Мемлекеттік мекемелердегі бухгалтерлік есеп жөніндегі нұсқаулық бекіту туралы

Бұйрық Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі қазынашылық департаменті 1998 жылғы 27 қаңтар N 30 Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1998 жылғы 19 наурыз N 489 тіркелді

Қолданыстағы
      1. Осы бұйрыққа қоса беріліп отырған Республикалық және жергілікті бюджеттердің есебінен ұсталатын ұйымдардағы бухгалтерлік есеп жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.
      2. СССР Қаржы министрлігі 1987 жылғы 10 наурыздағы N 61 мемлекеттік бюджеттердің есебінен ұсталатын ұйымдардағы бухгалтерлік есеп жөніндегі нұсқаулық бекітуі туралы күші жойылған деп есептелсін.

      Қазақстан Республикасы
      Қаржы министрлігі
      Қазынашылық департаментінің
      директоры
                                            Қазақстан Республикасы Қаржы 

министрлігі қазынашылық департаментінің 1998 жылғы 27 қаңтардағы N 30 бұйрығымен бекітілген


          Мемлекеттік мекемелердегі бухгалтерлік есеп жөніндегі
                               Нұсқаулық <*>

      Ескерту. Нұсқаулықтың атауындағы өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.
      Ескерту. Бұдан әрі нұсқаулықтың барлық мәтіні бойынша және оған
               қосымшалардағы "бюджеттік ұйымдар", "ұйымдар" деген сөздер
               ауыстырылатын сөздердің септеулері мен жекеше және көпше
               түрлеріне тиісінше "мемлекеттік мекемелер" деген сөздермен
               ауыстырылсын, N 6 мемориалдық ордердің атауы "Түрлі
               ұйымдармен есеп айырысу бойынша және аванстық төлем
               тәртібінде жинақтаушы ведомость" 408-нысаны бұған кірмейді;
               Нұсқаулықтың барлық мәтіні бойынша "министрлік (ведомство)"
               деген сөздер ауыстырылатын сөздердің септеулері мен жекеше
               және көпше түрлеріне тиісінше "республикалық бюджеттік
               бағдарламалардың әкімшілері" деген сөздермен ауыстырылсын
               - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25.
               N 238 V990825_ бұйрығымен.

                     Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру

      1. Республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң есебінен ұсталатын мемлекеттiк мекемелер, сондай-ақ жекелеген мемлекеттiк мекемелердiң жанындағы орталықтандырылған бухгалтериялар осы Нұсқаулыққа сәйкес бюджет бойынша шығыстар сметасының және ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттар бойынша кiрiстер мен шығыстар сметасының орындалу, демеушiлiк және қайырымдылық көмек үшiн мемлекеттік мекемелердiң шоттарына, депозиттiк шоттарға түскен ақшалай сомалардың есебін, бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялардың есебiн жүзеге асырады. <*>
      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.
      Ескерту. 1-тармақ өзгерді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_ бұйрығымен.
      2. Бюджет ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттар бойынша кiрiстер мен шығыстар сметасы, демеушiлiк және қайырымдылық көмек үшiн мемлекеттiк мекемелердiң шоттарына, депозиттiк шоттарға түскен ақшалай сомалар бойынша шығыстар сметасын орындаудың бухгалтерлік есебін бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялардың есебiн осы нұсқаулықта көзделген шоттар жоспары бойынша біртұтас баланс негізінде жүргізіледі. <*>
      Ескерту. 2-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту. 2-тармақ өзгерді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_ бұйрығымен.
      3. Бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық департаментімен келісіп қажет болған жағдайда өз қызметінің өзгешелігін ескере отырып, өз жүйесінің мемлекеттік мекемелердегі бухгалтерлік есеп жөнінде жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулар шығарылуы мүмкін. <*>
      Ескерту. 3-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      4. Шығыс сметаларын орындаудың бухгалтерлік есебі осы нұсқаулыққа сәйкес бухгалтерлік есептің мемориалдық-ордерлік нысаны бойынша жүзеге асырылады.
      Журналдық-ордерлiк нысан бойынша шығыс сметаларын орындаудың бухгалтерлiк есебiн жүргiзу жеке жағдайларда, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiмен келiсiм бойынша республикалық бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсi бекiткен, оны жүргiзу тәртiбiне сәйкес жүргiзiлуi мүмкін. <*>
      Ескерту. 4-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      5. Есепті орталықтандырған кезде қызмет көрсетуші ұйымдардың басшыларына лимиттерге иелік ету құқығы қалдырылады, атап айтқанда: тауарларды жеткізіп беруге және қызметтер көрсетуге келісім-шарттар, орындалған жұмыстарға еңбек келісімін жасасу; белгіленген тәртіпте шаруашылық және басқа да мұқтаждарға аванстар алуға және өз қызметкерлеріне аванстар беруге рұқсат ету; бюджеттік қаржы беру шегінде бөлінген лимиттердің есебінен шығыстары төлеуге рұқсат ету; белгіленген нормаларға сәйкес ұйымдардың мұқтажына арнап материалдарды, тамақ өнімдерін және басқа да материалдық құндылықтарды жұмсау; есеп беретін адамдардың аванстық есебін, түгендеу және т.б. бойынша құжаттарды бекіту.
      6. Орталықтандырылған бухгалтерия қызмет көрсететін ұйымдардың басшыларына осы ұйымдардың басшыларымен келісілген орталық бухгалтерияның бас бухгалтері белгілеген мерзімде шығыстар сметасының орындалуы туралы оларға қажетті мәліметтерді табыс етеді.
      7. Ұйымдар бюджеттік мақсаттарға сәйкес сметаларда көзделген бюджеттік сыныптаманың (бағдарлама, кіші бағдарлама, өзгешелік) коды бойынша шығыстарды жүзеге асырады.
      8. Бухгалтерлік қызмет басшылары өз жұмысында Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 26 желтоқсанындағы N 2732 U952732_ Заң күші бар Жарлығын, белгіленген тәртіпте бекітілген бухгалтерлік есеп және есеп беру (бухгалтерлік қызмет) басқармалары (бөлімдері) туралы ережелерді, және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік-құқықтық актілерін басшылыққа алады.
      9. Бюджеттік ұйымдардағы бухгалтерлік есеп Қазақстан Республикасы Заңдарының сақталуына, шығыс сметаларының орындалу барысына, кәсіпорындармен, ұйымдармен және тұлғалармен есеп айырысудың жәй-күйіне, ақшалай қаражаттар мен материалдық құндылықтардың сақталуына бақылау жасау үшін мемлекеттік органдарды қажетті ақпараттармен қамтуы тиіс.
      10. Бухгалтерлік қызметтің міндеттеріне мыналар кіреді:
      - құжаттарды уақтылы және дұрыс рәсімдеуге және жасасқан операциялардың заңдылығына алдын-ала бақылау жасауды жүзеге асыру;
      - бюджет жөніндегі бекітілген шығыстар сметасы бойынша белгіленген тәртіппен енгізілген өзгерістерді ескере отырып, ашық лимиттер және олардың нысаналы мақсатына сәйкес қаржыларды дұрыс және тиімді жұмсауға, сондай-ақ ақшалай қаржылар мен материалдық құндылықтардың сақталуына бақылау жасау;
      - есепті дербес жүргізетін бюджеттік ұйымдарға ашық лимиттерді дер кезінде хабарлау, сондай-ақ олардың шығыс сметаларын орындауына және бухгалтерлік есепті дұрыс жүргізуіне бақылау жасау;
      - кiрiстер мен шығыстарды ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттардың сметалары бойынша есепке алу және операцияларды демеушiлiк және қайырымдылық көмек, депозиттiк сомалар түрiнде алынған қаражаттар бойынша есепке алу, бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялардың есебiн алу; <*>
      - арнайы қаржылар сметасы бойынша кірістер мен шығыстарды есепке алу және бюджеттен тыс басқа да қаржылар бойынша операцияларды есепке алу;
      - бюджеттік ұйымдардың жұмысшылары мен қызметшілеріне жалақыны, студенттерге, тыңдаушыларға, аспиранттарға және оқушыларға стипендиялар есептеу және мерзімінде төлеу;
      - ұйымдармен және жекелеген тұлғалармен сметаларды орындау үстінде пайда болатын есеп айырысуларды дер кезінде жүргізу;
      - ақшалай қаражаттарды, есеп айырысулар мен материалдық құндылықтарды түгендеуді жүргізуге қатысу, түгендеудің нәтижелерін уақтылы және дұрыс анықтау және оларды есепте бейнелеу;
      - өздері жауапты сақтаудағы құндылықтардың есебі мен сақталуы мәселелері бойынша материалдық жауапты адамдармен нұсқама өткізу;
      - есеп-есептеу жұмыстарын компьютерлендіру;
      - белгіленген мерзімде бухгалтерлік есеп беруді жасау және табыс ету;
      - ұйым басшысымен (штатта экономикалық қызметтің қызметкері болмаған жағдайда) шығыстар сметасын және соған байланысты есептеулерді жасау және келісу;
      - активтердің, бағасы арзан және тез тозатын заттардың және басқа да материалдық құндылықтардың олардың сақталу және пайдаланылу жерлерінде сақталуына бақылау жасауды жүзеге асыру;
      - есеп және есеп беру мәселелері жөніндегі ережелерді, нұсқаулықтарды, әдістемелік нұсқауларды, бухгалтерлік қызметтің құзыретіне жататын басқа да нормативтік құжаттарды жүйелі түрде есепке алу;
      - есеп саясаты жөніндегі құжаттарды, есеп деректерін машиналық өңдеу бағдарламасын, оларға қатысты есептеулерді, басқа да құжаттарды сақтау, сондай-ақ белгіленген тәртіпте оларды архивке тапсыру.
      Ескерту. 10-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту. 10-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_ бұйрығымен.

      11. Бюджеттік ұйымның басшысы есеп жүйесін жасауды және бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.
      Ұйымдардағы бухгалтерлік есеп бас бухгалтер басқаратын, оның құрылымдық бөлімшесі немесе орталықтандырылған бухгалтериясы болып табылатын бухгалтерлік қызметпен жүзеге асырылады.
      Бухгалтерлік қызметі жоқ ұйымдарда бухгалтерлік есеп пен есеп беруді ұйым басшысының жазбаша өкімімен тағайындалған тиісті маманның жүзеге асыруы мүмкін.
      Басшы бухгалтерлік есепті дұрыс жүргізу, есепке қатысы бар ұйымның барлық бөлімшелері мен қызметкерлерінің құжаттар мен мәліметтерді рәсімдеудің және есеп үшін тапсырудың тәртібі бойынша бас бухгалтердің талаптарын мүлтіксіз орындауын қамтамасыз ету үшін қажетті жағдайларда жасауға міндетті.
      12. Бюджеттік ұйымның бас бухгалтерін ұйымның басшысы қызметке тағайындайды және босатады және тікелей ұйымның басшысына бағынады.
      Бас бухгалтердің қызметіне арнаулы білімі бар тұлға тағайындалады.
      13. Ұйымның бас бухгалтері бухгалтерлік есептің шоттарында барлық іске асырылатын шаруашылық операцияларының бақылауын және көрсетілуін, жедел операцияларды тапсыруды, бухгалтерлік есептерді белгіленген мерзімде жасауды қамтамасыз етеді.
      14. Бас бухгалтер ұйымның басшысымен бірге тауарлы-материалды құндылықтар мен ақшалай қаржыларды қабылдауға және беруге негіз болатын құжаттарға, сондай-ақ қаржылық міндеттемелер мен шаруашылық шарттарына қол қояды. Ұйымның басшысы бас бухгалтердің ұсынуы бойынша жекелеген учаскелер жөнінде құжаттарға қол қою құқығын осыған өкілеттік берілген тұлғаларға тапсыра алады. Бас бухгалтердің қолынсыз құжаттар жарамсыз деп саналады және орындауға қабылданбайды.
      15. Материалдық жауапты тұлғаларды тағайындау, босату және орын ауыстыру бас бухгалтердің келісімімен жүргізіледі.
      16. Бухгалтерлік есепті жүргізген кезде әрбір қызметкер өзінің міндетін білуі және олардың орындалуына жауап беру үшін бухгалтерия қызметкерлерінің жұмыстағы міндеттерін белгілейді.
      Бюджеттік ұйымның құрамына кіретін барлық бөлімшелер бухгалтерлік қызметке бухгалтерлік есеп пен бақылау үшін қажетті құжаттарды уақытында тапсыруға міндетті.
      Бас бухгалтердің қажетті құжаттар мен мәліметтерді рәсімдеудің тәртібі және бухгалтерияға тапсыру бойынша талаптары ұйымның бөлімшелері мен қызметкерлерінің барлық қызметкерлері үшін, ал есеп орталықтандырылған кезде - барлық қызмет көрсетілетін ұйымдар үшін міндетті болып табылады.
      16-1. Бас бухгалтердi атқарып отырған лауазымынан босатқан (босатқан, басқа лауазымға тағайындаған, ауыстырған) кезде заңнамаға сәйкес лауазымға тағайындалған бас бухгалтерге, ал соңғысы болмаған кезде - мемлекеттiк мекеме басшысының бұйрығымен тағайындаған қызметкерге iстi тапсыру жүргiзiледi.
      Iстi тапсырушы бас бухгалтер (бұдан әрi - тапсырушы) және iстi қабылдап алушы қызметкер (бұдан әрi - қабылдап алушы) iстi қабылдап алуды және тапсыруды мемлекеттiк мекеме басқарушысының бұйрығы негiзiнде жүргiзедi. Бұйрықта бухгалтерлiк қызметтiң iсiн қабылдап алу - тапсыру мерзiмi, бiрақ екi аптадан аспайтын, тапсырушы мен қабылдап алушының еңбекақысын төлеу тәртiбi көрсетiледi. Бұйрықта сол сияқты, iстi қабылдап алу-тапсыру кезеңiнде құжаттарға қол қою құқығы кiмге берiлетiнi көрсетiледi, бұл ретте, iстi қабылдап алушы тұлғаның қол қою құқығын ресiмдегенге дейiн құжаттарға қабылдап алушының бақылауымен iстi тапсырушы қол қоятындығы айтылуы тиiс.
      Iстi тапсыру процесiнде осы мемлекеттiк мекеменiң бухгалтерлiк есеп жағдайы және есептi деректердiң растығы айқындалады, бұл ретте iстi қабылдап алушы мен тапсырушының жауапкершiлiгiн шектейтiн тиiстi Қабылдап алу - тапсыру кесiмi (бұдан әрi - Кесiм) жасалады.
      Бухгалтерлiк қызметтiң iстерiн тапсыру соңғы ұсынылған баланс негiзiнде жүргiзiледi. Кесiмде iстi тапсыру жүзеге асырылатын мерзiм көрсетiлуi тиiс.
      Iстi қабылдап алу мен тапсырудың басында iстi қабылдап алу-тапсыру сәтiндегi кассаның жағдайы (қолма-қол ақшаны сақтау үшiн тиiстi шаралардың қамтамасыз етiлуi, кассалық кiтаптағы жазбалардың жағдайы, кассада сақталатын басқа да құндылықтар бойынша жағдайы және олардың бухгалтерлiк жазбаларға сәйкес келуi, чек кiтапшаларының саны, қолданылмаған чектердiң нөмiрлерi) тексерiледi. Кассаны тексеру кесiмiне бухгалтерлiк қызмет iсiн тапсырушы тұлға да және қабылдап алушы да, сондай-ақ кассир, не болмаса кассалық операцияны жүргiзуге жауап беретiн тұлға қол қояды.
      Iстi қабылдап алу және тапсыру кезiнде ақшалай есептiң, есеп айырысу операциялары есебiнiң, баланстың есеп айырысу баптарының (дебиторлық және кредиторлық берешектердiң нақтылығы, оған кiнәлi тұлғаларды көрсете отырып, өндiрiп алу үшiн нақты емес берешектiң болуы, өзара есеп айырысулардың салыстыру кесiмдерiнiң болуы, бюджетке уақытылы аударылмаған сомалардың болуы), сондай-ақ мемлекеттiк мекеменiң есептiлiгiн жасаудың (есеп тәртiбiн сақтау, ұсынылған есептiлiктiң сапасы) жағдайы тексерiледi.
      Одан басқа Кесiмде:
      бухгалтерлiк қызметте есептi ұйымдастыру (штат, оның жинақтылығы, мiндеттемелердi бөлу, лауазымдық нұсқаулықтар, бухгалтерлiк есеп және есептiлiк бойынша нұсқамалық материалдардың болуы, бухгалтерлiк кiтаптармен, есеп және есептiлiк бланкiлерiмен қамтамасыз етiлуi), есеп жүйесiн қалыптастыру;
      есептiң бастапқы құжаттамасының, бухгалтерлiк есептiлiктiң жағдайы;
      есептi және қаржылық бақылауды ұйымдастыру үшiн қажеттi iс-шаралар;
      құжаттарды ресімдеудің және сақтаудың дұрыстығы, мұрағаттың жағдайы көрсетiледi.
      Мемлекеттiк мекеменің есеп және есептiлiк жағдайын тексеру аяқталғаннан кейiн құрылған Кесiмге iстi қабылдап алушы мен тапсырушы қол қояды және мемлекеттiк мекеменің басшысы бекiтедi. Қабылдап алушы Кесiмнiң қандай да болмасын ережесiмен келiспеген жағдайда, ол оған қол қоятын кезде тиiстi дәлелдi ескертулер көрсетуге құқығы бар. Кесiм екi данада жасалады, оның бiреуi iстi тапсырушыда қалады. Кесiмге қол қойылғаннан кейiн iстi тапсырушы бас бухгалтер бухгалтерлiк қызметтi басқарудан босатылады. <*>
      Ескерту: 16-1-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      17. Бухгалтерлік есепті тізімдемелерге жазу үшін операциялардың жасалған фактісін белгілейтін құжаттар негіз болып табылады.
      Бастапқы құжаттар - операциялар іске асырылған сәтте, егер мұның мүмкіндігі болмаса тікелей операцияның аяқталуы бойынша жасалуға тиіс.
      Құжаттардың уақытында және тиісті сапада жасалуы, олардың бухгалтерлік есепте көрсету үшін белгіленген қажетті мерзімде тапсырылуы, құжаттарға қамтылған деректердің шынайылығы үшін осы құжаттарды жасаған және оған қол қойған тұлғалар жауап береді. Бастапқы құжаттардағы жазбалар ұзақ уақыт бойында олардағы жазулардың сақталуын қамтамасыз ететін құралдармен ғана жүргізілуге тиіс.
      Жазбаларды есеп тізбелерінде көрсету үшін шаруашылық операцияларының жасалған фактісін растайтын, дұрыс рәсімделген бастапқы құжаттар негіз болады.
      Бастапқы құжаттардың заңды күшке ие болуы үшін мынадай реквизиттері болуы керек: құжаттың атауы (үлгісі), үлгінің коды; жасалған уақыты; шаруашылық операциясының мазмұны; сапалық және құндық көріністердің өлшемдері; операцияларды жасау және олардың рәсімделуінің дұрыстығы және лауазымды тұлғаның атауы; жеке қойылған қолдар және олардың талдамасы.
      Бастапқы құжаттың электрондық бейнесінің рәсімделген қағазда жеткізуші, бастапқы құжаттың күші болады. Электрондық қойылған қолдарды пайдаланушы электрондық қолдарды пайдаланудың және алудың құқықтарына қатысты, тиісті сақтық және бақылау шараларын белгілеуге тиіс.
      Қажетті жағдайларда бастапқы құжатқа қосымша реквизиттер: құжаттың нөмірі, ұйымның атауы мен мекен-жайы, құжатта расталған операцияны жасауға қажетті негіз, қосымша операциялардың сипатымен анықталатын басқа да қосымша реквизиттер енгізілуі мүмкін.
      Бастапқы құжаттарда - мәтін бөлігінде де, сандық деректерде де тазартуға және келісілмеген түзетулерге жол берілмейді.
      Бастапқы құжаттардағы қателер қате мәтінді немесе сомаларды сызып тастау және сызықтың үстінен дұрыс мәтінді немесе соманы жазу жолымен түзетіледі. Сызып тастау бұрынғы жазу көрініп тұратындай етіп жіңішке сызықпен жүргізіледі. Бастапқы құжаттағы қатені түзету "түзетілді" деген жазумен көрсетілуі және түзету уақыты көрсетіліп, құжатқа қол қойған тұлғаның қолымен расталуы тиіс.
      Касса мен банк құжаттарында түзетуге жол берілмейді.
      18. Есеп тіркемелеріндегі жазбалар үшін негіз болатын құжаттар ұйымның бас бухгалтері белгілеген және басшысы бекіткен мерзімдерде бухгалтерлік қызметке тапсырылуы тиіс.
      Материалдық жауапты тұлғалар н. 442 құжаттарын тапсыруды тіркеген кезде, екі данада жасалған, тауарлы-материалды құндылықтардың кірісі мен шығысы бойынша бастапқы құжаттарды (кіріс және шығыс құжаттары бойынша жеке толтырылған) тапсырады. Материалдық жауап беретін тұлғаның қатысуымен жүргізілген, тапсырылған бастапқы құжаттардың дұрыс рәсімделуі тексерілген соң бухгалтер қызметкердің қолы қойылған тізімдеменің бір данасы материалдық жауапты тұлғаға қайтарылады, екінші данасы бухгалтерлік қызметтің іс-қағазында қалады.
      Ақшалар мен материалдық құндылықтардың сақталуы үшін жауапты тұлғалармен толық материалдық жауапкершілік туралы белгіленген тәртіппен жазбаша шарт жасалады. <*>
      Ескерту: 18-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      19. Бухгалтерлік қызметке келіп түскен бастапқы құжаттар үлгісі бойынша да (бастапқы құжаттарды рәсімдеудің, реквизиттерді толтырудың толықтығы мен дұрыстығы), мазмұны бойынша да (құжатталатын операциялардың заңдылығы, жекешеленген көрсеткіштердің пайымдық қисыны) міндетті түрде тексеріледі.
      20. Тексерілген және есепке алынған құжаттар операциялар жасалған уақыттар бойынша (хронологиялық тәртіппен) жүйеленеді және мемориалдық ордерлермен - жинақтаушы ведомостармен рәсімделеді, оларға мынадай тұрақты нөмірлер беріледі:
      - 1-ші мемориалдық ордер - н. 381 кассалық операциялар жөніндегі

жинақтаушы ведомость;
     - 2-ші мемориалдық ордер - н. 381 бюджеттік шоттардағы қаржылардың 
жылжуы жөніндегі жинақтаушы ведомость;
     - 3-ші мемориалдық ордер - н. 381 бюджеттік шоттардағы қаржылардың 
жылжуы жөніндегі жинақтаушы ведомость;
     - 5-ші мемориалдық ордер - н. 405 жалақы және стипендиялар жөніндегі 
есеп айырысу ведомостарының жинағы;
     - 6-ші мемориалдық ордер - н. 408 ұйымдармен есеп айырысу жөніндегі 
жинақтаушы ведомость;
     - 7-ші мемориалдық ордер - н. 408 аванстық төлемдер ретінде есеп 
айырысу жөніндегі жинақтаушы ведомость;
<*>

     - 8-ші мемориалдық ордер - н. 386 есепті тұлғалармен есеп айырысу 
жөніндегі жинақтаушы ведомость;
     - 9-ші мемориалдық ордер - н. 438 активтердің босатылуы және 
ауыстырылуы жөніндегі жинақтаушы ведомость;


      - 10-ші мемориалдық ордер - н. 438 бағасы төмен және тез тозатын заттарды босату және ауыстыру жөніндегі жинақтаушы ведомость;
      - 11-ші мемориалдық ордер - н. 398 тамақ өнімдерін кіріске алу жөніндегі жинақтаушы ведомость;
      - 12-ші мемориалдық ордер - н. 411 тамақ өнімдерін жұмсау жөніндегі жинақтаушы ведомость;
      - 13-ші мемориалдық ордер - н. 396 материалдарды жұмсау жөніндегі жинақтаушы ведомость;
      - 14-ші мемориалдық ордер - н. 409 ақылы қызмет көрсетуді сатудан түсетін кірістерді есептеудің жинақтаушы ведомость; <*>
      - 15-ші мемориалдық ордер - н. 406 балаларды асырағаны үшін ата-аналармен есеп айырысу жөніндегі жинақтаушы ведомость.
      Қалған операциялар мен "Сторно" операциялары бойынша жеке-жеке әрбір ай үшін 16-сынан бастап нөмірленетін н. 274 жеке мемориалдық ордер жасалады.
      Операциялардың көлемі бойынша жинақтаушы ведомостар құруды талап етпейтін бюджеттік ұйымдарда шоттардың деректері н. 274 жеке мемориалдық ордерлерде немесе жоғарыда көрсетілген тиісті нөмірлер беріліп, дәл бастапқы құжаттарға қойылатын бұрыштаманың таңбаларында көрсетіледі.
      Жекелеген мемориалдық ордерлер операциялардың жасалуына қарай, бірақ жеке құжаттардың негізінде де, бір текті құжаттардың негізінде де, келесі күннен кешіктірмей жасалады. Мемориалдық ордерде қосалқы шоттардың деректері бір қосалқы шоттың дебеті және екінші қосалқы шотты несиесі жөніндегі немесе бір қосалқы шоттың дебеті және бірнеше қосалқы шоттың несиесі немесе керісінше, бір қосалқы шоттың несиесі және бірнеше қосалқы шоттардың дебеті жөніндегі операциялардың сипатына байланысты жазылады.
      Мемориалдық ордерлерге бас бухгалтер немесе оның орынбасары мен орындаушы қол қояды.
      Ескерту. 20-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      21. Барлық мемориалдық ордерлер н. 308 "Бас журнал" кітабында тіркеліп, тәртіп бойынша, қосалқы шоттар бойынша жүргізіледі.
      "Бас журнал" кітабы өткен жылғы қорытынды балансқа сәйкес жылдың басындағы қалдық сомалары жазбаларымен ашылады. Ондағы жазбалар - мемориалдық ордерлердің жасалуына қарай, ал мемориалдық ордерлерді - жинақтаушы ведомостарды жасаған кезде - айына бір рет жүргізіледі. Мемориалдық ордерлердің сомасы басында "Ордер бойынша сома" бағанына, ал одан соң тиісті қосалқы шоттардың дебеті мен несиесіне жазылады. Дебет бойынша да, несие бойынша да, барлық қосалқы шоттар жөніндегі бір айлық айналымдардың сомасы "Ордер бойынша сома" бағанының жиынтығына тең болуға тиіс. Бір айдағы айналымдардан соң екінші бағанға әрбір қосалқы шот бойынша келесі айдың басындағы қалдық шығарылады.
      22. Талдама есеп есептік тіркелімдерде (кітаптарда, карточкаларда, жинақтаушы ведомостарда, т.б.) жүргізіледі. Тіркелімдердегі жазбалардың тәртібі осы нұсқаулықтың тиісті бөлімдерінде баяндалған.
      23. Бухгалтерлік кітаптарда жазбалар басталғанға дейін барлық беттер (парақтар) беттеледі. Соңғы бетке бас бухгалтердің қолы қойылып: "Бұл кітапта барлығы _____ бет (парақ) нөмірленген" деп жазылады. н. К0-4, н. 440 касса кітабы, еңбек кітапшаларының бланкілері мен оған қосылған беттерді есептейтін н. 449 кіріс-шығыс кітабы, жіппен байланып және сүргішпен бекітілуге, ал нн. К0-4 және 440 парақтарының саны - бюджеттік ұйым басшысының және бас бухгалтердің қолымен, ал н. 449 - бюджеттік ұйым басшысының қолымен расталуға тиіс.
      Әрбір кітаптың сыртында ұйымның, орталықтандырылған бухгалтерияның атауы және кітаптың ашылған жылы жазылады. Онда ашылған қосалқы шоттардың тақырыптары болуға тиіс. Жазбаларды кітаптың басқа беттеріне ауыстырған кезде осы қосалқы шот бойынша тақырыпқа жазбаның ауыстырылғаны туралы, жаңа беттердің нөмірлері көрсетіліп, белгі қойылады.
      Бухгалтерлік есеп кітаптары жыл аяқталғанда онда бос парақтар болған жағдайда келесі жылдың операцияларын жазу үшін пайдаланылуы мүмкін. Мұндайда кітаптар архивке 2 жылда бір рет тапсырылады.
      Карточкалар (активтер жөніндегі карточкалардан басқа) әрбір есеп үшін жеке жүргізілетін 279 н. карточкалар тізбесінде тіркеледі. Активтерді есептеу карточкалары н. ОС-10 активтерді есептеу бойынша жеке карточкалардың жазбасында тіркеледі.
      Карточкалар ішінде олар материалдық-жауапты тұлғалар бойынша, ал орталықтандырылған бухгалтерияларда және қызмет көрсетілетін ұйымдарда қосалқы шоттар бойынша орналастырылатын картотекаларда сақталады.
      Материалдарды, бағасы төмен және тез тозатын заттарды т.б. есепке алатын карточкалар жыл сайын немесе екі жылда бір рет карточкалардың тізімдерімен, тізбелерімен және басқа бухгалтерлік құжаттармен бірге, тігілген күйінде архивке тапсырылады.
      Ішінде нн. ОС-6, 8, 9 соңғы түгендеу карточкасы бойынша құрал-саймандардың есептен шығарылғаны туралы белгі қойылған болса, активтерді есепке алу жөніндегі ОС-10 түгендеу карточкасының сипаттамасы архивке тапсырылады. Түгендеу карточкаларын архивке сипаттамасыз тапсырған кезде олар жеке ведомостқа жазылып, онда карточканың нөмірі мен есептен шығарылған құрал-саймандардың атаулары, ал орталықтандырылған бухгалтерияларда, бұдан басқа, қызмет көрсетілетін бюджеттік ұйымның атауы жазылады.
      Бухгалтерлік есеп тіркелімдеріндегі жазбалар олар алынғаннан кейінгі келесі күннен кешіктірмей бастапқы құжаттар бойынша жүргізіледі. Әрбір ай аяқталғаннан кейін талдамалық есептің тіркелімдерінде айналыстардың қорытындылары жасалады және қосалқы шоттар бойынша қалдықтар шығарылады.
      24. Өткен жыл үшін бухгалтерлік есептің жазбаларында байқалған қателерді түзету мынадай тәртіппен жүргізіледі:
      а) бухгалтерлік балансты тапсыру сәтіне дейінгі осы есепті кезеңде байқалған, аталған мемориалдық ордердің өзгертілуін талап етпейтін қателер дұрыс емес сомалар мен мәтінді, сызылып қалған жазбаларды оқуға болатындай етіп, жіңішке сызықпен сызып тастау арқылы түзетіледі және сызықтың үстіне түзеткен мәтін мен сома жазылады. Сонымен бірге осы арада тиісті жолдың тұсына бас бухгалтердің қолымен "түзетілді" деп жазылады;
      б) бухгалтерлік балансты тапсыратын сәтке дейін байқалған, мемориалдық ордердегі қатеден пайда болған қателікті жазба оның сипатына байланысты қосымша мемориалдық ордер мен немесе "Қызыл сторно" тәсілі бойынша түзетіледі; баланс беріліп қойған, сол есепті кезеңдегі бухгалтерлік есептің жазбаларында байқалған барлық жағдайларда қателер дәл осылай түзетіледі. Қателерді түзету жөніндегі қосымша бухгалтерлік жазбалар, сондай-ақ "Қызыл сторно" тәсіліндегі түзетулер мемориалдық ордерлермен рәсімделеді, оларда, әдеттегі реквизиттерден басқа, аталған мемориалдық ордер арқылы түзетілетін мемориалдық ордердің нөміріне және уақытына сілтеме жасалады.
      25. Синтетикалық және аналитикалық есеп шоттары бойынша бухгалтерлік жазбалардың дұрыстығына бақылау жасау үшін тиісті синтетикалық шоттармен біріктірілген аналитикалық шоттардың әрбір тобы бойынша нн. М-44, 285 және 326 айналыс ведомостары жасалады. Айналыс ведомостарының әрбір аналитикалық шоттары бойынша айналыстар мен қалдықтардың қорытындылары н. 308 "Бас журнал" кітабының осындай қосалқы шоттары айналыстарының және қалдықтарының қорытындыларымен салыстырылады.
      Айналыс ведомостары - ай сайын, ал активтер мен арзан құнды және тез тозатын заттар бойынша тоқсан сайын жасалады. Н. 326 айналыс ведомостындағы жазбалар қажет болған кезде бірнеше жыл бойы жүргізіледі.
      26. Жаңа қаржылық жылда синтетикалық және аналитикалық шоттар бойынша бухгалтерлік тізімдемелерде қалдықтардың сомалары қорытынды баланспен және өткен жылғы есептік тізімдемелермен толықтай сәйкес жазылады.
      Егер жоғары тұрған ұйымдар - жылдық есепті бекіткен кезде немесе қаржылық орган қабылдаған кезде қорытынды балансқа түзетулер жасалса, онда тиісті жазбаша өкімнің негізінде бұл түзетулер өткен қаржылық жылдың тізімдемелеріне де (бухгалтерлік жазбаны түзету жолымен), ағымдағы жылдың тіркеліміне де (кіріс қалдықтарын өзгерту жолымен) енгізіледі.
      27. Әрбір есепті ай біткен соң барлық мемориалдық ордерлер, мемориалдық ордер-жинақтаушы ведомостар оларға қатысты құжаттармен бірге мерзімдік тәртіппен іріктеліп, жинақталуға тиіс. Құжаттардың саны аз болған жағдайда жинауды бір папкаға үш ай бойы жүргізуге болады. Мұқабаның сыртына: бюджеттік ұйымның немесе орталықтандырылған бухгалтерияның атауы; папканың, істің атауы мен рет нөмірі; есепті кезең - жылы мен айы; мемориалдық ордерлердің бастапқы және соңғы нөмірлері; істегі парақтардың саны жазылады.
      28. Бастапқы құжаттардың, есеп тіркелімдерінің, бухгалтерлік есептер мен баланстардың сақталуын, рәсімделуін және оларды архивке тапсыруды бас бухгалтер қамтамасыз етеді.
      Бастапқы құжаттар, есеп тіркелімдері, бухгалтерлік есептер мен баланстар оларды архивке тапсырғанға дейін бас бухгалтер өкілеттік берген тұлғалардың жауапкершілігімен бухгалтерияда арнаулы бөлмеде немесе жабылатын шкафтарда сақталуға тиіс.
      Істер бюджеттік ұйымның бухгалтерлік архивінде белгіленген мерзім ішінде сақталады. Сақтау мерзімі біткеннен кейін істер белгіленген тәртіппен тиісті мемлекеттік архивке тапсырылады. Архивке істердің тапсырылғанын растайтын құжаттар бухгалтерлік қызметте тұрақты сақталады.
      29. Бюджеттік ұйымдардың бастапқы құжаттарын, есеп тізімдемелерін, бухгалтерлік есептері мен баланстарын шығарып алуды тек тексеріп білу, алдын-ала тергеу, прокуратура органдары, соттар мен салық қызметі органдары ғана Қазақстан Республикасының салықтық және қылмыстық-іс жүргізу заңдарына сәйкес жүргізе алады.
      Бюджеттік ұйымның тиісті лауазымды тұлғалары, шығарып алуды жүзеге асырған органдар өкілдерінің рұқсатымен және қатысуымен, құжаттарды алудың негіздері мен уақытын көрсете отырып, олардың көшірмелерін түсіріп ала алады.
      Егер құжаттардың толық рәсімделмеген (тігілмеген, нөмірленбеген және с.с.) томдары шығарып алынса, бюджеттік ұйымның тиісті лауазымды тұлғалары бұл томдарды толтырып рәсімдей алады (сипаттама жасайды, парақтарды нөмірлейді, жіппен тігеді, мөрлеп жабады, өз қолымен, мөрімен растайды).
      30. Бастапқы құжаттар жоғалған немесе жойылған жағдайда бюджеттік ұйымның басшысы жоғалудың немесе жойылудың себептерін қызметте тергеу жөнінде өз бұйрығымен комиссия тағайындайды.
      Қажет болған жағдайларда комиссияның жұмысына қатысу үшін тергеу, күзет және мемлекеттік өрт қадағалау органдарының өкілдері шақырылады.
      Комиссия жұмысының нәтижелері актімен хатталады, оған комиссияның мүшелері қол қояды және бюджеттік ұйымның басшысымен бекітіледі.
      31. Бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi: <*>
      бухгалтерлiк жылдық, тоқсандық есептiлiктi Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi белгiлеген мерзiмде және тәртiппен жасауға және тапсыруға;
      бухгалтерлiк есепті жүргiзудiң әдiстемесiн және жалпы әдiстемелiк принциптердi сақтай отырып, өз жүйесiнің мемлекеттің мекемелерiнде есептiлiктi жасауды жүзеге асыруға;
      төмен тұрған органдардың қаржылық-бухгалтерлiк қызметiнiң есепке алу

жүйесін қамтамасыз етуге, оларға жүктелген функциялардың орындалуына 
жүйелi бақылау жасауды қамтамасыз етуге;
     төмен тұрған органдардың қаржылық-бухгалтерлiк қызметтерi 
мамандарының бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзуге мiндетті.
     Бухгалтерлік есепті жүргізу және бухгалтерлік есепті жасау үшін 
бюджеттік ұйымды нұсқаулық құжаттармен қамтамасыз етуді жоғары тұрған 
ұйымдар жүзеге асырады.
     Ескерту. 31-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық      
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.        
     
             Бюджеттік ұйымдарға арналған шығыстар сметасы 
                    орындалуының бухгалтерлік есебі
                         Шоттарының жоспары
     
     32. Бюджеттік ұйымдардың шығыстары сметасын орындаудың операцияларын 
бухгалтерлік есептеу үшін шоттардың мынадай жоспары қолданылады:
<*>

     Ескерту. 32 тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы 
              министрлігі Қазынашылық департаментінің 1998.04.22. N 184    
               

V980081_

  бұйрығымен.     
     Ескерту. 32-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы 
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               

V990825_

  бұйрығымен.
     Ескерту. 32-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық    
              комитетінің 2000.06.12. N 278
               

V001188_

  бұйрығымен.
     Ескерту. 32-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық    
              комитетінің 2001.03.17. N 141  

V011431_

  бұйрығымен.  
     Ескерту. 32-тармақ өзгерді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық         
               комитетінің 2001.03.30. N 159  

V011487_

  бұйрығымен. 
     Ескерту: 32-тармақ толықтырылды және өзгертілді - ҚР Қаржы            
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260        
              бұйрығымен.  

V011546_

  
---------------------------------------------------------------------------
 Шоттың атауы             !Шот   !  Қосалқы шоттың атауы    !с/е 
                          !нөмірі!                          !нөмірі
                          !      !                          !
---------------------------------------------------------------------------
I бөлім.
Активтер

Активтер                            01   Ғимарат                        010
                                         Құрылыс                        011
                                         Тапсырылатын құрылым           012
                                         Машиналар мен жабдықтар        013
                                         Материалдық емес активтер      014
                                         Көлік құралдары                015
                                         Аспаптар, өндірістік           016
                                         (тиесілігін қоса) және шаруашылық
                                         құралдары              
                                         Жұмыстағы және өнім беретін мал017
                                         Кітапхана қоры                 018
                                         Өзге активтер                  019
Активтердің тозуы                02      Активтердің тозуы              020
                                         Материалдық емес активтердің   021
                                         тозуы
II Бөлім. Материалдық запастар
           

Бұйымдар мен өнімдер             03      Өндірістік (оқу)              030 
                                         шеберханалардың бұйымдары
                                         Қосалқы (оқу) ауылдық         031 
                                         шаруашылықтардың өнімдері
     
Жабдықтар, құрылыс материалдары  04      Қондырғы үшін жабдықтар        040
және ғылыми зерттеулерге арналған
материалдар        
                                         Күрделі құрылысқа арналған     041
                                         құрылыс материалдары      
                                         Ғылыми зерттеулерге арналған   043
                                         және шеберханалық сынақта
                                         тұрған ұзақ пайдаланылатын     
                                         материалдар
Малдың төлдері және              05      Малдың төлдері және            050
бордақыдағы малдар                       бордақыдағы малдар
материалдар және тамақ           06      Оқулық, ғылыми және басқа      060
өнімдері                                 мақсаттарға арналған материалдар
                                         Тамақ өнімдері                 061
                                         Дәрі-дәрмектер және            062
                                         байлап-таңу құралдары
                                         Шаруашылық материалдары және   063
                                         кеңсе заттары 
                                         Отын, жанар және жағар         064
                                         материалдары
                                         Шөп және жем                   065
                                         Ыдыстық заттар                 066
                                         Өзге материалдар               067
                                         Жол үстіндегі материалдар      068
                                         Машиналар мен жабдықтарға      069
                                         арналған запас бөлшектер 

III бөлім. Арзан құнды және  
тез тозатын заттар

Арзан құнды және тез             07      Арзан құнды және тез тозатын  070 
тозатын заттар                           заттар
                                         Пайдаланыстағы арзан құнды     071
                                         және тез тозатын заттар       
                                         Қоймадағы төсек-орын заттары,  072
                                         киім және аяқ киім
                                         Пайдаланыстағы төсек-орын      073
                                         заттары, киім және аяқ киім
     
ІV бөлім. Өндіріске және басқа
мақсаттарға арналған шығындар

Өндіріске және басқа мақсаттарға 08      Өндірістік (оқулық)            080
арналған шығындар                        шеберханалардың шығындары
                                         Қосалқы (оқулық) ауылдық       081
                                         шаруашылықтардың шығындары
                                         Эксперименттік құрылғыларды    083
                                         жасауға арналған шығындар
                                         Материалдарды дайындау және    084
                                         өңдеу жөніндегі шығындар

V бөлім. Ақшалай қаржылар

Бюджет бойынша ашылған лимиттер  09      Ұйымдардың шығыстары,          090
                                         ведомстволық ұйымдар және
                                         басқа шаралар үшін ашылған 
                                         лимиттер
                                         Жолда ашылған лимиттер         091
                                         Республикалық бюджеттiк           
                                         бағдарламалардың екіншi           
                                         әкiмшiсiне
                                         бөлiнген лимиттердiң есебiнен 
                                         республикалық бюджеттiк           
                                         бағдарламалар әкiмшiсiнiң         
                                         шығыстарына арналған ашық 
                                         лимиттер                       092
                                         Күрделі салымдар үшін          093
                                         ашылған лимиттер
                                                                    
<*>
094 
                                        Қайтып алынған (қайта          095
                                         төлетілген) мақсатсыз 
                                         пайдаланылған қаржылардың 
                                         лимиттері
                                         Басқа бюджеттердің есебінен    096
                                         ашылған лимиттер
                                         Сыртқы заемдардың есебінен жобалар
                                         бойынша шығыстарға
                                        Республикалық бюджетке түсетiн 098 
                                        түсiмдердiң тауарлық және заттай 
                                        бөлiгiне және оларды жұмсауға      
                                        байланысты операциялар жөнiндегi   
                                        лимиттер
<*>
 
                                        Сыртқы заемдардың мен гранттар     
                                        есебiнен жобалар бойынша           
                                        шығыстарға ашық лимиттер
<*>
    099
Жергілікті бюджеттер жөніндегі   10      Ұйымдардың шығыстарына,       100
лимиттер                                 ведомстволық ұйымдар мен басқа
                                         да шараларға арналған лимиттер
                                         Күрделі салымдарға арналған    103
                                         лимиттер
                                         Жергiлiктi бюджетке түсетiн   108 
                                         түсiмдердiң тауарлық және заттай  
                                         бөлiгiне және оларды жұмсауға     
                                         байланысты операциялар жөнiндегi  
                                         лимиттер
<*>
                   
                                         Тапсырысшының банктегі         109
                                         арнаулы есептегі күрделі          
                                         салымдар бойынша мердігермен
                                         есеп айырысуына арналған 
                                         қаржылар
Арнаулы және валюталық шоттар   11       Демеушілік және қайырымдылық   110
                                         көмекке арналған және сақтандыру 
                                         төлемiн есепке алуға арналған     
                                         ағымдағы шот
<*>

                                         Ақылы қызмет көрсетуден        111
                                         түсетін қаражаттарға арналған
                                         ағымдағы шот
                                         Депозиттік шот                 112
                                         Сыртқы заемдар мен гранттар       
                                         бойынша арнаулы шоттар      113
<*>

                                         Бірлесіп қаржыландырудың 
                                         арнаулы шоты                114
<*>

                                         Есеп айырысулар шоты          115 
                                         Валюталық шот                  118
Касса                            12      Касса                          120
                                 13      Өзге де ақшалай қаржылар шоты     
                                         Аккредитивтер                 130 
Өзге ақшалай қаржылар                    Ақшалық құжаттар               132
                                         Қаржылық салымдар              134

VI бөлім. Қаржыландыру жөніндегі
ішкі ведомстволық есептер 

Қаржыландыру жөніндегі ішкі      14      Басқа шараларды ұйымдастыру    140
ведомстволық есептер                     шығыстарына арналған бюджеттен 
                                         қаржыландыру жөніндегі есептер
                                         Республикалық бюджеттiк           
                                         бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне
                                         бөлiнген лимиттердiң есебінен     
                                         мемлекеттiк мекеменiң шығыстарына 
                                         арналған бюджеттен қаржыландыру   
                                         бойынша есеп айырысулар       141 
                                         Басқа бюджеттердің есебінен    142
                                         қаржыландыру жөніндегі есептер
                                         Күрделі салымдарды бюджеттен   143
                                         қаржыландыру жөніндегі есептер
                                                                     
<*>
145
                                         бюджеттен қаржыландыру 
                                         жөніндегі есептер
     
VII бөлім. Есеп айырысу

Орындалған жұмыстар және         15      Берермендермен және            150
көрсетілген қызметтер үшін               мердігерлермен есеп айырысу
берермендермен, мердігерлермен           Сыртқы заемдар мен гранттар және 
тапсырысшыларымен есеп                   есебінен міндеттемелер
айырысу                                  бойынша есеп айырысулар    151
<*>

                                         Бюджеттік тематика бойынша     152
                                         тәжірибелік-конструкторлық
                                         жобалар үшін тапсырыс беруге
                                         ішінара ақы төлеу жөніндегі
                                         есеп айырысу
                                         Орындаған жұмыстар мен        153 
                                         көрсетілген қызметтер үшін     
                                         тапсырыс берушілермен есеп 
                                         айырысу
                                         Бекiтiлген сметадан тыс несие     
                                         берушiлермен есеп айырысу   154
<*>

                                         Жұмыстар мен қызмет көрсетулер 157
                                         үшін тапсырыс берушілердің   
                                         аванстар бойынша есеп айырысулар
                                         Бюджетке түсетiн түсiмдердiң  158 
                                         тауарлық және заттай бөлiгiне     
                                         және оларды жұмсауға байланысты   
                                         операциялар бойынша есеп          
                                         айырысу
<*>

                                         Әлеуметтік салық жарналары     159
                                         бойынша есеп айырысулар
Есеп беруші тұлғалармен есеп     16      Есеп беруші тұлғалармен есеп   160
айырысу                                  айырысу
Әртүрлі дебиторлармен және       17      Кем шығыстар бойынша есеп      170
кредиторлармен есеп айырысу              айырысу
                                         Міндетті әлеуметтік 
                                         қамсыздандыру бойынша
                                         есеп айырысулар                171
                                         Төлемдердің арнаулы түрлері    172
                                         бойынша есеп айырысу
                                         Бюджетке төленетін төлемдер    173
                                         бойынша есеп айырысу
                                         Депозиттік сомалар бойынша     174
                                         есеп айырысу
                                         Аманаттар бойынша жұмсау       175
                                         үшін алынған қаржылар бойынша
                                         есеп айырысу
                                         Демеушілік және қайырымдылық      
                                         көмек, сақтандыру төлемi
                                         есебінен шығыстарға    
                                         алынған қаражаттар бойынша есеп   
                                         айырысулар 
<*>
                176 
                                         Депоненттермен есеп айырысу    177
                                         Бекiтiлген сметаның шегiнде 
                                         өзге дебиторлармен және        178
                                         кредиторлармен есеп айырысу
<*>
  
                                         Аванстық төлемдер ретінде      179
                                         есеп айырысу
Жұмысшылармен, қызметкерлермен   18      Жұмысшылармен және             180
және стипендиаттармен есеп айырысу       қызметшілермен есеп айырысу
                                         Стипендиаттармен есеп айырысу  181
                                         Жұмысшылармен және             182
                                         қызметшілермен несиеге сатылған
                                         тауарлар үшін есеп айырысу
                                         Банктерге салынатын салымдар   183
                                         бойынша шоттарға қолма-қол
                                         емес аударымдар бойынша 
                                         жұмысшылармен және қызметшілермен
                                         есеп айырысу
                                         Сақтандыру шарттары бойынша    184
                                         шоттарға қолма-қол емес 
                                         аударымдар бойынша жұмысшылармен
                                         және қызметшілермен есеп айырысу
                                         Кәсіподақ мүшелері             185
                                         жарналарының қолма-қол емес
                                         аударымдар сомалары бойынша
                                         кәсіподақ мүшелерімен есеп 
                                         айырысу
                                         Банк жәрдемақылары бойынша     186
                                         шоттарға қолма-қол емес 
                                         аударымдар бойынша жұмысшылармен
                                         және қызметшілермен есеп айырысу
                                         Атқару құжаттары және өзге     187
                                         мекемелер бойынша есеп айырысу
                                         Қолма-қол тиындарды ақша      188 
                                         айналымынан алуға байланысты есеп 
                                         айырысу
<*>

                                         Орындалған жұмыстар үшін басқа 189
                                         да есеп айырысу
Зейнеткерлік және әлеуметтік     19      Зейнетақылар және мемлекеттiк
қамтамасыз ету жөніндегі есеп            әлеуметтiк жәрдемақыларды төлеу
айырысу                                  жөнiндегi есеп айырысулар      191
                                         Міндетті әлеуметтік қамтамасыз    
                                         етуге арналған трансферттер 
                                         бойынша есеп айырысулар
<*>
     192
                                         Жеке тұлғалардың трансферттері    
                                         бойынша есеп айырысулар
<*>
     193
                                         Жинақтаушы зейнетақы қорларына 198
                                         міндетті зейнетақы жарналары
                                         бойынша есеп айырысулар
                                         Iшкi несиелендiру жөнiндегi 
                                         есеп айырысулар               199 
VIII бөлім. Шығыстар

Бюджет бойынша шығыстар          20      Бекiтiлген сметаның шегiнде       
                                         бюджет бойынша ұйымдарды       200
                                         ұстауға және басқа шараларға
                                         арналған шығыстар
<*>

                                         Республикалық бюджеттік 
                                         бағдарламалардың екінші әкiмшiсiне
                                         бөлiнген лимиттердiң есебiнен 
                                         мемлекеттiк мекеменi ұстауға      
                                         арналған бюджет бойынша 
                                         шығыстар                      201 
                                         Басқа бюджеттер есебінен 
                                         шығыстар                      202
                                         Бюджет бойынша күрделі         203
                                         салымдарға арналған шығыстар
                                         Сыртқы заемдар есебінен
                                         қаржыландырылатын жобалар 
                                         бойынша шығыстар            204
<*>

Өзге шығыстар                    21      Бөлінетін шығыстар             210
                                         Ақылы қызмет көрсетуді сатудан 211
                                         алынатын қаражаттар есебінен
                                         жұмсалатын шығыстар
                                         Күрделі жұмсалымдарға және    212 
                                         ақылы қызмет көрсетуді сатудан
                                         алынатын қаражаттар есебінен 
                                         жабдықтарды сатып алуға 
                                         жұмсалатын шығыстар
                                         Демеушiлiк және қайырымдылық      
                                         көмек қаражаты есебiнен,          
                                         сақтандыру төлемiнiң және 
                                         өзге де қаражаттың есебiнен
                                         есеп айырысулар 
<*>
          213  
                                         Өзге қорлар есебінен шығыстар  215
                                         Күрделі салымдарға арналған    216
                                         өзге қорлар есебінен шығыстар
                                         Валюталық қаражаттар есебінен  220
                                         шығыстар

IX бөлім. Қаржыландыру
     
Қаржыландыру                     23      Ұйымның шығыстарын және басқа  230
                                         шараларды бюджеттен қаржыландыру
                                         Күрделі салымдарды бюджеттен   231
                                         қаржыландыру
                                         Басқа бюджеттердің есебінен    232
                                         қаржыландыру
                                         Республикалық бюджеттiк 
                                         бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне
                                         бөлiнген лимиттердiң есебiнен 
                                         республикалық бюджеттiк           
                                         бағдарламалар әкiмшiсiнiң         
                                         шығыстарына арналған 
                                         бюджеттен қаржыландыру        233 
                                                                
<*>
    235
                                         Ата-аналардың балалар         236
                                         мекемелерін ұстауға арналған
                                         қаражаттар
                                         Ұйымды ұстауға арналған өзге   238
                                         де қаражаттар
                                         Сыртқы заем мен гранттар          
                                         қаражаттарынан жобаларды          
                                         қаржыландыру
<*>
               239 
     
Х бөлім. Нысаналы мақсаттардың 
қорлары мен қаржылары

Нысаналы мақсаттардың қорлары   24      Материалдық ынталандыру қоры   240
мен қаржылары
                                         Өндірістік және әлеуметтік     246
                                         даму қоры
                                         Iшкi несиелендiру 
<*>
          247
                                         несиелері                      248
                                         Сыртқы заемдар мен гранттар
<*>
 249
Активтердегі қорлар              25      Активтердегі қорлар            250
     
Арзан құнды және тез тозатын     26      Арзан құнды және тез тозатын   260
заттардың құны                           заттардың құны

Қаржылық қаражат қорлары         27      Өзге де қорлар                 272
                                         Валюталық қаражат қоры         273
                                         Құнды қағаздар қоры            274
XI бөлім. Өнімді өткізу 

Өнімді, бұйымдар мен орындалған  28      Өндірістік (оқулық)            280
жұмыстарды өткізу                        шеберханалардың бұйымдарын 
                                         өткізу
                                         Қосалқы (оқулық) ауылдық       281
                                         шаруашылықтардың өнімін өткізу
                                         
XII бөлім. Табыстар

Табыстар                         40      Ақылы қызмет көрсетуді сатудан 400
                                         түсетін табыстар

Кірістер мен зияндар             41     Кірістер мен зияндар            410

Баланстан тыс шоттар 

Жалға алынған активтер           01

Жауаптылықпен сақтауға алынған   02
тауарлық-материалдық құндылықтар
     
Қатаң есептегі бланкілер         04

Төлеуге қабілетсіз дебиторлардың 05
есептен шығарылған қарызы

Орталықтандырылған жабдықтау     06
бойынша төленген материалдық
құндылықтар
     
Қайтарылмаған материалдық        07
құндылықтар үшін шәкірттер мен
студенттердің қарызы

Ауыспалы спорт жүлделері мен     08
кубоктары

Жолдамалар                       09

     
Әскери техниканың оқулық         11
заттары
     
Жинақтаушы зейнетақы қорларына   12
міндетті зейнетақы жарналар 
---------------------------------------------------------------------------
          
             Бюджеттік және бюджеттен тыс қаржылар бойынша шығыстардың
                   сметаларын орындау жөніндегі операциялар
                                  Есебі
     
     І бөлім. Активтер
     


      33. Бұл бөлімде бюджеттік ұйымға жататын, оның ішінде жалға берілген, барлық активтердің қолдағы саны және жылжуы есептелінеді.
      Активтердің бухгалтерлік есебі есептік тіркемелерде активтер түсімінің, олардың бюджеттік ұйым ішінде ауыстырылуының және шығарылуының дұрыс құжаттық рәсімделуін және уақытында көрсетілуін, сондай-ақ әрбір объектінің (заттың, заттар тобының) сақталуына және дұрыс пайдаланылуын бақылауды қамтамасыз етуі тиіс.
      Активтерге мыналар жатады: жылжымайтын мүліктер (жер бөліктері, ғимараттар, құрылыстар, көпжылдық ағаштар және жерме тығыз байланысты, жылжытқанда олардың мақсатына зиян келтірілмеуі мүмкін емес, басқа объектілер), көлік құралдары, жабдықтар, өндірістік және шаруашылық құрал-саймандары, ересек жұмыстық және өнім беретін мал, арнаулы құрал-саймандар, өзге активтер.
      Активтерге сондай-ақ жерді жақсартуға арналған күрделі салымдар (суландыру, құрғату, ирригациялау және басқа жұмыстар) және жалға алынған ғимараттар, құрылыстар және активтерге жататын басқа да активтер жатқызылады.
      Көпжылдық ағаштарға, жерді жақсартуға арналған күрделі салымдар жыл сайын, бүкіл жұмыстар кешенінің аяқталуына қарамастан, пайдалануға қабылданған алаңдарға қатысты шығындардың сомасы да активтердің құрамына енгізіледі.
      Жалға алынған активтерге жұмсалған күрделі шығындар, егер жалдау шартында өзгеше көзделмеген болса, іс жүзіндегі шығыстардың сомасында жалға алушылардың меншікті активтеріне қосылады.
      Мыналар активтерге жатпайды және арзан құнды және тез тозатын заттардың құрамында бюджеттік ұйымда есептеледі:
      а) құнының қаншалығына қарамастан, бір жылдан кем ұсталған құралдар; <*>
      б) олардың пайдалану мерзiмiне қарамастан, сатып алу бағасы бойынша бiр бiрлiк үшiн құны 40 есе есептiк көрсеткiшке дейiнгi заттар.
      Пайдалану мақсатына және орындалу функцияларына байланысты пайдалану мерзiмi табиғи-заттық құрамы бойынша олардың құнына қарамастан активтерге жататын заттар (еңбек құралдары) ерекшелiгi құрайды, оларға өндiрiстiк-шаруашылық тағайындалған кiтапханалық қорлар, мұражай құндылықтары (белгiленген тәртiппен ескерілген экспонаттардан басқа), жануарлар әлемiнiң экспонаттары, сахналық-қойылым құралдары, үлгілiк жоспарлау жөнiндегi құжаттама және басқалар жатады. <*>
      в) құнына және қызмет мерзіміне қарамастан, арнаулы киім, арнаулы аяқ киім;
      г) құнына және қызмет мерзіміне қарамастан, бюджеттің есебінен ұсталатын денсаулық сақтау, оқу-ағарту, халықты әлеуметтік қорғау қызметкерлері және басқаларға арналған формалық киім және аяқ киім;
      д) орны толтырылатын шығындары үстеме шығыстардың құрамында

құрылыс-монтаж жұмыстарының құнына жатқызылатын, уақытша (атаусыз) 
құрылыстар, қосалқы жайлар мен қондырғылар;
     е) құны "б" тармақшасында белгіленген сатып алу және жасау құны 
бойынша лимиттің шегіндегі, қоймалардағы материалдық құндылықтарды 
сақтауға немесе технологиялық процестерге арналған ыдыстар;
     ж) малдың төлдері және бордақыдағы малдар, құстар, үй қояндары, 
терісі бағалы аңдар, ара әулеттері, сондай-ақ есептегі малдар;
     з) егуге арналып питомниктерде өсірілген көпжылдық көшеттер.
     Ескерту: 33-тармақ толықтырылды және өзгертілді - ҚР Қаржы            
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260        
              бұйрығымен.  

