«Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 38-2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Мыналар:
1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі ұйым басшысының мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту сапасын бағалау саласындағы кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнын жаңарту аясында мектепке дейінгі ұйымдағы педагогикалық менеджмент» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беруді жаңғырту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық іс-әрекетін басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
5) осы бұйрықтың 5-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың әдіскерлеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында әдістемелік жұмыстарды ұйымдастырудың педагогикалық аспектілері» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
6) осы бұйрықтың 6-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың әдіскерлеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Квалиметрия негізінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесінің сапасын кешенді бағалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
7) осы бұйрықтың 7-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
8) осы бұйрықтың 8-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Педагогикалық квалиметрияның теориясы мен практикасы: мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбие мен оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
9) осы бұйрықтың 9-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепалды даярлықтың тәрбиешілеріне, педагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру парадигмасының өзгеруі жағдайында мектепке дейінгі және бастауыш білім беру мазмұнының сабақтастығын қамтамасыз ету» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
10) осы бұйрықтың 10-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың қазақ тілі педагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілін оқыту бойынша білім беру процесін жобалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы
11) осы бұйрықтың 11-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі шағын орталық тәрбиешілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Шағын орталық тәрбиешілерінің кәсіби іс-әрекетінің психологиялық-педагогикалық негіздері» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
12) осы бұйрықтың 12-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардағы ағылшын тілі педагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі ұйымдарда ағылшын тілін оқыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
13) осы бұйрықтың 13-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың музыкалық жетекшілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында музыкалық қызметкерлердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
14) осы бұйрықтың 14-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың психологтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивті білім беруді психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
15) осы бұйрықтың 15-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектепке дейінгі ұйымдардың дене тәрбиесі нұсқаушылары арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мазмұнын жаңарту аясында мектепке дейінгі ұйымның дене тәрбиесі нұсқаушысының кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
16) осы бұйрықтың 16-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім берудегі жаңа философиялық тұжырымдамалық ойлар негізінде мектептегі педагогикалық жүйені басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
17) осы бұйрықтың 17-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім мазмұнын жаңарту жағдайында орта білім беру ұйымдарының педагогикалық менеджменті» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
18) осы бұйрықтың 18-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын білім беру ұйымдарының директорларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Педагогикалық квалиметрия: инклюзивті білім беру жағдайында жалпы білім беретін мектептердің оқыту сапасын басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
19) осы бұйрықтың 19-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру сапасын басқару жүйесіндегі педагогикалық квалиметрия» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
20) осы бұйрықтың 20-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын шағын жинақты мектептің директорларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептің білім беру процесін басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
21) осы бұйрықтың 21-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту аясында мектепті басқарудың құзырлылық амалы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
22) осы бұйрықтың 22-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын шағын жинақталған мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Шағын жинақталған мектеп директоры орынбасарының инклюзивті білім беруді ұйымдастырудағы кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
23) осы бұйрықтың 23-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорының бейіндік оқыту жөніндегі орынбасарларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мазмұнды жаңарту аясында мектеп тәжірибесіндегі коучинг пен тәлімгерлікті ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
24) осы бұйрықтың 24-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорларының тәрбие жөніндегі орынбасарына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында отаншылдық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру тұлғаны тәрбиелеу мен әлеуметтендірудің негізі ретінде» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
25) осы бұйрықтың 25-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектеп директорларының тәрбие жөніндегі орынбасарына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде тәрбие мазмұнын жаңарту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
26) осы бұйрықтың 26-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқыту процесін жобалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
27) осы бұйрықтың 27-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Programme for International Student Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
28) осы бұйрықтың 28-қосымшасына сәйкес қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасында көптілді білім беру және білім мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде қазақ тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
29) осы бұйрықтың 29-қосымшасына сәйкес қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Content and Language Integrated Learning» пәні және тілдерді кіріктіру әдістемесін меңгеру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
30) осы бұйрықтың 30-қосымшасына сәйкес қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасында білім беру мазмұнын жаңарту аясында тілдерді деңгейлеп оқытуды меңгерту бойынша мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
31) осы бұйрықтың 31-қосымшасына сәйкес қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Content and Language Integrated Learning» пәні және тілдерді кіріктіру әдістемесін меңгеру бойынша мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
32) осы бұйрықтың 32-қосымшасына сәйкес оқыту орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Көпмәдени және көптілді білім беру жағдайындағы орыс тілі мен әдебиетінің заманауи сабағын жобалаудың әдістемесі» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
33) осы бұйрықтың 33-қосымшасына сәйкес орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Programme for International Student Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
34) осы бұйрықтың 34-қосымшасына сәйкес орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын критериалды бағалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
35) осы бұйрықтың 35-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын бастауыш сыныптағы ағылшын тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандартын енгізу жағдайында ағылшын тілін бірінші сыныптан бастап оқытудың мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
36) осы бұйрықтың 36-қосымшасына сәйкес өзбек тілінде оқытатын мектептердің өзбек тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Интерактивті оқыту әдістері арқылы мұғалімдердің кәсіби құзіреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
37) осы бұйрықтың 37-қосымшасына сәйкес ұйғыр тілінде оқытатын мектептердің ұйғыр тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Инновациялық технологияларды қолдану арқылы бастауыш мектеп оқушыларының оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
38) осы бұйрықтың 38-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартын ендіру жағдайында бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
39) осы бұйрықтың 39-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің жаратылыстану – математика пәндерінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Оқытудың білімдік нәтижелеріне жету сапасын бағалау бойынша мұғалімнің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
40) осы бұйрықтың 40-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің математика пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Programme for International Student Assessment» халықаралық зерттеулерін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық математикалық сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
41) осы бұйрықтың 41-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің математика пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың математикалық сауаттылығы мен шығармашылық қабілеттерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
42) осы бұйрықтың 42-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің информатика пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында информатика пәнін бесінші сыныптан оқытудың мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
43) осы бұйрықтың 43-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің информатика пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беруді жаңарту жағдайында информатиканы оқытуда Smart-технологияны пайдалану» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
44) осы бұйрықтың 44-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің ғылыми – жаратылыстану пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Programme for International Student Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың ғылыми-жаратылыстану функционалдық сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
45) осы бұйрықтың 45-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің жаратылыстану пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында «Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың мазмұндық-ұйымдастырушылық амалдары» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
46) осы бұйрықтың 46-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің химия, биология пәндерінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық ойлары аясында химияны (биологияны) оқыту процесін жобалаудың қазіргі әдістері» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
47) осы бұйрықтың 47-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің химия пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясын қолдану негізінде химия пәні сабағында оқушыларды оқыту сапасының квалиметриясы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
48) осы бұйрықтың 48-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің география пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «География пәнін оқытуда критериалды бағалау жүйесін енгізудің оқу-әдістемелік негіздері» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
49) осы бұйрықтың 49-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің биология пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Педагогикалық квалиметрия - білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында биология сабақтарында оқушылардың білім нәтижелерін бағалау құралы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
50) осы бұйрықтың 50-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің дінтану мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Жастар ортасында терроризм мен діни экстремизмнің алдын алу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
51) осы бұйрықтың 51-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің дінтану мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Дінтану негіздері» курсын оқытудың теориялық және әдістемелік негіздері» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
52) осы бұйрықтың 52-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің тарих және құқық мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру Отан тарихын оқыту мазмұнын жаңартудың негізі ретінде» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
53) осы бұйрықтың 53-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің тарих және құқық мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қоғамның әлеуметтік жаңғыруы кезеңінде тарих пәнін оқытуды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
54) осы бұйрықтың 54-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің тарих пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Б.Блум таксономиясы аясында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
55) осы бұйрықтың 55-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің музыка пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында музыка арқылы өскелең ұрпақтың дүниетанымын қалыптастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
56) осы бұйрықтың 56-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің бейнелеу өнері және сызу пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Бейнелеу өнері және сызу сабақтарында оқушылардың визуалды мәдениетін инновациялық технологиялар арқылы дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
57) осы бұйрықтың 57-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің технология пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мәңгілік Ел» идеясы аясында технология сабақтарында оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
58) осы бұйрықтың 58-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің дене шынықтыру пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Дене шынықтыру сабақтарында оқушылардың салауатты өмір салтын қалыптастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
59) осы бұйрықтың 59-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің алғашқы әскери дайындық оқытушы-ұйымдастырушыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Алғашқы әскери дайындық жүйесінде оқушылардың бойында қазақстандық патриотизмді қалыптастырудың қазіргі амалдары» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
60) осы бұйрықтың 60-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің әлеуметтік педагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беруді жаңарту жағдайында әлеуметтік педагогтің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
61) осы бұйрықтың 61-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің сынып жетекшілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі сынып жетекшілерінің кәсіби құзіреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
62) осы бұйрықтың 62-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің педагог-психологтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепте қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету және зорлық-зомбылықты болдырмау, жасөспірімдер арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
63) осы бұйрықтың 63-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Инклюзивті білім беруді дамыту жағдайындағы білім беру ортасының мазмұны» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
64) осы бұйрықтың 64-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Шағын жинақталған мектеп жағдайында инклюзивті білім беру – тең және қолжетімді біліммен қамтамасыз ету факторы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
65) осы бұйрықтың 65-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептің оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы интегративті амал» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
66) осы бұйрықтың 66-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Педагогикалық квалиметрияның теориясы мен әдістемесі: шағын жинақталған мектепте оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
67) осы бұйрықтың 67-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің кітапханашыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру ұйымының ақпараттық-білім беру кеңістігін қалыптастырудағы кітапхананың рөлі» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
68) осы бұйрықтың 68-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептердің әдістемелік бірлестіктерінің жетекшілеріне, кафедра меңгерушілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Педагогтердің кәсіби шеберлігін дамыту бойынша әдістемелік жұмысты ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
69) осы бұйрықтың 69-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептер мұражайының жетекшілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру ұйымдарында мұражай қызметін ұйымдастыру әдістемесі» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
70) осы бұйрықтың 70-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын мектептер педагог-ұйымдастырушыларына, аға тәлімгерлеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Девиантты мінез-құлықты мектеп оқушыларын рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде тәрбиелеу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
71) осы бұйрықтың 71-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын арнайы білім беру ұйымдарының басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Арнайы (түзету), интернат ұйымдарының педагогикалық-түзету жұмыстарының мазмұнын жаңарту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
72) осы бұйрықтың 72-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын арнайы білім беру ұйымдарының педагогтеріне, тәрбиешілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды оқыту мен тәрбиелеудің заманауи технологиялары» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
73) осы бұйрықтың 73-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын ұйымдардың дефектолог, логопед, сурдопедагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасында арнайы (түзету) білім беру жағдайында педагогтердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
74) осы бұйрықтың 74-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдеріндегі жазғы қалалық, қала сыртындағы, мектеп жанындағы сауықтыру лагерьлерінің басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Балалардың сауықтыру лагері басшысының қызметіндегі инновациялық амалдар» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
75) осы бұйрықтың 75-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде оқытатын қосымша білім беру педагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қосымша білім беру жағдайында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
76) осы бұйрықтың 76-қосымшасына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде біліктілікті арттыратын институттардың кафедра меңгерушілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында біліктілікті арттыру институттарындағы кафедралардың қызметін инновациялық форматта ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы;
77) осы бұйрықтың 77-қосымшасына сәйкес қалалық және аудандық білім бөлімдері басшыларына, орынбасарлары мен мамандарына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарын іске асыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы.
2. Мектепке дейінгі және орта білім, ақпараттық технологиялар департаменті (Ж.А. Жонтаева) заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оны мерзімді баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына» жіберуді;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастырылуын;
4) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он күн ішінде осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында қарастырылған іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне беруді қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым
Министрі А. Сәрінжіпов
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 1-қосымша
Мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйым басшыларын оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау қажеттілігі мектепке дейінгі ұйымдар әрекетінің негізгі бағыттарын білім беру жүйесіндегі жаңғырту өзгерістерістеріне сәйкес қайта қорытумен, білім беру процесін педагогтер мен тәрбиешілер қоғам, ата-ана және балалардың әлеуметтік тапсырыстарына жедел және үйлесімді жауап бере алатындай етіп ұйымдастырумен байланысты.
3. Бағдарлама мектепке дейінгі ұйым басшыларына мектепке дейінгі жастағы балалардың түйінді құзіреттерін қалыптастыруға бағытталған Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту саласындағы жаңа нормативтік құжаттарына, соның ішінде жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес білім беру процесін ұйымдастыруға қажетті білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру процесін жобалау аясында жаңа нормативтік құжаттарға сәйкес мектепке дейінгі ұйымдар басшыларының кәсіби құзыреттіліктерін жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Қазақстан Республикасы мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесін жаңғыртудың негізгі бағыттарын зерделеу;
2) білім беру процесін моделдеу, ғылыми зерттеулер жүргізу бойынша функционалдық сауаттылықтарын және жаңа нормативтік құжаттарға сәйкес басқару дағдыларын қалыптастыру;
3) мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық білім беру технологияларын пайдалану біліктерін қалыптастыру;
4) мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін ұйымдастыру сапасын бағалау және диагностиканы дамытуды мониторингтеу бойынша біліктерін қалыптастыру;
5) кәсіби әрекеттерді өзіндік талдауға, өз бетімен білім алуға және өзін-өзі іске асыруға қажеттіліктерін дамыту;
6) оқу процесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша (бұдан әрі - АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) мектепке дейінгі ұйымдарды дамыту бойынша нормативтік құжаттардың тұжырымдамалық негіздерін, мектепке дейінгі ұйымдарды тиімді корпоративті басқару бойынша көрнекті шет ел зерттеушілерінің түрлі теорияларының негізгі басымдықтарын; стандартқа және үлгілік бағдарламаға сәйкес мектепке дейінгі ұйымның білім беру процесін жобалаудың негіздерін; баланы ерте жастан қарқынды зияткерлік және психикалық дамыту бойынша әлемдік ғылымның жетістіктерін; мектепке дейінгі ұйымдарда педагогтің кәсіби дамуын психологиялық-педагогикалық қолдаудың қазіргі амалдарын біледі;
2) қазіргі менеджмент технологияларын қолданады, мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін үлгілік бағдарламаға сәйкес жобалайды, мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық технологияларды қолданады;
3) мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін ұйымдастыру сапасын бағалау және диагностиканы дамытуды мониторингтеу; қазіргі ғылыми зерттеулер негізінде басқару тәжірибесін жетілдіру, зерттеу жүгізу және өз әрекетін талдау дағдыларын меңгерген; басқарушылық және педагогикалық әрекеттерді қарқындату жағдайында қазіргі АКТ-технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) басқарушылық
4) мазмұндық;
5) технологиялық;
6) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. «Мәңгілік Ел» Ұлттық білім беру жүйесін құру міндеттері», 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, «Мектепке дейінгі білім беруді жаңартудағы қазіргі бағыттар» (Сингапур Республикасыны тәжірибесінен), «Мектепке дейінгі ұйымдардағы (бұдан әрі - МДҰ) нормативтік–құқықтық қызмет негіздері», «Қазақстан Республикасы балалардың құқығын қорғау Конвенциясын жүзеге асыру мәселелері» мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) «Педагогтердің жаңалықтарды қабылдау мен меңгерудегі қиындықтары мен кедергілері»;
2) «МДҰ басшысы іс-әрекетінің өзіндік менеджменті»;
3) «Ұйымның имиджі»;
4) «Көшбасшылық және басқару»;
5) «Үлгілік бағдарламаның талаптарына сәйкес тәрбие процесін ұйымдастыру талаптары;
6) Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық қолдау ерекшеліктері».
10. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы негізінде мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу және рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру»;
2) «Балаларды ерте жастан дамыту (М.Монтессори, М.Ибука, Р.Штайнер и др.) және (Н. Зайцев, М. Воскобович, Б.Никитин) әдістері мен педагогикалық жүйелердің ғылыми-теориялық және тұжырымдамалық негіздері».
11. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген «Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту стандартындағы (бұдан әрі - ҚР МЖММТОС) білім беру салаларының сипаттамасы»;
2) «ҚР МЖММТОС мақсаттық индикаторларды технологиялық жүзеге асыру»;
3) «Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде «Денсаулық» білім беру саласы міндеттерін мониторингтеу және ілеспелеуді жүзеге асыру»;
4) «МДҰ дамытушылық технологиялар негізінде «Коммуникация», «Таным» және «Шығармашылық» білім беру салаларының міндеттерін мониторингтеу және ілеспелеуді жүзеге асыру», ««Коммуникация», «Таным» білім беру салаларының міндеттерін М.Монтессори педагогикалық жүйесіне сәйкес құру»; «Аттестация өткізу жағдайында МДҰ қызметінін ұйымдастырушылық–әдістемелік және дидактикалық негіздері»;
5) «МДҰ жобалау менеджментінін технологиясы»;
6) «МДҰ білім беру жағдайында инклюзивтік білім берудің міндеттерін жүзеге асыру»;
7) «Шығармашылық жобаларды қорғау «Мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісін жобалау»;
8) Топтық рефлексия».
12. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) МДҰ коучинг басқару түрінің бірі;
2) МДҰ басшысының жұмысында АКТ-технологияларын қолдану;
3) Педагогикалық желілік қоғамдарды құру.
13. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) МДҰ ойын технологиялары;
2) МДҰ көптілдік ортаны құру; МДҰ тиімді басқару;
3) Тәрбиешілердің ата-анамен жұмыс жасау түрлері мен әдістері;
4) МДҰ қоғамдық аккредитациялау мәселесі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) құзіреттілікті дамытудың бір өзекті саласы бойынша тәрбиешілермен шағын сабақ құрастыру;
2) оқытудың инновациялық технологияларын қолданып мектепке дейінгі топтардағы сабақтың технологиялық картасының жобасын құрастыру;
3) тәрбиешілерге арналған бағалау критерийлерімен деңгейлік тапсырмалар тізбегін құрастыру;
4) педагогикалық кеңес ұйымдастыру және өткізу бойынша бағалау критерийлерін құру;
5) мектепке дейінгі ұйымдардың басшыларының желілік қауымдастығында парақша құру;
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) басшының кәсіби сауаттылығы - қазіргі мектепке дейінгі білім беру жүйесінін басым бағдары;
2) мектепке дейінгі білім беру ұйымын басқарудың қазіргі бағыттары;
3) мектепке дейінгі білім беру ұйымы басшылары қызметінің мазмұны;
4) құзыреттілік стандартын енгізу жағдайында мектепке дейінгі білім беру ұйымы басшыларынын бақылау –аналитикалық қызметі;
5) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында білім беру үдерісін жобалаудың қазіргі бағыттары;
6) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары педагогтерінің сапалы білім беру қызметін бағалау критерийлері;
7) МДҰ меңгеруші/әдіскерінің қызметін ұйымдастырушылық-мазмұндық моделдеу;
8) мектепке дейінгі білім беру ұйымы қызметінің мазмұның жоспарлау;
9) мектепке дейінгі білім беруде тәрбие мен оқыту мазмұнын жобалау технологиясы;
10) мектепке дейінгі білім беру ұйымдардағы иновациялық технологиялар және дамытушылық әдістердің тұжырымдамалық негіздері;
11) мектеп жасына дейінгі тұлғаны дамытуды мониторингтеу мәселесі;
12) мектеп жасына дейінгі балалар үшін жеке білім беру бағыттарын құрудың мәселесі;
13) тұлғаның құқығымен еркіндігін жүзеге асыру, білім алушыларға көмектесу және қолдау көрсету, әлеуметтік қорғау бойынша шаралар;
14) оқу мен дамытуда түрлі қиындықтар туындайтын балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру;
15) мектеп жасына дейінгі балалардың түйінді құзыреттерін қалыптастыру процесінде М. Воскобович, Дьенеш, Г.Доман, М.Монтессори, «Step by Step» әдістерінің дамыту мүмкіндіктерін қолдану;
16) МДҰ тікелей, жанама, мәселелік, және дамыта оқыту;
17) МДҰ дамытушылық заттық- кеңістік ортасы. Іске асыру талаптары;
18) мектеп жасына дейінгі баланың түйінді құзыреттерін дамытуда МДҰ отбасы арасындағы байланыс;
19) мектепке дейінгі білім беру ұйымының менгеруші/әдіскерінін «Тайм блокноты» (мектепке дейінгі білім беру ұйымының жоспарлау жүйесін белгілейтін құжат);
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын іс-шараны презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 23.08. 2012 № 1080//
9) Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты: Қаулысы № 1080. - 23 тамыз 2012 жыл
10) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы: бұйрық № 521. - Астана, 16 қараша 2009 жыл
11) Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспарды бекіту туралы: Үкіметтің қаулысы № 873.- 29 маусым 2012 жыл
12) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің «Педагогикалық қызметкерлер мен оларға теңестірілген тұлғалар лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары»: бұйрық № 338.- 13 шілде 2009 жыл
13) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің «Педагог қызметкерлерді аттестациялау ережесін бекіту туралы»: бұйрық № 16.- 22 қаңтар 2010 жыл
14) «Зерек бала», «Алғашқы қадам», «Біз мектепке барамыз» мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына арналған бағдарламалар кешені.- Алматы, 2010
15) Бакраденова А. Орыс тілінде жұмыс істейтін балабақшада қазақ тілін оқыту методикасы/ А. Бакраденова, А. Б.Баймұратова. - Алматы «Рауан», 1992
16) Жанәбілова А.К. Тіл дамыту жұмыстарының инновациялық технологиялары.- Өскемен, 2008
17) Нағымжанова Қ.М. Инновациялы-креативті технологиялар. - Өскемен, 2005.
«Мектепке дейінгі ұйымдарда білім
беру процесін жалпы білім берудің
жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес
жобалау» тақырыбындағы мектепке
дейінгі ұйым басшыларына арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәрістер |
Диалог-дәріс |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
Семинар - тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
КТС |
Шеберлік сыныбы |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Диагностика |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
І |
Нормативті - құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Мектеп ке дейінгі білім беруді жаңартуда қазіргі бағыттар (Сингапур Республикасыны тәжірибесінен) |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
МДҰ нормативтік–құқықтық қызмет негіздері. ҚР балалардың құқығын қорғау Конвенциясын жүзеге асырудағы мәселелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Басқарушылық модуль |
2 |
2 |
2 |
8 |
14 |
||||||||
2.1 |
Педагогтердің жаңалықтарды қабылдау мен меңгерудегі қиындықтар мен кедергілері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Ұйымның имиджі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Көшбасшылық және басқару |
4 |
4 |
|||||||||||
2.4 |
Үлгілік бағдарламаның талаптарына сәйкес тәрбие үдерісін ұйымдастыру талаптары. Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.1 |
«Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы негізінде мектеп жасына дейінгі балалардың тәрбиелеу, рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Балаларды ерте жастан дамытуда (М.Монтессори, М.Ибука, Р.Штайнер и др.) және (Н. Зайцев, М. Воскобович, Б.Никитин) әдістер мен педагогикалық жүйелердің ғылыми-теориялық және тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Мазмұндық модуль |
2 |
2 |
8 |
4 |
10 |
4 |
4 |
34 |
|||||
4.1 |
ҚР МЖББМС мектепке дейінгі тәрбие және білім беру стандартындағы білім беру салаларының сипаттамасы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
ҚР МЖББМС мектепке дейінгі тәрбие және білім беру стандартындағы мақсаттық индикаторларды технологиялық жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде «Денсаулық» білім беру саласы міндеттерін мониторингтеу және ілеспелеуді жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
МДҰ дамытушылық технологиялар негізінде «Коммуникация», «Таным» және «Шығармашылық» білім беру салаларының міндеттерін мониторингтеу және ілеспелеуді жүзеге асыру |
4 |
4 |
|||||||||||
4.5 |
«Коммуникация», «Таным» білім беру салаларының міндеттерін М.Монтессори педагогикалық жүйесіне сәйкес құру |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
4.6 |
Аттестация өткізу жағдайында МДҰ қызметінін ұйымдастырушылық –әдістемелік және дидактикалық негіздері |
4 |
4 |
|||||||||||
4.7 |
МДҰ жобалау менеджментінін технологиясы |
4 |
4 |
|||||||||||
4.8 |
МДҰ білім беру жағдайында инклюзивтік білім берудің міндеттерін жүзеге асыру |
4 |
4 |
|||||||||||
4.9. |
Шығармашылық жобаларды қорғау «Мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісін жобалау». Топтық рефлексия |
4 |
4 |
|||||||||||
5. |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Коучинг МДҰ басқарудың бір түрі ретінде. |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
МДҰ басшысының жұмысында АКТ-технологиялары. Педагогикалық желілік қауымдастықтарды ұйымдастыру |
4 |
4 |
|||||||||||
6. |
Вариативтік модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
6.1 |
МДҰ ойын технологиялары |
|||||||||||||
6.2 |
МДҰ көптілдік ортаны құру. МДҰ тиімді басқару. |
|||||||||||||
6.4 |
Тәрбиешілердің ата-анамен жұмыс жасау түрлері мен әдістері |
|||||||||||||
6.5 |
МДҰ қоғамдық аккредитация мәселелері |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
12 |
6 |
4 |
2 |
26 |
4 |
10 |
4 |
4 |
72 |
«Мектепке дейінгі ұйымдарда білім
беру процесін жалпы білім берудің
жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес
жобалау» тақырыбындағы мектепке
дейінгі ұйым басшыларына арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
А) 07.12.2010 ж
B) 07.11.2010 ж
C) 07.10.2010 ж
D) 07.19.2010 ж
2. Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру стандартының мазмұнында баланың құзыреттілігі, даму индикаторлары және жеке даму бағдарламасы алғашқы қай стандарт мазмұнында белгіленген?
А) 2012 жылдың 23 тамызында бекітілген
B) 2012 жылдың 23 қыркүйегінде бекітілген
C) 2008 жылдың 23 тамызында бекітілген
D) 2015 жылдың 25 қыркүйеге бекітілген
3. «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтiк медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау туралы» Заң Қазақстанда қай жылы қабылданды?
А) 2002
B) 2001
C) 1997
D) 1995
4. Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру стандартының мазмұнында қандай білім салалары белгіленген?
А) «Қатынас», «Таным», «Әлеуметтендіру», «Денсаулық», «Шығармашылық»
B) «Қатынас», «Танымдылық», «Әлеумет», «Денсаулық», «Шығармашылық»
C) «Тілдік», «Таным», «Әлеумет», «Денсаулық»
D) «Қатынас», «Таным», «Әлеумет», «Денсаулық», «Шығармашылық»
5. Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы қашан қабылданды?
А) 16.11.2009 ж
B) 30.10.2009 ж.
C) 04.8.2009 ж.
D) 10.09.2009 ж.
6. Қай ғалымның тұжырымында басқару стильдері келесі топтарға бөлінеді: бір жақты автократтық стиль; билікті біркелкі қолдана отырып басқару стилі; өндіріс процесіне немесе тұтастай жұмыс процесіне біркелкі қатыса отырып басқару стилі; парламенттік сипаттағы басқару стилі; бағыныштылар негізінен дербес
А) Х.Кох
B) К.Роджерс
C) Б. Блум
D) Л.Выготский
7. Ұжым теориясынын авторы:
А) Коменский Я.А.
B) Алтынсарин И.
C) Дистервег Г.А.
D) Макаренко А.С.
8. Кеңес педагогикасының дамуына барынша үлес қосқан педагог?
А) А. Луначарский
B) Н.К. Крупская
C) А. Макаренко
D) П.П. Блонский
9. Эльконин мен Давыдовтың оқу процесін ұйымдастыру жүйесіндегі негізгі принцип:
A) Оқуды жекеден жалпыға ұйымдастыру
B) Логиканың абстрактіліктен нақтылыққа ауысуы;
C) Білімнің үлкен көлеміне ие болу;
D) Логикалық формаларды меңгеру принципі;
10. Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбие және білім беру стандартының мазмұнында неше білім беру саласы айқындалған?
А) 5
B) 7
C) 4
D) 6
11. Мектепке дейінгі және мектеп педагогикалық қызметкерлері аттестациядан мезгілінен ерте өте алатын жағдайлар:
А) әдістемелік нұсқаулықтар дайындапбасып шығарса;
B) тәжірибесі облыстық немесе республика деңгейінде таратылса;
C) жоғарғы және орта кәсіби білім деңгейі бар жағдайда.
D) біліктілікті арттыру курсынан өткеннен кейін
12. Мектепке дейінгі ұйымның базистік оқу жоспары реттейді:
А) сабақта баланың сабақ жүктемесінің минималды көлемін
B) оқу үрдісінің ұзақтылығын
C) педагогикалық үрдістің ұзақтылығын;
D) білім беру әрекеттерін жоспарлауды
13. Қай технологияның мазмұнында білім беру үдерісіне ата-аналардың тәжірибесін тартуға негізделген:
А) Тәй-тәй технологиясында
B) М. Монтессорий педагогикасында
C) Ойын технологиясында
D) Дамыта оқыту технологиясында
14. Білім беру бағдарламаларын басты әдістемелік қолдау не болып табылады
А) технологиялық карта
B) циклограмма
C) перспективалық жоспарлау
D) сабақты құрастыру
15. Технологиялық карта дегеніміз не?
А) жаңа форматтағы конспект
B) сабақтың талдауын жасайтын құрал
C) құжаттың жаңа формасы
D) ҰОӘ баланың танымдық әрекеттерін басқаратын жосапар
16. Бағалаудың басты мақсаттары:
А) болжау және сұрыптау
B) уәж, оқытудың қиындықтарын анықтау, болжау, сұрыптау, бақылау, орындау
C) уәж, кері байланыс, оқыту қиындықтарын анықтау, болжау, сұрыптау, стандартты бақылау, орындау, оқыту бағдарламасының мазмұны мен оқыту стилін бақылау
D) уәж, оқытудың қиындықтарын анықтау, болжау, сұрыптау, бақылау, орындау, оқыту бағдарламасының мазмұны мен оқыту стилін бақылау
17. Критериалды бағалау дегеніміз:
А) жеке қалыптасатын және оқу мен оқудан тыс кездегі белсенділігін, дайындық деңгейін көрсететін оқушының тұлғалық жетістіктері
B) пән бойынша оқушылардың білімі мен үлгерімін жан-жақты сипаттайтын және көпбаллды шкаламен өлшенетін сандық мөлшер
C) білім беру мазмұны мен мақсаттарына сәйкес оқушылардың нақты айқындалған оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген критерийлер үдерісінде барлық оқушыларға алдын ала белгілі болған үдеріс
D) барлық жауаптар дұрыс
18. Оқыту үшін бағалау бұл:
А) оқушының қазіргі уақытта не оқып білгенін жинақтау;
B) білім алушылар өздерінің оқудың қандай сатысында тұрғанын, қандай бағытта даму керек және қажетті деңгейге қалай жету керек екендігін анықтау;
C) оқушылар тобының қол жеткізген табыстарын салыстыру;
D) балл немесе деңгей түрінде келтірілген мәжелікке жету;
19. Тұлғаның оқу-танымдық қызметін жан-жақты жандандыруға бағытталған оқу үдерісін ұйымдастыру және жүргізу:
А) интербелсенді оқу
B) ұжымдық оқу
C) ақпараттық оқу
D) дәстүрлі оқу
20. М.Монтессорийдің педагогикалық қағидаттары:
А) тәжірибеге бағытталуы, ғылымилық
B) мезгілдік, жүйелік
C) еркіндік, жас ерекшеліктерін ескеру
D) ғылымилиқ, жүйелік
21. Педагогикалық технология дегеніміз практикада жүзеге асырылатын педагогикалық жүйе жобасы анықтамасыны авторы
А) В.П. Беспалько
B) Г.К. Селевко
C) Ж.К. Қараев
D) Ж.У.Кобдикова
22. Жобалау әрекетін қалай қарастыру қажет?
А) білім беру нәтижесі
B) мұғалімнің негізгі әрекеті
C) оқушының негізгі оқу әрекеті
D) білім беру нәтижелеріне қол жеткізу құралы ретінде
23. Топтық жұмыс құрудың негізгі қағидаты:
А) әрекет ету қағидаты
B) іздену қағидаты
C) сәйкестендіру қағидаты
D) бірлесе әрекет ету қағидаты
24. Педагогикалық технологияға тән негізгі ұстаным
А) толықтығы
B) ғылымилығы
C) мақсаттың диагностикалылығы
D) интерактивтілігі
25. Сын тұрғысынан ойлау технологиясының құрылымы:
А) көру мен оқу
B) талдау мен сараптау
C) дәлелдеу мен салыстыру
D) оқу мен үйрену
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
С |
А |
В |
С |
В |
А |
В |
А,В |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
А |
А |
В |
С |
В |
С |
В |
D |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
А |
В |
В |
В |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 2-қосымша
«Мектепке дейінгі ұйым басшысының мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту сапасын бағалау саласындағы кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі ұйым басшысының мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту сапасын бағалау саласындағы кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйым басшыларының оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі білім берудің сапасын арттыру көкейкесті мәселе болып табылады, себебі белгілі бір дәрежеде ол өзінен кейінгі білім беру деңгейлерінің сапасына тікелей әсер етеді. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі міндеттерінің бірі ретінде білім беруді бағалаудың заманауи жүйесін құру көрсетілген. Сол сияқты оның бағдарламалық мақсаттарының бірі – балаларды сапалы мектепке дейінгі тәрбиемен және біліммен толық қамту. Қазақстанның әлемнің алдыңғы қатарлы дамыған 30 елінің қатарына кіру тұжырымдамасы мектепке дейінгі білім берудің сапасымен тікелей байланысты бірқатар талаптар қойып отыр.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдар басшыларының білім беру сапасын бағалау әдіснамасы мен әдістері саласындағы құзыреттілігін қалыптастыруға және дамытуға бағытталған. Бағдарлама мазмұны білім беру сапасын бағалау саласындағы нормативтік құжаттарды, квалиметрияның теориялық және практикалық мәселелерін қарастыруға, өлшемдердің мәліметтерін өңдеу және талдау, мектепке дейінгі ұйым жағдайы мен тиімділігін бағалау, т.б. бойынша тәжірибе жинақтауға бағдарланған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау саласындағы мектепке дейінгі ұйымдардың басшысының кәсіби құзыреттілік деңгейін арттыру болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) мектепке дейінгі білім берудің сапасы саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басым бағыттарын түсінігін қалыптастыру;
2) педагогикалық квалиметрияның теориялық және әдіснамалық негіздерін ашу;
3) педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын қолдану арқылы мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау моделін жобалау дағдысын қалыптастыру;
4) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау құралдарын жасауда, мәліметтерді өңдеуде және нәтижелерін шығаруда бағдарламалық қамтамасыз етуді және ақпараттық-коммуникативтік технологияларды (бұдан әрі- АКТ) пайдалану құзырының дамуын қамтамасыз ету;
5) курстан кейінгі кезеңде үздіксіз кәсіби өзіндік дамуға түрткі болу.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) мектепке дейінгі білім берудің сапасы саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басым бағыттарының мәнін; педагогикалық квалиметрияның теориялық және әдіснамалық негіздерін; педагогикалық квалиметрия және Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының талаптарына сәйкес мектепке дейінгі білім берудің сапасын сипаттайтын параметрлерді біледі;
2) тәрбие-білімдік әсер етудің тиімділігін бағалау әдістемелерін таңдауды; педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын қолдану арқылы мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау моделін жобалауды; мектепке дейінгі білім беру сапасын диагностикалауды; бағдарламалық қамтамасыз етуді және АКТ пайдалану арқылы мәліметтерді өңдеуді және нәтижелерді шығаруда мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау құралдарын құрастыруды; курстан кейінгі кезеңде үздіксіз кәсіби өзіндік даму траекториясын жасай алады;
3) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау үшін критерийлер, құралдар, бақылау-бағалау материалдарын жасау; мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау барысында алынған нәтижелерді жинақтау мен өңдеу; педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын таңдауды негіздеу; зерттеу нәтижелерін MS PowerPoint, Prezi.com редакторларында көрсету дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы мамандар үшін қосымша басқарушылық модуль енгізіледі.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты негізінде Қазақстан Республикасының білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесін құру мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модульде Қазақстан Республикасыңың заманауи білім беру саясатының аясында инклюзивті білім беруді қолдау ерекшеліктері және осы бағыттағы халықаралық тәжірибені қарастыруға бағытталған.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру жүйесінің тиімділігін бағалауға кешенді тұрғыдан келу;
2) психологиялық-педагогикалық диагностика, диагностика моделі мен әдістемелері;
3) ерекше білім беруге қажеттіліктері бар балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мектепке дейінгі білім беру сапасы: проблемалар және оларды шешу жолдары;
2) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалаудың әдіснамалық тұрғылары;
3) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалаудың функциялары;
4) мектепке дейінгі білім беру сапасын сипаттайтын параметрлер;
5) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау әдістері;
6) педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері; мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау моделін жобалау.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мәтіндік және кесте редакторларын пайдалану арқылы сауалнамалық инструментарий жасау;
2) MS Excel құралдары арқылы мәліметтерді енгізу, өңдеу және талдау;
3) MS PowerPoint, Prezi.com редакторларында нәтижелерді көрсетуге бағытталған практикалық тапсырмалар орындалады және қашықтықтан оқытудың әдістері, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар).
13. Вариативтік модульде тыңдаушылардың олардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектепке дейінгі ұйым басшысының педагогикалық квалиметрия саласындағы технологиялық құзыреттілігін дамыту;
2) педагогтердің интерпретацияық іскерліктерін дамыту;
3) мектепке дейінгі ұйым басшысының білім беру сапасын қамтамасыз етудегі рефлексиялық мәдениеті;
4) мектепке дейінгі ұйым басшысының зерттеу нәтижелерін ұсынудағы ақпараттық құзыреттілігін дамыту тақырыптарының бірін таңдауға мүмкіндік беріледі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль 2-ден 6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
14. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 2 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын шара көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) курстың педагогикалық глоссарийін құрастыру;
2) бағдарлама дәрістері бойынша тірек конспектілерін/түсініктер картасын/кластерлерін құру;
3) маңызды кәсіби-тұлғалық қасиеттердің өзіндік диагностикасын жасау және интерпретациялау;
4) балалардың бес білімдік сала бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнын меңгеруін зерттеу бойынша әдістемелер батареясын құрастыру;
5) отбасының мектепке дейінгі ұйым қызметіне сұранысының қанағаттандырылуын зерттеу бойынша әдістемелер батареясын құрастыру;
6) мектепке дейінгі ұйымның денсаулық сақтау іс-әрекетін зерттеу бойынша әдістемелер батареясын құрастыру;
7) мектепке дейінгі ұйымның психологиялық-педагогикалық қолайлылығын зерттеу бойынша әдістемелер батареясын құрастыру;
8) мектепке дейінгі ұйымның заттық-дамытушы ортасын зерттеу бойынша әдістемелер батареясын құрастыру;
9) баланың кіріктірілген ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін талдау;
10) білімдік нәтижені бағалаудың диагностикалық өлшеуіштерін құрастыру (білім саласы – таңдау бойынша).
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау процедурасының моделі;
2) мектепке дейінгі білім беру сапасын әлеуметтік-педагогикалық бағалау моделі;
3) мектепке дейінгі ұйым тәрбиеленушілерінің адамгершілік-рухани дамуының білім беру ортасын бағалау моделі;
4) тәрбиешінің тәрбиеленуші отбасымен әлеуметтік әріптестігін бағалау моделі;
5) аймақтық және этномәдени ерекшеліктерді есепке ала отырып мектепке дейінгі ұйымның заттық-дамыту ортасы сапасын бағалау моделі;
18. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
20. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
23. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) Алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
27. Шағын шараны таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
28. Шағын шараны таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, 2014 жыл, 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3)Қазақстанның әлемнің алдыңғы қатарлы дамыған 30 елінің қатарына кіру тұжырымдамасы //http://adilet.zan.kz/rus/docs/U1400000732
4) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html
5) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010.
6) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 23.08. 2012 № 1080// www.online.zakon.kz.
31. Негізгі әдебиеттер:
7) Калейчик М.М. Квалиметрия: учебное пособие. – М.: МГИУ, 2007.–198с.
8) Никитина С.В.Оценка результативности и качества дошкольного образования: науч.-метод. рекомендации и информационные мат. – М.: Линка-Пресс, 2008. – 216 с.
9) Повышение качества профессионального развития педагога: Коллективная монография / Под ред. д.п.н. С.Д. Мукановой. – Караганды: Типография «Tengri», 2015. – 232с.
10) Свирская Л.В. Методика ведения педагогических наблюдений. – СПб.: Образовательные проекты; М.: ЛИНКА-ПРЕСС,2010. – 144с.
9) Федюкин В.К. Основы квалиметрии. – М.: Изд-во «ФИЛИНЪ», 2004. – 296 с.
32. Қосымша әдебиеттер:
11) Кусаинов А.К. Качество образования в мире и в Казахстане: монография. – М.: Мультипринт, 2014. – 204 с.
12) Национальная система оценки качества образования Республики Казахстан: принципы и перспективы развития: научное издание/ Ж.К. Туймебаев и др. - Астана: Сарыарка, 2007. – 271 с.
13) Оценка качества образования в современном образовательном учреждении: опыт, проблемы, перспективы: Сборник научных трудов по материалам Всероссийской научно-практической конференции «Оценка качества образования в современном образовательном учреждении: опыт, проблемы, перспективы». 11-12 октября 2012 г./ Игошев Б.М., Ларионова И.А., Дегтерев В.А., Казачихина М.В., Славина А.С. – Екатеринбург: Уральский государственный педагогический университет (УрГПУ), 2012. – 228 с.
14) Старков А.Н. Комплексная оценка качества деятельности дошкольного образовательного учреждения на основе квалиметрии: дис. …канд.пед.наук. – Магнитогорск, 2007. – 198 с.
15) Субетто А.И. Квалиметрия человека и образования: генезис, становление, развитие, проблемы и перспективы// Материалы XI симпозиума «Квалиметрия в образовании: методология, методика и практика» – М.: Исследовательский центр проблем качества подготовки специалистов, 2006. – 97 с.
«Мектепке дейінгі ұйым басшысының
мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту
сапасын бағалау саласындағы кәсіби
құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Білім беру сапасын бағалаудың халықаралық зерттеулері. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстанның әлемнің алдыңғы қатары дамыған 30 елінің қатарына кіру тұжырымдамасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Білім беру жүйесінің тиімділігін бағалауға кешенді тұрғыдан келу Психологиялық-педагогикалық диагностикалаудың әдіснамалық тұрғылары |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Тәрбие және білім беру ортасының тиімділігін диагностикалау моделі Тәрбие-білімдік әсер етудің тиімділігін диагностикалау әдістемелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Басқарушылық модуль |
2 |
2 |
|||||||||||
Қазақстан Республикасыңың заманауи білім беру саясатының аясында инклюзивті білім беруді қолдау ерекшеліктері. Халықаралық тәжірибе. |
2 |
2 |
||||||||||||
4. |
Мазмұндық модуль |
8 |
2 |
2 |
14 |
6 |
2 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||
4.1 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасы: проблемалар және оларды шешу жолдары |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалаудың әдіснамалық тұрғылары |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалаудың функциялары |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын сипаттайтын параметрлер |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.7 |
Мектепке дейінгі ұйымның білімдік қызметін өзіндік зерттеу |
2 |
2 |
|||||||||||
4.8 |
Мектепке дейінгі ұйымның бағдарламалық, оқу-әдістемелік және кадрлық қамтамасыз етілуін талдау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.9 |
Балалардың бес білімдік сала бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнын меңгеруін зерттеу әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.10 |
Отбасының мектепке дейінгі ұйым қызметіне сұранысының қанағаттандырылуын зерттеу әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.11 |
Мектепке дейінгі ұйымның денсаулық сақтау іс-әрекетін зерттеу әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.12 |
Мектепке дейінгі ұйымның психологиялық-педагогикалық қолайлылығын зерттеу әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.13 |
Мектепке дейінгі ұйымның заттық-дамытушы ортасын зерттеу әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.14 |
Алынған нәтижелерді жинақтау және өңдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
4.15 |
Алынған нәтижелерді интерпретация |
2 |
2 |
|||||||||||
4.16 |
Алынған нәтижелерді ұсыну |
2 |
2 |
|||||||||||
4.17 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау моделінің құрамдас бөліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.18 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау моделін жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.19 |
Кіру/шығу диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.20 |
Мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау моделі жобасын қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Технологиялық модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
5.1 |
Сауалнамалық инструментарий жасауда мәтіндік және кесте редакторларын пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
MS Excel құралдары арқылы МДҰ өткізілген сауалнама мәліметтерді енгізу, өңдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
MS Excelде қарапайым бөліністерді талдау және графиктер құру, жағдаяттық нормалармен салыстыру |
2 |
2 |
|||||||||||
5.4 |
google-сауалнамасының мәліметтерін талдау: жедел талдау және MS Excel-ге экспорттау |
2 |
2 |
|||||||||||
5.5 |
MS Word редакторындағы талдау процедуралары, мәліметтерді интерпретациялау, талдау есебін дайындау |
2 |
2 |
|||||||||||
6. |
Вариативтік модуль |
4 |
8 |
|||||||||||
6.1 |
Таңдау курсы: |
4 |
4 |
|||||||||||
6.2 |
Шеберлік сыныбы: |
|||||||||||||
Барлығы: |
16 |
4 |
2 |
2 |
16 |
20 |
2 |
6 |
2 |
2 |
72 |
«Мектепке дейінгі ұйым басшысының
мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту
сапасын бағалау саласындағы кәсіби
құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы Жол – болашаққа бастар жол» 11.11.2014 ж. атты Қазақстан халқына Жолдауында жарияланды:
А) экономикалық құрылымдық реформасы;
В) баға саясаты;
С) жаңа экономикалық саясат;
D) құрылымдық-инвестициялық саясат.
2. Инклюзивті білім беру негізіне қойылған ұстаным, қамтамасыз етеді:
А) адамды қарсы кез келген дискриминацияны (кемсіту, құқығын шектеу) жоюды;
В) білім беру қызметтеріне қолжетімділікті;
С) дарында балалар үшін арнайы ортаны;
D) ерекше қажетттіліктері бар балалар үшін арнайы жекеленген ортаны.
3. Баланы қорғау мен амандығына байланысты әлеуметтік және құқықтық ұстанымдары қандай құжатта анықталғанын белгілеңіз:
А) «Бала құқығы туралы» Заң;
В) Баланың құқығы туралы Конвенция;
С) «Білім туралы» Заң;
D) ҚР Конституциясы.
4. Балалардың жас мөлшері бойынша топтарды жасақтағанда мектепке дейінгі ұйымдар басшылыққа алатын құжаттарды белгілеңіз(бір неше жауап болуы мүмкін):
А) Санитарлық ережелер мен нормалар.
В) «Білім туралы» Заң.
С) Ата-аналардың өтініші.
D) «Типтік ережелер».
5. Мектепке дейінгі ұйымның базистік оқу жоспары нормалайды /мөлшерлейді/:(бірнеше жауап болуы мүмкін)
А) баланың сабақтағы оқу жүктемесінің минимальды көлемін;
В) оқу үдерісінің ұзақтығын;
С) педагогикалық үдерісінің ұзақтығын;
D) оқыту әрекетін жоспарлау.
6. Басшылық стилі - бұл:
A) тәсіл, басшының қызметкерлерге ықпал ететін әдістер жүйесі;
B) адамды қол астында ұстау мақсатында басқару.
C) манипулятивтік қарым-қатынас түрі;
D) мақсатқа жету үшін адамды қызықтыру.
7. Басқарудың директивтік стильдегі әдісінің басымдығы неде болып табылады?
A) бұйрықтар, ескертулер, сөгіс жариялау, әр түрлі жеңілдектерден айыру.
B) өтініштер, ұсыныстар,кеңестер,мадақтаулар.
C) басшы жағынан жеке даралық жауапкершілікті азайту.
D) жұмысқа деген бақылаушылықтың болмауы.
8. Педагогтің өзінің мінез-құлқын басқару білігімен байланысты педагогикалық техниканың компонентін көрсетіңіз:
A) дидактикалық біліктері;
B) ұйымдастырушылық біліктері;
C) конструктивтік және коммуникативтік біліктері;
D) көңіл-күй мен эмоцияны басқару.
9. Кәсіби деңгейлерді өсу реттілігімен орналастыр:
А) кәсіби сауаттылық;
В) кәсіби біліктілік;
С) кәсіби құзыреттілік;
Д) кәсіби мәдениет.
А) д, с, в, а
В) а, в, с, д;
С) а, с, в, д;
D) а, в, д, с.
10. 3 жастағы кризиске тән (Л.С.Выготский бойынша):
А) 7 мінездеме;
В) 5 мінездеме;
С) 3 мінездеме;
D) 4 мінездеме.
11. Мектепке дейінгі ұйымда басқарушылық функцияларды ретімен орналастырыңыз:
А) Шешімдерді шығару және қабылдау;
В) жоспарлау;
С) ұйымдастыру;
Д) бақылау.
А) а-в-с-d;
В) в-а-с-d;
С) в-с-d-а;
D) в-а-с-d.
12. «Бақылау» және «анализ» түсініктерінің ара қатынастығын анықтаңыз:
А) бұл синонимдік түсініктер;
В) бір-бірімен байланыс жоқ;
С) бақылау процедурасы анализ жасауды болжайды (мысалы: нәтижені көрсеткен себептерді айқындау);
D) бақылау және анализ – бұл әр түрлі процедуралар, бірақ бір-бірін толықтырады.
13. Бақылау – бұл:
А) қойылған міндеттерін жұмыстағы жағдайларды танып білу және салыстыру;
В) алынған нәтижені бағалау;
С) нәтижеге жеткізген себептерге анализ жасап, себеп-салдар байланысын анықтау;
D) нормативтік талаптарға, білімдендіру мақсаттары мен міндеттеріне сәйкестігін бақылау және сараптау жүйесі.
14. Мектепке дейінгі ұйымда әдістемелік жұмысының жалпы бағдарлары: (артығын белгілеңіз):
A) жоғары сападағы тәрбиешілердің жұмыс жүйесін құру;
B) оқу –тәрбие үдерісін бақылау және сарапта.;
C) озық тәжіриебені жалпылау және тарату;
D) педагогтердің біліктілігін көтеру жүйесін құру.
15. Мамандардың баланың денсаулығын кешенді диагностикалау мен зерттеуі нені қамтиды(артығын алып таста)?
A) МДҰ медициналық қызметкердің балаларды қарауы;
B) күні бойы балалардың қимыл белсенділігін тиімді бөлуін зерделеу;
C) МДҰ логопедімен тілдік және тіл әрекетінен тыс диагностикасы;
D) баланың ата-аналарымен әңгімелесуде, сабақ барысында қимыл белсенділік, және қимыл координациясының ауытқышулығы бар екенін анықтау.
16. Джон Локк ұсынылған жүйе:
A) адамның еркіндік жаратылыс дамуы;
B) джентльменді тәрбиелеу;
C) еңбек пен оқытуды біріктіру.
D) ұжымдық тәрбие беру идеясы.
17. Инновациялық үдерістің даму кезеңдерінің дұрыс бірізділігін белгілеңіз:
А) мақсаттандыру;
В) идеяның туындысы;
С) МДҰ жағдайында жаңа идеяны құрастыру;
Д) МДҰ жаңа жағдайында инновациялық идеяларды тарату немесе кері тарту.
А) а-в-с-д;
В) в-а-с-д;
С) с-а-в-д;
D) д-с-в-а
18. Перспективтік жоспар ерік береді:
А) жыл бойы МЖББС талаптарын орындау;
В) жыл бойы балаларды оқыту және тәрбие беру бағдарламасының барлық тақырыптарын толығымен қарастыру;
С) мектеп жасына дейінгілердің қабілеттерін дамуына бағытталған базистік және қосымша білім берудің үйлестіру;
D) мектепке дейінгі ұйымның ұзақ мерзімге қойылған мақсаттарды кезеңмен орындау жүйесін жасау.
19. Стратегиялық жоспарлаудың негізгі ұстанымын атаңыз:
А) нәтижелік;
В) бейімділік;
С) табыстылық;
D) нақтылық.
20. Жедел жоспарлауға жатпайды:
A) балалардың дамуының диагностикалық карталары;
B) мектепке дейінгі ұйымының түлегінің үлгісі;
C) циклограмма;
D) технологиялық карта.
21. Мектепке дейінгі ұйымның жылдық жоспары:
А) Мақсаттандырылған өзіндік бастамаларын іске асыру бойынша адамдардың біріккен әрекетін ұйымдастыруға мүмкіндік береді;
В) мақсаттарға жету үдерісіне ықпал етеді,ол үшін қажетті біріккен әрекетті белгілейді және адамдар арасында оны бөлу немесе уақытты үйлестіру тәсілі;
С) білімдендіру қызметтің кепілденген деңгейін белгілейтін нормативтік құжаты;
D) белгіленген мақсатқа жету үшін педагог ата-аналармен, басқа мамандармен бірге үзіліссіз үдерісті жоспарлауын қамтамасыздыруы.
22. Мектепке дейінгі ұйымда білімдендіру үдерісі ұйымдастырылады:
А) оқу жоспарымен, мектепке дейінгі ұйымның Жарғысымен;
В) оқу жоспарымен, оқу бағдарламасымен;
С)оқу жоспарымен, оқу бағдарламасымен,мектепке дейінгі ұйымның Жарғысымен;
D)мектепке дейінгі ұйым Жарғысымен, оқу бағдарламасымен
23. Жылдық жоспардың қай бөлімі әдістемелік кабинеттің жұмысына қатысты?
А) aта-аналармен жұмыс;
В) oзық тәжіриебені жалпылау, оқып меңгеру;
С) каникул уақытында ұйымдастырушылық жұмыстар;
D) ойынға арналған, әдістемелік, спорттық құралдарды сатып алу.
24. Мектепке дейінгі ұйымында мониторинг өткізіледі:
А) мектеп жасына дейінгі балалардың деңгейлік дамуына анализ жасалып, ай сайын өткізіледі;
В) мектеп жасына дейінгі балалардың деңгейлік дамуына анализ жасалып, тоқсанына 1 рет өткізіледі;
С) мектеп жасына дейінгі балалардың деңгейлік дамуына анализ жасалып, жартыжылдықта 1 рет өткізіледі;
D) ұйымның қалауы бойынша.
25. Мектепке дейінгі ұйым аттестациясы – бұл:
А) МДҰ әрекетінің жоспарлы тексерісі;
В) МДҰ әрекетіннің МДҰЖМБС талаптарына сәйкес келуін кешенді сараптау;
С) педагогикалық кадрлардың кәсіби шеберлік деңгейін бағалау;
D) МДҰ материалдық-техникалық базасын бағалау.
26. Білім беру ұйымдарында аттестация іс жүзінде асырылады:
А) 4 кезеңде;
В) 3 кезеңде;
С) 2 кезеңде;
D) 1 кезеңде.
27. Педагогикалық қызметкерлерін аттестациядан өту ережелеріне сәйкес міндетті аттестацияның кәсіби біліктілігін растаудан босатылады:
А) Зейнеткерлік жасына жеткен адамдар;
В) мемлекеттік және ведомствалық марапаттарына ие болған білім беру саласының қызметкерлері;
С) кәсіби сайыстардың жүлдегерлері мен жеңімпаздары;
D) лауазым бойынша 2 жылдан кем жұмыс істеген, аяғы ауыр, 3 жасқа дейінгі бала күтіміне байланысты демалыстағы педагогикалық қызметкерлер.
28. Жобаны құрастыру кезеңдері мен әрекеттің арасындағы сәйкестік бірізділігін белгілеңіз:
1) 1 кезеңа) ақпаратты жинау
2) 2 кезеңв) жоба презентациясы
3) 3 кезеңс) мәселе
4) 4 кезеңд) жоба
5) 5 кезеңж) болжамдау
6) 6 кезеңз) портфолио
(жауапты жүп түрінде жазу: сан–сәйкес әріп)
А) 1– в, 2–с, 3–д, 4–ж, 5–а, 6–з;
В) 1–ж, 2–а, 3–д, 4–з, 5–с, 6–в;
С) 1–с, 2–а, 3–ж, 4–д, 5–в, 6–з;
D) 1–в, 2–ж, 3–д, 4–с, 5–а, 6–з.
29. Жобалау әдісі – бұл:
А) қандай да бір тәсілмен рәсімделген, шынайы практикалық нәтижемен аяқталуы тиіс мәселені әзірлеу арқылы дидактикалық мақсаттарға қол жеткізу тәсілі;
В) мәселелі ахуал жағдайында педагогтердің белсенді танымдық қызметін ұйымдастыру;
С) педагогтердің зерттеушілік қызметі;
D) күнделікті өмір үшін өзекті қанадай да бір мәселені шешу.
30. Жоба ойлаудан жүзеге асырылып біткенге дейін қандай кезеңдерден өтетінін көрсетіңіз:
А) әзірлеу, жүзеге асыру, нәтижелерді бағалау, таныстырылым;
В) ұйымдастыру, әзірлеу, жүзеге асыру, таныстырылым;
С) ұйымдастыру, әзірлеу, нәтижелерді бағалау, таныстырылым;
D) жобалауды ұйымдастыру, әзірлеу, жүзеге асыру, нәтижелерді бағалау және жобаны жүзеге асыру салдары
Технологиялық модуль
31. Ұсынылған MS Word редактор командасының артығын алып тастаңыз /белгілеңіз/:
А) мәтін бөлігін алып тастау;
В) мәтін бөлігін көшіріп алу;
С) мәтін бөлігін ауыстыру;
D) мәтін бөліктерін біркелкі ету тәсілдерін өзгерту.
32. Microsoft Power Point құралдары арқылы анимация жасау кезеңдерін дұрыс ретте қойыңыз:
1)"Аниамация" астарлы бетін таңдау
2) "Добавить эффект" батырмасын бау
3) слайдқа нысанды қою
4) "Настройка анимация" есеп аймағын ашу.
А) 1; 2; 3; 4
В) 3; 1; 4; 2
С) 3; 4; 1; 2
D) 2; 1; 4; 3
33. Пайдаланушылардың мүдделері үшін ақпаратты өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және қолдану мақсатында интеграцияланған өндірістік үдерістер мен бағдарламалық-техникалық құралдардың, әдістердің жиынтығы
А) интерактивті технологиялар;
В) ақпараттық технологиялар;
С) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;
D) коммуникациялық технологиялар.
34. «Step by step» бағдарламасы балаларға арналған:
А) 3 - 6 жастағы;
В) 3 - 5 жастағы;
С) 1 – 6 жастағы;
D) 0 - 12 жастағы.
35. «Step by step» технологиясының пәндік-дамыту ортасы келесі объектілерді енгізеді (артығын алып таста):
А) көркемдік-эстетикалық даму;
В) әлеуметті-тұлғалық даму;
С) шынықтыру-сауықтыру;
D) пәндік әрекеттік.
36. «Step by Step» технологиясының аясында «өзекті даму» аймағы келесі тақырыппен негізделеді:
А) қандай тапсырмаларды бала үлкеннің көмегімен орындай алады;
В) қандай тапсырмаларды бала өзіндік орындай алады;
С) бала күрделі тапсырмаларды таңдайды;
D)қандай тапсырмаларды бала үлкеннің көмегімен өзіндік орындайды.
37. М.Монтессори жүйесінің ерекшілігі:
А) сабақ;
В) ойын;
С) ортаға ену;
D) өзіндік әрекет.
38. М. Монтессори педагогикалық ұстанымына жатпайды:
А) Оқытуды жеке дараландыру;
В) баланың еркін дамуы;
С) баланың потенциалдық мүмкіншіліктерін айқындау, есепке алу;
D) «дайындалған ортамен» әрекет ету.
39. Монтессори-педагогтің негізгі міндеті:
А) Балаға өз әрекетін ұйымдастыруға көмектесу;
В) Бес білім саласы аясында құзыреттілігін дамыту;
С) білім, білік, дағдыларын қалыптастыру;
D) шығармашылық қабілеттерін дамытуға арналған жағдай туғызу.
40. Мектепте білім беру мазмұнының тәрбиелеу идея ортасының (мәдениетті-дамытушылық,педагогикалық)ерекшілігі:
А) Р.Оуэннің «ең кішкентайларға»;
В) ВВI«жедел даму»;
С) М. Монтессори;
D) Р. Штайнер.
Тестілеу тапсырмаларының кілті
Нормативтік-құқықтық модуль |
||||||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
||||||||||
A |
B |
D |
AD |
AB |
||||||||||
Басқарушылық модуль |
||||||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
||||||||||
C |
C |
D |
D |
C |
||||||||||
Психологиялық-педагогикалық модуль |
||||||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
||||||||||
A |
A |
D |
A |
A |
||||||||||
Мазмұндық модуль |
||||||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
В |
B |
D |
A |
B |
B |
C |
B |
C |
B |
C |
A |
C |
A |
D |
Технологиялық модуль |
||||||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|||||
D |
B |
B |
D |
D |
B |
C |
C |
A |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 3-қосымша
Мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі
тәрбие мен оқыту мазмұнын жаңарту аясында мектепке дейінгі
ұйымдағы педагогикалық менеджмент» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнын жаңарту аясында мектепке дейінгі ұйымдағы педагогикалық менеджмент» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйым басшыларын оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі ұйымдардағы білім беру үдерісін жаңа жалпы білім беру Типтік бағдарламасына сәйкес жобалау білім беру жүйесінде болып жатқан жаңартуларға, білім берудегі менеджментті жетілдіруге байланысты мектепке дейінгі ұйымдар қызметінің негізгі бағыттарын қайта ойластыру қажеттілігінде болып отыр.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдар басшыларын заманауи мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы менеджменттің ерекшеліктері мен заңдылықтары туралы қажетті білім мөлшерін оқытуға; стратегиялық жобалау кәсіби дағдыларын дамытуға; мектепке дейінгі ұйымындағы болып жатқан үдерістерді жүйелі модельдеуге; педагогикалық ұжымдағы тұлғааралық және кәсіби қарым-қатынасты тиімді ұйымдастыруға үйретуге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды жаңарту аясында педагогикалық менеджмент мәселелері бойынша мектепке дейінгі ұйым басшыларының кәсіби құзыреттілігін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) мектепке дейінгі білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың басым бағыттарын іске асыру тетіктері туралы білімдерін жүйелеу;
2) менеджмент тұрғысынан нәтижеге бағытталған мектепке дейінгі ұйым қызметін стратегиялық жоспарлауды жүзеге асырудың тетіктері мен жолдары туралы тұтас түсінікті қалыптастыру;
3) балаларды ерте дамыту бойынша басқарушылық қызметтің психологиялық-педагогикалық аспектілері туралы білім деңгейлерін арттыру;
4) менеджмент, мектепке дейінгі ұйым қызметін талдау және басқарушылық шешімдер қабылдау тұрғысынан мектепке дейінгі ұйымды дамытуды басқару; инновациялық үдерістерді енгізуді басқару дағдыларын дамыту;
5) әлеуметтік серіктестермен сындарлы қарым-қатынас құру дағдысын дамыту;
6) кәсіби қызметте ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдысын дамыту;
7) мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісіне денсаулық сақтау технологиясын интеграциялау.
3. Күтілетін нәтижер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың басым бағыттарын;
мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарды;
менеджмент теориясының әдіснамалық негіздерін;
мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының даму бағыттары мен қағидаттарын, ұйымның қызмет етуі мен дамуын қамтамасыз ететін мектепке дейінгі ұйымдардың қызметкерлері ұжымының әрекетін, білім беру үдерісін басқарудың негізгі функциялары;
жанжалсыз үйлесімді қарым-қатынас тетіктерін біледі;
2) заманауи менеджмент технологияларын қолдануды біледі;
жаңа Типтік бағдарламаға сәйкес мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісін жобалауды;
мектепке дейінгі ұйымның инновациялық білім беру технологияларын қолданады;
3) басқарушылық шешім қабылдау тәсілдерін;
мектепке дейінгі ұйымдағы инновациялық үдерісті жобалау және басқару дағдыларын;
мектепке дейінгі ұйым дамуының стратегиялық бағыттар жүйесін әзірлеу;
мектепке дейінгі ұйымның педагогикалық қызметкерлерінің педагогикалық қызметін ішкі бағалау жүйесін әзірлеу;
әлеуметтік серіктестермен сындарлы қарым-қатынас құру;
кәсіби қызметте ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану;
мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісіне денсаулық сақтау технологиясын интеграциялау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін қосымша басқарушылық модуль қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модульде: ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 -III (2015. 24.11. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен), Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы: Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының шеңберінде инклюзивті білім беруді жүзеге асыру; мектепке дейінгі ұйым қызметінің нормативтік-құқықтық және ұйымдастырушылық негіздері. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай-ҚР МЖМБС) талаптары және оны білім беру үдерісінде жүзеге асыру қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) мектепке дейінгі ұйымның дамуына басшылық жасау; ақпартты жинақтау, талдау және басқарушылық шешімдерді қабылдау әдісі; мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау ерекшеліктері;
2) мектепке дейінгі ұйымға басшылық жасауда бақылаушылық- аналитикалық әрекет;
3) мектепке дейінгі ұйымның денсаулық сақтау кеңістігін ұйымдастыру; Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту жаңа Типтік бағдарламасына сәйкес тәрбие үдерісін ұйымдастыруға деген негізгі талаптар.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) менеджменттің психологиялық – педагогикалық негіздері;
2) кәсіби–педагогикалық қарым-қатынас дағдылары мен коммуникативтік біліктерінің дамуы;
3) мектепке дейінгі ұйымдағы инновациялық үдерістер.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мектепке дейінгі білім беруді дамытудың заманауи әлемдік тенденциялары;
2) Қазақстан Республикасы ММДТБ білім беру салаларының сипаттамасы.(Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту; Қазақстан Республикасы ММДТБ мақсатты индикаторларының технологиялық жүзеге асырылуы; Типтік бағдарламаның білім беру салаларының міндеттерін мониторингісі мен жүзеге асырылуын қостау; мектепке дейінгі ұйымның дамуы мен функционалдық жүйелі жоспарлауы (даму бағдарламасы, жылдық жоспарлау);
3) мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдағы оқу-тәрбие үдерісін жоспарлау; мектеп жасына дейінгі балаларды «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы негізінде тәрбиелеу, рухани-адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру;
4) аттестация – мектепке дейінгі білім беру ұйымы қызметінің тиімділігін арттыру факторы ретінде;
5) мектепке дейінгі ұйымда жобалау әрекетін ұйымдастыру.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мектепке дейінгі ұйым басшысының ақпараттық-коммуникациялық технология туралы құзыреттілігі;
2) ән сабағында және әдебиет арқылы балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту әдістемелер: Р.Штайнер, С. Лупан, М. Мартено, К. Орф, Л.Виноградова. «Step by step» технологиясы арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың тұлғалық дамуы;
3) заманауи мектепке дейінгі білім беру жүйесінде М.Монтессоридің «еркін тәрбие» технологиясы.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектепке дейінгі ұйымда дарынды балалармен жұмыс жүйесі;
2) әлеуметтік серіктестік мектепке дейінгі білім беру сапасын арттыру ресурсы;
3) мектепке дейінгі ұйымда педагогикалық кеңесті ұйымдастыру және өткізуге деген заманауи көзқарас;
4) Қазақстан Республикасының Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартты (ары қарай-ҚР МТДО МЖМБС) игеруде жоспарланған нәтижелерге қол жеткізуді мониторингілеу жүйесі;
5) ҚР МДҰЖМБС-ты игеруде жоспарланған нәтижелерге қол жеткізуді мониторингілеу жүйесі; мектепке дейінгі ұйым педагогтерінің кәсіби қызметін мониторингілеудің заманауи түрлері;
6) педагогтердің Интернет-қауымдастықта өзара қарым-қатынасы кәсіби құзыреттіліктерді дамыту шарты ретінде;
7) тайм-менеджмент: уақытты басқарудың қарапайым тәсілдері;
8) мектепке дейінгі ұйымда инновациялық ұйымдастырушылық мәдениетті қалыптастырудың педагогикалық шарттары;
9) мектепке дейінгі ұйымдардың жұмыс практикасына педагогикалық технологияларды енгізу.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2 – 6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-шараларды презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) мектепке дейінгі ұйымның әрекетін стратегиялық жоспарлау бағдарламасын жасау;
2) мектепке дейінгі ұйымның ішкі бақылау бағдарламасын құрастыру;
3) мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымның педагог қызметкерлерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамытуға бағдарланған іс-шаралар жоспарын жасау;
4) мектепке дейінгі ұйымның денсаулық сақтау кеңістігін құруға бағдарланған іс-шаралар жоспарын құрастыру.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектепке дейінгі ұйымның стратегиялық даму бағдарламасын жобалау;
2) мектепке дейінгі ұйымның ішкі бақылау жүйесін жобалау;
3) мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымның педагог қызметкерлерінің кәсіби құзыреттіліктерін арттыру үлгісін жобалау;
4) мектепке дейінгі ұйымның денсаулық сақтау кеңістігін жобалау.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тестілік тапсырмалар анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзегге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселелерді бірлесіп шешу және т.б. қамтиды.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өздік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді нысандарын пайдалану арқылы қол жеткізілетін қызметтік амалды болжайды: шағын топтардағы жұмыс; оқытатын ойындар; кері байланыс; күрделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы; «дөңгелек үстел» және т.б.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзіреттіліктерінің қалыптасуы деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -2 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 4 балл.
24 Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) жобалау сапасы (іс-шаралар, үдеріс): стратегияны нақты анықтау; мақсаттар мен міндеттерде басымдықтарды есепке алу; мақсатты тұжырымдауға қойылатын заманауи талаптарға сәйкес мақсаттың нақты анықталуы: мақсатты тұжырымдау нақты сипатқа ие; мақсат қол жетерлік және өлшемді;мақсатқа жетуге көмектесетін міндеттер жазылған; мазмұны анықталған; қызметтің нәтижелері анықталған, нәтижелер қойылған мақсатпен сәйкестендірілген; жоспарлаудың тұтастығы мен икемділігі қарастырылады; нысандар, әдістер мен тәсілдер белгіленген; педагогикалық және ақпараттық-коммуникативтік технологиялар белгіленген;
2) шарттар сапасы: Ресурстық қамтамасыз етудің кешенділігі және қажеттілік болған жағдайда ресурстарды өзара алмастыру мүмкіндігін болжау: кадрлық қамтамасыз ету; материалдық-техникалық, инфрақұрылым; оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету;
3) нәтижелер сапасы: жоспарланған нәтижелерге қол жеткізу дәрежесі: мақсат – міндеттер – күтілетін нәтиже; ұсынымдардың тиімділігі мен жүзеге асырылуы.
25. Тыңдаушылардың өздік жұмысын орындау бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге көшірумен жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»:11-12 балл (85-100%);
2) «Жақсы»:9-10 балл (75-84%).;
3) «Қанағаттанарлық» 6-8 балл (50 - 74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер -0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) жобаның мәселесі: ашылмаған; фрагментті ашылған; ашылған, автор тақырып бойынша білімінің жеткілікті дәрежеде терең еместігін көрсетті; толық ашылған, автор тақырыпты терең білетіндігін көрсетті;
2) мақсатты тұжырымдау: мақсат тұжырымдалмаған; мақсат тұжырымдалған, бірақ оған жету жоспары жоқ; мақсат тұжырымдалған, негізделген, оған жетудің сұлбалық жоспары берілген; мақсат тұжырымдалған, нақты негізделген, оған жетудің нақты жоспары берілген;
3) жоспарлау: жоспар қызмет мазмұнын бейнелемейді, жоспар үстіртін сипатта; жоспарлау логикасы мен бірізділігі жеткіліксіз; жоспарлау қисынды,, бірізді, қызмет мазмұнын толық бейнелейді;
4) нәтижелерді бағалау: жобалық өнім жоқ; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа сәйкес емес (яғни қойылған мақсатқа); жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес келмейді; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес (қойылған мақсатқа сай);
5) алынған нәтижелердің мәні: нәтиженің практикалық мәні жоқ; алынған нәтиженің тек теориялық мәні бар; нәтиженің тек жартылай ғана практикалық мәні бар; нәтиженің практикалық мәні зор және пайдалануға ұсынуға болады.
27. Тыңдаушылардың жобалық жұмысты орындау бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге көшірумен жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»:13-15 балл (85-100%).
2) «Жақсы»:10-12 балл (75-84%).
3) «Қанағаттанарлық» 7-9 балл (50 - 74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) жартылай жүзеге асырылған - 1 балл;
3) толықтай жүзеге асырылған - 2 балл.
30. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ата-аналармен өзара әрекеттің мақсаттары, міндеттері, бағыттары мен нысандары белгіленген;
2) мектепке дейінгі ұйымдардың (ары қарай МДҰ) ата-аналармен өзара әрекеті бойынша қызметінің мазмұны белгіленген;
3) жоспарланған нәтижелерге қол жеткізуді бағалау жүйесі әзірленген;
4) алынған нәтижелер негізінде қорытындыларды кешенді бағалау әдісі әзірленген;
5) тәрбиеленушілердің ата-аналарымен өзара әрекетін ұйымдастыру аспектісінде МДҰ дамыту бағдарламасының бөлігінің сипатамасы берілген;
31. Тыңдаушылардың шағын іс-шараны презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл (85-100%).
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%).
3) «Қанағаттанарлық» 5-6 балл (50 - 74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
3) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
5) Корепанова Н. В., Липчанская И. А. Контроль функционирования и развития ДОУ. - М: Сфера.
6) Кузнецова С. В. Проектирование развития ДОУ,-Тц,-М.-2008г.
7) Маркова Л.С. Программа развития дошкольного образовательного учреждения:структура, содержание, перспективное планирование работы. - М.:Аркти, 2005.
8) Поташник М. М. Качество образования: проблемы, технологии управления.-М.,2004 г.
9) Голицина Н.Организация и проведение тематического контроля в дошкольном образовательном учреждении. - М., 2004.
10) Гаврючина Л.В. Здоровьесберегающие технологии в ДОУ. – М., 2007.
11) Нищева Н.В. Предметно-пространственная развивающая среда в детском саду. Принципы построения, советы, рекомендации / Сост. Н.В. Нищева. – Спб., 2006.
12) Гаркуша Ю.Ф.,КувшиноваГ.Н. Социальная адаптация и интеграция детей с особыми образовательными потребностями. – М., 2008.
13) Белая К. Ю. Методическая работа в ДОУ: анализ, планирование, формы и методы. – М.: ТЦ Сфера, 2005. – 96 с.
14) - «Тәй, тәй балапан» методическое пособие по раннему развитию детей – Астана 2014, 26 стр.
15) «Праздники круглый год» к программе воспитания и обучения детей раннего возраста «Алғашқы қадам» (от 1 года до 3 лет): сборник сценариев. – Астана, 2013.– 45 стр.
«Мектепке дейінгі тәрбие мен
оқыту мазмұнын жаңарту аясында
мектепке дейінгі ұйымдағы
педагогикалық менеджмент»
тақырыбындағы мектепке дейінгі
ұйым басшыларын арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік-сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет», Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымның қызметінің нормативтік–құқықтық, ұйымдастыру негізі. ҚР МДҰЖМБС талаптары және оны білім беру үдерісінде жүзеге асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Менеджменттің психологиялық – педагогикалық негіздері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Кәсіби–педагогикалық қарым-қатынас дағдылары мен коммуникативтік біліктерінің дамуы. |
4 |
4 |
|||||||||||
2.3 |
Мектепке дейінгі ұйымдағы инновациялық үдерістер. |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Басқарушылық модуль |
2 |
8 |
4 |
14 |
|||||||||
3.1 |
Мектепке дейінгі ұйымның дамуына басшылық жасау. Ақпартты жинақтау, талдау және басқарушылық шешімдерді қабылдау әдісі. Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау ерекшеліктері |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.2 |
Мектепке дейінгі ұйымға басшылық жасауда бақылаушылық-аналитикалық әрекет. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.3 |
Мектепке дейінгі ұйымның денсаулық сақтау кеңістігін ұйымдастыру.Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту жаңа Типтік бағдарламасына сәйкес тәрбие үдерісін ұйымдастыруға деген негізгі талаптар |
4 |
4 |
|||||||||||
4. |
Мазмұндық модуль |
4 |
14 |
2 |
4 |
2 |
26 |
|||||||
4.1 |
Мектепке дейінгі ұйым дамуының заманауи әлемдік тенденциялары. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Қазақстан Республикасы ММДТБ білім беру салаларының сипаттамасы; Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту; Қазақстан Республикасы ММДТБ мақсатты индикаторларының технологиялық жүзеге асырылуы; Типтік бағдарламаның білім беру салаларының міндеттерін мониторингісі мен жүзеге асырылуын қолдау; мектепке дейінгі ұйымның дамуы мен функционалдық жүйелі жоспарлауы (даму бағдарламасы, жылдық жоспарлау) |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
4.3 |
Мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдағы оқу-тәрбие үдерісін жоспарлау.Мектеп жасына дейінгі балаларды «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы негізінде тәрбиелеу, рухани-адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру |
4 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
МДҰ дамыту бағдарламасының үзіндісін панорамды қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.5 |
Аттестация – мектепке дейінгі білім беру ұйымы қызметінің тиімділігін арттыру факторы ретінде. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.6 |
Мектепке дейінгі ұйымда жобалау әрекетін ұйымдастыру. |
4 |
4 |
|||||||||||
Курс тыңдаушыларының қалыптасқан кәсіби құзыреттіліктерін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
5. |
Технологиялық модуль |
4 |
2 |
4 |
10 |
|||||||||
5.1 |
Мектепке дейінгі ұйым басшысының ақпараттық-коммуникациялық технология туралы құзыреттілігі. |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
Ән сабағында және әдебиет арқылы балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту әдістемелер: Р.Штайнер, С. Лупан, М. Мартено, К. Орф, Л.Виноградова. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
Заманауи мектепке дейінгі білім беру жүйесінде М.Монтессоридің «еркін тәрбие» технологиясы. |
4 |
4 |
|||||||||||
6. |
Вариативтік бөлім. |
6 |
6 |
|||||||||||
6.1 |
Мектепке дейінгі ұйымда дарынды балалармен жұмыс жүйесі. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
12 |
6 |
30 |
4 |
6 |
8 |
4 |
2 |
72 |
«Мектепке дейінгі тәрбие мен
оқыту мазмұнын жаңарту аясында
мектепке дейінгі ұйымдағы
педагогикалық менеджмент»
тақырыбындағы мектепке дейінгі
ұйым басшыларын арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы Жол – болашаққа бастар жол» 11.11.2014 ж. атты Қазақстан халқына Жолдауында жарияланды:
А) жаңа экономикалық саясат;
В) экономикалық құрылымдық реформасы;
С) баға саясаты;
D) құрылымдық-инвестициялық саясат.
2. Инклюзивті білім беру негізіне қойылған ұстаным, қамтамасыз етеді:
А) білім беру қызметтеріне қолжетімділікті;
В) кез келген дискриминацияны (кемсіту, құқығын шектеу) жоюды;
С) дарынды балалар үшін арнайы ортаны;
D) ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін арнайы жекеленген ортаны.
3. Қазақстан Республикасында баланың негізгі құқықтары мен мүдделерінің жүзеге асырылуына кепілдік беретін заңнамалық құжатты анықтаңыз:
А) Қазақстан Республикасының «Бала құқығы туралы» Заңы;
В) Баланың құқығы туралы Конвенция;
С) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы;
D) ҚР Конституциясы.
4. Балалардың жас мөлшері бойынша топтарды жасақтағанда мектепке дейінгі ұйымдар басшылыққа алатын құжаттарды белгілеңіз(бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) Санитарлық ережелер мен нормалар.
В) Балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен қамтамасыз ету жөніндегі "Балапан" бағдарламасы;
С) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты.
D) ҚР білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы.
5. Базистік оқу жоспары мектепке дейінгі ұйымда нені нормалайды /мөлшерлейді/:(бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін)
А) баланың сабақтағы оқу жүктемесінің минимальды көлемін;
В) оқу үдерісінің ұзақтығын;
С) педагогикалық үдерісінің ұзақтығын;
D) білім беру әрекетін жоспарлау.
6. Басшылық стилі - бұл:
A) басшының қызметкерлерге ықпал ететін тәсілі, әдістер жүйесі;
B) адамды бағындыру мақсатында басқару.
C) манипулятивтік қарым-қатынас түрі;
D) мақсатқа жету үшін адамды уәждеу.
7. Басқарудың директивтік стильдегі әдісінің басымдығы недеболып табылады?
A) бұйрықтар, ескертулер, сөгіс жариялау, әр түрлі жеңілдектерден айыру.
B) өтініштер, ұсыныстар, кеңестер, мадақтаулар.
C) басшы жағынан жеке даралық жауапкершілікті азайту.
D) жұмысқа деген бақылаудың болмауы.
8. Педагогтің өз мінез-құлқын басқара білуімен байланыстыпедагогикалық техниканың компонентін көрсетіңіз:
A) дидактикалық біліктері;
B) ұйымдастырушылық біліктері;
C) конструктивтік және коммуникативтік біліктері;
D) көңіл-күй мен эмоцияны басқару.
9. Кәсіби деңгейлерді өсу ретімен орналастыр:
А) кәсіби сауаттылық;
В) кәсіби біліктілік;
С) кәсіби құзыреттілік;
Д) кәсіби мәдениет.
А) д, с, в, а
В) а, в, с, д;
С) а, с, в, д;
D) а, в, д, с.
10. 3 жастағы кризиске не тән (Л.С.Выготский бойынша):
А) 7 мінездеме;
В) 5 мінездеме;
С) 3 мінездеме;
D) 4 мінездеме.
11. Мектепке дейінгі ұйымда басқарушылық функцияларды орындалу ретімен орналастырыңыз:
А) шешімдерді әзірлеу және қабылдау;
В) жоспарлау;
С) ұйымдастыру;
Д) бақылау.
А) а-в-с-д;
В) в-а-с-д;
С) в-с-д-а;
D) в-а-с-д.
12. «Бақылау» және «анализ» түсініктерінің ара қатынастығын анықтаңыз:
А) бұл синонимдік түсініктер;
В) бір-бірімен байланыс жоқ;
С) бақылау шарасы анализ жасауды болжайды (мысалы: нәтижені алу себептерін айқындау);
D) бақылау және анализ – бұл әр түрлі шаралар, бірақ бір-бірін толықтырады.
13. Бақылау – бұл:
А) жұмыстағы шынайы жағдайды зерделеу және оны қойылған міндеттермен салыстыру;
В) алынған нәтижені бағалау;
С) нәтижеге жеткізген себептерге анализ жасап, себеп-салдар байланысын анықтау;
D) бақылау жүйесі мен білім беру үдерісінің мақсаттар мен міндеттерге қолданыстағы нормативтік талаптарға сәйкестігі.
14. Мектепке дейінгі ұйымда әдістемелік жұмыстың жалпы бағыттары: (артығын алып тастаңыз):
A) тәрбиешілердің тиіділігі жоғары жүйесін жасау, оларды біліммен байыту;
B) оқу –тәрбие үдерісін бақылау және талдау;
C) озық тәжіриебені жалпылау және тарату;
D) педагогтердің біліктілігін арттыру жүйесін құру.
15. Мамандардың баланың денсаулығын кешенді диагностикалау мен зерттеуі нені қамтиды(артығын алып таста)?
A) МДҰ медициналық қызметкердің балаларды қарауы;
B) күні бойы балалардың қимыл белсенділігін тиімді бөлуін зерделеу;
C) МДҰ логопедімен тілдік және тілдік емес тынытауының диагностикасы;
D) баланың ата-аналарымен әңгімелесуде, сабақ барысында қимыл белсенділік, және қимыл координациясының ауытқышулығы бар екенін анықтау.
16. Джон Локк ұсынған жүйе:
A) адамның табиғи еркін дамуы;
B) джентельменді тәрбиелеу;
C) еңбек пен оқытуды біріктіру.
D) ұжымдық тәрбие беру идеясы.
17. Инновациялық үдерістің даму кезеңдерінің дұрыс бірізділігін белгілеңіз:
1) мақсаттандыру;
2) идеяның тууы;
3) МДҰ жағдайында жаңа идеяны құрастыру;
4) МДҰ жағдайында жаңа инновациялық идеяларды тарату немесе кері тарту.
А) 1-2-3-4;
В) 2-1-3-4;
С) 3-1-2-4;
D) 4-3-2-1;
18. Перспективтік жоспар неге мүмкіндік береді:
А) жыл бойы МЖББС талаптарын орындау;
В) жыл бойы балаларды оқыту және тәрбие беру бағдарламасының барлық тақырыптарын толығымен қарастыру;
С) мектеп жасына дейінгі балалардың қабілеттерін дамытуға бағытталған базистік және қосымша білім беруді ақылмен үйлестіруге тырысу;
D) мектепке дейінгі ұйымның ұзақ мерзімге қойылған мақсаттарды кезеңмен орындау жүйесін жасау.
19. Стратегиялық жоспарлаудың негізгі ұстанымын атаңыз:
А) нәтижелік;
В) бейімділік;
С) табыстылық;
D) нақтылық.
20. Оперативтік жоспарлауға жатпайтындар:
A) топтағы балалардың дамуының диагностикалық карталары;
B) мектепке дейінгі ұйымының түлегінің үлгісі;
C) топтағы балалардың өмірі мен тәрбиесін ұйымдастырудың циклограммасы;
D) технологиялық карта.
21. Мектепке дейінгі ұйымның жылдық жоспары:
А) белгілі мақсаттары бар, өзіндік бастамаларды іске асыру бойынша адамдардың біріккен әрекетін ұйымдастыруға көмектеседі;
В) мақсаттарға жету үдерісіне ықпал етеді, ол үшін қажетті біріккен әрекетті белгілейді және адамдар арасында оны бөлу немесе уақытты үйлестіру тәсілі;
С) білімдендіру қызметтің кепілденген деңгейін белгілейтін нормативтік құжаты;
D) белгіленген мақсатқа жету үшін педагогтің ата-аналармен және басқа мамандармен бірлесіп белгілейтін үдерістің үздіксіздігін қамтамасыз етеді.
22. Мектепке дейінгі ұйымда білімдендіру үдерісі неге сәйкес ұйымдастырылады:
А) оқу жоспарымен, мектепке дейінгі ұйымның Жарғысымен;
В) оқу жоспарымен, оқу бағдарламасымен;
С) оқу жоспарымен, оқу бағдарламасымен, мектепке дейінгі ұйымның Жарғысымен;
D) мектепке дейінгі ұйым Жарғысымен, оқу бағдарламасымен.
23. Жылдық жоспардың қай бөлімі әдістемелік кабинеттің жұмысына жатады?
А) aта-аналармен жұмыс;
В) oзық тәжіриебені жалпылау, оқып меңгеру;
С) демалыс кезіндегі ұйымдастырушылық жұмыстар;
D) әдістемелік және оқу құралдарын, спорттық құралдарды, ойынға арналған жабдықтарды сатып алу.
24. МЖМББС талаптарына сәйкес мектепке дейінгі ұйымында мониторинг өткізіледі:
А) ай сайын және алынған нәтижелер мектеп жасына дейінгі балалардың деңгейлік дамуын жақсарту үшін талдау жасалады;
В) тоқсанына 1 рет өткізіледі және алынған нәтижелер мектеп жасына дейінгі балалардың деңгейлік дамуын жақсарту үшін талдау жасалады;
С) жартыжылдықта 1 рет өткізіледі және алынған нәтижелер мектеп жасына дейінгі балалардың деңгейлік дамуын жақсарту үшін талдау жасалады;
D) ұйымның қалауы бойынша.
25. Мектепке дейінгі ұйымның аттестациясы – бұл:
А) МДҰ әрекетінің тақырыптық тексерісі;
В) МДҰ әрекетіннің МДҰЖМБС талаптарына сәйкес келуін кешенді сараптау;
С) мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқытудың жүзеге асырылуын бақылау;
D) мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту бағдарламаларын мазмұнын жүзеге асырылуын бақылау;
26. Білім беру ұйымдарында мемлекеттік аттестация неше кезеңде жүзеге асырылады:
А) 4 кезеңде;
В) 3 кезеңде;
С) 2 кезеңде;
D) 1 кезеңде.
27. Педагогикалық қызметкерлерін аттестациядан өту ережелеріне сәйкес міндетті аттестацияның кәсіби біліктілігін растаудан босатылады:
А) зейнеткерлік жасына жеткен адамдар;
В) мемлекеттік және ведомствалық марапаттарына ие болған білім беру саласының қызметкерлері;
С) кәсіби сайыстардың жүлдегерлері мен жеңімпаздары;
D) лауазым бойынша 2 жылдан кем жұмыс істеген, аяғы ауыр, 3 жасқа дейінгі бала күтіміне байланысты демалыстағы педагогикалық қызметкерлер.
28. Жобаны құрастыру кезеңдері мен әрекеттің арасындағы сәйкестік бірізділігін белгілеңіз:
1) 1 кезең а) ақпаратты жинау
2) 2 кезең в) жоба презентациясы
3) 3 кезең с) мәселе
4) 4 кезең д) өнім-жоба
5) 5 кезең ж) жобалау
6) 6 кезең з) портфолио
(жуапты жұп түрінде жазу: сан–сәйкес әріп)
А) 1–в, 2–с, 3–д, 4–ж, 5–а, 6–з;
В) 1–ж, 2–а, 3–д, 4–з, 5–с, 6–в;
С) 1–с, 2–а, 3–ж, 4–д, 5–в, 6–з;
D) 1–в, 2–ж, 3–д, 4–с, 5–а, 6–з.
29. Жобалау әдісі – бұл:
А) қандай да бір тәсілмен рәсімделген, шынайы практикалық нәтижемен аяқталуы тиіс мәселені әзірлеу арқылы дидактикалық мақсаттарға қол жеткізу тәсілі;
В) мәселелі ахуал жағдайында педагогтердің белсенді танымдық қызметін ұйымдастыру;
С) педагогтердің зерттеушілік қызметі;
D) күнделікті өмір үшін өзекті қанадай да бір мәселені шешу.
30. Жоба ойлаудан жүзеге асырылып біткенге дейін қандай кезеңдерден өтетінін көрсетіңіз:
А) әзірлеу, жүзеге асыру, нәтижелерді бағалау, таныстырылым;
В) ұйымдастыру, әзірлеу, жүзеге асыру, таныстырылым;
С) ұйымдастыру, әзірлеу, нәтижелерді бағалау, таныстырылым;
D) жобалауды ұйымдастыру, әзірлеу, жүзеге асыру, нәтижелерді бағалау және жобаны жүзеге асыру салдары
31. Ұсынылған MS Word редактор командасының артығын алып тастаңыз /белгілеңіз/:
А) мәтін бөлігін алып тастау;
В) мәтін бөлігін көшіріп алу;
С) мәтін бөлігін ауыстыру;
D) мәтін бөліктерін біркелкі ету тәсілдерін өзгерту.
32. Microsoft Power Point құралдары арқылы анимация жасау кезеңдерін дұрыс ретте қойыңыз:
1) "Аниамация" астарлы бетін таңдау
2) "Эффект қосу" батырмасын басу
3) слайдқа нысанды қою
4) "Анимация қою" есеп аймағын ашу.
А) 1; 2; 3; 4
В) 3; 1; 4; 2
С) 3; 4; 1; 2
D) 2; 1; 4; 3
33. Пайдаланушылардың мүдделері үшін ақпаратты өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және қолдану мақсатында интеграцияланған өндірістік үдерістер мен бағдарламалық-техникалық құралдардың, әдістердің жиынтығы
А) интерактивті технологиялар;
В) ақпараттық технологиялар;
С) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;
D) коммуникациялық технологиялар.
34. «Step by step» бағдарламасы балаларға арналған:
А) 3 - 6 жастағы;
В) 3 - 5 жастағы;
С) 1 – 6 жастағы;
D) 0 - 12 жастағы.
35. «Step by step» технологиясының пәндік-дамыту ортасы келесі объектілерді енгізеді (артығын алып таста):
А) көркемдік-эстетикалық даму;
В) әлеуметті-тұлғалық даму;
С) шынықтыру-сауықтыру;
D) пәндік әрекеттік.
36. «Step by Step» технологиясының аясында «өзекті даму» аймағы келесі тақырыппен негізделеді:
А) қандай тапсырмаларды бала үлкеннің көмегімен орындай алады;
В) қандай тапсырмаларды бала өздігінен орындай алады;
С) бала күрделі тапсырмаларды таңдайды;
D)қандай тапсырмаларды бала үлкеннің көмегімен өздігінен орындайды.
37. М.Монтессори жүйесінің (технологиясының) ерекшелігі:
А) сабақ;
В) ойын;
С) ортаға ену;
D) өзіндік әрекет.
38. М. Монтессори педагогикалық ұстанымына жатпайды:
А) оқытуды жеке дараландыру;
В) баланың еркін дамуы;
С) баланың потенциалдық мүмкіншіліктерін айқындау, есепке алу;
D) «дайындалған ортамен» әрекет ету.
39. Монтессори-педагогтің негізгі міндеті:
А) балаға өз әрекетін ұйымдастыруға көмектесу;
В) бес білім саласы аясында құзыреттілігін дамыту;
С) білім, білік, дағдыларын қалыптастыру;
D) шығармашылық қабілеттерін дамытуға арналған жағдай туғызу.
40. Мектепте білім беру мазмұнының тәрбиелеу идея ортасының (мәдениетті-дамытушылық,педагогикалық)ерекшелігі:
А) Р.Оуэннің «ең кішкентайларға»;
В) ВВI«жедел даму»;
С) М. Монтессори;
D) Р.Штайнер.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
A |
B |
D |
AD |
AB |
C |
C |
D |
D |
C |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
A |
A |
D |
A |
A |
В |
B |
D |
A |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
B |
C |
B |
C |
B |
C |
A |
C |
A |
D |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
D |
B |
B |
D |
D |
B |
C |
C |
A |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 4-қосымша
Мектепке дейінгі ұйым басшыларына арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беруді
жаңғырту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық
іс-әрекетін басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беруді жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық іс-әрекетін басқару» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйым басшыларын оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының инновациялық іс-әрекетін сапалы басқаруды ұйымдастыруды талап ету, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды басқарудың жаңа қағидаларын жүзеге асыру және даму стратегияларын әзірлеумен, жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану, жұмыстарын жоспарлау, мектепке дейінгі ұйым басшыларына ресурстармен басқара алуды ұйымдастырумен байланысты.
3. «Білім беруді жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық іс-әрекетін басқару» білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңартуға сәйкес әзірленген және мектепке дейінгі ұйым басшыларын оқытуға бағытталады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында инновациялық іс-әрекетін жүзеге асыруда басшының кәсіби құзыреттіліктерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Қазақстан Республикасы мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесін жаңғыртудың негізгі бағыттарын зерделеу;
2) мектепке дейінгі ұйымдардың басқару сапасын бақылау дағдыларын қалыптастыру;
3) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту сапасын басқаруды жүзеге асыратын ұйымның дағдыларын дамыту;
4) мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық дамыту дағдыларының стратегиясын әзірлеу;
5) инновациялық даму жағдайында мектепке дейінгі ұйым басшыларының кәсіби құзыреттіліктерін дамыту;
6) басқару қызметінің ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша (бұдан әрі - АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды жаңартудың тұжырымдамалық негізін және басым бағыттарын, ерте жастағы балаларды дамытудың тұжырымдамалық негізін, мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық қызметінің басқару принциптерін, мектепке дейінгі білім беру ұйымдарын сапалы басқару үшін қазіргі заманғы талаптарын біледі;
2) мектепке дейінгі ұйымның инновациялық қызметін басқаруды, мектепке дейінгі ұйымдардың инновациялық даму стратегиясын әзірлеуді қолданады;
3) мектепке дейінгі ұйымдардың дамуына мониторинг сапасының тетігін, мектепке дейінгі ұйымдарды басқарудың қазіргі заманғы АКТ технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, «Мектепке дейінгі білім беру жаңартудың қазіргі заманғы тенденциясы», «Мектепке дейінгі ұйымдардағы (бұдан әрі – МДҰ) нормативтік-құқықтық қызмет негіздері», «Қазақстан Республикасы балалардың құқығын қорғау конвенциясын жүзеге асыру мәселелері», «Қазақстан Республикасының баланың құқықтары туралы заңдары және оны жүзеге асыру мәселелері», «№ 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) «Мектепке дейінгі ұйымда білім беруді басқарудың инновациялық амалдары»;
2) «Инновациялық менеджментті жүзеге асыруды басқару функциялары»;
3) «Басқару стилі: көшбасшылық ұжымда өзара әрекетті басқарудың типі ретінде»;
4) «Басқарушылық циклі: педагогикалық талдау, жоспарлау, ұйымдастыру, басшылық (уәж), тексеру».
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Педагогтардың инновациялық іс-әрекетін дамыту үшін психологиялық климатты құру»;
2) «Білім берудің негізгі талаптарымен балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау ерекшеліктері».
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мектепке дейінгі ұйым басшыларының кәсіби құзыреттілігі.
2) мектепке дейінгі ұйым басшыларының басқару жұмысының әдістері мен формаларының мазмұны.
3) мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу мазмұнын жаңарту факторы ретінде, ерте жастағы бала дамуының тұжырымдамалық негіздері;
4) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты аясында оқу материалын құрылымдаудың негізгі принциптері;
5) мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, білім беру нәтижелерін бағалаудың жаңа тәсілдері;
6) мектепке дейінгі ұйым қызметінің даму стратегиясы.
7) «Денсаулық» білім беру саласын бақылау.
8) ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін диагностикалау әдісі, диагностикалық карта әзірлеу.
9) көшпелі тәжірибелік сабақ (бұдан әрі-КТС). Педкеңесті жүргізудің дәстүрлі емес формасы;
10) КТС. Әріптестік пен ынтымақтастық негізінде ата-аналар қоғамдастығымен өзара іс-қимыл.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) денсаулық сақтау технологиясы - мектепке дейінгі балалардың денсаулығын нығайту негізі ретінде;
2) ерте жастағы балалармен жұмыс істеуде М. Монтессори технологиясы элементтерін ендіру;
3) отбасымен жұмыс ұйымдастырудың жаңа тәсілдері;
4) АКТ қалыптастыру әдістемесін әзірлеу, мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі құзыреттіліктерін дамыту бойынша жобалау жұмыстары; коучинг инновациялық басқару формасы ретінде.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары педагогтарын критериалдық бағалау деңгейлерін бақылау;
2) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары басшыларының басқару құзыреттілігін дамыту;
3) отбасымен жұмысты ұйымдастыру үшін қазіргі заманғы тәсілдер.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-шаралар презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) мектепке дейінгі ұйымының басқару ұстанымын жасау;
2) «мектепке дейінгі білім беру ұйымдары басшыларының басқарушылық қызметіне инновацияны ендіру» әдістемелік нұсқаулық әзірлеу;
3) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарын басқарудағы инновациялық амалдар;
4) нормативтік-құқықтық құжаттарды талдау негізінде мектепке дейінгі білім беруді тиімді жүзеге асыру үшін жағдайды анықтау;
5) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары басшыларының көшбасшылық қасиеттері мен көшбасшылық әлеуеттерін анықтау;
6) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының табысты жаңғырту көрсеткіштерін әзірлеу;
7) Google қызметіне желі қоғамдастықтың (педагогтың) моделін жасау;
8) шағын-зерттеулер «Мектепке дейінгі ұйым жағдайында басқару»;
9) шағын-кейс «Мектепке дейінгі ұйымды басқаруда квалиметриялық бағалау әдісі»;
10) мектепке дейінгі ұйымдары басшысының жұмыс әдістері мен мазмұнын басқару формасы;
11) әріптестік пен ынтымақтастық негізінде ата-аналар қоғамдастығымен өзара іс-қимыл.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру мазмұнын жаңалау жағдайында мектепке дейінгі ұйым басшыларының тиімді үлгісі;
2) мектепке дейінгі ұйымдардың стратегиясын дамыту;
3) инновациялық даму тәртібінде мектепке дейінгі ұйымды басқару жобасы;
4) инновациялық қызмет жағдайында мектепке дейінгі ұйымдардың даму сапасын бағалау;
5) мектепке дейінгі ұйымдарда ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің инновациялық үлгісі.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндікжұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл- дағды қалыптасқан.
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015ж.
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
5) ҚР «ҚР балалардың құқығы туралы» Заңы 8.08.2002 ж. № 345-II.
6) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 23.08. 2012 № 1080//
7) Типовые правила деятельности дошкольной организации. Утверждены Постановлением Правительства Республики Казахстан. № 1353.
8) Жайтапова А.А., Проскурин В.П., Рудик Г.А Менеджмент в образовании в контексте компетентностной педагогики XXI века: Оқу құралы. – Алматы, 2008.
9) Как разработать учебную презентацию: Әдістемелік нұсқаулық/ Н.А.Филинова. – Қараганды: ФАО «НЦПК Өрлеу» Қарағанды обл БАИ, 2014. – 14 б.
10) Повышение качества профессионального развития педагога: Ұжымдық монография/ Под ред. д.п.н. С.Д.Мукановой. – Қарағанды: Типография «Tengri», 2015. – 232с.
11) Психолого-педагогическая диагностика эффективности системы образования: мануал курсов повышения квалификации.Қарағанды облБАИ, 2008 – 125б.
12) Габриэль М.В., Надьярная Г.И. Формирование основ безопасности жизнедеятельности в детском саду// «Өрлеу» үздіксізбілімжаршысы. – 2014. – № 1(4). – С. 120-124
13) Волобуева Л.М., Кузнецова Е.Б. Внедрение инноваций в управленческую деятельность руководителя дошкольного образовательного учреждения.-М.:МПГУ, 2012.
14) Педагогический менеджмент и управление развитием образования.Ұжымдық монография / Т.М. Баймолдаев, В.И. Безруков, И.А. Носков, Н.А. Соловова - Алматы-Самара, 2007. - 466 с.
15) Искакова А.Т. Организация инклюзивного образования в дошкольных организациях Республики Казахстан»: - Алматы, 2015.- 64б.
16) Линькова Н.Н., Жеткенбаева Р.Т. Некоторые аспекты модернизации содержания дошкольного образования// «Өрлеу» үздіксіз білім жаршысы. – 2013. – №2 (2). – С. 76-84
17) Маханева М.Д. Управление развитием ДОУ: Проблемы, планирование, перспективы. М., 2006. – 300 с.
18) Петрова С.Н., Преснякова Е.Б. Современный руководитель ДОУ: основы управления, Центр дополнительного образования «Восхождение», 2010ж.
19) Сафонова О.А. Управление качеством образования в дошкольном образовательном учреждении. – М., 2011. – 110 с.
20) Троян А. Маркетинг в детском дошкольном учреждении. Дошкольное воспитание. № 9 – 2011. – 25-26 с.
21) Фарафонова Н. Использование технологии развивающих игр Воскобовича в интеллектуальном развитии детей// Білімді ел = Образованная страна. – 2015. – 27 января (№2). – С8.
«Білім беруді жаңарту жағдайында
мектепке дейінгі ұйымдардың
инновациялық іс-әрекетін басқару»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Интерактивтідәріс |
Диалог -дәріс |
Таңдауыбойыншадәрісдәріс |
Тренинг, активные стратегии обучения |
Шеберсынып |
Іскерлікойын |
Семинар |
Практикалықжұмыс |
КТС |
Конференция |
Дөңгелекүстел |
Ықшамоқытудыңпрезентациясы |
Кіріс, шығыс диагностикасы |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
І |
Нормативті-құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарын жаңартудың жаңа тенденциясы Мектепке дейінгі ұйымның нормативтік-құқықтық негіздері, «ҚР балалардың құқығы туралы конвенциясы және оны жүзеге асыру» |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Мектепке дейінгі ұйымда білім беруді басқарудың инновациялық амалдары. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2.2 |
«Басқарушылық циклі: педагогикалық талдау, жоспарлау, ұйымдастыру, басшылық (қозғаушы күш), тексеру». |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||||||||
3.1 |
Педагогтардың инновациялық іс-әрекетін дамыту үшін психологиялық климатты құру. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.2 |
Білім берудің негізгі талаптарымен балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
10 |
6 |
12 |
2 |
2 |
2 |
2 |
36 |
||||||
4.1 |
Мектепке дейінгі ұйым басшыларының кәсіби құзыреттілігі. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.2 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.3 |
Ерте жастағы балаларды дамытудың тұжырымдамалық негізі мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мазмұнын жаңарту факторы ретінде. (Әлемдік тәжірибе Сингапур). |
2 |
2 |
||||||||||||
4.4 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты аясында білім берудің оқу материалдарын құрылымдаудың негізгі принциптері. |
4 |
4 |
||||||||||||
4.5 |
Мектепке дейінгі жастағы балалардың жеке ерекшеліктерін ескеру негізінде білім берудің нәтижелерін бағалаудың жаңа амалдары. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.6 |
Мектепке дейінгі ұйымның инновациялық даму стратегиясы. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.7 |
«Денсаулық» білім беру беру аясындағы мониторинг. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.8 |
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін диагностикалау әдісі, диагностикалық карта әзірлеу |
2 |
2 |
||||||||||||
4.9 |
КТС. Педкеңесті жүргізудің дәстүрлі емес формасы. |
6 |
6 |
||||||||||||
4.10 |
Мектепке дейінгі ұйым іс-шараларынан үзінді қорғау |
2 |
2 |
||||||||||||
4.11 |
КТС. Әріптестік пен ынтымақтастық негізінде ата-аналар қоғамдастығымен өзара іс-қимыл |
6 |
6 |
||||||||||||
5 |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
12 |
16 |
||||||||||
5.1 |
Денсаулық сақтау технологиясы - мектепке дейінгі балалардың денсаулығын нығайту негізі ретінде. |
4 |
4 |
||||||||||||
5.2 |
Ерте жас балаларымен жұмыс істеуде М. Монтессори технологиясы элементтерін ендіру. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
5.3 |
Мектепке дейінгі ұйым басшыларының инновациялық қызметіндегі АКТ-ы қалыптастыру әдісі. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.4 |
Жобалау іс-әрекеті - мектепке дейінгі балалардың құзыреттілігін дамытудың инновациялық технологиясы ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.5 |
Коучинг - инновациялық басқару формасы ретінде. |
4 |
4 |
||||||||||||
6. |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
||||||||||||
1.Мектепке дейінгі білім беру ұйымдары педагогтары деңгейінің критериалды бағалау мониторингісі. |
2 |
2 |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
8 |
2 |
18 |
2 |
4 |
16 |
12 |
2 |
2 |
4 |
2 |
72 |
«Білім беруді жаңарту жағдайында
мектепке дейінгі ұйымдардың
инновациялық іс-әрекетін басқару»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуда балаларды қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік бағдарлама:
А) ҚР «Білім туралы» Заңы;
В) «Балапан» мемлекеттік бағдарламасы;
С) Ұлттық бағдарлама «100 нақты қадам»;
D) Мектепке дейінгі білім беру ұйымдары қызметінің типтік ережесі.
2. Меншік нысанына және бағыныстылығына қарамастан, білім беру, мектепке дейінгі ұйым қызметінің тәртібін ұсынатын нормативтік құжат:
А) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;
В) ҚР «Білім беру» Заңы;
С) Мектепке дейінгі ұйым қызметінің үлгілеу ережесі;
D) «Балапан» мемлекеттік бағдарламасы.
3. Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру стандартының қазіргі қолданыстағысы қай жылы бекітілген?
А) 2005 жыл;
В) 2010 жыл;
С) 2012 жыл;
D) 2014 жыл.
4. 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу жүйесінің бағыттары?
А) мектепке дейінгі сапалы оқыту мен тәрбиелеуде балаларды толықтай қамтамасыз ету, оларды мектепке даярлау үшін түрлі бағдарламалармен мектепке дейінгі білім беруге тең қол жеткізу;
B) инклюзивтік білім беруді қамтамасыз ету;
С) Баланы дамыту мен оқыту үшін педагогикалық және әлеуметтік-психологиялық жағдай жасау;
D) Мектепке дейінгі тәрбие бағдарламаларымен балаларға тең қол жеткізу.
5. Қазақстанда мектепке дейінгі білім беруде міндетті білім беру бағдарламаларын басшылыққа алады:
А) Кайнар;
B) Балбөбек;
С) «Алғашқы қадам» (1-3 года), «Зерек бала» (3-5жас), «Біз мектепке барамыз» (5-6 жас);
D) Шаңырақ;
6. Мектепке дейінгі ұйымды басқару жетекшілерінің қызметі?
А) мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеу және оқыту бағдарламасын жүзеге асыру және оның орындалуын бақылауды қамтамасыз етеді;
B) Топтағы дамытушы ортаны құруды қамтамасыз ету;
С) оқу іс-әрекетінің кестесі, күн тәртібін талқылау;
D) балаларды оқыту мен тәрбиелеуде бағдарламалар жасауға қамтамасыз ету.
7. Стратегиялық жоспарлаудың негізгі қағидалары:
А) қорытындылау;
B) бейімделу;
С) нақтылық;
D) тұрақтылық.
8. Педагогикалық менеджмент – бұл:
А) тәрбиелеудің мақсатына жетуді меңгеру;
В) білім беру-тәрбиелеу үрдісінде басқару іс-тәжірибесі;
C) оқу-тәрбиелік үдерісін басқару тәжірибесі;
D) ұжымды басқару.
9. Бақылау – бұл:
А) шыққан нәтижені бағалау;
B) анықталғансебептер – байланыстызерттеу;
С) мектепке дейінгі білім беру қызметінің нәтижесін анықтау, оларға қол жеткізуге және одан әрі түзету іс-қимылымен сәйкестендіру себептерінің орындалуын талдау;
D) олардың жетістіктерін анықтау үшін ұжымды басқару.
10. SWOT – білім беруді стратегиялық жоспарлауды ұйымдастыруды талдаудың негіздеріне:
А) дамуына оңтайлы шешімдер табу үшін нақты жағдайды модельдеу және талқылау;
B) 4 санаттарға бөлу факторлары және құбылыстар: күшті және әлсіз жақтарын, мүмкіндіктері мен қауіп-қатерлер;
С) әлеуметтік-экономикалық факторларға талдау.
D) мықты және әлсіз тұстары.
11. Психологиялық-педагогикалық диагностика бұл:
А) педагогикалық үрдістегі компоненттердің бірі;
B) арнайы оқу пәні;
С) білімді бағалау;
D) тәрбиені бағалау.
12. Мектепке дейінгі ұйымды басқарудың шығармашылық компоненті бұл:
А) компонент, басқару қызметінің негіздерін ғылыми сипаттау;
B) компонентті, басшылардың басқару заңдылықтарын үйренеді, басқару объектісінің ерекшеліктері мен жетекшілердің жеке ерекшеліктерін есепке алуды;
С) компонент, педагогикалық үдеріске қатысушылардың қарым-қатынасын сипаттау;
D) басшының жеке қасиеттерін есепке алу.
13. Басшылық стиль бұл:
А) қабілет, жетекшілердің қарамағандыларға әсер ету әдістер жүйесі. Ұйымдастыру жұмысының маңызды тиімді факторларының бірі.
B) білім беру-тәрбиелеу қызметінің нәтижесі;
С) басқару қызметінің ғылыми негіздері;
D) тиімді жұмыс ұйымдастыру факторы;
14. Мектепке дейінгі білім беру құзыреттілігіның ықпалы бұл:
А) жұмыс мәдениетіне айналдыру әдістерін меңгеруге қажетті ересектердің белгілі бір білім мен дағдыларды мақсатты бағыттау;
B) баланың өзбетінше іс-әрекет тәжірибесін алу, өрнек және рефлексияның жәрдемдесуі;
С) физикалық дағдыларының қызметін қалыптастыру;
D) жеке-тұлғаға бағытталған амал.
15. Инклюзивтік білім беру
А) мүмкіндігі шектеулі балаларға жалпы білім беруді дамыту үрдісі, барлық адамдар үшін білім алуға қол жеткізуін қамтиды, оларды әртүрлі қажеттіліктеріне қарай бейімдеу;
B) мүмкіндігі шектеуліжәне қалыпты дамыған балалармен бірдей жалпы білім беру ұйымдарында оқыту мен тәрбиелеу;
С) бұл білім беру ұйымдарда мүмкіндігі шектеулі және қалыпты дамыған балалармен бірдей жалпы білім беру жүйесінде оқыту мен тәрбиелеу;
D) арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларды тәрбиелеу.
16. Мектепке дейінгі ұйым меңгерушісі:
А) мүліктерді тиімді пайдалану және сақтауға жауапкершілік жүктеледі;
B) мектепке дейінгі ұйым қызметінін жауапты;
С) күнделікті жұмыстарды жүргізеді, балалардың өмірі үшін жағдай жасауды қамтамасыз ету;
D) мектеп жасына дейінгі балаларға өмірі үшін жағдай жасауға бақылау жасауды қамтамасыз етеді.
17. Мектепке дейінгі білім беру ұйымының мазмұны қалай анықталады:
А) педагогикалық кеңестің шешімімімен;
B) мектепке дейінгі ұйымның типтік ережесі;
С) мектепке дейінгі білім беру - негізгі жалпы білім беру бағдарламасы;
D) «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту» мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары.
18. Басқару құзыреттілігі бұл:
А) педагогикалық ұжыммен жұмысты өзіндік бағалау, рефлексия, талдау, жоспарлау, мақсатты игеру мен білу жиынтығы;
B) топтағы жұмысқа дағдылану, қоршаған орта адамдарымен және оқиғалардың әсер етуі;
С) өзін-өзі анықтаудың механизмі, өзін-өзі дамыту, кәсіптік өзін-өзі анықтау мен өзін-өзі реттеудің көңіл-күйі;
D) ұжыммен жұмысына жоғары кәсіби деңгейі.
19. Мектепке дейінгі білім беру ұйымы қағидаттары негізінде отбасымен өз қарым-қатынастарын қалыптастырады:
А) сабақтастық, мысалы, ынтымақтастық, ашықтық,
B) үздіксіздігі, ынтымақтастық, ашықтық, қол жетімділік;
С) үздіксіздігі, өзара іс-қимыл, көріну, қол жетімділік;
D) көшірмелері, ынтымақтастық, ашықтық, қол жетімділік.
20. Басшының АКТқұзыреттілігі – бұл:
А) инновациялық технология аймағын білу;
B) командада жұмыс істеуді меңгеру;
С) өзінің қызметінде электронды материалды қолдануды меңгеру және компьютерлік технология аймағын білу;
D) компьютерлік технология аясындағы білімі.
21. Мектепкедейінгібілім беру мониторингі:
А) білім беру жүйесі жағдайында үздіксіз бақылау;
B) білім беру жүйесі жағдайында сандық көрсеткіштерді қалай анықталатындығы.
С) ақпартты беру және сақтау, алдын-ала болжау жиынтығы, білім беру жүйесіндегі қызметті ақпараттандыру жүйесі;
D) жинау, өңдеу, сақтау және ақпаратты беру;
22. Басқарудағы қазіргі технологиялар:
А) басқару құрылымын қайта жасау;
B) инициативтік;
С) инновацияны ендіру;
D) басқару құрылымын жобалау бойынша бірлескен іс-шаралар моделі.
23. Басқару мәдениетінің технологиялық компоненті бұл:
А) басқару тәсілдері және қабілеті, талдауды меңгеру, мақсаты мен міндеттерін анықтау, жоспарлау, бейімделушілік және ұйымдасытрушылық, бақылаушылық;
B) басқару қағидасы;
С) басқару қызметінің мазмұны;
D) Басқару әдістері мен тәсілдері.
24. Стратегиялық жоспарлаудың қағидалары:
А) қорытындылау;
B) бейімделу;
С) табыстылық;
D) шығармашылық.
25. Квалиметриялық амал:
А) сапа менеджменті жүйесінің ажырамас элементі, ұйымның барлық құрылымында осы жүйенің іске асыруды және жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
В) ұйымның барлық құрылымында осы жүйенің енгізу және пайдалану;
С) сапа менеджменті жүйесінің жұмыс істеуі;
D) балалардың өмірі үшін жағдай жасау.
26. Педагогтардың ата-аналармен жұмыс жаңа амалдары – ол....
А) диалог арқылы байланыс;
B) оқытудың тиімді әдістері мен тәсілдерін анықтау дауыс беру құқығын беру;
С) тәрбиелеуде кемшіліктер мен қателерді нұсқау;
D) байланыс дидактикалық стилі.
27. Басқару циклінің негізгі операцияларын анықтауға тән:
A) кіріктірілген амал;
B) мазмұндық амал;
C) басқарушылық амал;
D) функционалдық амал.
28. Педагогикалық технология – бұл…
А) іс-әрекет жоспарын нақтылау, нұсқаулығын құру, алгоритмнің айқындығы.
В) оқу іс-әрекетін ұйымдастыру әдістері мен формаларының өзара байланыс жүйесі, мектепке дейінгілерді тәрбиелеу мен оқытудың нәтижесіне ерекше жетуде мақсаты мен міндеттерінің бірігуі;
С) іс-әрекеттерді теориялық игерту немесе практикалық тәсілдердің жиынтығы.
D) тәрбие мен оқыту ортасының формалары, әдістері, тәсілдері.
29. Жекешелендіріп оқыту – бұл:
A)оқушылардың жеке сипаттамаларынескере отырып, білім беру үрдісін ұйымдастыру;
B) жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
C) бағдарламаланған оқыту;
D) жеке оқыту.
30. Мектепке дейінгі тұлғаны дамыту – бұл:
A) психикалық қасиеттерді қалыптастыру: ойлау, қиял, жад, назар аудару;
B) мәдени, ойшыл, рухани жетілуге көмектесу, қолданыстағы баланың әлеуетін нығайту;
C) қоғамға баланы қамтамасыз ету;
D) танымдық қабілетін қалыптастыру.
Ескертпе
Тест тапсырмаларының кілті.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
B |
C |
C |
A |
С |
A |
А |
C |
C |
B |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
B |
A |
B |
С |
В |
D |
A |
B |
C |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
C |
C |
A |
B |
A |
B |
B |
B |
B |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 5-қосымша
«Мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
әдістемелік жұмыстарды ұйымдастырудың педагогикалық
аспектілері» тақырыбындағы педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында әдістемелік жұмыстарды ұйымдастырудың педагогикалық аспектілері» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйымдардың әдіскерлерін оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі ұйымдарда (бұдан әрі - МДҰ) білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа Типтік бағдарламасына сәйкес жобалау қажеттілігі мектепке дейінгі ұйымдар әрекетінің негізгі бағыттарын білім беру жүйесіндегі жаңғырту өзгерістерістеріне сәйкес қайта қорытумен, білім беру процесін педагогтер мен тәрбиешілер қоғам, ата-ана және балалардың әлеуметтік тапсырыстарына жедел және үйлесімді жауап бере алатындай етіп ұйымдастырумен байланысты.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйым әдіскерлерін мектепке дейінгі жастағы балалардың түйінді құзіреттерін қалыптастыруға бағытталған Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту саласындағы жаңа нормативтік құжаттарына, соның ішінде жалпы білім берудің жаңа Үлгілік бағдарламасына сәйкес білім беру процесін ұйымдастыруға қажетті білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектепке дейінгі ұйым әдіскерлердің кәсіби құзыреттіліктерін мектепке дейінгі білім беруді жаңарту жағдайында әдістемелік жұмыстарды ұйымдастырудың педагогикалық аспектілеріне сай жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдары қызметінің нормативтік-құқықтық актілер жайында білімін өзектендіру;
2) әдіскердің функционалдық міндеттері, рөлі туралы түсінігін, әдіскерлік қызметтік міндеттері туралы білімін кеңейту;
3) МДҰ әдістемелік қызмет жүйесі туралы, оның құрылымы мен әдіскердің құжаттар базасы туралы түсінігін кеңейту;
4) мектепке дейінгі жастағы балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерінің деңгейін көтеру;
5) балалардың ерте даму әдістемесі мен технологияларды қолдану дағдыларын қалыптастыру;
6) МДҰ қатысты басты бағдарламалық құжаттардың мазмұны, тағайындаулар, құрылымы жайында білімдерін кеңейту; (Концепциялар, мектепке дейінгі ұйымдардың даму Бағдарламалар және т.б.);
7) әдістемелік жұмыстарды ҚР МЖМБС (23.08.2012г.), ҚР МЖММТОС жобасының 10.04.2015 ж. № шығ: 3851/1.4-10/5502 заманауи талаптарына сәйкес өңдеу;
8) жаңа ҚР МЖММТОС, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Типтік бағдарламасы енгізілуінің аясында ата-аналар мен серіктестіктердің қарым-қатынас дағдыларын жетілдіру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының білім беру саласында басты құқықтық реттеу нормативтік құжаттарын; жаңа ҚР МЖММТОС пен мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Типтік бағдарламасы құрылымының теориялық және тәжірибелік негіздерін; технология негізінде әдістемелік жұмыстардың сапасын басқаруды; мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу типтік бағдарламасын дамыту және ҚР МЖММТОС негізінде ұйымдарды басқарудың психологиялық-педагогикалық негіздерін; өзіндік педагогикалық ұстаным мен әдіскердің кәсіби құзыреттілігін және оқыту үдерісін ұйымдастыру мен педагогикалық тәжірибенің маңыздылығын біледі;
2) білім беру қатынастарына қатысушылардың құрастырған Бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының қызметін реттейтін нормативті-құқықтық актілерді қолдануды; педагогтермен, балалармен жұмыс жасауда сыни ойлауды дамытуға бағытталған интерактивті әдістерін құрастыруды; өзінің қызметіне бағалау жүргізуды біледі;
3) МДҰ білім беру үдерісін бағалау сапасының диагностика мен дамыту үдеріс өткізу мониторинг жүргізу дағдыларын; заманауи ғылыми зерттеулердің негізінде басқару тәжірибесін жетілдіру дағдыларын; балалар мен педагогтердің жұмысында ақпараттық-коммуникациялық техгологияларды (бұдан әрі – АКТ); мектепке дейінгі балаларды оқыту мен тәрбиелеу үлгілік мен білім беру бағдарламалардың концептуалды негіздерін меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты 30.11.2015 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы, білім беру және тәрбиелеу аспектілері «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асыру, 2014-2016 жылдардағы білім мен ғылымды дамытудың басты бағыттары, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты «Мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру» (23.08.2012 ж.), ҚР МЖБС жобасы № шығ: 3851/1.4-10/5502,10.04.2015, философия, методология и инклюзивті білім берудің басты бағыттары бойынша мәселелер қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Әдіскерлердің кәсіби қызметінің педагогикалық жағдайдың тиімділілігін;
2) «Өзін-өзі тану» оқу қызметінің құрылымындағы жаңа тәсілдер;
3) Мектепке дейінгі білім беру жүйесінде әдіскерлердің инновациялық технологияларды енгізуге дайындығы;
4) Мүмкіндігі шектеулі (бұдан әрі - МШ) балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Мектепке дейінгі ұйымның жылдық жоспарының құрылымы мен мазмұны. Аналитикалық негіздеме. Әдіскердің номенклатурасы мен құжаттамалары;
2) Қазақстан Республикасындығы заманауи саясаты мәнмәтініндегі инкюзивті білім беру. Халықаралық тәжірибе;
3) МДО оқу-тәрбие жұмысында сыни ойлау негізінде бағалау қызметін құрастыру;
4) Әдіскердің аттестаттауға жұмыстарын ұйымдастыру, педагог портфолиосы;
5) Әдіскерлік жобалар – МДО жұмысындағы инновациялық үдерістерді жандандыру мен қолдауының негізгі элементі;
6) Г. Альтшуллера (ТРИЗ) технологииясы «Луллия сақиналары» сандық білім берудің мазмұнынын таныстыру арқылы ұйымдастырылған оқу қызметінің (бұдан әрі – ОҚ) құрылымы;
7) әдістемелік жұмысының технологиялық картасы;
8) МДО білім беру үдерісіне балалардың ерте дамуына арналған заманауи педагогикалық техгологиялар мен әдісмелер (М. Монтессори, «Step by Step», Н. Зайцев, Г. Альтшуллер, В. Воскобович, М. Ибука және т.б.). Сингапурдың ұлттық білім беру жүйесінің тәжірибесі;
9) М.Монтессори, В. Воскобовичтің педагогикалық технологиялары арқылы балаларды топтық жұмыста оқу-ұйымдастыру қызметі. Құм терапиясы. (Инклюзивті білім беруде технологиялық карталарды жасауда әдістемелік ұсыныстар);
10) Ата-аналармен МДҰ заман талабына сай қарым-қатынасы;
11) МДҰ әдістемелік қызметінің құрылымдық ерекшелігі;
12) МДҰ әдістемелік қызметтің тәжірибе алмасуы, оның жұмысын тиімділігін қамтамасыз ететін қорларды табу;
13) ұйымдастыру-педагогикалық қолдау жүйесі (педагогикалық кеңесті ұйымдастыру, педагогикалық сағаттар, жас педагог мектебі (бұдан әрі – ЖПМ), өзара сабаққа қатысу және т.б.);
14) Әдістемелік жұмыстың ұйымдастыру-педагогикалық аспектілерін жетілдіру: мектепке дейінгі білім берудің жаңару жағдайында болжаулар мен мәселелер;
15) М. Монтессори педагогикалық жүйесі негізінде мектепке дейінгі балалардың құзыреттілігін дамыту;
16) жылдық жоспарды құру және оны панорамалық қорғау. Жас мұғалім мектебінің жоспарын құру және оны панорамалық қорғау. Әдіскердің жұмысын ұйымдастырудың жоспарын құру және оны панорамалық қорғау.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) МДҰ білім беру қызметінде сыни тұрғыдан ойлау техногогиясын қолдану;
2) Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру мен тәрбиеде АКТ-ны қолдану. Электрондық портфолио құру;
3) Мектепке дейінгі білім берудің жаңару жағдайында әдіскердің жұмыс орнын автоматтандыру;
12. Вариативті модулде тыңдаушылардыңқажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптардытаңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Философия, методология және инклюзивті білім берудің басты бағыттары;
2) Педагогтардың кәсіби шеберлігін көтеруде өзін-өзі оқытуды ұйымдастыру;
3) Мектепке дейінгі балалардың шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруда шеберлік-сынып технологиясы.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) МҰ «Балапан» Бағдарламасының жүзеге асырылуы;
2) мектепке дейінгі білім беру жүйесін модернизацялаудың негізгі бағыттарын анықтау;
3) ұсыныс ретінде МҰ білім беру қызмет сапа жүйесін ашу;
4) білім беру заманауи талаптарына сәйкес әдістемелік қызметінің негізгі бағыттарды ашу;
5) МҰ білім беру үдерісіне ата-аналардың белсенді әдістерді мен түрлерді сипаттау;
6) кадрларды кәсіби деңгейді көтерулі шарт ретіндегі олардың жұмыс істеу әдістемелік белсенді түрлерін;
7) МҰ әдіскеріне күнінің циклограммасын әзірлеу;
8) МҰ оқу-тәрбиелік үдеріс мониторингінің технологиялық картасын әзірлеу;
9) түрлі жас ерекшеліктері бар топтарда ойын заттық-дамытатын ортаны құруға бағытталған ұсыныстарды әзірлеу;
10) инклюзивті білім беру заманауи ахуалының салыстырмалы талдау жүргізу (халықаралық тәжірибе);
11) педагогтің кәсіби дамуының бағалау картасын құру;
12) медико-психолог-педегогикалық қыхметінің жұмысын талдау, бағалау критерийлерін әзірлеу;
13) АКТ қолданудың әдістемелік қызметінің талауы,
14) желілік қауымдастық қызметін бағалау;
15) мектеп дейінгі жастағы балалардың дамыту деңгейінің мониторинг құралы ретіндегі технологиялық картаға баға беру;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) ерте дамытуға жаңа білім беру технологияларын қолдану аясында оқыту әдістері кәсіби құзыреттілігін арттыру құралы ретінде мектепке дейінгі ұйымдарда әкімшілік жұмысты ұйымдастыру.
2) мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды әлеуметтік интеграция нәтижесінде инклюзивті мектепке дейінгі білім беру.
3) мектепке дейінгі ұйымда отбасы мен оқытушылар арасындағы өзара қарым-қатынас мәселелері, балалардың жеке дағдыларын қалыптастыру.
4) мектепке дейінгі ұйым әдіскерінің АКТ-ны қолданудың рөлі.
5) МДҰ әдістемелік қызметте психологиялық-педагогикалық шарттарды жетілдіру жолдары.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2)«Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3)«Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1,2 және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі – 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды қалыптасқан;
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі білім беру МЖБС мен Үлгілік бағдарламаны білуі;
2) мектпеке дейінгі педагогика мен психологияны білуі;
3) өткізу ұйымдастырылуға ие болу;
4) іс-шараны өткізу сапасы;
5) АК-технологияларды қолдануы.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім беру туралы» Заңы (2015 жылғы 13.01. жағдай бойынша өзгертулермен және толықтырулармен) Астана, Ақорда, 2007 жылғы 27 шілде. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
2) Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010
3) Мектепке дейінгі тәрбие және оқытумен балаларды қамтамасыз ету бойынша 2010-2020 жылдарға арналған «Балапан» мемлекеттік бағдарламасы (21.10.2014ж. №1119) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Құқықтық ақпарат республикалық орталығы
4) ҚР «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту» жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты, 23.08.2012
5) ҚР Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты шығыс құж. № 3851/1.4-10/5502, 10.04.2015 (жоба)
6) Ш.А. Амонашвили. Как любить детей /Основый гуманной педагогики 20 кн.2-М.: Амрита, 2012-368с.
7) «Қазақстан Республикасының 2015-2016 оқу жылында жалпы білім беретін ұйымдарда ғылым негіздерін оқыту ерекшеліктері жөнінде» ҚР Ғылым және білім министрлігінің нұсқаушы-әдістемелік хаты.
8) Қазақстан Республикасының Заңы. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. -// Егеменді Қазақстан газеті,-18 қараша 2015 жыл
9) Алипкалиева, Г.Б. М.Монтессоридің педагогикалық жүйесін ендіру негізінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдары педагогтарының кәсіби құзырлылығын дамыту [Текст] / Г.Б. Алипкалиева // Педагогика мәселелері.- 2013.- №3.-7б.
10) Жұмабекова, Ф.Н. Мектепке дейінгі білім беруді жаңғырту жағдайында болашақ мамандардың кәсіби құзіреттілігін қалыптастыру [Мәтін]: Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал / Ф.Н. Жұмабекова // Дошкольное образование и воспитание.- МСИ РК.- Алматы, 2013.- №2 (9).- Б.14-16.
11) Жұмабекова, Ф.Н. Мектепке дейінгі ұйымдарда М.Монтессори педагогикасын пайдалану ерекшеліктері [Мәтін]: Ақпаратты-әдістемелік журнал / Ф.Н. Жұмабекова // Білімдегі жаңалықтар: ҚР МАжҚКМ.- Астана, 2014.- № 3.- Б.4.
12) Иманғалиева, А.Л. Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының әдіскерінің моделі [Мәтін]: Республикалық ғылыми-әдістемелік, педагогикалық журнал / А.Л. Иманғалиева // Балабақша меңгерушісі мен әдіскері: ҚР МАМ.- Алматы, 2014.- №4.- Б.24.
13) Ишбулатова, Л.В. Құрама үлгідегі МДҰ-да инклюзивтік білім беру [Мәтін] / Л.В. Ишбулатова // Мектепке дейінгі білім беру ұйымы басшысының анықтамалығы: ҚР БАМ.- Алматы, 2015.- №5 (41).- Б.15-18.- ISSN 2223-0246.
14) Мәуленқұлова, Г.Ә. Мемлекеттік тілді "тәй-тәй" инновациялық технологиясы жағдайында оқып-үйрену [Мәтін]: Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал / Г.Ә. Мәуленқұлова // Мектепке дейінгі білім: ҚР МАжҚКМ.- Алматы, 2014.- №5 (53).- Б.15.
15) Набуова, Р.А. Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында ата-аналармен жұмыс жүргізудің информациялық формалары [Текст] / Р.А. Набуова // Білім беру мекемесі басшыларының анықтамалығы.- 2011.- №10.-8б.
16) Сагиева, Г.Ч. Ойындар арқылы балаларды жан-жақты дамыту [Мәтін]: Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал / Г.Ч. Сагиева // Мектепке дейінгі білім: ҚР МАжҚКМ.- Алматы, 2014.- №3.- Б.10.
17) Сейтмұхамбетова, Ж.Ж. Мектепке дейінгі білімнің заманауи даму стратегиялары [Мәтін]: Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал / Ж.Ж. 10) Сейтмұхамбетова // Дошкольное образование и воспитание.- МСИ РК.- Алматы, 2013.- №2 (9).- Б.20-22.
««Мектепке дейінгі білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында
әдістемелік жұмыстарды
ұйымдастырудың педагогикалық
аспектілері» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 72 сағат
№ |
Сабақтың тақырыбы |
Сағат саны |
барлығы |
|||||||||||
Лекция |
Лекция-диалог |
Таңдаулы лекция |
Дисскусия |
Іскерлік ойын |
Тренинг |
Тәжірибелік сабақтар, семинарлар |
Шеберлік-сыныбы |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Панорамалық қорғау |
|||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты 30.11.2015 жылғы Қазақстан халқына Жолдауын, 2014 жылғы 15 желтоқсан күні жасалған Елбасының «Тәуелсіздік толғауын», «100 нақты қадам: Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» жоспарын іске асыру жолдары: білім беру және тәрбиелеу аспектілері. «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 2 |
2 2 |
|||||||||||
1.2 |
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты «Мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру» (23.08.2012ж.), ҚР МЖБС жобасы № шығ: 3851/1.4-10/5502,10.04.2015. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
ҚР мектепке дейінгі тәрбие мен білім беруде типтік бағдарламасы және жаңа МЖБС жобасына дайындықтарын қалыптастыру. |
|||||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
2.1 |
Әдіскерлердің кәсіби қызметіндегі педагогикалық жағдайларды көтеру. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Мектепке дейінгі ұйымдардың жұмысында «Өзін-өзі тану» пәнінің әлеуетін арттыру мүмкіндігі. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Мектепке дейінгі білім беру жүйесінде әдіскерлердің жаңа технологиялырды енгізу дайындығы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
2 |
2 |
12 |
10 |
2 |
2 |
6 |
44 |
||||
3.1 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда жылдық жұмыс жоспарының мазмұны мен құрылымы. Аналитикалық негіздеу. Әдіскер құжаттары мен номенклатурасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Қазақстан Республикасының білім беру саясатындағы заманауи инклюзивті білім беру. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мектепке дейінгі ұйымдар қызметінің оқу-тәрбиелік жұмысында сыни тәсілдеме. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Әдіскердің аттестаттауға дайындығын ұйымдастыру жұмыстары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Әдістемелік жобалар — мектепке дейінгі білім беруде инновациялық процесстердің қосымша және белсенді бөлігі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Г. Альтшуллера (ТРИЗ) технологииясы «Луллия сақиналары» сандық білім берудің мазмұнынын презентациялау арқылы ұйымдастырылған оқу қызметінің құрылымы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Әдістемелік жұмыстың технологиялық картасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Заманауи педагогикалық технологиялар және балалардың ерте даму әдістемесін мектепке дейінгі ұйымдарда оқу процесіне енгізу. (М. Монтессори, «Step by Step», Н. Зайцева, Г. Альтшуллера, В. Воскобовича, М. Ибука и др.). Сингапурлық білім беру ұлттық жүйесіндегі тәжірибе. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.9 |
М.Монтессори, В. Воскобовичтің педагогикалық технологиялары арқылы балаларды топтық жұмыста оқу-ұйымдастыру қызметі. Құм терапиясы. |
6 |
6 |
|||||||||||
3.10 |
Ата-аналар мен мектепке дейінгі ұйымдардың заман талабына сай қарым-қатынасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда әдістемелік қызметтің құрылымдық ерекшелігі. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Мектепке дейінгі ұйымдардағы әдістемелік қызметтің тәжірибе алмасуы, оның жұмысын нәтижеге жеткізуді қамтамасыз ету. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Педагогикалық-ұйымдастырудың қолдау жүйесі (педагогикалық кеңесті ұйымдастыру, педагогикалық сағаттар, жас педагог мектебі (ЖПМ), өзара сабаққа қатысу және т.б.) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Әдістемелік жұмыстарда ұйымдастыру-педагогикалық аспектілерін жетілдіру: Мектепке дейінгі білім берудің жаңару жағдайында болжаулар мен мәселелер. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
М. Монтессори педагогикалық жүйесіне мектепке дейінгі балалардың құзыреттіліктерін дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Жылдық жоспарды құру және оны панорамалық қорғау. |
6 |
6 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Мектепке дейінгі ұйымдардың білім беру қызметінде сыни тұрғыдан ойлау техногогиясын қолдану. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру мен тәрбиеде АКТ-ны қолдану. Электрондық портфолио құру. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Мектепке дейінгі білім берудің жаңару жағдайында әдіскердің жұмыс орнын автоматтандыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
1. 1. Философия, методология және инклюзивті білім берудің басты бағыттары. |
2 |
2 2 |
2 2 2 |
|||||||||||
Диагностика |
2 |
2 |
||||||||||||
Кірме және шығу тестілеулері. |
2 |
2 |
||||||||||||
Қорытынды: |
14 |
2 |
2 |
2 |
30 |
10 |
2 |
2 |
2 |
6 |
72 |
«Мектепке дейінгі білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында
әдістемелік жұмыстарды
ұйымдастырудың педагогикалық
аспектілері» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1) «Технологиялық карта» - бұл
А) жаңа форматтағы конспект
В) сабақтың нақты конспектісі
С) педагогикалық процесс
D) педагогикалық технология
2. Түрлі педагогикалық әдістерге, құралдарға, тәсілдерге ие педагог:
A) зерттеуші
В) ғылым кандидаты
C) педагог – шебер
D) ғылым докторы
3. Сабақтың мотивациясын арттыратын әдістер:
A) табыс жағдайын құру, тапсырма, музыкалық-көркемдік драматургия әдісі
B) мәжбүрлеу
C) жазалау
D) бұзу әдісі
4. Педагогика – бұл....... туралы ғылым.
A) жаңа замандағы қоғамда адамды тәрбиелеу
B) ғылыми таным тәсілдері
C) тұлғаның психологиялық ерекшелігі
D) тұлғаны дамытудың физиологиялық заңдылықтары
5. «Алғашқы қадам», «Зерек бала», «Біз мектепке барамыз» білім беру бағдарламаларының бір-бірінен айырмашылығы:
A) жас ерекшелік мазмұны
B) бір-бірінен айырмашылығы жоқ
C) белсенді әдістерді қолданумен
D) сабақта жаңашылдықты енгізу
6. Білімнің құрылымы мен түрін анықтайтын тәсіл
A) дидактикалық мақсат бойынша
B) сабақ элементтерінің орналасуы бойынша
C) басты мақсатқа жетуге бөлінген уақыттың саны бойынша
D) құрылымдық бөліктің саны бойынша
7. Инновация – бұл
A) сабақты дәстүрлі түрде беру
B) жаңашылдық, ішкі жүйедегі өзгеріс
C) белсенді және репродуктивті әдістерді қолдану
D) сөйлесудің демокративті үлгісі
8. ӨМШТ технологиясы – өнертапқыштық міндеттерді шешу теориясының негізін қалаушы
A) Г.С. Альтшуллер
B) М. Ибука
C) Н. Зайцев
D) Г. Доман
9. Мазмұны, тиімділігі, үнемділігі, берілуі – бұл
A) педагогикалық қызмет
B) педагогикалық технология
C) педагогикалық жүйе
D) педагогикалық процесс
10. «Технологизация» идеясын үйрету негізін қалаушы
A) К.Д. Ушинский
B) А.С. Макаренко
C) Я.А. Коменский
D) И. Песталоцци
E) В. Сухомлинский
11. Музыка сабағын мақсатты түрде біріктіруге болатын пәндер:
A) бейнелеу өнері, әдебиет, филосифия
B) математика
C) химия
D) физика
12. Жаңа заманғы талаптармен қанағаттандырылатын дәстүрлі жағдайлар негізінде нәтиже алуға болатын тәжірибе:
A) жобалық
B) қалыптастырушылық
C) оң педагогикалық
D) психологиялық
13. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік стандартын орындауға мектепке дейінгі ұйым қызметкерлерінің дайындық деңгейлерін бағалау – бұл
A) мектепке дейінгі ұйымды аттестаттау
B) педагогты аттестаттау
C) мектепті аттестаттау
D) техқұрамды аттестаттау
14. Мектепке дейінгі ұйымда ЕҚ бойынша нұсқаулық жүргізу барысы
A) жыл сайын
B) үш жылда бір рет
C) тоқсанда бір рет
D) айына бір рет
15. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты қашан бекітілген?
A) 23.08.2012ж. № 1080
B) 02.09.1999ж. № 1290
C) 22.11.1999ж. № 1762
D) 25.12.2010ж. № 1212
16. БҰҰ «Баланың құқықтары туралы» Конвенциясы қай жылы қабылданған?
A) 1987
B) 1988
C) 1989
D) 1990
17. ҚР 2010-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы қай жылы қабылданды?
A) 07.12.2010ж. № 1118
B) 12.12.2010ж. № 1118
C) 25.01.2009ж. № 1010
D) 30.11.2009ж. № 1212
18. Алты білім саласы ішіндегі артығы
A) «Шығармашылық»
B) «Қатынас»
C) «Денсаулық»
D) «Тіл және сезімді білдіру»
19. Ұжым теориясын әзірлеуші – автор
A) А.С. Макаренко
B) В.А. Сухомлинский
C) Н.К. Крупская
D) С.Т. Шацкий
20. Педагогикалық технологиялар принциптері
A) ғылымилық, жобалылық, жүйелілік, мақсаттылық, қызметтік келу, басқарушылық, түзетушілік, нәтижелілік, үнемділік.
B) сезінушілік пен белсенділік, көрнекілік, жүйелілік және реттілік, нақтылық, ғылымилық, қолжетімділік, теория мен практиканың байланысы
C) сезінушілік, тиімділік, жоспарлаушылық, жас ерекшеліктерін ескеру, қолжетімділік, теория мен практиканың байланысы
D) оқыту, білім беру, дамыту, қалыптастыру, мазмұны, ұйымдастыру, түрлері, тәсілдері, әдістері мен құралдары және оқыту нәтижелері
21. Мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік қабілеттері мен дағдыларын қалыптастыру бойынша сабақтардың мақсаты
A) басқа адамдармен қарым-қатынасу дағдылары мен тәсілдерін қалыптастыру, мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік дағдылары мен әлеуметтік белсенділіктерін дамыту
B) басқа адамдармен қарым-қатынасу дағдылары мен тәсілдерін ғана қалыптастыру
C) мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік дағдылары мен әлеуметтік белсенділіктерін ғана дамыту
D) басқа адамдармен қарым-қатынасу дағдылары мен тәсілдерін қалыптастыру, мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік дағдылары мен әлеуметтік енжарлықтарын дамыту
22. Мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік қабілеттері мен дағдыларын қалыптастыру бойынша сабақтарына мақсатты белгілер
A) мейірімділік, өзара түсінушілік және сүйіспеншілік ортасын құру
B) прагматизм ортасын құру
C) балаларды рефлексия өткізуге үйрету
D) белсенді орта құру
23. Мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік қабілеттері мен дағдыларын қалыптастыру бойынша сабақтарына мақсатты белгілер
A) жолданған және мотивацияланған тілдік әдеп формуласын қолдануды үйрету
B) белсенді жұмыс жасау ортасын құру
C) балаларды рефлексия өткізуге үйрету
D) прагматизм ортасын құру
24. Мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік қабілеттері мен дағдыларын қалыптастыру бойынша сабақтарына мақсатты белгілер
A) түрлі өмірлік жағдайларда балалардың қарым-қатынасу дағдысын дамыту
B) белсенді жұмыс жасау ортасын құру
C) балаларға бір-бірінің жұмысын талдауды үйрету
D) прагматизм ортасын құру
25. Менеджмент және басқару – бұл
A) екеуі де бір
B) әр түрлі, бірақ өзара байланысты процесс
C) менеджмент басқарудың ерекше саласы болып табылатын өзара байланысты процесс
D) басқару менеджменттің ерекше саласы болып табылатын өзара байланысты процесс
26. Менеджменттің пайда болу ықпалына жағдай қай елде туындады?
A) Аргентина
B) Бразилия
C) Польша
D) АҚШ
27. Менеджмент теориясының қайсысы басқаларына қарағанда менеджерлердің жеке тәжірибесіне сүйенді?
A) ұйымдастырушылық мәдениет теориясы
B) менеджменттің сандық теориясы
C) менеджменттің жағдайлық теориясы
D) толық қызмет көрсету теориясы
28. Сыртқы ортадан мектепке дейінгі ұйымға не түседі?
A) нормативтер
B) есептік мәліметтер
C) мақсаттар
D) ресурстар
29. Ұйымнан сыртқы ортаға не түседі?
A) ішкі салалық нормативтер
B) ақпарат
C) ресурстар
D) есептік мәліметтер
30. Басқару әдісі – бұл
A) ұйымның алға қойған мақсаттарына жету үшін басқаратын тәжірибеге тәсілдер мен әдістердің өзара іс-әрекеті
B) шаруашылық қызметтегі маңызды, қайталанатын, объективті өзара байланыс құбылыстары
C) нақты тұтастылықты тудыратын бір-бірімен байланыстағы және қарым-қатынастағы элементтердің арақатынасы
D) еңбек қызметінің саласы
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
сұрақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
жауап |
A |
C |
A |
A |
A |
C |
B |
A |
B |
C |
A |
C |
A |
C |
A |
сұрақ |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
жауап |
C |
A |
D |
A |
A |
A |
A |
A |
A |
D |
D |
C |
D |
D |
A |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 6-қосымша
«Квалиметрия негізінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында
оқу-тәрбие процесінің сапасын кешенді бағалау» тақырыбындағы
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Квалиметрия негізінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында (бұдан әрі – МДҰ) оқу-тәрбие процесінің сапасын кешенді бағалау» (бұдан әрі – Бағдарлама) тақырыбындағы білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдардың әдіскерлеріне арналған.
2. Квалиметрия негізіндегі оқу-тәрбиелік кешенді бағасы мектепке дейінге ұйымдардың оқу-тәрбиелік үдерісінің сапа баға беру жүйесін қайта ойластыруды, оқушылардың оқу жетістектердің сыртқы бағалауды, қызмет сапасының жүйелілік талдау жүргізуді, объективті ақпараттың ашықтығын мен қолжетімдігін қамтамсыз етуді қажет етеді.
3. ҚР жалпы білім беретін тәрбиелеу бағдарламасының талаптарына сәйкес білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдардың әдіскерлерді квалиметрия негізндегі оқу-тәрбиелік сапасын бағалау үшін білім көлемін, педгогикалық өлшемдеріне, концептуалды ережесіне негізделген тестілеудің көлемдігіне мен тәуелсіздігіне, математикалық статистика әдісі мен педагогикалық интерпретациялық талдауына негізделген.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты квалиметрия негізінде оқу-тәрбие үдерісінің кешенді баға сапасы аясында әдіскерлердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерін білуін өзектендіру және осының негізінде квалиметриялық өлшемдерді жүзеге асырудың білім, біліктерін дамыту;
2) квалиметрия негізінде оқу-тәрбие үдерісінің баға сапасының әдістемелік талдау, қолдану дағдыларын қалыптастыру;
3) ҚР Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың МЖМС жобасының заманауи талаптарының және квалиметрияның әдістемелік жұмысын үлгілеу.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасы білім беруді жаңғырту саласында мемлекеттік саясатты іске асырудың негізгі бағыттарын; квалиметриялық өлшемдерді жүзеге асыруға болатын нормативтік-құқықтық және заңнамалық нормаларын; білім беру қызметтерінің квалиметриялық мониторинг сапасының теориялық негіздерін; МҰ негізгі әдістерін және баға сапасының бірізділігін, квалиметрия негізінде бағаланатын сапа көрсеткіштерінің тәсілдерін анықтауды біледі; Квалиметрия негізінде педагогикалық үдерісті басқару механизмін біледі;
2) квалиметриялық өлшемдерді жүзеге асыруға болатын, мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерін қолданады;
3) квалиметриялық өлшемдерді аналитикалық-логикалық өңдеу әдістерін; квалиметриялық өлшемдерді жүргізу үшін компьютерлік технологияларын квалиметрия негізінде педагогикалық үдерісті басқару механизмін қолданады.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті- құқықтық модуль;
2) психологиялы қ-педагогикалық;
3) мазм ұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік –құқықтық модулде ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты Қазақстан халқына Жолдауы (30.11.2015 ж.), «100 нақты қадам Ұлттық жоспар, «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл; 2014-2016 жылдардағы білім мен ғылымды дамытудың басты бағыттары, «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың» мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (23.08.2012 ж.) қарастырылған.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарын рефлексивті басқару;
2) мектепке дейінгі білім беру жүйесінде инновациялық технологияларды енгізуге әдіскерлердің психологиялық-педагогикалық дайындығы;
3) мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері;
4) тәрбиелеу жаңарту мазмұны жағдайындағы тәрбиелеу үдерісінің психолог-педагогикалық сүйемелдеуі.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) сапа басқару нысаны іспетті. МҰ оқу-тәрбие үдерісі сапасының белгілері мен көрсеткіштері;
2) МҰ білім берудің баға сапасы үшін мәліметтерді әлеуметтік-педагогикалық зерттеу және өңдеу;
3) квалиметрия ғылым іспетті және оның оқу-тәрбие үдерісінің сапасын басқарудағы рөлі;
4) заманауи педагогикалық квалиметрияның тұжырымдылық ережелері мен міндеттері;
5) МҰ әдіскердің жұмысында квалиметриялық әдістердің мотивациялық қызметі;
6) МҰ қызметін бағалауда білім беру квалиметриясының әдістері және оларды тиімді қолдану;
7) өзара әрекет ету тәжірибесіндегі квалиметриялық әдістер: бала – тәрбиеші, бала – ата-ана, тәрбиеші – ата-ана, тәрбиеші – әдіскер;
8) білім беру қызметінің сапасын басқаруда педагогикалық квалиметрияның статистикалық әдістері;
9) мектепке дейінгі ұйым әдіскерінің квалиметриялық біліктілігі: мәні, құрылымы, баға белгілері;
10) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жұмысында квалиметриялық әдістерді қолдану;
11) МҰ тәрбие мен оқыту үдерісі субъектілерінің өзара әрекет ету бағасына жүйелі-квалиметриялық келу;
12) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту сапасын басқаруда педагогикалық квалиметрияны енгізу жүйесі.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мектеп жасына дейінгі балаларды оқытуда бағалау сапасының квалиметриялық жабдықтарын әзірлеу (балалар мен педагогтарға);
2) МҰ білім беру сапасын квалиметриялық зерттеу технологиялары – АКТ қолданумен өткізу;
3) зерттеу нәтижелерін, экспресс-талдауын PowerPoint, Prezi және т.б. редакторларда ұсыну.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) МБМ өзіндік бағалауының рейтингтік шкаласы және квалиметриялық ережесі;
2) педагогикалық квалиметрия нәтижелерін статистикалық өңдеу;
3) квалиметриялық өлшемдер жүйесіндегі тестілеуі, сауалнама жүргізу әдістері, контент-талдауы.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін:
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) педагогикалық квалиметрияның пайда болу мен даму хронологиялық кестесін құру;
2) педагогикалық квалиметрия негізі бойынша глоссарийді құру;
3) модель ретіндегі МҰ білім беру үдерісімен басқару жүйесін көрсету;
4) мектепке дейінгі білім беру жүйесіндегі заманауи ахуалын анықтау;
5) квалиметрия негізіндегі МҰ оқу-тәрбиелік жүйесінің сапа критерийлерін анықтау;
6) МҰ оқу-тәрбиелік үдерісіндегі сапа мониторингінің жүйелілігін елеулі қасиеттерін анықтау;
7) мектеп дейінгі білім беру жүйесіндегі квалиметрияның мәселелерді анықтау мен белгілеу;
8) квалиметрия негізіндегі МҰ оқу-тәрбиелік сапасына ықпал ететін негізгі факторларды анықтау;
9) МҰ тәрбиеші сапа қызметінің квалиметрия негізіндегі өзіндік бағалау критерийлерін әзірлеу;
10) МҰ оқу-тәрбиелілік сапасын анықтайтын бір әдісін сипаттаңыздар;
11) квалиметрия негізіндегі МҰ тәрбиешілердің өзіндік даму бағдарламасын құру;
12) МҰ оқу-тәрбиелілік үдерсінінің сапа басқару моделін әзірлеу;
13) МҰ тәрбиешіде квалиметрия мәдениетінің критерийлерін әзірлеу;
14) ҚР пеагог-тәжірибелушілердің мақалаларын талдау. Ұлттық-аумақтық компонентін жүзеге асыру үшін жұмыс тәжірибесін ашу мен оны кесте түрінде көрсету;
15) заманауи талаптарды ескере отырып сәйкес МҰ тәрбиешілердің профессиограммасын құру;
16) МҰ қызметінің сапасын реттеу мен бағалау негізгі механизмдерін синтездеу;
17) АКТ қолданумен әдістемелік қызметін талдау;
18) МҰ оқу-тәрбиелілік үдерісінің сапасын бағалау аумағындағы негізгі тендецияларды кластер ретінде ұсыну;
19) педагогикалық квалиметриясының өзектілігін талдау;
20) «Мен – МҰ тәрбиешілердің өзіндік шығармашылық дамытудың концепциясымын» сауалнамасын әзірлеу;
21) МҰ тәрбиешілердің кәсіби құзыреттілігін дамытатын дербес траекториясын анықтау;
22) МҰ білім беру жүйесінде квалиметриясын қолданудағы шетелдік тәжірибесін талдау мен оны тұсаукесер ретінде ұсыну.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдағы педагогтардың квалиметриялық құзіреттіліктерін дамыту;
2) квалиметриялық көрсеткіштер негізінде мектепке дейінгі ұйымдағы педагогтың кәсіби құзіреттілік деңгейін дамытудың жеке траекториясы;
3) мектепке дейінгі ұйымда оқу-тәрбие процессінің баға сапасына қазіргі заманғы квалиметриялық жағынан келу;
4) инновацияларды қолдануға мектепке дейінгі ұйымдар тәрбиешілері кәсібилілігінің квалиметрия теориясы және тәжірибесі (практикада критерийлер мен дескрипторларды кесте түрінде әзірлеу);
5) мектепке дейінгі ұйымның оқу-тәрбие үдерісіндегі квалиметрияның тиімділігі.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1,2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер ма қсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алын ған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі – 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл – дағдыланған;
3) 2 балл – дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараны ң мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) тал қылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлану ға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді);
2) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010;
3) Балаларды мектепке дейінгі т әрбиемен және оқытумен қамтамасыз ету жөніндегі 2010 – 2020 жылдарға арналған «Балапан» бағдарламасы. ҚР Үкіметінің 2014 жылғы 21 қазандағы № 1119 қаулысы;
4) Азгальдов Г.Г. Квалиметрияны ң теориялық негіздерін әзірлеу. Дисс.Экон.ғылым. д-ра. –М.: 2010- с. 345;
5) Ахметова Г.К., Караев Ж.А. ҚР МБҰ оқу-тәрбие процессіне М.Монтессори педагогикалық жүйесін енгізу бойынша әдістемелік нұсқаулықтар 2013, с.12-48;
6) Ахметова Г.К., Караев Ж.А. К өпвекторлы және бірлескен мәдениет негізінде педагогтардың біліктіліктерін арттыруды жүйелі жаңарту // Білім менеджменті. 2014 - №1, С.12;
7) Бадаян И.М. Білім сапасын стратегиялы қ басқару: теоретико-методологиялық негіздер // Ресей білім беру академиясы университетінің жаршысы. – 2009 - № 2;
8) Безуглов Ю.И., Безуглова Л.П. О қу орындарында білім сапасын басқару: монография. Екатеринбург, 2008. 156с.;
9) Болотов В.А., Ефремова Н.Ф. Білім беру сапасын ба ғалау жүйесі: оқу құралы. М.: Университет кітабы; Логос, 2007. 192с.;
10) Гапиенко Г.Е. Балаба қшаның әдістемелік жұмысын ұйымдастыру: жаңашылдық [Мәтін] / Г.Е. Гапиенко // Білім беру мекемесі басшысының анықтамалығы 2011, №5, с.69.;
11) Дүрманов Б. Әдістемелік жұмыс – сапалы білім беру негізі [Мәтін] / Б. Дүрманов // Білім беру мекемесі басшысының анықтамалығы. Алматы, 2014 № 9 (93) с.78.;
12) Карелина И.Г. Ресей мен шетелдердегі білім сапасын ба ғалаудың жаңа моделі. Аналит.шолу. Воронеж: ВГУ, 2006. 181с.;
13) Коротков Э.М. Білім сапасын бас қару. М.: Академиялық жоба, 2007. 320с.;
14) Курлов В.Ф. Білім сапасын өлшеу концепциясы және технологиясы // Тиімді әкімшілік теориясы және практикасы. 2008 № 4-6.;
15) Матюшкина М.Д. Педагогикалы қ зерттеулер әдісі. Оқу құралы. СПб: СПб АППО, 2012.;
16) Мурзалинова А.Ж. Педагогтарды ң біліктіліктерін арттырудың ерекшеліктері [Мәтін] / А.Ж. Мурзалинова // Мектепке дейінгі ұйым басшысының анықтамалығы. 2014, № 11, с.53-56.;
17) Пермяков О.Е., Татур А.О., Митрофанов К.Г., Новиков А.М. ж әне басқалар. Концепция общероссийской системы оценки качества образования. М.: ОИЦ «Академия» 2008. – 28с.;
18) Писарева С.А., Иванов С.А., Пискунова Е.В. Білім беру мекемесі қызметінің мониторингі, статистикасы, социологиясы. Оқу құралы. СПб.: Миралл, 2005;
19) Субетто А.И. Адам мен білім квалиметриясы: генезис, құрылым, даму, проблемалар мен перспективалар. М.: ИЦПКПС, 2006 – 96с.;
20) Білім сапасын бас қару: практикалық-бағдарлы монография және әдістемелік оқу-құралы/ред. М.М. Поташник. 2- баспа, М.: Педагогикалық қоғам. Ресей, 2006.- 448с.
«Квалиметрия негізінде мектепке
дейінгі білім беру ұйымдарында
оқу-тәрбие процесінің сапасын
кешенді бағалау» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 72 сағат
№ |
Сабақтың тақырыбы |
Сағат саны |
Барлығы |
||||||||||||
Лекция |
Лекция-диалог |
Таңдаулы лекция |
Дисскусия |
Іскерлік ойын |
Тренинг |
Тәжірибелік сабақтар, семинарлар |
Шеберлік-сыныбы |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Панорамалық қорғау |
Тестілеу |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|
Инвариантты модуль |
|||||||||||||||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты Қазақстан халқына Жолдауы (30.11.2015ж.). «100 нақты қадам Ұлттық жоспар. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының Заңы. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты «Мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру» (23.08.2012ж.), ҚР МЖБС жобасы № шығ: 3851/1.4-10/5502. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
ҚР мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту типтік бағдарламасын және жаңа МЖБС іске асыруға педагогтардың дайындығын қалыптастыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
8 |
8 |
||||||||||||
2.1 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарын рефлексивті басқару. Тәрбие мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде тәрбиелеу үдерісін психологиялық-педагогикалық ілестіру. |
||||||||||||||
2.2 |
Мектепке дейінгі білім беру жүйесінде инновациялық технологияларды енгізуге әдіскерлердің психологиялық-педагогикалық дайындығы. |
||||||||||||||
2.3 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері. |
||||||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
2 |
2 |
6 |
12 |
6 |
2 |
2 |
2 |
4 |
46 |
|||
3.1 |
Сапа басқару нысаны іспетті. МҰ оқу-тәрбие үдерісінің сапасының белгілері мен көрсеткіштері. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
МҰ білім берудің баға сапасы үшін мәліметтерді әлеуметтік-педагогикалық зерртеу және өңдеу. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.3 |
Квалиметрия ғылым іспетті және оның оқу-тәрбие үдерісінің сапасын басқарудағы рөлі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.4 |
Заманауи педагогикалық квалиметрияның тұжырымдылық ережелері мен міндеттері. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.5 |
МҰ әдіскердің жұмысында квалиметриялық әдістердің мотивациялық қызметі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.6 |
МҰ қызметін бағалауда білім беру квалиметриясының әдістері және оларды тиімді қолдану. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.7 |
Өзара әрекет ету тәжірибесіндегі квалиметриялық әдістер: бала – тәрбиеші, бала – ата-ана, тәрбиеші – ата-ана, тәрбиеші - әдіскер. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Білім беру қызметінің сапасын басқаруда педагогикалық квалиметрияның статистикалық әдістері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымы әдіскерінің квалиметриялық біліктілігі: мәні, құрылымы, баға белгілері. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.10 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жұмысында квалиметриялық әдістерді қолдану. |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
3.11 |
Дөңгелек үстел «МҰ тәрбие мен оқыту үдерісі субъектілерінің өзара әрекет ету бағасына жүйелі-квалиметриялық келу» |
2 |
2 |
||||||||||||
3.12 |
Конференция «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың сапасын басқаруда педагогикалық квалиметрияны енгізу жүйесі» |
2 |
2 |
||||||||||||
3.13 |
Диагностика |
2 |
2 |
||||||||||||
3.14 |
Кірме және шығу тестілеулері |
2 |
2 |
||||||||||||
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||||
4.1 |
Мектеп жасына дейінгі балаларды оқытуда бағалау сапасының квалиметриялық жабдықтарын әзірлеу (балалар мен педагогтерге). |
2 |
2 |
||||||||||||
4.2 |
МҰ білім беру сапасын квалиметриялық зерттеу технологиялары – АКТ қолданумен өткізу. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.3 |
Зерттеу нәтижелерін, экспресс-талдауын PowerPoint, Prezi және т.б. редакторларда ұсыну. |
4 |
4 |
||||||||||||
Вариативтік модуль |
4 |
4 |
|||||||||||||
МҰ өзіндік бағалауының рейтингтік шкаласы және квалиметриялық ережесі. |
|||||||||||||||
Қорытынды: |
14 |
4 |
2 |
2 |
8 |
28 |
6 |
2 |
2 |
2 |
2 |
72 |
«Квалиметрия негізінде мектепке
дейінгі білім беру ұйымдарында
оқу-тәрбие процесінің сапасын
кешенді бағалау» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Педагогикалық параметр мен сипаттаманы өлшеу және бағалаудың негізгі мазмұны болып табылатын педагогикалық зерттеулер бағыты – бұл педагогикалық квалиметрия;
A) жоба;
B) педагогикалық менеджмент;
C) аттестация.
2. Анықтық - квалиметриялық мониторинг көрсеткіші ретінде
A) ұдайылық, нәтижелер тұрақтылығы;
B) әдістеменің (әдістің) не үшін құрылғанын, өлшеу үшін жарамдылығын анықтайтын мәлімет сипаттамасы;
C) зерттеуді сұрыптау өлшеміне байланысты нәтижелерді анықтайтын сипаттама;
D) нәтижелердің тұрақсыздығы.
3. Басқару мәдениетінің аксиологиялогиялық компонентін құрайды
A) басқарушылық-педагогикалық құндылықтар жиынтығы, (басқарудың әдістемелік негіздерін білу, басқарудың жаңа теориялары мен тұжырымдамасы);
B) басқару қызметінің жиынтығы (талдау, мақсат қою, ұйымдастыру, бақылау);
C) басқару әдістемесінің жиынтығы (сендіру, нұсқау, марапат);
D) мінез-құлықтың әдістері мен тәсілдері.
4. Контент – талдау квалиметриялық бағалаудың әдісі ретінде
A) зерттеу үшін белгілердің үлкен көлемін ұштастыратын кестелерді;
B) мазмұнды талдау (мәтінді талдау, құжаттар мазмұны);
C) бақыланбайтын (жасырын) құбылыстарды, үдерісті талдау;
D) объектілер жіктемесі негізінде талдау.
5. МД дамудағы «бифуркация» термині нені білдіреді
A) педагогтерге және тәрбиеленушілерге педагогикалық және басқарушылық үдерістер және субъектілердің бейімделуі негізінде;
B) нәтижелердің саны және педагогикалық үдерістің тиімді мониторингі негізінде даму;
C) екі параллель үдеріс негізінде даму: ішкі және сыртқы орта жағдайларына бейімделу, сонымен қатар инновациялық қозғалыс негізінде;
D) басқарушылық қызметтің тиімді мониторингі негізінде.
6. Дамытатын пәндік орта деген не?
A) балалық қызметін мен оның тұлғалықты дамытатын толығуын қамтамасыз ету талаптардың жүйесі;
B) баланың жарасымды дамуын қамтамасыз ететін әсем талаптары;
C) баланың пәндік әлемін бірігей стиліне безендірілуі;
D) баланы қоршаған әлем.
7. Педагогикалық үдерісінің ізгілендіру қандай тәрбие моделінде жүзеге асырылады?
A) дербес - бағдарлау;
B) оқу – пәндік;
C) әмірлі – регмаленттік;
D) лиьералды – рұқсат беретін.
8. Мектепке дейінгі ұйымдарда дамытатын ортаны құрудағы міндетті талап
A) педагогикалық үдерісінің тұтастығы;
B) дербес – бағдарлаық;
C) әсем безендірілуі;
D) шығармашылық қызмет.
9. Баланың жан-жақты дамуына ықпал ететін және баламен жұмыс істеу негізгі бағыттарды ұстап отыратын қандай бағдарлама?
A) жарым - жартылай;
B) кешенді;
C) дара;
D) авторлық.
10. Инновациялық сабақтың шартында педагог
A) сабақ түрімен байланысты оқыту мен тәрбиелеудің сынақтан өткен әдістерді нәтижелі қолданады;
B) фронталды, дара, топтық оқыту түрлерін нәтижелі қолданады;
C) алдын ала құрастырылған концепция негізінде тәжірибелік-зерттеулік жұмысын жүргізеді;
D) ұйысдастырушылық-танымдық жұмысын жүргізеді.
11. Педагог-психологтің кәсіби мәдениеиі – бұл...
A) функциялық міндеттері;
B) басқарудың дағды мен білім және тәжірибе жиынтығын;
C) өзін-өзі бағалау білу;
D) педагогтің құзыреттілігі.
12. Оқу-тәрбие үдерісінің психологиялық-педагогикалық тіркеу бұл...
A) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының әр түрлі органдарымен ынтымақтастық;
B) педагогтер үшін семинар өткізу;
C) балалардың ойын даму және білім беру үшін әлеуметтік-психологиялық және педагогикалық жағдай жасау;
D) оқыту семинар өткізу.
13. Танымдық, оқыту дағдыларын қалпына келтіру үшін бала реабилитацияның қай түрін қажет етеді
А) жеке;
В) психологиялық;
С) педагогикалық;
D) шығармашылық.
14. Білім беру қоғамының қауіпсіздігі бұл...
A) тәрбиешілер мен балалардың денсаулығын сақтауға ықпал ететін жағдайлар;
B) ұйықтау кезінде балаларды бақылау;
C) серуен уақытында балаларды бақылау.
15. Түзету-дамыту оқытудың негізгі формалары.... болып табылады:
А) жеке сабақтар;
В) топтық сабақтар;
С) фронталды сабақтар;
D) өздік сабақтар.
16. «Квалиметрия» ғылыми тәртібін құруға ықпал етуші
А) Д.Б. Эльконин;
В) Г.Г. Азгальдов;
С) Л.С. Выготский;
D) В.А.Сластенин.
17. Білім мониторингі – бұл
А) нақты бір белгілер бойынша оқушылар қызметін бақылау және зерделеу жүйесі;
В) алынған нәтижелерді берілген немесе жорамалданғанмен салыстыру;
С) жағдайды үздіксіз бақылауды қамтамасыз ететін педагогикалық жүйе қызметі туралы ақпаратты таратуды және жинауды, сақтауды, өңдеуді ұйымдастыру жүйесі;
D) республикалық және облыстық деңгейде маңызды білім аспектілері бойынша мәліметтерді жинаудың жүйелі процедурасы.
18. Сенімділік квалиметриялық мониторингтің көрсеткіші іспетті – бұл
А) нәтиженің тұрақтылығы, нақтылығы;
В) зерттеу мөлшерінен нәтиженің тәуелділігін анықтайтын сипаттама;
С) қолданатын тәсілдердің тұрақтылығы;
D) қолданатын әдістердің тұрақтылығы.
19. Басқарушылық мәдениеттің технологиялық компонентіне не кіреді
А) басқарудың тәсілдері мен әдістері, талдау жасай білу, мақсаты мен міндетін анықтау, жоспарлау, ұйымдастыру және реттеу, бақылау;
В) басқару принциптері;
С) басқару қызметінің мазмұны;
D) білім беру процесінің мазмұны.
20. Мектепті басқаруда менеджмент теориясы мен дәстүрлі теориянын айырмашылық белгілері неде
А) құрмет, сенім және серіктестік негізінде басқарушылық қызметтің тұлғалық бағыты, олардың кәсіби мүмкіндіктерін ескеру;
В) маркетинг бойынша қызметті қосатын басқарушылық қызмет;
С) қажеттілікті қалыптастыру мақсатында тұрғындардың белсенді өзара әрекетін қосатын басқарушылық қызмет;
D) мектептегі басқарушылық қызмет.
21. Дельфи әдісі – квалиметриялық бағалау әдісі...
А) олардың жеке пікірлерінің жиынтығы базасында сарапшылардың объективті пікірін ұжымдық айқындау;
В) араларында байланыс болмаған кезде аталған сұрақ бойынша мамандардың пікірлерін айқындау және сарапшыларға дәйекті түрді сауалнама жүргізу;
С) сарапшылардың жеке мәліметтері негізінде орташа бағасын анықтау;
D) арнайы формула (Дельфи формуласы) негізінде бағасын анықтау.
22. Біліктілік санатын беруге (растауға) педагогикалық қызметкерлерді және соларға теңестірілген тұлғаларды аттестаттау – бұл
А) жұмыстың орындалу нәтижесін көрсететін, қызметкердің біліктілік талаптары деңгейі;
В) педагогтың кәсіби құзіреттілігінің нақты деңгейі;
С) мамандығы бойынша кәсіби жұмыс істеуі үшін қажетті қызметкердің кәсіби құзіреттілігінің кешенді бағасын белгілейтін іс-әрекеттердің тәртібі;
D) оның кәсіби қызметін жүйелі, бірізді және шынайы негізде педагогикалық қызметкердің кәсіби құзіреттілігінің бағасы бойынша іс-шаралардың жиынтығы.
23. Тәрбие жүйесі, өзіне бірқатар өзара байланысқан және нақты сипатталған іс-шараларды ұстайды
А) оқыту технологиясы;
В) оқыту бағдарламасы;
С) оқыту әдістері;
D) оқыту тәсілдері.
24. Басқарушылық мәдениеттің тұлғалық-шығармашылық компонентін анықтау
А) басқарушылық қызметтің ғылыми негіздерін сипаттайтын компонент;
В) басшының тұлғалық ерекшеліктерін және басқару нысанының ерекшеліктерін ескере отырып, басшымен игерген басқару заңнамаларын түсіндіруге, қайта жасауға байланысты орны бар басқалардан аталған басшының басқарушылық қызметінің нақты ерекшілігін сипаттайтын компонент;
С) педагогикалық процесске қатысушыларға деген қарым-қатынасты сипаттайтын компонент;
D) Мұғалімнің оқушыға қатынасын сипаттайтын компонент.
25. Білім, ептілік және дағды деңгейіне сәйкес «шығармашылық», «таныстыру», «шығару», «ептілік және дағды» сөздерін рет ретімен орналастыр
А) таныстыру, шығару, ептілік және дағды, шығармашылық;
С) таныстыру, шығару, шығармашылық, ептілік және дағды;
В) шығармашылық, таныстыру, ептілік және дағды, шығару;
D) таныстыру, шығармашылық, ептілік және дағды, шығару.
26. Педагог-психологтың функионалдық міндеттері
А) жұмыс жоспары;
В) орындайтын жұмысының нақты түрлері және оның негізгі міндеттері;
С) білімі туралы құжаты бойынша мамандығы;
D) дамыту бағдарламасы.
27. Психолого-педагогикалық диагностика – бұл
А) педагогикалық процесстің компонентінің бірі;
В) арнайы оқу тәртібі;
С) білімдерін бағалау;
D) білім мен біліктілігін бағалау.
28. Психолого-медико педагогикалық комиссияның негізгі міндеттеріне жатады:
А) баланың ауруын емдеу;
В) тәртібінде ауытқушылығы бар балаларды оңалту;
С) диагностикалық-консультациялық қызмет;
D) психологиялық диагностика.
29. Түзетушілік-дамытушылық оқытудың ерте кезеңдерінде не қарастырылған?
А) қоршаған ортаның іс-әрекеті жөнінде түсініктерін байыту;
В) тәртіп дағдыларын дамыту;
С) тұлғалық дамыту;
D) психологиялық дамыту.
30. Бала өздігінен немесе ересек алдамның көмегімен қол жеткізетін білім, ептілік және дағды деңгейі қалай аталады?
А) дамудың жақын аймағы;
В) дефицитарлы даму;
С) дамудың өзекті аймағы;
D) өзін-өзі дамыту.
Ескерпте:
Шығыс тестілеудің кілттері:
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
A |
А |
А |
В |
С |
A |
А |
A |
В |
A |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
C |
C |
A |
A |
В |
С |
A |
A |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
B |
C |
В |
В |
A |
B |
A |
C |
A |
A |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 7-қосымша
Мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке дейінгі
ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік
бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы білім беру
бағдарламас 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілерін оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау мектепте дейінгі білім беру мазмұнын тиімді жүзеге асыруды, педагогикалық қызметті құрылымдауды, даму ортасын ұйымдастыруға көмектесуді қамтамасыз ететін мектепке дейінгі білім бала тұлғасын дамытудың инновациалық әдістері мен, технологияларын қолдану бойынша отандық және шетелдік ең үздік үлгілерді зерделеу арқылы тәрбиешілердің кәсіптік құзыреттілігін жетілдіру қажеттілігін қарастырады.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдар тәрбиешілерінің балаларды дамытуға деген алуан түрлі интегративті амалдарды кең таңдауға, педагогикалық үдерістерді жобалауға, Қазақстан Республикасының жаңа МДББМБС және мектеп дейінгі білім беру жүйесіндегі жаңа Үлгілік бағдарламасын енгізу жағдайындағы тұрақты кәсіптік құзыреттілігін қалыптастыруға бейімделе алу дағдыларын дамытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Типтік бағдарламасын жүзеге асыру мәселелері бойынша тәрбиешілерінің кәсіби біліктілігін артыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру мазмұнын жаңартуға себеп болған нормативтік-құқықтық құжаттарды және жаңартылған инклюзивті білім берудің заңнамалық негізін зерделеу;
2) жаңа Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай-ҚР МЖМББС) мен мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеудің Типтік бағдарламасының теориялық ережелерін зерделеу;
3) педагогикалық ойлауды қалыптастыру мақсатында мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу, дамыту және оқытудың отандық және шетелдік тұжырымдамалардың философиялық-концептуалды негіздерін ұғыну;
4) балалардың жеке қажеттіліктерін жүзеге асыруды қамтамасыз ететін, оларды ерте дамыту бойынша заманауи білім беру технологиялары мен әдістерін сұрыптау, апробациялау және енгізудің құралдарын қолданып үйрену;
5) балаларды ерте дамытудың педагогикалық жүйелері мен әдістемесінің концептуалды негізін игеру;
6) мектеп жасына дейінгі балаларды жан-жақты дамыту үшін жаңа Типтік бағдарлама шеңберінде тұтас педагогикалық үдерісті жобалап, жоспарлап және жүзеге асыруға үйрену;
7) педагогикалық қызметтің әралуан түрлерін жобалауды игеру: мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен дамытуды психологиялық-педагогикалық қолдау; мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Типтік бағдарламасының талаптарын есепке ала отырып, шағын оқытудың жаңа амалдарын жүзеге асыру бойынша ұйымдастырылған оқу қызметін құрылымдау; оқу педагогикалық қызметтің жеке үдерісінің рефлексиясы;
8) ҚР МЖМББС талаптары шеңберінде мектеп жасына дейінгі топтарда педагогикалық үдерісті жоспарлау, жүзеге асыру және бағалау үшін жеткілікті ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы біліктілік деңгейін арттыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының білім беру жүйесіндегі мемлекеттік саясат пен құқықтық реттеудің негізгі қағидаларын;
жаңа Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай- ҚР МЖМББС) мен мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Типтік бағдарламасын жасаудың теориялық негіздерін;
жаңа Типтік бағдарламаның талаптарын есепке ала отырып, мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту үдерісін ұйымдастыру мен қолдаудың педагогикалық негіздерін;
қарым-қатынас психологиясын, балалардың жеке және жас ерекшеліктерін, жас ерекшелік физиологиясын;
мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу, дамыту және оқытудың отандық және шетелдік тұжырымдамалардың негіздерін мектепке дейінгі ұйымның педагогикалық үдерісіне енгізу механизмдерін;
балаларды ерте дамытудың педагогикалық жүйелері мен әдістемесінің артықшылықтарын; жалпы білім беру Типтік бағдарламасы мен мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу және оқытудың түзетуші білім беру бағдарламаларының концептуалды аспектілерін;
мектепке дейінгі білім берудің стандарттарымен белгіленген мақсатты бағдарлары негізінде білім беру ұйымдарының ерекшелігін біледі.
2) әрбір баланы жеке дамыту үшін «іздестіру алаңын» құру мақсатында ҚРМЖМББС талаптарына сәйкес мектепке дейінгі ұйымдарында пәндік-дамытушы ортаны ұйымдастыруды;
жаңа Типтік бағдарлама басымдықтарын жүзеге асырылуын қамтамасыз ететін технологиялар мен әдістерді талдайды және сұрыптай алады.
3) мектеп жасына дейінгі ұйымдар жағдайында балаларды ерте дамыту педагогикалық үдерісінің тиімділігін арттыруға бағытталған педагогикалық жобаларды әзірлеуді және жүзеге асыруды;
баланың жеке басын дамытудың әрбір жас кезеңінде білім беру үдерісінің сапасын қамтамасыз ету үшін ақпараттық-коммуникативтік, дамытушы, реттеуші және басқа технологияларды пайдалануды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде: Қазақстан Республикасының Президентінің жолдаулары «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», 2011–2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық бағыттары; білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде инклюзивті білім беруді жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. Мектеп жасына дейінгі тәрбие мен оқытудың жаңа ҚР МЖМББС концептуалды негіздері мен оның білім беру үдерісінде жүзеге асуы (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген). Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жаңа жалпы білім беру Типтік бағдарламасы мектеп жасына дейінгі балаларға білім беру сапасын қамтамасыз ету құралы ретінде.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) мектеп жасына дейінгі балаларды дамытудың психология-педагогикалық ерекшеліктері;
2) балаларды ерте дамыту бойынша педагогикалық жүйелерінің ғылыми-теориялық және концептуалды негіздері (М.Монтессори, М.Ибука, Р.Штайнер және т.б.) мен әдістері (Н. Зайцев, В. Воскобович, Б. Никитин және т.б.);
3) коммуникативтік икемдерді және кәсіби-педагогикалық қарым-қатынасты дамыту.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Денсаулық» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар;
2) «Қатынас» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар;
3) «Таным» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар;
4) «Шығармашылық» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар;
5) «Әлеумет» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар. «Step by Step» бағдарламасы бойынша отбасы мен мектепке дейінгі білім берудің өзара әрекеті;
6) салаларды (циклограмма мен технологиялық картаны) шоғырландыру қағидасында білім беру үдерісін жобалау;
7) жаңа жалпы білім берудің Типтік бағдарламасына сәйкес ұйымдастырылған оқу қызметінің үзінділерін панорамды қорғау;
8) мүмкіндігі шектеулі балаларды білім беру үдерісіне қамту бойынша қызмет.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру. Microsoft Office құралдарымен оқу-әдістемелік материалдарды дайындау әдісі;
2) «Step by step» технологиясы арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың жеке тұлғалық дамуы;
3) мектепке дейінгі ұйымның жобалық қызметін ұйымдастырудың негізгі аспектілері.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектеп жасына дейінгі балалардың сыни ойлауын дамыту;
2) мектепке дейінгі ұйымдарда дарынды балалармен жұмыс істеу жүйесі;
3) ҚР МЖМББС белгіленген біліктіліктерді қалыптастыруға бағытталған білікті-бағытталған тапсырмаларды құрастыру әдістемесі;
4) Өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы (ары қарай-ӨТШТ) технологиясы мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық әлеуеті мен коммуникативтік қабілеттерін дамыту құралы ретінде;
5) оқытудың белсенді нысандары арқылы мектепке дейінгі ересек жастағы балаларда «әмбебап оқу әрекеттерін» қалыптастыру;
6) театралдық қызмет арқылы мектеп жасына дейінгі балаларды тілдік дамыту;
7) мектеп жасына дейінгі балаларды танымдық-тілдік дамытуда заманауи әдістерді пайдалану;
8) мектепке дейінгі ұйымдарда пәндік-дамытушы ортаны ұйымдастыруға инновациялық көзқарас;
9) балалар дизайны және мектеп жасына дейінгі балалармен жұмыста бейнелеу қызметінің дәстүрлі емес техникасы;
10) тәрбиешілердің Интернет-қауымдастықта өзара әрекеттесуі кәсіби біліктілікті арттырудың шарты ретінде;
11) ақпараттық-коммуникативтік технологиялар мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарда білім беру үдерісінің тиімділігін арттыру құралы ретінде.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-8 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) балалардың тіршілік әрекеті циклограммасының үзіндісін әзірлеу;
2) инклюзивті білім беру жағдайында даму мүмкіндігі шектеулі балаға арналған жеке білім беру маршрутын әзірлеу.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмысының тапсырмалары:
1) «Step by step» технологиясының негізінде ұйымдастырылған оқу қызметін модельдеу;
2) дидактикалық ойындар арқылы мектеп жасына дейінгі балада қарапайым математикалық түсініктердің қалыптасуы;
3) мектеп жасына дейінгі балаларды халық ойындары арқылы ұлттық мәдениет көздеріне тарту;
4) тілдік қанығу мектеп жасына дейінгі балаларға тілді оқытудың тиімді технологиясы ретінде.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу (балалардың өмірі мен оларды тәрбиелеуді ұйымдастыруды жоспарлау циклограммасы) үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -2 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 4 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) циклограмма құрылымының негізгі компоненттерін білетінін көрсетеді; күні бойғы қызметін бөлуді таңдауын негіздей алады;
2) тәрбиелеу-оқыту жұмысының мақсаты мен міндеттер жүйесін нақты қалыптастыру дағдыларын меңгерген;
3) міндеттер мен балалардың жас мүмкіндіктеріне сәйкес әдістер мен тәсілдерді, нысандарды таңдайды;
4) тәрбиеленушілердің жасына сай балалардың бірлескен және жеке қызметіне арналған оқу-дидактикалық қамтамасыз етуді таңдайды;
5) күні бойы балалардың қозғалыс белсенділігі мен сауықтыру шараларын орынды бөлу икемдерін меңгерген;
6) дарынды балалармен және даму мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс жасай біледі;
7) өзара әрекеттің заманауи нысандары арқылы тәрбиеленушілердің ата-аналарымен серіктестік қатынас құра алады.
24. Өзіндік жұмысты жүргізу (даму мүмкіндігі шектеулі балаға арналған жеке білім беру Маршруты) үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -2 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 4 балл.
25. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) бағдарламаның сипаттамасы: бағдарламаның мақсатын нақты құрастыру; өмірлік ұстанымды қалыптастырумен байланысты міндеттерді толық және нақты құрастыру, олардың жеке білім беру бағдарламасы шеңберіндегі мазмұнға сәйкес келуі;
2) мақсаттар мен міндеттердің тексерімділігі: күтілетін нәтижелер қалып-тастырылды, білім беру мақсаты мен міндеттерге сәйкес келеді, диагностикалы берілген, бұл жетістіктер дәрежесін айқындауға мүмкіндік береді;
3) бағдарламаның тұтастығы: баланың шығармашылық мүмкіншіліктерін жүзеге асыру үшін жеке бағдарлама жасауда жүйелі тәсіл жүзеге асырылуда (мақсаттар, мазмұндар, нысандар, әдістер);
4) білім беру қызметінің нысандары мен әдістерін жоспарлау: әртүрлі нысандардың, әдістердің болуы, олардың мақсатқа сәйкестігі мен баланың жеке мүмкіндіктерін есепке алу;
5) Дене мүмкіндігі шектеулі (ары қарай-ДМШ) тәрбиеленушілер контингентінің ерекшеліктерін есепке ала отырып, оқыту әдістерін жоспарлау және бейімдеу: ДМШ баланың типологиялық ерекшеліктеріне сай пайдаланылатын әдістерді таңдау ұтымдылығы;
6) пайдаланылатын ресурстар: дидактикалық материалдарлың бейімделгендігі; дидактикалық материалдардың дифференциалданғандығы; пайдалану баламалылығы.
26. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 24-28 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 20-23 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 14-19 балл, (50-74%).
27. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе: жоба мәселесі ашылмаған, мәселе фрагментті ашылған, мәселе ашылған, автор тақырыпты жеткілікті терең білімін көрсетті, мәселе толық ашылған, автор тақырыпты терең білетіндігін көрсетті;
2) мақсатты тұжырымдау: мақсат тұжырымдалмаған, мақсат тұжырымдалған, бірақ оған жету жоспары жоқ, мақсат тұжырымдалған, негізделген, оған жетудің сұлбалық жоспары берілген, мақсат тұжырымдалған, нақты негізделген, оған жетудің нақты жоспары берілген;
3) жоспарлау: жоспар қызмет мазмұнын бейнелемейді, жоспар үстіртін сипатта, жоспарлау логикасы мен бірізділігі жеткіліксіз, жоспарлау логикалы, бірізді, қызмет мазмұнын толық бейнелейді;
4) нәтижелерді бағалау: жобалық өнім жоқ, жобалық өнім мәлімделген мақсатқа сәйкес емес (яғни қойылған мақсатқа), жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес келмейді, жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес (қойылған мақсатқа сай);
5) алынған нәтижелердің мәні: нәтиженің практикалық мәні жоқ., алынған нәтиженің тек теориялық мәні бар, нәтиженің тек жартылай ғана практикалық мәні бар, нәтиженің практикалық мәні зор және пайдалануға ұсынуға болады.
28. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13-15 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50-74%).
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
30. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған 1, 2, 3, 4 балл және өлшемдер:
1) МЖМББ мен жалпы білім беруші Типтік бағдарламаны нақты білу: МЖМББ жалпы ережелерін терең меңгерген, мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбие мен оқытудың жалпы білім беру бағдарламасының білімдерін жоғары деңгейде меңгерген: негізгі, қосымша, арнайы. Мазмұн бойынша кез келген сұраққа жауап бере алады; МЖМББ ауқымы, мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқытудың жалпы білім беру бағдарламасының білімдерін шеңберінде нақты білімді меңгерген: негізгі, қосымша, арнайы; МЖМББ ауқымы шеңберінде білімі таяз, оқу бағдарламасын жақсы біле бермейді, мазмұн бойынша кез келген сұраққа жауап бере алады; Типтік бағдарлама ауқымы шеңберінде білімі таяз, оқу бағдарламасын нақты материалын білуде қателер жібереді;
2) мектепке дейінгі педагогиканы білу: мектепке дейінгі педагогика саласы, мектепке дейінгі (ары қарай-МД) балалардың өмірі мен қызметін ұйымдастырудың негізгі қағидаттары бойынша терең ғылыми білімі бар; мектепке дейінгі педагогика саласы, МД балалардың өмірі мен қызметін ұйымдастырудың негізгі қағидаттары бойынша білімі жеткілікті; мектепке дейінгі педагогика саласы, МД балалардың өмірі мен қызметін ұйымдастырудың негізгі қағидаттары бойынша білімі жеткіліксіз; мектепке дейінгі педагогика саласындағы жағдайдай жақсы білмейді. МД балалардың өмірі мен қызметін ұйымдастырудың негізгі қағидаттарын меңгеруде қиыншылықтары бар;
3) оқыту әдістемелерін нақты білу: пәнаралық байланыстарды ұйымдастыруда мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеудің әдістері бойынша терең, ғылыми білімге ие; пәнаралық байланыстарды ұйымдастыруда мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеудің әдістері бойынша ғылыми білімге ие; мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеудің әдістері бойынша білімі бар. Пәнаралық байланыстарды ұйымдастыра біледі; мектепке дейінгі әдістемелер бойынша нақты материалдарды білуде қателіктер жібереді, пәнаралық байланысты орната алмайды, белгілі бір әдістеме бойынша материалды беруде тілдік қиыншылықтарға ұшырайды;
4) Ұйымдастырылған оқыту үдерісін (ары қарай-ҰОҮ) өткізу әдістемесін меңгеру (сабақтар): МЖМББ мен Типтік бағдарлама талаптарына сәйкес оқу қызметін жоғары деңгейде ұйымдастырады., балалардың қызметін қарқындататын технологияларды меңгерген, педагогикалық үдерісті қарым-қатынас, ойын эксперименталдық-іздестіру қызметі, ересектермен және құрдастарымен ынтымақтастық негізінде ұйымдастырады; МЖМББ мен Типтік бағдарлама талаптарына сәйкес оқу қызметін ұйымдастыра біледі, тәрбиеленушілердің қызметін қарқындататын әдістемелер мен тәсілдерді меңгерген; оқу қызметін ұйымдастыра біледі, ҰОҮкезеңдері үнемі қисынды аяқталып, бірізді бола бермейді, тәрбиеленушілердің қызметін қарқындататын әдістемелер мен тәсілдерді үнемі мақсатты пайдаланбайды, оқу үдерісінде балалардың жеке ерекшеліктерін есепке алмайды; ҰОҮ (сабақтарды) ұйымдастыруда қиналады, ҰОҮ кезеңдері қиынды аяқталып, бірізді болмайды, тәрбиеленушілердің қызметін қарқындататын әдістемелер мен тәсілдерді толық меңгермеген, оқу үдерісінде балалардың жеке ерекшеліктерін есепке алмайды;
5) ҰОҮ (сабақтарды) жоспарлау сапасы: оның кезеңдерінің технологиялық картасын әдістемелік дұрыс, сауатты құрастыру, педагогтің басқарушылық әрекеті мен балалардың қызметін тиімді бөлу, жоспарланған нәтижеге қол жеткізу үшін оқытудың әртүрлі әдістерін тиімді пайдалану; оның кезеңдерінің барлығының технологгиялық картасын сауатты құрастыру, жоспарланған нәтижеге қол жеткізу үшін оқытудың әртүрлі әдістерін тиімді пайдалану; ҰОҮ кезеңдік бірізділігін үнемі байқалмайды, әртүрлі әдістер мен тәсілдердің қолданылуы үнемі мақсатқа сай келе бермейді, балалардың қызметін жоспарлауда қиналады; ҰОҮ технологиялық картасын құрастырғанда педагогтің басқарушылық әрекеті мен тәрбиеленушілердің қызметін бөлуде қисын байқалмайды;
6) ресурстарды пайдалану: білім беру ресурстарын жоғары деңгейде пайдалану, баланың ойлауын, танымдық белсенділігін ынталандырады, шығармашылық дамуына ықпал етеді,танымдық қызығушылықты тәрбиелейді, оқытуды дараландыруға мүмкіндіктер береді, білім беру ресурстары педагогті толықтырады, бірақ алмастырмайды; білім беру ресурстарын пайдалану оқу материалын қабылдап, жақсы есте сақтауға көмектесетін көрнекілікті жеткілікті деңгейде қамтамасыз етеді, оқытуды дараландыруға мүмкіндіктер береді, білім беру ресурстары педагогті толықтырады, бірақ алмастырмайды; білім беру ресурстарын пайдалану оқу материалын қабылдап, жақсы есте сақтауға көмектесетін көрнекілікті жеткілікті деңгейде қамтамасыз етеді, тәрбиеленушілердің танымдық белсенділігін ынталандырмайды; білім беру ресурстарын пайдалану оқу материалын қабылдап, жақсы есте сақтауға көмектеспейді, тануға қызығушылық туғызбайды;
7) тыңдаушыларды сабаққа даярлау: бағдарламалық материалды шығармашылық ерекше таңдау және нақтылау, ҰОҮ (сабақ) жоспарын нақты құру, оқытудың белсенді әдістері мен тәсілдерін мақсатқа сай таңдау, пәнаралық байланысты іске асыру, ресурстарды бағытты пайдалану; бағдарламалық материалды таңдау және нақтылаудың жеткілікті деңгейі. ҰОҮ (сабақ) жоспарын нақты құру, оқытудың тәсілдерін негізді әзірлеу және таңдау, ресурстарды бағытты пайдалану; бағдарламалық материалды таңдау және нақтылау сабақ мақсаттарын есепке ала отырып құрастырылған, ҰОҮ жоспары жеткілікті ойластырылмаған, жоспарланған оқыту әдістері мен тәсілдері балалардың жас ерекшеліктерін есепке алмай қолданылады, ресурстардың барлығы бірдей мақсатқа жету үшін сай емес; бағдарламалық материалды таңдау балалардың жас ерекшеліктеріне сай келмейді, ҰОҮ өткізу жоспарын құрудағы қиыншылықтар оқыту әдістері мен тәсілдерін дұрыс таңдамағандықтан, ресурстар балалардың жас ерекшеліктерін есепке алмай қолданылады.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 24-28 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 20-23 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 14-19 балл, (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
3) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
5) Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. -// Егеменді Қазақстан газеті,-18 қараша 2015 жыл.
6) Кайкенова Ж.К.Системный подход в подготовке учителя новой формации. «12-летнее образование», 2006. № 6.
7) Новоселова С.Л. Развивающая предметная среда. М.: 2002.
8) Дорронова Т.Н. Младший возраст. Планирование работы с детьми. М.: 2007.
9) Урунтаева Г.А. Дошкольная психология. М.:2000.
10) Честнова Н.Ю. «Настольная книга педагога детского сада». Ростов-на-Дону: Феникс, 2005.
11) Батибаева С.Г. Обновление содержания образования дошкольных организаций через новые технологии./ Білім. Образования. 2005.
12) Предметно-пространственная развивающая средав детском саду. Принципы построения, советы, рекомендации. / Сост. Н.В. Нищева. – Спб., 2006.
13) Гаркуша Ю.Ф., Кувшинова Г.Н. Социальная адаптация и интеграция детей с особыми образовательными потребностями. – М., 2008.
14) Ежова Н.С. Диагностика ценностных ориентаций детей младшего дошкольного возраста. Просвещение: № 5, 2006.
15) Калинина Р.Р. Тренинг развития личности дошкольника: занятия, игры, упражнения. – СПб.: «Речь», 2001.
16) Веракса Н.Е., Веракса А.Н. Проектная деятельность дошкольников. Н.Е Веракса, А.Н.Веракса. – М.: Мозаика- Синтез, 2008.
«Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру
үдерісін жалпы білім берудің жаңа үлгілік
бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы
мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 72 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік-сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев Жолдауы аясында білім беруді дамытудағы, «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет», 2011 – 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде инклюзивті білім беруді жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Мектеп жасына дейінгі тәрбие мен оқытудың жаңа ҚР МЖМББС концептуалды негіздері мен оның білім беру үдерісінде жүзеге асуы |
2 |
2 |
|||||||||||
II |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Мектеп жасына дейінгі балаларды дамытудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Балаларды ерте дамыту бойынша педагогикалық жүйелерінің ғылыми-тео-риялық және концептуалды негіздері (М.Монтессори, М.Ибука, Р.Штайнер және т.б.) мен әдістері (Н. Зайцев, В. Воскобович, Б. Никитин және т.б.). |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Коммуникативтік икемдерді және кәсіби-педагогикалық қарым-қатынасты дамыту. |
4 |
4 |
|||||||||||
III |
Мазмұндық модуль |
16 |
16 |
4 |
2 |
38 |
||||||||
3.1 |
«Денсаулық» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар |
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
3.2 |
«Қатынас» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар |
2 |
2 |
|
|
4 |
||||||||
3.3 |
«Таным» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар |
|
|
2 |
2 |
|
|
4 |
||||||
3.4 |
«Шығармашылық» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар |
2 |
2 |
|
|
4 |
||||||||
3.5 |
«Әлеумет» білім беру саласын жүзеге асырудағы ғылыми-педагогикалық амалдар |
2 |
2 |
|
|
4 |
||||||||
3.6 |
Салалардың (циклограмма мен технологиялық картаның) шоғырлануы қағидатында білім беру үдерісін жобалау |
2 |
2 |
|
4 |
|||||||||
3.7 |
Жаңа жалпы білім беру Типтік бағдарламасының контексінде ұйымдастырылған оқу қызметін құрылымдау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Жаңа жалпы білім беру Типтік бағдарламасының контексінде ұйымдастырылған оқу қызметінің үзіндісін панорамды қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды білім беру үдерісіне қамту бойынша қызмет. |
|
2 |
2 |
|
4 |
||||||||
Курс тыңдаушысының кәсіби біліктілігінің қалыптасқандығын анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
IV |
Технологиялық модуль |
8 |
2 |
10 |
||||||||||
4.1 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру.Microsoft Office құралдары-мен оқу-әдістемелік материалдарды дайындау тәсілдері |
4 |
6 |
|||||||||||
4.2 |
«Step by step» технологиясы арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың жеке тұлғалық дамуы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Мектепке дейінгі ұйымның жобалық қызметін ұйымдастырудың негізгі аспектілері |
4 |
6 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Мектеп жасына дейінгі балалардың сыни ойлауын дамыту |
|||||||||||||
Мектеп жасына дейінгі дарынды балалармен жұмыс істеу жүйесі. |
||||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
8 |
8 |
28 |
20 |
2 |
4 |
2 |
72 |
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2014 ж.11.11-дегі «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауында қайсысы сөз болды:
А) жаңа экономикалық саясат;
В) экономиканың құрылымдықреформасы;
С) бағалық саясат;
D) құрылымдық-инвестициялық саясат.
2. Инклюзивтік білім беру негізіне нені қамтамасыз ететін қағида салынған:
А) адамды кемсітудің болмауын;
В) білім беру қызметтерінің қол жетімділігін;
С) дарынды балаларға арналған арнайы ортаны;
D) ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін арнайы оқшауланған ортаны.
3. ҚР Конституциясымен кепілдендірілген баланың заңды мүдделері мен негізгі құқықтарын жүзеге асырумен байланысты пайда болатын қарым-қатынасты реттейтін қандай заңнамалық құжат:
А) ҚР «Баланың құқықтары туралы» Заңы;
В) Бала құқықтары туралы Конвенция;
С) ҚР «Білім туралы» Заңы;
D) ҚР Конституциясы.
4. Мемлекеттік жалпыға міндетті МДТО стандарты нені айқындайды (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) мектеп жасына дейінгі балалар ұйымдарында дамытушы орта мазмұны мен мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту мазмұнының ауқымын;
В) мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту мазмұнының ауқымы, мұнда дамытушы ортаның ауқымын мектеп жасына дейінгі балалар ұйымы айқындайды;
С) педагогтер мен мектеп жасына дейінгі балалар ұйымының қызметін аттестаттауды ұйымдастыруға қойылатын талаптарды;
D) мектеп жасына дейінгі балалар ұйымдардың қызметіне қойылатын талаптарды, мұнда педагогтерді аттестаттаудың талаптары педагогтерің барлығына ортақ нормативтік құжатпен айқындалады.
5. Мемлекеттік жалпыға міндетті МДТО стандартымен мектеп жасына дейінгі балалардың біліктілігінің даму деңгейін бағалау критерийлері айқындалған:
А) жоғары, орташа, төмен;
В) базалық және жоғары;
С) біледі, түсінеді, қолданады;
D) қайталайды, түсінеді, меңгерген, қолданады.
6. Тұлғаның басты қажеттілігі мыналардың қайсысына деген қажеттілік болып табылады:
А) өзін-өзі дамытуға;
В) өзін-өзі тәрбиелеуге;
С) өздігінен білім алуға.
D) өз мүмкіндіктерін жүзеге асыруға;
7. Мектепке дейінгі кіші жастағы балалардың психикалық үдерістерінің өзіне тән ерекшелігі:
А) еркінділік;
В) еркінділіктен кейін;
С) еркінсіздік;
D) инерттілік.
8. Сәйкестікті анықтаңыз:
Көрнекі-әрекетті ойлау |
А) бала түсініктерге сүйене отырып, есепті шығарады |
Көрнекі-бейнелі ойлау |
В) баланың ойлауы заттармен тікелей әрекет үдерісінде жүзеге асырылады; |
3. Сөздік-логикалық ойлау |
С) бала есепті шешуде хаттар мен құбылыстардың бейнелерді пайдаланады |
А) 1-а, 2-с, 3-в;
В) 1-с, 2-в, 3-а;
С) 1-в, 2-а, 3-с;
D) 1-в, 2-с, 3-а
9. Мектепке дейінгі білім беру жүйесінде пайдаланылатын Н. Зайцевтің, В. Воскобивичтің, Б. Никитиннің әдістері неге бағдарланған:
А) күрделіліктің жоғары деңгейінде оқытуға;
В) балаларды ерте дамытуға;
С) баланың жеке тұлғалық физикалық қасиетінің қалыптасуына;
D) балалардың музыкалық қабілеттерінің қалыптасуына.
10. Тренингтен кейін «шығудың» міндетті нәтижелері төмендегілер болып табылады:
А) қарым-қатынастың қиындықтарын жеңу;
В) командада жұмыс жасау дағдыларының қалыптасуы;
С) өз мүмкіншіліктері мен потенциалын сезіне алуы;
D)ішкі қайшылықтардыжеңу.
11. Білім беру бағдарламасы – бұл...
А) оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру әдісі;
В) мектеп жасына дейінгі балалардың жұмыс жүйесі;
С) мектеп жасына дейінгі балалармен әртүрлі іс-әрекетті ұйымдастыру нұсқаулығы;
D) МДҰ оқу-тәрбие жұмыстарының мазмұнын, міндеттері мен мақсатын анықтайтын құжат.
12. МДҰ тәрбиешісінің коммуникативті құзыреттілігіне мына позициялардың бірі жатады (тиістісін таңдау)
А) үстінде;
В) жанында;
С) тең;
D) қасында.
13. МДҰ дамыту ортасын құрудың міндетті шарты:
А) педагогикалық үдерістің тұтастығы;
В) жеке-бағдарланған модель;
С) эстетикалық ресімделуі;
D) танымдық бағыты.
14. Дамыту ортасын модельдеу - бұл:
А) сұлбаның, үлгінің, макеттің болуы;
В) балаларды әрекеттің белгілі бір түріне ынталандыратын арнайы жағдай жасау;
С)ойындарды, ойыншықтарды, жабдықтарды, оқулықтарды барынша енгізу;
D) баланың жас ерекшелігіне сай жиһаздардың болуы және оларды орналастыру.
15. Дене шынықтыру сабағында балалардың қимыл белсенділігімен бірге қолдануға болмайтын, дәстүрден тыс сауықтыру әдісі:
А) ароматерапия;
В) дыбыстық терапия;
С) аэротерапия;
D) рефлексотерапия.
16. МДҰ емдеу-алдын алу жұмыстары қандай іс-шараларды қамтиды: (артығын алып тастаңыз)
А) үйлестірілген тағам;
В) поливитаминдер қабылдау;
С) тыныс алу жаттығулары;
D) дене тәрбиесі сабағында тыныс алуды қадағалау.
17. 3 жастағы баланың тілін дамытуда қандай міндеттер басты болып табылады?
А) түсінушілік тілін дамыту;
В) дыбыстық тіл мәдениетін тәрбиелеу;
С) тіл белсенділігін дамыту;
D) тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастыру.
18. «Үштен кейін кеш» кітабында баяндалған ерте даму концепциясының авторы
А) Шиничи Сузуки;
В) Масару Ибука;
С) Глен Доман;
D) Леонид Занков.
19. Н.Зайцев әдісі қандай басым міндетті алға қояды:
А) баланы ерте жастан қарқынды оқу мен жазуға үйрету;
В) баланың ой-өрісін ерте дамыту;
С) өз бетінше жұмыс жасау дағдысын дамыту;
D) алгоритмикалық ойлау қабілетін ерте жастан қалыптастыру.
20. Баланың белсенді сөйлеу практикасын қамтамасыз ету әдістемелік қағидасы негізіндегі ережеге сәйкес сөйлеу дағдылары тек қана қандай жағдайдайда дамиды:
А) тілге деген тума қабілетінің негізінде;
В) ойын барысында;
С) қарым-қатынас барысында;
D) баланың заттық әрекетінің барысында.
21. Қайсысы М.Монтессори жүйесінің негізін қалаушы қағидасы болып табылады:
А) қиындықтың жоғары деңгейінде оқыту;
В) ойын әрекетінің басымдығы;
С) баланың өзіндік заттық әрекетіне сүйену;
D) педагогтің оқытушы рөлінің басымдығы.
22. Р.Штайнердің педагогикалық жүйесінің ерекшелігі:
А) балаларды эвритмикалық биге үйрету;
В) қиындықтың жоғары деңгейінде оқыту;
С) балаларды ерте жастан оқыту;
D) сенсорлық даму.
23. «Step by step» бағдарламасы неше жасқа арналған:
А) 3 жастан 6 жасқа дейін;
В) 3 жастан 5 жасқа дейін;
С) 1 жастан 6 жасқа дейін;
D) 0 жастан 12 жасқа дейін
24. Мектепке дейінгі мекемелерде оқу-тәрбие үдерісін жоспарлау қайсысына сәйкес құрылады:
А) бағдарламаның талаптарына;
В) әдістемелік ұсынымдарға және тәрбиеленушілер мен олардың ата-аналарының мүдделеріне;
С) бағдарламаның талаптарына және тәрбиеленушілер мен олардың ата-аналарының мүдделеріне;
D) тәрбиеленушілердің қажеттіліктеріне.
25. МДҰ педагогикалық үдеріс қандай қағидаларға құрылады?
А) интеграция;
В) дифференциация;
С) дараландыру;
D) барлық жауаптар дұрыс.
26. МSWord редакторының ұсынылған командаларынан артығын алып тастаңыз:
А) мәтіннің үзіндісін жою;
В) мәтіннің үзіндісін көшіру;
С) мәтін үзіндісін орнынан ауыстыру;
D) мәтін үзіндісінің тегістеу тәсілін өзгерту.
27. Microsoft Power Point презентациясының барлық слайд эскиздері қандай қосымша бетте көрсетіледі:
А) слайдтар;
В) слайдқа қосымша белгі;
С) құрылым;
D) анимация.
28. Microsoft Power Point үстемесі – бұл неге мүмкіндік беретін құрал:
А) мәтінді құжаттар жасауға;
В) әртүрлі таныстырылымдар жасауға және көркемдеуге;
С) электронды кестелермен жұмыс істеуге;
D) буклеттер мен брошюралар жасауға.
29. Контекстік мәзірдің көмегімен мәтін КӨШІРУ командасын орындаудың логикалық бірізділігін белгілеңіз:
А) белгіленген мәтінді тінтуірдің оң жақ түймешесімен басу;
Б) сілтемені кірістірменің орнына қою;
С) мәтінді белгілеу;
Д) оң жақ түймешесімен басып, мәзірде ҚОЮ командасын таңдау.
Е) мәзірден КӨШІРУ командасын таңдау
А) С-А-Е-Б-Д;
В) А-С-Е-Б-Д;
С) С-А-Д-Е-Б;
D) С-А-Д-Б-Е.
30. Жоба әрекетін ұйымдастыруда іс-әрекеттердің бірізділігін анықтаңыз:
А) жоба құрастыру;
В) нәтижесін көрсету;
С) мәселені анықтау;
Д) міндеттерді қойып, іс-әрекет жоспарын жасау;
Е) таныстырылым түрін анықтау;
Ж) ақпараттың іздестіріп, талдау.
А) 1-С, 2-Д, 3-Ж, 4-А, 5-Е, 6-В
В) 1-А, 2-Д, 3-Е, 4 – С, 5-В, 6-Ж;
С) 1-С, 2-Е, 3-Ж, 4-А, 5-В, 6-Д;
D) 1-Ж, 2-Д, 3-С, 4-А, 5-Е, 6-В.
31. «Step by step» технологиясы талаптарына сәйкес топта оқыту орталықтарының саны нешеу болуы керек:
А) 4;
В) 5
С) 6;
D) 7
32. «Step by step» технологиясы бойынша топтың заттық-даму ортасында әлеуметтік-тұлғалық даму қандай объектілерді қамтиды (артығын алып тастаңыз):
А) кезекшілік бұрышы;
В) сюжеттік-рөлдік ойындар
С) табиғат бұрышы;
D) балалар субмәдениетінің бұрышы.
33. Қайсысы ӨТШТ әдісінің міндетіне кірмейді:
А) өнер тапқыштық есепті шешу икемін дамыту;
В) әртүрлі элементтер мен жалпы құбылыстардың жүйелілігін анықтау;
С) ойлауды стереотиптілігін дамыту;
D) объектілер мен құбылыстарды модельдеуге үйрету.
34. ӨТШТ-нің қай кезеңінде балаларды ертегі ойлап шығару қарастырылған:
А) бастапқы кезеңде;
В) кезеңдер бірізділігі ескерілмейді;
С) қорытындылау кезеңінде
D) балалардың қалауы бойынша.
35. ӨТШТ технологиясы кезеңдерініңжүзеге асырылу бірізділігін көрсетіңіз:
А) қарама-қарсылықтарды табу және шешу -өзіндік қасиеттері бар заттарды ойлап табу – ертегі міндеттерін шешу, ертегіні ойлап шығару;
В) өзіндік қасиеттері бар заттарды ойлап табу – ертегі міндеттерін шешу, қарама қарсылықтарды табу және шешуге үйрету;
С) қарама-қарсылықтарды табу және шешуге үйрету – ертегі міндеттерін шешу, ертегіні ойлап шығару - өзіндік қасиеттері бар заттарды ойлап табу;
D) ертегі міндеттерін шешу, ертегіні ойлап шығару өзіндік қасиеттері бар заттарды ойлап табу - қарама қарсылықтарды табу және шешуге үйрету.
36. Жоба ойдан жүзеге асырылып аяқталғанға дейін қандай кезеңдерден өтеді:
А) әзірлеу, жүзеге асыру, нәтижелерді бағалау, таныстырылым;
В) ұйымдастыру, әзірлеу, жүзеге асыру, таныстырылым;
С) ұйымдастыру, әзірлеу, нәтижелерді бағалау, таныстырылым;
D) жобалауды ұйымдастыру, әзірлеу, жүзеге асыру, нәтижелерді бағалау және жобаны жүзеге асыру салдары.
37. Жобаны сараптау критерийлеріне қатысты емес критерийлерді көрсетіңіз:
А) тұтастық;
В) жобаны жүзеге асырудың тиімділігі;
С) өзектілігі;
D) қойылған мақсаттардың, міндеттердің және жоспарланған нәтижелердің сәйкестігі.
38. Жобаны әзірлеу кезеңдерін орындау реті мен кезеңдегі әрекет арасындағы сәйкестікті анықтаңыз:
1) 1 кезең а) ақпарат іздестіру;
2) 2 кезең в) жобаның таныстырылымы;
3) 3 кезең с) мәселе;
4) 4 кезең д) өнім-жоба;
5) 5 кезең ж) жобалау;
6) 6 кезең з) портфолио
(жауапты жұп түрінде жазыңыз: сан – сәйкес әріп)
А) 1– В,2–С,3–Д, 4–Ж, 5–А, 6–З;
В) 1–Ж,2–А,3–Д,4–З,5–С,6–В;
С) 1–С, 2–А, 3–Ж, 4–Д, 5–В, 6–З;
D) 1–В, 2–Ж, 3–Д, 4–С, 5–А, З–6.
39. Жобалар әдісі бұл -:
А) қандай да бір түрде рәсімделген, шынайы практикалық нәтижемен аяқталуы тиіс мәселені әзірлеу арқылы дидактикалық мақсатқа қол жеткізу тәсілі;
В) мәселелі жағдайда педагогтердің белсенді танымдық қызметін ұйымдастыру;
С) педагогтердің зерттеушілік қызметі;
D) күнделікті өмірде өзекті қандай да бір мәселені шешу.
40. Негізгі қызмет түрі бойынша мынадай жобалар қалай жіктеледі (артығын алып тастаңыз):
А) зерттеу жобасы;
В) ақпараттық жоба;
С) ұзақ мерзімді жоба;
D) практикаға-бағдарланған жоба.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
A |
A |
A |
А,C |
D |
D |
C |
D |
B |
D |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
D |
C |
A |
B |
D |
C |
C |
B |
A |
D |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
C |
A |
D |
A |
D |
D |
B |
B |
A |
A |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
D |
C |
C |
C |
A |
D |
B |
C |
A |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 8-қосымша
«Педагогикалық квалиметрияның теориясы мен практикасы:
мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбие мен оқытудың сапасын басқару»
тақырыбындағы мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Педагогикалық квалиметрияның теориясы мен практикасы: мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбие мен оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілерін оқытуға арналған.
2. Педагогикалық квалиметрияның кәсіби біліктілікті арттырудағы қажеттілігі мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды бағалауда, мәліметтерді шығаруда, оқу сапасы туралы мағлұматтарды жинауда, салыстыруда болып отыр. Себебі, мектепке дейінгі ұйымдарда өзіндік бағалау басымдылығын квалиметриялық амалдармен өлшеу қазіргі таңдағы өзекті мәселе.
3. Бағдарлама мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілерінің білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту, кәсіби құзыреттілікті көтеру, квалиметриялық амалға бағытталған білім беруді көтеру, балаларды оқытуда нақты жағдайлар мен мәселелерді шешу жұмыстарына бағытталған.
2. Курстың мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты квалиметриялық амалдарды қолдануды меңгерту арқылы мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін төмендегідей міндеттер анықталды:
1) мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық актілерді білу;
2) тәрбиешілердің функционалды міндеттерін жетілдіру;
3) мектепке дейінгі ұйымдарда квалиметрия аясында білімді қалыптастыру мен дамыту тәсілдерін меңгерту;
4) кәсіби даму сапасының шарттарын жоспарлау және болжам жасау;
5) мектеп жасына дейінгі балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшелік деңгейін көтеру;
6) педагогикалық квалиметриялық технологияларды кең көлемде ашу;
7) мектепке дейінгі білім беру ұйым қызметкерлері мен ата-аналар арасында өзара қарым-қатынас жасау дағдыларын арттыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының білім берудің нормативтік-құқықтық құжаттарын, мектепке дейінгі білім беру қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық актілерді, квалиметрия негізінде білімді қалыптастыруды, тиімді әдіс-тәсілдерді қолдануды, білім берудің психологиялық-педагогикалық негізгі талаптарын оқу үдерісіне енгізуді және дамытуды біледі; мектепке дейінгі ұйымдағы оқыту мен тәрбиелеу нәтижесін сапалы білім беруде шынайы бағалауды, педагогикалық квалиметрия аясындағы тұжырымдамалық негіздерді, педагогикалық білім беру үдерісінің мазмұнын жете түсіну негізінде оқыту мен тәрбиелеуде педагогтің ұстанымы мен кәсіби біліктілігін түсінеді;
2) тәжірибеде педагогикалық квалиметрияның әдіс-тәсілдерді қолдануды, зерттеулерді жүргізуді, жұмыс сапасының тиімділігін дамытуды, мектепке дейінгі ұйымдарының оқу жетістігін бағалаудың оқу тапсырмаларын меңгереді;
3) педагогикалық квалиметрияның технологиялары мен әдіс-тәсілдерін өз іс-тәжірибесінде қолдана алады.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама келесідей 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты 11.11.2014 жылғы Қазақстан халқына Жолдауын, 2014 жылғы 15 желтоқсан күні жасалған Елбасының «Тәуелсіздік толғауын», «100 нақты қадам: қазіргі заманғы мемлекет» жоспарын іске асыру жолдары: білім беру және тәрбиелеу аспектілеріне түсініктер беріліп, оны оқу-тәрбие үрдісінде қолдану әдісі туралы айтылады. 27 шілде 2007 жыл № 319-III Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы және 24.11.2015 жылы енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы ақпарат беріледі. «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асыру. 2014-2016 жылдардағы білім мен ғылымды дамытудың басты бағыттары. 2015 жыл 13 қарашадағы Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы № 398-V бұйрығы тақырыптарын қамтиды.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбие үрдісін психологиялық-педагогикалық тұрғыда қолдау;
2) Тәрбиешілердің кәсіби қызметінің педагогикалық жағдайдың нәтижелілігі және тәрбиешілердің жаңалықтарды қабылдау мен меңгерудегі психологиялық қиындықтар мен кедергілер;
3) Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Сапалы басқару жүйесі туралы түсінік. «Сапа» мен «сапаны басқару» түсініктерінің анықтамасы;
2) Квалитология (сапа туралы ғылым) және оның компоненттерінің құрылымы: сапа теориясы,квалиметрия және сапаны басқару теориясы. Сапалық басқару жүйесінің құрылымдық бөліктері;
3) Педагогикалық квалиметрияның негіздері. Педагогикалық квалиметрия педагогикалық құбылыстарды өлшеу туралы ғылым ретінде;
4) Сапалық философияның негізі. Педагогтің «квалитативтік мәдениеті» мен «квалиметриялық мәдениеті» туралы түсінік;
5) Тәрбие мен оқытудағы сапалық бағалаудың негізігі әдістерінің мінездемесі. Тәрбие мен оқытуда сапалы бағалау үшін сапалық және сандық квалиметриялық шамаларды дайындау, даярлау;
6) Технологиялық карта - мектепке дейінгі баланың даму деңгейін анықтайтын мониторингтік құрал. Педагогикалық квалиметрия әдістері – тәрбие мен оқытудағы тәрбиешінің педагогикалық қызметін бағалаушы құрал ретінде;
7) Тәрбиешінің сапалық қызметін өзіндік талдауы мен өзіндік бағалау. Тәрбиешінің кәсіби қызметін бағалау көрсеткіштерінің жүйесі және критерийлері. Тәрбиешінің кәсіптік-педагогикалық қызметін өзіндік талдауы мен өзіндік бағалаудың әдіс-тәсілдері. Тәрбиешіні аттестаттау және педагогикалық квалиметрия. Кері байланыс, рефлексия, бірін-бірі бағалау және өзіндік бағалау.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың сапалық үрдісі мен нәтижесін сараптау;
2) мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбиелеу мен оқытуда АКТ қолдану (квалиметриялық көзқарас);
3) квалиметриялық тәсіл шарттары-мобильді және смарт оқыту.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) тәрбиелеу мен оқытуда тәрбиеші қызметін сапалық басқару;
2) тәрбиелеу мен оқытудың сапалық нәтижесін бағалаудағы квалиметриялық құрал;
3) мектепке дейінгі ұйымдардағы тәрбиешінің кәсіби қызметін бағалаудың заманауи сараптау формалары.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес құрастырылған оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) оқу-тәрбие үрдісі мониторингінің технологиялық картасын жасау;
2) тәрбиешілердің кәсіби-педагогикалық іс-әрекетін бағалау критерийлерін құрастыру;
3) мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілерінің желілік қоғамдастығында өз парақшасын ашу.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) педагогикалық квалиметрия – ғылыми-педагогикалық бағыт;
2) білім беру сапасындағы педагогикалық квалиметрияның рөлі;
3) педагогикалық кәсіптік шеберліктің фундаменттік негізі - кәсіптік білім;
4) квалиметриялық тәсіл - педагогикалық шеберлік және педагогикалық тәжірибенің өзара байланысы;
5) педагогикалық квалиметрияның мәні - кәсіби іс-әрекеттің жоғары сапасы;
6) тәрбиешінің кәсіптік жұмысының мәнін үйлесімді өзгерту;
7) педагогикалық квалиметрияның көріну саласы педагогикалық іс-әрекеттің негізгі компоненттерінің құрылымы;
8) білім сапасын бағалауда педагогикалық квалиметрияны қолдануы;
9) тәрбиенушілердің жетістіктерін бағалау (квалиметриялық көзқарас);
10) тәрбиешілердің педагогикалық құзыреттілігін бағалаудағы педагогикалық квалиметрия.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған - 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1, 2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабаққа қолдануға болмайды;
2) 1 балл-дағдыланған;
3) 2 балл-дағды дамуда;
4) 3 балл-дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы (2015.24.11.берілген өзгерістер мен толықтыруларымен).
2) Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010 жыл.
3) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 23.08.2012 жыл.
4) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының жобасы (10.04.2015 жылғы шығыс № 3851/1.4-10/5502 ).
5) Амонашвили Ш.А. Как любить детей /Основы гуманной педагогики. В 20 кн. Кн. 2. - М.: Амрита, 2012. – 368 с.
6) Әдістемелік нұсқау хат «2015-2016 оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беретін ұйымдарында ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері туралы».
7) Шилов С.Б., Кальней В.А. Мониторинг качества образования в школе. -М.,1998. - С. 78.
8) Лелюх С.В., Сидорчук Т.А., Хоменко Н.Н. Развитие творческого мышления, воображения и речи дошкольников. - Ульяновск, 2003.
9) Корзун А.В., Кишко С.В. Экологическое воспитание детей дошкольного возраста средствами ТРИЗ-педагогики. - Мозырь, 2003.
10) Ахметова Г.К., Караев Ж.А. Системное обновление повышения квалификации педагогов на основе многовекторности и корпоративной культуры //Менеджмент в образовании. – 2014. - №1. - С.12.
11) Ахметова Г.К., Караев Ж.А. Методические рекомендации по внедрению педагогической системы М. Монтессори в учебно-воспитательный процесс ДО образования РК. - 2013. - С.12-48.
12) Гапиенко Г.Е. Организация методической работы детского сада: новостройки // Справочник руководителя образовательного учреждения. - 2011. - №5. - С.69.
13) Дурманов Б. Методическая работа - основа качественного образования // Справочник руководителя образовательного учреждения. - Алматы, 2014. - №9 (93). – С. 78.
14) Елжова Н.В. Три кита дошкольного образования. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2011. – 342 с.
15) Канатбаева Г.К. Алгоритм методической работы // Открытая школа. - 2011. - №4. - С.6.
16) Лошакова И.И., Ярская-Смирнова Е.Р. Интеграция в условиях дифференциации: проблемы инклюзивного обучения детей-инвалидов / Социально-психологические проблемы образования нетипичных детей. - Саратов: Педагогический институт СГУ, 2007.
17) Мурзалинова А.Ж. Особенности повышения квалификации педагогов // Справочник руководителя дошкольной организации. - 2014. - №11. - С.53-56.
18) Мынбаева А.К., Садвакасова З.М. Инновационные методы обучения. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. - С. 45-49.
19) Майер А.А. Актуальные проблемы развития ребенка в дошкольном и дополнительном образовании. - Санкт-Петербург: Детство-пресс, 2013. - 192 с.
«Педагогикалық квалиметрияның
теориясы мен практикасы: мектепке
дейінгі ұйымдарда тәрбие мен
оқытудың сапасын басқару»
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тренинг |
Семинар |
Практикалық сабақ |
КТС |
Конференция |
Шағын сабақ презентациясы |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
I |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты 11.11.2014 жылғы Қазақстан халқына Жолдауын, 2014 жылғы 15 желтоқсан күні жасалған Елбасының «Тәуелсіздік толғауын», «100 нақты қадам. |
2 |
2 |
|||||||||
1.2 |
2011-2020 жылдары Білімді дамыту мемлекеттік бағдарламасы Қазақстан Республикасының Заңы. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарт |
2 |
2 |
|||||||||
1.4 |
Мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеу бойынша жана нормативтік-құқықтық құжаттар. |
2 |
2 |
|||||||||
ІІ |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
8 |
2 |
10 |
||||||||
2.1 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбие үрдісін психологиялық-педагогикалық тұрғыда қолдау |
2 |
2 |
|||||||||
2.2 |
Тәрбиешілердің кәсіби қызметіндегі педагогикалық шарттардың тиімділігі |
4 |
4 |
|||||||||
2.3 |
Тәрбиешілердің жаңалықтарды қабылдау мен меңгерудегі психологиялық қиындықтар мен кедергілер. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
IІІ |
Мазмұндық модуль |
6 |
10 |
16 |
4 |
2 |
38 |
|||||
3.1 |
Сапалы басқару жүйесі «Сапа» мен «сапаны басқару» түсініктерінің басқару анықтамасы Квалитология (сапа туралы ғылым) және оның компоненттерінің құрылымы: сапа теориясы, квалиметрия және сапаны басқару теориясы. Сапалық басқару жүйесінің құрылымдық бөліктері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.2 |
Педагогикалық квалиметрияның негіздері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.3 |
Сапалық философияның негізі. Педагогтің «квалитативтік мәдениет» пен «квалиметриялық мәдениет» туралы түсінік. Тәрбие мен оқытудағы сапалық бағалаудың негізігі әдістерінің мінездемесі |
2 |
2 |
|||||||||
3.4 |
Тәрбиешінің сапалық қызметін өзіндік талдауы мен өзіндік бағалау. Тәрбиешінің кәсіби қызметін бағалау көрсеткіштерінің жүйесі және критериилері. Тәрбиешінің кәсіптік-педагогикалық қызметін өзіндік талдауы мен өзіндік бағалаудың әдіс-тәсілдері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.5 |
Тәрбиешіні аттестаттау және пеадгогикалық квалиметрия |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.6 |
Тәрбиешінің педагогикалық квалиметриясы |
2 |
2 |
|||||||||
3.7 |
Кері байланыс, рефлексия, бірін-бірі бағалау және өзіндік бағалау. |
2 |
2 |
|||||||||
3.8 |
Технологиялық карта - мектепке дейінгі баланың даму деңгейін анықтайтын мониторингтік құрал. |
2 |
4 |
6 |
||||||||
3.9 |
Педагогикалық квлиметрия әдістері – тәрбиешінің педагогикалық қызметін және балалардың тәрбие мен оқытудағы бағалаушы құрал. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.10 |
Микрооқытудың жоспары. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.11 |
Микрооқытудың негізінде заманауи сабақтардың бөліктерін панорамалық қорғау. |
2 |
2 |
|||||||||
ІV |
Технологиялық модуль |
2 |
6 |
8 |
||||||||
4.1 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың сапалық үрдісі мен нәтижесін сараптау. |
2 |
2 |
|||||||||
4.2 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбиелеу мен оқытуда АКТ қолдану (квалиметриялық көзқарас). |
4 |
4 |
|||||||||
4.3 |
Квалиметриялық тәсіл шарттары-мобильді және смарт оқыту. |
2 |
2 |
|||||||||
V |
Вариативтік модуль |
|||||||||||
Таңдау дәрістері: |
6 |
6 |
||||||||||
1. Тәрбиелеу мен оқытуда тәрбиеші қызметін сапалық басқару. |
2 2 2 |
2 2 2 |
||||||||||
Кіріс және шығыс тестілеу |
2 |
2 |
||||||||||
Жоба қорғау: «Мектепке дейінгі ұйымдардағы жұмысшылардың қызметін сапалық бағалаудағы квалиметриялық көзқарас» |
2 |
2 |
||||||||||
Барлығы: |
14 |
6 |
20 |
24 |
4 |
2 |
2 |
72 |
«Педагогикалық квалиметрияның
теориясы мен практикасы: мектепке
дейінгі ұйымдарда тәрбие мен
оқытудың сапасын басқару» курсының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Педагогикалық үрдістің квалиметриялық сараптамасы:
А) мұғалім біліктілігін анықтау;
В) оқушылардың санын анықтау;
С) бүгінігі сәттегі жағдайын анықтау;
D) даму динамикасын бақылау;
Е) басқару.
2. Оқытудың нәтижесі - бұл...
А) оқытудың мақсаты мен міндеттерін анықтау жолдары;
В) білім алушының барлық мүмкіндіктерін болашаққа бағыттауы мен ұмтылысы;
С) алған білімін практикада қолдану әдіс-тәсілдері;
D) оқыту үдерісінің қорытындысы мен мақсатқа жету деңгейі;
Е) оқыту міндеттерінің жетістігі.
3. Мектепке дейінгі педагогиканың негізгі мақсаты:
А) баланы дұрыс бағытта тәрбиелеу;
В) мектепке дейінгі балалардың сенімін ояту;
С) мектепке дейінгі түрлі топтардағы оқу-тәрбие жұмысын ғылыми дәлелдеу;
D) келіспеушілікті зерртеу;
Е) балалардың оқуға деген ынтасын тәрбиелеу.
4. Педагогтардың сапалы оқуы дегеніміз не?
А) тұтынушының кәсіби білім алуының қанағаттану дәрежесі (ересек білі алушы, жұмыс беруші, қоғам, мемлекет) педагогтың кәсіби қызметіне біліктілік жарамдылығы;
В) қойылған міндеттерге жетудің кәсіби дәрежесі;
С) оқыту мен білім берудің шығармашылыққа баулу дәрежесі;
D) нәтижеге бағытталған мақстқа жету;
Е) оқушының даму әлеуетінің дәрежесі.
5. Мектепке дейінгі жастағы балалар ата-анасымен жұмыстың маңызды көрсеткіштері:
A) оқушымен жекеленген сабақтар арқылы ата-ананың қызығушылығының пайда болуы;
B) балалар тамағының сапасына көзқарастары;
C) мектепке дейінгі ұйым жұмыс жоспарына көзқарасы;
D) балаларға тәрбие мен оқытудың мақсаты, міндеттері мен тәсілдеріне мектепке дейінгі ұйым және отбасының келісімі;
Е) балалардың шығармашылық жұмысын зерделеу.
6. Педагогикалық қызметті көрсететін бір этапты анықта:
А) мектепке дейінгі дайындығы;
В) тәрбиеленушілерді зерттеу, және тәрбие міндетін анықтау;
С) оқудың конспектісін дайындау;
D) серуен кезіндегі сұрақ-жауап;
Е) балалардың құрбы-құрдастарымен танысуы.
7. Әлеуметтендіру - бұл
А) ересектер мен балалардың қарым-қатынас үдерісі;
В) балалардың өзара қарым-қатынас үдерісі;
С) әлеуметтік тұрғыда баланың қарым-қатынасы қызметін қабылдау үдерісі,және оның нәтижесі;
D) коммуникативтік іс-әрекет;
Е) мектепке дейінгі ұйым тәрбиеленушілер мен тәрбиешілердің қарым-қатынас үдерісі мен нәтижесі.
8. Балалардың әлеуметтік ережелерін қабылдау деңгейінің диагностикасы-бұл үйрену...
А) әлеуметтік ортаның жүргізілу ережесі;
В) балабақшада жүргізілу ережесі;
С) тәртіпті реттеу тәсілдері;
D) әр халықтың салт-дәстүрінің әлеуметтік қарым-қатынасы;
Е) қабылдау-түсіну тәсілдері.
9. Шеттетілген балаларға ересектер тарапынан көрсетілетін көмек тәсілі:
А) ақыл айту;
В) еліктеу;
С) жазалау;
D) мадақтау;
Е) өзінің құрбыларымен олардың ата-аналарының ортасында әлеуметтік табысқа жету жолында шыншыл өмірлік жағдаяттар туғызу.
10. Мектепке дейінгі ұйым тәрбиеленуші өзінің әлеуметтік бейнесін былай болжайды...
А) өзін-өзі бағалау қабілетін білу;
В) адамдар туралы білім алу;
С) ересектерге еліктеу;
D) құрбыларымен өзін салыстыру;
Е) қоршаған орта туралы ұғымы.
11. Мектепте баланың қарым-қатынасқа түсу дайындығының диагностикасын жасағанда мынаған көңіл бөледі...
А) баланың тілінің дыбыстық мәдениетінің дамуы;
В) әдеп;
С) оқулық дағдысын меңгеру;
D) мектеп қарым-қатынасы жағдайында араласу;
Е) мектеп туралы білімінің болуы.
12. Мектепке дейінгі ұйым тәрбиеленушінің әлеуметтік–психологиялық дамуына сюжетті-рөлдік ойынның әсері қандай?
А)ойын баланың өзін-өзі бақылауына, өзін-өзін бағалауына, ұйымдастырғыштығына, өзара қарым-қатынасына алғашқы қадам қалыптастырады;
В) ойын арқылы бала еркін қимыл-қозғалысқа түседі;
С) ересектердің өзін-өзі ұстау ережелерін меңгереді;
D) ойын заттармен қарым-қатынасқа үйретеді;
Е) шиеленістерді шешуді балалар өз бетінше үйренеді.
13. Баланың жас ерекшелігі мен психологиялық ерекшеліктері, әлеуметтік дамуы туралы білім педагог тәрбиешіге көмек береді...
А) әлеуметтік даму диагностикасын жасауға;
В) баланың топтағы құрбыларымен қарым-қатынасын бағалауға;
С) ұжымдық жұмысқа сайма-сай ұйымдастыруға;
D) ата-аналарға арналған әлістемелік құрал жасауға;
Е) барлық жауап дұрыс.
14. Жеке тұлғаның бойындағы жиынтық қызметі өзін-өзі ұйымдастырудағы жоғары деңгей кәсіби қызметінде дегеніміз - бұл...
А) кәсіби шеберлік;
В) педагогикалық қабілет;
С) кәсіби өсуі;
D) кәсіби құзыреттілігі;
Е) шығармашылық қабілеті.
15. Мектепке дейінгі баланың әлеуметтік ортамен таныстырудағы ойынның ролі:
А) адам арасындағы қарым-қатынасты негізгі векторлық меңгеру;
В) балалардың ересек адамдар еңбегі туралы ойларын қалыптастыру;
С) коммуникативтік біліктілікті қалыптастыру;
D) құралдарды қолдану біліктерін қалыптастыру;
Е) қиялын дамыту.
16. Тіл дамыту әдісін оқыту құралы:
А) педагогикалық мақсатта бағытталған балалардың ана тілін меңгеру үрдісімен тілдік қарым-қатынасы;
В) ересектердің қатысуынсыз балалардың өзбетінше тілді меңгеру үрдісі;
С) шектелмеген іс-әрекеттер жағдайында қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру;
D) ойын іс-әрекетінде балалардың тілін дамыту;
Е) мектепке дейінгі жастағы балалардың танымдық іс-әрекетін қалыптастыру үрдісі.
17. Тәрбие үрдісінің негізгі әсерінің сындары:
А) білім, білік, дағды;
В) оқушының жеке ерекшеліктері;
С) үлгерімі;
D) жағдайға бейімделуі;
Е) баланың тәртібі.
18. Педагогикалық зерттеулерде квалиметриялық қолданудағы...
А) нәтижеге бағытталған бағаның сапасы;
В) орындалған жұмыстың сапалы бағалануы;
С) білім беру ұйымын басқарудағы баға сапасын басқару сапасының өлшемін анықтау;
D) білім сапасын басқару контексіндегі баға сапасы;
Е) білім берудегі қолданылатын жиынтық қасиеттер мен нәтиже мінездемесі.
19. Белсенді сөйлеу дамуы әдістемелік принцип негізінде практикада дәлелденеді....
А) туа біткен тілдік қабілет;
В) ойын үрдісінде;
С) бір-бірімен қарым-қатынас үрдісінде;
D) ойлау үрдісінде;
Е) пәндік іс-әрекет үрдісінде.
20. Мектепке дейінгі ересек топтағы балалардың құрбыларымен қарым-қатынасқа түсуінің бірден-бір себебі
А) пәндік әлемде жаңа білім алу;
В) ойыншықтарға қызығу;
С) өзін-өзі бағалау және түсіну қажеттілігі;
D) тәрбиенің ережесі туралы жаңа білім алу;
Е) әлеуметтік бар жағдайды дәлелдеу және бекітуді елестету.
21. Балалар неше жаста әдеби шығармалардағы батырлардың әрекеттерін қабылдап қана қоймай мазмұнын түсіне біледі?
А) 1 - 2,5 жас;
В) 2,5 - 3 жас;
С) 3 - 4,5 жаста;
D) 4,5 - 5,5 жаста;
Е) 5,5 - 7 жаста
22. Тіл дамыту жұмысы нені басшылыққа алады?
А) баланың даму диагностикасын жүргізуді;
В) баланың тіл дамыту мен жобалануы, педагогтың тіл дамытуға және оның нәтижесіне әсерету динамикасының көрсеткіші;
С) тіл дамыту ойындарын ойлап табуды;
D) әр баланың тілінің даму ерекшелігін есепке алуда;
Е) балалармен дидактикалық ойындар ұйымдастыруда;
23. Әртүрлі қозғаушы күш белсенділігін пайдаланудың оңтайлығы:
А) бала денесінің өсу дайындығының деңгейі;
В) қозғалу тәртібі;
С) дене өсуінің даму критерийлері;
D) қозғағыш дағды;
Е) жаттықтырушы нәтиже.
24. Тәрбиенің нәтижелі критерийлері болып саналады:
А) білік пен дағды тәрбиеленушінің жас ерекшелігіне сай бола тұрып қалыптасуы;
В) адамның өмір сүру ортасы мен оның қабілеттеріне қарама-қайшылығы;
С) эстетикалық талғамның қалыптасуы;
D) көркемдік талғамға тәрбиелеу, көңіл-күй сезімін жақсарту;
Е) кәсіби дайындығының деңгейі.
25. Педагогтердің білім алу сапасы нені білдіреді?
А) кәсіби білім беруде тұтынушыларды қанағаттандыратын білім беру дәрежесі;
В) берілген тапсырмаларды кәсіби дәрежеде орындауы;
С) білім беру мен оқытуда шығармашылықты пайдалануы;
D) нәтижеге қол жеткізудегі мақсатқа жетудің шамасы, мөлшері;
Е) білім беру ұйымдарының контексінде сапаны бағалау әдісі.
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
D |
C |
А |
D |
B |
C |
А |
E |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
D |
А |
E |
А |
А |
А |
B |
B |
C |
C |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
E |
B |
B |
B |
E |
Қазақстан Республикасы
және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 9-қосымша
«Білім беру парадигмасының өзгеруі жағдайында мектепке дейінгі
және бастауыш білім беру мазмұнының сабақтастығын қамтамасыз
ету» тақырыбындағы мектепалды даярлықтың тәрбиешілеріне,
педагогтеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру парадигмасының өзгеруі жағдайында мектепке дейінгі және бастауыш білім беру мазмұнының сабақтастығын қамтамасыз ету» (одан әрі Бағдарлама) тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы мектепалды даярлықтың тәрбиешілеріне, педагогтеріне арналған.
2. Мектепке дейінгі білім берудің сапасын арттыру көкейкесті мәселе болып табылады, себебі белгілі бір дәрежеде ол өзінен кейінгі білім беру деңгейлерінің сапасына тікелей әсер етеді. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі міндеттерінің бірі ретінде білім беруді бағалаудың заманауи жүйесін құру көрсетілген. Сол сияқты оның бағдарламалық мақсаттарының бірі – балаларды сапалы мектепке дейінгі тәрбиемен және біліммен толық қамту. Қазақстанның әлемнің алдыңғы қатарлы дамыған 30 елінің қатарына кіру тұжырымдамасы мектепке дейінгі білім берудің сапасымен тікелей байланысты бірқатар талаптар қойып отыр.
3. Білім беру бағдарламасы мектепалды даярлық тәрбиешілерінің білім беру сапасын бағалау әдіснамасы мен әдістері саласындағы құзыреттілігін қалыптастыруға және дамытуға бағытталған. Бағдарлама мазмұны білім беру сапасын бағалау саласындағы нормативтік құжаттарды, квалиметрияның теориялық және практикалық мәселелерін қарастыруға, өлшемдердің мәліметтерін өңдеу және талдау, мектепке дейінгі ұйым жағдайы мен тиімділігін бағалау, т.б. бойынша тәжірибе жинақтауға бағдарланған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі және бастауыш білім беру мазмұнының сабақтастығын қамтамасыз етудегі мектепалды даярлық тәрбиешілерінің, педагогтерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясаттың басымдықтары мен негізгі бағыттары туралы білімдер қалыптастыру;
2) мектепалды даярлық топтары мен сыныптарындағы білім беру үдерісінде баланы дамытуды педагогикалық-психологиялық сүйемелдеуді ұйымдастыру мен «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құраушы әлеуетін толық іске асыру іскерліктерін жетілдіру;
3) мектепалды даярлық топтары мен сыныптарындағы білім беру үдерісін құрудың дидактикалық принциптері, психологиялық-педагогикалық негіздері мен заңдылықтарын оқып-үйрену;
4) мектепалды даярлық ерекшелігін ескере отырып, 5-7 жастағы балаларды оқыту мен тәрбиелеудің қазіргі заманғы технологияларын (оның ішінде ақпараттық-коммуникациялық) пайдалану дағдыларын дамыту;
5) мектепалды даярлық топтары мен сыныптарында ақпараттық-білімдік ортасын жобалауда тыңдаушылардың практикалық дағдыларын жетілдіру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс ая қталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) білім берудің жаңаруы аясында мектепке дейінгі және бастауыш білім беру мазмұнын; мектепалды даярлықтың педагогикалық үрдісінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңыздылығын; мектепалды даярлықтың педагогикалық үрдісінде қолданылатын тиімді педагогикалық технологияларын біледі;
2) мектепалды даярлық ерекшеліктеріне есепке ала отырып, әдістемелік тәсілдер мен педагогикалық технологияларды бағалай және түзете алады; мектепке дейінгі тәрбие және оқытудың бағдарламалары және Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарттарына сәйкес мектепалды даярлық топтары мен сыныптарында ақпараттық-білімдік ортасын жобалай алады; дамуында мүмкіндігі шектелген балалар мектепалды даярлық тобындағы білім беру үдерісін жобалай алады; балаларды мектепке даярлау бойынша отбасымен жұмыс технологиясын қолдана алады;
3) білім беру мазм ұнының жаңаруы жағдайында мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығын қамтамасыз етуде мектепалды даярлық оқу-әдістемелік сүйемелдеуде; мектепалды даярлықтың білім беру үдерісінде балалардың даму деңгейін анықтайтын индикаторларға сәйкес балалрдың білімдерін, іскерліктері мен дағдыларын критериалды бағалауда; мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың тұлғалық және жас ерекшеліктеріне қарай мектепалды даярлықтың бағдарламалық талаптарын ескере отырып педагогикалық технологиялары және оқыту әдістері мен тәсілдерін таңдап бейімдеуде дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарлама 5 модулден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық–педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық; вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді); Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауларындағы білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары; мектепке дейінгі тәрбие және білім беру саласындағы мемлекеттік білім беру саясатының басымдықтары; «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы», «Қазақстан Республикасындағы тiл туралы» Заңдары; Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі тәрбие және оқытудың мемлекеттік стандарттары мен Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарттарының негізгі ерекшеліктері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар қарастырылады:
1) мектепке дейінгі білім беру процесінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
2) рухани-адамгершілік білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері;
3) мектепке дейінгі білім беру мазм ұнымен «Өзін-өзі тану» пәнін интеграциялау;
4) ерекше білім беруді қажет ететін балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері тақырыптары қарастырады.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің жаңаруы жағдайындағы мектепалды даярлықтың ерекшеліктері;
2) білім берудің жаңа парадигмасында мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығы;
3) мазмұнды жоспарлау, нәтижелерге қойылатын талаптар 5-7 жастағы балалардың мектепалды даярлық топтарында (сыныптарында) педагогикалық үдерісті ұйымдастыру;
4) баланың мектепке даярлығы кезінде пәндік-дамытушы ортаның ерекшеліктері;
5) мектепалды даярлық аясында ересек тәрбиеленушінің түйінді құзыреттерін қалыптастыру;
6) ересек тәрбиеленушінің түйінді құзыреттерін педагогикалық диагностикалау;
7) ересек тәрбиеленушілердің жетілу критерийлері мен көрсеткіштері, мектептегі оқуға дайындықты қалыптастыру;
8) мектепалды даярлық үдерісінде 5-7 жастағы балалардың интеллектуалды дамуы; мектепалды даярлық үдерісінде 5-7 жастағы балалардың әлеуметтік дамуы;
9) даму мүмкіндігі шектеулі балалармен мектепалды даярлықтың мазмұны мен ұйымдастырудың ерекшеліктері;
10) мектепке дейінгі және бастауыш білім беруде жобалау іс-әрекетін ұйымдастыру; мектепалды даярлық пен бастауыш білім беруде оқытудың интербелсенді технологияларын енгізу мен қолдану;
11) мектепалды даярлық топтағы ересек тәрбиеленушілердің дамуын бағалау;
12) болашақ бірінші сынып оқушысының отбасын кешенді сүйемелдеу мәселелері қарастырылады.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мектепке дейінгі ұймдарда оқыту үдерісін ұйымдастыруда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың мүмкіндіктері;
2) жобалау оқыту технологиясы;
3) жобалау іс-әрекетінің кезеңдері, классификациясы.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне қарай келесідей тақырыптарды таңдауға мүмкіндігі беріледі:
1) 5-7 жастағы баланың мектепалды даярлығын жүзеге асырудың инновациялық моделдері;
2) мектепке дейінгі ересек жаста ғы балалардың тілін дамытуда мнемотехниканы қолдану;
3) мектепалды даярлдық үдерісінде 5-7 жастағы баланың дивергентті ойлауын дамыту;
4) мектепке дейінгі ұйым педагогтерінің эмоционалдық қуаруы тақырыптарының бірін таңдауға мүмкіндік беріледі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша уайымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ (шағын шара) көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Ты ңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) «5-7 жастағы балалардың даму ерекшеліктері» ұғымының картасын құру;
2) «Болашақ бірінші сынып оқушысына мектепалды даярлық қажет пе?» эссе жазу;
3) көркем шығармалар құралы арқылы қарапайым математикалық ұғым қалыптастыру үлгілерін ұсыну;
4) ойын кешендерін әзірлеу (интерактивті оқыту тренажерлері);
5) мектепке дейінгі жастағы даму мүмкіндігі шектеулі балалардың әлеуметтік-эмоциялық дамыту бағдарламаларын әзірлеу;
6) мектепалды даярлық топ пен сыныптарындағы сабақтарға арналған жоба жұмыстарының тақырыптарын әзірлеу (таңдау бойынша);
7) «Мектепалды даярлық жастағы балаларға арналған білім беру қызметінің жаңа тәсілдері» хабарлама әзірлеу;
8) болашақ бірінші сынып оқушыларының ата-аналарымен жұмыс жоспарын әзірлеу;
9) ересек тәрбиеленушілерге арналған спорттық мерекелер әзірлеу;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектепалды даярлық жағдайындағы тәрбие жұмысы бала тұлғасының өзіндік дамуы мен өзін-өзі таныту кеңістігі ретінде;
2) ересек тәрбиеленушіні оқытуда қиындықтарды жеңу үшін ойынның маңызы;
3) мектепалды даярлық аясында оқу мен оқудан тыс іс-әрекет арқылы ересек тәрбиеленушілердің интеллектуалдық дамуы;
4) ересек тәрбиеленушінің тілін дамытуда мнемотехника тәсілдерін қолдану;
5) мектепалды даярлық жағдайында ересек тәрбиеленушілердің зерттеу іс-әрекеттері.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
20. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критреийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
23. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер ма қсатқа сай келеді;
7) ма қсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) Жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
27. Шағын сабақты таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
28. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н. Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html
4) Қазақстан Республикасы президенті Н.А.Назарбаевтың 2014 жылғы 17 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»// http://akorda.kz
5) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118 Жарлығымен бекітілген// «Егемен Қазақстан» 2010 жылғы 14 желтоқсандағы № 529-532 (26375)
6) Қазақстан Республикасының Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген// http://adilet.zan.kz
7) Қазақстан Республикасының Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген) // http://adilet.zan.kz
8) Қазақстан Республикасының Заңы. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. -// Егеменді Қазақстан газеті,-18 қараша 2015 жыл
9) Типовые правила деятельности дошкольных организаций (утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 мая 2013 года № 499)// http://adilet.zan.kz
31. Негізгі әдебиеттер:
10) Баденова А.Б. Мектеп жасына дейінгі балаларды ң ауызша сөйлеу тілін дамыту. Оқу-әдістемелік құрал. – Павлодар: ПМПИ баспасы, 2012. – 153 бет.
11) Вариативные формы организации предшкольного образования/ сост. О.В.Бережнова. – СПб: Детство-Пресс, 2011. – 208 с.
12) Внедрение современных образовательных программ и технологий в работу дошкольных организаций: методическое руководство. ? Астана, 2013. – 48 с.
13) Ж ұмабекова Ф.Н. Мектепке дейінгі кезеңде білім беру мазмұнын жаңартудың әдіснамалық негіздері. Монография – Астана, 2010. – 250 б.
14) Инклюзивная практика в дошкольном образовании. Пособие для педагогов дошкольной учрежждений / Под ред. Т.В.Волосовец, Е.Н.Кутеповой. – М.: МОЗАИКА-СИНТЕЗ, 2001. – 144 с.
15) Инновационные технологии в дошкольных организациях: методические рекомендации. – Астана, 2013. – 22 с.
16) Интерактивные формы работы с детьми дошкольного возраста (Учебно-методический комплекс)/ авт.-сост.: Л.А.Попова, С.В.Адаменко, Р.М.Литвинова, Т.Г.Олешкевич и др. – Ставрополь: СКИРО ПК и ПРО, 2012. –125 с.
17) Использование эле-ментов ТРИЗ в работе с дошкольниками: методические рекомендации / Сост. Линькова Н.Н. – Карагады, 2013. – 53 с.
18) Корзун А.В. Веселая картинка. Использование элементов ТРИЗ и РТВ в работе с дошкольниками. Минск – 2000. – 64с.
19) Модель выпускника дошкольной организации как основа формирования его ключевых компетентностей в условии перехода на 12-летнее образование: методическое пособие. – Астана, 2012. – 158 c.
20) Организационные основы и формы включения школьников с ограниченными возможностями в общеобразовательный процесс / Методические рекомендации – под ред. Б.Б.Амриной, И.Г.Елисеевой, Т.А. Жангазиевой, О.Ф.Чумаковой. Национальный научно-практический центр коррекционной педагогики. Алматы, 2013. – 84 с.
21) Организационные основы формирования позитивной культуры инклюзивной школы: Методические рекомендации/ Под ред. А.А.Айдарбековой, Л.Х.Ермекбаевой, Г.С.Дербисаловой, З.Р.Самигулиной. – Алматы: Национальный научно-практический центр коррекционной педагогики, 2013. – 95 с.
22) Повышение качества профессионального развития педагога: Коллективная монография/ Под ред. д.п.н. С.Д.Мукановой. – Караганды: Типография «Tengri», 2015. – 232с.
23) Психолого-педагогическое сопровождение детей предшкольной подготовки при переходе на 12-летнее образование: методические рекомендации. – Астана, 2013. – 35 с.
24) Условия реализации Государственного общеобязательного стандарта образования Республики Казахстан организациями образования, обучающими детей с ограниченными возможностями. Специальное образование. Основные положения. – Астана, 2009. – 76 с.
32. Қосымша әдебиеттер:
25) Активные формы работы в процессе повышения квалификации руководителей и педагогов дошкольных учреждений/ учебно-методическое пособие под общ. ред. М.М. Ярмолинской. – Минск, 2010. – 113 с.
26) Ананьева Т.В. Программа психологического сопровождения дошкольника при подготовке к школьному обучению. – СПб: Детство-Пресс, 2011. – 96 с.
27) Базарбаева К. Қ. Психологиялық тренинг: ұйымдастыру жолдары: оқу-әдістемелік құрал. – Астана, 2010. – 100 б.
28) Бастауыш сыныпта инклюзивтік білім беруді ұйымдастыру: әдістемелік ұсыныстар / Құраст.: Майбасова Ү.А., Қалмағанбетова Н.Т. – Қарағанды: ПҚ БАИ ҚБжБЖБ, 2014. – 32 б.
29) Егенисова А. Қ. Балаларды мектеп оқуына психологиялық дайындау: Оқу –әдістемелік құрал. Ақтау, 2011. – 79 бет
30) Инклюзивный детский сад: деятельность специалистов / Под науч.ред. М.м. Семаго. – М.: ТЦ Сфера, 2012. – 128 с.
31) Мектеп жасына дейінгі балаларды ң коммуникативтік-тілдік құзыреттілігін дамытуда мнемотехника әдістерін қолдану/ Р.Т. Жеткенбаева, Ү.А. Майбасова. – Қарағанды: «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы Қарағанды облысы бойынша, 2015. – 39 б.
32) Мектепке дейінгі жаста ғы балалардың шығармашылықтарын интербелсенді әдістер арқылы дамыт: әдістемелік ұсыныстар/ Құраст.: Р.Жеткенбаева, Ж.Қантарбаева. – Қарағанды, 2013. – 53 б.
33) Никашин А. И., Страунинг А. М. Системный подход в ознакомлении с окружающим миром и развитием фантазии. Ростов-на-Дону-1993. – 32с.
34) Психологические тесты. В 2 ст / под ред. А.А.Карелина. П 86 – М.: Гуманитарн.изд.центр ВЛАДОС, 2005. – Т.2. – 247 с.
35) Психологическое и социальное сопровождение детей и детей-инвалидов: Уч.пособие/ Под ред. С.М.Безух, С.С.Лебедевой. – Спб.: Речь, 2006. – 112 бет.
36) Психология общения / Е.И.Рогов. – М.: Гуманитарн. Издательство ВЛАДОС, 2005. – 335 с.
37) Савенков А.И. Маленкий исследователь. Как научить младшего школьника приобретать знания – Ярославль: Академия развития. Академия Холдинг, 2002.
38) Танникова Е.Б. Монтессори-группы В ДОУ.– М.:ТЦ Сфера, 2007.–80 с.
39) Цукерман Г.А. Введение в школьную жизнь: программа адаптации детей к школьной жизни. – М.: ВИТА-ПРЕСС, 2012. – 128 с.
40) Шадрин Н. Психология личности. Учебное пособие. Астана: Фолиант, 2012 – 152 с.
41) Нұржанова С. Жалпы және балалар психологиясы: Оқу құралы. – Астана: Фолиант, 2010 – 144 б.
«Білім беру парадигмасының өзгеруі
жағдайында мектепке дейінгі және
бастауыш білім беру мазмұнының
сабақтастығын қамтамасыз ету»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 72сағат
№ |
Тақырыптар |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру саласындағы мемлекеттік білім беру саясатының басымдықтары |
2 |
2 |
||||||||||||
Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі тәрбие және оқытудың мемлекеттік стандарттары мен Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарттарының негізгі ерекшеліктері: білім беру мазмұнының жаңаруы жағдайында сабақтастықты қамтамасыз ету механизмдері. Қазақстан Республикасының Заңы. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V бұйрық, 2015 жыл 13 қараша. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
4 |
10 |
|||||||||
Мектепке дейінгі білім беру үрдісінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу. |
2 |
2 |
||||||||||||
Бала дамуының жеке білім беру траекториясын жобалау әдістемесі |
2 |
2 |
||||||||||||
Бала дамуының жеке траекториясын жобалау |
2 |
2 |
||||||||||||
Рухани-адамгершілік білім берудің психологиялық-педагогшикалық негіздері |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепке дейінгі білім беру мазмұнымен «Өзін-өзі тану» пәнін интеграциялау |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
6 |
2 |
2 |
10 |
12 |
2 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||
Мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің жаңаруы жағдайындағы мектепалды даярлықтың ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Білім берудің жаңа парадигмасында мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығы: мазмұнды жоспарлау, нәтижелерге қойылатын талаптар |
2 |
2 |
|||||||||||
5-7 жастағы балалардың мектепалды даярлық топтарында (сыныптарында) педагогикалық үдерісті ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепалды даярлық аясында ересек тәрбиеленушінің түйінді құзыреттерін қалыптастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Ересек тәрбиеленушінің түйінді құзыреттіліктерін педагогикалық диагностикалау |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Ересек тәрбиеленушілердің жетілу критерийлері мен көрсеткіштері, мектептегі оқуға дайындықты қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
Мектепалды даярлық үдерісінде 5-7 жастағы балалардың интеллектуалды дамуы |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Мектепалды даярлық үдерісінде 5-7 жастағы балалардың әлеуметтік дамуы |
2 |
2 |
|||||||||||
Мектепалды даярлық үдерісінде 5-7 жастағы балалардың тілдік дамуы |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Даму мүмкіндігі шектеулі балалармен мектепалды даярлықтың мазмұны мен ұйымдастырудың ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
Даму мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиялық-педагогикалық сипаттамасы |
2 |
2 |
||||||||||||
5-7 жастағы балалардың жобалау іс-әрекетін ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепалды даярлық жағдайында 5-7 жастағы балаларды жобалауға үйрету әдістемесі |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепалды даярлық пен бастауыш білім беруде оқытудың интербелсенді технологияларын енгізу мен қолдану |
2 |
2 |
||||||||||||
5-7 жастағы балалардың мектепалды даярлық топтарында (сыныптарында) оқытудың интербелсенді технологияларын қолдану ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепалды даярлық топтағы ересек тәрбиеленушілердің дамуын бағалау |
2 |
2 |
||||||||||||
Мектепке дейінгі ересек жастағы балалар дамуының мониторингін ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
Болашақ бірінші сынып оқушысының отбасын кешенді сүйемелдеу. Шағын оқыту. |
2 |
2 |
||||||||||||
Кірудегі және шығудағы тестілеу |
2 |
2 |
||||||||||||
Жобаларды қорғау |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
Мектепке дейінгі ұймдарда оқыту үдерісін ұйымдастыруда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың мүмкіндіктері |
2 |
|||||||||||||
Сандық білім беру қорлары. Мектепке дейінгі білім беру контентін жобалау технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||||
Білім беру порталында, желілік педагогикалық қоғамдастықтағы өзара қарым-қатынас негіздері. Интернет желідегі мектепалды даярлық бойынша ашық білім беру қорлары |
2 |
2 |
||||||||||||
Оқу жобасы мұғалімнің кәсіби дамуының құралы ретінде |
2 |
2 |
||||||||||||
Курс бойынша жобаның құрылымдық компенентерді жобалау |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
2 |
6 |
8 |
||||||||||
Таңдау дәрісі: |
2 |
6 |
||||||||||||
Шеберлік сынып: |
6 |
|||||||||||||
Барлығы |
14 |
2 |
2 |
2 |
14 |
24 |
6 |
2 |
2 |
2 |
2 |
72 |
«Білім беру парадигмасының өзгеруі
жағдайында мектепке дейінгі және
бастауыш білім беру мазмұнының
сабақтастығын қамтамасыз ету»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасы Президентінің 11.11.2014 ж. «Нұрлы жол Ғ–болашаққа бастар жол» атты жолдауында анықталды:
A) құрылымдық-инвестициялық саясат;
B) экономиканың құрылымдық реформасы;
C) баға жөніндегі саясат;
D) жаңа экономикалық саясат;
E) адами капиталды дамыту.
2. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту бағдарламаларының мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз ететін принципі:
A) дамудың ерекшеліктерін есепке ала отырып, тұлғалық тәсіл принципі;
B) балаларды тәрбиелеу, оқыту, дамыту және сауықтыру бірлігінің принципі;
C) сабақтастық пен үздіксіздік принципі;
D) бастауыш білім беруді игеру үшін тең жағдай құру принципі;
E) тәрбиенің кешенділік принципі.
3. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасындағы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың әдіскері мен тәрбиешісіне белгіленген басым бағыттар:
A) мектепке дейінгі ұйым санын арттыру;
B) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнының жаңаруы;
C) балаларға түзету-педагогикалық қолдау көрсету үшін түзету кабинеттері мен инклюзивті білім беруді құру;
D) оқу-әдістемелік кешендер әзірлеу;
E) балаларды мектепке дайындауға арналған мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту бағдарламаларын сапалы жүзеге асыруды қамтамасыз ету.
4. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпыға міндетті стандартындағы 5-6 жастағы балаларға арналған көрсеткіштерінің бірі: «Топтағы балалармен бірге қимыл-қозғалыс ойын іс-әрекеттерін ұйымдастырады» қай құзыреттілікті сипаттайды:
A) денсаулық сақтау;
B) коммуникативтік-тілдік;
C) танымдық;
D) шығармашылық;
E) әлеуметтік.
5. Мектеп жасына дейінгі баланың жеке даму траекториясын жобалауға педагтердің даярлығын қалыптастыру мақсаты:
A) балаларды білім беру үдерісінде психологиялық – педагогикалық сүйемелдеуде педагогтердің кәсіби құзыреттілігін дамыту;
B) психологиялық – педагогикалық сүйемелдеу жөніндегі түсінікті жүйелеуде мәтіндер мен тірек сызбаларын талдау;
C) практикалық сабақ барысында білім алушының өздік жұмысын ұйымдастыру;
D) білім алушының (баланың) жеке даму траекториясын жобалауға даярлығын қалыптастыру;
E) адамның өзінің тұлғалық мүмкіндіктерін ашуға даярлау.
6. Мектепке дейінгі ұйымдағы психологиялық қызметтің негізгі бағыттарын атаңыз:
A) психологиялық ағарту, психологиялық диагностика, әлеуметтендіру
әлеуметтік психологиясы, психологиялық диагностика, психологиялық коррекция;
B) психодиагностикалық, консультациялық, ағартушылық-профилактикалық, түзету-дамытушылық және әлеуметтік-диспетчерлік бағыт;
C) психологиялық алдын-алу, психологиялық кеңес беру, психологиялық дамыту;
D) психологиялық диагностика, психологиялық коррекция, консультациялық, ағартушылық-профилактикалық;
7. Ғылыми және этикалық білім беру......... философияның идеясы:
A) көне;
B) шығыс;
C) ресейлік;
D) батыс еуропалық;
E) заманауи.
8. Рухани-адамгершілік тәрбие жүйесі:
A) адамгершілік сананы қалыптастыру үрдісі;
B) моральдық негіңздер бойынша білім беру үрдісі;
C) моральдық принциптер жүйесімен таныстыру;
D) моральдық сапаларды, мінездің адамгершілік сиаптын, тәртіп дағдыларын қалыптастыру үрдісі;
E) жалпыадамзаттық құндылықтарға қатыстыру.
9. Мектепалды даярлықтың негізгі мақсаты:
A) болашақ оқушылардың бастапқы мүмкіндіктерін теңестіру;
B) 5-6 (7) жастағы балаларды мектепалды даярлықпен толық қамтамасыз ету;
C) мектепке дейінгі білім берудің инновациялық технологиялары мен әдістерін еңгізу;
D) мектепалды даярлық бойынша жаңа әдістер мен технологияларды қолдануда тәжірибе тарату мен жалпылау;
E) мектепалды даярлық сұрақтары бойынша ата-аналарды ағартуды ұйымдастыру.
10. Мектепке дейінгі ұйымның негізгі типтері аналық мектеп болып саналатын мемлекет:
A) Дания;
B) АҚШ;
C) Франция;
D) Ресей;
E) Жапония.
11. Бала дамуының барлық негізгі бағыттарын қамтитын мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың бағдарламалары:
A) кешендік;
B) жалпы;
C) жеке;
D) парциалды;
E) арнайы.
12. Мектеп бағдарламасын денсаулыққа зиянсыз табысты игеруге бала дамуының қажетті физикалық, психикалық, әлеуметтік деңгейі:
A) құзырет;
B) құзыреттілік;
C) сауаттылық;
D) функционалдық сауаттылық;
E) оқуға дайындық.
13. «Қатынас» білім беру саласының білім үрдісіне қатысты талаптары:
A) Қимыл-қозғалыс белсенділігін дамытуға арналған режимдік үрдістің мүмкіндіктерін қолдануды қамтамасыз етеді;
B) сауат ашу негіздерін оқытуды қамтамсыз етеді;
C) баланың ақпараттық кеңістігін кеңейтуді қамтамсыз етеді;
D) музықалық іс-әрекетті ұйымдастыруды қарастырады;
E) қарапайым еңбек дағдыларын игеруге мүмкіндік береді.
14. Шектелген даму, ауытқушылық ретінде – бұл:
A) науқас немесе жарақат бұзылуы жағдайында баланың дұрыс дамуының ұзақ кезеңіндегі жағдай;
B) жоғарғы қыртыстық функциялардың жетіспеушілігі мен, мектептік дағдыларының бұзылыстарымен, инфантилизмнің әртүрлі нұсқаларымен ұсынылған полиформалық топ;
C) тірек-қимыл аппараты және көру, естудің терең бұзылыстары жағдайында психофизиологиялық дамудың нұсқалары;
D) тоқтатылған, зақымдалған дамудың, жетілмеудің үйлесуі;
E) тұлғалық қалыптасудағы бұзылыстар.
15. Зерттеудің жобалаудан негізгі айырмашылығы:
A) зерттеу гипотезаны ұсынуды талап етпейді;
B) зерттеу үрдісінде эксперимент ұйымдастыру талаптанбайды;
C) зертеу үрдісінде танымның арнайы әдістері қолданбайды;
D) зерттеу бағыттылығы – теориялық білімді тексеру;
E) зерттеу алдын ала белгілі бір жоспарланған объектіні, оның моделін немесе прототипін құруды болжамайды.
16. Таңдау еркіндігі интерактивті технологиялардың белгісі ретінде келесісін бағамдайды:
A) әрқайссы өзін тең құқылы өзара субъект ретінде қабылдауы;
B) педагогтің қарқынды ойлау іс-әрекетін ұйымдастыруы;
C) кез келген қарастырылып жатқан мәселеге қатысты әрқайссының жеке пікірінің мүмкіндігі;
D) қатысушылардың өз іс-әрекетін өзіндік талдау, өзіндік бағалау;
E) өзінің мінез-құлығын саналы реттеу және жылдамдату;
17. Мақсаты – балалардың әлеуметтік-ойындық тәжірибесін байыту. Ойынның қай түрі:
A) сюжеттік-рөлдік;
B) дидактикалық;
C) қозғалмалы;
D) құрылыс;
E) эксперименттеу.
18. Мектепалды даярлықта тіл дамыту үшін қолданылатын жанрды анықтаңыз. «Қарға, қарға, қарғалар, қар үстінде жорғалар»:
A) мақал-мәтел;
B) сөзжұмбақ;
C) жаңылтпаш;
D) саусақ ойыны;
E) ребус.
19. Тиісті сөзді қосыңыз: Ересек тәрбиеленушінің __________ зейіні жақсы дамыған:
A) ерікті;
B) еріксіз;
C) табиғи;
D) тікелей;
E) жанама.
20. 6 жасар бала қауіпсіздік ережелерін саналы орындайды, дене шынықтыру шараларының маңыздылығы мен қажеттілігін түсінеді. Бұл қай құзыреттіліктің қалыптасуын айғақтайды:
A) денсаулық сақтау құзыреттілігі;
B) коммуникативтік-тілдік құзыреттілік;
C) танымдық құзыреттілік;
D) шығармашылық құзыреттілік;
E) әлеуметтік құзыреттілік.
21. 6 жасар ер бала «оң» және солды жиі шатастырады, осыдан, дене шынықтыру жаттығуларында қиындықтар туындайды. Жағдайдың себебін анықтаңыздар:
A) кеңістік ойлауы нашар дамыған;
B) еріктік дағдылары нашар дамыған;
C) физиологиялық дайындықтың төмен деңгейі;
D) психикалық дамуы тежелген;
E) олқылық сезімі дамыған.
22. Қыз балада көп ойыншық бар. «Сен олармен қалай ойнайсың?» – деген сұрақа, қыз: «Мен оларға қараймын», – деп жауап берді. Ал сен олармен неге сөйлеспейсің дегенге «Олар тірі емес!» – деп түсіндірді. Баланың рөлдік ойындарға ойнай алмау себебін анықтаңыздар:
A) кеңістік ойлауы нашар дамыған;
B) еріктік дағдылары нашар дамыған;
C) физиологиялық дайындықтың төмен деңгейі;
D) психикалық дамуы тежелген;
E) олқылық сезімі дамыған.
23. Ер бала кішкене қиындықтарға да тап болса, абыржып, жылайды. Мысалы, егер асханада орындық жетпесе: «Маған отыратын орындық жок», – деп орындық әкелгенше тұрады. Бауын байлауда көмек қажетсінеді. Ол өте икемсіз, ештеңе істей алмайды. Баланың шарасыздық себебін анықтаңыздар:
A) кеңістік ойлауы нашар дамыған;
B) еріктік дағдылары нашар дамыған;
C) физиологиялық дайындықтың төмен деңгейі;
D) психикалық дамуы тежелген;
E) олқылық сезімі дамыған;
24. Д.Дьюидің пікірінше, жоба жұмысында көтерілетін мәселе болуы керек:
A) мемлекет үшін өзекті және маңызды;
B) пән үшін өзекті және маңызды;
C) бала үшін маңызды және таныс;
D) тәрбиеші үшін өзекті және таныс;
E) балабақша әкімшілігі үшін маңызды.
25. Кешенділік сипаты бойынша жоба жұмыстарының түрлері:
A) моножоба, пәнаралық жоба;
B) моножоба, сыныптық жоба;
C) минижоба, қысқамерзімді жоба, апталық жоба, жылдық жоба;
D) сыныптық, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба;
E) моножоба, сыныптық жоба, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
26. Тәрбиеші сараптама жұмыстарын ұйымдастырады, сарапшы ретінде тәрбиешілер мен ата-аналарды шақырады. Балалар өз жұмыстарының нәтижесін көрсетеді. Бұл жобаның қай кезеңі туралы:
A) тақырыпты анықтау;
B) жоспарлау;
C) нәтижесін ресімдеу;
D) жоба таныстырылымы.
27. зерттеу жұмыстарына қажетті ресурстарды іздестіру «5П» жобалау кезеңдерінің «дұрыс» формуласы:
A) мәселе, ізденіс, жоспарлау, өнім, таныстырылым;
B) мәселе, жоспарлау, ізденіс, өнім, таныстырылым;
C) мәселе, жоспарлау, ізденіс, таныстырылым, өнім;
D) жоспарлау, мәселе, ізденіс, өнім, таныстырылым;
E) ізденіс, мәселе, жоспарлау, өнім, таныстырылым.
28. МДҰ-да АКТ мүмкіндіктерін қолданудың негізгі мақсаты:
A) баланы компьютермен жұмыс істеуге үйрету;
B) баланың жан-жақты дамуы, «ақпараттық ақиқатта» өмір сүруге және әрекеттесуге дайындау;
C) Интернетте жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру;
D) баланың АКТ-құзырлылылығын қалыптастыру;
E) компьютерлік ойын бағдарламалармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.
29. Сандық білім беру ресурстарына не жатады:
A) көркем және оқу әдебиеттер;
B) электрондық оқулықтар, презентациялар, флипчарттар, мультимедиялық оқу құралдары;
C) графикалық файлдар;
D) интернет;
E) мультимедиа файлдар;
30. Презентацияға дыбысты жазу үшін қандай командасын орындау керек?
A) Правка – Вставить;
B) Вставка – Объект;
C) Вставка – Фильмы и звук – Записать звук;
D) Вставка – Фильмы и звук – Звук из файла;
E) Формат – Вставить звук;
Тест тапсырмаларының жауабы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
d |
b |
е |
а |
б |
с |
а |
е |
а |
с |
а |
е |
b |
b |
е |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
е |
а |
с |
а |
а |
а |
d |
b |
с |
а |
d |
b |
b |
b |
d |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 10-қосымша
Мектепке дейінгі ұйымдардың қазақ тілі педагогтеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепке
дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілін
оқыту бойынша білім беру процесін жобалау» тақырыбындағы білім
беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілін оқыту бойынша білім беру процесін жобалау» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйымдардың қазақ тілі мұғалімдеріне арналған.
2. Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзінің Қазақстан халқына Жолдауларында білім берудің стратегиялық басым бағыттарын айқындап берген болатын. Солардың қатарында мектепке дейінгі ұйымдарда мемлекеттік тілді үйрету мәселесіне айрықша басымдық беріледі. Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың әлеуметтік бейімделуінде білім беру салаларының маңызы айрықша. Осы бағытта «Тәй-тәй», «Алғашқы қадам», «Зерек бала», «Біз мектепке барамыз», «Балабақша-мектеп-колледж-жоғары оқу орындары» мемлекеттік тілді үздіксіз оқыту жүйесінің «Балабақшадағы қазақ тілі», «Мектепке дейінгі ұйымдарда мемлекеттік тілді үйрету», «Мектепке дейінгі ұйымдарда тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасы, «Мектепке дейінгі ересек жастағы балаларға мемлекеттік тілді оқыту инновациялық әдістері» әдістемелік ұсынымы әзірленген.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілі мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін арттыруға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тәрбие мен оқыту үдерісін жобалау мен жүзеге асыру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдар қызметінің мәні мен маңызын, мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттар зерделеу;
2) білім беру процесін модельдеу, ғылыми зерттеулер жүргізу бойынша функционалдық сауаттылықтарын және жаңа нормативтік құжаттарға сәйкес басқару дағдыларын қалыптастыру;
3) мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық білім беру технологияларды пайдалану біліктерін қалыптастыру;
4) тілдерді үйрету сабақтарын технологиялық тұрғыда ұйымдастыру әдіс-тәсілдері бойынша біліктерін қалыптастыру;
5) тілдік ортаны құрудың, коммуникативтік-тілдік қатынасты жобалаудың негізгі аспектілері бойынша қажеттіліктерін дамыту;
6) педагогтің өзіндік ізденіс-зерттеу әрекетін (жобасының) практикалық тұрғыда бағыттай алуын, ақпараттық-коммуникациялық технологияны (ары қарай-АКТ) тәжірибеде еркін қолдануын дамыту.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының білім беру бағытындағы стратегиялық басымдықтарды, мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық базаны, білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тілдік орта құрудың мәні мен маңызын біледі;
2) тілдерді үйретудің, балалардың коммуникативтік-тілдік құзыреттіліктерін дамытатын инновациялық технологияларды өз қызметінде қолданады;
3) білім беру жүйесіндегі инновациялық үдерістерді қолдау технологияларын, тілдің үштұғырлылығын қамтамасыз ететін технологияларды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде қарастырылады: ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, Қазақстан Республикасының Президентінің жолдаулары «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары-100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет»; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы контексінде мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін тиімді ұйымдастырудың басым бағыттары; мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін реттейтін нормативтік құжаттар - педагогикалық үдерісті ұйымдастырудың жүйесі.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар қамтылады:
1) көшбасшылық қасиеттер мен корпоративтік рухты қалыптастыру тренингі;
2) жас ерекшелік кезеңдері бойынша балаларға тілді үйретудің бағдарламалық мазмұны;
3) балалардың жас ерекшелігіне қарай тілдік және танымдық қабілеттерін қалыптастыру;
4) мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері зерделенеді.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мектеп жасына дейінгі ұйымдарда қазақ тілі пәнін оқытудың негіздері;
2) коммуникативтік-тілдік ортаны қалыптастырудың ұстанымдары; балалардың коммуникативтік-тілдік құзыреттіліктерін қалыптастырудың инновациялық бағдарлары;
3) қазақ тілі сабақтарында балалардың шығармашылық құзыреттіліктерін зерттеу жұмыстары арқылы дамытуды жобалау;
4) қазақ тілі сабақтары - қатынас мәдениетін қалыптастырудың негізі;
5) қазақ тілі сабақтарында балалардың танымдық қабілеттерін дамытудың педагогикалық амалдарын жобалау. Халық педагогикасы - балалардың отаншылдық рухын қалыптастырудың негізі ретінде;
6) қазақ тілі сабақтарында мектеп жасына дейінгі балаларды сөйлеу мәдениетіне тәрбиелеудің әдістемелік аспектілері қарастырылады:
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) қазақ тілі сабағын технологиялық карта арқылы жоспарлау технологиясы;
2) мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын және байланыстырып сөйлеуін дамытатын педагогикалық технологиялар жүйесі (Модульдік технология, М.Монтессори жүйесі);
3) білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің ақпараттық-коммуникациялық технология (ары қарай-АКТ) құзыреттілігін қалыптастыру. Мектепке дейінгі білім беруде ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері мен ролі. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар);
4) стандартты емес сабақтарды ұйымдастыру арқылы шығармашылық тілдік қызметті дамыту.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) балалардың сын тұрғысынан ойлауын дамыту;
2) жобалық әрекет және оның оқыту үдерісіндегі рөлі;
3) қазақ тілі сабақтарында мектеп жасына дейінгі балалардың эстетикалық талғамын қалыптастыру;
4) мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық ойлау мәдениетін дамыту;
5) дәстүрлі емес сабақтарды жүргізудің инновациялық тәсілдері;
6) қазақ тілі мұғалімінің кәсіби құзыретін жетілдірудің тиімді жолдары;
7) балалардың алғашқы сауаттылығын ашудың Шулешко әдісінің тиімділігі;
8) Н.Зайцев кубиктері арқылы балалардың сөйлем құрастыру дағдыларын дамыту;
9) қазақ тілі сабағында пәндік-дамытушы ортаны ұйымдастыру;
10) технологиялық карта – ұйымдастырылған оқу іс- әрекетін жоспарлаудың тиімді форматы;
11) баланың шығармашылық бастамаларына қолдау көрсетудің Я.Пропп карталарының тиімділігі;
12) М.Мурашковскаяның әдісі арқылы балалардың суретті әңгімелеу дағдыларын арттыру;
13) балалардың коммуникативтік құзыреттілігін дамытудағы педагогтің кәсіби шеберлігін арттыру жолдары;
14) халық педагогикасы негізінде балалардың пәндік-дамытушы ортасын құру;
15) орыс тілді балабақшаларда қазақ тілін үйретудің интерактивті амалдары;
16) портфолио – тәрбиеленуші-тәрбиеші қарым-қатынас стратегиясы;
17) балалардың фонематикалық икемділіктерін дамыту;
18) балабақшадағы баланың дарындылығын дамыту;
19) мектепалды даярлықта балалардың тілін дамытуда интербелсенді әдістерді қолданудың ерекшеліктері;
20) мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиедегі халық ауыз әдебиетінің маңыздылығы.
21) Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-8 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесін Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) қазақ тілі сабақтарында балалардың шығармашылығын дамытуға бағытталған тапсырмаларды әзірлеу;
2) инновациялық технологияларды пайдалана отырып, балалардың коммуникативтік-тілдік ортасын қалыптастыруға бағытталған сабақ жоспарын құрастыру;
3) қазақ тілі сабақтарында балалардың қатынас мәдениетін қалыптастырудың негізделген ұйымдастырушылық-ізденіс тапсырмаларын жобалау;
4) танымдық құзыреттілікті дамытуға бағытталған сабақтың технологиялық картасын құрастыру;
5) мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын және байланыстырып сөйлеуін дамытатын педагогикалық технологиялар жүйесін модельдеу.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) қазақ тілі сабақтарында балалар шығармашылығын дамыту.
2) мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың тілдік дамыту ортасын құрудың негізін жобалау;
3) қазақ тілі сабағында инновациялық технологияларды қолдану арқылы шығармашылық құзыреттілікті қалыптастыру;
4) стандартты емес сабақтарды ұйымдастыру арқылы тәрбиеленушілердің танымдық қызығушылығын дамытуды жобалау;
5) балалардың байланыстырып сөйлеу дағдысын қалыптастырудың педагогикалық жүйесі;
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс, мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас, шеберлік-сынып, «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) орындалған жұмыстың алынған міндетке сәйкестігі: тапсырмалар алынған міндетке сай емес; тапсырмалар алынған міндетке сай; тапсырмалар алынған міндетке толықтай сай;
2) сұрақтың анықтығы, толықтығы, дәйектігі; жеткіліксіз; негізінде жеткілікті; толық
3) тапсырмалар Мемлекттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай-МББЖС) пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне ішінара сай; тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне ішінара сай; тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне толықтай сай;
4) нәтиже сапасы; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге сай емес; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге толыққандысай емес; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге толықтай сай;
5) материалдың тәжірибелік мәні; жұмыстың тәжірибелік мәні жоқ; жұмыс жартылай тәжірибелік мәнге ие; жұмыстың тәжірибелік мәні бар және пайдалануға ұсынылуы мүмкін;
6) жұмыс біршама өңдеуді талап етеді, өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес. өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес; жұмыс біршама өңдеуді талап етеді, өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес; жұмыс біршама өңдеуді талап етеді, өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес; жұмыс ұсынылған барлық компонеттерге сай әзірленген; жұмыс біршама өңдеуді талап етеді, өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»:11-12 балл (85-100%);
2) «Жақсы»:9-10 балл (75-84%).;
3) «Қанағаттанарлық» 6-8 балл (50 - 74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе: жобаның өзекті мәселесі ашылмаған; жоба мәселесі жартылай ашылған; жобаны өзекті мәселесі ашылған, бірақ автор тақырып бойынша терең білім көрсете алмаған; жобаның өзекті мәселесі толық ашылған, автор тақырып бойынша терең білім көрсеткен.;
2) мақсатты жобалауы: мақсаты берілмеген; мақсаты қойылғанмен, бірақ оған жету жоспары жасалмаған; мақсаты қойылған, негізі жасалған, оған жетудің жоспары сызба түрінде бірелген; мақсаты айқын берілген, нақты себептері көрсетілген, мақсатқа жетудің жүйелі жоспары берілген.;
3) жоспарлау: жоспар әрекет мазмұнын көрсете алмайды; жоспар үстіртін жасалған; жоспарлау логикалық тұрғыда жеткілікті деңгейде емес; жоспарлау логикалық тұрғыда ретті және өзінің әрекетін толық көрсетеді.
4) нәтижені бағалау: жобалау нәтижесі жоқ; жоба нәтижесі сапа талаптарына сәйкес емес (берілген мақсатқа); жоба нәтижесі сапа талаптарына жартылай сәйкес келеді; нәтиже сапа талаптарына толықтай жауап береді (берілген мақсатқа сәйкес).
5) алынған нәтижелердің маңыздылығы: нәтиженің практикалық маңыздылығы жоқ; алынған нәтижелер тек теориялық тұрғыда маңызды; алынған нәтиже практикалық маңыздылығы жартылай ғана; алынған нәтижелердің практикалық маңыздылығы жоғары және ары қарай қолдануға ұсынуға болады.;
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»:13-15 балл (85-100%).
2) «Жақсы»:10-12 балл (75-84%).
3) «Қанағаттанарлық» 7-9 балл (50 - 74%).
27. Тыңдаушылардың шағын-сабақ таныстырылымы кезінде тыңдаушылар сабақ жоспарын ұсынады:
1) тыңдалым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ;
2) оқылым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ;
3) айтылым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ;
4) жазылым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ;
5) функционалдық сауаттылықты дамытуға бағытталған сабақ.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған;
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -2 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 4 балл.
29. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) жобалау сапасы (іс-шаралар, үдеріс): стратегияны нақты анықтау; мақсаттар мен міндеттерде басымдықтарды есепке алу; мақсатты тұжырымдауға қойылатын заманауи талаптарға сәйкес мақсаттың нақты анықталуы: мақсатты тұжырымдау нақты сипатқа ие; мақсат қол жетерлік және өлшемді;мақсатқа жетуге көмектесетін міндеттер жазылған; мазмұны анықталған; қызметтің нәтижелері анықталған, нәтижелер қойылған мақсатпен сәйкестендірілген; жоспарлаудыңтұтастығы мен икемділігі қарастырылады; нысандар, әдістер мен тәсілдер белгіленген; педагогикалық және ақпараттық-коммуникативтік технологиялар белгіленген;
2) шарттар сапасы: Ресурстық қамтамасыз етудің кешенділігі және қажеттілік болған жағдайда ресурстарды өзара алмастыру мүмкіндігін болжау: кадрлық қамтамасыз ету; материалдық-техникалық, инфрақұрылым; оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету;
3) нәтижелер сапасы: жоспарланған нәтижелерге қол жеткізу дәрежесі: мақсат – міндеттер – күтілетін нәтиже; ұсынымдардың тиімділігі мен жүзеге асырылуы.
30. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) «Өте жақсы»:11-12 балл (85-100%);
2) «Жақсы»:9-10 балл (75-84%).;
3) «Қанағаттанарлық» 6-8 балл (50 - 74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
3) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу. ҚР МЖМББС (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген).
7) «Балабақша – мектеп - колледж - ЖОО» Мемлекеттік тілді үздіксіз оқыту жүйесінің «Балабақшадағы қазақ тілі» (А-0) бағдарламасы. – Астана, – 2014, – 5
8) Мектепке дейінгі ересек жастағы балаларға мемлекеттік тілді оқытудың инновациялық әдістері әдістемелік ұсынымы. – Астана, 2014. – 28 бет.
9) Мектепке дейінгі ұйымдарда мемлекеттік тілді үйрету: бағдарлама. – Астана, 2015 жыл. – 32 б.
10) Мектепке дейінгіұйымдарда тілдердің үштұғырлығын дамыту: бағдарлама. –Астана, 2013. – 52 б.
11) Мектепке дейінгіұйымдар педагогтарына арналған үштұғырлы тілдер курсы: әдістемелік құрал – Астана, 2013. – 19 б.
12) Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының жұмыстарына заманауи білім беру бағдарламалары мен технологияларын енгізу:әдістемелік нұсқаулық. – Астана, 2013. – 32 б.
13) Абтикалыков Н.Б. Педагогикалық пәндерді оқытуда инновациялық технологияларды пайдалану., Қызылорда, 2012 жыл.
14) Бақраденова А.Б. Мектеп жасына дейінгі балалардың ауызша сөйлеу тілін дамыту. Оқу-әдістемелік құрал. – Павлодар: ПМПИ баспасы, 2012. - 153 б.
15) Мектепке дейінгі ересек жастағы (5 жастан бастап 6 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Біз мектепке барамыз» бағдарламаcы - Астана, 2010. - 89б.
16) Оразбаева Ф. Тілдік қатынас пен қатысым әдісінің ғылыми-теориялық негіздері. Пед.ғыл.докт.дис.-Алматы, 1996 – 345 б.
17) Пассов Е.И. Коммуникативный метод обучения иноязычному говорению. 2 изд. М. Просвещение, 1991. -312 с.
18) Сағындықов Е. «Қазақтың ұлттық ойындары», Алматы, «Рауан»-1991.
19) Самратова Б.К. Қазақ тілі мұғалімдеріне арналған әдістемелік құрал. Астана, 2011 - 46 бет.
20) Балаларды ерте жастан дамытуға арналған заттық-дамытушы ор
ұйымдастыру бойынша әдістемелік ұсынымдар. – Астана, 2015. – 15 бет.
21) Балаңыз мектепке дайын ба? Психологиялық тапсырмалар мен ойын, жаттығулар. Астана, 2003.
22) Ерте жастағы (1 жастан бастап 3 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Алғашқы қадам» бағдарламасы
23) Мектепке дейінгі ересек жастағы (5 жастан бастап 6 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Біз мектепке барамыз» бағдарламаcы
24) Мектепке дейінгі кіші жастағы (3 жастан бастап 5 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Зерек бала» бағдарламасы
«Мектепке дейінгі білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ
тілін оқыту бойынша білім беру
процесін жобалау» тақырыбындағы
мектепке дейінгі ұйымдардың қазақ
тілі мұғалімдеріне арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 72 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сағаты |
КТС |
Конференция |
Дөңгелекүстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
БАРЛЫҒЫ |
1. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
8 |
||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары-100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. |
2 |
||||||||||||
1.3 |
Мектепке дейінгі ұйымдардың қызметін реттейтін нормативтік құжаттар - педагогикалық үдерісті ұйымдастырудың жүйесі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Көшбасшылық қасиеттер мен корпоративтік рухты қалыптастыру тренингі. |
4 |
4 |
|||||||||||
2.2 |
Жас ерекшелік кезеңдері бойынша балаларға тілді үйретудің бағдарламалық мазмұны |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Балалардың жас ерекшелігіне қарай тілдік және танымдық қабілеттерін қалыптастыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
18 |
4 |
8 |
2 |
36 |
|||||||
3.1 |
Мектеп жасына дейінгі ұйымдарда қазақ тілі пәнін оқытудың негіздері |
4 |
4 |
|||||||||||
3.2 |
Коммуникативтік-тілдік ортаны қалыптастырудың ұстанымдары. Балалардың коммуникативтік-тілдік құзыреттіліктерін қалыптастырудың инновациялық бағдарлары. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.3 |
Қазақ тілі сабақтарында балалардың шығармашылық құзыреттіліктерін зерттеу жұмыстары арқылы дамытуды жобалау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.4 |
Қазақ тілі сабақтары - қатынас мәдениетін қалыптастырудың негізі. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.5 |
Қазақ тілі сабақтарында балалардың танымдық қабілеттерін дамытудың педагогикалық амалдарын жобалау. Халық педагогикасы -балалардың отаншылдық рухын қалыптастырудың негізі ретінде |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.6 |
Қазақ тілі сабақтарында мектеп жасына дейінгі балаларды сөйлеу мәдениетіне тәрбиелеудің әдістемелік аспектілері. |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
Курс тыңдаушыларының қалыптасқан кәсіби құзыреттіліктерін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
4. |
Технологиялық модуль. |
6 |
2 |
4 |
12 |
|||||||||
4.1 |
Қазақ тілі сабағын технологиялық карта арқылы жоспарлау технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын және байланыстырып сөйлеуін дамытатын педагогикалық технологиялар жүйесі (Модульдік технология, М.Монтессори жүйесі) |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру.Мектепке дейінгі білім беруде ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері мен ролі |
4 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
Стандартты емес сабақтарды ұйымдастыру арқылы шығармашылық тілдік қызметті дамыту. |
4 |
4 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Балалардың сын тұрғысынан ойлауын дамыту. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
10 |
8 |
28 |
4 |
2 |
4 |
12 |
2 |
72 |
«Мектепке дейінгі білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында
қазақ тілін оқыту бойынша білім
беру процесін жобалау»
тақырыбындағы мектепке дейінгі
ұйымдардың қазақ тілі мұғалімдеріне
арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Елбасы Н.Назарбаевтың қай Жолдауында мектепке дейінгі ұйымдарда орындар тапшылығын қысқарту міндетін қойылған?
А) «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол»;
В) «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»;
С) «Қазақстан - 2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты;
D) «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту -Қазақстан дамуының басты бағыты»
2. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында мектепке дейінгі ұйымдардың қызметіне байланысты қандай міндеттер көрсетілген?
А) 2015 жылға дейін 5-6 жастағы балаларды мектепалды даярлықпен толық қамтуды қамтамасыз ету;
В) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мазмұнын жаңарту;
С) мектептегі инклюзивті білім беру жүйесін жетілдіру;
D) мектепке дейінгі ұйымдардың барлық түрлері мен типтерінің желісін кеңейту.
3. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған бағдарламасында мектепке дейінгі ұйымдардың күшті жақтары ретінде қандай көрсетікштер көрсетілген?
А) мемлекеттік бағдарламаны іске асыру 3-6 жастағы балаларды мектепке дейінгі білім берумен толық қамтуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді;
В) мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту мақсатында мектепке дейінгі білім берудің халықаралық және үздік отандық тәжірибесі бар;
С) консультативтік пункттер желісін кеңейту, ата-аналарға арналған телехабарлар тарату бағдарламаларын, оқыту сайттарын жасау, отбасылардың интернет-ресурстарға қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы ата-аналарды білім беру қызметтерімен қамтамасыз етеді;
D) балаларды ерте жастан дамыту бойынша іргелі және қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастырылған.
4. Мектепке дейінгі ұйымдар қызметінің үлгілік қағидаларында мектепке дейінгі ұйымдардың қандай түрлері көрсетілмеген?
А) бөбекжай;
В) балабақша;
С) отбасылық бөбекжай;
D) мектептегі шағын орталық.
5. Мектепке дейінгі ұйымдар және мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мектепалды топтары және білім беру ұйымдары мектепалды сыныптарының педагог қызметкерлеріне айлық еңбекақыны есептеу үшін аптасына нормативтік оқу жүктемесі қанша сағаттан артық емес болып белгіленеді?
А) 24;
В) 22;
С) 20;
D) 18.
6. Екі жастағы балалардың қарқынды даму бағыттарын айқындап көрсетіңіз:
А) ересек адамдардың тілін түсіну;
В) сөйлеу қабілетінің дамуы;
С) байланыстырып сөйлеп үйрену;
D) өз ойларын түсіндіріп айтып беру.
7. 4-6 жастағы балалардың белсенді сөздік қоры қанша болады?
А) 1000-2000;
В) 2000-3000;
С) 2000-4000;
D) 4000-6000.
8. Дыбыстардың бұрмалануы қай жастағы балаларда айқын көрінеді?
А) 1-2 жас;
В) 2-3 жас;
С) 4-5 жас;
D) 5-6 жас.
9. Балалардың фонематикалық қабылдауы қай жаста қалыптасады?
А) 2 жас;
В) 3 жас;
С) 4 жас;
D) 5 жас.
10. 1-ден 2-жасқа дейінгі балаларда алғашқы қандай дыбыстар пайда болады?
А) п, б, т, д;
В) м, н, ң;
С) л, х;
D) к, г, қ, ғ.
11. Қатысым әдісінің басты артықшылықтары неде?
А) балалар бір-біріне өз ойарын еркін айтуға, қысылмай жеткізуге төселеді;
В) сөздік қоры молаяды, тілі дамиды;
С) тілді зерттеуге мүмкіндік береді;
D) дұрыс сөйлеуге үйретеді.
12. Тілді үйрену барысында қолданылатын ойындарды неше топқа бөліп қарастырамыз?
А) 2;
В) 3;
С) 4;
D) 5.
13. Тілді үйретудегі топтық ойындар не үшін қолданылады?
А) фонетикалық және лексика-грамматикалық дағыдларды қалыптастыру үшін қолданылады;
В) қарым-қатынасқа түсудің шынайы жолын тудырып, сол арқылы тіл үйренушінің сөйлеуге деген қызығушылығын арттырады;
С) орындаушылық қабілетке жетелейді;
D) тілдік қатынас жасауға деген тіл үйренушінің талабын ашады.
14. Балалардың өзін-өзі жетілдіретін, көрсететін әдіс қандай?
А) құрастыру әдісі;
В) сөздік әдісі;
С) ойын әдісі;
D) әңгімелеу әдісі.
15. Балалардың сөздік қорын дамытуға бағытталған әдісті көрсетіңіз:
А) көрнекілік әдіс;
В) тірек сызбалары;
С) диалогтік әдіс;
D) мазмұнды-бейнелі ойындар.
16. Балаларға сөздерді есте сақтауына ықпал ететін тәсілдерін ретімен қойып орналастыр.
А) сөздерді тақырып жағынан дұрыс ұйымдастырып беру;
В) сөздерді грамматикалық белгілеріне қарай топтау;
С) сөздерді туыстық қатысына қарай топтау;
D) сөздерді шығу тегіне қарай топтау.
А) АВСD;
В) ВСDА;
С) СDАВ;
D) DАВС
17. Сөзді айта білу және сөзді тыңдай білу мәдениетін қалыптастыратын жұмыстың бағыттарын көрсетіңіз:
А) тізбекті сөйлем құрастыруға үйрету.
В) сөзді қабылдауын дамыту;
С) сөйлеу аппаратын дамыту;
D) сөйлем құрастыруға үйрету.
18. Артикуляциялық аппаратын дайындау мақсатында жаттығулар тіл дыбыстарын меңгертудің қай кезеңінде жүргізіледі?
А) дайындық кезеңінде;
В) тіл дыбыстарының қалыптасуы немесе дыбысты қою кезеңінде;
С) дыбыстарды бекіту мен автоматтандыру кезеңінде;
D) дыбысталуы бір-біріне жақын, шатастыратын дыбыстарды ажырату кезінде.
19. Мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеуін, тапқырлығын, шығармашылық елестетуін, диалектикалық ойлауын дамытатын технологияны көрсетіңіз.
А) АКТ;
В) Модульдік технология;
С) ТРИЗ;
D) Денсаулық сақтау технологиялары.
20. Балаларды шығармашылыққа бейімдеуде ТРИЗ технологиясының ұстанымдарына жатпайды?
А) ашықтық қағидаты;
В) іс-әрекет қағидаты;
С) кері байланыс қағидаты;
D) рефлексия қағидаты.
21. Танымдық-жобалық іс-әрекет технологиясының 2-қадамын көрсетіңіз
А) балалардың қажеттіліктеріне жауап беретін проблемаларды анықтау;
В) жоба мақсаттарын, оның мотивациясын қою;
С) балаларды іс-әрекетті жоспарлауға және белгіленген жоспарды іске асыруға қатысуға тарту;
D) нәтижеге қол жеткізу бойынша ересектер мен балалардың бірлескен іс-әрекеті.
22. Баланың ұжымда жұмыс істеу қабілеті, өзінің темпераментін, мінез-құлқын ортақ істің мүдделеріне бағындыру, шығармашылық жанжалдарды шешу қабілеті, келісімділікке қол жеткізу, іс-әрекет қатысушыларына көмек көрсету, әрқайсысының іс-әрекетін бағалау қабілетін қалыптастыратын технология түрін көрсетіңіз:
А) ТРИЗ
В) танымдық-жобалық іс әрекет технологиясы;
С) жобалар технологиясы;
D) дамыта оқыту технологиясы.
23. «Интерактивті педагогикалық өзара әрекет ету оған қатысушылардың қарым-қатынастарының қарқындылығы мен олардың коммуникациясы, іс-әрекеттерінің алмасуы мен олардың әртүрлілігі, нысандары мен тәсілдерінің жоғары деңгейлігімен сипатталады». Бұл оқытудың қандай сипаты?
А) сын тұрғысынан ойлау;
В) дамыта оқыту;
С) интерактивті;
D) Пропп карталары.
24. Балаларға патриоттық тәрбие беру мәселесін зерттеуге қажетті әдіснамалық тұғырлардың қайсысы халықтық педагогикаға негізделген?
А) іс-әрекеттілік тұғырлар;
В) өркениттік тұғырлар;
С) әлеуметтік тұғырлар;
D) тұлғалық тұғырлар.
25. Жалпы ойыннан педагогикалық ойынның басты ерекшелігі неде?
А) балаларды оқу іс-әрекетіне құлшындыру, ынталандыру құралы ретінде ойын мотивациясымен құрылады;
В) оқытудың нақты мақсаты және оған сәйкес педагогикалық нәтижелері айқын түрде көрінеді, негізделеді және оқу-танымдық бағытта сипатталады;
С) оқу іс-әрекеті ойын ережелеріне бағынады;
D) дидактикалық тапсырманы табысты орындау ойын нәтижесімен байланыстырылады.
26. ТРИЗ технологиясы мектеп жасына дейінгі ұйымдарда қандай мақсатпен қолданылады?
А) қоғам нормалары мен құндылықтарына үйрету; ортаның жағдайларына бейімдеу;
В) сөйлеуін, тапқырлығын, шығармашылық елестетуін, диалектикалық ойлауын дамыту үшін;
С) балалардың зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру үшін;
D) балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру үшін.
27. Танымдық-жобалық іс-әрекеттің бірінші кезеңі неше жастағы балаларға арналған?
А) 3-5;
В) 4-6;
С) 5-6;
D) 6-7.
28. Танымдық-жобалық іс-әрекеттің нәтижесін қалай ресімдеуге болады?
А) макет;
В) үлгі;
С) қолданбалы өнер;
D) өнер туындысы.
29. Байланыстырып сөйлеуді дамытуға қайсы әрекет жатады?
А) қатынаста сұрақтар қояды, сұрақтарға жауап береді, жолдастарының жауабын тыңдайды, ұжымдық тілдесуге қатысады, жалпы кеңесуді қолдайды, кезекпен айтады, ауызекі қатынаста әңгімелесушіні бөлмей қойылған сұрақтың сипатына байланысты сөйлемнің әртүрлі түрлерін қолданады;
В) балалар таныс заттардың қасиеттері мен сапасын анықтау үшін өз еріктерімен тексеріп, қажетінше іс-әрекетте қолданады және оларды атайды (сипайды, үрлейді, иіскейді, қолдарына өлшейді және т.б.);
С) балалар алдын-ала дайындықсыз коммуникативтік жағдаяттармен ұсынылатын тілдің материалдық бағдарламасы, білім беру және тұрмыстық қызмет аясы бойынша сөйлей алады;
D) өлең оқығанда, әдеби әңгімелерді айтқанда балалар ырғақтың мәнерлілігін түрлі құралдар арқылы қолдану керек: екпінмен, сөздің ырғағымен, логикалық екпінмен.
30. Педагог ғалым Ф.Н.Жұмабекова білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тәрбиеші педагогтердің кәсіби құзыреттіліктерін неше топқа бөліп қарастырады?
А) 5;
В) 6;
С) 7;
D) 8.
31. 5-6 жастағы балалардың тілді игеруінің қай деңгейіне сәйкес келеді? «Мәтіннің кейбір жерлерін бала тастап кетеді, логикалық қателер жібереді, бірақ ересектердің және құрбыларының көмегімен өздері оларды жөндейді. Тілдік қатынасқа қызығушылық танытады, бірақ онда жетерліктей белсенді емес. Сөйлемдердің құрылымында қиналмайды, грамматикалық қателер бірен-саран. Пайымдауларын дәлелдейді және сөздік-дәлелдеменің нысанын ересектің көмегімен пайдаланады. Сөзі таза, дұрыс; бала жекелеген дыбыстарды айтуда қиналуы мүмкін. Дауыстың күшін реттейді, бірақ сөз мәнерлігі жеткіліксіз».
А) төмен;
В) орташа;
С) жоғары;
D) шығармашылық.
32. Сөздік қорын дамыту бойынша жұмыстарды ретімен белгілеңіз:
А) белсенді және пассивтісөздік қорын байыту;
В) сөздікті бекіту мен нақтылау;
С) сөздікті белсендіру;
D) әдеби тілден тыс сөздікті жою.
А) АВСD;
В) ВСDА;
С) СDАВ;
D) DАВС
33. Мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың тілін дамытудағы басты бағыттарына қайсысы жатпайды?
А) байланыстырып сөйлеу және мазмұндылығы (диалог және монолог);
В) тілдің шығармашылығы мен мәнерлілігін дамыту;
С) сөйлеу әрекеттеріндегі жеке қабілеттерін дамыту;
D) сөздік қорының жеткілікті деңгейде болуы.
34. Үштұғырлығы тілдерінің дамуы барысында келесі ерекшеліктерді ескеру қажет(қайсысы артық):
А) оқытудағы тілдердің сөз әрекеті белсенді түсіну және айту үдеріс ретінде қалыптасуы керек;
В) оқыту әдістемесі қызмет принципінде (қолда бар мотивы, мақсатқа сәйкес қойылған тепе-тең тәсілдер мен мақсаттар) тұрақтау керек;
С) қарапайым пікір айту дағдысы (сөз таңдау, оның өзгеруі, ұйқас ойын жеткізіп таңдау) арқылы қалыптастыру қажет;
D) мектепке дейінгі жастағы балаларға сөйлеу жағдайында және оқытылып жатқан тілдегі қарым-қатынаста тұспалдама дағдыға оқыту қажет.
35. Командалық сабақтар (қазақ-ағылшын тілі) 4-5 жастағы балалармен аптасына неше рет өткізілуі керек?
А) аптасына 1 рет;
В) аптасына 2 рет;
С) аптасына 3 рет;
D) аптасына 4 рет.
36. Балалардың өз бетінше еркін іс-әрекетіне қайсысы жатпайды?
А) ойын;
В) көркемдік-тілдік іс-әрекет;
С) дидактикалық ойындар мен жаттығулар;
D) айтқанды қайталап шығу.
37. «Бұл технологияның ерекшелігі баланың іс-әрекетті яғни, қандай тәсілдер арқылы нәтижелер алынды, соның барысында кездескен қиыншылықтар, олар қалай шешілді және бұл ретте ол не сезінгенін түсінуі болып табылады» бұл сипат қай тұлғалық-бағдарлы технологияға жатады?
А) рефлексивті
В) психологиялық (өзін-өзі анықтау);
С) зерттеушілік (мәселелік-ізденушілік);
D) іс-әрекеттік.
38. Электронды оқулықтарды пайдалану келесі мақсаттарды жүзеге асырады. Қайсы мақсат сәйкес келмейді?
А) тыңдалым арқылы екпін, қазақ тілінің төл дыбыстарына назар аударту; тыңдау арқылы қабылдауға, есте сақтауға, дұрыс оқуға дағдыландыру;
В) оқылым арқылы мазмұндап, өз ойын айтуға үйрету; оқу жылдамдығын арттыру; оқу арқылы мазмұнын меңгерту;
С) жазылым арқылы берілген түрлі жаттығулар мен тапсырмалар арқылы тіл үйренушінің сауаттылығын арттыру; қойылған сұрақтарға жауапты жазбаша жазуға үйрету;
D) инновациялық технологияларға сүйене отырып, баланың бойында шығармашылық ойлауды, бастамашылдықты дамытуға мүмкіндік жасау.
39. «Олар тілінің, ойының, ес, баланың елестетуі мен жылдам оқу және жылдам ойлауын дамытуға жағдайлар жасайды.Сонымен қатар, баланы қоршаған ортамен таныстырып, сөздік қорын арттыруға керемет мүмкіндік. Топтама артында сабақтардың өзіндік күнделіктері бар және көрсетім саны белгіленген үлестірме қағаздардан құралған» бұл ерте жастан оқытудың қай әдістемесіне жатады?
А) «Жөргектен оқу әліппесі»;
В) «Глен Доманның үлестірме қағаздары»;
С) «Үш тілдің патшалығы»;
D) «Мультимедиа».
40. Командалық сабақтар (қазақ-ағылшын тілі) 4-5 жастағы балалармен аптасына неше рет өткізілуі керек?
А) аптасына 1 рет;
В) аптасына 2 рет;
С) аптасына 3 рет;
D) аптасына 4 рет.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
АВ |
А |
АВС |
А |
АВ |
D |
С |
С |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
АВ |
В |
А |
С |
А |
А |
В,С |
А |
С |
D |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
В |
В |
С |
В |
В |
В |
А |
АВ |
А |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
D |
В |
А |
D |
С |
А |
D |
А |
D |
В |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 11-қосымша
«Шағын орталық тәрбиешілерінің кәсіби іс-әрекетінің
психологиялық-педагогикалық негіздері» тақырыбындағы мектепке
дейінгі шағын орталық тәрбиешілеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Шағын орталық тәрбиешілерінің кәсіби іс-әрекетінің психологиялық-педагогикалық негіздері» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (әр қарай Бағдарлама) мектепке дейінгі шағын орталық тәрбиешілерін оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі білім берудің сапасын арттыру көкейкесті мәселе болып табылады, себебі белгілі бір дәрежеде ол өзінен кейінгі білім беру деңгейлерінің сапасына тікелей әсер етеді. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі міндеттерінің бірі ретінде білім беруді бағалаудың заманауи жүйесін құру көрсетілген. Сол сияқты оның бағдарламалық мақсаттарының бірі – балаларды сапалы мектепке дейінгі тәрбиемен және біліммен толық қамту. Қазақстанның әлемнің алдыңғы қатарлы дамыған 30 елінің қатарына кіру тұжырымдамасы мектепке дейінгі білім берудің сапасымен тікелей байланысты бірқатар талаптар қойып отыр.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі шағын орталық тәрбиешілерінің мектепке дейінгі білім берудің әдіснамасы мен әдістері саласындағы құзыреттілігін қалыптастыруға және дамытуға бағытталған. Бағдарлама мазмұны мектепке дейінгі білім беру саласындағы нормативтік құжаттарды, шағын орталықтың аралас жастағы топтарында тәрбиелеу мен оқытудың теориялық және практикалық мәселелерін, шағын орталықтың жағдайын ескере отырып педагогикалық үдерісті жоспарлау сұрақтарын қарастыруға бағдарланған.
2. Бағдарламаның мақсаты және міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектепке дейінгі білім берудің дамуының тенденциялары мен осы типтегі мектепке дейінгі ұйымның ерекшеліктерін есепке алу арқылы мектепке дейінгі шағын орталық тәрбиешілері, педагогтерінің педагогикалық іс-әрекетін ұйымдастыруға қажетті кәсіби құзыреттілік деңгейін арттыру болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) мектепке дейінгі білім берудің саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басым бағыттарын түсінігін қалыптастыру;
2) мектепке дейінгі шағын орталықтардың педагогикалық үдерісінде тәрбиеленушілерді психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңыздылығы туралы педагогтердің түсінігін қалыптастыру;
3) индикаторларға сәйкес мектепке дейінгі жастағы балалардың дамуын бағалау, әртүрлі жастағы балалардың жастық және тұлғалық ерекшеліктерінің бағдарламалық талаптарын есепке алып мектепке дейінгі шыған орталықтарының аралас жастағы тобында ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті мен заттық-дамытушы ортаны жобалаудың дағдыларын дамыту;
4) мектепке дейінгі шағын орталық жағдайында балалар мен олардың ата-аналарымен жұмыс жасауда тиімді технологияларды, қолдану бойынша құзыреттіліктердің артуына жағдай жасау;
5) мектепке дейінгі білім беру сапасын бағалау құралдарын жасауда, мәліметтерді өңдеуде және нәтижелерін шығаруда бағдарламалық қамтамасыз етуді және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі – АКТ) пайдалану құзырының дамуын қамтамасыз ету.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) мектепке дейінгі ұйымды дамытудың нормативтік құжаттардың концептуалдық негіздерін, мектепке дейінгі ұйымның шетелдік тәжірибелерін, шағын орталық жағдайында тәрбиешілерінің кәсіби іс-әрекетінің психологиялық-педагогикалық негіздерін біледі;
2) мектепке дейінгі шағын орталықтың педагогикалық үдерісінде, тәрбиешілердің отбасыларымен өзара әрекеттесудің тиімді педагогикалық технологияларын қолданады;
3) әртүрлі жастағы балалардың тұлғалық ерекшеліктері мен бағдарламалық талаптарды есепке алумен мектепке дейінгі шағын орталықтың аралас жастағы тобында ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті мен дамытушы ортаны ұйымдастыру үшін педагогикалық технологиялардың, оқытудың формалары, әдістері, құралдарын таңдау мен бейімдеу, шағын орталықтың аралас жастағы тобында ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті мен заттық-дамытушы ортаны жобалау, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының талаптарына сәйкес мектепке дейінгі жастағы балалардың дамуын бағалау индикаторларын жасау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік–құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жолдаулары – ұлттық білім беру жүйесі дамуының негізгі бағдары; Мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту саласындағы мемлекеттік білім беру саясатының басымдықтары; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру үрдісінде ерте жастағы баланың психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
2) адамгершілік-рухани білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері;
3) мектепке дейінгі ұйымдардағы педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері;
4) ерекше білім беруді қажет ететін балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері тақырыптары қарастырылады.
10. Мазмұндық модульде келесі мәселелер қарастырылады:
1) мектепке дейінгі білім берудің дамуының әлемдегі жағдайы мен тенденциялары;
2) мектепке дейінгі шағын орталық жағдайында инновациялық технологияларды қолданудың ерекшеліктері;
3) мектепке дейінгі жастағы бала тәрбиелеудің объектісі және субъектісі;
4) шағын орталықтардың аралас жастағы тобында оқу іс-әрекетін ұйымдастыру;
5) мектепке дейінгі ұйымның педагогикалық үрдісін гуманизациялаудағы шағын орталық педагогінің ролі;
6) мектепке дейінгі шағын орталықтың аралас жастағы тобында көптілді білім беру;
7) мектепке дейінгі шағын орталық пен отбасының өзара әрекеттесуін ұйымдастырудың заманауи амалдары;
8) мектепке дейінгі шағын орталық жағдайында заттық дамытушы ортаны құру ерекшеліктері;
9) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың білім беру іс-әрекетін ұйымдастыру;
10) мектепке дейінгі жастағы балалардың дамуын бағалау сұрақтары қарастырылады.
11. Технологиялық модульде төмендегі мәселелер қарастырылады:
1) мектепке дейінгі білім беруде ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері мен ролі;
2) оқытудың жобалау әдісі туралы мәліметтер беріледі. Педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
3) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында жобалау әдістерін қолдану бойынша практикалық тапсырмалар орындалады.
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға қажеттіліктеріне сәйкес белгілі тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектепке дейінгі жастағы балаларды коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру;
2) мектепке дейінгі ұйым педагогтерінің эмоционалдық күйзелісі;
3) Мектепке дейінгі шағын орталықтың педагогикалық үрдісінде денсаулықты сақтау технологияларын қолдану;
4) мектепке дейінгі жастағы балалардың тілін дамытуда мнемотехниканы қолдану;
5) мектепке дейінгі ұйымның денсаулықты сақтау кеңістігінде АРТ-терапия ерекшеліктерін қолдану;
6) мектепке дейінгі жастағы балалардың тілінің бұзылуын түзету, алдын-алу, ерте диагностика;
7) балалармен сурет салуда дәстүрлі емес техникаларды қолдану;
8) педагогикалық шеберхана педагогикалық іс-әрекеттің сапасын арттыру формасы ретінде.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлеми 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ (шағын шара) көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар:
1) мектеп жасына дейінгі балалар үшін этикалық әңгімелердің сабақ конспектілерін әзірлеу;
2) өнер тапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы (бұдан әрі – ӨТШТ) технологиясын қолданумен бір білім беру саласы бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасын әзірлеу;
3) мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту үшін мнемотехниа әдісі бойынша таңдалған тақырыпқа мнемокестелер жасау;
4) дамуында шектеулі мүмкіндіктері бар мектепке дейінгі жастағы баланың эмоционалдық-әлеуметтік дамуының бағдарламасын әзірлеу;
5) мектепке дейінгі жастағы балалардың ата-аналарымен жұмыстың жоспарын әзірлеу;
6) М.Монтессори педагогикасын енгізу сұрақтары бойынша каталог құру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) «Тәй-Тәй» педагогикалық технологиясын мектепке дейінгі білім беруде қолдану;
2) мектепке дейінгі балалардың сабақтарында жобалау әдісін қолдану;
3) ӨТШТ технологиясын мектепалды даярлық тобында қолдану тәсілі;
4) баланы дамытуда қазіргі заманғы технологияны пайдалану;
5) ӨТШТ технологиясы мен «Тәй-тәй» технологиясының ерекшеліктері;
6)баланың логикалық ойын дамыту;
7) білім беру технологиялары және олардың интербелсенді мүмкіндіктері;
8) баланың шығармашылық қабілетін дамыту;
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру әдістері мен тәсілдері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
19. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
22. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) Стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
26. Шағын сабақты (шағын шараны) таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
27. Шағын сабақты (шағын шараны) таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың 2014 жылғы 11 қарашадағы Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол»// http://adilet.zan.kz.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html
4) Қазақстан Республикасы президенті Н.А.Назарбаевтың 2014 жылғы 17 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»// http://adilet.zan.kz.
5) Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруі жөніндегі тұжырымдамасы// http://adilet.zan.kz 17 қаңтар 2014.№ 732.
6) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118 Жарлығымен бекітілген// Егемен Қазақстан. – 2010. – 14 желтоқсандағы. – № 529-532 (26375).
7) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты.Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген// http://adilet.zan.kz/rus/docs/ 1200001080/ links.
8) Ерте жастағы (1 жастан бастап 3 жасқа дейінгі) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Алғашқы қадам» бағдарламасы. – Астана, 2010. – 126 б.
9) Қазақстан Республикасының меншік нысандарына қарамастан барлық типтегі және түрдегі мектепке дейінгі ұйымдарында 2014-2015 оқу жылын ұйымдастыру туралы. Әдістемелік-нұсқау хат. – Астана: «Мектепке дейінгі балалық шақ» Республикалық орталығы, 2014. – 16 бет.
29. Негізгі әдебиеттер:
10) Большова Т.В. Учимся по сказке. Развитие мышления дошкольников с помощью мнемотехники. – Спб., 2005. – 71с.
11) Гин С. Занятия по ТРИЗ в детском саду. Пособие для педагогов дошкольных учреждений. – Минск: ТРИЗ-профи 2013.
12) Дмитриева В.Г. Методика раннего развития Марии Монтессори. От 6 месяцев до 6 лет. – М.: Эксмо, 2013. – 224 с.
13) Евдокимова Е.С. Педагогическая поддержка семьи в воспитании дошкольника. – М.: Творческий Центр, 2005.
14) Жихар О.П., Корзун А.В. ОТСМ-ТРИЗ в дошкольном образовании. – Мозырь: ООО ИД «Белый Ветер», 2006.
15) Жихар О.П., Кощева З.В. Особенности планирования и организация работы с детьми в разновозрастных группах ДОУ. – Томск: Мозырь: ООО ИД «Белый Ветер», 2010. – 208 с.
16) Жұмабекова Ф.Н. Мектепке дейінгі кезеңде білім беру мазмұнын жаңартудың әдіснамалық негіздері. Монография. – Астана, 2010. – 250 б.
17) Зарубежный опыт развития дошкольного образования: научно-методическое пособие /А.К.Кусаинов, Р.Р. Масырова, К.А. Аймагамбетова и др. – Алматы: Издательство Rond&A, 2009. – 124 с.
18) Зверева О.Л., Кротова Т.В. Общение педагога с родителями в ДОУ: методический аспект. – М.: Творческий центр, 2005.
19) Инклюзив жағдайына бейімделген білім беру ортасы. Әдістемелік нұсқаулар. Астана, 2010 – 68 б.
20) Интерактивные формы работы с детьми дошкольного возраста (Учебно-методический комплекс)/ авт.-сост.: Л.А.Попова, С.В.Адаменко, Р.М.Литвинова, Т.Г.Олешкевич и др. – Ставрополь: СКИРО ПК и ПРО, 2012. –125 с.
21) Монтессори педагогикасы негізінде мектепке дейінгі жастағы балалардың өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру У.Майбасова Н.Қалмағанбетова, А.Туякова. – Қарағанды: ПҚ БАИ РББ, 2013. – 40 б.
22) Николаева Е.И. Психология детского творчества. 2-е изд. – СПб.: Питер, 2010.
23) Организация жизни и деятельности детей в разновозрастной группе малокомплектного детского сада: Методические рекомендации/ сост. Наугольных Л.Г., Раева В.В. – Кострома: КОИПКРО, 2003 – 24 с.
24) «Өзің жасап ал» тәрбиешілерге арналған әдістемелік құрал. – Астана, 2010. – 164 б.
25) Полянская Т. Б. Использование метода мнемотехники в обучении расскаҒзыванию детей дошкольного возраста: Учебно-методическое пособие. – СПб.: ООО «Издательство Детство-Прсесс», 2009. – 64 с.
26) Танникова Е.Б. Монтессори-группы В ДОУ.– М.:ТЦ Сфера, 2007. – 80с.
30. Қосымша әдебиеттер:
26) Авторские методики и программы ДОУ: технология разработки и описания. – М.: ТЦ Сфера, 2012. –128 с.
27) Годовое планирование ДОУ: Трудности, ошибки, пути преодоления. – М.: ТЦ Сфера, 2011. – 64 с.
28) Мектеп жасына дейінгі балалардың коммуникативтік-тілдік құзыреттілігін дамытуда мнемотехника әдістерін қолдану/ Р.Т. Жеткенбаева, Ү.А. Майбасова. – Қарағанды: «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы Қарағанды облысы бойынша, 2015. – 39 б.
29) Мектепке дейінгі жастағы балалардың шығармашылықтарын интербелсенді әдістер арқылы дамыт: әдістемелік ұсыныстар/ Құраст.: Р.Жеткенбаева, Ж.Қантарбаева. – Қарағанды, 2013. – 53 б.
30) «Өзін-өзі тану» пәнін оқытудың ғылыми-әдістемелік негіздері: оқу-әдістемелік құрал/ Құраст.: Какенова Д.Б. – Қарағанды, 2013. – 50 б.
31) Особенности организации педагогического процесса в разновозрастных группах дошкольных мини-центров: методические рекомендации / Сост.: 8. Жеткенбаева Р.Т. – Караганда: РИО ИПК ПР, 2014. – 48 с.
«Шағын орталық тәрбиешілерінің кәсіби
іс-әрекетінің психологиялық-педагогикалық
негіздері» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
72 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының білім және тәрбие саласындағы заңнама. «Білім туралы заң», «ҚР баланың құқықтары туралы заңы», «ҚР тiл туралы заңы» |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін жетілдірудің негізгі бағыттары: «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» Білім және тәрбие іс-әрекетін реттеуде стандарттар орны және маңызы. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
4 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Мектепке дейінгі шағын орталықтың білім беру үдерісінде тәрбиеленушіні психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Бала дамуының жеке траекториясын жобалаудың әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Бала дамуының жеке траекториясын жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Білім беру үрдісінде ерте жастағы баланың психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
Адамгершілік-рухани білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
6 |
2 |
2 |
8 |
12 |
2 |
2 |
6 |
40 |
||||
3.1. |
Мектепке дейінгі білім берудің дамуының әлемдегі жағдайы мен тенденциялары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Мектепке дейінгі жастағы бала тәрбиелеудің объектісі және субъектісі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мектепке дейінгі ұйымның педагогикалық үрдісін гуманизациялаудағы шағын орталық педагогінің ролі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Шағын орталықтардың аралас жастағы тобында оқу іс-әрекетін ұйымдастыру ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Шағын орталықтардың аралас жастағы тобында оқу іс-әрекетін ұйымдастыру ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Мектепке дейінгі шағын орталық жағдайында инновациялық технологияларды қолданудың ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Мектепке дейінгі шағын орталықтың педагогикалық үдерісінде М.Монтессори педагогикасын жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Мектепке дейінгі шағын орталықтың аралас жастағы тобында сыни тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясының әдістерін қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
ӨТШТ (ТРИЗ) технологиясын қолдану негізінде баланың шығармашылық тұлғасын дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Мектеп жасына дейінгі баланың өмірлік іс-әрекетін ұйымдастыру формасы ретінде интерактивті ойындар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мектепке дейінгі шағын орталықтың аралас жастағы тобында көптілділік білім беруді ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Ерекше білім беруді қажет ететін балалардың психологиялық-педагогикалық сипаттамасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Ерекше білім беруді қажет ететін балалардың білім беру іс-әрекетін ұйымдастырудың ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Мектепке дейінгі шағын орталықта инклюзивтік білім беруді ұйымдастыруда «Тәй-тәй» (Step by Step) технологиясын қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Мектепке дейінгі жастағы балалардың дамуын бағалау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Мектепке дейінгі жастағы балалардың дамуының мониторингін ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Мектепке дейінгі шағын орталық жағдайында заттық дамытушы ортаны құру ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Мектепке дейінгі шағын орталық пен отбасының өзара әрекеттесуін ұйымдастырудың заманауи амалдары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.19 |
Кіру, шығу тестілеуі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.20 |
Жобаларды қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
4.1. |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру. Мектепке дейінгі білім беруде баланы ерте жастан дамытудағы ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2. |
Цифрлық білім беру ресурстары. Стандарттық бағдарламалық қамтамасыз ету құралдары арқылы мектеп жасына дейінгі балалар үшін білім беру контентін жобалау технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3. |
Педагогикалық желілік қоғамдастықтар мен білім беру порталдарымен жұмыс жасаудың негіздері. Желілік ашық білім беру ресурстары Интернет мектепке дейінгі білім беру үшін |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4. |
Оқу жобасы – педагогтің кәсіби даму құралы |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
2 |
6 |
8 |
||||||||||
5.1. |
Таңдау дәрісі: |
|
|
6 |
6 |
|||||||||
5.2. |
Сынып шеберлігі: |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы |
14 |
2 |
2 |
2 |
12 |
20 |
10 |
2 |
2 |
6 |
72 |
«Шағын орталық тәрбиешілерінің кәсіби
іс-әрекетінің психологиялық-педагогикалық
негіздері» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасы Президентінің 11.11.2014 ж. «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты жолдауында үнделді:
A) құрылымдық-инвестициялық саясат
B) экономиканың құрылымдық реформасы
C) баға жөніндегі саясат
D) жаңа экономикалық саясат
E) мектеп оқушыларымен сын тұрғысынан ойлау дағдыларымен, өз бетімен іздену және ақпаратты терең талдауын меңгертуді қамтамасыз ету
2. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту бағдарламалары қай принципті есепке алып мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз етеді:
A) дамудың ерекшеліктерін есепке ала отырып, тұлғалық тәсіл принципі
B) балаларды тәрбиелеу, оқыту, дамыту және сауықтыру бірлігінің принципі
C) сабақтастық пен үздіксіздік принципі
D) астауыш білім беруді игеру үшін тең жағдай құру принципі
E) тәрбиелеудің кешенділік принципі
3. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасындағы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың әдіскері мен тәрбиешісіне белгіленген басым бағыттар:
A) мектепке дейінгі ұйым санын арттыру
B) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнының жаңаруы
C) балаларға түзету-педагогикалық қолдау көрсету үшін түзету кабинеттері мен инклюзивті білім беруді құру
D) оқу-әдістемелік кешендер әзірлеу
E) балаларды мектепке дайындауға арналған мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту бағдарламаларын сапалы жүзеге асыруды қамтамасыз ету
4. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпыға міндетті стандартындағы 5-6 жастағы балаларға арналған көрсеткіштерінің бірі: «Топтағы балалармен бірге қимыл-қозғалыс ойын іс-әрекеттерін ұйымдастырады» қай құзыреттілікті сипаттайды:
A) денсаулық сақтау
B) коммуникативтік-тілдік
C) танымдық
D) шығармашылық
E) әлеуметтік
5. Гуманистік білім беру парадигмасындағы қатынас типі:
A) ынта-реакция
B) субъект-объект
C) субъект-субъект
D) педагог-бала
E) педагог-бала-ата-ана
6. Артық жауапты белгілеңіз. Төменде келтірілген тезистердің қайсысы педагогикалық іс-әрекетте гуманитарлық тәсілге сәйкес келмейді:
A) білім беру – адамның шығармашылық бастауы, ерекше тұлғалық, өзіндік бейнеге ие болуы
B) тұлғалық білім алу мақсатына жетуде өздігінен білім алудың тұтас үрдісіне бағдарлануы
C) білім беру – білім алушыларды озық біліммен жабдықтау, іс-әрекет тәсілдерін демонстрациялау, қолдануда жаттығу
D) адамды білімдендіру – мәдениет субъектісі болуға көмектесу, өмірлік шығармашылыққа үйрету
E) білім беру адамның өзіндік қалыптасуы мен құрылуының іштей уәжделген ажырамас үрдісі
7. Ғылыми және этикалық білім беру философияның идеясы:
A) көне
B) шығыс
C) ресейлік
D) батыс Европалық
E) заманауи
8. Рухани-адамгершілік тәрбие жүйесі:
A) адамгершілік сананы қалыптастыру үрдісі
B) моральдық негіңздер бойынша білім беру үрдісі
C) моральдық принциптер жүйесімен таныстыру
D) моральдық сапаларды, мінездің адамгершілік сиаптын, тәртіп дағдыларын қалыптастыру үрдісі
E) жалпыадамзаттық құндылықтарға қатыстыру
9. Мектепалды даярлықтың негізгі мақсаты:
A) болашақ оқушылардың бастапқы мүмкіндіктерін теңестіру
B) 5-6 (7) жастағы балаларды мектепалды даярлықпен толық қамтамасыз ету
C) мектепке дейінгі білім берудің инновациялық технологиялары мен әдістерін еңгізу
D) мектепалды даярлық бойынша жаңа әдістер мен технологияларды қолдануда тәжірибе тарату мен жалпылау
E) мектепалды даярлық сұрақтары бойынша ата-аналарды ағартуды ұйымдастыру
10. Мектепке дейінгі ұйымның негізгі типтері аналық мектеп болып саналатын мемлекет?
A) Дания
B) АҚШ
C) Франция
D) Ресей
E) Жапония
11. Бала дамуының барлық негізгі бағыттарын қамтитын мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың бағдарламалары:
A) кешендік
B) жалпы
C) жеке
D) парциалды
E) арнайы
12. Мектеп бағдарламасын денсаулыққа зиянсыз табысты игеруге бала дамуының қажетті физикалық, психикалық, әлеуметтік деңгейі:
A) құзырет
B) құзыреттілік
C) сауаттылық
D) функционалдық сауаттылық
E) оқуға дайындық
13. «Қатынас» білім беру саласының білім үрдісіне қатысты талаптарын белгілеңіз:
A) қимыл-қозғалыс белсенділігін дамытуға арналған режимдік үрдістің мүмкіндіктерін қолдануды қамтамасыз етеді
B) сауат ашу негіздерін оқытуды қамтамсыз етеді
C) баланың ақпараттық кеңістігін кеңейтуді қамтамсыз етеді
D) музықалық іс-әрекетті ұйымдастыруды қарастырады
E) қарапайым еңбек дағдыларын игеруге мүмкіндік береді
14. Шектелген даму, ауытқушылық ретінде – бұл:
A) науқас немесе жарақат бұзылуы жағдайында баланың дұрыс дамуының ұзақ кезеңіндегі жағдай
B жоғарғы қыртыстық функциялардың жетіспеушілігі мен, мектептік дағдыларының бұзылыстарымен, инфантилизмнің әртүрлі нұсқаларымен ұсынылған полиформалық топ
C тірек-қимыл аппараты және көру, естудің терең бұзылыстары жағдайында психофизиологиялық дамудың нұсқалары
D) тоқтатылған, зақымдалған дамудың, жетілмеудің үйлесуі
E) тұлғалық қалыптасудағы бұзылыстар
15. Зерттеудің жобалаудан негізгі айырмашылығы:
A) зерттеу гипотезаны ұсынуды талап етпейді
B) зерттеу үрдісінде эксперимент ұйымдастыру талаптанбайды
C) зертеу үрдісінде танымның арнайы әдістері қолданбайды
D) зерттеу бағыттылығы – теориялық білімді тексеру
E) зерттеу алдын ала белгілі бір жоспарланған объектіні, оның моделін немесе прототипін құруды болжамайды
16. Таңдау еркіндігі интерактивті технологиялардың белгісі ретінде келесісін бағамдайды:
A) әрқайссы өзін тең құқылы өзара субъект ретінде қабылдауы
B) педагогтің қарқынды ойлау іс-әрекетін ұйымдастыруы
C) кез келген қарастырылып жатқан мәселеге қатысты әрқайссының жеке пікірінің мүмкіндігі
D) қатысушылардың өз іс-әрекетін өзіндік талдау, өзіндік бағалау
E) өзінің мінез-құлығын саналы реттеу және жылдамдату
17. Мақсаты – балалардың әлеуметтік-ойындық тәжірибесін байыту. Ойынның қай түрі:
A) сюжеттік-рөлдік
B) дидактикалық
C) қозғалмалы
D) құрылыс
E) эксперименттеу
18. Мектепалды даярлықта тіл дамыту үшін қолданылатын жанрды анықтаңыз. «Қарға, қарға, қарғалар, қар үстінде жорғалар»:
A) мақал-мәтел
B) сөзжұмбақ
C) жаңылтпаш
D) саусақ ойыны
E) ребус
19. Тиісті сөзді қос: Ересек тәрбиеленушінің __________ зейіні жақсы дамыған:
A) ерікті
B) еріксіз
C) табиғи
D) тікелей
E) жанама
20. 6 жасар бала қауіпсіздік ережелерін саналы орындайды, дене шынықтыру шараларының маңыздылығы мен қажеттілігін түсінеді. Бұл қай құзыреттіліктің қалыптасуын айғақтайды:
A) денсаулық сақтау құзыреттілігі
B) коммуникативтік-тілдік құзыреттілік
C) танымдық құзыреттілік
D) шығармашылық құзыреттілік
E) әлеуметтік құзыреттілік
21. 6 жасар ер бала «оң» және солды жиі шатастырады, осыдан, дене шынықтыру жаттығуларында қиындықтар туындайды. Жағдайдың себебін анықтаңыздар:
A) кеңістік ойлауы нашар дамыған
B) еріктік дағдылары нашар дамыған
C) физиологиялық дайындықтың төмен деңгейі
D) психикалық дамуы тежелген
E) олқылық сезімі дамыған
22. Қыз балада көп ойыншық бар. «Сен олармен қалай ойнайсың?» – деген сұрақа, қыз: «Мен оларға қараймын», – деп жауап берді. Ал сен олармен неге сөйлеспейсің дегенге «Олар тірі емес!» – деп түсіндірді. Баланың рөлдік ойындарға ойнай алмау себебін анықтаңыздар:
A) кеңістік ойлауы нашар дамыған
B) еріктік дағдылары нашар дамыған
C) физиологиялық дайындықтың төмен деңгейі
D) психикалық дамуы тежелген
E) олқылық сезімі дамыған.
23. Ер бала кішкене қиындықтарға да тап болса, абыржып, жылайды. Мысалы, егер асханада орындық жетпесе: «Маған отыратын орындық жок», – деп орындық әкелгенше тұрады. Бауын байлауда көмек қажетсінеді. Ол өте икемсіз, ештеңе істей алмайды. Баланың шарасыздық себебін анықтаңыздар:
A) кеңістік ойлауы нашар дамыған
B) еріктік дағдылары нашар дамыған
C) физиологиялық дайындықтың төмен деңгейі
D) психикалық дамуы тежелген
E) олқылық сезімі дамыған.
24. ЮНЕСКО ақпараттық қоғамдастықтың білім беру қағидалары:
A)«Барлығы үшін білім беру», «өмір бойы оқып үйрену», «АКТ-ны қолдану»
B) «Барлығы үшін білім беру», «өмір бойы оқып үйрену», «E-Learning электрондық оқытудың негізгі рөлі»
C) «Барлығы үшін білім беру», «өмір бойы оқып үйрену», «қашықтықтан оқыту технологиялары»
D) «Өмір бойы оқып үйрену», «қашықтықтан оқыту технологиялары», «АКТ-ны қолдану»
E) «Өмір бойы оқып үйрену», «E-Learning электрондық оқытудың негізгі рөлі», «АКТ-ны қолдану»
25. Презентация слайдына (дыбыстық файл) аудиоклип енгізудің дұрыс алгоритмін белгілеңіз:
A) презентация бағдарламасының мүмкіндіктері келмейді
B) 1. Аудиоклип қосатын слайдқа басыңыз.
2. Қосу парақшасында Объект командасын таңдаңыз.
3. Ашылған әйнекте қажетті объектіні таңдап Қосуды басыңыз
C) 1. Аудиоклип қосатын слайдқа басыңыз.
2. Қосу парақшасында Мультимедиа тобынан Дыбыс командасын таңдаңыз.
3. Файлдан Дыбыс пунктін таңдап, файл орналасқан папканы көрсетіп, қосатын файлды екі рет басыңыз
D) 1. Аудиоклип қосатын слайдқа басыңыз.
2. Қосу парақшасында Мультимедиа тобынан Видео командасын таңдаңыз
3. Файлдан Видео пунктін таңдап, файл орналасқан папканы көрсетіп, қосатын файлды екі рет басыңыз
E) аудиоклипті қосу үшін Әрекетті икемдеу командасын таңдаңыз
26. Сандық білім беру ресурстарына жататынын белгілеңіз:
A) көркем әдебиет
B) электрондық оқулықтар, презентациялар, флипчарттар, мультимедиялық оқу құралдары
C) оқулықтар және оқу құралдары
D) интернет
E) планшеттер, ноутбуктар
27. Қазақстан Республикасының «Инновациялық іс-әрекет» туралы Заңында «инновация» ұғымы келесідей анықталады:
A) инновациялық іс-әрекет нәтижесі
B) басқару іс-әрекетінің нәтижесі
C) көрнекі жаңашылдық
D) жаңа жабдықтаудың көмегімен білім беруді жақсарту
E) білім сапасын арттыру
28. Тәрбиеші дайын білімді бермей, балалардың алдына мәселелі сұрақтар қойып, оны шешу жолдары мен құралдарын анықтауға түркі беретін оқытудың түрі:
A) дамыта оқыту
B) мәселелі оқыту
C) жеке-топтық оқыту
D) дәстүрлі оқыту
E) жұптық жұмыс
29. Амонашвили Ш.А., Лысенкова С.Н., Волков И.П., Никитин Б.П. келесілердің өкілдері:
A) ынтымақтастық педагоикасының
B) дәстүрлі педагогиканың
C) кредиттік оқыту технологиясының
D) ақпараттық технологиялардың
E) тұлғалық оқыту технологияларының
30. Педагогикалық ынтымақтастық келесіні болжамдайды:
A) тәрбиешінінің нақты баламен өзара әрекеттесуі
B) тәрбиешінің әріптестерімен өзара әрекеттесуі
C) тәрбиешінің әдіскермен өзара әрекеттесуі
D) тәрбиешінің топ балаларымен өзара әрекеттесуі
E) мектепке дейінгі білім берудегі педагогикалық үрдістің барлық субъектілерімен өзара әрекеттесуі
Тестілеу тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
d |
b |
е |
а |
с |
с |
а |
е |
а |
с |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
а |
е |
b |
b |
е |
е |
а |
с |
а |
а |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
а |
d |
b |
b |
c |
d |
а |
b |
а |
е |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 12-қосымша
«Мектепке дейінгі ұйымдарда ағылшын тілін оқыту» тақырыбындағы
мектепке дейінгі ұйымдардың ағылшын тілі педагогтеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі ұйымдарда ағылшын тілін оқыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйымдардың ағылшын тілі педагогтерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы мектепке дейінгі кезеңмен қоса білім берудің барлық деңгейлерінде тілдерді одан әрі дамыту мен қолдануды бағамдайды. Қазақстан Республикасының Президенті балалардың қазақ және орыс тілдерімен қатар ағылшын тілін де үйренуіне жағдай жасаудың қажеттігін атап көрсетті. «Мектепке дейінгі ұйымдарда тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасында және «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту» (2012) мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартында тілдерді оқытудың отандық жүйесін жаңартудың қажеттілігі көрініс тапты.
3. Білім беру бағдарламасы педагогтер бойында мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытуда пәндік дайындықты қалыптастыру және өзінің жұмыс тәжірибесін сын тұрғысынан бағалау, жаңа әдістерді таңдауға мүмкіндік беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнының жаңаруы жағдайында мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту бойынша мектепке дейінгі ұйымдардағы ағылшын тілі мұғалімдерінің кәсіби құзыреттерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнының жаңаруына негізделген ҚР мемлекеттік саясатының түйінді басымдықтары мен бағыттарын меңгеру.
2) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту контексінде мектепке дейінгі ұйымдарда ұйымдастырылған оқу-іс-әркекеті мен пәндік-дамытушы ортаны жобалау дағдыларын дамыту;
3) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытуда және өзіндік кәсіби қызметінде жобалау әдісі мен ақпараттық-коммуникациялық технологияны пайдалану ( бұдан әрі –АКТ) пайдалану бойынша құзыреттерді қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) білім беру мазмұнының жаңаруына негізделген ҚР мемлекеттік саясатының түйінді басымдықтары мен бағыттарының мән-мағынасын; білім беру мазмұнының жаңаруы контексінде ағылшын тілін оқыту үдерісінде баланы психологиялық-педагогикалық тұрғыдан сүйемелдеу мен ағылшын тілінің оқытылу мазмұнын «Өзін-өзі тану» пәнімен ықпалдастырудың маңыздылығын біледі;
2) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жаңартылған мазмұнындағы ұстанымдар мен тәсілдемеге сай келетін, мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытуда пайдаланылатын тиімді педагогикалық технологияларды; мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартының талаптарына сәйкес ағылшын тілі мұғалімдерін бақылау-бағалау қызметінің нысандарын қолдана алады;
3) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін деңгейлік оқыту контексінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті мен пәндік-дамытушы ортаны жобалау, ағылшын тілін үйретуде мектеп жасына дейінгі балалардың жетістіктерін критериалдық бағалау, ағылшын тілін оқытудағы жаңа тәсілдеме контексінде оқыту мен сабақ беру тәжірибесін бағалау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы мамандар үшін қосымша басқарушылық модуль енгізіледі.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен), «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы; білім беру мазмұнының жаңаруы жағдайында мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында ерте жастан тілдерді үйретуді қамтамасыз ету мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) ағылшын тілін оқыту үдерісінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
2) мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің ерекшеліктері;
3) рухани-адамгершілік білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері; ағылшын тілін оқыту мазмұнын «Өзін-өзі тану» пәнімен ықпалдастыру тақырыптары қарастырылады.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту, тілдерді деңгейлік оқытуды ұйымдастырға қойылатын мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартының талаптары;
2) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін құрылымдау;
3) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытудағы ойын технологиясы; ағылшын тілін үйрету контексінде мектеп жасына дейінгі балаларға сөйлеу әрекетінің түрлерін оқытудың ерекшеліктері;
4) ағылшын тілін оқыту үдерісінде мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамыту;
5) ағылшын тілін үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардың жетістіктерін бағалау;
6) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы ағылшын тілі мұғалімдерінің кәсіби қызметі мәселелері қарастырылады.
11. Технологиялық модульде келесі бойынша қарастырылады:
1) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытудағы ақпараттық технологияның мүмкіндіктері;
2) қашықтықтан оқытудың әдістемесі,
3) қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар) туралы мәліметтер беріледі.
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне қарай келесі тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектеп жасына дейінгі баланың тілдік қоржыны балаларға ағылшын тілін оқыту технологиясы ретінде;
2) мектеп жасына дейінгі балаларға арналған ағылшын тілі оқу бағдарламасы;
3) мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту контексінде баланың жобалау іс-әрекеті тақырыптарының бірін таңдауға мүмкіндік беріледі.
Тыңдаушылардың сұраныстарына орай вариативтік модуль 2-ден 6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) мектеп жасына дейінгі баланың ағылшын тілінде сөздік қорын белсендіру, сөйлеу тілінің грамматикалық құрылысы, ағылшын тілінде байланыстырып сөйлеуді дамыту, тілдің дыбыстық мәдениетіне тәрбелеу (таңдау бойынша) бойынша тапсырмалар құрастыру;
2) мектеп жасына дейінгі баланың сөйлеу дағдысын дамытуға арналған лексикалық материал құрастыру;
3) білімді және лексикалық тапсырмаларды бекітуге арналған дидактикалық ойындар банкін құрастыру;
4) мектеп жасына дейінгі баланың тілдік дағдыларын дамыту үшін ойын тапсырмаларының жинағын құрастыру;
5) мектеп жасына дейінгі баланың артикуляциялық білігін дамытуға арналған ағылшын тіліндегі өлеңдер жинағын құрастыру;
6) «Ағылшын тіліндегі ақпаратпен мектеп жасына дейінгі баланың жұмыс жасау білігін дамытудағы ақпараттық технологиялар», «Мектеп жасына дейінгі баланың коммуникативтік қабілеттерін дамытудағы ақпараттық технологиялар» хабарламасын дайындау;
7) Ағылшын тілі бойынша ұйымдастырлыған оқу іс-әрекетінің (сабақ) конспектісін дайындау;
8) ағылшын тілі бойынша бір сабақтың сандық контентін (СББР) дайындау;
9) мектеп жасына дейінгі балаларға арналған ағылшын тілі бойынша жоба жұмыстарының тақырыптарын дәлелдеу және тізбесін құру;
10) «Өзін-өзі тану» және ағылшын тілін ықпалдастыру бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің (сабақ) конспектісін дайындау;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) ағылшын тілі бойынша жұмыс дәптеріне арналған тапсырмалар;
2) мектеп жасына дейінгі баланың өзіндік жұмысы үшін ұйымдастырылған оқу іс-әрекетіндегі жұмыс дәптері мен жұмыс парақтары;
3) ағылшын тілі бойынша мектеп жасына дейінгі баланың пассив және актив сөздер лексикасы;
4) мектеп жасына дейінгі баланың коммуникативтік дағдылары мен білігін дамыту (педагогтың талап-тілектеріне әрекет ете алу, күрделі емес сұрақтарға жауап беру, таныс лексиканы білу);
5) мектеп жасына дейінгі баланың коммуникативтік дағдыларын дамытуға арналған лексикалық материал;
6) айтылым мен тыңдалымға арналған тілдік материал;
7) мектеп жасына дейінгі баланың сын тұрғысынан ойлануын дамытудағы ағылшын тілін оқытудың белсенді әдістері;
8) мектеп жасына дейінгі баланың коммуникативтік дағдыларын дамытудағы оқытудың түрлері мен әдістері;
9) мектеп жасына дейінгі баланың тілдік қоржыны;
10) ағылшын тілі сабақтарында мектеп жасына дейінгі баланың танымдық іс-әрекетін белсендіру.
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
19. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критреийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
22. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
26. Шағын сабақты (шағын шараны) таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
27. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтың таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, 2014 жыл, 11 қараша.
3) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010.
5) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 23.08. 2012 № 1080// www.online.zakon.kz.
6) ҚР «Тілдер туралы» Заңы// http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z970000151_
7) ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстандық жол-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауы// http://www.akorda.kz/ru/page/page_215750_poslanie-prezidenta-respubliki-kazakhstan-n-nazarbaeva-narodu-kazakhstana-17-yanvarya-2014-g.
8) Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. - http://shahtinsk.gov.kz/ru/prog_5
9) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты // http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1200001080
10) ҚР өзге тілдік білім беруді дамыту тұжырымдамасы. – Алматы: Абылай хан атындағы халықаралық қатынастар мен әлем тілдері университеті, 2006.
«Мектепке дейінгі ұйымдарда тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасы. – Астана, 2013.
11) «Мектепке дейінгі ұйымдарда тілдердің үштұғырлығын дамыту» оқу-әдістемелік кешені. – Астана, 2013.
30. Негізгі әдебиеттер:
1) Агурова Н.В., Гвоздецкая Н.Д. Английский язык в детском саду. - М.: Просвещение, 1993. – 105 с.
2) Васильева И. Английский язык. Первые слова. – М.: Стрекоза, 2011. – 32 с.
Гусева Л.П. Играем, учим, мастерим – мы английский знать хотим. – Ростов н/Д: Феникс, 2009.
3)Державина В. А. Английский для малышей (4-6 лет). – М.: АСТ, 2015. – 96 с.
4) Земченкова Т.В. Английский для дошкольников. – М.: ВАКО, 2008.
5) Иванова М.В. Английский для малышей. – М.: АСТ, 2009.
6) Карлова Е.Л. Английская грамматика для детей. Nice English with Mice. – СПб.: Питер, 2015. – 80 с.
7) Конышева А.В. Современные методы обучения английскому языку: научное издание. – Минск: ТетраСистемс, 2004. – 175 с.
8) Королевство трех языков. В пяти книгах. – ТОО «Шикула и К». Шымкент, 2011.
9) Кошманова И.И. Английский для детей. Сборник упражнений. – М.: Айрис-пресс, 2013. – 288 с.
10) Методические рекомендации по интеграции предмета «Самопознание» и других дисциплин/ Сост.: Ж.Е.Кантарбаева. – Караганда, 2014. – 61 с.
11) Модель выпускника дошкольной организации как основа формирования его ключевых компетентностей в условии перехода на 12-летнее образование: методическое пособие. – Астана, 2012. – 158 c.
12) Селби К. Как помочь ребенку в изучении английского. Руководство для родителей. – М.: Билингва, 2015. – 64 с.
13) Скультэ В.И. Английский для детей. Методические указания и ключи. – М.: Айрис-пресс, 2013. – 272 с.
14) Френк И. Раннее обучение английскому языку. Букварь. – М.: АСТ, 2015. – 80 с.
15) Френк И. Раннее обучение английскому языку. Мои первые слова. – М.: АСТ, 2015. – 80 с.
16) Хенина Н.В. Игры на уроках английского языка. – Барнаул, 2006.
17) Шарипбаева М.С. Изучаем английский язык: азбука-тетрадь для детей 5-6 лет. – Алматы: Алматыкiтап (Алматыкитап), 2015. – 80 с.
31. Қосымша әдебиеттер:
1) Астафьева М.Д. Праздники для детей, изучающих английский язык. – М.: Мозаика-Синтез, 2009.
2) Бахталина Е.Ю. Интегрированное обучение английскому языку в детском саду: диссертация... кандидата педагогических наук. – Петрозаводск, 1998, 173 c.
3) Клементьева Т.Б. Paths to the World. Английский язык для дошкольников. Пособие для детей 5-6 лет. В 2-х частях. – М.: Вентана-Граф, 2012.
Козина С.В. Праздники для дошкольников на английском языке. – М.: ТЦ Сфера, 2008.
4) Мектепке дейінгі жастағы балалардың шығармашылықтарын интербелсенді әдістер арқылы дамыту: әдістемелік ұсыныстар/ Құраст.: Р.Жеткенбаева, Ж.Қантарбаева. – Қарағанды, 2013. – 53 б.
5) Павлова Н.Н., Руденко Л.Г. Экспресс-диагностика в детском саду: Комплект материалов для педагогов-психологов детских дошкольных образовательных учреждений. – М.: Генезис, 2008. – 80 с.;
6) Пассов Е.И. Основы коммуникативной методики обучения иноязычному общению. – М: Русский язык, 1989. – 140 с.
7) Тілдерді оқыту үдерісінде инновациялық технологияларды қолдану: методический материал/ жалпы ред. Ж.А.Нуршаихова. – Алматы: Экономика, 2010. – 141 б.
8) Фурсенко С.В. Веселые грамматические рифмовки английского языка – Merry grammar rһymes: научное издание. – М.: Сфера, 2001. – 160 с.
9)Хомич Е.О. Английский для малышей в картинках. – М.: АСТ, 2015. – 64 с.
10) Шубакова К.И. Развитие ключевых компетенций по предмету «Иностранный язык». – Караганда, 2013.
11) Шубакова К.И., Оноприенко Н.А. Языковое портфолио в оценке и самооценке личностных достижений учащихся. – Караганда, 2013.
12) Шубакова К.И., Султанова Г.К., Томпиева М.И. Мануал курсов повышения квалификации учителей иностранных языков «Раннее изучение иностранного языка при переходе на 12-летнее образование». – Караганда, 2008.
«Мектепке дейінгі ұйымдарда ағылшын
тілін оқыту» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
72 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Сабақтар тақырыбы |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚ МОДУЛЬ |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы контексінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Білім беру мазмұнының жаңаруы жағдайында мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында ерте жастан тілдерді үйретуді қамтамасыз ету: Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, ҚР өзге тілдік білім беруді дамыту тұжырымдамасы, МДҰ тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МОДУЛЬ |
2 |
4 |
4 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Ағылшын тілін оқыту үдерісінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Тәрбиеленушінің дербес білім білім беру траекториясын жобалау әдісі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Ағылшын тілін үйрену үдерісінде бала дамуының дербес білім білім беру траекториясын жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
Ағылшын тілін оқыту мазмұнын «Өзін-өзі тану» пәнімен ықпалдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
МАЗМҰНДЫҚ МОДУЛЬ |
4 |
2 |
8 |
16 |
2 |
2 |
2 |
4 |
40 |
||||
3.1 |
Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту, тілдерді деңгейлік оқытуды ұйымдастырға қойылатын Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартының талаптары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін құрылымдау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқытудағы ойын технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Ағылшын тілін үйрету контексінде мектеп жасына дейінгі балаларды сөйлеуге үйретудің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Ағылшын тілін үйрету контексінде мектеп жасына дейінгі балаларды тыңдауға үйретудің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Ағылшын тілін үйрету контексінде мектеп жасына дейінгі балаларға оқуды үйретудің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Ағылшын тілін үйрету контексінде мектеп жасына дейінгі балаларды жазуға үйретудің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Ағылшын тілін оқыту үдерісінде мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Ағылшын тілін үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардың жетістіктерін бағалау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Ағылшын тілін үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардың жетістіктерін бағалау үшін критерийлер дайындау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мектеп жасына дейінгі балаларға ағылшын тілін оқыту контексінде пәндік-дамытушы ортаны ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
2-3 жастағы балаларға ағылшын тілін оқытуды ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
3-4 жастағы балаларға ағылшын тілін оқытуды ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
4-5 жастағы балаларға ағылшын тілін оқытуды ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
5-6 жастағы балаларға ағылшын тілін оқытуды ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Шағын сабақтар беру |
4 |
4 |
|||||||||||
3.17 |
Шағын сабақтар таныстырылымы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Кіру (шығу) тестілеуі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.19 |
Жоба қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МОДУЛЬ |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Стандартты бағдарламалық қамтамасыз ету құралдары арқылы мектеп жасына дейінгі балалар үшін білім беру контентінің жобалау технологиясын меңгеру. Мектепке дейінгі білім беру ұйымындарындағы ағылшын тілі бойынша бір сабақтың сандық контенті (СББР) |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Білім беру порталдары және педагогикалық желілік қоғамдастықпен жұмыс негіздері, өзінің білім беру ресустарын Ғаламтор желісіне орналастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Оқу жобасы – мұғалімнің кәсіби даму құралы |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
ВАРИАТИВТІК МОДУЛЬ |
2 |
2 |
4 |
8 |
|||||||||
5.1 |
Таңдау курсы: |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
5.2 |
Шеберлік сыныбы: |
4 |
4 |
|||||||||||
Барлығы: |
12 |
2 |
2 |
12 |
30 |
4 |
2 |
2 |
2 |
4 |
72 |
«Мектепке дейінгі ұйымдарда
ағылшын тілін оқыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстандық жол-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауында көрсетілген міндеттемелерге сәйкес алда жоспарланған жұмыс (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз):
A) 3-тен 6 жасқа дейінгі қазақстандық балаларды мектепке дейінгі білім берумен 100 пайыз қамтуды қамтамасыз ету
B) жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне көтеру
C) мектеп түлектерін қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білумен қамтамасыз ету
D) орта білім беру деңгейіндегі оқушыларды замануи оқулықтармен және электронды түрде тасымалданатын оқу-әдістемелік кешендермен қамтамасыз ету
E) мектеп оқушыларының сын тұрғысынан ойлау, ақпаратты өзіндік іздеу мен терең талдау жасау дағдыларын меңгеруін қамтамасыз ету
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында қандай мақсат көрсетілген:
A) жастардың бойында белсенді азаматтық көзқарас, әлеуметтік жауапкершілік, патриоттық сезімін, жоғары адамгершілік және көшбасшылық сапаларды қалыптасыру
B) білім беру үдерісінің барлық қатысушыларын үздік білім беру ресурстары мен технологияларымен тең дәрежеде қамтамасыз ету
C) экономиканың тұрақты дамуы үшін сапалы білімге қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып, адами капиталды дамыту, білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру
D) мектепке дейінгі сапалы тәрбие және оқытумен балаларды жаппай қамту, олардың мектепке дайындалуы үшін, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың түрлі бағдарламаларына балалардың тең дәрежеде қол жеткізуін қамтамасыз ету
E) білім, ғылым мен өндірістің ықпалдасуын қамтамасыз ету, зияткерлік мүлік пен технология өнімдерін коммерциялау үшін жағдай жасау
3. Мемлекеттік тілді оқытудың әдіснамасын жетілдіру мен стандарттау міндеті көрсетіледі:
A) ҚР «Білім туралы» Заңында
B) ҚР «Тіл туралы» Заңында
C) Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында
D) ҚР өзге тілдік білім беруді дамыту тұжырымдамасы
E) «Мектепке дейінгі ұйымдарда тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасында
4. «Мектепке дейінгі ұйымдардағы тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасының негізгі мақсаты:
A) көптілді тұлғаны тәрбиелеу
B) көптілді тұлғаны тәрбиелеу мен дамыту
C) әлеуметтік тұлғаны тәрбиелеу
D) тілдік тұлғаны тәрбиелеу
E) тілдік және көптілді тұлғаны тәрбиелеу
5. Білім берудің гуманистік парадигмасындағы қарым-қатынас типі:
A) ынталандыру-реакция
B) субъект-объект
C) субъект-субъект
D) педагог-бала
E) педагог-бала-ата-ана
6. Мектеп жасына дейінгі ересек балалардың субъектілік қалыптасуы функционалдық тұрғыдан байланысты:
A) бас миының дамуымен
B) коммуникативтік мәдениетінің дамуымен
C) балалардың тікелей алаңдау, қобалжу аясының молаюымен
D) рухани-адамгершілік саласының молаюымен
E) ерік-жігерін тәрбиелеумен
7. Ғылыми және этикалық білім беруді біріктіру идеясы қандай философияның дәстүрінен бастау алады:
A) ежелгі
B) шығыстық
C) ресейлік
D) Батыс Еуропалық
E) заманауи
8. Рухани-адамгершілік тәрбие жүйесі бағамдайды:
A) адамгершілік сана-сезімді қалыптастыру үдерісін
B) мораль негіздері бойынша білімді беру үдерісін
C) моральдық ұстанымдар жүйесімен танысуды
D) моральдық сапалар, мінез-құлықтың адамгершілік қыры, тәртіп дағдылары мен әдеттерін қалыптастыру үдерісін
E) жалпы адами құндылықтарға тартуды
9. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту МЖМБС-да 5-6 жастағы балаларға арналған «Қоғамдық орындарда тәртіп ережелерін сақтайды» деген сипаттама қандай құзыреттілік белгісі:
A) денсаулық сақтау
B) коммуникативтік-тілдік
C) танымдық
D) шығармашылық
E) әлеуметтік
10. Шет тілін ерте жастан үйрету... жүзеге асырылатын оқыту ретінде түсіндіріледі:
A) интуитивтік-тәжірибелік тұрғыдан
B) іс-әрекеттік тұрғыдан
C) көрнекілік-есту тұрғысынан
D) ана тілін білу негізінде
E) көрнекілік тұрғыдан
11. «Мектепке дейінгі ұйымдардағы тілдердің үштұғырлығын дамыту» бағдарламасында көрсетілген мектепке дейінгі жастағы балаларды көптілді оқыту ұстанымдарының бірі:
A) түсініктілік ұстанымы
B) көрнекілік ұстанымы
C) білім беру материалдарын іріктеу жүйелілігі ұстанымы
D) сабақтастық ұстанымы
E) жүйелілік ұстанымы
12. Тілдердің үштұғырлығын дамытудағы нәтижеге жету келесі іс-әрекет арқылы жүзеге асырылады:
A) қазіргі қоғамдағы заттық және әлеуметтік ортамен балаларды таныстыру
B) әдеби шығармаларды пайдалану бойынша жұмыс
C) көрнекілік материалдарын пайдалану
D) білімін кеңейту
E) ойын
13. Тілдердің үштұғырлығын дамытудың алғашқы кезеңдеріндегі педагогтардың міндеттері болып табылады:
A) балаларға қоршаған ортадағы заттарды ана тілінде таныстыру
B) балаларға қоршаған ортадағы заттарды шет тілінде таныстыру
C) балаларға қоршаған ортадағы заттарды үш тілде таныстыру
D) балаларға қоршаған ортадағы заттарды ана тілінде және шет тілінде таныстыру
E) балаларға қоршаған ортадағы заттарды ойын жағдаятында таныстыру
14. Мектеп жасына дейінгі баланың сөздік қорын дамытудың басты бағыттарының бірі:
A) әдеби емес сөздерді жою
B) ойын жағдаяттарын пайдалану
C) шет тілінде оқу
D) шет тілінде жазу
E) аударма
15. 5 жастағы баланың белсендік сөздік қорын құрайды:
A) 2200 сөз
B) 1000 сөз
C) 500 сөз
D) 1500 сөз
E) 2000 сөз
16. Оқу жылының соңында орта жастағы балалар тобында өзге тіл бойынша лексикалық қордың көлемін құрайды:
A) 5-ке дейін санауды қосқанда 200 лексикалық бірлік
B) 5-ке дейін санауды қосқанда 100-150 лексикалық бірлік
C) 5-ке дейін санауды қосқанда 300 лексикалық бірлік
D) 5-ке дейін санауды қосқанда 250 лексикалық бірлік
E) 5-ке дейін санауды қосқанда 350 лексикалық бірлік
17. 4 жастағы балалардың үштұғырлы тілін дамыту жұмысының басты бағыты:
A) сөйлеу үлгілерін пайдалану
B) монологтың түрлеріне үйрету
C) диалогқа қатысу
D) полилогқа қатысу
E) фразаларды жаттап алу
18. Мектеп жасына дейінгі ересек балалардың тілін дамытудағы басты бағыттар:
A) ересектер және құрбыларымен тілдік қарым-қатынаста оларды бастамашылдық пен өзіндік іс-әрекет жасауға тәрбиелеу
B) сөйлеу әрекетіндегі дербес қабілеттерін дамыту
C) өзіндік іс-әрекетке тәрбиелеу
D) тілдік материалды толықтыру
E) шығармашылық қабілеттерін дамыту
19. Мектеп жасына дейін балаларға тілдердің үштұғырлығын оқыту мынаған негізделеді:
A) көрнекілік құралдарын пайдалана отырып, көру-есту негізінде
B) көрнекілік негізінде
C) монологтік сөйлеу
D) дербес түрде
E) ойын жағдаяттарында
20. Балаларға үш тілді оқыту кезіндегі тапсырманың басты мақсаты:
A) тілдік дағдыларды дамыту
B) жаңа тілдік материалды меңгеруге деген балалардың құлшыныстарын дамыту
C) сөйлеу дағдыларын дамыту
D) танымдық қызығушылықтарын дамыту
E) өзіндік әс-әрекетке тәрбиелеу
21. Үштұғырлы тілдерді үйрену нәтижесі нені дамытуды көздейді:
A) оқу дағдыларын
B) тұлғалық сапаларды
C) коммуникативтік сапаларды
D) тұлғалық, оқу және коммуникативтік сапаларды
E) тұлғалық, оқу, коммуникативтік, шығармашылық сапаларды
22. Жұмыс дәптеріндегі тапсырмалар арналған:
A) ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде балалармен және ата-аналармен өзіндік жұмыс үшін пайдалануға
B) қосымша жұмыстарға
C) топтық жұмыстарға
D) дербес және топтық жұмыстарға
E) тілдік дағдыларды дамытуға
23. Мектеп жасына дейінгі баланың тілдік қоржыны мүмкіндік береді:
A) педагогтың іс-әрекетіне баға беруге
B) лексикалық бірліктерді білуін бағалауға
C) басқа тілді меңгерудегі өзіндік тілдік құзыреттілікті бағалауға
D) тілдік құзыреттілікті бағалауға
E) басқа тілдегі сөзді түсіну деңгейін бағалауға
24. Әдістемелік жоспарда жоба әдісі көздейді:
A) тәжірибеге бағытталуды
B) мәселені шешудің ауқымдылығын анықтауды
C) жүргізілетін ізденістің нақты жоспарын құруды
D) алдын ала жоспарланған қандай да бір нысанның болуын
E) белгісізді, жаңа білімді іздеуді
25. Кешенділік сипаты бойынша жоба жұмыстарының түрлері:
A) моножоба, пәнаралық жоба
B) моножоба, сыныптық жоба
C) минижоба, қысқамерзімді жоба, апталық жоба, жылдық жоба
D) сыныптық, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
E) моножоба, сыныптық жоба, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
26. Жобалау кезеңдерінің «5П» формуласы:
A) мәселе, ізденіс, жоспарлау, өнім, таныстырылым
B) мәселе, жоспарлау, ізденіс, өнім, таныстырылым
C) мәселе, жоспарлау, ізденіс, таныстырылым, өнім
D) жоспарлау, мәселе, ізденіс, өнім, таныстырылым
E) ізденіс, мәселе, жоспарлау, өнім, таныстырылым
27. Балалар тобы өз жұмыстарының нәтижесі туралы баяндайды. Әңгіме жоба дайындаудың қай кезеңі туралы болып отыр:
A) тақырыпты анықтау
B) жоспарлау
C) нәтижені ресімдеу
D) жоба таныстырылымы
E) зерттеу жұмысына қажетті ресурстарды іздестіру
28. МДҰ АКТ мүмкіндіктерін пайдаланудың негізгі мақсаты:
A) баланы компьютермен жұмыс жасауға үйрету
B) баланың «ақпараттық шынайылық» іс-әрекеті мен өмірге дайындығын, оны жан жақты дамыту
C) ғаламторда жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру
D) баланың бойында АКТ құзыреттілігін қалыптастыру
E) компьютерлік ойын бағдарламаларымен жұмыс дағдыларын дамыту
29. Сандық білім беру ресурсын белгілеңіз:
A) көркем әдебиет
B) оқулықтар мен оқу құралдары
C) электрондық оқулықтар, таныстырылым, флипчарт, мультимедиялық оқу құралдары
D) ғаламтор
E) планшет, ноутбуктер
30. Презентацияның ағымдағы слайдына аудиоклипті (дыбыстық файл) қосудың дұрыс алгоритмін көрсетіңіз:
A) презентация бағдарламасының мүмкіндіктерімен мұны жасауға болмайды
B) 1. Аудиоклипті қосқыңыз келген қажетті слайдты басу
2. Вставка қосымшасынан Объект командасын таңдау.
3. Ашылған терезеден қажетті объект типін таңдап, Вставить командасын басу
C) 1. Аудиоклипті қосқыңыз келген қажетті слайдты басу.
2. Вставка қосымшасындағы Мультимедиа тобынан Звук командасын таңдау.
3. Звук из файла пунктін таңдап, файл сақталған папканы көрсету, қосқыңыз келген қажетті файлға екі рет басу
D) 1. Аудиоклипті қосқыңыз келген қажетті слайдты басу
2. Вставка қосымшасындағы Мультимедиа тобынан Видео командасын таңдау.
3. Видео из файла пунктін таңдап, файл сақталған папканы көрсету, қосқыңыз келген қажетті файлға екі рет басу
E) аудиоклипті қосу үшін Настройка действий командасын пайдалану
Тест тапсырмаларының жауабы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
d |
с |
с |
b |
с |
с |
а |
е |
b |
b |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
с |
а |
с |
а |
а |
b |
b |
b |
а |
b |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
d |
а |
с |
с |
а |
b |
d |
b |
c |
с |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 13-қосымша
«Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру мазмұнын жаңарту
жағдайында музыкалық жетекшілердің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы мектепке дейінгі ұйымдардың музыкалық
жетекшілеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында музыкалық қызметкерлердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдардың музыкалық жетекшілеріне арналған.
2. «Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында музыкалық қызметкерлердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» мектепке дейінгі балаларды оқытуда дәстүрлі әдістерді пайдаланатын музыкалық қызметкерлердің практикалық тәжірибесі мен музыкалық тәрбиедегі заманауи технология арасында қарама-қайшылық туындап, мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында білім беру мазмұнын жаңартуға музыкалық қызметкерлердің дайындығының төмен деңгейін байқатады. Сондықтан педагогтардың кәсіби дайындығын көтеру білім мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру үдерісін ұйымдастыру аясында ақпараттық-коммуникациялық ресурстарды пайдалану, тәрбиеленушілердің жеке тұлғалық сапасын дамыту, өзін-өзі дамыту құзерттіліктерін және музыкалық қызметкерлердің пәндік дайындығын және өз жұмысының тәжірибесін сын тұрғысынан бағалай алуын, мектеп жасына дейінгі балаларды музыкаға үйретуде жаңа әдістер мен оқытуды таңдау жасауын қалыптастыруға бағытталған.
3. Білім беру бағдарламасы мектепке дейінгі ұйымдардың музыкалық жетекшілерінің музыкалық сабақ қабылдауын, орындаушылық, шығармашылық, музыкалық білім беру әрекеті, музыкалық-ойындық әрекет тәрізді барлық музыкалық әрекеттердің түрін ескеріп, олардың эстетикалық көңіл-күйдің, қызығушылықтың, сұлулық туралы ұғымның қалыптасуына бағытталған. Сонымен бірге мектепке дейінгі балалардың музыкалық дамуы тек «Шығармашылық» білім беру саласында ғана емес, «Денсаулық», «Таным», «Қатынас», «Әлеумет» білім беру салаларын кіріктіру арқылы жүзеге асырылады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында балаларға музыканы оқытуды ұйымдастыруда музыкалық қызметкерлердің кәсіби құзырларының деңгейін көтеру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім беруді дамытудың заманауи үрдістері контексінде қазақстандық білім беру жүйесін жаңарту әдіснамасының мәнін түсінуге ықпал ету.
2) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы музыкалық қызметкердің білім беру үдерісін психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асыруы үшін психологиялық-педагогикалық білімді қолдану мүмкіндігін көрсету.
3) музыка сабағын жобалау және мектепке дейінгі білім беру ұйымында тәрбиеленушілердің музыканы оқыту мәнмәтінінде пәндік-дамытушы орта дағдыларын жетілдіру.
4) оқытудың жеке тұлғаға бағытталған технологияларын пайдалануда құзырларын дамытуға ықпал ету.
5) курстан кейінгі кезеңде үздіксіз кәсіби тұрғыдан өзін-өзі дамытуға ынталандыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) білім беруді дамытудың заманауи үрдістері контексінде қазақстандық білім беру жүйесін жаңарту әдіснамасының мәнін; Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың басым бағыттары мен Қазақстан Республикасының мемлекеттік білім беру стандартының мазмұнын жаңарту тәсілдері мен қағидаттарын; білім беру мазмұнын жаңғырту контексінде ерте жастағы балаларға білім беру үдерісінде психологиялық-педагогикалық қолдаудың өзектілігін; мектепке дейінгі білім берудің жаңартылған білім беру мазмұнының принциптері мен қағидарттарына сәйкес тиімді педагогикалық технологияларын біледі;
2) мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Мемлекеттік білім беру стандартының тәрбиеленушілердің дайындық деңгейіне қойылатын талаптарына сәйкес музыкалық қызметкердің бақылау-бағалау әрекетінің оъектілерін, мектепке дейінгі білім беру жүйесін жаңартудың принциптері мен қағидаттарын ескере отырып және тиімді технологияларды пайдаланып, балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған музыка сабақтарын; тәрбиеленушілердің музыканы үйренудегі оқу жетістіктерін критериалды бағалайуын; курстан кейінгі өзін-өзі дамытудың үздіксіз траекториясын әзірлейуін жасай алады;
3) мектепке дейінгі тәрбиеленушілерді музыкаға үйретуді қолдауда оқу-әдістемелік әзірлемелер жасауды; мектепке дейінгі тәрбиеленушілерді музыкаға үйретуде жетістіктерін бағалауды; мектепке дейінгі тәрбиеленушілердің ерекшеліктерін ескеріп, музыканы оқытудың педагогикалық технологияларын, оқыту әдістері мен құралдарын, түрлерін таңдау және бейімдеуді негіздеуді; музыканы оқытудың жаңа жолдары контексі жағдайында оқыту іс-тәжірибесін өзіндік бағалауды; кәсіби желілік қоғамдастықтағы өзара әрекеттестікті меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқытық модульде Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді); «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жолдаулары – ұлттық білім беру жүйесі дамуының негізгі бағдары; мектепке дейінгі тәрбие мен білім беруде мемлекеттік білім беру саясатының басымдылықтары; білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдарда тілдерді ерте жастан үйретуді қамтамасыз ету мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) музыкалық оқыту процесінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
2) мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері;
3) адамгершілік-рухани білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері;
4) «Өзін-өзі тану» пәнінің музыкалық білім беру мазмұнымен кірігу тақырыптары қарастырылады.
10. Мазмұндық модульде қарастырылған мәселелер:
1) әлемдік іс-тәжірибеде балаларға мектепке дейінгі білім беруді дамытудың беталыстары;
2) Қазақстанда балаларға мектепке дейінгі білім беру жүйесін дамыту мәселелері мен келешегі;
3) мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкерге қойылатын заманауи талаптар;
4) мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкердің өзін-өзі дамытудың мәселелері;
5) мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкердің іс-әрекетіндегі заманауи педагогикалық технологиялары;
6) музыка сабақтарындағы денсаулық сақтау технологиясы; мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкердің әдістемелік жұмысы;
7) мектепке дейінгі білім беру ұйымы жағдайындағы ықпалдастық; ықпалдасқан сабақ құрылысы;
8) мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы мамандармен музыкалық қызметкер іс-әрекетінің ықпалдастығы;
9) мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы педагогикалық қызметкерлермен музыкалық қызметкер іс-әрекетінің ықпалдастығы;
10) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық бос уақытын ұйымдастырудың заманауи формалары;
11) мектепке дейінгі білім беру ұйымында музыкалық-көркемдік талғамды қалыптастыру үшін жағдай жасау;
12) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық-эстетикалық мәдениетінің қалыптасу диагностикасы;
13) мектепке дейінгі білім беру ұйымының сыртқы ортамен ықпалдастығы;
14) музыкалық қызметкердің кәсіби бағдарлы іс-әрекеті бойынша міндеттері;
15) музыкалық қызметкердің ата-аналармен жұмыс бойынша іс-әрекеті;
16) музыкалық қызметкердің ата-аналармен өзара әрекет жасау формалары.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мектеп жасына дейінгі балаларды музыкалық оқытуда ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері;
2) оқытудың жобалау технологиясы: классификациясы, жобалау әрекетінің кезеңдері;
3) қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар) туралы мәліметтер беріледі.
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне қарай келесі тақырыптар ұсынылады:
1) мектеп жасына дейінгі балаларға музыкалық сабақта музыкалық-дидактикалық ойындарды пайдалану;
2) мектеп жасына дейінгі балалардың бос уақытындағы әрекетті ұйымдастыру;
3) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында музыкалық сабақтарда педагогикалық технологияларды пайдалану ерекшеліктері;
4) музыкалық сабақтарда креативті терапияны пайдалану тақырыптарының бірін таңдауға мүмкіндік беріледі. және шеберлік сынып тақырыптары: Ықпалдасқан музыкалық сабақты өткізу технологиясы;
5) балалардың музыкалық құралдарында ойнау; балалардың театландырылған әрекеті; музыкалық ойын-сауық.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын шара көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) білім мен тапсырманы бекіту үшін музыкалық-дидактикалық ойындарды таңдау;
2) мектеп жасына дейінгі баланың музыкалық қабілеттерін дамыту үшін ойын тапсырмаларын таңдау;
3) мектеп жасына дейінгі баланың музыкалық-шығармашылық суырып салма мүмкіндіктерін дамыту үшін тақпақтар таңдау;
4) ықпалдастырылған музыкалық ойын-сауық сценарийін дайындау;
5) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық қызығушылығын қалыптастыруда ата-аналармен жүргізілетін жұмыс жоспарын дайындау;
6) «Бала қандай музыка тыңдауы керек?», «Баланы музыкаға қалай тарту керек?» тақырыптарына эссе жазу (таңдауы бойынша);
7) «Шуылдақтар» үшін жеке жұмыс жоспарын дайындау;
8) музыканы тыңдауға арналған көрнекілік таңдау;
9) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық есту қабілетін анықтауға арналған тапсырмалар құру;
10) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық тәрбиесі бойынша интернет-ресурстар тізімін құру;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектеп жасына дейінгі балалардың көңіл-күйіне музыканың тәрбиелік әсері.
2) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық-қозғалыстық әрекеті мен танымдық әрекетін ықпалдастыру.
3) мектеп жасына дейінгі балалардың вокалды-хор дағдылары мен көңіл-күй жайлылығын қамтамасыз ету әдістерін пайдалану.
4) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына ерте жаста балаларды бейімдеу кезеңінде музыкалық ойындарды пайдалану.
5) мектеп жасына дейінгі балаларға эстетикалық тәрбие берудің көзі – музыка.
6) мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы музыкалық-пәндік дамытушы орта.
7) күн тәртібіндегі музыкалық терапия.
8) мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық тәрбиесіндегі көрнекі құралдар.
9) музыкалық сабақтан тыс музыка өнерін пайдаланудың дәстүрден тыс формалары.
10) мектеп жасына дейінгі балаларды музыкалық аспаптарда ойнауға үйрету.
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру процесі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
19. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критреийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
22. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) мтратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
26. Шағын сабақты (шағын шараны) таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
27. Шағын сабақты (шағын шараны) таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен). // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html.
3) «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» заңы// http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z970000151_.
4) «Қазақстан Республикасындағы баланың құқығы туралы» заңы// http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z020000345_.
5)Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010. – 57 с.
6) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»// http://www.akorda.kz/ru/page/page_215750_poslanie-prezidenta-respubliki-kazakhstan-n-nazarbaeva-narodu-kazakhstana-17-yanvarya-2014-g
7) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген// http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1200001080/links
30. Негізгі әдебиеттер:
8) Актуальные проблемы развития ребенка в дошкольном и дополнительном образовании /Под ред. А.А. Майера. – СПб.: ООО «Издательство «Детство-Пресс», 2013. – 192 с.
9) Анисимова В.П. Диагностика музыкальных способностей детей: Учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. – М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2004. – 128 с.
10) Анисимова М.В. Музыка здоровья: Программа музыкального здоровьесберегающего развития дошкольников. – М.: ТЦ Сфера, 2014. – 128 с. (Библиотека воспитателя).
11) Виноградов Л.В. Развитие музыкальных способностей у дошкольников. – СПб.: Речь. Образовательные проекты; М.: Сфера, 2009. – 180 с.
12) Гогоберидзе А.Г., Деркунская В.А. Детство с музыкой. Современные педагогические технологии музыкального воспитания и развития детей раннего и дошкольного возраста. Учебно-методическое пособие. – ООО «ИЗДАТЕЛЬСТВО «ДЕТСТВО-ПРЕСС», 2010. – 656 с.
13) Домогацкая И.Е Методика диагностики эстетических способностей детей 3-5 лет. – М.: Издательский дом «Классика-XXI», 2011. – 16 с.
14) Домогацкая И.Е. 90 поурочных планов по предметам «Развитие музыкальных способностей» и «Развитие речи». К учебному курсу для детей 3-5 лет. – М.: Издательский дом «Классика-XXI», 2011. – 44 с.
15) Домогацкая И.Е. Программа по предмету «Развитие музыкальных способностей детей 3-5 лет». – М.: Издательский дом «Классика-XXI», 2011. – 32 с.
16) Кулинова Т.В. Музыка. Методическое пособие для воспитателей старших групп детского сада. Алматы: Алматыкітап баспасы, 2012. – 168 с.
17) Кулинова Т.В., Носкова С.М. Музыка: Методическое пособие для педагогов предшкольной подготовки детей 6-7 лет./ Т.В. Кулинова, С.М. Носкова. – Алматы, Алматыкітап баспасы, 2012, – 216 с.
18) Малахова Л.В. Музыкальное воспитание детей дошкольного возраста. – М.: Феникс, 2008. – 141 с.
19) Навстречу музыке: музыкальные игры и занятия для детей / И.В. Груздова, Е.К. Лютова, Е.В. Никитина. – Изд. 2-е, стер. – Ростов н/Д: Феникс, 2011. – 254 с. – (Мир вашего ребенка).
20) Художественно-эстетическое развитие дошкольников. Интегрированные занятия: музыка, рисование, литература, развитие речи / сост. Е.П. Климова. – Волгоград: Учитель, 2007. – 77 с.
31. Қосымша әдебиеттер:
21) Аяпбергенов А.А. Музыка как источник эстетического воспитания // Справочник музыкального руководителя. – 2014. – № 12(24). – С.43-46.
22) Лукпанова К.С. Развитие творческих способностей // Справочник музыкального руководителя. – 2014. – № 12(24). – С.47-48.
23) Лыкова И.А. Эстетическая коммуникация: целевые ориентиры, задачи, содержание, репертуар // Управление дошкольным образовательным учреждением. – 2014. – №8. – С. 34-41.
24) Никишина Л.В. Музыкально-дидактические игры // В мире музыки. – 2013. – №4. – С.15-17.
25) Никольская Е.В., Тихонкина Н.Н. К вопросу о певческом воспитании дошкольников // Управление дошкольным образовательным учреждением. – 2014. – №8. – С. 120-122.
26) Ораевская М.А. Эстетическое воспитание в Италии (заметки и наблюдения) // Управление дошкольным образовательным учреждением. – 2014. – №8. – С. 116-119.
27) Пирязева Е.Н. Развитие музыкальной памяти у детей 4-7 лет // Управление дошкольным образовательным учреждением. – 2014. – №8. – С. 85-92.
28) Радынов О.П. Музыкальное воспитание детей: проблемы преемственности // Управление дошкольным образовательным учреждением. – 2014. – № 8. – С. 42-47.
29) Ракишева Ш.С. Роль музыкального портфолио // Справочник музыкального руководителя. – 2014. –№ 3(15). – С.73-77.
30) Сайфуллин Х.Х., Румянцева И.Р. Диагностика музыкальности детей // Справочник музыкального руководителя. – 2013. – № 10(94). – С.38-41.
31) Синельникова Е.В. Здоровьесберегающие технологии // Справочник музыкального руководителя. – 2014. – № 5(17). – С.42-47.
32) Стагняева В.А. Дидактическая игра как способ обучения детей раннего возраста // В мире музыки. – 2014. – №2-3. – С.55-56.
33) Фрадкина Г.Б. Музыка казахского народа в обычаях, традициях и обрядах // Справочник музыкального руководителя. – 2014. – № 1(13). – С.42-44.
«Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында музыкалық
қызметкерлердің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс диалог |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Практикалық сабақ |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
дөңгелек үстел |
Жоба жұмыстарын қорғау |
Тестілеу |
барлығы |
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жолдаулары – ұлттық білім беру жүйесі дамуының негізгі бағдары ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Мектепке дейінгі тәрбие мен білім беруде мемлекеттік білім беру саясатының басымдылықтары: |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектепке дейінгі ұйымдарда тілдерді ерте жастан үйретуді қамтамасыз ету: |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
6 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Музыкалық оқыту үрдісінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Мектеп жасына дейінгі баланың жеке білім беру жолын жобалау әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Музыкаға үйрету үрдісінде баланы дамытудың жеке білім беру жолын жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
«Өзін-өзі тану» пәнінің музыкалық білім беру мазмұнымен кірігуі |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
10 |
2 |
14 |
4 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||
3.1 |
Әлемдік іс-тәжірибеде балаларға мектепке дейінгі білім беруді дамытудың беталыстары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Қазақстанда балаларға мектепке дейінгі білім беру жүйесін дамыту мәселелері мен келешегі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкерге қойылатын заманауи талаптар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкердің өзін-өзі дамытудың мәселелері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкердің іс-әрекетіндегі заманауи педагогикалық технологиялар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Музыка сабақтарындағы денсаулық сақтау технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы музыкалық қызметкердің әдістемелік жұмысы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымы жағдайындағы ықпалдастық |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Ықпалдасқан сабақ құрылысы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы мамандармен музыкалық қызметкер іс-әрекетінің ықпалдастығы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымындағы педагогикалық қызметкерлермен музыкалық қызметкер іс-әрекетінің ықпалдастығы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық бос уақытын ұйымдастырудың заманауи формалары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымында музыкалық-көркемдік талғамды қалыптастыру үшін жағдай жасау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық-эстетикалық мәдениетінің қалыптасу диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Мектепке дейінгі білім беру ұйымының сыртқы ортамен ықпалдастығы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Музыкалық қызметкердің кәсіби бағдарлы іс-әрекеті бойынша міндеттері |
2 |
||||||||||||
3.17 |
Музыкалық қызметкердің ата-аналармен жұмыс бойынша іс-әрекеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Музыкалық қызметкердің ата-аналармен өзара әрекет жасау формалары |
2 |
2 |
2 |
||||||||||
3.19 |
Кіру және шығу тестілеуі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.20 |
Шағын жобаларды қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Мектеп жасына дейінгі балаларды музыкалық оқытуда ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері |
2 |
||||||||||||
4.2 |
Мектеп жасына дейінгі балалар үшін стандарттық бағдарламалық қамтамасыз ету құралдары арқылы білім беру контентін жобалау технологиясын меңгеру. Сандық білім беру қорлары. Мектепке дейінгі білім беру ұйымында музыка сабағы бойынша білім беру контентін жобалау технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Білім беру порталында, желілік педагогикалық қоғамдастықтағы өзара қарым-қатынас негіздері. Интернет желісіне өз білім қорларын енгізу |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Оқытудың жобалау әдісі: жіктелуі, жобалау іс-әрекетінің кезеңдері. Мектепке дейінгі білім беру мекемелерінде жобалау әдісін пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Оқу жобасы музыкалық қызметкердің кәсіби даму құралы ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||||
5.1 |
Таңдау курстары: Мектеп жасына дейінгі балаларға музыкалық сабақта музыкалық-дидактикалық ойындарды пайдалану |
6 |
6 |
|||||||||||
5.2 |
Шеберлік сыныбы: |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы |
18 |
6 |
2 |
24 |
10 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
72 |
«Мектепке дейінгі тәрбие және білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында музыкалық
қызметкерлердің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналаған тест тапсырмалары
1. «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың білім беру жүйесіне қойған талаптары:
A) оқу үдерісіне заманауи әдістер мен технологияларды енгізу;
B) Қазақстандық білім берудің барлық жүйесіне НЗМ тәжірибесін тарату,барлық білім беру мекемелерін сол деңгейге көтеру;
C) білім беру мен денсаулық сақтаудың заманауи және тиімді жүйесін құру;
D) жастарға білім беріп қана қоймай, оны әлеуметтік бейімделу үдерісінде қолдана білуге үйрету;
E) құзыреттілік тәсілге негізделген 12 жылдық білім берудің жаңа стандартын жасау және енгізу.
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында орта білім берудегі жағымсыз факторлардың бірі:
A) білім беру мазмұнын іріктеу қағидаттары мен ескірген әдіснамалар;
B) білім беру ұйымдары мен балалардың қоғамдық ұйымдарының тәрбие беру әлеуетінің тиімділігі төмен;
C) cескірген материалдық -техникалық база;
D) тәрбие және оқыту технологияларының ескіруі;
E) балалар денсаулығының нашарлауы және ынтаның төмендеуі.
3. Қазақстан Республикасының Президенті «Қазақстан - 2050» стратегиясықалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Қазақстан халқына Жолдауында білім беру жүйесі алдына мынадай міндет қойды:
A) оқыту үрдісіне заманауи әдістер мен технологияларды ендіру;
B) Қазақстан блім беру жүйесіне НЗМ тәжірибесін тарату және барлық білім беру ұйымдарының дейгейін НЗМ дәрежесіне жеткізу;
C) білім беру мен денсаулық сақтаудың қазіргі заманғы және тиімді жүйесін құру;
D) жастарға білім беріп қана қоймай, оны әлеуметтік бейімделу процесінде сәтті пайдалануға үйрету;
E) 12 жылдық білім берудің жаңа стандартын жасап және енгізу.
4. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту
жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарында көрсетілген мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту тетіктерін ретімен қою:
1) білім беру мазмұны (ұлттық стандарттар, оқу бағдарламалары)
2) оқыту нысандары мен әдістері
3) білім алушылардың оқудағы жетістіктерін диагностикалау мен бағалау жүйесі
4) мектептен тыс, қосымша білім беру бағдарламалары
5) мектепті басқару моделі (қоғамдық-мемлекеттік нысан, мектептердің оқу жоспарын реттеудегі дербестігінің жоғары деңгейі)
6) барлық мүдделі тараптармен әріптестікке негізделген достық қалыптағы білім беру ортасының болуы
7) ата-аналардың балаларды оқыту мен тәрбиелеу процесіндегі белсенді рөлі
A) 1, 7, 2, 3, 4, 5, 6;
B) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7;
C) 1, 3, 2, 4, 5, 6, 7;
D) 2, 1, 3, 4, 5, 6, 7;
E) 3, 1, 2, 4, 5, 6, 7.
5. Баланың дамуындағы жеке траекториясының жобалау мақсаты:
A) практикалық сабақ аясындағы өздік жұмысын ұйымдастыру дағдылары,психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің сұрақтар теориясының білуі;
B) интербелсенді өзара іс-әрекеттік элементтерімен дәріс-практикалық сабақтарының рефлексиясын жүргізу дағдылары;
C) білім беру үдерісінде оқушылардың психологиялық-педагогикалық;
D) сүйемелдеудің аясында педагогтердің кәсіби құзыреттілігінің дамуы;
E) мұғалімнің жеке білім беру маршрутының жобалауына тыңдаушылардың дайындығын қалыптастыру.
6. Инклюзивті оқытуда психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің принциптеріне қайсысы жатпайды:
A) ерте коррекцияның интеграциясы арқылы;
B) бейімделген әрбір балаға міндетті түрде түзету көмегі арқылы интеграциялау;
C) интеграцияланған білім беру үшін негізделінген интеграция арқылы іріктеу;
D) диагностикалық ақпарат көрнекілік, график, суреттер түрінде көрсетілуі тиіс;
E) барлық жауаптар дұрыс.
7. Жалпы адамзаттық құндылықтар дегеніміз не:
A) белгілі бір мақсатқа қол жетуде жәрдемдесетін адамға қажетті қасиетттер;
B) адамның өмірлік мақсатын жүзеге асыруға қажетті негізгі ойлар;
C) рухани-адамгершілік білім беруді жүзеге асырудың маңызды компоненті;
D) адамның өмір сүрудегі басты мақсаттары;
E) белгілі бір адамдар үшін ғана емес, жалпы адамзат үшін маңызды құндылықтар.
8. Өзін-өзі тану бұл:
A) өзін терең және тұтас тану, тек дене бітімі мен психикалық табиғатын емес, ең алдымен өзінің жоғары рухани табиғатын сезіну;
B) адамның ерекшелігін ашуға бағытталған үдеріс;
C) адамның өзгелердің іс-әрекетіне, қарым қатынасына қарап, өз іс-әрекетіне баға беруі арқылы өзін-өзі тәрбиелеу;
D) адамның жақсы мінезін айқындайтын философиялық ұғым;
E) адам мен қоғам үйлесімділігін білдіретін әлеуметтік-этикалық ұғым.
9. Жапонияда таңдаулы жеке меншік балабақшада оқытудың кепілдігі:
A) материалдық қамтамасыздық;
B) мансабы өсу;
C) шетелде оқу;
D) мектепке емтихансыз түсу;
E) интеллектуалдық даму.
10. АҚШ-та мектеп-балабақша пайдаланады:
A) дамытушы оқу бағдарламалары;
B) интеллектуалдық ойындар;
C) жан-жақты дамыту принциптері;
D) белсенді оқыту әдістері;
E) МЖМББС.
11. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқудың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты бекітілген жыл:
A) 2007 жылы;
B) 2010 жылы;
C) 2012 жылы;
D) 2013 жылы;
E) 2014 жылы.
12. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясындағы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың міндеттері:
A) туған тілін және сөйлеу тілін, қарым-қатынас мәдениетін, сауаттылық негіздерін меңгеруге дайындықты дамыту;
B) балада қоршаған орта туралы тұтастай бейне, өзі туралы алғашқы түсінік, жақын әлеуметтік орта қалыптастыру;
C) балада эстетикалық сезім, бейнелеу, көркем-тілдік, музыкалық шығармашылық қабілетін дамыту;
D) педагогикалық кадрлардың және мұғалім мамандығының мәртебесінің сапасын арттыру, жаңа формация оқытушысын қалыптастыру;
E) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнын анықтау.
13. Музыкалық жетекші өз іс-әрекетін... сәйкес жүзеге асырады:
A) ҚР Конституциясына;
B) жеке жоспарға;
C) педагогикалық қызметкерлер мен оларға теңестірілген тұлғалардың қызметтерінің типтік біліктілік сипаттамасына;
D) Ұйым Жарғысына;
E) ЖМББС.
14. Өзіндік білім көтеру дегеніміз:
A) педагогтың біліктілікті арттыруының тиімді формаларының бірі;
B) кәсіби құзыреттілік көрсеткіші;
C) сабақты беру сапасының критерийі;
D) қабілеттілік;
E) ғылыми-педагогикалық даму мүмкіндігі.
15. Педагогикалық технологияның өзіндік ерекшелігі:
A) диагностика
B) оқытудың көрнекі әдістерін пайдалану;
C) кәсіби құралды меңгеру;
D) эмпирикалық;
E) жүйелілік.
16. Педагогикалық технологияны енгізу принципі:
A) ұдайы қалыпқа келушілік;
B) ғылымилық;
C) кешенділік;
D) өмірмен бірлік;
E) көпшілік.
17. Шығармашылық музыкалық сабақ түрі:
A) қуыршақ спектаклін көрсету сабағы;
B) «Композиторлармен танысу» сабағы;
C) «Балет» сабағы;
D) «Аспаптармен танысу» сабағы;
E) «Нота сауаттылығымен танысу» сабағы.
18. Балалардың ішкі (психикалық) дамуы үшін материалдық және ішкі әлеуметтік жағдай жасауға бағытталған сабақ:
A) заманауи кіріктірілген сабақ;
B) технологиялық сабақ;
C) жеке сабақ;
D) дуальды сабақ
E) арнайы сабақ
19. Кәсіби өзара әрекеттің алдыңғы қатарлы бағыттарының бірі:
A) педагогтардың кәсіби тәжірибесін өзара алмасу
B) семинарларға қатысу
C) ашық іс-шаралар өткізу
D) әдістемелік материалдар шығару
E) эксперттік іс-әрекет
20. Даму портфолиосы:
A) белгілі бір уақыт аралығында мұғалім жұмысының ілгерілеуін бағалау мақсатында педагогикалық іс-әрекет барысында жинақталады;
B) мұғалімнің үздік жұмыстарының жиынтығы;
C) жұмысқа қабылдағанда сұқбат беру үшін немесе кәсіби конкурсқа қатысу үшін пайдаланады;
D) белгілі бір жобаны аяқтағаннан кейінгі мұғалім жеткен нәтижені куәландырады;
E) педагогтың кәсіби өсуіне ықпал етеді.
21. Белгілі бір басымдылық бағытқа ие бағдарламалар: әлеуметтік, танымдық, эстетикалық, экологиялық және жекелеген міндеттерді жүзеге асыруға арналған:
A) жеке;
B) дуальдық;
C) парциалдық;
D) тақырыптық;
E) жаппай.
22. Музыкалық-бос уақыттық іс-әрекеттің өзіне тән ерекшелігі:
A) ырғақтылық;
B) театрландыру;
C) поэтикалық сәт;
D) көркемдік безендіру;
E) эстетикалық талғамды дамыту;
23. Көркемдік деңгейі төмен музыкалық шығармаларды тыңдай отырып және оған деген ересектің жағымды қатынасын көре отырып (педагогтың жалпы және музыкалық мәдениетінің жеткіліксіз дамуы), бала:
A) музыка әсемдігі туралы түсініктен, музыкалық өнердің құндылық эталоны туралы бағыттан адасады;
B) отбасы жағдайында музыканы есту қабілетін дамытады;
C) қосымша білім беру ұйымдарына барады;
D) музыкадан «алшақтайды»;
E) музыкалық классиканы қабылдамайды.
24. Жоба жұмыстарының түрлерін алғаш рет жіктеген:
A) Д. Дьюи;
B) С.Т. Шацкий;
C) Э. Коллингс;
D) К. Роджерс;
E) В.К. Дьяченко.
25. Кешенділік сипаты бойынша жоба жұмыстарының түрлері:
A) моножоба, пәнаралық жоба;
B) моножоба, сыныптық жоба;
C) минижоба, қысқамерзімді жоба, апталық жоба, жылдық жоба;
D) сыныптық, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба;
E) моножоба, сыныптық жоба, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба.
26. Мұғалім сараптама жұмыстарын ұйымдастырады, сарапшы ретінде басқа тәрбиешілерді, ата-аналарды шақырады. Тәрбиеленушілер өз жұмыстарының нәтижесін баяндайды. Әңгіме жобаның қай кезеңі туралы:
A) тақырыпты анықтау;
B) жоспарлау;
C) нәтижесін ресімдеу;
D) жоба таныстырылымы;
E) зерттеу жұмыстарына қажетті ресурстарды іздестіру.
27. «5П» жобалау кезеңдерінің «дұрыс» формуласы:
A) мәселе, ізденіс, жоспарлау, өнім, таныстырылым;
B) мәселе, жоспарлау, ізденіс, өнім, таныстырылым;
C) мәселе, жоспарлау, ізденіс, таныстырылым, өнім;
D) жоспарлау, мәселе, ізденіс, өнім, таныстырылым;
E) ізденіс, мәселе, жоспарлау, өнім, таныстырылым.
28. Сандық білім беру ресурстарына не жатады:
A) көркем және оқу әдебиеттер;
B)электрондық оқулықтар, презентациялар, флипчарттар, мультимедиялық оқу құралдары;
C) графикалық файлдар;
D) интернет;
E) мультимедиа файлдар.
29. АКТ құралдарын қолдану деңгейін өсу тәртібімен қойып шығыңыз: 1- АКТ-лық сауаттылық, 2 - АКТ-дан хабары болуы, 3 – ақпараттық мәдениет, 4 - АКТ-лық құзыреттілігі.
A) 1, 2, 3, 4;
B) 2, 1, 4, 3;
C) 2, 1, 3, 4;
D) 2, 4, 1, 3;
E) 4, 3, 2,1.
30. Microsoft Power Point бағдарламасында гиперсілтеме жасау үшін қандай әрекеттерді орындау керек:
1. Берілген сілтемеге шертіп, көшуге тиісті мәтінді немесе графикалық объектіні таңдаңдар.
2. Гиперсілтеме батырмасын басамыз немесе тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, контекстілік мәзірді шақырып, Гиперсілтеме ішкі мәзірін таңдаймыз.
3. Ашылған диалог терезесінен Местом в документе деп, кезекті өту слайдын таңдаймыз.
Microsoft Power Point бағдарламасы арқылы жасау мүмкін емес
1. Берілген сілтемеге шертіп, көшуге тиісті мәтінді немесе графикалық объектіні таңдаңыз.
2. Вставка Закладка командасын таңдаңыз. Связи топтамасында Гиперссылка батырмасын басыңыз.
3 Связать с өрісінде файлом, веб-страницей пунктін таңдаңыз.
4. Гиперсілтеменің мақсатты слайдты қамтитын презентацияны белгілеңіз.
5. Закладка пунктін шертіңіз.
A) Берілген сілтемеге шертіп, көшуге тиісті мәтінді немесе графикалық объектіні таңдаңыз;
B) Вставка командасын таңдаңыз. Связи топтамасында Гиперссылка батырмасын басыңыз;
C) Связать с өрісінде файлом, веб-страницей пунктін таңдаңыз және Интернет батырмасын басыңыз;
D) Введите имя файла или Web-страницы өрісін өздерің қосылғыларың келген Web-тораптың URL-ін (мекен-жайын) енгізіңіз
Гиперсілтемені қосу үшін Настройка действий командасын қолдану.
Тест тапсырмаларының жауабы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
с |
c |
e |
b |
d |
c |
e |
a |
b |
a |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
c |
d |
e |
a |
a |
a |
a |
a |
a |
a |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
c |
b |
a |
c |
c |
a |
d |
c |
d |
b |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 14-қосымша
«Мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивті білім беруді
психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу» тақырыбындағы мектепке
дейінгі ұйым психологтарына арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивті білім беруді психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) мектепке дейінгі ұйым психологтарын оқытуға арналған.
2. Мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивті білім беруді психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу қажеттілігі мектепке дейінгі ұйымдар әрекетінің негізгі бағыттарын білім беру жүйесіндегі жаңғырту өзгерістерістеріне сәйкес қайта қорыту мен білім беру үдерісін педагогтер мен психологтар,қоғам, ата-ана және балалардың әлеуметтік тапсырыстарына жедел және үйлесімді жауап бере алатындай ұйымдастырумен байланысты.
3. Бағдарлама мектепке дейінгі ұйым психологтарын ерекше білім беруді қажет ететін, психикалық дамуында кемістігі бар балаларды түзету және көмек көрсету мақсатында оқытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивтік білім беруді психологиялық-педагогикалық қолдау арқылы балалармен жұмыс жүргізудегі мектепке дейінгі білім беру ұйымдары психологтары қызметінің ақпараттық-коммуникативті, тұлғалық-психологиялық және кәсіби құзыреттілігін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) инклюзивті және мектепке дейінгі білім беру жүйесіндегі мемлекеттік саясатты іске асыру мен ұйымдастыру жолдарын қарастыру;
2) инклюзивті білім берудің даму мүмкіндігі шектеулі (бұдан әрі ДМШ) балалардың әлеуметтенуі үшін маңыздылығын ашу;
3) мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық білім беру технологияларын пайдалану біліктілігін қалыптастыру;
4) кәсіби әрекеттерді өзіндік талдауға, өз бетімен білім алуға және өзін-өзі іске асыруға қажеттіліктерін дамыту;
5) Ақпараттық коммуникациялық технологиялық (бұдан әрі АКТ) құзыреттілігін дамыту;
6) даму мүмкіндігі шектеулі даму мүмкіндігі шектеулі балалардың педагогикалық-психологиялық ерекшеліктерін зерттеу;
7) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу жұмысында психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуде психологтардың кәсіби құзыреттіліктерін дамыту;
8) жобалау мен микро оқыту барысында заманауи тұрғысынан іске асыру біліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) мектепке дейінгі ұйымдарды дамыту бойынша нормативтік құжаттардың тұжырымдамалық негіздерін, стандартқа және үлгілік бағдарламаға сәйкес мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісін жобалаудың негіздерін; мектепке дейінгі ұйымдарда педагогтің кәсіби дамуын психологиялық-педагогикалық қолдаудың қазіргі амалдарын; өз кәсіби әрекетінде инклюзивті білім берудің жүйесінің заңдылықтары мен қағидаларын; ДМШ балаларды оқыту мен тәрбиелеу жұмысында психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің қазіргі амалдарын біледі.
2) мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру үдерісін үлгілік бағдарламаға сәйкес жобалауды; мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық технологияларды; білім сапасының критериалды көрсеткіші ретінде балалардың психикалық дамуының жоғарғы деңгейін диагностикалау; жобалау мен микро оқыту барысында қазіргі амалдарын қалыптастыруды; ДМШ балалардың педагогикалық-психологиялық зерттеу әдістерін; ДМШ балалардың педагогикалық-психологиялық мінездемесін дамуын; ДМШ балалардың педагогикалық-психологиялық талдамасын жасауды; психологиялық қызметтің негізгі функциясын және педагогикалық-психологиялық іс-әрекетті ұйымдастырудың қазіргі амалдарын қолданады.
3) мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру үдерісін ұйымдастыру сапасын бағалау және диагностиканы дамытуды мониторинглеу дағдыларын; заманауи әдістермен зерттеу жүгізу және өз әрекетін талдауды; басқарушылық және педагогикалық әрекеттерді қарқындату жағдайында қазіргі АКТ меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама келесідей 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модулде Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді); Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауы, «Мәңгілік ел» бағдарламасы; ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасы; 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру; Қазақстан Республикасында тiлдердi дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы негізінде мемлекеттік тілдің маңызы; Мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алуын реттейтін нормативті-құқықтық және заңнамалық құжаттар мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Бала-бақша ұжымында кикілжіңдік жағдаяттарды шешудің тиімді жолдары;
2) Ақыл-ойы кем балалардың психологиялық-педагогикалық мінездемесі;
3) Педагог-психологтың бүгінгі таңдағы тұлғалық және кәсіби қалыптасуы;
4) Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды психологиялық және педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Балабақшадағы психологиялық қызметтің негізгі функциялары және жұмыс бағыттары;
2) Мектепке дейінгі ұйымдарда психодиагностиканың шаралары мен әдістерін ұйымдастыру;
3) Дамуында ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларға психологиялық-педагогикалық сипаттама;
4) Психологтың әр түрлі мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс әдістемесі;
5) Педагог-психологтың әрекеті жүйесіндегі психологиялық кеңес беру;
6) Психотерапиялық тренинг сабақтары және оларды жүргізу жолдары;
7) Психокоррекциялық жұмыстың мазмұны мен әдістері;
8) Мектепке дейінгі балалардың танымдық үдерістеріндегі ауытқудың алдын-алудағы психологиялық жұмыстар;
9) Даму мүмкіндігі шектеулі балалардың жанұясымен жұмыс істеу жолдары;
10) Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға психологиялық-педагогикалық көмектің түрлері;
11) Мектепке дейінгі ұйым психологының электронды портфолиосын жасақтау жолдары.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Педагог-психологтың ақпараттық коммуникативтік технологияларды қолдану құзырлығы;
2) Дағдарыс жағдайларында психологиялық көмек беру тәсілдері;
3) Дамыту және түзету техникалары мен технологиялары білім беруді қолдаушы фактор ретінде. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар).
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Мектеп жасына дейінгі балалар агрессиясы және оны психологиялық түзету-дамыту жолдары;
2) Мектеп жасына дейінгі балалардың психофизиологиялық ерекшеліктері;
3) Ата-аналарды психологиялық сүйемелдеу;
4) Тәрбиешілердің тұлғалық өзіндік дамуын педагогикалық–психологиялық сүйемелдеуі. Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалармен жүргізілетін түзету дамыту жұмысының жоспарын жасау;
2) «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардыәлеуметтендірудің тиімді жолдары» тақырыбында шағын зерттеу жұмысын құрастыру;
3) мектепке дейінгі ұйым психологының портфолио үлгісін жасау;
4) балалардың мектептік оқуға өтуіне дайындығына сараптау жүргізу бойынша педагог-психологтың іс-әрекетін бағалау және өлшемдерін жасау;
5) «Тіл кемістігі бар баланың тілін түзетудегі ұсақ қол моторикасының маңызы» тақырыбы бойынша ұсыныстар құрастыру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) бала бақшаларда мүмкіндігі шектеулі балалармен коррекциялық-педагогикалық үдерістерді ұйымдастыру;
2) сөйлеу қабілетінде бұзылыстары бар балалармен жүргізілетін түзетушілік педагогикалық-психологиялық жұмыстар;
3) инклюзивті білім беру жағдайында интелектінде бұзылыстары бар балаларды оқыту ерекшеліктері;
4) мектеп жасына дейін балаларды психологиялық-педагогикалық бейімделуі;
5) психикалық дамуы тежелген балалардың сөйлеу тілін ертегі арқылы дамыту;
6) инклюзивті оқыту сыныбында ойын элементтері арқылы оқушылардың танымдық белсенділіктерін арттыру жолдары;
7) ақыл - ойы кем балаларды тәрбиелеу жолдары;
8) тіл кемістігі бар балалардың жанұясымен жұмыс түрлері;
9) мүмкіндігі шектеулі балалардың қоғамға бейімделу ерекшеліктері;
10) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары жағдайында инклюзивті білім беру мәселерін шешу;
11) бала-бақша тәрбиеленушілерінің ата-аналарына психологиялық кеңес беру мәселесі.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық, практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау баллдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (0, 1, 2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе толық ашылған;
2) мәселе ашылмаған;
3) мақсат дұрыс, сауатты, терең көрсетілген;
4) мақсат жеткіліксіз көрсетілген;
5) мақсаты дұрыс қойылмаған;
6) логика мен бірізділік;
7) жоспарда логика мен бірізділік жеткіліксіз;
8) жоспар мазмұнға сәйкес емес;
9) қойылған мақсатта толықтай сәйкес;
10) мақсат жеткіліксіз іске асырылған;
11) мақсат іске асырылмаған;
12) жоғары тәжірибелік маңызға ие;
13) теориялық білімі бар;
14) нәтиженің не тәжірибелік, не теориялық маңызы жоқ.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау баллы бесбалдық жүйеге төмендегідей айналдыру арқылы жүзеге асырылады:
1) «5» (Өте жақсы) бағасы 85% және одан жоғары
2) «4» (Жақсы) бағасы 75% -дан 84% дейін
3) «3» (Қанағаттанарлық) бағасы 50% дан 74% дейін
8. Ұсынылатын әдебиеттер
27. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) «Қазақстан-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. – Астана, 2014.
2) «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол». Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы.– Астана,
3) Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
5) Қазақстан Республикасының үздіксіз білім беру жүйесіндегі Тәрбие тұжырымдамасы. – Астана, 2012.
6) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары. – Астана, 2012.
7) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. - Астана,2012.
8) Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 11 шілдедегі N 343 Заңы
9) Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ұсынған «Педагог қызметкерлердің біліктілігін арттырудың оқу бағдарламалары және оқу-тақырыптық жоспарлары».- Алматы, 2013.
10) Г.К. Селевко, А.Г. Селевко Социально-воспитательные технологии.– Нар.образование 2002-225 б.
11) Конвенция о правах инвалидов. Резолюция 61/106 Генеральной Ассамблеи ООН от 13 декабря 2006 года
12) Қ. Жарықбаев. Жалпы психология, Алматы, 2000.
13) Выготский Л.С. Психология развития ребенка. – М., 2003.
14) Т.Р. Нұрмұхамбетова Психологиялық дамуында ауытқуы бар балалардың ақыл-ойының даму деңгейін диагностикалау.-Шымкент, 2009.
15) А.А. Байтұрсынова. «Арнайы педагогика: проблемалары мен даму болашағы» Алматы, 2008.
16) Инклюзивное образование: от методологической модели к практике Текст./ М.М. Семаго, Н.Я. Семаго // Вестник Московского городского педагогического университета : научный журнал/ Ред. А.И. Савенков. – 2009. № 4(14)2010. 81 – 91б.
17) Ж.И. Намазбаева., Р.А. Сулейменова. Дефектологиялық сөздік. Алматы, 2000.
18) У.Е. Нурманбетова. Мүмкіндіктері шектеулі балалар: интеллектуалды даму кемістіктері. Оқулық құрал. Қарағанды, 2003.
19) К.С. Тебенова. Дамуындағы ауытқулары бар балалар. Оқулыққұрал. Қарағанды, 2003.
20) Қ.С. Тебенова., А.Р. Рымханова. «Арнайы психология» Алматы, 2011 ж
21) Қ.Қ. Өмірбекова. Сөйлеу тілінің бұзылуын тексеру әдістері. Алматы, 2010.
22) Мектеп жасына дейінігі балаларға арналған ойындар мен жаттығулар (әдістемелік құрал «Дарын» Астана-2014ж)
23) Е.И. Изотова. Психологическая служба в образовательном учреждении. – М., 2007.
24) Р.В. Овчарова. Практическая психология образовании.- М.,2003.
25) Е.С. Романова. Графические методы в практической психологии. СПб., 2001.
26) Н.Я. Семаго., М.М. Семаго. Проблемные дети: основы диагностической и коррекционной работы психолога. – М., 2001.
«Мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивті
білім беруді психологиялық-педагогикалық
сүйемелдеу» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс диалог |
Таңдау дәрісі |
Дәріс әңгіме |
Тәжірибелік сабақтар |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
Дөңгелек үстел |
КТС |
Шағын сабақты қорғау |
Кіріс, шығыс тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауын, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасында тiлдердi дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы негізінде мемлекеттік тілдің маңызы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алуын реттейтін нормативті-құқықтық және заңнамалық құжаттар |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
|||||||
2.1 |
Бала-бақша ұжымында кикілжіңдік жағдаяттарды шешудің тиімді жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Ақыл-ойы кем балалардың психологиялық педагогикалық мінездемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3. |
Педагог-психологтың бүгінгі таңдағы тұлғалық және кәсіби қалыптасуы. |
2 |
2 |
2 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
10 |
2 |
8 |
10 |
2 |
6 |
4 |
44 |
|||||
3.1 |
Балабақшадағы психологиялық қызметтің негізгі функциялары және жұмыс бағыттары |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
3.2 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда психодиагностиканың шаралары мен әдістерін ұйымдастыру |
4 |
4 |
|||||||||||
3.3 |
Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға психологиялық-педагогикалық сипаттама |
2 |
||||||||||||
3.4 |
Психологтың әр түрлі мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Педагог-психологтың әрекеті жүйесіндегі психологиялық кеңес беру |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.6 |
Психотерапиялық тренинг сабақтары және оларды жүргізу жолдары |
4 |
4 |
|||||||||||
3.7 |
Психокоррекциялық жұмыстың мазмұны мен әдістері |
6 |
6 |
|||||||||||
3.8 |
Мектепке дейінгі балалардың танымдық үдерісіндегі ауытқудың алдын-алудағы психологиялық жұмыстар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Даму мүмкіндігі шектеулі балалардың жанұясымен жұмыс істеу жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Даму мүмкіндігі шектеулі балаларғапсихологиялық-педагогикалық көмектің түрлері |
4 |
4 |
|||||||||||
3.11 |
Мектепке дейінгі ұйым психологының электронды портфолиосын жасақтау жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
4.1 |
Педагог-психологтың ақпараттық коммуникативтік технологияларды қолдану құзырлығы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Дамыту және түзету техникалары мен технологиялары білім беруді қолдаушы фактор ретінде |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.3 |
Дағдарыс жағдайларында психологиялық көмек беру тәсілдері |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
5.1 |
Мектеп жасына дейінгі балалар агрессиясы және оны психологиялық түзету-дамыту жолдары |
|||||||||||||
5.2 |
Мектеп жасына дейінгі балалардың психофизиологиялық ерекшеліктері |
|||||||||||||
5.3 |
Ата-аналарды психологиялық сүйемелдеу |
|||||||||||||
5.4 |
Тәрбиешілердің тұлғалық өзіндік дамуын педагогикалық – психологиялық сүйемелдеуі |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
18 |
4 |
4 |
14 |
16 |
2 |
4 |
6 |
4 |
72 |
Мектепке дейінгі ұйымдарда инклюзивті
білім беруді психологиялық-педагогикалық
сүйемелдеу» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстандық жол-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауында ұсынылған ұлттық идея:
А) «Мәңгілік Ел»
В) «Қазақстан – 2050»
С) «Жалпы еңбек қоғамы»
D) «Тәуелсіз Мемлекет»
Е) «Жаңа Қазақстандық патриотизм»
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының мақсаты:
А) қазақстан Республикасы оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдай жасау
В) қосымша білім беру жүйесіндегі ұйымдар мен мектептердің материалдық-техникалық базасын бекіту
С) білім беру үдерісін оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді жасау
D) оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша шаралар жүйесін жүзеге асыру механизмдерін анықтау
Е) білім беру мазмұнын (стандарттар, оқужоспары және бағдарламалар) жаңартуды қамтамасыз ету
3. Қазақстандық білім беру жаңартуды қажет етеді, себебі:
А) жаңа әлеуметтік-экономикалық ортаға білім беру жүйесін бейімдеу қажет
В) білім беру ұйымдарын материалдық-техникалық қамтамасыз ету моральдық және физикалық тұрғыдан ескірді
С) оқудың келесі сатысына көшу кезіндегі түлектердің көрсеткіштерін анағұрлым арттыру қажет
D) экономикалық дағдарыс кезінде құлдыраған білім беру жүйесін қайта қалпына келтіру қажет
Е) кеңес одағы ыдырап, Қазақстан тәуелсіз мемлекет дәрежесіне ие болды
4. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген педагог қызметкерлердің сынып жетекшілерімен, ата-аналар қоғамымен бірлескен жұмысын ұйымдастыруда төмендегі бағыттардың қайсысы басым болып табылады:
А) педагог дәрежесі
В) білім беру жүйесін қаржыландыру
С) білім беру менеджменті
D) «e-learning» электрондық оқыту
Е) өмір бойы білім алу
5. Тұлғаның дербес-психологиялық ерекшеліктерін дамытуға бағытталаған психикалық саласына әсер ету –
А) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды психологиялық сауықтыру
В) сәбилер мен кіші жастағы балалардың абилитациясы
С) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды медициналық сауықтыру
D) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды педагогикалықсауықтыру
Е) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды бейімдеу
6. «Ақыл-ойдың кемтарлығы» түсінігі келесі жағдайды қамтиды:
А) олигофрения, деменция
В) психикалық дамудың тежелуі
С) педагогикалық қараусыздық
D) бас миының органикалық зақымдануы
Е) шизофрения
7. Туа біткен және жүре келе пайда болған ағза жүйесінің, әсіресе, жүректің кемістігі, ұзақ созылмалы аурулар салдарынан болатын психикалық дамудың тежелуі типін анықтаңыз:
А) соматогендік тип
В) конституционалдық тип
С) церебральдық-органикалық тип
D) психогендік тип
Е) гармондық инфантилизм
8. «Ақыл-ойы кемтар балалар» мен «олигофрен балалар» түсініктерін салыстырыңыз:
А) бірі екіншісінің жалғасы болып табылады
В) түрлі санатты білдіреді
С) түрлі салаларда пайдаланылады
D) ұқсас
Е) өзара бірін-бір алмастыра алатын
9. Ақпараттық коммуникативтік технологияны пайдалануға дайындық деңгейлерін өсу ретімен қойыңыз: 1-Ақпараттық коммуникативтік технология сауаттылық, 2-Ақпараттық коммуникативтік технология білгірлік, 3 Ақпараттық коммуникативтік технология –ақпараттық мәдениет, 4-Ақпараттық коммуникативтік технология -құзыреттілік
А) 2, 4, 1, 3
В) 1, 2, 3, 4
С) 2, 1, 4, 3
D) 2, 1, 3, 4
Е) 4 , 3, 2 ,1
10. Төмендегі ұстанымдардың қайсысы инклюзивті оқытуды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуге жатпайды:
А) диагностикалық ақпарат графика, сурет түрінде көрнекі ұсынылуы керек
В) ерте түзету арқылы ықпалдастыру
С) әрбір ықпалдастырылған балаға міндетті түзету көмегі арқылы ықпалдастыру
D) ықпалдастырылған оқыту үшін дәлелденген іріктеу арқылы ықпалдастыру
Е) барлық жауап дұрыс
11. Физикалық және психикалық мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың денсаулығы мен еңбекке жарамдылығы, дербестігін қалпына келтіру бойынша медициналық, психологиялық, педагогикалық, кәсіби және заңгерлік шаралар кешені қалай аталады:
А) сауықтыру
В) абилитация
С) скрининг
D) түзету
Е) бейімдеу
12. “Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы” Қазақстан Республикасының заңы қай жылы шыққан?
А) 2002 ж.
В) 2005 ж.
С) 2004 ж.
D) 2001 ж.
Е) 2003 ж.
13. Бала құқығы туралы Конвенция қай жылы қабылданды?
А) 1989;
В) 1972;
С) 1993;
D) 1975;
Е) 2003.
14. Инклюзивті білім беру дегеніміз:
А) мүмкіндігі шектеулі балалардың денісау балалармен кіріктіріліп оқытылуы
В) арнайы мекемелерде білім алуы
С) арнайы метеп-интернаттарда арнайы сынып ашылуы
D) поликлиникаларда логопедтердің қатысуы
Е) дұрыс жауабы жоқ.
15. Педагогикалық тәжірибеге алғаш болып инклюзивті білім беруді ендірген ел:
А) ұлыбритания
В) ресей
С) франция.
D) қазақстан
Е) беларуссия
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|||||
А |
А |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 15-қосымша
«Мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мазмұнын жаңарту
аясында мектепке дейінгі ұйымның дене тәрбиесі нұсқаушысының
кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы мектепке дейінгі
ұйымдардың дене тәрбиесі нұсқаушыларына арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мазмұнын жаңарту аясында мектепке дейінгі ұйымның дене тәрбиесі нұсқаушысының кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі Бағдарлама) мектепке дейінгі ұйымдардың дене тәрбиесі нұсқаушыларын оқытуға арналған.
2. Оқу бағдарламасын әзірлеудің өзектілігі біліктілікті арттыру жүйесі мен мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының дене тәрбиесі нұсқаушыларының кәсіби дамуының жағдайын жетілдіру қажеттілігінен туындайды. Дене тәрбиесі нұсқаушыларының кәсіби міндеттері баланың денсаулығын нығайтуға, салауатты өмір салтының ережелерін саналы сақтауды қалыптастыруға, бала ағзасының функционалдық мүмкіндіктерін жетілдіруге бағытталған.
3. Білім беру бағдарламасы өз кәсіби мүмкіндіктері негізінде педагогтердің дене шынықтыру-сауықтыру іс-әрекетін құру қабілеттілігі мен инновациялық іс-әрекетін дамытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты - «Денсаулық» білім беру саласын жүзеге асыру бойынша тиімді іс-әрекетті қамтамасыз ететін дене тәрбиесі нұсқаушыларының кәсіби құзыреттіліктерін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеяларының мәнін түсінуге ықпал ету;
2) мектепке дейінгі ұйымдағы педагогикалық үдерісті психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңыздылығы туралы түсінікті қалыптастыру;
3) өз денсаулығына саналы қатынасты мектеп жасына дейінгі балаларда қалыптастыруға бағытталған дене шынықтыру-сауықтыру жұмысын жобалаудың дағдыларын дамыту;
4) дене шынықтыру-сауықтыру жұмысында тиімді педагогикалық, IТ технологияларды қолдану мен таңдау бойынша кәсіби құзыреттіліктерді қалыптастыру;
5) курстан кейінгі кезеңде үздіксіз кәсіби құзыреттілігін дамытуға ынталандыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеяларының мәнін: Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің дамуының басымды бағыттарын, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың жаңартылған мазмұнын, білім беру үдерісінде баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңыздылығын біледі;
2) дене шынықтыру-сауықтыру технологияларын қолдану мен мектепке дейінгі Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (бұдан әрі - ҚР МЖМББ) стандартының білім беру салаларын интеграциялау принципын есепке алып тәрбиелеу мен білім беру үдерісін жобалауды; мектепке дейінгі ұйымдағы балалардың физикалық дамуы мен денсаулығының мониторингін; өз денсаулығына саналы қатынасты балада қалыптастыру тәсілі ретінде зерттеушілік жобаны әзірлеуді; кәсіби қызығушылықтар мен қиындықтар саласында өздігінен даму мен өз бетімен білім алу жоспарларын жобалауды қолдана алады;
3) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеяларын енгізу контекстінде дене шынықтыру-сауықтыру іс-әрекетін оқу-әдістемелік сүйемелдеуді әзірлеу; дене шынықтыру-сауықтыру жұмысында тиімді педагогикалық (оның ішінде АКТ) қолдану мен таңдау бойынша оқытудың түрлері, әдістері, құралдарының таңдалуын негіздеу; жаңа кәсіби ролді жүзеге асыру үшін қажетті кәсіби-тұлғалық құзыреттіліктерді өздігінен бағалау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты негізінде Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі білім және тәрбие беру жүйесін дамыту құру мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісінде баланы психологиялық педагогикалық сүйемелдеу;
2) мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің ерекшеліктері;
3) адамгершілік-рухани білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері;
4) «Өзін-өзі тану» пәнінің мектепке дейінгі білім беру мазмұнымен интеграциясы тақырыптары қарастырылады.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Қазақстан Республикасындағы мектепке дейінгі білім берудің жаңартылуының заманауи тенденциялары;
2) өз денсаулығына балалардың саналы қатынасын қалыптастырудың психологиялық негіздері;
3) мектепке дейінгі ұйымдардағы дене шынықтыру-сауықтыру технологиялары;
4) «Денсаулық» білім беру саласының ұйымдастырылған оқу әрекетін құрастыру;
5) мектепке дейінгі ұйымдағы балалардың физикалық дамуы мен денсаулығының мониторингі;
6) мектепке дейінгі ұйымдардағы тәрбиеленушілердің отбасының жағдайы мен өмір салтының әлеуметтік-гигиеналық скринингі;
7) мектепке дейінгі ұйымның дене тәрбиесі нұсқушысының кәсіби-тұлғалық дамуы мәселелері қарастырылады.
11. Технологиялық модульде келесі тақырыптар қарастырылады:
1) мектепке дейінгі білім беруде ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері мен ролі;
2) қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар); оқытудың жобалау әдісі;
3) мектепке дейінгі ұйымда жобалау әдісін қолдану туралы мәліметтер беріледі.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) балабақшадағы фитбол;
2) мектеп жасына дейінгі балаларда майтабан мен сколиоздың алдын-алу;
3) балабақшадағы ойындық стретчинг;
4) балабақшадағы денсаулықты сақтау технологиялары;
5) мектеп жасына дейінгі балалардың кіріктірілген ұйымдастырылған оқу әрекеті;
6) дене шынықтыру-сауықтыру жұмысындағы арт-терапия; ұлттық қимылды ойындар;
7) балабақшадағы психогимнастика тақырыптарының бірін таңдауға мүмкіндік беріледі.
Тыңдаушылардың сұраныстарына орай вариативтік модуль 2-ден 6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ (шағын шара) көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) балалардың өзекті жағдайын зерттеу үшін критериалды-диагностикалық аппаратты әзірлеу.
2) қимылды дағдылар, ұсақ моторика, мәдени-гигиеналық және т.б. дамыту саласында жұмыстың позитивтік тәжірибесін тыңдаушылармен ұсыну.
3) өздігінен даму мен өз бетімен білім алудың кәсіби жоспарын жобалау.
«Денсаулық» білім беру саласы бойынша ұйымдастырылған оқу әрекетін үлгілеу.
4) мектеп жасына дейінгі балалардың жеке білім беру маршруттарын әзірлеу.
5) В.И.Гарбузова мен Г.С.Абрамованың «Концепция психосаморегуляции» жұмысының тезистік мазмұндалуы.
6) дене тәрбиесі нұсқаушысының маңызды кәсіби-тұлғалық сапаларын өздігінен диагностикалау.
7) мектеп жасына дейінгі балалардың төзімділігінің коэффициентінің стандартты көрсеткіштерін есептеу.
8) дефиницияларды анықтау: бейімдеу, адекватты, когнитивтік үдерістер, психологиялық жағдай, тұжырымдама, адаптация, концепция, өзін-өзі психологиялық реттеу, жаңғырту.
9) отбасы түрі мен баланың психосоматикалық бейінін талдау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру үдерісін жаңарту жағдайында дене тәрбиесі нұсқаушысының кәсіби позициясының өзгеруі;
2) дене тәрбиесі нұсқаушысының құзыреттілік деңгейіне заманауи талаптар;
3) мектеп жасына дейінгі балаларды оқытудың инновациялық әдісі – жобалау;
4) мектепке дейінгі ұйымдардағы білім беру үдерісін ұйымдастырудың заманауи талаптары;
5) балабақша мен мектептің сабақтастығы;
6) мектепке дейінгі ұйымның сауықтыру іс-әрекетін оңтайландыру жолдары мен негізгі бағыттары;
7) дене шынықтыру-сауықтыру жұмысын ұйымдастырудың кешенді тәсілдемесін қолдану;
8) мектеп жасына дейінгі балалардың денсаулығының психологиялық-педагогикалық мониторингін үлгілеуі;
9) мектепке дейінгі ұйымдарда заттық-дамытушы ортаны құрудың ерекшеліктері;
10) инклюзивтік білімді жүзеге асыруға нұсқаушының дайындығы;
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
19. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критреийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
22. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
26. Шағын сабақты таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
27. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html.
4) «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» заңы// http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z970000151_.
5) «Қазақстан Республикасындағы баланың құқығы туралы» заңы// http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z020000345_.
6) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010. – 57 с.
7) ҚР МЖМББС. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты// http://rc-dd.kz
8) Балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен қамтамасыз ету жөніндегі 2010 – 2020 жылдарға арналған «Балапан» бағдарламасы// http://rc-dd.kz
9) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»// http://www.akorda.kz/ru/page/page_215750_poslanie-prezidenta-respubliki-kazakhstan-n-nazarbaeva-narodu-kazakhstana-17-yanvarya-2014-g
30. Негізгі әдебиет:
10) Богина Т.Л. Охрана здоровья детей в дошкольных учреждениях. Методическое пособие. – М.: Мозаика-Синтез, 2006. – 112 с.
11) Волошина Л.Н. Воспитание двигательной культуры дошкольников: Учебно-методическое пособие. – М.: АРКТИ, 2005. – 108 с.
12) Гарбузов В.И. Человек, жизнь, здоровье (древние и новые каноны медицины). – СПб., 1995.
13) Жайтапова А.А., Проскурин В.П., РудикГ.А Менеджмент в образовании в контексте компетентностной педагогики XXIвека: Учебное пособие. – Алматы, 2008.
14) Кларин М.В. Личностная ориентация в непрерывном образовании. –Педагогика,2006.
15) Кузнецова М.Н. Система комплексных мероприятий по оздоровлению детей в дошкольных образовательных учреждениях: Практическое пособие. – М: АРКТИ, 2002. – 64 с.
16) Методические рекомендации «Закаливание и оздоровление детей в дошкольных организациях». – Астана, 2012. – 83 с.
17) Методологические и организационные подходы к формированию здоровьесберегающей среды в системе дошкольного образования. – Кемерово: Кузбассвузиздат. – 2002. – 270с.
18) Методологические и организационные подходы к формированию здоровьесберегающей среды в системе дошкольного образования. – Кемерово: Кузбассвузиздат. – 2002. – 270с.
19) Психолого-педагогическая диагностика эффективности системы образования: мануал курсов повышения квалификации. – Караганда: Карагандинский ИПК, 2008. – 125с.
20) Пуртов И.И. Социально-гигиенический скрининг условий и образа жизни семьи. –Н.Новгород, 1992.
21) Развитие физической культуры в дошкольных организациях. Методическое пособие. –Астана, 2012. – 126 c.
22) Учитель, который работает не так (Опыт развития индивидуальности учеников и учителей в массовой школе)/Под ред. Тубельского А.Н.–М., 2009.
23) Хуторской А.В. Методика личностно-ориентированного обучения.Как обучать всех по-разному?–М.:Владос-Пресс, 2005.
24) Ясвин В.А.Экспертиза школьной образовательной среды.– М.:Сентябрь, 2000.
31. Қосымша әдебиет:
25) Валеология. Методическое пособие для обучения детей по программе предшкольной подготовки/Под ред.Нусупбекова М.И. – Алматы: Издательство: Алматыкітап, 2011. – 80 с.
26) Дик Н.Ф. Развивающие занятия по физической культуре и укреплению здоровья для дошкольников: научное издание. – Ростов н/Д: Феникс, 2005. – 251 с.
27) Коррекция нарушений психологического здоровь дошкольников и младших школьников/Под ред.Хухлаева О.В. – М.: Академия,2003.
28) Психология здоровья дошкольника/ Под ред.Никифоров Г.С. – М.: Издательство Речь,2010. – 413с.
29) Система занятий по профилактике нарушений осанки и плоскостопия у детей дошкольного возраста/ Под ред. Л.Ф.Асачевой, О.В.Горбуновой. – Москва: Детство-Пресс,2013. – 112с.
30) Физическая культура.Методическое пособие (5+)/ Байдекенова Р.К.Серия:Біз мектепке барамыз.– Алматы: Издательство: Алматыкітап,2013. – 160с.
31) Формирование здорового образа жизни у дошкольников:планирование, система работы/ Под ред. Карепова Т.Г.–М.: ИздательствоУчитель, 2010. – 170с.
32) Человек. Энциклопедия дошкольника. –М.:Ранок каскад,2010. – 32с.
«Мектепке дейінгі тәрбиелеу меноқытудың
мазмұнын жаңартуаясында мектепке дейінгі
ұйымның дене тәрбиесі нұсқаушысының
кәсіби құзыреттілігін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағатқа арналған курстың оқу- тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстыр-ылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
Инваринтты бөлім |
||||||||||||||
1 |
НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ МОДУЛЬ |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жолдауларының басымды бағыттары «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – «100 нақты қадам» |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының заңдарының негізгі қағидалары «Білім туралы», «ҚР баланың құқықтары туралы», «ҚР тiл туралы» |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МОДУЛЬ |
2 |
4 |
4 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Мектепке дейінгі ұйымның білім беру үдерісінде баланы психологиялық педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Бала дамуының жеке білім беру траекториясының әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Бала дамуының жеке білім беру траекториясын жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық педагогикалық сүйемелдеудің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
«Өзін-өзі тану» пәнінің мектепке дейінгі білім беру мазмұнымен интеграциясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
МАЗМҰНДЫҚ МОДУЛЬ |
6 |
2 |
2 |
10 |
12 |
2 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||
3.1 |
Қазақстан Республикасындағы мектепке дейінгі білім берудің жаңартылуының заманауи тенденциялары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Мектепке дейінгі ұйымда дене шынықтыру-сауықтыру жұмысын ұйымдастырудың заманауи тәсілдері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мектеп жасына дейінгі баланың денсаулығының психологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Өз денсаулығына балалардың саналы қатынасын қалыптастырудың психологиялық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Мектепке дейінгі ұйымдардағы дене шынықтыру-сауықтыру технологиялары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Дене тәрбиесі нұсқаушысының жұмысында дене шынықтыру-сауықтыру технологияларын қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Өз денсаулығына балалардың саналы қатынасын қалыптастыру тәсілі – зерттеу жобасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Зерттеу жобасының құрылымдық-мазмұндық компоненттерін үлгілеу |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
«Денсаулық» білім беру саласының ұйымдастырылған оқу әрекетін құрастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
«Денсаулық» білім беру саласының ұйымдастырылған оқу әрекетін талдау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мектепке дейінгі ұйымдағы балалардың физикалық дамуы мен денсаулығының мониторингі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Балалардың физикалық дамуының мониторингінің нәтижелерін түсіндіру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Бала денсаулығының төлқұжаты |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Мектепке дейінгі ұйымдардағы тәрбиеленушілердің отбасының жағдайы мен өмір салтының әлеуметтік-гигиеналық скринингі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Мектеп жасына дейінгі баланың портфолиосының технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Дене тәрбиесі нұсқашысының кәсіби- тұлғалық дамуы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Тыңдауышылардың функционалдық сынамасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Дене тәрбиесі нұсқаушысының өздігінен даму мен өз бетімен білім алу жоспары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.19 |
Кіру (шығу) тестілеуі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.20 |
Жобаларды қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МОДУЛЬ |
2 |
6 |
8 |
||||||||||
4.1 |
Мектепке дейінгі білім беруде ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері мен ролі |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Цифрлық білім беру ресурстары. Стандарттық бағдарламалық қамтамасыз ету құралдары арқылы мектеп жасына дейінгі балалар үшін білім беру контентін жобалау технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Педагогикалық желілік қоғамдастықтар мен білім беру порталдарымен жұмыс жасаудың негіздері. Желілік ашық білім беру ресурстары Интернет мектепке дейінгі білім беру үшін |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Оқытудың жобалау әдісі: классификация, жобалау іс-әрекетінің кезеңдері. Мектепке дейінгі ұйымда жобалау әдісін қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
Вариативтік бөлім |
||||||||||||||
5. |
ВАРИАТИВТІК МОДУЛЬ |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
5.1 |
Таңдау дәрісі: |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
5.2 |
Шеберлік сыныбы: |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы: |
14 |
2 |
2 |
2 |
16 |
26 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
72 |
«Мектепке дейінгі тәрбиелеу меноқытудың
мазмұнын жаңартуаясында мектепке дейінгі
ұйымның дене тәрбиесі нұсқаушысының
кәсіби құзыреттілігін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Дұрыс жауапты алып тастаңыз. Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 мелекетінің қатарына кіруі жөніндегі тұжырымдамасында белгіленген:
A) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың бағдарламалары халықаралық практикада қолданатын таңдаулы стандарттар мен әдіснамаларға сәйкес болады
B) 3 жасқа дейінгі балаларды ерте дамыту бағдарламалары енгізіледі
C) 2020 жылға 3 жастан 6 жасқа дейінгі балалар үшін мектепке дейінгі ұйымдарда орындардың тапшылығының проблемалары толық шешіледі
D) аз қамтылған отбасылардағы балаларды сапалы мектепке дейінгі тәрбие мен білім берумен қамту үшін мемлекеттік қаражаттандыру тетіктері енгізіледі
E) білім беру ұйымдарымен қатаң реттелген білім беру қызметтері ұсынылады
2. Дұрыс жауапты табыңыз. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында белгіленген мақсат:
A) жастарда белсенді азаматтық позицияны, әлеуметтік жауапкершілікті, отаншылдық сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық сапаларды қалыптастыру
B) таңдаулы білім беру ресурстары мен технологияларына білім беру үдерісінің барлық қатысушыларының тең қолжетімділігін қамтамамсыз ету
C) экономиканың тұрақты өсуі үшін сапалы білімнің қол жетімділігімен адами капиталды дамыту, білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру
D) мектепке дайындау үшін мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың әртүрлі бағдарламаларына балалардың тең мүмкіндіктерін, сапалы мектепке дейінгі білім берумен толық қамтамасыз ету
E) білім беру, ғылым мен өндірістің интеграциясын қамтамасыз ету, интеллектуалдық меншік пен технологиялардың өнімдерін коммерциялау үшін жағдай құру
3. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасындағы мектепке дейінгі ұйымдардың әдіскерлері мен педагогтеріне басымды болатын бағыт:
A) мектепке дейінгі ұйымдардың желісін көбейту
B) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мазмұнын жаңарту
C) балаларға түзету-педагогикалық қолдау көрсету үшін түзету және инклюзивтік білім беру кабинеттерін құру
D) оқу-әдістемелік кешендерді әзірлеу
E) балаларды мектепке дайындау үшін мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың бағдарламаларын жүзеге асырудың сапасын қамтамасыз ету
4. Дұрыс жауапты таңдаңыз. 5-6 жастағы балалар үшін МЖББС-ғы «Эксперименталды әрекетте мақсат қояды, нәтижеге жетеді» анықтамасы төмендегі..... құзыреттілігінің көрсеткіші болып табылады
A) денсаулықты сақтау
B) коммуникативті-тілдік
C) танымдық
D) шығармашылық
E) әлеуметтік
5. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Қазақстандағы білім берудің жаңыртылуы мұқтаж етеді, өйткені:
A) білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық қамтамасыз етілуі сапалы және табиғи тозды
B) оқытудың келесі деңгейне өту кезінде түлектің дайындығының көрсеткіштерін едәуір көтеру керек
C) экономикалық дағдарыс кезеңінде бұзылған білім беру жүйесін қалпына келтіру керек
D) Кеңес Одағының «күйреуі» болды, Қазақстан тәуелсіз мемлекет мәртебесін алды
E) жаңа әлеуметтік-экономикалық ортаға білім беру жүйесін бейімдеу қажет
6. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Білім берудің гуманисттік парадигмасындағы қатынас түрлері:
A) стимул-реакция
B) субъект-объект
C) субъект-субъект
D) педагог-бала
E) педагог-бала-ата-ана
7. Педагогикалық іс-әрекеттің гуманитарлық тәсілдемесіне сәйкес келмейтін тезисті таңдаңыз:
A) білім алу – адаммен өз бейнесіне, қайталанбайтын дербестікке, шығармашылықтың бастамасына иеленуі
B) жеке өздігінен білім алу мақсаттарына жету кезінде өз бетімен білім алудың тұтас үдерісінің қалыптасуына бағытталу
C) білім беру – білім алушыларды озық біліммен құралдандыру, әрекеттің тәсілдерін көрсету, қолдануды жаттықтандыру
D) адамды білімдендіру – мәдениеттің субъектісі болуға көмектесу, өмір шығармашылығына үйрету
E) білім беру адамның өздігінен қалыптасуы мен қалыптасуының ажырамас және ішкі уәждік үдерісі болып табылады
8. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Ғылым мен этикалық білім берудің синтезінің идеясы философия дәстүрлеріне барып тіреледі:
A) көне
B) шығыс
C) Батыс Европа
D) заманауи
E) ескі дәуір
9. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Адамгершілік-рухани тәрбиелеу жүйесі ұйғарады:
A) адамгершілік сананы қалыптастыру үрдісін
B) адамгешілік негіздер бойынша білімді беру үрдісін
C) адамгершілік принциптер жүйесімен танысу
D) адамгершілік қасиеттер мен моралдік сапаларды қалыптастыру
E) жалпы адамзаттық құндылықтарға тарту
10. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының анықтамасы келесі тұжырымдамалық үлгіге сәйкес:
A) медициналық
B) биоәлеуметтік
C) құндылықты-әлеуметтік
D) психологиялық
E) әлеуметтік
11. Дене сапаларының дамуының көрсеткіштерінің динамикасы бойынша бағаланады (керегін таңдаңыз):
A) күш, төзімділік, икемділік, жылдамдылық
B) икемділік, ептілік пен күш
C) өрмелеп шығу, еңбектеу мен икемділік
D) төзімділік, күш, жылдамдық
E) өрмелеп шығу, еңбектеу, икемділік, күш, төзімділік
12. Өз денсаулығына жасампаз позициясының балада қалыптасуының маңызды алғы шарты - салауатты өмір сүру салтының болуы деп табылады және ол келесі жаста қалыптасады:
A) 3 жастан бастап
B) 4-7 жаста
C) 5 жастан бастап
D) 5-7 жаста
E) 9 жаста
13. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының денсаулық анықтамасы:
A) денсаулық – бұл ағзаның ұйымдастырылуының барлық деңгейіндегі оның қалыпты жұмысы
B) денсаулық – бұл ағза мен оның қызметінің қоршаған ортамен динамикалық тепе-теңдігі
C) денсаулық – бұл адамның жағдайы, оған тән сырқаттар мен дене кемшіліктерінің жоқтығы ғана емес, сонымен катар толық физикалық, ішкі сезім мен әлеуметтік амандық
D) денсаулық – бұл сырқаттың, дерттіліктің, аурудың жоқтығы
E) денсаулық – бұл негізгі әлеуметтік қызметтерді толық орындау қабілеттілігі
14. Сымбаттың бұзылуының алдын-алу.... жүзеге асырылады:
A) шапшаң жаттығулармен
B) күш жаттығуларымен
C) икемділік жаттығуларымен
D) төзімділік жаттығуларымен
E) ептілік жаттығуларымен
15. Дұрыс жауапты таңдаңыз. Денсаулық анықтамасы жалпы қабылданған болып табылатын халықаралық ұйым:
A) Дүниежүзілік денсаулық сақтау комитеті
B) Дүниежүзілік салуатты өмір салтының ұйымы
C) Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы
D) Дүниежүзілік ЮНЕСКО ұйымы
E) Дүниежүзілік «Ана мен бала» ұйымы
16. Сымбатты қалыпты деп санауға болады, егерде Сіз қабырғаның жанында тұрып оған... жанасасыз:
A) желкемен, құйрықпен, өкшемен
B) жауырынмен, құйрықпен, өкшемен
C) желкемен, арқамен, өкшемен
D) желкемен, жауырынмен, құйрықпен, табанмен
E) арқамен, құйрықпен, өкшемен
17. Дұрыс жауапты таңдаңыз. «Баланың денсаулық төлқұжатымен» шешілетін педагогикалық міндеттер:
A) баланың жоғары уәжін қолдау, оның белсенділігі мен дербестігін ынталандыру, оқыту мен өздігінен оқу мүмкіндіктерін кеңейту
B) мектеп жасына дейінгі балалармен дене тәрбиесі-сауықтыру іс-әрекет қортындыларын жинақтау
C) бала денсаулығы жағдайының динамикасын бақылау, мектепке дейінгі ұйымдағы дене шынықтыру-сауықтыру жұмысының сапасын анықтау
D) баланың жетістіктері, табыстылығы мен тырысуын құжаттау
E) мектеп жасына дейінгі баланың дене сапаларының өсуі
18. Анаэробты тәртіпте өткізілетін дене шынықтыру сабақтарының мектеп жасына дейінгі балаға неге жарамайтынының себебін таңдаңыздар:
A) ағзаның қуатпен қамтылуы толық оттексіз жолға түседі және үлкен оттегілік қауіп туындайды
B) физикалық сапаның әртүрлі деңгейі, барлық бала бірдей мықты емес
C) балаларда физикалық жаттығуларды орындау кезінде оттегіліктің берешегі пайда болады, бұл жарамайды
D) ағза ауаның оттегісін белсенді сіңіреді
Е) ағза оттегіні белсенді жұмсайды
19. Физикалық жағдайды сипаттайтын функционалдық дайындықтың көрсеткіштеріне... жатады:
A) салмақ пен бой
B) артериалдық қысым мен жүрек соғысының жиілігі
C) тыныс алудағы іркіліс пен төс қуысының шеңбері
D) күш, төзімділік, жылдамдық
E) өкпенің өмірлік сиымдылығының өсуі
20. Мектепке дейінгі ұйымдағы дене шынықтыру-сауықтыру жұмысының мәні................ (жауаптың артық вариантын алып тыстаңыз):
A) балалар туралы ақпаратты мерзімді жинау мен жалпылауда, іс-әрекетке сәйкес түзетуді өткізу мен педагогикалық қорытындыларды тұжырымдау мен денсаулық жағдайы мен оның даму динамикасын бақылау
B) денсаулық пен білім деңгейін айқындау, инновациялық бағдарламалардың оларға әсерін анықтау
C) көрсеткіштердің динамикасын үздіксіз бақылауын қамтамасыз ету
D) білім беру жүйесін басқару бойынша ғылыми негізделген шешімдерді қабылдау
E) мектепке дейінгі ұйымның іс-әрекеті туралы ақпаратты жинауды ұйымдастыру, сақтау
21. Кестеде балалардың физикалық сапаларын бағалау әдістері мен балалардың физикалық сапалары топтастырылған. Қатені тауып, артықты алып тыстаңыз:
Балалардың физикалық сапалары |
Балалардың физикалық сапаларын бағалау әдістері |
1. Жылдамдық |
1) дистанцияға жылдамдықпен жүгіру бойынша бағаланады |
2. Ептілік |
2) 10 метрлік дистанцияға тіке және қайықша тәсілімен жүгірудің уақытының айырмашылығы бойынша бағаланады |
3. Икемділік |
3) тізені бүкпей негізгі тік тұрудан денені еңкейту деңгейі бойынша өлшенеді |
4. Шыдамдылық |
4) екі қолмен бастың артынан тәсілімен 1 кг салмақтағы толықтырылған допты алысқа лақтыру көрсеткіші бойынша бағаланады |
5. Қолдың буынының күші |
5) үздіксіз жүгіру бойынша бағаланады |
Артықты алып тыстау жауаптары:
A) 1 – 1)
B) 2 – 2)
C) 3 – 3)
D) 4 – 4)
E) 5 – 5)
22. Кестеде жүрек соғысының жиілігінің көрсеткіштері мен негізгі жаттықтыру тәртібі топтастырылған. Жіберілген қатені тауып артығын алып тастаңыз
Жаттықтыру тәртібі |
Жүрек соғысының жиілігі |
1. Аэробты |
1) 3-4 жаста минутына 130-140 соғыс |
2. Аэробты-анаэробты |
2) минутына 150-160 соғыс |
3. Анаэробты |
3) минутына 160-170 жоғары соғыс |
4. Аэробты |
4) 5-6 жаста минутына 140-150 соғыс |
5. Аэробты-анаэробты |
5) минутына 180-190 соғыс |
Артықты алып тастау жауаптары:
A)1 – 1
B)2 – 2
C)3 – 3
D)4 – 4
E)5 – 5
23. Формуланы қолданып, Пинье (ПИ) индексін санаңыздар, егер бойы – 104 см, салмағы (кг) – 15 кг, кеуде көлемі (см) – 50 см болса индекс келесіге сәйкес:
A) 39
B) 20
C) 139
D) 10
E) 30
24. Кешенділік сипаты бойынша жоба жұмыстарының түрлері:
A) моножоба, пәнаралық жоба
B) моножоба, сыныптық жоба
C) минижоба, қысқамерзімді жоба, апталық жоба, жылдық жоба
D) сыныптық, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
E) моножоба, сыныптық жоба, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
25. Тәрбиеші сараптама жұмыстарын ұйымдастырады, сарапшы ретінде тәрбиешілер мен ата-аналарды шақырады. Балалар өз жұмыстарының нәтижесін көрсетеді. Бұл жобаның қай кезеңі туралы:
A) тақырыпты анықтау
B) жоспарлау
C) нәтижесін ресімдеу
D) жоба таныстырылымы
26. зерттеу жұмыстарына қажетті ресурстарды іздестіру«5П» жобалау кезеңдерінің «дұрыс» формуласы:
A) мәселе, ізденіс, жоспарлау, өнім, таныстырылым
B) мәселе, жоспарлау, ізденіс, өнім, таныстырылым
C) мәселе, жоспарлау, ізденіс, таныстырылым, өнім
D) жоспарлау, мәселе, ізденіс, өнім, таныстырылым
E) ізденіс, мәселе, жоспарлау, өнім, таныстырылым
27. Д.Дьюидің пікірінше, жоба жұмысында көтерілетін мәселе болуы керек:
A) мемлекет үшін өзекті және маңызды
B) пән үшін өзекті және маңызды
C) бала үшін маңызды және таныс
D) тәрбиеші үшін өзекті және таныс
E) балабақша әкімшілігі үшін маңызды
28. АКТ мүмкіндіктерін мектепке дейінгі ұйымдарда қолданудың негізгі мақсаты:
A) баланы компьютермен жұмыс жасауға үйрету
B) интернетмен жұмыс жасау дағдысын дамыту
C) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мүмкіндіктін қолдану дағдыларын дамыту
D) балада АКТ құзыреттілігін дамыту
E) компьютерлік ойындар бағдарламалармен жұмыс жасау дағдысын дамыту
29. Сандық білімдік ресурстар:
A) көркем және оқу әдебиеттер
B) электрондық оқулықтар, презентациялар, флипчарттар, C) мультимедиялық оқу құралдары
D) графикалық файлдар
E) Интернет, мультимедиа файлдар
30. ЮНЕСКО ақпараттық қоғамдастықтың білім беру қағидалары:
A) «Барлығы үшін білім беру», «өмір бойы оқып үйрену», «АКТ-ны қолдану»
B) «Барлығы үшін білім беру», «өмір бойы оқып үйрену», «қашықтықтан оқыту технологиялары»
C) «Өмір бойы оқып үйрену», «қашықтықтан оқыту технологиялары», «АКТ-ны қолдану»
D) «Барлығы үшін білім беру», «өмір бойы оқып үйрену», «E-Learning электрондық оқытудың негізгі рөлі»
E) «Өмір бойы оқып үйрену», «E-Learning электрондық оқытудың негізгі рөлі», «АКТ-ны қолдану»
Тест тапсырмаларының жауабы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
e |
c |
e |
c |
e |
c |
c |
a |
e |
c |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
d |
e |
c |
c |
c |
d |
c |
a |
d |
d |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
e |
e |
a |
a |
d |
b |
c |
с |
b |
d |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 16-қосымша
Мектеп директорларына арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Білім берудегі жаңа философиялық
тұжырымдамалық ойлар негізінде мектептегі педагогикалық жүйені
басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім берудің жаңа философиясы тұжырымдамалық идеялары негізінде мектептегі педагогикалық жүйені басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) жалпы білім беретін мектеп директорларын оқытуға арналған.
2. Осы бағдарлама бойынша басшылардың біліктілігін арттыру педагогикалық жүйені басқарудағы стратегиялық жүйені жаңалауға, оқыту мен оқу тиімді басқару және көшбасшылық жүзеге асыратын, сондай-ақ мемлекеттің, қоғамның, әлеуметтік серіктестер мен еңбек нарығы қажеттіліктерін қамтамасыз ететін менеджерлер даярлауға бағытталатын болады.
3. Бағдарлама практикалық-бағдарланған бағыт арқылы тыңдаушыларға білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеялары негізінде мектепті басқарудың мақсаты, мазмұны, оқыту әдістері мен түрлері және моделін жаңғыртуға бағытталған білім беру үдерісін басқарудың, оны ұйымдастыру, бақылау мен жоспарлаудың құзыреттілік амалының жаңаша басқарушылық ой-пікірін дамыта отырып өзекті қызығушылығын ескереді.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім берудегі жаңа философиялық тұжырымдама идеялары негізінде педагогикалық жүйені басқарудағы мектеп директорларының кәсіби-басқарушылық құзіреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру мазмұнын жаңғырту жағдайында оқытудың жаңа түрлерін, әдістері мен құралдарын кіріктіру арқылы білім беру үдерісін басқару саласындағы білім мен дағдыларын кеңейту;
2) командада тиімді жұмысты ұйымдастыру мақсатында педагогикалық ұжым мүшелерінің мотивациясын іске асыру бойынша дағдыларын қалыптастыру;
3) стратегиялық және тактикалық жоспарлау, АКТ-стратегиялар, көшбасшылық негізінде басқарушылық шешім қабылдаудың тиімді үлгісін қалыптастыру;
4) басқару, ұйымдастыру, жобалау-зерттеу, әкімшілік-шаруашылық және инновациялық қызметін іске асыру үшін көшбасшы-жетекшінің білімі мен дағдыларын жетілдіру;
5) білім беру үдерісін, оқушылар мен педагогикалық мамандардың рейтингтік мониторингін іске асыру арқылы білім кеңістігін бақылау жүйесін тиімді құру бойынша дағды қалыптастыру;
6) PISA, TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулерде оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру бойынша білімдерін кеңейту;
оқушылардың білім жетістігін критериалды бағалау бойынша білім мен дағдыны қалыптастыру;
7) оқушылардың біліміндегі жетістіктерін критериалдық бағалауды қолдану бойынша білім мен дағды қалыптастыру;
8) белсенді оқыту әдістері мен Lesson Study тәжірибеcін зерттеу және кіріктірілген CLIL пәндік-тілдік оқыту әдістемесін зерттеу тәжірибесінің әдістемесі бойынша дағды қалыптастыру;
9) Ерекше білім беру қажеттілігі бар балалар үшін оқыту үдерісін ұйымдастыру амалдарын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) орта білім берудің жаңа ҚР МЖМБС тұжырымдамалық негіздерін, көшбасшы-жетекші қызметінің мазмұнын; стратегиялық және тактикалық жоспарлаудың басқарушылық негізін; оқушылардың білім жетістігін критериалды бағалауды; мектептегі зерттеушілік тәжірибелерді; білім беру үдерісінде ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды оқытудың жаңаша амалдарын; тілдерді кіріктіре оқыту мен CLIL пәндерінің әдістемесін; білім беру үрдісін басқарудың заманауи тәсілдерін; мектепті басқарудағы АКТ-стратегияларын; қазіргі заманғы мектепті басқарудағы Web-сервистік технологияларын; бірыңғай ақпараттық-білім беру ортасындағы мектепішілік бақылауды; оқушылардың оқу жетістіктерін қалыптастырушы және ішкі жиынтық бағалаудың журналы, модерациясы мен портфолиосын біледі.
2) тиімді басқару үшін медиа ресурстарды қолдануды; стратегиялық және тактикалық жоспарлауды өз бетінше іске асыруды; команда құру үшін коллаборативті орта құруды жасай алады; оқушылардың білім жетістігін критериалды бағалауды қолдануды; басқару мен оқыту, жоспарлау үшін АКТ-стратегияларын; деректермен жұмыс істеу кезінде сыни ойлауды; тиімді басқару үшін қазіргі заманғы мектептің медиа ресурстарын басқаруды; ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға білім беру мен тәрбиелеудің нақты мәселелері бойынша проблемалар қою және шешімдер қабылдауды қолданады.
3) сабақ жоспарының құрылымын, электрондық портфолио, ақпаратты қараудың базалық дағдыларын; стратегиялық және тактикалық жоспарлау дағдыларын; тиімді басқару және көшбасшылық дағдыларын; сабақ фрагменттерінен шағынсабақ беруді жоспарлау дағдыларын; Е-Learning, Smart-Learning, M-Learning мобилді оқыту және оқу үдерісін басқару әдістерін; білім беру үдерісінің заңдылықтары мен ұстанымдары және оларды кәсіби қызметіне пайдалану туралы білім жүйесі; оң нәтижелерге қол жеткізудің таңдалған түрлері, үлгілері, жолдары негізінде жоспарлау мен басқару нәтижесін болжау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауының басым бағыттары «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Білім беру ұйымдарының және педагогикалық қызметкерлердің қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттар, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңы, Қазақстан Республикасының 2015-2020 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламасының басым бағыттары, Қазақстан Республикасының 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен ланкестікке қарсы әрекет мәселелері бойынша мемлекеттік бағдарламасы мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) басқарудың тиімділігін арттыру үшін қазіргі заманғы мектеп басшысының медиа құзыреттілігін дамыту;
2) білім берудегі жаңа философиялық тұжырымдама идеялары негізінде оқу үдерісін басқарудың қазіргі заманғы тәсілдер;
3) мектептің даму жоспарын жасау мен іске асыру барысында басқарушылық шешім қабылдаудың тәжірибесі;
4) бірыңғай ақпараттық-білім беру ортасындағы бақылау.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру мазмұнын жаңғырту шеңберінде әлеуметтік құрылымның түрленуінің психологиялық-педагогикалық аспектілері;
2) басқару қызметінің психологиялық-педагогикалық негіздері.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) орта білімнің жаңа ҚР МЖМБС тұжырымдамалық негізі;
2) көшбасшылық және басқару;
3) көшбасшылықтың тұжырымдамалық негізі;
4) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы стратегиялық және тактикалық жоспарлаудың сипаты мен функциясы;
5) мақсаттары мен оларға қол жеткізу жолдарын дамыту үшін SWOT-талдау және Smart-мақсаттар техникасының көмегімен жасалған мектептің стратегиялық моделі;
6) оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау тәсілдері, критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері;
7) мақсаттары, ұстанымдары және бағалау түрлері;
8) критериалды бағалаудағы оқушылардың журналы, модерациясы мен портфолиосы;
9) мектептегі зерттеушілік тәжірибесі;
10) Lesson Study – бастамашыл мұғалімдер тобының сабақтардағы циклдерді зерттеу тәсілі, Lesson Study өткізу арқылы жоспарлау;
11) оқыту, бақылау және талдау үшін оқытудың жаңа педагогикалық әдістерін пайдалану, PISA, TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулер арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру;
12) ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды білім беру үдерісіне қамтудағы жеке тұлғаға бағытталған амалдар;
13) пәндік-тілдік интеграцияланған CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі;
14) CLIL сабақтарын жоспарлауда әсер ететін негізгі құрамдар мен факторлары.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Қазақстан Республикасының орта білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік жаңа стандарты бойынша оқу бағдарламасын жоспарлау;
2) жоспарлау түрлері: ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді;
3) сабақ жоспарының құрылымы: мақсатын айқындау, саралау, пәнаралық байланыс, белсенді оқыту әдістері, рефлексия, бағалау стратегиялары мен пайдаланылған ресурстары;
4) E-Learning, Smart-Learning, М-Learning – ұтқыр оқыту әдістері мен оқыту үрдісін басқару;
5) қашықтықтан оқыту әдістемесі, қашықтықтан оқыту контенттерінің жаңа формалары (скринкаст, подкаст, вебинар);
6) ХХІ ғасырдың білім қоғамдастығы арқылы мектеп басшысының кәсіби және ақпараттық құзыреттілігін қалыптастыру;
7) қазіргі заманғы мектепті басқарудағы веб-сервистік технологиялар;
8) электрондық портфолио – көшбасшыны қалыптастырушы бағалау құрамдасының бірі;
9) мектеп басшысының кәсіби құзыреттілігін анықтау.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) дивергентті ойлау – шығармашылық қабілеттерін дамыту шарты ретінде;
2) басшының сындарлы ойлау дағдыларын жетілдіру;
3) сапаны басқарудың мониторингтік қызметін технологияландыру; білім беру ұйымының қаржылық-экономикалық қызметін басқару;
4) білім беру ұйымдарының еңбекті қорғау және әкімшілік-шаруашылық қызметін нормативтік-құқықтық қамтамасыз ету;
5) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептерді басқару ерекшеліктері;
6) инклюзивті білім берудегі құзіреттілік амалы;
7) инновациялық менеджмент – білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту аясында басқару сапасын арттыру негізі ретінде;
8) білім берудің жаңа философиясы тұжырымдамалық идеялары негізінде басқару сапасын жетілдірудің жаңа бағыттары;
9) нәтижеге бағдарланған мектепте стратегиялық жоспарлау және басқару;
10) мектеп қызметін автоматтандыру және басқаруда қазіргі заманғы АКТ, медиа ресурстарды пайдалану;
11) басшының кәсіби-педагогикалық этикасы – заманауи мектептегі тәрбие мақсаттарын жүзеге асыру шарты ретінде.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Қазақстанда орта білім берудің стратегиялық дамуын айқындайтын құжаттардың аннотациялық тізімін дайындау;
2) «Оқу орындары мен білім беру қызметкерлерінің қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттар» бөлімі туралы ақпарат көздерінен аннотацияланған тізім дайындау;
3) қазіргі заманғы құқықтық базаның жағдайында өз кәсіби жұмысындағы қиындықтарды талдау;
4) электрондық оқыту www.e.edu.kz жүйесінде білім беру ұйымдарының қызметін реттейтін интернет-ресурстармен өзіндік жұмысы;
5) білім беру үдерісіне қатысушылардың құқықтарының бұзуылуларына тән мысалдарды талдау (тыңдаушылардың мысалдары ұсынылады);
6) білім беру мазмұнын жаңғырту аясындағы басшының кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру қызметі бойынша жобалық іс-шаралар әзірлеу;
7) мини-кейс: «Өмір бойы білім алу»;
8) мини-кейс «Бірыңғай ақпараттық білім беру ортасындағы мектепішілік бақылау»;
9) орта білім туралы ҚР МЖМБС бойынша ақпарат көздерінен аннотацияланған тізім дайындау;
10) «Көшбасшылық және басқару» жобасын әзірлеу;
11) мини-зерттеу «Мобильді оқыту жағдайында оқу процесін ұйымдастыру үшін қойылатын заманауи талаптар»;
12) мини-кейс «Мектептің стратегиялық моделі»;
13) тыңдаушылардың оқушыларды критериалды бағалау портфолиосын жасауы;
14) рефлексия күнделігі (күн сайын);
15) Google+Hangouts жүйесінде қашықтықтан білім беру технологияларын қолдану бойынша ұсыныстар нұсқасын әзірлеу;
16) жоба жасау «Заманауи мектепті басқарудағы Web-сервистік технологиялар»;
17) Google+ҚАУЫМДАСТЫҚ сервисінде педагогтардың желілік қауымдастығының моделін жасау.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру жүйесін басқару;
2) білім берудің жаңа философиясы тұжырымдамалық идеялары негізінде оқытудың жаңа түрлерін, әдістерін және оқыту құралдарын пайдалану;
3) инновациялық менеджмент – білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту аясында басқару сапасын арттыру негізі ретінде;
4) білім берудің жаңа философиясы тұжырымдамалық идеялары негізінде басқару сапасын жетілдірудің жаңа бағыттары;
5) нәтижеге бағдарланған мектепті стратегиялық жоспарлау және басқару.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың ««Нұрлы жол - болашаққа жол» Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл;
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана, 2010 жыл;
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтыруларымен);
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 -2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012 жыл;
6) ҚР 2020 жылға дейінгі дамудың стратегиялық жоспарлары, ҚР Президентінің 01.02 2010жылғы № 922 бұйрығымен бекітілген;
7) «Ақпараттық Қазақстан - 2020» мемлекеттік бағдарламасы (8 қаңтар 2013ж. № 464);
8) Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 Қаулысы;
9) Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2015 жылғы 25 сәуір № 327, Астана, Үкімет Үйі;
10) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, 16.11.2009 жыл;
11) Барлық білім беру мекемелерінде оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейтудің типтік кешенді жоспары, (29.06.2012 жылғы № 873);
12) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы (06.01.2011 жылғы өзгерістерімен);
13) Қазақстан Республикасында АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзіреттілігін қалыптастыру бойынша бейімделген стандарт, Алматы, 2008 ж.;
14) Қазақстанда АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша модульдік оқу бағдарламалары, Алматы, 2008;
15) Қазақстанда АКТ-ны пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша әдістемелік нұсқаулық, Алматы, 2008;
16) Көптілді әлемдегі білім беру. Тағайындау құжаттары - ЮНЕСКО. 2003;
17) «Жаңартылған білім мазмұнын пилоттық енгізу туралы» №159 бұйрық. Астана, 2015;
18) Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау ережесі – Астана, 2015;
19) Караев Ж.А. Қазақстан Республикасы мектептерінің тәжірибесіне критериалды бағалау жүйесін енгізу мәселелері // Международный журнал экспериментального образования. – 2014. – № 5 – 58-62 б.;
20) Колесникова И.А. Основы андрагогики/ – М.: Академия, 2003;
21) Гиляревский Р.С. Информационный менеджмент: управление информацией, знанием, технологией. - СПб.: Профессия, 2009. – 304 с.;
22) Жайтапова А.А., Рудик Г.А.. Педагогика 21 века на пороге школы. Алматы, 2009;
23) Исламгулова С. К. Управление как компонент педагогической системы общеобразовательной средней школ, - Алматы, 2006;
24) Коджаспирова Г.М. Педагогика / 2008. 256 с.;
25) Симонов Ю. Ф., Бормотов В. В. Информационный менеджмент. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2006. - 250 с.;
26) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайында педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру әдістемесі. – Алматы, 2012;
27) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру қызметкерлерінің біліктілігін арттыру жүйесінде педагогтардың АКТ-құзырлылығын анықтау мониторингісі. – Алматы, 2012;
28) Загашев И. О., Заир-Бек С. И. Критическое мышление: технология развития. — СПб: Альянс-Дельта, 2003. — 284 с.;
29) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. – Алматы, 2010.
30) Мендигалиева Г.К. Управление качеством развития профессиональной компетентности руководителей МКШ на основе мониторинга. – Материалы республиканской конференции. – Алматы, 2010.
31) Тен А.С. и др., Smart обучение в повышении квалификации педагогов. – г.Алматы, 2014. – 112 с.
32) Тен А.С., Практикум по информационным технологиям.–Алматы, 2014. – 200 с.
33) Тен А.С., Рахметова Г.С. Основы информационных технологий: оборудование и программное обеспечение персонального компьютера.– Алматы, 2011. – 264 с.
34) Тен А.С. Системы оценивания знаний: инструктивно-методические рекомендации для учителей естественно-математического цикла. – Алматы, 2011. – 120 с.
35) Тен А.С. Проектно-ориентированное обучение с использованием ИКТ. Методическое пособие. – Алматы, 2008. – 55 с.
36) Тен А.С. Планирование и управление проектами с применением ИКТ. Методическое пособие. – Алматы, 2009. – 150 с.
37) Department for Children, Schools and Families. (2008). Improving practice and progression through lesson study: a handbook for head teachers, leading teachers and subject leaders [Усовершенствование практики и достижение прогресса посредством Lesson Study: руководство для старших преподавателей, учителей-лидеров и учителей предметников]. London: DCSF. 2008.;
38) Лалетина, Т.А. Интегрированный подход и использование предметно-языковой интеграции при обучении иностранному языку. [Эл. ресурс: http://conf.sfukras.ru/uploads/3_Laletina%20T%5B1%5D.A.pdf;
«Білім берудің жаңа философиясы
тұжырымдамалық идеялары негізінде
мектептегі педагогикалық жүйені
басқару» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
72-сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ р/р |
Мазмұны |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдауы бойынша дәріс |
КТС |
Іскерлік ойын |
Тренинг (белсенді оқыту стратегиясы) |
Семинар |
Практикалық жұмыс |
Шеберлік сыныбы |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Басқарушылық шараларды қоғау |
Кііріс, шығыс диагностикасы |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
І |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» «Нұрлы жол - болашаққа жол» Жолдауының басым бағыттары. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Білім беру ұйымдарының және педагог қызметкерлердің қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттар. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
ҚР 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша мемлекеттік бағдарламасы. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы Заң. ҚР 2015-2020 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламаның іс-қимылдарының басым бағыттары |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
12 |
2 |
2 |
2 |
18 |
|||||||||
2.1. |
Басқарудың тиімділігін арттыру үшін қазіргі заманғы мектеп басшысының медиақұзіреттілігін дамыту. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2 |
Білім берудегі жаңа философиялық тұжырымдама идеялары негізінде оқу үдерісін басқарудың қазіргі заманғы амалдары. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.3 |
Мектептің даму жоспарын жасау мен іске асыру барысында басқарушылық шешім қабылдау тәжірибесі. |
6 |
6 |
||||||||||||
2.4 |
Бірыңғай ақпараттық білім беру ортасындағы мектепішілік бақылау |
6 |
6 |
||||||||||||
2.5 |
Шағыноқыту: «Білім беру мазмұнын жаңарту аясында мектептің даму бағдарламасының жобасы» |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.1 |
Білім беру мазмұнын жаңғырту шеңберінде әлеуметтік құрылым түрленуінің психологиялық-педагогикалық аспектілері. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
Басқару қызметінің психологиялық-педагогикалық негіздері. |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
10 |
6 |
12 |
4 |
32 |
|||||||||
4.1 |
Қазақстан Республикасының орта білім беру туралы жаңа жалпыға міндетті Мемлекттік стандартының тұжырымдамалық негізі. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.2 |
Көшбасшылық және басқару. Көшбасшылықтың тұжырымдамалық негізі. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы стратегиялық және тактикалық жоспарлаудың сипаты мен функциясы. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.4 |
Мақсаттары мен оларға қол жеткізу жолдарын дамыту үшін SWOT-талдау және Smart-мақсаттар техникасының көмегімен жасалған мектептің стратегиялық моделі |
4 |
4 |
||||||||||||
4.5 |
Шағынсабақ: «Көшбасшының стратегиялық және тактикалық жобасы» |
2 |
2 |
||||||||||||
4.6 |
Оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау тәсілдері. Критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері: мақсаттары, ұстанымдары және бағалау түрлері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.7 |
Критериалды бағалауда оқушылардың журналы, модерациясы мен портфолиосы. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.8 |
Мектептегі зерттеушілік тәжірибесі. Lesson Study – бастамашыл мұғалімдер тобының сабақтардағы циклдерді зерттеу тәсілі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.9 |
Lesson Study өткізу арқылы жоспарлау, оқыту, бақылау және талдау үшін оқытудың жаңа педагогикалық әдістерін пайдалану. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.10 |
PISA, TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулер арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.11 |
Ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды оқу процесіне қамтудағы жеке тұлғаға бағытталған амалдар. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.12 |
Пәндік-тілдік интеграцияланған CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.13 |
Шағыноқыту: «Коллаборативтік ортадағы CLIL интеграцияланған оқыту» |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Технологиялық модуль |
4 |
8 |
2 |
2 |
16 |
|||||||||
5.1 |
Қазақстан Республикасының орта білім берудің жалпыға міндетті жаңа Мемлекттік стандарты бойынша оқу бағдарламасын жоспарлау. Жоспарлау түрлері: ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Сабақ жоспарының құрылымы: мақсатын айқындау, саралау, пәнаралық байланыс, белсенді оқыту әдістері, рефлексия, бағалау стратегиялары мен пайдаланылған ресурстары. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.3 |
Шағыноқыту: «Сабақты қысқа мерзімді жоспарлау» |
2 |
2 |
||||||||||||
5.4 |
21 ғасырдың білім қоғамдастығы арқылы мектеп басшысының кәсіби және ақпараттық құзіреттілігін қалыптастыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.5 |
Қазіргі заманғы мектепті басқарудағы веб-сервистік технологиялар. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.6 |
Электрондық портфолио - көшбасшыны қалыптастырушы бағалау құрамдасының бірі. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.7 |
E-Learning, Smart-Learning, М-Learning – ұтқыр оқыту әдістері мен оқыту үрдісін басқару |
2 |
2 |
||||||||||||
5.8 |
Мектеп басшысының кәсіби құзіреттілігін анықтау (кіріс, шығыс тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
6. Вариативтік бөлім |
|||||||||||||||
6.1 |
Басшының сыни тұрғыдан ойлаудағдыларын жетілдіру. |
4 |
4 |
||||||||||||
6.2 |
Сапаны басқарудың мониторингтік қызметін технологияландыру |
||||||||||||||
6.3 |
Білім беру ұйымының қаржылық-экономикалық қызметін басқару |
||||||||||||||
6.4 |
Білім беру ұйымдарының еңбекті қорғау және әкімшілік-шаруашылық қызметін нормативтік-құқықтық қамтамасыз ету. |
||||||||||||||
6.5 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептерді басқару ерекшеліктері. |
||||||||||||||
6.6 |
Инновациялық менеджмент – білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту аясында басқару сапасын арттыру негізі ретінде |
||||||||||||||
Барлығы: |
4 |
4 |
12 |
18 |
10 |
22 |
8 |
2 |
80 |
«Білім берудің жаңа философиясы
тұжырымдамалық идеялары негізінде
мектептегі педагогикалық жүйені
басқару» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы мен ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «100 нақты қадам» Ұлт жоспарындағы негізгі қадамдарды анықтау (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру;
B) тиімді менеджер дайындау;
C) оқытуға басқару мен көшбасшылықты ендіру;
D) материалдық-техникалық базаны нығайту.
2. 2011-2016 жылдарға арналған функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың ұлттық іс-қимыл жоспары мынадай негізгі құзіреттілігін анықтайды (дұрыс емесін анықтаңыз)
A) іс-әрекеттік;
B) басқарушылық;
C) ақпараттық;
D) әлеуметтік.
3. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру кезеңдері.
A) 2013 - 2017 жылдар;
B) 2013-2015, 2015-2017 жылдар;
C) 2013 – 2020 жылдар;
D) 2014-2017 жылдар.
4. Сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылық дегеніміз не?
A) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында қарастырылған іс-әрекет;
B) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған іс-әрекет;
C) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе сыбайлас жемқорлық үшін жағдай туғызатын, тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылыққа әкеетін іс-әрекет;
D) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе азаматтық және қылмыстық жауапкершілікке әкелетін сыбайлас жемқорлық үшін жағдай жасау.
5. Жалпы орта білім берудің базалық мазмұнының құрылымы мен құрамына, оқушылардың дайындық деңгейлеріне және оқу жүктемесінің жоғары шекті көлеміне қойылатын талаптар мен нормалар жүйесінің құжаты
А) мемлекеттік білім стандарты;
В) білім беру бағдарламасы;
С) білім министрлігінің бұйрығы;
D) тарификация.
6. ҚР Президенті Н. Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауының негізі идеясы:
A) жаңа саясаты мен ұлттық мүдделерін ілгерілету, дамыту;
B) жоғары дамыған инфрақұрылымды құру;
C) білім беру саласында әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту;
D) өңірлік және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
7. Тактика – бұл
A) ұзақмерзімді стратегия;
B) қысқамерзімді стратегия;
C) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 3-4 жылдан соң көрінеді;
D) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 1-2 жылдан соң көрінеді.
8. Менеджмент – бұл... ғылым
A) нарықтық қатынасты зерттейтін;
B) нарық құрылымын зерттейтін;
C) интеллектуалдық, қаржылық, шикізат және материалдық ресурстарды басқару заңдылықтарын зерттейтін;
D) денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру амалын зерттейтін.
9. Менеджменттің негізгі атқаратын қызметі:
A) өндіріс барысын бақылау;
B) шешім қабылдауды әдістемелік қамтамасыз ету;
C) жоспарлау;
D) бұйрық пен өкімдер шығару болып табылады.
10. Басқарудың негізгі атқаратын қызметі:
A) жоспарлау, бақылау;
B) жоспарлау, ұйымдастыру, ынталандыру, бақылау;
C) ұйымдастыру, ынталандыру;
D) ұйымдастыру, ынталандыру, бақылау болып табылады.
11. «Көшбасшы» ретіндегі басқарушының қандай негізгі ерекшеліктері болуы тиіс?
A) олқылықтар орнын анықтай алу және түзету шараларынқабылдау;
B) жеке қақтығыстарды шеше алу;
C) көпшіл болу;
D) адамдармен араласа білу, әр адамның әлеуетін тану және оларды осы әлеуетті толық пайдалануға қызықтыру.
12. Басқарудың ахуалдық тәсіліндегі адамның өзгермелі аспектілері қандай?
A) барлық аталғандар;
B) жеке адамдар тәртібі, топтағы адамдар тәртіптері;
C) басшы тәртібінің мінездемесі, көшбасшы рөліндегі менеджерліктің болуы;
D) менеджердің жеке адамдар мен топқа ықпалы.
13. Басқару тәжірибесі қашан пайда болды?
A) өнеркәсіп индустрияландыруға байланысты XX ғасырда;
B) Ф. Тейлордың басқару мектебін ашуына байланысты;
C) Адамдардың ұйымдасқан тобы құрылуынан бастап, мысалы, тайпалар;
D) Жүйелілік амал туындағаннан бастап.
14. Басқарудың ахуалдық тәсіліндегі адамның өзгермелі аспектілері қандай?
A) барлық аталғандар;
B) менеджердің жеке адамдар мен топқа ықпалы;
C) басшы тәртібінің мінездемесі, көшбасшы рөліндегі менеджерліктің болуы;
D) жеке адамдар тәртібі, топтағы адамдар тәртіптері.
15. Менеджменттің негізгі атқаратын қызметі:
A) жоспарлау, бақылау;
B) жоспарлау, ұйымдастыру, ынталандыру, бақылау;
C) ұйымдастыру, мотивация;
D) ұйымдастыру, мотивация, бақылау.
16. Стратегиялық жоспарлау – бұл:
A) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған кеңістікке байланысты қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру;
B) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған уақытқа (өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
C) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған, кеңістікке (орындаушылар) және уақытқа (өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
D) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру.
17. PISA халықаралық зерттеу бағдарламасына қандай пәндер енгізілген?
A) оқу және мәтінді түсіну;
B) жаратылыстану (математика);
C) математика;
D) оқу және мәтінді түсіну, жаратылыстанужәне математика.
18. Анықтама қандай терминге сәйкес келеді: «Оқушылардың оқуды және өмірлік жағдайларды шешу кезінде білім, білік, дағдылар мен қызметтің әмбебап әдістерін меңгеру деңгейін анықтайтын білім беру нәтижесі»?
A) құзырлылық;
B) құзыреттілік;
C) қызмет;
D) әлеуметтендіру.
19. Жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім стандарты бастауыш білім мазмұнында базалық құндылық ретінде анықтайды: (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
B) қолжетімділік;
C) ынтымақтастық;
D) өмір бойы білім алу.
20. Жаңартылған білім мазмұнында орта білімнің жаңа ҚР ЖМББС оқу бағдарламасы бойынша жоспарлаудың қай түрі қолданылады?
A) ұзақмерзімді;
B) қысқамерзімді;
C) орта мерзімді;
D) ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді
21. Жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім стандарты бастауыш білім мазмұнында базалық құндылық ретінде анықтайды: (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
B) қолжетімділік;
C) ынтымақтастық;
D) өмір бойы білім алу.
22. CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі дегеніміз не?
A) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік кіріктірілген оқыту;
B) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын кіріктірілген оқыту;
C) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту;
D) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту.
23. Критериалды бағалау – бұл
A) оқушылардың жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
B) білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
C) білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген үрдіс;
D) оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
24. Қоғамның ақпараттық мәдениеті болжайды:
A) заманауи бағдарламалық өнімдерді білу;
B) ақпаратпен жұмыс жасай білу және оны компьютер көмегімен алу, өңдеу, жіберу, сақтау үшін қолдану;
C) шетел тілін білу және оны өз қызметіне қолдану;
D) ақпараттық технологияларды білу.
25. Қашықтықтан оқыту арқылы Internet желісінің көмегін қолдануға болады...
A) мүмкіндігі шектелген адам;
B) тек шетел адамы;
C) тек жоғары білімі бар адам;
D) Internet желісіне қолжетімді кез келген адам.
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
А |
A |
C |
A |
B |
B |
C |
C |
B |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
D |
A |
C |
A |
B |
C |
D |
A |
B |
D |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
B |
A |
B |
B |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 17-қосымша
Мектеп директорларына арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Білім мазмұнын жаңарту
жағдайында орта білім беру ұйымдарының педагогикалық
менеджменті» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім мазмұнын жаңарту жағдайында орта білім беру ұйымдарының педагогикалық менеджменті» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектеп директорларын оқытуға арналған.
2. Білім беру ұйымдарындағы жобалау үдерісін басқарудың мәні білім беру сапасын басқару саласындағы мектеп директорының кәсіби құзыреттілігін дамыту жағдайы ретінде білім беру жүйесін модернизациялауға, педагогикалық менеджментті жетілдіруге байланысты жүріп жатқан заманауи мектептер қызметінің негізгі бағыттарын қайта қарау болып табылады.
3. Білім беру бағдарламасы педагогикалық менеджменттің ерекшеліктері мен заңдылықтары жөніндегі қажетті білім көлемімен мектеп директорларын оқытуға, стратегиялық жобалаудың кәсіби дағдыларын дамытуға, педагогикалық ұжымда тиімді тұлғааралық және кәсіби коммуникацияларды ұйымдастыруға бағытталған, кәсіптік білім мен біліктілікті кешенді жаңартуды, қалыптасқан таптаурынды жеңуді, білім беруді басқару тәжірибесінде алған білімдерін жүйелі қолдану біліктерін меңгеруді қарастырады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты педагогикалық менеджмент әдіснамасы қисыны тұрғысында басқару қызметін жүзеге асырудағы мектеп директорларының кәсіби құзіретттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) «Педагогикалық менеджмент» түсінігінің мәнісін анықтау, менеджмент ұстанымындағы басқаруды ұйымдастыру бойынша білімдерін жүйелеу және тереңдету;
2) ұжымды біріктіруді және жаңаруға бағыттау, дамыту, табыстылықты қамтамасыз етуге ықпал жасайтын басқарудың моделі ретіндегі педагогикалық менеджменттің тәжірибелік маңыздылығын және қажеттілігін пайымдау;
3) талдау, өзін-өзі талдау дағдыларын, басқару шешімдерінің ғылыми негіздемелерін жасау тәсілдерін меңгеру;
мектептің ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді даму бағдарламасын әзірлеудегі кәсіби құзіреттіліктерін дамыту;
4) білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестаттауды ұйымдастырудағы өзгерістерді түсіну, білім берудің сапасын бағалаудың критерийлерімен танысу;
5) сапа менеджменті жүйесі негізінде білім беру ұйымдарындағы инновацияларды басқару біліктерін игеру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам, баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III (2015. 24.11. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен), ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарын;
оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру механизмдері мен жолдарын;
білім берудің мазмұнын жаңартудың негізгі бағыттарын; білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогикалық менеджмент;
негізіндегі мектепті басқарудың ұстанымдары мен негіз болатын идеяларды; білім сапасын басқару аясында кәсіби құзіреттілікті дамытудың тетігі ретіндегі өзін-өзі басқаруды ұйымдастырудың теориялық негіздерін; қолданыстағы нормативтік-құқықтық құжаттардың мазмұнын, білім беру ұйымдарының қызметін реттейтін, білім сапасын мемлекеттік бақылау процедураларын, енгізілген өзгерістердің мәнісін біледі;
2) педагогикалық менеджмент ұстанымдары бойынша мектепті басқарудың функционалдық негізі ретінде педагогикалық талдау жасау; мектепті басқару тәжірибесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (ары қарай – АКТ) пайдалану;
мектептегі инновациялық үдерістердің тиімділігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар жүйесін жасау, оның ішінде-инновациялық даму бағдарламасы, күтілген нәтижелерді бағалау критерийлерін дайындау;
критерийалдық тұрғы қисынындағы білім беру сапасын ішкі бағалаудың жүйесін жасау;
жалпы мақсаттар мен міндеттерге жетуде педагогикалық ұжымның біріккен әрекетін ұйымдастыру;
бағалаудың заманауи технологияларын пайдалану арқылы мектептің қызметіндегі өзін-өзі бағалауды іске асыруды қолдана алады;
3) білім мазмұнын жаңарту жағдайында мектептің білімдендіру әрекетін тактикалық жоспарлау мен стратегиялық тәсілдерін;
педагогикалық менеджмент ұстанымдары бойынша мектепішілік бақылауды ұйымдастырудың амалдарын және әдістерін; білім беру ұйымдарының ішкі және сыртқы әрекетінің жағдайына талдау жасау әдістемесін, даму әлеуетін, бар мәселелерді анықтау;
басқару шешімдерін қабылдау тәсілдерін;
рефлексивтік әрекеттің негіздерін, өзіндік бақылау мен өзіндік менеджментті;
корпоративтік білімдендіру әдіснамасы негізінде педагогикалық кадрлардың мектепішілік біліктілігін арттыру дағдыларын ұйымдастыруды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1)нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін қосымша басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модульде: Қазақстан Республикасының Президентінің жолдаулары «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», 2011–2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық бағыттары; оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асырудың тетіктері мен жолдары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. Білім беру ұйымдары мен мектептің педагогикалық қызметкерілерінің әрекетін реттейтін нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттар; білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестаттаудағы жаңа тұрғылар.
9. Басқарушылық және психологиялық-педгогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім мазмұнын жаңарту жағдайында білімдендірудің сапасын басқару;
2) білім берудің жаңа парадигмасы аспектісіндегі басқарудың әдістері мен стильдерінің сипаттамасы;
3) басқару әрекетінің мәдениеті мен мектепішілік басқаруды жетілдірудің факторы ретіндегі педагогикалық менеджмент;
4) мектеп басшысының психологиялық-педагогикалық тұлғалық және кәсіби өсуінің негіздері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) педагогикалық менеджмент: мәнісі, спецификасы, іске асыру ұстанымдары;
2) білімдендіру үдерісін басқару жүйесіне менеджментің тиімділігін бағалаудың критерийлері мен параметрлерін енгізу;
3) басшының уақытын ұйымдастыру және Тайм-менеджмент ережелері қисынында оны пайдаланудың тиімділігін арттыру;
4) менеджмент жүйесінде дамыта басқару. Өзгерістерді жоспарлау және әрекеттің нәтижелеріне талдау жасау технологиясы;
5) басқарудың сапасын арттыру ресурсы ретіндегі ашық баяндама;
6) білімдендіру үдерісін ұйымдастырудағы жаңа тұрғылар және білім беру мазмұнын жаңарту контексінде білімдендіру ұйымдарының инновациялық дамуын басқару;
7) корпоративтік білімдендіру ұстанымдары арқылы мектепішілік біліктілікті арттыру жүйесін қалыптастырудың әдіснамалық негіздері;
8) мектептің өзін-өзі аттестациялауы-педагогикалық ұжымның кемелділігі мен қызметінің тиімділігі туралы объективті қорытындылар жасау көрсеткіші.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) басқарушылық шешім білім сапасын басқару құралы ретінде: менеджмент теориясы қисынындағы әзірлеме технологиясы;
2) мектептің әрекетін жоспарлаудың ғылыми-әдістемелік негіздері: ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлау;
3) білім сапасын басқарудың тиімділігін арттырудағы АКТ технологиялары, Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар).
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) жобалау – зерттеушілік әрекет мектеп басшысының кәсіби құзіреттілігін арттыру факторы ретінде;
2) әлем елдерінің білім беру жүйесіндегі сапаны бағалау мен бақылау тетіктері (Канада (Онтарио), Чили, Финляндия);
3) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау бойынша мектептердің халықаралық зерттеулерге қатысуға дайындық кезеңінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту;
4) оқу материалының меңгерілу сапасын объективті бағалау үшін бақылау-өлшемдік материалдарды құрастырудың технологиялық тұрғылары;
5) оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту кезіндегі Б.Блум таксономиясы оқытудың табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде;
6) критерийлер мен дескрипторлар негізінде мектептің әрекетін аттестациялау кезіндегі бағалаудың жаңа тұрғылары;
7) Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-10 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) мектепті дамыту бағдарламасы бойынша инновациялық жобаның негізгі мазмұнын әзірлеу;
2) мектептің жұмыс тәжірибесіне педагогикалық менеджментті енгізу бойынша іс-қимылдар бағдарламасын жасау (жол картасы);
3) білімдендіру үдерісінің сапасын бағалау критерийлерін, сапа менеджментін қамтамасыз ету бойынша іс-қимылдар жоспарын жасау;
4) мектепішілік аудитті ұйымдастыру моделін жасау;
5) мектептің инновациялық әрекетінің тиімділігін бағалау мен бақылаудың көрсеткіштерін және критерийлерін жасау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектепті басқарудағы инновациялық менеджментті жобалау;
2) оқыту сапасының менеджменті;
4) мектепішілік аудиттің моделі;
5) мектептің инновациялық әрекетінің тиімділігін бағалау мен бақылаудың көрсеткіштерін және критерийлерін жобалау.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) тапсырма орындауда «Білім мазмұнын жаңарту жағдайында орта білім беру ұйымдарының педагогикалық менеджменті» курсының теориялық білімдерін пайдалану;
2) материалдың түрін жасауға сәйкес дағдыларды меңгеру;
3) жасалған материалдың мазмұны мен құрылым қисыны бойынша көрсете алу білігі;
4) жасалған материалдың тәжірибелік маңыздылығы, білім беру ұйымдарының жұмыс тәжірибесіне басылымдау мүмкіндігі;
5) материалдың белгілі түріне қойылатын талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе: жоба мәселесі ашылмаған; мәселе фрагментті ашылған; мәселе ашылған, автор тақырып бойынша білімінің таяздығын көрсетті, мәселе толық ашылған, автор тақырыпты терең білетіндігін көрсетті;
2) мақсатты тұжырымдау: мақсат тұжырымдалмаған; мақсат тұжырымдалған, бірақ оған жету жоспары жоқ; мақсат тұжырымдалған, негізделген, оған жетудің сұлбалық жоспары берілген, мақсат тұжырымдалған, нақты негізделген, оған жетудің нақты жоспары берілген;
3) жоспарлау: жоспар қызмет мазмұнын бейнелемейді; жоспар үстіртін сипатта; жоспарлау логикасы мен бірізділігі жеткіліксіз; жоспарлау логикалы, бірізді, қызмет мазмұнын толық бейнелейді;
4) нәтижелерді бағалау: жобалық өнім жоқ; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа сәйкес емес (яғни қойылған мақсатқа); жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес келмейді; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес (қойылған мақсатқа сай);
5) алынған нәтижелердің мәні: нәтиженің практикалық мәні жоқ; алынған нәтиженің тек теориялық мәні бар; нәтиженің тек жартылай ғана практикалық мәні бар; нәтиженің практикалық мәні зор және пайдалануға ұсынуға болады.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13-15 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50-74%).
26. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
27. Курс тыңдаушылары шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі):
1) 0 - балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
28. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) білімдендіру үдерісі жағдайы сапасының барлық көрсеткіштері берілген;
2) объективті баға алудың критерийлері және дескрипторлары анықталған;
3) алынған нәтижелер негізінде қорытындыны кешенді бағалаудың әдістемесі жасалған;
4) білімдендіру үдерісі жағдайын жасау аспектісінде мектептің даму бағдарламасы бөлігіне сипаттама берілген;
5) жылдар бойынша білімдендіру үдерісі жағдайының сапасына жетудің мақсаттық индикаторлары анықталған.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» Астана, 2015 ж.
3) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
5) Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы. Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу ҚР МЖМББС (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген).
6) 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асырудың тетіктері мен жолдары.
7) Баймолдаев Т.М., Безруков В.И., Носкова Н.А., Соловова Н.А. Педагогический менеджмент и управление развитием образования». Алматы-Самара, 2007, – 466 с.
8) Болотов В., Вальдман И. Оценка качества образования // Управление школой. Июль-август 2013. С. 27.
10) Загвоздкин В.К. Методологические аспекты систем управления качеством в школах // Международный опыт управления школой. Январь 2014 г., С. 33.
11) Загвоздкин В.К. Реформы школьной системы и оценка качества школ в Финляндии//Брошюра. М. 2011, – 64 с.
12) Муршед М., Чинезе Ч, Барбер М. Как лучшие системы школьного образования продолжают совершенствоваться // Вопросы образования. №№ 1-2. 2011 год. С. 7-25.
13) Мынбаева А.К. Современные образовательные концепции. Алматы, 2012, – 220 с.
14) Нежнов П.Г., Карданова Е.Ю., Эльконин Б.Д. Оценка результатов школьного образования: структурный подход// Вопросы образования. №№ 1. 2011 год. С. 27-42.
15) Бахмутский А.Е. Мониторинг школьного образования: проблемы и решения. – СПб: КАРО, 2007
16) Лизинский В.М. Ресурсный подход в управлении развитием школы. – М.: Центр «Педагогический поиск», 2006.
17) Милеева С.В., «Программа опытно-экспериментальной деятельности по проблеме «Мониторинг качества образовательного процесса», научно-практический журнал «Управление современной школой. Завуч». № 6, 2012 год, С. 41
18) Рыбина О.В. Мониторинг эффективности образовательного процесса как ресурс управления образовательным учреждением// «Управление современной школой. Завуч».№ 7. 2012 год, С. 19-26.
19) Кучер С.Н. Как организовать внутренний мониторинг качества образования в ОУ// Практика административной работы в школе.№ 5. 2011. С. 5-15.
20) Аванесов В.С. Теория и практика педагогических измерений// Материалы публикации в открытых источниках и Интернете. ЦТ и МКО УГТУ-УПК. 2005. С. 98.
21) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М., Кабдолданова Б.А. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. Алматы. 2010 г.
«Білім мазмұнын жаңарту жағдайында
орта білім беру ұйымдарының
педагогикалық менеджменті»
тақырыбындағы мектеп директорларына
арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік-сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев Жолдауы аясында білім беруді дамытудағы. «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», 2011 – 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асырудың тетіктері мен жолдары. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестаттаудағы жаңа тұрғылар. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Басқарушылық және психологиялық-педгогикалық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында білімдендірудің сапасын басқару. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Білім берудің жаңа парадигмасы аспектісіндегі басқарудың әдістері мен стильдерінің сипаттамасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Басқару әрекетінің мәдениеті мен мектепшілік басқаруды жетілдірудің факторы ретіндегі педагогикалық менеджмент. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Мектеп басшысының психологиялық-педагогикалық тұлғалық және кәсіби өсуінің негіздері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
6 |
22 |
6 |
4 |
2 |
40 |
|||||||
3.1 |
Педагогикалық менеджмент: мәнісі, спецификасы, іске асыру ұстанымдары. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Білімдендіру үдерісін басқару жүйесіне менеджментің тиімділігін бағалаудың критерилері мен параметрлерін енгізу. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Басшының уақытын ұйымдастыру және Тайм-менеджмент ережелері қисынында оны пайдаланудың тиімділігін арттыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Менеджмент жүйесінде дамыта басқару. Өзгерістерді жоспарлау және әрекеттің нәтижелеріне талдау жасау технологиясы. |
6 |
6 |
|||||||||||
3.5 |
Басқарудың сапасын арттыру ресурсы ретіндегі ашық баяндама. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Білімдендіру үдерісін ұйымдастырудағы жаңа тұрғылар және білім беру мазмұнын жаңарту контексінде білімдендіру ұйымдарының инновациялық дамуын басқару. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.7 |
Корпоративтік білімдендіру ұстанымдары арқылы мектепшілік біліктілікті арттыру жүйесін қалыптастырудың әдіснамалық негіздері. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Мектептің өзін-өзі аттестациялауы-педагогикалық ұжымның кемелділігі мен қызметінің тиімділігі туралы объективті қорытындылар жасау көрсеткіші. |
6 |
6 |
|||||||||||
3.9 |
Мектептің даму бағдарламасы фрагменттерін панорамаларық қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
Курс тыңдаушыларының қалыптасқан кәсіби құзіреттілігін анықтау (қорытынды тестілеу). |
2 |
2 |
||||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
10 |
4 |
14 |
||||||||||
4.1 |
Басқарушылық шешім білім сапасын басқару құралы ретінде: менеджмент теориясы қисынындағы әзірлеме технологиясы. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Мектептің әрекетін жоспарлаудың ғылыми-әдістемелік негіздері: ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлау. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Білім сапасын басқарудың тиімділігін арттырудағы АКТ технологиялары. |
6 |
6 |
|||||||||||
5. |
Вариативтіқ модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
5.1 |
Жобалау-зерттеушілік әрекет мектеп басшысының кәсіби құзіреттілігін арттыру факторы ретінде. Әлем елдерінің білім беру жүйесіндегі сапаны бағалау мен бақылау тетіктері (Канада (Онтарио), Чили, Финляндия). |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
18 |
10 |
34 |
6 |
6 |
4 |
2 |
80 |
«Білім мазмұнын жаңарту жағдайында
орта білім беру ұйымдарының
педагогикалық менеджменті»
тақырыбындағы мектеп директорларына
арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Аталған көрсеткіштер қатарынан ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж. арналған Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудың 1-кезеңінде республиканың білім беру жүйесінің күшті позициялары деп белгіленгенін анықтаңыз:
А) білімдендіру статистикасы халықаралық стандартпен сәйкес іске асырылды;
В) білім беру менеджменті жүзеге асырылды;
С) мектептер жоғары кәсіби мамандармен қамтамасыз етілді;
D) білім беру жүйесін дамытудың басымдығы мен бағыттары, стратегиялары анықталды және аталды
2. Құжаттың атауы және оның мақсатты бағыттарының сәйкестігін анықтаңыз:
1) ҚР 2012-2020 ж. арналған білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасы |
а) Білім беру аясындағы қоғамдық қатынастарды реттеу |
2) 2012-2016ж.арналған оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша іс-қимылдардың Ұлттық жоспары |
в) Сапалы білім алуды кепілдейтін нормалар мен талаптарды белгілеу |
3) 2012 ж. Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты |
с) Білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру |
4) ҚР «Білім туралы» Заңы |
д) Білімдендіру қызметінің сапасын арттыру, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту |
А) 1-в, 2-д, 3-с, 4-а;
В) 1-с, 2-д, 3-в, 4-а;
С) 1-с, 2-д, 3-а, 4-в;
D) 1-а, 2-в, 4-д, 3-с.
3. 2012-2016 ж. арналған оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша іс-қимылдардың Ұлттық жоспары анықтамасы бойынша функционалдық сауаттылық, ол...:
А) 15 жасар жасөспірімдердің адам әрекетінің түрлі аясында өмірлік мәселелерді шешу үшін білім, білігі мен дағдыларын пайдалану қабілеті;
В) кәсіби жолын таңдай білуі, өмір бойы оқуға дайындығы;
С) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық әрекетке белсенді қатысу қабілеті;
D) тұлғаның әлеуметтік бағдарлану тәсілі, білім беру мен көп кырлы адами әрекетті біріктіретін байланыс.
4. 2012 жылғы ЖМББМ стандарты белгілеген оқушылардың дайындық деңгейі (оқу нәтижелері) арасындағы сәйкестікті және олардың құрамдасын анықтаңыз:
Дайындық деңгейлері (2012жылғы ҚРЖМББМ стандарты) |
Құрамдас деңгейлері |
тұлғалық |
а) базалық мазмұнді білу |
жүйелі-әрекеттілік |
в) өздігінен білімденуге талпыну |
пәндік |
с) қарым-қатынас мәдениеті |
д) АКТ меңгеру |
|
е) жүйелі білімді меңгеру |
|
ж) жобалау білігі |
А) 1-в,с; 2-д,е,ж; 3- а;
В) 1-ж,с; 2-в, д, е; 3-а;
С) 1-в,с; 2-д,е; 3 –а, ж;
D) 1-в,с; 2-ж,д; 3-а,е.
5. Білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестациялаудың қортындысы бойынша өкілетті органдардың аттестациялық комиссияларының шешім қабылдау мерзімі:
А) бес жұмыс күнінен артық емес;
В) алты жұмыс күнінен артық емес;
С) жеті жұмыс күнінен артық емес;
D) он жұмыс күнінен артық емес.
6. Менеджмент ұстанымдарында басқару мынаны болжайды, ол.(жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) бақылаудан бас тарту;
В) тек қана әрекеттің нәтижелерін әдістемелік көмек көрсете отырып тексеру;
С) нәтижелерді тексеру, қажет болған жағдайда әрекеттің үдерісін тексеру;
D) педагогтердің өзін-өзі бақылауға ұмтылысын ынталандыру.
7. Артығын алып тастау. Басшының толерантты тұлға екенін сипаттайтын ерекшелік қатарына жататын:
А) ұжым ішіндегі горизонтальды байланыстарды қамтамасыз етуі;
В) өз позициясын қорғай білуі;
С) педагогке жеке дара қатысын жасай білуі;
D) сезімталдығы мен тыңдай білуі.
8. Педагогтің тұлғалық кәсіби өсуі мынадай жағдайда басталады:
А) ішкі қайшылықтың туындауы;
В) әкімшілік тарапынан сәйкес талаптарды қою;
С) білім беру жүйесі үшін өзекті міндеттерді шешудегі өзінің мүмкіндіктері және әлеуетін түйсіну;
D) материалдық ынталандыру.
9. Суретте басқару моделі көрсетілген. Менеджмент позициясынан алғанда қандай критерий ең оптимальді модель екенін көрсетіңіз:
А) «басқарушы» және «басқарылушы» жүйелердің кері байланысы;
В) «басқарушы» жүйе тарапынан жетекшілік нұсқаулар;
С) қойылған міндеттердің бірізді іс-қимылдары, талдауға дейінгі алынған ақпарат және басқарушылық шешімдер қабылдау;
D) қойылған міндеттердің іс-қимылдар жүйесі, алынған ақпараттар, басқарушылық шешімдер мен одан кейінгі әрекеттерді талдау.
10. Өзіндік менеджментің негізгі мақсаты-бұл:
А) жұмыстағы жоғары нәтижелер үшін өзінің мүмкіндіктерін пайдалану;
В) өз әрекетінің сапасын арттыру үшін мүмкіндіктерін барынша пайдалану;
С) ұжым әрекетін тиімді ұйымдастыру үшін өзінің мүмкіндіктерін пайдалану;
D) материалдық мадақтау алу үшін өзінің мүмкіндіктерін пайдалану.
11. «Басқару» және «менеджмент» деген екі түсінікті салғастыру (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) бірінші түсінік екіншіден кеңірек;
В) екінші түсінік біріншіден кеңірек;
С) олар біртекті, олар бір ұғымды білдіреді;
D) менеджмент-басқарудың әдісі.
12. Артығын алып тастау. Менеджментті төмендегідей сипаттауға болады:
А) ұжым өзінің күш-қуатын бағыттау арқылы мақсатқа жетудің үдерісі;
В) қарым-қатынас тәсілдері, басқарудың әкімшілік дағдылары;
С) басқару әрекеті, оның негізгі мақсаты-қойылған міндеттерге жету;
D) орталығында-адам болатын басқарудың спецификалық түрі.
13. Артығын алып тастау. Педагогикалық менеджменттің мәні келесі жағдайларды ескеруді қамтиды:
А) басқарушылық әрекеттің негізгі мақсаттары сапасындағы ұжымның үздіксіз дамуын мойындау;
В) басқарудағы орталықталықтандыру мен децентрализацияның үнемі үйлестірілуі қамтамасыз етіледі;
С) басқарудағы централизация мен децентрализацияның нақты жағдаяттың ерекшелігіне байланысты икемді үйлесімділігі қамтамасыз етіледі;
D) ұжым ішіндегі горизонтальды байланыстар қамтамасыз етіледі.
14. Басшы менеджмент теориясына сәйкес міндеттерді орындауда басымдылық шешім қабылдағанда келесі критерийлерге бағдарланады (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) міндеттің маңыздылығы;
В) орындалудың шұғылдығы;
С) жұмыстың көлемі;
D) міндет қоюшы адресат.
15. Артығын алып тастау. Менеджмент теориясына сәйкес білім беру ұйымы қызметінің табыстылық көзі бола алады:
А) жағдаяттар мен мәселелерді үнемі талдау;
В) сынды даму мотиві ретінде пайдалану;
С) мақсаттардың болуы;
D) мақсатқа қол жеткізуде ұжымның күш-қуатын біріктіру.
16. Тайм-менеджментке сәйкес басшының жұмыс күні жоспарын құрғанда ескеру қажет (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) неғұрлым күрделі жұмыстарды күннің екінші жартысына қалдыру керек;
В) жұмыс күнін неғұрлым күрделі жұмысты орындаудан бастау керек;
С) мәселелердің шешілуін келіп түсу ретімен іске асыру керек;
D) күтілмеген жұмыстар үшін күн сайын 20-30% үнемделген уақыт қалдыру керек.
17. Артығын алып тастау. Тайм-менеджменттің негізгі құрамдастары болып:
А) уақытты жоспарлау;
В) істердегі басымдықтарды анықтау;
С) ағымдағы істерді дәйекті орындау;
D) бағыныштылардың міндеттерін ширату.
18) Корпоративтік мәдениет – бұл:
А) педагогикалық ұжымда қалыптасқан құндылықтар, мүдделер және идеялар;
В) педагогикалық ұжымның талпынысы, құндылықтар, ұстанымдар, дәстүрлер, жүйе;
С) тәртіп пен құндылықтар нормасының жиынтығы;
D) ұжымдағы адамдардың ықпалдастығы және іс-қимыл тәсілдерін анықтайтын ұстанымдар, мінез-құлық нормалары және құндылықтардың жиынтығы.
19. Басшының педагогтердің корпоративтік мәдениетін қалыптастыруға бағытталған іс-қимылдарын көрсетіңіз:
А) түзетулер, талқылау, міндеттерін ширату;
В) түзету, талқылау, бақылау;
С) түзету, талқылау, бағалау;
D)түзету, талқылау, мадақтау.
20. Инновациалық менеджмент, бұл...:
А) білім беру мекемесінің алдында тұрған міндеттер мен мақсаттарды жүзеге асыру үшін жағдай жасау;
В) кез келген мекеменің қызмет нәтижесін жақсартуға әсер ететін инвестициялар мен инновациялар негізіндегі ресурстарды басқару;
С) педагогикалық жүйелерді басқарудың ұстанымдары, әдістері, ұйымдастыру формалары және технологиялық амалдардың кешені;
D) тұлғалық-бағытталған басқару.
21. Артығын алып тастау. Бастауыш мектепте оқытудың Мемлекеттік ЖМББ-дің жаңа стандарты аясында жаңарған мазмұнды кұру тұрғылары қатарында аталғандар:
А) келісімдік;
В) сабақтастық;
С) бірізділік;
D) аяқталғандық.
22. Сапаны қамтамасыз ету міндеттерін шешуге бағытталған басқарушылық іс-қимылдарды дұрыс бірізділікпен орналастырыңыз:
а) кадрларды дайындау мен мотивациялау;
в) жұмыстарды орындау үдерісі;
с) сапаның мақсаттары мен міндеттерін анықтау;
д) жақсарту бойынша одан арғы іс-қимылдарды анықтау;
е) мақсаттарға жетудің тәсілдерін анықтау;
ж) нәтижелерді тексеру.
А) а-в-с-д-е-ж
В) е-с-в-а-ж-д;
С) с-е-в-а-ж-д;
D) с-е-а-в-ж-д.
23. Білім беру ұйымының өзіндік аттестациялау кезеңінде басқару қызметін іске асырудағы дәйектілікті анықтаңыз:
1) қорытынды талдауды дайындау;
2) ұжымды мотивациялау;
3) мектепішілік бақылау;
4) мақсаткерлік;
5) ұйымдастыру.
А) 4-2-5-3-1;
В) 4-5-3-2-1;
С) 5-4-3-1-2;
D) 2-3-1-4-5.
24. Аттестациялау барысында анықталған басқарушылық сипаттағы мәселер және оны тудырған себептердің арасындағы сәйкестікті табыңыз:
а) қорытынды материалда талдау сипатының болмауы; |
1) үдерісті және ресурстарды, нәтижелерді талдаудағы тұрғының объективті болмауы; |
А) а-1, в-2, с-3, д-4;
В) а-4, в-3, с-2, д- 1;
С) а-4, в-2, с-3, 1-д;
D) а-1, в-3, с-2, д-4.
25. Мектеп өзін-өзі аттестациялаудың қорытынды есебінде оқушылардың көпшілігі оқыту нәтижесінде оң динамиканың бар екенін көрсетті (80% жоғары). Аттестация кезеңінде оқушылардың білімін бақылау қорытындысы бойынша мектеп бітіруші түлектердің бір бөлігі білімді бақылау үзіктері бойынша оң бағаланды, тестіленген пәндердің әр қайсысы бойынша 50% - 74% құрады. Нәтижелердегі алшақтықтың басты себептерін көрсетіңіз (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) мектепте нәтижелілік мониторингісі жүйелі жүргізілмейді;
В) бақылау-өлшемдік материалдардың банкісі болмауы;
С) мектеп нәтижелілік көрсеткіштерін есептеуде сыныптарды толық емес іріктеу бойынша өткізген;
D) бағалауға мектепішілік тұрғы МЖМ стандартты іске асырудың нәтижелілігі туралы объективті мағлұмат алуды қамтамасыз етпейді.
26. Мектептің ашық баяндамасының мазмұны нені қамтитынын көрсетіңіз:
А) мектепте білімдендіру жүйесінің даму көрсеткіштері мен индикаторларын талдауды;
В) ҚР білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру бойынша өткізілетін шаралар, көрсеткіштері мен индикаторларын талдауды;
С) білім сапасын арттыру міндеттерін шешу контексінде индикаторлардың интерпретациясы мен мектептегі білімдендіру жүйесі жағдайының көрсеткіштерін талдауды;
D) мектептегі білімдендіру жүйесін дамытудағы тенденциялар мен даму болашағын анықтау арқылы индикаторлардың интерпретациясы және жағдайдың көрсеткіштерін талдауды.
27. Басқарушылық шешім– бұл...(жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) бірлескен әрекет үдерісінде туындаған қатынастарды реттеу;
В) білімдендіру мекемесінің қызметі тиімділігін арттыру бойынша бағыттар мен тұрғылардың кешені;
С) мектеп өміріндегі кейбір ауытқушылықты түзетуді қамтамасыз ету бойынша басқарушының негізгі құралы;
D) ұйымның мақсатына жетуге бағытталған басшының лауазымдық міндеттері және құзіреттілігі аясында жүзеге асыратын альтернативаны таңдауы.
28. Қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін бағалауға төменде аталған талаптарды критерий ретінде қолдануға бола ма, анықтаңыз: қатаң жауапкершілік, негіздемелілік, нақтылық, уақтылығы, өкілеттілігі:
А) тиімділікті бағалау үшін берілген критерилер жеткіліксіз;
В) жоқ, мүлде жеке критерилер талап етіледі;
С) ия, толығымен;
D) басқарушылық шешімдердің тиімділігін бағалауға берілген критерилер қолданылмайды.
29. Басқарушылық қызметті іске асырудың дәйектілігін:
1) басқарушылық шешімдерді дайындау;
2) ұжымды мотивациялау;
3) мектепшілік бақылау;
4) мақсаткерлік;
5) ұйымдастыру.
А) 4-2-5-3-1;
В) 4-5-3-2-1;
С) 5-4-3-1-2;
D) 2-3-1-4-5.
30. Басқарушылық шешімдерге қойылатын талаптарға кірмейтінін көрсетіңіз:
А) уақтылығы;
В) нақтылығы;
С) ғылымилылығы;
D) негіздемелілігі.
31. Басқарушылық шешімдердің орындалуын ұйымдастыру және қабылдау, дайындау процедурасы екенін көрсете алады, ол...:
А) міндеттерді қою; қажетті ақпаратты жинау және өңдеу: шешімдердің нұсқаларын дайындау;
В) уақтылығы; шешімдердің нұсқаларын дайындау; талдау, талқылау және бағалау; шешімдерді сөзбен айшықтау; бақылауды ұйымдастыру;
С) міндеттерді қою; қажетті ақпаратты жинау және өңдеу: шешімдерді сөзбен айшықтау; шешімдерді құжаттық рәсімдеу, бақылауды ұйымдастыру;
D) міндеттерді қою; қажетті ақпаратты жинау және өңдеу: шешімдердің нұсқаларын дайындау; талдау, талқылау және бағалау; шешімдерді сөзбен айшықтау; шешімдерді құжаттық рәсімдеу, бақылауды ұйымдастыру.
32. Қысқа мерзімді жоспарлауға жататындар (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) мектептің жылдық жоспары;
В) мектептің даму бағдарламасы;
С) перспективтік жоспар;
D) апталық жоспар.
33. Стратегиялық жоспар– бұл... (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) мектептің ұзақмерзімді даму жоспары;
В) оқу-тәрбие үдерісінің перспективтік жоспары;
С) мектеп қоғамдастығының жаңа сапалық жағдайға көшу жоспары;
D) даму бағдарламасының құрамдық бөлігі.
34. Мектептің даму бағдарламасы-ол...:
А) мектептің қызметін тоқсан сайын жоспарлау;
В) мектептің қызметін жыл сайын жоспарлау;
С) болашақта тілеген мектеп жағдайының бейнесін сипаттау;
D) мектеп қоғамының жаңа сапалық жағдайға нәтижелі көшуін қамтамасыз ететін әрекеттік құралы.
35. Білім беру менеджерінің қызметіндегі PEST-талдау, ол...:
А) білім беру ұйымының қызметіне сыртқы ортаның әсерін талдау;
В) білім беру ұйымының қызметіне ішкі ортаның әсерін талдау;
С) білім беру ұйымының қызметіне күшті және әлсіз жақтарын анықтай отырып сыртқы және ішкі ортаның әсерін талдау;
D) білім беру ұйымының қызметіне сыртқы және ішкі ортаның әсерін талдау, даму болашағын анықтау.
36. Білімдендіру сапасын бағалаудың мектепішілік жүйесінің жобасы болып саналатын-ол...:
А) жаңа жағдайға көшуді анықтайтын мектептің стратегиялық құжаты;
В) сапалы қызметтің факторы мен жағдайы және дамуын, бағытын анықтайтын мектептің стратегиялық құжаты;
С) сапалы нәтижелерге жету бойынша шаралар кешенін анықтайтын мектептің локальдік құжаты;
D) оқу жылына арналған жұмыс жоспарын жасауды реттейтін мектептің құжаты.
37. Білім беру ұйымын басқаруда MicrosoftExcel кестелік процессорын пайдалану мүмкіндік береді-ол:
А) оқыту нәтижелерінің көрнекілігін және интербелсенділігін қамтамасыз етеді;
В) басқарушылық құжаттар жасауды автоматизациялайды;
С) кестелік мағмұлаттарды өндеуді автоматизациялау және оларды графикалық түрде көрсетуге;
D) презентациялық материалдарды дайындау үдерісін автоматизациялау.
38. Білім беруді басқаруда MicrosoftExcel кестелік процессорын пайдалудың аса маңызды бағыттарын анықтаңыз(жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) оқушылардың оқу сапасы мен үлгерімін мониторингілеу үдерісін автоматизациялау;
В) оқушылардың контингенті мен кадрлық құрам бойынша мағлұматтар базасын жасау;
С) таныстырылым материалдарын жасау;
D) оқытудың көрнекілігі мен интербелсенділігін қамтамасыз ету.
39. Мектепті басқаруда әкімшіліктің әрекетіндегі АКТ-ны пайдалану бойынша басым бағыттарды көрсетіңіз (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) оқушылардың оқу сапасы мен үлгерімінің компьютерлік мониторингісін жүргізу;
В) мектептің локальді желісін жасау және қызмет көрсету;
С) электрондық құжаттамалар жүргізу;
D) мектеп кітапханасының электрондық базасын жасау.
40. ҚР білім беру жүйесіне «e- learning» электрондық оқытуды енгізу жағдай жасауға бағытталған, ол...:
А) оқушылардың үлгерімін бақылау үдерісін автоматизациялау үшін;
В) мектепті техникалық жабдықтау үшін;
С) мектеп әкімшілігі мен мұғалімнің жұмыс орынын автоматизациялау үшін;
D) білім беруді басқару жүйесін автоматизациялау үшін.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті:
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
В |
D |
А |
D |
С D |
В |
С |
D |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А D |
С |
В |
АВ |
С |
В D |
С |
D |
D |
С |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
D |
А |
В |
А D |
D |
В D |
С |
А |
С |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
D |
А D |
А D |
D |
А |
С |
С |
АВ |
АС |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 18-қосымша
«Педагогикалық квалиметрия: инклюзивті білім беру жағдайында
жалпы білім беретін мектептердің оқыту сапасын басқару»
тақырыбындағы мектеп директорларына арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Педагогикалық квалиметрия: инклюзивті білім беру жағдайында жалпы білім беретін мектептердің оқыту сапасын басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі- Бағдарлама)жалпы білім беретін мектеп директорларын оқытуға арналған.
2. Білім беру жүйесін жетілдіру міндеттерінің бірі психофизиологиялық мүмкіндіктерге қарамастан, тұлға мен мемлекеттің, қоғамның өзекті және перспективті талаптарына сәйкестілігі мен түбегейлілігін сақтау негізінде білім сапасын қамтамасыз ету болып табылады. Мектепте білім беру үдерісінің барлық қатысушыларын мектеп өміріне қатыстыруға мүмкіндік беретін ахуал тудыратын іс-әрекеттерді қалыптастыру, яғни мектепте қамтитын инклюзивті білім беру ортасын құру және дамыту бойынша мектеп қоғамдастығының барлық мүшелеріне арналған білім беру саясаты бүгінгі Қазақстан Республикасының басым бағыттарының бірі болып табылады.
3. Бағдарлама жалпы білім беретін мектептерге білім алуда ерекше қажеттіліктері бар оқушыларды қамтумен байланысты білім ортасында іске асыруға тиісті өзгерістерді анықтауға және осы өзгерістерді жүзеге асыру жолдарын анықтауға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты инклюзивтік білім беру жағдайында жалпы білім беретін мектептің білім беру сапасын басқаруда басқаруда жетекші кадрлардың кәсіби құзыреттіліктерін дамыту болып табылады.
5. Бағдарламаның мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталған:
1) жалпы білім беретін мектептерде мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту-тәрбиелеу үдерісіне қамтудың теориялық негізін, білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды оқыту және тәрбиелеу саласындағы ғылымның соңғы жетістіктерін, инклюзивті білім беруде әдістемелік қолдау негіздерін және нормативтік-құқықтық базаны зерделеу;
2) инклюзивті білім берудің типтік ережесінің мазмұны мен құрылымы, түзету - дамыта оқыту, басқару тәсілдері, сонымен қатар инклюзивті тәжірибе туралы тұжырымдамалық түсініктерді қалыптастыру;
3) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларға қатысты нәтижеге бағытталған білім беру іс-әрекетін жоспарлай алу дағдыларын қалыптастыру;
4) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды жалпы білім ортасына қамтумен байланысты білім беру сапасын басқарудың мәніне талдау жасай алу, инклюзивті мектептердің оқу - тәрбие үдерісінің сапасын басқарудың мектепішілік жүйесін ұйымдастыру мониторингін жүргізе алу дағдыларын қалыптастыру;
5) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамту үдерісіне психологиялық-педагогикалық квалиметрия тәсілдерін қолдана алу, квалиметриялық процедураларды оқыту үдерісінде әзірлеу және жүзеге асыру, оқыту үдерісі жүйесіне бағалаудың жаңа әдістерін енгізе алу дағдыларын қалыптастыру.
2. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) жалпы білім беретін мектептің жалпы білім беру үдерісіне мүмкіндігі шектеулі балаларды қамту бойынша білімнің теориялық негіздерін;
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамтитын білім беру ұйымдарын сапалы басқару аясындағы жаңа жетістіктерді;
инклюзивті білім берудің типтік ережелерінің құрылымы мен мазмұнынын, түзете -дамыта оқыту бойынша тұжырымдамалық түсініктерді;
инклюзивті білім базасын қамтамасыз ететін негізгі нормативтік-құқықтық құжаттарды және оқу-әдістемелік кешендерді;
білім алуда ерекше қажеттілігі бар балалардың психофизикалық дамуы ескерілген жеке оқу бағдарламаларына қойылатын талаптарды біледі.
2) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды жалпы білім үдерісіне қамту жұмыстарын жоспарлауды;
инклюзивті білім беру жағдайында білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың білім қажеттіліктерін диагностикалау негізінде ұйымдастырушылық - әдістемелік іс- шараларды әзірлеуді;
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың қажеттіліктеріне жауап беретін интерактивті түзету-дамыту ортасын ұйымдастыруды;
түзету-дамыту жұмысының жеке бағдарламасын әзірлей алуды;
инклюзивті білім беру жағдайында түзету-педагогикалық жұмысты жүзеге асыра алуды;
мектеп өміріне толыққанды қатысуға және оқуды қолдауға бағытталған ресурстарды енгізіп, инклюзивті мектептің тұжырымдамасын әзірлей алады.
3) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуді;
түзете - дамыта оқытуды дағдыларын;
инклюзивті білімде беруде педагогтердің кәсіби проблемаларын шешу дағдыларын;
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қашықтықтан оқыту дағдыларын;
білім беру ортасында жаңаша бағалаудың тәжірибелік амалдары мен дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 6 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) басқарушылық;
3) психологиялық-педагогикалық;
4) мазмұндық;
5) технологиялық;
6) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, Ұлт жоспары - «100 нақты қадам»: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты (бұдан әрі- ҚР МЖМБС), Инклюзивті білім беру жағдайында мектептердің әрекетін реттейтін нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттар.
9. Басқарушылық модульде келесі тақырыптар оқытылады:
1) инклюзивті тәжірибені ендіретін жалпы білім беретін мектептерді басқару сапасы;
2) инклюзивтік саясат, тәжірибе және мәдениетті әзірлеу;
3) білім беру үдерісін, соның ішінде білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамту сапасын басқару жүйесінің теориялық негіздері;
4) мектептердің инклюзивтік тәжірибе сапасын басқару жүйесінің моделі;
5) инклюзивті білім беру жүйесінің сапасын басқару;
6) мектептерде атмосфераны дамытуға қатысу;
7) жалпы білім беретін мектептерде оқу- тәрбие үдерісін сонымен қатар, білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамту сапасын басқару.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар оқытылады:
1) инклюзивті мектептің жағымды мәдениетін қалыптастырудың ұйымдастырушылық негіздері;
2) жалпы білім беретін мектеп жағдайында білім алуда ерекше қажеттілігі бар балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
3) өзекті даму аймағы;
4) жақын арадағы даму аймағы;
5) жеке білім беру бағдарламалары.
11. Мазмұндық модульде мына мәселелер қарастырылады:
1) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамтитын білім беру сапасын бағалау рәсімдеріне мектептерді дайындау;
2) білім сапасын бағалау;
3) инклюзия индикаторлары;
4) сараптамалық бағалау тәсілі;
5) педагогикалық квалиметрия негіздері;
6) педагогикалық квалиметрия арқылы инклюзия индикаторларына;
7) оқу нәтижесі және сапа үдерісін бағалау;
8) оқу сапасын басқаруы бойынша мұғалімнің инклюзивті тәжірибелік әрекеті;
9) мұғалімінің инклюзивті тәжірибелік іс-әрекетінің сапасын өзін-өзі талдауы және өзін-өзі бағалауы;
10) «инклюзивті мектеп–барлығына арналған мектепті» дамытуды жоспарлау тәсілі;
11) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың мүмкіндіктері ескерілген жалпы білім беретін мектептердің даму жоспарын құру.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды оқыту мен тәрбиелеуде когнитивті- өнімді педагогикалық технологиялар;
2) мүмкіндігі шектеулі оқушылар үшін қашықтықтан оқыту (ҚО);
3) халықаралық тәжірибе негізінде электронды оқыту жүйесін дамыту, білім алуда ерекше қажеттіліктері бар оқушылармен жұмыста АКТ-ны қолдану және оны дамыту жағдайы.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) инклюзивті білім беруде педагогтердің кәсіби құзыреттілігі;
2) жалпы білім беретін мектептегі педагог-психологтің кәсіби қызметі;
3) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды ерте анықтау, оларға кешенді психологиялық-медициналық-педагогикалық көмек көрсету;
4) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың психомоторикасын түзетудің орнын компенсаторлы-бейтараптандыру тәсілдері;
5) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды әлеуметтендіру және тәрбиелеу үдерісіндегі отбасының рөлі;
6) ерекше білім алу қажеттіліктері бар тұлғалардың кәсіби бейімделуі, кәсіби бағдары;
7) білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың оқу жұмысын ұйымдастырудың инновациялық тәсілдері;
8) Блум таксономиясы - функционалдық сауаттылықты дамыту бойынша оқытудың табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде;
9) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды жүйесінің технологиясы.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспарымен сәйкес осы Бағдарламаның 1-қосымшасына сай ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімін бағалау және бақылау мақсатында: өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстары үшін тапсырмалар:
1) жалпы білім беретін мектептерде, соның ішінде білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың оқыту сапасын бағалаудың заманауи тәсілдерінің қысқаша тізімін жасау;
2) инклюзивті мәдениетті, мектептік қауымдастықты құру, инклюзивтің құндылығын қабылдауға арналған қажетті жағдайларды таңдап, жазу;
3) жалпы білім беретін мектептерде, соның ішінде білім алуда ерекше қажеттіліктері балалардың білім сапасын мониторингтеу құралдарын әзірлеу;
4) инклюзивті саясатты дамыту бойынша әдістемелік ұсынба әзірлеу;
5) педагогикалық экспертиза жүргізу үшін инклюзив индикаторларын әзірлеу;
6) инклюзивті тәжірибені дамыту, оқыту үдерісін басқару, ресурстарды мобилизациялау бағыттары бойынша дескрипторлар әзірлеу;
7) квалиметрия көмегімен бағалау нәтижелерінің үлгілерін әзірлеу (сәтті оқу, сәтсіз оқу);
8) оқушылардың білімін бағалаудың тұтас жүйесін схемасын құру (олардың психофизикалық мүмкіндіктерін ескере отырып);
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) түйінді құзыреттілікте, мектепті дамытуға қатысты инклюзивті ойлау;
2) барлық балалардың оқуын сапалы бағалау үшін инклюзив көрсеткішінің сапалық және сандық квалиметриялық шкалалары;
3) инклюзивтік мектептерде білім сапасын арттыру мақсатында барлық оқушылардың білім жетістіктерін бағалау үшін инклюзив индикаторларын енгізу;
4) жалпы білім беретін мектептерде оқушылардың, сонымен бірге білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың оқу мүмкіндіктерінің индекстерін анықтау кезеңдері;
5) инклюзивті білім беру тәсілін ескеріп, мектептерді бағалау мендамытуға бағытталған құрылымдау тәсілі;
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін тыңдаушыларға арналған тестік тапсырмалар осы бағдарламаның 2-қосымшасында көрсетіледі.
6. Білім беру процесін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
19. Білім беру процесіне пікірталас, «миға шабуыл», рольдік ойындар, тренингтер, жоба әдістері, бейнефильмдерді талқылау, сұрақтары бірлесіп шешу және т.б. оқытудың интерактивті әдістері кіреді.
20. Ересек тыңдаушылар аудиториясының ерекшелігін ескере отырып, оқыту барысында логикалық шешімдер шығару, мазмұнын өз тәжірибесіне бейімдеу және алынған білікті аудиториялық практикалық сабақтар жағдайында және аудиториядан тыс өздік жұмысқа бейімдеуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формалары: шағын топтарда жұмыс, оқыту ойындары, кері байланыс, күрделі және дисскуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау, шеберлік сыныптары, «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижесін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
30. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
32. Тестік тапсырмалар бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге аудару дұрыс жауап 1 балл есебінен және төмендегідей жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 22-30 балл;
2) «Жақсы»: 18-21 балл;
3) «Қанағаттанарлық»: 20 және одан жоғары балл.
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша;
2) «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» Астана, 2015 ж.;
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).;
4) Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118 Жарлығы бойынша Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010 ж.;
5) «Мүгедектер құқығы туралы Конвенцияны ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 20 ақпандағы № 288-VЗРК.;
6) Қазақстан Республикасының «Білім туралы», «ҚР-да даму мүмкіндіктері шектеулі балаларды әлеуметтік медициналық-педагогикалық және түзетушілік қолдау туралы», «Бала құқығы туралы», «Арнайы әлеуметтік қызметтер туралы», «Денсаулықты сақтау туралы» және т.б. Заңдары;
7) Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары:
8) 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 білім деңгейіне сәйкес мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарттарын бекіту туралы,
9) 2013 жылғы 17 мамырдағы № 449 Білім ұйымдарының сәйкес типтері жұмысының типтік ережелері, соның ішінде қағидаларын іске асыратын білім беру ұйымдары қосымша білім беру бағдарламалары балалар үшін ережелерін бекіту,
10) 2014 жылғы 26 наурыздағы № 262 білім саласындағы арнайы әлеуметтік қызметтерді көрсету стандарттарын бекіту туралы. Соның ішінде балаларға арналған қосымша білім бағдарламаларын жүзеге асыратын білім ұйымдарының типтік Ережелерін бекіту туралы ұйымдастыру ережелері,
11) 2011- 2014 жылғы 26 наурыздағы № 254 Қазақстан Республикасында 2011-2018 жж мүгедектер өмірінің сапасын жақсарту және құқығын қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар жоспарының екінші кезеңін (2014-2015) бекіту туралы;
12) Алехина С. «Инклюзивное образование в контексте современной образовательной политики». Режим доступа: http://inclusive-edu.rn/
13) Бершадский М.Е. Когнитивная образовательная технология: построение когнитивной модели учащегося и ее использование для проектирования учебного процесса /Школьные технологии. - № 5, 2005 г.,с.73 83с.;
14) Бабкина Н.В. Интеллектуальное развитие младших школьников с задержкой психического развития. Пособие для школьного психолога. - М.: Школьная пресса, 2006 г.;
15) Вилынанская А.Д.Содержание и методы работы учителя-дефектолога в общеобразовательной школе. М: Школьная Пресса, 2008 г.;
16) Елисеева И.Г. «Планирование процесса обучения математике школьников с нарушением интеллекта», Алматы, 2011 г.;
17) Карпенко А.С. «Требования к оценке знаний, умений и навыков учащихся коррекционных школ с задержкой психического развития», Костанай. 2008 г.;
18) Патракеев В.Г. Педагогические технологии коррекционно-развивающего обучения школьников со сниженными учебными возможностями. Издательство: УЦ «Перспектива». 2013 г.;
19) Развитие базовых познавательных функций с помощью адаптивно-игровых занятий А.А. Цыганок, А.Л. Виноградова, И.С.Константинова.-М.: Теревинф, 2006 -72 с.;
20) Табаченко Т.С. Проблемы когнитивного обучения в педагогическом образовании / СПО. - № 2, 2007, с. 2-4;
21) Тони Бут, Мэл Эйнскоу, «Показатели инклюзии. Практическое пособие». Бристоль, Великобритания, Москва/2014 г.;
22) Шевченко С.Г., Бабкина. Н.В., Вилынанская А.Д. Дети с ЗПР: коррекционные занятия в общеобразовательной школе. - М.: Школьная пресса, 2006 г.;
23) Интегрированное обучение детей с ограниченными возможностями в обществе здоровых детей /Ф.Л.Ратнер, А.Ю.Юсупов. - М.: Гуманитар.изд.центр ВЛАДОС, 2006 г.;
24) Астапов В.М. Коррекционная педагогика с основами нейро-и патопсихологии. - 2 изд., испр. и доп -М.: МПСИ; В.:МОДЭК,2010.-232 с.
25) Воспитание и обучение детей и подростков с тяжелыми и множественными нарушениями развития. Программно-методические материалы. / Под ред. И М.Бгажноковой. - М.:ГИЦ ВЛАДОС,2010 -239 с.;
26) Дети с нарушениями речи. Технологии воспитания и обучения. Методическое пособие. / Под ред. Ю.Ф.Гаркуши. - М.: В.Секачев НИИ Школьные технологии, 2008. - 192 с.;
27) Неретина Т.Г. Специальная педагогика и коррекционная психология. УчебноҒметодический комплекс. - 2 изд. - М.: Флинта; МПСИ, 2010. - 376 с.;
28) Визель Т.Г. Аномалии речевого развития ребенка. (В помощь родителям). - М.: В.Секачев, 2010. - 46 с.;
29) Лурия А.Р. Нейропсихология и проблемы обучения в общеобразовательной школе. Учебное пособие -2 изд., испр. -М.: МПСИ; В.:МОДЭК, 2008.-64 с.;
30) Развитие мозга и формирование познавательной деятельности ребенка. / Под ред. Д.А.Фарбер, М.М.Безруких. - М.:МПСИ; В.: МОДЭК, 2009. - 432 с.;
31) Шаповалова О.Е. Психолого-педагогическая поддержка эмоционального развития умственно отсталых школьников. Пособие для психологов, учителей и воспитателей школы VIII вида; для студентов коррекционно-педагогических специальностей-М.: В.Секачев,2007.-128 с.
«Педагогикалық квалиметрия: инклюзивті
білім беру жағдайында жалпы білім беретін
мектептердің оқыту сапасын басқару»
тақырыбындағы мектеп директорларына
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Сабақтың тақырыптары |
Барлығы |
||||||||||||
Лекция |
Лекция-диа-лог |
Таңдау бойынша лекция |
Дискуссия |
Іскерлік ойын |
Тренинг, белсенді оқыту стратегиялары |
Конференция |
КТС (шебер -сынып ) |
Дөңгелек үстел |
Тәжірибелік сабақтар |
Тестілеу |
Жобаны қорғау |
БАРЛЫҒЫ |
||
1. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. Ұлт жоспары- «100 нақты қадам»: баршаға арналған қазіргі заман мемлекет |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Жалпы білім беретін мектептерде білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамтудың ұйымдастырушылық-құқықтық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Арнайы білім беру ұйымдарының типтік оқу жоспарлары. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. Басқарушылық модуль |
2 |
2 |
4 |
2 |
2 |
2 |
14 |
|||||||
2.1 |
Инклюзивті тәжірибені ендіретін жалпы білім беретін мектептерді басқару сапасы. Инклюзивтік саясат, тәжірибе және мәдениетті әзірлеу. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Білім беру үдерісін, соның ішінде білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамту сапасын басқару жүйесінің теориялық негіздері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.3 |
Инклюзивті білім беру жүйесінің сапасын басқару. Мектептерде атмосфераны дамытуға қатысу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Жалпы білім беретін мектептерде оқу- тәрбие үдерісін сонымен қатар білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамту сапасын басқару |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2. Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
6 |
8 |
|||||||||||
2.1 |
Инклюзивті мектептің жағымды мәдениетін қалыптастырудың ұйымдастырушылық негіздері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Жалпы білім беретін білім ұйымдары жағдайында білім алуда ерекше қажеттіліктері бар баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу. Өзекті даму аймағы. Жақын арадағы даму аймағы |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Жалпы білім беретін білім ұйымдары жағдайында білім алуда ерекше қажеттіліктері бар баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу. Өзекті даму аймағы. Жақын арадағы даму аймағы. Жеке оқу бағдарламалары |
2 |
2 |
|||||||||||
3. Мазмұндық модуль |
6 |
8 |
8 |
6 |
2 |
6 |
6 |
2 |
4 |
48 |
||||
3.1 |
Жалпы білім беретін мектептердің инклюзивті тәжірибе сапасын басқару жүйесі. Инклюзивтік саясат, тәжірибе және мәдениетті қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Білім беру үдерісін, сонымен бірге білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды енгізу сапасын басқару жүйесінің теориялық негіздері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Инклюзивті білім беру сапасын басқару жүйесі. Мектептерге қатысу атмосферасын дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Жалпы білім беретін мектептерде оқу-тәрбие үдерісін сонымен қатар, білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды енгізу сапасын басқару |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды ендіретін білім беру сапасын бағалау рәсімдеріне мектептерді дайындау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Білім сапасын бағалау. Инклюзия индикаторлары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Сараптамалық бағалау тәсілі. Педагогикалық квалиметрия негіздері. Педагогикалық квалиметрия арқылы инклюзия индикаторларына |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Оқу нәтижесі және сапа үдерісін бағалау. Бағалауды жүргізу құралдары: көрсеткіштер мен мәселелер |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Оқыту сапасын басқару бойынша мұғалімнің инклюзивті тәжірибелік іс-әрекеті. Инклюзивті мектептерді дамытуды жоспарлау тәсілдері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Мұғалімінің инклюзивті тәжірибелік іс-әрекетінің сапасын өзін-өзі талдауы және өзін-өзі бағалауы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.11 |
«Инклюзивті мектеп–барлығына арналған мектепті» дамытуды жоспарлау тәсілдері |
6 |
6 |
|||||||||||
3.12 |
Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды қамтитын жалпы білім беретін мектептерді дамыту жоспарын құру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.13 |
Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау ( жоба қорғау, тестілеу) |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
4.Технологиялық модуль |
2 |
4 |
6 |
|||||||||||
4.1 |
Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды оқыту мен тәрбиелеуде когнитивті-өнімді педагогикалық технологиялар |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Мүмкіндігі шектеулі оқушылар үшін қашықтықтан оқыту (ҚО); Халықаралық тәжірибе негізінде электронды оқыту жүйесін дамыту. Білім алуында ерекше қажеттіліктері бар оқушылармен жұмыста АКТ-ны қолдану және оны дамыту жағдайы |
4 |
4 |
|||||||||||
5.Вариативтік модуль |
6 |
2 |
2 |
10 |
||||||||||
5.1 |
Инклюзивті білім беруде педагогтердің кәсіби құзыреттілігі. Жалпы білім беретін мектептегі педагог-психологтің кәсіби қызметі. Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды ерте анықтау, оларға кешенді психологиялық-медициналық-педагогикалық көмек көрсету |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың психомоторикасын түзетудің орнын компенсаторлы-бейтараптандыру тәсілдері. Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды әлеуметтендіру және тәрбиелеу үдерісіндегі отбасының рөлі. Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар тұлғалардың кәсіби бейімделуі, кәсіби бағдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
5.3. |
Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалардың оқу жұмысын ұйымдастырудың инновациялық тәсілдері. Блум таксономиясы - функционалдық сауаттылықты дамыту бойынша оқытудың табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды жүйесінің технологиясы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
Барлығы |
16 |
2 |
12 |
10 |
6 |
2 |
6 |
2 |
18 |
2 |
4 |
80 |
«Педагогикалық квалиметрия: инклюзивті
білім беру жағдайында жалпы білім беретін
мектептердің оқыту сапасын басқару»
тақырыбындағы мектеп директорларына
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қоғамның мүмкіндіктері шектеулі адамдардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға, қоғамдық өмірде толыққанды қатысуына мүмкіндік беруге құлықсыздығы не/немесе қабілетсіздігі, бұл...?
A) сыртқы әлеуметтік кедергілер;
B) ішкі әлеуметтік кедергілер;
C) сыртқы физикалық кедергілер.
2. Кейбір топтар немесе индивид депривацияға ұшырайтын үдеріс қалай аталады?
A) әлеуметтік шеттету;
B) маргинализация;
C) әлеуметтік кіріктіру.
3. Баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу бұл..
A) нақты мектептік ортада әрбір баланы табысты оқыту және дамытуға ықпал ететін әлеуметтік-психологиялық жағдай жасауға бағытталған жұмыс;
B) нақты мектептік ортада материалдық-тұрмыстық жағдайларды жасауға бағытталған жұмыс;
C) білім үдерісін жетілдіруге бағытталған жұмыс.
4. Бастауыш мектепте оқыту кезеңіндегі педагогикалық-психологиялық сүйемелдеу:
A) ерте диагностика;
B) мектепке оқуға дайындығын анықтау;
C) оқытудың жаңа жағдайына бейімделуді, көшуді сүйемелдеу.
5. ЖАДА дегеніміз нені білдіреді?
A) жақын арадағы тежелу аймағы;
B) жақын арадағы даму аймағы;
C) жақын арадағы дамуды ауыстыру.
6. Нормативтік -құжаттарға сәйкес жалпы сөйлеу тілі жетілмеген балаларады бірлескен оқыту және тәрбиелеу...... біріккен кезде рұқсат етіледі:
A) психофизикалық дамуы қалпындағы балалар;
B) психофизикалық дамуы тежелген балалар;
C) зияткерлігі жеткіліксіз балалар.
7. Баланы ПМПК-да тексеру кімнің бастамасы бойынша іске асырылады?:
A) медициналық қызметкер;
B) мектеп директоры;
C) ата-аналар.
8. Білім беруде инклюзияға не жатпайды?
A) барлық оқушылар мен мұғалімдердің қоғам үшін тең құндылығын тану;
B) білім беру үрдісінен « алып тастау» әдістемесі;
C) мектептер мен жергілікті қауымдастықтар арасындағы қарым-қатынастар мен ынтымақтастықты дамытуға қолдау.
9. Қауіпсіз, толерантты қоғам құру, ынтымақтастық ойларды ортақ пайдаланудың, оның барлық мүшелерінің дамуын ынталандыру , әрбіріне жалпы жетістіктердің негізі болып табылатын қоғамдастыққа жатады:
A) инклюзивті мәдениет құру;
B) инклюзивті саясатты әзірлеу;
C) инклюзивті тәжірибені дамыту.
10. Квалиметрияның эксперименталды психологиямен байланысы неден байқалады?
A)математикалық статистика әдістерін, тәсілдерін, қағидаларын пайдаланудан;
B) квалиметрияда эксперттік бағаларды пайдаланудан;
C) жалпы сапа деңгейінің болжамын жасағанда.
11. Квалиметрия мен болжамдаудың байланысы неден байқалады?
A) метрологиямен алынған мәліметтерді пайдаланудан;
B) квалиметрияда эксперттік бағаларды пайдаланудан;
C) квалиметриялық тәсіл жалпы сапа деңгейін болжамдауға мүмкіндік береді.
12. Сапа туралы ғылым қалай аталады?
A) квалиметрия;
B) метрология;
C) квалитология.
13. Квалиметрия ғылымы нені зерттейді?
A) үрдістер мен пәннің барлық мүмкіндіктер сапасын сандық бағалау және өлшеу;
B) сапаны өлшеу әдістерін;
C) сапаны басқару мен қамтамасыз ету әдістерінің ғылыми негізін.
14. Мына формула нені анықтайды?
A) нақты мүмкіндіктер индексі (ИРВ – индекс реальных возможностей)
B) оқыту материалын толық меңгеру индексі (ИУСВ- индекс полного усвоения учебного материала);
C) үлгермеушілікті болжамдау индексі (ИНЕУСП-индекс прогнозируемой неуспеваемости ).
15. Табысты оқушылармен тиісті деңгейде жұмыс жүргізіледі, егер...
A) УСВ артық ИУСВдан;
B) ИУСВ артық УСВ дан;
C) ИРВ кем ИУСВдан.
16. Оқыту материалын толық меңгеру индексін есептеуге арналған формула (ИУСВ):
A)
B)
C) 100% – ИРВ.
17. Диагностикалық карталарды өңдеу деректерін анықтау мақсатында жасалады:
A) сыныптың оқу деңгейнің мүмкіндіктері;
B) сыныптың оқу жетістіктері;
C) сыныптың әлсіз жақтары.
18. Егер, ИРВ=84.1%, ИУСВ=100% болса, ИНЕУСП көрсеткіші қандай болады?
A) 15%;
B) 15.9%;
C) 16%.
19. Үйлестіру тобын құру кезеңінде жұмыс бағыттарының бірі болып табылады:
A) мектептегі ахуалды зерттеу;
B) мектепті дамытудың инклюзивті жоспарын әзірлеу;
C) бастапқыда мектепке қатысу атмосферасын дамытумен жұмыс жасау.
20. Индикатор «әртүрлілікті қолдауды ұйымдастыру» осьіне қатысты:
A) инклюзивті саясатты әзірлеу;
B) инклюзивті тәжірибені дамыту;
C) инклюзивті мәдениетті құру.
21. Индикатор «өз ана тілінде емес білім алатын оқушыларды қолдау басқада қолдау түрлерімен үйлестіріледі» осьіне қатысты:
A) инклюзивті саясатты әзірлеу;
B) инклюзивті тәжірибені дамыту;
C) инклюзивті мәдениетті құру.
22. «Оқушылар мен мұғалімдер бір- біріне құрметпен қарау» индикаторы құраушы индикатор болып табылады:
A)мектептік қауымдастықты құру;
B)инклюзивті құндылықты қабылдау;
C)барлығына арналған мектепті дамыту.
23. «Физикалық мүгедек тұлғалар үшін мектептік тапсырмалар қол жетімді» индикаторы құраушы индикатор болып табылады:
A) барлығына арналған мектепті дамыту;
B)әртүрлілікті қолдау ұйымы;
C) оқыту үрдісін басқару.
24. АКТ-ны пайдалану кезінде ізденуді және қателерді түзетуді талап ететін тапсырмалар ықпал етеді:
A)зейінді дамытуға;
B)сөйлеуді дамытуға;
C)жадыны дамытуға.
25. АКТ-ны қолдану кезінде артығын алып тастауды талап ететін тапсырмалар ықпал етеді:
A) абстарктілі ойлауды дамытуға;
B) көрнекі-әрекеттік ойлауды дамытуға;
C) зейінді дамытуға.
26. Белгілі қимыл жаттығулары арқылы ақыл-ой қабілеттері мен денсаулығын дамыту туралы ғылым - бұл…
A) ароматерапия;
B) фитотерапия;
C) кинезиология;
27. Қимыл үйлестігі, қол саусақтарының ұсақ моторикасын баланың бастаушы қолын пайдалана отырып, сөздік нұсқаулық бойынша дамыту – бұл:
A) биоэнергопластика;
B) рефлексия;
C) релаксация.
28. Ақыл-ойында кемістігі бар оқушылардың оқу жұмысының өнімділігіне әсер ететін уәждік факторларды дамыту, когнитивті сызбаларын қалыптастыру – бұл...
A)тұлғалық-бағдарлы оқыту технологиясы;
B)түзетушілік-дамытушылық оқыту технологиясы;
C)когнитивті-өнімдік технология.
29. Түзетушілік-білімдік үдеріс мүмкіндіктерін едәуір арттыру:
A) АКТ-ны қолдану;
B) эксперимент;
C) мониторинг.
30. Шебер-сыныптар, педшеберханалар, интернет-диалогтар, дөңгелек үстелдер және т.б. арқылы сабақта және сабақтан тыс жұмыста технологиялар, жұмыс формалары мен әдістері ашылатын тақырыптық желілік іс-шаралар – бұл:
A) элективті сабақтар;
B) желілік қауымдастықтар;
C) желілік тәсіл.
Ескерту:
Тестік тапсырманың кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
В |
А |
В |
В |
В |
С |
В |
А |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
С |
С |
А |
А |
А |
В |
А |
В |
С |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
А |
А |
А |
А |
В |
С |
А |
С |
А |
С |
2-нұсқа
1. ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтің қай Жолдауында Үкіметке адами әлеуетті дамыту бойынша 14 тапсырма берілді?
a) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауы;
b) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты халқына Жолдауы;
c) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Казахстан – 2050 стратегиясы»: тұрақты мемлекеттің жаңа саяси бағыты».
2. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты Жолдауы алғаш рет қашан жария болды?
a) 17қаңтар 2014 ж;
b) 11 қараша 2014 ж;
c) 16 желтоқсан 2012 ж.
3. Арнайы оқу ұйымдары, оның ішінде жалпы білім беретін мектептер жанындағы арнайы сыныптардың типтік Ережелері ҚР Үкіметінің қай қаулысында берілген?
a) № 338;
b) № 499;
c) № 500.
4. Дамудың психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуіне жатпайды:
a) даму динамикасын қадағалау;
b) табысты оқу үшін жағдай жасау;
c) әр түрлі көмек түрлері үшін жағдай жасау.
5. Дамуындағы кемшіліктерді жеңу немесе әлсіретуге бағытталған педагогикалық әсер ету жүйесі қалай аталады?
a) педагогикалық үдерістің қозғаушы күші;
b) түзетушілік-педагогикалық үдеріс;
c) оқыту мен тәрбиелеу үдерістерінің ерекшеліктері.
6. Маргиналды және қоғамнан шеттетуге ұшырайтын адамдарды қолдау, олардың өмір деңгейін және әл-ауқатын арттыру, бұл...
a) әлеуметтік кіріктіру;
b) бөлектеу;
c) маргинализациялау;
7. Квалиметрияның қандай бөлімі сапаны өлшеу және бағалау мәселелерін, сұрақтарын және әдістерін қарастырады?
a) жалпы квалиметрия;
b) арнайы квалиметриялар;
c) пәндік квалиметриялар.
8. Мониторинг пен баға арасындағы ортақ нәрсе?
a) олар ақпарат жинаудың механизмдері болып табылады;
b) олар бағдарламаны жүзеге асыру үдерісінде іске асырылады;
c) ағымдағы бақылау іс -әрекетін жүзеге асыруды пайымдайды.
9. Міндеттер негізінде бағалау қандай түрлері жүзеге асады?
a) білім сапасы және мониторинг сапасы;
b) формативті және суммативті;
c) ішкі және сыртқы.
10. Мәліметтерді салыстыру құралы ретінде қолданатын дөңгелек диаграмма түрі:
a) жапырақшалы диаграммалар;
b) квалиметриялық диаграммалар;
c) дөңгелек диаграммалар.
11. Педагогикалық квалиметрия әдісінде болжамданады:
a) оқу материалын толықтай меңгеру индексі;
b) материалды толықтай меңгеру;
c) оқу мүмкіндіктерін жүзеге асыру деңгейі.
12. Фразаны жалғастыру: квалитологияның құрылымы мынадай құрамдас бөліктері болып табылады.....
a) теория сапасы, сапаны басқару теориясы, квалиметрия, метрология;
b) жалпы квалиметрия, арнайы квалиметрия, пәндік квалиметрия;
c) сапаны басқаруды қамтамасыз ету әдістері және ғылыми негіздері.
13. Квалиметрия ғылымы нені зерттейді?
a) үрдістер мен пәннің барлық мүмкіндіктер сапасын сандық бағалау және өлшеу;
b) сапаны өлшеу әдістерін;
c) сапаны басқару мен қамтамасыз ету әдістерінің ғылыми негізін.
14. Егер, ИРВ=78.9%, ИУСВ=100% болса, ИНЕУСП көрсеткіші қандай болады?
a) 23%;
b) 21.1%;
c) 22%.
15. Білім берудегі инклюзияға не жатады?
a) жекеленген оқушылар үшін мектептің қолжетімділігін жақсарту және кедергілерді жоюға әрекеттенуді зерттеу мен талдау;
b) «шығару» әдістемесі;
c) кейбір топтардың белгілі бір топтарға қарсы кемсітушілік іс-әрекеттері.
16. Барлығына арналған мектепті дамыту осьінене жатады?:
a) инклюзивті мәдениет құру;
b) инклюзивті саясатты әзірлеу;
c) инклюзивті тәжірибені дамыту.
17. Мектептегі инклюзивті тәжірибенің басымдықтарын іске асыру кезеңдерінде жұмыстың бір бөлігі болып табылады:
a) мектептегі ахуалды зерттеу;
b) инклюзия көрсеткіштерін бағалау үрдісінде қолдану;
c) басымдық бағыттарын іске асыру.
18. Оқыту үрдісін басқару осьінің бөлігі болып табылады:
a) инклюзивті мәдениет құру;
b) инклюзивті саясатты әзірлеу;
c) инклюзивті тәжірибені дамыту.
19. Үйлестіру тобын құру кезеңінде жұмыс бағыттарының бірі болып табылады:
a) мектептегі ахуалды зерттеу;
b) мектепті дамытудың инклюзивті жоспарын әзірлеу;
c) бастапқыда мектепке қатысу атмосферасын дамытумен жұмыс жасау.
20. «Әр түрлілікті қолдауды ұйымдастыру» индикаторы осьіне қатысты:
a) инклюзивті саясатты әзірлеу;
b) инклюзивті тәжірибені дамыту;
c) инклюзивті мәдениетті құру.
21. «Өз ана тілінде емес білім алатын оқушыларды қолдау басқа да қолдау түрлерімен үйлестіріледі» индикаторы осьіне қатысты:
a) инклюзивті саясатты әзірлеу;
b) инклюзивті тәжірибені дамыту
c) инклюзивті мәдениетті құру.
22. «Оқушылар мен мұғалімдер бір- біріне құрметпен қарауы» индикаторының құраушы индикаторы болып табылады:
a) мектептік қауымдастықты құру;
b) инклюзивті құндылықты қабылдау;
c) барлығына арналған мектепті дамыту.
23. «Физикалық тұрғыдан мүгедек тұлғалар үшін мектептік ғимарат қол жетімді» индикаторының құраушы индикаторы болып табылады:
a) барлығына арналған мектепті дамыту;
b) әр түрлілікті қолдау ұйымы;
c) оқыту үрдісін басқару.
24. Инклюзияның бейімделген индикаторына не қатысты?
a) даму бағыттарының басымдықтарын іріктеу;
b) қосымша ақпарат;
c) инклюзия индикаторына қосымша сұрақтар іріктеу.
25. Денсаулық мүмкіндіктері шектеулі балалармен жұмыста әрбір сабақ ... міндеттерді шешеді (артығын алып тастаңыз):
a) оқыту;
b) түзетушілік-дамытушылық;
c) емдік.
26. Кәсіби сынақ немесе кәсіби тексеріс – бұл:
a) кәсіби сынама;
b) профессиограмма;
c) кәсіби бағдар.
27. Ақыл-ойында кемістігі бар оқушылардың оқу жұмысының өнімділігіне әсер ететін уәждік факторларды дамыту, когинитивті сызбаларды қалыптастыру - бұл?
a) тұлғалық-бағдарлы оқыту технологиясы;
b) түзетушілік-дамытушылық технологиясы;
c) когнитивті-өнімдік технология.
28. Белгілі қимыл жаттығулары арқылы ақыл-ой қабілеттері мен денсаулығын дамыту туралы ғылым - бұл…
a) ароматерапия;
b) хромотерапия;
c) кинезиология.
29. Қимыл үйлестігі, қол саусақтарының ұсақ моторикасын дамыту, баланың бастаушы қолын пайдалана отырып, сөздік нұқсаулық бойынша әрекет ете алуын қалыптастыру – бұл…
a) биоэнергопластика;
b) рефлексия;
c) релаксация.
30. Түзетушілік-білімдік үдеріс мүмкіндіктерін едәуір арттыру:
a) АКТ-ны қолдану;
b) эксперимент;
c) мониторинг.
Ескерту:
Тестік тапсырманың кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
В |
В |
С |
В |
А |
С |
С |
А |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
А |
А |
В |
А |
В |
С |
С |
С |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
А |
А |
А |
В |
В |
А |
С |
С |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 19-қосымша
Мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
«Білім беру сапасын басқару жүйесіндегі педагогикалық
квалиметрия» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру сапасын басқару жүйесіндегі педагогикалық квалиметрия» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына арналған.
2. Бағдарламаның өзектілігі мектеп директорларының және олардың оқу ісі жөніндегі орынбасарларының сапа мониторингісі бағдарламаларын әзірлеуге, сапаны бағалауға арналған бақылау-өлшеу материалдарын, бағалау шараларын ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуде алынған білімдері мен икемдерін пайдалануға қабілеттілігі мен дайындығын қамтамасыз етуге бағытталған квалиметриялық құзыреттілігін дамыту қажеттілігімен байланысты.
3. Білім беру бағдарламасы мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларының квалиметриялық құзыреттілік деңгейлерін арттыру үшін педагогикалық квалиметрия әдістерін білім беру сапасын басқару құралы ретінде пайдалану тиімді басқарушылық шешімдер қабылдауда білім берудің жоғары сапасын және тұтынушылардың сұранысын қамтамасыз етеді. Бағдарламаның практикалық мәні оның мазмұнын игергенде тыңдаушылар педагогикалық квалиметрияның теориялық және практикалық негіздерін меңгеруге, сапаны бағалау механизмдерін қалыптастырудағы халықаралық тәжірибені түсіну мүмкіндігін алады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру сапасын басқару жүйесіндегі педагогикалық квалиметрияны пайдалану мәселелері бойынша мектеп директорлары мен мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларының кәсіби құзіретілігін арттыруды көздейді.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Қазақстан Республикасындағы білім беру саласындағы нормативтік-құқықтық құжаттарында белгіленген білім беру сапасын бағалау шараларын жетілдірудің басты басымдықтары мен механизмдерін түсіндіру;
2) білім беру сапасына қойылатын заманауи талаптарды, стратегияларды, «білім сапасы» түсінігін қалыптастырушылардың өзара байланысы логикасында оның тереңдігін, білім беру сапасына қол жеткізу және оны басқарудың бар мәселелерін түсіну;
3) білім беру сапасын бағалауды дамытудың отандық және шетелдік тұжырымдары туралы білімді кеңейту және тереңдету;
4) өлшем әдістері туралы ғылым ретіндегі квалиметрия мәнін түсіну, квалиметриялық құзыреттілік құрылымына қойылатын талаптарды зерделеу, кәсіби квалиметриялық құзыреттілік деңгейін арттыру қажеттілігін түсіну;
5) тестілерді пайдалана отырып, оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау, білім беру ұйымдары қызметінің сапасын өздігінен бағалауға деген квалиметриялық амалдарды пайдалануда практикалық икемдердің қалыптасқандық деңгейін арттыру;
6) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, кері байланысты ұйымдастыру және операвтивті басқаруды қамтамасыз ету, бағалау критерийлерін әзірлеу тәсілдерінің қажеттілігін түсініп, игеру;
7) критерийлер мен дескрипторларды пайдаланып кешенді мониторингті жобалауға деген жаңа амалдарды зерделеу (Қазақстан Республикасының Білім және ғылым Министрлігінің (ары қарай-ҚР БҒМ) Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің тексерісін жүргізу бойынша пилоттық жоба шеңберінде);
8) сапаны арттырудың заманауи міндетерін шешуде басқарудың тиімді әдісі ретінде менеджменттің міндетін түсіну.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру сапасына қойылатын заманауи талаптарды белгілеуші және білім беру сапасын, бағалау шарасының дамуы бағыттарын, бақылау шарасын реттеуші негізгі заңнамалық және нормативтік-құқықтық құжаттарды;
«білім сапасы» түсінігінің анықтамасына деген алуан түрлі көзқарасты, оның құрастырушылардың өзара байланысының құрылымын;
педагогикалық квалиметрия анықтамасы, педагогикалық квалиметрия объектісін, зерттеу пәнін, қағидалары мен міндеттерін, әдістерін;
оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға деген дәстүрлі және заманауи амалдарды, білім беру ұйымының қызметін кешенді бағалауды;
бақылау-өлшеу материалдарын (ары қарай-БӨМ) жасауға деген деңгейлік амалдар түрлерінің алуандығын, таксономиясын анықтауды біледі;
2) білім беру сапасын бақылау және өздігінен бағалауды жүзеге асырудағы бар мәселелер, өлшемдер туралы ғылым ретінде квалиметрияның теориялық және практикалық негіздеріне жүгіну қажеттілігін түсіну;
білім беру сапасын бағалауға деген халықаралық амалдардың ерекшелігі, жұмыс практикасында халықаралық тәжірибені пайдалану мүмкіндігін; менеджмент қағидалары және сапа саясатын жүзеге асыруда білім беру ұйымы қызметінің тиімділігін арттыру менеджменті теориясын пайдалану қажеттілігін қолданады;
3) тестілік тапсырмаларды әзірлеу технологиясын, алынған нәтижелерді түсіндіру талаптарын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін қосымша басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модулде:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев Жолдауы аясында білім беруді дамытудағы, ҚР Президентінің Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» Жолдаулары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. 2011 – 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын, Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша 2012-2016 ж.ж. арналған Ұлттық іс-қимылдар жоспарын жүзеге асыру жағдайында білім беру сапасын бағалау жүйесін дамыту векторлары, сапа аудиті. ҚР білім беру сапасын мемлекеттік бақылауды ұйымдастырудың нормативтік-құқықтық негіздері, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты сапалы білім беруге қол жеткізу кепілі және факторы ретінде.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) білім беру сапасы бағалау шараларын жүзеге асырудағы өзекті мәселелер. Білім беру мақсаттары мен білім беру нәтижелерінің таксономиясы;
2) білім сапасы интегралды көрсеткіш ретінде: заманауи түсінік, халықаралық тәжірибе (Канада (Онтарио), Чили, Финляндия);
3) білім беру сапасын бағалауға деген дәстүрлі және заманауи амалдарды салыстырмалы талдау.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларының тұлғалық және кәсіби өсуінің психология-педагогикалық негізі;
2) педагогтердің кәсіби құзыреттілігінің квалиметриялық үлгісі
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) педагогикалық квалиметрияның мәні мен әдіснамалық негіздері, бағалау объектілері: оқу жетістіктері, шарттары, оқу үдерісі;
2) өлшемдер сапасы. Квалиметриялық шәкілдер. Квалиметриялық шаралар кезеңдері;
3) қызметті кешенді бағалау және алынған нәтижелерді түсіндіру әдісі. «Сапа өрмегі»;
4) білім беру ұйымдарын, педагогикалық кадрларды, мониторинг ұйымдарын аттестаттау шараларындағы квалиметрия әдісі;
5) мектептің өзін-өзі аттестаттауы педагогикалық ұжымның кемелденуі мен қызметінің тиімділігі туралы объективті қорытындысын алуға қабілеттілігінің көрсеткіші ретінде;
6) білім беру үдерісін басқару жүйесіндегі менеджментті енгізу тиімділігін бағалау критерийлері мен параметрлері.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) педагогикалық квалиметрия әдістері оқушылардың жетістіктер деңгейін бағалау үшін БӨӘ әзірлеудің құралдық негізі ретінде;
2) «Сапаны бағалаудан – өзгеріс стратегиясын анықтауға» басқарушылық шешімін әзірлеу және қабылдау әдісі;
3) мектеп қызметін жоспарлаудың ғылыми-әдістемелік негіздері: ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлау;
4) білім беру сапасын басқару тиімділігін арттырудағы АКТ технологиялар. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар).
