Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, ипотекалық ұйымдарға арналған пруденциалдық нормативтерді есептеу әдістемесі мен олардың нормативтік мәні және олардың орындалуы туралы есеп беру нысандары мен мерзімдері туралы нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 25 ақпандағы N 48 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

      Қолданушылардың назарына!!!
      Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз.

      Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың, ипотекалық ұйымдардың қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілерді жетілдіру мақсатында, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Агенттік Басқармасының "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, Ипотекалық ұйымдарға арналған пруденциалдық нормативтерді есептеу әдістемесі мен олардың нормативтік мәні және олардың орындалуы туралы есеп беру нысандары мен мерзімдері туралы нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 25 ақпандағы N 48 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4158 тіркелген) Агенттік Басқармасының "Ипотекалық ұйымдарға арналған пруденциалдық нормативтерді есептеу әдістемесі мен олардың нормативтік мәні және олардың орындалуы туралы есеп беру нысандары мен мерзімдері туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2006 жылғы 25 ақпандағы N 48 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" 2006 жылғы 12 тамыздағы N 153 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4383 тіркелген), Агенттік Басқармасының "Ипотекалық ұйымдарға арналған пруденциалдық нормативтерді есептеу әдістемесі мен олардың нормативтік мәні, сондай-ақ олардың орындалуы туралы есеп беру нысандары мен мерзімдері туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2006 жылғы 25 ақпандағы N 48 қаулысына толықтыру мен өзгерістер енгізу туралы" 2006 жылғы 11 желтоқсандағы N 289 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4519 тіркелген), Агенттік Басқармасының " Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне ипотекалық ұйымдардың қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 25 маусымдағы N 189 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4872 тіркелген), Агенттік Басқармасының "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтiк құқықтық актілеріне ипотекалық ұйымдардың, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметін пруденциалдық реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 24 желтоқсандағы N 280 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 5122 тіркелген) енгізілген толықтыруларымен және өзгерістерімен бірге мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
      атауында және 1-тармақта "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға" деген сөздер "Агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын;
      көрсетілген қаулымен бекітілген Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, ипотекалық ұйымдарға арналған пруденциалдық нормативтерді есептеу әдістемесі мен олардың нормативтік мәні және олардың орындалуы туралы есеп беру нысандары мен мерзімдері туралы нұсқаулықта:
      атауында "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға" деген сөздер "Агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын;
      кіріспеде "акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның (Почтаның ұлттық операторын қоспағанда) иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар" деген сөздер "агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдары" деген сөздермен ауыстырылсын;
      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      "3. Ұйымның меншікті капиталы ұйымның инвестицияларын шегергенде, бірінші деңгейдегі капиталдың және екінші деңгейде капиталдың (екінші деңгейдегі капитал бірінші деңгейдегі капиталдан аспайтын мөлшерде енгізіледі) қосындысы ретінде есептеледі.
      Ұйымның инвестициялары саудаға арналған және сатуға бар болған акцияларды қосқанда, эмитенттің акцияларына салымы және заңды тұлғаның жарғылық капиталына қатысу үлесі, сондай-ақ заңды тұлғаның реттелген борышы ретінде сипатталады.
      Бірінші деңгейдегі капитал:
