Рус | Қаз | Eng

Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2016 жылғы 9 желтоқсандағы № 503 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 13 қаңтарда № 14674 болып тіркелді

      "Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы" 2015 жылғы 19 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде орыс және қазақ тілдеріндегі оның көшірмелерінің қағаз және электрондық түрде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорынға жіберілуін;

      3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерінің мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялануға жіберілуін;

      4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрі 		Қ. Бишімбаев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Денсаулық сақтау және

      әлеуметтік даму министрі

      ______________Т.Дүйсенова

      2016 жылғы 13 желтоқсан

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2016 жылғы 9 желтоқсандағы
№ 503 бұйрығына
қосымша

Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормалары

1. Тамақ өнімдерін тұтынудың жан басына шаққандағы орташа тиімді нормалары

№

Өнімдер тобы

килограмм/жыл

Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері, ұн, жармалар, бұршақ (жалпы саны)

109

1.

Бидай ұны, жоғары және 1- сұрып

9

2.

Қара бидай наны

25

3.

Қара бидай-бидай наны

42

4.

Бидай наны (нан және бидай ұнынан пісірілген тоқаш нан жоғары және 1- сұрып)

28

5.

Макарон өнімдері

2,4

6.

Қарақұмық жармасы

7,4

7.

Күріш жармасы

8,4

8.

Ұнтақ жарма

4,3

9.

Сұлы жармасы

4,3

10.

Тары жармасы

4,3

11.

Арпа жармасы

3,0

12.

Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)

2,4

13.

Картоп

100

Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)

149

14.

Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)

24

15.

Сәбіз

23

16.

Пияз

16

17.

Қияр

14

18.

Қызанақ

11

19.

Қызылша

14

20.

Тәтті бұрыш

8

21.

Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)

5

22.

Көк пияз

3

23.

Көкөністер (баклажан,кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)

10

24.

Асқабақ

7

25.

Қарбыз (тамыздан қазанға дейін және кейіннен басқа көкөністермен ауыстыру)

7

26.

Қауын (тамыздан қазанға дейін және кейіннен басқа көкөністермен ауыстыру)

7

Жемістер мен жидектер (жалпы саны)

132

27.

Алма

50

28.

Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар

15

29.

Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)

28

30.

Лимон

3

31.

Кептірілген жемістер

2

32.

Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)

8

33.

Жеміс-жидек шырындары

18

Ет және ет өнімдері (жалпы саны)

78,4

34.

Қой еті

12

35.

Сиыр еті

27

36.

Жылқы еті

5,5

37.

Шошқа еті

5,5

38.

Субөнімдер (бауыр, жүрек, бүйректер, миі)

1,2

39.

Құс еті

17

40.

Шұжық өнімдері

11


Балық және балық өнімдері

14

41.

Жаңа ауланған және мұздатылған балық

11

42.

Консервіленген балық

1,5

43.

Теңіз өнімдері, оның ішінде теңіз қырыққабаты

1,8

44.

Тауық жұмыртқалары, дана, жыл

265

Сүт және сүт өнімдері (жалпы саны)

301

45.

Сиыр сүті

55

46.

Жылқы, түйе, ешкі сүті

10

47.

Қымыз, шұбат

20

48.

Сиыр сүтінен дайындалған ашытылған сұйық сүт өнімдері

46

49.

Қаймақ

6

50.

Жартылай майлы сүзбе

10,1

51.

Мәйек ірімшік

5

52.

Сиыр майы (жануар майы 75 %)

4,7

53.

Өсімдік майы

12

Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)

33

54.

Қант

17

55.

Кондитерлік өнімдер

10

56.

Ара балы

6


Өзге де өнімдер

3,7

57.

Шай

1,1

58.

Табиғи кофе

0,35

59.

Ұнтақ какао

0,35

60.

Ашытқы

0,16

61.

Лавр жапырағы

0,04

62.

Ұнтақталған бұрыш

0,04

63.

Сірке суы

0,16

64.

Йодталған ас тұзы

1,5

      Өнімдердің топтары үшін қолданылатын қайта есептеу коэффициенттері:

      ұнға - бидай наны (: 1,4), қара бидай-бидай наны (: 1,5);

      қара бидай наны (: 1,6), кептірілген нан (х 0,65) және макарон өнімдері (х 0,98);

      қызанақ немесе томат шырынына - томат пастасы (х 5,0);

      жаңа піскен жемістерге - кептірілген жемістер (х 5);

      қантқа - карамельдер (х 2), тосап және джем (: 1,4); бал (: 1,6), кондитерлік өнімдер (х 0,2), торттар, тәтті тоқаштар, печенье және тағыда басқа (х 0,7);

      сүтке - қаймақ (х 5), сүзбе (х 3,7), ірімшік (х 8,5) және сары май (х 15 жануарлар майы 75% кезінде);

      етке - шұжық өнімдері (х 0.98); - субөнімдер 1 деңгей (х 0.5);

      балыққа - теңіз өнімдері (х 0,83).