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектептің мемлекеттік атестацияға дайындық кезеңіндегі білім беру сапасын басқару және бағалау саласындағы жұмыстардың жол картасы;
2) педагогикалық менеджмент және білім беруді дамытуды басқару;
3) мектептің қызмет етуі, дамуы, өзін-өзі аттестаттауы кезеңдеріндегі мектеп қызметін ақпараттық-аналитикалық қостау жүйесіндегі ашық баяндама;
4) оқушылардың оқу жетістіктерін жеке жинақтап бағалау технологиясы және оны компьютерлік қолдау;
5) оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда оқыту табыстылығын бағалау әдісі ретіндегі Б. Блум таксономиясы;
6) критерийлер мен дескрипторлар негізінде аттестаттау кезеңінде мектеп қызметін бағалаудағы жаңа амалдар (критерийлер мен дескрипторларды апробациялау бойынша ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің пилоттық тексеріс идеясын енгізу);
7) оқу материалын меңгеру сапасының объективті бағасын алу үшін бақылау-өлшеу материалдарын құрылымдауға деген технологиялық амалдар.
8) білім берудегі бенчмаркинг, бенчмаркинг шараларындағы квалиметрия.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-8 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-шараларды презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) сапа мониторингсі жүйесін жасау жөнінде ұсынымдар әзірлеу;
2) портфолио форматы мен мазмұнын әзірлеу – педагогтер мен оқушылар жетістіктерін бағалау нысаны ретінде;
3) таңдалып алынған таксономияны (пән, сынып, таңдау бойынша тақырып) көрсете отырып, оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау үшін тестілер әзірлеу;
4) «Сапа» түсінігінің барлық құрастырушыларын есепке ала отырып өзін-өзі аттестаттау кезеңін өткізу бойынша ұсынымдар әзірлеу;
5) мектептің инновациялық қызметінің тиімділігін бағалау және бақылау критерийлері мен көрсеткіштерін әзірлеу.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмысының тапсырмалары:
1) білім беру сапасының мониторингісін ұйымдастыру форматы.
2) портфолио – жетістіктерді жинақтап жеке бағалау ретінде.
3) білім беру мақсаттары мен нәтижелерінің таксономиясын пайдалана отырып тестілеуді модельдеу.
4) сапаның ішкі аудитінің моделі.
5) мектептің инновациялық қызметінің тиімділігін бағалау және бақылау критерийлері мен көрсеткіштерін жобалау.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) іске аспады – 0 балл;
2) жартылай іске асты – 1 балл;
3) толығымен іске асты - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) материалдың түрін жасауға сәйкес дағдыларды меңгеру;
2) жасалған материалдың мазмұны мен құрылым қисыны бойынша көрсете алу білігі;
3) жасалған материалдың тәжірибелік маңыздылығы, білім беру ұйымдарының жұмыс тәжірибесіне басылымдау мүмкіндігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) материалдың белгілі түріне қойылатын талаптарға сәйкес ресімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер -0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе: жоба мәселесі ашылмаған; мәселе фрагментті ашылған; мәселе ашылған, автор тақырып бойынша білімінің таяздығын көрсетті, мәселе толық ашылған, автор тақырыпты терең білетіндігін көрсетті;
2) мақсатты тұжырымдау: мақсат тұжырымдалмаған; мақсат тұжырымдалған, бірақ оған жету жоспары жоқ; мақсат тұжырымдалған, негізделген, оған жетудің сұлбалық жоспары берілген, мақсат тұжырымдалған, нақты негізделген, оған жетудің нақты жоспары берілген;
3) жоспарлау: жоспар қызмет мазмұнын бейнелемейді; жоспар үстіртін сипатта; жоспарлау логикасы мен бірізділігі жеткіліксіз; жоспарлау логикалы, бірізді, қызмет мазмұнын толық бейнелейді;
4) нәтижелерді бағалау: жобалық өнім жоқ; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа сәйкес емес (яғни қойылған мақсатқа); жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес келмейді; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес (қойылған мақсатқа сай);
5) алынған нәтижелердің мәні: нәтиженің практикалық мәні жоқ; алынған нәтиженің тек теориялық мәні бар; нәтиженің тек жартылай ғана практикалық мәні бар; нәтиженің практикалық мәні зор және пайдалануға ұсынуға болады.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13-15 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) іске аспады – 0 балл;
2) жартылай іске асты – 1 балл;
3) толығымен іске асты - 2 балл.
30. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) объективті баға алудың критерилері және дескрипторлары анықталған;
2) алынған нәтижелер негізінде қорытындыны кешенді бағалаудың әдістемесі жасалған;
3) білімдендіру үдерісі жағдайын жасау аспектісінде мектептің даму бағдарламасы бөлігіне сипаттама берілген;
4) жылдар бойынша білімдендіру үдерісі жағдайының сапасына жетудің мақсаттық индикаторлары анықталған.
31. Тыңдаушылардың шағын іс-шараны презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
3) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты ҚР МЖМББС (2012 ж.).
7) Білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестаттау ережесін бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 24 желтоқсандағы N 1270 Қаулысы.
8) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 -2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары.
9) Бахмутский А.Е. Мониторинг школьного образования: проблемы и решения. – СПб: КАРО, 2007.
10) Азгальдов Г.Г. Квалиметрия - наука об измерении качества продукции / Г.Г. Азгальдов, А.В. Гличев, З.Н. Крапивенский [и др.] // Стандарты и качество. - 2007. - № 4. -С. 62-63.
11) Субетто, А. И. Квалиметрия человека и образования. Методология и практика: материалы Второго симпозиума. От квалиметрии человека - к квалиметрии образования (генезис) / А.И Субетто. - М.: [б. и.], 1993. - Кн. 2. Ч. 1. - 242 с.
12) Аванесов В.С. Теория и практика педагогических измерений// Материалы публикации в открытых источниках и Интернете. ЦТ и МКО УГТУ-УПК. 2005. С. 98.
13) Баймолдаев Т.М., Безруков В.И., Носкова Н.А., Соловова Н.А. «Педагогический менеджмент и управление развитием образования». Алматы-Самара, 2007, – 466 с.
14) Мынбаева А.К. Современные образовательные концепции. Алматы, 2012, – 220 с.
15) Болотов В., Вальдман И. Оценка качества образования // Управление школой. Июль-август 2013. С. 27.
16) Робинсон Джоан Улучшение образовательных результатов учащихся школ Онтарио (Канада)// Управление школой. 2013, ноябрь. С. 11-12.
17) Загвоздкин В.К. Методологические аспекты систем управления качеством в школах // Международный опыт управления школой. Январь 2014 г., С. 33-37.
18) Шиян Л.К. Аналитический обзор измерений качества профессиональной деятельности педагога: мониторинговые исследования//2006 г. - 115 с.
19) Курвитс М, Милеева С.В., «Программа опытно-экспериментальной деятельности по проблеме «Мониторинг качества образовательного процесса//Управление современной школой. Завуч». № 6, 2012 год, С. 41. Панова Е.С. Разработка системы педагогического прогнозирования успешности обучения в школе // «Стандарты и мониторинг в образовании». 2014. № 5, С. 23-27.
20) Милеева С.В., «Программа опытно-экспериментальной деятельности по проблеме «Мониторинг качества образовательного процесса», научно-практический журнал «Управление современной школой. Завуч». № 6, 2012 год, С. 41.
21) Рыбина О.В. Мониторинг эффективности образовательного процесса как ресурс управления образовательным учреждением// «Управление современной школой. Завуч». № 7, 2012 год, С. 19-26.
22) Кучер С.Н. Как организовать внутренний мониторинг качества образования в ОУ// Практика административной работы в школе. № 5. 2011. С. 5-15.
23) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М., Кабдолданова Б.А. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. Алматы. 2010 г.
24) Карданова Е.Ю. Обеспечение качества и валидности измерений на основе инструментария SAM Центр мониторинга качества образования НИУ Высшая школа экономики Москва.
«Білім беру сапасын басқару жүйесіндегі
педагогикалық квалиметрия» тақырыбындағы
мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі
орынбасарларына арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік-сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев Жолдауы аясында білім беруді дамытудағы, «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет». Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
2011 – 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын,Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша 2012-2016 ж.ж. арналған Ұлттық іс-қимылдар жоспарын жүзеге асыру жағдайында білім беру сапасын бағалау жүйесін дамыту векторлары. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Сапа аудиті. ҚР білім беру сапасын мемлекеттік бақылауды ұйымдастырудың нормативтік-құқықтық негіздері. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты сапалы білім беруге қол жеткізу кепілі және факторы ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Басқарушылық модуль |
6 |
4 |
2 |
12 |
|||||||||
2.1 |
Білім беру сапасы бағалау шараларын жүзеге асырудағы өзекті мәселелер. Білім беру мақсаттары мен білім беру нәтижелерінің таксономиясы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Білім сапасы интегралды көрсеткіш ретінде: заманауи түсінік, халықаралық тәжірибе (Канада (Онтарио), Чили, Финляндия). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.3 |
Білім беру сапасын бағалауға деген дәстүрлі және заманауи амалдарды салыстырмалы талдау. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3. |
Психологиялық -педгогикалық модулі |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
3.1 |
Мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі орынбасарларының тұлғалық және кәсіби өсуінің психологиялық-педагогикалық негізі. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.2 |
Педагогтердің кәсіби құзыреттілігінің квалиметриялық үлгісі |
4 |
4 |
|||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
4 |
16 |
4 |
2 |
30 |
||||||||
4.1 |
Педагогикалық квалиметрияның мәні мен әдіснамалық негіздері, бағалау объектілері: оқу жетістіктері, шарттары, оқу үдерісі. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
4.2 |
Өлшемдер сапасы. Квалиметриялық шәкілдер. Квалиметриялық шаралар кезеңдері. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Қызметті кешенді бағалау және алынған нәтижелерді түсіндіру әдісі. «Сапа өрмегі». |
4 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
Білім беру ұйымдарын, педагогикалық кадрларды, мониторинг ұйымдарын аттестаттау шараларындағы квалиметрия әдісі. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.5 |
Мектептің өзін-өзі аттестаттауы педагогикалық ұжымның кемелденуі мен қызметінің тиімділігі туралы объективті қорытындысын алуға қабілеттілігінің көрсеткіші ретінде. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.6 |
Білім беру үдерісін басқару жүйесіндегі менеджментті енгізу тиімділігін бағалау критерийлері мен параметрлері |
4 |
4 |
|||||||||||
4.7 |
Мектептің даму бағдарламасы фрагменттерін панорамаларық қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
Курс тыңдаушыларының қалыптасқан кәсіби құзыреттілігін анықтау (қорытынды тестілеу). |
2 |
2 |
||||||||||||
5. |
Технологиялық модуль |
8 |
6 |
14 |
||||||||||
5.1 |
Педагогикалық квалиметрия әдістері оқушылардың жетістіктер деңгейін бағалау үшін БӨӘ әзірлеудің құралдық негізі ретінде. |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
«Сапаны бағалаудан – өзгеріс стратегиясын анықтауға» басқарушылық шешімін әзірлеу және қабылдау әдісі. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
Мектеп қызметін жоспарлаудың ғылыми-әдістемелік негіздері: ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлау. |
4 |
4 |
|||||||||||
5.4 |
Білім беру сапасын басқару тиімділігін арттырудағы АКТ-технологиялар. |
4 |
4 |
|||||||||||
6. |
Вариативтік модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
6.1 |
Мектептің мемлекеттік атестацияға дайындық кезеңіндегі білім беру сапасын басқару және бағалау саласындағы жұмыстардың жол картасы. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
18 |
8 |
32 |
10 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Білім беру сапасын басқару жүйесіндегі
педагогикалық квалиметрия» тақырыбындағы
мектеп директорларының оқу ісі жөніндегі
орынбасарларына арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім беру жүйесін дамыту саласындағы «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» атты жоспарымен не анықталған (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) ЭЫДҰ стандарттары негізінде адами капиталының сапасын арттыру;
В) оқытудың белсенді нысандары мен әдістерін енгізу;
С) функционалдық сауаттылықты дамыту үшін мектептік білім беру стандарттарын жаңарту;
D) жанбасын қаржыландыруды енгізу.
2. Құжаттың атауы және оның мақсатты бағыттарының сәйкестігін анықтаңыз:
1) ҚР 2012-2020 ж. арналған білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасы |
а) Білім беру аясындағы қоғамдық қатынастарды реттеу |
2) 2012-2016 ж. арналған оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша іс-қимылдардың Ұлттық жоспары |
в) Сапалы білім алуды кепілдейтін нормалар мен талаптарды белгілеу |
3) 2012 ж. Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты |
с) Білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру |
4) ҚР «Білім туралы» Заңы |
д) Білімдендіру қызметінің сапасын арттыру, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту |
А) 1-в, 2-д, 3-с, 4-а;
В) 1-с, 2-д, 3-в, 4-а;
С) 1-с, 2-д, 3-а, 4-в;
D) 1-а, 2-в, 4-д, 3-с.
3. 2012-2016 ж. арналған оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша іс-қимылдардың Ұлттық жоспары анықтамасы бойынша функционалдық сауаттылық, ол...:
А) 15 жасар жасөспірімдердің адам әрекетінің түрлі аясында өмірлік мәселелерді шешу үшін білім, білігі мен дағдыларын пайдалану қабілеті;
В) кәсіби жолын таңдай білуі, өмір бойы оқуға дайындығы;
С) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық әрекетке белсенді қатысу қабілеті;
D) тұлғаның әлеуметтік бағдарлану тәсілі, білім беру мен көп кырлы адами әрекетті біріктіретін байланыс.
4. Білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестациялаудың қортындысы бойынша өкілетті органдардың аттестациялық комиссияларының шешім қабылдау мерзімі:
А) бес жұмыс күнінен артық емес;
В) алты жұмыс күнінен артық емес;
С) жеті жұмыс күнінен артық емес;
D) он жұмыс күнінен артық емес.
5. 2012 жылғы ЖМББМ стандарты белгілеген оқушылардың дайындық деңгейі (оқу нәтижелері) арасындағы сәйкестікті және олардың құрамдасын анықтаңыз:
Дайындық деңгейлері (2012 жылғы ҚР ЖМББМ стандарты) |
Құрамдас деңгейлері |
тұлғалық |
а) базалық мазмұнды білу |
жүйелі-әрекеттілік |
в) өздігінен білімденуге талпыну |
пәндік |
с) қарым-қатынас мәдениеті |
д) АКТ меңгеру |
|
е) жүйелі білімді меңгеру |
|
ж) жобалау білігі |
А) 1-в,с; 2-д,е,ж; 3- а;
В) 1-ж,с; 2-в, д, е; 3-а;
С) 1-в,с; 2-д,е; 3 –а, ж;
D) 1-в,с; 2-ж,д; 3-а,е.
6. Артығын алып тастаңыз. Білім беру сапасын басқарудың өзекті мәселелері ішінде:
А) басқарушылық шешімдердің жоқтығы;
В) білім беру мазмұны мен нәтижелеріне деген талаптардың әзірленбегендіктері;
С) сапаны басқарудың әдіснамалық негіздерін жеткілікті деңгейде меңгермегендік;
D) білім беру сапасын бағалауғ деген формаллды көзқарас, ақпараттық қостаудың әлсіздігі.
7. Таксономия бұл –:
А) орналасу, құрылым, тәртіп;
В) бағалаудағы әрекеттердің бірізділігі;
С) бағалау әдісі;
D) бағалау амалы.
8. Артығын алып тастыңыз. Білім беру сапасы қалай қарастырылады:
А) білім беру үдерісінің және олардың талаптарға сәйкестік шамасын білдіретін интегралды сипаттамасы;
В) қызмет нәтижесі,
С) білім беру қызметтері қасиеттері мен белгілерінің жиынтығы және белгіленген нормалар мен күтулер сәйкестігін қаматамсыз ету үшін жағдай жасау;
D) білім беру жағдайы мен нәтижелілігін, оның қоғам қажеттіліктері мен күтулеріне сәйкестігін анықтайтын әлеуметтік категория.
9. Білім беру сапасын бағалау жүйесін құру қағидаларын көрсетіңіз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) ашықтық;
В) шаралардың айқындығы;
С) әрекеттердің бірізділігі;
D) ішкі бағалаудың сыртқы бағалауға қарағандағы басымдығы.
10. Білім беру сапасын бағалау жөніндегі шет елдердің жетістіктерін есепке алу (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) халықаралық мән мәтінде еліміздегі ахуалды талдау;
В) бақылау-бағалау жүйесін дамыту бағытын анықтау;
С) жұмыс тәжірибесіне халықаралық амал-тәсілдерді енгізу;
D) жалпы орта білім берудің барлық кезеңдерінде қолданыстағы ағымдық және қорытынды бақылау жүйесін өзгерту.
11. Артығын алып тастаңыз. Басшының толерантты тұлға екенін сипаттайтын ерекшелік қатарына жататын:
А) ұжым ішіндегі горизонтальды байланыстарды қамтамасыз етуі;
В) өз позициясын қорғай білуі;
С) педагогке жеке дара қатысым жасай білуі;
D) сезімталдығы мен тыңдай білуі.
12. Педагогтің тұлғалық кәсіби өсуі мынадай жағдайда басталады:
А) ішкі қайшылықтың туындауы;
В) әкімшілік тарапынан сәйкес талаптарды қою;
С) білім беру жүйесі үшін өзекті міндеттерді шешудегі өзінің мүмкіндіктері және әлеуетін түйсіну;
D) материалдық ынталандыру.
13. Өзіндік менеджментің негізгі мақсаты-бұл:
А) жұмыстағы жоғары нәтижелер үшін өзінің мүмкіндіктерін пайдалану;
В) өз әрекетінің сапасын арттыру үшін мүмкіндіктерін барынша пайдалану;
С) ұжым әрекетін тиімді ұйымдастыру үшін өзінің мүмкіндіктерін пайдалану;
D) материалдық мадақтау алу үшін өзінің мүмкіндіктерін пайдалану.
14. Корпоративтік мәдениет – бұл:
А) педагогикалық ұжымда қалыптасқан құндылықтар, мүдделер және идеялар;
В) педагогикалық ұжымның талпынысы, құндылықтар, ұстанымдар, дәстүрлер, жүйе;
С) тәртіп пен құндылықтар нормасының жиынтығы;
D) ұжымдағы адамдардың ықпалдастығы және іс-қимыл тәсілдерін анықтайтын ұстанымдар, мінез-құлық нормалары және құндылықтардың жиынтығы.
15. Басшының педагогтердің корпоративтік мәдениетін қалыптастыруға бағытталған іс-қимылдарын көрсетіңіз:
А) түзетулер, талқылау, міндеттерін ширату;
В) түзету, талқылау, бақылау;
С) түзету, талқылау, бағалау;
D) түзету, талқылау, мадақтау.
16. «Квалиметрия» дегеніміз:
А) сапа ахуалы туралы ақпараттты алу үдерісі;
В) сапаны басқару үдерісі;
С) сапаны өлшеу үдерісі;
D) сапаға қол жеткізу жолдарын анықтау амалы.
17. Қайсылары педагогикалық квалиметрия объектілері болып табылады (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) оқушылардың оқу жетістіктері;
В) өлшем амал-тәсілдері;
С) өлшем технологиясы;
D) оқу үдерісін ұйымдастыру шарты, оқу үдерісі.
18. Артығын көрсетіңіз. Квалиметрияның объективті әдістеріне жататындар:
А) өлшемдік;
В) тіркелетін;
С) есептік;
D) аналитикалық.
19. Сапаны қамтамасыз ету міндеттерін шешуге бағытталған басқарушылық іс-қимылдарды дұрыс бірізділікпен орналастырыңыз:
а) кадрларды дайындау мен мотивациялау;
в) жұмыстарды орындау үдерісі;
с) сапаның мақсаттары мен міндеттерін анықтау;
д) жақсарту бойынша одан арғы іс-қимылдарды анықтау;
е) мақсаттарға жетудің тәсілдерін анықтау;
ж) нәтижелерді тексеру.
А) а-в-с-д-е-ж
В) е-с-в-а-ж-д;
С) с-е-в-а-ж-д;
D) с-е-а-в-ж-д.
20. Суретте басқару моделі көрсетілген. Менеджмент позициясынан алғанда қандай критерий ең оптимальді модель екенін көрсетіңіз:
А) «басқарушы» және «басқарылушы» жүйелердің кері байланысы;
В) «басқарушы» жүйе тарапынан жетекшілік нұсқаулар;
С) қойылған міндеттердің бірізді іс-қимылдары, талдауға дейінгі алынған ақпарат және басқарушылық шешімдер қабылдау;
D) қойылған міндеттердің іс-қимылдар жүйесі, алынған ақпараттар, басқарушылық шешімдер мен одан кейінгі әрекеттерді талдау.
21. Менеджмент қағидаларында басқару нені болжайды (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) бақылаудан бас тарту;
В) әдістемелік көмек көрсете отырып, тек қызмет нәтижелерін тексеру;
С) нәтижелерді, ал қажет болғанда қызмет үдерісін тексеру;
D) педагогтердің өзін-өзі бақылауға деген ұмтылыстарын ынталандыру.
22. «Басқару» және «менеджмент» деген екі түсінікті салғастыру (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) бірінші түсінік екіншіден кеңірек;
В) екінші түсінік біріншіден кеңірек;
С) олар біртекті, олар бір ұғымды білдіреді;
D) менеджмент-басқарудың әдісі.
23. Басшы менеджмент теориясына сәйкес міндеттерді орындауда басымдылық шешім қабылдағанда келесі критерийлерге бағдарланады (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) міндеттің маңыздылығы;
В) орындалудың шұғылдығы;
С) жұмыстың көлемі;
D) міндет қоюшы адресат.
24. Артығын алып тастау. Менеджмент теориясына сәйкес білім беру ұйымы қызметінің табыстылық көзі бола алады:
А) жағдаяттар мен мәселелерді үнемі талдау;
В) сынды даму мотиві ретінде пайдалану;
С) мақсаттардың болуы;
D) мақсатқа қол жеткізуде ұжымның күш-қуатын біріктіру.
25. Білім беру менеджерінің қызметіндегі PEST-талдау, ол...:
А) білім беру ұйымының қызметіне сыртқы ортаның әсерін талдау;
В) білім беру ұйымының қызметіне ішкі ортаның әсерін талдау;
С) білім беру ұйымының қызметіне күшті және әлсіз жақтарын анықтай отырып сыртқы және ішкі ортаның әсерін талдау;
D) білім беру ұйымының қызметіне сыртқы және ішкі ортаның әсерін талдау, даму болашағын анықтау.
26. Мектеп өзін-өзі аттестациялаудың қорытынды есебінде оқушылардың көпшілігі оқыту нәтижесінде оң динамиканың бар екенін көрсетті (80% жоғары). Аттестация кезеңінде оқушылардың білімін бақылау қорытындысы бойынша мектеп бітіруші түлектердің бір бөлігі білімді бақылау үзіктері бойынша оң бағаланды, тестіленген пәндердің әр қайсысы бойынша 50% - 74% құрады. Нәтижелердегі алшақтықтың басты себептерін көрсетіңіз (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) мектепте нәтижелілік мониторингісі жүйелі жүргізілмейді;
В) бақылау-өлшемдік материалдардың банкісі болмауы;
С) мектеп нәтижелілік көрсеткіштерін есептеуде сыныптарды толық емес іріктеу бойынша өткізген;
D) бағалауға мектепішілік тұрғы МЖМ стандартты іске асырудың нәтижелілігі туралы объективті мағлұмат алуды қамтамасыз етпейді.
27. Аттестациялау барысында анықталған басқарушылық сипаттағы мәселер және оны тудырған себептердің арасындағы сәйкестікті табыңыз:
а) қорытынды материалда талдау сипатының болмауы; |
1) үдерісті және ресурстарды, нәтижелерді талдаудағы тұрғының объективті болмауы; |
А) а-1, в-2, с-3, д-4;
В) а-4, в-3, с-2, д- 1;
С) а-4, в-2, с-3, 1-д;
D) а-1, в-3, с-2, д-4.
28. Білім беру ұйымының өзіндік аттестациялау кезеңінде басқару қызметін іске асырудағы дәйектілікті анықтаңыз:
1) қорытынды талдауды дайындау;
2) ұжымды мотивациялау;
3) мектепішілік бақылау;
4) мақсаткерлік;
5) ұйымдастыру.
А) 4-2-5-3-1;
В) 4-5-3-2-1;
С) 5-4-3-1-2;
D) 2-3-1-4-5.
29. Қандай критерийлерді сақтау өзін-өзі аттестаттау нәтижелері бойынша қорытынды тұжырымның аналитикалық сипаттамасы туралы объективті қорытынды шығаруға мүмкіндік беретінін анықтаңыз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) мәтін талаптарына сәйкес құрылымдалған қорытынды тұжырымның болуы;
В) анықталған тенденцияларды көрсете отырып, бағалаудың әрбір блогы бойынша қорытындылардың болуы;
С) білім беру үдерісінің ұйымдастырылу шарттарына және қолда бар ресурстармен өзара байланысында жүзеге асырылатын нәтижелерді бағалау;
D) үш жылдағы білім беру ұйымының қызметін көрсететін салыстырмалы диаграммалар мен кестелердің болуы.
30. Сапаны басқару жүйесіне менеджментті енгізу тиімділігі бағалаудың мынадай критерилерімен анықталады:
А) басқарудың орталықтандыруы мен орталықсыздандыруын оңтайлы үйлестіру;
В) педагогикалық ұжымның инновациялық қызметі;
С) ұжымдағы психологиялық микроклимат;
D) даму бағдарламасының болуы.
31. Бақылаудың басқа нысандарымен салыстырғанда оқушылардың оқу жетістіктерін тестілік бақылаудың басымдығын көрсетіңіз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
а) бағалауда субъективтіліктің болмауы;
в) бақылау нәтижелерінің тез өңдеу,
с) меңгеру деңгейін тексеру үшін зерттелген тақырыптардың басым бөлігін қамту;
д) оқу материалын меңгерудің барлық деңгейін тексеру мүмкіндігі.
А) а,в;
В) а,д;
С) в,д;
D) в,с.
32. Б. Блум таксономиясымен белгіленген пәндік және ойлау икемдерінің деңгейлері мен оларды қалыптастыруға бағытталған әрекеттер сипаттамасы арасындағы сәйкестікті анықтаңыз:
1. Білім |
а) салыстыру икемін қалыптастыруға бағытталған; |
2. Түсіну |
в) жалпылау икемін қалыптастыруға бағытталған; |
3. Қолдану |
с) ақпаратты жаңа жағдайда пайдалану икемін қалыптасты-руға бағытталған; |
4. Талдау |
д) түсіндіру икемін қалыптастыруға бағытталған; |
5. Синтез |
е) бағалау икемін қалыптастыруға бағытталған; |
6. Бағалау |
ж) білу, қайталау икемі мен дағдысын қалыптастыруға бағытталған; |
А) 1-ж, 2-а,3-с, 4-в, 5-е, 6-д;
В) 1-ж, 2-д, 3-с, 4-в, 5-а, 6-е;
С) 1-ж, 2-д, 3-с, 4-а, 5-в, 6-е;
D) 1-ж, 2-с; 3-д, 4-в, 5-е, 6-д.
33. Басқарушылық шешім– бұл... (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) бірлескен әрекет үдерісінде туындаған қатынастарды реттеу;
В) білімдендіру мекемесінің қызметі тиімділігін арттыру бойынша бағыттар мен тұрғылардың кешені;
С) мектеп өміріндегі кейбір ауытқушылықты түзетуді қамтамасыз ету бойынша басқарушының негізгі құралы;
D) ұйымның мақсатына жетуге бағытталған басшының лауазымдық міндеттері және құзыреттілігі аясында жүзеге асыратын альтернативаны таңдауы.
34. Қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін бағалауға төменде аталған талаптарды критерий ретінде қолдануға бола ма, анықтаңыз: қатаң жауапкершілік, негіздемелілік, нақтылық, уақтылығы, өкілеттілігі:
А) тиімділікті бағалау үшін берілген критерилер жеткіліксіз;
В) жоқ, мүлде жеке критерилер талап етіледі;
С) ия, толығымен;
D) басқарушылық шешімдердің тиімділігін бағалауға берілген критерилер қолданылмайды.
35. Басшының білім беру сапасын арттыруға бағытталған әрекетінің дұрыс ретін анықтаңыз:
1) басқарушылық шешімдерді дайындау;
2) ұжымды уәждеу;
3) мектепшілік бақылау;
4) мақсаткерлік;
5) ұйымдастыру.
) 4-2-5-3-1;
В) 4-5-3-2-1;
С) 5-4-3-1-2;
D) 2-3-1-4-5.
36. Басқарушылық шешімдерге қойылатын талаптарға кірмейтінін көрсетіңіз:
А) уақтылығы;
В) нақтылығы;
С) ғылымилылығы;
D) негіздемелілігі.
37. Қысқа мерзімді жоспарлауға жататындар (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) мектептің жылдық жоспары;
В) мектептің даму бағдарламасы;
С) перспективтік жоспар;
D) апталық жоспар.
38. Стратегиялық жоспар– бұл... (жауап бірнеше позицияны қамтиды):
А) мектептің ұзақмерзімді даму жоспары;
В) оқу-тәрбие үдерісінің перспективтік жоспары;
С) мектеп қоғамдастығының жаңа сапалық жағдайға көшу жоспары;
D) даму бағдарламасының құрамдық бөлігі.
39. Мектептің даму бағдарламасы-ол...:
А) мектептің қызметін тоқсан сайын жоспарлау;
В) мектептің қызметін жыл сайын жоспарлау;
С) болашақта тілеген мектеп жағдайының бейнесін сипаттау;
D) мектеп қоғамының жаңа сапалық жағдайға нәтижелі көшуін қамтамасыз ететін әрекеттік құралы.
40. АКТ-технологиясы негізіндегі педагогикалық мониторинг қандай жүйенің болуын болжайды (артығын алып тастаңыз):
А) оқыту нәтижелерін бағалау жүйесі;
В) сабақтың сапасын бағалау жүйесі;
С) мұғалімнің кәсіби қызметін рейтингтік бағалау жүйесі;
D) мектептің материалдық-техникалық ахуалын бағалау жүйесі.
Ескертпе.
Тест тапсырмаларының кілті:
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
АС |
В |
D |
D |
А |
В |
А |
В |
АВ |
АВ |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
В |
С |
В |
D |
D |
С |
А D |
D |
D |
D |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
С D |
А D |
АВ |
С |
А |
А D |
В |
А |
АС |
А |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
D |
С |
D |
С |
А |
С |
А D |
А D |
D |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 20-қосымша
Шағын жинақты мектептің директорларына арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын
жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептің білім беру
процесін басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақты мектептің білім беру процесін басқару» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) шағын жинақты мектептің басшыларын оқытуға арналған.
2. Шағын жинақты мектеп (бұдан ары қарай ШЖМ) біріктірілген сынып-комплектілерімен, аз тығыздықтағы сыныптардан құралып отыр. Статистикалық есептеулер әрбір оқушының алтыншысы ШЖМ оқып білім алса, әрбір төртінші мұғалім ШЖМ жұмыс жасайтынын көрсетеді. Олардың барлығына тән нәрсе елді мекен тұрғындарының төмен және өте төмен тығыздығы, біріктірілген сыныптар, мұғалім жүктемесіндегі көппәнділік.
3. Бағдарлама ШЖМ басшыларына түйінді құзыреттерді қалыптастыруға бағдарланған Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы нормативтік құжаттарына сәйкес ШЖМ білім беру процесін ұйымдастыру, ұжымды сапалы басқару, ШЖМ басқару принциптері бойынша қажетті көлемде білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ШЖМ басшыларының кәсіби құзыреттіліктері мен басқару дағдыларын жетілдіру болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Тыңдаушылардың басқарудың теориялық және заңнамалық негіздеріне қарасты білімдерін жаңартылған білім беру мазмұнына сәйкес жандандыру;
2) ШЖМ басшыларының көшбасшылық пен басқару, инновациялық үдерістерді жоспарлау және болжау қызметіндегі құзыреттіліктерін жетілдіру;
3) ШЖМ басшыларының мектепішілік басқару және бақылау жүйесі бойынша білімдерін тұжырымдау;
4) ШЖМ басқару дағдыларын ұжымның рефлексивті әрекетін енгізу және тиімді кері байланыс арқылы дамыту;
5) ШЖМ басшыларының ақпараттық-коммуникациялық технологиялық (бұдан әрі - АКТ) құзыреттілігін көтеру;
6) ата-аналармен, жұртшылықпен бірлескен жұмыс аясындағы тәжірибелік дағдыларды кәсіби және әлеуметтік ынтымақтастық орнату арқылы қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) ШЖМ дамыту бойынша нормативтік құжаттардың тұжырымдамалық негіздерін, ШЖМ тиімді басқарудың негізгі тенденцияларын біледі;
2) ШЖМ басшыларының басқару дағдылары мен кәсіби құзыреттіліктерін жетілдіру жолдарынан хабардар болады;
3) көшбасшылық пен басқару, инновациялық үдерістерді жоспарлау және болжау бойынша құзыреттіліктерін қалыптастыру жолдарын табады;
4) білім беру үдерісін ұйымдастыру мен бақылау тәжірибесінде заманауи әдістер мен тәсілдерді қолдана алады;
5) өзінің әрекетінде және ұжымның әрекетінде рефлексивті және кері байланыстың қажеттігін түсінеді;
6) басқаруда АКТ стратегияларын тиімді пайдалана алады;
7) ата-аналармен, жұртшылықпен бірлескен жұмыс аясындағы тәжірибелік дағдыларды қалыптасады;
8) кәсіби және әлеуметтік әріптестік қауымдастық орната алады;
9) ШЖМ білім беру процесін ұйымдастыру сапасын бағалау және даму үдерістеріне мониторинг жүргізу, диагностикалау дағдыларын меңгереді;
10) қазіргі ғылыми зерттеулер негізінде басқару тәжірибесін жетілдіру, зерттеу жүгізу және өз әрекетін талдау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы, ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауларындағы басым бағыттары, Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ҚР Үкіметі 2012жыл 23 тамыз №1080 қаулысы және оған енгізілген өзгерістер мен толықтырулар), Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулар), Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 -2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары (ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы), білім беру ұйымдарының және педагог мамандардың қызметін реттейтін нормативтік құқықтық құжаттары қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы педагогикалық менеджменттің тұжырымдамалық негіздері;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ШЖМ-гі оқу-тәрбие үдерісін басқару: басқарудың ерекшеліктері;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ШЖМ басқару: жобалау, жоспарлау, бақылау;
4) оқытудағы басқару және көшбасшылық. Көшбасшылықтың тұжырымдамалық негіздері;
5) ШЖМ-те ғылыми-әдістемелік жұмысты тиімді ұйымдастыру жолдары;
6) тайм – менеджмент және оның ШЖМ басқару құрылымындағы мәні;
7) ШЖМ: қазіргі жағдайы және даму жолдары (дөңгелек үстел).
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) ШЖМ басқаруды ұйымдастырудың педагогикалық - психологиялық негіздері;
2) басшы және оның командасы. ШЖМ басқарудағы командалық жұмыстың психологиялық аспектілері;
3) психологиялық «экспедициялардың» негізгі бағыттары (Ж.Пиаже, Г.Гарднер). Оқудың ынталандырушы және аффективті теориялары (А.Маслоу, К.Роджерс);
4) ШЖМ танымдық дамудың түрлі сатысында оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту мен оқуды басқару;
5) ШЖМ инклюзивтік білім берудің дамуын психологиялық-педагогикалық қолдау.
11. Мазмұндық модульде төмендегі мәселелер қарастырылады:
1) ШЖМ стратегиялық моделін құрудағы SMART-мақсат пен SWOT-талдаудың рөлі. ШЖМ даму бағдарламасы жобасын қорғау;
2) ШЖМ пәндерді оқыту барысын ұйымдастырудың ерекшелігі. ШЖМ сабақтардың өзара үйлесуі;
3) шағын жинақты мектептің тәрбиелеу үдерісінің үш ағыны және оның ерекшеліктері;
4) ШЖМ басшының көшбасшылық қасиеттерін дамытудағы тренингтер мен рефлексивтік – іскерлік ойындар;
5) басшының сын тұрғысынан ойлау дағдыларын жетілдіру;
6) оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау тәсілдері. Критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері: мақсаттары, принциптері және бағалау нысандары;
7) жоспарлау түрлері: ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді. Сабақ жоспарының құрылымы: мақсат қою, пәнаралық байланыс, оқытудың белсенді формалары, рефлексия, бағалау стратегиялары, колданатын ресурстар;
8) «Lesson Study» - мектептегі сабақ беруді зерттеу тәжірибесі.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) ШЖМ басқаруда ақпараттық комуникациялық технологияны пайдалану. Электрондық портфолио - ШЖМ басшыларының ақпараттық-коммуникациялық құзырлылығын қалыптастыру құралы ретінде;
2) ШЖМ басқару жүйесіндегі коучинг пен менторингті ұйымдастыру;
3) шағын басқару шарасын қорғау: жеке презентация;
4) диагностика:кіріс және шығыс тесті.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Кейс-стади» технологиясы. Құрылымы, түрлері және кейстердің мазмұны;
2) қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар).
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын- басқару шарасын презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) кәсіби құжаттар портфолиосын жинақтау: нормативтік және құқықтық құжаттардың аңғартпа тізімін жасап, оларға енгізілген өзгерістерді толықтыру;
2) шағын жинақты мектептегі оқу - тәрбие процесіне SWOT талдау жасау (күшті жақтары, әлсіз тұстары, мүмкіндіктері және қауіптері). Білім беру ұйымының күшті және әлсіз жақтарын анықтаңыз, оларды сызбаның сәйкес келетін жағына белгілеңіз. Анықталған дәйектер бойынша олардың арасынан әлсіз жақтарын жоюға мүмкіндік беретіндерін іріктеп алыңыз және мектептегі оқу-тәрбие процесінің күшті жақтарын дамытуға кедергі болатын қауіптерді анықтаңыз;
3) басқару әрекетінде қолданатын терминдік глоссарий құрастырып, мультимедиалық презентациялар қорғаңыз;
4) «Басшы ретінде өзіңді қалай бағалайсың?» тестісін құрастыру. Ұсынылып отырған тест мектеп басшысының іскерлігін тексеруге, білімі мен білігіне сын көзбен қарап, өзін-өзі бағалауға көмектеседі;
5) ШЖМ басшыларының желілік қауымдастығында парақша құру.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) ШЖМ басшысы қызметінің мазмұны;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ШЖМ басқару үлгісі;
3) басшының кәсіби сауаттылығы - ШЖМ білім беру жүйесінің басым бағдары;
4) мектепішілік бақылау: ұйымдастыру, жоспарлау, талдау;
5) ШЖМ қиындықтары және оны шешу жолдары;
6) ШЖМ жағдайында біріктірілген сыныптағы әрекетті ұйымдастыру;
7) ШЖМ интерактивті оқыту әдістерін қолдану тәжірибесі;
8) ШЖМ білім беру жүйесіндегі инновациялар;
9) ШЖМ жағдайында оқушыларды психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру;
10) ШЖМ жұмысы жүйесіндегі педагогикалық кеңес;
11) ШЖМ басқарудағы ақпараттық коммуникациялық технологиялар;
12) Басшының «Тайм-блокноты» (ШЖМ жоспарлау жүйесін көрсететін құжат);
13) ШЖМ педагогтарының білім беру қызметінің сапасын бағалау критерийі;
14) ШЖМ инновациялық технологиялар және дамыту әдістерінің тұжырымдамалық негіздері.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы Бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзырлылық деңгейін анықтау үшін бағдарламаның мазмұнын меңгеру параметрі мен бағалау критерийлері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындау бойынша білімін бағалау балдық жүйеден бес балдық жүйеге аударылып, бағаланады:
1)«Өте жақсы»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
26. Жоба жұмысын орындау үшін келесі критерийлер 1,2 балл және параметрлер негізге алынған:
1) Проблеманы түсініп, оны таңдай алады;
2) жағдаяттарды талдау негізінде қарама-қайшылықтарды атайды;
3) проблеманы тудыру себептерін атай алады;
4) проблеманың себептерін талдай алады;
5) мақсатты түсініп, жаза алады;
6) міндеттердің мақсатқа сәйкестігі;
7) мақсатқа жету тәсілдерін айқындай алады;
8) проблеманы шешу тәсілдерін ұсына алады;
9) стратегияны ұсына алады;
10) жобамен жұмысты айта алады;
11) әрекеттер тізбегін анықтай алады;
12) кейбір ресурстарды қадамдарға сәйкес ұсына алады;
13) ресурстарды негіздей алады;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлай алады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстыра алады;
16) алынған өнімдерге сәйкес ойларын тұжырымдай алады;
17) өнімдерді бағалау үшін критерийлер ұсына алады;
18) критерийлерге сәйкес өнімдерді бағалай алады;
19) критерийлер жүйесін ұсына алады;
20) алынған нәтижелердің мәні;
21) күтілген өнімді сипаттай алады;
22) өнімді қалай қолданылатынын айта алады;
23) өнімді қолдану салалары мен тұтынушыларын негіздей алады;
24) өнімді қолдану бойынша ұсыныстар бере алады;
25) өнімді қолдану салаларын көрсете алады немесе оны қолдану траекторияларын жоспарлай алады.
27. Жоба жұмыстарын орындау бойынша тыңдаушылардың білімін бағалау балдық жүйеден бес балдық жүйеге аударылып, бағаланады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын басқару шараны презентациялау кезінде шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім беру мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын басқару шарасын презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын басқару шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты дәл, әрі нақты береді;
2) нақты және дәл нұсқаулық береді;
3) қатысушылардың түсінігін тексереді;
4) белсенді түрде тыңдайды (қайта түсіндіреді, ұсыныстар береді, жауаптарын нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді қолдана алады;
6) кері байланысты тиімді пайдаланады;
7) бір-бірін құрметтей алуы, өзара байланыс, ынтымақтастық жағдаяттарын құру;
8) оқытудың мақсатын анықтайды және қатысушылардың әрекетіне саналы түрде қосылу;
9) оқытудың белсенді стратегияларын және жаттығуларын тиімді түрде қолдана алады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, проблемалар мен түсініксіз жағдаяттарын шеше алады;
11) ашық сұрақтарды қолданады;
12) тиімді түрде талқылауды аяқтайды (тапсырмаларды орындайды және оқыту кезеңдерінің арасындағы өзара тиімді байланысты құрады);
13) ойлау мен өзіндік бағалауға біршама уақыт береді.
31. Шағын басқару шарасын презентациялау бойынша тыңдаушылардың білімін бағалау балдық жүйеден бес балдық жүйеге аударылып, бағаланады:
1) «Өте жақсы»: 35-39 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»-17.01.2014 ж, Нұрлы жол – болашаққа бастар жол»-11.11.2014ж. Жолдаулары
2) Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010ж., 07.12.2010 ж. № 1118
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулар).
4) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 -2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары (ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы).
5) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы 2007 жылғы 11 қаңтардағы N 217
6) «Ақпараттық Қазақстан-2020» мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 8 қаңтардағы № 464 Жарлығы)
7) Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген.
8) Барлық білім беру ұйымдарындағы оқыту үдерісінде тәрбиелік құраушыны күшейтудің типтік кешенді жоспары. (Үкіметтің 29.06.2012 ж. № 873 қаулысы).
9) Жайтапова А.А.. Рудик Г.А., Белошниченко Е.В., Сатывалдиева А.С. Педагогика 21-го века на пороге школы.Алматы. 2009.
10) Караев Ж.А., Кобдикова Ж.У. Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе технологического подхода. Алматы, Жазушы,2005 г. 200 стр.
11) Мамырова.К, Нүрсейітова. С. Шағын жинақталған мектепте білім беру. Алматы: Ғылым, 2002.
12) Астамбаева. Ж.Қ, Уәйісова. Г.И. Шағын жинақты бастауыш мектептегі педагогикалық үдеріс теориясы мен технологиясы. Алматы, 2010
13) Әбілқасымова А.Е, Аймағамбетова Қ.А. Қазақстандағы шағын кешенді мектептерді жетілдіру жолдары. Сб. по итогам Республиканского семинара “Современные технологии в подготовке учителей для МКШ”. – Кызылорда, 2000.
14) Шамшидинова К.Н. Малокомплектная школа: проблемы, поиски, решения. Издательства ВКТУ, 2002
15) Қараев Ж.А., Ушуров Е.А. В помощь малокомплектной школе. – Астана, 2000
16) Қалиев С. Шағын комплектілі мектептер проблемасы. Қазақстан мектебі, 1989, №7, 11-13б
17) Современное состояние малокомплектных школ РК и пути их модернизации Жумабаева. А.Е, Лебедева. Л.А. «Шағын мектеп» журналы №9,2012
18) Материалы международного семинара «Содержание работы и управление МКШ в условиях развития образования», Алматы,2009
19) Мажикеев Т.М. Некоторые вопросы управления школой: качество, мониторинг, эксперимент, этика контроля. Алматы, 2009.
20) «Шағын комплектілі бастауыш мектептегі педагогикалық үдеріс теориясы мен технологиясы»-дәріс кешені, АГТУ «Кәсіптік оқыту » кафедрасы.
21) Жақсылықова К.З. «Тренингтік ойындар мен жаттығулар» әдістемелік құралы Алматы, 2014ж.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
шағын жинақты мектептің білім беру
процесін басқару» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Сабақ тақырыбы |
Дәріс |
Диалог-дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тренинг |
Шеберлік сынып |
Іскерлік ойын |
Семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
КТС |
Конференция |
Ықшам-оқыту(панорамалық қорғау: ықшам-басқару қызметі) |
Дөңгелек үстел |
Кіріс, шығыс сауалнамасы |
БАРЛЫҒЫ |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
1. |
Нормативтік құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
Білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ҚР Үкіметі 2012жыл 23 тамыз №1080 қаулысы және оған енгізілген өзгерістер мен толықтырулар) |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 -2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары (ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы) |
2 |
2 |
||||||||||||
2. |
Басқарушылық модуль |
6 |
4 |
2 |
4 |
6 |
2 |
24 |
|||||||
2.1. |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы педагогикалық менеджменттің тұжырымдамалық негіздері. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2. |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ШЖМ–гі оқу-тәрбие үдерісін басқару: басқарудың ерекшеліктері. |
2 |
|
|
2 |
|
|
4 |
|||||||
2.3. |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ШЖМ басқару: жобалау, жоспарлау, бақылау. |
2 |
2 |
6 |
10 |
||||||||||
2.4. |
Оқытудағы басқару және көшбасшылық. Көшбасшылықтың тұжырымдамалық негіздері. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.5. |
ШЖМ ғылыми-әдістемелік жұмысты тиімді ұйымдастыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
2.6. |
Тайм – менеджмент және оның ШЖМ басқару құрылымындағы мәні |
2 |
2 |
||||||||||||
2.7. |
ШЖМ: қазіргі жағдайы және даму болашағы (дөңгелек үстел) |
2 |
2 |
||||||||||||
3. |
Психологиялық-педагогикалық бөлім |
4 |
6 |
10 |
|||||||||||
3.1. |
ШЖМ басқаруды ұйымдастырудың педагогикалық - психологиялық негіздері |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2. |
Басшы және оның командасы. ШЖМ басқарудағы командалық жұмыстың психологиялық аспектілері. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.3 |
Психологиялық «экспедициялардың» негізгі бағыттары (Ж.Пиаже, Г.Гарднер). Оқудың ынталандырушы және аффективті теориялары (А.Маслоу, К.Роджерс) |
2 |
2 |
||||||||||||
3.4 |
ШЖМ танымдық дамудың түрлі сатысында оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту мен оқуды басқару. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.5 |
ШЖМ инклюзивтік білім берудің дамуын психологиялық-педагогикалық қолдау. |
2 |
2 |
||||||||||||
4. |
Мазмұндық модуль |
2 |
8 |
2 |
6 |
4 |
22 |
||||||||
4.1. |
ШЖМ стратегиялық моделін құрудағы SMART-мақсат пен SWOT-талдаудың рөлі. ШЖМ даму бағдарламасы жобасын қорғау. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.2. |
ШЖМ пәндерді оқыту барысын ұйымдастырудың ерекшелігі. ШЖМ сабақтардың өзара үйлесуі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.3. |
Шағын жинақты мектептің тәрбиелеу үдерісінің үш ағыны және оның ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||
4.4. |
ШЖМ басшының көшбасшылық қасиеттерін дамытудағы тренингтер мен рефлексивтік – іскерлік ойындар |
|
|
2 |
2 |
|
|
4 |
|||||||
4.5. |
Басшының сын тұрғысынан ойлау дағдыларын жетілдіру. |
|
2 |
|
|
2 |
|||||||||
4.6. |
Оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау тәсілдері. Критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері: мақсаттары, принциптері және бағалау нысандары. |
4 |
4 |
||||||||||||
4.7. |
Жоспарлау түрлері: ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді. Сабақ жоспарының құрылымы: мақсат қою, пәнаралық байланыс, оқытудың белсенді формалары, рефлексия, бағалау стратегиялары, колданатын ресурстар. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.8. |
«Lesson Study» - мектептегі сабақ беруді зерттеу тәжірибесі |
2 |
2 |
||||||||||||
5. |
Технологиялық модуль |
2 |
4 |
8 |
2 |
16 |
|||||||||
5.1. |
ШЖМ-те ақпараттық комуникациялық технологияны пайдалану. Электрондық портфолио – ШЖМ басшыларының ақпараттық-коммуникациялық құзырлылығын қалыптастыру құралы. |
4 |
4 |
||||||||||||
5.2. |
ШЖМ басқару жүйесіндегі коучинг пен менторингті ұйымдастыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.3. |
Шағын басқару әрекетін қорғау: жеке презентация. |
8 |
8 |
||||||||||||
5.4 |
Тыңдаушылардың кәсіби білімі, біліктілік дәрежесі мен сұраныстарының кіріс және қорытынды диагностикасы |
2 |
2 |
||||||||||||
6. |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
||||||||||||
6.1. |
«Кейс-стади» технологиясы. Құрылымы, түрлері және кейстердің мазмұны. |
||||||||||||||
6.2. |
Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар). |
||||||||||||||
Барлығы: |
16 |
2 |
2 |
18 |
4 |
2 |
10 |
8 |
6 |
8 |
2 |
2 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
шағын жинақты мектептің білім беру
процесін басқару» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. 2011-2020 жылдарға арналған ҚР Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы қай жылы қабылданды:
А) 2009 ж.;
В) 2010 ж.;
С) 2011 ж.;
D) 2012 ж.
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі құжат қай жылдарға арналған:
А) 2009 - 2015 ж.ж.;
В) 2010 - 2016ж.ж.;
С) 2011 -2020 ж.ж.;
D) 2012- 2016 ж.ж.
3. Төмендегі бағдарламаның қайсысы дұрыс және қолданыста:
А) Қазақстан Республикасының 2012-2018 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы мемлекеттік бағдарламасы;
В) Қазақстан Республикасының 2015-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы әрекет мәселелері бойынша мемлекеттік бағдарламасы;
С) Қазақстан Республикасының 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы әрекет мәселелері бойынша мемлекеттік бағдарламасы.
4. Жалпы орта білім берудің базалық мазмұнының құрылымы мен құрамына, оқушылардың дайындық деңгейлеріне және оқу жүктемесінің жоғары шекті көлеміне қойылатын талаптар мен нормалар жүйесінің құжаты:
А) стандарт;
В) жұмыстық оқу жоспары;
С) базистік оқу жоспары;
D) мектеп уставы.
5. ҚР «Білім туралы» Заңы қанша тараудан тұрады:
А) 10;
В) 9;
С) 5;
D) 12.
6. Мектепішілік басқару теориясында педагогикалық талдау қызметін оның қазіргі түсінігіне ендірген кім:
А) В.И.Симонов;
В) В. М.М.Поташник;
С) Л.С.Выготский;
D) Ю.А. Конаржевский.
7. Психологтың этикалық нормасына жатады:
А) құпия сақтау;
B) үлгі болу;
C) тәжірибені игеру;
D) өзіндік білімін көтеру.
8. ШЖМ күнделікті басшылыққа алынатын құжат:
А) педкеңес қаулысы;
В) мектеп Жарғысы;
С) директор бұйрығы;
D) оқушылар ережесі.
9. Менеджерлік өнердің мәні неде:
А) өз ісін өзгелерге жасату;
В) әркімге өз ісін дұрыс жасату;
С) қызметкерлердің ынтасын арттыру;
D) үдерістерді тұрақты бақылау.
10. Дұрыс басқару деген не:
А) әкімшілік жарлық беру;
В) құрылымдарды үйлестіру;
С) қызметкерлерге жетекшілік жасау;
D) жүйеге мақсатты ықпал ету.
11. ШЖМ бүгінгі міндеттерін орындау үшін керек бағыт:
А) стратегия;
В) тактика;
С) тұжырымдама;
D) перспектива.
12. ШЖМ ертеңгі өмірін айқындау үшін не керек:
А) стратегия;
В) тактика;
С) тұжырымдама;
D) перспектива.
13. Қандай жұмыс өнімдірек жасалады:
А) орындалатын;
В) өлшенетін;
С) тез жасалатын;
D) қолдан келетін.
14. Басқарудың негізгі функциялары:
А) жоспарлау, реттеу, талдау;
В) талдау, ұйымдастыру, үйлестіру;
С) жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау;
D) үйлестіру, реттеу, бағалау.
15. Басқаруда қабылданған басқарушылық шешімді қажетінше бөлшектеу:
А) талдау;
В) болжау;
С) шешім қабылдау;
D) жоспарлау.
16. Негізге алынып, іс-әрекетке бағалау жүргізілетін белгі:
А) критерий;
В) фактор;
С) трактат;
D) акцент.
17. Аптада жұмыс өнімділігі жоғары болатын күндер:
А) дүйсенбі, жұма;
В) сейсенбі, сәрсенбі;
С) бейсенбі, жұма;
D) бейсенбі, сенбі.
18. ШЖМ 3-4 сыныпта үйге берілетін жалпы тапсырмалардың уақыттық мөлшері:
А) 1,5 сағатқа дейін;
В) 2 сағатқа дейін;
С) 2,5 сағатқа дейін;
D) 3 сағатқа дейін.
19. 1-2 сыныптарда сабақтағы кинофильм көру ұзақтығы?
А) 10-15 минут;
В) 15-20 минут;
С) 20-25 минут;
D) 25-30 минут.
20. Қуатты педагогикалық құралға жататындар:
А) сын тұрғысынан ойлау;
В) диагностика;
С) АКТ;
D) дивергентті ойлау.
21. Қандай негізгі идеялардың қағидалары бейімделу жағдайына ШЖМ құрылымдық ерекшеліктерінен арнаулы ерекшеліктерге қарай өтуді қарастырады:
А) әр түрлі жастағыларды оқыту идеясы, жекелей және диференциациялай оқыту;
В) білім мазмұнын беруде пәнді кіріктіре оқыту идеясы;
С) оқушыларға өзіндік жұмыстар орындату арқылы оқушының пәндік құзыреттілігін қалыптастыру идеясы;
22. ШЖМ жағдайында жекелей білім беру кім үшін және қандай мақсатта қарастырылған:
А) жоғары сынып оқушыларына кәсіптік білім беру мақсатында;
В) төменгі сынып оқушыларына бейімделу және тәртіп мәселесін шешумен байланысты;
С) барлық оқушыларға оқу әрекетін белсенділендіру мақсатында арналған;
23. Білім беру ұйымдары қызметкерлерінің білімдерін жетілдірудің ағымдағы мезгілі:
А) аттестация аралығында;
В) жыл сайын;
С) бес жылда бір рет;
D) 3 жылда бір рет.
24. Педагогикалық менеджмент, бұл:
А) білім беру процесінің сапасын бақылау;
В) оқу-тәрбие процесін басқару;
С) оқушылардың тәрбие деңгейін болжау;
D) оқушылардың білім деңгейін тексеру.
25. Жаңа формациядағы мектеп басшысы қандай болуы керек:
А) рефлексивті, өзін-өзі дамыту қабілетіне ие, рухани-адамгершілікті, шығармашылықпен жұмыс істейтін тұлға;
В) индивид;
С) адам;
Д) жасампаз тұлға.
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
В |
Д |
С |
А |
Д |
Д |
А |
В |
С |
Д |
В |
А |
В |
С |
А |
А |
В,С |
В |
А |
А,С |
А |
С |
В |
В |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 21-қосымша
Директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім
беру мазмұнын жаңарту аясында мектепті басқарудың құзырлылық
амалы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту аясында мектепті басқарудың құзырлылық амалы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарларын оқытуға арналған.
2. Бағдарлама бойынша басшылардың біліктілігін арттыру тек қана жергілікті жаңалық ендіруге емес, тұтастай педагогикалық жүйені басқаруды стратегиялық тұрғыдан жаңғыртуға бағытталады.
3. Білім беру мазмұнын стратегиялық жаңартуды ескере отырып, мектепті басқару және жоспарлау, көшбасшылық және өзін-өзі дамыту, қазіргі заманғы әдістерімен оқу орындарының басшыларын даярлау қажеттілігі талап етіледі.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогикалық және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды кешенді пайдалануда кәсіби деңгейін, басқарушылық құзырлылығын дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беруді модернизациялау жағдайында оқытудың жаңа түрлерін, әдістері мен құралдарын кіріктіруде білім бері үдерісін басқару бойынша білімі мен дағдыларын кеңейту;
2) басқарушылық, ұйымдастырушылық, ақпараттық-талдау, жобалау-зерттеушілік, әкімшілік-шаруашылық және инновациялық қызметін іске асыру үшін көшбасшы-жетекшінің білім мен дағдыларын кеңейту;
3) инновациялық менеджмент негізінде білім беру ұйымын басқарушылық білімін кеңейту;
4) нәтижеге бағытталған білім беру жүйесінде стратегиялық жоспарлау мен басқару дағдыларын дамыту;
5) оқытудың белсенді әдістерін қолдануып қысқамерзімді сабақ жоспарларын жобалау бойынша білімі мен білігін қалыптастыру;
6) педагогикалық желілік қауымдастықта, ақпаратты көрсетудің әлеуметтік сервері мен мобилдік технологиялармен жұмысты кеңейту;
7) оқушылардың білім жетістігін критериалды бағалау бойынша білім мен дағды қалыптастыру;
8) құжаттарды бірлесіп редакциялау үшін сервер ресурстарды қолдана отырып тыңдаушылардың тәжірибелік білімі мен дағдысын кеңейту;
9) педагогикалық кадрлардың. оқушылардың рейтингтік мониторингін іске асыру арқылы білім кеңістігін, білім беру үдерісін, бақылау жүйесін тиімді құру бойынша дағды қалыптастыру;
10) кіріктірілген CLIL пәндік-тілдік оқыту мен Lesson Study тәжірибеcін зерттеу әдістемесін бойынша белсенді оқыту әдістерін қолданып білім үдерісін жобалау дағдысын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) орта білім берудің жаңа ҚР ЖМБС тұжырымдамалық негіздері; стратегиялық және тактикалық жоспарлаудың басқарушылық негізідерін; білім беру үдерісін басқарудағы жаңа тәсілдер; бірыңғай ақпараттық-білім беру ортасындағыа мектепішілік бақылау; оқушылардың білім жетістігін критериалды бағалаудың амалдары қалыптастырушы және ішкі жиынтық бағалаудың портфолиосымен, журналмен, модерациясымен жұмысты критериалды бағалау; мектепте зерттеушілік тәжірибелер; оқытудың белсенді әдістері; тілдерді кіріктіре оқыту мен CLIL пәндерінің әдістемесі; заманауи мектепті басқарудағы Web-сервистік технологиялар; PISA, TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеуде оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру жолдарын біледі;
2) стратегиялық және тактикалық жоспарлауды өз бетінше іске асыру; Swot-талдау мен Smart-мақсат техникасы көмегімен мақсаттарды дамыту мен оларға қол жеткізу жолдары бойынша мектептің стратегиялық моделін құру; команда құру үшін коллаборативті орта құру; оқушылардың білім жетістігін критериалды бағалауды қолдану; басқару мен оқыту, жоспарлау үшін АКТ-стратегияларды қолдану; тиімді басқару үшін заманауи мектептерлі медиа ресурстармен басқару; арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларға білім беру мен тәрбиелеудің нақты мәселелері бойынша проблемалар қою және шешімдер қабылдау; педагог кадрлардың, тыңдаушылардың рейтінгтік мониторингін білім беру кеңістігін іске асыру, білім беру үдерісін бақылаудың тиімді жүйесін құрып қолданады;
3) стратегиялық және тактикалық жоспарлау дағдыларын; визуалды ақпараттар, электрондық портфолио, сабақты жоспарлау құрылымын құрудың базалық дағдыларын; білім беру сапасын басқару үшін мониторингтік технологияландыру қызметі дағдысын; критериалды бағалауды қолдану дағдыларын; сабақ үзіндісі ықшамоқытуды жоспарлау дағдысын; Е-Learning, Smart-Learning, M-Learning және білім беру үдерісін басқарудағы оқытудың мобильдік әдістерін; 21 ғасырдың білім берудегі қауымдастық дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол - болашаққа жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам, Жолдауларының басым бағыттары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). Білім беру ұйымдарының және білім беру қызметкерлерінің қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттар. Қазақстан Республикасының 2015-2020 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламасының басым бағыттары. Қазақстан Республикасының 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы әрекет мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) инновациялық менеджмент білім беру мазмұнын жүйелі жаңарту жағдайында басқару сапасын арттыру негізі ретінде;
2) мектепті дамыту бағдарламасын жасау және іске асыруда басқару шешімдерін қабылдау тәжірибесі;
3) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеялары негізінде оқу үдерісін басқарудың заманауи тәсілдері;
4) Бірыңғай ақпараттық-білім беру ортасындағы мектепішілік бақылау.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру мазмұнын модернизациялау аясында қоғамның әлеуметтік құрылымын түрлендірудің психологиялық-педагогикалық аспектілері;
2) мүмкіндігі шектеулі балаларды оқу процесіне қамтудағы жеке тұлғаға бағытталған амалдар.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Орта білім берудің жаңа ҚР ЖМБС тұжырымдамалық негіздері»;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында стратегиялық және тактикалық жоспарлаудың сипаты мен қызметі;
3) Swot-талдау мен Smart-мақсат техникасы көмегімен мақсаттарды дамыту мен оларға қол жеткізу жолдары бойынша мектептің стратегиялық моделі;
4) «Жалпыға білім беру» оқушылар қозғалысының ақпараттық жүйесі;
5) білім беру сапасын арттырудаға оқытудың белсенді әдісін пайдалану;
6) критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері: мақсаттары, принциптері және бағалау нысандары;
7) басшының сыни ойлау дағдысын жетілдіру;
8) Lesson Study өткізу арқылы жоспарлау, оқыту, бақылау және талдау үшін оқытудың жаңа педагогикалық әдістерін пайдалану;
9) пәндік-тілдік интеграцияланған CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі;
10) оқушылардың функционалдық сауаттылық дағдыларын дамыту (PISA, TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулер);
11) АКТ-ны қолдану арқылы жобалық-бағдарлы оқыту.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Қазақстан Республикасының орта білім берудің жаңа стандарты бойынша оқу бағдарламасын жоспарлау;
2) жоспарлау түрлері: ұзақ, орта және қысқа мерзімді;
3) сабақ жоспарының құрылымы: мақсатын айқындау, саралау, пәнаралық байланыс, белсенді оқыту әдістері, рефлексия, бағалау стратегиялары мен пайдаланылған ресурстары;
4) E-Learning, Smart-Learning, М-Learning – мобильді оқыту әдістері мен оқыту үдерісін басқару;
5) заманауи мектепті басқарудағы web -сервистік технологиялар;
6) білім беру сапасын басқару үшін мониторингтік қызметін технологияландыру;
7) басшының кәсіби құзыреттілігін анықтау (кіріс және қорытынды тестілеу);
8) қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар);
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесі тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мұғалімнің, басшының білім рейтингісін құрудың бірі - электрондық портфолио;
2) дивергентті ойлау – шығармашылық қабілеттерін дамыту шарты ретінде;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептерді басқару ерекшеліктері;
4) білім беру үдерісіндегі құзырлылық тәсілі;
5) білім берудің жаңа философиясы тұжырымдамалық идеялары негізінде басқару сапасын жетілдірудің жаңа бағыттары;
6) Excel электрондық кестеде статистикалық есептерді автоматтандыру;
7) мектеп әкімшілігі жұмысын және автоматтандыруда қазіргі заманғы АКТ құралдарды, медиа ресурстарды пайдалану;
8) басшының кәсіби-педагогикалық этикасы – заманауи мектептегі тәрбие мақсаттарын жүзеге асыру шарты ретінде;
9) басшының сындарлы ойлау дағдыларын жетілдіру;
10) 21 ғасырдың білім қауымдастығы арқылы басшының кәсіби және ақпараттық құзырлылығын қалыптастыру.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімін бағалау мен бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Қазақстанда орта білім берудің стратегиялық дамуын айқындайтын құжаттардың аннотациялық тізімін дайындау;
2) «Оқу орындары мен білім беру қызметкерлерінің қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттар» бөлімі туралы ақпарат көздерінен аннотацияланған тізімін дайындау;
3) қазіргі заманғы құқықтық базаның жағдайында өзінің кәсіби жұмысындағы қиындықтарды талдау;
4) білім беру мазмұнын жаңғырту аясындағы басшының кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру қызметі бойынша жобалық іс-шаралар әзірлеу;
5) мини-кейс: «Өмір бойы білім алу»;
6) мини-кейс «Бірыңғай ақпараттық білім беру ортасындағы мектепішілік бақылау»;
7) мини-кейс «Мектептің стратегиялық моделі»;
8) электрондық портфолио жасау.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеялары негізінде оқу үдерісін басқарудың заманауи тәсілдері;
2) бірыңғай ақпараттық-білім беру ортасындағы мектепішілік бақылау;
3) инновациялық менеджмент білім беру мазмұнын жүйелі жаңарту жағдайында басқару сапасын арттыру негізі ретінде;
4) білім беру сапасын басқару үшін мониторингтік қызметін технологияландыру;
5) белсенді оқыту әдістері білім беру сапасын арттырудың тәсілі ретінде;
6) білім берудегі педагогикалық менеджмент және басқарудың жаңа әдістері;
7) басшының көшбасшылық моделі;
8) басқарудың инновациялық процестерін модельдеу;
9) ҚР білім беру саласында нормативтік-құқықтық құжаттарды swot-талдау;
10) білім беру ұйымын басқарудың құзырлылық моделі.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
30. Шағын-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын-шараны презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың ««Нұрлы жол - болашаққа жол» Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл;
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана, 2010 жыл;
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтыруларымен);
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012 жыл;
6) ҚР 2020 жылға дейінгі дамудың стратегиялық жоспарлары, ҚР Президентінің 01.02 2010 жылғы № 922 бұйрығымен бекітілген;
7) «Ақпараттық Қазақстан - 2020» мемлекеттік бағдарламасы (8 қаңтар 2013ж. №464);
8) Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 Қаулысы;
9) Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2015 жылғы 25 сәуір № 327, Астана, Үкімет Үйі;
10) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, 16.11.2009 жыл;
11) Барлық білім беру мекемелерінде оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейтудің типтік кешенді жоспары, (29.06.2012 жылғы № 873);
12) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы (06.01.2011 жылғы өзгерістерімен);
13) Қазақстан Республикасында АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзіреттілігін қалыптастыру бойынша бейімделген стандарт, Алматы, 2008 ж.;
14) Қазақстанда АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша модульдік оқу бағдарламалары, Алматы, 2008;
15) Қазақстанда АКТ-ны пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша әдістемелік нұсқаулық, Алматы, 2008;
16) Көптілді әлемдегі білім беру. Тағайындау құжаттары - ЮНЕСКО. 2003;
17) «Жаңартылған білім мазмұнын пилоттық енгізу туралы» №159 бұйрық. Астана, 2015;
18) Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау ережесі – Астана, 2015;
19) Караев Ж.А. Қазақстан Республикасы мектептерінің тәжірибесіне критериалды бағалау жүйесін енгізу мәселелері // Международный журнал экспериментального образования. – 2014. – № 5 – 58-62 б.;
20) Колесникова И.А. Основы андрагогики/ – М.: Академия, 2003;
21) Гиляревский Р.С. Информационный менеджмент: управление информацией, знанием, технологией. - СПб.: Профессия, 2009. – 304 с.;
22) Жайтапова А.А., Рудик Г.А.. Педагогика 21 века на пороге школы. Алматы, 2009;
23) Исламгулова С. К. Управление как компонент педагогической системы общеобразовательной средней школ, - Алматы, 2006;
24) Коджаспирова Г.М. Педагогика / 2008. 256 с.;
25) Симонов Ю. Ф., Бормотов В. В. Информационный менеджмент. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2006. - 250 с.;
26) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайында педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру әдістемесі. – Алматы, 2012;
27) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру қызметкерлерінің біліктілігін арттыру жүйесінде педагогтардың АКТ-құзырлылығын анықтау мониторингісі. – Алматы, 2012;
28) Загашев И. О., Заир-Бек С. И. Критическое мышление: технология развития. — СПб: Альянс-Дельта, 2003. — 284 с.;
29) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. – Алматы, 2010.
30) Мендигалиева Г.К. Управление качеством развития профессиональной компетентности руководителей МКШ на основе мониторинга. – Материалы республиканской конференции. – Алматы, 2010.
31) Тен А.С. и др., Smart обучение в повышении квалификации педагогов. – Алматы, 2014. – 112 с.
32) Тен А.С., Практикум по информационным технологиям. - Алматы, 2014. – 200 с.
33) Тен А.С., Рахметова Г.С. Основы информационных технологий: оборудование и программное обеспечение персонального компьютера.– Алматы, 2011. – 264 с.
34) Тен А.С. Системы оценивания знаний: инструктивно-методические рекомендации для учителей естественно-математического цикла. - Алматы, 2011. – 120 с.
35) Тен А.С. Проектно-ориентированное обучение с использованием ИКТ. Методическое пособие. - Алматы, 2008. – 55 с.
36) Тен А.С. Планирование и управление проектами с применением ИКТ. Методическое пособие. - Алматы, 2009. – 150 с.
37) Department for Children, Schools and Families. (2008). Improving practice and progression through lesson study: a handbook for head teachers, leading teachers and subject leaders [Усовершенствование практики и достижение прогресса посредством Lesson Study: руководство для старших преподавателей, учителей-лидеров и учителей предметников]. London: DCSF. 2008.;
38) Лалетина, Т.А. Интегрированный подход и использование предметно-языковой интеграции при обучении иностранному языку.
«Білім беру мазмұнын жаңарту аясында
мектепті басқарудың құзырлылық амалы»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыбы |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау бойынша дәріс |
КТС |
Іскерлік ойын |
Тренинг( белсенді оқыту стратегиясы) |
Семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
Шеберлік-сынып |
Конференция |
Дөңлелек үстел |
Басқарушылық шараларды қорғау |
Кіріс, шығыс диагностика |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
І |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» «Нұрлы жол - болашаққа жол» Жолдауының басым бағыттары |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
1. Қазақстан Республикасының 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
12 |
4 |
2 |
18 |
||||||||||
2.1 |
Инновациялық менеджмент білім беру мазмұнын жүйелі жаңарту жағдайында басқару сапасын арттыру негізі ретінде |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2 |
Білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеялары негізінде оқу үдерісін басқарудың заманауи тәсілдері. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.3 |
Мектептің даму жоспарын жасау мен іске асыру барысында басқарушылық шешім қабылдау тәжірибесі. |
6 |
6 |
||||||||||||
2.4 |
Бірыңғай ақпараттық білім беру ортасындағы мектепішілік бақылау |
6 |
6 |
||||||||||||
2.5 |
Ықшам оқыту: «Білім беру үдерісін басқару және жоспарлаудағы заманауи тәсілдер». |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.1. |
Білім беру мазмұнын модернизациялау аясында қоғамның әлеуметтік құрылымын түрлендірудің психологиялық-педагогикалық аспектілері. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқу процесіне қамтудағы жеке тұлғаға бағытталған амалдар |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
12 |
4 |
12 |
4 |
32 |
|||||||||
4.1 |
ҚР орта білім берудің жаңа стандартының тұжырымдамалық негізі |
2 |
2 |
||||||||||||
4.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы стратегиялық және тактикалық жоспарлаудың сипаты мен функциясы |
2 |
2 |
||||||||||||
4.3 |
Swot-талдау мен Smart-мақсат техникасы көмегімен мақсаттарды дамыту мен оларға қол жеткізу жолдары бойынша мектептің стратегиялық моделі |
2 |
2 |
||||||||||||
4.4 |
«Жалпы оқыту» оқушылардың ақпараттық жүйесі қозғалысы |
2 |
2 |
||||||||||||
4.5 |
Ықшамоқыту: «Стратегиялық және тактикалық жобалау» |
2 |
2 |
||||||||||||
4.6 |
Критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері: мақсаттары, принциптері және бағалау нысандары |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.7 |
Белсенді оқыту әдістері білім беру сапасын арттырудың тәсілі ретінде |
2 |
2 |
||||||||||||
4.8 |
Lesson Study өткізу арқылы жоспарлау, оқыту, бақылау және талдау үшін оқытудың жаңа педагогикалық әдістерін пайдалану |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.9 |
Басшының сыни ойлау дағдысын жетілдіру |
2 |
2 |
||||||||||||
4.10 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылық дағдыларын дамыту (PISA, TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулер) |
2 |
2 |
||||||||||||
4.11 |
АКТ-ны қолдану арқылы жобалық-бағдарлы оқыту |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.12 |
Пәндік-тілдік интеграцияланған CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі |
2 |
2 |
||||||||||||
4.13 |
Ықшамоқыту: «Оқытудың жаңа педагогикалық тәсілдері». |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Технологиялық модуль |
2 |
4 |
6 |
2 |
2 |
16 |
||||||||
5.1 |
Қазақстан Республикасының орта білім берудің жаңа стандарты бойынша оқу бағдарламасын жоспарлау. Жоспарлау түрлері: ұзақ, орта және қысқа мерзімді |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Сабақ жоспарының құрылымы: мақсатын айқындау, саралау, пәнаралық байланыс, белсенді оқыту әдістері, рефлексия, бағалау стратегиялары мен пайдаланылған ресурстары. |
4 |
4 |
||||||||||||
5.3 |
Ықшамоқыту: «Сабақты қысқа мерзімді жоспарлау» |
2 |
2 |
||||||||||||
5.4 |
E-Learning, Smart-Learning, М-Learning – мобильді оқыту әдістері мен оқыту үдерісін басқару |
2 |
2 |
||||||||||||
5.5 |
Заманауи мектепті басқарудағы web -сервистік технологиялар |
2 |
2 |
||||||||||||
5.6 |
Білім беру сапасын басқару үшін мониторингтік қызметін технологияландыру |
2 |
2 |
||||||||||||
5.7 |
Басшының кәсіби құзіреттілігін анықтау (кіріс және қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
6 |
Вариативтік модуль |
||||||||||||||
Таңдау бойынша тақырыптар |
4 |
4 |
|||||||||||||
6.1 |
Мұғалімнің, басшының білім рейтингісін құрудың бірі - электрондық портфолио. |
4 |
4 |
||||||||||||
6.2 |
Дивергентті ойлау – шығармашылық қабілеттерін дамыту шарты ретінде. |
||||||||||||||
6.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептерді басқару ерекшеліктері. |
||||||||||||||
6.4 |
Инклюзивті білім берудегі құзыреттілік тәсіл. |
||||||||||||||
6.5 |
Білім берудің жаңа философиясы тұжырымдамалық идеялары негізінде басқару сапасын жетілдірудің жаңа бағыттары. |
||||||||||||||
6.6 |
Excel электрондық кестеде статистикалық есептерді автоматтандыру. |
||||||||||||||
6.7 |
Мектеп әкімшілігі жұмысын және автоматтандыруда қазіргі заманғы АКТ құралдарды, медиа ресурстарды пайдалану. |
||||||||||||||
6.8 |
Басшының кәсіби-педагогикалық этикасы – заманауи мектептегі тәрбие мақсаттарын жүзеге асыру шарты ретінде. |
||||||||||||||
6 6,9 |
Басшының сындарлы ойлау дағдыларын жетілдіру. |
||||||||||||||
6.10 |
Б21 ғасырдың білім қауымдастығы арқылы басшының кәсіби және ақпараттық құзырлылығын қалыптастыру. |
||||||||||||||
Барлығы: |
4 |
4 |
12 |
20 |
12 |
18 |
8 |
2 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту аясында
мектепті басқарудың құзырлылық амалы»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім беруді дамытудың 2011- 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы мен ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «100 нақты қадам» Ұлт жоспарындағы негізгі қадамдарды анықтау (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру;
B) тиімді менеджер дайындау;
C) оқытуға басқару мен көшбасшылықты ендіру;
D) материалдық-техникалық базыны нығайту
2. ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан-2050» атты Жолдауындағы Қазақстан халқының алдына қойылған міндеттер:
A) Жаңа саясат тұжырымдау;
B) Ұлттық мүдделерді жылжыту;
C) 21 ғасырдағы табысты дамуды жалғастыру;
D) Білім беру жүйесін дамыту.
3. 2011-2016 жылдарға арналған функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың ұлттық іс-қимыл жоспары мынадай негізгі құзіреттілігін анықтайды (дұрыс емесін анықтаңыз)
A) Іс-әрекеттік;
B) Басқарушылық;
C) Ақпараттық;
D) Әлеуметтік.
4. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру кезеңдері.
A) 2013 - 2017 жылдар;
B) 2013-2015, 2015-2017 жылдар;
C) 2013 – 2020 жылдар;
D) 2014-2017 жылдар.
5. Сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылық дегеніміз не?
A) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында қарастырылған іс-әрекет;
B) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған іс-әрекет;
C) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе сыбайлас жемқорлық үшін жағдай туғызатын, тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылыққа әкеетін іс-әрекет;
D) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе азаматтық және қылмыстық жауапкершілікке әкелетін сыбайлас жемқорлық үшін жағдай жасау.
6. Тактика – бұл
A) ұзақ мерзімді стратегия;
B) қысқа мерзімді стратегия;
C) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 3-4 жылдан соң көрінеді;
D) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 1-2 жылдан соң көрінеді.
7. Менеджмент – бұл... зерттелетін ғылым
A) нарықтық қатынас;
B) интеллектуалдық, қаржылық, шикізат және материалдық ресурстарды басқару;
C) денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру амалы;
D) нарық құрылымын.
8. Менеджменттің негізгі функциясының бірі болып табылады
A) өндіріс барысын бақылау;
B) шешім қабылдауды әдістемелік қамтасыз ету;
C) жоспарлау;
D) бұйрық пен өкімдер шығару.
9. «Әкімші» ретінде менеджер архетипінің қандай қасиеттері болуы тиіс?
A) көпшіл болуы және адамдарды мүмкіншілігінше беріліп жұмыс істеуге рухтандыра алады;
B) жағдаятты талдай алады;
C) мүмкіндігінше объективті болады және фактілер мен логика сүйенеді;
D) жұмыстың әдістерін біледі, болашақты болжайды.
10. Басқарудың негізгі функциясы
A) Жоспарлау, бақылау;
B) Жоспарлау, ұйымдастыру, мотивация, бақылау;
C) Ұйымдастыру, мотивация, бақылау;
D) Ұйымдастыру, мотивация.
11. Қандай үдеріс тізбегі циклограмманы көрсетеді
A) оқу;
B) педагогикалық;
C) мазмұндық;
D) ұжымдық.
12. Әдетте ұйымдағы бақылау жүйесі келесілерден тұрады:
A) алдын ала, ағымдағы және қорытынды;
B) ағымдағы және қорытынды;
C) алдын ала және қорытынды;
D) тек ағымдағы бақылаудан.
13. Нақты даму аймағын қалай атайды:
A. тек ересек адамдардың көмегімен қалыптасатын психикалық үдеріс;
B. тек балаларда пайда бола бастайтын психикалық үдеріс;
C. қазірдің өзінде балада қалыптасқан психикалық үдеріс;
D. араласу кезінде қалыптасқан, психикалық үдеріс.
14. Жеке тұлғаның (педагогикалық) дамуының негізгі факторы болып табылады:
A. орта;
B. тұқым қуалаушылық;
C. тұқым қуалаушылық, орта, тәрбие;
D. оқыту және тәрбиелеу.
15. Себептер, білім, біліктілік, дағды (орындау: мотивациялық, ақпараттық, әдістемелік, практикалық-жедел/қызмет, шығармашылық) жиынтығы барлық жастағы аудиторияға медиабілім беруді дамыту, ол -...
A. медиақұзырлылық;
B. кәсіби құзырлық;
C. АКТ құзырлылық;
D. барлық жауап дұрыс.
16. Балалар қай сыныптан TIMSS халықаралық зерттеуге қатыса алады?
А) төртінші;
В) сегізінші;
С) төртінші және сегізінші;
D) бесінші.
17. PISA халықаралық зерттеу бағдарламасына қандай пәндер енгізілген?
А) оқу және мәтінді түсіну;
В) жаратылыстану (математика);
С) математика;
D) оқу және мәтінді түсіну, жаратылыстану және математика.
18. Аталған құзырлылықтың қайсысы негізгі болып саналмайды?
А) мәселені шешу құзырлылығы;
В) ақпараттық құзырлылық;
С) коммуникативтік құзырлылық;
D) мотивтендіру құзырлылығы.
19. Анықтама қандай терминге сәйкес келеді: «Оқушылардың оқуды және өмірлік жағдайларды шешу кезінде білім, білік, дағдылар мен қызметтің әмбебап әдістерін меңгеру деңгейін анықтайтын білім беру нәтижесі»?
А) құзырлылық;
В) құзыреттілік;
С) қызмет;
Д) әлеуметтендіру.
20. Жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім стандарты бастауыш білім мазмұнында базалық құндылық ретінде анықтайды: (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) Қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
B) қолжетімділік;
C) ынтымақтастық;
D) өмір бойы білім алу.
21. Шешім қабылдау үрдісінде «Миға шабуыл» қандай мақсаттарда пайдаланылады?
А) ойлау үрдісін қарқындату;
В) стандарттан тыс шешімді талдау;
С) альтернатив табу;
D) барлық қатысушыларды шешім қабылдауға тарту.
22. Электрондық оқытудың негізгі компоненті:
А) контент, аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, Интернет;
В) аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, нормативтік-кадрлық қамтамасыз ету, Интернет;
С) аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, нормативтік-кадрлық қамтамасыз ету;
D) контент, аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, нормативтік-кадрлық қамтамасыз ету, Интернет.
23. Стратегиялық жоспарлау – бұл
А) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған кеңістікке байланысты қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру;
В) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған уақытқа ( өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
С) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған, кеңістікке (орындаушылар) және уақытқа (өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
D) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру.
24. CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі дегеніміз не?
А) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік кіріктірілген оқыту;
В) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын кіріктірілген оқыту;
С) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту;
D) пәндік-тілдік кіріктірілген оқыту.
25. Критериалдық бағалау – бұл (дұрыс емес жауабын белгілеңіз):
А) оқушылардың жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
В) білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
С) білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген үрдіс;
D) оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
С |
А |
А |
С |
В |
В |
С |
С |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
В |
А |
С |
С |
А |
А |
D |
D |
А |
В |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
С |
D |
С |
А |
В, D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 22-қосымша
Шағын жинақталған мектеп директорының оқу ісі жөніндегі
орынбасарларына арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының «Шағын жинақталған мектеп директоры
орынбасарының инклюзивті білім беруді ұйымдастырудағы кәсіби
құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Шағын жинақталған мектеп директоры орынбасарының инклюзивті білім беруді ұйымдастырудағы кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) шағын жинақталған мектеп (бұдан әрі - ШЖМ) директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарларын оқытуға арналған.
2. Бағдарлама білім беру жүйесін жаңарту жағдайына білім беру ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау қажеттілігі ШЖМ әрекетінің негізгі бағыттарын білім беру жүйесіндегі жаңғырту өзгерістерістеріне сәйкес қайта құруға, білім беру процесін педагогтер мен тәрбиешілер қоғам, ата-ана және балалардың әлеуметтік тапсырыстарына жедел және үйлесімді жауап бере алатындай ұйымдастыруға байланысты. Инклюзивті білім беру, әлеуметтік қолдау және баланы жеке ерекшеліктері мен қажеттіліктеріне бейімдеу, коррекциялық-педагогикалық білім беру бала отбасының белсенді қатысуы арқылы жүзеге асырылады.
3. Білім беру бағдарламасы шағын жинақталған мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарларына негізгі құзыреттіліктерін қалыптастыруға Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы оқыту мен тәрбиелеу саласындағы жаңа нормативті құжаттарға сәйкес, соның ішінде жалпы білім берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес білім беру процесін ұйымдастыруға қажетті білім беруге бағытталған. Атап айтқанда, білім беру саласындағы мемлекеттің әлеуметтік саясаты туралы; инклюзивті процестерді реттейтін заңнамалық базаны нақтылап қолдану туралы.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беруді қажет ететін балалардың қажеттілігіне сәйкес оқыту мен түзету және тәрбиелеу бойынша директорлардың оқу ісі жөніндегі орынбасарларының кәсіби құзыреттіліктерін қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) инклюзивті білім берудің заңнамалық базасымен және теоретикалық негіздерімен таныстыру;
2) оқу үдерісін модификациялау мен бейімдеу дағдысы мен үйренуін қалыптастыру;
3) арнайы білім беруді қажет ететін балалардың дамуын қадағалау мен бағалау әдістері мен түрлерін пайдалану дағдыларын қалыптастыру;
4) білім беру кеңістігінде инклюзивті оқытуда психологиялық-педагогикалық технологияларды үнемі қолдану шеберлігін жетілдіруге қолдау көрсету;
5) ШЖМ оқу ортасын арнайы білім беруді қажет ететін балалардың қажеттіліктерін ескере отырып ұйымдастыру жұмысының дағдыларын құруды
6) жаңа тәсілдер микрооқыту мен жобалауды қолдануды ұйымдастыруға ынталандыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) инклюзивті білімді ұйымдастырудың теориялық және нормативтік-құқықтық негіздерін; арнайы білім беру қажеттілігі бар балалардың дамуын дағы психологиялық- педагогикалық заңдылықтарды және ерекшеліктерін; инклюзивті оқытудың жаңа технологияларын; шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беруді қажет ететін балаларды оқыту мен тәрбиелеудегі халықаралық және отандық тәжірибелерді біледі;
2) инклюзивті ортаны және оқу үдерісін дидиактикалық қамтамасыз етуді жобалауды; арнайы білім беруді қажет ететін балалар үшін жеке білім бағдарламаларын құрастыруды; қолданылатын әдіс-тәсілдер мен жұмыс түрлеріне қарай оқу мен даму жетістігін болжай алады; мүгедек балаларды үйден оқыту жұмысын ұйымдастыруды; оқушы жетістігін бағалаудың жаңа технологиясы критериалды бағалауды қолданады; шағыноқыту мен жобалауды қолданады;
3) шағын жинақталған мектептегі педагогикалық үдерісте инклюзивті оқыту технологиясын жүйелі, бірізді қолдануды; жеке тұлғаға бағытталған оқу жағдайында үштіктегі субъектілік қарым-қатынастағы педагогикалық өзара әрекетті ұйымдастыруды (АБҚ бала-ата-ана-педагог) жеке тұлғаның тұлға-аралық қарым-қатынаста, оқу ортасында және мамандар командасында бірлесіп әрекеттену дағдысын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық модуль;
3) мазмұндық модуль;
4) технологиялық модуль;
5) вариативтік модуль.
8. Нормативтік-құқықтық модульде инклюзивті білім беру және ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», Нұрлы жол – болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам Жолдауындағы басым бағыттарды, арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларға қатысты инклюзивті үдерістерді реттеуші қолданыстағы заңнамалар мен мемлекеттік саясатты жүзеге асыруды сипаттайды. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III қарастырылады. Модуль мазмұны орта мектепте, соның ішінде шағын жинақталған мектептерде балаларды оқыту үдерісін реттеудің нормативтік материалдарын (жалпы білім беру ұйымдарының (Бастауыш, орта және орта білім беру түрлері бойынша қызметінің типтік ережесі) ҚР БжҒМ 2013ж.17.09.№ 375 бұйрығы) ұсынады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) педагогикалық кадрларды ғылыми-әдістемелік жұмыспен басқарудың теориялық аспектілері;
2) жаңартылған білім мазмұны жағдайында шағын жинақты мектепте білім беру үрдісін басқару;
3) мектепішілік бақылау мектептің оқу-тәрбие үдерісі (әрі қарай – ОТҮ) ұйымдастырудың негізгі міндеті ретінде;
4) инклюзивті білім беру жағдайында ШЖМ оқу үрдісін басқару;
5) көшбасшылық ұжымдағы өзара әрекеттестікті басқарудың бір түрі ретінде;
6) коучинг білім беру ұйымдарымен басқарудың әдісі ретінде.
10. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) шағын жинақталған мектеп жағдайында инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың педагогикалық-психологиялық ерекшеліктері;
2) инклюзивті оқытуды жүзеге асырушы шағын жинақталған мектептерде оқыту үдерісіндегі модификация мен бейімделу;
3) мектептегі психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиум қызметі;
4) интеллектуалды мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудың, сенсорлық(көз, құлақ), психологиялық ауытқушылығы, тіл кемістігі, тірек-қимыл аппараты бұзылған бар балаларды оқыту ерекшеліктері.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) шағын жинақталған мектептегі инклюзивті білім беретін педагогтің кәсіби құзыреттілігі;
2) инклюзивті білім беруді жүзеге асыру жағдайында орта білім беру мазмұнының жаңа моделі;
3) шағын жинақталған мектеп жағдайында пән бойынша оқу материалын құрылымдаудың негізгі принциптері, жаңа тәсілдер мен дидиактикалық құралдар, инклюзивті білімді ұйымдастыруда негізгі оқу пәндерін оқыту әдістері мен түрлері;
4) инклюзивті білімді ұйымдастыруда сабақ мақсатын қою технологиясы;
5) микрооқыту негізінде сабақ жоспарын талқылау және таныстыру;
6) оқу жоспарындағы негізгі пәндерде «ұқсас тақырыптар» арқылы пәнаралық байланысты жүзеге асыру.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) жаңарған білім мазмұны жағдайында ЖШМ инклюзивті білім беруді ұйымдастыру;
2) арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларды педагогикалық-психологиялық қолдау технологиясы;
3) инклюзивті білім беруді енгізген шағын жинақталған мектептерде оқу үдерісінде критериалды бағалау жүйесін қолдану;
4) арнайы білім беру қажеттілігі бар балалармен оқу қызметін ұйымдастырудағы инновациялық тәсілдер;
5) жаңарған білім мазмұны жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
6) шағыноқытуды жоспарлау;
7) шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларды қашықтықтан оқыту технологиясы Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар).
13. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуды ұйымдастырудағы интербелсенді оқыту формаларын пайдалану;
2) Блум таксономиясы негізінде оқу қызметін жоспарлау және іске асыру. Тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль 2-6 сағат арасында өзгертілуі мүмкін.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80- сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) халықаралық және отандық нормативтік-құқықтық құжаттарға талдау жасау негізінде инклюзивті оқытуды тиімді ұйымдастыру жобасын жасау;
2) кәсіби портфолио үшін Қазақстан Республикасы нормативтік-құқықтық құжаттар тізімін құрастыру.
3) «Ерекше білім алуға қажеттілігі бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері» салыстырмалы кестені толтыру
4) шағын зерттеу жүргізу «Шағын жинақталған мектеп жағдайында инклюзивті оқыту».
5) шағын-кейс жасау «Ерекше білім алуға қажеттілігі бар балалар үшін жеке білім бағдарын құрастыру және енгізу».
17. Тыңдаушылардың жобалау жұмысының тақырыптары:
1) ЖШМ жағдайында инклюзивті білім беруді реттйтін басшының «Тайм-жазбасы»;
2) ЖШМ оқу жұмысын Блум таксономиясы негізінде жоспарлау;
3) шағын жинақталған мектеп жағдайында оқушыларды психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру;
4) ЖШМ педагогикалық ұйымды басқарудағы коучингтің рөлі;
5) ЖШМ мүмкіндігі шектеулі балалардың оқу жетістіктерін бағалау ерекшеліктері;
6) инклюзивті оқытуды енгізудегі психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумның ролі;
7) мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуда жаңа педагогикалық технологияларды қолдану;
8) түрлі санаттағы ауытқушылықтары бар балаларға жеке коррекциялық оқыту сабақтарын ұйымдастыру және жоспарлау;
9) есту, көру, тіл кемістігі, тірек-қимыл аппараттары, интеллектісі бұзылған балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
10) шағын жинақталған мектеп жағдайында оқу үдерісіне бейімделген жобаны дайындау және енгізудің әдістемелік ерекшелігі;
11) шағын жинақталған мектептерде интерактивті оқыту әдістерін, ақпараттық- коммуникативтік және жеке әдістемелік технологияларлы қолдану тәжірибесі.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үрдісінің формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) 23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Елисеева И.Г. Включение детей с ограниченными возможностями в общее образование. Ресурсные материалы – Астана, 2013
9) Теория и технология педагогического процесса малокомплектной начальной школе: Учебное пособие – Алматы: Казахский в Национальный Педагогический Университет им. Абая, 2010. – 65с.
10) В помощь МКШ / Сост. Ж.А.Караев, Е.А.Ушуров, Е.К.Касымбеков и др. Астана: Акмолинская полиграфия, 2011. – 69с.
11) МҰдова Н.А. Инклюзивное образование в схемах и таблицах: методическое пособие. – Томск: ТОУНБ им. А.С. Пусшкина, 2012
12) Электронное учебное пособие Теория и практика реализации инновационных технологий в педагогическом процессе малокомплектной школы в Республике Казахстан. КазНПУ им Абая 2014г.
«Шағын жинақталған мектеп директоры
орынбасарының инклюзивті білім беруді
ұйымдастырудағы кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Мазмұны |
Сағат саны |
|||||||||||
Дәріс |
Диалог дәріс |
Таңдау дәрісі |
КТС |
Семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
Тренингтер, белсенді оқытулар |
Конференция |
Дөңгөлек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Инварианттық бөлім |
|||||||||||||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасында мемлекеттік саясатты іске асырудың бір жолы – инклюзивті білім беру. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
||||||||||
Қазақстан Республикасындағы инклюзивті білім берудің нормативті-құқықтық негіздемесі. Қазақстан Республикасындағы инклюзивті білім берудің заңнамасымен қамтамасыз ету |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Шағын жинақталған мектептер арнайы білім беруге қажеттілігі бар балалардың білім ортасын ұйымдастырушы. |
2 |
2 |
||||||||||
1.3 |
Инклюзивті білім беру ерекше білім беру қажеттілігі бар балалардың құқықтарын тең қамтамасыз ету (Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы) |
2 |
2 |
||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
2 |
8 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Жаңартылған білім мазмұны жағдайында шағын жинақты мектепте білім беру үрдісін басқару. Көшбасшылық ұжымдағы басқармашылық қарым-қатынас ретінде |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
2.2 |
Мектепішілік бақылауды ұйымдастыру және басқару. ШЖМ директорының оқу ісі жөніндегі орынбасарының мәдениетаралық құзыреттілігі |
4 |
4 |
||||||||||
Оқу жұмысымен басқару технологиясы. Коучинг білім беру ұйымдарын басқарудың бір әдісі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
4 |
10 |
||||||||
3.1 |
Шағын жинақталған мектеп жағдайындаинклюзивті білім беруді ұйымдастырудың педагогикалық-психологиялық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.2 |
Инклюзивті оқытуды жүзеге асырушы шағын жинақталған мектептерде оқыту үдерісіндегі модификация мен бейімделу |
2 |
2 |
||||||||||
3.3 |
Мектептегі психологиялық- медициналық-педагогикалық консилиум қызметі |
2 |
2 |
||||||||||
3,4 |
Интеллектуалды мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудың, сенсорлық (көз, құлақ) ауытқушылығы, психологиялық ауытқушылығы, тіл кемістігі,тірек-қимыл аппараты бұзылған бар балаларды оқыту ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
2 |
16 |
4 |
2 |
28 |
||||||
3.1 |
Шағын жинақталған мектепте инклюзивті оқытуды жүзеге асыратын педагогтің кәсіби құзыреттілігі |
2 |
2 |
||||||||||
3.2 |
Балалардың жеке мүмкіндіктерін ескеру негізінде оқу нәтижелерін бағалау |
2 |
2 |
||||||||||
3.3 |
Арнайы білім беруге қажеттілігі бар балалар үшін жеке білім беру бағыттары |
2 |
2 |
||||||||||
3.4 |
Шағын жинақталған мектепте инклюзивті оқытуды жүзеге асыратын директордың орынбасарының кәсіби құзыреттілігі |
2 |
2 |
||||||||||
3.5 |
Инклюзивті оқытуды жүзеге асыру жағдайында орта білім берудің жаңартылған моделі |
2 |
2 |
||||||||||
3.6 |
Шағын жинақталған мектеп жағдайында пәндер бойынша оқу материалдарын жүйелеудің негізгі принциптері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.7 |
Инклюзивті білім беруде негізгі оқу пәндері бойынша жаңа тәсілдер мен дидактикалық құралдар, оқыту әдістері |
2 |
2 |
||||||||||
3.8 |
Оқу үдерісінде оқушының психологиялық-педагогикалық ерекшелігіне сәйкес жеке тұлғаға бағытталған оқу және саралап оқытуды қолдану |
4 |
4 |
||||||||||
3.9 |
Оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін жобалау әрекеті арқылы қалыптастыру |
4 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Оқу жоспарындағы негізгі пәндер арасындағы пәнаралық байланысты «ұқсас тақырыптарды» оқыту арқылы жүзеге асыру |
4 |
4 |
||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
4 |
4 |
8 |
2 |
20 |
||||||
4.1 |
Жаңартылған білім мазмұны жағдайында ШЖМ инклюзивті білім беруді ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||
4.2 |
Шағын жинақталған мектептерде арнайы білім беру қажеттілігі бар оқушылардың оқу жетістігін бағалауға критериалды бағалау жүйесін ендіру |
2 |
2 |
||||||||||
4.3 |
Жаңарған білім мазмұны жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру. Шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларды қашықтықтан оқыту технологиясы Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. ( скринкаст, подкаст, вебинар). |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
4.4 |
Жаңартылған білім мазмұны жағдайында ШЖМ басқарушылық қызметінің ықшам жоспарлау |
2 |
2 |
||||||||||
4.5 |
Ықшам оқыту негізінде басқарушылық қызметінің жоспары негізінде панорамалық қорғау |
8 |
8 |
||||||||||
4.6 |
Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
4 |
4 |
||||||||||
5.1 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуды ұйымдастырудағы интербелсенді оқыту формаларын пайдалану. |
4 |
4 |
||||||||||
5.2 |
Блум таксономиясы негізінде оқу қызметін жоспарлау және іске асыру. |
4 |
4 |
||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
18 |
2 |
4 |
4 |
4 |
4 |
28 |
4 |
2 |
8 |
2 |
80 |
«Шағын жинақталған мектеп директоры
орынбасарының инклюзивті білім беруді
ұйымдастырудағы кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы білім беруде қандай құжат халықаралық құжат болып саналмайды?
А) ҚР Конституциясы;
В) бала құқықтары туралы Конвенция;
С) адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы;
D) мүгедектерге арналған тең құқылы мүмкіндіктермен қамтамасыз етудің стандарттық ережесі;
Е. мүгедектердің құқығы туралы декларация.
2. Қандай халықаралық құжатта жалпыға бірдей инклюзивтік білім беру саясаты айтылған?
А) Саламан декларациясы;
В) мүгедектердің құқығы туралы декларация;
С) адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы;
D) «Арнайы білім беру туралы» Заң;
Е) бала құқықтары туралы Конвенция.
3. Белгілі бір санаттағы азаматтарға белгіленетін немесе олардың белгілі бір міндеттерден босатылатын қосымша құқығы түрінде заңмен белгіленетін артықшылығы қалай аталады?
А) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға арналған жеңілдіктер;
В) мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың міндеттері;
С) мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың құқықтары;
D) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға арналған сараптама өткізу;
Е) арнайы білім берудің нормативтік құжаттары.
4. Балалардың әлеуметтенуі, арнайы білім мен тәрбие алуы, емделуі, қайта түзелуі, өмір сүруіне байланысты күрделі мәселелерді шешуде бала мен оның ата-анасына ерекше көмек көрсету қай мекеменің қызметіне жатады?
А) медициналық-әлеуметтік-педагогикалық патронаж;
В) медициналық-педагогикалық комиссия;
С) балаларды дамыту кабинеттері;
D) психологиялық-педагогикалық түзету кабинеті;
Е) әлеуметтік-педагогикалық қолдау қызметі.
5. «Инклюзия» ұғымы нені білдіреді?
А) енгізу;
В) бөлу;
С) өшіру;
D) толықтыру;
Е) бірігу.
6. Инклюзивтік мектеп дегеніміз нені білдіреді?
А) адамдар мен олардың өмір сүру салтына құрметпен қарайтын демократиялық мектеп;
В) бір ғана жоспармен және балалардың бәріне оқытудың бірегей тәсілін қолданумен шектелетін мектеп;
С) түрлі салалардың мамандарымен серіктестік жасау қарастырылмаған мектеп;
D) оқытуда жеке тұлғаны дамыту мен саралауға қарсы мектеп;
Е) ата-аналармен жұмыс мектептің негізгі міндеті болып табылмайтын мектеп.
7. Қазақстан Республикасындағы инклюзивтік білім берудің заңдық ресурстары:
А) ҚР «Мүмкіндігі шектеулі балаларға әлеуметтік және медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау көрсету туралы» Заңы;
В) ҚР «Мемлекеттік мүлік туралы» Заңы С. ҚР «Тіл туралы» Заңы;
С) ҚР «Арнайы мемлекеттік ұйымдар туралы» Заңы;
D) «Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу;
Е) МЖМББС.
8. Психологиялық – медициналық – педагогикалық кеңес беру комиссиясының негізгі міндеті:
А) баланың ауруын емдеу;
В) мінез-құлқында ауытқушылығы бар балаларды оңалту;
С) диагностикалық кеңес беу қызметі;
D) психологиялық қолдау;
Е) ата-анамен сөйлесу.
9. Шынайы өмірден алыстап, өзінің уайым-қайғысына салынған психиканың бұзылысының ауыр жағдайы қалай аталады:
А) аутизм;
В) мутизм;
С) амнезия;
D) апатия;
Е) вербализм.
10. Кеңістікке бағытталған оқыту балалар санатының қай түріне арналған:
А) көзі нашар көретін балалар;
В) интеллектуалдық дамуы бұзылған балалалар;
С) психикалық дамуы тежелген балалар;
D) есту қабілеті бұзылған балалар;
Е) сөйлеу қабілеті бұзылған балалар.
11. Орнын толтыра түзету бағытындағы білім беру ұстанымы нені көздейді:
А) оқушы баланың сау күштерін тірек ету, ағзаның дамуындағы кемістіктерді түзететін немесе әлсірететін ағзаның жүйесі және қызметі, сақтаулы анализаторларды пайдаланып білім үдерісін құруы;
В) мүмкіндігі шектеулі жандардың «әлеуметтік құлдырауын» жеңу және оны азайту;
С) арнайы білім беруде пәндік-практикалық қызметті спецификалық құрал ретінде пайдалану;
D) әр баланың жеке ерекшеліктерін ескере отырып қолайлы жағдай туғызу;
Е) оқыту үдерісінде міндетті түрде көрнекіліктер пайдалану.
12. Қандай негізгі идеялардың қағидалары бейімделу жағдайына ШЖМ құрылымдық ерекшеліктерінен арнаулы ерекшеліктерге қарай өтуді қарастырады:
А) әртүрлі жастағыларды оқыту идеясы, жекелей және диференциациялай оқыту;
В) білім мазмұнын беруде пәнді кіріктіре оқыту идеясы;
С) оқушыларға өзіндік жұмыстар орындату арқылы оқушының пәндік құзыреттілігін қалыптастыру идеясы;
D) оқушыларға өзіндік жұмыстар орындату идеясы;
E) барлық жауаптары дұрыс.
13. ШЖМ жағдайында жекелей білім беру кім үшін және қандай мақсатта қарастырылған:
А) жоғары сынып оқушыларына кәсіптік білім беру мақсатында;
В) төменгі сынып оқушыларына бейімделу және тәртіп мәселесін шешумен байланысты;
С) барлық оқушыларға оқу әрекетін белсенділендіру мақсатында арналған;
D) ата ана үшін;
E) барлық жауаптары дұрыс.
14. Жекелей (даралап) оқыту құрылымы қандай компоненттерді құрайды:
А) мақсат қою, мазмұндық, технологиялық, рефлексивті-бағалау, педагогикалық- ұйымдастырушылық;
В) мақсат қою, мазмұндық, түзетушілік, дамытушылық, рефлексивті-бағалау;
С) педагогикалық-ұйымдастырушылық, диагностикалық, психологиялық, түзетушілік;
D) диагностикалық, психологиялық, түзетушілік;
E) ұйымдастырушылық, диагностикалық, психологиялық, түзетушілік.
15. Жалпы білім беретін мектептерде психикалық дамуы тежелеген балалармен оқу- тәрбие үдерісі қандай бағыттарда жүзеге асырылады:
А) мүмкіндігі шектеулі жандар туралы, соның ішінде білім беру ұйымдарындағы кемтар балалар туралы мәліметтер базасын жасақтау;
В) басқарушылық әрекет, психологиялық-логопедиялық қолдау, мединицалық қолдау, әлеуметтік бейімделу, ата-аналармен жұмыс;
С) білім беру ұйымдарында инклюзивтік білім беруді ұйымдастыру жөнінде анықтамалық-кеңес берушілік стендтерді, материалдарды құрастыру
D) мединицалық қолдау, әлеуметтік бейімделу, ата-аналармен жұмыс.
E) жедел педагогикалық жағдай жасау.
16. Инклюзивтік білім берудің негізгі қағидаларын көрсетіңіз:
А) қарапайым білім мекемелерінде балаларды ерекше білім беру қажеттілігіне орай оқыту;
В) әрбір оқушының жеке қабілеті бойынша жасерекшеліктеріне сәйкес өзін-өзі жетілдіруіне психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін ескере отырып білім беру;
С) ерекше білім беру қажеттілігіне орай оқытуға педагогикалық жағдай туғызу;
D) танымдық ортасын дамыту, жоғары психикалық қызметін қалыптастыру;
E) әрбір оқушының жеке қабілеті бойынша өзін-өзі жетілдіруіне психологиялық-педагогикалық жағдай туғызу.
17. Инклюзивтік білім берудің негізгі мақсатын анықтаңыз:
А) мүмкіндігі шектеулі балалардың дамуы мен тәрбиеленуіне, денсаулығын әлеуметтік- психологиялық оңалту мен интеграциялауға жағдай туғызу;
В) танымдық ортасын дамыту, жоғары психикалық қызметін қалыптастыру;
С) әрбір оқушының жеке қабілеті бойынша өзін-өзі жетілдіруіне психологиялық-педагогикалық жағдай туғызу;
D) қарапайым білім мекемелерінде балаларды ерекше білім беру қажеттілігіне орай оқыту;
E) білім беру ұйымдарында инклюзивтік білім беруді ұйымдастыру жөнінде анықтамалық- кеңес берушілік стендтерді, материалдарды құрастыру.
18. Формативті бағалаудың негізгі құрамдауыштарын көрсетіңіз:
А) мұғалім мен оқушы арасында тиімді кері байланыстың қамтамасыз етілуі. Оқушылардың жеке жетістіктерінің бағалануы;
В) жеке тұлғаға бағытталған оқыту әдістерінің жаңа қырлары. Бағалау нәтижелері бойынша түзету жұмыстары;
С) жеке оқу кезіндегі белсенді қатысуы. Бағалау нәтижелеріне сай түзету жұмыстары. Оқушылардың білімдерін өз бетінше бағалай алуы;
D) оқушылардың білімдерін өз бетінше бағалай алуы;
E) оқушылардың жеке жетістіктерінің бағалануы.
19. Педагогикалық технология дегеніміз – бұл:
А) педагогикалық үдерістің барлық құрамдауыштарының жүйеленуі;
В) қойылған педагогикалық мақсатқа жету мен білім беру үдерісін басқарудың нақты қадамдары;
С) оқу мақсатына сай оқу үдерісін ұйымдастыру;
D) оқушылардың жеке жетістіктерінің бағалануы;
E) қарапайым білім мекемелерінде балаларды ерекше білім беру қажеттілігіне орай оқыту.
20. Ақпараттық технологияларды пайдалану барысындағы сабақтың құрылымы мынадай кезеңдерге негізделген: тұжырымдамалық, педагогикалық әрекет кезеңі, рефлексия және түзету, технологиялық кезең. Қай кезең аталмай қалды:
А) аналитикалық;
В) жеделділік;
С) коммуникативтік;
D) жеке;
E) түзетушілік.
21. Жеке (даралай) оқыту – бұл:
А) оқу үдерісін оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып ұйымдастыру;
В) жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
С) бағдарламалық оқыту;
D) жеке оқыту;
E) дифференциалды оқыту.
22. Қуатты педагогикалық құралға жататындар:
A) сын тұрғысынан ойлау;
B) диагностика;
C) АКТ;
D) дивергентті ойлау.
E) Жеке оқыту
23. Қандай негізгі идеялардың қағидалары бейімделу жағдайына ШЖМ құрылымдық ерекшеліктерінен арнаулы ерекшеліктерге қарай өтуді қарастырады:
A) әр түрлі жастағыларды оқыту идеясы, жекелей және диференциациялай оқыту;
B) білім мазмұнын беруде пәнді кіріктіре оқыту идеясы;
C) оқушыларға өзіндік жұмыстар орындату арқылы оқушының пәндік құзыреттілігін қалыптастыру идеясы;
D) жеке тұлғаға бағытталған оқыту әдістерінің жаңа қырлары. Бағалау нәтижелері бойынша түзету жұмыстары;
E) жеке оқу кезіндегі белсенді қатысуы. Бағалау нәтижелеріне сай түзету жұмыстары. Оқушылардың білімдерін өз бетінше бағалай алуы.
24. ШЖМ жағдайында жекелей білім беру кім үшін және қандай мақсатта қарастырылған:
A) жоғары сынып оқушыларына кәсіптік білім беру мақсатында;
B) жеке тұлғаға бағытталған оқыту әдістерінің жаңа қырлары. Бағалау нәтижелері бойынша түзету жұмыстары;
C) жеке оқу кезіндегі белсенді қатысуы. Бағалау нәтижелеріне сай түзету жұмыстары;
D) оқушылардың білімдерін өз бетінше бағалай алуытөменгі сынып оқушыларына бейімделу және тәртіп мәселесін шешумен байланысты;
E) барлық оқушыларға оқу әрекетін белсенділендіру мақсатында арналған.
25. Жеке топтарда оқыту түрлі жоспарлар мен түрлі әдістер арқылы оқыту:
А) сараланған (дифференцированные) оқыту
В) бағдарламалық оқыту
С) кіріктірілген оқыту
D) жеке оқыту.
E) тұлғааралық оқыту.
26. Дифференциациялық оқыту – бұл:
А)оқушылардың қызығушылығын, қабілетін ескере отырып ұйымдастырылған оқу әрекетінің түрі;
В) жекелей оқыту;
С) жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
D) дифференциалды оқыту;
E) бағдарламалық оқыту.
27. Ұжымдық оқыту қалай сипатталады:
А) өзара оқыту;
В) динамикалық жұп;
С) пән материалын меңгеру жүйесінің қатаң сақталуы;
D) дифференциалды оқыту;
E) жеке тұлғаға бағытталған оқыту.
28. ШЖМ жағдайындағы жоспар түрлері:
А) ұзақмерзімді,жылдық, қысқамерзімді;
В) ұзақмерзімді,ортамерзімді, қысқамерзімді;
С) жылдық, оперативті, қысқамерзімді;
D) оперативті, ұзақмерзімді, қысқамерзімді;
E) ортамерзімді, оперативті, жылдық.
29. Жаңа формациядағы мектеп басшысы қандай болуы керек:
A) рефлексивті, өзін-өзі дамыту қабілетіне ие, рухани-адамгершілікті, шығармашылықпен жұмыс істейтін тұлға;
B) индивид;
C) адам;
D) жасампаз тұлға;
E) зерттеуші.
30. Дәстүрлі оқыту мен дамыта оқытудың айырмашылығы неде:
A) табиғи қабілеттерді дамыта алмайды;
B) біріншісі жаттауға, екіншісі дербес жұмыс істеуге үйретеді дайын;
C) білімді санаға құяды;
D) барлығы дұрыс;
E) айырмашылығы білінбейді.
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
В |
А |
А |
С |
А |
А |
А |
С |
А |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
А |
С |
А |
В |
А |
А |
А |
А |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
В |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
В |
Е |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 ж. 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 23-қосымша
Мектеп директорының бейіндік оқыту жөніндегі орынбасарларына
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
«Мазмұнды жаңарту аясында мектеп тәжірибесіндегі коучинг пен
тәлімгерлікті ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мазмұнды жаңарту аясында коучинг және тәлімгерлік тәжірибесін мектепте ұйымдастыру» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектеп директорының бейіндік оқыту жөніндегі орынбасарларын оқытуға арналған.
2. Білім беру Бағдарламасы мектеп директорының бейіндік оқыту жөніндегі орынбасарларының ғылыми және оқыту жұмыстары бойынша кәсіби біліктілігін қалыптастыруға бағдарланған, Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің заңнамалық және басқа да нормативтік-реттемелеуші құжаттарына сәйкес жасалған.
3. Бағдарламаны құрастырғанда аудиторияның қажеттіліктері мақсатты түрде ескеріп және де «Назарбаев Зияткерлік мектептері» АҚ Педагогикалық шеберлік орталығының Бағдарламасының идеясы зерттелетін материалдың тәжірибелік мәнін және тұтастай қабылдауға ықпал ететін ортақ тақырыпта бірлескен теория мен тәжірибені біріктіретін материалдар қолданылды.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты әдістемелік жұмыстың тиімділігін жетілдіруге ықпал ететін, коучинг пен тәлімгерлікті тәжірибеде жаңа әдіс-тәсілдерді оқыту үдерісі мәнінде директордың бейіндік оқыту жөніндегі орынбасарының кәсіби құзыреттілігін жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) нормативтік және стратегиялық құжаттармен жұмыс жасауға қалыптастыру;
2) мектеп аясында нақты (білім берудің жаңа пәлсапасы, функционалдық сауаттылықты қалыптастыру, коуч, тәлімгер дағдыларына ие болу және т.б.) орта білім беру әдістемелік жүйесін жаңарту үдерісінің мәнін түсіну;
3) әдістемелік жұмыстарды стратегиялық және тактикалық жоспарлау;
4) маркетингті зерттеулерді жүргізуде аналитикалық және рефлексивті дағдылары, мониторинг жүйесін басқару, сапа менеджменті жүйесі негізінде БМ басқару;
5) инновациялық дамуды басқару үшін мұғалімдердің әлеуетін пайдалану;
6) мектеп ұжымында оқытуды басқаруда коучинг және менторинг әдістерін пайдалану;
7) педагогикалық инновациядарды енгізуді басқару.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру мәселесін, мектептің және әр мұғалімнің қажеттіліктерін анықтай алады;
2) коучинг және тәлімгерлікті анықтамасын біледі, әріптестерді оқытуды ұйымдастырудың басты құралдарына ие болады;
3) әлемдік білім беру тәжірибесінің көп аспектілі білімдеріне негізделген біліктілігі төмендеу әріптестерге кәсіби мәселелерді шешу кезінде әдістемелік көмек көрсету дағдылары қалыптасады;
4) нақты мектеп жағдайында коучинг және тәлімгерлік тәжірибесін және Lesson Study тәсілінің үлгісін анықтауды үйренеді;
5) өз тәжірибесін және мектептегі әріптестерінің тәжірибесін дамыту мақсатында бірегей оқу тәжірибесінің мәнмәтінінде және олардың нәтижелерін, сонымен қатар басқа сыртқы көздердің нақты мәліметтерін келешекте қолдануға зерттеу дайындайды;
6) есеп беруді құру және эвалюация нәтижелерін сараптау тәсілдерін білім беру жобаларын жаңаша жүргізу тәсілдерін және сапа жүйесінде бағдарламаларды үйренеді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы мәнмәтініндегі білім беру жүйесі дамуының басым бағыттары және Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы «Нұрлы жол-болашаққа қадам», Ұлт жоспары-100 нақты қадам - баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет, кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. № 398-V қарашаның 13\2015 жыл. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық жоспарын жүзеге асыру мәселелері. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесіндегі құжаттардың жаңа мәнмәтіні қарастырылады.
9. Басқарушылық (психологиялық-педагогикалық) модульде қарастырылатын тақырыптар: (Колба әдісі, Шульман, Пажарес идеялары); басқарушылық қызметіндегі мотивацияның рөлі, завуч жұмысын жетілдіруге арналған негізгі мотивация теориялары (Маслоу, Гарднер, Выготский, Ф.Фанча, Чиксентмихайи теориялары).
10. Мазмұндық модульде қарастырылатын сұрақтар: мектептің әдістемелік жұмысы жағдайында коучинг тәжірибесінің басты ережелері; коучинг тәжірибесі жаңа әдістердің мәнмәтінінде; құрылымдау қағидалары; мақсатты саралап қою қағидалары; критериальды бағалаудың қағидалары; нақты мектеп жағдайындағы тәлімгерліктің мәні және оны ұйымдастыру, оқыту, бақылау, талдау және менторинг үдерісіндегі кері байланысты ұйымдастыру құралдары айтылады; тәлімгерлік тәжірибесін зерттеу үлгісінде сабақтарды зерттеудің жаңа тәсілдері; «Жас мұғалімдер мектебі» үшін және тәжірибелі мұғалімдерге тәлімгерлік құру; Иганның идеясы негізінде тәлімгерлік тәжірибені ұйымдастыру»; тәжірибеде тәлімгерлік құрудың құрылымы-ұйымдастыру, жоспарлау, бақылау.
11. Технологиялық модульде мектепті дамыту бағдарламалары жобасын жетілдірудегі SWOT-талдаудың рөлі, SMART мақсаттардың маңызы. Коучингті жүргізу ережелері, оның кезеңдері және жоспарлау, мұғалімдердің фокус-топтары үшін ТЖ бойынша коучингтерді жоспарлау, тақырыптық жоспардың жобасын құру, менторинг үдерісн бақылау және оның бағасы. Менторингті бақылау құралдарын жетілдіру, нақты мектеп жағдайында сабақты зерттеуді ұйымдастыру үлгісі, LS жүргізу үшін топтарды қалыптастыру, жүргізу ережелері, жоспарлау, ұйымдастыру, курстар портфолиосын қалыптастыру және көрсету, кері байланысты ұсыну, эвалюация, қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар) сияқты тәжірибелік тапсырмалар орындалады.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі: әдістемелік жұмыс жүйесінде коучинг тәжірибе сапасын бағалау жүйесі ретінде; сапаны бағалау жүйесіндегі эвалюация; әдістемелік жұмыс жүйесінде тәлімгерлік тәжірибе; сапаны бағалау жүйесіндегі құрылымдық элементтерін жетілдіру; мектепті дамыту бағдарламалары жобасы; құрылымдық элементтерін жетілдіру; бүгінгі білім беру мәнмәтінінде мектеп қызметінің басты бағыттарын көкейкесті ету.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль 2-6 сағат аралығында өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
13. Білім беру үрдісі аталмыш бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес сабақ берудің барлық түрлері көрсетілген, құрастырылған оқу-тақырыптық жоспарына сәйкес жүргізіледі.
14. Білім беру үрдісін ұйымдастыру барысында бақылау мақсатында және тыңдаушылардың білімін бағалау мақсатында: өзіндік жұмыс, жобалық жұмыс, шағын сабақ (шағын шаралар) презентациясы және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) мектепті дамыту бағдарламасы үшін SWOT- талдау әзірлеу.
2) мұғалімдердің фокус-топтары үшін коучинг жоспарлар әзірлеу.
3) тәлімгерлікті бақылау құралдарын әзірлеу.
4) курс портфолиосын әзірлеу.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарың тақырыптары:
1) мектепті дамыту бағдарламасы жобасын әзірлеудегі SWOT талдаудың рөлі және SMART мақсаттарын талдау.
2) коучинг жүргізу ережелері, оның кезеңдері және жоспарлау.
3) мұғалімдердің фокус-топтары үшін ТЖ бойынша коучингті жоспарлау.
4) тәлімгерлікті бақылауды және оны бағалауды әзірлеу.
5) нақты мектеп жағдайларында сабақты зерттеуді өткізу, жоспарлау, ұйымдастыру үлгісі.
6) әдістемелік жұмыс жүйесінде коучинг тәжірибесі сапасын бағалауды және тәлімгерлікті ұйымдастыру.
7) әдістемелік жұмыс жүйесінде тәлімгерлік тәжірибе сапасын бағалауды және тәлімгерлікті ұйымдастыру.
8) мектепті дамыту бағдарламалары жобасының құрылымдық элементтерін әзірлеу.
9) коучингтік тәжірибесі мәнмәтінінде мектеп қызметінің басты бағыттарын көкейкесті ету.
10) тәлімгерлік тәжірибесі мәнмәтінінде мектеп қызметінің басты бағыттарын көкейкесті ету.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үрдісін іске асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол».- Астана, 2015 жыл
2) Ұлттық жоспар «100 нақты қадам».-Астана, 2015 жыл.
3) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 қаулысымен бекітілген.
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 -2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 07 желтоқсандағы № 1118 Жарлығымен бекітілген.
5) Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы, 2007 жылғы 27 шілде.
6) Айдосова А.К., Айтпукешев А.Т., Идришева З.Е., Кусаинов Г.М., Сагинов К.М., Ултанбаева С.Е. Руководство для учителей по реализации коучинга и менторинга. – Астана: ЧУ «Центр педагогического мастерства» АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2014.
7) Бизяева А.А. Психология думающего учителя: педагогическая рефлексия - Псков: ПГПИ им.С.М.Кирова, 2004.
8) Буркитова А.А., Дудкина О.И., Шакиров Р.Х. Оценивание учебных достижений учащихся. Методическое руководство, – Б.: «Билим», 2012.
9) Гуслова М.Н. Инновационные педагогические технологии: учебное пособие – М.: Академия Ж, 2010.
10) Дилтс Роберт. Коучинг с помощью НЛП. Проект «Магия высшей практической – 2010.
11) Жартынова Ж,А., Касымова А.А., Корнилова Т.Б., Оракова А.Ш. Настольная книга учителя-коуча. Учебное пособие для системы повышения квалификации учителей – Алматы: ФАО «НЦПК «Өрлеу», 2014.
12) Жартынова Ж,А., Касымова А.А., Корнилова Т.Б., Оракова А.Ш. Настольная книга учителя-ментора. Учебное пособие для системы повышения квалификации учителей – Алматы: ФАО «НЦПК «Өрлеу», 2015.
13) Задоржная Н., Ниязовская И. От педагогического опыта к педагогической рефлексии – Бишкек, 2011.
14) Мынбаева А., Садвакасова З. Искусство преподавания: концепции и инновационные методы обучения: учебное пособие. 4-ое изд. – Алматы, 2013 г.
15) Пит Дадли Lesson Study: руководство www.lessonstudy.co.uk.
16) Руководство для учителя (второй уровень). Издание четвертое. Центр педагогического мастерства АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2015
17) Руководство для учителей по реализации подхода Lesson Study (исследование урока) - Астана: Центр педагогического мастерства, АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы, 2013.
18) Чичибу Т., Ду Тоит Л., Тулепбаева А. АОО НИШ Программа курсов ПК педагогических работников РК – Астана, 2015.
19) Белкин А.С. Ситуация успеха. Как ее создать: книга для учителя – М.: Просвещение, 1991.
20) Бессер-Зигмунд К., Зигмунд Х. EMDR в коучинге: WingWave - как взмах крыла бабочки.— СПб.: Издательство Вернера Регена, 2007.
21) Бессер-Зигмунд К., Зигмунд Х. Самокоучинг: Культура личности менеджеров и руководителей. - СПб.: Издательство Вернера Регена,2010.
22) Великий Олег, бизнес-консультант консалтинговой группы.BusinesSystem.Источник: Журнал HRMagazine, № 11,2007.
23) Вербицкий А., Ларионова О. Гуманизация, компетентность, контекст – поиски оснований интеграции/А.Вербицкий, О.Ларионова//Alma mater: вестник высшей школы. – Москва, 2006. - № 5. – с.19-25.
24) Глоссарий к уровневым Программам курсов повышения квалификации педагогических работников РК, разработан ЦПМ совместно с Факультетом образования Кембриджского университета: учебно-методическое пособие – Астана: ЦПМ АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы». – 2012.
25) Гудинг Д., Леннокс Дж. Мировоззрение: человек в поисках истины и реальности/Пер. с англ. Т.В. Барчуновой. – Ярославль: «Норд», 2004, т.2, кн.1 Дайана Халперн. Психология критического мышления. – СПб: издательство Питер, 2000.
26) Дауни, Майлз. Эффективный коучинг: Уроки коуча коучей. — М.: Добрая Книга, 2008.
27) Джон Уитмор. Внутренняя сила лидера. Коучинг как метод управления персоналом.-М.:«АльпинаПаблишер», 2012.
28) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М., Кабдолданова Б.А. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. – Алматы, 2009.
29) Жайтапова А.А.. Рудик Г.А., Белошниченко Е.В., Сатывалдиева А.С. Педагогика 21-го века на пороге школы. - Алматы. 2009.
30) Жанпеисова М.М. Технология модульного обучения – Актобе, 1999 г.
31) Майлз Дауни. "Эффективный Коучинг". - М., Добрая Книга, 2005.
32) Соколова Л.В.. Коучинг как система формирования мировоззренческих убеждений. - М: Управление, 2010.
«Мазмұнды жаңарту аясында коучинг және
тәлімгерлік тәжірибесін мектепте
ұйымдастыру» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
Таңдау бойынша сабақ |
Шағын-сабақтың бейне көрсетілімі |
Сауалнама |
Жоба қорғау |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
|||||||||
1 |
Нормативті -құқықтық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының құжаттарындағы білім беру жүйесінің жаңа мәнмәтіні. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Жолдауы және Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған «Нұрлы жол – келешекке жол» Мемлекеттік бағдарламасы. 100 нақты қадам «Барлығы үшін бүгінгі мемлекет» ұлт жоспары. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру мәселелері жөнінде өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2015 жылғы 13 қарашадағы № 398-V заңы. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 – 2016 жылдарға арналған әрекеттерінің Ұлттық жоспарын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||
2 |
Басқарушылық (психологиялық-педагогикалық) модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
||||
2.1 |
Мектептің әдістемелік жұмысын ұйымдастыру мәнмәтініндегі қазіргі заманғы оқыту идеялары (Колба әдісі, Шульман, Пажарес идеялары). |
2 |
2 |
4 |
|||||
2.2 |
Басқарушылық қызметті құру кезіндегі уәждің рөлі. Оқу ісін меңгерушісінің жұмысын жетілдіру үшін уәждеудің басты теориялары (Маслоу, Гарднер, Выготский, Ф.Фанча, Чиксентмихай теориялары). |
2 |
2 |
4 |
|||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
10 |
16 |
4 |
38 |
|||
3.1 |
Мектептің әдістемелік жұмысы жағдайындағы коучинг тәжірибесінің басты ережелері |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||
3.2 |
Жаңа тәсілдердің мәнмәтініндегі коучинг тәжірибесі. Мақсатты саралап қою қағидалары. Белгі бойынша бағалау қағидалары. Коучинг тәжірибесінің мәнмәтіні бойынша шағын-коучингті көрсету. |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
|||
3.3 |
Нақты мектеп жағдайындағы менторинг мәні және оны ұйымдастыру. |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||
3.4 |
Менти тәжірибесін зерттеу үлгісінде сабақтарды зерттеудің жаңа тәсілдері. Мектептегі әдістемелік жұмыстың мәнмәтінінде менторинг тәжірибесін бақылауды ұйымдастыру әдістері. ЖММ және өтілі бар мұғалімдер үшін менторинг құру |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||
3.5 |
«Иган» идеясының көзқарасымен менторинг тәжірибесін ұйымдастыру. Менторинг тәжірибе құрылымын құру: ұйымдастыру, жоспарлау, бақылау. Менторинг тәжірибесінің мәнмәтіні бойынша шағын-коучингті таныстыру. |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||
4 |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
2 |
2 |
20 |
|||
4.1 |
Мектепті дамыту бағдарламалары жобасын жетілдірудегі SWOT-талдаудың рөлі. SMART мақсаттардың маңызы. |
2 |
2 |
4 |
|||||
4.2 |
Коучингті жүргізу ережелері, оның кезеңдері және жоспарлау. Мұғалімдердің фокус-топтары үшін ТЖ бойынша коучингтерді жоспарлау. Тақырыптық жоспардың жобасын құру. |
2 |
2 |
4 |
|||||
4.3 |
Менторинг үдерісін бақылау және оның бағасы. Менторингті бақылау құралдарын жетілдіру. |
2 |
2 |
4 |
|||||
4.4 |
LS жүргізу үшін топтарды қалыптастыру, жүргізу ережелері, жоспарлау, ұйымдастыру. |
2 |
2 |
4 |
|||||
4.5 |
Курстар портфолиосын қалыптастыру және көрсету, кері байланысты ұсыну. |
2 |
2 |
4 |
|||||
5 |
Вариативті модуль |
8 |
8 |
||||||
5.1 |
Әдістемелік жұмыс жүйесінде коучинг тәжірибе сапасын бағалау жүйелері. Сапаны бағалау жүйесіндегі эвалюация. |
2 |
2 |
||||||
5.2 |
Әдістемелік жұмыс жүйесіндегі менторинг тәжірибесінің сапасын бағалау жүйелері. Сапаны бағалау жүйесіндегі эвалюация |
2 |
2 |
||||||
5.3 |
Мектепті дамыту бағдарламалары жобасының құрылымдық элементтерін жетілдіру. |
2 |
2 |
||||||
5.4 |
Бүгінгі білім беру мәнмәтінінде мектеп қызметінің басты бағыттарын көкейкесті ету. |
2 |
2 |
||||||
БАРЛЫҒЫ |
12 |
24 |
26 |
8 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Мазмұнды жаңарту аясында коучинг және
тәлімгерлік тәжірибесін мектепте
ұйымдастыру» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Президенті – Ұлт Көшбасшысы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол – келешекке жол» Жолдауында Қазақстан халқының алдында тұрған мәселе болып табылатыны:
А) жаңа саяси курсты қалыптастыру;
В) ұлтттық қызығушылықтарды ілгерілеу;
С) XXI ғасырда тұрақты дамуды жалғастыру;
D) білім беру саласында әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту
2. Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында мына мақсат белгіленген:
А) жастар арасында белсенді азаматтық ұстанымды, әлеуметтік жауапкершілікті, патриоттық сезімді, жоғарғы өнегелік және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру;
В) білім беру үдерісінің барлық қатысушылары үшін ең жақсы білім беру қорлары мен технологияларына бірдей рұқсат беруді қамтамасыз ету;
С) балаларға мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту саласында толық қамту;
D) білім беру бәсекелестігін арттыру, экономиканың тұрақты дамуы үшін сапалы білім беру қолжетімдігін қамтамасыз ету жолымен адами капиталды дамыту.
3. Қазіргі заманда білім берудің қандай басты бағыттары мен даму ерекшеліктері бар (дұрыс емес жауапты алып тастаңыз)?
А) қоғам қажеттілігінің және білім беру ортасын дамытуға деген әлеуметтік тапсырыс бастапқылығы;
В) жаппай жоғарғы білімге көшу;
С) білім алушы тұлғасының тиімді дамуына деген бағыт;
D) байланыс және білім алушылардың бірлесіп жұмыс істеуі үшін жағдай жасау;
4. оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру бойынша 2011-2016 жылдарға арналған әрекеттердің ұлттық жоспары орта мектеп бітірушінің келесі өзекті біліктілігін анықтайды (дұрыс емес жауапты алып тастаңыз)?
А) іскерлік;
В) басқармалық;
С) ақпараттық;
D) әлеуметтік.
5. Білім беру бағдарламаларының нормалары мен талаптарын, міндетті мазмұнының минимумын, оқу салмағының көлемін, білім беру мекемелерін бітірушілерінің дайындық деңгейін және білім беру үдерісін қамтамасыз ету талаптарын анықтайтын құжат қалай аталады?
А) мемлекеттік білім беру стандарты;
В) білім беру бағдарламасы;
С) Білім беру министрлігінің бұйрығы;
D) тарифтеу.
6. Дамудың қозғаушы күштерін белгілеңіз:
A) оқыту және тәрбиелеу;
B) әлеуметтік орта және қатынасу;
C) табиғи қозғаушы күштер және қызмет;
D) тегіне тартушылық, орта, белсенділік.
7. Қате тұжырымды табыңыз. Мұғалім мен оқушының өнегелік білімді игеру үдерісіндегі әрекет етуі келесімен сипатталады:
A) әр тарап басқа тараптың әсерін сезетін, және өз кезегінде оған әсерін тигізетін тараптардың белсенділігімен;
B) жағдайдың критикалық талдауын жүргізуге деген дайындықпен және басқа тарапқа таңдалған ұстанымның мақсатқа сай еместігін көрсетуге деген дайындығымен;
C) қатысуға, бірге әсерлесуге деген құштарлықпен;
D) белсенді гуманистік нұсқаумен.
8. Педагогқа оқыту-тәрбиелік қызметін сауатты кәсіби деңгейде жүзеге асыруға және оқушылардың оңтайлы білім алуына мүмкіндік беретін білім беру шеберлігі мен дағдылар жиынтығының жүйесін тиімді игеру былай деп аталады:
A) педагогикалық техника;
B) педагогикалық біліктілік;
C) әсершіл біліктілік;
D) тұлғамен және ұжыммен әрекет ете білу және өзіңді басқара білу.
9. Демографиялық ауысу дегеніміз:
A) отбасындағы балалардың санын саналы түрде шектеу;
B) бала туудың төмендеуі;
C) халықтың ұдайы өндірісі типінің ауысуы түсіндіру үшін қолданылатын тұжырым;
D) халық санын тұрақтандыру;
10. Педагогикалық техника – бұл... әдістерінің жиынтығы.
A) мұғалім қызметіне мүмкіндік туғызатын;
B) мұғалім қызметін сырттай көрсетуге мүмкіндік туғызатын;
C) мұғалім қызметінің ішкі мазмұнын және оның сыртқы көрінісінің үйлесімді тұтастығына мүмкіндік туғызатын;
D) мұғалімнің белсенді және жемісті қызметіне мүмкіндік туғызатын;
11. Мұғалімнің педагогикалық техника құраушыларына келесілер жатады:
A) өзіңді басқара алу;
B) ұжыммен өзара әрекет жасай білу;
C) ұжымның пікірін ескере білу;
D) тұлғамен және ұжыммен әрекет жасай білу және өзіңді басқара алу;
12. Критерийлі бағалау - бұл:
A) оқушының дайындық деңгейін және белсенділігін оқу және оқудан тыс қызмет түрінде көрсететін және жеке қалыптасатын оқушының жеке жетістіктері;
B) көп баллды бағанамен анықталған және білім алушының пәндер бойынша үлгерімін және білімін интегралды түрде сипаттайтын сандық шама;
C) үдерістің барлық қатысушыларына алдын ала белгілі болған, нақты анықталған критерийлермен, сәйкес мақсаттармен және білім беру мазмұнымен анықталған оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген үдеріс.
13. Дүние танудың басты құраушыларын атаңыз:
A) білім, сенімдер, көзқарастар, мұраттар;
B) білім, қатынасу;
C) тұлғаның қасиеттері, тәртіп стилі;
D) сезімдер, эмоциялар, әсерленушілік.
14. Үдерісті және зерттеу нәтижелерін бақылау, аңду жүйесі білім беру және зерттеу үдерістерін жақсартатын шешімдерді қабылдау, түзету үшін ақпаратты жинау, өңдеу және талдаудан тұрады – бұл:
A) оңтайландыру;
B) бақылау;
C) әдіснаме;
D) мониторинг.
15. «Оқыту және тәрбиелеу технологиясы» анықтамасын көрсетіңіз:
A) Оқыту және тәрбие беру жүйелерін құрумен айналысатын педагогикалық ғылымдағы жаңа бағыт;
B) Алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені зерттеу және жинақтаумен айналысатын педагогикалық ғылымдағы жаңа бағыт;
C) Алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені зерттеу және жинақтауды реттейтін педагогикалық ғылымдағы жаңа бағыт;
D) Жеке-психологиялық ерекшеліктерді ескеріп, оқытуды ұйымдастыруды, олардың қызығушылықтары мен қажеттіліктеріне деген еліктіршіш және құнтты қатынасты болжайтын педагогикалық ғылымдағы жаңа бағыт.
16. Тәлімгерліктің мәні болып табылады, ол:
A) тәлімгер тәліптің қызметін бақылайды;
B) тәлімгер өз еркімен біліктілігі мен тәжірибесімен бөліседі, тәліп өзінің біліктілік дағдысын жетілдіреді;
C) тәліп өзі тәжірибесін жетілдіреді, ол туралы тәлімгерге баяндайды;
D) тәлімгер тек келешегі бар мұғалімдермен ғана жұмыс жасап, оның тәжірибесін таратады.
17. Анықтамаға сәйкес, бұл маман әріптестерімен қарым-қатынас орнатып, бағыттаушы субъект ретінде және үрдісте тыңдаушылардың алдында сөйлейді:
A) тәлімгер;
B) коуч;
C) менеджер;
D) куратор.
18. Коучингтің ерекшеліктерінің бірі болып табылады, ол:
A) әріптестерінің жекелей жетілуіне назар аударады;
B) кеңес алушылармен қажет жағдайда кездесу;
C) кеңес міндетті түрде көпаспектілі негізде болады;
D) ол әріптестерінің нақты дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.
19. Жағдайды сәйкестендіріңіз және қорытындылаңыз, тәлімгер жұмыс барысында өзінің тәлібімен келді:
1) кері байланыс қағаздары;
2) 10 % оқушылар тапсырманы ережеге сәйкес орындамады;
3) 20 % оқушылар сабақта мұғалімге сұрақ қойды және көмекке шақырды;
4) 3% оқушы тапсырмаларды басқалардан бұрын ерте орындады және бұзықтық жасай бастады, оқушыларды түрлі амалдармен оқытуын бақылады.
A) өтілген материалды тереңдету үшін жоғары деңгейлі сұрақтар қоіғанда, тек сабақтың материалы оқушылардың 70 % түсінді;
B) оқушылардың өзіне жұмыстың түрін ұсыну;
C) балалардың барлығы сабақты түсінгендігін сыныпта жүріп тексеру;
D) топтық жұмысты ұйымдастыру, сол.
20. Мұғалімдер рефлексияға жоспарлау және кеңес беру жұмыстарын кезең-кезеңмен дамытып жүзеге асырып қолдау алуға болады. Қадамдардың ретін анықтаңыз
A) нақты әрекеттерді жоспарлау;
B) құндылықты және мәселені анықтау;
C) нақтылау үшін жұмыс жоспарын келісу;
D) кәсіби мағыналы міндеттерді әзірлеу;
E) көшбасшылықты жетілдіру жұмысы.
21. А.Маслоудың қажеттіліктер иерархиясының бес деңгейі анықталған. Қажеттіліктерді деңгейлері бойынша сәйкестендіріңіз
1) біреуге тиесілі махаббат және сананың қажеттілігі;
2) өзін-өзі бағалау қажеттілігі;
3) өзін-өзі тану.
A) жетістік, шеберлік, құзыреттілік,тәуелсіздік, бедел, абырой;
B) таланттарды, қабілеттері мен әлеуетін толық жүзеге асыруды болжайды;
C) отбасы, достық, қарым-қатынас.
22. Lesson Study әдісін жүргізу аяқталғанда топ зерттеу сабағын талқылайды. Талқылау үрдісіндегі «артық» құрылымдық компонентін алып тастаңыз
A) оқыту үрдісі және сабақты зерттеу жолын талдау;
B) зерттейтін оқушылардың қадағалау деректерін түсіндіру;
C) сыныптағы толық оқыту үдерісін талқылау;
D) келесі сабақтың мақсаты мен мәндеттерін қою;
E) деректердің теориялық негіздемесін жинау.
23. Классикалық анықтама бойынша, сын тұрғысынан ойлау тәртіптік тәсіл:
A) оқушының диалогтық оқуын ұйымдастыру;
B) мектеп жасындағы балаларды тәрбиелеу, оқыту, дамыту үшін;
C) ересектерді оқыту, біліктілігін арттыру және қайта даярлау;
D) ақпаратты түсіну, бағалау, талдау және синтез үшін;
E) оқыту және даму мазмұнын анықтау үшін
24. Блума таксономиясын оқытудың мақсаты деңгейі реттілігін дұрыс анықтаңыз (өсу бойынша)
A) қолдану;
B) жинақтау;
C) білу;
D) талдау;
E) түсіну.
25. Блума таксономиясын оқытудың мақсаты деңгейі арасына сәйкестендіру орнатыңыз
A) жинақтау;
B) талдау;
C) тексеру;
D) қолдану;
E) түсіну.
1) ақпараттарды себеп және салдарына сәйкес бөлу
2) ақпаратты жүйелеу, түрлі жолдармен сабақтастыра отырып жаңа үлгімен қамтамасыз ету элементтерін немесе баламалы шешімдерді;
3) әр түрлі нұсқада жүзеге асыру үшін жаңа білім, әдістері мен ережелерін қолдануы;
4) фактілер, терминдер, негізгі ұғымдары мен жауаптар көрсете отырып, алдыңғы материалды растау;
5) ұйымдастыру салыстыру, түсіндіру, сипаттау және негізгі идеялар мен олардың мазмұны бекіту арқылы фактілер мен идеялардың түсінуді көрсетеді.
Тест тапсырмасының кілті:
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
С |
D |
С |
D |
A |
А |
B |
B |
А |
С |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
B |
С |
А |
D |
А |
B |
A |
D |
1-B 2-C 3-D 4-A |
1-B 2-D 3-A 4-C 5-E |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | |||||
1-C 2-A 3-B |
E |
D |
C-E-A-D-B |
1-B 2-A 3-C 4-E 5-D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 24-қосымша
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында отаншылдық және
көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру тұлғаны тәрбиелеу мен
әлеуметтендірудің негізі ретінде» тақырыбындағы мектеп
директорларының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларына арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында отаншылдық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру тұлғаны тәрбиелеу мен әлеуметтендірудің негізі ретінде» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектеп директорларының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларын оқытуға арналған.
2. Жылдам қарқынмен дамып келе жатқан құқықтық мемлекет пен қоғамның демократиялануы жағдайында білім беру секторы балалар, жасөспірімдер мен жастардың руханияты мен тәрбиелік деңейін арттыруда, олардың бойында патриотизм және азаматтығын, көшбасшылық қасиеттерін қалыптастыруда, құқықтық мәдениеті мен заңға бағынушылығын тәрбиелеуде маңызды рөл атқаруы тиіс. Білім беру мазмұнын жаңарту тәрбие үдерісінің мазмұнының, жоспарлаудың, оқушы тұлғасын тәрбиелеу және әлеуметтендірудің белсенді стратегияларын жасау және пайдаланудың тиімді амалдарын алға тартады.
3. Білім беру бағдарламасы директорлардың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларын оқушылардың патриоттық сана-сезімін, көшбасшылық қасиеттерін, руханиятын қалыптастыру саласында тәрбиелеу міндеттерін іске асыру мақсатында оқытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты – патриотизм, рухани-адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыруға, тәрбиенің заманауи қағидаттары мен амалдарын жүзеге асыруға ықпал ететін тәрбие үдерісінің тиімді жүйесін құру бойынша директорлардың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларының кәсіби құзыреттіліктерін қалыптастыру болып табылады.
5. Бағдарламаның мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталған:
1) Білім беру ұйымдарында тәрбие үдерісін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарды; тәрбие үдерісінің басқарушылық, психологиялық-педагогикалық, ақпараттық-талдаушылық, жобалық-зерттеушілік, инновациялық жұмысының теориялық және әдістемелік негіздерін зерделеу;
2) тұлғалық-бағдарлы тәсілге бағытталған тәрбие жұмысын стратегиялық және тактикалық жоспарлауды әзірлей білуін қалыптастыру;
3) рухани-адамгершілік, патриоттық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастырудың тиімділігін қамтамасыз ететін тәрбие жұмысы жүйесінде ақпараттық-коммуникациялық технология (ары қарай-АКТ) және инновациялық әдістерді пайдалана білуін қалыптастыру;
4) оқушылардың тәрбиелік деңгейінің қалыптасқандығын анықтаудың заманауи бақылау-диагностикалық әдістерін, сыныптан тыс іс-шараларды талдау және өзіндік талдау әдістемесін, тәрбие жұмысын бағалаудың критериалды тәсілін практикада қолдана білуін қалыптастыру;
5) білім беру ортасында тәрбие үдерісін ұйымдастырудың практиалық біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;
6) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендірудің негізі ретінде патриотизм мен көшбасшылық қасиеттерді дамыту және қалыптастыруға әсер ететін зерттеушілік жұмысты ұйымдастыру бойынша кәсіби құзыреттіліктерді қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім мазмұнын жаңарту жағдайындағы тәрбие үдерісін ұйымдастыру теориясы, мазмұны мен механизмдерін;
тәрбие берудің заманауи тәсілдерінің мәні мен өзектілігін, айырықша ерекшеліктерін, білім және тәрбие беру мазмұнын жүйелі жаңартудың өзара байланысын;
оқушылардың патриоттық және көшбасшылық қасиеттерін қалыптастыру бойынша білім үдерісіне қатысушылардың бірлескен жұмысын ұйымдастыру тәсілдерін біледі;
2) тұлғаны әлеуметтендіруге, тәрбие ортасын жаңартуға бағытталған тәрбие жұмысын стратегиялық және тактикалық жоспарлауды әзірлей алады;
рухани-адамгершілік, патриоттық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастырудың тиімділігін қамтамасыз ететін тәрбие жұмысының жүйесіне АКТ-ны және инновациялық әдістерді енгізу механизмдерін жасай алады;
оқушылардың тәрбиелілік деңгейінің қалыптасқандығын анықтау, сыныптан тыс іс-шараларды талдау және өзіндік талдау, тәрбие жұмысын бағалаудың критериалдық тәсілі әдістемесін қолдана алады;
3) негізін патриотизм мен көшбасшылық қасиеттер құрайтын мектептің тәрбие жұмысы жүйесін талдау және құрылымдау тәсілдерін;
кәсіби құзыреттілікті, ұйымдастырушылық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру бойынша өз жұмыстарын жалпылап қорыту тәсілдерін;
заманауи жағдайда тәрбие үдерісінің тиімділігін және өз жұмысын іштей бағалау жүйесін әзірлеу дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, Ұлт жоспары - «100 нақты қадам: баршаға арналған заманауи мемлекет» мәнмәтінінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты (бұдан әрі- ҚР МЖМБС), тәрбие үдерісінің нормативтік-құқықтық негіздері. Барлық білім беру ұйымдарының оқыту үдерісінде тәрбие компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары. Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері қамтылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) тәрбие мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
2) тұлғааралық өзара қарым-қатынас психологиясы - оқушының тұлғалық қалыптасуының негізі, тұлғааралық қарым-қатынастар талдауы, көшбасшының топқа әсері;
3) патриотизм және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастырудың психологиялық-педагогикалық негіздері;
4) оқушылардың дамуы және бейімделуінің психологиялық ерекшеліктері, темпераментін ескере отырып тәрбиелеу – тұлғалық-бағдарлы сабақ негізі.
10. Мазмұндық модульде келесі мәселелер қарастырылады:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендіру;
2) тәрбие жұмысын ұйымдастыру бойынша «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ тәжірибесі;
3) көшбасшылық және ұжым уәждемесін басқару, мектептегі тәрбие үдерісін ұзақ мерзімді (ҰМЖ), орта мерзімді (ОМЖ), қысқа мерзімді (ҚМЖ) жоспарлау («НЗМ» ДББҰ тәжірибесінен);
4) педагогика тарихында және заманауи кезеңде патриоттық және көшбасшылық қасиеттерді тәрбиелеу негіздері, мектептің тәрбие кеңістігінде оқушылардың көшбасшылық әлеуетін дамыту, көшбасшылық сатылары, көшбасшылықтың қағидаттары мен стильдері, айқын және көмескі көшбасшылық;
5) витагендік педагогика теориясында тұлғаның қалыптасуы, шетелдегі балаларды патриотизмге және көшбасшылыққа тәрбиелеу тәжірибесі;
6) оқушылардың зерттеу жұмысын ұйымдастыру, «Екі апта ауылда» және «Ата-анасының кәсіпорнындағы он күн», «TEDxNIS» клубы және «Оқиға орнынан репортаж», «Wikipedia» - өз Отанының патриоты мен азаматын тәрбиелеу құралы («НЗМ» ДББҰ тәжірибесінен);
7) оқу және тәрбие үдерісін кіріктіру, білім беру үдерісінде патриоттық және көшбасшылық қасиеттерге тәрбиелеу;
8) тәрбие үдерісінің рефлексиясы, М.И.Шилова, Н.П.Капустин, Е.Н.Степановтардың әдістемесі бойынша тәрбиелілік деңгейін диагностикалау;
9) педагогикалық диагностикалау рәсімі (қалыптастырушы және белгілеуші критериалды бағалау карталары, тестілеу, сауалнама алу, қадағалау, сұхбат алу) («НЗМ» ДББҰ тәжірибесінен);
10) сабақтан тыс іс-шараны талдау және өздік талдаудың жаңа тәсілдері;
11) мемлекет, мектеп және отбасының ынтымақтастығы және өзара әрекеттестігі.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Д. Карнегидің көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру технологиясы, А.С. Белкин бойынша табыс жағдаятын құру технологиясы;
2) Қазақстан Республикасының білім кеңістігіне мұражайлық педагогиканы кіріктіру- өскелең ұрпаққа патриоттық тәрбие беру құралы, қашықтан оқыту әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар);
3) білім беру ұйымдарында тәрбие жұмысын ұйымдастырудағы И.П.Ивановтың ҰШЖ (ұжымдық шығармашылық жұмыстар) технологиясы;
4) сын тұрғысынан ойлау - білім мазмұнын жаңарту жағдайында тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендіру негізі (Чарльз Темпл, Джинни Стил, Курт Мередит);
5) білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
6) заманауи мектептегі мобильді және смарт оқыту.
12. Вариативті модульде тыңдаушыларға келесі қажеттіліктерге сәйкес нақты тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Қазақстан Республикасында және шетелде полимәдениетті тәрбиені дамыту және толеранттылық, сабақта және сабақтан тыс уақытта толеранттылыққа тәрбиелеу;
2) мектепте оқушының өзін-өзі басқаруы арқылы көшбасшылық қасиеттерді тәрбиелеу;
3) өлкетану жұмысы - патриоттық тәрбиенің бір формасы;
4) заманауи педагогтің жеке бренді, көшбасшылығы және бәсекеге қабілеттілігі. Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модульді 2-6 сағат аралығында өзгертуге болады.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі бағдарламаның 1-қосымшасы бойынша курстың оқу-тәрбие жоспарына сәйкес 80 сағатқа ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру кезінде тыңдаушылардың білімін бақылау және бағалау мақсатында өздік жұмыс, жоба жұмысы, шағын шара таныстырылымы және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар:
1) ақпараттық-коммуникациялық технология қолдана отырып, оқушыларға патриоттық тәрбие беру бойынша сыныптан тыс іс-шара әзірлеңіздер:
2) ұжымдық шығармашылық жұмыстар технологиясы негізінде «қазақстандық патриотизм мен азаматтыққа тәрбиелеу, құқықтық тәрбие беру» бағытында сыныптан тыс іс-шара әзірлеңіздер;
3) нақты тақырып бойынша іс- шараның бағалау критерийлерін құрастырыңыздар;
4) оқушылардың патриоттық сана-сезімі мен көшбасшылық қасиеттерін қалыптастырудың реst-талдауын өткізіңіздер (саяси, экономикалық, әлеуметтік және техникалық аспектілер);
5) құзыреттілік тәсіл әдістемесі мен құралдарын пайдалана отырып, оқушыларға патриоттық тәрбие берудің тұтас жүйесін құрастырыңыздар (оқытудың барлық кезеңдерінде оған қол жеткізу ескеріледі);
6) адамгершілік-патриоттық тәрбие беруді қалыптастыру бойынша әлеуметтік жобаны енгізу алгоритмін ұсыныңыздар (таңдауы бойынша тақырып).
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) «Мәңгілік Ел» идеясын жүзеге асыруға бағытталған мектептің тәрбие жүйесін модельдеу;
2) патриоттық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастырудың тиімділігін қамтамасыз ететін тәрбие жұмысы жүйесіндегі заманауи технологияларды енгізу механизмдері;
3) патриоттық және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыруға бағытталған тәрбие үдерісін басқару моделі;
4) жаңа қазақстандық патриотизмді қалыптастырудағы мемлекет, мектеп және отбасының ынтымақтастығы;
5) оқушылардың ғылыми-зертетушілік жұмысы – замаануи мектеп оқушыларының патриоттық және көшбасшылық қасиеттерін тәрбиелеу құралы;
6) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жеке тұлғаны патиоттық тәрбиелеу мен әлеуметтендіру негіздері;
7) тәрбиелік үдерісті басқару көшбасшысы ретінде заманауи директордың тәрбие ісі жұмысы жөніндегі орынбасарының әлеуметтік-психологиялық портреті;
8) өз Отанының азаматы және патриотын қалыптастырудағы сынып жетекшісінің рөлі.
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тыңдаушылардың тест тапсырмалары белгіленген.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру процесіне пікірталас, «миға шабуыл», рольдік ойындар, тренингтер, жоба әдістері, бейнефильмдерді талқылау, сұрақтары бірлесіп шешу және т.б. оқытудың интерактивті әдістері кіреді.
19. Ересек тыңдаушылар аудиториясының ерекшелігін ескере отырып, оқыту барысында логикалық шешімдер шығару, мазмұнын өз тәжірибесіне бейімдеу және алынған білікті аудиториялық практикалық сабақтар жағдайында және аудиториядан тыс өздік жұмысқа бейімдеуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі тыңдаушылардың күндізгі оқулары мен өзіндік жұмыстарын үйлестіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыретті моделіне бағдары әрекеттік тәсілді болжайды, бұл заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интерактивті әдістерін пайдалану арқылы жүзеге асырылады: кооперативті оқыту; сыни тұрғысынан ойлауды дамыту стратегиялары; үйретуші ойындар; кері байланыс; күрделі және пікірталастық сұрақтар мен проблемаларды талқылау.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014жылғы 11 қараша;
2) Назарбаев Н.Ә. Ұлт жоспары - «100 нақты қадам: баршаға арналған заманауи мемлекет». Астана, 2015 ж.;
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді);
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.;
5) Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2015 жылғы 22 сәуірдегі №227 бұйрығымен бекітілген);
6) Барлық білім беру ұйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік компонентін күшейту бойынша типтік кешенді жоспар (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 қаулысы);
7) Красноборова. А.А. «Критериальное оценивание в школе»: оқу құралы/; Пермь. Мемлекеттік пед. ун-т. - Пермь, 2010;
8) Азаров Ю. Педагогическое искусство патриотического воспитания. // Воспитание школьников. - 2008.;
9) Баева И. А., Волкова И. А., Лактионова Е. Б. Психологическая безопасность образовательной среды: Оқу құралы / ред. И. А. Баевой. М., 2009.;
10) Беспятова Н. К. Военно-патриотическое воспитание детей и подростков как средство социализации / Беспятова. Н. К, Яковлев. Д. Е. – М.: Айрис-пресс, 2006. – 192 б.;
11) Воспитательная система класса: Теория и практика: Методические рекомендации / ред. Е.Н. Степанов. - М.: ТЦ Сфера, 2005.;
12) Кульневич. С. В, Лакоценина. Т. П — Москва, Лакоценин С. С., Воспитательные работы в современной школе. От коллективизма к взаимодействию: 2006 ж.;
13) Вострокнутов Н.В. Методическое обеспечение социального партнерства при проведении профилактической и реабилитационной работы в семье. – М., 2005.;
14) Гасанов, З.Т. Цель, задачи и принципы патриотического воспитания граждан. Педагогика. – 2005.;
15) Демеуова М.Е., Аратай Л.Б., Ахметова А.И. Проблемы социализации личности школьника в условиях перехода на 12-летнее обучение. Алматы, 2007 ж.;
16) Добренькое В.И., Кравченко А.И.Методы социологического исследования: Оқулық. — М.: ИНФРА-М, 2004.;
17) Дорожкина Л.А. «Организация и содержание деятельности заместителя директора по воспитательной работе», Алматы, 2013.;
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
отаншылдық және көшбасшылық қасиеттерді
қалыптастыру тұлғаны тәрбиелеу мент
әлеуметтендірудің негізі ретінде»
тақырыбындағы мектеп директорларының
тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларына
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық
жоспары
№ р/с |
Тақырыбы |
Сағат саны |
|||||||||||
Дәріс |
дәріс-диал. |
Тренинг |
Шебер-сынып |
Іскерлік ойын |
Семинар |
Практ.жұмыс |
КТС |
Конференция |
Таныстырылым, шағын іс-шаралар |
Кіріс, қорытынды диагностика |
барлығы |
||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауы. «Мәңгілік ел» Ұлттық идеясы. Ұлт жоспары- «100 нақты қадам: баршаға арналған заманауи мемлекет» мәнмәтінінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. |
2 |
2 |
||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||
1.3 |
Барлық білім беру ұйымдарында оқыту үдерісіндегі тәрибе компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары (2012). |
2 |
2 |
||||||||||
1.4 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
||||||||
2.1 |
Тәрбие мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
||||||||||
2.2 |
Тұлғааралық өзара қарым-қатынас психологиясы - оқушының тұлғалық қалыптасуының негізі ретінде қалыптасуының негізі. Тұлғааралық қарым-қатынастар талдауы. Көшбасшының топқа әсері. |
2 |
2 |
||||||||||
2.3 |
Патриотизм және көшбасшылық қасиеттердің қалыптасуының психологиялық-педагогикалық негіздері |
2 |
2 |
||||||||||
2.4 |
Оқушылардың дамуы және бейімделуінің психологиялық ерекшеліктері.Темпераментін ескере отырып тәрбиелеу – тұлғалық-бағдарлы сабақ негізі. |
2 |
2 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
14 |
2 |
8 |
8 |
6 |
2 |
44 |
||||
3.1 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендіру |
2 |
2 |
||||||||||
3.2 |
Тәрбие жұмысын ұйымдастыру бойынша «Назарбаев зияткерлік мектептері» ДББҰ тәжірибесі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.3 |
Мектептегі тәрбие үдерісін ұзақ мерзімді (ҰМЖ), орта мерзімді (ОМЖ), қысқа мерзімді (ҚМЖ) жоспарлау («НЗМ» ДББҰ тәжірибесінен). |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.4 |
Педагогика тарихында және заманауи кезеңде патриоттық және көшбасшылық қасиеттерді тәрбиелеу негіздері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.5 |
Витагендік педагогика теориясында тұлға тұжырымдамасының қалыптасуы. Шетелдегі балаларды көшбасшылық пен патриотизмге тәрбиелеу тәжірибесі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.6 |
Оқушылардың зерттеу жұмысын ұйымдастыру. «Екі апта ауылда» және «Ата-анасының кәсіпорнындағы он күн», «TEDxNIS» клубы және «Оқиға орнынан репортаж», «Wikipedia» - өз Отанының патриоты мен азаматын тәрбиелеу құралы. («НЗМ» ДББҰ тәжірибесінен) |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||
3.7 |
Білім беру үдерісінде патриотизм мен көшбасшылық қасиеттерін тәрбиелеу, оқу және тәрбие үдерістерін кіріктіру |
4 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Тәрбие үдерісінің рефлексиясы. М.И.Шилова, Н.П.Капустин, Е.Н.Степановтардың әдістемесі бойынша тәрбиелік деңгейінің диагностикасы. |
2 |
2 |
||||||||||
3.9 |
Педагогикалық диагностикалау рәсімі (қалыптастырушы және белгілеуші критериалды бағалау карталары, тестілеу, сауалнама алу, қадағалау, сұхбат алу) («НЗМ» ААҚ тәжірибесінен) |
2 |
2 |
||||||||||
3.10 |
Сыныптан тыс іс-шараны талдау және өздік талдаудың жаңа тәсілдері. Өзара және өзін-өзі бағалау |
2 |
2 |
||||||||||
3.11 |
Мемлекет, мектеп және отбасының ынтымақтастығы және өзара әрекеттестігі- оқушыларды патриоттық тәрбиелеу және дамыту тиімділігінің көрсеткіші |
4 |
4 |
||||||||||
3.12 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасқандық деңгейін анықтау (тәрбиелік іс-шаралардан үзінділер, тестілеу). |
4 |
2 |
6 |
|||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
4 |
4 |
12 |
|||||||
4.1 |
Д.Карнегидің көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру технологиясы (А.С. Белкин бойынша) |
2 |
2 |
||||||||||
4.2 |
ҚР-ның білім кеңістігіне мұражайлық педагогиканы кіріктіру- өскелең ұрпаққа патриоттық тәрбие беру құралы |
2 |
2 |
||||||||||
4.3 |
Білім беру ұйымдарында тәрбие жұмысын ұйымдастырудағы И.П.Ивановтың ҰШЖ (ұжымдық шығармашылық жұмыстар) технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||
4.4 |
Сын тұрғысынан ойлау - білім мазмұнын жаңарту жағдайында тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендіру негізі ( Чарльз Темпл, Джинни Стил, Курт Мередит). |
2 |
2 |
||||||||||
4.5 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру. |
2 |
2 |
||||||||||
4.6 |
Заманауи мектептегі мобильдік және смарт оқыту |
2 |
2 |
||||||||||
5. |
Вариативтік бөлім |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||||||
5.1 |
Қазақстан Республикасында және шетелде полимәдениетті тәрбиені дамыту және толеранттылық. Сабақта және сабақтан тыс уақытта толеранттылыққа тәрбиелеу |
2 |
2 |
||||||||||
5.3 |
Мектепте оқушының өзін-өзі басқаруы арқылы көшбасшылық қасиеттерді тәрбиелеу |
2 |
2 |
||||||||||
5.4 |
Өлкетану жұмысы - патриоттық тәрбиенің бір формасы. |
2 |
2 |
||||||||||
5.2 |
Заманауи педагогтің жеке бренді, көшбасшылығы және бәсекеге қабілеттілігі |
2 |
2 |
||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
12 |
2 |
22 |
2 |
4 |
18 |
12 |
6 |
2 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
отаншылдық және көшбасшылық қасиеттерді
қалыптастыру тұлғаны тәрбиелеу мент
әлеуметтендірудің негізі ретінде»
тақырыбындағы мектеп директорларының
тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларына
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР-да білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы 2020 жылға қарай білім беру жүйесі.... түрінде нәтиже беретінін белгілеген:
А) жоғары сапалы білім;
В) халықаралық индикаторлармен расталған жоғары сапалы білім;
С) жоғарғы сапалы білім және халықаралық индикаторлармен расталған.адам капиталының даму деңгейі.
2. Қазақстан Республикасындағы Тәрбие Тұжырымдамасына сәйкес тәрбие үдерісінің бірінші бағыты:
А) ұлттық тәрбие;
В) Қазақстандық патриотизм және азаматтық тәрбие, құқықтық тәрбие;
С) рухани-адамгершілік тәрбие.
3. Тәрбие, соның ішінде патриоттық тәрбие негізінде.... жатыр:
А) сезімді тәрбиелеу;
В) көзқарасты тәрбиелеу;
С) мінез-құлықты тәрбиелеу.
4. «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының стратегиялық мәндегі мақсаттарының қатарына қойылған:
А) интернационалдық тәрбие;
В) патриоттық тәрбие;
С) отбасылық тәрбие.
5. Тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу үдерісі дегеніміз бұл?
А) мектептің түрлі ұйымдармен ынтымақтастығы:
В) педагогтерге арналған семинарлар өткізу;
С) балалардың дамуы мен оқуы үшін әлеуметтік-психологиялық және педагогикалық жағдайларды жасау.
6. Мектептің тәрбие жүйесiн құруды қарастыратын кезең:
А) мектептің жағдайымен зерттеу;
В) тәрбие жұмысы жоспарын құру;
С) Педкеңес өткізу.
7. Көшбасшылық – бұл:
А) Демократиялық стиль негізінде құрылған тұлғааралық қарым-қатынас, бедел;
В) адамның жетістігі, білімі, білігі, дағдылары мен қабілеттерін мойындау;
С) Топтағы тұлғааралық қарым-қатынас жүйесіндегі басымдық жағдай және бағыну, әсер ету және еру қатынастары.
8. Басқару стилі бойынша көшбасшылар бөлінеді...
А) авторитарлық, демократиялық стильдердің элементтерін бірге қолданады;
Б) Авторитарлы,либералды,демократияшыл;
С) Либералдық, демократиялық стильдердің элементтерін бірге қолданады.
9. Айналасындағылардың арасында әдетте көшбасшыны бірден бөліп көрсететін негізгі белгілердің бірі:
А) Басымдық жағдайы;
Б) Атқарушылығы;
С) Жұмысқа қабілеттілігі.
10. Тұлғаның өмірлік тәжірибесінің өзектілігіне (сұраныстылығы), оның білім беру мақсаттарындағы зияткерлік-психологиялық әлеуетіне негізделген оқыту.
А) Неопозитивизм;
Б) Бихевиоризм;
С) Прагматизм.
11. Білімділікті қалыптастыру мақсатындағы оның интелектуальдық-психологиялық потенциялының өмірлік іс-тәжірибе оқытылу қажеттілігі негізінде.
А) Витагендік оқыту;
Б) Жек тұлғаға бағытталған оқыту;
С) Интерактивтік оқыту.
12. Қазақстан патриоты және азаматы ретінде жеке тұлғаның рухани-адамгершілік қалыптасуына акцент жасай отырып, оқытудың барлық үдерісіндегі тәрбие компонентін күшейту
А) ҚР–дағы тәрбие тұжырымдамасын;
Б) Барлық білім ұйымдарындағы оқыту үдерісінің тәрбие компонентін күшейту бойынша типтік кешенді жоспар (2012);
С) ҚР–ның «Құқық бұзушылықтың алдын алу және қараусыз қалған балаларды ескерту туралы» Заңы.
13. Рефлексия - бұл өзіндік сана-сезім, адамның теориялық қызметінің.... бағытталған формасы.
А) Жұмыстың ұйымдастырылуына;
Б) Басқалардың жұмысын басқару;
С) Өз тәжірибелік жұмысында өз әрекеттерінің мәнін түсіну, соңғы нәтижесінде, тұлғаның дамуына үлес қосу.
14. Сабақта тұлғалардың мақсатты және кенеттен өзгеруі, яғни тәрбие кешенді әсер етудің арқасында болады.
А) Білімдік қарым-қатынас стилі, білім беру қызметін басқару мәдениеті, дидактикалық құрылым, әдістемелік тәсілдер;
Б) Білімдік қарым-қатынас стилі, дидактикалық құрылым, білім беру мазмұнын басқару мәдениеті, оқытудың үш тұғырлы мақсаты, әдістемелік тәсілдер;
С) Білімдік қарым-қатынас стилі, дидактикалық құрылым, әдістемелік тәсілдер, оқушы мен мұғалім арасындағы өзара қарым-қатынас.
15. Мақсатты тұжырымдау - бұл.... негізінде іске асырылатын мақсатты құру үдерісі:
А) Ахуалдың талдауы және сауалнаманың жүргізілуі;
Б) Мониторингтік зерттеулер;
С) Жағдаяттың зерттелуі, қанағаттандырушылық қажеттілігі мен қызығушылығын анықтау,иеленген ресурсты анықтау.
16. Модельдеу – бұл ашық білім беру кеңістігін құру арқылы оқушылар моделінің тапсырмасын құру үдерісі:
А) Жоба жұмысы;
В) Әр түрлі жұмыстар: оқу, жобалық, зерттеушілік;
С) Оқу жұмысы.
17. Табысқа жету жағдаятын құрудың міндетті шарты:
А) Ұжымның ұйымшылдығына ықпал ететін жұмыстың топтық формасы;
В) Оқу тәрбие үдерісіне қызығушылықты қалыптастыру;
С) Сабақтың (іс-шараның) барлық өту ағымындағы тілектестік атмосфера.
18. Тұлғалық-бағдарлы тәрбие.... бағытталған:
А) Баланың даралығы, субъектілік тәжірибе, қажеттіліктері, оқушының уәжі;
В) Баланың психологиялық ерекшелігі;
С) Баланың жас ерекшелігі.
19. Тәрбие әдісі дегеніміз бұл...
А) Тәрбиелеу мақсатында балалардың психикасына әсер ету тәсілі;
В) Тәрбиелік іс-шараларды ұйымдастыру;
С) Тұлғаны қалыптастырудың біршама тәуелсіз қайнаркөздері.
20. Тәрбие үдерісін ұйымдастыру және талдаудың бірінші кезеңін атаңыз:
А) Іске асыру;
В) Мақсатты тұжырымдау;
С) Талдау.
21. Мектептегі тәрбие жүйесін тиімді мониторингілеудің негізгі критерийлері:
А) Ұжымының тәрбие жұмысының талдауы;
В) динамикалық бақылау, талдаушылық бағалау және жағдайды болжау кешені;
С) Тәрбие үдерісінің сандық нәтижесі.
22. М.И Шилов әдістемесі бойынша тәрбие деңгейінің диагностикасы оқушының адамгершілік тәрбиесінің келесі негізгі көрсеткіштерін айқындайды:
А) Қоғамға көзқарасы, патриотизм, ақыл-ой еңбегіне көзқарасы, қара жұмысқа көзқарасы, адамдармен қарым-қатынасы, тұлғаның өзін-өзі реттеуі;
В) Қоғамға көзқарасы, патриотизм, ақыл-ой еңбегіне көзқарасы, қара жұмысқа көзқарасы, өзіне және үлкендерге көзқарасы, тұлғаның өзін-өзі дамытуы;
С) Қоғамға көзқарасы, патриотизм, ақыл-ой еңбегіне көзқарасы, қара жұмысқа көзқарасы, отбасына көзқарасы, тұлғаның өзін-өзі реттеуі.
23. Тәрбие үдерісін басқару нысандары болып табылады:
А) Педагогикалық кадрлар, оқушылар ұжымы мен ата-аналар қоғамдастығы;
В) Педагокалық кадрлар мен оқушылар ұжымы;
С) Педагогикалық кадрлар, оқушылар ұжымы, сыртқы орта және ата-аналар қоғамдастығы.
24. Критериалдық бағалау – бұл:
А) Жек қалыптасатын және сабақта және сабақтан тыс жұмыс түрлеріндегі дайындық пен белсенділік деңгейін көрсететін оқушының тұлғалық жетістіктері;
В) Білім беру үдерісіне қатысушыларға алдын ала белгілі, білім берудің мазмұны мен мақсаттарына сәйкес келетін нақты белгілі білім мазмұнының және мақсаттарына сәйкес
С) келетін критерийлермен оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген үдеріс.
25. Тәрбиелік деңгейді бақылауға кіреді:
А) Диагностикалық тестілер, тәрбиелік деңгейін зерттеудің психологиялық-педагогикалық әдістері, тұлғаның психологиялық дамуын зерттеу;
В) Диагностикалық әдістер, тәрбие деңгейін зертетудің психологиялық-педагогикалық тестілері, тұлғаны дамытуды зерттеу;
С) Диагностикалық әдістер, тестілер, тәрбиелік деңгейін зертетудің психологиялық-педагогикалық әдістері, тұлғаның психологиялық дамуын зерттеу.
26. Әр түрлі пән саласында, түрлері мен формаларында пайдалануға арналған стратегиялар мен әдістемелік тәсілдер жүйесі болып табылады:
А) Ойын технологиясы;
В) Көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру технологиясы;
С) Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы.
27. Уәж дегеніміз – бұл:
А) Іс әрекетке түрткі болу; адамның бағыттылығын, белсенділігін анықтайтын мінез-құлқын басқарушы динамикалық үдеріс;
В) Тұлғаның қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған белсенді шығармашылық жұмыс;
С) Жиі туындайтын шаршау сезімі.
28. Смарт оқыту – бұл:
А) Оқытушы мен үйренуші арасындағы байланыс мобильдік құрылым арқылы жүзеге асатын қашықтан оқыту түрі;
В) Электрондық материалдармен өздік жұмыс;
С) еркін қолжетімділікте болатын барлық әлемдегі контенттердің көмегімен интерактивті ортадағы икемді оқыту.
29. Оқытуға арналған мобильдік smart – құрылымдар;
А) Дербес компьютер, лазерлік принтерлер;
В) Портативтік компьютерлер, планшеттер;
С) Бейнепроекторлар.
30. Таныстырылымға клиптер, мүсіндер, диаграммалар, жазулар, қосымша парақты басқару элементтерін пайдалана отырып, WORD ART нысандарын қосуға болады:
А) Түрі
В) Басты
С) кірістірме
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
С |
С |
А |
В |
С |
А |
С |
А |
А |
С |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
В |
С |
A |
С |
В |
С |
А |
А |
В |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
В |
А |
С |
B |
С |
С |
A |
C |
В |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 25-қосымша
Мектеп директорларының тәрбие жөніндегі орынбасарына арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мәңгілік
ел» ұлттық идеясы негізінде тәрбие мазмұнын жаңарту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде тәрбие мазмұнын жаңарту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектеп директорларының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларын оқытуға арналған.
2. Білім берудің тұжырымдамалық негіздері білім беру жүйесінің маңызды міндеті ретінде тұлғаның тәрбиеленуі мен әлеуметтенуін қарастырады. Мемлекеттің заңдық үстемдігі және қоғамды демократияландыру тұрғысынан білім беру секторы балаларда, жасөспірімдер мен жастарда тәрбиелік және руханилық деңгейін көтеру, бойларында патриоттық және азаматтық сезімдерді, көшбасшылық сапаларды, заңға бағынатын құқықтық мәдениетті қалыптастыруда басты рөлді атқаруы тиіс. Қазіргі білім беру бағдарламасы заманауи педагогикалық технологияларды және интерактивті әдістерді, жаңартылған әдістемелерді қамтып, тәрбиенің мазмұны мен құрлымын ұлттық идея «Мәңгілік ел» негізінде құрып, халықаралық тәжірбиеге сәйкес отбасылық тәрбиенің құндылықтарын, білім беру мен тәрбиелеуді кіріктіру керек.
3. Білім беру бағдарламасы мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларының мектептегі тәрбие жүйесін тиімді басқаруды құруға; білім беру үдерісінде рухани, толеранттылық және ұлтаралық қарым-қатынас мәдениетінің; ұлттық идея «Мәңгілік ел» принциптерін жүзеге асыру негізінде заманауи тәрбие технологиялары мен білім алушылардың тәрбиелігін бағалау деңгейі; тәрбие үдерісіндегі мониторингтің және бағалаудың тиімділігін арттыруға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту тұрғысынан мектептегі тәрбие үдерісін жетілдіру үшін мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасарларының кәсіби құзіреттілігін қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру ұйымдарында тәрбие үдерісін реттейтін құқықтық базаны зерттеу;
2) тәрбиені ұйымдастыру принциптерін зерттеу: үздіксіздік және сабақтастық принциптері;
3) мектептің тәрбие жүйесін құру мен дамыту практикалық тәсілдері мен дағдыларды қалыптастыру;
4) заманауи білім беру технологияларымен, инновациялық әдістермен таныстыру;
5) білім беру үдерісінің сапасын анықтауда диагностикалық әдістерді, алдын алу тиімділігін, оқушылардың тәрбиелігін бағалау деңгейін көтеру;
6) мектептегі тәрбие үрдісінде мониторинг жүргізу және тиімді бағалау дағдыларын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие үдерісін реттейтін құқықтық базаны; білім беру принциптерін, ең алдымен үздіксіздік және сабақтастық принциптерін; білім беру жүйесін құру мен дамыту теориясын; заманауи білім беру технологияларымен, инновациялық әдістерді; мектептегі тәрбие жұмысын ұйымдастыруда психологиялық-педагогикалық негіздерді біледі;
2) мектепте білім беру жүйесін құру мен дамытуда педұжымның жұмысын ұйымдастыруды; білім беру үдерісінің сапасын, алдын алу тиімділігін, оқушылардың тәрбиелігін бағалау деңгейін анықтауды; оқу үдерісінде тиімді бағалау мен мониторингті жүзеге асыруды; ойын логикалық тұрғыда білдіруді, топпен жұмыс істей алуды, өзгерістерге бейімделе алуды, креативті және инновацияға сай қолданады.
3) білім беру және оқыту мазмұнын жаңарту жүйесін білім беру гуманистік парадигма контексінде қалыптасқан білім мен практикалық дағдыларды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама мазмұны 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә:Назарбаевтың халыққа Жолдауы: «қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму. «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам» ұлттық жоспарлары», «Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдардағы мемлекеттік бағдарламасы», «Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар (2012)», «Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар», «Тәрбие берудің тұжырымдамалық негіздері (2015ж)» мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) «орта білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы тәрбие үдерісін басқару»;
2) «мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі директорының тәрбие функциясы және басқару мәдениеті»;
3) «мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары қызметінің мазмұны және ұйымдастырылуы».
10. Педагогикалық-психологиялық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «тәрбие мазмұнын жаңарту негізінде тәрбиелеу үдерісін психологиялық-педагогикалық қолдау»;
2) «мектептегі психологиялық қызметті ұйымдастыру»;
3) «оқу-тәрбие үдерісін психологиялық қамтамасыз ету, педагогтер, балалар мен ата- аналардың психологиялық мәдениетін көтеру».
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) тұлғаны әлеуметтендірудің және тәрбиелеудің жаңа мазмұнын ендіру, тәрбие мазмұнын жаңартудың әлеуметтік және педагогикалық-психологиялық мәні;
2) «Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясы негізінде тәрбиенің мазмұны мен құрылымы, отбасы тәрбиесінің құндылығы, оқу мен тәрбиелеудің кірігуі негізінде тәрбиенің әдіснамасы, мазмұны мен құрылымын жаңарту;
3) «білім беру үдерісіндегі тәрбиелеу әлеуетін жоғарылату, оқыту және тәрбиелеу үдерістерінің интеграциясы»;
4) «тиімді тәрбиелеу жүйесінде құндылыққа негізделген жоспарлау мен жүзеге асыру күтілетін нәтижеге бағытталған»;
5) «тәрбие үдерісін ұйымдастыру барысында тәрбиелеу жұмыс жүйесін анықтауда «Назарбаев зияткерлік мектептері» әдістерін қолдану»;
6) «жасөспірімдердің девиантты және делинквентті мінез-құлқы, оның себептері, көріну формалары мен алдын алу жұмыстары»;
7) «жасөспірім арасындағы суицидтің алдын алу іс-шаралары»;
8) «мектептегі күш көрсету, оның себептері, әсері және алдын-алу жұмыстары»;
9) «оқушылардың психологиялық-жас ерекшеліктерін ескере отырып, нашақорлықтың, уытқұмарлықтың, маскүнемдіктің, шылым шегудің, АҚТҚ жұқпасының алдын алу»;
10) «гендерлік тәсіл негізінде оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру»;
11) «тәрбие мазмұнын жаңарту жағдайындағы мектептегі тәрбиелеу үдерісін жетілдіру».
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) оушыларды тәрбиелеу жұмысына ақпараттық коммуникациялық технология ( әрі қарай – АКТ) және интербелсенді технологияларды енгізу. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері ( скринкаст, подкаст, вебинар);
2) тәрбие мазмұнын жаңарту жағдайындағы педагогикалық ұжымның тәрбиелеу үдерісін жетілдіру бойынша жұмысы;
3) мектеп оқушыларымен алдын алу жұмыстарының жүйесі.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мектептің тәрбие жұмысындағы сараптау және өзіндік сараптау;
2) мектептің тәрбиелеу үдерісін жетілдірудің тиімді жолы мониторинг және коучингті ұйымдастыру. Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарының моделін құрастыру;
2) мектепте тәрбие үдерісінің сабақтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз ету;
3) директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарының қызметін ұйымдастыру мазмұны;
4) отбасы тәрбиесін жетілдірудегі оқушы ата-анасымен жұмыс;
5) жасөспірімдердің суициттік іс-әрекетінің алдын алу жүйесі;
6) тәрбиелі оқушының моделін дайындау;
7) оқу-тәрбие үдерісіндегі оқушылардың тәрбиелігін бағалау әдісі;
8) тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық қолдау;
9) оқушылардың тәрбие деңгейін қадағалау жүйесі;
10) оқушылар тәрбиесін диагностикалау сауалнамасын құрастыру әдісі;
11) оқу-тәрбие үдерісіндегі гендерлік амалдың іске асырылуы;
12) мектептегі бала құқығының іске асырылу жұмысы;
13) мектептегі тәрбие жұмысын басқару;
14) тәрбие үдерісіндегі әдістемелік қамтамасыздандыру жүйесі;
15) ұлтаралық қарым-қатынастағы тәрбиенің руханилық, толеранттылық және мәдениетінің психологиялық-педагогикалық негізі;
16) оқушылардың мәдени мінез-құлқын жалпыадамзаттық нормаларға сәйкес қалыптастыру жүйесі;
17) ұлтаралық қарым-қатынастағы тәрбиенің руханилық, толеранттылық және мәдениетінің этнопедагогикалық амалдары;
18) мектептің оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастырудағы гендерлік амал.
19) «тәуекел топ» оқушыларымен жеке жұмыс ұйымдастыру;
20) мемлекеттік құрылымдармен және үкіметтік емес ұйымдармен профилактикалық жұмыстағы серіктестік.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарының тәрбиелеу функциясының мәнін анықтап, мектеп директорларының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарының моделін әзірлеу.
2) мектептегі тәрбие үдерісін басқарудың сызбасын құрастыру.
3) мониторинг және коучинг ұғымдарының мәнін түсініп, оның тәрбие үдерісіндегі рөлін анықтап, тәлімгерлердің жас педагогтармен жұмысының жоспарын құру.
4) мектепте профилактикалық жұмысты ұйымдастырудың сызбасын құрастыру.
5) суицидтің алдын алуда әдістерді, құралдарды, әдістемелерді атаңыз және мектептегі суицидтің алдын алу шараларының жоспарын құру.
6) АКТ-ны қолдану негізіндегі тәрбиелік іс-шараның жоспарын жасау.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә:Назарбаевтың халыққа жолдауы: «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму», Астана, 2015.
2) Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдардағы мемлекеттік бағдарламасы.
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы
5) Тәрбие берудің тұжырымдамалық негіздері Астана, 2015ж, 48 б
6) Амонашвили Ш.А. «Школа жизни». Москва, 2007.
7) Андреева, Г.М. Социальная психология/ Андреева.Г.М– М.:Аспект-Пресс,2002.-378 б.
8) Воронова Е.А. Патриотическое воспитание в современной школе. Программы, мероприятии, игры. – Ростов н/Д: Феникс, 2006.
9) Воспитательная система школы: проблема управления. Под редакцией В.А.Караковского. – Москва, 1997.
10) Воспитание детей в школе: Новые подходы и новые технологии // Под ред. Щурковой.Н.Е - М.: Новая школа, 2003.
11) Демеуова М.Е., Аратай Л.Б., Ахметова А.И. Проблемы социализации личности школьника в условиях перехода на 12-летнее обучение. Алматы, 2007 ж.
12) Джон Хэмфриз. Как управлять людьми на работе. Практическое пособие по руководству. «Уран LTD», г. Челябинск, 1999
13) Дереклеева Н.И. Справочник завуча: Учебно-методическая работа. Воспитательная работа. 5 – 11 классы. – М.:ВАКО, 2006.
14) Динк Н.Ф. Воспитательная работа со старшеклассниками. – Ростов н/Д: Феникс, 2008.
15) Дорожкина Л.А. «Организация и содержание деятельности заместителя директора по воспитательной работе», Алматы, 2013.
16) Клейберг Ю.А.Социальная психология девиантного поведения. М., 2004.190с.
17) Қожахметова К.Ж., Демеуова М.Е. Воспитательные системы школ Казахстана. Алматы, 2006 г.
18) Құсайынов А.К., Қожахметова К.Ж., Демеуова М.Е. Біз өз балаларымызы білеміз бе? Знаем ли мы своих детей? Алматы, 2004 ж.6.
19) Сафронова Е.М. Повышение компетентности школьного педагога в сфере воспитательной деятельности (педсоветы, семинары, практикумы, дискуссии). – М.:Сентябрь, 2010.
20) Шер Р.П., Қожахметова К.Ж., Демеуова М.Е. Тәрбие үрдісі мен оқушылардың тәрбиелік деңгейін бағалаудың өлшемдері. Критерии оценки воспитательного процесса и уровня воспитанности учащихся. Алматы, 2005 ж.
21) Якиманская И.С., Рябоштан Е.П. Изучение личности ученика в образовательном процессе. – М.: Сентябрь, 2011.
22) Научная библиотека КиберЛенинка: ttp://cyberleninka.ru
23) Электронды журнал «Психологическая наука и образование» Www. psyedu. ru / ISSN: 2074-5885 / E-mail: Psyedu@mgppu. ru 2012, № 3
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде
тәрбие мазмұнын жаңарту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Интербелсенді дәріс |
Диалог -дәріс |
Таңдау бойынша дәріс |
Тренинг |
Шебер сынып |
Іскерлік ойын |
Семинар |
Практикалық жұмыс |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақ тұсаукесері |
Кіріс, шығыс сауалнамасы |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә:Назарбаевтың халыққа жолдауы: «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму»; «100 нақты қадам» ұлттық жоспары |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдардағы мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар). |
2 |
2 |
||||||||||||
1.4 |
Тәрбие берудің тұжырымдамалық негіздері (2015ж) |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Орта білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы тәрбие үдерісін басқару |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2 |
Мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі директорының тәрбие функциясы және басқару мәдениеті |
2 |
2 |
||||||||||||
2.3 |
Мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары қызметінің мазмұны және ұйымдастырылуы |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||||
3.1 |
Тәрбие мазмұнын жаңарту негізінде тәрбиелеу үдерісін психологиялық-педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
Мектептегі психологиялық қызметті ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.3 |
Оқу-тәрбие үдерісін психологиялық қамтамасыз ету, педагогтер, балалар мен ата- аналардың психологиялық мәдениетін көтеру |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
12 |
8 |
4 |
2 |
4 |
2 |
2 |
34 |
||||||
4.1 |
Тұлғаны әлеуметтендірудің және тәрбиелеудің жаңа мазмұнын ендіру. Тәрбие мазмұнын жаңартудың әлеуметтік және педагогикалық-психологиялық мәні |
2 |
2 |
||||||||||||
4.2 |
«Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясы негізінде тәрбиенің мазмұны мен құрылымы, отбасы тәрбиесінің құндылығы, оқу мен тәрбиелеудің кірігуі негізінде тәрбиенің әдіснамасы, мазмұны мен құрылымын жаңарту. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Білім беру үдерісіндегі тәрбиелеу әлеуетін жоғарылату, оқыту және тәрбиелеу үдерістерінің интеграциясы |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
Тиімді тәрбиелеу жүйесінде құндылыққа негізделген жоспарлау мен жүзеге асыру күтілетін нәтижеге бағытталған |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.5 |
Тәрбие үдерісін ұйымдастыру барысында тәрбиелеу жұмыс жүйесін анықтауда «Назарбаев зияткерлік мектептері» әдістерін қолдану |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.6 |
Жасөспірімдердің девиантты және делинквентті мінез-құлқы, оның себептері, көріну формалары мен алдын алу жұмыстары |
2 |
2 |
||||||||||||
4.7 |
Жасөспірім арасындағы суицидтің алдын алу іс-шаралары |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.8 |
Мектептегі күш көрсету, оның себептері, әсері және алдын-алу жұмыстары |
2 |
2 |
||||||||||||
4.9 |
Оқушылардың психологиялық-жас ерекшеліктерін ескере отырып, нашақорлықтың, уытқұмарлықтың, маскүнемдіктің, шылым шегудің, АҚТҚ жұқпасының алдын алу. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.10 |
Гендерлік тәсіл негізінде оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
4.11 |
Дөңгелек үстел: Тәрбие мазмұнын жаңарту жағдайындағы мектептегі тәрбиелеу үдерісін жетілдіру |
2 |
2 |
||||||||||||
4.12 |
Кіріс-шығыс диагностикасы |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
12 |
8 |
24 |
|||||||||
5.1 |
Оқушыларды тәрбиелеу жұмысына АКТ және интербелсенді технологияларды енгізу |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
Шағын-оқыту. Шағын–оқытуды жоспарлау |
4 |
4 |
||||||||||||
5.3 |
Ықшам-оқыту негізінде басқару қызметінің фрагментін панорамалық қорғау |
4 |
4 |
||||||||||||
5.4 |
Көшпелі тәжірибелік сабақ «Тәрбие мазмұнын жаңарту жағдайындағы педагогикалық ұжымның тәрбиелеу үдерісін жетілдіру бойынша жұмысы» |
6 |
6 |
||||||||||||
5.5 |
Көшпелі тәжірибелік сабақ «Мектеп оқушыларымен алдын алу жұмыстарының жүйесі» |
6 |
6 |
||||||||||||
6 |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
||||||||||||
6.1 |
1. Мектептің тәрбие жұмысындағы сараптау және өзіндік сараптау |
2 |
2 |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
18 |
2 |
2 |
12 |
4 |
6 |
10 |
12 |
2 |
2 |
8 |
2 |
80 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде
тәрбие мазмұнын жаңарту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә:Назарбаевтың халыққа жолдауында мемлекеттің дамуының неше бағытын көрсетті?
а) 10;
б) 7;
в) 5.
2. Қай жылға дейін Жолдауда оқу орындарынының жетіспеушілік мәселесін жою және қажет ететін, елдің барлық мектептерін екі ауысымды оқытуға ауыстыру қай жылға дейін берілді?
а) 2020;
б) 2017;
в) 2030.
3. 2011-2020 жылдардағы ҚР білім берудің дамуының мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
а) 2009 ж;
б) 2010 ж;
в) 2011 ж.
4. Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу процесінде тәрбие компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары қашан қабылданды?
а) 2010 ж;
б) 2011 ж;
в) 2012 ж.
5. Қазақстан Республикасындағы тәрбие концепциясы қай жылы қабылданды?
а) 2009 ж;
б) 2015 ж;
в) 2011 ж.
6. Педагогикалық менеджмент, бұл:
а) Білім беру процесінің сапасын бақылау;
б) Оқу-тәрбие процесін басқару;
в) Оқушылардың тәрбие деңгейін болжау.
7. Мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасарының басқарушылық мәдениеті бұл...
а) функционалдық қызметі.
б) басқарушылық білімінің жүйесі, дағдысы мен тәжірибесі;
в) өз қадірін сезіне білуі.
8. Тәрбие үдерісін басқарудағы менторинг бұл...
а) тәжірибелі педагогтың жас маманға тәлімгерлік етуі;
б) педагогттардың өзара алмасуы;
в) жас маманның тәжірибелі педагогқа бағынуы.
9. Мектеп директорының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасардың кәсіби маңызды қасиеттері
а) қаталдық, шыдамсыздық, менсінбеушілік;
б) жасықтық, сүріндіру, принципсіздік;
в) шығармашылық қабілет, көшбасшылық, жауапкершілік.
10. Қазіргі уақытта білім беру ұйымдарында қандай басқару стилін қолданған тиімдірек деп ойлайсыз
а) авторитарлы;
б) демократиялық;
в) корпоративтік.
11. Педагогикалық тәлімгерліктің формалары:
а) дәрістер, семинарлар, тренингтер, кеңес берулер;
б) педкеңес, мәжіліс, жиналыс;
в) тексеру, қадағалау, диагностика.
12. Кәсібилік, бұл:
а) мамандықты тереңінен меңгеру;
б) білімі туралы құжатының болуы;
в) қызметі.
13. Педагогтың әдістемелік мәдениетінің деңгейлері:
а) білікті, сыншыл, қызметкер;
б) базалы, жоғары, шығармашыл, зерттеуші;
в) бірінші, екінші, үшінші, төртінші.
14. Өзіндік талдау, бұл:
а) өзінің іс-әрекетін және тәжірибесін талдау;
б) басқаның іс-әрекетін және тәжірибесін талдау;
в) басқаның жұмысы туралы өз пікірі.
15. Оқу-тәрбие процесіндегі педагогика-психологиялық қолдау, бұл
а) әр түрлі ұйымдармен мектептердің қауымдасуы;
б) педагогтарға арнап семинарлар өткізу;
в) баланың білім алуы және дамуы үшін әлеуметтік психологиялық және педагогикалық жағдайлар жасау.
16. Тұлғаны әлеуметтендіру, бұл
а) тұлғаның қоғамдағы өмірге қабілеттілігін қалыптастыру;
б) әлемді эстетикалы тұрғыдан қабылдауын қалыптастыру;
в) бала организмінің фищикалық шынығуы.
17. Тәрбие беру, бұл:
а) жазалау және кешіру;
б) тұлғаны қалыптастыруға бағытталған процесі;
в) мектептегі оқыту.
18. Мектепте оқушылардың тәрбиесімен кім айналысуы керек?
а) пән мұғалімі;
б) сынып жетекші;
в) әрбір педагог.
19. Мұғалімге кім ментор бола алады
а) мұғалім;
б) директор орынбасары;
в) екеуі де.
20. Мектепте менторингті ұйымдастыру жүйесі бұл
а) педагогикалық тәжірибе беретін үдеріс;
б) педагогтың кәсіби дағдылану формасы;
в) екеуіде.
21. Педагогикада кеңінен қолданылатын «тұлға» ұғымы:
а) Жердегі тірі организмдердің жоғарғы даму сатысының маңызы;
б) Санасы мен ойы бар адам;
в) Адамның қоғамдағы маңыздылығын сипаттайтын өмірлік қасыиеттері мен сапалары.
22. Ата-аналардан балаларға беріледі:
а) Жүйке жүйесінің типі;
б) Ерік-жігері;
в) Өмір салты.
23. Тұлға дамуының негізгі факторлары дегеніміз:
а) Ойын, оқу, еңбек;
б) Тәрбие, қоршаған ортағ тұқым қуалаушылық, өзіндік іс-әрекет;
в) Мектеп, жанұя.
24. Өмірлік іс-әрекетте тұлғаның биологиялық және рухани өсуі дегеніміз:
а) Тәрбие;
б) Қалыптасу;
в) Даму.
25. Тұлғаның қоғам талабына сәйкес дамуына мақсатты әсер ететін:
а) Тұқым қуалаушылық;
б) Географиялық орта;
в) Тәрбие.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
В |
А |
Б |
Б |
В |
Б |
Б |
А |
В |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
А |
Б |
А |
В |
А |
Б |
В |
В |
В |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
В |
А |
Б |
Б |
В |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 26-қосымша
Мектептердің қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімдеріне
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілі мен әдебиеті
пәні бойынша оқыту процесін жобалау» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқыту процесін жобалау» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) мектептердің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдеріне арналған.
2. Қоғамда түрлі өмірлік жағдаяттарға байланысты дұрыс шешімдер қабылдау үшін жоғары кәсіптілік пен интеллектуалдықты қажет ететін заманда бүгінгі талапқа сай өмір сүріп, қызмет ету қажет. Біздің мемлекет үшін халықаралық зерттеулерге қатысу білім берудің бағалау жүйесін реформалаудың қажеттігін ескертетін бірқатар факторлар, атап айтсақ қазақстандық білім беру жүйесінің әлемдік білім беру кеңістігіне кіруі негізгі себеп болды. Еліміздің халықаралық «Programme for International Student Assessment» (ары қарай-PISA) зерттеуіне қатысуы, тұлғаның өзін-өзі дамытуды максималды түрде іске асыруы және қоғамда өзіне лайықты орынға ие болу үшін өздігінен ізденуге, талдау жасауға, құрылымдау негізінде ақпараттарды дұрыс пайдалануға мүмкіндік береді.
3. Оқу сауаттылығын арттыру мақсаты - жаңаша оқытудың мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес: қазақ тілі және әдебиеті пәні бойынша ғылыми концепцияны түсіну, шешім қабылдай білу, қоғамның мәдени экономикалық дамуына әсер ете білетін белсенді азаматты әр түрлі форматтағы тапсырмаларды орындату тәсілдері арқылы қалыптастыру.Оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту және оның қалыптасуын тексеру құралы шығармашылық сипаттағы тапсырмалар (зерттеу жұмыстарына бейімделген тапсырмалар; экономикалық, тарихи мазмұндағы мәтіндер; тәжірбиеге бағытталған тапсырмалар т.б.) болып табылады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты- жалпы білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру мазмұнын жаңартудың басымдықтарын зерделеу;
2) тілдік дағдылардың өзара бірлікте жүзеге асырылуы қажеттігін меңгерту;
3) оқушылардың оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған шығармашылық тапсырмаларды дайындау және оқу жоспарына кіріктіру жолдарын көрсету арқылы заманауи сабақты жобалауға әрекеттендіру;
4) мұғалімдерді қазақ тілі мен әдебиеті сабағында оқытудың белсенді стратегиялары мен инновациялық амалдарды тәжірибелік тұрғыда мақсатты түрде пайдалануға жұмылдыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) республикадағы білім беру жүйесінің стратегиялық бағыттары мен оның нормативті-құқықтық негіздерін, жаңаша оқытудың мақсаттары мен міндеттерін біледі;
2) дәстүрлі оқыту мен заманауи оқыту жүйесін салыстырып, қорытынды (қазіргі сабақ моделін және оқу сауаттылығын арттырудың басты факторларын алгоритмге салады) жасайды, заманауи талаптарға сай сабақтын жобасын ұсынады, ақпараттық-коммуникациялық технология мен сын тұрғысынан ойлау технологияларының шеберлікті шыңдаудағы рөлін бағамдамдайды;
өз әрекетін (жобасын) жаңаша оқытудың мақсаттары мен міндеттері тұрғысынан бағалайды, колдана біледі;
3) тыңдаушыларға арналған жұмыс дәптерін пайдаланып, оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған шығармашылық сипаттағы тапсырмалар, қазіргі сабақ жоспарын дайындап, интернет-ресурстарды меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде: Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. ҚР Президентінің Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары-100 нақты қадам:баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» Жолдаулары. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру; «Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының тұжырымдамасы». «Мәңгілік ел – Мәңгілік тіл» - Қазақстан мемлекетінің мызғымас идеялық тұғыры; қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің нормативті-құқықтық құзыреттілігін қалыптастыру қазіргі мектепті модернизациялаудың алғышарты мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) акмеология – білімдену аясын кеңейту. Педагогтің ғылыми-педагогикалық қызметінің мәдениеті;
2) оқу-тәрбие үдерісіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық алдын алу;
3) қазақ тілі мен әдебиеті сабағында оқушылармен жүргізілетін топтық жұмыс түрлерінің тиімділігін акмеологиялық тұрғыда айқындау.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) қазақ тілі мен әдебиетін оқытуды жалпы әлемдік білім беру үдерісіне негіздеу;
2) тілдік дағдылар: тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым;
3) қазақ тілі мен әдебиетін оқытуда қолданылатын инновациялық амалдар. Тұлғаның коммуникативтік дағдыларын дамыту арқылы шығармашылық әлеуетті қалыптастыру;
4) Блум таксономиясы – тілдік дағдыларды дамыту амалы;
5) оқытудың белсенді стратегиялары арқылы тұлғаның тілдік дағдыларын дамыту;
6) PISA халықаралық зерттеулеріне сәйкес мәтінді оқу мен түсіну бойынша оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту;
7) оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған шығармашылық сипаттағы тапсырмалар әзірлеу (қазақ тілі мен әдебиеті оқулықтарымен жұмыс). Қазіргі сабақты жобалау;
8) функционалдық оқу сауаттылығы мен құзыреттілік тәсіліне бағытталған сабақ.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) сын тұрғысынан ойлау технологиясы және оның білім беру үдерісіндегі рөлі;
2) қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы мультимедиалық оқу ресурстарының мүмкіндігі. Желілік қоғамдастықты құру. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар).
3) «педагогикалық шеберхана» инновациялық технология ретінде;
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында интерактивті компьютерлік технологияны қолдану;
2) «Aсtiv studio» мүмкіншілігі арқылы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарын жобалау;
3) оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамыту. Оқу үдерісінде аймақтық компонентті қолдану;
4) белсенді оқыту және оқу стратегиялары, мәселені бірлесіп шешу дағдысын қалыптастыру;
5) жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйетүзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері;
6) қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы контенттерді тиімді пайдаланудың жолдары;
7) құзыреттілік негізде оқу сабақтарын жобалау технологиясы.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-10 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында тілік дағдыларын дамытуға бағытталған тапсырмаларды жасау;
2) Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында сын тұрғысынан ойлауды дамытуға бағдарланған тапсырмаларды құрастыру;
3) Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен Блум таксономиясына сәйкес тапсырмаларды құрастыру;
4) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуға бағдарланрған шығармашылық тапсырмаларды құрастыру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) оқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға бағдарланған оқу кешені;
2) мұғалімнің тәжірибелік әрекетіндегі белсенді оқыту стратегиясы;
3) мұғалімнің тәжірибелік әрекетіндегі инновациялық технологиялар;
4) халықаралық PISA зертеуінің мәнмәтінінде оқу тапсырмаларын жобалау ерекшелігі.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі -аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған - 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) орындалған жұмыстың алынған міндетке сәйкестігі (тапсырмалар алынған міндетке сай емес; тапсырмалар алынған міндетке сай; тапсырмалар алынған міндетке толықтай сай);
2) сұрақтың анықтығы, толықтығы, дәйектігі(жеткіліксіз;негізінде жеткілікті;толық);
3) тапсырмалардың Мемлекттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай- МББЖС) пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкестігі (тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сай емес; тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне жартылай сай (ішінара); тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне толықтай сай);
4) нәтиже сапасы (дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге сай емес; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге толыққанды сай емес; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге толықтай сай);
5) материалдың тәжірибелік мәні (жұмыстың тәжірибелік мәні жоқ; жұмыс жартылай тәжірибелік мәнге ие; жұмыстың тәжірибелік мәні бар және пайдалануға ұсынылуы мүмкін);
6) жұмыстың безендірілуінің талапқа сәйкестігі (жұмыс біршама өңдеуді талап етеді, өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес; жұмыс қолданыстағы нұсқауға сай, алайда кейбір компоненттер өңдеуді талап етеді; жұмыс ұсынылған барлық компонеттерге сай әзірленген).
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 11-12 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 9-10 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 6-8 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) жобаның өзекті мәселесі ашылмаған, жоба мәселесі жартылай ашылған; жобаны өзекті мәселесі ашылған, бірақ автор тақырып бойынша терең білім көрсете алмаған; жобаның өзекті мәселесі толық ашылған, автор тақырып бойынша терең білім көрсеткен;
2) мақсатты жобалауы: мақсаты берілмеген; мақсаты қойылғанмен, бірақ оған жету жоспары жасалмаған; мақсаты қойылған, негізі жасалған, оған жетудің жоспары сызба түрінде бірелген; мақсаты айқын берілген, нақты себептері көрсетілген; мақсатқа жетудің жүйелі жоспары берілген;
3) жоспарлау: жоспар әрекет мазмұнын көрсете алмайды; жоспар үстіртін жасалған; жоспарлау логикалық тұрғыда жеткілікті деңгейде емес; жоспарлау логикалық тұрғыда ретті және өзінің әрекетін толық көрсетеді.
4) нәтижені бағалау: жобалау нәтижесі жоқ; жоба нәтижесі сапа талаптарына сәйкес емес (берілген мақсатқа); жоба нәтижесі сапа талаптарына жартылай сәйкес келеді; нәтиже сапа талаптарына толықтай жауап береді (берілген мақсатқа сәйкес);
5) алынған нәтижелердің маңыздылығы: нәтиженің практикалық маңыздылығы жоқ; алынған нәтижелер тек теориялық тұрғыда маңызды; алынған нәтиже практикалық маңыздылығы жартылай ғана; алынған нәтижелердің практикалық маңыздылығы жоғары және ары қарай қолдануға ұсынуға болады.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13-15 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50-74%).
26. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін сабақ үзіндісін ұсынады:
1) оқушылардың тыңдалым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ жоспарын жобалау;
2) оқушылардың оқылым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ жоспарын жобалау;
3) оқушылардың айтылым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ жоспарын жобалау;
4) оқушылардың жазылым дағдысын дамытуға бағытталған сабақ жоспарын жобалау;
5) оқушылардың оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған сабақ жоспарын жобалау;
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі):
1) 0 балл - осы сабаққа қолдануға болмайды;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
3 балл – дағды қалыптасқан.
28. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) жобалау сапасы (білім беру үдерісі немесе іс-шара): заманауи талаптар мен мақсат қоюға сәйкес мақсаттың нақты әрі айқын тұжырымдалуы, мақсаттың қолжетімділігі мен өлшемділігі; мақсатты топтың айқындылығы; мақсатқа жеткізетін міндеттер көрсетілген;әрекет мазмұны айқындалған;әрекет нәтижелері айқындалған, нәтижелер мақсатқа сәйкес келеді; мақсатқа жетудегі уақыт аралығы айқындалған; оқу-тәрбие үдерісінің қатысушыларының өзара әрекет сипаты айқындалған;педагогикалық және ақпараттық-коммуникативтік технологиялар айқындалған;
2) жағдай сапасы: ресурстық қамтамасыз етілудің кешенділігі мен қажет болған жағдайда ресурстардың өзара алмасу мүмкіндіктерін болжау (кадрлық қамтамасыз етілуі; материалдық-техникалық қаматамыз етілуі; инфроқұрылым;оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етілуі);
3) нәтиже сапасы: жоспарланған нәтижелерге жету дәрежесі (мақсат – міндет- күтілетін нәтиже).
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 11-12 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 9-10 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 6-8 балл, (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010
3) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж. № 319-III
4) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
5) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары-100 нақты қадам:баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. 2012ж.
7) Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» заңы 11 шілде 1997 жыл №151-I (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Мектеп оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана. 25 маусым 2012 жыл № 832 ҚР Үкіметінің Қаулысы.
9) PISA халықаралық зерттеуі. Әдістемелік құрал. Астана, 2013. – 73-97.
10) PISA-2012 халықаралық зерттеуінің негізгі қорытындылары. Астана. 2013. Жеткізген Ж. Б. Қазақ тілі оқытудың тиімді әдістері
11) Салқынбай А., Абакан Е. Тіл әлемі: Лингвистикалық терминдердің анықтамалық сөздігі. – Алматы, 2009.
12) Тілешов Е.Е. Әдістеме әлемінде. Ғылыми-әдістемелік жинақ. – Алматы, 2008.
13) Момынова Б.К. Қазіргі қазақ тілінің функционалды стильдік құрамының эволюциясы.
14) Қалимұкашева Б. Сөйлеу мәдениеті және шешендік өнер.
15) Жахина Б.Б. Сөзжасамды оқытуға қосымша.
16) Жахина Б.Б. Сөздің лексика - семантикалық тобымен байланыста тіл дамытудың әдістемесі.
17) Даупаев Қ. Тіл мәдениеті және стилистика.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша
оқыту процесін жобалау» тақырыбындағы
мектептердің қазақ тілі және әдебиеті
пәні мұғалімдеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары – 80 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік-сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары-100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет». Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
«Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының тұжырымдамасы». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің нормативті-құқықтық құзыреттілігін қалыптастыру қазіргі мектепті модернизациялаудың алғышарты |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
2.1 |
Акмеология – білімдену аясын кеңейту. Педагогтің ғылыми-зерттеу қызметінің мәдениеті. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Оқу-тәрбие үдерісіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық алдын алу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында оқушылармен жүргізілетін топтық жұмыс түрлерінің тиімділігін акмеологиялық тұрғыда айқындау |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
20 |
4 |
2 |
4 |
2 |
40 |
||||||
3.1 |
Қазақ тілі мен әдебиетін оқытуды жалпы әлемдік білім беру үдерісіне негіздеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2. |
Тілдік дағдылар: тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Қазақ тілі мен әдебиетін оқытуда қолданылатын инновациялық амалдар. Тұлғаның коммуникативтік дағдыларын дамыту арқылы шығармашылық әлеуетті қалыптастыру. |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
3.4 |
Блум таксономиясы – тілдік дағдыларды дамыту амалы. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.5 |
Оқытудың белсенді стратегиялары арқылы тұлғаның тілдік дағдыларын дамыту. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
PISA халықаралық зерттеулеріне сәйкес мәтінді оқу мен түсіну бойынша оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.7 |
Оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған шығармашылық сипаттағы тапсырмалар әзірлеу. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Функционалдық оқу сауаттылығы мен құзыреттілік тәсіліне бағытталған сабақ. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Шағын-сабақ таныстырылымын қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
Курс тыңдаушыларының кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (Қорытынды тестілеу). |
2 |
2 |
||||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
10 |
2 |
14 |
|||||||||
4.1 |
Сын тұрғысынан ойлау технологиясы және оның оқу үдерісіндегі рөлі. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
4.2 |
Қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы мультимедиалық оқу ресурстарының мүмкіндігі. Желілік қоғамдастықты құру. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар). |
6 |
6 |
|||||||||||
4.3 |
«Педагогикалық шеберхана» инновациялық технология ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
5.1 |
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында интерактивті компьютерлік технологияны қолдану. «Aсtiv studio» мүмкіншілігі арқылы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарын жобалау. Оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамыту. Оқу үдерісінде аймақтық компонентті қолдану. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
20 |
10 |
34 |
4 |
2 |
2 |
2 |
4 |
2 |
80 |
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 36 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыбы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Прак. жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақтың таныстырылымы |
Жобаны қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
Инварианттық бөлім |
||||||||||||||
І. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. «100 нақты қадам» ұлттық жоспары. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
«Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының тұжырымдамасы». |
2 |
2 |
|||||||||||
2.. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
2.1 |
Акмеология – білімдену аясын кеңейту. Педагогтің ғылыми-зерттеу қызметінің мәдениеті. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында оқушылармен жүргізілетін топтық жұмыс түрлерінің тиімділігін акмеологиялық тұрғыда айқындау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.. |
Мазмұндық модуль |
4 |
8 |
4 |
2 |
18 |
||||||||
3.1 |
Қазақ тілі мен әдебиетін оқытуды жалпы әлемдік білім беру үдерісіне негіздеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2. |
«Қазақ тілі» пәні оқу бағдарламасының ерекшелігі. Тілдік дағдылар: тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Қазақ тілі мен әдебиетін оқытуда қолданылатын инновациялық амалдар. Тұлғаның коммуникативтік дағдыларын дамыту арқылы шығармашылық әлеуетті қалыптастыру. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Блум таксономиясы – тілдік дағдыларды дамыту амалы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Оқытудың белсенді стратегиялары арқылы тұлғаның тілдік дағдыларын дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
PISA халықаралық зерттеулеріне сәйкес мәтінді оқу мен түсіну бойынша оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Курс тыңдаушыларының кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (Қорытынды тестілеу). |
2 |
2 |
|||||||||||
4.. |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Сын тұрғысынан ойлау технологиясы және оның оқу үдерісіндегі рөлі. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы мультимедиалық оқу ресурстарының мүмкіндігі. Желілік қоғамдастықты құру. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
«Педагогикалық шеберхана» инновациялық технология ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
Вариативтік бөлім |
||||||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
|||||||||||
5.1 |
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында интерактивті компьютерлік технологияны қолдану. |
|||||||||||||
5.2 |
«Aсtivstudio» мүмкіншілігі арқылы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарын жобалау. |
|||||||||||||
5.3 |
Оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамыту. Оқу үдерісінде аймақтық компонентті қолдану |
|||||||||||||
Жалпы: |
6 |
2 |
20 |
4 |
2 |
2 |
36 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша
оқыту процесін жобалау» тақырыбындағы
мектептердің қазақ тілі және әдебиеті
пәні мұғалімдеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Елбасымыз Н. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауындағы әлеуметтік инфроқұрылымдарды дамыту міндеттері:
А) мектепке дейінгі ұйымдарда орындар тапшылығын түбегейлі қысқарту;
В) орта білім жүйесінде жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу;
С) апатты мектептер мен үш аусымда оқыту проблемаларын шешу және мектепке дейінгі мекемелерде орындар тапшылығын түбегейлі қысқарту;
D) жетекші университтерді академиялық және басқарушылық автономияға біртіндеп көшіру.
2. Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру 2015 жылда келесі нәтижелерді көрсетеді:
А) электронды оқыту жүйесі құрылады;
В) 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу басталады;
С) ауыспалы кезең аяқталған кезде, ҚР білім беру жүйесінің құрылымы, мазмұны, басқару және қаржыландыру механизмі бойынша дамыған елдердің моделімен сәйкестендіріледі;
D) халықаралық индикаторлармен белгіленген сапалы білім және адами капиталдың даму деңгейі жоғарлайды.
3. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарында көрсетілген негізгі құзыреттіліктер:
А) коммуникативтік, ақпараттық, басқарушылық, мәселелерді шешу;
В) деректерді жүйелеу, мәселелерді шешу дағдылары;
С) басқарушылық, әлеуметтік, тұлғалық, азаматтық, коммуникативтік, технологиялық, ақпараттық;
D) ақпараттық, дамытушылық, коммуникативтік, тәрбиелік.
4. Сөйлемді аяқтаңыздар: Функционалдық сауаттылық тұжырымдамасына негізделген 15 жастағы оқушылардың оқу жетістіктерін халықаралық бағалау зерттемелерінің бірі –
А) ҰБТ;
В) TIMS;
С) PISA;
D) PIRLS.
5. «Мәңгілік ел – Мәңгілік Тіл» идеясының өзегі:
А) қазақ тілінің маңыздылығы;
В) ағылшын тілінің басымдығын көрсетеді;
С) көптіліктің артықшылығы;
D)орыс тілінің рөлін.
6. Эмоция -
А) әрекет-қылықты бейберекет (импульсив) реттеуші психикалық құбылыс;
В) қажеттілік маңызын көрсететін көрсеткіш;
С) белсендіруді реттейтін физикалық құбылыс;
D) талдау қабілетін дамытатын тетік.
7. Ойлау әдістері:
А) мәнерлеп оқу, көшіріп жазу, талдау, бағалау;
В) зерттеу, жинақтау, бағалау;
С) талдау мен біріктіру, салыстыру, абстракциялау мен нақтылау, қорыту;
D) білу, түйсіну, қолдану.
8. Топтық жұмыс құрудың негізгі қағидаты –
А) әрекет ету қағидаты;
В) іздену қағидаты;
С) сәйкестендіру қағидаты;
D) бірлесе әрекет ету қағидаты.
9. Маңызды ғылыми-әдістемелік мәселені ұжымдық талқылайтын әдістемелік жұмыс формасын көрсетіңіз (бірнеше жауапты қарастырады):
А) конференция;
В) педагогикалық оқулар;
С) сайыстар;
D) байқаулар.
10. Әрекет дегеніміз.....
А) Іс-әрекеттің саналылығы мен мақсаттылығы, жоспарлылығы мен жүйелілігі;
В) Түрлі қажеттерді өтеуге байланысты белгілі мақсатқа жетуге бағытталған процесс;
С) Саналы іс-әрекеттің бірлігі, психиканың іс-әрекет үстінде дамуы;
D) Іс-әрекет бөліктерінің қайталап жаттықтырудың нәтижелілігі.
11. «Қазақ тілі» пәні бойынша білім беру мазмұнын жаңарту (бірнеше жауапты қарастырады):
А) оқу бағдарламасы функционалдық оқу сауаттылығы мен құзыреттілік тәсіліне бағытталған білім беру мазмұнын қамтамасыз етеді.
В) оқу жоспарлары тұлғалық жетілуді қамтамасыз ететін білім беру вариативтілігін, коммуникативті дағдыларды қалыптастыратын білім алудағы дербестікті, ақпарат пен технологияны пайдалана білуді, проблемаларды шешуді, іскерлік пен сыни тұрғыда ойлауды қарастырады.
С) оқу бағдарламасы функционалдық математикалық сауаттылық пен құзыреттілік тәсіліне бағытталған білім беру мазмұнын қамтамасыз етеді. Оқу жоспарлары коммуникативті дағдыларды қалыптастыратын білім алудағы дербестікті, ақпарат пен технологияны пайдалана білуді, сыни тұрғыда ойлауды қарастырады.
D) оқу жоспарлары тұлғалық жетілуді қамтамасыз ететін білім беру вариативтілігін, коммуникативті дағдыларды қалыптастыратын, ақпарат пен технологяны пайдалана білуді, проблемаларды шешуді, іскерлік пен сыни тұрғыда ойлауды қарастырады.
12. Дағды дегеніміз
А) жаттығуларды орындау нәтижесінде үйренушінің білімін автоматизм дәрежесіне дейін көтеретін әрекет;
В) өнер, шеберлік, біліктілік, әдістемелер жиынтығы;
С) түрлі қажеттерді өтеуге байланысты белгілі мақсатқа жетуге бағытталған процесс;
D) күрделі және жалпы оқу міндеттерін шешуге бағытталған амалдардың жиынтығы
13. Амал дегеніміз (бірнеше жауапты қарастырады) -
А) амал – әдістеме ғылымына жатпайтын ұғым;
В) амал – әдістемедегі бастапқы саты;
С) амал –шығармашылық қасиет;
D) оқыту әдісінің құрамдас бөлігі.
14. Шығармашылық
А) іс-әрекет түрлерінің бірі ретінде жаңа, қалыптан тыс ізденістерге дем беріп, қоғамдық дамудың ілгерілеуін қамтамасыз етеді;
В) объектив не субъектив кедергілерді жеңе отырып, қандай да әрекет, іс-қимылды бастауға мәжбүр ету;
С) бұл белгілі әлеуметтік шарттармен үйлескен тұлғаның белсенді түрде өзін-өзі қалыптастыруы;
D) ұжыммен жасалынған, оқушылардың оқу жетістіктерін нақты анықтайтын салыстырмалы негіздегі үдеріс.
15. Агентивті мағына, бұл -
А) іс-әрекет етуші тұлғаның мағынасы;
В) сөйлемге қатысушының типтік семантикалық қызметі;
С) мәтінді дайындығы жоқ оқырмандар үшін дайындау;
В) мәтін теориясында әңгімеде баяндалатын адамның не заттың қызметі.
16. Адаптация дегеніміз -
А) мәтінді оқушылар үшін іріктеу және сараптау;
В) мәтінді дайындығы жоқ оқырмандар үшін бейімдеу;
С) мәтінді оқу және түсіну арқылы меңгеру;
В) мәтінді түсінуге бейімделу.
17. Интерпретация, бұл –
А) оқу материалын өзгеріссіз жазып шығу;
В) оқу материалын өз сөзімен түсіндіру, қысқаша баяндау;
С) оқу материалын жатқа айту;
D) оқу материалына илюстрация жасау.
18. Функциональды тұрғыда перифраза нешеге және қалай бөлінетінін анықтаңыз.
А) 1) қайталанбалы бірліктер; 2) жалпыға түсінікті оралымдар; 3) қанатты және фразеологиялық сөздер; 4) ситуациялық, жеке авторлық перифраза;
В) 1) қайталанбалы бірліктер; 2) жалпыға түсінікті оралымдар; 3) қанатты сөздер; 4) фразеологиялық сөздер;
С) 1) қайталанбалы бірліктер; 2) жалпыға түсінікті оралымдар; 3) қанатты және фразеологиялық сөздер; 4) ситуациялық, жеке авторлық перифраза, оның мағынасы нақты контекст арқылы негізделеді;
D) 1) қайталанбалы бірліктер; жалпыға түсінікті оралымдар, фразеологиялық және қанатты сөздер; 2) ситуациялық, жеке авторлық перифраза, оның мағынасы нақты контекст арқылы негізделеді.
19. Перифразаның негізгі мақсаты –
А) мәтін мазмұнын түсіну, пайдалану;
В) мәтіннің мазмұнын өз сөзімен айту;
С) мәтіннің әсері мен мәнерін арттыру;
D) мәтінді түсіну, ойталқы жасау.
20. Шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды анықтаңыз (бірнеше жауапты қарастырады)
А) зерттеу жұмыстарына бейімделген тапсырмалар;
В) тәжірбиеге бағытталған тапсырмалар;
С) догмалық оқытуға негізделген тапсырмалар;
D) экономикалық, тарихи мазмұндағы мәтіндер.
21. Қазіргі сабақтың дәстүрлі сабақтан айырмашылығын көрсетіңіз (бірнеше жауапты қарастырады)
А) грамматикалық дағды шешуші рөл атқарады;
В) оқу техникасына көңіл бөлінеді;
С) коммуникативтік қабілеті дамыған дара тұлғаның дамуына жағдай жасалады;
D) қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту көзделеді.
22. Жаңартылған білім мазмұнына негізделген сабақта дағдылардың қандай түрлері іске асырылатынын белгілеңіз.
А) дағдылардың барлық түрлері (оқылым, жазылым, жатталым, тілдесім) іске асырылады;
В) дағдылардың барлық түрлері (тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым) іске асырылады;
С) дағдылардың барлық түрлері оқылым, жазылым, көрілім іске асырылады;
D) дағдылардың барлық түрлері тыңдалым, көрілім, баяндау іске асырылады.
23. Оқу сауаттылығын арттыру тәсілдері қолданылатын сабақ ерекшелігін көрсетіңіз.
А) сабақта оқытудың интерактивті амалдары қолданылады;
В) сабақта мәтінді оқу мен сұрақтарға жауап жазуға көңіл бөлінеді;
С) сабақта мәтінмен жұмыс: оқылым ғана іске асырылады;
D) сабақта дайын материалмен жұмыс іске асырылады.
24. Қазіргі сабақ мақсаты (бірнеше жауапты қарастырады).
А) өзінің және қоғамның мүддесінде өзін-өзі белсенді етуге дайын тұлғаны қалыптастыру және дамыту;
В) бәсекеге қабілетті және құзыретті, шығармашыл, білімді тұлғаны қалыптастыру және дамыту;
С) өзгермелі ортада өмір сүруге бейім тұлғаны қалыптастыру және дамыту;
D) танымдық іс-әрекетті ұжымдық ұйымдастырудың алғашқы түрі – догмалық оқытуды іске асыру.
25. PISA тапсырмаларының ерекшелігі
А) проблемаларды шешу, дәлелдемелер келтіру, шешім қабылдау және бағалауды талап ететін тапсырмалар;
В) мәтіндегі мағынасы таныс емес, түсініксіз сөздердің аудармасын табуды талап ететін тапсырмалар;
С) мәнерлеп оқу және түсіну, сұрақтарға жауап беруді талап ететін тапсырмалар;
D) мәтінді жаттау, рөлге енуді талап ететін тапсырмалар.
26. Блум бойынша оқу тапсырмалары таксономиясының жіктелуін көрсетіңіз.
А) білу, түсіну, қолдану, синтез, бағалау;
В) білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, бағалау;
С) білу, түсіну, қолдану, талдау, салыстыру, бағалау;
D) білу, түсіну, қолдану, талдау, жоспарлау, бағалау.
27. Блум таксономиясының «Түсіну» көрсеткіші –
А) мәтіндегі жаңа сөздерді жаттау;
В) ақпаратты интерпретациялау (мәтін мазмұнын өз сөзімен мазмұндау);
С) логикалық байланысты табу, себеп-салдарды анықтау, бағалау;
D) салыстыру арқылы пайым жасау, дәлел келтіре алу, бағамдау.
28. Блум таксономиясының «Талдау» көрсеткіші –
А) мәтінді оқу, сұрақтарға жауап беру;
В) дайын ақпаратты жаттау және оны қолдану;
С) логикалық байланысты табу, себеп-салдарды анықтау, қорытынды жасап, ереже шығару, оны дәлелдеу;
D) жазбаша материалды бағалайды.
29. Инновация -
А) тілді бұрынғы қалпынан ерекшелейтін құбылыс немесе өзгеру заңдылығы;
В) сандық және сапалық сипаттарды алдын ала айқындайтын құбылыс;
С) тілдегі логикалық байланысты табатын, себеп-салдарды анықтайтын заңдылық;
D) жаңалық ашуға дайындығын көрсететін, индивидтің тұлғалық сапасы.
30. Компрессия дегеніміз -
А) мәтін мазмұнын сөзбе-сөз баяндау;
В) мәтінді қысқа (қысқартып) беру;
С) мәтінді қабылдау және оның тұтастығын түсіну;
D) мәтін тудырудың моделі.
31. «Сын тұрғысынан ойлау» технологиясының кезеңдерін ретімен белгілеңіз:
a) қызығушылықты ояту; b) ой-толғаныс; c) мағынаны ажырату
А) acb;
В) bca;
С) cba;
D) abc.
32. «Сын тұрғысынан ойлау» технологиясындағы мағынаны тану кезеңінде оқушылар бірлесе отырып алға қойылған міндеттердің қайсыларын шешуге мүмкіндік алады? (бірнеше жауапты қарастырады)
А) проблемалық, ізденушілік, зерттеу арқылы оқыту;
B) эссе, шағын шығарма жазу;
С)диалогтік қарым-қатынаста ой қозғау;
D)өздігінен жұмыс жасап, белсенділік таныту.
33. Ақпараттық технологияның сын тұрғысынан ойлау технологиясынан ерекшелігі неде?
А) берілген ақпаратты ойлау өнерімен тақырыпқа үйлестіру;
B) ақпаратты жинау;
C) ақпаратты архивке салу;
D) ақпараттық мәселені шешу.
34. Жоба (проект) дегеніміз -
А) жасауға, қайта құрылуға, қалпына келтірілуге тиісті нысандардың макеттері, есептеулері және ұстанымды дәлелдері көрсетілген техникалық құжаттар;
В) жүйеленген ақпарат, архивке салынатын материал, модель,немесе макет түрінде берілген құжат;
С) бекітілген білім мазмұны, яғни оқулық және әдістемелік нұсқау;
D) ереже, нұсқаулық сынды нормативті құжаттар.
35. Слайдтарды көрсету ретін қалай орналастыруға болады
А) өзгертуге болмайды;
В) слайдтарды көрсету >еркін көрсетілім;
С) файл>сақтау;
D) файл >баспаға беру
36. Бесінші жол мен үщінші бағанның қиылысуында тұрған ұяшықтың адресі
A) 5С;
B) С5;
C) 3Е;
D) Е3.
37. Презентацияны көрсетуді қай команданың көмегімен орындауға болады?
А) F5;
B) F6;
C) F8;
D) F9.
38. Индуктор дегеніміз не?
А) қызығушылығын оятатын түрткі;
В) материалмен жұмыс;
С) талдау;
D) жинақтау.
39. Мұғалімнің өз тәжірибесін ғылыми негіздеу формасы қалай аталады?
А) мақала;
В) сабақ жоспары;
С) тәрбие сағаты;
D) коучинг.
40. «Педагогикалық шеберхана» инновациялық технологиясының идеясын белгілеңіз (бірнеше жауапты қарастырады)
А) дәстүрлі педагогикаға түрткі салу;
В) жаңа дүниетанымдағы тұлға;
С) тұлғаның оқуы мен дамуындағы белсенді әдістер;
D) саналы тәрбие.
Ескертпе.
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
С |
С |
С |
С |
А |
А |
С |
D |
АВ |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
АВ |
А |
ВD |
А |
А |
В |
В |
D |
С |
АВD |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
DС |
В |
А |
АВС |
А |
В |
В |
С |
А |
В |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
ACB |
АС |
А |
А |
В |
В |
А |
А |
А |
АВС |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 27-қосымша
«Programme for International Student Assessment» халықаралық
зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық оқу
сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы мектептердің қазақ тілі мен
әдебиеті пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Programme for International Student Assessment» (бұдан әрі - PISA) халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту» білім беру бағдарламасы мектептердің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында оқушылардың халықаралық зерттеулерге қатысуының мақсаттық индикаторлары анықталған. Біздің еліміз үшін бұл бағдарламаға қатысу білім берудің бақылау бағалау жүйесін реформалаудың қажеттігін ескертетін бірқатар факторлар, атап айтсақ, қазақстандық білім беру жүйесінің әлемдік білім беру кеңістігіне кіруі негізгі себеп болды.
3. Білім беру бағдарламасы мұғалімдерді мәселені бірлесіп шешуге, оқу сауаттылығына, жаратылыстану-ғылыми сауаттылығы бойынша емтихан бөліктеріне дайындауға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Белсенді оқыту стратегиялары негізінде оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту бойынша қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) PISA бағдарламасы теориялық материалдарын зерделеу;
2) белсенді жеке тұлғаға бағытталған оқыту тәсілдерін зерделеу және тәжірибеде қолдану;
3) оқу сауаттылығын дамытуға арналған белсенді стратегияларды зерделеу және қолдану;
4) PISA талаптарына сәйкес тапсырма мысалдарын құру дағдыларын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) PISA бағдарламасының мақсатын, мазмұнын, құрылысын біледі, функционалды оқу дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма түрлерін біледі, қазақ тілі мен әдебиеті пәндері бойынша оқу сауаттылығының компоненттерін біледі, PISA бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды өлшемдерін біледі, белсенді оқыту стратегияларын біледі;
2) мектеп оқушыларының оқу сауаттылығын дамыту үшін белсенді оқыту стратегияларын қолдана алады, PISA бағдарламасы бойынша оқу сауаттылығының элементтерін талдай алады және элементтерді меңгеруге қажетті дағдылар мен стратегияларды анықтай алады;
3) қазақ тілі мен әдебиеті пәндері бойынша оқулық мазмұнына сүйене отырып, оқу сауаттылығын дамытуға арналған тапсырмаларды құрай алады.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұнық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, «Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру; Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы»; орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. ҚР білім беру жүйесіне Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының индикаторларын ендіру».
9. Психологиялық-педагогикалық модуль бойынша қарастыратын тақырыптар:
1) «Оқушылардың жетістіктерін бағалаудағы халықаралық зерттеулер: психологиялық-педагогикалық аспект»;
2) «Тестілеу кезіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық алдын-алу».
10. Мазмұндық модуль бойынша қарастырылатын тақырыптар:
1) «PISA зерттеуінің мақсатымен, мазмұнымен, құрылымымен таныстыру. PISA бағдарламасын қолданыстағы бағалаумен салыстыру»;
2) «Оқу сауаттылығының жалпы ережелері: когнитивті және метакогнитивті дағдылар»;
3) «Жағдаят, мәтін және аспект оқу сауаттылығының компоненттері ретінде»;
4) «Оқу сауаттылығының жалпы ережесі. Оқу стратегиясы: өзгертіп айту, баяндау, мәтіндік граффитилер, мұқият оқу»;
5) «Аспект» түсінігі және мәтін бойынша сұрақтарды классификациялау. PISA халықаралық бағдарламасы аясында қазақ тілі мен әдебиеті оқулықтарының мәтіндерін талдау;
6) «Қол жетімділік және үзінді» аспектісі бойынша тапсырмалар құру»;
7) «Біріктіру және түсіндіру» аспектісі бойынша тапсырмалар құру, «Рефлексия және бағалау» аспектісі бойынша тапсырмалар құру»;
8) «PISA-2015 жобасы бойынша оқу сауаттылығы құрылымы элементтерінің күрделілік факторы»;
9) «PISA тапсырмаларын оқу жоспарына кіріктіру (қазақ тілі мен әдебиеті оқулықтарымен жұмыс);
10) «Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында PISA тест тапсырмаларын шешу»;
11) «PISA бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды өлшемі. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға арналған стратегиялар мен құралдар»;
12) «Мәселені бірлесіп шешу дағдысын қалыптастыру. Белсенді оқыту және оқу стратегиялары. Аудиторияда тиімді байланыс жасау. Белсенді тыңдаушының тұжырымдамасы. Ағымдағы оқу жоспарына мәселені коллаборативті шешуді енгізу»;
13) «Оқу сауаттылығын дамыту үдерісіндегі сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы»;
14) «Оқыту және үйрету стратегиясы: мұғалім – челленджер және мұғалім – фасилитатор»;
15) «Оқу сауаттылығының бір түрін көрсету үшін белсенді оқу сыныбын құруды ұйымдастыруда тыңдаушыларды шағын-тренингке дайындау»;
16) «Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (тестілеу)»;
17) «Курс тыңдаушыларымен шағын-тренинг презентациясын өткізу».
11. Технологиялық модуль бойынша қамтылатын тақырыптар:
1) «Интернет-ресурстармен жұмыс (чат, форумды жүргізу және т.б.)»;
2) «Желілік қоғамдастықты құру, қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар)».
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға анықталған тақырыптар бойынша таңдау беріледі:
1) «Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі»;
2) «Оқу сауаттылығына арналған тапсырмалар түрі (аналитикалық, ақпараттық, түсіндіру, айқындау) және оларды сабақта қолдану тәсілдері».
Тыңдаушылар қажеттіліктеріне орай вариативті модуль 2-6 сағат аралығында өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
13. Білім беру үрдісі аталған бағдарламаның 1 қосымшасында негізделген барлық сабақтардан құрылған оқу-тақырыптық жоспарға сай ұйымдастырылады.
14. Білім беру үрдісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімін қадағалау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, шағын сабақ тұсаукесері, қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар:
1) үш оқу дағдысын және соған сәйкес әрекеттерді ескеріп, тапсырмалар құру;
2) оқу сауаттылығын дамыту бойынша сабақ жоспарын құру;
3) оқу сауаттылығы компоненттеріне сәйкес оқулық мәтіндерін талдау.
16. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін аталған бағдарлама бойынша 2 қосымшада көрсетілген тыңдаушылардың тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үрдісін жүзеге асыру формалары мен әдістері
17. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
18. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
19. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі. Тыңдаушыларға ересектер аудиториясының ерекшеліктерін ескеріп оқыту барысында логикалық шешімдер жасауға, мазмұнды өзінің тәжірибесіне лайықтауға және алынған білімді
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
20. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
21. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
22. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
Шағын сабақты таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
23. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
24. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, 2014 жыл, 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2011ж.
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012ж.
26. Негізгі әдебиеттер:
6) PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы. Тыңдаушының жұмыс дәптері // NIS- PEARSON
7) PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы.Оқу сауаттылығы. Тренерге арналған нұсқаулық // NIS- PEARSON.
8) PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы.Оқу сауаттылығы. Мұғалімнің жұмыс дәптері // NIS- PEARSON.
9) Заир-Бек С.И., Муштавинская И.В. Развитие критического мышления на уроке: Пособие для учителя. –М.: Просвещение, 2004 – 175с.
10) Рамендик Д.М. Тренинг личностного роста. – М.: Форум, 2010.
27. Қосымша әдебиеттер:
11) Ричардсон Джон «Преврати свою группу в команду», ToolsforScools 9, №2 (ноябрь-декабрь) 2005 г. Интернет-ресурс: http://www.nsdc.org/members/tools 11-05.pdf.
12) Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования: Учебное пособие. – М.: Академия, 2003 – 272с.
13) Сафир Дж. и Хейли М. Схемы суммирования: структуры заданий для обеспечения объединения и поддержания нового обучения. – Эктон, 1993.
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу
аясында оқушылардың функционалдық оқу
сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасының 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг, белсенді оқыту стратегиясы. |
Семинар |
Шеберлік-сынып |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
КТС |
Шағын-сабақ презентациясы |
Тестілеу |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
I |
Нормативті – құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. ҚР білім беру жүйесіне Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының индикаторларын ендіру |
2 |
2 |
||||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
2.1 |
Оқушылардың жетістіктерін бағалаудағы халықаралық зерттеулер: психологиялық-педагогикалық аспект |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2 |
Тестілеу кезіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық алдын-алу |
4 |
4 |
||||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
2 |
26 |
14 |
2 |
4 |
4 |
2 |
54 |
||||||
3.1 |
Кіріспе. PISA зерттеуінің мақсатын, мазмұнын және құрылымын таныстыру. PISA бағдарламасын қолданыстағы бағалаумен салыстыру (кіру диагностикасы, тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
Оқу сауаттылығының жалпы ережелері: когнитивті және метакогнитивті дағдылар |
2 |
2 |
||||||||||||
3.3 |
Жағдаят, мәтін және аспект оқу сауаттылығының компоненттері ретінде |
2 |
2 |
||||||||||||
3.4 |
Оқу сауаттылығының жалпы ережесі. Оқу стратегиясы: өзгертіп айту (перефразировать), баяндау, мәтіндік граффитилер, мұқият оқу. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
«Аспект» түсінігі және мәтін бойынша сұрақтарды классификациялау. Мәтінді оқу арқылы PISA сұрақтарының аспектісін табу |
4 |
4 |
||||||||||||
3.6 |
«Қол жетімділік және үзінді» аспектісі бойынша тапсырмалар құру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.7 |
«Біріктіру және түсіндіру» аспектісі бойынша тапсырмалар құру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.8 |
«Рефлексия және бағалау» аспектісі бойынша тапсырмалар құру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.9 |
PISA-2015 жобасы бойынша оқу сауаттылық құрлым элементтерінің күрделілік факторы |
2 |
2 |
||||||||||||
3.10 |
PISA тапсырмаларын оқу жоспарына кіріктіру (қазақ тілі мен әдебиеті оқулықтарымен жұмыс) |
4 |
4 |
||||||||||||
3.11 |
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында PISA тест тапсырмаларын шешу. |
2 |
4 |
6 |
|||||||||||
3.12 |
PISA бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды өлшемі. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға арналған стратегиялар мен құралдар. Оқушылардың эвалюациясын (evaluation — сыни бағалау) анықтау. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Мәселені бірлесіп шешу дағдысын қалыптастыру. Белсенді оқыту және оқу стратегиялары. Аудиторияда тиімді байланыс жасау. Белсенді тыңдаушының тұжырымдамасы. Ағымдағы оқу жоспарына мәселені коллаборативті шешуді енгізу. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.14 |
Оқу сауаттылығын дамыту үдерісіндегі сын тұрғысынан ойлау технологиясы. |
4 |
4 |
||||||||||||
3.15 |
Оқыту және үйрету стратегиясы: мұғалім – челленджер және мұғалім – фасилитатор. |
4 |
4 |
||||||||||||
3.16 |
Белсенді оқыту стратегияларын қолдана отырып, тесттік тапсырмаларды орындау бойынша шағын-тренинг презентациясына тыңдаушыларды дайындау. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.17 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (тестілеу). |
2 |
2 |
||||||||||||
3.18 |
Курс тыңдаушылары шағын-тренингтерінің презентациясы. |
4 |
4 |
||||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
10 |
10 |
||||||||||||
4.1 |
Интернет-ресурстармен жұмыс (чат, форумды жүргізу және т.б.). |
4 |
4 |
||||||||||||
4.2 |
Желілік қоғамдастықты құру. |
6 |
6 |
||||||||||||
5. |
Вариативті модуль |
6 |
6 |
||||||||||||
5.1 |
Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Оқу сауаттылығына арналған тапсырмалар түрі (аналитикалық, ақпараттық, түсіндіру, айқындау) және оларды сабақта қолдану тәсілдері. |
4 |
4 |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
4 |
6 |
38 |
18 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу
аясында оқушылардың функционалдық оқу
сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасының 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылы білім беру жүйесі қандай нәтиже береді:
А) білімнің сапасы жоғары дәрежеде;
В) халықаралық индикаторларымен дәлелденген, білімнің сапасы жоғары дәрежеде;
С) адами капиталдың деңгейі жоғары дамыған;
D) адами капиталдың даму деңгейі және білімнің жоғарғы сапасы халықаралық индикаторларымен дәлелденген.
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының іске асыру мерзімі:
А) 2011-2015 ж.ж.;
В) 2012-2020 ж.ж.;
С) 2012-2016 ж.ж.;
D) 2011-2016 ж.ж..
Психологиялық модуль
3. Оқушыларды тестілеуге дайындау бойынша іс-шаралардың негізіндегі қағидаларды атаңыз:
А) білім беру үдерісіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасы;
В) оқушыларды тестілеуге түрлі технологияларды енгізу;
С) мұғалім мен оқушылардың іскер диалогі;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
4. Тестілеуге дайындық кезіндегі оқушыларда пайда болатын эмоциялық қолайсыздықтарының белгілерін атаңыз:
А) бастаған жұмысын аяқтай алмауы, жұмыс белсенділігінің төмендеуі, жинақсыздық;
В) ашуланшақтың пен тітіркеніштіктің тез қозғыштығы;
С) жиі шаршап қалуы;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
Мазмұндық модуль
5. Жалпы мәтінге тән мәтін түрін көрсетіңіз:
А) повесть мәтіндері;
В) диаграмма, сызба нұсқа;
С) көркем мәтін;
D) газеттегі мақалалар мәтіні;
Е) хат.
6. Функционалдық әдеби сауаттылық нені бағамдайды?
А) әртүрлі типтегі мәтіндерді (ақпараттарды) түсіну және ұғыну қабілеті яғни, жазылған мәнмәтінге сәйкес қабілеті;
В) модельдеуді қоса алғанда математикалық тұрғыдан ойлау және ұғыну және проблемаларды шешу қабілеті;
С) табиғи құбылыстарды сараптау үшін ғылыми зерттеулер үдерісін пайдалану қабілеті;
D) пән бойынша оқушылардың білімі мен үлгерімін жан-жақты сипаттайтын және көпбалды шәкілмен өлшенетін сандық мөлшер;
Е) әртүрлі ақпараттарды пайдалану қабілеті.
7. Оқу сауаттылығын бағалаудың үш негізгі параметрлері:
А) мәтін, ситуация және сұрақ;
В) ситуация, сұрақ;
С) мәтін, ситуация;
D) сұрақ, мәтін, сөйлеу;
Е) ситуация, сұрақ, талдау.
8. Оқу сауаттылығы тест сұрақтарының мәтін форматы:
А) әдеби мәтін;
В) құрама мәтін, әдеби мәтін;
С) тұтас мәтін, жай мәтін;
D) хат мәтіні;
Е) журнал мәтіні.
9. Оқушылардың білім жетістіктерін бағалаудың критериалды моделіне жатады:
А) 15 жастағы оқушылардың білім жетістігінің бес деңгейі;
В) 15 жастағы оқушылардың білім жетістігінің алты деңгейі;
С) 15 жастағы оқушылардың білім жетістігінің үш деңгейі;
Д) 15 жастағы оқушылардың білім жетістігінің төрт деңгейі;
Е) 15 жастағы оқушылардың білім жетістігінің он деңгейі.
10. Зерттеу барысында оқудағы сауаттылық бойынша қандай машықтары мен меңгере білу деңгейлері бағаланады?
А) Мәлiметтi табу, мәтiнді түсіндіріп беру, мәтiннiң мазмұнына немесе оның формасына рефлексия;
В) Мәтін бойынша мазмұндау,сурет салу, рефлексия;
С) Мәтін бойынша ой толғаныс, эссе жазу, рефлексия;
D) Мәтіннің стилі, талдау және рефлексия;
Е) Мәтін бойынша пікіралмасу.
11. Блум таксономиясы бойынша «бағалау» ұғымын қалай түсінесіз?
А) Алынған ақпаратты тану және шақыру;
В) Құндылықтар арасындағы өзара байланысты анықтау;
С) Алынған ақпаратқа пікірлер мен ойлар құрылатындай субьективті-жеке көзқарас;
D) Алынған мәліметті логикалық жалпылау, себеп-салдарлық байланыстарды бүтіндей қабылдау;
Е) Құбылысты үзінді түрінде қарастыру, «жалпы» мәнмәтінде «жекені» ерекшелеу.
12. Сын тұрғысынан ойлау технологиясының құрылымы:
А) оқу мен үйрену;
В) талдау мен сараптау;
С) дәлелдеу мен салыстыру;
D) көру мен оқу;
Е) тыңдау мен жазу.
13. «Функционалдық сауаттылық» ұғымын түсіндіріңіз...
А) әрекеттің әмбебап тәсілдерін игеру арқылы көрінетін білім беру нәтижесі;
В) сауатты оқу, жазу қабілеті;
С) оқушы мен мұғалім арасындағы қарым-қатынас;
D) адамның сыртқы ортамен қарым-қатынасқа түсе алу қабілеті немесе алған білімін практикада қолдана алуы;
Е) сөйлем құрастырады, мәтін жазады.
14. Оқушы ойлану, пікірлесу арқылы тақырып төңірегінде алынған білімдерін пысықтайтын әрі өзіндік ұғым ретінде білім қоры кеңейетін бөлім:
А) мағынаны тану;
В) ой-толғаныс сатысы;
С) қызығушылықты ояту;
D) қорытынды бөлім;
Е) негізгі бөлім.
15. Күнделікті оқу үрдісінде оқушылардың ағымдағы білім деңгейлерін анықтау үшін қолданылатын бағалау түрі:
А) қалыптастырушы бағалау;
В) қорытындылаушы бағалау;
С) критериалды бағалау;
D) 12 балдық бағалау;
Е) 5 балдық бағалау.
16. Функционалдық сауаттылықтың қарапайым сауаттылықтан айырмашылығы:
А) тақырыптың теориялық жағын қамтиды;
В) мектептен тыс, қосымша білім беру бағдарламалары;
С) білімдерін практикалық жағдайларда тиімді және әлеуметтік бейімделу үдерісінде сәтті пайдаланады;
D) оқыту нысандары мен әдістері;
Е) оқытудың дидактикалық біліктерін күрделендіріп, теориялық білімді жүзеге асыру.
17. Топтық жұмыс құрудың негізгі қағидаты –
А) әрекет ету қағидаты;
В) іздену қағидаты;
С) сәйкестендіру қағидаты;
D) бірлесе әрекет ету қағидаты;
Е) топтастыру қағидаты.
18. Жалпы білім беретін мектептегі оқыту пәні оқушының функционалдық сауаттылығын дамыту... болып табылады:
А) қайнар көзі;
В) мүмкіндігі;
С) әдісі;
D) формасы;
Е) құралы.
19. Интерпретация, бұл –
А) оқу материалын жазып шығу;
В) оқу материалын өз сөзімен түсіндіру, қысқаша баяндау;
С) оқу материалын жатқа айту;
D) оқу материалына илюстрация жасау;
Е) оқу материалына тест жасау.
20. Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы елдеріне енудегі Қазақстан Республикасының негізгі индикаторы:
А) дамыған 30 ел қатарына ену;
В) дамыған 45 ел қатарына ену;
С) дамыған 50 ел қатарына ену;
D) дамыған 55 ел қатарына ену;
Е) дамыған 35 ел қатарына ену.
21. Критериалды бағалау бұл:
А) оқушының тұлғалық жетістігі, өздігінен қалыптасатын және оқушының дайындық деңгейін көрсететін және сабақта және сабақтан тыс іс-шаралардағы белсенділігі;
В) сандық өлшем, ереже бойынша көп балды шәкіл және интегралды пән бойынша оқушының білімі мен үлгерімін интегралды сипаттайды;
С) білім беру мазмұны мен мақсатына сәйкес алдын-ала барлық қатысушыларға белгілі критерийлері бар, ұжыммен жасалынған, оқушылардың оқу жетістіктерін нақты анықтайтын салыстырмалы негіздегі үдеріс;
D) оқу қызметінің әмбебап әдістері бар, білім нәтижесінің іс-әрекет амалдары көрсетілген білім беру нәтижесі;
Е) оқушылардың мүмкіндіктерін және олардың қабілеттерін анықтауға бағытталған іс-әрекет.
22. PISA халықаралық зерттеулері форматында оқушылармен тапсырма орындау сабақтарындағы мұғалімнің рөлі:
А) мұғалім-фасилитатор рөлі;
В) мұғалім-челленжер рөлі;
С) әрі мұғалім-фасилитатор рөлінде, әрі мұғалім-челленжер рөлінде;
D) тренер рөлі;
Е) тыңдаушы рөлі.
23. Белсенді оқыту стратегиясына жатпайтын стратегияны анықтаңыз:
А) мұзжарғыш;
В) миға шабуыл;
С) әңгіме;
D) жентек қар;
Е) өкіл.
24. Мәтінді толық түсінуге бағытталған PISA тестінің құрылымына жатады:
А) бір оқу іскерлігі;
В) үш оқу іскерлігі;
С) екі оқу іскерлігі;
D) төрт оқу іскерлігі.
25. Коллаборативті орта дегеніміз, бұл...
26. PISA тапсырмаларын орындау барысында оқушы нақты қандай стратегияларды қолдануы мүмкін екендігін анықтаңыз.
Технологиялық модуль
27. Барлық Microsoft Power Point слайдтарының презентацияларының эскиздері мына қосуларда көрсетіледі....
А) слайдттар;
В) слайдқа түсінік;
С) құрылымы;
D) анимация.
28. Microsoft Power Point презентация слайдында орналасқан объектілерге жатпайтыны (артығын алып тастаңыздар)...
А) анимация;
В) кесте;
С) диаграмма;
D) фильм.
29. Презентацияға жаңа слайд қосу үшін келесі әрекетті орындау керек:
А) түйме «Оffice»>жасау;
В) басты> слайд жасау;
С) қою > слайд;
D) түрі > кәдімгі.
30. Басқару қосымшаларын пайдалана отырып Word Art объектілері, жазбалар, диаграмма, бейнелер, клиптерді презентацияға қосуға болады.
А) түрі;
В) басты;
С) қою;
D) дизайн.
Примечание:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
C |
D |
D |
B |
А |
А |
С |
B |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
С |
А |
D |
B |
А |
С |
D |
Е |
B |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
С |
С |
С |
B |
A |
C |
C |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 28-қосымша
Қазақ тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасында
көптілді білім беру және білім мазмұнын жаңарту жағдайында
қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде қазақ тілі пәні
мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қазақстан Республикасында көптілді білім беру және білім мазмұнын жаңарту жағдайында қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде қазақ тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Көптілді білім - заман талабы, көп мәдениетті тұлғаны қалыптастырудың өзегі. Бүгінде жаңартылған білім беру мазмұны педагогтен білім алушының Стандартқа сәйкес тілдік дағдыларын және функционалдық сауаттылығын дамытуды, белсенді оқыту ортасын құра алуды, сабақтың ақпараттық сыйымдылығын бірінші орынға қоюды, деңгейлік оқытудың әдіснамасы мен сөз мәдениетін меңгеруді, инклюзивтік оқытуды қамтамасыз ету құзыреттіліктерін талап етеді. Сондай-ақ, әркімнің сұранысы мен тілді меңгеру қабілетіне сәйкес деңгейлік оқытудың әдістерін, қарапайымнан күрделіге бағытталған ұстанымдар бойынша дамыту қағидаларын меңгеру қажеттілігі туындайды. Жаңартылған білім беру мазмұны аясында қазақ тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыретін дамыту үлкен жауапкершілікті міндет етеді.
3. Білім беру бағдарламасы оқыту қазақ тілінде емес мектептердегі қазақ тілі пәнінің мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту бойынша көптілділік білім беруді жаңарту жағдайында, Қазақстан Республикасының орта білім беру аясындағы нормативтік құжаттарына сәйкес тыңдармандардың түйінді құзыреттіліктерін қалыптастыруға қажетті білім көлеміне бағытталған. Атап айтқанда, «Балабақша-мектеп-колледж-жоғары оқу орны» жүйесіндегі мемлекеттік тілді деңгейлік үздіксіз оқыту» стандартына сәйкес құрастырылып, пән мұғалімдеріне қажетті білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты - көптілді білім беру және білім мазмұнын жаңарту жағдайында оқыту қазақ тілінде емес жалпы білім беретін мектептерде мемлекеттік тілді деңгейлік оқыту әдістемесін жаңа стандартқа сай меңгерте отырып, пән мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) жаңа стандарт талаптарына сай деңгейлік оқыту жүйесінің басты қағидаларын негізге ала отырып тілді меңгерту;
2) сабаққа қолжетімд ақпараттық-коммуникациялық технологияны (АКТ) пайдаланып мақсат қоя білуді және тілді оқытудың инновациялық әдістемесі негізінде орта, қысқа мерзімді жоспарлаудың жаңа үлгісін меңгерту;
3) тілді оқыту дағдыларына қатысты деңгейлік тапсырмаларды дайындаудың тәсілдерін жетілдіру, аудармасыз оқыту әдістемесімен таныстыру;
4) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеясы негізінде мұғалімнің функционалдық сауаттылығын дамыту;
5) шиыршық тәрізді оқыту мен «Content and Language Integrated Learning» (ары қарай- CLIL) пәндік-тілдік кіріктіру идеясымен таныстыру;
6) оқушының жас ерекшеліктеріне сай берілетін лексикалық минимумдардың өмірдегі қолданыс аясын мультимедиалық құралдар арқылы кеңейту және бағалаудың жаңа үлгілері арқылы оқушының пәнге деген ынтасын арттыру;
7) сабақтың ақпараттық сыйымдылығын жүзеге асыруда және тілдік дағдыларды дамытуда мұғалімдердің АКТ құзыреттіліктерін жетілдіру;
8) сабақтың инклюзивтілігін қамтамасыз ету тәсілдерін меңгеру;
9) аксиологиялық бағдарлы білім арқылы тілді үйрету әдіс-тәсілдерін жетілдіру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1)біледі:
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты, «Ұлт жоспары – 100 қадам. «Қазақстан Республикасының Тіл туралы» Заңы, «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», «Тілдердің үштұғырлылығы» мәдени жобасы», «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары», қазіргі заманғы құжаттардың мақсат-міндеттерін және «Балабақша-мектеп-колледж-жоғары оқу орны» жүйесіндегі мемлекеттік тілді деңгейлік үздіксіз оқыту» стандартына сәйкес тілді деңгейлік оқыту жүйесінің мазмұнын біледі;
2) қолданады:
қазақ тілін оқытуда қолжетімді мақсат қоя алады, деңгейлік оқытудың инновациялық әдістемесі бойынша орта, қысқа мерзімді жоспарлаудың жаңа үлгісіне сәйкес сабақ жоспарын құрады, қолданады.Тілді оқытуда деңгейлік тапсырмаларды құрастырып, жаңа әдіс-тәсілдерді қолданады. Мультимедиалық құралдардың көмегімен тілдік дағдыларды (оқылым, тыңдалым, жазылым, айтылым) дамыту әдістемесін жетілдіріп, шағын сабақты қорғауда қолданады;
3) меңгереді:
тілді оқытуда деңгейлік тапсырмаларды әзірлеуді, сабаққа қолжетімді мақсат қою аясында орта, қысқа мерзімді жоспарлаудың жаңа үлгісін, өзіндік жұмыстың (шағын сабақ) материалдарын дайындауды, топта өзіндік жұмыстарды әзірлеуді, белсенді әдіс-тәсілдерді меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті - құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты, «Ұлт жоспары – 100 қадам. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). «Қазақстан Республикасының Тіл туралы» Заңы, «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары», Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, «Тілдердің үштұғырлылығы» мәдени жобасы», «Балабақша-мектеп-колледж-жоғары оқу орны» жүйесіндегі мемлекеттік тілді үздіксіз оқыту» стандарты қарастырылады.
9. Психологиялық – педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) өзге тілді меңгеру барысында тіл үйренушіде туындайтын психологиялық кедергілермен күресу жолдары және тіл үйренушіге қолдау көрсету мәселелері;
2) тілді деңгейлік оқытуда лингвомәдениеттанымдық (елтанымдық) құзыреттіліктің рөлі;
3) тіл үйретуде оқушыларға педагогикалық қолдау көрсету тәсілдері;
4) қазақ тілін деңгейлік оқытудың нәтижелерін (игерімге сәйкес) бағалау индикаторларына қатысты материалдар меңгеріледі.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) қазақ тілін деңгейлік оқытудың тұжырымдамалық негіздері мен әдіснамасы;
2) жаңартылған білім мазмұнына сәйкес қазақ тілін деңгейлік оқытуда орта, қысқа мерзімді жоспарлау үлгілері: оқыту мақсаттары (мақсатты тұжырымдау, смарт мақсаттар);
3) тілді деңгейлік оқыту мен шиыршық тәрізді оқытудың сабақтастығы; тілді оқытуда деңгейлік тапсырмалар құрастыру әдістемесі;
4) жаңартылған білім мазмұнында тілдік дағдыларды (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым) байланыстыра оқытудың маңызы;
5) тыңдалым стратегиялары арқылы қазақ тілі пәнін гуманитарлық пәндермен кіріктіріп оқыту; оқылымның түрлері мен стратегиялары;
6) көптілді білім беруде оқылым дағдысын аудармасыз оқыту тәсілі арқылы жүзеге асыру; қазақ тілін деңгейлік оқытуда жазылым дағдыларын дамыту;
7) көптілді білім беру жағдайында сабақтың интерактивтілігі мен инклюзивтілігін қамтамасыз ету тәсілдері;
8) белсенді оқыту стратегиялары арқылы қысқа мерзімді шағын сабақты жоспарлау және қорғау; тілді деңгейлік оқытуда қатысымдық құзыреттіліктерді қалыптастыру іс-тәжірибесінен (озық тәжірибелермен танысу);
9) қазақ тілін деңгейлік оқытуда критериалды бағалау («НЗМ» ДББҰ жұмыс тәжірибесінен).
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Блум таксономиясы - сабақ мазмұнын меңгертудің тиімді тәсілі;
2) интеграциялық білім беру парадигмасында «CLIL» пәндік-тілдік кіріктіріп оқытудың белсенді әдіс-тәсілі ретінде;
3) қазақ тілін деңгейлеп оқытуда ақпараттық-коммуникативтік технологияны қолдану;
4) А1, А2, В1 деңгейлік оқытудың мазмұнын қарастыруда аудиовизуалды құралдарды пайдалану;
5) функционалдық-коммуникативтік оқыту технологиясы жағдайында білімді меңгеру және айтылым дағдыларын қалыптастыру;
6) тіл үйренушінің қатысымдық-когнитивтік қабілеттерін арттыруда тестілеу технологиясының маңызы;
7) қазақ тілін деңгейлік оқытуда мәтін сауаттылығын сын тұрғысынан ойлау технологиясы арқылы меңгерту;
8) қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар) тақырыптарында тәжірибеге бағытталған сабақтар орындалады.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мәдениетаралық байланыс жағдайында ақсиологиялық бағдарлы оқыту арқылы отансүйгіштікке, толеранттылыққа тәрбиелеу;
2) жаңартылған білім беру мазмұнында рефлексия - кері байланыс орнатудың тиімді тәсілі;
3) бағалау философиясы: оқу үшін бағалау және оқуды бағалау;
4) тілдік құзыреттілігі төмен оқушылармен жұмыс жүргізудің жолдары.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) қазақ тілі пәні бойынша деңгейлік тапсырмалар құрастырыңыз.Қазақ тілі сабағында дарынды балалармен жүргізілетін жұмыс түрлерінің жоспарын жасаңыз;
2) тілді деңгейлік оқытуда мультимедиялық құралдарды пайдаланып, сабақ жоспарын жасаңыз;
3) білім беру мазмұнын жаңарту аясында қазақ тілін құндылыққа бағдарлап оқыту бағытына арнап сабақ жоспарын жасаңыз;
4) қазақ тілін деңгейлік оқытуда жазылым дағдысын дамытудың белсенді әдіс-тәсілдері қолданып сабақ жоспарын дайындаңыз;
5) тестілеу технологиясын негізге ала отырып, тілдік дағдыларды қалыптастыруға арналған тапсырмалар құрастырыңыз;
6) тіл мен әдебиетті байланыстырып оқытуға байланысты тапсырмалар әзірлеңіз;
7) ұлттық мәдени құндылықтарды тіл сабағында пайдаланып пән бойынша сабақтан тыс шараның жоспарын жасаңыз;
8) сын тұрғысынан ойлауға негізделген тілдік дағдыларды меңгеруге байланысты тапсырмалар құрастырыңыз.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) қазақ тілін деңгейлік оқытудың әдістемелік негіздері;
2) тіл үйретуде аймақтық компонентті қолданудың маңызы;
3) қазақ тілі пәні бойынша деңгейлік тапсырмалар;
4) қазақ тілі сабағында дарынды балалармен жүргізілетін жұмыстар;
5) тілді деңгейлік оқытуда мультимедиялық құралдарды пайдалану;
6) білім беру мазмұнын жаңарту аясында қазақ тілін құндылық бағдарлы оқыту;
7) қазақ тілін деңгейлік оқытуда жазылым дағдысын дамытудың белсенді әдіс-тәсілдері;
8) тест технологиясы арқылы тілдік дағдыларды қалыптастыру;
9) қазақ тілі пәнінен қиындық деңгейі жоғары тапсырмалармен жұмыс;
10) тіл мен әдебиетті байланыстырып оқыту технологиялары;
11) гуманитарлық пәндерді кіріктіріп оқыту;
12) ұлттық мәдени құндылықтарды тіл сабағында пайдалану;
13) тілдік дағдыларды сын тұрғысынан ойлау арқылы дамыту.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік сабағы; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты бағалауда келесі критерийлер ұсынылады: «Өте жақсы»: жүзеге асырылған жоқ - 0 балл, жартылай жүзеге асырылды – 1 балл, толығымен жүзеге асырылды - 2 балл және келесі көрсеткіштер:
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1, 2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) сабақтың мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) сабақты ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Қазақстан Республикасының шеттілдік білім беруді дамыту тұжырымдасы. – Алматы: Абылай хан атындағы қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, 2010 ж.
9) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты.Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі// Ресми басылым. – Астана, 2012.
10) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы
11) Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 29 маусымдағы №110 Жарлығымен бекітілген.
12) «Балабақша-мектеп-колледж – жоғары оқу орны» жүйесіндегі мемлекеттік тілді үздіксіз оқыту» стандарты. - Астана, 2014
13) Оразбаева Ф. Тілдік қатынас: теориясы мен әдістемесі. – Алматы: Республикалық баспа кабинеті, 2000. – 208 б.
14) Қадашева Қ. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. – Алматы: Мұрагер, 2005. – 176 б.
15) Оразбаева Ф. Қазақ тілі. Алдаспан: Мұғалім кітабы 10 сынып/Ф.Оразбаева, Р. Рауандина,А.Юсуп. – Алматы: Көкжиек-Горизонт, 2015. – 160 б.
16) Рауандина А.К. Қазақ тілін оқытуда оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру әдістемесі. - Алматы, 2012.
17) Құдайбергенова К.С. Құзырлылық – білім сапасының критерийі: әдіснамалық және ғылыми-теориялық негіздері. - Алматы, 2008.
18) Тілдерді деңгейлік оқыту: Педагог қызметкерлердің қысқамерзімді біліктілікті арттыру курсының оқу бағдарламаларының мазмұндық модуліне енгізуге арналған қосымша бағдарлама. - БАҰО «Өрлеу» АҚ Ақтөбе облысы бойынша филиалының профессорлық -оқытушылар құрамы дайындаған. - Ақтөбе, 2015.
19) Әлімов А. Интербелсенді әдістемені ЖОО-да колдану мәселелері:Оқу құралы. - Алматы, 2013.
20) Бахишева С.М. Педагогикалық жобалау: теориясы мен технологиясы. - Алматы, 2011.
21) «CLIL» әдісін қолдану (мұғалімдерге арналған нұсқаулық). - Алматы, 2010.
22) Қоғамдық – гуманитарлық бағыттағы педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру курстарының оқу-әдістемелік кешендері. – Алматы, 2013. - 420 б.
23) Нұрғалиева Г. Орта білім беруді ақпараттандырудың педагогикалық әдіснамасы мен технологиясы/ Г. Нұрғалиева, А.Тәжігұлова. – Алматы, 2011.
24) Қазақ тілі: Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес). –Астана: Ы.Алтынсарин атындағы ҰБА, 2015. -25 б.//
«Қазақстан Республикасында көптілді білім
беру және білім мазмұнын жаңарту жағдайында
қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде қазақ тілі
пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық
жоспары
р/с |
Тақырыптар |
Дәрістер |
Таңдау дәрісі |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сыныптары |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
Нормативті - құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
1.1 |
«Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары» Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты, «Ұлт жоспары – 100 қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
«Қазақстан Республикасының Тіл туралы» Заңы, Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, «Тілдердің үштұғырлылығы» мәдени жобасы», «Балабақша-мектеп-колледж-жоғары оқу орны» жүйесіндегі мемлекеттік тілді үздіксіз оқыту» стандарты |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық – педагогикалық модуль |
2 |
6 |
2 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Өзге тілді меңгеру барысында тіл үйренушіде туындайтын психологиялық кедергілермен күресудің жолдары және тіл үйренушіге қолдау көрсету |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Тілді деңгейлік оқытудағы лингвомәдениеттанымдық (елтанымдық) құзыреттіліктің рөлі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Тіл үйретуде оқушыларға педагогикалық қолдау көрсету тәсілдері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Қазақ тілін деңгейлік оқытудың нәтижелерін (игерімге сәйкес) бағалау индикаторлары |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
20 |
6 |
6 |
4 |
3 |
1 |
44 |
|||||
3.1 |
Қазақ тілін деңгейлік оқытудың тұжырымдамалық негіздері мен әдіснамасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Жаңартылған білім мазмұнына сәйкес қазақ тілін деңгейлік оқытуда орта, қысқа мерзімді жоспарлау үлгілері: оқыту мақсаттары (мақсатты тұжырымдау, смарт мақсаттар) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Тілді деңгейлік оқыту мен шиыршық тәрізді оқытудың сабақтастығы |
4 |
4 |
|||||||||||
3.4 |
Тілді оқытуда деңгейлік тапсырмалар құрастыру әдістемесі |
4 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
Жаңартылған білім мазмұнында тілдік дағдыларды (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым түрлері) байланыстыра оқытудың маңызы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Тыңдалым стратегиялары арқылы қазақ тілі пәнін гуманитарлық пәндермен кіріктіріп оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Оқылымның түрлері мен стратегиялары. Көптілді білім беруде оқылым дағдысын аудармасыз оқыту тәсілі арқылы жүзеге асыру |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Қазақ тілін деңгейлік оқытуда жазылым дағдыларын дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Көптілді білім беру жағдайында сабақтың интерактивтілігі мен инклюзивтілігін қамтамасыз ету тәсілдері |
4 |
4 |
|||||||||||
3.10 |
Белсенді оқыту стратегиялары арқылы қысқамерзімді шағын сабақты жоспарлау және қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.11 |
Тілді деңгейлік оқытуда қатысымдық құзыреттіліктерді қалыптастыру іс-тәжірибесінен (озық тәжірибелермен танысу) |
4 |
4 |
|||||||||||
3.12 |
Қазақ тілін деңгейлік оқытуда критериалды бағалау («НЗМ» ДББҰ іс-тәжірибесінен) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
«Қазақстан Республикасында көптілді білім беру және жаңартылған білім мазмұны жағдайында оқыту қазақ тілінде емес жалпы білім беретін мектептерде қазақ тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында курс тыңдаушыларының жоба жұмыстарын қорғау, қорытынды тест |
3 |
1 |
4 |
||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
12 |
12 |
|||||||||||
4.1 |
Блум таксономиясы - сабақ мазмұнын меңгертудің тиімді тәсілі |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Интеграциялық білім беру парадигмасында «CLIL» пәндік-тілдік кіріктіріп оқытудың белсенді әдіс-тәсілі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Қазақ тілін деңгейлік оқытуда ақпараттық-коммуникативтік технологияны қолдану. А1, А2, В1 деңгейлік оқытудың мазмұнын қарастыруда аудиовизуалды құралдарды пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Функционалдық-коммуникативтік оқыту технологиясы жағдайында білімді меңгеру және айтылым дағдыларын қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
Тіл үйренушінің қатысымдық-когнитивтік қабілеттерін арттыруда тестілеу технологиясының маңызы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Қазақ тілін деңгейлік оқытуда мәтін сауаттылығын сыни ойлау арқылы меңгерту |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Мәдениетаралық байланыс жағдайында аксиологиялық бағдарлы оқыту арқылы отансүйгіштікке, толеранттылыққа тәрбиелеу |
|||||||||||||
Тілдік құзыреттілігі төмен оқушылармен жұмыс жүргізудің жолдары |
||||||||||||||
5.2 |
Жаңартылған білім беру мазмұнында рефлексия- кері байланыс орнатудың тиімді тәсілі |
|||||||||||||
Бағалау философиясы: оқу үшін бағалау және оқуды бағалау |
||||||||||||||
Барлығы |
10 |
8 |
40 |
8 |
6 |
4 |
3 |
1 |
80 |
«Қазақстан Республикасында көптілді білім
беру және білім мазмұнын жаңартужағдайында
қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде
қазақ тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби
құзыреттіліктерін дамыту»тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім стандарты дегеніміз:
А) білім, білік, дағдылардың жиынтығы
B) оқу пәні бойынша меңгертілуі тиіс білім мазмұнын көрсететін құжат
C) пән бойынша оқушылардың қазақ тілінде сөйлеу деңгейін анықтайтын құжат
D) пән бойынша оқушылардың барлығы қол жеткізуі тиіс білім мазмұнының минималды көлемін анықтайтын базалық- нормативтік құжат
2. Елбасының Жолдауында «Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» ұғымына сай келетін негізгі идеяны анықтаңыз:
А) Мәңгілік ел
B) экономикалық өрлеу
C) толерантты мемлекет
D) инновациялық жаңалық
3. 2020 жылға қарай білім беруде күтілетін нәтижелердің басты сипатын анықтаңыз:
A) бағалау жүйесі, ұлт бірлігі
B) білім беру, 12 жылдық модель
C) кәсіби біліктілік, жоғары білім
D) білім сапасы, адами капиталдың дамуы
4. ҚР тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудың негізі:
A) этностардың тілдерін сақтау
B) тілді отбасы құндылығы ретінде қолданылуы
C) «Қазтест» бағдарламасы бойынша қазақ тілін білу деңгейін бағалау
D) тілдің кең ауқымды қолданысын қамтамасыз ететін үйлесімді тіл саясаты
5. Тілді деңгейлік оқыту стандартында кешенді түрде қолданылатын құжаттарды атаңыз:
A) педагогикалық технологиялар
B) күнтізбелік жоспар, сабақ жоспары
C) қысқамерзімді, ортамерзімді жоспарлар
D) оқу жоспары, типтік оқу жоспары, оқу бағдарламасы
6. Оқыту үрдісінде оқушының оқу-танымдық белсенділігін қалыптастыру үшін қажетті шарт:
A) білім деңгейін жетілдіру
B) білім мен әрекет тәсілдерін игеру
C) оқушылардың белсенділігін арттыру
D) жаңа педагогикалық технологияларды қолдану
7. Тіл үйренудегі психологиялық кедергілермен күресудегі маңызды факторды атаңыз:
A) тілдің қажеттілігі туралы әңгіме
B) тіл үйренуге жағымды орта құру
C) грамматикалық ережелерді сақтау
D) мансаптық өсуге бағытталған ішкі уәж
8. Коммуникативтік құзыреттіліктің сипаттамаларын көрсетіңіз.
A) адамдардың өзара әрекеті
B) тіл мен кәсіптің сабақтастығы
C) ізденушілік, зерттеушілік әрекет
D) қарым-қатынас дағдыларының тиімді қолданысы
9. «Қазақстан Республикасы Мемлекеттік рәміздерін білу, құрметтеу» ұғымдары тілді деңгейлік үйретуде қай құзыреттілікке жататынын анықтаңыз.
A) ақпараттық
B) коммуникативтік
C) лингвомәдениеттанымдық
D) проблемалардың шешімін табу
10. Тіл үйренуде субъектіге қажет жағдайды атаңыз.
A) ой, білім, сезім
B) қабілет, уақыт, орта
C) қызығушылық, уәж, талап
D) дарындылық, зейін, мансап
11. Инклюзивтік тәсілдің ерекшелігін атаңыз:
A) дарынды және талантты балаларды оқыту
B) тек мүмкіндігі шектеулі балаларға білім беру
C) әлеуметтік жағдайы әртүрлі балаларға білім беру
D) оқушылардың қажеттіліктері мен мүмкіншіліктерін ескере отырып білім беру
12. Тілді ерекшелейтін белгілерді атаңыз:
A) адамзаттың өмір сүруінің басты шарты
B) деректер мен пайымдаулардың жиынтығы
C) мемлекеттіліктің негізі, мемлекеттік мұраттардың діңгегі
D) танымның негізі, аса маңызды әлеуметтік құндылықтардың бірі
13. Бірнеше тілге сапалы үйретудің жолын көрсетіңіз.
A) тіл бірліктерін сұрыптап қолдану
B) біртілдегі бірліктерді екінші тілде беру
C) тіл құралдарын мағыналық бірліктер ретінде қолдану
D) тіл құралдарын грамматикалық бірліктер ретінде қарастыру
14. Қазақ тілін деңгейлеп оқытудың мақсатын көрсетіңіз:
A) әдіс-тәсілдерді сәйкесінше таңдау
B) тілді өзара сабақтастықта жүйелі үйрету
C) оқушының сұранысы мен деңгейін ескеру
D) білімді қарапайымнан күрделіге қарай беру
15. Оқылымға тән маңызды әрекеттерді атаңыз:
A) есту арқылы түсіну
B) ойды қағаз бетіне сауатты түсіру
C) сөзді екінші біреуге ұғынықты жеткізу
D) қажетті деректерді түсіну, сұрыптап алу, түсініп оқу
16. Мәтінге тән белгілерді атаңыз.
A) аяқталған бір ғана ой
B) тілдік бірліктер жиынтығы
C) мазмұндық тұтастық, бүтін жүйе
D) қатысымдық бірліктер жиынтығы
17. Айтылым дегеніміз:
A) ақпаратты қабылдау
B) материалды толық түсіну
C) танымдық мағлұматтардың берілуі
D) қарым-қатынас барысында өз ойын жарыққа шығару
18. «Жазылым» терминінің мағынасын ашыңыз:
A) дыбыс таңбаларын дұрыс тану
B) ойды қағаз бетінде сауатты жеткізе білу
C) тілдік және қатысымдық тұлғаларды беру
D) сауатты жазуға қол мен көзді жаттықтыру
19. Тіл үйренушінің өзіндік жұмысын бағалауда триада тізбегінің дұрыс нұсқасын табыңыз.
A) «ойлау» - «дәлелдеу» - «талдау» тізбегі
B) «мақсат» - «міндет» - «орындау» тізбегі
C) «сөйлеу» - «сұрақ қою» - «жауап» тізбегі
D) «қалаймын» - «орындай аламын» - «қажет» тізбегі
20. Аналитикалық оқылымға тән әрекеттерді табыңыз.
A) ақпаратты ресми меңгерту
B) сауатты жазуға жаттықтыру
C) сілтемені тауып, ойын айту
D) мазмұндау, лингвистикалық ерекшелікті талдау
21. Кәсіби тілдесім дағдысын дамытуда қол жеткізетін білім:
A) мәтінге лингвистикалық талдау жасайды
B) күнделікті сөйлеу дағдысын қалыптастырады
C) шығармалар мен мақалаларға талдау жасайды
D) мамандыққа қатысты сөйлесу үлгілері мен атауларды үйренеді
22. Қол жеткізетін түпкі нәтиже, оқытудың әдістері мен формалары, бағалау критерийлері қай құжатта жоспарланатынын көрсетіңіз.
A) жылдық жоспар
B) тақырыптық жоспар
C) ортамерзімді жоспар
D) қысқамерзімді жоспар
23. Сыни ойлауды дамыту құрылымы:
A) көру мен оқу
B) оқу мен үйрену
C) талдау мен сараптау
D) дәлелдеу мен салыстыру
24. «CLIL» - кіріктірілген оқыту идеясының мазмұнын анықтаңыз.
A) тілдің грамматикалық құрылымын оқыту
B) тіл саласы және негізгі пәндердің байланысы
C) пәндік және тілдік мақсаттарға қатар қол жеткізу
D) үш (қазақ тілі, орыс тілі, ағылшын тілі) тілдік саланы байланыстыру
25. Білімді игеруге бағытталған 6 қадам идеясын нақтылайтын деректі көрсетіңіз.
A) Модульдік оқыту
B) Блум таксономиясы
C) Маслоу пирамидасы
D) Сатылай кешенді талдау
26. Тест тапсырмаларын құрастырудағы басты талапты атаңыз.
