанында медициналық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 5 желтоқсандағы № 1463 қаулысын, Жедел медициналық көмек және санитариялық авиация нысанында медициналық көмек көрсету қағидаларын, Қазақстан Республикасында шұғыл және жедел көмек көрсету мәселелерін реттейтін өзге де нормативтік құқықтық актілерді;

      2) адам ағзасының тіршілік етуін қамтамасыз етудің негізін және қарқынды терапияның негізгі жедел жағдайын, оның ішінде:

      адам анатомиясының, физиологиясының және патофизиологиясының негіздерін;

      бастапқы көмек түсінігін, бастапқы жедел медициналық көмекті ұйымдастыруды;

      жүрек-өкпе реанимациясы, қан кету, шок, механикалық жарақат (оның ішінде бас сүйегінің және жұлынның жарақаттары, көз жарақаты, іштің және кеуденің көнтерілік жарақаты, сынықтар және т.б.), электр жарақаты, термиялық жарақаты, улану, босану кезінде қарқынды іс-шаралардың жалғасуын;

      десмургия негіздерін;

      деонтология негіздерін;

      денсаулық сақтау ұйымының ұйымдастырылған құрылымын;

      3) медициналық аспаптармен және жабдықтармен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелерін, техникалық қауіпсіздік ережелерін, өрттен сақтану ережелерін;

      4) ішкі еңбек тәртібі ережелерін;

      5) еңбек туралы заңнаманы, еңбекті қорғау, өндірістік санитария нормалары мен ережелерін білуі тиіс.

1. Лауазымдық міндеттері

      4. Парамедик:

      1) жұқпалы қауіпсіздікті қамтамасыз етуге (санитариялық-гигиеналық және эпидемияға қарсы режимнің, асептиктердің, сақтаудың, өңдеудің, зарарсыздандырудың және медициналық мақсаттағы бұйымдардың ережелерін сақтауға);

      2) дәрігердің, орта медицина қызметкерінің нұсқаулары бойынша, ал олар жоқ кезде - өздігінен шақырту орнында және жол бойы пациенттерге медициналық қызмет көрсетудің барлық процесстерін орындауға (пациенттің жай-күйін бағалауға, алынған деректерді талдауға, науқастардың және зардап шеккендердің ағзасының тіршілік етуін қолдау үшін негізгі жедел медициналық манипуляцияларды жүзеге асыруға, стационарға қазіргі заманғы тасымалдауды ұйымдастыруға);

      3) дәрігердің, орта медицина қызметкерінің нұсқаулары бойынша, ал олар жоқ кезде - аталған жай-күй кезінде белгіленген іс-қимыл тәртібіне сәйкес пациенттерге өмірлік айғақтары бойынша өздігінен дәрілік препараттарды, шокқа қарсы (анафилактикалық шок кезінде) заттарды енгізуге, қажеттілігіне қарай көліктік мобильдендіруді қамтамасыз етуге;

      4) дәрігердің орта медицина қызметкерінің нұсқаулары бойынша, ал олар жоқ кезде - өздігінен медициналық манипуляциаларды өткізу кезінде немесе жол бойында туындаған, пациенттерде айқындалған барлық жіті асқынулар мен аурулар туралы диспетчерге және ауысымның бас дәрігеріне хабарлауға;

      5) дәрілік препараттардың дұрыс сақталуын, есепке алынуын және есептен шығаруын қамтамасыз етуге;

      6) пациенттердің мүддесі үшін әріптестерімен және басқа қызметтің қызметкерлерімен өзара әрекет етуге;

      7) бекітілген медициналық есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүргізуге;

      8) өзінің кәсіптік біліктілігін жүйелі түрде жоғарылатып отыруға міндетті.

2. Құқықтары

      5. Парамедиктің:

      1) дәрігердің орта медицина қызметкерінің нұсқаулары бойынша, ал олар жоқ кезде - өздігінен жедел жағдайларды диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес айқындалған емдеу манипуляцияларын жүргізуге;

      2) өзінің кәсіби міндеттерін нақты орындау үшін қажетті ақпаратты алуға;

      3) қажеттілігіне қарай аға фельдшерден санитариялық көлікті жабдықтармен, жарақтармен, аспаптармен, күтіп-қарау нысаналарымен және өзінің функционалдық міндеттерін сапалы орындау үшін қажетті т.б. қамтамасыз етуді талап етуге;

      4) бекітілген тәртіппен өзінің біліктілігін жоғарылатуға, атқарып отырған лауазымға сәйкестігін растау мақсатында аттестаттаудан (қайта аттестаттаудан) өтуге құқығы бар.

3. Жауапкершілік

      6. Парамедик:

      1) Қазақстан Республикасының қолданыстағы еңбек заңнамасымен айқындалған шекте - осы лауазымдық нұсқаулықта көзделген өзінің лауазымдық міндеттерін тиісінше орындамағаны немесе орындамағаны үшін;

      2) Қазақстан Республикасының қолданыстағы әкімшілік, қылмыстық және азаматтық кодекстерінде айқындалған шекте - өзінің міндетін жүзеге асыру процесінде жасалған құқық бұзушылықтар үшін;

      3) Қазақстан Республикасының қолданыстағы әкімшілік, қылмыстық және азаматтық кодекстерінде айқындалған шекте - материалдық шығын келтіргені үшін жауапты болады.