"Жекелеген қару түрлерінің айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 желтоқсандағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :
1. Қоса беріліп отырған азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарына криминалистік талаптар мен сынау әдістері бекітілсін.
2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2007 жылғы 29 қарашадағы
N 1146 қаулысымен
бекітілген
Азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарына қойылатын криминалистік талаптар мен сынау әдістері
1-бөлім. Атыс, белгі беру, газды, пневматикалық қаруға, оның патрондарына, сондай-ақ қаруға құрылымдық ұқсастығы бар бұйымдарға қойылатын криминалистік талаптар
1. Жалпы ережелер
1. Осы криминалистік талаптар "Жекелеген қару түрлерінің айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 желтоқсандағы Заңына сәйкес азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарын жасап шығаруды стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды талдау, сондай-ақ криминалистік практиканы қорытындылау негізінде әзірленді және оларды сәйкестендіру және заңсыз қайта жасауды болдырмау мақсатында Қазақстан аумағында айналымда жүрген азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарына қойылатын арнайы техникалық талаптарды белгілейді.
Осы криминалистік талаптар Қазақстан Республикасының аумағында сату құқығынсыз, тек импорттаушы елдердің заңнамасының талаптарына сай экспортқа ғана өндірілген азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарына, сондай-ақ қару мен патрон жасап шығарушы кәсіпорындарда технологиялық мақсатта ғана пайдалануға арналған сынақ патрондарына, сондай-ақ электр қаруына қолданылмайды.
2. Үрмелі қуаты 7,5 Джоульден (бұдан әрі - Дж) жоғары және калибрі 4,5 миллиметрден (бұдан әрі - мм) астам атыс, белгі беру, газды, пневматикалық қарудың механикалық әдіспен (соққы, қысым) немесе жоғары концентратталған энергия көздерін, оның ішінде тереңдігі кемінде 0,2 мм лазерін пайдаланып орындалған өзін жекелендіретін таңбалау белгісі (сериясы, нөмірі) болуға тиіс.
3. Атыс, белгі беру, газды қарудан атылған гильзаларда оны сәйкестендіруге жеткілікті белгілер кешенін қамтитын қарудың бөлшектері мен тетіктерінің іздері қалуға тиіс.
4. Белгі беру, газды және пневматикалық қару бөлшектері мен тетіктерінің ерекшеліктері жауынгерлік, азаматтық және қызметтік атыс қаруларының бөлшектері мен тетіктерін бір-біріне ауыстыру мүмкіндігін қамтамасыз етпеуге тиіс.
5. Белгі беру және газды қару құрылымы қайтарымсыз өзгерместен снарядқа шаршы миллиметріне 0,5 Джоуль (бұдан әрі - Дж/мм 2 ) кинетикалық энергия үлесін (сот медицинасы қабылдаған адамды зақымдаудың ең төменгі энергетикалық өлшемі) беретін оқты және бытыралы қатты снарядпен ату мүмкіндігін қамтамасыз етпеуге тиіс.
6. Ойық азаматтық атыс қаруы (спорт қаруын қоспағанда) бір типтегі патронға арналып жасалған жауынгерлік атыс қаруынан қару оқпаны параметрлерінің біреуі (саны, бағыты, ені, ойықтың қадамы) бойынша айырмашылығы болуға тиіс.
Ойықтың ені бойынша айырмашылығы жол шегінің арасы кемінде 0,2 мм болуға тиіс, ал иір ойықтың қадамы бойынша айырмашылығы жол шегінің арасында иір ойық көлбеуінің бұрыш айырмашылығы кемінде 1 градусты қамтамасыз етуге тиіс. Айырмашылықтар олардың қолданыстағы криминалистік әдістерімен саралану мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.
7. Ойық атыс қаруының бір типті патронға арналып жасалған үлгілерден гильзадағы іздері бойынша айырмашылығы болуға тиіс.
8. Әр түрлі кәсіпорындарда патронның бір типіне арналып жасалған көп зарядты магазинді тегіс ұңғылы атыс қаруының серпігіш және шағылдырғыш іздерінің өзара орналасуы, сондай-ақ гильзадағы іздерді жасауға қатысатын тетікте басқа бөлшектердің іздері бойынша үлгілері арасында айырмашылығы болуға тиіс.
9. Ұзын ұңғылы ойық қару 5,6 мм калибрлі патрондарды қоспағанда, тапаншаның және револьвердің патрондарына сай жасалынбауға тиіс.
10. Ойық немесе тегіс ұңғылы қару құрылысында дыбыс тұншықтырғыш, сондай-ақ атыс дыбысын тұншықтырушы және түнгі нысаналы қондырғыларға арналған аспаптар немесе арнайы құралдар болмауға тиіс.
11. Жиналмалы құрылымды ұзын ұңғылы қарудың ұзындығы кемінде 800 мм-ге не ұңғысының немесе ұңғылы қорапшасымен ұңғысының ұзындығы 500 мм-ге жетпейтін жинаулы түрінде ату қабілетін қамтамасыз етпеуге тиіс.
12. Ойық қарудан, тегіс ұңғылы қару ұңғысының ойық қондырғыларынан, сондай-ақ қысқа ұңғылы қарудан атылған оқтарда ұңғы оқпанының іздері қалуға тиіс.
13. Ұңғысыз атыс қаруы құрылымының қайтарымсыз өзгерместен снарядтарға 0,5 Дж/м 2 астам кинетикалық энергия үлесін беретін оқты және бытыралы снарядтармен ату мүмкіндігін қамтамасыз етпеуге тиіс.
14. Белгі беру қаруында қарудың құрылымына қайтарымсыз өзгерістер енгізбестен, газды патрондармен ату мүмкіндігі болмауға тиіс.
15. Белгі беру және газды қаруды атыс қаруларына қайта өзгертуді қиындату мақсатында ұңғысының қаңқаға бекітілуі босаңқы болуға тиіс.
17. Пневматикалық аңшылық қарудың 25 Дж-ден аспайтын, спорт қаруының 35 Дж-ден аспайтын кинетикалық энергиясы болуға тиіс.
18. Құрылымы жағынан қаруға ұқсас бұйымдар құрылымындағы қайтарымсыз өзгерістерсіз оларды атыс қаруы ретінде пайдалану және 0,5 Дж/мм 2 асатын кинетикалық энергия үлесі бар снарядтарды ату мүмкіндігін қамтамасыз етпеуге тиіс.
19. Құрылымы жағынан қаруға ұқсас бұйымдар жауынгерлік иір ойықты атыс қаруынан оны қайта құрастыру және атысқа жарамсыз жағдайға келтіру арқылы жасалынбауға тиіс.
20. Ойық, тегіс ұңғылы, ұңғысыз, сондай-ақ газды және белгі беру атыс қаруы патрондарының құрылымы мен гильзаларының материалдары эксперименталдық атыс кезінде оларда қару бөлшектері мен тетіктерінің іздерін сәйкестендіру үшін жарамды сақталуын қамтамасыз етуге тиіс.
21. Ойық атыс қаруы патрондары оқтарының құрылымы мен материалдары сулы немесе талшықты оққаққыштарға эксперименталдық ату кезінде қаруды сәйкестендіруге жарамды іздердің сақталуын қамтамасыз етуге тиіс.
2-бөлім. Суық, лақтыратын қаруға және сыртқы пішіні бойынша осындай қаруға ұқсас бұйымдарға қойылатын криминалистік талаптар
22. Осы техникалық талаптар жалпы және арнайы мақсаттағы аңшылық пышақтарға, тіршілікті сақтауға арналған пышақтар (бұдан әрі - пышақтар) мен аңшылық қанжарларына қолданылады.
23. Жалпы және арнайы аңшылық мақсаттағы пышақтар үш түрге бөлінеді:
жиналмайтын;
жиналатын;
құрастырмалы.
24. Қанжарлар және тіршілікті сақтауға арналған пышақтар екі түрге бөлінеді:
жиналмайтын;
құрастырмалы.
25. Пышақтардың сұқпаларының ең қысқа мөлшері:
ұзындығы - кемінде 90 мм;
сыртының қалыңдығы - кемінде 2,6 мм.
26. Қанжарлар сұқпаларының ең қысқа мөлшері:
ұзындығы - кемінде 150 мм;
қалыңдығы - кемінде 4,0 мм;
ені - кемінде 25 мм.
Сұқпаның ұзындығы мен енінің арақатынасы 6:1 болуға тиіс.
Сұқпаның ұзындығы өткір соңынан (ұшынан) шектеуге дейін, ал ол болмаған жағдайда сабының жиегіне дейінгі мөлшермен анықталады. Пышақтың сұқпасының және сабының қалыңдығы оның неғұрлым жуан жерінен (мысалы, түбі) өлшенеді. Қанжар сұқпасының ені оның неғұрлым енді жерінен өлшенеді.
27. Пышақтар мен қанжарлар сұқпа мен қолсаптан тұруға тиіс, тірегі (немесе шектеу) не шанышпалы соққы берер кезде пышақты нық ұстауды (талаптың арнайы мақсаттағы аңшылық пышақтарға қатысы жоқ) қамтамасыз ететін саусақ асты ойығы болуға тиіс.
Тіршілікті сақтауға арналған пышақтарды аңшылық қанжарлар сияқты сұқпасымен жасауға рұқсат етіледі.
28. Пышақтардың және қанжарлардың сұқпасы мен қолсабының қосылған жері (оның ішінде топсасы) мықты және қатты болуға тиіс.
29. Сұқпаның жүзі аңшылық сұқпалы суық қаруға тән қайралған болуы тиіс. Қайраудың арнайы түрлері (мысалы, "құндыз тіс" типті, ал тіршілікті сақтауға арналған пышақтарда сұқпаның сырт жағы қайралуы мүмкін) сұқпа жүзінің бүкіл ұзындығына, сондай-ақ оның бір бөлігіне де рұқсат етіледі.
30. Пышақ жүзінің қайралуы диаметрі 10-12 мм және ылғалдылығы 12%-дан аспайтын қайыңның шыбығын бес мәрте кесу арқылы тексеріледі; бұл ретте кесінді түзу, мүдірсіз болуға тиіс.
31. Пышақтардың қосымша тұрмыстық мақсаттағы (біз, консерві пышағы, бұрауыш және т.б.) және негізгі сұқпаның сыртында не кез келген бөлек зат түрінде пышақтың қолсабында немесе қолсаптың ішінде, қынапта немесе құндақта орналасатын арнайы мақсаттағы: экстрактор, қысу сақинасы, кішкентай ара сияқты қосымша құрылғылары болуы мүмкін.
32. Пышақтар мен қанжарлардың саптары, жапсырманың басы, жиналмалы пышақтардың белдігінің соңы, сондай-ақ өзге де бөліктері және сұқпаның, заттардың және құрылғылардың шығыңқы бөліктері мұқият өңделуге тиіс.