A) негізгі ұғымдарды беру
B) қосымша ақпарат жинау
C) оқу материалын түгел қамту
D) ойды қысқа, тұжырымды беру
27. Жобалау технологиясының мақсатын көрсетіңіз.
A) білім алушының дарындылығын бақылау
B) білім алушының кәсіби шеберлігін анықтау
C) білім алушының әлеуметтік қатынасын реттеу
D) білім алушының шығармашылық-зерттеушілік қабілетін дамыту
28) Тілді деңгейлік оқытуда ақпараттық-коммуникативтік технологияны қолданудың педагог үшін ұтымдылығын көрсетіңіз.
A) елтанымдық түсініктері кеңейеді
B) заманауи талапқа сай білім беріледі
C) тілді үйренудің қажеттілігін арттырады
D) оқу материалдарын мультимедиялық құралдар арқылы меңгерту
29. Көптілді меңгерген тұлғаның қандай стандарт талаптарына сәйкес екендігін анықтаңыз.
A) отандық білім
B) 12 жылдық білім
C) халықаралық білім
D) жаңартылған білім
30. Аксиологиялық парадигма тұрғысынан өзге тілді үйренуді субъект қалай түсінеді?
A) заманауи талапқа сай болу деп түсінеді
B) әлеуметтік сұранысты өтеймін деп біледі
C) материалдық игілікке қол жеткізу деп біледі
D) тілді құндылықтар аясында меңгеру деп түсінеді
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
D |
А |
D |
D |
D |
В |
В |
D |
С |
С |
D |
D |
С |
С |
D |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
С |
D |
В |
D |
D |
D |
С |
D |
С |
В |
D |
D |
D |
С |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым Министрі
28 қаңтар 2016 жылғы
№ 92 бұйрығына 29-қосымша
Қазақ тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Content and Language Integrated
Learning» пәні және тілдерді кіріктіру әдістемесін меңгеру
бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін
дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Content and Language Integrated Learning» пәнін және тілдерді кіріктіру әдістемесін меңгеру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында дайындалған біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі пәні мұғалімдеріне арналған.
2. «Content and Language Integrated Learning» әдістемесін игеру үрдісінде тіл мен пәнді кіріктіру дағдыларын қалыптастыру арқылы қазақ тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
3. Оқушылардың пәндік, тілдік, коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру мақсатында қазақ тілі пәні мұғалімдерінің оқу үрдісін ұйымдастыру бойынша білімдерін дамыту.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты: қазақ тілін оқыту арқылы оқушылардың мектеп пәндерін оқыту мақсатында CLIL әдісін қолдану дағдысын қалыптастыру дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) қауымдастықтың үздік тәжірибесі мен ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық базасын зерттеу;
2) оқушы топтарының жас ерекшеліктерінің психологиялық-лингвистикалық мінездемесін білу және оны педагогикалық үдерісте қолдана алуын қалыптастыру;
3) пәнді және тілді кіріктіріп оқытудың әдістемесі негізінде оқу үдерісінің ерекшеліктерін зерттеу;
4) оқытудың белсенді әдістерін қолдана отырып, қазақ тілі сабағын CLIL әдістемесі бойынша жоспарлау дағдыларын қалыптастыру;
5) оқушылардың пәндік және тілдік оқу жетістіктерін қалыптастырушы және жиынтық бағалау дағдыларын дамыту;
6) көптілді білім беру жағдайында мұғалімдердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру(әріқарай АКТ).
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) көптілді білім беру бойынша мемлекеттік саясаттың қазіргі жағдайы мен негізгі бағыттарын біледі; көптілді білім берудің негізгі ұғымдарын, принциптерін анықтауды үйренеді; білім беретін мектептердегі үш тілді оқытуды реттейтін нормативті-құқықтық құжаттарын біледі; пәнді және тілді кіріктіріп оқытудың негізгі әдістемелері негізінде оқу үдерісінің ерекшеліктерін ұйымдастыра алады;
2) оқытуда дұрыс мақсат қойып, сабақ мазмұны және оқушылардың оқу қызметін бағалау саласы бойынша үйлесімділікті анықтауды біледі; балалардың оқу қажеттіліктерін диагностикалау негізінде ұйымдастырушылық-әдістемелік шаралар қатарын құрастырады; балалардың оқу қажеттіліктеріне жауап беретін интербелсенді ортаны ұйымдастырады; оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау әдістерін дайындайды; оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру үшін оқытудың белсенді стратегияларын қолдана алады; шағын оқытудың жаңа тәсілдерін қолдана алады.
3) тіл мен пәнді кіріктіру әдістемесі негізінде оқу үрдісін ұйымдастыру, жоспарлау, жүзеге асыруды үйренеді; педагогтардың көптілді білім беру мәселелерін шеше алады; көптілді білім беруде қашықтықтан оқыту технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық негіздері: ҚР Конституциясы, ҚР президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауы, ҚР «Білім туралы», «Тіл туралы» Заңдары, Халықаралық тәжірибе және көптілді білім беруді құқықтық қамтамасыз ету: ЮНЕСКО қабылдаған мәдениеттердің көптүрлілігі туралы жалпы Декларация, «Тілдік саясат туралы» ЕҚЫҰ баяндамалары, Гаага ұсынымдары, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, 27 шілде 2007 ж. және т.б. қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Оқу топтарының жас ерекшеліктеріне қарай психологиялық-лингвистикалық сипаттамасы;
2) Екінші тілде пәнді оқытудың және тілдерді кезең-кезеңмен кіріктірудің психологиялық негіздемелері;
3) Көпмәдениетті тұлғаны тәрбиелеу, толеранттылықты дамыту.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Тілді және пәнді кіріктіре оқытудың әдістемесі негізінде оқыту үдерісінің ерекшеліктері мен критерийлері;
2) Кіріктірілген сабақтың мақсаттық тұжырымдамасы: тіл мен пән арасындағы үйлесімділік;
3) Кіріктіре оқыту принциптері мен оны бағалау ерекшеліктеріне сәйкес сабақтарды жоспарлау. 4Сs (content, cognition, communication, culture) моделі;
4) Пәннің мазмұнына қойылатын тілдік талаптар және соған байланысты тапсырмалар;
5) Кіріктірілген тапсырмаларды бағалау ерекшеліктері;
6) Топтың тілі немесе нұсқаулық тіл. Функционалды тіл ұғымы. Функционалды және нұсқаулық тілді дамыту стратегиялары;
7) Академиялық (CALP - Cognitive Academic Language Proficiency) тіл. Академиялық тілді дамытуға арналған лексикалық жаттығулардың түрлері;
8) Коммуникативті тіл (BICS - Basic Interpersonal Communication Skills) Комуникативті тіл мен жұмыс жасауға арналған лексикалық жаттығулардың түрлері;
9) Жалпы еуропалық стандартқа сәйкес CLIL сабақтарында сөйлеу дағдыларын дамыту (CLIL - CEFR);
10) Кіріктірілген сабақтарда сын тұрғысынан ойлауды дамытудың ерекшеліктері «жұқа» және «қалың» сұрақтарды құрастыру ерекшеліктері;
11) Тіл және пән кіріктірілген (CLIL) сабақтарда оқытудың әдістемесі Интеллект-карт және графикалық біріктірушілерді құрастыру және қолдану ерекшеліктері;
12) Көптілді ортада жобалық қызметтегі зерттеушілік біліктерін қалыптастыру;
13) Мұғалімнің кәсіптік құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (шығу тесті);
14) Курс тыңдаушыларының шағын сабақтарының тұсаукесері. Қорытындылау, рефлексия.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Б. Блум таксономиясының оқу мақсаттары аясында оқушыларды белсенді оқыту Тілді және пәнді кіріктіре (CLIL) отырып, Б. Блум таксономиясына сәйкес тапсырмалар құрастыру;
2) Көптілді білім беруді дамыту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
3) Қашықтықтан оқыту технологиясы. Интернет CLIL – сыныптарын құру және жүргізу. Кіріктірілген тапсырмаларға арналған көпнұсқалы (инверсионды) сынып технологиясы (Flipped Classroom). Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар);
4) Көптілді білім беру жағдайында мобильді және смарт оқыту.
12. Вариативтік модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) CLIL мұғалімнің құзыреттілігі. CLIL мұғалімнің құзыреттілігін дамыту стратегиялары;
2) Көптілді білім берудің модельдері. Толық және жекелеген тілдік жүктеу бағдарламасы.
13. Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) CLIL әдістемесі және оқытудың белсенді формалары енгізілген сабақ жоспарын дайындау;
2) CLIL элементтері және формативті бағалау енгізілген сабақ жоспарын дайындау;
3) CLIL - сынып құру.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) көп тіл – бір әлем. Толерантты тұлға тәрбиелеу;
2) ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық негіздері;
3) тіл мен пәнді кіріктіру әдістемесін дамытудың халықаралық тәжірибесі;
4) тіл мен пәнді кіріктіру (CLIL) сабақтарында оқушыларды педагогикалық сүйемелдеу;
5) Көпмәдениетті тұлға тәрбиелеу стратегиялары;
6) оқу топтарының жас ерекшеліктеріне сәйкес психологиялы-лингвистикалық сипаттамалары;
7) білім беру саласындағы көптілді білім беру бағдарламасын дамытудағы мектептің ролі;
8) кіріктірілген сабақтарда (CLIL) оқытудың белсенді әдістемелерін қолдану;
9) екінші (мақсатты) тілде пәндерді оқуда ынтымақтастықта (коллаборативті) оқытудың рөлі;
10) көптілді сыныпта көпнұсқалы (инверсионды) сыныптың мүмкіндіктері.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: тренинг, топтық жұмыс, үйрету ойындары, кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып, шағын сабақтардың таныстырылым арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған - 0 балл; ішінара жүзеге асырылған - 1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын игеруі;
2) тәжірибелік тапсырмаларды орындауда теориялық білімдерін қолдануы;
3) баяндалған материалдың тәжірибелік маңыздылығы;
4) сұрақты негіздеуі, толықтығы және баяндау анықтығы;
5) талаптарға сәйкес безендіру.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1, 2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) жобаның өзекті мәселесі ашылмаған;
2) өзекті мәселесі кейбір үзінділері ашылған;
3) өзекті мәселесі ашылған, автор оқу бағдарламасының аясында тақырыпты білетінін көрсетті;
4) өзекті мәселесі ашылған, автор оқу бағдарламасының аясында тақырыпты терең білетінін көрсетті;
5) мақсат тұжырымдалмаған;
6) мақсат тұжырымдалмаған, оған жету жоспары жоқ;
7) мақсат тұжырымдалмаған, негізделген, оған жетудің жоспары кесте түрінде ұсынылған;
8) мақсат тұжырымдалмаған, анық негізделген, оған жетудің нақты жоспары ұсынылған;
9) жоспар іс-әрекет мазмұнын қамтымаған;
10) жоспар үстірт жасалған;
11) жоспарлау толыққанды пайымды және жүйелі емес;
12) жоспарлау пайымды, жүйелі, іс-әрекет мазмұнын толық қамтыған;
13) жобалық өнім жоқ;
14) жобалық өнім сапалық талаптарға сәйкес емес (қойылған мақсаттарға);
15) жобалық өнім сапалық талаптарға толық сәйкес емес;
16) жобалық өнім сапалық талаптарға сәйкес (қойылған мақсаттарға сәйкес);
17) нәтиженің тәжірибелік маңызы жоқ;
18) нәтиже тек жекелеген тәжірибелік маңызға ие;
19) алынған нәтиже тек теориялық маңызға ғана ие;
20) алынған нәтиже үлкен теориялық маңызға ие және қолдануға ұсынуға болады.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
«5» (өте жақсы) баға 85% және одан жоғары баллға сәйкес: 13-15 балл
«4» (жақсы) баға 75% және 84% баллға сәйкес: 12-13 балл
«3» (қанағаттанарлық) баға 50% және 74% баллға сәйкес: 8-11 балл
27. Шағын-сабақтарды презентациялау кезінде курс тыңдаушылары көптілді білім беруді жоспарлау және оқыту бойынша іс-әрекетінің көрінісі ретінде әр кезең бойынша сабақтан, іс-шарадан үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, аталған сабаққа қолдануға лайықты емес; 1 балл- қабылданған дағды; 2 балл- дамушы дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және өлшемдер:
1) ұйымдастыру, негіздемесі және сабақ кезеңдерінің байланысы;
2) оқу тұжырымдама-ларын, оқытудың белсенді әдістерін қолдану;
3) тілдік және пәндік жаттығуларды қолдану негіздемесі;
4) сабаққа 4Сs енген;
5) пәнді және тілді білуі;
6) педагогикалық құзырлылық;
7) педагогикалық жүріс-тұрыс;
8) талдау.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 20-24 балл (85%-100%)
2) «Жақсы»: 18-19 балл (75%-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 12-17 балл (50%-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамызда 1995 жыл (02.02. 2011 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. (http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010 (http://nkaoko.kz/documents/law_of_education/).
5) Қазақстандағы үштілділік бағдарламасы, ҚР Президентінің 2007 жылғы 20 қарашадағы № 444 жарлығы.
6) D. Coyle, P. Hood, D. Marsh. CLIL content and language integrated learning. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. – 173р.
7) Peeter Mehisto, Maria-Jesus Frigols. Uncovering CLIL. Macmillan, 2008. – 240р.
8) Аливе Р, Каже Н. Билингвальное образование. - Рига.: Retorika A, 2005. - 384с.
9) Тухватуллина Д. Европейские документы в защиту и поддержку языкового многообразия // Языки народов России: перспективы развития. Материалы международного семинара. Русское и английское издание. – Элиста: АПП «Джангар», 2000. – 544 с.
10) Мехисто П, Мироненко Т. Настольная книга о языковом погружении. – Эстония, Haridus, 2009. – 240с.
11) “Content and Language Integrated Learning”, Do Coyle, Philip Hood, Cambridge UP, 2009. -173р.
12) «CLIL Content and Language Integrated Learning in Bilingual and Multilingual Education». P. Mehisto, M. Frigols, D. Marsh Uncovering Oxford. 2010. – 240р.
«Content and Language Integrated Learning»
пәнін және тілдерді кіріктіру әдістемесін
меңгеру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің
кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында
дайындалған білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті артыру курсының оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптары |
Сағат саны |
||||||||||||
Дәріс |
Дәріс-диалог |
дәріс-тандау |
Пікірталас |
Семинар |
Практикалық сабақ |
Тренинг,оқытудың белсенді стратегиялары |
КТС |
Конференци |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтардың тұсаукесері |
Кіру және қорытынды тест |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1 |
ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық негіздері: |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Оқу топтарының жас ерекшеліктерін қарай психологиялық-лингвистикалық сипаттамасы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Екінші тілде пәнді оқытудың және тілдерді кезең-кезеңмен кіріктірудің психологиялық негіздемелері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Көп мәдениетті тұлғаны тәрбиелеу. Толеранттылықты дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
6 |
10 |
14 |
2 |
6 |
8 |
2 |
48 |
|||||
3.1 |
Тілді және пәнді кіріктіре оқытудың әдістемесі негізінде оқыту үдерісінің ерекшеліктері мен критерийлері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Кіріктірілген сабақтың мақсаттық тұжырымдамасы: тіл мен пән арасындағы үйлесімділік |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Кіріктіре оқыту принциптері мен оны бағалау ерекшеліктеріне сәйкес сабақтарды жоспарлау. 4Сs (content, cognition, communication, culture) моделі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Пәннің мазмұнына қойылатын тілдік талаптар және соған байланысты тапсырмалар Кіріктірілген тапсырмаларды бағалау ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Топтың тілі немесе нұсқаулық тіл. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Академиялық (CALP - Cognitive Academic Language Proficiency) тіл. Академиялық тілді дамытуға арналған лексикалық жаттығулардың түрлері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Коммуникативтітіл (BICS- Basic Interpersonal Communication Skills) Комуникативтітілменжұмысжасауғаарналғанлексикалықжаттығулардыңтүрлері |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.8 |
Жалпы еуропалық стандартқа сәйкес CLIL сабақтарында сөйлеу дағдыларын дамыту (CLIL -CEFR). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Кіріктірілген сабақтарда сын тұрғысынан ойлауды дамытудың ерекшеліктері «Жұқа» және «қалың» сұрақтарды құрастыру ерекшеліктері |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.9 |
Тіл және пән кіріктірілген (CLIL) сабақтарда оқытудың әдістемесі Интеллект-карт және графикалық біріктірушілерді құрастыру және қолдану ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Көптілді ортада жобалық қызметтегі зерттеушілік біліктерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мұғалімнің кәсіптік құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (шығу тесті) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Курс тыңдаушыларының шағын сабақтарының тұсаукесері. Қорытындылау, рефлексия |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
4 |
2 |
10 |
||||||||
4.1 |
Б. Блум таксономиясының оқу мақсаттары аясында оқушыларды белсенді оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Көптілді білім беруді дамыту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Қашықтықтан оқыту технологиясы Интернет CLIL – сыныптарын құру және жүргізу Кіріктірілген тапсырмаларға арналған көпнұсқалы (инверсионды) сынып технологиясы (Flipped Classroom) Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.4 |
Көптілді білім беру жағдайында мобильді және смарт оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
5.1 |
Вариативті бөлім CLIL мұғалімнің құзыреттілігі |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
Көптілді білім берудің модельдері |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы: |
14 |
6 |
16 |
16 |
8 |
6 |
10 |
2 |
80 |
«Content and Language Integrated Learning»
пәнін және тілдерді кіріктіру әдістемесін
меңгеру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің
кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында
дайындалған білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
I. Дұрыс жауапты таңдаңыз:
1. CLIL әдістемесі... білдіреді
а. шет тілді оқыту әдістемесін
b. тілді және пәнді кіріктіре оқыту әдістемесін
с. Жаратылыстану-математикалық бағыттағы пәндерді оқыту әдістемесін
2. Тілдік меңгерудің үш моделі болып табылады
а. ерте тілдік, орта тілдік, кеш тілдік меңгеру
b. балабақшалық, мектептік, ЖОО тілдік меңгеру
с. Тілдік меңгеру, орта тілдік меңгеру, өмір бойғы тілдік меңгеру
3. Академиялық тіл (CALP) -
а. білімнің нақты бір саласында қабылданған функционалдық айтылымдарға сәйкес келеді.
b. терминологияны білудің нақты саласында қабылданған, сонымен қатар, комуникацияны тұжырымдауға қолданылады.
с. Пәндік терминологияны білудің нақты саласында қабылданған, сонымен қатар, сәйкес ұғымдар мен анықтамаларды тұжырымдауға қолданылады.
4. Оқу үдерісіндегі тіл мен тақырыптық материал арасындағы үйлесімділік – бұл
а. екінші тілдің лексикасын оқу пәнінің қажеттіліктеріне және нақты аудиториядағы тілдік құзыреттілікті өлшеуге бағындыра алу
b. оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту сабақ тақырыбын білуді дамытудан басымырақ.
с. сабақ тақырыбын білуді дамыту оқушылардың тілдік дағдыларын дамытудан басымырақ
5. Ана (бірінші) тіл – бұл
а. ұлтқа тән тіл
b. бала алғаш сөйлесе бастаған тіл
II. Сұрақтарға жауап бер:
1) Екінші тілде оқытылатын материал мазмұнын түсінуге көмектесетін тәсілдер қайсысы?
2) Тілдік меңгеру бағдарламасының жетістік көрсеткіштері қандай?
3) CLIL сынаптарында оқытуды жақсартуға ықпал ететін факторларды атаңыз
4) CLIL сабақтарында білімді адекватты бағалау деген не?
5) Көпмәдениетті білім беру деген не?
III. Бағалау бағытын: тіл немесе мазмұн анықтаңыз.
Бағалау түрін анықтаңыз:
№ | Әрекет түрі | Тақырыптық бағалау | Тілдік бағалау |
---|---|---|---|
1 |
Оқушылар су айналымындағы әрекеттердің реттілігін көрсететін диаграмманы аяқтайды. Мұғалім оның әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
||
2 |
Оқушылар ұғымдар мен анықтамалардың сәйкестігіне топта жаттығулар орындайды. Нәтижесі сыныпта талданады. |
||
3 |
Оқушылар тоқсан соңында металдар туралы тест жазады. Мұғалім баға қояды. |
||
4 |
Оқушылар топта жануарлардың тіршілік ету ортасын талқылайды. Мұғалім олардың әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
||
5 |
Оқушылар жыл соңында химиялық элементтердің аттарын – ұғымдарды білуге арналған тест орындайды. |
IV.Ұғым мен анықтаманы сәйкестендіріңіз:
Себеп-салдарлы диаграмма |
a. уақыт шкаласының нұсқасы болып табылады, дегенмен үздіксіз үдерісті көрсетеді. Визуалды, негізінен, бағытты көрсететін дөңгелек нұсқарлар қолданылады. |
Venn диаграммасы |
b. себебін анықтауға және қандайда бір тұжырымдамалардың, көріністердің және т.б. нәтижесін айқындау үшін қолданылады. |
Уақыт шкаласы |
c. Екі ұғымды, мысалы, артықшылықтар мен жетістіктерді анықтауда қолданылады. |
цикл диаграммасы |
d. оқиға хронологиясы бар болғанда, датаның белгіленгені немесе белгіленбегеніне қарамастан, қолданылады |
«Т»графигі |
e. Объект және құбылыстардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсетеді. |
I. Сұрақтардың кілті:
Сұрақ № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Жауап № |
b |
а |
с |
а |
b |
II. Жауаптары:
1. Оқытудың бастапқы кезеңінде оқушылар мұғалімге бірінші тілде (Т1) жауап береді.
a) Мұғалімдер интербелсенді әдістерді, көрнекі-құралдарды қолданады, ишара арқылы сөйлейді.
b) Мұғалімдер жиі кездесетін сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, қарапайым сөйлейді.
c) Мұғалімдер айтылғанның маңызын пысықтау үшін жаймен айтады.
d) Мұғалімдер айтылғанның маңызын пысықтау үшін мысалдармен көрсетеді.
e) Мұғалімдер жиі қолданылатын күнделікті сөздер мен сөз тіркестерін нақты өмірде қайталайды.
f) Оқыту кезінде мұғалімдер физикалық қызметке жағдай жасайды, себебі тәжірибелік іс-әрекет көмегімен балалар тілді жақсырақ меңгереді.
2. Тілдік ену бағдарламасының жетістік көрсеткіші ретінде - жоспарлаған білім деңгейін тілдік, коммуникативтік құзыреттілікте меңгеру және тиісті талаптар деңгейінде үйренетін пәннің тақырыптарын білу болып саналады.
3. CLIL сыныптарында оқытуды жақсартуға ықпал ететін факторлар болып табылады:
a) Қауіпсіз ортамен қамтамасыз ету.
b) Балаларға ұсынылған оқу материалдары сабақтың мақсаты мен міндеттеріне, жас ерекшеліктеріне және оқушылардың тілдік дәрежесіне, олардың қызығушылықтарына сәйкес келуі керек.
c) Мәселелерді шешуге ықпал ететін жағдай жасау.
d) Оқушыларға тәжірибе жасауға және оқытылғанды меңгеруге уақыт берілуі.
4. CLIL сабақтарында білімді адекватты бағалау – бұл оқушылардың тілдік құзыреттілік дәрежесінің «тарату» ұғымынан пайда болған және пәнді шынайы меңгеру дәрежесін түсіндіру жолымен оқушылардың сұрақтардың мәнін түсінуін жеңілдетуге талпынатын икемді бағалау критерийлерінің күрделі жүйесі. Ана тілді «тіректік» ретінде қолдану жоққа шығарылмайды.
5. Келешек ұрпаққа рухани құндылық формасында берілетін белгілі бір қоғамдық ортадағы мәдени құндылық және жүріс-тұрыс нормаларының үлгілерін сақтау және дамыту көпмәдениетті білім беру болып табылады. Көпмәдениетті білім беру барлық мәдениеттің тең құқықтылығы және оның ықпалын барлық оқу үдерісі бойында сақтау қажеттігі постулаты негізінде құрылған.
III. Жауаптары:
№ | Әрекет түрі | Тақырыптық бағалау | Тілдік бағалау |
---|---|---|---|
1 |
Оқушылар су айналымындағы әрекеттердің реттілігін көрсететін диаграмманы аяқтайды. Мұғалім оның әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
Қалыптастырушы бағалау |
|
2 |
Оқушылар ұғымдар мен анықтамалардың сәйкестігіне топта жаттығулар орындайды. Нәтижесі сыныпта талданады. |
Қалыптастырушы бағалау |
|
3 |
Оқушылар тоқсан соңында металдар туралы тест жазады. Мұғалім баға қояды. |
Жиынтық бағалау |
|
4 |
Оқушылар топта жануарлардың тіршілік ету ортасын талқылайды. Мұғалім олардың әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
Қалыптастырушы бағалау |
|
5 |
Оқушылар жыл соңында химиялық элементтердің аттарын – ұғымдарды білуге арналған тест орындайды. |
Жиынтық бағалау |
IV Тест кілті:
Графикалық әкімшісі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
сипаттамасы |
b |
e |
d |
a |
c |
1. Сұрақтарды басшылыққа ала отырып, эссе жазыңыз (45 – 50 сөз):
1) Курс аяқталғаннан кейін тілді және пәнді оқытуды кіріктіру (CLIL) аясында Сіздің педагогикалық қызметіңіз қалай өзгереді?
2) Сіз көптілді білім берудің қандай моделін қолданасыз? Неге?
3) Сіз көптілді білім берудің қандай бағдарламасын қолданасыз? Неге?
4) Тілді және пәнді оқытуды кіріктіру әдістемесінде (CLIL) Сіз қандай белсенді әдістерді ең тиімді деп ойлайсыз? Неге?
5) Сіздің педагогикалық қызметіңізді өзгерту нәтижесінде күтілетін нәтижені анықтаңыз.
6) Тест тапсырмаларын орындау бағалары
7) Тестілеу меңгерген білім, білік және дағдылардың сапасының өлшемі болуы қажет.
8) Атаулы шәкіл әрбір тапсырманың дұрыс жауабына бір ұпай, дұрыс емесіне – нөл қоюды білдіреді. Атаулы шәкілге сәйкес барлық тапсырма, оның жекелеген бөлігі ғана емес, толығымен бағаланады.
Орындалған тапсырманың пайызы |
Баға |
Дұрыс жауаптар саны |
85%-100% |
«өте жақсы» |
21 - 25 сұрақ |
75%-84% |
«жақсы» |
17 - 20 сұрақ |
50%-74% |
«қанағаттанарлық» |
16 - 10 сұрақ |
0%-49% |
«қанағаттанарлықсыз» |
- 9 сұрақ |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 30-қосымша
«Қазақстан Республикасында білім беру мазмұнын жаңарту аясында
тілдерді деңгейлеп оқытуды меңгерту бойынша мұғалімдердің
кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы қазақ тілді емес
жалпы орта білім беретін мектептердің орыс тілі мен әдебиеті
пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қазақстан Республикасында білім беру мазмұнын жаңарту аясында тілдерді деңгейлеп оқытуды меңгерту бойынша мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) қазақ тілді емес жалпы орта білім беретін мектептердің орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасында білім беру мазмұнын жаңарту аясында тілдерді деңгейлеп оқытуды меңгерту бойынша мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін дамыту қажеттілігі «Шет тілдерді оқытудың деңгейлік моделінде» көрініс тапты. Бұл модель әрбір оқу орнының түріне байланысты деңгейлерінің санын, мазмұндық аспектілерін анықтау арқылы шет тілдік білім беру сапасының сабақтастығын, үздіксіздігін және адымдық дамуын қамтамасыз етеді.
3. Бағдарлама оқу үрдісі барысында орыс тілінде қажетті ақпаратты қабылдау (тыңдау және есту, оқу), жеткізе білу (сөйлеу, жазу) ептіліктерін қалыптастыруға, сөйлеу іс-әрекетінің түрлерін кешенді оқытуға (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым), коммуникативті, адамгершілік және эстетикалық мәдениетті тәрбиелеуге, сөйлеу әрекетінің 4 түрін дамытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты қазақ тілді емес жалпы орта білім беретін мектептердің орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің тілдерді деңгейлік оқытуды жүзеге асырудағы кәсіби құзыреттіліктерді дамыту.
5. Бағдарламаның мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталды:
1) шет тілдерді оқытудағы деңгейлік ұстанымды Еуропалық стандарт (CEFR) материалы негізінде енгізу арқылы өзге және шет тілді деңгейлік оқытудың мазмұнын түсінуді кеңейту;
2) CEFR-ге сәйкес оқушылардың үйренетін тілдегі коммуникативтік құзыреттілігінің деңгейіне диагностика жасайтын әдістерді қолданудың практикалық дағдыларын дамыту;
3) коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастырудың ұстанымдары мен әдістерін практикалық қолдану дағдыларын дамыту: екінші тілді оқытудағы табиғи ұстаным, CLIL пәндік –тілдік кіріктіріп оқыту;
4) Блум таксономиясы негізінде формативті және суммативті бақылау барысында оқушылардың жетістіктерін критериалды бағалау әдістерін практикалық қолдану дағдыларын дамыту.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курстар соңында тыңдаушылар:
1) педагогтың білім беру іс-әрекетін реттейтін мемлекеттік саясаттың білім беру саласындағы басым бағыттарын, нормативті-құқықтық құжаттарын, ҚР орта білімінің жаңа ЖМББС тұжырымдамалық негіздерін, білім берудегі құзыреттілік ұстанымының мәнін, деңгейлік оқытудың әдістемелік ерекшеліктерін, оқу мақсаттары мен міндеттерінің таксономиясын біледі;
2) оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталған оқу стратегиялары, әдістер, тәсілдер жүйесін, оқушылардың жетістіктерін бағалаудың заманауи амалдарын, ойлау операцияларының даму ерекшеліктерін, пәнді оқытудың логикасын деңгейлі оқытудың түрлі кезеңдері және шет тілді білім беру концепциясына сәйкес оқушылардың қажеттіліктері мен мүмкіндіктері негізінде құрады, қалыптастырады, жасайды;
3) оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін түрлі әдістер, құралдар және оқытудың заманауи технологияларын қолдану арқылы басқарады, олардың мақсатқа сәйкестілігін анықтай алады, оқушылармен жұмысты ұйымдастыруға мүмкіндік беретін және білімді меңгерудің сапасы мен толықтығын қамтамасыз ететін тапсырмалар жиынтығын құрастыра алады, білім берудің жаңа амалдары жағдайында оқу іс-әрекетін жобалауды, деңгейлік оқытудың үйрету құралдарын, оқу-әдістемелік материалдарын заманауи талаптарға сәйкес таңдауды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама келесідей 5 модулден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5)вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модулде: Білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы Жол-болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауы. Ұлттық жоспар «100 нақты қадам». Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Көпэтникалық жеке тұлға қалыптастыру мәнмәтінінде рухани мұра өзектілігі мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) тілдік пәндерді оқытуда оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыруда жеке тұлғаға бағытталған ұстанымды жүзеге асыру жолдары.
2) оқушылардың коммуникативті қабілеттерін дамытудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
3) дифференциалды ұстаным негізінде тілді деңгейлік оқыту.
4) тілдерді деңгейлік оқытудағы когнитивті оқу мақсаттар жүйесі және оқушылардың қызығушылықтары мен икемділіктерін ескеру.
5) тілдерді деңгейлік оқытуда коммуникативті ұстанымды жүзеге асыру жолдары.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Шет тілдерін оқытуда кезеңдік көзқарасты енгізудің Еуропалық стандарты» (CEFR): мақсаттар, міндеттер, ережелер;
2) «Өзге тілді (немесе шет тілін) үйрену барысында оқушылардың жетістігіне баға беру барысында Блум таксономиясын қолдану;
3) «Сөйлеу әрекетінің 4 түрлі дағдысын қалыптастыруға бағытталған оқу-жаттығуларға жаңа көзқарас» (сөйлеу, оқу және жазу тыңдау);
4) «Екінші тілді үйретудің табиғи тәсілі. Физикалық әсер ету тәсілі»;
5) «Тіл лагері» жобасын ұйымдастыру және өткізу («НЗМ» тәжірибесінен).
6) «Оқыту мақсаттары» (мақсатты тұжырымдау, смарт мақсаттар);
7) «Ұғымдар аппараты, бағалау қызметі мен қағидалары. Бағалау түрлері: суммативті және формативті бағалау. Оқыту жетістіктерін бағалаудың дәстүрлі үдерісінен критериалды бағалаудың тұжырымдамалық ерекшелігі. Критериалды бағалау. Дескрипторлар. Рубрикаторлар»;
8) «Педагогикалық диагностикалау рәсімі (критериалды бағалауды қалыптастырушы және белгілеу карталары, тестілеу, сауалнама, бақылау, сұқбаттасу)»;
9) «Оқытудың коммуникативті әдісі. «CLIL» пәндік-тілдік интеграциялық оқыту. Сыныпқа берілетін оқытудың коммуникативті әдісінің тапсырмалары»;
10) «Мұғалімнің зерттеу тәжірибесі: сабақты зерттеу және іс-әрекетті зерттеу. Зерттеу сабағын жоспарлау, жүзеге асыру үрдісі. Зерттеу сабағы: бақылау, талдау, зерттеу материалдарын жинақтау. Зерттеудің қорытынды анализі, рефлексия»;
11) «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру мазмұны, бағыттары мен құралдары. PISA, PIRLS халықаралық зерттеулерінің тұжырымдамалық негіздері. PISA, PIRLS халықаралық зерттеулері аясында оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту».
12. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Үштілділікке оқыту көпмәдениетті тұлға қалыптастыру құралы ретінде.
2) Мұғалімнің ғылыми – зерттеушілік қызметінің мәдениеті.
3) Ғылыми мақалалар мен баяндамалар жазу технологиясы.
4) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтардың АКТ – құзыреттілігін қалыптастыру видео-дәрістер, видео-сабақтар, электрондық құралдар, өзіндік жұмыстардың on-line режимінде орындалуы.
5) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мобильді және Smart оқыту.
13. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Тілдерді деңгейлік оқытуда мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін дамыту мәселелері.
2) Тіл мамандарының кәсіби құзыреттілігін дамытуда деңгейлеп оқытудың жаңашыл әдістерін қолдану моделі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес құрастырылған оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Тілдік іс-әрекетті 4 түрлі әрекеттің дағдысын қалыптастыруға бағытталған сабақ жоспарын құрастыру;
2) Белгілі деңгей бойынша 4 түрлі әрекеттің әр түріне дескрипторларжасау.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) Критериалды бағалауды қалыптастыру -оқушының тақырыпты оқу барысында оқу- танымдық құзыреттілігін дамыту негізі.
2) Қазақ мектептеріндеорыс тілі мен әдебиет пәнін оқытуда оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын қалыптастырудағы пәнаралық байланыс.
3) Орыс тілі мен әдебиет пәні сабақтарында оқушылардың 4 түрлі тілдік дағдыларын қалыптастыруда коммуникативтік құзыреттіліктерін дамыту.
4) Оқытудың коммуникативті әдісі. «CLIL» пәндік-тілдік интеграциялық оқыту.
5) Орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында Блум таксономиясы бойынша
a. оқушылардың танымдық қызметін белсендендіру.
6) Тілдерді деңгейлеп оқытуда саралап оқыту негізіндегі тәсіл сабақ нәтижелерін жетілдіру құралы ретінде.
7) Орыс тілі мен әдебиетін оқыту үдерісінде жаңа технологиялар мен деңгейлік оқыту әдістемесін қолдану.
8) PISA, PIRLSхалықаралық зерттеулер негізінде оқушылардың оқудың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру.
9) Өзін-өзі бағалу және рефлексия тұлғаның жеке дамуының механизмі.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың белсенді тәсілдері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «ой қозғау» стратегиясы, іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау шін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған - 0 балл; ішінара жүзеге асырылған - 1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1,2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) Өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) Өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) Алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбаллдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабаққа қолдануға болмайды; 1 балл- дағдыланған; 2 балл- дағды дамуда; 3 балл – дағды қалыптасқан) және өлшемдер:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау ортасын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, баллдарды бесбаллдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
29. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасы Президенті – Ұлт Көшбасшысы Н.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына Жолдауы, 2014 жыл 11 қараша
2) «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам», Астана 2015 жыл
3) Қазақстан Республикасының«Тіл туралы заңы», 1997 жыл 11 шілде
4) Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жж.арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана 2010 жыл
5) Бастауыш білім берудің жалпыға міндетті Мемлекеттік стандарты (25 сәуір 2015 жыл № 327 Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген).
6) 2011-2020 жж. арналған Тілдерді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы, 2010 жыл 1 ақпан
7) Қазақстан Республикасының орта білім берудегі жаңа жалпыға міндетті білім беру стандартының тұжырымдамалық негіздері. Астана, 2015 жыл.
8) Қазақстан Республикасының шеттілдік білім беруді дамытудың тұжырымдамасы.Алматы:Абылай хан атындағы Қазақ әлем тілдері және халықаралық қатынастар университеті,2010ж.
9) «Білім туралы заңы» 27шілде 2007 жыл № 319 –III (өзгерістермен қосымшаларымен24.11.2015жыл)
10) Жетписбаева Б.А. Теоретико-методологические основы полиязычного образования: дис. д-ра пед. наук, Карагандинский государственный университетим. Е.А. Букетова, Караганда, 2009
11) Таубаева Г.З., Картабаева А.А. Проблемы полиязычного образования в Казахстане/ Доклад. – 2011. – 6 с.
12) К вопросу о формировании поликультурной личности посредством полиязычного образования/ «ScientificWorld». - 2011. – 24 с.
13) Мутанов Г.К., Абдибеков, У.С., Сыргакбаева, А.С. Внедрение культурного проекта
14) «Триединство языков» в вузы РК: проблемы и решения. – Алматы: Казахский университет, 2012 г. – 178 с.
15) Русский язык и литература в XXI веке: теоретические проблемы и прикладные аспекты. Астана, 2009
16) Европейский стандарт по внедрению уровневого подхода в обучении иностранных языков (CEFR).
17) Афонина Л.А Критериально-ориентированное тестирование как эффективное средство измерения и оценки учебных достижений учащихся средних образовательных учреждений. Саратов, 2000. - 207с.
Пит Дадли (Ұлыбритания = Великобритания = GreatBritain) LessonStudy:
теориясы мен қолданутәсілдері = LessonStudy: теория и практика применения= Lesson Study: a handbook - Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері»
18) ДББҰ-ның Педагогикалық шеберлік орталығы, 2013,-Астана: Центр педагогического мастерства АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2013, - Astana: CenterofExcellenceAEO
«Қазақстан Республикасында білім беру
мазмұнын жаңарту аясында тілдерді
деңгейлеп оқытуды меңгерту бойынша
мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін
дамыту» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Тақырыптар |
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тренингтер, белсенді оқыту стратегиялары |
Практикалық сабақтар |
Семинар |
Практикум (пр. сабақ) |
Шағын сабақ презентациясы |
Тестілеу |
Барлығы |
|
1. |
Нормативті-құқықтық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||
1.1 |
Білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы Жол - болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына жолдауы. Ұлттық жоспар «100 нақты қадам». Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
4 |
||||||
1.2 |
Көпэтникалық жеке тұлға қалыптастыру мәнмәтінінде рухани мұра өзектілігі |
2 |
2 |
4 |
||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
6 |
8 |
||||||
2.1 |
Тілдік пәндерді оқытуда оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыруда жеке тұлғаға бағытталған ұстанымды жүзеге асыру жолдары |
2 |
2 |
|||||||
2.2 |
Оқушылардың коммуникативті қабілеттерін дамытудың психологиялық-педагогикалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||
2.3 |
Дифференциалды ұстаным негізінде тілді деңгейлік оқыту |
2 |
2 |
|||||||
2.4 |
Тілдерді деңгейлік оқытудағы когнитивті оқу мақсаттар жүйесі және оқушылардың қызығушылықтары мен икемділіктерін ескеру |
2 |
2 |
|||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
18 |
8 |
6 |
6 |
2 |
44 |
||
31 |
Шет тілдерін оқытуда кезеңдік көзқарасты енгізудің Еуропалық стандарты (CEFR): мақсаттар, міндеттер, ережелер |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.2 |
Өзге тілді (немесе шет тілін) үйрену барысында оқушылардың жетістігіне баға беру барысында Блум таксономиясын қолдану |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.3 |
Сөйлеу әрекетінің 4 түрлі дағдысын қалыптастыруға бағытталған оқу-жаттығуларға жаңа көзқарас (сөйлеу, оқу және жазу тыңдау) |
4 |
4 |
|||||||
3.4 |
Екінші тілді үйретудің табиғи тәсілі. Физикалық әсер ету тәсілі |
4 |
4 |
|||||||
3.5 |
«Тіл лагері» жобасын ұйымдастыру және өткізу («НЗМ» тәжірибесінен) |
2 |
2 |
|||||||
3.4 |
Оқыту мақсаттары (мақсатты тұжырымдау, смарт мақсаттар). Ұғымдар аппараты, бағалау қызметі мен қағидалары |
2 |
2 |
|||||||
3.5 |
Бағалау түрлері: суммативті және формативті бағалау |
2 |
2 |
|||||||
3.6 |
Оқыту жетістіктерін бағалаудың дәстүрлі үдерісінен критериалды бағалаудың тұжырымдамалық ерекшелігі |
2 |
2 |
|||||||
3.7 |
Критериалды бағалау. Дескрипторлар. Рубрикаторлар. Педагогикалық диагностикалау рәсімі (критериалды бағалауды қалыптастырушы және белгілеу карталары, тестілеу, сауалнама, бақылау, сұқбаттасу). |
2 |
2 |
|||||||
3.8 |
Оқытудың коммуникативті әдісі. «CLIL» пәндік-тілдік интеграциялық оқыту |
2 |
2 |
|||||||
3.9 |
Сыныпқа берілетін оқытудың коммуникативті әдісінің тапсырмалары |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.10 |
Мұғалімнің зерттеу тәжірибесі: сабақты зерттеу және іс-әрекетті зерттеу |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.11 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру мазмұны, бағыттары мен құралдары |
2 |
2 |
|||||||
3.12 |
Шағын сабақ презентациясы |
4 |
4 |
|||||||
3.13 |
Тілдерді деңгейлік оқытуда мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін дамыту мәселелері |
2 |
2 |
|||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
6 |
10 |
||||||
4.1 |
Үштілділікке оқыту көпмәдениетті тұлға қалыптастыру құралы ретінде |
|||||||||
4.2 |
Мұғалімнің ғылыми – зерттеушілік қызметінің мәдениеті. Ғылыми мақалалар мен баяндамалар жазу технологиясы |
2 |
2 |
4 |
||||||
4.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтардың АКТ – құзыреттілігін қалыптастыру видео-дәрістер, видео-сабақтар, электрондық құралдар, өзіндік жұмыстардың on-line режимінде орындалуы; |
2 |
2 |
|||||||
4.4 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мобильді және Smart оқыту |
2 |
2 |
4 |
||||||
5. |
Вариативті модуль |
10 |
10 |
|||||||
5.1 |
Тілдерді деңгейлік оқытуда мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін дамыту мәселелері |
4 |
4 |
|||||||
5.2 |
Тіл мамандарының кәсіби құзыреттілігін дамытуда деңгейлеп оқытудың жаңашыл әдістерін қолдану моделі |
6 |
6 |
|||||||
Барлығы |
10 |
10 |
28 |
18 |
6 |
6 |
2 |
80 |
«Қазақстан Республикасында білім беру
мазмұнын жаңарту аясында тілдерді
деңгейлеп оқытуды меңгерту бойынша
мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін
дамыту» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Функционалдық сауаттылық оқыту талап етеді:
А) орфоэпиялық норманы сақтап мәтінді сауатты оқу қабілеті
В) түрлі мәтіндерді түсіну және ұғыну қабілеті (ақпарат), мәліметті рефлексиялау, мәтінде берілген ақпаратты өмірде қолдана білуі
С) оқыған мәліметті дұрыс қабылдау
D) мәтін мазмұнын салыстыру және негізгі ойды анықтау қабілеті
2. Қатысушының жеке ерекшеліктерімен нәтижесі мен жетістіктерін түзетуді жоспарлау мақсатында екі жақты мазмұндық қызметті (мұғалім және оқушы) және құрылымдық жүйені анықтайтын білім беру үрдісінде тұтастық модель бұл:
А) технология
В) жоспар
С) білім беру технологиясы
D) жоба
3. Коммуникативтік тәсілдер зерттеуді сабақтастырады:
А) тарих және география
В) тіл және мәдниет
С) әдеп және салт–дәстүр
D) тәрбие жүйесі
4. Критериалды бағалау жүйесіндегі оқушылардың мүмкіндіктері
А) рефлексиялауға қатысу, өзін-өзі және бірін-бірі бағалау
В) критериалды бағалауда алдын ала қорытындысын білу және түсіну, табыс критерийлерін түсіну
С) тақырыпты меңгерудегі жеке мүмкіндіктерін көрсету
D) барлық жауап дұрыс
5. Жеке тұлғалық бағытталған оқыту принциптері
А) әр оқушы дарынды болып табылады
В) әр оқушыға жеке бағдарлама жасақталуы тиіс
С) әр оқушы өз жас ерекшелігіне сай бағдарламаны меңгеруі тиіс
D) әр оқушының сирек кездесетін мүмкіндігін ескеру (білім алуда барлық оқушы әртүрлі қабылдайды)
6. Деңгейлік оқытудың нұсқасы болып табылады:
А) дифференциалды оқыту
В) кредиттік оқыту
С) проблемалық оқыту
D) үйдегі оқыту
7. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың Ұлттық жоспарын дамытудың кезеңдерін атаңыз:
А) 2011-2015 жж;
В) 2012-2020 жж;
С) 2012-2016 жж;
D) 2011-2016 жж;
8. CLIL қанша тілді және дағдыны дамытады:
А) 2
В) 3
С) 4
D) 5
9. Бағалаудың типтері:
А) оқу процесін ұйымдастырудың жұмыс әдісі
В) тәрбие, білім және дамыту
С) қалыптастырушы, жиынтық, диагностикалық
D) барлық жауабы дұрыс
10. Критериалды бағалаудың моделі, принципі:
А) жүйелілік және бірізділік
В) реттілік
С) қолжетімді
D) әрбір оқушының білімі мен білігінің пән бойынша дамытудың моделі
11. Критериалды бағалаудағы бақылаудың өзгерісі:
А) педагогикалық инновация
В) ақыл-ой жаттығулары, оқу туралы ақпарат жинау, бақылау
С) барлығы дұрыс
D) бақылаудың оқу нәтижесіне ауысуы
12. Критерий – дегеніміз:
А) бір нәрсеге баға бару мен өлшем; немесе мақсатқа жетудегі нәтиже
В) оқытудың принциптері
С) оқытудың әдістері
D) оқытудың мақсаты
13. Қай халықаралық зерттеулер фунционалдық сауаттылықтың деңгейін анықтауға бағытталған:
А) PISA
В) PIRLS
С) PISA, PIRLS
D) PISA, PIRLS, TIMMS
14. Айтылым барысындағы ескерілетін факторлар: кім айтады, кімге айтады, не үшін айтуда:
А) Оқу құралдары
В) жағдаят
С) процесс
D) жағдаяттағы қарым-қатынас
15. «Сауаттылық» ұғымын қалай түсінесіз?:
А) оқуға, жазуға, санауға және құжаттармен жұмыс жасауға қабілеттілік
В) бұл қабілет еркін оқуға және қарым-қатыс жасаудағы, ақпарат алмасуда қолоданылады
С) социумдағы тұлғаның оқу мен жазуға қабілеті
D) ортаға жылдам бейімделудегі адамның сауаттылығының мүмкіндіктері
16. Негізгі пән аралық байланыс:
А) интерпретация
В) интеграция
С) инновация
D) синтез
17. Педагогиканың дамуына себепші:
А) ғылым мен техниканың озуы
В) Бала бақытындағы ата-ана қамқорлығы
С) Адамды өмір мен еңбекке дайындаудың әділ қажеттілігі
D) Қоғам өміріндегі тәрбие ролінің жоғарлауы
18. Парадигма - дегеніміз:
А) Ғылыми әдістерді тануды оқу
В) шығыс тұжырымдамалық сызбасы, жетелеуші идея, мәселені шешу және қою моделі
С) педагогикалық қызметті қайта қарау және қағида, әдістер, формасы, танымдық тәртібітуралы оқу
D) жинақтау түсінігі, тәжірибе алмасуда барлық әдістерді қолдану, оның құралдары,тәртібі және техника
19. Тәрбие теориясы тәжірибесіндегі жаңаша тәсілдер:
А) Жүйелілік
В) Синергетикалық
С) Жеке тұлға бағытталған, қызметтік
D) Барлық жауап дұрыс
20. Жиынтық бағалау дегеніміз бұл:
А) Оқытуды бағалау
В) Оқыту және оқу үрдісінде оқушыны бағалау
С) әрбір оқушы үшін пәндік білім мен дағдыны дамыту туралы дәлелдеу моделін ұсынады
D) Барлық жауабы дұрыс
21. «Сауатты оқу» ұғымына не кіреді? (артығын алып тастаңыз)
А) оқушының жазба мәтінін түсіну қабілеті және оның рефлексиясы, оның мазмұнын өзінің жетістік мақсаты үшін қолдануда қоғам өміріне белсенді араласу үшін білімді және мүмкіндікті дамыту.
В) оқушының оқи білуі мен жетістігі өзінің ары қарайғы жоспарын жүзеге асыру құралы ретінде:
білім алуды жалғастыру, еңбек қызметіне дайындық, қоғам өмірі мен еңбекке араласу
С) нақты тапсырманы орындау немесе мәселені шешу үшін ақпаратты іздеу мақсатында оқу.
D) арықарайғы өзіндік жоспарды жүзеге асыру үшін оқу.
22. Сапалы дағдының негізін қалыптастырудағы жаттығулар:
A) дайындалған
B) айтылымдық
C) аударымдық
D) тыңдалымдық
23. Блумтаксономиясыбойыншаоқужетістігінбағалаудыңалтыдеңгейі, бұл:
А) білу, түсіну, қолдану, талдау, талқылау, бағалау
В) білу, түсіну, шығарма, қолдану, талдау, бағалау
С) білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, бағалау
D) білу, түсіну, қолдану, құрастыру, ойлау, бағалау
24. Құжаталамасу, электронды хабарламалар арқылы алмасу, тұлғааралық және топтар аралық қарым-қатынас нені білдіреді?
A) коммуникация түрі
B) коммуникация құралы
C) коммуникация құрылымы
D) коммуникация тәсілі
25. Мақсатқа бағытталған үдерісте ақпаратты таратуда адамдардың спецификалық түрде өзара әрекетінің олардың танымдық-еңбектік қыметі қалай аталады?
A) коммуникация
B) коммуникативтік құзыреттілік
C) формальсіз сөйлесу
D) зерттеу
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
сұрақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
жауап |
B |
D |
B |
A |
D |
A |
D |
C |
C |
D |
D |
A |
D |
сұрақ |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|
жауап |
D |
A |
B |
A |
C |
C |
A |
A |
A |
C |
D |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым Министрі
28 қаңтар 2016 жылғы
№ 92 бұйрығына 31-қосымша
Орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Content and Language Integrated
Learning» пәні және тілдерді кіріктіру әдістемесін меңгеру
бойынша мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Content and Language Integrated Learning» пәнін және тілдерді кіріктіру әдістемесін меңгеру бойынша орыс тілі пәні мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында дайындалған біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі орыс тілі пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. «Content and Language Integrated Learning» әдістемесін игеру үрдісінде тіл мен пәнді кіріктіру дағдыларын қалыптастыру арқылы орыс тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
3. Оқушылардың пәндік, тілдік, коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру мақсатында орыс тілі пәні мұғалімдерінің оқу үрдісін ұйымдастыру бойынша білімдерін дамыту.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты: оқу қазақ мектептерде орыс тілі, сонымен қатар, ұлттық мектептерде ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде оқыту арқылы оқушылардың мектеп пәндерін оқыту мақсатында CLIL әдісін қолдану дағдысын қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) қауымдастықтың үздік тәжірибесі мен ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық базасын зерттеу;
2) оқушы топтарының жас ерекшеліктерінің психологиялық-лингвистикалық мінездемесін білу және оны педагогикалық үдерісте қолдана алуын қалыптастыру;
3) пәнді және тілді кіріктіріп оқытудың әдістемесі негізінде оқу үдерісінің ерекшеліктерін зерттеу;
4) оқытудың белсенді әдістерін қолдана отырып, қазақ тілі сабағын CLIL әдістемесі бойынша жоспарлау дағдыларын қалыптастыру;
5) оқушылардың пәндік және тілдік оқу жетістіктерін қалыптастырушы және жиынтық бағалау дағдыларын дамыту;
6) көптілді білім беру жағдайында мұғалімдердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) көптілді білім беру бойынша мемлекеттік саясаттың қазіргі жағдайы мен негізгі бағыттарын біледі; көптілді білім берудің негізгі ұғымдарын, принциптерін анықтауды үйренеді; білім беретін мектептердегі үш тілді оқытуды реттейтін нормативті-құқықтық құжаттарын біледі; пәнді және тілді кіріктіріп оқытудың негізгі әдістемелері негізінде оқу үдерісінің ерекшеліктерін ұйымдастыра алады;
2) оқытуда дұрыс мақсат қойып, сабақ мазмұны және оқушылардың оқу қызметін бағалау саласы бойынша үйлесімділікті анықтауды біледі; балалардың оқу қажеттіліктерін диагностикалау негізінде ұйымдастырушылық-әдістемелік шаралар қатарын құрастырады; балалардың оқу қажеттіліктеріне жауап беретін интербелсенді ортаны ұйымдастырады; оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау әдістерін дайындайды; оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру үшін оқытудың белсенді стратегияларын қолдана алады; шағын оқытудың жаңа тәсілдерін қолдана алады.
3) тіл мен пәнді кіріктіру әдістемесі негізінде оқу үрдісін ұйымдастыру, жоспарлау, жүзеге асыруды үйренеді; педагогтардың көптілді білім беру мәселелерін шеше алады; көптілді білім беруде қашықтықтан оқыту технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны.
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауы, Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық негіздері: ҚР Конституциясы, Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен) «Тіл туралы» Заңдары, Халықаралық тәжірибе және көптілді білім беруді құқықтық қамтамасыз ету: ЮНЕСКО қабылдаған мәдениеттердің көптүрлілігі туралы жалпы Декларация, «Тілдік саясат туралы» ЕҚЫҰ баяндамалары, Гаага ұсынымдары және т.б. қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Оқу топтарының жас ерекшеліктеріне қарай психологиялық-лингвистикалық сипаттамасы;
2) Екінші тілде пәнді оқытудың және тілдерді кезең-кезеңмен кіріктірудің психологиялық негіздемелері;
3) Көпмәдениетті тұлғаны тәрбиелеу, толеранттылықты дамыту.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Тілді және пәнді кіріктіре оқытудың әдістемесі негізінде оқыту үдерісінің ерекшеліктері мен критерийлері;
2) Кіріктірілген сабақтың мақсаттық тұжырымдамасы: тіл мен пән арасындағы үйлесімділік;
3) Кіріктіре оқыту принциптері мен оны бағалау ерекшеліктеріне сәйкес сабақтарды жоспарлау. 4Сs (content, cognition, communication, culture) моделі;
4) Пәннің мазмұнына қойылатын тілдік талаптар және соған байланысты тапсырмалар;
5) Кіріктірілген тапсырмаларды бағалау ерекшеліктері;
6) Топтың тілі немесе нұсқаулық тіл. Функционалды тіл ұғымы. Функционалды және нұсқаулық тілді дамыту стратегиялары;
7) Академиялық (CALP - Cognitive Academic Language Proficiency) тіл. Академиялық тілді дамытуға арналған лексикалық жаттығулардың түрлері;
8) Коммуникативті тіл (BICS - Basic Interpersonal Communication Skills) Комуникативті тіл мен жұмыс жасауға арналған лексикалық жаттығулардың түрлері;
9) Жалпы еуропалық стандартқа сәйкес CLIL сабақтарында сөйлеу дағдыларын дамыту (CLIL - CEFR);
10) Кіріктірілген сабақтарда сын тұрғысынан ойлауды дамытудың ерекшеліктері «жұқа» және «қалың» сұрақтарды құрастыру ерекшеліктері;
11) Тіл және пән кіріктірілген (CLIL) сабақтарда оқытудың әдістемесі Интеллект-карт және графикалық біріктірушілерді құрастыру және қолдану ерекшеліктері;
12) көптілді ортада жобалық қызметтегі зерттеушілік біліктерін қалыптастыру;
13) мұғалімнің кәсіптік құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (шығу тесті);
14) курс тыңдаушыларының шағын сабақтарының тұсаукесері. Қорытындылау, рефлексия.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Б. Блум таксономиясының оқу мақсаттары аясында оқушыларды белсенді оқыту Тілді және пәнді кіріктіре (CLIL) отырып, Б. Блум таксономиясына сәйкес тапсырмалар құрастыру;
2) көптілді білім беруді дамыту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
3) қашықтықтан оқыту технологиясы. Интернет CLIL – сыныптарын құру және жүргізу. Кіріктірілген тапсырмаларға арналған көпнұсқалы (инверсионды) сынып технологиясы (Flipped Classroom). Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар);
4) Көптілді білім беру жағдайында мобильді және смарт оқыту.
12. Вариативтік модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) CLIL мұғалімнің құзыреттілігі. CLIL мұғалімнің құзыреттілігін дамыту стратегиялары;
2) көптілді білім берудің модельдері. Толық және жекелеген тілдік жүктеу бағдарламасы.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) CLIL әдістемесі және оқытудың белсенді формалары енгізілген сабақ жоспарын дайындау;
2) CLIL элементтері және формативті бағалау енгізілген сабақ жоспарын дайындау;
3) CLIL - сынып құру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) Көп тіл – бір әлем. Толерантты тұлға тәрбиелеу;
2) ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық негіздері;
3) Тіл мен пәнді кіріктіру әдістемесін дамытудың халықаралық тәжірибесі;
4) Тіл мен пәнді кіріктіру (CLIL) сабақтарында оқушыларды педагогикалық сүйемелдеу;
5) Көпмәдениетті тұлға тәрбиелеу стратегиялары;
6) Оқу топтарының жас ерекшеліктеріне сәйкес психологиялы-лингвистикалық сипаттамалары;
7) Білім беру саласындағы көптілді білім беру бағдарламасын дамытудағы мектептің ролі;
8) Кіріктірілген сабақтарда (CLIL) оқытудың белсенді әдістемелерін қолдану;
9) Екінші (мақсатты) тілде пәндерді оқуда ынтымақтастықта (коллаборативті) оқытудың рөлі;
10) Көптілді сыныпта көпнұсқалы (инверсионды) сыныптың мүмкіндіктері.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: тренинг, топтық жұмыс, үйрету ойындары, кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып, шағын сабақтардың таныстырылым арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған - 0 балл; ішінара жүзеге асырылған - 1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын игеруі;
2) тәжірибелік тапсырмаларды орындауда теориялық білімдерін қолдануы;
3) баяндалған материалдың тәжірибелік маңыздылығы;
4) сұрақты негіздеуі, толықтығы және баяндау анықтығы;
5) талаптарға сәйкес безендіру.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1, 2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) жобаның өзекті мәселесі ашылмаған;
2) өзекті мәселесі кейбір үзінділері ашылған;
3) өзекті мәселесі ашылған, автор оқу бағдарламасының аясында тақырыпты білетінін көрсетті;
4) өзекті мәселесі ашылған, автор оқу бағдарламасының аясында тақырыпты терең білетінін көрсетті;
5) мақсат тұжырымдалмаған;
6) мақсат тұжырымдалмаған, оған жету жоспары жоқ;
7) мақсат тұжырымдалмаған, негізделген, оған жетудің жоспары кесте түрінде ұсынылған;
8) мақсат тұжырымдалмаған, анық негізделген, оған жетудің нақты жоспары ұсынылған;
9) жоспар іс-әрекет мазмұнын қамтымаған;
10) жоспар үстірт жасалған;
11) жоспарлау толыққанды пайымды және жүйелі емес;
12) жоспарлау пайымды, жүйелі, іс-әрекет мазмұнын толық қамтыған;
13) жобалық өнім жоқ;
14) жобалық өнім сапалық талаптарға сәйкес емес (қойылған мақсаттарға);
15) жобалық өнім сапалық талаптарға толық сәйкес емес;
16) жобалық өнім сапалық талаптарға сәйкес (қойылған мақсаттарға сәйкес);
17) нәтиженің тәжірибелік маңызы жоқ;
18) нәтиже тек жекелеген тәжірибелік маңызға ие;
19) алынған нәтиже тек теориялық маңызға ғана ие;
20) алынған нәтиже үлкен теориялық маңызға ие және қолдануға ұсынуға болады.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
«5» (өте жақсы) баға 85% және одан жоғары баллға сәйкес: 13-15 балл
«4» (жақсы) баға 75% және 84% баллға сәйкес: 12-13 балл
«3» (қанағаттанарлық) баға 50% және 74% баллға сәйкес: 8-11 балл
26. Шағын-сабақтарды презентациялау кезінде курс тыңдаушылары көптілді білім беруді жоспарлау және оқыту бойынша іс-әрекетінің көрінісі ретінде әр кезең бойынша сабақтан, іс-шарадан үзінді көрсетеді.
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, аталған сабаққа қолдануға лайықты емес; 1 балл- қабылданған дағды; 2 балл- дамушы дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және өлшемдер:
1) ұйымдастыру, негіздемесі және сабақ кезеңдерінің байланысы;
2) оқу тұжырымдама-ларын, оқытудың белсенді әдістерін қолдану;
3) тілдік және пәндік жаттығуларды қолдану негіздемесі;
4) сабаққа 4Сs енген;
5) пәнді және тілді білуі;
6) педагогикалық құзырлылық;
7) педагогикалық жүріс-тұрыс;
8) талдау.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 20-24 балл (85%-100%)
2) «Жақсы»: 18-19 балл (75%-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 12-17 балл (50%-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. (http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
2) Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет
3) Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамызда 1995 жыл (02.02. 2011 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010 (http://nkaoko.kz/documents/law_of_education/).
6) Қазақстандағы үштілділік бағдарламасы, ҚР Президентінің 2007 жылғы 20 қарашадағы № 444 жарлығы.
31. Негізгі әдебиеттер:
7) D. Coyle, P. Hood, D. Marsh. CLIL content and language integrated learning. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. – 173р.
8) Peeter Mehisto, Maria-Jesus Frigols. Uncovering CLIL. Macmillan, 2008. – 240р.
9) Аливе Р, Каже Н. Билингвальное образование. - Рига.: Retorika A, 2005. - 384с.
10) Тухватуллина Д. Европейские документы в защиту и поддержку языкового многообразия // Языки народов России: перспективы развития. Материалы международного семинара. Русское и английское издание. – Элиста: АПП «Джангар», 2000. – 544 с.
11) Мехисто П, Мироненко Т. Настольная книга о языковом погружении. – Эстония, Haridus, 2009. – 240с.
12) “Content and Language Integrated Learning”, Do Coyle, Philip Hood, Cambridge UP, 2009. -173р.
13) «CLIL Content and Language Integrated Learning in Bilingual and Multilingual Education». P. Mehisto, M. Frigols, D. Marsh Uncovering Oxford. 2010. – 240р.
«Content and Language Integrated Learning»
пәнін және тілдерді кіріктіру әдістемесін
меңгеру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің
кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында
дайындалған білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті артыру курсының оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптары |
Сағат саны |
||||||||||||
Дәріс |
Дәріс-диалог |
дәріс-тандау |
Пікірталас |
Семинар |
Практикалық сабақ |
Тренинг,оқытудың белсенді стратегиялары |
КТС |
Конференци |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтардың тұсаукесері |
Кіру және қорытынды тест |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1 |
ҚР көптілді білім берудің нормативті-құқықтық негіздері: |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Оқу топтарының жас ерекшеліктерін қарай психологиялық-лингвистикалық сипаттамасы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Екінші тілде пәнді оқытудың және тілдерді кезең-кезеңмен кіріктірудің психологиялық негіздемелері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Көпмәдениетті тұлғаны тәрбиелеу. Толеранттылықты дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
6 |
10 |
14 |
2 |
6 |
8 |
2 |
48 |
|||||
3.1 |
Тілді және пәнді кіріктіре оқытудың әдістемесі негізінде оқыту үдерісінің ерекшеліктері мен критерийлері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Кіріктірілген сабақтың мақсаттық тұжырымдамасы: тіл мен пән арасындағы үйлесімділік |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Кіріктіре оқыту принциптері мен оны бағалау ерекшеліктеріне сәйкес сабақтарды жоспарлау. 4Сs (content, cognition, communication, culture) моделі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Пәннің мазмұнына қойылатын тілдік талаптар және соған байланысты тапсырмалар |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Топтың тілі немесе нұсқаулық тіл. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Академиялық (CALP - Cognitive Academic Language Proficiency) тіл. Академиялық тілді дамытуға арналған лексикалық жаттығулардың түрлері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Коммуникативтітіл (BICS- Basic Interpersonal Communication Skills) |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.8 |
Жалпы еуропалық стандартқа сәйкес CLIL сабақтарында сөйлеу дағдыларын дамыту (CLIL -CEFR). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Кіріктірілген сабақтарда сын тұрғысынан ойлауды дамытудың ерекшеліктері «Жұқа» және «қалың» сұрақтарды құрастыру ерекшеліктері |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.9 |
Тіл және пән кіріктірілген (CLIL) сабақтарда оқытудың әдістемесі Интеллект-карт және графикалық біріктірушілерді құрастыру және қолдану ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Көптілді ортада жобалық қызметтегі зерттеушілік біліктерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мұғалімнің кәсіптік құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (шығу тесті) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Курс тыңдаушыларының шағын сабақтарының тұсаукесері. Қорытындылау, рефлексия |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
4 |
2 |
10 |
||||||||
4.1 |
Б. Блум таксономиясының оқу мақсаттары аясында оқушыларды белсенді оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Көптілді білім беруді дамыту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Қашықтықтан оқыту технологиясы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.4 |
Көптілді білім беру жағдайында мобильді және смарт оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
5.1 |
Вариативті бөлім |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
Көптілді білім берудің модельдері |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы: |
14 |
6 |
16 |
16 |
8 |
6 |
10 |
2 |
80 |
«Content and Language Integrated Learning»
пәнін және тілдерді кіріктіру әдістемесін
меңгеру бойынша қазақ тілі пәні мұғалімінің
кәсіби құзыреттілігін дамыту» тақырыбында
дайындалған білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
I. Дұрыс жауапты таңдаңыз:
1. CLIL әдістемесі... білдіреді
а. шет тілді оқыту әдістемесін
b. тілді және пәнді кіріктіре оқыту әдістемесін
с. Жаратылыстану-математикалық бағыттағы пәндерді оқыту әдістемесін
2. Тілдік меңгерудің үш моделі болып табылады
а. ерте тілдік, орта тілдік, кеш тілдік меңгеру
b. балабақшалық, мектептік, ЖОО тілдік меңгеру
с. Тілдік меңгеру, орта тілдік меңгеру, өмір бойғы тілдік меңгеру
3. Академиялық тіл (CALP) -
а. білімнің нақты бір саласында қабылданған функционалдық айтылымдарға сәйкес келеді.
b. терминологияны білудің нақты саласында қабылданған, сонымен қатар, комуникацияны тұжырымдауға қолданылады.
с. Пәндік терминологияны білудің нақты саласында қабылданған, сонымен қатар, сәйкес ұғымдар мен анықтамаларды тұжырымдауға қолданылады.
4. Оқу үдерісіндегі тіл мен тақырыптық материал арасындағы үйлесімділік – бұл
а. екінші тілдің лексикасын оқу пәнінің қажеттіліктеріне және нақты аудиториядағы тілдік құзыреттілікті өлшеуге бағындыра алу
b. оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту сабақ тақырыбын білуді дамытудан басымырақ.
с. сабақ тақырыбын білуді дамыту оқушылардың тілдік дағдыларын дамытудан басымырақ
5. Ана (бірінші) тіл – бұл
а. ұлтқа тән тіл
b. бала алғаш сөйлесе бастаған тіл
II. Сұрақтарға жауап бер:
1) Екінші тілде оқытылатын материал мазмұнын түсінуге көмектесетін тәсілдер қайсысы?
2) Тілдік меңгеру бағдарламасының жетістік көрсеткіштері қандай?
3) CLIL сынаптарында оқытуды жақсартуға ықпал ететін факторларды атаңыз
4) CLIL сабақтарында білімді адекватты бағалау деген не?
5) Көпмәдениетті білім беру деген не?
III. Бағалау бағытын: тіл немесе мазмұн анықтаңыз.
Бағалау түрін анықтаңыз:
№ | Әрекет түрі | Тақырыптық бағалау | Тілдік бағалау |
---|---|---|---|
1 |
Оқушылар су айналымындағы әрекеттердің реттілігін көрсететін диаграмманы аяқтайды. Мұғалім оның әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
||
2 |
Оқушылар ұғымдар мен анықтамалардың сәйкестігіне топта жаттығулар орындайды. Нәтижесі сыныпта талданады. |
||
3 |
Оқушылар тоқсан соңында металдар туралы тест жазады. Мұғалім баға қояды. |
||
4 |
Оқушылар топта жануарлардың тіршілік ету ортасын талқылайды. Мұғалім олардың әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
||
5 |
Оқушылар жыл соңында химиялық элементтердің аттарын – ұғымдарды білуге арналған тест орындайды. |
IV.Ұғым мен анықтаманы сәйкестендіріңіз:
Себеп-салдарлы диаграмма |
a. уақыт шкаласының нұсқасы болып табылады, дегенмен үздіксіз үдерісті көрсетеді. Визуалды, негізінен, бағытты көрсететін дөңгелек нұсқарлар қолданылады. |
Venn диаграммасы |
b. себебін анықтауға және қандайда бір тұжырымдамалардың, көріністердің және т.б. нәтижесін айқындау үшін қолданылады. |
Уақыт шкаласы |
c. Екі ұғымды, мысалы, артықшылықтар мен жетістіктерді анықтауда қолданылады. |
цикл диаграммасы |
d. оқиға хронологиясы бар болғанда, датаның белгіленгені немесе белгіленбегеніне қарамастан, қолданылады |
«Т»графигі |
e. Объект және құбылыстардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсетеді. |
I. Сұрақтардың кілті:
Сұрақ № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Жауап № |
b |
а |
с |
а |
b |
II. Жауаптары:
1. Оқытудың бастапқы кезеңінде оқушылар мұғалімге бірінші тілде (Т1) жауап береді.
a) Мұғалімдер интербелсенді әдістерді, көрнекі-құралдарды қолданады, ишара арқылы сөйлейді.
b) Мұғалімдер жиі кездесетін сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, қарапайым сөйлейді.
c) Мұғалімдер айтылғанның маңызын пысықтау үшін жаймен айтады.
d) Мұғалімдер айтылғанның маңызын пысықтау үшін мысалдармен көрсетеді.
e) Мұғалімдер жиі қолданылатын күнделікті сөздер мен сөз тіркестерін нақты өмірде қайталайды.
f) Оқыту кезінде мұғалімдер физикалық қызметке жағдай жасайды, себебі тәжірибелік іс-әрекет көмегімен балалар тілді жақсырақ меңгереді.
2. Тілдік ену бағдарламасының жетістік көрсеткіші ретінде - жоспарлаған білім деңгейін тілдік, коммуникативтік құзыреттілікте меңгеру және тиісті талаптар деңгейінде үйренетін пәннің тақырыптарын білу болып саналады.
3. CLIL сыныптарында оқытуды жақсартуға ықпал ететін факторлар болып табылады:
a) Қауіпсіз ортамен қамтамасыз ету.
b) Балаларға ұсынылған оқу материалдары сабақтың мақсаты мен міндеттеріне, жас ерекшеліктеріне және оқушылардың тілдік дәрежесіне, олардың қызығушылықтарына сәйкес келуі керек.
c) Мәселелерді шешуге ықпал ететін жағдай жасау.
d) Оқушыларға тәжірибе жасауға және оқытылғанды меңгеруге уақыт берілуі.
4. CLIL сабақтарында білімді адекватты бағалау – бұл оқушылардың тілдік құзыреттілік дәрежесінің «тарату» ұғымынан пайда болған және пәнді шынайы меңгеру дәрежесін түсіндіру жолымен оқушылардың сұрақтардың мәнін түсінуін жеңілдетуге талпынатын икемді бағалау критерийлерінің күрделі жүйесі. Ана тілді «тіректік» ретінде қолдану жоққа шығарылмайды.
5. Келешек ұрпаққа рухани құндылық формасында берілетін белгілі бір қоғамдық ортадағы мәдени құндылық және жүріс-тұрыс нормаларының үлгілерін сақтау және дамыту көпмәдениетті білім беру болып табылады. Көпмәдениетті білім беру барлық мәдениеттің тең құқықтылығы және оның ықпалын барлық оқу үдерісі бойында сақтау қажеттігі постулаты негізінде құрылған.
III. Жауаптары:
№ | Әрекет түрі | Тақырыптық бағалау | Тілдік бағалау |
---|---|---|---|
1 |
Оқушылар су айналымындағы әрекеттердің реттілігін көрсететін диаграмманы аяқтайды. Мұғалім оның әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
Қалыптастырушы бағалау |
|
2 |
Оқушылар ұғымдар мен анықтамалардың сәйкестігіне топта жаттығулар орындайды. Нәтижесі сыныпта талданады. |
Қалыптастырушы бағалау |
|
3 |
Оқушылар тоқсан соңында металдар туралы тест жазады. Мұғалім баға қояды. |
Жиынтық бағалау |
|
4 |
Оқушылар топта жануарлардың тіршілік ету ортасын талқылайды. Мұғалім олардың әрекетінің мониторингін жүргізеді. |
Қалыптастырушы бағалау |
|
5 |
Оқушылар жыл соңында химиялық элементтердің аттарын – ұғымдарды білуге арналған тест орындайды. |
Жиынтық бағалау |
IV Тест кілті:
Графикалық әкімшісі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
сипаттамасы |
b |
e |
d |
a |
c |
12. Сұрақтарды басшылыққа ала отырып, эссе жазыңыз (45 – 50 сөз):
1) Курс аяқталғаннан кейін тілді және пәнді оқытуды кіріктіру (CLIL) аясында Сіздің педагогикалық қызметіңіз қалай өзгереді?
2) Сіз көптілді білім берудің қандай моделін қолданасыз? Неге?
3) Сіз көптілді білім берудің қандай бағдарламасын қолданасыз? Неге?
4) Тілді және пәнді оқытуды кіріктіру әдістемесінде (CLIL) Сіз қандай белсенді әдістерді ең тиімді деп ойлайсыз? Неге?
5) Сіздің педагогикалық қызметіңізді өзгерту нәтижесінде күтілетін нәтижені анықтаңыз.
6) Тест тапсырмаларын орындау бағалары
7) Тестілеу меңгерген білім, білік және дағдылардың сапасының өлшемі болуы қажет.
8) Атаулы шәкіл әрбір тапсырманың дұрыс жауабына бір ұпай, дұрыс емесіне – нөл қоюды білдіреді. Атаулы шәкілге сәйкес барлық тапсырма, оның жекелеген бөлігі ғана емес, толығымен бағаланады.
Орындалған тапсырманың пайызы |
Баға |
Дұрыс жауаптар саны |
85%-100% |
«өте жақсы» |
21 - 25 сұрақ |
75%-84% |
«жақсы» |
17 - 20 сұрақ |
50%-74% |
«қанағаттанарлық» |
16 - 10 сұрақ |
0%-49% |
«қанағаттанарлықсыз» |
- 9 сұрақ |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 32-қосымша
«Көпмәдени және көптілді білім беру жағдайындағы орыс тілі мен
әдебиетінің заманауи сабағын жобалаудың әдістемесі»
тақырыбындағы педагогика кадрларының біліктілігін арттыру
курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Көпмәдени және көптілді білім беру жағдайындағы орыс тілі мен әдебиетінің заманауи сабағын жобалаудың әдістемесі» орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы.
2. Курс тақырыбының өзектілігі қоғамның көптілді тұлағаның әрі орта білім беру мектептерінде көп тілді білім беру жүйесі қалыптаспағандығынан көптілді білім беру жүйесін әзірлеу қажеттілігімен және оның мектепте білім беру процесінің толымсыз, эпизодтық оның ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етілуімен туындайды;
3. Білім беру бағдарламасы орыс тілі және әдебиеті мұғалімдерін оқытуға бағытталған және көп мәдени мен көптілді оқыту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарын жоспарлауға арналған толық әдістемелік жүйе. Бағдарламалар орыс тілі мен әдебиетінің заманауи сабағын жобалау әдістемесі бойынша негізгі тақырыптарды қамтиды, оларды ғылыми-әдістемелік және тәжирибелік ракурстарда қарастырады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында заманауи сабақты жобалау әдістемесі бойынша орыс тілі мен әдебиеті мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) көптілді және көпмәдени білім берудің мақсаты мен міндеттерін айқындау;
2) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабағын тұтас жүйе ретінде жобалауда жаңашыл тәсілдерді талдау;
3) сабақтың мақсатты тұжырымдалған негізі мен мазмұнын зерттеу: көптілді және көпмәдени білім беру жағдайындағы оқушының мақсаты және мұғалімнің мақсаты;
4) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабағында оқушылардың әрекетін ұйымдастырудың инновациялық түрлері мен әдістерін қолданудың артықшылықтарын анықтау;
5) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың кері байланыс дағдысын қалыптастыру тәсілдері мен дамуын меңгеру;
6) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында мәтіннің бірыңғай түрі мен мазмұнын талдау дағдысын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабағының негізгі құрылымдық компоненттерін, тәсілдер мен кері байланыс, оқытудың негізгі тәсілдерін біледі; көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарынла оқушылар әрекетін ұйымдастырудың инновациялық түрлері мен әдістерін қолданады;
2) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында филологияның теориялық талдауы аясында мен мәтін талдауының жаңашыл тұжырымдамасы; көптілді және көпмәдени білім берудің негізін түсінеді; көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабағын оқытудағы негізгі тәсілдердің құрылымдық идеясын қолданады;
3) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабағының мақсатты тұжырымдалуы мен нәтижелілігінің өзара әрекеттестігі; көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабағында оқушылар әрекетін ұйымдастырудың инновациялық түрлері мен әдістерін қолдану мақсаты; көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі мен әдебиетін оқытуда негізгі тәсілдерді меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модулде Н.Ә. Назарбаевтың «Тілдердің үштұғырлығы» идеясынан Қазақстанда көптілді білім беруге дейін, көптілді және көпмәдени білім берудің ғылыми-теориялық негіздері, 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында заманауи мұғалімнің психологиялық портреті;
2) көптілді және көпмәдени білім берудің психологиялық аспектілері;
3) көптілді және көпмәдени тұлғаның дамуын психологиялық-педагогикалық қолдау зерделенеді.
10. Мазмұндық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) заманауи сабақтың ерекшелігі оқу үдерісін ұйымдастырудың негізгі түрі;
2) орыс тілі сабағының негізгі құрылымдық элементтері;
3) дидактикалық жүйедегі орыс тілі сабағының заманауи тұрпаты;
4) көптілді білім беру жағдайында заманауи орыс тілі сабағын жобалаудың тұжырымдамалық негіздері («Кіріккен сөздер» тақырыбын оқыту мысалында);
5) көптілді білім беру жағдайында орыс тілін оқытудың заманауи тәсілдері (командалық оқытудың біріктірілген тәсілі);
6) сабақта оқушылардың мақсатты тұжырымдауын ұйымдастыру әдістемесі;
7) көптілді білім беру жағдайында сабақттың мақсатты тұжырымдалуы мен нәтижелілігінің өзара байланысы («Сын есім» тақырыбын оқыту мысалында);
8) көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын белсенді оқыту стратегиялары;
9) педагогтің кәсіби құзыреттілігінің диагностикасы;
10) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында шағын сабақтың таныстырылымы.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) орыс тілі мен әдебиетін оқыту үдерісінде SMART-learning элементін қолдану – көптілді және көпмәдени білім беру жағайында пәнді оқытудың уәждемесін арттыру әдісі;
2) көптілді және көпмәдени білім беру жағайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында SMART learning элементтерін қолдану кезеңдерін үлгілеу;
3) қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар).
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Блум таксономиясы көптілді және көпмәдени білім беру жағайында жетістікті оқытуды бағалау әдістемесі.
2) орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында мәселелік-диалогтік оқыту – көптілді және көпмәдени білім беру жағайында пәнді оқытуға уәждемені арттыру әдісі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкесвариативті модулькөлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) заманауи орыс тілі сабағын әзірлеу (сынып, тақырып, типі, мақсаты, көптілді білім беру жағдайында сабақ кезеңдерін белсенді оқыту стратегияларын қолдану арқылы жазу).
2) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында ТРКМ бойынша сабақ әзірлеу (сабақ тақырыбы, сынып таңдау бойынша).
3) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында (сабақ тақырыбы, сынып таңдау бойынша) Б.Блум таксономиясы бойынша әртүрлі деңгейлі тапсырмаларды қолдану арқылы сабақ әзірлеу.
16. Жоба жұмыстарының тақырыптары
1) көптілді білім беру жағдайындағы замануаи орыс тілі сабағы;
2) көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын оқытудың біріктірілген тәсілі;
3) көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын командалық оқыту;
4) көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын оқытудың тұлғалық-бағдарлық тәсілі;
5) көптілді білім беру жағдайында біріккен әрекетте сабақ-диалогті ұйымдастырудың әдістемелік жобасы;
6) көптілді білім беру жағдайындағы замануаи орыс әдебиеті сабағы;
7) көптілді білім беру жағдайында орыс әдебиетін оқытудың мәдениеттанымдық тәсілі;
8) көптілді білім беру жағдайында орыс әдебиеті сабағын оқытудың аксиологиялық тәсілі;
9) көптілді білім беру жағдайындағы орыс әдебиеті сабағын оқытудың тұлғалық-бағдарлық тәсілі;
10) көптілді білім беру жағдайында мәселелік-диалогтік технология аясында шығармамен жұмыс істеу ерекшеліктері;
11) көптілді білім беру жағдайында орыс әдебиеті сабағында біріккен әрекетті ұйымдастырудың түрлері, тәсілдері;
12) көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын оқытудың функционалдық тәсілі;
13) көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын оқытудың мәтіндік бағдарлық тәсілі;
14) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында уәждемені арттыруда белсенді оқыту стратегиясын қолдану;
15) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында түсініп оқу стратегиясы;
16) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында оқушылардың өзіндік танымдық әрекетін белсендіру орыс тілі/әдебиеті сабағында оқытудың белсенді стратегиясын қолдану;
17) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайындағы орыс тілі/әдебиеті сабағында «Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту» технологиясы;
18) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағындағы мұғалім- фасилитатор және мұғалім- челленджер әрекеті;
19) жоба әдісі – көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағын оқытуда тұлғалық-бағдарлық жүзеге асыру құралы;
20) пікіралмасу әдісі – көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында коммуникативтік құзыреттілікті дамыту әдісі;
21) кейс-әдісі – көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында оқушылардың креативті мүмкіндіктерін дамыту құралы;
22) Б.Блум таксономиясы бойынша әртүрлі деңгейлі тапсырмаларды қолдану – көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағын оқытудың жетістікті бағасы;
23) орыс тілі мен әдебиеті сабақтарындағы мақсатты тұжырымдалған тәсілдер көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында оқушылардың ойлау әрекетін белсендіреді;
24) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында рефлексивтік дағдыны (өзіндік талдау, өзіндік бағалау) қалыптастыру;
25) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында жұмыс істеу кезінде интернет-ресурстарды қолданудың әдістемелік мүмкіндіктері;
26) көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында орыс тілі/әдебиеті сабағында SMART learning элементтерін қолдану арқылы сабақ кезеңдерін үлгілеу.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл-дағдыланған;
3) 2 балл-дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Назарбаев Н.А. Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан // Казақстанская правда. 2007.— № 33 (25278) (1 наурыз);
2) Қазақстан Республикасының 2011-2020 жж. арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы. Астана: Атамұра, 2010.- 200 б.;
3) Қазақстан Республикасының «Тілдер туралы» заңы. 11 шілде 1997 ж.;
4) Қазақстан Республикасында тілдерді қолдану мен дамытудың 2011-2020 жж. арналған мемлекеттік бағдарламасы;
5) Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен бекітілген оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша 2012-2016 жж. арналған Ұлттық жоспары, № 832, 2012 ж.;
6) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы 27 шілде 2007 жыл № 319 –III (2015ж. 24.11. енгізілген өзгертулермен және толықтырулармен);
7) Жетпісбаева Б.А. Теоретико-методологические основы полиязычного образования: пед. ғыл. доктор. дис.,.-Қарағанды: Е.А. Бөкетов ат. Қарағанды мемлекеттік университеті, 2009;
8) Таубаева Г.З. Проблемы полиязычного образования в Казахстане: Баяндама / Г.З.Таубаева, А.А.Картабаева. –2011. – 6 б.;
9) К вопросу о формировании поликультурной личности посредством полиязычного образования/ «Scientific World». - 2011. – 24 б.;
10) Қараев Ж.А. Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе педагогического подхода / Ж. А. Караев, Ж. У. Кобдикова // Шығармашылық педагогика. - 2007.- №2. – Б. 37-46.;
11) Кусаинов А.К., Булатбаева А.А. Методология образовательной деятельности/А.К. Кусаинов, А.А.Булатбаева А.А.- Алматы, 2011. -180б.;
12) Мутанов Г.К., Абдибеков, У.С., Сыргакбаева, А.С. Внедрение культурного проекта «Триединство языков» в вузы РК: проблемы и решения. – Алматы: Қазақ университеті, 2012. – 178 б.
13) Сулейменова Э.Д., Смагулова Ж.С. Языковая ситуация и языковое планирование в Казахстане. – Алматы: Қазақ университеті», 2005.;
14) Сборник материалов заочной международной научно-практической конференции «Полиязычное образование: проблемы и перспективы». – Петропавл: «Өрлеу» БАҰО» АҚФ «СҚО ПҚ БАИ», 2014ж. – 489 б.;
15) Мурзалинова А.Ж. Актуальные вопросы практики обучения языкам в аспекте требований полилингвального образования в школе // Русский язык в школах и вузах Казахстана. – 2014. - № 4. – Б.2-6;
16) Жутова Е.М. Полиязычие как один из факторов полноценной социализации личности в современном обществе // Ғылым және білім. – 2013. – № 2(69). – Б. 30;
17) Байниева К.Т., Хайржанова А.Х., Умурзакова А.Ж. Системно-целостный подход к полиязычному образованию в Казахстане//Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2013. – №10. –Б. 198-201;
«Көпмәдени және көптілді білім беру
жағдайындағы орыс тілі мен әдебиетінің
заманауи сабағын жобалаудың әдістемесі»
орыс тілінде оқытатын мектептердің
орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу - тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақ тақырыптары |
Дәріс |
Дәріс -диалог |
Таңдау б/а дәріс |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
Семинар,тренинг |
Тәжірибелік сабақтар |
КТС, шеберлік сынып |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Тестілеу |
Шағын сабақтың таныстырылымы |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
1.1 |
Н.Ә. Назарбаевтың «Тілдердің үштұғырлығы» идеясынан Қазақстанда көптілді білім беруге дейін |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Көптілді және көпмәдени білім берудің ғылыми-теориялық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 2007 ж. 27 шілде № 319 –III (2015ж. 24.11. күніне толықтырулармен және өзгертулермен |
|||||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында заманауи мұғалімнің психологиялық портреті |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Көптілді және көпмәдени білім берудің психологиялық аспектілері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Көптілді және көпмәдени тұлғаның дамуын психологиялық-педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
12 |
8 |
20 |
6 |
2 |
2 |
2 |
4 |
56 |
||||
3.1 |
Заманауи сабақтың ерекшелігі оқу үдерісін ұйымдастырудың негізгі түрі. Орыс тілі сабағының негізгі құрылымдық элементтері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Дидактикалық жүйедегі орыс тілі сабағының заманауи тұрпаты |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Көптілді білім беру жағдайында заманауи орыс тілі сабағын жобалаудың тұжырымдамалық негіздері («Кіріккен сөздер» тақырыбын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Көптілді білім беру жағдайында орыс тілін оқытудың заманауи тәсілдері (командалық оқытудың біріктірілген тәсілі) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Сабақта оқушылардың мақсатты тұжырымдауын ұйымдастыру әдістемесі. Көптілді білім беру жағдайында сабақттың мақсатты тұжырымдалуы мен нәтижелілігінің өзара байланысы («Сын есім» тақырыбын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Көптілді білім беру жағдайында орыс тілі сабағын белсенді оқыту стратегиялары («Морфеманың қиын сұрақтары» тақырыбын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Мағыналы оқыту стратегиясы - орыс тілі сабағында көптілді тұлғаны қалыптастыру әдісі |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Көптілді білім беру жағдайында сабақта рефлексияны ұйымдастыру әдістемесі («Сөз тіркестерінің байланысу түрлері» тақырыбын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Көптілді білім беру мәнмәтінінде орыс тілі сабағын құрастыру («Сабақтас құрмалас сөйлем» тақырыбын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Көпмәдени білім беру жағдайында орыс әдебиетін оқытудың заманауи тәсілдері (мәдениеттанымдық және аксиологиялық тәсіл) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Шығарманы қабылдауа және оны қабылдаудың қыр-сырын анықтау бойынша сабақ кезеңдерін жобалау ерекшеліктері (Н.В. Гогольдің «Портрет» және Оскар Уайльдтің ««Портрет Дориана Грея» шығармасын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Көпмәдени білім беру жағдайында шығарманы оқытуда оқытудың белсенді стратегияларын қолдану бойынша сабақтың кезеңдерін жобалау ерекшеліктері (Ф.М. Достоевскийдің «Преступление и наказание» шығармасын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.15 |
Көпмәдени білім беру жағдайында әдебиет сабағында үй тапсырмасы мен жинақтау кезеңін жобалаудың ерекшеліктері (Н.Гумилевтің шығармасын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Көпмәдени білім беру мәнмәтінінде лирикалық шығармаларды оқыту бойынша сабақты жобалау (Хафиз Ширазидің «Диван», А.С. Пушкиннің «В прохладе сладостной фонтанов…», И.-В. Гетенің «Западно-восточный диван» шығармаларын оқыту мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Көпмәдени білім беру мәнмәтінінде драмалық шығармаларды оқыту бойынша сабақты жобалау (У. Шекспирдің шығармасын оқыту мысалында ) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Көпмәдени білім беру мәнмәтінінде эпикалық шғармаларды оқыту бойынша сабақты жобалау (И.А. Бунин мен Л.Н.Толстойдың «Восточные традиции в творческом восприятии» шығармасын оқыту мысалында ) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.19 |
Конференция «Көптілді және көпмәдени білім беру жағдайындағы заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабағы: мәселелері және шешу жолдары». |
2 |
2 |
|||||||||||
3.20 |
Дөңгелек үстел Көптілді және көпмәдени білім беру жағдайындағы заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабағын жобалау ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.21 |
Шеберлік сынып «Орыс тілі сабағында көптілді тұлғаны қалыптастыру стратегиясы» |
6 |
6 |
|||||||||||
3.22 |
Педагогтің кәсіби құзыреттілігінің диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.23 |
Көптілді және көпмәдени білім беру жағдайында шағын сабақтың таныстырылымы |
4 |
4 |
|||||||||||
V |
Технологиялық модуль |
2 |
8 |
10 |
||||||||||
4.1 |
Орыс тілі мен әдебиетін оқыту үдерісінде SMART-learning элементін қолдану – көптілді және көпмәдени білім беру жағайында пәнді оқытудың уәждемесін арттыру әдісі |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Көптілді және көпмәдени білім беру жағайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында SMART learning элементтерін қолдану кезеңдерін үлгілеу |
8 |
8 |
|||||||||||
VI |
Вариативті бөлім |
4 |
4 |
|||||||||||
5.1 |
Блум Таксономиясы көптілді және көпмәдени білім беру жағайында жетістікті оқытуды бағалау әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
Орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында мәселелік-диалогтік оқыту – көптілді және көпмәдени білім беру жағайында пәнді оқытуға уәждемені арттыру әдісі |
2 |
2 |
|||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
22 |
4 |
10 |
28 |
6 |
2 |
2 |
2 |
4 |
80 |
«Көпмәдени және көптілді білім беру
жағдайындағы орыс тілі мен әдебиетінің
заманауи сабағын жобалаудың әдістемесі»
орыс тілінде оқытатын мектептердің
орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
Кіріс тестінің тапсырмалары
1. Елбасы Н.Назарбаев «Тілдердің үш тұғырлығы» мәдени жобасын кезең-кезеңмен жүзеге асыруды қай жылы бастауды ұсынғанын көрсетіңіз:
А) 2004 ж.;
В) 2005 ж.;
С) 2006 ж.;
D) 2007 ж.;
2. «Көпмәдени білім беру» түсінігінің толық анықтамасын көрсетіңіз:
А) көпмәдени білім беру – басқа мәдениеттің, олардың қабылдау, тану, ойлау жүйесі мен құндылықтарын, олардың тәжірибесін өз мәдениетіне кіріктіре алатын және басқа мәдениетпен сәйкесінше өзгерте алатын адамдармен қарым-қатынас жасауға ұмтылған тұлғаға білім беру;
В) көпмәдени білім беру – замануаи білім берудің маңызды бір бөлігі, оқушыларға басқа мәдениет туралы білімді меңгеруге әрекет етеді;
С) көпмәдени білім беру – басқа мәдени жүйені құрметтей білетін оқушыларды рухани тәрбиелеуге бағытталған замануаи білім берудің маңызды бір бөлігі;
D) көпмәдени білім беру – өз мәдениетін әлеуметтік, рухани, логикалық, эмоционалдық, адамгершілік және эстетикалық маңызы жағынан терең зерттеуге бағытталған білім.
3. «Көптілділік білім беру» түсінігінің толық анықтамасын көрсетіңіз:
А) оқытудың мақсатты бағытталған, ұйымдастырылған үш тілдік оқыту үдерісі, тілдік тұлғаны бірнеше тілдерді меңгеруге тәрбиелеу мен дамытуда оның білімі мен дағыдысын, тілдік пен сөйлеу әрекетін, сонымен қатар тілі мен мәдениетіне эмоционалдық-құндылық қарым-қатынасын бірге меңгерту;
В) нақтылы коммуникативтік жағдайдың әсер етуімен белгілі бір әлеуметтік ортада, мемлекетте бірден үш, одан да көп тілде сөйлей білушілік. Мұның өзі жеке адамның (индивидуумның) Көптілділік ұлт пен көптілділігі болып бөлінеді;
С) Көптілділіктің үш тілді меңгеру дәрежесі сол адамның немесе бүтіндей халықтың өмір сүрген тілдік ортасы, әлеуметтік, экономикалық, мәдени өмір, тұрмыс-тіршілігі секілді көптеген факторларға байланысты;
D) оқушыларға мемлекеттік тілді ана тілі ретінде және шет тілдерді үйретуге әрекет ететін заманауи білім берудің маңызды бір бөлігі.
4. «Тілдердің үш тұғырлығы» жобасының негізін көрсетіңіз
А) қазақ тілін – мемлекеттік тіл, орыс тілін ұлтаралық қатынас тілі, ағылшын тілін – жаһандық экономикаға жетістікті кірігіу тілі ретінде үйрету;
В) үш тілді білу (қазақ, орыс және ағылшын) және тұрмыстық аяда оларды қолдану;
С) өзіндік білімді көтеру үшін қазақ, орыс және ағылшын тілін үйрену;
D) ана тіліңнен басқа екі шет тілді үйрену.
Психологиялық-педагогикалық модуль
5. Тілдік құралдармен (сөйлеу арқылы) ойды құру және қалыптастыру үдерісін, ал екінші жағынан — тілдік құрылымдарды қабылдауды және оларды түсінуді көрсетіңіз
А) елестету;
В) сөйлеу;
С) ойлау;
D) қабылдау.
6. Коммуникативтік дағдыларды көрсетіңіз
А) адамдардың коммуникативтік жағдайларының себеп-салдарлық байланыстарының көрінісіндегі адамзаттың жинақталған тәжірибесі;
В) коммуникативтік жағдайларға тез және нақты көрінуге әрекет ететін танымдық әрекеттердің автоматтандырылған компоненттері;
С) тұлғаның теориялық және тәжірибелік жоғары дайындығына негізделген әрекеттер кешені;
D) тұлғаның кәсіби қажеттіліктері.
7. Мектептегі негізгі, жетекші дидактикалық сипаттағы оқыту түрі.
А) оқу экскурсиясы;
В) үй жұмысы;
С) сабақ;
D) кеңес беру
8. «Сабақ құрылымы» түсінігінің толық анықтамасын көрсетіңіз.
А) сабақтың үш мақсатын шешуге бағынышты іштей байланысып, шарттасқан сабақтың құрылымдық бөліктерінің бірігуі;
В) қолданылатын оқыту әдістерінің бірігуі;
С) оқу міндеттерін орындауға әрекет ететін сабақтың кезеңдері, бөліктерінің бір-біріне қатынасы және бірізділігі;
D) сабақ кезеңдерінің қатынасы.
9. Сабақтың негізгі кезеңдерін көрсетіңіз
А) ұйымдастыру, үй тапсырмасын тексеу, сабақты қорытындылау;
В) ұйымдастыру, алдыңғы білімді белсендіру, рефлекстік-бағалау;
С) уәждемелік, ақпараттық-түсіндіру, үй тапсырмасы;
D) уәждемелік, ақпараттық-түсіндіру, рефлекстік-бағалау.
10. Заманауи мектепте орыс тілін оқытуда көптілділік оқыту деген нені білдіреді
А) орыс тілі сабағында оқушылардың сөздік қорын кеңейту мақсатында нақты тақырып бойынша шет тілдері лексикасын қолдану;
В) орыс тілі сабағында тіларалық кіріктіру, тілдік тұлғаның әлем картасындағы тілдер арқылы интеллектуалдық-сөйлеу дағдысын пәнаралық деңгейге көтеру, тұтас әлем суретін қалыптастыруға негіз жасау;
С) әр түрлі тілдер жүйесіне салыстырмалы талдау жүргізу мақсатында сабақта бірнеше тілдердің грамматикасын қатар үйрету;
D) орыс тілінің грамматикалық құрылымының арнайы өзгешеліктерін анықтау мақсатында шет тілдерімен салыстыра оқыту.
11. Заманауи мектепте орыс әдебиетін көпмәдени оқыту тәсілі нені білдіреді
А) өз мәдениетінің өзгешелігін тереңнен түсіну және оның бірегейлігі мен қайталанбауын тану;
В) заманауи жағдайда оқушыларды түрлі халықтардың мәдениетіне тарту, жаһандану үдерісін ашу, елдер мен халықтардың өзара тәуелділігін көрсету;
С) оқушылардың дүниетанымын кеңейту мақсатында басқа мәдениетке кірігу үдерісін зерттеу;
D) орыс әдебиеті сабағында мәдениаралық мәдениеттің кірігу мақсаты орыс және басқа да мәдениеттің арнайы ерекшеліктерін, жалпы және ортақ дәстүрлерін, өмір сүрудегі, мәдени құндылықтардағы орыс және басқа халықтардың тәрбиесі мен басқа да мәдени құрмет көрсетуге оқушыларды көпмәдени тұлға етіп тәрбиеледі.
12. Көпмәдени білім беруді енгізу үшін қандай оқыту тәсілдері енгізіледі
А) дәстүрлі және тұлғалық-бағдарлық;
В) адамгершілік және құзыреттілік;
С) дәстүрлі және аксиологиялық;
D) мәдениеттанымдық және аксиологиялық.
13. Көптілділік білім беруді енгізу үшін қандай оқыту тәсілдері енгізіледі
А) дәстүрлі және тұлғалық-бағдарлық;
В) адамгершілік және құзыреттілік;
С) дәстүрлі және командалық оқыту;
D) кіріктірілген және командалық оқыту.
14. Желілік қауымдастық бұл - ….
А) компьютерлік желілік құралдары арқылы қарым-қатынас жасайтын және бірлесіп әрекет ететін адамдар тобы;
В) компьютерлік желілік құралдары арқылы қарым-қатынас жасамайтын және бірлесіп әрекет етпейтін адамдар тобы;
С) компьютерлік желілік құралдары арқылы қарым-қатынас жасайтын адамдар тобы;
D) қарым-қатынас жасауға сілтеме.
15. Желілік қауымдастықта жұмыс істер алдында ең алдымен тіркеуден өту керек, ол үшін қай тетікті басасыз:
А) парольді ұмытып қалдыңыз ба?;
В) тіркеу;
С) логинді ұмытып қалдыңыз ба?;
D) желілік қауымдастық.
16. «Көпмәдени тұлға» түсінігінің анықтамасын көрсетіңіз
А) өз мәдениеті арқылы басқаларға бағдарланған тұлға;
В) білімді, білікті және дағдыны меңгерген тұлға;
С) оқытуда түсінікті және белсенділікті көрсететін тұлға;
D) рухани және жан-жақты дамыған тұлға.
17. «Үштілділік» түсінігінің анықтамасын көрсетіңіз
А) аумақтық көлемде қызмет ететін үш тіл: мемлекет, аймақ, қала, ауыл, тілдердің әрқайсысы қатырм-қатынас орнатқан;
В) үш тілдің грамматикасын білу;
С) өз ана тіліңді еркін меңгеру және 2 шет тілін сөздікпен меңгеру;
D) үш тілді тұрмыстық аяда қолдану.
18. «Тілдердің үштұғырлығы» жобасының идеясы
А) халықаралық кеңістікте тұлғаның әлеуметенуі мен жетістікті кірігуіне үш тілді үйрету (қазақ, орыс және ағылшын);
В) үш тілді білу (қазақ, орыс және ағылшын) және тұрмыстық аяда қолдану;
С) қазақ, орыс және ағылшын тілдерінің грамматикасын өзіндік білім көтеру үшін үйрену;
D) нақты тапсырмаларды орындау үшін тілдерді үйрену.
19. Үштілділік білім берудің тиімділігі
А) оқушылар бірнеше тілдің грамматикалық негізін меңгереді және сөздік арқылы шет тілінде түсінеді және сөйлейді;
В) оқушылар үш тілдің грамматикасын меңгереді, өз ана тілінде ғана емес шет тілдерде сөйлей алады;
С) оқушылар сөйлемді үш тілде құрай алады, қазақ, орыс және ағылшын тілінің лексикасын сөйлеу тілінде қолдана алады.;
D) оқушылардың тілдерді үйренуге уәждемесі жоғары және қазақ, орыс, ағылшын тілдерін үйренудің өзара байланысын, маңызы мен функционалдық қажеттілігін түсінеді.
Психологиялық модуль
Білу
20. Ғылыми түсініктерді меңгеруге икемді баланың орташа жасы
А) 11—12-ден 14—15 жас;
В) 10 – 12-ден 13 - 15 жас;
С) 11 – 13-тен 14 - 16 жас;
D) 10 – 11-ден 12 – 15 жас.
21. Тұлғаның адамдарға шыдамдылық немесе шыдамсыздық, оны ойынша, психикалық жағдайы, өзара әрекеттесу сапасы мен серіктесінің қылығына шыдау деңгейін көрсетіңіз.
А) қатынас;
В) коммуникация;
С) толеранттылық;
D) коммуникативтік толеранттылық.
Мазмұндық модуль
Білу
22. Сабақ құрылымы неге тәуелді
А) сабақ типіне;
В) оқыту әдісіне;
С) дидактикалық қағидасына;
D) оқу материалының мазмұнына.
23. Сабақтың типі мен құрылымы қандай белгі арқылы анықталады:
А) ана тілін оқытудың дидактикалық мақсатына;
В) сабақ элементтерінің орналасуына;
С) сабақтың құрылымдық элементтерінің санына, олардың компоненттерінің атауына;
D) мұғалім әрекеті бойынша.
24. «Оқыту стратегиясы» түсінігінің анықтамасын көрсетіңіз
А) жүйеленген жоспар, әрекет ету және түсіндіру бағдарламасы, қойылған мақсатқа жету үшін қолдану;
В) оқыту сапасые жақсартуға бағытталған үдеріс;
С) анықталған тапсырманы тез орындауға қолданылатын әрекет алгоритмі;
D) нақты міндеттерді шешуге арналған біріккен қадам.
25. Оқыту үдерісіндегі басты жүйелендіретін факторды көрсетіңіз:
А) оқыту әдісі;
В) білім мазмұны;
С) оқыту түрі;
D) оқыту мақсаты.
Түсіну
26. Тілді оқытудағы кіріктірілген тәсіл деген нені білдіреді
А) сөздік қорды молайту үшін бірнеше тілдерді білу;
В) бірнеше тілдердің грамматикалық құрылымын салыстырмалы талдау құралы арқылы үйрету;
С) әлемдегі планетарлық көріністі дамыту мақсатында тілдердің салыстырмалы және салғастырмалы құрылымын зерттеу және тілді терең үйренуге бағытталған өзара байлынысын оқыту;
D) бір тілдің құрылымдық және мазмұндық зертеуін екінші бір тілдің тілдік жүйесі арқылы салыстыруын зерттеу.
27. Оқыту қай жағдайда көпмәдени біліктілігі деп аталады?
А) тіл үйренуші әр халықтың мәдениетіндегі бірегейлікті қабылдап, әдеби шығармаларда көрсетілген ұқсастықтар мен айырмашылықтарды шынайы салыстыруға мүмкіндік алады;
В) егер тіл үйрену кезінде сол тілдің мәдениетіне, тұлғаның белсенді өмірлік ұстанымына, көптеген мәдениеттерді тануға кері емес қатынастың қалыптасуы;
С) егер орыс әдебиеті сабағында шетел мәдениеті ерекшеліктері орыс тілімен салыстырмалы түрле үйретілсе;
D) егер тұлғаның белсенді өмірлік ұстанымы қалыптасып, өз мәдениетінің қайталанбауы мен біргейлігі қалыптасса.
Қолдану
28. Алдыңғы білімді белсендіру үшін қолданылатын белсенді оқыту стратегиясын қолданыңыз.
А) «идеялар себеті»;
В) «аялдау арқылы оқу»;
С) «әр түрлі ара»;
D) «ойлаудың алты қалпағы».
Технологиялық модуль
Қолдану
29. Желілік қауымдастықтың хабарламасына жауап беру үшін пайдаланушы келесі нүктені басуы керек:
А) авторды оқшауландыру;
В) авторға жазу;
С) тақырыпқа жауап беру;
D) қою.
30. Қауымдастыққа қатысушылардың мәліметтерін толтыру үшін келесі нүктені басыңыз:
А) профиль;
В) жаңа тақырып;
С) менің тақырыптарым;
D) соңғысы.
Ескертпе:
Жауап кілттері.
№ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
D |
A |
A |
A |
B |
B |
C |
A |
D |
B |
D |
D |
D |
A |
B |
|
№ |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
A |
A |
A |
D |
A |
А |
A |
A |
A |
D |
C |
A |
A |
C |
A |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 33-қосымша
«Programme for International Student Assessment» халықаралық
зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық оқу
сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Programme for International Student Assessment» халық аралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған.
2. «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асырудың басты бағыттарына, мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарына, Педагог кадрлардың біліктілігін арттыру бағдарламасына сәйкес PISA халықаралық зерттеуі (Pearson.Inc.-2013 ж.) аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістеріне сәйкес мақсаты мен міндеттерін орындауға бағытталған.
3. Білім беру ба ғ дарламасы оқушыларға қоғам өміріне белсенді қатысуға мүмкіндік беретін оқу сауаттылығы сияқты әртүрлі форматтағы ақпаратмен жұмыс жасауға қажет шарт болып табылатын оқу сауаттылығы сияқты функционалды сауаттылық қалыптастыруға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты PISA халықаралық зерттеуі мәнмәтінінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру бойынша орыс тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) PISA бағдарламасы бойынша теориялық материалды игеру және сараптау;
2) оқу сауаттылығын дамыту үшін белсенді оқыту стратегиясын қолдану;
3) орыс тілі мен әдебиеті оқулықтарының мазмұнымен PISA-ға сәйкес жұмыс істеу;
4) тапсырмаларды PISA-ның критериалды бағалау шәкіліне сәйкес құрастыру және орындау.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) PISA бағдарламасының мақсатын, мазмұнын, құрылымын білу; оқу сауаттылығының компоненттерін (жағдаят, мәтін түрі, аспектілері) білу; функционалдық оқу дағдысын қалыптастыруға арналған тапсырмалар түрі (кілт сөздерді табу, өзгертіп айту) білу; PISA бағалауының критериалды шәкілін білу; белсенді оқыту стратегияларын біледі;
2) орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында функционалдық оқу сауаттылығын дамыту үшін белсенді оқыту стратегияларын қолдану; тапсырманы үш оқырмандық дағдыны енгізе отырып әзірлеу және олардың әрекетіне сәйкестендіру; оқулық мазмұнын функционалдық оқу сауаттылығына байланысты тапсырмалар құру кезінде қолданады;
3) оқушылардың жетістіктерін PISA критериалдық шәкіліне сәйкес бағалауды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті- құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модулде «Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық шаралар жоспарын» жүзеге асыру, «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асырудың басты бағыттары, Қазақстандағы орта білім беру мемлекеттік жалпыға білім беру стандарты, ҚР білім беру жүйесіне ОЭСР индикаторларын енгізу. ҚР «Білім туралы» заңы 27 шілде 2007 ж. мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) PISA халықаралық зерттеуіне дайындау үдерісінде оқушылардың эмоционалдық және физикалық күш түсірмеуге психологиялық-педагогикалық алдын алу қарастырылады.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) PISA бағдарламасының мақсаты, құрылымы мен мазмұнымен таныстыру. «ЗХУ» кестесін толтыру;
2) Оқу сауаттылығының жалпы ережелері: когнитивтік және метакогнитивтік дағдылар;
3) Жағдаят, мәтін мен аспект оқу сауаттылығының компоненттері ретінде. Белсенді стратегиялар: «Мозаика» (Jigsaw/ «Ажурная пила»), «Ойлан-жұбыңды ізде-бөліс»;
4) Оқу стратегиялары (қайта оқу, мәтіндік граффиттер, көңіл қойып оқу) мәтінді түсінудің дамыту әдістері. Оқу стратегияларын қолдану арқылы PISA сұрақтарын шешу.
5) «Аспект» түсінігі және мәтін бойынша жіктеу. PISA аспектілерін есепке алып мәтінді оқу.
6) Белсенді стратегиялар: «Миға шабуыл», «Мозаика», «Консул» «Ізденіс және үзінді» аспектілері бойынша тапсырма әзірлеу. «Түсіндіру және біріктіру» аспектілері бойынша тапсырмалар әзірлеу.
7) Белсенді стратегиялар «Сократ семинары», «Аквариум» «Мазмұн және түр рефлексиясы» аспектілері бойынша тапсырмалар әзірлеу.
8) PISA халық аралық зерттеуі мәнмәтінінде орыс тілі мен әдебиеті оқулығындағы мәтіндер мазмұнын талдау;
9) Пәннің оқу бағдарламасындағы PISA тапсырмаларын кіріктіру (орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында PISA тапсырмаларының тестерін шешу);
10) PISA бағдарламасы бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды шәкілі.
11) Оқушылардың оқу жетістігін бағалау стратегиялары мен құралдары. Эвалюацияны анықтау (evaluation — сыни баға) оқушылар жетістігі.
12) Коллаборативті орта құру. Оқытудың белсенді стратегиялары, белсенді тыңдау, тиімді кері байланыс. Коллаборативті мәселені шешу сабақ жоспарына енгізу.
13) Оқу сауаттылығының дағдыларын дамыту үдерісінде сыни ойлау технологиясы.
14) Оқыту және оқу стратегиялары: мұғалім-челленджер және мұғалім-фасилитатор. Белсенді оқыту стратегиясын қолдану арқылы тест тапсырмаларын шешу бойынша тыңдаушыларды шағын сабақ (шағын тренинг) таныстырылымына дайындау. Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру деңгейін анықтау (тестілеу);
15) Курстың даушыларымен шағын сабақтың (шағын тренингтің) таныстырылымы. Қорытынды жасау, рефлексия.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Интернет-ресурстармен жұмыс (чат, форумға қатысу және т.б.);
2) Желілік қауымдастық құру;
3) Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. (скринкаст, подкаст, вебинар).
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Блум Таксономиясы функционалдық сауаттылықты дамыту үшін оқытудың жетістікті бағалау әдістемесі.
2) Оқу сауаттылығының тапсырма түрлері (аналитикалық, ақпараттық, интерпретациялық, ұстанымдық) және оларды сабақта қолдану.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Үш оқу сауаттылығына және олардың әрекетінк сәйкес келетін сұрақтар мен тапсырмалар құрау.
2) Оқу сауаттылығын дамыту бойынша сабақты жоспарлау.
3) Оқу сауаттылығының компоненттеріне сәйкес оқулық мәтінен талдау жүргіз (жағдаят деңгейі, түрі мен мәтін типі).
16. Жоба жұмысы қарастырылмаған.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстары қарастырылмаған.
26. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
28. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы». - Астана, 2011
2) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012
3) Обучение тренеров в рамках Программы повышения квалификации педагогических кадров по методам развития функциональной грамотности учащихся в рамках проведения международного исследования PISA. Рабочая тетрадь участника // NIS- PEARSON
4) Программа повышения квалификации педагогических кадров по методам развития функциональной грамотности учащихся в рамках проведения международного исследования PISA.Грамотность чтения. Руководство для тренера // NIS- PEARSON.
5) Программа повышения квалификации педагогических кадров по методам развития функциональной грамотности учащихся в рамках проведения международного исследования PISA.Грамотность чтения. Рабочая тетрадь учителя // NIS- PEARSON.
6) Заир – Бек С.И. Развитие критического мышления на уроке: Пособие для учителя/ С.И.Заир – Бек, И.В.Муштавинская. – М.: Просвещение, 2004 – 175б.
7) Рамендик Д.М.Тренинг личностного роста. – М.: Форум, 2010.
8) Ричардсон Джон «Преврати свою группу в команду»/ ToolsforScools 9, №2 (ноябрь-декабрь) 2005 ж.
9) Интернет-ресурс: http://www.nsdc.org/members/tools 11-05.pdf.
10) Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования: Учебное пособие. – М. Академия, 2003 – 272б.
11) Сафир Дж. и Хейли М. Схемы суммирования: структуры заданий для обеспечения объединения и поддержания нового обучения /Дж.Сафир, М.Хейли.- М.: Эктон, 1993.
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеуін
жүргізу аясында оқушылардың
функционалдық оқу сауаттылығын дамыту»
орыс тілінде оқытатын мектептердің
орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған
білім беру бағдарламасы «PISA халықаралық
зерттеуі өткізу мәнмәтінінде оқушылардың
функционалдық сауаттылығын дамыту»
тақырыбындағы курс бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақ тақырыптары |
Дәріс |
Дәріс -сұхбат |
Таңдау б/а дәріс |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
Семинар,тренинг |
Тәжірибелік сабақтар |
КТС, шеберлік сынып |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Тестілеу |
Шағын сабақтың презентациясымы |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
I |
Нормативтік-құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.1. |
«Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық шаралар жоспарын» жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
«ҚазақстанРеспубликасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асырудың басты бағыттары. Қазақстандағы орта білім беру мемлекеттік жалпыға білім беру стандарты. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
2.1 |
PISA халықаралық зерттеуіне дайындау үдерісінде оқушылардың эмоционалдық және физикалық күш түсірмеуге психологиялық-педагогикалық алдын алу. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
2 |
16 |
24 |
4 |
6 |
54 |
|||||||
3.1 |
Кіріспе. PISA бағдарламасының мақсаты, құрылымы мен мазмұнымен таныстыру. (кіріс диагностика, тестілеу) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Оқу сауаттылығының жалпы ережелері: когнитивтік және метакогнитивтік дағдылар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Жағдаят, мәтін мен аспект оқу сауаттылығының компоненттері ретінде. Белсенді стратегиялар:«Мозаика» (Jigsaw/ «Ажурная пила»), «Ойлан-жұбыңды ізде-бөліс» |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Оқу стратегиялары (қайта оқу, мәтіндік граффиттер, көңіл қойып оқу) мәтінді түсінудің дамыту әдістері. Оқу стратегияларын қолдану арқылы PISA сұрақтарын шешу. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
«Аспект» түсінігі және мәтін бойынша жіктеу. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.6 |
«Ізденіс және үзінді» аспектілері бойынша тапсырма әзірлеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
«Түсіндіру және біріктіру» аспектілері бойынша тапсырмалар әзірлеу. Белсенді стратегиялар «Сократ семинары», « Аквариум» |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
«Мазмұн және түр рефлексиясы» аспектілері бойынша тапсырмалар әзірлеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
PISA халықаралық зерттеуі мәнмәтінінде орыс тілі мен әдебиеті оқулығындағы мәтіндер мазмұнын талдау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.10 |
Пәннің оқу бағдарламасындағы PISA тапсырмаларын кіріктіру (орыс тілі мен әдебиеті сабағында PISA тапсырмаларының тестерін шешу) |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.11 |
PISA бағдарламасы бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды шәкілі. Оқушылардың оқу жетістігін бағалау стратегиялары мен құралдары. Эвалюацияны анықтау (evaluation — сыни баға) оқушылар жетістігі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.12 |
Коллаборативті орта құру. Оқытудың белсенді стратегиялары, белсенді тыңдау, тиімді кері байланыс. Коллаборативті мәселені шешу сабақ жоспарына енгізу. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Оқу сауаттылығының дағдыларын дамыту үдерісінде сыни ойлау технологиясы. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.14 |
Оқыту және оқу стратегиялары: мұғалім-челленджер және мұғалім-фасилитатор. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.15 |
Белсенді оқыту стратегиясын қолдану арқылы тест тапсырмаларын шешу бойынша тыңдаушыларды шағын сабақ (шағын тренинг) таныстырылымына дайындау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру деңгейін анықтау (тестілеу) |
2 |
||||||||||||
3.17 |
Курс тыңдаушыларымен шағын сабақтың (шағын тренингтің) таныстырылымы. Қорытынды жасау, рефлексия |
4 |
4 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
4.1 |
Интернет-ресурстармен жұмыс (чат, форумға қатысу және т.б.) |
6 |
6 |
|||||||||||
4.2 |
Желілік қауымдастық құру |
4 |
4 |
|||||||||||
5. |
Вариативті бөлім |
6 |
6 |
|||||||||||
1.Блум Таксономиясы функционалдық сауаттылықты дамыту үшін оқытудың жетістікті бағалау әдістемесі. |
2 4 |
|
2 4 |
|||||||||||
Барлығы: |
6 |
6 |
32 |
24 |
4 |
6 |
80 |
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу
аясында оқушылардың функционалдық оқу
сауаттылығын дамыту» орыс тілінде оқытатын
мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне
арналған білім беру бағдарламасы «PISA
халықаралық зерттеуі өткізу мәнмәтінінде
оқушылардың функционалдық сауаттылығын
дамыту» тақырыбындағы курс бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша ұлттық жоспарды жүзеге асыру мерзімін көрсет:
А) 2011-2015 жж;
В) 2012-2020 жж;
С) 2012-2016 жж;
D) 2011-2016 жж.
2. Оқушыларды тестілеуге дайындау бойынша іс-шараларды ұйымдастырудың барлық негізінде қандай қағида жатыр:
А) барлық қатысушылардың білім беру үдерісіне өзара әрекеттесуі;
В) оқушыларды тестілеу үшін әртүрлі технологияларды енгізу;
С) мұғалім мен оқушының іскери пікіралмасуы;
D) барлық жауаптар дұрыс.
3. Оқушыларды тестілеуге даярлау кезінде күйзелістің күшею белгілерін атаңыз:
А) басталған сабақты аяқтауға мүмкіндігінің жоқтығы, жұмысқа қабілетінің төмендеуі, ұйымдаспауы;
В) әсершілдіктің артуы және ашуланғыштық;
С) өте жиі шаршау болады;
D) барлық жауаптар дұрыс.
4. Функционалдық сауаттылық – бұл...
А) адами әрекеттің әртүрлі аймағында өмірлік тапсырмалардың ауқымын кең түрде шешуге арналған білімді, білік пен дағдыны 15 жасар жасөспірімдердің қолдану мүмкіндігі;
В) бастамашылдығы, шығармашылық ойлау мүмкіндігі және стандарты емес шешімдері, кәсіби жолын таңдай білуі, өмір бойы оқуға дайындығы;
С) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсене араласуы, яғни бүгінгі жаһандану дәуіріндегі заман ағымына, жасына қарамай ілесіп отыруы, адамның маман-дығына, жасына қарамай үнемі білімін жетілдіріп отыруы;
D) оқушылардың кілттік құзыреттілік жүйесін меңгеруі, жастарға алынған білім мен дағдыны өмірлік жағдаяттарда қолдана білуі және әлеуметтік бейімделу үдерісінде жетістікті қолдана білуіне мүмкіндік береді.
5. Жалпы орта білім беру ұйымдарында 15 жасар оқушылардың математикалық, оқу және жаратылысғылыми сауаттылығын бағалайтын зерттеу мақсаты не:
А) PIRLS;
В) TIMSS;
С) PISA;
D) PIRLS және TIMSS.
6. PISA халықаралық зерттеуі – бұл...
А) адами әрекеттің әртүрлі аймағында өмірлік тапсырмалардың ауқымын кең түрде шешуге арналған білімді, білік пен дағдыны 15 жасар жасөспірімдердің қолдану мүмкіндігін бағалау;
В) адами әрекеттің әртүрлі аймағында, ұлтаралық және әлеуметтік қатынастарда өмірлік тапсырмалардың ауқымын кең түрде шешуге арналған білімді, білік пен дағдыны 15 жасар жасөспірімдердің қолдану мүмкіндігін бағалау;
С) оқу қызметінің барлық түрлерінің нәтижелілігін есепке алатын халықаралық баға, оқу материалының игерудің құқықтық жағын, жекелік және тұлғалық сапасын анықтайды;
D) 15 жасар оқушылардың математикадан, оқу мен жаратылыс-ғылыми сауаттылық дағдысын зерттейтін халықаралық емтихан, ынтымақтастық және қаржылық сауаттылық мәселелерін шешеді.
7. Функционалдық оқу сауаттылығы:
А) әр түрлі типті мәтіндерді (ақпаратты) түсіну және ойлау мүмкіндігі (информации), оқылғанды қорыта білу, өмірлік жағдаяттарды шешу кезінде мәтіннен алынған ақпаратты қолдануды;
В) орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, мәтінді сауатты оқу мүмкіндігін;
С) мәтін мазмұнын талдауды және оның идеясын анықтау мүмкіндігін;
D) оқылғанды дұрыс түсіну мүмкіндігін болжайды.
8. Мәтінді толық түсінуге арналған PISA тестінің құрылымына енеді:
А) бір оқу білігі;
В) үш оқу білігі;
С) екі оқу білігі;
D) төрт оқу білігі;
9. Оқушылардың білім жетістіктерін бағалайтын критериалды шәкілге енеді:
А) 15 жасар оқушылардың білім жетістіктерінің бес деңгейі;
В) 15 жасар оқушылардың білім жетістіктерінің алты деңгейі;
С) 15 жасар оқушылардың білім жетістіктерінің ұш деңгейі;
D) 15 жасар оқушылардың білім жетістіктерінің төрт деңгейі.
10. Оқу сауаттылығының компоненттерін анықтаңыз:
А) мәтін, жағдаят және аспект;
В) жағдаят, сұрақ, мәнмәтін;
С) мәтін, жағдаят, мәселе;
D) мәнмәтін, мәселе, жағдаят.
11. «Оқу сауаттылығын» құрайтын үш түсінік:
А) түсіну, ойлау және қолдану;
В) жүгіртіп оқу, талдау және ойлау;
С) түсіну, талдау және сынау;
D) оқу, сынау және бағалау.
12. Интерпретацияның (түсіндірудің) басқаша атауы...:
А) түсіну;
В) мәнезді сипаттау;
С) логикалық шешім;
D) нәтижелі бақылау.
13. PISA халықаралық зерттеуі аясындағы тапсырмаларды оқушылармен орындау кезіндегі мұғалімнің рөлі:
А) мұғалім-фасилитатор рөлінде;
В) мұғалім-челленжер рөлінде;
С) тапсырманы қоюшы мұғалім рөлінде;
D) мұғалім-фасилитатор және мұғалім-челленжер рөлінде.
14. PISA халықаралық зерттеуі ең алғаш рет өткізілген жыл
А)1998 ж.;
В)2000 ж.;
С) 2010 ж.;
D) 2013 ж.
15. PISA-2012 нәтижесі бойынша Қазақстан оқу сауаттылығы бойынша нешінші орында...
А) 49;
В) 56;
С) 52;
D) 63.
16. Дұрыс емес пайымдау
Белсенді оқыту -
А) педагогикалық (дидактикалық), ұйымдастыру-басқару құралдарын кешенді қолдану арқылы оқушылардың оқу-танымдық қызметін белсендіруге бағытталған оқу үдерісін ұйымдастыру және енгізу;
В) ойлауды еріксіз белсендіру, оқушы өзінің тілегінен тыс белсенді болуға міндетті;
С) оқушыларды оқу үдерісіне ұзақ бойы бойы тарту, өйткені олардың белсенділігі қысқаша емес эпизодтық, маңызды түрде тұрақты және ұзақ болуы шарт (яғни, барлық сабақ бойы);
D) өзіндік шығармашылық шешімдер, оқушылардың жоғары деңгейлі уәждемесін және көңіл-күйін арттырады.
17. Белсенді оқыту стратегиясына не жатпайды, көрсетіңіз:
А) мұзжарғыш;
В) миға шабуыл;
С) әңгіме;
D) ойлан, жұппен жұмыс істе, бөліс.
18. Критериалды бағалау - бұл:
А) оқушының тұлғалық жетістігі, оны оқу және оқудан тыс кезде белсенділігі мен дайындық деңгейі арқылы көрсетеді және жеке қалыптасады;
В) білім беру мазмұнымен және мақсатымен сәйкес келетін, барлық қатысушыларға алдын ала критерийімен белгілі, нақты оқушылардың оқу жетістігімен салыстырылған үдеріс;
С) оқушылардың пән бойынша білімі мен үлгерімін көп ұпайлы шәкіл бойынша сипаттайтын сандық мөлшерлеме.
19. «Білемін/білгім келеді/білдім» стратегиясы қандай технологияға жатады:
А) жобалау әдісі;
В) ақпараттық-коммуникациялық технология;
С) оқытудың ұжымдық әдісі;
D) «Сыни тұрғыдан ойлау».
20. «Сыни тұрғыдан ойлау» технологиясы арқылы сабақ кезеңдерін дұрыс бірізділікпен орналастыру:
A) ойлау кезеңі;
B) рефлексия кезеңі;
C) шақыру кезеңі.
21. Microsoft PowerPoint таныстырылымының барлық слайдының сызбасы келесі жинақта көрінеді …
А) құрылымы;
В) слайдтар;
С) слайдқа белгі;
D) анимация;
22. Microsoft PowerPoint таныстырылымы слайдтарының нысанына жатпайды (артығын алып тастаңыз)
А) кесте;
В) фильм;
С) анимация;
D) диаграмма.
23. Таныстырылымға жаңа слайд қосу үшін келесі әрекетті орындаңыз:
А) тетік «Office» ® құру;
В) қою ® слайд;
С) басты бет ® слайд құру;
D) түр ® қалыпты.
24. Таныстырылымға клип, фигура, диаграмма, жазу, Word Art нысанын қосу үшін келесі басқару элементтері қолданылады:
А) түр;
В) басты бет;
С) қою;
D) дизайн.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
C |
D |
D |
C |
С |
B,D |
A |
B |
B |
A |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
A |
A |
D |
C |
D |
B |
C |
A |
B |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
||||||
B |
D |
B |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 34-қосымша
Мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын
жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында
оқушылардың функционалдық сауаттылығын критериалды бағалау»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту факторы ретінде критериалды бағалау» орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдеріне арналған білім беру бағдарламасы (ары қарай Бағдарлама) орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту факторы ретінде критериалды бағалау» орыс тілінде оқытатын мектептердің орыс тілі пәні мұғалімдерінің білім беру ұйымдарында педагогтар ата-аналар мен балалардың, қоғамның әлеуметтік сұранысына жедел және қарапайым түрде назар аударып, білім беру жүйесінде болып жатқан жаңартуға байланысты қызметтерінің негізгі бағыттарын қайта ұғыну қажеттігінен тұрады.
3. Білім беру бағдарламасы Қазақстан Республикасының орта білім беру шеңберінде нормативті құжаттармен сәйкес оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөнінде, критериалды бағалау бойынша қажетті білім көлемімен орыс тілі пәні мұғалімдерін оқытуға бағытталған. Анығын айтқанда, Қазақстан Республикасында орта білім берудің оқу бағдарламасының талаптарына сәйкес.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту факторы ретінде критериалық бағалау дағдыларын қалыптастыру және орыс тілі мен әдебиеті бойынша заманауи сабақтарды жобалау әдістемесі бойынша кәсіби құзыреттіліктерін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту факторы ретінде критериалды бағалаудың мақсаттары мен міндеттерін анықтау;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында критериалды бағалау бойынша толық жүйе ретінде заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабақтарын жобалаудың заманауи әдіс-тәсілдерін талдау;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың қызметін ұйымдастырудың инновациялық формалары мен әдістерін қолдану артықшылықтарын анықтау;
4) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мәтінді филологиялық талдау және интерпретациялау теориясы саласында концепцияларды талдау;
5) оқушылардың оқу сауаттылығының қалыптасқандық деңгейін анықтауға арналған тапсырмаларды құрастыру дағдыларын қалыптастыру;
6) критериалды бағалау шкаласына сәйкес тапсырмаларды әзірлеу және шешу дағдыларын қалыптастыру;
7) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында өзінің әрі қарай кәсіби дамуын жоспарлау мен болжамдау бойынша біліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс аяқталған соң тыңдаушылар:
1) біледі:
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту факторы ретінде критериалды бағалаудың мақсаттары мен міндеттерін, білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабағының негізгі құрылымдық компоненттерін, оқушылардың функционалдық сауатылығын қалыптастыру тәсілдерін, білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиетін оқытуда критериалды бағалау бойынша негізгі әдіс-тәсілдерді, білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың қызметін ұйымдастырудың инновациялық формалары мен әдістерін, білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мәтінді филологиялық талдау және интерпретациялау теориясы саласында заманауи концепцияларды;
2) қолдана алады:
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиетін оқытудың негізгі амалдарын;
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың қызметін ұйымдастырудың инновациялық формалары мен әдістерін;
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мәтінді филологиялық талдау және интерпретациялаудың жаңа амалдарын;
3) игереді:
критериалды бағалау дағдыларын;
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиет сабағында оқушылардың әрекеттерін ұйымдастырудың инновациялық формалары мен әдістерін қолдану дағдыларын.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президентінің жолдаулары «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам, баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III (2015. 24.11. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар қамтылады:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында заманауи мұғалімнің психологиялық кескіні;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында критериалды бағалауды енгізу кезінде педагогтерді оқушылармен жұмыс жасауда психологиялық-педагогикалық қолдау;
3) мұғалімдердің бойындағы психикалық және физикалық шиеленісті шешу.
10. Мазмұндық модульде келесі сұрақтар қарастырылады:
1) оқу үрдісінің негізгі ұйымдастыру формасы ретінде заманауи сабақтың ерекшеліктері;
2) орыс тілі бойынша сабақтардың негізгі құрылымдық элементтері;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы критериалды бағытталған оқыту технологиясы;
4) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқушылардың әр түрлі қызмет түрлерін бағалаудың критерийлері;
5) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқушылардың жұмыстарын бағалаудың критериалды тәсілі;
6) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында критериалды бағалау бойынша заманауи орыс тілі сабағын жобалаудың концептуалды негіздері;
7) орыс тілі мен әдебиеті сабақтарындағы белсенді оқытудың стратегиялары, белсенді тыңдау, тиімді кері байланыс - «Зат есім» тақырыбын зерделеу мысалында, «Трудные вопросы морфемики», А.Куприннің «Гранатовый браслет» тақырыптарын зерделеу мысалында;
8) оқу стратегиялары - жаңадан айту, мәтіндік граффити, мұқият оқу- мәтінді түсінуді дамыту тәсілі ретінде - Ф.М.Достоевскийдің «Бедные люди» тақырыбын зерделеу мысалымен;
9) орыс тілі сабағын білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында бағалау критерийлерін енгізу мәнмәтінде құрастыру - «Жалғаусыз күрделі сөйлемдер» тақырыбын зерделеу мысалымен;
10) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында әдебиет сабағы: концепциялар, мазмұны және жүргізу әдістемесі. білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы орыс әдебиетін оқытудың заманауи тәсілдері - аксиологиялық тәсіл;
11) шығарманы түсінуге дайындау бойынша сабақтың кезеңіне бағалау критерийлерді құрастырудың ерекшеліктері - ағайынды Стругацкийлердің «Малыш» шығармасын оқу мысалымен;
12) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында белсенді оқыту стратегияларын пайдалану арқылы шығарманы зерттеу бойынша сабақ кезеңін жобалаудың және бағалау критерийлерін құрастырудың өзгешелігі- И.С.Тургеневтің «Бежин луг» шығармасын зерделеу мысалымен;
13) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы мағыналық оқу стратегияларын пайдалану арқылы шығарманы зерттеу бойынша сабақ кезеңін жобалаудың және бағалау критерийлерін құрастырудың ерекшелігі А.Н.Островскийдің «Гроза» шығармасын зерделеу мысалымен;
14) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы орыс әдебиеті сабағында қорытындылау және үй жұмысы кезеңін жобалаудың және бағалау критерийлерін құрастырудың өзгешелігі - Б.Пастернактың лирикасын зерделеу мысалымен;
15) білім беру мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде лирикалық шығармаларды зерттеу бойынша бағалау критерийлерін құрастыру арқылы сабақты жобалау- Н.Некрасовтың «Русские женщины» шығармасын зерделеу мысалымен;
16) білім беру мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде драмалық шығармаларды зерттеу бойынша бағалау критерийлерін құрастыру арқылы сабақты жобалау - А.С.Пушкиннің «Моцарт және Сальери» шығармасын зерделеу мысалымен;
17) білім беру мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде эпикалық шығармаларды зерттеу бойынша бағалау критерийлерін құрастыру арқылы сабақты жобалау -«Қобыланды батыр» шығармасын зерделеу мысалымен.
11. Технологиялық модульде келесі сұрақтар бойынша практикалық сабақтар орындалады:
1) мұғалімнің электрондық портфолиосын құрастыру;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті пәнін оқытуда критериалды бағалау бойынша апараттық-коммуникациялық технологияларын қолдану арқылы сабақ кезеңін модельдеу, қашықтықтан оқыту әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері - скринкаст, подкаст, вебинарлар.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың келесі қажеттіліктеріне сәйкес белгілі тақырыптарды таңдау мүмкіндіктері ұсынылады:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Блум таксономиясы оқыту табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жүйелі-әрекеттік тәсіл шеңберінде сабақ конструкторы.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне қарай вариативті модуль 2 сағаттан 6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі 80 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспарына сай Бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру кезінде тыңдаушылардың білімін бағалау мен бақылау мақсатында өздік жұмысы, жобалау жұмысы, шағын сабақ презентациясы, және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстары үшін тапсырмалар:
1) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында сабақтың әрбір кезеңі бойынша бағалау критерияларымен 6 сыныпқа арналған орыс тілінің қазіргі заманғы сабағын әзірлеу;
2) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында сабақтың әрбір кезеңі бойынша бағалау критерияларымен 9 сынып үшін орыс әдебиетінің қазіргі заманғы сабағын әзірлеу;
3) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Б. Блум таксономиясы бойынша әр түрлі деңгейлік тапсырмаларды пайдаланумен сабақты әзірлеу;
4) оқырмандық үш білікті қосумен және олардың әрекеттеріне сәйкес келетін тапсырмалар мен сұрақтарды, сонымен қатар осы тапсырмаларды орындағаннан кейінгі бағалау критерийлерін әзірлеу;
5) 10 сыныпта «Зат есім атауы» тақырыбы бойынша жалпылау сабағын бағалау критерийлерін әзірлеу;
6) Н. Гогольдің «Рождество алдындағы түн» шығармасы бойынша Блум таксономиясына сәйкес тапсырманы әзірлеу;
16. Тыңдаушылардың жобалау жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазіргі заманғы орыс тілі сабағы;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қазіргі заманғы орыс әдебиеті сабағы;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілінде білім беруде функционалды тәсіл;
4) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі сабақтарында оқушылардың уәжін арттыру тәсілі ретінде белсенді оқыту стратегияларын пайдалану;
5) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс әдебиеті сабақтарында оқушылардың уәжін арттыру тәсілі ретінде белсенді оқыту стратегияларын пайдалану;
6) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында әдебиет сабақтарында «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» технологиясы;
7) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі және әдебиет сабақтарында функционалды сауаттылықты дамыту факторы ретінде Б.Блум таксономиясы бойынша әр түрлі деңгейлі тапсырмаларды пайдалану;
8) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі және әдебиетті оқытуда критерийалды бағалау бойынша апараттық-коммуникациялық технологияларын пайдаланумен сабақтың кезеңін моделдеу.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы Бағдарламаның 2 қосымшасына сәйкес тыңдаушыларға тест тапсырмалары белгіленген.
6. Білім беру процесін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру процесі интерактивті оқыту әдістері кіргізеді: пікірталас, «миға шабуыл», рольдік ойындар, тренингтер, жобалау әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп шешу.
19. Тыңдаушылардың ересек аудиториясының ерекшеліктерін есепке алумен оқу барысында логикалық қорытындылар жасау, өз практикаларында мазмұнын бейімдеу және аудиториялық практикалық жағдайда және аудиториядан тыс өз бетінше жұмыстар жағдайында алынған біліктерді бейімдеу мүмкіндігі ұсынылады.
20. Білім беру үрдісі тыңдаушылардың өз бетінше жұмыстары мен күндізгі сабақты өткізудің үйлесімділігін ескереді. Бағдарламаның бағдары біліктілікті арттырудың құзыретті моделіне бағдарлы-әрекетті әдісті болжайды, бұл заманауи білім беру технологиялары және оқытудың интерактивті түрлері арқылы жетеді: кіші топтардағы жұмыс, үйретуші ойындар, кері байланыс, күрделі және даулы сұрақтар мен мәселелерді талқылау, шеберлік сыныбы, «дөңгелек үстел», конференция.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасқандық деңгейін анықтау үшін бағдарламаның мазмұнын меңгеру параметрлері мен бағалау өлшемдері әзірленеді.
22. Өз беттерінше жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер бөлінеді: іске асырылмаған – 0 балл; ішінара іске асырылған-1 балл, толық іске асырылған – 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтау үшін келесі өлшемдер пайдаланылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) берілетін материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені баяндауының нақтылығы, толықтығы, негізделуі;
5) талаптарға сәйкес ресімдеуі.
24. Өз бетінше жұмысты орындау бойынша тыңдаушылардың білімін бағалау бес баллдық жүйеге айналдырумен жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл (85-100 %);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттандырарлық»: 5-6 балл (50-74%).
25. Жобалық жұмысты жүргізу үшін критерийлер - 0; 0,5;1балл және келесі параметрлер бөлінеді:
1) жобалық жұмыс тақырыбының өзектілігін негіздеді;
2) жобалық жұмыс мәселесіне және тақырыпқа келу жаңашылдығын анықтады;
3) жоба тақырыбына сай жұмыстың мақсаты мен міндеттерін шығарды;
4) мәселенің бар себептерін атады;
5) мәселені қойып, оның себептерін талдады;
6) жобалау жұмысының теориялық-әдіснамалық базасының толықтығын негіздеді;
7) мақсатқа жетуде сену тәсілін ұсынды;
8) автордың зерттеу әдісі;
9) стратегияны ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы айтты;
11) әрекеттің бірізділігін анықтады;
12) қадамдар ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарын негіздеді;
14) ағымдағы бақылау жоспарлады;
15) күтілетінмен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағыдай өнімге сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлермен сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлердің жүйесін ұсынды;
20) жобалық жұмыстың практикалық маңыздылығы;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатынын айтты;
23) тұтынушыларды және өнімді пайдалану саласын негіздеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті;
26) жобалау жұмысын ресімдеу дұрыстығы;
27) жобалау жұмысының мазмұнының құрылымдылығы.
26. Жобалау жұмысын орындау бойынша тыңдаушылар білімін бағалау бес баллдық жүйеге айналдырумен жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 23-27 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 20-22 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттандырарлық»: 13-19 балл, (50-74%).
27. Шағын сабақ презентациясы кезінде курс тыңдаушылары білім мазмұнын жаңартуды есепке алумен оқыту және жоспарлау бойынша әрекет ретінде сабақтың түрлі кезеңдерінен сабақ фрагментін ұсынады:
бағалау бес баллдық жүйеге ауыстырумен жүзеге асырылады
28. Шағын сабақ презентациясы үшін келесі критерийлер бөлінеді:
1) дағдылардың қалыптасқандық деңгейі: 0 балл - дағдылардың болмауы;
2) 1 балл – нашар ме ңгеру;
3) 2 балл – жарамды ме ңгеру;
4) 3 балл – жа қсы меңгеру;
5) 4 балл – өте жақсы меңгеру.
29. Шағын сабақ презентациясы үрдісінде білімді меңгеру деңгейі келесі критерийлермен анықталады:
1) ақпаратты нақты және анық ұсынады;
2) нақты және толық нұсқаулық береді;
3) қатысушылардың түсінулерін тексереді;
4) белсенді ты ңдайды (қайта құрастырады, түйіндейді, нақтылайды);
5) сабақта уақытта тиімді басқарады;
6) рефлексия ж үргізеді, тиімді кері байланысты жүзеге асырады;
7) оқушылардың уәждемесін құру тәсілдерін біледі;
8) қатысушылардың өздері сабақтың тақырыбын, мақсаттары мен міндеттерін, оларды анықтау тәсілдерін пайдаланады, қатысушылардың әрекетіне орынды қосылады;
9) оқытудың белсенді әдістері стратегиясын орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, проблемаларды және түсінбеушілікті шешеді;
11) проблемалы қ жағдаят туғызады;
12) тал қылауды тиімді аяқтайды;
13) оқушылардың әрекетін бағалауды ұйымдастырудың тәсілдерін біледі;
14) пәндік білімдер мен дағдылар;
15) ашық сұрақтарды қолданады;
16) ойлану үшін және өзін-өзі бағалауға жеткілікті түрде уақыт береді.
30. Шағын сабақ презентациясы бойынша тыңдаушылардың білімдерін бағалау бес баллдық жүйеге ауыстырумен жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 56 - 64 балл (85-100%);
2) «Жа қсы»: 52 - 55 балл (75-84%);
3) «Қанағаттандырарлық»: 32-50 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиет
31. Аудиториялық және аудиториядан тыс сабақтарда өз бетінше жұмысты ұйымдастыру үшін келесі әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы 2014 жылғы 11 қараша.
2) «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған заманауи мемлекет» Астана 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-ІІІ «Білім туралы» Заңы (өзгертулер мен толықтырулармен 2015 ж. 24.11. жағдайы бойынша)
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
5) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012.
6) ҚР БҒМ БСПҰО «PISA-2012 халықаралық зерттеуінің нәтижелері» ұлттық есебі
7) Красноборова, А. А. Критериальное оценивание как технология формирования учебно-познавательной компетентности учащихся // Автореф. … канд. дисс. Нижний Новгород – 2010. – 140 б.
8) PISA халы қаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы. Оқу сауаттылығы. Тренерге арналған нұсқаулық // NIS- PEARSON
9) Смирнова Л.Л. Рейтинговая система оценивания знаний /on 28 September 2011.
10) Шакирова, Р.Х., Буркитова, А.А., Дудкина, О.И. Оценивание учебных достижений учащихся. Методическое руководство. – Б.: Билим, 2012. - 80с.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында
оқушылардың функционалдық сауаттылығын
дамыту факторы ретінде критериалды бағалау»
тақырыбындағы мектептердің орыс тілі пәні
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1 қосымша
80 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Сабақ тақырыптары |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау бойынша дәріс |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
Тренинг, белсенді оқыту стратегиялары |
Практикалық сабақ |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Тестілеу |
Шағын-сабақ презентациясы |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған заманауи мемлекет» Жолдауындағы ұлттық білім жүйесін құру міндеттері. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 –III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 ж. күні бойынша өзгертулер мен толықтыруларымен) |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында заманауи мұғалімнің психологиялық кескіні. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында критериалды бағалауды енгізу кезінде педагогтарды оқушылармен жұмыс жасауда психологиялық-педагогикалық қолдау. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Оқытушылар бойындағы психикалық және физикалық шиеленісті шешу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
10 |
28 |
6 |
2 |
2 |
2 |
4 |
54 |
|||||
3.1 |
Оқу үрдісінің негізгі ұйымдастыру формасы ретінде заманауи сабақтың ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Орыс тілі бойынша сабақтардың негізгі құрылымдық элементтері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы критериалды бағытталған оқыту технологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқушылардың әр түрлі қызмет түрлерін бағалаудың критерийлері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті пәні бойынша оқушылардың жұмыстарын бағалаудың критериалды тәсілі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында критериалды бағалау бойынша заманауи орыс тілі сабағын жобалаудың концептуалды негіздері. («Зат есім» тақырыбын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Орыс тілі мен әдебиеті сабақтарындағы белсенді оқытудың стратегиялары, белсенді тыңдау, тиімді кері байланыс, «Трудные вопросы морфемики», А.Куприннің «Гранатовый браслет» тақырыптарын зерделеу мысалында |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Оқу стратегиялары – (жаңадан айту, мәтіндік граффити, мұқият оқу) мәтінді түсінуді дамыту тәсілі ретінде - Ф.М.Достоевскийдің «Бедные люди» тақырыбын зерделеу мысалымен |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Орыс тілі сабағын білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында бағалау критерийлерін енгізу мәнмәтінде құрастыру («Жалғаусыз күрделі сөйлемдер» тақырыбын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында әдебиет сабағы: концепциялар, мазмұны және жүргізу әдістемесі. Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы орыс әдебиетін оқытудың заманауи тәсілдері – (аксиологиялық тәсіл) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Шығарманы түсінуге дайындау бойынша сабақтың кезеңіне бағалау критерийлерді құрастырудың ерекшеліктері (ағайынды Стругацкийлер «Малыш» шығармасын зерттеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында белсенді оқыту стратегияларын пайдалану арқылы шығарманы зерттеу бойынша сабақ кезеңін жобалаудың және бағалау критерийлерін құрастырудың өзгешелігі (И.С.Тургеневтің «Бежин луг» шығармасын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы мағыналық оқу стратегияларын пайдалану арқылы шығарманы зерттеу бойынша сабақ кезеңін жобалаудың және бағалау критерийлерін құрастырудың ерекшелігі (А.Н.Островскийдің «Гроза» шығармасын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы орыс әдебиеті сабағында қорытындылау және үй жұмысы кезеңін жобалаудың және бағалау критерийлерін құрастырудың өзгешелігі (Б.Пастернактың лирикасын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Білім беру мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде лирикалық шығармаларды зерттеу бойынша бағалау критерийлерін құрастыру арқылы сабақты жобалау. (Н.Некрасовтың «Русские женщины» шығармасын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Білім беру мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде драмалық шығармаларды зерттеу бойынша бағалау критерийлерін құрастыру арқылы сабақты жобалау. (А.С.Пушкиннің «Моцарт және Сальери» шығармасын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Білім беру мазмұнын жаңарту мәнмәтінінде эпикалық шығармаларды зерттеу бойынша бағалау критерийлерін құрастыру арқылы сабақты жобалау. («Қобыланды батыр» шығармасын зерделеу мысалында) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Конференция «Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесі: мәселе және шешу жолдары» |
2 |
2 |
|||||||||||
3.19 |
Дөңгелек үстел «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында заманауи орыс тілі мен әдебиеті сабақты жобалаудың ерекшеліктері». |
2 |
2 |
|||||||||||
3.20 |
«Оқу қызметін критериалды бағалау жүйесі» |
6 |
6 |
|||||||||||
3.21 |
Педагогтың кәсіби құзыреттілігінің диагностикасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.22 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында критериалды бағалауды енгізумен шағын-сабақтың презентациясы. |
4 |
4 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
4.1 |
Мұғалімнің электрондық портфолиосын құрастыру |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында орыс тілі мен әдебиеті пәнін оқытуда критериалды бағалау бойынша ақпараттық-коммуникациялық технологияларын қолдану арқылы сабақ кезеңін модельдеу, қашықтықтан оқыту әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері. |
6 |
6 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік бөлім |
4 |
4 |
|||||||||||
5.1 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Блум таксономиясы оқыту табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жүйелі-әрекеттік тәсіл шеңберінде сабақ конструкторы |
2 |
2 |
|||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
18 |
4 |
4 |
28 |
16 |
2 |
2 |
2 |
4 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында
оқушылардың функц ионалдық сауаттылығын
дамыту факторы ретінде критериалды бағалау»
тақырыбындағы орыс тілі мұғалімдеріне
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 2 қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы жүйе құраушы идея болып табылады:
А) жаңа саяси курс пен ұлттық мүддені алға жылжытуды шығару;
В) жоғары дамыған инфрақұрылымды құру;
С) білім беру саласында әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту;
D) аймақтық және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында белгіленген мақсат:
А) жастардың бойында белсенді азаматтық ұстанымды, әлеуметтік жауапкершілікті, отансүйгіштік сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру;
В) білім беру процесінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету;
С) білімнің, ғылымның және өндірістің бірігуін қамтамасыз ету, зияткерлік меншік пен технологиялардың өнімдерін коммерцияландыру үшін жағдай жасау;
D) Экономиканың орнықты дамуы үшін сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы адами капиталды дамыту, білімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру.
3. Білім беру саласында Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатын іске асыру үшін арналған негізгі құжатты атаңыз.
А) Қазақстан Республикасының Конституциясы;
В) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;
С) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары;
D) Тәрбие туралы Тұжырымдама.
4. Білім беру саласында Қазақстан Республикасында ББДМБ-ды іске асырудың ұйымдастырушылық негізін атаңыз.
А) Оқу бағдарламалары;
В) ҚР орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;
С) ҚР Конституциясы;
D) Қазақстан Республикасында білім берудің 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы.
5. Оқу сауаттылығының компоненттерін атаңыз:
А) жағдаят, сұрақ, мәнмәтін;
В) мәтін, жағдаят, мәселе;
С) мәнмәтін, проблема, жағдаят;
D) мәтін, жағдаят және аспект.
6. "Функционалды сауаттылық"түсінігі қалай анықталатынын көрсетіңіз.
А) жасөспірімдердің білім, білік және дағдыларын пайдалану қабілеттіліктері;
В) белсенділік, шығармашылықпен ойлауға қабілеттілік;
С) әрекеттің барлық түрлерінде адамдардың белсене қатысуына ықпал ететін қабілет;
D) барлық жауап дұрыс.
7. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асырудың мерзімін көрсетіңіз:
А) 2011-2015;
В) 2012-2020;
С) 2012-2016;
D) 2011-2016.
8. Негізгі құзыреттіліктердің пайда болуы мен қалыптасуының жетекші шарты болып табылады:
А) балаға таңдау құқығын беру және ересектер тарапынан қолдау көрсетуді қамтамасыз ету;
В) баланың іс-әрекеттерін ересектердің басқаруы;
С) дұрыс әрекет дағдыларын қалыптастыруға бағытталған арнайы тренингтер;
D) баланың құқығын сақтау.
9. Электронды портфолио, оқулық құруға арналған бағдарламаны атаңыз.
А) Paint;
В) Adobe Photoshop;
С) turbosite.
D) Active Inspire.
10. Тілдік (сөйлеу) құралдар арқылы ойды қалыптастыру және қалыптасу үрдісі, ал екінші жағынан тілдік конструкцияларды қабылдау және оларды түсіну қалай аталатынын көрсетіңіз.
А) Қиял;
B) Тіл;
C) Ойлау;
D) Қабылдау.
11. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясының мәнін анықтаңыз:
А) оқушылардың өз беттерінше ойлауларын қалыптастырады;
В) өздік жұмысының әдістерімен және тәсілдерімен қамсыздандырады;
С) білім беру үрдісінің мақсаттарына және ықпал етуге мүмкіндік береді;
D) нәтижеге ықпал етуге мүмкіндік береді.
12. Белсенді оқу үрдісі кезінде мұғалім қалай әрекет ете алатынын түсіндіріңіз:
А) топтарда міндеттерді қоюшы және өздік жұмысын ұйымдастырушы ретінде;
В) мақсатқа жету жолында реттілікті ұйымдастырушы ретінде;
С) қойылған проблемаға жауап іздеудегі кеңесші ретінде;
D) барлық жауап дұрыс.
13. Оқудың функционалдық сауаттылығы болжайды:
А) мәтінді орфоэпиялық нормаларды сақтаумен сауатты оқу қабілеті;
В) түсіну мен ұғыну, рефлекстеу, шығару қабілеті;
С) оқығанды дұрыс түсіну қабілеті;
D) мәтін мазмұнын талдау және оның идеясын анықтай алу қабілеті.
14. Педагогтың сабақты жоспарлау кезінде Блум таксономиясының белгіленуіне қай нұсқа сай келетінін көрсетіңіз.
А) оқушы жасына жұмыстың күрделілік дәрежесінің сәйкестігі үшін;
В) оқушылардың өз білімдерін жетілдірулері үшін;
С) оқушылардың бірге жұмыс жасауларына мүмкіндік беру үшін;
D) оқудағы динамиканы қамтамасыз ету үшін.
15. «Белсенді оқу» терминіне бұрыс талқылауды шығарыңыз:
А) оқу үрдісін ұйымдастыру және жүргізу;
В) үйренушілердің оқу үрдісіне жеткілікті түрде ұзақ уақыт тартылуы;
С) үйренушінің ықылас-тілегіне қарамастан белсенді болуға мәжбүрлі болып, ойлауды мәжбүрлі жандандыру;
D) шешімді өздігінен шығармашылықпен жасау.
16. Блум таксоманиясы бойынша оқушылардың жетістіктерін бағалау компонентттерінің бірізділігін дұрыс орналастырыңыз.
А) білу, түсіну, қолдану, синтез, талдау, бағалау;
В) білу, қолдану, түсіну, талдау, синтез, бағалау;
С) түсіну, білу, қолдану, талдау, бағалау, синтез;
D) білу, түсіну, қолдану, талдау, синтез, бағалау.
17. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша ағымдағы жағдайды талдау нәтижелер негізінде жасалған
А) халықаралық зерттеулердің нәтижелерінен;
В) ҰБТ нәтижелері;
С) ОЖСБ нәтижелерінен;
D) білім беру ұйымын мемлекеттік аттестациялау нәтижелерінен.
18. Білім беру процесіне ақпараттық-коммуникациялық технологиялар қандай мақсатпен ендірілетінін тұжырымдаңыз?
А) интерактивті жабдықты пайдаланып үйрену;
В) Сабақты өткізу тиімділігін арттыру;
С) флипчарттар құру;
D) Презентациялар құру.
19. «Үйренушілік» түсінігі қалай анықталатынын атаңыз.
А) Оқушының бар білімі мен білігінің деңгейімен;
В) Оқу үрдісінде оқушының психологиялық ерекшеліктерімен және мүмкіндіктерімен;
С) Мұғалімнің баланы үйрете алу қабілеттілігі;
D) Жоғарыда аталғандардың барлығы.
20. Адамдардың жеке бастарына деген қатынас оның пікірінше психологиялық жағдайына, өзара әрекеттестік бойынша серіктестердің қылықтары мен қасиеттеріне, жағымсыз немесе қабылданбайтын жағдайларға шыдамдылық дәрежесін көрсететін сипаттама қалай аталатынын көрсетіңіз.
А) Қатынас;
В) Коммуникация;
С) Толеранттылық;
D) Коммуникативті толеранттылық.
21. «Миға шабуыл» түсінігінің дұрыс анықтамасын көрсетіңіз:
А) Қиын проблеманың шешімін бірлесіп іздеу жолымен ойлау үрдістерін белсендіру;
В) Ұжымдық, маұсатты бағытталған оқу әрекеті;
С) Аудиторияда шешім қабылдау атмосферасын құру;
D) Барлық жауап дұрыс.
22. Бұрынғы білімдерін жандандыру үшін пайдаланылатын белсенді оқу стратегиясын таңдаңыз.
А) «Идеялар кәрзеңкесі»;
В) «Тоқталып оқу»;
С) «Торлы ара»;
D) «Ойлаудың алты қалпағы».
23. «Оқу стратегиясы» түсінігінің дұрыс анықтамасын көрсетіңіз.
А) Қойылған мақсатқа жету үшін саналы түрде қолданылатын әрекет пен операциялардың бағдарламасы, жүйеленген жоспар;
В) Оқу сапасын жақсартуға бағытталған үрдіс;
С) белгілі тапсырманы тез орындау үшін пайдаланылатын әрекет алгоритмі;
D) Белгілі міндеттерді шешуге арналған қадамдардың жиынтығы.
24. Сабақтың құрылымы неге байланысты екенін көрсетіңіз:
А) Сабақ типінен;
В) Оқыту әдістерінен;
С) Дидактикалық принциптерден;
D) Оқу материалының мазмұнынан.
25. Технологияға жататын «Білемін/Білгім келеді/ Білдім» стратегиясын зерттеңіз:
А) «Сын тұрғысынан ойлауды дамыту»;
В) жобалау әдісі;
С) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;
D) оқудың ұжымдық тәсілі.
Ескерту
Тест тапсырмаларының кілттері.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
b |
d |
b |
d |
d |
d |
c |
а |
c |
b |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
a |
a |
b |
b |
b |
d |
a |
b |
d |
d |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
a |
a |
a |
a |
a |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 35-қосымша
«Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш
білім беру стандартын енгізу жағдайында ағылшын тілін бірінші
сыныптан бастап оқытудың мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы
бастауыш сыныптағы ағылшын тілі пәні мұғалімдеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандартын енгізу жағдайында ағылшын тілін бірінші сыныптан бастап оқытудың мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бастауыш сыныптағы ағылшын тілі пәні мұғалімдеріне арналған.
2. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының қазіргі кезеңі әлеуметтік даму мен білім берудің жаңа парадигмасын қалыптастыру үдерісімен сипатталады. Қазақстан мектептерінде ағылшын тілін үйрету мен ерте жастан оқыту оның сапасын жақсарту мақсатында бірінші сыныптан басталды. Қазақстан Республикасының министрлігі ағылшын тілін 1-сыныптан оқытуды енгізу мен жүзеге асыруды нормативтік және әдістемелік қамтамасыз етуді қолдау үшін жоспар жасақтады. Ағылшын тілін ерте жастан үйрету балалардың оқу-танымдық деңгейін көтереді, олардың ойлау қабілетін дамытады. Бұл – әлемдік білім беру кеңістігінде табысты ықпалдасудың және бәсекеге қабілетті мамандарды дайындау үшін жағдай жасаудың факторы.
3. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына Жолдауында (17 қаңтар 2014 жыл) тілдердің мәртебесі, рөлі мен орны туралы бөлім анық көрсетілген. Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандартында тілдерді оқытуға баса назар аударылған, соның ішінде ағылшын тілін үшінші тіл ретінде оқытуға, оның екінші тілден (орыс тілі) айырмашылығы арнайы білім беруде әлеуметтік ортаға бейімделуден тыс деңгейлі жүйе бойынша жүзеге асырылады, яғни шет тілді меңгерудің жалпыеуропалық құзыреттер (ары қарай CEFR-ге) сәйкес. Ұсынылып отырған курс бастауыш сыныптың ағылшын тілі пәні мұғалімдерінің бірінші сынып оқушыларының психологиялық және жас ерекшеліктерін ескере отырып, шет тілінде ерте жастан білім берудің жаңа пән мазмұнының негіздерін игеруге бағытталған. Алға қойған мақсатқа қол жеткізуі үшін оқытушылар бірінші сынып оқушыларының тұлғалық дамуын қамтамасыз ететін жаңа білім беру технологияларымен, сондай-ақ қазірдің өзінде ұлттық білім беру жүйесінде дәлелденген технологиялармен танысуға мүмкіндік алады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты ағылшын тілін ерте жастан үйренудің теориялық және практикалық негіздерін меңгеруде ағылшын тілі мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) бірінші сыныптан бастап ағылшын тілін оқыту тұрғысынан Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандартын меңгеру;
2) Қазақстан Республикасының жалпыға міндетті бастауыш білім берудің мемлекеттік стандартына сәйкес бірінші сыныптан бастап ағылшын тілін оқытудың әдістемесін меңгеру;
3) шет тілді меңгерудің жалпыеуропалық құзыреттер (CEFR) моделін меңгеру;
4) ағылшын тілін оқытудың қазіргі технологиялары арқылы ерте жастан оқытудың түрлі әдіс-тәсілдерін қалыптастыру: инверсиялық сынып, проблемалық тәсіл, жобалау әдісі, оқытудың автономиялық тәсілдері (мақсат қою, өз жетістіктерін бағалау, өзін-өзі бағалау дағдыларын оқыту);
5) бастауыш сыныпта ағылшын тілін меңгерудің сапасын бағалаудың қазіргі форматын қалыптастыру;
6) оқытудың дәстүрлі әдістерін зерттеу мен талдау (аударма әдісі, грамматикалық әдіс) және британдық оқулықтар құрастырылған қазіргі білім берудің мазмұнына сай (коммуникативтік тәсіл, шет тілін оқытудың табиғи әдісі);
7) оқытудың жаңа технологияларын меңгеру (білім беру үдерісінде смарт техникаларды пайдалану: смартфондар, смартпад; интербелсенді компьютерлік технологиялар; Prezi және Padlet веб-сервистері; денсаулық сақтаушы технологиялар).
3. Күтілетін нәтиже
6. Біліктілікті арттыру курсының оқу бағдарламасын меңгеру нәтижесінде мұғалімдер:
1) Курстың соңында ағылшын пәні мұғалімдері ағылшын тілі пәнін бастауыш сыныптарда оқытудың жаңартылған мазмұны мен әдістемесін біледі;
2) бірінші сыныптан бастап ағылшын тілін оқытудың мақсатын анықтай алады;
3) шет тілді меңгерудің жалпыеуропалық құзыреттерге сәйкес бірінші сыныптан бастап ағылшын тілін оқытуда өзгерістерді жоспарлайды және енгізе алады;
4) тілдік қызметінің барлық түрлеріне оқыту үшін қажетті тапсырмаларды құрастыра алады;
5) бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілін оқытуда бағалау сапасының жаңа форматты меңгереді;
6) оқытудың жаңа технологияларын (смарт-техникалар: смартфон, оқу жүйесінде смартпад; интерактивті компьютерлік технологиялар, Prezi және Padlet веб-сервистері, денсаулық сақтаушы технологиялар) қолданалады.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модулден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы. Ұлт жоспары – «100 нақты қадам», «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Жалпыға міндетті бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарты (25.04.2015 ж. № 327 ҚР Үкіметінің Қаулысы). Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль - бағдарлама бойынша қарастырылмаған.
10. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Темпераментті ескеріп ағылшын тіліне тәрбиелеу және оқыту;
2) Бірінші сынып оқушыларының көрнекілік-бейнелі ойлау ерекшеліктері;
3) Бірінші сынып оқушыларының дамуы мен бейімделуінің психологиялық ерекшеліктері;
4) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандарты: жаңа бағыттары;
2) Мұғалімнің зерттеушілік мәдениеті, ҚР бастауыш білім беру МЖБС сәйкес кіші жастағы оқушылардың зерттеу дағдыларын қалыптастыру», «Сабақ үлгілерін модельдеу;
3) Бірінші сыныптан сөйлеу қызметтерінің рецептивті түрлерін оқыту ерекшеліктері. Listen and do Total Physical Response. Listen and make. Speaking with support. Speaking more freely;
4) Жалпыеуропалық білім беру стандартына сай ағылшын тілі пәнін бірінші сыныптан оқытудың әдістемесі мен мазмұнының ерекшеліктері;
5)Young Learning Essential. Planning lessons at Primary schools. (Ерте жастан ағылшын тілін оқыту ерекшеліктері.
6) Бастауыш сыныптарда сабақтарды жоспарлау;
7) Бірінші сыныптан сөйлеу қызметтерінің продуктивті түрлерін: beginning reading, beginning writing оқыту ерекшеліктері. SECRETS of working with young learners. Workshop. Why use games in teaching English;
8) Бірінші сыныптан ағылшын тілі пәнін оқыту әдістемесі. Ағылшын тілі сабақтарында шығармашылық тапсырмалар арқылы сын тұрғысынан ойлауын қалыптастыру. Teaching English to young learners. (Кіші жастағы оқушыларды ағылшын тіліне оқыту)» және Шығармашылық жоба қорғау.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Ағылшын тілінде топтық жұмыс түрлері. Using songs, chants and poems in Primary School;
2) Денсаулық сақтаушы технологиясына сәйкес бастауыш сыныптарда үй тапсырмаларының мөлшері;
3) Оқу үдерісінде интерактивті компьютерлік технологияны қолдану. Prezi және Padlet веб-сервистері;
4) Бастауыш сыныптардағы ағылшын тілі сабақтарында АКТ-ны қолдану.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1)Teaching English for young learners in English Speaking Countries. (Көшпелі тәжірибелік сабақ).
2) Cambridge, Macmillan, British Council басылымдарының электронды ресурстарының презентациясы;
3) Ағылшын тілі сабақтарында кіші жастағы оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес құрастырылған оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын сабақты (шағын іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Ағылшын тілі сабақтарында бірінші сынып оқушыларының танымдық белсенділігін арттыруда мультимедиялық презентациялар жасау;
2) Сабақ үлгілерінің презентациясын жасау. Warming up, ice-breakers and game technologies on lessons in primary school. (сабақтарға флипчарттар, көрнекі материалдар жасау);
3) Тілдік қызметтің барлық түрлеріне оқыту үшін коммуникативті тапсырмалар құрастыру.
17. Жоба жұмыстарының тақырыптары
1) Бірінші сынып оқушыларымен жұмыс жасауда ағылшын тілі пәні мұғалімінің рөлі.
2) Бастауыш білім беру сапасын бағалау критериі (критериалды баға).
3) Оқушыларды ерте жастан ағылшын тілін оқытуда жоба әдісін қолдану.
4) Оқушыларға ерте жастан ағылшын тілін оқытудың ерекшеліктері (іс-тәжірибесінен)
5) Кіші мектеп жасындағы оқушылар аудиториясын басқару шеберлігі.
6) Сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында бастауыш сынып оқушыларының функционалды сауаттылығын қалыптастыру.
7) Бастауыш сыныптарда грамматикалық және лексикалық материалдарды бекіту және тәжірибе презентациялар ерекшеліктері.
8) Блум таксономиясы оқытудың табыстылығын бағалау әдісі ретінде.
9) Бастауыш сыныптың ағылшын тілі сабақтарында топтық жұмысты ұйымдастырудың ерекшеліктері.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25) Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1,2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. (http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
2) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
3) «Функционалдық сауаттылықты дамыту бойынша 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық Жоспар;
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010 (http://nkaoko.kz/documents/law_of_education/).
5) ҚР Бастауыш білім беру МЖБС. ҚР Үкіметінің Қаулылары. № 327 25 сәуір 2015ж.
33.Негізгі әдебиеттер.
1) Бастауыш білім беру деңгейіндегі оқыту бағдарламалары;
2) J.Hammer “Essential Teacher Knowledge”, Pearson, 2012 г.
3) M. Tith “ Children’s Games”, MacMillan, 2010г.
4) S. Antonaros “Tearching Young Learners”, Express Publishing, 2009г.
5) Верещагина И.Н., Притыкина Т.А. Английский язык. Учебник для шк.с углубл.изучением англ.яз., лицеев, гимназий.-9-е изд.-М.: Просвещение, 2006 г.
6) Гальскова Н.Д., Никитенко З.Н. Теория и практика обучения иностранным языкам.-М.: Айрис Пресс, 2004 г.
7) Кошманова И. Тесты по английскому языку.2-е издание., испр.-М.:Рольф, 2001г.
8) Кузовлев В.П., Английский язык. 3 класс. / Под. Ред. В.П. Кузовлева – М.: Просвещение, 2012 г.
9) Одинцов В.В. Искусство лектора. Сборник. Вып.2. испр.М.: Знание, 2002 г.
10) Рогова Г.В., Верещагина И.Н. Методика обучения английскому языку на начальном этапе в средней школе: Пособие для учителя.-испр. М.: Просвещение, 2000г.
11) Смирнова А.И., Кронидова В.А. Практическая фонетика английского языка: Учебное пособие для первого года обучения школьников английскому языку. – СПб., 2008 г.
12) Щукин А.Н. Обучение иностранным языкам: Теория и практика.-М.: Филоматис, 2006 г.
34. Қосымша әдебиеттер.
18) Жексенбаева У.Б. Компетентностно-ориентированное образование в современной школе. Алматы, 2009г.
19) Кулибаева Д.Н. «Методологические основы управления образовательной системой школ международного типа». КазУМОиМЯ. Алматы, 2010г. Монография.
20) Мирсеитов С.С. серия «Школа профессионального развития». «Становление и развитие философии учителя: гуманистическая парадигма», Алматы, 2008
21) Хуторской А.В. Основы компетентностно-ориентированного образования. М.2009 г.
22) Вятютнев М.Н. Обучение английскому языку в начальной школе. // Иностранный язык в школе,2005г. - № 6.
23) Республиканский методико-педагогический журнал «Иностранный язык в школе». № 1 (49) январь/февраль 2011.
24) Республиканский научно-методический педагогический журнал «Английский язык в школе». Алматы: № 1. 2008 г.
«Қазақстан Республикасы мемлекеттік
жалпыға міндетті бастауыш білім беру
стандартын енгізу жағдайында ағылшын
тілін бірінші сыныптан бастап оқытудың м
мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
9. Курстың оқу-тақырыптық жоспары- 80 сағат
Тақырыптар |
Дәрістер |
Таңдау дәрісі |
Тәжірибелік сабақ |
Тренингтер |
Семинар |
Шеберлік сыныбы |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
|
1. |
Нормативті-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1. |
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы. Ұлт Жоспары – «100 нақты қадам». Үкімет Қаулылары. ҚР «Білім туралы» Заңы. 2011-2020 жылдарға арналған ҚР білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.2. |
Қазақстан Республикасының «Жемқорлықпен күрес туралы» Заңына сәйкес білім беру ұйымдарында жемқорлықпен күресу. Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3. |
Жалпыға міндетті бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарты (25.04.2015 ж. № 327 ҚР Үкіметінің Қаулысы). |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық–педагогикалық модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||||
2.1. |
Темпераментті ескеріп ағылшын тіліне тәрбиелеу және оқыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2. |
Бірінші сынып оқушыларының дамуы мен бейімделуінің психологиялық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3. |
Бірінші сынып оқушыларының көрнекілік-бейнелі ойлау ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
2 |
6 |
2 |
10 |
4 |
4 |
4 |
4 |
2 |
42 |
||
3.1. |
Жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандарты: жаңа бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2. |
Мұғалімнің зерттеушілік мәдениеті, ҚР Бастауыш білім беру МЖБС сәйкес кіші жастағы оқушылардың зерттеу дағдыларын қалыптастыру. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3. |
Сабақ үлгілерін модельдеу. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4. |
Бірінші сыныптан сөйлеу қызметтерінің рецептивті түрлерін оқыту ерекшеліктері. Listen and do Total Physical Response. Listen and make. Speaking with support. Speaking more freely. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5. |
Жалпыеуропалық білім беру стандартына сай ағылшын тілі пәнін бірінші сыныптан оқытудың әдістемесі мен мазмұнының ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6. |
Young Learning Essential. Planning lessons at Primary schools. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7. |
Бірінші сыныптан сөйлеу қызметтерінің продуктивті түрлерін: beginning reading, beginning writing оқыту ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8. |
SECRETS of working with young learners. Workshop. Why use games in teaching English. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9. |
Бірінші сыныптан ағылшын тілі пәнін оқыту әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10. |
Ағылшын тілі сабақтарында шығармашылық тапсырмалар арқылы сын тұрғысынан ойлауын қалыптастыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11. |
Teaching English for young learners. (Кіші жастағы оқушыларды ағылшын тіліне оқыту). |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12. |
Шағын іс-шара. Шағын іс-шара жоспарлау. Шағын іс-шара үзіндісін қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13. |
Шығармашылық жоба қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.14. |
Педагогтердің кәсіби біліктілік деңгейін анықтау. |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
8 |
2 |
2 |
14 |
||||||||
4.1. |
Оқу үдерісінде интерактивті компьютерлік технологияны қолдану. Prezi және Padlet веб-сервистері. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2. |
Денсаулық сақтаушы технологиясына сәйкес бастауыш сыныптарда үй тапсырмаларының мөлшері. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3. |
Ағылшын тілінде топтық жұмыс түрлері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.4. |
Using songs, chants and poems in Primary School. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.5. |
Бастауыш сыныптардағы ағылшын тілі сабақтарында АКТ-ны қолдану. |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
|||||||||
5.1. |
«Teaching English for young learners in English speaking countries». (Көшпелі тәжірибелік сабақ) |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2. |
Cambridge, Macmillan, British Council басылымдарының электронды ресурстарының презентациясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3. |
Ағылшын тілі сабақтарында кіші жастағы оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы: |
14 |
6 |
16 |
2 |
14 |
4 |
8 |
2 |
4 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Қазақстан Республикасы мемлекеттік
жалпыға міндетті бастауыш білім беру
стандартын енгізу жағдайында ағылшын
тілін бірінші сыныптан бастап оқытудың м
мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тест тапсырмалары
1. Choose one of the characteristics to describe very young learners:
a) They have lower levels of awareness about themselves as well as about the process of learning.
b) They show growing level of awareness about themselves as language learners and their learning.
c) They have well-developed skills as readers and writers.
d) They have a growing awareness of others and their viewpoints.
e) They begin to show an interest in real-life issues.
2. Choose one of the characteristics to describe very young learners:
a) They have limited reading and writing skills, even in their first language.
b) They show growing level of awareness about themselves as language learners and their learning.
c) They have well-developed skills as readers and writers.
d) They have a growing awareness of others and their viewpoints.
e) They begin to show an interest in real-life issues.
3. Choose one of the characteristics to describe very young learners:
a) Generally, they are more concerned about themselves than others.
b) They show growing level of awareness about themselves as language learners and their learning.
c) They have well-developed skills as readers and writers.
d) They have a growing awareness of others and their viewpoints.
e) They begin to show an interest in real-life issues.
4. Choose one of the characteristics to describe very young learners:
a) They have limited knowledge about the world.
b) They show growing level of awareness about themselves as language learners and their learning.
c) They have well-developed skills as readers and writers.
d) They have a growing awareness of others and their viewpoints.
e) They begin to show an interest in real-life issues.
5. Choose one of the characteristics to describe very young learners:
a) They enjoy fantasy, imagination and movement.
b) They show growing level of awareness about themselves as language learners and their learning.
c) They have well-developed skills as readers and writers.
d) They have a growing awareness of others and their viewpoints.
e) They begin to show an interest in real-life issues.
6. What method is widely spread in teaching English to young learners?
a) Total Physical Response Method
b) The Grammar-Translation method
c) The silent way method
d) Audiolingualism
e) Synthetic approach
7. Who created Total Physical Response Method?
a) James Asher
b) Caleb Gattegno
c) Charles Curran
d) Stephen Krashen
e) Tracy Terrell
8. Choose one of the principles forming the basis of Total Physical Response Method:
a) Children get a lot of listening practice before they begin to speak. A child is flooded with language from the moment of his birth but doesn’t begin speaking until he/she is about 12 months old.
b) Learners are seen as organisms that can be directed by skilled training techniques to produce correct responses.
c) Learners are responsible for their own learning and must develop independence, autonomy and responsibility.
d) Language is more than a set of rules to be memorized.
c) Learning was seen to be achieved through meaningful tasks involving real communication.
9. Choose one of the principles forming the basis of Total Physical Response Method:
a) Children understand because parents and others only refer to events and objects that are physically present in the “here and now”.
b) Learners are seen as organisms that can be directed by skilled training techniques to produce correct responses.
c) Learners are responsible for their own learning and must develop independence, autonomy and responsibility.
d) Language is more than a set of rules to be memorized.
c) Learning was seen to be achieved through meaningful tasks involving real communication.
10. Choose one of the principles forming the basis of Total Physical Response Method:
a) A great deal of language input is in the form of directives requiring action.
b) Learners are seen as organisms that can be directed by skilled training techniques to produce correct responses.
c) Learners are responsible for their own learning and must develop independence, autonomy and responsibility.
d) Language is more than a set of rules to be memorized.
c) Learning was seen to be achieved through meaningful tasks involving real communication.
11. _________ provides input for the learner.
a) Listening
b) Speaking
c) Vocabulary
d) Writing
e) Grammar
12. In quantitative terms, listening constitutes approximately ____ % of language use.
a) 60%
b) 30%
c) 50%
d) 70%
e) 40%
13. For beginners, extensive ________ opportunities reduce the pressure to produce language immediately.
a) listening
b) speaking
c) writing
d) reading
e) pronunciation
14. ________ is the process of understanding speech in a first or second language.
a) Listening comprehension
b) Speaking abilities
c) Writing activities
d) Reading exercises
e) Vocabulary tasks
15. Understanding the sounds that make up words and phrases is called _______.
a) bottom-up listening
b) top-down listening
c) dialogic listening
d) evaluative listening
e) critical listening
16. A listener’s ability to distinguish between two words such as ship and sheep relates to _______.
a) bottom-up listening
b) top-down listening
c) dialogic listening
d) evaluative listening
e) critical listening
17. In _______ listening, listeners use their background knowledge to make sense of what they are hearing.
a) top-down
b) bottom-up
c) dialogic
d) evaluative
e) critical
18. What type of listening needs general knowledge based on life experience and previous learning?
a) top-down listening
b) bottom-up listening
c) dialogic listening
d) evaluative listening
e) critical listening
19. What type of listening needs knowledge of language and content used in a particular situation, for example, the language you need to see the doctor?
a) top-down listening
b) bottom-up listening
c) dialogic listening
d) evaluative listening
e) critical listening
20. What language teaching method is based on listening skills and physical actions of young learners?
a) Total Physical Response Method
b) The Grammar-Translation method
c) The silent way method
d) Audiolingualism
e) Synthetic approach
21. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Learner listens to and reads two-line dialogue and practices with a partner.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
22. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen and repeat.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
23. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen to a model dialogue and repeat, interpolating own name.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
24. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Read a question cue and make up a question.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
25. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Read two-line skeleton dialogue and practice with partner.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
26. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen/Read a model question and ask a partner.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
27. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Read a model dialogue and have a similar conversation using cues provided.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
28. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Study substitution table and make up sentences.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
29. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Study questions and answers in a model dialogue and make up similar questions using cue words.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
30. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Look at a picture and study model sentences. Make up similar sentences about a similar picture.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
31. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen to numbers and dates. Read numbers and dates and say them.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
32. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen to a script and answer written comprehension questions.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
33. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen to an interview. Ask and answer similar questions with a partner.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
34. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Look at diagrams of clocks. With a partner ask and answer questions about time.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
35. Choose a speaking task for beginning learners:
a) Listen to a model, study a map, and say the route from one specified point to another.
b) Match the words in the box to the definitions.
c) Put the topics in the order that you hear them.
d) Describe one of the people in the photo.
e) Talk about a teacher that you really liked.
36. Choose a writing activity for beginning-level writers:
a) copying sentences
b) writing the sentences they hear
c) making negative forms of the sentences
d) translating sentences into the native language of a student
e) creating questions to the sentences
37. Choose a writing activity for beginning-level writers:
a) matching the sentences
b) writing the sentences they hear
c) making negative forms of the sentences
d) translating sentences into the native language of a student
e) creating questions to the sentences
38. Choose a writing activity for beginning-level writers:
a) organizing task
b) writing the sentences they hear
c) making negative forms of the sentences
d) translating sentences into the native language of a student
e) creating questions to the sentences
39. Choose the example of cognitive learning strategies:
a) classifying
b) cooperating
c) role-playing
d) practicing
e) self-evaluating
40. Choose the example of cognitive learning strategies:
a) predicting
b) cooperating
c) role-playing
d) practicing
e) self-evaluating
41. Choose the example of cognitive learning strategies:
a) taking notes
b) cooperating
c) role-playing
d) practicing
e) self-evaluating
42. Choose the example of linguistic learning strategies:
a) practicing
b) cooperating
c) role-playing
d) classifying
e) self-evaluating
43. Choose the example of linguistic learning strategies:
a) selective listening
b) cooperating
c) role-playing
d) classifying
e) self-evaluating
44. Choose the example of linguistic learning strategies:
a) skimming
b) cooperating
c) role-playing
d) classifying
e) self-evaluating
45. Choose the example of creative learning strategies:
a) brainstorming
b) cooperating
c) role-playing
d) classifying
e) self-evaluating
46. The tools, techniques, and procedures for finding out what learners can do refer to ______.
a) assessment
b) evaluation
c) learning strategies
d) learning styles
e) classroom management
47. Choose the example of interpersonal learning strategies:
a) role-playing
b) taking notes
c) skimming
d) classifying
e) self-evaluating
48. Find out an example of cognitive learning style:
a) Analytic
b) Kinesthetic
c) sociological
d) Auditory
e) Visual
49. The learner’s natural and preferred way of learning is called _______.
a) learning styles
b) learning strategies
c) educational need
d) learning opportunity
e) motivation
50. Mental and communicative procedures learners use in order to learn and use language is called________.
a) learning strategies
b) learning styles
c) educational need
d) learning opportunity
e) motivation
Тест тапсырмаларының кілті
сұрақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
жауап |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
сұрақ |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
жауап |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
сұрақ |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
жауап |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
сұрақ |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
жауап |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
сұрақ |
41 |
42 |
43 |
44 |
45 |
46 |
47 |
48 |
49 |
50 |
жауап |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
а |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 36-қосымша
«Интерактивті оқыту әдістері арқылы мұғалімдердің кәсіби
құзіреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы өзбек тілі мен әдебиеті
пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Интерактивті оқыту әдістері арқылы мұғалімдердің кәсіби құзіреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) өзбек тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдеріне арналған.
2. ҚР білім беру жүйесінің қалыптасуы мен дамуы білім беру саласындағы әлемдік тенденциялар және ұлттық дәстүрлер негізінде жүзеге асырылады. Қазақстандағы білім реформаларының негізгі мақсаты білім беру жүйесінің жаңа әлеуметтік-экономикалық ортасына бейімделуі болып табылады. Аталмыш мақсаттарды жүзеге асыру Елбасы Н.А.Назарбаевтың берілген тапсырмалары мен шараларына бағытталған және Үкімет пен ҚР Білім және ғылым министрлігімен бекітілген.
3. Бағдарлама білім беру жүйесінде болып жатқан реформа талаптарына сай өзбек тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің жоғары көрсеткіштерге жету арқылы ғылыми-теориялық білімдерін, кәсіптік шеберлігін көтеру, біліктілігін арттыру мақсатына бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Өзбек тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерін интербелсенді оқыту әдістерімен таныстыру, тыңдаушылардың заманауи талаптарға сай кәсіби құзыреттілігін қалыптастырып, одан әрі жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім беруді жаңарту жағдайында нормативті-құқықтық құжаттармен таныстыру;
2) жаңа педагогикалық технологияларды қолдану бойынша әдістемелік қамтамасыз ету;
3) педагогтің практикалық қызметін жүйелі сараптауға және теориялық тұрғыда сүйемелдеуге кәсіби-мотивациялық дайындығын қалыптастыру;
4) оқушылардың оқу жетістігін критериалды бағалауды қолдану бойынша тәжірибелік дағдыларын қалыптастыру;
5) жаңа ақпараттық технологияларды терең меңгеруге көмектесу, оларды оқу үдерісінде пайдалануды қалыптастыру;
6) өзбек тілі мен әдебиеті пәнін оқытудың басты әдіснамалық мәселелерін қарастыру;
7) оқу-тәрбие үдерісінде нәтижеге бағытталған негізде инновациялық, педагогикалық технологияларды пайдалануға үйрету;
8) пән бойынша сыныптан тыс жұмыстардың түрлерін толық меңгеруіне және оны мектепте жүйелі жүргізуіне ықпал ету.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) оқушылардың өзбек тілінде тәрбие мен білім алуын жетілдіру жолдарын;
модернизациялау жағдайындағы және бейіналды дайындықтағы білім беру мазмұнын айқындайтын нормативтік-құқықтық құжаттарды;
интербелсенді оқытудың ережелері мен шарттарын;
оқушылардың білімін критериалды бағалаудың әдіс-тәсілдерін;
мұғалім шығармашылығын дамытудың тиімді жолдарын;
мұғалім құзыреттілігін жетілдірудің теориялық негіздерін біледі;
2) білім мазмұнын жаңарту жағдайында нормативтік-құқықтық құжаттарды оқып-зерттеу;
интербелсенді оқыту әдістері негізінде жасалған бір сағаттық сабақ үлгісіне талдау жасау;
мұғалім мен оқушы құзыреттіліктерін салыстыру;
оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бағыттарын анықтау;
«Өзбек тілі» пәнінің негізгі тараулары бойынша шығармашылық тапсырма құрастыруды;
сабақтарды жоспарлау бойынша стратегиялардың тиімді әдістерін;
тәжірибе жүзінде критериалды бағалаудың негізгі бағыттарын қолданады;
3) сабақтарды жоспарлауда жаңа әдістерді қолдануды;
оқушыларының білімін бағалаудың жүйесін пайдалануды;
интербелсенді оқытудың ережелері мен шарттарын тәжірбиеде қолдануды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде білім саласындағы заңнамалық және нормативтік құжаттардың мазмұны, білім беру қызметінің концептуалдық негіздері қарастырылады. Атап айтқанда, бұл модуль дәрістерінде ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ, «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдаулары, «Мәңгілік ел» бағдарламасы және Елбасының «100 нақты қадам» бағдарламасы, ҚР–ның білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, сонымен қатар, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру жолдары қарастырылады.
9. Педагогикалық-психологиялық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) педагогикалық әдеп, мұғалімнің этикасы мен тәлім мәдениеті;
2) ата-аналармен қарым-қатынас жасау психологиясы;
3) білім беру ұйымдарындағы психологиялық қызмет;
4) оқушыларды білімге баулудың психологиялық негіздері.
10. Мазмұндық модульде келесі тақырыптар қарастырылады:
1) интербелсенді оқыту әдістерін өзбек тілі мен әдебиеті сабақтарында тиімді қолдану;
2) интербелсенді оқытудың ережелері мен шарттары;
3) мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін диагностикалау;
4) оқушылардың білімін критериалды бағалаудың әдіс-тәсілдері;
5) блум таксономиясы – оқыту нәтижелілігін бағалау әдістемесі ретінде;
6) мұғалім шығармашылығын дамытудың тиімді жолдары;
7) шағын сабақ тұсаукесері. Шағын сабақ беру негізінде өзбек тілі мен әдебиеті пәні бойынша панорамдық үзінділерді (фрагменттерді) қорғау;
8) өзбек және қазақ әдебиетін салыстырмалы түрде оқыту мәселелері; көшпелі тәжірибелік сабақтар (бұдан әрі - КТС);
9) өзбек тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың тілдік және коммуникативтік құзырлықтарын дамыту;
10) өзбек тілінің негізгі емле қағидалары;
11) өзбек тілі сабақтарында мәтінмен жұмыс жүргізудің әдіс-тәсілдері;
12) білім беру ұйымдарында салауатты өмір салтын қалыптастырудың өзекті мәселелері;
13) пән бойынша сыныптан тыс жұмыстар, оны өткізудің әдістемелік мәселелері; мұғалімнің құзіреттілігін жетілдірудің теориялық негіздері.
11. Технологиялық модульде төмендегі мәселелер қаралады: билингвал және көптілді білім беру мәселелері; өзбек тілі мен әдебиеті сабағында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану әдістемесі; деңгейлік технологиясы оқытудың сапасын қамтамасыз ету механизмі ретінде; педагогикалық желілік қауымдастықты ұйымдастыру технологиясы; қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар).
12. Вариативтік бөлімде тыңдаушыларға келесідей тақырыптарды таңдауға мүмкіндіктер беріледі:
1) көркем әдеби шығармаларды жанрлары бойынша талдаудың теориялық негіздері;
2) прозалық туындыларды талдау әдістері;
3) лирикалық шығармаларды талдау, мәнерлеп оқу;
4) драмалық шығармаларды талдау әдістері;
5) әдебиет теориясын оқыту әдістемесі;
6) заманауи сабақтарды ұйымдастыру және жобалау;
7) тіл ұстартуды дамыту бойынша жұмыс түрлері;
8) шешендік өнерді қалыптастыру;
9) «Өзбек тілі мен әдебиеті» пәні бойынша әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыру.
Курс тыңдаушыларының сұранысына сәйкес вариативті модуль 2-6 сағат көлемінде өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес құрастырылған 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын- сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) өзбек тілі мен әдебиетін оқытуда АКТ пайдалану үлгісін жасаңыз
2) өзбек тілін оқытудағы интерактивті әдістердің қолдану ерекшелігін көрсетіңіз.
3) әдебиет теориясын оқытудың әдіс-тәсілдері туралы пікір жазыңыз
4) өзбек тілін дамыту жолдарын көрсетіңіз.
5) оқушыларды пән олимпиадаларына, ғылыми жобаларды қорғауға дайындау жоспарын жасаңыз.
6) Оқушылардың білімдерін өздігінен бағалау дағдыларын қалыптастыру бойынша өз іс-тәжірибеңізді жазыңыз.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары берілген.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісінде келесі интербелсенді оқыту әдістері қарастырылған: пікірталас, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жоба жұмыстарын орындау әдістемесі, видеофильмдерді талдау, мәселелердің шешімін бірлесіп табу және т.б.
19. Оқу үдерісінде тыңдаушылардың өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оларға логикалық шешім қабылдауға, білім мазмұнын өз тәжірибесімен байланыстыруға және аудиториялық тәжірибелік сабақтарда, сонымен қатар аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарды орындауда қалыптасқан білім дағдыларын сынақтан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі тыңдаушылармен сабақтар өту және өзіндік жұмыстар орындауды қамтиды. Оқу бағдарламасы негізінде тыңдаушылармен жүзеге асырылатын оқу іс-әрекетінің нәтижесінде құзыреттілікке бағытталған біліктілікті арттыруды қамтамасыз ету мақсатында қазіргі заманауи білім беру технологиялары мен интербелсенді оқыту түрлері қолданылады, атап айтқанда, кіші топтармен жұмыс, үйрету ойындары, кері байланыс, қиын және талқылауды қажет ететін мәселелерді талдау, шебер сыны, дөңгелек үстелдер және т.б.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттілігінің деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған – 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған – 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған – 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдары бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9–10 балл, (85–100%);
2) «Жақсы»: 7–8 балл, (75–84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5–6 балл, (50–74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1,2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47–50 балл, (85–100%);
2) «Жақсы»: 36–47 балл, (75–84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25–36 балл, (50–74%);
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл - дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылған әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) «Қазақстан – 2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. – Астана, 2013 ж.;
2) ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауы. – Астана, 2014.;
3) Н.Ә.Назарбаев. Ұлт жоспары – «100 нақты қадам»: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет. – Астана, 2015.;
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010 ж.;
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).;
6) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары. – Астана, 2012 ж.;
7) ҚР тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2011.;
8) ҚР-ның 12 жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасы.;
9) Йулдошев Қ., Хусанбоева Қ. Укитувчи китоби. Т., 2011.;
10) Йулдошев Қ. Адабиет укитишнинг илмий-назарий аослари. Т., 2009.;
11) Йулдошев Қ., Мадаев О., Абдураззоқов А. Адабиет укитиш методикаси. Т., «Университет», 2010.;
12) Коллектив. Уқув дастури. Узбек тили ва адабиети. 5-7-синфлар. 8-9-синфлар. Алмати, 2015.;
13) Матчон Сафо. Адабиетдан мустқил ишлар. Т., 1998.;
14) Мұғалім құзыреттілігін қалыптастыру негізінде шығармашыл тұлға тәрбиелеу жолдары. Республикалық ғылыми-әдістемелік конференцияның материалдары. Шымкент, ББЖЖТ, ПКБА және ҚДО, 2008.;
15) Тухлиев Б. Адабиет укитиш методикаси. Т., 2011.;
16) Тухлиев Б. Она тили укитиш методикаси. Т., 2011.;
17) Узбек тили доимий анжумани материаллари. Т., 2013.;
18) Узбек тили доимий анжумани материаллари. Т., 2015.;
19) Хамроев М. Узбек тилидан маърузалар мажмуаси. Т., 2007.
«Интерактивті оқыту әдістері арқылы
мұғалімдердің кәсіби құзіреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Қ/с |
Сабақтардың тақырыбы |
Дәрістер |
Диалог -дәріс |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
Семинар-тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
КТС |
Шеберлік сыныбы |
Шағын-сабақты қорғау |
Диагностика |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
I |
Нормативтік–құқықтық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
||||||||
1.1. |
ҚР–ның білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
||||||||||
1.2. |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
1.3. |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ, «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдаулары, «Мәңгілік ел» бағдарламасын. Елбасының «100 нақты қадам» бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||
II |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
|||||||
2.1. |
Педагогикалық әдеп, мұғалімнің этикасы мен тәлім мәдениеті |
2 |
2 |
||||||||||
2.2. |
Ата-аналармен қарым-қатынас жасау психологиясы. |
2 |
2 |
||||||||||
2.3. |
Білім беру ұйымдарындағы психологиялық қызмет |
2 |
2 |
||||||||||
2.4. |
Оқушыларды білімге баулудың психологиялық негіздері. |
2 |
2 |
||||||||||
IІІ |
Мазмұндық модуль |
14 |
4 |
10 |
8 |
4 |
4 |
44 |
|||||
3.1. |
Интербелсенді оқыту әдістерін өзбек тілі мен әдебиеті сабақтарында тиімді қолдану. |
2 |
2 |
||||||||||
3.2. |
Интербелсенді оқытудың ережелері мен шарттары |
2 |
2 |
||||||||||
3.3. |
Мұғалімдердің кәсіби құзіреттілігін диагностикалау. |
4 |
4 |
||||||||||
3.4. |
Оқушылардың білімін критериалды бағалаудың әдіс-тәсілдері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.5. |
Блум таксономиясы – оқыту нәтижелілігін бағалау әдістемесі ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||
3.6. |
Мұғалім шығармашылығын дамытудың тиімді жолдары |
2 |
2 |
||||||||||
3.7. |
Шағын сабақ тұсаукесері |
4 |
4 |
||||||||||
3.8. |
Өзбек және қазақ әдебиетін салыстырмалы түрде оқыту мәселелері |
2 |
2 |
||||||||||
3.9. |
Көшпелі тәжірибелік сабақтар (КТС). |
8 |
8 |
||||||||||
3.10 |
Өзбек тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың тілдік және коммуникативтік құзырлықтарын дамыту |
2 |
2 |
||||||||||
3.11. |
Өзбек тілінің негізгі емле қағидалары |
2 |
2 |
||||||||||
3.12. |
Өзбек тілі сабақтарында мәтінмен жұмыс жүргізудің әдіс-тәсілдері |
2 |
2 |
||||||||||
3.13. |
Білім беру ұйымдарында салауатты өмір салтын қалыптастырудың өзекті мәселелері. |
2 |
2 |
||||||||||
3.14. |
Өзбек тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||
3.15. |
Пән бойынша сыныптан тыс жұмыстар, оны өткізудің әдістемелік мәселелері. |
2 |
2 |
||||||||||
3.16. |
Мұғалімнің құзіреттілігін жетілдірудің теориялық негіздері |
2 |
2 |
||||||||||
ІV |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||||||
4.1. |
Билингвал және көптілді білім беру мәселелері |
2 |
2 |
||||||||||
4.2. |
Өзбек тілі мен әдебиеті сабағында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану әдістемесі. |
2 |
2 |
||||||||||
4.3. |
Деңгейлік технологиясы оқытудың сапасын қамтамасыз ету механизмі ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||
4.4. |
Педагогикалық желілік қауымдастықты ұйымдастыру технологиясы. |
2 |
2 |
||||||||||
V |
Вариативтік бөлім |
4 |
8 |
12 |
|||||||||
5.1. |
Көркем әдеби шығармаларды жанрлары бойынша талдаудың теориялық негіздері |
2 |
2 |
||||||||||
5.2. |
Прозалық туындыларды талдау әдістері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
5.3. |
Лирикалық шығармаларды талдау, мәнерлеп оқу |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
5.4. |
Драмалық шығармаларды талдау әдістері |
2 |
2 |
||||||||||
Барлығы: |
20 |
4 |
2 |
12 |
24 |
8 |
2 |
4 |
4 |
80 |
««Интерактивті оқыту әдістері
арқылы мұғалімдердің кәсіби
құзіреттіліктерін дамыту»
тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тест сұрақтары
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 37-қосымша
«Инновациялық технологияларды қолдану арқылы бастауыш мектеп
оқушыларының оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы бастауыш
ұйғыр сынып мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Инновациялық технологияларды қолдану арқылы бастауыш мектеп оқушыларының оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы бұл білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) бастауыш ұйғыр сынып мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасында: - «Орта білімге кері әсер ететін факторлар – ескірген әдіснамалар мен білім беру мазмұнын іріктеу қағидаттары»,- делінген. Педагогтерге дәстүрлі білім беруді заманауи, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыруға ықпал ететін инновациялық технологиялар мен ауыстырып, оқушыларды білім берудің объекті емес, жеке тұлға ретінде қабылдап, оларға белсенділік беру қажеттілігін түсіндіру ләзім. Сондықтанда, бағдарламада бастауыш ұйғыр сынып мұғалімдеріне заманауи инновациялық технологиялар тұралы мағлұмат беріп, оларды тәжірибеде қолдануды үйрету, оқушылардың оқу сауаттылығын дамытудың тиімді жолдарын көрсету қарастырылған.
3. Елімізде мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты», - атты Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру мақсатында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары ҚР Үкіметінің Қаулысымен бекітілген. Қазіргі тез құбылмалы әлемде функционалдық сауаттылық адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсенді қатысуына, сондай-ақ, өмір бойы білім алуына ықпал ететін базалық факторлардың біріне айналуда. Бастауыш білім беру деңгейі баланың жеке тұлға ретінде адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға, оның жеке қабілеттерін, оқу ісіндегі оң ынтасы мен іскерлігін: негізгі мектептің білім мазмұнын меңгеру үшін оқудың, жазудың, есептеудің, тілдік қатынастың, шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі көрсетудің, мінез-құлық мәдениетінің берік дағдыларын дамытуға бағытталып, таным әрекетіндегі жеке қабілеттері мен шеберліктерінің дамуын, функционалдық сауаттылығының қалыптасуын қамтамасыз етеді. Осы мәселеге байланысты бағдарламада білім берудің жаңа нормативтік құжаттарына сәйкес оқу үрдісін ұйымдастыру, сыни тұрғыдан ойлау технологиясын қолдану арқылы оқушылардың түйінді құзыреттіліктерін қалыптастыру бойынша жүргізілетін жұмыстар тізбегі қарастырылған. Бағдарлама негізінде, бастауыш ұйғыр сынып мұғалімі оқыту сферасындағы заңдылықтардың талаптары мен нормативтік актілерді ғана оқып қоймай, сонымен қатар, пәннің негізгі теориялық, инновациялық технологиялары мен практикалық білімін арттыруға мүмкіндік алады.
2. Курстың мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты бастауыш сыныптарда инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту жолдарын теориялық және тәжірибелік тұрғыдан түсіндіру, кәсіби құзыреттіліктерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) курс аясында тыңдаушыларға нормативтік-құқықтық, психологиялық-педагогикалық және технологиялық модульдар бойынша ақпараттарды жинақтап, оларды насихаттау;
2) білім беруді психологиялық жағынан қамтамасыз ету құзыреттілігін қалыптастыру;
3) оқытудағы инновациялық технологиялар тұралы түсінік беру;
4) оқыту үдерісінде сыни тұрғыдан ойлау технологиясын тиімді пайдалануды меңгерту;
5) халықаралық зерттеулер тұралы ақпарат пен қамтамасыз ету;
6) оқу сауаттылығын дамытуға негізделген, құзыреттілікке бағдарланған тапсырмалар құруды үйрету;
7) инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту жолдарын тәжірибеде көрсету.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) нормативтік-құқықтық, психологиялық-педагогикалық және технологиялық модульдер бойынша ақпараттар алады;
2) білім беруді психологиялық жағынан қамтамасыз ету құзыреттілігі қалыптасады;
3) оқытудағы инновациялық технологиялар мен танысады;
4) оқыту үрдісінде сыни тұрғыдан ойлау технологиясын тиімді пайдалануды меңгереді;
5) халықаралық зерттеулер тұралы ақпараттар мен танысады;
6) оқу сауаттылығын дамытуға негізделген, құзыреттілікке бағдарланған тапсырмалар құруды үйренеді;
7) инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту жолдарын тәжірибеде көре алады.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік - құқықтық модуль;
2) психологиялық - педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік модуль.
8. Нормативтік – құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты, Қазақстан халқына Жолдауындағы ұлттық білім беру жүйесін құрудағы міндеттер, ҚР 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарындағы білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 27 шілде 2007 жыл № 319-III.( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), Қазақстан Республикасының 2011 - 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық – педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1)девиантты оқушылардың психологиялық сипаттамасы және алдын алу жолдары;
2) жастар мен оқушылар арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу шаралары;
3) Блум таксономиясы – оқу жетістігін бағалау әдістемесі ретінде;
4) ғылыми жұмысты ұйымдастыру мен жобалау;
5) үздіксіз білім жүйесіндегі педагогикалық үдерісте «Өзін – өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) ҚР жаңартылған бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;
2) Стандарттағы ерекшеліктер: үштұғырлы тіл саясатын жүзеге асыру жолдары;
3) бастауыш сынып түлектерінің құзыреттіліктерін дамыту;
4) бастауыш сыныптарда инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту;
5) бастауыш сыныптарда «Әдебиеттік оқу» сабағында инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту;
6) бастауыш сыныптарда интербелсенді әдістерді қолдану ерекшеліктері;
7) бастауыш сатыда оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жолдары;
8) педагогикалық үдерісті жобалау.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) PowerРoint бағдарламасында мультимедиялық презентация құру әдістемесі;
2) Prezi.com - веб-сервисінде презентация құру;
3) қашықтықтан оқытудың әдістемесі;
4) қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері;
5) қашықтықтан оқыту технологиясы, кәсіби желілік қауымдастықты құрудағы негізгі принциптері;
6) оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті тақтаны пайдалану және ActivInspire бағдарламасында жұмыс жасау;
7) бастауыш сыныптарда сыни тұрғыдан ойлау технологиясын қолдану арқылы оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамыту.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Халықаралық зерттеулер және олардың маңызы, «Programme for International Student Assessment» (PISA) - халықаралық зерттеулері аясында оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту;
2) Lesson study - (іс-әрекетті зерттеу, сабақты зерттеу) – зерттеушілік іс – әрекеттің тиімді әдісі ретінде;
3) бастауыш сыныптарда өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы технологиясын қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Бастауыш сыныптарда оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жолдарының нұсқаулығын құру.
2) Й.Азаматов «Ядикарниң бовиси» әңгімесін оқыту негізінде сабақ жоспарын құрастыру.
3) И. Жалилов «Һәқиқий жасарәт» әңгімесі негізінде бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық дағдыларын қалыптастыру.
4) Бастауыш сыныпта дидактикалық ойын элементтерін пайдалану.
5) «Әнди ишәндим оғлум» ертегісінің мәтініне талдау жасау.
6) И Крылов «Жиңналғуч билән чүмүлә» мысалы, А Һезимов «Үч һорун» өлеңін түсіндіруде этнопедагогика элементтерін пайдалана отырып талдау жасау.
7) Дүниетану сабағында дидактикалық ойын элементтері арқылы оқушылардың зерттеушілік қабілетін дамыту. «Пайдалы қазылмалар: қара металл, реңді металл» негізінде жоспар жасау.
8) Бастауыш сыныптарда оқушылардың оқу сауаттылығын дамытуда тиімді әдістерді пайдалану ерекшеліктері. И Бәхтия шығармашылығы, Д Исиев «Қалиғач вә ячивәг» әңгімесі арқылы сөйлеу әрекетінің 4 түрін қолдануға арналған сабақты жоспарлау.
9) Белгілі бір деңгей үшін әрекеттің түрлері бойынша дескрипторларды дайындау.
16. Шығармашылық жобалар тақырыптарының тізімі:
1) Дүниетану сабағында сыни тұрғыдан ойлау технологиясын пайдалану арқылы оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыру. «Қазақстан өсімдіктері мен жануарлары» тақырыбы негізінде.
2) Ана тили сабағында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту.
3) «Отунчи билән ейиқ» мысал, «Түлкиниң тәхсимати» мысал – ертегі\.
4) Әдебиеттік оқу сабағында сыни тұрғыдан ойлау технологиясын қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту. \М Әвезов «Житим» әңгімесі. О.Сулейменов шығармашылығы\.
5) Бастауыш сыныптарда ойын технологиясын қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту.
6) Дүниетану сабағында инновациялық технологияларды қолдану. «Шөл өсімдіктері мен жануарлары» тақырыбы негізінде.
7) Математика сабағында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жолдары.
8) Бастауыш сыныптарда инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың коммуникативтік құзыреттіліктерін дамыту. \Ч Айтматов «Биринчи муәллим» повестьтен үзінді\.
9) Әдебиеттік оқу сабағында Блум таксономиясы сұрақтарын қолдану. \ «Урасимо таро» Япон ертегісі, «Әң чоң байлиқ» түрк ертегісі\.
10) Әдебиеттік оқу сабағында мәтінмен жұмыс жасау жолдары. \Т. Тохтәмов «Дадамниң ахирқи хети» повестьтен үзінді\.
11) Бастауыш сыныптарда оқушылардың оқу сауаттылығын қалыптастыру жолдары.
12) «Сауат ашу» - сабағында интербелсенді әдістерді қолдану.
13) Бастауыш сыныпта оқушылардың коммуникативтік құзыреттіліктерін дамыту.\Ж Босақов «Бизниң сүлһи» әңгімесі\
14) Бастауыш сыныптарда мәтін мен жұмыс жасау ерекшеліктері. \З Сәмәдий «Ғени Батур» романынан үзінді\.
15) Дүниетану сабағында зерттеушілік іс–әрекетті ұйымдастыру.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Оқыту үрдісінде оқытудың интербелсенді әдістері: «Миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренинг, кейс әдісі т.б қолданылады.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1)жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл;
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) Өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) Өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25)Алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27.Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлану ға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар. (http://adilet.zan.kz/rus/docs/K1400002014/links).
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014жылғы 11 қараша. (http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж. (http://today.kz/news/ kazakhstan/2015-05-20/614838-nazvany-100-konkretnyh-sagov-dalnejsego-razvitia-kazahstana).
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010 (http://nkaoko.kz/documents/law_of_education/).
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж. №319-III (http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z070000319_/compare).
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Әлімов А. Интербелсенді әдістемені ЖОО-да колдану мәселелері: Оқу құралы.- Алматы, 2013.
9) Бітібаева Қ. Сабақ түрлері мен үлгілері. Алматы, 2010ж.
10) Жанпейісова М.М. Модульдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы ретінде, 2006.
11) Жапбаров А. Оқушылардың ауызша сөйлеу әрекетін дамыта оқытудың ғылыми-әдістемелік негіздері (5-10 сыныптар). 4-кітап. Алматы: «Арыс».
12) Кобдикова Ж.У. Оқытудың «Үшөлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық технологиясы негізінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту- Алматы, 2013.
13) Кобдикова Ж.У Оқыту технологияларын қолдану арқылы білім сапасын арттыру Алматы, 2013.
14) Кобдикова Ж.У Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту және даму деңгейін критериалды бағалау жүйесі арқылы өлшеуіш-тапсырмалар жинағы. Алматы, 2013.
15) Қылышбаева К. Қазақ тілі пәнінен Блум.Б таксономиясы деңгейінде оқу тапсырмаларын әзірлеу әдістемесі (Фонетика, лексика, грамматика).Астана, 2013.
16) Система критериального оценивания учебных достижений учащихся. Методическое пособие. – Астана: Национальная академия образования им. Алтынсарина.И, 2013.
17) Мирсеитова С Обучение как поиск и поиск для обучения («Формы и методы развития критического мышления») – Караганда,2011.
18) Оқытудың интерактивті әдісін қолданып сабақты жоспарлау және басқару – Алматы, 2005.
19) Халперн Д. Психология критического мышления.- СПб: Питер, 2000
20) Ягодко Л.И. Использование технологии проблемного обучения в начальной школе / Ягодко.Л.И // Начальная школа плюс до и после.- 2010.-№1.-С.36-38
21) Мыңбаева А.К, З. М Садвакасова Оқытудың инновациялық әдістері.- Алматы, 2010.
22) Шардарбеков Д. Оқыту проблемалары мен оқыту технологиялары. – Алматы, 2009.
«Инновациялық технологияларды қолдану
арқылы бастауыш мектеп оқушыларының
оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары – 80 сағат
№ |
Модульдер мен бөлімдердің атауы,тақырыбы |
Дәріс |
Таңдау сабағы |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын – сабақтар презентациясы |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
БАРЛЫҒЫ |
I |
Нормативтік - құқықтық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауындағы әлеуметтік инфрақұрылым сапасын жақсарту міндеттері. 11 қараша, 2014 жыл; |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
ҚР 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарындағы білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Білім беру ұйымдарында ҚР «Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы» Заңына сәйкес қызметті ұйымдастыру; |
2 |
2 |
|||||||||||
II |
Психологиялық - педагогикалық модуль |
6 |
2 |
2 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Девиантты оқушылардың психологиялық сипаттамасы және алдын алу жолдары |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Жастар мен оқушылар арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу шаралары. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Блум таксономиясы – оқу жетістігін бағалау әдістемесі ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін – өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері. |
4 |
4 |
|||||||||||
III |
Мазмұндық модуль |
8 |
4 |
8 |
10 |
2 |
2 |
4 |
2 |
40 |
||||
3.1 |
ҚР жаңа бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Бастауыш сыныптарда инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Бастауыш сыныптарды «Әдебиеттік оқу» сабағында инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту |
6 |
6 |
|||||||||||
3.4 |
Бастауыш сыныптарда «Ана тілі» сабағында интербелсенді әдістерді қолдану арқылы оқу сауаттылығын дамыту |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
3.5 |
Бастауыш сыныптарда дүниетану сабағында инновациялық технологияларды қолдану ерекшеліктері |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
3.6 |
Бастауыш сатыда оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жолдары. |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
3.7 |
Педагогикалық үдерісті жобалау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Кіріс және шығыс тестілеу |
2 |
2 |
|||||||||||
IV |
Технологиялық модуль |
2 |
10 |
12 |
||||||||||
4.1 |
PowerРoint бағдарламасында мультимедиялық презентация құру әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Қашықтықтан оқыту технологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті тақтаны пайдалану және ActivInspire бағдарламасында жұмыс жасау. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Бастауыш сыныптарда сыни тұрғыдан ойлау технологиясын қолдану арқылы оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамыту. |
6 |
6 |
|||||||||||
Вариативтік модуль |
12 |
12 |
||||||||||||
5.1 |
Бастауыш сыныптарда оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту жолдары |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
Бастауыш сыныптарда инновациялық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
Бастауыш сыныптарда дарынды балалар мен жұмыс жасау жолдары |
2 |
2 |
|||||||||||
5.4 |
Халықаралық зерттеулер және олардың маңызы. PISA, PIRLS - халықаралық зерттеулері аясында оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.5 |
Бастауыш сыныптарда қолданылатын тиімді интербелсенді әдістер |
2 |
2 |
|||||||||||
5.6 |
Мұғалім мен оқушы арасындағы қарым – қатынас: ХХI ғасыр оқушысы.(талдау) |
2 |
2 |
|||||||||||
5.7 |
Case stady әдісі – оқушылардың түйінді құзыреттіліктерін қалыптастыру құралы |
2 |
2 |
|||||||||||
5.8 |
Lesson study - (іс-әрекетті зерттеу, сабақты зерттеу) – зерттеушілік іс – әрекеттің тиімді әдісі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
5.9 |
Бастауыш сыныптарда өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы технологиясын қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
6.10 |
Ғылыми жобаларды, өзіндік жұмыстарды дайындауға қойылатын талаптар |
2 |
2 |
|||||||||||
*- Ескерту: Вариативті модульдегі әрқайсысы 2 сағаттық тек қана 7 тақырып таңдалады. |
||||||||||||||
Барлығы: |
18 |
12 |
14 |
12 |
14 |
2 |
2 |
4 |
2 |
80 |
«Инновациялық технологияларды қолдану
арқылы бастауыш мектеп оқушыларының
оқу сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Педагог мамандықтар бойынша жоғары оқу орнына түсу кезінде педагог қызметіне икемділік деңгейін анықтауға арналған қандай шара енгізілетін болады?
A) Ұлттық тестілеу
B) Шығармашылық емтихан
C) Кешенді тестілеу
D) Ауызша емтихан
E) Жазбаша емтихан
2. «Бала ең алдымен, өз ана тілінде ойлауы, сөйлеуі, білім алуы шарт». Бұл кімнің сөзі?
A) А.Байтұрсынов
B) А.Құнанбаев
C) Б.Момышұлы
D) М.Жұмабаев
E) Ғ.Мүсірепов
3. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2020 жылға қарай орта білім беру ұйымдарының қандай үлесі электрондық оқыту жүйесін пайдаланады?
А) 90%
В) 88%
С) 89%
Д) 91%
Е) 92%
4. Дөңгелекті көлік құралдарының деңгейі әртүрлі екі көлденең жазық беттері арасында орын ауыстыруын қамтамасыз ететін көлбеу жазықты алаңша, коммуникациялық құрылым қалай аталады?
А) Лифт
В) Баспалдақ
С) Тротуар
Д) Пандус
Е) Аялдама
5. Лауазымдық міндеттеріне мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс жасау кіретін педагог қызметкерлер қалай аталады?
А) Дефектолог-әдіскер
В) Әлеуметтік педагог
С) Дефектолог-мұғалім
Д) Педагог-психолог
Е) Патронат тәрбиеші
6. Tүркі жұртының мұраты – Мәңгілік Ел» деп өсиет қалдырған ойшылды атаңыз?
А) Күлтегін
В) Тоныкөк абыз
С) Қорқыт баба
Д) Асан қайғы
Е) Жүсіп Баласағұн
7. ЭКСПО-2017 қарсаңында Астананың қандай инфрақұрылымын дамыту туралы ойластыру қажет?
А) Энергетикалық
В) Индустриялық
С) Әлеуметтік
Д) Көліктік
Е) Экономикалық
8. Жаһандық сынақтардан мүдірмей өту үшін біз қандай болуымыз керек?
А) Білімді халық
В) Жұдырықтай жұмылған халық
С) Үнемшіл халық
Д) Дені сау халық
Е) Мәдениетті халық
9. Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі қанша тарау, қанша баптан тұрады?
А) 40 тарау, 351 бап
В) 31 тарау, 265 бап
C) 33 тарау, 281 бап
D) 47 тарау, 401 бап
E) 54 тарау, 461 бап
10. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту көзі не?
A) Білім беру бағдарламасы
B) Сабақ
C) Ақпараттық материалдар
D) Мұғалім шығармашылығы
E) Оқу-әдістемелік кешені
11. Іс-әрекет мақсатының когнитивтік (танымдық) саласы не үшін қолданылады?
А) Іс-әрекетті орындау үшін
В) Мәселені шешуге дейінгі қарастырылған материалдарды есте сақтау және еске түсіру үшін
С) Қарастырылған материалды орындау үшін
Д) Іс-әрекет амалдарын жинақтау үшін
Е) Жаңаны жасау үшін
12. Блум бойынша білу категориясы деңгейіндегі дағдылар қандай?
A) Ақпаратты тану және танымау
B) Ақпаратты көру және жеткізу
C) Ақпаратты тану және ұмыту
D) Ақпаратты тану немесе қайталау
E) Ақпаратты тану немесе білу
13. Дидактика дегеніміз не?
А) Тұлғаның даму заңдылықтары туралы ғылым.
В) Оқыту мен білім беру мәселесін қарастыратын педагогиканың бөлімі.
С) Оқытушы мен оқушының бірлескен әрекеті.
Д) Оқушылардың дамуы мен тәрбиесін басқару.
Е) Теория мен практиканың байланысы
14. «Бөліктер мен құрылымдарды анықтау және жіктеу» дағдысы қайсы категорияға жатады?
А) Білу
В) Түсіну
С) Қолдану
Д) Талдау
Е) Бағалау
15. Ғылыми жұмыстың түрлері:
А) Реферат, баяндама
В) Мақалалар, авторефераттар, диссертациялар, монографиялар
С) Аннотациялар, әдебиеттізімі, баяндама
Д) Макет, график, кесте, сызба
16. Қорытынды, тексеру, стилистикалық, грамматикалық
Педагогикалық мақсаттар таксономиясын Б.Блум қай жылы ұсынды?
А) 1989
В) 2000
С) 2013
Д) 1956
Е) 1941
17. Оқу бағдарламалары, оқулықтар, ұстаздардың күнделікті пратикасында келтірілетін мақсаттар қай салада қарастырылады?
А) Психомоторлық
В) Аффективтік (эмоционалды-құндылықтық)
С) Танымдық (когнитивтік)
Д) Білімнің дамуы
Е) Қатынас жүйесінің дамуы
18. Критерийлер негізінде «мәнін бағалау» дағдысы қайсы категорияға жатады?
А) Білу
В) Түсіну
С) Қолдану
Д) Синтез
Е) Бағалау
19. «Таксономия» сөзінің грек тілінен аудармасы
А) орналасу
В) жетілу
С) көбею
D) ұйымдастыру
E) дамыту
20. Оқыған материалдың жоспарын құрастыру, тезистер, аннотация құрастыру:
A) жоғары оқу орындағы оқытудың негізгі әдістері мен тәсілдері
B) әрекеттің құрылымдық элементтері
C) кітаппен жұмыстың әдістері мен тәсілдері
D) жеке жұмыстың негізгі әдістері
E) оқытудың әдістері мен тәсілдері
21. Компьютерді жергілікті желілерге қосып, орталықтан басқаратын компьютерді қалай атайды?
A) жұмыс станциясы;
B)байланыстардың тізбектелген порты;
C) сервер;
D) орталық есте сақтау құрылғысы;
E) компьютер жады.
22. «SMART» сөзі ағылшын тілінен аударғанда....
A) «зерек», «ақылды»;
B)«интелектуалды», «ақылды»;
C) «жан-жақты», «ақылды»
D) «ой», «ақылды»
E) «құзіретті», «ақылды»;
23. SMART құрылғыларына не жатқызуға болады?
A) Планшеттер, смартфондар;
B) Ноутбуктер;
C) Компьютер;
D) Теледидар;
E) Кір жуғыш машина;
24. Интернетке қосылған компьютерде міндетті түрде не болады?
A) Web-бет;
B) домендіктау;
C) IP-адрес;
D) FTP программа;
E) @mail.ru.
25. Электрондық пошта (e-mail) …жіберуге мүмкіндік береді:
A) тек хабарламаны;
B) тек файлды;
C) хабарламаны және тіркелген файлдарды;
D) бейнесурет,
E) хаттарды.
26. Педагогикалық желілік қоғамдастық?
A) желілік кәсіптік қоғамдастыққа біріккен мамандар тобы;
B) желіде кәсіптік біріктірілген кітаптар жиынтығы;
C) желіде кәсіптік топтастырылған сабақтар;
D) желіде кәсіптік біріктірілген порталдар;
E) желіде кәсіптік технологиялар жиынтығы.
27. Электронды поштамен жұмыс жасайтын программа:
A) AutoCad;
B) Outlook Express;
C) Microsoft Word;
D) Microsoft Access;
E) Microsoft Excel;
28. @ символы нені білдіреді?
A) интернет желісіне қандай да бір Web-беттерінің адресі тіркелген таңба;
B) домен атымен басталып, қолданушының атымен аяқталатын адрестегі көрсетілетін айырғыш;
C) HTML тілдерінің тэгін интерпретациялауға негізделген таңба;
D) гипермәтіндік ақпараттық іздеу жүйелері;
E) парталдарды іздеу жүйесі.
29. Блоггинг ұғым?
A) блог жазу, блогпен айналысу, блог жүргізу;
B) электронды поштамен хат жіберу;
C) Skype-те достарымен сөйлесу;
D) интерактивті тақтаны қолдану;
E) компьютерде сабақ жоспарын дайындау.
30. Чат дегеніміз?
A) тест өткізу құрылғысы;
B) он-лайн режимінде конференция, не сабақтар өткізу кезінде қатысушыға және модераторға хабарлама жіберу;
C) байланыс тарифы;
D) дыбысты орнату көмекшісі;
E) cфайл жіберу бөлімі.
31. Өткүзилидиған дәрисниң түри қандақ ениқлиниду?
A) Дидактикилиқ мәхсәт бойичә;
B) Өткүзүш формиси бойичә;
C) Материалниң мәзмуниға қарап;
D)Муәллим һис – туйғусиға қарап;
E) Методика бойичә;
32. «Дивану луғәтит түрк» кимниң қәлимигә мәнсүп?
A) Йүсүп Хас Һажип;
B) М.Қәшқәрий;
C) Сәкакий;
D) Ә.Наваий;
E) Нәвбәтий;
33. Хас исимларни тепиң?
A) Шеир, диалог, монолог;
B) Язғучи, шаир, вилайәт;
C) Қәшқәр, Или, Тарим;
D) Дост, машина, бала;
E) Баш, қулақ, еғиз.
34. Томур сөзни ениқлаң?
A) Ашлиқ, ашхана, ашпәз;
B) Йолдаш, билимлик, ишчи;
C) Йол, баш, иш;
D) Башлиқ, аш, ой;
E) Майлиқ, ойчи, қойчи.
35. Сөз түрлигүчи қошумчилар уланған сөзләрни бәлгүләң.
A) Күчлүк, әқиллиқ, чирайлиқ;
B) Баққа, бағлар, бағдин;
C) Малчи, отлақ, учқуч;
D) Баш, көз, қулақ;
E) Машина,мотоцикл, камаз.
36. Сөз ясиғучи қошумчилар уланған сөзләрни бәлгүләң.
A) Китапни, дәптәрни, өйгә;
B) Қушлар, гүлләр, мевиләр;
C) Йолдаш, бағвән, гүлчи;
D) Балилар, қизлар, чоңлар;
E) Шкаф, орундуқ, ишик.
37. Сөзниң бөлүнүп ейтилидиған, қисми қандақ атилиду?
A) Боғум;
B) Тавуш;
C) Һәрип;
D) Сөз;
Аһаң.
38. Төвәндә йезилған жүмлә, жүмлиниң қайси түригә ятиду?
Сиз нәччинчи синипта оқуйсиз?
A) Хәвәр жүмлә;
B) Үндәш жүмлә
C) Соал жүмлә;
D) Чекитлик пәш жүмлә;
E) Һеч қайсиси дурус әмәс.
39. Жүмлиниң баш мүчилирини ениқлаң:
A) Ениқлиғучи, толуқтурғучи;
B) Егә, хәвәр;
C) Толуқтурғучи, һаләт;
D) Хәвәр, ениқлиғучи;
E) Егә, һаләт.
40. Көп чекитниң орниға керәклик сөзни қоюң.
Яхши тепип сөзләйду,........көпүп сөзләйду.
A) Тоң;
B) Яман;
C) Яхши;
D) Әски;
E )Пухра.
41. Инчикә созуқ тавушлардин туридиған сөзни тепиң.
A) Әгләк;
B) Арман;
C) Ора;
D) Бала;
E) Қиз.
42. Қариму- қарши мәналиқ сөзләрни тепиң?
A) Вичир-вичир;
B) Яхши-яман;
C) Чаң-топа;
D) Вараң-чуруң;
E) Бала-чақа.
43. Тәнқидий ойлаш арқилиқ оқуғучи:
A) Өз пикрини әркин йәткүзүш мүмкинчилигигә егә болиду;
B) Қийин әһвалдин чиқиш йолини таллашни билиду;
C) Проблемилиқ әһвалдин чиқишни билиду;
D) Топта ишләшни үгиниду;
E) Барлиқ жаваплар дурус.
44. Адәм вә нәрсиләрниң иш һәрикитини билдүридиған сөз түркүми қандақ атилиду?
A) рәвиш;
B) пеил;
C) сан;
D) Сүпәт;
E) исим.
45. Жүмлидики ой-пикирни қайси мүчә аяқлаштуриду?
A) Егә;
B) Хәвәр;
C) Ениқлиғучи;
D) Толуқтурғучи;
E) Һаләт.
46. Тәнқидий ойлашта «фишбоун» стратегияси башқичә қандақ атилиду?
A) Бәш қурлуқ шеир;
B) кластер;
C) Белиқ сүйиги;
D) Билимән,билдим, билгим келиду;
E) Инчикә соаллар.
47. «Пикирталаш» латин тилидин тәржимә қилғанда қандақ мәнани билдүриду?
A) Хуласиләш;
B) Тәтқиқ қилиш;
C) Дәлилләш;
D) Асас бериш;
Е) талишиш.
48. «Өмүр шундақ өтиду» шеириниң муәллипи?
A) П Мәхсәтова;
B) И.Бәхтия;
C) М.Жәлилов;
D) Р.Арзиев;
E) М. Абдрахманов;
49. «ИНСЕРТ» бәлгүлирини көрситиң:
A) (V ), (+),(-), (? );
B) (/ ), (+);
C) (+),(-);
D) (+),(-),(? );
E) (+),(+).
50. «Жиңналғуч билән чүмүлә» дегән мәсәлдә чүмүлигә хас хисләтни тепиң?
A) Әмгәкчан;
B) Оюнкәш;
C) Жапакәш;
D) Һәммиси дурус;
E) Оқумушлуқ.
51. Башланғучта бағлинишлиқ сөзләшни үгитиш йоллири:
A) диалог, монолог;
B) актив, пассив;
C) жаргон;
D) чөчәк;
Е) һекайә.
52. Елипбәгичә болған оқутушниң мәхсити.
A) Оқуш билән йезишни үгитиш;
B) Сават ечишқа тәйярлаш;
C) Ана тили пәнини оқутушқа тәйярлаш;
D) Йезишқа үгитиш;
E) Тәрбийә бериш.
53. Елипбәни оқутуш мәхсити:
A) бала тилини тәрәққий әттүрүш;
B) Сават ечишқа тәйярлаш;
C) Йезишқа үгитиш;
D) Оқушқа үгитиш;
E) Тәрбийә бериш.
54. «Пути көйгән тохудәк»:
A) Мақал;
B) Тәмсил;
C) Һекайә;
D) Шеир;
E) Поэма.
55. Келидиған заман пеилини тепиң?
A) яздим;
B) язимән;
C) йезиватимән;
D) язған;
56. Сават ечишниң асасий вәзиписи:
A) Тил вә ойни тәрәққий әттүрүш;
B) Оқушқа тәйярлиғини тәкшүрүш;
C) Балаларни тәйярлаш;
D) Сөзни тәһлил қилишни үгитиш;
E) китап оқуш.
57. Таксономия дегән немә?
A) селиштуруш;
B) охшитиш;
C) тәснифләш, рәтләш;
D) йол селиш;
E) План түзүш.
58. Тил билиминиң бөлүми:
A) Әдәбият теорияси;
B) Физиология;
C) Пунктуация (тиниш бәлгүлири);
D) Анатомия;
E) Экология.
59. Педагогикидики паал һәрикәт услуби:
A) Стилистика;
B) Интерактив;
C) Физиология;
D) Психология;
E) Этика.
60. Йезишқа үгитиш методи:
A) Тәйяр мәтинни көчириш;
B) Сөз байлиғи;
C) Орфоэпия;
D) Мустәһкәмләш;
E) Тапшурмилар.
Тест тапсырмаларының кілті
№ |
Нормативтік – құқықтық модуль |
Психологиялық-Педагогикалық модуль |
Технологиялық модуль |
Мазмұндық модуль |
||||
В |
В |
С |
А |
11 |
А |
21 |
А |
|
А |
Д |
А |
В |
12 |
В |
22 |
В |
|
А |
В |
А |
С |
13 |
Е |
23 |
А |
|
Д |
Д |
С |
С |
14 |
В |
24 |
В |
|
С |
В |
С |
В |
15 |
В |
25 |
В |
|
В |
Д |
А |
С |
16 |
С |
26 |
А |
|
Д |
С |
В |
А |
17 |
С |
27 |
С |
|
В |
Е |
В |
А |
18 |
В |
28 |
С |
|
А |
А |
А |
В |
19 |
А |
29 |
В |
|
Е |
С |
В |
В |
20 |
А |
30 |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 38-қосымша
Бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан Республикасының
бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартын
ендіру жағдайында бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби
құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартын ендіру жағдайында бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бастауыш сынып мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазіргі бастауыш білім беру 21-ғасырдың өмір талаптарына сай балаларды сапалы даярлауға бағытталған. Қазақстан Республикасы бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының ерекшелігі нәтижелерге бағытталған құзыретті білім беру моделін қалыптастыруға негізделген. Бастауыш білім беру баланың оқу қызметін қалыптастырудың негізін танымдық ынталар мен оқу жүйесі, серіктестікке қабілеттілік пен дайындық арқылы қалайды және тұлғаның қоршаған ортада адамдармен және қоғаммен қарым-қатынасын анықтауда адамгершілік мінез-құлқының негізін қалыптастырады. Жаңартылған бастауыш білім беру мазмұнының мақсатын жүзеге асыруда түйінді рөлді құзыретті мұғалім тұлғасы атқарады.
3. Білім беру бағдарламасы Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартының талаптарына сәйкес бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартын ендіру жағдайында бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартының негізгі тұжырымдамалық бағыттарын зерделеу;
2) пәндік салаларда кіріктірілген оқытудың дағдыларын қалыптастыру;
3) зерттеушілік және жобалау қызметі біліктерін қалыптастыру;
4) бастауыш мектепте білім алушылардың және оқу жетістіктерін критериалдық бағалаудың дағдыларын қалыптастыру;
5) кәсіби әрекеттерді өзіндік талдауға, өз бетімен білім алуға және өзін-өзі іске асыруға қажеттіліктерін дамыту;
6) білім беру процесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша (бұдан әрі - АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартының негізінде жаңартылған бастауыш білім беру мазмұнының тұжырымдамалық негіздерін; Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартын ендіру жағдайында білім беру процесін жобалаудың функционалдық негіздерін; бастауыш мектеп педагогтерінің кәсібилігін дамытуда психологиялық-педагогикалық ілеспелеудің қазіргі бағыттарын біледі;
2) оқушылардың зерттеушілік және жобалау қызметін дамыту бойынша әдістерді пайдалануды; оқытудың кіріктірілген бағыттарын; оқушыларда функционалдық сауаттылықты қалыптастыру бойынша оқытудың белсенді стратегияларын қолданады;
3) Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты аясында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалауды; қазіргі ғылыми зерттеулер негізінде педагогикалық тәжірибені жетілдіру дағдысын, өз әрекетіне зерттеу жүргізуді және талдауды; педагогикалық әрекеттерді қарқындату жағдайында қазіргі АКТ-технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауының «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» ұлттық білім беру жүйесін құру міндеттері қарастырылады. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі бағыттары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру. Бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 25 сәуірдегі № 327 қаулысымен бекітілген).
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім берудің жаңа парадигмасы және педагогтің кәсіби құзыреттілігі;
2) бастауыш мектепте тиімді білім беру ортасын қалыптастыруда психологиялық механизмдер. Педагогтер мен оқушылардың қарым-қатынасындағы психологиялық механизмдер;
3) жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Тіл және әдебиет», «Математика және информатика», «Жаратылыстану» және «Адам және қоғам» білім салаларында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері»;
2) оқыту мақсаттары (мақсатты тұжырымдау, смарт мақсаттар). Ұғымдар аппараты, бағалау қызметі мен қағидалары;
3) бағалау түрлері: суммативті және формативті бағалау;
4) критериалды бағалау моделі. Б.Блумның сабақ мақсаттарының таксономиясы. Оқыту жетістіктерін бағалаудың дәстүрлі үдерісінен критериалды бағалаудың тұжырымдамалық ерекшелігі;
5) критериалды бағалау. Дескрипторлар. Рубрикаторлар. Педагогикалық диагностикалау рәсімі;
6) критериалды бағалау технологиясының моделі («НЗМ» ДББҰ жұмыс тәжірибесінен);
7) мұғалімнің іс-әрекеттегі зерттеуі: сабақты зерттеу /Lesson study және іс-әрекет-тегі зерттеу /Action research;
8) lesson study. Зерттеу сабағы: жоспарлау;
9) іс-әрекеттегі зерттеу: зерттеу сұрақтарын құрастыру, жоспарлау»;
10) шағын сабақты қорғау;
11) мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (тестілеу).
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) оқу қызметінде жобалау технологиясын қолданудың тиімділігі;
2) жаңартылған білім мазмұны жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттіліктерін қалыптастыру. Қашықтықтан оқытудың әдістемесі, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері ( скринкаст, подкаст, вебинар);
3) педагогикалық желілік қауымдастық.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулерінің тапсырмалары негізінде оқушылардың оқу және математикалық, жаратылыстану-ғылыми сауаттылықтарын дамыту;
2) «Кейс стади» функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың құралы ретінде;
3) оқытуды басқару және көшбасшылық;
4) педагогикалық қызметте рефлексияның рөлі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 38-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық және 36 сағаттық оқу-тақырыптық жоспарлар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) оқытудың инновациялық технологияларын қолданып сабақ құрастыру;
2) Блум таксономиясының оқу мақсаттарына сәйкес пән бойынша тапсырмалар құрастыру;
3) бағалау критерийлерімен қалыптастырушы тапсырмалар құрастыру;
4) бір сабақ аясында нақты тақырып бойынша бағалау критерийлерін құру;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) критериалды бағыт білім беру нәтижелерін бағалауда оқушыларды ынталандыру факторы ретінде;
2) оқу қызметінде жобалау технологиясы;
3) интербелсенді әдістерді қолдану негізінде тиімді оқыту;
4) рефлексия оқыту сапасын арттыру формасы ретінде;
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 38-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1-5 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл - дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол».- 2014 жылғы 11 қараша;
2) Назарбаев Н. «Ұлттық жоспары - 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет. -Астана, 2015 ж.;
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді);
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы.- Астана, 2010 ж.;
5) Бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 25 сәуірдегі № 327 қаулысы.;
6) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 қаулысы.;
7) Система критериального оценивания учебных достижений учащихся. Метод. пособие. – Астана: Национальная академия образования им. И.Алтынсарина, 2013 г.;
8) Оценивание учебных достижений учащихся: Метод. рук./сост. Р.Х.Шакиров, А.А.Буркитова, О.И.Дудкина. – Б.: «Білім», 2012.
9) Әлімов А. Интербелсенді әдістемені ЖОО-да колдану мәселелері: Оқу құралы.- Алматы, 2013ж.;
10) Кохаева Е.Н. Формативное (формирующее) оценивание: метод. пособие / Е.Н. Кохаева. – Астана: АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы» Центр педагогического мастерства, 2014. – 66 б.;
11) Құдайбергенова К.С. Құзырлылық – білім сапасының критерийі: әдіснамалық және ғылыми-теориялық негіздері. - Алматы, 2008.
12) Мұхамбетжанова С.Т. Педагогтердің ақпараттық–коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі/ С.Т.Мұхамбетжанова, М.Т.Мелдебекова.- Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010 ж.;
13) Мыңбаева А.К, Садвакасова З.М. Оқытудың инновациялық әдістері/ А.К.Мыңбаева, З.М.Садвакасова.- Алматы, 2010 ж.;
14) Lesson Study: теориясы мен қолдану тәсілдері - Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ-ның Педагогикалық шеберлік орталығы, 2013;
15) Lesson Study бойынша мұғалімдерге арналған нұсқаулық= Чичибу Т., Ду Тоит Л., Тулепбаева А.-Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ-ның Педагогикалық шеберлік орталығы, 2013.
«Қазақстан Республикасының бастауыш білім
берудің жалпыға міндетті мемлекеттік
стандартын ендіру жағдайында бастауыш сынып
мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы бастауыш сынып
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Тематика занятий |
Дәрістер |
Диалог-дәріс |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг, стратегия лар |
Семинар |
Шеберлік сыныбы |
Конференция |
Шағын-сабақты қорғау |
КТС |
Қорытынды тестілеу |
Барлығы |
|
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті - құқықтық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
«Оқушылардың функцио-налдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын» жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 25 сәуірдегі № 327 қаулысымен бекітілген) |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Білім берудің жаңа парадигмасы және педагогтің кәсіби құзыреттілігі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Бастауыш мектепте тиімді білім беру ортасын қалыптастыруда психологиялық механизмдер. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
14 |
14 |
10 |
4 |
4 |
2 |
48 |
||||||
3.1 |
«Тіл және әдебиет» білім саласында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
«Математика және информатика» білім саласында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
«Жаратылыстану» және «Адам және қоғам» білім саласында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Оқыту мақсаттары (мақсатты тұжырымдау, смарт мақсаттар) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Бағалау түрлері: суммативті және формативті бағалау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Критериалды бағалау моделі |
2 |
4 |
|
6 |
|||||||||
3.7 |
Критериалды бағалау. Дескрипторлар. Рубрикаторлар. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Критериалды бағалау технологиясының моделі («НЗМ» ДББҰ жұмыс тәжірибесінен) |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Мұғалімнің іс-әрекеттегі зерттеуі: сабақты зерттеу /Lesson study және іс-әрекет-тегі зерттеу /Action research |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Lesson study. Зерттеу сабағы: жоспарлау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Іс-әрекеттегі зерттеу: зерттеу сұрақтарын құрастыру, жоспарлау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.12 |
Шағын сабақты қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (тестілеу) |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
4.1 |
Оқу қызметінде жобалау технологиясын қолданудың тиімділігі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Жаңартылған білім мазмұны жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттіліктерін қалыптастыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Педагогикалық желілік қауымдастық |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
5.1 |
TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулерінің тапсырмалары негізінде оқушылардың оқу және математикалық, жаратылыстану-ғылыми сауаттылықтарын дамыту |
|
|
|
||||||||||
5.2 |
«Кейс стади» функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың құралы ретінде |
|||||||||||||
5.3 |
Оқытуды басқару және көшбасшылық |
|||||||||||||
5.4 |
Педагогикалық қызметте рефлексияның рөлі |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
20 |
4 |
4 |
20 |
20 |
6 |
4 |
2 |
80 |
36 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Тематика занятий |
Дәрістер |
Диалог-дәріс |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг, стратегия лар |
Семинар |
Шеберлік сыныбы |
Конференция |
Шағын-сабақты қорғау |
КТС |
Қорытынды тестілеу |
Барлығы |
|
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті - құқықтық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.1 |
Білім берудің жаңа парадигмасы және педагогтің кәсіби құзыреттілігі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Бастауыш мектепте тиімді білім беру ортасын қалыптастыруда психологиялық механизмдер. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
2 |
4 |
2 |
2 |
18 |
|||||||
3.1 |
«Тіл және әдебиет» білім саласында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
«Математика және информатика» білім саласында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
«Жаратылыстану» және «Адам және қоғам» білім саласында пәндерді оқытудың тұжырымдамалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Бағалау түрлері: суммативті және формативті бағалау. Критериалды бағалау моделі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Критериалды бағалау. Дескрипторлар. Рубрикаторлар. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Шағын сабақты қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (тестілеу) |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
4.1 |
Оқу қызметінде жобалау технологиясын қолданудың тиімділігі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Жаңартылған білім мазмұны жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттіліктерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Педагогикалық желілік қауымдастық |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
|||||||||||
5.1 |
TIMSS, PIRLS халықаралық зерттеулерінің тапсырмалары негізінде оқушылардың оқу және математикалық, жаратылыстану-ғылыми сауаттылықтарын дамыту |
|||||||||||||
5.2 |
Оқытуды басқару және көшбасшылық |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
12 |
2 |
8 |
4 |
6 |
2 |
2 |
36 |
«Қазақстан Республикасының бастауыш білім
берудің жалпыға міндетті мемлекеттік
стандартын ендіру жағдайында бастауыш
сынып мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы бастауыш сынып
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
А) 07.12.2010 ж
В) 07.11.2010 ж
С) 07.10.2010 ж
D) 07.19.2010 ж
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруға арналған 2012-2016 жж. ұлттық іс-қимыл жоспары қашан қабылданды?
А) 25.06.2012
В) 25.07.2012 ж.
С) 25.08.2012 ж.
D) 25.05.2012 ж.
3. «Ұстаным-шешім-әрекет» моделінің авторы:
А) Пажарес
В) К.Роджерс
С) Б. Блум
D) Л.Выготский
4. Оқыту үрдісінде оқушының оқу-танымдық белсенділігін қалыптастыру үшін қажетті шарт:
А) білімдер мен әрекет тәсілдерін алу
В) жаңа педагогикалық технологияларды қолдану
С) оқушылардың белсенділігін арттыру
D) білімдік деңгейін жетілдіру
5. Оқу іс-әрекеті процесінде кіші мектеп оқушысында қандай психикалық жаңа құрылымдар қалыптасады?
A) қабылдау, рефлексия
В) рефлексия, қабылдау, мотивация
С) әрекеттің ішкі жоспары, теоретикалық анализ, рефлексия
D) салыстыру, мотивация
6. Абсолюттік жалпыадамзаттық құндылықтарға не жатады?
А) табиғи және жүре пайда болған құндылықтар жатады
В) интеллектуалдық құндылықтар жатады
С) қоғамда қолданылатын құндылықтар жатады
D) рухани құндылықтар жатады
7. Бастауыш білім беру мазмұнында неше базалық құндылықтар айқындалған?
А) 5
В) 7
С) 4
D) 6
8. «Функционалдық сауаттылық» ұғымын түсіндіріңіз:
А) әрекеттің әмбебап тәсілдерін игеру арқылы көрінетін білім беру нәтижесі
В) сауатты оқу, жазу қабілеті
С) адамның сыртқы ортамен қарым-қатынасқа түсе алу қабілеті немесе алған білімін практикада қолдана алуы
D) сөйлем құрастырады, мәтін жазады
9. Үш тілді оқыту сөйлеу әрекетінің неше коммуникативтік дағдысын қалыптастыруға бағытталған?
А) 3
В) 5
С) 6
D) 4
10. «Дүниетану» пәні бағдарламасы оқушылардың қандай дағдыларын дамытады?
А) білу, түсіну дағдылары
В) тану, зерттеу, сыни тұрғыдан ойлай білу дағдылары
С) білім, білік дағдылары
D) білу, бақылау дағдылары
11. «Жаратылыстану» пәні білім алушылардың
А) табиғатты тануға деген қызығушылығын, зерттеу дағдыларын дамытуға, қоршаған ортаны ғылыми тұрғыдан түсінуге бағытталады
В) қоршаған әлем тұтастығы туралы білімін қалыптастыруға бағытталады
С) адамзаттың табиғат пен қарым-қатынас жүйесі туралы түсінігін қалыптастыруға бағытталады
D) қоршаған ортаның әр алуандығын, тұтастығын түсінуге бағытталады
12. Математикалық түсінікті дамыту неше бағыттан тұрады?
А) 4
В) 3
С) 5
D) 2
13. Бағалаудың басты мақсаттары:
А) болжау және сұрыптау
В) уәж, оқытудың қиындықтарын анықтау, болжау, сұрыптау, бақылау, орындау
С) уәж, керібайланыс, оқыту қиындықтарын анықтау, болжау, сұрыптау, стандартты бақылау, орындау, оқыту бағдарламасының мазмұны мен оқыту стилін бақылау
D) уәж, оқытудың қиындықтарын анықтау, болжау, сұрыптау, бақылау, орындау, оқыту бағдарламасының мазмұны мен оқыту стилін бақылау
14. Критериалды бағалау дегеніміз:
А) жеке қалыптасатын және оқу мен оқудан тыс кездегі белсенділігін, дайындық деңгейін көрсететін оқушының тұлғалық жетістіктері
В) пән бойынша оқушылардың білімі мен үлгерімін жан-жақты сипаттайтын және көпбаллды шкаламен өлшенетін сандық мөлшер
С) білім беру мазмұны мен мақсаттарына сәйкес оқушылардың нақты айқындалған оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген критерийлер үдерісінде барлық оқушыларға алдын ала белгілі болған үдеріс
D) барлық жауаптар дұрыс
15. «CLIL» - бұл кіріктірілген
А) ғылыми-жаратылыстану және математика бағытындағы екі пән
В) эстетикалық бғыттағы екі немесе одан көп пәндер
С) тіл саласы және негізгі пәндер
D) үш (қазақ тілі, орыс тілі, ағылшын тілі) тілдік сала
16. Оқушылардың оқу-танымдық қызметін жан-жақты жандандыруға бағытталған оқу үдерісін ұйымдастыру және жүргізу
А) интербелсенді оқу
В) ұжымдық оқу
С) ақпараттық оқу
D) дәстүрлі оқу
17. Кімнің еңбектерінде жобалау әдісінің негізі қаланып, оның «тәжірибе» ұғымы арқылы таратылғаны белгілі?
А) Генисаретский О.И.
В) Новиков А.М.
С) Маркузе Г
D) Дюьи Д
18. «Жобалау әрекетін қалай қарастыру қажет?
А) білім беру нәтижесі
В) мұғалімнің негізгі әрекеті
С) оқушының негізгі оқу әрекеті
D) білім беру нәтижелеріне қол жеткізу құралы ретінде
19. Топтық жұмыс құрудың негізгі қағидаты:
А) әрекет ету қағидаты
В) іздену қағидаты
С) сәйкестендіру қағидаты
D) бірлесе әрекет ету қағидаты
20. Оқушылар жобасының өнімі:
А) оның өз бетімен жұмыс істеуге ұмтылуына ықпал етеді
В) педагогикалық міндеттерді орындау құралы
С) білімділік, дағдылық, құзіреттілік, құндылықтық сапалар
D) мінез-құлқындағы өзгерістер
21. Қадағалау, тәжірибе, ойлану нәтижесінде алынған ақпараттың мағынасын тануда, оны бағалауда және талдауда аналитикалық тәсілдің қолданылуын көздейтін ойлау түрі:
А) сын тұрғысынан ойлау
В) шығармашылық ойлау
С) жоғарғы ойлау
D) белсенді ойлау
22. Білім беру мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу үшін сыныпта қолданылатын жоспарланған, әрі жүйеленген әдістер мен тәсілдердің жиынтығы
А) педагогикалық стратегия
В) педагогикалық әдіс
С) педагогикалық техника
D) педагогикалық технология
23. Сандық білім беру ресурстары деген не?
A) электрондық оқулықтар
В) оқу үдерісін ұйымдастыруға араналған сандық формадағы суреттер, бейнеүзінділер, статистикалық және динамикалық модельдер, интерактивтік модельдеу, мәтіндік құжаттар мен басқада оқу материалдары
С) интернет желісіне орналастырылған материалдар
D) компакт-дискіге сақталған файлдар
24. PowerPoint – тұсаукесерімен салыстырғанда ActivStudio флипчартының негізгі пайдасы:
A) кескіндерді пайдалану мүмкіндіктері
В) интерактивтік тапсырмаларды жасау және пайдалану мүмкіндіктері
С) мәтіндерді жасау мүмкіндіктері
D) аудио және бейнематериалдарды пайдалану мүмкіндіктері
25. АКТ қолдануға дайындық деңгейін өсу ретімен орналастырыңдар:
1. АКТ- сауаттылық, 2.АКТ-хабардарлық, 3.ақпараттық мәдениет, 4. АКТ-құзыреттілік
A) 1, 2, 3, 4
В) 2, 1, 4, 3
С) 2, 1, 3, 4
D) 2,4,1,3
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
А |
А |
А |
В |
А |
D |
C |
D |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
D |
С |
С |
С |
А |
А |
А |
D |
С |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
А |
А |
В |
В |
В |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 39-қосымша
«Оқытудың білімдік нәтижелеріне жету сапасын бағалау бойынша
мұғалімнің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы
мектептердің жаратылыстану-математика пәндерінің мұғалімдеріне
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Оқытудың білімдік нәтижелеріне жету сапасын бағалау бойынша мұғалімнің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы мектептердің жаратылыстану-математика пәндерінің мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында елдегі білімінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсаты білім беру сапасын қамтамасыз ету арқылы анықталған. Жалпы орта білімнің сапасы сол сияқты педагогикалық қызметкерлердің педагогикалық квалиметрия құралдары негізінде белгілі бір пән бойынша оқушылардың нәтижеге бағытталған білім сапасын бағалау деңгейімен анықталады.
3. Білім беру бағдарламасы мұғалімнің педагогикалық квалиметрия теориясы мен практикасы саласындағы құзыреттілігін арттыруға, педагогикалық квалиметрия саласы бойынша білімдер мен іскерліктер жиынтығын педагогикалық объектілердің сапасын бағалаудың және білім сапасын басқарудың ғылыми және практикалық міндеттерін шешуде пайдалануға үйретуге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. бағдарламаның мақсаты – білімдік нәтижелерге жету контексінде білім беру үдерісінің сапасын бағалау бойынша жаратылыстану-математикалық цикл пән мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілік деңгейін арттыру болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім беру мазм ұнын жаңарту жағдайында білім сапасын бағалау саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басым бағыттарын түсінігін қалыптастыру;
2) педагогикалық квалиметрияның теориялық және әдіснамалық негіздерін ашу;
3) педагогикалы қ квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын қолдану арқылы білімдік нәтижелерге жету мен оның сапасын бағалау үдерісін жобалау дағдыларын жетілдіру;
4) білімдік н әтижелерге жету сапасын бағалау құралдарын жасауда, мәліметтерді өңдеуде және нәтижелерін шығаруда бағдарламалық қамтамасыз етуді және ақпараттық-коммуникациялық технологияны (бұдан әрі-АКТ) пайдалану құзырының дамуын қамтамасыз ету.
5) Курстан кейінгі кезе ңде үздіксіз кәсіби өзіндік дамуға түрткі болу.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) білім беру мазм ұнын жаңарту жағдайында білім сапасын бағалау саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басым бағыттарының мәнін; педагогикалық квалиметрияның теориялық және әдіснамалық негіздерін; квалиметрия және орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты талаптарына сәйкес бағалау нысандарын; білімдік нәтижелерге жету мен олардың сапасын бағалау үдерісін жобалау алгоритмін; мұғалімнің кәсіби іс-әрекетін бағалаудағы педагогикалық квалиметрияның мүмкіндіктерін біледі;
2) білім нәтижелерін бағалау міндеттеріне сәйкес педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын таңдауды; педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын қолдану арқылы білімнің нәтижелерге жетуі мен оның сапасын бағалау үдерісін жобалауды; білімнің нәтижелерге жетуі мен олардың сапасын диагностикалауды; бағдарламалық қамтамасыз етуді және АКТ көмегімен білімнің нәтижелерге жету сапасын бағалау құралдарын жасауды; мәліметтерді өңдеуді және нәтижелерін шығаруды қолдана алады;
3) білімнің нәтижеге жету сапасын бағалау үшін критерийлер құралдарын таңдау, бақылау-өлшеу материалдарын жобалау; білімнің нәтижеге жетуі мен оның сапасын бағалау үшін бақылау-өлшеу материалдарын қолдану; педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын таңдауды негіздеу; білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын диагностикалау; кәсіби желілік қоғамдастықтағы өзара әрекеттестік дағдыларын игереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты негізінде Қазақстан Республикасының білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесін құру мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде білім беру жүйесінің тиімділігін бағалауға кешенді тұрғыдан келу, психологиялық-педагогикалық диагностика, диагностика моделі мен әдістемелері қарастырылады.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері;
2) білім нәтижелерін бағалау: критерийлер жасау, алған білімнің нәтижелерін бағалау міндеттеріне сәйкес педагогикалық квалиметрия әдістерін, құралдары мен технологияларын таңдау;
3) бақылау-өлшеу материалдарын жобалау, бағалау нәтижелерін интерпретациялау;
4) бағалау қорытындысы бойынша кері байланыс, нәтижелерді түзету бойынша мұғалім іс-әрекеті мәселелері қарастырылады.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мәтіндік және кесте редакторларын пайдалану арқылы сауалнамалық инструментарий жасау;
2) MS Excel құралдары арқылы мәліметтерді енгізу, өңдеу және талдау;
3) MS PowerPoint, Prezi.com редакторларында н әтижелерді көрсетуге бағытталған практикалық тапсырмалар орындалады және қашықтықтан оқытудың әдістері, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар) туралы мәліметтер беріледі.
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне қарай келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) педагогикалық квалиметриядағы статистикалық әдістерді меңгеру;
2) нәтижелі білім беру мен мұғалімдердің кәсіби өзара әрекеттестігінде LessonStudy табысқа қол жеткізудің құралы ретінде;
3) сыныпта ғы білім беру үдеріс сапасының бағалау жүйесін мұғалімнің жобалауы;
4) функционалды қ сауаттылықты дамыту контексіндегі тілдің/жаратылыстану-ғылыми/математикалық құзыреттіліктердің сапасын бағалау.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) курстың педагогикалық глоссарийін құрастыру;
2) бағдарлама дәрістері бойынша тірек конспектілерін/түсініктер картасын/кластерлерін құру;
3) білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау үшін мәтіндік, сандық, т.б. материалдарды іріктеу;
4) пән/бөлім бойынша сабақта оқушылардың білімдерін/іскерліктерін және дағдыларын қорытынды бағалау үшін 10 ашық типтегі тест сұрақтарын құрастыру;
5) пән/бөлім бойынша сабақта оқушылардың білімдерін/іскерліктерін және дағдыларын қорытынды бағалау үшін 10 жабық типтегі тест сұрақтарын құрастыру;
6) пән бойынша дескрипторларды (нәтижеге жетудің көрсеткіштерін) анықтау;
7) білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау құралы ретіндегі эссенің критерийлерін анықтау;
8) білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау құралдары ретіндегі 5 құзыреттілікке бағдарланған тапсырма құрастыру;
9) педагогикалық квалиметрияны мұғалімді аттестаттауда қолдану бойынша нұсқаулар дайындау;
10) мұғалімнің рефлексивтік картасын құрастыру
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) біліктілікті арттыру курсының тыңдаушыларына ұсынылған тізбеден жоба тақырыптарын таңдау құқығы беріледі. Жұмыстың мақсатқа бағытталғандығына қажетті дәлелдеулері болған жағдайда, тыңдаушы өз тақырыбын таңдай алады;
2) жоба тақырыптары дербес, сондай-ақ топтық жұмыс (5 адамнан көп емес) формасына шамаланған болуы мүмкін;
3) пән бойынша білімдік нәтижелерге жетуді қорытынды бағалау үшін инструментарий құрастыру;
4) пән бойынша тестілердің спецификациясын құрастыру;
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
19. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
22. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге с әйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алын ған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
26. Шағын сабақты таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
27. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтың таныстырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н. Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html.
4) Қазақстанның әлемнің алдыңғы қатарлы дамыған 30 елінің қатарына кіру тұжырымдамасы// http://adilet.zan.kz/rus/docs/U1400000732
5) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010.
6) Мектеп о қушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары// Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты// http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31248110
7) Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту// http://adilet.zan.kz/rus/docs/V1200008170
8) Қазақстан Республикасы жалпы білім беретін ұйымдарында 2015-2016 оқу жылында ғылым негіздерін оқыту ерекшеліктері. Нұсқаулық-әдістемелік хат. – Астана: Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2015. – 234 б.
9) Аристов О.В. Управление качеством: учебник. – М.: Инфра-М, 2004. – 239 с.
10) Гришина И.В., Конасова Н.Ю., Курцева Е.Г. Процедуры оценивания работы школы, деятельности ученика и учителя. – СПб.: КАРО, 2007. – 224 с.
11) Калейчик М. М. Квалиметрия: учебное пособие. – М.: МГИУ, 2007. –198 с.
12) Калейчик М.М. Квалиметрия: Учебное пособие. – М.: МГИУ, 2003. – 200 с.
13) Равен Дж. Педагогическое тестирование: Проблемы, заблуждения, перспективы. – М: «Когито-Центр», 2001. – 142с.
14) Файзуллина Г.З. Квалиметрическое оценивание инновационных педагогических проектов как способ повышения их качества: дис. ... канд. пед. наук. – Ижевск, 1999. – 168 c.
15) Федюкин В.К. Квалитология: Учебное пособие. Часть 1. – СПб.: Изд-во СПбГИЭУ, 2002. – 112 с.
16) Федюкин В.К. Основы квалиметрии. – М.: Изд-во «ФИЛИНЪ», 2004. – 296 с.
17) Басовский Л.Е. Управление качеством: учебник. – М.: ИНФРА-М, 2002. – 211 с.
18) Заграничная Н.А. Дидактические условия построения системы измерителей для мониторинга качества обучения в основной школе (на примере химии): автореф.дис. …канд.пед.нак. – Астана, 2006. – 33 с.
19) Оценка качества образования в современном образовательном учреждении: опыт, проблемы, перспективы: Сборник научных трудов по материалам Всероссийской научно-практической конференции «Оценка качества образования в современном образовательном учреждении: опыт, проблемы, перспективы». 11-12 октября 2012 г./ Игошев Б.М., Ларионова И.А., Дегтерев В.А., Казачихина М.В., Славина А.С. – Екатеринбург: Уральский государственный педагогический университет (УрГПУ), 2012. – 228 с.
20) Салова И.Г. Квалиметрические методики и процедуры в управлении качеством школьного образования: автореф.дис. ...канд.пед.наук. – СПб., 1999. – 21 с.
21) Скок Г.Б. Как проанализировать собственную педагогическую деятельность: учеб.пособие для преподавателей/ отв. ред. А.Ю.Кудрявцев. – М.: Пед. об-во России, 2000. – 102 с.
22) Субетто А.И. Квалиметрия человека и образования: генезис, становление, развитие, проблемы и перспективы// Материалы XI симпозиума «Квалиметрия в образовании: методология, методика и практика» – М.: Исследовательский центр проблем качества подготовки специалистов, 2006. – 97 с.
23) Фомин В.Н. Квалиметрия. Управление качеством. Сертификация: учеб.пособие. – М.: Ось-89, 2002. – 380 с.
32. Интернет-ресурстар:
24) Викулина М.А., Безукладников К.Э. Педагогическая квалиметрия и ее роль в определении качества образования// http://cyberleninka.ru/article/n/pedagogicheskaya-kvalimetriya-i-ee-rol-v-opredelenii-kachestva-obrazovaniya#ixzz3qTEHy9PD
25) Красильников В.В., Тоискин В.С., Шумакова А.В. Квалиметрия как теоретическая база оценки качества образования// http://econf.rae.ru/pdf/2013/12/2967.pdf
26) Оценка качества// http://www.staratel.com/iso/ISO9000/Article/QualCont.htm
27) Панасюк В.П. Развитие теории и современные проблемы управления и оценки качества образования// http://cyberleninka.ru/article/n/razvitie-teorii-i-sovremennye-problemy-upravleniya-i-otsenki-kachestva-obrazovaniya
28) Применение квалиметрии в оценке качества и обеспечении конкурентоспособности в высшем образовании// http://www.labrate.ru/qualimetry_in_high_school/062779.pdf
29) Смаилова С.С., Увалиева И.М., Рянжина М.Н. Проблемы обеспечения качества образования в современном Казахстане// http://cyberleninka.ru/article/n/problemy-obespecheniya-kachestva-obrazovaniya-v-sovremennom-kazahstane#ixzz3qTlKyYCJ
30) Тарасов С.П. Управление образовательным учреждением и оценка качества образования// http://collegy.ucoz.ru/publ/67-1-0-8348
31) Федорова М.А. Диагностика и квалиметрия в педагогике и научном образовании// http://elar.rsvpu.ru/bitstream/123456789/369/1/ipo_2013_035.pdf
32) Черепанов В.С., Шихов Ю.А. Квалиметрический мониторинг качества образования: концептуально-программный подход// http://cyberleninka.ru/article/n/kvalimetricheskiy-monitoring-kachestva-obrazovaniya-kontseptualno-programmnyy-podhod
«Оқытудың білімдік нәтижелеріне жету
сапасын бағалау бойынша мұғалімнің
кәсіби құзыреттіліктерін дамыту»
тақырыбындағы білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1. |
Қазақстан Республикасының білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесі. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2. |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Білім беру сапасын бағалау мәселелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3. |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары. Білім беру сапасын бағалаудың халықаралық зерттеулері |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
6 |
2 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Білім беру жүйесінің тиімділігін бағалауға кешенді тұрғыдан келу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Психологиялық-педагогикалық диагностикалаудың әдіснамалық тұрғылары |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Тәрбие және білім беру ортасының тиімділігін диагностикалау моделі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Тәрбиесіз берілген білімді диагностикалау әдістемелері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
Тәрбие және білім беру ортасының тиімділігін диагностикалау моделін құрастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
6 |
2 |
2 |
8 |
14 |
2 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||
3.1. |
Педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2. |
Өлшеулер теориясының негізгі қағидаттары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3. |
Педагогикалық квалиметрияда квалиметриялық шәкілдерді қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4. |
Сапаны бағалау проблема ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5. |
Педагогикалық квалиметриядағы бағалау объектілері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6. |
Қазақстан Республикасының Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының бағалау-диагностикалық әлеуеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау үшін критерийлер жасау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау құралдары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалауға деңгейлік тұрғыдан келу: В.Беспалько, Б.Блум, В.Максимова, И.Симонов, М.Скаткин |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау үшін бақылау-өлшеу материалдарын жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11. |
Білімнің нәтижеге жету мен олардың сапасын бағалау үшін бақылау-өлшеу материалдарын пайдалану (шағын оқыту) |
6 |
6 |
|||||||||||
3.12 |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау нәтижелерін интерпретациялау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау нәтижелері бойынша кері байланыс |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау нәтижелерін түзету бойынша мұғалім іс-әрекеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Білімнің нәтижеге жетуін қамтамасыз етудегі және олардың сапасын бағалаудағы мұғалімнің рефлексивтік мәдениеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Мұғалімнің кәсіби іс-әрекетін бағалаудағы педагогикалық квалиметрияның мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Кіру/шығу диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Жобаларды қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
12 |
12 |
|||||||||||
4.1. |
Сауалнамалық инструментарий жасауда мәтіндік және кесте редакторларын пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2. |
MS Excel құралдары арқылы МДҰ өткізілген сауалнама мәліметтерді енгізу, өңдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3. |
MS Excelде қарапайым бөліністерді талдау және графиктер құру, жағдаяттық нормалармен салыстыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4. |
google-сауалнамасының мәліметтерін талдау: жедел талдау және MS Excel-ге экспорттау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5. |
MS Word редакторындағы талдау процедуралары, мәліметтерді интерпретациялау, талдау есебін дайындау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6. |
MS PowerPoint, Prezi.com редакторларында нәтижелерді ұсыну |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
2 |
4 |
6 |
12 |
|||||||||
5.1. |
Таңдау курстары: |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
5.2. |
Шеберік сыныбы: |
6 |
6 |
|||||||||||
Барлығы |
14 |
2 |
2 |
2 |
14 |
32 |
6 |
2 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Оқытудың білімдік нәтижелеріне жету
сапасын бағалау бойынша мұғалімнің
кәсіби құзыреттіліктерін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасына
2-қосымша
36 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1. |
НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ МОДУЛЬ |
4 |
4 |
|||||||||||
1.1. |
Қазақстан Республикасының білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесі. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2. |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары. Білім беру сапасын бағалаудың халықаралық зерттеулері |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МОДУЛЬ |
4 |
4 |
|||||||||||
2.1 |
Психологиялық-педагогикалық диагностикалаудың әдіснамалық тұрғылары |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Тәрбие және білім беру ортасының тиімділігін диагностикалау моделі |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
МАЗМҰНДЫҚ МОДУЛЬ |
2 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
2 |
18 |
|||||
3.1. |
Педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2. |
Педагогикалық квалиметрияда квалиметриялық шәкілдерді қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3. |
Педагогикалық квалиметриядағы бағалау объектілері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4. |
Қазақстан Республикасының Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының бағалау-диагностикалық әлеуеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5. |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалауға деңгейлік тұрғыдан келу: В.Беспалько, Б.Блум, В.Максимова, И.Симонов, М.Скаткин |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Білімнің нәтижеге жетуі мен олардың сапасын бағалау нәтижелерін интерпретациялау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Білімнің нәтижеге жетуін қамтамасыз етудегі және олардың сапасын бағалаудағы мұғалімнің рефлексивтік мәдениеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Мұғалімнің кәсіби іс-әрекетін бағалаудағы педагогикалық квалиметрияның мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Кіру/шығу диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МОДУЛЬ |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1. |
Сауалнамалық инструментарий жасауда мәтіндік және кесте редакторларын пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2. |
MS Excel құралдары арқылы МДҰ өткізілген сауалнама мәліметтерді енгізу, өңдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3. |
MS Excelде қарапайым бөліністерді талдау және графиктер құру, жағдаяттық нормалармен салыстыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4. |
google-сауалнамасының мәліметтерін талдау: жедел талдау және MS Excel-ге экспорттау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5. |
MS Word редакторындағы талдау процедуралары, мәліметтерді интерпретациялау, талдау есебін дайындау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6. |
MS PowerPoint, Prezi.com редакторларында нәтижелерді ұсыну |
2 |
2 |
|||||||||||
Вариативтік бөлім |
||||||||||||||
5. |
ВАРИАТИВТІК МОДУЛЬ |
2 |
2 |
|||||||||||
5.1. |
Таңдау курстары: |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы |
6 |
2 |
2 |
2 |
8 |
12 |
2 |
2 |
36 |
«Оқытудың білімдік нәтижелеріне жету
сапасын бағалау бойынша мұғалімнің
кәсіби құзыреттіліктерін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимылдар жоспарында пәннің оқу сапасы … диагностикасы арқылы жүзеге асырылады:
A) ішкі бағалау
B) сыртқы бағалау
C) өзін-өзі бағалау
D) бағалау
E) мониторинг
2. 15 жастағы оқушылардың математика, жаратылыстану және оқу саласындағы функционалдық сауаттылықтарын бағалау:
A) ВОУД
B) PISA
C) ЕНТ
D) TIMMS
E) PIRLS
3. Оқу жетістіктеріне сыртқы бағалау жүргізілмейтін ұйымдардағы білім беру деңгейін көрсетіңіз:
A) бастауыш білім беру
B) негізгі орта білім беру
C) жалпы орта білім беру
D) жоғары білім
E) жоғары білімнен кейінгі білім
4. ҚР білім сапасын бағалаудың Ұлттық жүйесі шеңберіндегі әрбір ұйымның міндетін анықтаңыз:
ұйым |
міндет |
1) ҚР Білім және ғылым министрлігі |
А) білім беру жүйесін ғылыми-әдістемелік қатамасыз ету |
2) Ұлттық тестілеу орталығы |
Б) білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың халықаралық және қазақстандық салыстырмалы зерттеуін ұйымдастыру және өткізу |
3) білім беру статистикасы мен бағалаудың Ұлттық орталығы |
В) методическое и методологическое обеспечение качества предоставляемых организациями образования образовательных услуг |
4) Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық академия |
Г) білім беру жүйесінің мониторингі |
а) 1)-А), 2)-Б), 3)-В), 4)-Г)
b) 1)-Б), 2)-В), 3)-Г), 4)-А)
c) 1)-В), 2)-Г), 3)-Б), 4)-А)
d) 1)-А), 2)-В), 3)-Б), 4)-Г)
е) 1)-Г), 2)-Б), 3)-А), 4)-В)
Психологиялық-педагогикалық модуль
5. Дұрыс жауабын таңдаңыз. В.Г.Иванов кешенді оқытуда нені тұспалдайды:
A) органикалық біртұтастықты құрайтын байланыс түрі, яғни барлық бөлшектері өзара байланысқан, өзіндік орны бар және өзара бір-біріне әсер ететін белгілі бір жүйе
B) түрлі ғылымдар көзқарасы тұрғысынан қандай да бір объект туралы білімді меңгеру (мысалы, математика және экология, музыка және бейнелеу өнері және т.б.)
C) бірнеше таным объектілерінің өзара байланысы туралы түсініктерді дамыту
D) тәсілдер мен амалдар жиынтығы (бір нәрсені үйрену кезінде біреуге, бір нәрсеге әсер ету)
E) пән, құбылыс, үдерістер тобын қамтитын қандай да бір нәрсенің кешенін көрсетуші
6. Тәрбиелік-білімдік әсер етудің табыстылығын бағалау әдістемесіне жатпайды:
A) нақты іс-әрекет саласы бойынша табыстылық тесті
B) табыстылықтың сараптамалық бағасы
C) құндылық бағдар өзгерістерінің диагностикасы
D) еңбекке қатысуды бағалау
E) жақын арадағы даму аймағының психодиагностикасы
7. Дұрыс емес жауапты көрсетіңіз. Білім беру ортасының тиімділік диагностикасы мәселесін қарастырды:
A) И.М.Улановская
B) Н.И.Поливанова
C) И.В.Ермакова
D) Б.Блум
E) В.А.Ясвин
8. Кестеде түсініктерге сәйкес анықтамалар берілген. Сәйкессіздікті табыңыз:
Түсінік |
Анықтама |
1. Диагностика |
1) алынған нәтижелерді мақсатқа сай зерттеу, түсіндіруден тұратын таным үдерісі және адамның болмысы мен ерекшелігін, қасиеттерін бағалау, оларды қорытынды (диагноз) түрінде жалпылау |
2. Диагностика |
2) өзіндік талдауға қабілеттілік пен тұлғалардың өзіндік бейнелерін көру үдерісін талдау, өз сезімдерін тани алу |
3. Диагностика |
3) «оқиғалық қоғамдастықта» бола алу, бірлескен әрекетке қатысу тілегі |
4. Диагностика |
4) жаны ашу, өзгенің өміріне мазасыздану, өзін баланың орнына қоя алу, өз еркімен эмоциялық қайырымдылыққа қабілеттілігі |
5. Диагностика |
5) тұлғаның дербес-психологиялық ерекшеліктерін бағалау мен адамның психикалық іс-әрекеті |
Жауаптар:
A) 1 – 1)
B) 2 – 2)
C) 3 – 3)
D) 4 – 4)
E) 5 – 5)
Технологиялық модуль
9. MS Excel бағдарламасы пайдаланылады:
A) мәтіндік құжаттарды құру үшін
B) электрондық кестелер құру үшін
C) графикалық суреттерді жасау үшін
D) типографиялық өнімдерді жасау үшін
E) презентациялық материалдар жасау үшін
10. Қашықтықтан оқыту технологиялары келесі түрлер бойынша жүзеге асырылады:
A) кейс-технология, желілік технология
B) TV-технология, кейс-технология
C) on-line және off-line режимдерінде оқыту
D) TV-технология, кейс-технология, желілік технология
E) желілік технология, smart-технология
11. Желілік (қашықтытан) оқыту үшін пайдалануға болатын Googl-дің басты қызмет түрлерін көрсетіңіз:
A) Google Диск
B) Google Диск, Google Документы, Переводчик Google, Google Blogger
C) Google Диск, Переводчик Google, Google Blogger
D) Google Документы, Google Blogger
E) Google Документы, Переводчик Google, Google Blogger
12. MS Excel бағдарламасындағы СУММ функциясы не үшін пайдаланылатындығын көрсетіңіз:
A) көрсетілген сандардың квадраттық мәнін алу үшін
B) сандар мәнінің әртүрлілігін алу үшін
C) көрсетілген санның квадратын алу үшін
D) көрсетілген санның мәнін алу үшін
E) көрсетілген сандардың әртүрлі мәнін алу үшін
13. Кез келген диаграмманың құрылу негізін көрсетіңіз:
A) MS Excel книга негізінде
B) графикалық файлдар негізінде
C) мәтіндік файлдар негізінде
D) кестедегі деректер негізінде
E) бет ұяшықтарындағы деректер негізінде
14. MS PowerPoint бағдарламасындағы объектілерге анимация әсерін қосудың алгоритмін көрсетіңіз:
A) 1. Анимация қолданғыңыз келетін объектіні белгілеңіз.
2. Анимация тобындағы Анимации қосымша бетінен қажетті анимация әсерін таңдаңыз.
B) 1. Анимация қолданғыңыз келетін объектіні белгілеңіз.
2. Расширенная анимация тобындағы Анимации қосымша бетінен Добавить анимацию командасын таңдаңыз.
C) 1. Анимация қолданғыңыз келетін слайдты белгілеңіз.
2. Переход к этому слайду тобындағы Переходы қосымша бетінен келесі бетке өтуге қажетті әсерді таңдаңыз.
D) 1. Анимация қолданғыңыз келетін объектіні белгілеңіз.
2. Расширенная анимация тобындағы Анимации қосымша бетінен Анимация по образцу командасы пайдаланылады.
E) MS PowerPoint бағдарламасында мұндай анимация әсерлері жоқ.
15. Ұсынылған мәтіннің форматталу параметрін көрсетіңіз.
Оқу үдерісін ұйымдастырудың үлгісі ретіндегі сабақ он жетінші ғасырдан бар. Бұл педагогикалық жаңалық ғұмырының ұзақтығы сонша, бүгінге дейін сабақ оқу үдерісін ұйымдастырудың негізгі үлгісі болып қала бермек. |
A) әрпі – Calibri, әріп өлшемі – 11пг, жоларалық интервал – бір жарым, жиектеу – ені бойынша
B) әрпі – Arial, әріп өлшемі – 12пг, жоларалық интервал – біреу, жиектеу – ені бойынша
C) әрпі – Arial, әріп өлшемі – 14пг, жоларалық интервал – біреу, жиектеу – сол жақ жиегі бойынша
D) әрпі – Arial, әріп өлшемі – 12пг, жоларалық интервал – дәл (1,5), жиектеу – ені бойынша
E) әрпі – Calibri, әріп өлшемі – 12пг, жоларалық интервал – біреу, жиектеу – ені бойынша
Мазмұндық модуль
16. Табиғаты әртүрлі объектілерді сандық және сапалық бағалау мәселесі мен әдіснамасын зерттейтін ғылым саласы:
A) квалиметрия
B) квалитоголия
C) метрология
D) сапа теориясы
E) мониторинг
17. Өлшем теориясының негізгі түсініктері:
A) өлшем түсінігі және оның бірліктері
B) өлшем шамаларының түсінігі
C) физикалық көлем түсінігі мен оның бірліктері
D) аспапатар түсінігі
E) өлшем әдіснамасы түсінігі
18. Білім беруде қолданылатын квалиметриялық ұстанымдарды анықтаңыз:
1. зерттеліп жатқан объект туралы түсініктердің жан-жақтылығы
2. педагогикалық зерттеуді жоспарлау, ұйымдастыру мен өткізу кезінде уақыт пен құралдарды азайту, ең оңтайлы әдістерді таңдау
3. әдістер мен құралдарды тиімді қысқарту және бірдей құрылымға әкелу
4. арнайы математикалық дайындығы жоқ педагогтердің әдістерді пайдалануы
А. Қолжетімділік Б. Бірыңғайлылық В. Ақпараттандырылғандық Г. Оңтайлылық
A) 1-А, 2-Г, 3-Б, 4-В
B) 1-В, 2-Г, 3-Б, 4-А
C) 1-А, 2-Б, 3-Г, 4-В
D) 1-Г, 2-В, 3-А, 4-Б
E) 1-Б, 2-А, 3-Б, 4-Г
19. Эмпирикалық объектілердің қасиеттері сандық қатардың қасиеттері түрінде берілген сандық жүйені көрсететін өлшем құралы:
A) индикатор
B) әдіс
C) бағалау
D) шәкілдеу (шкалирование)
E) шәкіл (шкала)
20. Математика пәні мұғалімі тоқсан бойынша бақылау жұмысын өткізді. Осы жұмыстан алған оқушылардың дербес балдарын диагностикалау үшін педагог шәкілді пайдаланады:
A) атаулар
B) реттілік
C) интервалдар
D) қатынас
E) түрлілік
21. Жалған анықтаманы көрсетіңіз:
A) бағалау – бұл өлшемнің әртүрлілігі
B) бағалау өлшем нәтижелерінен шығатын функция
C) бағалау - талдаудың өнімі (нәтиже)
D) бағалау өлшемнен асып түседі
E) сапаны бағалау – іс-әрекеттің ерекше түрі
22. Қорытынды бағалау:
A) диагностикалық
B) қалыптастырушы
C) жиынтық
D) портфолио
E) өзін-өзі бағалау
23. «Білу» және «Түсіну» критерийлері бойынша бағалау үшін ұсынылатын жұмыс түрі:
A) жоба
B) зерттеу
C) тесттер
D) тәжірибелік жұмыс
E) шығармашылық жұмыс
24. Б.Блум таксономиясы бойынша деңгейлер мен тапсырмаларды сәйкестендіріңіз:
1. Әңгіме сюжетіндегі элементтердің айырмашылығын көрсетіңіз.
2. Өлеңнің мәнін бағалаңыз.
3. Батыс және шығыс Қазақстанның жер бедерлерін салыстырыңыз.
4. Бастауыш дегеніміз не?
5. Эссе жазыңыз.
6. Берілген сөздердің әрқайсысын пайдалана отырып, сөйлем құроаңыз.
А. Білу Б. Түсіну В. Қолдану Г. Талдау Д. Жинақтау Е. Бағалау
A) 1-А, 2-Б, 3-В, 4-Г, 5-Д, 6-Е
B) 1-Б, 2-Е, 3-Г, 4-Д, 5-А, 6-В
C) 1-В, 2-Е, 3-А, 4-Д, 5-Г, 6-Б
D) 1-Г, 2-Е, 3-Б, 4-А, 5-Д, 6-В
E) 1-Б, 2-Е, 3-В, 4-Г, 5-Д, 6-А
25. Оқу деңгейлерін жіктеген автор – білім-танысу, білім-көшірме, білім-икем, білім-өзгеріс:
A) В.Беспалько
B) Б.Блум
C) В.Максимова
D) И.Симонов
E) М.Скаткин
26. Физика пәнінің мұғалімі пән бойынша байқау тестілеуінен жинаған балл негізінде материалды меңгеруде кеткен кемшіліктерді анықтап, оқушыға мынадай ұсыныс жасады: сынама тестілеу кезінде анағұрлым қиындық тудырған тақырыптар мен тапсырмаларды мұғалім, репетитордың көмегімен немесе өз бетінше дайындалу арқылы қайталау. Бағалау нәтижесін талдаудың түрін көрсетіңіз:
A) оқушы үшін
B) ата-ана үшін
C) мұғалім үшін
D) мектеп үшін
E) білім беру жүйесін басқару үшін
27. Жүйелілік, қысқаша жеткізе білу, талдамалылық, дизайн, көрнекілік – бағалау критерийі:
A) жобалау әрекетінің өнімі
B) жобалау әрекетінің үдерісі
C) жобаны ресімдеу
D) жобаны қорғау
E) жоба таныстырылымы
28. Мерзімі ұзартылған кері байланыс техникасын анықтаңыз:
A) қосымша карталары
B) бір сөйлемге түйіндеу
C) бағытталаған түсіндіру
D) үздік жұмыстарға талдау
E) ескертулер тізбегі
29. Оқыту үдерісінде оқушы мен мұғалімнің іс-әрекетін түзету қандай бағалаудың мақсаты?
