Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерiнiң табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке алуды жүргiзу ережесiн бекiту туралы

      "Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 1-тармағының 15) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН :
       Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР Табиғи монополияларды реттеу Агенттігінің 2009 жылғы 13 ақпандағы N 42-НҚ Бұйрығымен.
      1. Қоса берiлiп отырған Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерiнiң табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке алуды жүргiзу ережесi бекiтiлсiн.
      2. Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерi:
      1) (Алып тасталды - ҚР Табиғи монополияларды реттеу Агенттігінің 2009 жылғы 13 ақпандағы N 42-НҚ Бұйрығымен).
      2) Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттiгiне осы бұйрықпен бекiтiлген Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерiнiң табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке алуды жүргiзу ережесiне берiлген қосымшаларға сәйкес алдыңғы жылдар үшін қызметтердiң түрлерi бойынша есептi жыл сайын 1 маусымға дейін ұсынылсын.
       Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Табиғи монополияларды реттеу Агенттігінің 2009 жылғы 13 ақпандағы N 42-НҚ Бұйрығымен.
      3. Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттiгiнiң Темiр жол көлiгi және порттар саласындағы реттеу мен бақылау департаментi (А.Қ.Бөкенбаев) заңнамада белгiленген тәртiппен:
      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуiн;
      2) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерi ұсынған есепке алу саясаттарының келiсуiн қамтамасыз етсiн.
      4. Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттiгiнiң Әкiмшiлiк жұмысы және талдау департаментi (Е.О.Есiркепов) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелгеннен кейiн:
      1) оны заңнамада белгiленген тәртiппен бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауды қамтамасыз етсiн;
      2) оны Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттiгiнiң құрылымдық бөлiмшелерi мен аумақтық органдарының, Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникация министрлiгiнiң назарына жеткiзсiн.
      5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттiгi төрағасының бiрiншi орынбасары Н.Ш.Алдабергеновке жүктелсiн.
      6. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелген күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

      Төраға

      КЕЛIСIЛГЕН
      Қазақстан Республикасының
      Көлiк және коммуникация министрi
      2005 жылғы 5 қаңтар

Қазақстан Республикасы Табиғи 
монополияларды реттеу агенттiгi
төрағасының         
2005 жылғы 30 желтоқсандағы  
N 384-НҚ бұйрығымен      
бекiтiлген          

Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн
көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерiнiң табыстарды,
шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке
алуды жүргiзу ережесi

МАЗМҰНЫ

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополиялар субъектiлерiнiң табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке алуды жүргiзу ережесi (бұдан әрi - Ереже) "Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрi - Заң), Нормативтiк құқықтық актiлердiң тiзiлiмiнде N 2438 нөмiрмен тiркелген, Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестiктi қорғау жөнiндегi агенттiгi төрағасының мiндетiн атқарушының 2003 жылғы 30 шiлдедегi N 185-НҚ бұйрығымен бекiтiлген Табиғи монополия субъектiлерiнiң реттелiп көрсетiлетiн қызметтерiне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтер (бағалар, алым ставкаларын) бекiту кезiнде қолданылатын шығындарды қалыптастырудың ерекше тәртiбi туралы ережеге (бұдан әрi - Ерекше тәртiп), Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес әзiрлендi және магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсететiн табиғи монополия субъектiлерiне (бұдан әрi - Субъектiлер) қолданылады.
       Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Табиғи монополияларды реттеу Агенттігінің 2009 жылғы 13 ақпандағы N 42-НҚ Бұйрығымен.

      2. Ереже қызметтердiң реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерi бойынша табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi есептеу ашықтығын қамтамасыз ету және уәкiлеттi орган бекiтетiн экономикалық жағынан негiзделген тарифтердi белгiлеу мақсатында Субъектiлердiң бөлектеп есепке алуды жүргiзудiң негiзгi қағидаттары мен жүзеге асыру тәртiбiн айқындады.

