О внесении изменений и дополнений в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 3 апреля 2013 года № 115 "Об утверждении типовых учебных программ по общеобразовательным предметам, курсам по выбору и факультативам для общеобразовательных организаций"

      ПРИКАЗЫВАЮ:
      1. Внести в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 3 апреля 2013 года № 115 «Об утверждении типовых учебных программ по общеобразовательным предметам, курсам по выбору и факультативам для общеобразовательных организаций» (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 8424, опубликованный в газете «Казахстанская правда» от 12 июня 2013 года № 198-199 (27472-27473)) следующие изменения и дополнения:
      пункт 1 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:
      «5) типовые учебные программы по общеобразовательным предметам начального образования для учащихся с ограниченными возможностями согласно приложениям 114-174 к настоящему приказу.»;
      в приложении 7 «Типовая учебная программа по предмету «Познание мира» для 1-4 классов уровня начального образования», утвержденном указанным приказом:
      пункт 4 дополнить подпунктами 13), 14) следующего содержания:
      «13) сформировать любовь к труду и привить уважение к результатам собственного и чужого труда;
      14) дать понятие общественных благ и их ценности.»;
      подпункт 1) пункта 8 изложить в следующей редакции:
      «1) труд человека, важность достижения результатов через собственный труд;»;
      подпункт 2) пункта 10 изложить в следующей редакции:
      «2) труд и его значение в жизни человека. Труд как главный инструмент улучшения жизни. Природоохранная деятельность человека.»;
      подпункт 7) пункта 15 изложить в следующей редакции:
      «7) полезные ископаемые и их охрана. Понятие о горных породах. Плотные и рыхлые горные породы. Полезные ископаемые и их виды. Гранит Песок. Глина и известняк. Пищевая соль. Нефть и природный газ. Значение полезных ископаемых в жизни человека. Использование имеющихся благ для пользы всего общества;»;
      подпункт 2) пункта 18 изложить в следующей редакции:
      «2) земледелие и животноводство нашего края. Условия для развития земледелия и животноводства. Использование имеющихся благ для пользы всего общества. Наглядные пособия. Физическая карта Казахстана;»;
      подпункт 3) пункта 20 изложить в следующей редакции:
      «3) о предметах, сделанных руками человека, ценности собственного труда;»;
      подпункт 1) пункта 22 изложить в следующей редакции:
      «1) о взаимоотношении человека с окружающим миром, об улучшении жизни через труд;»;
      подпункт 11) пункта 24 изложить в следующей редакции:
      «11) о роли полезных ископаемых в жизни человека, их использовании для пользы всего общества;»;
      подпункт 6) пункта 26 изложить в следующей редакции:
      «6) о земледелии и животноводстве родного края и способы их развития их использовании для пользы всего общества;»;
      в приложении 12 «Типовая учебная программа по предмету «Физическая культура» для 1-4 классов уровня начального образования», утвержденном указанным приказом:
      пункт 9 изложить в следующей редакции:
      «9. Объем учебной нагрузки по предмету в соответствии с Типовым учебным планом составляет:
      1) 1 класс - 3 часа в неделю, всего 99 часов;
      2) 2 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа;
      3) 3 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа;
      4) 4 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа.»;
      пункт 12 изложить в следующей редакции:
      «12. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 1

                                                                »;
      пункт 18 изложить в следующей редакции:
      «18. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 1

                                                                »;
      пункт 25 изложить в следующей редакции:
      «25. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 5

                                                                 »;
      пункт 34 изложить в следующей редакции:
      «34. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 9

                                                                »;

      приложение 16 «Типовая учебная программа по предмету «Казахский язык» для 1-4 классов уровня начального образования (элементарный и основной уровни) (с неказахским языком обучения)», утвержденной указанным приказом изложить в новой редакции согласно приложению 1 к настоящему приказу;
      в приложении 26 «Типовая учебная программа по предмету «Казахский язык» для 5-9 классов уровня основного среднего образования (с казахским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      часть первую пункта 42 изложить в следующей редакции:
      «42. «Мәтін және стиль» (3 сағат). Мәтіннің ойлау жүйесін дамытудағы рөлі. Тақырып және мәтін. Мәтінді жоспарлаудың жолдары. Сөйлем мүшелерінің мәтіндегі қызметі. Құрмалас сөйлемдердің мәтіндегі қызметі. Мәтіндегі сөз таңдау, сөз қолдану (қисыны), сөз әрлеу. Н.Назарбаевтың «Тәуелсіздік толғауы» мәтінінің тақырыбы мен идеясы. Толғау мәтінінің құрылымдық бөліктері. Толғаудағы сөздік қолданыстар қисыны, қайталама сөздердің, қаратпа сөздердің қолданыс ерекшелігі:»;
      в приложении 28 «Типовая учебная программа по предмету «Русский язык» для 5-9 классов уровня основного среднего образования (с нерусским языком обучения)», утвержденной указанным приказом:
      подпункт 2) пункта 33 изложить в следующей редакции:
      «2) «Общество» (Государственный язык и язык межнационального общения. Родной язык. Я говорю на нескольких языках. Из истории тюркской письменности. Из истории славянской письменности. Язык писателя как итог великого труда души. Красота языка в устах художников слова. Древние города Казахстана. Казахстан сегодня. Н.Назарбаев «Слово о Независимости». Прошлое и настоящее России. Золотое кольцо России. Известные ученые России и Казахстана. Роль спорта в моей жизни. Искусство создавать здания. сооружения, памятники. Декоративное прикладное искусство. Олимпийские и неолимпийские виды спорта. О современных технологиях);»;
      приложение 40 «Типовая учебная программа по предмету «История Казахстана» для 5-9 классов уровня основного среднего образования». утвержденное указанным приказом изложить в новой редакции согласно приложению 2 к настоящему приказу;
      в приложении 42 «Типовая учебная программа по предмету «Человек Общество. Право» для 9 класса уровня основного среднего образования». утвержденном указанным приказом:
      пункт 3 дополнить подпунктом 8-1) следующего содержания:
      «8-1) формирование иммунитета к различного рода коррупционным явлениям в обществе;»;
      пункт 4 изложить в следующей редакции:
      «4. Определение базового содержания предмета. Отбор содержания курса «Человек. Общество. Право» для учащихся 9 класса основан на деятельностном, личностно-ориентированном и компетентностном подходах. Содержание предмета «Человек. Общество. Право» базируется на основных общечеловеческих ценностях, принципах демократизма, гуманизма. научности, законности и патриотизма. При изучении данного предмета необходимо опираться на методологические принципы, определяющие организацию и методику процесса обучения, учета возрастных особенностей обучаемых.»;
      подпункт 7) пункта 8 изложить в следующей редакции:
      7) «Личность и коллектив», коллективизм, индивидуализм, конформизм, достоинство, вежливость, неподкупность, такт, деликатность в поведении людей, диалог, дискуссия, взаимопонимание, сотрудничество, солидарность;
      подпункт 4) пункта 9 изложить в следующей редакции:
      «4) «Политическая жизнь общества» (3 часа), «Общество и политика». понятие политики, политическая деятельность и ее особенности, субъекты политической деятельности, политическая система общества;
      «Государство и его роль в обществе», государство - главный институт политической системы, государственная власть, правовое государство антикоррупционная стратегия государства;
      «Гражданское общество», понятие гражданского общества происхождение гражданского общества, общественные организации гражданская позиция человека, гражданское общество как фактор противодействия коррупционным явлениям;»;
      часть первую подпункта 5) пункта 9 изложить в следующей редакции:
      «5) «Духовная жизнь общества» (3 часа), «Духовные основы общества» духовный мир человека, духовная культура личности, мировоззрение убеждение, вера, мораль и нравственность, гуманизм, порядочность, активная жизненная позиция;»;
      часть третью подпункта 1) пункта 10 изложить в следующей редакции:
      ««Правонарушение и юридическая ответственность», понятие и виды юридической ответственности, признаки и виды правонарушений особенности юридической ответственности несовершеннолетних, специфика и виды коррупционных правонарушений;»;
      подпункты 3) и 4) пункта 10 изложить в следующей редакции:
      «3) «Основные понятия базовых отраслей казахстанского права» (2 часа), основные понятия гражданского права, особенности гражданского права, субъекты гражданского права, понятие предпринимательства юридического и физического лица, понятие договоров, особенности гражданско-правовых отношений с участием несовершеннолетних, основные правовые формы преодоления условий и факторов коррупционных явлений в обществе;
      «Основные понятия административного права», особенности административного права, административное правонарушение административное взыскание, виды административных взысканий административная ответственность несовершеннолетних, административная ответственность за коррупционные правонарушения;
      4) «Основные понятия трудового права» (2 часа):
      «Особенности трудового права», (понятия: трудовое отношение трудовой договор, рабочее время и время отдыха, заработная плата, дисциплинарный проступок), правовое регулирование труда несовершеннолетних;
      «Основные понятия уголовного права», особенности уголовного права (понятия: преступление, необходимая оборона, превышение пределов необходимой обороны, уголовное наказание), уголовная ответственность несовершеннолетних, уголовная ответственность за коррупционные правонарушения;»;
      подпункт 12) пункта 13 изложить в следующей редакции:
      «12) принципы морали, нравственности профессиональной этики;»;
      подпункт 12) пункта 14 изложить в следующей редакции:
      «12) анализировать и обобщать моральные, этические, нравственные и правовые и антикоррупционные нормы;»;
      подпункт 9) пункта 15 изложить в следующей редакции:
      «9) умении адекватно оценивать особенности социальной среды противостоять антиобщественным, коррупционным явлениям, воздействия идеологического, противоправного и религиозного характера.»;
      в приложении 48 «Типовая учебная программа по предмету «Физическая культура» для 5-9 классов уровня основного среднего образования» утвержденном указанным приказом:
      пункт 10 изложить в следующей редакции:
      «10. Объем учебной нагрузки по предмету «Физическая культура» соответствии с типовым учебным планом составляет:
      5 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа;
      6 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа;
      7 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа;
      8 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа;
      9 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа.»;
      пункт 13 изложить в следующей редакции:
      «13. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 1

                                                                 »;
      пункт 26 изложить в следующей редакции:
      «26. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 5

                                                                  »;
      пункт 37 изложить в следующей редакции:
      «37. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 9

                                                                  »;
      пункт 48 изложить в следующей редакции:
      «48. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 13

                                                                   »;
      пункт 59 изложить в следующей редакции:
      «59. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 17

                                                                  »;
      в приложении 49 «Типовая учебная программа по предмету «Русский язык» для 5-9 классов уровня основного среднего образования (с русским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      часть первую пункта 74 изложить в следующей редакции:
      «74. Н. Назарбаев. «Слово о Независимости». Текст. Особенности организации текста в разных стилях» - 11 ч., из них 2 ч.- развитие речи, 1 ч. из которых - сочинение, 1 ч. - изложение; 1 ч. - диктант:»;
      приложение 51 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі» для 5-9 классов уровня основного среднего образования (основной и средний уровни) (с неказахским языком обучения)», утвержденное указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению 3 к настоящему приказу;
      в приложении 52 «Типовая учебная программа по предмету «Казахская литература» для 5-9 классов уровня основного среднего образования (с неказахским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      часть шестую подпункта 1) пункта 10 изложить в следующей редакции:
      «9-сынып - аптасына 1 сағат, оку жылында - 34 сағат;»;
      пункт 36 изложить в следующей редакции:
      «36. Оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде шығармаларды оқып. талдауға 30 сағат, шығармашылық жұмыстарға 2 сағат, сыныптан тыс оқыған шығармалары туралы әңгімелеуге 2 сағат, барлығы 34 сағат бөлінген.»;
      пункты 38, 39, 40, 41 и 42 изложить в следующей редакции:
      «38. «Халық ауыз әдебиеті» (7 сағат):
      1) Халық ауыз әдебиеті және оның туу, пайда болу жолдары (1 сағат). Ауыз әдебиетінің жазба әдебиеттен ерекшелігі. Әдебиет теориясы: фольклор туралы түсінік. Өзіндік ізденіс жұмыстары: «Қазақ фольклористикасынын тарихы»;
      2) «Тұрмыс-салт жырлары» (1 сағат). Тұрмыс-салт жырларының халық өмірімен, күнделікті тыныс-тіршілігімен байланысы және ежелгі дәуірлердеп бабалар дүниетанымы. Фольклор жанрларының тұрмыс-тіршілікпен тікелей байланыстылығы. Тұрмыс-салт жырларының түрлері. Тұрмыс-салт жырларының тәлім-тәрбиелік мәні, жанрлық ерекшеліктері. Төрт түлік мал, наурыз жыры, бесік жыры, жар-жар, беташар, т.б. Әдебиет теориясы лирикалық және эпикалық жанрлар. Өзіндік ізденіс жұмыстары: Наурызға байланысты өлең-жырлар;
      3) «Батырлар жыры. «Қамбар батыр» жырынан үзінді» (1 сағат). Батырлар жырының жанрлық ерекшелігі. Ондағы ел қорғау идеясы. Батырлар жырының халық тарихымен байланысы. Қамбар батыр жырының көтерген тақырыбы. Жырдағы Қамбар батыр бейнесі. Оның мінезіндегі адамгершілік қайырымдылық, ерлік, батырлық қасиеттердің көркем бейнеленуі. Батырдың ата-анасына деген қамқорлығы. Жырдағы батырдың тұлпары Қарақасқа аттың образы. Қамбардың Назым сұлумен танысуы, екеуінің арасындағы сүйіспеншілік. Сыртқы жауға қарсы күрес. Жыр тілінің көркемдік ерекшелігі. Әдебиет теориясы: шендестіру, баяндау;
      4) «Лиро-эпостық жырлар. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырынан үзінді» (2 сағат). Лиро-эпостық жырлардың батырлар жырынан ерекшелігі. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырындағы ұлттық мәдениет, тұрмыс-салт көрінісі. Қозының өзіне ақылы мен көркі сай жар іздеп шығуы. Сұлулық, адамгершілік қасиеттердің ерлік және батыр намысымен тұтастықта сипатталуы. «Қыз Жібек» жыры мен «Қозы Көрпеш - Баян сұлу» жырының ұқсастықтары мен айырмашылықтары. Жырдағы негізгі кейіпкерлердің портреттері. Тіліндегі көркемдік айшықтар. Жырдың көп вариантты болуының мәні. Әдебиет теориясы: композиция, сюжет, монолог, диалог. Өзіндік ізденіс жұмыстары: «Айман-Шолпан» жыры;
      5) «Айтыс. «Біржан мен Сара» айтысы» (2 сағат). Айтыс туралы жалпы түсінік. Айтыстың шығу тегі, даму ерекшеліктері. Әлем әдебиеті тарихындағы көріністері. Ш.Уәлихановтың зерттеу еңбектеріндегі айтыс туралы деректер. Айтыстың түрлері, айтылу дәстүрі, жанрлық ерекшеліктері. Айтыстын, драмалық жанрмен ұқсастығы. «Біржан мен Сара» айтысының тарихи негіздері. Айтысқа тән дәстүрлері, композициясы. Сюжеттік даму желісі Біржан-Сара айтысындағы тартыстың шарықтау шегі. Логикалық қисын Сөзге тоқтау. Көркемдік ерекшеліктері. Әдебиет теориясы: импровизация Өзіндік ізденіс жұмыстары: қазіргі айтыс үлгілері.
      39. «Ежелгі дәуір әдебиеті» (1 сағат):
      1) «Орхон ескерткіштері. «Күлтегін жазуы» (1 сағат). Жазба ескерткіштердің тарихи оқиғалар мен тұлғаларға арнап, тасқа қашалып жазылған жырлар екендігі. Орхон-Енисей жазба ескерткіштерінің зерттелу тарихы. Орхон жазуларының мазмұны, композициялық құрылымы. Жанрлық сипаты. Жырдың танымдық, тәрбиелік мәні. Әдебиет теориясы: жырдын композициясы туралы. Тіл дамыту: жырдан үзінді жаттау. Пәнаралық байланыс: дүниежүзі тарихы. Өзіндік ізденіс жұмыстары: Н. Келімбетов Ежелгі дәуір әдебиеті. - Алматы, 1991.
      40. «ХV-ХVШ ғасырлардағы жыраулар поэзиясы» (2 сағат):
      1) «Асан қайғы. «Бұл заманда не ғаріп?», «Еділ бол да, Жайық бол» жырлары» (1 сағат). Жырау өмір сүрген тұстағы тарихи-әлеуметтік жағдай. Асан жырларындағы ел бірлігін сақтау, жайлы қоныс іздеу идеясы. «Құйрығы жоқ, жалы жоқ» жырының идеялық мәні. Жерұйықты іздеуінің түпкі мақсаты. Асан қайғы жырларының көркемдік-философиялық ерекшелігі. «Естіні көрсең, кем деме», «Еділ бол да, Жайық бол» жырларындағы адамгершілік мәселелерінің көркем жинақталуы. Әдебиет теориясы: өлең ырғағы. Өзіндік ізденіс жұмыстары: «Жеті ғасыр жырлайды» жинағы;
      2) «Бұқар жырау. «Ай, Абылай», «Батырың өтті Бөгенбай» толғаулары» (1 сағат). Бұқар жырау Қалқаманұлы XV ғасырдан бастау алған жыраулык өнерді биік белеске көтерген жырау, көрнекті қайраткер екендігі. Оның өмірі туралы соңғы деректер. Бұқар шығармаларының көркемдік-эстетикалық мәні. Бұқар жырау жырларындағы замана сипаты, тарихи тұлғалар бейнесі. Оның қазақ поэзиясын тақырыптық жағынан байытуы. Әдебиет теориясы: ұйқас түрлері. Пәнаралық байланыс: тарих, география, электрондық оқулык (Махамбет туралы). Өзіндік ізденіс жұмыстары: М.Магауин. «Ғасырлар бедері». - Алматы: Жазушы, 1991.
      41. «XIX ғасыр әдебиеті» (6 сағат):
      1) «Махамбет Өтемісулы. «Баймағанбет сұлтанға айтқаны», «Мен, мен. мен едім», «Арқаның қызыл изені-ай» (1 сағат). XIX ғасырдағы Қазақстандағы саяси-элеуметтік жағдай. Ақынның өмірі мен шығармашылық жолы. М.Өтемісұлы жырларындағы романтикалық сарын. Махамбет шығармаларындағы ақындық «мен». Махамбет жырларындағы Исатай батыр образы. Өлеңдерінің ұйқас ерекшелігі, тіл көркемдігі. Әдебиет теориясы: ерікті ұйқас;
      2) «Нысанбай жырау (1822-1883 жж.). «Кенесары-Наурызбай» жыры» (1 сағат). Нысанбай Жаманқулұлының өмірі мен жыраулық өнері. Оның ұлт-азаттық көтеріліс туралы «Кенесары-Наурызбай» жыры және ондағы тарихи шындық пен көркемдік шешім. Жырдағы Кенесары мен Наурызбай образдары Көркемдік ерекшелігі. Жанрлық сипаты. Нысанбай жырау шығармашылығының зерттелуі. Әдебиет теориясы: тарихи жыр;
      3) «Шоқан Уәлиханов. «Ыстықкөл күнделігі» (үзінді)» (1 сағат). Шоқан Уәлиханов қазақтың тұңғыш ғалымы, этнограф, фольклоршы, саяхатшы екендігі. Ғалымның еңбектері туралы. Ыстықкөлдің табиғаты мен сол жерді мекендеген халықтардың әдет-ғұрпын, тұрмыс-тіршілігін суреттеуі. Әдебиет теориясы: эссе, күнделік. Өзіндік ізденіс жұмыстары: Ш.Уәлиханов. «Қашқария саяхаты»;
      4) «Ыбырай Алтынсарин. «Бақша ағаштары», «Мейірімді бала». «Атымтай Жомарт» (1 сағат). Ы.Алтынсарин қазақ балалар әдебиетінің негізін қалаушы. Жас ұрпақты дұрыс тәрбиелеуге, жақсы міне-құлыққа үйретуге мән беруі. Мейірімділік, рақымды болу, адамға жақсылық жасауға, төзімді болуға, еңбек етуге тәрбиелеу. Әдебиет теориясы: архаизм, историзм. Өзіндік ізденіс жұмыстары: Ы.Алтынсарин әңгімелері;
      5) «Абай Құнанбайұлы. «Әуелден бір суық мұз ақыл зерек», «Өлең сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңі (2 сағат). «Ескендір» поэмасы. Абайдың өмірі мен шығармашылығы. Абай поэзиясы. «Әуелден бір суық мұз ақыл зерек» өлеңіндегі адамгершілік жайындағы философиялық ой толғау. Ақыл қайрат, жүрек үшеуін тең ұстау керектігі. «Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңінде ақынның көркем сөздің асылы - поэзия деп жоғары бағалауы. Өлеңнің түрі мен мазмұнына талап қоюы. Ақын өлеңдеріндегі көркемдік ерекшеліктері, ой мен сезім иірімдері. «Ескендір» поэмасының тақырыбы мен идеясы. Поэмаларындағы шығыстық сарын. Әдебиет теориясы көп мағыналы сөздер. Өзіндік ізденіс жұмыстары: А.Құнанбайұлы туралы зерттеу еңбектер.
      42. «XX ғасыр әдебиеті» (10 сағат):
      1)  «Жамбыл Жабаев. «Патша әмірі тарылды», «Зілді бұйрық» өлеңдері (1 сағат). «Патша әмірі тарылды», «Зілді бұйрық» өлеңдерінде 1916 жылғы Ресей патшасының жарлығына ақынның қарсылығы, жан күйзелісі, жастарға деген жанашырлығы. Жамбыл жырларының қоғамдық мәні. Басқа тілдерге аударылуы. Әдебиет теориясы: дастан жанры;
      2)   «Мағжан Жұмабаев. «Түркістан» өлеңі, «Батыр Баян» поэмасы» (1 сағат). Ақынның өмірі, шығармашылық жолы. Мағжан нәзік лирик, сыршыл ақын. «Түркістан» лирикасы. Өлеңдегі туған жерге, елге деген ақынның мақтаныш сезімі. Тұран елін, оның тарихын перзенттік сезіммен жырлауы. «Батыр Баян» поэмасының тарихи-әлеуметтік негізі. Абылай хан. Батыр Баян бейнелерін даралап сомдауы. Баян батырға тән биік рух, отты сезім. Поэманың көркемдік ерекшелігі. Әдебиет теориясы: поэма жанры. Өзіндік ізденіс жұмыстары: Мағжан Жұмабаев. «Күншығыс», «Пайғамбар» өлеңдері;
      3) «Ілияс Жансүгіров. «Күй» поэмасы (үзінді)» (1 сағат). Ақынның өмірі, шығармашылық жолы. Поэманың композициялық құрылымы. Қобызшы портреті, оның күй тарту шеберлігі. Өнер кұдіреті, күй өнері мен күйшіге деген ақынның көзқарасы. Әдебиет теориясы: өлең ұйқасы туралы түсінік;
      4)  «Мұхтар Әуезов. «Абай жолы» роман-эпопеясынан үзінді (I томнан)» (3 сағат). М.Әуезовтің шығармашылық жолы. Романның жанрлық ерекшелігі Шығарманың сюжеті мен композициясы. Роман-эпопеяда суреттелетін Абайдың азаматтық, ақындық келбеті және замана бейнесі. Романнын тараулары, пейзаж бен портрет, тартыс және мінез. Шығармада суреттелетін қазақ халқының өмірі, тұрмыс-салты, әдет-ғұрыптары. Жазушының әлем әдебиетіне қосқан үлесі. Әдебиет теориясы: кең көлемді эпикалық жанр. Тіл дамыту: поэмаға сюжеттік жоспар кұру. Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, орыс тілі. Өзіндік ізденіс жұмыстары: І.Жансүгіров. «Жетісу суреттері» өлеңі (үзінді);
      5)  «Ғабит Мүсірепов. «Боранды түнде» (әңгіме)» (1 сағат). Әңгіменің кейіпкер атынан баяндалуы. Боранды түннің сипаты. Әңгіменің сюжеттік желісі. Әңгімедегі негізгі кейіпкер - Қайсар және оған тән қажырлылық. табандылық, биік адамгершілік қасиеттер. Әңгімедегі салт-дәстүр көріністерін, бала мінезін, іс-әрекетін сипаттаудағы жазушы шеберлігі. Шығарманың  реалистік  сипаты.  Жазушының тіл  шеберлігі,  жеңіл  юмор Әдебиет теориясы: романтикалық образ. Пәнаралық байланыс: «Ғ.Мүсірепов мұражайы» электронды телесабақ;
      6) «Ілияс Есенберлин. «Көшпенділер» трилогиясынан үзінді» (1 сағат) І.Есенберлиннің өмірі мен шығармашылығы. Трилогияда қазақ тарихын көркем бейнелеп көрсетуі. «Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар» романдары арасындағы ортақ желі. Шығармадағы тарихи тұлғалар (қазақ хандары мен би-шешендері және батырлары) бейнесі. Тарихи романға тән ерекшеліктер. Тарихи шындық пен көркемдік шешім. Әдебиет теориясы: тарихи роман. Өзіндік ізденіс жұмыстары: С.Сматаев. «Елім-ай» романы;
      7) «Тәкен Әлімқұлов. «Қараой» әңгімесі» (1 сағат). Т.Әлімқұловтың өмірі мен шығармашылығы. Жазушы шығармашылығындағы өнер тақырыбы. Эпикалық туындылары. «Қараой» әңгімесінің тақырыбы мен идеясы. Әңгімедегі образдар жүйесі. Махамбет образы. Сюжеттік желісі, композициялық құрылымы. Әңгіменің көркемдік ерекшелігі. Әдебиет теориясы: әңгіме жанры. Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, кино («Махамбет» фильмі). Өзіндік ізденіс жұмыстары: Ә.Әлімжанов. «Махамбеттің жебесі» романы;
      8) «Мұқағали Мақатаев. «Райымбек, Райымбек!» поэмасы» (1 сағат). М.Мақатаевтың өмірі мен шығармашылығы. Мұқағалидың қазақ поэзиясындағы орны. «Райымбек, Райымбек!» поэмасының тақырыбы мен идеясы. Шығарманың тарихи негізі. Оның тарихи поэма екендігі. Поэманың сюжеті мен композициясы. Поэмадағы ақындық рух, елжандылық сезім. Көркемдігі. Әдебиет теориясы: стиль. Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, музыка, электрондық оқулық («Бір өлеңі - бір елдің мұрасындай»).»;
      приложение 59 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего среднего образования (с казахским языком обучения)», утвержденное указанным приказом изложить в новой редакции согласно приложению 4 к настоящему приказу;
      в приложении 60 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ әдебиеті» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего среднего образования (с казахским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      подпункт 41) пункта 17 изложить в следующей редакции:
      «41) Проза - 3 сағат (Кеңес дәуірінде жабық тақырып болып келген қазақ халқының басынан өткерген ашаршылық С.Елубаевтың «Ақ боз үй» трилогиясы, саяси қуғын-сүргін Д.Досжановтың «Алыптың азабы» романы тоталитарлық дәуірдің шындығын Ш.Мұртазаның «Ай мен Айша». К.Оразалиннің «Абайдан соңғы арыстар», З.Қабдолов «Менің Әуезовім». Ә.Таразидің «Жаза», Б.Мұқайдың «Өмірзая» романдары, Р.Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» повесі, шет ел өмірін Т. Нұрмағамбетовтің «Айқай» повесі суреттейтін шығармалардың дүниеге келуі. Барлық әдеби жанрларда егемен еліміздің жеткен жетістіктері мен жеңістерінің суреттеле бастауы Ұлттық құндылықтардың негізгі тақырып ретінде алға шығуы М.Сәрсекеевтің «Сәтбаев», Р. Тоқтаровтың «Абайдың жұмбағы», Б. Нұржекеұлы «Жау жағадан алғанда» романдары. Қазақ әдебиетінің әлем әдебиетімен байланысы А. Кемелбаева. Көркем прозадағы жаңа көркемдік ізденістер. Ойшылдық пен философияның көркем шығармашылықта алдыңғы планға шығуы. М. Мағауиннің «Жармақ», Т. Әбдіковтің «Парасат майданы» туындылары. Тарихи тақырыптың қайта сарапталып, өмір шындығының нақты материалдармен толығып, көркем жинақталуы Қ.Жұмаділовтің «Дарабоз», Т.Жұртбайдың «Дулыға» романдары. «Мәдени мұра» бағдарламасы және әдебиет);»;
      пункт 17 дополнить подпунктом 41-1) следующего содержания:
      «41-1) Н.Назарбаевтың «Тәуелсіздік толғауы» (1 сағат). Тәуелсіздіктің халқымыздың басты құндылығы ретінде сипатталуы. Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы, Елбасының барлық қазақстандықтарды тәуелсіз Қазақстанның игілігі мен көркеюі үшін еңбек етуге, қоғамымыздың жалпы құндылықтарын - бейбітшілікті, келісім мен бірлікті бағалауға және нығайтуға, ұлттық дәстүрлерімізді сақтауға және дамытуға шақыруы;»;
      в приложении 61 «Типовая учебная программа по предмету «Русский язык» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего образования (с нерусским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      часть первую пункта 31 изложить в следующей редакции:
      «31. Речевая тема: «Человек как представитель народа». Языковая тема: «Морфология» (3 часа):»;
      часть первую пункта 32 изложить в следующей редакции:
      «32. Речевая тема: «Личность и история». Н.Назарбаев. «Слово о Независимости». Языковая тема: «Имя существительное как часть речи» (3 часа):»;
      часть первую пункта 54 изложить в следующей редакции:
      «54. Речевая тема: «Благосостояние народа - забота государства». Н.Назарбаев. «Слово о Независимости». Языковая тема: «Второстепенные члены предложения Дополнение. Прямое и косвенное дополнение» (2 часа):»;
      в приложении 62 «Типовая учебная программа по предмету «Русская литература» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего образования (с нерусским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      пункт 17 изложить в следующей редакции:
      «17. На изучение курса выделено 34 часа, из них на чтение и  изучение - 29 часов, внеклассное чтение - 3 часа, развитие речи - 2 часа.»;
      пункт 18 дополнить подпунктом 14-1) следующего содержания:
      «14-1) Н.Назарбаев. «Слово о Независимости» - 1 ч.;»;
      приложение 64 «Типовая учебная программа по предмету «История Казахстана» для 10-11 классов общественно-гуманитарного и естественно-математического направлений уровня общего образования», утвержденное указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению 5 к настоящему приказу;
      приложение 66 «Типовая учебная программа по предмету «Человек. Общество. Право» для 10-11 классов общественно-гуманитарного и естественно-математического направлений уровня общего среднего образования», утвержденное указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению 6 к настоящему приказу;
      в приложении 76 «Типовая учебная программа по предмету «Физическая культура» для 10-11 классов уровня общего среднего образования». утвержденной указанным приказом:
      пункт 10 изложить в следующей редакции:
      «10. Объем учебной нагрузки по предмету «Физическая культура» в соответствии с типовым учебным планом составляет: 10 класс - 3 часа п неделю, всего 102 часа; 11 класс - 3 часа в неделю, всего 102 часа.»;
      пункт 13 изложить в следующей редакции:
      «13. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план:
      таблица 1

                                                               »;
      пункт 24 изложить в следующей редакции:
      «24. Содержание курса включает следующие разделы:
      1) тематический план
      таблица 5

                                                                »;
      в приложении 78 «Типовая учебная программа по предмету «Русский язык» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего образования (с русским языком обучения)», утвержденной указанным приказом:
      часть первую пункта 18 изложить в следующей редакции:
      «18. Н.Назарбаев. «Слово о Независимости» -1ч., Стили речи - 14 ч., ит них 4 ч.- развитие речи, 1 ч. - сочинение в жанре эссе:»;
      часть первую пункта 26 изложить в следующей редакции:
      «26. Н.Назарбаев. «Слово о Независимости» - 1 ч., «Текст. Речевые жанры» - 12 ч., из них 3 ч. - развитие речи; 1ч.- сочинение:»;
      в приложении 79 «Типовая учебная программа по предмету «Русская литература» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего образования (с русским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      подпункт 32) пункта 12 изложить в следующей редакции:
      «32) «Русская поэзия и проза Казахстана (обзор) - 2 часа (Маргинальность русских литератур в национальных республиках бывшего СССР - приобретения и потери. Тема «двух родин» (О. Постников) Зачинатели русской литературы в Казахстане - И. Шухов, П. Кузнецов, М. Зверев, Д. Снегин, В. Чугунов, Д. Черепанов. Тема братства народов, «ослабленная художественность». Этапированные, ссыльные писатели 30-40-х гг. - Н. Заболоцкий, Н. Коржавин, М. Зуев-Ордынец, Ю. Домбровский, А. Чижевский, А. Солженицын. Мощный творческий импульс во время Великой Отечественной войны: известные деятели русской культуры (В. Шкловский; М. Зощенко, С. Маршак, К. Паустовский, С. Эйзенштейн и др.) в алма-атинской эвакуации. Исторический роман 50-60-х гг. как попытка сохранения личной и общей памяти о далеком и близком прошлом («Ак-мечеть» Н. Анова, «В городе Верном» Д. Онегина). Военная тема: «Парламентер выходит из рейхстага» Д. Онегина. Целинная и рабочая тема: «Покорители целины» И. Шухова, «Снега метельные» И. Щеголихина, «Страсти маленького городка» В. Буренкова, «Два дня осталось до весны» Г. Черноголовиной, «Теплая земля» В. Берденникова. «Простор» под редакцией И. Шухова (1963-1974) -журнал всесоюзного значения (публикации неизвестных или запрещенных произведений А. Платонова, Б. Пастернака, М. Цветаевой, О. Мандельштама. различных воспоминаний, романа и повести Ю. Герта «Кто, если не ты?» и «Лгунья» и др.). Новая историческая проза 60-70-х гг. («Емшан», «Маздак». «Колокол», «Комиссар Джангильдин» и др. М. Симашко, «Интервенция в Омске» Н. Анова, «Утро и два шага в полдень» Д. Онегина, «Омут» и «Прощеный день» Ю. Рожицына, «Передай дальше!» А. Никольской). Профессиональная пушкинистика («Если заговорят портреты», «Портреты заговорили» Н. Раевского) и стиховедение («Стихи нужны» А. Жовтиса), романизированные биографии и биографические хроники о русских и советских писателях, связанных с Казахстаном (книги П. Косенко о П. Васильеве, Вс. Иванове, А. Сорокине, Ф. Достоевском). Проза и поэзия «шестидесятников»: «Лабиринт» Ю. Герта, «Татарников», «Газеты за шкафом» Вл. Берденникова, «Письма на бересте» А. Арцишевского - тема противостояния тоталитарному духовному закрепощению. Поэтическое продолжение этой темы и нового казахстанского патриотизма - лирика Р.Тамариной, А. Елкова, В. Антонова, О. Постникова, Т. Мадзигон, И. Потахиной, Л. Лезиной, Л. Степановой, Н. Черновой, В. Киктенко, Е. Курдакова, Л. Шашковой, А. Соловьева и др. Отток русских писателей в 90-х гг.);»;
      пункт 12 дополнить подпунктом 32-1) следующего содержания:
      «32-1) Н.Назарбаев. «Слово о Независимости» - 1 час;»;
      приложение 80 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего среднего образования (с неказахским языком обучения)», утвержденное указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению 7 к настоящему приказу;
      в приложении 81 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ әдебиеті» для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня общего среднего образования (с неказахским языком обучения)». утвержденном указанным приказом:
      подпункт 28) пункта 14 изложить в следующей редакции:
      «28) Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті - 1 сағат (Тәуелсіздік алған 20 жыл ішінде еліміздің экономикасымен қатар ұлттық идеологиясы да тұрақтап, қалыптасуы. Ақын-жазушыларымыз өз шығармаларында тәуелсіздік жеңістерін, сондай-ақ егемендікті нығайту үшін күресіп жүрген адамдар тағыдырын суреттеп, бейнелеуі. Қазіргі жас ақын-жазушылардың әр бағытта ой толғап, әр алуан тақырыптарға қалам тартуы. Мысалы, таза ұлттық дәстүрді жырлау, исламдық бағытта жазу, батыс үлгісіне еліктеушілер). Әдебиет теориясы: әдеби ағымдар;»;
      пункт 14 дополнить подпунктом 28-1) следующего содержания:
      «28-1) Н.Назарбаевтың «Тәуелсіздік толғауы» (1 сағат). Тәуелсіздіктін халқымыздың басты құндылығы ретінде сипатталуы. Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы, Елбасының барлық қазақстандықтарды тәуелсіз Қазақстанның игілігі мен көркеюі үшін еңбек етуге шақыруы.»;
      в приложении 95 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего среднего образования (с казахским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      подпункт 2) пункта 14 изложить в следующей редакции:
      «2) сөз мәдениеті туралы ұғым-түсінік - 5 сағат (Сөз мәдениеті туралы ұғымға кеңейтілген түсінік. Сөз мәдениеті - сөзді дұрыс қолдану, тілдік норманы сақтау. Тіл мәдениетінің тірегі - әдеби тілдің нормалары мен стильдік жүйелері. Адам өміріндегі сөз мәдениетінің рөлі. «Мәдениет» ұғымы. Әдеби норма. Сөз мәдениетіне қатысты ұғымдар. Сөз құдіреті туралы халықтық ұғымдар. Елбасының «Тәуелсіздік Толғауы» - құттықтаудың елдік мәні жоғары түрі. Толғаудың стильдік-тілдік ерекшелігі. Толғау мәтініндегі синонимдер мен қаратпа сөздердің қолданысы. Сөз мәдениеті және тілдік қарым-қатынас. Тілдік қарым-қатынастағы сөз сапалары. Сөз сапасына әсер ететін тілдік шарттар. Тілдік норма және жаңа қолданыстар. Тілде жаңа қолданыстардың туу үрдісі, олардың қоғамда қабылдануы. Лексикалық норма Орфоэпиялық норма. Орфографиялық норма. Грамматикалық норма. Актив сөздер. Пассив сөздер. Тіл табысуға қажетті коммуникациялық дағдылар. Тіл табыса білу өнері. Қарым-қатынас жасау құралдары: тіл-дыбыстау құралдары, тілге көмекші құралдар. Тыңдау әдебі. Тыңдау білу. Анықтау. Қайталап сұрау Сөз мәдениетінің қосалқы құралдары. Бет-жүз құбылыстары мен дене қимылдары. Тілдік қатынас. Вербалды, бейвербалды амалдар. Дауыс мәнері Әсерлі сөйлеу. Сөз сазы. Тілдік норманың сақталуы);»;
      подпункт 3) пункта 15 изложить в следующей редакции:
      «3) қазақ шешендік өнерінің тарихы - 9 сағат (Қазақ шешендік өнерінің бірінші кезеңі. Майқы би мен Аяз би. Қазақ шешендік өнерінің екінші кезеңі Асан қайғы мен Жиренше шешен. Қазақ шешендік өнерінің үшінші кезеңі Билер кеңесі. «Жеті жарғы». Теле би, Қазыбек би, Әйтеке би. Қазақ шешендік өнерінің төртінші және бесінші кезеңі. Хан-сұлтандарға қарсы шешендер. Бек-болыстарға қарсы шешендер. Қазіргі шешендіктің түрлері. Білім-ғылымдық мазмұндағы шешендік. Әлеуметтік-саяси мазмұнды шешендік. Елбасының Тәуелсіздік толғауы. Толғаудың әлеуметтік-саяси мәні мен шешендік сипатына талдау. Әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендік. Діни мазмұнды шешендік. Сотта қолданылатын шешендік);»;
      в приложении 96 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ әдебиеті» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего среднего образования (с казахским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      подпункт 36) пункта 16 изложить в следующей редакции:
      «36) Проза - 2 сағат (Кеңес дәуірінде жабық тақырып болып келген қазақ халқының басынан өткерген ашаршылық С. Елубаевтың «Ақ боз үй» трилогиясы, саяси қуғын-сүргін Д. Досжановтың «Алыптың азабы» романы тоталитарлық дәуірдің шындығын Ш.Мұртазаның «Ай мен Айша», К. Оразалиннің «Абайдан соңғы арыстар», З.Қабдолов «Менің Әуезовім». Ә.Таразидің «Жаза», Б. Мұқайдың «Өмірзая» романдары, Р.Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» повесі, шет ел өмірін Т. Нұрмағамбетовтің «Айқай» повесі) суреттейтін шығармалардың дүниеге келуі. Барлық әдеби жанрларда егемен еліміздің жеткен жетістіктері мен жеңістерінің суреттеле бастауы. Ұлттық күндылықтардың негізгі тақырып ретінде алға шығуы М. Сәрсекеевтің «Сәтбаев», Р. Тоқтаровтың «Абайдың жұмбағы», Б.Нұржекеұлы «Жау жағадан алғанда» романдары. Қазақ әдебиетінің әлем әдебиетімен байланысы А. Кемелбаева. Көркем прозадағы жаңа көркемдік ізденістер. Ойшылдық пеп философияның көркем шығармашылықта алдыңғы планға шығуы. М. Мағауиннің «Жармақ», Т. Әбдіковтің «Парасат майданы» туындылары. Тарихи тақырыптың қайта сарапталып, өмір шындығының нақты материалдармен толығып, көркем жинақталуы Қ.Жұмаділовтің «Дарабоз», Т.Жұртбайдың «Дулыға» романдары. «Мәдени мұра» бағдарламасы және әдебиет);»;
      пункт 16 дополнить подпунктом 36-1) следующего содержания:
      «36-1) Н.Назарбаевтың «Тәуелсіздік толғауы» (1 сағат). Тәуелсіздіктің халқымыздың басты құндылығы ретінде сипатталуы. Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы, Елбасының барлық қазақстандықтарды тәуелсіз Қазақстанның игілігі мен көркеюі үшін еңбек етуге, қоғамымыздың жалпы құндылықтарын бейбітшілікті, келісім мен бірлікті бағалауға және нығайтуға, ұлттық дәстүрлерімізді сақтауға және дамытуға шақыруы;»;
      в приложении 97 «Типовая учебная программа по предмету «Русский язык» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего образования (с нерусским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      часть первую пункта 29 изложить в следующей редакции:
      «29. Речевая тема: Н. Назарбаев «Слово о Независимости», «Каков он - лидер 21 века?». Языковая тема: «Имя прилагательное как часть речи» (2 часа):»;
      часть первую пункта 53 изложить в следующей редакции:
      «53. Речевая тема: Н. Назарбаев «Слово о Независимости», «Как стать успешным человеком». Языковая тема: «Обстоятельство. Виды обстоятельств» (1 час):»;
      в приложении 98 «Типовая учебная программа по предмету по предмету «Русская литература» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего образования (с нерусским языком обучения)» утвержденном указанным приказом:
      пункт 17 изложить в следующей редакции:
      «17. На изучение курса «Русская литература» в 11 классе выделено 34 часа, из них на: чтение и изучение - 29 часов, внеклассное чтение - 3 часа, развитие речи - 2 часа.»;
      пункт 18 дополнить подпунктом 13-1) следующего содержания:
      «13-1) Н.Назарбаев. «Слово о Независимости» - 1 ч.;»;
      в приложении 99 «Типовая учебная программа по предмету по предмету «Русский язык» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего образования (с русским языком обучения)», утвержденном указанным приказом:
      часть первую пункта 18 изложить в следующей редакции:
      «18. Н. Назарбаев «Слово о Независимости», «Стили речи» - 6 ч., из них 1 ч. на развитие речи; 1ч. - сочинение публицистического стиля:»;
      часть первую пункта 25 изложить в следующей редакции:
      «25. Н. Назарбаев. «Слово о Независимости», «Текст. Речевые жанры» - 6 ч., из них 1 ч. на развитие речи, 1 ч. - сочинение в жанре эссе:»;
      в приложении 100 «Типовая учебная программа по предмету по предмету «Русская литература» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего образования (с русским языком обучения)» утвержденном указанным приказом:
      пункт 15 дополнить подпунктом 29-1) следующего содержания:
      «29-1) Н.Назарбаев «Слово о Независимости» - 1 час;»;
      подпункт 35) пункта 15 изложить в следующей редакции:
      «35) «И. Бродский» - 1 час (Очерк жизни и творчества. Лирика: «Рождественский романс», «Новые стансы к Августе», «Пророчество», «Аnnо Dоmіnі», «Одиссей Телемаку», «Большая элегия Джону Донну», «Я входил вместо дикого зверя в клетку», «Разговор с небожителем», «Двадцать сонетов к Марии Стюарт» (по выбору учителя). Отталкивание от социальной поэзии, утверждение эстетических приоритетов. Скрещение модернизма с традициями античной и русской классики. Мотив одиночества, монологическая поэзия с вневременным восприятием действительности: античные и библейские мотивы. Метафизическое мировоззрение: поэт как «средство существования языка». Соотношение эстетики и этики («Нобелевская лекция»). Проблема пространства и времени. Образ автора-персонажа, позиция шута и гения. Усвоение самых разных поэтических традиций и стилей, высокого и низкого, элитарного и массового, их равенство. Создание текстов из литературы прошлого (Данте, А.С. Пушкин, В.В. Маяковский и др.). Цитатно-пародийный язык, имеющий функцию раскрепощения. Новая функция стихов: прозаизация стиха за счет усложнения строфики, «спотыкающегося» синтаксиса (обилия переносов), удлинения стихотворной строки, дольника, тактовика);»;
      приложение 101 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего среднего образования (с неказахским языком обучения)», утвержденное указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению 8 к настоящему приказу;
      в приложении 102 «Типовая учебная программа по предмету «Қазақ әдебиеті» для 10-11 классов естественно-математического направления уровня общего среднего образования (с неказахским языком обучения)», утвержденной указанным приказом:
      подпункт 28) пункта 17 изложить в следующей редакции:
      «28) Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті - 1 сағат (Тәуелсіздік алған 20 жыл ішінде еліміздің экономикасымен қатар ұлттық идеологиясы да тұрақтап, қалыптасуы. Ақын-жазушыларымыз өз шығармаларында тәуелсіздік жеңістерін, сондай-ақ егемендікті нығайту үшін күресіп жүрген адамдар тағдырын суреттеп, бейнелеуі. Қазіргі жас ақын-жазушылардың әр бағытта ой толғап, әр алуан тақырыптарға қалам тартуы. Мысалы, таза ұлттық дәстүрді жырлау, батыс үлгісіне еліктеушілер). Әдебиет теориясы: әдеби ағымдар;»;
      пункт 17 дополнить подпунктом 28-1) следующего содержания:
      «28-1) Н.Назарбаевтың «Тәуелсіздік толғауы» (1 сағат). Тәуелсіздіктің халқымыздың басты құндылығы ретінде сипатталуы. Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы, Елбасының барлық қазақстандықтарды тәуелсіз Қазақстанның игілігі мен көркеюі үшін еңбек етуге шақыруы;»:
      дополнить приложениями 114-174 согласно приложениям 9-69 
к настоящему приказу.
      2. Национальной академии образования имени И. Алтынсарина (далее - НАО) (Жилбаев Ж.О.) обеспечить размещение типовых учебных программ по общеобразовательным предметам начального, основного среднего и общего среднего образования, утверждаемых настоящим приказом, на официальном сайте НАО.
      3. Департаменту дошкольного и среднего образования, информационных технологий (Жонтаева Ж.А.) обеспечить:
      1) в установленном порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
      2) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан его направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и в информационно-правовой системе «Әділет».
      4. Контроль за исполнением данного приказа возложить на вице-министра образования и науки Республики Казахстан Имангалиева Е.Н.
      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

      Министр
образования и науки
Республики Казахстан                                А. Саринжипов

Приложение 1        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 16       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

Типовая учебная программа по предмету «Казахский язык»
для 1-4 классов уровня начального образования
(элементарный уровень)
(с неказахским языком обучения)

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленді.
      2. Пәннің маңыздылығы қазақ тілінің мемлекеттік тіл мәртебесімен және ойды түсінікті жеткізуді мақсат тұтатын коммуникативтік бағытымен дәйектеледі.
      3. Бағдарлама өзге тілде білім алатын бастауыш сынып оқушысын қазақ тілін сөйлесім әрекеті арқылы мәдениетаралық қатысым құралы ретінде меңгертуді көздейді.
      4. Бағдарлама білім берудің ұлттық жүйесін халықаралық стандарттарға негіздей отырып, Қазақстан Республикасының қоғамдық-әлеуметтік, ұлттық және т.б. ерекшеліктерін ескере келе, тілді үйретудің тиімді әдістемесін жүзеге асырудың жолдарын айқындайды. Тілді меңгерту бойынша өркениетті елдердің тәжірибесі мен отандық озық дәстүрлер үйлестіріліп, тілдерді оқытудың жаңа бағыттары белгіленді.
      5. Бастауыш мектепте 1-4-сыныптарда қарапайым деңгейдің 4 игерімін меңгерту талап етіледі:
      1) 1-2-сыныптардағы қарапайым деңгей - А₁ 2 игерімді қамтиды:
      бастапқы жеңіл  игерім  А₁ – 1-сынып;
      бастапқы орта  игерім А_1.1 – 2-сынып;
      2) 3-4-сыныптардағы қарапайым деңгей - А₁ 2 игерімді қамтиды:
      бастапқы толық игерім А_1.2 – 3-сынып;
      бастапқы жетік игерім А_{1 +} – 4-сынып.
      6. Қазақ тілді емес жалпы білім беретін мектептерінде тілдерді оқыту мен үйретудің өзіндік ерекшелігі ескерілді және тілдерді деңгейлік меңгерудің еуропалық жүйесі негізге алынды.
      7. Білім мазмұнының желісі үш аяға бөлініп ұсынылды:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая;
      2) оқу-еңбек аясы;
      3) әлеуметтік-мәдени ая.
      8. Бағдарлама қазақ тілін үйренуге негіз болатын тақырыптық, аялық бөлімдер арқылы оқушылардың жобаланған оқу нәтижелеріне жетуін қарастырады. Басты мәселе сөйлесім әрекеттеріне негізделген тілдік және мәдени-танымдық құзіреттіліктер, қатысымдық (коммуникативтік), проблемалардың шешімін табу, ақпараттық түйінді құзіреттіліктерді қалыптастыруға бағытталады.
      9. Пәнді оқыту мақсаты – қарапайым деңгей бойынша қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту; сөйлесім әрекетінің түрлеріне сай оқушыны тілдік білім негізінде түсінікті сөйлеуге, сауатты жазуға үйреу.
      10. Оқыту міндеттері:
      1) оқушыларға сөйлесім әрекетінің түрлерін күнделікті қарым-қатынас деңгейінде меңгерту;
      2) оқушылардың тілдік дағдысы мен білігін дамыту;
      3) қарым-қатынас әдебінің қарапайым нормаларын меңгерту:
      4) ойын жағдаяттарында қазақ тілін қолдану арқылы оқушыларды жаңа әлеуметтік тәжірибеге қатыстыру;
      5) оқушыны сөйлесімдік қарым-қатынастың жаңа тәсілдеріне (қазақ тіліндегі), қазақ халқының мәдениетіне, ұлттық-мәдени сөйлесім ерекшелігіне баулу;
      6) оқушылардың оқу білігін, шынайы өмірлік жағдаяттарда алған тілдік білімдерін шығармашылықпен пайдалануға дайын болу білігін қалыптастыру;
      7) оқушыларды қазақ халқының балаларға арналған әндермен, тақпақтармен және ертегілермен, фольклормен, көркем әдебиетімен, ойындармен таныстыру;
      8) оқушылардың қазақ тіліне қызығушылығын дамыту, қазақ еліне, мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін тәрбиелеу.
      11. Білім мазмұнын іріктеуде қатысымдық-әрекетшілдік, қатысымдық-функционалдық, тілдік білімді функционалдық тұрғыдан сұрыптау, ұлттық ерекшеліктерді ескеру, оқу әдебиеті мазмұнының аутенттілігі, шындық өмірге сәйкестігі, оқушы деңгейіне сай келуі, білім мазмұнының жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуға, оның өзіндік және шығармашылық қабілетін арттыруға, қажетті іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағыттау ұстанымдары басшылыққа алынды.
      12. «Қазақ тілі» пәнінің білімдік, тәрбиелік мақсаттары келесі пәндермен тығыз байланыста іске асырылады:
      1) «Әдебиеттік оқу» пәнімен: қазақ тілінде берілген аутентті мәтіндер негізінде оқушылар өз ойын қазақ тілінің танымдық ерекшеліктеріне сай жеткізуге дағдыланады; Отанын – Қазақстан Республикасын, қазақ халқының тілін, мәдениетін, тарихын құрметтеуге тәрбиеленеді;
      2) «Музыка» пәнімен: қазақ тілінде берілген әндерді тыңдау, оны өздері айтып үйрену арқылы оқушылар адамның көңіл күйін, сезімін түсінеді, эстетикалық талғамы дамиды;
      3) «Бейнелеу өнері» пәнімен: қазақ тілінде берілген суреттер арқылы оқушылар өнердің адам табиғатымен, өмірімен үндестігін түсінеді, әдемілікті, сұлулықты көріп сезінеді, иллюстрацияларды ауызша/жазбаша суреттеу арқылы ойлау-қабылдау қабілеті мен тілдерін дамытады;
      4) «Еңбекке баулу» пәнімен: қазақ тілінде берілген тәрбиелік мәтіндердің мазмұны арқылы оқушылар оқудың, білім алудың, тіл үйренудің маңызын игереді, еңбектің адам өміріндегі орнын түсінеді;
      5) «Математика» пәнімен: қазақ тілінде ұсынылған мәтіндер негізінде оқушылар сандар мен фигуралардың атауын қазақ тілінде үйрену барысында математикадан алған білімдерін еске түсіреді, толықтырады, логикалық ойлау қабілеттерін дамытады;
      6) «Дүниетану» пәнімен: қазақ тілінде ұсынылған мәтіндер арқылы оқушылар өз айналасын таза ұстауға, қоршаған ортаны қорғауға, табиғатты аялауға үйренеді.
      13. Оқу жүктемесінің көлемі:
      1) оқу орыс тілінде жүргізілетін мектептерде:
      1-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 66 сағат (33 апта), оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 10 сағат;
      2-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 68 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 8 сағат;
      3-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 16 сағат;
      4-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 16 сағат;
      2) оқу ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде:
      1-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 66 сағат (33 апта), оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 10 сағат;
      2-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 68 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 8 сағат;
      3-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 6 сағат;
      4-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға 6 сағат.
      14. Оқу бағдарламасының 3-4-сыныптарға арналған білім мазмұнында сағаттар мөлшері оқыту тіліне байланысты келесідей үлгіде көрсетілген. Мысалы: І. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 30/24 сағат: «Мен және менің отбасым. Отбасы мүшелерінің жұмыстары» – 5/4 сағат. Мұндағы алдыңғы сан орыс тілді мектептерге, белгіленген соңғы сан ұйғыр, өзбек, тәжік тілді мектептерге арналып көрсетілген.

2. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны

      15. Пәнді оқытуға аптасына 2 сағаттан, барлығы 66 сағат бөлінген.
      16. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптарды қамтиды:
      17. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 16 сағат, «Сәлем, менің атым - Әлібек!» - 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: тәуелдік жалғау;
      лексика: Сәлем! Сәлеметсіз бе! Менің, сенің, оның, атым, ағай, апай сенің, кім? Бұл, әкем, анам, атам, әжем, бар, жоқ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Амандасу. Танысу. Қысқа диалогтік сөйлеу. Диалог-сұрақ. Монологтік сөйлесім. Өзін таныстыру. Сөйлесімде «бар»/«жоқ» сөздерін қолдану;
      тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу. Таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына сәйкестендіру, яғни түсініп оқу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері (санамақтар). Ең көп тараған қазақ достарының аттары.
      18. «Менің досым» - 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: тәуелдік жалғауы, қандай? сұрауы;
      фонетика: Әә дыбысы;
      лексика: досым, жақсы, әдемі, бар ма? иә, оның, ақылды;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Баяндаудың қысқаша қарапайым түрі;
      тыңдалым: дене мүшелеріне қатысты бұйрықтарды түсіну. Тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап оқу. Таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына сәйкестендіру;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері (санамақтар, тақпақтар).
      19. «Бұл не? Аңдар» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Тәуелдік жалғауы. Піл үлкен. Қоян кішкентай;
      фонетика: Іі дыбысы;
      лексика: аю, қоян, үлкен, кішкентай, піл, түлкі, кірпі, арыстан, ақ, қара;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Суретті (тақырып бойынша) қарапайым сипаттау;
      тыңдалым: қысқа, нақты қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну. Тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап оқу. Оқу барысында таныс сөздерді лексикалық мағынасына сәйкестендіру;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері (санамақтар, тақпақтар, жұмбақтар).
      20. «Робот – менің досым – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы:  тәуелдік жалғауы. Бұйрық рай. Қолыңды көтер, Қара, қоян жүр ме?;
      фонетика: Ңң дыбысы;
      лексика: бас, қол, аяқ, сол, қол, отыр, жатыр, тұр, жүр.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Бір-бірімен бұйрық алмасуы. Монологтік сөйлесім;
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап оқу. Таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына сәйкестендіру;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері (санамақтар, тақпақтар, жұмбақтар).
      21. Оқу-еңбек аясы –  24 сағат. «Кел, санаймыз!» - 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Жіктік жалғау. Бұйрық рай, Неше? сұрауы, Оның неше шары бар?;
      фонетика: Үү дыбысы;
      лексика: сан, сана, неше? шар, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 сандары.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Заттарды қосу. Затты, суретті (тақырыпқа қатысты) сипаттау;
      тыңдалым: көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты айтылған шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп оқу. Қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      22. «Мен алтыдамын/жетідемін» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік  жалғауы. Мен алтыдамын. Сен нешедесің?;
      фонетика: Ыы дыбысы;
      лексика: мен, алты, жеті, Ол нешеде?
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. 1-10-ға дейін санау. Қарапайым хабарлау;
      тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну. Тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап оқу. Таныс сөздерді оқу барысында мағынасын түсіну;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері (санамақтар, тақпақтар, жұмбақтар).
      23. «Бұл - қалам» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: не? сұрау есімдігі. Бұл - қалам. Оның түсі көк;
      фонетика: Ққ дыбысы;
      лексика: қалам, алшы/берші, қарындаш, ақ/қара, қызыл, сары, және, ту, жасыл, көк, түсі;
      2) Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Тақырып көлеміндегі затты, суретті қарапайым сипаттау;
      тыңдалым: көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп оқу. Қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      24. «Сурет саламын» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік жалғауы. Мен сурет саламын.  кімнің/ненің суреті? Таудың суретін саламын;
      фонетика: Ұұ дыбысы;
      лексика: кімнің/ненің? сурет, қағаз, саламын, ненің? гүл, бұлт, тау, күн, ай;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Затты, суретті (тақырыпқа қатысты) сипаттау;
      тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді дауыстап оқу. Таныс сөздерді оқу барысында мағынасын түсіну;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері (санамақтар, тақпақтар, жұмбақтар).
      25. «Сөмкеңде не бар?» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: зат есім. Ережесіз. Көптік жалғаулар;
      фонетика: Өө дыбысы;
      лексика: сөмке, ауыр, жеңіл, таза, лас;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Баяндау. Затты, суретті (тақырыпқа қатысты) сипаттау;
      тыңдалым: көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты айтылған шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп оқу. Қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      26. «Жүр, бассейнге барамыз» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Мен бассейнге барамын/бармаймын. Барыс септігі;
      фонетика: қазақ тілінің төл дыбыстары;
      лексика: су, жылы, суық, бала, жүзу, үйрену, көп/аз;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Затты, суретті (тақырыпқа қатысты) сипаттау;
      тыңдалым: көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп оқу. Қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      27. Әлеуметтік-мәдени ая – 16 сағат. «Менің аулам» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Қайда? сұрауы, Аулада әткеншек бар. Қандай? сұрауы. Сенің аулаң қандай? Жатыс септік;
      фонетика: Ғғ дыбысы;
      лексика: қайда? аула, әткеншек, сырғанақ, құм, орындық, ойнау, тебу, ағаш, арқы, қоқыс, қоқыс жәшігі, қоқыс тастама;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Қарапайым хабарлама жасау. Тақырыпқа қатысты сурет бойынша қарапайым сипаттау;
      тыңдалым: тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      28. «Үзіліс. Жүр, асханаға барамыз» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Неше? сұрауы. Кіші үзіліс неше минут? Сен не жейсің? Барыс септігі, жатыс септігі;
      фонетика: қазақ тілінің төл дыбыстары;
      лексика: қазір, үзіліс, үлкен/ кіші, барамыз, жиырма, асхана, нан, май, ботқа, жеймін/жемеймін, дәмді тамақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Күнделікті іс-әрекетін сипаттау (тақырып көлемінде);
      тыңдалым: тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      29. «Мен шырын ішемін» - 4 сағат.
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік жалғауы, Бұл - алма шырыны. Қандай шырын ішесің?;
      фонетика: қазақ тілінің төл дыбыстары;
      лексика: шырын, тәтті, ішу, алма, анар, дәмді, сәбіз, қызанақ, пайдалы, салқын, жылы;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Қарапайым хабарлама жасау. Тақырыпқа қатысты сурет бойынша қарапайым сипаттау;
      тыңдалым: тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).
      30. «Демалыс!» - 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: кіммен барасың? Анаммен барамын. Көмектес септігі. Сен барасың ба? Иә, барамын/бармаймын;
      фонетика: қазақ тілінің төл дыбыстары;
      лексика: жазғы демалыс, аяқталады, басталады, хайуанаттар бағы, керік, маймыл, бұғы, қасқыр;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Қысқа диалогтік сөйлеу. Монологтік сөйлесім. Тақырыпқа қатысты суреттер бойынша сұрақтарға жауап беру;
      тыңдалым: тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу. Түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету;
      жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар (тақырып көлемінде).

3. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны

      31. Пәнді оқытуға аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат бөлінген.
      32. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптарды қамтиды.
      33. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 28 сағат. «Мен және менің отбасым» - 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: сенің әпкең/ағаң бар ма? тәуелдік жалғауы. Әнелдің інісі бар. Ілік септігі. Кімді? сұрауы, табыс септігі. Кіммен? сұрауы;
      фонетика: қазақ тілінің төл дыбыстарын қайталау;
      лексика: әпке, аға, іні, қарындас, сіңілі, жақсы көремін, кімді? Татумыз, кіммен?.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-мәлімет. Диалог-сұрақ. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Қарапайым баяндау. Қарапайым сипаттау. Бағалау (қарапайым);
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты, шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу. Жазбаша жауап;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу; этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      34. «Менің достарым» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Менің күшігім бар. Сенің досың бар ма? Тәуелдік жалғауы, Нені? сұрауы;
      лексика: ең жақын, күшік, мысық, мейірімді, батыл, шатыр, тосап, бал, нені?
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-мәлімет. Диалог-сұрақ. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Баяндаудың қарапайым түрі. Сипаттау (қарапайым түрі). Бағалау (қарапайым түрі);
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: графикалық нұсқасына қарап жазу. Жазбаша жауап. Жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Көп тараған қазақ достарының аттарын айту.
      35. «Дене мүшелері» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: менің көзім. Тәуелдік жалғауы. Тісіңді тазала. Табыс септігі. Бұйрық рай. Сенің шашың ұзын ба? Менің құлағым. Дыбыс үндестігі (к/г),
      лексика: саусақ, бармақ, бақай, көз, мұрын, құлақ, ауыз, тіс, шаш, ұзын/қысқа, қоңыр;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-мәлімет. Диалог-сұрақ. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Баяндау (қарапайым). Сипаттау. Бағалау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: графикалық нұсқаға қарап жазу. Жазбаша жауап. Жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      36. «Менің киімім» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сенің көйлегің қандай? Дыбыс үндестігі (қ/ғ), Сен не киесің?;
      лексика: жейде, шалбар, бәтеңке, көйлек, жаңа, ескі, бас киім, күртеше, жемпір, етік, киемін, бөкебай, байла;
      2) Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Диалог-жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Сипаттау. Бағалау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін кестеге толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      37. «Менің сүйікті ойыншығым» – 4 сағат:
      тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: мынау не? Ойыншығыңды көрсетші! Сенің қандай ойыншығың бар? Сенде аю бар ма? Інімде қоян бар. Жатыс септігі;
      лексика: ойыншық, көрсетші, қуыршақ, қатты, жұмсақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Диалог-жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Шағын монолог құрастыру. Сипаттау. Бағалау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтіндегі затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін кестеге толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      38. «Сен не істейсің?» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сен не істейсің? Мен ертегі оқимын. Жіктік жалғауы. Ол ән айтады/айтпайды;
      лексика: кеме құрастыру, суретті бояймын, қайық, ертегі, мультфильм көреді, қызықты, ән айтамын, билеймін;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Диалог-жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Шағын монолог құрастыру. Сипаттау. Бағалау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      39. «Үй жануарлары» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Ауылда кім тұрады? Сенің қошақаның бар ма? Сұраулы сөйлем. Дыбыс үндестігі (к/г; қ/ғ);
      лексика: қошақан, құлыншақ, сүйкімді, мұрт, тырнақ, тырнайды, қарғыбау, құйрық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Диалог-реплика. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Баяндау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      40. «Оқу-еңбек аясы» – 16 сағат. «Бүгін қай күн?» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: сұрау есімдігі: қанша? Қанша сабақ болады? Нешінші? Қазақ тілі нешінші сабақ? Реттік сан есім;
      лексика: бүгін, апта, дүйсенбі, сейсенбі, бейсенбі, жұма, сенбі, жексенбі, сабақ, нешінші? Ертең;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Сипаттау тұрғысында шағын монолог құрастыру;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді сұраққа жауап беру арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      41. «Гүлге су құямыз» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: тәуелдік жалғауы, жіктік жалғауы, барыс септігі. Сен оған не сыйлайсың?
      лексика: сынып, терезе, су құяды, қызғалдақ, раушан, маған/саған, ұнай ма? сыйлаймын, рахмет, туған күн;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: Диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Монологтік сөйленім құрастыру;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді нақты сұраққа жауап беру арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: екі-үш сөзден сөйлем құрап жазу, жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      42. «Менің оқу-құрал жабдықтарым» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сенің сөмкеңде не бар? тәуелдік жалғауы;
      лексика: кітап, дәптер, қаламсауыт, ұштағыш, өшіргіш, қалың, жұқа, күнделік, толтырамын, апарамын/апармаймын, сал/саламын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: Диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Монологтік сөйленім құрастыру;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді нақты сұраққа жауап беру арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: сурет бойынша екі-үш сөйлем жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      43. «Дәптер сатып аламын» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: барыс септігі. Сұрау есімдігі: қандай? қанша? Бала қайда тұр? Бала мектептің жанында тұр;
      лексика: жанында, үй, дүкен, сатып алу, алыс/жақын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Жауап беру. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: өзінің құралы туралы жазу;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      44. Әлеуметтік-мәдени ая – 12 сағат. «Менің демалыс күнім. Жүр, Думанға, барамыз» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сен қайда қыдырасың? Ертең не істейсің? барыс септігі, табыс септігі. Жіктік жалғауы;
      лексика: демалыс күні, қыдырамын, жарайды, мұхитарал, балық, тасбақа, енді, көреміз, бардым/бармадым;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Диалог-жауап. Диалог-реакция. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Шағын әңгіме құрастыру, сипаттау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін кестеге толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      45. «Біздің көше» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Ілік септігі. Барыс септігі. Зат есім, көпше түрі. Көптік жалғау. Жіктеу есімдігі;
      лексика: көше, тар, кең, жолаяқ, бағдаршам, тоқта, қызылда тоқта, сарыда дайындал, жасылда жүр;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Сипаттау тұрғысында шағын әңгіме құрастыру. Өзінің іс-әрекеттін сипаттау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      46. «Тазалық сақтаймыз» – 4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: ілік септігі. Жатыс септігі. Көптік жалғау. Барыс септігі;
      лексика: тазалау/тазаламау, тазалық сақта, күнде, аула сыпырушы, сыпыру, күрек, қазады, ұстайды;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалогтік сөйлесім. Диалог-сұрақ. Жауап. Клишені қатысымда қолдану. Монологтік сөйлесім. Іс-әрекетті сипаттау. Бағалау;
      тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну. Тыңдаған мәтінді затты көрсету, суретті таңдап алу арқылы түсінгенін білдіру;
      оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу. Іштей оқу және шағын мәтіндерді оқығанда өзіне таныс тақырыптағы мазмұнды түсіну. Шағын мәтіндердің жалпы мазмұнын дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру;
      жазылым: жазбаша жауап, жазбаша сұрақ;
      тілдесім: қарапайым үлгілерді пайдаланып тақырып көлемінде сөйлесу, этикеттік оралымдарды қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). 

4. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны

      47. Пәнді оқытуға оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы – 136 сағат; оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат бөлінген.
      48. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады:
      49. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 30/24 сағат. «Мен және менің отбасым, Отбасы мүшелерінің жұмыстары» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сенің отбасың қандай? тәуелдік жалғауы. Жатыс септігі. Отбасымда алты адам бар. Анам отызда. Сан есім. Мынау – менің кішкентай қарындасым. Сілтеу есімдігі;
      лексика: өзі, адам, мүше, шағын, дәрігер, мұғалім, заңгер, зейнеткер, жиырма, отыз, қырық, елу, алпыс, жетпіс, сексен, толқсан, жүз, балабақша, аурухана, жұмыс;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау;
      тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу; күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: отбасы мүшелері, олардың жұмыстары туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      50. «Атам ауылда тұрады» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Қайда тұрады? сұрауы. Атам ауылда тұрады. Жатыс септігі. Бақша суарамын. Етістіктің жіктелуі;
      лексика: ауылда тұру, шарбақ, алма бағы, бақша, суару, жинау, қора, лақ, айран, дәмді;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау;
      тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу; күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: ауыл, үй жануарлары туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      51. «Мен бөлмемді жинаймын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сенің бөлмеңде не бар? Оның бөлмесі қандай? табыс септігі. Жатыс септігі. Алуа, терезені аш! Бұйрық рай;
      лексика: бөлме, кітап сөресі, төсек, үстел, орындық, көрпе, жастық, еден, кілем, жалқау/жалқау емес, терезені аш/жап;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог. Баяндау;
      тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу; күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: өзінің бөлмесі және т. б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      52. «Сағат неше болды?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сағат неше болды? Қашан? сұрауы. Менің сағатым екі болды. Тәуелдік жалғауы. Сағат жетіде тұрамын. Жатыс септігі;
      лексика: сағат, неше? Тұру, жуыну, жаттығу жасау, дұрыс/дұрыс емес, қашан? таңертең, түсте, кешке, күн тәртібі, таңертеңгі, кешкі, түскі, ас, сабақ оқу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог. Баяндау;
      тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу; күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: өзінің күн тәртібі туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      53. «Мен азық-түлік дүкеніне барамын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сұрау есімдігі: қай? қайда? Сілтеу есімдігі;
      лексика: азық-түлік, қаймақ, қант, ірімшік, жүзім, ас болсын! қияр, тұз, жұмыртқа, тұрау, бұршақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау;
      тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу; күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: азық-түлік дүкені, дүкенге бару туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      54. «Мультфильм көремін» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Не көресің? Не туралы? сұрауы;
      лексика: тігінші, не көресің, не туралы, тігу, күн сайын, ренжу, сараң, тапқыр, сүйікті;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау;
      тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу; күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: өзінің көрген мультфильмі, ондағы кейіпкерлер туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      55. Оқу еңбек аясы – 20/16 сағат. «Менің сыныбым» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Менің сыныбым. Тәуелдік жалғау. Мынау кімнің мектебі? Ол неше қабатты? Ол нешінші сыныпта оқиды? Сұрау есімдігі: қанша? неше? нешеде?
      лексика: сыныптас, ұл, қыз, нешінші, қабат, күнде, түстен кейін, екі жарымда;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-реплика – тілдік қатынаста адам ойын қысқа сөздер мен сөз тіркестері арқылы тез жеткізе білу. Диалог-реакция – берілген сұраққа немесе сөйлем ішіндегі бір сөзге не ойға айрықша мән беріп, соған қатысты өз көзқарасын білдіру. Монолог. Баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: өзінің сыныбы, сыныптасы және т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      56. «Менің оқу құралдарым» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Бұл қандай оқулық? қанша? Керек пе? Сұрауы;
      лексика: оқулық, қазақ тілі, орыс тілі, ағылшын тілі, тыстау, сызғыш, керек пе? Қазір, сабақ, сөйлеу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-сұрақ. Диалогтың бұл түрінде сұрақ берушінің қызметі басым болып, ол өзіне керек мәліметті екінші адамнан алуға ұмтылады, сондықтан сұрақ қажет мәліметке байланысты қойылады, сұраққа жауап беру талап етіледі. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру. Оқылым. Таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: оқу құралдары және т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      57. «Кітапханаға барамын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Бұл не? Кітапханаға барамын. Етістіктің жіктелуі;
      лексика: кітапхана, тыныштық сақтау, қызықты, суретті, уақытында өткізу, таза ұстау, балаларға арналған, көрме, байқау, өткізу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-сұрақ. Диалогтың бұл түрінде сұрақ берушінің қызметі басым болып, ол өзіне керек мәліметті екінші адамнан алуға ұмтылады, сондықтан сұрақ қажет мәліметке байланысты қойылады, сұраққа жауап беру талап етіледі. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру. Оқылым. Таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: кітап, кітапхана туралы және т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      58. «Үйірмеге барамын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Қашан? Үйірмеге түстен кейін барамын. Мектебіңде қандай үйірмелер бар?
      лексика: үйірме, жаттығу, жасау, жаттықтырушы, қатысу, жарыс, күй тарту, домбыра тарту, тоғызқұмалақ, ойлау, ұлттық ойын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-сұрақ. Диалогтың бұл түрінде сұрақ берушінің қызметі басым болып, ол өзіне керек мәліметті екінші адамнан алуға ұмтылады, сондықтан сұрақ қажет мәліметке байланысты қойылады, сұраққа жауап беру талап етіледі. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру. Оқылым. Таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: мектептегі үйірме, өзі қатысатын үйірмелер және т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      59. Әлеуметтік-мәдени ая – 70/56 сағат. «Мұражайға барғанда» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сұрау есімдігі: қай? Мұражай қай көшеде?
      лексика: орталық, орналасу, мұражай, жиі, көне заттар, құмыра, ыдыстар, «Алтын адам», олардың ішінде, ғасыр;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Қысқа диалог. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: мұражай, мұражайдың мекенжайы т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      60. «Бүгін ауа райы қандай?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Ауа райы қандай? Күн суық па? қандай? қашан? Болымсыз етістіктің жұрнағы – ма/ме/ба/бе/па/пе;
      лексика: ауа райы, торғай, тоңды, жел соқты, гуілдеді, ұшты, күн ашық, бұлтты, аяз, тоңып қалады, мұз қатады;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог, хабарлау, баяндау, санау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: ауа райы туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      61. «Шаңғы тебемін» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сұрау есімдігі: қандай? қашан? Сен шаңғы тебесің бе? Сен немен сырғанайсың?
      лексика: шана, сырғанау, суытты, қар күреймін, шаңғы, байлау, таяқ, отын, ұшырып, көрінбейді, әкелу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог, хабарлау, баяндау, санау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойыншатапсырмаларды орындау;
      жазылым: қыс, шаңғы тебу, сырғанақ туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      62. «Аққала соғамыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: сұрау есімдігі: неден? қалай? Қағаздан қар жасаймын. Қардан аққала соғамыз;
      лексика: қайшы, бүктейміз, қиямыз, қарды домалату, түйме, шелек, жарысыпты, сәндепті, аққалалар отбасы, безендіру, сыйқыр, жыл мезгілі, таласу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог, хабарлау, баяндау, санау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойыншатапсырмаларды орындау;
      жазылым: аққала соғу, қағаздан қар жасау, жаңа жыл мерекесі туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      63. «Мұзайдынына барамыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сен мұзайдынына барасың ба? жіктік жалғауы;
      лексика: мұзайдыны, жасадық, тегістейді, тасыды, құлады, ауырды, жыламады, қатысу, қақпашы, шабуылшы, командалық ойын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Қысқа диалог. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: мұзайдыны, мұзайдынында сырғанау және т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      64. «Сенің туған күнің қашан?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Сенің туған күнің қашан? тәуелдік жалғауы. Інімнің туған күні жазда. Ілік, жатыс септіктері;
      лексика: туған күн, дастарқан, құттықтаймын, сыйлық, сыйлады, ұнады, жыл мезгілдері, қаңтар, ақпан, наурыз, сәуір, мамыр, маусым, шілде, тамыз, қыркүйек, қазан, қараша, желтоқсан, тілек, тілеймін;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Қысқа диалог. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: жыл мезгілдері, ай аттары, туған күн туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      65. «Сыйлық беремін» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Бұл - менің сыйлығым. Анамның туған күніне сыйлық жасадым. Ілік, барыс септіктері. Сен не сыйладың? Жіктік жалғау;
      лексика: қолдан жасау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Қысқа диалог. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды, пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: сыйлық, сыйлық жасау туралы жазу, қысқа тілек жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      66. «Спортзалда» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Спортзалда не бар? Неше рет? септеулік шылаулары: соң/кейін;
      лексика: секіргіш, арқан, шеңбер, тік, белге қой, көтер, иіл, шұғылданамын, күрес, ұзындық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог. Баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұқбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: спортзал, спорт жарыстары, жаттығулар туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      67. «Допты берші» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Футболдан соң тамақтануға барамыз. Туралы, дейін, соң шылаулары;
      лексика: қақпаға кіргізу, қақпашы, шабуылшы, қорғаушы, ойыншы, лақтыру, қағып алу, себет, алғаш рет, қауырсын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Қысқа диалог. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: спорт, спорт түрлері, спорттық ойындар туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      68. Кел, ойнаймыз!» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Қандай ойын ойнайсың?
      лексика: жұптық, топтық, тақта, дайындалу, көзді байлау, тап, ұстап алу, көзін жұму, шашылған, жинау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Қысқа диалог. Өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру. Монолог, баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: дойбы, шахмат, тоғызқұмалақ және т.б. ойындар туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      69. «Наурыз келді» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Наурыз қандай мейрам? Наурызда не істейді? жіктік жалғауы;
      лексика: алаң, жеті түрлі дән, көңілді, бата беру, шашу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог. Баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұқбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: наурыз, наурыз көже, мейрам туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      70. «Көшет отырғызамын» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Олар көшет отырғызады. Жіктік жалғауы;
      лексика: көшет отырғызу, шырша, қайың, ағаш, жер қазу, көшет таңдау, мектеп ауласы, кесте, сындыру/сындырмау, өседі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог. Баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұқбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойыншатапсырмаларды орындау;
      жазылым: көшет отырғызу, наурыз және т. б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      71. «Құстарды қарсы аламыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Құстар қайдан келді? Шығыс септігі;
      лексика: құстар, табиғат, ұшып келеді, қарсы аламыз, ұя жасаймыз, туық, үйрек, қаз;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог. Баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұқбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: құстар, оларға ұя жасау, жем беру, үй құстары және т. б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).
      72. «Алақай, демалыс!» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Демалысты жоспарладым. Жіктік жалғауы;
      лексика: жаз айлары, жоспарладым, шомыламын, жазғы демалыс, шығыршық, жайлау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Диалог-мәлімет – белгілі оқиға, не бір мәселе туралы хабар беру. Диалог-талап. Монолог. Баяндау, сипаттау;
      тыңдалым: күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұқбаттарды пікірлесуді түсіну; таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
      оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну. Түрлі-түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну. Нақты үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
      жазылым: жазғы демалыс, демалысты жоспарлау, жазда ойнайтын ойындар және т.б. туралы жазу;
      тілдесім: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде).  

5. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны

      73. Пәнді оқытуға оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы – 136 сағат; оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат бөлінген.
      74. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптарды қамтиды.
      75. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 50/40 сағат. «Демалыс қалай өтті?» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік жалғауы, Не істеді? Қайда? Қашан? Қандай? сұраулары;
      лексика: жеміс ағаштары, шөп жұлу, ауыл, құрт жасау, терең, таяз, балық аулау, жағажай, күнге қыздырыну, шатыр құру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Демалыс қалай өткендігі туралы 3-4 сөйлемнен тұратын сипаттама;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: жазғы демалыс туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: жазғы демалыс туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сұрақтарға жауап қайтару. Өзінің демалысты қалай өткізгені туралы достарымен пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      76.«Жеміс-жидек дүкенінде» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік жалғауы, қанша тұрады?
      лексика: алмұрт, шие, қарақат, қырыққабат, қызылша, қанша тұрады? Маған қияр беріңізші! Жуу, салу, тез, ағза, дәрумендер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Жеміс-жидек дүкенінде болу туралы 3-4 сөйлемнен тұратын сипаттама;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған жеміс-жидек дүкені туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: жеміс-жидек дүкені туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: жеміс-жидек дүкені туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сұрақтарға жауап қайтару. Қарапайым этикеттік орамдарды пайдаланып, пікірлесім жасау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      77. «Саябаққа барамыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Жапырақтардың түсі қандай? Жапырақтан не жасаймыз? Ауа райы қандай?
      лексика: күзгі саябақ, терек, жапырақ, жасауға болады, ауа райы, қолшатыр, бұршақ, хабарлады;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Саябаққа 3-4 сөйлемнен тұратын сипаттама;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған саябақ туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: саябақ туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: саябақ туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сұрақтарға жауап қайтару. Қарапайым этикеттік орамдарды пайдаланып, пікірлесім жасау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      78. «Сен қайда тұрасың» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Ол қайда барды? Ауылдың жанында не бар? Сенің мекенжайың қандай? Жіктік, тәуелдік жалғауы;
      лексика: тоғай, бұлақ, аң аулайды, үй күзетеді, ит, ықшамаудан, мекенжай, пәтер, орналасқан, дәліз, ас үй, қонақ бөлме, жатын бөлме;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Мекенжайына 3-4 сөйлемнен тұратын сипаттама;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған мекенжайы туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: мекенжайы туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: мекенжайы туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сұрақтарға жауап қайтару. Қарапайым этикеттік орамдарды пайдаланып, пікірлесім жасау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      79. «Отбасы мүшелерінің сүйікті істері» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: кім не істейді? Мен би билеймін;
      лексика: күй, үйрету, шахмат тақтасы, қарсылас, жеңу/жеңілу, ойын ережесі, би үйірмесі, қатысу, аптасына үш рет, би көйлектері, жүгіру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Отбасы мүшелерінің сүйікті істеру туралы 3-4 сөйлемнен тұратын сипаттама;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: отбасы мүшелерінің сүйікті істері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: отбасы туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сұрақтарға жауап қайтару. Қарапайым этикеттік орамдарды пайдаланып, пікірлесім жасау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:
      қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      80. «Үйде не істеймін?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: көпше түрдегі жіктеу есімдігі;
      лексика: ыдыс жуу, қасық, шанышқы, кесе, сүрту, жиһаз, айна, есік, ілу, үтіктеу, ілгіш, ерте тұрамын, кеш жатамын, тыңдау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Үйде не істейтіні туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған үй шаруасы туралы шағын диалогтар;
      оқылым: үйде атқарылатын жұмыс туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: үйде не істейтіні туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап. Үйде не істейтіні туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      81. «Кім не істейді?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: кім не істейді? көпше түрдегі жіктеу есімдігі;
      лексика: құрылысшы, үй саламын, мақтан етемін, емхана, емдеу, суретін салу, табиғат, кейіпкер, ақша, сатады, өлшейді;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: тақырып бойынша өз ойы. Кімнің не істейтіні туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған шағын диалогтар;
      оқылым: кімнің қандай жұмыс істейтіні туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: кімнің не істейтіні туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап. Кімнің не істейтіні туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      82. «Менің сүйікті тағамым» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік жалғауы, мен жеймін, ет тураймын (көсемше жұрнақтары), Сенің сүйікті тағамың қандай?
      лексика: жүгері, тары, күріш, жақсарту, кеспе, дәмхана, ет, сорпа;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Өзінің сүйікті тағамы туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған тағамдар туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: тамақтың түрлері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: өзінің сүйікті тағамы туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлемдер. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Өзінің сүйікті тағамы туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      83. «Қандай дәмді!» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: жіктік жалғауы, Ас мәзірінде қандай тағамдар бар? Не сатып аласың?
      лексика: тапсырыс беру, ас мәзірі, шашуға болмайды, құстарға беру, нан илеу, араластыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Өзінің не істейтіні туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған тағамдар туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: ас мәзірі туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: өзі қандай тағам дайындайтыны туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлемдер. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Өзі дайындайтын тағам туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      84. «Жануарлар бұрышы» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: сын есім, етістіктер;
      лексика: алтын балық, орманшы, тотықұс, ұстап алу, тор, қайталап айту, босату, бір күні, жайбасар, мүйізтұмсық, қолтырауын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: өзі ұнататын аң/құс туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айту;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған зоопарктегі аңдар туралы шағын ақпараттар;
      оқылым: аң мен құстардың түрлері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: зоопарк және өзінің сүйікті аң/құсы туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Зоопарктегі өзіне ұнайтын аң/құс түрлері туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      85. Оқу еңбек аясы – 20/16 сағат, «Менің мектебім» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Кітапхана қай жерде? күрделі зат есімдер. Ауыспалы осы шақ;
      лексика: көтерілу, баспалдақ, күзетші, бөтен адам, бейнекамера, киім ілгіш, оң қанат, оқырман билеті, жаздырып алу, әділ қазылар, орын беру, байқау, тексеру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: өзінің мектебі туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған мектеп туралы ақпараттар;
      оқылым: мектеп өмірі туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: өзінің мектебі туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Мектеп өмірі туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      86. «Менің күнделігім» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: қос сөздер. Күрделі етістіктер, Сенің күнделігің қандай?
      лексика: баға қою, тексеру, қол қою, ата-аналар жиналысы, сабақ кестесі, дайын/дайын емеспін;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: өзінің күнделігі туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айта алады;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі күнделік туралы ақпараттар;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі сөздердің мағынасын ажырата алады. Оқушы күнделігі туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: өзінің күнделігі туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Оқушы күнделігі қандай болуы керектігі туралы достарымен пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      87. «Ертегі оқиық!» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: қос сөздер. Күрделі етістіктер;
      лексика: сенемін, кезекпен, адамдар үшін, жылдың төрт мезгілі, мұз қатады, боран соғады, тон, қар ериді, найзағай ойнайды, бүршік жарады, егін ору, шық түсу, жиі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: жыл мезгілдеріне байланысты ертегілер туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айту;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі жыл мезгілдері туралы ақпараттар;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі сөздердің мағынасын ажырата алады. жыл мезгілдері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: жыл мезгілдері туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. жыл мезгілдері туралы достарымен пікірлесім;
      3) Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      88. «Менің сүйікті спортшым» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Кім немен шұғылданады? Жіктік жалғауы, күрделі етістік, біріккен сөздер;
      лексика: шұғылдану, жеңіс, жүлдегер, жеңімпаз, үздік боксшы, болғым келеді, зілтемір, әлем рекорды, көтеру, велошабандоз, озып келу, шынығу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: өзі ұнататын спортшы туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған спорт түрлері туралы шағын диалогті ақпараттар;
      оқылым: спорт түрлері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: спорт, өзінің сүйікті спортшысы туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Өзіне ұнайтын спорт түрлері мен спортшылар туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      89. Әлеуметтік-мәдени ая – 50/40 сағат, «Менің елім – Қазақстан» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: көптік, септік жалғаулары. Біріккен сөздер;
      лексика: отан, мақтану, халық, әнұран, рәміз, сөзін жазған, әнін жазған, қыран бүркіт, көгілдір түс, ою-өрнек, күннің шапағы, елтаңба, алтын түстес, қанатты тұлпарлар, шаңырақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Қазақстан, мемлекеттік рәміздер туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған Қазақстан, мемлекеттік рәміздер туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: Қазақстан, мемлекеттік рәміздер туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: Қазақстан, мемлекеттік рәміздер туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Өзінің елі – Қазақстан, мемлекеттік рәміздер туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      90. «Менің сүйікті қалам» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Қандай қала? Әсем қала. Сын есім. Сен қай жерде тудың? Жіктік жалғаулары. Субұрқаққа барамын. Барыс септігі;
      лексика: субұрқақ, аспалы жол, балмұздақ, құлпынай, тоңазытқыш;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Сүйікті қалалары туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған сүйікті қалалары туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: Сүйікті қалалары туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: Сүйікті қалалары туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сүйікті қалалары туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      91. «Астана – таза қала» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Біз Бәйтерекке барамыз. Астана – таза қала. Жалқы есім. Жіктік жалғауының көпше түрі;
      лексика: биіктігі, қолдың ізі, алаңы, оқушылар сарайы, серуендеу, жолаушы, тұрғын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Астананың қандай қала екендігі туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған Астана туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: Астана туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: Астананың демалыс орталықтары туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлемдер. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап беру. Астананың көрікті жерлері туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      92. «Алматы метросында» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Жер астындағы жеті мұражай. Байқоңыр бекетінен отырдым. Жалқы есім. Метрода қауіпсіздік ережелерін сақтаймыз. Етістіктің жіктелуі. Менің ғарым әлемім. Тәуелдік жалғауы;
      лексика: бекет, жылдам, қауіпсіздік ережелері, есікке жақын тұрмау, автоматты хабарландыру, көшелердің қиылысы, түсеміз, жоғары көтерілеміз, төмен түсеміз, ғарыш әлемі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Алматы қаласындағы метро туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған Алматы қаласындағы метро туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: Алматы қаласындағы метро туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: Алматы қаласындағы метро туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлемдер. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап беру. Астананың көрікті жерлері туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      93. «Абайла, бағдаршам» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Жүруге болмайды. Болымсыз етістік. Сары көзі нені білдіреді? Жолдан өтуге бола ма? Ауыспалы осы шақ;
      лексика: нені білдіреді, жаяу жүргінші, қарау, кептеліс, әлде, сөндіру, жөндеу, белгі беру, түсінбеу, ала құлан, кішіпейіл, жол салу, қорқу, ашық түсті, жолдың екінші беті, ала жолақ, жерасты өтпе жолы, аялдама;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Бағдаршам туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған бағдаршам туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: Бағдаршам туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: Бағдаршам туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлемдер. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап беру. Бағдаршам туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      94. «Қуыршақ театрында» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Мен ертегі оқимын. Жіктік жалғауы. Менің қуыршағым әдемі. Тәуелдік жалғауы. Желімді көзіңе тигізбе! Бұйрық рай;
      лексика: сахна, қуыршақ, қолөнер, ине, лақтыру, желім, тигізу, жапсыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойы. Қуыршақ театры туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған қуыршақ театры туралы шағын диалогтегі ақпараттар;
      оқылым: Қуыршақ театры туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: Қуыршақ театры туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлемдер. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап беру. Қуыршақ театры туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      95. «Мереке құтты болсын!» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Наурыз мерекесі құтты болсын! Лепті сөйлем. Мен ұлттық тағам дайындадым. Өткен шақ. Біз алаңға бардық. Жіктік жалғауының көпше түрі;
      лексика: ұлттық ойындар, көше, жиналу, шығу, таласу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: өзі ұнататын мереке туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айту;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған Қазақстандағы тойланатын мерекелер туралы шағын диалогті ақпараттар;
      оқылым: Қазақстандағы мереке түрлері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: мерекелер туралы шағын мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Өзіне ұнайтын мерекелер туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      96. «Маған ұнайтын мереке» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Мен анамды мерекемен құттықтаймын. Табыс, көмектес септіктері. Соңы кім? сұрауы. Бақыт, қуаныш тілеймін. Жалпы есімдер;
      лексика: тосынсый, тегін, кезекке тұру, сізден кейін, ашықхат, тілек, тілек тілеймін, бақыт, қуаныш;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: өзі ұнататын мереке туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айту;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған мерекелер туралы шағын диалогті ақпараттар;
      оқылым: Сүйікті мерекесі түрлері туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: мерекелер туралы шағын мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Өзіне ұнайтын мерекелер туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      97. «Мерекелік дастарқан» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Отбасымызбен үйді безендіреміз. Тәуелдеулі септеу. Дастарқанды қалай безендіресің? Табыс септігі. Етістіктің жіктелуі;
      лексика: ұсақ майшам, безендіру, пышақ, майлық, май қосу, жасырыну, көмек сұрау, құтылу, құтқару;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: мерекелік дастарқан туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айту;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған мерекелік дастарқан туралы шағын диалогті ақпараттар;
      оқылым: мерекелік дастарқан туралы оқу мәтіндері;
      жазылым: мерекелік дастарқан туралы шағын мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Сұрақтарға жауап қайтару. Мерекелік дастарқан туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.
      98. «Оқу аяқталды» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:
      сөйлеу грамматикасы: Демалыста қайда барасың? Кіммен барасың? сұраулы сөйлем. Демалыс қандай тамаша! Лепті сөйлем;
      лексика: жабайы аңдар, жолбарыс, қабан, керік, маймыл, секіру, аққау, бүркіт, жабайы құстар, бұйрықты орындау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: диалог. Тақырып бойынша өз ойын айту. Монолог: Оқушылардың жазғы демалысы туралы 3-4 сөйлемнен тұратын мәтін айту;
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі демалыс туралы ақпараттар;
      оқылым: оқу мәтіндердегі оқушылардың жазғы демалысы туралы ақпараттар;
      жазылым: оқушылардың демалысы туралы шағын мәтін. Берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесе алады. Сұрақтарға ауызша/жазбаша жауап қайтару;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің қарапайым үлгілері: санамақтар, тақпақтар, әндер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер (тақырып көлемінде). Қазіргі балалар әдебиетінің тақырыпқа қатысты үлгілері.

6. 1-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      99. Пәндік нәтижелер бойынша 1-сыныптың соңында оқушылар:
      1) естіген жеке сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді дұрыс дыбыстауды;
      2) әліпбиді және әріптердің графикалық таңбаларын дұрыс жазуды;
      3) сөздегі дыбыстардың жуан-жіңішке үндесімдерін айыруды, дыбыс-әріп үйлесімдігін;
      4) белсенді қорына енген сөздердің екпінін/дауыс ырғағын дұрыс қоюды;
      5) тақырыптар бойынша ұсынылған 100-120 жаңа сөзді;
      6) лексикалық бірліктердің мағыналарын;
      7) бас әріппен жазылатын сөздерді;
      8) грамматикалық құбылыстардың қарапайым үлгілерін;
      9) белсенді сөздік қорына енген сөздерден тұратын қарапайым сөйлемдерді сауатты құрудың жолдарын білуі тиіс.
      100. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) дыбыстарды таңбалары арқылы айыруды;
      2) тыңдаған сөздерді дұрыс түсіне алуды;
      3) тыңдаған мәтін мазмұнына сәйкес суреттерді таңдап, ретімен қоя алуды;
      4) тыңдалған ақпараттан түсінгені бойынша сурет сала білуді;
      5) әріп пен дыбыстарды сәйкестендіріп оқуды;
      6) сөздердің лексикалық мағынасын түсініп оқып, сәйкестендіруді;
      7) кім?, не?, қандай? сұрақтарына жауап беруді;
      8) затқа 2-3 сөйлеммен қарапайым сипаттама беруді;
      9) суретке қарап 2-3 сөйлем құрап айтуды;
      10) өзі, досы туралы айтуды;
      11) қысқа өлең-тақпақ айтуды;
      12) қазақ тіліне тән әріптерді дұрыс жазуды;
      13) қазақ тіліндегі сөздерді дұрыс жазуды;
      14) сөздерді кітаптан, тақтадан көшіріп жазуды;
      15) 2-3 сөйлемнен тұратын шағын мәтін/әңгіме жазуды;
      16) адамды не затты атап, оларға сандық, сапалық тұрғыдан қарапайым сипаттама беруді;
      17) қойылған сұраққа жауап беруді;
      18) сұрақ қоя білуді;
      19) зат, ертегі бойынша жасалған сурет бойынша 1-2 репликадан тұратын диалогке түсуді;
      20) қарапайым тілдік модельдер бойынша амандасу, қоштасу, танысу, алғыс білдіруді меңгеруі тиіс.       

7. 2-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар 

      101. Пәндік нәтижелер бойынша 2-сыныптың соңында оқушылар:
      1) қазақ тілінің фонетикалық-фонемалық жүйесін;
      2) тірек кестелер арқылы сөздердегі үндестік заңын сақтауды;
      3) қазақ тіліне тән тасымалдау (й, у, я әріптерінің тасымалы) ерекшеліктерін;
      4) тақырыптар бойынша ұсынылған 120-130 жаңа сөзді;
      5) лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің көптелу, тәуелдену, септелу, жіктелу ерекшеліктерін;
      6) заттың атын білдіретін сөздер: адамға – кім?, жан-жануарлар мен заттарға – не? сұрауын қоюды;
      7) заттың қимылын, сынын, санын білдіретін сөздерге сұрақ қоюды;
      8) айтылу мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді ажыратуды;
      9) сөйлемдегі сөз тіркесінің байланысын;
      10) белсенді сөздік қорына енген сөздерден тұратын қарапайым сөйлемдерді сауатты жаза білуі тиіс.
      102. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) өзінің отбасы, досы, көшесі туралы қысқаша баяндауды;
      2) өз іс-әрекеті туралы қысқа, қарапайым түрде баяндауды;
      3) адамның/заттың қимыл әрекеттерін сипаттауды, сандық, сапалық мінездеме беруді;
      4) иллюстрацияға сүйеніп шағын хабарламаның мазмұнын түсінуді;
      5) шағын мәтіндердің мазмұнын түсінгенін кестелерді толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіре алуды;
      6) шағын мәтіндегі сөздер мен фразаларды дауыс ырғағын дұрыс қойып оқуды;
      7) 4-5 жолды өлеңді мәнерлеп оқуды;
      8) тыңдай отырып сөз, сөз тіркестері және жай сөйлемдерді жазуды;
      9) 3-5 сөйлемнен тұратын мәтін жазуды;
      10) өз отбасы мүшелерін таныстыруды;
      11) мағынасына қарап сұхбаттың 1-2 сөзін ауыстыруды;
      12) қатысымдық тұрғыдан қысқа диалогке қатыса алуды: үлкен кісімен, досымен амандасуды, танысуды, қоштасуды (өз атын айтады, басқаның есімін сұрайды) меңгеруі тиіс. 

8. 3-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      103. Пәндік нәтижелер бойынша 3-сыныптың соңында оқушылар:
      1) сөздердің, сөз тіркестерінің дыбысталуын;
      2) үндестік заңын тірек кестелер арқылы қолдануды;
      3) белсенді қорына енген сөздердің екпінін дұрыс қоюды;
      4) лексикалық тақырыпқа сәйкес 120-130 жаңа сөздердің мағынасын және оларды қажетіне қарай орынды пайдалануды;
      5) тілдік қатынаста сөзге тиісті қосымшаларды дұрыс жалғауды;
      6) баяндауыштың сөйлем соңында орналасатынын;
      7) сөйлемдегі сөздерді бір-бірімен байланыстыруды;
      8) септік, тәуелдік, жіктік, көптік жалғауларын ауызша/жазбаша тілде қолдануды;
      9) қай? қандай? неше? нешеде? қашан? сұрау есімдіктерін қажет жерінде пайдалануды;
      10) соң, кейін септеулік шылауларын дұрыс пайдалануды;
      11) грамматикалық құбылыстарды функционалды тұрғыдан игеріп, оларды тірек кестелердің көмегімен ауызша/жазбаша түрде қолдануды;
      12) белсенді сөздік қорына енген сөздерді, сөз тіркестерін естіп отырып, сауатты жазу нормаларын білуі тиіс.
      104. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) таныс сөздер мен сөз тіркестерін, фразаларды қолдана отырып, өзі және отбасы жайлы айтуды;
      2) суреттерді,өзіне таныс заттарды 7-8 сөйлем арқылы сипаттауды;
      3) шағын әңгіме құрауды: адамды не затты атап, олардың іс-қимыл әрекеттерін сипаттауды, сандық, сапалық және мерзімдік мінездеме беруді;
      4) орташа көлемдегі әңгіме құрауды;
      5) 5-6 өлең-тақпақ пен мақал-мәтелдерді жатқа айтуды;
      6) 7-8 жай сөйлемнен тұратын диалогтегі мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, шағын әрі қарапайым ақпараттарды түсінуді;
      7) суреттер арқылы қазақ халқының ертегілерінің мазмұнын түсініп айтуды;
      8) берілген мәтін түрін ажыратуды;
      9) мәтіндегі негізгі ойды ажырата алуды;
      10) контекстегі әлеуметтік-мәдени ерекшеліктерді күнделікті өмірмен байланыстырып, өз пікірін білдіруді;
      11) негізгі ойды 1-2 жай сөйлеммен айтуды;
      12) ауыз әдебиетінің жұмбақ, жаңылтпаш, ертегі тәрізді түрлерін ажыратуды;
      13) сөздерді лексикалық мағынасымен сәйкестендіре түсініп оқуды;
      14) 9-10 сөйлемнен құрылған мәтіндерді мәнерлеп оқуды, іштей оқи алуды;
      15) мәтіннің негізгі ойды анықтауды, бөлімдерге бөлуді;
      16) 7-8 жолды өлеңді мәнерлеп оқуды;
      17) қазақша-орысша және орысша-қазақша сөздікпен жұмыс істеуді;
      18) отбасы туралы таныс атауларды, сөздерді оқып, түсінуді;
      19) нақты үлгі бойынша тапсырмалар орындауды;
      20) белсенді лексикаға енген сөздерді сауатты жазуды;
      21) лексикалық бірліктерді пысықтауға арналған тапсырмаларды орындауды;
      22) шығармашылық сипаттағы шағын тапсырмаларды орындауды;
      23) ашық хатқа қысқа түрде құттықтау сөз, тілекжазуды;
      24) өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беруді;
      25) шағын сұхбатқа қатысуды;
      26) баяу, нақты әрі түсінікті жүргізілген сұхбаттарда өз ойын айтуды;
      27) жағдаятқа байланысты туындаған сұхбаттарға қатысуды;
      28) қарапайым синтаксистік құрылымдарды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды жағдаяттық тапсырмаларда қолдануды меңгеруі тиіс.

9. 4-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      105. Пәндік нәтижелер бойынша 4-сыныптың соңында оқушылар:
      1) қазақ тілінің фонемалық және фонетикалық жүйесі туралы;
      2) тірек кестелер арқылы қазақ тіліне тән үндестік заңын қолдануды;
      3) белсенді қорға енген сөздердің екпінін дұрыс қоюды;
      4) бастауыш сыныпқа ұсынылған лексикалық минимумның 480-500 сөзін;
      5) лексикалық бірліктерді мағынасына қарай орынды пайдалануды;
      6) сөздердің түбірі мен қосымшаларын айыруды;
      7) сөздерге қосымшаларды дұрыс жалғауды;
      8) септік, тәуелдік, жіктік, көптік жалғауларын, жұрнақтарды ауызша/жазбаша тілде қажетіне қарай пайдалануды;
      9) лексикалық минимум көлеміндегі сөздерді көптеуді, тәуелдеуді, септеуді, жіктеуді;
      10) сөздің мағынасына қарай сөз таптарын: зат есім, сын есім, сан есім мен етістікті ажырата алуды;
      11) сөйлем түрлерін ажыратуды;
      12) сөйлемдегі сөздердің байланысын;
      13) үндестік заңына бағынатын бейтаныс сөздерді естіп отырып, сауатты жазуды білуі тиіс.
      106. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) логикалық бірізділікпен әңгіменің сабақтастығын сақтап баяндауды;
      2) 8-9 сөйлем арқылы затты, құбылысты, іс-әрекетті сипаттауды;
      3) естіген, оқыған ақпаратты қайта баяндауды;
      4) 10-12 сөйлемнен тұратын диалогтегі мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, шағын ақпараттарды түсінуді;
      5) естіген ақпараттағы негізгі ойды ажыртуды, негізгі мазмұнын түсініп айтуды;
      6) тыңдаған материал бойынша өз көзқарасын білдіруді;
      7) шағын мәтінді түсініп оқуды;
      8) 10-15 сөйлемнен құрылған мәтіндерді интонация сақтап мәнерлеп оқуды;
      9) іштей оқу дағдысын дамыта отырып, мәтіннен негізгі және қосымша ақпараттарды айыруды;
      10) оқыған мәтін бойынша: мәтінге тақырып қоюды, қарапайым жоспар жасауды, сұраққа жауап беруді және логикалық тұрғыдағы сұрақтар құруды, өз пікірін білдіруді, бағалауды, әр азат жолдың негізгі ойын 1 сөйлеммен айтуды;
      11) 9-10 жолды өлеңді мәнерлеп түсініп оқуды;
      12) өзбетінше сөздіктен сөздердің аудармаларын табуды;
      13) қазақша-орысша және орысша-қазақша сөздікпен жұмыс істеуді;
      14) көркем мәтіндердің танымдық мазмұнын түсінуді;
      15) контекстегі әлеуметтік-мәдени ерекшеліктерді танып, күнделікті өмірмен байланыстыруды, өз пікірін білдіруді;
      16) белсенді лексикаға енген сөздерді естіп отырып сауатты жазуды;
      17) лексикалық бірліктерді пысықтауға арналған тапсырмаларды орындауды;
      18) грамматикалық дағдыларды бекітуге арналған тапсырмаларды орындауды;
      19) қарым-қатынас әрекетін жасауға арналған тапсырмаларды орындауды;
      20) өз кестесін құруды (күн тәртібі, сабақ кестесі, т.б.);
      21) ашық хатқа құттықтау сөздер мен тілектер жазуды;
      22) диалог-сұрастыру жүргізуді, сөйлеу мәдениетін ескере отырып, келісетінін, келіспейтінін, қуанышын, өтінішін қарапайым түрде білдіруді;
      23) күнделікті өмірлік және сабақта жиі кездесетін жағдаяттарда тілдік этикет нормаларын қолдана отырып, қатысымға түсуді;
      24) қатысымдық тұрғыдағы диалогке қатысуды: әңгімені бастауды, әңгімеге кірісуді, қайталап беруді өтінуді;
      25) таныс тақырыпқа шағын диалог құрастыруды;
      26) өзіне таныс тақырыптағы жай сөйлемдерден тұратын шағын мәтіндердің мазмұнын түсініп, сөйлесімде қолдануды;
      27) өзіне таныс тақырыптарда 4-5 репликадан тұратын тілдесімге түсе алуды;
      28) өзіне таныс өмірлік жағдаяттарда тілдесуді меңгеруі тиіс.
      107. Тұлғалық нәтижелер 1-4-сынып оқушыларының:
      1) Отанына, туған жеріне, мектебіне;
      2) Қазақстан Республикасының рәміздеріне;
      3) қазақ халқына, қазақтіліне құрмет көрсетуінен;
      4) өзгелермен қарым-қатынастағы сөз әдебінен көрініс табуы тиіс.
      108. Жүйелік-әрекеттік нәтижелер бойынша 1-4-сынып оқушылары:
      1) өзіне таныс өмірлік жағдаяттарда қазақ тілінде сөйлесім әрекетінің түрлерін қолдана білуі;
      2) қазақ тілінің өзіндік ерекшеліктерін түсіне білуі;
      3) қазақ тілін үйрену барысында меңгерген сөздер мен тілдік бірліктерді өз ойын жеткізуде орынды қолдана білуі тиіс.

Приложение 2        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 40       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

  Типовая учебная программа по предмету «История Казахстана»
для 5-9 классов уровня основного среднего образования

1. Пояснительная записка

      1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начальное, основное среднее, общее среднее образование), утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
      2. Цели обучения на основе предлагаемой учебной программы с учетом возможностей, подготовки и уровня знаний учащихся изучить основное конкретно-историческое содержание истории Казахстана с древности по настоящее время.
      3. В соотвествии с указанными целями должны быть решены следующие задачи обучения:
      1) дать учащимся системные знания по истории Казахстана во всей исторической целостности и полноте;
      2) усвоить терминологию по истории Казахстана;
      3) сформировать навыки анализа и обобщения исторических фактов и явлений, умения определять сущность и причины исторических событий, оценивать их значение;
      4) привить учащимся навыки и умения сопоставительного анализа событий, деятельности политических лидеров, выдающихся представителей науки и культуры изучаемой эпохи;
      5) формировать глубокий интерес к культурному наследию казахского и других народов;
      6) учитывая возрастные особенности учащихся, создавать условия для самостоятельной работы по поиску нужной информации в источниках разного типа.
      4. Осуществляется межпредметная связь с учебными предметами:
      1) «Всемирная история»:
      изучение истории Казахстана, характерных для истории сопредельных государств.
      2) «География»:
      становление территории и границ Казахстана;
      проведение на территории Казахстана административно-территориальных реформ;
      деятельность на территории Казахстана многочисленных экспедиций по изучению ландшафта, климатических условий, растительности и животного мира, залежей природных ископаемых.
      3) «Казахская литература»:
      история и общественная деятельность казахских акынов и жырау;
      применение произведении акынов и жырау;
      4) «Русская литература»:
      применение произведений русских писателей и поэтов как исследования различных сторон жизни казахского общества;
      отражение в трудах русских писателей и поэтов жизни казахского народа.
      5) «Изобразительное искусство»:
      развитие изобразительного искусства;
      история казахского ремесленного искусства;
      тема Казахстана в произведениях художников ХҮІІІ – ХІХ веков;
      6) «Музыка»:
      связь музыкальных произведений с историческими событиями;
      история музыкальной культуры, жизнь и творчество казахских композиторов;
      история музыкальных произведений как источник по значимым событиям истории Казахстана.
      5. Объем учебной нагрузки по предмету:
      1) в 5 классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году;
      2) в 6 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
      3) в 7 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
      4) в 8 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
      5) в 9 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году.

2. Базовое содержание учебного предмета в 5 классе

      6. «Мир истории» (2 часа):
      понятие истории, зачем нужно изучать историю, история Казахстана – часть всемирной истории, периодизация истории Казахстана (древняя, средневековая, новая и новейшая история);
      исторические источники, виды исторических источников (устные, письменные, археологические), вещественные, письменные источники.
      7. «Путешествие в историю» (14 часов):
      происхождение человека, легенды о создании мира, научный взгляд на происхождение человека, древние люди на территории Казахстана;
      каменный век на территории Казахстана, палеолит – древнекаменный век, древнейшие орудия труда, первобытная община, природа, климат, оледенение, мезолит – среднекаменный век, потепление, отступление ледника, изобретение лука и стрел, бумеранга для охоты на мелких быстроногих животных, индивидуальная охота, появление новых орудий труда, неолит – новокаменный век, микролитическая культура, становление скотоводства и земледелия;
      эпоха бронзы на территории Казахстана, андроновская культура, хозяйство племен эпохи бронзы, культура племен эпохи бронзы;
      сакские племена, саки – жители древнего Казахстана, греческие и персидские источники о саках, хозяйство и быт саков, их обычаи и традиции, сакские правители, система управления у саков, Томирис – знаменитая сакская царица, войны с персами, подвиг Ширака, культура саков, «Золотой человек» – бесценное культурное наследие казахского народа;
      племена хуннов на территории Казахстана, Модэ – основатель хуннского государства, история хуннов, хозяйство и быт хуннов, «великое переселение народов», Аттила – великий завоеватель;
      древние тюрки на территории Казахстана (понятие «тюрк»), образование Тюркского каганата, Бумын-каган – основатель Тюркского каганата, занятия и быт древних тюрков, культура, верования древних тюрков, древнетюркские письмена;
      мудрецы Востока (Аль-Фараби, Ю.Баласагуни, А. Яссауи);
      «Великий Шелковый путь – важнейшая торговая трасса», средневековые города Казахстана, структура городов, крупнейшие города (Туркестан, Сыгнак, Сайрам, Тараз;
      монгольские завоевания, оборона Отрара, гибель Отрара;
      история формирования казахского народа и образования Казахского ханства, значение термина «қазақ», распад Золотой Орды, образование Ак Орды, государство Абулхаира, откочевка султанов Жанибека и Керея со своими родами на территорию Могулистана, образование Казахского ханства, формирование жузов, укрепление Казахского ханства при Касыме;
      история казахских ханов, биев и батыров, хан – правитель народа, легендарные казахские ханы (Алаша хан, Уыз хан (Огуз хан), казахские ханы - Керей, Жанибек, Касым, Хакназар, Тауке), бии (мудрецы, ораторы, судьи), роль биев в жизни казахского общества, великие батыры XV-XVIII века, роль батыров в казахском обществе;
      Казахские ханства и Россия, казахо-джунгарские войны, присоединение Казахстана к России, деятельность Абулхаир хана по вхождению казахов Младшего жуза в состав России, принятие казахов Младшего жуза в состав Российской империи, посольство А.Тевкелева;
      хан Абылай, жизнь и политическая деятельность Абылай хана, национально-освободительные движения казахов в XVIII-XIX веках;
      казахские просветители; Шокан Уалиханов, Абай Кунанбаев, Ыбрай Алтынсарин.
      8. Обобщение (1 час).
      9. «В мире прекрасного» (6 часов):
      материальная культура казахского народа, жилище казахов (юрта, убранство юрты), казахская национальная одежда, ремесленные изделия казахских мастеров;
      памятники архитектуры: древние сооружения на территории Казахстана, средневековые памятники архитектуры, мавзолеи (Козы Корпеш и Баян Сулу, Бабаджа хатун, Айшабиби, Алаша хана, Сырлытам, мавзолей Ходжа Ахмета Яссауи);
      духовная культура казахского народа, народные праздники казахов: праздник Наурыз; устное народное творчество и ораторское искусство казахского народа (эпосы, предания, легенды, шежире), искусство красноречия казахского народа (Жиренше шешен, Аязби, Алдар Косе);
      музыкальное искусство казахского народа (кюи Курмангазы, Таттимбета, Ыкылас и др.);
      возникновение религии, религиозные представления древних людей, верования казахского народа.
      10. «Казахстан в ХХ веке» (6 часов):
      Казахстан в составе Российской империи до февраля 1917 года, установление Советской власти в Казахстане, гражданская война, образование КАССР;
      казахская национальная интеллигенция (Алихан Букейханов, Ахмет Байтурсынов, Миржакуп Дулатов и др.);
      Казахстан в годы Великой Отечественной войны 1941-1945 годов, начало войны, вклад воинов-казахстанцев в Великую Победу, Казахстан – арсенал фронта, трудовой подвиг казахстанцев в годы войны, эхо Великой Отечественной войны в воспоминаниях героев – казахстанцев;
      освоение целинных и залежных земель, причины, осуществление и итоги освоения целины;
      развитие науки и культуры в Казахстане (К.И. Сатпаев – первый казахский академик, первый Президент АН КазССР), программа «Культурное наследие»;
      освоение космоса, Казахстан – космическая гавань (Байконур, Тохтар Аубакиров, Талгат Мусабаев – казахстанские космонавты).
      11. «Независимый Казахстан» (3 часа):
      Казахстан – суверенное государство, распад СССР, провозглашение государственной независимости Казахстана, Н.А. Назарбаев – первый Президент независимого Казахстана;
      государственные символы Республики Казахстан (понятие о государственных символах, из истории государственных символов казахского народа, символы Республики Казахстан), Конституция – гарант стабильного будущего, Единство нации и преемственность поколений.
      Астана – новая столица Казахстана. Столицы Казахстана (Оренбург, Кызыл-Орда, Алматы, провозглашение Астаны столицей Казахстана в 1997 году).
      12. Итоговое обобщение (2 часа).

3. Базовое содержание учебного предмета в 6 классе

      13. Введение (1 час).
      14. «Жизнь древнейших людей: палеолит и мезолит на территории Казахстана» (12 часов):
      появление древнейших людей, современные версии о происхождении человека, появление древнейшего человека в Казахстане, первобытное стадо, возникновение родовой общины, матриархат;
      занятия древнейших людей (охота и собирательство), первые каменные орудия труда, техника их изготовления;
      древнекаменный век на территории Казахстана (палеолит): нижний и верхний палеолит, стоянки палеолита на территории Казахстана, появление «человека разумного»;
      среднекаменный век на территории Казахстана (мезолит), природно-климатические изменения в эпоху мезолита (отступление ледника, потепление), изменение флоры и фауны, стоянки эпохи мезолита в Казахстане, появление микролитов, изобретение лука и стрел; зарождение земледелия и скотоводства, изменения в общественной жизни древних людей в эпоху мезолита;
      обобщение.
      15. «Неолит и энеолит на территории Казахстана» (5 часа):
      новокаменный век на территории Казахстана (неолит), неолитическая революция, переход к скотоводству и земледелию,
      появление гончарного ремесла (эпоха глиняных горшков), ткачество, наиболее совершенные орудия труда из камня, кости;
      неолитические стоянки на территории Казахстана,
      медно-каменный век (энеолит), получение первых металлов, древняя металлургия Казахстана;
      совершенствование орудий труда в эпоху энеолита, разделение общественного труда, патриархат, энеолитические стоянки на территории Казахстана;
      появление верований (анимизм, тотемизм, фетишизм, магия – древнейшие формы религии), язычество, вера в духов и богов;
      зарождение искусства, наскальная живопись;
      обобщение.
      16. «Казахстан в эпоху бронзы» (7 часов):
      Казахстан в эпоху бронзы, периодизация эпохи бронзы (ранняя, средняя и поздняя бронза), бронзовые орудия труда, месторождения меди и олова на территории Казахстана;
      андроновская культура, археологические памятники андроновской культуры в Казахстане, изменения в хозяйственной жизни людей в эпоху бронзы, хозяйство и быт андроновцев, жилища андроновцев; общественное устройство, появление частной собственности;
      изменение климата, оседлое и полукочевое скотоводство в позднюю бронзу, мотыжное земледелие, гончарное ремесло, ювелирное искусство, Бегазы-Дандыбаевская культура (А.Х.Маргулан и др.);
      обобщение.
      17. «Казахстан в эпоху раннего железа» (10 часов):
      сакский племенной союз на территории Казахстана, первоначальные сведения о саках: Геродот о саках, персидские источники о саках, расселение сакских племен: тиграхауда, парадарайя, хаомаварга и др.;
      борьба саков за независимость, вторжение персидских войск на территорию Казахстана, сакская царица Томирис в борьбе против персидского царя Кира, подвиг Ширака, борьба саков против армии Александра Македонского;
      возникновение кочевого скотоводства, переход от оседлого и отгонного скотоводства к кочевому, основы жизнеобеспечения кочевого скотоводства, кочевки в традиционном скотоводстве, виды сезонных пастбищ (коктеу, жайляу, кыстау, кузеу), тебеневка, виды скота;
      хозяйство и быт саков, оседлое скотоводство и земледелие у саков, использование железа;
      общественное устройство саков, племенные союзы, военная демократия, роль правителей в сакском обществе;
      обобщение.
      18. «Регионы Казахстана в период раннего железного века» (7 часов):
      Центральный Казахстан в период раннего железа, Сарыарка – Великая степь, население Сарыарки – аргиппеи, исседоны, хозяйство, сезонные пастбища, памятники раннего железа, Тасмолинская археологическая культура, курганы «с усами»;
      Северный Казахстан в период раннего железа, природно-климатические особенности, савроматы и аргиппеи – жители Северного Казахстана, хозяйство, скотоводство и его особенности, археологические памятники, обработка металлов;
      Восточный Казахстан в период раннего железа, природно-климатические условия и население, царские курганы Шиликтинской долины, Берельский могильник, культура Восточного Казахстана, археологическое исследование древних городищ и могильников по программе «Культурное наследие»;
      Южный Казахстан и Семиречье в период раннего железа, природно-климатические условия и население, курган Иссык, Бесшатырские курганы и др.
      обобщение.
      19. «Древние государства на территории Казахстана» (15 часов):
      уйсуны, письменные источники об уйсунях, места расселения уйсуней, хозяйство и быт уйсуней (скотоводство, земледелие, ремесла), общественное устройство уйсуней, Гуньмо – правитель уйсуней;
      кангюи, китайские и иранские источники по истории кангюев, расселение кангюев, хозяйство и быт кангюев (земледелие, скотоводство, промыслы, обработка металлов, торговля), общественное устройство;
      хунны, ранняя история хуннов в китайских источниках, Шаньюй Модэ – основатель хуннского государства, объединение хуннских племен, политическая история и государственное устройство хуннов;
      великое переселение народов, перемещение гуннов на Запад, великий полководец Аттила и его походы, значение походов гуннов, образ гуннов в исторической литературе;
      хозяйство (скотоводство, земледелие, ремесла) и общественное устройство хуннов;
      сарматы, расселение сарматских племен, хозяйство и быт сарматов, (скотоводство, земледелие), военная демократия, общественный строй сарматов, социальное неравенство;
      обобщение.
      20. «Культурные достижения кочевников Казахстана» (8 часов):
      культура населения Казахстана в эпоху ранних кочевников; материальная и духовная культура саков, сакские археологические памятники. Иссыкский и Бесшатырский курганы, «Золотой человек», ювелирное искусство саков, «звериный стиль», комплексное исследование сакских памятников в рамках программы «Культурное наследие».
      археологические памятники уйсуней, кангюев, хуннов и сарматов, материальная культура уйсуней, кангюев, хуннов и сарматов, ювелирное искусство, «Полихромный стиль», одежда кочевников, конская упряжь, воинские доспехи кочевников, юрта – основной вид жилища у кочевников (устройство юрты и ее убранство);
      духовная культура уйсуней, кангюев, хуннов и сарматов, обычаи, традиции и верования, поклонение духам природы и предков, обряды захоронения;
      вклад степной (кочевой) цивилизации в мировую культуру, роль Великого Шелкового пути в культурном взаимодействии;
      антропологический облик древних людей, антопологическая характеристика людей эпохи бронзы, антропологические типы людей в эпоху раннего железа.
      21. Итоговое обобщение (3 часа).

4. Базовое содержание учебного предмета в 7 классе

      22. Введение (1 час):
      характеристика периода, понятие «средние века», этапы средневековья.
      23. Часть 1 «Казахстан в период раннего средневековья» (11 часов).
      24. «Раннесредневековые государства на территории Казахстана» (7 часов):
      образование Тюркского каганата, территория, население, политическая история, хозяйство;
      Западно-Тюркский каганат, территория, население, политическая история, хозяйство;
      Тюргешский каганат, происхождение тюргешей, образование Тюргешского каганата, внешняя политика, хозяйство;
      образование государства карлуков (территория, население, хозяйство, политическое положение), распад каганата, Суяб – столица карлуков;
      образование государства огузов (территория, расселение огузских племен, общественный строй, этнический состав), огузы на территории Казахстана, распад государства огузов, Жанкент (Янгикент) – столица огузов, хозяйство и общественное устройство огузов;
      образование государства кимаков, этнический и племенной состав, политическая история каганата, распад государства кимаков, хозяйство кимаков;
      обобщение.
      25. «Оседлая и кочевая культура населения Казахстана в VI-IX веках» (4 часов):
      культура оседлых народов, их взаимосвязь с кочевниками, города и поселения VI-IX веков, архитектура и городские сооружения (мавзолеи, мечети), искусство (декоративно-прикладное искусство);
      материальная культура кочевников, ее особенности, домашние промыслы и ремесла (керамические изделия и изготовление посуды, металлургия и обработка металлов), торговля, деньги;
      устное народное творчество, язык и письменность (раннетюркская письменность, арабская письменность), религия и верования;
      обобщение.
      26. Часть 2 «Казахстан в период расцвета средневековья» (29 час).
      27. Образование новых государств на территории Казахстана в период расцвета средневековья (5 часа):
      государство Караханидов, образование государства, территория, общественный строй и хозяйство, особый вид земледелия, культура, принятие исламской религии;
      найманы, кереиты и жалаиры (расселение племен, общественный строй и хозяйство, связи между племенными союзами);
      каракитаи в Семиречье, общественно-политический строй, система налогообложения, внешние связи;
      кипчакское ханство, этнический состав, занимаемая территория, хозяйство, политический строй и внешние связи;
      обобщение.
      28. «Великий Шелковый путь на территории Казахстана» (3 часа):
      возникновение и функционирование Шелкового пути, развитие торговли и экономики городов, находившихся на пересечении караванных путей;
      основные направления Шелкового пути, проходившие через территорию Казахстана (Семиречье – главные ворота Великого Шелкового пути на Восток, Южный Казахстан – один из главных путей выхода на Запад);
      влияние и социально-экономическое значение Великого Шелкового пути на развитие культуры и укрепление связи между странами и народами Казахстана (изучение караванных путей Семиреченского участка Великого Шелкового пути в соответствии с программой «Культурное наследие»).
      29. Культура Казахстана Х в. – начала ХІІІ века (5 часов):
      развитие городов (Отрар, Тараз, Туркестан, Сарайчик, Сайрам, Сыгнак и другие города), развитие архитектуры и строительства, оборонительные сооружения, общественные здания, цитадель, рыночная площадь, мавзолеи, мечети, бани, особенности архитектуры (изучение городов средневековья по программе «Культурное наследие);
      развитие ремесел и торговли, изготовление домашней утвари, кузнечное дело, ювелирное ремесло, торговля и денежный оборот, декоративно-прикладное искусство, особенности, (изучение средневековой архитектуры по программе «Культурное наследие);
      развитие науки (математика, философия, музыка, естествознание, языкознание и др.), Отрарская библиотека, народная медицина, образование, язык и письменность, литература, выдающиеся деятели науки и культуры тюркоязычных народов, Абу-Насыр аль-Фараби, Абу Райхан Бируни, АхметЯссауи, Махмуд Кашгари, Сулеймен Бакыргани, Юсуп Баласагуни (строительство этнокультурного центра и мавзолея Аль-Фараби по программе «Культурное наследие»);
      тенгрианство, религиозные верования, влияние ислама и арабского языка на развитие культуры;
      обобщение.
      30. «Казахстан в XIII веке – первой половине XV века» (11 часов):
      образование Монгольской империи, государственный и общественный строй Монгольской империи, монгольские завоевания в Казахстане, героическая борьба народов против войск Чингисхана, защита Отрара, образование Монгольских улусов (улусы Жоши и Шагатая), последствия монгольского завоевания;
      образование Золотой Орды, усиление Золотой Орды, политический и общественный строй Золотой Орды;
      Ак Орда, отделение от Золотой Орды, территория и этнический состав, внутреннее и внешнее положение, хозяйство;
      Моголистан, территория и этнический состав, внутреннее и внешнее положение, хозяйство;
      государство Тимура, (походы Тимура в Золотую Орду, Ак Орду, Моголистан, Китай, Индию и на другие страны), последствия походов;
      Ногайская Орда, территория и этнический состав, город Сарайчик – административный, экономический, торговый и культурный центр Ногайской Орды XIII-XV веков, распад государства, Северный Казахстан и Западная Сибирь (этнический состав племен, места расселения, внутреннее и внешнее положение);
      ханство Абулхаир хана, укрепление ханской власти и государственное устройство;
      политическое устройство средневековых государств на территории Казахстана, общественный строй, землепользование и налоги;
      экономическое положение, скотоводство и земледелие, города и поселения, ремесла;
      обобщение.
      31. «Этнические процессы на территории Казахстана в XIV-XV веках. Формирование казахского этноса» (2 часа):
      этнополитические процессы в Казахстане, этнический состав населения, формирование этнополитической общности, окончательное сложение казахского народа;
      казахские жузы, термин «алаш», происхождение этнонима «қазақ».
      32. «Культура Казахстана в XIV-XV вв.» (3 часа):
      материальная культура, жилище, одежда, обычаи и обряды, жизнь и быт горожан, ремесла изготовление домашней утвари, ювелирные изделия, торговля;
      духовная культура, устное народное творчество (сказки и легенды, состязание акынов, загадки и пословицы), письменность, образование, музыкальное искусство, казахские танцы и кюи, эпическое искусство и жырау, шаманизм, народная медицина;
      градостроительство, мавзолеи (мавзолей Ахмеда Яссауи в Туркестане, Кок-Кесене), декоративно-прикладное искусство.
      33. Часть 3 «Казахстан в период позднего средневековья. Образование единого государства» (23 час).
      34. «Образование Казахского ханства» (3 часа):
      предпосылки образования единого ханства казахов, откочевка Жаныбека и Керея;
      основатели государства – Жаныбек и Керей (территория, этнический состав населения), политическая деятельность ханов;
      внутренняя и внешняя политика Казахского ханства: управление государством и внешние связи, историческое значение образования единого казахского государства.
      35. «Развитие и укрепление казахского ханства в ХVI-ХVII веках» (9 часов):
      Касым хан, укрепление Казахского государства в период правления Касым хана, внутренняя и внешняя политика хана Касыма, расширение территории, рост населения, законы хана Касыма, Касым хан – собиратель казахских земель;
      Хакназар хан, дальнейшее укрепление и политический подъем Казахского государства при правлении Хакназар хана, внутренняя и внешняя политика хана Хакназара;
      хан Тауекель, внутреннее положение ханства при хане Тауекеле, казахско-узбекские отношения, связи с русским государством;
      Есим хан, внутренняя и внешняя политика хана Есима, феодальные усобицы и мятеж хана Турсуна; Жангир хан, казахо-джунгарские войны, Орбулакская битва – героизм казахских воинов; ослабление Казахского ханства, обострение внутренних противоречий, ослабление центральной власти, влияние внешнего положения на ослабление ханства;
      обобщение.
      36. «Казахское ханство в период хана Тауке (ХVII век)» (2 часа):
      правление Хана Тауке, внутренняя и внешняя политика, казахско-джунгарские отношения, связи с Сибирским ханством, казахско-русские отношения;
      законы Тауке хане «Жеты жаргы», великие бии.
      37. «Социально-экономическое развитие Казахского ханства в ХV-ХVІІ вв.» (4 часа):
      традиционная система правления в Казахском ханстве, казахский хан и султаны, социальный состав населения;
      хозяйство, кочевое скотоводство, особенности кочевого хозяйства, земледелие, ремесла, города и поселения;
      обобщение.
      38. «Культура Казахстана в ХV-ХVII вв.» (5 часов):
      культура казахского народа, общая характеристика материальной культуры, жилище, одежда, национальная кухня;
      творческие традиции казахского народа, казахский фольклор (сказки, былины, пословицы и др.);
      героический и лирический эпос, социально-бытовые поэмы, обряды и обычаи;
      историческая письменная литература (Мухаммед Хайдар Дулати «Тарих и Рашиди», Кадыргали Жалаири и его «Жамигат ат Тауарих»);
      музыкальное искусство, творчество жырау, Доспамбет и Жиембет жырау и др.;
      обобщение.
      39. Итоговое обобщение (4 часа).