      мыналарды:
      ұйымның негiзгi қызмет мақсаты үшiн сатып алынған және 1999 жылғы 1 шiлдеден бастап немесе кейiн басталатын кезеңдердi қамтитын қаржылық есеп беру үшiн 1998 жылы шiлдеде күшiне енген Қаржылық есеп берудiң халықаралық стандарттары жөнiндегi комитеттiң Басқармасы бекiткен 38 Халықаралық қаржылық есеп беру стандарты "Материалдық емес активтерге" сәйкес келетін (бұдан әрi - 38 Халықаралық қаржылық есеп беру стандарты) лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуден басқа материалдық емес активтерді;
      өткен жылдардың шығындарын;
      ағымдағы жыл шығыстарының ағымдағы жыл кiрiстерiнен асып кетуiн шегергенде;
      сатып алынған меншікті жай акцияларды шегергенде, жай акциялар бөлігінде төленген жарғылық капиталдың;
      сатып алынған меншікті артықшылық берілген акцияларды шегергенде, артықшылық берілген акциялар бөлігінде төленген жарғылық капиталдың;
      қосымша капиталдың;
      өткен жылдардың бөлінбеген таза кірісінің;
      өткен жылдардың таза кірісі есебінен қалыптастырылған қорлардың, резервтердің қосындысы ретінде есептеледі.
      Екінші деңгейдегі капитал:
      ағымдағы жыл шығыстарынан ағымдағы жыл кiрiстерiнің асып кету мөлшерінің;
      негізгі қаражат пен бағалы қағаздарды қайта бағалау мөлшерінің;
      тәуекелді ескеріп мөлшерленген активтердің сомасының 1,25 пайызынан аспайтын сомасындағы жалпы резервтер (провизиялар) мөлшерінің;
      бірінші деңгейдегі капиталды есептеуге қосылмаған артықшылық берілген акциялардың;
      меншікті сатып алынған акцияларды, қосымша капиталды, өткен жылдардың бөлінбеген таза кірісін, ұйымның меншікті сатып алынған реттелген борышын шегергенде, өткен жылдардың таза кірісі есебінен қалыптастырылған қорларды, резервтерді шегеріп, төленген меншікті капитал сомасының елу пайызынан аспайтын сомадағы ұйымның реттелген борышының қосындысы ретінде есептеледі.
      Бірінші деңгейдегі капиталға қосылатын артықшылық берілген акциялардың үлесі бірінші деңгейдегі капиталдың он бес пайызынан аспайды. Бірінші деңгейдегі капиталды есептеуге қосылмаған артықшылық берілген акциялардың сомасы екінші деңгейдегі капиталды есептеуге қосылуы мүмкін.";
      5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      "5. Ұйымның меншiктi капиталының жеткiлiктiлiгi мынадай коэффициенттермен сипатталады:
      1) ұйым активтерінің мөлшеріне бiрiншi деңгейдегi капиталдың ара қатынасымен (k1);
      2) меншікті капиталды есептеуге қосылмаған жалпы резервтердің (провизиялардың) сомасына кемiтiлген активтердің, кредиттік тәуекел деңгейі бойынша мөлшерленген шартты және ықтимал міндеттемелердің сомасына бiрiншi деңгейдегi капиталдың ара қатынасымен (k1-2);
      3) меншiктi капиталдың мыналардың қосындысына ара қатынасымен:
      меншікті капиталдың есебiне енгiзiлмеген, жалпы резервтер (провизиялар) сомасына кемiтiлген кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал мiндеттемелердің;
      операциялық тәуекелдің (k1-3).
      Операциялық тәуекел соңғы өткен үш жылдағы жылдық жалпы кірістің орташа мөлшерлемесінің 0,12 тең операциялық тәуекелдің коэффициентіне туындысына 8,3 тең келтіру коэффициентінің туындысы ретінде есептеледі.
      Соңғы өткен үш жылдағы жылдық жалпы кірістің орташа мөлшерлемесі ұйым әр біреуінде таза кіріс алған соңғы өткен үш жылдағы жылдық жалпы кіріс сомасының ұйым таза кіріс алған жылдардың санына ара қатынасы ретінде есептеледі.
      Жаңадан құрылған ұйымдар үшін операциялық тәуекел қаржылық жыл аяқталуы бойынша есептеледі және жылдық жалпы кірістің орташа мөлшерлемесі өткен жылдардың санына қарап есептеледі.
      Ұйымның жылдық жалпы кірісі:
      ұйымның төтенше кірістерін шегергенде;
      салық салынғанға дейінгі жылдық таза кірістің, провизияларды (резервтерді) қалыптастыруға қаржының жылдық мөлшерінің және шыққан төтенше шығыстар мөлшерінің сомасы ретінде анықталады.";
      6-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
      "6. Ұйымның меншікті капиталының жеткіліктілік коэффициенттерінің мәні: k1 – 0,06 кем емес, k1-2 – 0,06 кем емес, k1-3 – 0,12 кем емес болуы тиіс.";
      мынадай мазмұндағы 2-1-тараумен толықтырылсын:

"2-1-тарау. Секьюритилендіру барысында меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентін есептеудің ерекшелігі

      6-1. Оригинатор ұйымы (бұдан әрі – оригинатор) Базель II Шектеулі тәсіліне сәйкес меншікті капиталды есептеуге секьюритилендірудің шектеулі тәсілін пайдаланады: Капиталды және капитал стандарттарын өлшеудің халықаралық конвергенциясы: жаңа тәсілдер (2006 жылғы маусым), егер секьюритилендіру мәмілесін жүзеге асыру нәтижесінде елеулі кредиттік тәуекел үшінші тарапқа берілсе, бұл ретте секьюритилендірілген активтер кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген (бұдан әрі - секьюритилендірудің шектеулі тәсілі) оригинатор активтерінің есебінен алынып тасталуы мүмкін.
      Секьюритилендіру мәмілелерінде қатысатын және оригинатор болып табылмайтын ұйымдар осы мәміледе олардың ұстанатын секьюритилендіру позицияларын кредиттік тәуекелдер дәрежесі бойынша мөлшерленгенді есептеу барысында осы Нұсқаулыққа сәйкес секьюритилендірудің шектеулі тәсілін қолданады.
      6-2. Ұйымдар меншікті капиталды есептеу барысында секьюритилендірудің шектеулі тәсілін қолдану үшін оригинатор уәкілетті органға мынадай құжаттарды ұсынады:
      1) осы Нұсқаулықтың 2-1-қосымшасына сәйкес сауалнаманы;
      2) секьюритилендірудің шектеулі тәсілін қолданудың мақсатқа лайықтылығын айқындауға жауапты ұйымның Басқармасы құрамынан тұлғаларды айқындайтын құжатты;
      3) шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын шетелдік арнайы қаржы компанияларымен секьюритилендірудің трансшекаралық мәмілелері үшін бағалы қағаздар шығарылымы (не облигациялық бағдарлама) проспектісінің көшірмесі не "Секьюритилендіру туралы" 2006 жылғы 20 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылатын секьюритилендіру мәмілелері үшін облигациялық бағдарламаны (не облигациялық бағдарлама шегіндегі облигациялар шығарылымы) мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің көшірмесі;
      4) осы Нұсқаулықтың 2-2-қосымшасына сәйкес секьюритилендіруді ескере отырып және секьюритилендіруді ескерместен меншікті капиталдың жеткiлiктiлiк коэффициенті туралы мәліметтер.
      6-3. Егер қандай да бір ұсынылатын құжаттар шет тілінде әзірленсе, онда оның мемлекеттік немесе орыс тіліндегі аудармасы ұсынылады.
      6-4. Ұсынылған құжаттарды уәкілетті орган оларды алған күннен бастап он бес күнтізбелік күн ішінде қарайды.
      6-5. Осы Нұсқаулықтың 6-2-тармағында көзделген құжаттарды қарағаннан кейін уәкілетті орган меншікті капиталды есептеу барысында секьюритилендірудің шектеулі тәсілін ұйымдардың қолдануына растау беру не бас тарту туралы шешімді қабылдайды және жазбаша нысанда бұл туралы оригинаторға хабарлайды.
      Ұйымдардың меншікті капиталды есептеу барысында секьюритилендірудің шектеулі тәсілін қолдануға растау мынадай жағдайда берілмейді:
      1) осы Нұсқаулықтың 6-2-тармағына сәйкес құжаттардың толық пакетін ұсынбаса;
      2) осы Нұсқаулықтың 6-7, 6-9-тармақтарының талаптарына сәйкес келмесе.
      6-6. Оригинатор тәуекелді берудің қажеттілігін айқындау мақсатында мыналарды жүзеге асырады:
      1) секьюритилендіруді ескерместен меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффицентін есептеуді;
      2) секьюритилендіруді ескере отырып, меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффицентін есептеуді.
      6-7. Тәуекелді беру маңызды болып табылады, егер:
      1) секьюритилендіруді ескере отырып меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффициентінің мәні секьюритилендіруі ескерілмеген меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффициентінің мәнінен артық болса;
      2) банк конглемератының мүшелері болып табылмайтын, оригинатор тиесілі үшінші тарап, секьюритилендірілген активтермен қамтамасыз етілген транштың 10 пайызынан кем емесін ұстап қалады.
      Меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффициенті үтірден кейін үш белгісі бар санмен көрсетіледі.
      6-8. Егер секьюритилендіруді ескере отырып, меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффициентінің мәні секьюритилендіру ескерілмеген меншікті капитал k1-3 жеткiлiктiлiк коэффициентінің мәнінен аз болса, тәуекел берілмейді. Бұл жағдайда, оригинатор меншікті капиталды есептеу барысында секьюритилендірудің шектеулі тәсілін пайдаланбайды және секьюритилендіруді ескерместен тиісінше тәуекелдердің мөлшерленген шамасын есептейді. Бұл ретте оригинатор меншікті капиталдан олардың ұстанатын секьюритилендіру позицияларын шегермейді және/немесе меншікті капиталдың жеткіліктілігі коэффициентін есептеу барысында активтердің кредиттік тәуекелі дәрежесі бойынша осындай позицияларды мөлшерлемейді.