      3. Ереже мынадай қағидаларды:
      1) қызмет көрсетулердiң, қызметтер мен операциялардың түрлерiн;
      2) табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке алуды жүргiзу және ұйымдастыру қағидаттарын;
      3) активтердi, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi есепке алу және бөлу тәртiбiн;
      4) өндiрiстiк көрсеткiштердi есепке алуды;
      5) есептiлiк нысандарын қамтиды.
      4. Осы Ережеде қолданылатын негiзгi ұғымдар:
      абсорбирленген өндiрiстiк шығындар - қызметтiң бiр түрiнiң қызмет көрсетулерiн ұсынуға қажеттi бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарының жалпы өндiрiстiк шығындарының жиынтығы;
      қызмет түрі - пайда алу мақсатында кешенді қызмет көрсетуге, жұмыстар орындауға және тауарлар өндiруге байланысты операциялық қызмет;
      қосылған шығыстар - аймақтық, желiлiк және корпоративтiк деңгейлердегi жауапкершiлiк орталықтарының және орталықтандырылған жабдықтаудың бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарының жалпы және әкiмшiлiк шығыстарын, сондай-ақ орталықтандырылған жабдықтаудың бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарының өндiрiстiк шығындарын қамтитын шығыстар;
      жанама операциялар - қызмет түрлерiнiң көрсетiлетiн қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) өзiндiк құнына енгiзiлетiн бiрнеше негiзгi операцияларды жүзеге асыру yшiн орындалатын операциялар;
      операциялық қызмет - табыс алу бойынша Субъектiнiң негiзгі қызметi және инвестициялық пен қаржылықтан айырмашылығы бар қызмет;
      бөлектеп есепке алу - қызметтiң реттелiп көрсетiлетiн түрлерiнiң өзiндiк құнын, қызметтерге арналған тарифтiк смета мен тарифтер есептеудi талдау мақсатында Субъектiнiң қызметi, қызмет көрсетулерi, операциялары бойынша бөлектеп шығындар, табыстар, қолданысқа енгiзiлген активтер және өндiрiстiк көрсеткiштер туралы ақпаратты жинау және қорытындылау жүйесi;
      қызметтiң реттелiп көрсетiлетiн түрi - Заңда айқындалған табиғи монополиялардың саласы;
      жауапкершiлiк орталығы - Субъектінің дербес құрылымдық бөлiмшесi. Жауапкершiлiк орталықтары Субъектiнiң салалық және географиялық сегменттерi мен ұйымдастыру деңгейлерi бойынша топтастырылады;
      бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталығы - тұтынушыларға өнiмдi өндiрумен, жұмысты орындаумен және қызметтер көрсетумен тiкелей айналысатын жауапкершiлiк орталығы;
      аймақтық деңгейдегi жауапкершiлiк орталығы - бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарының тобын басқаратын жауапкершiлiк орталығы;
      желiлiк деңгейдегi жауапкершiлiк орталығы - аймақтық және бiрiншi деңгейлердегi жауапкершiлiк орталықтарын басқаратын жауапкершiлiк орталығы;
      корпоративтiк деңгейдегi жауапкершiлiк орталығы - желiлiк деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарын басқаратын жауапкершiлiк орталығы.
      Осы Ережеде қолданылатын өзге де ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы заңнамасына сәйкес қолданылады.
       Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Табиғи монополияларды реттеу Агенттігінің 2009 жылғы 13 ақпандағы N 42-НҚ Бұйрығымен.

2-тарау. Қызметтiң, қызмет көрсетулер
мен операциялардың түрлерi

      5. Осы Ереженiң мақсаттары үшiн:
      1) Субъектiнiң қызметi қызметтердiң реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерiнiң топтарына бөлiнедi;
      2) қызметтiң реттелiп көрсетiлетiн түрлерiнiң арасында негiзгi қызмет ретiнде табиғи монополия саласы - магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi айқындалады.

      6. Субъект бөлектеп есепке алуды жүргiзген кезде табиғи монополиялардың реттелiп көрсетiлетiн салалары және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерi ретiнде Заңға сәйкес айқындалатын қызмет түрлерi жеке бөлiнедi:
      1) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi;
      2) кiрме жолдарды ұсыну;
      3) электр энергиясын беру және бөлу;
      4) жылу энергиясын беру және бөлу;
      5) тасымалдау қызметi;
      6) табысы Субъектiнiң жиынтық табысындағы бес пайызынан асатын қызметтiң реттелiп көрсетiлмейтiн түрі;
      7) өзге қызмет.