A) диагностикалық
B) қалыптастырушы
C) ішкі жиынтық
D) сыртқы жиынтық
E) өзін-өзі бағалау
30. Тест тапсырмаларын дұрыс сипаттау нұсқасын көрсетіңіз: «Дербес білім беру маршрутын жасау мен іске асырудың басты кезеңдерін дұрыс бірізділікпен орналастырыңыз:
1) Баланың бейімделуі бойынша іс-шараларды ұйымдастыру.
2) Қажетті көмектің түрі мен көлемін алдын ала анықтау.
3) Инклюзия жағдайында білім беру үдерісін жүйелі сүйемелдеу.
4) Баланың білім деңгейі, мүмкіндігі мен қабілетіне қарай түзету бағдарламаларын жасау.
5) Маршрутты жүзеге асыру мониторингі.
A) 1, 3, 4, 2, 5
B) 2, 1, 3, 5, 4
C) 1, 2, 3, 5, 4
D) 2, 1, 4, 3, 5
E) 2, 3, 1, 5, 4»
A) бірнеше дұрыс жауабы бар тест тапсырмасы
B) ашық түрдегі тест тапсырмасы, қысқа жауапты тапсырма
C) ашық түрдегі сәйкестендіру тест тапсырмасы, таңдау қайталанбайтын тапсырма
D) ашық түрдегі сәйкестендіру тест тапсырмасы, таңдау қайталанатын тапсырма
E) жабық түрдегі дұрыс бірізділікті көрсетуді талап ететін тест тапсырмасы
Жауаптар
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
B |
b |
e |
c |
a |
d |
d |
a |
b |
c |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
B |
d |
d |
a |
b |
a |
c |
b |
e |
b |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
c |
c |
d |
a |
a |
c |
d |
b |
e |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 40-қосымша
«Programme for International Student Assessment» халықаралық
зерттеулерін жүргізу аясында оқушылардың математикалық бағытта
функционалдық сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы мектептердің
математика пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Programme for International Student Assessment» халықаралық зерттеулерін жүргізу аясында оқушылардың математикалық бағытта функционалдық сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы мектептердің математика пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың өзектілігі Қазақстанның бәсекеге қабілетті 30 мемлекеттің құрамына ену үдерісімен нақтыланады. Қазақстанның аталған халықаралық зерттеуге қатысуы біздің елдің оқушылары мен басқа мемлекеттің оқушыларының дайындық деңгейін салыстырмалы бағалауға, ұлттық зерттеулерді жүргізу кезіндегі әлемнің жетекші мамандары жасаған әдістемелерге қол жеткізуге, оқу жетістіктерін бағалауға және зерттеу нәтижелерін сараптауға мүмкіндік береді.
3. Білім беру бағдарламасы мұғалімнің білім беруде белсенді оқу стратегияларын қолдану және оқушыны Programme for International Student Assessment (бұдан әрі – PISA) бағдарламасының тапсырмаларын орындауға дайындығын қалыптастыру бойынша кәсіби құзіреттіліктерін дамытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты – мұғалімнің білім беруде белсенді оқу стратегияларын қолдану және оқушыны PISA бағдарламасының тапсырмаларын орындауға дайындығын қалыптастыру бойынша кәсіби құзіреттіліктерін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) теориялық материалды оқып үйрену:
2) «PISA» бағдарламасының талаптарына сәйкес математика пәні бойынша оқу бағдарламасының тапсырмалар мазмұнын іріктеу дағдысын қалыптастыру.
3) математикалық сауаттылықты дамыту үшін әртүрлі белсенді стратегияларды үйрену және қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
4) «PISA» талаптарына сәйкес тапсырмалар үлгілерін құрастыру дағдысын қалыптастыру.
5) «PISA» ба ғдарламасы бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалаудың шәкілін қолдана білуі.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) «PISA» бағдарламасының құрылымы мен компоненттерін, мақсаты мен мазмұнын біледі және түсінеді;
2) оқушылардың математикалық сауаттылығын арттыру үшін белсенді оқу стратегияларын қолдана біледі;
3) тапсырмалар мен «PISA» бағдарламасының ұқсас тапсырмаларын сараптау; «PISA» талаптарына сәйкес тапсырмалар үлгілерін құрастыру және таңдау; «PISA» бағдарламасы бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау шкалаларын пайдалану машықтарын меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялы қ-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша, Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж., Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы негізінде Қазақстан Республикасының білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесін құру, ЭЫДҰ индикаторларын ҚР білім беру жүйесіне енгізу мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) оқушылар жетістігін бағалаудың халықаралық зерттеулерінің психологиялық-педагогикалық аспектісі;
2) тестілеу кезінде оқушылардағы эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық алдын алу шаралары тақырыптары қарастырылады.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) PISA форматындағы тапсырмалар бойынша пәндік құзіреттілікті қалыптасу деңгейін айқындау;
2) оқушыларда туындауы мүмкін қиындықтарға сараптама жасау және мұғалімнің ұсынысы;
3) топты ұйымдастыру және топта оқыту техникасының ережесі;
4) математика саба қтарының оқу жоспарына проблеманы бірлесе шешу әдістерін кіргізу;
5) сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясы арқылы оқушылардың математикалық сауаттылығын қалыптастыру;
6) математикадан PISA форматындағы тест тапсырмаларына сараптама жасау;
7) PISA бағдарламасының өлшемдеріне сәйкес мәселені сараптау; белсенді оқыту және оқу стратегиялары;
8) оқушылардың математикалық сауаттылығын арттыру мақсатында белсенді оқу ортасын құруда мұғалімнің рөлі мәселелері қарастырылады.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мәтіндік және кесте редакторларын пайдалану арқылы сауалнамалық инструментарий жасау;
2) MS Excel құралдары арқылы мәліметтерді енгізу, өңдеу және талдау;
3) MS PowerPoint, Prezi.com редакторларында нәтижелерді көрсетуге бағытталған практикалық тапсырмалар орындалады және қашықтықтан оқытудың әдістері, қашықтықтан оқыту контентінің жаңа түрлері (скринкаст, подкаст, вебинар) туралы мәліметтер беріледі.
13. Вариативтік модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне сәйкес келесі тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Кейс-стади» оқушылардың өмірлік проблемаларды шешу дағдыларын қалыптастыру құралы ретінде;
2) Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
14. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ (шағын шара) көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) математикалы қ құзіреттілікке сәйкес тест тапсырмаларын құрастыру: сөйлеу, байланыс орнату, ойлау;
2) сыни тұрғыдан ойлауды дамыту стратегиялаларын қолданып математика сабағының фрагментін құру;
3) «Сан», «Ке ңістік және форма», «Өзгеріс және қарым-қатынас», «Белгісіздік» фундаменталдық математикалық идеяларына сәйкес жаттығулар құрастыру және жіктеу;
4) «PISA» зерттеулеріні ң критериалды шәкіліне сәйкес математикалық сауаттылықты бағалауға бағытталған тапсырмалар құрастыру.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектепте білім беру сапасын бағалау процедурасының моделі.
2) Мектепте білім беру сапасын әлеуметтік-педагогикалық бағалау моделі.
18. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
20. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
23. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) мтратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
27. Шағын сабақты таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
28. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н. Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html.
4) Қазақстан Республикасында білім берудің 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. - Астана, 2010.
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. - Астана, 2012
6) PISA халы қаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы. Тыңдаушының жұмыс дәптері // NIS- PEARSON.
7) PISA халы қаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы.Оқу сауаттылығы. Тренерге арналған нұсқаулық // NIS- PEARSON.
8) PISA халы қаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы.Оқу сауаттылығы. Мұғалімнің жұмыс дәптері // NIS- PEARSON.
9) Джон Ричардсон «Преврати свою группу в команду» »/ ToolsforScools 9, № 2 (ноябрь-декабрь) 2005г.
10) Дж. Сафир и М. Хейли «Схемы суммирования: структуры заданий для обеспечения объединения и поддержания нового обучения». Эктон, 1993.
11) Заир – Бек С.И., Муштавинская И.В. Развитие критического мышления на уроке – М.: Просвещение, 2004 – 175б.
12) Рамендик Д.М.Тренинг личностного роста. – М.: Форум, 2010.
13) Л.В.Виноградова. Методика преподавания математики в средней школе.учеб.пособ.
14) Ростов на\Д.:Феникс.2005-252с
15) С.И.Шварцбурд, О.А.Боковнев. Углубленное изучение алгебры и анализа. Пособие для учителей, М., «Просвящение», 2005.
33. Интернет-ресурсы
15) Методическое и научно-методическое обеспечение подготовки к международным исследованиям PISA-2015// nao.kz/blogs/view/2/396.
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеулерін
жүргізу аясында оқушылардың
математикалық бағытта функционалдық
сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Сабақ тақырыптары |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
дәріс |
I |
Нормативті-құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
1.1. |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2. |
Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған Мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||||
ІІ. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
6 |
|||||||||||
2.1. |
Оқушы жетістігін бағалаудың халықаралық зерттеулері: психологиялық-педагогикалық аспект |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2. |
Тестілеу кезінде оқушылардағы эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық алдын алу шаралары |
4 |
4 |
||||||||||||
ІІІ |
Мазмұндық модуль |
2 |
22 |
22 |
2 |
4 |
2 |
54 |
|||||||
3.1. |
Кіріспе. PISA бағдарламасының мақсатымен, мазмұнымен және құрылымымен таныстыру (Кіріс тесті). |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2. |
PISA бағдарламасының компоненттері. «Функционалдық сауаттылық», «математика сауаттылығы», «математика сауаттылығының компоненттері (мәнмәтін, білім, қатынас)» түсініктерін айқындау. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.3. |
PISA форматындағы тапсырмалар бойынша пәндік құзіреттілікті қалыптастыру деңгейін айқындау. Оқушыларда туындауы мүмкін қиындықтарға сараптама жасау және мұғалімнің ұсыныс беруі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.4. |
«Проблеманы бірлесе шешу» түсінігіне кіріспе. Топты ұйымдастыру және топта оқыту техникасының ережесі. Математика сабақтарының оқу жоспарына проблеманы бірлесе шешу әдістерін енгізу. Математикалық тапсырмаларды шешу кезінде дұрыс қадам жасау. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.5. |
Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясы арқылы оқушылардың математикалық сауаттылығын қалыптастыру. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.6. |
Математикадан PISA форматындағы тест тапсырмаларына сараптама жасау. |
4 2 |
4 |
10 |
|||||||||||
3.7. |
Белсенді оқыту және оқу стратегиялары: оқыту және үйрету стратегиясы: мұғалім – челленджер және мұғалім – фасилитатор. |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
3.8. |
PISA форматында «фундаменталды математикалық идеялар», «математикалық құзіреттілік» ұстанымдарын ескере отырып тест тапсырмаларын құрастыру. |
2 2 |
2 |
2 |
|
8 |
|||||||||
3.9. |
Оқушылардың білім жетістіктерін бағалау. Оқушы жетістіктерінің эвалюациясын (evaluation — сыни бағалау) анықтау. Бағалау құралдары мен стратегиялары. PISA бағдарламасы бойынша оқушылардың математикалық сауаттылығын бағалаудың критериалды шәкілі. |
2 |
4 2 |
|
|
6 2 |
|||||||||
3.10. |
Қорытынды рефлексия. Шағын сабақтар презентациясы. |
4 |
2 |
4 2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
6 |
10 |
|||||||||||
4.1. |
Мультимедиалық оқу ресурстарының мүмкіндігі. Диаграммалар, кестелер, сызбанұсқалармен жұмыс. |
6 |
6 |
||||||||||||
4.2. |
Желілік педагогикалық қоғамдастықтағы өзара қарым-қатынас негіздері. |
4 |
4 |
||||||||||||
5. |
ВАРИАТИВТІК МОДУЛЬ |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
5.1. |
«Кейс-стади» оқушылардың өмірлік проблемаларын шешу дағдыларын қалыптастыру құралы ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2. |
Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі. |
4 |
4 |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
6 |
4 |
28 |
34 |
2 |
4 |
2 |
80 |
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеулерін
жүргізу аясында оқушылардың
математикалық бағытта функционалдық
сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1-нұсқа
1. «PISA» халықаралық зерттеуінің мақсаты?
А) «Математикалық сауаттылық» - бұл...
В) «Коллаборативті орта» - бұл...
С) «Формативті бағалау» - бұл
Д) «PISA» зерттеулеріндегі сауалнамаға оқушылардан басқа кім қатысады?
Е) «PISA» халықаралық зерттеуіндегі басым бағыттар қандай?
2. Өз сабақтарыныңда белсенді оқытудың нақты қандай тәсілдерін пайдаланасыздар?
А) Қазақстандық оқушылар оқу жетістіктерін бағалайтын қандай халықаралық зерттерулерге қатысады?
В) Үш түзу арқылы дөңгелекті неше бөлікке бөлуге болады? Сурет арқылы көрсетіңіз.
С) «Баспалдақтар» тізбегі. Роберт кішкентай квадраттардан тұратын баспалдақтар тізбегін салды. Төменде салу кезеңдері көрсетілген. 1-кезеңде ол 3. 1 квадрат, екінші кезеңде - 2 квадрат, 3-кезеңде 6 квадрат пайдаланғанын байқауға болады. Төртінші кезеңде ол неше квадрат пайдаланады? Жауабы: 10 квадрат
А) 10;
В) 11;
С) 12;
Д) 13;
Е) 14;
4. Артық фигураны көрсетіңіз
А) 1;
В) 2;
С) 3;
Д) 4;
5. Қоршаған ортаны тану сабағы бойынша үй жұмысын орындау үшін оқушылар тұрмыстық қалдықтың кейбір түрлерінің ыдырау уақыты жайлы мәліметтер жинастырды.
Тұрмыстық қалдықтар |
Ыдырау уақыты |
Банан қабығы |
1–3 жыл |
Апельсин қабығы |
1–3 жыл |
Картон қорабы |
0,5 жыл |
Сағыз |
20–25 жыл |
Газеттер |
Бірнеше күн |
Полистиролды кеселер |
100 жылдан астам |
Оқушы бұл мәліметтерді бағандық диаграммада көрсеткісі келеді. Сұрақ: бұл мәліметтерді бағандық диаграммаға салуға болмайды. Кем дегенде бір себебін атаңыз.
6. Шылым шегу өмірдің ұзақтығын 15% -ға қысқартады. Егер қазақстандық азаматтардың өмір сүру ұзақтығы 68 жыл болса, онда қазіргі кезде шылым шегетін балалардың өмір сүру ұзақтығын анықтаңыз. Жауабы: 57 жыл.
7. Қоймадан массасы 500 кг болатын темір және 200 кг болатын мыс қалыптар шығарылды. Жүк көтеру мүмкіндігі 4 тоннадан аспайтын жүк машинасына 12 қалып тиелді. Олардың арасында неше темір қалып болуы мүмкін. Жауап: 5-тен артық емес.
8. Түптеу бойынша шеберхана 1 кітап үшін 48 теңге және тапсырысты рәсімдеуге 140 теңге алады. Ал басқа шеберхана 1 кітап үшін 56 теңге, тапсырысты рәсімдеуге 90 теңге алады. 1 шеберханада тапсырысты тиімді орындау үшін кітаптың ең аз санын көрсетіңіз.
6. 2 нұсқа
1. «Функционалдық сауаттылық» - бұл...
А) «PISA» халықаралық зерттеуіндегі математикалық сауаттылықты анықтауға арналған тесттік тапсырмалар.... бағытталған
В) «PISA» халықаралық зерттеуіне Қазақстандық оқушылар қай жылдары қатысты?
С) «PISA» халықаралық зерттеуі қандай бағыттар бойынша жүзеге асады?
Д) «PISA» халықаралық зерттеуінің жиілігі;
2. Сыни тұрғыдан ойлау - бұл...
3. Қорытынды бағалау - бұл...
4. «PISA» зерттеуіндегі математикадан үш белгілі тапсырмалардың типі:
А) Жауапты таңдау, қысқа еркін жауаппен, толық еркін жауаппен
В) Жауапты таңдау, қысқа еркін жауаппен, жауапсыз
С) Қысқа еркін жауаппен, толық еркін жауаппен, екі жауапты таңдаумен
Д) Үш жауапты таңдаумен, жауапсыз, таңдау еркімен
Е) Үш жауапты таңдаумен, жауапсыз, жабық жауаппаен
5. География пәнінің мұғалімі оқушыларға тест тапсырмаларын береді. Олардың әрқайсысына ең көп дегенде 100 балл қояды. Игорьдың алғашқы төрт тесттен алған орташа балы 60. Бесінші тесттен Игорь 80 балл алды. Бес тесттен Игорьдың алған орташа балы нешеге тең. Жауабы: 64 балл.
6. Артық фигураны көрсетіңіз.
А) 1;
В) 2;
С) 3;
Д) 4;
Е) 5;
7. Пиццерияда 2 міндетті салмамен (ірімшік және помидор) пісірілген пиццаға тапсырыс беруге болады. Бірақ сонымен қатар қосымша салмамен өз қалауыңша пицца алуға да болады. Қосымша салманың түрлері мынадай: зәйтүн, шошқа еті, саңырауқұлақ және шұжық. Вера екі қосымша салмасы бар пиццаға тапсырыс бергісі келеді. Сұрақ: ұсынылып отырған қосымша салмадан барлығы неше түрлі комбинация жасауға болады. Жауабы: 6.
8. «Мир» ғарыш станциясы орбитада 15 жыл болды. Осы уақытта Жерді 86500 рет айналып өтті. Ғарышкердің «Мир» станциясында ең ұзақ болған уақыты шамамен 680 күн. Осы кезде ғарышкер Жерді неше рет айналып өтті?
А) 110
В) 1100
С) 11000
Д) 110000
9. Пиццерия қалыңдығы бірдей, көлемі әр түрлі пицца ұсынады. Кіші пиццаның диаметрі 30 см, бағасы – 300 тенге. Ал үлкен пиццаның диаметрі 40 см, бағасы – 400 тенге. Сұрақ: қай пиццаны сатып алған тиімді? Өз ойыңызды жазыңыз. Жауабы: диаметрі 40 см-лік пицца.
10. Бүкіл әлем шылым шегумен күресуде. Көптеген елдерде жұмыс орнында шылым шегуге тыйым салынған. Темекі шегушіні жұмыс беруші жұмысқа қабылдамай қоюы да, немесе жұмыстан шығаруға да құқылы. Мұның себебін келесі мысал түсіндіре алады: егер жақсы хатшы шылым шексе, онда ол басқан 800 белгіден тұратын мәтінде 4% қате болады. Сұрақ: белгі саны 1,5 есе көп болатын мәтінде неше пайызы қате болуы мүмкін. Жауап: 6%.
11. Жұмыс күнінің басында үш тоқымашы бірдей тапсырыс алды. Бірінішісі тапсырысты 8 сағатта, екіншісі 9 сағатта, ал шәкірті 12сағатта тапсырысты толық орындап біте алады. Шебер оларға тапсырыстарды біріктіріп 8 сағатта, яғни жұмыс күнінің соңына қарай толық аяқтауды бұйырды. Тоқымашылар жұмысты аяқтап үлгере ма? Жауап: жоқ, олар біреге отырып тапсырысты тек 9,4 сағатта ғана орындай алады.
Кіру тестілеу - барлығы 15 балл
«Өте жақсы»: 13-15 балл (85-100%)
«Жақсы»: 11-12 балл (75-84%)
«Қанағаттанарлық»: 7-10 балл (50-74%)
Қорытынды тестілеу
І нұсқа
7. Нормативті-құқықтық модуль
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылы білім беру жүйесі қандай нәтиже береді:
A) білімнің сапасы жоғары дәрежеде;
B) халықаралық индикаторларымен дәлелденген, білімнің сапасы жоғары дәрежеде;
C) адами капиталдың деңгейі жоғары дамыған;
D) адами капиталдың даму деңгейі және білімнің жоғарғы сапасы халықаралық индикаторларымен дәлелденген.
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының іске асыру мерзімі:
A) 2011-2015 ж.ж.;
B) 2012-2020 ж.ж.;
C) 2012-2016 ж.ж.;
D) 2011-2016 ж.ж..
Психологиялық модуль
3. Оқушыларды тестілеуге дайындау бойынша іс-шаралардың негізіндегі қағидаларды атаңыз:
A) білім беру үдерісіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасы;
B) оқушыларды тестілеуге түрлі технологияларды енгізу;
C) мұғалім мен оқушылардың іскер диалогі;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
4. Тестілеуге дайындық кезіндегі оқушыларда пайда болатын эмоциялық қолайсыздықтарының белгілерін атаңыз:
A) бастаған жұмысын аяқтай алмауы, жұмыс белсенділігінің төмендеуі, жинақсыздық;
B) жүйке қозымдылығы пен ашушаңдықтың артуы;
C) жиі шаршап қалуы;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
Мазмұндық модуль
5. «Математикалық сауаттылық» – бұл…
А) әр түрлі өмірлік жағдаяттарды шешуде жеке дәлелдемелерінің таңдауында адамның математика саласында өз білімдерін пайдалану қабілеттілігі;
В) пәндік есептерді шешу қабілеті;
С) арифметикалық амалдарды орындау және оны тәжірибеде қолдану дағдылары;
Д) ойлау қабілеті;
Е) математикалық өрнектерді шешу қабілеті.
6. PISA зерттеулерінде әрбір зерттеу бағытына байланысты оқушылардың тест орындауға халықаралық.... балдық шашамен бағаланады?
А) 1000;
В) 500;
С) 100;
Д) 10;
Е) 5.
7. Математикалық құзыреттіліктің үш деңгейі – бұл
А) байланыс орнату, пайымдау;
В) зерттеу, қайта жаңғырту, байланыс орнату;
С) қайта жаңғырту, байланыс орнату, пайымдау;
Д) пайымдау, байланыс орнату, зерттеу;
Е) қайта жаңғырту, пайымдау, зерттеу.
8. Жалпы орта, техникалық және кәсіптік, сонымен қатар орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарындағы 15 жастағы оқушылардың математикалық сауаттылығын, оқу сауаттылығын және жаратылыстанудағы сауаттылығын бағалау қай зерттеудің мақсаты?
А) PIRLS;
В) TIMSS;
С) PISA;
Д) TALIS;
Е) PIAAC.
9. Математикалық сауаттылықтың қанша деңгейі бар?
А) үш;
В) екі;
С) алты;
Д) төрт;
Е) бес.
10. PISA зерттеулеріндегі математикадан тапсырманың үш белгілі типтері
А) жауапты таңдау, қысқаша еркін жауаппен, толық еркін жауаппен;
В) жауапты таңдау, қысқаша еркін жауаппен, жауапсыз;
С) қысқаша еркін жауаппен, толық еркін жауаппен, екі жауаппен;
Д) толық еркін жауаппен, қысқаша еркін жауаппен;
Е) екі жауапты таңдау, жабық жауаппен.
11. Математикалық сауаттылықтың негізгі ұстанымдары
А) «фундаменталды математикалық идеялар», «математикалық құзіреттілік»;
В) «математикалық құзіреттілік», «ғылыми-жаратылыстану құзіреттілігі»;
С) «фундаменталды математикалық ой-пікірлер», «бағалау құзіреттілігі»;
Д) «бағалау құзіреттілігі»;
Е) «фундаменталды математикалық ой-пікірлер», «ғылыми-жаратылыстану құзіреттілігі».
12. PISA халықаралық зерттеулер форматы бойынша оқушылар тапсырмаларды орындағанда мұғалім мынандай жағдайда болады:
А) мұғалім-фасилитатор ретінде;
В) мұғалім-челленжер ретінде;
С) мұғалім- фасилитатор, мұғалім-челленжер;
Д) фасилитатор-челленджер;
Е) көмекші-фасилитатор.
13. Математикалық сауаттылық шәкілі бойынша қиындық деңгейін анықтауға арналған есеп. Ұлу тереңдігі 7 м болатын құдықтың қабырғасымен жердің бетіне қарай өрмелеп келеді. Ұлу күндіз жоғары қарай 3 м өрмелейді, ал түнде 1 м төмен түседі. Жердің бетіне қанша тәулікте жетеді?
А) алтыншы деңгей;
В) төртінші деңгей;
С) бірінші деңгей;
Д) үшінші деңгей;
Е) бесінші деңгей.
14. Математикалық сауаттылық шәкілі бойынша қиындық деңгейін анықтауға арналған есеп: Олжас мектептен 1 км қашықтықта, ал Айжан 400 м қашықтықта тұрады. Айгүлдің қадамының ұзындығы 60 см, ал Олжастың қадамының ұзындығы 75 см. Олжас 10 секундта 12 қадам, Айгүл 10 қадам жасайды. Айгүл мен Олжастың жылдамдығын табыңыз. Жылдамдықты м/ мин
А) өлшемінде көрсетіңіз.
В) үшінші деңгей;
С) екінші деңгей;
Д) төртінші деңгей;
Е) бесінші деңгей;
Ж) алтыншы деңгей.
15. Функционалдық қызмет дегеніміз -:
А) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында кең ауқымды өмірлік міндеттерді шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілеті;
В) бастамашылдық, шығармашылық ойлау қабілеті мен стандарттық емес шешімдерді табу, кәсіби жолды таңдай білу шеберлігі, өмір бойы оқуға дайындық;
С) әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке адамдардың белсенді қатысу, сонымен қатар өмір бойы білім алу қабілеттілігі;
Д) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсене араласуы;
Е) кәсіби жолды таңдай білу шеберлігі.
16. PISA жобасындағы оқушылардың функционалдық сауаттылығын
А) бағалаудың басымдылықтары.
В) физико-математикалық сауаттылық;
С) химия-биологиялық сауаттылық;
Д) физикалық сауаттылық;
Е) гуманитарлық сауаттылық;
Ж) математикалық сауаттылық.
17. Оқушыға формативтік бағалау мынандай мүмкіндік береді.....
А) оқытылатын тақырыптың тараулары бойынша қосымша ұпай және жоғары ұпай алуына мүмкіндік береді;
В) сынып алдындағы рейтингісін көтереді;
С) тақырыпты меңгерудегі жеке мүмкіндіктерін көрсетеді;
Д) тақырыпты меңгертудегі мұғалімнің мүмкіндіктерін көрсетеді;
Е) тақырыпты игеру деңгейін көрсетеді.
18. Математикалық сауаттылық шәкілі бойынша қиындық деңгейін анықтаңыз. Айжан алғашқы 10 минутта 4 км, кейінгі 5 минутта 2 км жол жүрді. Айжанның жылдамдығы қалай өзгерді?
А) екінші деңгей;
В) бірінші деңгей;
С) бесінші деңгей;
Д) үшінші деңгей;
Е) алтыншы деңгей.
19. Алдыңғы есептің сұрағына жауап беріңіз.
А) Айжанның орташа жылдамдығы алғашқы 10 минутта кейінгі 5 минуттағыға қарағанда артық болды.
В) Берілген ақпараттан Айжанның орташа жылдамдығы туралы ештеңе айтуға болмайды.
Д) Айжанның орташа жылдамдығы алғашқы 10 минутта да, кейінгі 5 минутта да бірдей болды.
Е) Айжанның орташа жылдамдығы алғашқы 10 минутта кейінгі 5 минуттағыға қарағанда аз болды.
Ж) Дұрыс жауабы жоқ.
20. Қай жылы Қазақстан PISA халықаралық зерттеулеріне қатысты?
А) 2007, 2011;
В) 2009, 2012;
С) 2006, 2009;
Д) 2000, 2012;
Е) 2003, 2006.
21. PISA-ның тест тапсырмаларының форматына жатады:
А) мәтіндер, кестелер, жарнамалық буклеттер;
В) диаграммалар, сызбалар, карталар;
С) суреттер, сызбалар;
Д) кестелер, диаграммалар, жарнамалық буклеттер;
Е) А және В жауабы.
22. Баспалдықтың екеуін бірден аттағанда, біреуден аттағанға қарағанда 10 адым кем болды. Сонда неше басқыш болғанын анықтаңыз.
А) 30;
В) 25;
С) 20;
Д) 15;
Е) 10.
23. Суретте биіктігі 252 см, ұзындығы 400 см болатын баспалдақ көрсетілген. Бұл баспалдақ 14 басқыштан тұрады. Сұрақ: әрбір басқыштың биіктігі қандай?
А) 15;
В) 16;
С) 17;
Д) 20;
Е) 18.
24. Көтергіш. Көтергішке отырғызу жүргізілетін жердің тақтасынан Мадина мынандай хабарландыруды оқыды: "Көтерілу мүмкіндігі - сағатына 1200 адам". Көтергіштің әрбір креслосына екі адам отыра алады. Сұрақ: Отырғызатын жерден әр минутына қанша кресло жөнелтіледі?
А) минутына 1 кресло;
В) минутына 10 кресло;
С) минутына 20 кресло;
Д) минутына 30 кресло;
Е) минутына 40 кресло.
25. Коллаборативті орта дегеніміз – бұл...
26. PISA тапсырмаларын орындау барысында оқушы нақты қандай стратегияларды қолдануы мүмкін екендігін анықтаңыз.
Технологиялық модуль
27. Барлық Microsoft Power Point слайдтарының презентацияларының эскиздері мына қосуларда көрсетіледі....
A) слайдттар;
B) слайдқа түсінік;
C) құрылымы;
D) анимация.
28. Microsoft Power Point презентация слайдында орналасқан объектілерге жатпайтыны (артығын алып тастаңыздар)...
A) анимация;
B) кесте;
C) диаграмма;
D) фильм.
29. Презентацияға жаңа слайд қосу үшін келесі әрекетті орындау керек:
A) түйме «Оffice»>жасау;
B) басты> слайд жасау;
C) қою > слайд;
D) түрі > кәдімгі.
30. Басқару қосымшаларын пайдалана отырып Word Art объектілері, жазбалар, диаграмма, бейнелер, клиптерді презентацияға қай қосымша арқылы қосуға болады.
A) түрі;
B) басты;
C) қою;
D) дизайн.
ДҰРЫС ЖАУАПТАР КІЛТІ
І нұсқа
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
D |
C |
D |
D |
A |
A |
C |
C |
C |
A |
A |
C |
C |
A |
C |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
E |
C |
A |
C |
B |
E |
C |
E |
B |
A |
C |
C |
C |
ІІ нұсқа
10. Нормативті-құқықтық модуль
1. Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру 2015 жылда келесі нәтижелерді көрсетеді:
А) электронды оқыту жүйесі құрылады;
В) 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу басталады;
С) ауыспалы кезең аяқталған кезде, ҚР білім беру жүйесі құрылымы, мазмұны, басқару және қаржыландыру механизмі бойынша дамыған елдердің моделімен сәйкестендіріледі;
D) халықаралық индикаторлармен дәлелденген сапалы білім және адами капиталдың даму деңгейі жоғарлайды.
2. Мектеп оқушыларының 2012-2016 жылдарға арналған функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі ұлттық жоспарында көрсетілген негізгі құзыреттіліктер:
А) коммуникативті, ақпаратты, мәселелерді шешу;
В) деректерді жүйелеу, мәселелерді шешу дағдылары;
С) басқарушылық, әлеуметтік, тұлғалық, азаматтық, коммуникативтік, технологиялық, ақпараттық;
D) ақпараттық, дамытушылық, тәрбиелік.
Педагогикалық-психологиялық модуль
3. Оқушыларды тестке дайындау кезіндегі эмоциялық қолайсыздығынан шығарудың тиімді амалдарын атаңыз:
А) көңіл-күйді жақсартатын жағдайлар жасау (душ қабылдау, серуен, дене қимыл жаттығулары);
В) қанағаттандыру әкелетін іс-әрекетке ауыстыру;
С) әзіл-сқақты түсіне білуге белсендіру (күлкі, жымию, мысқыл т.б );
D) барлық нұсқалар дұрыс.
4. Оқушылардың тестке дайындалу сапасын ұтымды жетілдіру үдерісіне не жатады:
А) оқушылармен тұрақты түзету жұмыстарын жүргізу;
В) тестке дайындау бойынша белгілі тәжірибе жинақтау;
С) тестке дайындық барысындағы психологиялық сүйемелдеу;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
Мазмұндық модуль
5. PISA халықаралық зерттеуі дегеніміз:
А) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында кең ауқымды өмірлік міндеттерді шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілетін бағалау;
В) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында кең ауқымды өмірлік міндеттерді шешу үшін, сонымен қатар тұлғааралық қарым-қатынас және әлеуметтік қатынастарда білім, білік, дағдыларын қолдану қабілетін бағалау;
С) тұлғалық және жеке қасиеттер мен оқу материалдарын игеру жақтарын,оқу қызметінің барлық түрлерінің нәтижелілігін ескеретін халықаралық бағалау;
Д) бастауыш сынып оқушыларының адам қызметінің барлық салаларында өмірлік міндеттерді кең ауқымда шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілетін бағалау;
Е) жалпы білім беретін мектеп түлектерінің білімін тест арқылы тексеру.
6. 2015 жылдан бастап PISA халықаралық зерттеулері негізінде сапаны мониторингілеу... бағытта жүргізілетін болады:
А) оқу сауаттылығы, математикалық сауаттылық;
В) оқу сауаттылығы, математикалық, ғылыми-жаратылыстану сауаттылығы;
С) қаржылық сауаттылық;
Д) проблеманы бірлесе шешу;
Е) барлық жауап дұрыс.
7. PISA халықаралық зерттеулерінің жүргізу уақыты
А) 5 жылда 1 рет;
В) 3 жылда 1 рет;
С) 2 жылда 1 рет;
Д) 4 жылда 1 рет;
Е) жыл сайын.
8. Математикалық құзіреттілік – бұл
А) стандартты есептерді шешуде қарапайым математикалық амалдарды, әдістерді, процедураларды қолдана білу, есептің шартына сәйкес берілген мәліметтерді байланыстыра алу қабілеті;
В) стандартты есептерді шешуде есептің шартына сәйкес берілген мәліметтерді байланыстыру, пайымдау қабілеті;
С) стандартты есептерді шешуде қарапайым математикалық амалдарды, әдістерді, процедураларды қолдана білу, есептің шартына сәйкес берілген мәліметтерді байланыстыру, пайымдау қабілеті;
Д) қарапайым математикалық амалдарды, әдістерді, процедураларды қолдана білу, пайымдау қабілеті;
Е) есепті шешудің көптеген тәсілдерін ұсына білу қабілеті.
9. Математикалық құзіреттіліктің деңгейлері
А) үш;
В) алты;
С) бес;
Д) төрт;
Е) екі.
10. PISA форматындағы тапсырмалардың ерекшелігі қандай?
А) еркін құрастырмалы жауапты қажет ететін тапсырмалар мен кестелерді, в) диаграммаларды, графиктерді және т.с.с. қамтиды;
С) еркін құрастырмалы жауапты қажет ететін және дұрыс жауапты таңдайтын тапсырмаларды қамтиды;
Д) еркін құрастырмалы жауапты қажет ететін тапсырмаларды қамтиды;
Е) дұрыс жауапты таңдайтын тапсырмаларды қамтиды;
Ж) кесте, диаграмма, графиктерді қамтиды.
11. Фундаментальді математикалық идеялар:
А) сандар, кеңістік пен форма, өзгерістер мен тәуелділіктер;
В) кеңістік пен форма, өзгерістер мен тәуелділіктер, анықталмағандықтар;
С) анықталмағандық, кеңістік пен форма, өзгерістер мен тәуелділіктер;
Д) сандар, анықталмағандық, кеңістік пен форма, өзгерістер мен тәуелділіктер;
Е) дұрыс жауап жоқ.
12. Блум таксономиясы бойынша оқудағы табыстылықты бағалаудың алты деңгейі:
А) білу, түсіну, қолдану, талдау, ойлау, бағалау;
В) білу, түсіну, қайта жаңғырту, қолдану, талдау, бағалау;
С) білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, бағалау;
Д) білу, түсіну, қолдану, салыстыру, толғау, бағалау;
Е) білу, түсіну, қайта жаңғырту, байланыс орнату, толғау.
13. Қазақстандық оқушылар кезекті рет PISA зерттеулеріне қашан қатысады?
А) 2015 ж.;
В) 2016 ж.;
С) 2017 ж.;
Д) 2018 ж.;
Е) 2020 ж..
14. 2015 PISA зерттеуінің басым бағыты:
А) математикалық сауаттылық;
В) ғылыми-жаратылыстану сауаттылық;
С) оқу сауаттылығы;
Д) мәселені бірлесе отырып шешу;
Е) қаржылық сауаттылық.
15. 15-жасар оқушылардың PISA халықаралық зерттеуіне қатысу себебі:
А) мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын қалыптастыру проблемалары жайлы ғылыми зерттеулердің нәтижелері;
В) көптеген елдерде 15 жаста негізгі білімді алу аяқталады;
С) функционалдық сауаттылықтың негізін қалайтын жалпы оқу біліктері мен дағдылар қалыптасқан;
Д) жеке тұлғалық іс-әрекет нәтижесінің қалыптасқан;
Е) жеке тұлғалық және пәндік нәтижелердің қалыптасқан.
16. PISA халықаралық зерттеуіне Қазақстан алғаш рет... жылы қатысты.
А) 2007 ж.;
В) 2009 ж.;
С) 2012 ж.;
Д) 2010 ж.;
Е) 2013 ж.
17. ҚР-ның 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында 2015 жылы PISA халықаралық зерттеуінде қазақстандық оқушылардың қандай көрсеткішке жетуі жоспарланған?
А) 50-55 орын болу көзделген;
В) 45-50 орын болу көзделген;
С) 40-45 орын болу көзделген;
Д) 35-40 орын болу көзделген;
Е) 30-35 орын болу көзделген.
18. Формативтік бағалау – бұл...
А) белгілі бір уақыт аралығында оқушының жеткен жетістігін бағалау;
В) оқыту үдерісіне өзгеріс енгізу мақсатында оқушының жеткен жетістіктерін бағалау;
С) ары қарай оқыту жайлы шешімді қабылдау мақсатында оқудың нәтижелерін жүйелі түрде қосып отыруға бағытталған іс-әрекет;
Д) бағалауді жүзеге асыру немесе есеп беру;
Е) талантты және дарынды оқушыларды айқындау.
19. PISA зерттеулеріне кімдер қатысады?
А) ата-ана;
В) оқушылар және ата-аналар;
С) оқушылар мен әкімшілік;
Д) оқушылар және сынып жетекшілер;
Е) оқушылар.
20. Математикалық сауаттылық шәкілі бойынша есептің қиындылық деңгейін анықтаңыз: Қайық өзен ағысымен 6 км/сағ жылдадықпен жүзіп келеді. Өзен ағысының жылдамдығы 3 км/сағ. Қайық 24 км қанша уақытта жүзіп өтеді?.
А) алтыншы деңгей;
В) бірінші деңгей;
С) төртінші деңгей;
Д) үшінші деңгеі;
Е) бесінші деңгей.
21. Математикалық сауаттылық шәкілі бойынша есептің қиындылық деңгейін анықтаңыз. Машинаның багына 40 л бензин сияды. Жолдың әрбір 100 км-не 8,5 л бензин жүмсалады. Машина жолға толы бакпен шығып, 350 км жол жүрді. Сапар аяқталған соң машинаның багында қанша литр бензин қалды?
А) алтыншы деңгей;
В) екінші деңгей;
С) төртінші деңгей;
Д) үшінші деңгеі;
Е) бесінші деңгей.
22. Пиццерия қалыңдығы бірдей, көлемі әр түрлі пицца ұсынады. Кіші пиццаның диаметрі 30 см, үлкен пиццаның диаметрі 40 см. Бағасы сәйкесінше 300 теңге және 400 теңге тұрады. Қай пиццаның бағасы арзан?
А) үлкен;
В) кіші;
С) екеуіде;
Д) білмеймін;
Е) ешкайсысы.
23. Бақташының қолында 32 м. сым бар. Ол клумбаның жан-жағын суретте көрсетілгендей етіп қоршамақшы. Сұрақ: бақташының қолындағы 32 м-лік сым төменде берілген клумбалардың қайсысына жетпейді?
А) нұсқасы;
В) нұсқасы;
С) нұсқасы;
D) нұсқасы;
Е) ешқайсысы.
24. Ұстаға бір кітап сөресін дайындау үшін: 4 ұзын ағаш панелі, 6 қысқа ағаш панелі, 12 кішкентай скоба, 2 үлкен скоба және 14 шуруп қажет. Ұстада 26 ұзын ағаш панелі, 33 қысқа ағаш панелі, 200 кішкентай скоба, 20 үлкен скоба және 510 шуруп бар. Сұрақ: ұста қолында бар материалдан қанша комплект ағаш сөресін жинай алады?
A) 6;
В) 7;
С) 5;
Д) 8;
Е) 9.
25. Коллаборативті орта дегеніміз – бұл...
26. PISA тапсырмаларын орындау барысында оқушы нақты қандай стратегияларды қолдануы мүмкін екендігін анықтаңыз.
Технологиялық модуль
27. Барлық Microsoft Power Point слайдтарының презентацияларының эскиздері мына қосуларда көрсетіледі....
A) слайдттар;
B) слайдқа түсінік;
C) құрылымы;
D) анимация.
28. Microsoft Power Point презентация слайдында орналасқан объектілерге жатпайтыны (артығын алып тастаңыздар)...
А) анимация;
B) кесте;
C) диаграмма;
D) фильм.
29. Презентацияға жаңа слайд қосу үшін келесі әрекетті орындау керек:
A) түйме «Оffice»>жасау;
B) басты> слайд жасау;
C) қою > слайд;
D) түрі > кәдімгі.
30. Басқару қосымшаларын пайдалана отырып Word Art объектілері, жазбалар, диаграмма, бейнелер, клиптерді презентацияға қосуға болады.
A) түрі;
B) басты;
C) қою;
D) дизайн.
ДҰРЫС ЖАУАПТАР КІЛТІ
ІІ нұсқа
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
C |
C |
D |
C |
B |
E |
B |
C |
A |
A |
B |
C |
A |
B |
B |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
B |
A |
B |
C |
B |
B |
A |
B |
C |
C |
A |
B |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 41-қосымша
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың
математикалық сауаттылығы мен шығармашылық қабілеттерін дамыту»
тақырыбындағы математика пәні мұғалімдеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың математикалық сауаттылығы мен шығармашылық қабілеттерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) математика пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың математикалық сауаттылығы мен шығармашылық қабілеттері, сыни талдау мен бағалау және өзіндік іздену дағдылары, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытумен байланысты, яғни «білімді адамнан» «өзін-өзі дамыту, шығармашылық ойлау, әрекет етуге қабілетті адамға» көшуді жүзеге асыру болып табылады.
3. Білім беру бағдарламасы Қазақстан Республикасы білім беру саласындағы жаңа нормативтік құжаттарға сәйкес білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру үшін математика пәні мұғалімдерін оқытуға бағытталған.
2. Бағдарлама мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушылардың математикалық сауаттылығы мен шығармашылық қабілеттерін дамыту бойынша математика пәні мұғалімдерінің кәсіби құзіреттіліктерін жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім беруді жаңартудың басты бағыттарын меңгеру және оның нормативті-құқықтық, теориялық негіздері туралы тұжырымдамалық түсініктерін қалыптастыру;
2) функционалдық сауаттылығын қалыптастыру үдерісінде қазіргі педагогикалық технологиялардың әдістері мен тәсілдерін қолдану;
4) зерттеушілік танымдық әрекетін ұйымдастыру үдерісінде математика бойынша сандық білім беру ресурстарын жасау және оны қолдана алу;
5) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру үдерісін моделдеуде функционалдық сауаттылығын қалыптастыру;
6) инновациялық білім беру технологияларын қолдану бойынша икемділіктерін қалыптастыру;
7) өз білімін жетілдіру және өзіндік қалыптасуға қажетті кәсіби қызметінде өзін-өзі талдау дағдысын қалыптастыру;
8) оқу процесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша (бұдан әрі - АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беруді жаңғыртуда нормативтік-құқықтық құжаттардың тұжырымдамалық негіздерін, математика пәні бойынша оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру үдерісінде заманауи педагогикалық технологиялардың негізгі әдістері мен құралдарын, Қазақстандағы оқушылардың математикалық функционалдық сауаттылығын дамытуды өлшеу жүйесінің тетіктерін, 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік Бағдарламасының шеңберінде оқушылардың математикалық функционалдық сауаттылығын дамытудың негізгі бағыттарын, оқушылардың математикалық функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша халықаралық және отандық тәжірибелерін, мұғалімнің кәсіби дамуын психологиялық-педагогикалық қолдаудың қазіргі заманғы тәсілдерін біледі;
2) инновациялық білім беру технологияларды, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін математика сабағын жобалау, зерттеушілік танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру үдерісінде сандық білім беру ресурстарын қолданады;
3) өздігінен білім алуға және өзін-өзі жүзеге асыру үшін кәсіби қажеттіліктерін өзіндік талдайды, даму үдерістерінің мониторингін жүргізу, білім беру үдерісін диагностикалау, жеке іс-әрекетін зерттеу және талдау жасайды, білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында заманауи АКТ технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауында айтылған ұлттық білім беру жүйесін құру мақсаты, «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам». Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңын 27 шілде 2007 жылғы № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілген), Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру аясында білім беру жүйесін дамытудың негізгі бағыттары және оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары мен орта білім беруді жаңартуға көшуге дайындық мәселелері, Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері;
2) инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Функционалдық сауаттылық», «математика сауаттылығы», «математика сауаттылығының компоненттері (мәнмәтін, білім, қатынас)» түсініктерін айқындау»;
2) математика сабағында сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру;
3) интербелсенді әдіс-тәсілдерді математика сабақтарында қолдану;
4) оқушылардың функционалдық сауаттылығын математикалық тапсырмалар бойынша пәндік құзіреттілікті қалыптастыру деңгейін айқындау;
5) сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясы арқылы оқушылардың математикалық сауаттылығын қалыптастыру;
6) оқушылардың математикалық сауаттылығын арттыру мақсатында белсенді оқу ортасын құруда мұғалімнің рөлі;
7) математика курсындағы жоба әдісін қолданудың мүмкіндіктері. Жобаның жаңашылдығы мен өзектілігі;
8) жоба идеясының негізінде ғылыми теорияға, тұжырымдамаға, әлемдік тәжірибеге сүйене отырып жұмыс жасау жолдары;
9) жобаны тиімді түрде жүзеге асыруда кездесетін кедергілер мен болуы мүмкін қиындықтардың қауіпін болжау;
10) жобалық жұмыс пәнін оқыту үдерісін ұйымдастыруға қойылатын талаптар;
11) жобалық жұмысты оқыту кезінде қолданылатын педагогикалық әдіс-тәсілдер;
12) жоба жұмыс бойынша оқу бағдарламасын дайындау.
11. Технологиялық модульде келесі келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) тыңдаушылардың АКТ құзыреттілігін дамыту»;
2) «Intel «Болашақ үшін оқыту» ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына кіріспе»;
3) критериалды бағалау моделінің жетістік критерийі мен бағалау принциптері;
4) оқытудың жетістігін бағалауда Блум таксономиясын қолдану әдістері.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) нақты көрсеткіштік дәрежелік функцияны дефферинциалдау және интегралдау;
2) айнымалы модуль таңбасының ішінде берілген теңдеулер мен теңсіздіктер;
3) арифметикалық және геометриялық прогрессия туралы оқушылардың түсінігін қалыптастыру;
4) оқушылардың жас ерекшелігіне байланысты деңгейіне қарай есептер құрастыру;
5) геометриялық прогрессия туралы оқушылардың түсінігін қалыптастырудың алғы шарттары.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) 5-6 сыныптарда математиканы оқытуда өз бетімен танымдық қызметін ұйымдастыру тәжірибесі;
2) мектеп олимпиадалары мен математикалық турнирлерді ұйымдастыру (жұмыс тәжірибесінен);
3) 7-9 сыныптарда алгебраны оқытуда жобалық қызметті ұйымдастыру;
4) 7-9 сыныптарда геометрияны оқытуда жобалық қызметті ұйымдастыру;
5) 10-11 сыныптарда алгебра және анализ курсындағы «Функцияны зерттеу» тақырыбы бойынша жоба қызметін ұйымдастыру;
6) 9-сыныпта «Векторлар» тақырыбын оқытуда оқушылардың жобалық қызметі;
7) «Туынды» тақырыбын оқытуда жобалық қызметті ұйымдастыру;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) сыни ойлауды дамыту технологиясы және математика сабақтарында оны жүзеге асыру мүмкіндігі;
2) жаратылыстану-математикалық бағытындағы бейіндік сыныптарда оқушылармен сыныптан тыс жұмыстарды жоспарлау (жұмыс тәжірибесінен);
3) 5-6 сыныптарда математиканы оқытуда оқушылардың зерттеушілік қызметін ұйымдастыру;
4) математика сабақтарында зерттеушілік дағдыларды қалыптастыру және оқушылардың өз бетімен танымдық жұмыстарын ұйымдастыру (6-сынып);
5) дарынды балаларды анықтау және олардың математикалық қабілеттерін дамыту;
6) оқытудың белсенді стратегияларын қолдана отырып, функционалдық сауаттылық контекстінде 7-сыныптағы геометрия сабағын моделдеу. Геометриялық есептерді шешуде оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту;
7) оқушыларды математикалық байқаулар мен олимпиадаарға дайындау (жұмыс тәжірибесінен);
8) математика сабақтарында оқушылардың креативті ойлауын дамыту (5-сынып);
9) математика сабақтарында оқушылардың функционалдық және математикалық сауаттылығын қалыптастыру (7-8-сыныптар);
10) геометрия сабақтарында оқушылардың зерттеушілік дағдысы мен криативті ойлауын дамыту (7-сынып);
11) математиканы оқыту үдерісіндегі оқушылардың жобалық қызметі;
12) 9-11 сынып оқушыларының сабақтан тыс танымдық қызметін ұйымдастыру;
13) алгебра сабақтарында негізгі құзырлылықты қалыптастыру және оқушылардың танымдық зерттеушілік қызметін ұйымдастыру;
14) «Теңдіктер мен теңсіздіктер жүйелері» тақырыптарын оқытуда оқушылардың негізгі құзырлылығын қалыптастыру және зерттеушілік дағдысын дамыту;
15) «Тірі геометрия» бағдарламасын қолдану арқылы негізгі мектептің алгебра сабақтарында оқушылардың зерттеушілік қызметін ұйымдастыру;
16) математиканы оқытуда оқушылардың танымдық іс-әрекеттерін белсендіру тәсілдері және құзыреттілік негізін қалыптастыру (5-6 сыныптар);
17) 8-сынып оқушыларының геометрия сабағындағы функционалдық сауаттылықтарын қалыптастыру мәселелері және зерттеу іс-әрекеттері;
18) оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру аспектісінде концентрациялар мен қорытпаларға арналған мәтіндік тапсырмаларды шешудегі оқушылардың зерттеушілік іс-әрекeті.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады
1) (жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған - 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар. (http://adilet.zan.kz/rus/docs/K1400002014/links).
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. (http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж. (http://today.kz/news/ kazakhstan/2015-05-20/614838-nazvany-100-konkretnyh-sagov-dalnejsego-razvitia-kazahstana).
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010 (http://nkaoko.kz/documents/law_of_education/).
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж. №319-III (http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z070000319_/compare).
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Аскаров Е.С., Балафанов Е.К., Койшыбаев Б.А. Основы научных исследований. Учебно-методическое пособие. – Алматы: НИТ, 2005. -198с.
9) Белых С.Л. Управление исследовательской активностью ученика: методическое пособие для педагогов средних школ, гимназий, лицеев / комментарий А.С. Савичева; под ред. А.С. Обухова. М.: Исследовательская работа школьников, 2007. – 56б.
10) Бутенко А.В., Ходос Е.А. Критическое мышление: метод, теория, практика. Учеб.-метод. Пособие. М.: Мирос, 2002.-304 с.
11) Тихомирова О.В. Моделирование образовательного процесса. Практика управления ДО. – Москва, 2012.- 12с.
12) Сарсенбекова Ж.Х. Формирование познавательного интереса у учащихся. // Математика в Казахстанской школе. 2013.Алматы: - №3. –14-16 с.
13) Международные исследования PISA. Методическое пособие. Астана. РГКП «Национальный центр образовательной статистики и оценки» МОН РК» 2013. -123с.
14) Школьные учебники и учебные пособия по математике 5-6 кл, алгебре 7-9 кл, алгебре и началам анализа 10-11 кл, геометрии 7-9 кл, Алматы. Мектеп 2012 - 2015 гг.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
оқушылардың математикалық сауаттылығы
мен шығармашылық қабілеттерін дамыту»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау бойынша дәріс |
Пікірталас |
Практикалық сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
конференция |
Дөңгелек үстел |
КТС |
Жобаны қорғау |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
І |
Нормативті-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президентінің «Қазақстан жолы-2050 Мәңгілік ел», «Нұрлы жол - болашаққа бастар бағыт» атты Қазақстан халқына Жолдауы. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы туралы. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
ІІ |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
2.1 |
Жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
ІІІ |
Мазмұндық модуль |
12 |
2 |
2 |
10 |
8 |
6 |
2 |
4 |
46 |
||||
3.1 |
«Функционалдық сауаттылық», «математика сауаттылығы», «математика сауаттылығының компоненттері (мәнмәтін, білім, қатынас)» түсініктерін айқындау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Математика сабағында сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Интербелсенді әдіс-тәсілдерді математика сабақтарында қолдану |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын математикалық тапсырмалар бойынша пәндік құзіреттілікті қалыптастыру деңгейін айқындау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясы арқылы оқушылардың математикалық сауаттылығын қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Оқушылардың математикалық сауаттылығын арттыру мақсатында белсенді оқу ортасын құруда мұғалімнің рөлі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Математика курсындағы жоба әдісін қолданудың мүмкіндіктері. Жобаның жаңашылдығы мен өзектілігі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Жоба идеясының негізінде ғылыми теорияға, тұжырымдамаға, әлемдік тәжірибеге сүйене отырып жұмыс жасау жолдары. Құрастырылған тақырыпқа шығармашыл тұрғыдан көзқарас |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.9 |
Жобаны тиімді түрде жүзеге асыруда кездесетін кедергілер мен болуы мүмкін қиындықтардың қаупін болжау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
«Жобалық жұмыс» пәнін оқыту үдерісін ұйымдастыруға қойылатын талаптар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
«Жобалық жұмысты» оқыту кезінде қолданылатын педагогикалық әдіс – тәсілдер. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.12 |
«Жоба жұмыс» бойынша оқу бағдарламасын дайындау (6-9 сынып). Шағын сабақ тұсаукесері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
ІV |
Технологиялық модуль |
2 |
4 |
4 |
10 |
|||||||||
4.1 |
Тыңдаушылардың АКТ құзыреттілігін дамыту |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Intel «Болашақ үшін оқыту» ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына кіріспе |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Критериалды бағалау моделінің жетістік критерийі мен бағалау принциптері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Оқытудың жетістігін бағалауда Блум таксономиясын қолдану әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
V |
Вариативтік модуль |
2 |
4 |
2 |
2 |
10 |
||||||||
5.1 |
Нақты көрсеткіштік дәрежелік функцияны дефферинциалдау және интегралдау |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Айнымалы модуль таңбасының ішінде берілген теңдеулер мен теңсіздіктер |
2 |
||||||||||||
5.3 |
Арифметикалық және геометриялық прогрессия туралы оқушылардың түсінігін қалыптастыру |
2 |
||||||||||||
5.4 |
Оқушылардың жас ерекшелігіне байланысты деңгейіне қарай есептер құрастыру |
2 |
||||||||||||
5.5 |
Геометриялық прогрессия туралы оқушылардың түсінігін қалыптастырудың алғы шарттары |
2 |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
20 |
2 |
2 |
12 |
12 |
18 |
6 |
2 |
6 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
оқушылардың математикалық сауаттылығы
мен шығармашылық қабілеттерін дамыту»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР Президентінің “Нұрлы жол - болашаққа бастар жол” атты Жолдауының басты мақсаты:
А) «Нұрлы жол» Жаңа Экономикалық Саясаты
В) 2030 жылы әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына ену
С) 2020 жылы әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына ену
D) Қазақстанға шетелдік инвесторларды көптеп тарту
2. «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауының басты мақсаты:
А) 2020 жылы әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына ену
В) 2050 жылы әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына ену
С) 2030 жылы әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына ену
D) Қазақстанға шетелдік инвесторларды көптеп тарту
3. Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес халық атынан сөз сөйлеуге шыға алады:
А) Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі
В) Қазақстан Республикасының Президенті және Үкіметі
С) Қазақстан Республикасының Президенті және Парламенті
D) Қазақстан Республикасының Президенті және Жоғарғы Соты
4. Мемлекеттік білім стандарты нені қарастырады
А) білімнің нәтижесі
В) мұғалімнің білім деңгейіне қойылатын талаптар
С) білімнің мақсат, міндеттері
D) білімнің мазмұнын, балаларға қойылатын талаптар, оқу жүктемелерін
5. Мүмкіндігі шектеулі баланың жеке тұлғасы мен оның байланыстарын анықтаудағы барлық диагностикалық зерттеулерді -
А) ата-аналарының қатысуымен жүргізіледі
В) мұғалімдерінің қатысуымен жүргізіледі
С) конкурстық комиссия отырысында
D) іріктеу кезеңінде
6. «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім бағдарламасындағы негізгі құндылықтар -
А) ақиқат, Тыныштық, Сүйіспеншілік, Қиянат жасамау
В) ақиқат, Дұрыс әрекет, Тыныштық, Сүйіспеншілік, Қиянат жасамау
С) ақиқат, Тыныштық, Сүйіспеншілік, Қарызды өтеу
D) сүйіспеншілік, Қиянат жасамау, Парызды ақтау, Тәртіп
7. Адам өміріндегі дағдарыстың түрлері -
А) экологиялық дағдарыс, қоғамдық дағдарыс, интеллектуалдық
В) жекедара дағдарыс, қоғамдық дағдарыс, экологиялық дағдарыс
С) жекедара дағдарыс, жалпы дағдарыс
D) қоғамдық дағдарыс, табиғи дағдарыс, экономикалық дағдарыс
8. «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім бағдарламасындағы негізгі мақсаты ...
А) баланы жан-жақты, интеллектуалдық және физикалық тұрғыдан дамыту, қалыптастыру және көмек көрсету
В) баланы интеллектуалдық тұрғыдан дамыта отырып, рухани әлеміне жол ашу, жеке тұлғаны қалыптастыру
С) өмірлік рухани-адамгершілік құндылықтарға негізделген, ойы, сөзі, ісі бірлікте табылатын көркем мінезді адамды қалыптастыру
D) тұлғаның жан-жақтылығында біртұтастығын сақтай отырып, әлемді және өзін тануға көмектесу, өзінің физикалық және психологиялық табиғатын тану
9. Өзін-өзі танудың негізгі түсініктері -
А) руханилық, адамгершілік, ізгілік
В) сана, сезім, іс-әрекет
С) сүйіспеншілік, парыз
D) қоршаған орта, табиғат, әлем
10. «Математикалық сауаттылық» – бұл…
A) әр түрлі өмірлік жағдаяттарды шешуде жеке дәлелдемелерінің таңдауында адамның математика саласында өз білімдерін пайдалану қабілеттілігі;
B) пәндік есептерді шешу қабілеті;
C) арифметикалық амалдарды орындау және оны тәжірибеде қолдану дағдылары;
D) ойлау қабілеті
11. Математикалық құзыреттіліктің үш деңгейі – бұл...
A) байланыс орнату, пайымдау
B) зерттеу, қайта жаңғырту, байланыс орнату
C) қайта жаңғырту, байланыс орнату, пайымдау
D) пайымдау, байланыс орнату, зерттеу
12. Математикалық сауаттылықтың қанша деңгейі бар
A) үш
B) екі
C) алты
D) төрт
13. Математикалық сауаттылықтың негізгі ұстанымдары:
A) «фундаменталды математикалық идеялар», «математикалық құзіреттілік»
B) «математикалық құзіреттілік», «ғылыми-жаратылыстану құзіреттілігі»
C) «фундаменталды математикалық ой-пікірлер», «бағалау құзіреттілігі»
D) «бағалау құзіреттілігі»
14. Функционалдық қызмет дегеніміз -:
A) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында кең ауқымды өмірлік міндеттерді шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілеті
B) бастамашылдық, шығармашылық ойлау қабілеті мен стандарттық емес шешімдерді табу, кәсіби жолды таңдай білу шеберлігі, өмір бойы оқуға дайындық
C) әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке адамдардың белсенді қатысу, сонымен қатар өмір бойы білім алу қабілеттілігі
D) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсене араласуы
15. Жобалау әдісі дегеніміз...
А) білім беруде оқушылардың өз бетінше әрекетінде пайдаланылатын технологиялар мен өмірлік проблемаларды шешетін техника мен тәсілдердің жиынтығы
В) дәстүрлі оқыту технологиясы
С) ізденіс белсенділігі
D) конвергентті ойлау
16. Оқушыны ғылыми-зерттеу жұмысына қатыстыру үшін алдымен ....
А) дарындылығын ашу қажет
В) зерттеуге оны бағыттау керек
С) қазіргі өмірге бейімдеу қажет
D) оны қызықтыра отырып, зерттеу талабын қалыптастыру керек
17. Ғылыми – зерттеу қызметі:
А) кездесулар өткізу
В) ғылыми ақпаратпен жұмыс
С) ғалым мамандармен кездесу
D) конкурстар өткізу
18. Оқушылардың ғылыми қоғамының мақсаты:
А) ғылыми секциялардың жұмыс
В) оқушыларға кәсібін таңдауда кәсіби бағдар беру пәндік мазмұны
С) ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру
D) бақылауды жүзеге асыруды ұйымдастыру
19. Жобамен жұмыс 4 кезеңді қамтиды:
А) жоспарлау, талдау, ақпаратты жалпылау және алынған нәтижені көрсету кезеңдері
В) анықтау, болжау, жоспарлау және алынған нәтижені көрсету
С) жоспарлау, дәлелдеу, талдау және алынған нәтижені көрсету
D) тақырып таңдау, дәлеледеу, жоспарлау және алынған нәтижені көрсету
20. Оқушылардың зерттеушілік қызметі екі түрге жіктеледі:
А) ғылыми-зерттеушілік және сабақтан тыс-зерттеушілік
В) ғылыми-зерттеушілік және оқу-зерттеушілік
С) ғылыми-зерттеушілік және шығармашылық
D) ғылыми зерттеушілік және жоба
21. Зерттеушілік қызмет-
А) оқушылардың сабақтардағы және сабақтан тыс жұмыстағы танымдық әрекетін ұйымдастырудың тиімді тәсілдерінің бірі
В) пән бойынша зерттеу жұмысын жүргізу
С) оқушылардың таңдау тақырыбы бойынша жұмыс жүргізу
D) зерттеу объектісін және нысанасын айқындау
22. Ғылыми жұмыс мазмұнына қойылатын талапты көрсетіңіз:
А) ұсыныстар мен қорытындылар
В) баяндаманың негізгі мазмұны
С) жұмыстың қажеттілігі жөнінде негіздеме
D) кіріспедегі қысқаша ескертпелер
23. Бұл категория оқу нәтижелерінде жаңа мазмұн мен жаңа құрылымдарды жасап шығаратын шығармашылық әрекеттерді қолдануды талап етеді:
А) қолдану
В) бағалау
С) түсіну
D) синтез
24. Бұл деңгей алдыңғы категориялардың оқу нәтижелеріне қол жеткізуді меңзейді, оқу материалының маңызын анықтауға, ол туралы өзіндік пікір келтіруге және ойын білдіруге жеткізеді:
А) түсіну
В) бағалау
С) қолдану
D) синтез
25. Ақпарат қандай қасиеттерге ие болады
А) қажеттілік, толықтылық, түсініктілігі
В) қажеттілік, толықтылық, субъективтілік
С) толықтылық, субъективтілік, анықтылық
D) өзектілік, толықтылық, объективтілік
26. Ақпаратты-коммуникациялық технологиялар ұғымы береді:
А) төменде көрсетілгендердің барлығы
B) компьютерлік технологиялардың көмегімен ақпаратты өңдеу
C) коммуникациялық құралдардың көмегімен ақпаратты жіберу және қабылдау
D) интернет желісінің көмегімен қажетті ақпаратты іздеу
27. АКТ құрайтын компоненттердің ішінде ең негізгісін атаңыз:
А) ақпарат
B) қоғам
C) педагогтардың құрамы
D) флешка
28. Ақпаратты қолдану, тапсыру, сақтау, өңдеу, автоматтандырылатын әдістер, амалдар, құралдар жиынтығы
А) ақпараттық сауаттылық
B) бірыңғай ақпараттық білім ортасы
C) ақпараттық - коммуникациялық технология
D) қашықтықтан оқыту
29. Электрондық оқыту жүйесінің негізгі мақсаттарын атаңыз:
А) оқушылардың күнделіктерін толтыру
B) мұғалімнің АКТ құзіреттілігін қалыптастыру
C) бірыңғай инфрақұрылымдық ортаны қалыптастыру
D) оқу процесін автоматтандыру
30. Электрондық оқыту жүйесінде оқу процесін басқару жүйесі ол-
А) Test Management System
B) Learning Management System
C) Information Management System
D) Classroom Management System.
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
С |
В |
D |
D |
A |
A |
B |
D |
A |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
B |
A |
A |
C |
А |
D |
C |
B |
A |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
A |
C |
D |
B |
C |
A |
B |
D |
C |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 42-қосымша
Информатика пәнінің мұғалімдеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім берудің
мазмұнын жаңарту жағдайында информатика пәнін бесінші сыныптан
оқытудың мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында информатика пәнін бесінші сыныптан оқытудың мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектептердің информатика пәнінің мұғалімдеріне арналған.
2. Информатика пәнін оқытуда оқушыларды нақты ақпараттық технологиялармен жай таныстырып қана қоймай, үнемі өзгеріп отыратын ақпараттық ортада бейімделу үдерісін үйрету, оның бойында заманауи ақпараттық қоғамның тең құқылы мүшесінің мәдениетін қалыптастыратындай оқу үдерісін құру маңызды фактор болып табылады. Басқа оқу пәндеріне қарағанда информатика пәні жеткілікті дәрежеде жаңа пән болып табылады. Кез келген, әсіресе жаңа ғылым сияқты ол да үнемі дамып отырады. Қазір оның дамуы мен қалыптасуының кезекті иірімі болып жатыр деуге де болады.
3. Жалпы алғанда курстың өзектілігі бір жағынан Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің жетілу үдерістерімен байланысты, екінші жағынан информатика пәні мұғалімдеріне білім беру мазмұнын жаңартудың мәнін, оның басты ерекшеліктерін, құрылымын ойдағыдай игерулеріне, оның талаптарын жүзеге асыруға дайындықтары мен қабілеттерін қалыптастыруда қостау мен қолдау көрсету қажеттілігімен айқындалады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында информатиканы оқыту мазмұны мен әдістемесін таңдау бойынша мұғалімнің кәсіби құзіретті біліктілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағыттарын жүзеге асыру механизмдері туралы білімдерін жүйелеу;
2) білім беру мазмұнын жаңарту және білім нәтижелерін бағалаудың жаңа жүйесі жағдайында информатика пәнін оқытудың мәселелері жөніндегі білімді жүйелеу және тереңдету;
3) негізігі мектеп оқушыларының жасөспірімдік ерекшеліктерін есепке ала отырып, информатика пәнін оқыту құралдары мен әдістерін таңдаудың негізгі амалдарын анықтау;
4) оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру тетіктері мен жолдары туралы тұтас түсінік қалыптастыру;
5) білім беру мазмұнын жаңартудың әдіснамалық негізі ретінде құзіретті амалдың мәнін анықтау;
6) оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталған информатика пәні бойынша оқу сабақтарынын жобалау дағдысын қалыптастыру;
7) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға деген негізгі амалдарға сәйкес информатика пәні бойынша бақылау-өлшеу материалдарын жобалау;
8) Б. Блум таксономиясына сәйкес информатика пәні бойынша оқу тапсырмаларын жобалау.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс аяқталғанда тыңдаушы:
1) білім беру мазмұнын жаңарту саласындағы мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағыттарын жүзеге асыру механизмдерін, педагогтің білім беру қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарды;
информатика пәні бойынша оқыту стандартын; информатика пәні бойынша оқу бағдарламасының мазмұнын;
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы информатика пәні курсын оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді;
оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асырудың тетіктері мен жолдарын;
информатика пәнін оқытуда құзіретті амалдарды жүзеге асыру мәні мен технологиясын;
оқушылардың жасөспірімдік ерекшеліктерімен оқыту әдістерінің өзара байланысын;
білім берудегі құзіреттілік амалдардың мәнін;
оқу мақсаттары мен міндеттерінің таксономиясын; оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталған әдістер мен тәсілдерді, оқыту стратегияларының жүйесін; оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың заманауи амалдарын біледі;
2) информатика пәнінің үздіксіз курсын құру тұжырымдамасына сәйкес және оқытудың әртүрлі сатыларында пәнді оқыту логикасын қалыптастыруды;
оқытудың заманауи технологиясы мен құралдарын, әр түрлі әдістерін қолдана отырып, оқушылардың оқу-танымдық қызметін басқаруды жүзеге асыру, оларды пайдаланудың мақсаттылығын анықтауды;
оқушылармен жұмысты ұйымдастыруға мүмкіндік беретін және білімді меңгерудің қажетті толықтығы мен сапасын қамтамасыз ететін тапсырмалар жиынтығын қалыптастыруды; оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталағн әдістер мен тәсілдерді қолдануды; оқушылардың оқу жетістіктерін диагностикалау және бағалау әдістерін қолдануды біледі;
3) оқыту құралдарын, білім беру мазмұнын жаңартудың заманауи жағдайына балама таңдау мақсатында информатика пәні бойынша оқу-әдістемелік материалдарды талдау дағдыларын;
оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға деген бар амалдарды салыстыру дағдыларын меңгереді;
заманауи талаптарға сәйкестікке информатика пәні бойынша бақылау-өлшеу материалдарын критерийлерін әзірлеу дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде: ҚР Президентінің Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет» жолдаулары, ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012–2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру тетіктері мен жолдары, ҚР білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында білім беру жүйесін ақпараттандыру, Жаңа Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай-ҚР МЖМББС) ауысуда информатика пәні бойынша білім беру үдерісін ұйымдастырудың ерекшеліктері және «Информатика» пәнінің орны.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) оқу үдерісін ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
2) информатиканы пәнін оқытудағы құзіретті амалдар зерделенеді.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» мазмұндық желісін оқытудағы әдістемелік амалдары;
2) «Алгоритмизация және программалау» мазмұндық желісін оқытудың әдістемелік амалдары;
3) «Ақпараттық модельдеу» мазмұндық желісін оқытудың әдістемелік амалдары.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің ақпараттық-коммуникациялық технология ары қарай құзыреттілігін қалыптастыру. Заманауи мектептегі мобильдік және смарт оқыту;
2) ойлау икемдерінің таксономиясы оқушылардың ойлау деңгейін дамыту құралы ретінде Халықаралық тәжірибе аясында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың заманауи амалдары;
3) информатика пәні сабақтарында оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) информатика пәнін оқытуда оқушылардың жобалық қызметін ұйымдастыру;
2) педагогтердің Интернет-қауымдастықта өзара әрекеттесуі кәсіби біліктілікті арттырудың шарты ретінде пайдаланылады;
3) таңдау бойынша бағдарлы оқытуда информатика пәні курсының бағдарламасын әзірлеудің ұйымдастырушылық-педагогикалық мәселелері;
4) оқушыларды программалау бойынша олимпиадаға даярлау жүйесі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-12 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталған информатика пәні бойынша оқу тапсырмаларын жобалау;
2) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың негізгі амалдарына сәйкес информатика пәні бойынша бақылау-өлшеу материалдарын жобалау;
3) Б. Блум таксономиясына сәйкес информатика пәні бойынша оқу тапсырамаларын жобалау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары
1) ойлау икемдерінің таксономиясы оқушылардың ойлауын дамыту құралы ретінде;
2) халықаралық тәжірибе аясында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың заманауи амалдары.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) орындалған жұмыстың қойылған міндетке сәйкестігі (тапсырмада қойылған міндетке сәйкес келмейді; тапсырмада қойылған міндетке негізінен сәйкес келеді; тапсырмада қойылған міндетке толық сәйкес келеді);
2) сұрақтың қойылуының нақтылығы, толықтығы және негізділігі (жеткіліксіз берілген; негізінен жеткілікті берілген; толық берілген);
3) тапсырманың қолданыстағы МЖМББС, оқушылардың жасөспірімдік ерекшеліктеріне сәйкестігі (жұмыста берілген тапсырмалар қолданыстағы МЖМББС-ке; оқушылардың жасөспірімдік ерекшеліктеріне сәйкес келмейді, жұмыста берілген тапсырмалар қолданыстағы МЖМББС-ке, оқушылардың жасөспірімдік ерекшеліктеріне жартылай сәйкес келеді; жұмыста берілген тапсырмалар қолданыстағы МЖМББС-ке, оқушылардың жасөспірімдік ерекшеліктеріне толық сәйкес келеді);
4) нәтижелердің сапасы (әзірленген тапсырмалар қойылған мақсаттарға және күтілетін нәтижелерге сәйкес келмейді; әзірленген тапсырмалар қойылған мақсаттарға және күтілетін нәтижелерге сәйкестігі толық емес; әзірленген тапсырмалар қойылған мақсаттарға және күтілетін нәтижелерге сәйкес келеді);
5) ұсынылған материалдың практикалық мәні (жұмыстың практикалық мәні жоқ; жұмыс жартылай ғана практикалық мәнге ие; жұмыс практикалық мәнге ие және пайдалануға ұсынылуы мүмкін);
6) мұндай түрдегі жұмыстарға қойылатын талаптарға сәйкес рәсімделуі (жұмыс елеулі түзетуді қажет етеді, өйткені тиісті ұсынымдарды қадағаланбай орындалған; жұмыс бар ұсынымдарды қадағалай отырып орындалған, алайда жекелеген компоненттері түзетуді қажет етеді; жұмыста тиісті дәрежеде барлық ұсынылған компоненттер ұсынылған).
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 11-12 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 9-10 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 6-8 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе (жоба мәселесі ашылмаған; мәселе фрагментті ашылған; мәселе ашылған, автор тақырыпты жеткілікті терең білімін көрсетті; мәселе толық ашылған, автор тақырыпты терең білетіндігін көрсетті);
2) мақсатты тұжырымдау (мақсат тұжырымдалмаған; мақсат тұжырымдалған, бірақ оған жету жоспары жоқ; мақсат тұжырымдалған, негізделген, оған жетудің сұлбалық жоспары берілген; мақсат тұжырымдалған, нақты негізделген, оған жетудің нақты жоспары берілген);
3) жоспарлау (жоспар қызмет мазмұнын бейнелемейді; жоспар үстіртін сипатта; жоспарлау логикасы мен бірізділігі жеткіліксіз; жоспарлау логикалы, бірізді, қызмет мазмұнын толық бейнелейді);
4) нәтижелерді бағалау (жобалық өнім жоқ; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа сәйкес емес (яғни қойылған мақсатқа); жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес келмейді; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес (қойылған мақсатқа сай);
5) алынған нәтижелердің мәні (нәтиженің практикалық мәні жоқ; алынған нәтиженің тек теориялық мәні бар; нәтиженің тек жартылай ғана практикалық мәні бар; нәтиженің практикалық мәні зор және пайдалануға ұсынуға болады).
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13-15 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі):
1) 0 балл - осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) сабақтың мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) сабақты ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
3) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
5) ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру, ҚР МЖМББС – 2012.
6) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары
7) Е. Вьюшкова, Н.Параскун, Б. Әбенов. Информатика. Оқулық, 5-сынып, 2015. Арман-ПВ.
8) Е. Вьюшкова, Н.Параскун, Б. Әбенов. 2015. Арман-ПВ. Оқулық. Информатика. Әдістемелік құрал.
9) Е. Вьюшкова, Н.Параскун, Б. Әбенов. 2014. Арман-ПВ. Информатика, Оқулық, 5-сынып. Әдістемелік құрал.
10) Е. Вьюшкова, Н.Параскун, Б. Әбенов. 2014. Арман-ПВ 10- cынып қоғамдық-гуманитарлық бағыт. Информатика.
11) Егоров В.В., Скибицкий Э.Г., Криворучко В.А., Шпигарь Н.Н. Компьютерные технологии в делопроизводстве. – Алматы: Бiлiм, 2006. – 384 с
12) Егоров В.В., Криворучко В.А., Шпигарь Н.Н., Заречная О.П. Компьютерное моделирование и вычислительный эксперимент. – Новосибирск: ОАО «Новосибирское книжное издательство», 2009. – 173 с.
13) Егоров В.В., Криворучко В.А., Шпигарь Н.Н. Visual Basic для студентов и школьников: Учебное пособие. – Новосибирск: Новосибирское книжное издательство, 2007. – 175 с.
14) Егоров В.В., Криворучко В.А., Шпигарь Н.Н. Visual Basic в примерах и задачах. – Новосибирск: ОАО «Новосибирское книжное издательство», 2009. – 202 с.
15) Криворучко В.А., Шпигарь Н.Н., Заречная О.П. Сборник программ курсов по выбору в профильном обучении информатики (10-11 классы): Учебное пособие. – Павлодар: ИП Сытина Е.А., 2009. – 115 с.
«Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында
информатика пәнін бесінші сыныптан оқытудың
мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы
мектептердің информатика пәнінің
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шебенрлік сынып |
КПС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
4 |
10 |
||||||||||
1.1. |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдаулары: «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет», ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 – 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру механизмдері мен жолдары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
ҚР білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында білім беру жүйесін ақпараттандыру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Жаңа ҚР МЖМББС ауысуда информатика пәні бойынша білім беру үдерісін ұйымдастырудың ерекшеліктері және «Информатика» пәнінің орны |
4 |
4 |
|||||||||||
2 |
Психология-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
4 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Оқу үдерісін ұйымдастырудың психология-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Информатика пәнін оқытудағы құзіретті амалдар. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
6 |
8 |
6 |
6 |
4 |
2 |
32 |
||||||
3.1 |
«Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» мазмұндық желісін оқытудағы әдістемелік амалдары |
2 |
4 |
2 |
2 |
10 |
||||||||
3.2 |
«Алгоритмизация және программалау» мазмұндық желісін оқытудың әдістемелік амалдары |
2 |
4 |
2 |
2 |
10 |
||||||||
3.3 |
«Ақпараттық модельдеу» мазмұндық желісін оқытудың әдістемелік амалдары |
2 |
2 |
2 |
4 |
10 |
||||||||
Курс тыңдаушы-ларының қалыптас-қан кәсіби біліктіліктерін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
4 |
8 |
4 |
16 |
|||||||||
4.1 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру Заманауи мектептегі мабильдік және смарт оқыту. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
4.2 |
Ойлау икемдерінің таксономиясы оқушылардың ойлау деңгейін дамыту құралы ретінде Халықаралық тәжірибе аясында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың заманауи амалдары |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
4.3 |
Информатика пәні сабақтарында оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту |
4 |
4 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
12 |
12 |
|||||||||||
5.1 |
Информатика пәнін оқытуда оқушылардың жобалық қызметін ұйымдастыру. Педагогтердің Интернет-қауымдастықта өзара әрекеттесуі кәсіби біліктілікті арттырудың шарты ретінде. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
20 |
12 |
22 |
14 |
6 |
4 |
2 |
80 |
«Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында
информатика пәнін бесінші сыныптан оқытудың
мазмұны мен әдістемесі» тақырыбындағы
мектептердің информатика пәнінің
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылға қарай білім беру жүйесі нәтиже береді:
А) білімнің жоғары сапасы түрінде;
В) халықаралық индикаторлармен расталған жоғары білім сапасы түрінде;
С) адами капиталының жоғары даму деңгейі түрінде;
D) халықаралық индикаторлармен расталатын адами капиталдың даму деңгейі және білімнің жоғары сапасы түрінде.
2. Функционалдық сауаттылық бұл –...:
А) 15 жастағы жасөспірімдердің адам қызметінің әр түрлі салаларындағы өмірлік міндеттерді шешу үшін білімдер, икемдер мен дағдыларды пайдалану қабілеттері;
В) кәсіби жолын таңдау икемі, өмір бойы оқуға дайын болуы;
С) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке белсенді қатысу қабілеті;
D) адамның білім беру (бірінші кезекте жалпы) мен адамның көп жоспарлы қызметіменің байланысын шоғырландыратын әлеуметтік бағдарлану қабілеті.
3. Қазіргі кезеңде білім беру жүйесін ақпараттандырудың мақсаты мен міндеттері белгіленген негізгі нормативтік құжаттар (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) 2010 – 2015 жылдарға арналған электрондық оқыту жүйесінің тұжырымдамасы.
В) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы, 2010 ж.15.07.
С) ҚР Президентінің «Орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандыру» мемлекеттiк бағдарламасы, 1997 жыл;
D) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
4. Төменде көрсетілген құжаттардың қайсысында «Информатика» оқу пәнінің базистік оқу жоспарындағы орны, сондай-ақ оқу жүктемесінің ауқымы көрсетілген:
А) «Информатика» пәні бойынша оқу үдерісін оқу-әдістемелік қамтамасыз ету;
В) «Информатика» пәні бойынша оқу бағдарламасы;
С) ҚР бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;
D) ғылым негіздерін оқыту туралы нұсқамалық-әдістемелік хат.
5. Ағымдағы оқу жылы Қазақстан Республикасының жалпы білім беру ұйымдарында ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері бейнеленген құжат–:
А) білім беру ұйымдарында пайдалануға рұқсат берілген оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер, оның ішінде электрондық тасымалдаушылардағы құралдар мен қосымша әдебиеттер тізімі;
В) «Информатика»пәні бойынша оқу бағдарламасы;
С) ҚР бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары;
D) ғылым негіздерін оқыту туралы нұсқамалық-әдістемелік хат.
6. Қызметтің өнімділік сипаты
А) барды қайта жаңғырту үдерісі ретінде айқындалады;
В) белгілі алгоритм немесе технология бойынша жүзеге асырылады;
С) түбегейлі жаңаны жасауға көмектеспейді;
D) қандай да бір түбегейлі жаңа материалдық және рухани құндылықтарды шығаруға көмектеседі;
7. Қайсысы тұлғаның басты қажеттілігі болып табылады:
А) өзін-өзі дамыту;
В) өзін-өзі тәрбиелеу,
С) өздігінен білім алу;
D) өз мүмкіндіктерін жүзеге асыру.
8. Қайсысы білім берудің құзіретті үлгісіне сәйкес білім беру үдерісінің негізі болып табылады:
А) мұғалімің монологы;
В) тұлғаның тіршілік әрекеті әртүрлі салаларында әралуан жағдайларды үлгілеу;
С) жаппай-жеке сауалнама;
D) оқушылардың оқуықпен өздік жеке жұмысы.
9. Педагогикалық қауымның білім берудегі құзіретті амалдарға деген қызығушылығының себебі:
А) ОТҮ ұйымдастыруда бар мәселелерді;
В) білім берудегі мақсаттарды;
С) мұғалімдердің шығармашылық қызметіндегі үрдістерді;
D) жұмыстағы стереотиптерді өзгертуге деген тілек.
10. Білікті-бағдарланған тапсырманың бастапқы құрылымдық элементі ретінде уәждің міндеті:
А) практикалық, өмірлік жағдайды модельдеу;
В) абстрактіліктің жоғары деңгейіне сәйкес болу;
С) өткенде табысқа жеткен ғалымдардың іргелі зерттеулерінің логикасын көшіру;
D) оқушылардың оқулықпен өздік жұмыстарына көмектесу.
11. Информатика пәнінің мектептік курсының «Ақпараттық-коммуникациялық технология» (ары қарай-АКТ) мазмұндық желісін оқыту нені болжайды:
А) объектілер мен жүйелерді сипаттау үшін ақпараттық құрылымды құру икемін қалыптастыруды;
В) оқушылардың оқу және практикалық міндеттерді шешу үшін АКТ құралдарын пайдалану икемдері мен дағдыларын меңгерулерін;
С) есепті шешу алгоритмін құру икемін қалыптастыру;
D) оқушылардың программалау икемдері мен дағдыларын меңгерулері.
12. Білім беру үдерісінде оқытудағы қызметтік амалды жүзеге асырумен байланысты информатика пәні курсында ақпараттық технологияларды зерттеу әдістемесін жетілдірудің негізгі бағыттарын атаңыз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін)
А) барлық технологиялар үшін ақпаратты ұсыну бірыңғайлығын қамтамасыз ету;
В) алгоритмизация мен программалау бірыңғайлығын қамтамасыз ету;
С) ақпаратты өзгерту құралдары мен әдістерінің бірыңғайлығын қамтамасыз ету;
D) оқытудың белсенді әдістерін пайдалануда бірыңғайлылықты қамтамасыз ету.
13. Негізгі мектептің 5 сыныбында оқытылмайтын ақпараттық технология-ларды көрсетіңіз:
А) графикалық ақпаратты өңдеу технологиясы;
В) мәтіндік ақпаратты өңдеу технологиясы;
С) дыбыстық ақпаратты өңдеу технологиясы;
D) сандық ақпаратты өңдеу технологиясы;
14. Негізгі мектептің 7 сыныбында оқытылатын ақпараттық технологияларды анықтаңыз:
А) дыбыстық ақпаратты өңдеу технологиясы;
В) сандық ақпаратты өңдеу технологиясы;
С) графикалық ақпаратты өңдеу технологиясы
D) мәтіндік ақпаратты өңдеу технологиясы.
15. Негізгі мектеп сыныбы мен «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» мазмұндық желісі бойынша оқушылардың даярлық деңгейінің сәйкестігін анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а)
Сынып |
Оқушылардың даярлық деңгейі |
1) 5 сынып |
а) мәтіндік құжатты жасау және сақтау тәсілдерін, таныстырылым түсінігін, слайдтармен жұмыс істеу тәсілдерін білу |
2) 6 сынып |
б) графикалық редакторда , калькуляторда, дыбыстық ақпаратты өңдеу бойынша жұмыс тәсілдерін білу |
3) 7 сынып |
в) электрондық кестелердің міндеттері мен мүмкіндіктерін білу, электрондық кестелердің көмегімен қарапайым кестелік есептерді шығару, диаграммалар мен графиктерді жасай білу |
4) 8 сынып |
г) электрондық кестелерде дерекқорлар жасау, электрондық кесте құралдарымен мәліметтерді іздестіру мен сұрыптауды ұйымдастыру |
5) 9 сынып |
д) компьютерлік графика түр-лерін, векторлық объектілермен қарапайым операцияларды орындау, растрлік графика объектілерімен жұмыс істей білу |
А) 1 в, 2 а, 3с, 4е, 5д;
В) 1д, 2с, 3а, 4в, 5д;
С) 1в, 2а, 3е, 4с, 5д;
D) 1в, 2д, 3а, 4с, 5д.
16. Негізгі мектептік информатика пәні курсында «Алгоритмизация және бағдарламалау» мазмұндық желісін оқыту мақсатының бірі нені дамытуда:
А) оқушылардың ойлауын;
В) оқушылардың шығармашылық әлеуетін;
С) үдерістерді модельдеу икемін;
D) электронды кестелерде жұмыс істеу дағдыларын.
17. «Алгоритмизация және программалау» мазмұндық желісін зерттеуге деген әдістемелік амалдарды (академик М. Лапчиктің пікірі бойынша) анықтаңыз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) алгоритмизация мен программалау тілі бірдей игеріледі;
В) алгоритмикалық тіл зерттелмейді;
С) QBasik және Pascal программалау тілі бірдей игеріледі;
D) бірінші алгоритмдер, ал сосын программалау тілінің ережелері қарастырылады
18. Мектептегі информатика пәні курсында мынадай алгоритмикалық құрылымдар зерттелмейді:
А) көмекші алгоритмдер;
В) желілік алгоритмдер;
С) тармақталған алгоритмдер;
D) циклдік алгоритмдер;
19. Негізгі мектептік информатика пәні курсында «Алгоритмизация және программалау» мазмұндық желісін өрістету қандай құрылымға сәйкес келетінін анықтаңыз:
А) спираль тәріздес;
В) циклдік;
С) желілік;
D) параллелді.
20. «Алгоритмизация және программалау» мазмұндық желісін бойынша даярлық деңгейі мен негізгі мектеп сыныбының сәйкестігін анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а):
Сынып |
Оқушылардың даярлық деңгейі |
1) 6 сынып |
а) шартты ауысу және цикл операторын білу, тармақталу және циклдер алгоримдері негізінде программа құрастыра білу |
2) 7 сынып |
в) программа құрастыруда массивтерді пайдалана білу, символдық өңдеу алгоритмдерін программалай білу |
3) 8 сынып |
с) программалау тілінде арифметикалық өрнектерді жазу тәртібін білу, желілік құрылым программасын құрастыра білу |
4) 9 сынып |
д) алгоритм түсінігін, блок-сұлбамен алгоритм құрастыра білу |
А) 1 в, 2 а, 3д, 4с;
В) 1д, 2в, 3а, 4с;
С) 1д, 2с, 3а, 4в;
D) 1в, 2д, 3а, 4с.
21. Мектептік информатика пәні курсының «Ақпараттық модельдеу» мазмұндық желісінің әдіснамалық мәні неде:
А) модельдеу икемін қалыптастыру;
В) объектілер мен жүйелерді сипаттау үшін ақпараттық құрылымды жасау икемін қалыптастыру;
С) есепті шешу алгоритмін құру икемін қалыптастыру;
D) модельдерді программалау икемін қалыптастыру
22. Ақпараттық модельдеу бірнеше аспектіде қарастырыла алады (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін)
А) зерттеу объектісі ретінде;
В) зерттеу субъектісі ретінде;
С) таным құралы ретінде;
D) модельдеу құралы ретінде.
23. Ақпараттық модельдеуді қызмет үдерісіндегі таным құралы ретінде қарастыра отырып, оқушы:
А) өзіне тән ерекшеліктерге, қасиеттерге, мінездемеге сәйкес дербес ақпараттық объектіні қарастырады;
В) жеке тәжірибесі, білімі, ассоциациялар негізінде зерттеліп отырған объектінің моделін өзі құрады;
С) мұғалім, оқу құралының авторы немесе ғылыми теорияны жасаушы әзірлеген үлгіні пайдаланады;
D) шынайы әлемнің елеулі жақтарын бейнелейтін объектіні ұсынады.
24. Модель бұл –:
А) есепті шешу алгоритмі;
В) зерттеу объектісі;
С) өзіне тән ерекшеліктері, қасиеттері, мінездемесі бар ақпараттық объект;
D) шынайы немесе ойдан шығарылған әлем үдерісінің оның бар екенінің елеулі тұстарын бейнелейтін объектіні ұсыну.
25. Негізгі мектеп сыныбы мен «Ақпараттық модельдеу» мазмұндық желісінің басты түсініктерінің сәйкесігін анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а):
Сынып |
Басты түсініктер |
1) 6 сынып |
а) компьютерлік модельдеу, есептеу эксперименті, программалау тілі құралдарымен модельдеуді әзірлеу. |
2) 7 сынып |
в) компьютерде модельдеуді әзірлеу мен зерттеудің негізгі кезеңдері |
3) 8 сынып |
с) модель, шынайы объектінің елеулі қасиеттерінің бейнесі ретінде |
4) 9 сынып |
д) модельді, модельдің қасиеттерін сипаттау әдісі, әртүрлі білім беру салаларының есептерінің мысалында модельдерді зерттеу |
А) 1 с, 2 д, 3в, 4а;
В) 1д, 2в, 3а, 4с;
С) 1с, 2а, 3в, 4д;
D) 1в, 2а, 3д, 4с.
26. Оқу тапсырмаларының таксономиясы (Блум бойынша) заманауи сабақтарында оқу тапсырмаларын 6 деңгейге жіктейді, оның 3-і жоғары деңгейдегі ойлауды сипаттайды:
А) талдау, синтез, бағалау;
В) түсіну, талдау, бағалау;
С) білу, түсіну, баға;
D) түсіну, қолдану, бағалау.
27. Блум таксономиясына сәйкес, егер ойлау қабілетінің деңгейі білімге сәйкес болса, онда оқытушылар мынадай ойлау операцияларын орындайды:
А) әңгімелейді, анықтап таниды, көрсетеді;
В) түсіндіреді, өзгертеді, көрсетеді;
С) жалпылайды, тұжырымдайды, жоспарлайды;
D) пікірлеседі, бағалайды, таңдайды.
28. Блум таксономиясына сәйкес, егер ойлау қабілетінің деңгейі талдауға сәйкес болса, онда оқытушылар мынадай ойлау операцияларын орындайды:
А) түсіндіреді, өзгертеді, көрсетеді;
В) бөледі, салыстырады, ашады;
С) жалпылайды, тұжырымдайды, жоспарлайды;
D) пікірлеседі, бағалайды, таңдайды.
29. «Таныстырылым» термині нені білдіретінін түсіндіріп беріңіз» тапсырмасы ойлау қабілетінің қай деңгейін дамытатынын анықтаңыз:
А) білім;
В) түсіну;
С) қолдану;
D) талдау.
30. «Сіздің сыныптасыңыз үйде бейнеролик пен таныстырылымның әр түрлі слайдтарына сілтемелері бар басқарушы түймешігін пайдаланып, таныстырылым жасады. Алайда мектепте кейбір басқарушы түймешіктер жұмыс істемеді, басқалары қажет емес слайдтарды ашты, ал бейнеролик іске қосылған жоқ. Сәтсіздіктің себебін болжаңыз және оны қалай түзету керектігін көрсетіңіз» тапсырмасы ойлау қабілетінің қай деңгейін дамыта-тынын анықтаңыз:
А) білім;
В) түсіну;
С) синтез;
D) талдау.
31. Сәйкестікті анықтаңыз: игеру деңгейі (Блум бойынша) – оқу әрекетінің сипаты.
1. Білу |
а) ақпарат компеляциясы |
2. Қолдану |
в) есте сақтау, жаттау, айырып тану, қайта жаңғырту |
3. Синтез |
с) практикалық қолдану, нәтижеге жету үшін ақпаратты қолдану |
А) 1 с, 2 а, 3в;
В) 1в, 2с, 3а;
С) 1а, 2в, 3с;
D) 1а, 2с, 3в
32. Мұғалімнің қандай бағалау қызметі формативті бағалауға тән емес:
А) мұғалім өткен тақырып бойынша тест үшін баға қояды;
В) мұғалім оқушының жұмысын тексеріп болған соң қысқаша түсініктеме жазады;
С) мұғалім оқушылардың сабақта алған бағаларын айтады және практиканы жақсарту үшін ұсынымдар береді;
D) оқушылар бір-бірінің жұмысын бағалайды.
33. «Оқыту үшін бағалау» амалы оқыту мен білім беру үдерістерін жетілдірудің назарында, өйткені бағалау:
А) оқыту мен білім беруден кейін жүзеге асырылатын әрекет;
В) оқыту мен білім берудің ажырамас бөлігі болып табылады;
С) оқыту мен білім беруді ынталандыру және мәжбүрлеу құралы болып табылады;
D) тікелей баға қою және сандық есепті құрастыру үшін жүргізіледі.
34. Бағалау мақсаты (артығын алып тастаңыз):
А) кері байланысты қамтамасыз ету;
В) жоғары деңгейлі тестілерге дайындық;
С) уәжді дамыту;
D) білім беру бағдарламасының мазмұны мен оқыту мен білім беру стилін бақылау;
35. Тесттің құрастырушы ретіне мынадай элементтері болуы керек (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) тапсырмалар жүйесі;
В) сапа көрсеткіштері;
С) құжатпен рәсімделген ұсыну технологиясы;
D) тестілеу нәтижелері
36. Сыни ойлау қайсысына қатысты тәртіптік амалды білдіреді:
А) бақылауға, тәжірибеге, ойлауға;
В) жағдайды сыни тұрғыдан талдауға,
С) ақпаратты ұғыну, бағалау, талдау және синтез;
D) ойлау операцияларының таксономия-сы.
37. Мыналардың қайсысы сыни тұрғыдан ойлаудың басты дағдыларына жатпайды:
А) синтез;
В) талдау;
С) қорытнды;
D) түсіндіру.
38. Төменде берілген тапсырмалардың қайсысы оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамытуға анағұрлым әсер ететін анықтаңыз:
А) үлгі бойынша есепті шығарыңыз;
В) мәтінді оқыңыз;
С) есепті шығару алгоритмін құрыңыз;
D) тәжірибе жүргізіп, қорытынды шығарыңыз.
39. Оқушының сыни ойлауының қалыптасқандығы оқу үдерісінде қандай қабілеттер арқылы көрінеді:
А) сыныптастарын сынау;
В) оқу мәтінін талдау;
С) өз оқуына қатысты таңдау жасап, басқалардың пікірлеріне күмәнмен қарау;
D) мектеп әкімшілігіне сыни ескертулер жасау;
40. Оқушылардың сыни тұрғыдан дамытудың анағұрлым оңтайлы жолы:
А) жеке тәжірибе негізінде оқушыларды дәлелдеуге ынталандыру;
В) табыстылық жағдайын жасау;
С) мәселелеі жағдай жасау;
D) АКТ пайдалану.
Ескертпе.
Тест тапсырмаларының кілті:
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
D |
АD |
С |
D |
D |
D |
В |
В |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
В |
АС |
D |
АС |
С |
А |
D |
А |
С |
С |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
В |
АС |
В |
D |
А |
А |
А |
В |
В |
С |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
В |
А |
В |
С |
АС |
С |
А |
D |
С |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 43-қосымша
«Білім беруді жаңарту жағдайында информатиканы оқытуда Smart
технологияны пайдалану» тақырыбындағы педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. Білім беру бағдарламасының тақырыбы: «Білім беруді жаңарту жағдайында информатиканы оқытуда Smart технологияны пайдалану» жалпы білім беретін мектептердің информатика пәнінің мұғалімдеріне арналған.
2. Smart-оқытуды қалыптастыруды жүргізудің басты бағыты электронды ортада педагогтардың ақпараттық-коммуникациялық және технологиялық құзыреттілігін қалыптастыру болып табылады, сәйкесінше, мектепте бұл жұмыспен информатика пәнінің мұғалімі айналысу қажет. Ол Smart-оқыту мен басқа педагогтар және оқушылар арасындағы байланыстырушы болу қажет.
3. Smart-оқыту педагогтарға «үнемі, кез келген жерде және кез келген уақытта» білім алу қолжетімділігін арттыруға мүмкіндік береді, кәсіби өсім траекториясын өздігінен дамытуға мүмкіндік береді, қалалық және ауылдық мектептер педагогтарының білім деңгейін теңестіруге, халықаралық білім беру кеңістігіне жол ашады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Білім мазмұнын жаңарту жағдайында Smart технологияларын ұғыну арқылы информатика мұғалімдерінің кәсіби біліктіліктерін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) Smart learning жүйесін қолдану бойынша халықаралық тәжірибені талдау, соның ішінде Оңтүстік Кореяның, Ұлыбританияның тәжірбиесіне талдау жасау;
2) білім мазмұнын жаңарту жағдайында Smart learning енгізу жүйесі мәселелерін анықтау;
3) информатика сабақтарында Smart енгізу бойынша SWOT-талдауын құрастыру;
4) мектептердің Smart learning жүйесі мүмкіндіктерін және материлды-техникалық базасын есепке ала отырып информатика бойынша сабақтарды жобалауды үйрету;
5) тәжірибеде сандық білім контенттерін дайындау және енгізу;
6) информатиканы оқытуда заманауи мультимедиа-қорларын, «алшақтық (облачных)» және ғаламтор қызметтерін қолдану техникасын меңгеру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) Smart learning жүйесін қолдану бойынша халықаралық тәжірибені; білім мазмұнын жаңарту жағдайында Smart learning енгізу жүйесі мәселелерін біледі;
2) информатика сабақтарында Smart енгізу бойынша SWOT-талдауын құрастырады; мектептердің Smart learning жүйесі мүмкіндіктерін және материлды-техникалық базасын есепке ала отырып информатика бойынша сабақтарды жобалауды біледі;
3) информатиканы оқытуда заманауи мультимедиа-қорларын, «алшақтық (облачных)» және ғаламтор қызметтерін қолдану техникасын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» ҚР Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазастан халқына Жолдауы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, 27 шілде 2007 жыл. 2014-2016 жылдарға Білім және ғылымды дамытудағы басым бағыттары, философия, әдіснамасы және инклюзивті білім беру негізгі бағыттары қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль қамтылмаған.
10. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «педагогтің психологиялық жайлылығы» кәсіптік-модельдеуші тренинг;
2) информатика мұғалімінің инновациялық қызметін дамытудың теориялық базасы ретіндегі когнитивтік психология.
11. Мазмұнды модулде төменгідей мәселелер қарастырылады:
1) педагогикалық үрдістегі «Өзін-өзітану» пәнінің жүйе қалыптастырушы шамасын жүзеге асыру мүмкіндіктері;
2) педагогикалық шеберхана оқу үрдісіндегі субъектілердің ортақ инновациялық қалпы ретінде;
3) оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру бойынша халықаралық тәжірибені қолдану;
4) ҚР Жалпы білім беру стандарты. 5-11 сыныптардың информатика пәні бойынша оқу бағдарламасы;
5) информатика пәні бойынша Интеграциялық оқу бағдарламасымен танысу;
6) информатиканы оқытудың белсенді әдістері;
7) сынамалы және жетекші сыныптардағы информатика сабақтарында Smart learning қолдану;
8) информатика сабақтарындағы пәнаралық байланыстар;
9) білім мазмұнын жаңарту жағдайында информатика пәнін оқытудағы Smart learning;
10) тыңдаушылар білімдерінің шығыс және кіріс пәндік-бақылау кесілімі.
12. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) сызықтық емес құрылымы бар интерактивті мультимедиялық презентацияларды құрастыруға арналған заманауи «алшақтық (облачный)» қызмет (Prezi.com);
2) информатика сабақтарында заманауи презентацияларды құру және қолдану;
3) информатика сабақтарындағы Smart learning элементтері;
4) ғаламдық Ғаламтор желісі арқылы информатика мұғалімдерінің желілік әрекеттестігін дамыту;
5) информатика сабақтарында сандық оқыту контенттерін құру және қолдану;
6) Smart Cloud Solutions; информатиканы оқыту үрдісінде сыни ойлауды дамыту технологиясы;
7) ғаламтордың қатынас нүктесі ретінде Smart-құрылғысын қолдану.
8) Play Market, Google Play Smart-қызметін қолдану мәселелер қарастырылады.
13. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне байланысты келесідей тақырыптар ұсынылады:
1) желілік бірлестіктерді құру және енгізу үшін Ғаламторды қолдану;
2) жобалық жұмыстарды дайындауға қойылатын талаптар;
3) информатика сабақтарындағы Smart learning элементтері;
4) Smart-қызмет Prezi.com қосымша мүмкіндіктері;
5) оқушылардың кәсіп таңдау үшін пәнаралық білім берудегі Робототехника.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) информатиканың оқу жоспары сценарийін әзірлеу (класс, тақырып – таңдау бойынша);
2) сабақтың әзірленген сценарийлік жоспарын талдау және оны оқу үрдісіне енгізу бойынша ұсыныстар беру.
17. Тыңдаушылардың жоба қорғаудың тақырыптары:
1) Қазақстан Республикасы Жалпыға міндетті мемлекеттік білім беру стандартын жаңарту контекстіндегі информатика курсының оқу-әдістемелік қамтамасыздандырылуы;
2) информатика курсынының пәнаралық байланыстарындағы Smart learning;
3) оқу мазмұнын жаңарту жағдайларында информатиканы оқыту үрдісінде оқытудың ақпараттық технологияларын қолдану;
4) информатика сабақтарында мобильді Smart-құрылғыларын қолдану.
5) информатика сабақтарында жоба әдістерін жүзеге асыру;
6) информатика сабақтарында «алшақтық (облачные)» технологияларды Smart learning элементі ретінде қолдану;
7) оқушыларда ақпараттық біліктіліктерін қалыптастыру және информатиканы оқытуда жаңа технологияларды қолдану;
8) информатиканы оқытуда мультимедиа технологиясын қолдану;
9) пән бойынша білім сапасының қолжетімділігінің информатика бойынша сандық білім ресурстары;
10) информатика курсында оқушылардың зерттеулік қызметін ұйымдастыру;
11) Smart learning – білімнің жаңа парадигмасына сай оқыту;
12) информатика курсында сыни ойлауға оқыту;
13) оқушылардың Smart-біліктіліктерін дамыту;
14) информатика курсындағы оқытудың белсенді формалары мен әдістері;
15) оқушылардың білім жетістіктерін бағалаудағы Smart-тәсілі;
16) портфолио білім жетістіктері бағасының жаңа жүйесі ретінде;
17) Б.Блум таксономиясы - информатика сабақтарында оқушылардың жетістіктерін өлшеу құралы;
18) информатиканың вариативтік компонентіндегі Smart learning;
19) информатика курсында дарынды балалармен жұмыстың ерекшеліктері;
20) информатика курсындағы Smart-оқытудың рөлі мен орны;
21) информатика сабақтарында біліктілік амалдарын жүзеге асырудың әдістемелік аспектілері;
22) жетік оқытуды енгізудің теориялық-әдістемелік негіздері;
23) орта мектепте информатиканы оқытудың бейінді дифференциациясы;
24) интерактивті тақтаны қолдану арқылы информатиканың базалық курсының тақырыбы бойынша сабақ жүйесі;
25) Flash-технологияларды қолдану арқылы «Информатика» курсы бойынша оқу материлдарын әзірлеу.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
2) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы (11 қаңтар 2007 жыл N 217)
3) «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ» ҚР Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазастан халқына Жолдауы 30 қараша 2015 жылдан бастап.
4) 2011-2020 жылдарға арналған Қазақстан Республикасы Білім беруді дамыту Мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010 ж.
5) «Ақпараттық Қазақстан - 2020» Мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 8 қаңтар 2013 жылғы №464 Қаулысы).
6) Назарбаев Н. А. Социальная модернизация Казахстана: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда // Казахстанская правда, 10 июля 2012 года;
7) Оқытушылар біліктілігін арттыру жүйесіндегі Smart-оқыту: Әдістемелік оқулық. А.С.Тен, Е.М.Кушкарбаев, Г.Ш.Бектыбаева, Н.В.Цой, М.К.Умербеков, Н.А.Филинова, Д.Д.Ускенбаев, Д.Т.Омаров, Н.К.Дускалиев, Г.С.Жарылгамысова - Алматы: «Өрлеу» БАҰО» АҚ, 2014-112 б. –
8) Әлем картасындағы білім. Образование на карте мира. Educationaroundtheworld. А.Деревянкин, К.Еленбаева, Г.Кайнетова, О.Медведева, А.Мурзалинова, Д.Найманова, К.Нуртаева, К.Сабиева, Т.Терейковская, Н.Самыратов. – Петропавловск: «Өрлеу» БАҰО» АҚ СҚО бойынша филиалы 2014. – 255 б.
9) Проект в курсовой подготовке педагога: назначение, содержание, деятельность. Ш.Каринова, А.Муразалинова. – Петропавловск: филиал «Өрлеу» БАҰО» АҚ СҚО бойынша филиалы, 2014. – 34 б.
10) Национальный доклад о состоянии и развитии образования в Республике Казахстан (қысқаша нұсқасы). Дамитов Б.К., Ермеков Н.Т., Бекенова А.Б., Можаева О.И., Абсаматов А.У. – Астана: НЦОКО, 2007. - 42 б.
11) Халықаралық білім форумының материалы «Мир на пути к Smart-обществу», Мәскеу, 9-10 қазан, 2012. – URL:
12) Тажигулова А.И. Педагогическая методология информатизации образования. Алматы, 2009.
13) Инновационные педагогические технологии. Активное обучение. Панфилова А.П. - М.: 2009. - 192 с. – URL: http://www.rusfolder.com/31974674
14) Боровик Т. Психология (әдістемелік нұсқаулар): Оқу-әдістемелік оқулық. – Астана: Фолиант, 2009. - 160 б.
15) Основные результаты международного исследования образовательных достижений 15-летних обучающихся PISA-2012. А. Култуманова, Г. Бердибаева, Б. Картпаев, И. Иманбек, К. Шарбанова, М. Рахимова, Ж. Жумабаева, З. Пирнепесова, Б. Окенова, А. Увалиева. Астана: НЦОСО, 2013 - 283 б.
«Білім беруді жаңарту жағдайында
информатиканы оқытуда Smart технологияны
пайдалану» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Бағдарламаның мазмұндық бөлімі-80сағат
№ |
Сабақ тақырыптары |
Лекция |
Сабақ презентаиясы |
Таңдау бойынша лекции |
Дискуссия |
Іскеолік ойын |
Тренингтер |
Тәжірибелік сабақтар, семинарлар |
ЖТС, шеберлік-сағаттары |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Жобалар қорғау |
Бардығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ МОДУЛЬ |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
«Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жолдауы 30 қараша 2015 жылдан бастап, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
2014-2016 жылдарға арналған білім және ғылымды дамытудағы басым бағыттар. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Философия, әдіснамасы және инклюзивті білім беру негізгі бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.1 |
«Педагогтің психологиялық жайлылығы» кәсіптік-модельдеуші тренинг. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Информатика мұғалімінің инновациялық қызметін дамытудың теориялық базасы ретіндегі когнитивтік психология |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
МАЗМҰНДЫҚ МОДУЛЬ |
4 |
2 |
4 |
12 |
8 |
2 |
2 |
2 |
36 |
||||
3.1 |
Педагогикалық үрдісітегі «Өзін-өзітану» пәнінің жүйе қалыптастырушы шамасын жүзеге асыру мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Педагогикалық шеберхана оқу үрдісіндегі субъектілердің ортақ инновациялық қалпы ретінде |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
ҚР Жалпы білім беру стандарты. 5-11 сыныптардың информатика пәні бойынша оқу бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Информатика бойынша Интеграциялық оқу бағдарламасымен танысу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру бойынша халықаралық тәжірибені қолдану. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Информатика пәнін оқытудың белсенді әдістері. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.7 |
Сынамалы және жетекші сыныптардағы информатика сабақтарында Smart learning қолдану |
8 |
8 |
|||||||||||
3.8 |
Микрооқыту: информатика сабақтарында Smart-технологияларды қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Информатика сабақтарындағы пәнаралық байланыстар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында информатиканы оқытудағы Smart learning |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Тыңдаушылар білімдерінің шығыс және кіріс пәндік-бақылау кесілімі |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
6 |
6 |
16 |
28 |
|||||||||
4.1 |
Сызықтық емес құрылымы бар интерактивті мультимедиялық презентацияларды құрастыруға арналған заманауи «алшақтық (облачный)» қызмет (Prezi.com) |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Информатика сабақтарында заманауи презентацияларды құру және қолдану |
6 |
6 |
|||||||||||
4.3 |
Ғаламдық Ғаламтор желісі арқылы информатика мұғалімдерінің желілік әрекеттестігін дамыту |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
4.4 |
Информатика сабақтарында сандық оқыту контенттерін құру және қолдану |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
4.5 |
Smart Cloud Solutions |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Информатиканы оқыту үрдісінде сыни ойлауды дамыту технологиясы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.7 |
Ғаламтордың қатынас нүктесі ретінде Smart-құрылғысын қолдану. Play Market, Google Play Smart-қызметінқолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
ВАРИАТИВТІ МОДУЛЬ |
6 |
6 |
|||||||||||
1 |
Желілік бірлестіктерді құру және енгізу үшін Ғаламторды қолдану/ Жобалық жұмыстарды дайындауға қойылатын талаптар |
|||||||||||||
2 |
Информатика сабақтарындағы Smart learning элементтері |
|||||||||||||
3 |
Smart-қызмет Prezi.com қосымша мүмкіндіктері |
|||||||||||||
4 |
Оқушылардың кәсіп таңдау үшін пәнаралық білім берудегі Робототехника |
|||||||||||||
Барлығы: |
18 |
2 |
6 |
12 |
28 |
8 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Білім беруді жаңарту жағдайында
информатиканы оқытуда Smart технологияны
пайдалану» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Желілік қоғамдастық - бұл...
A) байланысты қолдайтын адамдар мен компьютерлік желі құралдар көмегімен ірі бірлескен қызмет тобы;
B) компьютерлік желі құралдар көмегімен жетекші байланыс және бірлескен іс-шараларды қолдау емес, адамдар тобы;
C) компьютерлік желі құралдар арқылы байланысты қолдайтын адамдар тобы;
D) байланыс қолдау үшін сілтеме;
E) байланыс үшін браузер.
2. АҚ «Өрлеу» «БАҰО» «СҚО бойынша ПҚ БАИ» филиалының оқыту барысында қоғамдастық желісін құруға сайттың шынайы мекен-жайы:
А) mail.ru;
В) google.kz;
С) gmail.com;
D) ipksko.kz;
Е) september.ru.
3. Онлайн қоғамдастықтың бастау үшін тіркелу қажет осыған орай қандай батырмасын басу керек:
A) парольді ұмыттыңыз ба?;
B) тіркелу;
C) логинді ұмытып қалдыңыз ба?;
D) желілік қауымдастық;
E) кіру.
4. Қауымдастықтың қатысушы туралы деректерді толтыру үшін келесі батырмасын басуыңыз керек:
A) профиль;
B) жаңа тақырыбы;
C) менің тақырыбым;
D) последнее;
E) көмек.
5. Сол филиалында пайдаланушы орналасқан қоғамдастықтың хабарға жауап беру үшін, сіз батырмасын басуыңыз керек:
A) авторды блоктау;
B) авторға жазу;
C) тақырыпта жауап беру;
D) Еңгізу;
E) Жазылу.
6. Желілік қоғамдастықта құпия сөзді өзгерту үшін, келесі әрекеттерді орындау қажет:
A) профиль > құпия сөзді өзгерту;
B) профиль >деректерді жою;
C) профиль > өңдеу;
D) профиль >параметрлері;
E) профиль >шығу.
7. Prezi.com жаңа презентация жасау үшін келесі басу қажет:
А) your prezis;
В) learn & Support;
С) explore;
D) new prezi;
Е) edit.
8. Веб-қызмет Prezi.com презентациясында өң қабаттарының саны нешеуі болуы мүмкін
А) 1;
В) 2;
С) 3;
D) 4;
Е) 5;
9. Веб қызметі Prezi.com түймелер презентация жасағанда камера қозғалыстар өзгерту үшін батырмасы қалай аталады:
А) present;
В) edit Path;
С) share;
D) insert;
Е) add.
10. Prezi.com презентация жасауыңда графикалық объектілер кірістіру үшін:
А) insert ® PowerPoint…;
В) insert ® YouTube video…;
С) insert ® Image…;
D) insert ® Diagram…;
Е) insert ® Add Background Music…
11. Prezi. com жасалған дайын, тасымалданатын презентациясыңын нұсқасын жүктеу үшін, осы қадамдарды орындау қажет:
А) share ® Share prezi…;
В) share ® Present remotely;
С) share ® Share on Facebook…;
D) share ® Download as PDF;
Е) Share ® Download as portable prezi.
12. Кірістірілген видео youtube.com жұмыс істеу үшін Prezi презентациясында қажетті шарттары:
A) компьютерде Java бағдарламалық қамтамасыз ету жиынтығы болуы;
B) интернетке тұрақты байланыс болуы;
C) MS Office Word бағдарламаңын болуы;
D) тұрақты Интернетке қосылу болмауы;
E) дұрыс жауап жоқ.
13. Ең бірінші планшет құрылымының бабасы қандай қоғам саналады:
А) asus;
В) samsung;
С) apple;
D) aser;
Е) lenovo.
14. АҚ «Өрлеу» «БАҰО» «СҚО бойынша ПҚ БАИ» филиалының планшеттеріне қандай операциялық жүйе орнатылған:
А) iOS;
В) android;
С) windows;
D) mac;
Е) linux.
15. Планшетке бағдарламаларды жүктеу және орнату үшін арналған Google дүкені:
А) супермаркет;
В) google маркет;
С) play маркет;
D) сандық маркет;
Е) windows маркет.
16. АҚ «Өрлеу» «БАҰО» «СҚО бойынша ПҚ БАИ» филиалының даярлық курстарында қандай планшет қолданылады:
А) asus Transformer Prime TF201;
В) samsung Galaxy Tab 2;
С) apple iPad 2;
D) lenovo Yoga Tablet 10;
Е) thinkPad Tablet 2.
17. Шынайы мәлімдеме таңдаңыз:
A) планшет аппараттық пернетақта мен тышқан жабдықталған;
B) планшетке стационарлық компьютерде сияқты орнатылған кез келген қосымшасын орната алады;
C) планшеттін экраны 10.1 «(дюйм) кем болуы мүмкін емес;
D) планшеттің басқаруы үлкен сенсорлық тақтаның көмегімен жүзеге асырылады;
E) дұрыс жауабы жоқ.
18. Нақты бағдарламалық қолдану, орнату үшін пайдаланылады:
А) play маркет бағдарламалық дукен;
В) USB-диск;
С) ұялы телефон;
D) компьютердін мониторы;
Е) принтер.
19. AutoPlay бағдарламасында жаңа жобасын жасау үшін қажет:
A) бастау AutoPlay Media Studio > жоба атауын енгізіңіз > жобасын Жасау түймешігін басыңыз;
B) жоба атауын енгізіңіз> Бастау AutoPlay MediaStudio> жобасын Жасау батырмасын басыңыз;
C) жобасын жасау түймешігін басыңыз;
D) жоба ашу;
E) дұрыс жауабы жоқ.
20. Батырма жасау үшін қажет...
А) жоба батырмасын басу;
В) объект батырмасын басу;
С) вид-вставка-кнопка;
D) страница – кнопка;
Е) барлығы дұрыс.
21. Батырмаларының атауларын енгізу үшін...
А) тышқанның сол батырмасын басу – қасиеттері;
В) жоба жасау басыңыз – қасиеттері;
С) тышқаңын оң батырмасың басыңыз - "Қасиеттері" тармақ таңдау;
D) дұрыс жауабы жоқ;
22. AutoPlay Media Studio батырмаңын атауын өзгерту үшін қойындысын ашу керек:
А) attributes;
В) settings;
С) быстрое действие;
D) сценарий;
Е) батырманы өзгерту;
23. AutoPlay Media Studio жаңа нысан жапсырмалар қандай:
А) метка;
В) new Label;
С) new Page;
D) new Button;
Е) object.
24. AutoPlay Media Studio бар бетті көшіру үшін қаңдай іс қосу керек:
A) страница – добавить;
B) страница – дублировать;
C) страница – вставить;
D) страница – размещение;
E) страница – копировать.
Ескертпе:
Тестік тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
C |
D |
B |
A |
С |
A |
D |
C |
B |
C |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
E |
B |
C |
В |
С |
В |
D |
A |
A |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
||||||
C |
В |
B |
В |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 44-қосымша
Ғылыми – жаратылыстану пәнінің мұғалімдеріне арналған
біліктілікті арттыру курстарының «Programme for International
Student Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу аясында
оқушылардың ғылыми-жаратылыстану функционалдық сауаттылығын
дамыту» тақырыбындағы педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Programme for International Student Assessment» халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың ғылыми-жаратылыстану функционалдық сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы курсының оқу бағдарламасы мектептердің ғылыми-жаратылыстану пәні мұғалімдеріне арналған.
2. Еліміздің халықаралық білімдік кеңістікке кіруі үшін «Өмір бойы білім алу» тұжырымдамасын іске асыруға мүмкіндік беретін, мемлекет және қоғамның талаптарына сәйкес өскелең ұрпақты құзырлықтарын дамытуға бағыттау керек.
3. Оқу бағдарламасы жалпыға бірдей білім беретін мектеп оқушыларының функционалды сауаттылығын дамыту, соның ішінде ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасында анықталған оқушылардың ғылыми-жаратылыстану пәні бойынша функционалды сауаттылығын дамытуға, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарына және ғылыми-жаратылыстану пәні мұғалімдерінің біліктілігін арттыру бағытталып жасалды.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты PISA халықаралық зерттеуі аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру бойынша ғылыми-жаратылыстану пәндері мұғалімдердің кәсіби құзіреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) PISA халықаралық зерттеуінің мақсаты, міндеті, мазмұнын меңгеру;
2) ғылыми-жаратылыстану сауаттылық компонентерін меңгеру;
3) «функционалды сауаттылық», «ғылыми-жаратылыстану сауаттылық», «ғылыми-жаратылыстану құзыреттілік» түйінді түсініктерді зерделеу;
4) оқушылардың ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын дамытуға арналған оқытудың белсенді стратегияларын қолдана білу дағдыларын қалыптастыру;
5) тапсырма деңгейін ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын бағалау критериалды шәкілі бойынша, PISA халықаралық зерттеуінің негізгі тұжырымдары мен тәсілдеріне сәйкес анықтай білу дағдыларын қалыптастыру;
6) PISA бағдарламасына сәйкес тест тапсырмаларын құрастыру дағдысын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) PISA халықаралық зерттеуінің мақсаты, мазмұны, мазмұнын; ғылыми-жаратылыстану сауаттылықтың компонентері мен құзыреттіліктерін; «функционалдық сауаттылық», «ғылыми жаратылыстану сауаттылығы», «ғылыми жаратылыстану құзыреттілігі» түсініктерін біледі;
2) белсенді оқыту стратегияларын оқушыларды ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын дамыта алады; PISA халықаралық зерттеуі аясында оқушылардың ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын дамытуға бағытталған оқу материалдарын құрастырады; PISA критериалды шәкілі бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауды жасай алады.
3) PISA бағдарламасына сәйкес тест тапсырмаларын құрастыруды меңгерген.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модулде оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру; Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы; ортақ білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты; ҚР білім беру жүйесіне Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының индикаторларын ендіру құжаттары; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 27 шілде 2007 жылғы қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) тестілеу кезіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық жағынан алдан-алу;
2) оқушыларды тестке дайындаудың психологиялық-педагогикалық аспектісі;
3) мектептегі емтихандар мен бағалардың оқушы жүйке жүйесіне үрей, қолайсыздық, қиындықтар туғызуы туралы мәселелер қарастырылады.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) PISA бағдарламасының мақсаты, мазмұны мен мазмұны;
2) «Функционалды сауаттылық», «Ғылыми-жаратылыстану сауаттылық» ұғымдарын анықтау, ғылыми-жаратылыстану сауаттылық компоненттері (контекст, білім, қарым-қатынас),
3) PISA тапсырмаларының түрі, ғылыми-жаратылыстану бағыты бойынша PISA типтік тапсырмаларына талдау;
4) PISA халықаралық зерттеуіне сәйкес оқушылардың ғылыми-жаратылыстану сауаттылықты дамытарының критериалды бағалау шәкілі;
5) PISA тапсырмаларын орындау барысында оқушылардың кездескен қиындықтарына талдау;
6) PISA бағдарламасындағы тесттік тапсырмалырдың құрылымына сәйкес ғылыми-жаратылыстану пәндері бойынша 8-9 сынып оқулықтарындағы таптырмалар мазмұнын іріктеу;
7) пәнаралық байланыс негізіндегі тапсырмаларды құру;
8) тиімді кері байланыс;
9) белсенді тыңдау, рефлексия;
10) проблемаларды ынтымақтастықта шешу және топтық жұмысты қолдау мақсатында белсенді оқыту әдістерін қолдану;
11) проблемаларды шешу;
12) проблемалық жағдаяттарда дұрыс шешім қабылдау;
13) шешім қабылдауға жағдай жасау;
14) ғылыми-жаратылыстану сауаттылықты дамыту мақсатында белсенді оқыту үшін сынып құру;
15) оқу және оқыту стратегиялары;
16) сын тұрғысынан ойлау стратегияларымен сабақты жобалау;
17) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау;
18) оқушының белсенділігін бағалаудың стратегиялары мен құралдары;
19)ғылыми-жаратылыстану сауаттылылығын дамыту бойынша формативті және суммативті бағалау.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) кесте, диаграмма, сызбалармен жұмыс;
2) желілік қоғамдастықты құру және форумды жүргізу үшін Интернетті пайдалану;
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі.
1) оқушылардың ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын қалыптастыру құралы ретінде кейс стади;
2) оқушылардың функционалдық ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын дамытуда Блум таксономиясы оқыту табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өздік жұмыстарының тапсырмалары:
1) нақты тақырыпқа PISA форматына сәйкес тапсырма әзірлеу (8-9 сынып, тақырыптар таңдау бойынша).
2) белсенді оқыту стратегиясын қолдану арқылы пәнаралық байланыс негізінде сабақ жоспарын әзірлеу
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның Бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған - 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба қарастырылмаған.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау қарастырылмаған.
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді);
2) Қазақстан Республикасында білім берудің 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2011 ж.
3). Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012 г.
4). PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы. Тыңдаушының жұмыс дәптері // NIS- PEARSON.
5). PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы.Оқу сауаттылығы. Тренерге арналған нұсқаулық // NIS- PEARSON.
6) PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері бойынша Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы.Оқу сауаттылығы. Мұғалімнің жұмыс дәптері // NIS- PEARSON.
7). Заир – Бек С.И., Муштавинская И.В. Развитие критического мышления на уроке – М.: Просвещение, 2004 – 175б.
Джон Ричардсон «Преврати свою группу в команду» 9, №2(ноябрь-декабрь) 2005г.
8) Муштавинская И.В. Технология развития критического мышления на уроке в системе подготовки учителя. Санкт – Петербург: Каро, 2009.-139с.;
9) Рамендик Д.М.Тренинг личностного роста. – М.: Форум, 2010.Дж. 10) Ричардсон Джон «Преврати свою группу в команду»;
11)Toolsfor Scools 9, №2 (ноябрь-декабрь) 2005 г.;
14) Сафир Дж. и Хейли М. «Схемы суммирования: структуры заданий для обеспечения объединения и поддержания нового обучения». Эктон, 1993.;
15) Сластенин В.А., Колесникова И.А Игровое моделирование в деятельности педагога:М.: Издательский центр «Академия, 2010-368 с.;
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеуін
жүргізу аясында оқушылардың
ғылыми-жаратылыстану функционалдық
сауаттылығын дамыту» мектептердің
ғылыми-жаратылыстану пәнінің
мұғалімдеріне арналған білім беру
бағдарламасына 1 қосымша
Бағдарламаның мазмұндық бөлімі-80сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау дәріс |
Пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг, белсенді оқытустратегиясы |
Семинар |
Шебер-сынып |
Конференция |
Дөңгелек үтел |
КТС |
Шағын-сабақ презентациясы |
Кіріс және қорытынды тест |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
1 |
Нормативті–құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
11 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. ҚР білім беру жүйесіне Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының индикаторларын ендіру. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МОДУЛЬ |
6 |
6 |
||||||||||||
2.1 |
Тестілеу кезіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық жағынан алдан-алу. |
2 2 2 |
2 2 2 |
||||||||||||
3 |
МАЗМҰНДЫҚ МОДУЛЬ |
2 |
22 |
18 |
2 |
4 |
6 |
54 |
|||||||
3.1 |
Кіріспе. PISA бағдарламасының мақсаты, мазмұны мен құрылымымен танысу. PISA бағдарламасын ағымдағы қолданылатын бағалаумен салыстыру. (Кіріс тест) |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
PISA бағдарламасы компоненттерін шешуге жағдайлар жасау. «Функционалдық сауаттылық», «Ғылыми-жаратылыстану сауаттылық» ұғымдарын анықтау. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылық компоненттері (контекст, білім, қарым-қатынас). ҒЖС құзырлықтары. |
2 |
2 |
4 |
4 4 |
||||||||||
3.3 |
а) PISA бағдарламасының типтік тапсырмалары. Пән бойынша PISA тесттік тапсырмаларын талдау. |
4 4 |
2 |
4 4 2 |
|||||||||||
3.4 |
PISA бағдарламасының талаптарына сәйкес ғылыми-жаратылыстану пәндері бойынша 8-9 сынып оқулықтарының тапсырмалар мазмұнын іріктеу |
2 |
2 |
||||||||||||
3.5 |
Тапсырмаларды пәнаралық байланыс негізінде құру. Тиімді кері байланыс. Белсенді тыңдау. Рефлексия. |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
3.6 |
а) Топтық жұмыс пен проблеманы бірлесіп шешуді қолдау мақсатында белсенді оқыту стратегияларын қолдану. |
2 2 |
2 2 |
||||||||||||
3.7 |
Ғылыми-жаратылыстану сауаттылықты арттыруда сын тұрғысынан ойлау технологиясының рөлі. Сабақты жобалауда сын тұрғысынан ойлау стратегияларын пайдалану. |
4 |
2 |
2 4 |
|||||||||||
3.8 |
Оқушылардың білімділік жетістіктерін бағалау. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға арналған стратегиялар мен құралдар. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылықты дамыту арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін формативті және суммативті бағалау. Оқушылардың жетістік эвалюациясын дамыту (evaluation — сыни бағалау). |
2 |
2 |
||||||||||||
3.9 |
PISA халықаралық зерттеуіне оқушыларды дайындауда оқытудың белсенді стратегияларын пайдалану. |
4 |
4 |
||||||||||||
3.10 |
PISA халықаралық зерттеуіне оқушыларды дайындаудағы мұғалімнің ролі. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.11 |
Мұғалімнің қалыптасқан кәсіби құзіреттілігін деңгейін анықтау (қорытынды тест) |
2 |
2 |
||||||||||||
3.12 |
Шағын сабақ таныстырылымы. |
4 |
4 |
||||||||||||
4. |
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МОДУЛЬ |
10 |
10 |
||||||||||||
4.1 |
Интернет-ресурстармен жұмыс. Кесте, диаграмма, сызбалармен жұмыс |
6 |
6 |
||||||||||||
4.2 |
Желілік қоғамдастықты құру (чат, форумды жүргізу т.б.) |
4 |
4 |
||||||||||||
5. |
ВАРИАТИВТІ БӨЛІМ |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
5.1 |
«Кейс стади» - функционалдық сауаттылықты қалыптастыру инструменті |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
Барлығы |
4 |
4 |
36 |
26 |
2 |
2 |
4 |
2 |
80 |
Бағдарламаның мазмұндық бөлімі - 36 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау дәріс |
Пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг,белсенді оқытустратегиясы |
Семинар |
Шебер-сынып |
Конференция |
Дөңгелек үтел |
КТС |
Шағын-сабақ презентациясы |
Кіріс және қорытынды тест |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
1 |
Нормативті–құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
11 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. ҚР білім беру жүйесіне Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының индикаторларын ендіру. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МОДУЛЬ |
4 |
4 |
||||||||||||
2.1 |
Тестілеу кезіндегі оқушылардың эмоционалдық және физикалық қолайсыздықтарының психологиялық-педагогикалық жағынан алдан-алу. |
2 2 |
2 2 |
||||||||||||
3 |
МАЗМҰНДЫҚ МОДУЛЬ |
6 |
10 |
2 |
18 |
||||||||||
3.1 |
Кіріспе. PISA бағдарламасының мақсаты, мазмұны мен құрылымымен танысу. PISA бағдарламасын ағымдағы қолданылатын бағалаумен салыстыру. (Кіріс тест) |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
PISA бағдарламасы компоненттерін шешуге жағдайлар жасау. «Функционалдық сауаттылық», «Ғылыми-жаратылыстану сауаттылық» ұғымдарын анықтау. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылық компоненттері (контекст, білім, қарым-қатынас). ҒЖС құзырлықтары. |
2 |
|
2 |
|||||||||||
3.3 |
а) PISA бағдарламасының типтік тапсырмалары. Пән бойынша PISA тесттік тапсырмаларын талдау. |
2 |
|
2 |
|||||||||||
3.4 |
PISA бағдарламасының талаптарына сәйкес ғылыми-жаратылыстану пәндері бойынша 8-9 сынып оқулықтарының тапсырмалар мазмұнын іріктеу |
2 |
2 |
||||||||||||
3.5 |
Тапсырмаларды пәнаралық байланыс негізінде құру. Тиімді кері байланыс. Белсенді тыңдау. Рефлексия. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.6 |
а) Топтық жұмыс пен проблеманы бірлесіп шешуді қолдау мақсатында белсенді оқыту стратегияларын қолдану. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.7 |
Ғылыми-жаратылыстану сауаттылықты арттыруда сын тұрғысынан ойлау технологиясының рөлі. Сабақты жобалауда сын тұрғысынан ойлау стратегияларын пайдалану. |
|
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Оқушылардың білімділік жетістіктерін бағалау. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға арналған стратегиялар мен құралдар. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылықты дамыту арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін формативті және суммативті бағалау. Оқушылардың жетістік эвалюациясын дамыту (evaluation — сыни бағалау). |
2 |
2 |
||||||||||||
3.11 |
Мұғалімнің қалыптасқан кәсіби құзіреттілігін деңгейін анықтау (қорытынды тест) |
2 |
2 |
||||||||||||
4. |
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МОДУЛЬ |
8 |
8 |
||||||||||||
4.1 |
Интернет-ресурстармен жұмыс. Кесте, диаграмма, сызбалармен жұмыс |
4 |
4 |
||||||||||||
4.2 |
Желілік қоғамдастықты құру (чат, форумды жүргізу т.б.) |
4 |
4 |
||||||||||||
5. |
ВАРИАТИВТІ МОДУЛЬ |
2 |
2 |
||||||||||||
5.1 |
«Кейс стади» - функционалдық сауаттылықты қалыптастыру инструменті |
2 |
2 |
||||||||||||
Барлығы |
2 |
2 |
2 |
14 |
14 |
2 |
36 |
«Programme for International Student
Assessment» халықаралық зерттеуін
жүргізу аясында оқушылардың
ғылыми-жаратылыстану функционалдық
сауаттылығын дамыту» мектептердің
ғылыми-жаратылыстану пәнінің
мұғалімдеріне арналған білім беру
бағдарламасына 1 қосымша
Тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылы білім беру жүйесі қандай нәтиже береді:
А) білімнің сапасы жоғары дәрежеде;
В) халықаралық индикаторларымен дәлелденген, білімнің сапасы жоғары дәрежеде;
С) адами капиталдың деңгейі жоғары дамыған;
D) адами капиталдың даму деңгейі және білімнің жоғарғы сапасы халықаралық Е) индикаторларымен дәлелденген.
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының іске асыру мерзімі:
А) 2011-2015 ж.ж.;
В) 2012-2020 ж.ж.;
С) 2012-2016 ж.ж.;
D) 2011-2016 ж.ж..
3. Оқушыларды тестілеуге дайындау бойынша іс-шаралардың негізіндегі қағидаларды атаңыз:
А) білім беру үдерісіне барлық қатысушылардың өзара қарым-қатынасы;
В) оқушыларды тестілеуге түрлі технологияларды енгізу;
С) мұғалім мен оқушылардың іскер диалогі;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
4. Тестілеуге дайындық кезіндегі оқушыларда пайда болатын эмоциялық қолайсыздықтарының белгілерін атаңыз:
А) бастаған жұмысын аяқтай алмауы, жұмыс белсенділігінің төмендеуі, жинақсыздық;
В) повышенная возбудимость и раздражительность;
С) жиі шаршап қалуы;
D) барлық нұсқалар дұрыс.
5. PISA халықаралық зерттеуі дегеніміз - бұл:
А) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында өмірлік міндеттерді кең ауқымда шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілетін бағалау;
В) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында өмірлік міндеттерді кең ауқымда шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілетін, сонымен қатар тұлғааралық қарым қатынас және әлеуметтік қатынастарды бағалау қабілеті;
С) Тұлғалық және жеке қасиеттер мен оқу материалдарын игеру жақтарын,оқу қызметінің барлық түрлерінің нәтижелілігін ескеретін халықаралық бағалау;
D) Мемлекеттік емтихан 15 жастағы оқушының математикалық, оқу сауаттылығы, ғылыми-жаратылыстану, проблеманы ынтымақтастықта және қаржылай сауаттылықты шешу.
6. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын байланыстыруда сыни тұрғыдан оқытудың белсенділігін қолдау және оқушының ғылыми дамуына түсінікті бекіту.
7. PISA халықаралық зерттеуіне Қазақстан қай жылдары қатысты:
А) 2003, 2009;
В) 2006, 2009;
С) 2009, 2011;
D) 2009,2012.
8. PISA форматындағы әрбір тапсырма нені қамтиды:
А) мәтін, кесте;
В) мәтін, диаграмма, кескін;
С) мәтін, жарнамалық бүктеме, карта;
D) мәтін, кесте, жарнамалық бүктеме, сызба, диаграмма, кескін т.б.
9. Ғылыми-жаратылыстану құзыреттілігі - бұл...
А) құбылысты ғылыми тұрғыдан түсіндіру, ғылыми зерттеуді талдау және жобалау, мәліметтерді ғылыми негіздеу;
В) ғылыми сұрақтарды тұжырымдап және бағалау қабілеті;
С) ғылыми зерттеуді талдау және жобалау, құбылысты ғылыми тұрғыдан негіздеп түсіндіруі;
D) жеке шешім қабылдау үшін қажетті ғылыми тұжырымдар және үрдістерді білу мен түсіну.
10. PISA халықаралық зерттеуінің негізгі басым бағыттары:
А) математикалық сауаттылық;
В) ғылыми-жаратылыстану сауаттылығы;
С) оқу сауаттылығы;
D) барлық жауабы дұрыс.
11. PISA халықаралық зерттеуінің тапсырмалары ғылыми-жаратылыстану сауаттылық үлгісінде:
А) тапсырмалар оңайланып көбейеді;
В) тапсырмалар күрделеніп көбейеді;
С) тапсырмалар толық жауабымен;
D) барлық жауап дұрыс.
12. Жалпы орта, техникалық және кәсіптік, сонымен қатар орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарындағы 15 жастағы оқушылардың жаратылыстанудағы сауаттылығын бағалау қай зерттеудің мақсаты?
А) PIRLS
В) TIMSS
С) PISA
D) барлық жауап дұрыс.
13. Ғылыми – жаратылыстану сауаттылығын бағалау критериалды шәкілінде неше деңгей бар?
А) үш;
В) екі;
С) бес;
D) алты.
14. Ғылыми – жаратылыстану түінді құзыреттіліктері:
А) сұрақтарды анықтау және дұрыс қою, құбылыстарды түсіндіру, дәлел-айғақтарды қолдану;
В) құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру, мәліметтерді ғылыми негізде түсіндіру;
С) құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру, ғылыми зерттеулерді талдау және жобалау;
D) құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру, ғылыми зерттеулерді жүргізу және бағалау, мәліметтерді талдау (интерпретация) және ғылыми тұрғыдан дәлелдеу.
15. PISA халықаралық зерттеу форматындағы тапсырмаларды оқушылармен сабақ кезінде орындау барысында мұғалім қандай рөлдерге кіреді:
А) мұғалім-фасилитатор;
В) мұғалім-челленжер;
С) мұғалім тапсырманы қоюшы;
D) мұғалім-фасилитатор және мұғалім-челленжер рөлінде.
16. Белсенді оқыту стратегиясына жатпайтын стратегияны анықтаңыз:
А) мұз жарғыш;
В) миға шабуыл;
С) әңгіме;
D) қарлы кесек.
17. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес Қазақстан оқушыларының 2020 ж. жоспарланып отырған PISA халықаралық зерттеулерінде қандай нәтижеге жетеді:
А) 50 – 55 орындар;
В) 45– 50 орындар;
С) 40 – 45 орындар;
D) 35– 40 орындар.
18. Формативтік бағалау оқушыға қандай мұмкіндік береді:
А) кейбір тақырыптар мен бөлімдер бойынша қосымша ұпайлар жинау және жоғары баға алу;
В) сынып ішінде өз рейтингісін көтеру;
С) тақырыпты меңгеруде жеке мүмкіншіліктерін көрсету;
D) барлық жауап дұрыс.
19. Критериалды бағалау - бұл:
А) жеке қалыптасатын және оқу, оқудан тыс іс-әрекетте дайындығы мен белсенділігін көрсететін оқушының тұлғалық жетістіктері;
В) көп ұпайлы шәкілде көрсетілетін және оқушының пән бойынша үлгерімі мен білімін сипаттайтын сандақ мөлшер;
С) білім беру мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, барлық қатысушыларға алдын-ала белгілі, нақты анықталған критерийлермен өлшенетін оқу жетістіктерді салыстыруға негізделген үдеріс;
Д) барлық жауап дұрыс.
20. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылықтың салалары:
А) мәнмәтін;
В) әлем туралы білім және ғылым туралы білім;
С) білім, мәнмәтін, құзыреттілік, қарым-қатынас;
D) қарым-қатынас.
21. Ғылыми-жаратылыстану сауаттылықтың бағалау шәкілі бойынша тапсырманың күрделілік деңгейін анықтаңыз:
Даниярға белгісіз қатты заттың үлгісін берді. Ол заттың металл екенін білгісі келеді. Заттың металл екенін анықтайтын бір қасиетін жазыңыз.
А) үшінші деңгей;
В) екінші деңгей;
С) төртінші деңгей;
D) алтыншы деңгей.
22. Төмендегі тапсырманы талдап, анықтаңыз:
ПҰтр өзіне бір кесе кофе құйды, оның температурасы 90 ҮC шамасында және бір кесе газдалған суық су, оның температурасы 5 ҮC. шамасында. Екі кесе бірдей және сусын көлемі де бірдей. ПҰтр отырған бөлменің температурасы 20ҮC қа жуық. 10 минуттан кейінгі кофе мен газдалған судың температурасы қандай болады?
70 ҮC және 10 ҮC; B) 90 ҮC және 5 ҮC; C) 70 ҮC және 25 ҮC; D) 20 ҮC және 20 ҮC.
Мәтіні ______________________________________________________
Мазмұны______________________________________________________
Құзыреттілігі________________________________________________
Қолдану аймағы ______________________________________________
Сұрақ түрлері________________________________________________
Күрделілік деңгейі___________________________________________
23. Функционалды сауаттылық – бұл:
А) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында кең ауқымды өмірлік міндеттерді шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілетін бағалау;
В) өмірдің барлық ағымдарында оқуға дайын болу, кәсіби жолды таңдай білу шеберлігі, шығармашылық ойлау қабілеті және ерекше шешімдер таба білуі, ынтасы;
С) әлеуметтік, мәдениеттік, саяси және экономикалық қызметке адамдарды белсенді тарту қабілеттілігі, сонымен қатар өмір бойы білім алу;
D) жастарға алған білімдерін тәжірибелік жағдаяттарда тиімді және әлеуметтік бейімделу үрдісінде сәтті қолдана білу, білім алушыларға басты құзіреттілік жүйесін иелену.
24. PISA тапсырма түрлерінің ерекшелігі:
А) еркін құрастырмалы жауапты қажет ететін тапсырмалар мен кестелерді, диаграммаларды, графиктерді және т.с.с. қамтиды;
В) еркін құрастырмалы жауапты қажет ететін және дұрыс жауапты таңдайтын тапсырмаларды қамтиды;
С) еркін құрастырмалы жауапты қажет ететін тапсырмаларды қамтиды;
D) жабық құрастырылған жауаптарымен және «иә/жоқ» жауаптарын таңдайтын тапсырмаларды қамтиды.
25. Диаграммаға (кестеге) өзгеріс енгізуге болатын бөлімді көрсетіңіз:
А) қою;
В) түзету;
С) формат (пішім);
D) құрастыру.
26. Диаграмма (кесте)– бұл...
А) сурет қызметі;
В) берілген көрсеткіштердің көрнекі құралы;
С) сурет;
D) үлкен көрсеткіштерді көрсету құралы.
27. URL – бұл...
А) қолданбалы хаттама;
В) Web- парағын құрастыратын тілдің атауы;
С) Интернет желісіндегі ресурстар мекенжайы;
D) веб-сайт.
28. «Веб-форум» - бұл...
А) веб – сайтына кірушілердің қатынасын ұйымдастыру веб – тіркеу класы;
В) компьютер желісінің нақтылы уақыт режимінде жедел хабарламамен алмасу құралы;
С) веб-сайт,оның негізгі мазмұны — мәтіні, бейне немесе мультимедиасы бар жазылымдарды уақытылы қосып отыру;
D) слайдтарда нысандарды орналастыру реті;
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының жауабы.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
С |
D |
D |
B |
D |
D |
А |
D |
|
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
D |
C |
D |
D |
D |
C |
C |
C |
C |
C |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
||
D |
C |
A |
D |
B |
C |
A |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 45-қосымша
Мектептердің жаратылыстану пәнінің мұғалімдеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім
беру мазмұнын жаңарту жағдайында «Ғылымға кіріспе» пәнін
оқытудың мазмұндық-ұйымдастырушылық амалдары» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында «Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың мазмұндық-ұйымдастырушылық амалдары» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектептердің ғылыми-жаратылыстану пәнінің мұғалімдеріне арналған.
2. Ғылыми білімнің күнделікті өмірмен байланысын алуан түрлі тәжірибелік және зерттеу әрекеті арқылы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында (ары қарай-ҚР МЖМБС) «Ғылымға кіріспе» пәнін енгізуі ғылыми-жаратылыстану пәнінің мұғалімдерін жоспарлаған өзгерістер жағдайында жұмыс жасауына дайындау үшін белгілі бір шараларды өткізуді қарастырады.
3. Білім беру бағдарламасы ғылыми -жаратылыстану пәні мұғалімдері жаңа пәннің басты ерекшеліктерін, оның мазмұнын, жоспарлау құрылымын пайымдау, заманауи білім беру процесін ұйымдастырудағы жаңа тұрғыларды іске асыруға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты Қазақстан Республикасының (ары қарай-ҚР) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында «Ғылымға кіріспе» пәнін оқыту мәселелері бойынша ғылыми ғылыми-жаратылыстану пәндері мұғалімдерінің кәсіби біліктілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағыттарын жүзеге асыру механизмдері туралы білімді жүйелеу;
2) «Ғылымға кіріспе» жаңа пәнінің құрылымы және ерекшелігімен, ресурстық қамтамасыз етумен танысу;
3) «Ғылымға кіріспе» пәнін тиімді оқыту үшін қажетті кәсіби құзыреттіліктерді дамыту;
4) арнайы білімді қажет ететін балаларды қоса алғанда, оқушылардың когнитивтік аясын дамыту мен диагностикалау дағдыларын меңгеру;
5) ҚР МЖМББС белгілеген талаптарға сәйкес сабақты жобалауда интерактивті өзара әрекеттестіктің әдістерін, оқыту және білім берудің заманауи білімдендіру технологиялары мен амалдарын қолдану дағдыларын меңгеру;
6) оқушылардың функционалдық сауаттылығын, басты құзыреттіліктері мен зерттеушілік дағдыларын дамыту бағыты мен қажеттілігін пайымдау;
7) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында бағалау мақсатының өзгеруін ұғыну: бақылау үшін бағалаудан дамыту үшін бағалауға;
8) ғылыми -жаратылыстану пәндерін оқыту үдерісінде оқушылардың ойлауын дамытудың амалдарын меңгеру;
9) «Ғылымға кіріспе» пәні бойынша оқу сабақтарының қысқа мерзімді жоспарын жобалау дағдыларын меңгеру;
10) ғылыми-жаратылыстану пәндері мұғалімінің жобалаушылық әрекетті практикада жүйелі қолдану дағдыларын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру мазмұнын жаңарту саласындағы мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағыттарын жүзеге асыру механизмдерін, жаратылыстану-ғылыми пәндерін оқытудың тұжырымдамалық негіздерін; «Ғылымға кіріспе» пәнінің ерекшелігі мен мазмұнын; оқыту мен білімдендірудің заманауи амалдарын, интерактивті өзара әрекеттесу әдістерін; оқушылардың сыни ойлауын дамытудың амалдарын;
білім беру мақсаттары мен ойлау үдерістерінің таксономиясын; жобалаушылық әрекеттің негіздерін біледі;
2) тиімді оқыту үшін заманауи, оның ішінде ақпараттық-коммуникативтік технологияларын (ары қарай-АКТ) пайдалану;
оқушылардың функционалдық жаратылыстану ғылыми сауаттылығын дамытуға көмектесетін Блумның таксономиясына сәйкес әр түрлі деңгейдегі тапсырмаларды құрастыруды;
оқушылардың ойлауын дамыту мақсатында сабақты жоспарлауда ғылыми таным әдістерін пайдалануды;
оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау және тиімділерін сұрыптау амалдарын салыстыруды қолдана алады;
3) когнитивті саласын диагностикалау икемдерін және оны дамыту бойынша түзету-педагогикалық жұмысты ұйымдастыру;
«Ғылымға кіріспе» сабақтарында жобалық қызметті ұйымдастыруды;
білім беру мен оқытудағы заманауи амалдарды енгізу арқылы табысты оқытуды болжау икемдерін; оқушылардың сыни ойлауын дамыту үшін амалдарды тиімді қолдану икемдерін; оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау икемдерін; оқушыларда жоғары деңгейдегі ойлауды дамыту икемдерін меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде: ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет», ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, 27 шілде 2007 жыл № 319-III.; оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 – 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру механизмдері мен жолдары; ҚР білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жаратылыстану-ғылыми пәндерді оқытудың концептуалдық негіздері.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) тұлғаның когнитивті саласы оқытудың психологиялық негізі ретінде; арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқытудың психология-педагогикалық амалдары;
2) мұғалімнің педагогикалық қызметі мен жеке тұлғасының психологиясы.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың ұйымдастыру-шылық-мазмұндық негізі;
2) «Ғылымға кіріспе» пәнін ұзақ мерзімді және орта мерзімді жоспарлаудың ерекшеліктері;
3) «Ғылымға кіріспе» сабақта-рындағы интерактивті әдістері, білім беру мен оқытудағы заманауи амалдар;
4) «Ғылымға кіріспе» пәнін оқытуда ғылыми-зерттеу қызметін ұйымдастырудағы ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану ерекшеліктері;
5) «Ғылымға кіріспе» пәнін ресурстық қамтамасыз ету білім беру үдерісінің тиімділігін арттыру құралы ретінде;
6) «Ғылымға кіріспе» пәнін оқыту үдерісінде оқушылардың зерттеу икемдерін дамыту;
7) Микрооқыту және жобалау. «Ғылымға кіріспе» пәні бойынша сабақтың қысқа мерзімді жоспарын әзірлеу;
8) «Ғылымға кіріспе» пәнін оқыту шеңберінде жараты-лыстану ғылыми пәндері мұғалімінің зерттеу практи-касы: сабақтың зерттеуі (Lesson Study) және әрекеттегі зерттеу (Action Research).
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің ақпараттық-коммуникациялық технология құзыреттілігін қалыптастыру; Заманауи мектептегі мобильдік және смарт оқыту;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқыту нәтижелерін бағалаудың заманауи амалдары;
3) оқушылардың оқу жетістіктерін критериалдық бағалау педагогикалық технология ретінде;
4) «Ғылымға кіріспе» сабағында оқушылардың функционалдық жаратылыстану ғылыми сауаттылығын дамытудың тәсілдері мен әдістері.
12. «Ғылымға кіріспе» сабағын-да оқушылардың функционалдық жаратылыстану ғылыми сауаттылығын дамытудың тәсілдері мен әдістері:
1) ойлай білу икемдерінің таксономиясы «Ғылымға кіріспе» сабағында оқушылардың ойлау қабілетін дамыту құралы ретінде;
2) ғылыми танымның заманауи әдістері жаратылыстану ғылыми пәндерді оқыту үдерісінде оқушылардың ойлауын дамыту құралы ретінде;
3) оқушылардың жобалық қызметін ұйымдастыру;
4) педагогтердің Интернет-қауымдастықта өзара әрекеттесуі кәсіби біліктілікті дамытудың шарты ретінде.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-8 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады
14. Білім беру процесін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) АКТ-технологияларын пайдаланып, сабақтың қысқа мерзімді жоспарын әзірлеу;
2) интерактивті өзара әрекет әдістерін пайдаланып, сабақтың қысқа мерзімді жоспарын.құрастыру;
3) сыни ойлауды дамыту технологиясын пайдаланып, сабақтың қысқа мерзімді жоспарын әзірлеу;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталған «Ғылымға кіріспе» пәні бойынша оқу сабақтарын жобалау;
2) «Ғылымға кіріспе» пәнін оқытуда зерттеушілік және жобалық қызметті ұйымдастыру;
3) «Ғылымға кіріспе» сабақтарында 5-6 сынып оқушыларында жаратылыстануғылыми білімдер мен икемдерді қалыптастыру саласында теориялық және эксперименталдық зерттеулерді ұйымдастыру;
4) «Ғылымға кіріспе» сабақтарында арнайы білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін оқытудың жеке траекториясын ұйымдастыру және жоспарлау;
5) «Ғылымға кіріспе» сабақтарындағы заманауи білім беру технологиялары.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе (жоба мәселесі ашылмаған; мәселе фрагментті ашылған; мәселе ашылған, автор тақырыпты жеткілікті терең білімін көрсетті; мәселе толық ашылған, автор тақырыпты терең білетіндігін көрсетті);
2) мақсатты тұжырымдау (мақсат тұжырымдалмаған; мақсат тұжырымдалған, бірақ оған жету жоспары жоқ; мақсат тұжырымдалған, негізделген, оған жетудің сұлбалық жоспары берілген; мақсат тұжырымдалған, нақты негізделген, оған жетудің нақты жоспары берілген);
3) жоспарлау (жоспар қызмет мазмұнын бейнелемейді; жоспар үстіртін сипатта; жоспарлау логикасы мен бірізділігі жеткіліксіз; жоспарлау логикалы, бірізді, қызмет мазмұнын толық бейнелейді);
4) нәтижелерді бағалау (жобалық өнім жоқ; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа сәйкес емес (яғни қойылған мақсатқа); жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес келмейді; жобалық өнім мәлімделген мақсатқа толық сәйкес (қойылған мақсатқа сай);
5) алынған нәтижелердің мәні (нәтиженің практикалық мәні жоқ; алынған нәтиженің тек теориялық мәні бар; нәтиженің тек жартылай ғана практикалық мәні бар; нәтиженің практикалық мәні зор және пайдалануға ұсынуға болады).
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13 – 15 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер - 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) «Ғылымға кіріспе» пәнінің орын мен рөлін түсіну (оқу жоспарындағы «Ғылымға кіріспе» пәнінің орнын; пәннің мазмұнын; пән бойынша оқу бағдарламасының мақсаты мен ерекшеліктерін; жоспарлау деңгейлерін - ұзақ мерзімді, орта және – қысқа мерзімді; оқу үдерісінің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілуін біледі және түсінеді);
2) Білім беру мен оқытуды жоспарлау (сабақта оқытудың нақты мақсатын құрастыруды; оқытудың қол жетімді нәтижелерін болжауды; тиімді оқыту мен білім беруді үлгілейтін, ретті тапсырмалар жүйесін қамтитын сабақтың қысқа мерзімді жоспарын жоспарлау);
3) Білім беру мен оқытудағы заманауи амалдарды қолдану (барлық оқушылардың белсенді қатысуын қамтамасыз ететін оқытуды жоспарлау; сабақта интерактивті өзара әрекетті ұйымдастыру; оқытуда заманауи білім беру технологияларын пайдалану; дифференциалды оқытуды жоспарлау дағдыларын көрсетеді);
4) Оқушылардың практикалық және зерттеушілік дағдыларын, ойлауын дамытуға бағытталғандық (практикалық және зерттеушілік қызмет арқылы білімнің күнделікті өмірмен байланысына ықпал ететін тапсырмаларды жоспарлау; оқушыларда жоғары деңгейдегі ойлауды дамыту мақсатында оқытуды ұйымдастыру; оқушылардың сыни ойлауын дамыту мақсатында оқытудыұйымдастыру дағдыларының қалыптасқандығын көрсетеді);
5) Арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқытуға тарту (оқытудың когнитивті, әлеуметтік және аффективті салаларын-дағы жеке қажеттіліктерін анықтау; арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқытуға тартуды жүзеге асыру; оқытудың жеке білім беру траекториясын жасай біледі;
6) Оқытудың табыстылығын бағалау (тыңдаушы оқушыны оқытуды формативті қолдау мақсатында бағалаудың көптеген түрін әзірлеу және пайдалану дағдысын меңгерген).
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 16 – 18 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 12-15 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 9-11 балл, (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
3) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана, 2015 ж.
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты ҚР МЖМББС (2012 ж.).
7) Караев Ж.А., Кобдикова Ж.У. Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе технологического подхода. Алматы, «Жазуши», 2005. –135 бет.
8) Воронцова А.Б. Педагогическая технология контроля и оценки учебной деятельности. – М., 2003. – 303 с.
9) Заир-Бек С.И., Муштавинская И.В. Развитие критического мышления на уроке: Пособие для учителя. - М.: Просвещение, 2004.
10) Кертаева К.М., Боталова О.Б. Организация психолого-педагогических научных исследований: учебное пособие / - Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2007. ? 354 с.
11) Козина Е.Ф., Степанян Е.Н. Методика преподавания естествознания. – М.: Академия, 2004.
12) Полат Е.С., Бухаркина М.Ю., Моисеева М.В., Петров А.Е. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования: Учеб.пособие для студ. пед. вузов и системы повыш. квалиф. пед. кадров – М., Академия, 2007. - 272 с
13) «Методические рекомендации по организации интегрированного (инклюзивного) образования детей с ограниченными возможностями в развитии № 4-02-4/450 от 16 марта 2009 года.
14) Методические рекомендации по организации психолого-педагогического сопровождения детей с ограниченными возможностями. Приказ МОН РК от «12» декабря 2011 года № 512.
15) Олейникова О.Н., Муравьева А.А., Коновалова Ю.В., Сартакова Е.В.Разработка модульных программ, основанных на компетенциях: Учебное пособие. – М.: Альфа–М, 2005. – 160 с: ил.
16) Аргунова, Е. Р. Активные методы обучения: учеб.-метод. пособие / Е. Р. Аргунова, Р. Ф. Жуков, И. Г. Маричев. – М.: Исследовательский центр проблем качества подготовки специалистов, 2005. – 104 с.
17) Ахметова Л. В. Когнитивная сфера личности – психологическая основа обучения // Вестник ТГПУ. – 2009. – № 9 (87). – С. 108–115.
18) Бычков А.В. Метод проектов в современной школе. – М., 2010.
19) Егоров В.В. Организация и технология научного исследования / В.В. Егоров, Э.Г. Скибицкий. ? Новосибирск: ОАО «Новосибирское книжное изд-во», 2006. ? 426 с.
20) Зарецкий В.К., Семенов И.Н., Степанов С.Ю. Рефлексивно-личностный аспект формирования решения творческих задач. ? Вопросы психологии, 1980, № 5, с. 113-118.
21) Линдсей Г., Халл К., Томпсон Р. Творческое и критическое мышление М., 2003.
22) Николина, В.В. Проекты и творческие работы. 5-9 классы: пособие для учителей общеобразовательных учреждений / В.В. Николина, Е.К. Липкина; Рос акад. наук, М.: "Просвещение", 2012. – 176 с.
23) Халперн, Д. Психология критического мышления/ Д. Халперн. ? СПб: Питер, 2000-512с.
24) Красникова Е.А. Этика и психология профессиональной деятельности: Учебник. – М.: ФОРУМ:ИНФРА–М, 2003.
25) Руководство по критериальному оцениванию для учителей начальной школы. (проект) Министерство образования и науки Республики Казахстан. Национальная академия образования им. И.Алтынсарина. Автономная организация образования «Назарбаев Интеллектуальные школы», Астана 2015.
26) Особенности формирования функциональной грамотности учащихся старшей школы по предметам естественно-научного цикла. Методическое пособие. – Астана: Национальная академия образования им. И. Алтынсарина, 2013. – 48 с.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
«Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың
мазмұндық-ұйымдастырушылық амалдары»
тақырыбындағы мектептердің
ғылыми-жаратылыстану пәнінің
мұғалімдеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
5 |
6 |
4 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
7 |
13 |
14 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет», ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы контекстінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. |
2 |
2 |
||||||||||
1.2 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012–2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру механизмдері мен жолдары |
2 |
2 |
||||||||||
1.3 |
ҚР білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жаратылыстануғылыми пәндерді оқытудың концептуалдық негіздері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
2 |
Психология-педагогикалық |
2 |
2 |
4 |
2 |
10 |
|||||||
2.1 |
Тұлғаның когнитивті саласы оқытудың психологиялық негізі ретінде |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
2.2 |
Арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқытудың психология-педагогикалық амалдары. |
2 |
2 |
||||||||||
2.3 |
Мұғалімнің педагогикалық қызметі мен жеке тұлғасының психологиясы |
4 |
4 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
6 |
16 |
2 |
4 |
4 |
2 |
34 |
|||||
3.1 |
«Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың ұйымдастыру-шылық-мазмұндық негізі. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.2 |
«Ғылымға кіріспе» пәнін ұзақ мерзімді және орта мерзімді жоспарлаудың ерекшеліктері |
4 |
4 |
||||||||||
3.3 |
«Ғылымға кіріспе» сабақта-рындағы интерактивті әдістері, білім беру мен оқытудағы заманауи амалдар |
4 |
4 |
||||||||||
3.4 |
«Ғылымға кіріспе» пәнін оқытуда ғылыми-зерттеу қызметін ұйымдастырудағы ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану ерекшеліктері |
2 |
2 |
|
4 |
||||||||
3.5 |
«Ғылымға кіріспе» пәнін ресурстық қамтамасыз ету білім беру үдерісінің тиімділігін арттыру құралы ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||
3.6 |
«Ғылымға кіріспе» пәнін оқыту үдерісінде оқушылардың зерттеу икемдерін дамыту |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.7 |
Шағын оқыту және жобалау. «Ғылымға кіріспе» пәні бойынша сабақтың қысқа мерзімді жоспарын әзірлеу |
2 |
4 |
6 |
|||||||||
3.8 |
«Ғылымға кіріспе» пәнін оқыту шеңберінде жараты-лыстану ғылыми пәндері мұғалімінің зерттеу практи-касы: сабақтың зерттеуі (Lesson Study) және әрекеттегі зерттеу (Action Research). |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
Курс тыңдаушысының қалыптасқан кәсіби біліктілігін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
10 |
4 |
2 |
16 |
||||||||
4.1 |
Білім мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру Заманауи мектептегі мобильдік және смарт оқыту. |
4 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқыту нәтижелерін бағалаудың заманауи амалдары. |
4 |
4 |
||||||||||
4.3 |
Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалдық бағалау педагогикалық технология ретінде. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
4.4 |
«Ғылымға кіріспе» сабағында оқушылардың функционалдық жаратылыстану ғылыми сауаттылығын дамытудың тәсілдері мен әдістері. |
4 |
4 |
||||||||||
5 |
Вариативтіқ модуль |
8 |
4 |
12 |
|||||||||
5.1 |
Ойлай білу икемдерінің таксономиясы «Ғылымға кіріспе» сабағында оқушы-лардың ойлау қабілетін дамыту құралы ретінде. Ғылыми танымның заманауи әдістері жаратылыстану ғылыми пәндерді оқыту үдерісінде оқушылардың ойлауын дамыту құралы ретінде. Оқушылардың жобалық қызметін ұйымдастыру. Педагогтердің интернет-қауымдастықта өзара әрекеттесуі кәсіби біліктілікті дамытудың шарты ретінде. |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
14 |
8 |
30 |
6 |
2 |
4 |
4 |
4 |
6 |
2 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
«Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың
мазмұндық-ұйымдастырушылық амалдары»
тақырыбындағы мектептердің
ғылыми-жаратылыстану пәнінің
мұғалімдеріне арналған мектептердің
жаратылыстану-ғылыми пәнінің мұғалімдеріне
арналған біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылға қарай білім беру жүйесі нәтиже береді:
А) білімнің жоғары сапасы түрінде;
В) халықаралық индикаторлармен расталған жоғары білім сапасы түрінде;
С) адами капиталының жоғары даму деңгейі түрінде;
D) халықаралық индикаторлармен расталатын адами капиталдың даму деңгейі және білімнің жоғары сапасы түрінде.
2. Функционалдық сауаттылық бұл –...:
А) 15 жастағы жасөспірімдердің адам қызметінің әртүрлі салаларындағы өмірлік міндеттерді шешу үшін білімдер, икемдер мен дағдыларды пайдалану қабілеттері;
В) кәсіби жолын таңдау икемі, өмір бойы оқуға дайын болуы;
С) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке белсенді қатысу қабілеті;
D) адамның білім беру (бірінші кезекте жалпы) мен адамның көп жоспарлы қызметіменің байланысын шоғырландыратын әлеуметтік бағдарлану қабілеті.
3. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес ҚР білім беру жүйесіне электрондық оқыту жүйесі енгізудің мақсаты:
А) бірыңғай ақпараттық-білім беру кеңістігін қалыптастыру;
В) оқу үдерісінің қатысушылары үшін сапалы білім беру қызметтерін және АКТ-ны пайдалану негізінде оларға қол жеткізудің тең жағдайын дамыту;
С) оқу үдерісінің барлық қатысушыларының АКТ-біліктілігін қалыптастыру;
D) білім беру ұйымдарының технологиялық инфрақұрылымын дамыту.
4. Төменде көрсетілген құжаттардың қайсысында «Ғылымға кіріспе» оқу пәнінің базистік оқу жоспарындағы орны, сондай-ақ оқу жүктемесінің ауқымы көрсетілген:
А) пән бойынша оқу үдерісін оқу-әдістемелік қамтамасыз ету;
В) пән бойынша оқу бағдарламасы;
С) ҚР бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары;
D) ғылым негіздерін оқыту туралы нұсқамалық-әдістемелік хат.
5. Ағымдағы оқу жылы Қазақстан Республикасының жалпы білім беру ұйымдарында ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері бейнеленген құжат:
А) білім беру ұйымдарында пайдалануға рұқсат берілген оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер, оның ішінде электрондық тасымалдаушылардағы құралдар мен қосымша әдебиеттер тізімі;
В) оқу бағдарламасы;
С) ҚР бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары;
D) ғылым негіздерін оқыту туралы нұсқамалық-әдістемелік хат.
6. Қандай үдерістер оқытудың когнитивтік саласына жатады:
A) рационалды таным функциясын атқаратын;
B) өмірге деген және әлеммен, өз-өзімен және адамдармен өзара әрекетке эмоционалдық-сезімтал көзқарас;
C) бірлескен қызмет пен қарым-қатынас;
D) топтың жекелеген мүшелері арасындағы байланысты және жеке қатынасты қарастыратын.
7. Жеке тұлғаның когнитивті саласын дамыту үшін қолайлы жағдай жасау жөніндегі мұғалімнің әрекетін айқындаңыз (артығын алып тастаңыз):
A) күрделі материалды зерттеудегі өзін-өзі бағалау мен мақсаттылықты арттыру;
B) оқыту үдерісін өздігінен бақылау қабілетін дамыту;
C) ұжымдық жауапкершілік сезімін дамыту;
D) сұрақ қою және жауап табу қабілетін дамыту.
8. Аффективті саладағы арнайы білім беру қажеттіліктеріне мыналар жатады:
A) қарым-қатынас пен өзара әрекеттегі қиыншылықтар;
B) эмоцияларды басқарудағы қиыншылықтар;
C) психофизиологиялық ауытқулар;
D) қабылдау мен оқытудағы қиыншылықтар.
9. Қай компонент педагогикалық қызмет құрылымына енбейді:
A) коммуникативтік;
B) конструктивтік;
C) тұлғалық;
D) ұйымдастырушылық.
10. Педагогикалық қызмет функциясы мен оның сипаттамасы арасындағы сәйкестікті анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а):
Педагогикалық қызмет функциялары |
Функциялардың сипаттамасы |
1) Ақпараттық |
а) жеке тұлғаның бағыттылығы, оның уәждері, мұраттары |
2) Дамытушы |
б) оқушылардың ой әрекетін жандандыру, олардың дербестігін дамыту |
3) Бағдарлы |
в) педагогикалық қызметтегі шығармашылық ізденіс, эксперимент жүргізу, тәжірибені жинақтау және өз шеберлігін үнемі жетілдіріп отыру икемі |
4) Зерттеушілік |
г) материалды және оны ұсыну өнерін меңгеру |
5) Мобилизациялық |
д) оқушы тұлғасының тұтастай дамуын басқару |
А) 1а, 2в, 3г, 4б, 5д;
В) 1д, 2в, 3б, 4г, 5а;
С) 1г, 2д, 3а, 4в, 5б;
D) 1г, 2б, 3в, 4а, 5д.
11. «Ғылымға кіріспе» оқу бағдарламасының мақсатын анықтаңыз:
А) ғылыми терминдерге түсініктеме беру;
В) ғылыми жобаларды ресімдеу дағдыларын дамыту;
С) ғылыми білім түсінігін қалыптастыру;
D) ғылыми түсінік пен қоршаған ортаны көруін дамыту.
12. «Ғылымға кіріспе» пәнін оқу мыналарға көмегін тигізеді …
А) қоршаған орта объектілерін сипаттау үшін ақпараттық құрылымды салу икемін қалыптастыруға;
В) әртүрлі практикалық және зерттеу қызметі арқылы ғылыми білімнің күнделікті өмірмен байланыстыруға;
С) жобалық қызмет дағдыларын дамытуға;
D) оқушылардың ғылыми білімді меңгерулеріне.
13. «Ғылымға кіріспені» оқыту әдістемесі қандай маңызды міндеттерді шешуге арналған:
А) жаратылыстануғылыми білім берудің мақсаттарын дұрыс анықтау;
В) қоршаған әлемді танудың жаратылыстануғылыми әдістерін пайдалану дағдыларын дамыту;
С) өзара әрекеттесудің заманауи интерактивті әдістерін енгізу;
D) пән үдерісінде 5-6 сынып оқушыларын дамытудың оңтайлы жағдайын айқындау.
14. Қайсысы «Ғылымға кіріспе» пәнін оқытудың мазмұндық негіз қағидасына жатады (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) интеграция қағидасы;
В) теориялық бағыттылық қағидасы;
С) әлеуметтік-гуманитарлық қағида;
D) практикалық бағыттылық қағидасы.
15. Қысқа мерзімді жоспарлау қайсысын болжайды:
А) белгілі бір уақытта зерттелуі тиіс жекелеген бөлімдерді, тарауларды, тақырыптарды жоспарлау;
B) ұзақ уақыт аралығына ұйымдастыру мақсаттарына қол жеткізу үшін қажетті жоспарлаудың нақты тәсілдері;
C) өткізу барысында белгілі мақсаттарға қол жеткізілетін сабақты жоспарлаудың толық тәсілі;
D) ұзақ мерзімді кезеңге сабақты жеке-дифференциалды жоспарлау.
16. Орташа мерзімге жоспарлау дегеніміз:
А) ұзақ мерзімді кезеңге сабақты жеке-дифференциалды жоспарлау;
B) белгілі бір уақытта зерттелуі тиіс жекелеген бөлімдерді, тарауларды, тақырыптарды жоспарлау;
C) өткізу барысында белгілі мақсаттарға қол жеткізілетін сабақты жоспарлаудың толық тәсілі;
D) ұзақ уақыт аралығына ұйымдастыру мақсаттарына қол жеткізу үшін қажетті жоспарлаудың нақты тәсілдері;
17. Педагогикалық өзара әрекеттесудегі жетекші функциясы бойынша интерактивті әдістер қандай әдістерге жіктеледі (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
A) қолайлы ахуал жасау, коммуникацияларыд ұйымдастыру;
B) өзіндік қызметті ұйымдастыру;
C) қызметтермен алмасуды ұйымдастыру;
D) рефлексивті қызметті ұйымдастыру.
18. Интерактивті педагогикалық өзара әрекеттестіктің құралдарының бірі ретіндегі рефлексия бұл –
A) өзін-өзі талдау, педагогикалық үдеріс қатысушыларының өз қызметін бағалаулары, өзара әрекеттестік;
B) алынған нәтижелер негізінде өз қызметін өзі бағалау және өзі талдау;
C) өзара әрекеттесу үдерісінде өз ілгерілеуін өзі бағалау, өз нәтижелерін басқа қатысушылардың нәтижелерімен салыстыру;
D) өз қызметін өзі талдау және өзі бағалау.
19. Қайсысы интерактивті оқыту жағдайындағы оқытушы қызметінің негізі болып табылады:
A) қызметтік амал;
B) жеке ұлғаға-бағдарланған амал;
C) құзіреттілік амал;
D) пәндік-дамытушы амал;
20. «Ғылымға кіріспе» сабақтарында зерттеушілік жұмысты орындауда 5-6 сынып оқушыларының дағдылары мен икемдері арасындағы сәйкестікті анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а):
Дағдылар мен икемдер |
Оқушылар |
1) Бақылау |
а) Температраны, уақытты, ұзындықты, күшті, мөлшерді өлшеу үшін жабдықтарды дұрыс қолдана біледі. Салыстырулар нәтижелерін қолдан немесе компьютерді пайдаланып белгілер, кестелер, гистограммдар, сызықты кестелер түрінде ұсыну |
2) Ғылыми зерттеулерді жоспарлау |
б) ғалымдардың жаңа идеяларды ұсыну, құбылыстарды түсіндіру үшін эксперимент нәтижелерін қалай пайдаланатын-дықтарын біледі. Нәтиже алу үшін экспериаменттің көмегімен оқиғалардың логикалық ретін қалыптастыру |
3) Мәліметтер алу және ұсыну |
в) ғылыми білім мен түсінікнегізінде гипотезаларды ұсынады, жинақтау қажет дәлелдерді таңдайды, алынған ғылыми білімдер негізінде ғылыми тәжірибелерді өткізуді жоспарлайды. |
4) Нәтижелерді түсіндіру |
г) алынған нәтижелердің жасалған болжамға сәйкестігін айқындайды және оларды ғылыми білім мен түсініктер көмегімен түсіндіреді. |
А) 1б, 2в, 3а, 4г;
В) 1а, 2б, 3г, 4в;
С) 1г, 2а, 3б, 4в;
D) 1б, 2в, 3а, 4г.
21. Оқушылардың зерттеу жұмысын орындаудың негізгі кезеңдерінің дұрыс ретін анықтаңыз:
1) зерттеу жұмысының дұрыс ұсынылуы;
2) мәліметтерді жазып алу және алдын ала өңдеу;
3) уәждеу;
4) зерттеу бағыттарын таңдау;
5) жұмыс нәтижелерін рәсімдеу;
6) міндет қою;
7) зерттеу нәтижелерін талқылау, гипотезаларды ұсыну және тексеру.
А) 3, 4, 6, 2, 7, 5, 1
В) 5, 1, 4, 2, 7, 3, 6
С) 4, 6, 2, 5, 1, 3, 7
D) 1, 4, 7, 2, 6, 3, 5
22. Қай әдіс оқушылардың зерттеу қызметін ұйымдастыру әдісіне жатпайды:
А) болжау;
В) логикалық-индуктивтік;
С) еліктеушілік;
D) синтетикалық.
23. Білім беру ресурстарының түрлері мен олардың сипаттамасы арасындағы сәйкестікті анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а):
Білім беру ресурстарының түрлері |
Ресурстардың сипаттамалары |
1) Сандық білім беру ресурстары |
а) көрнекі құралы бар арнайы жабдық (карталар, сұлбалар, кестелер), табиғи объектілер, аспаптар, муляждар, құралдар және т.б. |
2) Учебно-методическая литература |
б) пәндер бойынша электрондық оқулықтар мен тренажҰры, іздестіру жүйелері мен Интернет желісінде іздестіру құралдары, электрондық білім беру ресурстар жиынтығы, білім беру Интернет-порталы |
3) Оқу-практикалық және зертханалық жабдықтар |
в) оқу кинофильмдері, кинофрагменттер, диафильмдер, диапозитивтер, оқу радиобағдарламалары, әртүрлі негіздегі дыбыс жазу (сөз, шуыл, музыка, жануарлардың дауыстары) (механикалық, магнитті, оптикалық) |
4) Экрандық-дыбыстық құралдар |
г) нормативтік-құқықтық құжаттама, әдістемелік құрал, ұсынымдар, оқулықтар, анықтамалықтар, энциклопедиялар, терминологиялық сөздіктер, ғылыми-танымдық және мерзімдік журналдар |
А) 1в, 2а, 3г, 4б;
В) 1б, 2в, 3а, 4г;
С) 1б, 2г, 3а, 4в;
D) 1г, 2б, 3в, 4а.
24. «Ғылымға кіріспе» сабағын өткізу үшін қажетті оқыту құралдары мен олардың сипаттамалары арасындағы сәйкестікті анықтаңыз (жауапты мына түрде беріңіз: сан-әріп, мысалы, 1а):
Оқыту құралдары |
Сипаттама |
Оқу аспаптары |
а) өлшеуіш, аналитикалық, сынақ, мамандандырылған зерттеулерді өткізу үшін арнайы жабдықтың, құралдар мен саймандардың пайдаланылуын қажет ететін оқыту құралдары, |
Үлгілер |
б) гербарииді, дымқыл препараттарды, кезейін блоктағы препараттарды, микропрепараттарды, остеологиялық препараттарды, таксидермиялық материалды, энтомологиялық топтамаларды, минералдар мен тау жынысы топтамаларын, өндірістік және ауыл шаруашылық өнім үлгілерінің топтамалары бар оқыту құралдары |
Табиғи объектілер |
в) өлшеу, реттеу және бақылауға, сондай-ақ үдерістерді, құбылыстарды, заңдылықтарды зерттеуге арналған және техникалық құрылғылар болып табылатын оқыту құралдары |
Зертханалық жабдықтар |
г) Муляждар, макеттер, бедерлі үлгілер, үлгі-аппликациялар жататын, олардың құрылымын, нысанын, пропорцияларын, байланысы мен қатысын білдіретін зерттеліп отырған объектілерді қолдан жаңғыртатындар |
А) 1б, 2а, 3в, 4г;
В) 1г, 2в, 3а, 4б;
С) 1в, 2г, 3б, 4а;
D) 1б, 2г, 3а, 4в.
25. Оқушылардың зерттеушілік қызметіндегі ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану бағытын анықтаңыз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) материалды таңдайды, ақпаратты ұсынудың анағұрлым оңтайлы тәсілін табады, компьютер құралдарымен зерттеу нәтижелерін рәсімдейді;
В) компьютерлік модельдеу арқылы қоршаған ортаны зерттейді;
С) таныстырылым көрсету арқылы танымдық қызығушылықты ынталандырады;
D) қажетті материалды іздестіру үшін Интернеттің мүмкіндіктерін пайдаланады.
26. Сандық білім беру ресурстары (СББР) бұл –
А) таныстырылымдар, бейнефрагменттер, электрондық оқулықтар;
В) оқу үдерісін ұйымдастыру үшін қажетті фотосуреттер, электрондық құралдар, таныстырылымдар, мәтіндік құжаттар мен басқа оқу материалдары;
С) фотосуреттер, мәтіндік құжаттар;
D) оқу үдерісін ұйымдастыру үшін қажетті электрондық оқулықтар мен ұқсас оқу материалдары.
27. Microsoft PowerPoint құралдарымен анимация жасау кезеңдерін дұрыс ретте орналастырыңыз:
А) Анимация ендірмесін таңдау
В) Әсер қосу түймешесін басу
С) объектіні слайдқа қою
D) Анимацияны икемдеу міндеттері саласын ашу
А) 1; 2; 3; 4
В) 3; 1; 4; 2
С) 3; 4; 1; 2
D) 2; 1; 4; 3
28. «Контейнер» объектісін Activ Studio флипчартына орнату кезеңдерін дұрыс ретте орналастырыңыз.
1) контейнерге түспеуі тиіс объектіні екі рет басу
2) контейнер объектісін оқшауландыру
2) болмаса, Қасиеттер > Контейнер > Қайту командалар ретін орындау
4) құрылымдау режімі таңбасын қою
А) 1; 2; 3; 4
В) 3; 1; 4; 2
С) 4; 1; 3; 2
D) 2; 1; 4; 3
29. Lesson Study жүргізу мақсаты неде болуы мүмкін (артығын алып тастаңыз):
А) бірыңғай тақырыптың айналасына шоғырлануда;
В) зерттеу бойынша мектептің есебінде;
С) оқытушы дағдыларды жақсартуда;
D) бақылау дағдыларын жақсартуда.
30. Білім беру мен оқытудың жеке тәжірибесін зерттеу үдерісінде орындалатын «Action Research» амалының негізгі кезеңдерінің ретін анықтаңыз:
1) зерттеліп отырған жағдайды жақсарту бойынша әрекеттер мен мақсатты жоспарлау
2) орындалған әрекеттің әсеріен бақылау
3) зерттеліп отырған педагогикалық жағдайды жақсарту және өзгертуге бағытталған әрекеттер мен эксперименттеуді орындау
4) жағдайды жақсарту бойынша келесі әрекетті жоспарлау
5) нақты сынып жағдайында өзінің педагогикалық қызметіндегі қиыншылықтарды, мәселені анықтау
6) өз әрекетінің нәтижесі туралы ой жүгірту
А) 1; 2; 3; 4; 5; 6
В) 5; 2; 4; 6; 3; 1
С) 5; 1; 3; 2; 6; 4
D) 2; 5; 4; 3; 5; 6
31. Төменде берілген тапсырмалардың қайсысы оқушылардың сыни ойлауын дамытуға анағұрлым әсер ететін анықтаңыз:
А) үлгі бойынша есепті шығарыңыз;
В) мәтінді оқыңыз;
С) есепті шығару алгоритмін құрыңыз;
D) тәжірибе жүргізіп, қорытынды шығарыңыз.
32. Оқушылардың сыни ойлауын дамытудың анағұрлым оңтайлы жолы:
А) жеке тәжірибе негізінде оқушыларды дәлеледеуге ынталандыру;
В) табыстылық жағдайын жасау;
С) мәселелі жағдайлар жасау;
D) АКТ пайдалану.
33. Оқушылардың оқуына көмектесу үшін оқытудың бөлігі ретінде бағалауды пайдалану айқын мақсаты болып табылатын бағалауды қалай атайды:
А) критериалды бағалау;
В) суммативті бағалау;
С) кері байланыс;
D) формативті бағалау.
34. Қайсысы оқытуды бағалау мақсаты болып табылады:
А) дарынды және атлантты балаларды анықтау;
В) сабақта оқыту қорытындыларын жасау;
С) оқушының нақты осы сәттегі оқығанын жинақтау;
D) оқушыларды сыныптастарын және өздерін бағалау үдерісіне тарту
35. Сыни бағалаудың негізгі функцияларын анықтаңыз (бірнеше дұрыс жауап болуы мүмкін):
А) жеке және топтық түзету жұмысын бағалау;
В) білім беру үдерісінің барлық қатысушыларына зерттеліп отырған материалды игеру деңгейін түсінуге мүмкіндік беретін кері байланыс;
С) оқушының өзін-өзі бағалауын арттыру;
D) мақсаттар мен қол жеткізілген нәтижелердің сәйкестік деңгейін олардың динамикасында анықтау.
36. Критериалдық бағалау технологиясын пайдалану дегеніміз...
А) оқушының сыныптастарымен салыстырғандағы жетістіктерінің деңгейін анықтау;
В) МЖМББС–та нақты белгіленген критерийлермен оқушының жетістіктерін салыстыру;
С) оқушының жетістіктерін нақты белгіленген, ұжымдық жасап шығарылған, білім беру үдерісінің барлық қатысушыларына алдын ала белгілі критерийлермен салыстыру;
D) оқушының қол жеткізуі тиіс критерийлерді анықтау.
37. Ойлау қабілетінің деңгейі, Блум таксономиясына сәйкес талдауға сай болса, онда оқушы мынадай ойлау операцияларын орындайды:
А) түсіндіреді, қайта жасайды, көрсетеді;
В) бөледі, салыстырады, ашады;
С) жинақтайды, құрастырады, жоспарлайды;
D) пікірлеседі, бағалайды, таңдайды.
38. Меңгеру деңгейі (Блум бойынша) мен оқу әрекеттерінің сипаты арасындағы сәйкестікті анықтаңызы.
1. Түсіну |
а) ақпаратты байланысты бөлшектерге |
2. Талдау |
б) қолда бар мәліметтер негізінде пайымдау |
3. Бағалау |
в) өз сөзімен құрастыру |
4. Синтез |
г) ақпаратты компиляциялау |
А) 1г, 2б, 3а, 4в;
В) 1в, 2а, 3б, 4г;
С) 1а, 2г, 3в, 4б;
D) 1б, 2в, 3г, 4а.
39. PISA зерттеулерінде пайдаланылатын жаратылыстануғылыми сауаттылық бойынша тапсырмалардың белгілі үш түрін анықтаңыз:
А) жауап таңдаумен, қысқаша еркін жауаппен, толық еркін жауаппен;
В) жауап таңдаумен, қысқаша еркін жауаппен, жауапсыз;
С) қысқаша еркін жауаппен, толық еркін жауаппен, екі жауап;
D) барлық жауап дұрыс.
40. Қайсысы оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту аспаптары болып табылады:
А) практикалық тапсырмалар;
В) шығармашылық, зерттеушілік, қызықты сипаттағы тапсырмалар;
С) зерттеушілік сипаттағы тапсырмалар;
D) күрделілігі жоғары деңгейдегі тапсырмалар.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
D |
B |
C |
D |
A |
C |
B |
C |
C |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
D |
B |
B |
AD |
C |
B |
ABD |
A |
B |
D |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
A |
D |
C |
C |
ABD |
B |
B |
C |
B |
C |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
D |
A |
D |
C |
BD |
C |
B |
B |
A |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 46-қосымша
Химия, биология пәндерінің мұғалімдеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының «Білім берудің жаңа философиясының
тұжырымдамалық ойлары аясында химияны (биологияны) оқыту
процесін жобалаудың қазіргі әдістері» тақырыбындағы педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық ойлары аясында химияны (биологияны) оқыту процесін жобалаудың қазіргі әдістері» білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) жалпы білім беретін мектептердің химия, биология пәндерінің мұғалімдеріне арналған.
2. Жаңа МЖБС жаңартылған мектеп бағдарламасының өзгешілігі: жеке тұлға әлеуметтендіру үшін, функционалды сауаттылықты құру негізінде жатқан құзыреттілік тәсілдерінде негізделген жаңа оқу бағдарламасы, пәндер мазмұнын жобалауда спиральдық тәсілі мен өтпелі тақырыптар. Кең спектріндегі көрсетілген, «шығу» білім беру аясында анықталатын жаңартылған мазмұны күтілетін нәтіжесінде негізделеді (білімнің функционалды қолданылуы, АКТ дағдылары, зерттеушілік, коммуникативті дағдылар, критикалық мен шағармашылық ойлау, жеке мен топта жұмыс істеуді), оқу нәтіжесінің мониторингтің жаңа нысандары енгізілген – критериалды бағалау жүйесі.
3. Берілген оқу бағдарламаның өзектілігі білім беру жаңа философия шартындағы кәсіби міндеттерді шешу үшін химия (биология) пәні мұғалімінің кәсіби құзыреттілігін арттырумен негізделген.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім берудің жаңа философиясының идеяларын ендіру контексінде білім беру үдерісін тиімді жобалау бойынша химия (биология) пән мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) ҚР Н.Ә. Назарбаевтың халыққа арналған жолдаулардың, жаңа МЖБС, мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытуға арналған ұлттық жоспарыдың қазақстандық білім берудің мемлекеттік басым бағыттар мен даму келешегі туралы білім алу;
2) жаңа (МЖБС) білім беру философиясының идеяларын, тұжырымдылық түсініктерін меңгеру;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы ғылыми-жаратылыстану пәндердің мазмұнын, құрылымын, негізгі идеяларын тану;
4) жаңа МЖБС негізінде ғылыми-жаратылыстану бағытындағы пәндерді жүргізудің ерекшеліктерін тану;
5) білім беру мазмұны жаңартылған жағдайда химия пәнін оқытуда жаңа педагогикалық технологияларды қолдану тәжірибесімен алмасу, ұстаздардың кәсіби құзіреттілігін арттыруға жағдай жасау;
6) оқушылардың когнитивті саласын дамыту және зерделеу дағдыларын меңгеру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қ Р Н. Ә. Назарбаевтың халыққа арналған жолдаулардың басым бағыттарды, жаңа МЖБС қазақстандық білім беру жаңартудағы мемлекеттік саясытын; «Химия» («Биология») пәні бойынша концептуалды ойларды мен оқу бағдарламасының мазмұнын; «Химия» («Биология») пәнінің қажетті ресурспен қамтамасыздандыру; «Химия» («Биология») пәні бойынша қысқамерзімдік, орта мерзімдік, ұзақ мерзімдік курстардың жобалауын; оқыту мен оқудағы жаңа әдістемелері мен интерактивті арақатынас әдістерін;қазіргі жаңа техноголиялардың мәнін;оқыту мен оқытудағы формативті мен жиынтық бағалаудың мақсатын;оқушылардың оқу жетістіктерді критериалды бағалаудың принциптерін;оқушылардың критериалды ойлаудың дамыту тәсілдерін; ойлау үрдістердің таксономиясын мен оқыту мақсатын; оқушылардың ойлау қабілеттеірн дамыту зияткерлік әдістерін біледі;
2) химия (биология) п ә ніні ң басқа жаратылыстану пәндермен оқыту үрдісінде сабақтастығын сақтауды; пәнді әсерлі оқыту үшін жаңа ақпараттық технологияларды қолдануын, соның ішінде ақпараттық-коммуникациялық;зерттеулік дағдыларды дамытуды; химия, биологияны (сабақта, сабақтан тыс жұмытарында) оқыту үдерісі барысында жобалық-зерттеулік қызметін ұйымдастыруды; Б. Блум таксономиясына сәйкес түрлі деңгейлік тапсырмаларды құруды; функционалды жаратылыстану ғылыми сауаттылықты дамытуға әрекет ете алатын тапсырмаларды құрастыруды қолданады;
3) Оқушыларда ойлауды ң зияткерлік дамыту мақсатымен сабақты жоспарлау барысында ғылым танудың тәсілдерді, химия (биология) пәндерінде білім беру қызметін жобалауға қажет жаңа тәсілдерді,пәннің әсерлі оқыту үшін жаңа білім беру, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты 30.11.2015 жылғы Қазақстан халқына Жолдауын, 2014 жылғы 15 желтоқсан күні жасалған Елбасының «Тәуелсіздік толғауын», «100 нақты қадам: Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» жоспарын іске асыру жолдары: білім беру және тәрбиелеу аспектілері. «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), 2014-2016 жылдардағы білім мен ғылымды дамытудың басты бағыттары мен «Ұлттық білім беру саясатына шолу: Қазақстандағы орта білім беру» құжатының негізгі басымдықтары. «Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық шаралар жоспарын» жүзеге асыру. ҚР білім беру жүйесіне Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының индикаторларын ендіру мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Білім беру жаңарту жағдайында химия мен биология бойынша психология-педагогикалық қолдау;
2) Арнайы білім беру сұраныстарына сәйкес баларды химия мен биология пәндерді оқытудағы психология-педагогикалық тәсілдер.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Химия» («Биология») пәні бойынша концептуалды ойлар, құрылым, оқу бағдарламасы; химия мен биология бойынша білім беру үдерісінің жобалауы;
2) «Оқытудағы әдістемелік-бағдарламалық қамтамасыздандыру; оқытудағы жаңа тәсілдер;
4) «Қысқамерзімдік пен ұзақмерзімдік жоспарлаудың ерекшеліктері; пәнаралық интеграция негізінде химияны (биологияны) оқыту»;
5) «Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері, химия пәнінде интерактивті әдістері»;
6) «Химия (биология) мұғалімнің зерттеу тәжірибелері: сабақ зерттеу (LessonStudy), жұмыс барысында зерттеуі (Action Research),
7) оқыту барысында оқушылардың зерттеу дағдыларын дамыту; оқушылардың жаратылыстану ғылыми сауаттылығын дамыту;
8) Шағын оқытудың өткізуі. Химия (биология) бойынша шағын тұсаукесері;
9) Химия мен биология оқыту үрдісіндегі оқушылардың профиль алды мен профильды дайындауы;
10) Химия (биология) оқыту үрдісіндегі оқушылардың жаратылыстану функционалды сауаттылықты дамыту;
11) ҚР білім беру мазмұнының жағдайындағы оқу нәтижесінінің жаңа тәсілдері. Химия мен биология бойынша оқу жетістіктерін критериалды бағалауы;
12) Б.Блум таксономияға сәйкес түрлі деңгейлік тапсырмаларды құру; оқушылардың интеллектуалды ойлауды дамыту мақсатымен сабақ ұйымдастыру кезінде ғылым тану әдістемелерді қолдану; жаратылыстану ғылыми сауаттылығын дамытатын тапсырмаларды құру; оқыту үрдісіндегі (сабақта және сабақтан тыс уақытында) жобалық-зерттеу қызметін ұйымдастыру.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Жаратылыстану ғылыми функционалдық сауаттылығын дамытудағы сыни ойлаудағы технологияның ролі. Сыни тұрғыдан ойлау стратегиясын пайдалану арқылы сабақтың жобалауы;
2) Химия мен биология оқытудаға АКТ негізінде инновациялардың қолдануы;
3) Web-квест технологияларды пайдаланумен химия мен биология оқыту үрдісінде АКТ-ң қолданылуы.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Химия (биология) бойынша оқушылардың жобалық-зерттеу қызметіндегі тьюторлық қамтамасыз ету»;
2) «Кәсіби қызметімен байланысты мәселерді шешуге бағытталған құзыреттілігін жетілдіру мүмкіндіктері, элективті курсты әзірлену әдістемесі»,
3) «Химия (биология) оқыту үрдісіндегі сабақтан тыс қызметін ұйымдастыру».
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
16. Өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар
1) «Жаңа МЖБС концептуалды ойлары» тақырып бойынша ашық әдістемелік түсініктеме.
2) белгілікті сынып ү шін химия (биология) бойынша оқу материалының қысқамерзімдік және ортамерзімдік жоспарлауын әзірлеңдер.
3) химия (биология) белгілі курс тақырыбы бойынша PISA форматында ғы тапсырмаларды әзірлеңдер
4) химия (биология) бойынша бағдарламалық материалдың мазмұнын талдаңыз және пәнаралық байланыстың кластерін құрыңыз.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) жаңа МЖБС кіргізу жағдайындағы жаратылыстану цикл педагогтерінің кәсіби қызметі.
2) жаңа МЖБС талабына сай химия (биология) бойынша білім беру үдерісінің ұйымдастырылуы
3) химияны (биология) оқыту барысында тұлғаның кәсіби дамудағы педагогикалық жобалау.
4) химияны (биология) оқыту барысындағы оқушылардың зерттеулік қызметін ұйымдастыру.
5) химия (биология) бойынша оқушылардың зерттеулік дағдыларын құрудағы АКТ-ң рөлі
6) химия мен биологияны оқыту үдерісіндегі оқушылардың кәсіби өздік анықтаудың білім беру ортасын жобалау
7) оқушылардың жаратылыстану сауаттылықтарын қалыптастырудағы белсенді оқыту стратегиялары
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалды жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жатты ғуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319–ІІІ Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы (2014.18.02. берілген өзгерістер мен толық тыруларымен);
2) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;
3) ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты 30.11.2015 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы;
4) Ұлт жоспары - Н.Назарбаевтың бес институционалдық реформасын жүзеге асыруды? 100 қадамы. –Астана. 2015;
5) Орта білім беруді ң (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпы ға міндетті стандарты, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген;
6) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары», Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы №832 қаулысымен бекітілген;
7) Алексеев Н.Г. Проектирование и рефлексивное мышление/ Н.Г. Алексеев//Развитие личности. 2002 - №2. - С. 85—102;
8) Алексеев Н.Г. Методологические принципы проектирования образовательной системы // Проектирование в образовании: проблемы. Поиски, решения. М.,1994.- С. 36- 58;
9) Агапова С.А., Агапов И.Г. Проектирование инициативной педагогической среды в условиях компетентностного подхода в образовании// Педагогическое образование и наука 2011. № 10. С.9-13;
10) Бедерханова В.П. Педагогическое проектирование в инновационной деятельности: Учеб. пособие.- Краснодар, 2000.-352 с.;
11) Сафир Дж. и Хейли М. Схемы суммирования: структуры заданий для обеспечения объединения и поддержания нового обучения. Эктон, 2003;
12) Красноборова А. А. Критериальное оценивание как технология формирования учебно-познавательной компетентности учащихся // Автореф. … канд. дисс Нижний Новгород – 2010. – 140 с.;
13) Заир – Бек С.И., Муштавинская И.В. Развитие критического мышления на уроке: Пособие для учителя. – М.: Просвещение, 2004 – 175с.;
14) Муштавинская И.В. Технология развития критического мышления на уроке в системе подготовки учителя. Санкт –Петербург: Каро, 2009.-139с.;
15) Беспалько В.П. Слагаемые педагогической технологии. -М.: Педагогика, 2009. -192 с.;
16) Сластенин В.А., Колесникова И.АИгровое моделирование в деятельности педагога.-М.: Издательский центр «Академия, 2010-368 с.;
17) КаплуновичТ.А., Александрова М.В.,Тращенкова С.А. Проектирование этапов повышения квалификации педагога в контексте карьерного развития// Человек и образование, 2012. - №4 (33). - С.10-14;
18) Каринова Ш. Т., Мурзалинова А.Ж. Проект в курсовой подготовке педагога:назначение, содержание, деятельность.-Петропавловск.- филиал АО «НЦПК « Ө рлеу» ИПК ПР по СКО», 2014.-61с;
«Білім берудің жаңа философиясының
тұжырымдамалық ойлары аясында химияны
(биологияны) оқыту процесін жобалаудың
қазіргі әдістері» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс –диалог |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
Шеберлік сынып КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Сабақ презентациясы |
БАРЛЫҒЫ |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
1.1 |
Елбасы Н.Назарбаевтың «Мәңгілік ел» қазақстан халқына жолдауы. «100 нақты қадам: Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» жоспары Білім беруді жүзеге асыру стратегиялық даму бағыттары: Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Жаңа МЖБС концептуалды негіздері. Жаңа МЖБС оқыту контекстіндегі жаратылыстану ғылми пәндерді оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Білім беру жаңарту жағдайында химия мен биология бойынша психология-педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Арнайы білім беру сұраныстарына сәйкес баларды химия мен биология пәндерді оқытудағы психология-педагогикалық тәсілдер. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
30 |
2 |
8 |
2 |
2 |
6 |
54 |
|||||
3.1 |
Жаңа МЖБС концептуалды негізінде химиялық (биологиялық) білім беруі. Химия (биология) бойынша білім беру үрдісінің жобалауы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Химия (биология) оқытудың бағдарламалық-әдістемелік қамтамасыздандырылуы МЖБС талаптарына сәйкес «Химия» (Биология) пәнді бойынша жаңа ОӘК-ң ерекшеліктері. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.3 |
Пәнаралық кірігуі негізіндегі химияның (биологияның) оқытуы. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.4 |
«Химия» («Биология») пәні бойынша қысқамерзімдік, ортамерзімдік оқу материалын жоспарлаудың ерекшеліктері. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
Химия мен биология сабақтарда интерактивті арақатынас әдістері, оқытудың жаңа тәсілдері мен әдістемесі. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.6 |
Химия (биология) мұғалімнің зерттеу тәжірибелер: сабақттың зерттеуі (LessonStudy) мен зерттеу іс-әрекет барысында (ActionResearch). |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Химия (биология) оқыту барысында оқушылардың зерттеу дағдыларын дамыту |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Шағын оқыту мен жобалау. Химия (биология) бойынша қысқамерзімдік жоспардың безендірілуі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Шағын оқытудың өткізуі. Химия (биология ) бойынша шағын тұсаукесері. |
6 |
6 |
|||||||||||
3.10 |
Химия мен биология оқыту үрдісіндегі оқушылардың профиль алды мен профильды дайындауы. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.11 |
Химия (биология) оқыту үрдісіндегі оқушылардың жаратылыстану функционалды сауаттылықты дамыту |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.12 |
ҚР білім беру мазмұнының жағдайындағы оқу нәтижесінінің жаңа тәсілдері. Химия мен биология бойынша оқу жетістіктерін критериалды бағалауы |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Б. Блум таксономиясы - химия мен биология бойынша оқу жетістіктерін критериалды бағалау әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
«Білім беру жаңа философия контекстінде химия (биология) білім беру үрдісіндегі құзыреттілік тәсілі» дөңгелек үстелі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
«Жаңа МЖБС талаптарына сәйкес химиялық білім берудің модернизациялау» конференциясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Кіріс және шығыс тестілеу (нәтижелі) |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Жаратылыстану ғылыми функционалдық сауаттылығын дамытудағы сыни ойлаудағы технологияның ролі. Сыни тұрғыдан ойлау стратегиясын пайдалану арқылы сабақтың жобалауы. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Химия мен биология оқытудаға АКТ негізінде инновациялардың қолдануы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Web-квест технологияларды пайдаланумен химия мен биология оқыту үрдісінде АКТ-ң қолданылуы |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
5.1 |
Химия (биология) бойынша оқушылардың жобалық-зерттеу қызметіндегі тьюторлық ере жүуі. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
Кәсіби қызметімен байланысты мәселерді шешуге бағытталған құзыреттілігін жетілдіру мүмкіндіктері, элективті курсты әзірлену әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
Химия (биология) оқыту үрдісіндегі сабақтан тыс қызметін ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы: |
10 |
6 |
38 |
6 |
8 |
2 |
2 |
6 |
2 |
80 |
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 36 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс –диалог |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Іскерлік ойын |
тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
Шеберлік сынып КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Сабақ презентациясы |
БАРЛЫҒЫ |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
1.1 |
Елбасы Н.Назарбаевтың «Мәңгілік ел» қазақстан халқына жолдауы. «100 нақты қадам: Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» жоспары Білім беруді жүзеге асыру стратегиялық даму бағыттары: Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың бағдарламасы 2011-2020ж.ж., Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016ж. арналған ұлттық шаралар жоспары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Жаңа МЖБС концептуалды негіздері. Жаңа МЖБС оқыту контекстіндегі жаратылыстану ғылми пәндерді оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
2.1 |
Білім беру жаңарту жағдайында химия мен биология бойынша психология-педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Арнайы білім беру сұраныстарына сәйкес баларды химия мен биология пәндерді оқытудағы психология-педагогикалық тәсілдер. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
2 |
10 |
2 |
2 |
2 |
18 |
|||||||
3.1 |
Жаңа МЖБС концептуалды негізінде химиялық (биологиялық) білім беруі. Химия (биология) бойынша білім беру үрдісінің жобалауы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Химия (биология) оқытудың бағдарламалық-әдістемелік қамтамасыздандырылуы МЖБС талаптарына сәйкес «Химия» (Биология) пәнді бойынша жаңа ОӘК-ң ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Пәнаралық кірігуі негізіндегі химияның (биологияның) оқытуы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
«Химия» («Биология») пәні бойынша қысқамерзімдік, ортамерзімдік оқу материалын жоспарлаудың ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Химия мен биология сабақтарда интерактивті арақатынас әдістері, оқытудың жаңа тәсілдері мен әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Химия (биология ) мұғалімнің зерттеу тәжірибелер: сабақттың зерттеуі (LessonStudy) мен зерттеу іс-әрекет барысында (ActionResearch). |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Химия мен биология оқыту үрдісіндегі оқушылардың профиль алды мен профильды дайындауы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Б.Блум таксономиясы - химия мен биология бойынша оқу жетістіктерін критериалды бағалау әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
Кіріс және шығыс тестілеу (нәтижелі |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Жаратылыстану ғылыми функционалдық сауаттылығын дамытудағы сыни ойлаудағы технологияның ролі . Сыни тұрғыдан ойлау стратегиясын пайдалану арқылы сабақтың жобалауы. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Химия мен биология оқытудаға АКТ негізінде инновациялардың қолдануы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Web-квест технологияларды пайдаланумен химия мен биология оқыту үрдісінде АКТ-ң қолданылуы |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
2 |
2 |
|||||||||||
5.1 |
Химия (биология) юойынша оқушылардың жобалық-зерттеу қызметіндегі тьюторлық ере жүуі. |
|||||||||||||
5.2 |
Кәсіби қызметімен байланысты мәселерді шешуге бағытталған құзыреттілігін жетілдіру мүмкіндіктері, элективті курсты әзірлену әдістемесі |
|||||||||||||
Барлығы: |
6 |
2 |
18 |
6 |
2 |
2 |
36 |
«Білім берудің жаңа философиясының
тұжырымдамалық ойлары аясында химияны
(биологияны) оқыту процесін жобалаудың
қазіргі әдістері» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қолданысқа енген жыл:
А) 2010;
В) 2011;
С) 2012;
D) 2015;
Е) 2020.
2. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген негізгі бағыттар:
А) 2;
В) 5;
С) 7;
D)10;
Е) 15.
3. Түрлі нысандар арқылы үздіксіз білім беру мүмкіндіктерін көрсететін бағыт:
А)қаржыландыру;
В)педагог мәртебесі;
С)орта білім;
D)өмір бойы оқу;
Е)жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім.
4. Білім берудің бәсекеге қабілеттілігіне кедергі келтіретін факторлар:
А)мектепке дейінгі біліммен қамту;
В)қаржыландыру;
С)кадрларды, оның ішінде педагогтарды даярлау сапасының жеткіліксіздігі;
D)педагог мәртебесі;
Е) техникалық және кәсіптік білімнің еңбек нарығының қажеттілігіне сай болуы.
5. Тірі білім дегеніміз...
А)ақпарат беріледі, сол жерде ұмтылады;
В)мұғалім оқулықта берілген материалмен шектеледі;
С) мұғалім кез-келген кедергіге төтеп бере алады, жаңа ізденістерге жол ашады;
D) оқушыларды алдын ала ашық сабаққа дайындайды;
E)оқушыны шығармашылыққа баулымайды.
6. Авторитарлық стиль дегеніміз...
А) мұғалім сабақ барысында тек өзі ғана сөйлейді;
В) мұғалім оқушының барлық пікірімен келіседі;
С) мұғалім бірқалыпта, эмоциясыз сабақ өткізеді;
D) берілген тапсырыс бойынша тұлға қалыптастырады;4
Е) Мұғалім сыныпты рухани-адамгершілік құндылықтарға бағыттайды.
7. Либералдық стиль дегеніміз....
А)мұғалім сабақ барысында тек өзі ғана сөйлейді;
В)мұғалім оқушының барлық пікірімен келіседі;
С)мұғалім бірқалыпта, эмоциясыз сабақ өткізеді;
Д)берілген тапсырыс бойынша тұлға қалыптастырады;
Е)мұғалім сыныпты рухани-адамгершілік құндылықтарға бағыттайды.
8. Таксономия -
A) иерархиялық түрде өзара байланысқан педагогикалық мақсаттар жүйесі;
B) барлық оқушылар меңгеруге тиісті оқытудың жоспарланған нәтижелері;
C) оқушылардың бірдей деңгейдегі білім, білік, дағды қалыптастыру жүйесі;
D) оқу материалын толық меңгеру жүйесі;
E) бұл өнер, біліктілік, жағдайды өзгерту, өңдеу әдістерінің жиынтығы.
9. Блум бойынша оқу тапсырмаларының таксономиясы оқу тапсырмаларын неше деңгейге жіктейді:
A) 10;
B) 9;
C) 8;
D) 7;
E) 6.
10. Мағынасын өзгертусіз алдында алынған немесе жаңа ғана меңгерген ақпаратты қайталау немесе жаңғыртудан тұратын қызмет түрі...
A) репетитивті құлықтар;
B) танымдық дағдылар;
C) когнитивті дағдылар;
D) құлықтық дағдылар;
E) құзіретті.
11. Блум таксономиясының Білім деңгейінің ерекшеліктерін анықта..
A) қайталау немесе тану арқылы мәліметтердің есте қалай сақталғанын тексеру, мағлұмат пен деректерді еске түсіру арқылы жүзеге асыру;
B) мәліметті таныс, анық күйге (формаға) ауыстыру арқылы өзіндік түсінік қалыптастыру;
C) қандай да бір проблеманы (мәселені) шешу үшін мәліметті іс жүзінде қолдану;
D) бүтін, тұтас нәрсені оның қалайша құрылғандығын түсіндіру мақсатында құрамдас бөліктерге бөлу;
E) күмәнді, және пікірталас туғызатын мәселелер бойынша шешім қабылдап, оны нанымды дәлелдер арқылы айғақтау.
12. Блум таксономиясының Талдау деңгейінің ерекшеліктерін анықта...
A) мәліметті таныс, анық күйге (формаға) ауыстыру арқылы өзіндік түсінік қалыптастыру;
B) қайталау немесе тану арқылы мәліметтердің есте қалай сақталғанын тексеру;
C) жаңа мазмұн мен бүтін ұғым тудыру мақсатында жеке бөліктерді шығармашылықпен біріктіру;
D) бүтін, тұтас нәрсені оның қалайша құрылғандығын түсіндіру мақсатында құрамдас бөліктерге бөлу;
E) сандық (мөлшерлік) құрал.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
В |
D |
D |
C |
С |
A |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
В |
A |
E |
A |
B |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 47-қосымша
Химия пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларынын
біліктілікті арттыру курсының «Оқытудың үшөлшемді әдістемелік
жүйесі педагогикалық технологиясын қолдану негізінде химия пәні
сабағында оқушыларды оқыту сапасының квалиметриясы»
тақырыбындағы педагогика кадрларының біліктілігін арттыру
курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясын қолдану негізінде химия пәні сабағында оқушыларды оқыту сапасының квалиметриясы» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) химия пәнінің мұғалімдеріне арналған.
2. Педагогикалық білім мұғалімге педагогтердің бірнеше буынында практикалық тексерілген дәстүрлі және үйреншікті оқыту жүйелерін, көптеген әр түрлі оқытудың дамытылған, араластырылған, жетілдірілген, жаңа инновациялық моделдерін ұсынады. Мұғалімге табысты жұмыс істеу үшін үнемі жаңаны меңгеріп, қорытып және жеке педагогикалық қызметінде қолданып отыру қажет. Үздіксіз білім алу, соның ішінде біліктілікті арттыру курсы, осы үрдісті оңтайландыруға және педагогті өзгермелі білім беру жүйесіне дағдыландыруға теориялық әдіснамалық және ғылыми-әдістемелік қолдау көрсетуге бағытталған.
3. Ұсынылып отырған курс кез келген білікті пән мұғалімдеріне және заманауи білім талаптарына сай мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін дамытуға арналған. Бұл мүмкіндіктер мұғалімнің педагогикалық ғылым мен тәжірибенің жетістіктерін шебер қолдануының арқасында олардын кәсіби кұзыреттіліктерін кеңейте түседі.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Оқытудың үшөлшемді әдестемесін жүйелеу педагогикалық технологиясы (бұдан әрі – ОҮӨӘЖПТ) негізінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру мен оның деңгейін критериалды бағалау жүйесі бойынша өлшеу үшін химия пәні мұғалiмдерiнiң кәсiби құзыреттілігiн дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытатын және білім сапасын көтеретін оқыту әдістері мен технологияларын жаңартуға байланысты білім берудің мемлекеттік саясатын жаңғыртудың басым бағыттары жөніндегі білімдерін жүйелеу;
2) критериялдық бағалау технологиясының, педагогикалық квалиметрияның категориялық-ұғымдық апаратын талдап түсінуіне көмектесу;
3) жаңа тақырып бойынша проблемалық жағдаят анықталатын және топта жұмыстың интерактивті әдістері арқылы өз бетімен шешілетін, сонымен қатар оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытатын ҮӨӘЖОПТ бірінші синектикалық бөлімін жүзеге асыруға арналған тапсырмаларды құрастыру;
4) технологияның екінші бөліміне арналған үш деңгейлі тапсырмаларды құрастыру;
5) критериалды оқыту жүйесі бойынша оқушылардың функционалдық сауаттылығының даму деңгейін өлшеу және химия сабақтарында алғашқы екі тапсырманы жүзеге асыру, әр тақырып бойынша арнайы журналдарды, ҮӨӘЖОПТ бойынша өңделген оқушылардың даму мониторингісін толтыру дағдыларын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) мемлекеттік білім беру саясатын жаңғыртудың басым бағыттары жөніндегі нормативті құжаттардың тұжырымдамалық негіздері, білім беру сапасын көтеру үшін оқыту технологиялары мен әдістердің жаңаруымен байланысты және оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту, критериалды бағалау технологиясы мен педагогикалық квалиметрияның категориялық-ұғымның аппаратың біледі;
2) жаңа тақырып бойынша проблемалық жағдаят анықталатын және топта жұмыстың интерактивті әдістері арқылы өз бетімен шешілетін, сонымен қатар оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда оқу мен жазу арқылы сыни тұрғыдан ойлау стратегиясын қолдана алады;
оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясы бірінші синектикалық бөлімін жүзеге асыруға арналған тапсырмаларды құрастыру, сонымен қатар критериалдық бағалау жүйесі бойынша оқушылардың даму деңгейлерін өлшей алады;
3) химия пәні сабақтарында үшөлшемді әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясы дағдыларын іске асыру, сонымен қатар арнайы журналдың әрбір тақырыбын толтырып және оқушылардың дамуы бойынша жүйелі мониторинг жүргізуін меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модульде Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 07 желтоқсандағы № 1113 Жарлығы). «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, 11 қараша 2014 ж., Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы барлық білім беру ұйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар (Қазақстан Республикасы 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы), Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Заманауи педагогтің моделі. Педагогикалық үдерісті психологиялық қолдау»;
2) «Химия» пәнін «Өзін-өзі тану» пәндерімен ұштастыру»;
3) «Оқытудың жаңа технологиялары мен жаңа әдістерінің тиімділігін тексеруде құзыреттілік тәсіл білім берудің негізі ретінде».
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Квалиметриялық тәсіл негізінде мектептегі білім берудің педагогикалық жүйесін жаңғыртудың ғылыми-теориялық негіздері»;
2) «Сын тұрғысынан ойлау стратегиялары мен оқытудың интерактивті әдістері Б.Блумның «Толық меңгеру теориясы»;
3) «Оқытудың интерактивті технологияларын енгізу және қолдану – тұлғаның функционалдық сауаттылығын қалыптасыру жолы»;
4) «Проблемаларды коллаборативті тұрғыдан шешу» және топтағы оқыту техникасы»;
5) «Проблемаларды коллаборативті тұрғыдан шешу іскерлігін дамыту. Химия сабақтарында оқытудың белсенді әдістері»;
6) «Белсенді оқытудың стратегиялары»;
7) «Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру. Мұғалімнің кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау»;
8) «Химия сабақтарында микрооқыту. Қысқа мерзімді сабақтарды қорғау».
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) «Квалиметриялық тәсіл негізінде химия сабағын дамыта оқыту технологиясы»;
2) «Қиындығы жоғары деңгейдегі есептерді шешу»;
3) «Білім беру ұйымдарында денсаулықты сақтайтын ортаны дамыту»;
4) «Тест үдерісін ұйымдастыру үшін АКТ-технологияларын қолдану»;
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Оқытудың «Үшөлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық технологиясы (ОҮӨӘЖПТ) педагог кадрларының функционалдық сауаттылығын дамытудың тиімді механизмі ретінде»;
2) «Оқытудың «Үшөлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық технологиясын (ОҮӨӘЖПТ) химия сабақтарында қолдану».
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Химия сабағында оқушылардың таңымдық белсенділігін арттыруда мультимедиялық тұсаукесерлерін жасау.
2) Сабақтан үзінді шағын-тұсаукесерлерін дайындау.
3) Оқыту процесін технологияландыру жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын анықтау критериалдарын құрастыру.
4) Критериалды бағалау жүейсі бойынша кері байланыс жүргізу үшін химия пәні бойынша үшдеңгейлік тапсырмалар арқылы тесттер құрастыру.
5) Химия пәні сабағына өзіндік дайындық бойынша бағдарлама құрастыру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) Педагог қызметінде өзі жобалаудың теориялық-әдіснамалық негізі.
2) Оның оқу үдерісіне енгізу маңыздылығы мен механизмі (оқытудың педагогикалық технологиялардың бірі).
3) Критериалды бағалау жүйесінің маңыздылығы және оның оқу үдерісіне ену тәсілдері.
4) Тыңдаушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудағы үш деңгейлі өлшем критерийлері.
5) Жоспарланған сабақтың мазмұны бойынша үш деңгейлі тапсырмаларды өңдеу.
6) ҚР БжҒМ бекіту үшін ұсыныс беру мақсатында білім беру ұйымдарында оқу үдерісіне инновациялық технологияларды енгізудің нормативтік-құқықтық және әдіснамалық негіздерінің жобасын өңдеу.
7) Оқу үдерісінің технологияландырылуы жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын анықтау критерийлерін өңдеу.
8) Химия сабақтарында өзіндік дайындыққа арналған бағдарламаны өңдеу.
9) Оқушылар сапасының тиімді диагностикасы мен мониторинг моделін өңдеу.
10) Білім беру үдерісінде жаратылыстану-ғылыми пәндер мазмұнының бірігуі.
11) Химияны оқытуда экологиялық тәрбиелеу.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
17. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
18. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
19. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
20. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
21. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
22. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
24. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер айқындалған:
1) теориялық және тәжірибелік білімдер көлемі – 5 балл;
2) тақырыптың жаңашылдығы мен өзектілігі – 5 балл;
3) креативтілік, шығармашылық – 5 балл;
4) нақты проблемаларды шешуге арналған білімдерді қолдану іскерлігі – 5 балл;
5) тақырып бойынша өз мәтіні мен презентацияны құру іскерлігі – 5 балл;
6) шешендік қабілеті – 5 балл.
Баллдардың ең жоғарғы саны: 40.
25. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
26.Оқытудың үшдеңгейлік әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясын қолдануда жоспарлау бойынша және сабақ беруде курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялауда сабақтың әрбір кезеңдеріне көрініс көрсетеді.
27. Шағын-сабақтарды презентациялау үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
28. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 - 39 балл (85 - 100%);
2) «Жақсы»: 29 - 34 балл (75 - 84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 - 28 балл (50 - 74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 11 қараша 2014 ж.
2) Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ! Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
3) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2012 ж.
4) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы барлық білім беру ұйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар (Қазақстан Республикасы 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы).
5) Н.Ә.Назарбаев «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы».
6) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
7) Караев Ж.А., Кобдикова Ж.У. Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе технологического подхода. Алматы, Жазушы, 2005, 136 с.- 200с.
8) Кобдикова Ж.У.«Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту және даму деңгейін критериалды бағалау жүйесі арқылы өлшеуіш- тапсырмалар жинағы» Алматы, Педагог кадрларға арналған дидактикалық құрал, РЭКАЭ баспасы, 116б., 2013 жыл.
9) Гальперин П.Я. Формирование умственных действий //Хрестоматия по общей психологии: Психология мышления/ (Под ред. Ю.Б.Гиппенрейтер, В.В.Петухова). – М.: 1981.-С.78-86.
10) Образовательные программы, учебно-тематические планы курсов повышения квалификации работников образования, Алматы 2013.
11) Структура ИКТ-компетентности учителей. Рекомендации ЮНЕСКО//ru.iite.unesco.org/publications/3214694/
12) Караев Ж.А., Кобдикова Ж.У. Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе технологического подхода. Алматы, Жазушы, 2005 г. 200 стр.
13) Б.Б.Торсыкбаева. Технология талаптары химияны оқыту үрдісінде. “Сарыарқа” Баспасы. Астана:.-2010.160 б.
14) Б.Б.Торсыкбаева. Білім беру сапасын технологиялық амал негізінде басқару.«РЕКАЭ» Баспасы. Алматы. -2010.88 б.
15) Новые педагогические и информационные технологии в системе образования/. Под ред.Е.С. Полат.-М., 2000.
16) Умное будущее. Реформирование образования повлечет формирование нового общества. Smart E-Learning Россия 2012, 9-10 октября, Москва.
«Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі
педагогикалық технологиясын қолдану
негізінде химия пәні сабағында
оқушыларды оқыту сапасының
квалиметриясы» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-сұхбат |
Тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
КТС |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Шағын-сабақ презентациясы |
Конференция |
БАРЛЫҒЫ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
||
1 |
Инвариантық бөлім |
||||||||||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 07 желтоқсандағы №1113 Жарлығы). «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл. |
2 |
2 |
||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы барлық білім беру ұйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар (Қазақстан Республикасы 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы). |
2 |
2 |
||||||||
1.3 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру. |
2 |
2 |
||||||||
2 |
Психология-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
||||||
2.1 |
Заманауи педагогтің моделі. Педагогикалық үдерісті психологиялық қолдау. |
2 |
2 |
||||||||
2.2 |
«Химия» пәнін «Өзін-өзі тану» пәнімен ұштастыру. |
2 |
2 |
4 |
|||||||
2.3 |
Оқытудың жаңа технологиялары мен жаңа әдістерінің тиімділігін тексеруде құзыреттілік тәсіл білім берудің негізі ретінде |
2 |
2 |
||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
2 |
28 |
2 |
4 |
40 |
||||
3.1 |
Квалиметриялық тәсіл негізінде мектептегі білім берудің педагогикалық жүйесін жаңғыртудың ғылыми-теориялық негіздері |
2 |
2 |
4 |
|||||||
3.2 |
Сын тұрғысынан ойлау стратегиялары мен оқытудың интерактивті әдістері. Б.Блумның «Толық меңгеру теориясы» |
2 |
6 |
8 |
|||||||
3.3 |
Оқытудың интерактивті технологияларын енгізу және қолдану – тұлғаның функционалдық сауаттылығын қалыптасыру жолы. |
6 |
6 |
||||||||
3.4 |
«Проблемаларды коллаборативті тұрғыдан шешу» және топтағы оқыту техникасы. Проблемаларды коллаборативті тұрғыдан шешу іскерлігін дамыту. |
2 |
2 |
4 |
|||||||
3.5 |
Химия сабақтарында оқытудың белсенді әдістері. Белсенді оқытудың стратегиялары. |
4 |
4 |
||||||||
3.6 |
Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру. |
4 |
4 |
||||||||
3.7 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау. |
2 |
2 |
||||||||
3.8 |
Химия сабақтарында микрооқыту. |
4 |
4 |
||||||||
3.9 |
Мини-сабақтарды қорғау. |
4 |
4 |
||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
4 |
6 |
6 |
2 |
18 |
|||||
4.1 |
Квалиметриялық тәсіл негізінде химия сабағын дамыта оқыту технолоиясы. |
2 |
2 |
4 |
|||||||
4.2 |
Қиындығы жоғары деңгейдегі есептерді шешу. |
6 |
6 |
||||||||
4.3 |
Білім беру ұйымдарында денсаулықты сақтайтын ортаны дамыту. |
2 |
2 |
||||||||
4.4 |
Тест үдерісін ұйымдастыру үшін АКТ-технологияларын қолдану. |
6 |
6 |
||||||||
2 |
Вариативтік бөлім |
||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
||||||
5.1 |
Оқытудың «Үшөлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық технологиясы (ОҮӨӘЖПТ) педагог кадрларының функционалдық сауаттылығын дамытудың тиімді механизмі ретінде. |
||||||||||
5.2 |
Оқытудың «Үшөлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық технологиясын (ОҮӨӘЖПТ) химия сабақтарында қолдану. |
||||||||||
Барлығы |
14 |
2 |
6 |
38 |
10 |
2 |
2 |
4 |
2 |
80 |
«Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі
педагогикалық технологиясын қолдану
негізінде химия пәні сабағында
оқушыларды оқыту сапасының
квалиметриясы» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазіргі заманғы мектептің басты мақсаты қандай?
A) жан-жақты дамыған тұлғаны қалыптастыру;
B) оқыту арқылы оқушыларды тәрбиелеу;
C) оқушыларды жеке тұлға ретінде тәрбиелеу, оқыту процесінде жүзеге асырылады;
D) өзінің дамуына өмір бойы тұлға ретінде өзін-өзі басқару үшін қолайлы жағдай жасау.
E) өмір бойы білім алуға дайындық.
2. «Оқыту сапасы» ұғымы қалай анықталады? Оқыту сапасы – бұл:
A) білім алушылардың жалпы саны мен «жақсы»+«үздік» оқитындар санының арасындағы пайыздық арақатынасы;
B) олардың тәрбиелік деңгейі және оқушылардың оқу жетістіктері көрсеткіштерінің жиынтығы ретінде анықталады;
C) оқытудың нәтижесі;
D) мақсаттар арақатынасы мен оқыту нәтижелері, қойылған мақсаттарға диагностикалық қол жеткізу өлшемі сияқты;
E) оқушылырдың даму нәтижесі.
3. Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесін қолдану негізінде технологияландырып оқытуда басқарудың қандай түріне тән?:
А) бақылау және түзету оқу процесінің аралық қорытындылары бойынша өткізіледі;
B) ашық басқару түрі;
C) басқару, оған тән басқару шашыранды сигналдарын беру болып табылады;
D) кері байланысты есепке алмағанда басқару сигналдарын іске асыру;
E) жабық басқару түрі.
4. ОҮӨӘЖ технологиясы аясында оқыту сапасын басқарудың құрылымдық моделі төмендегі көрсетілгендерге кірмейді:
А) үшдеңгейлік тапсырмаларды кілтті жауаптарымен құрастыру және мақсаттары мен оқыту нәтижелерінің иерархиясын құру;
B) әрбір тақырып бойынша үлгерімі туралы «айқын журналын» толтыру және әрбір деңгейі үшін: Кбi - 0,7 коэффициентін (Kбi) меңгеруді қамтамасыз ету;
C) пән мұғалімдерінің көмегімен оқушылар өздері үшін қабілеттеріне сәйкес ең қолайлы деңгейлік тапсырмаларды таңдайды;
D) объективті бағалау нәтижелерін меңгеруде, кері байланысты есепке алмағанда басқару сигналдарын жүзеге асыру үшін оқыту сапасын бағалауға критериальды жүйені енгізу.
E) оқушылардың баспалдақпен деңгейлеп меңгеруінің даму мониторингі.
5. ОҮӨӘЖТ сипаттамасының артықтықшылығы қандай? ОҮӨӘЖТ жатады:
А) оқыту және дамыту технологиялары;
B) бұл технология оқушылардың тек 100% қол жеткізуді қамтамасыз ету;
C) тұлғалық-бағдарланған технологиялары:
D) тәрбиелік технологиясы;
E) денсаулық сақтау және психосақтандыру технологиялары;
6. Толық педагогикалық диагностика қандай екі міндетті шешеді?:
А) оқыту және тәрбиелік;
B) танымдық және қайта жасаушы;
C) түзетуші және бақылаушы;
D) ұйымдастырушылық және бағалау;
E) оқыту және дамыту;
7. Қазіргі уақытта мектепте білім беруді жаңғыртудың ең маңызды тетіктерінің бірі қандай нормативтік-құқықтық құжат болып табылады?:
А) Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан-2050» Стратегиясы» - қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси» Қазақстан Республикасы Президентінің Жолдауы, 14.12.2012.
B) 2012-2016 жж. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың Ұлттық іс-қимыл жоспары;
C) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 2007 жылғы 27 шілдедегі 319-III.;
D) Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңы;
E) Қазақстан Республикасының «Еңбек туралы» Заңының негізгі ережелері.
8. 2012-2016 жж. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың Ұлттық іс-қимыл жоспарын әзірлеуді қамтамасыз ету үшін арналған?:
А) 12 жылдық білім беруге көшу;
B) жоғары сапалы мектепке дейінгі білім беру;
C) педагогтерді материалдық және моральдық ынталандыру;
D) бұл дыбыс, одан кейін өнер мемлекетке дәстүрлі мектеп моделін бастап «үштік секіру» қамтамасыз етуге бағытталған - баланың жеке адам ретіндегі рөліне негізделген дүрліктірер моделі мен әлемдегі жетекші үрдіс болып табылады.
E) электронды оқыту.
9. 2012-2016 жж. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың Ұлттық іс-қимыл жоспарын нені анықтайды? Анықтайды:
А) нақты мақсаты - білімді практикада қолдану;
B) осы мақсатқа жету әдістері;
C) нақты мақсаты ғана емес, - тәжірибеде білімін пайдалану, бірақ орта білім парадигмасы түбегейлі өзгеруі негіздерінің бірі болып табылады;
D) орта білім беру парадигмасы түбегейлі өзгеруінің негізі;
E) мектепте білім беруді жаңғыртудың критерийлері.
10. Функционалдық сауаттылығын дамытудың бірінші механизмін атаңыз:
А) сын тұрғысынан ойлау стратегияларын енгізу;
B) оқушылардың танымдық белсенділігін жандандыру;
C) әдістемесі мен оқыту мазмұнының түбегейлі жаңарту;
D) мұғалімдердің шығармашылық белсенділігін ынталандыру;
E) корпоративтік оқыту технологиясын жүзеге асыру.
11. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың екінші тетігін атаңыз.
Екінші тетік жаңғырту көздейді:
А) мектепте білім берудің мемлекеттік стандарты;
B) оқыту нәтижелерін бағалау жүйесі;
C) оқыту әдістері;
D) электрондық оқыту жүйесін енгізу.
E) «Барлығына арналған Портфолио» жобасын іске асыру.
12. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту: оқу жетістіктерін бағалауда ол қандай критерийлер жүйесін талап етеді?
А) 125-баллдық рейтингтік жүйесі;
B) «білім - түсіну - қолдану - жүйелеу және жинақтау» критерийлер жүйесі бойынша;
C) кредиттік жүйе бойынша;
D) үш баллдық жүйе бойынша: «қанағаттанарлық», «жақсы», «өте жақсы»;
E) дұрыс жауап жоқ.
13. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың үшінші тетігін атаңыз.
А) оқушылардың әлеуметтендіру процесін жедел жүзеге асыру үшін жағдайлар жасау;
B) белсенді балаларды оқыту және тәрбиелеу ісіне қатысуға ата-аналарды тарту;
C) шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған қолайлы жағдайлар жасау;
D) 2020 жылдан бастап 12 жылдық білім беруге көшуді жүзеге асыру;
E) НИМ базасында үш айлық курстың қорытындысы бойынша сертификатталған тренерлерге жоғары санатты тағайындау.
14. Функционалдық сауаттылығын дамытудың төртінші механизмін атаңыз.
дамуы:
А) ауылдық мектеп;
B) мектепке дейінгі білім беру;
C) қосымша білім беру;
D) шағын комплектілі мектеп;
E) дарынды балаларға арналған орталықтар.
15. Неге бірнеше тұлғаны қалыптастыру диагностика мақсат қою сипаттай бермейді? Почему «Формирование разносторонне развитой личности» не характеризует диагностичность целеполагания? Өйткені:
A) «қалыптастыру» термині объектісі ретінде іс-қимыл және адам тану толықтығын білдіреді;
B) білім беру мақсаты үшін «... жағдай жасау» деген сөз «қалыптастыру» сөздерімен басталмайды;
C) нәтижелерге қол жеткізу уақытпен анықталмайды;
D) тұлғалық даму дәрежесін өлшеу үшін ешқандай тетігі жоқ;
E) барлық жауаптар дұрыс.
16. Неге дәстүрлі оқытуға ашық басқару түрі тән. Өйткені:
А) бақылау және түзету оқу процесі аралық қорытындылары бойынша жүзеге асырылады;
B) барлық тақырыптар бойынша барлық оқушылар үшін ешқандай жүйелі кері байланыс жоқ;
C) бағытталған басқару сигналдарын беру;
D) басқару сигналдарын беру кері байланыс арқылы жүзеге асырылады;
E) деңгейлік тапсырмалар иерархиясына орай олардың әрқайсысы үшін оқыту мүмкіндіктерін ескере отырып мұғалімнен оқушыға ақпарат жіберу.
17. Неге оқу процесін басқару жағдайында үш өлшемді әдістемелік жүйесін қолдану басқарудың жабық түріне тән. Өйткені:
А) бақылау және түзету оқу процесі соңғы нәтижелері бойынша өткізіледі;
B) көп деңгейлі тапсырмаларды ретімен орындау процесінде барлық тақырыптар бойынша барлық оқушыларға жүйелі кері байланыс арқылы жүзеге асырылады;
C) шашыранды басқару сигналын беру;
D) басқару сигналдарын беру кері байланыс алмағанда жүзеге асырылады;
E) әрқайсының оқу мүмкіндіктері мен қабілеттірін ескере отырып мұғалімнен оқушыға ақпарат беріледі;
18. ОҮӘЖ технологиясын қолдану аясында, неге оқушылар өздері үшін ең тиімді деңгейлік тапсырмаларды таңдау құқығынан айрылған? Өйткені:
А) жаңа тақырыпты толық игеру үшін, барлық иерархиялық ұйымдастырылған деңгейлік тапсырмаларда қамтылған білім мен дағдыларды талап етеді;
B) тақырыптың толық мазмұны тапсырмалардың күрделілігі критерийлеріне сәйкес игеру үш деңгейге бөлінеді (ішкі дифференциациялау жүзеге асырылуда);
C) деңгейлік тапсырмаларды рет-ретімен орындау процесінде оқушылар табиғи жолмен қабілеттеріне сәйкес топтастырылады (сыртқы дифференциациялау жүзеге асырылуда);
D) критериалды бағалау жүйесі енгізілді. Оқушылардың дамуын қадағалап отыратын мониторинг жүргізіледі.
E) барлық жауаптар дұрыс.
19. Неге оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі технологиясы (ОҮӨӘЖТ) оқыту және дамыту технологияларына жатады:
А) бұл технология оқыту технологиясына да, дамыту технологиясына да жатпайды;
B) ОҮӨӘЖТ оқыту технологиясына жатады, өйткені синектикалық бөлімінде (оқу проблемаларын өзі шешетін бөлім) аталған технология оқушылар үшін оқуға жағдайлар жасайды, атап айтқанда интерактивтік әдістер арқылы білімді өздігінен алады;
C) ОҮӨӘЖТ дамыту технологиясына жатады. Сондай-ақ кері байланыс кезеңінде оқушыларға даму деңгейін өлшеу үшін жағдай жасалады;
D) дұрыс жауаптары В) и С);
E) дұрыс жауаптары жоқ.
20. Неге оқытудың үш өлшемді әдістемелік жүйе технологиясы тұлғалық-бағдарланған технологияларға жатады? Өйткені:
A) мектептің міндеті;
B) әрбір оқушының мүмкіндіктеріне қарай, оқу циклінің бағыттары бойынша балалар табиғи жолмен таңдалады (барлық пәндер бойынша көп деңгейлі тапсырмаларды тұрақты орындау процесінде)
C) әрбір мұғалімнің парызы;
D) мектеп басшысының қарызы;
E) дұрыс жауап жоқ.
21. Неге үш өлшемді әдістемелік жүйе технологиясы (ОҮӨӘЖТ) тәрбиелік технологияға жатады? Өйткені:
A) білім берудің табиғатқа тиісті принципін жүзеге асыру мақсатында, мектеп пәндерінің жаңартылған мазмұны бойынша тапсырмаларында оқушылардың тәрбиелік аспектісі ескеріледі;
B) тәрбиелік технологияға жатпайды;
C) әрбір мұғалімнің парызы;
D) мектеп басшысының қарызы;
E) гуманистік парадигмалар жағдайында білім беру мақсаттарына жатады.
22. Неге оқытудың үш өлшемді әдістемелік жүйе технологиясы (ОҮӨӘЖТ) денсаулық сақтау технологиясына жатады? Өйткені:
A) диагностика бақылау мен ББД бағалауды ғана қарастырмайды, сонымен қатар оқушылардың денсаулығының жай-күйін, моральдық климат деңгейін және басқа да факторларды деп санайды;
B) білім беру процесінің болашақ даму динамикасы, талдау мен болжауды анықтайды, статистикалық мәліметтерді жинайды, үрдістерді анықтайды;
C) мектеп оқушысына үлгермеу себептерімен жүйелі күресуге мүмкіндік береді, өз кезегінде, оқу материалын меңгеру процесінде оңтайлы басқаруға мүмкіндік береді;
D) сондай-ақ физикалық және эстетикалық дамуын, оқыту және ерiк-жiгер қасиеттеріне көзқарасын, адамгершілік және моральдық білім, қоғамдастықтың отбасы мен құрдастарының білім беру ықпалын диагностикалайды;
E) барлық жауаптар дұрыс.
23. Неге тәжірибе көрсеткендей, басқаруда ең көп тараған қарапайым тәсілі қолданылады? Өйткені:
А) бақылау тұрақты жүзеге асырылады;
B) сапасын меңгеру мерзімді бақылау ғана эмпирикалық ассимиляциялық деңгейі берілген сынақтар арқылы жүзеге асырылады периодический контроль над качеством усвоения проводится только с помощью тестов заданного эмпирического уровня усвоения;
C) кері байланыс жүзеге асырылуда;
D) бұл - басқарудың жабық түрі;
E) оқушылардың өзін-өзі зерттеуі, өзін-өзі іске асыруы және олардың өзін-өзі оқытуға бағытталған, дидактикалық процестер жүзеге асырылуда.
24. Неге 2012-2016 жылдарға арналған оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі Ұлттық іс-қимыл жоспары Қазіргі мектептегі білім беруде жаңғыртудың маңызды тетіктерінің бірі болып табылады? Өйткені оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту – бұл:
А) жаңа саясаты бағыты;
B) мемлекеттік саясаттың басымдылығы;
C) оқытудың интерактивті әдістерін қолдануға көмектеспейді;
D)компьютерлік техниканың дидактикалық мүмкіндіктерін пайдалануға мүмкіндік бермейді;
E) дұрыс жауап жоқ.
25. Мүлдем жаңа форматтағы оқулықтар - «Дамытушы оқулықтар» неге әзірленуі керек? Өйткені:
А) Білім және ғылым министрлігі білім беру мазмұнын бірнеше салаларда айтарлықтай алға жылжыды
B) оқулықтар тұтастай талдау тіпті жаңа іс жүзінде бірдей әдістеме жазылғанын көрсеткендей;
C) оқулықтардың функционалдық сауаттылықты дамытуға біртіндеп өзгертілуі тиіс;
D) барлық жауаптар дұрыс;
E) дұрыс жауап жоқ.
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 48-қосымша
«География пәнін оқытуда критериалды бағалау жүйесін енгізудің
оқу-әдістемелік негіздері» тақырыбындағы география пәні
мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «География пәнін оқытуда критериалды бағалау жүйесін енгізудің оқу-әдістемелік негіздері» тақырыбындағы арналған» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) география пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Критериалдық бағалау – бұл білімнің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық біліктілігін қалыптастыруға себепші болатын, айқын анықталған, оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген процесс.Критериалды бағалау жүйесінде ең маңызды мәселе – оқу процесінің өзі, сол арқылы оқушы өзін-өзі бағалауды үйреніп, өз білімінің артықшылықтары мен кемшіліктерін талдап, әрі қарай қалай даму керектігін түсінеді, яғни бұл жүйеде оқушының қалай жұмыс жасағаны, қалай ойланғаны бағаланады. Бағалауды жүргізу үшін, оқушылардың нені білетіндігін және білімді қандай дәрежеде қабылдай алатындығын анықтау қажет.
3. Бағдарлама география пәні мұғалімдерінің оқушылардың бойында қалыптасқан білу, түсіну, алған білімін қолдана алу, талдау және жинақтау бойынша білім деңгейлерін анықтауды критериалды бағалау жүйесі талаптарына сай сапалы жүзеге асыруын қамтамасыз етеді.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты курс барысында география пәні мазмұнына критериалды бағалау жүйесін енгізудің әдістемелік негіздерін жетік меңгерту және алған теориялық білімдерін практикалық білімдерімен ұштастыра отырып, өзіндік бағалау дағдыларын дамыту арқылы мұғалімдердің кәсіби біліктілігін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) Оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесінің оқу-әдістемелік негіздері мазмұнын аша білу;
2) сыни тұрғыдан ойлау арқылы критериалды бағалау жүйесін география пәніне енгізудің қажеттілігін түсіну;
3) география пәнін оқытуда критериалды бағалау жүйесінің моделін жасау арқылы тәжірибеде қолдануды жетік меңгерту;
4) критериалды бағалау жүйесін тәжірибеде қолданудың мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін талдау арқылы оқу жетістіктерін бағалау;
5) тәжірибелік жұмыстарды жоғары деңгейде орындау дағдыларын қалыптастыру;
6) психологиялық-педагогикалық білім мазмұнын талдай отырып, білім беруді психологиялық жағынан қамтамасыз ету құзіреттілігін дамыту;
7) курс аясында тыңдаушыларға нормативті-әдістемелік құжаттар мазмұнын, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ) тәжірибеде қолдану құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесінің әдістемелік мазмұнын; география пәнін оқытуда критериалды бағалау жүйесін қолданудың ерекшеліктерін талдай отырып оқу жетістіктерін бағалай біледі;
2) психологиялық-педагогикалық білім мазмұнын толықтырып, білім беруді психологиялық тұрғыдан қамтамасыз ету құзіреттілігін дамытып, география пәнін оқытуда критериалды бағалау жүйесін қолданудың тиімділігін түсінеді;
3) критериалды бағалау жүйесінің моделін жасай отырып тәжірибеде жоғары деңгейде; тәжірибелік жұмыстарды, тапсырмаларды жоғары деңгейде орындауды; курс барысында мұғалімдер нормативті-әдістемелік құжаттар мазмұнын, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды тәжірибеде қолдануды үйренеді;
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтықмодуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модулде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. «Мәңгілік Ел» Ұлттық білім беру жүйесін құру міндеттері», 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, Сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету – «ҚР 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының» негізгі міндеті, «Қазақстан Республикасының 2011 - 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы» аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру, ҚР 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарындағы білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, Білім беру Ұйымдарында ҚР «Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы» Заңына сәйкес қызметті ұйымдастыру; ҚР «Еңбек туралы» Кодексінің негізгі мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Блум таксономиясы – оқу жетістігін бағалау әдістемесі ретінде, Ғылыми жұмысты ұйымдастыру мен жобалау»;
2) «Девиантты оқушылардың психологиялық сипаттамасы және алдын алу жолдары», «Жастар мен оқушылар арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу шаралары»;
3)«Үздіксіз білім жүйесіндегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері».
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының идеологиялық құндылықтары;
2) «Оқушылардың оқу жетістігін критериалды бағалау жүйесін енгізудің әдіснамалық негіздері",
3) «Критериалды бағалау жүйесінің мазмұнын талдау»;
4) «Орта білім беру мекемелерінде бағалаудың халықаралық модельдеріне талдау жасау», «Критериалды бағалау жүйесінің кіріктірілген моделін жасау»;
5) «Критериалды бағалау жүйесін география пәнін оқытуда қолдану: «Жердің магниттік өрісі», «Жердің жылдық айналымы және оның географиялық салдары» тақырыптарын сыни тұрғыдан ойлау арқылы оқытуда формативті (қалыптастырушы) бағалау жүйесінің үлгісін жасау»;
6) «Блум таксономиясы бойынша оқушы жетістігін бағалау»;
7) «Карта құрастыруда ГАЖ технологияларын қолдану әдістері мен географиялық зерттеулердегі қызметі»;
8) «География сабағында картамен жұмыс жасау әдістемесі: «Карта масштабын анықтау», «Карта бойынша аудандарды анықтау» тақырыптарын сыни ойлау арқылы оқытуда критериалды бағалау жүйесін қолдану;
9) Оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамыту құралы ретінде ойын технологиясын қолдану;
10) География пәнін оқытуда аймақтық-өлкетануды әлеуметтік мәдени феномен ретінде қарастырып, ізденіс, зерттелуі мен болашағын айқындау;
11) Сыни тұрғыдан ойлау арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау жолдарын анықтау.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Prezi.com - веб-сервисінде презентация құру;
2) Оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті тақтаны пайдалану және ActivInspire бағдарламасында жұмыс жасау;
3) Cмарт-технологиясының (планшеты, смартфоны және т.б.) жұмысының технологиясы.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Критериалды бағалау жүйесін қолдану арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту;
2) Географиялық зерттеулерде халықаралық ғылыми жобалар мен зерттеулер;
3) Ландшафттық карталарды құрастыруда геоақпараттық жүйелер технологиясын қолдану мүмкіндіктері;
4) География пәнін оқытуда оқушылардың функционалдық сауаттылығын сыни тұрғысынан ойлау арқылы дамыту;
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80- сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Карта масштабын анықтау;
Топографиялық карталар бойынша атаулық, сандық сызықтық және жергілікті жердің арақашықтығын анықтау;
2) Карта бойынша ұзындықтарды өлшеу;
Картадағы екі обьект арақашықтығын циркуль, сызғыш, курвиметр және «ылғал жіп» әдісі арқылы анықтау.
3) Карта бойынша аудандарды өлшеу;
Әртүрлі объектілердің топографиялық карталар немесе пландардағы аудандарын өлшеу арқылы (графикалық әдіс көмегімен) жергілікті жерлердегі сәйкес контурлардың аудандарын анықтау.
4) Картографиялық проекцияларды анықтау;
Цилиндрлік, азимутальды, конустық, поликонустық, шартты (кездейсоқ) проекцияларды анықтауда берілген формулалар бойынша есептер шығарылады.
5) Географиялық координаталар жүйесін анықтау;
Ірі масштабты (топографиялық) карталар бойынша (Астана, Алматы, Мадрид, Дакар, Новосибирск, Аден қалаларының) географиялық координаталарын анықтау қажет.
6) Топографиялық карталарда жер бедерінің бейнеленуі;
Жер бедерін топографиялық карталарда горизонтальдар, биіктік белгілері және шартты белгілер арқылы анықтау.
7) Тақырыптық карталарды пайдаланып, физгеографиялық қима түсіру;
Жер шарының гипсометрлік картасы, өсімдік, топырақ картасын пайдалана отырып Астана-Алматы, Лос-Анджелес-Вашингтон, Париж-Улан-Батор қалаларының физгеографиялық қимасын түсіру.
8) Карта бойынша профиль тұрғызу;
Картада профиль бағытын сызып алып, нүктелердің осы сызықтағы максимал және минимал белгілерін анықтап профиль тұрғызу қажет.
9) Дүниежүзі мұхит түбінің батиграфиялық қимасын жасау. Кескін картаға негізгі теңіз ағыстарын түсіру;
Атластағы тереңдік шкаласының мәліметтерін пайдалана отырып Атлант /10ғ о.е./, Үнді /30ғ о.е./ және Тынық /10ғ о.е./ мұхиттарының қимасын түсіру.
10) Күн радиациясының қарқындылығы мен сіңген жылудың шамасын /сандық/ анықтау;
11) Күн радиациясының түрлеріне түсініктеме беру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тапсырмалары:
1) «Латын Америкасы. Саяси картасының қалыптасуы» тақырыбына сыни тұрғыдан ойлау технологиясы негізінде жасалған сабақ жоспарына критериалды бағалау жүйесін енгізу.
2) «Аустралия Одағы» тақырыбы бойынша Блум таксономиясы негізінде критериалды бағалау жүйесін енгізу арқылы сабақ жоспарын жасау.
3) «Ғаламдық экологиялық проблемалар» тақырыбын сыни тұрғыдан ойлау технологиясы арқылы оқытуда критериалды бағалау жүйесін енгізу.
4) «Дүниежүзілік мұхит проблемалары» тақырыбын Блум таксономиясы арқылы оқытуда критериалды бағалау жүйесін қолдану.
5) «Жер бедерінің қалыптасу заңдылықтары» тақырыбын сыни тұрғыдан ойлау арқылы оқытуда критериалды бағалау жүйесін енгізу арқылы сабақ жоспарын жасау.
6) «Дүниежүзілік мұхит» тақырыбын сыни тұрғыдан ойлау арқылы оқытуда критериалды бағалау жүйесінің дисрипторларын құру.
7) «Беларусь Республикасы» тақырыбын оқытуда Блум таксономиясы негізінде критериалды бағалау жүйесін енгізу.
8) «Қазақстанның халықаралық ұйымдармен ынтымақтастығы» тақырыбын сыни тұрғыдан ойлау технологиясы негізінде оқытуда критериалды бағалау жүйесінің дискрипторларын құру.
9) «Энергетика және шикізат проблемалары» тақырыбына сыни тұрғыдан ойлау технологиясы негізінде жасалған сабақ жоспарына критериалды бағалау жүйесін енгізу.
10) «Тынық мұхит аралдары» тақырыбы бойынша Блум таксономиясы негізінде критериалды бағалау жүйесін енгізу арқылы сабақ жоспарын жасау.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1, 2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабаққа қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
3) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өтежақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар. (http://adilet.zan.kz/rus/docs/K1400002014/links).
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.(http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана,2015 ж.(http://today.kz/news/ kazakhstan/2015-05-20/614838-nazvany-100-konkretnyh-sagov-dalnejsego-razvitia-kazahstana).
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010 (http://nkaoko.kz/documents/law_of_education/).
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж. №319-III (http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z070000319_/compare).
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың баяндамасы. 10 шілде 2012.
9) Мемлекеттің 2010-2014 жылдарға арналған үдемелі индустриалды-инновациялық даму бағдарламасы. Астана, 2010 ж.
10) Ақашева Ә.С., Дүйсебаева К.Ж., Географияны оқыту әдістемесі. А.: Қазақ университеті, 2013 ж.
11) Назарбаев Интеллектуальные школы «Новые подходы к оцениванию учебных достижений» //Электронный ресурс. – Режим доступа: obuchenie.sadukz.com›news=153.
12) Красноборова А. А. Критериальное оценивание как технология формирования учебно познавательной компетентности учащихся // Автореф..канд. дисс Нижний Новгород – 2010. – 140 с.
13) Международная система оценивания знаний /on 28 September 2011 //Электронный ресурс. – Режим доступа: http://ru.wikipedia.org/w/.
14) Система_оценивания_знаний: качества освоения образовательных программ учащимся, важнейший элемент образовательного процесса //Электронный ресурс.
15) Заир-Бек С.И. «Развитие критического мышления через чтение и письмо: стадии и методические приемы» «Директор школы», 2005, № 4, стр. 66.
16) Заир-Бек С.И., Муштавинская И.В. «Развитие критического мышления на уроке: Пособие для учителя – М.: Просвещение, 2004 г.
17) Мирсеитова С. Оқыту ізденіс ретінде және ізденіс оқыту ретінде. Қарағанды. 2011 ж.
18) Мұқашева Ж.Н. «Жалпы жертану»: Оқулық. Алматы: 2008. - 404 бет.
19) Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал: География, биология, экология орта мектепте. Алматы. №6, қыркүйек-қазан, 2014 ж.
20) Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мекгеп" баспасы, 2007. - 264 бет.
«География пәнін оқытуда
критериалды бағалау жүйесін
енгізудің оқу-негіздері»
тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Тәжірибелік сабақ |
Таңдау дәрісі |
Шағын сабақ презентациясы |
Шеберлік сынып |
Семинар |
Тренинг |
Жоба қорғау |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Тестілеу |
БАРЛЫҒЫ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Инварианттық бөлім |
18 |
14 |
4 |
4 |
12 |
12 |
4 |
2 |
2 |
2 |
74 |
||
I |
Нормативтік-құқықтық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауындағы әлеуметтік инфрақұрылым сапасын жақсарту міндеттері. 11 қараша, 2014 жыл. |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
||||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының 2011 - 2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру. |
|
2 |
2 |
|||||||||
1.4 |
ҚР 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарындағы білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары; |
||||||||||||
1.5 |
Білім беру Ұйымдарында ҚР «Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы» Заңына сәйкес қызметті ұйымдастыру; ҚР «Еңбек туралы» Кодексінің негізгі мәселелері. |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
ІІ |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
6 |
2 |
2 |
10 |
||||||||
2.1 |
Блум таксономиясы – оқу жетістігін бағалау әдістемесі ретінде. |
2 |
|
|
2 |
||||||||
2.2 |
Девиантты оқушылардың психологиялық сипаттамасы және алдын алу жолдары. |
2 |
2 |
||||||||||
2.3 |
Жастар мен оқушылар арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу шаралары. |
2 |
2 |
||||||||||
2.4 |
«Үздіксіз білім жүйесіндегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері». |
4 |
4 |
||||||||||
IІІ |
Мазмұндық модуль |
6 |
10 |
4 |
4 |
8 |
4 |
4 |
2 |
2 |
2 |
46 |
|
3.1 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясының идеологиялық құндылықтары. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.2 3.2.1 |
Оқушылардың оқу жетістігін бағалаудың критериалды жүйесін енгізудің әдіснамалық негіздері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.3 3.3.1 |
Орта білім беру мекемелерінде бағалаудың халықаралық моделдеріне қысқаша талдау жасау. |
4 |
2 |
2 4 |
|||||||||
3.4 3.4.1 |
Бағалаудың оқу бағдарламасы және оқу жоспарымен байланысын анықтау. |
4 |
2 |
|
2 4 |
||||||||
3.5 3.5.1 |
Оқытудың жетістігін бағалауда Блум таксономиясын қолдану әдістері. |
2 |
|
2 |
4 |
||||||||
3.6 |
Карта құрастыруда ГАЖ технологияларын қолдану әдістері мен географиялық зерттеулердегі қызметі. |
2 |
2 |
||||||||||
3.7 3.7.1 |
География сабағында картамен жұмыс жасау әдістемесі. |
4 |
4 |
||||||||||
3.8 3.8.1 |
Оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамыту құралы ретінде ойын технологиясын қолдану. |
4 |
4 |
||||||||||
3.9 |
География пәнін оқытуда аймақтық-өлкетануды әлеуметтік мәдени феномен ретінде қарастырып, ізденіс, зерттелуі мен болашағын айқындау. |
2 |
2 |
||||||||||
3.10 |
Сыни тұрғыдан ойлау арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау жолдарын анықтау. /конференция/. |
2 |
2 |
||||||||||
3.11 |
Географияны оқытудағы тәжірибелік жұмыстардың білім алудағы маңызы /дөңгелек үстел/. |
2 |
2 |
||||||||||
3.12 |
Педагогикалық үдерісті жобалау. |
4 |
4 |
||||||||||
3.13 |
Кіріс, шығыс тестілеу. |
2 |
2 |
||||||||||
ІV |
Технологиялық модуль |
4 |
4 |
4 |
12 |
||||||||
4.1 4.1.1 |
PowerРoint бағдарламасында мультимедиялық презентация құру әдістемесі. |
2 |
2 |
||||||||||
4.2 4.2.1 |
Қашықтықтан оқыту техноло-гиясы. |
2 |
2 |
||||||||||
4.3 4.3.1 |
Оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті тақтаны пайдалану және ActivInspire бағдарламасында жұмыс жасау. |
2 |
2 |
||||||||||
4.4 |
Сыни тұрғыдан ойлау технологиясын қолдану мүмкіндіктері. |
2 |
4 |
6 |
|||||||||
Вариативтік модуль* | 6 |
||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. |
Критериалды бағалау жүйесін қолдану арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту. |
2 |
2 |
||||||||||
2. |
Географиялық зерттеулерде халықаралық ғылыми жобалар мен зерттеулер. |
2 |
2 |
||||||||||
3. |
Бермуд үштағаны (үшбұрышы). |
2 |
2 |
||||||||||
4. |
Ландшафттық карталарды құрастыруда геоақпараттық жүйелер технологиясын қолдану мүмкіндіктері. |
2 |
2 |
||||||||||
5. |
География сабағында экологиялық білім беру әдістемесі. |
2 |
2 |
||||||||||
6. |
География пәнін оқытуда оқушылардың функционалдық сауаттылығын сыни тұрғысынан ойлау арқылы дамыту. |
2 |
2 |
||||||||||
7. |
Lesson study - мұғалімдердің білімін қалыптастыру және оқыту мен оқуды жетілдіру тәсілі. |
2 |
2 |
||||||||||
8. |
«Кейс стади» функционалдық сауаттылықты қалыптастыру әдісі ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||
9. |
Оқу сапасын жақсартуда формативті бағалаудың рөлі. |
2 |
2 |
||||||||||
10. |
Критериалды бағалау жүйесін қолданудың тиімділігі мен ерекшеліктері. |
2 |
2 |
||||||||||
* - Ескерту: Вариативтік модульдегі әрқайсысы 2 сағаттық 3 тақырып таңдалады. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
18 |
14 |
6 |
4 |
4 |
12 |
12 |
4 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«География пәнін оқытуда
критериалды бағалау жүйесін
енгізудің оқу-әдістемелік негіздері»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Педагог мамандықтар бойынша жоғары оқу орнына түсу кезінде педагог қызметіне икемділік деңгейін анықтауға арналған қандай шара енгізілетін болады?
А) Ұлттық тестілеу
В) Шығармашылық емтихан
С) Кешенді тестілеу
Д) Ауызша емтихан
Е) Жазбаша емтихан
2. «Бала ең алдымен, өз ана тілінде ойлауы, сөйлеуі, білім алуы шарт» - Бұл кімнің сөзі?
А) А.Байтұрсынов
В) А.Құнанбаев
С) Б.Момышұлы
Д) М.Жұмабаев
Е) Ғ.Мүсірепов
3. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2020 жылға қарай орта білім беру ұйымдарының қандай үлесі электрондық оқыту жүйесін пайдаланады?
А) 90%
В) 88%
С) 89%
Д) 91%
Е) 92%
4. Лауазымдық міндеттеріне мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс жасау кіретін педагог қызметкерлер қалай аталады?
А) Дефектолог-әдіскер
В) Әлеуметтік педагог
С) Дефектолог-мұғалім
Д) Педагог-психолог
Е) Патронат тәрбиеші
5. Tүркі жұртының мұраты – Мәңгілік Ел» деп өсиет қалдырған ойшылды атаңыз?
А) Күлтегін
В) Тоныкөк абыз
С) Қорқыт баба
Д) Асан қайғы
Е) Жүсіп Баласағұн
6. ЭКСПО-2017 қарсаңында Астананың қандай инфрақұрылымын дамыту туралы ойластыру қажет?
А) Энергетикалық
В) Индустриялық
С) Әлеуметтік
Д) Көліктік
Е) Экономикалық
7. Жаһандық сынақтардан мүдірмей өту үшін біз қандай болуымыз керек?
А) Білімді халық
В) Жұдырықтай жұмылған халық
С) Үнемшіл халық
Д) Дені сау халық
Е) Мәдениетті халық
8. Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі қанша тарау, қанша баптан тұрады?
А) 40 тарау, 351 бап
В) 31 тарау, 265 бап
С) 33 тарау, 281 бап
Д) 47 тарау, 401 бап
Е) 54 тарау, 461 бап
9. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту көзі не?
Білім беру бағдарламасы
А) Сабақ
В) Ақпараттық материалдар
С) Мұғалім шығармашылығы
Д) Оқу-әдістемелік кешені
10. Еңбек жағдайларының жай-күйін қадағалауды ұйымдастыру және қамту қалай аталады?
А) Еңбек тәртібін қоғамдық бақылау
В) Еңбекті қорғау жөніндегі қоғамдық инспекторлар
С) Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі ішкі бақылау
Д) Еңбекті қорғау жөніндегі нормативтік актілер
Е) Мемлекеттік ішкі еңбек инспекциясы
11. Іс-әрекет мақсатының когнитивтік (танымдық) саласы не үшін қолданылады?
А) Іс-әрекетті орындау үшін;
В) Мәселені шешуге дейінгі қарастырылған материалдарды есте сақтау және еске түсіру үшін;
С) Қарастырылған материалды орындау үшін;
Д) Іс-әрекет амалдарын жинақтау үшін;
Е) Жаңаны жасау үшін;
12. Б.Блум бойынша білу категориясы деңгейіндегі дағдылар қандай?
А) Ақпаратты тану және танымау;
В) Ақпаратты көру және жеткізу;
С) Ақпаратты тану және ұмыту;
Д) Ақпаратты тану немесе қайталау;
Е) Ақпаратты тану немесе білу;
13. Дидактика дегеніміз не?
А) Тұлғаның даму заңдылықтары туралы ғылым.
В) Оқыту мен білім беру мәселесін қарастыратын педагогиканың бөлімі.
С) Оқытушы мен оқушының бірлескен әрекеті.
Д) Оқушылардың дамуы мен тәрбиесін басқару.
Е) Теория мен практиканың байланысы.
14. «Бөліктер мен құрылымдарды анықтау және жіктеу» дағдысы қандай категорияға жатады?
А) Білу
В) Түсіну
С) Қолдану
Д) Талдау
Е) Бағалау
15. Ғылыми жұмыстың түрлері:
А) Реферат, баяндама;
В) Мақалалар, авторефераттар, диссертациялар, монографиялар;
С) Аннотациялар, әдебиеттізімі, баяндама;
Д) Макет, график, кесте, сызба;
Е) Қорытынды, тексеру, стилистикалық, грамматикалық.
16. Педагогикалық мақсаттар таксономиясын Б.Блум қай жылы ұсынды?
А) 1989
В) 2000
С) 2013
Д) 1956
Е) 1941
17. Оқу бағдарламалары, оқулықтар, ұстаздардың күнделікті практикасында келтірілетін мақсаттар қай салада қарастырылады?
А) Психомоторлық
В) Аффективтік (эмоционалды-құндылықтық)
С) Танымдық (когнитивтік)
Д) Білімнің дамуы
Е) Қатынас жүйесінің дамуы
18. Критерийлер негізінде «мәнін бағалау» дағдысы қайсы категорияға жатады?
А) Білу
В) Түсіну
С) Қолдану
Д) Синтез
Е) Бағалау
19. «Таксономия» сөзінің грек тілінен аудармасы:
А) орналасу
В) жетілу
С) көбею
D) ұйымдастыру
E) дамыту
20. Оқыған материалдың жоспарын құрастыру, тезистер, аннотация құрастыру:
А) жоғары оқу орындағы оқытудың негізгі әдістері мен тәсілдері;
В) әрекеттің құрылымдық элементтері;
С) кітаппен жұмыстың әдістері мен тәсілдері;
Д) жеке жұмыстың негізгі әдістері;
Е) оқытудың әдістері мен тәсілдері.
21. Power point программасы қандай мақсаттарда қолданылады?
А) жұмысшылар туралы мәліметтреді сақтау;
В) презентацияларды, слайдтарды, жарнамалық қойылымдарды немесе видеоклиптерді құру;
С) айлардың, апталардың және күндердің күнтізбелерін құру;
Д) пошталық жіберулерді құру;
Е) пошталық жіберушілерді қадағалау.
22. Анимациялық эффектiлер деген не?
А) слайдтарды тiзбектеп қатар орналастыру;
В) объектiнiң жеке-жеке элементтерiн әр түрлi эффектiмен шығару;
С) презентацияны қарау;
Д) объектіні әр түрлi эффектiмен шығатындай параметр тағайындау;
Е) дизайын жасау.
23. Бос презентация қалай құрылады:
А) файл – құру командасын орындағанда ашылған сұқбат терезенiң жалпы iшкi бетiнде жаңа презентация шарт белгiсiн таңдау арқылы;
В) стандартты саймандар тақтасындағы кез келген батырмасын шерту арқылы;
С) слайд жасау сұқбат терезесіне басу арқылы;
Д) Power Point программасындағы жарлыққа басу;
Е) саймандар тақтасындағы вставка командасын шерту.
24. POWER POINT-та құрылған файл қалай аталады?
А) құжат;
В) презентация;
С) деректер қоры;
Д) кітап;
Е) электронды оқулық.
25. Слайдтарды сұрыптау режимi қандай мүмкiндiк бередi?
А) рет бойынша презентацияның барлық слайдтары орналасқан;
В) мәтіндерді қою;
С) графиктік нысандар, кестелерді, мәтіндерді және суреттерді қою;
Д) ескертпе жазуды қою;
Е) символдарды қою.
26. Слайдтар режимi қандай мүмкiндiк бередi:
А) фонды (түсті) қарау;
В) мәтіндерді қарау;
С) презентацияның әр слайдын жеке қарауға ыңғайлы;
Д) ескертулерді қарау;
Е) графиктік нысандарды қарау.
27. Презентацияда слайдтардың барлығының бiрдей ауысу параметiрi қалай тағайындалады:
А) слайдтарды көрсету режимiнде барлығын белгiлеп, Слайд ауысу командасын орындаған соң, қажеттi эффектiлердi тағайындау арқылы;
В) слайдтарды сұрыптау режимiнде оның жанама менюiнен Слайд ауысуы
С) командасын орындап, қажеттi эффектiлердi тағайындау арқылы;
Д) әр слайдқа жеке-жеке ауысу тәсiлдерiн тағайындау арқылы;
Е) параметрлерді таңдау мүмкін емес;
Ж) Power Point программасындағы жарлыққа басу.
28. Анимациялық эффектiлер қосу әрекетi қалай орындалады:
А) жанама менюден баптау анимации командасын орындау арқылы;
В) саймандар тақтасындағы анимациялар эффектлерi батырмасының көмегiмен;
С) слайдты көрсету-анимация қосу командасын орындау арқылы;
Д) құрылымдық режимге көшiп, слайдты көрсету -анимация қосу командасын орындау арқылы;
Е) презентацияларды, слайдтарды, жарнамалық қойылымдарды немесе видеоклиптерді құру.
29. Презентация слайдтарын шаблон көмегiмен қалай безендiруге болады:
А) құрылымдық режим арқылы;
В) түрлi-түстер схемасы арқылы;
С) слайдтар режимі арқылы;
Д) формат – безендiрудi қолдану – қолдану командасын орындау арқылы;
жанама менюден баптау анимации командасын орындау арқылы.
30. Автомазмұн шеберiнiң төртiншi қадамында қандай әрекет орындалады:
А) презентация түрі;
В) презентацияны көрсету;
С) презентация тақырыбы;
Д) презентацияны сақтау,
Е) слайдтар режимі.
31. Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының 5 сипаттамасын қарастырған...
А) Ч. Темпл;
В) Д. Стил;
С) К. Мередит;
Д) Д. Клустер;
Е) В.К.Дьяченко;
32. Донны Огл (БББ) кестесінің мағынасын ашып көрсетіңіз:
А) «Білдім– Білгім келеді – Білемін»
В) «Білгім келеді –Білемін-Білдім»
С) «Білдім – Білемін–Білгім келеді»
Д) «Білемін – Білдім–Білгім келеді»
Е) «Білемін – Білгім келеді – Білдім»
33. СТО технологиясының негізін қалаушылар американдық ғалымдар:
А) Чарльз Темпл, Джон Дьюи, Мередит;
В) Д. Клустер, Эдвард де Боно;
С) Чарльз Темпл, Джон Дьюи, Мередит, Д.Клустер;
Д) Донны Огл,К. Мередит;
Е) Д. Стил;
34. Сыни ойлау сабағының құрылымдық формуласы 3 кезеңнен тұрады:
А) қызығушылығын ояту, мағынаны таныту, ой-толғаныс:
В) қызығушылығын ояту, мәселені қорытындылау, ой-толғаныс;
С) мағынаны бір жүйеге келтіру, мағынаны таныту, ой-толғаныс;
Д) қызығушылығын ояту, мағынаны, түсінігін жобалау;
Е) түсінігін жобалау, мәселені қорытындылау, ой-толғаныс;
35. Қазақстанның экономикалық-географиялық жағдайының қолайсыз жағы:
А) Орталық
В) Транзиттік
С) Көршілік
Д) Құрлық ішілік
Е) Теңіздік
36. Конституциялық монархиялар:
А) Малайзия, Сауд Аравиясы;
В) Румыния, Финляндия;
С) Испания, Непал;
Д) Франция, Ирландия;
Е) Марокко, Мавритания;
37. Дүниенің екі бөлігінде орналасқан Қазақстан облыстары:
А) Маңғыстау, Атырау;
В) Ақтөбе, Ақмола;
С) Атырау, Батыс Қазақстан;
Д) Батыс Қазақстан, Маңғыстау;
Е) Маңғыстау, Қызылорда;
38. Қазақстанның Өзбекстанмен шекарасының ұзындығы (км):
А) 2300
В) 7591
С) 1460
Д) 600
Е) 980
39. Дүние жүзінің саяси картасындағы заңдылықтар мен өзгерістерді зерттейді.
А) Физикалық география;
В) Экономикалық география;
С) Әлеуметтік география;
Д) Саяси география;
Е) Рекреациялық география;
40. Қазақстанның негізгі табиғи байлықтары:
А) Су ресурстары;
В) Орман ресурстары;
С) Жел энергиясы;
Д) Су энергетикалық ресурстар;
Е) Минералдық ресурстар;
41. Темір кенін сыртқа шығаруда қоры мол мемлекет:
А) Ресей
В) Мексика
С) ГФР
Д) Бразилия
Е) Қазақстан
42. Еділ өзені мен Орал тауларының аралығында орналасқан қырат:
А) Сарыарқа
В) Бетпақдала
С) Үстірт
Д) Торғай
Е) Жалпы Сырт
43. Өндірісте тікелей пайдаланылады.
А) Табиғат жағдайлары;
В) Жер бедері;
С) Пайдалы қазбалар;
Д) Климат;
Е) Күн энергиясы;
44. Орталық Африканың “Мыс белдеуі”:
А) Батыс жағалауы;
В) Шығыс жағалауы;
С) Зимбабве аумағы;
Д) Камерун және Сенегал аумағы;
Е) Заир және Замбия аумағы;
45. Қытайдағы Ебінұр көлінің ойысы мен Алакөл қазаншұңқырын қосатын таулы өлке:
А) Жоңғар Алатауы
В) Сауыр
С) Тарбағатай
Д) Тянь-Шань
Е) Алтай
46. Қазақстанның пайдалы қазбаларының экономикалық тұрғыдан басымдылығы.
А) Кенді емес түрлердің басымдығы;
В) Олардың тау бөктерінде болуы;
С) Барлық пайдалы қазбалар орталықта орналасқан;
Д) Жер бетіне жақын және қолайлы кешенді түрде игерілуі;
Е) Жазықты аймақтарға шоғырлануы;
47. АҚШ-тың “автомобиль астанасы”:
А) Лос-Анджелес
В) Вашингтон
С) Детройт
Д) Бостон
Е) Сан-Франциско
48. Күнгей және Іле Алатауларының батысында орналасқан Тянь-Шаньның бөлігі:
А) Кетпен жотасы
В) Қырғыз Алатауы
С) Теріскей Алатауы
Д) Талас
Е) Қаратау
49. Еңбекке жарамды халық:
А) Ұдай өсуі;
В) Табиғи өсу;
С) Халықтың құрамы;
Д) Халықтың саны;
Е) Еңбек ресурстары;
50. Ауыл шаруашылық салаларында еңбек ететін адамдар саны:
А) 2млрд
В) 5млрд
С) 1,3 млрд
Д) 30,5 млн
Е) 4,5 млрд
51. Жер бедерінің басты ерекшелігін көруге болады:
А) Экономикалық картадан;
В) Әкімшілік-аумақтық картадан;
С) Физикалық картадан;
Д) Топырақ картасынан;
Е) Климат картасынан;
52. Қала рөлінің басымдылығы мен қала халқы санының артуы:
А) Реурбандалу
В) Урбандалу
С) Миграция
Д) Мегаполис
Е) Агломерация
53. Теміржолдың ұзындығы жөнінен алдағы ел:
А) Ресей
В) АҚШ
С) Бразилия
Д) Германия
Е) Франция
54. Қазақстандағы жер бетінің биік таулы аймағы:
А) Шығыс және оңтүстік-шығыс бөлігі;
В) Солтүстік және батыс бөлігі;
С) Оңтүстік-шығыс және орталық бөлігі;
Д) Солтүстік және орталық бөлігі;
Е) Орталық және батыс бөлігі;
55. Қытайдағы Ебінұр көлінің ойысы мен Алакөл қазаншұңқырын қосатын таулы өлке:
А) Жоңғар Алатауы
В) Сауыр
С) Тарбағатай
Д) Тянь-Шань
Е) Алтай
56. Минерал тыңайтқыштарын шығаратын ірі комбинаты бар қала:
А) Қарағанды
В) Ақтөбе
С) Петропавл
Д) Өскемен
Е) Жезқазған
57. Тянь-Шань қай қатпарлықта қалыптасқан?
А) Байкал
В) Каледон жғне герцин
С) Герцин
Д) Киммерий
E) Альпі-гималай
58. Химиялық жолмен алынатын синтетикалық материал:
А) Сульфат
В) Азот тыңайтқыштар
С) Полимерлер
Д) Фосфор тыңайтқыштар
Е) Фосфорит
59. Каледон қатпарлығының таулы жүйесі:
А) Скандинавия тауы;
В) Пиреней;
С) Рудалы тау;
Д) Альпі;
Е) Карпат.
60. Эфиопия таулы қыратында өмір сүруге және егіншілікке қолайлы белдеуі:
А) 1000 м - 1700 м.
В) 1800 м - 2400 м.
С) 200 м - 1000 м.
Д) 2400 м - 3000 м.
Е) 1700 м - 1800 м.
Ескерту:
Тест сұрақтарының кілті
№ |
Нормативтік – құқықтық модуль |
Психологиялық-Педагогикалық модуль |
Технологиялық модуль |
Мазмұндық модуль |
||||
1 |
В |
В |
В |
D |
11 |
D |
21 |
C |
2 |
А |
D |
В |
D |
12 |
E |
22 |
B |
3 |
А |
В |
А |
A |
13 |
C |
23 |
B |
4 |
С |
D |
В |
A |
14 |
E |
24 |
A |
5 |
В |
В |
А |
D |
15 |
A |
25 |
A |
6 |
D |
D |
С |
C |
16 |
D |
26 |
B |
7 |
В |
С |
В |
C |
17 |
C |
27 |
B |
8 |
А |
Е |
С |
A |
18 |
B |
28 |
C |
9 |
Е |
А |
D |
C |
19 |
E |
29 |
A |
10 |
С |
С |
С |
E |
20 |
C |
30 |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 49-қосымша
«Педагогикалық квалиметрия - білім беру мазмұнын
жаңартужағдайында биология сабақтарында оқушылардың білім
нәтижелерін бағалау құралы» тақырыбындағы биология пәнінің
мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Педагогикалық квалиметрия – білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында биология сабақтарында оқушылардың білім нәтижелерін бағалау құралы» тақырыбындағы бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама) жалпы білім беретін мектептің биология пәні мұғалімдеріне арналған.
2. Білім беру жүйесін жаңартуға байланысты оқыту мазмұнын қалыптастыру тәсілдері ғана өзгермейді, оқушылардың алған білімдері мен біліктері сапасының тәсілдері де өзгере түсуде. Сапаны басқару мәселесі білім беру мазмұнын жаңартуға көшу жағдайында үлкен маңызға ие болып отыр. Білім беру процесінің сапасы педагогтардың біліктілік деңгейіне және оқушылардың дайындық дәрежесіне ғана байланысты емес, сонымен қатар, білім беру процесін ұйымдастыру сапасы мен оны басқару деңгейіне де байланысты. Сапаны басқару – бұл кепілдендірілген білім сапасын қамтамасыз етудің іс-шаралар жүйесін құру.
3. Білім беру бағдарламасы биология пәні мұғалімдерін оқытуда педагогикалық квалиметрия әдістерін қолдану үшін оқу сапасын бағалаудың технологиясы ретінде нормативтік құжаттарға негізделген шынайы жетістіктеріне жетуге мүмкіндік береді.
2. Курстың мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның негізгі мақсаты - педагогикалық квалиметрия әдістері арқылы оқыту мен оқу үрдісінің сапалы жетістіктерін жетілдіру бойынша биология пәні мұғалімдерінің кәсіби құзіреттіліктерін қалыптастыру болып табылады.
5. Бағдарламаның мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталған:
1) білім беру жүйесінде мемлекеттік саясатқа бағытталған стратегияларды жүзеге асырудың механизмін, білім беру ұйымдарында оқу үрдісін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарды білу;
2) квалиметрияның теорияларын, негізгі дәрежесі мен түсініктерін білу, биология сабақтарында психологиялық- педагогикалық квалиметрияның әдіс-тәсілдерін, кезеңдерін білу;
3) биология сабағының түрлі кезеңдерінде, түрлі педагогикалық жағдаяттарда психологиялық - педагогикалық квалиметрияның әдіс-тәсілдерін қолдана алу дағдыларын қалыптастыру;
4) биология сабағында квалиметриялық процедураны жүзеге асыру және жасай алу дағдыларын қалыптастыру;
5) оқыту мен оқу үрдісі жүйесінде бағалаудың инновациялық әдістерін ендіру бойынша дағдыларын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру жүйесінде мемлекеттік саясатқа бағытталған стратегияларды жүзеге асырудың механизмін;
білім беру ұйымдарында оқу үрдісін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарды;
педагогикалық квалиметрияның негізгі санаттары мен ұғымдарының, оның мақсаттарының, принциптерінің, кезеңдерінің және биология сабағындағы педагогикалық квалиметрияның әдістері мен тәсілдерінің теориялық негіздерін біледі.
2) биология сабағының әр кезеңдерінде түрлі педагогикалық жағдаяттарда, психологиялық-педагогикалық квалиметрияның тәсілдерін қолдануды;
биология сабағында квалиметриялық процедураларды жасау және іске асыруды;
оқу үрдісі жүйесінде бағалаудың инновациялық әдістерін ендіре алады.
3) білім беру ортасында инновациялық бағалауды жүзеге асыру мен ұйымдастыру дағдыларын және тәжірибелік тәсілдерді;
білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жеке тұлғаның дамуына ықпал ететін оқу жетістігінің тиімді сапасын құру мен ұйымдастыру бойынша кәсіби құзіреттіліктерді меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік–құқықтық;
2) психологиялық– педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде: Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, Ұлт жоспары - «100 нақты қадам. Баршаға арналған заманауи мемлекет» мән мәтінінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты (бұдан әрі - ҚР МЖМБС),
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың стратегиялық бағыттары қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқытуды психологиялық сүйемелдеу. Білім беру үрдісінде рефлексияның рөлі;
2) оқу үрдісінде бағалаудың жаңа тәсілдерінің психологиялық аспектілері (квалиметрия);
3) оқушылардың тәрбиелік деңгейі мен оқу деңгейін өлшейтін квалиметриядағы психологиялық-педагогикалық болжам.