V011546_

  
     
     34. Активтерді есептеу үшін 01 "Активтер" шоты арналады, ол мынадай 
қосалқы шоттарға бөлінеді:
     010 "Ғимарат";
     011 "Құрылыс";
     012 "Ауыспалы құрылыс";
     013 "Машиналар мен жабдықтар";
     014 "Материалдық емес активтер";
     015 "Көлік құралдары";
     016 "Аспаптар, өндірістік (иелігін қоса) және шаруашылық 
құрал-саймандары";
     017 "Жұмыстық және өнімдік мал";
     018 "Кітапхана қоры";
     019 "Өзге активтер".
     35. 010 "Ғимарат" қосалқы шотында мыналар жеке топтарға бөлініп 
есептеледі:


      1) басқару органдары, әлеуметтік-мәдени және басқа ұйымдар пайдаланатын өндірістік-шаруашылық мақсаттағы ғимараттар (оқу орындарының, ауруханалардың, емханалардың және амбулаториялардың, қариялар мен мүгедектерге арналған үйлердің, балалар мекемелерінің, кітапханалардың, клубтардың, мұражайлардың, ғылыми-зерттеу институттарының, шеберханалардың және с.с. ғимараттары);
      2) толық немесе көбіне тұрғын үйге арналған ғимараттар (барлық пайдалы тұрғын және тұрғын емес алаңдардың 50%-нен кем болмайтын тұрғын бөлмелердің жалпы пайдалы алаңы).
      36. 011 "Құрылыс" қосалқы шотында: су айдағыштар, стадиондар, бассейндер, жолдар, көпірлер, ескерткіштер, парктердің, саябақтардың және қоғамдық бақтардың қоршаулары, тағы басқалар есептеледі.
      37. 012 "Ауыспалы қондырғылар" қосалқы шотында электр тарату желілері, тұтынушыларға дейін сұйық және газ тәрізді заттарды құбырлар арқылы ауыстыруға арналған қуаттарды трансформациялау (баға түрге айналдыру) және беру үшін қажетті, барлық аралық құрылғылары бар трансмиссиялар мен құбырлар есептеледі.
      Ескерту. Электр станцияларының, газды қысатын, сұйық айдайтын станциялардың ғимараттары 010 қосалқы шотында, ал оларда тұрған жабдықтар 013 қосалқы шотында есептеледі.
      38. 013 "Машиналар мен жабдықтар" қосалқы шотында қуат машиналары мен жабдықтар, жұмыс машиналары мен жабдықтар, өлшеу аспаптары, реттеу аспаптары мен қондырғылары, лаборатория жабдықтары, компьютерлік жабдықтар, дәрігерлік жабдықтар, офис жабдықтары, мынадай жеке топтарға бөлінген өзге машиналар мен жабдықтар есептеледі:
      1) жылу және электр қуатын өндіретін қуат машиналары мен жабдықтар, әртүрлі қуаттарды (су, жел, жылу, электр және с.с. қуатын) механикалық қуаттарға, яғни қозғалыс қуатына айналдыратын машина-қозғағыштар;
      2) өнім жасау және өндірістік мақсатта қызметтер көрсету процесінде және механикалық қозғағыштардың, адам және жануар күшінің көмегімен өндіріс процесінде еңбек затын ауыстыру барысында еңбек затына механикалық, жүк және жолаушы лифтiлерiн қоса алғанда термикалық және химиялық әсер етуге арналған жұмыс машиналары мен жабдықтары, машиналар, аппараттар мен жабдықтар; <*>
      3) өлшеу аспаптары - дозаторлар, амперметрлер, барометрлер, ваттметрлер, су өлшегіштер, вакуумметрлер, вапориметрлер, вольтметрлер, биіктік өлшегіштер, гальванометрлер, геодезиялық аспаптар, гигроскоптар, индикаторлар, компастар, манометрлер, хронометрлер, арнаулы таразылар, өлшегіштер, касса аппараттары ж.б.;
      4) реттегіш аспаптар мен құрылғылар - оттегі-тыныс алу аспаптары, электрлі, пневматикалы және гидравликалы реттегіш қондырғылар, автоматты басқа тетіктері, орталықтандыру және топтау аппаратурасы, диспетчерлік бақылаудың желілік құрылғылары және басқалар;
      5) лаборатория жабдықтары - пирометрлер, реттегіштер, калориметрлер, ылғалдылықты анықтайтын аспаптар, айдау текшелері, газ өткізгіштікті сынайтын аспаптар, жыртылуға төзімділікті сынайтын аспап, микроскоптар, термостаттар, тұрақтандырғыштар, кергіш шкафтар, тағы с.с.;
      6) компьютерлік жабдықтар - дербес компьютерлер, калькуляторлар, лазерлі, матрицалы, түрлі-түсті принтерлер, сканерлер және басқалар;
      7) медициналық жабдықтар - медициналық жабдықтар (тіс-дәрігер креслосы, операциялық столдар, арнаулы жабдығы бар төсектер және бас.), арнаулы дезинфекциялық дезинсекциялық жабдықтар, сүтханалар мен сүт станцияларының, қан құю станцияларының жабдықтары және басқалар;
      8) офистік жабдықтар - көшіргіш машиналар, факс-машиналар, құжаттарды жоюға арналған машиналар және басқалар;
      9) өзге машиналар мен жабдықтар - жоғарыдағы топтарда аталмаған машиналар, аппараттар мен басқа да жабдықтар, өзге машиналар мен жабдықтарға мыналар жатады: стадиондардың, спорт алаңдарының және спорт жайларының жабдықтары (оның ішінде спорт снарядтары), оқу орындарындағы кабинеттер мен лабораториялардың жабдықтары, киноаппаратуралар, жарық беретін аппаратура, сахна жабдықтары, саз аспаптары, теледидарлар, таспалар, бейне камералар, ұялы байланыс аппараттары, пейджерлер радиоаппаратура, ғылыми-зерттеу ұйымдары мен ғылыми жұмыспен айналысатын басқа да ұйымдардың арнаулы жабдықтары, АТС жабдықтары, автомобильмен қозғалатын өрт машиналары, өрт автоцистерналары, механикалық өрт сатылары, кір жуатын және тігін машиналар, тоңазытқыштар, шаңсорғыштар, кондиционерлер, микротолқынды пештер және басқалар. <*>
      Ескерту: 38-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      39. 014 қосалқы шотында материалдық емес активтер есептеледі - олар материалдық-заттық негізі жоқ, бірақ ұзақ уақыт бойында табыс алуға мүмкіндік беретін объектілер. Активтердің бұл түріне мыналар жатады: төлемге сатып алынған жерді, суды, пайдалы қазбаларды және басқа табиғи ресурстарды, ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықтарды пайдалану құқығы; тауар белгілері мен сауда маркалары үшін құқықтар, сондай-ақ өзге мүліктік құқықтар (оның ішінде жаңалықтарды, "ноу-хауды" пайдалану), брокерлік орын, гудвилл, бағдарламалық қамтамасыз ету, ұйымдастыру шығыстары (өндірісті дайындау жөніндегі, тәжірибелік-конструкторлық ж.б.), маркетинг және басқа активтер.
      Материалдық емес активтер есепте оларды сатып алу және дайындық жағдайына келтіру шығындарының іс жүзіндегі сомасында көрсетіледі.
      Материалдық емес активтер қозғалысының талдама есебi НОС-6-н. Материалдық емес активтердi есепке алудың түгендеу карточкасында жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 39-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      40. 015 "Көлік құралдары" қосалқы шотында адамдар мен жүктерді көшіруге арналған қозғалыс құралдарының барлық түрлері есептеледі, олар мынадай жеке топтарға бөлінеді:
      1) темір жол, су, автомобиль көліктерінің жылжымалы құрамы (электровоздар, тепловоздар, мотодрезиндер, вагондар, платформалар, цистерналар, теплоходтар, дизель-электроходтар, буксирлер, баржалар мен баркалар, қайықтар мен қызметтік қосымша кемелер, құтқару қайықтары, жүзбеліайлақтар, желкенді кемелер, жүк таситын және жеңіл автомобильдер, тіркемелер, автосамосвалдар, автобустар, трактор-тягачтар және басқалар);
      2) әуе көлігінің жылжымалы құрамы (ұшақтар, тікұшақтар);
      3) ат-көліктер (арбалар, шаналар және басқалар);
      4) өндіріс көлігі (электрокарлар, мотоциклдер, мотороллерлер, велосипедтер, қоларбалар, мүгедектер арбасы және басқалар); <*>
      5) спорт көлігінің барлық түрлері.
      Ескерту. Көлік және спорт аттары мен басқа да көліктік малдар 017 "Жұмыстық және өнімдік малдар" қосалқы шотында саналады.
      Ескерту: 40-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      41. 016 "Аспаптар, өндірістік және шаруашылық (иелігін қоса) құрал-саймандар" қосалқы шотында мыналар жеке топтарға бөлініп есептеледі:
      1) аспаптар - механикаландырылған және механикаландырылмаған жалпы сипаттағы еңбек құралдары, сондай-ақ машиналарға бекітілген, материалдарды өңдеу үшін қолданылатын заттар. Оған мыналар жатады: қол еңбегінің кесетін, ұратын, қысатын және тығыздайтын құралдары, электр қуатының, қысылған ауаның және басқалардың көмегімен жұмыс істейтін, қолға ұстайтын механикаландырылған құралдарды қоса (электродрелдер, бояу бүріккіштер, электр тітіркеткіштер, гайка бұрағыштар және басқалар), сондай-ақ материалдарды өңдеуге, монтаж жұмыстарын жүргізуге арналған алуан түрлі құралдар және с.с. (қыспақтар, патрондар, бөлгіш тығындар, қозғағыштарды орнатуға және автомобильдердегі кардан біліктерін айналдыруға арналған құралдар және басқалар);
      2) өндірістік саймандар мен жарақтар - жұмыс уақытында өндірістік амалдарды жеңілдетуге қызмет ететін өндірістік мақсаттағы заттар: жұмыс столдары, верстагтар, кафедралар, парталар және с.с. еңбекті қорғауға көмектесетін жабдықтар; сауда шкафтары мен сөрелер; сайман ыдыстары; жұмыс машиналарына жатқызуға болмайтын, техникалық мақсаттағы заттар, соғыс және газ пистолеттер (мысалы, сәулемен көшіретін рамалар және с.с.);
      3) шаруашылық мұқаммал - офис керек-жарақтары (қабырғалық жихаз, гарнитурлар, құрамалы жихаздар, тумбалар, демалыс бұрышы), жылжытпалы баръерлер, iлгiштер, гардеробтар, әртүрлi шкафтар, дивандар, столдар, орындықтар, креслолар, кiтап сөрелерi, жанбайтын шкафтар мен жәшiктер, сейфтер, жазу машиналары, гектографтар, шапирографтар мен басқа да қолға ұстайтын көбейткiш және нөмiрлегiш аппараттар, телефон аппараттары, желдеткiштер, жылжытпалы киiз үйлер, шатырлар (оттегiлерiнен басқа), кроваттар (арнаулы жабдықтары барларынан басқа), кiлемдер, портъерлер, жалюзилер, терезеге арналған торлар және басқа да мұққамал, сондай-ақ өртке қарсы қолданылатын заттар - гидропульттер, стендерлер, қол сатылар және с.с. (013 "Машиналар мен жабдықтар" қосалқы шоты бойынша есептелетiн, автомобильмен қозғалатын өрт су айдағыштары мен механикалық өрт сатыларын қоспағанда); <*>
      4) басқа да өндiрiстiк және шаруашылық мұқаммал - сейфтер, рамадағы картиналар, қола мүсiндер (бюсттер), мраморлы вазалар, шамдар (люстралар, бра), мемлекеттiк рәмiздер, көрнекiлiк агитация қабырғалары. <*>
      Ескерту: 41-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      42. 017 "Жұмыстық және өнімдік мал" қосалқы шотында мынадай жеке топтарға бөлініп есептеледі:
      1) жұмыстық мал - аттар, өгіздер, түйелер, есектер және басқа жұмыс малдары (көліктік және спорттық аттарды, басқа да көліктік малдарды қоса);
      2) өнімдік және асыл тұқымды мал - сиырлар, бұқалар, буйволдар мен қодастар (жұмыстағысынан басқа), айғырлар мен асыл тұқымды биелер (жұмыс істемейтін), үйірде бағуға ауыстырылған биелер буралар мен інгендер (жұмыс істемейтін), ұрғашы бұғылар мен еркек бұғылар (мүйізді), еркек шошқалар мен мегежіндер, қойлар мен қошқарлар, ешкілер мен текелер және басқалар.
      43. 018 қосалқы шотында жекелеген кітаптардың құнына қарамастан кітапханалық қорлар есептеледі. Кітапханалық қорларға мыналар енгізіледі: ғылыми, көркем және оқулық әдебиет, әдебиеттің арнаулы түрлері және басқа басылымдар.
      44. 019 қосалқы шотында жеке топтарға бөлініп, мыналар есептеледі:
      1) көпжылдық өскіндер. Көпжылдық өскіндерге олардың жасына қарамастан қолдан отырғызылған мынадай көпжылдық өсімдіктер жатады: жеміс-жидектердің барлық түрлері (ағаштар мен бұталар), көшелердегі, алаңдардағы, парктердегі, бақтардағы, саябақтардағы, ұйымдардың аумағындағы, тұрғын үй аулаларындағы көгалдандыру және көріктендіру өсімдіктері, жанды қоршаулар, қар тосқындары мен егістікті қорғайтын жалдар, құмдар мен өзен жағалауларын бекітетін өскіндер, жар-қабақ өскіндері және с.с.; ботаника бақтарының және ғылыми-зерттеу ұйымдары мен оқу орындарының ғылыми мақсаттарға арнап қолдан өсірілген өскіндері және басқа қолдан өсірілген өскіндер.
      Жас өскіндердің барлық түрлері толық жетілген, яғни жеміс беретін, бұтақтары ұйысатын жасқа жеткен өскіндерден және с.с. бөлек есептеледі;
      2) жерді жақсарту жөніндегі күрделі шығындар. Жерді жақсарту жөніндегі күрделі шығындарға күрделі салымдар есебінен жүргізілетін (жер бөліктерін жобалау, алқаптарды егістік үшін отау, даланы тастар мен қой тастардан тазарту, түбірлерді кесу, жабайы өсімдіктерден арылту, көлшіктерді тазарту және басқалар), ауыл шаруашылығына арналған жерді үстіртін жақсарту жөніндегі мәдени-техникалық шараларға арналған заттық сипатта емес (құрылыс салуға байланысты емес) шығындар жатады;
      3) мұражай экспонаттарынан басқа (өнер және табиғаттану, көне заман және халық тұрмысы заттары, ғылыми, тарихи және техникалық сипаттағы заттар), мемлекеттік мұражайларда құндылықтарды есептеу және сақтау жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес есептелетін, мұражай құндылықтары (олардың құнына қарамастан);
      4) олардың құнына қарамастан, хайуанаттар паркіндегі және басқа сондай мекемелердегі жануарлар әлемнің экспонаттары;
      5) сахналық қойылым құралдары (декорациялар, ағаш жиһаздары мен кәделік, бутафорлық заттар, театрлық және ұлттық костюмдер, бас киімдер, іш-киімдер, аяқ киімдер, париктер);
      6) құнына қарамастан, үлгілік жобалау жөніндегі құжаттар;
      7) техникалық тасушылардағы бағдарламалар, оқулық кинофильмдер, магнитті дискалар мен таспалар, кассеталар ж.б.;
      8) өзге бұйымдар, балалар ойыншықтары, арнаулы шаңғылар және басқалар.
      45. Қолында мұражайлық құндылықтар, лаборатория жабдықтары, аспаптар, құралдар және бағалы металдар мен тастардан жасалған басқа да заттар бар, бюджеттік ұйымдар оларды заңда белгіленген тәртіппен қосымша есепке алуға тиіс.
      46. Барлық активтер бюджеттік ұйым басшысының бұйрығымен тағайындалған лауазымды тұлғаның жауапкершілігінде сақталуға тиіс.
      Активті сақтауға жауапты тұлғалар активтердің н. ОС-13 мүліктік тізімін жүргізеді.
      Жауапты тұлға ауыстырылған кезде оның сақтауында болған активтерді түгендеу жүргізіледі, ол туралы активтердi қабылдау-тапсыру (ауыстыру) актiсi ОС-1 н. бойынша, ал материалдық емес активтердi берген кезде Материалдық емес активтердi қабылдау-тапсыру актiсi НОС-1 н. бойынша қабылдау-тапсыру актісі жасалады. <*>
      Ескерту. 46-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      47. Активтер бухгалтерлік есепте бастапқы құны бойынша, яғни оларды сатып алудың, жасаудың және салудың іс жүзіндегі шығындары бойынша көрсетіледі. Бастапқы құнды өзгертуге тек қосымша күрделі салымдар жасалған, ішінара жойылған, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдеріне сәйкес жүргізілетін активтерді бағалау жағдайларында ғана жол беріледі.
      Салынып біткен қабырғалар мен құрылыстар - оларға жұмсалған шығындардың толық сомасымен, ал жаңа сатып алынған активтер - оларды сатып алу жөніндегі шығыстардың сомасымен енгізіледі.
      Бухгалтерлiк шоттарда ескерiлген активтердiң бастапқы (қалпына келтiру) құны тек олардың құнын арттыратын қосымша құрылыс, қосымша жабдықтау немесе қайта құру жөнiндегi жұмыстар жүргiзгенде ғана өзгередi. <*>
      Күрделі жөндеу жөніндегі шығындар активтердің құнын ұлғайтуға жатқызылмайды.
      Кітапханалардың қорына енгізілген кітаптар, оқулықтар мен басқа да басылымдар, оларды алғашқы түптеудің құнын қоса, бекітілген баға бойынша есептеледі. Кітаптарды жөндеуге және жаңғыртуға жұмсалған шығындар, оның ішінде қайтадан түптеу, кітаптардың құнын ұлғайтуға жатқызылмайды және бюджеттік ұйымның сметасы бойынша шығыстарға жіберіледі.
      Ескерту. 47-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      48. Активтер бюджеттік ұйымға (қоймаға) түскен кезде материалды жауапты тұлға берерменнің құжатына немесе ОС-1-н. активтерді қабылдау-тапсыру (ауыстыру) актiсiне және НОС-1-н. материалдық емес активтердi қабылдау-тапсыру актісіне осы құндылықтарды алғаны туралы қол қоюға тиісті. Қоймадан активтерді беру бюджеттік ұйымның басшысы бекітетін н. 434 жолдама қағазы (талап қағазы) бойынша жүргізіледі. <*>
      Бұл орайда н. 434 жолдама қағазы (талап қағазы) бір ғана данада жазылады.
      Ескерту. 48-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      49. Заңда белгіленген тәртіппен алынған және қайтарусыз берілген активтер, сондай-ақ шығып қалған активтер есепте баланс құны бойынша көрсетіледі.
      50. Мемлекеттiк мекемелер активтердi баланстан есептен шығаруды заңдармен белгiленген тәртiппен жүргiзедi. <*>
      Ескерту. 50-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      51. Активтердің жарамсыздығын, оларды жөндеудің тиімсіздігін анықтау үшін, активтерді есептеп шығаруға қажетті құжаттарды рәсімдеу үшін бюджеттік ұйым басшысының бұйрығымен тұрақты жұмыс істейтін комиссия құрылады. Комиссияның құрамына мыналар кіреді. Ұйым басшысының орынбасары (комиссия төрағасы), бас бухгалтер немесе оның орынбасары (штаттық кесте бойынша бас бухгалтердің лауазымы болмаған жағдайда, бухгалтерлік есепті жүргізу жүктелген тұлға), жол полициясының өкілі (автокөлік құралдарын есептен шығарған кезде). Тұрақты жұмыс істейтін комиссия есептен шығаруға жатқызылған объектіні тікелей қараудан өткізеді, бұл орайда техникалық құжаттарды (паспорт, қабаттар бойынша жоспарлар және басқа құжаттар) қамти отырып, сондай-ақ бухгалтерлік есептің деректерін пайдаланып, қалпына келтіруге және әрі қарай пайдалануға оның жарамайтынын растайды.
      52. Комиссия есептен шығарудың себептерін (тозу, қайта жасау, авария) ж.б. белгілейді, есептен шығарылатын объектінің тораптарын, тетіктерін, материалдарын пайдаланудың мүмкіндігін анықтайды, оларды бағалайды және активтерді есептен шығаруға акт жасайды. Жарамсыздыққа жеткен активтерді есептен шығару белгіленген үлгідегі мынадай актілермен рәсімделеді: Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі бекіткен, "Бюджеттік ұйымдарда активтерді есептен шығаруға арналған акт" (ОС-3 бюдж. нысаны), "Автокөлік құралдарын есептен шығаруға арналған акт" (ОС-4 нысаны); "Жарамсыздыққа жеткен іш киімдер, төсек орын жабдықтарын, киім мен аяқ-киімдер балансынан, өндірістік және шаруашылық құралдарын есептен шығаруға арналған акт" (н. 443), "Бюджеттік ұйымдарда кітапханалардан әдебиеттерді есептен шығаруға арналған акт" (444). Активтерді есептен шығаруға арналған актілерді ұйымның басшысы бекітеді. Есептен шығару актілеріне қол қойылғанға дейін активтерді бұзуға және қайта монтаждауға жол берілмейді. <*>
      Бағалы металдарды қолданып жасалған тетіктер мен тораптар "Алтын" мамандандырылған кәсіпорынына тапсырылуға тиіс, ал түсті металдардан жасалған және басқа жабдықтарды жөндеуге пайдаланылмайтын тетіктер мен тораптар осындай шикі заттарды жинау жүктелген жасалған тетіктер мен тораптарды баланстан шығару белгіленген тәртіпке сәйкес есептеледі.
      Бюджеттік ұйымдар активтерді есептен шығарудан алған материалдық құндылықтарды өз мұқтаждары үшін пайдаланбаған жағдайда, олар белгіленген тәртіппен өткізіледі. Егер Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен активтерді өткізуден түскен сомаларды пайдаланудың өзге тәртібі белгіленбесе, бюджеттік органдар бұл сомаларды республикалық бюджеттік кірісіне аударады.
      Ғимараттар мен құрылыстарды бір бағыныстан басқа бағынысқа беру мемлекеттік мүлік пен жекешелендіруді басқарудың аумақтық органдарының шешімі бойынша белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
      Мемлекеттiк мекемелер оларға смета бойынша бөлiнген қаражаттар есебiнен сатып алынған өздерiне бекiтiлген активтердi өз бетiнше сатуға құқығы жоқ. Активтердi сатуды активтер құнына байланысты "Жекешелендiру объектiлерiн сату жөнiндегi аукциондар ұйымдастырудың және өткiзудiң ережесiне" сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттiк мүлiк және жекешелендiру комитетi немесе оның аумақтық органдары жүзеге асырады. <*>
      Активтерді баланстан шығарудың қолданылып жүрген тәртібі бұзылған, сондай-ақ материалдық құндылықтарға немқұрайлылық көзқарас (жойып жіберу, жағып жіберу т.с.с.) орын алған жағдайда, бұған кінәлі тұлғалар заңда белгіленген тәртіппен жауапкершілікке тартылады.
      Ескерту. 52-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      53. Активтерді есептеу мүліктік объектілерге бөлініп, олардың сақталу орындары мен жауапты тұлғалар бойынша жүргізіледі.
      Бөлек мүліктік объект деп барлық қосалқы және жанама жарақтарымен қоса, аяқталған жобалық құрылым немесе белгілі бір жеке міндетті орындауға арналған өзгеше жобалы зат немесе біріккен тұтастықты білдіретін және белгілі бір жұмысты бірге орындайтын, жобалы мүшелік заттардың кешені есептеледі.
      "Ғимарат" қосалқы шоты бойынша мүліктік объект деп әрбір жеке тұрған ғимарат саналады. Ғимараттың құрамына оны пайдалану үшін қажетті ғимараттың ішіндегі: жылытуға арналған қазандық қондырғыны қоса, ғимарат ішіндегі жылыту жүйесі (егер ғимараттың өзінде болса), барлық құрылғыларымен қоса су-газ құбырларының және канализацияның ішкі торабы, барлық жарық беретін арматураларымен бірге қуат және жарық өткізгіштерінің ішкі торабы, ішкі телефондық және хабарлау тораптары, ортақ санитарлық мақсаттағы желдеткіш құрылғылар, көтергіштер (лифттер) тәрізді барлық коммуникациялар кіреді.
      Егер ғимарат бірі біріне тиісіп тұрса және ортақ қабырғасы болса, бірақ әрқайсысы жеке жобалық тұтастықты құраса, олар бөлек мүліктік объектілер деп саналады.
      Ауладағы құрылыстар, қоршаулар мен ғимаратқа қызмет көрсететін басқа да жайлар (қора, шарбақ, құдық ж.б.) онымен қоса бір мүліктік объектіні құрайды. Егер бұл құрылыстар мен жайлар екі және одан көп ғимаратқа қызмет көрсететін болса, олар дербес мүліктік объектілер деп есептеледі.
      Ғимараттың сыртынан салынған, дербес шаруашылық маңызы бар құрылыстар, жеке тұрған қазандық ғимараты сондай-ақ ауладағы жобалы құрылыстар (қоймалар, гараждар және с.с.) дербес мүліктік объектілер болып саналады.
      Есепті ұйымдастыру және активтердің сақталуын қамтамасыз ету үшін әрбір объектіге (затқа) кітапханалық қорлардан басқа, он белгіден тұратын мүліктік нөмір беріледі. Бірінші үш белгі-қосалқы шотты, төртінші-топты және соңғы алтауы-топтағы заттың рет санын білдіреді. Топтарға бөлінбеген қосалқы шоттар бойынша төртінші белгі нөлмен көрсетіледі. Мәселен, былай: 0101000001 мүліктік нөмірі 010 "Ғимарат" қосалқы шоты, 1 топ - өндірістік сипаттағы ғимарат, объектінің рет нөмірі - 000001 дегенді білдіреді; 0163000005 мүліктік нөмірі 016 "Құрал-жабдықтар, өндірістік (жабдықтарды қоса алғанда) және шаруашылық құралдар" қосалқы шоты, 3-топ - шаруашылық мүлік, заттың мүліктік нөмірі 000005 дегенді білдіреді. <*>
      Ондағы мүліктік нөмір осы бюджеттік ұйымда болған бүкіл кезеңінде сақталады. Шығып қалған немесе жойылған объектілердің мүліктік нөмірі басқа объектілерге берілуге тиісті емес.
      Арендаға алынған активтер 01 "Арендаға алынған активтер" баланстық шотында оған арендаға алушы берген мүліктік нөмірмен есептеледі.
      Ескерту. 53-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2000.06.12. N 278
               V001188_ бұйрығымен.

      54. Сатып алынған активтердің құны - 01 шоттың тиісті қосалқы шотының дебетіне және "Ақшалай қаржылар" бөлімінің немесе "Есеп айырысу" бөлімінің тиісті қосалқы шоттарының кредитіне жазылады.
      Пайдаланудан шыққан активтердің сомасына 01 шоттың тиісті қосалқы шоттарының кредиттері және 250, 020 қосалқы шоттардың дебеті бойынша жазу жүргізіледі.
      Активтердің шығарылуы және ауыстырылуы жөніндегі операциялардың есебі н. 438 жинақтаушы ведомостында (9 мемориалдық ордер) жүргізіледі. Жинақтаушы ведомостқа жазулар енгізіледі. Бұл орайда "Жиынтығы" бағанында шығарылған және ауыстырылған материалдық құндылықтардың сомасы жазылады, ол қосалқы шоттардың дебеттері бойынша жазбалардың сомасына тең болуға тиіс. Ай аяқталған соң қосалқы шоттар бойынша қорытындылар "Бас журнал" кітабына жазылады.
      55. Активтерді талдамалық есептеу нн. ОС-6, ОС-8 НОС-6 мүліктік карточкаларында жүргізіледі. Карточкалар әрбір мүліктік объект (зат) бойынша жүргізіледі. Біртекті заттар ОС-9 н. карточкаларында есептеледі. <*>
      Нн. ОС-6, ОС-8, ОС-9 НОС-6 мүліктік карточкалары активтердің н. ОС-10 есебі бойынша мүліктік карточкалардың тізімінде тіркеледі. Тізілім бір данада жасалады. Ондағы жазулар карточкалардың ашылған жылы көрсетіліп, активтердің топтары бойынша жүргізіледі. Әрбір топ үшін беттердің белгілі бір саны бөлінеді. Нөмірлеу 1-ші нөмірден бастап әрбір топ бойынша жүргізіледі. Орталықтандырылған бухгалтерияларда тізім қызмет көрсетілетін әрбір ұйым бойынша дәл осындай тәртіппен жасалады. Активтер шығарылған және ауыстырылған кезде тізімнің "Ескерту" бағанында мемориалдық ордердің уақыты (күні, айы, жылы) мен нөмірі көрсетіледі. <*>
      Мүліктік карточкалар бухгалтерлік қызметтің картотекаларында сақталады, ішінде олар - материалдық-жауапты тұлғалар бойынша, ал орталықтандырылған бухгалтерияларда - қызмет көрсетілетін ұйымдар бойынша бөлініп, тиісті қосалқы шоттар мен топтар бойынша орналастырылады.
      Ескерту. 55-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      56. Н. ОС-6 карточкасы ғимараттарды, құрылыстарды, ауыспалы құрылғыларды, машиналар мен жабдықтарды, аспаптарды, өндірістік (тиесілі заттарды қоса) және шаруашылық бұйымдарды, көлік құралдарын ж.б. Онда жазулар бастапқы құжаттардың: пайдалануға беру туралы қабылдау актілері, дайындаушы зауыттың техникалық паспорттары ж.б. құжаттардың негізінде жүргізіледі. Карточкаларда объектілердің (заттардың) өзгеше белгілері: сызбасы, үлгісі, нұсқасы, маркасы, зауыттық нөмірі, шығарылған (жасалған) уақыты, активтердің пайдалануға берілген уақыты мен нөмірі көрсетіледі.
      Одан басқа объектінің (заттың) қысқаша жеке сипаттамасы жазылады. Жабдықтардың, аспаптардың, есептеу техникасының және с.с. құрамында қымбат бағалы металдар болған жағдайларда, "Объектінің қысқаша жеке сипаттамасы" бөлімінде құрамында қымбат бағалы металл бар тетіктердің тізбесі, тетіктің атауы мен металдың паспортында жазылған массасы көрсетіледі.
      Активтерді бюджеттік ұйымның ішінде ауыстырған кезде осы карточканың арғы бетінде жазу жүргізіледі.
      57. Н. ОС-8 карточкасы жұмыстық, өнімдік және асыл тұқымды малды, сондай-ақ көпжылдық өскіндерді және жерді жақсарту (құрылыссыз) жөніндегі күрделі шығындарды есептеу үшін қолданылады.
      Карточкада малдың жасы, түрі, таңбасы, аты т.с.с. көрсетіліп, жеке сипаттамасы келтіріледі.
      Көпжылдық өскіндер тұқымы, отырғызылған бірлік саны мен алаңы көрсетіліп, мүліктік объектілер бойынша есептеледі. Объектінің құнына, жұмыстың бүкіл кешені біткеніне қарамастан, пайдалануға қабылданған алаңдарға қатысты барлық шығындардың сомасы енгізіледі.
      Жерді жақсарту жөніндегі күрделі шығыстардың есебі әрбір шара бойынша қамтылатын алаң мен орындалған жұмыстың құны көрсетіліп, шараларға: жер бөліктерін жоспарлауға, алқаптарды егістік үшін отауға, жабайы шөптерді, көлшіктерді тазартуға бөлініп жүргізіледі.
      58. Н. ОС-9 карточкасы кітапханалық қорларды және сахналық-қойылым құралдарын топтап есептеуге арналған.
      Карточкалардағы жазу сандық және сомалық тұрғыда жүргізіледі.
      Кітапханалық топтар үшін жеке карточка ашылады. Ондағы есеп ақшалай түрде жалпы сомамен ғана жүргізіледі.
      Сахналық-қойылым құралдары бойынша топтық есепке арналған карточкалар материалдық жауапты тұлғалар бойынша номенклатуралық нөмірі көрсетіліп, бір атаудың, көлемі, сапасы жөнінен жақын материалдың заттары мен бағаларына ашылады.

                 "Активтердің тозуы" 02 есебі

      59. Бұл шотта бюджеттік ұйымдардың балансында саналатын активтер тозуының қозғалысы көрсетіледі. Тозу ғимараттар мен құрылыстар, ауыспалы құрылғылар, машиналар мен жабдықтар, жұмыстық мал, көліктік құрал, өндірістік (тиесілігін қоса) және шаруашылық мүліктер, пайдалану жасына жеткен көпжылдық өскіндер бойынша анықталады және есептеледі.
      60. Тозу мынадай активтер бойынша анықталмайды: сәулет пен өнердің бірегей ескерткіштері болып табылатын ғимараттар мен құрылыстар; жұмыс істейтін және жұмыс істемейтін жабдықтар, экспонаттар, нұсқалар, үлгілер, кабинеттер мен лабораторияларда тұрған және оқулық және ғылыми мақсаттар үшін пайдаланылатын макеттер және басқа да көрнекі құралдар; өнімдік мал, буйволдар, өгіздер, бұғылар, жануарлар әлемі экспонаттары (хайуанаттар парктерінде және басқа осындай мекемелерде); пайдалану жасына жетпеген көпжылдық өскіндер; кітапханалық қорлар, фильм қорлары, сахналық-қойылым жарақтары, мұражайлық және көркем құндылықтар. Тозу сондай-ақ шекарадан тыс орналасқан бюджеттік ұйымдардың активтері бойынша да анықталмайды.
      61. Активтердің тозуы, олардың есепті айдың қай айында сатып алынғанына және салынғанына қарамастан, белгіленген нормаларға сәйкес, толық күнтізбелік жыл үшін анықталады.
      Активтердің есептеудің нн. ОС-6, ОС-8 мүліктік карточкаларында тозудың жылдық сомасы - теңгемен, жылдық тозу нормасының шифры және тозу соңғы рет есептелген жыл жазылады.
      Нормативтік активтер бойынша тозудың есебі 021 қосалқы шотында жүргізіледі. Пайдалы тұтыну мерзімін анықтау мүмкін емес материалдық емес активтер бойынша тозудың нормасы он жылға, бірақ ұйым қызметі мерзімінен көп емес уақытқа белгіленеді.
      Тозудың есептелуі активтер құнының 100 %-інен артық жүргізілуі мүмкін емес. Жыл сайын тозудың сомасы карточкалардан ведомостқа жазылады. Желтоқсанның соңғы күні тозудың жалпы сомасына дебет бойынша - 250 қосалқы шотын және кредит бойынша - 020, 021 қосалқы шоттарын көрсете отырып, мемориалдық ордер жасалады. Мемориалдық ордер бойынша тозудың сомасы тек "Бас журнал" кітабына жазылады.
      Әрі қарай пайдалануға жарамды объектілерге (заттарға) құнының 100 %-і мөлшерінде есептелген тозу оларды толық тозу себебі бойынша есептен шығаруға негіз бола алмайды. Объектілердің жойылуына немесе тиісті карточка бойынша қайтарусыз тапсырып берілуіне байланысты оларды (заттарды) шығарған кезде зат (объект) пайдалануда болған уақыттағы тозудың жалпы сомасы анықталады және тозу 020 қосалқы шоты бойынша осы

сомаға кемітіледі.
     Объектiнi пайдаланудың бүкiл кезеңi үшiн тозу сомасы беру жылын 
есептемегенде, объектiнiң баланстық құны, оның мемлекеттiк мекемеде болған 
уақыты (күнтiзбелiк жыл саны бойынша) туралы түгендеу карточкаларда бар 
деректердiң негiзiнде есептеледi.
<*>

     Ескерту: 61-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық    
              комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен.  

V011546_

   
     
     
     ІІ бөлім. 
     Материалдық запастар
     


      62. Бұл бөлімнің шоттарында бюджеттік ұйымға тиесілі құрылыс материалдары, қондырғы жабдықтары, материалдар, тамақ өнімдері, отын мен жанармай, мал азығы, жем, ыдыс, машиналар мен жабдықтардың запас бөлшектері, қосалқы шаруашылықтардың өнімдері мен бұйымдары, малдың төлдері мен бордақыдағы малдар, оқулық, ғылыми және басқа мақсаттарға арналған материалдар, сондай-ақ ұзақ пайдаланылатын және лабораториялық сынақтағы материалдар, шаруашылық шарттарындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарына арналған арнаулы жабдықтар есептеледі.
      Материалдық запастар есепке алуда және есеп беруде, берерменнен алынған несие үшін проценттердің төлемін, жабдықтау, делдал, сыртқы экономикалық ұйымдар төлеген үстеме бағаларды (үстеме ақыларды), тауарлық биржалар қызметтерінің құнын, кедендік баждарды, өзге ұйымдардың күшімен жүзеге асырылатын тасымалдау, сақтау және жеткізу шығындарын қоса, оларды сатып алу шығындары бойынша анықталатын олардың іс жүзіндегі құны бойынша көрсетіледі.
      63. Материалдық запастарды есептеудің негізгі міндеттері: барлық материалдық құндылықтардың сақталуын және қозғалысы мен дұрыс пайдаланылуын бақылауды қамтамасыз ету; запастар мен шығыстардың белгіленген нормаларын сақтау, белгіленген тәртіппен өткізуге жататын, пайдаланусыз материалдарды дер кезінде анықтау; бюджеттік ұйымның қоймаларында тұрған қалдықтар туралы нақты мәліметтер алу болып табылады.
      Материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз ету және есебін дұрыс жолға қою мақсатында, қоймалық есептің ойдағыдай ұйымдастырылуын қамтамасыз ету керек. Материалдық құндылықтарды сақтау арнайы бейімделген бөлмелерде (қоймаларда) жүргізілуге тиіс. Материалдық құндылықтарды қоймалық жайларда орналастырудың тәртібі оларды қабылдау, беру және түгендеу жөніндегі операциялардың тездігін қамтамасыз етуі керек. Материалдық құндылықтарды қабылдау, сақтау және босату үшін жауапкершілік бюджеттік ұйым басшысының бұйрығымен тағайындалатын белгілі бір материалдық жауапты тұлғаға жүктеледі. Бұл тұлғалардың ауыстырылуы қоймаларда түгендеу жасаумен және бюджеттік ұйымның басшысы бекітетін қабылдау-тапсыру актілерін жасаумен бірге жүргізілуге тиіс.
      Материалдық құндылықтардың сақталу орыны қажетті таразылық жабдықпен, өлшеу аспабымен, өлшейтін ыдыспен және басқа да бақылау жабдықтарымен жарақталуы қажет.
      64. Материалдық құндылықтардың есебі материалдың атаулары және жауапты тұлғалар бойынша сандық және сомалық тұрғыда жүргізіледі.
      Қоймада материалдық құндылықтардың есебін материалдық жауапты тұлға тек атаулар, сорттар және сан көрсеткіші бойынша ғана материалдың н. 017 қоймалық есеп кітабында жүргізеді.
      Бухгалтерлік қызмет қоймадағы материалдық құндылықтардың келіп түсуін және бөлінуін бақылауды жүзеге асырады, сондай-ақ материалдардың есебі жөніндегі өз жазбаларын қоймада жүргізілетін жазбалармен салыстырып отырады.
      65. Материалдар мен тамақ өнімдері кірістер жөніндегі есептеу тіркелімдеріне бастапқы құжаттардың негізінде құндылықтар түскен күнмен жазылады. Бастапқы құжаттарда мынадай деректер көрсетілуге тиіс: материалдар мен тамақ өнімдері кімнен түскендігі, атауы, сорты, саны (салмағы), бағасы, сомасы, қоймаға түскен уақыты және осы құндылықтарды қабылдаған материалдық жауапты тұлғаның қойған қолы.
      Берермен құжаттарының деректерімен алшақтық болған жағдайларда н. 429 қабылдау актісі жасалады. Актіні қабылдау комиссиясы міндетті түрде қойма меңгерушісін және мүдделі жақтарды қатыстыра отырып, екі данада жасайды. Актінің бір данасы қабылданған материалдық құжаттарды есептеу үшін, екіншісі - берерменнің наразылық хатын рәсімдеу үшін қолданылады.
      66. Қоймадан материалдарды беру бюджеттік ұйымның басшысы бекіткен құжаттар бойынша жүргізіледі. Материалдарды беру үшін мынадай құжаттар қолданылады:
      а) н. 434 жолдама қағазы (талап қағазы) қоймадан материалдар берілген кезде және материалдардың бюджеттік ұйымның ішінде ауыстырылған кезінде қолданылады. Жолдама қағаз (талап қағаз), әдетте, бір данада көшіріледі;
      б) Н. 298 және н. 299 меню-талапхаты қоймадан тамақ өнімдерін беру үшін қолданылады. Меню-талапхаты күнсайын тамақ өнімдерін бөлудің нормалары және тұтынушылардың саны туралы деректері негізінде жасалады.
      Тұлғалардың тамақ өнімдерін беру және алу туралы қолдары қойылған меню-талапхаттары кестеде белгіленген мерзімде, бірақ айына үш реттен сиретпей, бухгалтерлік қызметке тапсырылады.
      Емдеу-профилактикалық ұйымдарда тамақ өнімдерін беру Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің келісімі бойынша өкілетті ведомствоның нұсқауымен белгіленген құжаттар бойынша жүргізіледі;
      в) Н. 397 шөп және жем беретін ведомость. Шөп пен жем қоймадан белгіленген нормалардың шегінде босатылады;
      ұйымдардың мұқтажына материалдар беретін н. 410 ведомосты ай бойында шаруашылық материалдарын, оқулық және басқа мақсаттарға арналған материалдарды беру үшін қолданылады. Бұл орайда жазуларды хронологиялық ретпен жүргізбеу керек, материалдардың әрбір түрі бойынша айдың аяғында жалпы қорытынды алу үшін, материалдардың әрбір түрі үшін белгілі сан мөлшерінде жол қалдыру қажет;
      д) Н. 431 алыс-беріс картасы материалдар мен отынды күн сайын босатқан кезде, сондай-ақ ай бойында белгілі бір уақыт аралығы арқылы қолданылады.
      Алыс-беріс картасы әрбір алушыға материалдардың бірнеше атауы бойынша тікелей мақсат бойынша жұмсау үшін жазып беріледі. Бұл карта екі данада жазылады, оның біреуі алушының қолымен - қоймада, екіншісі алушыда сақталады. Босатылған кезде алыс-беріс картасы - 15 күндік мерзімге, ал уақ-уақ босатылған кезде - бір айлық мерзімге беріледі.
      Материалдар мен отын алушы алыс-беріс картасының өзіндік данасын көрсетуі бойынша белгіленген лимит шегінде беріледі. Материалдарды белгіленген лимиттен артық босату н. 434 жолдамахат (талапхат) бойынша жүргізіледі.
      Егер қоймадан отынды ілеспехат (талапхат) немесе алыс-беріс картасы бойынша беру мүмкін болмаса, отынның шығынын есептен шығару қалдықты өлшеу актісі бойынша жүргізіледі. Өлшеу актісі бойынша отын белгіленген жұмсау нормаларымен салыстырғанда кем шыққан жағдайда, бюджеттік ұйымның басшысы артық жұмсаудың себебін анықтау және тиісті жағдайларда - төлеттіру шараларын қолданады;
      е) жол парағы автомобиль бензинін шығысқа шығару үшін қолданылады. Бензин іс жүзіндегі жұмсалуы бойынша есептен шығарылады, бірақ автомобилдердің жекелеген маркалары үшін белгіленген нормалардан артық болмауға тиіс;
      ж) Н. 1-т (нысандық) ведомствоаралық тауарлық-көліктік жалдамахат ұйымның өз мұқтажы үшін өз автомобилдерімен жүк тасуда қолданылады.
      67. Материалдар мен тамақ өнімдерін есептен шығару, егер олар әртүрлі

бағалармен сатып алынған болса, оларды сатып алған немесе орта баға 
бойынша жүргізіледі.
     Қайтарылатын немесе алмастырылатын ыдыстар (күбілер, бидондар, 
жәшіктер, құмыралар және с.с.), бостары (босатылғандары) да, материалдық 
құндылықтар сақтаулы тұрғандары да, тиісті топтар немесе түрлер бойынша, 
берермендердің шоттарында көрсетілген бағалармен есептеледі.
     Ыдыстар қайтарылған немесе сатылған кезде сатып алынған баға мен 
ыдыстың сатылған бағасы арасындағы айырмашылық іс жүзіндегі шығыстарға 
жатқызылады.
     68. Материалдық запастарды есептеу үшін мынадай шоттар арналған:
     03 "Бұйымдар және өнімдер";
     04 "Жабдықтар, құрылыс материалдары мен ғылыми зерттеулерге арналған 
материалдар";
     05 "Малдың төлдері және бордақыдағы малдар";
     06 "Материалдар және тамақ өнімдері".
     
                03 "Бұйымдар және өнімдер" шоты
     


      69. Бұл шотта өндірістік (оқулық) шеберханалардың, қосалқы ауылдық және оқу-тәжірибелік шаруашылықтардың дайын бұйымдары мен өнімдері, сондай-ақ дайын баспа өнімі есептеледі.
      70. 03 "Бұйымдар мен өнімдер" шоты мынадай қосалқы шоттарға бөлінеді:
      030 "Өндірістік (оқулық) шеберханалардың бұйымдары";
      031 "Қосалқы (оқулық) ауылдық шаруашылықтардың өнімдері".
      71. 030 "Өндірістік (оқулық) шеберханалардың бұйымдары" қосалқы шотында өндірістік (оқулық) шеберханаларда әзірленген дайын бұйымдар, сондай-ақ дайын баспа өнімі есептеледі. Дайын бұйымдар мен баспа өнімі оны дайындауға жұмсалған іс жүзіндегі шығындардың деректері бойынша анықталатын іс жүзіндегі құн бойынша есептеледі.
      Қоймада дайын бұйымдар мен баспа өнімі қабылдау актілерінің немесе басқа да құжаттардың негізінде кіріске алынады. Дайын өнімнің сомасына 030 қосалқы шотының дебеті және 080 қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жүргізіледі.
      Өткізілген өнімнің сомасына 030 қосалқы шоты кредиттеледі және 280 қосалқы шоты дебеттеледі.
      Дайын бұйымдар мен дайын баспа өнімінің талдама есебі атауы, мөлшері мен құны және сақталу орны бойынша н. 296-а карточкаларында жүргізіледі.
      72. 031 "Қосалқы (оқулық) ауылдық шаруашылықтардың өнімдері" қосалқы шотында қосалқы ауылдық шаруашылық және оқу-тәжірибелік шаруашылықтардың өнімдері есептеледі.
      Өнімді кіріске алған кезде 031 қосалқы шоты дебеттеледі және 081 қосалқы шоты кредиттеледі.
      Өнімді өткізген кезде өткізілген өнімнің жоспарланған құны 031 қосалқы шотының кредитінен 281 қосалқы шотының дебетіне жазылады.
      Шаруашылықтың өз мұқтажына арналған өнім 06 шоттың тиісті қосалқы шотына 031 қосалқы шоттан көшіріледі.
      Мұндай жағдайда, бір жылда алынған ауыл шаруашылығы өнімінің іс жүзіндегі құны жоспарланғаннан жоғары болса, өткізілмеген өнім бойынша айырмашылықтың сомасына 031 қосалқы шотының дебеті және 081 қосалқы шотының кредиті бойынша қосымша жазу жүргізіледі, ал өткізілген өнім бойынша 281 қосалқы шоты дебеттеледі және 081 қосалқы шоты кредиттеледі.
      Егер бір жылда алынған ауыл шаруашылығы өнімінің іс жүзіндегі құны жоспарланғаннан төмен болса, онда айырмашылықтың сомасына (үнем сомасы) өткізілмеген өнім жөнінде 031 қосалқы шотының дебеті және 081 қосалқы шотының кредиті бойынша, ал өткізілген өнім жөнінде 281 қосалқы шотының дебеті және 081 қосалқы шотының кредиті бойынша теріс санды бухгалтерлік жазу жүргізіледі.
      Қосалқы ауылдық қосалқы және оқу-тәжірибелік шаруашылықтардың өнімін талдамалық есептеу атауы, саны, құны және сақталу орны бойынша н. 296-а карточкаларында жүргізіледі.