2. Қазақстан Республикасында ер адамдардың кейбір жыныс-жас топтары (балалар, жасөспірімдер, қарт адамдар) үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары, килограмм/жыл

Өнімдердің атауы

Жас мөлшері топтары

0-1 жас

1-3 жас

4-6 жас

7-10 жас

11-13 жас

14-17 жас

63 жас

Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)

44,9

57,23

73,62

85,89

102,28

122,71

94,06

Бидай ұны, жоғары және 1- сұрып

3,76

4,79

6,16

7,18

8,55

10,26

7,86

Қара бидай наны

10,30

13,11

16,85

19,66

23,41

28,09

21,54

Қара бидай-бидай наны

17,30

22,02

28.31

33.03

39.33

47.19

36.18

Бидай наны

11,54

14,68

18,88

22,02

26,22

31,46

24,12

Макарон өнімдері

0,99

1,26

1,62

1,89

2,25

2,70

2,07

Қарақұмық жармасы

3.05

3.88

4.99

5.82

6.93

8.31

6.37

Ұнтақ жарма

1.77

2.25

2.90

3.38

4.03

4.83

3.70

Сұлы жармасы

1.77

2.25

2.90

3.38

4.03

4.83

3.70

Арпа жармасы

1.24

1.57

2.02

2.36

2.81

3.37

2.58

Тары жармасы

1.77

2.25

2.90

3.38

4.03

4.83

3.70

Күріш жармасы

3.46

4.40

5.66

6.61

7.87

9.44

7.24

Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)

0.99

1.26

1.62

1.89

2.25

2.70

2.07

Картоп

41.20

52.43

67.42

78.65

93.63

112.36

86.14

Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)

59,74

76,02

97,77

114,05

135,77

162,93

124,91

Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)

9,89

12,58

16,18

18,87

22,47

26,97

20,68

Сәбіз

9.48

12.06

15.51

18.09

21.54

25.84

19.81

Пияз

6.59

8.39

10.79

12.58

14.98

17.98

13.78

Жаңа піскен қияр

5.77

7.34

9.44

11.01

13.11

15.73

12.06

Жаңа піскен қызанақ

4.53

5.77

7.42

8.65

10.30

12.36

9.48

Қызылша

3.71

4.72

6.07

7.08

8.43

10.11

7.75

Тәтті бұрыш

3.30

4.19

5.39

6.29

7.49

8.99

6.89

Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)

2.06

2.62

3.37

3.93

4.68

5.62

4.31

Көк пияз

1.24

1.57

2.02

2.36

2.81

3.37

2.58

Көкөністер (баклажан, кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)

4,53
 

5,77
 

7,42
 

8,66
 

10,31
 

12,35
 

9,48
 

Асқабақ

2.88

3.67

4.72

5.51

6.55

7.87

6.03

Қарбыз, қауын

5,76

7,34

9,44

11,02

13,1

15,74

12,06

Жемістер мен жидектер (жалпы саны)

55,19

70,26

90,33

105,39

125,44

150,58

115,42

Алма

20,60

26,22

33,71

39,33

46,82

56,18

43,07

Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар

6.18

7.87

10.11

11.80

14.04

16.85

12.92

Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)

12,36

15,72

20,22

23,59

28,08

33,72

25,85

Лимон

1.24

1.57

2.02

2.36

2.81

3.37

2.58

Кептірілген жемістер

0.82

1.05

1.35

1.57

1.87

2.25

1.72

Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)

3,29

4,19

5,39

6,3

7,49

8,99

6,89

Жеміс-жидек шырыны

7.42

9.44

12.13

14.16

16.85

20.22

15.51

Ет және ет өнімдері (жалпы саны)

32,63

40,28

53,39

62,28

74,38

89,21

68,21

Қой еті

4,16

5,29

6,80

7,94

9,45

11,34

8,69

Сиыр еті

8,34

10,63

13,66

15,93

18,97

22,76

17,45

Жылқы еті

6,54

8,31

10,7

12,48

14,86

17,85

13,66

Шошқа еті

2,28

2,90

3,73

4,35

5,18

6,21

4.76

Субөнім 1 деңгей

0.48

0.61

0.78

0.91

1.09

1.30

1.00

Құс еті

6,55

8,33

10,71

12,50

14,88

17,85

13,69

Шұжық (сиыр, жылқы)