      7. Қызметтiң әрбiр реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрi қызмет көрсетулердiң, операциялар мен бизнес-процестердiң белгiлi бiр номенклатурасына бiрiздiлiкпен бөлшектеп байланыстырылады. Бiрқатар қосалқы өндiрiстiк операциялар Субъектi қызметiнiң бiрнеше түрлерi үшiн жалпы болып табылады.

      8. Бөлектеп есепке алудың мақсаты үшiн табыстар, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтер қызмет көрсетулердiң және Субъектiнiң негiзгi қызметi операцияларының түрлерi бойынша бөлiнедi:
      1) тасымалдау процесiнiң операциялары бойынша:
      жүк және жолаушылар тасымалдарды жүзеге асыру жөнiндегi магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi;
      жүк тасымалдарын жүзеге асыру жөнiндегi магистральдық темiр жол желiсiнiң арнаулы қызмет көрсетулердi;
      жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыру жөнiндегi магистральдық темiр жол желісінің арнаулы қызмет көрсетулерін қамтитын магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi;
      2) поездарды тарту үшiн электр энергиясын босату жөнiндегi қызмет көрсетулерi;
      3) жарамсыздығына байланысты ағытылған жүк тиелген вагондарды күзету жөнiндегi қызмет көрсетулер;
      4) вагондарға ағымдағы ағыту жөндеу жұмыстарын жүргізу жөнiндегi қызмет көрсетулер;
      5) тасымалдау процесiнiң операцияларынан тыс вагондардың тұрағы бойынша қызмет көрсетулер.

      9. Субъекттiң негiзгi қызметiне кiретiн қызмет көрсетулерiнiң түрлерi мынадай негiзгi операцияларды қамтиды:
      1) жүк және жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыру жөнiндегi магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi:
      магистральдық жолды беру;
      электрмен жабдықтау жүйелерiн беру;
      дабыл және байланыс жүйелерiн беру;
      ақпараттық жүйелердiң бағдарламалық-аппараттық кешенiн пайдалануға беру;
      өрт сөндiру және қалпына келтiру поездары;
      жол парктерiнiң, жалғастырушы және арнайы жолдардың арасында вагондарды (құрамдарды) ұсыну (беру және жинау);
      вагондарды (құрамдарды) қайта өңдеу;
      поездарды қабылдау және жiберу;
      вагондарды бiр жолтабаннан екiншiсiне ауыстыру;
      2) жүк тасымалдарын жүзеге асыру жөнiндегi магистральдық темiр жол желiсiнiң арнайы қызмет көрсетулерi;
      жүк вагондарына техникалық қызмет көрсету;
      коммерциялық қызмет көрсету;
      жүктердi тиеу, түсiру үшiн алаңдар беру;
      3) жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыру жөнiндегi магистральдық темiр жол желiсiнiң арнаулы қызмет көрсетулерi:
      жолаушылар және қол жүк вагондарына техникалық қызмет көрсету;
      жолаушылар, қол жүгiн және жүктер мен қол жүктерiн тасымалдаушыларына платформалар беру;
      жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыру үшiн вокзалдар беру;
      жолаушыларға ақпараттық қызмет көрсету жөнiндегi құрылғылар беру;
      4) поездарды тарту үшiн электр энергиясын босату жөнiндегi қызмет көрсетулер;
      поездарды тарту үшiн электрмен жабдықтау;
      5) жарамсыздығына байланысты ағытылған жүк тиелген вагондарды күзету жөнiндегi қызмет көрсетулер:
      жөндеуге жiбергенге дейiн жарамсыздығына байланысты ағытылған жүк тиелген вагондарды күзету;
      6) вагондарға ағымдағы ағыту жөндеу жұмыстарын жүргiзу жөнiндегi қызмет көрсетулер;
      дөңгелектер жұптарын ауыстыру;
      вагондардың жарамсыздықтарын жөндеу;
      7) тасымалдау процесiнiң операцияларынан тыс вагондардың тұрағы жөнiндегi қызмет көрсетулер:
      тасымалдау процесiнiң операцияларынан тыс вагондардың жылжымалы құрамның тұрағы.

      10. Субъектi негiзгi қызметтi жүзеге асырған кезде, негiзгi операцияларынан басқа, есептiлiк нысандарында берiлген қосалқы операцияларды атқарады.

