Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексінің 21-2-бабы, «Халықтың денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы кодексінің 184-2-бабы, «Алкоголизмге, нашақорлық пен уытқұмарлық дертiне шалдыққан ауруларды ерiксiз емдеу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-2–бабы, «Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде ұстау тәртібі мен шарттары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 46-11–бабы, «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 47-2-бабы, «Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабын іске асыру мақсатында:
1. Қоса берілген Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесі туралы ереже бекітілсін.
2. Осы өкім оның бірінші рет ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткенде қолданысқа енеді.
А. Шәкіров
Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің
2013 жылғы 26 қыркүйектегі
№ 18 өкімімен
бекітілген
Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесі
туралы ереже
1. Жалпы ережелер
1. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесі туралы ереже (бұдан әрі - Ереже) Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесі қызметінің мақсатын, міндеттерін, функцияларын, құқықтық және ұйымдық негіздерін айқындайды.
2. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесі (бұдан әрі – Үйлестіру кеңесі) туралы ереже Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексінің 21-2-бабы, «Халықтың денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы кодексінің 184-2-бабы, «Алкоголизмге, нашақорлық пен уытқұмарлық дертiне шалдыққан ауруларды ерiксiз емдеу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-2–бабы, «Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде ұстау тәртібі мен шарттары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 46-11–бабы, «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 47-2-бабы, «Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабына сәйкес әзірленген.
3. Үйлестіру кеңесі Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанында консультативтік-кеңестік орган ретінде, ұлттық алдын алу тетігінің қызметін тиімді үйлестіру мақсатында ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылардың қызметі арқылы жұмыс істейтін, азаптаулардың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн алдын алу жүйесі ретінде құрылады.
4. Үйлестіру кеңесіне:
1) заңда белгіленген тәртіппен өтелмеген немесе алынбаған соттылығы бар;
2) қылмыс жасауда күдікті немесе айып тағылып отырған;
3) сотпен әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеттілігі шектелген деп танылған;
4) психиатрда және (немесе) наркологта есепте тұратын тұлғалар мүше бола алмайды.
5. Үйлестіру кеңесіне сондай-ақ қасақана қылмыс жасағаны үшін ақталмайтын негіздер бойынша қылмыстық жауапкершіліктен босатылған; жағымсыз себептермен мемлекеттік немесе әскери қызметтен, құқық қорғау және арнайы мемлекеттік органдардан, соттардан босатылған немесе адвокаттар коллегиясынан шығарылған; адвокаттық қызметпен айналысуға лицензиясынан айырылған тұлғалар мүше бола алмайды.
2. Үйлестіру кеңесінің міндеттері
6. Үйлестіру кеңесінің міндеттеріне:
1) азаптаулардың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн алдын алу;
2) ұлттық алдын алу тетігі қызметіне мониторинг жүргізу, оның тиімділігін арттыруға бағытталған іс-шараларды өткізу;
3) ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылардың алдын ала болу мекемелері мен ұйымдарымен, мемлекеттік органдармен, ғылыми және қоғамдық ұйымдармен, бірлестіктермен азаптаулардың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн алдын алумен және жоюмен байланысты мәселелер бойынша өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;
4) алдын ала болуды жүргізу нәтижесінде алынған деректерді талдау, жүйелеу және пайдалану.
3.Үйлестіру кеңесінің құрамы
7. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл барлық ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының қызметін үйлестіреді, қатысушылардың қажетті әлеуетін және кәсіби біліктіліктерін қамтамасыз ету бойынша шара қолданады.
8. Үйлестіру кеңесінің мүшелерін, Адам құқықтары жөніндегі уәкілді қоспағанда, Қазақстан Республикасының азаматтары арасынан Адам құқықтары жөніндегі уәкіл құратын комиссия сайлайды.
9. Үйлестіру кеңесінің хатшысын Үйлестіру кеңесінің сайланған мүшелерінің арасынан Адам құқықтары жөніндегі уәкіл тағайындайды.
10. Үйлестіру кеңесінің мүшелерін сайлау құпия дауыс беру жолымен қарапайым көпшілік даусымен жүргізіледі.
11. Үйлестіру кеңесі мүшелерінің жартысы әрбір төрт жыл сайын қайта сайланады. Бірінші сайлауда сайланған мүшелер санының жартысының өкілеттіктері екі жылдық кезең өткен соң аяқталады. Бірінші сайлаудан кейін бұл мүшелердің аты-жөндері жеребе тастау арқылы анықталады, оны Үйлестіру кеңесінің Төрағасы жүргізеді. Сайлау олардың өкілеттіктері аяқталғанға дейін бір ай бұрын кешіктірілмей жүргізіледі.