5. Базовое содержание учебного предмета в 8 классе

      40. Начало ХҮІІІ века – до 1914 года.
      41. Социально-экономическое и политическое развитие Казахстана в XVIII веке (15 часов):
      казахские ханства в первой трети XVIII века, внешнеполитическая ситуация и внутреннее положение, казахско-башкирские и казахско-калмыцкие отношения в первой трети XVIII века;
      казахско-джунгарские войны в конце XVII – первой четверти XVIII века, общие сведения о Джунгарском ханстве, причины вторжения джунгар, годы «Великого бедствия» – «Актабан шубырынды»;
      борьба казахского народа против джунгарского нашествия, организация казахского ополчения, Анракайская битва, казахские батыры в казахско-джунгарских войнах (Аблай, Богенбай, Кабанбай, Жанибек, Райымбек, Наурызбай, Малайсары), казахско-джунгарские войны в 30-40-е годы XVIII века;
      казахско-русские взаимоотношения до начала XVIII века, экспедиция Бухгольца;
      начало присоединения Младшего и части Среднего жузов к России, Абулхаир-хан, миссия А.И. Тевкелева, Оренбургская экспедиция;
      казахские ханства в середине XVIII века, политика России в Казахстане в 30-50-е годы XVIII века, изъятие казахских земель;
      расширение казачьей колонизации в Казахстане и строительство линий военных укреплений, обострение внутриполитической обстановки в Казахстане в 40-е годы ХҮІІІ века;
      казахское ханство при Аблае, Аблай хан (личность и политик), внутренняя и внешняя политика хана Аблая;
      участие казахов в крестьянской войне 1773-1775 годов под руководством Е.Пугачева, обострение земельного вопроса в Младшем Жузе (причины, этапы и ход восстания, причины поражения), движение Невидимки (Коктемира);
      национально-освободительное движение Срыма Датулы (причины, социальная база движения, этапы и ход, результаты), реформы О. Игельстрома;
      историческое значение народно-освободительных движений в Казахстане во второй половине ХҮІІІ века;
      культура Казахстана в XVIII веке (материальная и духовная культура казахов), устное народное творчество (Бухар-жырау, Актанберды-жырау, Толе би, Казыбек би, Айтеке би и др.), изучение истории, этнографии, географии Казахстана российскими исследователями, научные экспедиции;
      обобщение.
      42. «Казахстан в первой половине XIX века» (14 часов):
      ликвидация ханской власти в Казахстане, социально-экономическое и политическое развитие Казахстана в первой половине XIX века, причины ликвидации ханской власти в Казахстане, «Устав о Сибирских киргизах», «Устав об Оренбургских киргизах» (ликвидация ханской власти в Среднем и Младшем жузах);
      территориально-административное управление в Казахстане, общая характеристика территориального деления и административного управления, образование внешних и внутренних округов, создание налоговой системы, судебная реформа;
      колониальная политика царской России в Казахстане в первой половине XIX века, укрепление колониальной власти в Казахстане, колонизация путем строительства военных укреплений и линий;
      история Акмолы, основание Акмолы, первые упоминания об Акмоле, Акмола – центр торговли и культуры;
      Букеевское ханство, образование Букеевского ханства (территория, хозяйство, административное и политическое положение);
      экономическое, социальное, политическое и культурное развитие в Букеевской Орде при ханах Букее и Джангире;
      восстание казахов в 1836-1838 годах в Букеевской Орде (причины, основные этапы и сражения), руководители восстания Исатай Тайманов и Махамбет Утемисов, поражение восстания и его историческое значение;
      национально-освободительные движения казахского народа в первой половине XIX века, национально-освободительные движения под предводительством Жоламана Тленшиева (1822-1825 годы), Касыма Абылайулы и Саржана Касымулы (1825-1836 годы), (причины, движущие силы, ход восстаний), итоги восстаний и их историческое значение;
      национально-освободительное движение под руководством Кенесары Касымулы (1837-1847 годы), (причины, цели и движущие силы национально-освободительного движения), основные этапы и начальный период движения;
      Кенесары Касымулы (личность и политик), ханство Кенесары;
      борьба казахского народа под руководством Кенесары Касымулы на завершоющем этапе. Карательные меры царизма против участников национально-освободительного движения. Гибель Кенесары. Причины поражения восстания, его значение;
      обобщение.
      43. «Завершение присоединения Казахстана к России (40-е – 60-е годы XIX века)» (6 часов):
      Россия и среднеазиатские государства в 40-е – в 60-е годы XIX века, взаимоотношения казахов Коканда, Хивы и России в 40-е годы XIX века, завоевание войсками Российской империи южных и юго-восточных регионов Казахстана и Средней Азии;
      завершение присоединения южного Казахстана к Российской империи, методы колонизации Семиречья, строительство укреплений, основание городов (Капал, Верный, Лепсы, Талгар, Иссык), захват царскими войсками городов (Аулие-Ата, Шымкента и других), вытеснение кокандцев из Семиречья;
      последствия и значение присоединения Казахстана к России, усиление колониальной политики царизма в Казахстане, казачьи войска на территории Казахстана (Яицкое, Оренбургское, Сибирское и Семиреченское войско), историческое значение присоединения Казахстана к России;
      освободительная борьба казахского народа против хивинского господства и колонизаторской политики царизма, ухудшение экономического положения сырдарьинских казахов, восстание казахов под руководством Джанходжи Нурмухамедова и Есета Котибарова (причины, ход восстания, историческое значение);
      обобщение.
      44. «Культура Казахстана в первой половине XIX века» (6 часов):
      материальная культура казахов в первой половине XIX века (хозяйство, быт и жилище казахов, ремесло, орудия труда, военные доспехи и оружие), памятники архитектуры, городская культура;
      народное образование Казахстана, мусульманское образование, (мектебы и медресе), русскоязычные учебные заведения («Азиатская школа», военные учебные заведения);
      научные исследования в Казахстане, географические исследования, исследования по истории и этнографии Казахстана, роль русских ссыльных в изучении Казахстана;
      казахская литература, основные направления, выдающиеся деятели (Махамбет Утемисов, Шернияз Жарылгасулы, Шоже Каржаубайулы, Суюнбай Аронулы, Нысанбай Жаманкулулы);
      музыкальное искусство, музыкальные и поэтические состязания (жырау, композиторы и акыны);
      духовная культура казахов, религия, обычаи и традиции казахского народа, народные праздники.
      45. «Казахстан во второй половине XIX века» (12 часа):
      реформы 1867-1868 годов в Казахстане, причины проведения реформы в Казахстане, Степная комиссия (1865-1867 годы);
      «Временные положения по управлению…» 1867-1868 годов, изменения в административном управлении областей, уездов, волостей и аулов;
      аграрная и переселенческая политика царской власти в Казахстане, массовое переселение русских крестьян в Казахстан;
      изъятие земель и вытеснение казахов с плодородных пастбищ;
      социально-экономическое развитие Казахстана во второй половине ХIХ века, изменения в кочевом хозяйстве казахов, зарождение промышленности и рабочего класса, проникновение российского капитала в промышленность Казахстана;
      строительство железных дорог, города, торговля, ярмарки, появление филиалов российских банков;
      освободительная борьба казахов в 1860-1870-х годов, причины и ход восстаний в тургайской и уральской областях, восстание в Мангыстау, подавление основных очагов освободительной борьбы карательными отрядами, итоги восстаний и их значение;
      административно-территориальные реформы 80-90-х годов ХIХ века, «Положения об управлении…» 1886-1891 годов, Туркестанское и степное генерал-губернаторства, содержание и последствия реформ;
      казахско-китайские отношения во второй половине XIX века, развитие торговых отношений (превращение бухтармы, Петропавловска, Семипалатинска в центры торговли с Синьцзяном), переселение уйгур и дунган в Семиречье;
      обобщение.
      46. «Культура Казахстана во второй половине XIX века» (7 часов):
      изучение Казахстана во второй половине XIX века, исследования (П.Семенова-Тянь-Шанского. Г.Н. Потанина, В.В. Радлова), этнографическое изучение края (М. Шорманов, М.Бабаджанов, А. Диваев);
      учебно-просветительские учреждения и научные общества в 1860-1870-х годах, деятельность ссыльных революционеров в Казахстане в 1860-1870-е годы, открытие библиотек, светские и религиозные учебные заведения, джадидизм и новометодные школы;
      Чокан Валиханов (1835-1865 гг.) – великий казахский ученый, жизнь и научная деятельность Ч.Валиханова, Кашгарская экспедиция, последние годы жизни Ч.Валиханова;
просветитель, педагог-новатор, общественный деятель Ы. Алтынсарин (1841-1889 гг.), жизнь и творчество Ы.Алтынсарина, деятельность в народном образовании, научно-этнографические исследования, «Киргизская хрестоматия»;
      Абай Кунанбаев (І845-1904 гг.), жизнь и творчество Абая, Абай Кунанбаев – великий мыслитель, основатель казахской письменной литературы, Абай – переводчик;
      изобразительное искусство и музыка, казахская тематика в произведениях известных художников (Т.Г.Шевченко, В.Верещагина, Н.Хлудова), музыкальная культура, казахские композиторы (Курмангазы Сагырбайулы, Таттимбет Казангапулы, Даулеткерей Шыгайулы);
      обобщение.
      47. «Казахстан в начале ХХ века» (8 часов):
      социально-демографическое развитие Казахстана в конце XIX – начале ХХ веков, I Всероссийская перепись 1897 года, динамика численности, этнический состав населения;
      экономическое развитие Казахстана в начале ХХ века, кочевое скотоводческое хозяйство казахов, земледелие, Столыпинская аграрная реформа и массовая крестьянская колонизация Казахстана;
      иностранный капитал в промышленности Казахстана в начале ХХ века (обрабатывающая, горнодобывающая и транспортная промышленность), города, торговля, ярмарки, строительство железных дорог;
      политическая ситуация в Казахстане в начале ХХ века, рабочее и аграрное движение в годы революции 1905-1907 годов, годы реакции в Казахстане, социал-демократические, эсеровские и кадетские группы в Казахстане;
      культура Казахстана в начале ХХ века (образование, просвещение, наука, литература, музыкальная культура), традиционные ремесла и искусство Казахстана;
      Итоговое обобщение.

6. Базовое содержание учебного предмета в 9 классе

      48. Начало ХХ в. – настоящее время.
      49. «Казахстан в начале ХХ века» (6 часов):
      общественно-политические процессы в Казахстане в начале XX века, панисламизм и пантюркизм в Казахстане, национально-демократические движения в Казахстане, депутаты от киргизских (казахских) областей в работе Государственной Думы (А. Букейханов, Б. Каратаев, М. Тынышпаев и др.), развитие политической прессы (газета «Казах», журнал «Айкап»);
      национально-освободительное движение в Казахстане 1916 года, первая мировая война и указ от 25 июня 1916 года о рекрутировании «инородцев», причины национально-освободительного движения 1916 года (основные этапы движения, районы распространения, социальная база);
      лидеры движения (А.Иманов, Т.Бокин, Б.Ашекеев, С.Мендешев), поражение освободительного движения казахов 1916 года и его историческое значение;
      Казахстан между революциями 1917 года, февральская буржуазно-демократическая революция 1917 года в России и ее влияние на казахстанское общество, временное правительство и реорганизация структур власти, образование Советов рабочих, солдатских и крестьянских депутатов;
      деятельность всероссийских политических партий в Казахстане, созыв общеказахских съездов (апрель-июль 1917 г.);
      попытка создания национального филиала партии кадетов России, газета «Казах» и национально-демократическое движение;
      I Общеказахский съезд (июль 1917 г.) и создание партии «Алаш», проект программы «Алаш», лидеры партии «Алаш» (А.Букейханов, А.Байтурсынов, М. Дулатов и др).
      50. «Казахстан в 1917-1941 годы» (22 часа):
      установление советской власти в Казахстане, Октябрьская социалистическая революция 1917 года в России и Казахстана, установление Советской власти в Казахстане (в Тургайской, Уральской, Акмолинской, Семипалатинской, Сырдарьинской областях, Семиречье, Букеевской Орде);
      казахская социалистическая партия «Уш Жуз», социал-демократические организации РСДРП в Казахстане;
      национальные автономии в Казахстане, Туркестанская (Кокандская) автономия, созыв лидерами партии «Алаш» II-го Общеказахского съезда в Оренбурге (декабрь 1917 г.) и создание автономии казахских областей «Алаш», деятельность правительства «Народный совет Алаш-Орда»;
      военные действия в Казахстане в период гражданской войны и иностранной интервенции (1918-1920 гг.), мятеж чехословацкого корпуса, начало военных действий под руководством атамана Дутова, армия Колчака в Казахстане, образование фронтов, разгром армии Колчака и ликвидация фронтов, (Алиби Жангильдин, Токаш Бокин);
      взаимоотношения органов Советской власти и правительства «Алаш-Орда», причины поражения партии «Алаш» и правительства «Алаш-Орда» в борьбе с большевиками;
      политика «военного коммунизма», национализация земли и промышленных предприятий, политика «военного коммунизма» (1918-1920 гг.), цель и ее содержание, «Военный коммунизм» в промышленности и сельском хозяйстве, особенности проведения и последствия политики «военного коммунизма» в Казахстане, джут и голод 1921 года, крестьянские выступления в Казахстане (1920-1922 гг.);
      образование Казахской советской государственности, подготовка к образованию Казахской Советской автономии, Кирревком (Революционный комитет по управлению Киргизским (Казахским) краем) и его деятельность;
      Декрет Советского правительства от 26 августа 1920 г. о создании Киргизской (Казахской) Автономной Советской Социалистической Республики (в составе РСФСР), учредительный съезд Советов Киргизской (Казахской) АССР, принятие «Декларации прав трудящихся Киргизской (Казахской) АССР», его содержание;
      формирование территории Казахской АССР, «Территория Киргизской (Казахской) АССР в 1920 г. Туркестанская АССР и размежевание национально-государственных границ республик Средней Азии, вхождение Семиреченской и Сырдарьинской областей в состав Киргизской (Казахской) АССР;
      НЭП в Казахстане (1921-1925 гг.), организация и деятельность земельно-водных комитетов и земельно-водная реформа 1921 года, новая экономическая политика (цель и содержание), НЭП в Казахстане, свертывание НЭП и ее итоги;
      индустриализация в Казахстане в 1920-1930-е годы, социалистическая индустриализация в Казахстане (сущность и особенности), исследование природных ресурсов и их активная разработка. К.Сатпаев;
      строительство крупных предприятий тяжелой промышленности Казахстана, строительство Турксиба, рост рабочего класса, итоги индустриализации и первых пятилеток в Казахстане;
      «Малый Октябрь» в Казахстане, «Малый Октябрь» (содержание и практика реализации), курс на «советизацию» аула, передел пахотно-сенокосных угодий, конфискация байских хозяйств, политический портрет Ф.И. Голощекина, нарастание репрессий против интеллигенции в 1926-1928 гг.;
      коллективизация сельского хозяйства в Казахстане, сталинская модель силовой коллективизации, насильственное оседание кочевых и полукочевых скотоводческих хозяйств, темпы и ход коллективизации в Казахстане, хлебо- и мясозаготовительные компании 1928-1930-х гг., экономические последствия сплошной коллективизации в Казахстане;
      голод 1931-1933 годов, казахстанская трагедия 30-х годов ХХ века, демографические последствия коллективизации сельского хозяйства в Казахстане, массовая миграция казахов за пределы республики;
      вооруженные выступления казахского крестьянства и карательная политика Советской власти, общественно-политические взгляды и отношение к методам проведения коллективизации национальной интеллигенции, «Письмо пяти»;
      общественно-политические процессы в Казахстане в 1920-1930-е годы, сталинские репрессии против крестьянства и уничтожение кулачества, политические репрессии против членов партии «Алаш» и национальной интеллигенции, массовые репрессии 1937-1938 годов;
      советские «исправительно-трудовые» концентрационные лагеря на территории Казахстана (Степлаг, Карлаг, АЛЖИР и др.);
      культура Казахстана в 1920-1930-е годы, народное образование (ликвидация безграмотности взрослого населения, перевод казахской письменности с арабского алфавита на латинский, введение нового алфавита на основе русской графики), наука, высшие учебные заведения, казахстанская база (1932 г.) и Казахстанский филиал АН СССР, роль и место К. Сатпаева в развитии казахстанской науки, ученые Казахстана и их научные достижения;
      литература (творчество Ж. Аймаутова, А.Байтурсынова, Ш. Кудайбердиева, М.Дулатова, М.Жумабаева, Б.Майлина, И.Жансугурова, С.Сейфуллина, С.Муканова, Г.Мусрепова, Г.Мустафина и др), искусство, театр, кино, изобразительное искусство и его деятели, советская идеология в области культуры (методы и последствия);
      обобщение.
      51. «Казахстан в период Великой отечественной войны 1941- 1945 гг.» (6 часов):
      Казахстан в годы Великой Отечественной войны, начало Великой Отечественной войны, мобилизация в Казахстане и казахстанские военные формирования;
      участие казахстанцев в сражениях Великой Отечественной войны (оборона Москвы, Ленинграда, Сталинграда), наступательные операции 1943-1944 годов, освободительная миссия Советской Армии в Европе, казахстанцы – Герои Советского Союза;
      Казахстан – арсенал фронта, перевод экономики на военный режим, эвакуация в Казахстан промышленных предприятий России и Украины;
      роль Каз.ССР в снабжении армии и страны металлом, топливом, продовольствием, сельскохозяйственным сырьем, казахстанцы – герои тыла;
      депортация народов СССР в Казахстан, депортация корейцев с Дальнего Востока в 1937-1938 годы, депортация поляков и народов Прибалтики в 1940 году, депортация немцев в 1941 году, насильственное переселение в 1943-1944 годах (карачаевцев, ингушей, чеченцев, крымских татар и др.);
      культура Казахской ССР в период Великой Отечественной войны, эвакуация российских вузов и научных учреждений в Казахстан, наука и культура – фронту, деятельность Казахстанского Филиала АН СССР и Комиссии АН СССР по исследованию природных ресурсов Казахстана;
      литература» (М. Ауэзов, Ж. Жабаев, Д. Снегин, И. Шухов и др.), искусство, театр, кино, эвакуация Московской и Ленинградской киностудий в Алматы, становление казахстанской кинематографии, студия «Казахфильм»;
      обобщение.
      52. «Казахстан в 1946-1991 гг.» (18 часов):
      Казахстан в послевоенные годы (1946 – 1953 гг.), социально-экономическое развитие Казахской ССР, разработка полезных ископаемых региона и развитие промышленности, кризисные явления в сельском хозяйстве Казахской ССР;
      идеология сталинизма и политика репрессий, общественно-политическая жизнь в Казахстане, дело Е. Бекмаханова;
      развитие промышленности в Казахстане в «хрущевский период», развитие промышленности в Казахской ССР, реформа 1957 года (переход с отраслевого на территориальный принцип, создание совнархозов);
      военно-промышленный комплекс в Казахстане, строительство атомного полигона и ядерные испытания в Семипалатинске, космодром «Байконур»;
      «Целинная эпопея», «Новый курс» в аграрной политике Н. Хрущева и его реализация в Каз ССР, освоение целинных и залежных земель в Казахстане (экономические, экологические и демографические последствия освоения целины);
      общественно-политическая жизнь в республике в 1954-1965 гг., попытка десталинизации в середине 1950-х гг., «Хрущевская оттепель», кризис партийной власти в Казахстане, события 1959 г. в г. Темиртау;
      социально-экономическое развитие Казахстана в 1965-1985 гг., реформа 1965 г. в промышленности, итоги 8-й пятилетки 1966-1970 гг.;
      сырьевая направленность экономики, Казахстан как основная база цветной металлургии, топливно-энергетического комплекса, химической промышленности СССР, экстенсивный характер промышленного развития;
      кризисные проявления в сельском хозяйстве в 1970-е-1980-е годы (меры, направленные на подъем сельского хозяйства), продовольственная программа 1982 г., передовики производства, материальное положение казахстанцев в «застойный» период;
      политическая жизнь и национальная политика в 1965-1985 гг., проблемы и трудности, противоречия в политической жизни, деятельность Компартии Казахстана, профсоюзы, комсомол, Конституция Казахской ССР 1978 г.;
      деформации в национальной политике, ограничение суверенитета республик, события 1979 г. в Целинограде;
      «Перестройка» в Казахстане, апрельский пленум ЦК КПСС и перестройка, перемены в общественно-политической жизни Казахстана, события декабря 1986 г. в Казахстане (причины, ход и последствия), Постановление ЦК КПСС (июль 1987 г.) «О работе Казахской республиканской партийной организации по интернациональному и патриотическому воспитанию трудящихся», репрессивные меры в отношении участников декабрьских событий 1986 г.;
      причины, характер выступлений: события в г. Жанаозен 1989 г.», забастовки шахтеров г. Караганды. «Декларация о государственном суверенитете Казахской ССР» (октябрь 1990 г.), реформы в советской политической системе до и после «августовского путча» 1991 года, распад СССР;
      социально-демографические процессы в 1946-1991 гг., переписи и численность населения Казахстана, этнический состав, социальная структура казахстанского общества;
      экологические проблемы в Казахстане, последствия функционирования атомного, ракетного и других полигонов, зоны экологического бедствия, комитет по проблемам Балхаша и Арала;
      общественно-политические движения в Казахстане, антиядерное движение «Невада – Семипалатинск», гражданское движение «Азат», межнациональное движение «Единство» (СНЕК), события 1991 г. в Уральске;
      культура в Казахстане 1946-1980-е годы, обязательное восьмилетнее и среднее всеобщее образование, материально-техническое обеспечение системы образования, кадровый потенциал, реформа общеобразовательной и профессиональной школы 1984 г.;
      литература (А. Нурпеисов, Б. Момышулы, И. Есенберлин, О. Сулейменов, М. Шаханов и др.), реабилитация творческого наследия (Ш. Кудайбердиева, А. Байтурсынова, М. Жумабаева, Ж. Аймауытова, М. Дулатова (1988 г.), искусство, театр, кино, деидеологизация литературы и искусства, обобщение.
      53. «Становление и укрепление государственности независимого Казахстана» (16 часов):
      провозглашение независимости Казахстана, Закон о независимости Республики Казахстан (16 декабря 1991 г.), становление института президентской власти, выборы Первого Президента Республики Казахстан
(1 декабря 1991 г.), государственные символы и награды, Конституции Республики Казахстан;
      формирование многопартийной системы в Казахстане, общественные движения и организации, основные этапы становления и развития многопартийной системы в Казахстане, НДП «НурОтан», коммунистическая партия Казахстана, партия «Ак жол», социал-демократические и другие политические партии, основные этапы становления общественных движений и организаций, создание и деятельность неправительственных организаций (НПО), профсоюзные и общественные движения в Казахстане, общественные деятели (О.Сулейменов, М.Шаханов и др.);
      стратегия «Казахстан – 2030» и «Стратегия «Казахстан-2050» – долгосрочные программы развития Республики Казахстан, стратегия «Казахстан 2030: процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев», долгосрочные приоритетные цели и стратегии реализации, историческое значение программной стратегии «Казахстан 2050», ежегодные Послания Президента народу Казахстана;
      экономическая модернизация Казахстана в 1990-х годах, место и роль Казахской ССР в общесоюзной интеграции, кризис плановой экономики и переход к рынку, природные ресурсы Казахстана и стратегия экономических реформ, основные этапы социально-экономической модернизации Казахстана, либерализация экономики, введение национальной валюты, стабилизация экономики Казахстана на рубеже веков (1998-2001 гг.), инвестиционная политика и иностранные инвестиции в Казахстане, банковская система;
      экономическое развитие Республики Казахстан в XXI в., стратегия индустриально-инновационного развития и создание конкурентоспособной экономики, развитие предпринимательства, малый и средний бизнес, промышленность и сельское хозяйство в Казахстане на современном этапе, интеграция Казахстана в мировую экономику, мировой финансовый кризис и меры по стабилизации экономики Казахстана;
      социальная политика в Республике Казахстан, социальная сфера в условиях кризиса 1990-х гг, развитие социальной сферы в 2000-е гг, реформа пенсионной системы и пенсионные фонды, государственная программа «Дорожная карта», жилищное строительство;
      вхождение Казахстана в мировое сообщество, признание Республики Казахстан на международной арене, основные внешнеполитические приоритеты РК., Казахстан в системе мировых экономических связей, отказ Республики Казахстан от ядерного оружия и историческое значение этого решения;
      Казахстан и ведущие страны мира, сотрудничество Казахстана и России, Казахстан и Китайская народная республика (КНР);
      многовекторность политики и стратегическое партнерство, Казахстан и США, Казахстан и страны Евросоюза (казахстанско-германские, казахстанско-французские, казахстанско-британские отношения), Казахстан и страны тюркского мира;
      Казахстан и международные организации, членство Казахстана в международных организациях, Казахстан и СНГ, Казахстан – активный член ООН, укрепление позиций Казахстана в Евросоюзе и ОБСЕ, председательство Казахстана в ОБСЕ и ОИК;
      участие Казахстана в региональных международных организациях, интеграционные процессы в рамках ЕврАзЭС, ОДКБ, ШОС, СВМДА, ЕЭП и др.;
      реформирование системы образования и развитие науки в Республике Казахстан, концепции и законы об образовании в РК., этапы развития системы образования РК., высшее образование в Республике Казахстан, международные связи в области образования, государственная программа «Болашак», государственная программа развития науки в Казахстане в 2007-2015 гг, создание национальных научных центров;
      развитие культуры Казахстана в конце ХХ - начале XXI вв, возрождение и развитие казахской культуры в постсоветское время, диалог национальных культур в Казахстане;
      литература, музыкальное искусство, театр, киноискусство, другие жанры искусства в начале ХХI века, государственная программа «Мәдени мұра» – «Культурное наследие», современная информационная культура;
      Н.А. Назарбаев – Первый Президент Республики Казахстан, становление Н.А.Назарбаева как политика, мыслителя, общественного деятеля, Лидера нации, роль Президента в создании и развитии независимого государства. Н.А. Назарбаев и идея Евразийства;
      Астана – новая столица Республики Казахстан, перенос столицы, строительство новой столицы – Астаны, историческое значение создания новой столицы – Астаны;
      итоговое обобщение.

7. Требования к уровню подготовки учащихся

      54. Предметные результаты отражены в двух аспектах: должны уметь и должны знать.
      55. Учащиеся 5-6 классов должны знать:
      1) предмет истории, археологические и письменные источники;
      2) влияние климата на жизнь и хозяйственную деятельность людей;
      3) линию времени, счет лет в истории;
      4) стоянки первобытных людей;
      5) важные события в истории Казахстана, исторических деятелей;
      6) историческую родину;
      7) первые государственные объединения на территории Казахстана;
      8) понятие государства, государственные символы;
      56. Учащиеся 5-6 классов должны уметь:
      1) применять понятия «год» и «век», устанавливать последовательность и деятельность событий в истории;
      2) показывать на карте исторические объекты, описывать географическое положение;
      3) описывать занятия, жизнь и быт древних людей;
      4) описывать древние архитектурные памятники и памятники искусства;
      5) анализировать взаимоотношение племен на территории Казахстана;
      6) пересказывать содержание учебного материала своими словами, давать личную оценку историческим событиям;
      7) выделять главное в тексте учебника;
      8) составлять краткий план по содержанию темы;
      9) пользоваться историческими терминами и объяснять их;
      10) выражать собственное мнение по поводу ответа одноклассников.
      57. Учащиеся 7-8 классов должны знать:
      1) социально-экономическое развитие Казахстана в период средневековья;
      2) особенности становления и развития государств на территории Казахстана;
      3) основные факты и события внешней политики государств и борьбу за независимость во времена монгольских и джунгарских завоеваний;
      4) достижения культуры народов Казахстана;
      5) основные исторические памятники периода средневековья;
      6) хронологические рамки истории Казахстана в новое время;
      7) внутреннее и внешнее состояние Казахстана в начале XVIII века;
      8) хозяйство, социальную структуру общества, систему управления;
      9) наиболее важные события из истории национально-освободительного движения;
      10) причины переселения уйгуров и дунган в Семиречье;
      11) культуру Казахстана XVIII–XIX века.
      58. Учащиеся 7-8 классов должны уметь:
      1) описывать жизнь и быт населения в эпоху средневековья;
      2) анализировать основные изменения в политической истории;
      3) проводить поиск исторической информации в разнообразных источниках;
      4) составлять хронологические и синхронистические таблицы;
      5) объяснять роль средневековых городов в экономическом, политическом и культурном развитии;
      6) давать оценку роли религии в формировании мировоззрения человека;
      7) давать оценку роли ислама в культурном и духовном развитии общества;
      8) анализировать текст, выделять в нем главное;
      9) составлять развернутый план изучаемой темы;
      10) давать самостоятельную характеристику важнейшим историческим событиям, историческим деятелям, социальным группам;
      11) переносить имеющиеся знания в новую ситуацию;
      12) высказывать свою личностную оценку по изучаемым вопросам и аргументировано отстаивать собственную точку зрения;
      13) выступать с сообщениями и докладами;
      14) использовать историческую карту при изучении темы;
      15) составлять конспекты по отдельным темам;
      16) выполнять тестовые задания;
      17) осуществлять самостоятельный поиск дополнительного материала (ЭСИ, библиотека).
      59. Учащиеся 9 класса должны знать:
      1) основные факты, процессы и явления, характеризующие целостность и системность отечественной истории;
      2) периодизацию отечественной истории;
      3) особенности исторического пути Казахстана, его роль в мировом сообществе;
      4) современные версии и трактовки отдельных проблем истории;
      5) историческую обусловленность современных общественных процессов;
      6) историю развития Казахстана в годы Первой мировой войны, Февральского и Октябрьского переворота, Гражданской войны;
      7) сущность политики военного коммунизма и новой экономической политики;
      8) главные этапы восстановления казахской государственности, образование КазАССР и КазССР;
      9) ход индустриализации и коллективизации в Казахстане и их последствия для казахского народа;
      10) формирование тоталитарного государства и массовые репрессии против национальной интеллигенции;
      11) роль Казахстана в деле достижения Великой Победы в годы Великой отечественной войны;
      12) экономическое, социально-политическое развитие Казахстана в послевоенный период;
      13) причины освоения целины, ее последствия для Казахстана, Казахстан в эпоху «застоя»;
      14) провозглашение независимости Казахстана;
      15) развитие Казахстана в условиях суверенитета;
      60. Учащиеся 9 класса учащиеся должны уметь:
      1) готовить развернутый рассказ по той или иной теме;
      2) самостоятельно раскрывать причины важнейших событий в новейшее время, их историческое значение;
      3) объяснять сущность политики государства;
      4) самостоятельно работать с новым материалом, заниматься поисковой работой;
      5) самостоятельно анализировать, обобщать материал по изучаемой теме, выделять главное;
      6) давать самостоятельную оценку позитивным и негативным явлениям в истории государства;
      7) аргументировано выражать личностную точку зрения по определенным вопросам;
      8) работать с тестовыми заданиями;
      9) составлять опорные конспекты, схемы, таблицы;
      10) критически анализировать источники исторической информации (выявлять авторство источника, время, обстоятельства и цели его создания);
      11) анализировать историческую информацию, представленную в разных знаковых системах (текст, карта, таблица, схема, аудиовизуальный ряд);
      12) различать в исторической информации факты и мнения, исторические описания и исторические объяснения;
      13) устанавливать причинно-следственные связи между явлениями, пространственные и временные рамки изучаемых исторических процессов и явлений;
      14) участвовать в дискуссиях по историческим проблемам, формулировать собственную позицию по обсуждаемым вопросам, используя для аргументации исторические сведения;
      15) представлять результаты изучения исторического материала в разнообразных формах - конспектах, рефератах, рецензиях;
      16) определять собственную позицию по отношению к явлениям современной жизни, исходя из их исторической обусловленности;
      17) использовать навыки исторического анализа при критическом восприятии получаемой извне социальной информации;
      18) соотносить свои действия и поступки окружающих с исторически возникшими формами социального поведения;
      19) осознавать себя представителем исторически сложившегося гражданского, этнокультурного, конфессионального сообщества, гражданином Республики Казахстан.
      61. Личностные результаты. Учащиеся должны проявлять:
      1) проявление уважения к Конституции Республики Казахстана, к законам и правопорядку;
      2) проявление активной гражданской позиции, высоких патриотических чувств, готовности служения своей Родине и защите ее интересов;
      3) владение государственным и родным языками, уважении к истории, культуре и традициям, другим ценностям казахского народа и других этносов, проживающих на территории Казахстана;
      4) стремление беречь и приумножать природу родного края, проявлении активной позиции в охране окружающей среды;
      5) ведение здорового образа жизни, навыков сохранения своей безопасности и безопасности окружающих людей;
      6) проявление высокой культуры человеческого общения, соблюдении этических норм;
      7) мотивированности и способности к самообразованию и самореализации и созидательному труду;
      8) уважение к старшему поколению и заботе о младших, проявлении доброты и чуткости к другим;
      9) умение адекватно оценивать особенности социальной среды, противостоять антиобщественным явлениям, воздействиям идеологического, противоправного и религиозного характера.
      62. Системно-деятельностные результаты. Учащиеся должны применять:
      1) владение системой знаний по основам наук и сферам применения научных достижений для прогресса человеческого общества;
      2) умение анализировать, обрабатывать, синтезировать и использовать научную информацию;
      3) владение методами познания, проектирования, конструирования и исследования, творческого применения;
      4) владение современными информационно-коммуникационными технологиями;
      5) владение развитыми коммуникативными способностями, полиязычной культурой.

Приложение 3        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 51       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

Типовая учебная программа по предмету «Казахский язык»
для 5-9 классов уровня основного среднего образования
(основной и средний уровни)
(с неказахским языком обучения)

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 Қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленді.
      2. Пәннің маңыздылығы қазақ тілінің мемлекеттік тіл мәртебесімен дәйектеледі.
      3. Бағдарлама өзге тілде білім алатын негізгі мектеп оқушыларын қазақ тіліндегі сөйлесім әрекетін мәдениетаралық қатысым құралы ретінде меңгертуді көздейді.
      4. Бағдарламада тілді меңгерту бойынша өркениетті елдердің тәжірибесі мен отандық озық дәстүрлер үйлестіріле отырып, өзге тілді мектептің негізгі деңгейінде қазақ тілін оқытудың жаңа бағыттары белгіленді.
      5. Әлемдік білім кеңістігінде орныққан «Шетел тілдерін деңгейлеп меңгертудің еуропалық жүйесінде» белгіленген тілді игерудің деңгейлері мен олардың сипаттарының негізінде негізгі орта мектеп сыныптарында қазақ тілін үйретудің деңгейлері айқындалды және оқушының білім, білік, дағдылары орта мектеп жүйесінде тілді деңгейлік меңгерту ерекшеліктеріне сәйкестендіріліп, жіктелді:
      1) 5-7 сыныптардағы Негізгі деңгей үш игерімді қамтиды:
      қалыптасу қарсаңындағы орта игерім А _2.1 – 5-сынып;
      қалыптасу қарсаңындағы толық игерім А_2.2 – 6-сынып;
      қалыптасу қарсаңындағы жетік игерім А_{2 +}– 7-сынып;
      2) 8-9-сыныптардағы орта деңгей 2 игерімді қамтиды:
      қалыптасқан толық  игерім В ₁ – 8-сынып;
      қалыптасқан жетік игерім В _1.1 – 9-сынып.
      6. Бағдарлама қазақ тілін үйренуге негіз болатын бөлімдер арқылы оқушылардың жобаланған оқу нәтижелеріне қол жеткізу мүмкіндіктері қарастырады.
      7. Пәнді оқыту мақсаты – негізгі және орта деңгейлер бойынша қазақ тілін Қатысымдық тұрғыдан меңгерту, оқушыны өз ойын айқын, түсінікті жеткізуге үйрету, коммуникативтік қабілеті дамыған дара тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау.
      8. Пәнді оқыту міндеттері:
      1) оқушыларды сөйлесім әрекетінің түрлерін әлеуметтік ортада қолдана білуге үйрету;
      2) оқушылардың Тілдік дағдысы мен ойлау қабілетін дамыту;
      3) қарым-қатынас әдебі нормаларын меңгерту;
      4) күнделікті өмір жағдаяттарында қазақ тілін орынды қолдана білуге дағдыландыру;
      5) оқушыны қазақ халқының мәдениетімен, әдебиетімен, ұлттық салт-дәстүрімен таныстырып, мәдени ортада пайдалануға баулу;
      6) оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытып, іскерлік дағдыларын жетілдіру;
      7) оқушылардың қазақ тіліне қызығушылығын дамыту, қазақ еліне, мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін тәрбиелеу.
      9. Бағдарламаның білім мазмұнын іріктеуде Қатысымдық-әрекеттік, Қатысымдық-функционалдық, функционалдық сауаттылықты қалыптастыру, ұлттық ерекшеліктерді ескеру, оқу материалдары мазмұнының аутенттілігі, шындық өмірге сәйкестігі, оқушының тілді білу деңгейіне сай келуі, білім мазмұнының жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуға, оның өзіндік және шығармашылық қабілетін арттыруға, қажетті іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған оқыту ұстанымдары басшылыққа алынды.
      10. «Қазақ тілі» пәнінің білімдік, тәрбиелік мақсаттары төмендегідей пәндермен тығыз байланыста іске асырылады:
      1) «Қазақ әдебиетімен»: қазақ тілін жүйелі әрі сапалы меңгертуде оқу материалдары қазақ әдебиеті шығармаларынан алынатындықтан, олардың арасындағы байланыс үздіксіз жүргізіліп отырады. Олар оқушыны ойлауға, сөйлеуге үйретумен қатар эстетикалық талғамдарын да арттыруға, көркем сөйлеу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді, тіл байлығын молайтады;
      2) «Орыс тілімен»: қазақ тілінің құрылымдық жүйесін танытуда екі тілді салыстыру әдісі, бір жағынан, оқушының дүниетанымын кеңейтсе, екінші жағынан, тілді сапалы меңгертуге, саналы түсіндіруге әсер етеді. Орыс тілі мен қазақ тілінің арасындағы байланыс сөз әдебіне қатысты ерекшеліктерді ұғындыруда да маңызды болып саналады;
      3) «Қазақстан тарихымен»: тіл мен тарихтың байланысы термин сөздерді, басқа тілден енген сөздерді дұрыс меңгертуде ерекше рөл атқарады. Сөздердің этимологиясын түсіндіруде де тарихи фактілерге сүйену оқушылардың оқу мотивтерін қалыптастыруға мүмкіндік береді;
      4) «Информатика» пәнімен: оқушыларға ұсынылатын өздік және шығармашылық тапсырмаларды сапалы орындауға ақпараттық технологияларды қолданудың ықпалы зор. Интернет көздерінен материалдар тауып, оларға талдау жасау, ой қорыту, алынған материалдарды өз жұмыстарында орынды қолдануға үйрететін жұмыстар оқушылардың ақпараттық мәдениетін дамытуға жол ашады;
      5) жаратылыстану циклі пәндерімен: қазақ тілінің жаратылыстану пәндерімен сабақтастықта меңгертілуі оқушылардың сөздік қорларын молайтуға және түрлі Тілдік жағдаяттарда қазақ тілін орынды қолдану дағдыларын жетілдіруге септігін тигізеді. Қазақ тіліндегі терминдерді сауатты қолдануға мүмкіндік туғызады.
      11. Оқу жүктемесінің көлемі:
      1) оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде:
      5-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат;
      6-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат;
      7-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат;
      8-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат;
      9-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат;
      2) оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде:
      5-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат;
      6-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 68 сағат;
      7-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат;
      8-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат;
      9-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 68 сағат.
      12. Оқу бағдарламасының білім мазмұнында сағаттар мөлшері оқыту тіліне байланысты келесідей үлгіде көрсетілген. Мысалы: І. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 55/44 сағат: «Біз үйде бір-бірімізге көмектесеміз» – 5/4 сағат. Мұндағы алдыңғы сан орыс тілді мектептерге, ал соңғы сан өзбек, ұйғыр, тәжік тілді мектептерге арналып көрсетілген.

2. Оқу пәнінің 5-сыныптағы базалық білім мазмұны

      13. Оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 16 сағат, оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат бөлінген, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 6 сағат.
      14. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптарды қамтиды.
      15. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 55/44 сағат, «Біз үйде бір-бірімізге көмектесеміз» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Қазақ әліпбиі. Лексика: есеп шығару, қиын/оңай, кигізу, қарақат, таңқурай, қою, сұйық, сары өрік, қайнату, жыл сайын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: отбасы мүшелеріне қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: өз отбасы мүшелері туралы баяндау;
      жазылым: отбасы мүшелері туралы жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен өз отбасы мүшелері туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің үлгілері.
      16. «Абай бол!» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Дауысты дыбыстар. Лексика: аралайды, жол апаты, тұрады, жүк машинасы, өрт сөндіру машинасы, шұңқыр, құлайды, қазады, ұрыспады, жедел жәрдем, емдеу, жеңіл машина, жоғалып кетті, құтқаршы, алдынан, ренжіді, жібердіңдер, Не керегі бар? рөлге отыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: жолда жүру ережесіне қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: жолда жүру ережесі мен жол белгілері туралы баяндау;
      жазылым: жолда жүру ережесі мен жол белгілері туралы жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен өз отбасы мүшелері туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің үлгілері.
      17. «Жексенбі: қайда және қалай?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Қазақ тіліндегі дауыссыз дыбыстар. Лексика: кеш тұрамын, асықпай, себеп, кейде, кездесу, өнерлі, шаршау/шаршамау;
      2) атысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: бос уақытын тиімді өткізуге қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: бос уақытын тиімді өткізу туралы баяндау;
      жазылым: бос уақытын тиімді өткізу туралы жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен бос уақытын тиімді өткізу туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің үлгілері.
      18. «Мен киімдерді реттеймін» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Буын. Буын түрлері. Лексика: реттеймін, бөлек қой, шашпау, ұқыпты;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: киім атауларына қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: киім атаулары туралы баяндау;
      жазылым: киім атаулары туралы жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен киім атаулары туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиетінің үлгілері.
      19. «Ас дәмді болсын!» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Буын үндестігі. Лексика: құймақ, қуыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: тамақтануға қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: өзінің сүйікті асы туралы айту;
      жазылым: өзі ұнататын тағам туралы жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен таңғы, түскі, кешкі тамақ туралы сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: ас қайыру, бата беру туралы мәлімет.
      20. «Дәруменнің пайдасын білесің бе?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Дыбыс үндестігі. Лексика: сүзбе, сүттің құрамы, сүйек қатайту, шикі, шайнау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: дәрумендерге қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: дәрумендер туралы айту;
      жазылым: дәрумендер туралы жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен дәрумендер туралы сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      21. «Денсаулыққа зиянды» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Тасымал. Лексика: жартылай дайын өнімдер, сақталу мерзімі, мерзімі өткен, тез бұзылады, ескерту, жиі, сапа, қазы-қарта, артық салмақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: денсаулық туралы мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: денсаулық туралы баяндау;
      жазылым: денсаулық туралы мәлімет жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен денсаулық туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      22. «Емханада» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Екпін. Лексика: емхана, тексеру, жүрек, қан тапсыру, дәрігерлік кеңес, анықтама, қызуы көтерілу, жөтелу, дәрі, тамақ, қай жерің ауырады?
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: емханаға қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: емхана туралы баяндау;
      жазылым: емхана туралы мәлімет жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен емхана туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      23. «Досыма СМС жіберемін» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Орфография. Лексика: ұялы телефон, аударма сөздік, хабарлама, теру, сыпайы сөздер.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: ұялы телефон, хабарлама жазу, ғаламторды пайдалану туралы мәтіндерді оқып түсіну. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: ұялы телефонды пайдалану, хабарлама жазу туралы баяндау;
      жазылым: хабарлама мәтіндерін жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен ұялы телефон, ғаламтор, аударма сөздіктерді пайдалану туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      24. «Досыма қоңырау шаламын» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Қазақ тілінің орфоэпиясы. Лексика: қоңырау шаламын, әдеп, бола ма, өтінемін, шақырып жіберіңізші, тұтқа, бүрсүгіні;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: телефонға қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: телефон туралы баяндау;
      жазылым: телефон туралы мәлімет жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен телефонмен байланыс туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      25. «Ашықхат жазамын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Лексика: сөз байлығы және сөз мағынасы. Лексика: қымбатты, ұйымдастырады, мінез, атап өтуге, ренжітпеуге тырысамын, суретке түсеміз, мақтан етемін, еңбегіңіз жемісті болсын!
      ақыл-кеңес, сеніміңізді ақтауға, арманыңыз, орындалсын;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: ашықхат, құттықтауға қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: ашықхат, құттықтау туралы баяндау;
      жазылым: ашықхат, құттықтау туралы мәлімет жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен ашықхат, мерекелер туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      26. Оқу-еңбек аясы – 25/ 20 сағат, «Біз мектепте жаңа жыл тойлаймыз» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сөздің мағыналық топтары. Синоним. Лексика: шырша, сақалы, шапаны, ұзын, аппақ, сұлу, әдемі, көйлегі, шашы, таяғы, дорбасы, сыйлықтар;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну. Тақырыпқа қатысты қазақ әдебиетінің қарапайым үлгілерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді дауыс ырғағын, сөздердің екпінін дұрыс қойып оқу;
      айтылым: монологтік сөйлесім. Жаңа жылды қалай қарсы алатынын баяндау. Өзінің іс-әрекетін тәртібімен баяндау;
      жазылым: жаңа жылды қалай тойлайтынын 5-6 сөйлеммен қысқаша жазу;
      тілдесім: диалог-реплика. Бірін-бірі құттықтау. Рақмет айту. Сұрақ-жауап;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: жаңа жылдық маскарад туралы мәтіндер.
      27. «Қысқы демалыс» –5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Антоним. Лексика: айдаһар, тоқсан, тез, ақырын, жасанды, жалға алу/беру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды;
      айтылым: монологтік сөйлесім. Мектеп демалыстары туралы баяндау. Өзіне ұнайтын демалысты (неліктен ұнайтынын) айту;
      жазылым: тақырыпқа байланысты жазбаша тапсырмаларды орындайды;
      тілдесім: мектеп демалысына қатысты достарымен әңгімелесу. Диалог-құптау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас: мектеп оқушыларына арналған демалыс орындары (лагерьлері).
      28. «Тау басында сырғанақ тебеміз» –5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Омоним. Лексика: мүсіндер, қатырады, шеберлік;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды;
      айтылым: монологтік сөйлесім. Мектеп демалыстары туралы баяндау. Өзіне ұнайтын демалысты (неліктен ұнайтынын) айту;
      жазылым: тақырыпқа байланысты жазбаша тапсырмаларды орындайды;
      тілдесім: мектеп демалысына қатысты достарымен әңгімелесу. Диалог-құптау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас: мектеп оқушыларына арналған демалыс орындары (лагерьлері).
      29. «Жаңа үлгідегі мектебім» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Қазақ тілінің сөз байлығы (жалпы мәлімет). Лексика: қызғылт, күлгін, ақын, жазушы;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқу;
      айтылым: монологтік сөйлесім. Өзінің мектебін сипаттау;
      жазылым: өз мектебін сипаттап 5-6 сөлемнен тұратын әңгіме құрастыру;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен өз мектептері туралы әңгімелесу. Диалог-талқылау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: республикалық физика-математика мектебі мен дарынды балаларға арналған республикалық мектеп-интернаттар.
      30. «Қазақ тілі сабағында біз не үйренеміз?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сөздік қор: қазақ тілінің төл сөздері. Лексика: үнтаспа, бор, тырысу, сыныпта бар, емтихан,тапсыру,Тілдік қоржын, бақылау, жоба, менің әлемім, қоғамдық жұмыс, шығармашылығым, жетістіктерім;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқу;
      айтылым: монологтік сөйлесім. Сабақта жасалатын іс-әрекеттерді ретімен баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты жазбаша тапсырмаларды орындау;
      тілдесім: қазақ тілі сабағында атқаратын жұмыстары туралы өзара әңгімелесу. Диалог-әңгіме;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақтың тұңғыш тілші-ғалымдары туралы мәтіндер.
      31. Әлеуметтік-мәдени ая – 40/32 сағат. «Ән үйренеміз» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Басқа тілден енген сөздер. Лексика: кешігу, шаш тарау, арқа, мәдениеттілік, қайырмасы, қошемет, осы уақытқа дейін;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: Концерт, қазақ әндеріне қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық ммағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: қазақ әндері мен әншілері туралы баяндау;
      жазылым: қазақ әндері мен әншілері туралы өз ойын жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен Қазақстан мен оның қалалары туралы сөйлесу. Диалог-сұрақ, диалог-талқылау. Полилог-пікір алмасу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ әндері мен әншілері туралы мәтіндер.
      32. «Менің елімнің ақшасы» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Неологизмдер. Лексика: бейнесі, мерейтой, арнайы, ерекше;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну (дүкендегі заттар, ондағы іс-әркеттер, сауда жасау, ақша жөнінде);
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Дүкендегі заттар, ондағы іс-әрекеттер, сауда жасау бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды дүкенге қатысты күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      жазылым: дүкендегі заттар, ондағы іс-әркеттер, сауда жасау туралы жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда дүкендегі заттар, ондағы іс-әркеттер, сауда жасау, ақша жөнінде қысқаша сөйлесу. Дүкендегі заттар туралы мәліметтерді диалог-сұрақ арқылы айту;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: теңге, оның дизайны туралы мәтіндер.
      33. «Спортты ұнатасың ба?» –5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Кәсіби сөздер. Лексика: қақпаға тұру, ұпай алу, жақсарту, денені шынықтыру, мектепішілік, тез;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды. Айтылым. Монологтік сөйлесім. Өзінің спорт үйірмесіне қатысу/қатыспауын айту. Өз іс-әрекетін баяндау;
      жазылым: тақырыпқа қатысты тапсырмаларды жазбаша орындайды;
      тілдесім: диалог-егес. Диалог-қоштау. Сұраулық демеуліктерді пайдалану. «Иә» және «жоқ» болымсыз етістіктерді пайдалану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: спорт кешендері туралы мәтіндер.
      34. «Сағат қаншада болады?» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Тұрақты тіркестер. Лексика: қалды, кетті, тура бір болды, бағдарлама, телехабар, уақыт сұрау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің тапсырмасы мен сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: Уақытқа қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: уақыт және оның өлшем бірліктері туралы баяндау;
      жазылым: уақыт, оның өлшем бірліктері туралы өз ойын жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен уақыт және оның өлшем бірліктері туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      35. «Мен газет, журналға жазылдым» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Морфология. Сөз құрамы және сөз таптары. Лексика: тұрақты, айдары, ертеңгілік, сүйіспеншілік;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды. Айтылым. Монологтік сөйлесім. Күнделікті баспасөз материалдары туралы айту. Өз іс-әрекетін баяндау;
      жазылым: тақырыпқа қатысты тапсырмаларды жазбаша орындайды;
      тілдесім: диалог-сұхбат құру;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      36. «Әр нәрсенің шегі бар» -5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Қосымша: жалғау, жұрнақ. Лексика: қорғаушы көзілдірік, көз жанары, тінтуір, ғаламтор, омыртқа, кеуде, бел;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды. Айтылым. Монологтік сөйлесім. Денсаулыққа зиянды әдеттер туралы айту. Денсаулықты шынықтыру, компьютердің зияны туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа қатысты тапсырмаларды жазбаша орындайды;
      тілдесім: денсаулық, оны шынықтыру туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      37. «Қазақстан барысы» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Зат есімнің жалғаулары. Лексика: барыс, қабан, аяқтан шалу, ептілік, төзімділік, арқар, борсық, мүйізтұмсық, келес, жариялау, ұлу, ақыру, ырылдау, жыртқыш, қу, алдау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды. Айтылым. Монологтік сөйлесім. елімізде мекендейтің аңдар туралы айту. Олардың іс-әрекеттерін баяндау;
      жазылым: тақырыпқа қатысты тапсырмаларды жазбаша орындайды;
      тілдесім: Қазақстан барысы, елімізді мекендейтін аңдар туралы сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әдеби-ақпараттық мәтіндер.
      38. «Демалысты асыға күтеміз» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жіктік жалғауларының жекеше түрі. Лексика: сәттілік тілеймін, сәт сапар!
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа байланысты диалогтік қатысымда мұғалімнің (тапсырмасын), сыныптастарының сөздерін түсіну;
      оқылым: өзіне таныс тақырыптағы мәтіндерді мәнерлеп оқиды;
      айтылым: монологтік сөйлесім. Мектеп демалыстары туралы баяндау. Өзіне ұнайтын демалысты (неліктен ұнайтынын) айту;
      жазылым: тақырыпқа байланысты жазбаша тапсырмаларды орындайды;
      тілдесім: мектеп демалысына қатысты достарымен әңгімелесу. Диалог-құптау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас: мектеп оқушыларына арналған демалыс орындары (лагерьлері).

