«Тұқым шаруашылығы туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 1-тармағының 8-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Мыналар:
1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес сұрыптық және тұқымдық бақылауды, жерге егіп бағалауды жүзеге асыру қағидалары;
2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес зертханалық сұрыптық сынақтардан өткізуді жүзеге асыру қағидалары;
3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес тұқым сапасына сараптама жасауды жүзеге асыру қағидалары бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру мен қайта өндеу және фитосанитариялық қауіпсіздік департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесінің мерзімді баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесіне ресми жариялауға жіберілуін;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрі А.Мамытбеков
«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасының
Қаржы министрі
______________ Б. Сұлтанов
2015 жылғы «___» ________
«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрі
________________ Е. Досаев
2015 жылғы 20 тамыз
Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2015 жылғы 9 шілдедегі
№ 4-2/626 бұйрығына
1-қосымша
Сұрыптық және тұқымдық бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы Сұрыптық және тұқымдық бақылауды, жерге егіп бағалауды жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Тұқым шаруашылығы туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 6-бабы 1-тармағының 8-1) тармақшасына сәйкес әзірленді және ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқымдарына қатысты сұрыптық және тұқымдық бақылауды, жерге егіп бағалауды жүзеге асыру тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидалардың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) жерге егiп бағалау – тұқымдардың белгiлi бiр түрге, сортқа жататындығы мен сорттық тазалығын оларды арнаулы учаскелерде егу және өсiмдiктер бойынша сорттық сапаларын кейiннен тексеру жолымен анықтау;
2) зертханалық сорттық сынақтар – тұқымдардың белгiлi бiр сұрыпқа тиiстiлiгiн белгiлеу және зертханалық талдау жүргiзу жолымен тұқымдардың сұрыптық тазалығын анықтау.
3) сорттық бақылау – ауыл шаруашылық өсiмдiктерi егiстерiнiң сорттық тазалығын анықтау және тұқымдардың белгiлi бiр сортқа жататындығын белгiлеу жөнiндегi iс-шаралардың жүзеге асырылуын бақылау;
4) тұқымдар – өсiмдiктердiң сортын молықтыру үшiн пайдаланылатын генеративтiк және вегетативтiк органдары: тұқымның өзi, жемiстер, күрделi жемiстердiң бөлiгi, қосалқы жемiс, масақтар, көшеттер, жуашық, түйнек, қалемшелер, түзушi ұлпалар және басқалар;
5) тұқымдық бақылау - тұқымның егу сапасын анықтау жөнiндегi iс-шаралардың жүзеге асырылуын, тұқымдардың егуге (отырғызуға) жарамдылығы Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарының сақталуын бақылау.
3. Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқымдарына сорттық және тұқымдық бақылауды тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекторлары (бұдан әрі – мемлекеттік тұқым инспекторлары) жүзеге асырады.
4. Жерге егіп бағалауды Ауыл шаруашылығы дақылдарының сорттарын сынау жөнiндегi мемлекеттiк комиссия (бұдан әрі – Мемкомиссия) жүргiзедi.
2. Сұрыптық және тұқымдық бақылауды жүзеге асыру тәртібі
5. Сорттық және тұқымдық бақылау тұқымдарды өндіру, дайындау, өңдеу, сақтау, өткізу, тасымалдау және пайдалану жөніндегі іс-шаралардың жүзеге асырылуын мынадай:
тұқым себу;
ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң вегетациясы;
жинау;
тұқым құю;
тұқым сақтау;
өткiзу (тұқымдардың өткiзуге дайындалған және өткiзiлген партияларын, оның iшiнде экспорт және импорт кезiнде, олардың сапасының растаушы құжаттарға сәйкестiгiне тексеру) кезеңдерiнде тұқым шаруашылығы ережелерi мен нормаларын сақтау нысанында бақылауды қамтиды.
6. Ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң тұқымдарын сорттық бақылау байқаудан өткізу, жерге егіп бағалау және зертханалық сорттық сынақтар арқылы жүргiзiледi.
7. Мемлекеттік тұқым инспекторлары жыл бойы аттестатталған тұқым өндiрушiлердің тұқым өндiруiн бақылауды жүзеге асырады, ол мынадай кезеңдерді қамтиды:
тұқым себуге дайындалған егiстiктердi тексеру – тұқым себудiң алдында жылына бiр рет;
вегетация кезеңiнде сорттық егiстердi тексеру – жылына үш рет;
және сорттық буданды егiстердi байқаудан өткізуді және егiстiк зерттеудi бақылау – байқаудан өткізу кезеңiнде бiр рет;
тұқымдарды жинау (жинап алу), тасымалдау, өңдеу (тазарту) және сақтауды, тұқым қоймаларының дайындығын бақылау – бақылаудың әрбiр түрi бойынша жылына екi рет.
8. Байқаудан өткізу кезеңінде байқаудан өткізушілердің жұмысын, сондай-ақ тұқым өндірушілердің осы Заңның 14-бабы 2-тармағының нормаларын сақтау нысанасына оларды тексеруді.
9. Аттестатталған тұқым өндірушілер егу басталғанға дейін тиісті жергілікті атқарушы органдарға танаптардың тұқым өсіру егісіне дайындығы туралы хабарлайды, бұдан кейін мемлекеттік тұқым инспекторлары танаптарды кеңістіктік оқшаулаудың сақталуы, ауыспалы егістің сақталуы, қажетті агротехникалық іс-шаралардың жүргізілуі, танап шекараларының тазалығы мәніне тексереді. Танапты тексеру нәтижелері бойынша осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тұқымдық егiске арналған танаптарды тексеру туралы есеп жасалады.
Егісті тексеру кезiнде себуге әзiрленген тұқымның сорттық және егу сапасын растайтын құжаттардың бар-жоғы, егiс техникасының жай-күйі, егiс технологиясы қағидаларының сақталуы тексерiледi. Егісті тексеру нәтижелерi бойынша осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша егiстi тексеру туралы есеп жасалады.
Танаптың дайындығын тексерудi егiстi тексерумен бірге жүргізуге жол берiледi.
10. Ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң вегетациясы кезеңiнде түрлiк, сұрыптық фитопатологиялық тазалаудың (отаудың) жүргiзілуі тексерiледi.
11. Ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң сорттық егiстерiн байқаудан өткiзу тұқым өндiрушiнiң облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органына берген өтiнiмi бойынша жүргiзіледi.
12. Танапты байқаудан өткізуді:
1) бірегей тұқымдардың егістерін – құрамында мемлекеттік тұқым инспекторы, тиісті дақыл бойынша селекционер, өсімдіктер карантині жөніндегі мемлекеттік инспектор және тұқым өндірушінің өкілі бар облыстың жергілікті атқарушы органының шешімімен құрылған комиссия жүргізеді;
2) элиталық тұқымдардың егістерін – құрамында мемлекеттік тұқым инспекторы, өсімдік карантині жөніндегі мемлекеттік инспектор және тұқым өндірушінің өкілі бар облыстың жергілікті атқарушы органының шешімімен құрылған комиссия жүргізеді;
3) бірінші және кейінгі репродукциялы тұқым шаруашылығы егістерін – тұқым өндіруші өкілінің қатысуымен байқаудан өткізуші жүргізеді.
13. Тұқымдарды жинауды (жинап алуды) бақылау сорттық егістіктерді жинап алу кезеңінде ауыл шаруашылығы өсімдіктері сорттарының араласуына жол бермейтін агротехникалық іс-шараларды өткізу қағидаларының сақталуын тексеру арқылы жүзеге асырылады.
14. Тұқымдарды тасымалдауды бақылау пайдалану тәртібі Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиіс автокөліктің және ауыл шаруашылығы техникасының техникалық жай-күйін тексеру арқылы жүзеге асырылады.
15. Тұқымдарды өңдеуді (тазалауды) бақылау тұқым ұрығының зақымдануына жол бермейтін тұқым өңдеудің технологиялық процесін тексеру арқылы жүргізіледі. Біртекті технологиялық жабдықтың әрбір тобына пайдалану жөніндегі нұсқаулық болуға тиіс.