4.61

5.87

7.55

8.81

10.49

12.58

9.65

Балық және теңіз өнімдері

5,86

6,98

8,48

10,47

12,47

14,96

11,48

Жаңа ауланған балық

4.51

5.74

7.38

8.61

10.25

12.30

9.43

Консервіленген балық

0.60

0.77

0.98

1.15

1.37

1.64

1.26

Консервіленген теңіз қырыққабаты

0.75

0.95

1.23

1.43

1.70

2.04

1.57

Тауық жұмыртқалары, дана/жыл

110

139

179

208

248

299

230

Сүт және сүт өнімдері - барлығы

126,6

160,9

207,0

241,5

287,5

345,0

264,5

Сиыр сүті, майлылығы 2,5%

18,43

23,45

30,15

35,17

41,87

50,25

38,52

Жылқы, түйе, ешкі сүті

4,23

5,39

6,93

8,09

9,63

11,55

8,86

Ашытылған сұйық сүт өнімдері, майлылығы 2,5%

27,06

34,44

30,76

35,89

42,72

51,26

39,30

Қымыз, шұбат

-

-

13,53

15,78

18,79

22,55

17,29

Қаймақ, майлылығы 15,0%

2,71

3,44

4,43

5,17

6,15

7,38

5,66

Сүзбе,майлылығы 9,0%

4,51

5,74

7,38

8,61

10,25

12,30

9,43

Мәйек ірімшік

2,06

2,62

3,37

3,93

4,68

5,62

4,31

Сиыр майы
(жануар майы 75 %)

1,94

2,46

3,17

3,70

4,40

5,28

4,05

Өсімдік майы

4,96

6,32

8,12

9,48

11,28

13,54

10,38

Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)

13,11

16,67

21,44

25,02

29,71

35,74

27,39

Қант

6,98

8,88

11,42

13,33

15,86

19,04

14,59

Кондитерлік өнімдер

11,62

12,88

14,56

15,82

17,48

19,60

16,66

Ара балы

2,41

3,06

3,94

4,59

5,47

6,56

5,03

Өзге де өнімдер

1,53

1,95

2,50

2,92

3,50

4,16

3,21

Шай

0,45

0,58

0,74

0,87

1,03

1,24

0,95

Табиғи кофе

0,15

0,19

0,24

0,28

0,34

0,40

0,31

Ұнтақ какао

0,15

0,19

0,24

0,28

0,34

0,40

0,31

Ашытқы

0,07

0,09

0,12

0,14

0,17

0,20

0,16

Лавр жапырағы

0,02

0,02

0,03

0,03

0,04

0,04

0,03

Ұнтақталған бұрыш

0,02

0,02

0,03

0,03

0,04

0,04

0,03

Сірке суы

0,07

0,77

0,98

1,15

1,37

1,64

1,26

Йодталған ас тұзы

0,60

0,77

0,98

1,15

1,37

1,64

1,26


3. Қазақстан Республикасында әртүрлі дәрежелі ауыр жұмыспен айналысатын 18 және одан жоғары жастағы ер адамдар үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары

Өнімдердің атауы

Жас мөлшері топтары, еңбек топтарының қарқындылығы

18-29 жас

30-63 жас

I

II

III

IV

V

I

II

III

IV

V

Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)

100,21

114,53

134,97

157,46

171,78

96,11

110,42

130,88

151,33

165,64

Бидай ұны, жоғары және 1- сұрып

8.38

9.57

11.28

13.16

14.36

8.04

9.23

10.94

12.65

13.85

Қара бидай наны

22.94

26.22

30.90

36.05

39.33

22.00

25.28

29.96

34.64

37.92

Қара бидай-бидай наны

38.54

44.04

51.91

60.56

66.07

36.97

42.47

50.34

58.20

63.71

Бидай наны

25.69

29.36

34.61

40.37

44.04

24.64

28.31

33.56

38.80

42.47

Макарон өнімдері

2.20

2.52

2.97

3.46

3.78

2.11

2.43

2.88

3.33

3.64

Қарақұмық жармасы

6.79

7.76

9.15

10.67

11.64

6.51

7.48

8.87

10.25

11.22

Ұнтақ жарма

3.95

4.51

5.31

6.20

6.76

3.78

4.35

5.15

5.96

6.52

Сұлы жармасы

3.95

4.51

5.31

6.20

6.76

3.78

4.35

5.15

5.96

6.52

Арпа жармасы

2.75

3.15

3.71

4.33

4.72

2.64

3.03

3.60

4.16

4.55

Тары жармасы

3.95

4.51

5.31

6.20

6.76

3.78

4.35

5.15

5.96

6.52

Күріш жармасы

7.71

8.81

10.38

12.11

13.21

7.39

8.49

10.07

11.64

12.74

Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)

2.20

2.52

2.97

3.46

3.78

2.11

2.43

2.88

3.33

3.64

Картоп

91.76

104.87

123.60

144.19

157.30

88.01

101.12

119.85

138.58

151.69

Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)