33. Пышақтардың (талаптың аңшылық арнайы пышақтарға қатысы жоқ) және қанжарлардың алынбайтын кез келген бөлігінде әртүрлі әдістермен (қалыптама, нақыштама, өңдеу, күйдіру) жасалған тіркеуге арналған нөмірі және өндірушінің таңбасы болуға тиіс.
34. Пышақтардың (талаптың аңшылық арнайы пышақтарға қатысы жоқ) және қанжарлардың сұқпалары мықты және шымыр болуға тиіс.
35. Сұқпаның ұзындығы 150 мм-ден артық болған кезде оның өткір соңы (ұшы) 10 мм-ге майыстырылады. Сынақтан кейін сұқпада 1 мм-ден асатын қалдық өзгерістер болмауға тиіс.
36. Осы техникалық талаптар аңшылық жабдық заттары болып табылатын және кәсіптік немесе спорттық аңшылық жағдайларда пайдалануға арналған жалпы мақсаттағы аңшылық пышақтарға қолданылады.
37. Жиналмалы пышақтардың сұқпалары жазылған күйінде мықты бекітілуге тиіс (яғни бекіткіші болуға тиіс).
38. Жалпы мақсаттағы аңшылық пышақтарының сұқпалары, заттары және аспаптары өткір бөлігімен саңлауға кіруге тиіс, бұл ретте оларды алып жүргенде және қолданғанда қауіпсіздік қамтамасыз етілуге тиіс.
39. Жалпы мақсаттағы аңшылық пышақтың құрылымы негізгі функцияларын (нысананы зақымдау) орындаудан басқа, қосымша функцияларды (тұтас етті мүшелеу, теріні сыпыру) орындауға көзделуі мүмкін, яғни пышақ екі мақсатта пайдалануы мүмкін.
40. Жалпы мақсаттағы жиналмалы аңшылық пышақтарының сұқпалары, заттары мен керек-жарақтары саптың саңылауынан неғұрлым оңай шығуы тиіс. Жалпы мақсаттағы жиналмалы аңшылық пышақтар сұқпаларын, заттарын және аспаптарын ашуға ыңғайлы болу үшін сапта қол жетуді жеңілдететін тереңдіктер немесе ойықтар не сұқпаларда, заттар мен аспаптарда арнайы тереңдіктер немесе шошақтар болуға тиіс.
41. Жалпы мақсаттағы жиналмалы пышақтар құрылымында сұқпасының бекіткіші пружинасыз болуы да мүмкін (қаңқалы, серпінді, "көбелек" типтес және т.б.).
42. Осы техникалық талаптар аңшылық жабдық заттары болып табылатын және кәсіпшілік немесе спорттық аңшылық жағдайларда пайдалануға арналған аңшылық қанжарларға қолданылады.
43. Аңшылық қанжарларда өткір жауынгерлік ұшы бар симметриялы екі жүзді нысанды сұқпасы болуға тиіс. Аңшылық қанжарлардың ұшы (өткір соңы) сұқпаның ортаңғы сызығында болуға тиіс.
Сұқпада жырымдалған жаралар салуға арналған шығыңқы (ойық) болуына жол берілмейді.
44. Аңшылық қанжарларға:
1) стилет типтес сұқпалы;
2) сұқпаның ұзындығы мен енінің арақатынасы 7:1 және одан артық;
3) жүзі қайралмаған;
4) ұлттық немесе жауынгерлік тип бойынша дайындалған қанжарлар жатпайды.
45. Осы техникалық талаптар аңшылық жабдық заттары болып табылатын және кәсіпшілік немесе спорттық аңшылық жағдайларда пайдалануға, сонымен қатар шаруашылық қажеттіліктерге арналған арнайы мақсаттағы (мүшелеуге, теріні сыпыруға) аңшылық пышақтарға қолданылады.
46. Осы түрдегі жиналмалы пышақтардың сұқпалары жазылған түрінде бекіткіш арқылы мықты бекітілуге тиіс.
Осы түрдегі пышақтардың сұқпа сыртында сүйек кесетін кішкентай ара, ал сұқпа сыртында ауыз ашқыш, сомын кілті және т.б. түрдегі арнайы ойықтар болуы мүмкін.
47. Арнайы мақсаттағы аңшылық пышақтар сұқпасының ұзындығы мен қалыңдығына қарамастан мына жағдайларда суық қару болып табылмайды:
1) сұқпаның ұшын және саптың жоғары шетін қосатын шартты сызықтан жоғары алғанда сұқпа сыртының ең көп иілу мөлшері 15 мм-ден асса.
Иілу мөлшерін өлшеу үшін сұқпаның ұшын және саптың жоғары шетін тура сызықпен қосу керек. Өлшеу сұқпа сыртының ең көп иілген жерінде жүргізіледі;
2) сұқпа сыртының жүзі жағына ең көп иілген жері 5 мм-ден асса.
Сұқпаның иілуі тура сабынан басталуы мүмкін, сұқпаның ұшы сыртының сызығынан 5 мм-ден аса жоғары орналасқан;
3) пышақтың құрылымы нысананы зақымдауға (зақымдайтын сабы пышақпен шанышпалы соққы соғуға арналмаған, ұшының нысаны және сұқпаның қалыңдығы зақымдау қасиетін және басқаларын неғұрлым төмендетеді) арналмаған және оны қамтамасыз етпейді. Егер екі жақты шектегіштің жалпы биіктігі немесе бір жақты шектегіштің (таяныштың) биіктігі не саусақ асты ойықтың тереңдігі 5 мм-ден аз болса, пышақтық сабын зақым келтіруші деп санауға болады.
48. Сыртқы пішіні мен құрылымы бойынша арнайы мақсаттағы аңшылық пышақтармен ұқсастығы бар, бірақ оларға осы криминалистік талаптардың 47-тармағында көрсетілген техникалық сипаттамаларға сәйкес келмейтін пышақтар екі мақсаттағы болып келеді және олардың айналымы "Жалпы мақсаттағы аңшылық пышақтар" деген бөлімнің талаптарына сәйкес анықталады.
50. Арнайы мақсаттағы аңшылық пышақтардың сұқпалары біршама мықты болуға тиіс, бірақ майыстырған кезде қалдық өзгерістері болуы мүмкін. Сынақтан кейін қалдық өзгерістері 1 мм-ден асуы мүмкін.
51. Осы техникалық талаптар, аңшылық жабдық заттары болып табылатын, жалпы мақсаттағы аңшылық пышақтар түрінде кәсіпшілік немесе спорттық аңшылық жағдайларда пайдалануға, сонымен қатар ауыр жорықтық жағдайларда, саяхат және спорттық туризммен айналысқанда пайдалану үшін тіршілікті сақтауға арналған пышақтарға қолданылады.
52. Тіршілікті сақтауға арналған пышақтарда міндетті түрде қосымша (біз, консерві ашқыш, компас және т.б.) және арнайы мақсаттағы (экстрактор, қысу сақинасы, сүйек кесетін кішкентай ара, балық аулау құралдары, рогатка, тері сыпыратын пышақ, адырна, дәрі қорап, шырпылар және басқалары) заттар мен аспаптар болуға тиіс. Қосымша заттар мен аспаптар пышақ сабының қуысында немесе тысында (қынабында) орналасады.
53. Тіршілікті сақтауға арналған пышақ сабының айрықша құрылымдық ерекшелігі оның металдан (сирек - басқа да мықты материалдардан) жасалатындығы болып табылады, әдетте іші қуыс және бұранды жалғастырушының көмегімен бекітілетін сыртпен жабылатын болады. Саптың мұндай құрылымы қосымша заттар мен аспаптарды жинақы сақтауды да қамтамасыз етеді, сондай-ақ пышақты ағаш сапқа қондыруға (бұл жағдайда пышақ найзаның ұшы ретінде қызмет етеді) мүмкіндік береді.
13. Ұлттық киімдердің керек-жарағы болып табылатын суық қаруға (қылыштар және қанжарлар) қойылатын криминалистік талаптар
54. Осы техникалық талаптар сұқпалы суық қарудың бір түрі болып табылатын ұлттық киімдермен бірге алып жүруге арналған қылыштар мен қанжарларға қолданылады.
55. Қылыштар мен қанжарлар адамды соғуға есептелген шабу-кесу (қылыштар) немесе шанышпалы-кескіш (қанжарлар) соққыларды қамтамасыз ететін сұқпадан және қылыштың сабынан (гардасы бар немесе жоқ саптан не қиылысқан немесе тіректен) тұруға тиіс.
56. Қылыштар мен қанжарлар сұқпасының сабымен қосылған жері тығыз және берік болуға тиіс. Қылыштардың сұқпасының сабына жалғанған жерінің мықтылығын тексеру үшін диаметрі 150-200 мм кепкен қарағай бөренеге көлденең бес жеткілікті түрде қатты шабу-кесу соққысын (адамды зақымдауға есептелген соққы қуаты 20-50 Дж) жасау керек. Сынақ жүргізілгеннен кейін сұңғы мен қылыш сабының қосылған жерінде босаңқылыққа жол берілмейді.
Қылыш сұқпанының сабына жалғанған жерінің мықтылығын анықтау үшін қалыңдығы кемінде 30 мм қарағай тақтайшасына 20-50 Дж қуатпен кемінде бес қатты шанышпалы соққы жасау керек. Сұқпан мен қылыш сабының қосылған жерінде босаңқылыққа жол берілмейді.
57. Қылыштар мен қанжарлардың сұқпасының жүзін қатты қайрамай-ақ жасауға болады.
Түпкілікті қайрауды және өз деңгейіне жеткізуді иесі жүзеге асыра алады.
59. Қылыштар мен қанжарлар осы криминалистік талаптардың 30 және 32-тармақтарында көзделген талаптарға толықтай жауап беруге тиіс.
60. Қылыштар және қанжарлар ағаштан, металдан немесе пластмассадан жасалып, былғарымен, былғарыны ауыстыратындармен, басқа да материалдармен қапталған немесе қапталмаған, қатты қауіпсіздік қынабында болуы тиіс. Бұл ретте қылыштар мен қанжарлардың сұқпаны қынабында мықты ұсталуға, бірақ қажет болған кезде олардан оңай алынуға тиіс.
61. Қылыштар мен қанжарлар сұқпанының түп жағында тіркеуге арналған нөмірі және жасаушының таңбасы болуға тиіс.
Таңбалау белгілерін салудың әр түрлі әдістеріне (қалыптама, нақыштама, өңдеу, күйдіру) рұқсат етіледі. Таңдап алынған тіркеу нөмірін және жасаушының таңбасын салу тәсілі олардың қарудың барлық пайдалану уақытына сақталуын қамтамасыз етуі тиіс.