3. Оқу пәнінің 6-сыныптағы базалық білім мазмұны 

      39. Оқыту орыс тілінде жүретін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 16 сағат; оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат бөлінген, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 4 сағат.
      40. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады.
      41. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 35/ 17 сағат. «Менің отбасым», «Менің анам – ең сұлу адам» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жіктік жалғауы: жекеше, көпше түрі. Лексика: орта бойлы, қыр мұрынды, бұйра, қамқоршы, бір-бірімізге, әсерлі кеш, тірегі.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну (өзі және өз отбасы мүшелерінің сыртқы келбеті туралы). Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыру-ларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Отбасы мүшелері тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну. Қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: қарапайым жағдаяттарда отбасы мүшелері, олардың сыртқы келбеті жөнінде қысқаша айта алу;
      жазылым: отбасы мүшелерінің сыртқы келбетін сипаттап хат жазу;
      тілдесім: күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарға қатыса алу. Синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті тілдесім жағдаяттарында қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиеті материалдары.
      42. «Мен әжеме еркелеймін» -5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Тәуелдік жалғауының жекеше түрі. Лексика: зейін қою,балапаным, қарағым, шырағым, нағашы, тәрбиелеу, ержүрек;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну (өзі және өз отбасы мүшелерінің сыртқы келбеті туралы). Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыру-ларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Отбасы мүшелері тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну. Қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: қарапайым жағдаяттарда отбасы мүшелері, олардың сыртқы келбеті жөнінде қысқаша айта алу;
      жазылым: отбасы мүшелерінің сыртқы келбетін сипаттап хат жазу;
      тілдесім: күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарға қатыса алу. Синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті тілдесім жағдаяттарында қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиеті материалдары.
      43. «Әкеліңіз, көмектесейін» - 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Тәуелдік жалғауының көпше түрі; Лексика: сыпайылық, апарысу/әкелісу, тәрбие, алғыс айту, сыбырлау, көшірту, қорғау, өтірік айту;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну (өзі және өз отбасы мүшелерінің сыртқы келбеті туралы). Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыру-ларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Сыпайылық, сыйластық тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну. Қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: қарапайым жағдаяттарда сыпайылық, сыйластық, достық көмек жөнінде қысқаша айта алу;
      жазылым: сыпайылық, сыйластық, достық көмек туралы қысқаша мәтін жазу;
      тілдесім: күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарға қатыса алу. Синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті тілдесім жағдаяттарында қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ балалар әдебиеті материалдары.
      44. «Менің досым» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Септік жалғаулары. Атау септік. Лексика: ауру, өрмелеп шығу, иіскеу, ұялу, мінез, мәдениетті, адал\ арам;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өз достарына қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну (олардың мінезі мен жақсы қасиеттері туралы). Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Достары, олардың мінезі мен жақсы қасиеттері тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну. Қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: қарапайым жағдаяттарда достары, олардың мінезі мен жақсы қасиеттері жөнінде қысқаша баяндау;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Достары, олардың мінезі мен жақсы қасиеттерін сипаттап хат жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда достары, олардың мінезі мен жақсы қасиеттері жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарға қысқаша сөйлемдер арқылы қолдау жасай алу;
      Синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті жағдаяттарда қолдану;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: халық ауыз әдебиеті материалдары мен дос, достық туралы ұсынылған оқу материалдары.
      45. «Досыма электронды пошта жіберемін»Ғ – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Ілік септігі. Лексика: тінтуір, хабарлама, желісі, іздеу, төлеп тұру, тақырып, ақпарат, мәлімет.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: өзінің е-mail-і, мекенжайына қатысты мәтіндегі сөздерді лексикалық мағынасына сәйкес түсініп оқу. Оқығанын мазмұндап айту;
      айтылым: өз е-mail-і, мекенжайы туралы баяндау;
      жазылым: өз е-mail-і, мекенжайы туралы мәлімет жазу, электронды поштаман хат жазу;
      тілдесім: сыныптастарымен, достарымен өз е-mail-і, мекенжайы туралы сөйлесу, электронды поштамен хат жазу жөнінде қысқаша сөйлесу.
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мәдени-танымдық мәтіндер.
      46. «Сыйлық таңдаймыз» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Барыс септігі. Лексика: қалаймын.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Туған күн туралы әнді тыңдап, түсінгенін айту;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Туған күн тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын мәтіндерді тауып оқу. Қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Мәтінге мазмұны бойынша жоспар құру;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, туған күн туралы айту. Күнделікті жағдаяттарға сай қысқаша құттықтау сөз айта алу;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Туған күнмен байланысты іс-әрекеттер туралы жазу. Досының туған күніне арнап құттықтау мәтінін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда туған күнді тойлау жөнінде қысқаша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған күнге байланысты оқу материалдары.
      47. «Мүшел жастан астым» - 5/3 сағат
      1) тілдік бөлім: Табыс септігі. Жатыс септігі. Лексика: мүшел, қулық, жыл санау, биыл, былтыр, мүшелге толдым/мүшелден шықтым.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Мүшел жасқа қатысты мәтін тыңдап, түсінгенін айту;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Мәтінге мазмұны бойынша жоспар құру;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, мүшел жас туралы айту.
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу.
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда туған күнді тойлау жөнінде қысқаша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мүшел жасқа байланысты танымдық мәтіндер
      48. Оқу-еңбек аясы – 15/8 сағат, «Мен мектептемін» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жатыс септікті қайталау. Лексика: кезекшілік, қосымша сабақ, ханшайым, таңдау, сән үлгілері, береке.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну (мектеп, мектептегі шаралар, өзі атқаратын іс-әрекеттер, кезекшілік, мектеп формасы туралы). Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Мектеп, мектептегі шаралар, өзі атқаратын іс-әрекеттер, кезекшілік, мектеп формасы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, мектептегі іс-шаралар туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Мектеп, мектептегі шаралар, өзі атқаратын іс-әрекеттер, кезекшілік, мектеп формасы туралы жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда мектеп, мектептегі шаралар жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарға қатысып, өз ойын жеткізе білу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Ы.Алтынсарин құрған мектеп туралы әңгімелесу.
      49. «Менің сүйікті ісім» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Шығыс септік. Лексика: шектеулі, топтама.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және өзі сүйіп істейтін ісі, хоббиі туралы сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Өзі сүйіп істейтін ісі, хоббиі бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, өзі сүйіп істейтін ісі, хоббиі туралы пікірін айту;
      жазылым: өзі сүйіп істейтін ісі, хоббиі туралы жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда өзі сүйіп істейтін ісі, хоббиі жөнінде достарымен қысқаша сөйлесу. Диалог-пікірталас;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қызықты және сүйікті істерге қатысты мәтіндер.
      50. «Мектептегі үйірмелер» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Көмектес септігі. Лексика: лақтыру, жоба жұмысы, іздену, материал жинау, талаптану.
      қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мектептегі туралы тыңдағанын түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Мектептегі үйірмелер бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, өзі қатысатын үйірме туралы баяндап айту;
      жазылым: мектептегі үйірмелер, өзі қатысатын үйірме туралы жазу. Терме диктантын жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда мектептегі үйірмелер, өзі қатысатын үйірме жөнінде қысқаша диалог-сұхбат құру;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мектептегі үйірмелерге қатысты мәтіндер.
      51. Әлеуметтік-мәдени ая – 70/39 сағат, «Құстар – біздің досымыз» - 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Көптік жалғауы. Лексика: қағу, дөңгелектеп, орнату, сап жасау, жалпақ, кенет, жақындау, қашу, дірілдеу, аяу, қону.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Құстар туралы мәтінді тыңдап, түсінгенін айту. оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Құстар туралы мәтіндерді тауып оқу. Сипаттау мәтіндерінің мазмұнын түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, құстар туралы өз ойларын білдіру;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Құстар туралы өз ойын жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда құстар туралы қысқаша сұхбат-диалог. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы айту.
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстанда мекендейтін құстар туралы мәтіндер.
      52. «Жақсыдан үйрен» - 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Көптік жалғауы жалғанбайтын сөздер. Лексика: әдет, әрекеттер (әдет), өтірік айту, ұрлық жасау, ренжіту, дөрекі сөйлеу, ағартушы,өмір сүрген, жоғары бағалайды, ескерткіш, адалдық, орнату, төре, егілген, түзу/ қисық, ағашты күту.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Әдептілік туралы мәтінді тыңдап, түсінгенін айту. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Әдептілік, ұлы тұлғалар туралы мәтіндерді тауып оқу. Сипаттау мәтіндерінің мазмұнын түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, әдептілік, қазақтың ұлы тұлғалары туралы өз ойларын білдіру;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Адам бойындағы жақсы қасиеттер туралы өз ойын жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда қазақтың ұлы тұлғалары туралы қысқаша сұхбат-диалог. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы айту;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақтың ұлы тұлғалары туралы мәтіндер.
      53. «Тіл үйренемін» - 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Көптік мағынаны білдіретін сөздер. Лексика: шет тілдері, тіл үйрену курстары, тілдік деңгей, тіл ерекшеліктері, мұра, сазгер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсініп, айту. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Сипаттау мәтіндерінің мазмұнын түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, шет тілдерін үйрену туралы өз ойларын білдіру;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарға байланысты қысқаша сұхбат-диалог. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы айту;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстанның астаналары туралы мәтіндер.
      54. «Көлік түрлері. Мен мектепке немен барамын?» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жұрнақ түрлері. Лексика: ыңғайлы, айналысады, соңғы үлгісі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде көлікке қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Көлік, көліктің түрлеріне байланысты мәтіндерді тауып оқу; көлікке қатысты өзіне қажетті сөзді оқып түсіну. Хабарландыру, жарнама сипатындағы мәтіндерді түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, Астана тақырыбы бойынша сөз тіркестері мен оралымдарды сөйлеу тілінде қолдану;
      жазылым: көлікпен байланысты қысқаша мәтін жазу. Көлік, көліктің түрлері, бағдаршам, оның атқаратын қызметтері, мектепке бару/келу кезінде орындалатын іс-әрекеттер туралы жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда көлік, көліктің түрлері, мектепке бару/келу кезінде орындалатын іс-әрекеттер жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқаша сөйлемдер арқылы қолдау. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: көлік қатынасына байланысты мәтіндер.
      55. «Астана, туған күніңмен» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сөз тудырушы жұрнақтар. Лексика: Елорда, қонақ үйлер, ескерткіш, тамашалау, естелік, мерекелік, концерт, қойылымдар, құлпыру, киіз үй;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Астана туралы мәтінді тыңдап, түсінгенін айту. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Астана тақырыбы бойынша мәтіндерді тауып оқу. Сипаттау мәтіндерінің мазмұнын түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, Астана туралы өз ойларын білдіру;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Астана туралы өз ойын жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда Астана туралы қысқаша сұхбат-диалог. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы айту. Диалог-сұрақ, диалог-өтініш. Полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстанның астаналары туралы мәтіндер.
      56. «Табиғатты қорғайық» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сөз түрлендіруші жұрнақтар. Лексика: айналаны таза ұстау, сенбілік, көгал, ағаш егі, «Жасыл ел» бағдарламасы, арық, рәсім, бұлақтың көзі, көгалдандыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде жиі қолданылған табиғат, экология туралы сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Табиғат, экология тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; табиғат туралы өлеңдерді оқып, түсінігін айту;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, табиғат және экологияға қатысты сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті өмірде қолдану;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Өзі тұратын жердің табиғаты туралы қысқа әңгіме жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда табиғат, экология жөнінде қысқаша сөйлесу. Табиғат туралы диалог-мәлімет. Диалог-қоштау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ ақындарының табиғат туралы өлеңдері.
      57. «Кім және қайда?» - 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Дара сөздер. Лексика: төр, босаға, құрметті орын, төрге шығыңыз! табалдырық, жаман ырым, тыйым сөздер, басу/баспау, жақсылық.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде жиі қолданылатын отбасы мүшелері арасындағы сыйластық туралы сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Отбасы мүшелері арасындағы сыйластық тақырыбы бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; туыстық атауларға қатысты өлеңдерді оқып, түсінігін айту;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, туыстық атауларға қатысты сөз тіркестері мен оралымдарды күнделікті өмірде қолдану;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Отбасы мүшелері арасындағы сыйластық туралы қысқа әңгіме жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда отбасы мүшелері арасындағы сыйластық жөнінде қысқаша сөйлесу.
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ ақындарының туыстық атауларға қатысты мәтіндер
      58. «Сүйікті кейіпкерім» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Күрделі сөздер. Лексика: танымал, шын аты, мазақтайды, сатпайды, алдану, сатқын, оқу озаты, оқудан қашу, бұзық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде сүйікті кейіпкеріне қатысты жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. 2 минуттық тыңдаған әңгімені түсініп, айта алу. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Сүйікті кейіпкері туралы күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, сүйікті кейіпкері жайлы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Сүйікті кейіпкері туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда сүйікті кейіпкері жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу. Диалог-сұхбат, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.
      59. «Спортпен айналысамыз» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Күрделі сөздердің емлесі. Лексика: Халықаралық, іс-шаралар, кіреберіс, шешінетін жер, палуан, айналдыру, ептілік, табандылық, жылдамдық, қатал;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде спорт түрлері мен еліміздегі әйгілі спорттық кешендерге қатысты жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. 2 минуттық тыңдаған әңгімені түсініп, айта алу. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Спорт түрлері мен еліміздегі әйгілі спорт кешендері туралы күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, спорт түрлері мен өздеріне таныс спорт кешендері туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Спорт түрлері мен өздеріне таныс спорт кешендері туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда спорт түрлері мен өздеріне таныс спорт кешендері жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.
      60. «Теледидар көремін» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Біріккен сөздер. Лексика: тұрақты, тікелей эфир, көрермен, ерінбе, қарапайым;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде балаларға арналған теледидар бағдарламаларына қатысты жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. 2 минуттық тыңдаған әңгімені түсініп, айта алу. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Балаларға арналған теледидар бағдарламалары туралы күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, балаларға арналған теледидар бағдарламалары туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Балаларға арналған теледидар бағдарламалары туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда балаларға арналған теледидар бағдарламалары жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.
      61. «Әнші құмдар» - 5/3 cағат:
      1) тілдік бөлім: Қос сөздер. Лексика: ұлттық қорық, табиғи ескерткіш, үңгірлер, жер көлемі, мекендейді, қорықшы, төбе, желсіз, жаңбырлы, үн-түнсіз жатады;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде еліміздегі табиғат ғажайыптары: әнші құмдар туралы жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну. Еліміздегі табиғат ғажайыптары: әнші құмдар туралы күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; өзіне қажетті сөзді оқып түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, еліміздегі табиғат ғажайыптары: әнші құмдар туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Еліміздегі табиғат ғажайыптары: әнші құмдар туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда еліміздегі табиғат ғажайыптары: әнші құмдар жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.
      62. «Сен білесің бе?» - 5/3 cағат:
      1) тілдік бөлім: Қысқарған сөздер. Лексика: шың, қоссайыс, сайыскер, бір мезгілде би билеу, қара жорға, буын биі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде Гиннес рекордтар кітабына енгендер туралы жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, Гиннес рекордтар кітабына енгендер туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Гиннес рекордтар кітабына енгендер туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда Гиннес рекордтар кітабына енгендер жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу.
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.
      63. «Ол «Қызыл кітапқа» енген» - 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: Тіркесті сөздер. Лексика: қорғау, одақ, өсімдіктер, деректер, сирек, таралу картасы, жойылып кету,тіркелген, талас, көпжылдық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде «Қызыл кітапқа» енген Қазақстанның жануарлары мен өсімдіктері туралы жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, «Қызыл кітапқа» енген Қазақстанның жануарлары мен өсімдіктері туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. «Қызыл кітапқа» енген Қазақстанның жануарлары мен өсімдіктері туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда «Қызыл кітапқа» енген Қазақстанның жануарлары мен өсімдіктері жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.
      64. «Жаз қызықтары» - 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Күрделі сөздердің емлесі. Лексика: тері аурулары, іш аурулары, сақтану, көңіл бөлу, күн өткізу, аптап ыстық, көлеңке, күннен қорғану;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдау кезінде жаз қызықтары туралы жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді түсіну. Жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну;
      оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну;
      айтылым: синтаксистік құрылымда үйренген қарапайым конструкцияларды пайдаланып, жазғы демалыс туралы айту;
      жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу. Жазғы демалыс туралы қысқа сипаттамалық мәтін жазу;
      тілдесім: қарапайым жағдаяттарда жазғы демалыс жөнінде қысқаша сөйлесу. Күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқа сөйлемдер арқылы толықтырып айта алу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ жазушыларының шығармаларынан үзінділер.

4. Оқу пәнінің 7-сыныптағы базалық білім мазмұны

      65. Оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 16 сағат; оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат бөлінген. Оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 6 сағат.
      66. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады:
      67. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 30/ 24 сағат, «Жайлауға бардым» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сөз таптары. Лексика: атқа міну, қонақжай, жұлдыз Клише: Қандай керемет! қону, түнеу, күндіз, түн, орман, бағалау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы жазғы демалысқа қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырата алу. Жазғы демалысқа қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен жазғы демалыс әсерлері туралы ой бөлісу;
      жазылым: өзінің жазғы демалысын қалай және қайда өткізгені туралы баяндамалық сипаттағы мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: диалог-сұхбат, диалог-талқылау. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Жазда қалай демалғаны туралы достарымен пікір алмасу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: достарымен жазғы демалысы туралы сұхбаттасу.
      68. «Ас – адамның арқауы» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Негізгі және көмекші сөздер. Лексика: ас қайыру. Дастарқанға түкірме! Тамақ жеп отырып сөйлеме! Ыстық тамақты үрлеме! ешкі, қымыз, шұбат, майлы/ майсыз;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы ас пен адам денсаулығының байланысына қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Ас ішуге, тамақтану әдебіне қатысты оқыған мәтіндерінің мазмұнын айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тамақтану әдебі туралы ой бөлісу;
      жазылым: ас түрі мен ас ішуге байланысты өз ойын баяндап, сипаттап жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша диалог-сұхбат, диалог-пікірталас. Ас ішуге байланысты өз пікірін айту. Тамақтану мен денсаулықтың байланысы туралы достарымен пікір алмасу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен ұлттық тағамдардың денсаулыққа пайдалылығы туралы пікірлесу.
      69. «Біз отбасымызбен мемлекеттік тілде сөйлейміз» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Зат есім, оның түрлері. Лексика: немере, туыс, жиен, жеңге, жезде;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы отбасы мүшелеріне және олардың тілдеріне қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Отбасы мүшелерінің тілдеріне қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Отбасы мүшелері және олардың қай тілде қалай сөйлейтіні туралы өз ойын айту;
      жазылым: отбасы мүшелерінің тілдеріне қатысты 9-10 сөйлемнен тұратын мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша баяндау, суреттеу, сипаттау мәтіндерін құрап жазу;
      тілдесім: диалог-әңгіме. Диалог-пікірталас. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Отбасында сөйленетін тіл туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақстандық отбасындағы сөйлеу тілі туралы мәтіндер.
      70. «Күз көрінісі қандай әдемі!» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Көмекші есімдер. Лексика: сұрып, құрамы, тартымды, орау, қышқыл, бейнелеу өнері, тақтай, көңіл бөлу, оқуға түсу, кенеп, қылқалам, сұр;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы отбасы мүшелеріне және олардың тілдеріне қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Отбасы мүшелерінің тілдеріне қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Күзгі табиғат туралы өз ойын айту;
      жазылым: тақырыпқа қатысты 9-10 сөйлемнен тұратын мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша баяндау, суреттеу, сипаттау мәтіндерін құрап жазу;
      тілдесім: диалог-әңгіме. Диалог-пікірталас. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу, достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: күз көрінісі туралы мәтіндер.
      71. «Кітап – бағалы сыйлық» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сапалық және қатыстық сын есім. Лексика: ұлттық кәдесый, арзан/қымбат, құмыра, кілтбау, жан-жақты;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы сыйлықтарға қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Сыйлық түрлеріне қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтіні бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айта алу. Құттықтауға қатысты сөз орамдарын пайдаланып, достарына тілек айту;
      жазылым: сыйлық түрлері мен олардың ерекшелігіне қатысты мәтін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сұрақтарға жауап қайтара алу. Сыйлық ұсыну туралы достарымен пікір алмасу. Диалог-талқылау. Полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: достарымен өз ұлтының сыйлық беру дәстүрі туралы сұхбаттасу.
      72. «Маған спорт киімі керек» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сын есім, оның түрлері. Лексика: өлшем, таңдау, түсі, дәл/дәл емес, жарасу/жараспау, ауыстыру, мархабат, шұлық, іш киім, ашылу салтанаты, салт атты, жанкүйер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы киімге қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Киім түрлеріне қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту, достарына киім түрлері, киіну әдебі туралы өз ойын айту;
      жазылым: өзінің жазғы, қысқы киімдері туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Киімге қатысты өз ой-пікірін білдіру. Полилог-пікірталас;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен ұлттық киімдердің ерекшелігі туралы пікірлесу.
      73. Оқу-еңбек аясы – 25/ 20 сағат, «Ғаламтор маған не үшін керек?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сын есімнің шырайлары. Лексика: тарихи деректер, жинақталған, аудару, таңдау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы интернетке қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Интернетпен жұмыс істеуге қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Жазылым. Өзінің Интернетке қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Интернетке қатысты терминдерді пайдаланып, достарымен пікірлесу. Интернетте жасайтын жұмыстары туралы полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен өздері білетін Интернет сайттары туралы пікірлесу.
      74. «Электронды поштада қазақша сөйлесіп отырамыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Салыстырмалы шырай. Лексика: менің әлемім, құпия сөз, тіркелу, қонақтар, келген/жолданған хаттар, жою, сақтау, құжат, қайта жолдау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы интернетке қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Интернетпен жұмыс істеуге қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Жазылым. Өзінің Интернетке қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Интернетке қатысты терминдерді пайдаланып, достарымен пікірлесу. Интернетте жасайтын жұмыстары туралы полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен өздері білетін Интернет сайттары туралы пікірлесу.
      75. «Электронды кітапхананы пайдаланамын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Күшейтпелі шырай. Лексика: жаңалық, ұсыну;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы тіл үйренуге қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Тіл үйренуге қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тіл үйренуде жасайтын жұмыстары туралы сөйлесу;
      жазылым: өзінің тіл үйренуге қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Тілге қатысты достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен өздері білетін тілдері туралы пікірлесу.
      76. «Үлгі тұтамын» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Реттік сан есім. Лексика: үлгі тұту, жылылық, ұқсау, өз баласындай, әділ, талғаммен киіну, қамқор, мақтан ету, лайықты, үлгі тұту, жауапкершілік, талап қою, қадағалау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы тіл үйренуге қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Тіл үйренуге қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тіл үйренуде жасайтын жұмыстары туралы сөйлесу;
      жазылым: өзінің тіл үйренуге қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Тілге қатысты достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен өздері білетін тілдері туралы пікірлесу.
      77. «Жақсыны көрмек үшін» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жинақтық сан есім. Лексика: өткізу, маман иесі, қатысу, мәнерлеп оқу, шарттар, орын алу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы тіл үйренуге қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым бойынша қойылған тест сұрақтарына жауап беру;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Тіл үйренуге қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тіл үйренуде жасайтын жұмыстары туралы сөйлесу;
      жазылым: өзінің тіл үйренуге қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Тілге қатысты достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен өздері білетін тілдері туралы пікірлесу.
      78. Әлеуметтік-мәдени ая – 65/52 сағат, «Қазақ зергерлік өнері» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Болжалдық сан есім. Лексика: жуық, өз қолымен, білезік, алқа, алаша басу, қамшы, қолөнер, қолдан жасалған, шеберхана, зергер, әшекей заттар, сақина, сырға, шашбау, асыл тастар, алтын, күміс;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы зергерлік өнерге қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Зергерлік өнерге қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тіл зергерлік өнер туралы сөйлесу;
      жазылым: өзінің зергерлік өнерге қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Қазақ зергерлік өнеріне қатысты достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен қазақтың зергерлік өнері туралы пікірлесу.
      79. «Киелі сандар» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Топтау сан есімдері. Лексика: салт-дәстүр, ырымдар, жеті ата, жеті қазына, ер жігіт, сұлу жар, жүйрік ат, қыран бүркіт, құмай тазы, берен мылтық, өткір пышақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы киелі сандарға қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Жеті санына қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тіл үйренуде жасайтын жұмыстары туралы сөйлесу;
      жазылым: өзінің киелі сандарға қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Киелі сандарға қатысты достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен өздері білетін киелі сандар туралы пікірлесу.
      80. «Менің әуес ісім» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Бөлшектік сан есім. Лексика: талғам, ширек, қауіпті, аяқты бүгу, екі аяқтап, өрге шығу, шыр айналу, біртіндеп;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы әуес іске қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: адамдардың әуес ісіне қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен өзінің әуес, сүйікті істері туралы сөйлесу;
      жазылым: өзінің ұнататын айналысатын ісі туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жаза алады. Берілген тірек сөздер мен жоспар бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Өзінің әуес ісіне қатысты полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен өзінің, достарының әуес істері туралы пікірлесу.
      81. «Мен әуен тыңдаймын» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Есімдік. Лексика: ғасыр, насихаттау, ұрпақтан-ұрпаққа, ұмыту, үзбей қарау, іші/сырты;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы музыкаға қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі музыка жанрлары мен сазгерлерге, қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айта алу. Музыка жанрлары мен сүйікті сазгерлері туралы айту;
      жазылым: өзінің ұнататын музыкасы, топтары, сазгерлері туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу. Сұрақтарға жауап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Музыкаға қатысты пікірлесу. Достарымен музыка, сазгерлер туралы ой бөлісу. Полилог;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен ұлттық музыка жанрларының, сазгерлердің ерекшелігі туралы пікірлесу.
      82. «Менің сүйікті актерім» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жіктеу есімдігі. Лексика: алтын қор, құрылу, таспаға жазылу, тұңғыш, халық әртісі, сахна, қойылым, рөлді сомдау, марапатталу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы қазақ киносының тарландарына қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: қазақ киносының тарландарына қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен өзінің сүйікті актерлері туралы сөйлесу;
      жазылым: қазақ киносының тарландары туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жаза алады. Берілген тірек сөздер мен жоспар бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Өзінің сүйікті актерлеріне қатысты полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен өзінің, достарының сүйікті актерлері туралы пікірлесу.
      83. «Спорт. Қазақстанның белгілі спортшылары» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сілтеу есімдігі, оның тәуелденуі. Спорт терминдерінің емлесі. Лексика: біртуар, спорт шебері, тілші;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы Қазақстан спортшыларына қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну. Тыңдалым мазмұны бойынша өз ойын айту;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тірек сөздерді ажырату. Спорт түрлері мен белгілі спортшыларға қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Жазылым. Өзінің ұнататын спорт ойындары, спортшылары туралы хабарлау, суреттеу мәтіндерін жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша спортқа қатысты пікірлесу. Достарымен өзінің ұнататын спортшыларының жеңістері туралы ой бөлісу. Достарымен спорт түрлері мен сүйікті спортшылары туралы сөйлесу. Диалог-сұхбат. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен ұлттық спорт түрлері туралы пікірлесу.
      84. «Мектепте наурыз тойлаймыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сілтеу есімдігінің септелуі. Лексика: күн мен түн теңеледі, бұлақтың көзін ашу, дәм тату, жеті түрлі тағам (су, сүр ет, тұз, бидай, тары, арпа жармасы);
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы наурыз мерекесіне қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: наурыз мерекесіне қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен наурыз мерекесі туралы сөйлесу;
      жазылым: наурыз мерекесі туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жаза алады. Берілген тірек сөздер мен жоспар бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Наурыз мерекесіне қатысты полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен наурыз мерекесі туралы пікірлесу.
      85. «Судың да сұрауы бар» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сұрау есімдіктері. Лексика: үнемдеу, ұту, емдік қасиеті, шипалы, сұрауы бар, жер асты сулары, қорлары, тіршілік көзі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы тіршілік көзі суға қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: тіршілік көзі суға қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен су туралы сөйлесу;
      жазылым: тіршілік көзі су туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жаза алады. Берілген тірек сөздер мен жоспар бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен таұырыпқа қатысты пікірлесу.
      86. «Табиғат ғажайыптарына таң қаламын» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Өздік есімдігі. Лексика: ғажайып, жартас, құбылыс, адамзат, құбылу, қазаншұңқыр, тостаған, апат, жұмбақ сызба, таңқалдыру, болжам, магниттік өріс;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы табиғат ғажайыптарына қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: табиғат ғажайыптарына қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен табиғат ғажайыптары туралы сөйлесу;
      жазылым: табиғат ғажайыптары туралы сипаттау, суреттеу мәтіндерін жаза алады. Берілген тірек сөздер мен жоспар бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Табиғат ғажайыптарына қатысты полилог-ойталқы;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы достарымен, мұғаліммен табиғат ғажайыптары туралы пікірлесу.
      87. «Ең, ең, ең...» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Жалпылау есімдігі. Лексика: сарқырама, үздіксіз түсу, сезу, қорық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы тақырыпқа қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тақырыпқа қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тақырып туралы сөйлесу;
      жазылым: тақырыпқа қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-сұхбат. Полилог-ойкөкпар;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа қатысты танымдық мәтіндер бойынша сұхбаттасады.
      88. «Толағай» тауының тарихы...» - 5/4 сағат:
      1) ілдік бөлім: Болымсыздық есімдігі. Лексика: аңыз, арқасына арту, жаңбыр, қуаңшылық, сүріну, саламатты өмір салты, қаппен жүгіру, ұйымшылдық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы «Толағай» тауының тариына қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тақырыпқа қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тақырып туралы сөйлесу;
      жазылым: тақырыпқа қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-сұхбат. Полилог-ойкөкпар;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа қатысты танымдық мәтіндер бойынша сұхбаттасады.
      89. «Ырымға сенесің бе?» - 5/4 сағат:/
      1) тілдік бөлім: Белгісіздік есімдігі. Лексика: ата-баба, жалғасқан, қалыптастырады, ырым, сену/сенбеу, тыйым сөздер, маңдай, түсінік, көзқарас, бұзба, обал/сауап, аққуды атпа, құстың ұясын бұзба;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы тақырыпқа қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тақырыпқа қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тақырып туралы сөйлесу;
      жазылым: тақырыпқа қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-сұхбат. Полилог-ойкөкпар;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа қатысты танымдық мәтіндер бойынша сұхбаттасады.
      90. «Қалай баруға болады?» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сөз таптарынан өткенді қайталау. Лексика: мықтап ойлану, дақ;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі және үнтаспа мен бейнетаспадағы «Толағай» тауының тариына қатысты айтылған ақпараттарды тыңдап түсіну;
      оқылым: оқу мәтіндеріндегі тақырыпқа қатысты оқығандарын ауызша мазмұндап айту. Оқыған мәтін бойынша сұрақ қою;
      айтылым: тақырып бойынша өз ойын айту. Достарымен тақырып туралы сөйлесу;
      жазылым: тақырыпқа қатысты ойын хабарлау, баяндау мәтіні түрінде жазу. Берілген тірек сөздер бойынша мәтін құрап жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-сұхбат. Полилог-ойкөкпар;
      3) қәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа қатысты танымдық мәтіндер бойынша сұхбаттасады.

5. Оқу пәнінің 8-сыныптағы базалық білім мазмұны

      91. Оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 16 сағат; оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат бөлінген, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 6 сағат.
      92. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады:
      93. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 40/ 32 сағат, «Алакөлде болдың ба?» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Етістік. Негізгі және кӨмекші етістіктер. Лексика: мекен етеді, емдік қасиет, ағынсыз көл, тері, буын, жүйке, ауру түрлері, ем, дәлелдеу, ластанбау, бейімделу, нығайтатын болған, су қоймасы, құрлық, тұйық көл, байланысы үзілген, түзілген, бекіре, шектеседі, апат аймағы, бұрғылау, тасымалдау кезінде;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: отбасы сыйластығы туралы қысқа 1-2 минуттық әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты әңгімелер, мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жоспары, баратын жағы, істейтін ісі жайлы;
      жазылым: тақырыпқа қатысты әңгімелер жазу, өз ойын жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу: диалог-сұхбат, сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет, ақылдасу, рұқсат сұрау, және т.б; Отбасы сыйластығына қатысты достарымен полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы отбасы мүшелерінің сыйластығы мәселелері; тақырыпқа байланысты әңгімелесу.
      94. «Отбасындағы әдеп (сыйластық)» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Болымды және болымсыз етістіктер. Лексика: пана тұту, кісі ақысын жемеу, ұрлыққа жоламау, санаға сіңіру, арды аттамау, сыншы, парыз, ұрсу/ ұрыспау, сөйлесу деймін,сырласу, рұқсат сұрау (алу), бақытты сезіну, ақылдасу, жоспарлау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: отбасы сыйластығы туралы қысқа 1-2 минуттық әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты әңгімелер, мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жоспары, баратын жағы, істейтін ісі жайлы;
      жазылым: тақырыпқа қатысты әңгімелер жазу, өз ойын жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу: диалог-сұхбат, сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет, ақылдасу, рұқсат сұрау, және т.б; Отбасы сыйластығына қатысты достарымен полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы отбасы мүшелерінің сыйластығы мәселелері; тақырыпқа байланысты әңгімелесу.
      95. «Біздің әулеттің дәстүрлері» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Сабақты және салт етістіктер. Лексика: сүйінші, көрімдік, байғазы, жезде/жеңге, әулет, ерулікке шақыру, кішіге ізет, көрші, қоныс;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы қысқа 1-2 минуттық әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты әңгімелер, мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жоспары, баратын жағы, істейтін ісі жайлы;
      жазылым: тақырыпқа қатысты әңгімелер жазу, өз ойын жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу: диалог-сұхбат, сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет, ақылдасу, рұқсат сұрау, және т.б; қазақ халқының салт-дәстүрлеріне қатысты достарымен полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа байланысты әңгімелесу.
      96. «Отбасы құндылықтары» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Етістер. Өздік етіс.Лексика: жасына қарай, төрден орын беру, қартаясыз, дауыс көтеру, қарсы сөз айтпау, кішіпейіл бол, әдепті болу, адамгершілік борыш, иіліп сәлем беру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: Отбасы құндылықтары туралы қысқа 1-2 минуттық әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты әңгімелер, мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жоспары, баратын жағы, істейтін ісі жайлы;
      жазылым: тақырыпқа қатысты әңгімелер жазу, өз ойын жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу: диалог-сұхбат, сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет, ақылдасу, рұқсат сұрау, және т.б; отбасы құндылықтарына қатысты достарымен полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа байланысты әңгімелесу.
      97. «Мен армандайтын үй» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Өзгелік етіс. Ортақ етіс. Лексика: тау етегінде, жекежай салқын самал, кеңесемін, перде, көгал, қақпа, аршалар, қоршау, аспалы шам, мүсіндер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты қысқа 1-2 минуттық әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа байланысты әңгімелер, мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жоспары, баратын жағы, істейтін ісі жайлы;
      жазылым: тақырыпқа қатысты әңгімелер жазу, өз ойын жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу: диалог-сұхбат, сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет, ақылдасу, рұқсат сұрау, және т.б; тақырыпқа қатысты достарымен полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырыпқа байланысты әңгімелесу.
      98. «Дәмханадан тамақ ішемін» –5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Ырықсыз етіс. Лексика: сұйық тағам, Біріншіге не бар? Екіншіге не аламыз?
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелер тыңдап түсіну. Оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: асханада ішкен тамағы туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Тамақтану әдебі туралы достарымен пікірлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: өзге ұлт өкілдерінің тамақ мәзірі, дағдысы туралы әңгімелесу.
      99. «Сауықтыру орындарында» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Есімше. Лексика: алдын-ала жазылу, келісім бойынша, ақылы\тегін, жеңілдік, төлем жүйесі, қызмет түрлері, бұлшық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: денсаулыққа қатысты кішігірім әңгімелер тыңдап түсіну. Оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: сауықтыру орындары туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Сауықтыру орындары туралы достарымен пікірлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сауықтыру орындары туралы әңгімелесу.
      100. «Кинотеатрға барамыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Есімшенің септелуі. Лексика: орын таңдау, телефонмен анықтау, алдыңғы/соңғы қатарлар, іріктеу, түсірілім, қару-жарақ, сауыт-сайман, ат әбзелдері, найза, садақ, сапасы жоғары, киногерлермен кездесу, бас кейіпкер рөлінде, атақты фильм, қол шапалақтау, жұлдыздар;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелер тыңдап түсіну. Оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: кинотеатр туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу, пікірлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      101. Оқу-еңбек аясы – 35/28 сағат, «Уақытты жоспарлап үйренейік» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Есімшенің тәуелденуі. Жекеше және көпше түрі. Лексика: үнемдеу, ырысы, үлгере алмау, дағдылану, ұйқыны қандыру, оқу залы, бос уақыт, құлаққап, үй шаруасы, тиімді қолдану;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: мектепте не істегенін, әдетте не істейтінін айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Өзінің жұмыс күні туралы достарымен пікірлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: білім алуға қатысты қазақ халқының мақал -мәтелдері.
      102. «Қазақстан халқы ассамблеясы» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Есімшенің жіктелуі. Лексика: кеңдігі, дарқандығы, қасіретті, қуғындалу, жер аударылып келген, ұжымдастыру, ашаршылық, саяси-қуғын сүргін, жан азабы, босқын болып, арып-ашу, жатсынбау, баурына тарту, ажалдан алып қалу, бір үзім (нан), бөліп беру, паналату, ұлтаралық келісім, құрылды, өзара түсіністікте, ұйытқы болу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: Қазақстан халқы ассамблеясы туралы айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      103. «Сыныбымызбен театрға барамыз» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Көсемше. Лексика: сомдайды, еңбек сіңірген, театр тарландары, қолтаңба;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: тақырып туралы айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      104. «Домбыра үйірмесіне жазылдым» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Тұйық етістік. Лексика: икемділік, тиек, екі ішекті, жетіген, саз сырнай, шаңқобыз, дауылпаз, қобыз, әлемді мойындату, дәріптеу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: тақырып туралы айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      105. «Теледидар арқылы әлемді көремін» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Етістіктің шақтары. Өткен шақ. Лексика: тікелей эфир, рухани құндылықтар, көрермен талғамы, саяхаттау, бөлісу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: Теледидар арналары, олардың бағдарламалары туралы айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      106. «Дәл бүгіннен бастап...» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Осы шақ. Нақ осы шақ. Лексика: қарым-қатынас этикеті, қолға аламын, өз ортасы, сөзінде тұру, тіл табысу, қасиет, қабілет, иемдену, нәтиже, өмір тәжірибесі, жар, бедел, пікір алмасу, қоғамдық құбылыс;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: тақырып туралы айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      107. «Қауіпсіздік ережелерін сақта» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Ауыспалы осы шақ. Лексика: алғашқы көмек, өшіру, жер сілкінісі, дабыл қағу, зілзала, оқу-жаттығулары, сабырлылық сақтау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді (ұзақтығы 1-2 минут) тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: қауіпсіздік ережелері туралы айту;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тақырып туралы туралы әңгімелесу.
      108. Әлеуметтік-мәдени ая – 45/ 36 сағат, «Қазақстан қалаларын аралағым келеді» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Келер шақ, болжалды келер шақ. Лексика: ірі қалалар, өндірістік қалалар, халық саны, құрамы, орналасқан жері,тас көмір, облыс орталығы, көрікті жерлері, тарихи ғимараттар, сәулетті ескерткіштер, тыныш\шулы, Шығыс моншасы, жер асты қаласы, ашық мұражайлар;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелер тыңдап, түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: қалалар туралы әңгіме айту, баяндау;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Қазақстан қалалары туралы достарымен полилог-ойкөкпар. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: басқа ұлт өкілдерімен Қазақстан қалалары туралы әңгімелесу.
      109. «Қазақстан балалар жазушылары» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Мақсатты келер шақ. Лексика: жинақ, жариялау, талдау, өзгертеді, ұйқас;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жазушының өмірбаяны туралы баяндау;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Қазақстан балалар жазушылары мен олардың шығармалары туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас: қазақ және орыс балалар жазушылары туралы пікірлесу.
      110. «Мен білетін табысты адамдар» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Етістіктің шақтарын қайталау. Лексика: жолы болу, табыс көзі, үздіксіз ізденіс, жомарт, ізгілік, жанашыр, қолдау көрсету;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну;
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: монологтік сөйлеу: жазушының өмірбаяны туралы баяндау;
      жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Еліміздегі табысты адамдар және олардың қол жеткізген жетістіктері туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас: қазақ және орыс балалар жазушылары туралы пікірлесу.
      111. «Шарын» шатқалына бардың ба?» – 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Етістіктің райлары. Бұйрық рай. Лексика: жолдамамен, құз жартастарға, шатқал, көне болады, шығарма, қашалған, дәуір;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну (ұзақтығы 1-2 минут);
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: өз ауылы /қаласы/облысының экологиясы туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Қазақстан экологиясы туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: табиғат туралы әр ұлт өкілдерінің мақал-мәтелдері.
      112. «121 –өнім» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Шартты рай, жіктелуі, жасалу жолдары. Лексика: кен орны, зерттеле бастау, игеруге атсалысуда, жанар жағармай, сұйық отындар, минералды қоспалар, тұрмысқа қажет;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну (ұзақтығы 1-2 минут);
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: Мұнай және оның өнімдері туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Мұнай және оның өнімдері туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мұнай қндіруші елдер туралы түрлі мәтіндер.
      113. «Көшпелі көрме ЕХРО» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім:: Қалау рай. Тәуелденуі, жіктелуі. Лексика: әлемдік нарық, бәсекелестіке, көшпелі көрме, пайдасы, ұтқырлық, капитал;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну (ұзақтығы 1-2 минут);
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: тақырыпқа қатысты өз ойларын туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу, достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: халықаралық қатынас туралы мәтіндер.
      114. «Киімді тазалауға өткіздім» - 5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Үстеу. Мезгіл үстеу. Лексика: тауар құлақшасы, кептіру, құрғақ тазалау, дымқыл-жылы өңдеу, сығу, жүн, мақта, тоқыма, былғары, дақты кетіру, түсі оңу, түбіртек;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну (ұзақтығы 1-2 минут);
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: киім тазалау туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Киім тазалау туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: киім, оны күту туралы мәтіндер.
      115. «Ұлттық спорт ойындары» -5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: Мекен үстеу. Лексика: көкпар, жанкүйер, марапат, бапкер, тақ/жұп, шыдамдылық, ұлттық ойындар: жамбы ату, теңге ілу, алтыбақан; қойларын жусату, сопақша, қазан, құрлық, қойшы, біріншілік;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну (ұзақтығы 1-2 минут); оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: Ұлттық спорт ойындары туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Мұнай және оның өнімдері туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әр ұлт өкілдерінің ұлттық ойындары туралы деректер.
      116. «Гарри және оның достары» -5/4 сағат:
      1) тілдік бөлім: сын-қимыл үстеуі. Лексика: бастан кешкен оқиға, қорқынышты сәттер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: тақырыпқа қатысты кішігірім әңгімелерді тыңдап түсіну (ұзақтығы 1-2 минут);
      оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;
      айтылым: Гарри және оның достары туралы баяндау;
      жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;
      тілдесім: сұрақ-жауап, сұрақ-мәлімет диалогтары. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Гарри және оның достары туралы достарымен пікірлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: кітап туралы әр ұлт өкілдерінің мақал-мәтелдері.

6. Оқу пәнінің 9-сыныптағы базалық білім мазмұны

      117. Оқыту орыс тілінде жүретін мектептерде аптасына 4 сағаттан, барлығы 136 сағат, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 16 сағат; оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат бөлінген, оның ішінде ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық қайталауға 4 сағат.
      118. Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады:
      119. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 30/14 сағат. «Төрлетіңіз!» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: Күшейткіш үстеу. Лексика: әке/ана тәрбиесі, қонақ төрге отырады, қонақжай, жауапкершілік, жол беру, елдің көркі, нәзіктік, инабаттылық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну. Қазақ отбасы, қазақ халқының қонақжайлылығы туралы берілген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: Қазақ отбасы, қазақ халқының қонақжайлылығы туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Болған жағдайға байланысты, сезімге әсер ететін сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: Қазақ отбасы, қазақ халқының қонақжайлылығы туралы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып өз ойын айту;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Қазақ отбасы, қазақ халқының қонақжайлылығы туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жаза білу, өз ойын қысқаша білдіре алу;
      тілдесім: Қазақ отбасы, қазақ халқының қонақжайлылығы жайындағы сұхбаттарға қатысу. Қазақ отбасы, қазақ халқының қонақжайлылығы туралы көзқарасын айтып, пікір білдіру. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасы тәрбиесі туралы қысқа мәтіндер, өлеңдер.
      120. «Отбасыммен шешім қабылдаймын» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: мақсат үстеуі. Лексика: бағдарлы, бағыт таңдау, қоғамдық-гуманитарлық, жаратылыстану-математика, қызығушылық, жалақы, жеке сабақ аламын, есеп шығару, теңдеулер шешу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: қазақ отбасының ерекшелігі туралы мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну;
      оқылым: мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: қазақ отбасындағы өзара сыйласымдылық туралы пікір білдіру;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып әңгіме жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: қазақ отбасы жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: ұсынылған қазақ отбасылары туралы мәтіндерді оқу.
      121. «Ұлттық тағамдарды ұнатамын» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім:: себеп-салдар үстеуі. Лексика: бие байланады, ағытады, жылқы айдап әкелу, ашыту, ауруға ем, сауға қуат, баптау, саба, күбі, жылқы терісінен, саумал, пісу, дәмі аузыңды үйіреді, түтінге ыстау, таба нан, шұбат, қазақы дастарқан;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: ұлттық тағамдар туралы мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну;
      оқылым: мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: ұлттық тағамдар туралы пікір білдіру;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып әңгіме жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: ұлттық тағамдар жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: ұлттық тағамдар туралы мәтіндерді оқу.
      122. «Дәмге тапсырыс беремін» - 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: еліктеу сөздер. Лексика: бағасына келісу, мейрамхана, алдын ала төлеу, ашытқан қамыр, кеуіп кетпеу, қатты қыздыру, үздіксіз араластыру, біркелкі, сәнді, ең тиімді, еріту, шақтап жаю, қалауыңызша, қоймалжың салманы, үккіш;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: қоғамдық тамақтану орындары туралы мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну;
      оқылым: мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: қоғамдық тамақтану орындары туралы пікір білдіру;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып әңгіме жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: қоғамдық тамақтану орындары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қоғамдық тамақтану орындары туралы мәтіндерді оқу.
      123. «Шымбұлаққа барайық» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: септеулік шылаулар. Лексика: тау шатқалы, аспалы жолмен көтерілу, шаңғыларды жалға алу, асу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: «Шымбұлақ» тау шатқалы туралы мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну;
      оқылым: мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: «Шымбұлақ» тау шатқалы туралы пікір білдіру;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып әңгіме жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: «Шымбұлақ» тау шатқалы жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қоғамдық демалыс орындары туралы мәтіндерді оқу.
      124. «Ұлттық құрама командалар» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім:: септеулік шылауларды қайталау. Лексика: ұлттық құрама, бәсекелестік рух, ортақ намыс.
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: ұлттық құрама командалар туралы мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну;
      оқылым: мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: ұлттық құрама командалар туралы пікір білдіру;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып әңгіме жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: ұлттық құрама командалар жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: спорт, денсаулық туралы мәтіндерді оқу.
      125. Оқу-еңбек аясы – 40/21 сағат. «Менің арман мектебім» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: жалғаулық шылаулар. Лексика:: менің арманым, жаңашыл мектеп, мұғалімді өзім таңдаймын, ұжым, жабдықтау, жағдай жасау;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар өз арман мектебі туралы ой алмасады.
      126. «Ғаламтордағы әлеуметтік желілерді пайдаланамын» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: демеулік шылаулар. Лексика:әлеуметтік желілер, таралу жылдамдығы, хат алмасу, қашықтықтан оқыту, өркениет;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар әлеуметтік желілер туралы ой алмасады.
      127. «Атақты ғалымдар» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: одағай. Лексика: ғылым, ғалым, ерекше қабілет, талмай іздені, жаңа ашылымдар, ғылымды дамыту, еліктеу, ұқсау, ғылымды сүю, зерттеу жүргізу, ұстаз бен шәкірт байланысы, ғылыми жетекші, шәкірт;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар ғылым жетістіктері туралы ой алмасады.
      128. «Жеті жұрттың тілін біл...» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: сөз тіркесі. Лексика:экзотикалық тілдер, таралым, мүмкіндігі кең тілдер, ұлттық тіл, жерілікті халық тілдері, шектеулі, арнайы курстар, озық әдістемелер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу. жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар халықаралық тілдер туралы ой алмасады.
      129. «Қандай емтихандар тапсырамын?» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: жай сөйлем. Лексика: таңдау пәні, қарындашпен белгілеу, өшіргішпен өшіру, кәсіптік білім алу;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну, қолдана алу;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: орыс тілді, қазақ тілді мектептерде оқылатын тілдер туралы әңгімелесу.
      130. «Білім және «Тәуелсіздік толғауы» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: сөйлем мүшелері, тұрлаулы мүшелер. Лексика: Жолдау, толғау, тарихи, киелі, үдемелі, жылнама;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: Қазақстан мемлекеті және Тәуелсіздік туралы мәтіндерді түсіну. Тәуелсіз елдің тарихы мен қазіргісі жайлы ақпаратты тыңдап түсіну;
      оқылым: Мемлекеттік құрылым туралы мәтіндер мен «Тәуелсіздік толғауын» оқу, талдау. Қазақстан халқы Ассамблеясы мен Астананың құрылуы жайлы мәліметтерді оқып түсіну. Мәтіндегі тәуелсіздікпен байланысты деректерді тауып, түсінік беру. «Тәуелсіздік толғауына» қатысты мәтіннің идеясын анықтау;
      айтылым: Тәуелсіздік толғауының мәні туралы баяндау. Тәуелсіздіктің маңызын өз ойымен сабақтастырып айту. Тірек сөздер бойынша «Тәуелсіздік – тұғырым» тақырыбында мәтін құрап айту;
      жазылым: Тәуелсіздік толғауындағы «аға буын өкілдері жасаған тарихи маңызы зор істерді» талдау. Тәуелсіздік кезінде қол жеткен нәтижелерді сараптайтын абзацтарға сүйеніп, ой қорытындысын жазу. Мәтіндегі маңызды мәліметтерді жинақтап жазу;
      тілдесім: Тәуелсіздік толғауы мен мемлекеттік құрылымдар жайлы ойталқы өткізу. «Ел тәуелсіздігіне біз қандай үлес қосамыз?» тақырыбындағы ойбөліс. Жағдаяттық тапсырмалар арқылы «Тәуелсіздік толғауы» туралы пікірлесім;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Тәуелсіздік толғауындағы нақыл сөздердің, афоризмдердің негізінде пікір алмасу.
      131. «Колледжге барсам ба екен?» – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Лексика:арнайы кәсіптік білім, арнайы дайындық, мамандықты меңгеру, оқуды жалғастыру, мамандар тапшылығы, ең сұранысқа ие мамандар, мамандыққа қызығу, ата-ана кеңесі;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар арнайы кәсіптік білім беретін оқу орындары туралы ой алмасады.
      132. «Жаңа технология жетістіктері» – 5 /2 сағат:
      1) тілдік бөлім: оқшау сөздер, қаратпа сөз. Лексика: заманауи технология, ақпараттық жүйелер, ақпарттық есептеу техникасы, адам құқығы, таныс/бейтаныс құбылыстар, озық тәжірибелер, көзді ашып-жұмғанша;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;
      айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар жаңа технология жетістіктері туралы ой алмасады.
      133. Әлеуметтік-мәдени ая – 50/29 сағат. «Сурет галлереясына саяхат» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: қыстырма сөз. Лексика: көркем туынды, айнытпай салу.     
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап, айтылған ойды түсіну. Суретшілер туралы берілген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: суретшілер, сурет көрмесі, картиналар туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: белгілі бір сурет туралы өз пікірін білдіру. Сурет галлереясындағы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Суретші мен суреттер туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;
      тілдесім: сурет, суретшілер жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Ә.Қастеевтің туындылары туралы пікір алмасу.
      134. «Мынау қай мұражай?» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: құрмалас сөйлем түрлері. Лексика: құнды жәдігер, ахметтану дәрісханасы, күрделі жөндеу, сыртқы пішіні, археологиялық, этнографиялық және мәдени ескерткіштер, ежелгі және ортағасыр тарихы, жеті алтын жауынгер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Мұражай туралы берілген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: мұражай, мұражайдағы экспонаттар туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: ойын жеткізу барысында түрлі туындылар, экспонаттар жайлы айту. Мұражайдағы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мұражай туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша жазбаша түрде білдіру;
      тілдесім: мұражай жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Диалогке қатысу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: ұлттық аспаптар мұражайы туралы әңгімелесу.
      135. «Қазақстан аймақтары» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: салалас құрмалас сөйлем. Лексика: шектесіп жатыр, шақырым, құрғақ климат, тау белдеулері, егіншілік, қоңыржай, қолайлы/қолайлы емес, қара уылдырық, Маңғыстау аймағы, аумағы кіші, жер қойнауы, төбелі жазық;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Қазақстан аймақтары туралы берілген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: Қазақстан аймақтары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;
      айтылым: ойын жеткізу барысында түрлі туындылар, экспонаттар жайлы айту. Қазақстан аймақтарындағы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Қазақстан аймақтары туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша жазбаша түрде білдіру;
      тілдесім: мұражай жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Диалогке қатысу;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстан аймақтары туралы әңгімелесу.
      136. «Мен ұнататын теле/радио хабар» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: сабақтас құрмалас сөйлем. Лексика: «ХХІ ғасыр көшбасшысы» танымдық бағдарламасы, ойын-сауық бағдарламасы, танымдық бағдарлама, басқа арнаға ауыстыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Радио, теледидардан естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Теледидардан көрген бағдарлама туралы жазу;
      тілдесім: теледидардан көрген, кино, бағдарламалар мен радиодан естіген жаңалықтар жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстан телеарнасындағы танымдық бағдарлама туралы әңгімелесу.
      137. «Экологиялық апаттар» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: аралас құрмалас сөйлем. Лексика: ақ қан аурулары, кемтар, ядролық жарылыс, ашық сынақтар, шешім, тартылу, тұзы ұшу, теңіз түбі, химиялық қоспалар, қарқынды даму, бұлғын терісі, елді мекен, шөл белдеуі, шаруашылық, тыңайтқыш;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Экологиялық апаттар туралы естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу;
      тілдесім: экологиялық апаттар жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: экологиялық апаттар туралы әңгімелесу.
      138. «Электронды журналмен таныссың ба?» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: төл сөз бен төлеу сөз. Лексика: оқуға ыңғайлы, жастарға ой салады;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Электронды журналдар туралы естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу;
      тілдесім: электронды журналдар жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: электронды журналдар туралы әңгімелесу.
      139. «Әлемнің атақты спортшылары» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: автор сөзі. Лексика: бапкер, халықаралық турнир;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Әлемнің атақты спортшылары туралы естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу;
      тілдесім: әлемнің атақты спортшылары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әлемнің атақты спортшылары туралы әңгімелесу.
      140. «Тарлан» сыйлығына кім лайықты?» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: тыныс белгілері. Сөйлем ішінде келетін тыныс белгілері. Лексика: марапаттау, отандық, «Тарлан» сыйлықтары, гуманитарлық салалар, қоғамдық марапаттау, танымал қайраткерлер, үздік орындаушы;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. «Тарлан» сыйлығы және оның иегерлері туралы естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу;
      тілдесім: «Тарлан» сыйлығы және оның иегерлері жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: «Тарлан» сыйлығы және оның иегерлері туралы әңгімелесу.
      141. «Қазақ қолөнері туралы не білеміз?» – 5/3 сағат:
      1) тілдік бөлім: сөйлем соңында келетін тыныс белгілері. Лексика: саз аспаптары, әрлеу үшін, шетен ағаштар, түстерді таңдап пайдалану, егеу, сүргі, өсімдік тектес оюлар, қошқар мүйіз, қазтабан, киіз үй жабдықтары, ұлттық өрнектер, зерлеу, көмкеру, қолданбалы өнер;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Қазақ қолөнері туралы естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу;
      тілдесім: қазақ қолөнері жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақ қолөнері туралы әңгімелесу.
      142. «Билеп үйренейік » – 5/2 сағат:
      1) тілдік бөлім: өткен тақырыптарды қайталау. Лексика: шыр айналып билеу, көзі жұмылғанша, заманауи билер, ырғақ, иілу, ғафу етіңіз, шапшаң да шалт қимылдау, ізет көрсету, ортаға шақыру;
      2) қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
      тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Қазақтың халық билері туралы естіген сөйлемдерді түсіну және қолдану;
      оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;
      айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;
      жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу;
      тілдесім: қазақтың халық билері жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;
      3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: қазақтың халық билері туралы әңгімелесу.

7. 5-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      143. Пәндік нәтижелер бойынша 5-сыныптың соңында оқушылар:
      1) 130-150 лексикалық минимумды;
      2) сөз құрамын және түбірлес сөздерді ажыратуды;
      3) сөзжасамның негізгі (сөз тудырушы, сөз түрлендіруші) тәсілдерін;
      4) лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің көптелу, тәуелдену, септелу, жіктелу ерекшеліктерін;
      5) етістіктің болымсыз түрін және «жоқ», «емес» сөздерін пайдалануды;
      6) жай сөйлем құру тәсілдерін;
      7) мәтіндегі сөздердің өзара байланысын, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін;
      8) сөз тіркесінің сөзден, сөйлемнен өзгешелігін білуі тиіс.
      144. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді; өзі және өз отбасы туралы, мектеп өмірі туралы, мекен жайы туралы, оқуы жайлы айтылған сөздерді; жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну дағдыларын;
      2) оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну; өзіне таныс тақырыптар бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; тақырып көлеміндегі мәтіндерден өзіне қажетті сөзді оқып түсіну; мәтіннен тірек сөздерді табу, ұқсас заттарды салыстыра сипаттау; қазақ тіліндегі өлеңдерді жаттау дағдыларын;
      3) айтылым: қарапайым сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, өз отбасы және басқа адамдар туралы, өздерінің өмірі, оқуы, мектебі жайлы айта алу; өз ойын қысқа сөйлемдер арқылы білдіру дағдыларын;
      4) жазылым: тақырыптар көлемінде қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу; мәтіні оңай хат жазу; біреуге жазбаша алғыс білдіру; тақырып аясында түрлі мәліметтер жазу дағдыларын;
      5) тілдесім: қарапайым жағдаяттарда өзіне таныс тақырыптар бойынша қысқаша сөйлесе алу; күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқаша сөйлемдер арқылы қолдай алу; еркін сөйлесу үшін қарапайым сөздер мен тіркестерін түсіну, диалог пен полилогке қатыса алу дағдыларын меңгеруі тиіс.

8. 6-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      145. Пәндік нәтиже бойынша 6-сыныптың соңында оқушылар:
      1) 130-150 лексикалық бірлікті;
      2) ұсынылған лексикалық бірліктердің мағыналарын;
      3) сөздің бір және көп мағыналы болатындығын;
      4) лексикалық минимумға кіретін қос сөздер, біріккен сөздердің жасалу жолдарын;
      5) тілдік қатынаста сөз құрамын ажыратуды, сөз таптарының (лексикалық бірліктер аясында) сөзжасамдық ерекшеліктерін;
      6) лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің түрлену ерекшеліктерін;
      7) септік, тәуелдік, жіктік, көптік жалғауларын;
      8) етістіктің болымсыз түрін және «жоқ», «емес» сөздерін қолданатын жағдайларды;
      9) жай сөйлем құру тәсілдерін;
      10) сөйлемде үшін, туралы, сияқты атау септігін меңгеретін септеуліктерді;
      11) мәтіндегі жай сөйлемдердің байланысын;
      12) жай сөйлем мен құрмалас сөйлемнің қарапайым үлгілерін қатысымдық тұрғыда қолдану жолдарын білуі тиіс.
      146. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді, жеке басына байланысты айтылған мәліметтерді, сұрақтарды түсіну (жасы, туған жері, тұратын жері, қызығушылығы, оқуы, сүйікті нәрселері); үнтаспадан тыңдаған қысқа хабарлардың дұрыс, бұрыстығын түсіну; өзінің достары, тұрған жерінің табиғаты және өз отбасы туралы, мектеп өмірі, сүйікті кейіпкерлері жайлы айтылған сөздерді түсіну; қысқаша айтылған хабарландырудағы ақпараттарды түсіну дағдыларын;
      2) оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну; өзіне таныс тақырыптар бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқи алу; түрлі жанрдағы мәтіндерді дауыс ырғағын, фонетикалық және орфоэпиялық ережелерді сақтай отырып, мәнерлеп және жүргізіп оқу; тақырып көлеміндегі мәтіндерден өзіне қажетті сөзді оқып түсіну; мәтіннің тақырыбы, берілген қосымша суреттер бойынша мәтіннің негізгі мазмұнын болжай немесе анықтай алу дағдыларын;
      3) айтылым: қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, өз отбасы және басқа адамдар туралы, олардың өмірі, оқуы, мектебі жайлы айта алу; жеке басы, отбасы, досы, жақсы көретін ісі, кейіпкері және мектептегі үйірмелері, Астана, өзі тұратын жердің табиғаты т.б. туралы әңгімелей білу; оқыған мәтін бойынша хабарлама жасау, өз ойын жеткізу дағдыларын;
      4) жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жаза алу; мәтіні оңай хат жазу; біреуге жазбаша алғыс білдіру; түрлі мәлімет жеткізе алу; оқыған мәліметтерді жазу; жеке басы, отбасы, досы, жақсы көретін спортшысы, әншісі т.б. туралы мәліметтерді қосып хат жазу; тірек сұрақтарға сүйене отырып, берілген тақырыпта шағын шығарма жазу дағдыларын;
      5) тілдесім: қарапайым жағдаяттарда өзіне таныс тақырыптар бойынша қысқаша сөйлесе алу; күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқаша сөйлемдер арқылы қолдай алу; еркін сөйлесу үшін қарапайым сөздер мен тіркестерін түсіну; әңгімені бастау, жалғастыру және аяқтау; амандасу, қоштасу, танысу сияқты жағдаяттарда диалог құрау, полилогке қатысу дағдыларын меңгеруі тиіс.

9. 7-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      147. Пәндік нәтиже бойынша 7-сыныптың соңында оқушылар:
      1) 130-150 лексикалық минимумды;
      2) сөздерге қосымшаларды ретіне қарай дұрыс тіркеу жолдарын;
      3) туынды және күрделі сөздердің жасалуын;
      4) сөзжасамның негізгі (сөз тудырушы, сөз түрлендіруші) тәсілдерін;
      5) лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің түрлену ерекшеліктерін;
      6) етістіктің болымды, болымсыз түрлерін ажырата;
      7) жай және құрмалас сөйлем құрудың қарапайым тәсілдерін;
      8) мәтіндегі,сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін;
      9) тұрақты сөз тіркестерінің қарапайым түрлерін білуі тиіс.
      148. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым: сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді, жеке басына байланысты айтылған мәліметтерді, сұрақтарды түсіну; отбасы мүшелерінің сөйлеу тілі, киім, өзінің сүйікті ісі, мектептегі үйірмелер, Интернет, т.б. туралы үнтаспадан тыңдаған қысқа хабарлардың дұрыс, бұрыстығын түсіну; қазақ тілін үйренуге, денсаулықты сақтауға қатысты айтылған сөздерді түсіну; қысқаша айтылған жарнамалар мен хабарландырудағы ақпараттарды түсіну дағдыларын;
      2) оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну; өзіне таныс тақырыптар бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқи алу; мәтінді оқу түрлерін (мәтінді шолып оқу, таныса оқу, ізденіп оқу, зерттей оқу); мәтіннен өзіне қажет мәліметтерді іріктей алу; тақырып көлеміндегі мәтіндерден өзіне қажетті ақпаратты оқып түсіне білу; мәтіннің тақырыбы мен берілген қосымша суреттер бойынша мәтіннің негізгі мазмұнын анықтай алу дағдыларын;
      3) айтылым: қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, өз отбасы және басқа адамдар туралы, олардың өмірі, оқуы, мектебі жайлы айта алу; өзінің қазақ тілін үйренуі, денсаулығына қатысты ой айту; белсенді лексикалық қорды пайдаланып сурет, сызба, кесте, карта бойынша шағын мәтін құрастыру; балаларға арналған компьютерлік ойындар, Интернет туралы хабарлама жасау; мектептегі үйірмелердің жұмысы, Астананың сипаты, т.б. туралы әңгімелеу; оқыған мәтін бойынша өз ойын жеткізе білу дағдыларын;
      4) жазылым: сурет, сызба, кесте, карта бойынша шағын мәтін құрастырып жаза алу; жеке басы, отбасы туралы мәліметті қажет ететін іс қағаздарын толтыра білу; жоспарланған іс-шара туралы хабарландыру жазу, оларды сипаттап жаза алу; біреуге жазбаша түрлі мәліметтерді жеткізе алу; оқыған мәліметтерді жазу; өзіне ұнайтын мәселелер туралы мәліметтерді қосып, хат жазу; тірек сұрақтарға сүйене отырып, берілген тақырыпта шағын шығарма жаза алу дағдыларын;
      5) тілдесім: қарапайым жағдаяттарда өзіне таныс тақырыптар бойынша қысқаша сөйлесе білу; күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқаша сөйлемдер арқылы қолдай алу; әңгімені бастау, жалғастыру және аяқтау жолдарын ажырата алу; диалог түрлерінің құрылу жолдарын тауып (мысалы, сұрақ-жауаптан тұратын диалог, іс-әрекетке итермелейтін диалог, жаңа хабарды білуге бағытталған диалог т.б.), өз мақсатына қарай орынды пайдалану; жағдаятқа сай келісім білдіру, алғыс айту, кешірім сұрау, өтініш жасау дағдыларын меңгеруі тиіс.

10. 8-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      149. Пәндік нәтиже бойынша 8-сыныптың соңында оқушылар:
      1) 130-150 лексикалық минимумды;
      2) сөздерге жұрнақ, жалғауларды дұрыс тіркеуді;
      3) туынды және қос сөз, қысқарған сөз, біріккен сөздердің ерекшеліктерін;
      4) сөз тудырушы, сөз түрлендіруші қосымшалардың мүмкіндіктерін;
      5) лексикалық минимум көлеміндегі етістіктердің түрлену ерекшеліктерін;
      6) етістіктің болымды, болымсыз түрлерін;
      7) жай және құрмалас сөйлем құраудың тәсілдерін;
      8) тұрақты сөз тіркестерін, мақал-мәтелдерді ажырата білуі тиіс.
      150. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым: нақты айтылған ойды, әдеби нормаға сай сөйлемдерді түсіну; мектепке, жазғы демалысқа, тамақтануға, Қазақстанның қалалары мен табиғатына, т.б. қатысты тақырыптар бойынша берілген ақпараттарды түсіну және қолдана алу; сөйлеушілердің анық және асықпай айтқан ойларын, пікірлерін толық түсіне алу дағдыларын;
      2) оқылым: күнделікті және өзінің жеке өмірі мен мектеп, қоғам өміріне байланысты мәтіндерді дұрыс оқып түсіну; отбасындағы сыйластыққа, жазушылардың шығармашылығына, Қазақстанның тарихы мен бүгініне қатысты, электрондық байланыстар жүйесін пайдалануға байланысты мәтіндерді оқып түсіну; мәтіндерден тура, ауыспалы мағыналы сөздерді, мақал- мәтелдерді таба алу, оларды қарапайым жағдаяттарда өз сөздерінде орынды қолдану; болған жағдайға байланысты, сезімге әсер ететін сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғына алу;
      3) айтылым: өз ойын жеткізу барысында түрлі оқиғалар, өз арман-үміті, жоспарлары жайлы айта алу; денсаулыққа, тамақтануға, отбасындағы сыйластыққа, е-пошта қызметін пайдалануға қатысты өз көзқарасы мен ұсыныстары туралы пікір білдіре алу дағдыларын;
      4) жазылым: өзара байланысты әрі өзіне қызықты, қажетті мағлұматтарды қамтитын қысқа мәтіндерді жаза алу; берілген мәтінді түріне қарай ажырата алу; тілдік қатынаста өз ойын басқаға жеткізе білу; өзінің жеке басына қатысты хат жаза алу; ұсынылған тақырып көлеміндегі мәселелер бойынша өз ойын қысқаша жазбаша білдіру дағдыларын;
      5) тілдесім: әртүрлі жағдаяттарға байланысты сөйлесе алу; күнделікті қарым-қатынаста диалог, монологті берілген тақырып аясында өз бетінше құра алу; тосын сұхбаттарға (отбасы, хобби, жұмыс, саяхат т.б.) қатыса алу; сөйлесім әрекетінде сөйлеу мәдениетінің нормаларын сақтап қолдану, диалог пен полилогке қатыса алу дағдыларын меңгеруі тиіс.