133,04

152,05

179,21

209,09

228,08

127,6

146,63

173,39

197,93

219,95

Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)

22,03

25,16

29,66

34,61

37,76

21,12

24,28

28,76

33,26

36,40

Сәбіз

21.10

24.12

28.43

33.16

36.18

20.24

23.26

27.57

31.87

34.89

Пияз

14.68

16.78

19.78

23.07

25.17

14.08

16.18

19.18

22.17

24.27

Жаңа піскен қияр

12.85

14.68

17.30

20.19

22.02

12.32

14.16

16.78

19.40

21.24

Жаңа піскен қызанақ

10.09

11.54

13.60

15.86

17.30

9.68

11.12

13.18

15.24

16.69

Қызылша

8.26

9.44

11.12

12.98

14.16

7.92

9.10

10.79

12.47

13.65

Тәтті бұрыш

7.34

8.39

9.89

11.54

12.58

7.04

8.09

9.59

11.09

12.13

Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)

4.59

5.24

6.18

7.21

7.87

4.40

5.06

5.99

6.93

7.58

Көк пияз

2.75

3.15

3.71

4.33

4.72

2.64

3.03

3.60

4.16

4.55

Көкөністер (баклажан, кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)

10,09

11,53

13,59

15,87

17,29

9,68

11,11

13,18

12,24

16,69

Асқабақ

6.42

7.34

8.65

10.09

11.01

6.16

7.08

8.39

9.70

10.62

Қарбыз, қауын

12,84

14,68

17,3

20,18

22,02

12,32

14,2

16,78

19,4

21,24

Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)

122,99

140,53

165,62

193,21

210,82

117,9

135,5

160,62

185,7

203,22

Алма

45.88

52.43

61.80

72.10

78.65

44.01

50.56

59.93

69.29

75.84

Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар

13.76

15.73

18.54

21.63

23.60

13.20

15.17

17.98

20.79

22.75

Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)

27,54

31,45

37,08

43,26

47,21

26,40

30,35

35,95

41,58

45,49

Лимон

2.75

3.15

3.71

4.33

4.72

2.64

3.03

3.60

4.16

4.55

Кептірілген жемістер

1.84

2.10

2.47

2.88

3.15

1.76

2.02

2.40

2.77

3.03

Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)

7,34

8,39

9,89

11,53

12,58

7,04

8,09

9,59

11,09

12,14

Жеміс-жидек шырыны

16.52

18.88

22.25

25.96

28.31

15.84

18.20

21.57

24.94

27.30

Ет және ет өнімдері (жалпы саны)

72,66

83,10

97,87

114,19

124,58

69,70

80,08

94,91

109,75

120,26

Қой еті

11.10

12.69

14.96

17.45

19.03

10.65

12.24

14.50

16.77

18.35

Сиыр еті

25.09

28.67

33.79

39.42

43.01

24.06

27.65

32.77

37.89

41.47

Жылқы еті

5.20

5.95

7.01

8.18

8.92

4.99

5.73

6.80

7.86

8.60

Шошқа еті

5.07

5.80

6.83

7.97

8.70

4.87

5.59

6.63

7.66

8.39

Субөнім 1 деңгей

1.06

1.22

1.43

1.67

1.82

1.02

1.17

1.39

1.61

1.76

Құс еті

15.60

17.83

21.01

24.51

26.74

14.96

17.19

20.37

23.56

25.79

Шұжық өнімдері

10.28

11.75

13.84

16.15

17.62

9.86

11.33

13.42

15.52

16.99

Балық және теңіз өнімдері

12,23

13,96

16,45

19,12

20,95

11,73

13,47

15,96

18,45

20,20

Жаңа ауланған балық

10.05

11.48

13.53

15.79

17.22

9.64

11.07

13.12

15.17

16.61

Консервіленген балық

1.34

1.53

1.80

2.11

2.30

1.29

1.48

1.75

2.02

2.21

Консервіленген теңіз қырыққабаты

1.67

1.91

2.25

2.62

2.86

1.60

1.84

2.18

2.52

2.76

Тауық жұмыртқалар, дана/жыл

245

281

329

383

420

234

270

318

369

405

Сүт және сүт өнімдері - барлығы

281,8

322,0

379,5

442,8

483,0

270,3

310,5

367,9

425,4

465,8

Сиыр сүті, майлылығы 2.5%

50.47

57.68

67.98

79.31

86.52

48.41

55.62

65.92

76.22

83.43

Жылқы, түйе, ешкі сүті

9,43

10,78

12,71

14,83

16,17

9,05

10,40

12,32

14,25

15,60

Ашытылған сұйық сүт өнімдері майлылығы 2.5%

41,87

47,84

56,39

65,78

71,76

40,16

46,14

54,68

63,22

69,20

Қымыз, шұбат

18,41

21,05

24,80

28,94

31,57

17,66

20,29

24,05

27,81

30,44

Қаймақ, майлылығы 15,0%

6.03

6.89

8.12

9.47

10.33

5.78

6.64

7.87

9.10

9.97

Сүзбе, майлылығы 9,0%

10.05

11.48

13.53

15.79

17.22

9.64

11.07

13.12

15.17

16.61

Мәйек ірімшік

4.59

5.24

6.18

7.21

7.87

4.40

5.06

5.99

6.93

7,58

Сиыр майы (жануар майы 75 %)