                 04 "Жабдықтар, құрылыс материалдары және ғылыми
                     зерттеулерге арналған материалдар" шоты

      73. Бұл шотта салынып жатқан (жаңартылған) объектілерде орнатылуға тиісті жабдықтар, құрылыс материалдары, құрылғылар, тетіктер мен бюджет және бюджеттен тыс қаражаттар бойынша күрделі салымға бөлінген қаражаттың есебінен алынған басқа да материалдық құндылықтар, ғылыми зерттеу жұмыстарына арналған ұзақ пайдаланылатын материалдар, сондай-ақ шаруашылық шарттарындағы ғылыми зерттеу жұмыстарын орындау үшін сатып алынған арнаулы жабдықтар есептеледі.
      74. 04 "Жабдықтар, құрылыс материалдары және ғылыми-зерттеулерге арналған материалдар" шоты мынадай қосалқы шоттарға бөлінеді: <*>
      040 "Қондыру жабдықтары";
      041 "Күрделі құрылысқа арналған құрылыс материалдары";
      043 "Ғылыми зерттеулерге және лабораториялық зерттеуге арналған ұзақ пайдаланылатын материалдар".
      Ескерту. 74-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      75. 040 "Қондыру жабдықтары" қосалқы шотында қондыруға әзір құрылыстық құрылғылар мен тетіктер есептеледі. Оларға мыналар жатады: металл, темірбетон және ағаш құрылғылары; блоктар және ғимараттар мен құрылыстардың жиналмалы бөліктері; жиналмалы элементтер; жылу, желдету, санитарлық-техникалық жүйелерге арналған жабдықтар (жылу қазандары, радиаторлар және с.с.).
      Бұл қосалқы шотта, сондай-ақ монтаждауды қажет ететін және қондыруға арналған отандық және шет елдік жабдықтар есептеледі. Монтаждауды талап ететін жабдықтарға олардың бөліктері жинақталып және ғимараттар мен құрылыстардың іргетасына бекітілген соң ғана іске қосылуы мүмкін жабдықтар, сондай-ақ осындай жабдықтардың запас бөлшектер жиынтығы жатады. Бұл орайда жабдықтардың қатарына орнатылған жабдықтың құрамындағы монтаждауға арналған бақылау-өлшеу аппаратурасы мен басқа да аспаптар енгізіледі. Аталған қосалқы шотта құрылыс үшін қажетті басқа да материалдық құндылықтар есептеледі.
      Бұл қосалқы шот бойынша талдамалық есеп жабдықтардың, құрылғылар мен тетіктердің түрлері, саны және құны бойынша ф.296-а карточкаларында жүргізіледі.
      76. 041 "Күрделі құрылысқа арналған құрылыс материалдары" қосалқы шотында күрделі құрылысқа арналған қаражаттың есебінен сатып алынған және құрылыс-монтаж жұмыстарында пайдаланылатын құрылыс материалдары есептеледі.
      Құрылыс материалдарына мыналар жатады: силикат материалдары (цемент, құм, қайыршақ, әк, тас, кірпіш, қыш және с.с.); ағаш материалдары (бөрене, тілінген тақтайлар, фанера және с.с.), құрылыс материалдары (темір, қаңылтыр, болат, табақталған мырыш және с.с.); металл бұйымдар (шегелер, гайкалар, болттар, құрсаулар және с.с.); санитарлық-техникалық материалдар (крандар, муфталар, тройниктер және с.с.); электротехникалық материалдар (кабель, шамдар, патрондар, роликтер, байлайтын заттар, сымдар, сақтандырғыш тетіктер және с.с.); химиялық-сұйық заттар (сыр, олифа, толь және с.с.) және басқа осындай материалдар.
      Қосалқы ауылдық шаруашылықтарда бұл қосалқы шотта жеміс-жидек, жүзім бақтарын өсіруге арналған, егілетін материалдар және с.с. есептеледі.
      Құрылыс материалдарының талдама есебі материалдардың атауы, саны және құны бойынша н. 266-а карточкаларында жүргізіледі.
      77. 043 "Ғылыми зерттеу және лабораториялық сынаққа арналған ұзақ пайдаланылатын материалдар" қосалқы шотында ғылыми-зерттеу институттарының, ғылыми-зерттеу жұмыстарына арналған жоғары оқу орнының лабораториясына немесе басқа да құрылымдық бөлімшелеріне қоймадан алынған, бірнеше мәрте немесе ұзақ уақыт пайдаланылатын материалдар есептеледі.
      043 қосалқы шотында есептелетін материалдардың номенклатурасын бюджеттік ұйымның басшысы анықтайды.
      Бюджеттік мәдениет ұйымдарында осы қосалқы шотта қоймадан өнер туындыларын, мұражайлық құндылықтар мен сәулет ескерткіштерін жаңғырту және жөндеу үшін алынған қымбат бағалы материалдардың есептелуі мүмкін.
      043 қосалқы шотының дебетіне қоймадан алынған материалдар жазылады, бұл орайда 06 шотының тиісті қосалқы шоттары кредиттеледі.
      Қоймадан аталған жұмыстарды орындау үшін алынған материалдар бюджеттік ұйым бойынша бұйрықпен тағайындалған тұлғаның жауапты сақтауында болуға тиіс. Бұл тұлғалар материалдарды атаулары мен саны бойынша н. М-17 кітабында есепке алынуға міндетті.
      Материалдарды шығыс үшін есептен шығару бюджеттік ұйымның басшысы бекіткен актілердің немесе басқа да құжаттардың негізінде жүргізіледі. Жұмсалған материалдардың сомасына 043 қосалқы шоты кредиттеледі және 08, 20, 21-ші шоттардың қосалқы шоттарына сәйкес дебеттеледі. 043 қосалқы шоты бойынша талдамалық есеп материалдардың атауы, саны, құны мен материалдық-жауапты тұлға бойынша н. 296-а карточкаларында жүргізіледі.
      78. <*>
      Ескерту. 78-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

                 05 "Малдың төлдері және бордақыдағы малдар" шоты

      79. Бұл шотта малдың барлық түрлерінің төлдері мен бордақыдағы малдар, құстар, үй қояндары, терісі бағалы аңдар, ара әулеттері олардың құнына қарамастан есептеледі. Бұл шот тек қосалқы ауылдық шаруашылықтарда ғана қолданылады.
      Төлді және бордақылауға арналған малды сатып алған кезде, егер мал банк жәрдемақысы есебінен сатып алынған болса 050 қосалқы шотының дебетіне және тиісінше 111, 178 және 248 қосалқы шоттарының кредитіне жазу жүргізіледі.
      Өз шаруашылығында төлдету арқылы алынған төлдер сол күні төл алынған актінің негізінде кіріске енгізіледі және алынған төлдің құны, 050 қосалқы шотының дебеті және егер қосалқы шаруашылықтарда шығындардың есебі 211 қосалқы шотында жүргізілсе, 081 немесе 400 қосалқы шоттарының кредиті бойынша жазу жүргізіледі.
      Алынған қосымша салмақ пен өсімнің құнына 051 қосалқы шотының дебеті және 081 және 400 қосалқы шоттарының кредиті бойынша жазу жүргізіледі.
      Бордақылау аяқталған соң сойылған малдардың құны 050 қосалқы шотының кредиті бойынша есептен шығарылады. Бұл орайда алынған өнімнің құны актінің негізінде 031 қосалқы шотының дебеті бойынша кіріске алынады. Сойылған малдардың құны мен алынған өнімнің құны арасындағы айырмашылық 050 қосалқы шотымен хабарламада 081 немесе 400 қосалқы шотына жатқызылады.
      Материалдық-жауапты тұлғаның кінәсінен малдар жоғалған жағдайда, шаруашылыққа келтірілген зиян заңда белгіленген тәртіппен кінәлі тұлғалардан қайтарып алынуға тиіс.
      031 қосалқы шотында және 050 қосалқы шотында есептелген мал өнімінің және мал төлдері қосқан салмақтың жоспарлы өзіндік құны жылдың аяғында алынған үнемнің немесе артық шығынның сомасына үйлестіріледі. Өнімнің жоспарлаған және іс жүзіндегі құны арасындағы анықталған айырмашылыққа, артық шығын жағдайларында оң сандармен және үнем жағдайларында - теріс сандармен 031 қосалқы шоты мен 050 қосалқы шоты дебеттеледі және 081

немесе 400 қосалқы шоттары кредиттеледі.
     Мал төлдерінің талдама есебі олардың түрлері мен жасының топтарына 
қарай, ал бордақыдағы малдар - тек түрлері бойынша н. 395 "малдарды 
есептеу" кітабында жүргізіледі. Есеп малдардың тірідей салмағы, қосылған 
салмағы, қосылған өнімі туралы деректерді алу мүмкіндігін қамтамасыз етуге 
тиісті.
     
                06 "Материалдар және тамақ өнімдері" шоты

     80. Бұл шотта материалдар және тамақ өнімдері олардың заттық 
сипаттамасы бойынша есептеледі.
     81. 06 "Материалдар және тамақ өнімдері" шоты мынадай қосалқы 
шоттарға бөлінеді:
     061 "Тамақ өнімдері";
     062 "Дәрі-дәрмектер және байлау-таңу құралдары";
     063 "Шаруашылық материалдары және кеңсе жарақтары";
     064 "Отын, жанар және жағар материалдар";
     065 "Шөп және жем";
     066 "Ыдыс";
     067 "Өзге материалдар";
     068 "Жол үстіндегі материалдар";
     069 "Машиналар мен жабдықтарға арналған запас бөлшектер".


      82. 060 "Оқулық, ғылыми және басқа мақсаттарға арналған материалдар" қосалқы шотында реактивтер мен химикаттар, қара металдардың, түсті металдардың сынықтары мен қалдықтары, арнаулы запас материалдары, әйнек және химиялық ыдыстар, металдар, электроматериалдар мен радиоматериалдар, радиошамдар, фотожарақтар, оқу бағдарламалары, оқулықтар мен ғылыми жұмыстарды шығаруға арналған қағаздар, есептегі малдар мен оқу мақсаттарына және ғылыми-зерттеу жұмыстарына арналған материалдар, сондай-ақ тіс салуға арналған қымбат бағалы және басқа металдар есептеледі.
      83. 061 "Тамақ өнімдері" сметаларында 131 "Тамақ өнімдерін сатып алу" шығыстарын экономикалық сыныптаудың ерекшелігі бойынша қаржыландыру көзделген, бюджеттік ұйымдардағы тамақ өнімдері есептеледі.
      Тамақ өнімдерінің түсуін есептеу 300-үлгідегі жинақтау ведомостында өнімдердің келуіне қарай жүргізіледі. Ведомость әрбір материалдық жауапты тұлға бойынша бөлек жасалады. Ведомостағы жазулар бастапқы құжаттардың негізінде сандық және сомалық көрсеткіштермен жүргізіледі. Ай аяқталғаннан кейін ведомоста қорытындылар шығарылады. 11 мемориалдық ордерді жасаудың негіздемесі н. 300 немесе н. 398 тамақ өнімдерінің келуі бойынша жинақтау ведомостволарының жиынтығы болып табылады.
      Тамақ өнімдері шығыстарының есебі н. 399 тамақ өнімдері шығыстары бойынша жинақтау ведомосында жүргізіледі. Бұл ведомость материалдық жауапты тұлғалар бойынша жасалады. Жазулар онда н. 298 немесе н. 299 меню-талапхаты және басқа құжаттар негізінде жүргізіледі. Ай аяқталған соң ведомоста қорытындылар шығарылады, олар шығындалған тамақ өнімдерінің құнын анықтау үшін қолданылады. Сонымен бірге балалар мекемелері бойынша - тамақтанушылардың саны, балалардың болуы деректерімен, емдеу мекемелері бойынша - аурулардың саны туралы деректермен салыстырылып қаралады. 12-мемориалдық ордерді жасау үшін негіздеме, 399-үлгідегі жинақтау ведомосты немесе 411-үлгідегі тамақ өнімдерінің шығысы бойынша жинақтау ведомостарының жиынтығы болып табылады. Н. 411 жиынтыққа жинақтау ведомостволарының деректерінен басқа, тамақ өнімдеріне арналған басқа да шығын құжаттарының (тамақ өнімдері кем шығуының, базаларға қайтарылуының актілерінің және с.с.) деректері жазылады.
      Тамақ өнімдерінің аналитикалық есебі н. М-44 айналыс ведомостволарында атаулар, сорттар, сан, құн және материалдық жауапты тұлғалар бойынша жүргізіледі. Айналыс ведомостволарына жазу н. 300 және н. 399 жинақтау ведомстволарының және басқа құжаттардың деректері негізінде тамақ өнімдерінің кірісі және шығысы бойынша жазылады. Ай сайын айналыс ведомостарында айналыстар есептеледі және ай басындағы қалдықтар шығарылады.
      84. 062 "Дәрі-дәрмектер және байлау-таңу құралдары" қосалқы шотында, сметаларында шығыстарды экономикалық сыныптаудың тиісті ерекшелігі бойынша қаржыландыру көзделген, емдеу-профилактикалық және емдеу-мал дәрігерлік және басқа бюджеттік ұйымдардағы дәрі-дәрмектер, құрамдық заттар, бактериалық препараттар, сывороткалар, вакциналар, қан және байлау-таңу құралдары есептеледі. Бұл қосалқы шотта сондай-ақ өз дәріханалары бар медициналық мекемелердегі қосымша және дәрі жасайтын материалдар есептеледі.
      Дәрі-дәрмектер мен байлау-таңу құралдарының есебі тиісті министрліктер шығарған және Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық департаментімен келісілген нұсқаулықтарға сәйкес жүргізіледі.
      Дәрілік заттарының аналитикалық есебі сомалық көріністе н. 296-а карточкаларында (н. 296 кітабында) сандық есеп бағанын толтырмастан бүкіл ұйым бойынша және әрбір бөлім (кабинет) бойынша мынадай топтар жөнінде жүргізіледі:
      - дәрі-дәрмектер, сывороткалар мен вакциналар, дәрілік шөп шикізаттары, емдік минералдық сулар, дезинфекциялық құралдар, т.б.;
      - байлау-таңу заттары-мәрлі, бинттер, мақта, компресс кленкасы мен қағаз және т.б.;
      - көмекші материалдар-жылтыр, пергаментті және сүзгілі қағаздар, қағаз қораптар, қаптар және т.б.;
      - ыдыс-сиымдылығы 5000 мл. жоғары шынылар мен банкілер, шөлмектер, бидондар, жәшіктер және құны сатып алынған дәрі-дәрмектердің бағасына енбейтін қайтарылатын ыдыстардың басқа заттары.
      Денсаулық сақтау ұйымдардың емдеу-профилактикалық бөлімдерінде (кабинеттерінде) дәрілік заттары мынадай топтар бойынша заттық-сандық есептеуге жатады:
      - улы дәрілік заттар;
      - наркотикалық дәрілік заттар;
      - этильді спирт;
      - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау, бiлiм және спорт министрлiгi Денсаулық сақтау комитетінің нұсқауына сәйкес клиникалық тәжірибелер мен зерттеулерге арналған жаңа препараттар; <*>
      - Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігінің Денсаулық сақтау комитеті бекіткен тізбе бойынша қымбат бағалы тапшы дәрі-дәрмектер мен байлау-таңу заттары;
      - дәрілік заттар салынбаған және салынған ыдыс.
      Ескерту. 84-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      85. 063 "Шаруашылық материалдары және кеңсе жарақтары" қосалқы шотында бюджеттік ұйымдардың ағымдағы мұқтаждары үшін пайдаланылатын шаруашылық материалдары және кеңсе жарақтары (электр шамдары, сабын, щеткалар және т.б.), ағымдағы және күрделі жөндеуге арналған құрылыс материалдары есептеледі.
      Шағын ұйымдарда кеңсе жарақтары (қағаз, қарындаш, сия, қаламұш және с. с.), сондай-ақ сатып алынған және ағымдағы мұқтаждар үшін біржолғы берілген дәрі-дәрмектер мен дайын дәрілер (спирт, байлау-таңу заттары мен қымбат дәрі-дәрмектерден басқа) олардың жалпы сомасы 063 қосалқы шотында кіріс және шығыс бойынша көрсетіліп, іс жүзіндегі шығыстарға шығарылады. Бұл құндылықтардың сатып алынуын және алынуын растайтын құжаттарда осы материалдарды алған адамның қойған қолы болуға тиіс.
      86. 064 "Отын, жанар және жағар материалдар" қосалқы шотында қоймалар мен қорларда, сондай-ақ тікелей материалды жауапты адамдарда сақталған отынның, жанар және жағар майлардың барлық түрлері (ағаш, көмір, шымтезек, бензин, керосин, қарамай, автол және с.с.) есептеледі.
      87. 065 "Мал азығы және жем" қосалқы шотында малға және басқа жануарларға арналған пішен, сұлы және басқа мал азығының түрлері есептеледі.
      88. 066 "Ыдыс" қосалқы шотында бос (босалқы) және сондай-ақ материалдық құндылықтарымен орналасқан қайтарылатын немесе ауыстырылатын ыдыстар (күбілер, бидондар, жәшіктер, шыны банкілер, шөлмектер және с.с.) есептеледі.
      89. 067 "Өзге материалдар" қосалқы шотында тұқым, тыңайтқыш және басқа материалдар есептеледі. Бұл қосалқы шотта сондай-ақ бюджеттік ұйымдарда жұмыс аттары болған жағдайда, туған төлдер (құлындар) есептеледі.
      Туған төлдер 067 қосалқы шотының дебеті және 140 немесе 230 қосалқы шотының кредиті бойынша көрсетіледі.
      90. Бюджеттік ұйымдарда және орталық бухгалтерияларда 060, 063-067 қосалқы шоттары бойынша материалдарды аналитикалық есептеу атаулар, сорттар, саны, құны және материалдық жауапты адам бойынша 296-а нысандағы карточкаларда (н. 296 кітапта) жүргізіледі.
      060 қосалқы шотында есептелетін қара металдардың сынықтары мен қалдықтары, түсті металдардың сынықтары мен қалдықтары және арнаулы запастағы материалдар бойынша талдау есебі 296-а нысанындағы карточкада немесе н. 296 кітапта бөлек жүргізіледі.
      Карточкалар осы нұсқаулықтың 23-тармағында айтылған тәртіппен тіркеледі, бұл ретте карточкалардың тіркелімі (н. 279) орталықтандырылған бухгалтерияларда қызмет көрсетілетін әр ұйым бойынша бөлек жүргізіледі.
      91. 068 "Жол үстіндегі материалдар" қосалқы шотында өзге қалалардың берістері бойынша бюджеттік ұйымдар ақысын төлеген, бірақ айдың аяғына дейін қоймаға түспеген материалдар есептеледі. Бұл қосалқы шотта, сондай-ақ бір орталықтан жабдықтау және шаруашылық қызмет көрсету қоймаларына алынған және бюджеттік ұйымдар бойынша бөлінбеген материалдар есептеледі.
      Осы қосалқы шотта көрсетілген сомалар дұрыс рәсімделген құжаттармен және, атап айтқанда, жолда келе жатқан материалдарға - станцияның немесе порттың жүк түспегенін растайтын белгілері қойылған темір жол және су көлігі жөнелтпе құжатымен; бір орталықтан жабдықтау және шаруашылық қызметін көрсету топтарының қоймаларында тұрған материалдар бойынша - тиісті құжаттармен расталуға тиісті.
      Жол үстіндегі материалдардың талдау есебі жеке берермендер бойынша н. 298-а карточкаларында (н. 296 кітапта) жүргізіледі. Қоймаға бір орталықтан жабдықтау және шаруашылық қызметін көрсету топтарынан түскен материалдардың бағасы, саны және сомасы көрсетіліп, олардың атаулары бойынша н. 296-а карточкаларында (н. 296 кітапта) есептеледі.
      92. 069 "Машиналарға және жабдықтарға арналған қосалқы бөлшектер" қосалқы шотында машиналардағы (медициналық, электрондық-есептеу және т.б.), жабдықтардағы, тракторлардағы, комбайндардағы, көлік құралдарындағы тозған бөлшектерді (моторларды, камералар мен көмкерме таспаларды және с.с. автомобиль шиналарын қосатын) жөндеуге және ауыстыруға арналған запас бөлшектер есептеледі.
      Запас бөлшектердің талдау есебі олардың атаулары, маркалары, зауыттық нөмірлері, саны, құны және материалдық жауапты адамдар бойынша н. 296-а карточкаларында (н. 296 кітапта) жүргізіледі. Бұл орайда тозғандарын ауыстыру үшін қоймадан берілген автомобиль шиналары мен покрышкаларын бухгалтерлік қызмет н. 412 арзан құнды және тез тозатын заттар қозғалысының жедел (сандық) есебі ведомостында есептеледі, онда алған адамның қызметі мен тегі, алынған күні және зауыт нөмірлері жазылады. "Шығарылғаны туралы белгілер" бағанында жарамай қалғандықтан пайдаланудан шығарылған автомобиль шиналарының немесе покрышкаларының күні мен зауыттық нөмірі жазылады.
      93. Сатып алынған материалдардың құнына 06 шотының тиісті қосалқы шоттарының дебетіне және 09, 10, 11, 16, 17 шоттардың тиісті қосалқы шоттарының кредитіне жазылады.
      Жұмсалған материалдардың құны 06 шотының тиісті қосалқы шоттарының кредитіне және 08, 20, 21 шоттардың тиісті қосалқы шоттарының дебетіне жазылады.
      94. Материалдың шығысы жөніндегі операциялардың есебі, тамақ

өнімдерінен басқасы, н. 296 (13-мемориалдық ордер) материалдар шығыстар 
жөніндегі жинақтау ведомоствосында жүргізіледі.
     Жазу жинақтаушы ведомостқа әрбір құжат және тиісті қосалқы шоттар 
бойынша, оның ішінде қызмет көрсетілетін бюджеттік ұйымдар немесе 
материалдық жауапты адамдар бойынша сомалары көрсетіле отырып жүргізіледі. 
Ай аяқталғаннан кейін қосалқы шоттар жөніндегі қорытындылар "Бас журнал" 
кітабына жазылады.
     
     ІІІ бөлім.
     Арзан бағалы және тез тозатын заттар
     
     95. Бұл бөлімде бюджеттік ұйымның иелігіндегі барлық арзан бағалы 
және тез тозатын заттардың қолда бары және қозғалысы есептеледі.
     Арзан бағалы және тез тозатын заттардың құрамында осы нұсқаулықтың 
33-тармағының "а", "б", "в", "г", "д", "е", "ж", "з" тармақшаларында 
аталған заттар есептеледі.
     96. 07 "Арзан бағалы және тез тозатын заттар" шоты мынадай қосалқы 
шоттарға бөлінеді:
     070 "Қоймадағы арзан бағалы және тез тозатын заттар";  
     071 "Пайдаланудағы арзан бағалы және тез тозатын заттар";
     072 "Қоймадағы іш киім, төсек-орын жабдықтары, аяқ киім";
     073 "Пайдаланудағы іш киім, төсек-орын жабдықтары, аяқ киім".


      97. 070 "Қоймадағы арзан бағалы және тез тозатын заттар" қосалқы шотында қоймада тұрған арзан бағалы және тез тозатын заттар есептеледі.
      Арзан бағалы және тез тозатын заттар олардың сатып алынуына қарай 070 қосалқы шотының дебеті және 09, 10, 11, 16, 17 шоттардың тиісті қосалқы шоттарының кредиті бойынша көрсетіледі. Сонымен бірге 08, 20, 21 шоттардың тиісті қосалқы шоттарының дебеті және 260 қосалқы шоттың кредиті бойынша жазу жазылады.
      Арзан бағалы және тез тозатын заттар оларды пайдалануға босату кезінде активтердің бір өлшемі құны лимитінің 1/10 шегінде 070 қосалқы шотының кредитіне және 260 қосалқы шотының дебетіне жазылады. Бұл заттардың есебін лауазымды адамдар 412-нысандағы арзан құнды және тез тозатын заттар қозғалысының жедел (сандық) шотының ведомостарында немесе М-17 нысанындағы материалдардың қоймалық есеп кітабында жүргізіледі. Бухгалтерлік қызметтің қызметкерлері бұл заттардың нақтылы қолда барын н. 412 немесе н. М-17 тіркелімдеріндегі жазбалармен дүркін-дүркін тексереді.
      Арзан бағалы және тез тозатын заттар активтердің бір өлшемі құны лимитінің 1/10-тан асқаны 071 қосалқы шотының дебетіне және 070 қосалқы шотының кредитіне жазылады.
      Қоймада тұрған арзан бағалы және тез тозатын заттардың есебін материалдық жауапты тұлғалар заттардың атаулары мен саны бойынша н. М-17 кітапта жүргізеді. Бұл заттарды қоймадан беру н. 434 жіберу құжаты (талап ету) бойынша жүргізіледі.
      Қоймадан берген кезде заттарға бюджеттік ұйымның атауы, олардың пайдалануға берілген жылы мен айы көрсетілген таңбалы штампы соғылады. Таңбалау бояумен (өшуге және химиялық әсерлерге шыдамды), жетонмен бекітіліп және басқа тәсілдермен жасалады.
      070 қосалқы шоты бойынша талдау есебі заттардың атаулары, саны, құны және материалдық жауапты адамдар бойынша н. 296-а карточкаларында (н. 296 кітапта) жүргізіледі.
      98. 071 "Пайдаланудағы арзан құнды және тез тозатын заттар" қосалқы шотында пайдаланылып жүрген арзан бағалы және тез тозатын заттар есептеледі.
      Арзан бағалы және тез тозатын заттарды есептен шығару олар толықтай тозған кезде бюджеттік ұйымның басшысы бекіткен тиісті актілердің негізінде жүргізіледі.
      Сынған ыдысты есептен шығару үшін н. 325 ыдыстың сынуын тіркейтін журнал жасалады. Журналға жазба жазуды тиісті лауазымды адамдар жүргізеді. Тұрақты жұмыс істейтін комиссия журналдың дұрыс жүргізілуін қадағалайды және тоқсан сайын (ай сайын) сынған ыдысты есептен шығаруға акт жасап отырады, оны бюджеттік ұйымның басшысы бекітеді.
      Пайдаланудан шығарылған арзан бағалы және тез тозатын заттардың сомасы 071 қосалқы шотының кредиті және 260 қосалқы шотының дебеті бойынша жазба жазылады.
      Арзан бағалы және тез тозатын заттардың шығарылуы және ауыстырылуы жөніндегі операциялардың есебі н. 438 жинақтау ведомостында (10-мемориалдық ордер) жүргізіледі.
      Арзан бағалы және тез тозатын заттардың талдау есебі 071 қосалқы шоты бойынша заттардың атаулары, саны, олардың құны және материалдық жауапты адамдар бойынша н. 296-а карточкаларында немесе түгендеу тізіміне қосымша 402-жапсырма парақтарда және арзан бағалы және тез тозатын заттардың салыстырма ведомостында жыл бойында әрбір тоқсанның аяғындағы қалдықтарды көрсете отырып, жапсырма парақтардың тиісті бағанында көрсетіледі. Жапсырма парақтарды талдау есебінде қолданған кезде айналым ведомосты жасалмайды.
      Н. 402 жапсырма парақта жазулар әр құжат бойынша жүргізіледі. Бұл орайда "Мемориалдық ордердің күні мен нөмірі", "Саны" және "Сомасы" деген бағандардың үстіндегі бос бөлікте құндылықтардың қозғалысы болған ай және операциялардың түрі - "түсті" немесе "шығарылды" деген белгілер қойылады. Егер бір айда бір атаулы және құндары бірдей заттар екі рет түскен болса, операциялар екі рет жазылады. Жыл бойында бірінші қаңтарға дейін болмаған жаңа атаулы заттар түсетін болса, олар н. 401 түгендеу тізіміне (салыстырмалы ведомость) жазылуы тиіс.
      99. 072 "Қоймадағы іш киім, төсек орын жабдықтары, киім және аяқ-киім" қосалқы шотында денсаулық сақтау, халықты әлеуметтік қорғау, халыққа білім беру және басқа ұйымдарында көрсетілген заттар, олардың атаулары, саны, материалдық жауапты адамдар бойынша мынадай топтарға бөлініп, М-17-нысанындағы материалдардың қоймалық есеп кітабында есептеледі:
      1) іш киім (жейделер, қысқа жеңді көйлектер, халаттар және с.с.);
      2) төсек орын жабдықтары мен жарақтары (матрацтар, жастықтар, көрпелер, ақ жаймалар, көрпе тыстар, жастық тыстар, жапқыштар, төсек-қапшықтар және с.с.);
      3) киім және нысанды киімдер, арнаулы киімдерді қоса (костюмдер, пальтолар, сулықтар, шолақ тондар, көйлектер, кофталар, юбкалар, күртелер, шалбарлар және с.с.);
      4) аяқ-киім, арнаулы аяқ-киімдерді қоса (ботинкалар, етіктер, сандалдар, пималар және с.с.);
      5) спорт киімдері және аяқ-киім (костюмдер, ботинкалар және с.с.).
      Жұмсақ инвентарлардың көрсетілген заттары бюджеттік ұйым басшысының және бухгалтерлік қызмет өкілінің қатысуымен қойманың меңгерушісі ұйымның атауын көрсетіп, жуылмайтын және заттың сыртқы түрін бұзбайтын бояулы штамппен таңбалайды, ал заттар пайдалануға берілген кезде олар қоймадан берілген жыл мен ай қосымша көрсетіледі. Таңбалау штамптары бюджеттік ұйымның басшысында немесе оның орынбасарында сақталынуға тиіс.
      Бұл заттардың сатып алынуына қарай олардың құны 072 қосалқы шотының дебеті және "Ақшалай қаржылар" бөлімінде немесе "Есеп айырысулар" бөлімінде тиісті қосалқы шоттардың кредиті бойынша көрсетіледі. Сонымен бірге 08, 20, 21 шоттарының тиісті қосалқы шоттарының дебеті және 260 қосалқы шотының кредиті бойынша жазулар жазылады. Заттардың қоймадан пайдалануға босатқан кезде 073 қосалқы шоты дебеттеледі және 072 қосалқы шоты кредиттеледі.
      072 қосалқы шоты бойынша талдау есебі заттардың атаулары, саны, топтары және материалдық жауапты адамдар бойынша н. 296-а карточкаларында (н. 296 кітапта) немесе н. 402 жапсырма парақтарында жүргізіледі.
      Іш киімдер, төсек орын жабдықтары, киім және аяқ-киім оларды пайдалануға босатқан кезде активтердің бір өлшемі құны 1/10 лимитіне дейін н. 412 арзан бағалы және тез тозатын заттар қозғалысының жедел (сандық) есептеу ведомостарында есептеледі және 072 қосалқы шотының кредиті және 260 қосалқы шотының дебеті бойынша көрсетіледі.
      Пайдалануға берілген активтердің бір өлшем құны 1/10 лимитінен асқан іш киімдер, төсек орын жабдықтары, киімдер мен аяқ-киімдер 073 қосалқы шотының дебетінде және 072 қосалқы шотының кредитінде жазылады.
      Іш киімдерді, төсек орын жабдықтарын, киімдер мен аяқ-киімдерді есептеудің тәртібі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Қазынашылық департаментінің келісімі бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ведомостволық нұсқаулықтарымен белгіленеді. <*>
      Ескерту. 99-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      100. 073 "Пайдаланудағы іш киім, төсек-орын жабдықтары, киім және аяқ-киім" қосалқы шотында ұйымдардағы пайдаланудағы заттардың есебі жүргізіледі. Материалдық жауапты адамдар таңбаланған іш киімнің, төсек орын жабдықтарының және с.с. пайдаланылуы үшін жауап береді. Бұл заттарды есептен шығарған немесе қайтарусыз тапсырған кезде 260 қосалқы шоты дебеттеледі және 073 қосалқы шоты кредиттеледі.
      Пайдаланудағы іш киімнің, төсек орын жабдықтары, киім және аяқ-киімнің талдау есебі заттардың атаулары, саны, олардың құны, топтары және материалдық жауапты адамдар бойынша 296-а үлгілеріндегі карточкаларда (н. 296 кітапта) немесе түгендеу тізіміне немесе салыстырма ведомосқа қоса 402-нысандағы жапсырма парақтарда жүргізіледі.
      Тозған және жарамсыз болып қалған іш киімдерді, төсек орын жабдықтарын, киім мен аяқ-киімді есептен шығару 443-нысанындағы "Іш киімдерді, төсек орын жабдықтарын киім мен аяқ-киімдерді, аспаптарды, өндірістік және шаруашылық құралдарын баланстан шығару актісі" бойынша бюджеттік ұйымның басшысы бекіткен есептен шығаруға арналған актінің негізінде бүкіл жүйе үшін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен бекіткен пайдалану мерзімдері ескеріле отырып жүргізіледі. <*>
      Арнайы киiмдердi, арнайы аяқ-киiмдердi және сақтандыру жарақтарының талдама есебi Арнайы киiмдердiң, арнайы аяқкиiмдердiң және сақтандыру жарақтарын есепке алудың жеке карточкасы МБ-6-н. бойынша және Арнайы киiмдердiң, арнайы аяқкиiмдердiң және сақтандыру жарақтарын берудi (қайтаруды) есепке алу ведомосы МБ-7-н. бойынша жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 100-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
     IV бөлім.
     Өндіріске және басқа мақсаттарға арналған шығындар



      101. Бұл бөлімде өндірістік (оқу) шеберханалардың, қосалқы селолық және оқу-тәжірибе шаруашылықтарының бұйымдар мен өнімдерді шығаруға ақылы қызмет көрсетуді сатудан алынатын қаражаттар бойынша табыстар және шығыстар, баспа өнімін шығару және қызметтер көрсету жөніндегі, ұйымдармен эксперименттік қондырғыларды жасау жөніндегі шарттар бойынша ғылыми-зерттеу және жобалау жұмыстарын орындау жөніндегі жоспарланған шығындар, сондай-ақ материалдарды дайындау және өңдеу жөніндегі шығындар есептеледі.
      Мұндай шығындарды есептеу үшін 08 "Өндіріске және басқа мақсаттарға арналған шығындар" шоты арналған.
      Ескерту. 101-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      102. Өндіріске арналған шығындар тікелей және ілеспе (жанама) шығыстар деп бөлінеді.
      І. Тікелей шығыстарға: материалдар, өндірістік жұмысшылардың, ғылыми қызметкерлердің және с.с. жалақысы, электр қуаты, есепті жыл өнімінің құнына жатқызылатын өткен жылдардың шығындары және басқа тікелей шығындар жатады.
      ІІ. Ілеспе (жанама) шығыстарға: басқару аппаратының және қызмет көрсететін адамдардың жалақысы, кеңселерді жалдау ақысы, жылу, ағымдағы жөндеу және басқа жанама шығыстар жатады.
      Өнімнің бір түрі ғана өндірілетін шаруашылықтарда барлық шығыстар тікелей болып саналады.
      Тікелей өндірістік шығыстар тікелей өндірістің есебіне жатқызылады.
      Бірнеше объектілер бар болған жағдайда ілеспе шығыстардың калькуляциясы 210 "Бөлінетін шығыстар" қосалқы шотында алдын ала есептеледі.
      Ілеспе шығыстарды бөлу өндірістік (оқу) шеберханаларында және баспа өнімінің дайындау кезінде-ай сайын, ал қосалқы ауыл және оқу тәжірибе шаруашылықтарында жылдың аяғында жүргізіледі. Ілеспе шығыстар нақты жағдайларға байланысты жекелеген бұйымдар, ауыл шаруашылығы өнімдерінің түрлері немесе өндірістік салалар бойынша өндірістік жұмысшылардың, ғылыми қызметкерлердің және с.с. жалақысы бойынша немесе жұмсалған материалдар немесе тікелей шығындардың жиынтығы бойынша бөлінеді. Бұл орайда ілеспе шығыстар 210 қосалқы шотының кредитінен 08 шотының тиісті қосалқы шоттарының дебетіне есептен шығарылады.
      103. 08 "Өндіріске және басқа мақсаттарға арналған шығындар" шоты мынадай қосалқы шоттарға бөлінеді: <*>
      080 "Өндірістік (оқу) шеберханаларының шығындары";
      081 "Қосалқы (оқу) ауыл шаруашылық шығындары";
      083 "Эксперименттік құрылғыларды жасауға арналған шығындар";
      084 "Материалдарды дайындау және өңдеу жөніндегі шығындар".
      Ескерту. 103-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      104. 080 "Өндірістік (оқу) шеберханалардың шығындары" қосалқы шотында өндірістік (оқу) шеберханаларында дайын бұйымдарды шығаруға байланысты, сондай-ақ баспа өнімдерін шығару және қызметтер көрсету жөніндегі шығындар есептеледі.
      080 қосалқы шотының дебетіне бұйымдарды жасау, баспа өнімдерін шығару және қызметтер көрсету жөніндегі барлық шығындар жатқызылады. Дайын бұйымдарды, баспа өнімдерін шығару және оларды қоймаға (қорға) тапсыру кезінде 080 қосалқы шотының кредитіне және 030 қосалқы шотының дебетіне жазба жазылады.
      Ақы төлеу үшін есептеме жазылып, тапсырылған, өтелген қызметтің іс жүзіндегі өзіндік құны 280 қосалқы шотының дебетіне және 080 қосалқы шотының кредитіне жазылады.
      080 қосалқы шотының қалдығы өндірістік процесте тұрған бұйымдар бойынша ғана аяқталмаған өндірістік шығынның сомасын көрсетеді. Әдетте, аяқталмаған қызмет көрсету бойынша шығыстарға жол берілмейді.
      Шығыстардың талдау есебі бұйымдардың түрлері бойынша және шығындардың ерекшеліктері бойынша н. 283 көп бағанды карточкаларда жүргізіледі.
      105. 081 "Қосалқы (оқу) ауыл шаруашылық шығындары" қосалқы шотында қосалқы ауыл және оқу-тәжірибе шаруашылықтарының шығыстары есептеледі. Шығыстар шаруашылықтың салалары (мал шаруашылығы және егін шаруашылығы жөнінде) және олардың түрлері бойынша бөлек есептеледі. Егін шаруашылығы бойынша егіс, жайылым, көкөніс, бау-бақша шығыстары бөлек есептеледі. Қажет болған жағдайда есеп жекелеген дақылдар (астық, көкөніс, картоп және с.с.) бойынша ұйымдастырылуы мүмкін. Мал шаруашылығы бойынша ірі қара, қой шаруашылығы, шошқа шаруашылығы және с.с. бойынша шығындар бөлек есептеледі.
      081 қосалқы шотының дебетіне өндірістің, сондай-ақ мал төлдерінің өлім-жітімі салдарынан болған барлық шығындар жатқызылады.
      Жыл аяғында 081 қосалқы шотының кредитіне өнімнің өзіндік құны арасындағы жоспарланған және нақтылы айырмашылық есептен шығарылады. Бұл айырмашылық 031 қосалқы шоты мен 050 қосалқы шотының дебеті және 081 қосалқы шотының кредиті бойынша өткізілген өнімге қатысты, ал 281 қосалқы шотының дебеті және 081 қосалқы шотының кредиті бойынша өткізілген өнімге қатысты көрсетіледі. Бұл орайда артық шығын - оң сандармен, ал үнем - теріс сандармен (қызыл сиямен) жазылады.
      Шығыстардың талдау есебі ауылшаруашылық дақылының әрбір атауы немесе малдардың әрбір тобы бойынша н. 283 карточкада жүргізіледі.
      106. <*>
      Ескерту. 106-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      107. 083 "Эксперименттік құрылғыларды жасауға арналған шығындар" қосалқы шотында бюджеттік жұмыстар бойынша ғылыми-зерттеулерді жүргізу үшін әртүрлі эксперименттік құрылғыларды (қондырғыларды, машиналар мен аспаптардың нұсқауларын, сынауға арналған стенділерді және т.б.) жасауға арналған шығында есептеледі.
      083 қосалқы шотының дебетіне эксперименттік құрылғыларды жасауға байланысты шығындар жатқызылады, бұл орайда 01, 04, 06, 07 шоттарының тиісті қосалқы шоттары кредиттеледі.
      083 қосалқы шотының кредитіне бюджеттік ұйымның басшысы бекіткен актіге сәйкес қабылданған эксперименттік құрылғыларды жасау жөніндегі нақтылы шығындар жазылады. Жасалған эксперименттік құрылғылар 013 немесе 071 тиісті шоттарына кіріске алынады.
      Егер жұмыс біткен соң құрылғы кіріске алынбай, көрсетуге қалдырылса, онда акт жасалып, пайдаланылуы мүмкін материалдардың, құрылғыны монтаждау кезінде алынған аспаптардың бағасы бойынша кіріске алынады.
      Эксперименттік құрылғыларды жасау жөніндегі талдау есебі әрбір эксперименттік құрылғы бойынша н. 283 көп бағанды карточкаларда жүргізіледі.
      108. 084 "Материалдарды дайындау және өңдеу жөніндегі шығындар" қосалқы шотында шаруашылық жүргізу тәсілімен (іш киімдерді тігу, отын дайындау, көкөністерді өңдеу және с.с.) материалдарды дайындау және өңдеу жөніндегі операциялар есептеледі.
      084 қосалқы шотының дебетіне материалдарды дайындауға және өңдеуге байланысты барлық шығыстар, олардың құны, сондай-ақ жеткізіп беру, сақтау және с.с. жөніндегі шығыстар жатқызылады.
      Материалдардың белгілі бір түрін дайындау және өңдеу біткен соң

тиісті тұлғаның қолы қойылған акт жасалады, онда өңдеу немесе дайындау 
барысында алынған құндылықтың саны, осы жұмыстарға жұмсалған шығындар және 
олардың құны көрсетіледі. Актіні бюджеттік ұйым басшысы бекітеді және ол 
шығындардың сомасын осы шоттан шығару және тиісті шоттар бойынша алынған 
құндылықты кіріске алу құқығын беретін құжат болып табылады.
     Талдау есебі дайындалған және ұқсатылған материалдардың әр түрлі 
бойынша н. 292-а карточкаларда (н. 292 кітапта) жүргізіледі.
     
     V бөлім. 
     Ақшалай қаржылар
     
     109. Бұл бөлімнің шоттарында бюджеттік ұйымдар бюджеттік және 
шоттардағы, ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттардың ағымдағы 
шоттарындағы, демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы 
шоттардағы және депозиттiк шоттағы, кассадағы қаржылардың, сондай-ақ өзге 
ақшалай құжаттардың қозғалысын есептейді.
<*>

     Ескерту. 109-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық     
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.           
     
                09 "Бюджет бойынша ашылған лимиттер" шоты
     


      110. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық департаменті Қазақстан Республикасының Қаржы министрі бекітетін республикалық бюджет шығыстарының кестесіне сәйкес, сондай-ақ қолда бар қаржы ресурстарының шегінде ұйымдарға Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1995 жылғы 18 қыркүйектегі N 239 "Қаржы жоспарын жасау және қолма-қол ақшаның ағысын болжау бойынша" нұсқаулығында айқындалған және Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1996 жылғы 5 маусымдағы N 130 бұйрығымен енгізілген өзгерістер тәртібінде ұйымдарға қазынашылық рұқсаттар береді.
      Республикалық бюджет бойынша шығыстарға арналған қазынашылық рұқсаттарды ұйымдарға беру Бірыңғай қазынашылық шоттағы бос қаражаттардың қалдығын және пайдаланылмаған лимиттердің қалдығын ескере отырып жүргізіледі.
      111. Қазынашылық ұйымдарында министрліктің (ведомствоның) 2-нысаны шешімінің және төменде тұрған бюджеттік қаржыларды басқарушының 2-нысаны шешімінің негізінде ұйымдардың шығыстарына және орталықтандырылған шараларға бір бюджеттік шот ашылады.
      112. Бюджеттік шоттардан шығыс операцияларын жүзеге асыруды ағымдағы қаржы жылы үшін ашылған, бөлінген лимиттер шегіндегі шығыстардың экономикалық сыныпталу ерекшеліктері бойынша қазынашылық органдары жүргізеді.
      Республикалық бюджеттің қаржыларын пайдалану қатаң арнаулы мақсат бойынша жүзеге асырылады.
      Бюджеттiк қаражаттардың iшкi бөлiнуiне бақылау жасау үшiн 3-н. лимиттердi бөлуге бақылау жасау карточкасы арналған. <*>
      Ескерту. 112-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      113. 09 "Бюджет бойынша (сыртқы заемдарсыз) ашылған лимиттер" шоты бойынша қалдықтар ұйымдардың бюджеттік шоты бойынша лимиттердің қалдықтарына сәйкес келуі керек. <*>
      09 шоты бойынша бухгалтерлік жазбалардың дұрыстығын салыстыру үшін бюджеттік ұйым айдың соңғы күні үшін және қазынашылық органдарының келісімі бойынша мерзімінде бет шоттың және н. Республикалық бюджет бойынша алынған мiндеттемелердi ескере отырып лимиттер және кассалық шығыстар қозғалысының ведомосы 032-А көшірмесін алады. <*>
      Ескерту. 113-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      114. Ұйымдардың бюджеттік шоттарындағы қаржылардың қозғалысы жөніндегі операциялардың есебі н. 381 жинақтау ведомосында (2-мемориалдық ордер) жүргізіледі. Жазулар тұлғалық шоттардан алынған көшірмелердің және оларға қоса берілген құжаттардың негізінде жазылады.
      Алынған қаржылардың талдау есебін орталықтандырылған бухгалтерияларда бағдарламаларға және ішкі бағдарламаларға бөлініп н. 294-а талдау есеп карточкаға жүргізіледі. "Ашылған лимиттердің-барлығы" бағаны бойынша карточкаға алынған лимиттердің жалпы сомасы, "Оның ішінде ерекшеліктер бойынша" бағандарында шығыстардың экономикалық сыныпталуының ерекшеліктері бойынша рұқсат етілген лимиттердің сомасы жазылады. Н. 294 карточкасында қорытындылар ай сайын және жыл басынан есептеледі.
      Шығыстардың сметаларын орындау есебін дербес және орталықтандырылған бухгалтерияларда жүзеге асыратын бюджеттік ұйымдарда бір үлгідегі ұйымдар бойынша шығыстардың жалпы сметаларын жасаған кезде, ашық лимиттердің, кассалық және іс жүзіндегі шығыстардың талдау есебі лимиттерді (қаржыландыруларды) және н. 294 шығыстарды есептеу кітабында бағдарламалар, ішкі бағдарламалар және бюджеттік сыныптаудың ерекшеліктері бойынша жүргізіледі. Жазбалар күн ішінде түскен әр құжат бойынша жүргізіледі.
      Бұл реттеу "Үзінді көшірме күні" бағаны бойынша алынған рұқсаттардың реттік нөмірі және бюджеттік ұйымның бет шотынан жасалған үзінді көшірменің күні, мемориалдық ордерді қолданған кезде - мемориалдық ордердің күні мен нөмірі жазылады. 4 "Ашылған лимиттер" бағаны бойынша алынған лимиттер (1, 2, 2-а, 2-б - нысандары), 5-бағаны бойынша кассалық шығыстардың орнын толтыруға түскен сомалары, 6 "Жабылған лимиттер" (қаржыландырудың кемітілуі) бағаны бойынша - жабылған лимиттердің сомалары, 7 "Кассалық шығыстар" бағаны бойынша - ұйымдардың бюджеттік шоттардан жасалған шығыстары, 8 баған бойынша лимиттердің қалдығы, 9 баған бойынша - бюджеттік ұйымдардың жасаған нақтылы шығыстары көрсетіледі.
      115. 09 "Бюджет бойынша ашылған лимиттер" шоты мынадай қосалқы шоттарға бөлінеді:
      090 "Ведомстволық ұйымдарға аудару және басқа шаралар үшін ұйымдардың жұмсауына арналған ашық лимиттер";
      091 "Жол үстіндегі ашық лимиттер";
      092 "Республикалық бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiсiнiң шығыстарына республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi бiр әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебiнен ашылатын лимиттер";
      093 "Күрделі салымдарға арналған ашық лимиттер";
      094 <*>
      095 "Қайтарып алынған (төлеттірілген) мақсатсыз пайдаланылған қаржылардың лимиттері";
      096 "Басқа бюджеттердің есебінен ашылған лимиттер";
      098 "Республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегi лимиттер"; <*>
      099 "Сыртқы заемдар мен гранттар есебiнен жобалар бойынша шығыстарға арналған ашық лимиттер". <*>
      Бұл қосалқы шоттардың дебетіне бөлінген лимиттердің сомалар, сондай-ақ кассалық шығыстарды қалпына келтіруге арналған сомалар, ал кредитіне арнаулы мақсат бойынша бюджеттік сыныптау кодтарына сәйкес жұмсалған қаржылар, қайтарылған (төлеттірілген) сомалар көрсетіледі.
      Ашық лимиттердің сомаларында лимиттерді басқарушылар 090, 091, 093, 095, 096 қосалқы шоттарының дебетіне және 23 немесе 14 шоттардың тиісті қосалқы шоттарының кредитіне жазулар жазады. Кассалық шығыстарды қалпына келтіруге түскен сомалар 090, 093, 096 қосалқы шоттарының дебетіне және 120, 160 және басқа шоттардың тиісті қосалқы шоттарының кредитіне жазылады. Чектер мен төлем аманаттары бойынша сомалар 090, 093, 096 қосалқы шоттардың кредитіне және 06, 12, 15 және басқа шоттардың тиісті қосалқы шоттарының дебетіне жазылады. <*>
      Ескерту. 115-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту. 115-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_ бұйрығымен.
      Ескерту: 115-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
                комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      116. 090 "Ведомстволық ұйымдарға аудару және басқа шаралар үшін ұйымдардың жұмсауына арналған ашық лимиттер" қосалқы шотында аппаратты ұстауға, ведомстволы ұйымдарға аударуға және ұйымның басқа да шараларына арналған ашық лимиттердің сомалар есептеледі.
      117. 091 "Жол үстіндегі ашық лимиттер" қосалқы шотында лимиттердің бас басқарушысы бөлген, бірақ төмендегі лимиттерді басқарушылар келесі айда алған лимиттер есептеледі. Аталған қосалқы шот республикалық және жергілікті бюджеттерге ұсталатын ұйымдардың есебінде қолданылады.
      117-1. "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебiнен республикалық бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiсiнiң шығыстарына арналған ашық лимиттер" 092 қосалқы шотында министрлiкаралық (ведомствоаралық) рұқсат бойынша 2-б-н. белгiлi бiр шараларды қаржыландыруға алынған мемлекеттік мекеменiң бюджеттiк қаражаттарының түсуi және жұмсалуы есепке алынады. <*>
      Ескерту. 117-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      118. 093 "Күрделі салымдарға арналған ашық лимиттер" қосалқы шотында шығыстарды экономикалық сыныптаудың 420 "Негізгі капиталды құру" сыныпшасы бойынша бюджеттен бөлінген күрделі салымдарды қаржыландыруға арналған бюджеттік қаражаттың түсуі және жұмсалуы есептеледі.
      119. <*>
      Ескерту: 119-тармақ алынып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      120. 095 "Қайтарып алынған (төлеттірілген) мақсатсыз пайдаланылған қаржылардың лимиттері" қосалқы шотында арнаулы мақсатта пайдаланылмаған, бюджетке қайтарып алынған (төлеттірілген) қаржылардың нәтижелері көрсетіледі.
      120-1. 096 "Басқа бюджеттердiң есебiнен ашылған лимиттер" қосалқы шотында республикалық бюджет есебiнен ұсталатын мемлекеттiк мекемелерге олар жергiлiктi бюджеттен лимиттердi алған кезде және керiсiнше жергiлiктi бюджеттiң есебiнен ұсталатын мемлекеттiк мекемелерге белгiлi бiр мақсатқа республикалық бюджеттен лимиттердi бөлу кезiнде ашылған лимиттердiң қозғалысы, оның iшiнде ресми трансферттердiң (субвенциялардың) қозғалысы есепке алынады.
      Басқа бюджеттердiң есебiнен лимиттердi алған кезде 096 қосалқы шоттың дебетi және 232 "Басқа бюджеттердiң есебiнен қаржыландыру" қосалқы шотының кредитi бойынша жазба жүргiзiледi.
      N 1 Қазынашылықтың рұқсат бойынша республикалық бюджеттен ресми трансферттердi (субвенцияларды) алған кезде 096-қосалқы шоттың дебетi және 232 "Басқа бюджеттердiң есебiнен қаржыландыру" қосалқы шотының кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Алынған ресми трансферттер (субвенциялар) жергiлiктi бюджеттiң кiрiс шотына аударылады, бұл ретте 202 "Басқа бюджеттер есебiнен шығыстар" қосалқы шотының дебетi және 096-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Жылдың аяғында жүргiзiлген шығыстарды есептен шығару 232-қосалқы шоттың дебетi және 202-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазбамен жүзеге асырылады. <*>
      Ескерту: 120-1-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      120-2. 098 "Республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегi лимиттер" қосалқы шотында республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық немесе заттай бөлiгiнiң есебiнен мемлекеттiк мекеменiң шығыстарына және басқа да iс-шараларға арналған ашық лимиттердiң сомасы ескерiледi.
      Мемлекеттiк мекемелерде республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша қорытындылар:
      республикалық бюджеттiк бағдарламалар үшiн - N 1 нысан бойынша қазынашылық рұқсаттың негiзiнде;
      бағынысты мемлекеттiк мекемелер үшiн - олар N 2 нысан бойынша немесе N 2-а нысаны бойынша алған рұқсаттардың негiзiнде республикалық бюджеттiң есебiнен қаржыландыру ретiнде көрсетiледi. Бұл ретте оларда республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша көрсетiлген сома 098-қосалқы шотының дебетi бойынша және 230 "Мемлекеттiк мекеменiң шығыстарын және басқа шараларды бюджеттен қаржыландыру", 140 "Мемлекеттiк мекеменiң шығыстарын және басқа шараларды бюджеттен қаржыландыру жөнiндегi есептер" қосалқы шоттарының кредитi бойынша көрсетiледi. Бiр уақытта 158 "Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша есеп айырысу" қосалқы шотының дебетi бойынша және 098-қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiле отырып, екiншi жазба жүргізiледi. Қаржы жылы аяқталғаннан кейiн жүргiзiлген шығыстарды есептен шығару тиiсінше 230, 140-қосалқы шоттарының дебетi бойынша және 200-қосалқы шоттың кредитi бойынша қорытынды айналымдармен жүзеге асырылады. <*>
      Ескерту. 120-2-тармақпен толықтырылды,120-2-тармақ 120-3-тармақ болып
               саналды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық комитетінің
               2001.03.30. N 159 V011487_ бұйрығымен.