10. Мазмұндық модульде келесі мәселелер қарастырылады:
1) білім беру үрдісінде сапаны басқару жүйесі;
2) білім беру жүйесіндегі педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері;
3) биология сабақтарында квалиметрияның негізгі әдістерін қолдану ортасы мен ерекшеліктері;
4) білім беру үрдісінде педагогикалық бағалаудың кезеңдері;
5) биология сабағында оқу нәтижесі мен сапаны бағалау үрдісі: әдістері мен тәсілдері;
6) оқытудың математикалық моделін сапалы бағалау үшін квалиметрияның сапалық және сандық шәкілдері;
7) мұғалім мен оқушының нәтижелі іс-әрекетін өзін-өзі талдауы мен өзін-өзі бағалаудың әдіс-тәсілдері;
8) педагогикалық квалиметрия – бұл білім беру үрдісінің сапасын жетілдіру құралы;
9) жаратылыстану бағытындағы мұғалімдерінің әдістемелік бірлестігінің жапырақша диаграммалар, жұппен салыстыруды өзіндік зерттеу;
10) жаратылыстану ғылымы пәні мұғалімдерінің өзін-өзі дамыту бағдарламасын құруы;
11) білім берудің жаңартылған мазмұны жағдайында биология сабағында білім беру сапасын бағалау үшін квалиметриялық әдістерді қолдану;
11. Технологиялық модульде білім берудің тәжірибелік сабақтарында өзекті, мәселелі сұрақтар қарастырылады:
1) кейс-стади –педагогикалық квалиметрияның нәтижелерін жетілдіру технологиясы;
2) lesson Study - биология пәні мұғалімдерінің білімін тиімді үздіксіз жетілдіру мүмкіндіктері;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтардың АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
4) заманауи мектептерде мобильді және смарт оқыту.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың өз қажеттіліктеріне сай тақырыптарды таңдауына қарай мүмкіндіктер ұсынылады:
1) кооперативті оқыту, оқушыларды дамыту әдістері мен белсенді түрлері, жеке бренді, заманауи педагогтардың көшбасшылығы мен бәсекеге қабілеттілігі;
2) биология пәні мұғалімінің ретроспективті, интроспективті, проспективті кәсіби рефлексиялық әрекеті.
5. Білім беру үрдісін ұйымдастыру
13. Білім беру үрдісі бағдарламаның 1-қосымшасы бойынша курстың оқу-тәрбие жоспарына сәйкес 80 сағатқа ұйымдастырылады.
14. Білім беру үрдісін ұйымдастыру барысында курс тыңдаушыларының білімін бағалау және бақылау мақсатында: өзіндік жұмыс, жобалау жұмысы, шағын сабақтар таныстырылымы (шағын іс-шаралар) және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өздік жұмысына арналған тапсырмалар:
1) Оқыту сапасын бағалаудың заманауи тәсілдері;
2) Білім беру үдерісін бағалау кезінде квалиметрия әдісі арқылы кері байланысты ұйымдастыру;
3) Оқыту нәтижесінің сапасын бағалаудың квалиметриялық құралдары;
4) Педагогикалық сараптама жүргізуге арналған сауалнама үлгілерін әзірлеу;
5) Квалиметрия көмегімен бағалау нәтижелерінің мысалдарын әзірлеу (сәтті оқу, сәтсіз оқу);
6) Оқу жылының бірінші тоқсанында оқушылардың биология сабағындағы оқу үлгерімі бойынша квалиметриялық талдау жасау;
7) Квалиметриялық зерттеу нәтижелері бойынша жапырақшалы диаграмма үлгісін құрастыру;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) Білім беру жүйесіне заманауи бағалау технологияларын енгізу механизмдері;
2) Оқыту сапасын бағалауға арналған сандық және сапалық квалиметриялық шкалалар;
3) Биология сабағындағы оқу сапасын арттыру мақсатында оқушылардың білім нәтижелерін бағалауға арналған критерийлер мен индикаторлар жүйесін әзірлеу;
4) Биология пәні бойынша оқушылардың оқу мүмкіндіктерінің индексін анықтау кезеңдері;
5) Мұғалімнің кәсіби педагогикалық іс-әрекетінің сапасын өздігінен талдау және бағалау жолдары.
17. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тыңдаушылардың тест тапсырмалары белгіленген.
6. Білім беру процесін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үрдісіне пікірталас, «миға шабуыл», рольдік ойындар, тренингтер, жоба әдістері, бейнефильмдерді талқылау, сұрақтары бірлесіп шешу және т.б. оқытудың интерактивті әдістері кіреді.
19. Ересек тыңдаушылар аудиториясының ерекшелігін ескере отырып, оқыту барысында логикалық шешімдер шығару, мазмұнын өз тәжірибесіне бейімдеу және алынған білікті аудиториялық практикалық сабақтар жағдайында және аудиториядан тыс өздік жұмысқа бейімдеуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үрдісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формалары: шағын топтарда жұмыс, оқыту ойындары, кері байланыс, күрделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау, шеберлік сыныптары, «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды /тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша;
2) «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам. Баршаға арналған заманауи мемлекет» Астана, 2015 ж.;
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жж. арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010 ж.;
1) Шамова. Т.И., Давыденко Т.М., Шибанова Г.Н. Управление образовательными процессами. – М.: Академия, 2002. – 384 с.;
2) ГОСТ Р ИСО 9000-2001. Системы менеджмента качества. Основные положения и словарь. М.: ИПК Изд-во стандартов, 2001. – 27 с.;
3) Петрунева Р. Воспитательная деятельность вуза: что оценивать и как? /Высшее образование в России, 2006, № 4, с. 95-99.;
4) Калейчик М.М. Квалиметрия: учебное пособие / М.М. Калейчик. – М.: МГИУ, 2005. – 200с.;
5) Черепанов В.С. Основы педагогической экспертизы: учеб. пособие. – Ижевск: Изд-во ИжГТУ, 2006. – 124 с.;
6) Менеджмент в образовании: Программно-методическое пособие. /Под ред. В.В. Артоболевской. – Мурманск, МГПУ, 2003. – 135 с.;
7) Злобин Э.В. Формирование системы менеджмента качества образовательной организации. Дисс.... канд. экон. наук. Тамбов, ТГТУ, 2004.;
8) Отечественная квалиметрическая научно-практическая школа в системе высшего образования: итоги и перспективы развития. Актуальные проблемы анализа и оценки качества образования /Материалы Х Симпозиума «Квалиметрия в образовании: методология и практика». Книга 1. Под. научн. ред. д-ра технич. наук, профессора Н.А. Селезневой и д-ра филос. и экон. наук А.И. Субетто. – М.: Исслед. центр проблем качества подготовки специалистов, 2000. - 2006 с.;
9) Концепция модернизации российского образования на период до 2010 года. М.: АПКиПРО, 2002. – 24 с.;
10) Маскин В.В., Иванов В.С., Меркулова Т.К., Петренко А.А. Организационно-деятельностные аспекты управления качеством образовательного процесса: Методич. пособ. / Ряз. обл. ин-т развития образования. – Рязань, 2003.- 37 с.;
11) Андреев В.И. Педагогический мониторинг качества образования. Казань: Изд-во Казан. гос. ун-та, 1999. – 265 с.;
12) Концепция национальной политики России в области качества // Вестник Госстандарта России. - №6. - 2002. - С.77-87.;
13) Мазур И.И. Управление качеством: учебное пособие / И.И. Мазур, В.Д. Шапиро. – М.: Высшая школа, 2003. – 334с.;
14) Огвоздин В.Д. Управление качеством: учебное пособие / В.Д. Огвоздин. – М.: Изд-во «Дело и Сервис», 2002. – 160с.;
15) Всеобщее управление качеством / О.П. Глудкин [и др.]. – М.: Горячая линия - телеком, 2001. – 600с.;
16) Концепция национальной политики России в области качества // Вестник Госстандарта России. - №6. - 2002. - с.77-87.;
«Педагогикалық квалиметрия - білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында биология
сабақтарында оқушылардың білім
нәтижелерін бағалау құралы» тақырыбындағы
биология пәні мұғалімдеріне арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық жоспары
№ р/с |
Тақырыптар |
Сағат саны |
||||||||||||
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Тренинг |
Шеберлік-сыныбы |
Іскерлік ойын |
Семинар |
Практикалық жұмыс. |
КПС |
Дөңгелек үстел |
Презентация, шағын іс-шаралар |
Кіріс, қорытынды диагностика |
Жоба қорғау |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
Инварианттық бөлім |
10 |
2 |
18 |
2 |
20 |
12 |
2 |
2 |
4 |
72 |
||||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауы. «Мәңгілік ел» Ұлттық идеясы. Ұлт жоспары- «100 нақты қадам: баршаға арналған заманауи мемлекет» мәнмәтінінде білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың стратегиялық бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
2.1 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқытуды психологиялық сүйемелдеу. Білім беру үрдісіндегі рефлексияның рөлі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Оқыту үрдісіндегі жаңа бағалау тәсілдерінің психологиялық аспектілері (квалиметрия) |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Оқушылардың тәрбиелік деңгейі мен оқу деңгейін өлшейтін квалиметриядағы психологиялық-педагогикалық болжам |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
12 |
2 |
14 |
12 |
2 |
2 |
4 |
52 |
||||
3.1 |
Білім беру үрдісінде сапаны басқару жүйесі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Білім беру жүйесіндегі педагогикалық квалиметрияның теориялық негіздері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Биология сабақтарында квалиметрияның негізгі әдістерін қолдану ортасы мен ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Білім беру үрдісінде педагогикалық бағалау кезеңдері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Биология сабағында оқу нәтижесі мен сапаны бағалау үрдісі: әдістері мен тәсілдері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Оқытудың математикалық моделін сапалы бағалау үшін квалиметрияның сапалық және сандық шәкілдері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Мұғалім мен оқушының нәтижелі іс- әрекетін өзін-өзі талдауы мен өзін-өзі бағалаудың әдіс-тәсілдері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Педагогикалық квалиметрия – бұл білім беру үдерісінің сапасын құралы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Жаратылыстану бағытындағы мұғалімдерінің әдістемелік бірлестігінің жапырақша диаграммалар, жұппен салыстыруды өзіндік зерттеу |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Жаратылыстану ғылымы пәні мұғалімдерінің өзін-өзі дамыту бағдарламасын құруы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.11 |
Білім берудің жаңартылған мазмұны жағдайында биология сабағында білім беру сапасын бағалау үшін квалиметриялық әдістерді қолдану |
12 |
12 |
|||||||||||
3.12 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау (Жоба қорғау). |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Кіріс және қорытынды |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
4 |
8 |
|||||||||
4.1 |
Кейс-стади – педагогикалық квалиметрия нәтижелерін арттыру технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Lesson Study - биология мұғалімінің тиімді түрде үздіксіз өздігінен білім алу мүмкіндігі |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттіліктерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Заманауи мектептерде мобильді және смарт оқыту |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік бөлім |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
5.1 |
Кооперативті оқыту, оқушыларды дамыту әдістері мен белсенді түрлері, жеке бренді |
1 |
2 |
3 |
||||||||||
5.3 |
Заманауи педагогтарының көшбасшылығы мен бәскеге қабілеттілігі |
2 |
2 |
|||||||||||
5.4 |
Биология пәні мұғалімінің ретроспективті, интроспективті, проспективті кәсіби рефлексиялық әрекеті |
1 |
2 |
3 |
||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
12 |
2 |
20 |
2 |
4 |
22 |
12 |
2 |
4 |
80 |
«Педагогикалық квалиметрия - білім беру
мазмұнын жаңарту жағдайында биология
сабақтарында оқушылардың білім нәтижелерін
бағалау құралы» тақырыбындағы биология пәні
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасымен 2020 жылға қарай білім беру жүйесі анықталған:
А) жоғары білім сапасы;
В) халықаралық индикаторлармен расталған жоғары білім сапасы;
С) халықаралық индикаторлармен расталған жоғары білім сапасы мен адами капиталдың жоғары даму деңгейі түрінде нәтиже береді деп анықталған;
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың Ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру мерзімін көрсетіңіз:
А) 2011-2015 жж.;
В) 2012-2020 жж.;
С) 2012-2016 жж.;
3. «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының стратегиялық маңызы қарастырылды:
А) интернационалды тәрбие;
В) ұлтжандылық тәрбие;
С) отбасылық тәрбие;
4. Білім беру үдерісін психологиялық - педагогикалық сүйемелдеу бұл -...:
А) мектептің түрлі ұйымдармен ынтымақтастығы;
В) педагогтерге арналған семинарлар өткізу;
С) баланың оқуы мен дамуына әлеуметтік-психологиялық және педагогикалық жағдайлар жасау;
5. Рефлексия бұл – өзіндік сана, адам іс-әрекетінің теориялық әдісі неге бағытталған:
А) өзінің тәжірибелік жұмысы мен әрекетінің мәнін түсінуге, ақыр соңында тұлғаны дамытуға;
В) іс-әрекетті ұйымдастыруға;
С) басқаның іс-әрекетін басқаруға бағытталған адамның теориялық қызметінің формасы;
6. Квалиметрияның эксперименталды психологиямен байланысы неден байқалады?
А) математикалық статистика әдістерін, тәсілдерін, қағидаларын қолданудан;
В) квалиметрияда эксперттік бағаларды қолданудан;
С) жалпы сапа деңгейінің болжамында;
7. Квалиметрия мен болжамдаудың байланысы неден байқалады?
А) метрологиямен алынған мәліметтерді пайдаланудан;
В) квалиметрияда эксперттік бағаларды қолданудан;
С) квалиметриялық тәсіл жалпы сапа деңгейін болжамдауға мүмкіндік береді.
8. Сапа туралы ғылым қалай аталады?
А) квалиметрия;
В) метрология;
С) квалитология.
9. Квалиметрия ғылымы нені зерттейді?
А) барлық мүмкін боларлық пәндер мен үдерістер сапасының өлшемдері мен сандық бағасын;
В) сапа өлшеу әдістерін;
С) сапаны қамтамасыз ету және басқарудың ғылыми негіздері мен әдістерін;
10. Квалиметрияның қандай бөлімі сапаны өлшеу және бағалау мәселелерін, сұрақтарын және әдістерін қарастырады?
А) жалпы квалиметрия;
В) арнайы квалиметриялар;
С) пәндік квалиметриялар;
11. Квалиметрия мен болжамдаудың байланысы неден байқалады?
А) метрологиямен алынған мәліметтерді пайдаланудан;
В) квалиметрияда эксперттік бағаларды қолданудан;
С) квалиметриялық тәсіл жалпы сапа деңгейін болжамдауға мүмкіндік береді;
12. Мониторинг пен баға арасындағы ортақ нәрсе?
А) олар ақпарат жинаудың механизмдері болып табылады;
В) олар бағдарламаны жүзеге асыру үдерісінде іске асырылады;
С) іс-әрекеттің ағымдық бақылауын жүзеге асыруды білдіреді.
13. Міндеттер негізінде бағалаудың қандай формалары ерекшеленеді?
А) сапаны бағалау және мониторингті бағалау;
В) нәтижелікті және тиімділікті бағалау;
С) ішкі және сыртқы.
14. Мына формула арқылы нені анықтаймыз:
А) нақты мүмкіндіктер индексі (ИРВ – индекс реальных возможностей)
В) оқыту материалын толық меңгеру индексі (ИУСВ- индекс полного усвоения учебного материала);
С) үлгермеушілікті.болжамдау. индексі (ИНЕУСП-индекс. прогнозируемой неуспеваемости ).
15. Шеңбер диаграммасының типтері, мәліметтерді салыстыру құралы ретінде қолданылады:
А) жапырақшалар диаграммалары;
В) квалиметриялық диаграммалары;
С) шеңбер диаграммалары.
16. Табысты оқушылармен тиісті деңгейде жұмыс жүргізіледі, егер...
А) УСВ артық ИУСВдан;
В) ИУСВ артық УСВ дан;
С) ИРВ кем ИУСВдан.
17. Әдістемеде болжанады:
А) оқыту материалын толық меңгеру индексі;
В) оқыту материалын толық меңгеру индексі;
С) оқу қажеттіліктерін іске асыру деңгейі.
18. Оқыту материалын толық меңгеру индексін есептеуге арналған формула (ИУСВ):
С. 100% – ИРВ
19. Сөйлемді жалғастырыңыз: квалитология құрылымында келесі құрамдас бөліктер көрсетіледі:
А) сапа теориясы, сапаны басқару теориясы, квалиметрия, метрология;
В) жалпы квалиметрия, арнайы квалиметриялар, пәндік квалиметриялар;
С) сапаны қамтамасыз ету және басқарудың ғылыми негіздері мен әдістері.
20. Сөйлемді жалғастырыңыз: квалиметрия құрылымында келесі құрамдас бөліктер көрсетіледі:
А) жалпы квалиметрия, арнайы квалиметриялар, пәндік квалиметриялар
В) сапа теориясы, сапаны басқару теориясы, квалиметрия, метрология
С) сапаны қамтамасыз ету және басқарудың ғылыми негіздері мен әдістері
21. Диагностикалық карталардың мағлұматтарын өңдеу нені анықтау мақсатында құрастырылады?
А) сыныптың оқу мүмкіндіктері деңгейін;
В) сыныптың оқу жетістіктері деңгейін;
С) Сыныптың осал тұстарын
22. Егер, НМИ=84.1%, ОМТМИ =100% болса, БҮИ көрсеткіші қандай болады?
А) 15%
В) 15.9%
С) 16%
23. Дұрыс жауапты таңдаңыз: Б.Блум таксономиясының дұрыс реттілігі:
А) білу, қолдану, түсіну, талдау, жинақтау;
В) білу, түсіну, қолдану, жинақтау, талдау;
С) білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау.
24. Блум таксономиясы бұл -....
А) оқу мақсаттарының жіктелуі;
В) оқу тапсырмалары түрлерінің иерархиясы;
С) оқыту мазмұнының құрылымы.
25. Кейс-стади бұл -....
А) тұлғалық-бағдарланған оқытудың тәсілі;
В) оқушылармен жеке жұмыс;
С) оқытудың жағдаяттық тәсілі.
26. Smart оқыту бұл -...
А) оқытушы мен оқушы арасындағы байланыс мобильді құрылға арқылы орнатылатын қашықтықтан оқыту түрі;
В) электрондық материалдармен өздік жұмыс;
С) еркін қолжетімділіктегі контенттің көмегімен интербелсенді білім беру ортасында икемді білім алу.
27. Оқытуға арналған мобильді smart-құрылғылар:
А) дербес компьютер, лазерлі принтерлер;
В) портативті компьютерлер, планшеттер;
С) бейнепроекторлар.
28. Презентацияға клип, фигура, диаграмма, жазу, WordArt объекттерін енгізу үшін қандай басқару бетінің элементтерін пайдалану керек?
А) кескін;
В) басты;
С) қою.
29. Кооперативті оқыту технология психологияның келесі үш теориясына негізделеді
А. бихевиоризм, әлеуметтік өзара тәуелділік, когнитивті даму;
В. әлеуметтік өзара тәуелділік, гештальт, когнитивті баланс теориясы;
С. Социогенетизм немесе биогенетизм, эмоцияның психологиялық теориясы, құштарлық теориясы.
30. Жеке бренд бұл -...
А) басқа адамдар қабылдайтын бейне, оның кәсіптік тәжірибесінің жиынтығы, тұлға эксклюзивтілігі;
В) талпынудың жоғарғы мақсаты, арман мәні;
С) еліктеудің қол жетпес үлгісі, кемелге келушілік.
Қорытынды тест кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
С |
С |
В |
С |
А |
В |
С |
С |
А |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
С |
С |
В |
А |
А |
А |
А |
В |
А |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
А |
В |
С |
В |
С |
С |
В |
С |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 50-қосымша
Мектептердің дінтану мұғалімдеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының «Жастар ортасында терроризм мен діни
экстремизмнің алдын алу» тақырыбындағы педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Жастар ортасында терроризм мен діни экстремизмнің алдын алу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) дінтану пәнін оқытатын мұғалімдерге арналған.
2. Мектептегі діни білім берудің әлеуметтік маңызы артып, қоғам мен дін арасындағы мәдени сабақтастық қажеттілігі туды. Екінші маңызды мәселе, мыңдаған жылдық тарихы бар адамзаттың тарихи-мәдени құндылықтарын игеруде Қазақстан жастарына мектепте діни білім беру ісі керектігі анықталды. Дінтану-өзіндік мәдениет пен әрбір тұлғаға жеке қатынас жасау, оның рухани мәдениетін қалыптастыру, таным мен рухани құндылықтарын, өмір салтын айқындауына көмектесетін, бағыт-бағдар беретін гуманитарлық білім беру аймағындағы кешенді білім жүйесі болып саналады. Мектептегі дінтану білімі қазақстандық жалпы білім берудің ажырамас бөлігі болып қалыптасып, психология, педагогика және адам жөніндегі ғылым салаларымен сабақтастықта оқытылуымен байлпнысты.
3. Заманауи діни білім Қазақстан халықтарының діни дәстүрлері мен әлемдік діндер, олардың түрлері жөнінде ұғымдар қалыптастырып, діннің тарихы, шығу тегі, негізгі ерекшеліктері, діни ұйымдардың құрылымы, діни таңбалар, қасиетті кітаптардың мазмұны, оларда қабылданған этикалық нормалар, таралу аймағы, өзге елдердегі өзге түрлі діндердің ерекшелігі туралы ұғымдар беруге бағытталған.
2. Курстың мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты жастар ортасындағы діни экстремизм және терроризмнің алдын алу мәселелері бойынша тарих пәні мұғалімдерінің кәсіби құзіреттіліктерін жоғарлату.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) Қазақстандағы діни үдерістердің механизмдерін және жалпы діни түсініктерін қалыптастыру;
2) жастар ортасындағы діни экстремизм және терроризмнің алдын-алу шараларын ұйымдастыру мен оқытудағы жаңа әдістер мен тәсілдерді үйрету;
3) жүйелі әлемдік дін негіздері мен дін тәжірибесі, оның ерекшелігі туралы ұғым қалыптастыру;
4) діни экстремизмге қарсы әрекеттердің алдын-алу жұмыстарын, одан сақтандырудың тәжірибелік дағдыларын меңгерту;
5) өзіндік әрекетін жобалау дағдыларын меңгерту, білім берудің жаңа тәсілдері мен оқытудағы жаңа технологияларды пайдаланып стандарт негізінде «Дінтану негіздері» курсы бойынша оқытуды жоспарлау;
6) АҚТ құзіреттілігін қалыптастыру;
7) кәсіби педагогикалық мәдениеті мен шығармашылық әлеуетін дамыту;
8) дінтану сабақтарында толерантты сана қалыптастыруда инновациялық технологияларды пайдалану дағдыларын қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру ұйымдарының жастарына теріс пиғылды идеологияны тұрақты қажетсінбеуді қалыптастыруға бағытталған оқытуды сауатты жоспарлауды, діни экстремизм және терроризмнің алдын алу шараларын жетілдірілудің жолдарын, дін саласындағы мемлекеттік саясат мәселелері бойынша білімдерін жүйесін қалыптастыруды біледі.
2) жастар ортасында Қазақстан халқының дәстүрі мен мәдени мұрасына сәйкес сана қалыптастыруға бағытталған діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу жөніндегі әлеуметтік жобаны іске асыру жолдарын, діни экстремизм және терроризмнің алдын алу мен этносаралық және конфессияаралық келісім моделін көпшілікке тарату әдістемесін, «Дінтану негіздері» курсы сабақтарын өткізудің тиімді әдістемесін қолданады.
3) зерттеушілік жұмыстарының қорытынды стратегиясына бағдарланған өнім қалыптастыруды, «Дінтану негіздері» курсының негізгі мәселелерін талдауды, дінтану ғылымының өзекті мәселелерін заманауи тұрғыда бағдарлауды, халық арасындағы әртүрлі нысаналы топтардың діни ланкестік әрекеттеріне қарсы алдын алу жұмыстарының технологиясын, жастар ортасында діни экстремизм және терроризмнің алдын алудың тиімді түрлері мен әдістерін әзірлеу және тәжірибеде қолдануды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтықмодуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты Қазақстан халқына Жолдауын, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру жолдары, Н.Ә.Назарбаевтың «Тәуелсіздік тұғырым» атты шығармасын оқып зерттеу, мемлекеттің конфессияаралық келісімді қамтамасыз ету саясаты, Қазақстанда мемлекеттік органдардың діни экстремизм мен терроризмге қарсы әрекет жасаудағы өзара ықпалдастығы. ҚР- да 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизмге және терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Оқушыларда діни және этникалық толеранттылықты қалыптастырудың психологиялық-педагогикалық негіздері»;
2) «Дінтану негіздері» курсы аясында оқушы дамуының жеке траекториясын жобалау және психологиялық-педагогикалық қолдау әдістері»;
3) «Тұлғаның деструктивті топтарға тартылуының психологиялық тетіктерін зерттеу және бейтараптандыру»;
4) «Өзін-өзі тану» пәні мен «Дінтану негіздері» курсы мазмұндарын біріктіре қарау».
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) діннің тарихи бастаулары мен түрлері; Қазақстандағы бүгінгі конфессиялық ахуал; Қазақстандағы дін және жастар;
2) діни экстремизм: жалпы сипаттамасы мен орын алу түрлері;
3) экстремистік ұйымдар идеологиясы және олардың Қазақстан аумағында пайда болуының теологиялық ерекшеліктері; Қазақстан қоғамында діни экстремизм және терроризмнің алдын алу және оқушылардың басқаның сезіміне ортақтасуы (эмпатия), толерантты сананы қалыптастырудың жаңа жолдары; «Дінтану негіздері» курсын оқыту үдерісіндегі диалогтық-мәселелік оқыту;
4) дінтану білімдеріне талдаулар жасау: PEST-талдау, SWOT- талдау, GEP – талдау;
5) тарих, дінтану және қоғамтану сабақтарында ұлттық толеранттылықты қалыптастыру; креативтік педагогика; қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы сабақтарда білімді бақылау және бағалауға арналған шығармашылық тапсырмалар;
6) конфессияаралық диалог аймақтық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуші фактор.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) мектептегі «Дінтану негіздері» курсы бойынша сандық білім беру ресурстарын жасау;
2) тарих пәні мұғалімдерінің желілік қауымдастығы – мұғалім жұмысын әдістемелік қолдау тетігін анықтау;
3) дінтану сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту және сын тұрғысынан ойлауды дамыту;
4) оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеуде оқытудың интерактивтік технологияларын ендіру және қолдану.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Тарих пәні мұғалімнің қызметінде сабақта және сабақтан тыс уақытта өлкетану жұмыстарының түрлері»;
2) «Дінтану бойынша интерактивтік сабақтарды дайындау және өткізудің әдістемелері»;
3) «Жастар ортасында терроризм мен діни экстремизмнің алдын алу»
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1. 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың негізгі бағыттарын айқындау;
2. «Дінтану негіздері» курсының мәні мен рөлін анықтау;
3. сын тұрғысынан ойлау технологиясы ұғымын ашып көрсету;
4. бүгінгі дінтану сабағының әдістемелік талаптарын ашып көрсету;
5. ТКМ (қалаған тақырыпқа) құрылымы бойынша сабақ жоспарын жасау;
6. дөңгелек үстел, пікірталас, конференциялар жоспарын жасау (сыныбы тақырып тыңдаушылардың қалауы бойынша).
7. «Дінтану негіздері» сабағының тиімділігін бағалаудың критерийлерін жасау
8. курстың Сіз үшін маңыздылығына беретін бағаңыз және алдағы уақыттағы мектептегі «Дінтану негіздері» курсын оқыту үдерісінде жаңа технологияларды қолдану жөніндегі ұсыныстарыңыз
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың бейбітшілік пен конфессияаралық келісім орнықтыру бағытындағы саясаты;
2) «Дінтану негіздері» сабақтарында оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын дамыту пәнге танымдық қызығушылықты арттырудың алғы шарттары (бөлім/тақырыпты таңдау тыңдаушылардың еркінде);
3) сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясын қолдану - қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы пәндерді оқытуда оқушылар үлгірімі артуының негізгі факторы (бөлім/тақырыпты таңдау тыңдаушылардың еркінде);
4) «Ислам. Ғылым. Мәдениет» тақырыптарын оқыту барысында оқушылардың шығармашылық қызметтерін қалыптастырудың тиімді әдістерін қолдану;
5) дінтану сабақтарындағы проблемалық оқыту – оқушылардың таным процесінің белсенділігін арттыратын оқыту әдістері мен құралдарының жиынтығы;
6) диалогтық оқыту қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы пәндерді оқытудың тиімді педагогикалық технологияларының бірі;
7) мұражай педагогикасы құралдары арқылы оқушыларға дінтану білімдерін беру;
8) шағын жинақталған мектепте «Дінтану негіздері» курсын оқытудың ерекшеліктері, түрлері және әдістері;
9) сыныпта «Дінтану негіздері» сабағында АКТ қолдану оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту факторларының бірі;
10) «Дінтану негіздері» оқу курсына қызығушылықты арттырудағы мектептен тыс жұмыстардың рөлі;
11) қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы пәндерді оқытуда жобалар әдісін жүзеге асыру;
12) 2013-2017 жылдарға арналған терроризм мен діни экстремизмге қарсы әрекет шаралары жоспарын жүзеге асыру;
13) «Дінтану негіздері» сабақтарында оқушыларды этникалық және ұлттық толеранттылыққа тәрбиелеу;
14) «Дінтану негіздері» курсын оқыту барысында оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру және оларда іс-әрекет дағдысын қалыптастыру;
15) өлкетану әлеуметтік-мәдени феномен: іздену, зерттеулер және болашағы («Мәдени мұра» бағдарламасы аясында);
16) бүгінгі Қазақстандағы конфессиялық ахуал оқушыларды толеранттылыққа тәрбиелеудің негізі.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған - 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі – 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл – дағдыланған;
3) 2 балл – дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Конституциясы (Қазақстан Республикасының Заңына енгізілген толықтырулар және өзгертулерімен). - Алматы. Жеті Жарғы, 2007;
2) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді);
3) Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы 30.11.2015 ж. «Қазақстан жаңа жаһандық нақта ахуалда: өсім, реформалар, даму». – Астана, 2015;
4) Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың әлемдік және дәстүрлі діндер II Съезінде сөйлеген сөзінен: «II Съезд лидеров мировых и традиционных религий».–Алматы: «Өнер», 2006.-136 б.;
5) Бейбітшілік жолындағы жаһандық диалог. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың әлемдік және дәстүрлі діндер III Съезінде сөйлеген сөзінен. «Казахстанская правда»газеті. 02.07.2009;
6) Қазақстан Республикасының «О религиозной деятельности и религиозных объединениях»Заңы. – Астана, 2011;
7) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасы. - Астана, 2010;
8) Мемлекеттің 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу және онымен күрес бағдарламасын жүзеге асыру. -Астана, 2013;
9) Әдістемелік-нұсқау хат «Об особенностях преподавания факультативного курса «Основы религиоведения» в общеобразовательных школах Республики Казахстан». – Астана, 2015;
10) Ғылыми-тәжірибелік конференция материалдарының жинағы «Актуальные проблемы трансформации религиозного сознания Казахстанского общества». Шлымова Г.Е., Козырев Т.А., Смагулов Е.М. жалпы редакциялауымен. – Астана, 2012;
11) Барлық білім беру мекемелерінде тәрбие беру үдерісін күшейтудің кешенді типтік жоспары. - Астана, 2012;
12) Абуов А.П. «Религия в казахстанском обществе» //Религия и современный мир: Шойкин Ғ.Н., редакциялауыменӘбуов А.П.–Астана: МЦКР, 2013;
13) Айтбаев О. Дінтану: Оқулық.- Қарағанды: «Гласир», 2010.-448 б.Викторов В.Ю., Прилуцкий А.М., Лебедев В.Ю.Религиоведение. – Москва, Юрайт, 2013 г.- 630 б.;
14) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік-конфессионалдық қатынас //Білім мекемелерінің директорларына арналған тәжірибелік құрал (мектептер, колледждер), жасөспірімдер ісі бойынша инспекторлар мен психологтар / құраст.: Е.Е.Ибраев, Ж.Ж.Утемисов, Б.Т.Мухамеджанова – Астана: НИАЦ, 2014. – 96 б.;
15) Есим Г., Абуов А.П., Бегалинова К.К., Смагулов Е.М., Жолдыбайұлы Қ. Основы религиоведения.-Алматы. - Білім, 2013.-296 б.;
16) Ислам - история, традиции, современность. - Астана, 2011. Ч. I.;
17) Ким Т.С. Толерантность педагогов и учащихся. - Алматы. 2009.;
18) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік-конфессиялық қарым-қатынастар //«Дінтану негіздері» пәнінің оқытушыларына арналған практикалық көмекші құрал /құраст. Ыбраев Е.Е., – Астана: ҒЗТО, 2014.–140 б;
19) Қазақстан Республикасындағы діни ахуалды дамытудың өзекті мәселелері / Е. Е. Бурова, Косиченко А. Г.. - Алматы, 2013. - 133 б.;
20) Подходы и направления системы воспитательной работы АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы».- Астана, 2012;
21) Религия в системе духовности: справочно-методическое. пособие: для служебного пользования / сост. К. К. Бегалинова, Г. Н. Новикова, А. М. Рустембекова; отв. ред. А. А. Абдакимов; Министерство юстиции Республики Казахстан; Комитет по делам религий [и др.]. - Алматы: Жибекжолы, 2007;
22) Шутов В.Н. Анатомия мировых религий: Прошлое, настоящее, будущее.-М.: Этерна, 2009.- 608 б.;
23) Шлымова Г.Е., Козырев Т.А. «Религиозные объединения в Казахстане»: информационный справочник – Астана, 2013;
24) Экстремизммен терроризмге қарсы әрекет етудегі дәстүрлі діндердің рөлі: әдістемелік материалдар жинағы. - Астана, 2011;
«Жастар ортасында терроризм мен діни
экстремизмнің алдын алу» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақтың тақырыбы |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау дәрісі |
Пікірталас |
Іскерлік ойындар |
Тренинги |
Тәжірибелік сабақтар, семинарлар |
ВПЗ, шеберлік-класс |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
ЗЖоба қорғау |
Барлығы |
|
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты Қазақстан халқына Жолдауын, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
1.2 |
Н.Назарбаевтың «Тәуелсіздік тұғырым» атты шығармасын оқып танысу. Мемлекеттің конфессияаралық келісімді қамтамасыз ету саясаты. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.4 |
Қазақстанда мемлекеттік органдардың діни ланкестікпен терроризмге қарсы әрекет жасаудағы өзара ықпалдастығы. ҚР–да 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизмге және терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
2 |
10 |
||||||||||
2.1 |
Оқушыларда діни және этникалық толеранттылықты қалыптастырудың психологиялық-педагогикалық негіздері |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2 |
Тұлғаның деструктивті топтарға тартылуының психологиялық тетіктерін зерттеу және бейтараптандыру |
2 |
2 |
||||||||||||
2.3 |
«Дінтану негіздері» курсы аясында оқушы дамуының жеке траекториясын жобалау және психологиялық-педагогикалық қолдау әдістері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2.4 |
«Өзін-өзі тану» пәні және «Дінтану негіздері» курсы мазмұндарын біріктіре қарау |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
10 |
4 |
6 |
10 |
2 |
2 |
2 |
2 |
38 |
|||||
3.1 |
Діннің тарихи бастаулары мен түрлері |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
Бүгінгі Қазақстандағы конфессиялық ахуал. Қазақстандағы дін және жастар |
2 |
2 |
||||||||||||
3.3 |
Діни экстремизм: жалпы сипаттамасы мен орын алу түрлері. Экстремистік ұйымдар идеологиясы және олардың Қазақстан аумағында пайда болуының теологиялық ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||
3.4 |
Қазақстан қоғамында діни экстремизм және терроризмнің алдын алу және оқушыларда басқаның сезіміне ортақтасуы, толерантты сананы қалыптастырудың жаңа жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
3.5 |
«Дінтану негіздері» курсын оқыту үдерісіндегі диалогтық-проблемалық оқыту |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.6 |
Дінтану білімдеріне талдаулар жасау: PEST-талдау, SWOT- талдау, GEP –талдау |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.7 |
Тарих, дінтану және қоғамтану сабақтарында діни толеранттылықты қалыптастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.8 |
Креативтік педагогика. Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы сабақтарда білімді бақылау және бағалауға арналған шығармашылық тапсырмалар |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
«Конфессияаралық диалог аймақтық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуші фактор» тақырыбындағы дөңгелек үстел |
2 |
2 |
||||||||||||
3.10 |
«Мазмұнды жаңарту жағдайында мектептегі дінтану білімін беруді дамыту жолдары» тақырыбындағы конференция |
2 |
2 |
||||||||||||
3.11 |
«Дінтану негіздері» курсын оқытудың ғылыми-әдістемелік аспектілері» тақырыбында жоба қорғау |
2 |
2 |
||||||||||||
3.12 |
Тыңдаушылардың қалыптастырылған құзреттілік деңгейлерін анықтау. Қортынды тестілеу. |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
4 |
2 |
16 |
22 |
||||||||||
4.1 |
Мектептегі «Дінтану негіздері» курсы бойынша сандық білім беру ресурстарын жасау |
2 |
6 |
8 |
|||||||||||
4.2 |
Тарих пәні мұғалімдерінің желілік қауымдастығы – мұғалім жұмысын әдістемелік қолдау тетігі |
2 |
2 |
||||||||||||
4.3 |
Дінтану сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту және сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
Блум таксономиясы - оқытудың тиімділігін бағалау әдісі |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.5 |
Оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеуде оқытудың интерактивтік технологияларын ендіру және қолдану |
4 |
4 |
||||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
||||||||||||
1.Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы мұғалімдер әдістеме бірлестігінің жұмысын ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||||
Барлығы: |
24 |
2 |
10 |
26 |
10 |
2 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Жастар ортасында терроризм мен діни
экстремизмнің алдын алу» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. 2011-2020 жылдарға арналған Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында анықталған мақсат:
А) жастардың бойында белсенді азаматтық ұстанымды, әлеуметтік жауапкершілікті, отансүйгіштік сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру;
В) үздік білім беру ресурстары мен технологияларға білім беру үдерісінің барлық қатысушыларының тең қолжетімділігін қамтамасыз ету;
С) білім, ғылым және өндірісті интеграциялауға, зияткерлік меншік пен технология өнімдерін коммерцияландыру үшін жағдай жасауды қамтамасыз ету;
D) білім берудің бәсекелестік қабілеттілігін арттыру, экономиканың тұрақты өсімі үшін сапалы білімге қолжетімділікті қамтамасыз ету арқылы адами капиталды дамыту.
2. Қазіргі жағдайдағы білім беру жүйесінің негізгі бағыттары мен ерекшеліктері қандай? (Дұрыс емес жауапты қоспаңыз)
A) білім беру саласын дамыту үшін қоғам мұқтаждығының басымдықтары мен әлеуметтік тапсырыстары:
C) үздіксіз білім алуға жағдай жасауды қамтамасыз ету;
C) жаппай жоғары білім алуға көшу;
D) оқушылардың тиімді тұлғалық дамуына бағыттылық.
3. Білім беру бағдарламалардың міндетті минимумының мазмұнын, оқу жүктемесінің мөлшерін, оқу үдерісін қамтамасыз ету мен білім беру ұйымдарының бітірушілерінің дайындық деңгейінің нормалары мен талаптарын анықтайтын құжат деп аталады:
A) мемлекеттік білім беру стандарттары;
B) білім беру бағдарламасы;
C) Білім және ғылым министрлігінің бұйрығы;
D) тарификация.
4. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауына жүйе құрушы идея болып табылады:
А) ұлт мүдделерін ілгерілету және жаңа саяси бағытты жасақтау;
B) жоғары дамыған инфрақұрылым құру;
C) білім беру саласында әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту;
D) өңірлік және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
5. Жаңашылдықтың бірінші кезеңін қабылдауға тән эмоционалдық күй деп-...
A) қабылдау;
B) бас тарту;
C) депрессия;
D) таң болу;
E) қорғаныш механизмі
6. Педагогикалық қоғамдастықтың қандай ойлау стериотиптері инновацияға қарсы кедергілерге жатады?
A) әлеуметтік кедергілерге;
B) ұйымдастырушылық кедергілерге;
C) әдістемелік кедергілерге;
D) материалды - техникалық кедергілерге;
E) тұлғалық кедергілерге.
7. Деструктивті топтардың әсеріне бой алдырмайтын қасиетке жатады:
A) олқы сезімін және кінәсін мойындау;
B) конформизм;
C) дамыған сын тұрғысынан ойлау және жоғары парасаттың болуы;
D) бауыр басушылық;
E) иеліктен шығару.
8. Тұлғалық-бағдарланған білім берудің анықтамасын беріңіз-ол:
А) Нақты міндеттерді шешуге бағытталған тәрбие жұмысының үдерісі және нәтижесі;
B) өрлеу траекториясымен қарапайымнан күрделіге, ескіден жаңа сапалық өзгеріске апаратын қиын үдеріс;
C) жеке тұлғалық ерекшеліктерінің дамуына жағдай жасай отырып, оқушылардың мүмкіндігі мен бейімділігінің әлемдік есебін қамтамасыз ететін оқыту үдерісін ұйымдастыру тәсілі;
D) адамның кез келген және барлық факторлардың әсерінен әлеуметтік тіршілік иесі ретінде қалыптасу процесі;
E) адамның жалпы заңдылықтарының дамуын зерттейтін, тәрбие мекемелерінде оқу-тәрбие процесінің жалпы негіздерін жасақтайтын базалық ғылыми пән.
9. Өзге эмоциялы адамның жай-күйіне сыртқы әрекеттер, ымдау, мимикалық реакция арқылы жауап беру болады
A) эмпатия;
B) ақыл-ой қабілетінің мүмкіндігі;
C) психология;
D) физиология;
E) дұрыс жауап жоқ.
10. Түрлі діни және діни емес көзқарастардың, мектеп, идеология, ұйымдардың қоғамда еркін өмір сүру мүмкіндігіне анықтама беріңіз, ол-
A) идеологиялық плюрализм;
В) дінге төзіміділік;
C) фундаментализм;
D) діни модернизм;
E) төзімділік (толерантность).
11. Схоластика және догматизм билігінен христиан сенімін босату үшін әрекеті сипатталатын діни ағымға анықтама беріңіз. Ол-
A) идеологиялық плюрализм;
В) дінге төзіміділік;
C) фундаментализм;
D) діни модернизм;
E) төзімділік (толерантность).
12. Өзінің наным-сенімін өзі анықтауға және ішкі рухани өмірінің тәуелсіздігіне құқық беретін сөзді көрсетіңіз:
A) идеологиялық плюрализм;
В) дінге төзімділік;
C) «ар-ождан бостандығы»;
D) діни модернизм;
E) төзімділік (толерантность).
13. Діннің мәнін, оның тарихы мен қазіргі жағдайын зерттейтін ғылымды көрсетіңіз:
A) дінтану;
B) теология;
C) мәдениеттану;
D) тарих;
E) философия.
14. Дін тарихы философия, әлеуметтану, психология, феноменология қайсы ғылымның бөлімі болып табылатынын көрсетіңіз:
A) дінтану;
B) теология;
C) мәдениеттану;
D) тарих.
15. Діни шектелгені үшін төзімділікті, кез келген дінді мойындауға әрбір азаматтың құқығын танудың анықтамасын беріңіз - ол:
A) дүниетанымдық плюрализм;
В) діни төзімділік;
C) фундаментализм;
D) діни модернизм;
E) төзімділік (толерантность).
16. Қолайсыздық сезімді саналы түрде басуды білдіретін және өзімен деңгейлес тұлға ретінде өзге жанмен қарым-қатынасты сиапаттайтын сапаны, анықтаманы беріңіз - ол:
A) дүниетанымдық плюрализм;
В) діни төзімділік;
C) фундаментализм;
D) діни модернизм;
E) төзімділік (толерантность).
17. Анықтама беріңіз, «Тәрбие дегеніміз-ол:
A) педагогтың әр түрлі іс-шараларды жүзеге асыру кезінде күнделікті баланың мінез-құлқын бақылауы;
B) педагогтың оқушыға арналған талаптарды шебер пайдалануы;
C) педагогтың оқушы тұлғасын қалыптастырудағы мақсатты процесі;
D) жеке тұлға мен ұжымның дамуына бағытталған педагог пен тәрбиеленушінің өзара байланысты қызметі;
E) педагогтың мақсатты жүзеге асыратын тәрбиелеу үлгісі мен әдістерінің жиынтығы.
18. Анықтама беріңіз. «Педагогикалық технология дегеніміз - ол:
A) тәрбие процесін ұйымдастыру әдістемесі;
B) ғылыми қолжазба;
C) дидактикалық жүйелер;
D) оқу процесін ұйымдастыру әдістемесі;
E) алдын ала дайындалған оқу-тәрбие үдерісін тәжірибеде жүйелі, дәйекті жүзеге асыру.
19. Мұғалімнің оқушымен қарым-қатынасының негізгі байланыс стилін анықтаңыз:
А) жағдайға байланысты төменде келтіргеннің кез келгені;
B) авторитарлық;
C) либералды;
D) либерал-демократиялық;
E) демократиялық;
20. Блум таксономиясы бойынша жоғарғы ретті ойлауды сипаттайтын ой операциясын анықтаңыз:
A) талдау, синтез, бағалау;
B) түсіну, талдау және бағалау;
C) білім, түсіну және бағалау;
D) түсіну, қолдану, бағалау.
21. Сандық оқыту ресурстары дегеніміз не?
A) электронды кітаптар;
B) оқу үдерісін ұйымдастыруға қажетті сандық үлгідегі суреттер, бейнеүзінділер, статикалық және динамикалық модельдер, интерактивті модельдеу мен виртуалды шындық нысандары, картографиялық материалдар, дыбыс жазбалары, символдық объектілер және жұмыстық графика, мәтіндік құжаттар және білім беру процесі үшін қажетті басқа да оқу материалдары;
C) интернет желісінде орналастырылған материалдар;
D) компакт-дискіде сақталған файлдар.
22. «технология» термині нені білдіреді?
A) «тechnos» - прогресс;
B) «техно» - өнер, «логос» - ілім;
C) «техникос»- жоғары техника;
D) «технология» - білім беру;
E) Алдын ала дайындалған оқу үдерісін жүйелі, дәйекті жүзеге асыру.
23. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту тапсырмасының орындалуына оқушы мүмкіндігінше көмектеседі:
A) бөліп көрсетеді;
B) сипаттайды;
A) бағалайды;
D) аударады;
E) хабарлайды
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
С |
А |
В |
D |
А |
С |
Е |
B |
C |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
A |
B |
А |
А |
A |
C |
В |
Е |
А |
А |
21 |
22 |
23 |
|||||||
В |
В |
С |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 51-қосымша
«Дінтану негіздері» курсын оқытудың теориялық және әдістемелік
негіздері» тақырыбындағы мектептердің тарих, қоғамдық білім
негіздері, дінтану мұғалімдеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Дінтану негіздері» курсын оқытудың теориялық және әдістемелік негіздері» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әр - Бағдарлама) мектептердің тарих, қоғамдық білім негіздері, дінтану мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазіргі уақытта оқытуда оқушыларды әлемдік және дәстүрлі діндердің тарихы мен қазіргі жағдайы туралы оқыту, олардың қоғамда алатын орны, діни сенімдерінің еркіндігін, қабілеттерін қалыптастыруға және алған білімдерін өмірде пайдалана алуға, толеранттылыққа тәрбиелеу және олардың гуманистік дүниетанымын қалыптастыруда мұғалімдердің теориялық білімдерін тереңдету маңызды болып табылады.
3. Бағдарлама мектептердің тарих, қоғамдық білім негіздері, дінтану мұғалімдеріне түйінді құзіреттерін қалыптастыруға бағытталған Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің бүгінгі жағдайы және оның даму үрдісін айқындайтын нормативтік құжаттарына, дінтану негіздері курсының әдістемесін, мазмұнын игеруге қажетті білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты дінтану негіздері курсын оқытуда теориялық және әдістемелік негіздерін іске асыру, мұғалімдердің үздіксіз жеке және кәсіби дамуын жетілдіруге қолдау көрсету арқылы кәсіби құзіреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) діни экстремизмнің алдын алуға әдістемелік көмек көрсету;
2) Қазақстандағы дін тарихы және оның қазіргі қоғамдағы рөлі туралы білімдерін жүйелеу;
3) оқу-тәрбие үдерісінде педагогикалық-психологиялық талдау жүргізу бойынша білім, білік дағдыларды дамыту;
4) дінтану негіздері курсын оқытуда тиімді әдіс-тәсілдерді меңгерту, оқытудың белсенді стратегияларын қолдана білу дағдыларын арттыру;
5) діни экстремизм және терроризмнің пайда болу себептерін айқындау;
6) оқу үдерісінде ақпараттық –коммуникациялық технологияларды қолдану (бұдан әрі- АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соныңда тыңдаушылар:
1) нормативтік құжаттардың тұжырымдамалық негіздерін, діннің мақсаты, мазмұны мен құрылысын; белсенді оқытудың әдістемесін және оны қолданудың түрлері мен тәсілдерін; оқулық мазмұнына сүйене отырып, оқушылардың дін туралы түсініктерін дамытуға арналған тапсырмаларды жетілдіру жолдарын; инновациялық технологияны пайдалану жолдарын біледі;
2) экстремистік және лаңкестік сипаттағы дәстүрлі емес ағымдардың көріну ерекшеліктерін; оқушыларға тақырып мазмұнын меңгертуде өзара әрекеттесу мен әрекетке түсу тәсілдерін қолданады;
3) теориялық және әдістемелік негіздерін іске асыруды және педагогикалық әрекеттерді қарқындату жағдайында қазіргі АКТ меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президентінің «Қазақстан жолы-2050 Мәңгілік ел», «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына Жолдауы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, ҚР «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Заңы, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері;
2) оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) діннің шығу тарихы, діни бағыттар мен ағымдар;
2) дәстүрлі және дәстүрлі емес діни ұйымдар;
3) зайырлы толеранттылық қоғамда «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру жолдары;
4) әлемдік діндер құндылықтарының ортақтығы мен ерекшеліктерін оқытуда фишбоун әдісінің мүмкіндіктерін қолданудың тиімді жақтары;
5) жалпы білім беретін мектептерде «Дінтану негіздері» курсының білім беру мазмұны мен оқыту ерекшеліктері;
6) дінтану негіздері курсын оқытуда оқушыларға тақырып мазмұнын меңгертуде өзара әрекеттесу мен әрекетке түсуде интербелсенді әдістің маңызы;
7) дінтану негіздері» курсын оқыту мен сабақ жоспарлауда Блум таксономиясын қолдану және сыни ойлауға құрылған әрекеттерді ұйымдастыру жолдары;
8) терроризм мен экстремизмнің ұлттық қауіпсіздікке қатері;
9) білім беретін мектептерде оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеу;
10) радикалды діни идеологияның қоғамдағы болмысы мен залалы;
11) жоба жұмысы пәнінен оқу бағдарламасы негізгі мектеп (6-9 сынып);
12) кәсіптік бағдар беру жұмыстарын ұйымдастыруда оқушыларды психологиялық-педагогикалық қолдау;
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) оқытудағы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;
2) жеке тұлғаның ақпараттық-коммуникативті құзырлығын қалыптастыру негізі;
3) критериалды бағалау моделін жетістік критериімен бағалау принциптері;
4) оқыту үдерісінде педагогикалық технологиялардың тиімділігімен тәжірибелік жұмыс жасау.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) діндегі радикалды бағыттар және олардың қаупі» мектепте экстремизмнің алдын-алу;
2) ҚР-ғы дәстүрлі бірлестіктердің қызметі;
3) діни терроризм- жаһандық өзекті мәселе;
4) діни сенім мен бостандықты қамтамасыз ету механизмдері;
5) дін мен мәдениеттің бірлігі және ерекшелігі;
6) ҚР –ғы жастардың діни сауаттылығы.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 72-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) діннің құрылымы мен функциясы тақырыбы бойынша сабақ жоспарын жасаңыз;
2) дін мен мифтің байланысын анықтап, салыстырыңыз;
3) дін мен мәдениеттің ерекшеліктеріне талдау жасаңыз;
4) білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдерінің дамыту жолдарын айқындаңыз;
5) дінтану негіздері курсын ұйымдастыруда сыни тұрғыдан ойлау бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеу жолдары;
2) Қазақстандағы діни бағыттар мен ағымдардың қоғамдық өмірге әсері;
3) қазіргі таңдағы дін мен саясаттың өзара байланысы;
4) жаңа діни қозғалыстардың ерекшеліктері;
5) тарих пәні сабақтарын сын тұрғысынан ойлау бойынша ұйымдастыру;
6) дін және адамзаттың ауқымды мәселелері;
7) жаңа дәуірдегі діни көзқарастар;
8) дін мен мәдениеттің бірлігі мен ерекшелігі;
9) қазіргі уақыттағы дін және руханият;
10) дін мен мифтің байланысын атап талдау;
11) ежелгі дәуірдегі дін мен өнердің байланысы;
12) мемлекет және дін, діни бірлестіктер туралы;
13) Қазақстанда исламның тарихи маңызы;
14) ежелгі және орта ғасырлардағы Қазақстан территориясындағы діндер тақырыбын оқыту жолдары;
15) Қазақстан қоғамын жаңғырту жағдайындағы діни тақырыптарды оқыту және зерттеу әдістері;
16) дінтану сабағының тәрбиелік мәні;
17) исламдық ортағасырлық мәдениет контекстіндегі арабтық- мұсылмандық философия;
18) дәстүрден тыс діни ағымдар және жастарға тәрбие беру жолдары.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс, мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл - дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
3) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010 ж.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
5) ҚР «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Заңы 2011 жылғы 11 қазан № 483-ІV
6) Дорожкина Л.А. Білім беру ұйымдарының тәрбие үдерісін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттар
7) Кобдикова Ж.У. Орта мектепте білім алуды технологияландыру - Алматы, 2002 ж.
8) Нұрымбетова Г. Саясаттану пәнін оқытуда интерактивті әдісті қолдану. - Алматы, 2008 ж.
9) Сәдуақасұлы Ә. Халықтық педагогика дәстүрлері арқылы қазақ мектептерінің оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың педагогикалық шарттары, Алматы, 2003 ж.
10) Есім Ғ. А., Абуов П., Бегалинова К.К., Смағұлов Е.М., Жолдыбайұлы Қ. Дінтану негіздері, «Білім» баспасы 2012 ж.
11) Тайтанова Н.Қ. Қазіргі мектептегі тәрбие жүйесін дамытуды басқару Алматы-2009
12) Шииты, сунниты, дервишы: вечные тайны ислама. – М.: Ид-во Эксмо, Изд-во Алгоритм, 2005. – 416с.
13) Локк Д. Басқару туралы екі трактат./ауд. Иманбаев М.Ө., ред.: Нұрышева Ғ.Ж., Ғабитов Г.Х. Зерде қоғамдық қоры; Еуропадағы Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымы. – Алматы:Раритет, 2004 ж.
14) Мамиргов М.З. Книга исламских сект и вероучений – М.: Телевидеокомпания «Исламский Мир», 2007 ж.
15) Маханбетова А.Ә. Оқушылардың құқықтық мәдениетін қалыптастыру 2005 ж..
16) Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ж
«Дінтану негіздері» курсын оқытудың
теориялық және әдістемелік негіздері»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
72 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәрістер |
Диалог-дәріс |
Таңдаудәрісі |
Пікірталас |
Іскерлікойын |
Семинар - тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
КТС |
Шеберлік сыныбы |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақты қорғау |
Диагностика |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
I. |
Нормативті - құқықтық модуль |
4 |
2 |
6 |
||||||||||
1.1. |
ҚР Президентінің «Қазақстан жолы-2050 Мәңгілік ел», «Нұрлы жол - болашаққа бастар бағыт» атты Қазақстан халқына Жолдауы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.2. |
ҚР «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Заңы |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.1 |
Жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
12 |
2 |
4 |
4 |
10 |
12 |
2 |
46 |
|||||
3.1 |
Діннің шығу тарихы. Діни бағыттар мен ағымдар. Дәстүрлі және дәстүрлі емес діни ұйымдар |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Зайырлы толеранттылық қоғамда «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.3 |
Әлемдік діндер құндылықтарының ортақтығы мен ерекшеліктерін оқытуда фишбоун әдісінің мүмкіндіктерін қолданудың тиімді жақтары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Жалпы білім беретін мектептерде Дінтану негіздері курсының білім беру мазмұны мен оқыту ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Дінтану негіздері курсын оқытуда оқушыларға тақырып мазмұнын меңгертуде өзара әрекеттесу мен әрекетке түсуде интербелсенді әдістің маңызы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Жалпы білім беретін мектептерде Дінтану негіздері курсын оқытуда ұйымдастырылатын топтық жұмыстың тиімділігі мен нәтижелігі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Дінтану негіздері курсын оқыту мен сабақ жоспарлауда Блум таксономиясын қолдану және сыни ойлауға құрылган әрекеттерді ұйымдастыру жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Терроризм мен экстремизмнің ұлттық қауіпсіздікке қатері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.9 |
Білім беретін мектептерде оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеу |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.10 |
Радикалды діни идеологияның қоғамдағы болмысы мен залалы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.11 |
«Жоба жұмысы» пәнінен оқу бағдарламасы негізгі мектеп (6-9 сынып). Шағын сабақ тұсаукесері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Кәсіптік бағдар беру жұмыстарын ұйымдастыруда оқушыларды психологиялық педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
2 |
4 |
10 |
||||||||
4.1 |
Оқытудағы ақпараттық-коммуникациялық технологияларжеке тұлғаның ақпараттық-коммуникативтік құзырлығын қалыптастыру негізі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Оқыту үдерісінде педагогикалық технологиялардың тиімділігі |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Критериалды бағалау моделін жетістік критериімен бағалау принциптері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
5.1 |
«Діндегі радикалды бағыттар және олардың қаупі» мектепте экстремизмнің алдын-алу |
|||||||||||||
5.2 |
ҚР-ғы дәстүрлі бірлестіктердің қызметі |
|||||||||||||
5.3 |
Діни терроризм-жаһандық өзекті мәселе |
|||||||||||||
5.4 |
Діни сенім мен бостандықты қамтамасыз ету механизмдері |
|||||||||||||
5.5 |
Дін мен мәдениеттің бірлігі және ерекшелігі |
|||||||||||||
5.6 |
ҚР–ғы жастардың діни сауаттылығы |
|||||||||||||
5.7 |
Диагностика |
2 |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
20 |
2 |
10 |
6 |
12 |
18 |
4 |
72 |
«Дінтану негіздері» курсын оқытудың
теориялық және әдістемелік негіздері»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
А) 07.12.2010 ж
B) 07.11.2010 ж
C) 07.10.2010 ж
D) 07.19.2010 ж
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылы білім беру жүйесі қандай нәтиже береді:
A) білімнің сапасы жоғары дәрежеде
B) халықаралық индикаторларымен дәлелденген, білімнің сапасы жоғары дәрежеде
C) адами капиталдың деңгейі жоғары дамыған
D) адами капиталдың даму деңгейі және білімнің жоғарғы сапасы халықаралық индикаторларымен дәлелденген
3. Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру 2015 жылда келесі нәтижелерді көрсетеді:
А) электронды оқыту жүйесі құрылады
В) 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу басталад;
С) ауыспалы кезең аяқталған кезде, ҚР білім беру жүйесі құрылымы, мазмұны, басқару және қаржыландыру механизмі бойынша дамыған елдердің моделімен сәйкестендіріледі
D) халықаралық индикаторлармен дәлелденген сапалы білім және адами капиталдың даму деңгейі жоғарлайды
4. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының іске асыру мерзімі:
A) 2011-2015 ж.ж.
B) 2012-2020 ж.ж.
C) 2012-2016 ж.ж.
D) 2011-2016 ж.ж.
5. Өзін-өзі танудың негізгі түсініктері -
А) руханилық, адамгершілік, ізгілік
В) сана, сезім, іс-әрекет
С) сүйіспеншілік, парыз
D) қоршаған орта, табиғат, әлем
6. «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім бағдарламасындағы негізгі құндылықтар -
А) ақиқат, тыныштық, сүйіспеншілік, қиянат жасамау
В) ақиқат, дұрысәрекет, тыныштық, сүйіспеншілік, қиянат жасамау
С) ақиқат, тыныштық, сүйіспеншілік, қарызды өтеу
D) сүйіспеншілік, қиянат жасамау, парыздыақтау, тәртіп
7. Әлемдік өркениеттегі барлық қоғамдық құрылыстарға тән тарихи, саяси-әлеуметтік, дүниетанымдық және психологиялық құбылыс:
А) дін
В) мифология
С) мәдениет
D) атеизм
8. Грек тілінен аударғанда “teos” сөзі қандай мағына білдіреді?
А) құдай
В) дін
С) абсолют
D) сенім
9. Дінтану пәні нені зерттейді?
А) дін;
В) мәдениет;
С) саясат;
D) философия.
10. Миф деген сөздің мағынасы қандай?
А) аңыз, ертегі, әңгіме
В) дін
С) ілім
D) сенім
11. Жабық, құпия түрде адамның “табиғаттан тыс күшпен” қарым-қатынаста болу мүмкіндігі туралы діни ілім:
А) мистика
В) анимизм
С) фетишизм
D) мифология
12. Дін қашан қайда болды?
А) қауымдық құрылыста
В) б.з.д. І мыңжылдықта
С) б.з.д. ІІ ғасырда
D) ертеде
13. Алғашқы діни наным-сенімдерді атаңыз?
А) тотемизм, фетишизм, анимизм, магия
В) тотемизм, магия, натуризм, манихей
С) зороастризм, фетишизм, магия
D) анимизм, миф, манихей
14. Діни экстремистердің негізгі насихаты қандай?
А) зорлық, соғыс
В) мейірімділік
С) тәуелсіздік
D) билік
15. Ислам фундаментализмі мен экстремизмнің қазіргі кездегі көрінісі қандай?
А) ваххабизм
В) хизб-ут-тахрир
С) аль-Кайде
D) фанатизм
16. Эсхатология дегеніміз не?
А) ақырзаман туралы ілім
В) діни қағида
С) ислам діні туралы ілім
D) Иисустың қайта оралуы жайында ілім
17. Топтық жұмыс құрудың негізгі қағидаты –
А) әрекет ету қағидаты
В) іздену қағидаты
С) сәйкестендіру қағидаты
D) бірлесе әрекет ету қағидаты.
18. Блум таксономиясы бойынша неше басты категория бар
А) 3
В) 5
C) 6
D) 2
19. Сын тұрғысынан ойлау технологиясының құрылымы:
А) оқу мен үйрену
В) талдау мен сараптау
С) дәлелдеу мен салыстыру
D) көру мен оқу
20. Білімді жалпылау, қорытындылау кезінде, тараудың немесе модульдің соңында оқушының жетістіктерін бағалау:
А) қалыптастырушы бағалау
В) қорытындылаушы бағалау
С) критериалды бағалау
D) 12 балдық бағалау
21. Microsoft Power Point презентация слайдында орналасқан объектілерге жатпайтыны (артығын алып тастаңыздар)...
А) анимация
В) кесте
С) диаграмма
D) фильм
22. Презентацияға жаңа слайд қосу үшін келесі әрекетті орындау керек:
А) түйме «Оffice»>жасау
В) басты> слайд жасау
С) қою > слайд
D) түрі > кәдімгі
23. Топтық жұмыс құрудың негізгі қағидаты:
А) әрекет ету қағидаты
B) іздену қағидаты
C) сәйкестендіру қағидаты
D) бірлесе әрекет ету қағидаты
24. Педагогикалық технология дегеніміз практикада жүзеге асырылатын педагогикалық жүйе жобасы анықтамасының авторы:
А) В.П. Беспалько
B) Г.К. Селевко
C) Ж.К. Қараев
D) Ж.У.Кобдикова
25. Басқару қосымшаларын пайдалана отырып Word Art объектілері, жазбалар, диаграмма, бейнелер, клиптерді презентацияға қосуға болады.
A) түрі
B) басты
C) қою
D) дизайн
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
D |
C |
C |
D |
А |
А |
А |
А |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
D |
B |
А |
А |
А |
C |
D |
C |
B |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
D |
B |
D |
С |
С |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 52-қосымша
Тарих және құқық мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын
жүзеге асыру Отан тарихын оқыту мазмұнын жаңартудың негізі
ретінде» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру Отан тарихын оқыту мазмұнын жаңартудың негізі ретінде» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектептердің тарих және құқық мұғалімдеріне арналған.
2. Мәңгілік ел ұлттық идеясы дегеніміз — өткенімізден сабақ ала отырып, болашағымызды баянды ету жолындағы хақ мұраттарымыз.Бұл ретте Елбасы: «Мәңгілік ел - жалпы қазақстандық ортақ шаңырағымыздың ұлттық идеясы», - деп түйіндейді. Болашағымызға айқын бағыт-бағдар беретін де, ұлтымызды ұжымшылдыққа ұйыстыратын да, межелі ұлы мақсаттарға жетелейтін де осы Мәңгілік ел идеясы екені анық.
3. Тарихтан білім берудің мақсаты - оқушылардың дүниетанымының негізі болатын тарихи сананы, тарихи білімді құрметтеу мен сыйлау сезімін қалыптастыру. Мәңгілік ел отандастардың бірегей тарихи мақсаты мен қаһармандық ұраны десек қателеспейміз. «Мәңгілік ел» ұғымын тереңнен түсіндіру, тарихи негіздерін көрсету мәселелері маңызды болып табылады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тарихты оқытуды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуде тыңдаушылардың кәсіби деңгейін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) мектептегі тарихи білім берудің заманауи жүйесіндегі нормативтік базасымен, педагогикалық қызметтің басымдықтарын анықтайтын негізгі құжаттар мазмұнын ашу;
2) «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының тарихи танымдылығын түсіндіру;
3) отандық тарихнамадағы өзекті мәселелерді оқытудың әдістемелік негіздерін меңгерудегі тыңдаушылар әрекетін ұйымдастыру;
4) дарынды балардың жеке қабілеттерін жүзеге асыруды қамтамасыз ететін, оларды ерте дамыту бойынша заманауи білім беру технологиялары мен әдістерін сұрыптау, апробациялау және енгізудің құралдарын қолданып үйрену;
5) оқу сабақтарын жобалау тәсілдерін меңгеру жағдайларына тыңдаушыларды жұмылдыру;
6) түйінді құзыреттіліктерді қалыптастыру тәсілдерін меңгеру үшін жағдай жасау;
7) тыңдаушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (ары қарай – АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру әрекетіне жағдай жасау;
8) курс тыңдаушыларын шығармашылық іс-әрекетті игеру үдерісіне жұмылдыру;
9) тыңдаушыларға аймақтық компонент мазмұнын игеруге жағдай жасау;
10) тарих пәнінің мұғалімдеріне Блум таксономиясын меңгеру әрекетін ұйымдастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың нормативтік-құқықтық негіздері мен басым бағыттарын;
тарих пәнін оқытудың басым бағыттарын, ұйымдастырудың мазмұны мен формасын, бүгінгі таңдағы мектептерде қолданатын білім беру технологиясының әдістік спецификасын;
тұлғаның шығармашылығын қалыптастыру және тарих сабағын ұйымдастырудың әдістемелік, психологиялық және әдістік негізін;
қоғамның әлеуметтік модернизациясы тұсында жаңа тарихи білім беру мазмұнын;
«Мәңгілік ел» идеясының тарихи бастауы мен мәнін;білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тарих пәнін оқытудың заманауи технологияларын біледі;
2) оқушылардың білім жетістіктерін бағалаудың жаңа формаларын қолданады;
құзыреттілік және әрекеттік тұрғы негізінде сабақ құрастырады;
тарихи танымдылықты түйіндейтін тапсырмаларды сыни тұрғыдан талдайды;
тарих сабағы бойынша қандай да бір білім мазмұнын анықтауда Блум таксономиясын қолдана отырып талдайды; оқушылардың қабілеттіліктерін дамыту бойынша заманауи білім беру технологиялары мен әдістерін сұрыптау;
инновациялық әдіс-тәсілдер көмегімен пән бойынша оқушылардың оқу үдерісін жүйелеу әдістерін қолдана біледі;
3) оқытудың тиімді тәсілдерін таңдау мақсатында дәстүрлі және құзыреттілік үлгіде салыстырмалы талдауды;
оқушылардың түйінді пәндік құзыреттіліктерін дамытатын сабақ үлгілерін жобалауды;
дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру әдістемесін;
оқу сабағын жобалау үшін білімді жиынтықтаудың тәсілдерін; түйінді құзыреттілік тұрғыдан оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде: ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты, Президент Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауының, Елбасының «Тәуелсіздік толғауы» еңбегінің басым бағыттарын жүзеге асыру қазақстандық білім беру жүйесін модернизациялаудың стратегиялық факторы ретінде. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.; Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру аясында тарихи білім беру жүйесі мазмұнын жаңғырту. ҚР мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 – 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары оқушыларының түйінді құзыреттіліктерін дамыту негізі ретінде; тәрбие саласындағы мемлекеттік саясаттың басым бағыттары: Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар, Қазақстандық «Мәңгілік ел» идеясының құндылықтары және оны тәрбие жүйесінде іске асыру; білім беру мазмұнын жаңарту аясында тарих пәнін оқытудың ғылыми-әдістемелік негіздері. Тарих мұғалімінің тәжірибиелік әрекетіне қойылатын нормативтік оқу-әдістемелік талаптар.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру үдерісінің психологиялық – педагогикалық сүйемелденуі;
2) жас ұрпақтың құқықтық және азаматтық тәрбиесі – жаңа Қазақстан азаматын қалыптастырудың негізгі шарттарының бірі;
3) этникалық және діни толеранттылықты тәрбиелеу тағылымдары.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында тарих пәнін оқытудың заманауи аспектілері;
2) тарихи білім беру мазмұнын жаңарту аясында тарих пәнін оқытудағы жаңа амалдар, әдістер және формалар;
3) тарих сабағындағы зерттеушілік жұмыс - оқушылардың ғылыми көзқарасын қалыптастыру негізі;
4) тарих, қоғамтану, дінтану, құқық, өлкетану пәндерін оқытудағы пәнішілік және пәнаралық байланыстар;
5) заманауи жағдайлардағы тарих пәні мұғалімінің зерттеушілік, жобалық және тәжірибелік-эксперименттік қызметі;
6) дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру әдістемесі: тарих пән сабақтарында оқушыларды олимпиадалар мен ғылыми конференцияларға дайындауды ұйымдастыру;
7) тарих сабағында құзыреттілікке бағытталған тапсырмаларды сын тұрғысынан жобалау;
8) тарих мұғалімінің сабағы мен сабақтан тыс қызметінде өлкетану жұмысын ұйымдастыру мен енгізу.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білімдену үдерісінде түйінді құзыреттіліктерді қалыптастырудағы жоба технологиясының маңыздылығы;
2) Блум таксономиясы бойынша тарих сабағында оқу тапсырмаларын жобалау;
3) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тарих пән сабақтарында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудағы критериалды әдіс;
4) тарих сабағында оқушылардың негізгі құзыреттіліктерін дамытуда АКТ қолдану.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы қазақстандық патриотизмді дамыту философиясы ретінде;
2) «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы - оқушылардың рухани-адамгершілік құндылықтары мен төзімділігін қалыптастыру негізі;
3) қазақ хандығы –«Мәңгілік ел» идеясы: тарихи сабақтар мен тағдырлар. Қазақстан мектептерінде «Мәңгілік ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру жолдары;
4) жаһандану дәуірінде тарихты оқыту: ұлттық құндылықтар және жалпыадамзатттық гуманизм;
5) қоғамдық пәндерді оқытудағы әлеуметтік, саяси мәдени және жалпы философиялық әдістер;
6) қоғамдық пәндерді оқыту үдерісінде азаматтылық пен құқықтық білімді қалыптастыру;
7) тарих пән сабақтарында оқыту мен тәрбие берудегі ұлттық және әлемдік мәдени-құндылық бағдарлар;
8) Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың тарихи еңбектерін оқытудағы әдіснамалық тәсіл – қоғамдық пәндерді оқытуды дамытуды дамыту факторы;
9) Елбасының «Тәуелсіздік толғауы» еңбегін оқыту негізінде азаматтықты және патриотизмді қалыптастыру;
10) көпконфессионалды, көпмәдениетті қазақстандық қоғам жағдайында «Дінтану негіздері» сабағында оқушылардың толеранттылығын дамыту;
11) білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жағдайында қоғамтану пәндері оқытудың өзекті мәселелері мен проблемалары;
12) шағын кешенді мектеп жағдайында тарих сабағында білім беру үдерісін технологияландыру; қоғамдық пәндерді оқыту негізінде ауыл мектептері оқушыларының әлеуметтік тәжірибелерін кеңейтудің тиімді нысандары; тарих сабағында оқушылардың шығармашылық әлеуетін арттыру жолдары;
13) тарих пән сабақтарында оқушылардың жобалау-зерттеу қызметтерінің дағдыларын қалыптастыру; оқушылардың білім мониторингі – тарих пәнін сапалы оқыту критерийі;
14) көпмәдениетті және көптілді білім беру жағдайында заманауи тарих сабағын жобалау әдістемесі;
15) оқу үдерісінде мұғалім мен оқушының жобалау-зерттеу әрекеті;
16) Қазақстан мектептерінде «Мәңгілік ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру жолдары; тарихи білім беру мазмұнын жаңарту: оқытудың жаңа стратегиялары, бағалаудың жаңа жүйесі;
17) тарих сабағында оқушылардың шығармашылық әлеуетін арттыру жолдары.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2 – 10 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) оқушылардың оқу жетістігін бағалаудың негізгі әдіс-тәсілдеріне сәйкес тарихтан 7 сынып бойынша бақылау өлшеу материалдарын жасау;
2) тарих пәнінен оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын дамытуға бағытталған сынып бойынша оқу сабақтарын жобалау;
3) жобалау технологиясы бойынша зерттеу тақырыбының жоспарын жасау;
4) Б.Блум таксономиясына сәйкес 9 сынып бойынша оқу тапсырмаларын жасау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру нәтижелеріне қойылатын жаңа талаптар;
2) тарих сабақтарында сыни тұрғыдан ойлау сабақтарын меңгертудің әдістемесі;
3) тарих пән сабақтарында оқушылардың жобалау-зерттеу қызметтерінің дағдыларын қалыптастыру;
4) тарих пән сабақтарында оқытудың жетістігін бағалауда Блум таксономиясын қолдану әдістері.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзегге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселелерді бірлесіп шешу және т.б. қамтиды.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өздік жұмысжағдайындасыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзіреттілікмоделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологияларжәне интербелсенді нысандарын пайдалану арқылы қол жеткізілетін қызметтік амалды болжайды: шағын топтардағы жұмыс; оқытатын ойындар; кері байланыс; күрделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы; «дөңгелек үстел» және т.б.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзіреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады - 0, 1, 2 балл және төмендегідей өлшемдер:
1) орындалған жұмыстың алынған міндетке сәйкестігі: тапсырмалар алынған міндетке сай емес; тапсырмалар алынған міндетке сай, тапсырмалар алынған міндетке толықтай сай;
2) сұрақтың анықтығы, толықтығы, дәйектігі жеткіліксіз;негізінде жеткілікті; толық: жеткіліксіз, негізінде жеткілікті, толық;
3) тапсырмалардың Мемлекттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (ары қарай МББЖС) мен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкестігі: тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сай емес; тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне жартылай сай (ішінара); тапсырмалар МББЖС пен білім алушылардың жас ерекшеліктеріне толықтай сай;
4) нәтиже сапасы: дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге сай емес; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге толыққанды сай емес; дайындалған тапсырмалар алынған мақсат пен күтілетін нәтижеге толықтай сай;
5) материалдың тәжірибелік мәні: жұмыстың тәжірибелік мәні жоқ; жұмыс жартылай тәжірибелік мәнге ие; жұмыстың тәжірибелік мәні бар және пайдалануға ұсынылуы мүмкін;
6) жұмыстың безендірілуінің талапқа сәйкестігі: жұмыс біршама өңдеуді талап етеді, өйткені қолданыстағы нұсқауға сай емес; жұмыс қолданыстағы нұсқауға сай, алайда кейбір компоненттер өңдеуді талап етеді; жұмыс ұсынылған барлық компонеттерге сай әзірленген.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы» 11-12 балл (85-100%);
2) «Жақсы» 9-10 балл (71-84%);
3) «Қанағаттанарлық» 6-8 балл (50-70%).
24. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер - 0, 1, 2, 3 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе; жобаның өзекті мәселесі ашылмаған; жоба мәселесі жартылай ашылған; жобаны өзекті мәселесі ашылған, бірақ автор тақырып бойынша терең білім көрсете алмаған; жобаның өзекті мәселесі толық ашылған, автор тақырып бойынша терең білім көрсеткен;
2) мақсатты жобалауы; мақсаты берілмеген; мақсаты қойылғанмен, бірақ оған жету жоспары жасалмаған; мақсаты қойылған, негізі жасалған, оған жетудің жоспары сызба түрінде бірелген, мақсаты айқын берілген, нақты себептері көрсетілген, мақсатқа жетудің жүйелі жоспары берілген;
3) жоспарлау; жоспар әрекет мазмұнын көрсете алмайды; жоспар үстіртін жасалған; жоспарлау логикалық тұрғыда жеткілікті деңгейде емес, жоспарлау логикалық тұрғыда ретті және өзінің әрекетін толық көрсетеді;
4) нәтижені бағалау; жобалау нәтижесі жоқ; жоба нәтижесі сапа талаптарына сәйкес емес (берілген мақсатқа). Жоба нәтижесі сапа талаптарына жартылай сәйкес келеді, нәтиже сапа талаптарына толықтай жауап береді (берілген мақсатқа сәйкес);
5) алынған нәтижелердің маңыздылығы; нәтиженің практикалық маңыздылығы жоқ; алынған нәтижелер тек теориялық тұрғыда маңызды; алынған нәтиже практикалық маңыздылығы жартылай ғана; алынған нәтижелердің практикалық маңыздылығы жоғары және ары қарай қолдануға ұсынуға болады.
25. Тыңдаушылардың жобалық жұмысты орындау бойынша білімдерін бағалау баллдарды бес баллдық жүйеге көшірумен жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы» 13-15 балл (85-100%);
2) «Жақсы» 10-12 (71-84%);
3) «Қанағаттанарлық» 7-9 (50-70%).
26. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) жартылай жүзеге асырылған - 2 балл;
3) толықтай жүзеге асырылған - 4 балл.
28. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) жобалау сапасы: (білім беру процесі) заманауи талаптар мен мақсат қоюға сәйкес мақсаттың нақты әрі айқын тұжырымдалуы, мақсаттың қолжетімділігі мен өлшемділігі; мақсатты топтың айқындылығы; мақсатқа жеткізетін міндеттер көрсетілген; әрекет мазмұны айқындалған;әрекет нәтижелері айқындалған, нәтижелер мақсатқа сәйкес келеді; мақсатқа жетудегі уақыт аралығы айқындалған; оқу-тәрбие үдерісінің қатысушыларының өзара әрекет сипаты айқындалған; педагогикалық және ақпараттық-коммуникативтік технологиялар айқындалған;
2) жағдай сапасы: ресурстық қамтамасыз етілудің кешенділігі мен қажет болған жағдайда ресурстардың өзара алмасу мүмкіндіктерін болжау; кадрлық қамтамасыз етілуі;материалдық-техникалық қаматамыз етілуі; инфроқұрылым; оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етілуі;
3) нәтиже сапасы жоспарланған нәтижелерге жету дәрежесі: мақсат – міндет- күтілетін нәтиже.
4) 29. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы» 11-12 балл (85-100%);
2) «Жақсы» 9-10 балл (71-84%);
3) «Қанағаттанарлық» 6-8 балл (50-70%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014жылғы 11 қараша.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы -2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
3) Назарбаев Н.Ә. «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет». Астана,2015 ж.
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III.
7) Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы. 3 кітап. – Алматы, 2002.
8) Жолдасбайұлы С. Ежелгі және орта ғасырлардағы Қазақстан. – А,1995.
9) Кан Г.В., Шаяхметов Н.У. Қазақстан тарихы. – А., 2007.
10) Қазақстан тарихы. V томдық. Асылбеков М.Х., Алдажұманов Қ.С., Байпақов К.М., Қозыбаев М.Қ., Нұрпейісов К.Н. және т.б. ред. – А., 2010.
11) Қазақстан тарихы. Ред. басқарған проф. Қаражан Қ.С. – Алматы, 2008.
12) Қазақстан тарихы. Очерктер. – А., 1994.
13) Қазақстанның жаңа және қазіргі заман тарихы. – Алматы: Қазақ университеті. – А, 2006.
14) Назарбаев Н. Ә. Тарих толқынында. – Алматы: Атамұра, 1999.
15) Назарбаев Н.Ә. Сындарлы он жыл. – Алматы, 2003.
16) Назарбаев Н.Ә. Қазақстан жолы. – Астана, 2006.
17) Тоқаев Қ.К. Қазақстан Республикасының дипломатиясы. – А., 2002.
18) Таубаева Ш.Т. Исследовательская культура учителя: методология, теория и практика формирования. Алматы, 2000.
19) Досова Н. Б. Тарих пәнін оқытуда оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту жолдары // Білімдегі жаңалықтар. – 2012, №2. - С. 19-23
20) Далабайқызы И. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы-оқушылардың ақпараттық құзыреттілгін дамыту құралы //Білім технологиялары. – 2011, №4. - С. 19
21) Сариева Р. С. Тарих пәнін заманауи технология арқылы оқыту // Орта мектеп жаршысы - Вестник средней школы. - 2013. - №4. - С. 15.
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясын жүзеге
асыру Отан тарихын оқыту мазмұнын
жаңартудың негізі ретінде»
тақырыбындағы мектептердің тарих
және құқық мұғалімдеріне арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу – тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Сабақтардың тақырыптамасы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын- сабақты қорғау |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты, Президент Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам: баршаға арналған қазiргi заманғы мемлекет» Жолдауларының, Елбасының «Тәуелсіздік толғауы» еңбегінің басым бағыттарын жүзеге асыру қазақстандық білім беру жүйесін модернизациялаудың стратегиялық факторы ретінде. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру аясында тарихи білім беру жүйесі мазмұнын жаңғырту. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Тәрбие саласындағы мемлекеттік саясаттың басым бағыттары: Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар, Қазақстандық «Мәңгілік ел» идеясының құндылықтары және оны тәрбие жүйесінде іске асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Білім беру мазмұнын жаңарту аясында тарих пәнін оқытудың ғылыми-әдістемелік негіздері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
2.1 |
Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру үдерісінің психологиялық – педагогикалық сүйемелденуі. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Жас ұрпақтың құқықтық және азаматтық тәрбиесі – жаңа Қазақстан азаматын қалыптастырудың негізгі шарттарының бірі. |
4 |
4 |
|||||||||||
2.3 |
Этникалық және діни толеранттылықты тәрбиелеу тағылымдары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
16 |
4 |
4 |
4 |
4 |
2 |
38 |
|||||
3.1 |
Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында тарих пәнін оқытудың заманауи аспектілері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Тарихи білім беру мазмұнын жаңарту аясында тарих пәнін оқытудағы жаңа амалдар, әдістер және формалар. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.3 |
Тарих сабағындағы зерттеушілік жұмыс - оқушылардың ғылыми көзқарасын қалыптастыру негізі. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.4 |
Тарих, қоғамтану, дінтану, құқық, өлкетану пәндерін оқытудағы пәнішілік және пәнаралық байланыстар. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
Заманауи жағдайлардағы тарих пәні мұғалімінің зерттеушілік, жобалық және тәжірибелік-эксперименттік қызметі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Дарынды балалармен жұмысты ұйымдастыру әдістемесі: тарих пән сабақтарында оқушыларды олимпиадалар мен ғылыми конференцияларға дайындауды ұйымдастыру. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.7 |
Тарих сабағында құзыреттілікке бағытталған тапсырмаларды сын тұрғысынан жобалау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Тарих мұғалімінің сабағы мен сабақтан тыс қызметінде өлкетану жұмысын ұйымдастыру мен енгізу. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Шағын-сабақ таныстырылымын қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
Курс тың қалыптасқан кәсіби құзыреттіліктерін анықтау (қорытынды тестілеу). |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
10 |
6 |
16 |
||||||||||
4.1 |
Білім беру процесінде түйінді құзыреттіліктерді қалыптастырудағы жоба технологиясының маңыздылығы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Блум таксономиясы бойынша тарих сабағында оқу тапсырмаларын жобалау. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында тарих пән сабақтарында оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудағы критериалды әдіс. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.4 |
Тарих сабағында оқушылардың негізгі құзыреттіліктерін дамытуда АКТ қолдану. |
4 |
4 |
|||||||||||
Вариативтік бөлім |
10 |
|||||||||||||
Ү |
Вариативтік модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
5.1 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы қазақстандық патриотизмді дамыту философиясы ретінде. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы - оқушылардың рухани-адамгершілік құндылықтары мен төзімділігін қалыптастыру негізі. Қазақ хандығы – «Мәңгілік ел» идеясы: тарихи сабақтар мен тағдырлар. Жаһандану дәуірінде тарихты оқыту: ұлттық құндылықтар және жалпыадамзатттық гуманизм. Қоғамдық пәндерді оқытудағы әлеуметтік, саяси мәдени және жалпы философиялық әдістер. Қоғамдық пәндерді оқыту үдерісінде азаматтылық пен құқықтық білімді қалыптастыру. Тарих пән сабақтарында оқыту мен тәрбие берудегі ұлттық және әлемдік мәдени-құндылық бағдарлар. Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың тарихи еңбектерін оқытудағы әдіснамалық тәсіл – қоғамдық пәндерді оқытуды дамытуды дамыту факторы. Елбасының «Тәуелсіздік толғауы» еңбегін оқыту негізінде азаматтықты және патриотизмді қалыптастыру. Көпконфессионалды, көпмәдениетті қазақстандық қоғам жағдайында тарих сабақтарында оқушылардың толеранттылығын дамыту. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жағдайында қоғамтану пәндері оқытудың өзекті мәселелері мен проблемалары. Шағын кешенді мектеп жағдайында тарих сабағында білім беру үдерісін технологияландыру. Қоғамдық пәндерді оқыту негізінде ауыл мектептері оқушыларының әлеуметтік тәжірибелерін кеңейтудің тиімді нысандары. Тарих пән сабақтарында оқушылардың жобалау-зерттеу қызметтерінің дағдыларын қалыптастыру. Оқушылардың білім мониторингі – тарих пәнін сапалы оқыту критерийі. Көпмәдениетті және көптілді білім беру жағдайында заманауи тарих сабағын жобалау әдістемесі. Оқу үдерісінде мұғалім мен оқушының жобалау-зерттеу әрекеті. Қазақстан мектептерінде «Мәңгілік ел» ұлттық идеясын жүзеге асыру жолдары. Тарихи білім беру мазмұнын жаңарту: оқытудың жаңа стратегиялары, бағалаудың жаңа жүйесі. Тарих сабағында оқушылардың шығармашылық әлеуетін арттыру жолдары. |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
12 |
10 |
34 |
6 |
4 |
4 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясын жүзеге
асыру Отан тарихын оқыту мазмұнын
жаңартудың негізі ретінде»
тақырыбындағы мектептердің тарих
және құқық мұғалімдеріне арналған
біліктілікті арттыру курстарының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Құжаттың атауы мен онда қойылған міндеттер арасындағы сәйкестікті анықтаңыз:
1) ҚР 2011-2020 жылдарға арналған Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы |
А) орта білім мазмұнының (міндетті) базалық жалпы нормаларын, құрылымы мен құрамын белгілеу |
2) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-әрекет жоспары |
В) Білім беру саласында мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерін, ҚР азаматарының конституциялық құқықтарын анықтау |
3) 2012 жылғы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты |
С) жаңа экономикалық саясатты айқындау |
4) ҚР Үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы |
Д) білім беру мазмұнын жаңартып, оқытудың 12 жылдық моделіне көшуді іске асыру |
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы |
Е) Жастар мен балалардың табиғатқа, қоғамға, қоршаған ортаға деген оң көзқарасын қалыптастыруға көмектесетін әлеуметтік-педагогикалық жағдай жасау |
6) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «Нұрлы Жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына Жолдауындағы басымдықтар |
Ж) халықаралық қауымдастық алдында білім беру жүйесінің имиджін көтеру |
А) 1-А, 2-Ж, 3-Е, 4-Д, 5-В,6- С;
В) 1-Д, 2-Ж, 3-А, 4-Е, 5-В,6-С;
С) 1-Д, 2-В, 3-Ж, 4-С, 5-Е, 6-А;
D) 1-Ж, 2-С, 3-Е, 4-Д, 5-, 6-В.
2. ҚР 2011-2020 жылдарға арналған Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2020 жылға қарай білім беру жүйесі нәтиже береді:
А) білімнің жоғары сапасы түрінде;
В) халықаралық индикаторлармен расталатын білімнің жоғары сапасы түрінде;
С) адами капиталдың жоғары даму деңгейі түрінде;
D) халықаралық индикаторлармен расталатын адами капиталдың даму деңгейі мен білімнің жоғары сапасы түрінде.
3. Функционалдық сауаттылық -:
А) 15 жастағы жасөспірімнің адам қызметінің барлық салаларында өмірлік міндеттерді кең ауқымда шешу үшін білім, білік, дағдыларын қолдану қабілеті;
В) Өмірдің барлық ағымдарында оқуға дайын болу, кәсіби жолды таңдай білу шеберлігі, шығармашылық ойлау қабілеті мен стандарттық емес шешімдерді табу, жігерлілік;
С) Әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке адамдарды белсенді тарту қабілеттілігі, сонымен қатар өмір бойы білім алу;
D) Табиғи құбылыстарды сараптау үшін ғылыми зерттеулер үдерісін пайдалану қабілеті.
4. Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспарының мақсаты:
А) Қазақстанның азаматы және патриоты ретінде рухани-адамгершілік қалыптасуына көңіл бөлу, барлық оқу процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту;
В) Патриоттық сананы қалыптастыру;
С) Тұлғаның Қазақстанның азаматы және патриоты ретінде рухани-адамгершілік қалыптасуына көңіл бөле отырып, барлық оқу процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту;
D) Отбасылық құндылықтарды кеңінен насихаттау.
5. 2012 жж. МЖБС бойынша оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар келесілер:
А) білім, икем, дағдылар;
В) пәндік нәтижелер; тұлғалық нәтижелер, жүйелік-әрекеттік нәтижелер;
С) пәндік нәтижелер; тұлғалық нәтижелер;
D) 7 құзыреттілік.
6. Жоғары сынып оқушыларының кәсіпалды даярлығы және кәсіптік оқуға негізгі бағыт беруде кім жауапты?
A) сынып жетекші;
B) ата-аналар;
C) оқушылар өздері;
D) мектеп психологі.
7. Тұлға дамуының негізгі факторлары:
А) білім, білік пен дағдылар;
В) ойын, ілім, еңбек;
С) тәрбие, қоршаған орта, өзіндік іс-әрекет, тегіне тартушылық;
D) мектеп, отбасы, мұғалімдер, ата-аналар.
8. Тұлғаның маңызды қажеттіліктерін көрсетіңіз:
А) Өзін-өзі дамыту;
В) Өзін-өзі тәрбиелеу;
С) Өзін-өзі білімдендіру;
D) Өзін-өзі жүзеге асыру.
9. Толерантты тұлғаны сипаттайтын қасиеттерге жатқызылмайды:
А) сенім;
В) тыңдай білу;
С) өз ойын қорғай білу;
D) сезімталдық.
10. «Толеранттылыққа» тән қасиеттерді белгілеңіз:
А) адамдарға құрмет көрсету;
В)қызығушылықтарды қанағаттандыру;
С) этноцентризм;
D) басқа адамдардың ойы, сенімі мен тәртіптеріне шыдамдылық таныту.
11. Рухани және білім беруді дамыту салаларындағы стратегиялық ұлттық жоба:
А ) «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы;
В) ҚР Білім беру Заңы;
С) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;
D) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 – 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары.
12. «Тарихи білімнің негізгі басымдықтары», «Тарих ғылымының проблемалары», «Тарихи білім беру мен ағарту ісінің келешегі» сияқты басты бағыттар қамтылды:
А) «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы;
В) «Қазақстан Республикасында таҒрихи сананы қалыптастыру тұжыҒрымҒдамасы»;
С) «Тарих толқыны» бағдарламасында;
D) «Мәңгілік ел» Патриоттық пактісі.
13. Қазақстан тарихы ғылымының жаңа сапалық сатыға көтерілуіне негіз болған құжаттар:
А) «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек қоғамына қарай 20 қадам» мақаласы және 2012 жылғы 14 желтоқсанда жариялаған «Қазақстан-2050» Стратегиясы;
В) «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек қоғамына қарай 20 қадам» мақаласы және 2014 жылғы 17 қаңтарда жарияланған «Қазақстан жолы – 2050:Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы;
С) «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы және 2014 жылғы 11 қарашада жарияланған Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына Жолдауы;
D) «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы және «Қазақстан 2030» Стратегиясы.
14. Тарих мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі негізінде ұйымдастырылған сабақтың ерекшелігі:
А) сабақ – моноспектакль, мұғалім режиссер әрі орындаушы. Оқушы қатысушы тұлға;
В) әр оқушыға өзінің шығармашылық және интеллектуалды әлеуетін барынша жүзеге асыруға мүмкіндік беріледі;
С) мұғалім –сабақта білім мазмұнын тасымалдаушы. Оқушы бақылаушы;
D) сабақта диалог бар, алайда мұғалім мен оқушы арасында сұрақ-жауап ретінде өтеді.
15. Тарих пәнін оқытудың маңызды факторлардың бірі:
А) Көрнекіліктерді қолдану;
В) Әртүрлі деңгейдегі бағдарламалардың болуы;
С) Оқушыларды жүйелі сұрастыру;
D) Оқыту мазмұны.
16. Тарихи фактілерді баяндауда оқыту үрдісінің негізгі факторларына жатқызылмайды
А) Оқыту мақсаттары;
В) Білім беру мазмұны;
С) Оқыту мәселесі;
D) Оқыту нәтижелері.
17. Шығармашылық үрдіс ол:
А) ғылыми-әдістемелік жұмыстың өмірімен байланысты;
В) нақты оқу-тәрбие үрдісін талдау, жаңашылдық;
С) педагогикалық шеберлікпен шығармашылықты дамыту;
D) зерттеу, ізденіс, қарым-қатынас.
18. Шығармашылық ойлаудың ерекшелігі– бұл:
А) негізгін табу қабілеті;
В) ішкі және сыртқы әрекеттерге жауап қайтару;
С) индивидтің белгілі бір психикалық жағдайда болу бейімі;
D) кез келген мәселелерді талдау, логикалық байланысты орнату қабілеті.
19. Проектілік әрекетті ұйымдастыру барысында оқушы әрекетінің дұрыс реттілігін белгілеңіз:
а) жоба құрады
в) нәтижесін көрсетеді
с) проблемасын айқындайды
д) міндеттерін қалыптастырады, іс жоспарын жасайды
е) тұсаукесер түрін белгілейді
ж) ақпаратты іздеу және оған талдау
А) 1-с, 2-д, 3-ж, 4-а, 5-е, 6-в
В) 1-ж, 2-е, 3-с, 4-а, 5-д, 6-в
С) 1 -д, 2-в, 3-с, 4-а, 5-ж, 6-е
D) 1 -ж, 2-в, 3-с, 4-е, 5-д, 6-а
20. Әдістемелік жұмысты бағалауға енбейтін критерийді көрсетіңіз
А)нәтижелілік критерийі;
В) басқарушылық шешімдерді қабылдау критерийі;
С) әдістемелік жұмыс үнемділігі, уақытты үнемді пайдалану критерийі;
D) педагогтардың өз еңбегімен қанағаттанудың өсу критерийі.
21. Өзіндік жұмысқа жататындар:
А) сабақ барысында сұрақ қою, сұрақтарға жауап беру, дебатқа қатысу;
В) рольдік, іскерлік ойындарға қатысу, семинар сабағында сабаққа белсенді қатысу;
С) әлеуметтік тапсырысқа қажетті жаңа білімдерді блок-модульға енгізу;
D) оқу әдебиеттерімен жұмыс, конспектілеу, тезистер құрастыру, аннотациялар жасау, шығармалар, рефераттар, эссе, пікірлер жазу.
22. «Шығармашылық» білім беру саласының мазмұны:
А) Балалардың тілдік әрекетке жеке қабілеттерін, мазмұнды диалог пен монолог құра білу іскерлігін, сауат ашу және жазуды меңгеруге дайындау мақсатында тілдік шығармашылығын көрсетуге бағытталған.
В) Баланың әлемге деген эстетикалық қатынасы мен ұлттық, классикалық және заманауи көркем құралдарының дамуымен бірге қалыптасуы қарастырылады. Балалар шығармашылығы мен әрекеттерін біріктіру арқылы балалардың көркемдік қабілеттерін қалыптастырады.
С) Әлеуметтендіруді қоғамдық қатынастар жүйесіне енуге қажетті балалардың әлеуметтік-мәдени тәжірибелерінің дамуы ретінде қарастырып, еңбек және білім-білік дағдыларын, қағидалар, құндылықтар, салт-дәстүрлер, ережелер, тұлғаның әлеуметтік қасиеттерін қалыптастыру мәселелері қарастырылады.
D) Балалардың денсаулығын нығайтуға, салауатты өмір салтының ережелерін саналы түрде сақтауын қалыптастыруға, бала ағзасы мен маңызды қозғалыс дағдыларының функционалды мүмкіндіктерін жетілдіруге бағытталған педагогикалық жұмыстардың шарттары мен мазмұны, міндеттері белгіленген.
23. Оқушының шығармашылығын дамытуға арналған мұғалім әрекеті – бұл
A) оқу тәрбие үрдісін басқарудың жаңа қызметтерін меңгеру;
B) сабақта ойын элементтерін пайдалану;
C) тұлғаға бағытталған оқу;
D) білім, дағды, икемдерді объективті бағалау.
24. Оқушының шығармашылық әрекетіне негізделген жаңа білімдерді іздестіру мен ашуымен байланысты үрдіс – бұл:
А) наза;
В) ойлау;
С) сараптау;
D) еске сақтау.
25. ХХІ ғасыр оқушыларына қойылатын талапты атаңыз:
А) бір сала бойынша терең білім;
В) жан-жақты білім;
С) игерген білімінің көлемі;
D) білімді ұтымды қолдана білуі.
26. Сын тұрғысынан ойлау стратегияларының мақсаты:
А) Жеңімпаз жақ пен жеңілуші жақтарын анықтау;
В) Өз ойларын аргументтеу арқылы, дәлелмен дәйектеп, біліктілікті дамыту;
С) Екі жақтың бір-біріне шабуылы;
D) Екі жақтың дәлелін жақтауы
27. Төменде келтірілген тапсырмалардың қайсысы оқушылардың сыни ойлауын дамытуға бағытталады:
А) Үлгіге сәйкес тапсырманы орындаңыз;
В) Сөйлем түрлерін анықтап, тыныс белгілерін қой;
С)Сойлем талдауын жаса;
D) Мәтін бойынша сұрақтар құрастыр.
28. Сын тұрғысынан сабақты ұйымдастыруда мұғалімнің басты құзыреттілігін белгілеңіз.
А) мұғалім оқыту үрдісін басқарады;
В) мұғалім тақырыпты түсіндіреді, тексереді;
С) оқушылардың тақырып төңірегінде алынған білімдерін пысықтайды;
D) оқушылардың оқу жетістіктерін салыстырмалы негізде бағалайды.
29. Өлкетанудың библиографиясының объектісіне жататындар:
А) мұрағаттар, музейлер;
В) баспасөз материалдары, кітаптар, карталар, сирек қолжазбалар;
С) ЖОО;
D) экспонаттар.
30. Тарих мұғалімінің сабағы мен сабақтан тыс қызметіндегі жұмыс-бұл:
А) сабақтан кейін оқушылардың әртүрлі әрекеттерін мұғаліммен ұйымдастыру;
В)оқушының әлеуметтік ортаға ену, тәжірибені игеру үрдісі;
С) тарих пен өлкетануды оқытуда педагогикалық үрдісті сабақтан тыс қолдау;
D) оқушылар арасында психологиялық қарым-қатынас жасау.
31. Жобалық әрекетті ұйымдастыру барысында оқушы әрекетінің дұрыс реттілігін белгілеңіз:
а) жоба құрады;
в) нәтижесін көрсетеді;
с) проблемасын айқындайды;
D) міндеттерін қалыптастырады, іс жоспарын жасайды;
е) тұсаукесер түрін белгілейді;
ж) ақпаратты іздеу және оған талдау;
А) 1-с, 2-д, 3-ж, 4-а, 5-е, 6-в
В) 1-ж, 2-е, 3-с, 4-а, 5-д, 6-в
С) 1 -д, 2-в, 3-с, 4-а, 5-ж, 6-е
D) 1 -ж, 2-в, 3-с, 4-е, 5-д, 6-а
32. Жоба жасаудың негізін анықтаңыз:
А) жаңа өнім алу, қажеттілікті өтеп, құндылығын меңгеру;
В) зерттелетін материалдың құндылығын дәлелдеу;
С) ізденісті өнімге айналдыру, оның құндылығын дәлелдеу;
D) мақсатқа жету, нәтиже шығару.
33. Блум таксономиясына сәйкес оқу әрекеттерін сәйкестендіріңіз.
1. білу |
А) біріктіру |
2. қолдану |
В) есте сақтау, тану, еске түсіру |
3. синтез |
С) тәжірибеде қолдану, нәтижеге жету үшін ақпаратты қолдану |
А) 1-с, 2-а, 3-в;
В) 1-в, 2-с, 3-а;
С) 1-а, 2-в, 3-с.
D) 1-а, 2-с, 3-в.
34. Төменде келтірілген жауап нұсқаларының ішінен жоспарлау кезінде Блум таксономиясы не үшін қолданылатынын анықтаңыз.
А) жұмыстың күрделілік дәрежесі сыныптағы оқушылардың жасына сәйкес келуі үшін;
В) оқушылардың өз білімдерін жетілдіруі үшін;
С) оқушыларға бірлесіп жұмыс істеуге мүмкіндік беру үшін;
D) оқуда шынайы қарқынды қамтамасыз ету үшін.
35. Блум таксономиясы бойынша құрастырылған тапсырмалар бағытталады:
А) оқушыны жоғары оқу орнына дайындау;
В) оқушыларда өмірге қажетті сапаны қалыптастырудағы іскерлік-дағдысын дамыту;
С) оқушының білігін, іскерлігін жетілдіру;
D) тапсырманы бағалайтын критерийлер.
36. Оқушының оқу жетістігін бағалауды қандай жолдармен іске асыруға болады?
А) бақылау-тестілеу, бақылау үзігі;
В) аттестация;
С) қорытынды бағалау;
D) нәтиже.
37. Бағалаудың мақсатына жатқызылмайды:
А) оқудың күрделілігін айқындау;
В) кері байланысты орнату;
С) жоғары деңгейдегі тест тапсырмаларына дайындау;
D) қызығушылықты ояту.
38. Күнделікті оқу үрдісінде оқушылардың ағымдағы білім деңгейлерін анықтау үшін қолданылатын бағалау түрі:
А) қалыптастырушы бағалау;
В) қорытындылаушы бағалау;
С) критериалды бағалау;
D) 12 балдық бағалау.
39. Қашықтан оқыту процесінде мұғалім мен оқушының арасындағы өзара іс-қимыл үшін желілік және коммуникациялық технологиялар келесі түрлерін пайдалануға болады (кем дегенде бір жауап таңдаңыз):
А) электронды пошта;
В) ток-шоулар;
С) қашықтан өңдеу және зерттеу үшін оған берілген студенттерге курстық материалдар, жаңартуға арналған құралдар.
D) қашықтықтан оқытудың сайты.
40. Слайдқа орнатылған нысандарды таңдаңыз (кем дегенде біреуін таңдаңыз):
А) мәтін;
В) схема;
С) слайд;
D) басқару түймелері;
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
В |
D |
В |
С |
В |
D |
С |
D |
С |
D |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
В |
А |
В |
D |
С |
D |
D |
А |
С |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
В |
D |
В |
D |
В |
D |
А |
В |
А |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
А |
С |
В |
D |
В |
А |
С |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 53-қосымша
«Қоғамның әлеуметтік жаңғыруы кезеңінде тарих пәнін оқытуды
ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету» тақырыбындағы педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қоғамның әлеуметтік жаңғыруы кезеңінде тарих пәнін оқытуды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) тарих және құқық мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Бүгінгі күні қоғам дамуының және жетілуінің факторы ретінде білім беру жүйесі маңызды деген түсінік қалыптасты. Бұл шешімнің негізінде – адамның алатын орны, яғни, білім беру саласын қоса алғанда қоғамдық қатынастар жүйесіндегі және қазіргі әлемдік экономикадағы «адами капитал» мәселесі жатыр.
Қазақстанның білім беру жүйесі демократиялық институттармен құндылықтарға негізделген индустриалды дамыған елдердің білім беру жүйесімен бәсекеге түсуге қабілетті. Алайда бүгінгі күннің талабына жауап бере алу деңгейіне жету үшін білім саласына түбірлі өзгерістер енгізу қажет. Білім берудің тиімді жүйесі ғана мәдениет, ғылым және білім саласында жоғары жетістіктерге қол жеткізген әлемдік елдер қауымдастығындағы Қазақстанның алатын орнын қамтамасыз етіп, сақтап қалуына мүмкіндік береді.
3. Әлемнің көптеген елдерінің тарихи-қоғамдық білім беру жүйесінде айтарлықтай өзгерістер жүрді. Бұл өзгерістер теориялық негіздер мен қатар тәжірибелік оқытуды да қамтыды. Қазақстанның тарихи-қоғамдық білім беруінің өзгеріске түсінің алғышарты ретінде келесі бірнеше кешенді факторларды атауға болады:
1) жаһандану үдерісі және біздің еліміздің әлемдік білім беру кеңістігіне кірігуі беталысы;
2) қоғам өмірінің барлық саласының түбірлі өзгеруі жаңа білім беру саясатын іздестіруді ынталандырды;
3) тарих ғылымы дамуының жаңа кезеңі мектептегі тарихи білім беру жүйесі үшін базалық негіз болып табылады;
Қазақстанда мектептегі тарихи білім берудің маңыздылығы, оның әлеуметтік рөлі арта түспесе кеміген жоқ, өйткені қоғам ұрпақтардың мәдени сабақтастығын қамтамасыз етуде қажеттілікті сезінеді, қоғамның біртұтастығы көзделеді. Мектептегі тарихи білім берудің маңыздылығын арттыратын тағы бір фактор жастардың Қазақстан азаматы ретінде сезініп, өзіне дұрыс қабылдауын қамтамасыз ету, нәтижесінде олар қазақ қоғамында ғасырлардан бері жинақталған тарихи-мәдени құндылықтарды меңгеруге ұмтылады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты педагогтерді қазіргі мектеп жағдайына дайындау, оқушыларға тарихи білім беруде мұғалімдерді жаңа теориялық және тәжірибелік біліммен қаруландырып біліктіліктерін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) Қазақстан Республикасының орта білім беру жүйесі жаңаруының негізгі бағыттарымен тыңдаушыларды таныстыру;
2) педагогикалық қызметтің басымдықтарын анықтайтын негізгі құжаттарды меңгерту;
3) оқушыларға тарихи білім беруде мұғалімдерге жаңа теориялық және тәжірибелік білімдерді үйрету;
4) кәсіби педагогикалық мәдениетінің артуына ықпал ету, тарих пәні мұғалімінің шығармашылық әлеуетін дамытуға ықпал ету педагогтің өзін-өзі дамытуын және жетілдіруін ынталандыру;
5) Қазақстан тарихын оқытуда жаңа технологияларды меңгеру дағдысын қалыптастыру;
6) оқушылардың танымдық әрекетін ынталандыратын құралдарды қолдануға бағыттау, атап айтқанда, оқулық мәтінін сыни талдау дағдысын қалыптастыру бойынша, құжаттармен, иллюстрациялармен, хронологиямен және статистикалық кестелермен жұмыстың жаңа тәсілдері туралы түсініктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) ҚР орта білім беру жүйесі жаңғыруының негізгі бағыттарын;
орта және жоғары мектеп жасындағы тұлғаның дамуын;
оқушылардың жеке психологиялық ерекшеліктерін;
тарих пәнін оқытуда дарынды балалармен жүргізілетін жұмыстың ерекшеліктері туралы біледі.
2) цифрлық білімдік ресурстарды, қоғамдық-гуманитарлық пәндерді оқытуда инновациялық әдістерді қолданады;
3) оқушылардың танымдық әрекетін ынталандыратын құралдарды; құжаттармен, иллюстрациялармен, хронологиямен және статистикалық кестелермен жұмыстың жаңа тәсілдерін; тарихи білім беруде мұғалімдер жаңа теориялық және тәжірибелік білімдерді; тарих пәнін оқытуда жаңа технологияларды қолдануды (оқу үдерісінде смарт-техникалар: смартфон, смартпад қолдануды; интерактивті компьютерлік технологияларды қолдануды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет», Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы «22» сәуірдегі № 227 бұйрығымен бекітілген «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, «Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары», 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Орта және жоғары мектеп жасындағы тұлғаның дамуы;
2) Оқушылардың жеке психологиялық ерекшеліктері;
3) Білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі тұлғаның психологиялық саулығының шарты.
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Қазіргі кезде тарихи-әдістемелік білім берудің өзекті мәселелері;
2) Тарих пәніне қойылатын қазіргі талаптар;
3) Тарих сабағында оқушылардың сыни ойлау дағдысын дамыту;
4) Тарих пәнін оқытуда дарынды балалармен жүргізілетін жұмыстың ерекшеліктері;
5) Тарих пәні сабақтарында білімді тексеруді түрлері мен формалары.
6) Қоғамдық-гуманитарлық пәндерді оқытуда инновациялық әдістерді қолдану;
7) Тарихи білім берудің мақсаты мен мазмұнын жүзеге асыруда интерактивті әдістерді қолдану;
8) Музей педагогикасы;
9) Шығармашылық жобаларды қорғау;
10) «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы мен тұрақты мемлекет құрудың әлемдік тәжірибесі;
11) Ғылыми-әдістемелік тұрғыда тарихи дереккөздерді қолдану;
12) Экстремизм және терроризм: пайда болу себептері мен негізгі белгілері;
13) Қазақ хандығы құрылуының өзекті мәселелері;
14) Жалпы білім беретін мектептегі формативті және суммативті бағалау;
15) Микрооқыту. Микрооқытуды жоспарлау. Микрооқыту негізінде сабақ;
16) Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі қалыптасуының деңгейін анықтау.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Білім беру мазмұнын жүйелі жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттілігін қалыптастыру әдістемесін меңгеру;
2) Тарих пәнінен электронды цифрлық контент құру;
3) Смарт техниканың кейбір мүмкіндіктері және оларды оқу-тәрбие үдерісінде қолдану.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда оқытудың тиімділігін бағалау әдісі.
2) Тарих пәнінен интерактивті сабақтарды дайындап өткізудің әдістемесі;
3) Тарих сабағындағы зерттеушілік жұмыс - оқушылардың ғылыми көзқарасын қалыптастыру негізі.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Ақ Орда», «Моңғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы», «Оғыз мемлекеті», «Есім хан», «Хақназар хан», «Түрік қағанаты», «Қарахан мемлекеті», «Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысына қатысуы», «Қарақытайлар», «Батыс түрік қағанаты», «Наймандар, керейлер, жалайырлар», «V-X ғасырлардағы мәдениет», «Тәуке хан тұсындағы қазақ хандығы», «Моғолстан», «Түркеш қағанаты», «Қасым хан», «Қимақ қағанаты» тақырыптарына сабақ жоспарын құру;
2) Сабақ үзінділерінің презентациясын дайындау (флипчарт және сабақта қолданылатын көрнекі құралдар дайындау).
3) Тарихтан деңгейлік тапсырмалар құрастыру.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) тарих сабақтарында ақпараттық - коммуникативтік технологияларды қолдану;
2) тарихи білім берудің мақсаты мен мазмұнын жүзеге асыруда интерактивті әдістерді қолдану;
3) тарих сабақтарында тұлғалық - бағдарлы оқыту;
4) тарих сабақтарында оқушылардың сыни ойлау дағдысын дамыту;
5) құзыреттілік тұрғы негізінде жаңа сабақты жетілдіру жолдары;
6) қоғамдық-гуманитарлық пәндерді оқытқанда инновациялық технологияларды қолдану;
7) қоғамның әлеуметтік жаңғыруы кезеңінде тарих пәнін оқытуды ғылыми-әдістемелікқамтамасыз ету;
8) Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі;
9) тарих пәнін оқытуда дарынды балалармен жүргізілетін жұмыстың ерекшеліктері;
10) Қазақстан Республикасының Бірінші Президенті Н.Ә. Назарбаевтың ұлттық тарихтың дамуы мен қазақстандық қоғамның тарихи санасын жаңғыртудағы, «Мәңгілік ел» ұлттық идеясын дамытудағы үлесі;
11) қоғамдық пәндерді оқыту үдерісінде азаматтылық пен құқықтық білімді қалыптастыру.
12) жас ұрпақтың құқықтық және азаматтық тәрбиесі – жаңа Қазақстан азаматын қалыптастырудың негізгі шарттарының бірі.
13) тарих, қоғамтану, дінтану, құқық, өлкетану пәндерін оқытудағы пәнішілік және пәнаралық байланыстар.
14) қоғамдық пәндерді оқытудағы әлеуметтік, саяси мәдени және жалпы философиялық әдістер.
15) Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың жыл сайынғы Жолдауларын, «Тәуелсіздік толғауын» оқытудағы әдіснамалық тәсіл – қоғамдық пәндерді оқытуды дамытуды дамыту факторы.
16) тарих сабағындағы зерттеушілік жұмыс - оқушылардың ғылыми көзқарасын қалыптастыру негізі.
17) «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы – заманауи қазақстандық қоғамның басты бағыты.
18) ғылыми-әдістемелік тұрғыда тарихи дереккөздерді қолдану;
19) қазіргі кезде тарихи-әдістемелік білім берудің өзекті мәселелері;
20) тарих сабақтарында оқушылардың түйінді құзыреттілігін дамыту үшін АКТ-ны қолдану;
18. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
19. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
20. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
21. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
22. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
23. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
24. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
25. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
26. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
27. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
28. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өтежақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана,2015 ж.
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
6) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
7) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы: бұйрық № 521.- Астана, 16 қараша 2009 жыл
8) Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспарды бекіту туралы: Үкіметтің қаулысы № 873.- 29 маусым 2012 жыл
9) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің «Педагогикалық қызметкерлер мен оларға теңестірілген тұлғалар лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары»: бұйрық № 338.- 13 шілде 2009 жыл
10) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің «Педагог қызметкерлерді аттестациялау ережесін бекіту туралы»: бұйрық № 16.- 22 қаңтар 2010 жыл
33. Негізгі әдебиеттер:
1) Бөкейхан А. «Қазақтар». А., 2015.
2) Кемеңгерұлы.Қ. «Қазақ тарихынан». А., 2015.
3) Мынбаева А.К. Современные образовательные концепции. Учебное пособие. Алматы, Қазақ университеті. 2012.
Іргебаев Ғ. Қазақстан тарихы: ҰБТ-ға арналған оқу-әдістемелік құрал. – Астана: «Арман-ПВ» баспасы, 2012.
34. Қосымша әдебиеттер:
1) Уайсова Ш. Қазақстан Республикасының шығыс елдерімен ғылыми және мәдени байланыстары. «edu.e-history.kz» электрондық ғылыми журналы № 4. 2015.
2) Таскалиева Г. Шағын жинақталған мектеп жұмысына арналған мультимедиялық оқу - әдістемелік жиынтық. Ортағасырлардағы Қазқстан тарихы оқулығының негізінде. 7 сынып. Орал, 2013 ж.
3) Дулатова Г.М. Алаштың сөнбес жұлдыздары. Алматы. Мектеп, 2012.
4) Движение Алаш: сборник материалов судебных процессов над алашевцами. Алматы Ел-шежіре, 2011 – т.1.
5) Жексенбаева У. Қазіргі мектептегі құзыреттілікке бағытталған білім беру. Алматы, 2009 ж.
6) Мынбаева А.К. Инновационные методы обучения, или Как интересно преподавать. – Алматы, 2009.
7) Хуторской А.В. Основы компетентностно-ориентированного образования. М.2009г.
8) Мирсеитов С. серия «Школа профессионального развития». «Становление и развитие философии учителя: гуманистическая парадигма», Алматы, 2008 г.
35. Мерзімді басылымдар:
1) Атығаев Н. Дереккөздер - мемлекет тарихының бейнесі. Халықаралық ғылыми-танымал тарихи журнал. «MangiEl», № 12.2015.
2) Әшімбаев М. Жаһандану дүниесі және Қазақстан. // Егемен Қазақстан, 2004 ж 28 сәуір
3) Исмагулов О. Мәңгілік ел древних казахов. Халықаралық ғылыми-танымал тарихи журнал. «MangiEl», № 12.2015.
4) Өтемұрат Ә. Оқу үдерісін жаңарту – бүгінгі өмір талабы. Қазақ тарихы ғылыми-әдістемелік жұрнал № 3 (126), 2014 ж.
5) Захаров С.В. Ботай керамикасының шығу тегі туралы мәселеге қатысты. Қазақстан тарихы журналы. №5. 2015 ж.
36. Интернет-ресурстар. Электронды білім беру ресурстары.
1) http://www.edu.gov.kz/
2) http://www.orleu-edu.kz/
3) http://www.zkoipk.kz/
4) http://smart.orleuzko.kz/
5) http://e-history.kz/kz - халықаралық ғылыми-танымдық тарихи журнал
6) http://sabaq.kz/ - ұстаздарға арналған танымдық-әдістемелік сайт
7) http://www.vostlit.info/ - шығыс пен батыстың ортағасырлардағы тарихи дереккөздері
8) http://www.bilimland.kz/- интерактивті сабақтар мен симуляторлардың үлкен кешені;
9) http://edu.e-history.kz/kz - электрондық ғылыми журналы.
10) itetst.kz - ҰБТ және АКТ-ға дайындалуға арналған виртуалды жаттықтырғыш;
11) http: // vladimir.socio. msu.ru/1_KM/edutech_1.htm Педагогические технологии, основанные на активной роли обучаемого
12) http: //school.msk.ort.ru Материалы по инклюзивному образовани [Электронный ресурс]. – М.: ГОУ СОШ № 1299, 2008
13) www.ashyk-sabak.kz. – әдістемелік интернет журнал.
14) www.45 minut.kz – ұстаздарға арналған интернет сайт.
«Қоғамның әлеуметтік жаңғыруы кезеңінде
тарих пәнін оқытуды ғылыми-әдістемелік
қамтамасыз ету» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтың презентациясы |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
БАРЛЫҒЫ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
I |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||
1 |
Нормативтік -құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||||
1.1 |
Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауының және «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары аясында білім беруді дамытудың басым бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы «22» сәуірдегі № 227 бұйрығымен бекітілген «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4. |
Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
6 |
8 |
||||||||||
2.1 |
Орта және жоғары мектеп жасындағы тұлғаның дамуы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Оқушылардың жеке психологиялық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі тұлғаның психологиялық саулығының шарты. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
6 |
22 |
2 |
2 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
46 |
|||
3.1 |
Қазіргі кезде тарихи-әдістемелік білім берудің өзекті мәселелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Тарих пәніне қойылатын қазіргі талаптар. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Тарих сабағында оқушылардың сыни ойлау дағдысын дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Тарих пәнін оқытуда дарынды балалармен жүргізілетін жұмыстың ерекшеліктері. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
Тарих пәні сабақтарында білімді тексеруді түрлері мен формалары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Қоғамдық-гуманитарлық пәндерді оқытуда инновациялық әдістерді қолдану. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.7 |
Тарихи білім берудің мақсаты мен мазмұнын жүзеге асыруда интерактивті әдістерді қолдану. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Музей педагогикасы. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Шығармашылық жобаларды қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.10 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы мен тұрақты мемлекет құрудың әлемдік тәжірибесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Ғылыми-әдістемелік тұрғыда тарихи дереккөздерді қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Экстремизм және терроризм: пайда болу себептері мен негізгі сипаттамалары. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.13 |
Қазақ хандығы құрылуының өзекті мәселелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Жалпы білім беретін мектептегі формативті және суммативті бағалау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Микрооқыту. Микрооқытуды жоспарлау. Микрооқыту негізінде сабақ үзіндісін қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.16 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі қалыптасуының деңгейін анықтау. |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
10 |
10 |
|||||||||||
4.1 |
Білім беру мазмұнын жүйелі жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттілігін қалыптастыру әдістемесін меңгеру. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Тарих пәнінен электронды цифрлік контент құру. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Смарт техниканың кейбір мүмкіндіктері және оларды оқу-тәрбие үдерісінде қолдану. |
2 |
2 |
|||||||||||
ІІ |
Вариативті бөлім |
|||||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі. |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
Тарих пәнінен интерактивті сабақтарды дайындап өткізудің әдістемесі. |
4 |
4 |
|||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
14 |
42 |
2 |
2 |
8 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Қоғамның әлеуметтік жаңғыруы кезеңінде
тарих пәнін оқытуды ғылыми-әдістемелік
қамтамасыз ету» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР «Білім туралы» Заңында білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың қанша принципі көрсетілген?
А) 5
В) 12
С) 7
D) 10
Е) 3
2. Қолданыстағы ҚР «Білім туралы» Заңы қашан қабылданды?
А) 27 шілде 2007 ж.
В) 26 шілде 2007 ж.
С) 20 шілде 2007 ж.
D) 16 шілде 2007 ж.
Е) 12 шілде 2007 ж.
3. ҚР «Білім туралы» Заңына сәйкес 12 жылдық мектептің қандай құрылымы белгіленген?
А) 6+3+3
В) 5+5+2
С) 4+6+2
D) 4+5+3
Е) 4+7+1
4. Жұмыс орны (лауазымы) мен пайдаланудағы Кодексте белгіленген жағдайларда орташа жалақысын сақтай отырып, қызметкердің жыл сайынғы үзіліссіз тынығуын қамтамасыз ету немесе әлеуметтік мақсаттар үшін қызметкерлерді белгілі бір кезеңге жұмыстан босату қалай аталады?
А) Демалыс
В) Каникул
С) Үзіліс
D) Тынығу
Е) Шынығу
5. Еңбек шартын неше жасқа толған азаматтармен жасауға жол беріледі?
А) 15 жасқа
В) 14 жасқа
С) 18 жасқа
D) 16 жасқа
Е) 17 жасқа
6. Ұйымдағы әлеуметтік –еңбек қатынастарын реттейтін қызметкерлер ұжымы мен жұмыс берушінің арасындағы жазбаша келісім нысанындағы құқықтық акті қалай аталады?
А) Ұжымдық еңбек
В) Ұжымдық жоспар
С) Ұжымдық шарт
D) Ұжымдық демалыс
7. Жоғарғы сынып оқушысының бір нәрсеге көзқарасын анықтауда кімнің пікірі көбірек әсер етеді?
А)ата – ананың пікірі
В) достарының пікірі
С) мұғалімнің пікірі
D) өзінің пікірі
8. Оқыту әдісі – бұл:
A) Оқыту үрдісінде қойылған міндеттерді орындауға қол жетізетін мұғалім мен оқушының біріккен іс - әрекет тәсілі;
B) Мұғалім мен оқушының біріккен іс - әрекет тәсілі;
C) Оқытудың мақсатты жүзеге асыру тәсілі;
D) Оқу – танымдық іс - әрекетті ұйымдастыру мен ынталандыру үрдісі;
E) Тұтас педагогикалық үрдістің бөлігі.
9. Ойлау процесіндегі жалпыдан жекеге логикалық өту:
А) индукция
В) түсінік
С) талқылау
D) дедукция
Е) редукция
10. Оқушының мотивациялық іс-әрекетін ынталандырудың неғұрлым тиімді әдістері
А) дәрістер
В) бақылау
С) жаттығу
D) тікелей мысал көрсету
Е) жазалау
11. К. Ушинскийдің идеяларын жалғастырушы қазақ ағартушысы, мектеп инспекторы, тұңғыш балалар хрестоматиясының авторы:
А) С.Көбеев
В) А.Байтұрсынов
С) Ш.Уәлиханов
D) Ы.Алтынсарин
Е) С.Сейфуллин
12. Практикада қолданылатын БІД – бұл:
A) Білік;
B) Білім;
C) Дағды;
D) Құзіреттілік;
E) Әдістер.
13. Автоматтануға жеткен білік, - бұл:
A) Білім;
B) Дағды;
C) Білік;
D) Құзіреттілік;
E) Тәсілдер.
14. Ақыл-ойды немесе практикалық іс-әрекетті көптеген мәрте қайталау (оларға қол жеткізу үшін) қалай аталады?
А) зертханалық жұмыс
В) практикалық әдіс
С) жаттығу
D) көрнекілік әдіс
Е) көрсету (демонстрация)
15. Өзін-өзі жетілдіру үшін өзіне, берілетін тапсырма қалай аталады?
А) сана
В) ойлау
С) санасыз
D) санаалды
Е) өзіне-өзі міндеттеме қабылдау
16. Сабаққа қойылатын педагогикалық талаптар (артығын тап):
A) Сабақтың мақсатты бағыттылығы;
B) Ғылымның жаңа жетістктері мен алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені қолдану;
C) Оқытудың барлық алуантүрлі әдістер, тәсілдері және құралдарын тиімді пайдалану;
D) Әрсабақтыдиагностикалау, болжау, жоспарлау;
E) Семинарларды ұйымдастыру.
17. Қандай құжатта тәрбиенің 12 бағыты белгіленген және тәрбиенің мәртебесін көтеру туралы айтылған?
А) Кешенді тәрбие бағдарламасында;
В) Тәрбие тұжырымдамасында;
С) Типтік кешенді жоспарда.
D) Мемлекеттік стандарттарда
Е) Жұмыс жоспарда
18. Сабақтың құрылысы байланысты болады:
А) сабақ типіне
В) оқыту әдістеріне
С) оқыту құралдарына
D) дидактикалық принциптерге
Е) оқу материалының мазмұнына
19. Тест сенімділігі байланысты болады
А) тапсырма күрделігіне
В) тапсырма санына
С) тапсырма алуан түрлігіне
D) сұрақтар ұзақтығына
Е) сұрақтар күрделігіне, алуан түрлілігіне, тапсырма санына, сұрақтар ұзақтығына
20. Педагогикалық құзыреттілік дегеніміз:
А) педагогикалық жобалау білігі мен тәжірибенің болуы
В) заттар мен объективті шынайылық құбылыстары туралы меңгерілген мәліметтер, ұғымдар мен түсініктердің жиынтығы
С) адамның өз мүдделерін практикалық жүзеге асыруға бағытталған іс-әрекеттерінің жиынтығы
D) адамның көзқарасы, сенімдері мен идеалдарына жатқызатын адам санасының спецификалық формасы
Е) оқыту мақсатын жүзеге асыру жөніндегі педагог қызметінің тиімділігі
21. Қазіргі заманғы жаңашыл педагогтардың қатарына жататыны:
А) Е.М. Ильин, Ш.А. Амонашвили
В) К.Д.Ушинский
С) Л.Н.Толстой
D) С.А.Макаренко
Е) Ы.Алтынсарин
22. Педагогтың жеке тұлғасының аса маңызды құрамдасы
А) кәсіби құзыреттілігі
В) кәсіби қалыптасуы
С) кәсіби байқауы
D) кәсіби мәдениеті
Е) кәсіби жарамдылығы
23. «Қабілеттіліктер» түсінігін теорияға енгізген:
А) Теплов
В) Вейтгеймер
С) Вундт
D) Маслоу
Е) Фрейд
24. Қабілеттіліктің жоғарғы деңгейі:
А) белсенділікті
В) коммуникативтілікті
С) интерактивтілікті
D) сензитивтілікті
Е) талантты
25. Оқулықтың атқаратын функциясы
А) мотивациялық, ақпараттық, жаттығу
В) дамытушылық, тәрбиелік, оқытушылық
С) тәрбиелеушілік, қалыптастырушылық, конструктивтілік
D) коммуникативтілік, ұйымдастырушылық, мотивациялық
Е) жаттығушылық, бақылаушылық-координациялық
Жауаптары:
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
D |
А |
С |
А |
D |
С |
D |
A |
D |
D |
D |
D |
B |
С |
Е |
Е |
В |
А |
В |
Е |
А |
А |
А |
Е |
В |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 54-қосымша
Тарих пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Б.Блум таксономиясы аясында
оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Б.Блум таксономиясы аясында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі Бағдарлама) мектептердің тарих пәні мұғалімдеріне арналған.
2
.
Білім беру мазмұнының жаңаруы жағдайында педагогтардың оқушының білім жетістіктерін бағалауда,соның ішінде критериалді бағалауды қолдану әрекеттерін қайта қарауды қажет етеді. Сабақтың әр кезеңіндегі критериалдық бағалау құралдарын қолдану әдістемесі мен түрлі үлгілеуді зерделеу, оқу міндеттерін құрастыру, критериалды бағалаудың әмбебап түрлері мен үлгілерін жасау үшін арналған бағдарлама. Бағалау қызметі мен бүгінгі қолданыстағы бағалау жүйесі арасындағы қарама-қарсылықты жою үшін бағаны бір ізбен реттелген мақсаттар жүйесі арқылы оқушылардың білім деңгейлерін білімді толық менгертумен байланыстырса (білім, түсінік, қолдану т.б.) қарау оқушылардың оқу нәтижесін бағалаудың жаңа тәсілдері өзекті мәселелердің бірі.
3. Білім беру бағдарламасы педагогтардың Блум таксономиясы негізінде оқушылардың тарих пәнінен оқу жетістіктерін бағалауды меңгеруіне бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты Б. Блум таксаномиясы контекстінде оқушылардың оқыту нәтижесінің критериалдық бағалау жүйесін меңгеру бойынша мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Қазақстан Республикасы орта білім беру жүйесінің негізгі жаңғырту бағыттарын зерделеу;
2) қазіргі замандағы тарихи білім беру жүйесінің нормативтік базасын, педагогикалық қызметтің басымдығын анықтаушы, негізін қалаушы құжаттарды зерделеу;
3) сабақтың әр кезеңіндегі критериалдық бағалау құралдарын қолдану әдістемесі мен түрлі үлгілеуді зерделеу, оқу міндеттерін құрастыру, критериалды бағалаудың әмбебап түрлері мен үлгілерін жасау;
4) түрлі бағалау құралдары арқылы оқушылардың білімділік қажеттіліктерін анықтау білігін қалыптастыру;
5) құзырлы бағалау стратегияларын қолдану дағдыларын қалыптастыру;
6) кәсіби іс-әрекетте ақпараттық-коммуникациялық технология (ары қарай-АКТ) құзыреттілігін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) заманауи мектептегі тарихи білім берудің нормативтік базасын, Қазақстан Республикасында орта білім беру жүйесін жаңғыртудың негізгі бағыттарын біледі;
2) тарих сабағында оқытудың белсенді стратегияларын қолданады;
3) сабақтың әр кезеңіндегі критериалдық бағалау құралдарын қолдану әдістемесі мен түрлі үлгілеулерін, оқу міндеттерін құрастыру, критериалды бағалаудың әмбебап түрлері мен үлгілерін жасауды;
оқу пәнінің мақсатымен байланыстырып критериалды бағалау құралдарын қолдану әдістемесін;
тарих сабағында оқушылардың ойлау және танымдық қызметтерін ынталандыру құралдары және инновациялық педагогикалық технологияларды меңгерген; сандық білімділік ресурстар, сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын, тарих сабағында критериалдық бағалауды, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда оқытудың табыстылығын бағалау әдістемесі ретінде Блум таксономиясын қолдануды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы негізіндегі білім беру жүйесінің дамуының басым бағыттары және ҚР Президенті Н.Назарбаевтың: «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол», «Ұлт Жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді), оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөнінде 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық жоспарын іске асыру қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) жеткіншектермен және жасөспірімдердің өзі-өзіне қол жұмсау жағдайының алдын-алу үшін психологиялық қамтамасыз ету;
2) жалпы білім беретін пәндерді оқытудың педагогикалық үдерістерінде өзін-өзі тану пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері;
3) азаматтық тұлғаны қалыптастырудың психологиялық механизмдері.
4) нәтижелі оқытуда оқушылардың өз-өзін дамытуы, өз орнын табуы және өз-өзін бағалай білуге жұмылдыру үшін критериалды бағалаудың мүмкіндіктері
10. Мазмұндық модульде төмендегі мәселелер қарастырылады
1) қазіргі кезеңдегі тарихи-әдістемелік білімнің мәселелері;
2) индустриялықтан кейінгі және дәстүрлі әлеуметтік-мәдени көзқарастардың жеделдетілген жаңғырту жағдайындағы трансформациясы;
3) оқушыларды азаматтық және патриоттық тәрбиелеудің деңгейін көтеру: мәселелер, міндеттер;
4) тарих сабақтарында оқытудың нәтижелерін критериалды бағалау. оқытуда нәтижеге жетудің бағалау әдісі ретінде, Блум таксономиясын оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда қолдану;
5) біліктілікті арттыру жүйесі жағдайындағы педагогтың ғылыми-зерттеу қызметі білім беру үрдісінің дамуының фактор ретінде;
6) тарихты оқыту кезіндегі арнайы және жалпы қабілетті қалыптастыру құралы және әдістемелік тәсілдері;
7) қазіргі жағдайдағы педагогтың жеке және кәсіби имиджі. Мамандану қызметіндегі этика. Білім беру мекемелеріндегі қызметкерлердің коммуникативті мәдениетін дамыту;
8) үш өлшемді әдістемелік жүйе оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың негізі ретінде;
9) суммативті және формативті бағалау: оқыту үшін бағалау және оқытуды бағалау;
10) ойын педагогикасы жүйесіндегі инновациялық технологиялар. Әдістемесінің аумағы және оны тарих сабақтарында қолдану;
11) сыни ойлаудың мәні, тарих сабақтарында оқушылардың сыни ойлауын дамытудың жолдары.
11. Технологиялық модульде келесі тапсырмалар орындалады:
1) тарих сабағында электронды оқулықтарды, АКТ-ны қолдану;
2) тарих сабағында электронды білім беру ресурстарымен жұмыс істеу әдістемесі;
3) қоғамдық пәндер сабақтарында оқушыларды оқытудың интерактивті үлгілерін енгізу және пайдалану;
4) қоғамдық пәндер сабақтарында Б.Блум таксаномиясы бойынша әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды жасау және қолдану.
12. Вариативтік модульде келесі тақырыптарға таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) әлеуметтік жаңғырту жағдайында Қазақстандағы этнодемографиялық жағдайдың өзгеруі;
2) Ұлттық біріңғай тесттілеуге (ары қарай-ҰБТ) дайындық жүйесі: Қазақстан тарихы бойынша оқушылардың білім сапсын көтеру құралы және жолдары;
3) мұражайлық педагогика құралдарымен оқушыларды азаматтық және патриоттық тәрбиелеудің деңгейін көтеру.
Тыңдаушылардың қажеттіліктеріне қарай 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 80-сағаттық және 36 сағаттық оқу-тақырыптық жоспарлар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмысы, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Б.Блум таксономиясы бойынша жалпы тарих немесе Қазақстан тарихынан оқушылардың білімін бағалайтын критерийлер дайындау;
2) тарихтан оқушылардың білімін бағалайтын дескрипторлар дайындау;
3) суммативті және формативті бағалауға тапсырмалар дайындау;
4) оқушының оқу жетістіктері жайлы ақпарат беретін карта дайындау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) жобалау жұмыстарының тақырыптары, критерийлер, бағалау АКТ-ны тарих және қоғамдық пәндерде қолдану;
2) «Сыни ойлау » тарих және қоғамдық пәндерде қолдану;
3) аймақтық компоненттерді тарих пәнінің мазмұнының жаңаруы жағдайында қолдану;
4) Б.Блум таксономиясын оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда әдістеме ретінде қолдану;
5) «Үшөлшемді оқыту әдістемесі» жүйесін оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда қолдану;
6) суммативті және формативті бағалауды қолдану;
7) әлеуметтік модернизациялау жағдайында Қазақстандағы этнодемографиялық жағдайлар;
8) азаматтық және патриоттық тәрбиені мұражайлық педагогика арқылы арттыру;
9) тарих сабақтарында критериалды бағалауды қолдану;
10) Б.Блум таксономиясын оқу жетістіктерін арттыру әдістемесі ретінде қолдану;
11) қоғамдық пәндерді оқытуда интерактивті технологияларды қолдану;
12) әлеуметтік модернизациялау жағдайында Қазақстанда тарих білімдерінің міндеттері;
13) тарих сабағында дарынды оқушылармен жұмыстың ерекшеліктері;
14) ҰБТ дайындау жүйесі: білім сапасын арттыру жолдары мен құралдары;
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2- қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру жүйесіне оқытудың келесі интерактивті әдістері жатады: пікірталас, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалау әдісі, бейнебаянды талдау, сұрақтарға бірлесе жауап беру.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында логикалық тұжырым жасау, мазмұнды өз іс-тәжірибесіне бейімдеу, алған біілмін практикалық сабақтарда және аудиториядан тыс өздік жұмыстарда қолдана алуына мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі тыңдаушылардың сабақтар мен өз бетімен жұмысты кіріктіріп өткізуге мүмкіндік жасайды. Біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделі қазіргі білім беру технологиялары және оқытудың интерактивті формаларын қолдану арқылы қол жеткізуге болады: шағын топтардағы жұмыс, оқыту ойындары, кері байланыс, күрделі сұрақтарды талдау, шеберлік-сабақ; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерйилері мен Бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерйилер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған – 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған– 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған– 2 балл
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындауда теориялық білімдерін қолдануы;
3) материалдың практикалық маңызы;
4) сұрақтың толық және нақты ашылуы;
5) талапқа сай безендірілуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75- 84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50- 74%).
25. Жоба жұмысын өткізуде төмендегідей критерйилер анықталады 1,2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынады;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47 - 50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36 - 47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25 - 36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялау үшін келесідей критериилер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл – дағдыланған;
3) 2 балл – дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. - 2014 жылғы 11 қараша.
2) Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. – 2014 жылғы 17 қаңтар.
3) Назарбаев Н. Ұлт жоспары – 100 қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет. – Егемен Қазақстан.-2015.- 20 мамыр (№92).
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118 қаулысымен бекітілген.
5) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
6) Қазақстан Республикасының үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие Тұжырымдамасы. ҚР-ның Білім және ғылым министрлігінің 2012 жылдың 25 маусымдағы №529 бұйрығы.
7) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы.
8) Бустром Р. Шығармашылық және сыни ойлау.- М.: "Ашық қоғам", 2008.
9) Гаврилюк В. В. Функционалдық сауатсыздық жеңу және әлеуметтік біліктілігін қалыптастыру //Социологические исследования. – 2006. - №12. – с. 19-24.
10) Гогиберидзе Г. М. Музей педагогикасы қалыптастыру/ Г.М., Гогиберидзе, Г.М.Чесняк// Мектепте тарих пәнінің оқыту.- 2007.- № 8.
11) Жайтапова А.А. Педагогика ХХІ века на порге школы/ А.А. Жайтапова, Г.А.Рудик, Е.В. Белошниченко и др.- Алматы, 2009.
12) Кларин М. В. Сыни дамыту, және шығармашылық ойлау //Мектеп технологиясы. -2004.- №2.-с. 3-10.
13) Сын тұрғысынан ойлау (материалдары бойынша дайындаған к. ф.н. Е. Кохановой) //о-сh.ru/reviews/critiacal/
14) Мукажанова Р. А. "Өзін-өзі тану" және басқа да оқу пәндерін интеграциялау мүмкіндіктерін оқытудың мазмұны мен әдістері: Мұғалімдерге арналған оқу-әдістемелік құрал/Р.А. Мукажанова,Г.А. Омарова.- Алматы: "Бөбек" ҰҒПББСО, 2013.
15) Үздіксіз білім беру: инновациялық тәсілдер жүйесінде "мектеп-колледж-жоо": Материалдар жинағы өңірлік конференция (27 ақпан 2014 ж.). – Өскемен, 2014. -1-4 б.
16) Соосаар Н. Интерактивті оқыту әдістері: Мұғалімнің күнделікте қолданатын кітабы/Н. Соосаар, Н.Замковская.- 2010.
17) Султангалиева А. К. Қала және адамдар: әлеуметтік-мәдени трансформация. – Алматы, 2010. – 244 с.
18) Аубакирова Ж. С. Қазақстан халқының өсуі (этнорегиональный аспект). – Өскемен, 2010.
19) Лаумулин М. Т. Қазақстан қазіргі әлемде: сыртқы саясаты көп бағыттылық. – Астана-Алматы: ӘЭСИ Тұңғыш Президентінің Қоры жанындағы, 2014 ж. – 272 с.
20) Көшіп-қону қоғам Азиялық Ресейдің көші-қон, кеңістік, қоғамдастық. Аралығы ХІХ-ХХ ғ және ХХ-ХХІ ғасырлар/Ғыл. ред. В. И. Дятлов, А. В. Григоричев. – Иркутск: "Бедері", 2013. – 624 с.
21) Султангалиева А. К. Қазақстанға исламның қайта оралуы– Алматы, 2012. – 170 б.
22) Манько Н.Н. Білім берудің технологиялық тәсілі: үміт, елестету, шындық//Народное образование. – 2012.-№1. – с. 159-166.
23) Алексеенко А. Н., Аубакирова Ж. С., Сарсенбаева Г. А. Демографиялық жетістіктері//http://www.perspektivy.info/rus/desk/ demografiches kije_uspehi_kazahstana_2011-02-21.htm
«Б.Блум таксономиясы аясында оқушылардың
оқу жетістіктерін критериалды бағалау»
тақырыбындағы тарих пәні мұғалімдеріне
арналған біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік -сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақтың бейне көрсетілімі |
Тестілеу |
Жоба қорғау |
Барлығы |
||
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті -құқықтық модуль |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
1.1 |
Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауынегізіндегі білім беру жүйесінің дамуының басым бағыттары және ҚР Президенті Н.Назарбаевтың: «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол», «Ұлт Жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.2 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөнінде 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық жоспарын іске асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық –педагогикалық модуль |
2 |
6 |
8 |
||||||||||
2.1 |
Жеткіншектермен және жасөспірімдердің өзі-өзіне қол жұмсау жағдайының алдын-алу үшін психологиялық қамтамасыз ету |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Жалпы білім беретін пәндерді оқытудың педагогикалық үдерістерінде өзін-өзі тану пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Азаматтық тұлғаны қалыптастырудың психологиялық механизмдері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Нәтижелі оқытуда оқушылардың өз-өзін дамытуы, өз орнын табуы және өз-өзін бағалай білуге жұмылдыру үшін критериалды бағалаудың мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
8 |
14 |
6 |
2 |
4 |
2 |
2 |
2 |
2 |
42 |
|||
3.1 |
Қазіргі кезеңдегі тарихи-әдістемелік білімнің мәселелері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Индустриялықтан кейінгі және дәстүрлі әлеуметтік-мәдени көзқарастардың жеделдетілген жаңғырту жағдайындағы трансформациясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Оқушыларды азаматтық және патриоттық тәрбиелеудің деңгейін көтеру: мәселелер, міндеттер |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Біліктілікті арттыру жүйесі жағдайындағы педагогтың ғылыми-зерттеу қызметі білім беру үрдісінің дамуының фактор ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Тарихты оқыту кезіндегі арнайы және жалпы қабілетті қалыптастыру құралы және әдістемелік тәсілдері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Қазіргі жағдайдағы педагогтың жеке және кәсіби имиджі. Мамандану қызметіндегі этика. Білім беру мекемелеріндегі қызметкерлердің коммуникативті мәдениетін дамыту |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Тарих сабақтарында оқытудың нәтижелерін критериалды бағалау. Блум таксономия оқытуда нәтижеге жетудің бағалаудың әдісі ретінде |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
3.8 |
Үш өлшемді әдістемелік жүйе оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың негізі ретінде |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Суммативті және формативті бағалау: оқыту үшін бағалау және оқытуды бағалау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Ойын педагогикасы жүйесіндегі инновациялық технологиялар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
ЖИПТО әдістемесінің аумағы және оны тарих сабақтарында қолдану. Сыни ойлаудың мәні. Тарих сабақтарында оқушылардың сыни ойлауын дамытудың жолдары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Ауызша тарих және күнделікті тарих: әдістемелік көзқарас |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Жобаларды қорғау. Шығу тесті. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
16 |
||||||||||
4.1 |
Тарих сабағында электронды оқулықтарды, АКТ-технологияны қолдану. Тарих сабағында электронды білім беру ресурстарымен жұмыс істеу әдістемесі |
8 |
8 |
|||||||||||
4.2 |
Қоғамдық пәндер сабақтарында оқушыларды оқытудың интерактивті үлгілері енгізіу және пайдалану |
4 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Қоғамдық пәндер сабақтарында Б.Блум таксаномиясы бойынша әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды жасау және қолдану |
4 |
4 |
|||||||||||
5. |
Вариативті модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Әлеуметтік жаңғырту жағдайында Қазақстандағы этнодемографиялық жағдайдың өзгеруі |
2 |
||||||||||||
5.2 |
ҰБТ–ге дайындық жүйесі: Қазақстан тарихы бойынша оқушылардың білім сапасын көтеру құралы және жолдары |
2 |
||||||||||||
5.3 |
Мұражайлық педагогика құралдарымен оқушыларды азаматтық және патриоттық тәрбиелеудің деңгейін көтеру |
2 |
||||||||||||
5.3 |
Діни экстремизм және терроризмнің алдын-алу |
2 |
||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
12 |
8 |
32 |
6 |
2 |
4 |
2 |
2 |
10 |
2 |
80 |
36 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік -сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақтың бейне көрсетілімі |
Тестілеу |
Жоба қорғау |
Барлығы |
||
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.1 |
Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы негізіндегі білім беру жүйесінің дамуының басым бағыттары және ҚР Президенті Н.Назарбаевтың: «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол», «Ұлт Жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөнінде 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық жоспарын іске асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық –педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.1 |
Жеткіншектермен және жасөспірімдердің өзі-өзіне қол жұмсау жағдайының алдын-алу үшін психологиялық қамтамасыз ету |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Жалпы білім беретін пәндерді оқытудың педагогикалық үдерістерінде өзін-өзі тану пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
4 |
4 |
2 |
2 |
2 |
18 |
||||||
3.1 |
Қазіргі кезеңдегі тарихи-әдістемелік білімнің мәселелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Индустриялықтан кейінгі және дәстүрлі әлеуметтік-мәдени көзқарастардың жеделдетілген жаңғырту жағдайындағы трансформациясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Оқушыларды азаматтық және патриоттық тәрбиелеудің деңгейін көтеру: мәселелер, міндеттер |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Біліктілікті арттыру жүйесі жағдайындағы педагогтың ғылыми-зерттеу қызметі білім беру үрдісінің дамуының фактор ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Тарихты оқыту кезіндегі арнайы және жалпы қабілетті қалыптастыру құралы және әдістемелік тәсілдері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Тарих сабақтарында оқытудың нәтижелерін критериалды бағалау. Блум таксономия оқытуда нәтижеге жетудің бағалаудың әдісі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Үш өлшемді әдістемелік жүйе оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың негізі ретінде. Суммативті және формативті бағалау: оқыту үшін бағалау және оқытуды бағалау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
ЖИПТО әдістемесінің аумағы және оны тарих сабақтарында қолдану. Сыни ойлаудың мәні. Тарих сабақтарында оқушылардың сыни ойлауын дамытудың жолдары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Шығу тесті. |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Тарих сабағында электронды оқулықтарды, АКТ-технологияны қолдану. Тарих сабағында электронды білім беру ресурстарымен жұмыс істеу әдістемесі |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Қоғамдық пәндер сабақтарында Б.Блум таксаномиясы бойынша әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды жасау және қолдану |
4 |
4 |
|||||||||||
5. |
Вариативті модуль |
2 |
2 |
|||||||||||
5.1 |
ҰБТ–ге дайындық жүйесі: Қазақстан тарихы бойынша оқушылардың білім сапсын көтеру құралы және жолдары |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Діни экстремизм және терроризмнің алдын-алу |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
8 |
2 |
16 |
4 |
2 |
2 |
2 |
36 |
«Б.Блум таксономиясы аясында оқушылардың
оқу жетістіктерін критериалды бағалау»
тақырыбындағы тарих пәні мұғалімдеріне
арналған біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасы Президенті- Ұлт көсемі Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» жолдауында Қазақстан халқының алдында тұрған міндет болып табылады:
A) жаңа саяси курс;
B) ұлт мүддесі;
C) XXI ғасырдағы тұрақты даму;
D) білім беру саласында әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту.
2. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының мақсаты:
A) жастардың бойында белсенді азаматтық позиция, әлеуметтік жауапкершілік, патриоттық сезім, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиет қалыптастыру;
B) білім беру үдерісіне қатысушылардың барлығына үздік білім беру ресурстары мен технологияларын бірдей тең дәрежеде қолжетімді ету;
C) мектепке дейінгі сапалы оқыту және тәрбиемен балаларды толықтай қамтамасыз ету;
D) білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, экономиканың тұрақты өсуі үшін сапалы білім берудің қолжетімділігін қамтамасыз ету жолымен адам капиталын дамыту.
3. Заманауи жағдайда білім берудің негізгі бағыттары мен ерекшеліктері қандай (қате жауапты табыңыз)?
A) білім беру ортасын дамытуға қоғамның мүдделілігі мен әлеуметтік тапсырыстың басымдылығы;
B) жаппай жоғары білім алуға көшу;
C) білім алушының тиімді тұлғалық дамуына бағыттылық;
D) оқушының қарым-қатынас жасауы және бірлесе жұмыс істеуі үшін жағдай жасау.
4. Оқушылардың функционалды сауаттылығын дамыту жөнінде 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық жоспары орта мектепті бітірушілердің келесі негізгі құзыреттіліктерін белгілейді (қате жауапты табыңыз):
A) басқарушылық;
B) ақпараттық;
C) әлеуметтік;
D) азаматтық.
5. Нормалар мен талаптарды, білім беру бағдарламасы мазмұнының міндетті минимумын, оқу жүктемесінің көлемін, білім беру мекемелері түлектерінің дайындық деңгейін және білім беру үдерісін қамтамасыз етуге қойылатын талаптарды анықтайтын құжаттың атауын анықтаңыз:
A) мемлекеттік білім беру стандарты;
B) білім беру бағдарламасы;
C) білім беру министрлігінің бұйрығы;
D) тарификация.
6. Даму факторларын анықтаңыз:
A) оқыту және тәрбие;
B) әлеуметтік орта және қарым-қатынас;
C) табиғат факторы және әрекет;
D) тұқым қуалаушылық, орта, белсенділік.
7. Қате тұжырымды табыңыз. Адамгершілікке қатысты білімді меңгеру үдерісіндегі мұғалім мен оқушының өзара қарым-қатынасы былай сиаптталады:
А) өзіне басқаның және өзінің басқаға ықпалын сезінетіндей тараптардың белсенділігі;
B) жағдаяттың сыни талдауын жүргізуге дайын болу және басқаға таңдап алған бағытының орынсыздығын көрсетуге дайын болуы;
C) бірге қатысуға, бірге қуанып және ренжуге дайын болу;
D) белсенді гуманистік ұстаным.
8. Мұғалімге оқу-тәрбие қызметін кәсіби сауатты тұрғыдан жүзеге асыруға мүмкіндік беретін және оқушыға оңтайлы білім беруге қол жеткізетін білім беру шеберлігі мен дағдысы жүйесін тиімді меңгеру:
A) педагигикалық техника;
B) педагогикалық құзыреттілік;
C) эмоциалық құзыреттілік;
D) жеке тұлғамен және ұжыммен өзара әрекеттестікте болу және өзін-өзі басқара алу шеберлігі.
9. Демографиялық өткел бұл:
А) отбасында бала тууын саналы түрде шектеу;
B) бала туудың төмендеуі;
C) халық құрамының жаңғаруын түсіндіру үшін қолданылатын тұжырым;
D) халық санының тұрақталуы.
10. Педагогикалық техника – бұл тәсілдердің бірлігі...
A) мұғалім қызметін ынталандыратын;
B) мұғалім қызметін сыртқа көрсетуді ынталандыратын;
C) мұғалім қызметінің ішкі мазмұны мен оны сыртқа көрсетудің өзара үйлесімділігі;
D) мұғалімнің белсенді және өнімді қызметін ынталандыратын.
11. Мұғалімнің педагогикалық техникасының компоненті болады:
A) өзін-өзі басқара алуы;
B) ұжыммен өзара әрекеттесе алуы;
C) ұжым пікірімен санаса алуы;
D) жеке тұлғамен және ұжыммен өзара әрекеттестікте болу және өзін-өзі басқара алуы.
12. Критериалды бағалау - бұл:
A) жеке қалыптасатын және дайындық деңгейін, сабақ және сабақтан тыс уақыттардағы қызмет түрлерінде белсенділігін танытатын оқушының жеке жетістіктері;
B) білім алушының оқу үлгерімі мен пән бойынша білімін сипаттайтын көп баллдық шкала бойынша көрінетін сандық ұлғаю;
C) білім беру мазмұны, мақсатына сай келетін, үдеріске қатысушылардың барлығына алдын ала белгілі критерийлерге сәйкес нақты анықталған оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген үдеріс.
13. Дүниетанудың негізгі компоненттерін атаңыз:
A) білім, таным, көзқарас, идеал;
B) білім, қарым-қатынас;
C) жеке тұлға қасиеті, мінез-құлық стилі;
D) сезім, эмоция, уайым.
14. Зерттеу нәтижесі мен үдерісін қадағалайтын, оған жинақтау, өңдеу және түзету үшін ақпараттарды талдау енетін, білім беру және зерттеу үдерістерін жақсартатын бақылау жүйесі бұл-:
A) оңтайландыру;
B) бақылау;
C) методология;
D) мониторинг.
15. «Оқыту мен тәрбие технологиясының» анықтамасын көрсетіңіз:
A) оқыту мен тәрбие жүйесін құрылымдаумен айналысатын педагогика ғылымындағы жаңа бағыт;
B) алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені оқып үйрену және таратумен айналысатын педагогика ғылымындағы жаңа бағыт;
C) алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені оқып үйрену және таратуды реттейтін педагогика ғылымындағы жаңа бағыт;
D) жекелей-психологиялық ерекшеліктерді есепке ала отырып, оқытуды ұйымдастыруды көздейтін, оның мүддесі мен қажеттілігіне ұқыпты қарайтын педагогика ғылымындағы жаңа бағыт.
16. Оқытудың өнімді сипатын көрсететін білім беру үдерісінің ерекшелігі қандай?
A) оқытушы – оқу үдерісінің «режиссері»;
B) оқыту нәтижесі үшін жауапты тұлға - тек мұғалім;
C) білім алушы мұғалім жетекшілігімен ғана жұмыс жасайды;
D) білім алушы өз бетімен жұмыс жасайды.
17. Білім берудің дәстүрлі моделінде педагогикалық үдеріске қандай сипаттар тән емес?
A) вербальді, оқытудың түсіндірмелі-иллюстрациялық әдістері;
B) «дайын, аяқталған білімді» беру;
C) монологті педагого қызметі;
D) оқытудың өзара белсенді, жобалау әдістері;
18. Жаңа буын электронды оқулығы бұрынғылардан несімен ерекшеленеді?
A) карталар және фото суреттерді қолдануымен;
B) Интернетті пайдалану мүмкіндігімен;
C) интербелсенді тапсырмалардың көп мөлшерде берілуімен;
D) оқу материалын блоктік-модульдік жүйеде беруімен.
19. Өңірлік компоненттерді пайдаланудың басты қағидаты:
A) кез келген тәсілмен баланың дүиетанымын кеңейту;
B) тарихи білімін жүйелеу;
C) өткендегі фактілерді интерпретациялау;
D) таяудағы өткеннен тарихтың тереңіне, жергіліктегіден ұлттыққа байланысты оқу жұмысын ұйымдастыру;
20. Мектеп мұражайына міндетті болып табылмайтын:
А) мұражай активі;
B) пікір кітабы;
C) қор қоймасы;
D) бағдарлама қызметі.
21. Мұражай қорына материалдарды іріктеу мен толықтыру барысында мектеп мұражайының қандай қызметі іске асырылады:
A) құжаттандыру;
B) сақтау;
C) зерттеулік;
D) нормативтік.
22. Мұражайлық сабақ аспауы керек:
A) 2 сағаттан;
B) 3 сағаттан;
C) 1 сағаттан;
D) 1 сағат 30 минуттен.
23. Б. Блум таксономиясы бойынша оқушылардың жетістіктерін бағалау компоненттерін дұрыс дәйекті түрде орналастырыңыз:
A) үш аспектісін қамтып: жеке бас нәтижесі, қызметтік нәтижесі, пәндік нәтижесі;
B) үш аспектісін қамтып: жеке бас нәтижесі, жеке басының жүйелі нәтижесі, пәндік нәтижесі;
C) үш аспектісін қамтып: жеке басының жүйелі нәтижесі, қызметтік нәтижесі, пәндік нәтижесі;
D) функционалдық сауаттылықтың үш аспектісін қамтып: оқу сауаттылық, математикалық сауаттылық, жаратылыстану сауаттылық.
24. «Оқыту және тәрбие технологиясының» анықтауын белгілеңіз:
A) Педагогикалық ғылымда оқыту мен тәрбиелеу жүйесі құрылымымен айналысатын жаңа бағыт.
B) Педагогикалық ғылымда озық педагогикалық тәжірибені зерделеп, жинақтайтын жаңа бағыт;
C) Педагогикалық ғылымда озық педагогикалық тәжірибені зерделеу мен жинақтауды реттейтін жаңа бағыт;
D) оқытуды ұйымдастыруда жеке психологиялық ерекшелікті ескерумен, қызығушылық пен қажеттілікке ұқыпты қөзқарасты болжамдайтын педагогикалық ғылымдағы жаңа бағыт.
25. Электрондық оқыту деген не?
A) Компьютерлік құрылғыны пайдаланумен ақпараттық және электрондық технологиянының көмегімен оқыту;
B) Оқу үдерісін тек компьютерді ғана пайдаланумен ұйымдастыру.
C) Оқытуды интерактивті құрылғы арқылы ұйымдастыру.
D) Желілік технология арқылы оқыту.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
С |
D |
С |
D |
A |
А |
B |
B |
А |
С |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
B |
С |
А |
D |
А |
D |
D |
B |
D |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
А |
С |
B |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 55-қосымша
Музыка пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларынын
біліктілікті арттыру курсының «Музыка арқылы өскелең ұрпақтың
дүниетанымын қалыптастыру» тақырыбындағы педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Музыка арқылы өскелең ұрпақтың дүниетанымын қалыптастыру» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) музыка пәні мұғалімдеріне арналған.
2. Музыка - әлем халықтарының мәдениетін түсініп білудің құралы ретінде оқушылардың өзін-өзі жетілдірудің, қарым-қатынас жасауды қалыптастыратын пән. Сабақта оқушылардың зерттеу жұмысын ұйымдастыру олардың шығармашылық және интеллектуалдық тұрғыдан жетіліп, құндылықтарды бағалауға баулиды. Музыка пәні білім алушылардың шығармашылық, эстетикалық қабілетін дамытуға бағытталған пән. Пәннің мазмұны оқушының ой-қиялын, есте сақтау,жаңашыл ойлауын, зейінін жетілдіруге негізделген.
3. Бағдарлама музыка пәнінен білім берудің инновациялық әдіс-тәсілдерін меңгеруге, сол арқылы оқушылардың музыкалық мәдениетін қалыптастыруға бағытталған. Музыка пәнінің мұғалімі оқушылардың музыкаға деген қызығушылығын танып білу арқылы одан әрі арттырып, сабақтан тыс іс-шараларда, жалпы өмірде қолдана білуіне қол жеткізуге ұмтылдыратын маман.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты музыка арқылы жас ұрпақтың дүниетанымын қалыптастырудағы маңызына мән беріп, оқу мен тәрбие жұмысын жүргізудің әдістемелік жолдарын педагогтарға жан-жақты таныстыру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) оқу-тәрбие жұмысын жоспарлы жүргізу, ұйымдастыру жолдары және жобалау дағдыларын жетілдіру;
2) баланың жеке ерекшеліктеріне байланысты психологиялық кеңес, көмек негіздері бойынша педагогтардың біліктілігін, құзіреттілігін арттыру;
3) оқушы дүниетанымын дамытудағы ұлттық құндылықтарды нығайтудың жолдарын көрсетіп педагогтардың біліктілігін дамыту;
4) оқушыларда қарым - қатынас мәдениетін қалыптастырудың мүмкіндіктерін айқындау;
5) қазіргі заманауи технологияларды оқу-тәрбие үдерісінде тиімді қолдана білу дағдысын дамыту;
6) білім беру ұйымдарында тәрбие беруді қамтамасыз етуге ата-аналар мен педагогтердің бірлескен іс-әрекеті, қажетті ұжымдық жұмыс дағдыларына машықтандыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) ҚР орта білім беру жүйесін жаңғыртудың негізгі бағыттарын, заманауи музыкалық білім беру жүйесінің нормативтік базасын біледі;
2) музыка саба ғында жаңа әдістер мен белсенді оқыту стратегияларын пайдалана алады және ҚР ББМС жаңа үлгісін енгізу жағдайында білім беру процесін жобалай алады;
3) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау әдістерімен модельдерін қолдануды, оқушылардың музыкалық эстетикалық мәдениетін дамытудың инновациялық тәсілдері мен әдістерін пайдалану дағдыларын меңгеред.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульдерден тұрады: нормативтік-құқықтық психология-педагогикалық, мазмұндық, технологиялық және вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауы, Жолдаулар тарихы, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, «Мәңгілік ел»идеясы бағдарламасы, «Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөніндегі 100 нақты қадам – ұлттық жоспарларын жүзеге асыру», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру», «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру», «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы қарастырылады.
9. Психология-педагогикалық модульде «Музыкалық білім беру жүйесінде оқушы - жеке тұлға ретінде», Өзін-өзі тану рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының психологиялық-педагогикалық негіздері» тақырыптары зерделенеді.
10. Мазмұндық модульде Қазақ музыкасының оқушы дүниетанымын дамытудағы мүмкіндіктері. Оқушылар дүниетанымын қалыптастыруда эстетикалық тәрбие беруге арналған сабақтардың әсері. Оқушы дүниетанымын күшейтудегі музыка мұғалімі іс-әрекетінің шеберлігі. Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері. Тұлғаның құзіреттілігін ұлттық дүниетаным негізінде дамыту. Педагогтың кәсіби құзіреттілігін жетілдіру жолдары. Оқушылар дүниетанымын қалыптастыруда эстетикалық тәрбие беруге арналған сабақтардың әсері. Оқушы дүниетанымын күшейтудегі музыка мұғалімі іс-әрекетінің шеберлігі. Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері. Мұғалімнің шығармашылық қызметін ұйымдастыру. Музыка сабағында халық музыкасындағы әдемілікті оқушыларға таныстыру. Өскелең ұрпақтың дүниетанымын қалыптастырудағы музыканың рoлі. Музыка сабағында халық музыкасындағы әдемілікті оқушыларға таныстыру.
11. Технологиялық модульде музыка пәнін оқытуда тәжірибелік жұмыстарды орындау. Сын тұрғысынан ойлау технологиясын музыка сабағында қолдану. Музыка пәнін оқытуда диалогтік әдіс пен топтық жұмыстардың тиімділігі, пәнаралық байланыс орнатып сабақтар жүргізу тәсілдері қарастырылады.
12. Мектеп оқушыларының сыныптан тыс және мектептен тыс жұмыстарын ұйымдастыруда музыка сабағының инновациялық әдіс-тәсілдері, денсаулық сақтау технологиясын пайдалану қарастырылады.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13 Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) интербелсенді әдістерді пайдалану арқылы музыка сабағының қысқа мерзімді жоспарын жасау; (таңдауы бойынша);
2) музыка сабағында критериалды бағалау түрлерін қолдану және оларды салыстыру;
3) пәнаралық байланысқа негізделген сабақтың жоспарын жасау;
4) оқушылардың деңгейлік ерекшеліктерін ескере отырып, сабақтың мақсатын жасау (таңдауы бойынша);
5) музыка сабағында оқушылардың білімін тексеру сұрақтарын құрастыру;
6) 1 сынып оқушыларына арналған музыкалық жаттығулар құрастыру;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) музыка пәнінің оқушылар дүниетанымын арттырудағы рөлі;
2) оқушы дүниетанымын дамытудағы ұлттық құндылықтардың маңызы;
3) музыканың оқушы дүниетанымын күшейтудің өзектілігі;
4) білім берудегі педагогті ң құзіреттілігі;
5) жас ұрпақтың талғамы мен мәдениетін күшейту;
6) эстетикалық тәрбие берудегі технологиялардың рөлі;
7) оқушыларымен дүниетанымын арттыруға арналған жұмыстар;
8) бала тәрбиесіндегі дүниетанымның маңызы;
9) мәдени мұра – халық игілігі;
10) менің өлкемнің мәдени мұралары (жергілікті ақын, жазушы, композитор, суретшілер еңбектерін насихаттау);
11) өнер әлеміне саяхат;
12) дәстүрлі ән айту өнері;
13) өнерлінің қолы алтын;
14) эстетикалы қ білім берудегі музыканың алатын орны;
15) әсем ән мен тәтті күй.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланысты ң нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлану ға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы -2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н. Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
5) Қ Р білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Сейдімбек А. « Қазақ әлемі» Алматы, 1997. 378-379 беттер.
9) Жайымов А, Ысқақов Б, Еңсепов Ж, Сәрсембеннов Ж. «Музыка оқыту әдістемесі» Алматы, 2001 жыл. 4, 26, 30бет.
10) «Музыка әлемінде» 2004 ж. 4, 2005 ж. 2, 4-5, 6.
11) М.Дауылбаев «Біз ба қытты балдырған» әндер жинағы кітабы. Алматы «Радиал» баспасы, 2006 жыл.
12) Сарсекенова А.Б., Дауылбаев М.О., Каленова Г.С. « Әдістемелік Вернисаж» Алматы, 2011 жыл.
13) «Педагог қызметкерлердің біліктілігін арттырудың оқу бағдарламалары және оқу-тақырыптық жоспарлары» Алматы, 2013 жыл. 115, 242, 347-348 беттер.
14) «Мектептегі мерекелер» № 6 ( қараша-желтоқсан) 27-28 беттер. Алматы, 2007 жыл.
15) «Өзін-өзі тану» пәні Музыка саласы бойынша шығарылған 1-2-3-4 сыныптардың әндер жинағы кітабы 2008 жыл.
16) Сарсекенова А.Б., Даулбаев М.О. «Мектептегі т әрбиелік жұмыстарды жетілдірудің жаңа бағыттары» Әдістемелік құрал Атырау 2014 ж. 25-28, 71-83 беттер. Құрастырушылар: С.С.Бүркітбаева, Н.А.Омиралиева; Редактор: А.А.Насырова; «2012-2013 оқу жылындағы мектеп мерекелерінің күнтізбегі». ҚР БҒМ РҒБП. Алматы, 2012. 1-91 беттер.
17) Капустин Н.П. Педагогические технологии адаптивной школы.-М., 1999.
«Музыка арқылы өскелең ұрпақтың
дүниетанымын қалыптастыру»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Оқу модульдері |
Дәріс |
Дәріс диалог |
Таңдау дәрісі |
КТС |
Іскерлік ойын |
тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
Конференция Диагностика |
Дөңгелек үстел |
Тест |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
||
І. Нормативтік-құқықтық модуль /8 сағат/ |
4 |
4 |
8 |
|||||||||
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауларындағы бірыңғай Ұлттық білім беру жүйесін қалыптастыруға арналған тапсырмалары. Ұлт жоспары – 100 қадамдағы біртектілік пен бірлік мәселесі. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарының мақсат, міндеттері мен басты тетіктері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
ҚР 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
||||||||||
1.4. ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асырудағы іс-шаралар. |
2 |
2 |
||||||||||
ІІ. Психолого-педагогикалық модуль /8 сағат/ |
4 |
4 |
8 |
|||||||||
2.1. Өзін-өзі тану рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасының психологиялық-педагогикалық негіздері. |
4 |
4 |
||||||||||
2.2.Оқушыларды жан-жақты дамытуда музыкалық-білімдік жүйенің рөлі. |
4 |
4 |
||||||||||
ІІІ. Мазмұндық модуль /32 сағат/ |
6 |
6 |
6 |
8 |
2 |
2 |
2 |
32 |
||||
3.1.Өскелең ұрпақтың дүниетанымын қалыптастырудағы музыканың рoлі. Қазақ музыкасының оқушы дүниетанымын дамытудағы мүмкіндіктері. |
6 |
6 |
||||||||||
3.2. Оқушы бойында құндылықтарды қалыптастыру. Оқушылардың музыкалық білімін қалыптастыруда ҚР МББС басшылыққа алу |
2 |
2 |
||||||||||
3.3. Оқушылардың музыкалық білім-біліктері. |
2 |
2 |
||||||||||
3.4. Инновациялық әдіс-тәсілдер.Шағын сабақтарды жоспарлау және жүргізу тәсілдері. |
2 |
4 |
2 |
8 |
||||||||
3.5.Педагогтың кәсіби құзіреттілігін жетілдіру жолдары. |
2 |
2 |
||||||||||
3.6. Оқушылардың ұлттық музыкаға құштарлығын арттыру Тұлғаның құзіреттілігін ұлттық дүниетаным негізінде дамыту. |
2 |
4 |
6 |
|||||||||
3.7. Музыка сабағында оқушылардың білімін критериалдық бағалау. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.8.Тыңдаушылардың құзыреттілігінің қалыптасуын анықтау. |
2 |
2 |
||||||||||
ІV. Технологиялық модуль /20 сағат/ |
2 |
8 |
10 |
20 |
||||||||
4.1.Музыка сабағында инновациялық технологияларды:АКТ технологиясы, смарт оқыту арқылы оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
8 |
||||||||
4.2. Музыка пәнін оқытуда инновациялық технологияларды қолдану. |
6 |
2 |
8 |
|||||||||
4.3. Жаңарған білім мазмұны жағдайында музыка пәнін оқытудың интеграциялық жолдары |
4 |
4 |
||||||||||
5 |
Вариативтік модуль /12 сағат/ |
12 |
12 |
|||||||||
5.1. Мектеп оқушыларының сыныптан тыс және мектептен тыс жұмыстарын ұйымдастыруда музыка сабағының инновациялық әдіс-тәсілдері |
||||||||||||
5.2. Жас ұрпақтың дүниетанымын қалыптастыруда мектеп әндерінің рөлі. |
||||||||||||
Барлығы |
16 |
12 |
14 |
10 |
22 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Музыка арқылы өскелең ұрпақтың
дүниетанымын қалыптастыру»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарлама:
А. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
В. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 01 маусымдағы № 595 Қаулысы бойынша бекітілген.
С. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 01 қарашасындағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
D. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 07 желтоқсандағы № 1118 Жарлығымен бекітілген.
Е. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 01 маусымдағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының қанша бағыттары бар:
А. 10.
В. 4.
С. 6.
D. 8
Е. 3.
3. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының іске асырылуы бойынша негізгі кезеңдері:
А.2011 – 2014г.г., 2014-2020 ж.ж.
В. 2011 – 2016г.г., 2017-2020 ж.ж.
С. 2011 – 2015г.г., 2016-2020 ж.ж.
D. 2011– 2017 г.г.,2018-2020 ж.ж.
Е. 2011– 2013г.г., 2014-2020 ж.ж.
4. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасында 2020 жылға қарай ұлттық пайымдау ұсынылады. Бұл Қазақстан:
А. Білім беруге инвестиция салу арқылы адами капиталды сапалы дамытуда нақты қол жеткен мемлекет.
В. Білім берудің құрылымы Халықаралық білім берудің стандарттына сәйкес мемлекет.
С. Білімді мемлекет, ақылмен құрылған экономика ж?не біліктілігі жоғары жұмыс күші.
D. Бәсекеге қабілетті мемлекет.
Е. Білім беруді басқарудың мемлекеттік-қоғамдық жүйесі қалыптасқан мемлекет.
5. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламаның мақсаты:
А. Жоғары білікті ғылыми ж?не ғылыми – педагог кадрларды даярлау.
В. Білім беру қызметіне тең қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағдарланған қаржыландыру жүйесін жетілдіру.
С. Педагог қызметкерлердің еңбегін мемлекеттік қолдаумен ынталандыруды күшейту.
D. Адами капиталды дамыту, білімнің б?секеге қабілеттілігін арттыру
Е. Жалпы білім беретін мектептерде зияткерлік, дене бітімі ж?не рухани дамыған азаматын қалыптастыру.
6. Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар:
А.Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
В. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 01 маусымдағы № 595 Қаулысы бойынша бекітілген.
С. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 01 қарашасындағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
Д. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 01 маусымдағы № 595 Қаулысы бойынша бекітілген.
Е. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 01 маусымдағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
7. Музыка педагогикасының дамуына өз үлестерін қосқан белгілі оқымыстылардың есімдерін атаңыз:
А. А.Жұбанов, Д.Кабалевский, Э.Б.Абдуллин, О.А.Апраксина;
В. Ш.Аманашвили;
С. К.Устемиров;
D. Иоффе;
Е. Б.Асафьев.
8. Орыс операсының негізін қалаушы:
А. М.М.Глинка;
В. А.П.Римский-Корсаков;
С. Е.Брусиловский;
D. М.П.Мусоргский;
Е. Г.Свиридов.
9. Кенен Әзірбаевтың шығармаларын атаңыз:
А. «Бозторғай», «Базар-Назар»;
В. «Жанбота»;
С. «Гәкку»;
D. «Ақ сиса»;
Е. «Ақ бұлақ».
10. Қазақстанның белгілі күйшілерін атаңыз:
А. Дәулеткерей, Қазанғап, Қорқыт;
В. М.Х.Балтабаев;
С. А.Қ.Жұбанов;
D. Е.Серкебаев;
Е. Е.Г.Брусиловский.
11. Музыка педагогикасының дамуына өз үлестерін қосқан Қазақстан зиялыларын атаңыз:
А. М.Р.Жәрдемалиева, Г.Ж.Қарамолдаева, М.Х.Балтабаев;
В. М.Шаханов;
С. К.Кенжетаев;
D. Құрманғазы;
Е. Махамбет.
12. «Музыка тәрбиесі әдістемесі» оқулығының авторларын атаңыз:
А. О.А.Апраксина, Д.Б.Кабалевский, Н.А.Ветлугина;
В. Л.Г.Арчажникова;
С. Ж.Ш.Маханбетова;
D. А.Ж.Калымова;
Е. С.Қ.Омарова.
13. Бүгінгі таңдағы музыка мұғалімінің дегенді қалай түсінесіз?
А. Музыкалық аспапты шебер біле отырып, вокалды хор мәдениетін жете игеруі;
В. Математикалық тапсырмаларды орындай алуы;
С. Физика пәнінен есеп шығара білуі;
D. Химиялық тәжірибелерді жасай алуы;
Е. Географиялық картаны жақсы білуі.
14. «Мұрагер» бағдарламасының авторларын атаңыз:
А. А.Ы.Райымбергенов, С.Ш.Райымбергенова;
В. М.Х.Балтабаев;
С. М.Р.Жәрдемалиева;
D. Б.Ғизатов;
Е. Ж.Ш.Маханбетова.
15. «Пьер-Гюнт» сюитасының авторын атаңыз:
А. Э.Григ;
В. И.С.Бах;
С. М.Мусоргский;
D. П.Чайковский;
Е. М.Төлебаев.
16. Ән жанры:
А. А.Жұбанов «Ақ көгершін»;
В. П.И.Чайковский «Аққулар биі»;
С. С.Тұрысбеков «Көңіл толқыны»;
D. Ықылас «Жез киік».
17. Би жанры:
А. Құрманғазы «Кісен ашқан»;
В. Ә.Бейсеуов «Шақырады көктем»;
С. Е.Брусиловский «Шашу»;
D. Д.Ботбаев «Ана туралы ән».
18. Марш:
А. Құрманғазы «Серпер»;
В. Дина Нұрпейісова «Әсем қоңыр»;
С. Ш.Қалдаяқов «Бақыт құшағында»;
D. Л.Хамиди «Амангелді сарбаздарының маршы».
19. Күй:
А. А.Жұбанов «Би»;
В. Е.Хасанғалиев «Атамекен»;
С. Н.Тілендиев «Құттықтаймын, мама, туған күніңмен»;
D. Ш.Қалдаяқов «Әнім сен едің».
20. «Ұшардың ұлуы» күйінің авторы:
А. Жаппас Қаламбаев;
В. Ықылас Дүкенұлы;
С. Қорқыт;
D. Дәулет Мықтыбаев.
21. Күйді хорға лайықтап жазған сазгер:
А. М.Сағатов;
В. Ә.Еспаев;
С. М.Төлебаев;
D. Б.Байқадамов.
22. «Желдірме» әнінің авторы:
А. Ыбырай Сандыбаев;
В. Иса Байзақов;
С. Ө.Байділдаев;
D. Е.Рахмадиев.
23. 1925 жылы Парижде қазақ әнін дүние жүзіне танытқан әнші:
А. М.Ержанов;
В. Қанабек Байсейітов;
С. Әміре Қашаубаев;
D. Құрманбек Жандарбеков.
24. Құрманғазы атындағы ұлт аспаптар оркестрінің алғашқы ұйымдастырушы, ғалым, өнер зерттеушісі:
А. А.Затаевич;
В. А.Жұбанов;
С. Л.Хамиди;
D. Ерзакович.
25. Балаларға ән жазған сазгер ұстаз:
А. Ә.Желдібаев;
В. И.Нүсіпбаев;
С. М.Маңғытаев;
D. С.Кәрімбаев.
26. Музыка сабақтарының жанрларын бөліңіз:
А. Саяхат, диалог, концерт, брейн-ринг;
В. Тақырыпқа кіріспе сабақ;
С. Аралас сабақ;
D. Тақырыпты бекіту сабағы;
Е. Аукцион-сабақ.
27. Қазақстан сазгерерінің (композиторларының) операларын көрсетіңіз:
А. «Біржан-Сара», «Қыз Жібек», «Абай»;
В. М.Сағатов «Әлия»;
С. «Ақсақ құлан»;
D. «Турандот»;
Е. «Эгмонт».
28. Құрманғазының күйлерін атаңыз:
А. «Кішкентай», «Сарыарқа», «Серпер», «Балбырауын»;
В. «Қос алқа»;
С. «Тойбастар»;
D. «Бұлбұл»;
Е. «Саржайлау».
29. Дина Нұрпейісованың күйлерін атаңыз:
А. «Тойбастар», «Жеңіс», «Әсем қоңыр»;
В. «Саржайлау»;
С. «Сылқылдақ»;
D. «Бұлбұл»;
Е. «Алпамыс».
30. Эпикалық күйлерді атаңыз:
А. «Аққу», «Қамбар батыр»;
В. «Желмая»;
С. «Қорқыт»;
D. «Телқоңыр»;
Е. «Эгмонт».
Ескертпе:
Тест кілті (кіріс диагностикасы)
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
А |
С |
С |
D |
А |
А |
А |
A |
А |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
А |
А |
А |
А |
A |
A |
C |
A |
C |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
В |
С |
В |
В |
А |
А |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 56-қосымша
«Бейнелеу өнері және сызу сабақтарында оқушылардың визуалды
мәдениетін инновациалық технологиялар арқылы дамыту»
тақырыбындағы бейнелеу өнері және сызу пәні мұғалімдеріне
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Бейнелеу өнері және сызу сабақтарында оқушылардың визуалды мәдениетін инновациялық технологиялар арқылы дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бейнелеу өнері және сызу пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Бейнелеу өнері және сызу пәні мұғалімдерінің зейінін оқушылардың визуалды мәдениетін инновациялық технологиялар және жүйелі синтездеу, есте сақтаған бейнелерінің өнімді комбинациясын жасау дағдыларын дамыту арқылы визуалды тұтынушыдан шығармашыл тұлғаға айналдыру.
3. Бағдарлама мазмұны бейнелеу өнері және сызу пәні мұғалімдерінің оқушылармен жұмысында визуалды мәдениеттің замануи мәніне көңіл аудару қажеттілігін талап етеді. Қазіргі таңда визуалды мәдениетті екі деңгейде қарастыру қажеттігі, соның ішінде жалпы білім беру үдерісін ұйымдастыруға қажетті білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты оқушылардың визуалды мәдениетін дамытуда бейнелеу және сызу пәндері мұғалімдерінің инновациялық іс-әрекетін қамтамасыз ететін кәсіби құзыреттіліктерін жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім беруді жаңарту жағдайында бейнелеу өнері пәні бойынша оқу үдерісін жетілдіру мақсатында нормативтік-құқықтық құжаттарға сәйкес тыңдаушылардың білімін өзектілендіру;
2) өзін-өзі жетілдіру қажеттілігін дамыту және кәсіптік іс-әрекетін бағалау дағдысын қалыптастыру;
3) оқушының көркемдік-эстетикалық, шығармашылық қабілетін дамыту үшін мұғалімдердің психологиялық-педагогикалық дайындығын арттыру;
4) бейнелеу өнері және сызу сабағында оқушылардың визуалды мәдениетін қалыптасырудың тиімді жолдарын анықтау дағдысын қалыптастыру;
5) бейнелеу өнері және сызу пәнін оқытуда мұғалімдердің әдістемелік білімдерін және кәсіптік дағдыларын дамыту.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) визуалды мәдениеттің замануи мәнін; компьютерлік графика арқылы сурет салу жолдарын; сызба және өлшеу құралдарымен жұмыс істеудің тиімді әдістерін; графикалық бейнелеу құралдары туралы біледі;
2) бейнелеу өнері және сызу пәнінде оқушылардың визуалды мәдениетін дамытуға бағытталған инновациялық технологияларды; ақпараттық-коммуникациялық технологияларды; инновациялық тәсілдер арқылы заттың өзіне қарап бейнелеуін қолданады;
3) жүйелі синтездеу және есте сақталған бейнелердің өнімді комбинациясын жасауын; оқушыны визуалды тұтынушыдан шығармашыл тұлғаға айналдыруын; сабақ барысында АКТ-технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауын, «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет», «Мәңгілік ел» Ұлттық білім беру жүйесін құру міндеттері, ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасы, білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары, «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары», Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері;
2) инклюзивті білім беруді психологиялық- педагогикалық қолдау; 3) оқу үдерісін жоспарлау барысындағы педагогикалық және психологиялық талаптар;
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) бейнелеу өнері пәнінде оқу жұмысын жоспарлау және оқыту әдістемесі;
2) бейнелеу өнері сабағында көне мұраларды оқыту арқылы оқушылардың визуалды мәдениетін дамыту;
3) бейнелеу өнері пәнінен білім беруде дамыта оқыту инновациялық технологиясын қолдану әдістері;
4) бейнелеу өнер сабағында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту жолдары;
5) білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер. Шағын сабақ таныстырылымы;
6) бейнелеу өнерінің түрлерімен таныстыру. Шүберекке сурет салу;
7) сызу пәнін оқыту әдістемесі;
8) бейнелеу өнері пәні бойынша көрнекі құралдардың классификациясы және оны жаңа технологиялық үлгіде жабдықталуы;
9) компьютерлік графика арқылы сурет салу жолдары;
10) бейнелеу өнері сабақтарында ақпараттық – коммуникативтік технологияларды қолдану;
11) бейнелеу өнері жанрлары мен түрлерінен практикалық сабақты өткізудің әдістері;
12) сәндік қолданбалы қолөнер элементтерін қолдана отырып бұйым үлгісін жасау әдістемесі;
13) құммен сурет салу технологиясы;
14) батик технологиясы;
15) сызба және өлшеу аспаптарымен жұмыс істеудің тиімді әдістері;
16) лекалдық қисықтар. Синусойда, элипс, гипербола, парабола, архимед спиралі, эвольвента, циклоида.
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Тыңдаушылардың сыни ойлау көзқарастарын дамыту;
2) Функционалдық сауаттылық – білім сапасын жетілдірудің негізгі бағдары;
3) Педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) кейс – стади функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың жолдары;
2) дерек көздерімен жұмыс істеу әдістемесі;
3) заманауи технологиялар арқылы болашақ мамандардың шығармашылық және техникалық ойлау қабілетін дамыту;
4) білім берудегі жаңа идеялар мен технологияларды практикалық түрде негіздеу және іске асыру жолдары;
5) бейнелеу өнері пәнінен жаңаша оқытудың әдіс-тәсілдері;
6) Intel «Болашақ үшін оқыту» ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологиялары;
7) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Блум таксономиясын қолдану жолдары;
8) көркем шығармалар мен өнердің дамуындағы стильдер;
9) оқушыларды көркем суреттік шығармашылыққа бағдарлау;
10) бейнелеу өнері сабағында оқушылардың шығармашылық және іскерлік дағдыларын қалыптастыру.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткзіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) бейнелеу өнері пәнін оқытуда инновациялық технологиялардың тиімділігін тәжірибе жүзінде көрсетіңіз;
2) ұлттық бейнелеу өнерін оқушыларға үйретудің эстетикалық мәнін қалай ұсынар едіңіз;
3) бейнелеу өнері пәнінде графикалық дағдыларды бақылау мен бағалаудың сабақ барысында жүзеге асу жолдарын құрастырыңыз;
4) оқушылардың шығармашылық қызығушылығын арттыруда мұғалім құзыреттілігін жекелей сурет салу арқылы көрсетіңіз;
5) бейнелеу өнері пәнін оқытуды топтық жұмыс арқылы жобаланыз;
6) бейнелеу өнері құралдарымен оқушылардың танымдылық және коммуникативті құзыреттіліктерін дамытуды сызба түрінде құрастырыңыз;
7) білім берудегі жаңа идеялар мен технологияларды тәжірибеде көрсетіңіз;
8) батик технологиясында жұмыстарды орындау тәсілдерін тәжірибе түрінде дайындаңыз;
9) бейнелеу өнері бойынша білім беру саласындағы озық педагогикалық тәжірибелерді салыстыра зерделеңіз;
10) бейнелеу өнері сабағында жастардың патриоттық сезімдерін қалыптастыру арқылы топтық жарыс ұйымдастыру жоспарын құрастырыңыз;
11) бейнелеу өнері пәнінде модулдік оқыту технологиясының дәстүрлі оқытудан айырмашылығын тапсырма түрінде жасаңыз;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) бейнелеу өнері сабағында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту жолдары;
2) ұлттық бейнелеу өнерінің ерекшелігі және оқушыларға үйретудің эстетикалық мәні;
3) бейнелеу өнері пәнін оқытудың жаңа технологиясы;
4) сәндік қолданбалы қолөнер элементтерін қолдана отырып бұйым үлгісін жасау әдістемесі;
5) заманауи технологияларды қолдана отырып оқушылырдың шығармашылық және қызуғышылық әрекеттерін ұйымдастыру;
6) бейнелеу өнері және сызу пәнінде оқушылардың жобалау іс-әрекетін ұйымдастыру;
7) бейнелеу өнері және сызу пәнінде оқушылардың кеңістіктен ойлау дағдысын дамыту;
8) бейнелеу өнері және сызу пәнінде АКТ құралдары арқылы оқушылардың акпараттық құзыреттілігін қалыптастыру.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін іске асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», тренингтер, жоба әдісі, шағын-сабақ жоспарын жасау, мәселелерді бірлесіп қарастыру және т.б.
19. Андрагогика қағидаларын ескере келе тыңдаушыларға білім алу барысында логикалық қорытындылар шығаруға, бағдарлама мазмұнын өз тәжірибесіне бейімдеуге, алынған біліктері мен дағдыларын аудиториялық тәжірибе сабақтарымен қоса аудиториядан тыс өз жұмыстарында қолдануға мүмкіндіктер беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерилері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерилер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»
2) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010. – 57 с.
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) Ералин Қ., Матеева Т. Сызуды оқыту әдістемесі: Бейнелеу өнері және сызу мамандығы студенттеріне арналған дәрісбаяндар мен практикалық тапсырмалар жинағы. - Түркістан: Тұран, 2011.
5) Мирсеитова С.С. Мұғалім философиясының қалыптасуы және дамуы: гуманистік парадигма. – Қ., 2012.
6) Жеделов Қ.О. «Бейнелеу өнері»:11 жылдық жаңа буын оқулықтарына қосымша. - Алматы: Атамұра, 2011.
7) Байжигитов Б.К.Бейнелеу өнеріндегі философиялық проблемалар. -Алматы: Ғылым,2008.
8) Панов В.И. Одаренность и образовательная среда. – Астана; Дарын, 2006.
9) Ибрагимов Ұ.Ш., Болатбаев Қ.К. Бейнелеу өнері. – Алматы: Атамұра 2002.
10) Болатбаев Қ., Әлмұхамбетов Б., Ибрагимов Ұ., Айдарова З., Бейнелеу өнері: оқу-әдістемелік құрал.- Алматы: 2003.
11) Жеделов Қ.О. Қазақстан бастауыш мектептеріндегі бейнелеу өнері пәні: кешегісі мен бүгінгісі.- Алматы: Үш Қиян 2008.- 265 б.
12) Әлмұхамбетов Б., Ж.Балкенов. Сурет салу және бояумен жұмыс істеу әдістері. - Алматы.- 2006.
13) Сластенин В.А., Каширин В.П. Психология и педагогика.-Москва, 2005.
«Бейнелеу өнері және сызу сабақтарында
оқушылардың визуалды мәдениетін
инновациалық технологиялар арқылы дамыту»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәрістер |
Таңдау дәрісі |
Тәжірибелік сабақ |
Тренингтер |
Семинар |
Шеберлік-сыныбы |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақ қорғау |
Жоба қорғау |
Тестлеу |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
«ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауын, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын, Білім беруді дамытудың стратегиялық бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Инклюзивті білім беруді психологиялық-педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Оқу үдерісін жоспарлау барысындағы педагогикалық және психологиялық талаптар |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
16 |
6 |
8 |
4 |
4 |
46 |
||||||
3.1 |
Бейнелеу өнері пәнінде оқу жұмысын жоспарлау және оқыту әдістемесі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Бейнелеу өнері сабағында көне мұраларды оқыту арқылы оқушылардың визуалды мәдениетін дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Бейнелеу өнері пәнінен білім беруде дамыта оқыту инновациялық технологиясын қолдану әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Бейнелеу өнер сабағында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер. Шағын сабақ таныстырылымы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Бейнелеу өнерінің түрлерімен таныстыру Шүберекке сурет салу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Сызу пәнін оқыту әдістемесі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Бейнелеу өнері пәні бойынша көрнекі құралдардың классификациясы және оны жаңа технологиялық үлгіде жабдықталуы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Компьютерлік графика арқылы сурет салу жолдары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Бейнелеу өнері сабақтарында ақпараттық – коммуникативтік технологияларды қолдану |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.11 |
Бейнелеу өнері жанрлары мен түрлерінен практикалық сабақты өткізудің әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Сәндік қолданбалы қолөнер элементтерін қолдана отырып бұйым үлгісін жасау әдістемесі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.13 |
Құммен сурет салу технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Батик технологиясы |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.15 |
Сызба және өлшеу аспаптарымен жұмыс істеудің тиімді әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Лекалдық қисықтар. Синусойда, элипс, гипербола, парабола, архимед спиралі, эвольвента, циклоида. |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
4.1 |
Тыңдаушылардың сыни ойлау көзқарастарын дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Функционалдық сауаттылық – білім сапасын жетілдірудің негізгі бағдары |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
6 |
4 |
2 |
12 |
|||||||||
5.1 |
«Кейс – стади» функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың жолдары |
|||||||||||||
5.2 |
Дерек көздерімен жұмыс істеу әдістемесі |
|||||||||||||
5.3 |
Заманауи технологиялар арқылы болашақ мамандардың шығармашылық және техникалық ойлау қабілетін дамыту |
|||||||||||||
5.4 |
Білім берудегі жаңа идеялар мен технологияларды практикалық түрде негіздеу және іске асыру жолдары |
|||||||||||||
5.5 |
Бейнелеу өнері пәнінен жаңаша оқытудың әдіс-тәсілдері |
|||||||||||||
5.6 |
Intel «Болашақ үшін оқыту» ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологиялары |
|||||||||||||
5.7 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Блум таксономиясын қолдану жолдары |
|||||||||||||
5.8 |
Көркем шығармалар мен өнердің дамуындағы стильдер |
|||||||||||||
5.9 |
Оқушыларды көркем суреттік шығармашылыққа бағдарлау |
|||||||||||||
5.10 |
Бейнелеу өнері сабағында оқушылардың шығармашылық және іскерлік дағдыларын қалыптастыру |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
20 |
22 |
12 |
10 |
8 |
2 |
2 |
4 |
80 |
«Бейнелеу өнері және сызу сабақтарында
оқушылардың визуалды мәдениетін
инновациалық технологиялар арқылы
дамыту» тақырыбындағы біліктілікті
арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. 2015 жылға арналған Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы:
А) «Нұрлы жол — болашаққа бастар жол»
В) «Мәнгілік ел»
С) «Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»
D) жобалық
2. «Нұрлы жол — болашаққа бастар жол» Жолдаудағы негізгі идеясы:
А) адамның құқықтары, рухани бостандықтары
В) адам өмірі, заңдар, нормативтік-құқықтық актілер
С) Мәңгілік Елді басты бағдар етіп, тәуелсіздіктің даму даңғылын Нұрлы Жолға айналдыру
D) адам бостандықтары мен халықтық дәстүрлер, әдет-ғұрыптар
3. Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» атты жолдаудын жариялануы:
А) 14 қантар 2014 жылы
В) 11 қараша 2014 жылы
С) 5 қантар 2015 жылы
D) 14 қантар 2015 жылы
4. Педагогтың практикалық қызметінде басшылыққа алынатыны:
А) факт
В) заң
С) принцип
D) заңдылық
5. Инклюзивті білім беру тәсілінде жүзеге асырылады:
А) барлық балалар физикалық, интеллектуалды және басқа да ерекшеліктеріне қарамастан, ортақ жүйеге кірістірілген;
В) дені сау балалармен қатар барлық балалар арнайы диагностика мен консультациядан өтеді;
С) білім беру департаментіндегі психологиялық- медициналық- педагогикалық кеңес берулер;
D) бала қабілеттерін қайта қалпына келтіруге бағытталған медициналық, психологиялық, педагогикалық және әлеуметтік іс-шаралар тізімі;
6. Инклюзивті және арнайы топтарда барлық даму мүмкіндіктері шектеулі балалармен коррекциялық сабақтарды жүргізетін мамандар:
А) басқа ұйымдардан шақырылған немесе мекеме штатына енгізілген арнайы педагогтар
В) мекеме штатындағы психологтар мен кеңес беру кабинеттерінің мамандары
С) сол білім беру ұйымының пән мұғалімдері
D) басқа ұйымдардан шақырылған әлеуметтік педагог қызметкерлер
7. «Өзін өзі тану» рухани-адамгершілік білім бағдарламасының негізгі мақсаты...
А) тұлғаның жан-жақтылығында біртұтастығын сақтай отырып, әлемді және өзін тануға көмектесу, өзінің физикалық және психологиялық табиғатын тану
В) баланы жан-жақты, интеллектуалдық және физикалық тұрғыдан дамыту, қалыптастыру және көмек көрсету
С) баланы интеллектуалдық тұрғыдан дамыта отырып, рухани әлеміне жол ашу, жеке тұлғаны қалыптастыру
D) өмірлік рухани-адамгершілік құндылықтарға негізделген, ойы, сөзі, ісі бірлікте табылатын мінсіз мінезді адамды қалыптастыру
8. Жалпы орта мектепте бейнелеу өнерін оқытудың практикалық (сарамандық) мақсаттарын атаңыз:
А) бейнелік және көркем - образдық сауаттылыққа оқыту, үйрету
В) сурет және живопись техникасына оқыту
С) кәсіби дағдыларды дамыту
D) жеке басты жан-жақты гармониялық дамыту
9. Көркем сурет мектебінде бейнелеу өнеріне оқыту практикалық мақсаттарын айтыңыз:
А) кәсіби дағдыларды дамыту
В) жеке басты жан-жақты гармониялық тәрбиелеу
С) бейнелеу біліміне оқыту
D) сурет және живопись техникасын оқыту
10. «Жазықтықта бейнелеу» бөлімі сабақтарының оқыту мақсаттарын атаңыз:
А) бейнелеу біліміне оқыту
В) кәсіби дағдыларды дамыту
С) графикалық және живописьтік көркем образдық шығармашылыққа баулу
D) жеке басты жан-жақты гармониялық дамыту
11. Педагог 1-сыныпқа бейнелеу өнері сабағы жоспарын құруда ең бірінші қолданатып дидактикалық оқыту қағидасы:
А) ғылымилық
В) жүйелік және кезеңдік
С) көрнекілік
D) түсініктілік және жетістілік
12. Педагогтің «Сурет перспективасы» тақырыбындағы сабақ материалын негіздеуде қолданатын дидактикалық оқыту қағидасы:
А) ғылымилық
В) көрнекілік
С) жүйелік және кезеңдік
D) түсініктілік және жетістілік
13. Педагогтің тақтаға сурет салу тәсілімен оқу кестелерін, үлгілерін көрсету арқылы толықтыра түсіндіруде қолданатын дидактикалық оқыту қағидасы:
А) жүйелік және кезеңдік
В) ғылымилық
С) көрнекілік
D) түсініктілік және жетістілік
14. Заттың өзіне қарап сурет салу сабағы мектепте «бейнелеу өнері» бағдарламасы мазмұнының... бөліміне жатады:
А) мүсін
В) жазықтықта бейнелеу
С) сәндік-қолданбалы өнер
D) өнер туындыларын және қоршаған ортаны қабылдау
15. Пластикалық материалдармен жұмыс істеу сабағы «Бейнелеу өнері» бағдарламасының... бөліміне жатады:
А) мүсін
В) жазықтықта бейнелеу
С) сәндік-қолданбалы өнер
D) өнер туындыларын және қоршаған ортаны қабылдау
16. Пластикалық өнер түріне жатады:
А) сәндік-қолданбалы өнері
В) живопись
С) графика
D) мүсін
17. Қазіргі кезеңде бейнелеу өнері сабағы жалпы қандай негізгі принципке сүйенеді:
А) ғылыми – натуралдық оқыту
В) академиялық оқыту
С) көркем – образдылық оқыту негізі
D) бейнелеу өнері және геометриялық оқыту әдісі
18. Қағаз пластикасы бейнелеу өнерінің... түріне жатады:
А) сәндік қолданбалы өнер
В) жазықтықта бейнелеу
С) мүсін
D) қабылдау
19. Сәндік сурет бейнелеу өнерінің... түріне жатады:
А) сәндік қолданбалы өнер
В) жазықтықта бейнелеу
С) мүсін
D) қабылдау
20. Мүсін өнерінің түрлері:
А) жеке мүсін, топтық мүсін
В) ағаш мүсін, тас мүсін, гипс мүсін
С) айналмалы мүсін, рельеф, статуя, бюст
D) кіші формадағы мүсін, үлкен формалы мүсін
21. Қиялдау мен елестетуді дамытатын сурет өнерінің түрі:
А) елестету арқылы сурет салу
В) нұсқаға қарап сурет салу
С) пішіндеу арқылы сурет салу
D) сәндік сурет салу
22. Графиканың техникалық тәсілдерін атаңыз:
А) мүсіндеу
В) лессировкалау
С) штрихтау
D) гравирлеу
23. Бейнелеу өнері әдістемесі оқытады:
А) қабылдау сабақтары әдістемесін
В) жалпы дидактикалық әдістемені
С) жеке пән әдістемесін
D) бейнелеу өнері түрлерін оқыту әдістемісін
24. Мүсіннің техникалық тәсілдерін атаңыз:
А) штрихтау
В) лессировкалау
С) мүсіндеу
D) гравирлеу
25. Текстиль материалдарын көркем өңдеу тәсілі:
А) тоқыма
В) кесу
С) чекандау (шеку)
D) баспалық таңба
26. Сызба шрифтісін орындағанда қанша градустық шамада көлбеу болады:
А) 70Ү
В) 80Ү
С) 75Ү
D) 65Ү
27. Блум таксономиясынындағы оқу категорияларының саны:
А) 3
В) 5
С) 4
D) 6
28. Оқу нәтижелеріне қол жеткізуді меңзейді, оқу материалының маңызын анықтауға, ол туралы өзіндік пікір келтіруге және ойын білдіруге жеткізеді:
А) синтез
В) түсіну
С) қолдану
D) бағалау
29. Вики Вики (wiki) -бұл өзара бір-бірімен байланысқан жазбалардың жиынтығын алғаш құрастырушы технолог:
А) Р. Штайнер
В) В. Каннингэм
С) Н.А.Зайцев
D) Р.Л. Кричевский
30. Ақпаратты-коммуникациялық технологиялар ұғымы:
А) компьютерлік технологиялардың көмегімен ақпараттарды өңдеу, жіберу, іздеу
В) электр желілерінің көмегімен ақпаратты өңдеу, тасымалдау құралдары
С) тәжірибеміздегі жарамсыз болып қалған компьютерлерді қайта қолданысқа енгізу
D) уақыт өзгерісіне сәйкес маңыздылығын жоғалған ақпаратты қайта өңдеу
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
А |
С |
В |
С |
А |
А |
D |
А |
А |
С |
D |
А |
С |
В |
А |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
С |
А |
В |
С |
А |
С |
D |
С |
А |
С |
D |
D |
В |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 57-қосымша
Технология пәні мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларынын
біліктілікті арттыру курсының «Мәңгілік Ел» идеясы аясында
технология сабақтарында оқушыларды ұлттық құндылықтарға
тәрбиелеу» тақырыбындағы педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мәңгілік Ел» идеясы аясында технология сабақтарында оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеу» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы (әрі қарай - Бағдарлама) орта білім беретін мектептердің технология пәні мұғалімдеріне арналған.
2. Бағдарламаның мазмұны «Технология» сабағында жас ұрпақты ұлттық құндылықтарға еңбек арқылы тәрбиелеуді жүзеге асыруды қарастырады. Тәрбиелік мәні бар дәстүрлер мен көнерген қолөнерімізді қайта жандандырып оны көркем өңдеп, күнделікті тұрмыста, отбасында, ұрпақ тәрбиесінде маңызы зор. Бұл оқушыларды болашақ мамандығын дұрыс таңдауларына, әрбір оқушының шын мәнінде келер ғасыр және уақыт талабына сай адам болып тәрбиеленуі мен білім алуына негіз болады.
3. Бағдарлама мұғалімдердің жан-жақты ұлттық педагогикалық бағытта жұмыстар жүргізуіне, сәндік колданбалы өнерлері мен ұлттық дәстүріміз арқылы оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеудің жаңа әдіс-тәсілдері мен технологияларға негізделген.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты тұлғаның психологиясы бойынша білімнің тереңділігі мен педагогикалық технологияларды тиімді пайдалану негізінде «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы аясында «Технология» пәні сабақтарында ұлттық құндылықтарға тәрбиелеуде мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) заманауи кезеңдегі Қазақстан Республикасының білім беру мен тәрбиелеуді жаңғыртуы жайында, егемендік алған жылдардағы даму мен білімнің нормативті-құқықтық базасына сүйене отырып, басты құндылықтар туралы түсініктерін кеңейту;
2) оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыруда оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың нормативтік - құқықтық құжаттарымен таныстыру;
3) сабақ барысында белсенді оқыту әдістерін қарастыру;
4) оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеуде білім беру қорының мүмкіндіктерін ашу;
5) «Технология» пәні мұғалімдерінің ұлттық құндылықтар негізінде оқушылардың тәрбиелеу жолдарымен таныстыру.
6) оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеуде ақпараттық коммуникациялық технологияны (әрі қарай АКТ) пайдалануын жетілдіру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс аяқталғанда тыңдаушылар:
1) Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл. (Жолдаулар тарихы). Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, «Мәңгілік ел»идеясы бағдарламасы, «Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөніндегі 100 нақты қадам – ұлттық жоспарларын жүзеге асыру», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру», «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру», «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасын біледі;
2) Бағдарламаға сәйкес білім беру үдерісінде жаңа технологияларды, қазіргі еңбек нарығында қажетті кәсіп пен мамандық түрлеріне бейімдеу мақсатында құзыреттілік амалды жүзеге асыруды, оқушылардың шығармашылық ізденіс жұмыстарын ұйымдастыруды меңгереді;
3) курста алған білім-біліктерін қолдану шеберлігі артады; сабақта ақпараттық коммуникациялық технологияны (әрі қарай АКТ) пайдалануын жетілдіру арқылы оқушылардың шығармашылық белсенділігін арттыруды меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульдерден тұрады: нормативтік-құқықтық, психология-педагогикалық, мазмұндық, технологиялық және вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауы, Жолдаулар тарихы, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, «Мәңгілік ел»идеясы бағдарламасы, «Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөніндегі 100 нақты қадам – ұлттық жоспарларын жүзеге асыру», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру», «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру», «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері», Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы қарастырылады.
9. Психология-педагогикалық модульде технология пәні мұғалімдерінің оқушылардың психологиялық-педагогикалық диагностикасын білу тәжірибелері, қоғамның жан-жақты жетілген тұлғасын қалыптастыруда ұлттық құндылықтардың маңызы талқыланады.
10. Мазмұндық модульде технология пәні сабағында «Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеясы аясында отбасылық тәрбие құндылықтары, сондай-ақ оқу және тәрбие процестерінің өзара кірігуі негізінде білім беру процесінің тәрбиелік әлеуетін арттыруға, оқыту мен тәрбиенің кіріктірілуіне, тәрбие әдіснамасын, мазмұны мен құрылымын жаңартуға бағдарланған. Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері жаһандану дәуірінде қазіргі адамда қоршаған әлемге технократтық және тұтынушылық көзқарас үстем болатын заманауи қоғам дамуының ерекшеліктерін ескереді. Осыған байланысты адамзатты ұлттың тұрақты дамуының, рухани әлеуетінің артуына кепіл болатын прогрестің рухани-адамгершілік құндылықтарына, ана тілі мен ұлттық менталитеттің маңыздылығын нығайтуға қайта бағдарлау қажеттілігі қарастырылады. Ұлттық әдет-ғұрып, салт-дәстүр, ырым-жоралар, қолөнер бұйымдарын жасаудағы тәжірибелерін үйреніп, мәдениетімізді ұрпақтан-ұрпаққа жалғастыруда, оқушылардың ой жүйесін ұштауда, көркем мінезді болуға баулуда, өнерге құштарлық сезімін оятып, әсемдікті сезініп, оның сырын терең түсінуге жетелеуде, өзгенің еңбегін кемсітпей құрметтеп, бағалау керектігін түсіндіруде, көненің көзі болған ұлттық мұрамызды зерттеудің маңызы қарастырылады.
11. Технологиялық модульде сабақта сыни тұрғыдан ойлау әдістерін, критериалды бағалау, жобалау технологиясын пайдалану арқылы оқушылардың шығармашылық белсенділігін арттыру, Corel DRAW бағдарламасын қолданудың тиімді әдісі-тәсілдерін үйренеді.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың сұраныстары бойынша 2-6 сағат көлемінде зергерлік бұйымдар жасауда қазақ оюларының ұлттық ерекшеліктері, қазақ ұлттық дәстүрлерінің тәрбиелік маңызы тақырыптары ұсынылады.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі осы Бағдарламаның 1-қосымшасында көрсетілген бекітілген оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың курста алған білімдерін бағалау және бақылау мақсатында өздік жұмыстар, жобалау, шағын-сабақ (шағын іс-шара) және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) Қазақстандағы сәндік-қолданбалы өнердің пайда болуы және дамуы туралы сабақ жоспарын әзірлеу.
2) Сынып оқушыларына «Мәңгілік Ел» идеясы арқылы ұлттық құндылықтарға тәрбиелеудің жылдық бағдарламасын жасау.
16. Тыңдаушыларға ұсынылатын жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) оқушылардың көшбасшылық қасиеттері мен елжандылығын, азаматтық белсенділігін қалыптастыру - әлеуметтендіру мен тәрбиелеудің негізі;
2) оқушылардың шығармашылық ізденіс жұмыстарын ұйымдастыру;
3) қазіргі еңбек нарығында қажетті кәсіп пен мамандық түрлеріне бейімдеу мақсатында құзыреттілік амалды жүзеге асыру;
4) оқыту барысында оқушыларды шығармашылыққа баулу;
5) оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеуде сыни тұрғыдан ойлау әдістерін қолдану;
6) жобалау технологиясын пайдалану арқылы оқушылардың шығармашылық белсенділігін арттыру;
7) сәндік-қолданбалы өнер арқылы оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеу;
8) қазақ халқының қолданбалы қолөнері - мұғалімнің шығармашылық мүмкіндіктерінің тиімді әдісі;
9) «Технология» пәнінде жалпыадамзаттық құндылықтардың маңыздылығы;
10) технология пәні сабағында Қазақстан халықтарының қолданбалы қолөнерінің маңызы: мұғалімнің іс-тәжірибесінен;
11) Қазақстанның қолданбалы қолөнерін зерттеудегі пәнаралық байланыс;
12) сабақта оқушыларға эстетикалық және экологиялық тәрбие беру.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ! Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2012 ж.
3) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы барлық білім беру үйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар (Қазақстан Республикасы 2012 жылғы 29 маусымдағы №873 Қаулысы).
4) «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 11 қараша 2014 ж.
5) Н.Ә.Назарбаев «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы».
6) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
7) «Технология» білім саласы пәндерінің оқу бағдарламалары (5-9 сыныптар) Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық Білім Академиясы, Астана 2013.
8) Қ.Бөлеев «Болашақ мұғалімдерді оқушыларға ұлттық тәрбие беруге кәсіби дайындау».-Алматы, 2004.
9) Intel® «Болашақ үшін оқыту»XXI ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына кіріспе. - 2.0 нұсқасы.
10) «Технология» 8 сынып Е.В.Ермилова, И.А.Точеник, «Мектеп», Алматы, 2012 ж.
11) «Технология» 9 сынып Е.В.Ермилова, И.А.Точеник, «Мектеп», Алматы, 2013 ж.
12) Әбдіғалиева Ш. «Мектептегі технология». Кенжеахметұлы С. М. Махамадиева
13) Республикалық әдістемелік журнал «Мектептегі технология» №5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12. 2013 ж.
14) Г.Б.Оналбаева, Ұлттық құндылықты ұрпаққа дарытқан «Мың бала жобасы». Білімдегі жаңалықтар № 3, 2010
«Мәңгілік Ел» идеясы аясында технология
сабақтарында оқушыларды ұлттық құндылықтарға
тәрбиелеу» орта білім беретін мектептердің
технология пәні мұғалімдеріне арналған
біліктілік арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-сұхбат |
Тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
Көшпелі тәжірибелік сабақ |
Іскерлік ойын |
Дөңгелек үстел |
Пікірталас |
Конференция |
БАРЛЫҒЫ |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 07 желтоқсандағы № 1113 Жарлығы). (Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру). |
2 |
2 |
||||||||
1.2 |
«Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы «22» сәуірдегі № 227 бұйрығы. (ҚР 2006-2016 жылдарға арналған гендерлік теңдік Стратегиясы (29 қараша 2005 жылы № 1677 Жарлығы) |
2 |
2 |
||||||||
1.3 |
«Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл. (Жолдаулар тарихы). |
2 |
2 |
||||||||
1.4 |
«Мәңгілік ел» идеясы бағдарламасы, «Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөніндегі 100 нақты қадам – ұлттық жоспарларын жүзеге асыру». |
2 |
2 |
||||||||
2 |
Психология-педагогикалық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||
2.1 |
Жалпы адамзаттық ұлттық құндылықтардың «Мәңгілік Ел» идеясындағы орны. |
2 |
2 |
||||||||
2.2 |
Гендерлік саясат – гендерліктеңдікті сақтаудың өзекті мәселесі. |
2 |
2 |
||||||||
2.3 |
«Өзін-өзі тану» пәнін басқа пәндермен интеграциялау. |
4 |
4 |
||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
4 |
10 |
8 |
4 |
2 |
2 |
34 |
||
3.1 |
«Технология» пәні сабағында оқушылардың көшбасшылық қасиеттері мен елжандылығын, азаматтық белсенділігін қалыптастыру -әлеуметтендіру мен тәрбиелеудің негізі |
2 |
2 |
4 |
|||||||
3.2 |
Жастарды жұмысшы мамандықтарына оқытуға тарту бойынша кәсіби бағдар беру жұмыс. |
2 |
2 |
||||||||
3.3 |
Технология пәнінде оқушылардың шығармашылық ізденіс жұмыстарын ұйымдастыру |
4 |
4 |
||||||||
3.4 |
«Технология» пәні сабағында қазіргі еңбек нарығында қажетті кәсіп пен мамандық түрлеріне бейімдеу мақсатында құзыреттілік амалды жүзеге асыру. |
4 |
4 |
||||||||
3.5 |
«Технология» пәні сабағында сәндік-қолданбалы өнер арқылы оқушыларды ұлттық құндылықтарға: тәуелсіздік, ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім; жоғары руханият; Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы; тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы; мәдениетті дамытуға жаңаша серпін беретін белсенді, білімді және дені сау азамат, патриот, жауапты және жігерлі, табысты қызмет ететін, қазақ, орыс және ағылшын тілдерін еркін меңгерген, толерантты, дүниежүзіне танымал және мәртебелі тұлға тәрбиелеу: |
8 |
8 |
||||||||
3.6. |
Оқушылардың діни және этникалық сауаттылығын тәрбиелеу. |
2 |
2 |
4 |
|||||||
3.7. |
«Мәңгілік ел» идеясы – оқушылардың бойында ұлттық құндылықтарды қалыптастыруды жүзеге асырудағы жаңа бағыт. |
2 |
4 |
6 |
|||||||
3.8. |
«Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы аясында «Технология» пәні сабақтарында оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеу» |
2 |
2 |
||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
2 |
20 |
22 |
|||||||
4.1 |
«Технология» пәнін оқыту барысында Кейс-стади технологиясы арқылы шығармашылыққа баулу. |
2 |
2 |
||||||||
4.2 |
«Технология» сабағында оқушыларды ұлттық құндылықтарға тәрбиелеуде сыни тұрғыдан ойлау әдістерін қолдану. |
2 |
2 |
||||||||
4.3. |
«Технология» сабағында жобалау технологиясын пайдалану арқылы оқушылардың шығармашылық белсенділігін арттыру. |
2 |
2 |
||||||||
4.3 |
«Технология» сабағында Corel DRAW бағдарламасын қолдану - мұғалімнің шығармашылық мүмкіндіктерінің тиімді әдісі |
2 |
14 |
16 |
|||||||
5 |
Вариативтік модуль |
8 |
8 |
||||||||
5.1 |
Зергерлік бұйымдар жасауда қазақ оюларының ұлттық ерекшеліктері. |
8 |
|||||||||
5.2 |
Қазақ ұлттық дәстүрлерінің тәрбиелік маңызы. |
||||||||||
Барлығы |
12 |
12 |
38 |
8 |
4 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Мәңгілік Ел» идеясы аясында технология
сабақтарында оқушыларды ұлттық
құндылықтарға тәрбиелеу» орта білім
беретін мектептердің технология пәні
мұғалімдеріне арналған біліктілік арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. «Қазақстан-2030» стратегиясы - Қазақстанның жаңа даму бағыты» қай жылы жарияланды?
А. 1996 ж.
В. 1997 ж.
С. 1999 ж.
2. Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы қай жылғы Жолдауда қабылданды?
А. 2005 жыл - Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында.
В. 2006 жыл - Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында.
С. 2007 жыл - Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан.
3. «Қазақстан -2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» қай жылғы Жолдауда қабылданды?
А. 2012ж.
В. 2013ж.
С. 2014ж.
4. Қазақстан тарихына енетін 10 креативті идея қай жылғы Жолдауда қабылданды?
А. 2012ж.
В. 2013ж.
С. 2014ж.
5. ХХІ ғасырдың он жаһандық сын – қатері қай жылғы Жолдауда айтылды?
А. 2013ж.
В. 2014ж.
С. 2015ж.
6. «Әлем бізді құрметтесін десек, өз ұлтымызды және ұлттық бейнемізді алдымен біздің өзіміз бар сезімімізбен, ақыл-оймызбен, бүкіл қимыл-әрекетімізбен құрметтеуіміз керек. Өзінің ұлттық бейнесін таба алмаған ұлттардың басқа ұлттарға жем болатынын білгеніміз дұрыс». Кімнің сөзі?
А. Кемал Ататүрік.
В. Ж.Аймауытов.
С. Н.Назарбаев.
7. Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар:
А. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
В. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 01 маусымдағы № 595 Қаулысы бойынша бекітілген.
С. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 01 қарашасындағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
8. Білім дегеніміз –
А. Қоғамдық-тарихи практикамен тексерілген және адам санасында ұғымдар, теориялар,түсініктер түрінде қалыптасатын, логикамен куәландырылған ақиқатты тану процесінің нәтижесі.
В. Мұғалімнің оқушыға жеткізетін ақпараты.
С. Оқушының интеллектуалдық дамуын қамтамасыз ететін процесс.
9. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарлама:
А. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 Қаулысы бойынша бекітілген.
В. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 01 маусымдағы № 595 Қаулысы бойынша бекітілген.
С. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 07 желтоқсандағы № 1118 Жарлығымен бекітілген.
10. «Нұрлы жол» - болашаққа бастар бағыт» Жолдауындағы негізгі қадам нешеу?
А. 5
В. 7
С. 9
11. Сын тұрғысын ойлауға үйретудің негізі болып үш фаза табылады:
А. Үйрету, тәрбиелеу, дамыту.
В. Оқыту, оқу, әрекет.
С. Шақыру, түсіну, ойлау.
12. И.Г.Агапов «Сын тұрғысын ойлау» деп төмендегіні есептейді:
А. Оқушылардың мәтінмен жұмыс жасау дағдысын дамытуға, тілдің барлық дыбысталатын және жазылатын түрлерін меңгеруге, берілген мәтін бойынша замандастарымен қарым-қатынасқа бағдарланған педагогикалық технология.
В. Идеялар мен мүмкіндіктердің, концепциялар мен ақпараттардың қайта түсіну мен қайта құру творчестволық интеграцияның күрделі үрдісі.
С. Талдау, салыстыру, түсіндіру, қолдану, иннновациялау, проблеманы шешу немесе ой өрісін бағалауға аса көңіл бөлінетін ойлау әрекеті.
13. «Синквейн» деген нені білдіреді?
А. Тұжырымдамалық кесте.
В. Бес жолды өлең.
С. Байлам, бума.
14. Келтірілген варианттардан сын тұрғысын ойлауға үйрететін әдістерді көрсетіңдер.
А. Сөздік, көрнекілік, тәжірибелік, зертханалық, проблемалық-іздеу, компьютерлік
В. Жылжыту лекция, инсерт, синквейн, кластер, миға шабуыл, тұжырымдамалық кесте, Т-схема, біріге үйрету.
С. Лекция, кино көрсету, лабораториялық әдіс, компьютерлік, репродуктивтік, ми шабуылы, біріге үйрету.
15. «Кластер» сын тұрғысын ойлау әдісіне анықтама беріңіз.
А. Буу, бума.
В. Ақпаратты қысқарту.
С. Екібөлімді күнделік.
16. Шақыру, түсіну, ойлану – үш фазасы қандай үйретуге жатады?
А. Сабақта үйретуге.
В. Сын тұрғысын ойлауға үйретуге.
С. Дербестікке үйретуге.
17. Жылжыту лекция, синквейн, кластер, ми шабуылы, концептуалдық таблица, Т-схема, біріге үйрету – ол...
А. Сын тұрғысынан ойлау әдісі.
В. Оқыту әдісі.
С. Тәрбие беру әдісі.
18. «Буу, бума» деген не?
А. Кластер.
В. Ми шабуылы.
С. Синквейн.
19. Google -
А. Ірі іздеу жүйесі.
В. Мәліметті Интернеттен іздеу мүмкіндігін ұсынатын веб-торап.
С. Барлық жауаптар дұрыс.
20. Оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамытуыңда қолданылатын әдістер:
А. Көрнекі, ауызша, іздену.
В. Тәжірибелік, индуктивтік, өзіндік.
С. Барлық жауаптар дұрыс.
21. Суретті кодтау кезінде компьютердегі келесі көрсетілім үшін расторлық графиканың кескіні:
A. Әр түрлі түспен берілген мозайка түріндегі шаршы элементтердің көрсетілуі.
B. Біркелкі түспен айқындалады.
C. Координатты нүктелердің біркелкі түспен көрсетілуі.
22. Дұрыс пікірді таңдаңыз:
A. Компакт-диск – ақпаратты сақтау құрылғысы.
B. Принтер – енгізу және шығару құрылғысы.
C. CD-ROM – шығару құрылғысы.
23. Резиденттік программа:
A.Үнемі оперативті жадыда болады.
B. Компьютер іске қосылғаннан кейін жүктеледі.
C. Үнемі қатты дискіде болады.
24. Фигуралық жақшаның қызметі
A. Түсініктеме мәліметтер.
B. Құрама операторлар.
C. Операторлық жақшалар.
25. Мұрағаттаушы программалар:
A. Файлдарды (қысу) көлемін кішірейту үшін қолданылады.
B. Файлдардың резервтік көшірмелерін әзірлеу программасы.
C. Интерпретатор.
Ескертпе:
Қорытынды тесті баға жинаған балына сәйкес бағаланады:
Жинаған балл саны |
Білім деңгейі |
25- 30 |
Жоғары |
21-24 |
жақсы |
11 - 20 |
Орташа |
1 -10 |
Төмен |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 58-қосымша
«Дене шынықтыру сабақтарында оқушылардың салауатты өмір салтын
қалыптастыру» тақырыбындағы мектептердің дене шынықтыру пәні
мұғалімдеріне арналған педагогика кадрларының біліктілігін
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Дене шынықтыру сабақтарында оқушылардың салауатты өмір салтын қалыптастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) мектептердің дене шынықтыру пәні мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасында орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің біліктілігін арттыру бағдарламасы еліміздегі білім беру жүйесін реформалауға айтарлықтай үлес қосуына мүмкіндік береді. Бұл біліктілікті арттыру курсының жалпы мақсаты оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін енгізу арқылы Қазақстанның ұлттық білім беру жүйесіне арналған орта білім мазмұнын жаңарту бағдарламасымен таныстыру болып табылады. Бағдарламаның құрылымы күтілетін нәтижелері және біліктілікті арттыру курсында қолданылатын оқыту тәсілдері туралы теориялық материалдардан тұрады.
3. Қазіргі кезде Қазақстанда жаһандану мәселелеріне жауап бере алатындай деңгейде ұлттық мәнмәтіндегі игі жұмыстар жүргізілуде. Білім беру бағдарламасындағы ұлттық стандарттарға, бағалауға, оқулықтар мен оқыту әдістеріне қатысты білім беру саласындағы өзекті құндылықтар мен мақсаттар мектеп оқушыларының жалпы үлгерімін арттыруды, сондай-ақ инновация мен көшбасшылықты енгізу үшін талап етілетін дағдыларды дамытуды, мектеп жұмысы арқылы ұлттық сананы қалыптастырып, іске асыруды және ауқымды халықаралық тәжірибемен өзара әрекеттесуді көздейді.
2. Бағдарламаның мақсаты міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру үрдісін жаңартуда дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігін арттыру, заманауи сабақты ұйымдастыруға және жобалауға ықпал ететін құзыреттілікті игерулеріне жағдай жасау.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) дене шынықтыру пәні мұғалімдеріне педагогикалық инновацияларды оқу-тәрбие үдерісіне енгізу тәжірибесін меңгерту;
2) Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы негізінде оқыту сапасы мен тиімділігін арттыру;
3) тыңдаушыларды білім беру жүйесін модернизациялаудың негізгі бағыттарымен таныстыру;
4) дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің оқу-тәрбие үдерісіне инновациялық-педагогикалық технологияларды ендіруді басқару білігін қалыптастыру;
5) нормативтік-құқықтық, әдістемелік, дидактикалық құжаттармен қамтамасыз ете отырып, кәсіби қызмет нәтижелерін нормативті құжат талаптарына сай бағалай білуді, зерделеуді үйрету;
6) дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің АКТ бойынша құзыреттіліктерін дамыту.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) дене шынықтыру білім саласының мазмұнын жаңарту жағдайында дене шынықтыру пәні мұғалімдері жұмысының нормативтік-құқықтық негіздерін, балалардың өмірі мен денсаулығы және мұғалімнің кәсіби кұзыреттілігі мәселелерін меңгереді;
2) қазіргі жаңа технологияларды қолданады, дене шынықтыру пәні сабақтарын үлгілік бағдарламаға сәйкес жобалайды, инновациялық технологияларды қолданады.
3) дене шынықтыру сабақтарында білім беру процесін ұйымдастыру сапасын бағалау және диагностиканы дамытуды мониторингтеу; қазіргі ғылыми зерттеулер негізінде, зерттеу жүргізу және өз әрекетін талдау дағдыларын меңгерген; педагогикалық әрекеттерді қарқындату жағдайында қазіргі АКТ-технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған бағдарламасы. Мемлекеттік білім саясаты. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері. ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі Тәрбие тұжырымдамасы, оқыту процесiнiң тәрбиелiк құрамдасын күшейту жөнiндегi Үлгiлiк кешендi жоспары. Қазақстан Республикасының «Еңбек Кодексі» Заңы. Дене шынықтыру пәні мұғалімдеріне арналған нормативті-заңдық құжаттар. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы әлеуетін іске асырудың мүмкіндіктері;
2) педагогтың кәсіби іс-әрекетіндегі педагогикалық техникасы.
3) Педагогикалық әдебі. Оқушылар мен жастардың арасында өз-өзіне қол жұмсаудың алдын алу бойынша шаралар жүргізу.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі нәтижеге бағытталған білім берудің негізі;
2) дене шынықтыру пәні мұғалімінің түйінді құзыреттілігін қалыптастыру;
3) дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі;
4) мектептегі дене тәрбиесі сабағын жоспарлау ерекшеліктері;
5) сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру;
6) белсенді оқыту ортасының тиімділігі мен Маслоу пирамидасы;
7)оқушылардың жетістіктерін бағалаудағы халықаралық зерттеулер, психологиялық-педагогикалық аспектілері.
8) инклюзивті білім берудің принциптері мен бағыттары;
9) акмеология – тәрбие жүйесін дамытудың негізгі жолы;
10) дене тәрбиесі білімдік саласының мазмұнын жаңарту жағдайында дене шынықтыру сабағының мүмкіндіктерін дамыту.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) педагогтің АКТ құзыреттілігін арттыру;
2) оқу үдерісінде интерактивті компьютерлік технологияны қолдану;
3) Prezi және Padlet веб-сервистері;
4) дамыту мен түзету техникаларын және жаңа технологияларды қолданушы білім беру факторы;
5) дене жаттығуларының физиологиясында жаңа ақпараттық технологияны пайдалану жолдары;
6) интерактивті технологияны дене шынықтыру сабағында қолдану;
7) емдік дене жаттығулары сабақтарында педагогикалық технологияларды қолдану;
8)Intel® «Болашақ үшін оқыту» ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына кірісп.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) оқу мекелерінде спорттық оқу – жаттығу сабақтарын өткізу әдістемесі;
2) отбасындағы сүйіспеншілік – рухани құндылықтардың негізі;
3) дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілікке бағытталған сабақтары;
4) емдік дене шынықтыруды емдік алдыналу мекемелерінде ұйымдастыру;
5) сабақтан тыс спорттық көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру жолдары;
6) өмір қауіпсіздік негіздері сабағын өткізу әдістемесі;
7) рухани-адамгершілік тәрбиесінің құндылықтары;
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) денсаулық сақтаушы технологиясын қолдану арқылы «Денсаулық күніне» арналған шараны ұйымдастыру жоспарын жасау;
2) дене шынықтыру сабақтарында қауіпсіздік ережелерін сақтау бойынша стендін жасау;
3) жеңіл атлетика сабақтарында денсаулық сақтаушы технологиясын қолданылуымен күнтізбелік жоспар құрастыру;
4) гимнастика сабақтарында денсаулық сақтаушы технологиясын қолданылуымен күнтізбелік жоспар құрастыру;
5) спорттық ойындар сабақтарында денсаулық сақтаушы технологиясын қолданылуымен күнтізбелік жоспар құрастыру;
6) денсаулық сақтаушы технологиясын қолданылуымен сыныптан тыс шараларын өткізу үшін семинар бағдарламасын жасау;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) дене шынықтыру сабақтарында ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдану;
2) дене шынықтыру сабақтарының өткізу тәсілдері мен ерекшеліктері;
3) пәнаралық байланыс негізінде оқушы білімін жан-жақты дамыту;
4) құзыреттілік тұрғысы негізінде жаңа сабақты жетілдіру жолдары;
5) дене шынықтыру сабағында оқушылардың қимыл-қозғалыс үйлесімділігі мен дағдысын қалыптастыру;
6) дене шынықтыру пәні мұғалімдеріның кәсіби құзыреттілігі;
7) дене шынықтыру сабақтарында проблемалық оқыту технологиясын қолдану;
8) дене шынықтыру сабақтарының өткізу қазіргі формалары, тәсілдері, әдістері мен құралдары.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін ұйымдастырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі интербелсенді оқыту әдістерін қамтиды: дискуссиялар, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жоба қорғау, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Тыңдаушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты логикалық тұрғыдан сараптамалар жасауға, тәрбие беру мазмұнын өзіндік тәжірибеге сәйкестендіруге және алған білімдерін практикалық сабақтарда қолдануға мүмкіндік беріледі.
20. Оқу үдерісі күнделікті сабақтар мен тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарын да қамтиды. Бағдарлама қазіргі таңдағы жаңа әдістер мен технологияларды қолданылу арқылы тәрбие берудің тиімділігін арттыруға бағытталған. Осы ретте «шебер-сыныптар», келелі кеңестер өткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзіреттілігінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағдарлама мазмұнын қаншалықты меңгергендігін бағалайтын критерилер мен өлшемдер құрастырылған.
22. Өзіндік жұмысын бағалау мынадай критерилер мен өлшемдер негізінде жүзеге асырылады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы 11 қараша 2014 жылғы
2) Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамыту мемлекеттік бағдарламасы. 2010 жылғы 7 желтоқсан № 1118 – Астана, ҚР БҒМ, 2011;
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы Астана, 27.07.2007ж.
4) ҚР білім беру мекемелерінде санитарлық нормалар мен ережелері 2011 ж.
5) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы – 29 қараша 2010 ж.
6) «Дене шынықтыру» пәнінің ҚР ЖОББ мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты – «Бөбек» ҰҒПББСО 2014 ж.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Коджаспиров Ю.Г. Развивающие игры на уроках физической культуры. Методическое пособие 10-е изд. Стереотипное. – М: Дрофа. 2010 г
9) Құлназаров А.Қ. спорт, дене шынықтыру, денсаулық, еңбек, Алматы: 2011ж.
10) Мұхамбетжанова Ұ.Ж. Дене шынықтыру пәнін оқыту әдістемесі: Астана: 2009ж.
11) Нестеровский Д.И. Баскетбол.Теория и методика обучения. Москва. Академия, 2007-82 бет.
12) Тайжанов С., Құлназаров А. Дене тәрбиесі. Алматы, 2012ж
13) Төтенайдың Базарбегі, С.Тайжанов Сүгірәлі. Дене тәрбиесі. Алматы 2011ж.
14) 10.Холодов Ж.К. Теория и методика физического воспитания и спорта издание Москва 2009 год.. 4-е
15) Алимжанова Г.Д. Концепция формирования здорового образа жизни школьников.- Алматы, 2001.-28с
16) Ахаев А.В. Управление здоровьесберегающим процессом.- Усть- Каменогорск 2004.-70с.
17) «Дене шынықтыру » журналы, 2014ж. №4,5,6.
18) Аканов А.А. Формирование здорового образа жизни в Республике Казахстан // Валеология.Физвоспитание.Спорт-2004-№1
19) Колбанов В.В., Зайцев Г.К. Валеология в школе.- СПб,1992.-50с
20) Даленов Е.Д. Хасин В.Б. О научном обосновании и технологическом обеспечении методик здоровьесбережения учащихся общеобразовательной школы // Здоровье и болезнь-2007-№4
«Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру
процесін жалпы білім берудің жаңа үлгілік
бағдарламасына сәйкес жобалау» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Практикалық сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтың тұсаукесері |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған бағдарламасы. ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы 11.11.2014 ж. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Н.Ә.Назарбаев Ұлт жоспары – «100 нақты қадам» контекстіндегі «Мәнгілік ел» идеясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, оқыту процесiнiң тәрбиелiк құрамдасын күшейту жөнiндегi Үлгiлiк кешендi жоспар. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Қазақстан Республикасының «Еңбек Кодексі» Заңы. Дене шынықтыру пәні мұғалімдеріне арналған нормативті-заңдық құжаттар. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
2.1 |
Жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы әлеуетін іске асырудың мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Педагогтың кәсіби іс-әрекетіндегі педагогикалық техника. Педагогикалық әдеп |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Оқушылар мен жастардың арасында өз-өзіне қол жұмсаудың алдын алу бойынша шаралар жүргізу |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
6 |
8 |
14 |
2 |
4 |
4 |
2 |
40 |
|||||
3.1 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі нәтижеге бағытталған білім берудің негізі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Дене шынықтыру пәні мұғалімінің түйінді құзыреттілігін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Мектептегі дене тәрбиесі сабағын жоспарлау ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Белсенді оқыту ортасының тиімділігі мен Маслоу пирамидасы. Оқушылардың жетістіктерін бағалаудағы халықаралық зерттеулер, психологиялық-педагогикалық аспектілері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Білім беру ұйымдарында адамның қорғаныш тапшылығы індетінің, шылымқорлықтың, маскүнемдік пен нашақорлықтың алдын алу |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Инклюзивті білім берудің принциптері мен бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Акмеология – тәрбие жүйесін дамытудың негізгі жолы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Білім беру ұйымдарында табиғи апаттан сақтандырудың алдын алу шараларын ұйымдастыру және төтенше жағдайлардағы адамның әрекеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Дене тәрбиесі білімдік саласының мазмұнын жаңарту жағдайында дене шынықтыру сабағының мүмкіндіктерін дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Дене шынықтыру сабағында және ұйымдастырылған үзілістерде денсаулық сақтау технологиясын қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Портфолио- білім беру ұйымдары педагогтерінің өзін-өзі бағалау құралы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Оқушылардың көшбасшылық қасиеттері мен елжандылығын, азаматтық белсенділігін қалыптастыру- әлеуметтендіру мен тәрбиелеудің негізі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Шағын сабақтар беру. Шағын сабақатар беруді жоспарлау. Шағын сабақтар беруден үзінділер қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.16 |
Мұғалімнің кәсіби құзіреттілігін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Шығармашылық жобаны қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
10 |
6 |
16 |
||||||||||
4.1 |
Педагогтің АКТ құзыреттілігін арттыру. Оқу үдерісінде интерактивті компьютерлік технологияны қолдану. Prezi және Padlet веб-сервистері. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Дамыту және түзету техникалар мен технологиялар қолдаушы білім беру факторы ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Дене жаттығуларының физиологиясында жаңа ақпараттық технологияны пайдалану жолдары. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
Интерактивті технологияны дене шынықтыру сабағында қолдану. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
Емдік дене жаттығулары сабақтарында педагогикалық технологияларды қолдану. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Intel® «Болашақ үшін оқыту» ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына кіріспе. |
2 |
2 |
|||||||||||
ІІ |
Вариативті бөлім |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
1 |
Оқу мекелерінде спорттық оқу – жаттығу сабақтарын өткізу әдістемесі. |
4 |
4 |
|||||||||||
2 |
Отбасындағы сүйіспеншілік – рухани құндылықтардың негізі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілікке бағытталған сабақтары. |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы |
16 |
8 |
26 |
4 |
2 |
4 |
6 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру
процесін жалпы білім берудің жаңа
үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Инклюзивті білім бұл...
А) Мүмкіндігі шектеулі бала ЖОББМ дені сау балалармен бірге оқиды.
В) Мүмкіндігі шектеулі бала жеке үйден оқиды.
С) Мүмкіндігі шектеулі бала арнайы мектепте оқиды.
D) Мүмкіндігі шектеулі бала ЖОББМ түзете-дамыта оқыту сыныбында оқиды.
E) Мүмкіндігі шектеулі бала мектепке дейінгі ұйымның арнайы тобында тәрбиеленеді.
2. Балалар құқықтары туралы Конвенциясы қай жылы қабылданды?
A) 1989
B) 1972
C) 1993
D) 1990
E) 1980
3. ЖОББМ түзете - дамыта оқыту сыныптарда қандай балалар оқиды?
A) Ақыл-ой кемістігі бар балалар.
B) Тіл кемістігі бұзылған балалар.
C) Психикалық дамуы тежелген балалар
D) Сенсорлық бұзылыстары бар балалар
E) Тірек-қимыл аппаратының бұзылысы бар
4. Қолданыстағы ҚР «Білім туралы» Заңы қашан қабылданды?
A) 27 шілде 2007 ж.
B) 26 шілде 2007 ж.
C) 20 шілде 2007 ж.
D) 16 шілде 2007 ж.
E) 12 шілде 2007 ж.
5. ҚР «Білім туралы» Заңында білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың қанша принципі көрсетілген?
A) 5.
B) 12.
C) 7.
D) 10.
E) 8.
6. Қай жылы Қазақстан Европалық біріккен футбол ассоциациясына кірді?
А) 2002 ж.
В) 2000 ж.
С) 2001 ж.
Д) 2003 ж.
Е) 2004 ж.
7. Қазақстанда ең алғашқы рет баскетболдан жарыс өтті?
А) 1928 ж.
В) 1932 ж.
С) 1939 ж.
Д) 1946 ж.
Е) 1959 ж.
8. Футбол ойыны қай ғасырда және қайда пайда болды?
А) 19 ғ. Англия
В) 19 ғ. Франция
С) 20 ғ. Англия
Д) 18ғ. Канада
Е) 18ғ. Бразилия
9. Қысқа қашықтықтағы классикалық қашықтықтар:
А) 60м.,100м.,200м.,400м.
В) 1000м.,3000м.,100м.,800м.
С) 400м.,1500м.,100м.,5000м.
Д) 500м.,600м.,700м.,800м.
Е) 30м.,100м.,250м.,500м.
10. Эстафеталық қашықтықтар құрайды:
А) 4х100 м.,4х200.,4х400м.
В) 4х1000м.,4х400м.,4х600м.
С) 4х200м.,4х3500м.,4х700м.
Д) 4х1000м.,4х500м.,4х200м.
Е) 4х250м.,4х300м.,4х400м.
11. Дене дайындығының көрсеткіштеріне жатады
А) күш,жылдамдық,шыдамдылық
В) бой,салмақ,кеуде клеткаларының өлшемі
С) артериалды қан қысымы
Д) жүрек соғысының қысымы,демалу қысымы
Е) күш, үдеу, қуат, шыдамдылық
12. Педагогтің жеке тұлғасының аса маңызды құрамдасы
А) Кәсіби құзыреттілігі.
В) Кәсіби қалыптасуы.
С) Кәсіби байқау.
D) Кәсіби мәдениеті.
Е) Кәсіби жарамдылығы.
13. Елімізде жаңартылған орта білім беру мазмұнын енгізу қай жылдан басталады:
А) 2015ж.
В) 2020ж.
С) 2017ж.
D) 2016ж.
Е) 2025ж.
14. Таңдау бойынша факультативтік сабақтар және курстар топта қанша адамнан артық болғанда ғана жүргізіледі:
А) 10.
В) 20.
С) 12.
D) 15.
Е) 8.
15. Мектептегі білім беру мазмұны анықталатын құжаттар:
А) Типтік бағдарламалар.
В) Жұмыс жоспарлары.
С) Оқу жоспарлары.
D) Мемлекеттік стандарттар.
Е) Жұмыс және оқу жоспарлары.
16. Тілдік құзыреттілік дегеніміз...
А) Сауаттылыққа тән орфографиялық, орфоэпиялық нормалар мен ережелерді сақтау.
В) Тілдің дыбыстық-әріптік құрамын білу.
С) Сөйлем түрлері туралы оқу.
D) Сөйлемдегі сөздердің үйлесімділігі.
Е) Сөздердің орнын ауыстыру.
17. Ойынның іс-әрекет ретіндегі сипаттары тән болып келетін топты көрсетіңіз:
А) Ереженің, қатысушылардың болуы.
В) Мақсаттың, дәлелдің, жүзеге асыру құралдарының, жоспарлы іс-әрекеттің, нәтиженің болуы.
С) Мақсаттың, жүзеге асыру құралдарының, жоспарлы іс-әрекеттің болуы.
D) Дәлелдің, ереженің, атрибуттардың болуы
Е) Мақсаттың, нәтиженің болуы
18. «Ұжымдық танымдық іс-әрекет формалары» тізіміндегі артығын көрсет
А) Оқушының сабақтағы жауабы.
В) Оқушылардың топтық іс-әрекеті.
С) Шағын топтардағы жұмыс.
D) Іскерлік ойын.
Е) Проблемалық ситуацияларда бірлесіп шешім шығару
19. Мәтелді табыңыз
А) әлін білмеген әлек
В) аузымен орақ ору
С) жер-ырыстың кіндігі
D) еңбек ер атандырады
Е) әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер
20. Практикада қолданылатын біліктілік іскерлік дағдылар – бұл:
А) Құзіреттілік.
В) Білім.
С) Дағды.
Д) Білік.
Е) Әдістер.
21. «Портфолио» ұғымын қалай түсінесің?
А) Жетістіктер жиынтығы.
В) Әрекеттің әмбебап тәсілдерін оқушы игеруі арқылы көрінетін білім беру нәтижесі.
С) Өзіндік іске асыру, өзін-өзі жетілдіру нәтижесі.
Д) Өмірлік және кәсіби өзін-өзі анықтау нәтижесі.
Е) Мұғалімнің кәсіби дамуының мониторингі мен диагностикасы.
22. Жеке тұлғаның нақты мүмкіндіктерін ескеретін және қоғамның қажеттіліктерін бейнелейтін білімділіктің мемлекеттік нормасы ретіндегі негізгі өлшемдер жүйесі – бұл:
А) Білім беру стандарты.
В) Оқыту әдістері.
С) Оқыту мақсаттары.
Д) Оқыту тәсілдері.
Е) Оқыту қағидалары.
23. Қолданыстағы білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы:
А) 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080
В) 2010 жылғы 9 шілдедегі №367
С) 2008 жылғы 19 қарашадағы №616
D) 2010 жылғы 23 тамыздағы №180
Е) 1999 жылғы 2 қыркүйектегі №1290
24. Суицидтік әрекетке әсер етуші факторлар:
А) зорлық, жақынын жоғалту, айықпас дерт,жұмыссыз қалу, нашақорлық,отбасындағы кикілжің, әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықтың болмауынан
В) өзіне жоғары баға беруден; өзін жақсы танудағы кезеңдерден өтуінен
С) барлық қамқорлықтың болуынан
Д) мүсәпірлік пен тәуелділікке сендіруден
Е) отбасындағы жақсы-қарым-қатынастан
25. PISА зерттеуіне Қазақстан алғаш рет қай жылы қатысты?
А) 2009 ж.
В) 2012 ж.
С) 2013 ж.
D) 2008 ж.
Е) 2006 ж.
Сұрақ № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
Жауап № |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Сұрақ № |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||||||||||
Жауап № |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 59-қосымша
«Алғашқы әскери дайындық жүйесінде оқушылардың бойында
қазақстандық патриотизмді қалыптастырудың қазіргі амалдары»
тақырыбындағы мектептердің алғашқы әскери дайындық
оқытушы-ұйымдастырушыларына арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Алғашқы әскери дайындық жүйесінде оқушылардың бойында қазақстандық патриотизмді қалыптастырудың қазіргі амалдары» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектептердің алғашқы әскери дайындық оқытушы-ұйымдастырушыларын оқытуға арналған.
2. Бағдарлама модулінің мазмұны алғашқы әскери дайындық пәні мұғалімдерінің педагогикалық қызметіндегі негізгі аспектілерін қамтиды, теориялық материалды түсіну деңгейінде ғана емес, оны талдап, баға беру мүмкіндіктерін ашуға негізделіп құрылған.
3. Берілген бағдарлама АӘД сабақтарында және сабақтан тыс жұмыстарда азаматтық және патриоттық тәрбие жұмысының жүйесі мен оқу-тәрбие үдерісіндегі азаматтық, патриоттық, әлеуметтік басты құндылықтардың даму жолдарын көрсетеді. Курс аясында осы мәселелерді де, сондай-ақ білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартын, базистік оқу жоспарын, оқу әдістемелік кешеннің, сабақтың ұйымдастырылуын, пән негіздері бойынша бағдарламаларын қарастыру және алғашқы әскери дайындық пәні мұғалімдерінің қызметтік міндеттері, мұғалім жұмысына қажетті құжаттар мен жоспарлардың үлгілерін базалық мектептердегі іс-тәжірибелермен бөлісу арқылы таныстыру көзделген.
2. Курстың мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты Қазақстандық патриотизмді қалыптастыруды қолдану арқылы Алғашқы әскери дайындық пәнінің оқытушы-ұйымдастырушыларының кәсіби құзыреттілігін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) Білім беру үдерісін жаңартудың мемлекеттік тапсырысын жүзеге асыру бойынша педагогикалық инновацияларды оқу-тәрбие үдерісінде енгізудің тетіктерін меңгерту;
2) алғашқы әскери дайындық пәні мұғалімдерінің оқу-тәрбие үдерісіне инновациялық-педагогикалық технологияларды ендіруді басқару білігін қалыптастыру;
3) нормативтік-құқықтық, әдістемелік, дидактикалық құжаттармен қамтамасыз ете отырып, кәсіби қызмет нәтижелерін нормативті құжат талаптарына сай бағалай білуді, зерделеуді үйрету;
4) алғашқы әскери дайындық пәні мұғалімдерінің АКТ құзыреттілігін арттыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) алғашқы әскери дайындық пәні оқытушыларының нәтижеге бағытталған білім беру іс-әрекетін жоспарлауды; жасөспірімдермен патриоттық шараларды ұйымдастырудың түрлерін; педагогикалық қызметінің нәтижесін көрсетуді; интернет желісін пайдалану тәсілдерін біледі;
2) жасөспірімдермен жүргізілетін патриоттық жұмысты ұйымдастырудың әртүрін меңгереді;
3) заманауи сабақты ұйымдастыру және жобалаудың жолдарын, АКТ-ның жедел дамуына байланысты меңгеріп үйренеді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, 2011-2020 жылдарға арналған ҚР білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарға арналған "Саламатты Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы, АӘД оқытушы – ұйымдастырушыларына арналған нормативті-құқықтық құжаттар, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР Заңы. ҚР Еңбек Кодексі, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар) сияқты тақырыптар қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы әлеуетін іске асырудың мүмкіндіктері;
2) Қазіргі замандағы менеджменттің корпоративтік мәдениеті;
3) Оқушылар мен жасөспірімдер арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу бойынша шаралар жүргізу.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Әскер қатарына шақырылатын жастармен патриоттық-тәрбие ісін ұйымдастыру;
2) Оқушылардың білімділік жетістіктерін бағалау, оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау, формативті және суммативті бағалау;
3) Мектеп оқушыларының білім сапасын бағалауда (PISA, ТІМSS, РІRLS) халықаралық зерттеулердің рөлі;
4) Әскери іс негіздерін оқытуда оқу-көрнекілік және арнайы жабдықтарды пайдалану әдістемесі;
5) Қоғамның әлеуметтік жаңаруы кезеңінде алғашқы әскери дайындық пәнін оқытуды ғылыми қамтамасыз ету;
6) ХХI ғ. алғашқы ширегіндегі Қазақстандағы ғылым, білім беру ісі және мәдениет, азаматтық қорғаныс сабағын өткізу әдістемесі;
7) Әскери топография сабағын өткізу әдістемесі мен ұйымдастыру және топографиялық картамен жұмыс жасау;
8) Қол гранаттарының арналуы және ұрыстық қасиеті (РГО, РГН, РГД -5, Ф-1) және мергендік винтовка (СВД) мен қол гранат атқышынан (РПГ-7) ату тәсілдері мен ережелері;
9) Білім беру ұйымдарында табиғи апаттан сақтандырудың алдын алу шараларын ұйымдастыру және төтенше жағдайлардағы адамның әрекеті;
11) Саптық дайындық сабағын өткізу әдістемесі мен ұйымдастыру, саптық әдістер, қарумен және қарусыз қозғалыстар;
11) Мектептегі АӘД сабағын жоспарлау;
12) Автоматтың арналу мақсаты, ұрыстық қасиеттері, жалпы құрылысы және жұмыс принципі, тактикалық,техникалық дайындау сабағын өткізу әдістемесі мен ұйымдастыру;
13) Өмір қауіпсіздік негіздері сабағын өткізу әдістемесі;
14) Оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеу;
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Оқу-тәрбие үдерісінде интербелсенді технологияларды пайдалану;
2) Power Point бағдарламасын пайдалану арқылы презентацияларды құрастыру;
3) Интернет форумды жүргізу үшін, желілік қоғамдастықты құрып пайдалану;
4) Педагогтің АКТ құзыреттілігін арттыру;
5) Алғашқы әскери дайындық сабағында жаңа ақпараттық технологияны пайдалану жолдары;
6) Оқу үдерісінде интерактивті компьютерлік технологияны қолдану, Prezi және Padlet веб-сервистері;
7) Портфолио – білім беру ұйымдары педагогтерінің өзін-өзі бағалау құралы;
8) Білім беру ұйымдарында салауатты өмір салтын ұстанушы ортаны дамыту.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Отбасындағы сүйіспеншілік – рухани құндылықтардың негізі;
2) ҚР Қорғаныс министрлігінің әскери-оқу орындарына қабылдау шарттары;
3) АӘД сабағында денсаулық сақтаушы технологияны қолдану.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау, шағын сабақ тұсаукесері және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) АӘД сабақтарында интерактивті технологияларды қолданып сабақ жоспарын құрастыру.
2) АӘД сабақтарында денсаулық сақтаушы технологияларды қолданып сабақ жоспарын құрастыру.
3) АӘД және басқа сабақтарында оқушыларға әскери-патриоттық тәрбие беру.
4) Пән бойынша шығармашылық тапсырмалармен жұмыс жасау (сабақтың презентациясы, материалдары).
5) Отанға деген патриоттық сүйіспеншілік пен рухани тәрбие бойынша сыныптан тыс шаралардың жоспарын құрастыру.
6) АӘД пәні бойынша сыныптан тыс шараларға пікір беру.
16. Шығармашылық жобалардың тақырыптары:
1) АӘД сабақтарында ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдану.
2) АӘД сабақтарының өткізу тәсілдері мен ерікшеліктері.
3) Еліміздің жастарына патриоттық тәрбие беру және АӘД пәнінің маңыздылығы.
4) Құзыреттілік тұрғы негізінде жаңа сабақты жетілдіру.
5) АӘД пәні мұғалімдеріның кәсіби құзыреттілігі.
6) АӘД сабақтарында проблемалық оқыту технологиясын қолдану.
7) Әскери-патриоттық тәрбие негіздері бойынша оқу-дістемелік кешен.
8) АӘД сабақтарының өткізу қазіргі формалары, тәсілдері, әдістері мен құралдары.
9) Әскер қатарына шақырылатын жастармен патриоттық тәрбие ісін ұйымдастыру.
10) Қазақстандық патриотизмді қалыптастырудың қазіргі амалдары.
17. Мұғалімдер өз пәндері бойынша сабақты жоспарлайды, шағын оқыту және жоспарлау әрекеті бойынша әртүрлі кезеңдерден сабақтың үзіндісін ұсынады.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған - 0 балл; ішінара жүзеге асырылған -1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1,2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабаққа қолдануға болмайды; 1 балл- дағдыланған; 2 балл- дағды дамуда; 3 балл – дағды қалыптасқан) және өлшемдер:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
29. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы 11 қараша 2014 жылғы
2) Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамыту мемлекеттік бағдарламасы. 2010 жылғы 7 желтоқсан № 1118 – Астана, ҚР БҒМ, 2011;
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы Астана, 27.07.2007ж.
4) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы – 29 қараша 2010 ж.
5) «АӘД» пәнінің ҚР ЖОББ мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты – «Бөбек» ҰҒПББСО 2014 ж.
6) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
31. Негізгі әдебиеттер:
7) Методическое пособие по оформлению и организации деятельности учебного кабинета «НВП» - Алматы 2010г.;
8) Уставы Вооруженных Сил РК 2008г.;
9) Образцы документов по планированию начальной военной подготовке. Ерекешов А.М. Астана 2009 г.;
10) Учебная база по начальной военной подготовке. Жахин К.Е.,Астана 2010г.
11) Сборник документов по организации ОСОЛ. Чистиков Н.В. Астана 2011г;
30. Қосымша әдебиеттер:
12) Военно-патриотическое воспитание.Чистиков Н.В. Астана 2009г.;
13) Основные этапы развития отечественной и зарубежной бронетанковой техники. Чистиков Н.В. стана 2010г;
31. Мерзімдік басылым:
15) Алғашқы әскери дайындық. Өмір қауіпсіздігі негіздері. Журнал № 1, Алматы 2010г.;
16) Алғашқы әскери дайындық. Өмір қауіпсіздігі негіздері. Журнал № 5, Алматы 2011г;
17) Алғашқы әскери дайындық. Өмір қауіпсіздігі негіздері. Журнал № 2, Алматы 2011г.;
18) ОБЖ. Основы безопасности жизнедеятельности. Журнал № 1, Москва 2011г.;
19) ОБЖ. Основы безопасности жизнедеятельности. Журнал № 2, Москва 2011г.
«Алғашқы әскери дайындық жүйесінде
оқушылардың бойында қазақстандық
патриотизмді қалыптастырудың қазіргі
амалдары» тақырыбындағы мектептердің
алғашқы әскери дайындық
оқытушы-ұйымдастырушыларына арналған
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
8. Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтың презентациясы |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
І |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарға арналған "Саламатты Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
АӘД оқытушы – ұйымдастырушыларына арналған нормативтік-құқықтық құжаттар. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР Заңы. ҚР Еңбек Кодексі. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық–педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
2.1 |
Жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы әлеуетін іске асырудың мүмкіндіктері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.2 |
Қазіргі замандағы менеджметтің корпоративтік мәдениеті. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Оқушылар мен жасөспірімдер арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу бойынша шаралар жүргізу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
4 |
2 |
10 |
6 |
2 |
6 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
44 |
|
3.1 |
Әскер қатарына шақырылатын жастармен патриоттық – тәрбие ісін ұйымдастыру. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Оқушылардың білімділік жетістіктерін бағалау. Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау. Формативті және суммативті бағалау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мектеп оқушыларының білім сапасын бағалауда (PISA, ТІМSS, РІRLS) халықаралық зерттеулердің рөлі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Әскери іс негіздерін окытуда оқу-көрнекілік және арнайы жабдықтарды пайдалану әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Қоғамның әлеуметтік жаңаруы кезеңінде алғашқы әскери дайындық пәнін оқытуды ғылыми қамтамасыз ету. ХХI ғ. алғашқы ширегіндегі Қазақстандағы ғылым, білім беру ісі және мәдениет. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Азаматтық қорғаныс сабағын өткізу әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Әскери топография сабағын өткізу әдістемесі мен ұйымдастыру және топографиялық картамен жұмыс жасау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Қол гранаттарының арналуы және ұрыстық қасиеті (РГО, РГН, РГД -5, Ф-1) және мергендік винтовка (СВД) мен қол гранат атқышынан (РПГ-7) ату тәсілдері мен ережелері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Білім беру ұйымдарында табиғи апаттан сақтандырудың алдын алу шараларын ұйымдастыру және төтенше жағдайлардағы адамның әрекеті. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Саптық дайындық сабағын өткізу әдістемесі мен ұйымдастыру. Саптық әдістер, қарумен және қарусыз қозғалыстар. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мектептегі АӘД сабағын жоспарлау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Автоматтың арналу мақсаты, ұрыстық қасиеттері, жалпы құрылысы және жұмыс принципі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.13 |
Тактикалық, техникалық дайындау сабағын өткізу әдістемесі мен ұйымдастыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Өмір қауіпсіздік негіздері сабағын өткізу әдістемесі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Оқушыларды этникалық және діни толеранттылыққа тәрбиелеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Шағын сабақтар беру. Шағын сабақтар беруді жоспарлау. Шағын сабақтар беруден үзінділер қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.17 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін анықтау (қорытынды тестілеу). |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Шығармашылық жобаны қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
14 |
14 |
|||||||||||
4.1 |
Оқу-тәрбие үдерісінде интербелсенді технологияларды пайдалану. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Power Point бағдарламасын пайдалану арқылы презентацияларды құрастыру. Интернет форумды жүргізу үшін, желілік қоғамдастықты құрып пайдалану. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Педагогтің АКТ құзыреттілігін арттыру. Алғашқы әскери дайындық сабағында жаңа ақпараттық технологияны пайдалану жолдары. Оқу үдерісінде интерактивті компьютерлік технологияны қолдану. Prezi және Padlet веб-сервистері. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.4 |
Портфолио – білім беру ұйымдары педагогтерінің өзін-өзі бағалау құралы. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
Білім беру ұйымдарында салауатты өмір салтын ұстанушы ортаны дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
ІІ |
Вариативті бөлім |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
1 |
Отбасындағы сүйіспеншілік – рухани құндылықтардың негізі. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
ҚР Қорғаныс министрлігінің әскери-оқу орындарына қабылдау шарттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
АӘД сабағында денсаулық сақтаушы технологияны қолдану. |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы |
14 |
2 |
28 |
4 |
8 |
2 |
8 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Алғашқы әскери дайындық жүйесінде
оқушылардың бойында қазақстандық
патриотизмді қалыптастырудың қазіргі
амалдары» тақырыбындағы мектептердің
алғашқы әскери дайындық
оқытушы-ұйымдастырушыларына арналған
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тест тапсырмалары
Кіріс тесті
1) ҚР «Білім туралы» Заңы қашан қабылданды?
А) 27 шілде 2007 ж.;
B) 26 шілде 2007 ж.;
C) 20 шілде 2007 ж.;
D) 20 ақпан 2010 ж.;
E) 20 наурыз 2009 ж..
2) ҚР «Білім туралы» Заңы қанша баптан тұрады?
А) 68;
B) 70;
C) 5;
D) 50;
E) 40.
3) ҚР «Ғылым туралы» заңы қанша тарау, қанша баптан тұрады?
А) 8 тарау, 31 бап;
B) 7 тарау 31 бап;
C) 8 тарау 45 бап;
D) 10 тарау 31 бап;
E) 7 тарау 100 бап.
4) ҚР «Ғылым туралы» заңының 4 тарауында айтылған:
А) ғылыми қызметкерлерді әлеуметтік қамсыздандыру;
B) мемлекеттік органдардың ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы құзіреті;
C) ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру;
D) бастауыш мектепті оқыту;
E) жоғары оқу орнын қаржыландыру.
5) ҚР 2011-2020 жж білім бағдарламасының нысаналы индикаторлары бойынша ұлттық институционалды аккредиттеу рәсімінен өткен колледждердің үлесі:
А) 30%;
B) 40%;
C) 80%;
D) 70%;
E) 50%.
6) АК-74 автоматыңда магазиннің сыйымдылығы қанша?
А) 30 оқ;
B) 35 оқ;
C) 40 оқ;
D) 45 оқ;
E) 70 оқ.
7) Әскері анттың мәтіні қай Жарғыда жазылған?
А) ҚР Қарулы Күштерінің тәртіптік Жарғысында;
B) ҚР Қарулы Күштерінің ішкі қызмет Жарғысында;
C) ҚР Қарулы Күштерінің саптық Жарғысында;
D) ҚР Қарулы Күштерінің тәртіптік Жарғысында және ҚР Қарулы Күштерінің саптық Жарғысында;
E) ҚР Қарулы Күштерінің ішкі қызмет Жарғысында және ҚР Қарулы Күштерінің саптық Жарғысында.
8) Тікелей бастық деп кімді айтады?
А) Қызмет жөніне байланыссыз эскери атағы жоғары барлық бастық;
B) Қызметі жөніне эскери қызметші уақытша болса да бағынатын бастық;
C) Бағыныстыға ең жақын төте бастық;
D) Бағыныстыға ең жақын төте бастық және қызмет жөніне байланыссыз эскери атағы жоғары барлық бастық;
E) Қызметі жөніне эскери қызметші уақытша болса да бағынатын бастық және қызмет жөніне байланыссыз эскери атағы жоғары барлық бастық.
9) ҚР Қарулы Күштерінің Жарғыларын атаңыз:
А) Ішкі қызмет жарғысы, Тәртіптік жарғы, Гарнизондық және қарауылдық қызмет жарғысы, Саптық жарғы;
B) Ішкі қызмет жарғысы, Тәртіптік жарғы, Гарнизондық қызмет жарғысы, Саптық жарғы;
C) Ішкі қызмет жарғысы, Тәртіптік жарғы, Қарауылдық қызмет жарғысы, Саптық жарғы;
D) Ішкі қызмет жарғысы, Тәртіптік жарғы, Қарауылдық қызмет жарғысы, Саптық жарғы, Гарнизондық қызмет жарғысы;
E) Тәртіптік жарғы, Гарнизондық және қарауылдық қызмет жарғысы, Саптық жарғы.
10) Өзіне тапсырылған постыны күзету мен қорғау женіндегі жауынгерлік міндеттерді орындаушы қарулы қарауылшы... деп аталады.
А) Сақшы;
B) Қарауыл;
C) Тәуліктік кезекші;
D) Сержант;
E) Кезекші.
11) Пост деп нені айтады?
А) Сақшыға күзету мен қорғау үшін тапсырылған барылдық объектілер, сондай-ақ ол өз;
міндеттерін орындап жүрген орын немесе жергілікті жердің бір учаскесі;
B) Қарауылға күзету үшін тапсырылған объектілер мен учаскерлер;
C) Сақшыға күзету мен қорғау үшін міндеттелген негізгі объектілер жиынтығы;
D) Сақшыға күзету үшін міндеттелген негізгі объектілер жиынтығы;
E) Сақшыға күзету үшін тапсырылған объектілер мен учаскерлер.
12) Темірқазық жұлдызы көмегімен көк жиектің қай тұсын бірінші анықтаймыз?
А) Солтүстік;
B) Оңтүстік;
C) Шығыс;
D) Батыс;
E) Оңтүстік-шығыс.
13) Күн мен сағат көмегімен көк жиектің қай түсін бірінші анықтаймыз?
А) Оңтүстік;
B) Солтүстік;
C) Батыс;
D) Шығыс;
E) Солтүстік-батыс.
14) Саптық алдымен жүргенде минутына қанша адым жасалады?
А) 110-120 адым;
B) 140-150 адым;
C) 165-180 адым;
D) 100-130 адым;
E) 130-140 адым.
15) Саптық адымның өлшемі:
А) 75-85 см.
B) 70-80 см.
C) 85-90 см.
D) 90-100 см.
E) 95-105 см..
16) Өзін-өзі жетілдіру үшін өзіне, берілетін тапсырма қалай аталады?
А) өзіне-өзі міндеттеме қабылдау;
В) ойлау;
С) санасыз;
D) санаалды;
Е) сана.
17) Мұғалімнің педагогикалық қызметінің түпкі нәтижесі, бұл:
А) оқушының жеке тұлға ретіндегі даму деңгейі;
В) оқушы үлгерімі;
С) ата-аналармен жұмыс істеу біліктілігі;
D) оқушылармен жеке жұмыс істей білу ыңғайын жүзеге асыру білу біліктілігі;
Е) оқушылардың сабақтағы белсенділігі.
18) Инклюзивті білім бұл...
A) мүмкіндігі шектеулі бала ЖОББМ дені сау балалармен бірге оқиды;
B) мүмкіндігі шектеулі бала жеке үйден оқиды;
C) мүмкіндігі шектеулі бала арнайы мектепте оқиды;
D) мүмкіндігі шектеулі бала ЖОББМ түзете-дамыта оқыту сыныбында оқиды;
E) мүмкіндігі шектеулі бала мектепке дейінгі ұйымның арнайы тобында тәрбиеленеді.
19) Оқушының мотивациялық іс-әрекетін ынталандырудың неғұрлым тиімді әдістері:
А) тікелей мысал көрсету;
В) бақылау;
С) жаттығу;
D) дәрістер;
Е) жазалау.
20) Психологиялық кризистер:
A) 3 жас, 6-7 жас, 12-14 жас;
B) 2 жас, 7 жас, 14 жас;
C) 5 жас, 9 жас, 17 жас;
D) 10 жас, 9 жас;
Е) 20 жас, 22 жас.
21) Жаңалықты, жаңаны, өзгерісті білдіретін термин қалай аталады?
А) Инновация;
B) Овация;
C) Новация;
D) Техника;
E) Іскерлік ойын.
22) PREZI веб-сервисінің электронды адресі:
A)www.prezi.com;
B) www.prezi.net;
C) www.prezi.org;
D) www.padlet.com;
E) www.padlet.net.
23) Prezi серверінің тегін нұсқасында қанша көлемде файл сақтауға болады?
A) 100mb;
B) 200mb;
C) 50mb;
D) 500mb;
E) 2000mb.
24) Педагогикалық менеджменттің басқару функциясына қайсысы жатпайды?
A) Сұраныс;
B) Ұйымдастыру;
C) Жоспарлау;
D) Құру;
E) Орналастыру.
25) ҚР электронды үкіметінің сайты:
A) www. egov.kz;
B) www.prezi.com;
C) www. edu.gov.kz;
D) www.padlet.com;
E) www. edu-gov.kz.
Шығыс тесті
1. Тәрбиенің 12 бағыты қандай құжатта белгіленген?
А) Тәрбие Тұжырымдамасында;
В) ҚР «Білім туралы» Заңында;
С) Кешенді тәрбие жоспарында;
D) Балалар құқығы Конвенциясында;
E) Оқу-тәрбие жоспарында.
2. ҚР Еңбек Кодексі қай жылы бекітілді?
А) 2007 жылы 15 мамырда №251
B) 2007 жылы 7 қазан № 105
C) 2007 жылы 27 желтоқсан № 555
D) 2005 жылы 17 желтоқсан № 555
E) 2004 жылы 22 желтоқсан № 515
3. ҚР 2006-2016 жылдарға арналып қабылданған Стратегия?
A) Гендерлік теңдік стратегиясы;
B) Білім беруді дамыту стратегиясы;
C) Тілдерді дамыту стратегиясы;
D) Ақпарраттық білім стратегиясы;
E) Индустриялдық стратегия.
4. Жеке тұлғаның нақты мүмкіндіктерін ескеретін және қоғамның қажеттіліктерін бейнелейтін білімділіктің мемлекеттік нормасы ретіндегі негізгі өлшемдер жүйесі – бұл:
A) Білім беру стандарты;
B) Оқыту әдістері;
C) Оқыту мақсаттары;
D) Оқыту тәсілдері;
E) Оқыту қағидалары.
5. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы қай жылдарға арналған?
A) 2011-2015;
B) 2008-2016;
C) 2006-2013;
D) 2010-2016;
E) 2010-2020.
6. Қатар дегеніміз не?
А) әскери қызметшілердің бір сызық бойында біреуі екіншісінің қасында орналасқан сап
В) маңдайшепке қарама-қарсы жақ
С) қапталдар арасындағы қашықтық
D) бір-біріне қарама-қарсы орналасқан сап
E) әскери қызметшілердің бірінің артына бірі орналасқан сап
7. ҚР Қарулы Күштерінің жоғары бас қолбасшысы кім?
А) Н.Назарбаев
B) М.Алтынбаев
C) С.Нұрмағанбетов
D) И.Иманғалиев
E) К.Масимов
8. Мерзімді әскери қызметке шақыруға қай жастағы азаматтар жатады?
А) 18-27 жасқа дейінгі
B) 18-29 жасқа дейінгі
C) 17-25 жасқа дейінгі
D) 16-29 жасқа дейінгі
E) 17-25 жасқа дейінгі
9. Мерзімді әскери қызметте болудың шекті жасы қанша?
А) 29 жас
B) 28 жас
C) 27 жас
D) 22 жас
E) 30 жас
10. КР Қорғаныс Министрлігінің Әскери оқу орындары жүйесіне мыналар жатады?
А) ҚР ҚК Ұлттық Академиясы, Құрлық әскерлерінің әскери институтты, Әуе Қорғанысы Күштерінің әскери институты, әскери училищелер мен мектептер
B) ҚР ҚК Улттық Академиясы, Ішкі Істер Министрлігінің Академиясы, Азаматгық, Авиация Академиясы
C) ҚР ҚК Әскери Академиясы, Ақтөбе жоғары әскери авиация училищесі. ҰҚК-нің әскери Институты
D) ҚР ҚК Ұлттық Академиясы, Құрлық әскерлерінің әскери институтты, Әуе Қорғанысы Күштерінің әскери институты, әскери училищелер мен колледждер
E) ҚР ҚК Әскери бөлімі, Ақтөбе жоғары әскери авиация училищесі. ҰҚК-нің әскери Институты, әскери училищелер мен мектептер
11. Жауынгердің жеке қару болып табылады және қарсыластың адам күшін жоюға арналған
А) Калашников автомат
B) Жаяу әскерге қарсы миналар
C) Жарықшақты қол гранаталары
D) Сүңгі - пышақ
E) ТТ тапаншасы
12. Теріні іріңдететін улы затқа не жатады?
А) Фосген
B) Иприт
C) Зарин
D) Хлорциан
E) Хлорамин
13. Өртегіш қару...
А) Напалм, пирогель
B) Бензин
C) Жанғыш газ
D) Аммиак
E) Ацетон
14. Атмосферада химиялық улы заттарды қандай аспаппен анықтайды?
А) ӘХБА(ВПХР)
B) ДП-22В
C) ДП -5В
D) УПВ-2
E) УР-5
15. РГД-5 жарықшақты қол гранатының ұрыстық қасиеттерін атаңыз:
А) граната массасы /г /-310; орташа лақтыру қашықтығы /м/-40-50; жарықшақтың зақымдау радиусы /м/-25; тұтандырғыштың жану уақыты/с/-3,2-4,2;
B) граната массасы /г/-600; орташа лақтыру қашықтығы /м/-35-40; жарықшақтың зақымдау радиусы /м/-200; тұтандырғыштың жану уақыты/с/-3,2-4,2;
C) граната массасы /гУ-420; орташа лақтыру қашықтығы /м/-30-40; жарықшақтың зақымдау радиусы /м/-25; тұтандырғыштың жану уақыты/с/-3,2-4,2;
D) граната массасы /гУ-120; орташа лақтыру қашықгығы /м/-50-60; жарықшақтың зақымдау радиусы /м/-32; тұтандырғыштың жану уақыты/с/-3,2-4,2;
E) граната массасы /гУ-480; орташа лақтыру қашықтығы /м/-10-20; жарықшақтың зақымдау радиусы /м/-25; тұтандырғыштың жану уақыты/с/-3,2-4,2;
16. Тілдік құзыреттілік дегеніміз...
А) Сауаттылыққа тән орфографиялық, орфоэпиялық нормалар мен ережелерді сақтау
В) Тілдің дыбыстық-әріптік құрамын білу
С) Сөйлем түрлері туралы оқу
D) Сөйлемдегі сөздердің үйлесімділігі
Е) Сөздердің орнын ауыстыру
17. Іскерлік ойын тобының сипаттамасын көрсетіңіз:
Ойынның іс-әрекет ретіндегі сипаттары тән болып келетін топты көрсетіңіз:
А) Ереженің, қатысушылардың болуы.
В) Мақсаттың, дәлелдің, жүзеге асыру құралдарының, жоспарлы іс-әрекеттің, нәтиженің болуы.
С) Мақсаттың, жүзеге асыру құралдарының, жоспарлы іс-әрекеттің болуы.
D) Дәлелдің, ереженің, атрибуттардың болуы.
Е) Мақсаттың, нәтиженің болуы.
18. «Ұжымдық танымдық іс-әрекет формалары» тізіміндегі артығын көрсет.
А) Оқушының сабақтағы жауабы.
В) Оқушылардың топтық іс-әрекеті.
С) Шағын топтардағы жұмыс.
D) Іскерлік ойын.
Е) Проблемалық ситуацияларда бірлесіп шешім шығару.
19. Мәтелді табыңыз
А) әлін білмеген әлек
В) аузымен орақ ору.
С) жер-ырыстың кіндігі.
D) еңбек ер атандырады.
Е) әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер
20. «Портфолио» ұғымын қалай түсінесіз?
А) Жетістіктер жиынтығы
В) Әрекеттің әмбебап тәсілдерін оқушы игеруі арқылы көрінетін білім беру нәтижесі
С) Өзіндік іске асыру, өзін-өзі жетілдіру нәтижесі
D) Өмірлік және кәсіби өзін-өзі анықтау нәтижесі
Е) Мұғалімнің кәсіби дамуының мониторингі мен диагностикасы
21. PREZI веб-сервисінің электронды адресі:
A) www.prezi.com;
B) www.prezi.net;
C) www.prezi.org;
D) www.prezi.kz;
E) www.prezi.uk
22. Prezi серверінің тегін нұсқасында қанша көлемде файл сақтауға болады?
A) 100mb;
B) 200mb;
C) 50mb;
D) 500mb;
E) 300mb.
23. ҚР электронды үкіметінің сайты:
A) www. egov.kz;
B) www.prezi.com;
C) www. edu.gov.kz;
D) www.padlet.com;
E) www. edu-gov.kz
24) Педагогикалық менеджменттің басқару функциясына қайсысы жатпайды?
A) Сұраныс;
B) Ұйымдастыру;
C) Жоспарлау;
D) Құру;
E) Орналастыру.
25. ACTIVstudioMCH жасалған презентация қалай аталады?
A) флипчарт;
B) база;
C) бет;
D) Cakewalk Overture;
E) Adobe Reader.
Кіріс және шығыс тест тапсырмаларының кілттері
Сұрақ № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
Жауап № |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Сұрақ № |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||||||||||
Жауап № |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 60-қосымша
«Мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру процесін жалпы білім
берудің жаңа үлгілік бағдарламасына сәйкес жобалау»
тақырыбындағы мектептердің әлеуметтік педагогтеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беруді жаңарту жағдайында әлеуметтік педагогтің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы мектептердің әлеуметтік педагогтерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасында білім берудің мазмұнын жаңарту аясында оқыту мен тәрбиелеудің жаңа әдіс-тәсілдерін енгізу арқылы жаңартылған білім беру бағдарламасын іске асыру үшін қажетті дағдыларды қалыптастыру, критериалды бағалау жүйесін енгізу тұрғысынан әлеуметтік педагогтердің педагогикалық шеберлігін жетілдіру өзекті мәселе. Қазіргі мұғалімнен әлемдік стандартқа сай білім алған, функционалды сауатты, бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелеуді талап етіп отыр. Сондықтанда әлеуметтік педагогтің құзыреттілігі осындай талаптарды орындай алатын деңгейде болу керек.
3. Бағдарлама әлеуметтік көмекке зәру балаларға қолдау көрсету бойынша әлеуметтік педагогтерге кең көлемде білімдерін жетілдіруге бағытталған. Бағдарламасы Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты, «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» және «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауларының, Ұлт жоспары – «100 нақты қадам», ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізінде құрылды.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында әлеуметтік педагогтің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту, критериалды бағалау жүйесін енгізу тұрғысынан педагогикалық шеберлігін жетілдіру болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) жаңартылған білім беру бағдарламасындағы оқу-тәрбие мақсаттарына қол жеткізу мақсатында критериалды бағалау жүйесін түсініп, қолдана білуін үйрету;
2) жаңартылған білім берудің жүзеге асыру үшін қажетті дағдыларды қалыптастыру;
3) нормативті-құқықтық негіздері мен әлеуметтік-құқықтық аспектілер бойынша білім беру ұйымдарының әлеуметтік педагогтерінің білімін арттыру;
4) тұлғаны әлеуметтендіру үдерісіндегі педагогикалық аспект бойынша ғылыми білімін қалыптастыру;
5) әлеуметтендірудің негізгі институттары арқылы әлеуметтік педагогикалық іс-әрекеттің сипаты және ерекшелігі жайлы теориялық және практикалық білімдерді тыңдаушылардың меңгеруін қамтамасыз ету;
6) баланың тұлғалық-маңызды мәселелері бойынша мамандармен, ата-аналармен, қоғамдық ұйымдармен бірлескен педагогикалық іс-әрекетті жүзеге асыруы бойынша маманның әлеуметтік құзыреттілігін қалыптастыру.
7) әлеуметтік педагогтердің АКТ-құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) әлеуметтік педагогтер жаңартылған білім беру бағдарламасының құрылымын, мазмұнын және мақсаттарын; тұлғаны әлеуметтендіру үдерісіндегі нормативті-құқықтық негіздері мен әлеуметтік-құқықтық аспектілерді; критериалдық бағалау технологиясын біледі және түсінеді;
2) баланың тұлғалық маңызды мәселелері бойынша мамандармен, ата-аналармен, қоғамдық ұйымдармен бірлескен педагогикалық іс-әрекетті ұйымдастыруды; оқу-тәрбие үдерісінде нәтижеге жету үшін критериалды бағалау жүйесін қолдануды үйренеді.
3) жаңартылған білім беру бағдарламасын жүзеге асыру үшін қажетті іскерлікті; әлеуметтік-педагогикалық қызмет дағдыларын; әлеуметтік жұмыстарды жобалау және ұйымдастыру, оқушыларға психологиялық-педагогикалық қолдауды сараптау және өткізу дағдыларын; заманауи АКТ технологияларды меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы; Ұлт Жоспары – «100 нақты қадам»; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді); Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы; Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспарын (29.06.2012 ж. №873 ҚР Үкіметінің Қаулысы); Тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асыру; Бала құқығы туралы Конвенция; Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңына сәйкес білім беру ұйымдарында жемқорлықпен күресу; Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі; Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру; PISA бойынша 15 жастағы оқушылардың білім жетістіктерін бағалаудың халықаралық бағдарламасының тұжырымдамалық негіздері бойынша мәселелер қарастырылады.