4.31

4.93

5.81

6.78

7.39

4.14

4.75

5.63

6.51

7.13

Өсімдік майы

11.06

12.64

14.89

17.38

18.96

10.61

12.19

14.44

16.70

18.28

Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)

29,18

33,34

39,31

45,85

50,02

27,98

32,16

38,11

44,07

48,24

Қант

15,54

17,76

20,94

24,42

26,64

14,91

17,13

20,30

23,47

25,69

Кондитерлік өнімдер

17,29

18,76

20,86

23,17

24,64

16,86

18,34

20,44

22,54

24,01

Ара балы

5.36

6.12

7.22

8.42

9.19

5.14

5.91

7.00

8.09

8.86

Өзге де өнімдер

3,43

3,90

4,58

5,38

5,85

3,30

3,75

4,47

4,26

5,64

Шай

1.01

1.15

1.36

1.59

1.73

0.97

1.11

1.32

1.52

1.67

Табиғи кофе

0.33

0.38

0.44

0.52

0.57

0.32

0.36

0.43

0.50

0.55

Ұнтақ какао

0.33

0.38

0.44

0.52

0.57

0.32

0.36

0.43

0.50

0.55

Ашытқы

0.17

0.19

0.22

0.26

0.28

0.16

0.18

0.22

0.25

0.27

Лавр жапырағы

0.04

0.04

0.05

0.06

0.06

0.04

0.04

0.05

0.06

0.06

Ұнтақталған бұрыш

0.04

0.04

0.05

0.06

0.06

0.04

0.04

0.05

0.06

0.06

Сірке суы

0.17

0.19

0.22

0.26

0.28

0.16

0.18

0.22

0.25

0.27

Йодталған ас тұзы

1.34

1.53

1.80

2.11

2.30

1.29

1.48

1.75

2.02

2.21

      Ескертпе:

      Еңбектің ауырлық дәрежесі: I – өте жеңіл, II - жеңіл, III – орташа, IV – ауыр, V - өте ауыр

4. Қазақстан Республикасында әйел адамдардың кейбір жыныс-жас аралық топтары (балалар, жасөспірімдер, қарт адамдар) үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары, килограмм/жыл

Өнімдердің атауы

Жас мөлшері топтары

11-13 жас

1-3 жас

4-6 жас

7-10 жас

11-13 жас

14-17 жас

58 жас

Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)

44.99

57.24

73.63

85.89

98.19

98.19

83.83

Бидай ұны, 1 – сұрып

3.76

4.79

6.16

7.18

8.21

8.21

7.01

Қара бидай наны

10.30

13.11

16.85

19.66

22.47

22.47

19.19

Қара бидай-бидай наны

17.30

22.02

28.31

33.03

37.75

37.75

32.25

Бидай наны

11.54

14.68

18.88

22.02

25.17

25.17

21.50

Макарон өнімдері

0.99

1.26

1.62

1.89

2.16

2.16

1.84

Қарақұмық жармасы

3.05

3.88

4.99

5.82

6.65

6.65

5.68

Ұнтақ жарма

1.77

2.25

2.90

3.38

3.87

3.87

3.30

Сұлы жармасы

1.77

2.25

2.90

3.38

3.87

3.87

3.30

Арпа жармасы

1.24

1.57

2.02

2.36

2.70

2.70

2.30

Тары жармасы

1.77

2.25

2.90

3.38

3.87

3.87

3.30

Күріш жармасы

3.46

4.40

5.66

6.61

7.55

7.55

6.45

Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)

0.99

1.26

1.62

1.89

2.16

2.16

1.84

Картоп

41.20

52.43

67.42

78.65

89.89

89.89

76.78

Көкөністер және бақша дақылдары (жалпы саны)

46.57

59.24

76.19

88.87

101.6

101.6

86.76

Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)

9,89

12,58

16,18

18,87

21,56

21,56

18,43

Сәбіз

9.48

12.06

15.51

18.09

20.67

20.67

17.66

Пияз

6.59

8.39

10.79

12.58

14.38

14.38

12.28

Жаңа піскен қияр

5.77

7.34

9.44

11.01

12.58

12.58

10.75

Жаңа піскен қызанақ

4.53

5.77

7.42

8.65

9.89

9.89

8.45

Қызылша

3.71

4.72

6.07

7.08

8.09

8.09

6.91

Тәтті бұрыш

3.30

4.19

5.39

6.29

7.19

7.19

6.14

Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)