12. Үйлестіру кеңесі мүшесінің бейтараптылығына күмән тудыратын жағдай болғанда, ол Үйлестіру кеңесінің мүшелігінен бас тартады. Сондай-ақ, Үйлестіру кеңесі өзінің мүшесін ауыстырғаны туралы Адам құқықтары жөніндегі уәкілге ерікті нысанда хабарлама жібереді.
13. Үйлестіру кеңесінің мүшесі Адам құқықтары жөніндегі уәкілге тиісті хабарлама жіберу арқылы оның құрамынан шыға алады.
4. Үйлестіру кеңесінің өкілеттіктері
14. Үйлестіру кеңесі ұлттық алдын алу тетігінің міндеттерін шешу үшін:
1) Біріккен Ұлттар Ұйымының Азаптауларға қарсы комитетінің Азаптаулардың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн алдын алу жөніндегі шағын комитетімен өзара іс-қимыл жасайды;
2) ұлттық алдын алу тетігінің қызметін жүзеге асыру саласындағы мәселелерді шешу жөнінде ұсыныстар мен ескертулер енгізеді;
3) заңда белгіленген тәртіппен мемлекеттік билік органдарынан, алдын ала бару мекемелерінен, сондай-ақ меншіктің ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан ұйымдардан және олардың лауазымды тұлғаларынан Үйлестіру кеңесінің қызметін жүзеге асыруға қажет құжаттарға сұрау салады;
4) өзінің отырыстарына әр түрлі мемлекеттік билік органдарының, алдын ала бару мекемелерінің, қоғамдық бірлестіктердің және өзге де ұйымдардың басшылары мен өкілдерін шақырады;
5) қажет болған жағдайда, өзінің отырыстарында тиісті лауазымды тұлғалардың олардың құзыретіне кіретін мәселелер бойынша ақпаратын (хабарламалар, баяндамалар және т.б.) тыңдайды;
6) бөлінген бюджеттік қаражат шегінде алдын ала баруға жататын мекемелердің тізімі мен мерзімін белгілейді;
7) азаптауларды және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн қолдану туралы хабарламалар мен шағымдар туралы ақпаратты қабылдайды. Қабылданған және тікелей Үйлестіру кеңесіне хабарламалар мен шағымдар туралы жіберілген ақпарат Үйлестіру кеңесінің хаттамасына енгізіледі;
8) алдын ала болуды жүзеге асыру үшін ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларын іріктейді;
9) ұлттық алдын алу тетігі топтарының алдын ала бару нәтижелері бойынша есептілік нысанын бекітеді;
10) алдын ала болуды өткізу нәтижелері бойынша есептілік құжаттаманы өңдейді және талдайды;
11) уәкілетті мемлекеттік органдарға алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас жағдайларын жақсарту жөнінде ұсыныстарды әзірлейді және жібереді;
12) Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру жөнінде ұсыныстарды әзірлейді;
13) ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылардың алдын ала болу нәтижелері бойынша есептіліктерін, уәкілетті мемлекеттік органдарға алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас жағдайларын жақсарту жөніндегі әзірленген ұсынымдарды және Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру жөнінде ұсыныстарын ескере отырып, ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылардың жыл сайынғы шоғырландырылған баяндамасын әзірлейді.
20. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл:
1) Үйлестіру кеңесінің Төрағасы болып табылады;
2) Үйлестіру кеңесі мен оның мүшелерінің қызметін үйлестіреді;
3) Үйлестіру кеңесі мүшелерінің қатысушылардың қажетті әлеуетін және кәсіби біліктіліктерін қамтамасыз ету үшін шара қолданады;
4) Үйлестіру кеңесінің отырыстарына төрағалық етеді;
5) Үйлестіру кеңесінің жұмыс жоспарын бекітеді;
6) азаптауларды және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн қолдану туралы ақпаратты, хабарламаларды және шағымдарды қарауға қабылдайды;
7) Үйлестіру кеңесі мүшесінің орнынан кетуі туралы хабарламасын қабылдайды;
8) Үйлестіру кеңесінің мүшесін ауыстыру туралы Үйлестіру кеңесінің хабарламасын қабылдайды.