Бидайдың, қара бидайдың, арпаның, күнбағыстың, қарақұмықтың, тарының, сұлының тұқымдық астықтың ең жоғары қызуы +40 градус Цельсиядан, ал кептіру агентінің температурасы +70 градус Цельсиядан аспауы тиіс.
Бұршақты дақылдар мен күрішті кептірген кезде тұқымдық астықтың қызуы +35 градус Цельсиядан, ал кептіру агентінің температурасы +60 градус Цельсиядан аспауға тиіс.
Ылғалдылығы 19 пайыздан жоғары тұқымдық дәнді кептірген кезде тұқым ұрығының зақымдануына жол бермейтін жұмсақ режим қолданылады, бұл ретте бірінші аймақта тұқымдарды қыздырудың шекті температурасын Цельсия бойынша +5 градусқа, ал кептіру агентінің температурасын +10 градус Цельсияға төмендету жүргізіледі.
16. Тұқымдардың сақталуын бақылау тұқымдарды орау мен таңбалауға қойылатын талаптардың сақталуын тексеруді қамтиды.
Бірегей және элиталық тұқымдар, бірінші ұрпақтың будандары 1 пайызға дейін ауытқумен, 50 килограмнан аспайтын салмақпен оралады.
Орама тұқымдық астықтың сақталуын қамтамасыз етуге және таңбасы немесе зат таңбасы болуға тиіс, онда:
тұқым өндірушінің атауы;
дақыл;
сорт;
репродукция;
сорттық тазалығының санаты;
егіс стандартының сыныбы;
жиналған жылы;
тұқым партиясының нөмірі;
сорттық тазалығы;
сорттық құжаттың және тұқымдардың егістік сапасын куәландыратын құжаттың атауы, нөмірі және берілген күні көрсетіледі.
Тұқым салынған әрбір қапқа немесе контейнерге тұқымдардың егіс сапасын куәландыратын құжаттан басқа, сол деректері бар заттаңба салынады. Дәріленген тұқымдар салынған орамға «Дәріленген» деген жазу жазылады.
17. Тұқым қоймаларының дайындығын бақылау тұқым қоймаларының тұқымдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін экологиялық, құрылыс, өрт қауіпсіздігі, санитариялық, фитосанитариялық талаптарға сәйкестігін тексеру арқылы жүзеге асырылады.
18. Сатуға жататын бiрегей және элиталық тұқымдарды, бiрiншi және кейінгі репродукциялы тұқымдарды сақтауға арналған тұқым қоймаларының дайындығы мемлекеттік тұқым инспекторының тексеру қорытындылары бойынша белгіленеді, оның нәтижелерi бойынша осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қорытынды жасалады.
19. Сатуға жататын бiрегей және элиталық тұқымдардың, сондай-ақ бiрiншi және кейінгі репродукциялы тұқымдардың партиялары тұқымдық бақылауға жатады.
20. Тұқымдық бақылау тұқымдардың бақылау сынамаларын іріктеу және кейіннен оларды аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханаларда зерттеу арқылы жүргiзiледi.
21. Бақылау сынамаларын зертханалық зерттеу нәтижелерi бойынша аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалар өтініш берушіге осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тұқымды талдау нәтижесiн бередi.
22. Тұқымдық бақылау кезiнде, оның ішінде даулы жағдайларда бақылау сынамаларын іріктеуді ұлттық стандарттарға сәйкес мемлекеттік тұқым инспекторы тұқым иесi өкiлiнің және сатып алушының қатысуымен жүргiзедi. Даулы жағдайларда бақылау сынамаларын іріктеуді сатып алушысыз жүргiзуге жол берiледi.
Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқымдық сараптамадан өткен тұқымдарына бақылау сынамаларын іріктеу нәтижесi осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқымдық сараптамадан өткен тұқымдарын инспекциялық бақылау актісімен ресiмделедi.
23. Даулы жағдайларда тұқымдардың сапасына бақылау зерттеулерін жүргізуге арналған өтінішті (еркін нысандағы) тиісті жергілікті атқарушы органға:
тұқымды жеткiзушi сапасы жеткізушінің құжаттарында көрсетiлген көрсеткiштерге сәйкес келмейтін тұқымдарды алғандығы туралы тұтынушыдан хабарлама алғаннан кейiн бес күннен кешiктiрмей;
тұқымды тұтынушы жеткізушінің iлеспе құжаттарында көрсетiлген көрсеткiштерге сәйкес келмейтін тұқым партиясын жеткізушіден алғаннан кейiн жиырма күннен кешiктiрмей беруге тиiс.
Өтiнiшке:
тұқымды жеткiзушi – тұтынушы наразылық бiлдiрген тұқымның сапасын растайтын құжаттар (немесе олардың көшірмелері) және оны іріктеу актісімен бiрге сынаманың телнұсқасы;
тұқымды тұтынушы – сынақ нәтижелері бойынша тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертхананың қорытындысы және оны іріктеу актісiмен бiрге сынаманың телнұсқасы қоса беріледі.
Егер сынаманың телнұсқасы бақылау талдауына түскен уақытқа қарай тұтынушы наразылық бiлдiрген тұқымның сапасын растайтын құжаттардың қолданылу мерзімі өтсе өтiнiш қабылданбайды.
24. Тұқымдық бақылау кезiнде, оның ішінде даулы жағдайларда тұқым сапасына сараптама қолданыстағы ұлттық стандарттарға сәйкес жүргiзiледi.
25. Аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалардың тұқымдардың сұрыптық және егістік сапасына сараптама жүргiзуiн және олардың нормативтiк құқықтық актiлер мен ұлттық стандарттарды сақтауын бақылауды мемлекеттік тұқым инспекторлары жүзеге асырады.
Бақылау тұқым сапасына сараптама жасау кезеңiнде жылына екi рет, сондай-ақ тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi қызметтердi мемлекеттiк сатып алуды жүзеге асыру кезiнде бақылау тәртiбiмен, сондай-ақ: тұқым өндiрушiлерге наразылық білдірілген; аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалар берген тұқымдарды сорттық және егістік сапасына зерттеулердiң нәтижелерiмен келiспеген жағдайда жүргізіледі.
Тексеру нәтижелерi бойынша осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертхананы тексеру актісi жасалады.
26. Мемлекеттік тұқым инспекторлары тұқым өндiрушiлер аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалар берген тұқымның сұрыптық және егістік сапасына зерттеулердің нәтижелерiмен келiспеген жағдайда олардың наразылықтарын қарайды.
Бақылау сынамасын зерттеу кезiнде алынған көрсеткіштердің тұқым сапасын растайтын бұдан бұрын берiлген құжаттарда көрсетiлген көрсеткіштерінен алшақтығы расталған жағдайда осы тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертхана жаңа құжаттар береді.
27. Тұқым шаруашылығы субъектiлерi тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердi, стандарттар мен өзге де нормативтiк құжаттарды сақтауын бақылауды қамтиды.
28. Сорттық және тұқымдық бақылауды жүзеге асыру кезiнде туындайтын даулар Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес шешiледi.
3. Жерге егіп бағалауды жүзеге асыру тәртібі
29. Тұқымдардың белгiлi бiр түрге, сұрыпқа жататындығы мен олардың сорттық тазалығын белгілеу мақсатында Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлген ауыл шаруашылығы өсімдіктері сорттарының бiрегей және элиталық тұқымдары жерге егіп бағалауға жатады.
30. Жерге егіп бағалау тұқымдарды арнаулы учаскелерде егу және өсiмдiктер бойынша сорттық сапаларды кейiннен тексеру арқылы жүргізіледі.
31. Сортты Мемкомиссия бекітетін кезекті ауыл шаруашылығы жылының жерге егіп бағалаудың алдын ала жоспарларына енгізу үшін Мемкомиссияға жабық топырақ дақылдары бойынша – 15 тамыздан; күздік егіс дақылдары бойынша – 10 қазаннан; жаздық дәнді масақты, дәнді бұршақты, жармалық (күріштен басқа), майлы дақылдар (күнбағыстан басқа), картоп, көкөніс және бақша дақылдары, біржылдық, көпжылдық шөптер (құмай жүгеріден басқа), жемдік тамыртүйнек және күнбағыс бойынша – 1 желтоқсаннан; жүгері, күріш, құмай жүгері бойынша – 15 желтоқсаннан; тоқымалық, техникалық, эфирмайлы дақылдар, мақта, жеміс, жидек дақылдары, жүзім, тұт ағашы, тұт ағашының будандары, гүлді–сәнді өсімдіктер және дәрілік дақылдар бойынша –
25 желтоқсаннан кешіктірмей өтініш беріледі.