      120-3. "Сыртқы заемдар мен гранттар есебiнен жобалар бойынша шығыстарға арналған ашық лимиттер" 099 қосалқы шотында сыртқы заемдар есебiнен жобалар бойынша қаржыландыруға арналған ашық лимиттердiң сомасы есепке алынады. Ашық лимиттердiң сомасында лимиттерге иелiк етушiлер 099 қосалқы шоттың дебетiне және "Сыртқы заемдар мен гранттар қаражатынан жобаларды қаржыландыру" 239 қосалқы шотының кредитінде жазба жүргiзедi, қаржылық жыл аяқталғаннан кейiн бөлiнген лимиттердiң пайдаланылуы 239 қосалқы шотының дебетi және 099 қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiледi. <*>
      Ескерту. 120-2-тармақ 120-3-тармақ болып саналды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 120-3-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

                 10 "Жергілікті бюджеттер бойынша лимиттер" шоты

      121. Бұл шотта жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен ұсталатын бюджеттік ұйымдарға бөлінген лимиттердің қозғалысы есептеледі.
      Жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдарды қаржыландырудың тәртібі жергілікті бюджеттерде тұратын бюджеттік ұйымдарды қаржыландыру жөніндегі нұсқаулықпен, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1996 жылғы 2 желтоқсандағы N 264 бұйрығымен бекітілген және нұсқаулыққа Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1997 жылғы 26 ақпандағы N 49 бұйрығымен енгізілген қаржыларды жұмсауға арналған лимиттерді белгілеу жолымен реттеледі.
      122. Жергілікті бюджеттер бойынша лимиттерді басқарушылар белгіленген тәртіппен ұйымдардың шығыстарына және ведомстволық ұйымдардың қаржыларын аудару үшін бюджеттік есеп ашады.
      Қаржыландыру алатын және өзiн қоса алғанда оны ведомстволық бағыныстағы ұйымдардың арасында бөлетiн ұйымдар қаржылық рұқсаттар бойынша (1-н. МБР) 3-н. МБ Лимиттi бөлуге бақылау жасау карточкасын жүргiзедi. Карточка шығыстың әрбiр ерекшелiгiне жеке-жеке қаржылық жылға ашылады. <*>
      Ескерту. 122-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      123. 10 "Жергілікті бюджеттер бойынша лимиттер" шоты бойынша қалдықтар ұйымдардың бюджеттік шоттары бойынша лимиттердің қалдықтарына сәйкес келуі керек.
      10 шоты бойынша бухгалтерлік жазбалардың дұрыстығын салыстыру үшін бюджеттік ұйым айдың соңғы күні үшін және қазынашылық органдардың келісімі бойынша мерзімде бет шоттан және н. Жергiлiктi бюджет бойынша алынған мiндеттемелердi ескере отырып лимиттер және кассалық шығыстар қозғалысының ведомосы 132-А үзінді жазбаны алады. <*>
      Ескерту. 123-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      124. Ұйымдардың және орталықтандырылған бухгалтериялардың шоттарындағы лимиттердің қозғалысы жөніндегі операцияларды есептеу н. 381 (2-мемориалдық ордер) жинақтау ведомосында жүргізіледі.
      Орталықтандырылған бухгалтерияларда кассалық шығыстардың талдау есебі ерекшеліктер бойынша шығыстарды көрсете отырып, әрбір бағдарлама, ішкі бағдарлама бойынша н. 294-б кассалық шығыстардың талдау есебі карточкаларда жүргізіледі. Карточкаларда қорытындылар ай сайын және жылдың басынан есептеледі.
      Шығыстар сметаларын орындаудың есебін дербес жүзеге асыратын ұйымдарда және орталықтандырылған бухгалтерияларда бірдей үлгідегі ұйымдар бойынша шығыстардың жалпы сметасын жасаған кезде ашық лимиттердің, кассалық және іс жүзіндегі шығыстардың талдау есебі бағдарламалар, ішкі бағдарламалар және бюджеттік сыныптаудың ерекшеліктері бойынша н. 294 кітапта жүргізіледі.
      Бұл реттеу "Үзінді көшірме күні" бағаны бойынша алынған рұқсаттардың реттік нөмірі және бюджеттік ұйымның бет шотынан жасалған үзінді көшірменің күні, мемориалдық ордерді қолданған кезде - мемориалдық ордердің күні мен нөмірі жазылады. 4 "Ашылған лимиттер" бағаны бойынша алынған лимиттер, 5-бағаны бойынша кассалық шығыстардың орнын толтыруға түскен сомалары, 6 "Жабылған лимиттер" (қаржыландырудың кемітілуі) бағаны бойынша - жабылған лимиттердің сомалары, 7 "Кассалық шығыстар" бағаны бойынша - ұйымдардың бюджеттік шоттардан жасалған шығыстары, 8 баған бойынша лимиттердің қалдығы, 9 баған бойынша - бюджеттік ұйымдардың жасаған нақтылы шығыстары көрсетіледі.
      125. 10-шот мынадай қосымша шоттарға бөлінеді:
      100 "Ұйымдардың шығыстарына, ведомстволық ұйымдарға аударуға және басқа шараларға арналған лимиттер";
      103 "Күрделі салымдарға арналған лимиттер";
      108 "Жергiлiктi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегі лимиттер"; <*>
      109 "Тапсырыс берушінің күрделі салымдар бойынша мердігермен есеп айырысуға арналған банктегі арнаулы шотындағы қаржылары".
      Ұйымдардың шоттарына қаржылар түскен кезде 100, 103 тиісті қосалқы шоттардың дебетіне және тиісінше 230 немесе 140 қосалқы шоттардың кредитіне жазулар жазылады.
      Қаржылар пайдаланылған кезде бастапқы құжаттардың негізінде 10 - шоттың тиісті қосалқы шоттарының кредитіне және 06, 12 және басқа шоттардың тиісті қосалқы шоттарының дебетіне жазба жазылады.
      Кассалық шығыстарды қалпына келтіру үшін бюджеттік шоттарға қаржылар түскен кезде 10-шоттың тиісті қосалқы шотының дебетіне және 12, 16, 17 және басқа шоттардың тиісті қосалқы шоттарының кредитіне жазба жазылады.
      Ескерту. 125-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_ бұйрығымен.

      126. 100 "Ұйымдардың шығыстарына, ведомстволық ұйымдарға аударуға және басқа шараларға арналған лимиттер" қосалқы шотында қаржы органдарынан ұйымдарды қолдауға және қаржыларды ведомстволық ұйымдарға аударуға, орталықтандырылған шаралар жөніндегі шығыстарға арналып түскен лимиттердің қозғалысы есептеледі.
      127. 103 "Күрделі салымдар жөніндегі лимиттер" қосалқы шотында бюджеттен шығыстарды экономикалық сыныптаудың 420 "Негізгі капиталды құру" сыныпшасы бойынша бюджеттен бөлінген күрделі салымдарды қаржыландыру жөніндегі қаражаттың қозғалысы есептеледі.
      127-1. 108 "Жергiлiктi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгіне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөніндегі лимиттер" қосалқы шотында жергілікті бюджетке түсетін түсiмдердiң тауарлық немесе заттай бөлiгiнiң есебiнен мемлекеттiк мекеменiң шығыстарына және басқа да iс-шараларға арналған ашық лимиттердiң сомасы ескерiледi.
      Жергiлiктi бюджеттердiң есебiнен ұсталатын мемлекеттiк мекемелерде жергiлiктi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша қорытындылар қаржылық рұқсаттың негiзiнде жергiлiктi бюджеттiң есебiнен қаржыландыру ретiнде көрсетiледi.
      Бұл ретте оларда жергiлiктi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша көрсетiлген сома 108-қосалқы шотының дебетi бойынша және 230 "Мемлекеттiк мекеменің шығыстарын және басқа шараларды бюджеттен қаржыландыру", 140 "Мемлекеттiк мекеменiң шығыстарын және басқа шараларды бюджеттен қаржыландыру жөнiндегi есептер" қосалқы шоттарының кредитi бойынша көрсетiледi. Бiр уақытта 158 "Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша есеп айырысу" қосалқы шотының дебетi бойынша және 108-қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiле отырып, екiншi жазба жүргiзiледi. Қаржы жылы аяқталғаннан кейiн жүргiзiлген шығыстарды есептен шығару тиiсінше 230, 140-қосалқы шоттарының дебетi бойынша және 200-қосалқы шотының кредитi бойынша қорытынды айналымдармен жүзеге асырылады. <*>
      Ескерту. 127-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_
               бұйрығымен.

      128. 109 "Тапсырыс берушінің күрделі салымдар бойынша мердігермен есеп айырысуға арналған банктегі арнаулы шотындағы қаржылары" қосалқы шотында күрделі салымдар бойынша құрылыс-монтаж жұмыстары үшін мердігермен есеп айырысуға арналған өкілетті банктегі тапсырыс берушінің шотындағы қаржылар есептеледі.
      109 қосалқы шотының дебетіне күрделі салымдар жөніндегі

құрылыс-монтаж жұмыстарын орындау үшін мердігерлермен одан әрі есеп 
айырысуға арналған сомалардың шотына тапсырыс берушінің аударған қаражаты 
есептеледі, бұл орайда 093 қосалқы шоты кредиттеледі.
     109 қосалқы шотының кредитіне күрделі салымдар жөніндегі 
технологиялық кезеңмен жұмыстардың кешені аяқталған соң құрылыс-монтаж 
жұмыстарына тапсырыс берушінің төлеген сомалары жазылады, бұл орайда 150 
қосалқы шоты дебеттеледі және сонымен бірге 203 қосалқы шотының дебетіне 
және 150 қосалқы шотының кредитіне жазулар жазылады.
     109 қосалқы шот бойынша аналитикалық есеп әрбір мердігер бойынша н. 
292-а карточкаларда (н. 292 кітапта) жүргізіледі.
     
             11 "Бюджеттен тыс және валюталық шоттар" шоты
     
     129. 11 "Арнаулы және валюталық шоттар" шоты мынадай қосалқы
шоттарға бөлiнедi:
<*>

     110 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған және сақтандыру 
төлемiн есептеуге арналған ағымдағы шоты";
<*>

     111 "Ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы 
шот";
<*>

     112 "Депозиттiк шот";
<*>

     113 "Сыртқы заемдар мен гранттар бойынша арнаулы шоттар"
<*>

     114 "Бірлесіп қаржыландырудың арнаулы шотымен"
<*>

     115 "Есеп айырысу шоты";
<*>

     118 "Валюталық шот".
     Ескерту. 129-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     Ескерту. 129-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.          
     Ескерту: 129-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі               
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260 
              бұйрығымен.  

V011546_

 
     


      130. 110 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған және сақтандыру төлемiн есептеуге арналған ағымдағы шот" қосалқы шотында мемлекеттiк мекемелер қолданылып жүрген заңнамаға сәйкес заңды және жеке тұлғалардан демеушiлiк және қайырымдылық көмек түрiнде, сондай-ақ жол-көлік оқиғасы нәтижесiнде мүлiк зақымданған немесе жойылған жағдайда сақтандырушы жүзеге асыратын сақтандыру төлемi түрiнде алатын қаражаттың түсуi және жұмсалуы есепке алынады.
      Сақтандыру төлемiн есептеуге арналған ағымдағы шотқа түскен қаражат зақымданған мүлiктi қалпына келтiруге, жеке тораптарды, бөлшектердi, зақымданған мүлiктiң заттарын жөндеуге, сондай-ақ мүлiк толық құрып кеткен кезде жаңа мүлiктi сатып алуға жұмсалады.
      Демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шотқа, сақтандыру төлемiн есептеуге арналған ағымдағы шотқа түскен сомаларға 110-қосалқы шоты дебеттеледi және 176 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмек, сақтандыру төлемiнiң есебiнен шығыстарға алынған қаражаттар бойынша есеп айырысулар" қосалқы шоты кредиттеледi.
      Берушiге сатып алынған материалдық құндылықтар үшiн демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шоттан қаражат аудару кезiнде 178 "Өзге дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысу" қосалқы шотының дебетi бойынша және 110-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Сатып алынған материалдық құндылықтарды кiрiске алу 01, 04, 06, 07 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарының дебетi бойынша және 178-қосалқы шоттың кредитi бойынша көрсетiледi. Бiр уақытта аз бағалы және тез тозатын жабдықтардың активтерiн сатып алған кезде 213-қосалқы шоттың дебетi бойынша және тиiсiнше 250, 260-қосалқы шоттардың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Жұмсалған материалдардың, ақшалай қаражаттың және басқа да шығыстардың сомасына 213-қосалқы шоттың дебетi және "Материалдық қорлар", "Ақшалай қаржылар", "Есеп айырысулар" шоттарының тиiстi қосалқы шоттарының кредитi бойынша жазбалар жүргiзiледi.
      Сақтандыру өтемiнiң есебiнен жұмсалған сомаларға 213 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмек қаражаты есебiнен, сақтандыру өтемi және басқа да қаражат есебiнен шығыстар" қосалқы шоты дебеттеледi және 110-қосалқы шот кредиттеледi.
      110-қосалқы шот бойынша талдамалық есеп демеушiлiк және қайырымдылық көмектiң жекелеген түрлерi бойынша және сақтандыру өтемiнiң сомасы бойынша 292-а нысан карточкаларында (292-нысан кiтабында) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 130-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.
      Ескерту: 130-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      131. "Ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шот" 111 қосалқы шотында" Қазақстан Республикасының заңдарымен рұқсат етiлген ақылы қызмет көрсетудi сатудан мемлекеттiк мекемелердiң алатын қаражаттары көрсетiледi. Жоғарыда аталған шотқа қызмет көрсетулерді сатудан түсетін түсімдерді есептеу рұқсат етiлетiн мемлекеттiк мекемелер тиiстi жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңымен немесе Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiмен анықталады.
      Ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттардың сметалары жоспарланып отырған жылдың 1 қаңтарына дейiн бекiтiлуi тиiс. Бекiтiлген сметалардың қолданылуы есептi жылдың 31 желтоқсанында тоқтатылады. Ағымдағы шотта есептi жылдың 31 желтоқсанында пайда болған ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттардың қалдығы ақылы қызмет көрсетудiң түрi сақталған жағдайда, келесi жылдың ақылы қызмет көрсетуiн тиiстi түрi сметасының кiрiс бөлiгіне, олай болмаған жағдайда - Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi белгiлеген тәртiпке сәйкес тиiстi бюджеттердiң кiрiс бөлігіне көшірiледi.
      Мемлекеттiк мекеме - бағдарламалардың әкiмшiсi белгiленген тәртiппен бекiтуге ұсынған ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттардың сметасы жоспарланып отырған жылдың 1 қаңтарына дейiн бекiтiлмеген жағдайда, оған сметалар бекiтiлгенге дейiн алдын ала, жоспарланған жылдың 1 қаңтарынан 1 ақпанына дейiн созылатын уақыт кезеңінде шығыстарды тек 31 желтоқсандағы қаражаттардың қалдығы шегінде ғана шығыстар және өткен жылғы шығыстар сметасын жүргізуге рұқсат етіледі.
      Егер смета жоспарланып отырған жылдың 1 сәуiрiне дейін бекiтiлмесе, онда жоспарланып отырған жылдың 1 қаңтарынан бастап 1 сәуiрдi қоса алғанда түскен қаражаттар тиiстi бюджеттiң кiрiс бөлiгiне есептеледi.
      Бұдан басқа, түскен және бекiтiлген сметада көзделмеген кiрiстер он банктiк күн iшiнде тиiстi бюджеттің кiрiсiне аударылуға жатады.
      Осы шотта жергiлiктi атқарушы органдардың бюджетiнде көзделген мектептердi ағымдағы ұстауға арналған шығыстар сомасының кемiнде бiр проценттiң мөлшерiндегi аударымдар есебiнен құралатын мемлекеттік жалпы бiлiм беретiн мектептердiң жанындағы Жалпыға бiрдей міндеттi орта бiлiм беру қорына түсетін түсiм, заңдармен белгiленген тәртiпте мектептiң көрсететiн қызметтерiн сатудан түсетiн, демеушiлiк және iзгiлiк көмектен түсетiн түсiмдер, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа да түсiмдер есепке алынады.
      Мемлекеттiк жалпы бiлiм беретін мектептердiң жанындағы Жалпыға бiрдей мiндеттi орта бiлiм беру қорына мемлекеттiк мекемелердiң бюджеттiк қаражаттарды және демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған шоттардан қаражаттарды аударуға рұқсат етiледi.
      Шотқа түскен сомалар 111 қосалқы шоттың дебетi және 03, 05, 10, 16, 17, 28 және 40 шоттардың тиiсті қосалқы шоттарының кредитi бойынша жазылады.
      111 қосалқы шотының кредитi бойынша қолма-қол ақшасыз есеп айырысу арқылы шоттан төленген сомалар және мемлекеттiк мекеменiң кассасына қолма-қол алынған сомалар көрсетіледi. Бұл ретте 04, 06, 08, 12, 16, 17 және 21 шоттардың тиiстi қосалқы шоттары дебеттеледi.
      Шоттан бюджет кiрiсiне аударылған сомалар 400 қосалқы шоттың дебетiне жатқызылады.
      Ақшалай қаражаттардың қозғалысы бойынша операцияларды есепке алу жинақтаушы ведомоста 381-н. (3 мемориалдық ордер) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 131-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      132. "Депозиттiк шот" 112 қосалқы шоты" жұмсау құқығынсыз мемлекеттік мекемелердiң уақытша иелiгiне түсетiн және белгiлi бiр жағдайлар туған кезде мемлекеттiк бюджетке есептелуге немесе қолданылып жүрген заңдарға сәйкес енгiзушілерге қайтаруға жататын қаражаттарды есепке алуға арналған.
      Депозиттік шот қазынашылықтың аумақтық органдарында мыналарға ашылады: Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі Қазынашылық комитетінің шешімі негізінде республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшісіне; республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге - қазынашылықтың аумақтық органдарының шешімі негізінде; жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге - жергілікті қаржы органдарының шешімі негізінде. <*>
      Сомалардың депозиттiк шотқа түсуi 112 қосалқы шоттың дебетi және 174 қосалқы шоттың кредитi бойынша көрсетiледi, соманы иесiне қайтарған немесе соманы депозиттiк шоттан тиiстi бюджетке аударған кезде 112 қосалқы шоттың кредитi және 174 Депозиттік сомалар бойынша есеп айырысу қосалқы шоттың дебетi бойынша жазба жүргiзiледi. <*>
      Депозиттiк сомалардың тиiстi алушыларға дұрыс аударылуына мемлекеттiк мекеменiң басшысы жауап бередi. Талап етiп алынбаған депозиттік сомалар оларды сақталу мерзiмдерi аяқталғаннан кейiн ағымдағы шотында осы сомалар сақталатын мемлекеттiк мекеменiң өкiмi бойынша республикалық бюджеттiң кiрiсiне аударылуға жатады.
      112-қосалқы шотта Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау ісі жөніндегі агенттігінің төлем тапсырмалары негізінде Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі "Қаржы орталығы" мемлекеттік мекемесінің депозиттік шотына мемлекеттік білімдік несие және мемлекеттік студенттік несие бойынша кредиттік ресурстары түсімнің есебі жүргізіледі, бұл ретте 112-шоттың дебеті бойынша және 174-шоттың кредиті бойынша жазба жүргізіледі. Қаржы орталығы жасалған үшжақты (Заемшы, Жоғары оқу орны және Қаржы орталығының арасындағы) несие келісіміне сәйкес мемлекеттік білімдік несие және мемлекеттік студенттік несие бойынша жоғары білімі бар мамандарды даярлауды жүзеге асыратын заңды тұлғаларға қаражат аударады және 199 "Ішкі несиелендіру бойынша есеп айырысу" қосалқы шотының дебеті бойынша және 112-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазба жүргізеді. Қайтару мерзімі басталған кезде немесе игерілмеген несие ресурстарын қайтарған жағдайда несиелерді өтеу есебінен Қаржы орталығының депозиттік шотына түскен қаражат бухгалтерлік есепте 112-қосалқы шоттың дебеті бойынша және 199-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазбамен көрсетіледі. <*>
      112 қосалқы шотта, сол сияқты Алматы қаласының және оның аудандарының әкiмдерінің бюджеттен тыс қорларының қаражаттары көрсетiледi, сомалардың қорға түсуi 112 қосалқы шоттың дебетi және "Басқа да қорлар" 272 қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiледi.
      112 қосалқы шот бойынша талдама есеп 292-а-н. (292 н. кiтабында) карточкаларында жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 132-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.
      Ескерту: 132-тармақ толықтырылды және өзгертілді - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      132-1. Сыртқы заемдар (заем қаражаттары)мен гранттар бойынша қаражаттардың түсуі және жұмсалуы жөніндегі қаржы операциялары 113 "Сыртқы заемдар мен гранттар бойынша арнаулы шоттар" қосалқы шотында ескеріледі. Арнаулы шот Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі ұсынған екінші деңгейдегі банкте ашылады.
      Сыртқы заемдар мен гранттар бойынша арнаулы шотқа қаражат түскен кезде 113-қосалқы шоттың дебетіне және 249 "Сыртқы заемдар мен гранттар" қосалқы шотының кредитіне жазба жүргізіледі.
      Сыртқы заемдар мен гранттардың қаражат қозғалысы бойынша есеп 381-нысан (2 мемориалдық ордер) жинақтаушы тізімдемесінде жүргізіледі. Жазбалар жеке шоттардың көшірмесінің және оларға қоса берілген құжаттардың негізінде жүргізіледі.
      113 қосалқы шот бойынша талдау есебі 294-а нысан карточкаларында шығыстардың бюджет жіктемесінің кодтары бойынша жүргізіледі. <*>
      Ескерту. Нұсқаулық 132.1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық департаментінің 1998.04.22. N 184
               V980081_ бұйрығымен.
      Ескерту. 132.1-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 132.1-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      132.2. Республикалық бюджеттен жобаларды бірлесіп қаржыландыру қаражаттарының түсуінің және жұмсалуының есебі 114 "Бірлесіп қаржыландырудың арнаулы шоты" қосалқы шотында жүргізіледі. Арнаулы шот бірлесіп қаржыландырудың арнаулы шотын ашуға деген рұқсат бар жағдайда ашылады. Республикалық бюджет есебінен ұсталатын ұйымдарды бірлесіп қаржыландырудың арнаулы шоттарын ашуға рұқсатты қаражаттарды соңғы алушымен Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігімен жасалған, Заем туралы келісім бар болғанда Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық департаменті береді. <*>
      Республикалық бюджеттен бірлесіп қаржыландырылатын жобаларды жүзеге асыру мақсатында, бюджеттік шотқа қаржыландыруға түскен ұйымдар 090 "Ведомостволық бағынысты ұйымдар мен басқа шараларға арнап аудару үшін ұйымдардың шығыстарына арналған ашық лимиттер" қосалқы шотының дебеті және 230 "Ұйымдардың және басқа шаралардың шығыстарына арнап бюджеттен қаржыландыру" қосалқы шотының дебетінде көрініс табады. Сонымен бірге, арнаулы шотқа қаражаттарды аудару кезінде 090 қосалқы шотында кредиттеледі, бұл ретте 114 қосалқы шотында дебеттеледі.
      Қаржы жылының 25 желтоқсанына дейін бірлесіп қаржыландырудың арнаулы

шотындағы пайдаланылмаған қаражаттар жобаны орындауды жүзеге асырушы 
ұйымдардың есебінен бюджеттік шотқа қалпына келтіруге жатады, бұл ретте 
090 қосалқы шот кредитінің дебеті және 114 қосалқы шот кредиті бойынша 
жазба жасалады.
     Бюджеттен бірлесіп қаржыландыру қаражаттарының қозғалысы бойынша 
операциялардың есебі н.381 жинақтаушы ведомостында (2 мемориалды ордер) 
жүргізіледі. Жазбалар бет шоттың және оларға қоса берілген құжаттардың 
үзінді көшірмелері негізінде жүргізіледі.
     114 қосалқы шот бойынша талдау есебі н.292-а карточкаларында 
жүргізіледі.
     Ескерту. Нұсқаулық 132.2.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы 
              министрлігі Қазынашылық департаментінің 1998.04.22. N 184    
               

V980081_

  бұйрығымен.

     132-3. "Есеп айырысу шоты" 115 қосалқы шотында Қазақстан 
Республикасының Сыртқы iстер министрлiгiнен Қазақстанның елшiлiктерi мен 
басқа да ұйымдар алған бюджет қаражаттарының есебi жүзеге асырылады.
     Түскен сомалар 115 қосалқы шоттың дебеті және "Ұйымдардың және басқа 
да шаралардың шығыстарын бюджеттен қаржыландыру жөнiндегi есеп айырысулар" 
140 қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiледi, жүргiзiлген шығыстарға 
115 қосалқы шот кредиттеледi және 06, 07, 08, 12, 16, 17, 18 және 19 
шоттардың тиiстi қосалқы шоттары дебеттеледi.
     115 қосалқы шот бойынша талдама есеп 292-а-н. карточкаларында 
жүргiзіледі.
<*>

     Ескерту. 132-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі          
              Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  
              бұйрығымен.       
     
     133.
<*>
 
     Ескерту. 133-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық  
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.       
     
     134. Бюджеттік ұйымдар жүргiзетiн валюталық операцияларды есепке алу 
118 "Валюталық шот" қосалқы шотында көрсетiледi.


      Бюджеттiк ұйымдар валюталық шоттарды ашуды ресiмдеу үшiн валютаның түрлерiн, қаражаттардың түсу көздерiн және осы қаражаттар пайдаланылатын мақсаттарды мiндеттi түрде көрсете отырып, тиiстi қазынашылық органдарының немесе қаржы органдарының рұқсатын табыс етедi.
      Валюталық шоттарды ашуға рұқсатты олардың Ережелерiне (Жарғыларына) сәйкес сыртқы экономикалық қызмет бойынша оларға жүктелген функцияларын орындау үшiн бюджеттiк ұйымдарға; Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан және республикалық бюджеттен және сыртқы көздерден бiрлесiп қаржыландырылатын мемлекетаралық ұйымдарға; егер валюталық шоттарды ашу Қазақстан Республикасының халықаралық келiсiмдерiнде көзделсе, Қазақстан Республикасының дамуына ресми көмек шеңберiнде бағдарламалық және жобалық займдарды жүзеге асыру жөнiнде Қазақстан Республикасы Yкiметi берген өкiлеттігi бар мемлекеттiк басқару органдарына; бiр мезгiлде республикалық бюджеттен және сыртқы көздерден бiрлесiп қаржыландыратын бюджеттік ұйымдарға; гранттарды демеушілiк аударымдарды, қаржылық жәрдемдердi, қайырымдылықтарды және сыйларды есепке алу үшiн Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң арнаулы шешiмi бойынша берiледi.
      135. Валюталық шот бойынша операциялардың жасалу және ресiмдеу тәртiбi қолданылып жүрген заңдармен реттеледi. Валюталық шотта қаражаттардың қозғалысы және шетелдiк валютамен операциялар бухгалтерлiк есепте ақша-есеп айырысу құжаттары жазылған күнi қолданылып жүрген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiсiнiң бағамы бойынша шетелдiк валютамен қайта есептеу арқылы алынған Қазақстан Республикасының валютасымен көрсетіледi. Осы операцияларды есепке алумен бiрге есеп айырысулар мен төлемдер валютамен жүргiзiледi. 118 қосалқы шот бойынша ақшалай қаражаттардың қозғалысы бойынша операцияларды есепке алу әрбiр шот бойынша 381 үлгiдегi (3 мемориалдық ордер) жинақтаушы ведомоста, ал операциялардың талдау есебi - әрбiр валюта бойынша н. 292-а карточкаларда немесе н. 292 кiтапта теңгемен жүргізіледі.
      Бюджеттік қаражаттар есебiнен шетел валютасын сатып алу кезiнде 178 "Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар" қосалқы шотына дебеттеледi және 09, 10 шотына кредиттеледi. Шетел валютасы валюталық шотқа түскен кезде 118 қосалқы шотына дебеттеледi және 178 кредиттеледi, сонымен бiрге екiншi жазба жазылады. Шетел валютасымен алынған сомаға 20 "Бюджет бойынша шығыстар" шотының дебетiне және 273 "Валюталық қаржылардың қоры" қосалқы шотының кредитiне және комиссиондық алым сомасына 178 "Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар".
      Ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған шотқа, демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған шотқа және депозиттiк шотқа түскен сомалар есебiнен валюталарды сатып алу кезiнде 178 қосалқы шотқа дебеттеледi және 11 "Арнаулы және валюталық шоттар" шотына кредиттеледi. Шетел валютасын валюталық шотқа есептеу кезiнде 118 қосалқы шотына дебеттеледi және 178 кредиттеледi, сонымен бiрге екiншi жазба жасалады: шетел валютасымен алынған сомаға 21 "Басқа шығыстар" шотына дебеттеледi және 273 "Валюталық қаражаттар қоры" қосалқы шотына кредиттеледi және комиссиондық алым сомаларына 178 "Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар". <*>
      Бухгалтерлiк баланста валюталық шот бойынша қаржылардың қалдығы және шетелдiк валютамен көрсетiлген кредиторлық борыш есеп берiп отырған кезеңнiң соңғы күнiнде қолданылған Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiсiнiң бағамы бойынша шетелдiк валютамен қайта есептеу арқылы Қазақстан Республикасы Ұлттық валютасымен бейнеленедi. Сонымен бiрге аталған жазбалар есеп айырысулар мен төлемдер валютасымен жүзеге асырылады.
      Ескерту. 135-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

              12 "Касса" шоты

      136. 120 қосалқы шотында бюджеттiк ұйымның кассасындағы ақшалай қаражаттардың қозғалысы және бар-жоғы есепке алынады.
      Мемлекеттік мекемелердің кассаларында кассалық операцияларды жүргізу және қолма-қол ақшалардың лимитін анықтау тәртібі оларға енгізілген өзгерістер мен толықтыруларды қоса алғанда Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2000 жылғы 25 сәуірдегі N 195 бұйрығымен бекiтілген Мемлекеттiк мекемелерде кассалық операцияларды жүргiзу ережесiнде анықталған. <*>
      Бюджеттiк ұйымның кассирi немесе оны ауыстыратын адам қолда бар ақшаларды қазынашылықтың атаулы чегi бойынша уәкiлеттiгi бар банкiден алады.
      Банкiде алынған қолда бар ақшалар сол күнi кассалық кiрiс ордерi (н. N КО-1) бойынша кiрiске алады. Кiрiс және шығыс кассалық ордерлер кассаға берiлгенге дейiн бухгалтерияда кiрiс және шығыс кассалық ордерлерiн (КО-3а-н.) тiркеу журналында тiркеледi. <*>
      Бюджеттiк ұйымдардың кассалары қолда бар ақшаларды қабылдауды бас бухгалтер немесе оның уәкілеттігi бар адам қол қойған, кассирдiң мөрiмен (штампымен) куәландырылған соңғының және кассирдiң қолы қойылған түбiртектi бере отырып кассалық кiрiс ордерлерi бойынша жүзеге асырылады.
      Кассадан нақты ақшаларды беру мақсатқа сай кассалық шығыс ордерi (КО-2-н.) немесе тиiстi ресiмделген басқа құжаттар бойынша кассалық шығыс ордерлерiнiң реквизиттерiмен қоса осы құжаттарға штамп басу арқылы жүзеге асырылады. <*>
      Кассирдi жұмысқа тағайындау туралы бұйрық шығарылғаннан кейiн бюджеттік ұйымның басшысы кассирге қол қойғызып жоғарыда аталған Уақытша тәртiппен таныстыруға мiндеттi, бұдан кейiн кассирмен немесе оны ауыстыратын адаммен оның толық жеке материалдық жауапкершiлiгi туралы шарт жасасады.
      Жұмыс iстейтiндер саны аз штатында кассир жоқ бюджеттiк ұйымдарда кассирдiң мiндеттерiн бюджеттік ұйымның басшысының жазбаша өкiмiмен толық материалдық жауапкершiлiгi туралы шарт жасасқан басқа қызметкер атқаруы мүмкін. <*>
      Егер бюджеттiк ұйымдарда бюджеттiк шот, ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шот, демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шот, депозит шот және Алматы қаласы Әкiмiнiң бюджеттен тыс қорының ағымдағы шоты бойынша ақшалай операциялар бар болса, бюджеттiк ұйымдарда кассалық операцияларды есепке алу н. КО-4 немесе н. 440 кассалық кiтапта жүргiзiледi. <*>
      Кассир кассалық кiтапта әрбiр кассалық ордер немесе оны ауыстыратын басқа да құжат бойынша ақшаны алғаннан немесе бергеннен кейiн жазба жасайды. Кассир жұмыс күнiнiң аяғында күн сайын бiр күнгi операцияның қорытындыларын есептейдi, кассадағы келесi күнге қалдырылған ақша қалдығын шығарады және кассалық кiтапта қолхатпен кiрiс және шығыс құжаттарымен бiрге кассирдiң есеп беру ретiнде жыртылатын парақты (бiр күнгi кассалық кiтаптағы жазбалардың көшiрмесiн) бухгалтерияға өткiзедi. Сонымен бiрге кассир кассадағы қолда бар ақшалардың қалдығын қолда бар ақшалардың бар-жоғымен салыстырады.
      Кассалық кiтаптарды және 453-н. бойынша бюджет қаражаттары бойынша жеке-жеке және Ақылы қызмет көрсетудi сатудан, демеушiлiк және қайырымдылық көмек, депозиттiк сомалар және Алматы қаласы Әкiмiнiң бюджеттен тыс қорының қаражаттары түрiнде түскен қолма-қол ақшаларды нысаналы мақсаттарға пайдалануға бақылау жасау кiтабы 454-н. қаражаттар бойынша жеке-жеке нысаналы мақсаттар бойынша қолма-қол ақшаларды пайдалануды бақылау кiтаптарын дұрыс жүргiзуге бақылау жасау бюджеттiк ұйымдарда бухгалтерлiк есептi жүргiзудi қамтамасыз ететiн бас бухгалтерге немесе бөлiмшенi басқаратын адамға жүктеледi. <*>
      Уәкiлдiгi бар банкте қолда бар ақшаны алу үшiн аумақтық қазынашылықтың қолма-қол ақшаның өткiншi шотына (889) қаражаттар аударған кезде мынадай: 178 "Басқа да дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысу" дебетiне 090, 100, 110, 111, 112 кредитiне бухгалтерлiк жазба жасалады. Қазынашылықтың атаулы шегi бойынша қолма-қол ақша алған кезде мынадай: 120 "Касса" дебетiне және 178 "Басқа да дебиторлармен және

кредиторлармен есеп айырысу" кредитiне бухгалтерлiк жазба жасалады.
     Атаулы чекпен қолда бар ақшаны алу кезiнде мынадай бухгалтерлiк жазба 
жазылады: Дт 120 "Касса" Кт 178 "Басқа дебиторлармен және кредиторлармен 
есеп айырысулар".
     Ескерту. 136-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.          
     Ескерту: 136-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260 
              бұйрығымен.  

V011546_

  
          
              13 "Басқа да ақшалай қаражаттар" шоты
     
     137. Осы шотта басқа да ақшалай қаражаттар есепке алынады.
     Бұл шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     130 "Аккредитивтер";
<*>

     132 "Ақша құжаттары";
     134 "Қаржылық жұмсалым".
     Ескерту: 137-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі    
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260 
              бұйрығымен.  

V011546_

  
     


      137-1. 130 "Аккредитивтер" қосалқы шотында тауарларды бергенi үшiн ақы төлеу жөнiнде берушiнiң алдында туындаған мемлекеттiк мекемелердiң мiндеттемелерiне сәйкес ашылған аккредитивтердiң сомасы ескерiледi. Шартта есеп айырысу аккредитивтi ашу арқылы жүргiзiлетiнi айтылуы тиiс.
      Аккредитив - олар өтiнiм бойынша қабылдаған және клиенттiң нұсқаулықтарына сәйкес немесе көрсетiлген бенефициарға төлем жүргiзудi өз қарауы бойынша (пайдасына аккредитив ашылатын заңды немесе жеке тұлға) қабылданған банктiң мiндеттемелерiн көздейтiн құжаттық шығыстардың нысаны.
      Аккредитив бюджет қаражатынан да және ақылы қызметтi iске асырудан алынған қаражат есебiнен де, демеушiлiк және қайырымдылық көмек ағымдағы шот қаражаты есебiнен де, сондай-ақ валюталық шоттың қаражаты есебiнен ашыла алады.
      Аккредитивтi ашу және орындау тәртiбi Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Басқармасының 2000 жылғы 25 сәуiрдегi N 178 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының банктерi құжаттық аккредитивтермен операциялар жүргiзу ережесiнде белгiленген.
      Аккредитивтердi орындау мақсатында жүзеге асырылатын төлемдер тек қана қолма-қол ақшасыз тәртiпте жүргiзiледi.
      Аккредитивтi ашқан кезде 130-қосалқы шот дебеттеледi және 09, 10, 11 шоттардың тиiстi қосалқы шоттары кредиттеледi.
      Аккредитивтiң пайдаланылған сомасына 130-қосалқы шоттың кредитi бойынша және материалдық құндылықтар 01, 04, 06, 07-шоттардың тиiстi қосалқы шоттарының дебетi бойынша жазба жүргiзiледi.
      Аккредитивтiң пайдаланылмаған сомасы тиiстi бюджеттiк немесе 09, 10, 11-ағымдағы шоттарға есепке алынады.
      130-қосалқы шот бойынша талдамалы есеп әрбiр ашылған аккредитив бойынша 292-а нысан карточкаларында (292-нысан кiтабында) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту: 137-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      138. 132 "Ақша құжаттары" қосалқы шотында әртүрлi ақша құжаттары: бензин мен майға, тамаққа төленген талондар, демалыс үйлерiне, санаторийлерге, турбазаларға төленген жолдамалар, пошта аударымдарына, пошта маркаларына және мемлекеттiк баж маркаларына алынған жазбаша хабарламалар, заем облигациялары (науқастардың сақтауға тапсырғаны және т.б.), еңбек кiтапшаларының бланкiлерi және оларға тiркелген тіркемелер және т.б. есепке алынады.
      Бензинге арналған талон жүргiзушiге бюджеттік ұйым басшысының өкiмiмен есеп беру негiзiнде берiледi. Талондар бұрын алғандар үшiн есеп бергеннен кейiн барып берiледi.
      Еңбек кiтапшаларының бланкiлерiмен оларға тiркемелерден басқа ақша құжаттарының талдау есебi олардың түрi бойынша н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта), еңбек кiтапшаларының бланкiлерiне және оған тiркемелердi есепке алу - н. 449 кiтапта жүргiзiледi.
      139. 134 "Қаржылық жұмсалым" қосалқы шотында мемлекеттiк мекемелердiң ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттары есебiнен жүргiзiлетiн бюджеттiк ұйымдардың банк депозиттерiне, ұйымның бағалы қағаздарына, мемлекеттік және жергiлiктi заемдардың проценттiк облигацияларына жұмсаған қаржылары (инвестициялары) есепке алынады. Бұл орайда банк депозиттерiне салынған қаржылар, проценттік облигациялар және бағалы қағаздар 134 қосалқы шоттың дебетi және 11 шоттың кредитi бойынша көрсетiледi. <*>
      134 қосалқы шоты бойынша талдау есебi қаржылық салым түрлерi бойынша және н. 292 кiтабында немесе н. 292-а карточкасында бұл салымдар жүзеге асырылған объектiлер бойынша жүргiзiледi. Бухгалтерлiк есептегi облигациялар мен бағалы қағаздарды сатып алу: 134 қосалқы шотының дебетiнде және ақша қаражаттарының кредит қосалқы шоттарында көрiнiс табады. Сатып алу құны мен номиналды бағасының арасындағы есептен шығаруға (қосып есептеуге) кредит 134-тiң 410 дебетiне жазба жасалады. Қаржылық салымдардан алынған ақша қаражаттары қосалқы шоттарының дебетiне және 410 кредит шотына жазылады. Облигацияларды және басқа бағалы қағаздарды сату мен жабу ақша қаражаттарының қосалқы шот дебетi және 134 шотының кредит бойынша көрiнiс табады.
      Ескерту. 139-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

                 VI бөлiм. "Қаржыландыру бойынша
                      ведомоствоiшiлiк есептер"

      140. 14 шоты "Қаржыландыру бойынша ведомоствоiшiлiк есептер" лимиттердi төмен тұрған таратушылар мен оларға бағынысты бюджеттiк ұйымдар арасында шығыстар сметаларының атқарылу процесi кезiнде туындайтын, бюджеттен қаржыландыру бойынша есептер ескерiледi. Бұл шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
      140 "Ұйымның және басқа да шараларға арналған шығындарды бюджеттен қаржыландыру бойынша есептемелер";
      141 "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың басқа әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебiнен мемлекеттiк мекемелердiң шығыстарына бюджеттен қаржыландыру бойынша есеп айырысулар"; <*>
      142 "Басқа бюджеттер есебiнен қаржыландыру бойынша есептемелер";
      143 "Күрделi жұмсалымдарды бюджетiнен қаржыландыру бойынша есептемелер";
      145 <*>
      Ескерту. 140-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 140-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      141. 140 "Ұйымның және басқа да шараларға арналған шығындарды бюджеттен қаржыландыру бойынша есептемелер" қосалқы шотында лимиттердi төменгi тұрған таратушылар лимиттердi жоғары тұрған таратушылардан алған қаржыландырушылардан алған сомалары ескерiледi. Лимиттердi жоғары тұрған таратушылар бұл қосалқы шоттарда ведомостволық бағынысты ұйымдардың жасаған қаржыландыру сомалары ескерiледi.
      Республикалық бюджет есебiнен ұсталатын бюджеттiк ұйымдарды қаржыландыру Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 18.09.95 ж. N 239 бұйрығымен бекiтілген және Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігiнiң 05.06.96 ж. N 130 бұйрығымен оған енгiзiлген өзгерiстермен қаржылық жоспарды жасау және қолда бар ақша тасқынын болжамдау жөнiндегi Нұсқаулыққа сәйкес жүргiзiледi.
      Қазынашылық рұқсатты алғаннан кейін (1-нысан) министрлік 2-нысандағы министрліктің (ведомоствоның) рұқсатын беру жолымен оларға лимиттерді бөлу туралы әрбір бюджеттік ведомостволық бағынысты ұйымды ресми хабарлар етеді. Бюджеттік бағынысты ұйымдар арасында әр бюджеттік ерекшелік бойынша бөлінген бюджеттік қаражаттардың жалпы сомасы әр ерекшелік бойынша қазынашылық рұқсат сомасына тең болуы керек.
      Егер, министрлік (ведомоство) лимиттерді төмен тұрған бөлуші (ведомостволық бағынысты) бюджеттік ұйымдардың өкілдіктерін жіберген жағдайда, онда соңғысы, өз кезегінде төмен тұрған жұмсаушы бірліктер (бюджеттік ұйымдар) бойынша лимиттер таратылады және 2-а нысаны бойынша бюджет қаражаттарын төменгі тұрған таратушылардың рұқсатын жазады. Жұмсаушы бюджеттік ұйымдар арасындағы әрбір ерекшелік бойынша бөлінген бюджеттік қаражаттардың жалпы сомасы 2-нысан бойынша министрліктің (ведомоствоның) көрсетілген рұқсатындағы сомаға тең болуы керек.
      Егер министрлік (ведомоство) өзінің бюджеттік қаражаттарының бөлігін басқа министрлікке (ведомоствоға) таратып берсе, ол министрлікаралық (ведомствоаралық) 2-б нысандағы рұқсатты береді. Министрліктер (министрліктердің рұқсаты) мен ведомостволық бағынысты ұйымдар арасындағы экономикалық сыныптаманың әрбір ерекшелігі бойынша министрлікке (ведомоствоға) бөлінген бюджеттік қаражаттардың жалпы сомасы министрлік (ведомоство) (Қазынашылық рұқсат) бойынша жалпы Қазынашылық берген рұқсат лимитінен аспауы керек.
      Жергілiктi бюджетте тұратын бюджеттiк ұйымдарды қаржыландыру Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 02.12.96 жылғы N 264 бұйрығымен және оған 26.02.97 жылғы толықтырумен бекiтiлген қаражаттарды жұмсауға арналған лимиттердi тағайындау жолымен, жергiлiктi бюджетте тұратын, бюджеттiк ұйымдарды қаржыландыру жөнiндегi Нұсқаулыққа сәйкес қаражаттарды жұмсау лимиттерiн айқындау жолымен жүргiзiледi.
      14-шоттың тиiстi қосалқы шотының дебетiне лимиттердi бас таратушылар ведомостволық бағынысты ұйымдардың қаржыландыру сомалары мен орталықтандырылған шараларға арналған сметалар бойынша қаражаттар есебiнен бағынысты ұйымдар үшiн жасалған шығыстар, ал несиеге - ведомостволық бағынысты ұйымдарды қаржыландыруды азайту және жыл үшiн лимиттердi төменгi таратушылар жүргiзген шығындардың сомасы жазылады.
      141-1. Мемлекеттiк мекемелерде тиiстi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша қорытындылар тиiстi бюджеттің есебiнен қаржыландыру ретiнде көрсетiледi.
      Бұл ретте оларда тиiстi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша көрсетiлген сома тиiсiнше 098 "Республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегi лимиттер", 108 "Жергiлiктi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегi лимиттер" қосалқы шоттарының дебетi бойынша және 140 "Мемлекеттiк мекеменiң шығыстарын және басқа шараларды бюджеттен қаржыландыру жөнiндегi есептер" қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiледi. Бiр уақытта 158 "Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгіне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша есеп айырысу" қосалқы шотының дебетi бойынша және 098, 108-қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiле отырып, екіншi жазба жүргiзiледi. Қаржы жылы аяқталғаннан кейін жүргiзiлген шығыстарды есептен шығару 140-қосалқы шотының дебетi бойынша және 200-қосалқы шотының кредитi бойынша қорытынды айналымдармен жүзеге асырылады. <*>
      Ескерту. 141-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_
               бұйрығымен.
      142. Бюджеттік ұйымдарда қайтарып алынған (өндiрiп алынған) сомалары бойынша нәтижелерi республикалық бюджет есебiнен қаржыландыру ретiнде көрiнiс табады: ведомостволық бағынысты ұйымдар үшiн - олардың министрлiктерден (ведомостволардан) алған рұқсаты немесе бюджет қаражаттарын төменгi тұрған таратушылардың рұқсаттары негiзiнде. Бұл ретте көрсетiлген қайтарып алынған (өндiрiп алынған) сомалар 095 "Мақсатсыз пайдаланудың қайтарып алынған (өндiрiп алынған) қаражаттарының сомалары" қосалқы шотының дебетi бойынша және 140 "Ұйымдастыру мен басқа да шараларға арналып бюджеттен қаржыландыру бойынша есептер" қосалқы шотының несиесiнде көрiнiс табады. Бiр мезгiлде 200 "Ұйымдастыру мен басқа да шараларға арналған бюджет бойынша шығыстар" қосалқы шот дебетi бойынша көрiнiс табады. Қаржы жылы аяқталысымен шығындар жасалған соңғы айналымдарды есептен шығару 140 қосалқы шотының дебетi және 200 қосалқы шот несиесi бойынша бухгалтерлiк жазба жүргiзiледi.
      142-1. "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебінен мемлекеттiк мекемелердiң шығыстарына бюджеттен қаржыландыру бойынша есеп айырысулар" 141 қосалқы шотында мемлекеттiк мекемелер олар өздерiнiң бюджеттiк қаражаттарының бөлiгін 2-б-н. бойынша бөлген кезде республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiнші әкiмшiлерiнен белгiлi бiр шараларға алынатын қаржыландыру сомалары есепке алынады. <*>
      Ескерту. 142-1.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      143. 142 "Басқа бюджеттер есебiнен қаржыландыру бойынша есептемелер" қосалқы шотында басқа бюджеттер есебiнен жекелеген шараларды өткiзу үшiн алынған қаржыландыру сомалары ескерiледi.
      144. 143 "Күрделi жұмсалымды бюджеттен қаржыландыру бойынша

есептемелер" қосалқы шотында күрделi қаржыны және бюджет есебiнен
басқа шараларды қаржыландыру сомалары ескерiледi.
     145. Лимиттердi төменгi тұрған бөлушiлер 140, 142, 143 қосалқы
шоттар бойынша есептемелердiң есебiн шығыстар сметасын атқару балансына 
"Бюджеттен қаржыландыру сомаларының қозғалысы туралы" анықтамада 
қарастырылғанындай көрсеткiш кескiнiнде н. 283 карточкасында жүргiзедi. 
     Жоғары тұрған ұйымдар балансының активiндегi 140, 142, 143 қосалқы 
шоттар бойынша қалдықтардың жиынтық балансын жасау кезiнде бағынысты 
ұйымдардың пассив баланстарындағы бұл қосалқы шоттар бойынша екi жақты 
жойылады.
<*>

      Ескерту: 145-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық    
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен.  

V011546_

  
     
     146.
<*>

     Ескерту: 146-тармақ алынып тасталынды - ҚР Қаржы министрлігі          
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

  
     
                VII бөлiм. Есеп айырысулар
     


      147. Осы бөлiмде тауарлар, орындалған жұмыстар және көрсетiлген қызметтер үшiн берушiлермен және мердiгерлермен есеп айырысу, әлеуметтiк салық жарналары және басқа да төлемдер бойынша бюджетпен, есеп беретiн адамдармен, жұмысшылармен және қызметшiлермен, стипендиаттармен, депоненттермен, мектеп-интернаттарда және басқа балалар мекемелерiнде балаларды ұстағаны үшiн ата-аналармен, өзге дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысу, жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндеттi зейнетақы жарналары бойынша есеп айырысу және есеп айырысудың басқа да түрлерi ескерiледi.
      "Коммерциялық емес ұйымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 19 қаңтардағы Заңына сәйкес мемлекеттiк мекемелер жасайтын азаматтық-құқықтық мәмiлелер Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейтiн тәртiппен тiркеуге жатады.
      Мемлекеттiк бюджеттiң есебiнен тауарларды (жұмыстар мен қызметтердi) сатып алуға арналған азаматтық-құқықтық шарттарды жасайтын мемлекеттiк мекемелер оларды Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi Қазынашылық комитетiнiң аумақтық органдарында (бұдан әрi - қазынашылықтың аумақтық органдары) тiркейдi.
      Мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен мемлекеттiк мекеме жасайтын, бiрақ қазынашылықтың аумақтық органдарынан тiркеуден өтпеген шарттар бюджеттiк қаржы бөлумен қамтамасыз етілмейдi және аяқталмаған болып саналады.
      Мемлекеттiк мекеме сметалық тағайындау көлемiнен немесе бөлiнген лимиттерден тыс қарызға алған тауарлар (жұмыстар, қызметтер) бюджеттiк ақша есебiнен төлеуге жатпайды.
      Бекiтiлген сметалардан тыс тауарлар (жұмыстар, қызметтер) сатып алғаны үшiн мемлекеттiк мекемелердiң лауазымды тұлғалары заңнамада белгiленген тәртiппен жауап бередi.
      Бекiтiлген сметадан тыс сатып алынған тауарлардың (жұмыстардың, қызметтердiң) құнын төлеуге ұсынылған құжаттар (шоттар, орындалған жұмыстардың кесiмдерi) және сатып алынған тауарлар берушiге қайтарылуы тиiс, тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) қайтару мүмкiндiгi болмаған жағдайда, берушiге берешек мемлекеттiк мекеменiң бухгалтерлiк есебiнде көрсетiледi. <*>
      Ескерту. 147-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 147-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      148. Түгендеу нәтижелерi бойынша дебиторлармен және кредиторлармен есеп айрысуларда мынадай өндiрiп алу үшiн нақты емес:
      1) дебиторлық берешек:
      өндiрiп алудан сот бас тартқан, оның iшiнде қуыну мерзiмi аяқталуы себептi;
      оның мүлiктерiнiң жетiспеуiне байланысты борышкердi тарату кезiнде

қанағаттанбаған, сондай-ақ таратылған балансты бекiткенге дейiн несие 
берушi мәлiмдеген;
     2) кредиторлық берешек:
     несие берушiнi таратқан жағдайда;
     мемлекеттiк мекемеден өндiрiп алудан сот бас тартқан, оның iшiнде 
қуыну мерзiмi аяқталуы себептi.
     Дебиторлық және кредиторлық берешектi есептен шығаруға негiздеме 
болған кезде дебиторлармен және несие берушiлермен мынадай мәлiметтерi 
болуға тиiс есеп айырысуларды түгендеу кесiмiне Анықтама жасалады:
     дебитордың, несие берушiнiң атауы, нақты заңды мекен-жайы, СТН (салық 
төлеушiнiң тiркеу нөмiрi). Егер борышкердiң мекен-жайы және орналасқан 
жерi белгiсiз болған жағдайда, оған iздеу салу бойынша қолданылған шаралар 
көрсетiледi;
     берешектiң сомасы:
     берешек қандай баланстық шотта есепке алынады, қандай мiндеттемелер 
бойынша;
     берешектiң пайда болған күнi;
     берешектi растайтын құжаттар;
     берешектiң пайда болуына немесе берешектi уақытында өндiрiп алуға 
кiнәлi лауазымды тұлға;
     керi тәртiппен кiнәлiнiң есебiнен залалдың сомасын өндiрiп алудың 
мүмкiн еместiгi;


      өндiрiп алу үшiн нақты емес борышты мойындаудың толық негiздемесi (дебиторлық берешектiң) (борышты өндiрiп алу бойынша қабылданған нақты шаралар, оның iшiнде талап қою-қуыну жұмыстарын жүзеге асыру, берiлген атқару құжаттары бойынша ақпараттар; тарату комиссиясы шешiмiнiң күнi, нөмiрi немесе борышкердiң банкроттығын мойындаған жағдайда тарату балансын бекiту туралы сот шешiмi. Мемлекеттiк мекемеге қуынудан бас тартқан кезде бас тартудың негiздемесiн, жоғары тұрған сот органдарында сот шешiмiнiң шағымы бойынша қолданылған шаралар көрсетілсiн.);
      кредиторлық берешектi есептен шығару туралы шешiм қабылдауға арналған себептер (негiздемелер).
      Мемлекеттiк мекеменiң басшысы Есеп айырысуларды түгендеу кесiмi, Дебиторлармен және несие берушiлермен есеп айырысуды түгендеу кесiмiне анықтама, сондай-ақ Түгендеу комиссиясының хаттамасы негiзiнде бұл туралы он күндiк мерзiмде бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсiне хабарлай отырып, дебиторлық және кредиторлық берешектi есептен шығару туралы шешiм қабылдайды.
      Дебиторлық берешектi өндiрiп алуға арналған нақты емес сомалар мемлекеттiк мекеме басшысының шешiмi бойынша есептен шығарылады және қаржыландырылуын кемiтуге жатқызылады, бұл ретте 140, 230-қосалқы шоттар дебеттеледi және есеп айырысулардың тиiстi қосалқы шоттары кредиттеледi.
      Мемлекеттiк мекеменiң басшысы оны есептен шығару туралы шешiм қабылдаған кредиторлық берешектiң сомасы (оған объективтiк жағдайлар болған кезде) есептен шығарылады және 140, 230-қосалқы шоттардың артуына жатқызылады. Бухгалтерлiк есепте бұл операция есеп айырысудың тиiстi қосалқы шоттарының дебетi бойынша және 140, 230-қосалқы шоттардың кредитi бойынша көрсетiледi.
      Борышкерлерден берешектi өндiрiп алу бойынша уақытылы шаралар қолданбағаны үшiн, берешектi негiздемесiз және заңсыз есептен шығарғаны үшiн мемлекеттiк мекеменiң басшысы және борышкерлерден берешектi өндiрiп алу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру (қуынуды ұсыну, шоттардың шешiмiне шағыну, атқарушы құжаттарды алу, сот атқарушылырына немесе екiншi деңгейдегi банктерге атқарушы парақтарды жiберу) мiндеттемесi жүктелген

басқа да тұлғалар қолданылып жүрген заңнамаға сәйкес тәртiптiк және/немесе 
басқа да жауапкершiлiкте болады.
<*>

     Ескерту: 148-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі    
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

  
     
     149. 15 "Орындаған жұмыстары және көрсеткен қызметтерi үшiн 
жеткiзушiлермен, мердiгерлермен және тапсырыс берушiлермен есеп 
айырысулар" шоты. Бұл шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     150 "Жеткiзушiлермен және мердiгерлермен есеп айырысулар";
     151 "Сыртқы заемдар мен гранттар есебінен міндеттемелер бойынша 
есептесулер";
<*>

     152 "Бюджеттiк тақырып бойынша тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарға 
арналған тапсырыстарды iшiнара төлеу бойынша есеп айырысулар";
     153 "Атқарылған жұмыстар мен көрсетiлген қызметтер үшiн тапсырыс 
берушiлермен есеп айырысулар";
<*>

     154 "Бекiтiлген сметадан тыс несие берушiлермен есеп айырысу";
<*>

     157 "Жұмыстар мен қызмет көрсетулер үшiн тапсырыс берушiлердiң 
аванстары бойынша есеп айырысулар";
<*>

     158 "Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай 
бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша есеп 
айырысу";
<*>

     159 "Әлеуметтiк салық жарналары бойынша есеп айырысулар".
<*>

     Ескерту. 149-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     Ескерту. 149-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық     
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.      
     Ескерту. 149-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 2001.03.30. N 159  

V011487_

  бұйрығымен.
     Ескерту: 149-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен.  