11. 9-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      151. Пәндік нәтиже бойынша 9-сыныптың соңында оқушылар:
      1) 130-150 лексикалық минимумды, 5-9 сыныптардың соңында 1140-1180 лексикалық минимумды;
      2) сөздерге қосымшаларды ретіне қарай дұрыс тіркеп қолдануды;
      3) туынды және күрделі сөздерді орынды пайдалануды;
      4) сөзжасамның негізгі (сөз тудырушы, сөз түрлендіруші) қасиетін меңгеріп, тілдік қатынаста қолдануды;
      5) лексикалық минимум көлеміндегі сөз таптарының түрлену ерекшеліктерін;
      6) етістіктің рай, шақ түрлерін;
      7) құрмалас сөйлемдердің байланысу тәсілдерін;
      8) сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін;
      9) мәтіннің құрылымын білуі тиіс.
      152. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым: нақты айтылған ойды, әдеби нормаға сай сөйлемдерді түсіне алу; отбасы тәрбиесіне, Қазақстан суретшілеріне, мұражайлар мен сурет галареяларына қатысты айтылған ақпараттарды түсінеу және қолдана алу; сөйлеушілердің ойын толық түсіне алу дағдыларын;
      2) оқылым: күнделікті және өзінің жеке өмірі мен отбасы тәрбиесіне, Қазақстандағы мәдени орындарға, радио, теледидар хабарларына байланысты мәтіндерді оқып, түсіну; мәтіндерден тура, ауыспалы мағыналы сөздерді, мақал-мәтелдерді таба алу, оларды қажетіне қарай өзінің сөйлеу тілінде орынды қолдану; адамның көңіл-күйіне қатысты және сезімге әсер ететін сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғына алу дағдыларын;
      3) айтылым: өз ойын жеткізу барысында түрлі оқиғалар, өз арман-үміті, жоспарлары жайлы айта алу; денсаулыққа, тамақтануға, отбасындағы сыйластыққа, е-пошта қызметін пайдалануға қатысты өз көзқарасы мен ұсыныстары туралы пікір білдіре алу дағдыларын;
      4) жазылым: өзара байланысты өзіне қызықты әрі қажетті мағлұматтарды қамтитын қысқа мәтіндерді жаза алу; берілген мәтінді түріне қарай ажыратып, негізгі ойды тілдік қатынаста басқаға жеткізу; өзінің жеке басына қатысты хат жаза білу; ұсынылған тақырып көлеміндегі мәселелер бойынша өз ойын қысқаша жазбаша білдіре алу; мәтіндегі тілдік көркем-бейнелеуіш құралдарды таба алу, оларды өзара салыстыру, өзінің жазған мәтінінде қолдана алу дағдыларын;
      5) тілдесім: әртүрлі жағдаяттарға байланысты сұхбаттаса алу; күнделікті қарым-қатынаста диалог, монологті берілген тақырыпқа сай етіп құрау; тосын сұхбаттарға (отбасы, хобби, жұмыс, саяхат, т.б.) қатыса алу; сөйлесім әрекетінде сөз мәдениетінің нормаларын сақтап қолдану; тілдік жағдаяттарға тән этикеттік орамдарды орынды пайдалана алу; таныс жағдайларға байланысты нақты берілген конструкцияларды пайдаланып, ой бөлісе алу; пікірталастарда өз ойын түсінікті жеткізе алу дағдыларын меңгеруі тиіс.
      153. Тұлғалық нәтиже 5-9-сынып оқушыларының:
      1) мемлекеттік тілді білуінен, қазақ халқының және Қазақстан аумағында өмір сүріп жатқан басқа да ұлыстардың тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне және басқа құндылықтарына құрметпен қарауынан;
      2) туған жеріне, ауылына/қаласына деген шынайы сүйіспеншілігінен;
      3) Қазақстан Республикасының Конституциясының, мемлекеттік рәміздерінің құндылықтық мәнін тани алуынан;
      4) адамдармен қарым-қатынаста жоғары мәдениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақтай білуінен;
      5) салауатты өмір салтын сақтауынан;
      6) қоршаған ортадағы табиғатқа: жан-жануарларға, өсімдіктерге ізгілікті қарым-қатынас жасауынан;
      7) рухани-мәдени мұраларға деген саналы көзқарастарынан көрініс табуы тиіс.
      154. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер бойынша 5-9-сынып оқушылары:
      1) нақты айтылған ойды, әдеби нормаға сай құрылған сөйлемдерді түсіне алуынан;
      2) тақырыпқа қатысты айтылған ақпараттарды талдай, өңдей, жинақтай және қолдана білуінен;
      3) мемлекеттік тілдегі радио, теледидар хабарларын тыңдап, түсінуінен;
      4) мәтіндерден тура, ауыспалы мағыналы сөздерді, мақал- мәтелдерді таба алуынан және оларды қажетіне қарай өзінің сөйлеу тілінде орынды қолдануынан;
      5) өз арман-үміті, жоспарлары жайлы айта алуынан;
      6) мәселеге қатысты өз көзқарастары мен ұсыныстары туралы пікір білдіре алуынан;
      7) ұсынылған тақырып көлеміндегі мәселелер бойынша өз ойын қысқаша жаза алуынан, онда бейнелеуіш құралдарды орынды қолдана алу дағдыларынан;
      8) заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеруінен;
      9) коммуникативтік қабілеттілігі мен көптілді мәдениеттілігінен;
      10) күнделікті жағдаяттарға байланысты өзгелермен сұхбаттаса алуынан;
      11) белгілі бір тақырып бойынша диалогке, полилогке қатыса алуынан;
      12) тосын сұхбаттарға (отбасы, хобби, жұмыс, саяхат, т.б.) қатысып, өз ой-пікірлерін білдіруінен;
      13) тілдесім әрекетінде қазақ тілінің сөз мәдениеті нормаларын сақтап қолдануынан;
      14) тілдік жағдаяттардың ерекшелігіне сай қазақ тіліндегі этикеттік орамдарды орынды пайдаланып сөйлесе алуынан көрініс табуы тиіс.

Приложение 4        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 59       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

  Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі»
для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления уровня
общего среднего образования (с казахским языком обучения)

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Қазақ тілін бейіндік бағытта тереңдеп оқытуда тілдің коммуникативті, эстетикалық және кумулятивтік қызметі назардан тыс қалмауы керек. 10-11-сыныптарда оқытылатын сөз мәдениеті және шешендік тілдің жоғарыда айтылған қызметтерін тереңдеп оқытуға бағытталған. Мұнда адамдардың өзара түсінісуі белгілі бір жағдаяттарда, нақтылы тіл бірліктерінің қызмет етуі нәтижесінде толыққанды ақпараттар жүйесі арқылы жүзеге асатынын, адамның тіл байлығы және жан дүниесі, мінез-құлқы сөйлеу барысында, тілдік қарым-қатынас үстінде көрінетіндігі зерделенеді.
      3. Сөйлесім әрекетін қарастырғанда оның өзіне тән бірліктерін, сөйлеу нормаларын, сөз мәдениетіне қатысты ұғым-түсініктерді жүйелі түрде жан-жақты оқыту қажеттігі туындайды.
      4. Түрлі стильдік жанрдағы тілдің қолданыс ерекшелігін мәтін мазмұнын құраушы мүшелердің құрылымдық-стилистикалық ерекшеліктерінен шығарып, публицистикалық, ғылыми, ауызекі сөйлеу және көркем шығармадағы лексика-семантикалық сипатты салыстыра анықтайды, мәтіннің тілдік-құрылымдық жүйесін ғылыми-теориялық тұрғыдан негіздейді.
      5. XXI ғасыр үдерісіндегі жаңа қоғамдағы тілдің коммуникативтік қызметін, БАҚ құралдарының тілін, ресми тілдің стильдік ерекшеліктерін, функционалдық стильдердегі өзгерістерді, тілді қолданушының тілдік-стильдік белсенділігін бейіндік бағытта оқып жүрген оқушы өз танымы мен қолданысы арқылы саралайды.
      6. Тілді тереңдеп оқытатын мектептерде оқушылар тілдің құрылымдық жүйесін, сөз мағынасын, жұмсалу ерекшеліктерін, мәтін ішіндегі сан түрлі қызметін, сөз тіркесу заңдылықтары мен сөйлем түрлерін тереңдеп оқып, ғылыми ізденістерге барады, тілдің табиғатын ғылыми тілде түсіндіреді.
      7. Пәнді оқытудың басты мақсаты – ұлттық және әлемдік құндылықтарды салыстыра түйін жасай алатын, Қазақстан Республикасы халықтары мен әлемдік қоғамдастықтың мәдениетін игерген, қоғамда қолдануын талап етілетін тілдердің коммуникативтік құзіреттіліктерін игерген Тұлғаның даралануы мен әлеуметтенуіне мүмкіндік жасайтын тілдің лексика-фразеологиялық, грамматика-стилистикалық, мәдени-этикалық және шешендік нормаларын меңгерту, жоғары деңгейде күрделендірілген түрлі жанрдағы мәтінді салыстыру, талдау, ойқорыту әрекеттерін жетілдіру, мәтін түрлеріне сай тілдік бірліктерді қолдана алу біліктілігін арттыру.
      8. Пәнді оқытудың міндеттері:
      1) қазақ тілінің байырғы тіл екендігін тіл дамуындағы кезеңдерді оқыту арқылы меңгерту;
      2) қазақ тілінің байлығын мәдени мұралар тілін талдату арқылы игерту;
      3) сөз байлығы ұғымына енетін лексика-фразеологиялық, морфологиялық, синтаксистік жүйелерді меңгерту;
      4) жазудың тарихын оқыту арқылы қазақ халқының ежелгі мәдениетін таныту;
      5) қоғам дамуындағы тілдің қызметін негіздеу;
      6) тілдің табиғи қасиеттері мен функционалды қасиеттерін ажырата білгізу;
      7) тілдік құзіреттілікті қалыптастыратын тәсілдерді меңгерту;
      8) сөз сапасына әсер ететін тілдік шарттарды меңгерту;
      9) заттар мен құбылыстарды бейнелеп айту тәсілдерін игерту;
      10) стиль түрлеріне сай тілдік бірліктерді таңдап қолдануға төселдіру;
      11) сөйлесім әрекетіне қажетті заңдылықтар мен талаптарды меңгерту;
      12) сөйлеу өнерінің талаптарына сай тілді жұмсау біліктілігін дамыту;
      13) ұлттық этикет нормаларына сай тіл мәдениетін жетілдіру;
      14) сөз мәдениеті мен шешендіктің бірлігін, сабақтастығын таныту;
      15) шешендік өнердің тұлға қалыптастырудағы және тұлғаны әлеуметтендірудегі рөлін пайымдату;
      16) шешендік өнердің адамның мінез-құлқын тәрбиелеудегі күшін таныту;
      17) пікірталас мәдениетіне төселдіру;
      18) мәтін құраудың және диалогқа түсудің амал-тәсілдерін меңгерту.
      9. Пәнаралық байланыс оқушының дүниетанымын молайтып, қазақ тілін басқа ғылым негіздерімен ұштастыра меңгеруіне жол ашады. Жалпы білім беретін мектептің негізгі орта деңгейінде «Қазақ тілі» пәнін төменде көрсетілген пәндермен байланыстыру көзделеді.
      1) «Қазақ әдебиетімен»:
      қазақ тілі қазақ әдебиетімен тығыз байланысты;
      тіл – әдебиеттің бірінші элементі;
      қазақ тілін оқытып-үйретуде кез келген көркем туынды;
      әдеби шығарма тіл үшін құнды материал болып саналады, көркем шығармаларды оқу барысында стиль түрлерінің авторлық қолданысын ажырата білу,
      әдеби шығармалар арқылы оқушының көңіл күйін, сезімін ояту, көркемдік тәрбие беру, әдеби шығармаларды талдау арқылы сөз мәдениетіне үйрету көзделеді;
      2) «Қазақстан тарихымен»:
      Қазақстан тарихы пәнімен байланыстырып оқыту оқушының тілді ұлттық құндылық ретінде тануына мүмкіндік береді;
      тілді тарихпен байланыстыра оқыту ұлттық дүниетанымға негізделген білім қорын тілдік деректер арқылы дәйектеуге мүмкіндік береді;
      қазақ тілінің пайда болуы, дамып жетілуі оның тарихымен тығыз байланыста болғандықтан, оқушылар тарихи деректерді пайдаланып, өзіндік ой-тұжырымдар жасай біледі;
      3) Жаратылыстану циклі пәндерімен:
      тілдік материалдардың мазмұны жаратылыстану пәндерінің мазмұнымен тікелей байланыста болады;
      биологиямен байланыстыру тілді жанды құбылыс ретінде тануға мүмкіндік береді;
      басқа пәндермен сабақтастыра оқыту қазақ тілінің терминдер жүйесімен тығыз байланысты;
      тіл дыбыстары физикалық құбылыс ретінде танылады;
      дыбыстау мүшелерінің қатысы тұрғысынан физиологиямен, компьютермен, қазіргі радио, теледидар тілімен де байланысты;
      танымдық бағытта берілетін материалдар жаратылыстану пәндерінің мазмұнымен тікелей байланыста болғандықтан, оқушылардың дүниетанымын қалыптастырады.
      10. Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында ұсынылған типтік оқу жоспарына сәйкес оқу жүктемесінің көлемі:
      1) 10-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
      2) 11-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағатты құрайды.
      11. Әрбір тоқсанда алынатын бақылау жұмысының (тест, эссе, диктант, т.б.) саны сол сыныптағы апталық сағат санымен сәйкес келуі керек.
      12. Оқушылардың тілдік біліктілігін одан әрі жетілдіре түсу және сөйлеу мәдениетінің ерекшеліктеріне сай сөйлесім дағдыларын жетілдіру, пікірталас әдебін меңгерту мақсатында арнайы сабақтар ұйымдастырылады.
      1) 10-сыныпта: «Сөз байлығы»; «Тілдік норма және стиль», «Этнолингвистикалық атаулар сыры», «Сөз мәдениетінің негіздері»;
      2) 11-сыныпта: «Ұлттық шешендіктанудың алғашқы бастаулары», «Шешендік сөз – шеберлік өрнегі», «Журналистика және баспасөз негіздері», «Пікірталас мәдениеті» сияқты үлгі-тақырыптар ұсынылады.

2. Оқу пәнінің 10-сыныптағы базалық мазмұны

      13. Сөз мәдениеті.
      1) кіріспе - 1 сағат (Тіл – рухани қазына. Сөз мәдениеті. Адам өміріндегі сөз мәдениетінің рөлі. Сөз– адам болмысының айнасы, өмірлік әрекетінің негізгі құралы. Сөз мәдениеті пәніне қатысты ұғымдар);
      2) тіл – тарихи құндылық - 2 сағат (Тіл – этностың рухани мәдениетін жасаудың, дүниені тануының, өзін-өзі сақтауының құралы. Тілдегі эстетикалық, логикалық таным іздері. Лингвоэкология ұғымының пайда болуының шарттары. Этномәдени лексика. Тілдердің әлемдік қарым- қатынастағы орнына қарай жіктелуі. Тіл - ұлттық қауіпсіздіктің кепілі);
      3) қазақ тілінің түп-тамыры - 10 сағат:
      қазақ тілі – түпкі түрін сақтаған байырғы тіл (Қазақ тілі түркі тілдер семьясының батыс ғұн бұтағына, оның ішінде қыпшақ тобына енетіні. Түркітану ғылымында түркі тілдерінің дамуын (Н.Баскаков) алты кезеңге бөліп қарастыру. Жазба мұралардағы әріп таңбаларының қолданылуы);
      ескі қазақ жазба тілі (Ескі қазақ жазба тілінің қалыптасуы. Араб әліпбиі негізіндегі ескі жазба тіл. Қазақ хандығынан бастап XX ғасырдың басына дейінгі аралықтағы ескі жазба тілдің қолданылуы. Ескі қазақ жазба тілінің қазақ қоғамы үшін маңызы. Жазба тілінің үш элементі. Ескі жазба тілдің әлеуметтік мәні);
      төте жазу (Жазу-сызуды демократияландырудағы А. Байтұрсынұлының реформасы. Тұңғыш қазақ әліпбиі. Жаңа жазу – халықтық тілді қолданудың жүйесі. Тілдің заңдастырылған жазу нормалары. Төте жазудың халықтық, әлемдік деңгейде бағалануы. Төте жазудың кеңестік кезеңдегі тағдыры. Қазақ тілінде пайдаланылған алфавиттер);
      қазақ тілі – кемелденген тіл (Тіл кемелдігіне тән объективтік белгілердің қазақ тілінің құрылымдық жүйесінен табылуы. Тілдің грамматикалық дамуының көрсеткіштері. Сөз байлығы-тіл дамуының басты белгісі. Шешендік (бейтарап, кітаби, сөйлеу тілі) жүйе - кемелденген тілдің белгісі. Тілдің дамуындағы қазақ этносының қалыптасу тарихының рөлі;
      қазақ тілі – қазақ халқының ұлттық тілі (Ұлттық тілге тән белгілер. Қазақ тілі – ұлт тұтастығын нығайтудың кепілі. Қазақ тілінің әлеуметтік мүмкіндіктері. Жалпыхалықтық тілдің ең жоғарғы формасы - әдеби тіл. Әдеби тілге нәр беретін қайнар көздер. Әдеби тілдің қалыптасуы мен дамуындағы сөз зергерлерінің орны. Қоғам дамуындағы тілдің қызметі, тіл мен қоғам дамуының өзара әсері);
      қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі (Қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесін бекітетін құжаттар. Мемлекеттік тілдің қызмет етуінің алғышарттары, сыртқы және ішкі факторлар. Мемлекеттік тілдің қоғамдық қызметі. Мемлекеттік тілдің өз қызметін толық атқаруының шарттары. Олардың тіл мәдениетін арттырудағы мәні);
      4) әдеби тілдің стильдік тармақтары және олардың айырым белгілері - 14 сағат:
      сөйлеу тілі туралы түсінік (Қазақ әдеби тілінің белгілері. Әдеби тілдің стильдік тармақтары. Кітаби тілдің ерекшеліктері, ауызша және жазбаша түрлері. Кітаби тіл мен сөйлеу тілінің ортақ белгілері);
      сөйлеу тілі және оның айырым белгілері (Сөйлеу тілінің қолданылатын орындары. Сөйлеу тілінің мақсаты. Сөйлеу тілінің лексикалық ерекшеліктері. Сөйлеу тілінің фонетикалық–морфологиялық ерекшеліктері, синтаксистік ерекшеліктері);
      кітаби тіл және оның айырым белгілері (Кітаби тілдің өзіндік белгілері. Кітаби тілдің стильдік тармақтары. Монологтың түрлері: сипаттау, баяндау, пайымдау, олардағы кітаби тілдің қолданылу сипаты);
      кітаби тілдің жазбаша және ауызша нормалары (Орфографиялық нормалар. Морфологиялық қағидат. Фонетикалық қағидат. Тарихи-дәстүрлік қағидат. Айырым қағидаты. Орфоэпиялық нормалар: сөз үндестігі, сөз екпіні, интонациялық құрылымдар. Орфоэпиялық нормалардың орнығуының алғышарттары);
      5) әдеби тіл нормалары - 8 сағат:
      тілдік жүйе және норма (Тілдік норманың анықтамасы. Әдеби тілдің «заңдастырылған» нормасы. Тілдік норма-әдеби тілдің ең маңызды элементі. Тілдік норма мен тілдік жүйенің өзара байланысы);
      тілдік норма және дағды (Тілдік жүйе мен тілдік дағдының өзара үйлесімі мен қайшылықтары. Тілдік жүйе мен тілдік дағдының тілдік нормаға айналуы);
      қатаң норма (Қатаң норманың тіл жүйесімен бұлжымас бірлігі. Қатаң норманың қалыптасуы. Фонетикалық, лексикалық қатаң нормалар);
      босаң норма (Босаң нормалардың қолданылуының себептері. Босаң норма – тілдің түрленуінің көрінісі. Босаң нормалардың тіл мәдениетіне қатысы);
      тілдік норма және стиль (Вариант сөздердің тіл нормасымен қатысы. Жарыспалы қолданыстардың стильдік реңктері. Терминдер мен терминдік ыңғайдағы сөздердің экспрессиялық баламалары, олардың тілдегі рөлі);
      тілдік норма және жаңа қолданыстар (Әдеби тіл нормасының өзіндік ерекшеліктері. Тілде жаңа қолданыстардың туу үрдісі, олардың қоғамда қабылдануы. Жарыспалы сөздерді саралап қолдану шарттарының сөз мәдениеті мен байланысы);
      6) сөз сапасы - 14 сағат:
      сөз сапасы туралы түсінік (Сөз сапасының тілдік емес шарттары. Сөйлеуші мен тыңдаушының арасындағы тілдік қарым- қатынасқа әсер ететін әлеуметтік факторлар. Сөз сапасына әсер ететін тілдік шарттар. Әдеби тіл нормасын сақтау, сөздерді талғап, саралап, «таза» қолдану. Сөз сапасына кері әсер ететін қолданыстар);
      сөз дұрыстығы (Сөз дұрыстығы ұғымы. Сөздің, грамматикалық тұлғалардың, сөйлемнің орынды жұмсалуы. Сөздің рөлі. Ұғымды, заттарды, құбылыстарды бейнелеп айту тәсілдері);
      сөз байлығы (Сөз оралымдығының бір шарты – сөз байлығы. Сөз қайталаудың сөз сапасына кері әсері. Сөз байлығы ұғымына енетін лексика –фразеологиялық, морфологиялық, синтаксистік жүйелер. Сөз байлығының стиль түрлерімен байланысы. Лексикологиялық сөздіктер арқылы сөз байлығын болжау мүмкіндігі);
      сөз тазалығы (Тіл мәдениетінің маңызды сапасы – тіл тазалығы. Тілдердегі сөз алмасу құбылысы. Сөз тазалығына жат элементтер. Әдеби тіл мен диалектизмнің арақатынасы. Тілдегі бейәдеби элементтер, олардың көркем әдебиетте қолданылуы. «Қыстырынды сөздердің» тілдік қарым – қатынасқа әсері);
      сөз қысқалығы мен нұсқалығы (Сөйлемнің есім баяндауышқа аяқталуы – сөз жинақылығының белгісі. Аз сөзге көп мағына сыйдыру – шеберлік. Сөйлеу тіліндегі ықшамдылық, үнемділік. Сөздің қысқалығы мен нұсқалығына қойылатын талаптар);
      сөз дәлдігі (Сөйлеудегі дәлдік ұғымы. Сөзді мағынасына лайық қолдану - сөз дәлдігінің талабы. Тілдегі паронимдер. «Зат» - «сөз» қатынастары. Мағыналас сөздерді талғап жұмсау – сөз сапасын арттыратын шарттың бірі. Сөз дәлдігіне қойылатын талап- логикалық дәлдік. Сөз дәлдігінің стильдермен байланысы);
      сөз бедері және стиль (Сөз бедері туралы түсінік. Бедерлі сөздегі деректі, дерексіз ұғымдардың қолданылуы. Сөз бедерінің стиль түрлерімен байланысы);
      сөйлеу тілінің стильдік бедері (Сөйлеу тілі бедерінің анықтамасы. Сөйлеу тілінің ерекшелігі және ондағы сөз бедерінің көрінісі. Өмірдегі және көркем әдебиеттегі сөйлеу тілі);
      публицистикалық шығарма тілінің стильдік бедері (Көпшілікке арналған мерзімді басылымдар тілінің ерекшелігі. Күнделікті қолданыстағы сөздердің қоғамдық пікір қалыптастырудың құралына айналу жолдары. Жағымды және жағымсыз мағынадағы сөздер);
      ресми ісқағаздары тілінің сөз бедері (Күнделікті қолданыстағы сөздердің ресми іс қағаздар құралына айналу жолдары. Ісқағаздарындағы дайын сөз үлгілері мен тілдік стандарттар. Ұғым түрлері);
      ғылыми әдебиет тілінің сөз бедері (Тұрмыстық және ғылыми ұғымдар. Ғылыми әдебиеттегі атаулардың ерекшелігі. Ғылыми әдебиет тілінің сөз бедері);
      көркем әдебиет тілінің сөз бедері (Көркем әдебиеттегі сөз қолданысының ерекшелігі. Суреткердің сөз жұмсау шеберлігі. Өмір шындығы мен көркем қиял. Сөзбен «көркем сурет» салу өнері. Денотат және образ. Көркем әдебиет тілінің сөз бедері);
      көркем сөз бедері (Болмысты нақты, өз бедерімен бейнелеудің айрықша тәсілдері. Шығарманың эстетикалық қуаты. Бейнелеуіш құралдардың сөз бедерін түзудегі мәні. Стильдік контраст. Бөгде стильдік элементтер. Сөз әсерлілігінің сөзге, мәтінге, тарауға, бөлімге тұтас шығармаға қатысы);
      7) сөз мәдениеті және тілдік қарым--қатынас – 15 сағат:
      тілдік қарым-қатынас туралы түсінік (Қоғамдағы әдет-ғұрып, қарым-қатынас дәстүрі. Тіл-сезім білдірудің құралы. Сөйлеу этикеті ұғымы. Сөз мағыналарының құбылуы. Сыпайылықты білдіретін сөз орамдары, қаратпа сөздер. Сөйлесушілердің әлеуметтік белгілері. Сөздің ортаға байланысты қолданылу жағдаяты мен мәні);
      әлеуметтік-тұрмыстық қатынастағы сөз әдебі (Әлеуметтік-тұрмыстық қатынаста қолданылатын сөз түрлері. Әлеуметтік-тұрмыстық қатынастың тілдік сипаты, тілдік құралдары. Әлеуметтік-тұрмыстық қатынасқа тән сөз әдебі);
      амандасу (Сәлемдесудің мақсаты. Сәлемдесу сөздерін талғап жұмсаудың талаптары. Амандасуға жататын сөздердегі мағыналық, стильдік ерекшеліктер мен әлеуметтік сипат. Амандасу этикеті: ұлттық дәстүр, жалпы адамзаттық нормалар. Синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысы);
      қоштасу (Қоштасудың мақсаты. Қоштасу сөздерін талғап жұмсаудың талаптары. Қоштасуға жататын сөздердегі мағыналық, стильдік ерекшеліктері мен әлеуметтік сипат. Қоштасу этикеті: ұлттық дәстүр, жалпы адамзаттық нормалар. Синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысы);
      құттықтау (Құттықтаудың мақсаты. Құттықтау жағдаятына қатысты сөздерді талғап жұмсаудың талаптары. Құттықтау сипатындағы сөздердегі мағыналық, стильдік ерекшеліктер мен әлеуметтік сипат. Құттықтау этикеті: ұлттық дәстүр, жалпы адамзаттық нормалар. Синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысты); Елбасының «Тәуелсіздік Толғауы» - құттықтаудың елдік мәні жоғары түрі. Толғаудың стильдік-тілдік ерекшелігі. Толғау мәтініндегі синонимдер мен қаратпа сөздердің қолданысы;
      көңіл айту (Көңіл айтудың мақсаты. Экспрессивті сөздерді талғап жұмсаудың талаптары. Көңіл айту ерекшелігіне сай таңдалған сөздердегі мағыналық, стильдік ерекшеліктер мен әлеуметтік сипат. Көңіл айту этикеті: ұлттық дәстүр, жалпыадамзаттық нормалар. Синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысы);
      тілек айту (Тілек айтудың мақсаты. Экспрессивті сөздерді талғап жұмсаудың талаптары. Тілек айтуға қатысты сөздегі мағыналық, стильдік ерекшеліктер мен әлеуметтік сипат. Тілек айту этикеті: ұлттық дәстүр, жалпы адамзаттық нормалар. Синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысы);
      бата беру (Бата сөздің мақсаты. Батаға лайық сөздерді талғап жұмсаудың талаптары. Бата беруге қажетті сөздердегі мағыналық стильдік ерекшеліктер мен әлеуметтік сипат. Бата беру этикеті: ұлттық дәстүр, жаңашылдық синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысы);
      қаратпа сөз әдебі (Қаратпа сөздерді қолданудың мақсаты. Қаратпа сөздерді талғап жұмсаудың талаптары. Қаратпа сөздердегі мағыналық, стильдік ерекшеліктер мен әлеуметтік сипат. Қаратпа сөзді жұмсау этикеті: ұлттық дәстүр, жалпы адамзаттық нормалар. Синонимдерді талғап қолданудың сөз мәдениетіне қатысы);
      ресми-іскерлік қатынас және сөз әдебі (Ресми қарым-қатынастың анықтамасы. Ресми қатынасқа тән сипаттар);
      ресми-іскерлік қатынас тілінің жазбаша түрі (Ресми іскерлік қатынастың жазбаша үлгілері. Мекемедегі. Іс қағаздарының түрлері, олардың құқықтық қатынасты реттеушілік рөлі. Жеке құжаттардың тілдік емес жақтары. Жеке құжаттардың тілдік (лингвистикалық) жақтары. Ресми құжаттардың сөз әдебіне(этикетке) қатысты жақтары);
      ресми-іскерлік қатынас тілінің ауызша түрі (Ресми-іскерлік қатынастың ауызша түрлері. Ресми ауызша сөздің биік шыңы-шешендік сөз. Іскерлік қарым-қатынастың алғышарттары. Ресми-іскерлік қатынастағы сөздің тілдік жақтары. Ресми – іскерлік қатынастың тілдік емес (экстралингвистикалық) жақтары. Ресми-іскерлік қатынастың сөз әдебіне қатысты жақтары).
      14. Қорытынды сабақтар - 4 сағат.

3. Оқу пәнінің 11-сыныптағы базалық мазмұны

      15. Сөз мәдениеті және шешендік өнер.
      1) кіріспе. Сөз мәдениеті және шешендік өнер - 3 сағат (Курстың мақсаты. Сөз мәдениетінің шарттары. Шешендік – сөз мәдениетінің жоғары формасы. Шешендіктану мен шешендік сөз. Шешендік сөз: дәстүр мен жаңашылдық. Шешендік сөздің монологтік, диалогтік, полилогтік түрлері);
      2) шешендік өнердің тарихы - 7 сағат (Шешендіктің өнер, ғылым ретінде дамуының бастаулары. Шешендік – жалпы адамзаттық құндылық);
      ежелгі Грекия мен Ежелгі Римдегі шешендіктану арналары (Ежелгі Греция – шешендіктанудың отаны. Шешендіктің дамуының алғышарттары. Софистер – шешендіктанудың негізін қалаушылар. «Әлсіз пікірді күшейту» - софизмнің басты бағыты. Софистердің шешендіктануға қосқан үлестері. Сократ пен Платон – шынайы сөздің теориясын жасаушылар. «Федр» - шешендік туралы диаолог. Сөздің адам жанына әсер етуі туралы идеяның қалануы. Аристотель – шешендікті арнайы үйрететін мектептің негізін қалаушы. «Риториканың» - шешендіктануды дамытудағы орны мен рөлі. Квинтилиан – он екі томдық «Шешендік тәлім» еңбегінің және шешендікті оқыту бағдарламасының авторы);
      Ресейдегі шешендіктанудың дамуы (Ресейде шешендіктанудың қалыптасуы. М.В. Ломоносов – орыс шешендіктануын жаңа сатыға көтерген ғалым. И.С.Рыжскийдің, А.Ф.Конидің, В.Г.Белинскийдің, П.С.Прохорщиковтың шешендікке қатысты ой-тұжырымдары. Орыс шешендіктанушыларының осы ғылымды өркендетуге қосқан үлестері);
      ұлттық шешендіктанудың алғашқы бастаулары (Орта ғасырлардағы түркі ғалымдарының шешендік өнердің ғылым ретінде қалыптасуындағы рөлі. Әл-Фараби – ұлттық шешендіктанудың іргетасын қалаушы. Ғалымның «Риторика» атты еңбегіндегі шешендікке байланысты басты тұжырымдары. Әл-Фарабидің шешендік сөз бен адамгершілік қасиеттердің бірлігі туралы ой-пікірлері. «Қабуснамадағы» өнердің басқа түрлерінен сөз өнерінің артықшылықтары жайлы даналық байламдар. «Құдатғу білік», «Диуани лұғат-ат түрк», «Диуани хикмет», «Тауарих хамса» еңбектеріндегі сөз құдіреті, сөз мәні туралы түйіндеулердің шешендік сөзбен сабақтастықтары. Қазақтың ұлттық шешендік өнерінің дамуы. Ұлттық шешендік сөздің алтын тамырлары – көне түркі жазба мұралары, XII – XVI ғасырдағы Майқы би, Аяз би, Жиренше шешен, Асанқайғы даналықтары. XVII – XVIII ғасырлар – қазақ шешендік сөз өнерінің ерекше дамыған кезеңі. Осы кездегі шешендіктің өркендеуіне әсер еткен қоғамдық-әлеуметтік жағдайлар. Қазақтың атақты би – шешендері. Олардың шешендік өнер жөніндегі ой-пікірлері. Қазақ шешендік өнерінің даму тарихының үш кезеңі);
      қазақ шешендіктану ғылымы: қалыптасуы мен дамуы (Ш.Уәлиханов – қазақтың төл шешендігі туралы тұңғыш ғылыми пікір айтқан ғалым. Абайдың қазақ шешендігі туралы тұжырымдары. Қазақ шешендіктану ғылымының көшбасшысы – А.Байтұрсынұлының жаңашыл қағидалары, Ш.Құдайбердіұлының, Ә.Бөкейхановтың би мен билік туралы ойлары. М.Әуезовтің, С.Сейфуллиннің шешендікті арнайы қарастырған ғылыми еңбектері. ХХ ғасырдың екінші жартысында шешендіктің зерттелуі. Ә.Мәметованың, Б.Адамбаевтың, Б.Шалабаевтың, С.Садырбаевтың, М.Жармұхамедұлының, С.Негимовтің ғылыми еңбектерінің мәні. Шешендік сөздің тіл мәдениетімен бірлігін, қазіргі заманмен сабақтастығын негіздеген М.Балақаевтың, Р.Сыздықтың, Н.Уәлиевтің зерттеулеріндегі жаңа ой-тұжырымдар);
      3) Шешендік сөздің табиғаты - 18 сағат:
      шешендік сөзге қойылатын талаптар (Шешендік сөз – жұрт алдында сөйлеудің интеллектуалдық, эмоционалдық шығармашылыққа негізделген түрі. Шешендік сөздегі стильдер тоғысы. Шешендік сөздің сапалары);
      шешендік сөздің сазы (Сөйлеу мәнерлілігі. Сөз мазмұны мен сазының бірлігі. Шешеннің сөйлеу техникасы, оның құрамдас бөліктері. Дауыс сазы, сөз мақамы, сөз ырғағы, кідіріс. Сөздің орфоэпиялық нормалары. Сөз әуезі мен әуені);
      шешендік сөздің көріктеуіш құралдары (Шешендіктегі ой – сезім – сөз бірлігі. Сөз мазмұны мен формасының үйлесімі. Тілдің бейнелеуіш құралдары: айшықтау, риторикалық сұрау, қайталау, градация, метафора, салыстыру, эпитет, теңеу, т.б. Қазіргі шешендіктегі дәстүр жалғастығы мен жаңа сипаттар. Шешендік сөздердегі мақал-мәтелдердің, дәйексөздердің, қаратпа, қыстырма сөздердің орны);
      шешендік сөздің тектері мен түрлері (Дәстүрлі шешендік пен қазіргі шешендіктің ерекшеліктері. Шешендік сөздердің тектерге бөлінуінің белгілері: сөз мақсаты, айтылу орны, тақырыбы мен мазмұны, тілдік құралдары);
      әлеуметтік-тұрмыстық шешендік сөз (Әлеуметтік – тұрмыстық шешендік сөздің түрлері, мақсаты. Әлеуметтік-тұрмыстық шешендік сөздерге тән стильдік сипаттар. Ұлттық салт-дәстүрлерге байланысты әлеуметтік-тұрмыстық шешендік сөздер. Жаңа замандағы әлеуметтік-тұрмыстық шешендік сөздердің ерекшеліктері. Әлеуметтік-тұрмыстық шешендік сөздердің тілдік құралдары);
      әлеуметтік-саяси шешендік сөз (Әлеуметтік-саяси шешендік сөздің түрлері, мақсаты. Елбасының Тәуелсіздік толғауы. Толғаудың әлеуметтік-саяси мәні мен шешендік сипатына талдау. Әлеуметтік-саяси шешендік сөздерге тән стильдік сипаттар. Ұлт тарихына қатысты әлеуметтік-саяси шешендік сөздер. Жаңа замандағы әлеуметтік-саяси шешендік сөздердің ерекшеліктері. Әлеуметтік-саяси шешендік сөздердің тілдік құралдары);
      академиялық шешендік сөз (Академиялық шешендік сөздің түрлері, мақсаты. Академиялық шешендік сөздерге тән стильдік сипаттар. Академиялық шешендік сөздердің ерекшеліктері. Академиялық шешендік сөздердің тілдік құралдары, сапалық белгілері);
      соттағы шешендік сөз (Соттағы шешендік сөздердің түрлері, мақсаты. Соттағы шешендік сөздерге тән стильдік сипаттар. Ұлт тарихына қатысты соттағы шешендік сөздердің түрлері. Жаңа замандағы соттағы шешендік сөздердің ерекшеліктері. Соттағы шешендік сөздердің тілдік құралдары);
      діни (Уағыз) шешендік сөз (Діни шешендік сөздердің түрлері, мақсаты. Діни шешендік сөздерге тән стильдік сипаттар. Ұлттық ерекшелікке қатысты діни шешендік сөздер. Жаңа замандағы діни шешендік сөздердің ерекшеліктері. Діни шешендік сөздердің тілдік құралдары);
      шешенге қойылатын талаптар (Шешендікке нәр беретін арналар: талант, білім, дағды. Шешен адамға қажетті табиғи сапалар. Шешеннің интеллектуалдық қасиеттері мен болмыс мәдениеті. Шешенге тән қасиеттер мен қабілеттер: тілдік, білімдік, шыншылдық, жинақылық, аңғарымпаздық, т.б.);
      шешеннің өзін ұстау әдебі мен мәдениеті (Шешендік сөздің әсерлігін арттыратын сыртқы факторлар: шешеннің өзін-өзі ұстау, әдебі, сыртқы келбеті, бет-жүзі, дене құбылыстары мен дене қимылдары. Шешендік сөздің «көмекші құралдары». Ым-ишаралардың түрлері, ұлттық сипаттары олардың сөз әсерлігін арттырудағы мәні);
      4) шешендікке машықтану жолдары -18 сағат (Шешендік - өзіне дейінгі озық үлгілерді үйрену және ешқашан ешкімді қайталамайтын даралыққа қол жеткізу шеберлігі);
      шешендік сөздегі риторикалық канондар (Шешендік сөздің сапасын арттырудың қағидалары. Риторикалық канондар – шешендік сөздің өзегі. Риторикалық канондар: тақырыпты ойлап табу, мазмұнды ойда жүйелеу, сөзбен көркемдеу, есте сақтау, сөйлеу барысы. Жұрт алдында сөйлеуде ескерілетін қағидалар. Шешеннің міндеттері);
      жұрт алдында сөйлеуге дайындық жолдары (Жұрт алдында сөйлеуге машықтанудың сатылары. Шешендерден үйренудің, топ алдында сөйлеп жаттығудың, есте сақтау қабілетін шындаудың қажеттілігі);
      психологиялық дайындық. Психологиялық дайындықтың рөлі, қажеттілігі. Психологиялық дайындықтың шарттары. Шешеннің өзіне сенімділігін қалыптастырудың жолдары);
      нақты сөзге дайындық (Нақты сөзге дайындықтың кезеңдері. Тақырыпты анықтаудың шарттары. Сөз мақсатын тұжырымдау. Сөдің жоба-жоспарлары. Әдебиеттермен жұмыстың жолдары. Көпшілік алдында сөйлеудің тәсілдері);
      күнделікті дайындық (Күнделікті дайындықта қажетті дағдылар. Арнайы папкілердің, күнделіктің, пікірдің, хаттың дайындықтағы рөлі, қажеттілігі. Өз сөзіне талдау жасау мен басқа шешендердің сөзіне талдау жасаудың шешендік қабілетті шыңдаудағы мәні);
      көпшілік алдында сөйленетін сөздің құрылымы (Көпшілік алдындағы сөздің бөліктері, олардың орны мен өзара сабақтастығы. Көпшілік алдында сөйленетін сөздің құрылымының бөліктерін жоспарлау);
      кіріспе бөлім, оның міндеті мен тілдік ерекшеліктері (Кіріспе сөз, оның ерекшелігі,жеке міндеттері. Кіріспе сөзде қолданылатын тілдік құралдар. Сөзді бастаудың түрлі тәсілдері);
      негізгі бөлім, оның міндеті мен тілдік ерекшеліктері (Негізгі бөлім, оның ерекшелігі, жеке міндеттері, ұстанымдары. Тақырыпқа қатысты ой - тұжырымдардың логикалық байланысы. Талдаудың логикалық тәсілдері мен материялды түсіндірудің негізгі әдістері. Сөздің логикалық, психологиялық сипаттары. Тыңдаушылардың назарын аударудын тәсілдері. Сөздің жүйелігіне кері әсерін тигізетін факторлар, оларды болдырмаудың жолдары);
      қорытынды бөлім, оның міндеті мен тілдік ерекшеліктері (Қорытынды сөздің ерекшелігі, жеке міндеттері. Ойды қорытындылау тәсілдері. Қорытынды сөздің тыңдаушыға әсері. Қорытынды сөздегі тілдік құралдар);
      сөз бөліктерін байланыстыру әдістері (Сөз мазмұнын біріктіруші тілдік құралдар. Шешеннің субъективтік көзқарасын, реттік қатынастарды білдіретін сөз орамдары. Сөздегі ойларды сабақтастырудың құралдары, ой желісін күшейтетін тәсілдер. Шешендік сөздің композициясының элементтері);
      5) пікірталас мәдениеті - 18 сағат:
      пікірталас мәдениетін меңгеру – жаңа заман талабы (Демократиялық қоғам – пікірталасының өрістеуінің басты кепілі);
      пікірталасының қоғамдағы орны, маңызы, қажеттілігі («Шешендіктің анасы - демократия». Пікірталас – адамның ақыл –ой қабілеті дамуының тетігі. Пікірталасында қажетті іскерліктер. Пікірталастың сипатын анықтайтын факторлар);
      пікірталас мәдениетінің талаптары (Пікір таласына қатысушы адамға қажет қасиеттер, тілдік біліктіліктер, сөз сайысына тән іскерліктер. Пікірталасқа қатысушы анықтауы тиіс сауалдар. Айтыскерге қойылатын талаптар);
      пікірталас түрлері (Диалогті, полилогті пікірталастар. Пікірталастарына тән ортақ белгілер мен ерекшеленеді);
      әңгіме және «Дөңгелек үстел» (Әңгіме мен «Дөңгелек үстелдің» мақсаты. Олардың жүргізудің талаптары. Талданатын тақырыптың ерекшелігі. Қатысушыларға қойылатын талаптар. «ДҮ»-дің тиімділігін арттыру шарттары);
      пікір алмасу (дискуссия) (Пікір алмасудың мақсаты мен рөлі. Пікіралмасудың түрлері, оларды ұйымдастырудың шарттары. Пікіралмасуға қатысушыға қойылатын талаптар. Пікір алмасуға кері әсер ететін факторлар. Пікір алмасудағы жүргізушінің рөлі. Тілдік нормалар);
      ойталқы (дипут) (Ойталқының мақсаты мен рөлі. Ойталқыны ұйымдастырудың шарттары. Ойталқыға қатысушыға қойылатын талаптар. Ойталқының пікір алмасудан ерекшелігі);
      ойкөкпар (дебат) (Ойкөкпардың мақсаты, қоғамдық пікір қалыптастырудағы рөлі, мәні. Ойкөкпарды ұйымдастырудың ерекшеліктері, кезеңдері. Ойкөкпарға қатысушылардың сөз әдебі. Ойкөкпардағы сарапшылардың рөлі);
      сөзталас (спор) (Сөзталастың ерекшелігі, оның өзіндік сипаты. Сөзталастың тұрмыстық қатынасқа тән екендігі. Сөзталастың түрлері);
      пікірсайыс (полемика) (Пікірсайыстың өзіне тән ерекшеліктері. Пікірсайысты ұйымдастырудың шарттары. Пікірсайысқа қатысушыға қойылатын талаптар. Қарсыласты ықтырудың шарттары);
      айтыс (Көпшілік алдындағы айтыстың тарихы. Айтысу өнері мен мәдениеті туралы талаптар. Ежелгі Греция, Үндістан, Қытай елдерінде қалыптасқан үрдістер. Қазақ айтыс өнерінің ерекшеліктері. Айтысты ұйымдастырудың шарттары. Айтысқа қатысушыға қойылатын талаптар. Қарсыласты жеңудің шарттары. Айтыстағы дәстүр жалғастығы мен жаңашылдық);
      пікірталасында жиі қолданылатын тәсілдер (Пікірталасына тән әдіс-тәсілдер: «қақпан құру», сынау, әзіл, мысқыл, қарсыластың ойын жоққа шығару, «сұрақпен төпелеу». Олардың ұтымды қолданудағы тапқырлық. Тыңдарманмен байланыс жасаудың шарттары, әлеуметтік, табиғи шарттар, олардың байланысқа әсері. Оқушы сөздерді мақсатқа қарай пайдалану жолдары);
      қарсыласқа тойтарыс берудің шарттары (Қарсыласқа тойтарыс берудің шарттары, тәсілдері. Ойдың айқын, әсерлі жеткізудегі синоним, антоним сөздердің мәні. Дәлелдеме, оның турлері, тілдік ерекшеліктері. Пікірдің өтімділігін арттыратын тілдік құралдар. Қарсыласқа тойтарыс жасаудың пікірталас мәдениетімен сабақтастығы. Пікірталастарда сұрақтарға жауап беру өнері. Сұрақтың түрлері, одан қолданылатын сөздердің ерекшеліктері. Жауаптың түрлері, қажетті сөз орамдары. Қарсылықа тойтарыс берудің шарттары: «қарсы соққы», «көпшілік бағындыру», «қарсыластың қорытындысы сынау», «деректермен дәлелдеу»);
      пікірталас шеберлігіне үйренудің жолдары (Сөз шеберлігіне үйренудің жолдары. Өз ой-пікірін жеткізудің тілдік сапалары. Сөздің грамматикалық құрылысы, сөз дәлдігі мен дәлелділігі, мақал-мәтелдердің, троптың турлерін орынды пайдалану. Белгілі көркем образдарды сөз мақсатына орай кіріктіре алу т.б. Пікірталасының түрлеріне қарай қолданылатын ұтымды сөз орамдары. Ой мен сөздің бірлігі. Өз көзқарасын сыпайы, нақты айта білу шеберлігі. Ұғымдар мен терминдерді, ауыспалы мағынадағы сөздерді орынды қолдану жолдары. Пікір айтудағы сөз мәнері, Интонация. Пікірталастағы ұлттық дәстүрдің көрінісі. Қарсыластың шабуылдарынан қорғанудың шарттары. Пікірталасындағы дәлелдеме мен сынды сауатты қолдан. Пікірталасын ұйымдастыру жолдары. Пікірталасындағы қателіктердің алдын-алу жолдары. Дискуссия сабақтарын жоспарлау. «Саяси айқас» іскерлік ойындарын ұйымдастыру сатылары, оған дайындық жолдары. «Сұраққа жауап» практикумы);
      6) қорытынды сабақтар - 4 сағат.
      16. Бағдарлама бойынша ұсынылатын практикалық жұмыстар,10-сынып:
      1) қазақ жазба тілінің тарихына қатысты рефераттар дайындату;
      2) әлеуметтік-тұрмыстық өмірдегі әртүрлі жағдайлардың ерекшелігіне байланысты тіл жұмсау дағдыларын жетілдіретін тапсырмалар бойынша өздік жұмыстарын орындату;
      3) ұлттық салт-дәстүрлерге байланысты сөз орамдарын, тұрақты тіркестерді тауып, олардың қатыстырып сөйлеуге дағдыландыру;
      4) мәтіндерді ұсынып, ондағы ұлттық таным мен жаңашылдық сипаттарды ажыратқызу;
      5) этнолингвистикалық атаулардың тарихын, мәнін танытатын шығармашылық жұмыстар ұйымдастыру;
      6) ата-анасының мүшелтойларына сөз дайындату;
      7) досының туған күнінде дастарқан басында сөйлейтін сөз дайындату;
      8) әртүрлі тілдік жағдайларда қажетті сөз орамдарын қолдануға рөлдік ойындар арқылы дағдыландыру;
      9) әлеуметтік-тұрмыстық қатынаспен іскерлік қатынастың айырмашылығын сезіндіретіндей нақты тақырыптар бойынша диалог құрғызу;
      10) тұрмыстық және ресми қатынастардағы кешірім сұрау, өтініш білдіру, сәлемдесу, қоштасу рәсімдеріне байланысты шағын қойылымдар әзірлету;
      11) телефонмен сөйлесу мәдениетін қалыптастыратын жаттығу жұмыстарын жүргізу;
      12) жазба тіл мәдениетіне қатысты белгілі адамдардың ой-тұжырымдарына талдау жасату, жазба тілге қойылатын талаптарды анықтату;
      13) жеке адам өміріне қатысты іс-қағаздары жазуға төселдіретін тапсырмалар бойынша жұмыс жасату;
      14) белгілі бір мәселе бойынша жиындар өткізіп, мәжілісхат, оның көшірмелерін жасату, т.б.
      15) оқыған көркем әдеби немесе ғылыми-көпшілік әдебиеттер бойынша реферат жаздыру;
      16) әркімге өзіне қалаған тақырыбы бойынша эссе, очерк жаздыру, баспасөз материалдарынан осы жанрдағы шығармаларға талдау жасату;
      17) интервью жургізудің жолдарын саралату, нақты тапсырма бойынша өздері қалаған мамандардан, көз көргендерден интервью жасату.
      17. Бағдарлама бойынша ұсынылатын практикалық жұмыстар, 11-сынып:
      1) шешендік сөз бен айтыстың айырмашылығын айтқызу (мәтін негізінде);
      2) «Қандай полемикалық тәсілдер бар?» деген сұраққа жауап жаздыру;
      3) Баспасөз материалдарындағы ең ұнаған шешен сөздерді («Қазақ әдебиеті», «Егемен Қазақстан», «Жас алаш», «Ана тілі», т.б. газеттер мен «Парасат», «Зерде», «Қазақстан әйелдері», т.б.) журналдардан теріп жаздыру;
      4) шешендік туралы берілген сөздерден (ой-пікірлерден) негізгі талаптарды түйіндеп айтқызу;
      5) «Қазақ шешендіктану ғылымы», «Ежелгі Грекия шешендері», «Қазіргі шешендер», т.б. тақырыптарда хабарлама, реферат жаздырту;
      6) өздеріне мәтіндерді оқытып, оны үнтаспадан қайта тыңдату арқылы мәнерлі сөйлеуге, оқуға жаттықтыру;
      7) сөздерді орфоэпиялық нормаға сай айтуға жаттықтыру;
      8) термин сөздерді (халықаралық) қатыстырып сөйлеуге жаттықтыру;
      9) жеке-жеке тұрған синоним сөздерді қажетті сөздермен тіркестіріп, мағыналық реңктеріне түсінік бергізу;
      10) басқа тілден енген сөздерді ана тіліндегі баламасын тапқызу, оларды қатыстырып мәтін құрату;
      11) антоним жұптарды пайдаланып, мақал мәнді сөйлемдер құрату, оларды өз сөздерінде пайдаландыру;
      12) қате құрылған сөйлемдерге түзету жасату;
      13) мәтіндерді оқып, олардағы сөздердің қай стильге сәйкестігін анықтау;
      14) сөздердің түсініктемесін жасату, өз жазғандарын «Түсіндірме сөздіктегі» материалдармен салыстыру;
      15) пікірталастың әр түрініне қатысты дағдыландыру жұмыстарын жүргізу;
      16) мамандық таңдау бойынша сөз дайындап, сөйлеушіні тыңдарманмен байланыс жасауға үйрету.
      17) төмендегі тақырыптар бойынша хабарлама жасату:
      қазіргі елдегі жағдай;
      ғылым мен техника жаңалықтары;
      мәдени жаңалықтар;
      жаңа әдебиеттер;
      бүгінгі айтыстың дүлдүлі;
      қазіргі шешендер;
      18) сөйлеушінің пікірлерін негізгі бөліктер бойынша талдау;
      19) шешендік туралы берілген мәтіндерден автордың жеке көзқарасын өз пікірімен сабақтастыра айтқызу;
      20) «Жаңа қазақ деген кім?», «Мектеп киімі қандай болуы керек?», «Демография деген не?», «Мұғалім қандай болуы тиіс?», «Егер сабаққа ерікті қаттыссам...», «Адалдық деген не?», «Достық пен махаббат» тақырыптары бойынша пікірталас түрлерін ұйымдастыру;
      21) курста өткен тақырыптар бойынша тірек ұғымдардың түсіндірме сөздігін құрату.

4. 10-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      18. Пәндік нәтижелер:
      1) тілдің лексика-фразеологиялық қорын, дыбыстық-грамматикалық және стильдік жүйесін;
      2) құрмалас сөйлемдердің ойды жеткізудегі рөлін және қолданыс ерекшелігін меңгеруі тиіс;
      3) тілдің функционалдық қасиеттерін танып, пәннің тілдік деңгейлерін жетік білуі;
      4) мәтіннің түрлері мен табиғатына, тілдік ерекшеліктеріне талдау жасай білуі;
      5) әдеби тілдің ауызша және жазбаша түрлері болатынын, оларға тән ерекшеліктерді;
      6) мәтіннің тақырыбы мен идеясын, мәтіннің құрылымын ажырата білуі;
      7) сөз мағыналарын мәтіндік қолданыста ажырата білуі;
      8) сөздердің жасалу тәсілдерін;
      9) әдеби тілдің нормаларының сөз мәдениетіне қатысын негіздей алуы;
      10) әлеуметтік-тұрмыстық қатынастағы сөз әдебін;
      11) әдеби тілдің нормаларын стиль түрлеріне сай қолдана білуі тиіс.

5. 11-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      19. Пәндік нәтижелер:
      1) сөз мәдениеті мен шешендік өнердің талаптарын;
      2) ұлттық және әлемдік шешендік өнерге тән ортақ қағидаттарды;
      3) қазіргі шешендіктің түрлерін;
      4) пікірталас мәдениеті мен пікірталасқа түсу тәсілдерін меңгеруі тиіс;
      5) шешендік өнер туралы ой-пікірлерге талдау жасап, шешендік өнердің тарихын;
      6) пікірталас түрлері мен оларға тән ерекшеліктерді;
      7) көпшілік алдында сөйленетін сөздің құрылымын;
      8) пікірталастың қоғамдағы орнын, пікірталас мәдениетінің талаптарын;
      9) таңдаған кәсібіне байланысты тақырыптарда пікірталасқа түсе білуі;
      10) әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-саяси, ғылым-білім мазмұнды мәтіндерді құрай алуы;
      11) ұсынылған тақырып бойынша көрсетілген әдебиеттерді пайдаланып, реферат, баяндама түзе білуі тиіс.

6. 10-11-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын
талаптар

      20. Тұлғалық нәтижелер:
      1) ұлттық құндылықтар мен әлемдік азаматтық құндылықтарды салыстыра пайымдап, дәріптей білуінен;
      2) қолданыстағы тілдерді білуінен, қазақ халқының және Қазақстанда өмір сүріп жатқан басқа да ұлыстардың тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне және басқа құндылықтарына құрметпен қарауынан;
      3) қоғамға жат құбылыстарға, идеологиялық, діни ағымдарға және заңды бұзушылық әрекетке қарсы өз көзқарасын шешендікпен негіздей алуынан және жұртты сендіре білуінен;
      4) адамдармен қарым-қатынаста жоғары мәдениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақтай білуінен;
      5) өздігінен білім алуға, өмірден өз орнын табуға және жасампаз еңбекке ынта-ықыласы мен қабілеттілігін танытуынан;
      6) белсенді азаматтық ұстанымын, жоғары патриоттық сезімін көрсете білуінен көрініс табуы тиіс.

7. 10-11-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын
талаптар

      21. Жүйелі-әрекеттік нәтижелер:
      1) тіл табысуға қажетті коммуникативтік дағдыларды меңгеруі;
      2) тұрмыстық-әлеуметтік қатынастағы әдептілік нормаларын меңгеруі;
      3) іскерлік қатынастағы тіл табысуға қажетті тілдік амалдарды орнымен жұмсай алуы;
      4) жеке адам өміріне, мекеме, ұйым жұмысына қажетті ресми іс-қағаздар жүйесін меңгеруі;
      5) шешендікке машықтанудың әдіс-тәсілдерін сөйлеу әрекеттерінде қолдануы;
      6) шешендік өнердің канондарын күнделікті тәжірибеде қолдануы;
      7) шешенге қойылатын талаптарды жүйелі әрекеттерде саналылықпен меңгеруі;
      8) зерттеу және шығармашылық әдістерді өз әрекетінде тиімді қолдана білуі;
      9) түрлі тақырыптарда пікірталасқа түсу еркіндігін және жиі қолданылатын тәсілдерді меңгеруі;
      10) көпшілік алдында сөйленетін сөздің құрылымы мен міндеттерін түзе алуы;
      11) қарым-қатынастың түрлеріне сай тілдік белгілерді орынды қолдана білуі;
      12) сөйлеудің мақсатына сай тыныс белгілерді және интонацияны дұрыс пайдалана білуі;
      13) ғылыми және шығармашылық ізденісте ақпараттар жүйесін іріктеп, өңдеп, сауатты қолдана білуі тиіс.

      Приложение 5        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 64       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

Типовая учебная программа по предмету «История Казахстана»
для 10-11 классов общественно-гуманитарного и
естественно-математического направлений уровня общего среднего
образования

1. Пояснительная записка

      1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начального, основного среднего, общего среднего образования), утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 года № 1080.
      2. Целью обучения учебному предмет является формирование у учащихся активной гражданской позиции (личности) посредством изучения истории своей страны.
      3. Задачи обучения:
      1) сформировать знания об истории развития человеческого общества в Казахстане как составной части мирового исторического процесса;
      2) развивать у учащихся умение использовать в жизни полученные знания, самостоятельно обобщать, анализировать, устанавливать причинно-следственные связи, формировать личностное отношение к тому или иному историческому явлению;
      3) сформировать у учащихся навыки творческого применения исторических знаний, умения работать с историческими источниками, осмысливать исторические события и явления на основе сравнительного анализа;
      4) сформировать гражданскую позицию молодого поколения, ответственного перед своей Отчизной и народом;
      5) воспитывать чувство патриотизма, активную гражданскую позицию, уважение к истории и культуре казахского народа, а также других народов, проживающих в Казахстане;
      6) способствовать процессу социализации личности на основе казахстанского менталитета.
      4. При изучении курса «История Казахстана» предполагается осуществление межпредметных связей со следующими учебными дисциплинами:
      1) «Всемирная история»: история Казахстана как составляющая часть истории мира, знание об истории человечества как едином историческом процессе;
      2) «География»: определение территории и границ Республики Казахстан на современном этапе, проведение административно-территориальных реформ в Казахстане, современное экономическое развитие Республики Казахстан;
      3) «Казахская литература»: история создания литературных произведений видных писателей и поэтов Казахстана, произведения казахстанских литераторов, акынов, драматургов, знания о представителях творческой интеллигенции.
      5. Объем учебной нагрузки составляет:
      общественно-гуманитарное направление
      1) в 10 классе 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
      2) в 11 классе 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году
      естественно-математического направления
      3) в 10 классе 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
      4) в 11 классе 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году.

2. Базовое содержание учебного предмета 10 класса

      6. Введение (1 час).
      7. «Казахстан в эпоху камня» (4 часа):
      периодизация каменного века, появление человека и его эволюция, ранний, средний и поздний палеолит в Казахстане, орудия труда древнего человека, социальная организация;
      период мезолита, неолит в Казахстане, неолитическая революция, ткачество, керамическое искусство, энеолит, ботайская культура, археологические памятники эпохи камня в Казахстане.
      8. «Казахстан в эпоху бронзы» (3 часа):
      Андроновская культура (общая характеристика и ее этапы), бронзовый век на территории Центрального Казахстана, Центральный Казахстан – древний металлургический центр, бронзовый век Восточного Казахстана, Северный и Западный Казахстан в эпоху бронзы, Южный Казахстан и Семиречье в эпоху бронзы, Бегазы-Дандыбаевская культура позднего бронзового века;
      развитие производящего хозяйства, скотоводство и земледелие, поселения эпохи бронзы, могильники и традиции захоронения, социальная дифференциация в эпоху бронзы.
      9. «История древнего Казахстана в письменных источниках» (3 часа):
      основные исторические источники о племенных союзах и древних государственных объединениях;
      археологические источники, античные источники о сакских племенах, «История» Геродота, персидские (иранские), китайские источники.
      10. «Сакские племена в истории Казахстана» (4 часа):
      Казахстан в период раннего железного века, сакские племена (хаомаварги, тиграхауда, парадарайя, аримаспы и др), сарматские племена, металлургические центры древнего Казахстана, виды хозяйственной деятельности, древняя металлургия, ювелирное производство, гончарное производство, социальная организация;
      культура саков, скифская триада, «Звериный стиль», общественная организация и идеология, археологические памятники.
      11. «Древние государства на территории Казахстана» (4 часа):
      Уйсунское государство, хозяйство, социально-политическая организация, взаимоотношения уйсунов с другими государствами, культура;
      Канглы, политическая история, хозяйство. Культура, археологические памятники Присырдарьи;
      Хунны (гунны), государство хуннов в III-I веках до н. э., взаимоотношения с соседями, возвышение гуннов при Модэ, переселение гуннов в Казахстан, кочевое скотоводство, земледелие, социальная структура, материальная культура;
      Гунны и Великое переселение народов, движение гуннов на запад, гунны в Европе, Аттила.
      12. Повторение (1 час).
      13. «Кочевая или степная цивилизация» (3 часа):
      номады и номадизм, особенности хозяйственной жизни, военное искусство, военно-демократическая система управления;
      взаимодействие между кочевой и оседлой цивилизациями, города – связующее звено между кочевым и оседлым миром;
      Великий Шелковый путь.
      14. «Государства на территории Казахстана в VI - XV веках: этническая и политическая история» (9 часов):
      происхождение тюркских народов, древние тюрки, тюркский каганат
      (возникновение, развитие, упадок), государства западных тюрков, тюргешей, карлуков, огузов и кимаков на территории Казахстана, происхождение и ранняя история кипчаков, государство кыпчаков в Дешт-и-Кипчаке;
      монгольское нашествие на территорию Казахстана, особенности развития ханств на территории Казахстана в ХІV-ХVвеках, территория и племенной состав, улусная система, Золотая Орда и Ак Орда, Ногайская Орда (Мангытский юрт), Могулистан, государство кочевых узбеков (Ханство Абулхаира).
      15. «История сложения казахского народа и казахской государственности» (7 часов):
      содержание понятий («этнос», «этногенез», «этноним»), основные этапы этногенеза казахского народа (процесс сложения казахского народа), казахские жузы, родо-племенной состав, об этнониме «казах», антропологический тип казахов и языковая принадлежность;
      образование казахского ханства, роль Жаныбека и Керея, политическая история казахского ханства в XV-XVII веках, казахские ханы, система управления в государстве, социальная структура, институты «аксуйек» и «кара суйек», налоги и повинности, обычное право и «Жеты Жаргы».
      16. Повторение (1 час).
      17. «Духовная культура кочевников. Мудрецы казахской степи» (12 часов):
      особенности развития духовной культуры, религия (тенгрианство и др.) и верования, распространение ислама на территории Казахстана;
      язык и письменность, древние памятники письменности (тюркские, согдийские, арабские), наука и литература (Аль-Фараби, Юсуф Баласагун, Махмут Кашкари, Мухаммед Хайдар Дулати, Кадыргали Жалайыри и др.);
      устное народное творчество, акыны и жырау (Асан Кайгы, Казтуган, Сыпыра, Доспамбет, Актамберды, Бухар и др.), эпосы;
      музыкальное искусство, прикладное искусство, национальные обычаи и традиции, национальные игры;
      повторение.
      18. «Казахстан в составе Российской империи» (14 часов):
      политика России на востоке в первой трети XVIII века, внутреннее и внешнее положение казахского ханства в начале XVIII века, Указ 1731 года и посольство А.И.Тевкелева, начало присоединения Казахстана к России, политика хана Абулхаира и ее осуществление, присоединение Младшего и Среднего жузов к России, политика Абылай хана по объединению казахских земель, завершение присоединения Казахстана к России, итоги присоединения;
      административные реформы России в Казахстане в XVIII-XIX веках, Уставы 1822 и 1824 годов, «Временные положения» 1867-1868 годов, «Положения об управлении» 1886 и 1891 годов, последствия реформ и колониальной политики России в Казахстане;
      переселенческая политика России (основные этапы), военно-казачья колонизация и крестьянская колонизация в Казахстане, столыпинская аграрная политика и новый этап массового переселения крестьян, изъятие плодородных земель у казахов, последствия переселенческой политики, проникновение российского капитала в Казахстан во второй половине XIX и иностранного капитала в начале ХХ века, интеграция Казахстана во всероссийский рынок, развитие торговли, ярмарки, строительство железных дорог.
      19. Итоговое повторение (2 часа).