32. Сорт бірдейлендіру бойынша мәлімделген сипаттамаға сәйкес келмеген кезде Мемкомиссия сұрыпқа тиесілілігін анықтаудың қиындығына немесе мүмкін еместігіне байланысты жерге егіп бағалауды жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.
33. Жерге егіп бағалауды жүргізу үшін Мемкомиссияға ұсынылатын тұқымдық материалдың үлгісінде ішкі және сыртқы заттаңба болуға тиіс, олар мыналарды қамтиды:
1) сорттың атауы (егер аты әлі айқындалмаса – селекциялық нөмірі). Шетелдік сорттың атауын өтінім берушінің тілінде және мемлекеттік немесе орыс тіліндегі транскрипцияда жазады;
2) тегінің, түрінің атауы (латынша және мемлекеттік немесе орыс тілдерінде).
34. Жерге егіп бағалау вегетациялық кезең ішінде ауылшаруашылығы өсімдіктерінің қалыпты дамуын қамтамасыз ететін жағдайларда жүргізіледі.
35. Жерге егіп бағалау нәтижелері бойынша тұқымдардың белгiлi бiр түрге, сортқа және олардың сорттық тазалыққа сәйкестігі және (немесе) сәйкессіздігі туралы жазбаша қорытынды беріледі.
Сұрыптық және тұқымдық
бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру Қағидаларына
1-қосымша
Нысан
Тұқымдық егiске арналған танаптарды тексеру туралы есеп
___________________________________________________________ негiзiнде
(өтініштің негізінде)
_____________________________________________________________________
(тұқым өндiрушiнiң атауы)
тұқымын _____________________________________________________________
(дақылы, сорты)
____________________________________ өндiру мақсатында егуге арналған
(репродукция)
танаптартарға тексеру жүргiзiлдi.
Тексеру жүргiзiлген күн: 20__ жылғы «__» _____ бастап «__» ____ дейін
Тексеру нәтижелерi
Алаңы, гектар _______________________________________________________
Жай-күйі, дайындығы, % ______________________________________________
Агротехника _________________________________________________________
Бұрынғы егілген егіс (дақыл, репродукция, сорт) _____________________
Тұқымның шығу тегi __________________________________________________
(құжаттың №, күнi, репродукциясы, сорты, партиясы)
Егiстiк техникасының жай-күйі _______________________________________
Қорытынды:
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Тұқым өндiрушiнiң өкiлi:
__________ _______ __________________________________________________
(лауазымы) (қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Тұқым шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспектор
______ ______________________________________________________________
(қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Сұрыптық және тұқымдық
бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру Қағидаларына
2-қосымша
Нысан
Егiстi тексеру туралы есеп
___________________________________________________________ негiзiнде
(өтініштің негізінде)
_____________________________________________________________________
(тұқым өндiрушiнiң атауы)
_____________________________________________________________________
(дақылы, сорты, репродукциясы)
_______________________________________ тұқымын өндiрудің белгiленген
технологиялық талаптарға сәйкестiгiн анықтау мақсатында егісіне
тексеру жүргiзiлдi.
Тексеру жүргiзiлген күн: 20__ жылғы «__» ____ бастап «__» _____ дейін
Тексеру нәтижелерi
Егіс алаңы, гектар __________________________________________________
Тұқымның шығу тегi __________________________________________________
(құжаттың №, күнi, сорты, репродукциясы, партиясы)
Агротехника _________________________________________________________
Себiлген күн ________________________________________________________
Қорытынды: __________________________________________________________
Тұқым өндiрушiнiң өкiлi:
____________ ______ _________________________________________________
(лауазымы) (қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Тұқым шаруашылығы жөнiндегi
мемлекеттiк инспектор _______ _______________________________________
(қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Сұрыптық және тұқымдық
бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру Қағидаларына
3-қосымша
Нысан
Қорытынды
_____________________________________________________________________
негiзiнде (өтініштің негізінде)
_____________________________________________________________________
(тұқым өндiрушiнiң атауы)
_____________________________________________________________________
(дақылы, сорты, репродукциясы)
___ ________________________ сатуға жататын тұқымын сақтауға арналған
№____________________________________________________________________
тұқым қоймасына тексеру жүргiзiлдi.
Тексеру жүргiзiлген күн: 20__ жылғы «___» ____ бастап «___» ___ дейін
Тексеру нәтижелерi
Тұқым қоймасының жай-күйі ___________________________________________
Дайындығы ___________________________________________________________
Қорытынды ___________________________________________________________
Тұқым өндiрушiнiң өкiлi:
__________ ______ ___________________________________________________
(лауазымы) (қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Тұқым шаруашылығы жөнiндегi
мемлекеттiк инспектор ______ ________________________________________
(қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Сұрыптық және тұқымдық
бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру Қағидаларына
4-қосымша
Нысан
№ ___ тұқымды талдау нәтижесi
_____________________________________________________________________
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң аты
(бар болса), облыс, аудан)___________________________________________
____________________________________________________________ сақтаулы
(№ ___ бөлiмше (бригада)
20_ жылғы __________________ № _________ акті кезінде талдауға
ұсынылған (күнi, айы)
____________________________________________________________ алынған,
________________ репродукциялы,____________________________ жылғы
егiннiң
_____________________________________________________________________
(ауыл шаруашылығының өсiмдiгi, сорты)
салмағы ____центнер, фракция № ___ тұқымының № ____партиясына берiлдi.
Орын (қап) саны, № _____________ қойма, № ____________ қамба үйiндiде
Тұқымның мақсаты ____________________________________________________
Талдау нәтижелерi
_____________________________________________________________________
1. Тазалығы ________________ %, оның iшiнде _______________________ %
2. Қалдық, барлығы _____ %, оның iшiнде басым топтар _______________%
_____________________________________________________________________
3. Басқа өсiмдiктердiң тұқымдары (1 килограммға (бұдан әрі – кг-ға)
дана немесе %)_______________________________________________________
4. Азықтық шөптердiң басқа түрлерiнiң тұқымдары ____________________%
5. Басқа дақылды өсiмдiктердiң тұқымдары
(1 кг-ға дана немесе %) _____________________________________________
6. Арамшөптiк өсiмдiктердің тұқымдары
(1 кг-ға дана немесе %), барлығы ____________________________________
оның iшiнде:
неғұрлым зиянды арамшөп тұқымдары
(азықтық шөптер үшiн, 1 кг-ға дана) _________________________________
жатаған бидайықтың тұқымдары (1 кг-ға дана) _________________________
карантиндiк арамшөптердiң тұқымдары (1 кг-ға дана) __________________
улы арамшөптердiң тұқымдары (1 кг-ға дана) __________________________
7. Қаракүйелiк құрылымдар _________________________________________ %
8. Қарамықтар _____________________________________________________ %
9. Бидай нематодасының берiштерi (1 кг-ға дана) _____________________
10. Өсу қуаты _____________________________________________________ %
11. Өнгiштiгi _____________________________________________________ %
оның iшiнде қаттылары _____________________________________________ %
Өсiру жағдайлары ____________________________________________________
12. Тіршілікке бейiмдiлiгi ________________________________________ %
Анықтау әдiсi________________________________________________________
13. Ылғалдылығы ___________________________________________________ %
14. 1000 дәннiң салмағы _______________________________________ грамм
15. Аурулармен залалдануы (тұқымды талдау кезiнде толтырылады:
центрифугалау әдiсiмен ____ дана немесе биологиялық әдiспен _______ %
16. Зиянкестермен жайлануы __________________________________________
17. Тұқым сынамаларын сырттай қарау деректерi:
түсi қалыпты иiсi қалыпты
қарайған шіріген
18. Басым түрлердiң ботаникалық құрамы:
басқа дақылды өсiмдiктердiң тұқымдары _________________________
(атауы)
сорттық өсiмдiктердiң тұқымдары _______________________________
(атауы)
19. Басқа анықтамалар: ______________________________________________
Қорытынды мен ұсыныстар:
Толық немесе толық емес талдау жүргiзген кезде: |
||
Тұқымдар мынадай көрсеткiштер бойынша сапасыз |
Талдау кезiнде анықталды |
Стандартпен белгiленгенi |
1 |
2 |
3 |
Тұқымдар ________________________ және қайтадан толық талдауға жатады
(өңдеу түрi)
Толық емес талдау жүргiзген кезде:
Тұқымдар ____________________________________________________________
(талдау жүргiзiлген көрсеткiштердің атауы)
бойынша ұлттық стандарттың талаптарына сай келеді.