62. Қылыштар мен қанжарлар мынадай ұзындық сипаттамаларына сай болуы тиіс:
1) жалпы ұзындығы - 920 мм-ден 1040 мм-ге дейін;
2) сұқпаның ұзындығы - 790 мм-ден 880 мм-ге дейін;
3) сұқпа сыртының қалыңдығы - кемінде 6,0 мм;
4) сұқпаның ені - 23-тен 36 мм-ге дейін;
5) сұқпаның қисықтығы - 42-ден 73 мм-ге дейін.
Қылыштар мен қанжарлар сұқпасының ұзындығы өткір соңынан (ұшынан) тығырыққа дейін, ал ол болмаған жағдайда қылыш сабының қиылысқан жеріне тіреуішіне дейінгі мөлшермен анықталады.
Сыртының қалыңдығы сұқпаның неғұрлым жуан жерінен (мысалы, дүмінен) өлшенеді. Сұқпаның қисықтығы сұқпа сыртының төмен түскен ең үлкен майысу нүктесінен сұқпа ұшын оның дүмінің биік нүктесімен қосатын түзу сызыққа дейін перпендикулярының ұзындығымен анықталады.
63. Ұлттық киімнің керек-жарағы болып табылатын қанжарлар мынадай ұзындық сипаттамаларына сай болуы тиіс:
1) жалпы ұзындығы - 400-ден 600 мм-ге дейін;
2) сұқпаның ұзындығы - 300-ден 440 мм-ге дейін;
3) сұқпаның қалыңдығы - кемінде 5,0 мм;
4) сұқпаның ені - 25-тен 45 мм-ге дейін.
Сұқпаның ұзындығы өткір соңынан (ұшынан) шектеуге дейін, ал ол болмаған жағдайда сабының тіреуішіне дейінгі ұзындықпен анықталады.
Енінің қалыңдығы сұқпаның неғұрлым жуан жерінен (мысалы, қаттылық қабырғасынан) өлшенеді.
64. Жалпы массасы:
1) қылыштардың - 1000-нан 2000 г-ға дейін;
2) қанжардың - 450-ден 750 г-ға дейін.
65. Азаматтық суық қару болып табылатын және 1994 жылдан кейін жасалған қылыштар мен қанжарлар сұқпалары мықты, шымыр болуы және майыстырғанда түрі қалдық өзгерісі болмауға тиіс.
66. Қылыштар құрылымының мықтылығы мен шымырлығы көмір қышқылды болаттан жасалған сұқпаның өткір соңын (ұшын) 1/8 ұзындықта және болат құрыштан жасалған сұқпа үшін 1/13 ұзындықта майыстыру арқылы анықталады.
67. Қанжар сұқпаның ұзындығы 300 мм болған кезде оның өткір соңы (ұшы) 21 мм-ге майыстырылады. Сұқпаның ұзындығы 25 мм-ге ұзарған сайын, майысу шамасы 2 мм-ге өседі.
Сынақтан кейін қылыш пен қанжардың сұқпанында 1 мм асатын қалдық өзгерістер болмауға тиіс.
68. Қылыштар сұқпасының морттығын тексеру үшін қылышпен ені 150-200 мм және қалыңдығы кемінде 30 мм тегіс қарағай тақтай бойын қылыштың жалпақ жағымен орташа күшпен (соққы қуаты 20-30 Дж) екі-үш соққы жасалады. Сұқпа металының сынақтан кейін шытынауына және үгітілуіне жол берілмейді.
69. Осы техникалық талаптар туристік жабдық заттары болып табылатын және сауықтыру мен спорттық туризммен, сондай-ақ оның арнайы түрлерімен айналысу кезінде жорыққа шығуға пайдалануға арналған туристік пышақтарға қолданылады.
Туристік пышақтар сұқпалы суық қаруға жатпайды.
71. Жиналмайтын туристік пышақтар тіршілікті сақтауға арналған пышақтардың типі бойынша жасалуы мүмкін.
72. Туристік пышақтар сұқпадан және қолсаптан тұрады, сондай-ақ тіреуіші (немесе шектеу) болуы не пышақты мықты ұстауды қамтамасыз ететін қолсапта саусақ асты ойықтары болуы мүмкін.
73. Туристік жиналмайтын және құрастырмалы пышақтар сұқпанының сабымен қосылған жері жеткілікті түрде қатты және мықты болуға тиіс.
74. Туристік жиналмалы пышақтардың сұқпаны жазылған түрінде бекіткіште болуы мүмкін (яғни бекіткіштің болуына рұқсат етіледі).
75. Туристік пышақтарда осы криминалистік талаптардың 52-тармағына сәйкес тіршілікті сақтауға арналған пышақтардың құрылымында көзделген тұрмыстық және арнайы мақсаттағы қосымша заттар мен аспаптар болуы мүмкін.
76. Мұндай пышақтардың құрылымы, егер сұқпаның ұзындығы 90 мм-ден аспаса, сұқпа пружинасыз (қаңқалы, серпінді, "көбелек" типтес және т.б.) бекітілуі мүмкін.
77. Туристік пышақтар сұқпаларының шекті мөлшері:
1) пышақ құрылымында тіреуіш немесе шектеуіш не саусақ асты ойығы болған кезде ұзындығы - 90 мм-ге дейін;
2) пышақ құрылымында тіреуіш немесе шектеуіш болмаған немесе саусақ асты ойығы болмаған кезде ұзындығы - 150 мм-ге дейін.
Сұқпаның ұзындығы өткір соңынан (ұшынан) шектеуге дейін, ал ол болмаған жағдайда сабының тіреуішіне дейінгі мөлшермен анықталады;
3) сырт қалыңдығы - 2,4 мм-ден аспайды.
Туристік жиналмалы, жиналмайтын және құрастырмалы пышақтар сыртының қалыңдығы, егер сұқпаның ұзындығы 90 мм-ден аспаса 2,4 мм-ден астам болуы мүмкін.
Сыртының жуандығы сұқпаның неғұрлым жуан жерінен өлшенеді (мысалы, дүмінен).
78. Сұқпаның қаттылығы шексіз. Туристік пышақтардың сұқпалары біршама мықты болуға тиіс, бірақ майыстырғанда іздер қалуы мүмкін.
15. Спорттық, демалыс пен көңіл көтеруге арналған арбалеттерге және олардың снарядтарына қойылатын криминалистік талаптар
79. Осы техникалық талаптар оларды спорттық жаттығулар мен жарыстар жүргізген кезде пайдалануға арналған спорттық мүкаммал заттары болып табылатын спорттық арбалеттер мен олардың снарядтарына, сондай-ақ демалыс пен көңіл көтеруге арналған арбалеттер мен олардың снарядтарына қолданылады.
Спорттық арбалеттер лақтыратын азаматтық спорттық қаруға жатады.
Арбалеттерде: жасаушы-кәсіпорынның жеке нөмірін және таңбасын (атауы, тауар белгісі немесе логотип) таңбалайды. Демалыс пен көңіл көтеруге арналған арбалеттерде жеке нөмірдің болмауына жол беріледі.
Арбалеттің негізгі бөлшектерінің біріне көрінетін тұсқа (сыртына, бағытталған тілімшеге, құндаққа) таңба соғылады. Арбалетке қосымша орнатылатын құрылғылар таңбаны жаппауға тиіс.
Таңбалаудың әртүрлі әдісіне (қалыптау, нақыштама, өңдеу, күйдіру және басқалары) рұқсат етіледі. Таңдап алынған таңба салу түрі анық, жай көзге айқын оқылатын және арбалетті пайдалану кезеңінің барлығында таңбаның сақталуын қамтамасыз етуге тиіс.
81. Дәстүрлі арбалеттердің құрылымдық ерекшелігі пайдаланылатын снарядтың түрімен және шаппасын қайыру тетігінің типімен анықталады.
83. Дәстүрлі арбалеттерге арналған оқтың немесе болттың пішіні қатты ағаштан жасалады, табиғи материалдардан (ағаштан, былғарыдан, құстың қанатынан) тірегіші болады.
Оқтың немесе болттың ұшы оське симметриялы болып металдан жасалады.
Қауырсынның саны, олардың нысаны және оқтың пішініне орналасуы, сондай-ақ оқ немесе болт ұштарының құрылымы мен нысаны арбалетті пайдаланудың нақты шарттарын ескере отырып айқындайды.
Қыры және кесетін жиегі бар істік ұштарды қолдануға тыйым салынады.
84. Матчті арбалет дәстүрлі спорттық арбалеттің қазіргі заманғы дамыған құрылымы болып табылады. Матчті арбалеттің құрылымдық ерекшеліктері снаряд - болттарды ату үшін қолданылатын түрімен, адырнаны көтеру тетігінің болуымен және арбалетті пайдалану шартымен анықталады.
86. Матчті арбалеттер үшін адырналар синтетикалық немесе болат жіптерден жасалады және соңында кішкене дөңгелектер орнатылған ілгектері болады; олар садақ иінінің соңындағы таққышқа осьтің көмегімен бекітіледі.
87. Матчті арбалеттің снаряды - болт нысаны мен мөлшері жарыстар өткізу ережесінде көзделген болат ұшты болады.
Матчті арбалеттер үшін болттың массасы шексіз.
88. Жорықтық арбалет жеңіл арбалет құрылысының дамуын көрсетеді.
Жорықтық арбалет құрылымының ерекшелігі снарядты ату үшін қолданылатын түрімен, адырнаны көтеру тетігінің жоқтығымен және арбалетті пайдалану шарттарымен анықталады.
90. Адырнаны көтеру үшін қосымша құралдар айрықшалық ретінде тек мүгедек-спортшыларға рұқсат етіледі.
91. Жорықтық арбалеттерге оқтар оған жарамды кез келген материалдан жасалады және нысаны мен мөлшері жарыстар өткізу ережесінде анықталған металл ұштары болады. Қауырсынның санында, олардың нысаны мен мөлшерінде, сондай-ақ оқтың массасында белгіленген шектеулер болмайды.
92. Жорықтық арбалеттерде жарыстар өткізу ережесінде рұқсат етілген қосымша құралдар: жүктер, өтемдеуіш пен тұрақтандырғыш орнатылуы мүмкін.
93. Әмбебап арбалеттерге аз сериямен шығарылатын құрылымы жеңілдетілген арбалеттер жатады. Әмбебап арбалеттердің құрылымында тек механикалық шаппалы тетік қана қолданылады.
95. Әмбебап арбалеттер үшін оқтар кез келген жарамды материалдан жасалады; олардың ұштары сопақша түрде болады.
Ұшының диаметрі оқтың пішінінің диаметрімен бірдей.
Қауырсынның нысанында, мөлшерінде, санында және массасында белгіленген шектеулер болмайды. Кез келген нысандағы құйрықшалар мен құрылымдар пайдаланылуы мүмкін.