      6-9. Оригинатор мынадай талаптарды орындау барысындағы активтердің кредиттік тәуекелдерінің дәрежесі бойынша мөлшерленген есептеулерден секьюритилендірілген активтерді алып тастайды:
      1) секьюритилендірілген активтермен байланысты елеулі кредиттік тәуекел үшінші тараптарға берілді;
      2) секьюритилендіру мәмілесі бойынша құжаттар мәміленің экономикалық мәнін көрсетеді;
      3) арнайы қаржы компаниясы секьюритирлендірілген активтер бойынша төлемдерді борышқорлардың төлемеуімен байланысты барлық тәуекелдерді көтереді, оның ішінде және оригинатордың (төлем қабілеттсіздігі) банкроттығы жағдайында;
      4) осы Нұсқаулықпен көзделген жағдайларды қоспағанда, оригинатор мыналарды орындауға тиіс емес:
      жарғылық капиталға қатысудың үлесін не арнайы қаржы компаниясындағы дауыс беру құқығы бар акцияларды тура немесе жанама иеленуге;
      арнайы қаржы компаниясындағы директорлар кеңесі немесе басқарма мүшелерінің басым көпшілігін тағайындауға немесе сайлауға;
      шартпен немесе өзге тәсілмен арнайы қаржы компаниясының шешімдерін айқындауға;
      секьюритилендіру мәмілесіне қатысты тиісінше шарттар немесе құжаттарда көзделгендерден басқа, арнайы қаржы компаниясынан секьюритилендірілген активтерді сатып алу бойынша өзіне қандай да бір міндеттемелерді қабылдауға;
      секьюритилендіру мәмілесіне қатысты тиісінше шарттарда немесе құжаттарда көзделгендерден басқа, секьюритилендірілген активтерге қатысты қандай да бір тәуекелдерді ұстап қалу бойынша міндеттемелерді өзіне қабылдауға;
      арнайы қаржы компаниясының секьюритилендірілген активтерін бергеннен кейін секьюритирлендірумен және арнайы қаржы компаниясы қызметімен байланысты шығыстарды көтеруге;
      арнайы қаржы компаниясына қандай да бір нысанда жанама қолдау көрсетуге. Оригинатормен айрықша қатынастармен байланысты тұлғаларға жанама қолдау көрсетуге жол берілмейді.
      Оригинатор, сондай-ақ оригинатормен айрықша қатынастармен байланысты тұлғалар арнайы қаржы компаниясына ақшалай түрдегі талаптар (бұдан әрі - кредиттік қамтамасыз ету) бойынша көмекті не осындай қолдау ұсыну секьюритилендіру мәмілесіне қатысты сәйкесінше шарттармен немесе құжаттармен көзделмеген жағдайларда, өзге қолдауды көрсеткенде жанама қолдау туындайды.
      Оригинатор немесе оригинатормен айрықша қатынастармен байланысты тұлғалар секьюритилендірудің кейінгі мәмілелерін жасау барысында арнайы қаржы компаниясына жанама қолдау көрсету фактілері анықталған жағдайда, оригинатор секьюритилендірілген активтер бойынша капиталға қойылатын талаптарды төмендету мүмкіндігінен айырылады;
      5) арнайы қаржы компаниясымен шығарылған бағалы қағаздар оригинатордың төлем міндеттемелерін білдірмейді;
      6) тәуекелдер берілетін тарап секьюритилендірудің бір немесе бірнеше мәмілесін жүзеге асыру үшін құрылған арнайы қаржы компаниясы болып табылады;
      7) егер, секьюритирлендіру мәмілесінде кері сатып алу опционы көзделсе, онда мынадай барлық талаптар орындалады:
      кері сатып алу опционы оригинатордың қарауымен ғана іске асырылады;
      кері сатып алу опционы секьюритирлендірілген активтер бойынша өтелмеген негізгі міндеттемелердің жалпы мөлшері не шығарылған бағалы қағаздар бойынша негізгі міндеттемелердің жалпы мөлшері 10 процент мәніне жеткен және олардың бастапқы мөлшерінен төмен болған жағдайда ғана іске асырылуы мүмкін;
      кері сатып алу опционы секьюритирлендіру позициясының кредиттік сапасын жақсарту мақсатында құрылымдалмауы мүмкін;
      8) оригинатор секьюритилендірілген активтерді сатып алуы не оларды жиынтығымен мынадай талаптарды сақтағанда басқа активтерге ауыстыруы мүмкін:
      секьюритилендірілген активтерді олардың әділ нарықтық құнынан аспайтын құн бойынша сатып алынады;
      сатып алынатын секьюритилендірілген активтердің міндеттемелері жоқ, олар бойынша тиісінше міндетті тараптың дефолты орын алды, әділ нарықтық құн бойынша сатып алынатын активтерді қоспағанда;
      ауыстырылатын секьюритилендірілген активтерде тиісінше (ұқсас) классификациялық санат болуы тиіс.