Зертхана меңгерушiсi ________________________________________________
(тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса), қолы, мөрi)
20__ жылғы _________
(күнi, айы)
Сұрыптық және тұқымдық
бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру Қағидаларына
5-қосымша
Нысан
Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқымдық сараптамадан өткен
тұқымдарын инспекциялық бақылау актісі
20__ жылғы __________________ ____________________ кезеңінде
құрамында төрағасы___________________________________________________
(тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса), жұмыс орны, лауазымы)
мүшелерi ____________________________________________________________
_____________________________________________________________________
бар комиссия 20__ жылғы «___» ________ №_________ кондициялығы туралы
куәлiк алған ________________________________________________________
(тұқым өндiрушiнiң атауы)
өндiрген ____________________________________________________________
(дақылы, сорты, репродукциясы, партиясының №, себу стандартының
сыныбы)
тұқымына бақылау жүргiздi.
Тексеру кезiнде мыналар анықталды:
1. Тексеру объектiлерi ______________________________________________
(тұқымның сапасы, сақтау шарттары және басқалары)
_____________________________________________________________________
2. Тұқымды бiрдейлендiру және сынау нәтижелерi ______________________
_____________________________________________________________________
3. Өндiрiстi тексеру нәтижелерi _____________________________________
_____________________________________________________________________
4. Қорытынды:________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(тұқымдардың және оны өндiрудiң белгiленген талаптарға сәйкестiгiн
бағалау)
_____________________________________________________________________
Комиссия төрағасы __________ ________________________________________
(қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Комиссия мүшелерi: ________ _________________________________________
(қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Сұрыптық және тұқымдық
бақылауды, жерге егіп бағалауды
жүзеге асыру Қағидаларына
6-қосымша
Нысан
Аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi
зертхананы тексеру актісi
___________________________________________________________ негiзiнде
(өтініштің, тексеруді тағайындау туралы актінің)
_____________________________________________________________________
(аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертхананың
атауы)
_____________________________________________________________________
тұқымның сорттық және егу сапасына сараптама жасау жөнiндегi
орындалатын жұмыстар бойынша және оның тұқым шаруашылығы саласындағы
нормативтiк құқықтық актiлер мен ұлттық стандарттарды сақтауына
тексеру жүргізілді.
Тексеру жүргiзiлген күн: 20__ жылғы «__» ____ бастап «__» _____ дейін
Тексеру нәтижелерi
Меншік құқығында не өзге заңды негізде кемінде бір жыл мерзіммен
иелену ғимараттың (үй-жайдың) бар-жоғы*
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Зертханалық жабдықтардың және өлшеу құралдарының бар-жоғы*
_____________________________________________________________________
Мүкәммалдың бар-жоғы*
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Мамандардың бар-жоғы, олардың бiлiктiлiгi*
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Тұқымдарды егу сапасын анықтау әдістемесін сақтау
Анықталған бұзушылықтар _____________________________________________
_____________________________________________________________________
Қорытынды
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Аттестатталған тұқым
сапасына сараптама жасау
жөнiндегi зертхананың өкiлi
____________ ______ _________________________________________________
(лауазымы) (қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты, (бар болса)
Tұқым шаруашылығы жөнiндегi
мемлекеттiк инспекторы ________ _____________________________________
(қолы) (тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса)
Ескертпе: «*» белгісі бар – Тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі
зертханаларды аттестаттау қағидаларына сәйкес тұқым сапасына
сараптама жасау жөніндегі зертханаларға қойылатын талаптар, Қазақстан
Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы №
4-2/60 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді
мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7061 болып тіркелген).
Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2015 жылғы 9 шілдедегі
№ 4-2/626 бұйрығына
2-қосымша
Зертханалық сұрыптық сынақтардан өткізуді жүзеге
асыру қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы Зертханалық сұрыптық сынақтардан өткізуді жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Тұқым шаруашылығы туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 6-бабы 1-тармағының 8-1) тармақшасына сәйкес әзірленді және зертханалық сұрыптық сынақтардан өткізуді жүзеге асыру тәртiбiн айқындайды.
2. Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етілген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлген ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi сорттарының кейіннен сатуға арналған элиталық тұқымдары мен бiрiншi репродукциялы тұқымдары зертханалық сорттық сынақтарға жатады.
3. Зертханалық сорттық сынақтарды Ауыл шаруашылығы дақылдарының сортын сынау жөнiндегi мемлекеттiк комиссия (бұдан әрi – Мемкомиссия) жүргiзедi.
2. Зертханалық сұрыптық сынақтарды жүргiзу тәртібі
4. Ауыл шаруашылығы өсiмдiгiнiң әрбір түрi мен сорты бойынша сатуға арналған тұқымдарды зертханалық сорттық сынау:
үш жылда бiр рет – элиталық тұқымдар үшiн;
бес жылда бiр рет – бiрiншi көбейтiлген тұқымдар үшiн жүргiзiледi.
5. Тұқымдарға зертханалық сорттық сынақтарды жүргiзу үшiн аттестатталған элиталық тұқым өндiрушi шаруашылықтар және (немесе) бiрiншi репродукциялы тұқым өндiрушiлер Мемкомиссияға мынадай құжаттар мен материалдарды (тұқым партиясынан алынған сынамалар):
1) осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтiнiшті;
2) заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тiркеу) туралы куәлiктің* немесе анықтаманың көшiрмесiн немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың көшiрмесiн;
ескертпе: *«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2012 жылғы 24 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы қолданысқа енгізілгенге дейін берілген заңды тұлғаны (филиалды, өкілдікті) мемлекеттік (есептік) тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәлік заңды тұлғаның қызметi тоқтатылғанға дейін жарамды болып табылады;
3) сорттық егiстiктердi байқаудан өткізу актiсiнiң және тұқымның сапасы туралы куәлiктiң көшiрмелерiн;
4) ұлттық стандарттарға сәйкес iрiктелген тұқым сынамаларын жолдайды.
6. Мемкомиссия элиталық тұқым өндiрушi шаруашылықтан және (немесе) бiрiншi репродукциялы тұқым өндiрушiден өтiнiш келіп түскен күннен бастап күнтiзбелiк он күн iшiнде ұсынылған құжаттар мен материалдарды зерделейдi және зертханалық сорттық сынақтың нәтижесін береді.
Осы Қағидалардың 5-тармағында көрсетілген құжаттар мен материалдар толық ұсынылмаған жағдайда Мемкомиссия екі жұмыс күн ішінде дәлелді жазбаша бас тартуды жолдайды.
Осы Қағидалардың 5-тармағында көрсетілген барлық құжаттар мен материалдар бар болған кезде зертханалық сорттық сынақ жүргізеді.
7. Зертханалық сортық сынақ барысында:
1) деректер банкін пайдалану арқылы басқа сорттардан ерекше белгілердің бар-жоғы анықталады;
2) ұсынылған материалдарды көзбен талдау негізінде белгілердің біртектілігіне баға беріледі;
3) электрофорез әдісімен биохимиялық зерттеулер жүргізіледі.
8. Зертханалық сорттық сынақтардың деректерi негiзiнде Мемкомиссия элиталық тұқым өндiрушi шаруашылыққа және (немесе) бiрiншi репродукциялы тұқым өндiрушiге осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша зертханалық сорттық талдау нәтижесiн бередi.