V011546_

  
     


      150. 150 "Жеткiзушiлермен және мердiгерлермен есеп айырысулар" қосалқы шотында күрделi қаржыға арналып қаржыландырылған қаражаттар есебiнен алынған құрылыс материалдары, конструкциялар детальдар, қондырғыларға арналған жабдықтар және т.б. үшiн жеткiзушілермен есеп айырысулар және құрылыс салу мен монтаждауға арнап және құрылыс-монтаж жұмыстарын орындағаны үшiн оларға берiлген конструкциялар мен детальдар бойынша мердiгерлермен есеп айырысулар ескерiледi.
      150 қосалқы шотының дебетiнде жеткiзушiлермен есеп айырысулар бойынша құрылыс материалдары, конструкциялар мен детальдар үшiн төленген шоттардың сомалары жазылады, бұл ретте 093, 103, 109 немесе 111 қосалқы шот несиеленедi. Қоймаға жеткiзушiлерден алынған құндылықтардың құнына 040, 041 немесе 150 қосалқы шоты дебеттеледi, егер құндылықтар мердiгерге қоймаға түспей берiлген болса 150 қосалқы шотында несиеленедi.
      150 қосалқы шотының дебетiне мердiгермен есеп айырысу бойынша орындалған құрылыс монтаж жұмыстары үшiн сомалар және құрылыс-монтаж жұмыстары үшiн мердiгерге берілген конструкциялар мен детальдар, құрылыс материалдары жазылады, бұл ретте 040, 041, 093, 103, 109, 111 қосалқы шоттарында кредиттеледi. Мердiгердiң атқарған құрылыс-монтаж жұмыстарының сомасына 203 қосалқы шотының дебетінде немесе 150 қосалқы шотының кредитiне жазба жазылады.
      Н. 292-а карточкасында (н. 262 кiтабында) әрбiр жеткiзушi мен мердiгер бойынша талдау есебi жүргiзiледi.
      150.1. 151 "Сыртқы заемдар мен гранттар есебінен міндеттемелер бойынша есептесулер" қосалқы шотында жоба бойынша жұмыстарды (қызмет көрсетулерді) орындауға арнап келісім (шарт) жасасқан жеткізушілермен және мердігерлермен есеп айырысулар ескеріледі.
      151 қосалқы шот дебеті бойынша мердігермен (жеткізушімен) есеп айырысу бойынша орындалған жұмыстар үшін аударылған сомалар көрініс табады, бұл ретте 113 "Сыртқы заемдар мен гранттар бойынша арнаулы шоттар" қосалқы шотында кредиттеледі. Мердігер (жеткізуші) орындаған жұмыстардың (қызмет көрсетулердің) сомаларына 204 "Сыртқы заемдар мен гранттар есебінен қаржыландырылатын жобалар бойынша шығыстар" қосалқы шот дебетіне және 151 қосалқы шот кредитіне жазба жасалады.
      Материалдық құндылықтардың сатып алынған активтерінің құны тиісті материалдық құндылық активтері дебеті және 151 қосалқы шот кредиті бойынша көрініс табады. Сонымен бірге активтерді сатып алу кезінде 204 қосалқы шотының дебеті және 250 "Активтердегі қорлар" қосалқы шотының кредиті бойынша жазба жасалады.
      151 қосалқы шот бойынша талдау есебі н.292-а талдау есебінің карточкаларында әр жеткізуші және мердігер бойынша жүргізіледі.
      Ескерту. Нұсқаулық 150.1.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық департаментінің 1998.04.22. N 184
               V980081_ бұйрығымен.
      Ескерту: 150.1-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
                 комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      151. 152 "Бюджеттiк тақырып бойынша тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарға арналған тапсырыстарды iшiнара төлеу бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында ғылыми-зерттеу ұйымдары үшiн тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарға арналған олардың тапсырыстарын орындау бойынша кәсiпорындармен және ұйымдармен есеп айырысулар ескерiледi.
      Тәжiрибе-конструкторлық жұмыстарды орындау белгiленген тәртiпте толтырылған, ғылыми-зерттеу ұйымдарымен жасалған шарт бойынша жүзеге асырылады. Шартта тәжiрибе-конструкторлық жұмыстардың (бұйымдардың) толық құны, аванс мөлшерi мен ағымдағы жылдағы шығындардың көлемi көрсетiледi.
      152 қосалқы шотының дебетiнде аванстың аударылған сомалары мен орындалған жұмыстардың сомалары жазылады, бұл ретте 090 қосалқы шоты несиеленедi. Қабылданған бұйымның құнына 01, 07 шоттарының қосалқы шоттарында дебеттеледi және 152 қосалқы шотында несиеленедi.
      Осы қосалқы шоттар бойынша талдау есебi н. 292-а карточкасында әр ұйымдар бойынша жүргiзiледi.
      152. 153 "Бойынша атқарылған жұмыстар мен көрсетiлген қызметтер үшiн тапсырыс берушiлермен есеп айырысулар" қосалқы шотында кәсiптiк-техникалық училищелерде олар үшiн атқарылған жұмыстар немесе көрсетiлген қызметтер үшiн және дайын бұйымдарды сатқаны үшiн тапсырыс берушiлермен есеп айырысулар, сондай-ақ өндiрiстiк оқу процесiнде оқушылардың орындаған жұмыстары үшiн кәсiпорындармен және ұйымдармен есеп айырысулар ескерiледi. <*>
      153 қосалқы шотының дебетiнде көрсетiлген қызметтердiң, оқушылардың ұйымдарда атқарған жұмыстары үшiн оқу орындарының оларға сыйақы сомаларын төлеуге жататын, оқу-өндiрiстiк шеберханаларда жасалған, сатылған даяр бұйымдардың құны және оқу базасын кеңейтуге, оқушыларға мәдени-тұрмыстық қызмет көрсетуге және т.б. арналып бағытталған сомалар жазылады, бұл ретте тиiстi 189, 280, 400 қосалқы шоттарға кредиттеледi. <*>
      153 қосалқы шот кредитiне ұйымның тапсырыс берушiсiнен түскен сомалар жазылады, бұл ретте 111 қосалқы шот дебеттеледi. <*>
      153 қосалқы шоты бойынша талдау есебi н. 283 монографтық карточкасына ұйымдардың әрбiр тапсырыс берушiсi бойынша жазылады.
      Ескерту. 153-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      153. <*>
      154. <*>
      155. <*>
      Ескерту. 153, 154 және 155-тармақтар алып тасталды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.

      153. 154 "Бекiтiлген сметадан тыс несие берушiлермен есеп айырысу" қосалқы шотында мемлекеттiк мекеменiң бекiтiлген шығыстар сметасынан тыс сатып алынған тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) сатып алу ескерiледi. Егер берушi мемлекеттiк мекемеге алынған тауарлар (жұмыстар, қызметтер) үшiн құжаттар ұсынса, бiрақ берушiге тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) қайтару мүмкiндiгi болмаса, онда 154 "Бекiтiлген сметадан тыс несие берушiлермен есеп айырысу" қосалқы шотының кредитiне және тиiстi қосалқы шоттардың дебетiне жазба жүргiзiледi. Өткен жылдың сметадан тыс сатып алынған тауарлары (жұмыстары, қызметтерi) бойынша мемлекеттiк мекемеде 2001 жылғы 1 қаңтарға дейiн пайда болған берешек 154-қосалқы шотқа ауысуы тиiс.
      Бекiтілген сметадан тыс мiндеттеме қабылдауға жол берген лауазымдық тұлғалар заңнамада белгiленген тәртiппен жауап бередi.
      Несие берушiлермен бекiтiлген шығыстар сметасынан тыс есеп айырысу есебi 292-нысан кiтабында (292-а нысан карточкаларында) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту: 153-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      156. 157 "Жұмыс және қызметтер көрсеткенi үшiн тапсырыс берушiлердiң аванстары бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында шарт бойынша бюджеттiк ұйымдардың атқарған жұмыстары мен қызмет көрсетулерi есебiнен ұйымдардан алған аванстары ескерiледi. Тапсырыс берушiден түскен қаражаттар 111 қосалқы шот дебетi және 157 қосалқы шот кредитi бойынша көрiнiс табады. Жыл iшiнде жасалған шығыстарды есептен шығару 400 қосалқы шот дебетi және 211 қосалқы шот кредитi бойынша жүргiзiледi. <*>
      Талдау есебi н. 292-а карточкасында (н. 292 кiтабында) жүргiзiледi.
      Ескерту. 156-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      156-1. 158 "Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша есеп айырысу" қосалқы шотында мемлекеттiк мекемелердiң бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық немесе заттай бөлiгiне байланысты операциялар бойынша есеп айырысулары ескерiледi.
      Мемлекеттiк мекемелер активтердiң, арзан құнды және тез тозатын заттардың және басқа да материалдық құндылықтардың түсуiн тиiстi 01, 04, 06, 07-қосалқы шоттардың дебетi бойынша және 158-қосалқы шоттың кредитi бойынша ескередi. Бiр уақытта түскен активтердiң және арзан құнды және тез тозатын заттардың құнына 200 "Бюджет бойынша мемлекеттiк мекеменi ұстауға және басқа шараларға арналған шығыстар" қосалқы шотының дебетi бойынша және 250 "Активтердегi қорлар", 260 "Арзан құнды және тез тозатын заттардағы қорлар" қосалқы шоттарының кредитi бойынша жазба жүргiзiледi.
      Кадрларды оқыту, жабдықтарды жөндеу және жұмыстар мен мемлекеттiк мекемеге көрсетiлетiн қызметтердiң басқа да түрлерi бойынша шығыстар 200-қосалқы шоттың дебетi және 158-қосалқы шоттың кредитi бойынша көрсетiледi.
      158-қосалқы шот бойынша есеп айырысулардың талдамалық есебi әрбiр операция бойынша 292-а нысан карточкаларында (292 нысан кiтабында) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 156-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_
               бұйрығымен.
      157. "Әлеуметтiк салық жарналары бойынша есеп айырысулар" 159 қосалқы шотында" Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы" Z952235_ Заң күшi бар Жарлығына сай мемлекеттiк мекемелер жүргiзетiн әлеуметтiк салықтың есептелуi және төленуi есепке алынады.
      Әлеуметтiк салықты есептеу 159 қосалқы шоттың кредитi бойынша және шығыстардың тиiстi шоттарының дебетi бойынша көрсетiледi. Әлеуметтiк салықты бюджетке төлеу кезiнде 159 қосалқы шот дебеттеледi және ақшалай қаражаттар шоттарының қосалқы шоттары кредиттеледi.
      159 қосалқы шот бойынша талдама есеп 292-а-н. карточкаларында жүргiзiледi (292-н. кiтабында). <*>
      Ескерту. 157-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

              16 "Есеп беретiн адамдармен есеп айырысулар" шоты

      158. 160 "Есеп беретiн адамдармен есеп айырысулар" қосалқы шотына қолма-қол ақшасыз жолмен жүргiзiлуi мүмкiн емес шығыстарды төлеуге арналған оларға берiлетiн аванстар бойынша есеп беретiн адамдармен есеп айырысулар ескерiледi.
      Есептiк аванстар тек осы бюджеттiк ұйымда ғана жұмыс iстейтiн адамдарға басшының өкiмi бойынша берiледi. Есептiк сомаларды беру кезiнде бухгалтерлiк қызметтiң қызметкерлерi өткен аванстар бойынша есеп беретiн адамның берешегi жоқтығы туралы белгi соғады.
      Берiлген есептiк ақшалар оны беру кезiнде көзделген мақсатқа ғана жұмсалуы мүмкiн. Аванстық сомалардың жұмсалуы туралы есеп беретiн адам жұмсалған шығындарды қуаттайтын құжаттарды қосып, есептi ұсынады. Аванстық есепке қоса берiлiп отырған құжаттарды есеп беретiн адам олардың есептегi жазылу тәртiбiнде нөмiрлейдi.
      Бухгалтерлiк қызметтегi аванстық есептер арифметикалық тексерiледi, сондай-ақ құжаттардың толтырылуының және мақсаты бойынша қаражаттардың жұмсалуының дұрыстығы тексерiледi. Тексерілген аванстық есептердi бюджеттiк ұйымдардың жетекшiлерi бекiтедi.
      Аванстың пайдаланылмаған қалдығы есеп беретiн адамға аванстық есептi тапсырғаннан кейiн үш күннен кейiн қайтарылуы керек. Есеп беретiн адамға жаңа аванстарды беру бұрын берiлген авансты өтеген жағдайда жүргізілуі мүмкін.
      159. Есептiк сомаларды жұмсағаны туралы аванстық есептi белгiленген мерзiмде ұсынбаған немесе пайдаланылмаған аванстардың қалдықтарын қайтармаған жағдайда бюджеттiк ұйым Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарымен белгiленген талаптарды сақтай отырып, авансты алған адамдардың жалақыларынан бұл берешектердi ұстауды жүргiзуге құқылы.
      Есеп беретiн адамдарға берiлген сомалар 160 қосалқы шотына дебеттеледi және 09-12 шоттардың тиiстi қосалқы шотына кредиттеледi.
      Аванстың жұмсалған сомаларына және қайтарылған есептiк сомалардың қалдықтарына 160 қосалқы шоттың несиесiне және 06, 07, 12, 18, 20, 21 шоттардың тиiстi қосалқы шоттардың дебетiне жазу жазылады.
      Есеп беретін тұлғаның пайдаланылмаған аванстың қалдығын қайтаруы теңгемен қолма-қол ақша арқылы жүзеге асырылады, тиындармен сомада есеп беретін тұлға қайтармаған қалдық есепке соманы кейіннен беру кезінде ескеріледі. Қызметкер жұмыстан шығу сәтінде немесе есепті жылдың аяғында қайтармаған, 160-қосалқы шоттың дебеті бойынша ескерілетін тиындармен есеп беретін соманың қалдығы оның жалақысынан ұсталады, бұл ретте 180-қосалқы шоттың дебеті бойынша және 160-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазба жүргізіледі. Мемлекеттік мекеменің есеп беретін тұлғаның алдындағы тиындармен борыш сомасы жұмыстан шығу сәтінде 188 "Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп айырысу" қосалқы шотына есепке алынады, бұл ретте 160-қосалқы шоттың дебеті бойынша және 188-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазба жүргізіледі. <*>
      Есеп беретiн адамдармен есеп айырысудың талдау есебi н. 386 (8 мемориалды ордер) есеп беретiн адамдармен есеп айырысу бойынша жинақтаушы ведомоста жүргiзiледi. Бұл ведомостағы есеп позициялық тәсiлмен жүргiзiледi. Әр жол бойынша есеп беретiн адамның тегi, берiлген аванстың сомасы және жасалған шығындардың сомалары, пайдаланылмаған аванстың сомалары жазылады. Ай аяқталғаннан кейiн қорытындысы "160 қосалқы шот есеп-несиесi бойынша шығыстардың сомалары бекiтiлген" бағаны бойынша және "Қосалқы шоттардың дебеттерi" және "Екiншi жазба" бағандары бойынша

"Журнал-бастысы" кiтабына жазылады.
     Есеп беретiн адамдарының саны аз бюджеттiк ұйымдарда есеп 
айырысулардың талдау есебi н. 292-а карточкасына (н. 292 кiтабына) әрбiр 
есеп беретiн адам бойынша жүргiзiледi.
     Ескерту. 159-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 2001.03.17. N 141  

V011431_

  бұйрығымен.
     
             17 "Түрлi дебиторлармен және кредиторлармен есеп 
                          айырысулар" шоты
     
     160. 17-шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     170 "Кем шығушылық бойынша есептемелер";
     171 "Міндеттi әлеуметтiк қамсыздандыру бойынша есеп айырысулар";
<*>

     172 "Арнаулы төлем түрлерi бойынша есептемелер";
     173 "Бюджетке төленетiн төлемдер бойынша есептемелер";
     174 "Депозиттi сомалар бойынша есептемелер";
     175 "Шағын және орта бизнес субъектiлерiн несиелендiру үшiн алынған 
қаражаттар бойынша есеп айырысулар";
<*>

     176 "Демеушiлiк және қайырымдылық, сақтандыру төлемiнiң көмектердiң 
есебiнен шығыстарға алынған қаражат бойынша есеп айырысулар"; 
     177 "Депоненттермен жасалатын есептемелер";
     178 "Бекiтiлген сметаның шегiнде, басқа дебиторлармен және 
кредиторлармен жасалатын есептемелер";
     179 "Аванстық төлемдер тәртiбiндегi есеп айырысулар".
<*>

     Ескерту. 160-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.               
     Ескерту: 160-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен.  

V011546_

  
   


      161. "Кем шығушылық бойынша есептемелер" 170 қосалқы шотында ақша қаражаттары мен құндылықтардың кем шығуының ұрлануының сомалары, кiнәлi адамдар есебiне жатқызылған материалдық құндылықтар бүлiнуiнен болған сомалардың шығыны және белгiленген тәртiпте ұстауға жататын басқа сомалар.
      Кем шығу мен ұрлаудан келтiрiлген залалдың көлемiн айқындау кезiнде зиян анықталған күнгi материалдық байлықтардың құнынан шығу керек.
      Анықталған кем шығулар мен ұрлықтар кiнәлi адамдарға кем шығулар мен ұрлықтар белгiленген күннен кейiн 5 күн iшiнде, тексеру немесе ревизия актiсiнде көрсетiлген сомада жатқызылады, материалдар азаматтық iздеу үшiн тергеу органдарына берiлуi керек. Сот шешiмiн алған кезде кiнәлi адамға жатқызылған сомалар сот органының атқарушы парағына сәйкес нақтылануы керек.
      170 қосалқы шотының дебетiне анықталған кем шығулардың, ұрлықтардың, шығындардың және т.б. сомалары, ақша қаражаттарының немесе материалдық байлықтардың тиiстi қосалқы шоттарының кредитiмен корреспонденцияларына жатады. 170 қосалқы шот кредитiне ұйымға келтiрiлген зиянды қайтаруға арналып ұйымның бюджет шотына немесе кассаға түскен сома жазылады.
      Бұл қосалқы шоттар бойынша талдау есебi тегi, аты және әкесiнiң аты, қызметi, берешек пен кем есептелген сома пайда болған күнi көрсетiлiп әрбiр кiнәлi адам бойынша н. 292-а карточкасында (н. 292 кiтабында) жүргiзiледi.
      162. 171 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелер, қызметкерлерге міндетті әлеуметтік сақтандыру бойынша жәрдемақыларды есептеу және заң актілерінде көзделген тәртіпте оларды төлеу ескеріледі.
      Міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша жәрдемақыларды есептеу кезінде "Міндетті әлеуметтік қамсыздандыру жөніндегі жәрдемақыларды мемлекеттік бюджеттің қаражаты есебінен тағайындаудың және төлеудің шарттары, тәртібі туралы" уақытша нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 13 сәуірдегі N 411 қаулысына сәйкес 171 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотының дебеті және 180 "Жұмысшылармен және қызметшілермен есеп айырысулар" қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазылады.
      Мемлекеттік мекемелердің 1999 жылғы 1 қаңтардан бастап 1999 жылғы 17 сәуірді қоса алғандағы кезең үшін есептелген жәрдемақылар бойынша шығыстарды өтеуді аудандық (қалалық) еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімдері республикалық бюджет қаражатын мемлекеттік мекемелердің бюджеттік шоттарына аудару арқылы жүргізеді. Есептелген сомаға түскен, бірақ жәрдемақылар төленбеген соманы өтеу үшін мемлекеттік мекеме тиісінше 090 "Ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерге аудару және басқа шаралар үшін мемлекеттік мекемелердің жұмсауына арналған ашық лимиттер" қосалқы шоттың дебеті немесе 100 "Мемлекеттік мекемелердің шығыстарына, ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерге аударуға және басқа шараларға арналған лимиттер" қосалқы шоты бойынша және 171 қосалқы шотының дебеті бойынша жазба жүргізеді. Мемлекеттік мекемелердің қызметкерлеріне жәрдемақы төлеуді мекеме 180 "Жұмысшылармен және қызметшілермен есеп айырысулар", 120 "Касса" қосалқы шоттарының дебеті және 090, 100, 120 қосалқы шоттарының кредиті бойынша жазу жазылып көрсетіледі.
      1999 жылдың сәуірінен бастап 171 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотының дебеті бойынша "Әлеуметтік қамсыздандыру жөніндегі жәрдемақыларды жұмыс берушілердің қаражаты есебінен тағайындаудың тәртібі туралы" Нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 11 маусымдағы N 731 қаулысына сәйкес 180 "Жұмысшылармен және қызметшілермен есеп айырысулар" қосалқы шотының кредитімен корреспонденциясында уақытша еңбекке жарамсыздығы бойынша, жүктілігі және босануы бойынша белгіленген жәрдемақылардың сомасы көрсетіледі. Жәрдемақыларды төлеу заңдарда белгіленген мөлшерде есептелген әлеуметтік салықтың есебінен жүргізіледі. Жәрдемақыларды төлеу сомасына 159 "Әлеуметтік салық жарналары бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотының дебеті және 171 қосалқы шоттың кредиті бойынша жазу жазылады.
      171 қосалқы шоты бойынша талдама есебі н.283 монографтық карточкаларда жүргізіледі. <*>
      Ескерту. 162-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2000.06.12. N 278
               V001188_ бұйрығымен.

      163. 172 "Арнаулы төлем түрлерi бойынша есептер" қосалқы шотында: мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнде балаларды ұстағаны үшiн; музыка жетi жылдық мектептерiнде балаларды оқытқаны үшiн; мектеп-интернаттарда тәрбиеленушiлерді ұстағаны үшiн ата-аналармен; жұмысшылармен және қызметшiлермен олардың жұмыс орындары бойынша алған тамақтары үшiн; жұмысшылармен және қызметшiлермен нысанды киiм үшiн; мектеп жанындағы интернаттардағы балалардың тамағы үшін есеп айырысулар ескерiледi.
      Мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнде (балалар яслиiнде, бала-бақшаларда және ясли-бақшаларда) балаларды ұстағаны үшiн ата-аналармен есеп айырысулар.
      Балаларды мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнде ұстағаны үшiн төленетiн төлемдер өкiлеттi банкке хабарлама-квитанциялар бойынша ай сайын, ал жекелеген жағдайларда - тiкелей мектепке дейiнгi балалар мекемелерiне ақшаны қабылдау жүктелген адамдар арқылы енгiзiледi. Бұл адамдар ұйымдар бойынша бұйрықпен тағайындалады және олармен толық жеке материалдық жауапкершiлiк туралы келiсiм жасалады. Өкiлеттi банктер арқылы төлеу кезiнде жазылған хабарлама-квитанциялар келесi жұмыс күннен кешiктiрiлмей оларды ата-аналарға тапсыруға мiндетті балалар мекемелерiнiң жетекшiлерiне берiледi.
      Мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнде балаларды ұстағаны үшiн төлемдердiң уақытылы түсуi үшiн жауапкершiлiк осы ұйымның жетекшiлерiне жүктеледi.
      Төлемдердi есептеу н. 305 балалардың қатысу есебiнiң, табелi негізiнде нақтылы қатысқан күндерi үшiн әр айдың соңғы жұмыс күнi жүргiзiледi.
      164. Мектепке дейiнгi балалар мекемелерiне тiкелей төлемдердi енгiзу кезiнде ата-аналарға төлегендiгi туралы квитанция берiледi. Сомаларды қабылдауға өкiлеттi адам мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнiң бюджеттiк шотына үш күндiк мерзiм iшiнде тапсырылуы керек. Бұл қаражаттарды бюджеттiк шотқа алдын-ала өткiзбей жұмсауға болмайды. Ақшаларды қабылдау жүктелген адам олардың тапсырған сомаларының құжаттарын тиiстi хабарламаларының қосымшаларымен бухгалтерлiк қызметке тоқсан сайын өткiзуге мiндеттi. Ата-аналар айдың соңғы жұмыс күнi төлемеген хабарлама-квитанциялар бухгалтерлiк қызметке тапсырылуы керек.
      Ата-аналардан түскен сомаларға 172 қосалқы шоты кредиттеледi және 09 немесе 10 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарында дебеттеледi.
      Ата-аналарға сомаларды қайтару (балалар шығып қалған жағдайда) мектепке дейiнгi балалар мекемелерi жетекшілерiнiң өкiмiмен олардың өтiнiштерi негiзiнде жүргiзiледi. Мектепке дейiнгi балалар мекемелерi жетекшiлерiнiң өкiмiне өтінiштi балалардың қатысу есебiнiң кезектi табелiмен қоса тапсырады. Қайтару касса немесе пошталық аударым арқылы жүргiзiледi. Қайтарылған сомалар 172 қосалқы шотының дебетiне және 120 қосалқы шотының кредитiне немесе 09, 10, 11 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарына жазылады.
      Балаларды ұстағаны үшiн талдау есебi н. 327 балаларды ұстағаны үшiн ата-аналармен есеп айырысу бойынша ведомосы жүргізiледi.
      Мектепке дейiнгi балалар мекемесiне баланың қатысқан нақтылы күндерi үшiн есептелген сомаларға 172 қосалқы шотының дебетiне және 236 қосалқы шотының кредитiне жазба жазылады.
      165. Тәрбиеленушiлердi мектеп-интернатта ұстағаны үшiн ата-аналармен есеп айырысу.
      Тәрбиеленушiлердi ұстағаны үшiн төленетiн төлемдер төлем енгiзiлетiн айдан кейiнгi ағымдағы айдың 10-11 күнiнен кешiктiрiлмей ай сайын енгiзіледi.
      Тәрбиеленушiлердi ұстағаны үшiн төленетiн төлемдердiң көлемi белгiленген көлемде айқындалады.
      Тәрбиеленушiлердiң мектеп-интернатта қатарынан үш күннен артық болмаған уақыты үшiн (каникулға шығуына және ауруына байланысты) оларды мектеп-интернатта ұстағаны үшiн төленетiн төлемдер алынбайды. Тәрбиеленушiлердiң жексенбi және мереке күндерi ата-аналарында немесе оларды алмастыратын адамдарда болған уақыты үшiн бұл күндерде оларды ұстағаны үшiн төленетін төлемдер жасалатын келесi төлемдерге есептеледi. Тәрбиеленушiлердi ұстағаны үшiн төленетiн төлемдердi ата-аналар ұйымның бюджеттiк шотына одан кейiн есептеу үшiн өкiлеттi банкке хабарлама-квитанция бойынша енгiзедi.
      Түскен төлемдердiң сомаларына 172 Қосалқы шоты кредиттеледi 09, 10 шоттарының тиiстi қосалқы шоттарына немесе 120 қосалқы шотына дебеттеледi. Тәрбиеленушiнiң мектеп-интернатта нақтылы болған күндерi үшiн есептелген төлемдердiң сомаларына 172 қосалқы шоты дебеттеледi және 238, 400-қосалқы шоттар кредиттеледi.
      Ата-аналармен есеп айырысудың талдау есебi ф. 327 ведомостында жүргiзiледi.
      Ескерту: 165-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      166. Мектеп жанындағы интернаттарда балалардың тамағы үшiн ата-аналармен есеп айырысулар.
      Мектеп жанындағы интернаттарда балалардың тамағы үшiн төленетiн төлемдер ағымдағы ай үшiн ата-аналар осы айдың 5-i күнiнен кешiктiрмей ай сайын енгізедi.
      Балалардың тамағы үшiн есептелген төлемдер топтар бойынша жасалған және тәрбиешi мен мектеп директоры қол қойған тiзiм негiзiнде жүргiзiледi.
      Балалардың тамағы үшiн төленетiн төлемдер ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шотқа одан әрi есептеу үшiн өкiлеттi банкке хабарлама-квитанция бойынша ата-аналар енгiзедi. <*>
      Ерекше жағдайларда төлем мектеп кассасына немесе директордың бұйрығымен өкiлеттiк берiлген адамға төленедi. Тамағы үшiн ата-аналардан қабылданған сомалар үш күн iшiнде арнаулы қаражаттар бойынша бюджеттен тыс шотқа тапсырылуы керек. Бұл қаражаттарды ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шотқа тапсырмай жұмсауға жол бермейдi. <*>
      Мектеп жанындағы интернаттарда тамақ блоктары болған жағдайда тамақ өнiмдерiмен қабылдануы мүмкiн.
      Тамақ өнiмдерiн ата-аналардан қабылдау үш дана етiп жазылатын, олардың iшiнде: бiрiншiсi - бухгалтерлiк қызметке, екiншiсi - материалдық-жауапты адамға және үшiншiсi-тамақ өнiмдерiн тапсырған адамға берiлетiн н. 434 тiркеу қағазы (талап ету қағазы) бойынша жүргiзiледi. Тiркеу қағазында (талап ету қағазында): тамақ өнiмi кiмнен түскендiгi, саны (салмағы), бағасы, сомасы, қоймаға түскен күнi, сондай-ақ тамақ өнiмiн алғандығы туралы материалдық-жауапты адамның қолы көрсетiледi.
      Оқушылардың тамағы үшiн есептелген төлемдердiң сомасына 172 қосалқы шот дебетiне және 400 қосалқы шот кредитiне жазба жазылады. Түскен төлем сомаларына 172 қосалқы шот кредиттеледi және 120, 111 немесе 061 қосалқы шотында дебеттеледi (егер төлем орнына тамақ өнiмдерi түссе).
      Ата-аналармен есеп айырысудың талдау есебi н. 327 ведомостында жүргiзiледi.
      Ескерту. 166-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      167. Музыка жетi жылдық мектептерiнде балаларды оқытқаны үшiн ата-аналармен есеп айырысулар.
      Музыка жетi жылдық мектептерiнде балаларды оқытқаны үшiн ата-аналармен есеп айырысудың есебi осы нұсқаулықтың мұның алдындағы тармағында айтылған тәртiптер қолданыла отырылып жүргiзiледi.
      168. Жұмысшылар мен қызметшiлердiң жұмыс орындары бойынша алатын олардың тамағы үшiн есеп айырысулар.
      Тамақ үшiн есеп айырысу бұл ұйымдардың орналасқан жерлерiнде кәсiпорындарда қоғамдық тамақтану болмаған жағдайда төлем үшiн қызметкерлерге қолданылып жүрген заңдарға сәйкес тамақтану рұқсат етiлген ұйымдарда (ауруханалар, мектепке дейiнгi балалар мекемелерi, мүгедектер мен қарттар үйi және басқа бюджеттiк ұйымдар) қызметкерлермен жүргiзiледi.
      Алынған тамақ үшiн қызметкерлермен есеп айырысу кезiнде 172 қосалқы шот дебетiне пайдаланылған тамақ өнiмiнiң құны жазылады, ал кредитіне - тамақ үшiн қызметкерлерден алынған сома жазылады.
      Тамақ үшiн есеп айырысулардың есебi орталықтанған бухгалтерияларда, одан басқа жекелеген ұйымдарда қызметкерлердiң тегi мен инициалы көрсетiлген н. 285 айналым ведомостында жүргiзiледi.
      169. Нысанды киiмдер үшiн жұмысшылармен қызметшiлермен есеп айырысулар.
      Нысанды киiмдер үшiн есеп айырысу тәртiбiн Қазақстан Республикасының тиiстi министрлiктерi, мемлекеттiк комитеттерi Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгi Қазынашылық департаментiнiң келiсiмi бойынша айқындайды.
      170. 172 "Арнаулы төлем түрлерi бойынша есептемелер" қосалқы шотында жетiм балалар қатарынан шыққан жоғары және арнаулы орта оқу орындарының және кәсiптiк-техникалық мектептердiң студенттерi мен оқушыларының киiмдерi, аяқ киiмдерi, төсек-орындары және тамағы үшiн ақшалай өтемақылар бойынша есептемелер ескерiледi. Жетiм балалар қатарынан шыққан оқушылар мен студенттерге өтемақы қаражаттары бойынша шығыстарды есептеу тәртiбiн Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау, бiлiм және спорт министрлiгiнiң Бiлiм комитетi Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгiмен келiсе отырып айқындайды. <*>
      Ескерту. 170-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      171. 173 "Бюджетке төленетiн төлемдер бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында:
      - заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы бойынша;
      - кiнәлi адамдарға жатқызылған және бюджет кiрiсiне тапсыруға жататын, анықталған материалдық құндылықтар мен ақша қаражаттарының кем шығуының;
      - қолданылып жүрген тәртiптерге сәйкес бюджет кiрiсiне тапсыруға жататын активтер мен басқа материалдық байлықтарды сатудан түскен сомалардың;
      - <*>
      - өткен қаржы жылында пайда болған дебиторлық берешектердi қайтару сомалары бойынша;
      - бұрынғы іздеудің мерзiмi бойынша кредиторлық және депоненттік берешектердiң талап етілмеген сомалардың;
      - жаңа қаржы жылында бюджеттiк шотқа бюджеттiк ұйымдардың қайтаратын, өткен қаржы жылы үшiн пайдаланылмаған бюджеттiк қаражаттардың сомалары бойынша;
      - басқа да түсiмдердiң бюджетпен есеп айырысулары ескерiледi.
      Бюджетпен есеп айырысу бойынша пайда болған сомалар 173 қосалқы шотының кредитіне, ал бюджет кiрiсiне тиiстi сомалардың аударылуы бойынша - осы қосалқы шоттың дебетіне жазылады.
      173-қосалқы шотта Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi Қаржы орталығының мемлекеттiк бiлiм және мемлекеттiк студенттiк несиелердi өтеу есебiнен депозиттiк шотқа түскен қаражат бойынша немесе Қаржы орталығы үш күндiк мерзiмде республикалық бюджеттің кiрiсiне аударуға мiндеттi игерiлмеген несие қаражатын қайтарған жағдайдағы есеп айырысу ескерiледi. Республикалық бюджеттiң кiрiсiне есепке алуға жататын сомаға 247 "Iшкi несиелендiру" қосалқы шотының дебетi бойынша және 173-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi, қаражатты аудару 173-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 112-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазбамен көрсетiледi. <*>
      Талдау есебi н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) есеп айырысудың әр түрi бойынша жеке жүргiзiледi.
      Ескерту: 171-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      172. 174 "Депозитті сомалар бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында бюджеттiк ұйымдардың уақытша жұмсауына түскен және белгiлi бiр шарттар бойынша енгiзушiге қайтаруға немесе мақсаты бойынша беруге жататын сомалар ескерiледi.
      Депозитті сомалар депозиттiк шотта сақталады және бұл ақша тиесiлi болып табылатын адамдардың немесе ұйымдардың атына тапсырыстық төлемдермен аударылады. <*>
      174 қосалқы шотының кредитiне ұйымдардың уақытша қарауына түскен сомалар жазылады, бұл ретте 112 немесе 120 қосалқы шоттарында дебеттеледi, ал осы қосалқы шоттың дебетiне мақсат бойынша шоттан берiлген немесе аударылған сомалар жазылады.
      174-қосалқы шотта Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгi Қаржы орталығының депозиттiк шотына түскен және мемлекеттiк бiлiм несиелерiн және мемлекеттiк студенттiк несиелердi беру үшiн тағайындау бойынша пайдаланылатын қаражат бойынша есеп айырысу ескерiледi. Депозиттiк шотқа қаражат түскен кезде 112-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 174-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Қаржы орталығы мемлекеттiк бiлiм несиелерi және мемлекеттiк студенттiк несиелер бойынша жоғары бiлiмi бар мамандарды даярлауды жүзеге асыратын заңды тұлғаға қаражат аудару кезiнде 174-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 247-"Iшкi несиелендiру" қосалқы шотының кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. <*>
      Депозиттiк сомалардың талдау есебi н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) әр алушы бойынша жүргiзiледi.
      Ескерту. 172-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 172-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.05.18. N 260 бұйрығымен. V011546_

      172-1. "Шағым және орта бизнес субъектiлерiн несиелендiру үшiн алынған қаражаттар бойынша есеп айырысулар" 175 қосалқы шотында жергiлiктi атқарушы органдардың жанындағы шағын кәсiпкерлiктi қолдау жөніндегi басқармалардың (бөлiмдердiң) шағын және орта бизнесті несиелендіруге жергiлiктi бюджеттерден бөлiнген қарыз ақшалар бойынша есеп айырысулары көрсетiледi. Шағын және орта бизнес субъектiлерiн несиелендiруге жергiлiктi бюджеттерден бөлiнген қаражаттардың сомалары осы қосалқы шоттың дебетi және 248 қосалқы шоттың кредитi бойынша есепке алынады. Шағын және орта бизнес субъектiлерiнiң қаражаттарды қайтаруы 175 қосалқы шоттың кредитi және 100 дебетi бойынша жазбамен көрсетiледi, бiр мезгiлде 248 қосалқы шот дебетi және 100 қосалқы шот кредитi бойынша жазба жасалады.
      175 қосалқы шот бойынша талдама есеп 292-а-н. карточкаларында (292-н. кiтабында) әрбiр субъект бойынша жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 172-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      173. 176 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмек есебiнен шығыстарға алынған қаражаттар бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында демеушілiк және қайырымдылық көмек, сондай-ақ сақтандыру өтемiнiң және қатаң түрде мақсатты тағайындау бойынша пайдаланылатын сомалар түрiнде түскен қаражаттар бойынша есеп айырысулар ескерiледi.
      Демеушiлiк және қайырымдылық көмек үшiн ағымдағы шотқа, сақтандыру өтемi үшiн ағымдағы шотқа, мақсатты тағайындау бойынша жұмсау үшiн түскен сомалар 176-қосалқы шоттың кредитiне және 110-қосалқы шоттың дебетiне жазылады.
      Қаржы жылының аяқталуы бойынша жыл iшiнде жүргiзiлген есеп айырысулардың жалпы сомасы 213-қосалқы шоттың кредитiнен 176-қосалқы шоттың дебетiне көшiрiледi.
      Демеушiлiк және қайырымдылық көмектiң жекелеген түрлерi бойынша және сақтандыру өтемiнiң сомалары бойынша есеп айырысулардың талдамалы есебi 292-а нысан карточкаларында (292-нысан кiтабына) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 173-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.
      Ескерту: 173-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      174. 177 "Депоненттермен есеп айырысулар" қосалқы шотында белгiленген мерзiмде алынбаған жалақы төлемдерi мен шәкiртақылардың сомалары ескерiледi.
      Белгiленген мерзiмде алынбаған жалақы төлемдерi, мен шәкiртақылардың сомалары 177 қосалқы шотының кредитiне және 180 немесе 181 қосалқы шотының дебетiне жазылады. Жалақы төлемдерi бойынша депонирленген сомалардың есебi депонирленген жалақы төлемдерi мен шәкiртақылардың талдау есебi н. 441 кiтабында жүргізiледi. Бұл кiтаптағы жазба әр депонент бойынша жүргiзiледi. "Кредиттің" тиiстi бағандарында депоненттік берешек пайда болған айы мен жылы, төлем (есеп айырысу-төлем) ведомостарының нөмiр мен сомасы көрсетiлуi керек, ал "Дебет" бағанында депонент тегiнiң тұсына жұмсалған кассалық ордердiң нөмiрi және төленген сома жазылады. Жалақының депонентiнен берiлген сомаға 177-қосалқы шот дебеттеледi және 120-қосалқы шот кредиттеледi. Тиiстi бюджетке төлеуге жататын қуыну мерзiмi өткен депоненттiк берешек сомасы 177-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 173-қосалқы шоттың кредитi бойынша ескерiледi.
      Айдың соңында н. 441 кiтабында "Кредит" және "Дебет" бағандары бойынша қорытындысы есептеледi және келесi айдың басына арналып кредиттiк қалдық шығарылады.
      Депозитке салынған соманы қолма-қол ақшамен төлеген жағдайда, тиындармен төленбеген соманың қалдығы 180-қосалқы шотқа қайтарылады және жалақы төлеу кезінде ескеріледі. Қызметкер жұмыстан шыққан кезде төленбеген және керісінше, соманы бір теңгеге дейін дөңгелектеудің арифметикалық әдісін қолдану нәтижесінде артығымен төленген тиындардың қалдығы 188 "Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп айырысу" қосалқы шотына есепке алынады. <*>
      Ескерту. 174-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.17. N 141 V011431_ бұйрығымен.
      Ескерту: 174-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      175. 178 "Бекiтiлген шығыстар сметасы шегiнде басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар" қосалқы шотына басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар және жатақхананы пайдаланғаны үшiн оқу орындарының студенттерiмен және оқушыларымен есеп айырысулар, сондай-ақ екiншi деңгейдегi банктерге қазынашылықтың атаулы чектерi бойынша қолма-қол ақшаны алу үшiн қазынашылықтың транзиттiк шотына (889) аударылған сомалары қаражаттарды тапсырыс берушiнің бюджеттiк шотынан екінші деңгейдегi банктердегi немесе Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң Қазынашылық органдарындағы орындаушының шотына аудару арқылы жүзеге асырылатын мемлекеттік тапсырысты орындағаны үшін орындаушылармен есеп айырысулар ескеріледi. <*>
      Одан басқа 178 "Бекiтiлген шығыстар сметасы шегiнде басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар" қосалқы шотында "Автокөлiк құралдарының иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктерiн мiндеттi сақтандыруға арналған жарналары" 125 және "Әскери қызметшiлердi және құқық қорғау органдарының қызметкерлерiн мемлекеттiк мiндетті дербес сақтандыруға сондай-ақ мемлекеттiк қызметшiлердi мемлекеттiк сақтандыруға арналған жарналар" 126 ерекшелiктерi бойынша "Бекiтiлген шығыстар сметасы шегiнде" шығыстардың есебi көрiнiс табады. <*>
      Өкiлеттi банктен қолда бар ақшаларды үшiн аумақтық қазынашылықтың қолма-қол ақшаларды транзиттiк шотқа (889) қаражаттарды аудару кезiнде мынадай бухгалтерлiк жазба жазылады: Дт 178 "Бекiтiлген шығыстар сметасы шегiнде басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар" Кт 090, 100, 110, 111, 112. Атаулы қазынашылық чек бойынша қолма-қол ақшаларды алу кезiнде 178 кредиттеледi және 120 дебеттеледi.
      Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысудың талдау есебi н. 408 жинақтаушы ведомоста (6 мемориалдық ордерi) ұстанымдық тәсілмен жүргiзiледi. Олардағы жазбалар әр құжат бойынша мынадай тәртiпте жүргiзiледi. Әр айдың басында жинақтаушы ведомостан өткен ай үшiн әр ұстаным (жол) бойынша 2-6 бағандарға материалдық құндылықтар алынбаған жеткiзушiлердiң шоттарының деректерi жазылады. Жеткiзушiлердiң төленген шоттарының түсуi бойынша 2-4, 7-11 бағандарына әр ұстаным (жол) бойынша жазба жазылады. Алынған материалдық құндылықтардың сомасына 178 қосалқы шотының кредитіне берешек көрсетiлген жол бойынша 15 бағанға және тиiстi қосалқы шоттар дебеттерiнiң 16-23 бағандарына жазба жазылады, ал екiншi жазба 24-26 бағандар бойынша көрiнiс табады. Ай аяқталғаннан кейiн қорытындысы саналады және 15-26 бағандардың деректерi "Бас журнал" кiтабына жазылады. Егер жүзеге асырылмаған шоттар бойынша жеткiзушiлер қаражаттарды ұйымдардың немесе орталықтандырылған бухгалтериялардың бюджеттiк шоттарына аударылса "Бас журнал" кiтабына жазылатын жазба бұл сомаларды есепке алмай жүргiзiледi. 27-28-бағандарда әр ұстаным (жол) бойынша ай соңындағы қалдықтар енгiзiледi.
      Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысу есебi н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) жүргiзiлуi мүмкiн, студенттер мен оқушылардың жатақхананы пайдаланғаны үшiн есеп айырысу есебi н. 285-а айналым ведомостында жүргiзiледi.
      Арнаулы қаражаттар есебiнен жүзеге асырылатын 178 қосалқы шотының есеп айырысулар бойынша жасалатын операциялар көрсетiлген регистрлерде жеке жүргiзiледi.
      Өткен қаржы жылында пайда болған дебиторлық берешектердi қайтару сомасы бюджеттiң кiрiсiне есептеуге жатады. Өткен қаржы жылында пайда болған бюджеттiк мекемелердiң дебеторлық берешектерiн қайтару тиiстi ерекшелiктер бойынша кассалық шығыстарды қалпына келтiруге есептеледi. Бұл ретте 090, 100 қосалқы шот дебетiне және 178 қосалқы шот кредитiне жазба жасалады.
      Бюджеттiң кiрiсiне есептеуге жататын сомаларды уақытылы есептеу үшiн бюджеттiк мекемелер дебиторлық берешектердi қайтару туралы хабарлама алғаннан кейiн 3 банктiк күн iшiнде берешектердiң пайда болу мерзiмiн растайды және қазынашылықтың жауапты атқарушысына республикалық бюджет кiрiсiне бұл соманы есептеуге тапсырыс ұсынады.
      Бюджеттiк ұйымдар тапсырыс төлемдерiн (үш банктiк күн толса) уақытылы ұсынбаған жағдайда Қазынашылық органдары өткен қаржы жылында пайда болған дебиторлық берешектердi қайтару сомасын республикалық бюджеттiң кiрiсiне есептеуге мемориалдық ордер толтырады.
      Ескерту. 175-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 175-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      176. "Аванстық төлемдер тәртiбiндегi есеп айырысулар" 179 қосалқы шотында есеп айырысулар әр жеке мәмiле (тиеу, тауарды жiберу немесе қызмет көрсету) бойынша емес, алдын-ала келiсiлген тараптармен қаражаттарды мерзiмiнде және толық көлемде дүркiн-дүркiн аудару жолымен жүзеге асырылған жоспарлы төлемдер тәртiбiнде жеткiзушiлермен есеп айырысулар ескерiледi. <*>
      Жеткiзушi мен сатып алушы ай сайын нақтылы алынған материалдық құндылықтар немесе қызмет көрсетулер негiзiнде өздерiнiң есеп айырысуларының жағдайын нақтылайды шартта немесе келiсiмде көрсетiлген тәртiпте қайта есептеу жүргiзедi және тиiстi төлем жасайды.
      179 қосалқы шоты бойынша есеп айырысулардың аналитикалық есебi, тамақ өнiмдерi үшiн есеп айырысулардан басқалары, ай iшiнде жасалған операцияларды көрсету үшiн әр жеткiзушіге қажеттi жол саны бөлiнетiн н. 408 жинақтаушы ведомосы (7 мемориалды ордер) жүргiзiледі. Жинақтаушы ведомостағы жазбалар операциялардың жасалғанына орай әр құжат (тапсырыстық төлем есеп) бойынша жүргiзiледi. Айдың қорытындысы "Бас журнал" кiтабына жазылады.
      Егер жеткiзушiлер аванстық төлемдi ұйымдардың бюджеттiк шотына немесе орталықтанған бухгалтерияларға қайтарған жағдайда "Бас журнал" кiтабындағы жазбалар бұл сомаларды есепке алмай жүргiзiледi. <*>
      Жеткiзушiлермен аванстық төлем тәртібiндегi есеп айырысулардың

есебi н. 292-а карточкада (н. 292 кiтапта) жүргізiлуi мүмкiн.
<*>

     Осы қосалқы шотта қаражаттарды тапсырыс берушiнiң бюджеттiк (дербес) 
шотынан екіншi деңгейдегi банктердегi немесе Қазақстан Республикасы Қаржы 
министрлiгiнiң Қазынашылық органдарындағы орындаушының шотына аудару 
арқылы жүзеге асырылатын мемлекеттiк тапсырысты орындау үшiн 
орындаушыларға аванстары есепке алынады.
<*>

     Ескерту. 176-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.               
     
             18 "Жұмысшылармен және қызметшілермен және
               стипендиаттармен есеп айырысулар" шоты
     
     177. Бұл шотта жалақы төлемдерi бойынша жұмысшылармен және
қызметшiлермен, шәкiртақылар бойынша студенттермен, аспиранттармен
және оқушылармен және басқа есептермен есеп айырысулар ескерiледi.
     178. 18 "Жұмысшылармен және қызметшiлермен және стипендиаттармен есеп 
айырысулар" шоты мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     180 "Жұмысшылармен және қызметшiлермен есеп айырысулар";
     181 "Стипендиаттармен есеп айырысулар";
     182 "Несиеге сатылған тауарлар үшiн жұмысшылармен және қызметшiлермен 
есеп айырысулар";
     183 "Банктердегi салымдар бойынша жұмысшылармен және қызметшiлермен 
есеп айырысулар";
     184 "Сақтандыру шарттары бойынша жарналарды қолма-қол ақшасыз аудару 
бойынша жұмысшылармен және қызметшiлермен есеп айырысулар";
     185 "Кәсiподақтардың мүшелiк жарналарының сомаларын қолма-қол ақшасыз 
аудару бойынша кәсiподақ мүшелерiмен есеп айырысулар";
     186 "Банктiң қарыз ақшалары бойынша жұмысшылармен және қызметшiлермен 
есеп айырысулар";
     187 "Атқарушы құжаттар мен басқа ұстанымдар бойынша есеп айырысулар";
     188 Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп 
айырысу;
<*>

     189 "Атқарылған жұмыстар үшiн басқа есеп айырысулар".
     Ескерту. 178-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 2001.03.17. N 141  

V011431_

  бұйрығымен.
     


      179. 180 "Жұмысшылармен және қызметшiлермен есеп айырысулар" қосалқы шотында бюджеттiк ұйымдардың қызметкерлерiмен жасалатын есеп айырысулар ескерiледi.
      Жалақы төлемдерiн есептеу айына бiр рет жүргiзiледi және айдың соңғы күнгi есебiнде көрiнiс табады.
      Жалақы төлемдерiн есептеу үшiн: штаттық кесте мен жалақы төлемдерiнiң сәйкес бекiтiлген қызметкерлердi жұмысқа қабылдау жұмыстан босату, орын алмастыру туралы бюджеттiк ұйым бойынша бұйрық, жұмыс уақытын пайдалану табелi және жұмыс уақытын пайдалану және еңбекақыны есептеу табелi 421-н., Жұмысқа арналған өңдеу есебiнiң картасы 423-н., Нарядтар мен басқа да құжаттар 424-н. бойынша басқалар негiзгi құжат болып табылады. <*>
      Табелдердi бюджеттік ұйым бойынша бұйрықпен тағайындалған адам белгiленген үлгi бойынша жүргiзедi. Айдың соңында табель бойынша атқарылған күндердiң, сондай-ақ жұмыс жасалған сағаттардың жалпы саны айқындалады. Тиiстi қол қойылып толтырылған табель мен басқа құжаттар белгiленген мерзiмде жалақы төлемдерiн есептеу үшiн бухгалтерлiк қызметке тапсырылады.
      Бөлiмшелерi саны көп мемлекеттiк мекемелерде, кассирден басқа, толық жеке материалдық жауапкершiлiк туралы жазбаша шарт жасалатын тұлғалармен жалақыларды, уақытша еңбекке жарамсыздығы бойынша жәрдемақыларды төлеу мемлекеттiк мекеме басшысының жазбаша бұйрығы бойынша жүргiзiлуi мүмкiн. Сенiмдi тұлғаларға кассалардан қолма-қол ақша беру кезiнде кассир беру есебiн жалақылар мен стипендияларды төлеуге арналған ақша таратушыға берiлген есеп журналында N 320-н. жүргiзедi. <*>
      Ескерту. 179-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 179-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      180. Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 04.08.1997 жылғы N 1214 P971214_ "Шәкiртақыларды, жалақы төлемдерiн және мемлекеттік бюджет есебiнен ұсталатын ұйымдарда басқа төлемдердi төлеудiң нысанын өзгерту жөнiндегi шаралар туралы" қаулысына сәйкес бюджеттiк ұйымдардың қызметкерлерiне жалақы төлемдерiн төлеу карт-шот арқылы немесе олардың сомаларын Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 31.10.1997 жылғы N 379 бұйрығымен бекiтiлген салымдар бойынша шоттарға немесе карт-шоттарға есептеу жолымен бюджеттiк ұйымдардың қызметкерлерiне Қазақстанның Ұлттық Банкiнiң филиалдарының және құрылымдық бөлiмшелерiнiң жалақы төлемдерiн және басқа ақша төлемдерiн төлеудiң Уақытша тәртiбiне сәйкес талап ету салымдары бойынша карт-шоттары арқылы жүргiзiледi. Облыстардың, Алматы қаласының Қазынашылық басқармалар бастықтарының жазбаша рұқсаттары бойынша жалақы төлемдерiн төлеу Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 31.10.1997 жылғы N 379 бұйрығымен бекiтiлген Қазақстанның Ұлттық Акционерлiк банкi арқылы (салымдар мен шәкiртақылар бойынша бет шоттарға есептелетiн жалақы төлемдерiнен басқа) бюджеттiк ұйымдарға қолма-қол ақшаларды берудiң Уақытша тәртiбiне сәйкес Қазынашылықтың атаулы чектерi арқылы жүргiзiлуi мүмкiн.
      181. Қызметкерлерге айдың бiрiншi жартысы үшiн Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген тәртiпте ұстауға жататын салық сомаларын шегерiп, айлық жалақы төлемдерiнiң 50 % көлемiнде аванс берiледi.
      Ай үшiн жалақы төлемдерiн есептеу және айдың екiншi жартысы үшiн төлем жасау, әдеттегiдей, н. 49 есептiк-төлем ведомості бойынша жүргiзiледi. Есептiк-төлем ведомостысына табелдердiң нөмiрлерi, қызметкерлердiң тектерi инициалдары, есептелген жалақы төлемдердiң сомалары және жәрдемақылар, берiлген аванс, ұсталған салықтар және басқа сомалар жазылады.
      Есептiк-төлем және төлем ведомостарына бұл ведомостарды әзiрлеген және тексерген адам қол қояды. Жалақы төлемдерiн төлеу үшiн рұқсатқа ұйымның жетекшiсi және бас бухгалтер қол қояды.
      Есептiк-төлем және төлем ведомостарын төлем мерзiмi бiткен бойда жалақы төлемдерi алынбай қалған адамдардың тегінiң тұсына кассир штамп соғуға немесе "Депонирленген" деп қолмен белгi соғуға және депонирленген сомалардың реестрiн жасауға мiндеттi. Ведомостың соңында кассир нақтылы төленген сома туралы және жалақы төлемдерiнiң алынбаған сомасы туралы жазба жазуға, бұл сомаларды есептiк-төлем және төлем ведомостары бойынша жалпы жиынымен салыстыруы және жазбаны өзiнiң қолымен қуаттауы керек. Егер ақшаны кассир емес басқа адам берген болса, онда ведомостқа "Ведомост бойынша ақшаны бердi-қызметi, қолы, қолының шифрленгенi" деген қосымша жазба жазылады. Есептік-төлем және төлем ведомостарына кассир жасаған белгiнi мұқият тексергеннен және берiлген және депонирленген сомаларды қайта есептегеннен кейiн жалақы төлемдерiнiң берiлген сомасына белгiленген тәртiпте толтырылатын және кiрiс және шығыс құжаттар тiркелетiн журналға тiркелiп шығыс кассалық ордер толтырылады. Төлем және есеп-төлем ведомостарына касса бойынша ақшаны есептен шығару жүргiзiлген шығыс кассалық ордерiнiң күнi мен нөмiрi қойылады.
      Қызметкердiң өткен кезең үшiн жалақы төлемi туралы мәлiметтi алу үшiн түрлер бойынша жалақы төлемiнiң сомасы көрініс табатын қызметкер туралы жалпы мәлiметтен басқа н. 417 карточка-анықтамалық жүргiзiледi.
      Есептелген жалақы төлемiнiң сомаларына 180 қосалқы шот кредитiне және 08, 20, 21, 17 шоттардың тиiстi дебетiне жазба жазылады.
      Төленген жалақы төлемдерiнiң және жәрдемақылардың, белгiленген тәртiпте ұсталған сомалары 180 қосалқы шот дебетiне және 120, 160 қосалқы шоттардың кредитiне және 17 және 18 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарына жазба жазылады.
      Есептiк-төлем ведомостары негiзiнде 5 мемориалдық ордер әзiрленедi.
      Аурухана парақтары (еңбекке жарамсыздық парағы) жеке папкаға тiгiледi және жыл басынан бастап хронологиялық тәртiпте нөмiрленедi. Есепке қосып есептеу үшiн оның әр парағына есептiк-төлем ведомостарының нөмiрi қойылады.
      Қызметкерге жалақының тиындармен төленбеген сомасы өтпелі қалдықпен (оң немесе теріс) 180-қосалқы шотта көрсетіледі және келесі айда жалақы төлеу кезінде ескеріледі, бұдан басқа, жалақы бойынша тиындармен берешектің қалдығы келесі жылға ауысады. <*>
      Қызметкер жұмыстан шыққан кезде төленбеген және керісінше, соманы бір теңгеге дейін дөңгелектеудің арифметикалық әдісін қолдану нәтижесінде артығымен төленген тиындардың қалдығы 188 "Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп айырысу" қосалқы шотына есепке алынады. <*>
      Ескерту. 181-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.17. N 141 V011431_ бұйрығымен.