3. Базовое содержание учебного предмета 11 класса

      20. «Борьба казахского народа против джунгарского нашествия в XVII-XVIII веках» (3 часа):
      войны казахов с ойратами в XVI – начале XVII веков, образование джунгарского ханства и казахско-джунгарские отношения в XVII веке, нашествие джунгарских войск на казахскую землю, Орбулакская битва, «Актабан шубырынды – Годы Великого бедствия», всенародная Отечественная война против джунгарского нашествия, битвы Буланты, Анракай, организаторы победоносного завершения войны (ханы – Тауке, Абулхаир, Аблай; батыры – Каракерей Кабанбай, Канжигалы Богенбай, Шапрашты Наурызбай; бии - Толе Алибекулы, Казыбек Келдибекулы, Айтеке Байбекулы и Бухар жырау), историческое значение борьбы казахов с джунгарским нашествием.
      21. «Национально-освободительное движение казахского народа против Российского колониализма во второй половине XVIII века» (2 часа):
      национально-освободительные движения в Казахстане (общая характеристика, особенности);
      национально-освободительное движение под руководством Сырыма Датулы, Сырым Датулы – руководитель восстания и выдающийся батыр, причины восстания и социальная база, основные этапы и события восстания, причины поражения и итоги восстания, историческое значение.
      22. «Национально-освободительные движения в первой половине XIX века» (3 часа):
      движение в Младшем жузе под руководством Жоламана Тленшиева, причины восстания и социальная база, итоги восстания;
      восстание в Букеевской Орде под руководством Исатая Тайманулы и Махамбета Утемисулы, причины восстания и социальная база, Исатай и Махамбет – руководители восстания, этапы, начало и ход восстания, причины поражения восстания, историческое значение.
      23. «Народно-освободительное движение под руководством Кенесары Касымулы» (2 часа):
      предпосылки народно-освободительного движения и причины, движение Саржана Касымова, цель, характер и движущие силы движения, Кенесары Касымулы, этапы, начало и расширение восстания, ханство Кенесары, основные события восстания, карательные меры царизма против восставших, причины поражения восстания, историческое значение народно-освободительного движения под руководством Кенесары Касымулы.
      24. «Национально-освободительное движение во второй половине XIХ века» (2 часа):
      восстание казахов Сырдарьи под руководством Жанхожи Нурмухамбетулы;
      восстания в Уральской и Тургайской областях в 1867-1868 годах, восстание в Мангистау в 1870 году.
      25. «Национально-демократическое движение в начале ХХ века» (2 часа):
      общественно-политические движения в Казахстане в начале ХХ в., национальная интеллигенция и национально-демократическое движение в Казахстане в начале ХХ века, основные формы и содержание политической деятельности интеллигенции.
      26. «Национально-освободительное движение 1916 года» (2 часа):
      причины и повод восстания 1916 года, движущие силы, характер и этапы восстания, видные руководители восстания (Абдигафар Жанбосынов, Амангельды Иманов, Бекболат Ашекеев, Жаменке Мамбетов, Узак Саурыков, Кейки Кокембайулы и др);
      ход восстания, основные очаги, причины поражения восстания, последствия, карательные меры царизма против мирного населения, историческое значение восстания.
      27. Повторение (1 час).
      28. «Политические партии и течения в Казахстане в начале XX века. Появление национальных автономий» (5 часов):
      возникновение различных партий в России и их филиалов в Казахстане, социал-демократические организации РСДРП в Казахстане, мусульманские партии, национальные политические партии в Казахстане, образование партии «Алаш», политическая программа и этапы истории;
      октябрьская социалистическая революция 1917 г. в России и Казахстан, установление Советской власти в Казахстане, образование партии «Уш жуз» и ее история;
      образование Кокандской автономии и правительство «Туркестани мухториат»;
      созыв лидерами партии «Алаш» второго Всеказахского съезда (декабрь 1917 года), автономия «Алаш» и правительство «Народный Совет Алаш-Орда».
      29. Экономическая политика Советской власти в Казахстане в 1918-1920-х годах (3 часа).
      Казахстан в период гражданской войны и иностранной интервенции (1918-1920 гг.). Политика «военного коммунизма» и ее осуществление в Казахстане. Национализация земли и промышленных предприятий. Принудительные акции Советов: продразверстка, трудовые повинности, реквизиция продуктов и др. Экономические последствия политики «военного коммунизма». Джут и засуха 1921 года. «Новая экономическая политика» и практика ее реализации в Казахстане. Свертывание НЭП и ее итоги.
      30. «Промышленность Казахстана в 1920–1930-е гг.» (3 часа):
      восстановление промышленных предприятий в начале 1920-х годов, новый период развития промышленности Казахстана, трудности и проблемы в осуществлении индустриализации в республике, успехи и просчеты, основные итоги;
      формирование рабочего класса Казахстана, новаторы и передовики производства.
      31. «Коллективизация сельского хозяйства Казахстана» (2 часа):
      положение казахского аула накануне коллективизации, коллективизация сельского хозяйства в Казахстане (сплошной и силовой характер мероприятий), насильственная седентаризация (оседание) казахов-кочевников, голод 1931-1933 годов;
      социально-экономические последствия сплошной коллективизации в Казахстане.
      32. «Крестьянские восстания в 1920-х-1931 гг.» (2 часа):
      основные предпосылки, причины волнений, движений и восстаний, происходивших в 1920-х-1930-х годах, крестьянские выступления 1921-1922 годов;
      причины крестьянских выступлений в 1929-1931 годах, характер движения, основные очаги движения, восстания 1929 года, основные события, руководители восстания, восстания в 1930 году, основные центры, руководители восстания, восстание 1931 года, основные районы, руководители восстания, карательные меры Советского государства по подавлению выступлений в 1929-1931 годах.
      33. Повторение (1 час).
      34. «Общественно-политическая жизнь Казахстана в 1920-1930-е гг.» (4 часа):
      характер общественно-политической жизни в 1920-х годах, партийные и государственные руководители республики, Ф.И.Голощекин и «Малый Октябрь», борьба передовой части казахской интеллигенции против «Малого Октября» Ф.И.Голощекина, Л.Мирзоян и его деятельность в Казахстане;
      создание Киргизской (Казахской) АССР и преобразование Казахской АССР в КССР).
      35. «Развитие культуры Казахстана в 1920-е-1930-е гг.» (3 часа):
      ликвидация неграмотности, развитие системы народного образования и политпросвещения, высшие учебные заведения Казахстана, становление науки, первые научные учреждения в Советском Казахстане;
      литература в Казахстане в 20-30-х годах ХХ века, формирование казахской советской литературы;
      искусство в Казахстане в 20-30-х годах ХХ века, изобразительное искусство, музыкальное искусство, театральное искусство, кинематограф.
      36. «Коммунистическая партия и комсомол Казахстана» ( 1 час):
      образование коммунистической партии, цели и задачи партии, застойные явления в системе руководства Коммунистической партии Казахстана, образование комсомола Казахстана, цели и задачи, функции, пионерская организация.
      37. «Политические репрессии и депортация народов» (3 часа):
      основные этапы репрессий, политические репрессии против национальной интеллигенции в 1920-е-1930-е годы, уничтожение оппозиции, массовые репрессии против крестьянства и уничтожение кулачества в 1920-е-1930-е годы, репрессии 1937-1938 годов;
      Казахстан в системе ГУЛАГа, исправительно-трудовые лагеря на территории Казахстана – Степлаг, Карлаг, АЛЖИР и др., основные этапы депортации народов в Казахстан, начало депортации в 1930-е годы, депортации народов в Казахстан в 1940-е годы;
      репрессии против национальной интеллигенции в 1940-1950-е годы;
      гонения на научную и творческую интеллигенцию в «хрущевский период» и в период «застоя».
      38. «Казахстан в годы Великой Отечественной войны» (2 часа):
      подвиги казахстанцев в годы Великой Отечественной войны: «Никто не забыт, ничто не забыто», эхо войны в воспоминаниях героев – казахстанцев Великой Отечественной войны;
      Казахстан – арсенал фронта: трудовые подвиги казахстанцев в тылу.
      39. Повторение (1 час).
      40. «Казахстан в 1940-х - 1970-х годах» (3 часа):
      военно-промышленный комплекс в Казахстане: строительство атомного полигона и ядерные испытания в Семипалатинске, космодром «Байконур»;
      освоение целинных и залежных земель в Казахстане, экономические, экологические и демографические последствия освоения целины;
      волнения, движения и восстания в 1950-х-1970-х гг.: события в 1959 года в городе Темиртау, недовольство, волнения и демонстрации в городе Целинограде и других городах в 1979 году.
      41. «Волнения, движения и восстания в 1980-х гг.» (2 часа):
      декабрьские события 1986 года, причины декабрьских событий в Алматы, повод событий, характер и движущие силы движения, события 17-18 декабря 1986 года в городе Алматы и их влияние на другие города, подавление мирных демонстрации молодежи вооруженным путем, последствия декабрьского движения, молодые герои декабрьских событий (Кайрат Рыскулбеков и др.), историческое значение декабрьских событий 1986 года, шахтерские выступления 1989 года и волнения в городе Жанаозен.
      42. «Независимая Республика Казахстан: социально-политические процессы и культура» (5 часа):
      Обретение Казахстаном независимости, политическая система независимого Казахстана, государственные символы, укрепление государственного суверенитета и института президентства, форма правления в Республике Казахстан и ветви власти, политические основы стабильности в стране;
      Конституция Республики Казахстан (1995 г.) – гарант стабильного будущего, конституционные реформы второй половины 1990-х гг. и конституционная реформа 2007 г., политические партии и движения в современном Казахстане;
      Национальная политика в РК, Ассамблея народа Казахстана: Единство нации и преемственность поколений; Общенациональная идея «Мәңгілік Ел». Культура Республики Казахстан. Наука, образование, искусство, спорт и др.
      43. «Экономика независимого Казахстана» (2 часа):
      основные этапы социально-экономической модернизации Казахстана, стабилизация экономики Казахстана на рубеже веков (1998-2001 гг.), инвестиционная политика и иностранные инвестиции в Казахстане, развитие предпринимательства, малый и средний бизнес;
      промышленность и сельское хозяйство в Казахстане на современном этапе, итоги экономического развития (достижения и проблемы), интеграция Казахстана в мировую экономику, мировой финансовый кризис и меры по стабилизации экономики Казахстана;
      44. «Казахская диаспора» (2 часа):
      понятия диаспора, ирредент, оралман, история возникновения казахской диаспоры, расширение казахской диаспоры в 1920-1930-е годы, казахи в странах СНГ, их взаимоотношения с независимой Республикой Казахстан, всемирные курултаи казахов, проблема возвращения казахов зарубежья на свою Родину.
      45. «Внешняя политика и международное положение Республики Казахстан» (2 часа):
      признание Республики Казахстан на международной арене, основные внешнеполитические приоритеты Республики Казахстан, многовекторность внешней политики;
      Казахстан и ведущие страны мира, членство Казахстана в международных организациях, председательство Казахстана в ОБСЕ и ОИК.
      46. «Стратегия «Казахстан – 2030» – долгосрочная программа развития Республики Казахстан и Стратегия «Казахстан – 2050» – новый политический курс состоявшегося государства» (2 часа):
      стратегия «Казахстан 2030: процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев», историческое значение программных стратегий «Казахстан – 2030» и «Стратегия «Казахстан – 2050», долгосрочные приоритетные цели и стратегии реализации.
      47. «Н.А.Назарбаев – Первый Президент Республики Казахстан» (1 час):
      Н.А.Назарбаев – Лидер нации, роль Президента в становлении и развитии Республики Казахстан, Н.А. Назарбаев и идея Евразийства.
      48. «Астана – новая столица Республики Казахстан» (1 час):
      историческое значение создания новой столицы – Астаны, развитие Астаны – символ развития Казахстана, Астана – моя столица.
      49. Итоговое повторение (1 час).

4. Базовое содержание предмета в 10 классе

      50. Введение. Задачи, содержание и структура курса (1 час). «Казахстан в эпоху камня» (4 часа):
      периодизация каменного века, появление человека и его эволюция, ранний, средний и поздний палеолит в Казахстане, орудия труда древнего человека, социальная организация, период мезолита;
       неолит в Казахстане, неолитическая революция, энеолит, ботайская культура, археологические памятники эпохи камня в Казахстане.
      51. «Казахстан в эпоху бронзы» (3 часа):
      Андроновская культура (общая характеристика и ее этапы), бронзовый век на территории Центрального Казахстана;
      Бегазы-Дандыбаевская культура позднего бронзового века;
      развитие производящего хозяйства, скотоводство и земледелие.
      52. «История древнего Казахстана в письменных источниках» (3 часа):
      основные исторические источники о племенных союзах и древних государственных объединениях, археологические источники;
      античные источники о сакских племенах, «история» Геродота;
      персидские (иранские), китайские источники.
      53. «Сакские племена в истории Казахстана» (4 часа):
      Казахстан в период раннего железного века, сакские племена (хаомаварги, тиграхауда, парадарайя, аримаспы и др);
      металлургические центры древнего Казахстана, виды хозяйственной деятельности, социальная организация;
      культура саков, скифская триада, «Звериный стиль», общественная организация и идеология, археологические памятники.
      54. «Древние государства на территории Казахстана» (4 часа):
      Уйсунское государство, хозяйство, социально-политическая организация, взаимоотношения уйсунов с другими государствами, культура;
      канглы, политическая история, хозяйство, культура;
      хунны (гунны), государство хуннов в III-I веках до н. э., взаимоотношения с соседями, хозяйство, социальная структура, материальная культура;
      гунны и Великое переселение народов, гунны в Европе, Аттила.
      55. Повторение (1 час).
      56. «Кочевая или степная цивилизация» (3 часа):
      номады и номадизм, особенности хозяйственной жизни, военное искусство, военно-демократическая система управления;
      взаимодействие между кочевой и оседлой цивилизациями, города - связующее звено между кочевым и оседлым миром;
      Великий Шелковый путь.
      57. «Государства на территории Казахстана в VI - XV веках: этническая и политическая история» (9 часов):
      древние тюрки, тюркский каганат (возникновение, развитие, упадок), государства западных тюрков, тюргешей, карлуков, огузов и кимаков на территории Казахстана, государство кыпчаков;
      монгольское нашествие на территорию Казахстана, особенности развития ханств на территории Казахстана в ХІV-ХVвеках, территория и племенной состав, улусная система, Золотая Орда и Ак Орда, Ногайская Орда (Мангытский юрт), Могулистан, государство кочевых узбеков (Ханство Абулхаира).
      58. «История сложения казахского народа и казахской государственности» (7 часов):
      содержание понятий («этнос», «этногенез», «этноним»), основные этапы этногенеза казахского народа (процесс сложения казахского народа), казахские жузы, родо-племенной состав, об этнониме «казах», антропологический тип казахов и языковая принадлежность;
      образование казахского ханства, роль Жаныбека и Керея, политическая история казахского ханства в XV-XVII веках, казахские ханы, система управления в государстве, социальная структура, институты «аксуйек» и «кара суйек», налоги и повинности, обычное право и «Жеты Жаргы».
      59. Повторение (1 час).
      60. «Духовная культура кочевников. Мудрецы казахской степи» (12 часов):
      особенности развития духовной культуры, религия (тенгрианство и др.) и верования, распространение ислама на территории Казахстана;
      язык и письменность, древние памятники письменности (тюркские, согдийские, арабские), наука и литература (Аль-Фараби, Юсуф Баласагун, Махмут Кашкари, Мухаммед Хайдар Дулати, Кадыргали Жалайыри и др.);
      устное народное творчество, акыны и жырау (Асан Кайгы, Казтуган, Сыпыра, Доспамбет, Актамберды, Бухар и др.), эпосы;
      музыкальное искусство, прикладное искусство, национальные обычаи и традиции, национальные игры.
      61. Повторение.
      62. «Казахстан в составе Российской империи» (14 часов):
      политика России на востоке в первой трети XVIII века, внутреннее и внешнее положение казахского ханства в начале XVIII века, Указ 1731 года и посольство А.И.Тевкелева, начало присоединения Казахстана к России, политика хана Абулхаира и ее осуществление, присоединение Младшего и Среднего жузов к России, политика Абылай хана по объединению казахских земель,завершение присоединения Казахстана к России, итоги присоединения;
      административные реформы России в Казахстане в XVIII-XIX веках, Уставы 1822 и 1824 годов. «Временные положения» 1867-1868 годов, «Положения об управлении» 1886 и 1891 годов., последствия реформ и колониальной политики России в Казахстане.Переселенческая политика России (основные этапы), военно-казачья колонизация и крестьянская колонизация в Казахстане, столыпинская аграрная политика и новый этап массового переселения крестьян, изъятие плодородных земель у казахов, последствия переселенческой политики;
      проникновение российского капитала в Казахстан во второй половине XIX и иностранного капитала в начале ХХ века, интеграция Казахстана во всероссийский рынок, развитие торговли, ярмарки, строительство железных дорог.
      63. Повторение (1 час).
      64. Итоговое повторение (1 час).

5. Базовое содержание предмета в 11 классе

      65. «Борьба казахского народа против джунгарского нашествия в XVII-XVIII веках» (3 часа):
      образование джунгарского ханства и казахско-джунгарские отношения в XVII веке, нашествие джунгарских войск на казахскую землю;
      «Актабан шубырынды – Годы Великого бедствия», всенародная Отечественная война против джунгарского нашествия, битвы Буланты, Анракай, организаторы победоносного завершения войны (ханы – Тауке, Абулхаир, Аблай; батыры – Каракерей Кабанбай, Канжигалы Богенбай, Шапрашты Наурызбай; бии - Толе Алибекулы, Казыбек Келдибекулы, Айтеке Байбекулы и Бухар жырау);
      историческое значение борьбы казахов с джунгарским нашествием.
      66. «Национально-освободительное движение казахского народа против Российского колониализма во второй половине XVIII века» (2 часа):
      национально-освободительные движения в Казахстане (общая характеристика, особенности);
      национально-освободительное движение под руководством Сырыма Датулы, Сырым Датулы – руководитель восстания и выдающийся батыр, причины восстания и социальная база, основные этапы и события восстания, причины поражения и итоги восстания, историческое значение.
      67. «Национально-освободительные движения в первой половине XIX века» (3 часа):
      движение в Младшем жузе под руководством Жоламана Тленшиева, причины восстания и социальная база, итоги восстания;
      восстание в Букеевской Орде под руководством Исатая Тайманулы и Махамбета Утемисулы, причины восстания и социальная база, этапы, начало и ход восстания, причины поражения восстания, историческое значение.
      68. «Народно-освободительное движение под руководством Кенесары Касымулы» (2 часа):
      предпосылки народно-освободительного движения и причины, движение Саржана Касымова, цель, характер и движущие силы движения, Кенесары Касымулы, этапы, начало и расширение восстания, Ханство Кенесары, основные события восстания, карательные меры царизма против восставших, причины поражения восстания, историческое значение народно-освободительного движения под руководством Кенесары Касымулы.
      69. «Национально-освободительное движение во второй половине XIХ века» (2 часа):
      восстание казахов Сырдарьи под руководством Жанхожи Нурмухамбетулы;
      восстания в Уральской и Тургайской областях в 1867-1868 годах, восстание в Мангистау в 1870 году.
      70. «Национально-демократическое движение в начале ХХ века» (2 часа):
      общественно-политические движения в Казахстане в начале ХХ в., национальная интеллигенция и национально-демократическое движение в Казахстане в начале ХХ века, основные формы и содержание политической деятельности интеллигенции.
      71. «Национально-освободительное движение 1916 года» (2 часа):
      причины и повод восстания 1916 года, движущие силы, характер и этапы восстания;
      видные руководители восстания (Абдигафар Жанбосынов, Амангельды Иманов, Бекболат Ашекеев, Жаменке Мамбетов, Узак Саурыков, Кейки Кокембайулы и др.);
      ход восстания, основные очаги, причины поражения восстания, последствия, карательные меры царизма против мирного населения, историческое значение восстания.
      72. Повторение (1 час).
      73. «Политические партии и течения в Казахстане в начале XX века. Появление национальных автономий» (5 часа):
      возникновение различных партий в России и их филиалов в Казахстане, социал-демократические организации РСДРП в Казахстане, мусульманские партии, образование партии «Алаш», политическая программа партии «Алаш»;
      Октябрьская социалистическая революция 1917г. в России и Казахстан, установление Советской власти в Казахстане (образование партии «Уш жуз» и ее история);
      образование Кокандской автономии и правительство «Туркестани мухториат»;
      созыв лидерами партии «Алаш» второго Всеказахского съезда (декабрь 1917 года), автономия «Алаш» и правительство «Народный Совет Алаш-Орда».
      74. «Экономическая политика Советской власти в Казахстане в 1918-1920-х годах» (3 часа):
      Казахстан в период гражданской войны и иностранной интервенции (1918-1920 гг.), политика «военного коммунизма» и ее осуществление в Казахстане;
      национализация земли и промышленных предприятий, экономические последствия политики «военного коммунизма», джут и засуха 1921 г.;
      «Новая экономическая политика» и практика ее реализации в Казахстане, свертывание НЭП и ее итоги.
      75. «Промышленность Казахстана в 1920-1930-е гг.» (3 часа):
      восстановление промышленных предприятий в начале 1920-х годов;
      новый период развития промышленности Казахстана, трудности и проблемы в осуществлении индустриализации в республике, успехи и просчеты, основные итоги;
      формирование рабочего класса Казахстана, новаторы и передовики производства.
      76. «Коллективизация сельского хозяйства Казахстана» (2 часа):
      положение казахского аула накануне коллективизации;
      коллективизация сельского хозяйства в Казахстане (сплошной и силовой характер мероприятий), насильственная седентаризация (оседание) казахов-кочевников;
      голод 1931-1933 годов;
      социально-экономические последствия сплошной коллективизации в Казахстане.
      77. «Крестьянские восстания в 1920-е-1930-е гг.» (2 часа):
      крестьянские выступления 1921-1922 годов;
      причины крестьянских выступлений в 1929-1931 годах, характер движения, основные очаги движения;
      карательные меры Советского государства по подавлению выступлений в 1929-1931 годах.
      78. Повторение (1 час).
      79. «Общественно-политическая жизнь Казахстана в 1920-1930-е гг.» (4 часа):
      характер общественно-политической жизни в 1920-х годах, партийные и государственные руководители республики, Ф.И.Голощекин и «Малый Октябрь», Борьба передовой части казахской интеллигенции против «Малого Октября» Ф.И.Голощекина, Л.Мирзоян и его деятельность в Казахстане;
      создание Киргизской (Казахской) АССР и преобразование Казахской АССР в КССР.
      80. «Развитие культуры Казахстана в 1920-е-1930-е гг» (3 часа):
      ликвидация неграмотности, развитие системы народного образования и политпросвещения, высшие учебные заведения Казахстана, становление науки, первые научные учреждения в Советском Казахстане;
      литература в Казахстане в 20-30-х годах ХХ века, формирование казахской советской литературы;
      искусство в Казахстане в 20-30-х годах ХХ века, изобразительное искусство, музыкальное искусство, театральное искусство, кинематограф.
      81. «Коммунистическая партия и комсомол Казахстана» (1 час):
      образование коммунистической партии, цели и задачи партии, застойные явления в системе руководства Коммунистической партии Казахстана, образование Комсомола Казахстана, цели и задачи, функции, пионерская организация.
      82. «Политические репрессии и депортация народов» (3 часа):
      основные этапы репрессий, политические репрессии против национальной интеллигенции в 1920-е-1930-е годы, репрессии 1937-1938 годов;
      Казахстан в системе ГУЛАГа, исправительно-трудовые лагеря на территории Казахстана – Степлаг, Карлаг, АЛЖИР и др., депортации народов в Казахстан;
      репрессии против национальной интеллигенции в 1940-1950-е годы, гонения на научную и творческую интеллигенцию в «хрущевский период» и в период «застоя».
      83. Казахстан в годы Великой Отечественной войны (2 часа):
      подвиги казахстанцев в годы Великой Отечественной войны: «Никто не забыт, ничто не забыто», эхо войны в воспоминаниях героев – казахстанцев Великой Отечественной войны;
      Казахстан – арсенал фронта: трудовые подвиги казахстанцев в тылу.
      84. Повторение (1 час).
      85. Казахстан в 1940-х - 1970-х годах (3 часа):
      военно-промышленный комплекс в Казахстане», строительство атомного полигона и ядерные испытания в Семипалатинске, космодром «Байконур»;
      освоение целинных и залежных земель в Казахстане, экономические, экологические и демографические последствия освоения целины;
      волнения, движения и восстания в 1950-х-1970-х гг.: события в 1959 года в городе Темиртау, недовольство, волнения и демонстрации в городе Целинограде и других городах в 1979 году.
      86. «Волнения, движения и восстания в 1980-х гг.» (2 часа):
      декабрьские события 1986 года, причины декабрьских событий в Алматы, повод событий, характер и движущие силы движения, события 17-18 декабря 1986 года в городе Алматы и их влияние на другие города, подавление мирных демонстрации молодежи вооруженным путем, последствия декабрьского движения, молодые герои декабрьских событий (Кайрат Рыскулбеков и др.), историческое значение декабрьских событий 1986 года, шахтерские выступления 1989 года и волнения в городе Жанаозен.
      87. «Независимая Республика Казахстан: социально-политические процессы и культура» (5 часа):
      Обретение Казахстаном независимости, политическая система независимого Казахстана, государственные символы, укрепление государственного суверенитета и института президентства, форма правления в Республике Казахстан и ветви власти, политические основы стабильности в стране;
      Конституция Республики Казахстан (1995 г.) – гарант стабильного будущего, конституционные реформы второй половины 1990-х гг. и конституционная реформа 2007 г., политические партии и движения в современном Казахстане;
      Национальная политика в РК, Ассамблея народа Казахстана: Единство нации и преемственность поколений; Общенациональная идея «Мәңгілік Ел». Культура Республики Казахстан. Наука, образование, искусство, спорт и др.
      88. «Экономика независимого Казахстана» (2 часа):
      основные этапы социально-экономической модернизации Казахстана, стабилизация экономики Казахстана на рубеже веков (1998-2001 гг.), инвестиционная политика и иностранные инвестиции в Казахстане, развитие предпринимательства, малый и средний бизнес;
      промышленность и сельское хозяйство в Казахстане на современном этапе, итоги экономического развития (достижения и проблемы), интеграция Казахстана в мировую экономику, мировой финансовый кризис и меры по стабилизации экономики Казахстана.
      89. «Казахская диаспора» (2 часа):
      понятия диаспора, ирредент, оралман, история возникновения казахской диаспоры, расширение казахской диаспоры в 1920-1930-е годы, казахи в странах СНГ, их взаимоотношения с независимой Республикой Казахстан, всемирные курултаи казахов, проблема возвращения казахов зарубежья на свою Родину.
      90. «Внешняя политика и международное положение Республики Казахстан» (2 часа):
      признание Республики Казахстан на международной арене, основные внешнеполитические приоритеты Республики Казахстан, многовекторность внешней политики;
      Казахстан и ведущие страны мира, членство Казахстана в международных организациях, председательство Казахстана в ОБСЕ и ОИК.
      91. «Стратегия «Казахстан – 2030» – долгосрочная программа развития Республики Казахстан и Стратегия «Казахстан – 2050» – новый политический курс состоявшегося государства» (2 часа):
      Стратегия «Казахстан 2030: процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев», историческое значение программных стратегий «Казахстан – 2030» и «Стратегия «Казахстан – 2050», долгосрочные приоритетные цели и стратегии реализации.
      92. «Н.А.Назарбаев – Первый Президент Республики Казахстан» (1 час):
      Н.А.Назарбаев – Лидер нации, роль Президента в становлении и развитии Республики Казахстан, Н.А. Назарбаев и идея Евразийства.
      93. «Астана – новая столица Республики Казахстан» (1 час):
      историческое значение создания новой столицы – Астаны, развитие Астаны – символ развития Казахстана, Астана – моя столица.
      94. Итоговое повторение (1 час).

6. Требования к уровню подготовки учащихся

      95. Предметные результаты. По завершении 10 класса учащиеся должны знать:
      1) важнейшие периоды Казахстана;
      2) хронологические границы основных исторических периодов Казахстана;
      3) о степени изученности и новых концептуальных подходах основных исторических проблем истории Казахстана;
      4) о роли кочевой цивилизации в истории и вкладе ее в мировую цивилизацию;
      5) о казахской кочевой цивилизации;
      6) о зарождении, становлении и развитии государственности на территории Казахстана;
      7) о материальном и духовном наследии казахского народа и о своеобразных особенностях ее развития;
      8) о народных обычаях, традициях и верованиях казахского народа, о роли ислама в казахском обществе;
      9) историческое значение Великого Шелкового пути в истории Казахстана;
      96. Учащиеся 10 класса должны уметь:
      1) доказывать, что история Казахстана является составной частью всемирной истории;
      2) составлять хронологические и синхронные таблицы исторических событий и фактов;
      3) характеризовать эволюцию сложения, развития этической истории казахского народа;
      4) сравнивать государственное устройство государств на территории Казахстана с другими мировыми государствами;
      5) характеризовать архитектурные памятники истории и культуры;
      6) давать характеристику творчеству деятелей культуры: ученых, мыслителей, акынов, жырау, композиторов и певцов;
      7) раскрывать процесс вхождения, завоевания и колонизации Казахстана Российской империей;
      8) характеризовать социально-экономическое и политическое положение Казахстана в ХVШ-ХIХ веках.
      97. По завершении 11 класса учащиеся должны знать:
      1) историю национально-освободительных восстаний и движений казахского народа за независимость, причины, основные события, последствия крупных восстаний XVIII-XIX веков;
      2) сущность программ политических партий и течений Казахстана в начале XX века;
      3) о влиянии политических и революционных событий России на Казахстан;
      4) о крупных изменениях в области культуры в 1920-1930-е годы, понимать значимость этой политики;
      5) сущность переселенческой политики царского правительства и советского государства, освоение целинных и залежных земель, политики миграции Республики Казахстан;
      6) об истории и деятельности Коммунистической партии и комсомольской организации Казахстана;
      7) значение и роли казахского языка как государственного языка Республики Казахстан;
      8) о прошлой и настоящей истории казахской диаспоры;
      9) историко-географическое расположение Казахстана, и государств, граничащих с Казахстаном, исторические события, происходившие в разные периоды на территории Казахстана;
      98. Учащиеся 11 класса должны уметь:
      1) давать оценку деятельности руководителей национально-освободительных восстаний;
      2) характеризовать положение казахской национальной интеллигенции и деятельности ее видных деятелей;
      3) давать оценку деятельности и политической программы партии «Алаш»;
      4) давать характеристику положения сельского хозяйства в 1920-1930-е годы, раскрывать сущность политики конфискации байских хозяйств, насильственного оседания кочевых и полукочевых хозяйств, ликвидации кулаков и баев как класса;
      5) объяснить причины народных волнений и голода 1931-1933 годов; анализировать негативность этой политики;
      6) объяснить цели и последствия политики массовых репрессий 1930-х годов, выразить свое мнение;
      7) выразить свое мнение о дискуссиях в области культуры;
      8) давать характеристику причин многонациональности Казахстана, политики межнациональных отношений в разные исторические периоды и демографического положения Казахстана;
      9) анализировать основные изменения общественно-политической, социально-экономической, культурной жизни и внешней политики независимого Казахстана;
      10) выразить свое мнение о трудностях и проблемах современного Казахстана;
      11) работать с документами в архивах, карточками-каталогами, необходимыми материалами в библиотеках, экспонатами в музеях и применять результаты работы на уроках;
      12) использовать материалы периодической печати в учебном процессе.
      99. Личностные результаты отражаются в:
      1) проявлении уважения к Конституции Республики Казахстан, к законам и правопорядку;
      2) проявлении активной гражданской позиции, высоких патриотических чувств, готовности к служению своей Родине и защите ее интересов;
      3) владении государственным и родным языками, уважении к истории, культуре, традициям и другим ценностям казахского народа и других этносов, проживающих на территории Казахстана;
      4) стремлении беречь и приумножать природу родного края, своей страны, проявлении активной позиции в охране окружающей среды;
      5) проявлении высокой культуры человеческого общения, соблюдении этических норм;
      6) способности к самообразованию и самореализации и созидательному труду;
      7) уважении к старшему поколению и заботе о младших, проявлении доброты и чуткости к другим;
      8) умении адекватно оценивать особенности социальной среды, противостоять антиобщественным явлениям, деструктивным воздействиям идеологического, противоправного и религиозного характера.
      100. Системно-деятельностные результаты отражаются в:
      1) овладении системой знаний по основам наук и сферам применения научных достижений для прогресса человеческого общества;
      2) умении анализировать, обрабатывать, синтезировать и использовать научную информацию;
      3) овладении методами познания, проектирования, конструирования и исследования, творческого применения;
      4) овладении современными информационно-коммуникационными технологиями;
      5) овладении развитыми коммуникативными способностями, полиязыковой культурой.

Приложение 6        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 66       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

  Типовая учебная программа по предмету
«Человек. Общество. Право»
для 10-11 классов общественно-гуманитарного и естественно-
математического направлений уровня общего среднего образования

1. Пояснительная записка

      1. Учебная программа разработана в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом среднего образования (начального, основного среднего, общего среднего образования), утвержденным Постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 августа 2012 г. № 1080.
      2. Цели обучения учебного предмета: формирование научных знаний о структуре, основных элементах и исторических типах мировоззрения, роли философии в жизни человека и общества, познавательном отношении человека к миру, месте человека в системе общественных отношений и их правовом регулировании. Воспитание гражданской позиции, высоких нравственных качеств и любви к своей Отчизне.
      3. Задачи обучения:
      1) формирование понятий и закономерностей общественного развития;
      2) понятий о философии как культуре ума, специфике философских вопросов и ответов;
      3) выявление связей между чувственным и рациональным познанием мира, между религиозным и научным познанием, между философией и антропологией;
      4) знание ценностей, свобод и прав человека, умение давать им оценку;
      5) формирование высоких моральных качеств, активной гражданской позиции и патриотизма, философского взгляда на природу и человека;
      6) соблюдение толерантности в этнических и межличностных отношениях;
      7) воспитание политической, правовой, антикоррупционной культуры на основе знаний законов общественного развития;
      8) знание законодательных норм частного и публичного права, основ социологии, политологии, экономической теории, юриспруденции, антикоррупционного законодательства;
      9) оперирование научной, правовой терминологией;
      10) развитие у школьников навыков критического мышления;
      11) способности решать все виды проблем с помощью исследовательских методов.
      4. Межпредметные связи
      1) «Казахский язык и литература»:
      художественные произведения, посвященные человеку, смыслу и целям человеческой жизни, раскрытию таких понятий как совесть, честь, достоинство и долг человека, трудовой деятельности людей и ее влиянию на природу;
      2) «Всемирная история»:
      знания о первобытном обществе, древних государствах, происхождении языка и речи, человека, рода, племени, зарождении религиозных представлений и мировых религий, формировании наций, национальных государств, гражданского общества;
      3) «История Казахстана»:
      знания о кочевой цивилизации, хозяйстве, религии, обычаях и традициях казахского народа, влиянии исламской религии на развитие культуры, обычное право казахов «Жеты жаргы»;
      4) «Физика»:
      знания о строении Земли, времени, пространстве и материи, влияния физических процессов на человека и общество;
      5) «Биология»:
      знание о возникновении человека и человеческого общества, взаимосвязи природы и человека;
      6) «География»:
      знания о природных ресурсах, их эффективном использовании, законах Республики Казахстан, направленных на защиту природы Казахстана, мероприятиях по защите природы на международном уровне.
      5. Объем учебной нагрузки по предмету составляет:
      общественно-гуманитарное направление:
      1) в 10 классе 1 час в неделю, 34 часа в год;
      2) в 11 классе 1 час в неделю, 34 часа в год;
      естественно-математическое направление:
      3) в 10 классе 1 час в неделю, 34 часа в год;
      4) в 11 классе 1 час в неделю, 34 часа в год.

2. Базовое содержание учебного предмета в 10 классе
общественно-гуманитарного направления

      6. «Человек и мир» (9 часов):
      «Человек и его мировоззрение» (2 часа), понятие мировоззрения, структура мировоззрения, основные элементы мировоззрения, общественно-исторический и индивидуальный характер мировоззрения, жизненно-практическое и теоретическое мировоззрение, специфика гуманитарного мировоззрения;
      «Исторические типы мировоззрения», особенности мифологического, религиозного, философского мировоззрения, образ человека в мифологическом, религиозном и философском мировоззрении, человек и мир в социогуманитарном мировоззрении;
      «Познавательное отношение человека к миру» (3 часа), проблема познаваемости мира, познавательная деятельность человека, чувственное и рациональное познание, понятие истины, ее критерии, специфика гуманитарного знания;
      «Научное познание», происхождение науки, основные особенности научного мышления, методы научных исследований, социальные и гуманитарные науки, социальная ответственность и гуманизм ученых;
      «Знания и образование», современное понятие об образовании, информация, знание, мудрость, образование и образованность, необходимость самообразования, образование в течение всей жизни, специфика гуманитарного образования;
      «Свобода, необходимость и ответственность в человеческой деятельности» (3 часа), ценности в жизни человека, понятие о ценностях, проблема выбора ценностей, ценности и жизненные ориентиры, жизнь человека как ценность;
      «Свобода и необходимость», понятие свободы, свобода как социальная и личная ценность, природная и социальная необходимость, свобода как осознанная необходимость;
      «Свобода и ответственность», внутренняя и внешняя свобода человека, свобода как условие становления личности человека, ответственность личности за свою жизнь;
      повторение (1 час).
      7. «Человек в системе общественных отношений» (14 часов):
      «Современное общество» (2 часа), закономерности общественного развития, эволюция и революция как формы социального изменения, понятие общественного прогресса, его противоречивость, традиционное (аграрное) общество, индустриальное общество, постиндустриальное (информационное) общество, понятие социальной модернизации;
      «Особенности современной цивилизации», современное общество и цивилизация, процессы глобализации, антиглобализм, компьютерная революция, общество и человек перед лицом угроз и вызовов XXI века, роль гуманитарных наук в решении глобальных проблем;
      «Социальные отношения», (3 часа) процессы социализации, социализация индивида, социальный статус личности, социальные группы и общности, социальные конфликты, их конструктивное разрешение;
      «Семья – как социальная группа», социальные роли, нормы, ценности семьи, межличностные отношения в семье, этика семейных отношений, семейный долг, забота о членах семьи;
      «Взаимодействие людей в многонациональном обществе», этнические общности, национальное самосознание, развитие межнациональных отношений в современном мире, причины межнациональных конфликтов и пути их преодоления, межнациональное согласие и национальное единство как основа социального благополучия и процветания Казахстана;
      «Экономическое поведение рыночных субъектов» (3 часа), экономическая культура потребителей, поведение потребителей в рыночной экономике, источники доходов, сбережения, расходы потребителей, планирование потребительского бюджета, потребительский кредит, защита потребителей, спрос, закон спроса, факторы спроса;
      «Экономическая культура производителей», поведение производителей в рыночной экономике, производство и факторы производства, основные формы организации бизнеса (индивидуальное предпринимательство, товарищества, акционерные общества), принципы разработки бизнес-плана., предложение, закон предложения, издержки и прибыль фирмы;
      «Типы рыночных структур», совершенная конкуренция, монополистическая конкуренция, олигополия, монополия, последствия монополизации экономики, антимонопольная политика государства, коррупционные явления в экономике как следствие деструкции рыночных отношений;
      «Политическая система» (2 часа), политика и государство, понятие и признаки государства, государственный суверенитет, государственная власть, формы государства (формы правления, территориально-государственное устройство, политический режим, тоталитаризм, авторитаризм, демократия);
      «Участие граждан в политической жизни», основы демократической политики, выборы, референдум, местное самоуправление, политические партии и движения, их роль в общественной жизни, политические партии и движения в Казахстане; /
      «Духовная культура» (3 часа), духовные ценности общества, понятие духовности, основы духовной культуры человека, духовные ценности, духовное наследие и его значение для общества, духовность и гуманизм;
      «Нравственные основы личности», духовность и нравственность, нравственные принципы личности, добро и зло, долг и совесть, моральный идеал, патриотизм и гражданственность, профессиональная этика и неприятие коррупции, нравственные функции воспитания и образования;
      «Религиозная толерантность», религия, религиозные организации и объединения, их роль в жизни современного общества, свобода совести и веротерпимость, религия и гуманитарная мысль, диалог религиозного и нерелигиозного мировоззрений, профилактика религиозного экстремизма;
      повторение (1 час).
      8. «Правовое регулирование общественных отношений» (10 часов):
      «Права и обязанности человека и гражданина» (2 часа), конституционные права и обязанности, понятие прав человека, понятие гражданства, права человека и гражданина, обязанности человека и гражданина, конституционные гарантии прав и свобод человека и гражданина в Республике Казахстан;
      «Права человека и их защита», механизмы реализации и защиты прав и свобод гражданина в Казахстане, международно-правовая защита прав человека, основные международно-правовые акты в сфере защиты прав человека, коррупция как форма нарушения прав человека;
      «Основные отрасли частного права», (4 часа), основы гражданского права, понятие и основные источники гражданского права, принципы гражданского права, субъекты гражданского права, право собственности, несовершеннолетние как участники имущественных отношений, основные виды гражданско-правовых договоров, права потребителей;
      «Основы трудового права», понятие и основные источники трудового права, гарантии в сфере трудовых отношений, трудовой договор, заключение и расторжение трудового договора, особенности труда несовершеннолетних, рабочее время и время отдыха, дисциплинарная ответственность;
      «Основы семейного права», понятие и основные источники семейного права, основные понятия семейного права, принципы брачно-семейного законодательства, условия заключения брака, прекращение брака, права и обязанности супругов, брачный договор, права ребенка;
      «Основы экологического права (комплексная, частно-публичная отрасль права)», понятие и основные источники экологического права, принципы экологического права, основные объекты, охраняемые экологическим правом, понятие и виды природопользования, права и обязанности граждан в экологическом праве, экологические правонарушения и ответственность за их совершение;
      «Основные отрасли публичного права» (3 часа), основы административного права, понятие и основные источники административного права, основные и производные нормативные акты, основные направления деятельности государства по управлению, государственные учреждения и предприятия, понятие государственной службы, административные правонарушения и административная ответственность;
      «Основы уголовного права», понятие и основные источники уголовного права, структура уголовного законодательства, задачи и принципы уголовного права, понятие и виды преступлений, понятие состава преступления, необходимая оборона и крайняя необходимость, понятие и виды уголовных наказаний;
      «Основы процессуального права», понятие процессуального права, понятие и основные источники уголовно-процессуального права, задачи и порядок уголовного процесса, основные принципы уголовного процесса, понятие и основные источники гражданского процессуального права, принципы гражданского судопроизводства, судебная система в Республике Казахстан;
      «Основы антикоррупционного законодательства», основные понятия и механизмы реализации антикоррупционного законодательства, защита прав и свобод граждан Казахстана при коррупционных проявлениях, зарубежный опыт и основные международно-правовые акты в сфере противодействия коррупции;
      повторение (1 час).
      9. Итогое повторение (1 час).

3. Базовое содержание учебного предмета в 11 классе
общественно-гуманитарного направления

      10. «Основы философии» (7 часов):
      «Что такое философия?» (2 часа), роль философии в жизни человека и общества, философия – любовь к мудрости, философия – учение о разумной и благополучной жизни, философия – культура ума);
      «Философия как школа мысли», кто такой философ, первые философы и их учения, познай самого себя, специфика философских вопросов и ответов;
      «Философская антропология» (2 часа), человек как центральная проблема философии, сущность и специфика философской проблемы человека, основные образы человека в философии, человек как стремление быть человеком;
      «Человек в поисках смысла», философия о смысле жизни, призвание человека, человеческий фактор в условиях современной цивилизации, понятие «человеческий капитал» и его смысл;
      «Социальная философия» (2 часа), философский взгляд на общество, представление об обществе как о сложноорганизованной системе, основные теории общественного развития, движущие силы общественного развития, философия истории;
      «Философские проблемы гуманитарного знания», философия культуры, образования, философия политики, права, религии;
      повторение (1 час).
      11. «Основы социологии» (8 часов):
      «Что такое социология?» (2 часа), социология как наука, возникновение и развитие социологии, объект и предмет социологии, основные вопросы социологии, особенности социологических методов исследования;
      «Социологическое знание», взаимодействие социологии с гуманитарным знанием, структура социологического знания, роль социологического подхода в понимании проблем современного общества;
      «Общество как социальная система» (2 часа), общество как система взаимодействий, виды социальных взаимодействий, социальные группы, их классификация, социальные институты и их виды, основные функции социальных институтов, социальный порядок и конфликт, отклоняющееся поведение и социальный контроль, гражданское общество как фактор борьбы с коррупционными явлениями в политике, экономике;
      «Социальная стратификация и мобильность», роль и значение среднего класса в современном обществе, социальные интересы, причины социальных конфликтов, характеристики социального конфликта, управление социальным конфликтом, пути разрешения социальных конфликтов, коррупция как форма социального конфликта, формирование антикоррупционного иммунитета;
      «Личность и общество» (3 часа), социальные факторы формирования личности, социальное поведение, социальная роль, социальные роли в юношеском возрасте, особенности молодежной субкультуры, профессиональное и социальное самоопределение молодежи, социально-бытовые интересы, культура бытовых отношений, формирование антикоррупционного сознания как фактора социализации молодежи;
      «Этническое многообразие современного мира», этнос и нация, этнокультурные ценности и традиции, ментальные особенности этноса, межнациональное сотрудничество и конфликты, проблемы регулирования межнациональных отношений;
      «Современная религиозная ситуация», социальные условия религиозной жизни, социология религии, религиозные конфессии, межконфессиональное сотрудничество, необходимость профилактики религиозного экстремизма в молодежной среде;
      повторение (1 час).
      12. «Основы политологии» (6 часов):
      «Что такое политология?» (2 часа), политология как наука, происхождение политологии, основные проблемы политологии, основные политологические концепции;
      «Политологическое знание», структура политологического знания, политтехнологии и их социальное значение, значение политологических знаний для сознательного участия в управлении общественной жизнью;
      «Культура и политика» (3 часа), политика как искусство, особенности политического регулирования общественных отношений, политическая система, ее структура и функции, понятие о политических институтах, нормах, коммуникации, процессах;
      «Политическая культура», власть и политика, понятие общественной власти, происхождение власти, типология властных отношений, легитимация власти, демократия и парламентаризм, основы гражданского общества;
      «Личность и политика», политическая элита, понятие политического лидерства, типология лидерства, имидж политического лидера, его создание и поддержание в общественном сознании;
      повторение (1 час).
      13. «Введение в экономическую теорию» (6 часов):
      «Рынки факторов производства и формирование факторных доходов» (3 часа), рынок труда, особенности, функции, субъекты, компоненты рынка труда, спрос на труд, предложение труда, заработная плата, номинальная и реальная зарплата, роль профсоюзов на рынке труда, биржа труда и ее функции;
      «Рынок капитала и природные ресурсы», особенности спроса на капитал и предложения капитала, инвестиции и сбережения, кредит и его формы, кредитная система и ее элементы, рынок ценных бумаг и фондовая биржа, рынок природных ресурсов, земля как объект купли и продажи, особенности спроса и предложения земли;
      «Основы предпринимательской деятельности», предпринимательство как фактор производства, субъекты и объекты предпринимательства, цели и факторы его развития, организационно-правовые формы предпринимательства, их преимущества и недостатки, коррупция как барьер для предпринимательства;
      «Национальная экономика и ее динамика» (2 часа), основные принципы экономического развития, кругооборот национальной экономики (поток ресурсов, продуктов и доходов), основные показатели национальной экономики (национальное богатство, валовый национальный продукт, валовый внутренний продукт, национальный доход), причины и условия возникновения коррупционных явлений в сфере экономики;
      «Особенности экономического роста», экономический рост (сущность, типы, факторы, показатели, социально-экономические последствия), макроэкономическая нестабильность (цикличность экономического развития), инфляция и безработица, необходимость и сущность государственного регулирования рыночной экономики, формы и методы государственного регулирования национальной экономики;
      повторение (1 час).
      14. «Введение в юриспруденцию» (6 часов):
      «Республика Казахстан – правовое государство» (3 часа), понятие и признаки правового государства, правовое государство как цель, средство и результат, исторические этапы развития теории правового государства, основные принципы правового государства, правовое государство и гражданское общество;
      «Органы государственной власти в Республике Казахстан», понятие государственной власти, правовой статус Президента Республики Казахстан, порядок формирования и функционирования Парламента, правительства, Конституционного совета Республики Казахстан, правосудие и судебная власть, местные представительные и исполнительные органы;
      «Правоохранительные органы», основы организации и деятельности правоохранительных органов, виды правоохранительных органов, понятие правоохранительного органа, основные методы борьбы правоохранительных органов с коррупционными преступлениями, принципы государственной службы и противодействия коррупции, принципы правоохранительной службы, права, обязанности и ответственность сотрудников правоохранительных органов;
      «Правовая культура граждан, правомерное поведение и юридическая ответственность» (2 часа), правосознание и правовая культура, правосознание и правовая культура граждан, понятие, виды уровни правосознания, правовая идеология и правовая психология, содержание и уровни правовой культуры, формирование антикоррупционной культуры;
      «Правомерное поведение, правонарушение, юридическая ответственность», правомерное поведение (понятие структура, формы), виды (мотивы) правомерного поведения, понятие и состав правонарушения, виды правонарушений, юридическая ответственность (понятие, признаки и еҰ основания), принципы юридической ответственности;
      повторение (1 час).
      15. Итоговое повторение (1 час).

4. Базовое содержание учебного предмета в 10 классе
естественно-математического направления

      16. «Человек и мир» (9 часов):
      «Человек и его мировоззрение» (2 часа), понятие мировоззрения, структура мировоззрения, основные элементы мировоззрения, общественно-исторический и индивидуальный характер мировоззрения, жизненно-практическое и теоретическое мировоззрение;
      «Исторические типы мировоззрения», особенности мифологического, религиозного, философского мировоззрения, образ человека в мифологическом, религиозном и философском мировоззрении, человек и мир в естественно научном мировоззрении;
      «Познавательное отношение человека к миру» (3 часа), проблема познаваемости мира, познавательная деятельность человека, чувственное и рациональное познание, понятие истины, ее критерии, специфика естественнонаучного знания;
      «Научное познание», происхождение науки, основные особенности научного мышления, методы научных исследований, естественные и технические науки, социальная ответственность ученых;
      «Знания и образование», современное понятие об образовании, информация, знание, мудрость, образование и образованность, необходимость самообразования, образование в течение всей жизни, специфика естественнонаучного образования;
      «Свобода, необходимость и ответственность в человеческой деятельности» (3 часа), ценности в жизни человека, понятие о ценностях, проблема выбора ценностей, ценности и жизненные ориентиры, жизнь человека как ценность;
      «Свобода и необходимость», понятие свободы, свобода как социальная и личная ценность, природная и социальная необходимость, свобода как осознанная необходимость;
      «Свобода и ответственность», внутренняя и внешняя свобода человека, свобода как условие становления личности человека, ответственность личности за свою жизнь;
      повторение (1 час).
      17. «Человек в системе общественных отношений» (14 часов):
      «Современное общество» (2 часа), закономерности общественного развития эволюция и революция как формы социального изменения, понятие общественного прогресса, его противоречивость, традиционное (аграрное) общество, индустриальное общество, постиндустриальное (информационное) общество, понятие социальной модернизации;
      «Особенности современной цивилизации», современное общество и цивилизация, процессы глобализации, антиглобализм, компьютерная революция, общество и человек перед лицом угроз и вызовов XXI века, роль естественных наук в решении глобальных проблем;
      «Социальные отношения» (3 часа), процессы социализации, социализация индивида, социальный статус личности, социальные группы и общности, социальные конфликты, их конструктивное разрешение;
      «Семья - как социальная группа», социальные роли, нормы, ценности семьи, межличностные отношения в семье, этика семейных отношений, семейный долг, забота о членах семьи;
      «Взаимодействие людей в многонациональном обществе», этнические общности, национальное самосознание, развитие межнациональных отношений в современном мире, причины межнациональных конфликтов и пути их преодоления, межнациональное согласие и национальное единство как основа социального благополучия и процветания Казахстана;
      «Экономическое поведение рыночных субъектов» (3 часа), экономическая культура потребителей, поведение потребителей в рыночной экономике, источники доходов, сбережения, расходы потребителей, планирование потребительского бюджета, потребительский кредит, защита потребителей, спрос, закон спроса, факторы спроса;
      «Экономическая культура производителей, поведение производителей в рыночной экономике», производство и факторы производства, основные формы организации бизнеса (индивидуальное предпринимательство, товарищества, акционерные общества), предложение, закон предложения, издержки и прибыль фирмы;
      «Типы рыночных структур», совершенная конкуренция, монополистическая конкуренция, олигополия, монополия, последствия монополизации экономики, антимонопольная политика государства, коррупционные явления в экономике как следствие деструкции рыночных отношений;
      «Политическая система» (2 часа), политика и государство, понятие и признаки государства, государственный суверенитет, государственная власть, формы государства (формы правления, территориально-государственное устройство), политический режим, тоталитаризм, авторитаризм, демократия;
      «Участие граждан в политической жизни», основы демократической политики, выборы, референдум, местное самоуправление, политические партии и движения, их роль в общественной жизни, политические партии и движения в Казахстане;
      «Духовная культура» (3 часа), духовные ценности общества, понятие духовности, основы духовной культуры человека, духовные ценности, духовное наследие и его значение для общества, духовность и научно-техническая революция;
      «Нравственные основы личности», духовность и нравственность, нравственные принципы личности, добро и зло, долг и совесть, моральный идеал, патриотизм и гражданственность, профессиональная этика и неприятие коррупции, нравственные функции воспитания и образования;
      «Религиозная толерантность», религия, религиозные организации и объединения, их роль в жизни современного общества, свобода совести и веротерпимость, религия и естественнонаучная мысль, диалог религиозного и научного мировоззрений, профилактика религиозного экстремизма;
      повторение (1 час).
      18. «Правовое регулирование общественных отношений» (10 часов):
      «Права и обязанности человека и гражданина» (2 часа), конституционные права и обязанности, понятие прав человека, гражданства, права человека и гражданина, обязанности человека и гражданина, конституционные гарантии прав и свобод человека и гражданина в Республике Казахстан;
      «Права человека и их защита», механизмы реализации и защиты прав и свобод гражданина в Казахстане, международно-правовая защита прав человека, основные международно-правовые акты в сфере защиты прав человека, коррупция как форма нарушения прав человека;
      «Основные отрасли частного права» (4 часа), основы гражданского права, понятие и основные источники гражданского права, принципы гражданского права, субъекты гражданского права, право собственности, несовершеннолетние как участники имущественных отношений, основные виды гражданско-правовых договоров, права потребителей;
      «Основы трудового права», понятие и основные источники трудового права, гарантии в сфере трудовых отношений, трудовой договор, заключение и расторжение трудового договора, особенности труда несовершеннолетних, рабочее время и время отдыха, дисциплинарная ответственность;
      «Основы семейного права», понятие и основные источники семейного права, основные понятия семейного права, принципы брачно-семейного законодательства, условия заключения брака, прекращение брака, права и обязанности супругов, брачный договор, права ребенка;
      «Основы экологического права (комплексная, частно-публичная отрасль права)», понятие и основные источники экологического права, принципы экологического права, основные объекты, охраняемые экологическим правом, понятие и виды природопользования, права и обязанности граждан в экологическом праве, экологические правонарушения и ответственность за их совершение;
      «Основные отрасли публичного права» (3 часа), основы административного права, понятие и основные источники административного права, основные и производные нормативные акты, основные направления деятельности государства по управлению, государственные учреждения и предприятия, понятие государственной службы, административные правонарушения и административная ответственность;
      «Основы уголовного права», понятие и основные источники уголовного права, структура уголовного законодательства, задачи и принципы уголовного права, понятие и виды преступлений, понятие состава преступления, необходимая оборона и крайняя необходимость, понятие и виды уголовных наказаний;
      «Основы финансового и налогового права», понятие и основные источники финансового и налогового права, принципы налогообложения, налоговая политика, понятие налогоплательщика, права и обязанности налогоплательщика, понятие и виды бюджета;
      «Основы антикоррупционного законодательства», основные понятия и механизмы реализации антикоррупционного законодательства, защита прав и свобод граждан Казахстана при коррупционных проявлениях, зарубежный опыт и основные международно-правовые акты в сфере противодействия коррупции;
      повторение (1 час).
      19. Итоговое повторение (1 час).

5. Базовое содержание учебного предмета в 11 классе
естественно-математического направления

      20. «Основы философии» (7 часов):
      «Что такое философия?» (2 часа), роль философии в жизни человека и общества, философия – любовь к мудрости, философия – учение о разумной и благополучной жизни, философия – культура ума;
      «Философия как школа мысли», кто такой философ, первые философы и их учения, познай самого себя, специфика философских вопросов и ответов;
      «Философская антропология» ( 2 часа), человек как центральная проблема философии, сущность и специфика философской проблемы человека, основные образы человека в философии, человек как стремление быть человеком;
      «Человек в поисках смысла», философия о смысле жизни, призвание человека, человеческий фактор в условиях современной цивилизации, понятие «человеческий капитал» и его смысл;
      «Философия естествознания» (2 часа), философский взгляд на природу, представление о природе как о саморазвивающейся системе, основные теории взаимодействия природы и человека, экологический кризис, экологическое сознание и биофилософия;
      «Философские проблемы естественнонаучного знания», философские проблемы биологии, медицины, физики, химии, философия и математика;
      повторение (1 час).
      21. «Основы социологии» (8 часов):
      «Что такое социология?» (2 часа), социология как наука, возникновение и развитие социологии, объект и предмет социологии, основные вопросы социологии, количественные и качественные методы в социологии, математические принципы в социологии;
      «Социологическое знание», взаимодействие социологии с естественнонаучным знанием, структура социологического знания, роль социологического подхода в понимании проблем современного общества;
      «Общество как социальная система» (2 часа), общество как система взаимодействий, виды социальных взаимодействий, социальные группы, их классификация, социальные институты и их виды, основные функции социальных институтов, социальный порядок и конфликт, отклоняющееся поведение и социальный контроль, гражданское общество как фактор борьбы с коррупционными явлениями в политике, экономике;
      «Социальная стратификация и мобильность», роль и значение среднего класса в современном обществе, социальные интересы, причины социальных конфликтов, характеристики социального конфликта, управление социальным конфликтом, пути разрешения социальных конфликтов, коррупция как форма социального конфликта, формирование антикоррупционного иммунитета;
      «Личность и общество» (3 часа), социальные факторы формирования личности, социальное поведение, социальная роль, социальные роли в юношеском возрасте, особенности молодежной субкультуры, профессиональное и социальное самоопределение молодежи, социально-бытовые интересы, культура бытовых отношений, формирование антикоррупционного сознания как фактора социализации молодежи;
      «Этническое многообразие современного мира», этнос и нация, этнокультурные ценности и традиции, ментальные особенности этноса, межнациональное сотрудничество и конфликты, проблемы регулирования межнациональных отношений;
      «Современная религиозная ситуация», социальные условия религиозной жизни, социология религии, религиозные конфессии, межконфессиональное сотрудничество, необходимость профилактики религиозного экстремизма в молодежной среде;
      повторение (1 час).
      22. «Основы политологии» (6 часов):
      «Что такое политология?» (2 часа), политология как наука, происхождение политологии, основные проблемы политологии, основные политологические концепции;
      «Политологическое знание», структура политологического знания, политтехнологии и их естественнонаучная составляющая, значение политологических знаний для сознательного участия в управлении общественной жизнью;
      «Культура и политика» (3 часа), политика как искусство, особенности политического регулирования общественных отношений, политическая система, ее структура и функции, понятие о политических институтах, нормах, коммуникации, процессах;
      «Политическая культура», власть и политика, понятие общественной власти, происхождение власти, типология властных отношений, легитимация власти, демократия и парламентаризм, основы гражданского общества;
      «Личность и политика», политическая элита, понятие политического лидерства, типология лидерства, имидж политического лидера, его создание и поддержание в общественном сознании;
      повторение (1 час).
      23. «Введение в экономическую теорию» (6 часов):
      «Рынки факторов производства и формирование факторных доходов» (3 часа), рынок труда, особенности, функции, субъекты, компоненты рынка труда, спрос на труд, предложение труда, заработная плата как факторный доход, номинальная и реальная зарплата, дифференциация ставок заработной платы, роль профсоюзов на рынке труда, биржа труда и ее функции;
      «Рынок капитала и природные ресурсы», особенности спроса на капитал и предложения капитала, инвестиции и сбережения, процент как факторный доход и равновесная цена на рынке капитала, кредит и его формы, кредитная система и ее элементы, рынок ценных бумаг и фондовая биржа, рынок природных ресурсов, земля как объект купли и продажи, особенности спроса и предложения земли, земельная рента и цена земли;
      «Основы предпринимательской деятельности», предпринимательство как фактор производства, субъекты и объекты предпринимательства, цели и факторы его развития, организационно-правовые формы предпринимательства, их преимущества и недостатки, коррупция как барьер для предпринимательства;
      «Национальная экономика и ее динамика» (2 часа), основные принципы экономического развития, кругооборот национальной экономики (поток ресурсов, продуктов и доходов), основные показатели национальной экономики (национальное богатство, валовый национальный продукт, валовый внутренний продукт, национальный доход), причины и условия возникновения коррупционных явлений в сфере экономики;
      «Особенности экономического роста», экономический рост (сущность, типы, факторы, показатели, социально-экономические последствия), макроэкономическая нестабильность (цикличность экономического развития), инфляция и безработица, необходимость и сущность государственного регулирования рыночной экономики, формы и методы государственного регулирования национальной экономики;
      повторение (1 час).
      24. «Введение в юриспруденцию» (6 часов):
      «Республика Казахстан – правовое государство» (3 часа), понятие и признаки правового государства, правовое государство как цель, средство и результат, исторические этапы развития теории правового государства, основные принципы правового государства, правовое государство и гражданское общество;
      «Органы государственной власти в Республике Казахстан», понятие государственной власти, правовой статус Президента Республики Казахстан, порядок формирования и функционирования Парламента, правительства, Конституционного совета Республики Казахстан, правосудие и судебная власть, местные представительные и исполнительные органы;
      «Правоохранительные органы», основы организации и деятельности правоохранительных органов, виды правоохранительных органов, понятие правоохранительного органа, основные методы борьбы правоохранительных органов с коррупционными преступлениями, принципы государственной службы и противодействия коррупции, принципы правоохранительной службы, права, обязанности и ответственность сотрудников правоохранительных органов;
      «Основы правового регулирования, законность и правопорядок» (2 часа), основы правового регулирования, правовое регулирование, его пределы, способы и типы, элементы и средства правового регулирования, стадии процесса правового регулирования;
      «Законность и правопорядок», законность (понятие и основные принципы), понятие правопорядка и общественного порядка их соотношение и правовое обеспечение, понятие и виды национальной безопасности, основные национальные интересы Республики Казахстан, основные угрозы национальной безопасности, формирование антикорруционной культуры;
      повторение (1 час).
      25. Итоговое повторение (1 час).