Зертханалық сұрыптық
сынақтардан өткізуді жүзеге
асыру Қағидаларына
1-қосымша
Нысан
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Ауыл шаруашылығы дақылдарының сортын сынау жөнiндегi мемлекеттiк комиссиясына
_____________________________________________________________________
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң аты
(бар болса)
Өтiнiш
Зертханалық талдау жүргiзудi және ___________________________________
_____________________________________________________________________
(ауыл шаруашылығының өсiмдiгi, сорты, әр түрі, репродукциясы)
тұқымының көрсетiлген сортқа тиесілігін анықтап, оның сорттық
тазалығын айқындауды сұраймын.
Жеке немесе заңды тұлға туралы мәлiметтер:
1. Заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тіркеу) туралы
куәлiк* немесе анықтама немесе жеке тұлғаның жеке куәлiгi ___________
_____________________________________________________________________
(тiркеу нөмiрi, кiм және қашан бердi)
ескертпе: *«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық
актілеріне заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен
өкілдіктерді есептік тіркеу мәселелері бойынша өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы» 2012 жылғы 24 желтоқсандағы Қазақстан
Республикасының Заңы қолданысқа енгізілгенге дейін берілген заңды
тұлғаны (филиалды, өкілдікті) мемлекеттік (есептік) тіркеу (қайта
тіркеу) туралы куәлік заңды тұлғаның қызметi тоқтатылғанға дейін
жарамды болып табылады.
2. Заңды мекен-жайы: __________________________________________
(индексi, облысы, ауданы, елдi мекен, көшесi, үйдiң
нөмiрi, телефоны, факсы)
3. Қоса берiлiп отырған құжаттар: _____________________________
_____________________________________________________________________
(осы Қағидалардың 5-тармағына сәйкес)
тұқым сынамалары _________ дана, салмағы _________________ килограмм.
Өтініш беруші _______________________________________________________
(қолы, мөрi, тегi, аты, әкесiнiң аты)
20__ жылғы _____________
(күнi, айы)
Өтiнiш 20__ жылғы ________________________________ қарауға қабылданды
(күнi, айы)
_____________________________________________________________________
(өтiнiшті қабылдаған жауапты адамның тегі, аты, әкесiнiң аты (бар
болса), қолы)
Зертханалық сұрыптық
сынақтардан өткізуді жүзеге
асыру Қағидаларына
2-қосымша
Нысан
Зертханалық сорттық сынақтың нәтижесi №____
20__ жылғы_________
(күнi, айы)
20__ жылғы ______________________ өтiнiш бойынша зертханалық талдауға
(күнi, айы)
тапсырылған, _______________________________________________ алынған,
________________________ репродукциялы, _______________ жылғы егiннiң
_____________________________________________________________________
(ауыл шаруашылығының өсiмдiгi, сорты, әр түрi)
тұқымының № ____ партиясына__________________________________________
_____________________________________________________________берiлдi.
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты,
әкесiнiң аты (бар болса)
Талдау нәтижелерi
Тұқымның түпнұсқалығы _______________________________________________
_____________________________________________________________________
Қорытынды ___________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Қазақстан Республикасы Ауыл
шаруашылығы министрлiгiнiң
Ауыл шаруашылығы дақылдарының
сортын сынау жөнiндегi
мемлекеттiк комиссиясы
зертханасының директоры _____________________________________________
(тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса), қолы, мөрi)
Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2015 жылғы 9 шілдедегі
№ 4-2/626 бұйрығына
3-қосымша
Тұқым сапасына сараптама жасауды жүзеге асыру қағидалары
1. Осы Тұқым сапасына сараптама жасауды жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Тұқым шаруашылығы туралы» 2003 жылғы
8 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 6-бабы 1-тармағының 8-1) тармақшасына сәйкес әзірленді және ауыл шаруашылығы өсімдіктері тұқымдарының сапасына сараптама жасауды жүзеге асыру тәртібін айқындайды.
2. Ауыл шаруашылығы өсімдіктері тұқымдарының сапасына сараптама жасау ұлттық стандарттар белгілеген барлық көрсеткіштер (толық талдау) бойынша немесе нормаланатын көрсеткіштердің барлықтары емес (толық емес талдау) бойынша қолданыстағы ұлттық стандарттарға сәйкес жүргізіледі.
3. Тұқым егістері сапасының ұлттық стандарттардың талаптарына сәйкестiгiн белгілеуді аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханалар тұқым партиясынан ұлттық стандарттарға сәйкес iрiктеп алынған орташа сынаманы зерттеу негізінде жүргізеді. Тұқымның сорттық сапасы сорттық егiстердi байқап көру актiсiмен расталады.
Тек себуге ғана арналған тұқым партиясынан орташа сынамаларды iрiктеп алуды тұқым сарапшылары тұқым өндiрушiлердiң өтiнiмдерi бойынша және (немесе) аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханаларда тиiстi даярлықтан өткен және тиiстi қорытындысы бар тұқым өндiрушiлер (олардың өкiлдерi) жүргiзедi.
Сатуға арналған тұқым партиясынан орташа сынамаларды іріктеп алуды тұқым өндірушінің өтініші бойынша тұқым өндіруші өкілінің қатысуымен тиісті жергілікті атқарушы органның тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекторлары жүргізеді.
Орташа сынамаларды iрiктеп алу осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша актімен ресiмделедi.
Орташа сынамаларды iрiктеп алу актісі екi данада ресiмделедi: бiр данасы сынама iрiктеп алынған тұқым өндiрушiге беріледі, екiншiсi сынамамен бiрге тұқымның сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханаға жолданады.
4. Тұқымның сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертхана сынамаларды талдау нәтижелерiне байланысты тұқым өндiрушiге тұқымның сапасы туралы құжаттар – тұқымның кондициялығы туралы куәлiк немесе тұқымды талдау нәтижесiн, ал тұқымдық картопқа – түйнектiк талдау актісiн бередi.
5. Тұқымның кондициялылығы туралы куәлiк егiс сапасы толық талдауға тексерiлген және ұлттық стандарттардың талаптарына сәйкес келетiн тұқым партияларына беріледі. Тұқымның кондициялылығы туралы куәлiк осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша берiледi.
Талдауын егiске дейiн күнтізбелік он бес және одан аз күн бұрын (сатуға арналған тұқымнан басқа) ылғалдылығы мен зиянкестермен жайлануын айқындамастан жүргiзетiн тұқымның өнгiштiгi орнына өмiрге бейiмдiлiк нормасын ескере отырып, жиналатын жылы себуге пайдаланылатын күздiк дақылдардың тұқымына кондициялылығы туралы куәлiк беруге жол берiледi.
6. Салмағы бақылау бiрлiгiнiң салмағынан артық тұқым партиясына тұқымның кондициялылығы туралы куәлiктi әр бақылау бiрлiгiнен iрiктеп алынған орташа сынамаларды талдау нәтижелерi негiзiнде партияның орташа арифметикалық көрсеткiштерi бойынша мынадай жағдайларда бередi:
1) партиядан iрiктеп алынған барлық сынамалардың талдау нәтижелерi тұқымның егiс сапасына ұлттық стандартқа сай келетін нормалардың барлық көрсеткiштері бойынша сәйкес;
2) тұқым партиясы сапасының орташа арифметикалық көрсеткiштерi ұлттық стандарт нормаларына сай келеді, ал бақылау бiрлiктерiнiң бiр бөлiгiнiң тұқымдары кондициялы емес болып табылады, бiрақ олардың сапа көрсеткiштерi орташа арифметикалық белгiленген рұқсат етілген алшақтықтардан аспайтын шамаға ауытқиды.
Сынамалардың бiр бөлiгiнде қаракүйелiк құрылымдардың, қастауыш пен басқа да саңырауқұлақтың қарамықтарының маңызы ұлттық стандарттарда белгiленген нормалардан екi еседен артық асқан жағдайда, тұқым партиясына тұқымның кондициялылығы туралы куәлiк беруге жол берiлмейдi.