      11. Негiзгi қызметтiң әрбiр негiзгi және қосалқы операциясы бизнес-процестерiнiң белгiлi бiр номенклатурасына бөлшектеп байланыстырады. Бизнес процесс осы Ереженiң мақсаттары үшiн элементтер бойынша өндiрiстiк шығындарды калькуляциялаудың бабы болып табылады.

      12. Негiзгi қызметтiң қызмет көрсетулерi түрлерiнiң негiзгi және қосалқы операцияларының шығындарын калькуляциялау баптарының тiзбесi осы Ережеде белгiленедi.

3-тарау. Табыстарды, шығындар мен қолданысқа
енгiзiлген активтердi бөлектеп есепке алуды
жүргiзу және ұйымдастыру қағидаттары

3.1 Бөлектеп есепке алуды ұйымдастыру

      13. Субъектiлердiң бөлектеп есепке алуды жүргiзуi Қаржылық Есептiлiктiң Халықаралық Стандарттарына (бұдан әрi - ҚЕХС) сәйкес қабылданған бухгалтерлiк есептi жүргiзу қағидаттарына негiзделуге тиiс. Бөлектеп есепке алудың мақсаттары үшiн ҚЕХС пайымдауы кезiнде ақпараттың бастапқы және неғұрлым шынайы көзi Қаржылық есептiлiктi пайымдау жөнiндегi халықаралық комитеттiң пайымдауы (IFRIС), бухгалтерлiк есеп және аудит мәселелерi жөнiндегi Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгiнiң Сараптама Кеңесiнiң ұсынымы болып табылады.

      14. Бөлектеп есепке алуды жүргiзу кезiнде Субъектiлер мынадай талаптарды орындауға тиiс:
      1) қызметтiң белгiлi бiр түрiне жатқызылған барлық өндiрiстiк көрсеткiштер, табыстар мен шығыстар тиiстi есептiк құжаттармен расталады;
      2) жазбалар олардың шолуын, аудитiн және өзара бақылайтын құжаттар деректерiнiң салыстыруын жеңiлдететiн нысанда ұйымдастырылады;
      3) егер бухгалтерлiк және статистикалық есептiк құжаттардағы ақпарат толық мөлшерде ұсынылмаған болса, онда ол ақпаратты толықтыратын құжаттарға тоғыспалы сiлтемелермен бекiтiлуге тиiс;
      4) бөлектеп есепке алуды және қызметтердiң заттай өндiрiстiк көрсеткiштерiн, қызмет көрсетулердiң көлемдiк заттай көрсеткiштерiн есепке алуды және заттай көрсеткiштердiң бiрлiктерiне үлес шығыстары мен табыстардың калькуляцияларын жүргiзу және заңнамада көзделген өзге мақсаттар үшiн осы Ережеге сәйкес пайдаланылатын бухгалтерлiк, статистикалық (өндiрiстiк) және өзге де есептiлiктiң құжаттары, статистикалық деректер, жұмыста пайдаланылатын құжаттар мен есептер олар қолданысқа енгiзiлген сәттен бастап бес жыл бойы сақталуға тиiс.

      15. Осы Ережеде белгiленген нысандар бойынша есептiлiктi Субъектi 1 қаңтардан бастап 31 желтоқсан аралығында бiр күнтiзбелiк жылға тең кезеңге жасайды.

      16. Субъект уәкiлеттi органға 3 данада есептi жылдан кейiнгi жылдың 31 мамырынан кешiктiрмей: табиғи монополия субъектiсiнiң есептiлiгiн және ҚЕХС-қа сәйкес жасалған аудиттелiнген қаржылық есептiлiктi ұсынады.

3.2 Бөлектеп есепке алуды жүргiзу қағидаттары

      17. Бөлектеп есепке алудың негiзгi қағидаттары:
      1) ұсынылған ақпараттан түскен пайдамен және оны алуға арналған шығындар арасындағы теңгерiм;
      2) есептiлiктiң негiзгi мақсатын орындау үшiн сапалы сипаттамалар арасындағы теңгерiм болып табылады.

      18. Бөлектеп есепке алу кезiнде шығындарды бөлу өлшемдерi:
      1) себеп-салдар байланысы;
      2) әдiлеттiлiк болып табылады.