      182. "Стипендиаттармен есеп айырысулар" қосалқы шотында жоғары оқу орындарының студенттерiмен және аспиранттарымен стипендиялар, ғылыми-зерттеу ұйымдармен және мектептердiң, колледждердiң, кәсiптiк-техникалық мектептердiң оқушыларымен, курстардың тыңдаушыларымен және т.б. бойынша есептер ескерiледi.
      Стипендияларды есептеу мен төлеу есептiк-төлем ведомостарында оқу орындары жетекшiлерiнiң бұйрығы негiзiнде айына бiр рет жүргiзiледi.
      Студенттерге, тыңдаушыларға, аспиранттарға және мемлекеттiк бюджеттен қаржыландырылатын оқу орындарының оқушыларына Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 29.09.97 жылғы N 319 бұйрығымен бекiтiлген шәкiртақылар төлеудiң Уақытша тәртiбiне сәйкес немесе облыстардың, Алматы қалалық Қазынашылықтары басқармалары бастықтарының жазбаша рұқсаты бойынша стипендияларды төлеу Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң 31.10.1997 жылғы N 379 бұйрығымен бекiтiлген Қазақстанның Ұлттық Акционерлiк банкi арқылы (салымдар мен шәкiртақылар бойынша бет шоттарға есептелетiн жалақы төлемдерiнен басқа) бюджеттiк ұйымдарға қолма-қол ақшаларды берудiң Уақытша тәртiбiне сәйкес Қазынашылықтың атаулы чектерi арқылы жүргiзiледi.
      Есептелген стипендиялардың сомаларына 181 қосалқы шот кредитiне, ал осы шот дебетіне берiлген стипендиялардан ұсталған сома жазылады.
      Стипендияның оны алушыға төленбеген тиындармен сомасы өтпелі қалдықпен 181-қосалқы шотта көрсетіледі және келесі айда жалақы төлеу кезінде ескеріледі, бұдан басқа, жалақы бойынша тиындармен берешектің қалдығы келесі жылға ауысады. Стипендиаттың оқу мерзімі аяқталған кезде төленбеген және керісінше, соманы бір теңгеге дейін дөңгелектеудің арифметикалық әдісін қолдану нәтижесінде артығымен төленген тиындардың сомасы 188 "Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп айырысу" қосалқы шотына есепке алынады. <*>
      Ескерту. 182-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.17. N 141 V011431_ бұйрығымен.

      183. 182 "Несиеге сатылған тауарлар үшiн жұмысшылармен және қызметшiлермен есеп айырысулар" қосалқы шотында саудамен айналысатын ұйымдардың несиеге сатқан тауарлары үшiн жұмысшылар мен қызметшiлердiң тапсырыстық мiндеттемелерi бойынша жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар ескерiледi.
      Несиеге сатқан тауарлары үшiн жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған сомаларға 182 қосалқы шот кредитiне және 180 қосалқы шот дебетiне жазба жазылады. Саудамен айналысатын ұйымдардың бюджеттiк шоттан, ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шоттан, демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шоттан аударған сомалары 182 қосалқы шот дебетiне және 09, 10, 11 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарына жазылады. <*>
      Несиеге сатқан тауарлары үшiн жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар бойынша есеп айырысулардың талдау есебi н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) жүргiзiледi. Әр қызметкер бойынша ұсталған сомалардың есебi тапсырыстық-мiндеттемелерде ал бiр ұйымның өзiнен несиеге тауарларды сатып алған жұмысшылар мен қызметшiлердiң саны айтарлықтай басым болған жағдайда, несиеге тауарларды сатып алған жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған тiркелiмiне (н. 407) жазылады. Айдың соңында 292-а үлгiсiндегi карточкалардағы (н. 292 кiтаптағы) жазба тiркелiмiне немесе тапсырыстық мiндеттемелермен салыстырылады.
      Ескерту. 183-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      184. 183 "Банктердегi салымдар бойынша жұмысшылармен және қызметшiлермен есеп айырысулар" қосалқы шотында банктiк шотқа қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша жалақы төлемдерiн аударуға ниет бiлдiрген әрбiр қызметкердiң жазбаша өтiнiшi негiзiнде жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған сома ескерiледi.
      Банктiк шотқа аудару үшiн жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған сомаға 183 қосалқы шоты кредиттеледi және 180 қосалқы шоты дебеттеледi. 183 қосалқы шот дебетiне жұмысшылар мен қызметшiлердiң салымдары бойынша банктердегi шоттарға аударылған сомалар жазылады, бұл ретте 09, 10, 11 шоттардың тиiстi шоттары кредиттеледi.
      Бұл қосалқы шоттар бойынша талдау есебi н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) жеке-жеке әр банк бойынша жүргізiледi. Салымшылардың саны айтарлықтай болған жағдайда әр адам және банктiң н. 285 айналым ведомосты бойынша жүргiзiледi.
      185. 184 "Сақтандыру шарттары бойынша жарналарды қолма-қол ақшасыз аудару бойынша жұмысшылармен және қызметшілермен есеп айырысулар" қосалқы шотында сақтандыру органдарымен қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жолымен сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемдерiне жұмысшылар мен қызметшiлердiң тапсырыстары бойынша жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар ескерiледi.
      184 қосалқы шот кредитiне жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар жазылады, бұл ретте 180 қосалқы шотында дебеттеледi.
      Бюджет шотынан сақтандыру органының шотына аударылған сомалар 184 қосалқы шот дебетiне және 09, 10 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарының кредитiне жазылады.
      184 қосалқы шот бойынша талдау есебi н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) сақтандырудың әр органы бойынша жүргiзіледi.
      186. 185 "Кәсiподақтардың мүшелiк жарналарының сомаларын қолма-қол ақшасыз аудару бойынша кәсiподақ мүшелерiмен есеп айырысулар" қосалқы шотында кәсiподақ ұйымдарымен есеп айырысудың қолма-қол ақшасыз жүйесi кезiнде кәсіподақтардың мүшелiк жарналарын жалақы төлемдерiнен ұстау ескерiледi.
      Кәсiподақтардың мүшелiк жарналарын ұстау кәсiподақ мүшелерiнiң олардан кәсiподақтардың мүшелiк жарналарын қолма-қол ақшасыз қабылдау туралы жазбаша өтiнiш бiлдiрген жағдайда жүргізiледi.
      Кәсiподақтардың мүшелiк жарналарын жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар 185 қосалқы шотының кредитiне және 180 қосалқы шотының дебетiне жазылады. Бюджеттік шоттан, ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шоттан, демеушілiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шоттан аударылған сомаларға 185 қосалқы шотының дебетiне және 09, 10, 11 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарының кредитiне жазба жазылады. <*>
      185 қосалқы шот бойынша талдау шоты н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) әр кәсiподақ ұйымдары бойынша жүргiзiледi.
      Ескерту. 186-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      187. 186 "Банктiң қарыз ақшалары бойынша жұмысшылармен және қызметшiлермен есеп айырысулар" қосалқы шотында Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген тәртiпте банктен алынған қарыз ақшаны өтеу үшiн жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар ескерiледi.
      186 қосалқы шот кредитiне қарыз ақшаны өтеу үшiн жұмысшылар мен қызметшiлердiң жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар жазылады, бұл ретте 180 қосалқы шоты дебеттеледi. Бюджеттiк шоттан, ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шоттан, демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шоттан аударылған сомаларға 185 қосалқы шотының дебетiне және 09, 10, 11 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарының кредитiне жазба жазылады. <*>
      Жұмысшылар мен қызметшiлермен талдау шоты 185 қосалқы шот бойынша н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар бойынша жүргiзiледi, қарыз берген банктiң олардың әр қайсысынан ұстау үшiн оларға жеке шот ашылады.
      Ескерту. 187-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      188. 187 "Атқарушы құжаттар мен басқа ұстанымдар бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында жалақы төлемдерiнен, стипендиялардан, атқарушы парақтары мен басқа құжаттар бойынша ұсталған сомалар ескерiледi.
      Атқарушы парақтары мен басқа құжаттар бойынша жалақы төлемдерiнен ұсталған сомалар 187 қосалқы шотының кредитiне және 180, 181 қосалқы шоттардың дебетiне жазылады. 187 қосалқы шот дебетiне бюджеттiк шоттан, ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған ағымдағы шоттан, демеушiлiк және қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы шоттан аударылған сомалар жазылады, бұл ретте 09, 10, 11 қосалқы шоттарын кредиттеледi. <*>
      Атқару қағаздары және басқа құжаттар бойынша жалақыдан ұсталған сома мемлекеттік мекеменің кассасы арқылы теңгемен қолма-қол ақшамен берілуі мүмкін. Оны алушыға төленбеген тиындармен сома өтпелі қалдықпен 187-қосалқы шотта көрсетіледі және келесі айда төлеу кезінде ескеріледі, бұдан басқа, жалақы бойынша тиындармен берешектің қалдығы келесі жылға ауысады.
      Атқару қағазының немесе басқа құжаттың қолданыс мерзімі аяқталған жағдайда, төленбеген және керісінше, соманы бір теңгеге дейін дөңгелектеудің арифметикалық әдісін қолдану нәтижесінде артығымен төленген тиындардың қалдығы 188 "Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп айырысу" қосалқы шотына есепке алынады
      Атқарушы парақтары мен басқа құжаттар бойынша талдау есебi әр алушы бойынша тегi немесе ұйымның атауы, атқарушы парақтар мен басқа құжаттардың нөмiрi, күнi және әрекет ету мерзiмi, н. 292-а карточкаларда (н. 292 кiтапта) ұсталған сомасы (процентпен) көрсетiлiп жүргiзiледi.
      Мемлекеттiк мекемеге түсетін атқарушы парақтарды және алименттердi өндiрiп алу туралы басқа да құжаттарды тiркеу және есепке алу, сондай-ақ ұстап қалу мөлшерін есепке алу үшiн Алименттердi өндiрiп алу туралы атқарушы парақтардың есеп кiтабы 437-н. жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 188-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту. 188-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.17. N 141 V011431_ бұйрығымен.

      188-1. 188 "Қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алуға байланысты есеп айырысу" қосалқы шотында қолма-қол тиындарды ақша айналымынан алу себебі бойынша қызметкер жұмыстан босатылған, стипендиаттың оқу мерзімі аяқталған, атқару қағазының немесе басқа да құжаттың қолданыс мерзімі аяқталған жағдайда төленбеген немесе артық төленген тиындардың сомалары көрсетіледі. Жалақының, стипендиялардың, атқару парағы бойынша ұсталған сомалардың, тиынмен есеп беретін тұлғаның алдында берешек сомаларының төленбеген қалдығы 188-қосалқы шоттың кредиті бойынша және 160, 180, 181, 187-қосалқы шоттардың дебеті бойынша көрсетіледі.
      Жылдың аяғында соманы бір теңгеге дейін дөңгелектеу арифметикалық әдісін қабылдау нәтижесінде жоғарыда көрсетілген төлемдер бойынша жалақының, стипендияның төленбеген сомаларының, атқару парақтары бойынша ұсталған сомалардың, тиынмен есеп беретін тұлғаның алдында берешек сомалардың және артық төленген тиындар сомаларының төленбеген қалдықтары арасындағы айырмашылық түрінде пайда болған 188 қосалқы шоттың кредиті

бойынша қалдық бюджетке есепке алуға жатады, бұл ретте 188 қосалқы шоттың 
дебеті бойынша және 173-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазба жүргізіледі, 
оны бюджетке аудару кезінде 173-қосалқы шоттың дебеті бойынша және 
090-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазба жүзеге асырылады. 188-қосалқы 
шоттың дебеті бойынша қалдық келесі жылға ауысады.
<*>

     Ескерту. 188-1 тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі          
              Қазынашылық комитетінің 2001.03.17. N 141  

V011431_

            
              бұйрығымен.
     
     189. 189 "Атқарылған жұмыстар үшiн басқа есеп айырысулар"
қосалқы шотында жұмыс үшiн және бiржолғы тапсырыстарға шарттар
бойынша жарияланымдарға төленетiн сыйақы сомалары бойынша есеп айырысулар 
ескерiледi.
     189 қосалқы шот кредитiне есептелген сыйақы сомалары жазылады, бұл 
ретте 20, 21 шоттардың тиiстi қосалқы шоттарына дебеттеледi. 189 қосалқы 
шот дебетiне белгiленген тәртiпте ұсталған салықтар мен сыйақының төленген 
сомалары жазылады.
     Әр алушы бойынша төленген сыйақы сомалары туралы мәлiметтердi
алу қажет болған жағдайда н. 417 карточка-анықтама жүргiзiлуi мүмкiн.
     
             19 "Зейнеткерлік және әлеуметтік қамтамасыз ету жөніндегі     
                             есеп айырысулар" шоты
<*>

     Ескерту. 19-шоттың атауы жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі       
              Қазынашылық комитетінің 2000.06.12. N 278 
               

V001188_

  бұйрығымен.     
     


      190. Бұл шотта жинақтаушы зейнетақы қорларына төленетін міндетті зейнетақы жарналары бойынша, зейнетақыларды төлеу, мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар, арнаулы мемлекеттік жәрдемақылар және жерлеуге арналған жәрдемақылар бойынша, міндетті әлеуметтік қамтамасыз етуге арналған трансферттер бойынша және жеке тұлғаларға берілетін трансферттер бойынша есеп айырысулар ескеріледі. <*>
      Ескерту. 190-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2000.06.12. N 278
               V001188_ бұйрығымен.

      191. 19 "Зейнетақымен қамтамасыз ету және халықты әлеуметтiк қорғау бойынша есеп айырысулар" шоты мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
      191 "Зейнетақылар мен мемлекеттiк әлеуметтік жәрдемақыларды төлеу жөнiндегi есеп айырысулар"; <*>
      192 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз етуге арналған трансферттер бойынша есеп айырысулар"; <*>
      193 "Жеке тұлғалардың трансферттері бойынша есеп айырысулар"; <*>
      198 "Жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндеттi зейнетақы жарналары бойынша есеп айырысулар"; <*>
      199 "Сыртқы несиелендiру бойынша есеп айырысулар";
      Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын қолданудың кейбір мәселелері туралы" 2001 жылғы 7 ақпандағы Жарлығы шыққан сәттен бастап бұрын бөлшек көлемі бар сомаларда, яғни тиындармен тағайындалған әлеуметтік төлемдер бойынша берешек тиын сомасына қарамастан, бір теңгеге дөңгелектеуге жатады. Бұл ретте дөңгелектеуге байланысты есептелгенге дейінгі сомаға 200-қосалқы шоттың дебеті бойынша және 193-қосалқы шоттың кредиті бойынша жазба жүргізіледі. <*>
      Ескерту. 191-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту. 191-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2000.06.12. N 278
               V001188_ бұйрығымен.
      Ескерту. 191-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 2001.03.17. N 141 V011431_ бұйрығымен.
      Ескерту: 191-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      191-1. "Зейнетақылар мен мемлекеттiк әлеуметтік жәрдемақыларды төлеу жөніндегі есеп айырысулар" 191 қосалқы шотында Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгiне зейнетақылар мен мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақыларды төлеуге республикалық бюджеттен бөлiнген қаражаттардың қозғалысы есепке алынады. Зейнетақыларды төлеу жөнiндегi мемлекеттiк орталыққа аударылған қаражаттарды Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгi "Зейнетақылар мен мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақыларды төлеу жөніндегі есеп айырысулар" 191 қосалқы шотының дебетi және "Ведомстволық бағыныстағы ұйымдарға аудару үшiн және басқа шараларға ұйымдардың шығыстарына арналған ашық лимиттер" 090 қосалқы шотының кредитi бойынша есепке алынады.
      Зейнетақылар мен мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақыларды төлеу жөнiндегi iс жүзінде жүргiзiлген шығыстар Зейнетақыларды төлеу жөнiндегi мемлекеттiк орталық ұсынған iс жүзінде төленген зейнетақылар мен мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар туралы есептiң негiзiнде "Ұйымдарды ұстауға және басқа шараларға арналған бюджет бойынша шығыстар" 200 қосалқы шотының дебетi және 191 қосалқы шотының кредитi бойынша есепке алынады.
      191 қосалқы шот бойынша талдама есеп 283-н. көп бағанды карточкаларда жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 191-1.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      191-2. 192 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз етуге арналған трансферттер бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында облыстық, Астана, Алматы қалалық департаменттерінің (басқармаларының), аудандық (қалалық) еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімдерінің жұмыс берушілердің жұмыс істейтін азаматтарға 1999 жылдың 1 қаңтарынан бастап 1999 жылдың 17 сәуірін қоса алғандағы кезең үшін есептелген, республикалық бюджет қаражаты есебінен міндетті әлеуметтік қамсыздандыру бойынша төлеуге арналған шығыстарын өтеуді қаржыландыру бойынша есеп айырысу көрсетіледі.
      Жұмыс берушілердің жұмыс істейтін азаматтарға міндетті әлеуметтік қамсыздандыру бойынша жәрдемақыларды төлеуге арналған шығыстарын өтеу үшін Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігін 46 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету кепілдіктері бойынша борышты өтеу" бағдарламасы бойынша 311 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету үшін жеке тұлғаларға берілетін трансферттер ерекшелігі бойынша бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын қаржыландыру көзделген. Қаржыландыру Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі белгілеген тәртіпте жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне түскен жағдайда 090 "Ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерге аудару және басқа шаралар үшін мемлекеттік мекемелердің жұмсауына арналған ашық лимиттер" қосалқы шотының дебеті және 230 "Мемлекеттік мекемелердің шығыстарын және басқа да шараларды бюджеттен қаржыландыру" қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазылады. Облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) бойынша лимиттер бөлініп, Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 140 "Мемлекеттік мекемелердің шығыстарын және басқа да шараларды бюджеттен қаржыландыру бойынша есептемелер" қосалқы шотының дебеті және 090 қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазады.".
      Жұмыс берушілердің жұмыс істейтін азаматтарға міндетті әлеуметтік қамсыздандыру бойынша жәрдемақыларды төлеуге арналған шығыстарын өтеу сомасының шығыстарын есептен шығаруды Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) ұсынған, қаражат төлеу туралы есептемесінің негізінде тоқсан сайын жүргізеді және 200 қосалқы шоттың дебеті және 140 қосалқы шоттың кредиті бойынша жазу жазып көрсетеді. Қаржы жылы аяқталған бойда жасалған шығыстардың қорытынды айналымын есептен шығару 230 қосалқы шоттың дебеті және 200 қосалқы шоттың кредиті бойынша жүргізіледі.
      Облыстық, Астана, Алматы қалалық департаменттері (басқармалары), аудандық (қалалық) еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімдері Қазынашылықтың аумақтық органдарында жоғарыда аталған шығыстарды қаржыландыру үшін республикалық бюджеттің бюджеттік шоттарын ашады.
      Жұмыс берушілердің міндетті әлеуметтік қамсыздандыру бойынша жәрдемақыларды төлеу шығыстарын өтеудің қаржыландыруға арналған сомасына облыстық, Астана, Алматы қалалық департаменттері (басқармалары), аудандық (қалалық) еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімдері 096 "Басқа бюджеттердің есебінен ашылған лимиттер" қосалқы шотының дебеті және 142 "Басқа бюджеттер есебінен қаржыландыру бойынша есептемелер" қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазады.
      Облыстық, Астана, Алматы қалалық департаменттері (басқармалары), аудандық (қалалық) еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімдері республикалық бюджеттің қаражатын Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1999 жылғы 25 мамырдағы N 242 бұйрығымен бекітілген Жұмыс берушілердің жұмыс істейтін азаматтарға міндетті әлеуметтік қамсыздандыру бойынша жәрдемақыларды төлеуге арналған шығыстарын өтеу ережесіне сәйкес төлем тапсырмасымен мемлекеттік мекемелердің бюджеттік шоттарына немесе шаруашылық жүргізуші субъектілердің есеп шотына ұсынылған соңғы есептемелері негізінде аударады және 192 "Міндетті әлеуметтік қамтамасыз етуге арналған трансферттер бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотының дебеті және 096 "Басқа бюджеттердің есебінен ашылған лимиттер" қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазады. Бір мезгілде 192 қосалқы шотының кредиті және 202 "Басқа да бюджеттер есебінен шығыстар" қосалқы шотының дебеті бойынша жазу жазылады. Қаржы жылы аяқталған бойда жасалған шығыстардың қорытынды айналымын есептен шығару 142 қосалқы шоттың дебеті және 202 қосалқы шоттың кредиті бойынша жүргізіледі.
      Жұмыс берушілердің шоттарына аударылған соманың талдама есебінен 283 монографтық карточкаларда әрбір жұмыс беруші бойынша жүргізіледі. <*>
      Ескерту. 191-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
                Қазынашылық комитетінің 2000.06.12. N 278
               V001188_ бұйрығымен.

      191-3. 193 "Жеке тұлғалардың трансферттері бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында жеке тұлғалармен жасалатын есеп айырысулар:
      әлеуметтiк төлемдер және әлеуметтiк көмектер бойынша, <*>
      қызметкерлер мен қызметшiлерге еңбекте алған жарақат, не болмаса заңнамаға сәйкес олардың еңбектегi мiндеттерiн орындауға байланысты өзге де денсаулығын зақымдаған залалдың орнын толтыру, <*>
      нормативтiк құқықтық кесiмдерде белгiленген тәртiппен жасалған түгендеу кесiмдерiнің негiзiнде олардың өздiгiнен қоныс аудару және мүлiктi көшiру кезiнде бiржолғы жәрдемақы және шығыстарын өтеу түрiнде репатарианттарға (оралмандарға) өтемақы, сондай-ақ репотарианттарға (оралмандарға) өздiгiнен көшу және мүлiктi көшiру кезiнде бiржолғы жәрдемақы және шығыстарды өтеу сомасын есептеу тiзілiмi бойынша; <*>
      қаза болған, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына төленетін біржолғы төлемдер бойынша,
      тұрғын үйді ұстау және коммунальдық қызмет көрсету жөніндегі шығыстарды төлеу үшін әскери қызметшілерге берілетін ақшалай өтемақы бойынша,
      жеке тұлғаларға басқа да трансферттер бойынша. <*>
      Жоғарыда көрсетілген 332 "Жеке тұлғаларға берілетін трансферттер" ерекшелігі бойынша көзделген бюджеттік шығыстардың экономикалық сыныптамасын мемлекеттік мекемелер заңдарда белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.
      Тұрғын үйді ұстау және коммунальдық қызмет көрсету жөніндегі шығыстарды төлеу үшін әскери қызметшілерге берілетін ақшалай өтемақы.
      Заңдарда белгіленген мөлшерде тұрғын үйді ұстау және коммунальдық қызмет көрсету жөніндегі шығыстарды төлеу үшін әскери қызметшілерге берілетін ақшалай өтемақыны алуға құқығы бар лауазымдық тұлғалардың тізбесіне сәйкес мемлекеттік мекемелер өтемақы сомасын есептеуді жүргізеді. Есеп айырысу-төлем тізімі бойынша есептелген өтемақының сомасына 200 "Мемлекеттік мекемелерді ұстауға және басқа да шараларға арналған бюджет бойынша шығыстар" қосалқы шотының дебеті және 193 "Жеке тұлғалардың трансферттері бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазылады. Төленген өтемақының сомасы 193, 178, 120 қосалқы шоттарының дебеті бойынша 090, 178, 120 қосалқы шотының кредитінің корреспонденциясында көрсетіледі.
      Әскери қызметкерлерге тұрғын үйдi ұстау және коммуналдық қызмет бойынша шығыстарды өтеуге ақшалай жәрдемақыны есептеудiң және төлеудiң талдамалы есебi, әрбiр жәрдемақы алушы бойынша 292-а нысан карточкаларында немесе 292-нысан кiтабында жүргiзіледi. Әскери қызметкерлерге тұрғын үйдi ұстауға және коммуналдық қызметтерге ақы төлеуге ақшалай жәрдемақының синтетикалық есебi N 405 нысан бойынша N 5 "Жалақы және стипендия бойынша есеп айырысу тiзiмдемелерiнiң жиынтығы" мемориалдық ордерiнде жүргiзiледi. <*>
      Қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдер.
      Қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдер бойынша шығыстарды қаржыландыру Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 15 қаңтардағы N 80 қаулысымен бекітілген Қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдерді жүзеге асырудың тәртібіне сәйкес іске асырылады.
      Қаржыландыруға түскен жағдайда 090 "Ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерге аудару және басқа шаралар үшін мемлекеттік мекемелердің жұмсауына арналған ашық лимиттер" қосалқы шотының дебеті және 230 "Мемлекеттік мекемелердің шығыстарын және басқа да шараларды бюджеттен қаржыландыру" қосалқы шотының кредиті бойынша Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жазу жазады. Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) бойынша қаза болған, қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдерді қаржыландыруға арналған қаражатқа, сондай-ақ төлемдерді ұйымдастыру бойынша банктік қызметтер үшін шығыстарды өтеуге арналған қаражатқа деген олар ұсынған қажеттілік негізінде (қажеттілік азаматтардың өтініштері және азаматтардың құжаттары бойынша жасалған тізім негізінде айқындалады) лимиттерді таратады және 140 "Мемлекеттік мекемелердің шығыстарын және басқа да шараларды бюджеттен қаржыландыру бойынша есеп айырысу" қосалқы шотының дебеті және 090 қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазады.
      Қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдер сомаларының шығыстарын есептен шығаруды Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) ұсынған қаражат төлеу туралы есептеме негізінде тоқсан сайын жүргізеді және 200 қосалқы шотының дебеті және 140 қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазып көрсетеді. Қаржы жылы аяқталған бойда жасалған шығыстардың қорытынды айналымын есептен шығару 230 қосалқы шоттың дебеті және 200 қосалқы шоттың кредиті бойынша жүргізіледі.
      Облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) Қазынашылықтың аумақтық органдарында қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдер бойынша шығыстарды қаржыландыру үшін республикалық бюджеттен бюджеттік шот ашады.
      Облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) бойынша қаза болған, қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдерді қаржыландыруға арналған қаражаттың, сондай-ақ төлемдерді ұйымдастыру бойынша банктік қызметтер үшін шығыстарды өтеуге арналған қаражаттың сомасына 096 "Басқа бюджеттердің есебінен ашылған лимиттер" қосалқы шотының дебеті және 142 "Басқа бюджеттердің есебінен қаржыландыру бойынша есептемелер" қосалқы шотының кредиті бойынша жазу жазылады.
      Облыстық, Астана, Алматы қалалық еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау департаменттері (басқармалары) республикалық бюджет қаражатын қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілер ата-аналарының, асырап алушыларының, қамқоршыларының дербес шоттарына (олар таңдаған банктегі дербес шоттың реквизиттері көрсетілген, азаматтардың өтініштері негізінде) аударады және төлемді ұйымдастыру бойынша банктік қызмет көрсетулеріне төлем төлеуді жүзеге асырады. Аударым сомасы 193 "Жеке тұлғалардың трансферттері бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотының дебеті бойынша және 096 қосалқы шотының кредиті бойынша көрсетіледі.
      Бір мезгілде азаматтардың дербес шоттарына қаражатты аудару жөніндегі төлем тапсырмасы негізінде 193 қосалқы шотының кредиті бойынша және 202 "Басқа да бюджеттер есебінен шығыстар" қосалқы шотының дебеті бойынша жазу жазылады. Қаржы жылы аяқталған бойда жасалған шығыстардың қорытынды айналымын есептен шығару 142 қосалқы шоттың дебеті және 202 қосалқы шоттың кредиті бойынша жүргізіледі.
      Қаза тапқан, қайтыс болған әскери қызметшілердің ата-аналарына, асырап алушыларына, қамқоршыларына бір жолғы төлемдердің талдама есебі н. 292-а карточкасында немесе н. 292 кітабында аудандық (қалалық) еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімдері бойынша жүргізіледі. <*>
      Ескерту. 191-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2000.06.12. N 278
               V001188_ бұйрығымен.
      Ескерту: 191-3-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      192. "Мемлекеттiк мекемелер жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндеттi зейнетақы жарналарын есептеудi "қызметкерлермен және қызметшiлермен есеп айырысулар" 180 қосалқы шотының кредитi және "Бюджет бойынша шығыстар" 20 шотының немесе "Басқа шығыстар" 21 шотының тиiстi қосалқы шоттарының дебетi бойынша көрсетедi. Бiр мезгiлде есептелген зейнетақы жарналарының әрбiр жеке тұлғаның табысынан ұстауға 180 қосалқы шоттың дебетi және "Жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндеттi зейнетақы жарналары бойынша есеп айырысулар" 198 қосалқы шотының кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Қаражаттарды аудару кезiнде 198 қосалқы шоты дебеттеледi және 09, 10, 11 ақша қаражаттары шоттарының тиiстi қосалқы шоттары кредиттеледi. <*>
      Жеке тұлғаның (қызметкердiң) жарнаны аударғандығы туралы толық ақпаратты алу үшiн бюджеттiк ұйым жинақтаушы зейнетақы қорына мiндеттi зейнетақы жарналарының есеп карточкаларын 451-н. толтырады. <*>
      Нәтижесiнде ұдайы өсiп отыратын жарналардың жалпы сомасы жаңадан енгізiлетiн "Жинақтаушы зейнетақы қорына мiндетті жарналар" 12 баланстан тыс шотында енгiзiледi. Мiндеттi зейнетақы қорларының талдау есебi жинақтаушы зейнетақы қорына мiндеттi зейнетақы жарналарының есебi бойынша ведомоста 451-н. жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 191-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      192-1. 199 "Iшкi несиелендiру бойынша есеп айырысулар" қосалқы шотында мемлекеттiк мекеме қайтару негiзiнде iшкi несиелендiру мiндеттемелерi бойынша есеп айырысуларды ескередi.
      Республикалық немесе жергiлiктi бюджеттерден iшкi несиелендiруге бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерiне бөлiнген қаражат сомасы осы қосалқы шоттың тиiстi дебетi бойынша және 090, 100-қосалқы шоттардың кредитi бойынша көрсетіледi. Бiр мезгiлде 200-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 247-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзіледi.
      Iшкi несиелендiру бойынша қаражатты қайтару 247-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 199-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазбада көрсетiледi.
      199-қосалқы шотта Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi Қаржы орталығының заемшыларға мемлекеттiк білiм несиесiнiң және мемлекеттiк студенттiк несиенiң берiлуi, сондай-ақ олардың қайтарылуы бойынша есеп ескерiледi. Қаржы орталығы мемлекеттiк бiлiм несиесiн және мемлекеттiк студенттiк несиенi жоғары бiлiмi бар мамандарды даярлауды жүзеге асыратын заңды тұлғаларға қаражат аударуы 199-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 112-қосалқы шоттың кредитi бойынша бухгалтерлiк есепте жазбамен көрсетіледi, бiр уақытта 174-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 247-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi. Қайтару мерзiмi басталған кезде немесе игерiлмеген несиелiк ресурстар қайтарылған жағдайда

несиелердi өтеу есебiнен Қаржы орталығының депозиттiк шотына түскен 
қаражат 112-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 199-қосалқы шоттың кредитi 
бойынша жазбамен көрсетiледi.
     199-қосалқы шот бойынша талдамалы есеп 292-а нысан карточкаларында 
(292-нысан кiтаптарында) жүргiзiледi.
<*>
           
     Ескерту: 192-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі          
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

  
 
     193.
<*>
 
     Ескерту. 193-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық  
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.        
         
                   III бөлiм. "Шығыстар" 



      194. Бұл бөлiмде смета бойынша көзделген шараларға арналған

ұйымдардың жұмсалған нақтылы шығындары, сондай-ақ басқа бюджеттерден 
алынған шығындар есепке алынады. 
     Нақтылы шығындар деп, тиiстi құжаттар мен ресiмделген ұйымдардың iс 
жүзiндегi шығындары, оның iшiнде есептелген жалақы және шәкiртақы бойынша 
кредиторлардың төленбеген шоттары жөнiндегi шығыстары саналады. 
     Бюджет бойынша шығыстарды есепке алу мекеме, бағдарлама, iшкi 
бағдарлама және бюджеттiк сыныптау ерекшелiгi бойынша жүргiзiледi. Нақты 
шығыстарды есепке алу 20 "Бюджет бойынша шығыстар" және 21 "Басқа да 
шығыстар" шоттарында жүргiзiледi. 

             20 "Бюджет бойынша шығыстар" шоты 

     195. Бұл шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi: 
     200 "Ұйымдарды ұстауға және басқа да шараларға арналған бекiтiлген 
сметаның шегiнде бюджет бойынша шығыстар";
<*>

     201 "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне 
бөлiнген лимиттердiң есебiнен мемлекеттiк мекемелердi ұстауға арналған 
бюджет бойынша шығыстар";
<*>

     202 "Басқа бюджеттер есебiнен шығыстар";
     203 "Күрделi қаржыларға арналған бюджеттер бойынша есеп айырысу";
     204 "Сыртқы заемдар мен гранттар есебінен қаржыландырылатын жобалар 
бойынша шығыстар қосалқы шотында";
<*>

     208 "Бекiтiлген шығыстар сметасынан тыс мемлекеттiк мекеменi 
ұстауға және басқа шараларға арналған шығыстар".
<*>

     Ескерту. 195-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     Ескерту. 195-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.          
     Ескерту: 195-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі            
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

  
 


      196. 200 "Бекiтiлген шығыстар сметасының шегiнде ұйымдарды ұстауға және басқа да шараларға арналған бюджет бойынша шығыстар" қосалқы шотында ұйымдарды ұстауға және басқа да шараларға жұмсалатын нақтылы шығыстар есепке алынады. <*>
      Бұдан басқа, осы қосалқы шотта бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық немесе заттай бөлiгi есебiнен мемлекеттiк мекеменi ұстауға және басқа шараларға арналған шығыстар ескерiледi. <*>
      Өздерiне бөлiнген лимиттер шегiнде бюджеттік қаражаттарды жұмсауға рұқсат алған бюджеттік ұйымдар оларды бекiтiлген шығыстар сметасында көзделген мөлшерде және арнаулы мақсаттарға сәйкес жұмсауға мiндеттi.
      Қайтару негiзiнде (iшкi несиелендiру бойынша) республикалық немесе жергiлiктi бюджеттерден қаражат бөлген жағдайда бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсi 200-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 247-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзедi. <*>
      Жыл аяқталғаннан кейiн лимиттерге басты иелiк етушiлердiң 200 қосалқы шоты 230 қосалқы шотының дебетiне жыл бойы жұмсалған шығындарын есептен шығару арқылы жабылады. Лимиттердiң төмен тұрған иеленушiлерi шығыстарын 140 қосалқы шоттың дебетiне есептен шығарады. Егер ұйымдар сметасында тек бюджеттен ғана емес, сондай-ақ басқа да көздерден қаржы бөлу ескерiлмесе, онда шығыстар ең алдымен басқа көздерден алынған қаржылар есебiнен, ал қалған сома - бюджеттiк қаражаттар есебiнен есептен шығарылады.
      Бюджеттік ұйымдарда нақтылы шығыстардың талдау есебi н. 294 кiтапта жүргізiледi.
      Ескерту. 196-тармақ 2-абзацпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_
               бұйрығымен.
      Ескерту: 196-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      196-1. "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебiнен мемлекеттiк мекемелердi ұстауға арналған бюджет бойынша шығыстар" 201 қосалқы шотында белгiленген лимиттер шегiнде бюджет қаражаттарын жұмсауға министрлiкаралық (ведомствоаралық) рұқсат алған мемлекеттiк мекемелердi ұстауға арналып iс жүзiнде жүргiзiлген шығыстар көрсетiледi.
      Iс жүзiндегi шығыстардың талдама есебi әрбiр шаралар мен шығыстар ерекшелiгi бойынша 294-н. кiтабында жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 196-1.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      197. 202 "Басқа да бюджеттер есебiнен шығыстар" қосалқы шотында осы ұйымның сметасында ескерiлмеген шараларды орындауға арналған басқа бюджеттерден алынған қаражаттардың есебiнен жұмсалған шығыстар есепке алынады.
      Жыл аяқталғаннан кейiн шығыстар 202 қосалқы шоттан лимиттердiң негiзгi иеленушiлерi 232 қосалқы шоттың дебетiнде, ал лимиттердiң төмен тұрған иеленушiлерi - 142 қосалқы шоттың дебетiнде есептен шығарылады.
      Шығыстардың талдау есебi әрбiр шара және шығыстар ерекшелiгi бойынша н. 294 кiтапта жүргiзiледi.
      198. 203 "Күрделi қаржыларға арналған бюджет бойынша есеп айырысу" қосалқы шотында шығыстардың экономикалық сыныптамасында 420 "Негiзгi капиталды құру" iшкi сыныбы бойынша бюджеттен бөлiнетiн, құрылыс және монтаждау жұмыстарын жүргiзу әдiсiне қарамастан бюджет қаражаттары есебiнен жаңа құрылысқа және үйлер мен ғимараттарды қайта салуға жұмсалатын шығындар есепке алынады.
      Егер құрылыс шаруашылық әдiспен жүргiзiлсе, жұмсалған шығындардың сомасы 203 қосалқы шотында дебеттеледі және тиiсiнше ақшалай қаражаттардың, есеп айырысулардың, құрылыс материалдарының және қондыруға арналған жабдықтардың, жеткiзушiлермен және мердiгерлермен жасасқан есеп айырысулар қосалқы шоттарында кредиттеледi.
      Егер құрылыс мердiгерлiк әдiспен жүргiзiлсе, орындалған жұмыстардың шоттарын төлеуге қабылданған сома мөлшерiнде мердiгермен есеп айырысқан жағдайда 203 қосалқы шот дебеттеледi, бұл ретте 150 қосалқы шоты кредиттеледi.
      Аяқталған және пайдалануға берiлген объектiлер бойынша шығындар жыл бойында 203 қосалқы шотында есептеледi. Жыл аяғында бұл шығындар лимиттердiң негiзгi иелiк етушiлерiнiң 231 қосалқы шотының немесе лимиттердiң төмен тұрған иеленушiлерінің 143 қосалқы шотының дебетiнде есептен шығарылады.
      Аяқталған және пайдаланылуға берiлген құрылыс объектілерi қабылдау актiлерiнiң негiзiнде 01 шотының тиiстi қосалқы шоттарының дебетi және 250 қосалқы шоттың кредитi бойынша жазылады.
      Аяқталмаған және аяқталған, бiрақ пайдалануға берiлмеген құрылыс және қайта салынған объектiлер бойынша шығындар 203 қосалқы шоты бойынша келесi жылдың балансына көшiрiледi.
      Шаруашылық әдiсiмен жүзеге асырылатын құрылыстың 203 қосалқы шоты бойынша шығындардың талдау есебi н. 294 кiтапта жүргiзiледi.
      Құрылыс жұмыстары есепке алу және монтаждау бойынша жұмыстарды есепке алу бөлек жүргiзiледi.
      198.1. 204 "Сыртқы заемдар мен гранттар есебiнен қаржыландырылатын жобалар бойынша шығыстар" қосалқы шотында сыртқы заемдар есебiнен жобаларды iске асыру барысында жүргiзiлген шығыстар халықаралық қаржылық ұйымдардан және шетел мемлекеттерiнен алынған гранттардың есебiнен шығыстар ескерiледi. <*>
      Заем қаражаттары Заем туралы келісімде көзделген нысаналы мақсаттарға сәйкес қатаң жұмсалады.
      Жалақы төлеу және консультант қызметкерлерге қосымша ақы төлеу сыртқы заем қаражаттарынан сыйақыларды (гонорарларды) төлеу жолымен жүргізіледі. Есептелген сыйақылардың (гонорарлардың) сомасына 180 "Жұмысшылармен және қызметшілермен есептесулер" қосалқы шотының кредитіне және 204 қосалқы шот дебетіне жазба жасалады. Қолданылып жүрген заңдармен белгіленген міндетті жарналарға есептелген сомалар 159, 171, 198 тиісті қосалқы шоттардың кредиті және 204 қосалқы шоттың дебеті бойынша көрініс табады. Төленген сыйақылардың (гонорарлардың) белгіленген тәртіпте ұсталған сомалары 183 қосалқы шот дебеті және 120 "Касса", 113 "Сыртқы заемдар бойынша арнаулы шот" қосалқы шоттарының кредиті және 17 "Түрлі дебиторлар мен кредиторлармен есептесулер" шотының тиісті шоттарында көрсетіледі. <*>
      Сыртқы заемдар бойынша арнаулы шоттар операцияларының банктік қызметтеріне төлем жасау 204 қосалқы шот дебеті және 113 қосалқы шот кредиті бойынша көрініс табады.
      Есеп беретін адамның жұмсаған авансының есептен шығарылған сомасына 160 "Есеп беретін адамның есептесулері" қосалқы шотының кредитіне және 113 қосалқы шоттың дебетіне жазба жасалады.
      Ағымдағы қаржы жылында заемдарды игеру барысында жүзеге асырылған сыртқы үкiметтiк заемдардың есебiнен жобалар бойынша шығыстар жылдың аяғында есептен шығарылады, бұл ретте 249 "Сыртқы заемдар мен гранттар" қосалқы шотының дебетi бойынша және 204-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзіледi.
      Гранттардың есебiнен шығыстар қаржы жылы аяқталғаннан кейiн 204-қосалқы шоттың кредитiнен 249-қосалқы шоттың дебетiне көшiріледi. <*>
      Сыртқы заемдар мен гранттар есебінен жасалған нақтылы шығындардың талдау есебі н.294-а карточкасында жүргізіледі. <*>
      Ескерту. Нұсқаулық 198.1.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық департаментінің 1998.04.22. N 184
                V980081_ бұйрығымен.
      Ескерту. 198.1-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.
      Ескерту: 198.1-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_
      199. <*>
      Ескерту. 199-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
               комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_ бұйрығымен.

      199. 208 "Бекiтiлген сметадан тыс мемлекеттiк мекеменi ұстауға және басқа iс-шараларға арналған шығыстар" қосалқы шотында қарызға алынған тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) берушiге қайтару мүмкiндiгi болмаған жағдайда мемлекеттiк мекеменiң бекітілген шығыстар сметасынан тыс iс

жүзiндегi шығыстар ескерiледi. Егер мемлекеттiк мекемеде бекiтiлген 
сметадан тыс 2001 жылғы 1 қаңтарға дейiн жүргiзiлген iс жүзiндегi шығыстар 
бар болса, онда олар 200-қосалқы шоттан 208-қосалқы шотқа ауыстырылуы тиiс.
     Iс жүзiндегi шығыстардың талдамалы есебi 294-нысандағы кiтапта 
жүргiзiледi.
<*>
      
     Ескерту: 199-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі            
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

  
        
              21 "Басқа да шығыстар" шоты
     
     200. Бұл шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     210 "Бөлiске арналған шығыстар";
     211 "Ақылы қызмет көрсетуден алынатын қаражаттар есебiнен 
шығыстар";
<*>

     212 "Күрделi жұмсалымдарға және ақылы қызмет көрсетуден, демеушiлiк 
және қайырымдылық көмектен алынатын қаражаттар есебiнен жабдықтарды сатып 
алуға арналған шығыстар";
<*>

     213 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмектен алынатын қаражат 
есебiнен, сақтандыру төлемдерiнiң және өзге де қаражаттың есебiнен 
шығыстар;
<*>

     215 "Басқа қорлар есебiнен шығыстар";
     216 "Күрделi қаржыларға арналған басқа қорлардың есебiнен шығыстар";
     217 "Өндiрiстiк қызмет қаражаттары есебiнен шығыстар";
     220 "Валюталық қаражаттар есебiнен шығыстар".
     Ескерту. 200-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық     
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.           
     Ескерту: 200-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі                 
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

 
 


      201. 210 "Бөлiске арналған шығыстар" қосалқы шотында өзi пайда болған сәтте жұмыстардың (объектiлердiң) белгiлi бiр түрiне немесе бұйымдардың белгiлi бiр түрiнiң немесе бiрнеше түрi өндiрiлген жағдайда өнiмдердiң өзiндiк құнына тiкелей жатқызуға болмайтын шығындар есепке алынады.
      Ай бойында бөлiске арналған шығыстар 210 қосалқы шотының дебетiне және тиiстi қосалқы шоттардың кредитiне жазылады. Айдың аяғында бұл шығыстар белгiленген тәртiппен бөлiнедi. Қосалқы ауыл және оқу-тәжiрибе шаруашылықтарындағы қосымша шығыстарды бөлу жыл аяқталғаннан кейiн жүзеге асырылады.
      Қосымша шығыстар нақты жағдайларға байланысты өндiрiстiк жұмысшылардың, ғылыми қызметкерлердiң және т.б. жалақысына немесе жұмсалған материалдарға немесе тiкелей шығыстардың жиынтығы мөлшерiне сәйкес бөлiнедi.
      Бөлiске арналған шығыстар 210 қосалқы шотының кредитiнен 08, 20, 21 тиiстi қосалқы шоттардың дебетiнде есептен шығарылады.
      Осы қосалқы шот бойынша талдау есебi н. 283 көп бағаналы карточкаларда жүргiзiледi.
      202. "Ақылы қызмет көрсетуден алынатын қаражаттар есебiнен шығыстар" 211 қосалқы шотында ақылы қызмет көрсетуден алынатын қаражаттар сметасы бойынша шығыстар есепке алынады.
      Шығындалған материалдардың, ақша қаражаттарының және басқа шығыстардың сомаларына 211 қосалқы шотының дебетiне және "Материалдық қорлар", "Ақшалай қаражаттар", "Есеп айырысулар" шоттарының тиiстi қосалқы шоттарының кредитiне жазба жүргiзiледi. Жыл аяқталғаннан кейiн жыл iшiнде жұмсалған шығындардың жалпы сомасы 211 қосалқы шоттың кредитiнен 400 қосалқы шоттың дебетiне есептен шығарылады.
      Шығыстардың талдама есебi ақылы қызмет көрсетуден алынатын қаражаттардың түрлерi бойынша ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттардың есеп кiтабында 297-б-н. жүргiзiледi. Шығыстардың есебi көп бағанды карточкаларда 283-н. жүзеге асырылуы мүмкiн. <*>
      Ескерту. 202-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      203. "Күрделi жұмсалымдарға және ақылы қызмет көрсетуден, демеушілiк және қайырымдылық көмектен алынатын қаражаттар есебiнен жабдықтарды сатып алуға арналған шығыстар" 212 қосалқы шотында" ақылы қызмет көрсетудi сатудан алынатын қаражаттар сметасы бойынша көзделген және мыналардың:
      шығарылатын өнiмнiң өзiндiк құнына жатқызуға жатпайтын өндiрiстiк (оқу) шеберханаларының, қосалқы ауыл және оқу-тәжiрибе шаруашылықтарының (жабдықтар мен құрал-саймандар сатып алу, оқу-өндiрiстiк шеберханаларды және қосалқы шаруашылықтарды кеңейту жөнiндегi күрделi жұмсалымдар). Өнiмнiң өзiндiк құнына енетiн өндiрiстiк (оқу) шеберханаларының, қосалқы ауыл шаруашылықтарының шығындары 08 шоттың тиiстi қосалқы шоттарында есепке алынады;
      спорт алаңдарын салуға;
      ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда тосқауылдар салуға арналған шығарылатын өнiмнiң өзiндiк құнына жатқызуға жатпайтын шығындар есепке алынады.
      Жыл соңында аяқталған және пайдалануға берiлген объектiлер бойынша шығындар, сондай-ақ шығарылатын өнiмнiң өзiндiк құнына жатқызуға жатпайтын басқа да шығындар 212 қосалқы шоттың кредитiнен 400, 246 қосалқы шоттардың дебетiне есептен шығарылады. Аяқталмаған және аяқталған, бiрақ пайдалануға берілмеген құрылыс және қайта құру объектiлерi бойынша шығындар 212 қосалқы шот бойынша баланста қалады.
      Осы шот бойынша талдама есеп 294-н. кiтабында жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 203-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      204. 213 "Демеушiлiк және қайырымдылық көмектен алынатын қаражат есебiнен, сақтандыру төлемдерiнiң және өзге де қаражаттың есебiнен шығыстар" қосалқы шотында демеушiлiк және қайырымдылық көмектен алынатын қаражат есебiнен, сақтандыру төлемдерiнiң және өзге де қаражат есебiнен шығыстар ескерiледi.
      Жұмсалған материалдардың, ақшалай қаражаттың және басқа да шығыстардың сомасына 213-қосалқы шоттың дебетiне және "Материалдық қорлар", "Ақшалай қаржылар", "Есеп айырысу" шоттарының тиiстi қосалқы шоттарының кредитiне жазба жүргiзіледi. Жыл аяқталғаннан кейiн 213-қосалқы шот ағымдағы жылы 176-қосалқы шоттың дебетiне жүргiзiлген шығыстарды есептен шығару жолымен жабылады.
      Шығыстардың талдамалы есебi 283-нысандағы көп бағанды карточкаларда жекелеген ұйымдар (тапсырыс берушілер) және iс-шаралар бойынша жүргiзiледi. <*>
      Ескерту: 204-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      205. 215 "Басқа қорлар есебiнен шығыстар" қосалқы шотында министрлiктердiң, мемлекеттiк комитеттердiң және басқа да өкiлеттi және атқарушы органдарының белгiленген тәртiптегi жинақталған басқа қорлар есебiнен жасалатын шығыстары ескерiледi. Жыл аяқталғанда 215 қосалқы шоты 272 "Басқа қорлар" қосалқы шот дебетiне жыл iшiнде жасаған шығыстарын есептен шығару жолымен жабады.
      215 қосалқы шот бойынша талдау есебi 294 нысанды кiтапта жүргiзiледi.
      206. 216 "Күрделi қаржыларға арналған басқа қорлар есебiнен шығыстар" қосалқы шотында күрделi қаржыға министрлiктердiң, мемлекеттiк комитеттердiң және басқа да өкiлетті және атқарушы органдарының белгiленген тәртiптегi жинақталған басқа қорлар есебiнен жасалатын шығыстары ескерiледi. Пайдалануға берiлген объектілердiң аяқталғаны және қабылданғаны бойынша шығыстар жыл аяқталғанда 216

қосалқы шот кредитiнен 272 қосалқы шот дебетiне есептен шығарылады.
     Құрылысқа арналған шығыстардың талдау есебi 294-нысандағы
кiтапта әр объект бойынша жүргiзiледi. Құрылыс жұмыстарының есебi мен
монтаждау бойынша жұмыстар жеке-жеке жүргiзiледi.
     207.
<*>

     Ескерту. 207-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық  
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.           
 
 
     208. 220 "Валюталық қаражаттар есебiнен шығыстар" қосалқы
шотында валюталық қаражаттар есебiнен жұмсалған нақты шығыстар
есепке алынады. 220 қосалқы шотының дебетіне валюталық операцияларға
жұмсалған сомалар жазылады. Жылдың аяғында жұмсалған шығындардың
сомасы 220 қосалқы шотының кредитiнен 273 қосалқы шоттың дебетiне
есептен шығарылады.
     
                IХ-бөлiм. Қаржыландыру
     
                23 "Қаржыландыру" шоты
     
     209. 23 шотын лимиттердiң басты иелiк етушiлерi қолданады. Бұл
шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     230 "Ұйымдардың шығыстарын және басқа да шараларды бюджеттен
қаржыландыру";
     231 "Күрделi қаржыларды бюджеттен қаржыландыру";
     232 "Басқа бюджеттердiң есебiнен қаржыландыру";
     233 "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi 
әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебiнен мемлекеттiк мекемелердiң 
шығыстарына арналған бюджеттен қаржыландыру";
<*>

     235 
<*>

     236 "Ата-аналардың балалар мекемелерiн ұстауға арналған қаражаттары";
     238 "Ұйымдарды ұстауға арналған басқа да қаражаттар";
     239 "Сыртқы заемдардың мен гранттар қаражаттарынан жобаларды 
қаржыландыру".
<*>

     Ескерту. 209-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     Ескерту. 209-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.      
     Ескерту: 209-тармақ толықтырылды және өзгертілді - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260 
              бұйрығымен.  