      Оригинатор секьюритирлендірілген активтерге қызмет көрсету бойынша қызметтер көрсетуі, сондай-ақ секьюритирлендірілген активтерге қатысты өтімділік құралдарын ұсынуы мүмкін, бұл құралдар осы Нұсқаулықтың 6-15-тармағында белгіленген талаптарды қанағаттандырған жағдайда.
      6-10. Оригинатор тәуекелді беру қажеттілігі жағдайында банк конгломератының меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффиценттерін есептеу барысында активтердің кредиттік тәуекелдері деңгейі бойынша мөлшерленген есептеулерден секьюритирленген активтерді алып тастайды.
      6-11. Меншікті капиталдан банк ұстанатын және Standard & Poor's агенттігінің "ВВ-" төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингттік агенттіктерінің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі не Standard & Poor's ұлттық шәкілі бойынша "kzВВ-" төмен рейтингтік бағасы немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің ұлттық шәкілі бойынша осындай деңгейдегі рейтингі бар не тиісінше рейтингттік бағасы жоқ секьюритирлендіру позициялары шегерілуге жатады, осы Нұсқаулықтың 6-13-тармағында санамаланған талаптарға сәйкес келетін позицияларды қоспағанда.
      Шегерілетін позициялар олар бойынша құрылған арнаулы резервтер (провизиялар) бойынша құрылған сомаға кемиді.
      6-12. Секьюритилендіру позициялары – бұл секьюритилендіру мәмілесіндегі тәуекелдер және ол секьюритилендіру мәмілесімен байланысты банкте туындайтын баланстық және баланстан тыс активтерді, шартты және ықтимал міндеттемелерді білдіреді. Секьюритилендіру позицияларына позицияның кредиттік сапасы негізінде тәуекелдің (тәуекелдің салмақтық коэффициенті) тиісінше деңгейі беріледі, ол осы Нұсқаулыққа сәйкес кредиттік рейтинг негізінде анықталады. Мұндай позицияларға мыналар жатады:
      оригинатордың арнайы қаржы компаниясына ұсынатын заемдар;
      арнайы қаржы компаниясына қатысты оригинатордың шартты және мүмкін талаптары мен міндеттемелері;
      ұйымның арнайы қаржы компаниясының бағалы қағаздарын сатып алуы;
      ұсынылатын кредиттік қамтамасыз ету (credit enhancements);
      өтімділік құралдары;
      пайыздық немесе валюталық своптар;
      кредиттік деривативтер;
      резервтік шоттар (ақшамен қамтамасыз ету шоты) үшін қаражаттарды ұсыну және басқалар.
      Бұл ретте:
      1) секьюритилендіру мәмілесінде түрлі транш бойынша тәуекелдердің болғанда, әрбір транш бойынша тәуекел секьюритилендірудің жеке позициясы сияқты мөлшерленеді;
      2) секьюритилендіру позициялары бойынша кредиттік қамтамасыз етуді ұсынатын тұлғалар секьюритилендіру позицияларын ұстап қалатын тараптар ретінде қарастырылады;
      3) сыйақы ставкаларын және валюта бағамдарын өзгерту тәуекелдерін хеджирлеу мақсатында жасалған туынды қаржы құралдары бойынша позициялармен байланысты тәуекелдер секьюритилендіру мәмілесіндегі жекелеген позициялар сияқты мөлшерленеді;
      4) баланста ұсталынатын секьюритилендіру мәмілесіндегі позиция тәуекелінің шамасы өзінің баланстық құнына тең;
      5) секьюритилендіру мәмілесіндегі баланстан тыс позиция тәуекелінің шамасы конверсиялық факторға көбейтілген өзінің номиналдық құны 100 пайызға тең, егер өзгесі осы Нұсқаулықпен белгіленбесе.
      6-13. Кредиттік рейтингі жоқ секьюритилендіру позициясы тәуекелінің орташа алынған шамасын есептеу үшін ұйым осындай позицияға түсінілетін рейтингті қолдануы мүмкін.
      Болжанатын рейтинг мынадай тәртіппен қолданылады:
      1) кредиттік рейтингі бар секьюритилендіру позициясының ағымдағы кредиттік рейтингі пайдаланылады, ол рейтингі жоқ, секьюритилендіру позициясының реттелу деңгейі бойынша тең болып табылады;
      2) егер, рейтингі бар позициялардың ешқайсысы, рейтингі жоқ позициямен реттелу деңгейіне тең келмесе, секьюритилендіру позициясының (осындай бар болса) реттелу деңгейі бойынша ең жоғары ағымдағы кредиттік рейтингі пайдаланады, ол рейтингі жоқ осындай позицияға реттелу деңгейі бойынша кемдеу болып табылады.
      Болжанатын рейтингті пайдалану барысында кредиттік рейтингі бар секьюритилендірудің барлық позициясы ескеріледі.
      6-14. Егер, секьюритилендіру барысында арнайы қаржы компаниясымен шығарылған бағалы қағаздар (бұдан әрі - өтімділік құралдары) бойынша инвесторларға секьюритилендірілген активтер және төлем мерзімдері бойынша қаражаттарды алу мерзімдері арасындағы ықтимал сәйкессіздіктерді жабу үшін ұйым қаржыландыруды ұсыну мақсатында арнайы қаржы компаниясымен шарттық қатынастарға түсетін болса, онда бір жылға дейін қоса алғанда бастапқы өтеу мерзімімен өтімділік құралдарының мөлшерінің 20 пайызына тең конверсиялық фактор немесе егер құралдың бір жылдан астам бастапқы өтеу мерзімі болса, 50 пайызға тең конверсиялық фактор пайдаланылады.