      19. Қолданысқа енгiзiлген негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер, табыстар мен шығындар олар туындаған орны бойынша және олардың функционалдық мақсаттылығына сәйкес қызметтiң, қызмет көрсетулердiң, операциялардың, бизнес-процестердiң түрлерi бойынша ескерiледi.

      20. Табыстар қызметтiң реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерiнiң барлық көрсетiлген қызмет көрсетулерi (тауарлары, жұмыстары) бойынша жеке-жеке анықталады.

      21. Қызметтiң функционалдық және экономикалық құрылымына сәйкес шығындарды бөлу объектiлерi қызметтiң, қызмет көрсетулердiң, операцияның реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерiмен анықталады.

      22. Негiзгi қызмет бойынша көрсетiлген қызметтердiң (жұмыстардың, тауарлардың) өзiндiк құнына Ерекше тәртiпке сәйкес ескерiлмейтiн шығындарды қоспағанда, шығындар жатқызылады.

      23. Көрсетiлген қызметтердiң (жұмыстардың, тауарлардың) өзiндiк құнына жатқызу тәсiлi бойынша шығындар тiкелей, жанама және қосылған шығындарға бөлiнедi.

      24. Шығындар себеп-салдар өлшемi бойынша, әрбiр операция бойынша, әрбiр калькуляцияланатын бап бойынша мынадай шығындардың элементтерi бойынша:
      1) еңбекке ақы төлеу қорына кiретiн персоналға арналған төлемдер;
      2) еңбекке ақы төлеу қорына кiрмейтiн персоналға арналған төлемдер;
      3) еңбекке ақы төлеуден түсетiн аударымдар;
      4) материалдар;
      5) отын;
      6) электр энергиясы;
      7) қызметтер;
      8) жалдау;
      9) негiзгi құралдардың тозуы, материалдық емес активтердiң амортизациясы;
      10) шаруашылық тәсiлмен атқарылған ағымды жөндеу;
      11) мердiгерлiк тәсiлмен атқарылған ағымды жөндеу;
      12) шаруашылық тәсiлмен атқарылған күрделi жөндеу;
      13) мердiгерлiк тәсiлмен атқарылған күрделi жөндеу;
      14) өзге шығыстар жеке-жеке танылады.

      25. Қосалқы (жанама) операциялар бойынша шығындар:
      1) операциялық қызметтiң түрлерi қызмет көрсетулерiнiң негiзгi операцияларына;
      2) жүргiзiлген жұмыстарға, қызметтерге және өзi тұтынатын өнiмге;
      3) жалпы және әкiмшiлiк шығыстарға;
      4) инвестициялық қызметтiң жобаларына арналған бөлу базаларына тепе-тең бөлiнедi.

      26. Табиғи монополия субъектiсi қызметтiң бiрнеше реттелiп көрсетiлетiн түрлерiн жүзеге асырған жағдайда, жалпы және әкiмшiлiк шығыстары, орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындары Табиғи монополия субъектiсiнiң жиынтықты табысында неғұрлым көп үлесi бар табиғи монополия саласы үшiн бөлектеп есепке алу ережесiне сәйкес қызмет көрсетудiң түрлерi бойынша бөлiнедi.

      27. Бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталығының жалпы және әкiмшiлiк шығыстары барлық қызметтiң реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерiнiң барлық қызмет көрсетулерi мен операциялары бойынша қызмет көрсетуге тiкелей жатқызу үшiн шығыстарды бiрдейлендiру ықтимал жағдайларын қоспағанда, қызметтiң, қызмет көрсетулердiң, операцияларының әрбiр түрiнiң өндiрiстiк шығындарының үлес салмағына қарай тепе-тең бөлiнедi.

      28. Негiзгi қызметке байланысты қосылған шығыстар қызметтiң реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерiнiң барлық қызмет көрсетулерi мен операциялары бойынша (субъектi толығымен жүзеге асыратын) қызметтiң, қызмет көрсетулердiң, операциялардың әрбiр түрi шығындарының үлес салмағына қарай тепе-тең бөлiнедi.

4-тарау. Табыстарды, шығындар мен қолданысқа
енгiзiлген активтердi есепке алу мен бөлу тәртiбi

      29. Қолданысқа енгiзiлген негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi.