V011546_

 
     


      210. 230 "Ұйымдардың шығыстарын және басқа да шараларды бюджеттен қаржыландыру", 231 "Күрделi қаржыларды бюджеттен қаржыландыру" қосалқы шоттарында есеп берiп отырған кезеңнiң аяғында бюджеттен лимиттердiң басты иелiк етушiлерi алған қаржыландыру есепке алынады. 232 "Басқа да бюджеттердiң есебiнен қаржыландыру" қосалқы шотында басқа да бюджеттерден алынған қаржыландыру көрсетiледi.
      230-232 қосалқы шоттарының кредитіне ашылған лимиттердiң немесе алынған қаражаттардың сомасы, анықталған басы артық материалдардың және ақысыз-пұлсыз алынған материалдардың сомасы жазылады.
      230-232 қосалқы шоттың дебетiне: талассыз тәртiппен өндiрiп алынған (керi қайтарылған) қаражаттардың сомасы; жылдық есеп беру негiзiнде жылдың аяғында есептен шығарылған шығыстардың сомасы; есептен шығарылған жетiспейтiн материалдардың және қайтарып алуға мүмкiн емес үмiтсiз борыштардың сомасы жазылады.
      Бюджеттiк ұйымдарда қайтарып алынған (өндiрiлiп алынған) сомалар бойынша нәтижелер бюджет есебiнен қаржыландыру ретiнде бейнеленедi. Бұл ретте аталған қайтарып алу (өндiрiп алу) сомасы 095 "Мақсатқа сай пайдаланылмаған қайтарып алынған (өндiрiп алынған) қаражаттардың лимиттерi" қосалқы шоты дебетi бойынша және 230 қосалқы шотының кредитi бойынша бейнеленедi. Сонымен бiрге 200 қосалқы шот дебетi және 095 қосалқы шот кредитi бойынша көрсетiле отырып екiншi жазба жасалады. Қаржылық жыл аяқталғаннан кейiн жұмсалған шығындардың қорытынды айналымдарын 230 қосалқы шот дебетi, 200 қосалқы шот кредитi бойынша бухгалтерлiк жазба жасау арқылы есептен шығарылады.
      230 қосалқы шот бойынша талдау есебi н. 283 көп бағанды карточкалар негiзiнде жүргiзiледi.
      231 және 232 қосалқы шот бойынша есепке алу н. 292-а карточкалар (н. 292 кiтапта) негiзiнде жүргiзiледi.
      Мемлекеттiк мекемелерде тиiстi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша қорытындылар тиiстi бюджеттiң есебiнен қаржыландыру ретiнде көрсетiледi. <*>
      Бұл ретте оларда тиiстi бюджетке түсетін түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша көрсетiлген сома тиiсінше 098 "Республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегi лимиттер", 108 "Жергiлiктi бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар жөнiндегi лимиттер" қосалқы шоттарының дебетi бойынша және 230-қосалқы шоттың кредитi бойынша көрсетіледi. Бiр уақытта 158 "Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға байланысты операциялар бойынша есеп айырысу" қосалқы шотының дебетi бойынша және 098, 108-қосалқы шотының кредитi бойынша көрсетiле отырып, екiншi жазба жүргiзiледi. Қаржы жылы аяқталғаннан кейiн жүргiзiлген шығыстарды есептен шығару 230-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 200-қосалқы шоттың кредитi бойынша қорытынды айналымдармен жүзеге асырылады. <*>
      Ескерту. 210-тармақ абзацтармен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.03.30. N 159 V011487_
               бұйрығымен.

      210-1. "Республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң есебiнен мемлекеттiк мекемелердiң шығыстарына арналған бюджеттен қаржыландыру" 233 қосалқы шотында республикалық бюджеттiк бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiнен республикалық бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсi алған қаржыландыру көрсетiледi.
      Осы шот бойынша талдама есеп 292-а-н. карточкаларында (292-н. кiтабында) жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 210-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.

      211. <*>
      Ескерту: 211-тармақ алынып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      212. 236 "Ата-аналардың балалар мекемесiн ұстауға арналған қаражаттары" қосалқы шотында мектеп-интернаттарды қоспағанда балалар мекемелерiнде сәбилердi бағып-қағуға арналған ата-аналардан түсетiн қаражаттар есебiнен қаржыландыру есепке алынады. Есептелген жарналар сомасы 236 қосалқы шотында кредиттеледi және 172 қосалқы шотында дебеттеледi.
      Жылдың аяғында 236 қосалқы шотының дебетiнде 236 қосалқы шотында есепте тұрған сомалар шегiнде бюджет (200 қосалқы шоты) бойынша нақты шығындар есептен шығарылады. Бюджет бойынша шығыстардың жалпы сомасы мен 236 қосалқы шотта есептен шығарылған соманың арасындағы айырма 230 немесе 140 қосалқы шоттардың дебетiне жатқызылады.
      Осы қосалқы шот бойынша талдау есебi н. 292-а (н. 292 кiтапта) карточкалар негiзiнде жүргiзiледi.
      213. 238 "Ұйымды ұстауға арналған басқа да қаржылар" қосалқы шотында басқа көздерден қолданылып жүрген заңдарға сәйкес алынған қаржыландыру есепке алынады.
      238 қосалқы шот түскен қаржылардың сомасына кредиттеледi.
      Жыл аяғында 238 қосалқы шотының дебетiне бюджет бойынша нақтылы шығыстар (200 қосалқы шоты) есептен шығарылады.
      Бұл қосалқы шоты бойынша талдау есебi н. 292-а карточкаларында (н. 292 кiтапта) жүргiзiледi.
      213.1. <*> 239 "Сыртқы заемдардың қаражаттарынан жобаларды

қаржыландыру" қосалқы шотында сыртқы заем қаражаттары есебінен жүзеге 
асырылатын жобаларды қаржыландыру ескеріледі.
     Қаржы жылы аяқталған бойда сыртқы заемдардың есебінен шығыстардың 
қорытынды айналымдарын есептен шығару 239 қосалқы шот дебеті, 204 "Сыртқы 
заемдар есебінен қаржыландырылатын жобалар бойынша шығыстар" қосалқы шоты 
бойынша бухгалтерлік жазба жазылады. 239 қосалқы шот бойынша талдау есебі 
бағдарламалар, ішкі бағдарламалар және н.292-а талдау есебінің 
карточкасында шығыстардың есебі бойынша жүргізіледі.
     Ескерту. Нұсқаулық 213.1.-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы 
              министрлігі Қазынашылық департаментінің 1998.04.22. N 184
               

V980081_

  бұйрығымен.
     
                Х бөлiм. Арнаулы мақсаттағы қорлар мен қаржылар
     
               24 "Арнаулы мақсаттағы қорлар мен қаржылар" шоты
     
     214. 24 "Арнаулы мақсаттағы қорлар мен қаржылар" шоты мынадай
қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     240 "Материалдық ынталандыру қоры";
     246 "Өндiрiстiк және әлеуметтiк даму қоры";
     247 "Iшкi несиелендiру";
<*>

     248 "Банк кредиттерi";
     249 "Сыртқы заемдар".
<*>

     Ескерту. 214-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық   
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.      
     Ескерту: 214-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі               
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260 
              бұйрығымен.  

V011546_

 
     


      215. 240 "Материалдық ынталандыру қоры" қосалқы шотында маңызды тапсырмаларды орындағаны және қызметкерлерге бiр жолғы көмек көрсеткенi үшiн министрлiктердiң, мемлекеттік комитеттердiң және басқа атқарушы органдардың қорына түскен қаржылар есептелiнедi. Қорды құруға түскен сомалар 240 қосалқы шотының кредитi және 110 қосалқы шотының дебетi бойынша жазылады. 240 қосалқы шоты бойынша талдау есебi қаржыларының түсу көздерi бойынша және оларды н. 283 көп бағанды карточкаларында пайдалану бағыты бойынша жүргiзiледi.
      216. 246 "Өндiрiстiк және әлеуметтік даму қоры" қосалқы шотында қолданылып жүрген заңда айқындалған жұмсалған шығындарды қаржыландыруға бөлiнген арнаулы мақсаттағы қаржылар есепке алынады.
      Ғылыми-зерттеу ұйымдарында бұл қосалқы шотында шаруашылық келiсiм-шарты бойынша орындалатын ғылыми-зерттеу жұмыстары жөнiндегi шығыстардан кiрiстердiң асып түсу сомаларынан, осы ұйымда орындалатын жаңалық ашу үшiн лицензияларды сатудан түсетін қаржылардың қозғалысы есепке алынады.
      Жоғары және арнаулы орта оқу орындарында 246 қосалқы шотында материалдық-техникалық базаны кеңейтуге және орнықтыруға арналған белгiленген тәртiпте түсетiн қаржылардың қозғалысы есепке алынады.
      Өндiрiстiк және әлеуметтiк даму қорына түсетiн сомалар тиiстi қосалқы шоттардың дебетiне және 246 қосалқы шотының кредитiне жазылады.
      Ұйымның өндiрiстiк және әлеуметтiк даму қорының қаржылары есебiнен жаңа құрылыс, өңдеу және жабдықтарды сатып алуға арналып жұмсалған шығындары 212 қосалқы шотында есепке алынады. Жыл аяғында аяқталған және пайдалануға берiлген құрылыс объектiлерi бойынша шығындар 246 қосалқы шотының дебетiне жазылады.
      Қордың пайдаланылмаған қалдықтары келесi жылға өтедi.
      246 қосалқы шоты бойынша талдау есебi қаржыларының түсу (пайда болу) көздерi бойынша және оларды көп бағанды н. 283 карточкаларда қолдану бағыты бойынша жүргiзiледi.

      216-1. 247 "Iшкi несиелендiру" қосалқы шотында қайтарымды негiзде республикалық немесе жергiлiктi бюджеттердiң қаражаты есебiнен берiлген (iшкi несиелер бойынша) несиелер ескерiледi.
      247-қосалқы шоттың несиесi бойынша берiлген несиелер бойынша (iшкi несиелендiру бойынша) берешек сомасы көрсетiледi.
      Несиенiң қайтарылуын растайтын төлем құжаттарының негiзiнде несиенi өтеу жүргiзiледi, бұл ретте 247-шот дебеттеледi және 199-қосалқы шот кредиттеледi.
      247-қосалқы шотта Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң Қаржы орталығы 174-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 247-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазбада көрсетiлетiн бiлiмдiк несие және мемлекеттiк студенттiк несие бойынша жоғары бiлiмi бар мамандарды даярлауды жүзеге асыратын заңды тұлғаларға аударылған қаражатты, сондай-ақ қайтару мерзiмi басталған кезде немесе игерiлмеген несие қаражатын қайтарған жағдайда республикалық бюджеттiң кiрiсiне несиелердi өтеу ескерiледi, бұл ретте республикалық бюджеттiң кiрiсiне есепке алуға жататын сомаға 247-қосалқы шоттың дебетi бойынша және 173-қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзiледi.
      247-қосалқы шот бойынша талдамалы есеп 283-нысан көп бағанды карточкаларында жүргiзiледi.
      Ескерту: 216-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

      217. 248 "Кредиттерi" қосалқы шотында материалдық-техникалық базаны ұйымдастыруға және тереңдетуге және Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес басқа мақсаттарға алынған өтелмеген кредиттер есепке алынады. <*>
      Банктердiң кредитiнен алынған сомалар 248 қосалқы шотының кредитi және 111 қосалқы шотының дебетi бойынша көрсетiледi. Материалдық-техникалық базаны ұйымдастыру және кеңейту бойынша банк кредиттерiнiң есебiнен алынған шығындар 111 қосалқы шотының кредитi және 150, 178 тиiстi қосалқы шоттарының дебетi бойынша көрсетiледi.
      Банк кредиттерiн өтеу кезiнде 248 қосалқы шоты дебеттеледi және 111 қосалқы шоты кредиттеледi.
      Бұдан басқа, бұл шотта шағын және орта бизнес субъектiлерiн несиелендiру үшiн жергiлiктi бюджеттерден жергiлiктi атқарушы органдарға берiлетiн сомалар көрсетiледi, берiлген кредиттердiң сомалары 248 қосалқы шотының кредитi және "Шағын және орта бизнес субъектiлерiн несиелендiруге алынған қаражаттар бойынша есеп айырысулар" 175 қосалқы шотының дебетi бойынша есепке алынады. Қаражаттар берiлген қарыз ақшаларды өтеуге түскен кезде 175 қосалқы шот кредиттеледi және 100 қосалқы шот дебеттеледi, бiр мезгiлде 148 қосалқы шоттың дебетi және 100 қосалқы шоттың кредитi бойынша екiншi жазба жасалады. <*>
      248 қосалқы шоты бойынша талдау есебi кредиттер түрлерi бойынша н. 283 көп бағанды карточкаларда жүргiзiледi. <*>
      Ескерту. 217-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы
               министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238
               V990825_ бұйрығымен.

      217-1. 249 "Сыртқы заемдар мен гранттар" қосалқы шотында Заем туралы келiсiмге сәйкес жобаларды қаржыландыру үшiн алынған заем сомасы және халықаралық қаржы ұйымдарынан және шет мемлекеттерден алынған гранттардың сомасы ескеріледi.
      Алынған заемдар мен гранттардың сомасы 249-қосалқы шотының кредитi бойынша және 113 "Сыртқы заемдар бойынша арнаулы шоттар" қосалқы шотының дебетi бойынша көрсетiледi.
      Ағымдағы жылы сыртқы үкiметтiк заемдарды игеру барысында жүргiзiлген шығыстар сомасы жылдың аяғында 204-қосалқы шоттың кредитiнен 249-қосалқы шоттың дебетiне көшiрiледi.
      Қаржы жылы аяқталғаннан кейiн жұмсалған гранттардың сомасы 204-қосалқы шоттың кредитiнен 249-қосалқы шоттың дебетiне көшiрiледi.
      Ағымдағы қаржы жылы сыртқы үкiметтiк заемдарды қамту барысында жүргiзiлген шығыстардың сомасы жылдың аяғында 204-қосалқы шоттың кредитiнен 249-қосалқы шоттың дебетiне көшiріледi. <*>
      Ескерту. 217-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 V990825_
               бұйрығымен.
      Ескерту: 217-1-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі
               Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
               бұйрығымен. V011546_

              25 "Активтердегi қор" шоты

      218. 250 қосалқы шотында тiкелей бюджеттік ұйымның қарамағында тұрған активтер қорына түсетiн салымдар (тозуды ескере отырып) есепке алынады. Жаңа құрылыс объектiлерi, жерге орналастыру және орманға орналастыру iсiне кiрiскен кезде 250 қосалқы шотының кредитiне және 01 шотының тиiстi қосалқы шоттарының дебетiне жазба жүргiзiледi.
      Активтердi сатып алу 250 қосалқы шотының кредитiне және 20 және 21 тиiстi қосалқы шотының дебетiне жазылады.
      Активтердi қайтарусыз алған кезде 250 және 020, 021 тиiстi қосалқы шоттарының кредитiне және 01 шотының тиiстi қосалқы шотының дебетiне жазба жүргiзiледi.
      Активтердi қайтарусыз беруден шығу, тарату кезiнде 250 және 020, 021 қосалқы шоты дебеттеледi (тозу сомасына) және 01 шотының тиiстi қосалқы шоты кредиттеледi.
      250 қосалқы шотында үлгiлiк жобалау бойынша құжаттаманың құны көрсетiледi, сондай-ақ бiр уақытта шығындарды шығыстарға жатқызып 019 қосалқы шотының дебетiне және 250 қосалқы шотының кредитiне жазба жасалады. Бұл құжаттаманы есептен шығарған кезде 250 қосалқы шоты дебеттеледi және 019 қосалқы шоты кредиттеледi.
      250 қосалқы шоты бойынша талдау есебi активтердiң түсуi және шығуы бойынша көрсеткiш бөлiгiнде н. 283 көп бағанды карточкаларда жүргізіледі.

              26 "Арзан бағалы және тез тозатын заттардағы қор" шоты

      219. 260 "Арзан бағалы және тез тозатын заттардағы қор" қосалқы шотында тiкелей ұйымның қарамағында тұрған арзан бағалы және тез тозатын заттардың құны есепке алынады.
      Алынған арзан бағалы және тез тозатын заттардың, iш киiмдердiң,

төсек-орын жабдықтарының, киiмдердiң және аяқ-киiмдердiң құны 260
қосалқы шотының кредитiне және 20, 21 шоттарының тиiстi қосалқы шотының 
дебетiне жазылады. Пайдаланудан шыққан арзан бағалы және тез тозатын 
заттардың, iш киiмдердiң, төсек-орын жабдықтарының, киiмдердiң және 
аяқ-киiмдердiң сомасына 260 қосалқы шотының дебетiне және 071, 073 қосалқы 
шотының кредитiне жазба жасалады.
     260 қосалқы шоты бойынша қалдық 070, 071, 072, 073 қосалқы шоттары 
бойынша қалдық сомасына теңестiрiлуi керек.
     260 қосалқы шоты бойынша есеп н. 308 кiтапта жүргiзiледi.
     
             27 "Қаржылық қаражаттардың қорлары" шоты
     
     220. 27 шот "Қаржылық қаражаттардың қорлары" мынадай қосалқы
шоттарға бөлiнедi:
     272 "Басқа қорлар";
     273 "Валюталық қаржылар қоры";
     274 "Бағалы қағаздардағы қор".


      221. 272 "Басқа қорлар" қосалқы шотында министрлiктердiң, мемлекеттiк комитеттердiң және белгiленген тәртiпте тағайындалған өзге өкiлетті және атқарушы органдар қорлары қаражаттарының есебiн жүргiзедi.
      Қорлардың түскен қаражаттары 112 қосалқы шот дебетi және 272 қосалқы шот кредитi бойынша көрiнiс табады. Жыл аяқталғаннан кейiн 215 қосалқы шот 272 қосалқы шот дебетiне жыл iшiнде жасалған шығыстарын есептен шығару жолымен жабылады. Аяқталған және тапсырылған объектiлер бойынша шығындар 272 қосалқы шот дебетiне есептен шығарылады.
      272 қосалқы шот бойынша талдау есебi н. 283 монографтық карточкаларда түскен қаражаттардың түрлерi бойынша жүргiзiледi.
      222. 273 "Валюталық қаржылар қоры" қосалқы шотында валюталық

қор қаржыларының қозғалысы есепке алынады. Жыл аяғында жасалған шығыстар 
сомасы 273 қосалқы шот дебетi және 220 қосалқы шот кредитi бойынша есептен 
шығарылады.
     223. 274 "Бағалы қағаздар қоры" қосалқы шотында Қазақстан 
Республикасы Қаржы министрлiгi Мемлекеттік мүлiк және жекешелендiру 
департаментi тұлғасында мемлекетке жататын мемлекеттік пакет акциялары 
құны сомасының қозғалысы есепке алынады. Есепте мемлекеттiк пакет 
акцияларының құны 274 қосалқы шотының кредитi және 132 "Ақша құжаттары" 
қосалқы шотының дебетi бойынша көрсетiледi.
     
                         ХI бөлiм. Өнiмдi сату
     
             28 "Өнiмдi, бұйымдарды және орындалған жұмыстарды сату" шоты
     
     224. 28 қосалқы шотында өндiрiстiк (оқу) шеберханалардың, қосалқы 
ауылдық және оқу-тәжiрибе шаруашылықтарының дайын бұйымдарын және 
өнiмдерiн, дайын баспа өнiмдерiн, қызмет көрсетулердi сату есепке 
алынады.
<*>

     Бұл шотты қолданбайтын қосалқы шаруашылықтар дайын өнiмдi сатқаннан 
алынған сомаларды 400 қосалқы шотында есепке алады.
     28 шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     280 "Өндiрiстiк (оқу) шеберханалардың бұйымдарын сату";
     281 "Қосалқы (оқу) ауыл шаруашылық өнiмдерiн сату";
     Ескерту. 224-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық     
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.      
     


      225. 280 "Өндiрiстiк (оқу) шеберханалардың бұйымдарын сату" қосалқы шотында өндiрiстiк (оқу) шеберханаларында шығарылатын дайын бұйымдарды сату сондай-ақ дайын баспа өнiмдерiн және қызмет көрсетулердi сату есепке алынады.
      280 қосалқы шотының кредитіне сатылған бұйымның, дайын баспа өнiмiнiң және көрсетiлген қызметтiң сомасы жазылады, бұл ретте 111 немесе 120 қосалқы шоттары дебеттеледi.
      280 қосалқы шотының дебетiне сатылған бұйымның және дайын баспа өнiмiнiң нақтылы өзiндiк құны жазылады, бұл ретте 030 қосалқы шоты кредиттеледi. Төлеуге арналған шоттар жазылған және көрсетiлген қызмет көрсетулердiң нақтылы өзiндiк құнына 280 қосалқы шоты дебеттеледi және 080 қосалқы шоты кредиттеледi.
      280 қосалқы шоты бойынша кредиттiк қалдық табыс, ал дебеттік-бұйымды, баспа өнiмiн және қызмет көрсетулердi сатудан түскен шығын сомасын көрсетедi.
      Сату нәтижелерi есептiк жыл аяқталғаннан кейiн 410 қосалқы шотына жатқызылады.
      280 қосалқы шоты бойынша талдау есебi н. 283 көп бағанды карточкаларда жүргiзiледi.
      226. 281 "Қосалқы (оқу) ауыл шаруашылық өнiмдерiн сату" қосалқы шотында қосалқы ауыл және оқу-тәжiрибе шаруашылықтары шығарған өнiмдердi сату есепке алынады.
      281 қосалқы шотының кредитіне сатылған өнiмнiң сомасы жазылады, бұл ретте 111, 120 қосалқы шоттары дебеттеледi.
      281 қосалқы шотының дебетiне сатылған өнiмнiң жоспарланған өзiндiк құны жазылады, бұл ретте 031 қосалқы шоты кредиттеледi.
      Жыл аяғында сатылған өнiмнiң жоспарланған өзiндiк құны өнiмнiң нақтылы өзiндiк құнының ауытқуы сатылған жоспарланғаннан өнiмге төмендеген мөлшерде 281 қосалқы шотының дебетiне (081 қосалқы шотының кредитi бойынша) нақтылы өзiндiк құнына дейiн шегеру жолымен түзетiледi.

Бұл ретте асыра шығындау оң сандармен, үнемдеу-терiс сандармен (қызыл 
сиямен) жазылады.
     Бұл қосалқы шоттың кредиттiк қалдығы табыс сомасын, ал дебеттiк
қалдығы - өнiмдi сатудан түскен шығынды көрсетедi.
     Жыл аяғы бойынша нәтижелер 410 қосалқы шотына жатқызылады.
     Қосалқы шоты бойынша талдау есебi н. 283 көп бағанды карточкаларда 
жүргiзiледi.
     227.
<*>

     Ескерту. 227-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық  
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.      
 
                XII бөлiм. Кiрістер
     
                 40 "Кiрiстер" шоты
     
     228. Бұл шот мынадай қосалқы шоттарға бөлiнедi:
     400 "Ақылы қызмет көрсетудi сатудан түскен кiрiстер";
<*>

     Ескерту. 228-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық     
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.    
     


      229. "Ақылы қызмет көрсетудi сатудан түскен кiрiстер" 400 қосалқы шотында" ақылы қызмет көрсетуден, өнiмдердi сатудан, жұмыстарды орындаудан немесе Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес мемлекеттiк мекемелердiң иелiгiнде қалатын өзге қызметтердi жүзеге асырудан алынатын кiрiстер есепке алынады және бюджет бойынша бөлiнген қаражаттардан басқа белгiлi бiр мақсаттарға арналып жұмсалуы мүмкiн.
      Ақылы қызмет көрсетудi сатудан түскен қаражаттарға Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгi бұйрығымен бекiтiлген тiзбеге сәйкес мемлекеттiк мекемелердiң ақылы қызмет көрсетуiнен түскен түсiмдер жатады.
      Ақылы қызмет көрсетуден түсетiн кiрiстер қолма-қол ақшасыз есеп айырысу арқылы түсуi, сондай-ақ ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған шоттарға кейiнiрек есептеу үшiн мемлекеттiк мекемелердiң кассасына немесе банктердiң филиалдарына (бөлiмшелерiне) енгiзiлуi мүмкiн.
      Қолма-қол ақшаларды мемлекеттiк мекемелердiң кассасына қабылдау кассалық кiрiс ордерi немесе белгiленген тәртiпте ресiмделген квитанциялар бойынша жүргiзiледi.
      Ақылы қызмет көрсетуден түсетiн кiрiстердi сол сияқты бұл мемлекеттiк мекеме бойынша бұйрықпен жүктелген тұлға қабылдай алады. Мұндай жағдайда қолма-қол ақшаларды қабылдау квитанциялары 10-н. бойынша жүргiзiледi. Қабылданған ақшалар оларды қабылдау күнiнен бастап үш банктiк күннен кешiктiрiлмей ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған шотқа тапсырылуы керек. Бұл қаражаттарды оларды ақылы қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттарға арналған шотқа алдын-ала тапсырмай жұмсауға рұқсат етiлмейдi.
      400 қосалқы шоттың кредитiне ақылы қызмет көрсетуден түсетiн кiрiстердiң сомалары жазылады, бұл ретте 17 шотының тиiстi қосалқы шоттары немесе 111, 120-қосалқы шоттары дебеттеледi.
      Бұдан басқа, 400 қосалқы шоттың кредитiне оқу-өндiрiстiк шеберханалардың қызметiнен түскен кiрiстердiң сомалары мен оқушылардың өндiрiстiк практикасынан түскен қаражаттар жазылады, бұл орайда 280 немесе 153 қосалқы шот дебеттеледi.
      080, 081 қосалқы шоттар қолданылмайтын қосалқы шаруашылықтарда 400 қосалқы шоттың кредитiне дайындалған бұйымдар мен өнiмдердiң құны жазылады, бұл орайда 03, 031 қосалқы шоттар дебеттеледi.
      400 қосалқы шоттың дебетiне:
      қызмет көрсетудi сатудан алынған қаражаттар бойынша жыл iшiнде жұмсалған шығыстар (211 қосалқы шоттың кредитiнен);
      бюджет кiрiсiне аударылған сомалар (111 қосалқы шоттың кредитiнен);
      мемлекеттiк мекеменiң есебiнен қабылданған үмiтсiз борыштар мен жетiспеушiлiктердiң сомалары жазылады. <*>
      Бұл ретте материалдар мен есеп айырысулардың тиiстi қосалқы шоттары кредиттеледi. <*>
      Кiрiстердi есептеу жөнiндегi операциялардың есебi жинақтаушы

ведомоста 409-н. (14 мемориалдық ордер) жүргiзiледi.
     Кiрiстердiң талдама есебi қызмет көрсетуден түсетiн қаражаттардың 
әрбiр түрi бойынша 297-б-н. кiтабында жүргiзiледi, ал орталықтандырылған 
бухгалтерияларда есеп әрбiр қызмет етiлетiн мемлекеттiк мекеме бойынша 
жүргiзiледi. Кiрiстердiң есебi көп бағанды карточкаларда 283-н. жүзеге 
асырылуы мүмкiн.
<*>

     Ескерту. 229-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрлігі
              Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  
              бұйрығымен.         
     Ескерту: 229-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260 
              бұйрығымен.  

V011546_

 
     230.
<*>

     Ескерту. 230-тармақ алып тасталды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық  
              комитетінің 1999.05.25. N 238  

V990825_

  бұйрығымен.  
     
             41 "Кiрiстер мен шығындар" шоты
     
     231. Осы шотта шығарылған өнiмдi, бұйымды және көрсетiлген қызметті 
сатудан алынған нәтижелер есепке алынады.
     Жылдық есеп беру бекiтiлген соң қаржылық нәтижелер белгiленген
тәртiпте есептен шығарылады.
     
             Баланстан тысқары шоттар
     


      232. Баланстан тысқары шоттарда ұйымда уақытша орналасқан және оған жатпайтын (жауапты сақтауға немесе қайта өңдеуге қабылданған жалданған активтер, материалдық құндылықтар) құндылықтар, сондай-ақ қатаң есеп берiлетiн бланктер, демалыс үйлерiне жолдамалар және т.б. есепке алынады. Баланстан тысқары шоттардағы есеп қарапайым жүйе бойынша жүргiзiледi.
      Барлық тауар-материалдық құндылықтар, сондай-ақ баланстан тысқары шоттарда есепке алынған жалданған активтер баланста есепке алынатын құндылықтар үшiн белгiленген тәртiпте және мерзiмде түгенделедi.
      233. Көрсетiлген құндылықтарды есептеу үшiн мынадай баланстан кейiнгi шоттар қолданылады:
      01 "Жалданған активтер". Бұл шотта келiсiм-шарт бойынша бөгде ұйымнан жалға беруге, жалға беру үшiн келiсiм-шартта көрсетiлген құнға қабылданған активтер есепке алынады.
      Жалға берiлген активтерге талдау есебi н. 296-а карточкаларда активтердiң әр объектісi жөнiнде (жалға берушiнiң жеке нөмiрлерi бойынша) жалға берушiлер бойынша жүргiзiледi.
      02 "Жауапты сақталуға қабылданған тауар-материалдық құндылықтар". Бұл шотта келiсiм-шарт бойынша ғылыми-зерттеу және конструкторлық жұмыстарды орындау үшiн алынған арнаулы жабдықтарды қоса, ұйым жауапты сақтауға қабылдаған тауар-материалдық құндылықтары есепке алынады.
      Жауапты сақтауға қабылданған тауар-материалдық құндылықтардың талдама есебi келiсiм-шарт бағасы және сатып алу бағасы бойынша түрлерi, сорттары және сақтау орындары жөнiнде иелiк етушi ұйым бойынша жүргізіледі.
      Бұл шотта, сондай-ақ келiсiм-шартта көзделген баға бойынша қайта өңдеуге қабылданған шикiзаттар мен материалдар есепке алынады. Аналитикалық есеп тапсырыс-берушiлер, түрлерi, материалдардың сорттары және орналасқан жерлерi бойынша жүргiзiледi.
      02 шот бойынша есеп н.296-а карточкаларда жүргiзiледi.
      04 "Мұқият есептеме бланкiсi". Бұл шотта сақтауда тұрған және есеп жүргiзуге берiлетiн мұқият есептеме бланкiлерi-министрлiктер, мемлекеттiк комитеттер бекiткен тiзбелерге сәйкес ақшалай чек және есеп айырысу үшiн чек кiтапшалары, квитанция кiтапшалары, аттестаттар, дипломдар, куәлiк бланкiлерi және т.с.с. есепке алынады.
      Мұқият есептеме бланкілерiнiң талдау есебi бланктердiң әр түрлерi және оларды сақтау орны бойынша н. 448 мұқият есептеме бланкiсiнiң есеп кiтапшасында жүргiзiледi.
      05 "Төлем қабiлетi жоқ дебиторлардың берешегiн есептен шығару". Бұл шотта қарыз берушiнiң мүлiктiк жағдайы өзгерген жағдайда оны төлеттiрiп алу мүмкiндiгiне бақылау үшiн оны есептен шығару мерзiмiнен бастап үш жыл iшiнде төлем қабiлетiнiң жоқ дебиторлардың берешегi есепке алынады. Бұл берешектердi өтеуге алынған сомалар бұл шоттан шығарылады және тиiстi бюджеттiң кiрiсiне тапсыруға жатады.
      Талдау есебi берешек адамның тегi, аты және әкесiнiң аты көрсетiлiп н.292-а карточкаларда жүргiзiледi.
      06 "Бiр орталықтан жабдықтау бойынша төленген материалдық құндылықтар". Бұл шотта жоғары тұрған орган төлеген және басқа бюджеттерде тұратын өз жүйесiнiң ұйымдарына жiберiлген тауарлы-материалдық құндылықтар есепке алынады.
      Жоғары тұрған орган жүк алушының ұйымынан көрсетiлген бағалар есепте берiлгендiгiн растайтын құжат алғаннан кейiн, олардың құны бұл шоттан шығарылады.
      Орталықтандырылған тәртiпте төленген материалдық құндылықтардың талдау есебi жүк алушының әр ұйымы бойынша н.322 журналда жүргiзiледi.
      07 "Қайтарылмаған материалдық құндылықтары үшiн оқушылар мен студенттердiң берешегi". Бұл шотта оқушылар мен студенттердiң олар қайтармаған киiм-кешектерi, iш киiмдерi, құрал-саймандары және басқа да құндылықтары үшiн берешегi есепке алынады.
      Оқушылар мен студенттердiң есебiндегi материалдық құндылықтарды оқу орнының балансынан шығару оларды шегеру туралы бұйрықтың негiзiнде жүргiзiледi. Оқушылар мен студенттер қайтармаған материалдық құндылықтар баланстан тысқары есепке қабылданады және оларға Қазақстан Республикасының заңында белгiленген тәртiпте талап қойылады.
      07 қосалқы шоты бойынша талдау есебi н.292-а карточкаларда әр оқушы мен студент бойынша жүргiзіледi.
      08 "Ауыспалы спорттық сыйлықтар мен кубоктар". Бұл шотта әр ұйым белгiлеген және олардан алынатын жеңiмпаз командаларды марапаттау үшiн ауыспалы сыйлықтар, тулар, кубоктар есепке алынады. Сыйлықтар, тулар, кубоктар осы бюджеттiк ұйымда тұрған барлық кезеңнiң iшiнде есепке алынады.
      Талдау есебi әр зат және оның н.296-а карточкалардағы құны бойынша жүргiзiледi.
      09 "Жолдамалар". Бұл шотта қоғамдық, кәсiподақ және басқа ұйымдардан қайтарусыз алынған жолдамалар есепке алынады. Жолдамалар ақша құжаттарымен бiрге кассада сақталуы керек.
      Талдау есебi н.296-а карточкаларда жолдамалардың түрлерi, олардың саны және ең төменгi құны бойынша жүргiзiледi.
      10 "Зейнетақылар және жәрдемақылар туралы заңды, шоттық қателердi дұрыс қолданбаудың әсерiнен зейнетақылар мен жәрдемақылардың артық төленуi". Бұл шотта халықты әлеуметтiк қорғау органдарында тексерiс, тексеру актiлерi және басқа құжаттар бойынша анықталған зейнетақылар және жәрдемақылар туралы заңды, шоттық қателердi дұрыс қолданбаудың әсерiнен туындаған зейнетақылар мен жәрдемақылардың артық төленген сомасы есепке алынады.
      11 "Әскери техниканың оқу құралдары". Бұл шотта тирлерде, спорттық оқ ататын алаңдарда, оқу орындарының әскери тәртiп кабинеттерiнде және т.с.с. орналасқан жабдықтар мен заттардың барлық түрлерi есепке алынады.
      Заттардың талдау есебi н.296-а карточкаларда атаулары, олардың

орналасқан жерлерi және материалдық-жауапты тұлғалар бойынша жүргiзiледi.
     12 "Жинақтаушы зейнетақы қорларына мiндетті зейнетақы жарналар". Бұл 
шотта өсе түсетiн жиынмен бiрге жинақтаушы зейнетақы қорларына есептелген 
зейнетақы жарналарының жалпы сомасы есепке алынады.
<*>

     Жарналардың талдау есебi жинақтаушы зейнетақы жарналарына
Мiндеттi зейнетақы жарналарын есептеу бойынша ведомоста жүргiзiледi.
     Ескерту. 233-тармақ өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы           
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.               
 
                                                 Қазақстан Республикасы
                                                     Қаржы министрлiгi
                                               Қазынашылық департаментiнiң
                                             1998 жылғы 27 қаңтардағы N 30
                                             Республикалық және жергiлiктi
                                                бюджеттердiң есебiнен
                                             қаржыландырылатын ұйымдардағы
                                             бухгалтерлiк есеп жөнiндегi
                                               нұсқаулығына 1-қосымша
     
          Бюджеттiк ұйымдарды материалдық құндылықтармен
               бiр орталықтан жабдықтау жөнiндегі
              операциялар есебiнiң тәртiбi туралы
                             нұсқау
     
        I. Бiр бюджетте тұратын тапсырыс берушi мен жүк алушының
                арасында туындайтын бiр орталықтан жабдықтау
                   жөнiндегi операциялар есебiнiң тәртiбi
     


      1. Тапсырыс берушi бюджеттiк ұйымдарды бiр орталықтан жабдықтау тәртiбiнде материалдық құндылықтар үшiн жеткiзушiмен есеп айырысуды 178 "Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар" қосалқы шотында есепке алады. Жеткiзушiнiң шотын төлеу кезiнде тапсырыс берушi 178 қосалқы шотты дебеттейдi және 090 және 100 қосалқы шотты кредиттейдi.
      2. Жеткiзушiден жүк алушыға жiберiлген құндылықтарға алынған ұсынылған құжаттардың (шоттардың, үстеме құжаттардың және т.б.) негiзiнде тапсырыс берушi осы құндылықтардың сомасына 140 "Ұйымдардың және басқа шаралардың шығындарын бюджеттен қаржыландыру жөнiндегi есеп айырысулар" қосалқы шоттың дебетi бойынша және 178 "Басқа дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысулар" қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзедi. Мұнымен бiр уақытта тапсырыс берушi жүк алушының бюджеттiк ұйымына немесе орталықтандырылған бухгалтериясына хабарлама жiбередi.
      3. Жүк алушының бухгалтериясы жеткiзушiнiң жiберген материалдық құндылықтарының хабарламасын және шотының көшiрмесiн алғаннан кейiн жүк алушының адресiне төмендегiдей жазба жүргiзедi:
      активтердiң құрамына кiретiн түскен заттардың немесе басқа құралдардың, сондай-ақ арзан құнды және тез тозатын заттардың, iш-киiмдердiң, төсек орын жабдықтарының, киiмдердiң және аяқ-киiмдердiң сомасына 01 қосалқы шоттың немесе 070, 072 қосалқы шоттың тиiстi қосалқы шоттарды дебеттейдi және 140 қосалқы шотты кредиттейдi. Бiр уақытта 200 "Ұйымдарды және басқа шараларды ұстауға арналған бюджет бойынша шығыстар" қосалқы шоттың дебетiне және 250 немесе 260 қосалқы шоттың кредитiне екiншi жазба жасалады;
      түскен материалдардың немесе қайтарылған ыдыстардың сомасына 06 тиiстi қосалқы шотты дебеттейдi және 140 қосалқы шотты кредиттейдi;
      жеткiзiп берушi жiберген, бiрақ хабарлама түскен сәтке дейiн түспеген құндылықтардың сомасына 068 қосалқы шотты дебеттейдi және 140 қосалқы шотты кредиттейдi. Осы құндылықтарды алғаннан кейiн материалдық құндылықтардың тиiстi қосалқы шоттары дебеттеледi және 068 қосалқы шоты кредиттеледi. Активтердi және арзан құнды және тез тозатын заттарды, iш-киiмдердi, төсек орын бұйымдарын, киiмдердi және аяқ-киiмдердi алған кезде екiншi жазба жасалады.
      4. Тапсырыс берушi жүк алушымен бiрге заттарды қабылдау кезiнде анықталған құндылықтардың жетiспеушiлiгi және бұзылуы немесе заттардың жинақсыздығының сомасына жүк алушыдан түскен рәсiмделген актiлердiң негiзiнде ведомостволық бағынысты бюджеттiк ұйымдардың 178 қосалқы шоттың дебетi (жеткiзушi немесе көлiк ұйымы) және 140 қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзедi.
      5. Тапсырыс берушiге қайтарылған ыдыстарды жiберген кезде жүк алушының бухгалтерлiк қызметi жеткiзушiмен есеп айырысу үшiн оның санын, құнын және бағасын көрсетіп, ыдыстың жiберiлгендiгiн растайтын барлық құжаттарды тапсырыс берушiге салып жiбередi. Осы операциялар бойынша жүк алушы қайтарылған ыдыстың сомасына 140 қосалқы шоттың дебетi және 066 қосалқы шоттың кредитi бойынша жазба жүргiзедi.
      Тапсырыс берушi осы операциялар бойынша мынадай жазба жүргiзедi:
      қайтарылған ыдысқа жүк алушыдан құжаттар алғаннан және тапсырушыға ол үшiн шот көрсеткеннен кейiн көрсетiлген шоттың сомасына 178 қосалқы шотты дебеттейдi 140 қосалқы шотты кредиттейдi, ыдысты алу құнының және жеткiзушiге ыдыс қайтарылған құнның арасындағы айырмашылықтың сомасына 200 қосалқы шотты дебеттейдi және 140 қосалқы шотты кредиттейдi;
      қайтарылған ыдыс үшiн ақша алған кезде 090 немесе 100 қосалқы шотты дебеттейдi және 178 қосалқы шотты кредиттейдi. Егер қайтарылған ыдыс өткен жылы алынған болса, тапсырыс берушi осы соманы ол қаржыландырылатын бюджеттің кiрiсiне енгiзедi.
      6. Жүк алушы бюджеттiк ұйым лимит бас таратушыға (тапсырушыға) тiкелей бағынышты болмаған жағдайда, соңғысы бұл бюджеттiк ұйымның материалдық құндылықтарымен бiр орталықтан жабдықтау жөнiндегi төмен тұрған лимит таратушы арқылы операциялардың есебiн жүргiзедi.
      Осы операциялар бойынша лимиттi бас таратушы (тапсырыс берушi) төмен тұрған лимит таратушыға бiр орталықтан жабдықтау тәртiбiнде оған бағынысты ведомстволық бюджеттiк ұйымға құндылықтар жiберуге хабарлама көшiрмесiн жiбередi, бiр уақытта жiберiлген құндылықтар құнының сомасын 140 қосалқы шоттың дебетiне төмен тұрған лимит таратушымен қаржыландыру жөнiндегi есеп айырысуларға жатқызады.
      Төмен тұрған лимит таратушыға оған тiкелей бағынысты бюджеттiк ұйымдарға жүктелген материалдық құндылықтарды бiр орталықтан жүргiзiлген тәртiпте төлеу туралы хабарламаның көшiрмесiн алған кезде активте 140 қосалқы шоттың дебетi (ведомствоға қарасты бюджеттiк ұйымдарды қаржыландыру жөнiндегi есеп айырысулар) және пассивте 140 қосалқы шоттың кредитi (төмен тұрған лимиттердi таратушымен қаржыландыру жөнiндегi есеп айырысулар) бойынша есепте көрiнiс табады.

         II. Әр бюджетте тұратын тапсырыс берушi мен жүк алушының
        арасында туындайтын орталықтандырылған жабдықтау жөнiндегi
                      операциялар есебiнiң тәртiбi

      7. Бюджеттік ұйымдарды бiр орталықтан жабдықтау тәртiбiнде материалдық құндылықтар үшiн жеткiзушiмен есеп айырысуларды тапсырыс берушi 178 қосалқы шотта есепке алады. Жеткiзушiнiң шотын төлеу кезiнде тапсырыс берушi 178 қосалқы шотты дебеттейдi және 090 немесе 100 қосалқы шотты кредиттейдi.
      8. Жiберiлген құндылықтарға жеткiзушiден алынған ақтау құжаттарының (шоттардың, үстеме құжаттардың) негiзiнде жүк алушыға тапсырыс берушi осы құндылықтардың сомасына 200 қосалқы шоттың дебетіне және 178 қосалқы шоттың кредитiне жазба жүргiзедi. Бiр уақытта н. 322 жүк алушы бюджеттiк ұйым жөнiндегi журналда 06 "Бiр орталықтан жабдықтау жөнiнде төленген материалдық құндылықтар" баланс жасалғаннан кейiнгi шот бойынша жазба жүргiзiледi. Бұл ретте тапсырыс берушi жүк алушының бухгалтерлiк қызметiне сәйкес министрлiкпен (ведомствомен) белгiленген нысан бойынша хабарлама жiбередi. Хабарламаға жiберiлген құндылықтарға арналған жеткiзушi шотының көшiрмесi қоса берiледi.
      9. Жүк алушының бухгалтерлiк қызметi жiберiлген материалдық құндылықтарға хабарламаны және көшiрменi алғаннан кейiн төмендегiдей жазба жүргiзедi:
      активтердiң, арзан құнды және тез тозатын заттардың, iш киiмдердiң, төсек орын жабдықтарының, киiмдердiң және аяқ-киiмдердiң құрамына кiретiн түскен жабдықтардың немесе заттардың сомасына 01 шоттың немесе 070, 072 қосалқы шоттың тиiстi қосалқы шоттарын дебеттейдi және 250 немесе 260 қосалқы шотты кредиттейдi;
      түскен материалдардың немесе қайтарылған ыдыстардың сомасына 06 шоттың тиiстi қосалқы шотын дебеттейдi және 140 қосалқы шотты кредиттейдi;
      жеткiзушiнiң жүк алушының адресiне жiберiлген, бiрақ хабарлама алған сәтке дейiн түспеген құндылықтардың сомасына 068 қосалқы шотты дебеттейдi және 140 қосалқы шотты кредиттейдi.
      Осы құндылықтарды алғаннан кейiн төмендегiдей жазбалар жасалады:
      а) активтердiң, арзан құнды және тез тозатын заттардың, iш киiмдердiң, төсек орын жабдықтарының; киiмдердiң және аяқ-киiмдердiң құрамына кiретiн түскен жабдықтардың немесе заттардың сомасына 01 шоттың немесе 070, 072 қосалқы шоттың тиiстi қосалқы шоттарын дебеттейдi және 250 немесе 260 қосалқы шотты кредиттейдi. Бiр уақытта 140 қосалқы шоттың дебетiне және 068 қосалқы шоттың кредитiне бухгалтерлiк жазба жүргiзедi;
      б) түскен материалдардың немесе қайтарылған ыдыстардың сомасына 06 шоттың сәйкес қосалқы шоты дебеттеледi және 068 қосалқы шоты кредиттеледi.
      10. Материалдық құндылықтарды қабылдау жөнiндегі жүк алушының бухгалтерлiк қызметi тапсырыс берушiге тез арада орталықтандырылған жабдықтау тәртiбiмен түскен құндылықтарды есепке алғандығы туралы жауап хабар жiберуге мiндеттi.
      Тапсырыс берушi жүк алушының бухгалтерлiк қызметiнен жауап хабар, сондай-ақ құндылықтарды қабылдаған кезде анықталған құндылықтың жетiспеушiлiгi және бұзушылығы немесе жинақсыздығы туралы актi алғаннан кейiн мынадай жазба жүргiзедi:
      қабылданған материалдық құндылықтардың сомасына 06 баланстан кейiнгi шоттан шегерiм жүргiзедi;
      құндылықтарды қабылдаған кезде анықталған құндылықтардың жетiспеушiлiгiнiң және бұзылуының немесе заттардың жинақсыздығының сомасына 178 қосалқы шотты (жеткiзушiнiң немесе көлiк ұйымының) дебеттейдi және 200 қосалқы шотты кредиттейдi. Бiр уақытта 06 баланстан кейiнгi шоттан шегерiм жүргiзедi.
      11. Жеткiзушiге ыдыстарды жiберген кезде жүк алушының бухгалтерлiк қызметi тапсырыс берушiге жеткiзушiлермен есеп айырысу үшiн ыдыстарды жiбергенiн растайтын, олардың санын, құнын және бағасын көрсетiп, барлық құжаттарды жiбередi және осы операциялар бойынша 140 қосалқы шоттың дебетiне және 066 қосалқы шоттың кредитiне жазба жасайды.
      Тапсырыс берушi осы операциялар бойынша есеп бергенде мынадай жазба

жүргiзедi:
     жүк алушының бухгалтерлiк қызметi жiберiлген қайтарылатын ыдыстардың 
құжаттарын алғаннан және жеткiзушiге сол үшiн шотын көрсеткеннен кейiн 178 
қосалқы шот (жеткiзушi) дебеттеледi және 200 қосалқы шот кредиттеледi;
     жеткiзушiден қайтарылған ыдыс үшiн ақша алғаннан кейiн 090 қосалқы 
шот дебеттеледi және 100 қосалқы шот кредиттеледi. Қайтарылған ыдыс өткен 
жылы алынған болса, тапсырыс берушi бұл соманы ол қаржыландырылатын 
бюджеттiң кiрiсiне енгiзедi.
                                 Қазақстан Республикасы Қаржы           
                                 министрлiгi Қазынашылық департаментiнiң 
                                 1998 жылғы __________N__________
                                 бұйрығымен бекiтiлген республикалық    
                                 және жергiлiкті бюджет есебiнен        
                                 қаржыландырылатын ұйымдарда            
                                 бухгалтерлiк есеп жөнiндегi 
                                 Нұсқаулығына қосымша
<*>

     
     Ескерту. Қосымша өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы              
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен. 
     Ескерту. Қосымша толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық      
              комитетінің 2001.03.30. N 159  

V011487_

  бұйрығымен.           
     Ескерту: Қосымша толықтырылды және өзгертілді - ҚР Қаржы министрлігі  
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

 
     
     Негізгі бухгалтерлік операциялар бойынша қосалқы шоттардың            
                             хабарламасы
  ______________________________________________________________________   
 |    |                                     |  Дебет    |Кредит         | 
 |    |           Операциялардың мазмұны    | бойынша   |бойынша        |
 |    |                                     |  нөмірі   |қосалқы шоттар |
 |______________________________________________________________________
 |   1|                            2        |     3     |     4         |
                 
                         I бөлiм. Активтер
<*>

     Ескерту. І-бөлім толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     
1 Қайтадан тұрғызылған ғимараттарды,         010-012       250             
  құрылыстарды және ауыспалы                   
  қондырғыларды немесе ғимараттарды және 
  құрылыстарды қайта құру жөнiндегi жұмыстарды 
  пайдалануға қабылдау 
     
2 Машиналар мен жабдықтарды, көлiк құралдарын, 013-019     090, 100 
  аспаптарды, өндiрiстiк (керек-жарақтарды қоса)            111, 118 
  және шаруашылық құрал-саймандарды, жұмыстық              178, 179
  және өнiм беретiн малдарды, кiтапхана 
  қорындағы кiтаптарды қоса кiтаптарды және 
  басқа активтердi алу 
  Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi       200, 211       250
2.1.
<*>
 Машиналар мен жабдықтарды, транспорт 013, 015,      151
  құралдарын, құрал-жабдықтарды және басқа   016, 019 
  активтерді сатып алу                       
  Сонымен бірге екінші жазба жазылады          204         250
     
3 Активтердi қайтарусыз алу                  010-019       020, 250   
     
4 Шаруашылық тәсiлмен дайындалған активтердi 016, 019       084 
  (мебельдер және т.б.) кiрiске алу
  Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi       200, 211       250
     
5 Мүлiктердi түгендеу кезiнде анықталған     010-019       250 
  активтердiң артығын кiрiске алу
     
6 Активтердi қайтарусыз беру                 020, 250       010-019  
     
7 Пайдаланылмайтын жабдықтардың, көлiк       020, 250       013-016,
  құралдарының және т.б. артығын сату                         019 
  Бюджеттің кiрiсiне түскен және есепке алуға
  жататын сомаларға бiр уақытта екiншi жазба 090, 100,      173 
  жүргiзiледi.                               120, 178
     
8 Пайдаға жарамсыз деп танылған активтердi   020, 250       010-019 
  есептен шығару
     
9  Бюджеттiң кiрiсiне сатуға және есепке     063, 064,        173   
   алуға жатқызылған активтердi және арзан   067, 069
   құнды және тез тозатын заттарды
   таратудан алынған материалдардың құнын
   кiрiске алу
     
10 Мүлiктердi тiркеу кезiнде анықталған      020, 250       013-019
   және бюджеттiк ұйымдардың есебiнен
   қабылданған кем активтердi есептен 
   шығару
     
11 Кiнәлi тұлғалардың есебiне жататын        020, 250       013-019
   мүлiктердi тiркеу кезiнде анықталған
   жетiспеушiлiктердi тексеруде активтердi
   есептен шығару
   Бюджет кiрiсiне кiнәлi тұлғалардан
   төлеттiрiп алынатын сомаларға бiр           170           173  
   уақытта екiншi жазба жүргiзiледi         
 
12 Заттарды активтердiң құрамынан арзан      020, 250       013-019
   құнды және тез тозатын заттардың
   құрамына ауыстыру
   Бiр уақытта арзан құнды және тез
   тозатын заттарды кiрiске алуға жазба      070, 071         260
   жүргiзiледi                                
13 Жарна сомасын желтоқсанның соңғы
   жұмыс күнiн есептеу
13.1.Сыртқы заемдарға алынған активтердің       250          020  
   тозуын есептеу
<*>

     
                 II бөлiм.
<*>

            Материалдық запастар
     
     Ескерту. ІІ-бөлім толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.     