      6-15. Өтімділік құралдары – секьюритилендірілген активтердің өтімділігін көтеруге мүмкіндік беретін шаралар. Өтімділік құралдары мынадай талаптарға сәйкес келуі тиіс:
      1) өтімділік құралының шарттары оны пайдалануы мүмкін жағдайларда міндеттемелерді нақты айқындауы және шектеуі тиіс. Өтімділік құралы аясында қаражаттарды алу мүмкіндігі секьюритилендірілген активтерді иеліктен алу нәтижесінде толығымен өтелуі толығымен мүмкін сомамен шектелуі тиіс және кез келген қосымша кредиттік қамтамасыз ету, ол бойынша төлемдер өтімділік құралы бойынша төлемдерге қатынасы бойынша реттелген;
      2) құралды пайдалану сәтінде келтіріліп қойған шығындарды өтеу арқылы кредиттік сапаны қамтамасыз ету үшін өтімділік құралы пайдаланылмауы мүмкін, құралды пайдалану сәтінде дефолт болып өткен тәуекелдерге қатысты өтімділікті ұсыну арқылы немесе олардың әділ құнынан жоғары баға бойынша активтерді сатып алу арқылы;
      3) өтімділік құралы секьюритилендіруді тұрақты немесе тұрақты қаржыландыруды қамтамасыз ету үшін пайдаланылмауы мүмкін;
      4) өтімділік құралын пайдалану барысында алынған қаражаттарды өтеу, сыйақы ставкасын және валюта бағамдарын, сыйақыларды, комиссияларды және секьюритилендіру мәмілесін орындауды қамтамасыз етуді ұсынған тұлғаларға тиесілі басқа ұқсас төлемдерді өзгерту тәуекелдерін хеджирлеу мақсатында жасалған туынды қаржы құралдары негізінде туындайтын талаптарды қоспағанда, инвесторларға қойылатын талаптарға қатынасы бойынша реттелмеуі тиіс. Қаражаттарды өтеу өзгермеуі немесе мерзімі ұзартылмауы мүмкін;
      5) өтімділік құралы қосымша кредиттік қамтамасыз ету пайдаланылғаннан кейін пайдаланыла алмайды, ол осындай құралға қатынасы бойынша реттелген болып табылады;
      6) өтімділік құралында дефолт болған тәуекелдердің шамасына құралдарды пайдалану барысында алынуы мүмкін қаражаттар сомасын автоматты түрде кеміту туралы шарт немесе секьюритилендірілген тәуекелдердің жиынтығы рейтингі бар құралдардан тұрған жағдайда, егер жиынтықтың орташа сапасы инвестициялық деңгейден төмен түсірілсе, құралды пайдалануды тоқтату туралы шарт болуы тиіс.
      6-16. Секьюритилендірілген активтерге қызмет көрсететін және өтімділік құралын беретін ұйым барлық төмендегі жағдайларды сақтаған жағдайда 0 пайызға тең конверсиялық факторды пайдаланады:
      1) қаражаттарды беру туралы келісімге сәйкес ұйымның қаражатты толық өтеуге сөзсіз құқығы бар;
      2) ұйымның талап ету құқығы секьюритирленген активтерден алынған қаражаттарға қатысты қойылатын барлық талаптарға қатынасы бойынша реттелген деңгейі бойынша аса жоғары болып табылады;
      3) ұйым алдын ала хабарламастан келісімді бұзуға сөзсіз құқығы бар;
      4) осы келісім осы Нұсқаулықтың 6-15-тармағында белгіленген талаптарды қанағаттандырған жағдайда.";
      8-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
      " 8-1. Заемшылар тобын тану бойынша осы Нұсқаулықтың 7-тармағының талаптары мемлекеттік акциялар пакеті (қатысу үлесі) "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының жарғылық капиталына төлем жасауға берілген заңды тұлғаларға таралмайды.
      Ұйымдармен ерекше қарым-қатынаспен байланысты бір заемшы және (немесе) тұлға ретінде "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамымен көрсетілген ұйымдардың дауыс беретін акцияларының жиырма бес және одан астам пайызына тура иелік ету (ұйымдар бойынша – жанама) нәтижесінде аффилиирленген болып табылатын екі және одан астам ұйым танылмайды.
      Жоғарыда көрсетілген ұйымдардың бірімен аффилиирленген немесе көрсетілген ұйымдардың бірімен ерекше қарым-қатынаспен байланысты заңды және (немесе) жеке тұлғалар, сонда-ақ бір заемшы басқа ұйымның аффилиирленген тұлғаларының бір заемшысы немесе көрсетілген ұйымдардың басқаларымен ерекше қарым-қатынаспен байланысты тұлғалар ретінде танылмайды.";
      9-тармақ мынадай мазмұндағы 2-1) және 2-2) тармақшалармен толықтырылсын:
      " 2-1) заемшыларға қатысты секьюритирлендірілген активтер түріндегі талаптардың, олар бойынша ұйымда секьюритилендірудің шектеулі тәсілін қолдануға уәкілетті органның жазбаша растамасы жоқ;
      2-2) секьюритилендіру позициялары түріндегі талаптардың;";
      мынадай мазмұндағы 4-1-тараумен толықтырылсын:

"4-1-тарау. Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы міндеттемелеріне ұйымның капиталдандыруы

      16-1. Қазақстан Республикасы резидент еместері алдындағы міндеттемелерге ұйымның капиталдандырылуы k4, k5 және k6 коэффициенттерімен сипатталады.
      k4 коэффициенті болып Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелердің барынша жоғары лимиті табылады, ол 1 мөлшерінде белгіленеді және Қазақстан Республикасы резидент еместер алдындағы міндеттемелер сомасының ұйымның меншікті капиталына ара қатынасы ретінде есептеледі.
      Осы коэффициентті есептеу мақсатында Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы міндеттемелер сомасына мыналар енгізіледі:
      Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы талап етілгенге дейінгі міндеттемелер, оның ішінде есеп айырысуды жүзеге асыру мерзімі белгіленбеген міндеттемелер;
      Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы мерзімдік міндеттемелер, бастапқы өтеу мерзімі бір жылға дейін қоса алғанда;
      Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы мерзімдік міндеттемелер, кредитордың міндеттемелерді мерзімнен бұрын өтеуді талап ету шартсыз құқығымен.
      Осы коэффициентті есептеу мақсатында Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы міндеттемелер сомасынан мыналар алынып тасталады:
      Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеушісін - төлем белгілеудің бірыңғай жіктеушісін қолдану ережесін бекіту туралы" 1999 жылғы 15 қарашадағы  N 388 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 1011 тіркелген) (бұдан әрі - N 388 қаулы) сәйкес экономиканың "басқа қаржы ұйымдары – коды 5", "мемлекеттік қаржылық емес ұйымдар – коды 6", "мемлекеттік емес қаржылық емес ұйымдар – коды 7" және "үй шаруашылықтарына қызмет көрсететін коммерциялық емес ұйымдар – коды 8" секторларына кіретін шетел компанияларының филиалдары мен өкілдіктері алдындағы қысқа мерзімдік міндеттемелер;
      Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасының Халықаралық Валюта Қорына, Халықаралық Қайта Құру және Даму Банкіне, Халықаралық Қаржы Корпорациясына, Халықаралық Даму Қауымдастығына, Инвестициялар Кепілдігінiң Көпжақты Агенттігіне, Инвестициялық Дауларды Реттеу жөніндегі Халықаралық Орталыққа, Еуропа Қайта Құру және Даму Банкіне, Азия Даму Банкіне, Ислам Даму Банкіне мүшелігі туралы" 2001 жылғы 6 желтоқсандағы Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес Қазақстан Республикасы мүшесі болып табылатын, халықаралық ұйымдары болып табылатын Қазақстан Республикасының резидент еместері, сондай-ақ "Еуразия даму банкін құру туралы келісімді ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен (бұдан әрі - Еуразиялық даму банкі) бекітілген Еуразиялық даму банкін құру туралы келісімге сәйкес құрылған Еуразиялық даму банкі (бұдан әрі - Еуразиялық даму банкі) алдындағы қысқа мерзімдік міндеттемелер.
      16-2. k5 коэффициенті Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы ұйымның жиынтық міндеттемелерінің ұйымның меншікті капиталға ара қатынасы ретінде есептеледі және 2-ден аспауы тиіс.
      k5 коэффициентін есептеу мақсатында Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы ұйымның жиынтық міндеттемелерінен мыналар алынып тасталады:
      ұйым айналымға шығарған Қазақстан Республикасының резидент еместеріндегі борыштық бағалы қағаздар;
      N 388 қаулыға сәйкес "басқа қаржы ұйымдары – коды 5", "мемлекеттік қаржылық емес ұйымдар – коды 6", "мемлекеттік емес қаржылық емес ұйымдар – коды 7" және "үй шаруашылықтарына қызмет көрсететін коммерциялық емес ұйымдар – коды 8" экономика секторларына кіретін, Қазақстан Республикасының аумағында өзінің қызметін жүзеге асыратын шетел компанияларының өкілдіктері мен филиалдары алдындағы міндеттемелер;
      Заңға сәйкес Қазақстан Республикасы мүшесі болып табылатын халықаралық ұйымдар ретінде танылған Қазақстан Республикасының резидент еместері, сондай-ақ Еуразиялық даму банкі алдындағы міндеттемелер.
      16-3. k6 коэффициенті ұйымның Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы жиынтық міндеттемелерінің сомасына және олардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес теңгемен шығарылған борыштық бағалы қағаздарын қоспағанда, айналысқа шығарған борыштық бағалы қағаздарының ара қатынасы ретінде есептеледі және 3-тен аспауы тиіс.
      k6 коэффицентін есептеу мақсатында Қазақстан Республикасының резидент еместері алдындағы ұйымның жиынтық міндеттемелерінен мыналар алынып тасталады:
      ұйым айналымға шығарған Қазақстан Республикасының резидент еместеріндегі борыштық бағалы қағаздар;
      N 388 қаулыға сәйкес "басқа қаржы ұйымдары – коды 5", "мемлекеттік қаржылық емес ұйымдар – коды 6", "мемлекеттік емес қаржылық емес ұйымдар – коды 7" және "үй шаруашылықтарына қызмет көрсететін коммерциялық емес ұйымдар – коды 8" экономика секторларына кіретін, Қазақстан Республикасының аумағында өзінің қызметін жүзеге асыратын шетел компанияларының өкілдіктері мен филиалдары алдындағы міндеттемелер;
      Заңға сәйкес Қазақстан Республикасы мүшесі болып табылатын халықаралық ұйымдар ретінде танылған Қазақстан Республикасының резидент еместері, сондай-ақ Еуразиялық даму банкі алдындағы міндеттемелер.";
      1-қосымшада:
      үстіңгі оң жақ бұрышындағы "Ұйымдарға" деген сөз "Ипотекалық ұйымдарға, агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын;
      Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған ипотекалық ұйым активтерінің кестесі:
      мынадай мазмұндағы реттік нөмірі 24-1-жолмен толықтырылсын:
"