16. Үйлестіру кеңесінің хатшысы:
1) отырыстың қарауына шығарылатын материалдарды дайындауды ұйымдастырады және бақылайды;
2) отырыстың хаттамасын ресімдейді;
3) Төрағаның тапсырмаларын орындайды және Үйлестіру кеңесі жұмысының тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажетті шараларды қабылдайды;
17. Үйлестіру кеңесінің мүшелері:
1) Үйлестіру кеңесінің отырысында қаралатын мәселелерді талқылау кезінде тең құқықтарға ие;
2) Үйлестіру кеңесі Төрағасының тапсырмасы бойынша оның отырыстарында төрағалық етеді;
3) Үйлестіру кеңесінің отырысында талқылау үшін мәселелерді енгізеді;
4) Үйлестіру кеңесінің дауыс беруіне өздерінің ұсыныстары мен ескертулерін енгізеді;
5) ерекше пікірге ие бола алады, оны білдірген жағдайда ол жазбаша түрде баяндалады.
5. Үйлестіру кеңесі мүшесінің өкілеттіктерін тоқтату
18. Үйлестіру кеңесі мүшесінің өкілеттіктері:
1) осы Ереженің нормаларын бұзған;
2) өз өкілеттіктерін тоқтату туралы жазбаша өтініші болған;
3) қайтыс болуы немесе оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген;
4) Қазақстан Республикасы аумағынан тыс тұрақты тұруға кеткен;
5) Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан;
6) соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген кезде тоқтатылады.
6. Үйлестіру кеңесінің жұмысын ұйымдастыру және тәртібі
19. Үйлестіру кеңесі жұмысының нысаны - Үйлестіру кеңесінің отырысы, соның ішінде өңірлер бойынша көшпелі отырыстар.
20. Үйлестіру кеңесінің отырысын Төраға шақырады, ал ол болмағанда, оның тапсырмасы бойынша Үйлестіру кеңесінің мүшесі бір тоқсанда кемінде бір рет шақырады;
21. Үйлестіру кеңесінің кезектен тыс отырысы қажеттілігіне қарай өткізіледі, Үйлестіру кеңесінің үштен бір бөлігінен кем емес мүшелерінің талабы бойынша шақырылуы мүмкін;
22. Үйлестіру кеңесінің отырысы Үйлестіру кеңесі мүшелерінің жартысынан көбі қатысқан кезде өткізіледі.
23. Үйлестіру кеңесінің кезектен тыс отырысының жұмысын ұйымдастыруды Төраға, ол уақытша болмаған кезде оның тапсырмасы бойынша Үйлестіру кеңесінің мүшесі жүзеге асырады.
24. Үйлестіру кеңесі отырысының нәтижелері бойынша шешім қабылданады.
25. Үйлестіру кеңесінің шешімі, егер оған Үйлестіру кеңесі мүшелерінің жартысынан көбі дауыс берген жағдайда, қабылданған болып есептеледі. Егер шешім қабылдау кезінде дауыстар тең бөлінсе, отырыста төрағалық етуші дауыс берген шешім қабылданған шешім болып саналады.
26. Үйлестіру кеңесінің шешімдері ұсыным беру сипатына ие.
27. Үйлестіру кеңесінің отырысында алдын ала болу нәтижелері, ұлттық алдын алу тетігінің қызмет нысанына байланысты нормативтік-құқықтық актілерді талқылау бойынша ұсынымдар мен ұсыныстар әзірленеді.
28. Үйлестіру кеңесінің отырысында хаттама жүргізіледі, онда күн тәртібі, қатысқандардың аты-жөндері, дауыс беру нәтижелері, қабылданған ұсынымдар мен ұсыныстар көрсетіледі. Хаттамаға Үйлестіру кеңесінің Төрағасы мен хатшысы қол қояды.
29. Үйлестіру кеңесінің қатысушылары адамның жеке өмірі туралы оған алдын ала болу нәтижелері бойынша есептіліктермен танысу барысында белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісімінсіз жария етпейді.
9. Қорытынды ережелер
30. Үйлестіру кеңесінің жұмыс тілі қазақ және орыс тілдері болып табылады.
31. Үйлестіру кеңесінің қызметін ұйымдық-техникалық қамтамасыз ету Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің аппаратына жүктеледі.
32. Үйлестіру кеңесін жою туралы ұсыныс толық құрамдағы отырыста қарапайым көпшілік даусымен қабылданады.