7. Тұқымның кондициялығы туралы куәлiктің қолданылу мерзiмi мыналарды құрайды:
8 ай – көкөнiс, бақша дақылдарының және жемшөп тамыр-жемiстiлердiң бiрiншi сыныпты тұқымдары үшін;
6 ай – екiншi сынып;
12 ай – полиэтилендiк қосымшалары бар қаптарға салынған бiрiншi сыныпты тұқымдар үшiн;
1 жыл – дәндегi жүгерiнiң тұқымдары үшiн (дәрiленген және қаптарға салынған);
күздiк дақылдар егiсi аяқталғанға дейiн – күздiк дақылдардың тұқымдары үшiн, егер тұқымның кондициялығы туралы куәлiк тіршілікке бейiмдiлiк көрсеткiшi бойынша берiлсе;
2 ай – кене жайлаған тұқымдар үшiн (кене маңызының нормасы белгiленген ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi бойынша);
4 ай – тұқым қоспаларын қоса алғанда, қалған ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң тұқымдары үшiн.
Тұқымның кондициялығы туралы куәлiктің қолданылу мерзiмiн тұқымды өнгiштiгiне талдау аяқталған күннен бастап белгiлейдi.
Тұқымның кондициялығы туралы куәлiк немесе тұқымды талдау нәтижесiн, ал тұқымдық картопқа – түйнектiк талдау актісi өнгiштiгiн айқындаған күннен бастап күнтізбелік жеті күн iшiнде берiледi.
Тұқымның кондициялығы туралы куәлiктің қолданылу мерзiмi аяқталғаннан кейiн кене жайлаған тұқымдарды қоспағанда, тұқымдарды тек өнгiштiгiне ғана, ал кене жайлаған тұқымдарды өнгiштiгiне және зиянкестермен жайланғанына тексередi.
Қайталап тексеру тұқымның кондициялығы туралы куәлiгінің, тұқымды талдау нәтижесiнің, түйнектiк талдау актісiнің қолданылу мерзiмi аяқталған күнге дейiн аяқталуға тиiс.
Егер тұқымның кондициялығы туралы куәлiк тіршілікке бейiмдiлiк көрсеткiшi бойынша берiлсе, бiрақ тұқым жинау жылында себу үшiн пайдаланылмаса және ауыспалы қорларда қалдырылса, оның күшiн жояды және жаңадан тапсырылған сынамалар бойынша өнгiштiгiн айқындау арқылы толық талдау негiзiнде тұқымдардың сапасы туралы тиiстi құжатпен алмастырады.
8. Егер тұқымның кондициялылығы туралы куәлiктің қолданылу мерзiмi аяқталғаннан кейін қайтадан талдау кезiнде өнгiштiк көрсеткiшi бұрын белгіленген сыныпқа сай келсе, ал кене жайлаған тұқымдар үшiн жайлану көрсеткiшi ұлттық стандарт белгiлеген нормаға сай келсе, оның қолданылу мерзiмi ұзартылады. Бұл жағдайда бұрын берiлген тұқымның кондициялылығы туралы куәлiкке қосымша ретiнде осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тұқымды талдау нәтижесi берiледi.
9. Егiс сапасына тиiстi ұлттық стандарттың талаптарына жауап бермейтiн тұқымдардың партияларына (оларды толық талдау кезiнде), сондай-ақ көрсеткiштердiң барлығы тексерiлмеген тұқымдарға (толық емес талдау) тұқымдарды талдау нәтижесі осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша берiледi.
10. Салмағы бақылау бiрлiгiнiң салмағынан артық тұқым партиясына осы Қағидаларға 4 және 5-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша тұқымдарды талдау нәтижесi беріледi.
Осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тұқымды талдау нәтижесi партияның орташа арифметикалық көрсеткiштерi бойынша мынадай:
1) сынамалар толық емес талдауға тексерiлген және алынған нәтижелер ұлттық стандарт нормаларына сай келген;
2) барлық сынамаларды талдау нәтижелерi стандарттың белгiленген ұлттық нормаларына сай келмеген;
3) сынамалардың бiр бөлiгiн талдау нәтижелерi және партияның орташа арифметикалық көрсеткiштерi ұлттық стандарттың нормаларына сай келмеген жағдайларда беріледi.
Осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша талдау нәтижесi мынадай жағдайларда бөлуге жататын әр бақылау бiрлiгiн талдау нәтижесiн көрсете отырып берiледi:
1) тұқым партиялары қаптарда сақталады, бақылау бiрлiктерiнiң бiр бөлiгiн талдау нәтижелерi және партия бойынша орташа арифметикалық көрсеткiштер ұлттық стандарттың белгiленген нормаларына сай келмейді, ал бақылау бірліктерінің бiр бөлiгi нормаларға сай келеді;
2) тұқым партиялары бойынша орташа арифметикалық көрсеткiштер тұқымдардың егiс сапасына ұлттық стандарттың нормаларына сай келеді, ал бақылау бiрлiктерiнiң бiр бөлiгi кондициялы емес болып табылатын және олардың сапа көрсеткiштерi орташа арифметикалық ұлттық стандарт жол беретiннен артық шамаға ауытқиды;
3) кейбiр бақылау бiрлiктерiнде карантиндiк арамшөптер және аурулар немесе тiрi зиянкестер (оның iшiнде маңызы нормаланатын ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң тұқымдарында 1 килограммға 20 данадан астам кене) анықталған.
10. Тұқымдық картоптың партиясына түйнектiк талдау актісі осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша берiледi.
11. Талдаудан қалған сынама бөлiгi ауданда осы дақылдың егiсi аяқталғаннан кейiн (аудандық статистикалық есептілікке сәйкес) бiр ай iшiнде тұқымның сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханада сақталады.
Тұқым сапасына
сараптама жасауды жүзеге
асыру Қағидаларына
1-қосымша
Нысан
Орташа сынамаларды iрiктеп алу актісі № ____
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________ тиесiлi
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты,
әкесiнiң аты, аудан, облыс)
ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi* тұқымын егу сапасын айқындау үшiн
Мен, _____________________________ 20__ жылғы _______________________
(лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) (күнi, айы)
(ұйым, өкiлдердiң лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) -
сынамаларды сатуға арналған тұқым партиясынан iрiктеп алынған,
сондай-ақ даулы жағдайларда толтырылады) ____________________________
қатысуымен __________________________________________________________
(бөлiмше (бригада), астық қабылдау кәсiпорны және басқалары)
сақталған тұқымды қарау және сақтаулы партиялардан
____________________ бойынша орташа сынамалар iрiктеп алу жүргiзiлдi.
(стандарт нөмiрi)
1. Тұқым туралы мәлiметтер
Р/с |
Атауы |
Реттік нөмiрi |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1) Ауыл шаруашылығы өсiмдiгiнiң түрi ________________________________
2) Сорт _____________________________________________________________
3) Сорт құжатының аты, № және күнi __________________________________
4) Сорттық тазалық немесе тектiк, % _________________________________
5) Репродукция ______________________________________________________
6) Егiн жылы ________________________________________________________
7) Партияның нөмiрi _________________________________________________
8) Партияның салмағы, центнер _______________________________________
9) Бақылау бiрлiктерiнiң нөмiрлерi __________________________________
10) Орын (қап) саны _________________________________________________
11) Тұқымды сақтау орны, қойма нөмiрi, қамба ________________________
12) Тұқым қайдан және қашан алынды __________________________________
13) Тұқым қандай өңдеуге ұшырады ____________________________________
14) Партия нешiншi рет талданып отыр,
соңғы талдаудың күнi мен нөмiрi _____________________________________
15) Дәрiлеу жүргiзiлдi ме және қандай
Препаратпен _________________________________________________________
16) Қандай талдау үшiн сынама iрiктеп алынды ________________________
17) Тұқымның мақсаты ________________________________________________
18) Тапсырылған сынамалар саны:
Қапшықта ______________________________________________________
Шөлмекте ______________________________________________________
Пакетте _______________________________________________________
2. Сынамалар __________________________________________________
тұқымның сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханаға жiберiлдi.