2.06

2.62

3.37

3.93

4.49

4.49

3.84

Көк пияз

1.24

1.57

2.02

2.36

2.70

2.70

2.30

Көкөністер (баклажан,кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)

4,53

5,77

7,42

9,90

9,90

9,90

8,44

Асқабақ

2.88

3.67

4.72

5.51

6.29

6.29

5.37

Қарбыз, қауын

5,76

7,34

9,44

11,02

12,58

12,58

10,74

Жемістер мен жидектер, (жалпы саны)

55.19

70.26

90.33

105.4

120.4

120.4

102.9

Алма

20.60

26.22

33.71

39.33

44.94

44.94

38.39

Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар

6.18

7.87

10.11

11.80

13.48

13.48

11.52

Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)

13,36

15,72

20,22

23,59

26,95

26,95

23,04

Лимон

1.24

1.57

2.02

2.36

2.70

2.70

2.30

Кептірілген жемістер

0.82

1.05

1.35

1.57

1.80

1.80

1.54

Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)

3,29

4,19

5,39

6,30

7,19

7,19

6,14

Жеміс-жидек шырыны

7.42

9.44

12.13

14.16

16.18

16.18

13.82

Ет және ет өнімдері (жалпы саны)

32.63

41.52

53.39

62.29

71.2

71.2

60.8

Қой еті

4,16

5,29

6,80

7,94

9,07

9,07

7,75

Сиыр еті

8,34

10,63

13,66

15,93

18,21

18,21

15,55

Жылқы еті

6,54

8,31

10,7

12,48

14,28

14,28

12,18

Шошқа еті

2.28

2.90

3.73

4.35

4.97

4.97

4.25

Субөнім 1 деңгей

0.48

0.61

0.78

0.91

1.04

1.04

0.89

Құс еті

6,55

8,33

10,71

12,50

14,28

14,28

12,20

Шұжық (сиыр, жылқы)

4.61

5.87

7.55

8.81

10.07

10.07

8.60

Балық және теңіз өнімдері

5.73

7.30

9.38

10.95

12.51

12.51

10.69

Жаңа ауланған балық

4.51

5.74

7.38

8.61

9.84

9.84

8.41

Консервіленген балық

0.60

0.77

0.98

1.15

1.31

1.31

1.12

Консервіленген теңіз қырыққабаты

0.75

0.95

1.23

1.43

1.64

1.64

1.40

Тауық жұмыртқалары, дана/жыл

110

139

179

208

241

241

204

Сүт және сүт өнімдері - барлығы

126.6

160.9

207

241.5

275.9

275.9

235.8

Сиыр сүті, майлылығы 2,5%

18,43

23,26

30,15

35,17

40,20

40,20

34,34

Жылқы, түйе, ешкі сүті

4,23

5,58

6,93

8,09

9,24

9,24

7,89

Ашытылған сұйық сүт өнімдері, майлылығы 2,5%

27.06

34.44

30,76

35,89

41,01

41,01

35,03

Қымыз, шұбат

-

-

13,53

15,78

18,04

18,04

15,41

Қаймақ, майлылығы 15,0%

2.71

3.44

4.43

5.17

5.91

5.91

5.04

Сүзбе, майлылығы 9,0%

4.51

5.74

7.38

8.61

9.84

9.84

8.41

Мәйек ірімшік

2.06

2.62

3.37

3.93

4.49

4.49

3.84

Сиыр майы (жануар майы 75 %)

1.94

2.46

3.17

3.70

4.22

4.22

3.61

Өсімдік майы

4.96

6.32

8.12

9.48

10.83

10.83

9.25

Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)

13,11

16,67

21,44

25,02

28,59

28,59

24,41

Қант

6,98

8,88

11,42

13,33

15,23

15,23

13,0

Кондитерлік өнімдер

11,62

12,88

14,56

15,82

17,08

17,08

15,61

Ара балы

2.41

3.06

3.94

4.59

5.25

5.25

4.48

Өзге де өнімдер

1.53

1.95

2.5

2.92

3.34

3.34

2.86

Шай

0.45

0.58

0.74

0.87

0.99

0.99

0.84

Табиғи кофе

0.15

0.19

0.24

0.28

0.32

0.32

0.28

Ұнтақ какао

0.15

0.19

0.24

0.28

0.32

0.32

0.28

Ашытқы

0.07

0.09

0.12

0.14

0.16

0.16

0.14

Лавр жапырағы

0.02

0.02

0.03

0.03

0.04

0.04

0.03

Ұнтақталған бұрыш

0.02

0.02

0.03

0.03

0.04

0.04

0.03

Сірке суы

0.07

0.09

0.12

0.14

0.16

0.16

0.14

Йодталған ас тұзы

0.60

0.77

0.98

1.15

1.31

1.31

1.12


5. Қазақстан Республикасында әртүрлі дәрежелі ауыр жұмыспен айналысатын 18 және одан жоғары жастағы әйел азаматтар үшін тамақ өнімдерін тұтынудың тиімді нормалары