14 Өндiрiстен қоймаға берiлген дайын         030, 031       080, 081,
   бұйымдарды және өнiмдердi кiрiске алу                     400 
     
15 Қосалқы шаруашылықтың дайын бұйымдары     280, 281       030, 031       
   мен өнiмдерiн сату
     
16 Қосалқы шаруашылықтың дайын өнiмдерiн     061, 065         031
   бюджеттiк ұйымдарға мұқтаждары үшiн         067
   беру                                
            
17 Ауылшаруашылық өнiмдерiнiң жоспарланған
   және нақтылы өзiндiк құнының арасындағы
   айырмашылықтарды жыл аяғында есептен
   шығару (қайта шығындау) оның iшiнде:
   қоймада тұрған сатылмаған өнiмдi;           031           081
   сатылған өнiмдi                             281           081
     
18 Құрылыс үшiн жеткiзушiден жабдықтар мен   040, 041         150
   құрылыс материалдарын алу
     
19 Күрделi құрылыс үшiн мердiгерлiк            150         040, 041
   ұйымдарға жабдықтар мен құрылыс
   материалдарын беру
     
20 Шаруашылық әдiспен орындалатын жаңа       203, 212       040, 041
   құрылыс объектiлерiне жұмсалған
   жабдықтар мен құрылыс материалдарын
   есептен шығару 
     
21 Мүлiктi тiркеу кезiнде анықталған         040, 041       143, 231       
   жабдықтар мен құрылыс материалдарының
   артығын кiрiске алу
     
22 Ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау үшiн      043           060      
   ғылыми бөлiмшелердi немесе өнер
   туындыларын, мұражай құндылықтарын және
   сәулет ескерткiштерiн қалпына келтiру
   және жөндеу үшiн шеберханаларды ұзақ
   уақыт пайдалануы үшiн қоймадан
   материалдар алу 
     
23 Ұзақ уақыт пайдаланылатын жұмсалған       083,           043
   материалдарды есептен шығару              200, 211
     
24 (алып тасталды)
      
25 (алып тасталды)  
26 Тақырып аяқталғаннан кейiн тапсырыс
   берушiге қайтарылмаған және активтер
   арзан құнды және тез тозатын
   материалдар                               013, 016       020, 250    
   түрiнде пайдаланылатын                      071           260
   арнайы жабдықтарды пайдалануы мүмкiн      060, 063         140
   баға бойынша кiрiске алу
     
27 Бордақылау үшiн малдар алу                  050         111, 178, 
                                                             248 
     
28 Жоспарланған өзiндiк құн бойынша жас        050         081, 400
   төлге қосылған салмақты және төлдi
   есепке алу 
     
29 Бюджеттiк ұйымдардың есебiнен             081, 400         050
   бордақыдағы өлген төлдер мен малдарды
   есептен шығару
     
30 Малдар өлген кезде жоспарланған баға        031           050
   бойынша мал өнiмдерiн кiрiске алу
     
31 Мал шаруашылығы өнiмдерiнiң               031, 050       081, 400
   жоспарланған және нақтылы өзiндiк құны
   және жас төлдiң қосылған салмағының,
   оның iшiнде сатылмаған өнiм құны
   арасындағы айырмашылық сомасын есептен
   шығару (қайта шығындану)
     
32 Материалдар мен тамақ өнiмдерiнiң түсуi   060-069       090, 100,
                                                           111, 118,
                                                             160,
                                                           178, 179
32.1.
<*>
 Материалдар мен тамақ өнімдерінің   060-069       113, 151
   түсуі
33 Материалдар мен тамақ өнiмдерiн қайта       084         061, 063,       
   өңдеуге жiберу                                          065, 067
     
34 Дайындаудан және қайта өңдеуден түскен    061, 063         084     
   материалдарды кiрiске алу                 064, 065 
                                               067
     
35 Мүлiктi тiркеу кезiнде анықталған         060-067,      140, 230,
   материалдар мен тамақ өнiмдерiнiң           069           400 
   артығын кiрiске алу
     
35-1
<*>
 Өтеусiз алынған материалдарды 
   кiрiске алу                             060-067, 069    140, 230
     
36 Растайтын құжаттардың негiзiнде           200, 202,      060-065,
   шығындалған материалдар мен тамақ         211, 213       067,069 
   өнiмдерiн есептен шығару
36.1.
<*>
 Дәлелді құжаттардың негізінде         204         060-065,
   жұмсалған материалдар мен тамақ өнімдерін               067, 069 
   есептен шығару                             
     
37 Артық және пайдаланылмайтын               090, 100,      060-067,
   материалдарды сату                        120, 178         069
     
   Бiр уақытта қаржыландыруды азайтуға       140,230         173 
   жазба жүргiзiледi
     
38 Шыққан материалдарды белгiленген          140, 143,      040,041, 
   норма шегiнде, сондай-ақ бюджеттiк        230, 231       060-067,
   ұйымның есебiнен қабылданған                              069
   жетiспеушiлiктi және бұзылғандықтан
   жоғалған заттарды есептен шығару
     
39 Кiнәлi тұлғалардың есебiне жатқызылған      170         060-067,
   кем шыққан және жоғалған материалдар                      069
   мен тамақ өнiмдерiн есептен шығару
     
40 Бюджет есебiнен қаржыланатын жұмыс          067         140, 230
   жасайтын аттардан жас төлдi сатып алу
   құны бойынша кiрiске алу 
     
           III бөлiм. Арзан бағалы және тез тозатын заттар 

41 Арзан құнды және тез тозатын заттарды,    070,072       090,096,100,
   iш киiмдердi, төсек орын жабдықтарын,                   111,112,118,
   киiмдер мен аяқ-киiмдердi сатып алу                     160,178,179 
   Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi      200,211       260 
     
42 Қайта өңдеуден түскен арзан бағалы        070,072       084 
   және тез тозатын заттарды, iш киiмдердi, 
   төсек орын жабдықтарын, киiмдер мен 
   аяқ-киiмдердi кiрiске алу 
     
   Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi      200,211       260    

43 Қоймадан арзан құнды және тез тозатын 
   заттарды: 
   актив құнының бiр өлшем бiрлiгiн қоса     260           070
   лимиттiң 1/10 дейiн (комплект) 
   актив құнының бiр өлшем бiрлiгiне 
   лимиттiң 1/10 жоғарысын (комплект) 
   пайдалануға беру                          071           070

44 Қоймадан iш киiмдердi, төсек орын 
   жабдықтарын, киiмдер мен 
   аяқ-киiмдердi: 
   актив құнының бiр өлшем бiрлiгiне қоса 
   лимиттiң 1/10 дейiн (комплект) 
   актив құнының бiр өлшем бiрлiгiне         260           072     
   лимиттің 1/10 жоғарысын (комплект) 
   пайдалануға беру                          073           072
     
45 Мүлiктi тіркеу кезiнде анықталған арзан   070-073       260
   құнды және тез тозатын заттардың, iш
   киiмдердiң, төсек орын жабдықтарының,
   киiмдер мен аяқ-киiмдердiң артығын 
   кiрiске алу
     
46 Пайдалануға жарамсыз арзан құнды және     260           071, 073
   тез тозатын заттарды, iш киiмдердi, 
   төсек орын жабдықтарын, киiмдер мен 
   аяқ-киiмдердi есептен шығару
     
47 Жөндеуге және бюджеттiк ұйымдардың        063, 064      140, 230
   басқа да шаруашылық мұқтаждарына          067, 069
   қалдырылған арзан құнды және тез тозатын
   заттарды, iш киiмдердi, төсек орын 
   жабдықтарын, киiмдер мен аяқ-киiмдердi 
   таратудан алынған материалдардың құнын
   кiрiске алу
     
48 Пайдаланылмайтын арзан құнды және тез     260           070-073 
   тозатын заттардың, iш киiмдердiң, төсек
   орын жабдықтарының, киiмдер мен 
   аяқ-киiмдердiң артығын сату
   Бюджеттiң кiрiсiне есептелуге жататын     090, 100,     173
   сомаларға бiр уақытта екiншi жазба        120, 178
   жүргiзiледi
     
49 Бюджеттік ұйымның есебiндегi кiнәлi       
   тұлғаларға жатқызылған мүлiктi тiркеу 
   кезiнде анықталған кем шыққан арзан 
   құнды және тез тозатын заттарды, iш 
   киiмдердi, төсек орын жабдықтарын, 
   киiмдер мен аяқ-киiмдердi есептен         260           070-073
   шығару                                    170           070-073  
     
   Бюджет кiрiсiне беруге жататын сомаларға  260           173
   бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi
     
             IV бөлiм. Өндiрiске және басқа мақсаттарға
                        арналған шығындар
     
50 Өнiм өндiру жөнiнде және шаруашылық       080,081       111,112,120,
   тiкелей шығыстарға төлеу
<*>
                             156,160,178
                                         
             
     
51
<*>
 Өнiмдердi өндiруге арналған            080,081       060,063,
   материалдарды қоймадан беру                             064,067,069
                                    
                   
     
52
<*>
 Өндiрiсте пайдаланылмаған материалдарды 060,         080,081 
   қоймаға қайтару                           063,064,
                                             067,069
53 Жалақыны есептеу:
   өндiрiстiк лауазымдарға                   080,081       180   
   әкiмшiлiк-басқарушы және қызмет     
   көрсетушi лауазымдарға                    210           180
     
54 Әлеуметтік қамсыздандыруға арналған       080,081       171
   алым сомасын есептеу
<*>
                   210
 
55 Малдарды бордақылауға мал азығы берiлдi   081           065
     
56 Өндірістің және тапсырыстың әр түрлері    080-082       210
   бойынша тiркеме шығыстарды тарату
     
57 Өндiрiстiк (оқу) шеберханаларының қызмет  280           080 
   көрсетулерiн сату
     
58 Ауыл шаруашылығы бiр бөлiгi сатылған      281           081
   өнiмге (қайта шығындану) қатысты өнiмнiң
   жоспарланған және нақтылы өзiндiк
   құнының арасындағы айырма сомасын
   есептен шығару
     
59 (алып тасталды)
  
60 Дайындау және қайта өңдеу бойынша         084           090,100,111,
   көрсетiлген қызмет көрсетулерге ақы төлеу               120,160,178
     
             V бөлiм. Ақша қаражаттары
<*>

     Ескерту. V-бөлім толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     
61 Республикалық бюджет есебiнен
   қаржыландырылатын ұйымдардың бюджеттiк 
   шоттарына қаражаттардың келiп түсуi:      090,093,096   230,231,232     
   лимиттердi бас таратушының балансында
   төмен тұрған лимиттердi таратушының 
   балансында                                090,093,096   140,142,143
61.1
<*>
Сыртқы заем мен гранттар бойынша 
    арнау шотқа түскен қаражаттар                 113            249
    
61.2
<*>
Жобаларды республикалық бюджеттен бірлесіп 090           230 
   қаржыландыруға арналған қаржыландырудың    
   түсі.
   Сонымен бірге бірлесіп қаржыландырудың        114            090
   арнаулы шоттарына арнап қаражаттарды аудару   
   кезінде екінші жазба жасалды. 
61.3
<*>
 республикалық бюджеттiк бағдарламалар 
    әкiмшiсiнiң                                  092            233        
    ведомстволық бағынысты мекемелердiң          092            141
    бюджеттiк шотына тиiстi рұқсат бойынша 
    республикалық бюджеттiк бағдарламалардың 
    екiншi әкiмшiсiне бөлiнген лимиттердiң 
    есебiнен қаржыландырудың түсуі           
     
62 Ведомствоға қарасты бюджеттiк ұйымдарға   140,142,143   090,093,096 
   жоғары тұрған лимит таратушымен лимит
   рұқсат етiлдi
     
63 Кассалық шығыстардың орнын толтыруға      090,093,096   120,150,160,170
   енгiзiлген сомаларды бюджеттiк шоттарға                 178,179 
   есептеу
63.1
<*>
Бірлесіп қаржыландырудың қаржы жылының    090       114
   25 желтоқсанына дейін пайдаланылмаған         
   қаражаттарын бюджеттік шотқа қайта           
   қалпына келтіру  
     
64 Бюджеттен бөлiнген және мақсатсыз         095           140,230
   пайдаланылған рұқсат етiлген лимиттердi
   төлеттiру (қайтарып алу)
   Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi      200           095
64-1. Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық 
   және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға 
   байланысты операциялар бойынша лимиттер 
   ашу                                       098, 108      230, 140
<*>
  
   Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi, 
                                             158           098, 108   
 
65 Қолма-қол ақша алу үшiн қазынашылықтың    178           090,110,111,112
   аумақтық органының транзиттік шотына 
   (889) қаражаттарды аудару
     
66 Кассадан чектер бойынша қолма-қол ақша    120           178
   алу
     
67 Жаңа құрылыс және қызмет көрсету үшiн     150,178,179   090,093,096
   материалдық құндылықтар, жабдықтар,
   құрылыс материалдары үшiн тапсырыс 
   берушiлер шотының ақы төлеуi
     
68 Мердiгерге күрделi құрылыс жұмыстарын     150           093,103
   орындағаны үшiн бюджеттiк шоттан сомалар 
   аудару
   Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi      203           150
     
69 Ұсталған салықтардың және т.б. сомасын    173           090,093
   бюджетке аудару
     
70 Кредитке, банкке жұмысшылар мен           182-187       090
   қызметкерлердiң салымдарына, мүшелiк
   кәсiподақ жарналарының кәсiподақ
   ұйымдарына және т.б. сатылған тауарлар
   үшiн бюджеттiк шоттардан сомаларды аудару
     
71 
<*>

72 
<*>

     
73 Жыл аяғында рұқсат етiлген лимиттi жабу   140,142,143   090,093,096
                                             230-232
 
74 Жергiлiктi бюджетте тұратын ұйымдардың    100,103       230
   бюджеттiк шотта қаржылардың түсуi:
   лимиттердi бас таратушының балансында     100,103       140 
   лимиттердi төмен тұрған таратушылардың
   балансында
   Жергiлiктi бюджетте тұрған ұйымдардың
   бюджеттік шоттары бойынша қаражаттардың 
   түсуi мен жұмсалуы жөнiнде қалған барлық 
   операциялардың хабарламасы осындай. Бұл 
   ретте 090,093 қосалқы шоттардың орнына 
   100,103 қосалқы шоттар қолданылады
     
75 Демеушілік және қайырымдылық көмекке      110           176
   қаражаттардың түсуi
<*>

     
76 Демеушілік және қайырымдылық көмекке      176,213       110 
   және пайдаланылмаған қалдықтарды 
   қайтаруға арналған қаражаттарды 
   шығындау
<*>

     
77 Бюджеттiк ұйымдардың қызметкерлерiне      110           240
   ақшалай сыйлық төлеуге және бiр жолғы
   көмек көрсетуге қор ашу үшiн демеушілік 
   және қайырымдылық көмекке түсуi
<*>

     
78 Қызметкерлерге сыйақы төлеу үшiн          240           110
   бюджеттiк ұйымдарға сомалар аудару
     
79 (алып тасталды)
     
80 Қызметкерлер мен қызметшiлерге қарыз      110           176 
   ақша беру үшiн қаражаттардың түсуi
     
81 Демеушілік және қайырымдылық көмекке      178           110
   арналған ағымдағы шоттан қолма-қол ақша 
   алу үшiн қазынашылықтың аумақтық органының
   транзиттiк шотына (889) қаражаттар аудару
<*>

     
82 Демеушілік және қайырымдылық көмекке      120           178
   арналған ағымдағы шоттан бюджеттiк 
   ұйымдардың кассасына чектер бойынша 
   қолма-қол ақша алу
<*>

     
83 Ақылы қызмет көрсетуден түсетін           111           030,031,178,
   қаражаттарға арналған ағымдағы шоттарға                 280,281
   бұйымдар мен өнімдерді сатудан сомалардың
   түсуі
<*>

     
84 Бюджеттік ұйымның кассасынан немесе       111           120,160  
   есеп беретiн адамнан ақылы қызмет
   көрсетуден түсетін қаражаттарға арналған
   ағымдағы шотқа сомалардың түсуі
<*>

     
85 (алып тасталды)
     
86 Ұйымдар мен кәсiпорындардан жалпыға       111           400
   бiлiм беру қорына сомалардың түсуi
     
87 Ақылы қызмет көрсетуден түсетін           211           111,120
   қаражаттар есебiнен шығыстар
<*>

     
88 Мектеп жанындағы интернаттарда балаларды  111           120,160
   тамақтандыруға арналған ақылы қызмет 
   көрсетуден түсетін қаражаттарға арналған
   ағымдағы шот сомалардың түсуi
<*>

     
89 Бюджеттiк қаражаттардың және ақылы        118           090,100,112
   қызмет көрсетуден түсетін қаражаттарға
   арналған ағымдағы шотқа, демеушілік және
   қайырымдылық көмекке арналған ағымдағы
   шотқа және депозиттік шотқа түскен
   сомалардың есебiнен валюта сатып алу
<*>

     
90 Кiрiс кассалық ордерлерi (чектер) бойынша 120           178,160,170,172
   кассаға сомалардың түсуi
     
91 Кiрiс кассалық ордерлерi немесе оны       160,171,172,  120
   алмастыратын басқа құжаттар бойынша       174,177,180, 
   кассадан беру                             181
     
91-1 Берушiлермен есеп айырысу үшiн 
     аккредитив ашу",                        130            090, 096, 100, 
                                                             110, 111
91-2 Ашық аккредитивтердiң есебiне 
     берушiден алынатын материалдық 
     құндылықтардың түсiмi
<*>
                013-019, 040,
                                             060-067, 069,
                                                  070            130
     
     Активтердi (негiзгi құралдарды)
     және төмен бағалы және тез тозатын 
     заттарды кiрiске алу кезiнде, бiр 
     уақытта екiншi жазба жүргiзiледi
<*>
     200, 211, 213     250, 260
     
91-3 Аккредитивтiң пайдаланылмаған
     қалдықтарын қайтару
<*>
                     090, 096, 100,
                                               110, 111         130     
     
92 Бензинге, тамақтануға, почта маркаларына     132         090,100,111,178
   және т.б. талондар алу
     
93 Бензин талонынан басқа талондарды            200,211       132 
   мақсатты пайдалану
     
94 Бензин талондарын, еңбек кiтапшасын       160           132
   бланкiлерiн және оларға жапсырмаларды
   есеп беруге беру
     
95 Облигациялар мен бағалы қағаздарды сатып  134           111,112,118
   алу
     
96 Сатып алынатын және ең төменгi баға 
   арасындағы айырмашылықты:
   шығынды (сатып алынатын және ең төменгi   410           134 
   баға арасындағы айырмашылық)
   кiрiстi (ең төмен және сатып алынатын     134           410
   баға жұмыстары үшiн сомаларды есептеу 
   және белгiленген тәртiпте оқу орнының
   жұмсауына сомаларды шегеру
   арасындағы айырмашылық) есептен шығару
   (қосып есептеу)
     
97 Қаржы салымдары бойынша кiрiс түсiмi      111,112,      410
                                             118
     
98 Облигациялар мен басқа бағалы қағаздарды  111, 112,     134 
   сату және өтеу (сатып алу)                118  

   VІ бөлiм. Қаржыландыру бойынша iшкi 
             ведомстволық есеп айырысулар

99 Ведомоствоға қарасты бюджеттiк            140, 142,     090, 093, 096
   ұйымдарда желтоқсанның соңғы жұмыс        143 
   күнi лимиттiң пайдаланылмаған
   қалдықтарын жабу

100 Бюджет бойынша қаржыландыру есебiнен     140,142       200,202
    жүргiзiлген шығыстарды желтоқсанның
    соңғы жұмыс күнi ақырғы айналыммен
    есептен шығару
     
100-1. Екiншi мемлекеттiк                    141           201 
    мекеме-республикалық бюджеттiк 
    бағдарламалардың әкiмшiсiне бөлiнген 
    лимиттердiң есебiнен ведомстволық 
    бағыныстағы мекемелерде жұмсалған 
    шығыстардың қорытынды айналымдарымен 
    есептен шығару
<*>

     
101 Ведомоствоға қарасты ұйымдарда құрылыс   143           203
    объектiлерiн аяқтау және пайдалануға 
    беру бойынша шығындарды желтоқсанның
    соңғы жұмыс күнi ақырғы айналыммен
    есептен шығару
     
    VII бөлiм. Есеп айырысулар
<*>

     Ескерту. VІІ-бөлім толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     
     
102 Құрылыс объектiлерiн пайдалануға берген  203, 212      150
    тапсырыс берушiнiң мердiгермен соңғы
    есеп айырысулары

102-1. Аяқталмаған құрылыс объектiлерiн      231           150
    (үйлердi және ғимараттарды) бiр 
    мемлекеттiк мекеменiң иелiгiнен екiншi 
    мекеменiң иелiгiне беру (күрделi 
    құрылыс жоспарларын, қаржыландыруды және 
    жобалық-сметалық құжаттарды бере отырып) 
    жөнiндегi есеп айырысулар       
    Бiр мезгiлде                             150           203 
    екiншi жазба жүргiзiледi
<*>

     
102-2. Аяқталмаған құрылыс объектілерiн      150           231
    беру актiсi бойынша бiр мемлекеттiк 
    мекеменiң балансынан екiншiсiнiң 
    балансына қабылдау
<*>

     
102-3. Мемлекеттiк мекеменiң балансына       203           150   
    қабылданған берiлген аяқталмаған құрылыс 
    объектілерi бойынша шығындар
<*>

     
103 Бюджеттік мәтiн бойынша ғылыми-зерттеу   152           090
    және конструкторлық жұмыстарға олардың
    орындаған тапсырмалары үшiн ұйымдарға
    бюджеттiк шоттан аудару

104 Ғылыми-зерттеу және конструкторлық       013, 071      152
    жұмыстар үшiн дайындалған приборлар
    мен бұйымдарды акт немесе басқа құжаттар
    бойынша қабылдау
     
    Бiр уақытта екiншi жазба жүргiзiледi     200           250, 260
     
105 Тапсырыс берушiлерге олар үшiн жасалған  153           280 
    жұмыстардың, көрсетiлген қызметтердiң,
    оқу-өндiрiстiк шеберханаларында 
    дайындалған бұйымдардың сату шоттарын
    көрсету
105.1
<*>
Жеткізушілердің (мердігерлерді) орындаған  204     151
    жұмыстары, қызмет көрсетулерді жүзеге       
    асырғаны үшін ұсынған шоты                  
     
106 Өндiрiстiк оқу кезеңiнде оқушылардың     111           153
    жасаған жұмыстары үшiн мектептердiң 
    ақылы қызмет көрсетуден түсетін 
    қаражаттарға арналған шотқа 
    кәсiпорындардан сомалардың түсуi
<*>

     
107 Кәсiпорындарда өндiрiстiк оқу кезеңiнде  153           189
<*>

    мектеп оқушыларына олар орындаған     
    жұмыстары үшін сомаларды есептеу және
    белгіленген тәртіпте оқу орнының  
    жұмсауына сомаларды шегеру
  
108 (алып тасталды)
     
109 (алып тасталды)
     
110 (алып тасталды)
     
111 (алып тасталды)
     
112 (алып тасталды)
     
113 (алып тасталды)
     
114 Келiсiм-шарт бойынша орындалған          111           157
    жұмыстар мен қызмет көрсетулерге
    қаражаттардың түсуi
     
114-1. Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық 
    және заттай бөлiгiне және оларды жұмсауға 
    байланысты операциялар бойынша материалдық 
    құндылықтардың түсуi дебет бойынша бағанда
    - "013-019, 040-041, 060-069, 070", кредит 
    бойынша бағанда - "158"
      Бiр уақытта активтердi (негiзгi құралдарды) 
    және арзан құнды және тез тозатын заттарды 
    есепке алу кезiнде екiншi жазба жүргiзiледi, 
    дебет бойынша бағанда - "200", кредит 
    бойынша бағанда - "250, 260"
<*>

     
114-2. Бюджетке түсетiн түсiмдердiң тауарлық 
    және заттай бөлiгіне және оларды жұмсауға 
    байланысты операциялар бойынша (кадрларды 
    оқыту, жабдықтарды жөндеу және жұмыстар 
    мен қызметтердiң басқа да түрлерi бойынша) 
    шығыстар, дебет бойынша бағанда - "200", 
    кредит бойынша бағанда - "158"
<*>
     
     
115 Әлеуметтік салықты есептеу
<*>
            200,203,      159    
                                             211,212
     
116 Әлеуметтік салықты аудару
<*>
             159           090,100,111,112
     
117 Бюджеттiк ұйымның кассасынан сомаларды   160           120
    есептеуге беру
     
118 Қолма-қол ақша алу үшiн қазынашылықтың   178           090,100,110,111,
    аумақтық органының транзиттiк шотына                   112
    (889) қаражаттарды аудару
     
119 Есеп беруге банктен қолма-қол            160           178   
    қаражаттарды чек бойынша алу
     
120 Шығындалған есеп берiлетiн сомалар       060-067,      160
    туралы аванстық есептеменi ұсыну         069,070,
                                             072,200,
                                             202,211
<*>

120.1
<*>
Жұмсалған есеп берілетін сомалар туралы  204       160
    аванстық есепті ұсыну                      
     
121 Аванстан қалған қалдықты бюджеттiк       090,096,100,  160 
    ұйымның кассасына немесе тiкелей банкке  110,111,112,
    есеп беретін адамның қайтаруы            118,120 
     
122 Бюджеттік ұйымның кассасында анықталған  170           040,041,043,  
    материалдардың және тамақтардың                        060-067,
    жетіспеушiлiгi мен жоғалуын және ақша                  069,120
<*>

    қаражаттарының кем шығуын кiнәлi 
    тұлғалардың есебiне жатқызу
     
123 Кем шыққандарды өтеу үшiн бюджеттiк      090,093       170
    ұйымның кассасына және бюджеттiк,        100,103,
    валюталық шотына сомалардың түсуi        118,120
     
124 Есептелген әлеуметтiк салықтың           171           180  
    қаражаттары есебiнен жұмысшылар 
    мен қызметкерлерге уақытша еңбекке 
    жарамсыздық жөнiндегi жәрдемақыларды 
    есептеу
<*>

     
125 
<*>
                        
     
126 
<*>
                                       
     
127 Мiндеттi әлеуметтiк қамсыздандыру
    жөнiндегi жәрдемақы төлемдерi
<*>
         159           171
     
128 Мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнде   172           236
    балаларды ұстауға арналған төлемдердi 
    есептеу
     
129 
<*>
 
     
130 Мектеп жанындағы мектеп-интернаттардағы 
    және интернаттардағы балаларды ұстауға    172           238,400
    арналған төлемдердi есептеу
<*>

     
131 Балаларды ұстауға арналған төлемдердiң   090,100,      172
    түсуі                                    111,120
     
132 Мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнде   172           120
    балаларды ұстауға арналған төлемдердi
    қайтару
     
133 Бюджет кiрiсiне беруге жататын сомаларды 173           090,100,111
    аудару
     
134 Жұмыс iстейтiн орны бойынша              120           172 
    қызметкерлердi тамақтандыруға арналған
    төлемнiң ұйым кассасына түсуi
     
135 Кадрлар даярлауға және бiлiмiн           110,111       176  
    жетiлдiруге мектептердiң оқу орындарының 
    ақылы қызмет көрсетуден түсетін 
    қаражаттарға арналған шотқа, демеушілік
    және қайырымдылық көмекке арналған шотқа
    түсуi
<*>

     
136 Мерзiмiнде алынбаған жалақыларды және    180,181       177
    стипендияларды депоненттердiң шотына
    аудару
     
137 Депоненттерге тиiстi сомаларды ұйымның   177           120
    кассасынан төлеу
     
138 Мерзiмi өткен депоненттiк борыш          177       140,230
    сомаларын шегеру
<*>

138-1 Қуыну мерзiмi өткен кредиторлық
      берешек сомасын есептен шығару
<*>
      178       140,230     
     
139 Жеткiзушiлерге материалдық құндылықтары  178           090,093,096, 
    үшiн көрсетiлген шоттарға                              100,103,111,
    сәйкес сомаларды аудару                                118,092
<*>

139.1
<*>
Материалдық құндылықтар, жабдықтар, басқа да 151   113 
    активтер (орындалған жұмыстар, жүзеге         
    асырылған қызмет көрсетулер) үшін ұсынылған  
    шоттарға сәйкес жеткізушіге (мердігерге)      
    аударылған сома                               
     
140 Жеткiзушілерге жiберген материалдық      179           090,100
    құндылықтары үшiн аванстық төлемдер
    тәртiбiмен сомаларды аудару
<*>

     
141 Жұмысшылар мен қызметкерлердiң           200,203,      180  
    жалақыларын есептеу                      211,212
     
142 Салықтар мен басқа да ұсталымдарды       180           173,
    жұмысшылар мен қызметкерлердiң                         182-187 
    жалақыларынан ұстау
     
143 Стипендиялар есептеу                     200           181
     
144 Композиторларға, әртiстерге, авторларға  200,211       189
    олардың келiсiм-шарт және тапсырыстар
    бойынша орындаған жұмыстары үшiн
    сыйақы есептеу
144.1
<*>
Консультант-қызметкерлерге сыйақыларды 204         180 
    (гонорарларды) есептеу      
     
145 Сыйақыдан салық ұстау                    189           173
145.1
<*>
Сыйақылардан (гонорарлардан) салықтарды 180        173
    ұстау                                      
     
146 Жалақыларды, стипендиялар мен            180,181,      120,160 
    сыйақыларды төлеу                        189
146.1
<*>
Консультант-қызметкерлерге сыйақыларды   180       120,113 
    (гонорарларды) төлеу                     
     
147 (алып тасталды)
     
148 (алып тасталды)
     
149 Жинақтаушы зейнетақы қорына мiндеттi     200,203,      198
<*>

    зейнетақы жарналарын есептеу             211,212

150 Жинақтаушы зейнетақы қорына мiндеттi     198
<*>
        090,093,100,  
    зейнетақы жарналарын аудару                            103,111 
     
151 (алып тасталды)
     
152 (алып тасталды)
     
152.1
<*>
Міндетті жарналардың сомаларын есептеу 204         159,171
<*>

                                                           
152.2
<*>
Міндетті жарналардың сомаларын аудару  159,171,    113
<*>

                                               
153 Автокөлiк құралдары иелерiнiң            200           178   
    азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi 
    үшiн мiндеттi сақтандыруға жарналар 
    есептеу
     
154 Әскери қызметшілерді және құқық қорғау   200            178            
    органдарының қызметкерлерін мемлекеттік 
    міндетті дербес сақтандыру, сондай-ақ
    мемлекеттiк қызметшiлердi мемлекеттiк    
    сақтандыруға жарналар есептеу
<*>

     
155 Автокөлiк құралдары иелерiнiң            178           090,100
    азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi үшiн 
    мiндеттi сақтандыруға және әскери 
    қызметшілерді және құқық қорғау 
    органдарының қызметкерлерін мемлекеттік
    міндетті дербес сақтандыру, сондай-ақ
    мемлекеттiк қызметшiлердi мемлекеттiк 
    сақтандыруға жарналар аудару
<*>

155-1 Қайтарымды негiзде сырттай несиелендiру 
      бойынша бөлiнген қаражатты аудару       199            090
     Бiр уақытта қайтарымды негiзде сырттай
     несиелендiру бойынша бөлiнген қаражат
     сомасына екiншi жазба жүргiзiледi
<*>
     200            247
155-2 Сырттай несиелендiру бойынша 
      қаражатты қайтару
<*>
                    247            199     
     
             VIII бөлiм. Шығыстар
<*>

     Ескерту. VIII-бөлім толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.
     
156 Шығыс құжаттарының негiзiнде материалдар 200,202,203,  040,041,043,   
    мен тамақ өнiмдерiн есептен шығару       211-213       060-067,069

157 Материалдық құндылықтарды жеткiзу        200,202,203,  090,093,100,    
    бойынша көлiк жалдауға арналған          211-213       103,111,120,178 
    шығыстарға ақы төлеу
     
158 Электр қуаты, коммуналдық және басқа     200,203,      090,093,100,
    шығыстар үшiн ақы төлеу                  211-213       103,111
     
159 (алып тасталды)
     
159.1.Сыртқы заемдар және гранттарды 
     есебінен басқа да шығындарды төлеу
<*>
   204           113 
          
     
             IX бөлiм. Қаржыландыру
<*>

     Ескерту. IХ-бөлім толықтырылды - ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық
              департаментінің 1998.04.22. N 184  

V980081_

  бұйрығымен.

160 Материалдардың кем шығуы, сондай-ақ      140,142,      040,041,043,
    талап қою мерзiмi өткен қайтпайтын       230-232       060-067,
    қарыздардың сомасын есептен шығару                     069,170,178
     
161 Желтоқсанның соңғы жұмыс күнi рұқсат     230-232       090,093,096 
    етілген лимиттi жабу
 
161-1. Республикалық бюджеттiк               233           201 
    бағдарламалардың екiншi әкiмшiсiне 
    бөлiнген лимиттердiң есебiнен 
    республикалық бюджеттiк 
    бағдарламалардың әкiмшiсi жұмсаған 
    шығыстарын қорытынды айналымдармен 
    есептен шығару
<*>
      
     
162 Өндiрiлген шығыстарды соңғы айналыммен   230,232       200,202 
    есептен шығару
162.1.Қаржы жылының аяқталған бойы сыртқы    239         099 
    заемдар және гранттарды есебінен жасалған 
    шығындардың соңғы айналымын
    есептен шығару
<*>

      
162.2.Республикалық бюджеттен бірлесіп       230         200 
    қаржыландырылатын жобалар бойынша 
    жасалған шығындардың соңғы 
    айналымын есептен шығару
<*>
    
     
163 Ақталған және пайдалануға берiлген       231           203 
    құрылыс объектiлерi бойынша соңғы 
    айналыммен шығыстарды есептен шығару
     
164 Бюджеттiк ұйымдарды ұстауға              236,238       200
    ата-аналардың қаражатынан және түскен
    басқа қаражаттардың есебiнен соңғы 
    айналыммен шығыстарды есептен шығару
     
             X бөлiм. Мақсатқа бағытталған
                 қорлар мен қаражаттар
     
165 Сыйақыларды төлеу қорын құруға және      400           240 
    мәдени-ағарту бюджеттiк ұйымдардың
    қызметкерлерiне бiр жолғы көмек көрсетуге
    арналған сомаларды шегеру
     
166 Мәдени-ағарту бюджеттiк ұйымдардың       240           111,120
    қызметкерлерiне сыйақылар төлеу
     
167 (алып тасталды)
     
168 Бюджеттiк ұйымдарды өндiрiстiк және      111           246
    әлеуметтiк дамыту қорына сомалардың түсуi
     
169 Бюджеттiк ұйымның өндiрiстiк және        246           212
    әлеуметтiк даму қоры есебiнен жүргiзiлген
    шығыстарды есептен шығару
     
170 Банктен қарыз ақша алу                   111           248
 
171 Банк кредиттерiн өтеуге ақылы            248           111
    қызмет көрсетуден түсетін қаражаттарға
    арналған шоттан аудару
<*>

     
171-1 Жобаны Келiсiмге сәйкес қайтарымдық    113           249
    негiзде қаржыландыруға арналған сыртқы 
    заемды және гранттарды алу
<*>
       
     
             ХI бөлiм. Сату
     
172 Нәтижелердi:
    есептен шығару;                          280,281       410 
    табыстар                                 410           280,281
    шығындар 
     
             XII бөлiм. Кiрiстер
     
173 Көлiк жұмысы және басқа қызмет           178           400
    көрсетулер үшiн жалгерлiк және пәтерлiк
    төлемдердiң кiрiстер сомасын есептеу
     
174 Жыл iшiнде өндiрiлген шығыстарды         400           211
    есептен шығару
     
175 Шығыстардан кiрiстердiң өсуiн ақылы      173,400       111 
    қызмет көрсетуден түсетін қаражаттарға
    арналған ағымдағы шоттан бюджет 
    кiрiсiне аудару
<*>

     
176 Бюджеттiк ұйымның ақылы қызмет           400           060-067,069
    көрсетуден алынатын қаражаттар бойынша
    кірістер мен шығыстар сметаларының 
    есебінен қабылданған, кем шыққан 
    материалдарды есептен шығару
<*>

     
     
                                  Қазақстан Республикасы 
                                  Қаржы министрлігі 
                                  Қазынашылық департаментінің
                                  1998 жылғы 27 қаңтардағы N 30
                                  қосымша
 
__________________________________
    Бюджеттік ұйымның атауы            

                Жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті
               зейнетақы жарналары есептеу жөніндегі     
                              Ведомосы           
                         __________________ жыл үшін

Жыл басындағы сальдо  _____________ теңге ____________тиын _________
--------------------------------------------------------------------
                     ! Бір айда есептелген! Жыл басынан есептелген  
---------------------!--------------------!-------------------------
         А           !         1          !           2
--------------------------------------------------------------------
Қаңтар
Ақпан  
Наурыз
Сәуір
Мамыр
Маусым
Шілде 
Тамыз 
Қыркүйек
Қазан  
Қараша
Желтоқсан
--------------------------------------------------------------------
Жиыны:
--------------------------------------------------------------------
     Жыл аяғындағы сальдо _________________теңге ____________ тиын

     Бас бухгалтер_____________________

                                  Қазақстан Республикасы 
                                  Қаржы министрлігі 
                                  Қазынашылық департаментінің
                                  1998 жылғы 27 қаңтардағы N 30
                                  қосымша
     
________________________________   СИК _____________________________
    Қызметкердің Т.А.Ә.  
____________________________________________________________________
                  Ұйымның атауы және мекен-жайы   

                     Жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті
                           зейнетақы жарналарының    
                     N______ есептеу карточкасы         
     
                         _________________ жыл үшін

Жыл басындағы сальдо  ________________теңге________ тиын
--------------------------------------------------------------------
            !Бір айда  !      Аударылды         !Жыл басынан       
            !есептелгені------------------------!есептелгені
            !          ! Төлем тапсы. !  Күні   !
            !          ! рысының N    !         !
--------------------------------------------------------------------
     А      !    1     !      2       !    3    !        4
--------------------------------------------------------------------
Қаңтар
Ақпан  
Наурыз
Сәуір
Мамыр
Маусым
Шілде 
Тамыз 
Қыркүйек
Қазан  
Қараша
Желтоқсан
--------------------------------------------------------------------
Жиыны:
--------------------------------------------------------------------
     Жыл аяғындағы сальдо _________________теңге ____________ тиын

     М.О.                    Ұйымның басшысы __________________
                             Бас бухгалтер_____________________
     
     
                                  Қазақстан Республикасы 
                                  Қаржы министрлігі 
                                  Қазынашылық департаментінің
                                  1998 жылғы 27 қаңтардағы N 30
                                  нұсқаулығына қосымша
<*>

     
     Ескерту. Қосымша өзгертілді және толықтырылды - ҚР Қаржы              
              министрлігі Қазынашылық комитетінің 1999.05.25. N 238 
               

V990825_

  бұйрығымен.               
                                                       381-нысан
     
     Мемориалдық ордерлер - жинақтаушы ведомостар  
     ____________________________________________
       Бюджеттік ұйымның атауы
     (орталықтандырылған бухгалтерияның)

                   ____________ Мемориалдық ордер
                  19___ж.  ____________________ 
Қосалқы шот бойынша жинақтаушы ведомость

---------------------------------------------------------------------
NN !Қазынашылық органда.!     Қосалқы шоттың дебеті
р/р!рының немесе кассир.!--------------------------------------------
   !дің есеп беру жазба.!     Қосалқы шоттардың кредиті
   !сы жазылған күн     !
---------------------------------------------------------------------
 1 !         2          ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 !11 !12 !13
---------------------------------------------------------------------

     Барлығы
                                        Айдың басындағы қалдық  
                                        Айдың аяғындағы қалдық  
                                        Айналым сомасы

                                        381-нысанның артқы беті
---------------------------------------------------------------------
   !Қазынашылық  !Қосалқы шоттың кредиті_______        !Екінші жазбалар
NN !органдарының !---------------------------------------------------
р/р!немесе кассир!Қосалқы шоттардың дебеті              !Д- !Д- !Д-
   !дің есеп беру!---------------------------------------------------
   !жазбасы жаз. !                               !Жиыны !К- !К- !К-
   !ылған күн    !                               !      !   !   !
---------------------------------------------------------------------
14 !      15     !16!17!18!19!20!21!22!23!24!25!26!27!28!29 !30 !31
---------------------------------------------------------------------
     Барлығы

Орындаушы   ___________ _______  ____________
              қызметі   қолы     қолының толық
                                 жазылуы
Бас бухгалтер ________ ______________     Қосымша ________ бет
                қолы    қолының толық
                          жазылуы 
    
________________________       
  Мемлекеттік ұйымның          
(орталықтандырылған            
бухгалтерияның) атауы              
     
                        5 МЕМОРИАЛДЫҚ ОРДЕР
<*>

     Ескерту: Жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрлігі               
              Қазынашылық комитетінің 2001.05.18. N 260
              бұйрығымен.  

V011546_

 
 
                          200__ жылғы ___________
    Жалақы мен стипендиялар бойынша есеп айырысу ведомостарының жиынтығы  

                                                     N 405-нысан          
                        __________________________________________________ 
                                                    Қосалқы  Қосалқы Сома.
                                                    шоттың   шоттың   сы
                                                    дебеті   кредиті
                        __________________________________________________
                         Жалақының есептелгені        200      180 
                           "    "    "                211      180 
                         Стипендияның есептелгені     200      181
                         Уақытша жұмысқа жарамсызды.
                         ғы, жүктілігі және босануы   171      180  
                         жөнінде жәрдемақы есептелді          
                         Жинақтаушы зейнетақы қорына
                         міндетті зейнетақы           180      198
                         жарналары есептелді
                         Салықтың ұсталғаны           180      173
                         Депозитке салынатын          180      177
                         жалақының сомасы,  
                         ............................
                         ............................ 
                         ____________________________     
                         Несиеге сатылған тауарлар    180      182
                         үшін ұсталды  
                         Шоттарға салымдар жөнінде     
                         қолма-қол ақшасыз аудару     180      183
                         бойынша ұсталғаны
Бас бухгалтер ________   Ерікті сақтандыру келісімі   180      184 
               (қолы)    бойынша ұсталды
______________________   Мүшелік кәсіподақ жарналары.  
(қолының толық жазылуы)  ның сомасы қолма-қол ақшасыз 180      185
                         аудару бойынша ұсталғаны
                         Банктің ссудалары бойынша    180      186 
Орындаушы __________     ұсталғаны    
    (лауазымы) (қолы)    Атқарушы құжаттар және басқа 180      187 
                         ұсталымдар бойынша ұсталғаны
______________________   ............................
(қолының толық жазылуы)  ............................
                         ............................
                         Әлеуметтік салықтан          200      159
                         есептелгені
                          "   "   "                   211      159
                         ...........................
                         ...........................
                         Барлығы
                        ___________________________________________________
     
     
                                            


                                                 N 405-нысанның арғы беті
___________________________________________________________________________
 Бюджеттік     Ведо.                  ЕСЕПТЕЛГЕНІ      
 жіктеменің    мос. _______________________________________________________
  мекемесі,    тың   штат қызметкерлеріне    штаттан тыс   Уақытша
бағдарламасы,          (жеке түрлеріне)    қызметкерлерге  жұмысқа  Барлық 
кіші бағдар.    N                                           жарам.  есеп. 
   ламасы                                                  сыздығы  телге.
Ақылы қызмет                                                жөнін.    ні
 көрсетуден                                                  дегі
  алынатын                                                  жәрдем.
 қаражаттың                                                  ақы
  түрлері            _______________________________________________
  Қызмет                               Бар.  ерек.  ерек.  күн. сома. 
көрсетілетін                           лығы  шелік  шелік  дері  сы
 мемлекеттік
мекемелердің
   атауы     
___________________________________________________________________________
     1          2     3  4   5   6   7  8      9      10    11    12    13 
___________________________________________________________________________
     

     Таблицаның жалғасы 1.
___________________________________________________________________________
                               Ұсталғаны     
___________________________________________________________________________
1-ші жарты  жинақтаушы  төлем   атқару.  несиеге  кәсіподақ          аралық
 жылдыққа   зейнетақы   көзде.  шы құ.   сатыл.   жарнала.           есеп 
  аванс     қорларына   рінен   жаттар    ған      рының             айы. 
            міндетті    ұстал.  бойынша  тауар.   сомасын            рысу
            зейнетақы    ған              лар      қолма-            кезе. 
            жарналары   жеке              үшін      қол              ңін.
                        тұлға.                     ақшасыз           дегі
                        лардан                     аудару            төлем 
                        алына.                     бойынша       
                         тын                        
                         таб.
                        салығы
___________________________________________________________________________
   14          15         16        17      18        19     21 22 23  24 
___________________________________________________________________________
     
     
     
     Таблицаның жалғасы 2.
_________________________________________________
              Берілетін 
____________   сомасы
 барлық     _____________  Әлеуметтік
ұсталғаны                   салықтан
               несиеге     есептелгені
_________________________________________________
   25            26            27           28
_________________________________________________  

     
     
     
                                                               408 нысан
_______________________________                      

                                            
_______________________________
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     _________ Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________

    Түрлі ұйымдармен есеп айырысу бойынша және аванстық төлем  
             тәртібінде жинақтаушы ведомость
<*>

---------------------------------------------------------------------
 NN  !Күні!N құжат    !Жеткізушінің!     Қосалқы шот бойынша
 р/р !    !           !атауы       !     айдың басындағы қалдық
     !    !           !            !---------------------------------
     !    !           !            !     дебет     !    кредит
---------------------------------------------------------------------
  1  ! 2  !     3     !     4      !       5       !        6
---------------------------------------------------------------------
     
---------------------------------------------------------------------
   Қосалқы шоттың дебеті           !    Қосалқы шоттың кредиті
---------------------------------------------------------------------
күні!төлем тапсы.!қосалқы шот!Барлы!күні  !құжат         ! сомасы
    !рысының N   !тардың кре !ғы   !      !нөмірі        !
    !            !диті       !     !      !              !
    !            !-----------!     !      !              !
    !            !   !   !   !     !      !              !
---------------------------------------------------------------------
 7  !      8     !9  !10 !11 ! 12  !  13  !      14      !     15
---------------------------------------------------------------------

                                            408 нысанның жалғасы
---------------------------------------------------------------------
     Қосалқы шоттардың  ! Екінші жазбалар ! Қосалқы шот бойынша айдың
     дебеті             !                 !  аяғындағы қалдық 
---------------------------------------------------------------------
  !  !  !  !  !  !  !   !  Д- ! Д- ! Д-   !    Дебет   !   Кредит
  !  !  !  !  !  !  !   !-----------------!            !
  !  !  !  !  !  !  !   !  К- ! К- ! К-   !            !
---------------------------------------------------------------------
16!17!18!19!20!21!22!23 ! 24  ! 25 !  26  !     27     !     28
---------------------------------------------------------------------

     Орындаушы  _____________ __________ _____________
                 (қызметі)   (қолы)   (қолының толық
                                        жазылуы)
     Бас бухгалтер    __________ _______________
                       (қолы)    (қолының толық
                                     жазылуы)

     Қосымша _________ бет
 

___________________________________        386 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     8 Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________

         Есеп беретін адамдармен есеп айырысулар жөніндегі жинақтаушы 
         ведомость
--------------------------------------------------------------------
NN !Аванстық   !Бюджет.    !Есеп беретін   !160 қосалқы шот бойынша
р/р!есеп       !ұйымның    !адамның тегі,  !ай басындағы қалдық
   !берудің    !коды       !аты, әкесінің  !
   !нөмірі     !           !аты            !------------------------
   !           !           !               !берешек   !дебет !кредит
   !           !           !               !пайда     !      !
   !           !           !               !болған    !      !
   !           !           !               !күн       !      !
--------------------------------------------------------------------
 1 !     2     !     3     !       4       !     5    !  6   !  7
--------------------------------------------------------------------
     
--------------------------------------------------------------------
Есеп беруге берілді және 160     !Аванстық пайдаланбаған сомасының 
қосалқы шоттың дебеті қайта      !қайтарылуы
шығындауға қайтарылды            !
---------------------------------!----------------------------------
күні !қосалқы   !күні !қосалқы   !күні ! 160 қосалқы шоттың кредиті
     !шоттың    !     !шоттың    !     !----------------------------
     !дебеті    !     !кредиті   !     !қосалқы шоттың дебеті
--------------------------------------------------------------------
  8  !     9    ! 10  !    11    ! 12  !           13
--------------------------------------------------------------------

                                          386 нысанның жалғасы
--------------------------------------------------------------------
          !Қосалқы шоттардың!Екінші жазба.!Айдың аяғын.!Анықтамалық
Есеп беру !        дебеті   !лар          !дағы қалдық !
бойынша   !-----------------!-------------!160 қосалқы !
шығыстардың  !  !  !  !  !  !Д- ! Д- ! Д- !шот бойынша !
сомасы бе.!  !  !  !  !  !  !-------------!            !-------------
кітілді   !  !  !  !  !  !  !   !    !    !            !
----------!  !  !  !  !  !  !К- ! К- ! К- !------------!іссапар кезінде
160 қосалқы  !  !  !  !  !  !   !    !    !дебет!кредит!тәуліктік        
шоттың    !  !  !  !  !  !  !   !    !    !     !      !төленгені
кредиті   !  !  !  !  !  !  !   !    !    !     !      !
---------------------------------------------------------------------
    14    !15!16!17!18!19!20!21 ! 22 ! 23 !  24 !  25  !     26
---------------------------------------------------------------------
Орындаушы   _____________          ____________  ______________
             (қызметі)             (қолы)       (қолының толық
                                                  жазылуы)
Бас бухгалтер    ____________   ______________
                  (қолы)        (қолының толық
                                    жазылуы)
Қосымша _______________ бет 
     
     
______________________________________      438 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     _________ Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________

     Активтерді, арзан құнды және тез тозатын заттарды, іш киімдерді, 
      төсек орын жабдықтарын киімдер мен аяқ-киімдерді әкелу және
              орналастыру жөніндегі жинақтаушы ведомость        
---------------------------------------------------------------------
NN !күні!Құжат!Құжаттың    !Материалдық  !Бюдж. !Қосалқы шоттардың дебеті
р/р!    !нөміріатауы       !жауап беретін!ұйым. !--------------------
   !    !     !            !адам         !ның   !    !     !    !
   !    !     !            !             !коды  !    !     !    !
---------------------------------------------------------------------
 1 ! 2  !  3  !     4      !      5      !   6  !  7 !  8  !  9 !10
---------------------------------------------------------------------
     
     
---------------------------------------------------------------------
  Қосалқы шоттардың кредиті           !  Екінші жазбалар
--------------------------------------!------------------------------
   !   !   !   !   !   !   !   !Барлы !   Д-   !   Д-    !    Д-
   !   !   !   !   !   !   !   !ғы    !------------------------------
   !   !   !   !   !   !   !   !      !   К-   !   К-    !    К-
---------------------------------------------------------------------
11 !12 ! 13! 14! 15! 16! 17! 18! 19   !   20   !   21    !    22
---------------------------------------------------------------------
     Орындаушы  _____________ __________ _____________
                 (қызметі)    (қолы)    (қолының толық
                                         жазылуы)
     Бас бухгалтер  _______________ _______________
                     (қолы)         (қолының толық
                                        жазылуы)
     Қосымша  _________ бет
     

____________________________________         398 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     _________ Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________

     Тамақ өнімдерінің кірісі бойынша жинақтаушы ведомосының жиынтығы
---------------------------------------------------------------------
NN !Материалдық жауап беретін!Бюдж.    !Жеткізушілердің атауы   
р/р!         адам            !сыныптама!-----------------------------      
   !                         !коды     ! ! ! ! ! ! !  !  !  !Жиыны
---------------------------------------------------------------------
 1 !            2            !    3    !4!5!6!7!8!9!10!11!12!   13
---------------------------------------------------------------------
     
--------------------------------------------------------------------
                 179 қосалқы шоттың кредиті
---------------------------------------------------------------------
                  Қосалқы шоттардың дебеті
---------------------------------------------------------------------
     "061"     !    "066"    !           !             !
---------------------------------------------------------------------
      14       !      15     !    16     !      17     !     18
---------------------------------------------------------------------
     Орындаушы _____________ __________ ____________
                (қызметі)   (қолы)    (қолының толық
                                         жазылуы)
     Бас бухгалтер ___________ ______________
                   (қолы)      (қолының толық
                                  жазылуы)
     Қосымша ________ бет




___________________________________          411 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     12 Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________
     
     Тамақ өнімдерін шығындау бойынша жинақтаушы ведомосының 
                            жиынтығы
-------------------------------------------------------------------------
NN !Материалдық жауап беретін!Бюдж.  !061 қо. ! Қосалқы шоттардың дебеті
р/р!           адам          !ұйымның!салқы   !--------------------------
   !                         !коды   !шоттың  !200!   !   !   ! 230
   !                         !       !кредиті !   !   !   !   ! 140
-------------------------------------------------------------------------
 1 !            2            !   3   !   4    ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 !  9
-------------------------------------------------------------------------

     Орындаушы _____________ __________ ____________
                (қызметі)   (қолы)    (қолының толық
                                         жазылуы)
     Бас бухгалтер ___________ ______________
                   (қолы)      (қолының толық
                                  жазылуы)
     Қосымша ________ бет



____________________________________        396 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     _________ Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________

      Материалдық шығыстар бойынша жинақтаушы ведомость 
------------------------------------------------------------------------
NN !күні!Құжат!Құжаттың    !Қосалқы шоттардың Қосалқы шоттардың дебеті
р/р!    !нөмірі атауы      !кредиті         !
   !    !     !            !----------------!---------------------------
   !    !     !            !  !  !   !  !   !  200     !            !
   !    !     !            !  !  !   !  !   !----------!------------!---
   !    !     !            !  !  !   !  !   !ерек!сома.!ерек.!сомасы!
   !    !     !            !  !  !   !  !   !    !сы   !     !      !
------------------------------------------------------------------------
 1 ! 2  !  3  !     4      !5 !6 !7  !8 ! 9 !10  ! 11  !12   ! 13   ! 14
------------------------------------------------------------------------
     
    
------------------------------------------------------------------------
               Оның ішінде бюджеттік ұйымдар бойынша  
               (материалдық жауап беретін адамдарға)
---------------------------------------------------------------------
       !       !       !       !      !      !      !        !
---------------------------------------------------------------------
   15  !  16   !   17  !  18   !  19  !  20  !  21  !   22   !  23
---------------------------------------------------------------------

     Қосалқы шоттардың кредиті бойынша айналым сомасы ________________
     
     Орындаушы _____________ __________ ____________
                (қызметі)   (қолы)    (қолының толық
                                         жазылуы)
     Бас бухгалтер ___________ ______________
                   (қолы)      (қолының толық
                                  жазылуы)
     Қосымша ________ бет
     

__________________________________                  386 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     8 Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________
                   
   Есеп беретін адамдармен есеп айырысулар жөніндегі жинақтаушы ведомость
---------------------------------------------------------------------
NN !Аванстық  !Бюдж.      !Есеп беретін  ! 160 қосалқы шот бойынша ай
р/р!есеп      !ұйымның    !адамның тегі, ! басындағы қалдық
   !берудің   !коды       !аты, әкесінің !---------------------------
   !нөмірі    !           !аты           !берешек    !дебет !кредит
   !          !           !              !пайда      !      !
   !          !           !              !болған     !      !
   !          !           !              !күн        !      !
--------------------------------------------------------------------
 1 !    2     !     3     !       4      !     5     !   6  !  7
--------------------------------------------------------------------
     
     
--------------------------------------------------------------------
     Есеп беруге берілді және    ! Аванстың пайдаланбаған сомасының
     160 қосалқы шоттың дебеті   !         қайтарылуы    
   қайта шығындауға қайтарылды   !----------------------------------
---------------------------------! күні ! 160 қосалқы шоттың кредиті
күні !қосалқы  !күні !қосалқы    !      !---------------------------
     !шоттың   !     !шоттың     !      ! қосалқы шоттың дебеті
     !дебеті   !     !кредиті    !      !
--------------------------------------------------------------------
  8  !    9    ! 10  !    11     !  12  !            13
--------------------------------------------------------------------
     
--------------------------------------------------------------------
          !Қосалқы шоттардың!Екінші жазба.!Айдың аяғын.!Анықтамалық
Есеп беру !        дебеті   !лар          !дағы қалдық !
бойынша   !-----------------!-------------!160 қосалқы !
шығыстардың  !  !  !  !  !  !Д- ! Д- ! Д- !шот бойынша !
сомасы бе.!  !  !  !  !  !  !-------------!            !-------------
кітілді   !  !  !  !  !  !  !   !    !    !            !
----------!  !  !  !  !  !  !К- ! К- ! К- !------------!іссапар кезінде
160 қосалқы  !  !  !  !  !  !   !    !    !дебет!кредит!тәуліктік        
шоттың    !  !  !  !  !  !  !   !    !    !     !      !төленгені
кредиті   !  !  !  !  !  !  !   !    !    !     !      !
---------------------------------------------------------------------
    14    !15!16!17!18!19!20!21 ! 22 ! 23 !  24 !  25  !     26
---------------------------------------------------------------------
Орындаушы   _____________          ____________  ______________
             (қызметі)             (қолы)       (қолының толық
                                                  жазылуы)
Бас бухгалтер    ____________   ______________
                  (қолы)        (қолының толық
                                    жазылуы)
Қосымша _______________ бет 
     


__________________________________            406 нысан
Бюджеттік ұйымның атауы           
(орталықтандырылған бухгалтерияның)

                     N 15 Мемориалдық ордер
                     19___ ж. ________________
     
              Балаларын ұстағаны үшін ата-аналармен есеп айырысу
                        бойынша ведомостардың жиынтығы
--------------------------------------------------------------------
   !            !         !Ай басындағы !Келген   !       !Ай        
NN !Бюджеттің   !Бюдж.    !берешек      !күндері  !Квитан.!аяғындағы 
р/р!ұйымның     !ұйымның  !             !үшін     !ция    !берешек
   !атауы       !коды     !             !есептелді!бойынша!
   !            !         !-------------!---------!төленді!      
   !            !         !дебет !кредит! Д 172   !       !----------
   !            !         !      !      !-------- !       !де-!кре-
   !            !         !      !      ! К 236   !       !бет!дит
---------------------------------------------------------------------
 1 !     2      !    3    !  4   !  5   !    6    !   7   ! 8 ! 9
---------------------------------------------------------------------

Орындаушы   _____________          ____________  ______________
             (қызметі)             (қолы)       (қолының толық
                                                  жазылуы)
Бас бухгалтер    ____________   ______________
                  (қолы)        (қолының толық
                                    жазылуы)
Қосымша _______________ бет 
                      
     
     
Оқығандар:     
          Багарова Ж.А.
          Икебаева А.Ж.