                                                                   ";

      мынадай мазмұндағы реттік нөмірі 38-1 -жолмен толықтырылсын:
"

                                                                   ";

      мынадай мазмұндағы реттік нөмірі 49-1 -жолмен толықтырылсын:
"

                                                                   ";

      мынадай мазмұндағы реттік нөмірі 64-2 -жолмен толықтырылсын:
"

                                                                   ";

      2-қосымшада:
      үстіңгі оң жақ бұрышындағы "Ұйымдарға" деген сөз "Ипотекалық ұйымдарға, агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын;
      Ұйымның кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген шартты және ықтимал міндеттемелерінің кестесінде:
      реттік нөмірлері 1, 4-жолдар алынып тасталсын;
      реттік нөмірі 6-жол мынадай редакцияда жазылсын:
"

                                                                   ";

      реттік нөмірі 8 -жол мынадай редакцияда жазылсын:
"

                                                                   ";

      реттік нөмірі 11 -жол мынадай редакцияда жазылсын:
"

                                                                   ";

      реттік нөмірі 14 -жол мынадай редакцияда жазылсын:
"

                                                                   ";

      осы қаулының 1-қосымшасына сәйкес редакциядағы 2-1-қосымшамен толықтырылсын;
      осы қаулының 2-қосымшасына сәйкес редакциядағы 2-2-қосымшамен толықтырылсын;
      3-қосымшада:
      үстіңгі оң жақ бұрышындағы "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, ұйымдарға" деген сөздер "Агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына, ипотекалық ұйымдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;
      2-тармақтағы "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымның" деген сөздер "Агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымының" деген сөздермен ауыстырылсын;
      4-қосымшада:
      үстіңгі оң жақ бұрышындағы "Ұйымдарға" деген сөз "Ипотекалық ұйымдарға, агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын;
      кестеде:
      реттік нөмірлері 8071, 8072, 8073, 8074, 8075, 8086, 8087, 8088, 8089, 8090, 8096, 8097, 8098, 8099, 8100, 8106, 8107, 8108, 8109, 8110, 8117, 8118, 8119, 8120, 8121-жолдар алынып тасталсын;
      8103, 8104, 8105-жолдардағы "кем емес" деген сөз "астам" деген сөзбен ауыстырылсын;
      мынадай мазмұндағы реттік нөмірлері 8132, 8133, 8134, 8135, 8136, 8137, 8138, 8139, 8140, 8141, 8142, 8143, 8144, 8145, 8146, 8147, 8148, 8149, 8150, 8151, 8152, 8153, 8154, 8155, 8156, 8157, 8158, 8159, 8160, 8161, 8162, 8163-жолдармен толықтырылсын:
"

                                                                  ";

      5-қосымшада:
      үстіңгі оң жақ бұрышындағы "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға" деген сөздер "Агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын;
      кесте:
      мынадай мазмұндағы реттік нөмірлері 1-1 және 1-2-жолдармен толықтырылсын:
"

                                                                  ";

      мынадай мазмұндағы реттік нөмірлері 11-1 және 11-2-жолдармен толықтырылсын:
"

                                                                  ";

      мынадай мазмұндағы реттік нөмірлері 14-1, 14-2, 14-3-жолдармен толықтырылсын:
"

                                                                  ";

      мынадай мазмұндағы реттік нөмірлері 22, 23, 24, 25, 26 және 27-жолдармен толықтырылсын:
"

                                                                  ";

      6 және 7-қосымшалардың үстіңгі оң жақ бұрышындағы "Акцияларының бақылау пакеті мемлекеттің немесе ұлттық холдингтің не ұлттық басқарушы компанияның иелігіндегі банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға" деген сөздер "Агроөнеркәсіп кешені саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдарына" деген сөздермен ауыстырылсын.
      2. 2010 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін осы қаулының 1-тармағының жиырма бесінші абзацын қоспағанда, осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
      3. Стратегия және талдау департаменті (Н.А.Әбдірахманов):
      1) Заң департаментiмен (Н.В. Сәрсенова) бірлесіп, осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеу шараларын қолға алсын;
      2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелген күннен бастан он күндiк мерзiмде оны Агенттiктiң мүдделi бөлiмшелерiне, "Қазақстан қаржыгерлерiнiң қауымдастығы" заңды тұлғалар бiрлестiгiне мәлімет үшін жеткізсін.
      4. Ақпараттық технологиялар департаменті (Қ.А.Түсіпов) 2009 жылғы 30 қыркүйек дейінгі мерзімде "Банктік емес ұйымдар" модулін жетілдіруді қамтамасыз етсін.
      5. Агенттік Төрайымының Қызметі (А.Ә. Кенже) осы қаулыны Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау шараларын қолға алсын.
      6. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрайымының орынбасары Қ.Б. Қожахметовке жүктелсін.

      Төрайым                                     Е. Бахмутова

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын
және қаржы ұйымдарын реттеу мен  
қадағалау агенттігі Басқармасының 
2009 жылғы 29 сәуірдегі N 92 қаулысына
1-қосымша            

" Агроөнеркәсіп кешені саласындағы  
ұлттық басқарушы холдингтің еншілес 
ұйымдарына, ипотекалық ұйымдарға  
арналған пруденциалдық нормативтерді
есептеу әдістемесі мен олардың   
нормативтік мәні және олардың орындалуы
туралы есеп беру нысандары мен   
мерзімдері туралы нұсқаулыққа   
2-1-қосымша           

Сауалнама

Оригинатордың атауы
___________________________________

      Ескерту:
      Оригинатор Сауалнамаға қоса берілген құжаттар мен ақпараттың шынайлығына, сондай-ақ уәкілетті органға Сауалнама қаралуына байланысты сұралатын қосымша ақпараттың және құжаттардың уақтылы берілуіне толық жауап береді.
      Қоса берілген құжаттар (жіберілетін құжаттардың ат-атымен тізбесі және әрқайсысының парақтары көрсетілсін)

Басқарма Төрағасы _____________________________________ _____________
                  (тегі, аты, бар болса – әкесінің аты)     (қолы)
Директорлар кеңесінің
Төрағасы _____________________________________________ ______________
             (тегі, аты, бар болса – әкесінің аты)         (қолы)
Мөр орны".

Қазақстан Республикасы Қаржы   
нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу
мен қадағалау агенттігі Басқармасының
2009 жылғы 29 сәуірдегі N 92   
қаулысына 2-қосымша        

" Агроөнеркәсіп кешені саласындағы 
ұлттық басқарушы холдингтің еншілес
ұйымдарына, ипотекалық ұйымдарға 
арналған пруденциалдық нормативтерді
есептеу әдістемесі мен олардың  
нормативтік мәні және олардың   
орындалуы туралы есеп беру нысандары
мен мерзімдері туралы нұсқаулыққа
2-2-қосымша          

Бірінші басшы не есепке
қол қоюға уәкілеттігі бар тұлға ______________ күні _______________
Бас бухгалтер не есепке
қол қоюға уәкілеттігі бар тұлға ______________ күні _______________
Орындаушы ________________________ күні ______________________
Телефон: ______________________
      Мөр орны".