Өнімдердің атауы

Жас мөлшері топтары, еңбек топтарының қарқындылығы

18-29 жас

30-58 жас

I

II

III

IV

I

II

III

IV

Ұнға қайта есептегенде нан өнімдері (жалпы саны)

84.66

94.91

111.25

127.60

81.38

91.63

107.99

120.65

Бидай ұны, 1- сұрып

7.08

7.93

9.30

10.67

6.80

7.66

9.03

10.09

Қара бидай наны

19.38

21.72

25.47

29.21

18.63

20.97

24.72

27.62

Қара бидай-бидай наны

32.56

36.49

42.79

49.08

31.30

35.24

41.53

46.40

Бидай наны

21.71

24.33

28.52

32.72

20.87

23.49

27.69

30.94

Макарон өнімдері

1.86

2.09

2.44

2.80

1.79

2.01

2.37

2.65

Қарақұмық жармасы

5.74

6.43

7.54

8.65

5.52

6.21

7.32

8.18

Ұнтақ жарма

3.33

3.74

4.38

5.02

3.20

3.61

4.25

4.75

Сұлы жармасы

3.33

3.74

4.38

5.02

3.20

3.61

4.25

4.75

Арпа жармасы

2.33

2.61

3.06

3.51

2.24

2.52

2.97

3.31

Тары жармасы

3.33

3.74

4.38

5.02

3.20

3.61

4.25

4.75

Күріш жармасы

6.51

7.30

8.56

9.82

6.26

7.05

8.31

9.28

Бұршақ (бұршақ, бұршақ, үрме бұршақ, қызыл және ақ, жасымық, ноқат, соя, маш, бөрібұршақ)

1.86

2.09

2.44

2.80

1.79

2.01

2.37

2.65

Картоп

77.53

86.89

101.87

116.85

74.53

83.90

98.88

110.49

Көкөністер (баклажан,кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)

87.61

98.18

115.1

132.1

84.23

94.8

111.7

124.8

Қырыққабат (ақ қауданды, қызыл қауданды, брюссель, пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби)

18,61

20,84

24,44

28,04

17,89

20,13

23,72

26,51

Сәбіз

17.83

19.99

23.43

26.88

17.14

19.30

22.74

25.41

Пияз

12.40

13.90

16.30

18.70

11.93

13.42

15.82

17.68

Жаңа піскен қияр

10.85

12.16

14.26

16.36

10.43

11.75

13.84

15.47

Жаңа піскен қызанақ

8.53

9.56

11.21

12.85

8.20

9.23

10.88

12.15

Қызылша

6.98

7.82

9.17

10.52

6.71

7.55

8.90

9.94

Тәтті бұрыш

6.20

6.95

8.15

9.35

5.96

6.71

7.91

8.84

Аскөк (ақжелкен, жасыл пияз, аскөк, салат, жапырақты, кинза, саумалдық, латук, балдыркөк, қымыздық)

3.88

4.34

5.09

5.84

3.73

4.19

4.94

5.52

Көк пияз

2.33

2.61

3.06

3.51

2.24

2.52

2.97

3.31

Көкөністер (баклажан, кәді, патиссоны, пастернак, цукини, шалғам, шомыр, шалқан, сарымсақ, бұршақ жасыл, консервіленген және тұздалған қоса алғанда)

8,53

10,56

11,19

12,84

8,20

9,24

10,89

12,15

Асқабақ

5.43

6.08

7.13

8.18

5.22

5.87

6.92

7.73

Қарбыз, қауын

10,86

12,16

14,26

16,36

10,44

11,74

13,84

15,46

Жемістер мен жидектер, (жалпы саны)

103.9

116.4

136.5

156.6

99.9

112.4

132.5

148

Алма

38.76

43.45

50.94

58.43

37.27

41.95

49.44

55.24

Қара өрік, алмұрт, өрік, шабдалы, құрма, анар

11.63

13.03

15.28

17.53

11.18

12.58

14.83

16.57

Суб - тропикалық (апельсин, банан, киви, мандариндер, клементиндер, ананастар, авокадо, гуава, манго, ананас, папайя, грейпфрут)