6. Требования к уровню подготовки учащихся

      26. Уровень подготовки обучающихся оценивается с учетом трех аспектов: предметные результаты, личностные результаты, системно-деятельностные результаты.
      27. Предметные результаты. По завершении 10 класса учащиеся должны знать:
      1) основные элементы и структуру мировоззрения;
      2) исторические типы мировоззрения – мифологический, религиозный и философский;
      3) проблемы познаваемости мира, происхождение науки;
      4) современное понятие об образовании;
      5) ценности в жизни человека и проблема выбора ценностей;
      6) ответственность человека за личный и социальный успех;
      7) причинно-следственные связи общественно-политических, социально-экономических и культурных процессов в обществе;
      8) роль рыночной экономики в обществе, взаимосвязь экономики и поведения рыночных субъектов;
      9) законы предложения и спроса, источники доходов, факторы производства, антимонопольную политику государства;
      10) основы демократической политики – выборы, референдум, местное самоуправление, общественные и политические организации;
      11) процесс правового регулирования общественных отношений и основные отрасли частного и публичного права;
      12) правовые отношения в обществе, свободы, права, обязанности;
      13) современные версии и трактовки основных закономерностей в развитии общества;
      14) социальный статус личности, социальную структуру общества;
      15) особенности рыночной экономики, поведение потребителей и производителей;
      16) политическую систему общества, признаки, формы государства, политические режимы, основы демократической политики;
      17) основы духовной культуры человека, духовные ценности общества, нравственные основы личности, функции воспитания и образования;
      18) роль религии в жизни современного общества;
      19) права и обязанности человека и гражданина;
      20) механизмы защиты прав и свобод человека в Казахстане и международно-правовую защиту прав человека;
      21) основные государственно-правовые, общественные методы борьбы с коррупцией.
      28. По завершении 11 класса учащиеся должны знать:
      1) основы философии как школы мысли, учения о разумной и благополучной жизни;
      2) философские проблемы естественных и гуманитарных наук;
      3) основные вопросы социологии и политологии;
      4) о рыночной экономике (рынке труда, капитале, природных ресурсах);
      5) основные показатели национальной экономики и особенности экономического роста;
      6) социальную структуру общества, ее элементы, социальное поведение и социальные роли;
      7) политическую систему общества, порядок формирования и функционирования Парламента, Конституционного Совета Республики Казахстан, органов правосудия, местных представительных, исполнительных и правоохранительных органов;
      8) особенности казахстанского социума как гражданского, этнокультурного, конфессионального сообщества;
      9) сущность и особенности таких наук, как философия, социология, политология, экономическая теория, юриспруденция;
      10) потребности и интересы, смысл жизни и призвание человека;
      11) причинно-следственные связи общественно-политических, социально-экономических и культурных процессов в обществе;
      12) роль экономики в обществе, рынки труда, капитала, природных ресурсов;
      13) основные принципы правового государства, конституционные гарантии;
      14) характеризовать культурные достижения, духовный мир человека;
      15) нормы коммуникации, мораль и нравственность, профессиональная этика и неприятие коррупции.
      29. По завершении 10-11 классов учащиеся учащиеся должны уметь:
      1) объяснять сущность политики государства;
      2) объяснять философский взгляд на природу, общество и человека;
      3) анализировать, обобщать материал по изучаемой теме, выделять главное в социологии, политологии, экономике, юриспруденции;
      4) давать самостоятельную оценку позитивным и негативным явлениям в жизни общества;
      5) аргументированно выражать личную точку зрения по экономическим, социальным, политическим, культурным и правовым вопросам;
      6) критически анализировать источники информации, анализировать информацию, представленную в разных знаковых системах (текст, таблица, схема, аудиовизуальный ряд);
      7) устанавливать причинно-следственные связи между явлениями;
      8) участвовать в дискуссиях по актуальным общественным и правовым проблемам, формулировать собственную позицию по обсуждаемым вопросам, используя для аргументации полученные сведения;
      9) определять собственную позицию по отношению к явлениям современной жизни, соотносить свои действия и поступки окружающих с существующими формами социального поведения;
      10) выявлять закономерности и причинно-следственные связи развития социальных общностей, социальных групп, социальных норм;
      11) находить оперативную информацию в различных источниках о развитии экономики, политической системы общества, многообразии культуры и т.д.;
      12) анализировать и обобщать моральные, этические, нравственные, правовые и антикоррупционные нормы;
      13) давать характеристику и оценивать материальное производство и деятельность государственно-правовых институтов общества.
      30. Личностные результаты отслеживаются в форме психолого-педагогического мониторинга уровня воспитанности, социализации и духовно-нравственного, творческого и физического развития обучающегося и фиксируются в его портфолио. Личностные результаты отражаются в:
      1) проявлении уважения к Конституции Республики Казахстана, к законам и правопорядку;
      2) проявлении активной гражданской позиции, высоких патриотических чувств, готовности служения своей Родине и защите ее интересов;
      3) владении государственным и родным языками, уважении к истории, культуре и традициям, другим ценностям казахского народа и других этносов, проживающих на территории Казахстана;
      4) стремлении беречь и приумножать природу родного края, проявлении активной позиции в охране окружающей среды;
      5) ведении здорового образа жизни, навыков сохранения своей безопасности и безопасности окружающих людей;
      6) проявлении высокой культуры человеческого общения, соблюдении этических и антикоррупционных норм;
      7) мотивированности и способности к самообразованию и самореализации и созидательному труду;
      8) уважении к старшему поколению и заботе о младших, проявлении доброты и чуткости к другим;
      8-1) в противодействии различного рода аморальным, антиправовым, в том числе коррупционным явлениям в обществе;
      9) умении адекватно оценивать особенности социальной среды, противостоять антиобщественным явлениям, воздействиям идеологического, противоправного и религиозного характера.
      31. Системно-деятельностные результаты определяются достижениями обучающегося по предметным олимпиадам, курсам по выбору, выполнению творческих учебных проектов, а также другим видам исследовательской деятельности и фиксируются в его портфолио. Системно-деятельностные результаты отражаются в:
      1) владении системой знаний по основам наук и сферам применения научных достижений для прогресса человеческого общества;
      2) умении анализировать, обрабатывать, синтезировать и использовать научную информацию, составлять опорные конспекты, схемы, таблицы, писать рефераты, рецензии;
      3) умении самостоятельно работать с новым материалом, заниматься исследовательской работой;
      4) владении методами познания, проектирования, конструирования и исследования, творческого применения;
      5) владении современными информационно-коммуникационными технологиями;
      6) владении развитыми коммуникативными способностями, полиязычной культурой, умении формулировать собственное мнение и отстаивать свою точку зрения.

Приложение 7        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 80       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

  Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі»
для 10-11 классов общественно-гуманитарного направления
уровня общего среднего образования
(с неказахским языком обучения)

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқыту қазақ тілде емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәні – орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес «Тіл және әдебиет» білім беру саласына енгізілген және мектептің жалпы орта білім беру деңгейінде міндетті түрде оқытылатын пән.
      3. «Қазақ тілі» пәнінің маңыздылығы қазақ тілінің Мемлекеттік тіл мәртебесімен дәйектеледі. Қазақ тілін оқыту барысында өзге тілде білім алатын жоғары буын оқушыларын қазақ тіліндегі сөйлесім әрекетін мәдениаралық қатысым құралы ретінде меңгерту көзделеді.
      4. Оқыту қазақ тілде емес мектептердің бастауыш білім деңгейінде қарапайым деңгей 1-4-сыныптарды қамтыса, негізгі және орта деңгейлер 5-сыныптан бастап оқытылады да, 9-сыныппен аяқталады. Ортадан жоғары деңгей 10-11-сыныптарды қамтиды.
      5. 10-11-сыныптарға арналған «Қазақ тілі» пәнінің оқу бағдарламасы – қазақ тілде емес мектептерде қазақ тілін коммуникативтік тұрғыдан меңгеруді қамтамасыз ететін; қазақша сөйлесім әрекетінің барлық түрлерін (тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым, тілдесім) ортадан жоғары деңгейде іс жүзіне асыратын; оқушының түсінікті сөйлеу дағдысы мен сауатты жазу дағдысын қалыптастыратын білім мазмұнын, көлемін, мөлшерін, оқу жүктемесін қамтитын; білім, білік, дағды деңгейлеріне байланысты тақырыптық аяларды, дидактикалық ұстанымдарды; оқушылардың білімі мен білігіне қойылатын талаптарды анықтайтын нормативтік құжат.
      6. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы», «Білім беру туралы» Заңдары мен «Қазақстан-2050» стратегиялық бағдарламасында белгіленген міндеттер еліміздің білім беру жүйесінде көптілді меңгерген дара тұлға қалыптастыру мақсатын жүзеге асырудың ұтымды жолдарын анықтауды талап етеді.
      7. Әлемдік білім кеңістігінде орныққан «Шетел тілдерін деңгейлеп меңгертудің еуропалық жүйесінде» белгіленген тілді игерудің деңгейлері мен олардың сипаттарының негізінде Қазақстан Республикасындағы оқыту қазақ тілді емес жалпы білім беретін мектептердің 1-11 сыныптарында қазақ тілін үйретудің деңгейлері айқындалды. Оқушының білім, білік, дағдылары орта мектеп жүйесінде тілді деңгейлік меңгерту ерекшеліктеріне сәйкестендіріліп, жіктелді.
      8. 10-11-сыныптардағы Ортадан жоғары деңгей – В₁₊ екі игерімді қамтиды:
      тереңдетіле қалыптасқан толық игерім В _1.2 – 10-сынып;
      тереңдетіле қалыптасқан жетік игерім В ₁₊ – 11-сынып.
      9. Қазақстан Республикасы халқының контингенті мен қазақ тілді емес жалпы білім беретін мектептерінде тілдерді оқыту мен үйретудің өзіндік ерекшелігі ескерілді және тілдерді деңгейлік меңгерудің еуропалық жүйесі негізге алынды:
      1) еуропалық жүйеге сәйкестендірілген тілдік деңгейлер жалпы білім беретін орта мектептің 10-11 сыныптары бойынша сараланды;
      2) ортадан жоғары деңгейдің тіл меңгеру игерімдері айқындалды;
      3) ортадан жоғары деңгейдегі базалық білім мазмұны тілдік деңгейлер бойынша түзілді;
      4) оқушының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар ортадан жоғары деңгейдің ерекшеліктерін ескере отырып, сөйлесім әрекетінің бес түрі бойынша сараланды;
      5) әр сыныптағы бағдарлама материалдары тілдік бөлім, қатысымдық-сөйлесімдік бөлім және мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі бойынша нақтыланып ұсынылды.
      10. Қазақ тілін үйренуге негіз болатын бөлімдер арқылы оқушылардың жобаланған оқу нәтижелеріне жетуі қарастырылады.
      11. Оқу пәнінің мақсаты – ортадан жоғары деңгей бойынша қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту; сөйлесім әрекетінің түрлеріне сай оқушыны тілдік білім негізінде әдеби тілде сөйлеуге, сауатты жазуға үйрету арқылы дара тұлғаның тілдік қабілетін дамыту, бір-бірімен сабақтас, жүйелі тақырыптарды коммуникативтік тұрғыдан ұсына отырып, оқушыларға қазақша тілдік қатынас нормалары мен мәдениетін игерту.
      12. Оқу пәнінің міндеттері:
      1) жоғары сынып оқушыларының білімін тілдік, лингвомәдениет-танымдық, этномәдени және әлеуметтік тұрғыдан кеңейтіп, қазақ тілін игертудің коммуникативтік бағытын жүзеге асыру;
      2) оқушының өз ойын, пікірін, көзқарасын еркін, дұрыс, нақты (ауызша және жазбаша) жеткізе білу дағдыларын жетілдіру;
      3) оқушылардың қазақ тіліндегі функционалдық сауаттылығын дамыту;
      4) мәдени-әлеуметтік, қоғамдық-саяси тақырыптардағы оқу материал-дарымен жұмыс аясында оқушылардың қатысымдық құзіреттіліктерін қалыптастыру.
      13. Тілді меңгеру деңгейлерін игерімдерге жіктеу білім беруді дара тұлғаға бағдарлау ұстанымына сай іске асырылады. Бір деңгейдің бастапқы сатыларындағы білім мазмұнын игерген оқушы бейімдеу, дамыту, психологиялық үйлесімділік ұстанымдары негізінде ортадан жоғары деңгейде берілген білім мен біліктерді меңгеруге мүмкіндік алады.
      14. Қазақ тілде емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәнінің білім мазмұнын іріктеуде қатысымдық-әрекетшілдік, қатысымдық-функционалдық, функционалдық сауаттылықты қалыптастыру, ұлттық ерекшеліктерді ескеру, оқу материалдары мазмұнының аутенттілігі, шындық өмірге сәйкестігі; оқушының тілді білу деңгейіне сай келуі; білім мазмұнының жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуға, оның өзіндік және шығармашылық қабілетін арттыруға, қажетті іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған оқыту ұстанымдары басшылыққа алынды:
      1) білім берудің үздіксіздік ұстанымы оқытудың барлық сатыларының арасындағы жалғастықты әдіснама, мазмұн, әдістеме және технология сабақтастығы тұрғысынан қамтамасыз етеді;
      2) оқытудың қатысымдық-әрекетшілдік ұстанымы оқушыларды оқу-танымдық әрекетке белсенді қатыстыру арқылы өздігінен жаңа білім алуға ұмтылдырып, өзін өзі бағалау мен өз әрекетін өзі бақылай алу дағдыларының қалыптасуын қамтамасыз етеді.
      3) пәнаралық байланыс ұстанымы оқу мәтіндерінің мазмұнын талдату, өздік және шығармашылық тапсырмаларды орындату барысында жүзеге асырылады;
      4) түсіністік ұстанымы қазақ тілін оқыту барысында жоғары сынып оқушыларының психологиялық-физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, психологиялық жағымды жағдай тудыруға мүмкіндік жасайды. Оқушылардың өзара қарым-қатынас жасауына және олардың өз жетістігін сезінуіне мүмкіндік беретін тілектестік ниетті ұстану оқу үдерісі тиімділігінің маңызды шарты болып табылады.
      5) оқушылардың тұлғалық жетістіктерін ескеру ұстанымы түрлі деңгейдегі күрделі тапсырмаларды шешуге, өздік жұмыстарды орындауға, оқыту мотивінің тұлғалық-мәнділігін қалыптастыруға, оқытудың ұтымды технологиясы мен оқу материалдарын таңдауға және бейімдеуге, оқушылардың жоспарланған нәтижелерге жетуіне мүмкіндік береді.
      6) шығармашылық ұстанымы оқушылардың әртүрлі өмірлік жағдаяттарда жаңа міндеттерді өздігінен шешу қабілетін, құзіреттілікке бағытталған тапсырмаларды орындау білігін қалыптастыруға мүмкіндік тудырады.
      15. Пәнаралық байланыс өзге тілді мектеп оқушысының қазақ тіліндегі сөздік қорын молайтуға, дүниетанымын кеңейтуге, қазақ тілін қолдану мүмкіндіктерін арттыруға жол ашады. Жалпы білім беретін өзге тілде оқытатын мектептердің негізгі сатысында «Қазақ тілі» пәнін төмендегідей пәндермен байланыстыра меңгерту көзделеді:
      1) «Қазақ әдебиетімен»:
      қазақ тілін жүйелі әрі сапалы меңгертуде оқу материалдарының басым бөлігі көркем-әдеби шығармалардан алынатындықтан, тіл мен әдебиеттің арасындағы байланыс үздіксіз жүргізіліп отырады;
      көркем мәтіндер оқушыны ойлауға, сөйлеуге үйретумен қатар тілдік-эстетикалық талғамдарын арттыруға, көркем, шебер сөйлеу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді, сөз байлығын молайтады;
      2) «Орыс (ұйғыр, өзбек, тәжік) тілімен»:
      қазақ тілінің құрылымдық жүйесін танытуда орыс (ұйғыр, өзбек, тәжік) тілімен салыстыру әдісі, бір жағынан, оқушының дүниетанымын кеңейтсе, екінші жағынан, тілді сапалы меңгертуге, саналы түсіндіруге әсер етеді;
      оқушылардың ана тілі мен қазақ тілінің арасындағы ерекшеліктерді білуі сөз әдебіне байланысты қатысымдық дағдыларды меңгертуде маңызды рөл атқарады;
      3) «Қазақстан тарихымен»:
      тіл мен тарихтың байланысы оқушының тіл туралы дүниетанымын кеңейтеді, термин сөздерді, басқа тілден енген сөздерді меңгертуде ерекше рөл атқарады;
      сөздердің этимологиясын түсіндіруде де тарихи фактілерге сүйену оқушылардың оқу мотивтерін қалыптастыруға мүмкіндік береді;
      4) «Информатика» пәнімен:
      оқушыларға ұсынылатын өздік және шығармашылық тапсырмаларды сапалы орындауға ақпараттық технологияларды қолдану дағдыларын дамытады;
      интернет көздерінен материалдар тауып, оларға талдау жасау, ой қорыту, алынған материалдарды өз жұмыстарында орынды қолдануға үйрететін тапсырмалар оқушылардың ақпараттық мәдениетін дамытуға жол ашады;
      5) жаратылыстану циклі пәндерімен:
      қазақ тілінің жаратылыстану пәндерімен сабақтастықта меңгертілуі оқушылардың сөздік қорларын молайтуға және түрлі тілдік жағдаяттарда қазақ тілін орынды қолдану дағдыларын жетілдіруге септігін тигізеді;
      қазақ тіліндегі терминдерді сауатты қолдануға мүмкіндік туғызады.
      16. Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында ұсынылған Типтік оқу жоспарына сәйкес қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы «Қазақ тілі» пәні аптасына 10-11-сыныптарда 4 сағаттан оқытылады. Оқу жылындағы барлық сағат саны:
      1) 10-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат, оның ішінде: ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 16 сағат;
      2) 11-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат, оның ішінде: ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 16 сағат.
      17. Оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін қоғамдық-гуманитарлық бағытында «Қазақ тілі» пәні аптасына 3 сағаттан оқытылады. Оқу жылындағы барлық сағат саны:
      1) 10-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат, оның ішінде: бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 6 сағат;
      2) 11-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат, оның ішінде: бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 6 сағат.
      18. Оқу бағдарламасының білім мазмұнында сағаттар мөлшері оқыту тіліне байланысты келесідей үлгіде көрсетілген. Мысалы: І. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 40/32 сағат. 1. Отбасындағы әке мен бала қарым-қатынасы - 5/4 сағат. Мұндағы алдыңғы сан орыс тілді мектептерге, ал соңғы сан өзбек, ұйғыр, тәжік тілді мектептерге арналып көрсетілген.
      19. Оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
      1) оқыту қазақ тілді емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәнінің базалық білім мазмұнын анықтауға түрлі тілдік қарым-қатынастың ауқымында пайда болатын жағдаяттар, жағдаятқа қатысушылар, заттар, оқиғалар, іс-әрекеттер, мәтіндер негіз болды.
      20. «Қазақ тілі» пәнінің мазмұндық желісі үш аяға бөлініп ұсынылды:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая;
      2) оқу-еңбек аясы.
      3) әлеуметтік-мәдени ая;
      21. Әрбір аяда қамтылған тақырыптар бірізділікті сақтай отырып, бірте-бірте күрделенеді. Қазақ тілінің функционалдық-грамматикалық минимумдары осы лексикалық тақырыптарды меңгерудің нәтиже көрсеткіші ретінде ұсынылады.
      22. 10-сынып:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая:
      «Отбасындағы әке мен бала қарым-қатынасы», «Мен үйдің тұңғышымын», «Отбасы бюджетін жоспарлау», «Менің жеке бюджетім», «Қалай сәнді киінуге болады?», «Қазақ – қонақжай халық», «Біз қонақ күтеміз», «Дастархан жаямыз»;
      2) оқу-еңбек аясы:
      «Менің данагөй замандастарым», «Уақыт алтыннан қымбат», «Пошта қызметін қолданамыз», «Компьютер: пайдасы мен зияны», «Мен мамандық таңдаймын», «Мен болашақта қандай жұмыс істеймін?»;
      3) әлеуметтік-мәдени ая:
      «Қазақстан мемлекеті: Тәуелсіздік толғауы», «Қазақстан картасы туралы не білесің?», «Қазақстанның белгілі ғалымдары», «Ғарыш – ғылым нысаны», «Медицина жаңалықтарын білгім келеді», «Бұл сақ дәуірінікі болар», «Мен сайлауға қатысамын», «Әр елдің салты басқа...», «Сенің есімің қандай мағына білдіреді?», «Мен оқитын газет-журналдар».
      23. 11-сынып:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая:
      «Саяхатқа шығайық...», «Жолыңыз болсын!», «Әуежайда», «Теміржол бекетінде», «Қонақ үйде», «Қандай қонақүйге түстіңіз?» «Сарыарқа туралы не білесің?», «Алтай туралы айтып көрейін», «Жер жәннаты – Жетісу», «Мұнайлы өлкеде», «Қазақстанның экологиясы сені толғандыра ма?», «Егер мен Қазақстан Парламентіне депутат болсам», «Жаһандану бізге не береді?»;
      2) оқу-еңбек аясы:
      «Мемлекеттік емтихан тапсырамын», «Мен өз елімде жан-жақты білім ала аламын», «ҚР Президентінің Жолдауымен танысамыз: Тәуелсіздік толғауы», «Сенің құжатың түгел ме?»;
      3) әлеуметтік-мәдени ая: «Мәдени мұра» бағдарламасы», «Алтын адам» қайдан табылды?», «Сән», «Жастар киімі», «Тарихи ескерткіш», «Театрға саяхат», «Театрда өзіңді ұстай біл», «Шәкен Айманов – ұлы режиссер».  

2. Оқу пәнінің 10-сыныптағы базалық білім мазмұны

      24. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 40/32 сағат:
      1) «Отбасындағы әке мен бала қарым-қатынасы» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Сөйлесім типтері. Лексика: мән беру, тәрбие алу, қаталдық, ізгілік, қажы, турашылдық, жат, өгей болу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Әке мен бала қарым-қатынасы туралы мәтіндер. Оқылым. Әке мен бала қатынасы туралы мәтіндерді оқу. Айтылым. Өз сезімін, қарым-қатынасын баяндау. Жазылым. Көркемдік жазылым (Абзац, диалог т.б. сақтап көркем жазу). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Қалыптасқан тілдесім (әр адамның өмірдегі өз орнына сай бір-бірімен тілдесуін, түсінісуін меңгерту). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасы, ата-ана арасындағы қарым-қатынас туралы мақал-мәтелдер мен қанатты сөздер, тиым сөздермен танысу. Мақал туралы ой бөлісу;
      2) «Мен үйдің тұңғышымын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Монологтік сөз. Лексика: сүйінші сұрау, көрімдік беру, сәби, тұңғыш бала, кенже бала, ерке, қара шаңырақ, шаңырақ иесі, ортаншы бала, тұспалдап айту, дәстүр: бесікке салу тойы, бөлеу, қырқынан шығару, тұсау кесу, шашу, ала жіп, тіл-көзден сақтау;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Әке мен бала қарым-қатынасы туралы мәтіндер. Оқылым. Әке мен бала қатынасы туралы мәтіндерді оқу. Айтылым. Өз сезімін, қарым-қатынасын баяндау. Жазылым. Көркемдік жазылым (Абзац, диалог т.б. сақтап көркем жазу). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Қалыптасқан тілдесім (әр адамның өмірдегі өз орнына сай бір-бірімен тілдесуін, түсінісуін меңгерту). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасы, ата-ана арасындағы қарым-қатынас туралы мақал-мәтелдер мен қанатты сөздер, тыйым сөздермен танысу. Мақал туралы ой бөлісу;
      3) «Отбасы бюджетін жоспарлау» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Баяндау. Лексика: құралады, асырау үшін, кіріс/ шығын, жиынтығы, тең болуын қадағалайды, орынды жұмсау, қажетін қанағаттандырады, төлемақы, тізім жасау, коммуналдық төлем, жылу, электр шығыны, ыстық/суық су шығыны, күнделікті, қалта шығыны, жол ақы, қаржы, тізім жасау, карточкамен есептесу, бөлеміз, қалдырамыз;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді түсіну. Оқылым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым. Тақырып туралы баяндау. Жазылым. Үй төлемінің түбіртегін толтыру. Тілдесім. Тақырыпқа қатысты тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету). Диалог-сұрақ. Диалог-жауап;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мақал-мәтел, нақыл сөздер;
      4) «Менің жеке бюджетім» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Сипаттау. Лексика: күнделікті қалта шығыны, үнемдеу, ақша жұмсау, қолқабыс, тұтынушы мәдениеті, бас тартамын, тұрақты табыс, «қабілеттілікке» тест тапсыру, ондыққа кіру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді түсіну. Оқылым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым. Тақырып туралы баяндау. Жазылым. Отбасы мүшелерін сипаттап мәтін жазу.Тілдесім. Тақырыптық тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету). Диалог-сұрақ. Диалог-жауап;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мақал-мәтел, нақыл сөздер;
      5) «Қалай сәнді киінуге болады?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Суреттеу. Лексика: талғам, жарасымды, кестесіз, сызықтары, биік өкшелі, еркін сезіну, жүріс-тұрысқа, өте ыңғайлы, денеге ауа жібереді, ылғал өткізбейді, денеңді қыспайды, қимылыңды шектемейді;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді түсіну. Оқылым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым. Тақырып туралы баяндау. Жазылым. Суреттемелік мәтін жазу. Тілдесім. Кәсіби тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету). Диалог-сұрақ. Диалог-жауап;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сән, талғам туралы мақал-мәтел, нақыл сөздер;
      6) «Қазақ – қонақжай халық» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Пайымдау. Лексика: келін, құдағи, үлкендер, бап, қоғам дерті, қызу қанды, рух, төзімді, риза ету, қонақасы;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қонақжайлыққа қатысты мәліметтерді тыңдап түсіну. Диалогтік мәтіндерді түсіну. Оқылым. Қонақ күту дәстүріне байланысты мәтіндер. Айтылым. Қонақ күтуде жасалатын іс-әрекеттерді баяндау. Жазылым. Танымдық жазылым (оқушыны қонақ күту туралы өз ойынан қорытынды жасап, жазуға үйрету). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ халқының қонақжайлығы туралы мәтіндер;
      7) «Біз қонақ күтеміз» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Құттықтау хат. Лексика:шақыру қағазы, қатты күлмеу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мәтіндегі негізгі деректерді түсініп тыңдау. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Қонақ күту дәстүріне байланысты мәтіндер. Айтылым.. Қонақ күтуде жасалатын іс-әрекеттерді баяндау. Жазылым. Танымдық жазылым (оқушыны қонақ күту туралы өз ойынан қорытынды жасап, жазуға үйрету). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ халқының қонақжайлығы туралы мәтіндер;
      8) «Дастархан жаямыз» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Мадақсөз. Лексика: дастархан жаю әдебі, иісі, естелік, еңбекке үйрету, жалғастыру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мәтіндегі ұлттық ерекшеліктерді айыру. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Қонақ күту дәстүріне байланысты мәтіндер; Айтылым. Талғаммен жайылған дастарханға мадақсөз айту. Жазылым. Танымдық жазылым (оқушыны қонақ күту туралы өз ойынан қорытынды жасап, жазуға үйрету). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ халқының дастархан жаю әдебі туралы мәтіндер.
      25. Оқу-еңбек аясы – 30/24 сағат:
      1) «Менің данагөй замандастарым» -5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-қоштау. Лексика: жүлде, замандастар, меңгеруші, мүшәйра, жыр кеші, бағындыру, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, тамсану, «алтын балалар», ұлттық құндылық, дәріптеу, бірнеше дүркін, құрмет тақтасы, көрсеткіш, сұраныс, атақ, пысық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қазіргі заманғы данагөйлер жайлы мәтіндерді тыңдап түсіну. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Әлемді мойындатқан данагөйлер туралы мәтіндерді оқу. Айтылым. Қоштау сөздерді қолданып, данагөйлер туралы мәтін құрап айту. Жазылым. Танымдық жазылым. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әлемді мойындатқан данагөйлер туралы мәтіндер;
      2) «Уақыт алтыннан қымбат» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-кеңес. Лексика: өлшем, көзқарас, шаруашылық, бозғылт тарту, таңның ағаруы,қас қараю,ағымдағы жұмыстарды, күнделікті жұмыстар, айырмашылық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мәтіндегі ұлттық ерекшеліктерді айыру. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Тақырып бойынша берілген мәтіндерді түсініп оқу. Айтылым. Уақыт өлшемдерін қатыстырып диалог-кеңес айту. Жазылым. Танымдық жазылым. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: уақыт өлшмдеріне қатысты мәтіндер;
      3) «Пошта қызметін қолданамыз» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-әңгіме. Лексика: несиелік төлем, салыстыру, әлеуметтік жәрдемақы тіркеу, тапсырыс, түйме, ұяшық, сәлемдеме;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Пошта қызметі туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Пошта қызметі туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Пошта қызметі туралы сұхбат-мәтіндер. Айтылым. Пошта қызметі туралы мәліметтер. Жазылым. Пошта қызметі бойынша мәтін. Тілдесім. Пошта қызметі туралы пікірлесім. Пошта қызметі туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Ұлттық маркалар;
      4) «Компьютер: пайдасы мен зияны» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-сұхбат. Лексика: дербес, пернетақта, логикалық құрылғылар, жүйелік блок;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Қазіргі заманғы компьютерлердің мүмкіндіктері туралы ақпараттар. Оқылым: Оқу мәтіндері: компьютерлердің жетілдірілген мүмкіндіктері, компьютердің пайдасы мен зияны жайлы баяндау, хабарлау, жарнама сипатындағы мәтіндер. Компьютердің пайдасы мен зияны туралы диалогтік мәтіндер. Айтылым: Компьютердің пайдасы мен зияны туралы мәліметтер айту. Жазылым: Компьютердің пайдасы мен зиянына байланысты мәтін. Тілдесім: Компьютердің пайдасы мен зияны туралы пікірлесім. Дүкен қызметкерлерінен компьютер түрлері туралы қажетті мәліметтер алу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Компьютердегі мәліметтердің қазақша жазылуы;
      5) «Мен мамандық таңдаймын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-пікірлесім. Лексика: ақ халатты абзал жан деп айту, халыққа адал қызмет ету, сүйіспеншілігін ояту, еркін, жетік, қызығушылықты ескеру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Мамандыққа қатысты мәтіндер. Оқылым: Мамандыққа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым: Өзі таңдаған мамандықты сипаттай отырып, болашақта соған қатысты істейтін істері туралы баяндау. Жазылым. Өзі таңдаған мамандық туралы әңгіме жазу. Тілдесім: Мамандық туралы тақырыптар төңірегінде пікір алмасуды жүзеге асыру, кәсіби сөздер құрамын кеңінен қамтитын тілдік қатынасты кәсіби түрде іске асыру. Диалог-реплика – тілдік қатынаста ойын қысқа сөздер мен сөз тіркестері арқылы тез жеткізу. Диалог-сұрақ;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Қазақ суретшілері туралы мәтіндер. Көптілді білетін жастар туралы мәлімет;
      6) «Мен болашақта қандай жұмыс істеймін?» –5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: телефонмен сөйлесу әдебі. Лексика: еңбек нарығы, сұранысқа ие, жұмыс берушілер, кәсіби-техникалық, бағдарламашылар, маман тапшылығы, жаппай ақпараттандыру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Тақырыпқа қатысты мәтіндер. Оқылым: Тақырыпқа қатысты мәтінді оқу. Айтылым: Болашақта істейтін жұмысын сипаттай отырып баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Тілдесім: Болашақ жұмыстарына қатысты тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету);
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Белгілі мамандар туралы мәлімет.
      26. Әлеуметтік-мәдени ая– 50/40 сағат:
      1) «Қазақстан мемлекеті: Тәуелсіздік толғауы». – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Публицистикалық стиль. Лексика: ішкі/сыртқы саясат, президенттік басқару, елбасы жолдауы, билеп-төстеу, айбарлы, оздыру, ұлы мұрат, қажыр-қайрат, ортақ парыз, төтеп беру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Тәуелсіздік толғауы бойынша Қазақстан туралы мәліметтерді іздеу, табу, тыңдап түсіну. Көк түріктер, Алтын Орда, Қазақ хандығы, ерлік пен елдік жайлы ақпаратты тыңдап-түсіну. Оқылым: Қазақстан мемлекеті, оның құрылымы мен Тәуелсіздік толғауындағы басты идеяларды оқып түсіну. «Мәңгілік ел» идесы мен тәуелсіздіктің байланысын мәтіннен тауып оқу. Айтылым: Қазіргі Қазақстан мемлекеті Көк түріктер мен Қазақ хандығының мұрагері екендігін дәйектеп айту. Қазақстан мемлекетінің тәуелсіздігін нығайтуға қосатын өз үлесі туралы пайымдамалық мәтін құрап айту. Жазылым: Тәуелсіздік толғауы бойынша өз ойын шағын эссе түрінде жазу. Тілдесім: «Ұлан-ғайыр жері бар, ұлы мұратты Елі бар, бабалар жазған ұлы тарихы мен ұрпағы көз тіккен ұлы болашағы бар халықтың» болашағы туралы пікір алмасу. Қазіргі «Ел тәуелсіздігі – дамудың кепілі» тақырыбында «Дөңгелек үстел» өткізу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Тәуелсіздікке қатысты көркем шығармаларды түсініп оқу, пікір алмасу;
      2) «Қазақстан картасы туралы не білесің?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ауызекі сөйлеу стилі. Лексика: хан, сұлтан, хандық, тайпалар, рулар Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз, Қазақ хандығы, мемлекет шекарасы, жер бедері;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Қазақстан картасы туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтіннің стилін айыру. Қазақстан картасы туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: қазақстан картасы, еліміздің географиялық орны туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Қазақстан картасы туралы, оның маңызы туралы тілдесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Қазақстан картасы, оның географиялық орны туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      3) Қазақстанның белгілі ғалымдары – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ғылым стиль. Лексика: ғұлама, жиһанкездік, философиялық тұжырымдар, ұтқыр, шығыстанушы, әскери қызмет;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым:. Қазақстанның белгілі ғалымдары, ғылыми жұмыстар, жобалар туралы мәтіндер. Оқылым: Қазақстанның белгілі ғалымдары, ғылыми жұмыстар, жобалар туралы мәтіндер. Айтылым: Ғылыми жоба туралы мәтіндер. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Отандық ғалымдар туралы сөйлесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстанның белгілі ғалымдары туралы мәліметпен таныстыру;
      4) «Ғарыш – ғылым нысаны» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ресми іс қағазда стилі. Лексика: ғарыш айлағы, техникалық тұғырлар, ғарыш кемелері, кеден, қазақ ғарышкерлері, инженер-ұшқыш,жетік меңгеру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Ғарыш, ғарышкерлер, Байқоңыр туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтіннің стилін айыру. Мемлекеттік құрылым туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Ғарыш, ғарышкерлер, Байқоңыр туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Ғарышпен байланысты тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету);
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Ғарыш, ғарышкерлер, Байқоңыр туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      5) «Медицина жаңалықтарын білгім келеді» -5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Көркем әдебиет стилі. Лексика: телеемхана, жаңа технологияларды қолдану, адам өмірін сақтау, соңғы жетістіктер. Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Медицина жаңалықтары туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтіннің стилін айыру. Медицина жаңалықтары туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Медицина жаңалықтары туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Медицинаның бүгіні, ертеңі туралы пікірлесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Медицина жаңалықтары туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      6) «Бұл сақ дәуірінікі болар» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Шешендік сөз тәсілдері. Лексика: көшпелі, мола, көмілген, жорық жасау, табыну, жаулап алу, лауазымдық белгі, жерлеу, айғағы, бекзада, жаралану, ел намысы, жаулау, иемдену, қолға түсіру, қайғыру, таптатпау, бел байлау, шайқасу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Сақ дәуірі туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтінді түсініп оқу. Сақ дәуірі туралы мәтіндерге талдау жасау. Айтылым: Сақ дәуірі туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Тарихқа, сақ дәуіріне байланысты ой бөлісу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Сақ дәуірі туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      7) «Мен сайлауға қатысамын» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Шешендік сөз тәсілдері. Лексика: сайлау науқаны, үміткерлерді таңдау, кәмелетке толғандарды тарту, дауыс беремін, сайлау мерзімі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Сайлау туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Сайлау туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Сайлау туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Сайлау, сайлауға қатысу жайлы өз пікірлерін бөлісу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Сайлау туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      8) «Әр елдің салты басқа...» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Риторикалық сұрақ. Лексика: мұрындарын тигізу, алақан, маңдайына тигізу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Әртүрлі халықтардың дәстүрлері жайлы пікір алмасу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      9) «Сенің есімің қандай мағына білдіреді?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: ойталқы. Лексика: көне, нәресте, ат қояды;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Баланың дүниеге келуіне байланысты қазақтың салт-дәстүрлері туралы мәтін. Мәтіндегі ұлттық ерекшеліктерді айыру. Оқылым: Мәтіннің ұлттық-мәдени мазмұнын танымдық тұрғыдан түсініп оқу. Айтылым: Шілдеханада орындалатын белгілі бір әрекетті не істі жасауды бір-бірінен өтіну. Баланың дүниеге келіне байланысты қазақтың ұлттық салт-дәстүрлері туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Адам аттарына, оларды таңдау талаптарына қатысты пікір бөлісу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасылық дәстүрлер;
      10) «Мен оқитын газет-журналдар» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Стиль түрлері. Лексика: жылда, құнды ақпарат, баяндама;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Балаларға арналған басылымдар туралы мәтін. Оқылым: Балалар басылымдары туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Газет/журналдардың пайдасын бағалау тұрғысынан баяндау. Жазылым: Осы тақырыпқа қатысты жазбаша жұмыстар. Тілдесім: Отандық басылымдардың қоғамдағы рөлі туралы ой бөлісу. Диалог-мәлімет – белгілі бір газет, журнал туралы мәлімет беру;
      Мәдениетаралыққарым-қатынас бөлімі: Алғашқы қазақ газеттері туралы пікір алмасу.

3. Оқу пәнінің 11-сыныптағы базалық білім мазмұны

      27. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 60/48 сағат:
      1) «Саяхатқа шығайық...» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Прагматикалық диалог. Лексика: жұмыс бабы, көкжиек, жаңа әсер алу, сәулет құрылысы, жайлы, төлқұжат/жеке куәлік, құжаттың көшірмесі, аудармашы жалдау, ақша айырбастау;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Саяхаттау, саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу жайлы ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу туралы мәліметтерді айту.Жазылым. Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеуге байланысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, прагматикалық диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Сапарға шығу, жол туралы мақал-мәтелдер, тыйым сөздер;
      2) «Жолыңыз болсын!» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-сөзталас. Лексика: Жолыңыз болсын! Қош келдіңіз! Танысқаныма қуаныштымын! амандықпен оралу, жүрексіну, толқу, дүние жүзін аралау, қимай қоштасу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жол жүргенде, алыстан қонақ келгенде айтылатын лексикалық бірліктермен танысу. Оқылым. Мәтін оқу. Танысу, жолаушы, сапар туралы мәтіндер. Айтылым. Диалог-сөзталас жүргізіп үйрену. Жазылым. Танысу, жолаушы, сапар тақырыптарындағы тірек сөздермен сөз тіркесін, сөйлем, мәтін құрастырып жазу. Тілдесім. Диалог: сұрақ-жауап, себеп-салдар, диалог-сөзталас. Сапарға шығу, жол, таныстық туралы мақал-мәтелдер, тыйым сөздер;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Жол туралы мақал-мәтелдер, тыйым сөздер;
      3) «Әуежайда» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-пайымдау. Лексика: анықтама бюросы, бағыттар, ұшу/жүру кестесі, жолсерік, жеңілдігі бар билеттер, әуежай кафесі, шегерілу, биіктікте ұшу, белдікті тағу, жайлы қону;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Ұшақтың ішіндегі қауіпсіздік ережелері туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: әуежайдағы анықтамалық ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Әуежайдағы қызмет туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Әуежай туралы тірек сөздер бойынша мәтін. Кеден мағлұмдамасын толтыру. Тілдесім. Әуежай туралы пікірлесім. Бекет қызметкерлерінен (анықтама бюросы, касса, жүк қоймасы) өзіне қажетті мәліметтерді сұрап білу. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Сапарға шығу, жол туралы мақал-мәтелдер;
      4) «Теміржол бекетінде» -5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-теріске шығару. Лексика: жуық, тасымалдау, жүрдек, теміржолшы, шексіз жер, ардагер, кері қайту, пойызға отырғызу басталды, жолжүк, арқалау, жүк тасушы;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Теміржол бекетіне қатысты мәтіндерді тыңдап түсіну.Оқылым. Қазақстан теміржолының тарихы туралы мәтін оқу. Жазылым. Жүк, темір тұлпар, жүрдек пойыз, автокөлік сөздерін қосып сөйлем құрап жазу. Мәтін құрастыру. Айтылым. Пойызбен жол жүру тақырыбында сұрақтарға жауап беру. Теміржол бекетінің қызметі туралы мәліметтерді айту. Тілдесім. Темір жол перронында айтылатын диалог құру. Билет сататын касса қызметкерімен тілдесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Сапарға шығу, жол туралы мақал-мәтелдер;
      5) «Қандай қонақүйге түстіңіз?» 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-егес Лексика: қонақүй, бір (екі, үш, төрт) кісілік бөлме, жаңа талапқа сай, жоғары санатты маман, а нықтамалық кітапша, кілт алу/өткізу, қонақ үй әкімшілігі; 
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қонақ үйдегі қызмет түрлері туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: қонақ үй туралы жарнамалық, анықтамалық ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Өзінің сапары туралы. Қонақ үй қызметі туралы мәліметтер. Жазылым. Қонақ үй түрлері мен қызметіне байланысты тірек сөздерге бойынша мәтін. @-mail –мен тапсырыс беру, ақша жіберу, есептесу, жаздыру. Тілдесім. Қонақ үй туралы пікірлесім. Қонақ үй қызметкерлерінен (қонақ үй әкімшілігі, анықтама бюросы, касса) өзіне қажетті мәліметтерді сұрап білу. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;  
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:Сыныптағы оқушылардың өздері тоқтаған қонақ үй туралы сөйлесімі;
      6) «Сарыарқа туралы не білесің?» –5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Прагматикалық диалог туралы өткенді қайталау. Лексика: қыратты, жазық, куә, ұлы дала, қол бастау, толықтай, шоғырлану, қорғасын, темір, қалайы, мыс, кен орны, әлемді мойындату, геологиялық барлау; 
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Орталық Қазақстанның кенді аймағы туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Орталық Қазақстанның кенді аймағы туралы ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Сарыарқаның табиғаты, Қазақстанның кенді аймағы туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Қазақстанның кенді аймағына байланысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Қазақстанның кенді аймағы туралы пікірлесім. Диалог: Прагматикалық диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған жер туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      7) «Алтай туралы айтып көрейін» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ресми стильдың тілдік ерекшеліктері. Лексика: адамзаттың алғашқы мекені, Орхон-Енисей жазбалары, түркі жұрты, қоныс, куәгер, бабалар аманаты, қорым, оба, қазба жұмыс, көсем, мәйіт, ну орман, өсімдіктер дүниесі, жануарлар әлемі, бұғы шаруашылығы, жер кіндігі, тоғысу, жан сарайы, биік нүктесі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы ақпараттармен танысу. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы мәліметтер. Жазылым. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығына қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған жер, табиғат туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      8) «Жер жәннаты – Жетісу» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Өмірбаян. Лексика: жер жәннаты, Алатаудың етегі, баға жетпес, мекен, аумақ, өзен камшаты, сілеусін, ілбіс, тас сусар, еңлікгүл, тұңғиық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жетісу жерінің әсем табиғаты, демалыс орындары туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Жетісу, ондағы демалыс орындары, қоғам қайреткерлері туралы ақпараттарды түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Жетісу өңірінің табиғаты мен байлығы туралы мәліметтер. Жазылым. Жетісу өңірінің табиғаты мен байлығына қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Жетісудың табиғаты мен байлығы туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған жер, табиғат туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      9) «Мұнайлы өлкеде» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Түйіндеме. Лексика: мұнай қайнары, оң ықпал, текше метр, тасымалдау, алыптар, парыз, сауаттылық, азаматтық көзқарас, елжандылық қасиет, құбыр, тоздыру, үлес қосу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Еліміздің мұнайлы аймақтары туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Мұнай-газ саласы мен экологияның байланысы туралы ақпараттарды түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Ғаламтор материалдарынан Қазақстандағы мұнай өндірісі мен экологиялық проблемалары туралы айту. Жазылым. Мұнайлы өлкеге қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Батыс Қазақстанның табиғаты мен байлығы туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: жер байлығы туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      10) «Қазақстанның экологиясы сені толғандыра ма?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Жарнама. Лексика: жер құнары, мұнай қалдықтары, теңіз байлығы, итбалықтардың қырылуы, айыппұл мөлшері, сүзгілер орнату, тұздың таралуы, түтінді қалалар;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Еліміздің және ғаламның экологиясы туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Қазақстанның экологиялық қауіпті аймақтары туралы ақпараттарды түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Қазақстанның экологиялық проблемалары туралы айту. Жазылым. Экологияға қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Қазақстанның экологиясы, ғаламдық экологиялық мәселелер туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: табиғат, денсаулық туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      11) «Егер мен Қазақстан Парламентіне депутат болсам» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Хат. Лексика: өкілетті, төраға, халық қалаулысы, заң шығару, тағайындау, жасырын дауыс, президент ұсынады, тұрақты, бірлескен, мақұлдау, мүдде, депутаттық сауал, іскер топ өкілдері;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Сайлау, депутатқа үміткер туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Электронды дауыс беру туралы ақпараттық мәтін. Депутатқа үміткер. Қазақстан Парламенті туралы ақпарат-мәтіндер. Айтылым. Қазақстан Парламенті туралы мәліметтер. Жазылым. Қазақстан Парламенті туралы мәтін. Тілдесім. Қазақстан Парламентіне сайлау жүйесі туралы пікірлесім. Депутатпен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас – диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақтың үш биі: Төле, Қазыбек, Әйтеке туралы мәліметтер;
      12) «Жаһандану бізге не береді?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Арыз. Өтініш. Лексика:жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер, әлем халықтарының бірігуі, өркениеттілік және ұлт, мемлекеттік және ұлттық құндылықтар, қауіпті үрдістер, ұлттық сана, ұлттық мәдениет, дәстүрлер мен салттардың алмасуы, елжандылық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы мәтіндерді түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы айту. Жазылым. жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелерге қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Әлем, өмір, жер жүзі, дүние туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер.
      28. Оқу-еңбек аясы – 20/16 сағат:
      1) «Мемлекеттік емтихан тапсырамын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Хабарлама. Лексика:мектеп түлектері, балалық, қоштасу, нағыз сын, талап, бірлесіп шешу, бір-бірімізді қолдау, ұпай көрсеткіштері, үлгерім деңгейі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мемлекеттік емтихан туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Мемлекеттік емтихан туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Мемлекеттік емтихан туралы сұхбат-мәтіндер. Айтылым. Мемлекеттік емтихан туралы мәліметтер. Жазылым. Мемлекеттік емтихан бойынша мәтін. Тілдесім. Мемлекеттік емтихан туралы пікірлесім. Мемлекеттік емтихан туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Мектеп, оқу-білім туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      2) «Мен өз елімде жан-жақты білім ала аламын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Хабарландыру. Лексика: Қазақстандағы белгілі университеттер, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ (Қазақ ұлттық университеті), Абай атындағы ҚазҰПУ (Қазақ ұлттық педагогикалық университеті), Қ.Сәтпаев атындағы ҚазҰТУ (Қазақ ұлттық техникалық университеті), халықаралық стандартқа сай білім, жаңа білім салалары, жолдама, гранттар ұтып алу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлімі: Тыңдалым. Мұғалімнің, сыныптастарының, өзге де тілдесетін адамдардың сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған өз еліндегі оқу жүйесі туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндердегі өз еліндегі оқу жүйесі туралы жарнамалық, анықтамалық ақпараттар. Айтылым. Өз еліндегі оқу жүйесі туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Өз еліндегі оқу жүйесіне байланысты білетінін мәтін түрінде жазу. Сұрақтарға жауап жазу. Тілдесім. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Өз еліндегі оқу жүйесі туралы пікірлесім. Білім саласы қызметкерлерінен өзіне қажетті мәліметтерді сұрап білу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Еліміздің оқу жүйесі туралы пікір алмасу;
      3) «ҚР Президентінің Жолдауымен танысамыз: Тәуелсіздік толғауы» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Конспект. Лексика: «Мәңгілік ел – Мәңгілік Тіл идеясы», интеллектуалды ұлт, кәсіби білім, талап, қоғамның ең белсенді тобы, рух, азат, өмірлік философия, ізденім;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. ҚР Президенті 2014 жылы 15 желтоқсанда жариялаған «Тәуелсіздік толғауын» тыңдап-түсіну. «Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы», «Тәуелсіздіктің ұлы рухы», «Өзара сенімде азат өмір сүруді таңдау», «Халық мәңгілігі» және т.б. идеяларды түсіну: «Тәуелсіздік толғауы» жөніндегі ақпараттарды түсіне білу. Оқылым. Оқу мәтіндері: ҚР Президентінің Жолдауы туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. ҚР Президентінің Тәуелсіздік толғауы туралы сұхбат-мәтіндерді оқып, түсіну. Айтылым. ҚР Президентінің Тәуелсіздік толғауы туралы мәліметтерді оқып, өзіндік ойын айту. Оқу материалдарындағы дәйексөздерді тірек ретінде алып, өзіндік пікірін айу. Тәуелсіздік туралы ойын жүйелі әрі сауатты жеткізу. Жазылым. ҚР Президентінің Жолдаулары бойынша мәтін. Жолдаудағы негізгі идеяны жүйелеп, қысқа әрі нақты жазу. Оны диаграмма арқылы көрсете білу. Ақпарат құралдарындағы «Тәуелсіздік толғауы» туралы материалдар бойынша тезис жазу. Тәуелсіздік туралы эссе жазу. Тілдесім. ҚР Президентінің Тәуелсіздік толғауы, Жолдаулары туралы пікір алысу.Оқыған, жазған, жинаған ақпараттары бойынша сұхбат құру;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Отан, халық, Тәуелсіздік туралы туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер. «Тәуелсіздік» туралы қазақ ақындарының шығармалары;
      4) «Сенің құжатың түгел ме?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Мінездеме. Лексика: алғыр, жауапты, ісіне тиянақты, қолдау көрсету, шыншыл, қоғамдық жұмыстарға қатысу, құжаттарды түгендеу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Құжат, оның түрлері туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Құжат, оның түрлері туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Құжат, оның түрлері туралы сұхбат-мәтіндер. Айтылым. Құжат, оның түрлері туралы мәліметтер. Жазылым. Құжат, оның түрлері бойынша мәтін. Тілдесім. Құжат, оның түрлері туралы пікірлесім. Құжат, оның түрлері туралы сұхбат.
      29. Әлеуметтік-мәдени ая– 40/32 сағат:
      1) «Мәдени мұра» бағдарламасы» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Тезис. Лексика: «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық, халық ауыз әдебиеті, ұлттық жоба, қаржы бөлінді, эпостық жырлар, даналық, бастыру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық туралы ақпараттық мәтіндерді оқу. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық, халық ауыз әдебиеті, ұлттық жоба туралы ақпарат-мәтіндерді оқып талдау. Айтылым. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық туралы мәліметтер. Жазылым. «Мәдени мұра» бағдарламасы туралы мәтін; Тілдесім. «Мәдени мұра» бағдарламасы туралы пікірлесім. Сыныптастарымен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас – диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: «Мәдени мұра» бағдарламасы;
      2) «Алтын адам» қайдан табылды?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Тақырып. Лексика: шошақ төбелі, алқа, алтын таға, қорған, олжа, біздің дәуірімізге дейінгі, құйма алтын, сүйегі, алтын зерлі, мүйіз тектес өрнек, қола дәуір, сақ көсемі, құрбандық тасы, сәукеле, құл, сайран құру, қыш ыдыстар;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы ақпараттық мәтін мен Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы ақпарат-мәтіндерді оқып, талдау. Айтылым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы мәліметтерге сүйеніп өз ойын айту. Жазылым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы мәтін. Тілдесім. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы пікірлесім. Сыныптастарымен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас – диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: «Мәдени мұра» бағдарламасы;
      3) «Сән» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Идея. Лексика: белдемше, қалпақ, топтама, көрсетілім, киім пішу, сәнгер, ісмерлік өнер, пүліш, мата, тоқыма бұйымдары, киіз басу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Жастар киімі, мектеп формасы және сәнге байланысты ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Сән орталықтарының ақпараттық-жарнамалық (буклет, киім үлгісі жинақтары, жарнама қағазы,т.б.) мәтіндері. Айтылым. Монолог: Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы мәліметтер. Диалог: Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас - диалогтары. Жазылым. Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы мәтін. Киіну әдебі туралы сұхбат жазу. Тілдесім. Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы пікірлесім. Ателье, киім дүкені қызметкерлерімен сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Жастар киіміндегі ұлттық нақыштар туралы сұхбат. Киімге қатысты мақал-мәтелдер;
      4) «Жастар киімі» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Жоспар. Лексика: жастарға лайық, жаңа үлгідегі, желбір салынған, ұсақ гүлді, талғамға сай, ұлттық нақыш. Адам көркі – шүберек;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бірліктер: Тыңдалым. Талғам туралы мәтін тыңдап түсіну. Оқылым. Оқу мәтіндері: Сәнді киіну, Жастар киімі. Айтылым. Талғамға талас жоқ. Пікірталас жасау. Жаңа сөздерді ауызекі тілде пайдалану. Жазылым. Ұлттық нақыштағы киімдердің атауларын қатыстырып сөйлем құрастыру, мәтін жазу. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас-диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Киім, адамның сыртқы мәдениеті туралы мақал-мәтелдер;
      5) «Тарихи ескерткіш» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Мәтін. Лексика: кесене, зәулім күмбезді, тәу ету (тағзым ету, табыну, құрметтеу), тайқазан, шығыс моншасы. «Сопылық» – Бұл сөздің түбірі арабтың «сафа» (арабша тазалық) сөзімен байланысты деген пікір бар, рухани құндылық, келеңсіз жай, ибалық, иманды/зайырлы қоғам;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы ақпараттар. Оқылым. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер ақпараттық мәтінді тыңдап түсіну. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы ақпарат-мәтіндер. Айтылым. Қазақстандағы тарихи ескерткіш туралы мәліметтер. Жазылым. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы мәтін. Тілдесім. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы пікірлесім. Сыныптастарымен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас-диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы тарихи ескерткіштер;
      6) «Театрға саяхат» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Идея. Лексика: қойылым, өнер, үлес қосу, жасөспірім, талап-тілек, ынталандыру, нығайту;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Театрдағы қойылымдар туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Қазақ театрлары туралы ақпараттық мәтіндерді оқу. Диалогтік мәтіндер. Қазақ актерлары туралы сұхбат-мәтіндерді талдап оқу.Айтылым. Театр туралы туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Театрда көргендері мен қойылым бойынша мәтін жазу. Тілдесім. Қазақтың театр ордалары туралы пікірлесім. Театр туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Алғашқы қазақ театрлары мен актерлары туралы мағлұматтар;
      7) «Театрда өзіңді ұстай біл» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ой қорытындысы. Лексика: шымылдық, ілеспе аударма;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Театр мәдениеті туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Театр мәдениеті туралы ақпараттық мәтіндерді оқу. Диалогтік мәтіндер. Қазақ актерлары туралы сұхбат-мәтіндерді оқып талдау. Айтылым. Театр мәдениеті туралы мәліметтер. Жазылым. Театр мәдениеті бойынша мәтін жазу. Тілдесім. Театр мәдениеті туралы пікірлесім. Театр туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы қазіргі театрлар мен актерлары туралы мағлұматтар;
      8) «Шәкен Айманов – ұлы режиссер» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Тұжырым. Лексика: дарынды суреткер, сахна өнері, тұсаукесері;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Шәкен Аймановтың өмірі мен шығармашылығы туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Шәкен Айманов туралы ақпараттық мәтінді оқу. Диалогтік мәтіндер мен Шәкен Айманов туралы сұхбат-мәтіндерді оқып талдау. Айтылым. Шәкен Айманов туралы мәліметтер. Жазылым. Шәкен Айманов өмірі мен шығармашылығы бойынша мәтін жазу. Тілдесім. Шәкен Аймановтың қазақ киносына қосқан үлесі туралы пікірлесім. Қазақ киностудиясы туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ киносы туралы мағлұматтар.

4. 10-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар Пәндік нәтижелер

      30. Лексика бойынша:
      1) берілген ойдың мазмұнына қарай қажетті сөздердің қолданылуын;
      2) фразеологизмдердің мағынасын дұрыс ажыратуды;
      3) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтауды;
      4) 170-200 лексикалық бірліктің мағынасын білуі тиіс.
      31. Сөз құрамы мен сөзжасам бойынша:
      1) түбірлес сөздердің мағыналық байланысын;
      2) сөз таптарының мағыналық байланысын білуі тиіс.
      32. Грамматика бойынша:
      1) іскерлік және қатысымдық-функционалдық тұрғыдағы тілдік бірліктерді қолдана алуы тиіс;
      2) стильдің түрлерін білуі тиіс.
      33. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым:
      нақты, анық айтылған ақпараттардың мазмұнын түсіну;
      радио, телехабарларда берілетін жаңалықтарды түсіну;
      аудиоматериалдағы айтылған ойды анықтау дағдыларын;
      2) оқылым:
      әртүрлі тақырыптарда ұсынылған мәтіндерді оқып түсіну;
      оқылған мәтіннің негізгі мазмұнын түсініп, баяндау;
      мәтінді оқып, сұрақтарға жауап береді, мағыналық бөліктерге жіктей алу;
      ғылыми-көпшілік, қоғамдық-саяси, әлеуметтік-мәдени тақырыптардағы материалдарды оқып талдау, ой қорыту дағдыларын меңгеруі тиіс;
      3) айтылым:
      өзінің сезімдерін, көзқарасын, ой-пікірін, армандарын жеткізе алу;
      түрлі жағдаятқа сәйкес көзқарасын білдіру;
      затты, құбылысты суреттеп, сипаттап айта алу дағдыларын;
      4) жазылым:
      өзінің алған әсері туралы қысқа, шағын әңгіме жазу;
      пунктуация ережелерін сақтау;
      ұсынылған мәтіндер бойынша жоспар түзу, тезис жазу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      5) тілдесім:
      әртүрлі жағдаятта диалогтік, полиглоттік сұхбаттарға қатысу;
      таныс жағдаяттарда сұхбатқа өздігінен араласу;
      үнтаспада жазылған сұрақтарды тыңдап түсіну, сол туралы өз қөзқарасын білдіру;
      оқыған мәтін бойынша өз пікірін айту дағдыларын меңгеруі тиіс.

5. 11-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

Пәндік нәтижелер

      34. Лексика бойынша:
      1) сөздің тура және ауыспалы мағынасын;
      2) синонимдік қатардан сөз таңдай;
      3) тұрақты тіркестер, мақал мен мәтелдер, афоризмдердің аражігін ажырата;
      4) омоним, антоним, синоним сөздердің қолданылу орындарын;
      5) өндірістің, ғылымның, техниканың, өнер мен мәдениеттің даму нәтижесінде пайда болған ұғымдарды білдіретін терминдерді;
      6) лексикографиялық сөздіктерді қолдану тәсілдерін;
      7) 170-200 лексикалық бірліктің мағынасын білуі тиіс.
      35. Сөз құрамы мен сөзжасам бойынша:
      1) қосымшалардың түрлерін ажырата;
      2) туынды сөздердің түрлерін жіктей;
      36. Грамматика бойынша:
      1) іскерлік және қатысымдық-функционалдық тұрғыдағы тілдік бірліктерді қолдана алуы тиіс;
      мәтіндерге тілдік талдау жасай алуы тиіс.
      37. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым:
      аудиотаспадан тыңдалған диалогпен полилогті түсініп, онда айтылған сөз мазмұнын жеткізе білу;
      тақырып бойынша тыңдалған пікірге, ойға баға беру;
      радио, телеарналарда берілетін хабарлардың мазмұнын түсіну;
      аудиоматериалдағы айтылған ойды анықтаудағ дыларын меңгеруі тиіс;
      2) оқылым:
      мемлекеттік тілде жазылған құжаттарды оқып түсіну;
      мәтіннен өзіне керекті мәліметті бөліп ала білу;
      оқудың нақты мақсатына сай әртүрлі стильдегі мәтіндерден негізгі ойды ажырата алу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      3) айтылым:
      оқыған әңгіменің мазмұны, тақырыбы туралы айтып беру;
      өзбетінше газет-журнал материалдарына шолу жасап, негізгі ойды анықтай алу;
      интернет желісінен қажетті ақпаратты тауып, оны өз сөзімен баяндай алу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      4) жазылым:
      жеке адамға қатысты құжаттарды сауатты толтыру;
      ұсынылған тақырып бойынша шығармашылық сипатта мәтін құрай алу;
      реферат жұмысында дәйек сөздерді кіріктіру және әдебиеттерді рәсімдеу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      5) тілдесім:
      ұсынылған тақырып бойынша полилогқа қатысу;
      диалогтің түрлеріне сай пікірлесе алу;
      үнтаспадағы диалогті тыңдап, өз сөзімен айтып беру;
      нақты тақырыпта сұхбат құрастыра алу;
      әңгімені жалғастыру, пікір таластыру дағдыларын меңгеруі тиіс.