      30. Негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер қызметтiң түрлерi, қызмет көрсетулер, операциялар, бизнес-процестер бойынша санаттарға бөлiнедi:
      бiрiншi санат - қызмет көрсетудiң реттелiп көрсетiлетiн және реттелiп көрсетiлмейтiн түрлерiнiң негiзгi операциялардың бизнес-процестерiне тiкелей қатысатын негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер. Оларды ұстау және оларға қызмет көрсету бойынша шығындар тiкелей өндiрiстiк шығыстарға жатады;
      екiншi санат - қосалқы (жанама) операциялардың бизнес-процестерiнде пайдаланылатын негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер. Оларды ұстау және оларға қызмет көрсету бойынша шығындар жанама шығындарға жатады;
      үшiншi санат -
      әкiмшiлiк және жалпы шаруашылық мақсаттағы операциялардың бизнес-процестерiне қатысатын негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер. Оларды ұстау және оларға қызмет көрсету бойынша шығындар жалпы және әкiмшiлiк шығыстарға жатады;
      орталықтандырылған жабдықтау операцияларының бизнес процестерiне қатысатын негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер. Оларды ұстау және оларға қызмет көрсету бойынша шығындар орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындарға жатады;
      сату бойынша операциялардың бизнес-процестерiне қатысатын негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер. Оларды ұстау және оларға қызмет көрсету бойынша шығындар сату бойынша шығыстарға жатады.

      31. Табыстар осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi.

      32. Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсетуден түскен табыстар жолаушылар, жүк, транзиттiк тасымалдар бойынша жеке-жеке ескерiледi.

      33. Жүк тасымалы бойынша магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерiн көрсетуден түсетiн табыстар Уәкiлеттi орган белгiлеген жүк номенклатурасы топтарының кодтары бойынша ескерiледi.

      34. Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызметтерi операцияларының өзiндiк құны мыналарды:
      1) өндiрiстiк шығындарды;
      2) абсорбирленген өндiрiстiк шығындардың үлесiн;
      3) орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындардың үлесiн;
      4) жалпы және әкiмшiлiк шығыстардың үлесiн;
      5) сату бойынша шығыстардың үлесiн;
      6) сыйақы бойынша шығыстардың үлесiн қамтиды.

      35. Өндiрiстiк шығындар магистральдық темiр жол желiсi қызмет көрсетулерiнiң негiзгi операциялары бойынша осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi және тiкелей мен жанама шығындарды қамтиды.

      36. Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша абсорбирленген өндiрiстiк шығындар осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi және магистральдық темiр жол желiсi қызмет көрсетулерiнiң әрбiр негiзгi операцияларының өндiрiстiк шығындарының үлесiне тепе-тең бөлiнедi.

      37. Орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындар осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi және субъектiнiң негiзгi қызметiнiң әрбiр қызмет түрiнiң үлесiне тепе-тең бөлiнедi. Магистральдық темiр жол желiсiнiң орталықтандырылған жабдықтау жөнiндегi шығындардың үлесi магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерiнiң әрбiр негiзгi операциясының өндiрiстiк шығындарының үлесiне тепе-тең бөлiнедi.

      38. Жалпы және әкiмшiлiк шығыстар осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi және бөлiнедi және:
      қызметтiң түрлерi бойынша тiкелей жатқызу үшiн шығыстарды бiрдейлендiру ықтималы болған кезде бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарының тiкелей жалпы және әкiмшiлiк шығыстарына;
      бiрiншi деңгейдегi жауапкершiлiк орталықтарының жанама жалпы және әкiмшiлiк шығыстарына;
      қосылған жалпы және әкiмшiлiк шығыстарына бөлiнедi.
      Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша жалпы және әкiмшiлiк шығыстарының үлесi магистральдық темiр жол желiсi қызмет көрсетулерiнiң әрбiр негiзгi операциясының өндiрiстiк шығындарының үлестерiне тепе-тең бөлiнедi.

      39. Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерiн сату бойынша шығыстар осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi және магистральдық темiр жол желiсi қызмет көрсетулерiнiң әрбiр негiзгi операцияларының өндiрiстiк шығындарының үлесiне тепе-тең бөлiнедi.