Сынамаларды iрiктеп алған адам ______________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)
Өкiлдер:_____________________________________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)
Кепiлдік: тұқым партияларының араласудан, ластанудан, өнгiштiгi
мен басқа да егу сапасының төмендеуiнен сақталуына, сондай-ақ оларды
iрiктеп алу кезiнде сынамалар телнұсқаларының сақталуына
_____________________________________________________ кепілдік береді
(заңды тұлғаның атауы, жеке тұлғаның тегі, аты,
әкесінің аты (бар болса)
Сақтауға жауапты тұлға ______________________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)
Бақылау бiрлiктерiн орналастыру схемасы (сынама алған адам толтырады)
*Ескертпе: осы нысан мақтаны, қант қызылшасын және гүл дақылдарын
қоспағанда, ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң тұқымдарына қолданылады.
Тұқым сапасына
сараптама жасауды жүзеге
асыру Қағидаларына
2-қосымша
Нысан
Тұқымның кондициялығы туралы
№ ____ куәлiк
20__ жылғы ________________ дейiн жарамды
(күнi, айы)
_____________________________________________________________________
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң
аты (бар болса), облыс, аудан)
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________ сақтаулы
(№ ___ бөлiмше (бригада)
20_ жылғы ___________ № ____________ акті кезінде талдауға ұсынылған
(күні, айы)
_____________________________________________________________алынған,
______________________ репродукциялы, _________________ жылғы егiннiң
_____________________________________________________________________
(ауыл шаруашылығының өсiмдiгi, сорты)
салмағы ______ центнер, фракция №_____ тұқымының №_____ __ партиясына
берiлдi.
Орын (қап) саны, № ____ қойма, № ____ қамба үйiндiде
Тұқымның мақсаты ____________________________________________________
Тұқымның сапасы ________________________________________ сыныпқа сай.
(жазбаша)
Талдау нәтижелерi
_____________________________________________________________________
1. Тазалығы ______________________ %, оның iшiнде_ ________________ %
2. Қалдық, барлығы ______ %, оның iшiнде басым топтар ___________ %
_____________________________________________________________________
3. Басқа өсiмдiктердiң тұқымдары (1 килограммға (бұдан әрі – кг-ға)
дана немесе %) ______________________________________________________
4. Азықтық шөптердiң басқа түрлерiнiң тұқымдары ___________________ %
5. Басқа екпе өсiмдiктердiң тұқымдары (1 кг-ға дана немесе %) _______
6. Арамшөп өсiмдiктердің тұқымдары (1 кг-ға дана немесе %), барлығы
_____________________________________________________________________
оның iшiнде:
неғұрлым зиянды арамшөп тұқымдары
(азықтық шөптер үшiн, 1 кг-ға дана) _________________________________
жатаған бидайықтың тұқымдары (1 кг-ға дана) _________________________
7. Қаракүйелiк құрылымдар _________________________________________ %
8. Қарамықтар______________________________________________________ %
9. Өсу қуаты ______________________________________________________ %
10. Өнгiштiгi _____________________________________________________ %
оның iшiнде қаттылары _____________________________________________ %
Өсiру жағдайлары ____________________________________________________
11. Тіршілікке бейiмдiлiгi ________________________________________ %
Анықтау әдiсi _______________________________________________________
12. Себуге жарамдылығы ____________________________________________ %
13. Ылғалдылығы ___________________________________________________ %
14. 1000 дәннiң салмағы _______________________________________ грамм
15. Аурулармен залалдануы (тұқымды талдау кезiнде толтырылады:
центрифугалау әдiсiмен ____ дана немесе биологиялық әдiспен ______ %)
16. Зиянкестермен жайлануы __________________________________________
17. Тұқым сынамаларын сырттай қарау деректерi:
түсi қалыпты иiсi қалыпты
қарайған шіріген
18. Басым түрлердiң ботаникалық құрамы:
басқа дақылды өсiмдiктердiң тұқымдары _______________________________
(атауы)
сорттық өсiмдiктердiң тұқымдары _____________________________________
(атауы)
19. Басқа анықтамалар:_______________________________________________
_____________________________________________________________________
Ұсыныстар:___________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Зертхана меңгерушiсi ________________________________________________
(тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса), қолы, мөрi)
20__ жылғы ________________
(күнi, айы)
Тұқым сапасына
сараптама жасауды жүзеге
асыру Қағидаларына
3-қосымша
Нысан
№___ тұқымды талдау нәтижесi
20__ жылғы __________________ № _______________ тұқымның кондициялығы
(күнi, айы)
туралы куәлiкке қосымша ретiнде берiлдi.
Кондициялығы туралы куәлiктiң қолданылу мерзімі 20__ жылғы __________
(күнi, айы)
дейін ұзартылды.
1. Өнгiштiгi ______________________________________________________ %
2. Өсу қуаты ______________________________________________________ %
3. Зиянкестермен жайлануы ___________________________________________
(алдында кенелер жайлаған тұқымдар бойынша толтырылады)
Қорытынды мен ұсыныстар:
Зертхана меңгерушiсi ________________________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы, мөрi)
20__ жылғы ________________
(күнi, айы)
Тұқым сапасына
сараптама жасауды жүзеге
асыру Қағидаларына
4-қосымша
Нысан
№ ___ тұқымды талдау нәтижесi
_____________________________________________________________________
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң
аты, облыс, аудан)
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________ сақтаулы
(№ ___ бөлiмше (бригада)
20_ жылғы ___________ № _____________ акті кезінде талдауға ұсынылған
(күнi, айы)
____________________________________________________________ алынған,
________________________ репродукция, _________________ жылғы егiннiң
_____________________________________________________________________
(ауыл шаруашылығының өсiмдiгi, сорты)
салмағы ____ центнер, фракция № ___ тұқымының № __________ партиясына
берiлдi.
Орын (қап) саны, № ____ қойма, № ____ қамба үйiндiде
Тұқымның мақсаты ____________________________________________________
Талдау нәтижелерi
_____________________________________________________________________
1. Тазалығы ________________ %, оның iшiнде _______________________ %
2. Қалдық, барлығы ______ %, оның iшiнде басым топтар _____________ %
3. Басқа өсiмдiктердiң тұқымдары (1 килограммға (бұдан әрі – кг-ға)
дана немесе %)_______________________________________________________
4. Азықтық шөптердiң басқа түрлерiнiң тұқымдары ___________________ %
5. Басқа екпе өсiмдiктердiң тұқымдары (1 кг-ға дана немесе %) _______
6. Арамшөп өсiмдiктердің тұқымдары (1 кг-ға дана немесе %),__________
барлығы ____
оның iшiнде:
неғұрлым зиянды арамшөп тұқымдары (жемдiк шөптер үшiн, 1 кг-ға
дана)________________________________________________________________
жатаған бидайықтың тұқымдары (1 кг-ға дана)__________________________
карантиндiк арамшөптердiң тұқымдары (1 кг-ға дана ___________________
улы арамшөптердiң тұқымдары (1 кг-ға дана) __________________________
7. Қаракүйелiк құрылымдар __________________________________________%
8. Қарамықтар ______________________________________________________%
9. Бидай нематодасының берiштерi (1 кг-ға дана) _____________________
10. Өсу қуаты_______________________________________________________%
11. Өнгiштiгi ______________________________________________________%
оның iшiнде қаттылары ______________________________________________%
Өсiру жағдайлары ____________________________________________________
12. Тіршілікке бейiмдiлiгi _________________________________________%
Анықтау әдiсi _______________________________________________________
13. Ылғалдылығы ____________________________________________________%
14. 1000 дәннiң салмағы _______________________________________ грамм
15. Аурулармен залалдануы (тұқымды талдау кезiнде толтырылады:
центрифугалау әдiсiмен _____ дана немесе биологиялық әдiспен ______%)
16. Зиянкестермен жайлануы __________________________________________
17. Тұқым сынамаларын сырттай қарау деректерi:
түсi қалыпты иiсi қалыпты
қарайған шіріген
18. Басым түрлердiң ботаникалық құрамы:
басқа дақылды өсiмдiктердiң тұқымдары _______________________________
(атауы)
сорттық өсiмдiктердiң тұқымдары _____________________________________
(атауы)
19. Басқа анықтамалар:_______________________________________________
_____________________________________________________________________
Қорытынды мен ұсыныстар:
Толық немесе толық емес талдау жүргiзген кезде:
Тұқымдар мынадай |
Талдау кезiнде |
Стандартпен |
1 |
2 |
3 |
Тұқымдар ________________________ және қайтадан толық талдауға жатады
(өңдеу түрi)
Толық емес талдау жүргiзген кезде:
Тұқымдар ____________________________________________________________
(талдау жүргiзiлген көрсеткiштердің атауы)
бойынша мемлекеттік стандарттың талаптарына сай келеді.