6. 10-11-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын
талаптар

Тұлғалық нәтижелер

      38. 10-11-сынып оқушыларының:
      1) Қазақстан Республикасының Тіл туралы Заңына құрметкөрсетуінен;
      2) жоғары патриоттық сезімін көрсете білуінен;
      3) мемлекеттік тілді білуінен, қазақ халқының және Қазақстан аумағында өмір сүріп жатқан басқа да ұлыстардың тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне және басқа құндылықтарына құрметпен қарауынан;
      4) адамдармен қарым-қатынаста жоғары мәдениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақтай білуінен;
      5) өздігінен білім алуға, өмірден өз орнын табуға қабілеттілігінен;
      6) әлеуметтік ортаның ерекшеліктерін дұрыс бағалай алуынан көрінеді.

7. 10-11-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын
талаптар

Жүйелі-әрекеттік нәтижелер

      39. 10-11-сынып оқушыларының:
      1) тақырыпқа қатысты айтылған ақпараттарды талдай, өңдей, жинақтай және қолдана білуінен;
      2) мемлекеттік тілдегі радио, теледидар хабарларын тыңдап, түсінуінен;
      3) мәтіндерден тура, ауыспалы мағыналы сөздерді, мақал-мәтелдерді таба алуынан және оларды қажетіне қарай өзінің сөйлеу тілінде орынды қолдануынан;
      4) өзарман-үміті, жоспарлары жайлы айта алуынан;
      5) мәселеге қатысты өз көзқарастарымен ұсыныстары туралы пікір білдіре алуынан;
      6) заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеруінен;
      7) коммуникативтік қабілеттілігі мен көптілді мәдениеттілігінен;
      8) күнделікті жағдаяттарға байланысты өзгелермен сұхбаттаса алуынан; белгілі бір тақырып бойынша диалогке, полилогке қатыса алуынан;
      9) тосын сұхбаттарға (отбасы, хобби, жұмыс, саяхат т.б.) қатысып, өз ой-пікірлерін білдіруінен;
      10) тілдесім әрекетінде қазақ тілінің сөз мәдениеті нормаларын сақтап қолдануынан;
      11) тілдік жағдаяттардың ерекшелігіне сай қазақ тіліндегі этикеттік орамдарды орынды пайдаланып сөйлесе алуынан көрінеді.      

Приложение 8        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 101       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

Типовая учебная программа по предмету «Қазақ тілі»
для 10-11 классов естественно-математического направления
уровня общего среднего образования (с неказахским языком обучения)

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Оқыту қазақ тілде емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәні – орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес «Тіл және әдебиет» білім беру саласына енгізілген және мектептің жалпы орта білім беру деңгейінде міндетті түрде оқытылатын пән.
      3. «Қазақ тілі» пәнінің маңыздылығы қазақ тілінің Мемлекеттік тіл мәртебесімен дәйектеледі. Қазақ тілін оқыту барысында өзге тілде білім алатын жоғары буын оқушыларын қазақ тіліндегі сөйлесім әрекетін мәдениаралық қатысым құралы ретінде меңгерту көзделеді.
      4. Оқыту қазақ тілде емес мектептердің бастауыш білім деңгейінде қарапайым деңгей 1-4-сыныптарды қамтыса, негізгі және орта деңгейлер 5-сыныптан бастап оқытылады да, 9-сыныппен аяқталады. Ортадан жоғары деңгей 10-11-сыныптарды қамтиды.
      5. 10-11-сыныптарға арналған «Қазақ тілі» пәнінің оқу бағдарламасы – қазақ тілде емес мектептерде қазақ тілін коммуникативтік тұрғыдан меңгеруді қамтамасыз ететін; қазақша сөйлесім әрекетінің барлық түрлерін (тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым, тілдесім) ортадан жоғары деңгейде іс жүзіне асыратын; оқушының түсінікті сөйлеу дағдысы мен сауатты жазу дағдысын қалыптастыратын білім мазмұнын, көлемін, мөлшерін, оқу жүктемесін қамтитын; білім, білік, дағды деңгейлеріне байланысты тақырыптық аяларды, дидактикалық ұстанымдарды; оқушылардың білімі мен білігіне қойылатын талаптарды анықтайтын нормативтік құжат.
      6. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы», «Білім беру туралы» Заңдары мен «Қазақстан-2050» стратегиялық бағдарламасында белгіленген міндеттер еліміздің білім беру жүйесінде көптілді меңгерген дара тұлға қалыптастыру мақсатын жүзеге асырудың ұтымды жолдарын анықтауды талап етеді.
      7. Әлемдік білім кеңістігінде орныққан «Шетел тілдерін деңгейлеп меңгертудің еуропалық жүйесінде» белгіленген тілді игерудің деңгейлері мен олардың сипаттарының негізінде Қазақстан Республикасындағы оқыту қазақ тілді емес жалпы білім беретін мектептердің 1-11 сыныптарында қазақ тілін үйретудің деңгейлері айқындалды. Оқушының білім, білік, дағдылары орта мектеп жүйесінде тілді деңгейлік меңгерту ерекшеліктеріне сәйкестендіріліп, жіктелді.
      8. 10-11-сыныптардағы Ортадан жоғары деңгей – В₁₊ екі игерімді қамтиды:
      тереңдетіле қалыптасқан толық игерім В _1.2 – 10-сынып;
      тереңдетіле қалыптасқан жетік игерім В ₁₊ – 11-сынып.
      9. Қазақстан Республикасы халқының контингенті мен қазақ тілді емес жалпы білім беретін мектептерінде тілдерді оқыту мен үйретудің өзіндік ерекшелігі ескерілді және тілдерді деңгейлік меңгерудің еуропалық жүйесі негізге алынды:
      1) еуропалық жүйеге сәйкестендірілген тілдік деңгейлер жалпы білім беретін орта мектептің 10-11 сыныптары бойынша сараланды;
      2) ортадан жоғары деңгейдің тіл меңгеру игерімдері айқындалды;
      3) ортадан жоғары деңгейдегі базалық білім мазмұны тілдік деңгейлер бойынша түзілді;
      4) оқушының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар ортадан жоғары деңгейдің ерекшеліктерін ескере отырып, сөйлесім әрекетінің бес түрі бойынша сараланды;
      5) әр сыныптағы бағдарлама материалдары тілдік бөлім, қатысымдық-сөйлесімдік бөлім және мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі бойынша нақтыланып ұсынылды.
      10. Қазақ тілін үйренуге негіз болатын бөлімдер арқылы оқушылардың жобаланған оқу нәтижелеріне жетуі қарастырылады.
      11. Оқу пәнінің мақсаты – ортадан жоғары деңгей бойынша қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту; сөйлесім әрекетінің түрлеріне сай оқушыны тілдік білім негізінде әдеби тілде сөйлеуге, сауатты жазуға үйрету арқылы дара тұлғаның тілдік қабілетін дамыту, бір-бірімен сабақтас, жүйелі тақырыптарды коммуникативтік тұрғыдан ұсына отырып, оқушыларға қазақша тілдік қатынас нормалары мен мәдениетін игерту.
      12. Оқу пәнінің міндеттері:
      1) жоғары сынып оқушыларының білімін тілдік, лингвомәдениет-танымдық, этномәдени және әлеуметтік тұрғыдан кеңейтіп, қазақ тілін игертудің коммуникативтік бағытын жүзеге асыру;
      2) оқушының өз ойын, пікірін, көзқарасын еркін, дұрыс, нақты (ауызша және жазбаша) жеткізе білу дағдыларын жетілдіру;
      3) оқушылардың қазақ тіліндегі функционалдық сауаттылығын дамыту;
      4) мәдени-әлеуметтік, қоғамдық-саяси тақырыптардағы оқу материалдарымен жұмыс аясында оқушылардың қатысымдық құзіреттіліктерін қалыптастыру.
      13. Тілді меңгеру деңгейлерін игерімдерге жіктеу білім беруді дара тұлғаға бағдарлау ұстанымына сай іске асырылады. Бір деңгейдің бастапқы сатыларындағы білім мазмұнын игерген оқушы бейімдеу, дамыту, психологиялық үйлесімділік ұстанымдары негізінде ортадан жоғары деңгейде берілген білім мен біліктерді меңгеруге мүмкіндік алады.
      14. Қазақ тілде емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәнінің білім мазмұнын іріктеуде қатысымдық-әрекетшілдік, қатысымдық-функционалдық, функционалдық сауаттылықты қалыптастыру, ұлттық ерекшеліктерді ескеру, оқу материалдары мазмұнының аутенттілігі, шындық өмірге сәйкестігі; оқушының тілді білу деңгейіне сай келуі; білім мазмұнының жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуға, оның өзіндік және шығармашылық қабілетін арттыруға, қажетті іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған оқыту ұстанымдары басшылыққа алынды:
      1) білім берудің үздіксіздік ұстанымы оқытудың барлық сатыларының арасындағы жалғастықты әдіснама, мазмұн, әдістеме және технология сабақтастығы тұрғысынан қамтамасыз етеді;
      2) оқытудың қатысымдық-әрекетшілдік ұстанымы оқушыларды оқу-танымдық әрекетке белсенді қатыстыру арқылы өздігінен жаңа білім алуға ұмтылдырып, өзін өзі бағалау мен өз әрекетін өзі бақылай алу дағдыларының қалыптасуын қамтамасыз етеді.
      3) пәнаралық байланыс ұстанымы оқу мәтіндерінің мазмұнын талдату, өздік және шығармашылық тапсырмаларды орындату барысында жүзеге асырылады;
      4) түсіністік ұстанымы қазақ тілін оқыту барысында жоғары сынып оқушыларының психологиялық-физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, психологиялық жағымды жағдай тудыруға мүмкіндік жасайды. Оқушылардың өзара қарым-қатынас жасауына және олардың өз жетістігін сезінуіне мүмкіндік беретін тілектестік ниетті ұстану оқу үдерісі тиімділігінің маңызды шарты болып табылады.
      5) оқушылардың тұлғалық жетістіктерін ескеру ұстанымы түрлі деңгейдегі күрделі тапсырмаларды шешуге, өздік жұмыстарды орындауға, оқыту мотивінің тұлғалық-мәнділігін қалыптастыруға, оқытудың ұтымды технологиясы мен оқу материалдарын таңдауға және бейімдеуге, оқушылардың жоспарланған нәтижелерге жетуіне мүмкіндік береді.
      6) шығармашылық ұстанымы оқушылардың әртүрлі өмірлік жағдаяттарда жаңа міндеттерді өздігінен шешу қабілетін, құзіреттілікке бағытталған тапсырмаларды орындау білігін қалыптастыруға мүмкіндік тудырады.
      15. Пәнаралық байланыс өзге тілді мектеп оқушысының қазақ тіліндегі сөздік қорын молайтуға, дүниетанымын кеңейтуге, қазақ тілін қолдану мүмкіндіктерін арттыруға жол ашады. Жалпы білім беретін өзге тілде оқытатын мектептердің негізгі сатысында «Қазақ тілі» пәнін төмендегідей пәндермен байланыстыра меңгерту көзделеді:
      1) «Қазақ әдебиетімен»:
      қазақ тілін жүйелі әрі сапалы меңгертуде оқу материалдарының басым бөлігі көркем-әдеби шығармалардан алынатындықтан, тіл мен әдебиеттің арасындағы байланыс үздіксіз жүргізіліп отырады;
      көркем мәтіндер оқушыны ойлауға, сөйлеуге үйретумен қатар тілдік-эстетикалық талғамдарын арттыруға, көркем, шебер сөйлеу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді, сөз байлығын молайтады;
      2) «Орыс (ұйғыр, өзбек, тәжік) тілімен»:
      қазақ тілінің құрылымдық жүйесін танытуда орыс (ұйғыр, өзбек, тәжік) тілімен салыстыру әдісі, бір жағынан, оқушының дүниетанымын кеңейтсе, екінші жағынан, тілді сапалы меңгертуге, саналы түсіндіруге әсер етеді;
      оқушылардың ана тілі мен қазақ тілінің арасындағы ерекшеліктерді білуі сөз әдебіне байланысты қатысымдық дағдыларды меңгертуде маңызды рөл атқарады;
      3) «Қазақстан тарихымен»:
      тіл мен тарихтың байланысы оқушының тіл туралы дүниетанымын кеңейтеді, термин сөздерді, басқа тілден енген сөздерді меңгертуде ерекше рөл атқарады;
      сөздердің этимологиясын түсіндіруде де тарихи фактілерге сүйену оқушылардың оқу мотивтерін қалыптастыруға мүмкіндік береді;
      4) «Информатика» пәнімен:
      оқушыларға ұсынылатын өздік және шығармашылық тапсырмаларды сапалы орындауға ақпараттық технологияларды қолдану дағдыларын дамытады;
      интернет көздерінен материалдар тауып, оларға талдау жасау, ой қорыту, алынған материалдарды өз жұмыстарында орынды қолдануға үйрететін тапсырмалар оқушылардың ақпараттық мәдениетін дамытуға жол ашады;
      5) жаратылыстану циклі пәндерімен:
      қазақ тілінің жаратылыстану пәндерімен сабақтастықта меңгертілуі оқушылардың сөздік қорларын молайтуға және түрлі тілдік жағдаяттарда қазақ тілін орынды қолдану дағдыларын жетілдіруге септігін тигізеді;
      қазақ тіліндегі терминдерді сауатты қолдануға мүмкіндік туғызады.
      16. Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында ұсынылған Типтік оқу жоспарына сәйкес қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы «Қазақ тілі» пәні аптасына 10-11-сыныптарда 4 сағаттан оқытылады. Оқу жылындағы барлық сағат саны:
      1) 10-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат, оның ішінде: ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 16 сағат;
      2) 11-сынып – аптасына 4 сағат, барлығы – 136 сағат, оның ішінде: ағымдағы бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 16 сағат.
      17. Оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін қоғамдық-гуманитарлық бағытында «Қазақ тілі» пәні аптасына 3 сағаттан оқытылады. Оқу жылындағы барлық сағат саны:
      1) 10-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат, оның ішінде: бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 6 сағат;
      2) 11-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат, оның ішінде: бақылау жұмыстарына және тоқсандық, жылдық қайталауларға - 6 сағат.
      18. Оқу бағдарламасының білім мазмұнында сағаттар мөлшері оқыту тіліне байланысты келесідей үлгіде көрсетілген. Мысалы: І. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 40/32 сағат. 1. Отбасындағы әке мен бала қарым-қатынасы - 5/4 сағат. Мұндағы алдыңғы сан орыс тілді мектептерге, ал соңғы сан өзбек, ұйғыр, тәжік тілді мектептерге арналып көрсетілген.
      19. Оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
      1) оқыту қазақ тілді емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәнінің базалық білім мазмұнын анықтауға түрлі тілдік қарым-қатынастың ауқымында пайда болатын жағдаяттар, жағдаятқа қатысушылар, заттар, оқиғалар, іс-әрекеттер, мәтіндер негіз болды.
      20. «Қазақ тілі» пәнінің мазмұндық желісі үш аяға бөлініп ұсынылды:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая;
      2) оқу-еңбек аясы.
      3) әлеуметтік-мәдени ая;
      21. Әрбір аяда қамтылған тақырыптар бірізділікті сақтай отырып, бірте-бірте күрделенеді. Қазақ тілінің функционалдық-грамматикалық минимумдары осы лексикалық тақырыптарды меңгерудің нәтиже көрсеткіші ретінде ұсынылады.
      22. 10-сынып:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая:
      «Отбасындағы әке мен бала қарым-қатынасы», «Мен үйдің тұңғышымын», «Отбасы бюджетін жоспарлау», «Менің жеке бюджетім», «Қалай сәнді киінуге болады?», «Қазақ – қонақжай халық», «Біз қонақ күтеміз», «Дастархан жаямыз»;
      2) оқу-еңбек аясы:
      «Менің данагөй замандастарым», «Уақыт алтыннан қымбат», «Пошта қызметін қолданамыз», «Компьютер: пайдасы мен зияны», «Мен мамандық таңдаймын», «Мен болашақта қандай жұмыс істеймін?»;
      3) әлеуметтік-мәдени ая:
      «Қазақстан мемлекеті: Тәуелсіздік толғауы», «Қазақстан картасы туралы не білесің?», «Қазақстанның белгілі ғалымдары», «Ғарыш – ғылым нысаны», «Медицина жаңалықтарын білгім келеді», «Бұл сақ дәуірінікі болар», «Мен сайлауға қатысамын», «Әр елдің салты басқа...», «Сенің есімің қандай мағына білдіреді?», «Мен оқитын газет-журналдар».
      23. 11-сынып:
      1) әлеуметтік-тұрмыстық ая:
      «Саяхатқа шығайық...», «Жолыңыз болсын!», «Әуежайда», «Теміржол бекетінде», «Қонақ үйде», «Қандай қонақүйге түстіңіз?» «Сарыарқа туралы не білесің?», «Алтай туралы айтып көрейін», «Жер жәннаты – Жетісу», «Мұнайлы өлкеде», «Қазақстанның экологиясы сені толғандыра ма?», «Егер мен Қазақстан Парламентіне депутат болсам», «Жаһандану бізге не береді?»;
      2) оқу-еңбек аясы:
      «Мемлекеттік емтихан тапсырамын», «Мен өз елімде жан-жақты білім ала аламын», «ҚР Президентінің Жолдауымен танысамыз: Тәуелсіздік толғауы», «Сенің құжатың түгел ме?»;
      3) әлеуметтік-мәдени ая: «Мәдени мұра» бағдарламасы», «Алтын адам» қайдан табылды?», «Сән», «Жастар киімі», «Тарихи ескерткіш», «Театрға саяхат», «Театрда өзіңді ұстай біл», «Шәкен Айманов – ұлы режиссер».

2. Оқу пәнінің 10-сыныптағы базалық білім мазмұны

      24. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 40/32 сағат:
      1) «Отбасындағы әке мен бала қарым-қатынасы» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Сөйлесім типтері. Лексика: мән беру, тәрбие алу, қаталдық, ізгілік, қажы, турашылдық, жат, өгей болу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Әке мен бала қарым-қатынасы туралы мәтіндер. Оқылым. Әке мен бала қатынасы туралы мәтіндерді оқу. Айтылым. Өз сезімін, қарым-қатынасын баяндау. Жазылым. Көркемдік жазылым (Абзац, диалог т.б. сақтап көркем жазу). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Қалыптасқан тілдесім (әр адамның өмірдегі өз орнына сай бір-бірімен тілдесуін, түсінісуін меңгерту). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасы, ата-ана арасындағы қарым-қатынас туралы мақал-мәтелдер мен қанатты сөздер, тиым сөздермен танысу. Мақал туралы ой бөлісу;
      2) «Мен үйдің тұңғышымын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Монологтік сөз. Лексика: сүйінші сұрау, көрімдік беру, сәби, тұңғыш бала, кенже бала, ерке, қара шаңырақ, шаңырақ иесі, ортаншы бала, тұспалдап айту, дәстүр: бесікке салу тойы, бөлеу, қырқынан шығару, тұсау кесу, шашу, ала жіп, тіл-көзден сақтау;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Әке мен бала қарым-қатынасы туралы мәтіндер. Оқылым. Әке мен бала қатынасы туралы мәтіндерді оқу. Айтылым. Өз сезімін, қарым-қатынасын баяндау. Жазылым. Көркемдік жазылым (Абзац, диалог т.б. сақтап көркем жазу). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Қалыптасқан тілдесім (әр адамның өмірдегі өз орнына сай бір-бірімен тілдесуін, түсінісуін меңгерту). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасы, ата-ана арасындағы қарым-қатынас туралы мақал-мәтелдер мен қанатты сөздер, тыйым сөздермен танысу. Мақал туралы ой бөлісу;
      3) «Отбасы бюджетін жоспарлау» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Баяндау. Лексика: құралады, асырау үшін, кіріс/ шығын, жиынтығы, тең болуын қадағалайды, орынды жұмсау, қажетін қанағаттандырады, төлемақы, тізім жасау, коммуналдық төлем, жылу, электр шығыны, ыстық/суық су шығыны, күнделікті, қалта шығыны, жол ақы, қаржы, тізім жасау, карточкамен есептесу, бөлеміз, қалдырамыз;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді түсіну. Оқылым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым. Тақырып туралы баяндау. Жазылым. Үй төлемінің түбіртегін толтыру. Тілдесім. Тақырыпқа қатысты тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету). Диалог-сұрақ. Диалог-жауап;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мақал-мәтел, нақыл сөздер;
      4) «Менің жеке бюджетім» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Сипаттау. Лексика: күнделікті қалта шығыны, үнемдеу, ақша жұмсау, қолқабыс, тұтынушы мәдениеті, бас тартамын, тұрақты табыс, «қабілеттілікке» тест тапсыру, ондыққа кіру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді түсіну. Оқылым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым. Тақырып туралы баяндау. Жазылым. Отбасы мүшелерін сипаттап мәтін жазу. Тілдесім. Тақырыптық тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету). Диалог-сұрақ. Диалог-жауап;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: мақал-мәтел, нақыл сөздер;
      5) «Қалай сәнді киінуге болады?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Суреттеу. Лексика: талғам, жарасымды, кестесіз, сызықтары, биік өкшелі, еркін сезіну, жүріс-тұрысқа, өте ыңғайлы, денеге ауа жібереді, ылғал өткізбейді, денеңді қыспайды, қимылыңды шектемейді;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді түсіну. Оқылым. Тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым. Тақырып туралы баяндау. Жазылым. Суреттемелік мәтін жазу. Тілдесім. Кәсіби тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету). Диалог-сұрақ. Диалог-жауап;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сән, талғам туралы мақал-мәтел, нақыл сөздер;
      6) «Қазақ – қонақжай халық» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Пайымдау. Лексика: келін, құдағи, үлкендер, бап, қоғам дерті, қызу қанды, рух, төзімді, риза ету, қонақасы;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қонақжайлыққа қатысты мәліметтерді тыңдап түсіну. Диалогтік мәтіндерді түсіну. Оқылым. Қонақ күту дәстүріне байланысты мәтіндер. Айтылым. Қонақ күтуде жасалатын іс-әрекеттерді баяндау. Жазылым. Танымдық жазылым (оқушыны қонақ күту туралы өз ойынан қорытынды жасап, жазуға үйрету). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ халқының қонақжайлығы туралы мәтіндер;
      7) «Біз қонақ күтеміз» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Құттықтау хат. Лексика:шақыру қағазы, қатты күлмеу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мәтіндегі негізгі деректерді түсініп тыңдау. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Қонақ күту дәстүріне байланысты мәтіндер. Айтылым. Қонақ күтуде жасалатын іс-әрекеттерді баяндау. Жазылым. Танымдық жазылым (оқушыны қонақ күту туралы өз ойынан қорытынды жасап, жазуға үйрету). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ халқының қонақжайлығы туралы мәтіндер;
      8) «Дастархан жаямыз» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Мадақсөз. Лексика: дастархан жаю әдебі, иісі, естелік, еңбекке үйрету, жалғастыру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мәтіндегі ұлттық ерекшеліктерді айыру. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Қонақ күту дәстүріне байланысты мәтіндер; Айтылым. Талғаммен жайылған дастарханға мадақсөз айту. Жазылым. Танымдық жазылым (оқушыны қонақ күту туралы өз ойынан қорытынды жасап, жазуға үйрету). Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ халқының дастархан жаю әдебі туралы мәтіндер.
      25. Оқу-еңбек аясы – 30/24 сағат:
      1) «Менің данагөй замандастарым» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-қоштау. Лексика: жүлде, замандастар, меңгеруші, мүшәйра, жыр кеші, бағындыру, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, тамсану, «алтын балалар», ұлттық құндылық, дәріптеу, бірнеше дүркін, құрмет тақтасы, көрсеткіш, сұраныс, атақ, пысық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қазіргі заманғы данагөйлер жайлы мәтіндерді тыңдап түсіну. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Әлемді мойындатқан данагөйлер туралы мәтіндерді оқу. Айтылым. Қоштау сөздерді қолданып, данагөйлер туралы мәтін құрап айту. Жазылым. Танымдық жазылым. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әлемді мойындатқан данагөйлер туралы мәтіндер;
      2) «Уақыт алтыннан қымбат» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-кеңес. Лексика: өлшем, көзқарас, шаруашылық, бозғылт тарту, таңның ағаруы, қас қараю,ағымдағы жұмыстарды, күнделікті жұмыстар, айырмашылық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мәтіндегі ұлттық ерекшеліктерді айыру. Диалогтік мәтіндер. Оқылым. Тақырып бойынша берілген мәтіндерді түсініп оқу. Айтылым. Уақыт өлшемдерін қатыстырып диалог-кеңес айту. Жазылым. Танымдық жазылым. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім. Бейресми тілдесімді қолдану (оқушыларға ресми емес, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесетін, қарапайым қарым-қатынастың түрлерін үйрету). Диалог-мәлімет;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: уақыт өлшемдеріне қатысты мәтіндер;
      3) «Пошта қызметін қолданамыз» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-әңгіме. Лексика: несиелік төлем, салыстыру, әлеуметтік жәрдемақы тіркеу, тапсырыс, түйме, ұяшық, сәлемдеме;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Пошта қызметі туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Пошта қызметі туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Пошта қызметі туралы сұхбат-мәтіндер. Айтылым. Пошта қызметі туралы мәліметтер. Жазылым. Пошта қызметі бойынша мәтін. Тілдесім. Пошта қызметі туралы пікірлесім. Пошта қызметі туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Ұлттық маркалар;
      4) «Компьютер: пайдасы мен зияны» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-сұхбат. Лексика: дербес, пернетақта, логикалық құрылғылар, жүйелік блок;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Қазіргі заманғы компьютерлердің мүмкіндіктері туралы ақпараттар. Оқылым: Оқу мәтіндері: компьютерлердің жетілдірілген мүмкіндіктері, компьютердің пайдасы мен зияны жайлы баяндау, хабарлау, жарнама сипатындағы мәтіндер. Компьютердің пайдасы мен зияны туралы диалогтік мәтіндер. Айтылым: Компьютердің пайдасы мен зияны туралы мәліметтер айту. Жазылым: Компьютердің пайдасы мен зиянына байланысты мәтін. Тілдесім: Компьютердің пайдасы мен зияны туралы пікірлесім. Дүкен қызметкерлерінен компьютер түрлері туралы қажетті мәліметтер алу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Компьютердегі мәліметтердің қазақша жазылуы;
      5) «Мен мамандық таңдаймын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-пікірлесім. Лексика: ақ халатты абзал жан деп айту, халыққа адал қызмет ету, сүйіспеншілігін ояту, еркін, жетік, қызығушылықты ескеру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Мамандыққа қатысты мәтіндер. Оқылым: Мамандыққа қатысты мәтіндерді оқу. Айтылым: Өзі таңдаған мамандықты сипаттай отырып, болашақта соған қатысты істейтін істері туралы баяндау. Жазылым. Өзі таңдаған мамандық туралы әңгіме жазу. Тілдесім: Мамандық туралы тақырыптар төңірегінде пікір алмасуды жүзеге асыру, кәсіби сөздер құрамын кеңінен қамтитын тілдік қатынасты кәсіби түрде іске асыру. Диалог-реплика – тілдік қатынаста ойын қысқа сөздер мен сөз тіркестері арқылы тез жеткізу. Диалог-сұрақ;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Қазақ суретшілері туралы мәтіндер. Көптілді білетін жастар туралы мәлімет;
      6) «Мен болашақта қандай жұмыс істеймін?» –5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: телефонмен сөйлесу әдебі. Лексика: еңбек нарығы, сұранысқа ие, жұмыс берушілер, кәсіби-техникалық, бағдарламашылар, маман тапшылығы, жаппай ақпараттандыру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Тақырыпқа қатысты мәтіндер. Оқылым: Тақырыпқа қатысты мәтінді оқу. Айтылым: Болашақта істейтін жұмысын сипаттай отырып баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Тілдесім: Болашақ жұмыстарына қатысты тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету);
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Белгілі мамандар туралы мәлімет.
      26. Әлеуметтік-мәдени ая– 50/40 сағат:
      1) «Қазақстан мемлекеті: Тәуелсіздік толғауы». – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Публицистикалық стиль. Лексика: ішкі/сыртқы саясат, президенттік басқару, елбасы жолдауы, билеп-төстеу, айбарлы, оздыру, ұлы мұрат, қажыр-қайрат, ортақ парыз, төтеп беру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Тәуелсіздік толғауы бойынша Қазақстан туралы мәліметтерді іздеу, табу, тыңдап түсіну. Көк түріктер, Алтын Орда, Қазақ хандығы, ерлік пен елдік жайлы ақпаратты тыңдап-түсіну. Оқылым: Қазақстан мемлекеті, оның құрылымы мен Тәуелсіздік толғауындағы басты идеяларды оқып түсіну. «Мәңгілік ел» идесы мен тәуелсіздіктің байланысын мәтіннен тауып оқу. Айтылым: Қазіргі Қазақстан мемлекеті Көк түріктер мен Қазақ хандығының мұрагері екендігін дәйектеп айту. Қазақстан мемлекетінің тәуелсіздігін нығайтуға қосатын өз үлесі туралы пайымдамалық мәтін құрап айту. Жазылым: Тәуелсіздік толғауы бойынша өз ойын шағын эссе түрінде жазу. Тілдесім: «Ұлан-ғайыр жері бар, ұлы мұратты Елі бар, бабалар жазған ұлы тарихы мен ұрпағы көз тіккен ұлы болашағы бар халықтың» болашағы туралы пікір алмасу. Қазіргі «Ел тәуелсіздігі – дамудың кепілі» тақырыбында «Дөңгелек үстел» өткізу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Тәуелсіздікке қатысты көркем шығармаларды түсініп оқу, пікір алмасу;
      2) «Қазақстан картасы туралы не білесің?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ауызекі сөйлеу стилі. Лексика: хан, сұлтан, хандық, тайпалар, рулар Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз, Қазақ хандығы, мемлекет шекарасы, жер бедері;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Қазақстан картасы туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтіннің стилін айыру. Қазақстан картасы туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: қазақстан картасы, еліміздің географиялық орны туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Қазақстан картасы туралы, оның маңызы туралы тілдесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Қазақстан картасы, оның географиялық орны туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      3) Қазақстанның белгілі ғалымдары – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ғылым стиль. Лексика: ғұлама, жиһанкездік, философиялық тұжырымдар, ұтқыр, шығыстанушы, әскери қызмет;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым:. Қазақстанның белгілі ғалымдары, ғылыми жұмыстар, жобалар туралы мәтіндер. Оқылым: Қазақстанның белгілі ғалымдары, ғылыми жұмыстар, жобалар туралы мәтіндер. Айтылым: Ғылыми жоба туралы мәтіндер. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Отандық ғалымдар туралы сөйлесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстанның белгілі ғалымдары туралы мәліметпен таныстыру;
      4) «Ғарыш – ғылым нысаны» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ресми іс қағазда стилі. Лексика: ғарыш айлағы, техникалық тұғырлар, ғарыш кемелері, кеден, қазақ ғарышкерлері, инженер-ұшқыш,жетік меңгеру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Ғарыш, ғарышкерлер, Байқоңыр туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтіннің стилін айыру. Мемлекеттік құрылым туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Ғарыш, ғарышкерлер, Байқоңыр туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Ғарышпен байланысты тілдесімді жүзеге асыру (тақырыпқа байланысты сөйлесудің үлгілерін, сөздерді, тілдік қолданыстарды, терминдерді үйрету);
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Ғарыш, ғарышкерлер, Байқоңыр туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      5) «Медицина жаңалықтарын білгім келеді» -5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Көркем әдебиет стилі. Лексика: телеемхана, жаңа технологияларды қолдану, адам өмірін сақтау, соңғы жетістіктер. Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Медицина жаңалықтары туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтіннің стилін айыру. Медицина жаңалықтары туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Медицина жаңалықтары туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Медицинаның бүгіні, ертеңі туралы пікірлесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Медицина жаңалықтары туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      6) «Бұл сақ дәуірінікі болар» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Шешендік сөз тәсілдері. Лексика: көшпелі, мола, көмілген, жорық жасау, табыну, жаулап алу, лауазымдық белгі, жерлеу, айғағы, бекзада, жаралану, ел намысы, жаулау, иемдену, қолға түсіру, қайғыру, таптатпау, бел байлау, шайқасу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Сақ дәуірі туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Мәтінді түсініп оқу. Сақ дәуірі туралы мәтіндерге талдау жасау. Айтылым: Сақ дәуірі туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Тарихқа, сақ дәуіріне байланысты ой бөлісу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Сақ дәуірі туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      7) «Мен сайлауға қатысамын» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Шешендік сөз тәсілдері. Лексика: сайлау науқаны, үміткерлерді таңдау, кәмелетке толғандарды тарту, дауыс беремін, сайлау мерзімі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Сайлау туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Сайлау туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Сайлау туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Сайлау, сайлауға қатысу жайлы өз пікірлерін бөлісу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Сайлау туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      8) «Әр елдің салты басқа...» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Риторикалық сұрақ. Лексика: мұрындарын тигізу, алақан, маңдайына тигізу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы мәтіндерді түсіну. Оқылым: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Әртүрлі халықтардың дәстүрлері жайлы пікір алмасу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлім: Әр халықтың өзіне тән ерекше дәстүрлері туралы мәтіндерді оқып, пікір алмасу;
      9) «Сенің есімің қандай мағына білдіреді?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: ойталқы. Лексика: көне, нәресте, ат қояды;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Баланың дүниеге келуіне байланысты қазақтың салт-дәстүрлері туралы мәтін. Мәтіндегі ұлттық ерекшеліктерді айыру. Оқылым: Мәтіннің ұлттық-мәдени мазмұнын танымдық тұрғыдан түсініп оқу. Айтылым: Шілдеханада орындалатын белгілі бір әрекетті не істі жасауды бір-бірінен өтіну. Баланың дүниеге келіне байланысты қазақтың ұлттық салт-дәстүрлері туралы баяндау. Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу. Тілдесім: Адам аттарына, оларды таңдау талаптарына қатысты пікір бөлісу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасылық дәстүрлер;
      10) «Мен оқитын газет-журналдар» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Стиль түрлері. Лексика: жылда, құнды ақпарат, баяндама;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым: Балаларға арналған басылымдар туралы мәтін. Оқылым: Балалар басылымдары туралы мәтіндерді оқу. Айтылым: Газет/журналдардың пайдасын бағалау тұрғысынан баяндау. Жазылым: Осы тақырыпқа қатысты жазбаша жұмыстар. Тілдесім: Отандық басылымдардың қоғамдағы рөлі туралы ой бөлісу. Диалог-мәлімет – белгілі бір газет, журнал туралы мәлімет беру;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Алғашқы қазақ газеттері туралы пікір алмасу.

3. Оқу пәнінің 11-сыныптағы базалық білім мазмұны

      27. Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 60/48 сағат:
      1) «Саяхатқа шығайық...» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Прагматикалық диалог. Лексика: жұмыс бабы, көкжиек, жаңа әсер алу, сәулет құрылысы, жайлы, төлқұжат/жеке куәлік, құжаттың көшірмесі, аудармашы жалдау, ақша айырбастау;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Саяхаттау, саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу жайлы ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеуге байланысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Саяхаттау – саламатты өмір салты, құжаттарды рәсімдеу туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, прагматикалық диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Сапарға шығу, жол туралы мақал-мәтелдер, тыйым сөздер;
      2) «Жолыңыз болсын!» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-сөзталас. Лексика: Жолыңыз болсын! Қош келдіңіз! Танысқаныма қуаныштымын! амандықпен оралу, жүрексіну, толқу, дүние жүзін аралау, қимай қоштасу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жол жүргенде, алыстан қонақ келгенде айтылатын лексикалық бірліктермен танысу. Оқылым. Мәтін оқу. Танысу, жолаушы, сапар туралы мәтіндер. Айтылым. Диалог-сөзталас жүргізіп үйрену. Жазылым. Танысу, жолаушы, сапар тақырыптарындағы тірек сөздермен сөз тіркесін, сөйлем, мәтін құрастырып жазу. Тілдесім. Диалог: сұрақ-жауап, себеп-салдар, диалог-сөзталас. Сапарға шығу, жол, таныстық туралы мақал-мәтелдер, тыйым сөздер;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Жол туралы мақал-мәтелдер, тыйым сөздер;
      3) «Әуежайда» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-пайымдау. Лексика: анықтама бюросы, бағыттар, ұшу/жүру кестесі, жолсерік, жеңілдігі бар билеттер, әуежай кафесі, шегерілу, биіктікте ұшу, белдікті тағу, жайлы қону;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Ұшақтың ішіндегі қауіпсіздік ережелері туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: әуежайдағы анықтамалық ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Әуежайдағы қызмет туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Әуежай туралы тірек сөздер бойынша мәтін. Кеден мағлұмдамасын толтыру. Тілдесім. Әуежай туралы пікірлесім. Бекет қызметкерлерінен (анықтама бюросы, касса, жүк қоймасы) өзіне қажетті мәліметтерді сұрап білу. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Сапарға шығу, жол туралы мақал-мәтелдер;
      4) «Теміржол бекетінде» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-теріске шығару. Лексика: жуық, тасымалдау, жүрдек, теміржолшы, шексіз жер, ардагер, кері қайту, пойызға отырғызу басталды, жолжүк, арқалау, жүк тасушы;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Теміржол бекетіне қатысты мәтіндерді тыңдап түсіну. Оқылым. Қазақстан теміржолының тарихы туралы мәтін оқу. Жазылым. Жүк, темір тұлпар, жүрдек пойыз, автокөлік сөздерін қосып сөйлем құрап жазу. Мәтін құрастыру. Айтылым. Пойызбен жол жүру тақырыбында сұрақтарға жауап беру. Теміржол бекетінің қызметі туралы мәліметтерді айту. Тілдесім. Темір жол перронында айтылатын диалог құру. Билет сататын касса қызметкерімен тілдесу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Сапарға шығу, жол туралы мақал-мәтелдер;
      5) «Қандай қонақүйге түстіңіз?» 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Диалог-егес Лексика: қонақүй, бір (екі, үш, төрт) кісілік бөлме, жаңа талапқа сай, жоғары санатты маман, а нықтамалық кітапша, кілт алу/өткізу, қонақ үй әкімшілігі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қонақ үйдегі қызмет түрлері туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: қонақ үй туралы жарнамалық, анықтамалық ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Өзінің сапары туралы. Қонақ үй қызметі туралы мәліметтер. Жазылым. Қонақ үй түрлері мен қызметіне байланысты тірек сөздерге бойынша мәтін. @-mail –мен тапсырыс беру, ақша жіберу, есептесу, жаздыру. Тілдесім. Қонақ үй туралы пікірлесім. Қонақ үй қызметкерлерінен (қонақ үй әкімшілігі, анықтама бюросы, касса) өзіне қажетті мәліметтерді сұрап білу. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі:Сыныптағы оқушылардың өздері тоқтаған қонақ үй туралы сөйлесімі;
      6) «Сарыарқа туралы не білесің?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Прагматикалық диалог туралы өткенді қайталау. Лексика: қыратты, жазық, куә, ұлы дала, қол бастау, толықтай, шоғырлану, қорғасын, темір, қалайы, мыс, кен орны, әлемді мойындату, геологиялық барлау;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Орталық Қазақстанның кенді аймағы туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Орталық Қазақстанның кенді аймағы туралы ақпараттар. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Сарыарқаның табиғаты, Қазақстанның кенді аймағы туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Қазақстанның кенді аймағына байланысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Қазақстанның кенді аймағы туралы пікірлесім. Диалог: Прагматикалық диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған жер туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      7) «Алтай туралы айтып көрейін» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ресми стильдың тілдік ерекшеліктері. Лексика: адамзаттың алғашқы мекені, Орхон-Енисей жазбалары, түркі жұрты, қоныс, куәгер, бабалар аманаты, қорым, оба, қазба жұмыс, көсем, мәйіт, ну орман, өсімдіктер дүниесі, жануарлар әлемі, бұғы шаруашылығы, жер кіндігі, тоғысу, жан сарайы, биік нүктесі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы ақпараттармен танысу. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы мәліметтер. Жазылым. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығына қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Алтай өңірінің табиғаты мен байлығы туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған жер, табиғат туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      8) «Жер жәннаты – Жетісу» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Өмірбаян. Лексика: жер жәннаты, Алатаудың етегі, баға жетпес, мекен, аумақ, өзен камшаты, сілеусін, ілбіс, тас сусар, еңлікгүл, тұңғиық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жетісу жерінің әсем табиғаты, демалыс орындары туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Жетісу, ондағы демалыс орындары, қоғам қайреткерлері туралы ақпараттарды түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Жетісу өңірінің табиғаты мен байлығы туралы мәліметтер. Жазылым. Жетісу өңірінің табиғаты мен байлығына қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Жетісудың табиғаты мен байлығы туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: туған жер, табиғат туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      9) «Мұнайлы өлкеде» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Түйіндеме. Лексика: мұнай қайнары, оң ықпал, текше метр, тасымалдау, алыптар, парыз, сауаттылық, азаматтық көзқарас, елжандылық қасиет, құбыр, тоздыру, үлес қосу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Еліміздің мұнайлы аймақтары туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Мұнай-газ саласы мен экологияның байланысы туралы ақпараттарды түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Ғаламтор материалдарынан Қазақстандағы мұнай өндірісі мен экологиялық проблемалары туралы айту. Жазылым. Мұнайлы өлкеге қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Батыс Қазақстанның табиғаты мен байлығы туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: жер байлығы туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      10) «Қазақстанның экологиясы сені толғандыра ма?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Жарнама. Лексика: жер құнары, мұнай қалдықтары, теңіз байлығы, итбалықтардың қырылуы, айыппұл мөлшері, сүзгілер орнату, тұздың таралуы, түтінді қалалар;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Еліміздің және ғаламның экологиясы туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Қазақстанның экологиялық қауіпті аймақтары туралы ақпараттарды түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. Қазақстанның экологиялық проблемалары туралы айту. Жазылым. Экологияға қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Қазақстанның экологиясы, ғаламдық экологиялық мәселелер туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: табиғат, денсаулық туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      11) «Егер мен Қазақстан Парламентіне депутат болсам» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Хат. Лексика: өкілетті, төраға, халық қалаулысы, заң шығару, тағайындау, жасырын дауыс, президент ұсынады, тұрақты, бірлескен, мақұлдау, мүдде, депутаттық сауал, іскер топ өкілдері;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Сайлау, депутатқа үміткер туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Электронды дауыс беру туралы ақпараттық мәтін. Депутатқа үміткер. Қазақстан Парламенті туралы ақпарат-мәтіндер. Айтылым. Қазақстан Парламенті туралы мәліметтер. Жазылым. Қазақстан Парламенті туралы мәтін. Тілдесім. Қазақстан Парламентіне сайлау жүйесі туралы пікірлесім. Депутатпен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас – диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақтың үш биі: Төле, Қазыбек, Әйтеке туралы мәліметтер;
      12) «Жаһандану бізге не береді?» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Арыз. Өтініш. Лексика:жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер, әлем халықтарының бірігуі, өркениеттілік және ұлт, мемлекеттік және ұлттық құндылықтар, қауіпті үрдістер, ұлттық сана, ұлттық мәдениет, дәстүрлер мен салттардың алмасуы, елжандылық;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы мәтіндерді түсіну. Диалогтік мәтіндер. Айтылым. жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы айту. Жазылым. жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелерге қатысты тірек сөздер бойынша мәтін. Тілдесім. Жаһандану үрдісі, жағымды/жағымсыз әсерлері, тұрмыстағы жаңалықтар, жастар және жаңашылдық, жалпыадамзаттық мәселелер туралы пікірлесім. Диалог: Сұрақ-жауап, Сұрақ-ақпарат, себеп-салдар диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Әлем, өмір, жер жүзі, дүние туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер.
      28. Оқу-еңбек аясы – 20/16 сағат:
      1) «Мемлекеттік емтихан тапсырамын» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Хабарлама. Лексика:мектеп түлектері, балалық, қоштасу, нағыз сын, талап, бірлесіп шешу, бір-бірімізді қолдау, ұпай көрсеткіштері, үлгерім деңгейі;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Мемлекеттік емтихан туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Мемлекеттік емтихан туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Мемлекеттік емтихан туралы сұхбат-мәтіндер. Айтылым. Мемлекеттік емтихан туралы мәліметтер. Жазылым. Мемлекеттік емтихан бойынша мәтін. Тілдесім. Мемлекеттік емтихан туралы пікірлесім. Мемлекеттік емтихан туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Мектеп, оқу-білім туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер;
      2) «Мен өз елімде жан-жақты білім ала аламын» –5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Хабарландыру. Лексика: Қазақстандағы белгілі университеттер, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ (Қазақ ұлттық университеті), Абай атындағы ҚазҰПУ (Қазақ ұлттық педагогикалық университеті), Қ.Сәтпаев атындағы ҚазҰТУ (Қазақ ұлттық техникалық университеті), халықаралық стандартқа сай білім, жаңа білім салалары, жолдама, гранттар ұтып алу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлімі: Тыңдалым. Мұғалімнің, сыныптастарының, өзге де тілдесетін адамдардың сөздеріндегі және үнтаспадан тыңдаған өз еліндегі оқу жүйесі туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндердегі өз еліндегі оқу жүйесі туралы жарнамалық, анықтамалық ақпараттар. Айтылым. Өз еліндегі оқу жүйесі туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Өз еліндегі оқу жүйесіне байланысты білетінін мәтін түрінде жазу. Сұрақтарға жауап жазу. Тілдесім. Ұсынылған тақырып бойынша сөйлесім. Өз еліндегі оқу жүйесі туралы пікірлесім. Білім саласы қызметкерлерінен өзіне қажетті мәліметтерді сұрап білу;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Еліміздің оқу жүйесі туралы пікір алмасу;
      3) «ҚР Президентінің Жолдауымен танысамыз: Тәуелсіздік толғауы» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Конспект. Лексика: «Мәңгілік ел – Мәңгілік Тіл идеясы», интеллектуалды ұлт, кәсіби білім, талап, қоғамның ең белсенді тобы, рух, азат, өмірлік философия, ізденім;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. ҚР Президенті 2014 жылы 15 желтоқсанда жариялаған «Тәуелсіздік толғауын» тыңдап-түсіну. «Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы», «Тәуелсіздіктің ұлы рухы», «Өзара сенімде азат өмір сүруді таңдау», «Халық мәңгілігі» және т.б. идеяларды түсіну: «Тәуелсіздік толғауы» жөніндегі ақпараттарды түсіне білу. Оқылым. Оқу мәтіндері: ҚР Президентінің Жолдауы туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. ҚР Президентінің Тәуелсіздік толғауы туралы сұхбат-мәтіндерді оқып, түсіну. Айтылым. ҚР Президентінің Тәуелсіздік толғауы туралы мәліметтерді оқып, өзіндік ойын айту. Оқу материалдарындағы дәйексөздерді тірек ретінде алып, өзіндік пікірін айу. Тәуелсіздік туралы ойын жүйелі әрі сауатты жеткізу. Жазылым. ҚР Президентінің Жолдаулары бойынша мәтін. Жолдаудағы негізгі идеяны жүйелеп, қысқа әрі нақты жазу. Оны диаграмма арқылы көрсете білу. Ақпарат құралдарындағы «Тәуелсіздік толғауы» туралы материалдар бойынша тезис жазу. Тәуелсіздік туралы эссе жазу. Тілдесім. ҚР Президентінің Тәуелсіздік толғауы, Жолдаулары туралы пікір алысу.Оқыған, жазған, жинаған ақпараттары бойынша сұхбат құру;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Отан, халық, Тәуелсіздік туралы туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер. «Тәуелсіздік» туралы қазақ ақындарының шығармалары;
      4) «Сенің құжатың түгел ме?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Мінездеме. Лексика: алғыр, жауапты, ісіне тиянақты, қолдау көрсету, шыншыл, қоғамдық жұмыстарға қатысу, құжаттарды түгендеу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Құжат, оның түрлері туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Құжат, оның түрлері туралы ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Құжат, оның түрлері туралы сұхбат-мәтіндер. Айтылым. Құжат, оның түрлері туралы мәліметтер. Жазылым. Құжат, оның түрлері бойынша мәтін. Тілдесім. Құжат, оның түрлері туралы пікірлесім. Құжат, оның түрлері туралы сұхбат.
      29. Әлеуметтік-мәдени ая – 40/32 сағат:
      1) «Мәдени мұра» бағдарламасы» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Тезис. Лексика: «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық, халық ауыз әдебиеті, ұлттық жоба, қаржы бөлінді, эпостық жырлар, даналық, бастыру;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық туралы ақпараттық мәтіндерді оқу. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық, халық ауыз әдебиеті, ұлттық жоба туралы ақпарат-мәтіндерді оқып талдау. Айтылым. «Мәдени мұра» бағдарламасы, құндылық туралы мәліметтер. Жазылым. «Мәдени мұра» бағдарламасы туралы мәтін; Тілдесім. «Мәдени мұра» бағдарламасы туралы пікірлесім. Сыныптастарымен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас – диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: «Мәдени мұра» бағдарламасы;
      2) «Алтын адам» қайдан табылды?» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Тақырып. Лексика: шошақ төбелі, алқа, алтын таға, қорған, олжа, біздің дәуірімізге дейінгі, құйма алтын, сүйегі, алтын зерлі, мүйіз тектес өрнек, қола дәуір, сақ көсемі, құрбандық тасы, сәукеле, құл, сайран құру, қыш ыдыстар;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы ақпараттық мәтін мен Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы ақпарат-мәтіндерді оқып, талдау. Айтылым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы мәліметтерге сүйеніп өз ойын айту. Жазылым. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы мәтін. Тілдесім. Қазақстан жерінен табылған «Алтын адамдар» туралы пікірлесім. Сыныптастарымен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас – диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: «Мәдени мұра» бағдарламасы;
      3) «Сән» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Идея. Лексика: белдемше, қалпақ, топтама, көрсетілім, киім пішу, сәнгер, ісмерлік өнер, пүліш, мата, тоқыма бұйымдары, киіз басу;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы ақпараттар. Оқылым. Оқу мәтіндері: Жастар киімі, мектеп формасы және сәнге байланысты ақпараттық мәтін. Диалогтік мәтіндер. Сән орталықтарының ақпараттық-жарнамалық (буклет, киім үлгісі жинақтары, жарнама қағазы,т.б.) мәтіндері. Айтылым. Монолог: Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы мәліметтер. Диалог: Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас - диалогтары. Жазылым. Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы мәтін. Киіну әдебі туралы сұхбат жазу. Тілдесім. Жастар киімі, мектеп формасы және сән туралы пікірлесім. Ателье, киім дүкені қызметкерлерімен сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Жастар киіміндегі ұлттық нақыштар туралы сұхбат. Киімге қатысты мақал-мәтелдер;
      4) «Жастар киімі» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Жоспар. Лексика: жастарға лайық, жаңа үлгідегі, желбір салынған, ұсақ гүлді, талғамға сай, ұлттық нақыш. Адам көркі – шүберек;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бірліктер: Тыңдалым. Талғам туралы мәтін тыңдап түсіну. Оқылым. Оқу мәтіндері: Сәнді киіну, Жастар киімі. Айтылым. Талғамға талас жоқ. Пікірталас жасау. Жаңа сөздерді ауызекі тілде пайдалану. Жазылым. Ұлттық нақыштағы киімдердің атауларын қатыстырып сөйлем құрастыру, мәтін жазу. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас-диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Киім, адамның сыртқы мәдениеті туралы мақал-мәтелдер;
      5) «Тарихи ескерткіш» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Мәтін. Лексика: кесене, зәулім күмбезді, тәу ету (тағзым ету, табыну, құрметтеу), тайқазан, шығыс моншасы. «Сопылық» – Бұл сөздің түбірі арабтың «сафа» (арабша тазалық) сөзімен байланысты деген пікір бар, рухани құндылық, келеңсіз жай, ибалық, иманды/зайырлы қоғам;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы ақпараттар. Оқылым. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер ақпараттық мәтінді тыңдап түсіну. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы ақпарат-мәтіндер. Айтылым. Қазақстандағы тарихи ескерткіш туралы мәліметтер. Жазылым. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы мәтін. Тілдесім. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы пікірлесім. Сыныптастарымен сұхбат. Тілдесім. Диалог-сұхбат. Сұрақ-ақпарат, пікірталас-диалогтары;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы тарихи ескерткіштер;
      6) «Театрға саяхат» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Идея. Лексика: қойылым, өнер, үлес қосу, жасөспірім, талап-тілек, ынталандыру, нығайту;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Театрдағы қойылымдар туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Қазақ театрлары туралы ақпараттық мәтіндерді оқу. Диалогтік мәтіндер. Қазақ актерлары туралы сұхбат-мәтіндерді талдап оқу. Айтылым. Театр туралы туралы мәліметтерді айту. Жазылым. Театрда көргендері мен қойылым бойынша мәтін жазу. Тілдесім. Қазақтың театр ордалары туралы пікірлесім. Театр туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Алғашқы қазақ театрлары мен актерлары туралы мағлұматтар;
      7) «Театрда өзіңді ұстай біл» - 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Ой қорытындысы. Лексика: шымылдық, ілеспе аударма;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Театр мәдениеті туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Театр мәдениеті туралы ақпараттық мәтіндерді оқу. Диалогтік мәтіндер. Қазақ актерлары туралы сұхбат-мәтіндерді оқып талдау. Айтылым. Театр мәдениеті туралы мәліметтер. Жазылым. Театр мәдениеті бойынша мәтін жазу. Тілдесім. Театр мәдениеті туралы пікірлесім. Театр туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы қазіргі театрлар мен актерлары туралы мағлұматтар;
      8) «Шәкен Айманов – ұлы режиссер» – 5/4 сағат:
      Тілдік бөлім: Тұжырым. Лексика: дарынды суреткер, сахна өнері, тұсаукесері;
      Қатысымдық-сөйлесімдік бөлім: Тыңдалым. Шәкен Аймановтың өмірі мен шығармашылығы туралы ақпараттарды тыңдап түсіну. Оқылым. Шәкен Айманов туралы ақпараттық мәтінді оқу. Диалогтік мәтіндер мен Шәкен Айманов туралы сұхбат-мәтіндерді оқып талдау. Айтылым. Шәкен Айманов туралы мәліметтер. Жазылым. Шәкен Айманов өмірі мен шығармашылығы бойынша мәтін жазу. Тілдесім. Шәкен Аймановтың қазақ киносына қосқан үлесі туралы пікірлесім. Қазақ киностудиясы туралы сұхбат;
      Мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақ киносы туралы мағлұматтар.

4. 10-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

Пәндік нәтижелер

      30. Лексика бойынша:
      1) берілген ойдың мазмұнына қарай қажетті сөздердің қолданылуын;
      2) фразеологизмдердің мағынасын дұрыс ажыратуды;
      3) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтауды;
      4) 170-200 лексикалық бірліктің мағынасын білуі тиіс.
      31. Сөз құрамы мен сөзжасам бойынша:
      1) түбірлес сөздердің мағыналық байланысын;
      2) сөз таптарының мағыналық байланысын білуі тиіс.
      32. Грамматика бойынша:
      1) іскерлік және қатысымдық-функционалдық тұрғыдағы тілдік бірліктерді қолдана алуы тиіс;
      2) стильдің түрлерін білуі тиіс.
      33. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым:
      нақты, анық айтылған ақпараттардың мазмұнын түсіну;
      радио, телехабарларда берілетін жаңалықтарды түсіну;
      аудиоматериалдағы айтылған ойды анықтау дағдыларын;
      2) оқылым:
      әртүрлі тақырыптарда ұсынылған мәтіндерді оқып түсіну;
      оқылған мәтіннің негізгі мазмұнын түсініп, баяндау;
      мәтінді оқып, сұрақтарға жауап береді, мағыналық бөліктерге жіктей алу;
      ғылыми-көпшілік, қоғамдық-саяси, әлеуметтік-мәдени тақырыптардағы материалдарды оқып талдау, ой қорыту дағдыларын меңгеруі тиіс;
      3) айтылым:
      өзінің сезімдерін, көзқарасын, ой-пікірін, армандарын жеткізе алу;
      түрлі жағдаятқа сәйкес көзқарасын білдіру;
      затты, құбылысты суреттеп, сипаттап айта алу дағдыларын;
      4) жазылым:
      өзінің алған әсері туралы қысқа, шағын әңгіме жазу;
      пунктуация ережелерін сақтау;
      ұсынылған мәтіндер бойынша жоспар түзу, тезис жазу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      5) тілдесім:
      әртүрлі жағдаятта диалогтік, полиглоттік сұхбаттарға қатысу;
      таныс жағдаяттарда сұхбатқа өздігінен араласу;
      үнтаспада жазылған сұрақтарды тыңдап түсіну, сол туралы өз қөзқарасын білдіру;
      оқыған мәтін бойынша өз пікірін айту дағдыларын меңгеруі тиіс.

5. 11-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

Пәндік нәтижелер

      34. Лексикабойынша:
      1) сөздің тура және ауыспалы мағынасын;
      2) синонимдік қатардан сөз таңдай;
      3) тұрақты тіркестер, мақал мен мәтелдер, афоризмдердің аражігін ажырата;
      4) омоним, антоним, синоним сөздердің қолданылу орындарын;
      5) өндірістің, ғылымның, техниканың, өнер мен мәдениеттің даму нәтижесінде пайда болған ұғымдарды білдіретін терминдерді;
      6) лексикографиялық сөздіктерді қолдану тәсілдерін;
      7) 170-200 лексикалық бірліктің мағынасын білуі тиіс.
      35. Сөз құрамы мен сөзжасам бойынша:
      1) қосымшалардың түрлерін ажырата;
      2) туынды сөздердің түрлерін жіктей;
      36. Грамматика бойынша:
      1) іскерлік және қатысымдық-функционалдық тұрғыдағы тілдік бірліктерді қолдана алуы тиіс;
      мәтіндерге тілдік талдау жасай алуы тиіс.
      37. Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
      1) тыңдалым:
      аудиотаспадан тыңдалған диалогпен полилогті түсініп, онда айтылған сөз мазмұнын жеткізе білу;
      тақырып бойынша тыңдалған пікірге, ойға баға беру;
      радио, телеарналарда берілетін хабарлардың мазмұнын түсіну;
      аудиоматериалдағы айтылған ойды анықтау дағдыларын меңгеруі тиіс;
      2) оқылым:
      мемлекеттік тілде жазылған құжаттарды оқып түсіну;
      мәтіннен өзіне керекті мәліметті бөліп ала білу;
      оқудың нақты мақсатына сай әртүрлі стильдегі мәтіндерден негізгі ойды ажырата алу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      3) айтылым:
      оқыған әңгіменің мазмұны, тақырыбы туралы айтып беру;
      өзбетінше газет-журнал материалдарына шолу жасап, негізгі ойды анықтай алу;
      интернет желісінен қажетті ақпаратты тауып, оны өз сөзімен баяндай алу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      4) жазылым:
      жеке адамға қатысты құжаттарды сауатты толтыру;
      ұсынылған тақырып бойынша шығармашылық сипатта мәтін құрай алу;
      реферат жұмысында дәйек сөздерді кіріктіру және әдебиеттерді рәсімдеу дағдыларын меңгеруі тиіс;
      5) тілдесім:
      ұсынылған тақырып бойынша полилогқа қатысу;
      диалогтің түрлеріне сай пікірлесе алу;
      үнтаспадағы диалогті тыңдап, өз сөзімен айтып беру;
      нақты тақырыпта сұхбат құрастыра алу;
      әңгімені жалғастыру, пікір таластыру дағдыларын меңгеруі тиіс.

6. 10-11-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын
талаптар

Тұлғалық нәтижелер

      38. 10-11-сынып оқушыларының:
      1) Қазақстан Республикасының Тіл туралы Заңына құрмет көрсетуінен;
      2) жоғары патриоттық сезімін көрсете білуінен;
      3) мемлекеттік тілді білуінен, қазақ халқының және Қазақстан аумағында өмір сүріп жатқан басқа да ұлыстардың тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне және басқа құндылықтарына құрметпен қарауынан;
      4) адамдармен қарым-қатынаста жоғары мәдениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақтай білуінен;
      5) өздігінен білім алуға, өмірден өз орнын табуға қабілеттілігінен;
      6) әлеуметтік ортаның ерекшеліктерін дұрыс бағалай алуынан көрінеді.

7. 10-11-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын
талаптар

Жүйелі-әрекеттік нәтижелер

      39. 10-11-сынып оқушыларының:
      1) тақырыпқа қатысты айтылған ақпараттарды талдай, өңдей, жинақтай және қолдана білуінен;
      2) мемлекеттік тілдегі радио, теледидар хабарларын тыңдап, түсінуінен;
      3) мәтіндерден тура, ауыспалы мағыналы сөздерді, мақал-мәтелдерді таба алуынан және оларды қажетіне қарай өзінің сөйлеу тілінде орынды қолдануынан;
      4) өзарман-үміті, жоспарлары жайлы айта алуынан;
      5) мәселеге қатысты өз көзқарастарымен ұсыныстары туралы пікір білдіре алуынан;
      6) заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеруінен;
      7) коммуникативтік қабілеттілігі мен көптілді мәдениеттілігінен;
      8) күнделікті жағдаяттарға байланысты өзгелермен сұхбаттаса алуынан; белгілі бір тақырып бойынша диалогке, полилогке қатыса алуынан;
      9) тосын сұхбаттарға (отбасы, хобби, жұмыс, саяхат т.б.) қатысып, өз ой-пікірлерін білдіруінен;
      10) тілдесім әрекетінде қазақ тілінің сөз мәдениеті нормаларын сақтап қолдануынан;
      11) тілдік жағдаяттардың ерекшелігіне сай қазақ тіліндегі этикеттік орамдарды орынды пайдаланып сөйлесе алуынан көрінеді.

Приложение 9        
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 18 июня 2015 года № 393 

Приложение 114       
к приказу Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 3 апреля 2013 года № 115

Типовая учебная программа по предмету
«Грамота (чтение, письмо, устная речь, дактильная речь)» для
учащихся с нарушением слуха (неслышащие) подготовительного
класса уровня начального образования (с казахским языком обучения)

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
      2. Сауат ашу кезеңі қазақ тілі және тіл дамыту, ана тілі туралы білім жүйесіне кіріспе болып табылады. Берілген бағдарлама бойынша естімейтін оқушылардың дайындық сыныбында тілге оқыту үш бөлімнен тұрады: дактильді сөйлеуге үйрету, ауызекі сөйлеу тілін дамыту және сауат ашу.
      3. Пәннің мақсаты – естімейтін оқушыларға тілді қарым-қатынас құралы ретінде меңгерте отырып, грамматикалық құрылымымен таныстыру, оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру, диалогті сөйлеудің алғышарттарын қалыптастыру.
      4. Пәнді оқытудың негізгі міндеттері:
      1) диалогтік сөйлеудің алғашқы дағдыларын қалыптастыру;
      2) дактильдеу арқылы ауызша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
      3) оқу жазу дағдыларын қалыптастыру;
      4) дыбыстарды дұрыс айту дағдыларын дамыту.
      5. Пәннің мазмұнын меңгеру үшін аптасына 9 сағаттан оқытылады (барлығы – 297 сағат). Жалпы сағат саны кезеңдер бойынша төмендегіше бөлінеді:

      кесте 1