      40. Магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi жөнiндегi сыйақы бойынша (капиталданбайтын) шығыстар осы Ережеде белгiленген қағидаттарға сәйкес ескерiледi және магистральдық темiр жол желiсi қызмет көрсетулерiнiң әрбiр негiзгi операцияларының өндiрiстiк шығындарының үлесiне тепе-тең бөлiнедi.

5-тарау. Өндiрiстiк көрсеткiштердi есепке алу

      41. Субъект табыстарды, шығындар мен қолданысқа енгiзiлген активтердi бөлу, тарифтер (бағалар, алымдар ставкаларын) және тарифтiк сметаларды есептеу және бекiту үшiн санаулы шығыс және табыс ставкаларын есептеу үшiн пайдаланылатын пайдалану қызметтiң заттай көрсеткiштерiн есепке алуды жүргiзуге тиiс.

      42. Өндiрiс көрсеткiштерiн есепке алу (статистикалық есеп) ақпараттың бастапқы көздерi бойынша тексеру мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн нысанда ұйымдастырылуға тиiс.

      43. Осы Ережеге берiлген қосымшаларға сәйкес есептiлiктiң нысандарындағы өндiрiстiк көрсеткiштер үлес шығыстарын, табыстарын есептеу және тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) және тарифтiк сметаларды бекiту мақсатында белгiленедi.

      44. Статистикалық есеп көрсеткiштерiнiң бөлiгiн бөлектеп есепке алудың мақсатынан айырмашылығы бар мақсатта пайдаланған жағдайда, өндiрiстiк статистиканы қате пайдалануды болдырмау үшiн объектiлердiң және өлшеу тәсiлдерiнiң айырмашылықтары нақты анықталуға тиiс.

6-тарау. Есептiлiк нысандары

      45. Субъектi уәкiлеттi органға ұсынатын есептiлiк:
      1) табыстар мен шығындар туралы есептi;
      2) қолданысқа енгiзiлген негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер туралы есептi қамтиды.

      46. Табыстар мен шығындар туралы есеп мынадай нысандарды:
      1) табыстар мен шығындар туралы есептi - осы Ережеге берiлген 1-қосымша ;
      2) табыстарды - осы Ережеге берiлген 2-қосымша ;
      3) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша табыстарды - осы Ережеге берiлген 3-қосымша ;
      4) магистральдық темiр жол желiсi қызмет көрсетулерiнiң өзiндiк құнын - осы Ережеге берiлген 4-қосымша ;
      5) өндiрiстiк шығындарды - осы Ережеге берiлген 5-қосымша ;
      6) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша өндiрiстiк шығындарды - осы Ережеге берiлген 6-қосымша ;
      7) жанама шығындарды бөлудi - осы Ережеге берiлген 7-қосымша ;
      8) жанама шығындарды - осы Ережеге берiлген 8-қосымша ;
      9) орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындарды бөлудi - осы Ережеге берiлген 9-қосымша ;
      10) орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындарды - осы Ережеге берiлген 10-қосымша ;
      11) жалпы және әкiмшiлiк шығыстарды бөлудi - осы Ережеге берiлген 11-қосымша ;
      12) жалпы және әкiмшiлiк шығыстарды - осы Ережеге берiлген 12-қосымша ;
      13) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерiн сату бойынша шығыстарды - осы Ережеге берiлген 13-қосымша ;
      14) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша сыйақы бойынша шығыстарды - осы Ережеге берiлген 14-қосымша ;
      15) инвестициялық қызметтi - осы Ережеге берiлген 15-қосымша қамтиды.

      47. Қолданысқа енгiзiлген негiзгi құралдар мен материалдық емес активтер туралы есеп мынадай нысандарды:
      1) негiзгi құралдар мен материалдық емес активтердiң болуы туралы есептi - осы Ережеге берiлген 16-қосымша ;
      2) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша қолданысқа енгізілген негiзгi құралдар туралы есептi - осы Ережеге берiлген 17-қосымша ;
      3) магистральдық темiр жол желiсiнiң қызмет көрсетулерi бойынша қолданысқа енгiзiлген материалдық емес активтер туралы есептi - осы Ережеге берiлген 18-қосымша қамтиды.