9. Педагогикалық-психологиялық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) Акмеология – тәрбие жүйесін дамытудың негізгі жолы;
2) Мүмкіндігі шектеулі балаларды педагогикалық-психологиялық сүйемелдеу ерекшеліктері;
3) Жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы әлеуетін іске асырудың мүмкіндіктері;
4) Әлеуметтік педаготің іс-әрекетіндегі педагогикалық әдеп;
5) Адам саудасының, ланкестіктің, экстремизмнің алдын алу шаралары; жасөспірімдер мен жастар арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу шаралары;
6) білім беру ұйымдарында адамның қорғаныш тапшылығы індетінің, шылымқорлықтың, маскүнемдік пен нашақорлықтың, жыныстық зорлық-зомбылықтың алдын алу.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) Білім берудің мазмұнын жаңартуда құзыретті әлеуметтік педагогтің моделі; тұлғаның әлеуметтік қалыптасуы;
2) Адамның әлеуметтенуі әлеуметтік-педагогикалық құбылыс ретінде; жаңартылған білім беру бағдарламасына шолу;
3) Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау; формативті және суммативті бағалау;
4) Бейәлеуметтік мінез-құлықты оқушылармен алдын алу жұмыстары;
5) Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында әлеуметтік-психологиялық қызметті жүргізу барысында қиын балалармен жұмыс;
6) Отбасы тұлғаны дамыту мен тәрбиелеуде әлеуметтік мәдени орта ретінде; дарындылықты анықтаудың психологиялық жолдары мен әдістері;
7) Девиантты мінез-құлықты оқушыларды тәрбиелеудің теориялық негіздері;
8) Білім беру ұйымдарында оқушылардың бойында құқықтық мәдениетті қалыптастыру;
9) Бала құқығын қорғаудағы әлеуметтік-педагогикалық технология;
10) Әлеуметтік-педагогикалық қызметті имандылық және демократиялық сипатта қамтамасыз ету;
11) Мүмкіндігі шектеулі оқушылардың коммуникативті құзыреттіліктерін қалыптастыру;
12) Жеке тұлғаны қалыптастыруда белсенді оқыту мен тәрбиелеудің әдіс-тәсілдері;
13) Әлеуметтік кеңес берудің технологиясы; отбасымен әлеуметтік жұмыс; жеке тұлғаны тәрбиелеу мен әлеуметтендірудің негізі ретінде азаматтылық белсенділікті, отансүйгіштікті және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру (адамгершілік-рухани тәрбиесі);
14) Педагог қызметкерлерді аттестациялаудың ережесі; педагогтерді аттестацияға дайындау қадамдары;
15) Білім беру ұйымдарында табиғи апаттан сақтандырудың алдын алу шараларын ұйымдастыру және төтенше жағдайлардағы адамның әрекеті;
16) Шағын іс-шара; шағын іс-шара жоспарлау; шағын іс-шара үзіндісін қорғау; шығармашылық жобаны қорғау;
17) Педагогтердің кәсіби біліктілік деңгейін анықтау.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Портфолио – білім беру ұйымдарындағы әлеуметтік педагогтерінің өзіндік бағалауының құралы;
2) Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттілігін қалыптастыру;
3) оқу-тәрбие үдерісінде интербелсенді технологияларды пайдалану.
7. 12. Вариативті модулде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) Білім беруді жаңартуда әлеуметтік педагогтердің құзыреттілігін дамыту;
2) Білім беру ұйымдарында әлеуметтік-педагогикалық қызметті жоспарлау және ұйымдастыру жүйесі;
3) Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында әлеуметтік педагогтердің әлеуметтік және қоғамдық белсенділігін қалыптастырудың маңызы;
4) Тұлғаның жан-жақты дамуына, оның қабілеттерін ашуға, қоғамдық және әлеуметтік белсенділіктерін қалыптастыруға қосымша білім беру ұйымдары іс-әрекетінің негізгі мазмұны мен бағыттары.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-8 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
Жас педагогтерге:
1) Әлеуметтік-педагогикалық қызметті ұйымдастыруда әлеуметтік педагогке көмек картасын жасау.
2) Әлеуметтік педагогтің қызметіндегі басшылыққа алатын нормативтік-құқықтық құжаттардың тізімін жасау.
3) Әлеуметтік-педагогтің әрекет ету кезеңдері моделін жасау.
4) Әлеуметтік-педагогтің «тәуекел тобы» оқушыларымен жұмыс моделін жасау.
5) «Дарындылықты анықтаудың психологиялық жолдары мен әдістері» тақырыбында кесте мен схема жасау.
6) Әлеуметтік педагогтің топпен жұмыс бағдарламасының кестесін жасау.
Тәжірибелі педагогтерге:
7) Әлеуметтік-психологиялық көмек және қолдау көрсетудің негізгі бағыттары моделін құрастыру.
8) «Қиын», даму мүмкіндіктері шектеулі және бала жасынан мүгедек балалармен жұмыс тақырыбында модель құрастыру.
9) Әлеуметтік педагогтің тұлғалық және кәсіби қасиеттерін топтастыру кестесін жасау.
10) Жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған оқушылардың картотекасын жасау.
11) Отбасының әлеуметтік паспортын жасау.
Шебер педагогтерге:
12) Әлеуметтік педагогтің іс-қағаздары, іс-құжаттар номенклатурасы, жұмыс жоспары, есебі картасын жасау.
13) Әлеуметтік кеңес берудің технология үлгісін жасау.
14) Қиындық туғызатын оқушының тәрбиелік деңгейі диагностикасын жасау.
15) «Дарындылықты анықтау мен қолдау технологиясы» тақырыбында модель жасау.
16) Әлеуметтік педагогтің кеңес беру журналы үлгісін жасау. (ата-аналарға, оқушыларға, сынып жетекшілерге).
17) «Диагностикалық қызмет» тақырыбында баяндама-презентация жасау.
16. Жоба жұмыстарының тақырыптары:
8. 1) Жасөспірімдердің әлеуметтік ортада бейімделуін психологиялық қолдау.
2) Отбасымен әлеуметтік жұмыс.
9. 3) Мектепке қиын бейімделудің алдын алу.
10. 4) «Портфолио – әлеуметтік педагог жұмысының көрсеткіші ретінде».
5) Девиантты мінез- құлықты балаларды қайта тәрбиелеу.
6) Әлеуметтік кеңес беру түсінігі және оның негізгі қағидалары.
7) Отбасындағы тәрбиеленуші бала құқығын әлеуметтік-педагогикалық тұрғыдан қорғау.
8) Адамды әлеуметтендіру әлеуметтік-педагогикалық құбылыс ретінде.
9) Девиантты мінез-құлықты жасөспірімдермен әлеуметтік-педагогикалық жұмыс.
11. 10)Жетім балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалармен әлеуметтік-педагогикалық жұмыс.
12. 11) Кәмелеттік жасқа толмағандардың мүліктік құқығын қорғау бойынша әлеуметтік педагог қызметі.
17. Шағын сабақтарды презентациялау барысында курс тыңдаушылары сабақтың үзіндісін ұсынады, білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып, сабақ беру мен жоспарлау бойынша іс-шараның әр түрлі кезеңдерін ұсынады.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: «миға шабуыл», тренингтер, ой бөлісу, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кіші топтардағы жұмыс; оқыту ойындары; күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік сынып арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған - 0 балл; ішінара жүзеге асырылған -1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (5 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) Тәжірибелік және теориялық білім көлемі
2) Тақырыптың жаңашылдығы мен өзектілігі
3) Креативтілігі, шығармашылығы
4) Нақты мәселені шешу үшін білімін қолдану іскерлігі
5) Презентациясы мен тақырып мәтінін қисынды құрудағы іскерлігі
6) Шешендік қабілеті
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 24-30 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 16 - 23 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 8 - 15 балл, (50-74%);
4) «Қанағаттанарлықсыз»: 1 - 7 балл, (50-49%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабаққа қолдануға болмайды; 3 балл- дағдыланған; 4 балл - дағды дамуда; 5 балл – дағды қалыптасқан) және өлшемдер:
1) Іс-шара тақырыбының өзектілігі.
2) Іс-шараны жоспарлауы.
3) Заманауи амалдарды қолдануы.
4) Оқушылардың/тәрбиеленушілердің коммуникативтік ептілігін дамытуға бағытталуы.
5) Арнайы білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқуға қосу.
6) Әдестемелік ұсыныстар.
28. Шағын сабақ тұсаукесерін бағалау өлшемдері
1) «Өте жақсы»: 13-15 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 10-12 балл, (75- 84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 7-9 балл, (50- 74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
29. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ». 2014 ж. 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
5) ҚР «Еңбек туралы» Заңы, 2007.
6) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
7) ҚР Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана, 2010.
8) 2012-2016 жылдарға арналған оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттырудың ұлттық жоспары, 2012.
9) Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспарын (29.06.2012 ж. № 873 ҚР Үкіметінің Қаулысы).
10) ҚР Білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ұсынған «Білім беру қызметкерлерінің біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық жоспарлары, оқу-әдістемелік бағдарламалары». Алматы, 2012,2013 ж.
30. Негізгі әдебиеттер:
11) Беличева С.А. Основы превентивной психологии. – М., 2006.
12) Галагузова М.А., Мардахаева Л.В Методика и технология работы социального педагога - М., 2005.
13) Иманбекова Б.И. Тұлғаны тәрбиелеуде тәрбие субъектілерінің мүмкіндігін кіріктіру. - Алматы, 2009
14) Иргалиев А.С. Социальная педагогика. Учебное пособие. – Уральск, 2011
15) Қабекенов Ғ.У., Есенбаева Б.Ә. Әлеуметтік педагогика тарихы. –А.,2011;
16) Мұханбетжанова Ә.М., Мұханбетчина А.Г., Ерниязов О.Н. Әлеуметтік педагог жұмысының әдістемесі. Оқу құралы. - Орал, 2008. - 120 б.
17) Мектептегі әлеуметтік қызметті ұйымдастыру. Әдістемелік құралы. - Орал., 2013
31. Мерзімдік басылымдар:
18) Дарынды балалармен жұмыс//Қазақстан мектебі. 2008 №6 34-36 бет
19) Кальпебаева Г. Психикалық дамуы тежелген балаларды ақыл-есі төмен балалардан ажырату». //Дефектология. 2010. №4. 15 б.
20) Кушербаев А. Психикалық дамуы тежелген балалармен жүргізілетін түзете дамыту жұмыстарының ерекшеліктері //Дефектология. 2011. №3. 17 б.
21) Психология. В копилку психологу // «Дарын» ақпараттық-әдістемелік жинағы. № 1,2,3 2013, 2014 жылдар.
22) Сүлейменова Г.Т. Отбасылық қарым-қатынастың бұзылуы және оның балаға әсері. / Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті - http://www.enu.kz
«Білім беруді жаңарту жағдайында әлеуметтік
педагогтің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы
мектептердің әлеуметтік педагогтеріне
арналған біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтың презентациясы |
Жоба қорғау |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1. |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы. Ұлт Жоспары – «100 нақты қадам». Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспарын (29.06.2012 ж. № 873 ҚР Үкіметінің Қаулысы), Тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асыру. Бала құқығы туралы Конвенция. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңына сәйкес білім беру ұйымдарында жемқорлықпен күресу.Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимылдар жоспарын жүзеге асыру. PISA бойынша 15 жастағы оқушылардың білім жетістіктерін бағалаудың халықаралық бағдарламасының тұжырымдамалық негіздері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
4 |
12 |
|||||||||
2.1 |
Акмеология – тәрбие жүйесін дамытудың негізгі жолы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды педагогикалық-психологиялық сүйемелдеу ерекшеліктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық үдерісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы әлеуетін іске асырудың мүмкіндіктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Әлеуметтік педагогтің іс-әрекетіндегі педагогикалық әдеп. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
Адам саудасының, ланкестіктің, экстремизмнің алдын алу шаралары. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.6 |
Жасөспірімдер мен жастар арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу шаралары. Білім беру ұйымдарында адамның қорғаныш тапшылығы індетінің, шылымқорлықтың, маскүнемдік пен нашақорлықтың, жыныстық зорлық-зомбылықтың алдын алу. |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
10 |
14 |
6 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
44 |
||||
3.1 |
Білім берудің мазмұнын жаңартуда құзыретті әлеуметтік педагогтің моделі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Тұлғаның әлеуметтік қалыптасуы. Адамның әлеуметтенуі әлеуметтік-педагогикалық құбылыс ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Жаңартылған білім беру бағдарламасына шолу. Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау. Формативті және суммативті бағалау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Бейәлеуметтік мінез-құлықты оқушылармен алдын алу жұмыстары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында әлеуметтік-психологиялық қызметті жүргізу барысында қиын балалармен жұмыс. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Отбасы тұлғаны дамыту мен тәрбиелеуде әлеуметтік мәдени орта ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Дарындылықты анықтаудың психологиялық жолдары мен әдістері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Девиантты мінез-құлықты оқушыларды тәрбиелеудің теориялық негіздері. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Білім беру ұйымдарында оқушылардың бойында құқықтық мәдениетті қалыптастыру. Бала құқығын қорғаудағы әлеуметтік-педагогикалық технология. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Әлеуметтік-педагогикалық қызметті имандылық және демократиялық сипатта қамтамасыз ету. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мүмкіндігі шектеулі оқушылардың коммуникативті құзыреттіліктерін қалыптастыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Жеке тұлғаны қалыптастыруда белсенді оқыту мен тәрбиелеудің әдіс-тәсілдері. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Әлеуметтік кеңес берудің технологиясы. Отбасымен әлеуметтік жұмыс. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Жеке тұлғаны тәрбиелеу мен әлеуметтендірудің негізі ретінде азаматтылық белсенділікті, отансүйгіштікті және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру (адамгершілік-рухани тәрбиесі). |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Педагог қызметкерлерді аттестациялаудың ережесі. Педагогтерді аттестацияға дайындау қадамдары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Білім беру ұйымдарында табиғи апаттан сақтандырудың алдын алу шараларын ұйымдастыру және төтенше жағдайлардағы адамның әрекеті. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Шағын іс-шара. Шағын іс-шара жоспарлау. Шағын іс-шара үзіндісін қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.18 |
Шығармашылық жобаны қорғау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.19 |
Педагогтердің кәсіби біліктілік деңгейін анықтау. |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Портфолио - білім беру ұйымдарындағы әлеуметтік педагогтерінің өзіндік бағалауының құралы. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттілігін қалыптастыру әдістемесі. |
4 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Оқу-тәрбие үдерісінде интербелсенді технологияларды пайдалану. |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативті бөлім |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Білім беруді жаңартуда әлеуметтік педагогтердің құзыреттілігін дамыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
Білім беру ұйымдарында әлеуметтік-педагогикалық қызметті жоспарлау және ұйымдастыру жүйесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында әлеуметтік педагогтердің әлеуметтік және қоғамдық белсенділігін қалыптастырудың маңызы. |
2 |
2 |
|||||||||||
5.4 |
Тұлғаның жан-жақты дамуына, оның қабілеттерін ашуға, қоғамдық және әлеуметтік белсенділіктерін қалыптастыруға қосымша білім беру ұйымдары іс-әрекетінің негізгі мазмұны мен бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы |
18 |
8 |
18 |
12 |
2 |
8 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Білім беруді жаңарту жағдайында әлеуметтік
педагогтің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы
мектептердің әлеуметтік педагогтеріне
арналған біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тест тапсырмалары
Нормативтік-құқықтық модуль
1. Қазақстан PISA халықаралық зерттеулеріне қатысқан жылдарды көрсетіңіз:
А) 2007, 2011
В) 2009, 2012
С) 2006, 2009
D) 2000, 2003
E) 2003, 2006
2. «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының» қабылданған жылын көрсетіңіз
A) 2011ж. 19 мамыр
B) 2012ж. 25 маусым
C) 2011ж. 25 маусым
D) 2009ж. 25 маусым
E) 2012ж. 19 мамыр
3. Мектептегі білім беру мазмұны анықталатын құжаттар:
A) Типтік бағдарламалар
B) Жұмыс жоспарлары
C) Оқу жоспарлары
D) Мемлекеттік стандарттар
E) Жұмыс және оқу жоспарлары
4. Қолданыстағы білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы:
A) 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080
B) 2010 жылғы 9 шілдедегі № 367
C) 2008 жылғы 19 қарашадағы № 616
D) 2010 жылғы 23 тамыздағы № 180
E) 1999 жылғы 2 қыркүйектегі № 1290
5. Елімізде жаңартылған орта білім беру мазмұнын енгізу қай жылдан басталады:
A) 2015 ж
B) 2020 ж
C) 2017 ж
D) 2016 ж
E) 2025 ж
Психологиялық-педагогикалық модуль
6. Акмеология нені зерттейді? немесе Акмеология қандай ғылым?
A) адамның шығармашылық ғұмырына, кәсіптілік шыңға жетуіне ықпал ететін факторлар мен заңдылықтарды зерттейтін ғылым;
B) жаратылыстану пәнін зерттейтін ғылым;
C) қоғамдық және гуманитарлық пәндерді зерттейтін ғылым;
D) технологиялық пәндерді зерттейтін ғылым;
E) тұлғаның психологиялық даму заңдылығын;
7. Мектеп акмеологиясының неше негізгі бағыттары бар
A) 3;
B) 2;
C) 1;
D) 4;
E) 5;
8. Практикада қолданылатын біліктілік іскерлік дағдылар – бұл:
A) Құзыреттілік;
B) Білім;
C) Дағды;
D) Білік;
E) Әдістер.
9. Суицидке негіз болатын көңіл күй бұзылуының белгілері:
A) тәбеттің бұзылуы, ұйқысыздық, шағым, жалғыздық, жоспардың болмауы, агрессиялық мінез-құлықтың пайда болуы;
B) жанашырлық таныту, белсенділік;
C) түсіністік, көңіл-күйінің көтеріңкі болуы;
D) шашыраңқылық, абыржулық
E) психикалық ауыртпалықты еңсере алу қабілеті
10. Есірткіге құмарлардың ішінде «чифиристтер» деген кімдер?
A) «ащы ішетіндер»;
B) иіскейтіндер;
C) «ине шаншатындар»
D) делдалдар
E) көкнәр шегетіндер
Мазмұндық модуль
11. Әлеуметтік функция дегеніміз...
A) Нақты адамның немесе топтың өмірлік іс-әрекеті.
B) Оқу
C) Ойын
D) Тек бүкіл халықтың іс-әрекеті
E) Тек бір ғана адамның іс-әрекеті.
12. Әлеуметтік жұмыс объектісі дегеніміз...
A) Әлеуметтік қызмет бағытталған адам
B) Материалдық көмек
C) Мүгедек
D) Зейнеткер
E) Бала
13. Әлеуметтік жұмыс субъектісі дегеніміз...
A) Әлеуметтік қызметкер
B) Әлеуметтік қызмет бағытталған адам
C) Материалдық көмек
D) Психолог
E) Мұғалім
14. Өмірлік іс-әрекет бұзылған уақытта не пайда болады?
A) қиын өмірлік жағдаят пайда болады.
B) Көмек
C) Ресурстар
D) Ішкі ресурстар
E) Рефлексия
15. Әлеуметтік жұмыс субъектісінің объектіге ықпалы қандай терминмен сипатталады?
A) «көмек»
B) «әлеуметтану»
C) «қарастыру»
D) «интерференция»
E) «зерттеу»
16.... - бұл жоқ ресурстың орнын толтыратын немесе өзектендіретін сыртқы әрекет дегенді білдіреді.
A) Көмек
B) Зерттеу
C) Проекция
D) Оқу
E) Қажеттілік
17. Көмек дегеніміз нені білдіреді?
A) ресурсты белсендіру үрдісіне араласу, оны қолдануды басқару дегенді
B) ресурсты пайдалану дегенді
C) психологиялық диагностика дегенді
D) клиентті зерттеу
E) әлеуметтік жұмыс объектісінің объектімен қарым-қатынасы
18.... - бұл қиын өмірлік жағдайдағы адамның, отбасының немесе қоғамның ресурстарын пайдалануды басқару
A) әлеуметтік жұмыс
B) авторитарлық басқару
C) қиын өмірлік ситуация
D) ішкі ресурстарды қолдану
E) сыртқы ресурстарды пайдалану
19. Әлеуметтік жұмыстың ресурстары шартты түрде нешеге бөлінеді?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 5
E) 6
20. Ішкі ресурс неге қатысты?
A) тікелей объектіге қатысты
B) әлеуметтік ортаға қатысты
C) объект және қоғамның өзара әрекетінің нәтижесіне
D) әлеуметтік қызметкерге
E) әлеуметтік мекемеге
Технологиялық модуль
21. «Портфолио» ұғымын қалай түсінесің?
A) Жетістіктер жиынтығы
B) Әрекеттің әмбебап тәсілдерін оқушы игеруі арқылы көрінетін білім беру нәтижесі
C) Өзіндік іске асыру, өзін-өзі жетілдіру нәтижесі
D) Өмірлік және кәсіби өзін-өзі анықтау нәтижесі
E) Мұғалімнің кәсіби дамуының мониторингі мен диагностикасы
22. Жеке тұлғаның нақты мүмкіндіктерін ескеретін және қоғамның қажеттіліктерін бейнелейтін білімділіктің мемлекеттік нормасы ретіндегі негізгі өлшемдер жүйесі – бұл:
A) Білім беру стандарты
B) Оқыту әдістері;
C) Оқыту мақсаттары;
D) Оқыту тәсілдері;
E) Оқыту қағидалары;
23. Педагогтің жеке тұлғасының аса маңызды құрамдасы
A) Кәсіби құзыреттілігі
B) Кәсіби қалыптасуы
C) Кәсіби байқауы
D) Кәсіби мәдениеті
E) Кәсіби жарамдылығы
24. Білім беру ұйымдары қызметкерлерінің білімдерін жетілдірудің ағымдағы мезгілі:
A) Бес жылда бір рет;
B) Жыл сайын;
C) Аттестация аралығында;
D) Үш жылда бір рет;
E) Әкімшілік белгілеген уақытта;
25. MS Excel бағдарламасы
A) кестелік процессор
B) мәтіндік редактор
C) графикалық редактор
D) мәліметтер қоры
E) веб-парақ қарау бағдарламасының бірі
27. Модульдар бойынша Тест сұрақтары (шығыс тестісі)
Нормативтік-құқықтық модуль
1. Қазақстандық жаңа ұрпақтың қалыптасуындағы оқыту рөлінің жоғары бағаланып, тәрбие рөлінің толық бағаланбауы туралы қай құжатта айтылған?
A) Тәрбие тұжырымдамасы
B) Білім беру стандарты
C) Тәрбие бағдарламасы
D) Мемлекеттік бағдарлама
E) ҚР Конституциясы
2. ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие Тұжырымдамасы неше бөлімнен тұрады?
A) 9
B) 8
C) 7
D) 6
E) 5
3. Қазақстан БҰҰ-ның Әйелдерге қатысты кемсiтудiң барлық нысандарын жою туралы конвенциясына қашан қосылды?
A) 1998 жылы
B) 1999 жылы
C) 2000 жылы
D) 2001 жылы
E) 2002 жылы
4. Бала құқықтары туралы Конвенцияны Қазақстан қашан бекітті?
A) 1994 жылы
B) 1991 жылы
C) 1993 жылы
D) 1995 жылы
E) 1996 жылы
5. Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» Жолдауын Қазақстан халқына қай жылы арнады?
A) 2011 жылы
B) 2010 жылы
C) 2012 жылы
D) 2013 жылы
E) 2014 жылы
Психологиялық-педагогикалық модуль
6. Мектеп акмеологиясы қандай негізгі бағыт бойынша дамитын ғылым?
A) Методология және теория
B) Дамудың сапалық өлшемі
C) Білім жүйесіндегі даму және адамның өз жағдайында
D) Мәдениет тану жағдайында
E) Инновациялық білім беруді ұйымдастыруда.
7. Педагогикалық шеберлік дегеніміз не?
A) Пәнді жетік білуі, оқыту мен тәрбиелеудің әдіс-тәсілдерін міндетті түрде білуі
B) Педагогикалық адамгершілігі
C) Педагогикалық іс-әрекеті
D) Өзін-өзі сырттай көре алу икемділігі
E) Көңіл-күйін басқара алу икемділігі
8. Педагогикалық техника дегеніміз не?
A) Мәнерлі сөйлеу икемділігі, жест және мимиканы қолдана білу
B) Педагогикалық іскерлігі
C) Педагогикалық мәдениеті
D) Педагогикалық шеберлігі
E) Кәсіптік қабілеті
9. Суицид болмас үшін мұғалімдер жасайтын іс-әрекет:
A) Баланың өз күші мен мүмкіндігіне сендіру, белсенділігін арттыру
B) Жұбату
C) Сұрақтар қою
D) Суицид шешімінің кілтін іздеу
E) Деликвентті құбылыстарды талқылау
10. “Өзiн-өзi тану” пәнiнiң оқу-әдiстемелiк кешенi неден тұрады?
A) оқу бағдарламасы, мұғалiмге арналған әдiстемелiк құрал, оқулық, оқушының жұмыс дәптерi, (хрестоматиядан)
B) оқу бағдарламасы, әдiстемелiк құралдан, оқулық
C) оқушының жұмыс дәптерi, хрестоматиядан
D) тақырыптық жоспар, әдістемелік құрал
E) оқулық
Мазмұндық модуль
11.... - бұл стандартты 24 сағаттан витальды қажеттіліктерді қанағаттандыруға, және өндірістік іс-әрекетке,отбасының өмір сүруіне керек гигиеналық шарттарға шығымды алып тастау жолымен анықталады.
A) Уақыттық потенциал
B) Сағаттық өлшем
C) Физикалық потенциал
D) Әлеуметтік жұмыс
E) Әлеуметтік қызметкер
12.... - бұл көмек субъектісінің, яғни талап етілген көмекті беруге қабілетті мекеменің қаржылық, ұйымдастырушылық, кадрлық мүмкіндіктері.
A) Сырқы ресурстар
B) Ішкі ресурстар
C) Аралас ресурстар
D) Төменгі ресурстар
E) Жоғарғы ресурстар
13. Қаржылық ресурстарға не жатады?
әлеуметтік саясат, қоғамдық ұйымдар құралдары, жеке адамдар т.б. жүзеге асыруға бөлінген бюджет (федералды, федерация субъектісі, жергілікті)
A) ақша, білім
B) моральдық көмек түрі
C) психологиялық көмектер
D) ішкі ресурстар
14. Қоғамдық ұйымдар құралдары, жеке адамдар неге жатады?
A) Қаржылық ресурстарға
B) Сыртқы ресурсқа
C) Ішкі ресурсқа
D) Аралық ресурсқа
E) Жоғарғы қажеттіліктерге
15. Әлеуметік жұмыстың ұйымдастырушылық ресурстарына нені жатқызуға болады?
A) халыққа көмек берумен айналысатын қандай да болмасын ұйым шеңберіндегі іскери қатынас құрылымдарын
B) жалақылары мемлекеттік және қоғамдық қорлар негізінен төленетін мамандардың мүмкіндіктерін
C) әлеуметтік қызмет клиенттерін
D) мүгедектерді
E) зейнеткерлерді
16. Ресурстар ретінде кімдер, нелер қарастырылады?
A) ата-ана, достар, таныстар, көршілер ретіндегі формальдық емес көмек субъектілерінің тұлғалық ресурстары
B) әлеуметтік қызмет субъектілерінің болмауы
C) тек қана қаражат
D) тек қана әлеуметтік жұмыс клиенті
E) тек қана әлеуметтік қызмет субъектілері
17. Адамның әлеуметтік статусының объективтік көрсеткіштеріне не жатады?
A) жынысы, жасы, денсаулық жағдайы, мамандығы, мүліктік, қызметтік және құқықтық статусы
B) қаражаты
C) білімі
D) тек қана ойлау қабілеті
E) жеке куәлігі
18. Неғұрлым кәсіби іс-әрекет сферасы престижді болса, соғұрлым адамның қоғамдағы орны... болады?
A) Жоғары
B) Төмен
C) Орташа
D) Түсініксіз
E) Орнықсыз
19. Кімдер қоғамда жоғары статусқа ие?
A) мемлекеттік шенеуліктер, ірі бизнес өкілдері
B) босқындар, кедейлер
C) шенеуіктер мен босқындар
D) мұғалімдер мен жұмыссыздар
E) мүгедектер
20. Әлеуметтік жұмыс субъектілеріне кімдер жатады?
A) әлеуметтік қызмет қызметкерлері және әлеуметтік мемлекеттік және мемлекеттік емес мекемелер, қоғамдық ұйымдар
B) босқындар мен жетімдер
C) аурулар мен мүгедектер
D) субъект, объект
E) әлеуметтік қызмет клиенттері
Технологиялық модуль
21. Интербелсенді (interakt) – қандай ұғымды білдіреді?
A) Өзара әрекеттесу
B) Топтық, жұптық жұмыс
C) Әрекеттің әмбебап тәсілдерін игеру
D) Мәтінмен жұмыс жасау қабілеті
E) Тілдерді білуі
22. PREZI веб-сервисінің сайты
A) www.prezi.com
B) www.prezi.net
C) www.prezi.org
D) www.padlet.com
E) www.padlet.net
23. Prezi серверінің тегін нұсқасының сыйымдылығы
A) 100mb
B) 200mb
C) 50mb
D) 500mb
E) 2000mb
24. Prezi серверінің профессионалды нұсқасының сыйымдылығы
A) 2000mb
B) 200mb
C) 50mb
D) 500mb
E) 2000mb
25. Padlet веб-сервисінің сайты
A) www.padlet.com
B) www.prezi.com
C) www.egov.kz
D) www.google.ru
E) www.mail.ru
Кіріс және шығыс тест тапсырмаларының кілттері
Сұрақ № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
Жауап № |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Сұрақ № |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||||||||||
Жауап № |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 61-қосымша
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде оқушыларға патриоттық
тәрбие берудегі сынып жетекшілерінің кәсіби құзыреттіліктерін
дамыту» тақырыбындағы мектептердің сынып жетекшілерін оқытуға
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі сынып жетекшілерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектептердің сынып жетекшілерін оқытуға арналған.
2. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі сынып жетекшілерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту қажеттілігі ұлттық идея негізінде оқушыларға патриоттық тәрбие беру мен мұғалімнің кәсіби құзыреттілігіне байланысты. Жастардың санасына патриотизмды, Отаны үшін ұлы жауапкершілікті сіңіру маңызды болғандықтан, сынып жетекшісінің кәсіби шеберлігі мен саясатты дұрыс ұғынуын қалыптастыру бағдарлама қажеттілігін арттыра түседі.
3. Бағдарлама сынып жетекшісінің кәсіби біліктілігіне жаңаша көзқарас қалыптастыруды, «Ендігі Ұрпақ Мәңгілік Қазақтың Перзенті» ұғымын оқу-тәрбие үрдісіне енгізуді, құзыреттілікке негізделген тәрбие сабақтарын жобалау дағдыларын дамытуды, тәрбиелік қызметтегі шығармашылық іс-әрекетті ұйымдастыру тәсілдерін жетік қолдануды меңгертуге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты оқушы бойындағы патриоттық тәрбиені қалыптастырудағы сынып жетекшілерінің кәсіби құзыреттіліктерін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталды:
1) «Мәңгілік ел» Ұлттық идея негізінде білім беру үрдісіндегі субьектілердің әрекет стратегиясын құру;
2) «Мәңгілік ел» Ұлттық идея негізінде патриотизмді қалыптастыруда ойлау қабілеті дамыған шығармашыл тұлғаны қалыптастырудың тиімді әдістерін тәжірибе жүзінде көрсету;
3) дамып келе жатырған ортада өмір сүруге қабілетті өзін-өзі дамытуға, өз ойын дамытуға, өз ойын еркін айта білуге, қоғам талабына сай өзін көрсетуге бейім жоғары білімді шығармашыл тұлғаны қалыптастыру бүгінгі күннің талабы екендігін түсіндіре отырып оқушы бойындағы «Мәңгілік ел» Ұлттық идея негізінде патриоттық тәрбие дамыту;
4) тұлғаны жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарға, ана тілін және қазақ халқының, Қазақстан Республикасында тұратын этностар мен этникалық топтардың мәдениетін құрметтеуге тәрбиелеу;
5) көшбасшылық қасиеттері бар, жаңа демократиялық қоғамда өмір сүруге қабілетті азаматты және патриотты тәрбиелеу;
6) оқушының өзіне тән қабілеттерін даму мүмкіндігі мен білім, білік дағдыларын қалыптастыру және қолдану жолдары арқылы кәсіби құзыреттіліктерді дамыту.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) ҚР мемлекетінің білім беру саясатының басты стратегияларын, сынып жетекшісінің тәрбиелік іс-шаралар жоспарын құру тәсілдерін, сыныпты сапалы басқарудағы сынып жетекшісінің шеберлігінің маңыздылығын біледі;
2) «Мәңгілік ел» Ұлттық идея негізін тәрбие процесіне енгізуді жобалауды, сыныпта өткізілетін тәрбие жұмысын жүзеге асырудағы іс-шараларды жоспарлауды, қазіргі сабақты өткізуде заманауи тәсілдерді іс-тәжірибеде пайдалануды, Назарбаев Зияткерлік мектебінің іс-тәжірибесіндегі патриоттық тәрбиені дамытудағы жұмыстарды қолданады.
3) Білім беру мазмұнының басым бағыттарын, отбасы тәрбиесіндегі балаларды әлеуметтендіруде сынып жетекшісі ролінің ерекшелігін, «Мәңгілік ел»Ұлттық идеясы негізінде сынып жетекшілері кәсіби құзыреттіліктерінің маңызды екенін меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама мазмұны бес модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «Қазақстандағы білім беру жүйесіне жалпы сипаттама», «Үздіксіз білім беру жүйесі», «Мектеп-үздіксіз білім берудің базалық деңгейі және әлеуметтік-педагогикалық жүйе», «Қазақстан Республикасындағы оқу-тәрбие мекемелері», «Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы» (№ 521.16.11.2009), (Тұжырымдама құрылымы, тәрбие құндылықтары), «Н.Ә.Назарбаев «100 нақты қадам» ұлт жоспарының әлемдік бағдарламасы», «Ұлттың дамыған мемлекеттердің отыздығына кіруі жөніндегі жоспары», «Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы» (27 шілде 2007 жыл №319-III; 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілген).
9. Психологиялық-педагогикалық модульде:
1) «Этносаралық толеранттылық тәрбиедегі құндылықтар» (педагогикалық аспект);
2) «Бір халық–бір ел–бір тағдыр» Қазақстандық патриотизмді қалыптастыру;
3) «Мәңгілік ел» идеясындағы рухани-адамгершілік құндылықтар мәдениеті: психологиялық аспект»,
4) «Мәңгілік ел идеяларының тәрбиедегі көрініс табуы;
5) «Отбасы тәрбиесіндегі ұлттық құндылықтар»;
6) «Сыныптағы тәрбие жүйесін құрудың психологиялық ерекшеліктері. Қарым-қатынас. Психологиялық орта. Тәрбие жүйесі. Отбасы құндылықтары»;
7) «Сыныптағы психологиялық ахуал. Оқушы мен мұғалімнің арасындағы байланыс» тақырыптары зерделенеді.
10. Мазмұндық модульде:
1) «Мектептегі тәрбиенің рухани құндылықтық маңызы: қазіргі көзқарас»;
2) «Оқушыларға рухани-адамгершілік тәрбие түсінігі, оқушы бойындағы адамгершілік тәрбиені дамыту»;
3) «Мәңгілік ел» идеясының негізінде кәсіби құзыреттілікті тәжірибе жүзінде дамыту «Мәңгілік ел» идеясы - Қазақ еліҒнің мәңгілігіне, гүлденуіне қызмет ететін идея»;
4)«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізіндегі Қазақстандық патриотизм. Жаңа қазақстандық партиотизм-жаңа идеология»;
5) «Қазақ хандығы тұсында ұлттық идеяның өзегiн мемлекеттiліктi нығайту, этникалық аумақты қалыптастыру Қазақстан халқының бірлігін нығайту және қоғамды тәуелсіздік, тұрақтылық, бейбітшілік және келісімге негізделген басты құндылықтары, ел тарихы, мәдениеті және мұрасына құрметпен қарауға тәрбиелеу»;
6) «Мәңгілік ел» Ұлттық идеясы этнографиялық материалдар негізінде: ұлттар мен ұлыстар татулығы (Қазақстан Ассамблеясының 20 жылдығы)»;
7) «Сынып арасындағы ұлт, ұлт бірлігі, ұлттық татулық, ұлттық идея мәселелерінің зерттелуі. «Назарбаев зияткерлік мектебінің» іс-тәжірибесін транслияциялау («Әлеуметтік тәжірибелер. Мектеп қауымдастығы» қосымша бағдарламасынан)»;
8) «Отансүйгіштікті және туған өлкені тануға жетелейтін зерттеушілік әрекеттерді ұйымдастырудың алғышарттары. Туған өлкені тану – азаматтық-патриоттық тәрбие құндылықтарының бірі. «Туған елге тағзым» өлкетану экспедициясы»;
9) «Сынып жетекшісінің функционалдық сауаттылығы» мәселелері қарастырылады.
11. Технологиялық модулде біліктілікті арттырудағы
1) «SMART оқытудың негіздері (флипчартпен, компьютермен жұмыс түрлері»;
2) «Смарт оқыту негізіндегі презентация жұмысы)»;
3) «Сынып жетекшісінің тәрбиелік жүйесін құрудағы контенттің маңызы (Kahoot. It сервері, ColaRMIX бағдарламасы)»;
4) «Компьтерде электронды портфолио жұмысы. Электронды портфолио жасау, жинақтау» тақырыптары қарастырылады.
12. Вариативтік модуль бойынша:
1) «Жаңаруға ұлттық көзқарас -2050 білімді мемлекет»;
2) «Білім берудің жаңа философиясындағы тұлға тәрбиесі»;
3) «Жаңа тұрпатты педагогтың рухани - адамгершілік тұлғасы»;
4) «Сыныптағы этносаралық татулық мәдениетін дамыту»;
5) «Мәңгілік ел»-жарқын болашаққа бастар жол»;
6) «Сынып жетекшісінің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту жолдары» тақырыптарын қарастырады.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Патриоттық тәрбие берудегі ұлттық құндылықтар маңызын анықтайтын бағыттарды талдап көрсету;
2) Сыныптан тыс жұмыстарда ұлттық құндылықтарды насихаттаудағы патриоттық тәрбие беру формаларын пайдаланып іс-шараларды жоспарлау;
3) Жаңа тұрпатты педагогтың рухани - адамгершілік тұлғасы бейнесінің жаңа форматта жасап ұсыну;
4) Жеке тұлғаның коммуникативтік құзыреттіліктерін дамытуға инновациялық әрекеттерді ұйымдастырудың тәжірибесін зерттеп көрсету;
5) «Мәңгілік ел» - жарқын болашаққа бастар жол атты мектепішілік іс-шараның апталығын өткізу жоспарын жасау;
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) Мектептегі тәрбиенің рухани құндылықтық маңызы: қазіргі көзқарас.
2) Тәрбие жұмысын жоспарлаудағы инновациялық технологияларды қолдану.
3) Оқушының коммуникативтік құзіреттіліктерін арттыруда мұғалімнің АКТ-ны қолдану құзыреттілігі
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған -0 балл; ішінара жүзеге асырылған -1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2)«Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3)«Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
24. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1,2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) Мәселені түсінеді
2) Жоба мәселесі ашылмаған
3) Жоба мәселесі фрагмент түрінде ашылған (үзінділермен берілген)
4) Мәселе ашылған, автор тақырып бойынша білімін мектеп бағдарламасы аясында көрсеткен
5) Мәселе толық ашылған, автор тақырып бойынша терең білімін танытқан
6) Мақсат қисынды мазмұндалмаған
7) Мақсат қисынды мазмұндалған, бірақ оған жету жоспары берілмеген
8) Мақсат қисынды мазмұндалған, дәлелді, оған жетудегі сызбалық жоспары берілген
9) Мақсат қисынды мазмұндалған, нақты дәлелденген, оған жетудегі жоспары толық берілген
10) Жоспар мазмұндық әрекетті көрсетпеген
11) Жоспар үстірт сипатта берілген
12) Жоспарлаудың ой қисыны мен жүйелілігі жеткіліксіз берілген
13) Жоспарлау мазмұндық әрекетті қисынды, жүйелі, толық берген
25) Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2)«Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3)«Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
26. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі-0 балл, осы сабаққа қолдануға болмайды; 1 балл- дағдыланған; 2 балл- дағды дамуда; 3 балл – дағды қалыптасқан) және өлшемдер:
1) Ақпаратты нақты және пайымды жеткізуі
2) Нұсқауды анық және дәл беруі
3) Қатысушылардың түсінгендерін тексеруі
4) Белсенді тыңдауы (өзгертіп айтуы, түйіндеуі, нақтылауы)
5) Сабақ уақытын тиімді басқара алуы
6) Кері байланыстың нәтижелігі
7) Өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы
8) Оқыту мақсатын қоюы және қатысушылардың әрекетіне қисынды қосылуы
9) Оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы
10) Қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы
11) Ашық сұрақтарды қолдануы
12) Талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы
13) Ойлану мен өзін-өзі бағалауға уақыттың жеткілікті берілуі
27. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
28. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.(http://www.inform.kz/rus/article/2715565).
2) ҚР Президенті Н.Назарбаев: «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» тұжырымдамалық бағдарламасы, 2012 жыл
3) 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319–ІІІ Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы (2014.18.02. ө згерістер мен толы қ тыруларымен берілген)
4) «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118 Жарлығы
5) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары», Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 қаулысымен бекітілген
6) Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, Қазақстан РеспубликасыҮкіметінің № 327 Қаулысымен бекітілген.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Әбуова Қ. Диалогтік оқыту арқылы оқушының белсенділігі мен ойлау қабілетін арттыру. Ұлағат., 2012. №3, 41 б.
9) Валиева М. Білім мекемесі қызметін ұйымдастырудың мұғалім шығармашылығын қалыптастырудағы ролі: әдістемелік нұсқау. Алматы: ОМКДИ, 2009. -98 б.
10) Мекежанова Г. Қазіргі мектептің білім беру мәселелері. Инновациялық технологияларды енгізу тәжірибесі. Қазақ тілі мен әдебиет орта мектепте, 2013, №2, 86 б.
11) Ниетбаева К. Креативтіліктің педагогикалық негізі. Педагогика және оқушы психологиясы. 2013, №4, 78-82 б.
12) Омарова Р.С.Білім берудің жаңа парадигмасы жағдайында оқушылардың шығармашылық қызығушылығын қалыптастырудың дидактикалық негіздері, kaz.docdat.com/ 2013 ж.
13) Основные результаты международного исследования образовательных достижений 15-летних обучающихся PISA-2012. А. Култуманова, Г. Бердибаева, Б. Картпаев, И. Иманбек, К. Шарбанова, М. Рахимова, Ж. Жумабаева, З. Пирнепесова, Б. Окенова, А. Увалиева. Астана: НЦОСО, 2013 - 283 стр.
14) Сергеева В.П. Инновации в образовательном процессе.- М.: УЦ «Перспектива», 2012. -182 с.
15) Шпигарь Н.Инновациялық қызметті ұйымдастыру. Білім беру мекемесі басшысының анықтамалығы. 2013, №12 22-26 б.
16) Шишов С.Е.Кальней В.А. Мониторинг качества образования в школе.-М.,1999.
17) Селевко Г.К. Энциклопедия образовательных технологий: М., 2006.
18) Епишева О. Что такое педагогическая технология// Школьные технологии, 2004.
19) Байжанова З.Т.Жалпы педагогика: Оқу құралы. - Алматы: «Таймас» баспа үйі. 2008.-168 б.
20) Бердібаева Г.Т. PISA-Халықаралық зерттеу. – Астана,ҰББСБО,2012, -114 б.
21) Есімбекова Б.О. Білім сапасын басқару.-Алматы, 2010.-182 б.
22) Загвязинский В.И. Исследовательская деятельность педагога. 3-е издание., - М.: Издательский центр «Академия», 2010.-176 с.
23) Иванов Д.А.Экспертиза в образовании. – М.: Издательский центр «Академия», 2008.- 336 с.
24) Құдайбергенова К.С. Құзырлылық білім сапасының критерийі: әдіснамасы және ғылыми-теориялық негізі.- Алматы, 2008.-328 б.
25) Попов В.В. Креативная педагогика. Методология, теория, практика.-3-е издание.-М. БИНОМ. Лаборатория знаний, 2012.-319 с.
26) Рудик Г.А. Компетентностный подход в образовании (вопросы и ответы) «Инновационная школа ХХІ века»/Костанай, 2012.-96 с.
27) Тұрғынбаева Б.А. Ұстаздық шығармашылық:-Алматы: 2010.-236 б.
28) Курманалина Ш.Х. Методические основы проектирования содержания начального образования в 12-летней школе.//12-летнее образование.//2006.-№ 5.-с.38-41
29) Т.С.Садыков, А.Е.Абылкасимова. Методология 12-летнего образования – Алматы. Ғылым,2003.
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде
оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі
сынып жетекшілерінің кәсіби
құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыбы |
Сағаттар саны |
||||||||||||||||
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақ |
Диалог-дәріс |
Тренниг |
Пікірталас |
Практикалық сабақ |
КТС |
Дөңгелек үстел |
Семинар |
Іскерлік ойын |
Конференция |
Жоба қорғау |
Барлығы |
||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
||||
1. |
Инварианттық бөлім |
|||||||||||||||||
І. Нормативті–құқықтық модуль |
6 |
6 |
||||||||||||||||
1.1 |
ЖББ мекемелердегі тәрбие беру стратегиясы (ҚР тәрбие тұжырымдамасы білім беруді дамытудың 2013-2015) Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы Заңы. Бала құқығын қорғау Конвенциясы (1989) |
2 |
2 |
|||||||||||||||
1.2 |
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты 11.11.2014 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы |
2 |
2 |
|||||||||||||||
1.3 |
«100 нақты қадам: Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» жоспарын іске асыру жолдары: білім беру және тәрбиелеу аспектілері |
2 |
2 |
|||||||||||||||
ІІ. Психологиялық-педагогикалық модуль |
6 |
2 |
6 |
14 |
||||||||||||||
2.1 |
Этносаралық толеранттылық тәрбиедегі құндылықтар (педагогикалық аспект) |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||||||
2.2 |
«Мәңгілік ел» идеясындағы рухани-адамгершілік құндылықтар мәдениеті: психологиялық аспектісі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||||||
2.3 |
Патриоттық тәрбие арқылы отансүйгіштік қасиетті қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||||||
3. Мазмұндық модуль |
6 |
4 |
8 |
12 |
4 |
34 |
||||||||||||
3.1 |
Мектептегі тәрбиенің рухани құндылықтық маңызы: қазіргі көзқарас |
2 |
2 |
|||||||||||||||
3.2 |
«Мәңгілік Ел» идеясының негізінде кәсіби құзыреттілікті тәжірибе жүзінде дамыту |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||||||
3.3 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізіндегі Қазақстандық патриотизм қалыптастыру формалары. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||||||
3.4 |
Шағын сабақ тұсаукесері |
4 |
4 |
|||||||||||||||
3.5 |
Қазақ хандығының 550 жылдығының тарихы: қазіргі зерттемелер, тәжірибеге ендіру жолдары |
4 |
4 |
|||||||||||||||
3.6 |
«Мәңгілік ел» Ұлттық идеясы этнографиялық материалдар негізінде: ұлттар мен ұлыстар татулығы (Қазақстан Ассамбле-ясының 20 жылдығы) |
2 |
2 |
4 |
||||||||||||||
«Назарбаев зияткерлік мектебінің» іс-тәжірибесін транслияциялау («Әлеуметтік тәжірибелер. Мектеп қауымдастығы» қосымша бағдарламасынан) |
8 |
|||||||||||||||||
3.7 |
Отансүйгіштікті және туған өлкені тануға жетелейтін зерттеушілік әрекеттерді ұйымдастырудың алғышарттары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||||||
3.8 |
Туған өлкені тану – азаматтық-патриоттық тәрбие құндылықтары-ның бірі. «Туған елге тағзым» өлкетану экспедициясы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
2 |
12 |
14 |
||||||||||||||
4.1 |
Біліктілікті арттырудағы SMART оқытудың негіздері |
2 |
4 |
6 |
||||||||||||||
Сынып жетекшісінің тәрбиелік жүйесін құрудағы контенттің маңызы (Kahoot.It сервері, ColaRMIX бағдарламасы) |
4 |
4 |
||||||||||||||||
4.2 |
Сынып жетекшісінің электрондық портфолиосы |
4 |
4 |
|||||||||||||||
5 |
Вариативтік бөлім |
10 |
2 |
12 |
||||||||||||||
5.1 |
Сыныптағы этносаралық татулық мәдениетін дамыту |
|||||||||||||||||
5.2 |
«Мәңгілік ел» - жарқын болашаққа бастар жол |
|||||||||||||||||
5.3 |
Сынып жетекшісінің кәсіби құзыреттілігін дамыту жолдары |
2 |
||||||||||||||||
5.4 |
Жаңаруға ұлттық көзқарас - 2050 білімді мемлекет |
|||||||||||||||||
5.5 |
Білім берудің жаңа философия-сындағы тұлға тәрбиесі |
|||||||||||||||||
5.6 |
Жаңа тұрпатты педагогтың рухани - адамгершілік тұлғасы |
|||||||||||||||||
Барлығы: |
18 |
10 |
8 |
8 |
30 |
4 |
2 |
80 |
«Мәңгілік ел» ұлттық идеясы негізінде
оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі
сынып жетекшілерінің кәсіби
құзыреттілігін дамыту» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы......... қабылданды
A) 2010 жыл, 7 желтоқсан
B) 2010 жыл, 11 желтоқсан
C) 2010 жыл, 7 қараша
D) 2010жыл, 11 желтоқсан
2.......... баланың құқығы туралы Конвенция (1989) қабылданды.
А) «Шексіз әлем» халықаралық ұйымымен
В) «Адамдар - адамдарға» денсаулық сақтау қорымен
С) ЮНЕСКО шешімімен
D) Европадағы қауіпсіздікпен ынтымақтастық жөніндегі ұйымымен (ОБСЕ)
3. Қазақстандықтардың өздерінің Атамекеніне қолдау көрсету және берілгендік, сондай-ақ Отанына махаббат ретіндегі «Қазақстандық отансүйгіштік» түсінігі туралы берілген:
А) «ҚР білім беру туралы» Заңында
В) жалпы орта білім беру концепциясында
С) ҚР құқықтық саясатының концепциясында
D) ҚР Конституциясында
4. Білім мен тәрбие нәтижесі........ тәуелді болмайды.
А) тұқым қуалаушылық
В) оқу қызметінің сипатына
С) оқулық сапасына
D) мұғалімнің талантына
5. Жеке тұлғаның дамуына әсер етуші.... факторы.
А) талдап-қорыту, жинақтау
В) өзін-өзі тәрбиелеу
С) қоршаған ортасы, тәрбие, тұқымқуалаушылық
D) отбасы
6. Ата-анасынан балаға беріледі-
А) жүйке жүйесі типі
В) ерік-жігер қасиеттер
С) өмір салты
D) мінез-құлық сипаты
7. Жеке тұлға дамуының негізгі факторлары-
А) ойын, оқу, еңбек
В) тәрбие, қоршаған орта, тұқым қуалаушылық, өзіндік іс-әрекет
С) мектеп, отбасы
D) білім, білік, дағды
8. Жеке тұлғаның мінез-құлқын зерттейтін психологияның американдық бағытының аталуы-
А) бихевиоризм
В) гештальтпсихология
С) психологиялық саралау
D) гуманистік психология
9. ҚР президенті Н.Ә.Назарбаев қай уақытта «Мәңгілік ел» идеясын жариялады?
A) 14 желтоқсан 2013 жылы
B) 18 желтоқсан 2014 жылы
C) 1 мамыр 2015 жылы
D) 30 тамыз 2014 жылы
10. «Мәңгілік ел» идеясының толық нұсқасы қай уақытта жарияланды?
A) 17 қаңтар 2014 жылы
B) 14 желтоқсан 2013 жылы
C) 18 желтоқсан 2014 жылы
D) 1 мамыр 2015 жылы
11. Тәрбиенің мақсаты дегеніміз не?
A) тәрбиенің мақсаты барлық күш-жігер бағыт алатын келешек
B) тәрбие міндеттері шешілетін жүйе
C) тәрбиешінің тәрбиеленушіге жеке әсері
D) жеке тұлғаның мінез-құлқын сипаттау
12. Ақпараттық құзыреттілік аспектілері:
A) мақсат қою және іс-әрекетті жоспарлау
B) қызмет нәтижесін бағалау
C) нәтижелі топтық қатынас.
D) Топтық жұмыс
13. Сынып жетекшісінің міндеті
A) оқушыларды және оқушылар ұжымын зерттеу
B) пән мұғалімдерімен бірлескен іс-әрекет, ата-аналармен жұмыс
C) сыныптағы оқушылармен жұмыс
D) барлық жауаптар дұрыс
14. Басшылықтың оқу мен тәрбие жұмысын басқару ерекшеліктері
A) оқушылардың оқу танымдық қасиетін, сыныптан тыс тәрбие жұмыстарын жетілдіру
B) мектептен тыс тәрбие жұмыстарын жетілдіру
C) ұжымдық шығармашылық байқау өткізу
D) оқу тәрбие жұмысынының сапасын қадағалау
15. Бала әрекеттерінің бастау негізі
A) саналылық
B) еліктеу
C) ақыл талдауы
D) дарындылық
16. Жеке мысалдар негізінде жалпы қорытынды жасау әдісі?
A) интуиция;
B) дедукция;
C) индукция;
D) барлық жауап дұрыс
17. Қазіргі мектептегі тәрбиенің мақсаты не?
A) жас ерекшеліктерін ескеру
B) гуманитарлық қатынасты қалыптастыру
C) Өзіне-өзі баға бере алатын, өзіндік ой-пікірі қалыптасқан, бәсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру
D) сапалы білімге қол жеткізу
18. Тәрбиенің қоғамдық бағыттылық принципін жүзеге асырудың ережелері қандай?
A) мінез-құлық пен әңгімелесудің бағалы тәжірибесін жинақтау
B) қоғамдық пайдалы нақты істермен нығайту
C) тәрбиеленушілермен нақты ынталандырылған өзара әрекетке қол жеткізу
D) барлық жауап дұрыс
19. Сынып жетекшісінің мақсат қоюшылық қызметін айқында:
A) педагогикалық процесті алдын-ала болжау, оқу жылы кортындысының нәтижесін талдау жасау, мүмкіндіктерін жобалау, мақсатты анықтауда пән мұғалімдері мен оқушылар және ата-аналардың өзара бірлескен әрекетін ұйымдастыру
B) педагогикалық процесті болжай алу, тәрбие ұмысының принципін анықтау, келеңсіз жағдайлардың туындау себебін айқындау, сынып ұжымының әрекетін ұйымдастыра алу;
C) мүмкіндіктерін жобалау, мұғалімдер мен оқушылардың өзара іс-әрекетінің мәнін айқындау
Д) барлық жауап дұрыс
20. Оқушының жеке басы мен сынып ұжымын зерттеу әдістері
A) бақылау, сауалнама жүргізу, әңгімелесу және социометриялық және эксперимент әдістері
B) теориялық, әдіснамалық, бақылау, әңгіме әдістері
C) Үздіксіз бақылап-зерттеу, сұрақ жауап, педагогикалық тексеру әдістері
D) барлық жауап дұрыс
21. Үздіксіз білім – толассыз, тоқтаусыз білім тұжырымының негізін салушылар
A) Сократ, Платон, Аристотель
B) Каменский, Дистервег, Ушинский
C) Гардер, Цицерон, Дистервег
D) Макаренко, Лернер, Выготский
22. Тұлғаны дамыту немесе өзін-өзі дамыту және бірлесе әрекеттесу мәнін.......... ғылымы зерттейді
A) Андрагогика
B) Педагогика
C) Синергетика
D) Акмеология
23. Сабақ беру, оқу, оқу пәні, білім беру, өздігінен білім алу, тәрбиелеу ұғымдарын...... қарастырады
A) дидактика
B) педагогика
C) этнопедагогика
D) андрагогика
24. Тұлғаға бағытталған білімді ұйымдастырудағы басты стратегия...
A) білімді тиімді ұйымдастыру
B) тұлғаны дамытуда психологиялық атмосфера құру
C) ұжымның мақсатқа жетуі
D) нәтижелі білімге көзқарас
25. Инновация дегеніміз:
A) Шартты жағдаяттардағы іс –әрекет формасы
B) Білім мекемелерінің құқықтары мен еркіндігінің кеңеюі
C) Жеке тұлғаның мінез- құлқы
D) Жаңаны жасау процесі және меңгеру, практикада жүзеге асыру
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
сұрақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
жауап |
А |
С |
Е |
С |
С |
А |
В |
А |
А |
А |
В |
Д |
А |
Д |
В |
сұрақ |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
жауап |
А |
А |
Д |
А |
В |
С |
С |
С |
А |
Е |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 62-қосымша
Мектептердің педагог-психологтеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Мектепте қауіпсіз
білім беру ортасын қамтамасыз ету және зорлық-зомбылықты
болдырмау, жасөспірімдер арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын
алу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Мектепте қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету және зорлық-зомбылықты болдырмау, жасөспірімдер арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) жалпы білім беретін мектептердің педагог-психологтарын оқытуға арналған.
2. Білім беру ортасында психологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету оқушылардың психикалық денсаулығын сақтау мектептің психологиялық қызметі әрекетінің басты бағыты болуы қажет. Қазір білім мен тәрбие мазмұнын жаңарту мақсатында оқушылардың денсаулығын және психологиялық қауіпсіздігін қорғау, әрбір білім беру ұйымдарының және мұғалімнің жұмысында міндетті бағдары және осы заманғы білім берудегі жетістіктері болып табылады. Қазіргі жағдайда тәрбие беру мен әлеуметтендірудің үйреншікті сызбалары қарқынды емес екендігі анық, сондықтан да жаңа шарттарға жауап беретін тәрбие беруде жүйелі жаңару қажеттілігі туындады. Бұған Қазақстан Республикасында (бұдан әрі – ҚР) жасалған және таяу арада бекітілетін сатысында тұрған тәрбиенің Негізгі концептуалды жобасын (2015ж) жатқызуға болады. Тәрбие беру жүйесінде туындайтын жағдайлардың негізгі себептерінің бірі педагогтердің қажетті кәсіби деңгейінің жеткіліксіздігі. Осыған байланысты тәрбие беруде жалпы білім беретін мектептердегі қауіпсіз психологиялық білім беру ортасын құруға, мектепте күш көрсетуді болдырмау, оқушылардың рухани дүниесін қалыптастыруға, тәрбие берудің және оқушылардың тәрбие деңгейін бағалауда пайдалануға қабілетті жаңа бағдарламаны құру қажеттілігі туындады.
3. Білім беру бағдарламасы педагог-психологтардың жалпы білім беру мектептерінің қатысушыларының психологиялық қауіпсіздігін білім беру ортасын және соның салдары ретінде, қорғау және қолдауға, психикалық денсаулығын нығайтуға тиісті психологиялық қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге бағытталған. Білім беру бағдарламасы педагог-психологтардың мәселелері бойынша психологиялық маңыздылығын ескере отырып, мектептің тәрбие үдерісін іске асырудың теориялық, психологиялық-педагогикалық дайындығын сүйемелдейді.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты: мектепте күш көрсетудің болдырмау, қауіпсіз білім беру ортасын қалыптастыру, өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын-алуға мүмкіндік беретін тәрбие беру үдерісінде психологиялық қолдаудың тиімді жүйесін құру арқылы мектептің әлеуметтік педагогтерінің, педагог-психологтерінің, сынып жетекшілерінің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) білім беру ұйымдарында тәрбиелік үдерісті реттейтін нормативтік-құқықтық базаны зерттеу;
2) білім беру ж әне тәрбие мазмұнын жаңартудың қажеттілігі мен байланысын зерттеу, мазмұнын ашу;
3) әлемдік жетістіктердің мектеп тәжірибесін және тәжірибелерді кіріктірумен байланысты білім беру мазмұнын жаңарту ерекшеліктерін анықтау, оқып-зерттеу;
4) ҚР орта білім беру мазмұнын жаңарту шеңберінде тәрбие бағдарламасының мазмұнын оқып-зерттеу;
5) тәрбиенің күтілетін нәтижесіне сейкес құрылған тәрбие мақсаты жүйесіне бағытталған дағдыларды қалыптастыру;
6) тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендіру белсенді стратегиясын қолдануға, тәрбиелік үдерісті психологиялық қолдау, қауіпсіз білім беру ортасын құру, мектепте күш көрсетудің болдырмаудың алдын алу дағдысын қалыптастыру;
7) мектепте өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алуды ұйымдастыру дағдысын қалыптастыру;
8) ақпарат пен білімді өз бетінше алу, шешімді өз бетінше қабылдауды қалыптастыру негізінде тұлғаның әлеуметтенуін интербелсенді және бағытталған тәрбие беру және ауысу қажеттілігін түсіну.
9) тұлғаға-бағдарланған, субъект-субъектілік қарым-қатынасының құрылуы, сыни ойлау және серіктестікке ынталандыратын қажеттілігі негізінде оқушылармен белсенді және қарқынды қарым-қатынасына көшуді қалыптастыру;
10) «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББ Ұ-ның тәрбиелеудегі амалдарды зерттеу және қолдану.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) біледі:
айырмашылығының ерекшеліктері, білім беруге қазіргі заманғы бағдардың өзектілігі мен негізі; білім беру мен тәрбиедегі мазмұнды жүйелі жаңартудың өзара байланыстырын; тәрбие бағдарламасын жүзеге асырудың желісі және мазмұнын;
2) игереді:
оқушылардың тәрбиелік деңгейін бағалау технологиясын; оқу-тәрбие үдерісінің психологиялық қолдауды ұйымдастыруы және мазмұнын қолдануды;
3) меңгереді:
қауіпсіз білім беру орта қамтамасыз ету негізі және мектепте күш көрсетуді болдырмау, өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алуды; оқушылармен тұлғалық-бағдарлы амалдар негізінде өздерінің қарым-қатынастарын құруды; тәрбиедегі күтілетін нәтижені құруымен тәрбие үдерісін психологиялық қолдау жүйесін жоспарлауды.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде «Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауы «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» Н.Назарбаев: «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол», «100 нақты қадам» ұлттық жоспары». Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілген) 2007 жыл 27 шілде, № 319 қаулысы). «Деңгейлік білім беруге сәйкес Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартымен бекітілген» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жыл 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен. Мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандарты (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жыл 25 сәуір №327 қаулысымен). Бала құқығы туралы БҰҰ конвенциясы. «Қазақстан Республикасының бала құқықтары туралы» ҚР Заңы. Тәрбие берудің тұжырымдамалық негіздері (2015) Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу үдерісінің тәрбиелік компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары (2012).
9. Психологиялық-педагогикалық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) тәрбие мазмұнын жаңарту жағдайында мектептегі тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық қолдау;
2) мектепте қауіпсіз білім беру ортасын құруды қамтамасыз ету ұстанымдары» Психологиялық қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету критерийлері, оның құрлымдық үлгісі;
3) оқушылардың психологиялық-жас ерекшеліктерін ескеріп, нашақорлықтың, уытқұмарлықтың, маскүнемдіктің, шылым шегудің, АҚТҚ жұқпасының алдын алу;
4) психологиялық диагностика қортындысының нәтижесі негізінде дамыту және түзету бағдарламаларын жүзеге асыру және жасау;
5) білім беру үдерісін психологияландыру, мұғалімдер, балалар және ата-аналардың психологиялық мәдениетін жоғарылатуды қамтамасыз ету.
10. Мазмұндық модулде келесідей сұрақтар қарастырылады:
1) тұлғаны әлеуметтендіру және тәрбиенің жаңа мазмұнына кіріспе, тәрбие мазмұнын жаңартуда психо-педагогикалық және әлеуметтендірудің мәні;
2) «Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясы негізінде тәрбиенің мазмұны мен құрылымы, отбасы тәрбиесінің құндылығы, оқу мен тәрбиелеудің кірігуі;
3) тәрбие жұмысысының жүйесін анықтаудағы «Назарбаев зияткерлік мектебі» ДББҰ амалдары;
4) білім беру үдерісінде тәрбие беру әлеуетін жоғарылату, оқу және тәрбие үдерістерін кіріктіру;
5) рухани-адамгершілік білім беруде « Өзін-өзі тану» бағдарламасының позитивтік, метапәндік тәрбиелік әлеуеті;
6) білім мазм ұнын жаңарту жағдайындағы кешенді тәрбе амалдарын негізгі тәрбие жұмысына кіріктіру;
7) ұзақмерзімді (бұдан әрі – ҰМЖ), ортамерзімді (бұдан әрі – ОМЖ) және қысқамерзімді (бұдан әрі – ҚМЖ) жоспарлау үдерісін психологиялық қолдау;
8) мектептегі к үш көрсетуді болдырмау, оның себептері, әсері және алдын-алу;
9) балалар ға күш көрсету және олардың қызығушылықтарын елемеу;
10) мектептегі к үш көрсетуді болдырмау, себептері және әсері;
11) мектептегі к үш көрсетпеу шараларын қалыптастыру жолдары;
12) білім беру ұйымдарында табиғат апаттарының болуын төмендету (жер сілкінісі, өрт, су алу, төмен температура және т.б);
13) жас өспірімдердің тәртібіндегі өзіне-өзі қол жұмсау әрекетін түсіну, оның пайда болуы анықтау, алдын алу;
14) педагог-психологті ң күш көрсетуді болдырмау мен өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу бойынша отбасымен жұмыс жүйесі;
15) тәртіптің өзгеру теориясы. Оқушылардың жауапкершілік дағдысын қалыптастыру;
16) стигматизация ж әне дискриминацияны төмендету. Мектепте оқушының құқығын қорғау.
11. Технологиялық модулде білім беруді жаңарту жағдайында педагогтардың ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (бұдан әрі – АКТ) құзыреттілігін қалыптастыру. Білім беруді жаңарту жағдайындағы мобильді және смарт оқыту. Қортынды тестілеу.
12. Вариативті модулде тыңдаушылардың таңдауы бойынша дәрістерді қарастырады:
1) педагог-психологтердің кәсіби дамуындағы өзіндік білім алудың рөлі;
2) педагог-психологтердің кәсіби қызметіндегі педагогикалық этиканың негіздері. Курс тыңдаушыларының сұранысына сәйкес вариативті модулді 2 ден 6 сағатқа өзгертілуі мүмкін.
5. Оқу үрдісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес өңделген 80 сағаттық курстың оқу-тақырыптық жоспары келісімінде ұйымдастырылған.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) мектептегі күш көрсетудің болдырмаудың алдын алудың әдістерін, тәсілдерін және формаларын сипаттаңыз;
2) жасөспірімдер арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алудың іс-шаралар жоспарын құрыңыз;
3) Google жүйесінде «Педагогтардың желілік қауымдастық моделін» құрыңыздар;
4) педагогикалық желілік қауымдастықпен танысыңыздар:
а) http://forum.orleu-edu.kz/- БАҰО «Өрлеу» АҚ педагогикалық қауымдастығы;
б) Iearn.com – халықаралық телекоммуникациялық жобалар;
в) It-n.ru – шығармашыл мұғалімдердің сайты;
г) Elp.kz – қазақстандық білім беру порталы;
д) e.edu.kz – электронды білім беру порталы.
5) мектепте алдын алу жұмыстарын ұйымдастыру сызбасын дайындаңыз, АКТ-ны пайдалану арқылы іс-шараларды жасаңыз.
16. Жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету бойынша мектептегі іс-әрекет жүйесін құру;
2) «Т әуекел тобы» оқушыларымен педагог-психологтардың, әлеуметтік педагогтардың жеке жұмыстарын ұйымдастыру;
3) кәмелетке толмағандардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін есепке алу негізінде өзіне-өзі қол жұмсау әрекетінің алдын алу;
4) әлеуметтік педагогтардың, педагог-психологтардың оқушылардың отбасыларымен жұмыс жүйесі;
5) оқушылармен алдын-алу жұмысты педагогикалық-психологиялық қолдау;
6) мектептегі күш көрсетудің алдын алу жұмыстарының жүйесі;
7) оқушылармен алдын алу жұмыстарын жүргізуде интербелсенді әдістерді пайдалану;
8) әлеуметтік педагогтердің, педагог-психологтердің әдістемелік мәдениеті;
9) педагог-психологтердің тәрбиелігі кәсібиліктің құрамдас бөлігі;
10) педагог-психологтердің моделі.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Оқу үдерісін жүзеге асырудың әдістері мен формалары
18. Оқу үдерісінде дәріс, тренинг, іскерлік ойын, шеберлік сынып, таңдау дәріс, «миға шабул», бейнефильмдерді талқылау және сұрақтарды бірігіп шешу т.б қарастырылған.
19. Аудиториядағы тыңдаушылардың ерекшеліктерін ескере отырып оқу барысында оларға өз іс-тәжірибесінің мазмұнын бейімдеуге, логикалық түйіндеуге, аудиториялық жағдайда практикалық сабақ және аудиториядан тыс өзіндік жұмысты мақұлдауға мүмкіндік береді.
20. Оқу үдерісі тыңдаушылардың өзіндік жұмысы мен күндізгі сабақтардың үйлесуін қамтиды. Бағдарлама құзіреттілігінің бағыты біліктілікті арттыру үлгісі қызметінің амалдарын болжайды. Интерактивтік білім беру формалары мен заманауи білім беру технологияларын шағын топтарда қолдану арқылы нәтижеге болады: оқыту ойындары; кері байланыс; күрделі сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сынып, дөңгелек үстел.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттілік деңгейін қалыптастырғандығын анықтау үшін бағдарлама мазмұнын игеру параметрі және бағалау өлшемдері дайындалады.
22. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысын бағалаудың келесі критерийлері арқылы анықталады:
1) жүзеге асырылмаған – 0 балл;
2) ішнара жүзеге асырылған – 1балл;
3) толық жүзеге асырылған – 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасы мазмұнын игеру;
2) тәжірибелік тапсырмаларды орындауда теориялық білімді пайдалану;
3) ұсынылатын материалдың тәжірибелік маңыздылығы;
4) ұсынылатын сұрақтың нақтылығы, толықтығы және негізділігі;
5) талаптарға сәйкес рәсімделу.
24. Өзіндік жұмыстарды орындау нәтижесі бойынша тыңдаушылардың білімін бағалау.
«Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
«Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
«Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде келесідей критерийлер (0 балл-әлсіз, 1 балл-қанағаттанарлық, 2 балл-жақсы, 3 балл-өте жақсы) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселе толық ашылған;
2) автор тақырып бойынша терең білім көрсетті;
3) мақсат сипатталған, айқын қисынды;
4) жетістікке жетуі толық жоспарланған;
5) жоспарлауы қисынды, біртіндеп, іс-әрекет мазмұнын толық қамтып көрсете білді;
6) өнім сапасы талапқа толық сәйкес келеді (айтылғандары толық сәйкес келеді);
7) алған нәтижелер жоғары мәндегі тәжрибеге ие және қолдануға кеңес береді.
26. Тыңдаушылардың білімін бағалауға сай, жоба жұмысының орындалу балын бес балдық жүйеге аудару:
1) «5» баға (өте жақсы) 85% және одан жоғары: 13-15б
2) «4» баға (жақсы) 75% және одан жоғары: 89%: 11-12 б
3) «3» баға (қанағаттанарлық) 50% және одан жоғары: 74%: 8-10б.
27. Шағын-сабақ таныстырылымы кезінде (шағын-сабақтар) курс тыңдаушылары фрагментті сабақ, іс-әрекеттерді жоспарлау ретінде түрлі кезеңдеріндегі іс-шаралар мен оқытуды ескере отырып, білім беру мазмұнын жаңартуды ұсынады.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлану ға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Мемлекет басшысы Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму».- Астана, 2016.
2) Ұлт жоспары – 100 қадам бес институционалды реформаны жүзеге асыру //http://bnews.kz/ru/news/post/267942/.
3) БҰҰ бала құқыұтары тұжырымдамасы. ЮНИСЕФ, 2010.
4) Қазақстан Республикасы Заңы «Қазақстан Республикасындағы бала құқығы жайында», Астана. 2008.
5) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жыл.
6) Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы, Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілде. № 319-3. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілген).
7) Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу үдерісінің тәрбиелік компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 29 маусым 2012 № 873 қаулысы).
8) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жағдайындағы тәрбие тұжырымдамасы. Астана, 2009.
9) Баженов В.Г. Теория и методика педагогической профилактики правонарушений школьников Д.п.н., - Москва, 1989.
10) Керімов Л.К. Қиын жасөспірімдерді жеке дара қайта тәрбиелеу теориясы мен практикасы. П.Ғ.Д. - Алматы, 1992.
11) Байсеркеев Л.А. Педагогические основы нравственно-правового воспитания учащихся общеобразовательных школ. Д.п.н.– Алматы, 1998.
12) Табылдиев Ә. Қазақ этнопедагогикасындағы құқық тәрбиесі. Оқу құралы.- Алматы: Қазақ университеті, 2003.
13) Дүйсінбінова Р.Қ. Қазақ этнопедагогикасын мектептің оқу-тәрбие процесіне ендірудің ғылыми-педагогикалық негіздері. – Алматы, 2001.
14) Оразбекова К. А. Жеке тұлға ұлттық тәрбиесінің ғылыми-педагогикалық негіздері. – Алматы, 2001.
15) Жарықбаев Қ, Қалиев С. Қазақ тәлім-тәрбиесі.–Алматы: Санат, 1995.- 350 б.
16) Сапарғалиев Ғ.С. Оқушыларға праволық тәрбие беру туралы. – Алматы: Мектеп, 1984. - 52 б.
17) Бейсебаева С.Б. Жастардың құқықтық мәдениеті. З.Ғ.К. ғылыми атағын алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты. – Алматы. 2004.
18) Алдамұратов Ә., Рақымбеков Қ, Іргенбаева Н., Бапаева М, Нығметова, Г.Түрікпенов, Жалпы психология. -А.Білім, 1996 -224 б.
19) Аймауытов Ж. Психология. Алматы, «Рауан», 1995, - 303б.
20) Құсайынов А.К., Қожахметова К.Ж., Демеуова М.Е. Біз өз балаларымызды білеміз бе? Знаем ли мы своих детей? Алматы, 2004 ж.
21) Иманбекова Б.И. Тәрбиеге жетекші. – Алматы, 2007.
22) С.М. Жақыпов. Ф.Бизақова. Білім беру жүйесінде қолданылатын психокоррекциялық жаттығулар. Тараз, 2007-256.
23) Қожахметова К.Ж., Демеуова М.Е. Воспитательные системы школ Казахстана. Алматы, 2006 г.
24) Методическое пособие по проведению внеклассных мероприятий по программе «Школа без насилия», Астана, 2014.
25) Лаптева В. Структура психологической защищенности подростков от насилия в образовательной среде (рус.) // Известия Российского государственного педагогического университета им. А.И. Герцена. — 2010. — № 121. — С. 60-63.
26) Лукин Н.Н. Творчество как детерминанта профилактики правонарушний детей и подростков // Известия РАО. - 2000. - №4. - С.46-48.
27) Майсак Н.В. Возможности теста Р.Кеттелла в определении первичных отклонений в поведении и развитии младшего подростка // Вестник психосоциальной и корреционно-реабилитационной работы. - 2000. - №4. - С.33-41.
28) Майсак Н.В. Личностные особенности младшего подростка с девиантным поведением: Дис.... канд. психол. наук. - М., 2001. - 213 c.
29) Малышев К. Профилактика и коррекция девиантного поведения // ОБЖ. - 2003. - №2. - С.52-53.
30) Методическое пособие по проведению внеклассных мероприятий по программе «Школа без насилия», Астана, 2014.
31) «Оценка насилия в отношении детей в школах Казахстана, Астана, 2013 г.», подготовленная учреждением Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан и Представительством ЮНИСЕФ в Казахстане при поддержке Министерства иностранных дел Норвегии.
«Мектепте қауіпсіз білім беру ортасын
қамтамасыз ету және зорлық-зомбылықты
болдырмау, жасөспірімдер арасында
өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары – 80 сағат
р/с |
Мазмұны |
Сағат саны |
|||||||||||||
Дәріс |
Диалог-дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тренинг |
Шеберлік-сынып |
Іскерлік ойын |
Семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
КТС |
Конференция |
Шағын- сабақ таныстырылымы |
Дөңгелек үстел |
Қорытынды тест |
Барлығы |
||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы ның Президенті Н.Ә:Назарбаевтың халыққа жолдауы: «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» «100 нақты қадам» ұлттық жоспары |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдардағы мемлекеттік бағдарламасы. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
Бала құқығы туралы БҰҰ Конвенциясы. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.4 |
Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу үдерісінің тәрбиелік компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары (2012). «Құқық бұзушылықты болжау» туралы Қазақстан Республикасының Заңы. 29.04.2010 N 271-IV (өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі бойынша 07.11.2014ж) |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Психологиялық- педагогикалық модуль |
6 |
2 |
2 |
2 |
12 |
|||||||||
2.1. |
Тәрбие мазмұнын жаңарту жағдайында мектептегі тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық қолдау. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.2 |
Мектепте қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету ұстанымдары. Психологиялық қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету. Мектептегі білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігінің құрылымдық моделі критерилері. критерийлері. |
2 |
2 |
||||||||||||
2.3 |
Мектепте қауіпсіз білім беру ортасын құруды қамтамасыз ету ұстанымдары» Психологиялық қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету критерийлері, оның құрлымдық үлгісі |
2 |
2 |
||||||||||||
2.4 |
Оқушылардың психологиялық-жас ерекшеліктерін ескеріп, нашақорлықтың, уытқұмарлықтың, маскүнемдіктің, шылым шегудің, АҚТҚ жұқпасының алдын алу. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2.5 |
Психологиялық диагностика қортындысының нәтижесі негізінде дамыту және түзету бағдарламаларын жүзеге асыру және жасау |
2 |
2 |
||||||||||||
2.6 |
Білім беру үдерісін психологияландыру, мұғалімдер, балалар және ата-аналардың психологиялық мәдениетін жоғарылатуды қамтамасыз ету |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
14 |
14 |
2 |
2 |
8 |
4 |
2 |
2 |
48 |
|||||
3.1 |
Тұлғаны әлеуметтендірудің және тәрбиелеудің жаңа мазмұнын ендіру. Тәрбие мазмұнын жаңартудың әлеуметтік және педагогикалық-психологиялық мәні |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.2 |
«Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясы негізінде тәрбиенің мазмұны мен құрылымы, отбасы тәрбиесінің құндылығы, оқу мен тәрбиелеудің кірігуі негізінде тәрбиенің әдіснамасы, мазмұны мен құрылымын жаңарту. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.3 |
«Назарбаев зияткерлік мектебіне» тәрбие жұмысы жүйесін анықтауға бағдар жасаудың амалдары |
2 |
2 |
||||||||||||
3.4 |
Білім беру үдерісінде тәрбие беру әлеуетін жоғарылату, оқу және тәрбие үдерістерін кіріктіру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.5 |
Рухани-адамгершілік білім беруде «Өзін-өзі тану» бағдарламасының позитивтік, метапәндік тәрбиелік әлеуеті |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.6 |
Білім беру мазмұнының жаңару жүйесінің шартында тәрбиеге кешенді бағдар жасау мақсатында тәрбие жұмысының бағыттарын біріктіру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.7 |
Психологиялық жайларды ұзақмерзімді (ҰМЖ), ортамерзімді (ОМЖ) және қысқамерзімді (ҚМЖ) жоспарлау үдерісі |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Мектептегі күш көрсетуді болдырмау, оның себептері, әсері және алдын-алу жұмыстары |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Балаларға күш көрсету және олардың қызығушылық-тарын елемеу |
2 |
2 |
||||||||||||
3.10 |
Мектептегі күш көрсетуді болдырмау себептері және әсері |
2 |
2 |
||||||||||||
3.11 |
Мектептегі күш көрсетпеу шараларын қалыптастыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
3.12 |
Білім беру ұйымдарында табиғат апаттарының болуын төмендету (жер сілкінісі, өрт, су алу, төмен температура және т.б) |
2 |
2 |
||||||||||||
3.13 |
Жасөспірімдердің тәртібіндегі өзіне-өзі қол жұмсау әрекетін түсіну, оның пайда болуы анықтау, алдын алу |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||||
3.14 |
Педагог-психологтің күш көрсетуді болдырмау мен өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу бойынша отбасымен жұмыс жүйесі |
2 |
2 |
||||||||||||
3.15 |
Тәртіптің өзгеру теориясы. Оқушылардың жауапкершілік дағдысын қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.16 |
Стигматизация және дискриминацияны төмендету. Мектепте оқушының құқығын қорғау |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
4.1 |
Білім беру жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру. |
4 |
4 |
||||||||||||
4.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мобилді және смарт оқыту |
2 |
2 |
||||||||||||
4.3 |
Қортынды тестілеу |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Вариативті бөлім |
4 |
4 |
||||||||||||
5.1 5.2 |
Педагог-психологтың, әлеуметтік педагогтың кәсіби дамуындағы өзіндік білім алуының рөлі |
4 |
4 |
||||||||||||
Барлығы: |
20 |
4 |
20 |
4 |
4 |
18 |
4 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Мектепте қауіпсіз білім беру ортасын
қамтамасыз ету және зорлық-зомбылықты
болдырмау, жасөспірімдер арасында
өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә:Назарбаевтың халыққа жолдауында мемлекеттің дамуының неше бағытын көрсетті?
а) 10
б) 7
в) 3
2. 2011-2020 жылдардағы ҚР білім берудің дамуының мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
а) 2009 ж
б) 2010 ж
в) 2011 ж
3. Қазақстан Республикасындағы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие концепциясы қай жылы қабылданды?
а) 2009 ж
б) 2010 ж
в) 2011 ж
4. Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу процесінде тәрбие компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары қашан қабылданды?
а) 2010 ж
б) 2011 ж
в) 2012 ж
5. Педагогикалық менеджмент, бұл:
а) Білім беру процесінің сапасын бақылау
б) Оқу-тәрбие процесін басқару
в) Оқушылардың тәрбие деңгейін болжау
6. Педагог-психологтың кәсіби мәдениеті, бұл:
а) функционалдық міндеттері
б) білім, дағды және тәжірибе кешені
в) өзіндік құндылық сезімінің болуы
7. Кәсібилік, бұл:
а) мамандықты тереңінен меңгеру
б) білімі туралы құжатының болуы
в) қызметі
8. Педагог-психологтың әдістемелік мәдениетінің деңгейлері:
а) білікті, сыншыл, қызметкер
б) базалы, жоғары, шығармашыл, зерттеуші
в) бірінші, екінші, үшінші, төртінші
9. Өзін-өзі талдау, бұл:
а) өзінің іс-әрекетін және тәжірибесін талдау
б) басқаның іс-әрекетін және тәжірибесін талдау
в) басқаның жұмысы туралы өз пікірі
10. Оқу-тәрбие процесіндегі педагогика-психологиялық әрекеттер, бұл:
а) әртүрлі ұйымдармен мектептердің қауымдасуы
б) педагогтарға арнап семинарлар өткізу
в) баланың білім алуы және дамуы үшін әлеуметтік психологиялық және педагогикалық жағдайлар жасау
11. Тұлғаны әлеуметтендіру, бұл:
а) тұлғаның қоғамдағы өмірге қабілеттілігін қалыптастыру
б) әлемді эстетикалы тұрғыдан қабылдауын қалыптастыру
в) бала организмінің фищикалық шынығуы
12. Тәрбие беру, бұл:
а) жазалау және кешіру
б) тұлғаны ққалыптастырудың бағытталған процесі
в) мектептегі оқыту
13. Мектепте оқушылардың тәрбиесімен кім айналысуы керек?
а) пән мұғалімі
б) сынып жетекші
в) әрбір педагог
14. Педагог-психологтың функционалдық міндеттері, бұл:
а) жұмыс жоспары
б) ол атқаратын жұмыстың нақты түрлері және негізгі міндеті
в) білімі туралы құжаты бар мамандық
15. Күш көрсету, болады:
а) физикалық
б) жыныстық
в) физикалық, психологиялық, жыныстық
16. Тәрбие жұмысының ең бастапқы мақсаты:
а) белсенді, шығармашыл тұлғаны қалыптастыру
б) тәртіп орнату
в) бала организмінің физикалық шынығуы
17. Қауіпсіз білім беру ортасы, бұл:
а) бала мен мұғалімнің денсаулығын сақтауға және нығайтуға қабілетті жағдайлар
б) мектепке кірер жердегі мектеп инспекторы
в) тәртіп ережесін қатаң қадағалау
18. Психолог-педагогикалық болжам, бұл:
а) педагогикалық процестердің негізгі компоненттерінің бірі
б) арнайы оқу пәні
в) білімді бағалау
19. Үздіксізді, бұл:
а) тәрбие принципі
б) тәртіп ережесі
в) оқыту әдістері
20. Тәрбие беру әдістері, бұл:
а) тәрбиелеу мақсатында балалардың психикасына әсер ету тәсілі
б) тәрбиелік іс-шараларды ұйымдастыру
в) ата-аналармен жұмыс
21. Тәрбие үдерісінің нақты ұйымдастыру үлгісі дегеніміз –
а) Тәрбие тәсілдері
б) Тәрбие түрлері
в) Тәрбие мазмұны
22. Тәрбие қызметінің тиімділігі анықталады:
а) Өткізілген тәрбиелік іс-шараның санымен
б) Тәрбие шараларына қатысқан оқушылардың санымен
в) Оқушылардың тәрбиелілік деңгейімен
23. Ұжымдық шығаршылық істер әдістемесін құрастырған:
а) И.П. Иванов
б) А.С. Макаренко
в) В.А. Сухомлинский
24. Жазалау тәсілі - бұл:
а) Тәрбиешінің мінез-құлқын бақылау
б) Санасы мен іс-әрекетін қалыптастыру
в) Іс-әрекеті мен мінез-құлқын ынталандыру
25. Оқушылардың мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру әдістерінің тобына жатады:
а) Жаттығулар
б) Мадақтау
в) Жазалау
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
в |
б |
а |
в |
б |
б |
а |
б |
а |
в |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
а |
б |
в |
б |
в |
а |
а |
а |
а |
а |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
б |
в |
а |
в |
а |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 63-қосымша
Жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
«Инклюзивті білім беруді дамыту жағдайындағы білім беру
ортасының мазмұны» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Инклюзивті білім беруді дамыту жағдайында білім беру ортасының мазмұны» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы инклюзивті білім беруді жүзеге асыратын жалпы білім беретін мектептердің педагогтерін оқытуға арналған.
2. 2011-2020 жылдарға арналған ҚР білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарының бірі инклюзивті білім беру жүйесін дамыту болып табылады. Бұның бәріне инклюзивті тәжірибе жағдайында табысты жұмыс жасау үшін дайындалған білікті мамандар қажет. Педагогтер даму мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиялық және педагогикалық ерекшеліктерін, ерекше білім беруге қажеттілігі (әрі қарай – ЕББҚ) бар балалармен оқу-тәрбие және коррекциялық жұмыстарды ұйымдастыру ерекшеліктерін білуі қажет.
3. «Инклюзивті білім беруді дамыту жағдайында білім беру ортасының мазмұны» тақырыбындағы курс тыңдаушылардың балалармен диагностикалық және зерттеушілік әрекеттер барысында түзете-дамыту және тәрбиелеу, диагностикалық қызметтің ерекше түрлерін қарастыру бойынша білігі мен білімін тереңдетеді және кеңейтеді. Курсты меңгеру барысында вариативті түзете-дамыту бағдарламаларын құрастыру, әр балаға оңтайлы педагогикалық маршрут жобалау, дамуында түрлі ауытқулары бар балалардың психологиялық-педагогикалық негіздерімен танысуға ерекше мән беріледі.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеті
4. Бағдарлама мақсаты білім беру жүйесінің түрлі деңгейінде инклюзивті білім беру моделін жүзеге асыруда ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалармен жұмыс істейтін мұғалімдердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту, олардың тұлғалық-мотивациялық, когнитивті және тәжірибелік дайындығын қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) инклюзивті үдерісті реттеуші нормативті-құқықтық базасымен таныстыру;
2) әлемде және Қазақстанда инклюзивті білім беруді дамытудың жалпы беталысы туралы түсініктерін қалыптастыру;
3) инклюзивті білім берудің теориялық-әдіснамалық негіздерін және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуді үйрену: мүгедектіктің философиялық және әлеуметтік түсініктері, инклюзивті білім берудің ұстанымдарын;
4) білім беру кеңістігінде инклюзивті білім беруді психологиялық-педагогикалық қолдауды пайдалану біліктерін қалыптастыру, үйден білім беру, жеке білім беру бағдарламасын жасау;
5) оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалауды жаңа амалдарын қолдану біліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курстың соңында тыңдаушылар:
1) инклюзивті білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын және заманауи жағдайын; инклюзивті білім берудің ұстанымдарын, негізгі түсініктерінің мағынасын; жалпы білім беретін мектептерде инклюзивті білім беруді реттеуші нормативтік-құқықтық құжаттар мазмұнын; жалпы білім беру үдерісіне ЕББҚ балалардың тиімді кіріктіруді қамтамасыз ететін коррекциялық-педагогикалық жұмыстардың мазмұнын және жоспарлау ерекшелігін; дамуында әртүрлі ауытқуы бар балалар үшін арнаулы білім берудің жағдайларын; оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалауды қолдануды біледі;
2) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуді ұйымдастыру және құрастыру біліктерін; коррекциялық-дамытушы оқытуды құрастыру және ұйымдастыру біліктерін; инклюзивті білім беру педагогтерінің кәсіби мәселелерін шешу бойынша біліктерін; ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды оқытуда қашықтан оқыту технологиясын қолдану біліктерін түсінеді;
3) баланың жеке дамуының мониторингін жасай алуы, жеке білім беру бағдарламасын жасауды, мүгедек-балаларды үйден оқыту бойынша жұмыстарды жүргізуді; микрооқытудың жаңа амалдарын қолдануды, оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалауды қолданады.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психололиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтің Жолдауларының басым бағыттары «Қазақстан - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» (Астана, 17 қаңтар 2014 жыл), «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» (Астана, 11 қазан 2014 жыл), Ұлт жоспары - «100 нақты қадам» (Астана, 20 мамыр 2015 жыл), Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қарастырылған. Қазақстанда инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық негіздері. 2007 жылғы 27 шілдесі № 319-III «Білім беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы (03.12.2015 жылғы өзгертулер мен толықтыруларымен). Инклюзивті білім беруді заңнамалық қамтамасыз ету және шетелдік тәжірибе.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі – тұлғаның психологиялық денсаулық жағдайы ретінде;
2) инклюзивті білім беру субъектісін психологиялық-педагогикалық қолдау: ақыл-ойы бұзылған, дамуында психикалық тежелуі бар, көру қабілеті бұзылған, есту қабілеті бұзылған, ерте жастағы аутизмі бар балалар, сөйлеуі мен тілінде бұзылыстары бар, тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері. Ақыл-ойы бұзылған, дамуында психикалық тежелуі бар, көру қабілеті бұзылған, есту қабілеті бұзылған, ерте жастағы аутизмі бар балалар, сөйлеуі мен тілінде бұзылыстары бар, тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) инклюзивті білім берудің негізгі түсінігі мен ұстанымдары;
2) Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау үдерісі және қазіргі жағдайы;
3) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды алдын ала анықтау, оларға кешенді психологиялық-медициналық-педагогикалық көмек көрсету;
4) білім беру үдерісіне мүмкіндігі шеклеулі балаларды тиімді қосуды қамтамасыз етудің ұйымдастырушылық-педагогикалық жағдайы;
5) инклюзивті білім беру жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларға жеке білім беру маршрутын құрастыру мен жүзеге асыру;
6) дамуында психологиялық тежеуі бар балалар үшін түзете-дамыта білім берудің негізгі бағыттары мен мазмұны;
7) мүгедек-балаларды үйден оқытудың ұйымдастырушылық-педагогикалық негіздері;
8) білім беру кеңістігіне даму мүмкіндігі шектеулі балалардың қосылуының жағдайы – кедергісіз білім беру ортасын құру;
9) мүмкіндігі шектеулі балалар үшін кәсіби бағдар мен кәсіби оқытудың ролі;
10) мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеу мен әлеуметтендіру үдерісіндегі отбасының рөлі;
11) мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудың жеке-дара амалдары;
12) жоспарлау түрлері: ұзақ мерзімді жоспарлау, орта мерзімді жоспарлау, қысқа мерзімді жоспарлау, сабақтың мақсаттылығы;
13) оқу бағдарламасына сәйкес сабақты жоспарлау. Сабақ жоспарын көрсету және талдау.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білім беру мазмұнын жүйелі жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттілігін қалыптастыру;
2) ерекше қажеттілігі бар балалар үшін қашықтан оқыту технологиясы;
3) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы мобилді және смарт оқыту;
4) педагогтің кәсіби құзіреттілігін анықтау (қорытынды тестілеу).
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) мүмкіндігі шектеулі балалармен оқу үдерісін ұйымдастырудың инновациялық тұрғысы;
2) Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі. Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-8 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) Қазақстандағы инклюзивті білім берудің стратегиялық дамуын анықтайтын құжаттар тізімін құрастыру;
2) шағын-зерттеу «12 жылдық оқыту жағдайында инклюзивті білім беру: мәселелері және қауіптері»;
3) шағын-кейс «Психикалық тежелуі бар балаларға жеке білім беру маршрутын құрастыру мен жүзеге асыру (2-сынып)»;
4) есту қабілеті бұзылған бала оқитын сыныпта пәндік талдау схемасын жасау;
5) репатриант-оқушылардың (оралман) мектепке табысты бейімделуі бойынша ата-аналарға ұсыныстар жасау.
16. Тыңдаушылардың жоба тақырыптары:
1) жалпы білім беретін мектеп жағдайында, кіші мектеп жасында даму мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық бейімдеу;
2) сабақта даму мүмкіндігі шектеулі балаларды педагогикалық қолдау;
3) мектеп жағдайында оқушыларды психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру;
4) инклюзивті үдерісті жүзеге асыруда психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумның рөлі;
5) мүмкіндігі шектеулі (бұдан әрі – МШ) балаларды оқытуда заманауи педагогикалық технологияларды қолдану;
6) мүмкіндігі шектеулі балаларды табысты әлеуметтендіру және бейімдеуді қамтамасыз ету жағдайы;
7) мүмкіндігі шектеулі балалардың мектепке дайындықтағы мәселелері және шешу жолдары;
8) түрлі бұзылыстары бар балалармен коррекциялық-педагогикалық жұмыстарда оқытудың техникалық құралдары;
9) түрлі санатты бұзылыстары бар балалармен жеке коррекциялық сабақтарды жоспарлау және ұйымдастыру;
10) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудың жеке амалдары;
11) жалпы білім беретін мектеп жағдайында кохлеарлы импланты бар балалармен есту-сөйлеу жұмыстары;
12) ой-өрісі, тірек-қимыл аппараты, көру, есту, сөйлеу бұзылыстары бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
13) көру, есту, сөйлеу бұзылыстары бар балалармен коррекциялық-педагогикалық жұмыстар;
14) мүмкіндігі шектеулі жастардың кәсіби білім алуындағы мектептің рөлі;
15) инклюзивті білім беруді жүзеге асырушы педагогтердің кәсіби стандарты;
17) қорытынды тестілеу үшін бағдарламаның 2-қосымшасында тыңдаушыларды тестілеу тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формалары және әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау өлшемдері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау баллдарды бесбаллдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) тәжірибелік тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың тәжірибелік мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау баллдарды бесбаллдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл - дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. Астана, 30 қараша 2015 ж.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол- болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. // http://adilet.zan.kz/rus/docs/K14002014_2.
3) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана 2015 ж. // http://bnews.kz/ru/news/post/267942/
4) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010. – 57 б. (12.08.2014 жылғы енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен).
5) ҚР 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Білім туралы Заңы (03.12.2015 жылғы енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен).
6) «Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы ҚР Заңы», 27 шілде 2002 ж. № 343-II (12.08.2014 жылғы енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен).
7) «Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияны ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңы. 20 ақпан 2015 жыл № 288-V ЗРК. http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1500000288.
8) Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты: Қаулысы № 1080. - 23 тамыз 2012 жыл.
9) «ҚР Үкіметінің 2013 жылғы 17 мамырдағы № 499 қаулысы. Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын, оның ішінде балаларға арналған қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары.
32. Негізгі әдебиеттер:
10) Алехина С. «Инклюзивное образование в контексте современной образовательной политики». Режим доступа: http://inclusive-edu.ru/
11) Бабкина Н.В. Интеллектуальное развитие младших школьников с задержкой психического развития. Пособие для школьного психолога. – М.: Школьная пресса, 2006.
12) Вильшанская А.Л., Прилуцская М.И., Пртченко Е.М., Психолого-медико-педагогический консилиум в школе: Взаймодействие специалистов в решении проблем ребенка. – М.:генезис. 2012
13) Вильшанская А.Д. Содержание и методы работы учителя-дефектолога в общеобразовательной школе. – М: Школьная Пресса, 2008.
14) Елисеева И.Г. Включение детей с ограниченными возможностями в общее образование. Ресурсные материалы – Астана, 2016.
15) Искакова А.Т., Мовкебаева З.А., Закаева Г., Айтбаева А.Б., Байтурсынова А.А. Основы инклюзивного образования. – Алматы. 2013.
16) Малофеев Н.Н. Западноевропейский опыт сопровождения учащихся с особыми образовательными потребностями в условиях интегрированного обучения/ Дефектология, № 5, 2005.
17) Шевченко С.Г., Бабкина Н.В., Вильшанская А.Д. Дети с ЗПР: коррекционные занятия в общеобразовательной школе. – М.:Школьная пресса, 2006.
18) Семаго М.М., Семаго Н.Я. Междициплинарное взаимодействие специалистов инклюзивного образования [Электронный ресурс].
19) www.edu.gov.kz Министерство Образования и науки РК.
20) www.special-edu.kz Национальный научно-практический центр коррекционной педагогики (ННПЦ КП).
21) www.bala-kkk.kz Комитет по охране прав детей МОН РК.
22) http://rav.mzsr.gov.kz сайт Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.
23) http://www.ombudsman.kz Сайт Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан.
24) http://www.inclusive-edu.ru Институт проблем интегративного (инклюзивного) образования.
25) www.perspektiva-inva.ru Региональная общественная организация инвалидов «Перспектива».
«Инклюзивті білім беруді дамыту жағдайында
білім беру ортасының мазмұны» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80-сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыбы |
Сағаттар саны |
||||||||||||
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау бойынша сабақ |
Пікірталас |
Семинар |
Практикалық сабақ |
Тренинг,оқытудың белсенді стратегиясы |
КТС |
Конференця |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақтардың презентациясы |
кіріс және шығыс диагностика |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
1.1 |
Н.Назарбаев «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауларының басым бағыттары. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауын, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 ж.ж. арналған мемлекеттік бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Балалардың білім алуына қамтамасыз ету бойынша инклюзивті білім беру – мемлекеттік саясат ретінде |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
1.3 |
Инклюзивті білім беруді заңнамалық қамтамасыз ету және шетелдік тәжірибе |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
2.1 |
Білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі – тұлғаның психологиялық саулығының шарты ретінде. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Инклюзивті білім беру субъектісін психологиялық-педагогикалық қолдау: ақыл-ойы бұзылған, дамуында психикалық тежелуі бар, көру қабілеті бұзылған, есту қабілеті бұзылған, ерте жастағы аутизмі бар балалар, сөйлеуі мен тілінде бұзылыстары бар, тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
6 |
6 |
14 |
10 |
6 |
2 |
4 |
48 |
|||||
3.1 |
Инклюзивті білім берудің негізгі түсінігі мен ұстанымдары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау үдерісі және қазіргі жағдайы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды алдын ала анықтау, оларға кешенді психологиялық-медициналық-педагогикалық көмек көрсету. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Инклюзивті үдерісте жүзеге асыруда психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумның ролі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Инклюзивті білім беру жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларға жеке білім беру маршрутын құрастыру мен жүзеге асыру. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Жалпы білім беретін мектептің жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы оқытуды ұйымдастырудың формалары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Мүгедек-балаларды үйден оқытудың ұйымдастырушылық-педагогикалық негіздері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.8 |
Білім беру кеңістігіне даму мүмкіндігі шектеулі балалардың қосылуының жағдайы – кедергісіз білім беру ортасын құру. |
6 |
6 |
|||||||||||
3.9 |
Мүмкіндігі шектеулі тұлғаның кәсіби бейімделуі, кәсіби бағдарлануы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.10 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеу мен әлеуметтендіру үдерісіндегі отбасының рөлі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.11 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудың жеке-дара амалдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.12 |
Жоспарлау түрлері: ұзақ мерзімді жоспарлау, орта мерзімді жоспарлау, қысқа мерзімді жоспарлау. Заманауи сабақтың мақсаттылығы. Шағын оқыту. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.13 |
Оқу бағдарламасына сәйкес сабақты қысқамерзімді жоспарлау. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
|||||||||
4.1 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ-құзыреттіліктерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Ерекше қажеттілігі бар балалар үшін қашықтан оқыту технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мобилді және смарт оқыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Педагогтің кәсіби құзыреттілігін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативті бөлім |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Мүмкіндігі шектеулі балалармен оқу үдерісін ұйымдастырудың инновациялық тұрғысы. |
4 |
4 |
|||||||||||
5.2 |
Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі. |
4 |
||||||||||||
Барлығы: |
10 |
8 |
4 |
12 |
20 |
12 |
6 |
2 |
4 |
2 |
80 |
«Инклюзивті білім беруді дамыту жағдайында
білім беру ортасының мазмұны» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қандай халықаралық құжат арнаулы білім беруде ақыл-есі және дене кемістігі бар балалардың құқықтық негізін құрайтын құжат болып табылмайды:
А) Қазақстан Республикасының Конститутциясы;
В) Бала құқығын қорғау конвенциясы;
С) Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы:
D) Мүгедектерге арналған тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етудің стандарттық ережелері.
2. Ерекше қажеттілігі бар балаларды қорғау бойынша Қазақстан саясаты неге бағытталған:
А) әлеуметтік және құқықтық кепілмен қамтамасыз ету арқылы балалардың өмір сүруін жақсарту;
В) Қазақстан Республикасының құқық қорғау және балаларды қорғау заңдылықтарын жүзеге асыру;
С) қиын өмірлік жағдайдағы балалардың құқығын қорғаудағы кешенді іс-шара жүйесін қалыптастыру;
D) жеке айырмашылықтарға қарамастан барлығына бірдей құқықты қамтамасыз ету.
3. «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтiк медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау туралы» Заң бағыты:
А) дамуында кемшілігі бар балалардың тәрбиесі, оқуы, еңбек және кәсіби дайындығы, мүгедек балалардын алдын-алу мәселелері бойынша көмектесуде тиімді жүйені құру;
В) балалардың құқығы мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету, дискриминацияға жеткізбеу; балалардың құқығы мен заңды мүдделеріне кепілдікті күшейту, сондай-ақ құқық бұзылған жағдайда қалыпқа келтіру;
С) қиын өмірлік жағдайдағы адамдарға (отбасылары) арнайы әлеуметтік қызмет көрсету;
D) оқуға тіркелмеген Ерекше қажеттілігі бар адамдардың білім алуын жақсарту және қамтамасыз ету.
4. Инклюзивті білім беру, барлығы үшін білім беру саясаты қандай халықаралық құжатта жарияланды?
А) Саламан декларация;
В) Мүмкіндігі шектеулі жандардың құқықтары туралы декларация;
С) Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы;
D) Арнаулы білім беру туралы Заңы;
Е) Бала құқығын қорғау конвенциясы.
5. Даму мүмкіндігі шектеулі балалардың ата-аналарына оңалту, түзете-дамыту, емдік, арнайы білім беру және тәрбиелеу, әлеуметтендіру жағдайларындағы көмек түрлері қай мекеменің функциясы болып табылады?
А) медициналық-әлеуметтік-педагогикалық қызмет;
В) психолого-медико-педагогикалық кеңес;
С) психологиялық-педагогикалық түзеу қызметі;
D) баланы дамыту кабинеттері.
6. Қандай құжат мигрант-балалар, қашқын-балалар, оралман отбасы балалары, аз ұлттар балаларының негізгі құқықтары мен мүдделерін жүзеге асыруға байланысты қатынастарды реттейді?
А) бала құқығы туралы конвенция;
В) «ҚР бала құқықтарын қорғау туралы» ҚР Заңы;
С) Тәуелсіз Мекмлекеттер Достастығы бойынша еңбек етуші-мигранттар және олардың отбасылары туралы құқықтық конвенция;
D) «Қазақстан Республикасы Азаматтары туралы» ҚР Заңы, 20-желтоқса 1991 жыл № 1017-XII (04.07.2014 жылғы өзгерістер мен толықтыру бойынша)
7. Педагогикада «коррекция» термині нені білдіреді?
А) даму мүмкіндігі шектелген балалармен жұмыста түзету, меңгерту, дамуындағы бұзылыстарды азайтуға негізделген педагогикалық, емдік шаралар жүйесі;
В) даму мүмкіндігі бұзылған тұлға ағзасының қызметін түзеу немесе қайта қалпына келтіру үдерісі;
С) мүмкіндігі шектеулі жандарды әртүрлі қолжетімді қызмет түрлеріне дайындауға арналған педагогикалық шаралар жүйесі;
D) даму мүмкіндігі шектелген балаларды жеңілдетілген түрлі әдіс-тәсілдермен оқыту жүйесі.
8. Дамуында ауытқулары бар барлық балаларды анықтап, есепке алуға қандай мекеме жауапты?
А) психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес орталығы;
В) диагностикалық және қалпына келтіру орталықтары;
С) арнайы жағдайдағы білім беру мекемесі;
D) білім беру департаменті.
9. Даму мүмкіндігі шектелген балаларды оқыту бағдарламасын анықтайды және ұсыныс жасайды:
А) психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес орталығы;
В) жалпы білім беру және арнайы мектептер;
С) білім беру департаменті;
D) психолого-педагогикалық түзету кабинеттері.
10. Әлеуметтендіру үдерісі нәтижесіне жатпайды:
А) Әлеуметтік білім, білік, дағдыларды қалыптастыру;
В) жеке тұлғаның әлеуметтік құзыреттілігін қалыптастыру;
С) жалпыадамзаттық құндылықтар бағытын қалыптастыру;
D) девианттық мінез-құлықты қалыптастыру.
11 Инклюзивті үдерістегі ата-аналардың рөлін анықтау:
A) Ата-аналар- материалдық ресурстардың көзі;
B) Ата-аналар- педагог үшін қосымша қиындықтардың көзі, «өз орнын» білуі тиіс, олар тек инклюзивті үдерістердің белсенді емес бақылаушылары ғана;
C) Ата-аналар-мектептің одақтастары, оларды баланы психологиялық-педагогикалық қолдаудың әртүрлі бағдарламаларға назарын аудару;
D) Ата-аналар-педагогтардың одақтастары, алайда олардың баламен педагогикалық-түзету жұмыстарына қатысуға құқы жоқ.
12. Үлгермейтін баланың ата-аналары мұғалімнен оларға түсіністікпен қарауды өтінеді? Мұғалім не істеу керек?
A) ата-аналардың тілегімен келісе отырып, балаға қойылатын талаптарды азайтады;
B) Нақты алайда ата-аналарға олардың өтініштерін орындауға болмайтынын түсіндіру;
C) ата-аналардың балаға өздері көмектесу және көңіл бөлу керектігі жөнінде кеңес беру;
D) ата-аналарды ПМПК мамандарынан баланың үлгермеу себебін анықтау қажеттігіне көзін жеткізу.
13. Дұрыс еместі жауапты алып тастаңыз. Ерекше білім беру қажеттіліктеріне ие балалардың әлеуметтік-мәдени интеграциясының педагогикалық шарттарына жатпайды:
A) Тұлғаның жан-жақтылығын қалыптастыратын және этникалық сақтау бойынша пән аясындағы білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру;
B) мектеп оқушыларының әлеуметтік –мәдени және этномәдени толеранттылығын дамыту;
C) сабақ беру қызметінде тұтастай педагогикалық үдерісті құру;
D) Педагогтардың әлеуметтік-мәдени интеграция бойынша жұмыстарға кәсіби дайындығы.
14. Психофизикалық даму кемістігін бәсеңдету немесе одан арылуға бағытталған арнайы және жалпы педагогикалық шаралар жүйесі анықталады:
A) өтем ретінде;
B) түзеу үдерісі ретінде;
C) бейімдеу үдерісі ретінде;
D) оңалту;
15. Кетірген оқу іскерліктерін, танымдық дағдыларын қалпына келтіру үшін бала оңалтудың қандай түріне зәру болады:
A) медициналық;
B) психологиялық;
C) педагогикалық;
D) тәрбиелік;
Е) барлық нұсқалары дұрыс.
16. Дамыту-түзету дәрістерін жүргізудің мүмкін түрлерін көрсетіңіз:
A) жеке сабақтар;
B) топтық сабақтар;
C) фронтальдық сабақтар;
D) Барлық жауаптар дұрыс.
17. Психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссияның (ПМПК) негізгі қызметтері:
A) баланың ауруларын емдеуді;
B) мінез-құлқында ауытқушылықтары бар балаларды оңалтуды;
C) диагностикалық-кеңес беру қызметін;
D) барлық нұсқалары дұрыс.
18. Бала өз бетінше немесе ересек адамдардың көмегімен қол жеткізе алатын білім, білік және дағды деңгейі қалай аталады:
A) жуық аралық даму аймағы;
B) даму кемістігі;
C) өзекті даму аймағы;
D) шешілетін міндеттердің қиындық деңгейі.
19. Дамуында бұзушылық анықталған балалардың қандай санаты үшін қашықтықтан бағдарлай оқыту түзету жұмыстарының басты бағыты болып табылады:
A) көру қызметі бұзылған балалар;
B) ақыл-есі орташа деңгейде бұзылған балалар;
C) психикалық дамуы бөгеулі балалар;
D) есту қабілеті бұзылған балалар.
20. Педагогикалық тапсырманы шешуге бағытталған педагогтің іс-әрекетіндегі өзара байланыс жүйесі:
А) білім беру технологиясы;
В) арнайы әдіс-тәсілі;
С) білім беру және тәрбиелеу әдістерінің жүйесі;
D) оқыту үдерісі.
Е) оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекеттері әдістері.
21. Дамуында қиындықтар балаларды оқытудың бастапқы кезеңінде қандай әдістер қолданылады:
А) практикалық және көрнекілік;
В) логикалық:
С) репродуктивті;
D) перцептивті;
Е) ауызекі.
22. Ұсынылған нұсқалардың қайсысы даму мүмкіндіктері шектеулі балаларды мектепте оқыту үдерісінің құрылымын дұрыс көрсетеді:
A) түйсіну, ұғыну, пысықтау, қолдану;
B) түйсіну, пысықтау, оқыту, қолдану;
C) құралдар, қағидалар, мазмұны, әдістер, бақылау тәсілдері;
D) оқу, үйрету, пысықтау, қолдану;
E) білімді жинақтау, дағдыларын шыңдау, іскерліктерін қалыптастыру.
23. Білім берудегі коррекциялық-өтемдік бағыттылық принципі нені білдіреді:
А) оқытылатын баланың денсаулық күшін нығайтуға негізделген берік анализаторлардың көмегімен оқу үдерісін құру;
В) мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың «әлеуметтік құлдырауының» азаюуы немесе арылуы;
С) арнаулы білім беруде пәндік-тәжірибелік қызметті өзіндік амал ретінде қолдану;
D) әр баланың өзіндік ерекшелігіне сай оқу барысында қолайлы жағдай туғызу арқылы.
24. Психикалық дамуындағы тежелген балалардың ерте этаптағы түзету-дамыту бойынша оқытуда педагог басымдықпен жасау керек:
А) қоршаған шындық орта туралы көзқарасын байыту;
В) ауызша және жазбаша сөздерін дамыту;
С) кәсіби және еңбек білім беру;
D) қоғамда өзін-өзі ұстау дағдысын дамыту.
25. Төмендегі мектептердің қайсысы инклюзивті білім беру саясатын қолдайды:
А) адамдардың және олардың өмір сүру стильдеріне сыйластықпен қарау дағдыларын үйрететін мектеп;
В) біркелкі оқыту жоспарымен және барлық балаларды біркелкі тәсілдермен оқытумен шектелген мектеп;
С) әртүрлі саладағы мамандармен ынтымақтастық құратын, даралап және саралап оқытуды ұсынатын мектеп;
D) сәулеттерінің қолжетімділігі бар мектептер.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілттері
сұрақ № |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
сұрақ № |
В,СД |
А |
А |
А |
С |
В |
А |
А |
А |
Д |
С |
Д |
С |
В |
С |
сұрақ № |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | |||||
сұрақ № |
А В |
С |
С |
А |
А |
А |
Д |
А |
А |
А,С,Д |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 64-қосымша
Шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Шағын
жинақталған мектеп жағдайында инклюзивті білім беру – тең және
қолжетімді біліммен қамтамасыз ету факторы» тақырыбындағы білім
беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Шағын жинақталған мектеп (ары қарай – ШЖМ) жағдайында инклюзивті білім беру – тең және қолжетімді біліммен қамтамасыз ету факторы» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (ары қарай – Бағдарлама) инклюзивті білім беруді жүзеге асыратын шағын жинақты мектеп мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Инклюзивті білім беруді дамыту Қазақстан Республикасының білім беру саясатындағы маңызды бағыттардың бірі. Қазақстан Республикасында Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілгендей, 3030 мектепте ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың оқуы мен тәрбие алуына тең құқықтық жағдай жасалатыны, оларға білікті көмек көрсетілетін айтылған. Инклюзивті білім беруді жүзеге асыру Қазақстан Республикасындағы білім берудің барлық деңгейінде, соның ішінде шағын жинақты мектептерде ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың оқуына арнайы жағдай тудырып, оларды түзетуді, әлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз етеді.
3. Білім беру бағдарламасы шағын жинақты мектеп педагогтерінің инклюзивті білім беру саласындағы біліктіліктерін тереңдетуге, түзету-тәрбиелеу үдерісін жобалау дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік туғызады, бұл білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалармен жүргізілетін педагогикалық қызметтің нәтижесіне диагностика жасауға, болжауға, жоспарлау мен ұйымдастыруға септігін тигізеді.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беруді қажет ететін балалардың қажеттілігіне сәйкес оқыту мен түзету және тәрбиелеу бойынша мұғалімдердің түйінді кәсіби құзырлылықтарын қалыптастыру.
5. Бағдарламаның мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталды:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында инклюзивті білім берудің теориялық негізі мен заңнамалық базасын зерделеу;
2) инклюзивті білім беру бойынша халықаралық және отандық тәжірибені зерделеу;
3) ШЖМ-де арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларды оқыту әдістемесін зерделеу;
4) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың қажеттіліктерін ескере отырып бейімдеу ортасын құру ерекшелігін зерделеу;
5) оқу үдерісін модификациялау мен бейімдеу жұмыстары бойынша дағды қалыптастыру;
6) ата-аналармен жұмыстың инновациялық түрлері; арнайы білім беруді қажет ететін балалардың дамуын қадағалау мен бағалау әдістері мен түрлері;
7) ата-аналармен жұмыстың жаңашыл түрлері;
8) білім беру кеңістігінде инклюзивті білім беруде психологиялық-педагогикалық технологияларды үнемі қолдану шеберлігін қалыптастыру, жетілдіру;
9) оқушылардың білім беру жетістігін бағалауда критериалды бағалаудың жаңа тәсілдерін енгізу дағдысын қалыптастыру;
10) микрооқыту мен жобалау сынды жаңа тәсілдерді қолдану бойынша жағды қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білетін болады: инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың теориялық және нормативтік-құқықтық негіздерін; арнайы білім беру қажеттілігі бар балалардың дамуындағы психологиялық-педагогикалық заңдылықтарды және ерекшеліктерін; инклюзивті білім берудің жаңа технологияларын; шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беруді қажет ететін балаларды оқыту мен тәрбиелеудегі халықаралық және отандық тәжірибелер т.б.;
2) жасай алады: инклюзивті ортаны және оқу үдерісін дидактикалық қамтамасыз етуді жобалауды; арнайы білім беруді қажет ететін балалар үшін жеке білім бағдарламаларын құрастыруды; қолданылатын әдіс-тәсілдер мен жұмыс түрлеріне қарай оқу мен даму жетістігін болжай алады; мүгедек балаларды үйден оқыту жұмысын ұйымдастыруды; оқушы жетістігін бағалаудың жаңа технологиясы ретінде критериалды бағалауды қолданады; шағын оқыту мен жобалауды қолдануды;
3) меңгереді: шағын жинақталған мектептегі педагогикалық үдерісте инклюзивті білім беру технологиясын жүйелі, бірізді қолдануды; жеке тұлғаға бағытталған оқу жағдайында үштіктегі субъектілік қарым-қатынастағы педагогикалық өзара әрекетті ұйымдастыруды (АБҚ бала-ата-ана-педагог ); жеке тұлғаның тұлғааралық қарым-қатынаста, оқу ортасында және мамандар командасында бірлесіп әрекеттену дағдысын.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама келесідей 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде инклюзивті білім беру және ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауындағы басым бағыттарды, арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларға қатысты инклюзивті үдерістерді реттеуші қолданыстағы заңнамалар мен мемлекеттік саясатты жүзеге асыруды, арнайы білім беруге қажеттілігі бар балаларға қатысты инклюзивті үдерістерді реттеуші қолданыстағы заңнамалар базасын, инклюзивті білім беру аясындағы мемлекеттің әлеуметтік саясатын, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңының бағыттарын қарастырады. Халықаралық тәжірибе мен инклюзивті білім беруді заңнамалық қолдау. Инклюзивті білім беру ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың тең құқығын қамтамасыз ететін фактор (Қазақстан Республикасында Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы).
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) инклюзивті білім беру жүйесіндегі білім беру үдерісіне психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету;
2) шағын жинақты мектеп жағдайында инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
3) Қазақстан Республикасының (ары қарай – ҚР) дамудың типологиялық ақаулары;
4) мінез-құлқында ауытқушылығы, аутизмі бар балалар.
10. Мазмұндық модульде келесі мәселелер қарастырылған:
1) шағын жинақты мектеп жағдайында инклюзивті білім беру;
2) инклюзивті білім беруді жүзеге асяратын жағын жинақты мектептің білім беру үдерісін бейімдеу және модификациялау;
3) инклюзивті білім беру жағдайында отбасылармен жұмыс;
4) балалардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып білім беру нәтижесін бағалау;
5) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың жеке білім алу маршруты;
6) мүгедек балардың үйден оқытуын ұйымдастыру;
7) мектептегі психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиум қызметі;
8) Шағын жинақталған мектепте инклюзивті оқытуды жүзеге асыратын педагогтің кәсіби құзыреттілігі;
9) Инклюзивті оқытуды жүзеге асыру жағдайында орта білім берудің жаңартылған моделі;
10) Инклюзивті білім беруде негізгі оқу пәндері бойынша жаңа тәсілдер мен дидактикалық құралдар, оқыту әдістері;
11) Инклюзивтік білім беруді ұйымдастырудағы мақсатқа бағытталған заманауи сабақтар технологиясы;
12) Шағын жинақталған мектеп жағдайында пәндер бойынша оқу материалдарын жүйелеудің негізгі принциптері;
13) Оқу үдерісінде оқушының психологиялық-педагогикалық ерекшелігіне сәйкес жеке тұлғаға бағытталған оқу және саралап оқытуды қолдану;
14) Оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін жобалау әрекеті арқылы қалыптастыру;
15) Білім берудің жаңартылған мазмұнына сәйкес оқу бағдарламаларын жоспарлаудағы жаңа амалдары;
16) Оқу жоспарына сәйкес арнайы білім ұйымдарында қысқа мерзімді сабақты жоспарлау. Сабақ жоспарын талқылау және бөлісу.
11. Технологиялық модульде келесі тақырыптар қарастырылған:
1) инклюзивті білім беру аясында: арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау;
2) инклюзивті білім беретін шағын жинақталған мектептерде оқушылардың білім жетістігін бағалаудың критериалды бағалау жүйесін енгізу. Инклюзивті білім беруді енгізген шағын жинақталған мектептерде оқу үдерісінде формативті және суммативті бағалау жүйесін қолдану;
3) білім берудің жаңарған мазмұны жағдайында педагогтердің ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (ары қарай – АКТ) дағдыларын қалыптастыру әдістемесін меңгеру. Шағын оқытудың ерекшелігі. Микрооқыту негізінде шағын сабақ үзіндісін қорғау. Білім берудің жаңарған мазмұны жағдайында шағын жинақталған мектептерде инклюзивті білім беруде интербелсенді әдістерді қолдану;
4) тыңдаушыларда кәсіби құзырлылығының қалыптасқандығын анықтау (қорытынды тестілеу).
12. Вариативті модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне сай таңдау жасауға мүмкіндік беріледі:
1) арнайы білім беруді қажет ететін балалардың оқу қызметін ұйымдастырудағы инновациялық амалдар;
2) Блум таксономиясы - функционалдық сауаттылықты дамытудың табысты бағалау әдісі ретінде.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне орай вариативті модуль 2-6 сағат көлемінде өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес құрастырылған оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) шағын-кейс «Ерекше білім алуға қажеттілігі бар балалар үшін жеке білім бағдарын құрастыру және енгізу»;
2) әдістемелік нұсқаулық құрастыру «Шағын жинақталған мектептегі инклюзивті оқыту жағдайында оқу үдерісін ұйымдастыру»;
3) инклюзивті оқу жағдайында біріктірілген сыныптардағы сабақ жоспарын құрастыру;
4) шағын жинақталған мектептегі жас ерекшелігі әртүрлі балаларды оқыту сабақтарының ерекшеліктерін анықтау және оқытудың жаңа тәсілдерін қолдана отырып сабақ жоспарын дайындау;
5) Google сервисінде педагогтердің желілік қоғамдастық моделін құру.
16. Жоба жұмыстарының тақырыптары, бағалау өлшемдері
1) шағын жинақталған мектеп жағдайында оқушыларды психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру;
2) инклюзивті оқытуды енгізудегі психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумның ролі;
3) ерекше білім алуға қажеттілігі бар балалардың отбасы тәрбиесіндегі ерекшеліктер;
4) мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуда жаңа педагогикалық технологияларды қолдану;
5) түрлі санаттағы ауытқушылықтары бар балаларға жеке коррекциялық оқыту сабақтарын ұйымдастыру және жоспарлау;
6) есту, көру, тіл кемістігі, тірек-қимыл аппараттары, интеллектісі бұзылған балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
7) инклюзивті мектептегі оқу үдерісін модификациялау және бейімдеу стратегиялары;
8) есту және тіл кемістігі мен көруі бұзылған балалармен коррекциялық-педагогикалық жұмыс;
9) шағын жинақталған мектеп жағдайында біріктірілген сыныптағы әрекетті ұйымдастыру;
10) шағын жинақталған мектеп жағдайында оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру;
11) шағын жинақталған бастауыш мектеп жағдайында оңтайлы оқыту технологиясын таңдау және оқу пәндері бойынша оқу үдерісін жобалау принциптері;
12) шағын жинақталған мектеп жағдайында оқу үдерісіне бейімделген жобаны дайындау және енгізудің әдістемелік ерекшелігі;
13) шағын жинақталған мектептерде интерактивті оқыту әдістерін, ақпараттық-коммуникативтік және жеке әдістемелік технологияларлы қолдану тәжірибесі.
17. Аталған бағдарламаға арналған 2 қосымшаға сәйкес, тыңдаушыларға қорытынды сынақ жүргізу үшін тестілеу тапсырмалары берілген.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру формасы мен әдістері
18. Білім беру процесі оқытудың төмендегідей интерактивті әдістерін қамтиды: шағын дәріс, мультимедиялық презентация, миға шабуыл, тренинг, белсенді оқыту әдістері, микрооқыту, шеберлік-сыныптар, пікірталас т.б.
19. Ересектерге білім беру ерекшеліктерін ескере отырып, тыңдаушыларға өзіндік ойларын қорытуға жағдайлар жасалып, оқу барысында алған білімдерін аудиториядағы тәжірибелік сабақтарда және аудиториядан тыс жерлдерде қолдана білуге мүмкіндік жасалады.
20. Білім беру процесі аудиториядағы сабақтармен қоса, тыңдаушыларға өздік жұмыс жасатуды да тыс қалдырмаған. Бағдарламаның негізгі бағдары біліктілік арттырудың құзырлылық моделі аясындағы шығармашылық амалдармен байланысты, яғни жаңаша білім беру технологиялары мен интербелсенді оқыту әдістерін пайдалануды қарастырады: кейс-стади, топтық жұмыс, іскерлік және рөлдік ойындар, жоба қорғау т.б.
7. Оқу нәтижесін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзырлылықтарының деңгейін анықтау үшін бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері мен бағалау критерийлері жасалған.
22. Өзіндік жұмысты өткізу үшін келесідегідей критерийлер белгіленген: білу, түсіну – 1 балл, қолдану – 2 балл, талдау, жинақтау – 3 балл, бағалау – параметрлер:
1) оқу бағдарламасы мазсұнын игеру;
2) тәжірибелік тапсырманы орындау барысындағы теориялық білімдерін қолдана білу;
3) берілген материалдың тәжірибелік мәні;
4) сұрақ қоюдағы нақтылық, толықтыруы, негіздеуі;
5) талапқа сай ресімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындаудағы білімін бағалау жинаған баллды бесбалдық жүйеге ауыстыру арқылы жүрзіледі:
1) «үздік»: 17-20 балл, (85-100%);
2) «жақсы»: 14-16 балл, (75-84%);
3) «қанағаттанарлық»: 10-13 балл, (50-74%).
24) Жобалау жұмысын өткізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер (5,4,3,2 балл) белгіленген:
1) жоба тақырыбы;
2) жобаның мақсаты;
3) жобаны басқару;
4) жобаның дизайны;
5) командадағы әр мүшенің үлесі;
6) білім беру ұйымдарында жобаны іске асыру мүмкіндігі.
25. Тыңдаушылардың жобалау жұмыстарын орындаудағы білімін бағалау жинаған баллды бесбалдық жүйеге ауыстыру арқылы жүрзіледі:
1) «Үздік»: 25 - 30 баллов, (85-100%);
2) «Жақсы»: 20 - 24 баллов, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 15 - 19 балл, (50-74%).
26. Шағын сабақтың таныстырылымын жасауда курс тыңдаушысы білім беру мазмұнын жаңарту жағдайын ескере отырып, іс-әрекет ретінде әртүрлі кезеңдердегі сабақтардан, шаралардан жоспарлау және оқыту бойынша фрагмент ұсынады. Қысқа мерзімді жоспар мен бір кезеңдік шараны панорамалық қорғау барысында курс кезінде алған жоспарлай алу мен білімі, әр кезеңде жаңа әдім-с-тәсілдерді қолдана білу дағдысы және кейін қызметі барысында алған машықтарын қолдану ниеті бағаланады.
27. Шағын сабақтың таныстырылымы үшін келесі критерийлер мен параметрлер белгіленген: (төмен деңгей-1 балл, орта деңгей – 2 балл, жоғары деңгей-3 балл):
1) курс мазмұнын түсінуі;
2) жоспарлау және шағын оқудағдысы;
3) оқудағы белсенді әдістерді қолдануы;
4) басқару дағдысы мен дивергентті ойлауының дамуы;
5) тыңдаушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру;
6) оқудың табыстылығын бағалау.
28. Тыңдаушылардың шағын сабақты таныстыру жұмыстарын орындаудағы білімін бағалау жинаған баллды бесбалдық жүйеге ауыстыру арқылы жүрзіледі:
1) «Үздік»: 15-18 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 12-14 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 9-11 балл, (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
29. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» КР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. Астана, Ақорда, 2014 ж;
2) Қазақстан Республикасында Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана 2010 ж.;
3) Қазақстан Республикасының 27 шілде 2007 жылғы «Білім туралы» Заңына өзгертулер мен толықтырулар, 24.11.2015 жыл;
4) Балалар құқығы туралы, БҰҰ Бас ассамблеясының қарарымен қабылданған. 20 қараша, 1989 жыл. http://znaem-mozhem.ru/node/601;
5) «О ратификации Конвенции о правах ребенка» Постановление Веpховного Совета Республики Казахстан от 8 июня 1994 года;
6) «О ратификации Конвенции о правах инвалидов». Закон Республики Казахстан от 20 февраля 2015 года № 288-V ЗРК;
7) Концепция развития малокомплектных школ. Министерство образования и науки Республики Казахстан.-2011г.;
8) Об утверждении стандарта оказания специальных социальных услуг в области образования от 26 марта 2014 года № 262;
9) Об утверждении второго этапа (2014 - 2015 годы) Плана мероприятий по обеспечению прав и улучшению качества жизни инвалидов в Республике Казахстан на 2012 - 2018 годы от 26 марта 2014 года № 254;
10) 10) Алехина С. «Инклюзивное образование в контексте современной образовательной политики». Режим доступа: http://inclusive-edu.ru/;
11) 12) Вильшанская А.Л., Прилуцкая М.И., Протченко Е.М. Психолого-медико-педагогический консилиум в школе: Взаимодействие специалистов в решении проблем ребенка. _ М.: Генезис. 2012;
12) Думбаев А.Е., Попова Т.В. Инвалид. общество и право. _ Алматы: ТОО «Верона». 2006. 6. Елисеева И.Г. Включение детей с ограниченными возможностями в общее образование. Ресурсные материалы – Астана, 2013;
13) Искакова А.Т., Мовкебаева З.А., Закаева Г., Айтбаева А.Б., Байтурсынова А.А. Основы инклюзивного образования. – Алматы, 2013;
14) Лебедева Л.А., Акпаева А.Б. Л 33 Теория и технология педагогического процесса малокомплектной начальной школе: Учебное пособие – Алматы: Казахский в Национальный Педагогический Университет им. Абая, 2010. – 65с.;
15) Пузанов Б.П., Селиверстов В.И., Шаховская СН., Костенкова Ю.А. Коррекционная педагогика: основы обучения и воспитания детей с отклонениями в развитии. - М., Академия, 2002;
16) Семаго М.М., Семаго Н.Я. Междисциплинарное взаимодействие специалистов инклюзивного образования [Электронный ресурс] - Режим доступа. – URL:http://www.f-nashideti.ru/inklusia/182-mezhdisciplin/html;
17) Солодянкина О.В. Воспитание ребенка с ограниченными возможностями здоровья в семье. Практическое пособие. - Москва. 2007;
18) Сулейменова Р.А., Хакимжанова Г.Д. Зарубежный и отчественный опыт включения детей со специальными нуждами в общеобразовательный процесс. Проблемы и пути решения, Алматы, 2001;
19) В помощь МКШ / Сост. Ж.А.Караев, Е.А.Ушуров, Е.К.Касымбеков и др. Астана: Акмолинская полиграфия, 2011. – 69с.;
20) Адильгазинов Г.З. Особенности организации управления педагогическим процессом в МКШ. / Г.З. Адильгазинов, Н.Д. Хмель. Учебник. Изд-во ВКГУ, 2002. – 267с..
Шағын жинақты мектептерде инклюзивті
білім беруді жүзеге асырып жатқан
мұғалімдерді оқытуға арналған
«Шағын жинақталған мектеп жағдайында
инклюзивті білім беру –тең және
қолжетімді біліммен қамтамасыз ету
факторы» біліктілік арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 1-қосымшасы
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Сағаттар саны |
Барлығы |
||||||||||
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Пікірталас |
КТС |
Семинар |
Практ. сабақ |
Тренинг,белсенді оқу стратегиялары |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын-сабақ презентациясы |
Кіріс және шығыс тестілеу |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
1.1 |
Халықаралық тәжірибе мен инклюзивті білім беруді заңнамалық қолдау. |
2 |
2 |
||||||||||
1.2 |
Қазақстандағы инклюзивті оқытудың нормативтік-құқықтық негіздері. |
2 |
2 |
||||||||||
1.3 |
Инклюзивті білім – арнайы білім беруге қажеттілігі бар балаларды тең және қолжетімді біліммен қамтамасыз ету факторы. |
2 |
2 |
||||||||||
1.4. |
Шағын жинақталған мектептер арнайы білім беруге қажеттілігі бар балалардың білім ортасын ұйымдастырушы. |
2 |
2 |
||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
6 |
12 |
||||||||
2.1 |
Инклюзивті білім беру жүйесіндегі психологиялық-педагогикалық қолдау. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
2.2 |
Шағын жинақталған мектеп жағдайында инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың педагогикалық-психологиялық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
2.3 |
Қазақстан Республикасында қабылданған дамудағы ауытқушылықтар типологиясы. |
2 |
2 |
||||||||||
2.4. |
Аутист балаларды оқыту. Мінез-құлқы бұзылған балалар |
2 |
2 |
||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
2 |
8 |
22 |
2 |
4 |
42 |
|||||
3.1 |
Шағын жинақталған мектептегі инклюзивті оқыту |
2 |
2 |
||||||||||
3.2 |
Инклюзивті оқытуды жүзеге асырушы шағын жинақталған мектептерде оқыту үдерісіндегі модификация мен бейімделу |
2 |
2 |
||||||||||
3.3 |
Инклюзивті оқыту жағдайында отбасымен жұмысты ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||
3.4 |
Балалардың жеке мүмкіндіктерін ескеру негізінде оқу нәтижелерін бағалау |
2 |
2 |
||||||||||
3.5 |
Арнайы білім беруге қажеттілігі бар балалар үшін жеке білім беру бағыттары |
2 |
2 |
||||||||||
3.6 |
Мүгедек балаларды үйден оқытуды ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||
3.7 |
Мектептегі психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиум қызметі |
2 |
2 |
||||||||||
3.8 |
Шағын жинақталған мектепте инклюзивті оқытуды жүзеге асыратын педагогтің кәсіби құзыреттілігі |
2 |
2 |
||||||||||
3.9 |
Инклюзивті оқытуды жүзеге асыру жағдайында орта білім берудің жаңартылған моделі |
2 |
2 |
||||||||||
3.10 |
Инклюзивті білім беруде негізгі оқу пәндері бойынша жаңа тәсілдер мен дидактикалық құралдар, оқыту әдістері |
2 |
2 |
||||||||||
3.11 |
Инклюзивтік білім беруді ұйымдастырудағы мақсатқа бағытталған заманауи сабақтар технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||
3.12 |
Шағын жинақталған мектеп жағдайында пәндер бойынша оқу материалдарын жүйелеудің негізгі принциптері |
2 |
2 |
||||||||||
3.13 |
Оқу жоспарындағы негізгі пәндер арасындағы пәнаралық байланысты «ұқсас тақырыптарды» оқыту арқылы жүзеге асыру |
4 |
4 |
||||||||||
3.14 |
Оқу үдерісінде оқушының психологиялық-педагогикалық ерекшелігіне сәйкес жеке тұлғаға бағытталған оқу және саралап оқытуды қолдану |
2 |
2 |
||||||||||
3.15 |
Оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін жобалау әрекеті арқылы қалыптастыру |
4 |
4 |
||||||||||
3.16 |
Білім берудің жаңартылған мазмұнына сәйкес оқу бағдарламаларын жоспарлаудағы жаңа ұстанымдар |
4 |
4 |
||||||||||
3.17 |
Оқу жоспарына сәйкес арнайы білім ұйымдарында қысқа мерзімді сабақты жоспарлау. Сабақ жоспарын талқылау және бөлісу. |
4 |
4 |
||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
8 |
2 |
12 |
||||||||
4.1 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||
4.2 |
Шағын жинақталған мектептерде арнайы білім беру қажеттілігі бар оқушылардың оқу жетістігін бағалауға критериалды бағалау жүйесін ендіру. Шағын жинақталған мектепте оқу үдерісінде формативті және суммативті бағалауды қолдану |
2 |
2 |
||||||||||
4.3 |
Білім берудің жаңарған мазмұны жағдайында мобилді және смарт оқыту. Жаңарған білім мазмұны жағдайында педагогтердің АКТ құзыреттілігін қалыптастыру. Шағын жинақталған мектеп жағдайында арнайы білім беру қажеттілігі бар балаларды қашықтықтан оқыту технологиясы |
6 |
6 |
||||||||||
4.4 |
Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерін анықтау (қорытынды тестілеу) |
2 |
2 |
||||||||||
5. |
Вариативті модуль |
4 |
2 |
6 |
|||||||||
5.1 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуды ұйымдастырудағы инновациялық тәсілдер. |
2 |
2 |
||||||||||
5.2 |
Блум таксономиясы - функционалдық сауаттылықтың дамуын бағалау әдісі |
4 |
4 |
||||||||||
Барлығы: |
14 |
2 |
24 |
32 |
2 |
4 |
2 |
80 |
Шағын жинақты мектептерде инклюзивті
білім беруді жүзеге асырып жатқан
мұғалімдерді оқытуға арналған
«Шағын жинақталған мектеп жағдайында
инклюзивті білім беру –тең және
қолжетімді біліммен қамтамасыз ету
факторы» біліктілік арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 2-қосымшасы
Қорытынды тест сұрақтары
1. «Инклюзия» ұғымы нені білдіреді?
А) енгізу;
В) бөлу;
С) өшіру;
D) толықтыру;
Е) бірігу.
2. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы білім беруде қандай құжат халықаралық құжат болып саналмайды:
А) ҚР Конституциясы;
В) Бала құқықтары туралы Конвенция;
С) Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы;
D) Мүгедектерге арналған тең құқылы мүмкіндіктермен қамтамасыз етудің стандарттық ережесі;
Е) Мүгедектердің құқығы туралы декларация.
3. Белгілі бір санаттағы азаматтарға белгіленетін немесе олардың белгілі бір міндеттерден босатылатын қосымша құқығы түрінде заңмен белгіленетін артықшылығы қалай аталады:
А) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға арналған жеңілдіктер;
В) мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың міндеттері;
С) мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың құқықтары;
D) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға арналған сараптама өткізу;
Е) арнайы білім берудің нормативтік құжаттары.
4. Балалардың әлеуметтенуі, арнайы білім мен тәрбие алуы, емделуі, қайта түзелуі, өмір сүруіне байланысты күрделі мәселелерді шешуде бала мен оның ата-анасына ерекше көмек көрсету қай мекеменің қызметіне жатады:
А) медициналық-әлеуметтік-педагогикалық патронаж;
В) медициналық-педагогикалық комиссия;
С) балаларды дамыту кабинеттері;
D) психологиялық-педагогикалық түзету кабинеті;
Е) әлеуметтік-педагогикалық қолдау қызметі.
5. Қандай халықаралық құжатта жалпыға бірдей инклюзивтік білім беру саясаты айтылған?
А) Саламан декларациясы;
В) Мүгедектердің құқығы туралы декларация;
С) Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы;
D) «Арнайы білім беру туралы» Заң;
Е) Бала құқықтары туралы Конвенция.
6. Инклюзивтік мектеп дегеніміз нені білдіреді?
А) адамдар мен олардың өмір сүру салтына құрметпен қарайтын демократиялық мектеп;
В) бір ғана жоспармен және балалардың бәріне оқытудың бірегей тәсілін қолданумен шектелетін мектеп;
С) түрлі салалардың мамандарымен серіктестік жасау қарастырылмаған мектеп;
D) оқытуда жеке тұлғаны дамыту мен саралауға қарсы мектеп;
Е) ата-аналармен жұмыс мектептің негізгі міндеті болып табылмайтын мектеп.
7. Қазақстан Республикасындағы инклюзивтік білім берудің заңдық ресурстары:
А) ҚР «Мүмкіндігі шектеулі балаларға әлеуметтік және химиялық-педагогикалық коррекциялық қолдау көрсету туралы» Заңы;
В) ҚР «Мемлекеттік мүлік туралы» Заңы;
С) ҚР «Тіл туралы» Заңы;
D) ҚР «Арнайы мемлекеттік ұйымдар туралы» Заңы;
Е) «Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу» МЖМББС.
1. Психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беру комиссиясының негізгі міндеті:
А) баланың ауруын емдеу;
В) мінез-құлқында ауытқушылығы бар балаларды оңалту;
С) диагностикалық кеңес беу қызметі;
D) психологиялық қолдау;
Е) ата-аналармен жұмыс.
9. Шынайы өмірден алыстап, өзінің уайым-қайғысына салынған психиканың бұзылысының ауыр жағдайы қалай аталады:
А) аутизм;
В) мутизм;
С) амнезия;
D) апатия;
Е) вербализм.
10. Кеңістікке бағытталған оқыту балалар санатының қай түріне арналған?
А) көзі нашар көретін балалар;
В) интеллектуалдық дамуы бұзылған балалалар;
С) психикалық дамуы тежелген балалар;
D) есту қабілеті бұзылған балалар;
Е) сөйлеу қабілеті бұзылған балалар.
11. Орнын толтыра түзету бағытындағы білім беру ұстанымы нені көздейді?
А) оқушы баланың сау күштерін тірек ету, ағзаның дамуындағы кемістіктерді түзететін немесе әлсірететін ағзаның жүйесі және қызметі, сақтаулы анализаторларды пайдаланып білім үдерісін құруы;
В) мүмкіндігі шектеулі жандардың «әлеуметтік құлдырауын» жеңу және оны азайту;
С) арнайы білім беруде пәндік-практикалық қызметті спецификалық құрал ретінде пайдалану;
D) әр баланың жеке ерекшеліктерін ескере отырып қолайлы жағдай туғызу;
Е) оқыту үдерісінде міндетті түрде көрнекіліктер пайдалану.
12. Қандай негізгі идеялардың қағидалары бейімделу жағдайына ШЖМ құрылымдық ерекшеліктерінен арнаулы ерекшеліктерге қарай өтуді қарастырады?
А) әртүрлі жастағыларды оқыту идеясы, жекелей және диференциациялай оқыту;
В) білім мазмұнын беруде пәнді кіріктіре оқыту идеясы;
С) оқушыларға өзіндік жұмыстар орындату арқылы оқушының пәндік құзыреттілігін қалыптастыру идеясы;
D) оқушылардың өзіндік қызметіндегі идеясы;
Е) барлық жауап дұрыс.
13. Пәннің мәніне терең бойлау үдерісі қалай аталады?
A) зерделеу;
B) қабылдау;
C) қолдану;
D) қорыту;
E) қайталау.
14. ШЖМ жағдайында жекелей білім беру кім үшін және қандай мақсатта қарастырылған?
А) жоғары сынып оқушыларына кәсіптік білім беру мақсатында;
В) төменгі сынып оқушыларына бейімделу және тәртіп мәселесін шешумен байланысты;
С) барлық оқушыларға оқу әрекетін белсенділендіру мақсатында арналған;
D) ата-аналар үшін;
Е. барлық жауап дұрыс.
15. Жекелей (даралап) оқыту құрылымы қандай компоненттерді құрайды?
А) мақсат қою, мазмұндық, технологиялық, рефлексивті-бағалау, педагогикалық-ұйымдастырушылық;
В) мақсат қою, мазмұндық, түзетушілік, дамытушылық, рефлексивті-бағалау;
С) педагогикалық-ұйымдастырушылық, диагностикалық, психологиялық, түзетушілік;
D) диагностикалық, психологиялық, түзетушілік;
Е) педагогикалық-ұйымдастырушылық, мазмұндық, түзетушілік.
16. Инклюзивтік білім берудің негізгі мақсатын анықтаңыз:
А) мүмкіндігі шектеулі балалардың дамуы мен тәрбиеленуіне, денсаулығын әлеуметтік-психологиялық оңалту мен интеграциялауға жағдай туғызу;
В) танымдық ортасын дамыту, жоғары психикалық қызметін қалыптастыру;
С) әрбір оқушының жеке қабілеті бойынша өзін-өзі жетілдіруіне психологиялық-педагогикалық жағдай туғызу;
D) айрықша білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқыту және тиімді педагогикалық жағдау тудыру;
Е) білім беру ұйымдарында инклюзивті білім беру бойынша материалдар жинау, ақпараттық-кеңес беру стендттер жасау.
17. Жалпы білім беретін мектептерде психикалық дамуы тежелеген балалармен оқу-тәрбие үдерісі қандай бағыттарда жүзеге асырылады?
А) мүмкіндігі шектеулі жандар туралы, соның ішінде білім беру ұйымдарындағы кемтар балалар туралы мәліметтер базасын жасақтау;
В) басқарушылық әрекет, психологиялық-логопедиялық қолдау, мединицалық қолдау, әлеуметтік бейімделу, ата-аналармен жұмыс;
С) білім беру ұйымдарында инклюзивтік білім беруді ұйымдастыру жөнінде анықтамалық-кеңес берушілік стендтерді, материалдарды құрастыру;
D) медициналық көмек беру, әлеуметтік бейімдеу, ата-анамен жұмыс;
Е) тиімді педагогикалық жағдаймен қамтамасыз ету.
18. Инклюзивтік білім берудің негізгі қағидаларын көрсетіңіз:
А) қарапайым білім мекемелерінде балаларды ерекше білім беру қажеттілігіне орай оқыту;
В) әрбір оқушының жеке қабілеті бойынша жасерекшеліктеріне сәйкес өзін-өзі жетілдіруіне психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін ескере отырып білім беру;
С) ерекше білім беру қажеттілігіне орай оқытуға педагогикалық жағдай туғызу;
D) танымдық саласын дамыту, жоғары деңгейдегі психикалық қызметін қалыптастыру;
Е) әр оқушының жеке қажеттіліктерін өзі іске асыра алатындай және дамуы үшін психикалық-педагогикалық жағдау тузығу.
19. Ақпараттық технологияларды пайдалану барысындағы сабақтың құрылымы мынадай кезеңдерге негізделген: тұжырымдамалық, педагогикалық әрекет кезеңі, рефлексия және түзету, технологиялық кезең. Қай кезең аталмай қалды?
А) аналитикалық;
В) жеделділік;
С) коммуникативтік;
D) жеке тұлғалық;
Е) түзетушілік.
20. Формативті бағалаудың негізгі құрамдауыштарын көрсетіңіз:
А) мұғалім мен оқушы арасында тиімді кері байланыстың қамтамасыз етілуі. Оқушылардың жеке жетістіктерінің бағалануы;
В) жеке тұлғаға бағытталған оқыту әдістерінің жаңа қырлары. Бағалау нәтижелері бойынша түзету жұмыстары;
С) жеке оқу кезіндегі белсенді қатысуы. Бағалау нәтижелеріне сай түзету жұмыстары. Оқушылардың білімдерін өз бетінше бағалай алуы;
D) оқушының өз білімін өзі бағалай алу дағдысы;
Е) оқушылардың жеке жетістіктерін бағалау.
21. Педагогикалық технология дегеніміз – бұл:
А) педагогикалық үдерістің барлық құрамдауыштарының жүйеленуі;
В) қойылған педагогикалық мақсатқа жету мен білім беру үдерісін басқарудың нақты қадамдары;
С) оқу мақсатына сай оқу үдерісін ұйымдастыру;
D) оқушылардың жеке жетістіктерін бағалау;
Е) оқу үдерісін оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай ұйымдастыру.
22. Жас баланың өзі істей алатын немесе ересектің көмегімен қол жеткізе алатын дағдысы қалай аталады?
А) жақын арадағы даму аймағы;
В) дефицитарлық даму;
С) өзекті даму аймағы;
Д) тапсырманың қиын деңгейі:
Е) оқуға деген қабілет.
23. Педагогикалық тапсырмаларды шешуге бағытталған педагогтің бірізді, өзара байланысты іс-қимыл жүйесі қалай аталады?
A) білім беру технологиясы;
B) арнайы әдіс;
C) оқу мен тәрбиелеудің әдістер жүйесі;
D) оқу үдерісі;
E) оқушылардың оқу-танымдық қызмет тәсілі.
24. Дамуында ауытқушылығы бар балаларды оқытудың бастапқы кезеңінде қандай әдістер қолданылады?
A) тәжірибелік және көрнекілік;
B) логикалық;
C) репродуктивті;
D) перцептивті;
E) сөздік.
25. Жеке (даралай) оқыту – бұл:
А) оқу үдерісін оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып ұйымдастыру;
В) жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
С) бағдарламалық оқыту;
D) жеке оқыту;
Е) саралап оқыту.
26. Жеке топтарда оқыту түрлі жоспарлар мен түрлі әдістер арқылы оқыту:
А) сараланған (дифференцированные) оқыту;
В) бағдарламалық оқыту;
С) кіріктірілген оқыту;
D) жеке оқыту;
Е) жеке тұлғаға бағытталған оқыту.
27. Айрықша қажеттіліктері бар оқушылардың құрылымына мектептегі білім беру үдерісінің ұсынылған қай нұсқасы қолайлы болып табылады:\?
А) қабылдау, ойлау, бекіту, қолдану;
В) қабылдау, бекіту, оқу, қолдану;
С) жабдық, қағидалар, мазмұн. әдістер, бақылау тәсілі;
Д) ілім, жаттау, бекіту, қолдану;
Е) білім жинақтау, дағды, машықтану, тәжірибеде қолдану.
28. Дифференциациялық оқыту – бұл:
А) Оқушылардың қызығушылығын, қабілетін ескере отырып ұйымдастырылған оқу әрекетінің түрі;
В) жекелей оқыту;
С) жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
D) саралап оқыту;
Е) бағдарламалық оқыту.
29. Ұжымдық оқыту қалай сипатталады?
А) өзара оқыту;
В) өзара есеп беру;
С) өзара көмек;
D) динамикалық жұптасу;
Е) материалды меңгерудің қатаң бірізділігі.
30. ШЖМ оқу жұмысындағы жоспарлау түрі:
А) ұзақ мірзімді, жылдық, қысқа мерзімді;
В) ұзақ мірзімді, орта мерзімді, қысқа мерзімді;
С) жылдық, оперативті, қысқа мерзімді;
D) оперативті, ұзақ мірзімді, орта мерзімді;
Е) орта мерзімді, оперативті, жылдық.
Тест тапсырмаларының кілттері.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A |
C |
A |
C |
A |
A |
A |
C |
A |
A |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
A |
A |
C |
B |
A |
A |
B |
A |
B |
A |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
A |
E |
A |
А |
В |
А |
C |
A |
A |
C |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 65-қосымша
Шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Білім
берудің мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептің
оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы интегративті амал»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақталған мектептің оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы интегративті амалы» шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) жалпы білім беретін шағын жинақталған мектеп мұғалімдері арналған.
2. Қазақстан Республикасы білім беру саласының барлық деңгейлерінде сапалы білім беруде кең мүмкіндіктермен қамтамасыз ететін мектептердің ұлттық моделінің тиімді дамуы үшін қолайлы жағдайлар туғызады. Бірақ 2020 жылға дейінгі білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын нәтижелі іске асыру үшін 12-жылдық білім беруге көшуде шағын жинақталған мектептердің мәселесін тиімді шешпейінше мүмкін емес (ары қарай ШЖМ). Қазақстандық білім беру жүйесінің сипатты белгісі ШЖМ қосқанда жалпы мектептердің санының 56,5% (2005 жылы – 52%), соның ішінде ауылдық жерлерде - 68,6% құрайды. 2011-2020 жылдардағы Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында шағын жинақталған мектептердің мәселелерін шешуді негізгі міндеттердің бірі ретінде көрсетеді.
3. Бағдарлама шағын жинақталған мектептің оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы түйінді құзіреттерін қалыптастыруға бағытталған Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартына, сәйкес білім беру процесін ұйымдастыруға қажетті білім беруге бағытталған.
2. Курстың мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру процесін жаңғырту жағдайында ШЖМ оқу-тәрбие жұмыстарында кіріктірілген көзқарасты тиімді іске асыру үшін педагогтердің кәсіби құзіреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) ШЖМ жа ғдайындағы орта білім беру жүйесін жаңғыртудың негізгі бағыттарын оқып-зерделеу, ШЖМ оқу-әдістемелік кешенін жаңарту жағдайында кіріктіріп оқытудың мүмкіндіктерін және оқытуды жетілдірудің жолдарын ашу және ШЖМ білім беру үрдісін ұйымдастырудың қазіргі әдіс-тәсілдерімен таныстыру;
2) кіріктіріп оқытудың әдістемесі, оны қолданудың тәсілдері мен түрлері жөнінде толық көріністі қалыптастыру;
3) білім беруді ң жаңартылған жағдайында, орта білімнің әдістемелік жүйесін жаңарту үрдісінің білімінің мәнін ашу (білім берудің жаңа философиясы, мұғалімнің және оқушылардың функционалдық сауаттылығының қалыптасуы және т.б.);
4) оқушылардың сыни ойлауының қалыптасуына бағытталған сабақты жобалау дағдыларын және шағын жинақталған мектеп жағдайында нәтижеге бағытталған, оқушылардың оқу-танымдық қызметін жоспарлау дағдыларын қалыптастыру;
5) кіріктірілген оқытуды бағалаудың әртүрлі тәсілдері және түрлерімен таныстыру;
6) шағын жинақталған мектеп жағдайында кіріктірілген оқыту кезінде оқушылардың өз бетінше жұмысын ұйымдастыру және олардың ойлау қабілеттерін белсендендірудің тәсілдерін ашу;
7) білім беру үдерісінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша (бұдан әрі - АКТ) құзыреттіліктерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) кіріктірілген о қытудың әдістемесін, оны қолданудың түрлері және тәсілдерін; ШЖМ оқу-әдістемелік кешенін жаңарту жағдайында кіріктіріп оқытудың мүмкіндіктерін және оқытуды жетілдіру жолдарын; инновациялық технологияны пайдалану жолымен білім берудің әдістемелік жүйесін жаңарту үрдісінің мәнін; кіріктірілген тәсілдің негізінде оқу үрдісін ұйымдастыру әдістемесін;оқу үрдісін ұйымдастырудың әртүрлі деңгейлеріндегі пәнді және оны пайдалана біледі;
2) белсенді оқытуды; ҚР жаңа ХББ ЖБС шеңберінде оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесін; педагогикалық инновацияларды қабылдауды, өзінің жеке шығармашылығын, кәсіби құзіреттілігін көтеру дағдыларын қолданады;
3) оқушылардың жобалау және зерттеу қызметін дамытуда оқытудың әдіс-тәсілдерін жетілдіруді; оқытудың кіріктірілген тәсілін қолдануды; халықаралық зерттеулерге оқушыларды дайындаудың әдістерін, оқушыларда функционалдық сауаттылықтың қалыптасуы бойынша белсенді оқыту стратегиясын пайдалануды; педагогикалық (сыни ойлау, оқытудың кіріктірілген және кооперативті технологияларын) пайдалануды, ақпараттық-коммуникациялық технологияны (бұдан ірі-АКТ) меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативті-құқықтық модуль ішінде: ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауынының басым бағыттары, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, «Ұлт жоспары – 100 қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының «Білім» туралы Заңы. Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы. 2010-2020 жылдардағы Қазақстан Республикасының шағын жинақталған мектептерді дамыту Тұжырымдамасының Жобасы. «2015 – 2016 оқу жылындағы Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін ұйымдарындағы ғылымдар негізін оқытудың ерекшкліктері жөнінде» Нұсқаулық-әдістемелік хатындағы шағын жинақталған мектептегі оқытудың ерекшеліктері. Мемлекеттік жалпыға міндетті орта білім беру стандарттары (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру), ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысы.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) ШЖМ психологиялық қызмет. ШЖМ жеке білім беру маршрутын жобалау, білім беру үрдісін жекелендіру ерекшеліктері;
2) азаматтық белсенділікті, патриотизмді және лидерлік сапаларды қалыптастыру тұлғаны әлеуметтендіру және тәрбиелеу негізі ретінде;
3) ШЖМ педагогикалы қ үрдісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы потенциалын іске асырудың мүмкіндіктері;
4) Міндетті білім беру стандартын іске асыру ше ңберінде білім беру үрдісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
5) кіші жаста ғы мектеп оқушыларымен жасөспірімдердің жеке – психологиялық ерекшеліктері;
6) инклюзивті білім берудегі психологиялы қ-педагогикалық сүйемелдеу;
7) мүмкіндіктері шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің ерекшеліктері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) ШЖМ кіріктірілген әдісті меңгеру үшін нормативті-құқықтық нұсқаулық базаның мүмкіндіктері және резервтері;
2) ШЖМ оқушыларының корпоративтік құзіреттіліктерін қалыптастыру;
3) ғылыми-зерттеушілік жұмыстарды ұйымдастыру, ШЖМ сабақтарда оқушылардың зерттеушілік құзіреттіліктерін дамыту бойынша білім беру бағдарламаларын жаңарту;
4) ШЖМ о қушыларында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру;
5) шағын жинақталған мектеп жағдайында пәндер бойынша кіріктірілген білім беру үрдісін ұйымдастыру;
6) оқу бағдарламаларын жоспарлау, жоспарлаудың түрлері: ұзақ мерзімді жоспарлау, орта мерзімді жоспарлау, қысқа мерзімді жоспарлау, қазіргі сабақтың мақсатты технологиясы;
7) ШЖМ саба қтарда оқушылардың жобалау қызметін ұйымдастыру; Мектеп оқушыларының ғылыми жобаларының талаптары;
8) АКТ қалыптастыру әдістемесін меңгеру – білім беру мазмұнын жаңарту жүйесі жағдайында педагогтің құзіреттілігі. Сабақтарда АКТ-ны қолдану мәселелері;
9) біліктілікті арттыру курсыны ң басында және соңында курс тыңдаушыларының білімдерін бақылау және оның талдауы;
10) кіріктіріп оқыту әдістемесінің негізіндегі оқу үрдісінің ерекшеліктері шағын оқыту негізінде сабақтың фрагменттерін панорамалық қорғау;
11) шығу диагностикасы (анкеталау, тестілеу).
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалдық жүйесінің технологиясы;
2) мектептің білім беру үрдісінде формативті және суммативті бағалау.
3) шағын оқыту, шағын оқытуды жоспарлау;
4) білім беру ұйымдарында электронды оқытуды енгізу. Желілік қауымдастық технологиясы, блогтар.
5) ШЖМ оқытуды ұйымдастыру үшін АКТ пайдалану мүмкіндіктері. BilimMedia.kz виртуальды лабораториясынының сабақтарын пайдалану. Рrezi.com мультимедиялық кіріктірілген презентацияларын құру.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) ресурстық орталық – 12 жылдық білім беруге көшу жағдайында ШЖМ реурстарын ықпалдастырудың тиімді моделі;
2) ШЖМ денсаулы қты сақтау ортасын дамыту;
3) Блум таксономиясы функционалды қ сауаттылықты дамыту кезіндегі оқытудың нәтижелілігін бағалаудың әдістемесі ретінде;
4) қазіргі педагогтың кәсіби бет-бейнесін дамыту. ШЖМ мұғалімінің медиатекасы;
5) ШЖМ жа ғдайында оқушылардың танымдық қызметін белсендендірудің әдістері және тәсілдері. Коучинг оқу үрдісін ұйымдастырудың әдістерінің бірі ретінде.
Курс тындаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6сағатқа өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі берілген бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісінде тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өздік жұмыстар,шағын-сабақтар,жоба жұмысы,кіру және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) оқытудың интерактивті әдістерін қолдана отырып, сабақты жоспарлау;
2) білім беру технологиясы үш өлшемді оқыту жүйесін пайдаланып сабақты жоспарлау;
3) сын тұрғысынан ойлау стратегияларын пайдаланып сабақты жоспарлау;
4) денсаулық - технологиясымен сабақты жоспарлау;
5) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану арқылы сабақты жоспарлау;
6) оқытуда кіріктірілген көзқарасты пайдаланумен сабақты жоспарлау.
16. Жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім жаңғырту жағдайда шағын жинақталған мектеп мұғалімдерінің кәсіби дамуын жалғастыру мазмұны және ұйымдастырылуы;
2) 12-жылдық білім беру жүйесіне көшу шағын жинақталған мектептерді басқару;
3) 12 жылдық білім беру ШЖМ әдістемелік негіздері;
4) білім беру саласындағы шағын жинақталған мектептердің ұжымдық шығармашылық белсенділігін ұйымдастыру;
5) ауыл мектептерінде азаматтық және патриоттық тәрбие жүзеге асыру ерекшеліктері;
6) шағын жинақталған мектеп мұғалімдерінің кәсіби шеберлігін дамытуға жаңа тәсілдері;
7) білім беруді модернизациялау жағдайында шағын жинақты мектептін әдістемелік қызметі;
8) шағын жинақталған мектептердің жағдайында бейіндік оқытуды ұйымдастыру.
9) ШЖМ білім беру процесін ұйымдастыру ерекшелігі;
10) сыныптағы оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын қалыптастыру;
11) білім беру процесінде АКТ қолдану (мұғалімнің тәжірибесінен);
12) негізгі және пәндік құзыреттіліктерін қалыптастыру;
13) оқыту кезінде оқушылардың танымдық қызметін жандандыру әдістері;
14) 10-11 сынып оқушылардың ғылыми-зерттеу дағдыларын дамыту.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
18. Білім беру жүйесіне оқытудың келесі интерактивті әдістері жатады: пікірталас, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалау әдісі, бейнебаянды талдау, сұрақтарға бірлесе жауап беру
19. Тыңдаушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып оқу барысында логикалық тұжырым жасау, мазмұнды өз іс-тәжірибесіне бейімдеу,алған біілмінпрактикалық сабақтарда және аудиториядан тыс өздік жұмыстарда қолдана алу.
20. Білім үдерісі тыңдаушылардың сабақтар мен өз бетімен жұмысты кіріктіріп өткізуге мүмкіндік жасайды. Біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделі қазіргі білім беру технологиялары және оқытудың интерактивті формаларын қорлдану арқылы қол жеткізуге болады: шағын топтардағы жұмыс,оқыту ойындары, кері байланыс,күрделі сұрақтарды талқылау,шеберлік-сабақ; «дөңгелек стол» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижесін бағалау критерилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өздік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған – 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған – 1 балл;
3) толық жүзеге асырылған– 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындауда теориялық білімдерін қолдануы;
3) материалдың практикалық маңызы;
4) сұрақтың толық және нақты ашылуы;
5) талапқа сай безендірілуі.
24. Тыңдаушылардың өздік жұмысын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75- 84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50- 74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлері 1,2 балл өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер ма қсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алын ған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) Өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) Өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) Алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезендерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі-0-балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1балл- дағдыланған;
3) 2 балл-дағды дамуда;
4) 3 балл-толық қалыптасқан дағды.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) тал қылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлану ға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы. - 2014 жылғы 11 қараша.
2) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
3) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118 қаулысымен бекітілген.
4) Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспары туралы Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы
6) Білім беру ұйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспары. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 қаулысы.
7) Әлімов А. Интербелсенді әдістемені ЖОО-да колдану мәселелері: Оқу құралы.- Алматы, 2013.
8) TIMSS халықаралық зерттеуі: Әдістемелік құрал.- Астана, 2013
9) Әбдірешұлы Б. Білім берудегі педагогикалық технологиялар.Ізденіс-Поиск.- 2003.
10) Құдайбергенова К.С. Құзырлық білім сапасының критерийі: әдіснамасы және ғылыми-теориялық негізі.- Алматы, 2008. - 21-23б.
11) Мирсеитова С.С. Оқыту ізденіс ретінде және ізденіс оқыту ретінде. Оқушылардың сыни тұрғысынан ойлауын дамыту нысандары мен әдістері.-Қ.,2011.- 12б.
12) Мұхамбетжанова С.Т. Педагогтердің ақпараттық – коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі/ С.Т. Мұхамбетжанова, М.Т.Мелдебекова.- Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010.
13) Мыңбаева А.К. Оқытудың инновациялық әдістері/ А.К. Мыңбаева, З.М. Садвакасова.- Алматы, 2010.
14) Нағымжанова Қ.М. Инновациялы-креативті технологиялар. -Өскемен, 2005
15) Рамендик Д.М.Тренинг личностного роста. – М.: Форум, 2010.
16) Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования: Учебное пособие. – М. Академия, 2009 – 272с.
17) Жумабаев А.Е. Современное состояние малокомплектных школ РК и пути модернизации // Шағын мектеп.- 2012.- №9.
18) Жайтапова А.А. Педагогика ХХІ века на порге школы/ А.А. Жайтапова, Г.А. Рудик, Е.В. Белошниченко, А.С. Сатыбалдиева.- Алматы, 2009.
19) Қағазбаева Ә.К. Функционалдық сауаттылық: жаңа білім сапасын қамтамасыз ету// Білім беру мекемесі басшысының анықтамалығы.-2014.-№6.-16б.
20) Имангалиев Е.Н. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын қалыптастыру жолдары//Білім беру мекемесі басшысының анықтамалығы.-2012.-№9.-6б.
21) Цветкова М.С. Модели неприрывного информационного образования.- М, 2009.
22) Материалы международного семинар «Содержание работы и управление МКШ в условиях развития образования».- Алматы, 2009.
23) Аюпова Ж. Инновациялық технологиялар арқылы функционалдық сауаттылықты көтерейік//Қазақстан мектебі.-2014. -№9.-17б.
24) Бусакан Д.12-жылдық білім беруге көшу жолындағы жоғары сынып оқушыларының шығармашылық қабілетін дамытуға бағытталған тәжірибелік-педагогикалық жұмыстың мазмұны//Педагогика мәселелері.- 2010.-№1.-116б.
25) Караев Ж.А., Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе технологического подхода/ Ж.А. Караев, Ж.У.Кобдикова.- Алматы: «Жазушы», 2005
26) Құдайбергенова К.С. Құзырлылық амалының негізгі ұғымдары: Лекция материалдары.-Алматы, 2007.-108б.
27) Жүнісбек Ә. Жаңа технология негізі – сапалы білім//Қазақстан мектебі.- 2008.-№4.
28) Нағымжанова Қ. Инновациялық технологияның құрылымы. – А.: Өркен, 2007.
29) Көшімбетова С. Инновациялық технологияны білім сапасын көтеруде пайдалану мүмкіндіктері. – А.: Білім, 2008.
30) Интернет дереккөздері: Амангалиева. С.А. Критериалды бағалау – оқушы мүмкіндігін арттыруға жол ашады. - 2014. http://www.zkoipk.kz/.
«Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында
шағын жинақталған мектептің оқу-тәрбие
процесін ұйымдастырудағы интегративті амалы»
тақырыбындағы шағын жинақталған мектептердің
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасы
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Сабақтардың тақырыптары |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Дәріс- әңгіме |
Пікірталастар |
Тәжірибелік сабақтар |
Тренинг,белсенді оқытудың стратегиялары |
Семинар |
Шеберлік- сынып |
Конференция |
Шағын сабақтардың көрсетілімдері көрсеті презентация мини-урока |
КТС |
Қорытынды тестілеу |
Барлығы |
Инварианті бөлім |
6 |
6 |
||||||||||||
1 |
Нормативті – құқықтық модуль |
|||||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауынының басым бағыттары, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, «Ұлт жоспары – 100 қадам. Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» ұлттық жоспарын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
«2015 – 2016 оқу жылындағы Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін ұйымдарындағы ғылымдар негізін оқытудың ерекшеліктері жөнінде» Нұсқаулық-әдістемелік хатындағы шағын жинақталған мектептегі оқытудың ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Мемлекеттік жалпыға міндетті орта білім беру стандарттары (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру), ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
8 |
4 |
12 |
||||||||||
2.1 |
ШЖМ психологиялық қызмет. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
ШЖМ педагогикалық үрдісінде «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе құрушы потенциалын іске асырудың мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.3 |
МББС-12 іске асыру шеңберінде білім беру үрдісін психологиялық-педагогикалық ілеспелеу. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Кіші жастағы мектеп оқушыларымен жасөспірімдердің жеке – психологиялық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
10 |
12 |
6 |
4 |
2 |
36 |
|||||||
3.1 |
ШЖМ кіріктірілген әдісті меңгеру үшін нормативті-құқықтық нұсқаулық базаның мүмкіндіктері және резервтері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
ШЖМ оқушыларының корпоративтік құзіреттіліктерін қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
ШЖМ оқушыларында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Ғылыми-зерттеушілік жұмыстарды ұйымдастыру. ШЖМ сабақтарда оқушылардың зерттеушілік құзіреттіліктерін дамыту бойынша білім беру бағдарламаларын жаңарту |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Шағын жинақталған мектеп жағдайында пәндер бойынша кіріктірілген білім беру үрдісін ұйымдастыру. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.6 |
Оқу бағдарламаларын жоспарлау. Жоспарлаудың түрлері: ұзақ мерзімді жоспарлау, орта мерзімді жоспарлау, қысқа мерзімді жоспарлау, қазіргі сабақтың мақсатты технологиясы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
ШЖМ сабақтарда оқушылардың жобалау қызметін ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
АКТ қалыптастыру әдістемесін меңгеру – білім беру мазмұнын жаңарту жүйесі жағдайында педагогтің құзіреттілігі |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.9 |
Сабақтарда АКТ-ны қолдану мәселелері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Кіріктіріп оқыту әдістемесінің негізіндегі оқу үрдісінің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Шағын оқыту негізінде сабақтың фрагменттерін панорамалық қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.12 |
Біліктілікті арттыру курсының басында және соңында курс тыңдаушыларының білімдерін бақылау және оның талдауы |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
2 |
6 |
2 |
2 |
2 |
14 |
|||||||
4.1 |
Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалдық жүйесінің технологиясы. Мектептің білім беру үрдісінде формативті және суммативті бағалау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
4.2 |
Шағын оқыту. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Білім беру ұйымдарында электронды оқытуды енгізу. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
ШЖМ оқытуды ұйымдастыру үшін АКТ пайдалану мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
BilimMedia.kz виртуальды лабораториясынының сабақтарын пайдалану |
4 |
4 |
|||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
2 |
4 |
4 |
2 |
12 |
||||||||
5.1 |
Ресурстық орталық – 12 жылдық білім беруге көшу жағдайында ШЖМ реурстарын ықпалдастырудың тиімді моделі |
2 |
2 |
|||||||||||
5.2 |
ШЖМ денсаулықты сақтау ортасын дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
5.3 |
Блум таксономиясы функционалдық сауаттылықты дамыту кезіндегі оқытудың нәтижелілігін бағалаудың әдістемесі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
5.4 |
Қазіргі педагогтың кәсіби бет-бейнесін дамыту. ШЖМ мұғалімінің медиатекасы |
2 |
2 |
|||||||||||
5.5 |
ШЖМ жағдайында оқушылардың танымдық қызметін белсендендірудің әдістері және тәсілдері |
2 |
2 |
|||||||||||
5.6 |
Коучинг оқу үрдісін ұйымдастырудың әдістерінің бірі ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
Барлығы: |
28 |
2 |
26 |
12 |
6 |
4 |
2 |
80 |
«Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында
шағын жинақталған мектептің оқу-тәрбие
процесін ұйымдастырудағы интегративті амалы»
тақырыбындағы шағын жинақталған мектептердің
мұғалімдеріне арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасы
Қосымша 2
Тығдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. «Функционалдық сауаттылық» түсінігіне дұрыс анықтама беріңіз:
А) Жеке тұлғаның әлеуметтік бағытталуы, білімін көпсалалы адам әрекетіне пайдалана білу.
В) Адамның кәсіби қызметі.
С) Адамның шығармашылық мүмкіндігін жүзеге асыру.
D) Әртүрлі ғылымда білімін көрсету.
2. ҚР 2011-2020 жылдардағы Мемлекеттік бағдарламадағы педагог Мәртебесі бөлімінің мақсаты:
А) білім беру қызметінің баршаға бағытталған жүйесін қаржылық қамтамасыз етуді жетілдіру;
В) педагог мамандығының мәртебесін көтеру;
С) білім беру жүйесіне қатысушылардың барығын жоғары білім ресурстары мен техологияларына қол жеткізу;
D) білімді басқарудың жалпы мемлекеттік жүйесін қалыптастыру
3. Бірыңғай Ұлттық тестілеудің міндетті пәндері болып табылады:
A) денешынықтыру және АӘД;
B) мемлекеттік және орыс тілі;
C) физика ижәне химия;
D) тарих және құқық негіздері.
4. Қандай шешім ҚР 2011-2020 жылдардағы Мемлекеттік бағдарламасында қарастырылмағанын анықта:
А) білім жүйесін жоғары білікті мамандармен қамтамасыз ету;
В) білімдегі менеджментті дамыту, соның ішінде корпоративтік басқару;
С) білім жүйесін мектептің материалдық техникалық жүйесін нығайту арқылы дамыту;
D) білімді дамытудағы мониторинг жүйесін дамыту,соның ішінде халықаралық талаптарды сақтай отырып ұлттық білім жүйесін құру.
5. Білім мазмұнын айқындайтын нормативтік құжаттар:
А) ҚР Конституциясы, концепциялар, ҚР Заңдары;
В) ООН Декларациялары және Конвенциялары,;
С) азаматтық кодекс, әлеуметтік кодекс;
D) оқу жоспары, оқу бағдарламасы, оқулықтар.
6. Қандай халықаралық құжатта инклюзивті білім беру, барлығына қолжетімді білім беру туралы саясат жарияланды
A) саламан декларациясы;
B) мүгедектердің құқығы туралы декларация;
C) адам құқығының жалпыға ортақ декларациясы;
D) арнайы білім туралы заң;
7. Л. Выготскийдің тұжырымдамасы бойынша оқыту аймағы «жақын дамыту аймағы» деп белгіленген. Осында ересектердің баланы қолдауын атауға болады
А) продуктивті репетитор;
В) рефлективтік агент;
С) мектеп консультанты;
D) тиімді жетекші.
8. Жеке адамның қозғаушы дамыту күшіне не жатады?
А) қарама қайшылық;
В) тәрбиелеу ұстанымы;
С) тәрбие әдістері;
D) өзін өзі тәрбиелеу әдістері
9. Мұғалімнің оқушымен қатысының негізгі тәсілін анықта:
А) авторитарлы;
В) либералды;
С) демократиялық;
D) жоғарыдағылардың кез келгені жағдайға байланысты.
10. Оқытудағы интегративтік тәсіл дегеніміз…
A) дамыта оқытудың бір ресурсы;
B) оқыту үрдісінің сапасын арттыру;
C) әртүрлі білім бағдарламаларының әрекеттесуі;
D) барлық жауап дұрыс
11. Мұғалім оқушыларды аргументтелген пікірталасқа түсіру мақсатында топтық жұмысты қалай ұйымдастыра алады?
А) оқушыларды топқа бөліп,тапсырма береді;
В) бір бірімен қарым қатынасқа түсіру мақсатында оқушыларды топқа бөліп,тапсырма береді;
С) олардың бір бірімен әңгімелесуін ұйымдастыру мақсатында оқушыларды топқа бөледі,;
D) оқушыларды топқа бөліп, нақты тапсырманы орындау үшін рөлдерге бөлу мақсатында.
12. Оқу әрекетіне жататын құрастырушылар тобын анықтаңдар.
А) оқу танымдық қызығушылық,оқу әрекеті, рөлдерді орындау және оқушылар арасындағы әрекет;
В) мақсат қою, ойлау, пәндік ойын әрекеті, бақылау әрекеті,бағалау әрекеті;
С) оқу танымдық қызығушылық, мақсат қою, бағалау әрекеті,бақылау әрекеті, рөлдерді орындау, оқушыларды ойынға тарту;
D) оқу танымдық қызығушылық, оқу әрекеті, мақсат қою, бағалау әрекеті,бақылау әрекеті.
13. Оқушының пәндік құзыреттіліктерін көрсетіңіз:
А) өз бетімен таным әрекетіне қабілеті немесе өмір бойы оқу біліктілігі;
В) әлеуметтік әрекеттестікке қабілет;
С) өзін өзі реттеуге қабілеті;
D) оқу пәндері аясында арнайы білік, дағдыларды меңгеру.
14. Оқытудағы тәсіл негізінде жүзеге асады
А) әрекеттегі зерттеу;
В) психометриялық берілгендері;
С) әлеуметтік зерттеу;
D) зерттеу сабақтары.
15. Оқыту үрдісі мен оқуды жақсарту мақсатында өз пракикаңды жүйелі анализ жасау арқылы оқытуды іске асыру бұл
А) дамыта оқыту;
В) рефлексивті оқыту;
С) нәтижеге бағытталған білім;
D) дәстүрлі оқыту.
16. Төмендегі сұрақтардың қайсысы жоғары деңгейдегі ойлауды аз қажет етеді?
А) Жер күнді қанша уақыт ішінде айналып шығады?
В) Жер планетасының космостағы орнына қатысты қандай қосымша ақпаратты Сіздің білгіңіз келеді?
С) Кешегі өткен материал бойынша Сіздің сұрақтарыңыз бар ма?
D) Сіз кеше Жер орбитасы туралы не білдіңіз
17. Кең көлемдегі сұрақтарды шешу үдерісіндегі оқушылардың сыни ойлауын дамытудағы тиімділігін арттырудағы тапсырмалардың біреуін таңдаңыздар:
А) әр елдегі пайдалы қазбалардың орнын айқындайтын карта сызу;
В) ұлы хандардың аттарын және жетістіктерін анықтаңыздар;
С) қатысуға ұсынылатын нысандарды сипаттамаларымен қоса саяхаттың маршрутын ұсыныңыздар;
D) тарихи оқиғалардың бейнематериалын қарап, оның себебін талдау.
18. Интегративті оқыту формасына нені жатқызуға болады?
А) жоба;
В) экскурсия;
С) интеллектуалды ойындар;
D) барлық жауап дұрыс.
19. Барлық бағалау түріне ортақ сипаттамасы бар және ол…
А) констатация, қосынды, қорытындылау;
В) бақылау, талқылау, қорытындылау;
С) баылау, интерпретация, қорытынды;
D) бақылау, бақылау, бағалау.
20 «педагогикалық технология» және оның құрамдастары түсінігінің мәнін анықтаңыз.
А) оқу үдерісін тиімді етуге бағытталған, жоспарланған оқу нәтижесіне жетуге кепілдік беретіндей педагогиканың құралдары мен әдістері;
В) білім және тәрбие үдерістерін жүзеге асырудағы білімнің жиынтығы;
С) қойылған білім мақсаттарын жүзеге асыру жолындағы құралдар м ен әдістердің жиынтығы;педагогикалық технолгияның құрамдастарына жатады:дидактикалық үдерістер,оқытуды ұйымдастыру формалары,оны жүзеге асыру құралдары;
D) білім алушылардың жекелей дамуын қарастыратын оқушылардың жекелей даму ерекшеліктері, педагогикалық технологияның құрамдастарына жатады: дидактикалық үдерістер,оқытуды ұйымдастыру формалары,оны жүзеге асыру жолдары
21. Рефлексия деген не, дұрыс анықтама беріңіз?
А) адамның өзіне бағытталған сараптама жасауы, адамның әртүрлі ойлары (өздік анализ) – өз жағдайына,өз әрекетіне және өткен жағдайларға;
В) өзін сараптауға бағытталғаөз әрекетін,өз ісін және өткен оқиғаларды сараптауға бағытталған,адамның биологиялық қызметі;
С) жалпы жағдайды сараптауға бағытталған,адамның әртүрлі ойлары;
D) саяси үдерісті сараптауға бағытталған, адам ның әртүрлі ойлары
22. «жекелей-бағыттап оқыту» түсінігіне анықтама беріңіз:
А) нақты тәрбиелік міндетті шешуге бағытталған үдеріс және тәрбие жұмысының нәтижесі;
В) ескі сападан жаңаға өту жолындағы күрделі қозғалыс үдерісі;
С) оқушылардың жеке қабілеттерін дамытуға жағдай жасауға жағдай жасаудағы барлық мүмкіндіктерді есепкем алу арқылы оқыту үдерісін ұйымдастыру тәсілі;
D) адамның әлеуметтік тұлға ретінде қалыптасу үдерісіндегі әсер ететін барлық факторлар.
23. «Тәрбиелеу заңдылығы» түсінігіне анықтама беріңдер:
А) тәрбиелеу үдерісінің алғы шарты мен жағдайы;
В) нақты тәрбие үдерісіндегі ұйымдастыру нұсқалары;
С) тәрбие үдерісінде кездесетін сипаттамалр және өзара байланыс;
D) әртүрлі жағдайларда бірізділікті талап ететін жалпы басқару ережесі.
24. Оқушының жетістігінің сараптамасын қандай мақсатпен жүзеге асыратынын көрсетіңіз:
А) оқытуды жекелеу;
В) ағымдағы бақылау;
С) оқушылардың әрекетін түзету және оқу үдерісін басқару;
D) үнемі бақылау.
25. Өзін тәрбиелеудің негізгі әдісін анықтаңыз:
А) көзін жеткізу, дәлелдеу, өзін сезіну;
В) сайысу, үлгі және мысал көрсету,етістік жағдаятын тудыру;
С) өзіне өзі бұйыру,сынау,ескерту;
D) өздік анализ, өздік бағалау, өздік бақылау, өзін өзі реттеу,өзін талдау.
26. Оқушының қабілетінің дамуы неге байланысты екенін көрсетіңіз:
А) оқыған кітаптарының санына байланысты;
В) алған білімінің көлеміне байланысты;
С) табиғи берілгенге байланысты;
D) оқушының табиғи берілгенін дамытуға себеп болатын оқу тәрбие жұмысын ұйымдастыруға..
27. Оқу тәрбие үдерісін Технологизациялау
А) оытудың жаңа әдістерін енгізу;
В) білімдегі мәселелерді шешуге мүмкін болатын объективті құбылыстар;
С) гипотеза ұсыну;
D) оқу тәрбие үдерісінің ғылыми ұсынылуы.
28. Неғұрлым тиімді нәтиже беретін педагогикалық әрекет:
А) өзін өзі басқару;
В) либералды басқару;
С) бірлескен педагогика;
D) коммунарлық әдіс.
29. Педагогикалық зерттеулердің қорытындылары негізделеді:
А) интуицияға;
В) педагогикалық экспериментке;
С) оппоненттердің айтуына;
D) экспериментке қатысушы контингентке.
30. Мұғалімнің көшбасшылығын дамытудың мәні, көшбасшы мұғалім міндетті
А) өз практикасының жоғары екеніне сенімділігі;
В) практикалық зерттеуге қазіргі теорияларды қолдану;
С) стратегиялық шешімдерді жекелей қабылдау;
D) портфолионы толтыруда әрекеттің нәтижесін қолдануы.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
D |
B |
В |
C |
D |
А |
D |
A |
C |
B |
D |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
D |
D |
D |
B |
C |
B |
D |
C |
A |
A |
C |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
|||
D |
C |
D |
D |
B |
C |
B |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 66-қосымша
«Педагогикалық квалиметрияның теориясы мен әдістемесі: шағын
жинақталған мектепте оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы
шағын жинақталған мектептердің мұғалімдеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Педагогикалық квалиметрияның теориясы мен әдістемесі: шағын жинақталған мектепте оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) шағын жинақталған мектептердің мұғалімдерін оқытуға арналған.
2. Қазіргі білім беру жүйесінде болып жатқан өзгерістер мұғалімнің құзіреттілігін, яғни оның біліктілігі мен кәсіби шеберлігін арттыру қажеттілігін талап етіп отыр. Сонымен бірге білім берудің өзекті және болашақтағы қажеттіліктеріне сәйкестілігі, қоғамға, еңбек қызметін бастауға, өз бетімен білім алуға және өзін-өзі жетілдіруге бейімделе алатын жан-жақты дамыған тұлғаны, өз елінің азаматын дайындауда мұғалімнің басты қызметі. Соңғы кездерде педагогикалық бағытта білім берудің саласын квалиметриялық тұрғыдан қарастыру кең қолдана бастады. Квалиметрияның басты міндеті - адамның білімін тез және сенімді бағалау. Бұл дегеніміз білім алушылардың оқу жетістіктерін мемлекеттік білім стандарты талаптарына сәйкестендіре өлшеу және сандық бағалау.
3. Бағдарлама шағын жинақталған мектептердің пән мұғалімдерін қажетті білім көлемімен білім мазмұнының талабына сай келетін, оқушылардың білім деңгейінің дайындығына бағытталған және мемлекеттік жалпы міндетті оқу үдерісін ұйымдастыру шарттарына сәйкес Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 23 тамыз №1080 қаулысымен бекітілген жалпы білім стандартын ескере отырып оқытуға арналған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты оқушылардың білім жетістіктерін сандық және сапалық тұрғыдан квалиметрия негізінде кешенді бағалау бойынша шағын жинақталған мектеп мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін жетілдіру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) оқу сапасын басқару шарттары ретінде квалиметриялық қатынас идеясының негізін түсінуіне ықпал ету;
2) педагогикалық квалиметрия ұғымы туралы жалпы түсініктерін қалыптастыру;
3) мұғалімдерде шағын жинақталған мектептердегі оқу-тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру;
4) білім мазмұнын жаңарту мен оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың принциптері мен ұстанымдарын ескере отырып сабақты жобалау дағдыларын дамыту;
5) оқушылардың білім сапасын анықтауды диагностикалық әдістер мен мониторингті жүйелі қолдану бойынша құзіреттіліктерінің артуына ықпал ету;
6) курстан кейінгі кезеңде кәсіби шеберлігін үздіксіз жетілдіруге ынталандыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылыр:
1) педагогикалық квалиметрияның мәні, мақсаты мен міндеттерін; оқу жетістіктерінің сандық және көрсеткіштерін біледі;
2) білім сапасының анықтау үшін критериалды бағалау амалдарын қолданып, оқушы портфолиосы негізінде оның жалпы жетістіктерінің сапасы мен тереңдігін анықтай алады;
3) сапа критериін анықтау, диагностика жүргізу әдістерін қолдана отырып оқыту сапасына мониторинг жүргізу дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы. Н.Назарбаев: Ұлт Жоспары - «100 нақта кадам» стратегиялық Бағдарламасы, «оқытудың тәрбиелік әлеуетін күшейтудің типтік кешенді жоспарын, тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асыру, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді)», «оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимылдар жоспарын орындау жолдары», «2011 - 2020 жылдарға арналған ҚР білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы» мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) психологиялық өлшеудің классификациясы;
2) педагогикалық зерттеу әдістері;
3) білім беру ұйымдарында АҚТ-індетінің, шылымқорлықтың, маскүнемдік пен нашақорлықтың алдын алу.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) квалиметрияның ғылым ретінде даму тарихы, мақсаты мен міндеттері. Оқыту үдерісін оңтайландырудың квалиметриялық моделі;
2) педагогикалық квалиметрия және оның негізгі ұстанымдары;
3) білім сапасының сандық және сапалық қатынастары;
4) шағын жинақталған мектеп оқушыларының білім жетістіктерінің сапасы және оны бағалау. Оқушы құзыреттілігін қалыптастыру;
5) тесттік бақылауды ғылыми ұйымдастырудың негізі - квалиметриялық өлшеулер;
6) білім сапасының мониторингі, шағын жинақталған мектептерде диагностика жүргізу тәсілдері;
7) білім сапасын бағалауды бақылау. Бағалаудың объективті болмау себептері;
8) оқушы портфолиосы-білім жетістерін бағалаудың бір түрі;
9) квалиметрия кешенді және интегралдық сапа көрсеткіштерінің әдістері;
10) шағын жинақталған мектеп пән мұғалімдерінің кәсіби сапасын анықтау жолдары;
11) педагогтерді аттестациялау. Рейтингін шығару әдістері.
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) білім сапасын әлеуметтік-педагогикалық зерттеуді АКТ-технологиялар негізінде жүргізу;
2) есептеу техникасы және квалиметрия;
3) білім сапасын және оқушы жетістіктерін критериалды бағалау;
4) шағын сабақ беру негізінде пән бойынша тыңдаушылар құрастырған тапсырмаларды критериалды бағалау бойынша панорамдық үзінділерді қорғау.
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесідей тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) теориялық және эмпирикалық зерттеу әдістері;
2) нормативті құжаттамадағы сапа көрсеткіштерін регламенттеу;
3) сынып және топ бойынша білім сапасының классификациясы;
4) мұғалімнің квалиметриялық көрсеткіштері мен базалық үлгінің таңдау тәртібі;
5) шағын жинақталған мектептердегі білім сапасын басқарудың теориялық және тәжірибелік жетістіктері;
6) жалпы менеджмент жүйесінде сапаны басқару;
7) білім сапасын басқарудағы халықаралық стандарттар;
8) Қазақстан Республикасындағы педагогикалық квалиметрия әдістері;
9) педагог қызметкерлерді сапаны қамтамасыздандыру ?дістеріне оқыту;
10) квалиметрияның жүйелі түсініктермен өзара байланысы;
11) математикалық статистика және педагогикалық квалиметрия;
12) пәндік квалиметрия.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тындаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) өз пәніңіз бойынша оқу портфолиосы құрылымының нобайын жасау;
2) «Бақылау-бағалау іс-әрекетінің негізгі құраушыларының» сызбасын құрастыру;
3) технологиялық карта және түрлі деңгейлі тест тапсырмаларының жобасын жасау (Б. Блум таксономиясы бойынша);
4) өз пәндеіңіз бойынша ҰБТ-ың аймақтық статистикалық көрсеткіштерін Интернет-қорын пайдалана отырып дайындау;
5) Б.Блум таксономиясын негізге ала отырып бір оқу пәні бойынша түрлі деңгейдегі тесттік тапсырмаларды құрастыру;
6) өз пәндеріңіз бойынша, тест тапсырмалар банкінің мынадай: жабық, ашық, қатынастық және реттелген түрлерін жасау;
7) өз таңдауыңыз бойынша оқу пәнінің бір тарауын оқып үйренуге мүмкіндік беретін тапсырмаларды (міндетті және қосымша) құрастыру;
8) педагогикалық тестілеудің дамуына үлес қосқан тұлғалардың тізімін (негізгі жұмыстары мен пікірлерін көрсету) құрастыру;
9) шағын жинақталған мектепте, өз пәндеріңіз бойынша педагогикалық квалиметрияның теориялық және қолданбалы міндеттерін анықтаңыздар;
10) шағын жинақталған мектептегі оқу үдерісінде оқушылардың білім сапасын анықтайтын факторларға талдау жасау;
11) өз пәндеріңіз бойынша оқушылардың білімін бағалау мен бақылаудың ең тиімді әдістерін жасау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім сапасын бағалаудың тәжірибелік әдістері мен теориялық негіздерін әзірлеу;
2) оқушының білім сапасын бағалаудың обьективтілігін зерттеу;
3) оқушының білім жетістіктерінің сапасы және оны бағалау;
4) мұғалімнің кәсіби біліктілігін анықтаудың жаңаша жолдары;
5) оқушының білім сапасы мен құзыреттігін дамытудағы портфолионың маңызын арттыру;
6) мектептегі оқушы ғылыми жоба жұмыстарының жүйелілігі– білім сапасының кепілі;
7) оқушының оқу жетістіктерін критериалды бағалауды жетілдіру тәсілдері;
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1,2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
29. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бес балдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
3) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 2012 жылғы 14 желтоқсан.
4) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
5) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Астана, 2010.
6) ҚР «Білім туралы» Заңы. Астана, 27 шілде 2007 ж.
7) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
8) Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, 2010 ж.
9) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары. – Астана, 2012.
10) Акинфиева Н.В. «Квалиметрический инструментарий педагогических исследований» - Педагогика, 1998, № 4.
11) Курушина Т.А. «Творческое развитие учащихся» - Волгоград: Учитель, 2009г.
12) Педагогикалық қызметкерлерді аттестатау ережесі. Білім және ғылым министрлігінің (2008жыл. 9сәуір №181) бұйрығы.
13) Поташник М.М. «Управление качеством образования в школе» – М., 1996 г.
14) Сарапулов В.А. «Теория и практика управления качеством образования» – Чита: Экспресс-типография, 2005.- 180 с.
15) Самостоятельная работа учащихся в малокомплектной школе: / под ред. М.А.Мельникова и А.М.Пышкало – М., «Педагогика» 1974г.
16) Федюкин В.К. Квалинтология: Учебное пособие. Часть 1. – СПб.: Изд-во СПбГИЭУ, 2002г.
17) Федюкин В.К.Основы квалиметрии. - М.: Изд-во «ФИЛИНЪ», 2004г.
18) Шишов С.Е., Кальней В.А. Школа: мониторинг качества образования. - М., 2000г.
19) Яковлев Е. В. Квалиметрический подход в педагогическом исследовании: новое видение // Педагогика. 1999. N 3.
«Педагогикалық квалиметрияның теориясы
мен әдістемесі: шағын жинақталған мектепте
оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Тақырыптар |
Дәріс |
Диалог дәріс |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг, белсенді оқыту стратегиясы |
Семинар |
Мастер-класс |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Шағын сабақ тұсаукесері |
Диагностика |
Барлығы |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауы. Н.Назарбаев:Ұлт Жоспары - «100 нақта кадам» стратегиялық Бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||
1.2 |
Оқытудың тәрбиелік әлеуетін күшейтудің типтік кешенді жоспарын, тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||
1.3 |
Оқушылардың функционалдық сауат-тылығын дамытудың 2012 - 2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимылдар жоспарын орындау жолдары |
2 |
2 |
|||||||||
1.4 |
2011 - 2020 жылдарға арналған ҚР білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||
2.1 |
Білім беру ұйымдарын-да АҚТ-індетінің, шылымқорлықтың, маскүнемдік пен нашақорлықтың алдын алу |
2 |
2 |
|||||||||
2.2 |
Психологиялық өлшеудің классификациясы |
2 |
2 |
|||||||||
2.3 |
Педагогикалық зерттеу әдістері |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
14 |
12 |
4 |
10 |
2 |
2 |
44 |
||||
3.1 |
Квалиметрияның ғылым ретінде даму тарихы, мақсаты мен міндеттері. Оқыту үдерісін оңтайландыру-дың квалиметриялық моделі |
4 |
4 |
|||||||||
3.2 |
Педагогикалық квалиметрия және оның негізгі ұстанымдары |
2 |
2 |
|||||||||
3.3 |
Білім сапасының сандық және сапалық қатынастары |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.4 |
Шағын жинақталған мектеп оқушылары-ның білім жетістіктерінің сапасы және оны бағалау. Оқушы құзыреттілігін қалыптастыру |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.5 |
Тесттік бақылауды ғылыми ұйымдастыру-дың негізі - квалиметриялық өлшеулер |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||
3.6 |
Білім сапасының мониторингі, шағын жинақталған мектептерде диагностика жүргізу тәсілдері |
4 |
2 |
6 |
||||||||
3.7 |
Білім сапасын бағалауды бақылау. Бағалаудың объективті болмау себептері |
4 |
4 |
|||||||||
3.8 |
Оқушы портфолиосы-білім жетістіктерін бағалаудың бір түрі |
2 |
2 |
|||||||||
3.9 |
Квалиметрия кешенді және интегралдық сапа көрсеткіштерінің әдістері |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.10 |
Шағын жинақталған мектеп пән мұғалім-дерінің кәсіби сапасын анықтау жолдары |
2 |
2 |
4 |
||||||||
3.11 |
Педагогтарды аттеста-циялау. Рейтингін шығару әдістері |
2 |
2 |
4 |
||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
6 |
2 |
8 |
||||||||
4.1 |
Білім сапасын әлеуметтік-педагоги-калық зерттеуді АКТ-технологиялар негізінде жүргізу |
2 |
2 |
|||||||||
4.2 |
Есептеу техникасы және квалиметрия |
2 |
2 |
|||||||||
4.3 |
Білім сапасын және оқушы жетістіктерін критериалды бағалау |
2 |
2 |
|||||||||
4.4 |
Шағын сабақ беру негізінде пән бойынша тыңдаушылар құрастырған тапсырмаларды критериалды бағалау бойынша панорамдық үзінділерді қорғау |
2 |
2 |
|||||||||
5. |
Вариативті бөлім |
6 |
4 |
2 |
12 |
|||||||
5.1 |
Теориялық және эмпирикалық зерттеу әдістері |
2 |
2 |
4 |
||||||||
5.2 |
Нормативті құжаттамадағы сапа көрсеткіштерін регламенттеу |
2 |
2 |
4 |
||||||||
5.3 |
Сынып және топ бойынша білім сапасының классификациясы. |
2 |
2 |
4 |
||||||||
5.4 |
Мұғалімнің квалиметриялық көрсеткіштері мен базалық үлгіні таңдау тәртібі |
|||||||||||
5.5 |
Шағын жинақталған мектептердегі білім сапасын басқарудың теориялық және тәжі-рибелік жетістіктері |
|||||||||||
5.6 |
Жалпы менеджмент жүйесінде сапаны басқару |
|||||||||||
5.7 |
Білім сапасын басқару-дағы халықаралық стандарттар |
|||||||||||
5.8 |
Қазақстан Республикасындағы педагогикалық квалиметрия әдістері |
|||||||||||
5.9 |
Педагог қызметкерлерді сапаны қамтамасыздандыру әдістеріне оқыту |
|||||||||||
5.10 |
Квалиметрияның жүйелі түсініктермен өзара байланысы |
|||||||||||
5.11 |
Математикалық статистика және педагогикалық квалиметрия |
|||||||||||
5.12 |
Пәндік квалиметрия |
|||||||||||
Барлығы: |
20 |
24 |
8 |
14 |
4 |
2 |
6 |
2 |
80 |
«Педагогикалық квалиметрияның теориясы
мен әдістемесі: шағын жинақталған мектепте
оқытудың сапасын басқару» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Педагогикалық квалиметрия деген ұғымға анықтама беріңіз;
А) Педагогикалық зерттеулердің бағыты, негізгі мазмұнының өлшемдері және педагогикалық параметрлердің бағалаулары мен мінездемесі болып табылады;
В) педагогтердің ғылыми – тәжірибелік зерттеулерінің қорытындысы мен әдістерінің жүйелігі
С) Категория квалификациясын беру мақсатында педагогтардың атқарып жатқан қызметіне сәйкестігін анықтаудағы квалификациялық өлшемдері;
Д) Оқыту үрдісіндегі оқушылардың қабілеті мен дағдыларын, білімін қалыптастырудағы педагогикалық әдістер мен тәсілдер;
2. Жинақтаушы бағалау нені анықтайды?
А) Белгілі бір уақыт аралығында пәннің ауқымды тарауын, бөлімін оқып аяқтағандағы оқушының білімі, іскерлігі, дағдысы, құзыреттілігінің қалыптасу деңгейін;
В) Оқушының сыныптағы күнделікті жұмыс кезінде жинақтайтын басты құзыреттіліктің қалыптасу деңгейін;
С) Оқу үдерісі барысындағы оқушылардың жинақтаған іс-тәжірибесі мен шеберлігінің орташа деңгейін;
D) Жинақтаушы жұмыстарды анықтайтын құжаттарда мектептегі жалпы оқушылардың қорытынды бағасын;
3. Критерий дегеніміз не?
А) бағалау өлщемі
В) бағалау бойынша нұсқаулық.
С) бағалау бойынша жіктеу
D) бағалау бойынша жүргізілетін іс-шаралар
4. Педагогикалық аттестациялау критерийлерінің ішіндегі ең маңыздысы?
А) Оқу сабақтарының сапасы;
В) Педагогтің өзін-өзі бағалауы;
С) Оқушылардың пікірлері;
D) Ата-аналар пікірлері;
5. Мониторинг субьектісі болып табылады:
А) Білім беру үдерісіне қатысушылардың барлығы;
В) Білім беру үдерісіне қатысушы оқушылар;
С) Білім беру үдерісіне қатысушы мұғалімдер;
D) Оқушылардың ата-аналары;
5. Квалиметриялық шкала түрлері нені анықтайды?
А) нысанның жеке қасиеттерінің сандық сипаттамаларын;
В) нысанның жеке қасиеттерінің сапалық сипаттамаларын;
С) нысанның жалпы қасиеттерінің сандық сипаттамаларын;
D) нысанның жалпы қасиеттерінің сапалық сипаттамаларын;
7. Ғылыми ізденістердің, жекелеген мұғалімдердің және тұтас ұжымдардың озық педагогикалық тәжірибелердің нәтижесі, бұл:
А) инновация;
В) технология;
С) жаңашылдық;
D) оптималдық;
8. Педагогикалық технологияның мәндік ерекшелігіне жатады:
А) оқыту мен тәрбиелеудің нәтижелерін диагностикалық және операциялық тұрғыдан жоспарлау; білім беру процессі нәтижелігінің үздіксіз бақылануы;
В) оқыту мен тәрбиелеу нәтижелерінің жоспарлануы;
С) оқыту мен тәрбиелеудің нәтижелерін диагностикалық және операциялық тұрғыдан жоспарлануы;
D) білім беру процессі нәтижелігінің үздіксіз бақылануы;
9. Портфолионың негізгі функциялары?
А) жинақтау, үлгілеу, рефлексия-шығармашылық;
В) бақылау, жоспарлау, ұйымдастыру;
С) талдау, мақсаттандыру, шешім қабылдау;
D) мотивация, бағалау, жоспарлау;
10. Білім беру процесіне тұрақты жаңа элементтер кіргізетін, жүйенің бір жағдайдан екінші жағдайға көшуіне апаратын жаңалық, жаңадан ендірілетін әрекет, бұл:
А) инновациялық процесс;
В) педагогикалық процесс;
С) оқыту процесі;
D) технологиялық процесс;
11. Оқушы дамуының мониторингі жүзеге асырылады?
А) педагогикалық мониторинг негізінде;
В) ҚР заңнамасы негізінде;
С) оқу жоспарының негізінде;
D) эксперттік комиссия материалдарының негізінде;
12. Мотивациялық факторларға жататындар
А) Жетiстiк, табыс, қызмет барысы, жауапкершiлiк, еңбек нәтижесi
В) Еңбекке деген құлшыңыс, тәуекелдiлiк деңгейi
С) Жауапкершiлiктi болу, шешiм қабылдауға қатысу
D) Ұйым пайдасынан жоғарлауы мен еңбек өнiмдiлiгiн арттыру
13. Квалиметрия дегеніміз...........
А) іс-әрекет сапасын бағалау
В) профессиограмма.
С) кәсіптік диагностика.
D) кәсіптік консультация.
14. Менеджмент сөзінің жалпы түсінігі?
А) Басшының алдына қойған мақсаттарға қол жеткізуі
В) Басшының бұйрығы
С) Басшының басшылық жасауы
D) Басшының шешім қабылдауы
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
A |
A |
A |
A |
A |
A |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
A |
A |
A |
A |
A |
A |
13 |
14 |
||||
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 67-қосымша
«Білім беру ұйымының ақпараттық-білім беру кеңістігін
қалыптастырудағы кітапхананың рөлі» тақырыбындағы жалпы білім
беретін мектептердегі кітапханашыларына арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру ұйымының ақпараттық-білім беру кеңістігін қалыптастырудағы кітапхананың рөлі» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан кейін Бағдарлама) жалпы білім беретін мектептердегі кітапханашыларды оқытуға арналған. Мектеп кітапханасы – білім беру саласындағы басты бөлім, оның құжаттық ресурстарының мазмұны оқушылардың оқу жетістіктерінің деңгейін көтеруге ықпал етеді. Қазіргі кезде мектеп кітапханасы оқушылар мен білім қызметкерлерінің ақпаратты тұтыну үшін әлеуметтік институт болып табылады.
2. Қазақстандық қоғамды әлеуметтік мәдени дамыту мектеп кітапханасының үлесіне тиеді. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында білім беру үдерісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету мақсаты көрсетілген.
3. Білім беру бағдарламасы білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектеп кітапханашыларының ақпараттық-білімділік ортаны құру және қызметін жүргізуді қамтамасыз ететін кәсіби құзыреттілік деңгейін дамытуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты – білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында мектеп кітапханашыларының ақпараттық-білімділік ортаны құру және қызметін жүргізуді қамтамасыз ететін кәсіби құзыреттілік деңгейін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) экономиканың индустриалды-инновациялық даму контекстінде білім беру мазмұнының жаңғыруына байланысты жалпы орта білім беру модернизациясының мәні қарастыруды қамтамасыз ету;
2) қойылған мақсат пен міндеттерге және спецификаға сәйкес қазақстандық қауымдастықтың қазіргі кездегі жалпы орта білім берудің әлеуметтік мәдени даму мақсатына қол жеткізудегі мектеп кітапханасының рөлін түсініктің дамуына, қалыптасуына ықпал ету;
3) мектеп кітапханашыларының әлеуеттік ұсыныстарын кеңейту, дамыту және заманауи бағыттау;
4) кәсіби әрекетте сандық технологияны қолдану мәселесін шешуде АКТ құзыреттілігін қалыптастыру;
5) кітапханашылардың оқырмандардың білім алу және танымдық қажеттілігін қанағаттандыруды қамтамасыз ететін кітапхана жұмысының қазіргі моделін жасау мен жүзеге асыру дағдысының дамуына әсер ету.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар:
1) Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық экономиканың даму контекстінде білім беру жүйесінің дамытудың басым бағыттарын; тұлғалық-бағытталған парадигмада мектеп кітапханасының абоненттері мен оқырмандармен өзара ықпалдасу ерекшеліктері мен қағидаттарын; мектеп кітапханасының абоненттері мен оқырмандармен өзара ықпалдасудың қазіргі қызмет көрсету технологиясын біледі;
2) орта білім мазмұнын жаңарту жағдайында кәсіби іс-әрекетті іске асыруға шартты өзгерген тәсілдерді, білім беру саласындағы нормативтік-құқықтық актілерді жіктеуді; орта білім мазмұнын жаңарту жағдайында мектеп кітапханасының ақпараттық-білімдік ортаны жобалауды; орта білім мазмұнын жаңарту жағдайында мектеп кітапханасының абонентері және оқырмандармен өзара ықпалдасу тиімділігінің критерийлерді әзірлеуді; жалпы білім беретін мектеп кітапханашысының инновациялық іс-әрекетінің курстан кейінгі картасын әзірлеуді жасай алады;
3) жалпы білім беретін мектептердегі бірыңғай кітапхана қорының мазмұнын бағыттары бойынша іріктеу және қызметінің мақсатын анықтауды; орта білім мазмұнын жаңарту жағдайында мектеп кітапханасының абоненттерімен және оқырмандарымен өзара ықпалдасудың формалары мен құралдарын, әдістерін таңдау және негіздеуді; мектеп кітапханасының абонентері мен оқырмандарына қызмет көрсету және бірыңғай қорды қалыптастыру саласында кәсіби құзыреттіліктері бойынша өзін-өзі бағалауды; кәсіби желілік қауымдастықта өзара ықпалдасуды меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық–педагогикалық модуль;
3) мазмұнындық модуль;
4) технологиялық модуль;
5) вариативтік модуль.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). Қазақстан Респуликасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Халқына Жолдауларындағы ұлттық білім жүйесін құрудың міндеттері қарастырылады. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты.
9. Психологиялық–педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделеуді іске асырады:
1) мектеп кітапханасының оқырмандарын қалыптастыруды және дамытуды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
2) мектеп кітапханасының абоненттері және оқырмандарының жеке даму траекториясын жобалау әдісі;
3) мектеп кітапханасының абоненттері және оқырмандарының жеке даму траекториясын жобалау;
4) рухани-адамгершілік білімнің психологиялық-педагогикалық аспектілері;
5) Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар – өзін-өзі тану негізі; өзін-өзі тану пәні мен басқа пәндерді ықпалдастыру. Оқудан тыс іс-шаралар арқылы өзін-өзі тану.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей келесі сұрақтарды қарастырады:
1) қазақстандық қауымдастықтың қазіргі кездегі жалпы орта білім берудің әлеуметтік мәдени даму мақсатына қол жеткізудегі мектеп кітапханасының рөлі; мектеп кітапханасы - білім беру ресурстарының ерекше бір түрі; қазіргі мектеп оқушысының оқуға қызығушылығын төмендігі – мәдени проблема;
2) білім беру мекемесінің кітапхана іс-әрекетін модернизациялаудың әдістемелік негізі ретінде оқытудағы тұлғаға-бағдарланған тәсілі; оқытудағы тұлғаға-бағдарланған тәсіл: мәні, негізгі ұғымдары, принциптері;
3) оқушыға қойылатын тұлғалық, жүйелі-әлеуметтік, пәндік нәтижелер мектеп кітапханасының іс-әрекетінің мақсатын анықтаудың бағдары ретінде; мектеп оқушыларының кәсіби өзін-өзі анықтау үдерісінде мектеп кітапханасының ақпараттық-білімдік іс-әрекеті;
4) жаңартылған білім беру мазмұны жағдайында мектеп кітапханасының бос уақытты өткізу мәдениетінің іс-әрекеті;
5) мектеп кітапханасының қорын қалыптастыру және есепке алудың қазіргі менеджменті;
6) кітапханалық қазіргі менеджмент негіздері;
7) мектеп кітапханасындағы маркетинг тәсілін ұйымдастыру және қолдану;мектеп кітапханашыларының оқырман мүмкіндігі мен бейімінің, білімділік және танымдық қызығушылығының диагностикасы;
8) мектеп кітапханашыларының оқушылармен белсенді өзара әрекетін ұйымдастыру; оқушыға қойылатын тұлғалық, жүйелі-әлеуметтік, пәндік нәтижелерге жетістігін қамтамасыз құралы ретінде кітапханалық қызмет көрсетудің жоспары;
9) мектеп кітапханасың пайдаланушыларына қызмет көрсету нәтижесі мен бағалау сапасы; мектеп кітапханасы абоненттерге және оқырмандарға қызмет көрсету сапасын басқару үрдісінің моделі;
10) мектеп кітапханасының оқырмандарына және абоненттеріне қызмет көрсетуідегі қазіргі технологиялары;
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) оқытудың жобалау технологиясы: жіктелуі, жобалау іс-әрекетінің кезеңдері;
2) мектеп кітапханасы іс-әрекетінде жобалау әдісін қолдану;
3) кітапханашының кәсіби даму құралы – инновациялық жобасы;
4) мектеп кітапханашысының қызметінде ақпараттық-коммуникативтік тенологиялардың мүмкіндігі;
5) MS Excel құралдарымен мектеп кітапханасының іс-әрекетін автоматтандыру; кәсіби желілік қоғамдастық және білім беру порталдарының жұмыс негіздері.
12. Вариативтік модульде тыңдаушылардың сұраныстарына сәйкес тақырыптарды таңдауға мүмкіндік беріледі:
1) «КАБИС» - Автоматтандырылған Қазақ кітапханалар жүйесі;
2) автоматтандырылған ақпараттық-кітапханалық жүйе «МАРК-SQL»;
3) MS Excel құралдарымен мектеп кітапханасының қорын каталогтау; бұқаралық ақпарат құралдары, кезеңдік басылымдарда ғылыми-әдістемелік материалдарды жариялауда мектеп кітапханашысының дайындығы; мектеп кітапханасының клубтық іс-әрекеті;
4) мектеп кітапханасының ақпараттық-білімдік ортасы; мектеп кітапханасының өзін-өзі басқару органдарымен жұмысы; оқушылардың жобалау іс-әрекеті.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
13. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімін бақылау және бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстарын қорғау; шағын сабақ тұсаукесері; қорытынды тестілеу жүргізіледі.
15. Өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) Тыңдаушыларға өздік жұмыс тапсырмаларының тізімі беріледі (10 кем емес) курстық дайындық кезеңінде тыңдаушылар таңдап алған 3 өзіндік жұмысын орындайды.
2) Тақырыптар бойынша тыңдаушылар өздігімен тапсырмаларды орындау барысындағы әрекеттері (оқу мақсаттарының Блум таксономиясына сәйкес):
3) мәтінмен жұмыс (білу);
4) сәйкестендіру,талқылау (түсіну);
5) сызбаларды, құрылымдарды әзірлеу, жобалау (қолдану);
6) сұрыптау, зерделеу ( талдау);
7) жобалау, жоспарлау, баяндау (жинақтау);
8) сынау, қорғау, бағамдау, қорытындылау (бағалау);
9) сынау,визуалды айғақтармен жұмыс, қорғау, бағамдау, қорытындылау (бағалау);
10) өздік жұмыстың өнімдерін критериалды бағалау (өзіндік, өзара бағалау);
11) тұжырымдамалық карта құру;
12) Блум такономиясы бойынша бірлескен жұмысты ұйымдастыру(сұрақ қою, тапсырмаларды орындау);
13) салыстырма талдау жасау;
14) тізбектелген сабақтар топтамасының жоспарын жасау;
15) рефлексия (кері байланыс жасау);
16. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында мектеп кітапханасының жұмысын ұйымдастыру;
2) Тәуелсіз Қазақстаннның рухани мұрасын жаңғыртудағы кітапхананың рөлі;
3) жаңа білім үлгісіне көшу жағдайында оқушыларды тәрбиелеудегі кітапхананың ақпараттық, білімділік және мәдени ресурстары;
4) кітапхана жұмысын ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету;
5) кітапхана жұмысын ақпараттандыру және автоматтандыру: қазіргі жайы, проблемалары мен даму болашағы;
6) білім беру ұйымдарының кітапханаларында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану;
7) қазіргі мектеп кітапханашыларының біліктілігін арттыру;
8) ауыл мектептері кітапханаларының ақпараттық мәдениетін жетілдіру;
9) қазіргі заман кітапханашыларының бейнесі және мәдениеті;
10) мектеп кітапханасының ақпараттық-кітапханалық қызметін жетілдіру;
11) кітапханалық құжаттарды құрастыру негізінде мектеп кітапханасының әрекетін оңтайландыру;
12) білім беру мекемесінің кітапханашыларының кәсіби құзыреттілігін көтеру.
13) қазіргі заманғы технологиялардың аналитикалы –синтетикалық ақпаратты қайта өңдіру.
14) қазіргі заманғы технологиялар бойынша кітапханалық істі ұйымдастыру.
15) ақпараттық технологияларды қолдану негізінде кітапхананың даму келешегі;
16) мектеп кітапханашысының жеке, топпен және жаппай оқырмандар мен абонементтермен жұмыс жасаудағы қазіргі заманға сәйкес келетін ыңғайы;
17) библиографиялық сипаттаманы қазіргі заманға сәйкес бір үлгіге келтіру.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
Білім беру үдерісін іске асыру әдістері мен формалары
19. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
20. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі
6. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
23. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
22. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
23. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) мтратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
24. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
25. Шағын шараны таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
26. Шағын шараны таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) Қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) Оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
27. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
7. Ұсынылатын әдебиеттер
1. ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша.
2. Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html.
4. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы. – [Электрондық ресурс]:http://adilet.zan.kz.
5. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары // Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 қаулысы.
6. Қазақстан Республикасының бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген).
7. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы N 217 «Ақпараттандыру туралы» Заңы
8. «Ақпараттық Қазақстан-2020» мемлекеттік бағдарламасы (Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 8 қаңтардағы № 464 Жарлығымен бекітілген)
9. Білім жүйесінің кітапханаларына арналған кітапхана ісі жөніндегі әдістемелік құралдар/ҚРБҒМ РҒПК; жауапты редакторы А.Ә. Насырова; құраст. А.С. Аманова, З.Қ. Қосуақова. – 4 бас., толықт. –Алматы, 2012. – 212б.
10. Повзун В.Д. Инновационный потенциал школьных библиотек – ресурс развития новой школы. //Школьная библиотека, 2010, №5. – С.9-13
11. Яровая А.А. Школьная библиотека – медиатека – новый шаг в информационном обслуживании пользователей в условиях информатизации образования. // Школьная библиотека, 2009, №1. –С.11-15
12. Бердигалиева Р. Вхождение в мировое культурное пространство. Новая библиотека в новой столице // http://lark.kz/index.php?pagecontent&id 125
13. Аманова А.С., Жамболатова Г.Ә. Мектеп кітапханаларының жұмысын ұйымдастыру: нұсқаулық-әдістемелік ұсыныстар және есептік түрлері. //ҚР Білім және Ғылым министрлігінің Республикалық ғылыми-педагогикалық кітапханасы// – Алматы, 2011
14. Оқырман балалармен қазіргі кезеңдегі жұмыс – Алматы, 2008
15. Білім беру ұйымдарына электрондық оқыту жүйесін енгізу әдістемесі. Әдістемелік құрал. ББЖ КБАРИ, Алматы 2012.
16. Молчанова З.М., Тимченко А. А., Черникова Т. В. Личностное портфолио старшеклассника. Учебно-методическое пособие. М.: Глобус –2011
17. Мельникова Е.Л. Проблемный урок, или как открывать знания с учениками: пособие для учителя. – М., 2002. 168 с.
18. «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ тәрбие жұмысы жүйесінің әдістері және бағыттары. – Астана, 2012.
19. Хуторской А.В. Методика личностно-ориентированного обучения. Как обучать всех по-разному? Москва: ВЛАДОС –ПРЕСС, 2005.
20. Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының бағдарламасы // Мұғалімге арналған Нұсқаулық – 2012. 306 с.
21. Самопознание. Учебная программа для общеобразовательных школ./Алматы: ННПООЦ «Бобек», 2010.
22. Амонашвили Ш.А. Как любить детей / Основы гуманной педагогики. В 20 кн. Кн.2. – М.: Амрита, 2012. – 288 с.
23. Вальдман И.А. Как обеспечить информационную открытость системы образования?// Народное образование. – 2010. – №7. – С.85-93
24. Жакенов М.А. Назарбаев Интеллектуалдық мектептеріндегі оқытып-үйрету ерекшеліктері//Білім беру мекемесі басшыларының анықтамалығы. –2012. – №4. – С.70-72
25. Нысанбаева А.Н., Соловьева Г.Г. Изменимся вместе с детьми: Философское обоснование предмета «Самопознание». – Алматы: Компьютерно-издательский центр Института философии и политологии МОН РК, 2002. – 61 с.
26. М. Барбер, М. Муршед. Как добиться стабильно высокого качества обучения в школах. //Вопросы образования. – 2008. – №3. – С.7-57
27. Руководящие принципы и политика в области инклюзивного образования. – ЮНЕСКО, 2009. – 37 с.
28. Соловьева Г.Г. Философия для детей как модель современного образования // Трансформация системы образования: взгляд философов. – Алматы: Арыс, 2000.
29. Матаева А.А. Қазіргі мектеп кітапханаларында кітапхана қорын есепке алу, жинақтау және ұйымдастыру// Мектептегі кітапхана. – 2015. – № 2. – Б.2-5
30. Мулдыева К. Мектеп кітапханасында оқырмандардың кітап оқуға қызығушылығын арттырудың жаңа әдістері// Мектептегі кітапхана. – 2015. – № 2. –Б.5-7
31. Мукатова О.А., Дощанова З.А. Портфолио қалыптастыру әдістемесі// Мектептегі кітапхана. – 2014. – №1. – Б.6-8
32. Рымбосинова О.М. Алфавиттік каталог// Мектептегі кітапхана. –2014. – № 1. – Б.9-12
33. Керенская С.А. Творческий портрет учителя: взгляд на профессионала.// Народное образование. – 2011. – №8. – С.154-157
34. Кларин М.В. Личностная ориентация в непрерывном образовании// Педагогика, 1996.
35. Кулагин В.П., Кузнецов Ю.М. и др. Средства и технологии интернет-обучения//Школьные технологии. – 2011. – №1. – С.72-84
36. М. Барбер, М. Муршед. Как добиться стабильно высокого качества обучения в школах. //Вопросы образования. – 2008. – №3. – С.7-57
37. Планида О. Одаренный ребенок: счастье или головная боль учителя?// Учитель. – №5. – 2009
38. Учитель как специалист высокой квалификации: построение профессии. Уроки со всего мира. (Доклад ОЭСР, пер. с англ. Н. Микшиной)// Вопросы образования. – 2012. – №2. – С.74-92.
«Білім беру ұйымының ақпараттық-білім
беру кеңістігін қалыптастырудағы
кітапхананың рөлі» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс -диалог |
Таңдаудәрісі |
Пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семианр |
КТС |
Конференция |
Шеберлік сағаты |
Шағын шаралар тұсаукесері |
Тестілеу |
Барлығы |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық–педагогикалық модуль |
2 |
8 |
10 |
||||||||||
2.1 |
Мектеп кітапханасының оқырмандарын қалыптастыруды және дамытуды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Мектеп кітапханасының абоненттері және оқырмандарының жеке даму траекториясын жобалау әдісі |
2 |
||||||||||||
2.3 |
Мектеп кітапханасының абоненттері және оқырмандарының жеке даму траекториясын жобалау |
2 |
||||||||||||
2.4 |
Рухани-адамгершілік білімнің психологиялық-педагогикалық аспектілері. Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар – өзін-өзі тану негізі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
Өзін-өзі тану пәні мен басқа пәндерді ықпалдастыру. Оқудан тыс іс-шаралар арқылы өзін-өзі тану |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұнындық модуль |
8 |
2 |
6 |
18 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||||
3.1 |
Қазақстандық қауымдастықтың қазіргі кездегі жалпы орта білім берудің әлеуметтік мәдени даму мақсатына қол жеткізудегі мектеп кітапханасының рөлі |
|||||||||||||
3.2 |
Мектеп кітапханасы - білім беру ресурстарының ерекше бір түрі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Қазіргі мектеп оқушысының оқуға қызығушылығын төмендігі – мәдени проблема |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Білім беру мекемесінің кітапхана іс-әрекетін модернизациялаудың әдістемелік негізі ретінде оқытудағы тұлғаға-бағдарланған тәсілі |
|||||||||||||
3.5 |
Оқытудағы тұлғаға-бағдарланған тәсіл: мәні, негізгі ұғымдары, принциптері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Оқушыға қойылатын тұлғалық, жүйелі-әлеуметтік, пәндік нәтижелер (ЖМББС 2012) мектеп кітапханасының іс-әрекетінің мақсатын анықтаудың бағдары ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Мектеп оқушыларының кәсіби өзін-өзі анықтау үдерісінде мектеп кітапханасының ақпараттық-білімдік іс-әрекеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Жаңартылған білім беру мазмұны жағдайында мектеп кітапханасының бос уақытты өткізу мәдениетінің іс-әрекеті |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Тұлғалық-бағытталған білім беру кеңестігінде мектеп кітапханасының абонентерімен, оқырмандармен өзара ықпалдасу, қызмет көрсету және қорды қалыптастыру |
|||||||||||||
3.10 |
Қазіргі кітапханалық менеджмент негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Мектеп кітапханасындағы маркетинг тәсілін ұйымдастыру және қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Мектеп кітапханашыларының оқырман мүмкіндігі мен бейімінің, білімділік және танымдық қызығушылығының диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Мектеп кітапханашыларының оқушылармен белсенді өзара әрекетін ұйымдастыру Оқушыға қойылатын тұлғалық, жүйелі-әлеуметтік, пәндік нәтижелерге (ЖМББС 2012) жетістігін қамтамасыз құралы ретінде кітапханалық қызмет көрсетудің жоспары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Мектеп кітапханасың пайдаланушыларына қызмет көрсету нәтижесі мен бағалау сапасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Мектеп кітапханасы абоненттерге және оқырмандарға қызмет көрсету сапасын басқару үрдісінің моделі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Мектеп кітапханасының оқырмандарына және абоненттеріне қызмет көрсетуідегі қазіргі технологиялары |
|||||||||||||
3.17 |
Оқырмандарға кітапханалық қызмет көрсету технологиясының даму бағыттары мен негізгі тенденциялары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Мектеп кітапханасының абонентер және оқырмандармен кітапханашының өзара ықпалдасуының тұлғалық-бағытталған технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.19 |
Мектеп кітапханасы абоненттері және оқырмандарының ақпараттық-кітапханалық мәдениетін қалыптастыру әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.20 |
«Оқымайтын» ортада оқуды ілгерлету технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.21 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында лапы білім беретін мектеп кітапханашыларының кәсіби-мәнді сапасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.22 |
Отандық білім беруді модернизациялау жағдайында мектеп кітапханасының институционалдық даму перспективалары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.23 |
Кіру шығу диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.24 |
Жоба қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
4 |
8 |
12 |
||||||||||
4.1 |
Оқытудың жобалау технологиясы: жіктелуі, жобалау іс-әрекетінің кезеңдері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Мектеп кітапханасы іс-әрекетінде жобалау әдістерін қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Кітапханашының кәсіби даму құралы – инновациялық жоба |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Мектеп кітапханашысының қызметінде ақпараттық-коммуникативтік тенологиялардың мүмкіндігі |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
MS Excel құралдарымен мектеп кітапханасының іс-әрекетін автоматтандыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Кәсіби желілік қоғамдастық және білім беру порталдарының жұмыс негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
Вариативті бөлім |
||||||||||||||
5 |
Вариативті модуль |
2 |
4 |
6 |
12 |
|||||||||
5.1 |
Таңдау курстары |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
5.2 |
Шебелік сағаты: |
6 |
6 |
|||||||||||
Барлығы |
14 |
2 |
4 |
6 |
42 |
6 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Білім беру ұйымының ақпараттық-білім
беру кеңістігін қалыптастырудағы
кітапхананың рөлі» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына Жолдауында ұсынылған ұлттық идея:
A) «Қазақстан - 2050»
B) «Мәңгілік ел»
C) «Жаңа Қазақстандық Патриотизм»
D) «Барлық жалпы Еңбек Қоғамы»
E) «Тәуелсіз Мемлекет»
2. Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген мақсат:
A) білім беру қызметіне тең қол жетімділікті қамтамасыз етуге бағытталған қаржыландыру жүйесін жетілдіру
B) педагог мамандығының беделін арттыру
C) білім беру үдерісінің барлық қатысушыларына үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең дәрежеде қол жетімділікті қамтамасыз ету
D) жалпы білім беретін мектептерде Қазақстан Республикасының интеллектуалды, физикалық және рухани дамыған азаматын қалыптастыру, өзгермелі әлемде табыстылықты қаматамасыз ететін білім алудағы оның қажеттіліктерін қалыптастыру, елдің экономикалық игілігі үшін бәсекеге қабілетті адами капиталды дамыту
E) жастардың бойында белсенді азаматтық ұстаным, әлеуметтік жауапкершілік, патриоттық сезім, жоғары рухани және көшбасшылық сапаларды қалыптастыру
3. Қазақстандық білім беруді модернизациялауды қажет етеді, себебі:
A) білім беру мекемелерінің материалдық-техникалық қамсыздануы моральдық және физикалық тұрғыда ескірген
B) оқытудың келесі сатысына көшу кезіндегі бітірушінің дайындық көрсеткіштерін айтарлықтай арттыру қажет
C) экономикалық дағдарыс кезінде бұзылған білім беру жүйесін қайта қалпына келтіру керек
D) Кеңес Одағы «күйреді», Қазақстан тәуелсіз мемлекет статусын алды
E) білім беру жүйесін жаңа әлеуметтік-экономикалық ортаға бейімдеу қажет
4. Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында білім беруді басқарудың әр түрлі деңгейлеріне күтілетін қоғамдық қатысудың келесі формада анықталған
A) қоғамдық кеңес
B) қамқоршылық кеңес
C) ата-аналар комитеті
D) өзін-өзі басқару
E) жеке меншік-мемлекеттік серіктестік
5. Білім беру гуманистік парадигмаcының қарым-қатынас типі:
A) Түрткі-реакция
B) Субъект-объект
C) Субъект-субъект
D) Педагог-бала
E) Педагог-бала-ата-ана
6. Баланың дамуындағы жеке траекториясының жобалау мақсаты:
A) Практикалық сабақ аясындағы өздік жұмысын ұйымдастыру дағдылары.
B) Психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің сұрақтар теориясының білуі.
C) Интербелсенді өзара іс-әрекеттік элементтерімен дәріс-практикалық сабақтарының рефлексиясын жүргізу дағдылары.
D) Білім беру үдерісінде оқушылардың психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің аясында педагогтердің кәсіби құзыреттілігінің дамуы.
E) Мұғалімнің жеке білім беру маршрутының жобалауына тыңдаушылардың дайындығын қалыптастыру.
7. Білім беру траекториясы бұл:
A) Оқушының жеке тұлғалық дамуындағы көмек
B) Баланың дамуындағы үздіксіз маршруты, яғни педагог оқушылардың ата-аналардың және басқа мамандармен бірлесіп анықталуы
C) Нақты мақсатқа оқушының іс-әрекетінің бағытталуы
D) Мұғалімге оқу-тәрбие жұмысына көмек.
E) Педагогтың ғылыми жобалауында жәрдемдесу
8. «Өзін-өзі тану» - пәні белгілі мақсатқа жағдай жасау
A) рухани-адамгершілік білім беру, адамның үйлесімді қалыптасуы
B) рухани-адамгершілік білім беру, жеке тұлғаның үйлесімді дамуын қалыптастыру
С) рухани-адамгершілік тұрғыда даму, адамның үйлесімді қалыптасуы
D) рухани-адамгершілік тұрғыда даму, жеке тұлғаның үйлесімді дамуын қалыптастыру
E) рухани-адамгершілік қалыптасуы, жеке тұлғаның үйлесімді дамуын қалыптастыру
9. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының «білім алушылар мен тәрбиеленушілердің құқықтары, міндеттері, жауапкершіліктері» 47-бабына сәйкес білім алушылар мен тәрбиеленушілер «Спорт, оқу, мәжіліс залдарын, компьютер сыныптарын және кітапхананы .... пайдалануға» құқылы:
A) төлеусіз
B) тегін
C) жеңілдікпен
D) міндетті
E) ақылы
10. Кітапханашы іс-әрекетінің мақсаты - ...
A) пайдаланушылардың мәдени қажеттіліктерін зерделеу
B) мәдени құндылықтарға азаматтарды араластыру
C) пайдаланушылардың мәдени қажеттіліктерін дамыту
D) мәдени құндылықтарды тарату
E) мәдени құндылықтарды сақтау
11. Мектеп кітапханасы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-мәдени дамуының заманауи кезеңінде төмендегілерге мұқтаж:
A) жетілдіруді
B) дамытуды
C) реформалауды
D) қайта ұйымдастыруды
E) модернизацияны
12. Педагогикалық кеңес отырысында мектеп кітапханасының даму перспективалары туралы баяндама дайындау үшін Сіз болашақтағы ... өзгерістер туралы ақпаратты пайдаланасыз:
A) қаржыландырудағы
B) қорды жинақтаудағы
C) қызмет көрсету түрлеріндегі
D) қызмет көрсету әдістеріндегі
E) білім беру жүйесіндегі
13. Оқытудың тұлғаға бағдарланған тәсілі - мектеп оқушысының білімі белгілі бір білім мен дағдыны меңгеруі емес, оқушы тұлғасының ... үшін қажетті жалпы әлеуметтік икемділік пен сапалардың қалыптасуымен қорытындыланады:
A) дамуы
B) қалыптасуы
C) білімі
D) жетілуі
E) кемелденуі
14. Көптеген ғалымдар мен практик-педагогтар тұлғаға бағдарланған тәсіл педагогикалық іс-әрекеттегі ең бір заманауи әдіснамалық бағдар деп есептейді, өйткені:
A) заманауи мектепте сыртқы ықпал әсері күшейе түсуде (мұғалімдер, ұжым, орта)
B) қазақстандық білім беру жүйесі әр мектепте ізгілік білімділік ортаны қамтамасыз етеді
C) қазақстандық мектеп құзыретті тәсілге негізделген стандартқа көшуде
D) заманауи мектеп балалар мен үлкендердің ізгі қарым-қатынасын қажет етеді
E) қазақстандық білім беру жүйесі әрбір мектепте адами білім беру ортасын құруды қамтамасыз етуге міндетті
15. С.И.Ожеговтың орыс тілі сөздігіне сәйкес «Тұлға - белгілі бір қасиеттерді иеленуші адам»:
A) индивид
B) объект
C) кісі
D) субъект
E) адам
16. Мектеп кітапханашысының іс-әрекетін жоспарлау негізін құрайды
A) педагогтардың білімділік қажеттіліктерін диагностикалау
B) оқушылардың білімділік қажеттіліктерін диагностикалау
C) педагогикалық кеңес отырысының шешімі
D) ата-аналар комитеті отырысының шешімі
E) барлығы құрайды
17. МЖМББС-2012 сәйкес оқушының тұлғалық нәтижелерінің бірі .... көрініс береді:
A) өзіндік білімін жетілдіру мен өзіндік дамуы және жасампаз еңбекке деген қызығушылығы
B) өзіндік білімін жетілдіру мен өзіндік дамуы және жасампаз еңбекке деген қажеттілігі
C) өзіндік білімін жетілдіру мен өзіндік дамуы және жасампаз еңбекке қабілеттілігі
D) өзіндік білімін жетілдіру мен өзіндік дамуы және жасампаз еңбекке деген мүмкіндіктері
E) өзіндік білімін жетілдіру мен өзіндік дамуы және жасампаз еңбекке деген ықыласы
18. Кітапханашы оқушылардың оқудағы тұлғалық нәтижелерін бағалауға қатысуға...
A) қатысуы керек
B) қатысуы керек емес
C) қатыса алады
D) қатыса алмайды
E) міндетті
19. Мектеп кітапханашысы оқушылардың оқудағы жүйелік-әрекеттік нәтижелерін бағалауға қатысуға...
A) қатысуы керек
B) қатысуы керек емес
C) қатыса алады
D) қатыса алмайды
E) міндетті
20. Мектеп кітапханашысы оқушылардың оқудағы пәндік нәтижелерін бағалауға қатысуға ...
A) қатысуы керек
B) қатысуы керек емес
C) қатыса алады
D) қатыса алмайды
E) міндетті
21. Қызмет көрсету сапасы туралы толық ұғым алу үшін кітапхана іс-әрекеті көрсеткіштеріне төмендегі көрсеткіштердің қайсысын енгізу қажет:
A) кітап беру көлемін
B) қызмет көрсетудің технологиялығын
C) пайдаланушылардың разылығын
D) көрсетілетін қызмет түрлерін жүзеге асыру деңгейін
E) оқырмандардың базалық құзыреттіліктерінің қалыптасқандығын
22. Оқушыларға жүргізілген сауалнама нәтижелері бойынша жүйелі түрде мектеп кітапхананасын 34% оқушы пайдаланатыны анықталды. Педагогикалық кеңес отырысында директоп аталған фактіге төмен деген сипаттама берді. Өз кезегінде кітапханашы бұл пікірді жоққа шығарып, бағалау кезінде басшының ұстанымдарды бұзғандығын дәлелдеді:
A) гуманизм
B) мақсаттылық
C) сабақтастылық
D) кешенди сипат
E) динамикалық тәсіл
23. Маманның табысты іс-әрекетінің басты факторы болып табылады:
A) мәдени деңгейі
B) жұмыс тәжірибесі
C) біліктілік деңгейі
D) білім деңгейі
E) құндылыққа бағдарлау
24. Жоба жұмыстарының түрлерін алғаш рет жіктеген:
A) Д. Дьюи
B) С.Т. Шацкий
C) Коллингс
D) Карл Роджерс
E) В.К. Дьяченко
25. Кешенділік сипаты бойынша жоба жұмыстарының түрлері:
A) моножоба, пәнаралық жоба
B) моножоба, сыныптық жоба
C) минижоба, қысқамерзімді жоба, апталық жоба, жылдық жоба
D) сыныптық, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
E) моножоба, сыныптық жоба, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
26. Мұғалім сараптама жұмыстарын ұйымдастырады, сарапшы ретінде мұғалімдері, жоғары сынып оқушыларын немесе параллель сыныпты, ата-аналарды шақырады. Оқушылар өз жұмыстарының нәтижесін баяндайды. Әңгіме жобаның қай кезеңі туралы?
A) тақырыпты анықтау
B) жоспарлау
C) нәтижесін ресімдеу
D) жоба таныстырылымы
E) зерттеу жұмыстарына қажетті ресурстарды іздестіру
27. «5П» жобалау кезеңдерінің «дұрыс» формуласы:
А) мәселе, ізденіс, жоспарлау, өнім, таныстырылым
В) мәселе, жоспарлау, ізденіс, өнім, таныстырылым
С) мәселе, жоспарлау, ізденіс, таныстырылым, өнім
D) жоспарлау, мәселе, ізденіс, өнім, таныстырылым
Е) ізденіс, мәселе, жоспарлау, өнім, таныстырылым
28. Сандық білім беру ресурстарына не жатады?
A) көркем және оқу әдебиеттер
B) электрондық оқулықтар, презентациялар, флипчарттар, мультимедиялық оқу құралдары
C) графикалық файлдар
D) интернет
E) мультимедиа файлдар
29. АКТ құралдарын қолдану деңгейін өсу тәртібімен қойып шығыңыз: 1- АКТ-лық сауаттылық, 2 - АКТ-дан хабары болуы, 3 – ақпараттық мәдениет, 4 - АКТ-лық құзыреттілігі.
A) 1, 2, 3, 4
B) 2, 1, 4, 3
C) 2, 1, 3, 4
D) 2, 4, 1, 3
E) 4 , 3, 2 ,1
30. Деректерді MS Excel жылдам сұрыптау үшін:
1. Сұрыпталатын аумақтың кез келген жерінен бір ұяшықты таңдаңыз.
2. Деректер қойыншасындағы Сұрыптау және сүзу тобынан Сұрыптау пәрменін таңдаңыз , реті тізімінен сұрыптау әрекетіне қолданылатын ретті әріптер немесе сандар бойынша арту не кему ретін (яғни, мәтін үшін A-дан Я-ға немесе Я-дан А-ға дейін немесе сандар үшін кішісінен үлкеніне не үлкенінен кішісіне қарай таңдаңыз.
1. Сұрыпталатын аумақтың кез келген жерінен бір ұяшықты таңдаңыз.
2. Деректер қойыншасындағы Сұрыптау және сүзу тобынан Сүзу пәрменін таңдаңыз .
31. MS Excel мүкіндігімен жасау мүмкін емес.
1. Сұрыпталатын аумақтың кез келген жерінен бір ұяшықты таңдаңыз.
2. Деректер қойыншасындағы Сұрыптау және сүзу тобынан Сұрыптау пәрменін таңдаңыз.
1. Сұрыпталатын аумақтың кез келген жерінен бір ұяшықты таңдаңыз.
2. Берілген ұйяшықта СЧЕТ функциясын қойыңыз.
Тест тапсырмаларының жауабы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
b |
d |
c |
b |
c |
d |
b |
a |
b |
b |
e |
e |
a |
d |
e |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
b |
b |
c |
c |
d |
c |
e |
e |
c |
a |
d |
b |
b |
b |
a |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 68-қосымша
Мектептердің әдістемелік бірлестіктерінің жетекшілеріне,
кафедра меңгерушілеріне арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Педагогтердің кәсіби шеберлігін
дамыту бойынша әдістемелік жұмысты ұйымдастыру» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Педагогтардың кәсіби шеберлігін дамыту бойынша әдістемелік жұмысты ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) әдiстемелiк бірлестік жетекшілері мен кафедра меңгерушілерін оқытуға арналған.
2. Бағдарлама әдiстемелiк бірлестік жетекшілері мен кафедра меңгерушілерінің кәсіби біліктілігін кәсіби біліктілігін, құзыреттіліктерін қалыптастыру мен дамытуға бағытталған.
3. Бағдарлама жеке пәндердің оқытылу сапасын жаңарған білім мазмұнына сай оқытуды, оқу үдерісінде педагогикалық жаңа озық технологиялардың кеңінен қолданылуын қарастырады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты әдістемелік бірлестік жетекшілері мен кафедра меңгерушілерінің кәсіби біліктілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) бірлестік жетекшілері мен кафедра меңгерушілерінің тұлғалық кәсіби құзыреттілігі мен қатысымдық іскерлікті меңгеруіне жағдай жасау;
2) әдістемелік бірлестік жетекшілері мен кафедра меңгерушілерінің өзара тәжірибе алмасуына қолайлы жағдайлар жасау;
3) оқушы білімін бағалау критерийлері мен халықаралық зерттеулер, көрсеткіштер мен өлшемдер негізінде бағалау технологиясымен таныстыру;
4) әдістемелік қызметтің мазмұны мен құрылымын бүгінгі күн талаптары негізінде құру және заманауи талапқа сай білімдерін қалыптастыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында мектептегі әдістемелік бірлестік жетекшілері мен кафедра меңгерушілері:
1) оқу-тәрбие үрдісінің жаңартылған және жетілдірілген мазмұн жүйесін біледі; педагогика және психологияның ғылыми-теориялық негіздерін, педагогтердің шығармашылық дағдыларын қалыптастыратын және танымдық белсенділіктерін дамытатын әдістерін біледі; мектептегі әдістемелік жұмыс бағыттарын іске асыруда құжаттар әзірлеуді; оқушылардың білім деңгейін бағалау технологияларын әдістемелік жұмыста тиімді іске асыру жолдарын біледі;
2) мектептегі әдістемелік жұмыс мазмұнын жетілдіруді; мұғалімдердің кәсіби білімі мен тәжірибелерін жетілдіру аясында іс-шараларды жоспарлап және ұйымдастыра алады;
3) анықталған әдістемелік жұмыстардың бағыттарын, құжаттар дайындау дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) педагогикалық-психологиялық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық модульдер;
5) вариативтік бөлім.
Басқарушылық модуль қосымша басшы кадрларға арналып енгізілді.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыттары», 2015 жылғы 30 қарашадағы Жолдауы: «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» және «100 нақты қадам» Ұлт жоспарынан туындайтын міндеттер. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. «Нұр Отан» партиясының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2015-2025 жылдарға арналған бағдарламасы. Қазақстан Республикасында діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль тақырыптары төмендегідей:
1) мектептегі әдістемелік жұмысты басқаруды жоспарлау және ұйымдастыру;
2) әдістемелік қызметті басқарудағы жаңа амалдар;
3) мектептегі әдістемелік жұмыстарды сыни тұрғыдан басқару;
4) коучинг – білім беру ұйымдарында әдістемелік жұмысты басқару құралы ретінде.
10. Педагогикалық-психологиялық модульде келесі тақырыптар оқытылады:
1) мектептегі әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыруда педагогтар ұжымына педагогикалық-психологиялық қолдау;
2) заманауи теориялық және практикалық зерттеулер негізінде оқушыларды шығармашылық жұмыстар мен жобаларға дайындауда психологиялық-педагогикалық қолдау.
11. Мазмұндық модульде келесі тақырыптар қарастырылады:
1) қазіргі әдістемелік қызмет: мазмұны, құрылымы, әдіснамалық негіздері, мүмкіндіктері және жүзеге асырылуы;
2) әдістемелік жұмыстың мазмұны және құрылымы;
3) әдістемелік қызметте ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру жолдары; Қазіргі білім беру мазмұнын жаңартудағы әдістемелік жұмыстың жаңа моделі.
4) мектептегі әдістемелік жұмыс бағытындағы портфолио мазмұны. Әдістемелік қызметтің даму болашағы;
5) оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесінің технологиясы;
6) әдістемелік кабинеттің жұмыс мазмұны және оның жүзеге асырылуы;
7) шығармашылық жұмыстар арқылы дарынды балаларды оқыту мен дамыту әдістемесі.
12. Технологиялық модульде төмендегі тақырыптар аясында тәжірибелік жұмыстар жүргізіледі:
мектепте әдістемелік жұмыстарды дамытуда педагогтардың инновациялық-коммуникативтік және интербелсенді технологияларды пайдалану ерекшеліктері.
1) әдістемелік қызметті жүзеге асырудағы заманауи технологиялар;
2) микро оқыту;
3) микро оқытуды жоспарлау;
4) микро оқыту негізіндегі сабақтарды панорамалық қорғау;
5) тыңдаушыларды кіріс және шығыс диагностикалау.
15. Вариативтік бөлімде тыңдаушыларға ұсынылған тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыруда smart-технологияны қолдану жолдары;
2) әдістемелік жүйенің ұлттық бірыңғай ақпараттық білім ортасын құру жолдары.
Тыңдаушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында вариативтік бөлімде 2 сағаттан 6 сағатақа дейін дәріс өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
14. Білім беру үдерісі сабақтардың барлық түрлері 1-қосымшада көрсетілген оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмыстары, ықшам оқыту (ықшам іс-шаралар) бойынша қорғау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) мектептегі ғылыми-әдістемелік жұмыс мазмұны мен қағидаларын әзірлеу;
2) педагогикалық тәжірибенің түрлерін жасау;
3) мектептегі ғылыми жұмыстарды зерттеу мәселелерін ашу;
4) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушыларды ғылыми жобалар мен шығармашылық жұмыстарға бағыттауға әзірлеу;
5) мектептегі кафедраның ғылыми жұмыстары мен өзіндік жұмыстары түрлерін дайындау.
16. Жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) мектептегі ғылыми-әдістемелік жұмысты басқарудың тиімді жолдары;
2) ауыл мектебінде әдістемелік жұмыстарды жүргізу моделі;
3) әдістемелік бірлестік қызметі мазмұнының модернизациясы;
4) мұғалім мен оқушының шығармашылық қызметі және білім беру бағдарламалары;
5) педагогикалық ұжымның кәсіби бірлестіктері және әкімшілік басқару қызметінің жаңа амалдары;
6) жаңа педагогикалық технологияларды ендірудегі шығармашылық топтар мен әдістемелік бірлестіктер құзыреттілігі;
7) үздік педагогикалық тәжірибені тарату әдістемесі;
8) мектептегі әдістемелік бірлестік қызметін дамыту механизмі;
9) мектептегі әдістемелік бірлестіктер қызметін бағалау өлшемдері;
10) қазіргі білім беру мазмұнын жаңартудағы әдістемелік жұмыстың жаңа моделі.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Оқыту үдерісін жүзеге асыру әдістері мен түрлері
19. Оқыту үдерісіндегі интербелсенді әдістер: пікірталас («миға шабуыл») сыни ойлау, іскерлік ойын, тренингтер, жобалау әдістері, бейнефильмдерді талқылау, мәселелерді бірлесіп шешу, интербелсенді дәрістер, шеберлік сынып, семинар, практикалық жұмыс, рефлексия, көшпелі тәжірибелік сабақтар және конференция, дөңгелек үстел, диагностикалау.
20. Ересектер аудиториясында тыңдаушылардың ерекшелігі, оқыту барысында логикалық қорытынды жасауға, аудиториядан тыс өзіндік жұмыстар мен тәжірибелік сабақтар жағдайында үйренген біліктерін сынақтан өткізе отырып өз тәжірибесіне жинақтау.
21. Тыңдаушылармен оқу үдерісіне сәйкес қажетті дәрістер мен өзіндік жұмыс жүргізілуі керек. Оқу бағдарламасы интербелсенді оқыту түрлері мен қазіргі білім беру технологияларын қолданудағы іс-әрекеттік көзқарас негізінде біліктілікті арттырудағы құзыреттілік моделіне бағытталған: шағын топтармен жұмыс, оқыту ойындары, кері байланыс, өзекті және күрделі мәселелер аясында пікірталас, шеберлік-сынып, «дөңгелек үстел».
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Өзіндік жұмыс арқылы тыңдаушылардың курс кезіндегі алған білімдері, сабақтың әр кезеңін оқыту мен жүргізуде жаңа амалдарды тиімді пайдалану бойынша құзіреттілігі бағаланады, сондай-ақ меңгерген әдіс-тәсілдерді болашақта өз қызметінде қалай қолданатындығы анықталады.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысын бағалау критерийлері:
1) білу, түсіну - 1 балл;
2) қолдану - 2 балл;
3) талдау, жинақтау - 3 балл;
4) бағалау - 4 балл.
24. Тыңдаушылардың білім деңгейін анықтау параметрлері:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын игеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімін қолдануы;
3) ұсынылған материалдардың тәжірибелік маңыздылығы;
4) таңдалған тақырыпты негіздеу, оның толықтығы мен нақтылығы;
5) талапқа сәйкес рәсімделуі.
25. Өзіндік жұмысты бағалаудың максималды балы – 20 балл. Өзіндік жұмыс нәтижелерін өңдеу келесі түрде іске асады:
1) «5» (үздік) бағасы ? 18-20 балл, 85 %-100 %;
2) «4» (жақсы) бағасы ? 15-17 балл, 71- 84 %;
3) «3» (қанағаттанарлық) бағасы ? 12-14 балл, 50-70 %.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын бағалау критерийлері (өте жақсы, жақсы, қанағаттанарлық, төмен):
1) жоба тақырыбы;
2) жобаның мақсаттары;
3) жобаны басқару;
4) жоба дизайны;
5) команда мүшелерінің үлесі;
6) білім беру ұйымдарында жобаны іске асыру мүмкіндігі.
27. Жоба бойынша ең жоғарғы балл саны – 32 балл. Ұпай санын бағаға аудару төмендегідей іске асырылады:
1) «өте жақсы» – 32-28 балл (85-100%);
2) «жақсы» – 27-24 балл (75-84%);
3) «қанағаттанарлық» – 23-19 балл (50-74%).
28. Жаңартылған білім беру мазмұны негізінде оқыту мен жоспарлау жүзеге асыру іс-шаралар ықшам-сабақ (ықшам-оқыту), тыңдаушылардың сабақтарынан үзінді, сабақтар әр түрлі кезеңдерден тұрады.
29. Ықшам оқыту (тапсырмалар, іс-шаралар) таныстырылымдарын бағалау критерийлері:
1) қалыптасқан дағдының төменгі деңгейі - 1 балл;
2) орта деңгей - 2 балла;
3) жоғары деңгей - 3 балл.
30. Тыңдаушылардың қысқа мерзімді панорамалық қорғау (ықшам-сабақ) жоспарлы іс-шаралары келесі критерийлерден тұрады:
1) курс мазмұнын түсінеді;
2) жоспарлау және ықшам-оқыту дағдыларын қолданады;
3) оқытудың белсенді түрлері мен техникаларын қолданады;
4) басқару дағдыларын және дивергентті ойлауды дамытады;
5) білім алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандырады және көрсете біледі;
6) оқыту жетістіктерін бағалауды біледі.
31. Оценка знаний слушателей по презентации мини-урока (занятия, мероприятия) осуществляется переводом баллов в пятибальную систему:
1) «Өте жақсы»: 16 – 18 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 12 – 15 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 9-11 балл, (50-74%).
8 Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиторияда және аудиториядан тыс орындалатын өзіндік жұмыстарды ұйымдастыруда қолданылатын әдебиеттер тізімі:
1) Қазақстан Республикасының Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол – болашақққа бастар жол», 11 қазан 2014 ж.
2) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, 11.10.2004 ж, № 1459.
3) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. ( 24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
4) «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Қазақстан Республикасының Заңы, 11.07.1999 ж, № 151-1.
5) «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. 27.07.2007 ж, № 319-III ҚРЗ, Астана. Ақорда.
6) Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары //Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 қаулысы.
7) Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 24 қыркүйектегі № 648 жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013 - 2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы.
8) Концепция непрерывного профессионально - педагогического образования педагога новой формации РК - Астана, 2005.
9) Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Астана қаласында 2015 жылғы 6 мамырда өткен Үкіметтің кеңейтілген отырысында бес институционалдық реформаны жүзеге асырудың 100 нақты қадамы - Жаһандық және ішкі сын-қатерлерге жауап және сонымен бір мезгілде, жаңа тарихи жағдайларда ұлттың дамыған мемлекеттердің отыздығына кіруі жөніндегі жоспары.
10) «Нұр Отан» партиясының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2015-2025 жылдарға арналған бағдарламасы 11 қараша 2014 жыл
11) Б.А.Альмухамбетов «Тенденции развития системы повышения квалификации педагогических кадров в Казахстане. – Алматы РИПК СО, 2000. 272 стр. (122стр.)
12) А.А.Жайтапова «Научно-методическое обеспечения профессонального роста учителей на этапе перехода к модели образования, ориентированного на результат. – Алматы РИПК СО, 2004. 184 стр.
13) Тотанова А.С. Педагогическое мастерство - Алматы, 2010.
14) Хмель Н.Д. Теоретические основы профессиональной подготовки учителя. – Алматы: Ғылым, 1998.
15) Бизяева А.А. Психология думающего учителя: педагогическая рефлексия. Псков: ПГПИ имени С.М. Кирова, 2004 - 216 с.
16) Волобуева Л.М. Активные методы обучения в методической работе ДОУ. // Управление ДОУ. – 2006. - №6. – С. 70-78.
17) Липчанская И.А. Контроль функционирования и развития ДОУ: методические рекомендации. – М.: ТЦ Сфера, 2009.
18) Маркова Л.С. Управленческая деятельность руководителя социального учреждения. - М., 2005.
19) Никишина И.В. Диагностическая и методическая работа в дошкольных образовательных учреждениях. – Волгоград, 2007.
20) Сыромятникова Л.М. Настольная книга завуча: Методическая работа в школе. - Москва. - «Глобус», 2007.
21) Терре С.И. Методическая работа – как средство повышения эффективности и качества образовательного процесса. - Иркутск: Дрофа, 2010. - С. 3.
23) Фалюшина Л.И. Управление качеством образовательного процесса в ДОУ. – М.: АРКТИ, 2009.
«Педагогтардың кәсіби шеберлігін дамыту
бойынша әдістемелік жұмысты ұйымдастыру»
тақырыбындағы қысқа мерзімді біліктілік
арттыру курсының оқу бағдарламасы
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Мазмұны |
Сағат саны |
|||||||||||||
дәріс |
Дилог дәріс |
Таңдау дәрісі |
тренинг |
Шебер сынып |
Іскерлік ойын |
семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
КТС |
Шағын сабақ шағын басқарушылық ісшара тұсаукесері |
Дөңгелек үстел |
Кіріс, шығыс сауалнамасы |
Барлығы: |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
Инвариантты бөлім |
|||||||||||||||
1 |
Нормативтік құқықтық модуль |
10 |
10 |
||||||||||||
1.1 |
ҚР Президентінің Қазақстан халқына арнаған Жолдауы: «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» және «100 нақты қадам» Ұлт жоспарынан туындайтын міндеттер. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
«Нұр Отан» партиясының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2015-2025 жылдарға арналған бағдарламасын жүзеге асыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
1.4 |
Қазақстан Республикасында діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шараларды іске асыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
1.5 |
Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
6 |
2 |
6 |
2 |
16 |
|||||||||
2.1 |
Мектептегі әдістемелік жұмысты басқару, жоспарлау және ұйымдастыру |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2.2 |
Әдістемелік қызметті басқарудағы жаңа амалдар |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2.3 |
Мектептегі әдістемелік жұмыстарды сыни тұрғыдан басқаруды жүзеге асыру. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
2.4 |
Коучинг – білім беру ұйымдарында әдістемелік жұмысты басқару құралы ретінде. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
4 |
||||||||||||
3.1 |
Мектепте әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыруда педагогтар ұжымына педагогикалық-психологиялық қолдау көрсету. |
2 |
2 |
||||||||||||
3.2 |
Заманауи теориялық және практикалық зерттеулер негізінде оқушыларды шығармашылық жұмыстар мен жобаларға дайындауда психологиялық-педагогикалық қолдау. |
2 |
2 |
||||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
8 |
4 |
2 |
6 |
12 |
2 |
2 |
36 |
||||||
4.1 |
Қазіргі әдістемелік қызмет: мазмұны, құрылымы, әдіснамалық негіздері, мүмкіндіктері және жүзеге асырылуы |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.2 |
Әдістемелік жұмыстың мазмұны және құрылымы. |
2 |
2 |
2 |
6 |
||||||||||
4.3 |
Әдістемелік қызметте ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру жолдары |
12 |
12 |
||||||||||||
4.4 |
Қазіргі білім беру мазмұнын жаңартудағы әдістемелік жұмыстың жаңа моделі. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.5 |
Мектептегі әдістемелік жұмыс бағытындағы портфолио мазмұны |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.6 |
Әдістемелік қызметтің даму болашағы |
2 |
2 |
||||||||||||
4.7 |
Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды жүйесінің технологиясы. |
2 |
2 |
||||||||||||
4.8 |
Әдістемелік кабинеттің жұмыс мазмұны және оның жүзеге асырылуы |
2 |
2 |
||||||||||||
4.9 |
Шығармашылық жұмыстар арқылы дарынды балаларды оқыту мен дамыту әдістемесі. |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Технологиялық бөлім |
4 |
4 |
2 |
10 |
||||||||||
5.1 |
«Lesson study» - мектептегі әдістемелік жұмыстарды дамыту әдістемесі. |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Әдістемелік қызметті жүзеге асырудағы заманауи технологиялар |
2 |
2 |
||||||||||||
5.3 |
Микро оқыту. Микро оқытуды жоспарлау. Микро оқыту негізіндегі сабақ фрагменттерін панорамалық қорғау. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
5.4 |
Тыңдаушылардың кіріс, шығыс диагностикасы |
2 |
2 |
||||||||||||
6 |
Вариативтік бөлім |
4 |
4 |
4 |
|||||||||||
1. Әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыруда smart-технологияны қолдану жолдары |
4 |
4 |
|||||||||||||
Барлығы: |
28 |
2 |
4 |
14 |
4 |
2 |
8 |
12 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Педагогтардың кәсіби шеберлігін дамыту
бойынша әдістемелік жұмысты ұйымдастыру»
тақырыбындағы қысқа мерзімді біліктілік
арттыру курсының оқу бағдарламасы
2-қосымша
Шығыс және қорытынды бақылаудың тестілеу тапсырмалары
Кіріс тест сұрақтары
1. «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауында мемлекеттің дамуының неше бағытын көрсетті?
а) 10
в) 7
с) 3
д) 9
2. 2011-2020 жылдардағы ҚР білім берудің дамуының мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
а) 2009 жыл
в) 2010 жыл
с) 2011 жыл
д) 2012 жыл
3. Қазақстан Республикасындағы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы қай жылы қабылданды?
а) 2009 жыл
в) 2010 жыл
с) 2011 жыл
д) 2000 жыл
4. Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу процесінде тәрбие компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары қашан қабылданды?
а) 2010 жыл
в) 2011 жыл
с) 2012 жыл
д) 2000 жыл
5. Менеджмент – бұл...
а) басқару қызметінің түрі
в) басқару түрі
с) басқару технологиясы
д) басқару қағидасы
6. Педагогикалық менеджмент, бұл:
а) Білім беру процесінің сапасын бақылау
в) Оқу-тәрбие процесін басқару
с) Оқушылардың тәрбие деңгейін болжау
д) Білім беру мазмұны
7. Мектептегі әдістемелік жұмыстың мәні:
а) педагогтың білімін үздіксіз жетілдіру
в) Білім беру процесін жетілдіру
с) әртүрлі ұйымдармен мектептердің қауымдасуы
д) оқушылар ұжымы
8. Мектепте әдістемелік жұмыспен кім айналысуы керек?
а) пән мұғалімі
в) директордың оқу-әдістемелік жұмысы жөніндегі орынбасары
с) әрбір педагог
д) сынып жетекшісі
9. Мектептегі әдістемелік жұмыстың негізгі міндеті:
а) педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін және кәсіби шеберлігін арттыруға ықпал ету.
в) педагогикалық ұжымның функционалдық міндеттері
с) педагогикалық қызметкерлердің өзіндік құндылық сезімінің болуы
д) педагогтар біліктілігін арттыру
10. Әдістеме бірлестік құрамы қанша адамнан тұрады?
а) бір адам
в) екі адам
с) үш немес төрт адам
д) 50 адам
11. Педагогтың кәсіби мәдениеті, бұл:
а) функционалдық міндеттері
в) білім, дағды және тәжірибе кешені
с) өзіндік құндылық сезімінің болуы
д) сөйлеу мәдениеті
12. Кәсібилік, бұл:
а) мамандықты тереңнен меңгеру
в) білімі туралы құжатының болуы
с) қызметі
д) санаты
13. Тұлғаны әлеуметтендіру, бұл:
а) тұлғаның қоғамдағы өмірге қабілеттілігін қалыптастыру
в) әлемді эстетикалық тұрғыдан қабылдауын қалыптастыру
с) бала организмінің физикалық шынығуы
д) тұлғалық қабілетті жетілдіру
14. Өзіндік талдау, бұл:
а) өзінің іс-әрекетін және тәжірибесін талдау
в) басқаның іс-әрекетін және тәжірибесін талдау
с) басқаның жұмысы туралы өз пікірі
д) өзін-өзі жетілдіру
15. Қауіпсіз білім беру ортасы, бұл:
а) бала мен мұғалімнің денсаулығын сақтауға және нығайтуға қабілетті жағдайлар
в) мектеп инспекторы
с) тәртіп ережесін қатаң қадағалау
д) ата-анамен бірлескен жұмыс
Бағалау |
Пайызы |
Баллдары |
5 «өте жақсы» |
85%-100% |
13-15 балл |
4 «жақсы» |
71%-84% |
11-12 балл |
3 «қанағаттанарлық» |
50%-70% |
8-10 балл |
2 «қанағаттанарлықсыз» |
50% дан төмен |
7 баллдан төмен |
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
В |
А |
С |
А |
А |
А |
В |
А |
С |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|||||
В |
А |
А |
А |
А |
Шығыс тестілеу сұрақтары
1. «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауында мемлекеттің дамуының неше бағытын көрсетті?
а) 10
в) 7
с) 3
д) 9
2. 2011-2020 жылдардағы ҚР білім берудің дамуының мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?
а) 2009 жыл
в) 2010 жыл
с) 2011 жыл
д) 2012 жыл
3. Қазақстан Республикасындағы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие концепциясы қай жылы қабылданды?
а) 2009 жыл
в) 2010 жыл
с) 2011 жыл
д) 2000 жыл
4. Барлық білім беру ұйымдарындағы оқу процесінде тәрбие компонентін күшейтудің типтік кешенді жоспары қашан қабылданды?
а) 2010 жыл
в) 2011 жыл
с) 2012 жыл
д) 2000 жыл
5. Менеджмент – бұл...
а) басқару қызметінің түрі
в) басқару түрі
с) басқару технологиясы
д) басқару қағидасы
6. Педагогикалық менеджмент, бұл:
а) Білім беру процесінің сапасын бақылау
в) Оқу-тәрбие процесін басқару
с) Оқушылардың тәрбие деңгейін болжау
д) Білім беру мазмұны
7. Мектептегі әдістемелік жұмыстың мәні:
а) педагогтың білімін үздіксіз жетілдіру
в) Білім беру процесін жетілдіру
с) әртүрлі ұйымдармен мектептердің қауымдасуы
д) оқушылар ұжымы
8. Мектепте әдістемелік жұмыспен кім айналысуы керек?
а) пән мұғалімі
в) директордың оқу-әдістемелік жұмысы жөніндегі орынбасары
с) әрбір педагог
д) сынып жетекшісі
9. Мектептегі әдістемелік жұмыстың негізгі міндеті:
а) педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін және кәсіби шеберлігін арттыруға ықпал ету.
в) педагогикалық ұжымның функционалдық міндеттері
с) педагогикалық қызметкерлердің өзіндік құндылық сезімінің болуы
д) педагогтар біліктілігін арттыру
10. Әдістеме бірлестік құрамы қанша адамнан тұрады?
а) бір адам
в) екі адам
с) үш немес төрт адам
д) 50 адам
11. Педагогтың кәсіби мәдениеті, бұл:
а) функционалдық міндеттері
в) білім, дағды және тәжірибе кешені
с) өзіндік құндылық сезімінің болуы
д) сөйлеу мәдениеті
12. Кәсібилік, бұл:
а) мамандықты тереңнен меңгеру
в) білімі туралы құжатының болуы
с) қызметі
д) санаты
13. Тұлғаны әлеуметтендіру, бұл:
а) тұлғаның қоғамдағы өмірге қабілеттілігін қалыптастыру
в) әлемді эстетикалық тұрғыдан қабылдауын қалыптастыру
с) бала организмінің физикалық шынығуы
д) тұлғалық қабілетті жетілдіру
14. Өзіндік талдау, бұл:
а) өзінің іс-әрекетін және тәжірибесін талдау
в) басқаның іс-әрекетін және тәжірибесін талдау
с) басқаның жұмысы туралы өз пікірі
д) өзін-өзі жетілдіру
15. Қауіпсіз білім беру ортасы, бұл:
а) бала мен мұғалімнің денсаулығын сақтауға және нығайтуға қабілетті жағдайлар
в) мектеп инспекторы
с) тәртіп ережесін қатаң қадағалау
д) ата-анамен бірлескен жұмыс
16. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту бағытындағы «Жалпыға ортақ Еңбек қоғамына қарай 20 қадам» бағдарламалық мақаласында берілген тапсырмаларды орындау мақсатында әзірленіп, ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығымен бекітілген таңдау курстары:
а) «Шетел тілі» (1-сынып), «Экономикалық қаржы сауаттылығы», «Өлкетану» (7-сынып)
в) «Шетел тілі» (1-сынып), «Дене тәрбиесі», «Өлкетану» (7-сынып),
с) «Өлкетану» (7-сынып), «Алаштану» (9-сынып), «Абайтану» (9-11 сыныптар)
д) «Дене тәрбиесі», «Өлкетану» (7-сынып), «Дінтану негіздері» (9-сынып)
17. 4-8–сынып оқушыларының математика ж?не жаратылыстану саласындағы сауаттылығын бағалау бағытындағы сәйкес жалпы орта білім беретін мектеп оқушыларының халықаралық салыстырмалы зерттеу:
а) TIMSS
в) PISA
с) PIRLS
д) TIMSS және PISA
18. Жалпы білім беру мектептерінің басшыларына оқыту үдерісін және мектепішілік бақылауды тиімді ұйымдастыру үшін пәндер бойынша оқу бағдарламаларының орындалуын тексеруге ұсынылатын норматив:
а) Мектептің оқу-өндірістік жоспарына сай
в) Оқу пәнінің апталық сағат бөлінісіне қарай жылына 2 реттен кем емес
с) Жарты жылда 1 рет, жылына 2 рет
д) Тоқсанына 1 рет, жылына 4 рет
19. Бастауыш білім мазмұнын қанша білім саласы құрайды:
а) 6
в) 7
с) 12
д) 9
20. Әрбiр пәннiң мазмұнын зерделеу аяқталады:
а) Негiзгi орта бiлiм беру деңгейiнде
в) Жалпы орта білім беру деңгейінде
с) 12 жылдық білім беру деңгейінде
д) Бейінді-бағдарлы білім беру деңгейінде
21. Оқу бағдарламасы –
а) бiлiм берудiң тиiстi деңгейiндегi оқу пәндерiнiң (предметтерiнiң) тiзбесi мен көлемiн, оларды зерделеу тәртiбi мен бақылау нысандарын регламенттейтiн құжат;
в) Әрбiр оқу пәнi бойынша меңгерiлуге тиiстi бiлiмнiң, шеберлiк пен дағдылардың мазмұны мен көлемiн айқындайтын бағдарлама;
с) бiлiм алушылардың бiлiм алу қажеттерiн жан-жақты қанағаттандыру мақсатында жүзеге асырылатын тәрбиелеу мен оқыту процесi;
д) бiлiм алушының кәсiптiк қызығушылықтарына, жеке қабiлеттерi мен психикалық-физиологиялық ерекшелiктерiне сәйкес бiлiм беру.
22. Мектепті дамыту жоспарында жоспарланған іс-шараларды жүзеге асыру
а) Мектеп қызметкерлерінің күнделікті жұмысы
в) Мектеп директоры мен аға қызметкерлердің кәсіби міндеттері
с) Мектеп көшбасшының тікелей міндеттері
д) Мектеп директоры командасының күнделікті жұмысы
23. Оқыту оқушылардың тұрақты құрамымен, нақты кестемен жүргізілетін, ал негізгі формасы сабақ болып табылатын оқу сабақтарын ұйымдастыру жүйесі
а) Сынып-сабақтық жүйе
в) Топтық оқыту
с) Оқу сабақтарын ұйымдастырудың ерекше формасы
д) Оқытуда тұрақты құраммен қолданылатын ұйымдастыру жүйесі
24. Функционалдық сауаттылық
а) білім берудің жеке тұлғаны қалыптастырудағы әлеуметтік бағдарлануы.
в) оқыту нысандарын, әдістері мен технологияларын жаңарту
с) ұстаздың құзіретті тәсілдерді меңгертуі, білім беру мазмұнын жетілдіру
д) өз бетінше білім алу, әрекет ету.
25. Біліктілік санатты арттыру және растау кезінде кәсіби құзыреттілік деңгейін айқындау үшін өткізілетін педагог қызметкерді аттестаттау кезеңдерінің бірі
а) Ерікті біліктілік тестілеу
в) Педагог қызметкерлерді ішкі және сыртқы бағалаудың жүйелілігі мен тұтастығы
с) Кәсіби жетістіктерге жеткен мұғалімдерді бағалау жүйесі
д) Педагог қызметкер құзыреттілігінің біліктілік талаптарына сәйкестік деңгейін анықтау.
Бағалау |
Пайызы |
Баллдары |
5 «өте жақсы» |
85-100% |
34-40 балл |
4 «жақсы» |
71-84% |
29-33 балл |
3 «қанағаттанарлық» |
50-70% |
20-28 балл |
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
А |
В |
А |
С |
А |
А |
А |
В |
А |
С |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
В |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Б |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
В |
А |
А |
С |
D |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 69-қосымша
«Білім беру ұйымдарында мұражай қызметін ұйымдастыру
әдістемесі» тақырыбындағы мектептер мұражайының жетекшілеріне
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру ұйымдарында мұражай қызметін ұйымдастыру әдістемесі» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) мектептер мұражайының жетекшілерін оқытуға арналған.
2. Ұлттық құндылықтардың сақталуы, оның халыққа таныстырылуы, тарихи қазынаның насихатталуы мектеп мұражайлары арқылы жүзеге асырылады, сондықтан білім беру ұйымдарында мұражай қызметін ұйымдастыру әдістемесінің қажеттілігі қазіргі таңда арта түсуде. Мұражай қызметкерлеріне арналып жасалған оқу бағдарламасы мектеп мұражай жетекшілерінің біліктілік деңгейінің қоғам сұранысындағы өзекті мәселелерді іріктеу барысында мұражай жетекшілерінің дамуындағы кәсіби біліктілікті арттыруға мүмкіндік береді.
3. Бағдарлама курстар мазмұнында ұлттық идея негізінде тарихқа жаңаша көзқарас қалыптастыра отырып, қазіргі таңдағы мектеп мұражайының алатын орны мен тарихи құндылықты насихаттаудағы танымдық түсінікті терең қамтуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты мектеп мұражайы жетекшілерінің отандық білім беруді әлемдік деңгейге жеткізу барысындағы ұлттық құндылықтарды насихаттауға бағытталған кәсіби құзіреттілігін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер анықталды:
1) мұражай қызметінің теориялық-әдістемелік негізі және музеологиялық зерттеулер туралы білім деңгейін анықтау;
2) ал ған теориялық білімдерін нәтижеге бағыттап тәжірибе жүзінде қолдана білу;
3) салыстырмалы зерттеу жұмысын жүргізу кезінде шығармашылық-сараптаушылық қабілетін ұтымды қолдана білу;
4) зерттеу тақырыбы бойынша жиналған материалдарды жүйелей білу;
5) тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау туралы білімді игеру;
6) отандық және шетелдік музеология ғылымы бойынша еркін білімдерінің болуы.
7) мектеп мұражай жетекшілерінің кәсіби іскерлігі мен дағдысын қалыптастырып, кәсіби құзіреттілігін арттыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курстар соңында тыңдаушылар:
1) ҚР мұражай мекемелеріне арналған заңнамалық актілерін, нормативтік–құқықтық құжаттарды, «Мәңгілік ел» құрудағы ұлттық құндылықтарды, білім беру ұйымдарында мұражайлар жұмысын ұйымдастырудың ерекшелігін, мұражайда өткізілетін тәрбиелік іс-шаралар басымдылықтарын, мультимедиялық оқу ресурсы мүмкіндігін арттыру құзіреттіліктерін біледі;
2) мұражай қызметін ғылыми-әдістемелік сүйемелдеу басымдылығын дамытуды, мұражай іс-әрекетінің қорын және ғылыми-ақпараттық дамуын жетілдіруді, мұражай қорларына экспонаттық сипаттама беруді, мұражай менеджменті мен маркетинг қызметін басқаруды үйренеді;
3) отандық және шетелдік музеология ғылымы бойынша теориялық білімдерін іс-тәжірибе үрдісінде жүзеге асыруды, мұражайдағы мәселелерді салыстырмалы зерттеуде шығармашылық-сараптаушылық қабілетті қолдана білуді, зерттеу тақырыбы бойынша жиналған материалдарды сараптау және жүйелей білуді, тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау туралы білімдерді игеруді, мұражай ісінің әдістемелері мен тәжірибесіндегі дәстүрлер және инновацияларды меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялы қ-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде «Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» (2012), «Нұрлы жол–болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына жолдауларының (2014) білім беру жүйесіндегі маңызы, «Жаңаруға ұлттық көзқарас: «Қазақстан жолы–2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ»–білімді мемлекет» білікті экономика және жоғары сапалы жұмыс күші, «ҚР мұражай мекемелеріне арналған заңнамалық актілері, нормативтік құжат, «ҚР Үкіметінің тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асыру» (2012 жылғы 26 маусымдағы № 873 Қаулысы), «Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Интеллектуальдық ұлт -2020» жобасы мен «Мәңгілік ел» құрудағы ұлттық құндылықтардың маңызы».
2) «Рух», «Руханият», «Рухтану» ұғымдарының психологиялық маңызы және отбасы тәрбиесіндегі ролі;
3) «Рухани-адамгершілік құндылықтардың тәрбие әдісіндегі маңызы»;
4) «Мұражай қызметі мен өзін-өзі тану пәнін кіріктіру».
10. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Білім беру ұйымдарында мұражайлардың ерекшелігі: қазіргі көзқарас. Мектеп мұражайының ерекшелігі: мектеп мұражайының жанры және бағыты. Мектеп мұражайының құрылымы мен мазмұны»;
2) «Мұражайлық менеджмент және маркетинг. Мұражайды басқару. Мұражай жарнамасы. Мұражай менеджментінің және маркетингінің даму концепциясы»; «Мұражайдың тарихи даму концепциясының ұйымдастырушы -басқарушылық және базалық аспектілерінің дамуы. Мұражай қызметіне деген сұранысты көтеру. Мұражай және оның қызметі. Мұражайдағы әлеуметтiк қызмет. Құжаттау қызметтері. Негізгі қызмет бағыттары: танымдық, адамгершiлiк-тәрбиелiк, эстетикалық-тәрбиелiк»;
3) «Мұражай және қоғам. Адамның әлеуметтік дамуындағы мұражайдың ролi. Мұражайтанудың танымдық түсініктері. Мұражай ісі және оның бағыттары. Арнайы танымдар. Негізгі деректеремелер»;
4) «Облыс көлеміндегі ескерткіштерді қорғау, жергілікті жердегі тарихи – мәдени ескерткіштер мен нысандар туралы мәліметтер жинау»;
5) «Тәрбиелік іс-шаралар ұйымдастыруда мектеп мұражайының рөлі. Мұражайда өткізілетін тәрбиелік іс-шаралар, тәрбие сағаттары, кездесулер. Кәсіби бағдар, кәсіби құндылық, қазіргі көзқарас»;
6) «Мұражайлық іс - әрекеттің қорлық сақтаушылық және ғылыми-ақпараттық дамуы. Мұражайлық қорларға сипаттама»;
7) «Мұражайішілік ғылыми-ақпараттық жүйенің дамуы. Экспозициялар жүйесінің дамуы. Мұражайдың балалар аудиториясындағы белсенділігі. Жаңа экспозицияны жасау тұжырымдамасын жасаған кезде әртүрлі міндеттерді шешу»;
8) «Мұражай аймағындағы кеңестікті игеру. Аймақтық және қалалық бағыттағы мұражайларды қатар құру. Мұражайдың көрсетілімдік қызметін есепке алу және барынша қолдану мәселесі».
11. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) «Мұражай жетекшілерінің интернет технологиялардың мүмкіндіктерін қолдану жолдары»;
2) «Мультимедиялық оқу ресурсы мүмкіндігін арттыруда мұражай жетекшілерінің түйінді құзіреттіліктері»;
3) «ББҰ мұражайларында ақпараттық технологияларды қолдану».
12. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Мұражай ісінің әдістемелері мен тәжірибесі: дәстүрлер және инновациялар»;
2) «Мен және менің мұражайым»;
3) «Мәңгілік ел» құрудағы ұлттық құндылықтардың маңызы»;
4) «Мұражайдың стратегиялық жоспарлары»;
5) «Инновациялық білім беруде сапалы басқару»;
6) «Инновациялық үдерістегі мұражай басшының ролі»;
7) «Мұражай және мұражай қызметінің дамуындағы жаңа тенденциялар»;
8) «Мұражай қызметінің әлеуметтік ортасы»;
9) «Мұражайдың жаңа тұжырымдамасы теоретикалық жағынан негіздеу»;
10) «Қазақстандағы революцияға дейінгі мұражайлар».
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Ұлт, ұлт бірлігі, ұлттық татулық, ұлттық идея мәселелерінің танымдық негіздері туралы әңгіме сағатының жоспарын жасау;
2) Мектеп мұражайының-тұлға тәрбиесіндегі этномәдени ортасы тақырыбына презентация жасау;
3) Жергілікті жердегі этном әдени орталықтарды ұйымдастыру тәжірибесі туралы хабарлама дайындау;
4) «Туған өлке түлектерінің тарихы: қазіргі көзқарас» атты эссе жазу;
5) Халы қтық тәрбие және отбасының қоғамдағы маңызы туралы әңгіме жоспарын жасау;
6) Мектеп мұражайын ұйымдастыру тарихи шежіре танымы атты виртуальды саяхат ұйымдастыру;
7) Мұражай ісі - ұлттық құндылықтар мұрасы тақырыбына мектепішілік іс-шара жоспарын жасау;
16. Жоба жұмысының тақырыптары:
1) мұражайдың стратегиялық жоспарлары;
2) мұражайды безендіруге қажетті құрал-жабдықтарды пайдаланып, заманауи мұражай электронды презентациясын жасап, ұсыныңыз;
3) инновациялық үдерістегі мұражай басшының ролі;
4) мұражай және мұражай қызметінің дамуындағы жаңа тенденциялар;
5) мұражай қызметінің әлеуметтік ортасы;
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады (жүзеге асырылмаған - 0 балл; ішінара жүзеге асырылған - 1 балл, толық жүзеге асырылған - 2 балл) және төмендегідей өлшемдер:
1) бағдарлама мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
23. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
24. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1,2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) Жобаның өзекті мәселесі ашылмаған;
2) Жоба мәселесі жартылай ашылған;
3) Жобаның өзекті мәселесі ашылған, бірақ автор тақырып бойынша терең білім көрсете алмаған;
4) Жобаның өзекті мәселесі толық ашылған, автор тақырып бойынша терең білім көрсеткен;
5) Мақсатты жобалауы;
6) Мақсаты берілмеген;
7) Мақсаты қойылғанмен, бірақ оған жету жоспары жасалмаған;
8) Мақсаты қойылған, негізі жасалған, оған жетудің жоспары сызба түрінде берілген;
9) Мақсаты айқын берілген, нақты себептері көрсетілген, мақсатқа жетудің жүйелі жоспары берілген;
10) Жоспарлау;
11) Жоспар әрекет мазмұнын көрсете алмайды;
12) Жоспар үстіртін жасалған;
13) Жоспарлау логикалық тұрғыда жеткілікті деңгейде емес;
14) Жоспарлау логикалық тұрғыда ретті және өзінің әрекетін толық көрсетеді;
15) Нәтижені бағалау;
16) Жобалау нәтижесі жоқ;
17) Жоба нәтижесі сапа талаптарына сәйкес емес (берілген мақсатқа);
18) Жоба нәтижесі сапа талаптарына жартылай сәйкес келеді;
19) Нәтиже сапа талаптарына толықтай жауап береді (берілген мақсатқа сәйкес).
25. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған (дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабаққа қолдануға болмайды; 1 балл-дағдыланған; 2 балл-дағды дамуда; 3 балл – дағды қалыптасқан) және өлшемдер:
1) Ақпаратты нақты және пайымды жеткізуі;
2) Нұсқауды анық және дәл беруі;
3) Қатысушылардың түсінгендерін тексеруі;
4) Белсенді тыңдауы (өзгертіп айтуы, түйіндеуі, нақтылауы);
5) Сабақ уақытын тиімді басқара алуы;
6) Кері байланыстың нәтижелігі;
7) Өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) Оқыту мақсатын қоюы және қатысушылардың әрекетіне қисынды қосылуы;
9) Оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) Қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) Ашық сұрақтарды қолдануы;
12) Талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) Ойлану мен өзін-өзі бағалауға уақыттың жеткілікті берілуі.
26. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%)
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
27. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан 2050» Қазақстан халқына жолдауы. Астана. 2014.
2) Назарбаев Н. Ә. «Қазақстан жолы-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауы. Астана.2015.
3) Назарбаев Н. Ә. «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына жолдауы. Астана.2015.
4) Н. Ә.Назарбаев «Ұлт жоспары – қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласы. Ақорда. 6 қаңтар. 2016.
28. Негізгі әдебиеттер.
1) Мұңалбаева Ұ.Д. Музей педагогикасы. Тарихы, теориясы, тәжірибесі. Алматы. 2013.
2) Мұсаева С.Т. Музей менеджменті және маркетингі.- Алматы, 2006.
3) Ахунов В. М. Музейная педагогика как научная дисциплина: к истории становления. // Вестник Московского университета. - 2008. –28с.
Ванслова Е. Е. Музейная педагогика. // Мир музея. – 2006. - № 6. – С. 44-45.
4) Воточникова А. П. Работа с младшими детьми – новое направление для музея-панорамы «Бородинская битва» // Музей и общество – М., 2001. – С. 182-188.
5) Гуральник Ю. У. Музейная педагогика и музейная социология. – М., 2001. – 21-29с.
6) Долгих, Е. В. Проект «Музейная педагогика» - пространство гражданского становления // Директор школы. – 2008. - № 2. – С. 82-85.
7) Загороднова Н. И. Инновационный потенциал музейно-педагогической программы «Здравствуй, музей!» // Музейная педагогика в школе. Вып. IV. – СПб., 2005. – С. 120-122.
8) Лукашева Т. Я. Музейная педагогика – средство формирования духовных ценностей учащихся / Т. Я. Лукашева // Начальная школа. – 2007. - № 9. – С. 29.
9) Макарова Т. А. Чичканова К.А. // Школьные технологии. – 2007. - № 2. – С. 133.
10) Нургалиева М. Проекты Детского музея – забавные и обучающие. // Музей и общество. М.,– 2010. - № 9. – С. 32-35.
11) Раймханова К., Хатран Д. Музей ісінің теориясы мен практикасы.- Алматы, 2002.320б.
12) Малыгина, Е. Музейная педагогика. М., 2010. – 113с.
13) Оспанова.Қ. Мектеп және мұражай педагогикасы.// Сынып жетекшісі. 2009. №1. 56-57б.
14) Жекекова Н. Ж. Мұражай – өткен мен болашақты жалғасытрушы. // 5) Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2009. №3. 51-54 б.
15) Қазағұлова М.Қ. мұражай деректері – құнды қазына.// Сынып жетекшісі. 2010. №3. 30-32 б.
16) Музей. Маркетинг. Менеджмент. – М., 2011.
17) Музей будущего: информационный менеджмент. – М., 2012.
18) Пономарев Б.Б. Школьный музей. – М.,2000.
19) Лукашева Т. Я. Музейная педагогика – средство формирования духовных ценностей учащихся / Т. Я. Лукашева // Начальная школа. – 2007.
20) Морозова И.А. Музейная педагогика в Сети. // Преподавание истории в школе. №8. 2007.
«Білім беру ұйымдарында мұражай қызметін
ұйымдастыру әдістемесі» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыбы |
Дәріс |
Таңдау бойынша сабақтар |
Тренниг |
Пікірталас |
Практикалық сабақ |
Семинар |
Іскерлік ойын |
Жоба қорғау |
Барлығы |
1. |
Нормативті –құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||
1.1 |
ҚР «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық басымдылықтары. Астана. (2010), |
6 |
6 |
|||||||
1.2 |
ҚР мұражай мекемелеріне арналған заңнамалық актілері, нормативтік құжаттамалар |
2 |
2 |
|||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
6 |
2 |
2 |
2 |
12 |
||||
2.1 |
Өлкетану құндылықтарының маңызы (педагогикалық аспект) |
2 |
2 |
|||||||
2.2 |
Рухани құндылықтардың мұражай қызметіндегі алатын орны (психологиялық аспект) |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||
2.3 |
Мұражай қызметі мен өзін-өзі тану пәнін кіріктіру |
2 |
2 |
4 |
||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
14 |
2 |
14 |
6 |
40 |
|||
3.1 |
Білім беру ұйымдарында мұражайлардың ерекшелігі: қазіргі көзқарас |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.2 |
Мұражайлық менеджмент және маркетинг |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||
3.3 |
Мұражай және оның қызметі |
2 |
2 |
|||||||
3.4 |
Мұражайдың танымдық түсініктері |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.5 |
Тәрбиелік іс-шаралар ұйымдастыруда мектеп мұражайының рөлі |
2 |
2 |
|||||||
3.6 |
Балалар мен жасөспірімдерге кәсіби бағдар және кәсіби бейімдеу бағытындағы жұмыстарды жүргізу |
2 |
2 |
|||||||
3.7 |
Өз өлкеміздің тарихи-шежіресі (Облыстық Ә.Молдағұлова ат., мұражай, Облыстық тарихи-өлкетану мұражайларына саяхат және Ақтөбе медициналық колледжі атындағы Кеңес одағының батыры М.Мәметова атындағы мұражайдың педагогтары арасында іс-тәжірибесімен бөлісу ). |
4 |
4 |
|||||||
3.8 |
«Назарбаев зияткерлік мектебінің» іс-тәжірибесін транслияциялау («Әлеуметтік тәжірибелер» қосымша бағдарламасынан) Отансүйгіштікті және туған өлкені тануға жетелейтін зерттеушілік әрекеттерді ұйымдастырудың алғышарттары. |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.9 |
«Назарбаев зияткерлік мектебінің» іс-тәжірибесін транслияциялау («Әлеуметтік тәжірибелер. Мектеп қауымдастығы» қосымша бағдарламасынан) Туған өлкені тану – азаматтық-патриоттық тәрбие құндылықтарының бірі. «Туған елге тағзым» өлкетану экспедициясы және Discover Kazakhstan («Қазақстанмен таныс бол») эссе байқауы жұмысы. (Әлеуметтік тәжірибелер. Мектеп қауымдастығы қосымша бағдарламасынан) |
4 |
4 |
|||||||
3.10 |
Мұражайлық іс-әрекеттің қор сақтаушылық және ғылыми-ақпараттық, экспозициялар жүйесінің дамуы. |
2 |
2 |
4 |
||||||
3.11 |
Мұражай қызметіндегі жаңа тенденциялар |
4 |
4 |
|||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||
4.1. |
Смарт оқыту негізінде ББҰ мұражай мазмұнын қазіргі заманға сай жаңғырту. |
2 |
2 |
4 |
||||||
4.2. |
ББҰ мұрайжайларында ақпараттық технологияларды қолдану |
2 |
2 |
4 |
||||||
5. |
Вариативті модуль |
10 |
2 |
12 |
||||||
5.1 |
Мұражай ісінің әдістемелері мен тәжірибесі: дәстүрлер және инновациялар |
|||||||||
5.2 |
«Мен және менің мұражайым» |
2 |
||||||||
5.3 |
«Мәңгілік ел» құрудағы ұлттық құндылықтардың маңызы» |
|||||||||
5.4 |
Мұражайдың стратегиялық жоспарлары. |
|||||||||
5.5 |
Инновациялық білім беруде сапалы басқару. |
|||||||||
5.6 |
Инновациялық үдерістегі мұражай басшының ролі. |
|||||||||
5.7 |
Мұражай және мұражай қызметінің дамуындағы жаңа тенденциялар. |
|||||||||
5.8 |
Мұражай қызметінің әлеуметтік ортасы. |
|||||||||
5.9 |
Мұражайдың жаңа тұжырымдамасы теоретикалық жағынан негіздеу. |
|||||||||
5.10 |
Қазақстандағы революцияға дейінгі мұражайлар. |
|||||||||
Барлығы: |
18 |
10 |
20 |
2 |
20 |
2 |
6 |
2 |
80 |
Білім беру ұйымдарында мұражай қызметін
ұйымдастыру әдістемесі» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының білім беру
бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген... жоғарғы құндылықтар болып табылады
А) адам өмірі
В) мемлекеттік мүддесі
С) адам құқығы
D) адам бостандығы
2. Қазақстан Республикасында...білім міндетті болып табылады
А) Жалпы орта
В) Бастауыш
С) Аяқталмаған орта
D) Кәсіби
3. ҚР «Бала құқығы туралы» Заңына сәйкес ата-аналардың рұқсаты бойынша оқудан бос уақытында балалар..... жеткенде қоғамдық-пайдалы еңбекке қатыса алады.
А) 13 жасқа
В) 14 жасқа
С) 15 жасқа
D) 12 жасқа
4. Мектеп ғимараты шаруашылық аймақтан орналасуы қажетті қашықтығы... кем емес.
А) 20 м-ден кем емес
В) 25 м-ден кем емес
С) 35 м-ден кем емес
D) 40 м-ден кем емес
5. Мектептегі білім беру мазмұны...... анықталады.
А) жұмыс және оқу жоспарлары
В) жұмыс жоспарлары
С) оқу жоспарлары
D) мемлекеттік стандарттар
6. Оқу пәндерінің құрамын жылдар бойынша анықтап, оларға берілетін сағат санын белгілейтін мемлекеттік құжат....
А) оқу бағдарламасы
В) оқу құралы
С) оқу жоспары
D) оқулық
7. ҚР мемлекеттік Елтаңбасының авторлығы...... тиесілі.
А) В.Хлудов және Ә.Қастеевке
В) Ш.Ниязбековке
С) С.Нұрпейісовке
D) Ш.Уәлиханов және Ж.Мәлібековке
8. ҚР Президенттінің «Қазақстан жолы- 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауындағы ең басты басымдылық...... болып табылады
A) сапалы білім беру
B) үш тілділік
C) инновация
D) адами капитал
9. Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы......... қабылданды
A) 2010 жыл, 7 желтоқсан
B) 2010 жыл, 11 желтоқсан
C) 2010 жыл, 7 қараша
D) 2010жыл, 11 желтоқсан
10. ҚР «Тіл туралы» заңы...... қабылданды
A) 1997 ж. 11 шілде
B) 1997 ж. 9 шілде
C) 1998 ж. 20 тамыз
D) 1998 ж. 15 қыркүйек
11. Тәрбие тәсілдері дегеніміз -
А) тәрбие шарттары
В) оптимизациялау шарттары
С) жалпы әдіс бөлігі
D) тәрбие ұйымдастыру түрлері
12. Тұлғаның өз жеке адамгершілік қасиеттерін қалыптастырудағы саналы іс-әрекеті
А) өзін-өзі дамыту
В) өзін-өзі тәрбиелеу
С) өздігінен білімін көтеру
D) өзін-өзі басқару
13. Психология ғылымы зерттейді.......
А) жануарлар әлемін;
В) өсімдіктер түрлерін;
С) адам психикасы мен даму ерекшеліктерін
D) әлеуметтік –тарихи процестерді
Е) экономикалық процестер
14. Даму........ болып табылады
А) Адам организмінде сандық өзгерістердің жинақталуы
В) Көненің жойылып жаңаның пайда болуы
С) Іс-әрекет пен өмірі барысында адамның әлеуметтік субъект ретінде қалыптасуы
D) Адам организмі мен психикасындағы сан алуан факторлар ықпалымен түрлі сандық және сапалық өзгерістердің болуы
15. Жасөспірім(жеткіншек) жас кезеңіне.... жастағы балаларды жатқызады
А) 3-6 жас
В) 16-18 жас
С) 7-10 жас
D) 11-15 жас
16. Кіші мектеп жасындағы баланың жетекші іс-әрекеті......
А) Ойын
В) Еңбек
С) Оқу
D) Спорт
17. Психологияда іс-әрекеттің негізгі түріне....... жатады
А) Саяси қызмет
В) Еңбек
С) Шығармашылық іс-әрекет
D) Спорт
18. «Педагогикалық технологиялар» – бұл:
А) педагогикалық процесте кепілді нәтижеге қол жеткізу амалы
В) оқытушы іс-әрекеті
С) оқытушы мен оқушы арасындағы диалог
D) оқытушы мен оқушының өзара әрекеттестігі
19. Оқушының жеке тұлға ретінде құзіреттіліктерін қалыптастыруды көздейтін технология:
А) топтық оқыту
В) өзіндік жұмыстар арқылы оқыту
С) тұлғалық-бағытталған оқыту
D) классикалық лекциялық оқыту
20. Оқытушының құзіреттілігі – бұл:
А) оқытудың мазмұнын, оны жоспарлау қағидаларын қайта қарау
В) маманның білім, білік, дағдыларының жиынтығы
С) интерактивті әдістерді қолдану
D) белгілі бір адамның сұрақтар ретіне жауап бере алуы
21. ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстандағы музей ісінің дамуына, құнды музей заттарының жинақталып, тіркеліп, зерттелуіне үлес қосқан қазақ зиялылары?
А) А.Байтұрсынов, Х.Досмұхамедұлы, М.Тынышбайұлы
В) М.Дулатов, А.Құнабаев
С) Ш.Уәлиханов
Д) А.С.Пушкин, В.Потанин, Т.Семенов
22. Қай жылы Қазақстанда «Қазақстан музейлер» журналы шығарылды?
А) 1998ж В) 2002 ж С) 2006 ж Д) 1992ж
23. ҚР Ұлттық ИКОМ комитетінің мақсаты –
А) әр түрлі елдердің музейлер мен музей қызметкерлері арасында қатынасты қолдау, музейлерге музей заттары мен коллекциясын дұрыс сақтауға көмектесу.
В) қорларды сақтау
С) мәдени мұраны дәріптеу
Д) Музейдегі ұлттық құндылықтарды насихаттау
24. Мемлекеттік «Мәдени мұра» бағдарламасының мақсаты:
А) музей және оның қызметі
В) музейдегі құндылықтар
С) музейдегі қорларды жинау, сақтау
Д)қолда бар мәдени мұра мен игіліктерді сақтау, жаңғырту, тиімді пайдалануға байланысты жоспарлы іс-шаралар жүйесін жасау.
25. «Мұражай» сөзінің анықтамасы:
А) Мұражай, музей (грек.museion – муза сарайы) – тарихи-ғылыми дерек ретіндегі ескерткіштерді, өнер туындыларын, мәдени құндылықтарды, т.б. мұраларды сақтап, жинақтап, ғылыми-танымдық қызмет атқаратын мекеме
В) мұражай-ұлттық құндылықтарды сақтайтын орын
С) мұражай-музей (грек.museion – муза) мәдени мұраларды сақтайтын ұйым.
Д) мұражай-өлкетану жұмыстарын жүргізетін мәдени орта.
Ескерту:
Тест тапсырмаларының кілті
сұрақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
жауап |
А |
А |
В |
С |
С |
А |
Д |
А |
А |
А |
Д |
Д |
С |
Д |
Д |
сұрақ |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
жауап |
С |
В |
А |
С |
А |
А |
В |
А |
Д |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 70-қосымша
«Девиантты мінез-құлықты мектеп оқушыларын рухани-адамгершілік
құндылықтар негізінде тәрбиелеу» тақырыбындағы мектептердің
педагог-ұйымдастырушыларына арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Девиантты мінез-құлықты мектеп оқушыларын рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде тәрбиелеу» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама), аға тәлімгерлерін оқытуға арналған.
2. Педагог-ұйымдастырушылардың, тәлімгерлердің қызметін жоспарлауда тың бағыттағы жұмыс түрлерін анықтау мен іске асырудың маңыздылығы туындап отыр. Қазіргі таңда тәлімгерлер үшін девиантты мінез-құлықты балаларға тәрбие беру мақсатында ғылыми-зерттеу, эксперименттік жұмыстардың әдістерін меңгеру, жаңа педагогикалық технологияларды білу, девиантты мінез-құлықты балаларды тәрбиелеу жұмыстарын жүйелеу аса қажет болып отыр. Девиантты мінез-құлықты балаларға тәрбие беру мақсатына қол жеткізу үшін тәлімгерлердің теориялық және практикалық білімінің дамуы қажет. Сол себепті де педагог-ұйымдастырушылардың, тәлімгерлердің қызметін сапаландыру – бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі.
3. Бағдарлама оқу-тәрбие жұмысындағы қолданылатын жаңа озық әдіс, озат тәжірибелерді жинақтай отырып, тәлімгерлердің (вожатый) жұмыс сапасын жақсартуға бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты девиантты мінез-құлықты оқушылармен ұйымдастырылатын тәрбиелік іс-шаралар мазмұнын рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде құруға және оларды тиімді жүргізуге тәлімгерлер (вожатый) жұмысын бағыттау.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) тәлімгерлерге педагогика ғылымындағы тәрбие мәселелері бойынша зерттелген ғылыми жұмыстарды қолдануға бағыт беру;
2) девиантты мінез-құлықты балалардың қабілет ерекшеліктері туралы теориялық мағлұматтар беру;
3) девиантты мінез-құлықты балалардың отбасы мүшелерімен, сыныптастарымен қарым-қатынасын сауалнама жүргізу негізінде айқындау жолдарын көрсету;
4) тәлімгерлерді рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде жүргізілетін тәрбие жұмыстарына сараптама жасауға, қорытынды шығаруға бағыттау;
5) тәлімгерлерге девиантты мінез-құлықты балаларды тәрбиелеудегі тәрбие бағыттарының тиімділігін өздігінен айқындау бойынша бағыт беру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) педагогика ғылымындағы тәрбие мәселелері бойынша зерттелген ғылыми жұмыстарды тиімді қолдана алуға үйренеді;
2) девиантты балалардың қабілет ерекшеліктері туралы теориялық материалдардан толыққанды ақпарат алады;
3) девиантты мінез- құлықты балалардың отбасы мүшелерімен, сыныптастарымен қарым-қатынасын сауалнама жүргізу негізінде айқындау жолдарын меңгереді;
4) рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде жүргізілетін тәрбие жұмыстарына сараптама жасап, қорытынды шығаруды жетік меңгереді;
5) девиантты мінез- құлықты балаларды тәрбиелеудегі тиімділігі жоғары бағыттарды анықтау жолдарын нақты біледі.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы; Сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету - ҚР 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының негізгі міндеті; ҚР баланың құқықтары туралы. ҚР кепілдік берілген негізгі құқықтары мен мүдделерін іске асыруға байланысты туындайтын қатынастардың реттелуі туралы қарастырылады.
9. Басқарушылық модульде отандық және шетелдік педагогика ғылымындағы менеджменттің негізін қалаушы идеялары: мақсаты, ұстанымдары. Қазіргі мектептегі корпоративтік мәдениет. Оқу-тәрбие үдерісін басқарудың жаңа амалдары: инновациялық қызмет, көшбасшылық; рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде жүргізілетін тәрбие жұмыстарына бағыт беру жөнінде қарастырылады.
10. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы негізінде балаларды тәрбиелеу және рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру;
2) Ғылыми-педагогикалық әдебиеттер мен теориялық зерттеулердегі (Акажанова А.Т., Ельшибаева К.Г., Ескендирова А.) девиантты оқушылар туралы және олармен жүргізілетін тәжірибелерді саралау.
11. Мазмұндық модульде тәлімгердің қызметтік міндеті мен біліктілік сипаттамалары туралы; жеке қызметтік міндет туралы; білім алушыларының жас ерекшелігі мен психологиялық ерекшелігін анықтау жолдары; жеке тұлғаның талантын, ойлау және дене даму ерекшеліктерін дамыту, мәдениетін дамытудың тиімділігі; клубтардың, үйірмелердің, секциялардың жұмыстарын тиімді ұйымдастыру жолдары; девиантты мінез-құлықты балалармен тәрбие жұмыстары: адамгершілік-құқықтық және еңбек тәрбиесі; девиантты балалардың қабілет ерекшеліктері мен танымдық даму үдерісі туралы зерттеулер; девиантты балаларды анықтау мен жүргізілетін жұмыс түрлері; «Мәңгілік ел» идеясы негізінде тәрбие берудің негізгі бағыттары; девиантты мінез-құлықты балалармен рухани-адамгершілік құндылықтар негізіндегі тәрбие жұмыстарының бағдарламасын түзу туралы мәселелер қарастырылады.
12. Технологиялық модулде: Prezi.com – веб-сервисінде презентация құру туралы; қашықтықтан оқыту технологиясы; кәсіби желілік қауымдастықты құрудағы негізгі принциптері; оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті тақтаны пайдалану және ActivInspire бағдарламасында жұмыс жасау жөніндегі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі. Бұл модульде жалпы білім беретін мектептер жағдайында жасөспірімдермен профориентациялық жұмыс жүргізудің инновациялық формалары мен әдістері; жасөспірімдермен қайырымдылық акцияларын ұйымдастырудың маңызы; девиантты мінез-құлықты балалармен рухани-адамгершілік құндылықтар негізіндегі тәрбие жұмыстарын жүргізудегі іс-шаралар жөнінде қарастырылады.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
14. Білім беру үдерісі сабақтардың барлық түрлері көрсетілген осы бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес құрастырылған оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) Тәлімгердің қызметі оның іс-әрекетін ұйымдастыру түрлерін көрсету;
2) Тәлімгердің іс-әрекетін болжау және диагностикалау картасын жасау;
3) Мектеп пен отбасы ынтыма қтастығының жасөспірімдер тәрбиесіндегі рөлін анықтау;
4) Жас өспірімдік өтпелі кезеңдегі тәрбие жолдары анықтау картасын жасау;
5) Жас өспірімдерді қатаң бақылау және оның нәтижелері анықтау жолдарына іс-шараны жоспарлау;
6) Қиын балалармен жүргізілетін жұмыс түрлеріне ағымдағы жоспар жасау;
7) Жас өспірімдердің салауатты өмір салтын қалыптастыру жолдарына арнап мектепішілік іс-шара жоспарын жасау;
8) Жағдаяттарды ұсыну арқылы жасөспірімдерді мәдениеттілікке тәрбиелеу (жағдаят жаса);
9) Мектептегі рухани-адамгершілік негізіндегі тәрбие жұмыстарының тиімділігі ата-аналарға арналған әңгіме сағатының жоспарын жасау;
10) Девиантты балалармен жүргізілетін жұмыс түрлеріне сынып жетекшілерімен бірге жұмыс жоспарын жасау;.
11) Жеке тұлғаны ұжымда әлеументтендіру жұмыстарын жүргізу жұмыстарына тәрбиелік іс-шара жоспарлау;
12) Сәтсіз отбасыларымен жұмыс жүргізудегі тәлімгердің рөлін көрсететін іс-шара жасап ұсыну.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмысының тапсырмалары:
1) Шығармашылық жобалар тақырыптарының тізімі және оларды орындауға қойылатын талаптар, бағалау критерийлері
2) Тәлімгер жұмысының моделі (жоспар үлгілерін жасау)
3) Девиантты оқушылармен жүргізілетін тәрбие жұмыстары: тиімділігі мен ерекшелігі
4) Тәрбие жұмыстарында қолданылатын технологиялар (презентация)
5) Девиантты мінез-құлықты балаларды жеке дара тәрбиелеу жолдары мен әдістері (презентация) девиантты мінез-құлықты балаларды тәрбиелеудегі тәлімгер қызметінің негізгі бағыттары
6) Девиантты мінез-құлықты балаларға адамгершілік тәрбиесін берудегі отбасы рөлі (презентация)
7) Тұлғаны дамыту, тәрбиелеу, қалыптастыруда тәлімгердің рөлі (презентация)
8) Девиантты мінез-құлықты балаларды тәрбиелеудегі тәрбие бағыттарын жоспарлау (жоспар үлгілерін жасау, үлгі ету)
9) Девиантты мінез-құлықты балалардың жас ерекшелік кезеңдеріне сай тәрбие беру жолдары (жоспар үлгілерін жасау, үлгі ету)
10) Девиантты мінез-құлықты балалардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру (презентация)
11) Девиантты мінез-құлықты балалардың еңбекке деген қызығушылығын арттыру (презентация)
12) Білім мазм ұнының жаңаруы жағдайына байланысты девиантты оқушылардың саяси және құқықтық мәдениетін қалыптастыру (презентация)
13) Қиын балалардың оқуға қызығушылығын арттыру жұмыстары: тиімділігі, ерекшелігі (салыстырмалы кесте)
14) Девиантты мінез-құлықты балалармен сенімді қарым-қатынас орнатудың тиімділігі (презентация).
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін ұйымдастырудың формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі интербелсенді оқыту әдістерін қамтиды: дискуссиялар, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жоба қорғау, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Тыңдаушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты логикалық тұрғыдан сараптамалар жасауға, тәрбие беру мазмұнын өзіндік тәжірибеге сәйкестендіруге және алған білімдерін практикалық сабақтарда қолдануға мүмкіндік беріледі.
21. Оқу үдерісі күнделікті сабақтар мен тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарын да қамтиды. Бағдарлама қазіргі таңдағы жаңа әдістер мен технологияларды қолданылу арқылы тәрбие берудің тиімділігін арттыруға бағытталған. Осы ретте «шебер-сыныптар», келелі кеңестер өткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерилері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алын ған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауы, 2014 ж. 11 қараша.
2) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді).
3) ҚР Үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы.Алматы, 2009 ж.
4) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «100 нақты қадам» – дамыған мемлекеттердің отыздығына кіруі жөніндегі жоспары, 2015 ж. 15 мамыр.
5) Жұмабаев М. Педагогика. - Алматы. Рауан, 2004. 225 бет.
6) Сәдуақасов Ә. Қазақ мектептерінің оқу-тәрбие үрдісінде халықтық педагогика дәстрлерін пайдалануды ұйымдастырудың шарттары, «Дәстүр» бағд. Алматы, 2004 ж.
7) Болдырев И. Класс жетекшісі. Алматы. Мектеп. 1980 ж.
8) Акажанова А.Т. Девиантология. Алматы. – 2009 ж.
9) Тәрбие үрдісі мен оқушылардың тәрбиелік деңгейін бағалаудың өлшемдері. Алматы. 2009 ж.
10) Аймауытов Ж. Психология. - Алматы. Рауан, 2009. 311 бет.
11) Нысанбаев Ә, Әбжанов Т. Ой. Ақыл. Адамгершілік. Алматы. Білім. 2007. 112б.
12) Бархерт Г. Осложненное поведение подростка и некоторые подходы к его преодолению в условиях открытой воспитательной системы. Минск. – 2000г. 26 стр.
13) Май ғаранова Ш., Иманбаева С.Т. -Мектептегі тәрбие теориясы мен әдістемесі. – Алматы, Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты. 2006. – 261 б.
«Девиантты мінез-құлықты мектеп
қушыларын рухани-адамгершілік
құндылықтар негізінде тәрбиелеу»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
Курстың оқу-тақырыптық жоспары 80 сағат
№ |
Тақырыптар |
Дәріс | Таңдау сабақтары | Тәжірибелік сабақ | Тренинг | Семинар | Шеберлік-сынып | Көшпелі тәж. сабақ | Конференция | Дөңгелек үстел | Шағын сабақтар презентация | Жоба қорғау | Тестілеу | Барлығы |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
Инвариативті бөлім |
18 |
10 |
8 |
18 |
6 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
74 |
|||
І |
Нормативтік құқықтық модуль |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауындағы әлеуметтік инфрақұрылым сапасын жақсарту міндеттері. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2. |
Білім беру ұйымдарының тәрбие жүйесін дамытуда ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі Тәрбие тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың мақсаты мен міндеттері. Жас ұрпақты азаматтық тұлға ретінде тәрбиелеудің әлеуметтік маңыздылығы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3. |
ҚР баланың құқықтары туралы. ҚР кепілдік берілген негізгі құқықтары мен мүдделерін іске асыруға байланысты туындайтын қатынастардың реттелуі туралы |
2 |
2 |
|||||||||||
ІІ |
Басқарушылық модуль |
6 |
2 |
2 |
10 |
|||||||||
2.1 |
Менеджменттің негізін қалаушы идеялары: мақсаты, ұстанымдары. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
2.2 |
Жалпы білім беретін мектептердегі педагогикалық үдерісте «Өзін – өзі тану» пәнінің жүйе түзуші әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері |
4 |
4 |
|||||||||||
ІІІ |
Мазмұндық модуль |
8 |
4 |
4 |
10 |
6 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
46 |
||
3.1 |
Тәлімгердің қызметтік міндеті мен біліктілік сипаттамалары туралы. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Тәлімгер қызметінің негізгі бағыттары мен оны жоспарлау. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Девиант түсінігінің мәні мен зерттелуі. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.4 |
Девиантты мінез-құлықты балалармен тәрбие жұмыстары: адамгершілік-құқықтық және еңбек тәрбиесі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Оқушылар арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу және девиантты мінез-құлықты балалармен жұмыс. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|||||||||
3.6 |
Девиантты мінез-құлықты балалармен жұмыс жасаудың негізгі бағыттары. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Ата-аналармен жүргізілетін жұмыстарды адамгершілік тәрбие негізінде құру. |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.8 |
Девиантты мінез-құлықты балаларды тәрбиелеудегі ата-аналардың әлеуметтік құзыреттілігін қалыптастыру жолдары |
6 |
6 |
|||||||||||
3.9 |
Қазақстандағы діни жағдай оның девиантты мінез-құлықты балалардың тәлім – тәрбиесіне ықпалы |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
3.10 |
«Мәңгілік ел» - ұлттық идеямыз |
|||||||||||||
3.11 |
Педагогикалық үдерісті жобалау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.12 |
Кіріс және шығыс тестілеуі |
2 |
2 |
|||||||||||
ІҮ |
Технологиялық модуль |
2 |
6 |
4 |
12 |
|||||||||
4.1 |
PowerРoint бағдарламасында мультимедиялық презентация құру әдістемесі. Prezi.com – веб-сервисінде презентация құру. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Қашықтықтан оқыту технологиясы.Кәсіби желілік қауымдастықты құрудағы негізгі принциптері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті тақтаны пайдалану және ActivInspire бағдарламасында жұмыс жасау. Cмарт-технологиясының (планшеты, смартфоны және б.) жұмысының технологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Педагогикалық - шығармашылық жобалардың теориясы мен практикасы |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
Вариативті модуль* |
6 |
6 |
||||||||||||
1.1 |
Жалпы білім беретін мектептер жағдайында жасөспірімдермен профориентациялық жұмыс жүргізудің инновациялық формалары мен әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Оқу-тәрбие үдерісінде өзін-өзі басқару |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Жасөспірімдермен қайырымдылық акцияларын ұйымдастырудың маңызы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен агрессивті балаларды қайта тәрбиелеу жоспарын құру |
2 |
2 |
|||||||||||
1.5 |
Девиантты мінез-құлықты балалармен рухани-адамгершілік құндылықтар негізіндегі тәрбие жұмыстарын жүргізудегі іс-шаралар |
2 |
2 |
|||||||||||
* - Ескерту: Вариативтік модульдегі әрқайсысы 2 сағаттық 3 тақырып қана таңдалады. |
||||||||||||||
БАРЛЫҒЫ: |
18 |
6 |
10 |
8 |
18 |
6 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
80 |
«Девиантты мінез-құлықты мектеп
оқушыларын рухани-адамгершілік
құндылықтар негізінде тәрбиелеу»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру
курсының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. “Ұлт тәрбиесі баяғыдан бері сыналып, көп буын қолданып келе жатқан тақтақ жол болғандықтан, әрбір тәрбиеші, сөз жоқ ұлт тәрбиесінен тәрбие қылуға міндетті» - деп жазған ғалымды ата.
a) М.Жұмабаев
b) Ә.Садуақасов
c) Н.Волков
d) Қ.Жарықбаев
d) Т.Тәжібаев
2. Тәрбиенің ізгіліктілік, гуманистік, демократиялық негізде жүргізілуі тәрбиенің басты ұстанымы бола ала ма?
a) Жоқ, бола алмайды
b) Ия, бола алады
c) Ұстаным болып табылмайды
d) Бұл қосалқы түсінік
e) Қажеттілік туындағанда
3. Оң қасиеттерді қалыптастыруға бағытталған адамның саналы іс – әрекеті
a) Тәрбие
b) Өзін – өзі тежеу
c) Жазалау
d) Өзін – өзі тәрбиелеу
e) Қайта тәрбиелеу
4. Отан, туған өлке – тағдыр берген, ата-бабасынан қалған, өз халқының мәдени, рухани мұрасымен, оның өткен тарихымен байланыстыратын әр адамның теңдессіз, бірегей туған жері құндылыққа жата ма?
a) Құндылық болып табылмайды
b) Ия, құндылық болып табылады
c) Қажет жағдайда
d) Кейбір кездерде
e) Қажеттілік жоқ
5. ҚР Отаны ретінде тану және қабылдау, азаматтық парызы мен намысын тәрбиелеу идеясы
a) Ұлттық идея
b) Халықтық идея
c) Қазақстандық патриотизм идеясы
d) Адамзаттық идея
e) Ондай идея жоқ
6. Халықтық педагогика мен этнопедагогиканы жасаушы факторлар
a) Қала жағдайы
b) Ауыл жағдайы
c) Мектеп ұжымы
d) Көше балалары
e) Тарихи, қоғамдық жағдай
7. Ар-ождан кодексі, мінез-құлық және қоғамдық тәртіп ережелері, ұлттық әдет-ғұрып және салт – дәстүр ережелері үлгілі және қолданбалы тәрбие ережелері бола ала ма?
a) Мектеп ережесі
b) Жеке оқушы ережесі
c) Тәрбие ережелері бола алады
d) Бұл – қоғамдық ереже
e) Отбасылық ереже
8. Адамзаттық тәрбие табиғатының бағыттары
a) Макрокосмостық, микрокосмостық
b) Дамытушылық
c) Индивидтік
d) Этнопедагогикалық
e) Этнопихологиялық
9. ҚР Президентінің бастамасымен Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының І съезі қашан өтті?
a) 2003жылы 23-24 қыркүйекте
b) 2005жылы 23-24 қазанда
c) 2007жылы 23-24 қаңтарда
d) 2009жылы 23-24 сәуірде
e) 2011жылы 23-24 ақпанда
10. Теология (көне грек тілінде teos – халық, logos – ілім) – қандай пән?
a) Елтану
b) Құдайтану
c) Әдебиеттану
d) Өзін тану
e) Тарихи таным
11. Отбасы қатынастарында және бала тәрбиелеуде ерлер мен әйелдердің құқықтары мен міндеттерінің іс жүзіндегі теңдігін қамтамасыз ету неге қатысты болады?
a) Отбасылық
b) Некелік
c) Ұжымдық
d) Еркектік мінезге
e) Генетикалық дамуға
12. Халықтың негізгі педагогикалық түсініктері не үшін қажет?
a) Оқу үшін
b) Көру үшін
c) Жазу үшін
d) Есту үшін
e) Өсиет қалдыру, қамқорлық жасау, ақыл беру, тәрбиелеу
13. Не себепті есірткіні қолданатын адам халықтың әлсіз тобына жатады?
a) Өзін тәртіпті ұстай алмағандықтан
b) Өзін аурудан қорғай білмегендіктен
c) Ондай топ жоқ
d) Ауру туралы білмегендіктен
e) Жатқызуға болмайды
14. Адам геніне байланысты ақыл ой ерекшеліктері мен қабілеті анықталады деген пікірді ұсынған ғалым
a) Дэвид Льюис
b) Тәжібаев
c) Әл - фараби
d) Эдуард Трондайк
e) Жүсіпбеков
15. Психикалық ынтаны түсіру және психикалық жайлы жағдайға жету үшін психобелсенді заттарды қолдану неге тәуелді?
a) Әлеуметтік
b) Психикалық тәуелділік
c) Қоғамдық
d) Гендерлік
e) Медициналық
16. Діндарлардың діни қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталатын қызмет қандай?
a) Қоғамдық қызмет
b) Мемлекеттік қызмет
c) Педагогикалық қызмет
d) Діни қызмет
e) Әлеуметтік қызмет
17. Ақыл–ой тәрбиесі ұлттық педагогикада не үшін қажет?
a) Сана – сезімін ояту үшін
b) Зиялылыққа жеткізу үшін
c) Санасын қалыптастыру үшін
d) Сабаққа ынталандыру үшін
e) Халықтық тәрбие беру үшін
18. Не себепті ҚР-да дін мен діни бірлестіктер білім беру, тәрбиелеу жүйесімен бірігеді?
a) Жоқ бірікпейді, зайырлы сипатта
b) Иә, бірігеді
c) Қажет кезде
d) Дін тәрбиеге жатпайды
e) Тәрбие діни көзқарасты қолдамайды
19. Экономикалық тәрбиенің саясатын қалай түсінесіз, оның мәні неде?
a) Әлеуметтік даму үшін
b) Саясатты дамыту үшін
c) Еңбек мәдениетінің дамуы үшін
d) Экономикалық даму үшін
e) Ауылдың дамуы үшін
20. Неге туа біткен ерекшеліктерді жоққа шығаруға да болмайды?
a) Туа біткен ерекшеліктерді анықтауға болмайды
b) Туа біткен ерекшеліктер болғандықтан
c) Туып - өскен жері болғандықтан
d) Сахара болғандықтан
e) Жақсы емделетіндіктен
21. Неге өмір сүру және іс – әрекет барысында баланың биологиялық және рухани өсуі қажет?
a) Тәрбие
b) Даму
c) Оқыту
d) Қалыптасу
e) Білім беру
22. Тұлға дамуының қандай факторы мақсатты және ол қоғам мақсатына сәйкес әсер етеді?
a) Тұқым қуалаушылық факторы
b) Отбасы факторы
c) Мектептегі орта факторы
d) Географиялық орта факторы
e) Тәрбие факторы
23. Тәрбие процесінің қозғаушы күштері неде?
a) Тәрбиенің мақсаты мен міндеттері
b) Тәрбие үрдісінің қарама - қайшылықтары
c) Педагогтің талап қоюы
d) Педагогтің тәрбие міндеттеріне сәйкес тәрбие құралдарын таңдай білуі
e) Педагогикалық зерттеулер
24. Неге дін – шариғат ықпалы халықтық педагогиканы жасаушы фактор бола алады?
a) Қажет еткендіктен
b) Қоғамдық фактор болғандықтан
c) Ия, халықтық педагогикалық фактор болғандықтан
d) Мүмкін еместіктен
e) Сенбеушіліктен
25. Тәрбие мақсатын анықтайтын негізгі фактор қайсысы?
a) Мемлекеттің идеологиясы, саясаты
b) Ата –аналар
c) Педагогтар
d) Педагогикалық процестің мүмкіндіктері
e) Оқушылардың қажеттіліктері
Тест сұрақтарының кілті
1 |
A |
11 |
B |
21 |
D |
2 |
B |
12 |
E |
22 |
E |
3 |
D |
13 |
A |
23 |
B |
4 |
B |
14 |
D |
24 |
C |
5 |
C |
15 |
B |
25 |
A |
6 |
E |
16 |
D |
||
7 |
C |
17 |
E |
||
8 |
A |
18 |
A |
||
9 |
A |
19 |
D |
||
10 |
B |
20 |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығы 71-қосымша
Оқытатын арнайы білім беру ұйымдарының басшыларына арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Арнайы
(түзету), интернат ұйымдарының педагогикалық-түзету
жұмыстарының мазмұнын жаңарту» тақырыбындағы білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Арнайы (түзету), интернат ұйымдарының педагогикалық түзету жұмыстарының мазмұны» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) арнайы білім беру ұйымдарының басшыларын оқытуға арналған.
2. Бағдарлама Қазақстан Республикасындағы білім берудің барлық деңгейінде, айрықша білім алу қажеттіліктері бар балалардың оқуына арнайы жағдай тудырып, оларды түзетуді, әлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз етеді.
3. Білім беру бағдарламасы даму мүмкіндігі шектеулі балаларды (бұдан әрі - МШБ) арнайы мектептерде білім беру мен тәрбиелеу үдерісіне бағыттылған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері:
4. Бағдарлама мақсаты Жүйені басқару мен ұйымдастыру қызметі бойынша арнайы білім беру ұйымдары басшыларының ақпараттық-танымдық, тұлғалық-психологиялық және кәсіби дайындығын қалыптастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы оқыту мен тәрбиелеудің ағымдағы жүйесімен тыңдаушыларды таныстыру;
2) даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектеп басшыларының тәрбие және оқу ісі жөніндегі орынбасарларының басқарушылық мәдениетін және басқарушылық шеберлігін жоғарылату;
3) даму мүмкіндігі шектеулі (бұдан әрі - ДМШ) балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері туралы түсініктерін кеңейту;
4) арнайы білім беру ұйымдары жағдайында мүмкіндігі шектеулі балалармен түзету-тәрбиелеу жұмыс бағыттары мен әдістерін басшыларға, басшылардың орынбасарларына таныстыру;
5) ұжымдық мәдениетті қолдану дағдыларын қалыптастыруға ықпал ету;
6) мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектеп-интернат басшыларының АКТ құзыреттілігінің қалыптасуына ықпал ету.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) арнайы білім беру жүйесіндегі басшының, басшы орынбасарының кәсіби қызметінің құрылымын, психологиялық-педагогикалық, түзету және басқарудың құрылымдық негізін; арнайы мектеп-интернат жағдайындағы мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеудегі жаңа амалдарын; даму мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін біледі;
2) арнайы мектептерде қызметтің шартына байланысты өз бетінше мақсатты және түзету, білім беру мен тәрбиелік міндеттерді анықтай алуды; білім беруде ерекше қажеттіліктері бар балаларды оқыту мен тәрбиелеу мәселелері бойынша нақты шешім қабылдайды және түзету-педагогикалық мәселелерді қоюды; арнайы мектеп жағдайында оқытуда түзету және білім беру шарттары мен мазмұнын, бағыттарын анықтауды; ұйымның сұранысын анықтау барысында түзету, білім және тәрбие беру жұмыстарын сауатты атқаруды қолданады;
3) ұйымның сұранысына орай коррекциялық қызмет түрлері мен әдісін; берілген тапсырмаларды орындауға шешім қабылдау үшін мүмкіндіктер мен жеке ресурстарға баға беруді; балалар сабақта қосалқы және техникалық көмекші құралдарды пайдалануды меңгереді;
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативті-құқықтық модуль өзінің кәсіби қызметінің профиліне сәйкес нормативті актілерді меңгеруге бағытталған міндеттелген минимумды көрсетеді. Нормативті-құқықтық модуль мүмкіндігі шектеулі балаларға қатысты білім беру саясатының еліміздің әлеуметтік, экономикалық басым бағыттары туралы тыңдаушылардың базалық түсінігін кеңейтуге мүмкіндік береді. Модульдің мазмұнында даму мүмкіндігі шектеулі балаларды білім берудің барлық деңгейлерінде түзете сүйемелдеуді қамтамасыз етуді, Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылға дейінгі білім беруді дамыту және оны іске асырудың жоспарлары туралы Мемлекеттік бағдарламада көрсетілгендей нақты инновациялық жоба ретінде оқу-әдістемелік және құқықтық қамтамасыз ету процесі болып табылады. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауының басым бағыттары; Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға білім беру стандартын бекіту туралы» Үкімет қаулысы; Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді); ҚР арнайы білім беруді ұйымдастырудың құқықтық негіздері қарастырылған.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды зерделейді:
1) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасымен танысу іске асыру жолдары;
2) арнайы білім беру ұйымдарындағы басшылардың ұйымдастыру, басқару әдістері.
10. Психологиялық-педагогикалық модуль келесі тақырыптарды зерделейді:
1) түзете-тәрбиелеу үдерісіне психологиялық-педагогикалық қолдау;
2) интеллекті шектеулі балаларға психологиялық-педагогикалық қолдау,
3) психикалық дамуы кеш балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
4) дамуында түрлі кемшіліктері бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
5) тілінде ақауы бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
6) тірек қимыл аппаратында ақауы бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері.
11. Мазмұндық модуль келесі сұрақтарды қарастырады:
1) арнайы мектеп-интернат жағдайындағы білім беру үдерісін ұйымдастырудың заманауи талаптары;
2) арнайы мектеп жағдайында оқушылармен өзіндік дайындықты жүргізу кезінде түзету-тәрбиелеу жұмыстары;
3) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды үйден оқытуға ұйымдастыру және педагогикалық жағдай;
4) психологиялық- дәрігерлік-педагогикалық консилиумның рөлі;
5) әртүрлі даму бұзылыстары бар балалармен психологиялық-түзетушілік технологиялар жұмысына мұғалімдердің дайындығы;
6) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуға арнлған арнайы білім ұйымдарына арналған психологиялық қызмет;
7) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеуде заманауи түзету-тәрбиелеу технологияларын пайдалану;
8) даму мүмкіндігі шектеулі балаларға бейімделу-даму ортасын құру;
9) арнайы білім ұйымдарына ескерту жұмыстарын ұйымдастыру мәселелері;
10) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеу мен әлеуеттендіуде жанұяның рөлі;
11) арнайы білім ұйымдарына критериалды бағалауды енгізу;
12) шағын басқару іс-әрекеттерін микрооқыту негізінде паноралық қолдау.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды интеграциялау;
2) арнайы білім беру ұйымдарында басқару технологияларын қолдану;
3) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды мектеп-интернат жағдайында қолдау;
4) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы білім беру ұйымдарында оқытудың ерекшеліктері;
5) даму мүмкіндігі шектеулі балаларды білм беру аймағында оқыту.
13. Вариативтік модуль тыңдаушыға ұсынылған тақырыптардан біреуін таңдауға мүмкіндік береді және тыңдаушының кәсіби қажеттілігі қанағаттануына бағытталған:
1) Блум таксономиясы функционалдық сауаттылықты дамытуда жетістікті бағалау әдістемесі ретінде;
2) сыни ойлауды оқытудың белсенді формалары арқылы дамыту;
3) арнайы мектепте балаларды оқытуда кедергісіз білім беру ортасын құру үшін қосалқы және техникалық жабдықтарды пайдалану. Курс барысында тыңдаушылардың қажеттілігіне қарай вариативті модуль 2 сағаттан 6 сағатқа дейін өзгереді.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
14. Білім беру үдерісі бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімдерін бағалау мен бақылау мақсатында өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шаралар) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектеп басшыларына бір өзекті тақырып бойынша шағын іс-шараны әзірлеу;
2) даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектеп басшысының кәсіби қызметін дамытуға арналған жоба әзірлеу;
3) даму мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектеп басшысыларына бағалау критерийлерімен деңгейлік тапсырмалар әзірлеу;
4) педагогикалық кеңесті жүргізу және ұйымдастыруға байланысты бағалау критерийлерін құрастыру;
5) білім берудің арнайы ұйымдарындағы тәрбие және оқытудың жетілдіру мен дамыту үшән мектеп ресурстарының мүмкіндіктерін талдау.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім берудің арнайы ұйымдарында оқу және тәрбие ұйымдастыру бойынша жаңа талаптар;
2) мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық, педагогикалық тұрғыдан қолдау - ассистивті және дамыту технологиялары элементтерінің бірі ретінде;
3) мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс істеудің психологиялық түзету технологиялары;
4) мүмкіндігі шектеулі оқушыларды кәсіби және еңбекке баулуды бағдарламалық-әдістемелік қамтамасыз ету;
5) білім берудің арнайы ұйымдары жағдайындағы психикалық даму ауытқушылығы бар балаларды түзету-дамыта оқытудың мазмұны және оны ұйымдастыру;
6) білім беру орталарында қиын өмірлік жағдайда қалған балалардың психологиялық қауіпсіздігі;
7) мүмкіндігі шектеулі оқушыларға арналған арнайы жеке бағдарлама түзету-педагогикалық жұмыстарының негізгі стратегияларының анықтамасы;
8) мектеп-интернаттағы мүмкіндігі шектеулі балаларды бейімдеудің психо-педагогикалық шарттары;
9) мүмкіндігі шектеулі оқушыларды сабақта педагогикалық тұрғыдан қолдау. Позитивті мектеп мәдениетін дамыту;
10) білім берудің арнайы ұйымдарындағы мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудың қазіргі заманғы педагогикалық технологияларын қолдану;
11) мүмкіндігі шектеулі балаларды нәтижелі бейімдеудің және әлеуметтендіруді қамтамасыз етудің шарттары;
12) оқушыларды мектепте оқытудың психологиялық даярлығы;
13) әр түрлі ауытқушылықтары бар балалармен түзету-педагогикалық жұмыстарындағы оқытудың техникалық құралдары;
14) есту, көру,сөйлеу,ойлау қабілеті және тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
15) мүмкіндігі шектеулі жастарға кәсіби білім берудегі мектептің рөлі;
16) арнайы білім беру ұйымдарындағы мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру;
17) мүмкіндігі шектеулі балалармен педагогикалық-түзету және тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың негіздері;
18) арнайы білім беру саласындағы мүмкіндігі шектеулі адамның ерекше білім беру қажеттіліктері;
19) қорытынды тестті жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-ші Қосымшасына сәйкес тыңдаушылардың тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асыру түрлері мен әдістері.
19. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қамтиды: өзіндік жұмыс, ойталқы, «миға шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер,жобалар әдісі, бейнетаспаларды талқылау, мәселелердің ортақ шешімі т.б.с.с.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып тыңдаушыларға оқыту барысында логикалық қорытынды жасауға, жеке мазмұнды өз тәжірибесіне бейімдеуге және алған біліктерін дәріс сабақтарында дәне дәрістен тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі аудиториялық сабақтар мен өзіндік жұмыстарын жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс, дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы; дөңгелек үстел, презентациялар арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан.
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол», 11 қараша 2014 жыл.
2) Қазақстан Республикасының «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы» Заңы, Алматы, 2003.
3)Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. Астана, 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 –III Заңы (24.11.2015 жылға арналған толықтырулар мен өзгертулермен)
4) 2002 ж.8 тамыз күнгі № 345. «Бала құқығы» туралы заң.
5) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010 жыл 14 желтоқсан.
6) Зайцев Д.В. Мүмкіндіктері шектеулі балаларға біріккен білім беру жүйесі // Әлеуметтік зерттеулер. – 2004.– № 7.– 127-132 б.
7) Зарецкий В.К. Ерекше балаларды дамыту мәселелері бойынша он конференция – инновациядан нормаға бастар он қадам // Психологиялық ғылым және білім.–2005.– № 1.– 83-95 б.
8) Мүмкіндіктері шектеулі балаларды сау балалар қоғамында бірге оқыту / Ф.Л.Ратнер, А.Ю.Юсупов. – М.: ВЛАДОС гуманитарлық баспа орталығы, 2006.
9)Астапов В.М. Нейро және патопсихология негіздерімен түзеу педагогикасы. – 2-ші басылым, түзетулер мен толықтырулар енгізілген нұсқасы – М.: МПСИ; В.:МОДЭК, 2010. – 239 б.
10) Дамуының ауыр және көптеген бұзылу белгілері бар балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеу және оқыту. Бағдарламалық-әдістемелік материалдар. / И.М.Бгажнокованың ред. – М.:ГИЦ ВЛАДОС, 2010. – 239 б.
11) Гонеев А.Д., Лифинцева Н.И., Ялпаева Н.В. Түзеу педагогикасының негіздері. Жоғары педагогикалық оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы / В.А. Сластениннің ред. –М, 1999.
«Арнайы (түзету), интернат ұйымдарының
педагогикалық түзету жұмыстарының мазмұны»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Сабақ тақырыптары |
Сағаттар саны |
|||||||||||||||
Дәріс |
Диалог дәріс |
Талқылау-дәріс |
Пікірталас |
Тренинг |
Мастер-класс |
Семинар |
Тәжірибелік сағат |
КТС |
Шағын сабақтардың презентациялары |
шағын білім беру |
Дөңгелек стөл |
Таңдаулы дәріс |
Конференция |
Диагностика |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
15 |
16 |
17 |
1 |
Нормативті-құқықтық модуль |
5 |
1 |
2 |
8 |
||||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауының басым бағыттары. |
1 |
1 |
||||||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға білім беру стандартын бекіту туралы» Үкімет қаулысы |
2 |
2 |
||||||||||||||
1.3 |
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 2 шiлдедегі N 267 Заңы бойынша білім беру ұйымдарында жемқорлықпен күрес |
1 |
1 |
||||||||||||||
1.4 |
ҚР арнайы білім берудің ұйымдастырудың құқықтық негіздері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
2.1 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасымен танысу іске асыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||||
2.2 |
Мектеп директорының тәрбиелік функциясы және басқарушылық мәдениеті |
2 |
2 |
||||||||||||||
3. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
12 |
12 |
||||||||||||||
3.1 |
Оқу және тәрбие үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
||||||||||||||
3.2 |
Сенсорлық кемістігі (есту, көру) бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||||
3.3 |
Сөйлеу бұзылыстары бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||||
3.4 |
Психикалық дамуы тежелген балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||||
3.5 |
Интеллектуалды мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||||
3.6 |
Тірек-қимыл жүйесінің патологиясы бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||||
4. |
Мазмұндық модуль |
20 |
4 |
8 |
2 |
34 |
|||||||||||
4.1 |
Арнайы мектеп-интернат жағдайында оқыта-тәрбиелеу үдерісін ұйымдастырудағы заманауи талаптар |
2 |
2 |
||||||||||||||
4.2 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды кәсіби дайындыққа дейінгі және әлеуметтік-еңбекке баулуды басқару |
2 |
2 |
||||||||||||||
4.3 |
Мүмкіндігі шектеулі мүгедек балаларға арналған үйде оқытуды ұйымдастырудың педагогикалық шарттары |
2 |
2 |
||||||||||||||
4.4 |
Арнайы мектеп жағдайында психикалық дамуы тежелген балаларды түзете-дамыта оқытудың құрылымы және оны ұйымдастыру |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
4.5 |
Даму мүмкіндігі шектеулі оқушылардың кәсіптік және еңбектік дайындығын қамтамасыз ететін әдістемелік бағдарлама |
2 |
2 |
||||||||||||||
4.6 |
Арнайы білім беру мекемелерінде профилактикалық жұмысын ұйымдастыру мәселелері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
4.7 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектеп-интернаттағы психологиялық қызмет |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
4.8 |
Даму мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуда және тәрбиелеуде заманауи түзете-тәрбиелеу технологияларын қолдану |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
4.9 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеуде және әлеуметтендіру үдерісінде отбасының рөлі |
2 |
2 |
2 |
|||||||||||||
4.10 |
Оқушылардың оқудағы жетістіктерін критериалды бағалау тәсілдері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||||
4.11 |
Арнайы мектепте ерекше қажеттіліктері бар оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерилерін енгізу |
2 |
2 |
||||||||||||||
4.12 |
Ықшамдап оқыту негізінде ықшам-басқару қызметіндегі панорамалық қорғау фрагменттері |
2 |
2 |
||||||||||||||
5. |
Технологиялық модуль |
8 |
6 |
2 |
2 |
2 |
20 |
||||||||||
5.1 |
Даму мүмкіншіліктері шектеулі тұлғаларды әлеуметтендіруде және оқытуда ақпараттық технологиялар қолдану |
4 |
4 |
||||||||||||||
5.2 |
Басқарушылық технологияларды арнайы (түзету) мектептерінде қолдану ерекшеліктері. |
4 |
4 |
||||||||||||||
5.3. |
Мектеп-интернат жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларды түзете қолдау |
6 |
6 |
||||||||||||||
5.4. |
Арнайы мектеп-интернат жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||||
5.5 |
Білім беру кеңістігінде даму мүмкіндігі шектеулі балаларға білім беру |
2 |
2 |
||||||||||||||
5.6 |
Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттілік диагностикасы (кіріс/шығыс сауалнамасы) |
2 |
2 |
||||||||||||||
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
|||||||||||||||
6.1 |
Блум таксономиясы функционалдық сауаттылықты дамытуда жетістікті бағалау әдістемесі ретінде. |
2 |
2 |
||||||||||||||
Барлығы |
25 |
2 |
12 |
1 |
6 |
18 |
6 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Арнайы (түзету), интернат ұйымдарының
педагогикалық түзету жұмыстарының мазмұны»
тақырыбындағы біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыдаушыларға арналған тест сұрақтары
1. Қандай құжат ақыл-ой және дене кемістігі бар тұлғалардың арнайы білім алуының құқықтық негізін құрайтын халықаралық құжатқа жатпайды?
A) ҚР Конституциясы;
B) бала құқықтары туралы конвенция;
C) адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы;
D) мүгедектер үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етудің стандартты ережелері;
E) мүгедектердің құқықтары туралы декларация.
2. Заманауи білім беру саясатының басымдықтары:
A) білім беру жүйесінің қол жетімділігі;
B) білім сапасы;
C) білім беру жүйесінің үнемділігі;
D) білім беру жүйесінің ақылылығы;
E) қоғам мен әрбір азаматтың заманауи сұраныстарға бет бұруы.
3. Оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру негізі болып табылатын оқу-тәрбие жұмыстарын жоспарлауды және есепке алуды кім жүзеге асырады?
A) білім алушылардың ата-аналары;
B) білім беру ұйымдары;
C) жергілікті өкілдік органдар;
D) жергілікті атқарушы органдар;
E) білім беру саласындағы уәкілетті орган.
4. Арнайы білім беру аясындағы заңнаманың бұзылуына жауап береді:
A) тек жеке тұлға;
B) заңнаманы бұзған немесе бұзылуына жол берген лауазымды тұлғалар ғана;
C) заңнаманы бұзған заңды тұлғалар ғана;
D) заңнаманы бұзған барлық жеке тұлғалар және заңды тұлғалар.
5. Арнайы мектептегі білім мазмұны нені білдіреді?
A) оқыту үдерісінде бала меңгеретін білім мен білік;
B) оқушылардың метатанымдық дағдылары;
C) оқытудың негізгі әдістері мен тәсілдері;
D) арнайы білім беру шарттары;
E) оқушы меңгеруге тиісті білім, білік, дағды.
6. Арнайы мектеп-интернаттарға балаларды іріктеуді жүзеге асырады:
A) психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңестер;
B) білім беру департаментінің өкілі;
C) психологиялық-педагогикалық түзеу қызметінің меңгерушісі;
D) түрлі типтегі арнайы мектептер;
E) ата-аналардың келісімімен диагностикалық орталықтар.
7. Арнайы білім беру жүйесінде «түзеу» термині нені білдіреді:
A) дамуында анықталған кемістікті түзетуге, одан арылуға, бәсеңдетуге бағытталған педагогикалық және емдік шаралар жүйесі;
B) дамуындағы бұзушылықтарды түзетуге бағытталған ағза қызметтерінің қайта қалпына келтіру үдерісі;
C) қоршаған ортамен өзара әрекет етуін дамытуға бағытталған педагогикалық құралдар жүйесі;
D) мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды қызметтің түрлі қол жетімді түрлеріне дайындау үшін қолданылатын педагогикалық шаралар жүйесі;
E) дамуында ауытқушылықтары бар балаларды оқыту үдерісін жеңілдететін түрлі әдістер мен тәсілдер жүйесі.
8. Даму кемістігі бар балаларды анықтауға және олардың барлығын есепке алуға қандай ұйым жауапты?
A) психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңестер;
B) диагностикалық және оңалту орталықтары;
C) арнайы белгіленген білім беру мекемелері;
D) білім беру департаменттері;
E) психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттері.
9. Қандай арнайы білім беру мекемесінде Брайль жүйесі бойынша басылып шығатын әдебиеттер қолданылады?
A) есту қызметі бұзылған балаларға арналған арнайы мектеп-интернат;
B) зағип балаларға арналған арнайы мектеп-интернат;
C) сөйлеу қызметі ауыр дәрежеде бұзылған балаларға арналған арнайы мектеп-интернат;
D) тірек-қимыл жүйесі бұзылған балаларға арналған арнайы мектеп-интернат.
10. Арнайы білім беру жүйесінде «түзеу» термині нені білдіреді:
A) дамуында анықталған кемістікті түзетуге, одан арылуға, бәсеңдетуге бағытталған педагогикалық және емдік шаралар жүйесі;
B) дамуындағы бұзушылықтарды түзетуге бағытталған ағза қызметтерінің қайта қалпына келтіру үдерісі;
C) қоршаған ортамен өзара әрекет етуін дамытуға бағытталған педагогикалық құралдар жүйесі;
D) мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды қызметтің түрлі қол жетімді түрлеріне дайындау үшін қолданылатын педагогикалық шаралар жүйесі;
E) E.дамуында ауытқушылықтары бар.
11. Психофизикалық даму кемістігін бәсеңдету немесе одан арылуға бағытталған арнайы және жалпы педагогикалық шаралар жүйесі анықталады:
A) өтем ретінде;
B) түзеу үдерісі ретінде;
C) бейімдеу үдерісі ретінде;
D) оңалту;
E) ақталу.
12. Кетірген оқу іскерліктерін, танымдық дағдыларын қалпына келтіру үшін бала оңалтудың қандай түріне зәру болады?
A) медициналық;
B) психологиялық;
C) педагогикалық;
D) барлық нұсқалары дұрыс.
13. Жеке тұлғаны әлеуметтендіру – бұл:
A) жеке тұлғаның қоғамдағы өміршеңдік қабілетін қалыптастыру;
B) әлемге деген эстетикалық түйсігін қалыптастыру;
C) баланың ағзасын шынықтыру.
14. Психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссияның (ПМПК) негізгі міндеттеріне жатқызады:
A) баланың ауруларын емдеуді;
B) мінез-құлқында ауытқушылықтары бар балаларды оңалтуды;
C) диагностикалық-кеңес беру қызметін;
D) барлық нұсқалары дұрыс.
15. Психикалық дамудың бұзылу түрлеріне жатады:
A) дамып жетілмеу;
B) дамудың тежелуі;
C) зақым келген даму;
D) дамудың бұзылуы;
E) барлық нұсқалары дұрыс.
16. Адамның шынайы айналадағы әлемнен алшақтап, өзінің күйзелісіне қадалып шықпай қоюымен сипатталатын ауыр психикалық жағдай қалай аталады?
A) аутизм;
B) мутизм;
C) амнезия;
D) апатия;
E) вербализм.
17. Тірек-қимыл жүйесі бұзылған балалардың басты ақауы не болып табылады?
A) қимыл ақауы;
B) сөйлеу қызметінің даму ерекшеліктері;
C) ақыл-ой жеткіліксіздігі;
D) ұсақ моториканың даму ерекшеліктері;
E) жеке тұлғаның даму ерекшеліктері.
18. Дамуында бұзушылық анықталған балалардың қандай санаты үшін қашықтықтан бағдарлай оқыту түзету жұмыстарының басты бағыты болып табылады:
A) психикалық дамуы бөгеулі балалар;
B) есту қабілеті бұзылған балалар;
C) ақыл-есі орташа деңгейде бұзылған балалар;
D) көру қызметі бұзылған балалар;
E) сөйлеу қызметі бұзылған балалар.
19. Қандай топ дамуында ауытқушылықтар бар балалардың ең әлжуаз санатына жатады және басқаларына қарағанда кешенді түрде оңалтуға және әлеуметтік-педагогикалық көмек көрсетуге көбірек мұқтаж:
A) есту қабілеті бұзылған балалар;
B) көру қызметі бұзылған балалар;
C) ақыл-есі бұзылған балалар;
D) сөйлеу қызметі бұзылған балалар;
E) дамуы кешенді (қосарлы) түрде бұзылған балалар.
20. Бала өз бетінше немесе ересек адамдардың көмегімен қол жеткізе алатын білім, білік және дағды деңгейі қалай аталады?
A) жуық аралық даму аймағы;
B) даму кемістігі;
C) өзекті даму аймағы;
D) шешілетін міндеттердің қиындық деңгейі.
21. Ұсынылған нұсқалардың қайсысы даму мүмкіндіктері шектеулі балаларды мектепте оқыту үдерісінің құрылымын дұрыс көрсетеді:
A) түйсіну, ұғыну, пысықтау, қолдану;
B) түйсіну, пысықтау, оқыту, қолдану;
C) құралдар, қағидалар, мазмұны, әдістер, бақылау тәсілдері;
D) оқу, үйрету, пысықтау, қолдану;
E) білімді жинақтау, дағдыларын шыңдау, іскерліктерін қалыптастыру, тәжірибеде қолдану.
22..Ойдың белгілі бір нәрсенің, құбылыстардың, олардың болмысының мән-мағынасына бойлау немесе ауызша ойын жеткізудің күрделі үдерісі қалай аталады, соның нәтижесінде естіген мәліметтерді ұғынуға қол жеткіземіз:
A) ұғыну;
B) түйсіну;
C) қолдану;
D) пысықтау;
E) қайталау.
23. Үлгілік ережеге сәйкес арнайы мектеп-интернат неге жауапты?
A) тәрбиеленушілердің өміріне;
B) тәрбиеленушілердің емделуіне;
C) тегін білім алуына;
D) тегін киім-кешектерді алуға.
24. Педагогикалық қызметкердің міндеттерін атаңыз:
A) бес жылда бір реттен кешіктірмей біліктілігін арттырып отыру;
B) білім беру ұйымдарын басқарудың алқалық органдарының жұмысына қатысу;
C) білім алушылардың өмірлік дағдыларын, біліктілігін, дербестігін, шығармашылық қабілеттерін дамыту;
D) ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-сараптамалық жұмыстармен айналысу, педагогикалық тәжірибеге жаңа әдістемелер мен технологияларды енгізу.
25. Дефектолог мұғалім өз жұмысында мынадай міндеттерді шешеді:
A) диагностикалық;
B) кеңес беру;
C) ұйымдастырушылық;
D) түзету-дамытушы;
E) әдістемелік.
26. Сын тұрғысынан ойлау – бұл:
А. дәлелді бағалауға, талдап беруге мүмкіндік беретін дәлелді қорытындылар шығара отырып, болған жайттар мен оқиғаларды талдау;
В) болған оқиғаларға сын тұрғысынан қарай білу және белгілі бір тұжырымдар шығару;
С) туындаған мәселелерді шешу алгоритмінің нақты құрылымы;
D) жағдайларды, оқиғаларды талдау.
27. Дефектолог мұғалім өз жұмысында мынадай міндеттерді шешеді:
A) диагностикалық;
B) кеңес беру;
C) ұйымдастырушылық;
D) түзету-дамытушы;
E) әдістемелік.
28. Төменде аталған стратегиялардың ішінен сыныпта оқытуға және үйретуге сәйкес келетін, бәрінен де тиімдісін таңдаңыз:
A) мұғалімдер тәжірибелі әріптестерінің сабақтарына қатысады;
B) мұғалімдер курстарда үнемі оқиды;
C) мұғалімдер оқытудың түрлі әдістерін қолдана отырып, сараптама жасайды;
D) әкімшілік оқытудың жаңа әдістерінің енгізілуіне мүдделі.
29. Төмендегідей қызметтердің бұзылу жағдайларын қандай санатқа жатқызуға болады: дислалия, ринолалия, дизартрия:
A) есту қабілетінің бұзылуы;
B) көру қабілетінің бұзылуы;
C) сөйлеу қызметінің бұзылуы;
D) ақыл-ой қызметінің бұзылуы;
E) ПДТ бұзылуы.
30. Мультимедиялық көрсетілімдерді әзірлеу құралдарына жатады:
A) MicrosoftPowerPoint;
B) WinRAR;
C) MicrosoftWord;
D) MicrosoftExcel;
E) MicrosoftAccess.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілттері
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
C |
A |
А |
C |
B |
A |
A |
D |
E |
A |
№ |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
B |
A |
A |
A |
D |
А |
C |
A |
A |
C |
A |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 72-қосымша
«Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды оқыту мен
тәрбиелеудің заманауи технологиялары» тақырыбындағы арнайы
білім беру ұйымдарының педагогтерін, тәрбиешілеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру
бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды оқыту мен тәрбиелеудің заманауи технологиялары» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курстарының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) арнайы білім беру ұйымдарының педагогтерін, тәрбиешілерін оқытуға арналған.
2. Балалардың жеке тұлғалық ерекшеліктерін педагогикалық қолдау, жеке тұлғалық қабілеттері мен қасиеттерін, субъективтік тәжірибесін саналы түрде қабылдау мен дамыту үшін жағдай жасау білім берудің басты мақсаты рертінде қарастырылады және ұлттық білім беру стандарттары ауысымының магистралдық бағыттары болып табылады. Қазақстан Республикасында білімді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында жаңа білім беру мазмұнының базалық ұстанымы – тұлғаның рухани-адамгершілік сапаларын, яғни өзін-өзі тану, өз орнын айғақтау және өзін жүзеге асыруын дамытуды ынталанадыратын гуманистік білім беру ортасын әрбір мектепте құру баса көрсетіледі. Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (бұдан әрі – ҚР МЖМБС) коммуникативтік дағдыларды, ақпарат пен технологияларды басқара алу, мәселені шешу, іскерлік пен шығармашылықты қалыптастыратын өзіндік даму, өз бетімен білім алуды қамтамасыз ететін нәтижелерге бағытталады.
3. Білім беру бағдарламасы жеке тұлғаға бағыттау тұрғысынан түзету-дамытушылық білім беру үдерісін табысты жобалауды қамтамасыз ететін арнайы білім беру ұйымдарының педагог, тәрбиешілерінің кәсіби құзыреттіліктер деңгейін арттыруға бағытталған.
5. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Жеке тұлғаға бағыттау тұрғысынан түзету-дамытушылық білім беру үдерісін табысты жобалауды қамтамасыз ететін арнайы білім беру ұйымдарының педагог, тәрбиешілерінің кәсіби құзыреттіліктер деңгейін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатына жетудегі міндеттер:
1) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеяларының мән-мағынасын түсінуге жәрдемдесу;
2) түзету-дамытушылық білім беру үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңызын тыңдаушылардың түсінуін қалыптастыру;
3) жеке тұлғаға бағыттау тұрғысынан түзету-дамыту сабақтарын, оқуды жобалау дағдыларын дамыту;
4) оқытудың тұлғаға бағытталаған түзету-дамыту технологияларын пайдалану бойынша құзыреттерін арттыруға мүмкіндік беру;
5) курстан кейінгі кезеңде үздіксіз өзіндік кәсіби дамуға ынталандыру.
3. Күтілетін нәтижелер
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім берудің жаңа философиясының тұжырымдамалық идеяларының мән-мағынасын: Қазақстан Республикасы білім беру жүйесін дамытудың басым бағыттарын; Қазақстан Республикасының мемлекеттік білім стандартының мазмұнын жаңартудағы ұстанымдарын; түзету-дамытушылық білім беру үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің маңызын біледі;
2) жеке тұлғаға бағыттау әдістемесіне сай оқытудың түзету-дамыту технологияларын; арнайы білім беру ұйымдарының педагог, тәрбиешілерінің кәсіби құзыреттіліктері мен ұйымдастырушылық ресурстар деңгейіне мониторинг жасау технологиясын; жеке тұлғаға бағыттау тұрғысынан түзету-дамыту сабақтарын, оқуды жобалауды қолдана алады;
3) түзету-дамыту сабақтарына оқу-әдістемелік қолдау жасау; мүмкіндіктері шектеулі оқушылар мен тәрбиеленушілердің сауығуы мен әлеуметтенуіне жәрдемдесу, кемістік салдарын түзету мен орнын толтыру үшін түзету-дамыту технологияларын, оқыту түрлерін, әдістері мен құралдарын бейімдеу мен таңдауын дәлелдеу; педагогикалық қызметтердің жекелеген саласындағы кәсіби құзыреттерді (арнайы, әдістемелік, психологиялық-педагогикалық, ақпараттық, рефлексия және басқалары) өзіндік бағалау дағдыларын игереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
9. Нормативтік-құқықтық модульде «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет, Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылғы өзгерістер мен толықтырулармен), «ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Баршаға арналған қазіргі мемлекет. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты негізінде Қазақстан Республикасының білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесін құру мәселелері қарастырылады.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) инклюзивтік білім беруді психологиялы қ-педагогикалық сүйемелдеу»;
2) білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі;
3) психологиялық қауіпсіз білім беру ортасын жобалау;
4) рухани-адамгершілік білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері;
5) түзету-дамыту сабақтарының мазмұнын «Өзін-өзі тану» пәнімен ықпалдастыру тақырыптары қарастырылады.
11. Мазмұндық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) мемлекеттік жалпы ға міндетті білім стандартын жүзеге асыру жағдайы;
2) кедергісіз білім беру ортасы – мүмкіндігі шектеулі балаларды педагогикалық сауықтырудың негізгі ұйымдастыру шарты;
3) «мкіндігі шектеулі балалар психикасының даму заңдылықтары;
4) зияткерлік жетіспеушілігі бар балалардың эмоциялық-еріктік саласы мен тұлғасы, танымдық іс-әрекетінің ерекшеліктері;
5) психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беруде сұраныстары ерекше балаларды зерттеу;
6) арнайы (түзету) білім беру ұйымдарының жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларды зерттеу;
7) мүмкіндігі щектеулі балалардың психикалық үдерістерінің қалыптасуын зерттеу әдістері;
8) арнайы (түзету) білім беру ұйымдарында білім беруді ұйымдастыру.
12. Технологиялық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) арнайы білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың ролі мен мүмкіндіктері;
2) арнайы білім беруде сандық білім беру ресурстарын пайдалану ерекшеліктері;
3) электрондық білім беру контентін жобалау технологиясы»;
4) білім беру порталдары және педагогикалық желілік қоғамдастықтарымен жұмыс негіздері;
5) арнайы білім беруге арнал ған ғаламтор желісіндегі ашық білім беру ресурстары туралы мәліметтер беріледі.
13. Вариативтік модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне қарай төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыста оқу мен жазу арқылы сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясын пайдалану;
2) мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыста жоба әдісін пайдалану;
3) кохлеарлық имплантациядан кейінгі балалармен түзету жұмыстары.
5. Білім беру үдерісін ұйымдастыру
14. Білім беру үдерісі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру үдерісін ұйымдастыру барысында тыңдаушылардың білімдерін бақылау мен бағалау мақсатында өзіндік жұмыстар, жоба жұмыстары, шағын сабақ көрсетілімі және қорытынды тестілеу жүргізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:
1) тыңдаушыларға өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар тізбесі (10-нан кем емес) ұсынылады. Курстық дайындау ағымында тыңдаушылар таңдау еріктерімен 3 өзіндік тапсырманы орындайды;
2) түзету-дамыту тапсырмаларын құрастыру (жеке психикалық үдеріс бойынша. Сынып, пән, сабақ тақырыбы тыңдаушының таңдауы бойынша);
3) мүмкіндігі шектеулі балаға педагогикалық мінездеме беру;
4) келесі тақырыптар бойынша мультимедиялық таныстырылмдар дайындау: «Көру қабілеті бұзылған балалардың көру арқылы қабылдауын (тыңдау арқылы қабылдау, сөздер) дамытуға кері әсер ететін факторлар»; «Ақыл-ой кемтарлығы» түсінігі. Ақыл-ой кемтарлығының себептері мен жіктелуі», Олигофрения – туа біткен ақыл-ой кемтарлығы. Зияттың төмендеу дәрежесі бойынша (нақұрыстық, имбецильдік, қауқарсыздық) олигофренияның түрлері. Балалардың жеке тобы – олигофрендердің сипаттамасы (М.С. Певзнер бойынша), олардың психикасы мен мінез-құлықтарының ерекшеліктері»; «Деменция – жүре келе пайда болған ақыл-ой кемтарлығы. Деменцияның түрлері. Деменцияға шалдыққан оқушылардың психологиялық-педагогикалық мінездемелері. Бала жаста деменцияның пайда болу ерекшеліктері»; «Олигофренияның деменциядан айырмашылығы»;
5) мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған ата-аналарды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу бойынша жұмыс жоспарын жасау;
6) әдеби шығармалардағы бала мен ата-ана қарым-қатынасына талдау жүргізу;
7) дамуында ауыт қушылығы бар балаларды тәрбиелеп отырған ата-аналарға арналған тренинг бағдарламасын құрастыру;
8) мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыста заманауи түзету-дамыту технологияларын пайдалану тәжірибесін көрсететін мақалалардың билиографиялық тізімін дайындау;
9) келесі тақырыптар бойынша эссе жазу: «Мен – заманауи... (дефектолог, тифлопедагог, сурдопедагог, логопед)», «Егер мен ХХІІ ғасырдың дефектологы (тифлопедагогы, сурдопедагогы, логопеді) болсам...», «менің педагогикалық ұстанымым», «2020 жылға дейінгі Қазақстандағы инклюзивтік білім беру»;
10) келесі та қырыптарға баяндама дайындау: «Мүмкіндігі шектеулі балалардың танымдық үдерістерінің даму ерекшеліктері», «Мүмкіндігі шектеулі балалардың тұлғалық және эмоциялық-еріктік саласының даму ерекшеліктері» «Мүмкіндігі шектеулі балалардың жетекші іс-әрекет түрлерінің ерекшеліктері» (мүмкіндігі шектеулі баланың санаты тыңдаушының таңдауы бойынша).
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) заманауи түзету-дамыту сабақтары жоспарының үлгісі (өзіндік жұмыс аясында құрастырылған түзету-дамыту жаттығуларымен);
2) мүмкіндігі шектеулі балалармен түзету жұмыстарында ақпараттық-коммуникациялық технологияны (бұдан әрі –АКТ) пайдалану;
3) мүмкіндігі шектеулі балалармен түзету-дамыту жұмыстары үдерісінде әлеуметтік педагог пен ата-аналардың өзара қарым-қатынасы;
4) мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытудағы дәстүрлі емес технологиялар;
5) арнайы білім беру ұйымдар жағдайындағы емдік-қалпына келтіру жұмыстары;
6) мүмкіндігі шектеулі балалармен педагогикалық-түзету және емдік-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізуде мамандардың өзара байланысы;
7) мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған педагогикалық-түзету жұмыстарының мазмұнындағы емдік дене шынықтыру және оның маңызы;
8) мүмкіндігі шектеулі балаларды еңбекке тәрбиелеу. Мүмкіндігі шектеулі балаларға гигиеналық дағдылар мен өз-өзіне қызмет көрсету мүмкіндіктерін қалыптастыру бойынша жұмыстардың басты бағыты;
9) мүмкіндігі шектеулі балалардың әлеуметтік-тұрмыстық бағдары бойынша жұмыс бағыттары;
10) мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыста педагогикалық психотерапия әдістерін пайдалану;
11) мүмкіндігі шектеулі оқушылардың кәсіби бағдары;
12) мүмкіндігі шектеулі балалардың коммуникативтік құзыреттіліктерін дамыту;
13) мыл қау балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу;
14) мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыста жоба әдісін пайдалану;
15) кохлеарлық имплантациядан кейінгі балалармен түзету жұмыстары.
18. Қорытынды тестілеуді өткізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру үдерісін жүзеге асырудың формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: пікірталастар, «мимен шабуыл», рөлдік ойындар, тренингтер, жобалар әдісі, видеофильмдерді талқылау, мәселені бірігіп шешу, т.б.
20. Ересектер аудиториясының спецификасын есепке ала отырып тыңдаушыларға логикалық қорытындылар жасауға, мазмұнды өзінің іс-тәжірибесіне бейімдеуге және алынған іскерліктерді аудиториялық практикалық сабақтар мен аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарда апробациялауға мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру үдерісі бетпе-бет оқыту мен тыңдаушылардың өзіндік жұмысын кіріктіреді. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағдарлануы іс-әрекеттік тұрғыдан келуді көздейді, оған заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интербелсенді формаларын: шағын топтағы жұмыс; үйрету ойындары; кері байланыс; күделі және дискуссиялық сұрақтар мен мәселелерді талқылау; шеберлік сыныбы, «дөңгелек стол», т.б. қолдану арқылы қол жеткізіледі.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарлама мазмұнын игеру параметрлері жасалады.
23. Өзіндік жұмыстарды жүргізу үшін келесі критерийлер мен параметрлер қолданылады (іске асырылмады – 0 балл; жартылай іске асырылды – 1 балл; толық іске асырылды – 2 балл):
1) бағдарламаның мазмұнын игеру;
2) теориялық білімдерді практикалық міндеттерді орындауда қолдану;
3) берілген материалдың практикалық маңыздылығы;
4) мәселені жеткізудің негізділігі, толықтығы және нақтылығы;
5) талаптарға сай ресімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 9-10 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын жүргізу үшін келесі критерийлер (1,2 балл) мен параметрлер анықталады:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қарама-қайшылықты атады;
3) мәселенің болу себебін атады;
4) мәселені тұжырымдап, оның себебін талдады;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер ма қсатқа сай келеді;
7) мақсатқа жетуге сендіретін амал-тәсілді ұсынды;
8) мәселені шешудің амал-тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс туралы әңгімеледі;
11) іс-әрекеттің жүйелілігін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды дәлелдеді;
14) ағымдағы бағылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) ішкі ойымен өнімнің сәйкестігі туралы қорытынды шығарды;
17) өнімді бағалау үшін критерийлер ұсынды;
18) критерийлерге сәйкес өнімді бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелердің мәнін ашты;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай пайдаланатындығын әңгімеледі;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану саласын дәлелдеді;
24) өнімді пайдалану бойынша ұсыныстар берді;
25) өнімнің таралуын жоспарлады немесе оны қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмысын орындауы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 47-50 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-46 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-35 балл (50-74%).
27. Шағын сабақты таныстыру кезінде курс тыңдаушылары білім беру мазмұнын жаңартуды есепке ала отырып жоспарлау мен оқыту әрекеттері ретінде әртүрі кезеңдегі сабақ, шараның фрагментін береді.
28. Шағын сабақты таныстыру кезінде келесі критерийлер (дағдылардың қалыптасу деңгейлері: 0 балл – бұл сабаққа пайдаланылмайды; 1 балл – алынған дағды; 2 балл – дамытылған дағды; 3 балл – қалыптасқан дағды) және параметрлер анықталады:
1) ақпаратты нақты және қысқаша береді;
2) айқын және егжей-тегжейлі нұсқаулар береді;
3) қатысушылардың түсінуін рексереді;
4) белсенді тыңдайды (қайта өңдейді, қорытады, нақтылайды);
5) сабақта уақытты тиімді басқарады;
6) тиімді кері байланыс жасайды;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын құрады;
8) оқыту мақсатын анықтайды және қатысушылардың іс-әрекетіне орынды араласады;
9) оқытудың белсенді стратегиялары мен жаттығуларды орынды және тиімді пайдаланады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап береді, мәселелерді және түсінбеушіліктерді шешеді;
11) ашық сұрақтар қолданады;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды тиімді аяқтайды және оқытудың кезеңдері арасында сабақтастық байланысты жасайды;
13) ойлануға және өзіндік бағалауға жеткілікті уақыт береді.
29. Тыңдаушылардың шағын сабақтың (шағын шараның) таныстырырылымы бойынша білімдері бес балдық жүйеге көшіру арқылы бағаланады:
1) «Үздік»: 35-39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29-34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20-28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Нормативтік құжаттар:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауы, 2014 жыл, 11 қараша.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңы (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулармен) // http://www.zakon.kz/141156-zakon-respubliki-kazakhstan-ot-27.html
4) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010.
5) Мемлекеттік жалпыға міндетті орта білім беру стандарты (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім) (2012 ж. 23.08 ҚР Үкіметінің № 1080 қаулысымен бекітілген).
6) Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 11 шілдедегі «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзетушілік қолдау туралы» N 343 Заңы.
7) ҚР инклюзивтік білім беру жүйесін әрі қарай дамыту бойынша 2015-2020 жылдарға арналған шаралар кешені (2014 ж. 19.12 ҚР БжҒМ № 534 бұйрығы).
8) Мүмкіндігі шектеулі балаларды педагогикалық-психологиялық сүйемелдеуді ұйымдастыру бойынша әдістемелік ұсыныстар (2011 ж. 12.12 ҚР БжҒМ № 512 бұйрығы).
9) ҚР мүгедектердің құқықтарын қорғау мен өмір сапасын жақсарту бойынша 2012-2018 жылдарға арналған ұзақ мерзімді басымдықтардың ұлттық іс-қимыл жоспары (2012 ж. 16.01 ҚР Үкіметінің № 6 қаулысы).
10) Оқушылардың функционалдық сауатылығын дамыту бойынша 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары (2012 ж. 25.06 ҚР Үкіметінің № 842 қаулысы).
11) 2009 ж. 13.07 ҚР БжҒМ «Педагогикалық қызметкерлер мен оларға теңдестірілген тұлғалар лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы» № 338 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. 2013 ж. 21.12 ҚР БжҒМ бұйрығы.
31. Негізгі әдебиеттер:
12) Айрес Э. Дж. Ребенок и сенсорная интеграция. Понимание скрытых проблем развития. - М.: Теревинф, 2009. - 272 с.
13) Актуальные проблемы нейропсихологии детского возраста / Под ред. Л.С. Цветковой. – М.:МПСИ, 2006
14) Амонашвили Ш.А. Как любить детей / Основы гуманной педагогики. В 20 кн. Кн.2. - М.: Амрита, 2012. – 288 с.
15) Ахутина Т.В., Пылаева Н.М. Преодоление трудностей обучения: нейропсихологический подход – СПб.: Притер, 2008.
16) Бабич О.И. Личностные ресурсы преодоления синдрома профессионального выгорания педагогов. - Вузиздат: Кемерово, Кузбасс, 2003. - 41 с.
17) Барбер М., Муршед М. Как добиться стабильно высокого качества обучения в школах. Уроки анализа лучших систем школьного образования мира (Consistently high performance: Lessons from the world’s top per forming school systems//McKinsey&Company. June 2007. Перевод в редакции «МакКензи»).
18) Богданова Т.Г. Сурдопсихология. - М.: Академия, 2002. - 203 с.
19) Боскис P.M. Учителю о детях с нарушениями слуха. - М.: Педагогика, 1988. - 78
20) Воробейчик Я.Н. Педагогическая психотерапия. Руководство по аутопсихотерапии. - Одесса, 2004. - с. 273-338.
21) Востриков А.А. Суггестивная педагогика. Педагогическая психотерапия. Книга 1. Теоретические положения и концепции. Монография. Томск. Изд-во «ПродукҒтивная педагоҒгика», 2008. - 259 с.
22) Гайдукевич С.Е. и др. Организация образовательной среды для детей с особенностями психофизического развития в условиях интегрированного обучения. - Минск: БГПУ, 2006. - 98 с.
23) Гальперин П.Я. Лекции по психологии. – М.: Высшая школа, 2002. - 400 с.
24) Гин А. А. Приемы педагогической техники. - М.: «Вита-Пресс», 2009. - 112 с.
25) Григорьева Л.П., Бернадская М.Э., Блинникова И.В., Солнцева О.Г. Развитие восприятия у ребенка. - М.: Школа Пресс, 2001. - 307 с.
26) Забрамная С.Д. Психолого-педагогическая диагностика умственного развития детей. - М.: Просвещение: Владос, 1995. - 112 с.
27) Заирбек С.И., Муштавинская И.В. Развитие критического мышления на уроке: Пособие для учителя. – М.: Просвещение, 2011 – 223 с.
28) Искакова А.Т., Мовкебаева З.А., Айтбаева А.Б., Байтурсынова А.А. Основы инклюзивного образования (учебное пособие). - Алматы: L-Pride, 2013. – 280 с.
29) Крыжановская Л.М. Психолого-педагогическая диагностика и консультирование. - М.: МПСИ, 2008. - 580 с.
30) Лалаева Р.И., Венедиктова Л.В. Диагностика и коррекция нарушений чтения и письма у младших школьников. - СПб, 2001. - 79 с.
31) Логопедия: Учебник для студентов дефектол. фак. пед. вузов / Под ред. Л.С. Волковой, С.Н. Шаховской. - М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 1998. – 680 с.
32) Лурия А.Р. Основы нейропсихологии: учеб. Пособие для студентов психолог. фак. вузов. – М.: Издательский центр «Академия», 2002
33) Марковская И.Ф. Клинико-нейропсихологические основы диагностики и коррекции ЗПР у детей // Клинико-генетическое и психолого-педагогическое изучение и коррекция аномалий психического развития у детей. - М., 1991. – 69
34) Мельникова Е.Л. Проблемный урок, или Как открывать знания с учениками: Пособие для учителя. – М., 2002. 168 с.
35) Методы обследования речи детей: пособие по диагностике речевых нарушений / под общ. ред. Г.В. Чиркиной. - М.: АРКТИ, 2003. - 240 с.
36) Муканова С.Д., Мухатаев А.А., Бектыбаева Г.Ш. и др. Повышение качества профессионального развития педагога: Коллективная монография. – Караганды, 2015. – 232 с.
37) Назарбаева С. А. Этика жизни. - Алматы: Бизнес-Информ, 2001. - 96 с.
38) Нысанбаева А.Н., Соловьева Г.Г. Изменимся вместе с детьми: Философское обоснование предмета «Самопознание». – Алматы: Компьютерно-издательский центр Института философии и политологии МОН РК, 2002. – 61 с.
39) Певзнер М.С. Клиническая характеристика детей с задержкой психического развития // Дефектология. - 1980. -№ 3. – С. 5-15.
40) Плаксина Л.И. Развитие зрительного восприятия у детей с нарушением зрения. - М.: Просвещение, 1985. - 105 с.
41) Самопознание. Учебная программа для общеобразовательных школ. - Алматы: ННПООЦ «Бобек», 2010.
42) Селевко Г.К. Энциклопедия образовательных технологий. В 2-х т. Т. 1. – М.: Народное образование, 2005. – С. 281-285.
43) Семенович А.В. Введение в нейропсихологию детского возраста: Учебное пособие. – М.: Генезис, 2005.
44) Соловьева Г.Г. Философия для детей как модель современного образования // Трансформация системы образования: взгляд философов. - Алматы: Арыс, 2000.
45) Стребелева Е.А. Психолого-педагогическая диагностика развития детей раннего и дошкольного возраста. - М.: Просвещение, 2004. - 164 с.
46) Худенко Е.Д., Перова М.Н., Аксенова А.К. и др. Современные коррекционно-развивающие технологии в организации учебного процесса с детьми с ограниченными возможностями здоровья, с детьми – инвалидами. – М.: АНМЦ «Развитие и коррекция», 2013. – С. 20-55.
32. Қосымша әдебиеттер:
47) Бурлачук Л.Ф, Морозов С.М. Словарь-справочник по психодиагностике. - СПб.: Питер, 2001. - 528 с.
48) Как разработать учебную презентацию: Методические рекомендации. –Н.А.Филинова. – Караганда: ФАО «НЦПК Өрлеу» ИПК ПР по Карагандинской области, 2014. – 14 с.
49) Кусаинов А.К. Качество образования в мире и в Казахстане: Монография. – Алматы, 2013 г. – 196 с.
50) Методические рекомендации по интеграции предмета «Самопознание» и других дисциплин / Сост.: Ж.Е.Кантарбаева. – Караганда, 2014. - 61 с.
51) Назарова Е.Н., Жилов Ю.Д. Здоровый образ жизни и его составляющие. – М.: Издательский центр «Академия», 2008. – 256с.
52) Печчеи А. Человеческие качества. – М.: Прогресс, 1985. – 312 с.
53) Плаксина Л.И., Григорян Л.А. Проблемы воспитания и социальной адаптации детей с нарушением зрения. - М.: ВОС, 1995. - С. 5-28.
54) Работа с детьми с задержкой психического развития в условиях инклюзивного образования / А.Н. Сакаева.- Караганда: АО "НЦПК " Өрлеу" ИПК ПР по Карагандинской области, 2015.- 64 с.
55) Руководящие принципы и политика в области инклюзивного образования. – ЮНЕСКО, 2009. – 37 с.
56) Совершенствование урока на основе диалогического подхода: Методические рекомендации / сост.: Бигельдинова Б.Н., Шубакова К.И., Сейтова Н.Ю. Караганда: РИО ИПК и ПР по Карагандинской области, 2015. – 38с.
57) Солнцева Л.И. Тифлопсихология детства. - М.: «Полиграф сервис», 2000. - 126 с.
58) Чупаха И.В., Пужаев И.Ю., Соколов И.Ю. Здоровьесберегающие технологии в образовательно-воспитательном процессе. - М.: Илекса, Народное образование; Ставрополь: Ставропольсервисшкола, 2004. - 400 с.
59) Шаповал И.А. Методы изучения и диагностики отклоняющегося развития. - М.: ТЦ Сфера, 2005. - 320 с.
«Ерекше білім беруге қажеттілігі бар
балаларды оқыту мен тәрбиелеудің
заманауи технологиялары» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағатқа арналған курстың оқу-тақырыптық жоспары
№ |
Сабақтар тақырыбы |
дәріс |
дәріс диалог |
таңдау сабағы |
пікірталас |
Практикалық жұмыс |
Тренинг |
Семинар |
КТС |
конференция |
Шеберлік сыныбы |
Шағын шараның таныстырылымы |
Тестілеу |
Барлығы |
1. |
Нормативті-құқық модулі |
6 |
6 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
4 |
10 |
||||||||
2.1. |
Инклюзивтік білім беруді психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2. |
Білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі |
2 |
2 |
|||||||||||
2.3 |
Психологиялық қауіпсіз білім беру ортасын жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
2.4 |
Рухани-адамгершілік білім берудің психологиялық-педагогикалық негіздері |
2 |
2 |
|||||||||||
2.5 |
Түзету-дамыту сабақтарының мазмұнын «Өзін-өзі тану» пәнімен ықпалдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
10 |
2 |
2 |
2 |
16 |
2 |
2 |
2 |
2 |
40 |
|||
3.1 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытатын білім беру ұйымдарының ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартын жүзеге асыру жағдайы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Кедергісіз білім беру ортасы – мүмкіндігі шектеулі балаларды педагогикалық сауықтырудың негізгі ұйымдастыру шарты |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Мүкіндігі шектеулі балалар психикасының даму заңдылықтары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Зияткерлік жетіспеушілік және оның ұқсас жағдайдан шектелуі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.5 |
Зияткерлік жетіспеушілігі бар балалардың эмоциялық-еріктік саласы мен тұлғасы, танымдық іс-әрекетінің ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беруде сұраныстары ерекше балаларды зерттеу |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Арнайы (түзету) білім беру ұйымдарының жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларды зерттеу |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Мүмкіндігі щектеулі балалардың психикалық үдерістерінің қалыптасуын зерттеу әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Білім берудегі жеке тұлғаға бағдар – заманауи білім берудің педагогикалық теориясы мен тәжірибесіндегі жетекші үрдістердің бірі. Жеке тұлғаға бағытталаған педагогикалық технологияларға шолу |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Арнайы (түзету) білім беру ұйымдарында білім беруді ұйымдастыру үлгілері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Арнайы (түзету) білім беру ұйымдарында оқыту ұстанымдары |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Түзету-дамыту сабақтарын жоспарлауға қойылатын талаптар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Арнайы (түзету) білім беру ұйымдарында оқыту әдістері. Оқытудың сөздік әдісі. Сөздік жұмысы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Оқытудың көрнекілік әдісі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Оқытудың тәжірибелік әдісі |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Ақыл-ой әрекетін кезеңдік қалыптастыру технологиясы (П.Я. Гальперин, Н.Ф. Талызина, М.Б. Волович) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Д.Айрестің сенсорлық ықпалдастыру әдісі |
2 |
2 |
2 |
||||||||||
3.18 |
Арнайы білім беру ұйымдарының педагог, тәрбиешілерінің кәсіби құзыреттіліктері мен ұйымдастырушылық ресурстар деңгейіне мониторинг жасау технологиясы |
2 |
||||||||||||
3.19 |
Кіру (шығу) диагностикасы |
|||||||||||||
3.20 |
Жоба қорғау |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
4 |
8 |
12 |
||||||||||
4.1. |
Оқытудың жобалау технологиясы: жіктелуі, жобалау іс-әрекетінің кезеңдері. Курс бойынша сабақтарда жобалау технологиясын пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Оқу жобасы – мұғалімнің кәсіби даму құралы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Курс бойынша жобаның құрылымдық бөлшектерін жобалау |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Арнайы білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың ролі мен мүмкіндіктері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
Арнайы білім беруде сандық білім беру ресурстарын пайдалану ерекшеліктері. Электрондық білім беру контентін жобалау технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Білім беру порталдары және педагогикалық желілік қоғамдастықтарымен жұмыс негіздері. Арнайы білім беруге арналған Ғаламтор желісіндегі ашық білім беру ресурстары |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
2 |
4 |
6 |
12 |
|||||||||
5.1 |
Таңдау курсы: |
2 |
4 |
6 |
||||||||||
5.2 |
Шеберлік сыныбы: |
6 |
6 |
|||||||||||
Барлығы |
22 |
2 |
2 |
2 |
2 |
4 |
32 |
6 |
2 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Ерекше білім беруге қажеттілігі бар
балаларды оқыту мен тәрбиелеудің
заманауи технологиялары» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстандық жол-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауында ұсынылған ұлттық идея:
A) «Қазақстан – 2050»
B) «Жалпы еңбек қоғамы»
С) «Мәңгілік Ел»
D) «Тәуелсіз Мемлекет»
E) «Жаңа Қазақстандық патриотизм»
2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспарының мақсаты:
A) Қосымша білім беру жүйесіндегі ұйымдар мен мектептердің материалдық-техникалық базасын бекіту
B) білім беру үдерісін оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді жасау
C) Қазақстан Республикасы оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдай жасау
D) оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша шаралар жүйесін жүзеге асыру механизмдерін анықтау
E) білім беру мазмұнын (стандарттар, оқужоспары және бағдарламалар) жаңартуды қамтамасыз ету
3. Қазақстандық білім беру жаңартуды қажет етеді, себебі:
A) білім беру ұйымдарын материалдық-техникалық қамтамасыз ету моральдық және физикалық тұрғыдан ескірді
B) оқудың келесі сатысына көшу кезіндегі түлектердің көрсеткіштерін анағұрлым арттыру қажет
C) экономикалық дағдарыс кезінде құлдыраған білім беру жүйесін қайта қалпына келтіру қажет
D) Кеңес одағы ыдырап, Қазақстан тәуелсіз мемлекет дәрежесіне ие болды
E) Жаңа әлеуметтік-экономикалық ортаға білім беру жүйесін бейімдеу қажет
4. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген педагог қызметкерлердің сынып жетекшілерімен, ата-аналар қоғамымен бірлескен жұмысын ұйымдастыруда төмендегі бағыттардың қайсысы басым болып табылады:
A) білім беру жүйесін қаржыландыру
B) педагог дәрежесі
C) білім беру менеджменті
D) «e-learning» электрондық оқыту
E) өмір бойы білім алу
5. Төмендегі ұстанымдардың қайсысы инклюзивті оқытуды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуге жатпайды:
A) ерте түзету арқылы ықпалдастыру
B) әрбір ықпалдастырылған балаға міндетті түзету көмегі арқылы ықпалдастыру
C) ықпалдастырылған оқыту үшін дәлелденген іріктеу арқылы ықпалдастыру
D) диагностикалық ақпарат графика, сурет түрінде көрнекі ұсынылуы керек
E) барлық жауап дұрыс
6. Білім берудің гуманистік парадигмасындағы қарым-қатынас типі:
А) ынталандыру-реакция
B) субъект-объект
C) субъект-субъект
D) педагог-бала
E) педагог-бала-ата-ана
7. Ғылыми және этикалық білім беруді біріктіру идеясы қандай философияның дәстүрінен бастау алады:
А) ежелгі
B) шығыстық
C) ресейлік
D) Батыс Еуропалық
E) заманауи
8. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында жаңа білім беру мазмұнының базалық ұстанымдарының бірі ретінде анықталды:
A) білім беру ұйымдары мен отбасылардағы рухани-адамгершіліктің жоғары деңгейіне жету
B) өзін-өзі тану негіздерін меңгеру
C) барлық балалар, оқушылар, студенттер мен педагогикалық қызметкерлердің жалпы адами құндылықтарын дамыту
D) рухани-адамгершілік сапаларды: өзін-өзі тану, өз орнын анықтау және өзін жүзеге асыруды дамытуға ынталандыратын гуманистік білім беру ортасын әр мектепте құру
E) жоғарыдағылардың барлығы
9.Зияты кемшін тұлғаларға арнайы білім берудің мамандандырылған мақсатын көрсетіңіз
A) кеңістіктегі бағдар бойынша оқу мен жазудың арнайы құралдарын меңгеру
B) сөйлеп тұрған адамның ерін қозғалысынан және қалдық дыбысты пайдалан отырып ауызша сөзді қабылдау, ауызша сөйлеуді дамыту
C) барлық психикалық қызметтерді түзеті және дамыту, әлеуметтік ортада өмір сүруге бейімдеу, өзіндік еңбек әрекетіне дайындау
D) өмір сүруді қамтамасыз ететін барлық дағдыларды барынша меңгеру
E) тілдік қарым-қатынастың коммуникативтік дағдыларын меңгеру
10. Тұлғаның дербес-психологиялық ерекшеліктерін дамытуға бағытталаған психикалық саласына әсер ету –
A) сәбилер мен кіші жастағы балалардың абилитациясы
B) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды психологиялық сауықтыру
C) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды медициналық сауықтыру
D) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды педагогикалықсауықтыру
E) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды бейімдеу
11. Кедергісіз білім берудегі әлеуметтік-психологиялық ресурстар төмендегілерді қамтиды, артығын көрсет:
A) туғандарын, жақындарын, дотары мен педагогтарды
B) әлеуметтік қажеттіліктер
C) әлеуметтік дәреже
D) әлеуметтік әдеттер
E) зияттық жүктемені мөлшерлеу
12. «Ақыл-ойдың кемтарлығы» түсінігі келесі жағдайды қамтиды:
A) психикалық дамудың тежелуі
B) педагогикалық қараусыздық
C) олигофрения, деменция
D) бас миының органикалық зақымдануы
E) шизофрения
13. Физикалық және психикалық мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың денсаулығы мен еңбекке жарамдылығы, дербестігін қалпына келтіру бойынша медициналық, психологиялық, педагогикалық, кәсіби және заңгерлік шаралар кешені қалай аталады:
A) абилитация
B) сауықтыру
C) скрининг
D) түзету
E) бейімдеу
14. Бұл ұстаным баланы дамыту мен оның «жақын арадағы даму аймағын» қалыптастыруда оқытудың жетекші рөлі туралы ережеге негізделеді:
A) меңгерудің беріктігі ұстанымы
B) түсініктілік ұстанымы (шамасы жету)
C) дамыта оқыту ұстанымы
D) жүйелілік пен бірізділік ұстанымы
E) білімнің ғылымилығы ұстанымы
15. Туа біткен және жүре келе пайда болған ағза жүйесінің, әсіресе, жүректің кемістігі, ұзақ созылмалы аурулар салдарынан болатын психикалық дамудың тежелуі типін анықтаңыз:
A) конституционалдық тип
B) церебральдық-органикалық тип
C) соматогендік тип
D) психогендік тип
E) гармондық инфантилизм
16. «Ақыл-ойы кемтар балалар» мен «олигофрен балалар» түсініктерін салыстырыңыз:
A) бірі екіншісінің жалғасы болып табылады
B) түрлі санатты білдіреді
C) түрлі салаларда пайдаланылады
D) ұқсас
E) өзара бірін-бір алмастыра алатын
17. Сабақтың сабақтастығы мен логикасы анықталады:
A) сабақ тақырыбымен
B) сабақ типімен
C) сабақтың әр кезеңінің дидактикалық мақсатымен
D) сабақтың түзетушілік қырының толықтық деңгейімен
E) алдыңғы сабақтағы оқу материалын игеруде болған және келесі сабақ кезеңіне
18. Қажет болатын дағдылар мен икемдердің элементтерін (барлық материал немесе дағдылар мен икемдер) қайталап отыру:
A) оқушылардың оқу материалын өнімді қайталауы оқытуда ерекше жағдайды талап етеді, мұндай жағдайда...
B) көрнекілік тек безендіру рөлін ғана орындамайды, сондай-ақ оқушылардың зияткерлік бөлшектерін ынталандырады
C) педагогикалық міндеттерді шешудің амал-тәсілдерін өзінің дербес тапсырмасына өзіндік ауыстыру мүмкіндігі беріледі
D) оқушы тұлғасын түзету мен дамсыту үшін ең қолайлы жағдай жасалады
E) сабақ барысында оқушылардың іс-әрекетін ауыстырып отыру жүзеге асырылады және оқытуды қорғау режимі сақталады
F) оқу пәніне қызығушылықты арттыру жүзеге асырылады
17. Зияткерлік кемшін балаларға арналған мектептің 3-сынып оқушысы. Көру қабілеті нашарлаған. Мұғалім оның ойлау операциясының сипатын нақтылағысы келеді. Төмендегі тапсырмалардың қайсысын мақсатқа сай пайдалануға болады:
A) Коос кубигі
B) мағынасы бойынша қарама-қайшы сөздерді атау
C) сөйлемді аяқтау (ауызша)
D) 10 сөзді жаттап алу
E) тапсырылған дыбыстық ырғақты қайталау
18. ПМПК отырысында III-IV дәрежелі саңырау және тірек-қозғалыс аппараты бұзылған 7 жастағы баланы метепке жіберу туралы мәселе шешілуде
A) Бала өз бетімен қозғала алады,
B) өз-өзіне қызмет көрсету дағдылары жасына сай.
18. Болашақ 1-сынып оқушысына комиссия мүшелері қандай мектеп типін ұсынуы мүмкін:
A) тірек-қозғалыс апараты бұзылған балаларға арналған арнайы мектеп
B) есту қабілеттері нашар балаларға арналған арнайы мектеп
C) жалпы білім беретін мектеп
D) сөйлеу қабілеттері бұзылған балаларға арналған арнайы мектеп
E) күрделі бұзылыстары бар балаларға арналған арнайы мектеп
19. Оля С., 16 жаста. Анамнез: анасының босану патологиялық түрде болған, нәрестені қысқаш арқылы алған. Ерте даму тежелген: басын 5 айдан бастап ұстай алған, отыру – 9 айдан, жүру 1 жас, 9 айда. Жек сөздерді 1,5 жаста, фразалық сөздерді 4 жасқа қарай айта бастаған. Балабақшаға бармаған, 8 жасында кәдімгі мектептің 1-сыныбына барған. Бүгінгі күні 9 сыныпты аяқтаған, бірақ көп пәндер бойынша аттестатталмаған. Мінез-құлқында кемшіліктер жоқ. Тұрғылықты бағдары жоқ, үйден анасымен бірге ғана шығады, жоғары үрейленуімен ерекшеленді. Психологиялық-педагогикалық диагностика деректері: зейін көлемі мен концентрациясы жеткіліксіз. Мақал-мәтел, баламаларды түсінбейді. Сын тұрғысынан ойлана алмайды. Көрсетілген көмектер нәтижені жақсарта алмайды. Мектеп дағдыларын меңгеру күрт төмен: қате оқу, оқығанын әрең түсіну, 2 амалдық есепті шығар алмайды. Дамудың қандай бұзылуы орын алған?
A) деменция
B) эмоциялық-ерікті саласының бұзылуы
C) педагогикалық қараусыздық
D) олигофрения
E) психикалық дамуының тежеуілдеуі
20. Ақыл ой әрекеттерін кезеңдік қалыптастыру технологиясы пайдаланылған сабақ кезеңдерін реттілікпен орналастырыңз: 1-іс-әрекеттің бағдарлық негіздер сызбасын құру; 2-материалдық немесе заттанған үлгідегі іс-әрекетті қалыптастыру; 3-танымдық мотивациясын құру; 4-іштен сөйлеу әрекетін қалыптастыру; 5-«өзі туралы» дауыстап сөйлеу әрекетін қалыптастыру; 6-қатты дауыстап сөйлеу әрекетін қалыптастыру;
1, 2, 3, 4, 5, 6
3, 1, 2, 6, 5, 4
5, 4, 3, 2, 1, 6
2, 3, 6, 4, 1, 5
4, 6, 3, 1, 2, 5
21. Социометрикалық тест пен суреттер тестілеуінен кейін сынып жетекшісі 6-сынып оқушыларының бірі сыныптың ұжымдық қарым-қатынасына қосылмайтындығына көз жеткізді. Не істеу керек:
A) ата-анасын шақырып, социометрикалық тест нәтижесін көрсету, бұл олардың мәселесі
B) мән бермеу, сыныптағы оқушылар саны көп болғандамұндай жағдай бола береді
C) сынып белсенділерімен сөйлесу, бұл сынып ұжымның мәселесі
D) тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру барысында оған үнемі жеке тапсырмалар тауып беру, сөйтіп оның басқа қырларын көрсетуге болар еді
E) 2-3 сыныптастарына оны өз қамқорлықтарына алу туралы тапсырма беру
24. Д.Дьюидің пікірінше, жоба жұмысында көтерілетін мәселе болуы керек:
A) мемлекет үшін өзекті және маңызды
B) пән үшін өзекті және маңызды
C) бала үшін маңызды және таныс
D) мұғалім үшін өзекті және таныс
E) мектеп әкімшілігі үшін маңыздыПо
25. Кешенділік сипаты бойынша жоба жұмыстарының түрлері:
A) моножоба, пәнаралық жоба
B) моножоба, сыныптық жоба
C) минижоба, қысқамерзімді жоба, апталық жоба, жылдық жоба
D) сыныптық, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
E) моножоба, сыныптық жоба, мектепшілік, аймақтық, халықаралық жоба
26. Мұғалім сараптама жұмыстарын ұйымдастырады, сарапшы ретінде мұғалімдері, жоғары немесе параллель сынып оқушыларын, ата-аналарды шақырады. Оқушылар өз жұмыстарының нәтижесін баяндайды. Әңгіме жобаның қай кезеңі туралы:
A) тақырыпты анықтау
B) жоспарлау
C) нәтижесін ресімдеу
D) жоба таныстырылымы
E) зерттеу жұмыстарына қажетті ресурстарды іздестіру
27. АКТ пайдалануға дайындық деңгейлерін өсу ретімен қойыңыз: 1- АКТ сауаттылық, 2-АКТ білгірлік, 3–ақпараттық мәдениет, 4-АКТ-құзыреттілік
A) 1, 2, 3, 4
B) 2, 1, 4, 3
C) 2, 1, 3, 4
D) 2, 4, 1, 3
E) 4, 3, 2,1
28. Педагогтардың желілік қоғамдастығы -
A) педагогикалық ғаламтор порталы
B) өзекті мәселелер бойынша педагогтардың әңгіме құратын сайты
C) АКТ арқылы әңгімені қолдайтын және бірлескен әрекетке бастайтын педагогикалық үдеріске қатысушы субъектілер тобы
D) белсенді жұмыс жасайтын педагогтардың әлеуметтік желісі
E) педагогикалық үдеріс субъектілерін біріктіретін форум
29. Ағымдағы презентация слайдына гиперссылканы қосудың дұрыс алгоритмін көрсетіңіз:
A) Гиперсслыка ретінде пайдалану қажет слайдтағы мәтін немесе нысанды қарау режимінде белгілеу.
B) Тышқанның оң жақ тетігімен нысанның Контекстік мәзірін шығарып, Гиперсслыка немесе Связи тобындағы Вставка батырмасынан Гиперссылка тетігін басу.
C) Связать алаңынан Местом в документе пункітін таңдау.
D) Гиперссылка мақсатында пайдалану қажет слайдты Выберите место в документе алаңында таңдау.
E) Презентация бағдарламасының мүмкіндіктерімен мұны жасауға болмайды
F) Гиперсслыка ретінде пайдалану қажет слайдтағы мәтін немесе нысанды қарау режимінде белгілеу.
2. Связи тобындағы Вставка в группе батырмасынан Гиперссылка тетігін басу.
3. Связать с алаңынан файл, веб-страница пункітін таңдау.
4. Гиперссылканың мақсаттық слайдын таңдайтын презентацияны көрсету.
5. Закладка пункітін басыңыз, одан соң ссылканы өздігігнен көрсететін слайд атауын басу
D) 1. Гиперсслыка ретінде пайдалану қажет слайдтағы мәтін немесе нысанды қарау режимінде белгілеу.
2. Связи тобындағы Вставка в группе батырмасынан Гиперссылка тетігін басу.
3. Связать с алаңынан файл, веб-страница пункітін таңдап Интернет тетігін басу.
4. Жолды көрсетіп, гиперссылкны көрсететін бетті немесе файлды таңдау, сонан соң ОК тетігін басу.
E) Гиперссылканы қосу үшін Настройка действий командасын пайдалану.
Тест тапсырмаларының жауабы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
С |
C |
E |
B |
D |
C |
E |
A |
C |
B |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
E |
C |
B |
C |
C |
A |
E |
B |
A |
B |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
D |
B |
D |
C |
C |
A |
D |
C |
D |
B |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы № 92
бұйрығына 73-қосымша
Ұйымдардың дефектолог, логопед, сурдопедагогтеріне арналған
педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қазақстан
Республикасында арнайы (түзету) білім беру жағдайында
педагогтердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы
білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қазақстан Республикасында арнайы (түзету) білім беру жағдайында педагогтердің кәсіби құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы арнайы (түзету) білім беру ұйымдарының дефектолог, логопед, сурдопедагогтерін оқытуға (ары қарай Бағдарлама) бағытталады.
2. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының әлеуметтік-білім беру кеңістігінде әр баланың жеке мүмкіндіктерін ескере отырып оқыту мен тәрбиелеу, дамытуды қамтамасыз ету кепілі болып табылады.
Арнайы түзете-білім беру қызметтері балаларға қажетті қызметтер жөнінде Аталған мәселе арнайы түзете білім беру қажетті балалар туралы сөз болғанда өзекті болып табылады. Бұл дамуында шектеуі бар балалардың санының өсуімен байланысты.
3. Осыған орай республикада мүмкіндігі шектеулі балалардың психофизиологиялық мүмкіндіктерін ескере отырып, оқыту мен тәрбиелеудің жаңа ұйымдастыру формалары интенсивтік үйрету, жаңа түзету технологияларын жасау жұмыстары жүргізілуде. Бұл санаттағы балаларды оқыту мен тәрбиелеуде мектептерде келесі талаптарды ескеру қажет: мамандар (дефектологтер, логопедтер, сурдопедагогтер және тифлопедагогтер) және оларға арналған кабинеттердің болуы, релаксацияға арналған бөлме, сенсорлық және жұмсақ модульдер бөлмесі, түзете-дамытуды қолдау бағдарламасы.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты арнайы (түзету) білім беру жағдайында дефектологтер, логопедтер, сурдопедагогтер мен тифлопедагогтердің когнитивтік және тәжірибелік, тұлғалық - мотивациялық дайындығын қалыптастыру және тәжірибелік кәсіби құзыреттілігін дамыту болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) жаңа философиялық білім берудің тұжырымдамалық идеяларын зерделеу;
2) инклюзивтік және арнайы (түзете) білім беру жүйесін реттейтін нормативтік-құқықтық базаны зерделеу;
3) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарына сәйкес дефектологтер, логопедтер, сурдопедагогтер мен тифлопедагогтердің іс-әрекеттерін анықтау;
4) Л.С.Выготский доктринасы позициясымен жоғарғы жүйке физиологиясы заңдылықтарын білім берудің ерекше қажеттіліктерімен баланың психикасын дамыту түсінігін кеңейту;
5) ерекше білім беру қажеттілігі бар балалармен жұмыс жүргізуде инновациялық технологияларды пайдаланып, балалардың дағдыларын дамыту;
6) әртүрлі мәре мүмкіндіктерімен оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалауда жаңа көзқарастар дағдыларын қолдануды қалыптастыру;
7) ерекше білім беруде қажеттілігі бар балалармен жұмыс жүргізуде «асситивтік» (көмекшілік) технологиялар мен құралдар пайдалану бойынша құзыреттілік деңгейін көтеру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) арнаулы (арнайы білім беру) және инклюзивтік білім беруді реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарын, бастапқы мүмкіндіктері әртүрлі балаларға арналған арнайы білім беру шартын; қосымша (түзете) білім беру жағдайында мүмкіндігінде шектеу бар балаларды оқыту үдерісін жобалауын; кіріктіре оқыту тәсілін қолдануын біледі;
2) бастапқы мүмкіндіктері әртүрлі оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған оқытудың белсенді стратегияларын қолданады, бастапқы мүмкіндіктері әртүрлі оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалаудың жүйесін, ерекше білім беру қажеттіліктерімен балалар қажеттіліктеріне орай білім беру диагностикасы негізінде ұйымдастырушылық-әдістемелік іс-шараларды қолданады;
3) әртүрлі мәре мүмкіндіктерімен оқушылардың оқу жетістіктерін критериалдық бағалау технологияларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде: Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі бағыттары. Инклюзивтік және арнайы (түзету) принциптері түсініктері. Мүмкіндігі шектеулі балаларды сүйемелдейтін құжаттардың нормативтік және құқықтық негіздері. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді) қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі – тұлғаның психологиялық саулығының шарты ретінде;
2) сөйлеуінде, естуінде, көруінде, психикасында тежелуі бар балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері;
3) ерекше білім беруде қажеттілігі бар балалармен психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері.
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) инклюзивтік және арнайы (түзете) білім берудің түсініктері мен негізгі принциптері;
2) Қазақстанда ерекше білім беруде қажеттілігі бар балаларға әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзете қолдаудың беталысы мен қазіргі жағдайы;
3) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды алдын ала анықтау, оларға кешенді психологиялық-медициналық-педагогикалық көмек көрсету;
4) инклюзивтік және арнаулы (түзетуді) жүзеге асыруда балаларды қолдау және сүйемелдеу, инклюзивті үдерісті жүзеге асыруда психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумның рөлі;
5) инклюзивті білім беру және (түзете) арнайы білім беру жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларға жеке білім беру маршрутын құрастыру мен жүзеге асыру;
6) ерекше білім беруді қажет ететін балалармен жұмыста оқытудың жеке-дара амалдары – ерекше білім беруді қажет ететін көзқарастар.
7) оқу бағдарламасын жоспарлау;
8) зерттеушілік білігін қалыптастыру–педагогикалық мақсатқа бағыттылық және жобалау үдерісіне бағдарлау ретінде;
9) педагогтер мен оқушылардың субъект-субъектілік өзара психологиялық механизмдері;
10) жұмыста педагогикалық қатынас тәсілдерін пайдалану;
11) ерекше білім беруді қажет ететін балаларды дамыту мониторингісі;
12) білім беру үдерісіне ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды тиімді тартуды қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық-педагогикалық шарты;
13) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалармен жұмыста «ассистивті» (көмекші) технологияларды қолдану;
14) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды саралау диагностикасы;
15) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалармен оқу іс-әрекетін ұйымдастыруда инновациялық көзқарастар;
16) инклюзивтік мектепте дене мүмкіндігі шектеулі (ары қарай-ДМШ) балаларды оқыту мен тәрбиелеудің психологиялық-педагогикалық аспектілері;
17) білім беру мазмұнын жаңартуды жүйелеу жағдайында оқушылардың оқу нәтижелерін бағалауда критериалдық көзқарас;
18) сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында оқушылырдың функционалдық сауаттылығын дамыту. Сабақты түзете-дамытуға бағыттау.
19) сабақ үзінділерін панорамалық қорғау;
20) мұғалімнің кәсіби құзыреттілік деңгейін қалыптастыруды анықтау (қорытынды тестілеу).
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) ерекше білім беру қажеттіліктерімен оқушылардың оқу іс-әрекетін белсендендірудің интерактивтік әдістері;
2) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ қалыптастыру;
3) әртүрлі мәре мүмкіндіктеріндегі балаларға білім берудің қашықтық технологиясы;
4) дамыта және түзете дамыту техникалары және технологиялары – білім беруді қолдау факторы ретінде.
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға қажеттіліктеріне сәйкес анықталған тақырыптарды таңдау ұсынылады:
1) инклюзивтік білім беру жағдайында дефектологтің рефлексиялық іс-әрекеті;
2) Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі;
3) мүгедек балаларды үйде оқытуды ұйымдастырудың негіздері;
4) ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру.
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модульді 2 сағаттан 6 сағатқа дейін өзгертуге болады.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80 сағатқа білім беру процесі ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей:өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өздік жұмысына арналған тапсырмалары:
1) оқытудың инновациялық технологияларын пайдаланып, сабақтың конспектісін құрастыру;
2) дене мүмкіндігі шектеулі балалармен баланың даму мониторингісінің критерийін құрастыру;
3) бағалау критерийлерімен формативтік тест тапсырмаларын жасау;
4) «Ерекше білім беру қажеттілігімен балаларға арналған жекелей білім беру маршрутын жасау (жасау және іске асыру)» мини-кейсін жасау.
16. Тыңдаушылардың жобалық жұмыстарының тақырыптары:
1) мүмкіндігі шектеулі оқушыларды сабақта педагогикалық сүйемелдеу;
2) мектептегі инклюзивтік үдерістегі анықтауда психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиум қызметінің рөлі;
3) мүмкіндігі шектеулі балаларды дамыту мен оқытуда заманауи педагогикалық технологияларды пайдалану;
4) ерекше білім беруді қажет ететін балаларды жетістікті әлеуметтендіру мен бейімдеуді қаматамасыз ету шарты;
5) түрлі бұзылыстары бар балалармен түзету-педагогикалық оқыту жұмысында техникалық құралдарды пайдалану;
6) түрлі санатты бұзылыстары бар балалармен жеке түзету сабақтарын жоспарлау және ұйымдастыру;
7) ерекше білім беруді қажет ететін балалармен жұмыста жекелей және саралау көзқарасы – педагогикалық принцип ретінде;
8) ой-өрісі, көру, есту, сөйлеулерінде бұзылыстары бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері;
9) дамуында кемістігі бар балалармен жұмыста педагогикалық қатынас тәсілдерін пайдалану;
10) инклюзивті білім беру жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы (түзете) білім беру маршрутын құрастыру мен жүзеге асыру;
11) жалпы білім беретін мектептің жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы оқытуды ұйымдастырудың түрлері.
17. Осы бағдарламаның 2 қосымшасына сәйкес тыңдаушылардың тестілеу тапсырмаларына сәйкес қорытынды тест тапсырмалары анықталды.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі іштей сабақтар және өздік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы, қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалауды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
25. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер (1,2 балл) және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалауды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты презентациялау кезінде сабақтың түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабаққа қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2-балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
29. Шағын сабақты презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) белсенді тыңдайды (түйіндейді, нақтылайды, баламалы сөзбен айту),
5) сабақтағы уақытты тиімді пайдаланады;
6) тиімді кері байланысты береді;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) қатысушылардың іс-әрекетіне уақытында қосылады және оқыту мақсатын белгілейді.
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолданады;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатауы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
30. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
31. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өздік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол». - 14 желтоқсан 2014 жыл.
2) Ұлт жоспары – 100 нақты қадам баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет. // Казахстанская правда.-2015.-20 мамыр (№92).
3) ҚР «Білім туралы Заңы» 2007 жылғы 27 шілде №319- III (24.11.2015 ж. өзгерістер мен толықтыруларымен) Астана, 2010.-53б.
4) Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы ҚР 2002 жылғы 11 шілдедегі N 343 З.
5) Қазақстан Республикасының Заңы «ҚР мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік–медико-педагогикалық түзету және қолдау» от 11 шілде 2002 жыл № 343-б.
6) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруға арналған 2012-2016 жж.ұлттық іс-қимыл жоспары. 2012 25.06.№832 Үкімет қаулысы.
7) Мамайчук И.И. Психокоррекционные технологии для детей с проблемами в развитии. – СПб.: Речь, 2006.
8) Малофеев Н.Н. Инклюзивное образование в контексте современной социальной политики//Воспитание и обучение детей с нарушениями развития.- 2010.- № 1- б. 3-10.
9) Малофеев Н.Н. Специальное образование в меняющемся мире: Оқу құралы. – М.: Просвещение, 2009.
10) Патракеев В.Г. Педагогические технологии коррекционно-развивающего обучения школьников со сниженными учебными возможностями. М.: Баспа.УЦ «Перспектива», 2013.
11) Астапов В.М. Коррекционная педагогика с основами нейро-и патопсихологии. 2 басп., түз. және тол. - М.: МПСИ; В.:МОДЭК, 2010.
12) Лурия А.Р. Нейропсихология и проблемы обучения в общеобразовательной школе: Оқу құралы. 2 бас., түз. - М.: МПСИ; В.: МОДЭК, 2008.
13) Неретина Т.Г. Специальная педагогика и коррекционная психология.: Оқу-әдіст. кешен. 2 бас. - М.: Флинта; МПСИ, 2010.
14) Руководство по детской неврологии / Ред. проф. В.И. Гузевой. – СПб., 2010.
15) Сулейменова Р.А. Психологические особенности леворуких детей. Методика их обучения.- Астана, 2005.
16) Шаповалова О.Е. Психолого-педагогическая поддержка эмоционального развития умственно отсталых школьников. Психологтарға, мұғалімдерге және мектеп тәрбиешілеріне арналған құрал VIII түрі; түзетүшілік-педагогикалық мамандық студенттеріне арналған. - М., 2007.
17) Чумакова О.Ф.Организации деятельности службы психолого-педагогического сопровождения в условиях инклюзивной образовательной практики//Открытая школа.-2013.-№7.-60б.
18) Самигулина З.Р. Формирование толерантного отношения к детям с ограниченными возможностями развития в условиях инклюзивного образования// Открытая школа.-2013.-№7.-62б
«Қазақстан Республикасында арнайы (түзету)
білім беру жағдайында педагогтердің кәсіби
құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы
арнайы (түзете) білім беру ұйымдарының
дефектолог, логопед, сурдопедагогтерін
оқытуға арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Тақырыптар |
Дәріс |
Дәріс-диалог |
Таңдау бойынша дәріс |
Пікірталас |
Практикалық сабақ |
Тренинг, оқытудың белсенді стратегиялары |
Семинар |
Шеберлік сыныбы |
Конференция |
Шағын-сабақты қорғау |
КТС |
Қорытынды тестілеу |
Барлығы |
Инвариантты бөлім |
||||||||||||||
1. |
Нормативті-құқықтық модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол», «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет», «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі бағыттары |
2 |
2 |
|||||||||||
1.4 |
Инклюзивтік және арнаулы (түзете) білім беру принциптері мен түсініктері. |
2 |
2 |
|||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Білім беру ортасының психологиялық қауіпсіздігі – тұлғаның психологиялық денсаулық жағдайы ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2 |
Сөйлеуі мен тілінде бұзылыстары бар, көру қабілеті бұзылған, есту қабілеті бұзылған балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.3 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу ерекшеліктері |
2 |
2 |
|||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
8 |
4 |
8 |
2 |
4 |
12 |
2 |
48 |
||||
3.1 |
Инклюзивтік және арнайы (түзете) білім берудің негізгі түсініктері мен принциптері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзете қолдаудың беталысы мен қазіргі жағдайы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды алдын ала анықтау, оларға кешенді психологиялық-медициналық-педагогикалық көмек көрсету |
2 |
2 |
|||||||||||
3.4 |
Инклюзивтік және арнаулы (түзетуді) жүзеге асыруда балаларды қолдау және сүйемелдеу, инклюзивті үдерісті жүзеге асыруда психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумның рөлі |
4 |
4 |
|||||||||||
3.5 |
Инклюзивті білім беру жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларға жеке білім беру маршрутын құрастыру мен жүзеге асыру |
4 |
4 |
|||||||||||
3.6 |
Ерекше білім беруді қажет ететін балаларды оқытудың жеке-дара амалдары – ерекше білім беруді қажет ететін көзқарастар. Оқу бағдарламасын жоспарлау |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.7 |
Зерттеушілік іскерлікті қалыптастыру – педагогикалық мақсатқа бағыттылық және жобалау үдерісіне бағдарлау ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Педагогтер мен оқушылардың субъект-субъектілік психологиялық механизмдері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.9 |
Дамуында шектеу бар балалармен жұмыста педагогикалық қатынас тәсілдерін пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
Ерекше білім беруді қажет ететін балаларды дамыту мониторингісі |
4 |
4 |
|||||||||||
3.11 |
Білім беру үдерісіне мүмкіндігі шектеулі балаларды тиімді тартуды қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық-педагогикалық шарт |
2 |
2 |
|||||||||||
3.12 |
Ерекше білім беруді қажет ететін балалармен жұмыста «асситивтік» (көмекші) технологияларды пайдалану |
2 |
2 |
|||||||||||
3.13 |
Мүмкіндігі шектеулі балаларды дамытудың дифференциалды диагностикасы |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Мүмкіндігі шектеулі балалармен оқу іс-әрекетін ұйымдастыруда инновациялық көзқарастар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.15 |
Инклюзивтік мектепте ДМШ балаларды оқыту мен тәрбиелеу аспектілері |
2 |
2 |
|||||||||||
3.16 |
Білім беру мазмұнын жаңартуды жүйелеу жағдайында оқушылардың оқу нәтижелерін критериалдық бағалау |
2 |
2 |
|||||||||||
3.17 |
Сапалы білім беруді қамтамасыз ету жағдайында оқушылырдың функционалдық сауаттылығын дамыту |
2 |
2 |
|||||||||||
3.18 |
Сабақта түзете-дамыта бағыттау. Сабақ үзінділерін панорамалық қорғау |
4 |
4 |
|||||||||||
3.19 |
Мұғалімнің кәсіби құзыреттілік деңгейін анықтау (қорытынды тест) |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
4 |
4 |
8 |
||||||||||
4.1 |
Ерекше білім беру қажеттіліктерімен оқушылардың оқу іс-әрекетін белсендендірудің интерактивтік әдістері |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2. |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында педагогтердің АКТ қалыптастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Әртүрлі мәре мүмкіндіктеріндегі балаларға білім берудің қашықтық технологиясы |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Дамыту және түзету техникалары және технологиялары – білім беруді қолдау факторы ретінде |
2 |
2 |
|||||||||||
5 |
Вариативтік модуль |
8 |
8 |
|||||||||||
5.1 |
Инклюзивтік білім беру жағдайында дефектологтің рефлексиялық іс-әрекеті |
|||||||||||||
5.2 |
Блум таксономиясы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту барысында оқытудың тиімділігін бағалау әдісі |
|||||||||||||
5.3 |
Мүгедек балаларды үйде оқытуды ұйымдастырудың негіздері |
|||||||||||||
5.4 |
Мүмкіндігі шектеулі балалардың коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру |
|||||||||||||
БАРЛЫҒЫ |
18 |
8 |
12 |
10 |
12 |
2 |
4 |
12 |
2 |
80 |
«Қазақстан Республикасында арнайы (түзету)
білім беру жағдайында педагогтердің кәсіби
құзыреттіліктерін дамыту» тақырыбындағы
арнайы (түзете) білім беру ұйымдарының
дефектолог, логопед, сурдопедагогтерін
оқытуға арналған біліктілікті арттыру
курстарының білім беру бағдарламасына
2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасының Президенті – Ұлт көшбасшысы Н.Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауында Қазақстан халқының алдында тұрған міндет болып табылады:
А) жаңа саяси курсты жасау
В) ұлттық мүдделерді ілгерілету
С) ХХІ ғасырдағы тұрақты дамуды жалғастыру
D) білім беру саласындағы әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту
2. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында қандай мақсат белгіленген
А) жастардың бойында белсенді азаматтық ұстанымды, әлеуметтік жауапкершілікті, отансүйгіштік сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру
В) білім беру процесінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету
С) білімнің, ғылымның және өндірістің бірігуін қамтамасыз ету, зияткерлік меншік пен технологиялардың өнімдерін коммерцияландыру үшін жағдай жасау
D) экономиканың тұрақты өсуіне арналған сапалы білім беруді қамтамасыз ететін адамгершілік қорын дамыту, білім беруге бәскелестікті арттыру.
3. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары орта мектеп түлектерінің келесі қандай негізгі біліктіліктерін анықтайды (дұрыс емес жауапты алып тастаңыз)
А) қызметтік
В) басқарушылық
С) ақпараттық
D) әлеуметтік
4. Нормалар мен талаптарды, білім беру бағдарламалары мазмұнының міндетті минимумын, оқу жүктемесінің көлемін, білім беру мекемелері түлектерінің дайындық деңгейін және білім беру процесін қамтамасыз ететін талаптарды анықтайтын құжат аталады:
А) мемлекеттік міндетті стандарт
В) білім беру бағдарламасы
С) Білім министрлігінің бұйрығы
D) баға белгілеу
5. Заманауи жағдайда білім беру жүйесін дамытудың негізгі бағыттары мен ерекшеліктері қандай (дұрыс емес жауапты алып тастаңыз)?
А) білім беру саласын дамытуда қоғам қажеттіліктері мен әлеуметтік тапсырыстың басымдығы
В) тоқтаусыз білім беру үшін жағдайларды қамтамасыз ету
С) жаппай жоғары білімге өту
D) білім алушылардың тұлғасын тиімді дамытуға бағытталушылық
6. Даму факторларын көрсетіңіз
А) оқыту және тәрбиелеу
В) әлеуметтік орта және қарым-қатынас
С) табиғат факторлары және қызметі
D) мұрагерлік, орта, белсенділік
7. Бала тұлғасын дамыту – бұл
А) сыртқы, басқарылатын және басқарылмайтын әлеуметтік және табиғат факторларының ықпалымен тұлғаның қалыптасу процесі
В) бір адамның білімді беру және оларды басқалардың меңгеру процесі
С) адамдарды қоғамдағы еңбек және өзге пайдалы қызметке, алуан түрлі әлеуметтік функцияларды орындауға дайындаудың объективті-заңды процесі
D) адамдардың материалдық және рухани еңбегінің өнімдерін өзінің танымдық және тәжірибелік қызметіне қолдануда оның қабілетін сипаттайтын тұлғалық сапасы
8. Мектеп жасына дейінгі қызметтің жетекші түрі болып табылады (Д.Б. Эльконин бойынша)
А) пәндік-манипулятивтік
В) ойын
С) оқу
Д) еңбек
9. Пәндік қызмет келесі кезеңде жетекші болып табылады:
А) туғаннан 1-ші жыл кезеңінде
В) ерте жастағы кезеңде
С) 4-5 жас кезеңінде
D) мектепке дейінгі жас кезеңінде
Мазмұндық модуль
10. Кеңес беретін, бағаны білдіретін оқушыларға ықпалын анықтайтын, Ерекше кәсіби позициясын білдіретін кеңес бар:
А) орнату;
В) құзыреттілік;
С) техника;
D) стилі
11. Түзеу-дамыту оқытудың ерте кезеңінде не қарастырылған?
А) қоршаған шынайылық туралы көріністі байыту
В) жазбаша сөйлеуді дамыту
С) кәсіби еңбек оқуы
D) қоғамдағы іс-қимылдар дағдыларын дамыту
12. Ұсынылған нұсқалардың қайсысы ДМШ бар балаларды мектепте оқыту процесінің құрылымын дұрыс сипаттайды?
А) қабылдау, ойлау, бекіту, қолдану
В) қабылдау, бекіту, үйрену, қолдану
С) құралдар, қағидалар, мазмұны, әдістері, бақылау тәсілдері
D) ілім, үйрену, бекіту, қолдану
13. Түзеу жұмыстарының жетекші бағытын дамытуға бұзушылықтары бар балалардың қандай санаттары үшін кеңістіктік бағдарлауға үйрету болып табылады?
А) көру қабілеті бұзылған балалар
В) сөйлеу қабілеті бұзылған балалар
С) психикалық дамуы кешіккен балалар
D) есту қабілеті бұзылған балалар
14. Белсенді оқыту әдістері сипаттайды
А) мектеп оқушыларының тек жеке жұмыстарын
В) баяндалатын оқу материалының жоғары ғылыми-техникалық деңгейімен
С) оқушылардың өзара немесе мұғалім арасында тұрақты өзара әрекетімен
D) қозғалмалы ойындарды қолданып таза ауада сабақтар өткізумен
15. Педагогикалық процестің негізгі сипаттамалары
А) мақсаттылығы, қол жетімділігі, беріктігі
В) тұтастығы, ғылымилығы, көрнекілігі
С) мақсаттылығы, екі жақтылығы, тұтастығы
D) тұтастығы, ұзақтығы, беріктігі
16. Критериалды бағалау - бұл:
А) қызметтің оқу және оқудан тыс түрлерінде дайындылық және белсенділік деңгейін көрсететін және жеке қалыптасатын оқушының тұлғалық жетістіктері
В) пән бойынша білім алушылардың үлгерімі мен білімін интегралды сипаттайтын және көп баллдық шкала бойынша көрсетілетін сандық шама
С) білім беру мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін критерий процесімен барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, айқын анықталған оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген процесс
D) Оқу және оқудан тыс іс-әрекет түрлері деңгейін дайындығыжәне белсенділігі
17. Балаларды арнайы (түзету) ұйымдарына іріктеуді жүзеге асырады:
А) психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беру
В) білім беру департамент өкілі
С) ата-ананың келісімімен диагностикалық орталықтар
D) әр түрлі типтегі арнайы мектептер
18. Шынайы сыртқы әлемнен кетумен өзінің күйзелістеріне адамның шоғырлануын сипаттайтын психиканың ауыр жағдайы қалай аталады?
А) аутизм
В) мылқау
С) ұмытшақтық
D) енжарлық
19. Білім берудің түзеу-өтелімдік бағытталушылық қағидасы нені болжамдайды?
А) білім алатын баланың сау күштерін тіреу, даму кемшіліктерін түзету немесе босаңсыту үшін сақталған анализаторларды, функцияларды және ағза жүйесін қолданумен білім беру процесін құру
В) мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың «әлеуметтік түсуін» жеңіп шығу және азайту
С) әрбір баланың жеке ерекшеліктерін есепке ала отырып қолайлы оқу жағдайларын құру
D) өтемақының ерекше құралы ретінде пәндік-тәжірибелік қызметті арнайы білім беруде қолдану
20. Педагогикалық міндеттерді шешуге бағытталған педагог әрекеттерінің өзара байланысты жүйесі қалай аталады?
А) білім беру технологиясы
В) арнайы әдістеме
С) оқыту және тәрбиелеу әдістерінің жүйесі
D) оқыту процесі
21. Цифрлық білім беру ресурстары дегеніміз не?
A) Электронды оқулықтар
B) Цифрлық пішінде берілген суреттер, бейне үзінділер, статикалық және динамикалық модельдер, виртуальды шынайылық және интерактивті модельдеу нысандары, картографиялық материалдар, дыбыс жазбалары, символьды нысандар және іскерлік графика, мәтіндік құжаттар және оқу процесін ұйымдастыру үшін қажет өзге оқу материалдары
С) Ғаламтор желісінде орналасқан материалдар
D) компакт-дискке сақталған файлдар
22. Электронды оқыту дегеніміз не?
A) компьютерлік құрылғыны қолданып ақпараттық және электронды технологиялар көмегімен оқыту
B) компьютерлерді қолданумен ғана оқу процесін ұйымдастыру
C) интерактивті құрылғы көмегімен оқыту
D) желілік технологиялар көмегімен оқыту
23. Қашықтан оқытуды дараландыру қағидасы немен сипатталады?
A) байланыстың бетпе-бет түрімен, бейне конференция байланыспен, алуан техникалық құралдарды қолданумен қол жеткізілетін білімнің дербестігін бақылау қажеттілігі
B) оқытудың қандайда бір құралына тән бағдарлау қатесін жасамас үшін қолданыстағы ақпараттық технологияларды қолданудың мақсатқа сәйкестілігі
C) оқу кестесін жоспардау мен бақылаудың қатаң кестесін әзірлеумен және қолданумен сипатталады
D) нақты оқу процесінде кіріс және ағымдағы бақылау өткізіледі, олардың нәтижелері негізінде жеке оқу жоспарлары, оның ішінде жетіспейтін бастапқы білімдері мен ептіліктерін орындау жасалады
24. Тіл біліктіліктері – бұл:
А) нормаларды, орфографиялық, орфоэпиялық ережелерді, яғни сауаттылық деп аталатындарды сақтау
В) тілдің дыбыстық-әріптік құрамын білу
С) сөйлемдегі сөздердің сәйкестігі мен сөйлемдер туралы ілім
D) тілдің ережесі мен орфографиялық нормалар білімі.
25. Функционалдық сауаттылық – бұл:
А) 9 жастағы балалардың адамзат қызметінің әр түрлі саласындағы өмірлік міндеттерінің ауқымды диапазонын шешу үшін білімдерін, дағдылары мен ептіліктерін қолдану қабілеттері.
В) жігерлілік, стандартты емес шешімдерді шығармашылық ойлау және табу қабілеті, кәсіби жолды таңдай білу, өмір бойы үйрренуге дайындық
С) адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке белсенді қатысуына, сондай-ақ өмір бойы үйренуіне әсер ететін қабілеті.
D) стандарттық емес шешімдерді табу және шығармашылық ойлау қабілеті
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
C |
D |
D |
А |
C |
А |
А |
В |
В |
В |
А |
В |
А |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|
С |
А |
С |
А |
А |
А |
А |
В |
А |
D |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 74-қосымша
«Балалардың сауықтыру лагері басшысының қызметіндегі
инновациялық амалдар» тақырыбындағы жазғы қалалық, қала
сыртындағы, мектеп жанындағы сауықтыру лагерьлерінің
басшыларына арналған педагогика кадрларынын біліктілікті
арттыру курсының білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Балаларды сауы қтыру лагерінің басшы қызметіне арналған инновациялық амалдар» тақырыбындағы біліктілік арттыру курсының білім беру бағдарламасы (Бағдарлама) жазғы қалалық, қала сыртындағы, мектеп лагерлерінің басшыларына арналған.
2. Қазақстан балаларға арналған жазғы лагерьді ұйымдастыруда әр түрлі бағытта мол тәжірибесі бар ел болып табылады. Жазғы сауықтыру орындарының дамыту жүйесі екі негізгі басымдыққа ие. Статистика жылда балалар сауықтыру нысаналы орнату, бір-бірімен сәтті екенін көрсетті. Статистикаға жүгінсек, балаларды сауықтыру орталығының көрсеткіші жыл сайын жоғарлап отырған.
3. Бұл бағдарлама жазғы лагерьдің басшысы мен ұйымдастырушылардың кәсіби құзыреттілік амалдарын балалардың дамуына арналған теориялық және әдістемелік дайындықты тереңдетуге бағытталған. Жазғы лагерьде білім беру мен денсаулық сақтау, білім беру технологияларының кешенді үйлесімінің жаңа ортасын құру сипатын анықтайды.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты жазғы лагерьлердің басшылары мен ұйымдастырушыларының кәсіби құзыреттілігін арттыру.
5. Бағдарлама мақсатының нәтижеге жету көрсеткіштерінің міндеттері:
1) балалардың сауықтыру және демалыс лагерінің ұйымдастыру-педагогикалық қызметтік аспектілерінің нормативтік-құқықтық құжаттамасымен танысу;
2) балалардың сауықтыру лагерін басқару қызметінің үдерісін ұйымдастыру;
3) жаз ғы сауықтыру лагерлерінің (ары қарай-ЖСЛ) негізгі бағдарламасының вариативтік бөлімінде мұғалімінің кәсіби деңгейін көтеру;
4) өзіндік білімі және өзіндік пайдалану қызметін көтеруде өзіндік кәсіби талдауды ұйымдастыру;
5) білім беру процесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (ары қарай-АКТ) тиімді пайдалануды ұйымдастыру.
3. Күтілетін нәтиже
5. Курс со ңында тыңдаушылар:
1) біледі:
Балалардың сауықтыру лагерінде балаларды сауықтыру және демалу қызметін қамтамасыз етудің нормативтік құжаттардың негізгі тұжырымдамасын;
қосымша білім беруді ұйымдастыруда педагогтің педагогикалық-психологикалық сүйемелдеудегі кәсіби дамуының заманауи әдістемесі;
қосымша білім беру жүйесіндегі тәрбие үрдісінің типтік кешенді жоспардың негізгі аспектілері;
2) жасай алады:
кәсіби дивергентті бағдарламаларын жобалау;
жазғы лагерьлерде ұйымдастыруда интегративтік тәсілдерді қолдану;
тәжірибе барысында балалар сауықтыру лагері жағдайында балалар мен жасөспірімдер әрекеттерінде тәрбие беру мен ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану бойынша іскерліктер мен дағдыларды пайдалана алады;
тәжірибе барысында көшбасшылық қасиетін қолдана алады және лагерь жұмысын ұйымдастыруда қарым-қатынастық дағдыларын пайдалана алады;
3) меңгереді:
балаларды сауықтыру лагері жұмысының басқару технологияларын, әдістерін, тиімді формаларын;
қазіргі заманауи ғылыми зерттеулер негізінде басқарушылық тәжірибесін жетілдіру біліктілігін, өз қызметінің сараптамасы мен зерттеуін жүргізе алады;
басқару және педагогикалық қызметтегі күшейту шарттарында қазіргі заманғы АКТ-технологияларын.
4. Бағдарлама мазмұны
6. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауының негізгі міндеттерін басшылыққа алады. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 2007 жылғы 27шілдедегі №319-III (2015.24.11.берілген өзгерістер мен толықтыруларымен), Қазақстан Республикасының Тәрбие Тұжырымдамасы аясында «Mәңгілік Ел» идеясын іске асыру қарастырылған. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарын іске асыру мен Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясындағы инклюзивті оқытуды басшылыққа алады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар қарастырылады:
1) жазғы сауықтыру лагерлерінде балаларды тәрбиелеудің психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері; өзара әрекет ету психологиясы;
2) балалар ұжымын біріктіруде психологиялық ойындар мен жаттығуларды пайдалану, шиеленістерді шешу;
3) жазғы сауықтыру лагері жағдайында өмірлік құндылықтарға қатынастарының құндылығын қалыптастыру механизмі.
10. Мазмұндық модульде келесі сұрақтар қарастырылады:
1) жазғы лагерьдің басшысы мен ұйымдастырушысының қызметін регламенттейтін нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттар;
2) тәрбие беру тұжырымдамасы. Білім беру процесінде тәрбие беру компонентін күшейту бойынша типтік кешенді жоспар;
3) мектеп ішіндегі лагерь басшысыны ң оқушылардың жазғы демалысын ұйымдастыру бойынша атқаратын қызметі (тәжірибеден);
4) жазғы сауықтыру лагері басшысының басқарушылық мәдениеті мен педагогикалық атқаратын қызметі. Басқару стилі және оның педагогикалық ұжым қызметіне ынталандыру ықпалы;
5) балалар сауы қтыру лагері бағдарламасына қойылатын талаптар. Жазғы сауықтыру лагері қызметін әдістемелік сүйемелдеу. Жалпы лагерьлік бұқаралық іс-шараларды жүргізу;
6) лагердегі ауысымды жоспарлау. Лагерь ауысымдарының мезгілдері. Лагерь ауысымдары толымдамасының ерекшеліктері. Лагерь ауысымдарының ашылуы мен жабылуын жүргізудің әдістемесі;
7) дөңгелек үстел: «жазғы лагерьде қызметті ұйымдастырудың бағдарламалық-нұсқалық амалы»;
8) жазғы демалыс мезгілінде балалар демалысын ұйымдастырудың ерекшеліктері. Қосымша білім беру ұйымдарының білім беру бағдарламасын жасау;
9) азаматтық бағытты қалыптастыруда аймақтық компонентті жүзеге асыруда жазғы лагерь басшысы мен ұйымдастырушысының атқаратын ролі (қала ішіне, этно ауылдарға экскурсия);
10) жас өспірімдерде коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру (шеберлік-сыныбы). «Қол қолда» командасын құру;
11) ЖСЛ-де өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
12) дәрігерге дейінгі көмекті көрсету;
13) жазғы сауықтыру лагерінде саяхатшылық-аймақтану жұмысын ұйымдастыру (тәжірибе алмасу);
14) педагогикалық процесте «Өзін өзі тану» пәнінің жүе түзуші потенциалын жүзеге асыру мүмкіншілігі;
15) жазғы демалыс жағдайында ата-аналар үшін мектеп қызметін ұйымдастыру;
16) жазғы сауықтыру лагерінің басшысы мен ұйымдастырушысының қызметін тәжірибелік жүзеге асыру.
11. Технологиялық модульде тәжірибелік тапсырмалар мына мәселелер бойынша орындалады:
1) жазғы лагерь жағдайында тәрбие беру жұмысындағы технологиялық тәсіл. Жазғы сауықтыру лагері жағдайында жобалық әдісті пайдалану;
2) жазғы сауықтыру лагері өмір тіршілігін ұйымдастыруда денсаулықты сақтау технологияларын пайдалану;
3) жазғы лагерь басшысының АКТ біліктілігін қалыптастыру. Балалар мен педагогтардың өзара қарым-қатынастарына тұлғалық бағытталған тәсіл. «Бала жүрегіне жетелейтін бес жол» тақырыбы бойынша топтық ұжымдық өзара қарым-қатынастың технологиясы;
4) жазғы лагерь жағдайында сауықтыру білім беру процесінің мониторингісі.
12. Вариативтік модульде тыңдаушыларға олардың қажеттіліктеріне сай белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) жазғы сауықтыру лагері жағдайында балалардың бос уақытында ойын технологиясын пайдалану;
2) жаса қтық іс-шараларды, тақырыптық күндерді өткізу әдістемесі. «Әдістемелік сандықша»: жазғы лагерьдегі ойын;
3) жазғы сауықтыру лагерінде балалар мен педагогтердің көңіл-күй мәдениетін қалыптастыру;
4) жазғы лагерь жағдайында суретке түсіру технологиясы;
5) видеотаспаларды графикалы қ редакторда жасау;
6) бала тұлғасының адамгершілік қасиетін тәрбиелеуде ертегі терапиясы тәсілдерін пайдалану;
7) ЖСЛ жағдайында бос уақыттың мерекелік түрлерін ұйымдастыруда сценарийлік-режиссерлік дағдыны дамыту әдістемесі.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі осы бағдарламаның 1 қосымшасына сәйкес сабақтың барлық түрлерін көрсете отырып, жасалған оқу-тақырыптық жоспарға сәйкес 80 сағаттық және 36 сағаттық курстар ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыруда тыңдармандардың білімін бақылау және бағалау мақсатында мына жұмыстар жүргізіледі: өзіндік жұмыс, жобалық жұмыс, шағын шараны ұсыну және қорытынды тестілеу.
15. Тыңдармандардың өзіндік жұмысы үшін арналған тапсырмалар:
1) жазғы лагерь басшысының үлгісін жасау;
2) жазғы лагерь қызметкерлерінің біліктіліктік сипаттамаларын жасау;
3) жазғы лагерьде тәрбие беру жұмысының тиімділік критерийлері жүйесін жасау;
4) топсеруенде кезінде, таби ғатқа шығуда қауіпсіздік техникасының негіздері;
5) таңдалған тақырыпқа презентация жасау: «Майдандық жәдігер» (Жеңіс Күніне орай), «Батырлар, күштілер, ептілер», «Балалық шақтың ғажайып еліне саяхат», «Саяхат ойыны», «Шеберлер қаласы» және т.б.
16. Тыңдармандар жобалық жұмыстарының тақырыптары:
1) экологиялық соқпақ;
2) таби ғатты қорғау және туризм;
3) туған өлке табиғаты;
4) лагерьлік ауысым жазбасы;
5) денің сау болсын десең;
6) жаз ғы қиялдар;
7) жаз ғы лагерь басшысының үлгісі;
8) лагерьлік ауысым ж ұмысының тиімділігі мониторнигі;
9) балалар мен педагогтерді ң коммуникативтік қасиеттерін қалыптастыруда инновациялық технологиялардың ролі;
10) жазғы демалыс ұйымдастырушысының тәжірибесін қызмет кәсібилігін арттыру ынталандыру құралы ретінде қарау мен жалпылау;
11) «Тірі ал қап» бағдарламасы;
12) «Соңғы батыр» бағдарламасы;
13) «Денсаулық мекені» бағдарламасы;
14) «Жаз – бұл кішкене ғана өмір» бағдарламасы;
15) «Ғажайып саяхат» бағдарламасы;
16) «Біздің Ғалам» бағдарламасы;
17) «Егер де досы ңмен сапарға шықсаң» бағдарламасы;
18) «Шеберлер елі» ба ғдарламасы;
19) «Мы қтылар, күштілер, ептілер» бағдарламасы;
20) «Жоғалған әлем» бағдарламасы;
21) туған өлке тарихының беттері бойынша.
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2 қосымшасына тест тапсырмалар анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру процесінде оқытудың интерактивті әдістерін қамтиды: пікірталас, «миға шабул», рөлдік ойындар, тренинг, жоба әдістері, бейнефильмдерді талқылау, бірлесіп сұраққа жауап беру.
19. Ересектер аудиториядағы тыңдаушылардың жас ерекшелігін ескере отырып, логикалық қорытынды жасауға өз тәжірибесінің мазмұнын бейімдей және сыныптағы семинардан алған дағдылары мен сабақтан тыс, өзін-өзі зерттеуін аудиториядан тыс жерлерде қолдануға мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі тыңдаушылардың аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Типтік оқу бағдарламасы заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың интерактивті нысандарына қол жеткізіледі: кіші топтармен жұмыс жасауда; ойын үйрету; кері байланыс; күрделі және даулы мәселелер мен проблемаларды талқылау; шебер-сынып; тренинг; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру деңгейін анықтау үшін бағалау критерийлері және бағдарламаның мазмұнын меңгеру параметрлері жасалады.
22. Өзіндік жұмыс үшін мынадай критерийлер айқындалады:
1) 0 - іске асырылмаған,
2) 1 - ішінара жүзеге асырылған,
3) 2-толығымен іске асырылған.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады: 1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер ма қсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) бағдарламаны ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-шараны презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлану ға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын іс-шараны презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
7. Ұсынылатын әдебиеттер
Өзіндік жұмысты аудиториялық және аудиториядан тыс сабақтарда ұйымдастыру үшін төмендегі әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына «Нұрлы жол – болашаққа бастайтын жол» жолдауы, 11 қараша 2014 жыл;
2) «Ұлт жоспары – 100 нақты қадам. Бүгінгі мемлекет барлығы үшін». Астана, 2015 ж.;
3) 27 шілде 2007 жылғы №319 – III «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңы (24.11.15ж. өзгертулер және толықтырулармен );
4) 2011 – 2020 жылдарға Қазақстан Республикасының білімін дамытудың Мемлекеттік бағдарламасы. Астана, 2010 ж.;
5) Педагогикалық жұмысшылардың және оларға теңестірілген тұлғалардың лауазымдарының біліктілік сипаттамалары. ҚР ҒБМ Бұйрықтарымен бекітілген 27 желтоқсан 2013 жыл № 512;
2) «Mәңгілік Ел» жалпы ұлттық идеясын жүзеге асыру шеңберінде Қазақстан Республикасында тәрбие берудің концептуалдық негіздері – 26 тамыз 2015ж.;
3) Мектеп о қушыларының сауаттылығын дамыту бойынша 2012 – 2016 жылдарға жасалатын ұлттық жоспар. Қазақстан Республикасының 25 маусым 2012 жылдағы № 832 Қаулысы;
4) О қыту процесінің тәрбие беру құрамын күшейту бойынша типтік жиынтықты жоспар. Мемлекеттің 29.06.2012ж. №873 Қаулысы;
5) Балалар үшін қосымша білім беру мекемелері қызметтерінің типтік ережелері. Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрінің «14» маусым 2013 жылғы № 228 Бұйрығы;
6) Балалар үшін қосымша білім беру мекемелері қызметтерінің типтік ережелері. «17» мамыр 2013 жылғы № 499 Қазақстан Республикасы Мемлекетінің қаулысымен бекітілген;
7) Васильева Е.Ю. Білім беру ба ғдарламаларын жобалау тәжірибесі. - М.: ГОУ ЦРСДОД, 2004. – 259 бет;
8) Демеуова М.Е. Т әрбие беру процесі мен оқушылардың тәрбиелілік деңгейін бағалау критерийлері/ М.Е.Демеуова, К.Ж.Кожахметова. – Алматы, 2008. – 134 бет;
9) Колеченко А.К. Т әрбиелеу психологиясы мен технологиясы. - С-Пб, 2006. – 735беттер;
10) Пахомова Н.Ю. Білім беру мекемесінде о қу жобасының әдістемесі:– М.: АРКТИ, 2003.– 241 бет;
31. Қосымша әдебиеттер:
11) Байбородова Л.В. Балалар жаз ғы қала сыртындағы лагеріндегі тәрбие беру жұмыстары. - М.: 2007. –289 бет.;
12) Волкова Н. Бастаушы даналы ғының жинағы / Н. Волкова,С.Шорина. – ЦГЛ, 2007. – 154 бет;
13) Губаненков С.М. Саяхатты қ- өлкетанушылық қызметтегі технологияда жаңашылдықтар. -С-Пб., 2008. – 265 бет;
14) Жаз ғы лагерьдегі қосымша білім беру: авторлық бағдарламалар, үйірмелер сабағы/авт.-жасағ. И.В. Куц. – Волгоград: Мұғалім. – 2007. – 198 бет;
15) Никифорова Л.А. Қуаныштың дәмі мен иісі. Көңіл күй сферасын дамыту бойынша сабақтар циклі. - М., 2013. – 249 бет;
16) Поляков С.Д. Т әрбие беру технологиясы. – М. - «Владос», -2008. – 364 бет;
17) Поляков С.Д. Ж ұмыс ішкі ойын секілді / С.Д. Поляков, У.Т.Голви.- М., 2006. – 321 бет.
«Балалардың сауықтыру лагері басшысының
қызметіндегі инновациялық амалдар»
тақырыбындағы жазғы қалалық, қала
сыртындағы, мектеп жанындағы сауықтыру
лагерьлерінің басшыларына арналған
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасына 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық
жоспары
Модульдер |
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Өзіндік жұмыс таныстырылымы |
Жоба қорғау |
Қорытынды тестілеу |
Барлығы |
|
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
6 |
6 |
|||||||||||
ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауы. |
2 |
2 |
||||||||||||
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары |
2 |
2 |
||||||||||||
ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында инклюзивті білім беруді жүзеге асыру. Теория және тәжірибе. |
2 |
2 |
||||||||||||
2 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
2.1 |
Өзара әрекет психологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2. |
Жазғы сауықтыру лагерьлерінде балаларды тәрбиелеудің психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
Жазғы сауықтыру лагері жағдайында өмірге деген қарым-қатынас құндылықтарын қалыптастыру тетігі (тренинг) |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Мазмұндық модуль |
8 |
14 |
2 |
4 |
8 |
2 |
2 |
40 |
|||||
3.1. |
Жазғы лагерьге жетекшілік етушілер мен ұйымдастырушылардың қызметін реттейтін нормативті-құқықтық және заңнамалық құжаттар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Тәрбие беру тұжырымдамасы. Оқыту үдерісінің тәрбиелік компонентін типтік кешенді жоспар. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Оқушылардың жазғы демалысын ұйымдастыруда мектеп жанындағы лагерь меңгерушілерінің қызметі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Балалар сауықтыру лагерінің бағдарламасына қойлатын талаптар. Балалар сауықтыру лагерінің қызметін әдістемелік сүйемелдеу. Жалпылагерьлік іс-шараларды өткізу. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Лагерь ауысымын жоспарлау. Лагерь ауысымы кезеңдері. Лагерь ауысымының ашылу және жабылуын өткізу әдістемесі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Дөңгелек үстел: Жазғы лагерьдің қызметін ұйымдастырудағы бағдарламалық вариативтік тәсіл |
2 |
2 |
|||||||||||
3.7 |
Жазғы каникул кезеңінде балалар демалысын ұйымдастыру ерекшеліктері (семинар). Қосымша білім беруді ұйымдарының оқу бағдарламаларын дайындау. |
4 |
4 |
|||||||||||
3.8 |
Өңірлік азаматтық компонентті жүзеге асыруда жазғы лагерь меңгерушілері мен ұйымдастырушыларының рөлі (қала ішіндегі, этноауылға саяхат) |
4 |
4 |
|||||||||||
3.9 |
Жасөспірімдердің коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру (шеберлік сынып) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.10 |
ЖСЛ-де өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Дәрігерге дейінгі көмек көрсету. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.11 |
Жазғы сауықтыру лагерінде туристік өлкетанушылық қызметін ұйымдастыру |
4 |
4 |
|||||||||||
3.12 |
Педагогикалық үдерісте «Өзін-өзі тану» пәнінің жүйе қалыптастырушы әлеуетін жүзеге асыру мүмкіндіктері |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.13 |
Жазғы демалыс жағдайында ата-аналар үшін мектеп қызметін ұйымдастыру |
2 |
2 |
|||||||||||
3.14 |
Жазғы сауықтыру лагерінің меңгерушісі мен ұйымдастырушыларының қызметін тәжірибелік жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4 |
Технологиялық модуль |
2 |
10 |
2 |
14 |
|||||||||
4.1 |
Жазғы лагерь жағдайында тәрбие беру қызметіндегі технологиялық тәсіл |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Жазғы сауықтыру лагері жағдайында жобалау әдісін қолдану |
4 |
4 |
|||||||||||
4.3 |
Жазғы сауықтыру лагерінің өмірі мен қызметін ұйымдастыруда денсаулық сақтау технологиясын қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Жазғы лагерь меңгерушілерінің ақпараттық- коммуникациялық құзырлылығын қалыптастыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.5 |
Балалар мен педагогтардың өзара әрекетіндегі тұлғаға бағытталған тәсіл. «Бала жүрегіне апаратын бес жол» тақырыбында топтық ұжымдық өзара әрекет ету технологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.6 |
Жазғы лагерь жағдайында сауықтыру және білім беру үдерісінің мониторингі |
2 |
2 |
|||||||||||
V |
Вариативтік модуль |
6 |
6 |
12 |
||||||||||
5.1 |
ЖСЛ жағдайында балалардың бос уақытындағы қызметі барысында ойын технологияларын пайдалану |
|||||||||||||
5.2 |
Жасақтық іс-шараларды, тақырыптық күндерді өткізу әдістемесі. |
|||||||||||||
5.3 |
ЖСЛ балалар мен педагогтердің эмоционалдық мәдениетін қалыптастыру |
|||||||||||||
5.4 |
Жазғы лагерь жағдайында фототүсіру технологиясы |
|||||||||||||
5.5 |
Бала тұлғасында адамгершілік сапаларды тәрбиелеуде ертегі терапиясының тәсілдерін пайдалану |
|||||||||||||
5.6 |
ЖСЛ жағдайында бос уақыттың мерекелік формаларын ұйымдастыруда сценарийлік режиссерлік дағдыларды дамыту әдістемесі |
|||||||||||||
Барлығы: |
16 |
6 |
32 |
6 |
4 |
10 |
2 |
2 |
2 |
80 |
36 сағаттық біліктілікті арттыру курстарының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Модульдер |
Сағат саны |
||||||||||||
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тәжірибелік сабақ |
Тренинг |
Семинар |
Шеберлік сынып |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Өзіндік жұмыс таныстырылымы |
Жоба қорғау |
Қорытынды тестілеу |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
4 |
4 |
|||||||||||
1.1 |
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауынының басым бағыттары, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру. |
2 |
2 |
|||||||||||
1.2 |
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары |
2 |
2 |
|||||||||||
2. |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
2.1. |
Өзара әрекет психологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
2.2. |
Жазғы сауықтыру лагері жағдайында өмірге деген қарым-қатынас құндылықтарын қалыптастыру тетігі (тренинг) |
2 |
2 |
|||||||||||
3. |
Мазмұндық модуль |
4 |
4 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
18 |
|||||
3.1 |
Жазғы лагерьге жетекшілік етушілер мен ұйымдастырушылардың қызметін реттейтін нормативті-құқықтық және заңнамалық құжаттар |
2 |
2 |
|||||||||||
3.2 |
Оқушылардың жазғы демалысын ұйымдастыруда мектеп жанындағы лагерь меңгерушілерінің қызметі. |
2 |
2 |
|||||||||||
3.3 |
Балалар сауықтыру лагерінің бағдарламасына қойлатын талаптар. Балалар сауықтыру лагерінің қызметін әдістемелік сүйемелдеу. Жалпылагерьлік іс-шараларды өткізу. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.4 |
Лагерь ауысымын жоспарлау. Лагерь ауысымы кезеңдері. Лагерь ауысымының ашылу және жабылуын өткізу әдістемесі. |
2 |
2 |
4 |
||||||||||
3.5 |
Дөңгелек үстел: Жазғы лагерьдің қызметін ұйымдастырудағы бағдарламалық вариативтік тәсіл |
2 |
2 |
|||||||||||
3.6 |
Жасөспірімдердің коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру (шеберлік сынып) |
2 |
2 |
|||||||||||
3.8 |
Жазғы сауықтыру лагерінің меңгерушісі мен ұйымдастырушыларының қызметін тәжірибелік жүзеге асыру |
2 |
2 |
|||||||||||
4. |
Технологиялық модуль |
2 |
4 |
2 |
8 |
|||||||||
4.1 |
Жазғы лагерь жағдайында тәрбие беру қызметіндегі технологиялық тәсіл |
2 |
2 |
|||||||||||
4.2 |
Жазғы сауықтыру лагері жағдайында жобалау әдісін қолдану |
2 |
2 |
|||||||||||
4.3 |
Балалар мен педагогтардың өзара әрекетіндегі тұлғаға бағытталған тәсіл. «Бала жүрегіне апаратын бес жол» тақырыбында топтық ұжымдық өзара әрекет ету технологиясы. |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4 |
Жазғы лагерь жағдайында сауықтыру және білім беру үдерісінің мониторингі |
2 |
2 |
|||||||||||
5. |
Вариативтік модуль |
2 |
2 |
|||||||||||
5.1 |
ЖСЛ жағдайында балалардың бос уақытындағы қызметі барысында ойын технологияларын пайдалану |
|||||||||||||
5.2 |
Жасақтық іс-шараларды, тақырыптық күндерді өткізу әдістемесі. |
|||||||||||||
5.3 |
ЖСЛ балалар мен педагогтердің эмоционалдық мәдениетін қалыптастыру |
|||||||||||||
Барлығы: |
10 |
2 |
10 |
4 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
36 |
«Балалардың сауықтыру лагері басшысының
қызметіндегі инновациялық амалдар»
тақырыбындағы жазғы қалалық, қала
сыртындағы, мектеп жанындағы сауықтыру
лагерьлерінің басшыларына арналған
біліктілікті арттыру курстарының білім
беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім беру дегеніміз – бұл:
А) қоғамдық тарихи тәжірибені табыстау мақсатындағы бағытталған процесс.
В) әлеуметтену мен бейімделу процесінің нәтижесі.
С) адамның,қоғамның, мемлекеттің мүддесі үшін білім мен тәрбие берудің мақсатты бағытталған процесі.
D) білім жүйесін мектептің материалдық техникалық жүйесін нығайту арқылы дамыту;
2. Nәрбие берудің тұжырымдамасына сай, ҚР-ның білім беру жүйесінде кәсіптік, интелектуальдық және әлеуметтік шығармашылыққа қабілетті тұлғаның дамуына, өзін-өзі тану мен әлеуметтенуіне қолайлы жағдай тудыру – бұл:
А) тактика
В) сауықтыру
С) әлеуметтендірудің құрылымы
D) тәрбие берудің мақсаты
3. ҚР Президентінің « Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауында «Қоғамдық дамудың ішкіқұрылымы» бөлімінде Қазақстан халқының басты міндеті, ол:
А) апаттық жағдайдағы мектептер мен үш мезгілді білім беру мәселелерін шешу
В) ұлттық мүдделерді ілгері жылжыту
С) білім беру саласындағы әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту
D) аймақтық ғаламдық қауіпсіздікті күшейту
4. ҚР-ның 2011-2020 жж дамытуына арналған Мемлекеттік бағдарламасына сәйкес, педагогтарға қойылатын талаптарды нығайту үшін қарастырылған шараның бірі, ол:
А) жыл сайын еңбекақы мәселесін қайта қарау
В) бес жылда бір аттестациялау
С) байқауларға, ғылыми-тәжірибелік семинарларға қатысудың міндеттілігі
D) білім беру саласындағы магистр дәрежесінің болуы.
5. ҚР-ның ГОСО-на(2012) сәйкес, білім алушылардың дайындық деңгейі анықталады:
А) үш аспектіні қамту: жеке бас нәтижелері, қызметтік нәтижелері, пәндік нәтижелері.
В) үш аспектіні қамту: жеке бас нәтижелері, жүйелік-қызметтік нәтижелері, пәндік нәтижелері.
С) үш аспектіні қамту: жүйелік-жеке бас нәтижелері, қызметтік нәтижелері, пәндік нәтижелері.
D)функционалды сауаттылықтың үш аспектіні қамту: оқу сауаттылығы, математикалық сауаттылық, жаратылыстану-ғылыми сауаттылық.
6. ҚР-да білім берудің инклюзивті түрін енгізудің ең оңтайлы, нәтижелі жолын мына қызмет түрлері береді:
А) кедергісіз жалпы білім беретін орта қалыптастыру.
В) бағалаудың жаңа тәсілін енгізу ( 10 баллдан-12 баллға шейін).
С) педагогтардың материалдық ынталандыру мәселесін шешу.
D) барлық жауаптар дұрыс.
7. Жеке тұлғаны дамытудың ең басты қозғаушы күші:
А) қарама-қайшылық.
В) тәрбие беру қағидасы.
С) тәрбие беру әдістері.
D) өзін өзі тәрбиелеу әдістері.
8. Өзін-өзі, өз қабілеттерін, қадір-қасиетін бағалау, бұл:
А) өз ойын білдіру.
В) өз-өзін бағалау.
С) өзін-өзі таныту.
D) өзін-өзі реттеу.
9. Дамыту – бұл:
А) адамның қалыптасу барысы.
В) адамның сандық сапалық өзгерісінің объективті барысы.
С) адамның белгілі білім жиынтығын меңгеруі.
D) адамның жаңа қоғамдық жағдайын, күйін табуы.
10. Ойын қызмет түрі ретінде:
А) танымдық өрісін қалыптастыру.
В) қоғамдық тәжірибесін жаңғырту мен меңгеру.
С) жеке тұлғаның мінез-құлық құрылысы.
D) өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатындағы өзгерісі.
11. Басқару стилі – бұл:
А) Басшының өз қарамағындағы адамдарға ықпал ету мен әрекет етуге түрткі болудағы қарым-қатынасының әдеттегі тәсілі.
В) ұжымды басқарудығы әдіс тәсілі.
С) жеке жауапкершілікті өз мойнына алу қабілеттілігі.
D) педагогикалық үрдісті ұйымдастырудың тәсілі.
12. Жаздық лагерлерді басқарудың нысаны болып табылады:
А) педагогикалық үрдіс.
В) педагогтар мен балалар.
С) білім беру үрдісі.
D) ата-аналар мен балалар.
13. мейлінше жоғары нәтиже беретін педагогикалық үрдіс қатысушыларының өзара әрекеті:
А) педагогикалық ынтымақтастық.
В) өзін-өзі басқару.
С) өктемшіл басшылық.
D) либералдық басшылық.
14. Басқару үлгісі –бұл:
А) басқару жүйесінің сипаттамасына ие бола алатын, оған ұқсай алатын, оның қызметтерін дәл бере алатын көшірмесі.
В) белгілі бір мекемеде бекітілген тәрбие беру жұмыстарының құрылымы.
С) іс-шаралар өткізудің жоспары.
D) мекеме қызметшілерінің іс-әрекеттерінің жұмыс бағдарламасы.
15. Басқару принципі – бұл:
A) Негізін қалаушы идеялар, басшы тәлімінің ережелері мен заңдылықтары;
B) ұжымды дамыту бағыттарының негізгі ережелері;
C) басқарушылық шешімді қабылдау;
D) ұжымдық жұмыс жасаудың ережелері.
16. Жазғы лагерь бұл:
A) әр түрлі жастағы, жыныстағы және даму деңгейлері әр түрлі бабалардың бос уақытын ұйымдастыру түрі, бала творчествосының дамуы мен сауығуы үшін арналған кеңістік;
B) балалардың оларды сауықтыру мақсатында бос уақыттарын ұйымдастыру түрі;
C) ортақ әлеуметтік мағынасы бар мақсатпен біріктірілген балалар тобы;
D) бір жастағы балалардың бос уақытын ұйымдастыру түрі.
17. Жазғы демалысты ұйымдастырудағы бағдарламалық – нұсқалық тәсіл қамтамасыз етеді:
A) қызмет мазмұнының қорын, жазда, каникулда, бос уақытта немеен айналысуға болатынын таңдау мүмкіншілікті;
B) жоғары оқу орнына түсуді;
C) спорттағы разрядын жоғарылатуды;
D) кәсіби бағытты.
18. Тәрбиелеу әдістері – бұл:
A) балаға микроортаның әсер ететін факторлары;
B) сенім, жаттығу уәждеу, өз-өзін тәрбиелеу;
C) педагогтар мен тәрбиеленушілердің өзара байланысты әрекеттерінің тәсілдері;
D) педагогикалық назар, жеке-психологиялық тұлғаның дамуы.
19. Өз-өзін тәрбиелеудің негізгі әдістері болып табылады:
A) сендіру, ұйыту, баяндау, дәлел, шақыру, көңіл-күй;
B) жарыс, үлгі көрсету, сәттілік жағдайын жасау;
C) өз-өзіне бұйыру, сын, ескертпе;
D) іштей сараптау, өз-өзін бағалау, өз-өзін бақылау, өз-өзін реттеу, өз-өзін мінеу.
20. Ұжым дамуының қозғаушы күші:
A) болашақ;
B) нәтижеге жұмыс жасау;
C) ерекшеленуге ұмтылу;
D) жарыста, байқауда жеңуге ұмтылу.
21. Тәрбие беру процесінің маңызды белгісі болып табылады:
A) тәрбиеленушілердің жастарына сай жүріс-тұрыс нормалары мен ережелерін білуі;
B) білім беру үшін арнайы дайындалған адамдардың болуы;
C) тәрбиешілердің тәрбие беру маңыздылығын түсінуі;
D) араласу дағдысы мен машығын қалыптастыру.
22. Тұлғалық-бағытты тәрбие – бұл:
A) тұлға қалыптасуының мақсатты бағытталған және ұйымдастырылған процесі;
B) бала ең жоғары құндылық болып табылатын және тәрбие беру процесінің ортасына қойылатын тәрбие беру жүйесі;
C) белгілі бір аумақта әрекет ететін заңдылықтар жүйесі;
D) арнайы ұйымдастырылған, мақсатты бағытталған және басқарылатын мұғалімдер мен оқушылардың өзара қарым-қатынас процессі.
23. Ғылыми-педагогикалық зерттеудің әдістері:
A) сайыстар, байқаулар;
B) бақылау, әңгімелесу, эксперимент, сауалнама жүргізу;
C) педагогикалық ағартушылық;
D) экскурсия.
24. Адамның өз әрекетін бақылауы қалай аталады:
A) рефлексия;
B) шартты рефлекс;
C) рефлекс;
D) рефлекторлық сақина.
25. Экологиялық мәдениет – бұл:
A) қандай да бір мемлекетте білім мен мәдениетті беру, тарату, сонымен қатар тәрбие-білім беру іс-шаралары мекемелерінің жүйесі;
B) жалпы адамдық мәдениет бөлімі, адам және табиғаттың өзара қарым-қатынасына қатысты әлеуметтік қарым-қатынастардың, қоғамдық және жеке моральдық-этикалық нормалардың, көзқарастардың, құндылықтардың жүйесі; адам қоғамы мен қоршаған табиғат жүйесінің бірге тіршілік ету үйлесімділігі;
C) адам әрекеті оның барлық көріністерінде, адам өз ойын білдіру мен өз-өзін танудағы барлық түрлері мен тәсілдерін қоса алғанда, адам және әлеуметтің дағдылар мен ептіліктерді жинақтауы;
D) оқудың, өз-өзін білімдендірудің үздіксіз процесі, тәжірибе жинақтау және тұлғаның дамуы.
26. Балалардың мектеп жасында жазғы демалыс түрлерінің кең тараған түрі – бұл:
A) оқу барысы;
B) конференция;
C) мектеп ішіндегі лагерь;
D) олимпиада.
27. Тәрбие беру технологиясы – бұл:
A) нақты мақсатты бағытталған, педагог әрекеттерінің нәтижелік жүйелілігі;
B) қызығушылықтары бойынша мекемелер қызметтері;
C) сынып сағатын өткізу;
D) оқушылардың зерттеушілік жұмыстары.
28. ҰТЖ (ұжымдық творчестволық жұмыс) – бұл:
A) тәрбие беру процесінің технологиясы;
B) ұжым мүшелерінің достастық бірігулері;
C) уәждеу функциялары;
D) болашақ сызықтарының жүйесі.
29. Тәрбие берудегі технологияның белгісі болып не табылады:
A) іс-шара қатысушыларының саны;
B) іш-шара қатысушыларының мазмұнына жоғары қызығушылығы;
C) жеке амал;
D) нақты қойылған мақсат және нәтиженің тұрақтылығы.
30. Педагогикалық процестің мониторингісі – бұл:
A) Оның даму динамикасын тексеріп отыру;
B) бұл да басқару сияқты;
C) сол мезеттегі оның күйін анықтау;
D) педагогтардың кәсібилілігін анықтау.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
D |
A |
В |
D |
D |
А |
В |
В |
В |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
С |
D |
А |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
А |
В |
В |
А |
В |
С |
А |
А |
D |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 75-қосымша
Қосымша білім беру педагогтеріне арналған педагогика
кадрларының біліктілігін арттыру курсының «Қосымша білім беру
жағдайында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту»
тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Қосымша білім беру жағдайында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту» білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) қосымша білім беру педагогтерін оқытуға арналған.
2. Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесін ізгілендіру жағдайы қосымша білім беруді оқыту, тәрбиелеу және дамытуды біртұтас үдеріске оңтайлы біріктірілген сала ретінде қарауға мүмкіндік берді. Қосымша білім берудің балалардың кәсіби қалыптасуы, шығармашылық қабілеті мен қызығушылығын қолдап, дамыту, тәрбиелеу қызметіндегі әлеуметтік-педагогикалық мүмкіндік әлеуеті мол.
3. Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басты стратегиялық бағыттарының бірі – қосымша білім беру мазмұнын жетілдіру: оқушылардың оқу-тәрбие үдерісіне жаңашыл өзгерістер енгізіп, зияткерлік, дене бітімі және рухани дамыған азаматын қалыптастыру, оның тез өзгеретін әлемде табысқа жетуін қамтамасыз ететін білім алудағы қажеттіліктерін қанағаттандыру, еліміздің экономикалық игіліктер үшін бәсекеге қабілетті адами капиталды дамытудың нақты шарттары мен модернизациялау процесін iлгерiлету және меңгерту. Қазіргі таңда жастардың бойында белсенді азаматтық ұстанымды, әлеуметтік жауапкершілікті, отансүйгіштік сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді, білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын көптілділік және көпмәдениеттілікті қалыптастыра тәрбиелеу қажет. Бүгінгі жаңа білім парадигмасы аясында қосымша білім беретін педагог қызметі оқушының мүмкіндік әлеуетін анықтай отырып, дамытуға ықпал етуі тиіс. Сондықтан бүгінгі таңдағы қосымша білім беру педагогінің жалпы және кәсіби-дидактикалық біліктілігіне талап күшеюде. «Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары» (2013 жылғы 17 мамырдағы№ 499 қаулысы) негізінде әзірленген «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қосымша білім беру педагогтерінің кәсіби құзыреттілігін дамыту» курс бағдарламасы білім беру ұйымдарындағы қосымша білім беру педагогтерінің нормативтік-құқықтық заңнамаларын басшылыққа алуға, ғылыми-әдістемелік, бағдарламалық жабдықтар және білім деңгейін бағалауға арналған технологиялармен, оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру бойынша заманауи құралдармен қамтамасыз етуге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаның мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қосымша білім беру педагогтерінің нормативтік-құқықтық құжаттарды басшылыққа ала отырып, инновациялық әдістер мен технологияларды пайдалану арқылы кәсіби құзыреттілік деңгейін дамыту.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің стратегиялық даму бағыттарын қосымша білім беруде оңтайлы іске асыру механизмдерін айқындау;
2) қосымша білім беру педагогтерінің іс жүргізу тәртібі бойынша нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттарды басшылыққа алу дағдыларын жетілдіру;
3) педагогтердің кәсіби мәселелерін шешу үшін желілік қауымдастық мүмкіндіктерін пайдалану білімін, ақпараттық-коммуникациялық технология (ары қарай-АКТ) құзыреттілігін қалыптастыру;
4) балаларға қосымша білім беру қызметінің диагностикалық-бақылау іс-әрекетінің сұрақтары бойынша біліктілігін арттыру;
5) негізгі білім мен қосымша білім беруді кіріктіру технологияларының ғылыми-практикалық дағдыларын қалыптастыру;
6) қосымша білім беруде оқушылардың жеке тұлғалық дамуын мониторингілеу жүйесін басқару бойынша дағдыландыру.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру ұйымдары мен педагогикалық қызметкерлердің жұмыс тәртібі бойынша нормативтік-құқықтық және заңнамалық құжаттарды; педагогика және жас ерекшелік психология негіздерін; қосымша білім беру жағдайында оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруға ықпал жасайтын инновациялық әдістер мен тиімді технологияларды; кәсіби мәселелерді шешу жағдайларында жүйелі теориялық және тәжірибелік негіздерін біледі;
2) қосымша білім беру жағдайында өзінің педагогикалық қызметін жүйелі іс-әрекеті ұстанымдары негізінде жоспарлайды; өз іс-әрекетін жоспарлау біліктілігі мен оның нәтижесін бағалауды, сонымен қатар оқу әрекеті мен нәтижесін бағалау мен бақылауды жасай алады; өзінің әдістемелік деңгейін көтеру мақсатында әріптестерімен іскерлік байланысты ұйымдастырады; білім беру сапасының критериалдық көрсеткіші ретінде баланың жоғары психикалық даму деңгейін бақылауды ұйымдастырады; қосымша білім беру жағдайындағы балалардың шығармашылық мүмкіндігін дамытуға арналған авторлық бағдарламаларды даярлайды;инновациялық әдістер негізінде жобалау, зерттеу қызметімен айналысу және балаларды қатыстыруды ұйымдастыру тәсілдерін қолданады;
3) өз қызметінде АКТ құралдарын қолдануды; оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалаудың жаңаша тәсілдерін іске асыруды; дәрістер беру мен жобалаудың жаңа тәсілдерін қолдануды; қосымша білім беру жағдайында балаларды әлеуметтендіру мақсатында ата-аналармен әрекет жасауды; шағын оқыту мен жобалаудың жаңа тәсілдерін қолдануды; қосымша білім беру мен негізгі білім беруді кіріктіру технологиясын; оқу-тәрбие үдерісін басқарудың жаңа әдістерін; педагогикалық мониторинг түрлерін; педагогикалық желілік қауымдастықты ұйымдастыру технологиясын; түрлі санаттағы балалармен жұмыс жүргізу дағдысын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Бағдарлама 5 модульден тұрады:
1) нормативті-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жолдаулары: Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ, Нұрлы жол – болашаққа бастар жол, «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы, Ұлт жоспары «100 нақты қадам. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңы, 2015 жылдың 24 қарашада өзгерістер мен толықтырулар енгізілген Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары, қосымша білім беру педагогтерінің қызметін реттейтін мемлекеттік нормативтік-құқықтық құжаттар мен ережелері, мәселелері қарастырылады.
9. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Білім беру ұйымдарындағы психологиялық қызметінің іс-әрекеттері»;
2) «Психологиялық-педагогикалық диагностикадағы инновациялық әдістер»;
3) «Ата-аналармен қарым-қатынас жасау психологиясы».
10. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Қосымша білім беру педагогтерінің кәсіби құзыреттілігін диагностикалау»;
2) «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қосымша білім беру жұмыстарын ұйымдастырудың жолдары»;
3) «Балаларға жалпы және қосымша білім беруді кіріктіре отырып білім беру; дарынды балалармен жұмыс жүйесі»;
4) «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында қосымша білім беру педагогтерінің жұмыс мазмұны»;
5) «Қосымша білім беру бағдарламаларын әзірлеу»;
6) «Оқушыларға кәсіби бағдар беруде қосымша білім беру педагогінің қызметін ұйымдастыру»;
7) «Портфолио - білім беру ұйымдары педагогтерінің өзін-өзі бағалау құралы»;
8) «Оқушылардың жеке тұлғалық даму және білім мен білік нәтижелерінің мониторингі»;
9) «Қосымша білім беру жағдайында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану»;
10) «Қосымша білім беруде «Тілдердің үштұғырлылығы» мемлекеттік мәдени жобаны жүзеге асыру жолдары»;
11) «Педагогикалық желілік қауымдастықты ұйымдастыру технологиясы»
12) «Оқушыларда этникалық және діни толеранттылықты тәрбиелеу»;
13) Шығармашыл тұлғаның даму теориясы (ары қарай-ШТДТ) – бәсекеге қабілетті тұлғаның даму құралы ретінде қарастыру»;
14) «Қосымша білім беру үдерісінде интерактивті технологияларды қолдану»;
15) «Шағын шара тұсаукесерін ұйымдастыру».
11. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) «Қосымша білім беру үдерісіне көптілділікті енгізу жолдары»;
2) «Ізгілендіру технологиясын гуманистік тәрбие беруде қолдану»;
3) «Білім берудегі серіктестікті дамыту жолдары»;
4) «Кейс-стади» функционалдық сауаттылықты қалыптастыру әдістері».
12. Вариативті бөлімде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Мәдени мұра» бағдарламасы аясында елжанды тұлғаны қалыптастыру; Қосымша білім беру жүйесінің қоғамдық және әлеуметтік белсенділігін қалыптастыру;
2) Туристік-өлкетану қызметтің негізгі мазмұны мен бағыттары;
3) Театр педагогикасы – оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру негізі;
4) Мұражай педагогикасы – жасөспірімдердің тәрбиесін жан-жақты шыңдайтын ғылым;
5) Нәтижелі тәрбие берудің ғылыми-теориялық аспектілері;
6) Кәсіби дамудың психологиясы;
7) Инклюзивті білім беруді енгізу жолдары;
8) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудағы қосымша білім берудің рөлі;
9) «Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету»;
10) «Оқушылар мен жастардың арасында өз-өзіне қол жұмсаудың алдын алу бойынша шаралар жүргізу»;
11) «Білім беру ұйымдарында денсаулық қорғаушы ортаны дамыту»;
12) «Үздіксіз білім беру жүйесінде тәрбие тұжырымдамасын жүзеге асыру»;
13) «Оқытудың интерактивті технолологияларын енгізу және қолдану».
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
13. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
14. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-іс-шараны презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
15. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) қосымша білім беру қызметіндегі педагог пен оқушы арасындағы бірлесіп әрекеттесу жобасын жасау;
2) «Балалардың шығармашылық қабілетін арттыруда рөлдік-іскерлік ойындардың маңызы» тақырыбында шағын-конференция нұсқаулығын дайындау;
3) ата-аналар мен қосымша білім беру ұйымының серіктестігі бойынша шағын-шара презентациясын даярлау;
4) оқушыларға критериалды бағалау бойынша мониторинг жасау;
5) заманауи қосымша білім беру педагогінің портретін даярлау.
16. Тыңдаушылардың жоба жұмысының тақырыптары:
1) «Мұражай педагогикасы» – жасөспірімдердің тәрбиесін жан-жақты шыңдайтын ғылым;
2) қосымша білім беру жүйесінің қоғамдық және әлеуметтік белсенділігін қалыптастыру жолдары;
3) балаларға жалпы және қосымша білім беруді кіріктіру амалдары;
4) қосымша білім беру ұйымдары - оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың тиімді ортасы;
5) театр педагогикасы – оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру негізі;
6) туристік-өлкетану қызметтің негізгі мазмұны мен бағыттары және дамыту жолдары;
7) оқушының функционалдық сауаттылығын қалыптастырудағы қосымша білім берудің маңыздылығы;
8) қосымша білім берудің 7 бағыты бойынша «Білім беруді жаңғырту жағдайындағы қосымша білім беруді оңтайландыру моделі».
17. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
18. Білім беру процесі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», ролдік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
19. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
20. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерйилері
21. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
22. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
23. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
24. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%)
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%)
25) Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) жоба мәселесі ашылмаған;
2) жоба мәселесі ішінара ашылған;
3) мәселе тек мектеп шеңберінде ашылған;
4) мәселе толық ашылған, автор тақырып бойынша терең білімін көрсете алды;
5) мақсаты айқындалмаған;
6) мақсат қойылған, бірақ оған жету жоспары құрылмаған;
7) мақсат қойылған, негізделген, бірақ оған жету жоспары үстіртін берілген;
8) мақсат қойылған, нақты негізделген, оған жетудің толық жоспары көрсетілген;
9) жоспар қызмет мазмұнын ашпайды;
10) жоспарда қызмет мазмұны үстіртін көрсетілген;
11) жоспарлауда логика мен бірізділік жеткіліксіз;
12) жоспарлауда логика, бірізділік сақталған, қызмет мазмұны толық көрсетілген;
13) жоба нәтижесі жоқ;
14) жоба нәтижесі талаптарға сай емес (яғни белгіленген мақсатқа);
15) жоба нәтижесі белгіленген мақсатқа жартылай сәйкес;
16) жоба нәтижесі белгіленген мақсатқа толық сәйкес;
17) нәтиженің тәжірибелік құндылығы жоқ;
18) нәтиженің жартылай тәжірибелік құндылығы бар;
19) нәтиженің тек теориялық құндылығы бар;
20) нәтиженің маңызды тәжірибелік құндылығы бар және пайдалануға ұсынылады.
26. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 13 – 15 балл, (85% -100%);
2) «Жақсы»: 11 – 12 балл,(75% -дан 84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 8 – 10 балл, (50-74%).
27. Курс тыңдаушылары шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл - бастапқы әдіс;
3) 2 балл- дамытушы әдіс;
4) 3 балл - тұрақты әдіс
28. Шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
оқыту дағдысы:
1) шараларды нақты мақсаттарымен және нәтижелерімен жоспарлауға және іске асыруға қабілетті;
2) оқыту мен оқу типтерін моделдейтін тапсырмаларды жоспарлауға және пайдалануға қабілетті;
3)қатысушылар-дың білімге деген қажеттіліктерін анықтайды, сосын оларды жоспарлау мен оқыту үдерісіне ендіреді;
4)кез – келген сәтте оқытудағы кез – келген қажеттіліктерге тез әрі оңтайлы әрекет етуге қабілетті, жоспарларды дайындау күтілетін нәтижелерге қол жеткізу үшін үлкен ұтқырлықпен қолданылады;
пәндік педагогикалық білім:
5) пән мазмұнын қанағаттанарлық деңгейде біледі; пәнді оқытуда қолданылатын педагогикалық тәсілдердің ауқымы туралы аздаған түсінігі бар;
6) пән мазмұнын пәннің орташа деңгейінде біледі; жоспар мен әдіс пәнге немесе оқушыларға сай келетін педагогикалық тәсілдердің шектелген шеңберін көрсетеді;
7) пән мазмұнын жеткілікті деңгейде біледі; жоспар мен әдіс осы пән бойынша тиімді педагогикалық тәсілдердің кең спектрін көрсетеді;
8) пән саласындағы сарапшы; жоспар мен әдіс осы пән бойынша тиімді педагогикалық тәсілдердің кең спектрін көрсетеді;
жоспарлау:
9) жоспарлаудың түрлі деңгейлерін: ұзақ мерзімді, орта мерзімді, қысқа мерзімді түсіндіруге қабілетті; оқытудың нақты мақсаттары мен оқушылардың тиісті қызметі көрсетілген, оқу жоспарларын қолданып жеке сабақтарды жоспарлауды көрсетуге қабілетті.
10) оқу жоспарларын оқытудағы түрлі әдістер мен тәсілдерді пайдаланып жеке сабақтарды жоспарлауды көрсетуге қабілетті, ол барлық оқушыларға оқыту мақсатына қол жеткізуге мүмкіндік береді;
11) сараланған оқыту жүйелілігін жоспарлау үшін оқу жоспарын пайдалануды тиімді көрсетеді, ол оқушылардың білімдерін бірте – бірте арттырады және дағдыларын дамытады;
12) оқытудың тұрақты бағасын өзіне кіріктіретін, оқыту жүйелілігін жоспарлау үшін оқу жоспарын пайдалануды тиімді көрсетеді; бұндай жоспарлау оқушылардың білімдері мен біліктеріндегі қандай да бір кемшіліктерді толықтыру үшін жоспарға өзгерістер енгізуге мүмкіндік береді;
белсенді оқыту:
13) белгілі деңгейде тікелей нұсқауларға сүйенетін оқытуды жоспарлайды; жоспар бұрын игерілген білімдер мен дағдылар қолданылатын белсенді оқытуды жүзеге асыру үшін мүмкіндіктерді сирек ұсынады;
14) оқытуды өзара әрекеттің шектеулі стратегияларымен жоспарлайды; жоспар бұрын игерілген білімдер мен дағдыларды белсенді пайдалану үшін кейбір мүмкіндіктерді ескереді;
15) оқытуды барлық оқушылардың белсенді қатысуын қамтамасыз ететін әртүрлі және сараланған тапсырмалармен жоспарлайды; жоспар бұрын игерілген білімдер мен дағдылардың кең спектрін белсенді пайдалану мүмкіндіктерін ескереді;
16) қызметтің күрделі жекешелендірілген түрлерімен жақсы құрылымдалған және барынша қызықты оқытуды жоспарлайды; оқытуда қиындықтар туындаған жағдайда немесе оқытудың баяу қарқынында оқушылардың үлгерімін арттыру үшін жоспар қайта қарастырылуы мүмкін;
критериалды бағалау:
17) оқушыларды бағалаудың түрлерін, оның ішінде, формальды және формальды емес, диагностикалық, қалыптастыру-шы және жиынтық бағалауды түсінетіндігін көрсетеді;
18) оқушыларды формальды және формальды емес, диагностикалық, қалыптастырушы және жиынтық бағалауды әзірлейді, таңдайды және жүзеге асырады;
19) оқытуда оқушыларды формативті қолдау мақсатында білім берудегі қажеттіліктерді диагностикалаудың және бағалаудың кең спектрін әзірлейді және қолданады;
20) «Тұрақты әдіс» үшін критерийлерге қосымша, әріптестерін өз тәсілдерінің тиімділігін бағалауда қолдау көрсетеді.
29. Тыңдаушылардың шағын іс-шараны презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 17 – 20 балл, (85 – 100%)
2) «Жақсы»: 15 – 16 балл, (75 - 84%)
3) «Қанағаттанарлық»: 10 – 14 балл, (50-74%)
8. Ұсынылатын әдебиеттер
30. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, Астана қ., 2012 жылғы 14 желтоқсан
2) Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, Астана қ., 2014 жылғы 17 қаңтар
3) Назарбаев Н. «Ұлт жоспары - бес институционалдық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Астана, 2015
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 24 қазандағы № 487 -ІV Заңы
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы
6) Қазақстан Республикасының үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым Министрлігінің бұйрығымен бекітілген 25.06.2012 ж. № 5.
7) Білім беру ұйымдарында оқыту үдерісінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспары. 2012.29.06. №873 ҚР Үкіметтің қаулысы.
8) Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары.2013 жылғы 17 мамырдағы № 499 ҚР Үкіметтің қаулысы.
9) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі «Педагогикалық қызметкерлер мен оларға теңестірілген тұлғалар лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары» туралы № 338 бұйрығы.
10) Педагог қызметкерлерді аттестациялау ережесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2010 жылғы 22 қаңтардағы №16 бұйрығы.
11) Қосымша білім беру бағдарламаларын жасау бойынша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ұсыныстары (2005 ж.07.12.).
12) Авво Б.В. Современные образовательные модели и эффекты обучения. – Санкт-Петербург, 2004. – 56 с.
13) Березина В.А. Развитие дополнительного образования детей в системе российского образования. Учебно-метод. пособие. – М.: АНО «Диалог культур», 2007. – 512 с.
14) Интеграция общего и дополнительного образования: Практич. пособие (Дополнительное образование) / Под ред. Е. Б. Евладовой, А. В. Золотаревой, С. Л. Паладьева. – М.: АРКТИ, 2006. – 296 с.
15) Логинова Л. Г. Качество дополнительного образования детей. Менеджмент. – М.: Агентство «Мегаполис», 2008. – 392 с.
16) Организация дополнительного образования детей на базе образовательных учреждений различных типов и видов. М., ООО «Новое образование», 2009. – 120 с.
17) Эксперимент в системе дополнительного образования детей: теория и практика. Часть 1.- М.: ГОУ ЦРСДОД, 2002. – 64 с.
18) Әлімов А.Х. Оқу үрдісіне интербелсенді әдіс-тәсілдерді ендіру.-Алматы, 2009 ж.
19) Диагностика, анализ и планирование процесса воспитания в школе. Метод.пособие. – М.: Центр «Педагогический поиск», 2007. – 96 с.
20) Программа дополнительного образования: от разработки до реализации /Сост. Н.К. Беспятова. – 2-е изд. – М.: Айрис-пресс, 2004. – 176 с.
21) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М., Кабдолданова Б.А. Менеджмент качества в организации образования. – Алматы, 2010.
22) Абзалиева К.Ж. Школа, способствующая здоровью. // Справочник руководителя образовательного учреждения. - № 11. -2012.
23) Аршабеков Н.Р. Подготовка педагогов дополнительного образования в педагогическом вузе. // Қосымша білім және тәрбие. - № 2. - 2012.
24) Жексенбаева У.Б. О дальнейших перспективах дополнительного образования. // Қосымша білім және тәрбие. - № 1.-2012.
25) Жонтаева Ж.А. Современные тенденции и механизмы развития системы дополнительного образования. // Қосымша білім және тәрбие. -№ 2,- 2012.
26) Жумагулов Б.Т. Итоги первого года реализации Государственной программы развития образования на 2011-2020 годы и задачи на предстоящий год в свете Послания главы государства народу Казахстана. // Қосымша білім және тәрбие. -№1. -2012.
27) Жумаканова Р.А. Роль организаций дополнительного образования в формировании социальной активности подростков и молодежи. // Қосымша білім және тәрбие. -№3. - 2010.
«Қосымша білім беру жағдайында
оқушылардың шығармашылық қабілеттерін
дамыту» тақырыбындағы қосымша білім
беру педагогтеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасы 1-қосымша
80 сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Оқыту модулі |
Сағат саны |
|||||||||||
Дәріс |
Дәріс -диалог |
Таңдау дәрісі |
Тренинг |
Тәжірибелік сабақ |
Іскерлік ойын |
КТС |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Кіріс, шығыс тестілеу |
Мини-сабақтың презентациясы |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Инварианттық бөлім |
|||||||||||||
І |
Нормативтік–құқықтық модуль |
8 |
8 |
||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы |
2 |
2 |
||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауынының басым бағыттары, «Мәңгілік ел» бағдарламасын, 100 нақты қадам – ұлттық жоспарын жүзеге асыру |
2 |
2 |
||||||||||
1.3 |
Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңын жүзеге асыру жолдары. |
2 |
2 |
||||||||||
1.4 |
Қосымша білім беру педагогтерінің қызметін реттейтін мемлекеттік нормативтік-құқықтық құжаттар мен ережелер |
2 |
2 |
||||||||||
ІІ |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
4 |
2 |
2 |
8 |
||||||||
2.1 |
Білім беру ұйымдарындағы психологиялық қызметінің іс-әрекеттері |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
2.2 |
Психологиялық-педагогикалық диагностикадағы инновациялық әдістер |
2 |
2 |
||||||||||
2.3 |
Ата-аналармен қарым-қатынас жасау психологиясы |
2 |
2 |
||||||||||
ІІІ |
Мазмұндық модуль |
10 |
18 |
2 |
2 |
2 |
4 |
6 |
44 |
||||
3.1 |
Қосымша білім беру педагогтерінің кәсіби құзыреттілігін диагностикалау |
4 |
4 |
||||||||||
3.2 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру ұйымдарында қосымша білім беру жұмыстарын ұйымдастырудың әдіс-тәсілдері |
6 |
6 |
||||||||||
3.3 |
Балаларға жалпы және қосымша білім беруді кіріктіру |
2 |
2 |
||||||||||
3.4 |
Дарынды балалармен жұмыс жүйесі |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.5 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру ұйымдарындағы қосымша білім беру педагогтерінің жұмыс мазмұны |
2 |
2 |
4 |
|||||||||
3.6 |
Қосымша білім беру бағдарламаларын әзірлеу. |
6 |
6 |
||||||||||
3.7 |
Оқушыларға кәсіби бағдар беруде қосымша білім беру педагогінің қызметін ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||
3.8 |
Портфолио – білім беру ұйымдары педагогтерінің өзін-өзі бағалау құралы |
2 |
2 |
||||||||||
3.9 |
Оқушылардың жеке тұлғалық даму және білім мен білік нәтижелерінің мониторингі |
2 |
2 |
||||||||||
3.10 |
Қосымша білім беру жағдайында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану |
2 |
2 |
||||||||||
3.11 |
Қосымша білім беруде «Тілдердің үштұғырлылығы» мемлекеттік мәдени жобаны жүзеге асыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||
3.12 |
Педагогикалық желілік қауымдастықты ұйымдастыру технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||
3.13 |
Оқушыларда этникалық және діни толеранттылықты тәрбиелеу |
2 |
2 |
||||||||||
3.14 |
ШТДТ (шығармашыл тұлғаның даму теориясы) – бәсекеге қабілетті тұлғаның даму құралы ретінде қарастыру |
2 |
2 |
||||||||||
3.15 |
Оқу-тәрбие үдерісінде интерактивті технологияларды қолдану. |
2 |
2 |
||||||||||
ІV |
Технологиялық модуль |
8 |
8 |
||||||||||
4.1 |
Көптілділікті қосымша білім беру удерісіне енгізу жолдары |
2 |
2 |
||||||||||
4.2 |
Ізгілендіру технологиясын гуманистік тәрбие беруде қолдану жолдары |
2 |
2 |
||||||||||
4.3 |
Білім берудегі серіктестікті дамыту |
2 |
2 |
||||||||||
4.4 |
«Кейс-стади» функционалдық сауаттылықты қалыптастыру әдісі ретінде |
2 |
2 |
||||||||||
V |
Вариативтік модуль |
2 |
4 |
2 |
4 |
12 |
|||||||
5.1 |
«Мәдени мұра» бағдарламасы аясында елжанды тұлғаны қалыптастыру |
2 |
2 |
||||||||||
5.2 |
Қосымша білім беру жүйесінің қоғамдық және әлеуметтік белсенділігін қалыптастыру |
2 |
2 |
||||||||||
5.3 |
Туристік-өлкетану қызметтің негізгі мазмұны мен бағыттары |
2 |
2 |
||||||||||
5.4 |
Білім беру ұйымдарында денсаулық қорғаушы ортаны дамыту |
2 |
2 |
||||||||||
5.5 |
Театр педагогикасы – оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру негізі |
2 |
2 |
||||||||||
5.6 |
«Мұражай педагогикасы» – жасөспірімдердің тәрбиесін жан-жақты шыңдайтын ғылым |
2 |
2 |
||||||||||
Барлығы: |
24 |
4 |
4 |
32 |
2 |
2 |
2 |
4 |
6 |
80 |
«Қосымша білім беру жағдайында
оқушылардың шығармашылық қабілеттерін
дамыту» тақырыбындағы қосымша білім беру
педагогтеріне арналған біліктілікті
арттыру курстарының білім беру
бағдарламасы 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қай жылы, қандай жарлықпен жарияланды?
A) ҚР Президентінің 2011 жылғы 29 маусымдағы № 110 Жарлығы
B) ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы
C) ҚР Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығы
D) ҚР Президентінің 2011 жылғы 1 желтоқсандағы №1019 Жарлығы
E) ҚР Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы №1118 Жарлығы
2. Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басты мақсатын көрсетіңіз?
A) Қазақстанда тұратын барлық ұлттың тілдерін сақтай отырып, ұлт бірлігін нығайтудың аса маңызды факторы ретінде мемлекеттік тілді қолдануды қамтамасыз ету
B) Қазақстан Республикасындағы мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдай жасау
C) Экономиканың орнықты дамуы үшін сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы адами капиталды дамыту, білімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру
D) Білім беру қызметіне тең қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағдарланған қаржыландыру жүйесін жетілдіру
E) Білім беру процесінің барлық қатысушыларының үздік білім ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету
3. Үштұғырлы тіл туралы идеяны Н.Назарбаев алғашқы рет қайда жария етті?
A) 2006 жылы Қазақстан халқы ассамблеясының XII құрылтайында
B) 1997 жылы «Қазақстан-2030» стратегиясында
C) 2007 жылы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» Жолдауында
D) 2004 жылы «Бәсекелес Қазақстанға, бәсекелес ұлтқа» Жолдауында
E) 2000 жылы «Тәуелсіз, тиімді және қауіпсіз қоғамға» Жолдауында
4. «Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары» қашан бекітілді?
A) ҚР Үкіметінің 2013 жылғы 17 мамырдағы № 499 қаулысымен
B) 1997 жылы «Қазақстан-2030» стратегиясында
C) 2007 жылы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» Жолдауында
D) 2004 жылы «Бәсекелес Қазақстанға, бәсекелес ұлтқа» Жолдауында
E) 2000 жылы «Тәуелсіз, тиімді және қауіпсіз қоғамға» Жолдауында
5. Балаларға қосымша білім беру мекемелер түріне не жатады?
A) сарайлар, орталықтар, үйлер, клубтар, станциялар
B) лабораториялар, шеберханалар
C) клубтар, студиялар, үйірмелер, театр
D) барлық жауап дұрыс
E) барлық жауап дұрыс емес
6. Қосымша білім беру жүйесіндегі балаларды біріктірудің дәстүрлі формасы қайсы?
A) үйірме
B) ансамбль
C) студия
D) шеберхана
E) топ
7. «Қосымша білім беру» термині алғашқы рет заңнамалы түрде қабылданған құжат қайсы?
A) ҚР «Білім туралы» Заңы
B) ҚР Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
C) ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі Тәрбие тұжырымдамасы
D) «Бала құқықтары туралы» БҰҰ Конвенциясы
E) Мектептен тыс ұйымдар қызметi туралы ережесі
8. Тұлғаның патриоттық құндылықтарды менгеруі қандай компонентке жатады?
A) мазмұндық-когнитивтік
B) мотивациялық-тұлғалық
C) іс-әрекеттiк-бағалаушылық
D) интеллектуалды –коммуникативтік
E) танымдық-ақпараттық
9. «Жеке тұлға» ұғымы деген не?
A) өзіне тек қана әлеуметтік қасиеттерді ендіреді
B) биологиялық және әлеуметтік қасиеттерді біріктіреді
C) тек қана биологиялық қасиеттерді еңгізеді
D) бір немесе бірнеше адамдарға тән қасиеттерді өз бойына жинақтайды
E) өзгеге тән қасиеттерді енгізеді
10. Білік деген не?
A) дағдылардың жиынтығы
B) тәжірибеде игерілген білімдерді қолдану тәсілдерін меңгеруі
C)автоматтық деңгейге жеткізілген практикада білімдерді қолданудағы жақсы жетілдірілген әрекеті
D) білімдерді бекітуге бағытталған әрекеті
E) білімдерді мағыналауға бағытталған әрекеті
11. «Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары» қашан бекітілді?
A) ҚР Үкіметінің 2013 жылғы 17 мамырдағы № 499 қаулысымен
B) 1997 жылы «Қазақстан-2030» стратегиясында
C) 2007 жылы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» Жолдауында
D) 2004 жылы «Бәсекелес Қазақстанға, бәсекелес ұлтқа» Жолдауында
E) 2000 жылы «Тәуелсіз, тиімді және қауіпсіз қоғамға» Жолдауында
12. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары ҚР Үкіметінің қай жылғы қаулысымен бекітілген?
A) 2012 ж. 25 маусым № 832 қаулы
B) 2012 ж. 15 тамыз № 782 қаулы
C) 2011 ж. 25 қыркүйек № 671 қаулы
D) 2012 ж. 25 шілде № 881 қаулы
E) 2011 ж. 25 қыркүйек № 671 қаулы
13. Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасындағы төртінші бағыттың мақсаты қандай?
A) қазақстандықтардың лингвистикалық капиталын дамыту
B) мемлекеттік тіл – ұлт бірлігінің басты факторы
C) дамыған тіл мәдениеті – зиялы ұлттың әлеуеті
D) мемлекеттік тілді көпшіліктің кеңінен қолдануына қол жеткізу
E) мемлекеттік тілді меңгеру
14. Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қай жылы, қандай жарлықпен жарияланды?
A) ҚР Президентінің 2011 жылғы 29 маусымдағы № 110 Жарлығы
B) ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы
C) ҚР Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығы
D) ҚР Президентінің 2011 жылғы 1 желтоқсандағы №1019 Жарлығы
E) ҚР Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы №1118 Жарлығы
15. Үштұғырлы тіл туралы идеяны Н.Назарбаев алғашқы рет қайда жария етті?
A) 2006 жылы Қазақстан халқы ассамблеясының XII құрылтайында
B) 1997 жылы «Қазақстан-2030» стратегиясында
C) 2007 жылы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» Жолдауында
D) 2004 жылы «Бәсекелес Қазақстанға, бәсекелес ұлтқа» Жолдауында
E) 2000 жылы «Тәуелсіз, тиімді және қауіпсіз қоғамға» Жолдауында
16. Сөйлеу мәдениеті дегеніміз не?
A) Ауызша сөйлеудің жалпы тіл мәдениетіне қойылатын талаптармен қатар өзіне тән формалардың сақталуы
B) Педагогтің бойындағы тәрбиеленушілерге ықпал жасайтын икемділіктер кешені
C) Педагогикалық әдепке әрбір нақты жағдайда оқушыларға әсер етудің тиімді құралы
D) Мұғалімнің қандай қасиеттерін бағалайсыз деген сауалға оқушылар көбіне «әділдігін» деп жауап қайтарады
E) Оқыту үдерісінде оқушылардың танымдық әрекетін, логикалық ойлау қабілетін қалыптастыру әдебі
17. Балалардың сөзбен де, көзбен де оның қадір-қасиетін қорламау, керісінше оларды сүйемелдеу, көтермелеу, дамыту педагогикалық тактиканың қай нұсқауына жатады?
A) адамдық қадір-қасиетті құрметтеу
B) ықпал жасау шамасы
C) шешімге келу
D) білімді бағалау
E) ықпал жасау
18. Педагогикалық тактика дегеніміз не?
A) Педагогикалық әдепке әрбір нақты жағдайда оқушыларға әсер етудің тиімді құралы
B) Әр сөзді оқушыларға жеткізе білу, оларды толық қабыл алудың әдісі
C) Педагогтің бойындағы тәрбиеленушілерге ықпал жасайтын икемділіктер кешені
D) Ауызша сөйлеудің жалпы тіл мәдениетіне қойылатын талаптар
E) Педагогикалық танымға негізделген педагогикалық біліктіліктің жоғары деңгейі
19. Мектепке дейінгі жастағы бала үшін іс-әрекеттің жетекші түрі қалай аталады?
A) ойын
B) еңбек
C) оқу
D) әдет
E) дағды
20. Қазақстанның тұңғыш психолог ғалымы кім?
A) Жарықбаев Қ.Б.
B) Мұқанов М.М.
C) Петровский А.В.
D) Шабельников В.С.
E) Аймауытов Ж.
21. Балаларға қосымша білім беру жүйесін сипаттаушы қағидасы қайсысы?
A) барлық жауаптар дұрыс
B) балалардың қызығушылығына бейімділігі
C) жалпыға қолжетімділігі
D) еріктілігі
E) барлық жауаптар дұрыс емес
22. Қосымша білім беру бағдарламасы бойынша балалар әрекетінің жетекші түрі қандай?
A) нәтижелі
B) ойын
C) еңбек
D) көркемдік
E) барлық жауап дұрыс
23. Қосымша білім беру бағдарламалары қайсы бағытта болады?
A) ғылыми-техникалық; спорттық-техникалық; денешынықтыру-спорттық; көркемдік-эстетикалық; туристік-өлкетанушылық; экология-биологиялық;
B)әскери-патриоттық; әлеуметтік-педагогикалық; жаратылыстану ғылыми; мәдениеттанушылық;
C)көркемдік-эстетикалық; туристік-өлкетанушылық; дене шынықтыру-спорттық; экологиялық-биологиялық;
D)техникалық; мәдениеттанушылық; спорттық; биологиялық; көркем; туристік; педагогтың қалауы бойынша;
E) барлық жауап дұрыс.
24. Балаларға қосымша білім беру мекемелер түріне не жатады?
A) сарайлар, орталықтар, үйлер, клубтар, станциялар
B) лабораториялар, шеберханалар
C) клубтар, студиялар, үйірмелер, театр
D) барлық жауап дұрыс
E) барлық жауап дұрыс емес
25. Қосымша білім беру жүйесіндегі балаларды біріктірудің дәстүрлі формасы қайсы?
A) үйірме
B) ансамбль
C) студия
D) шеберхана
E) топ
26. Қосымша білім беру мекемесі балалармен жұмыс ұйымдастыру мерзімі
A) мекеме әкімшілігімен өз бетінше анықталады
B) оқу жылы бойы
C) демалыс кезінде
D) күнтізбелік жыл бойы
E) жазғы демалыс кезінде
27. «Қосымша білім беру» термині алғашқы рет заңнамалы түрде қабылданған құжат қайсы?
A) ҚР «Білім туралы» Заңы
B) ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
C) ҚР үздіксіз білім беру жүйесіндегі Тәрбие тұжырымдамасы
D) «Бала құқықтары туралы» БҰҰ Конвенциясы
E) Мектептен тыс ұйымдар қызметi туралы ережесі
28. Дарындылықтың белгісі қайсысы?
A) барлығы дұрыс
B) жоғары қызығушылық және зерттеу белсенділігі
C) жинақтаған білімін кеңінен қолдана алуы
D) ақылдың сынилығы
E) үлкен сөз қоры
29. Қосымша білім беру педагогінің міндеті қандай?
A) мектептен тыс тәрбие жұмыстарын жетілдіру
B) мұғалімдердің педагогикалық біліктілігін көтеру
C) оқушылардың мінез-құлықтарының тәжірибесін жинақтау
D) оқушыларды және оқушылар ұжымын зерттеу
E) ұжымдық шығармашылық байқау өткізу
30. Толеранттылық дегеніміз не?
A) төзімділік
B) тарихқа көз жүгірту
C) адамгершілік
D) қабылдау
E) инабаттылық
Тест тапсырмаларының кілті
сұрақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
жауап |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
сұрақ |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
жауап |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
А |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 76-қосымша
Біліктілікті арттыратын институттардың кафедра меңгерушілеріне
арналған педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында біліктілікті арттыру
институттарындағы кафедралардың қызметін инновациялық форматта
ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында біліктілікті арттыру институттарындағы кафедралардың қызметін инновациялық форматта ұйымдастыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі бағдарлама) облыстық (қалалық) біліктілікті арттыру институтының кафедра меңгерушілерін оқытуға арналған.
2. «Өрлеу» БАҰО» АҚ «Қысқа мерзімді біліктілікті арттыру курстарының мазмұнын жаңартудың басым бағыттары туралы» 2012 жылғы 6 - қарашадағы №122 нұсқаулық хатына 2014 жылы енгізілген толықтырулар мен өзгертулерге сәйкес біліктілікті арттыру жүйесінің инновациялық форматын жасау қажеттігі туындайды.
3. Аталған қажеттілікті шешу үшін ҚР «Білім туралы» Заңы, Қазақстан Республикасы Президентінің халқына арнаған жолдаулары, Елбасының «100 нақты қадам» ұлттық жоспары, Қазақстан Республикасы білім беруді 2020 жылға дейінгі дамыту стратегиясы, Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, және т.б. нормативтік құжаттарды негізге ала отырып, облыстық (қалалық) біліктілікті арттыру институтының кафедра меңгерушілеріне бағытталған оқу бағдарламасы ұсынылады.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты тыңдаушыларды заманауи технологиялар мен инновациялық білім беру технологиялары арқылы біліктілікті арттыру жүйесінің мазмұны мен құрылымын өзгерту арқылы кафедра меңгерушілерінің қызметін инновациялық форматта ұйымдастыру.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1) тыңдаушыларды біліктілікті арттыру жүйесі мен білім мазмұнын жаңартуға байланысты нормативтік-құқықтық құжаттармен қамтамасыз ету;
2) тыңдаушыларды кафедра жұмысын инновациялық форматта ұйымдастырудың тұжырымдамалық негіздерін ұсыну;
3) тыңдаушыларды біліктілікті арттыру жүйесі мен кафедра қызметін ақпараттандырудың стратегиялық бағыттарымен таныстыру;
4) тыңдаушыларды мобильдік және смарт оқыту технологияларының мүмкіндіктерімен таныстыру;
5) тыңдаушыларды біліктілікті арттыру жүйесінің мазмұны мен құрылымын инновациялық бағытта ұйымдастыру жолдарымен таныстыру;
6) тыңдаушыларды кафедра жұмысын автоматтандыру әдістерін үйрету;
7) тыңдаушыларды кафедра жұмысын басқарудың заманауи технологияларын меңгерту;
8) тыңдаушыларды іргелі ғылыми жобалармен жұмыс жасауға баулу.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) біліктілікті арттыру жүйесін инновациялық форматта ұйымдастыра алудың тұжырымдамалық негіздері; кафедра жұмысын ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық аспектілерін біледі;
2) біліктілікті арттыру жүйесі мен білім мазмұнын жаңартуға байланысты нормативтік құжаттар; іргелі ғылыми зерттеу жұмыстары бойынша жобаларды ұйымдастыра алу; кафедра жұмысын автоматтандыруға байланысты электрондық құжаттар айналымын жүргізе алуды қолданады;
3) кафедра жұмысын басқарудағы инновациялық технологияларды; Халықаралық тәжірибелерге сараптама жасау арқылы біліктілікті арттыру жүйесінің тиімді әдіс-тәсілдерін таңдау меңгереді.
4. Бағдарламаның мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде қарастырылады: Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 27 шілде 2007 жыл №319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). ҚР «Тіл туралы» Заңын жүзеге асыру бағыттары. ҚР «Ғылым туралы» Заңның негізгі ережелері. ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңы. 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Бағдарламасының басым бағыттары. ҚР 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы. Елбасының жыл сайынғы Қазақстан халқына арнаған жолдауларына талдау. ҚР «Еңбек кодексі». Тәрбие тұжырымдамасы. ҚР Бала құқығы туралы Конвенциясы және оны іске асыру мәселелері. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытуға арналған 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық жоспары. Біліктілікті арттыру жүйесін басқарудағы нормативтік құжаттар (ҚР Үкіметінің Қаулылары, типтік ережелер және т.б.) мәселелері қарастырылады.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) «Заманауи педагогикалық менеджменттің негіздері»;
2) «Педагогикалық менеджменттің негізгі қызметтері»;
3) «Менеджмент моделі»;
4) «Кафедра меңгерушісінің қызметін инновациялық тұрғыдан басқару»;
5) «Біліктілікті арттыру жүйесін басқару сапасы (деңгейлері, бағалау көрсеткіштері, критерийлері, әдістемесі)»;
6) «Қазіргі менеджменттегі корпоративтік мәдениет»;
7) «Құндылық жүйесі, өзін-өзі ұстау стандарты»;
8) «Біліктілікті арттыру жүйесіндегі коучингтің рөлі»;
9) «Біліктілікті арттыру жүйесі мазмұнының сапасын жетілдірудегі инновациялық технологиялар»;
10) «Басқару әдістері (жоспарлау әдістері, басқару шешімдері, басқару тәртібі, басқарудағы бақылау-бағыттау)».
10. Психологиялық-педагогикалық модулде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) «Басқаруды әлеуметтендіру мен басқару психологиясы (біліктілікті арттыру жүйесінің заманауи тенденциялары мен қағидалары, конфликтология)»;
2) «Іскерлік қарым-қатынас (басқару қызметтері, іскерлік әңгімелесу, имиджеология)».
11. Мазмұндық модулде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) «Білім беру мазмұнын жаңартудағы философиялық көзқарастар. Блум таксономиясы»;
2) «Жоспарлау түрлері: қысқамерзімді, ортамерзімді және ұзақмерзімді. Критериалды бағалау.Lesson Study бойынша сабақты зерттеу әдісі»;
3) «Кафедра қызметін басқарудың әдіснамалық негіздері Кафедра қызметін инновациялық тұрғыдан ұйымдастырып, басқарудың дидактикалық мүмкіндіктері Кафедра жұмысын стратегиялық тұрғыдан жоспарлау»;
4) Кафедрада іргелі ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру жолдары»;
5) «Кафедра жұмысын инновациялық тұрғыдан басқару (инновациялық дамудың негізгі бағыттары, ғылыми жұмыстар мен эксперименталдық алаңдар»;
6) «Кафедра жұмысын ұйымдастырудағы маркетинг (маркетингтің заманауи тұжырымдамасы, нарық заманындағы қызмет көрсету түрлерін құру)»;
7) «Жобалау жұмыстарын ұйымдастыру әдістері»;
8) «Кафедра жұмысындағы мониторингілік зерттеу»;
12. Технологиялық модулде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) «Қашықтықтан оқыту технологиясы»;
2) «Кафедра жұмысын ұйымдастырудағы заманауи технологиялар»;
3) «Мобильді, электрондық және smart-хнологиялардың мүмкіндіктерін қолдану»;
4) «Біліктілікті арттыру жүйесінің ұлттық бірыңғай ақпараттық білім ортасын құру жолдары»;
5) «Желілік кафедра меңгерушілерінің қоғамдастығын құру жолдары»; «Электрондық портолионың басқару жүйесіндегі мәні».
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келесі тақырыптарды таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Кафедраны басқарудағы басшының мәдениеті»;
2) «Жаңа форматтағы кафедра меңгерушісінің моделі»;
3) «Lesson Study»-ды кафедра жұмысын ұйымдастыруда қолдану әдістері»;
4) «Блум мен Моцани таксономияларын біліктілікті арттыру курстарының мазмұнын құрастыруда қолдану мүмкіндіктері»;
5) «Кафедра жұмысына консалтингтік қызметті ұйымдастыру әдістері»;
6) «Инновациялық технологияларға салыстырмалы талдау».
Курс тыңдаушыларының қажеттіліктеріне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыру барысында тыңдаушылар білімінің сапасын бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысының тапсырмалары:
1) сындарлы оқыту тәсілдері – дүниетаным мен шығармашылықты дамытудың көзі;
2) кафедраны басқарудағы менеджменттік жүйе;
3) мониторингті басқару, бақылау үдерісінің маңызы;
4) кафедра жұмысындағы әдістемелік қызмет: жаңаша көзқарас, идеялар;
5) кафедрада іргелі зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру жолдары;
6) инновациялық технологияларды қолдану – бәсекеге қабілетті кадрларды даярлау негізі;
7) критериалды бағалау жүйесі;
8) кафедра қызметіндегі кәсіби құзыреттілік;
9) кафедра моделі;
10) кафедра рейтингісі;
11) кафедра қызметінде инновациялық ортаны құру;
12) білім беру саясатын жүргізу;
13) мақсатты бағдарламаларды іске асыру;
14) жаңартылған білім мазмұнымен жұмыс;
15) іргелі ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру: эксперименталдық алаңдар;
16) баспа қызметі;
17) білім беруді ақпараттандыру;
18) тұлғалық бағдарлы оқытуға көшу;
19) инклюзивті білім беру.
17. Тыңдаушылардың жоба жұмыстары тақырыптары:
1) кафедра меңгерушісінің портфолиосы;
2) кафедрада ғылыми-әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыру және басқару жолдары;
3) педагогтардың шығармашылық құзырлылығын қалыптастырудағы деңгейлеп оқыту бағдарламаларының мүмкіндіктері;
4) кафедра жұмысының тиімділігін қамтамасыз ететін инновациялық үдерістер;
5) критериалды бағалау жүйесі негізінде;
6) білім беру мазмұнын жаңарту бағытындағы инновациялық технологиялар;
7) білім алушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруға байланысты мұғалімдердің біліктілігін арттыру жұмыстарындағы өзгерістер;
8) біліктілікті арттыру курстарын инновациялық форматта ұйымдастыру жолдары;
9) іргелі ғылыми зерттеуге байланысты жобаларды жазу технологиялары;
10) мобильдік технологияның кафедра жұмысын ұйымдастырудағы рөлі;
11) смарт технологияның мүмкіндіктерін біліктілікті арттыру жүйесіне енгізу жолдары;
12) кафедра оқытушыларының зерттеу жұмысын ұйымдастыру әдістері;
13) біліктілікті арттыру жүйесінің мазмұнын жаңартылған білім беру мазмұнына негіздеп ұйымдастыру әдістері;
14) кафедра жұмысын электрондық құжаттар айналымы негізінде ұйымдастыру;
15) халықаралық инновациялық тәжірибелерді кафедра жұмысына енгізу әдістері;
16) үздік шетелдік және отандық тәжірибелерді енгізуде эксперименталдық алаңдарды ұйымдастыру жолдары;
17) табысты мектеп мұғалімдерінің кәсіби әлеуетін қалыптастырудағы біліктілікті арттыру курстарының рөлі;
18) кафедра жұмысын ақпараттандыру;
19) халықаралық зерттеулерді (PISA, PIRLS, TIMSS) мектеп оқушыларына жүргізуде кафедраның рөлі;
20) білім беруді модернизациялаудағы кафедра оқытушыларының моделі. Барлық жобалық идеялар жоба жетекшісімен рецензияланады және курстық қорытынды конференциясында ұсынылады, әрі басында өзін-өзі бағалау, кейін өзара бағалау өткізіледі. Нәтижесінде әрі қарай жөндеуге және білім процесіне жобаны енгізуге сипаттама беріледі.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары анықталған.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі - 0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың ««Нұрлы жол - болашаққа жол» Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл;
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж.
3) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана, 2010 жыл;
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтыруларымен);
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 -2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012 жыл;
6) ҚР 2020 жылға дейінгі дамудың стратегиялық жоспарлары, ҚР Президентінің 01.02 2010жылғы №922 бұйрығымен бекітілген;
7) «Ақпараттық Қазақстан - 2020» мемлекеттік бағдарламасы (8 қаңтар 2013 ж. № 464);
8) Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 Қаулысы;
9) Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2015 жылғы 25 сәуір № 327, Астана, Үкімет Үйі;
10) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, 16.11.2009 жыл;
11) Барлық білім беру мекемелерінде оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейтудің типтік кешенді жоспары, (29.06.2012 жылғы № 873);
12) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы (06.01.2011 жылғы өзгерістерімен);
13) Қазақстан Республикасында АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзіреттілігін қалыптастыру бойынша бейімделген стандарт, Алматы, 2008 ж.;
14) Қазақстанда АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша модульдік оқу бағдарламалары, Алматы, 2008;
15) Қазақстанда АКТ-ны пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша әдістемелік нұсқаулық, Алматы, 2008;
16) Көптілді әлемдегі білім беру. Тағайындау құжаттары - ЮНЕСКО. 2003;
17) «Жаңартылған білім мазмұнын пилоттық енгізу туралы» №159 бұйрық. Астана, 2015;
18) Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау ережесі – Астана, 2015;
19) Караев Ж.А. Қазақстан Республикасы мектептерінің тәжірибесіне критериалды бағалау жүйесін енгізу мәселелері // Международный журнал экспериментального образования. – 2014. – № 5 – 58-62 б.;
20) Колесникова И.А. Основы андрагогики/ – М.: Академия, 2003;
21) Гиляревский Р.С. Информационный менеджмент: управление информацией, знанием, технологией. - СПб.: Профессия, 2009. – 304 с.;
22) Жайтапова А.А., Рудик Г.А.. Педагогика 21 века на пороге школы. Алматы, 2009;
23) Исламгулова С. К. Управление как компонент педагогической системы общеобразовательной средней школ, - Алматы, 2006;
24) Коджаспирова Г.М. Педагогика / 2008. 256 с.;
25) Симонов Ю. Ф., Бормотов В. В. Информационный менеджмент. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2006. - 250 с.;
26) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайында педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру әдістемесі. – Алматы, 2012;
27) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру қызметкерлерінің біліктілігін арттыру жүйесінде педагогтардың АКТ-құзырлылығын анықтау мониторингісі. – Алматы, 2012;
28) Загашев И. О., Заир-Бек С. И. Критическое мышление: технология развития. — СПб: Альянс-Дельта, 2003. — 284 с.;
29) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. – Алматы, 2010.
30) Мендигалиева Г.К. Управление качеством развития профессиональной компетентности руководителей МКШ на основе мониторинга. – Материалы республиканской конференции. – Алматы, 2010.
31) Тен А.С. и др., Smart обучение в повышении квалификации педагогов. – Алматы, 2014. – 112 с.
32) Тен А.С. Практикум по информационным технологиям. – Алматы, 2014. – 200 с.
33) Тен А.С., Рахметова Г.С. Основы информационных технологий: оборудование и программное обеспечение персонального компьютера. – Алматы, 2011. – 264 с.
34) Тен А.С. Системы оценивания знаний: инструктивно-методические рекомендации для учителей естественно-математического цикла. – Алматы, 2011. – 120 с.
35) Тен А.С. Проектно-ориентированное обучение с использованием ИКТ. Методическое пособие. – Алматы, 2008. – 55 с.
36) Тен А.С. Планирование и управление проектами с применением ИКТ. Методическое пособие. – Алматы, 2009. – 150 с.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
біліктілікті арттыру институттарындағы
кафедралардың қызметін инновациялық
форматта ұйымдастыру» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80-сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
№ |
Мазмұны |
Сағат саны |
|||||||||||||
Дәріс |
Диалог дәріс |
Таңдау дәрісі |
Тренинг |
Шебер-сынып |
Іскерлік ойын |
Семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
КТС |
Конференция |
Шағын-сабақ, шағын басқарушылық ісшара тұсаукесері |
Дөңгөлек үстел |
Кіріс, шығыс сауалнамасы |
Барлығы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
1 |
Нормативтік-құқықтық модуль |
2 |
4 |
6 |
|||||||||||
1.1. |
ҚР «Білім туралы» Заңы, 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
1 |
1 |
||||||||||||
1.2. |
2015-2025 жылдарға арналған жемқорлыққа қарсы Бағдарламаның басым бағыттары |
1 |
1 |
2 |
|||||||||||
1.3. |
Тәрбие тұжырымдамасы Бала құқығы туралы Конвенция Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытуға арналған 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық жоспар |
1 |
1 |
||||||||||||
1.4. |
Біліктілікті арттыру жүйесін басқарудағы нормативтік құжаттар (ҚР Үкіметінің қаулылары, типтік ережелер және т.б.) |
1 |
1 |
||||||||||||
1.5. |
Білім беру мазмұнын жаңартуға байланысты нормативтік құжаттарға талдау |
1 |
1 |
||||||||||||
2 |
Басқарушылық модуль |
3 |
1 |
8 |
12 |
||||||||||
2.1. |
Заманауи педагогикалық менеджменттің негіздері. Педагогикалық менеджменттің негізгі қызметтері. |
1 |
1 |
||||||||||||
2.2. |
Менеджмент моделі |
1 |
1 |
||||||||||||
2.3. |
Кафедра меңгерушісінің қызметін инновациялық тұрғыдан басқару |
2 |
2 |
||||||||||||
2.4. |
Біліктілікті арттыру жүйесін басқару сапасы (деңгейлері, бағалау көрсеткіштері, критерийлері, әдістемесі) |
2 |
2 |
||||||||||||
2.5. |
Қазіргі менеджменттегі корпоративтік мәдениет. Құндылық жүйесі, өзін-өзі ұстау стандарты |
1 |
1 |
||||||||||||
2.6. |
Біліктілікті арттыру жүйесіндегі коучингтің рөлі |
2 |
2 |
||||||||||||
2.7. |
Біліктілікті арттыру жүйесінің мазмұнының сапасын жетілдірудегі инновациялық технологиялар |
1 |
1 |
||||||||||||
2.8. |
Басқару әдістері (жоспарлау әдістері, басқару шешімдері, басқару тәртібі, басқарудағы бақылау-бағыттау) |
2 |
2 |
||||||||||||
3 |
Психологиялық-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.1. |
Басқаруды әлеуметтендіру мен басқару психологиясы (біліктілікті арттыру жүйесінің заманауи тенденциялары мен қағидалары, конфликтология) |
1 |
1 |
2 |
|||||||||||
3.2. |
Іскерлік қарым-қатынас (басқару қызметтері, іскерлік әңгімелесу, имиджеология) |
1 |
1 |
2 |
|||||||||||
4 |
Мазмұндық модуль |
1 |
2 |
5 |
4 |
2 |
2 |
12 |
2 |
2 |
2 |
34 |
|||
4.1. |
Білім беру мазмұнын жаңартудағы философиялық көзқарастар. Блум таксономиясы |
1 |
1 |
2 |
|||||||||||
4.2. |
Жоспарлау түрлері: қысқамерзімді, ортамерзімді және ұзақмерзімді. Критериалды бағалау. |
4 |
2 |
6 |
|||||||||||
4.3. |
Кафедра қызметін басқарудың әдіснамалық негіздері Кафедра қызметін инновациялық тұрғыдан ұйымдастырып, басқарудың дидактикалық мүмкіндіктері Кафедра жұмысын стратегиялық тұрғыдан жоспарлау |
2 |
2 |
2 |
|||||||||||
4.4. |
Кафедрада іргелі ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
4.5. |
Кафедра жұмысын инновациялық тұрғыдан басқару (инновациялық дамудың негізгі бағыттары, ғылыми жұмыстар мен эксперименталдық алаңдар) |
6 |
6 |
||||||||||||
4.6. |
Кафедра жұмысын ұйымдастырудағы маркетинг (маркетингтің заманауи тұжырымдамасы, нарық заманындағы қызмет көрсету түрлерін құру) |
6 |
2 |
8 |
|||||||||||
4.7. |
Жобалау жұмыстарын ұйымдастыру әдістері. |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.8. |
Кафедра жұмысындағы мониторингілік зерттеу |
2 |
2 |
||||||||||||
5 |
Технологиялық модуль |
2 |
10 |
12 |
|||||||||||
5.1. |
Кафедра жұмысын ұйымдастырудағы заманауи технологиялар |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2. |
Мобильді, электрондық және smart-технологиялардың мүмкіндіктерін қолдану |
2 |
2 |
||||||||||||
5.3. |
Қашықтықтан оқыту технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||||
5.4. |
Біліктілікті арттыру жүйесінің ұлттық бірыңғай ақпараттық білім ортасын құру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
5.5. |
Желілік кафедра меңгерушілерінің қоғамдастығын құру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
5.6. |
Электрондық Портолионың басқару жүйесіндегі мәні |
2 |
2 |
||||||||||||
6 |
Вариативтік бөлім |
12 |
12 |
||||||||||||
6.1. |
Кафедраны басқарудағы басшының мәдениеті |
2 |
|||||||||||||
6.2. |
Жаңа форматтағы кафедра меңгерушісінің моделі. |
2 |
|||||||||||||
6.3. |
«Lesson Study»-ды кафедра жұмысын ұйымдастыруда қолдану әдістері |
2 |
|||||||||||||
6.4. |
Блум мен Моцани таксономияларын біліктілікті арттыру курстарының мазмұнын құрастыруда қолдану мүмкіндіктері. |
2 |
|||||||||||||
6.5. |
Кафедра жұмысына консалтингтік қызметті ұйымдастыру әдістері. |
2 |
|||||||||||||
6.6. |
Инновациялық технологияларға салыстырмалы талдау |
2 |
|||||||||||||
Барлығы |
6 |
1 |
12 |
11 |
4 |
14 |
2 |
12 |
12 |
2 |
2 |
2 |
80 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
біліктілікті арттыру институттарындағы
кафедралардың қызметін инновациялық
форматта ұйымдастыру» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы мен ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «100 нақты қадам» Ұлт жоспарындағы негізгі қадамдарды анықтау (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру;
B) тиімді менеджер дайындау;
C) оқытуға басқару мен көшбасшылықты ендіру;
D) материалдық-техникалық базаны нығайту.
2. 2011-2016 жылдарға арналған функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың ұлттық іс-қимыл жоспары мынадай негізгі құзіреттілігін анықтайды (дұрыс емесін анықтаңыз)
A) іс-әрекеттік;
B) басқарушылық;
C) ақпараттық;
D) әлеуметтік.
3. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру кезеңдері.
A) 2013 - 2017 жылдар;
B) 2013-2015, 2015-2017 жылдар;
C) 2013 – 2020 жылдар;
D) 2014-2017 жылдар.
4. Сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылық дегеніміз не?
A) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында қарастырылған іс-әрекет;
B) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған іс-әрекет;
C) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе сыбайлас жемқорлық үшін жағдай туғызатын, тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылыққа әкеетін іс-әрекет;
D) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе азаматтық және қылмыстық жауапкершілікке әкелетін сыбайлас жемқорлық үшін жағдай жасау.
5. Жалпы орта білім берудің базалық мазмұнының құрылымы мен құрамына, оқушылардың дайындық деңгейлеріне және оқу жүктемесінің жоғары шекті көлеміне қойылатын талаптар мен нормалар жүйесінің құжаты
А) стандарт;
В) жұмыстық оқу жоспары;
С) мектеп жарғысы;
D) Министр бұйрығы.
6. ҚР Президенті Н. Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауының негізі идеясы:
A) жаңа саясаты мен ұлттық мүдделерін ілгерілету, дамыту;
B) жоғары инфрақұрылымын құру;
C) білім беру жүйесінде әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту;
D) өңірлік және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
7. Тактика – бұл
A) ұзақ мерзімді стратегия;
B) қысқа мерзімді стратегия;
C) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 3-4 жылдан соң көрінеді;
D) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 1-2 жылдан соң көрінеді.
8. Менеджмент – бұл... зерттелетін ғылым
A) нарықтық қатынас;
B) нарық құрылымын;
C) интеллектуалдық, қаржылық, шикізат және материалдық ресурстарды басқару;
D) денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру амалы.
9. Менеджменттің негізгі функциясының бірі болып табылады
A) өндіріс барысын бақылау;
B) шешім қабылдауды әдістемелік қамтамасыз ету;
C) жоспарлау;
D) бұйрық пен өкімдер шығару.
10. Қандай үдеріс тізбегі циклограмманы көрсетеді
A) оқу;
B) педагогикалық;
C) мазмұндық;
D) ұжымдық.
11. «Көшбасшы» ретіндегі басқарушының қандай негізгі ерекшеліктері болуы тиіс?
A) олқылықтар орнын анықтай алу және түзету шараларын қабылдау;
B) жеке қақтығыстарды шеше алу;
C) көпшіл болу;
D) адамдармен араласа білу, әр адамның әлеуетін тану және оларды осы әлеуетті толық пайдалануға қызықтыру.
12. Басқарудың ахуалдық тәсіліндегі адамның өзгермелі аспектілері қандай?
A) барлық аталғандар;
B) жеке адамдар тәртібі, топтағы адамдар тәртіптері;
C) басшы тәртібінің мінездемесі, көшбасшы рөліндегі менеджерліктің болуы;
D) менеджердің жеке адамдар мен топқа ықпалы.
13. Басқару тәжірибесі пайда болды
A) өнеркәсіп индустрияландыруға байланысты XX ғасырда;
B) Ф. Тейлордың басқару мектебін ашуына байланысты;
C) адамдардың ұйымдасқан тобы құрылуынан бастап, мысалы, тайпалар;
D) жүйелілік амал туындағаннан бастап.
14. Басқарудың ахуалдық тәсіліндегі адамның өзгермелі аспектілері қандай?
A) барлық аталғандар;
B) менеджердің жеке адамдар мен топқа ықпалы;
C) басшы тәртібінің мінездемесі, көшбасшы рөліндегі менеджерліктің болуы;
D) жеке адамдар тәртібі, топтағы адамдар тәртіптері.
15. Басқарудың негізгі функциялары
A) жоспарлау, бақылау;
B) жоспарлау, ұйымдастыру, мотивация, бақылау;
C) ұйымдастыру, мотивация;
D) ұйымдастыру, мотивация, бақылау.
16. Стратегиялық жоспарлау – бұл
A) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған кеңістікке байланысты қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру;
B) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған уақытқа ( өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
C) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған, кеңістікке (орындаушылар) және уақытқа (өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
D) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру.
17. PISA халықаралық зерттеу бағдарламасына қандай пәндер енгізілген?
A) оқу және мәтінді түсіну;
B) жаратылыстану (математика);
C) математика;
D) оқу және мәтінді түсіну, жаратылыстанужәне математика.
18. Қашықтықтан оқыту арқылы Internet желісінің көмегін қолдануға болады...
A) мүмкіндігі шектелген адам;
B) тек шетел адамы;
C) тек жоғары білімі бар адам;
D) Internet желісіне қол жетімді кезкелген адам.
19. Жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім стандарты бастауыш білім мазмұнында базалық құндылық ретінде анықтайды: (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) Қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
B) қолжетімділік;
C) ынтымақтастық;
D) өмір бойы білім алу.
20. Жаңартылған білім мазмұнында орта білімнің жаңа ҚР ЖМББС оқу бағдарламасы бойынша жоспарлаудың қай түрі қолданылады?
A) ұзақ мерзімді;
B) қысқа мерзімді;
C) орта мерзімді;
D) ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді.
21. Жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім стандарты бастауыш білім мазмұнында базалық құндылық ретінде анықтайды: (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) Қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
B) қолжетімділік;
C) ынтымақтастық;
D) өмір бойы білім алу.
22. CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі дегеніміз не?
A) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік кіріктірілген оқыту;
B) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын кіріктірілген оқыту;
C) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту;
D) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту.
23. Критериалдық бағалау – бұл
A) оқушылардың жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
B) білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс;
C) білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген үрдіс;
D) оқушылардың оқу-танымдық құзырлылығын қалыптастыруға бейімдейтін, олардың оқудағы жетістіктерін салыстыруға негізделген, өлшемдері барлық қатысушыларға алдын ала белгілі, анық, ұжымдық әзірленген үрдіс.
24. Қоғамның ақпараттық мәдениеті болжайды:
A) заманауи бағдарламалық өнімдерді білу;
B) ақпаратпен жұмыс жасай білу және оны компьютер көмегімен алу, өңдеу, жіберу, сақтау үшін қолдану;
C) шетел тілін білу және оны өз қызметіне қолдану;
D) ақпараттық технологияларды білу.
25. Анықтама қандай терминге сәйкес келеді: «Оқушылардың оқуды және өмірлік жағдайларды шешу кезінде білім, білік, дағдылар мен қызметтің әмбебап әдістерін меңгеру деңгейін анықтайтын білім беру нәтижесі»?
A) құзырлылық;
B) құзіреттілік;
C) қызмет;
D) әлеуметтендіру.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
А |
A |
C |
A |
B |
B |
C |
C |
B |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
В |
A |
C |
A |
B |
C |
D |
D |
B |
D |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
B |
A |
B |
B |
A |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 28 қаңтардағы
№ 92 бұйрығына 77-қосымша
Қалалық және аудандық білім бөлімдері басшыларына,
орынбасарлары мен мамандарына арналған педагогика кадрларының
біліктілігін арттыру курсының «Білім беру мазмұнын жаңарту
жағдайында Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың
2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым
бағыттарын іске асыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы 1. Кіріспе
1. «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарын іске асыру» тақырыбындағы білім беру бағдарламасы (бұдан әрі - бағдарлама) қалалық және аудандық білім бөлімдерінің басшыларына, орынбасарлары мен мамандарын оқытуға арналған.
2. Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарын іске асыруда мектепте білім беру жүйесіне интеллектуалды, дене және рухани дамыған азаматты қалыптастыру, жылдам өзгермелі әлемде табысты, әлеуметтік бейімделуді қамтамасыз ететін білім қажеттілігін қанағаттандыру мақсаты қойылып отыр. Жоғарыда айтылғанға байланысты, қоғамның, мемлекет, ата-аналар, студенттер сұранысын қайта қарау қажеттілігі туындайды.
3. Білім беру бағдарламасы өзгеріп отыратын ортада, нақты мақсаттарға жету үшін құзыретті басқарушылық шешімдерді қабылдау, педагог кадрлармен жұмыс істеу жүйесін әзірлеу, ауданында үздіксіз үдерістердің сапасын бақылау және бағалау үшін білім беру ұйымдарының басшыларын заманауи инновациялық басқарудың теориялық принциптері негізінде Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын енгізуге қажетті білім беруге бағытталған.
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарлама мақсаты білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарын іске асыру үшін аудандық білім бөлімдерінің басшыларының теориялық және тәжірибелік білімдерін байыту және жүйелеу болып табылады.
5. Бағдарлама мақсатына жету үшін келесі міндеттер айқындалған:
1. білім беру ұйымдарын басқарудағы қолданыста жүрген нормативті құжаттардың негізгі бағыттарын зерделеу;
2. аудандық/қалалық білім беру бөлімдерінің ақпараттық білім беру кеңістігіндегі басшыларыдың жетістіктерін мен мүмкіндіктерін ескере отырып олардың құзыреттілігін арттыруға назар аудару;
3. тыңдаушының жеке кітапшасын енгізіп, күнделікті рефлексивті рәсімдері арқылы инновациялық менеджмент саласындағы ұсынылған ақпараттың менеджемент бойынша түсініктерге қол жеткізу;
4. білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттарын жүзеге асыру;
5. Алматы қаласы мен Алматы облысының аудандық/қалалық бөлімдерінің тәжірибесімен оқу орындарында танысу.
3. Күтілетін нәтиже
6. Курс соңында тыңдаушылар:
1) білім беру мазмұнын жаңарту жағдайындағы Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басымдықтарын жүзеге асыру мәселелерін; Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының басым бағыттары негізінде білім беру ұйымының даму перспективаларын төменде көрсетілген ұғымдар контекстінде қайта қарастыруды: адами капиталды дамыту, бәсекеге қабілеттілік, сапа ұғымдарын біледі.
2) заманауи менеджмент технологияларын қолдануды; басшының сапа қызметіне инновациялық білім технологияларын қолдана алады.
3) әдістемелік тәсілдер (синергетикалық, акмеологиялық, аксиологиялық, критерийлік) контексінде білім беру ұйымдарын басқару үлгілерін әзірлеу; сауатты басқарушылық шешімдерді қабылдау педагог кадрлармен жұмыс жасау жүйесін әзірлеу, аудан көлемінде мониторингті жүргізу, сапа үдерісін бақылау және бағалауды жүзеге асыру дағдыларын меңгереді.
4. Бағдарлама мазмұны
7. Білім беру бағдарламасы 5 модульден тұрады:
1) нормативтік-құқықтық модуль;
2) психологиялық-педагогикалық;
3) мазмұндық;
4) технологиялық;
5) вариативтік.
Басшы кадрлар үшін басшыларға басқарушылық модулі қосылады.
8. Нормативтік-құқықтық модульде Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың Жолдауы «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» және «100 нақты қадам» Ұлттық жоспарынан туындайтын білім беру басымдықтары. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру туралы. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы «Нұр Отан» 2015-2025 жж. бағдарламасын жүзеге асыру жолдары. Қазақстан Республикасы білім беру саласындағы нормативтік-құқықтық құжаттарды талқылайды.
9. Басқарушылық модуль келесі тақырыптарды қамтиды:
1) білім беру мазмұнын жаңарту тұрғысынан басқаруда жаңаша ойлауды қалыптастыру;
2) педагогикалық менеджмент негіздері;
3) коучинг – білім беру ұйымын басқару әдісі ретінде;
4) білім беру сапасын басқарудың квалиметриялық тәсілі;
5) қазіргі заманғы білім беру ұйымы басшысының ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (бұдан әрі – АКТ) құзыреттілігі.
10. Психологиялық-педагогикалық модульде келесі тақырыптар зерделенеді:
1) білім беру мазмұнын жаңарту тұрғысында білім беру ортасын педагогикалық қолдау – психологиялық жобалау әдістері;
2) педагогикалық шеберлікті жетілдіруде кадрларды ынталандыру Маслоу теориясының рөлі;
3) басшы имиджі;
4) білім беру сапасын басқаруды психологиялық-педагогикалық қолдау.
11. Мазмұндық модульде төмендегідей мәселелер қарастырылады:
1) білім беру ұйымдары дамуындағы заманауи тенденциялары;
2) білім беру ұйымы іс әрекетінің мониторингі;
3) білім беру ұйымының ішкі және сыртқы аудиті;
4) Қазақстан оқушыларының білім сапасын анықтаудағы халықаралық зерттеулердің рөлі (TIMSS, PISA);
5) 12 жылдық мектеп: бейіндік оқуды ұйымдастыру;
6) 12-жылдық білім беруді ғылыми әдістемелік қамтамасыздандыру;
7) мектепке дейінгі білім беру технологияларының ерекшеліктері: Монтессори, Н.Зайцев, Триз;
8) «Lesson studу» конструктивті білім беру философиясы;
9) Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту стандартындағы (бұдан әрі - ҚР МЖММТОС) сай «Әлемтану» мен бастауыш мектеп оқушыларының өмірін сақтау негіздері пәндерін кіріктіру.
12. Технологиялық модульде келесі мәселелер бойынша практикалық тапсырмалар орындалады:
1) Ж.А.Қараевтың деңгейлік технологиясы – білім беру сапасын арттыру тетігі ретінде;
2) үш тілді оқыту – тұлғаның көпмәдениеттілігін қалыптастыру құралы ретінде;
3) Блум таксономиясы – оқытуды табысты бағалау әдісі ретінде;
4) қашықтықтан оқыту технологиялары.
13. Вариативті модульде тыңдаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес белгілі бір тақырыпты таңдау мүмкіндігі беріледі:
1) «Шағын жинақты мектепті басқару ерекшеліктері»;
2) «1 сыныптың жаңартылған бағдарламасы бойынша технологиялық-тьюторлық қамтамасыз етуді үлгілеу арқылы үдерісін қолдау»;
3) «Білім беру мазмұнын жаңарту тұрғысынан мұғалімнің ғылыми-зерттеу қызметі»;
4) «Инновацияны басқару жағдайындағы эксперимент және мониторинг оқыту»;
5) «Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында оқушыларды тәрбиелеу және әлеуметтендіру жүйесін дамыту». Курс тыңдаушыларының қажеттілігіне сәйкес вариативті модуль көлемі 2-6 сағатқа дейін өзгеруі мүмкін.
5. Білім беру процесін ұйымдастыру
14. Білім беру процесі Бағдарламаның 1-қосымшасына сәйкес 80-сағаттық оқу-тақырыптық жоспар бойынша ұйымдастырылады.
15. Білім беру процесін ұйымдастыруда тыңдаушылардың білімін бағалау мен бақылау мақсатында келесідей: өзіндік жұмыс, жоба жұмысы, шағын-сабақты (шағын-іс-шараны) презентациялау және қорытынды тестілеу өткізіледі.
16. Тыңдаушылардың өзіндік жұмыстарының тапсырмалары:
1) реферат, берілген тақырыпқа сай өзінің іс-тәжірибесімен бөлісу;
2) жағдаяттық мәселелерді шешу;
3) курстың мазмұнындағы маңызды сұрақтарға мультимедиалық презентациялар жасау;
4) оқу бағдарламасының модулдеріне кейстер дайындау;
5) глоссарийлер мен графикалық материалдар дайындау;
6) сахналық іскерлік ойындар жасау;
7) тәжірибелік сабақтар дайындау;
8) эссе, рефлексиялық есептер жазу және т.б.;
18. Жоба жұмыстарының тақырыптары:
1) білім беру ұйымын басқарудағы квалиметриялық көзқарас;
2) менеджмент: негізі, ұстанымдары;
3) білім беру сапрасын басқару; басқару сапасы;
4) білім беру сапасының өлшеуіштері; білім беру ұйымын басқару өлшеуіштері;
5) білім беру ұйымын басқару модельдері;
6) білім беру ұйымдары дамуындағы заманауи тенденциялары;
7) Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру барысы;
8) оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспар. (ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымда № 832 қаулысы);
9) педагогикалық аксиологияның тұжырымдамалық негіздері;
10) білім беру сапасының аясындағы акмеологиялық теория;
11) аудан/қала деңгейінде білім беру ұйымдарын басқаруға синаргетикалық көзқарас;
12) аудан/қала деңгейінде білім беру ұйымдарының сапасын басқару әдістері;
13) білім беру ұйымы басшысының құзыреттілік моделі;
14) білім беру ұйымындағы жаңашылдық: классификация, ұстанымдары, даму кезеңдері;
15) педагогикалық эксперимент және жаңашылдықты басқару мониторингі Қазақстан Республикасы Президентінің «Нұрлы жол» жолдауынан және «100 нақты қадам» Ұлт жоспарынан туындайтын басым міндеттер;
16) жоспарлау. Жоспарлау түрлері. Ауданның білім беруді дамыту бағдарламасын жасау механизмі;
17) талдау. талдау түрлері. ҚР білім беру жүйесіндегі қолданыстағы нормативті құжаттарға swot- і талдау;
18) 12-жылдыққа оқуға өту үлгісі;
19) өзгерістерді басқару. аймақта қашықтықтан оқыту технологиясын енгізу жолдары;
20) Қазақстан Республикасында діни экстермизм мен терроризмге қарсы іс қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған бағдарламасын жүзеге асыру;
21) білім беру ұйымы мониторингі;
22) өзін-өзі бағалау. ішкі аудит;
23) Қазақстан оқушыларының білім сапасын анықтаудағы халықаралық зерттеулердің рөлі (TIMSS, PISA);
24) «Нұр Отан» партиясының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2015-25)2025 жылдарға арналған бағдарламасын жүзеге асыру жолдары;
26) ҚР МЖММТОС 12-жылдық мектептің бастауыш деңгейі.
19. Тыңдаушылардың жоба жұмысына берілетін тақырыптар:
1) білім беру сапасын басқаруға квалиметриялық көзқарас;
2) басқарудың жаңа әдістері және білім берудегі менеджменттің теориялық негіздері;
3) заманауи басшы моделі;
4) жаңашылдық үрдістерді басқаруды модельдеу;
5) білім беру ұйымы іс-әрекетінің мониторингі;
6) 12 жылдық мектеп: бейіндік мектепті ұйымдастыру;
7) ҚР білім беру жүйесіндегі қолданыстағы нормативті құжаттарға SWOT- І талдау;
8) әдістемелік тәсілдер (басқару моделі: синергия, акмеология, аксиологиялық, критерийлік, құзыреті) контексінде ұйымдастыру басқару білім беру модельдерін әзірлеу.
18. Қорытынды тестілеуді жүргізу үшін осы бағдарламаның 2-қосымшасына сәйкес тест тапсырмалары берілген.
6. Білім беру процесін жүзеге асыру формалары мен әдістері
19. Білім беру үдерісі оқытудың интерактивті әдістері арқылы жүзеге асырылады: пікірталас, «миға шабуыл», іскерлік ойындар, тренингтер, жоба әдісі, бейнефильмдерді талқылау, мәселені бірлесіп талқылау және т.б.
20. Ересектер аудиториясының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту барысында тыңдаушыларға қисынды қорытындылар жасауға, мазмұнды өз практикасына бейімдеуге және алған біліктерін аудиториялық практикалық сабақтар және аудиториядан тыс өзіндік жұмыс жағдайында сыннан өткізуге мүмкіндік беріледі.
21. Білім беру процесі аудиториялық сабақтар және өзіндік жұмыстарды жүргізуден тұрады. Бағдарламаның біліктілікті арттырудың құзыреттілік моделіне бағытталуы қазіргі білімдік технологиялар және интербелсенді оқыту формаларын: кері байланыс; мәселелерді, күрделі сұрақтарды талқылау және пікірталас; шеберлік-сынып; «дөңгелек үстел» арқылы қол жеткізетін әрекеттік амалды білдіреді.
7. Оқыту нәтижелерін бағалау критерийлері
22. Тыңдаушылардың кәсіби құзыреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау үшін бағалай критерийлері мен бағдарламаны меңгеру өлшемдері жасалады.
23. Өзіндік жұмысты жүргізу үшін келесі критерийлер айқындалады:
1) жүзеге асырылмаған - 0 балл;
2) ішінара жүзеге асырылған -1 балл;
3) толық жүзеге асырылған - 2 балл.
24. Білімді меңгеру деңгейін анықтауға келесідей өлшемдер қолданылады:
1) оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеруі;
2) практикалық тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді пайдалануы;
3) материалдың практикалық мәнділігі;
4) мәселені баяндауының негізделуі, толықтығы, анықтығы;
5) талаптарға сәйкес рәсімделуі.
25. Тыңдаушылардың өзіндік жұмысты орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 9-10 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 7-8 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 5-6 балл, (50-74%).
26. Жоба жұмыстарын өткізуде төмендегідей критерийлер 1, 2 балл және өлшемдер айқындалған:
1) мәселені түсінеді және мәселені таңдауын түсіндіреді;
2) жағдаятты талдау негізінде қайшылықтарды атайды;
3) мәселенің туындау себептерін атайды;
4) мәселені тұжырымдайды, оның себептерін талдайды;
5) мақсатты тұжырымдайды және түсінеді;
6) міндеттер мақсатқа сәйкес;
7) мақсатқа жетуге көз жеткізу тәсілдерін ұсынды;
8) мәселелерді шешу тәсілдерін ұсынды;
9) стратегия ұсынды;
10) жобамен жұмыс істеу туралы айтып берді;
11) әрекет қадамдарының тәртібін анықтады;
12) қадамдарды ұсынды және кейбір ресурстарды көрсетті;
13) ресурстарды негіздеп берді;
14) ағымдағы бақылауды жоспарлады;
15) күтілетін нәтижемен өнімді салыстырды;
16) өнімнің ойдағымен сәйкестігі туралы қорытынды жасады;
17) өнімді бағалаудың критерийлерін ұсынды;
18) өнімнің критерийге сәйкестігін бағалады;
19) критерийлер жүйесін ұсынды;
20) алынған нәтижелер мәні;
21) күтілетін өнімді сипаттады;
22) өнімді қалай қолданатынын айтып берді;
23) өнімді тұтынушылар мен пайдалану аясын негіздеп берді;
24) өнімді пайдалану бойынша пікір білдірді;
25) алға жылжуды жоспарлады немесе қолдану шекарасын көрсетті.
27. Тыңдаушылардың жоба жұмыстарын орындауы бойынша білімдерін бағалау балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 47-50 балл, (85-100%);
2) «Жақсы»: 36-47 балл, (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 25-36 балл, (50-74%).
28. Курс тыңдаушылары шағын-сабақты (шағын-шараны) презентациялау кезінде сабақтың, шараның түрлі кезеңдерін жоспарлау және білім мазмұнын жаңартуды есепке алып оқыту бойынша үзінді көрсетеді.
29. Курс тыңдаушылары шағын-сабақтарды, шағын-іс-шараны презентациялауы үшін келесідей критерийлер анықталған:
1) дағдылардың қалыптасу деңгейі -0 балл, осы сабақта қолдануға келмейді;
2) 1 балл- дағдыланған;
3) 2 балл- дағды дамуда;
4) 3 балл – дағды қалыптасқан
30. Шағын сабақты, шағын іс-шараны презентациялау кезінде білімді меңгеру деңгейін бағалауға төмендегі өлшемдер алынған:
1) ақпаратты түсінікті жеткізуі;
2) нұсқауды анық және дәл беруі;
3) қатысушылардың түсінгендерін анықтай алуы;
4) аудиторияның қызығушылығын тұрақты ұстауы;
5) ұйымдастырылған шараның уақытын тиімді басқара алуы;
6) кері байланыстың нәтижелігі;
7) өзара сыйластық, ынтымақтастық және қолдау климатын жасауы;
8) шараның мақсатын қоюы және күтілетін нәтижені белгілеуі;
9) шараны ұйымдастыруда белсенді стратегиялары мен жаттығуларын ретімен және нәтижелі қолдануы;
10) қатысушылардың сұрақтарына жауап беруі, мәселелер мен келіспеушіліктердің шешімін табуы;
11) ашық сұрақтарды қолдануы;
12) талқылауды/тапсырмаларды орындауды нәтижелі аяқтауы және оқытудың кезеңдері арасында байланыс орнатуы;
13) ойлануға және өзін-өзі бағалауға жеткілікті уақыт береді.
31. Тыңдаушылардың шағын сабақтарды (шағын іс-шараны) презентациялауы бойынша білімдерін бағалау, балдарды бесбалдық жүйеге төмендегідей аудару арқылы жүзеге асырылады:
1) «Өте жақсы»: 35 – 39 балл (85-100%);
2) «Жақсы»: 29 – 34 балл (75-84%);
3) «Қанағаттанарлық»: 20 – 28 балл (50-74%).
8. Ұсынылатын әдебиеттер
32. Аудиториялық сабақтарда және аудиториядан тыс уақытта өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру үшін төмендегідей әдебиеттер ұсынылады:
1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың ««Нұрлы жол - болашаққа жол» Жолдауы, 11 қараша 2014 жыл.
2) Назарбаев Н.Ә. «100 нақты қадам» Ұлттық жоспары. Астана, 2015 ж..
3) Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Астана, 2010 жыл.
4) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтыруларымен).
5) Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. Астана, 2012 жыл.
6) ҚР 2020 жылға дейінгі дамудың стратегиялық жоспарлары, ҚР Президентінің 01.02 2010жылғы № 922 бұйрығымен бекітілген.
7) «Ақпараттық Қазақстан - 2020» мемлекеттік бағдарламасы (8 қаңтар 2013 ж. № 464).
8) Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты, 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 Қаулысы.
9) Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2015 жылғы 25 сәуір № 327, Астана, Үкімет Үйі.
10) Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы, 16.11.2009 жыл.
11) Барлық білім беру мекемелерінде оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейтудің типтік кешенді жоспары, (29.06.2012 жылғы № 873).
12) Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы (06.01.2011 жылғы өзгерістерімен).
13) Қазақстан Республикасында АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзіреттілігін қалыптастыру бойынша бейімделген стандарт, Алматы, 2008 ж..
14) Қазақстанда АКТ пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша модульдік оқу бағдарламалары, Алматы, 2008.
15) Қазақстанда АКТ-ны пайдаланудағы педагогтардың құзыреттілігін қалыптастыру бойынша әдістемелік нұсқаулық, Алматы, 2008.
16) Көптілді әлемдегі білім беру. Тағайындау құжаттары - ЮНЕСКО. 2003.
17) «Жаңартылған білім мазмұнын пилоттық енгізу туралы» №159 бұйрық. Астана, 2015.
18) Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау ережесі – Астана, 2015.
19) Караев Ж.А. Қазақстан Республикасы мектептерінің тәжірибесіне критериалды бағалау жүйесін енгізу мәселелері // Международный журнал экспериментального образования. – 2014. – № 5 – 58-62 б..
20) Колесникова И.А. Основы андрагогики/ – М.: Академия, 2003.
21) Гиляревский Р.С. Информационный менеджмент: управление информацией, знанием, технологией. - СПб.: Профессия, 2009. – 304 с..
22) Жайтапова А.А., Рудик Г.А.. Педагогика 21 века на пороге школы. Алматы, 2009.
23) Исламгулова С. К. Управление как компонент педагогической системы общеобразовательной средней школ, - Алматы, 2006.
24) Коджаспирова Г.М. Педагогика / 2008. 256 с..
25) Симонов Ю. Ф., Бормотов В. В. Информационный менеджмент. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2006. - 250 с..
26) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайында педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру әдістемесі. – Алматы, 2012.
27) Ахметова Г.К., Мұхамбетжанова С.Т. Білім беру қызметкерлерінің біліктілігін арттыру жүйесінде педагогтардың АКТ-құзырлылығын анықтау мониторингісі. – Алматы, 2012.
28) Загашев И. О., Заир-Бек С. И. Критическое мышление: технология развития. — СПб: Альянс-Дельта, 2003. — 284 с..
29) Жайтапова А.А., Садвакасова З.М. Менеджмент качества в организации образования. Учебное пособие. – Алматы, 2010.
30) Мендигалиева Г.К. Управление качеством развития профессиональной компетентности руководителей МКШ на основе мониторинга. – Материалы республиканской конференции. – Алматы, 2010.
31) Тен А.С. и др., Smart обучение в повышении квалификации педагогов. – Алматы, 2014. – 112 с..
32) Тен А.С., Практикум по информационным технологиям. - Алматы, 2014. – 200 с.
33) Тен А.С., Рахметова Г.С. Основы информационных технологий: оборудование и программное обеспечение персонального компьютера. –Алматы, 2011. – 264 с.
34) Тен А.С. Системы оценивания знаний: инструктивно-методические рекомендации для учителей естественно-математического цикла. - Алматы, 2011. – 120 с.
35) Тен А.С. Проектно-ориентированное обучение с использованием ИКТ. Методическое пособие. - Алматы, 2008. – 55 с.
36) Тен А.С. Планирование и управление проектами с применением ИКТ. Методическое пособие. - Алматы, 2009. – 150 с.
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
Қазақстан Республикасында білім беруді
дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасының басым
бағыттарын іске асыру» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 1-қосымша
80-сағаттық біліктілікті арттыру курсының оқу-тақырыптық
жоспары
Мазмұны |
Дәріс |
Таңдау дәрісі |
Іскерлік ойын |
Тренинг |
Семинар |
Тәжірибелік жұмыс |
Шеберлік-сыныбы |
Конференция |
Дөңгелек үстел |
Диагностика |
Жобаны қорғау |
КТС |
Жетекшілік |
Барлығы |
|
Инварианттық бөлім |
|||||||||||||||
І. Нормативті- құқықтық модуль |
8 |
2 |
10 |
||||||||||||
1.1 |
Қазақстан Республикасы Президентінің «Нұрлы жол» Жолдауынан және «100 нақты қадам» Ұлт Жоспарынан туындайтын басым міндеттер |
2 |
2 |
||||||||||||
1.2 |
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 27 шілде 2007 жыл № 319-III. (24.11.2015 жылы өзгерістер мен толықтырулар енгізілді). |
2 |
2 |
||||||||||||
1.3 |
«Нұр Отан» партиясының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2015-2025 жылдарға арналған бағдарламасын жүзеге асыру жолдары |
2 |
2 |
||||||||||||
1.4 |
ҚР білім беру жүйесіндегі қолданыстағы нормативті құжаттарға SWOT- І талдау |
2 |
2 |
||||||||||||
1.5 |
Қазақстан Республикасында діни экстермизм мен терроризмге қарсы іс қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған бағдарламасын жүзеге асыру |
2 |
2 |
||||||||||||
II. Басқарушылық модуль |
8 |
4 |
4 |
6 |
22 |
||||||||||
2.1 |
Білім беруді жаңарту жағдайында жаңа басқарушылық ой-өрісін қалыптастыру |
4 |
4 |
||||||||||||
2.2 |
Педагогикалық менеджмент негіздері |
4 |
4 |
||||||||||||
2.3 |
Коучинг- білім беру ұйымын басқару әдісі |
4 |
4 |
||||||||||||
2.4 |
Білім беру ұйымын басқарудағы квалиметриялық көзқарас |
6 |
6 |
||||||||||||
2.5 |
Білім беру ұйымының заманауи басшысының АҚТ құзыреттілігі |
4 |
4 |
||||||||||||
ІІІ. Мазмұндық модуль |
10 |
4 |
6 |
2 |
2 |
24 |
|||||||||
3.1 |
Білім беру ұйымдары дамуындағы заманауи тенденциялары |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.2 |
Білім беру ұйымы іс әрекетінің мониторингі |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
3.3 |
Білім беру ұйымының ішкі және сыртқы аудиті |
2 |
2 |
||||||||||||
3.4 |
Қазақстан оқушыларының білім сапасын анықтаудағы халықаралық зерттеулердің рөлі (TIMSS, PISA) |
4 |
4 |
||||||||||||
3.5 |
12 жылдық мектеп: бейіндік оқуды ұйымдастыру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.6 |
12-жылдық білім беруді ғылыми әдістемелік қамтамасыздандыру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.7 |
ҚР ЖОМББС сай «Әлемтану» мен бастауыш мектеп оқушыларының өмірін сақтау негіздері пәндерін кіріктіру |
2 |
2 |
||||||||||||
3.8 |
«Lesson stadi» конструктивті білім беру философиясы |
2 |
2 |
||||||||||||
3.9 |
Мектепке дейінгі білім беру технологияларының ерекшеліктері: Монтессори, Н.Зайцев, ТРИЗ |
2 |
2 |
||||||||||||
ІV.Технологиялық модуль |
4 |
2 |
2 |
2 |
6 |
16 |
|||||||||
4.1 |
Ж.А.Қараевтың деңгейлеп оқыту технологиясы білім сапасын арттыру механизмі |
6 |
6 |
||||||||||||
4.2 |
Үш тілде оқыту-көп мәдениетті тұлғаны қалыптастыру құралы |
2 |
2 |
||||||||||||
4.4 |
Блум таксономиясы оқу жетістігін бағалау әдісі ретінде |
2 |
2 |
4 |
|||||||||||
4.5 |
Қашықтықтан оқыту технологиясы |
2 |
2 |
||||||||||||
4.6 |
Диагностика (кіріс, шығыс) |
2 |
2 |
||||||||||||
V.Психология-педагогикалық модуль |
2 |
2 |
2 |
2 |
8 |
||||||||||
5.1 |
Білім сапасмын басқаруды психология-педагогикалық қолдау |
2 |
2 |
||||||||||||
5.2 |
Басшы имиджі |
2 |
2 |
||||||||||||
5.3 |
Маслоудың қызметкерлерді ынталандыру теориясының педагогтардың шеберліктерін жетілдірудегі рөлі |
2 |
2 |
||||||||||||
5.4 |
Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында білім беру ортасын психолгия педагогикалық қолдау әдістері |
2 |
2 |
||||||||||||
Қорытынды |
30 |
10 |
10 |
6 |
6 |
2 |
2 |
2 |
12 |
80 |
|||||
VI. Вариативтік бөлім |
(инварианттық бөлім тақырыптарын таңдау бойынша категорияларға сай өзгертуге болады) |
||||||||||||||
6.1 |
Шағын жинақталған мектептерді басқару ерекшеліктері |
2 |
2 |
||||||||||||
6.2 |
1 сынып оқушыларын жаңартылған бағдарламамен оқыту үрдісін технологиялық тъюторлық қолдауды үлгілеу |
2 |
2 |
||||||||||||
6.3 |
Әдістемелік тәсілдер (басқару моделі: синергия, акмеология, аксиологиялық, критерийлік, құзыреті) контексінде ұйымдастыру басқару білім беру модельдерін әзірлеу |
2 |
2 |
||||||||||||
6.4 |
Педагогикалық эксперимент және жаңашылдықты басқару мониторингі |
2 |
2 |
||||||||||||
6.5 |
Білім беруді жаңарту жағдайында оқушылардың әлеуметтендіру және тәрбие жүйесін дамыту |
2 |
2 |
||||||||||||
Қорытынды |
10 |
10 |
«Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында
Қазақстан Республикасында білім беруді
дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасының басым
бағыттарын іске асыру» тақырыбындағы
біліктілікті арттыру курсының
білім беру бағдарламасына 2-қосымша
Тыңдаушыларға арналған тест тапсырмалары
1. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы мен ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «100 нақты қадам» Ұлт жоспарындағы негізгі қадамдарды анықтау (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A) бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру;
B) тиімді менеджер дайындау;
C) оқытуға басқару мен көшбасшылықты ендіру;
D) материалдық-техникалық базаны нығайту.
2. 2011-2016 жылдарға арналған функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың ұлттық іс-қимыл жоспары мынадай негізгі құзіреттілігін анықтайды (дұрыс емесін анықтаңыз)
A) іс-әрекеттік;
B) басқарушылық;
C) ақпараттық;
D) әлеуметтік.
3. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру кезеңдері.
A) 2013 - 2017 жылдар;
B) 2013-2015, 2015-2017 жылдар;
C) 2013 – 2020 жылдар;
D) 2014-2017 жылдар.
4. Сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылық дегеніміз не?
A) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында қарастырылған іс-әрекет;
B) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған іс-әрекет;
C) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе сыбайлас жемқорлық үшін жағдай туғызатын, тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылыққа әкеетін іс-әрекет;
D) ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңында, сондай-ақ басқа заңдарда қарастырылған, сыбайлас жемқорлыққа байланысты немесе азаматтық және қылмыстық жауапкершілікке әкелетін сыбайлас жемқорлық үшін жағдай жасау.
5. Жалпы орта білім берудің базалық мазмұнының құрылымы мен құрамына, оқушылардың дайындық деңгейлеріне және оқу жүктемесінің жоғары шекті көлеміне қойылатын талаптар мен нормалар жүйесінің құжаты
А) стандарт;
В) жұмыстық оқу жоспары;
С) мектеп жарғысы;
D) Министр бұйрығы.
6. ҚР Президенті Н. Назарбаевтың «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауының негізі идеясы:
A) жаңа саясаты мен ұлттық мүдделерін ілгерілету, дамыту;
B) жоғары инфрақұрылымын құру;
C) білім беру жүйесінде әлеуметтік жауапкершілік жүйесін дамыту;
D) өңірлік және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
7. Тактика – бұл
A) ұзақмерзімді стратегия;
B) қысқамерзімді стратегия;
C) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 3-4 жылдан соң көрінеді;
D) орта мерзімді жоспар, нәтижесі 1-2 жылдан соң көрінеді.
8. Менеджмент – бұл... зерттелетін ғылым
A) нарықтық қатынас;
B) интеллектуалдық, қаржылық, шикізат және материалдық ресурстарды басқару;
C) денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру амалы;
D) нарық құрылымын.
9. Менеджменттің негізгі функциясының бірі болып табылады;
A) өндіріс барысын бақылау;
B) шешім қабылдауды әдістемелік қамтасыз ету;
C) жоспарлау;
D) бұйрық пен өкімдер шығару.
10. Басқарудың негізгі функциялары
A) жоспарлау, бақылау;
B) жоспарлау, ұйымдастыру, мотивация, бақылау;
C) ұйымдастыру, мотивация;
D) ұйымдастыру, мотивация, бақылау.
11. Қандай үдеріс тізбегі циклограмманы көрсетеді
A) оқу;
B) педагогикалық;
C) мазмұндық;
D) ұжымдық.
12. Әдетте ұйымдағы бақылау жүйесі келесілерден тұрады:
A) алдын ала, ағымдағы және қорытынды;
B) ағымдағы және қорытынды;
C) алдын ала және қорытынды;
D) тек ағымдағы бақылаудан.
13. Басқару тәжірибесі пайда болды
A) өнеркәсіп индустрияландыруға байланысты XX ғасырда;
B) Ф. Тейлордың басқару мектебін ашуына байланысты;
C) адамдардың ұйымдасқан тобы құрылуынан бастап, мысалы, тайпалар;
D) жүйелілік амал туындағаннан бастап.
14. Басқарудың ахуалдық тәсіліндегі адамның өзгермелі аспектілері қандай?
A) барлық аталғандар;
B) менеджердің жеке адамдар мен топқа ықпалы;
C) басшы тәртібінің мінездемесі, көшбасшы рөліндегі менеджерліктің болуы;
D) жеке адамдар тәртібі, топтағы адамдар тәртіптері.
15. Себептер, білім, біліктілік, дағды (орындау: мотивациялық, ақпараттық, әдістемелік, практикалық-жедел/қызмет, шығармашылық) жиынтығы барлық жастағы аудиторияға медиабілім беруді дамыту, ол -...
A. медиақұзырлылық;
B. кәсіби құзырлық;
C. АКТ-құзырлылық;
D. барлық жауап дұрыс.
16. Балалар қай сыныптан TIMSS халықаралық зерттеуге қатыса алады?
А) төртінші;
В) сегізінші;
С) төртінші және сегізінші;
D) бесінші.
17. PISA халықаралық зерттеу бағдарламасына қандай пәндер енгізілген?
A) оқу және мәтінді түсіну;
B) жаратылыстану (математика);
C) математика;
D) оқу және мәтінді түсіну, жаратылыстанужәне математика.
18. Анықтама қандай терминге сәйкес келеді: «Оқушылардың оқуды және өмірлік жағдайларды шешу кезінде білім, білік, дағдылар мен қызметтің әмбебап әдістерін меңгеру деңгейін анықтайтын білім беру нәтижесі»?
A) құзырлылық;
B) құзыреттілік;
C) қызмет;
D) әлеуметтендіру.
19. Жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім стандарты бастауыш білім мазмұнында базалық құндылық ретінде анықтайды: (дұрыс емес жауапты көрсетіңіз)
A. Қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
B. қолжетімділік;
C. ынтымақтастық;
D. өмір бойы білім алу.
20. Шешім қабылдау үрдісінде «Миға шабуыл» қандай мақсаттарда пайдаланылады?
А) ойлау үрдісін қарқындату;
В) стандарттан тыс шешімді талдау;
С) альтернатив табу;
D) барлық қатысушыларды шешім қабылдауға тарту.
21. Жаңартылған білім мазмұнында орта білімнің жаңа ҚР ЖМББС оқу бағдарламасы бойынша жоспарлаудың қай түрі қолданылады?
A) ұзақмерзімді;
B) қысқамерзімді;
C) ортамерзімді;
D) ұзақмерзімді, ортамерзімді және қысқамерзімді.
22. CLIL (Content and Language Integrated Learning) оқыту әдістемесі дегеніміз не?
A) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік кіріктірілген оқыту;
B) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын кіріктірілген оқыту;
C) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту;
D) пәндердің бір бөлігі шет тілдерінде оқытылатын пәндік-тілдік оқыту.
23. Электрондық оқытудың негізгі компоненті:
А) контент, аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, Интернет;
В) аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, нормативтік-кадрлық қамтамасыз ету, Интернет;
С) аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, нормативтік-кадрлық қамтамасыз ету;
D) контент, аппаратпен қамтамасыз ету, бағдарламалық қамтамасыз ету, кадрмен қамтамасыз ету, нормативтік-кадрлық қамтамасыз ету, Интернет.
24. Стратегиялық жоспарлау – бұл
А) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған кеңістікке байланысты қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру;
В) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған уақытқа (өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
С) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған, кеңістікке (орындаушылар) және уақытқа (өтеу мерзімдері) байланысты іс-әрекеттер алгоритмдерін құру және іске асыру;
D) стратегиялық міндеттерді іске асыруға бағытталған қызмет алгоритмдерін құру және іске асыру.
25. Қашықтықтан оқыту арқылы Internet желісінің көмегін қолдануға болады...
A) мүмкіндігі шектелген адам;
B) тек шетел адамы;
C) тек жоғары білімі бар адам;
D) Internet желісіне қол жетімді кез-келген адам.
Ескертпе:
Тест тапсырмаларының кілті.
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
D |
A |
A |
C |
A |
B |
B |
B |
C |
B |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
B |
A |
C |
A |
A |
A |
D |
A |
B |
C |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|||||
D |
A |
D |
C |
D |