Зертхана меңгерушiсi ________________________________________________
(тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса), қолы, мөрi)
20__ жылғы ________________
(күнi, айы)
Тұқым сапасына
сараптама жасауды жүзеге
асыру Қағидаларына
5-қосымша
Нысан
№ ___ тұқымды талдау нәтижесi
_____________________________________________________________________
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң аты
(бар болса), облыс, аудан)
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________ сақтаулы
(№ ___ бөлiмше (бригада)
20_ жылғы ____________ № ______ акті кезінде талдауға ұсынылған
(күнi, айы)
____________________________________________________________ алынған,
________________________ көбейтілген, _________________ жылғы егiннiң
_____________________________________________________________________
(ауыл шаруашылығының өсiмдiгi, сорты)
салмағы ____ центнер, фракция № ___ тұқымының № ____ партиясына
берiлдi.
Орын (қап) саны, № ____ қойма, № ____ қамба үйiндiде
Тұқымның мақсаты ____________________________________________________
Талдау нәтижелерi
Сапа көрсеткіштері |
Орташа көрсеткіш |
Бөлінуге жататын бақылау бірліктерінің нөмірлері және олардың сапасы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1. Тазалығы ________________ %, оның iшiнде _______________________ %
2. Қалдық, барлығы ____ %, оның iшiнде басым топтар ________________%
________ ____________________________________________________________
3. Басқа өсiмдiктердiң тұқымдары (1 килограммға (бұдан әрі – кг-ға) дана немесе %)
_____________________________________________________________________
4. Азықтық шөптердiң басқа түрлерiнiң тұқымдары ___________________ %
5. Басқа екпе өсiмдiктердiң тұқымдары (1 кг-ға дана немесе %)
_____________________________________________________________________
6. Арамшөп өсiмдiктердің тұқымдары (1 кг-ға дана немесе %),
Барлығы:_____________________________________________________________
оның iшiнде:
неғұрлым зиянды арамшөп тұқымдары
(азықтық шөптер үшiн, 1 кг-ға дана) _________________________________
жатаған бидайықтың тұқымдары (1 кг-ға дана) _________________________
карантиндiк арамшөптердiң тұқымдары (1 кг-ға дана) __________________
улы арамшөптердiң тұқымдары (1 кг-ға дана) __________________________
7. Қаракүйелiк құрылымдар _________________________________________ %
8. Қарамықтар _____________________________________________________ %
9. Бидай нематодасының берiштерi (1 кг-ға дана) _____________________
10. Өсу қуаты _____________________________________________________ %
11. Өнгiштiгi _____________________________________________________ %
оның iшiнде қаттылары _____________________________________________ %
Өсiру жағдайлары_____________________________________________________
12. Тіршілікке бейiмдiлiгi ________________________________________ %
Анықтау әдiсi _______________________________________________________
13. Ылғалдылығы____________________________________________________ %
14. 1000 дәннiң салмағы _______________________________________ грамм
15. Аурулармен залалдануы (тұқымды талдау кезiнде толтырылады:
центрифугалау әдiсiмен _____ дана немесе биологиялық әдiспен
__________________________________________________________________ %)
16. Зиянкестермен жайлануы __________________________________________
17. Түсi қалыпты қарайған
18. Иiсi қалыпты шіріген
19. Басқа анықтамалар: ______________________________________________
_____________________________________________________________________
Қорытынды:
Тұқым партиясы бiркелкi емес. № __________ бақылау бiрлiктерi
____________________________ бойынша кондициялы емес, жалпы партиядан
(көрсеткiштер атауы)
бөлуге және ________________ жатады, содан кейін барлық партия
(өңдеу түрi)
барлық сапа көрсеткiштерi бойынша тексерiлуге тиiс.
Зертхана меңгерушiсi ________________________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы, мөрi)
20__ жылғы ________________
(күнi, айы)
Тұқым сапасына
сараптама жасауды жүзеге
асыру Қағидаларына
6-қосымша
Нысан
Тұқымдық картоптың партиясына түйнектiк талдау актісі
20__ жылғы ___________________________
(күнi, айы)
____________________________________________________________ берiлдi.
(заңды тұлғаның толық атауы, жеке тұлғаның тегі, аты,
әкесінің аты (бар болса), облыс, аудан)
Құрамында ___________________________________________________________
(ұйым, лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
___________________________ бар комиссия 20__ жылғы _________________
(күнi, айы)
_________________________________________________________ қатысуымен
(тұқым өндiрушiнiң атауы, лауазымы, тегі, аты,
әкесінің аты (бар болса)
___________________________________________________________ сақтаулы,
(бөлiмше (бригада)
№_______ қоймада, № ___________ қамбада (үймеде), № ____________ орда
орналасқан, сорты __________________________________________, көбейту
сатысы,
санаты, сыныбы _________________________, партия салмағы
______________________ тонна тұқымдық картоптың түйнектерiнiң сапасын
айқындауды жүргiздi.
Талдау нәтижелерi
Бiрiктiрiлген сынамадағы түйнектер саны _______ дана ______ килограмм
Аурулармен зақымданған түйнектердiң саны, барлығы _________________ %
________________________________________________________________ дана
оның iшiнде:
сулы шiрiкпен _________________________________ дана ______________ %
дөңгелек шiрiкпен _____________________________ дана ______________ %
қоңыр бактериялық шiрiкпен ____________________ дана ______________ %
қара сирақпен _________________________________ дана ______________ %
фитофторозбен _________________________________ дана_______________ %
құрғақ шiрiкпен (фомоз, фузариоз) _____________ дана ______________ %
сабақтық нематодасымен ________________________ дана ______________ %
кәдiмгi немесе күмiс тазқотырмен (түйнек бетiнiң 1/4-тен астамы
зақымданған жағдайда) _________________________ дана ______________ %
қырбақ тазқотырмен ____________________________ дана ______________ %
қызыл шiрiкпен (түйнек бетiнiң 1/8-ден 1/4-ке дейiн зақымдануы)
_______________________________________________ дана_______________ %
Таттанған теңбiлмен және жұмсағының қараюы (түйнек бетiнiң
1/4-тен астамы зақымдануы) _____________________дана ______________ %
Механикалық және зиянкестермен зақымданған түйнектердің болуы
барлығы _______________________________________ дана ______________ %
оның iшiнде:
сымқұртпен зақымданғаны _______________________ дана ______________ %
кемiргiштермен, зауза қоңыздармен, көбелектермен ___ дана _________ %
Түйнектер:
тұншығып қалған _______________________________ дана ______________ %
үсiп қалған ____________________________________ дана _____________ %
күйгенi ________________________________________ дана _____________ %
ұсқынсыз _______________________________________ дана _____________ %
өсiндiлерi және жеңiл сынатын ұралары бар ________ дана ___________ %
езiлген және кесiлген __________________________ дана______________ %
қабығы сыдырылған (түйнек бетiнiң 1/4-тен астамының
жалаңаштануы)___________________________________ дана _____________ %
түйнектiң жартылары және бөлiктерi _____________ дана _____________ %
Түйнектiң мөлшерi:
белгiленгеннен кiшi ____________________________ дана _____________ %
белгiленгеннен үлкен ___________________________ дана _____________ %
Жер мен қоспаның болуы ____________________________________________ %
Басқа ботаникалық сорттың түйнектерi ____________ дана ____________ %
Бұдан басқа табылғаны _______________________________________________
_____________________________________________________________________
Комиссияның қорытындысы
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Комиссия мүшелерi:___________________________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)
Зертхана меңгерушiсi ________________________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы, мөрi)
20__ жылғы ________________
(күнi, айы)