96. Әмбебап арбалеттерде жасаушы-кәсіпорынның нұсқаулығымен және ерекшелігімен анықталған арбалетке қоса берілетін құрылғылар мен аспаптар ғана орнатылуы мүмкін.
97. Осы талаптармен дәстүрлі спорттық арбалеттердің мынадай негізгі параметрлері белгіленген:
садақтың ең үлкен серпілуі............................ 900 мм;
нысаналы сызықтың ең үлкен ұзындығы................... 720 мм;
садақтың ең жоғары күші (адырнаның тартылу күші)...... 120 кг.
Садақтың серпілуі адырна орнатылған кезде оның сыртқы ұшы бойынша өлшенеді.
98. Осы талаптармен матчті арбалеттердің және оның болттарының негізгі параметрлерінің мынадай мәндері белгіленген.
1) 30-м матчті арбалеттер:
нысаналы сызықтың ең үлкен ұзындығы................... 720 мм;
намушниктің ең үлкен ұзындығы.......................... 60 мм;
2) адырнаның ұзындығы:
номиналды....................... 820 мм (рұқсат +3 % - 0,5 %);
рұқсат етілген........................................ 608 мм;
садақтың күші (адырнаның тартылу күші)..135 кг (рұқсат - 5 %);
арбалеттің ең үлкен массасы (қосымша жабдықтармен бірге).8 кг;
белбеудің ені.......................................... 40 мм.
3) 30-м матчті арбалеттердің болттары:
ұштың материалы........................................ болат;
цилиндрдің диаметрі.................. 6 мм (рұқсат - 0,05 мм);
цилиндрдің ең қысқа ұзындығы........................... 15 мм;
цилиндр бүйірінің шығыңқылығы........................... 5 мм.
Цилиндр қапталының бетінде бұранданың болуына рұқсат етіледі.
4) 10-м матчті арбалеттер:
нысаналы сызықтың ең үлкен ұзындығы................... 720 мм;
намушниктің ең үлкен ұзындығы.......................... 60 мм;
5) адырнаның ұзындығы:
номиналды....................... 608 мм (рұқсат +3 % - 0,5 %);
рұқсат етілген 530 мм (рұқсат +3 %/ - 0,5%); 500 мм (рұқсат
+3 % -0,5 %);
498 мм (рұқсат + 3 %/ - 0,5 %); 448 мм (рұқсат + 3 % - 0,5 %)
садақтың күші (адырнаның тартылу күші) 80 кг (рұқсат + 5 %);
арбалеттің ең үлкен массасы.......................... 6,75 кг;
6) 10-м матчті арбалеттердің болттары:
ұшының материалы....................................... болат;
цилиндрдің диаметрі.................................... 10 мм;
цилиндр бүйірінің шығыңқысы........................... 0,5 мм.
Цилиндр қапталының бетінде бұранданың болуына рұқсат етіледі.
99. Осы талаптармен жорықтық арбалеттердің және оның жебелерінің негізгі параметрлерінің мынадай мәндері белгіленген:
1) жорықтық арбалеттер:
нысаналы сызықтың ең үлкен ұзындығы................... 720 мм;
намушниктің ең үлкен ұзындығы.......................... 60 мм;
артқы нысананың ең үлкен ұзындығы
(блендамен және көз үстімен бірге).................... 150 мм;
иінінің ең үлкен серпуі............................... 900 мм;
садақтың ең жоғары күші (адырнаның тартылу күші)....... 43 кг;
адырнаның ең жоғары жұмыс жүрісі...................... 300 мм;
арбалеттің ең үлкен салмағы (қосымша құралдармен
бірге).............................................. 6,75 кг.
2) жорықтық арбалеттерге оқтар:
ұштың түрі........................................... сопақша;
ең үлкен мұқалу бұрышы (конусты ұштар үшін)........ 60 градус;
ең үлкен калибр үсті (оқтың диаметрінен ұштың диаметрінің
асып түсуі )............................................ 2 мм;
3) оқтың ұзындығы:
ең кіші............................................... 304 мм;
ең үлкен.............................................. 457 мм.
100. Осы талаптармен әмбебап (спорттық-аңшылық) арбалеттердің және оның жебелерінің негізгі параметрлерінің мынадай мәндері белгіленген:
1) әмбебап арбалеттер:
иінінің ең үлкен серпілуі:
рекурсивті садақ...................................... 914 мм;
"компаунд" садағы..................................... 762 мм;
садақтың ең жоғары күші (адырнаның тартылу
күші).................................... 68 кг (рұқсат +5 %);
арбалеттің ең үлкен салмағы (нысанамен бірге)......... 4,5 кг.
Садақ иінінің серпуі рекурсивті садақтардың иінінің соңындағы сырты бойынша не "компаунд" типті садақтардың блоктар - эксцентриктердің осьтері бойынша орнатылған адырна кезінде өлшенеді.
2) әмбебап арбалеттерге орнатылған жебелер:
ұштың нысаны......................................... сопақша;
ұштың ең кіші массасы белгіленбейді;
3) жебенің ұзындығы:
ең кіші............................................... 355 мм;
ең үлкен.............................................. 610 мм.
101. Спорттық арбалеттерде:
1) әртүрлі шымыр қасиеті бар қозғалмалы бөлікті құрамдастырылған садақтарды;
2) тігінен орналасқан садақтарды;
3) садақты көтеру үшін пневматикалық және гидравликалық аспаптарды (активаторларды);
4) арбалеттің корпусындағы түзету линзасын орнатуға рұқсат етілмейді.
102. Демалыс және көңіл көтеруге арналған арбалеттер құрылымының сырт пішіні спорттық арбалеттерге ұқсас, сондай-ақ тапанша типтес құрылымы болуы мүмкін.
103. Жауынгерлік қасиетінің жоқтығын қамтамасыз ететін демалыс және көңіл көтеруге арналған арбалеттердің негізгі техникалық параметрлері:
1) демалыс және көңіл көтеруге арналған арбалеттер:
садақтың күші (адырнаның тартылу күші)......... 20 кг аспайды;
арбалеттің ең үлкен массасы (нысанамен бірге)......... 3,5 кг;
2) демалыс және көңіл көтеруге арналған арбалеттердің жебелері мен болттары:
жебе ұшының нысаны................................... сопақша;
снарядтың ең үлкен массасы.............................. 30 г;
3) садақтың күші 20 кг-нан аспайтын демалыс және көңіл көтеруге арналған арбалеттердің нақты үлгісіне штаттық снарядтың құрылымы және техникалық сипаттамасы жақын қашықтықта (5 м-ден аспайды) атыстың нысанаға тию қасиетін тексеру кезінде ұштың нысанаға кіруін болдырмауға тиіс:
құрғақ қарағайлы тақтайға........... 8 мм тереңдіктен аспайды;
арнайы пластикті нысанаға.......... 15 мм тереңдіктен аспайды.
104. Осы криминалистік талаптар оларды спорттық жаттығулар мен жарыстар өткізу кезінде пайдалануға арналған спорттық мүкаммал заттары болып табылатын спорттық садақтарға және олардың жебелеріне қолданылады.
Спорттық садақтар спорттық лақтыратын қарудың бір түрі болып табылады.
105. Спорттық садақтар үш түрге бөлінеді:
жай немесе "олимпик" садағы;
күрделі немесе "компаунд" садағы;
жалаң немесе "баребау" садағы.
106. "Олимпик" садағы - жинақталған нысанадан, оқтарға арналған сөреден, тұрақтандырғыш және плунжер жүйесінен тұратын жиналмалы садақ. "Олимпик" сыныбындағы садақтар үшін тартылу күшінің шектеуі болмайды.
107. "Компаунд" садағы - иін үстіндегі блоктар жүйесімен бірге жинақталған нысанадан, сөреден, тұрақтандырғыш және плунжер жүйесінен тұратын жиналмалы садақ.
108. "Баребау" садағы - ешнәрсемен жинақталмаған жиналмайтын садақ. "Баребау" сыныбындағы садақтардың адырнасында тартылу күшінің шектеуі болмайды.
110. Спорттық садақтар оларды ату үшін пайдалануды қамтамасыз ететін еркін нысанда және мөлшерде болады.
115. Спорттық садақтардың және олардың жебелерінің негізгі параметрлері: жарыстарға қатысушылар үшін спорттық садақтардың ең төменгі тартылу күші - 15 кг, жебелер - еркін құрылымда.
116. Лақтыратын қаруға жатпайтын демалыс және көңіл көтеруге арналған садақтардың 5-тен 10 кг-ға дейін тартылу күші болады және оның 8 мм-ден астам тереңдікке құрғақ қарағай тақтайға енуін болдырмайтын жебе құрылымы болады.
17. Сырт құрылымы бойынша суық, лақтыратын қаруға ұқсас кәдесый бұйымдарына қойылатын криминалистік талаптар
117. Осы криминалистік талаптар суық, лақтыратын қару типі бойынша жасалған және интерьерді безендіруге арналған бұйымдар болып табылатын кәдесый бұйымдарға қолданылады.
Сыртқы құрылысы бойынша суық, лақтыратын қаруға ұқсас кәдесый бұйымдары шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы бұйымдардың бір түрі болып табылады.
118. Суық, лақтыратын қарудың белгілі бір үлгілері бойынша жасалған кәдесый бұйымдары нақты қарудың үлгісіне имитациялауға сәйкес келеді, бірақ олардың жауынгерлік қасиетін иеленбейді.
119. Суық, лақтыратын қарудың нақты үлгілерінің типі бойынша жасалған кәдесый бұйымдарының не құрылғылары әлсіз болуға тиіс не оларды жасау үшін жауынгерлік немесе азаматтық қару түрінде пайдалануды болдырмайтын материалдарды қолдануға тиіс.
120. Суық, лақтыратын қарудың үлгілері бойынша орындалған кәдесый бұйымдары мынадай түрде жасалуы мүмкін:
1) оның сыртқы түрі мен мөлшері дәл жасалған, бірақ бұйымның жауынгерлік қасиетін мүлдем жоятын едәуір әлсіз құрылымы бар суық, лақтыратын қарудың нақты үлгісінің көшірмесі;
2) қару түрінде пайдалануға мүмкіндік бермейтін ауқымды макет;
3) суық немесе лақтыратын қарудың тек сыртқы түрін бейнелейтін және жауынгерлік қасиетін толықтай жоятын нақпішін.