      48. Есептiлiктi жасаған кезде пайдаланылатын өлшем бiрлiгi мың теңгеде белгiленедi.

      49. Есептiлiк нысандары оларда көзделген көрсеткiштерге дәлме-дәл сәйкестендiрiлiп толтырылады. Бекiтiлген нысандарға қосымша көрсеткiштер мен кодтарды енгiзуге жол берiлмейдi.

      50. Субъект есептiлiктi электрондық және қағаз жеткiзгiшi түрiнде ұсынады.

      51. Қағаз жеткiзгiшi түрiндегi есептiлiкке басшы мен бас бухгалтер және Субъектiнiң орындаушысы қол қояды және ол мөрмен расталады.
      Есептiлiк уәкiлеттi органға электрондық және қағаз жеткiзгiште ұсынылады.

      52. Субъектi қағаз жеткiзгiшi түрiндегi есептiлiктi тiгiлген түрде, беттерiн нөмiрлеп беруге тиiс және соңғы бетiне басшы мен бас бухгалтердiң қолдары болуға тиiс және Субъектiнiң мөрiмен расталады.

      53. Электрондық жеткiзгiш түрiндегi есептiлiк қағаз жеткiзгiшi түрiндегi есептiлiкке сәйкес келуге тиiс.

                                  Магистральдық темір жол желісінің
                                    қызметтерін көрсететін табиғи
                                    монополиялар субъектілерінің
                                     табыстарды, шығындар мен
                                       қолданысқа енгізілген
                                     активтерді бөлектеп есепке
                                       алуды жүргізу ережесіне
                                              1-қосымша

             Табыстар мен шығындар туралы есеп
              _____________________________________
                               кезең
Табиғи монополия субъектісінің атауы

Басшы          _______________
                   қолы                            М.О.
Бас бухгалтер  _______________
                   қолы

                                  Магистральдық темір жол желісінің
                                    қызметтерін көрсететін табиғи
                                    монополиялар субъектілерінің
                                     табыстарды, шығындар мен
                                       қолданысқа енгізілген
                                     активтерді бөлектеп есепке
                                       алуды жүргізу ережесіне
                                              2-қосымша

                           Табыстар
                                                       мың теңге

                                   Магистральдық темір жол желісінің
                                    қызметтерін көрсететін табиғи
                                    монополиялар субъектілерінің
                                     табыстарды, шығындар мен
                                       қолданысқа енгізілген
                                     активтерді бөлектеп есепке
                                       алуды жүргізу ережесіне
                                              3-қосымша

             Магистральдық темір жол желісінің
                қызметтері бойынша табыс

кестенің жалғасы    

                                                       мың теңге

  кестенің жалғасы

                                  Магистральдық темір жол желісінің
                                    қызметтерін көрсететін табиғи
                                    монополиялар субъектілерінің
                                     табыстарды, шығындар мен
                                       қолданысқа енгізілген
                                     активтерді бөлектеп есепке
                                       алуды жүргізу ережесіне
                                              4-қосымша

         Магистральдық темір жол желісі қызметтерінің
                        өзіндік құны

                                                       мың теңге

        * 1-жол бойынша 5, 6, 7, 8, 9, 10-бағандарының деректерін
операциялар бойынша бөлу үшін пайдаланылады

                                  Магистральдық темір жол желісінің
                                    қызметтерін көрсететін табиғи
                                    монополиялар субъектілерінің
                                     табыстарды, шығындар мен
                                       қолданысқа енгізілген
                                     активтерді бөлектеп есепке
                                       алуды жүргізу ережесіне
                                              5-қосымша

                    Өндірістік шығындар
                                                        мың теңге

        * қызмет түрлері бойынша орталықтандырылған жабдықтау бойынша шығындар қосылған шығыстарды бөлу үшін пайдаланылады

                                  Магистральдық темір жол желісінің
                                    қызметтерін көрсететін табиғи
                                    монополиялар субъектілерінің
                                     табыстарды, шығындар мен
                                       қолданысқа енгізілген
                                     активтерді бөлектеп есепке
                                       алуды жүргізу ережесіне
                                              6-қосымша

            Магистральдық темір жол желісі бойынша
                      өндірістік шығындар

                                                мың теңге

кестенің жалғасы