121. Сұңғылы суық қару типі бойынша жауынгерлік қасиеті жоқ кәдесый бұйымдарын дайындауды қамтамасыз ететін техникалық талаптар:
1) сұңғы артын сабымен бекіту сұңғымен не бекіту үшін қолданылатын әлсіз құйылатын материалдармен (сүргі типтес) қосылған жерінің артын кесу (қауіпті кесу) жасанды азайтып айтарлықтай әлсіреді;
2) кәдесый бұйымдары жауынгерлік ұзын сұңғылы суық қарудан жасалуы да мүмкін; бұл ретте сұңғы артын қылыштың сабының қосылған жерімен көлденең тереңдігін айтарлықтай тіліп, құрылғының әлсіреуі жүзеге асырылады. Тілік міндетті түрде артының осін кесіп өтуге, ал тіліктің тереңдігі бұйымды қару түрінде пайдалану әрекетінде оның қирауы үшін жеткілікті болуға тиіс. Нақты бұйымдар үшін тіліктің тереңдігі эмпириялық түрде іріктелуі мүмкін;
3) сұңғылы суық қару типі бойынша жасалған кәдесый бұйымының сабы бұйымды қару ретінде пайдалану әрекеті кезінде сұңғының жауынгерлік орындалуы жағдайында сынуға тиіс, яғни осы кезде түсетін салмақты көтере алмайтын әлсіз материалдардан жасалуға тиіс;
4) ұзын құйрықты суық қару типі бойынша жасалған кәдесый бұйымдары мықтылығын сынау кезінде диаметрі 150-200 мм бөренені 1-ден артық соққыны көтермеуге тиіс;
5) танто-пышақ типі бойынша жасалған кәдесый пышақтарының сұңғы ұшының нысаны есебінен жауынгерлік қасиеттерін төмендетуді қамтамасыз ететін арнайы жүзі болуға тиіс; сырты жоғарыдан қараған кезде сұңғы ұшының жанындағы қырының мөлшері 3 мм-ден 4 мм-ге дейін және бұрыштарының үйлесуі 75-тен 90 градусқа дейін болуға тиіс, ал осы пышақтың сырты мен жүзі бұрыштарының үйлесуі 75 градустан төмен болмауға тиіс.
122. Соғып-ұсақтағыш және өзге де, сондай-ақ жауынгерлік қасиеті жоқ лақтыратын қарудың типі бойынша кәдесый бұйымдарын дайындауды қамтамасыз ететін техникалық талаптар:
1) кәдесый бұйымдары мұндай бұйымдардың жауынгерлік қасиетін жоқтығын толығымен қамтамасыз ететін материалдардан ғана дайындалуға тиіс (іші бос нақпішін, пластмасса, резеңке, тез балқитын материалдар және т.б.);
2) кішірейтілген ауқымдағы кәдесый бұйымдарын дайындау ушін олардан жауынгерлік және азаматтық үлгідегі соққы қаруларды дайындайтындарға сәйкес келетін материалдар пайдалануы мүмкін. Бұл ретте бұйымның ауқымы бұйымның жауынгерлік қасиетін (эмпириялық түрде анықталады) толығымен жоятын болуға тиіс.
123. Азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарын сынау әдістері (бұдан әрі - әдістер) криминалистік талаптарды іске асыруды қамтамасыз ете отырып, сынаудағы үлгінің азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарына жататындығын белгілеуге және оның типі мен түрін анықтауға арналған. Сыналатын үлгінің азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондары үлгілерінің тиесілігі туралы мәселе теріс шешімін тапқан жағдайда оны белгілі топтағы арнайы құралдарға немесе сырт құрылысы осындай қаруларға ұқсайтын шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы бұйымдарға жатқызу.
124. Азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының криминалистік талаптарға сәйкестігін анықтау.
125. Ойық және тегіс ұңғылы атыс қарулары ұңғысыз, белгі беру, газды, пневматикалық қарулар, олардың патрондары сияқты, сондай-ақ отандық және шетелде шығарылған қаруға құрылымы ұқсас бұйымдар.
Сынақтар жүргізу үшін (Қазақстан Республикасының аумағына қарудың жеке (коллекциялық және өзіндік дара) данасы енгізілген жағдайдан басқа) мыналар ұсынылады:
1) өзін-өзі қорғау қаруы және белгі беру қаруы - әрбір моделі немесе түрленуі кемінде 20 дана патронымен (газды қаруға қосымша бос патрондар ұсынылады) 3 дана;
2) қызметтік, спорттық және аңшылық қару - әрбір моделі немесе түрленуі кемінде 30 дана патронымен (снарядымен) 2 дана;
3) қызметтік және азаматтық қаруларға патрондар шығарушы кәсіпорынның бастапқы орамасындағы кемінде 20 дана.
126. Сұқпалы суық және лақтыратын қару, сондай-ақ сыртқы пішіні осындай қаруға ұқсас бұйымдар. Сынақтар жүргізу үшін Қазақстан Республикасының аумағына қарудың жеке данасы (коллекциялық және өзіндік дара) енгізілген жағдайдан басқа) мыналар ұсынылады:
1) сұқпалы суық және лақтыратын қару болып табылатын заттар - әрбір моделі немесе түрленуі 3 дана;
2) сұқпалы суық және лақтыратын қаруға сыртқы пішіні бойынша ұқсас арнайы құралдар - әрбір моделі немесе түрленуі 4 дана;
3) сұқпалы суық және лақтыратын қаруға сыртқы пішіні бойынша ұқсас шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы бұйымдар - әрбір моделі немесе түрленуі 2 дана;
4) арбалеттерге немесе садақтарға снарядтар - әрбір түрленуі 15 бірлік.
127. Мынадай құжаттар мен материалдар ұсынылады:
1) затты немесе бұйымды сынауға жібергендігі туралы сынақ бастамашысының хаты;
2) стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар немесе техникалық тапсырма, жұмыс сызбалары, фирманың каталогы, қару паспортының түпнұсқасы және оны пайдалану жөніндегі нұсқаулықтар және заттар мен бұйымдарға арналған мемлекеттік және орыс тілдеріндегі аудармасы бар басқа да құжаттар;
3) 1-қосымшаға сәйкес криминалистік талаптарға сәйкестігіне сынақтар жүргізуге арналған бұйымдарды іріктеу актісі;
4) өтініш беруші фирманың басшылығы куәландырған келісім-шарттың көшірмесі және Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген партиядағы қарулар нөмірлерінің тізбесі.
128. Сынау құралдарына мыналар жатады:
1) снарядтардың ұшу жылдамдығын секундына 0,1 метр дәлділігімен (бұдан әрі - м/сек) өлшейтін өлшеуіш;
2) баллистикалық сәйкестендіру кешені;
3) салыстырмалы микроскоп;
4) өнеркәсіптік және қолдан жасалған атыс қаруынан атуға арналған әмбебап құрылғы;
5) газды және белгі беру қаруларын сынауға арналған қондырғы;
6) 4,5 - 11,43 мм калибрлі және 12 калибрге дейінгі аңшылық патрондарды атуға арналған құрылғы;
7) 12,7-ден 15 мм-ге дейінгі калибрлі оқ-дәрілерді атуға арналған құрылғы;
8) белсенді дыбысқағарлар;
9) ұзын ұңғылы қаруды сақтауға арналған шкаф;
10) қысқа ұңғылы және ұңғысыз қаруды сақтауға арналған шкаф;
11) оқ-дәрілерді сақтауға арналған шкаф;
12) "Патрон", "Қару", "Таңба", "Мылтық" ақпараттық-іздеу жүйелері;
13) патронды бөлшектеуге арналған құрал;
14) 0,01 г дәлдігімен өлшейтін таразылар;
15) 0,01 мм дәлдігімен өлшейтін микрометр;
16) 0,1 мм дәлдігімен өлшейтін штангенциркуль;
17) 1 мм дәлдігімен өлшейтін металл сызғыш;
18) 1 мм дәлдігімен өлшейтін рулетка;
19) бинокулярлық стереоскопиялық микроскоп;
20) адам тініне ұқсайтын пластикалық нысана;
21) "Кистень" құралы;
22) қаттылықты өлшейтін аспап;
23) "Сертификат" ақпараттық-іздеу жүйесі;
24) ауыспалы моноблокты рентген аппараты;
25) цифрлық фотоаппарат;
26) суық қару сұқпасының беріктілігін және шымырлығын тексеруге арналған құрылғы;
27) садақ пен арбалет адырналарының тартылу күшін өлшеуге арналған құрылғы;
28) репродукциялық құрылғы;
29) суық қаруды сақтауға арналған шкаф;
30) "Сұқпа" ақпараттық-іздеу жүйесі;
31) суық қарудың және шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы бұйымдардың коллекциясы, анықтамалық әдебиет, каталогтар мен техникалық құжаттама;
32) отандық және шетелде шығарылған қарулар мен патрондардың коллекциясы;
33) қару мен патрондарға арналған анықтамалық әдебиет, каталогтар және техникалық құжаттамалар;
34) слесарлық құралдар жиынтығы.
129. Сынау мынадай қалыпты климаттық жағдайларда жүргізіледі:
1) ауаның температурасы (С. град) - +10 - +25;
2) ауаның ылғалдығы (%) - 45 - 80;
3) атмосфералық қысым (мм/сын.б.) -730 -780
130. Объектілерді сынау және шығыс құжаттарды ресімдеу келіп түскен материалдарды тіркеген күннен бастап 20 тәуліктің ішінде жүргізіледі.
131. Сыналатын объектілер сынақтың алдында кемінде 2 сағат қалыпты климаттық жағдайда ұсталады.
Егер сынақтар барысында алынған нәтижелер белгіленген нормаларға не "Жекелеген қару түрлерінің айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының ережелеріне қайшы келсе, азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондары криминалистік талаптарға сәйкес келмейді.
24. Атыс, белгі беру, газды, пневматикалық қаруға, оның патрондарына, сондай-ақ құрылымы қаруға ұқсас бұйымдарға сынақ жүргізу барысындағы стандартты есептер мен өлшемдер
132. Қарудың кинетикалық энергиясын анықтау:
1) қарудан кемінде 5 рет ату (егер сынау шарттарында өзгеше мөлшер айтылмаса);
2) ұңғының үрмелі ойығынан 0,5 м қашықтықтағы әрбір ату үшін снарядтың жылдамдығын өлшеу;
3) снарядтың кинетикалық энергиясы мына формула Е=mV
2
/2 бойынша есептеу, мұнда:
Е - снарядтың кинетикалық энергиясы Дж-мен;
m - снарядтың массасы кг-мен;
V - снарядтың орташа жылдамдығы м/сек-пен.
133. Снарядтың кинетикалық үлес энергиясын есептеу:
1) осы әдістердің 132-тармағына сәйкес снарядтың кинетикалық энергиясын анықтау;
2) снарядтың көлденең қимасының ауданын S=пR2 формуласымен есептеу, мұнда:
S - снарядтың көлденең қимасы, мм
2
;
п - 3,14 - тұрақты шама;
R - оқтың жетекші бөлігінің радиусы, мм.
3) снарядтың кинетикалық үлес энергиясын Е
у
=Е/S формуласы бойынша есептеу, мұнда:
Е
у
- снарядтың кинетикалық үлес энергиясы, Дж/мм
2
;
Е - снарядтың кинетикалық энергиясы, Дж;
S - снарядтың көлденең қимасы, мм
2
.
25. Атыс, белгі беру, газды, пневматикалық қаруды, оның патрондарын, сондай-ақ құрылымы қаруға ұқсас бұйымдарды сынау тәртібі
Параграф 1. Ойықты және тегіс ұңғылы атыс қаруы
134. Сынақ сыналатын қарудың ұңғы оқпанының белгілері бойынша жауынгерлік қарудан айырмашылығын анықтау үшін сынақ мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудан кемінде 5 рет ату;
2) оқтың үстіңгі жағының және өн бойының ойығын дайындау немесе баллистикалық кешендердің көмегімен ойықтың санын, бағытын, енін, қадамын анықтау;
3) анықталған нұсқаушы мәліметтерді анықтамалық материалдардағы немесе коллекциялардағы бір типтегі жауынгерлік қару деректерімен салыстыру;
4) белгіленген нәтижелерге баға беру және қорытынды жасау.
135. Сынақ бір типтегі оқтарға арналып жасалған қару модельдерінің
арасындағы
айырмашылықтарды гильзалардағы іздер бойынша анықтау үшін мынадай
тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудан
кемінде 5 рет ату;
2) атылған гильзалардағы ударниктің (шаппаның), патрон тіреуішінің, шағылдырғыштың және серпігіштің іздерін анықтау;
3) іздердің түсу тұрақтылығын бағалау;
4) іздердің нысаны мен мөлшерін, серпігіш және шағылдырғыш іздерінің өзара орналасуын анықтау;
5) алынған нәтижелерді қарулардың осы типтегі патрондарға дайындалған басқа модельдерінің көрсеткіштерімен салыстыру.
136. Сынақ серпігіш және шағылдырғыш іздерінің өзара орналасуы бойынша бір типтегі патронға арналған түрлі кәсіпорындарда дайындалған көп зарядты магазині бар тегіс ұңғылы қару модельдері арасындағы айырмашылықтарды анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудан кемінде 5 рет ату;
2) атылған гильзалардағы ударниктің (шаппаның), оқ тіреуішінің, шағылдырғыш пен серпігіштің іздерін анықтау;
3) іздердің түсу орнықтылығын анықтау;
4) іздердің нысаны мен мөлшерін, серпігіш пен шағылдырғыш іздерінің өзара орналасуын анықтау;
5) алынған нәтижелерді әртүрлі өнеркәсіпте осы типтегі патронға жасалған қарудың басқа модельдерінің көрсеткіштерімен салыстыру.
137. Сынақ ойық ұзын ұңғылы қарудан тапаншалар мен револьверлерге арналып жасалған патрондар ату мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қаруға қолданылатын патронның типін анықтау, оның сипаттамаларын тапаншалар мен револьверге патрондардың сипаттамаларымен салыстыру;
2) қаруды тапаншалар мен револьверлердің патрондарымен оқтау және ату мүмкіндігін тексеру.
138. Сынақ ойық қару ұңғысының үрмелі бөлігінде ойықтың немесе атыс дыбысын тұншықтырғыштарды орналастыруға мүмкіндік беретін басқа да аспаптардың барын анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың материалдық бөлігін зерделеу және ұңғысының үрмелі бөлігіне қондырғыны бекіту тәсілін анықтау;
2) атыс дыбысын тұншықтырғышты орнату мүмкіндігін анықтау.
139. Сынақ қарудың, ұңғының немесе ұңғылы қорабы бар ұңғының мөлшерлік сипаттамаларын анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың мөлшерлік сипаттамаларын түсіру;
2) мөлшерін қарудың паспорттық деректерімен салыстыру;
3) мөлшерін криминалистік талаптармен салыстыру.
140. Сынақ атылған оқтар мен гильзаларда қарудың бөлшектері белгілері кешенінің көрінуін, сондай-ақ іздердегі сәйкестендіретін белгілердің орнықтылығын анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудан кемінде 5 рет ату;
2) атылған гильзалардағы іздерден ударниктің (шаппаның), серпігіш ілгегінің, шағылдырғыштың және патрондық тіреуіштің борозда мен білікшеден (трассадан) тұратын беткі қабатқа із қалдырғыш бейнелеуін және олардың қалу орнықтылығын анықтау;
3) атылған оқтардағы ұңғы оқпанының іздерінен борозда мен білікшеден (трассадан) тұратын із қалдырғыштың беткі қабатын бейнелеуін және олардың қалу орнықтылығын анықтау.
141. Сынақ қарудың бетінде өзін жекелендіретін таңбалау белгілерінің (нөмірі, сериясы) болуын және оларды жасау тәсілін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың сериясы мен нөмірінің болуын тексеру;
2) сериясы мен нөмірінің түсірілу тәсілін анықтау;
3) сериясы мен нөмірі элементтерінің тереңдігін өлшеу, алынған нәтижелерді осы криминалистикалық талаптардың 2-тармағында көзделген талаптармен салыстыру.
142. Сынақ ойық аңшылық қарудан жауынгерлік қарудың патрондарымен ату мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың патрон салатын жерінің мөлшері мен нысанын анықтау, тиісті жауынгерлік патрондарды іріктеу;
2) қаруды жауынгерлік патрондармен оқтау және ату мүмкіндігін тексеру.
143. Сынақ қарудың кинетикалық энергиясын анықтау үшін осы әдістердің 132-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
144. Сынақ ұңғысыз қарудан оқ немесе бытыралы снарядтармен жарақталған патрондармен ату мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі және бұл ретте снарядқа 0,5 Дж/мм
2
астам кинетикалық үлес энергиясы беріледі:
1) қаруды оқ немесе бытыралы патрондармен оқтау мүмкіндігін тексеру;
2) патронның калибрі мен типін анықтау, снарядтың массасы мен диаметрін өлшеу, қарудан осы патрондармен кемінде 3 рет ату;
3) осы әдістердің 133-тармағына сәйкес снарядтың кинетикалық үлес энергиясын анықтау;
4) қару патронының мөлшерін анықтау, сфералық нысандағы қорғасын негізіндегі материалдан эксперименталдық снарядтар дайындау және оқтау;
5) осы патрондармен қарудан кемінде 3 рет ату;
6) сипаттамалары өзгерген патрондарды пайдалана отырып, осы әдістердің 144-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген іс-қимылдарды қайталау;
7) әртүрлі сипаттамалары бар эксперименталдық бытыралы снарядтарды пайдалана отырып, осы әдістердің 144-тармағының 4) және 5) тармакшаларында кезделген іс-қимылдарды қайталау;
8) 133-тармаққа сәйкес әрбір атылған снарядтың кинетикалық үлес энергиясын анықтау.
145. Сынақ ұңғысыз қарудың бөлшектері мен тетіктерінің қаруды сәйкестендіруге мүмкіндік беретін атылған гильзаларға түсетін із белгілері кешенімен берілу мүмкіндігін анықтау үшін осы әдістердің 140-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
146. Сынақ қарудың бетінде өзін жекелендіретін таңбалау белгілерінің (нөмірі, сериясы) болуын және оларды түсіру тәсілін анықтау үшін осы әдістердің 141-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
147. Сынақ қайтарымсыз өзгерместен кинетикалық үлес энергиясы 0,5 Дж/мм
2
астам оқ немесе бытыра снарядтармен оқталған патрондармен белгі беру және газды қарудан ату мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың материалдық бөлігін зерделеу, оқ немесе бытыра снарядтармен оқталған патрондардың атылуына кедергі келтіретін құрылымдық элементтерді анықтау, олар болмаған жағдайда сынақ осы әдістердің 144-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі;
2) оқ немесе бытыра снарядтармен оқталған патрондардың атылуына кедергі келтіретін құрылымдық элементтер болған жағдайда қарудың құрылымына тиісті өзгерістер енгізу және сынақты осы әдістердің 144-тармағында көзделген тәртіппен жүргізу;
3) қару құрылымын бастапқы қалыпқа келтіру және қару бөлшектері өзгерістерінің қайтымдылығын бағалау.
148. Сынақ қайтарымсыз өзгеріссіз бұл ретте снарядқа 0,5 Дж/мм
2
астам кинетикалық үлес энергиясын қамтамасыз ете отырып, оқпанның ауызғы бөлігінен оқ немесе бытыра снарядтармен оқталған белгі беру және газды қарудан ату мүмкіндігін анықтау мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың материалдық бөлігін зерделеу, ұңғының үрмелі бөлігінен оқталатын оқ немесе бытыра снарядтардың атылуына кедергі келтіретін құрылымдық элементтерді анықтау;
2) ұңғы оқпанының және оқжатар каморасының диаметрін анықтау, диаметрі ұңғы оқпанының немесе оқжатар каморасының диаметрінен 2-4%-ға асатын қорғасын негізіндегі материалдан жасалған сфералық нысанды эксперименталдық снарядтар жасау және қарудың үрмелі бөлігінен оқталуын қамтамасыз ету;
3) газды және бос патрондарды пайдаланып кемінде 10 рет ату;
4) эксперименталдық бытыра снарядты пайдаланып, осы әдістердің 147-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-әрекетті қайталау;
5) осы әдістердің 133-тармағына сәйкес әрбір атысқа арналған кинетикалық үлес энергиясын есептеу;
6) оқ немесе бытыра снарядтармен оқталған патрондардың атылуына кедергі келтіретін құрылымдық элементтер болған жағдайда қарудың құрылымына тиісті өзгерістер енгізу және сынақты осы әдістердің 144-тармағында көзделгендей жүргізу;
7) қарудың құрылымын бастапқы қалыпқа келтіру және қару бөлшектері өзгерістерінің қайтымдылығын бағалау.
149. Сынақ белгі беру қаруынан қарудың бөлшектеріне өзгерістер енгізбей газды патрондармен ату мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) патрон салатын жердің немесе қару оқжатары каморасының мөлшерін анықтау, мөлшері бойынша сәйкес келетін газды патрондарды таңдап алу;
2) қарудың газды патрондармен оқталу және ату мүмкіндігін тексеру.
150. Сынақ атыс қаруының негізгі бөліктерін белгі беру және газды қарулардың бөліктерімен өзара ауыстыру мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) атыс қаруының белгі беру және газды қарумен құрылымы бойынша ұқсас моделін анықтау;
2) атыс қаруының негізгі бөліктерін (ұңғы, бекітпе, оқжатар, қаңқа, ұңғының қорабы және т.б.) белгі беру және газды қарулардың тиісті бөлшектерімен өзара ауыстыру мүмкіндігін тексеру;
3) қарудың бөліктері мен бөлшектерін ауыстыру және олардың өзара әрекет етуін тексеру.
151. Сынақ дыбыс беру және газды қару ұңғысының қарудың қаңқасына бекітілу
тәсілі мен мықтылығын тексеру үшін жүргізіледі:
1) қаруды бөлшектеу;
2) қару бөлшектерін жинау құрылымын зерделеу;
3) ұңғының қаңқаға бекітілу тәсілі мен мықтылығын тексеру.
152. Сынақ дыбыс беру және газды қарудың атылған гильзаларында жеке белгілер кешенімен іздерді түсіру мүмкіндігін анықтау үшін осы әдістердің 141-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі (ату саны кемінде 10 рет болуға тиіс).
153. Сынақ белгі беру және газды қарудың бетінде таңбалау белгілерінің (нөмірі, сериясы) болуын және олардың жасалу тәсілін анықтау үшін осы әдістердің 141-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
154. Сынақ
пневматикалық аңшылық немесе спорттық қарудың калибрін және оның кинетикалық энергиясын анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) қарудың материалдық бөлігін зерделеу және калибрін анықтау;
2) қарудың кинетикалық энергиясын анықтау осы әдістердің 132-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі (ату саны есептеу кезінде кемінде 3 рет болуға тиіс);
3) алынған нәтижелерді қарудың паспорттық деректерімен және осы криминалистік талаптардың 16-тармағында көзделген талаптармен салыстыру.
155. Сынақ атыс қаруының негізгі бөліктерін пневматикалық қарудың бөліктерімен өзара ауыстыру мүмкіндігін анықтау үшін осы әдістердің 150-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
156.
Сынақ пневматикалық қарудың бетінде үрмелі қуаты 7,5 Дж-дан астам және калибрі 4,5 мм-ден артық, таңбалау белгілерінің (нөмірі, сериясы) болуын және оларды түсіру тәсілін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) осы әдістердің 141-тармағында көзделген іс-қимылдарды орындау;
2) нәтижелерді қарудың паспортындағы деректермен салыстыру;
3) бұдан әрі сынақ 132-тармақта көзделген тәртіппен жүргізіледі.
157. Сынақ құрылымы жағынан қаруға ұқсас бұйымдардың атыс қаруы ретінде пайдаланылу және кинетикалық үлес энергиясы 0,5 Дж/мм 2 астам снарядтармен ату мүмкіндігін анықтау үшін осы әдістердің 144-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
158. Сынақ қаруға ұқсас бұйымдарды жасау тәсілін және бұйымның бөліктері мен тетіктерінің атыс қаруының бөліктері мен тетіктеріне қатысын анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) бұйымды бөлшектеу;
2) құрылымы бойынша бұйымға ұқсас болып табылатын атыс қаруының моделін анықтау;
3) атыс қаруының негізгі бөліктерін сыналып жатқан бұйымның сәйкес келетін бөлшектеріне қайта жасау және қиыстыру мүмкіндігін тексеру;
4) бөліктер мен тетіктерді қайта жасау кезінде болжанатын біліктілікке талдау жасау.
159. Сынақ сәйкестендіруге жарамды оқ-дәрілердің бөліктерінде қарудың бөлшектері мен тетіктерінің іздерінің көріну және сақталу мүмкіндігін анықтау үшін мынадай тәртіппен жүргізіледі:
1) сулы немесе талшықты оққаққышқа екі сериямен кемінде 10 рет ату;
2) атылған гильзалардан ударниктің (шаппаның), патрон тіреуішінің, шағылдырғыштың және лақтырғыштың іздерін, ал атылған оқтардан - ұңғы оқпаны ойығының алғашқы және екінші іздерін анықтау.
160. Суық, лақтыратын қаруға жататындығы зерттеу объектісіне мынадай белгілердің екі негізгі тобының жиынтығының болуымен белгіленеді:
1) заттың адамның өмірін жоюға немесе өмірі мен денсаулығына қауіпті денеге ауыр жарақаттар салуға; аңды, құсты, ірі балықты жаралауға және ұстауға, сондай-ақ аңдардың шабуылынан қорғануға (бұдан әрі - нысананы зақымдауға) арналғандығын анықтайтын белгілер тобы;
2) осы заттың нысананы зақымдауға жарамдылығын анықтайтын белгілер тобы, бұл оның құрылымымен және қасиеттерімен қамтамасыз етіледі.
Суық, лақтыратын қаруға сыртқы пішіні бойынша ұқсастығы бар шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы арнайы құралдар мен бұйымдарда көрсетілген белгілер тобы ішінара не толығымен жоқ болады.
161. Зерттеу объектісінің нысананы зақымдауға арналғандығын анықтайтын белгілер тобы мыналардың болуымен белгіленеді:
1) заттың сыртқы пішінінің суық, лақтыратын қарудың белгілі ұқсас үлгілеріне ұқсастығы;
2) оны суық, лақтыратын қарудың белгілі бір түрі мен типіне жатқызуға мүмкіндік беретін қажетті құрылымдық элементтердің кешені.
162. Зерттеу объектісінің нысананы зақымдауға жарамдылығын анықтайтын белгілер тобы мыналардың жеткілікті болуымен белгіленеді:
1) құрылымның толығымен және оның жекелеген құрылымдық элементтерінің техникалық қамтамасыз етілуі;
2) зақымдау қасиеті.
163.
Зерттеу объектісінің құрылымы мен жекелеген элементтерінің жеткілікті
техникалық қамтамасыз етілуі мыналарды белгілеу нәтижесінде анықталады:
1) ұсынылған объектінің мөлшерлік және өзге де техникалық сипаттамаларының суық, лақтыратын қару мен оларға сыртқы пішіні бойынша ұқсас бұйымдардың техникалық сипаттамаларын анықтайтын тиісті тәртіппен бекітілген криминалистік талаптарға; суық қарудың белгілі ұқсас үлгілерінің параметрлеріне сәйкестігі.
Криминалистік практиканы талдау нәтижесінде криминалистикалық талаптармен аңшылық сұқпалы қару (пышақтар мен қанжарлар); тіршілікті сақтап
қалуға арналған пышақтар; ұлттық киімдермен бірге алып жүруге арналған сұқпалы қару үшін ең аз мөлшерлер мен өзге де рұқсат берілетін техникалық сипаттамалар, сондай-ақ осындай қаруға сыртқы пішіні бойынша ұқсастығы бар шаруашылық-тұрмыстық бұйымдардың кейбір типтері үшін неғұрлым рұқсат етілген мөлшерлер мен ұқсас сипаттамалар белгіленді.
Бұл ретте зерттеу объектісі толығымен және оның жекелеген бөлшектері нысанының мөлшерінің және құрылымдық ерекшеліктерінің сәйкестігі тексеріледі.
Алынған нәтижелер нормативтік белгіленген, ал олар болмаған жағдайда белгілі
ұқсас үлгілерінің техникалық сипаттамаларымен салыстырылады;
2) зерттеу объектісінің мақсатты пайдалануға қолайлылығы;
3) зерттеу объектісі құрылымының толығымен және оның жекелеген бөлшектерінің беріктік сипаттамаларының осы типтегі суық қарудың ұқсас үлгілерінің талаптарына және басқа да нормативтік белгіленген сипаттамаларына, сондай-ақ беріктік сипаттамаларына сәйкестігі.
Зерттеу объектісі құрылымының беріктігін тексеру толығымен криминалистік талаптарда көзделген нормаларға сәйкестігіне, сондай-ақ жалпыға
бірдей қабылданған криминалистік әдістерге сәйкес жүргізіледі.
Құрылымның беріктігін тексеру үшін міндетті түрде эксперимент өткізіледі, оның барысында бірнеше рет нысанаға тигізу мүмкіндігі белгіленеді. Нысана ретінде қалыңдығы 50 мм-ден аспайтын кепкен қарағай тақтайша пайдаланылады. Қаруды бірнеше рет (қатарынан 50 ретке дейін, бірақ кемінде 10 рет) пайдаланған кезде (пышақпен, қылышпен, семсермен, кастетпен, кистенмен соғу, арбалетпен немесе садақпен және т.б. ату) құрылымның толығымен немесе оның жекелеген бөлшектерінің бұзылу немесе бұзылмауы тіркеледі.
Алынған нәтижелер:
қару құрылымының төзімділігіне;
оны көп рет қолдану мүмкіндігіне;
тигізу қасиетін төмендетуге әсер ету дәрежесіне бағаланады.
Суық, лақтыратын қарудың кейбір түрлері мен типтері үшін зақымдау қасиетіне әсер ететін құрылым элементтерінің төзімділігі ерекше маңызды болады.
Алынған нәтижелер нормативтік белгіленген, ал олар болмаған жағдайда белгілі ұқсас үлгілердің техникалық сипаттамаларымен салыстырылады.
164. Зерттеу объектілерінің зақымдау қасиетінің жеткілікті болуы мынадай көрсеткіштер бойынша адамның өмірі мен денсаулығына қауіпті денеге ауыр жарақаттар салу мүмкіндігін белгілеу нәтижесінде анықталады:
1) нысанада - қалыңдығы кемінде 30 мм кепкен қарағай тақтайшасында (ағаш талшықтары сұқпаға қатысты көлденең орналасқан кезде) пайда болатын қадалу тереңдігіне қатысты. Сұқпалы және суық, лақтыратын қарудың және оның снарядтарының құрғақ қарағай тақтайшаға ену тереңдігі кемінде 10 мм болуға тиіс;
2) арнайы пластикті нысанаға (кемінде 20 мм) қадалу тереңдігіне қатысты;
3) тиісті анықтамалық деректермен салыстырылатын "Кистень" аспабында соғу-ұсақтау қаруымен соққы күшінің және зақымдаудағы алаңының көрсеткіштеріне.
165. Сынақ жүргізудің кезектілігі:
1) суық қаруды сынау кезінде зерттеу объектісіне жататын келіп түскен материалдарды зерделеу қажет;
2) зерттеу объектісін қарау және оның сыртқы құрылымын, сондай-ақ құрылымдық ерекшеліктерін; таңбалау белгілерін, таңбаларын және жеке нөмірлерін; оны жасау, жөндеу немесе құралдармен және технологиялық жабдықтармен өңдеу нәтижесінде қайта жасау кезінде пайда болған іздерді фотоға түсіру. Бұл ретте зерттеу объектісінің толығымен және оның жекелеген элементтерінің мөлшерлік параметрлерін белгілеу үшін қажетті өлшеуді жүргізу, сондай-ақ берілген дәлдікпен өзге де техникалық сипаттамаларын (заттың массасын және т.б.) анықтау;
3) зерттеу объектісінің сыртқы пішінін және жалпы құрылымын бағалау;
4) зерттеу объектісінің толық сипаттамасы;
5) қажетті құрылымдық элементтердің кешенін бөлу;
6) суық, лақтыратын қарудың ұқсас үлгілерімен салыстыру. Зерттеу объектісінің топтық тиесілігін белгілеу.
Үлгі ретінде мыналар пайдаланылады:
суық, лақтыратын қарудың, суық қаруға сыртқы пішіні бойынша ұқсастығы бар арнайы құралдар мен шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы заттардың өз үлгілерінің коллекциясына енгізілген объектілер;
анықтамалық пен арнайы әдебиеттегі (оның ішінде криминалистік, электрондық анықтамалық-жіктеуіште) әр түрлі үлгідегі суық, лақтыратын қарудың тиісті сипаттамасы мен бейнеленуі;
7) зерттеу объектісінің мөлшерлік және өзге де параметрлерінің криминалистік талаптарға немесе өзге де нормативтік белгіленген техникалық сипаттамаларға, ал ол болмаған кезде суық, лақтыратын қарудың осы типінің белгілі ұқсас түрлерінің анықтайтын техникалық сипаттамаларға сәйкестігін тексеру. Зерттеудің осы кезеңінде мыналар жүргізіледі:
негізгі техникалық сипаттамаларды (зерттеу объектісінің көлемді мөлшері; құрылымдық элементтердің мөлшерлік және өзге де параметрлері: пышақ сұңғысы мен сабының ұзындығы, ені және қалыңдығы, соғу-ұсақтау қаруының массасы және т.б.) ұқсас түрлерінің нормативтік белгіленген не тиісті сипаттамаларымен салыстыру;
зерттеу объектісі құрылымының негізгі элементтерінің өзара бекітілу тәсілдерін және осындай бекітудің сенімділігін бағалауды анықтау;
қару ретінде қолданудың қауіпсіздігін анықтау;
мақсатты қолданудың мүмкіндігін анықтау (зақымдаушы соққыларды әр түрлі күшпен және бағыттармен тигізу);
8) зерттеу объектісінің беріктік сипаттамасын анықтау. Зерттеудің бұл кезеңінде мыналар жүргізіледі:
зерттеу объектісі құрылымының беріктігін криминалистік талаптар мен басқа да нормативтік құжаттарда көзделген әдістер бойынша, сондай-ақ жалпыға бірдей қабылданған криминалистік әдістер бойынша анықтау: суық, лақтыратын қарудың осы типін қолдану тәсілдеріне сәйкес эксперименттер жүргізу. Эксперименттер жүргізуге қойылатын негізгі талаптар: көп қайталанымдық, күш пен бағытты түрлендіру;
сұқпаның жұмыс бөлігінің қаттылығын өлшеу;
9) зақымдағыш қасиеттерін анықтау. Суық, лақтыратын қарудың белгілі бір типінің құрылымдық ерекшеліктері мен техникалық сипаттамаларына ие объектілер үшін ғана.
Зақымдағыш қасиеттері эксперименттердің мынадай нәтижелері бойынша белгіленеді:
нысана - құрғақ қарағай тақтайшадағы не арнайы пластикалық нысанадағы қадалу тереңдігіне қатысты. Бүліну тереңдігін өлшеу 0,1 мм-ге дейінгі дәлдікпен жүргізіледі;
соққы күшін және соғу-ұсақтау қаруымен зақымдаудағы алаңын тіркейтін "Кистень" аспабының көрсеткіштері бойынша. Зақымдайтын қасиеттерді бағалау соққы күшінің алынған мәндерін тиісті анықтамалық деректермен салыстыру нәтижелері бойынша жүргізіледі;
10) барлық зерттеу объектілерін криминалистік сынақтардың хаттамаларына ақпараттық парақтардың деректерімен (зерттеу объектілермен бірге берілетін не Ақпараттық парақтар жинағында жарияланған немесе ақпараттық-іздеу жүйесінде бар) міндетті түрде салыстыру;
11) жүргізілген зерттеулер нәтижелерін синтездеу және бағалау.
166. Қорытындылар жасау:
1) объектіге жүргізілген зерттеулер нәтижелері бойынша:
суық, лақтыратын қарудың белгілі бір түрі мен типіне жатқызуға мүмкіндік беретін белгілердің қажетті және жеткілікті жиынтығының бар екендігі туралы;
зерттеу объектісінің суық қаруға жататындығы туралы қорытындылар береді;
2) суық, лақтыратын қаруға тән белгілердің қажетті және жеткілікті жиынтығы болмаған кезде зерттеу объектісінің арнайы құралдардың белгілі бір топтарына немесе сыртқы пішіні бойынша суық, лақтыратын қаруға ұқсастығы бар шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы заттарға жататындығы туралы қорытынды жасалады.
167. Сынақ нәтижелері 2-қосымшаға сәйкес "Криминалистік сынақтардың хаттамасымен" (бұдан әрі - хаттама) ресімделеді. Сынақтың бастамашысы үшін 3-қосымшаға сәйкес анықтама жасалады. Бұл құжаттарға сынақ жүргізген адам және оның басшысы қол қояды.
168. Хаттама азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының әрқайсысына жеке не базалық үлгісіне ресімделеді.
169. Хаттамаға қосымша ретінде 4-қосымшаға сәйкес "Криминалистік сынақтардың хаттамасына ақпараттық парақтың" (бұдан әрі - ақпараттық парақ) екі данасы ресімделеді. Ақпараттық парақта: хаттаманың нөмірі және күні, сыналған үлгінің атауы, базалық үлгінің түрлендіру нөмірі, жасаушы, жасаушы ел, қысқаша қорытынды көрсетіледі және оның жалпы түрінің фото суреті қоса тіркеледі.
Ақпараттық парақ хаттаманың немесе анықтаманың артқы бетінде орналастырылады және сертификаттау органына жіберіледі.
Атыс, белгі беру, газды, пневматикалық қаруды, оның патрондарын, сондай-ақ құрылымы жағынан қаруға ұқсас бұйымдарды зерттеу нәтижелері бойынша ақпараттық парақтар сыналған үлгіні Азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының мемлекеттік кадастрына енгізу туралы мәселені шешу үшін әкімшілік полиция бөлімшелеріне жіберіледі.
170. Ақпараттық парақтар, олардың мөрмен куәландырған көшірмелері, сондай-ақ белгілі бір уақыт кезеңіндегі (бір жылғы) жинақ түрінде жарияланған ақпараттық парақтар зерттеулер мен сараптамалар жүргізген кезде ресми анықтамалық-әдістемелік материалдар болып табылады. Жарық көрген ақпараттық парақтар жинағын барлық мүдделі министрліктер мен ведомстволар сатып ала алады.
171. Бөлек парақта ресімделген хаттамаға немесе анықтамаға ақпараттық парақтардың телнұсқалары бақылау данасы ретінде мұрағат ісінде сақталады.
Ақпараттық парақтардың көшірмелері күнтізбелік жылдың ақпараттық парақтарының жинағы даналарын жасау үшін пайдаланылады. Ақпараттық парақтардың файлдары сақталады және жинақтардың ақпараттық-іздеу жүйесі түріндегі электрондық нұсқасын жасау үшін дерекқор құрады.
Хаттамаға қосымшалардың көшірмелері мұрағатта сақталады.
172. IIM заңнамаға, сондай-ақ азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымын регламенттейтін заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер енгізуге байланысты азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарына криминалистік талаптар мен сынау әдістерін нақтылауға (өзгертуге) бастамашы болуға құқылы.
Азаматтық және қызметтік
қару мен оның
патрондарына қойылатын
криминалистік талаптар
мен сынау әдістеріне
1-қосымша
БЕКІТЕМІН
Қазақстан Республикасы ІІМ
бастығы
(Бөлімшенің атауы)
20
жылғы "
"
Бұйымдарды криминалистік талаптарға сәйкестігіне сынақтар
жүргізу үшін іріктеу актісі
N 20 жылғы "_"
Біз, төменде қол қойғандар
(тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы)
кездейсоқ іріктеу әдісімен
(жасаушы фирманың толық атауы)
(елдің атауы)
заңнамасына сәйкес жасалған және 20
жылғы "
"
N
келісім-шарт бойынша Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген
(қарудың моделі, калибрі және нөмірі көрсетіледі)
партиясынан
дана іріктеу жүзеге
асырылғандығы туралы осы актті жасадық.
Комиссия төрағасы
Комиссия мүшелері:
(қолы) (тегі, аты-жөні)
М.О
Азаматтық және қызметтік
қару мен оның
патрондарына қойылатын
криминалистік талаптарға
және сынау әдістеріне
2-қосымша
КЕЛІСІЛГЕН
Қазақстан Республикасы ІІМ
бастығы
(Бөлімшенің атауы)
20
жылғы "
"
Криминалистік сынақтардың хаттамасы
N 200 жылғы " "
Негізі
(сынақ бастамашысының қаруды немесе патрондарды сынақ
зертханасына жіберуі туралы хатының деректемелері көрсетіледі)
Бұйым
(жасаушы фирманың толық атауы,
қарудың моделі, калибрі және нөмірі көрсетіледі)
Нәтиже
(сынақтың жүргізілу барысы және
негізгі нәтижелер сипатталады)
Қолы
(сынақ зертханасының бастығы немесе оның орынбасары)
Азаматтық және қызметтік
қару мен
оның
патрондарына қойылатын
криминалистикалық талаптарға
және сынау
әдістеріне
3-қосымша
КЕЛІСІЛГЕН
Қазақстан Республикасының ІІМ ____________________________________
бастығы (сынақ бастамашысының деректемелері)
(Бөлімшенің атауы)
20
жылғы "
"
Анықтама
N 20 жылғы " "
Сіздің, шығыс N
хатыңызбен ұсынылған
(сынақ бастамашысының
қаруды немесе патрондарды сынақ зертханасына жіберуі туралы
хатының деректемелері көрсетіледі)
Бұйым
(жасаушы фирманың толық атауы, қарудың моделі, калибрі және
нөмірі көрсетіледі)
Жүргізілген сынақтар нәтижесінде:
анықталды
(негізгі нәтижелер қысқаша баяндалады)
Сынақты жүргізген
(сынақ зертханасы криминалисінің деректері туралы)
Бастық
(сынақ зертханасы бастығының немесе оның орынбасарының Т.А.Ә.)
Азаматтық және қызметтік
қару мен оның
патрондарына қойылатын
криминалистік талаптарға
және сынау әдістеріне
4-қосымша
Криминалистік сынақтардың хаттамасына
ақпараттық парақ
20
жылғы "
"
N
хаттама
________________________________________________
| |
| |
| |
| Сыналған үлгінің жалпы түрінің |
| фотосуретіне арналған орын |
| (өлшемі 9x12) |
| |
| |
|________________________________________________|
Бұйым
(сыналған үлгінің толық атауы, каталогтар бойынша нөмірі, базалық
үлгісінің түрлендіру нөмірі,
жасаушы, жасаушы ел көрсетіледі)
Нәтиже
(қысқаша қорытынды көрсетіледі)
Техникалық сипаттамалары:
Қолы
(сынақ зертханасы бастығының немесе оның орынбасарының А.Т.Ә.)
М.О