23,27

26,05

30,55

35,05

22,37

25,15

29,65

33,13

Лимон

2.33

2.61

3.06

3.51

2.24

2.52

2.97

3.31

Кептірілген жемістер

1.55

1.74

2.04

2.34

1.49

1.68

1.98

2.21

Жидектер (жүзім, шие, қызылшие, қарақат, таңқурай, қаражидек, құлпынай, қойбүлдірген, қарабүлдірген, қарлыған, мүкжидек, итбүлдірген, итмұрын, шырғанақ)

6,21

7,95

2,15

9,35

5,97

6,71

7,91

8,83

Жеміс-жидек шырыны

13.96

15.64

18.34

21.03

13.42

15.10

17.80

19.89

Ет және ет өнімдері (жалпы саны)

61.41

68.82

80.68

92.56

59.03

66.45

78.3

87.49

Қой еті

7,81

8,76

10,28

11,79

7,52

8,46

9,97

11,15

Сиыр еті

15,71

17,60

20,63

23,67

15,10

17,00

20,03

22,38

Жылқы еті

12,31

13,8

16,18

18,56

11,83

13,32

15,70

17,53

Шошқа еті

4.29

4.81

5.63

6.46

4.12

4.64

5.47

6.11

Субөнім 1 деңгей

0.90

1.01

1.18

1.36

0.86

0.97

1.15

1.28

Құс еті

12,32

13,81

16,19

18,57

11,85

13,33

15,71

17,56

Шұжық (сиыр, жылқы)

8.68

9.73

11.41

13.09

8.35

9.40

11.07

12.37

Балық және теңіз өнімдері

10.79

12.09

14.19

16.28

10.38

11.68

13.76

15.38

Жаңа ауланған балық

8.49

9.51

11.16

12.80

8.16

9.19

10.83

12.10

Консервіленген балық

1.13

1.27

1.49

1.71

1.09

1.22

1.44

1.61

Консервіленген теңіз қырыққабаты

1.41

1.58

1.85

2.13

1.36

1.53

1.80

2.01

Тауық жұмыртқалары, дана/жыл

208

230

270

310

197

223

263

296

Сүт және сүт өнімдері (жалпы саны)

238

266.7

312.8

358.8

228.8

257.5

303.6

339.2

Сиыр сүті, майлылығы 2,5%

34,67

38,86

45,56

52,26

33,33

37,52

44,22

49,41

Жылқы, түйе, ешкі сүті

7,97

8,93

10,47

12,01

7,66

8,62

10,16

11,36

Ашытылған сұйық сүт өнімдері, майлылығы 2,5%

35,37

39,64

46,48

53,31

34,00

38,27

45,11

50,41

Қымыз, шұбат

15,56

17,44

20,44

23,45

14,96

16,84

19,84

22,17

Қаймақ, майлылығы 15,0%

5.09

5.71

6.69

7.68

4.90

5.51

6.50

7.26

Сүзбе, майлылығы 9,0%

8.49

9.51

11.16

12.80

8.16

9.19

10.83

12.10

Үгітілген ірімшік

3.88

4.34

5.09

5.84

3.73

4.19

4.94

5.52

Сиыр майы (жануар майы 75 %)

3.64

4.08

4.79

5.49

3.50

3.94

4.65

5.19

Өсімдік майы

9.34

10.47

12.28

14.08

8.98

10.11

11.91

13.31

Қант және кондитерлік өнімдер (жалпы саны)

24,66

27,64

32,40

37,16

23,70

26,68

31,44

35,13

Қант

13,13

14,72

17,25

19,79

12,62

14,21

16,75

18,71

Кондитерлік өнімдер

15,7

16,75

18,43

20,11

15,41

16,41

18,08

19,39

Ара балы

4.53

5.07

5.95

6.82

4.35

4.90

5.77

6.45

Өзге де өнімдер

2.88

3.23

3.79

4.36

2.77

3.1

3.69

4.11

Шай

0.85

0.96

1.12

1.29

0.82

0.92

1.09

1.22

Табиғи кофе

0.28

0.31

0.37

0.42

0.27

0.30

0.36

0.40

Ұнтақ какао

0.28

0.31

0.37

0.42

0.27

0.30

0.36

0.40

Ашытқы

0.14

0.16

0.18

0.21

0.13

0.15

0.18

0.20

Лавр жапырағы

0.03

0.03

0.04

0.05

0.03

0.03

0.04

0.04

Ұнтақталған бұрыш

0.03

0.03

0.04

0.05

0.03

0.03

0.04

0.04

Сірке суы

0.14

0.16

0.18

0.21

0.13

0.15

0.18

0.20

Йодталған ас тұзы

1.13

1.27

1.49

1.71

1.09

1.22

1.44

1.61

      Ескертпе:

      Еңбектің ауырлық дәрежесі: I – өте жеңіл, II - жеңіл, III – орташа, IV – ауыр, V - өте ауыр

6. Тиімді тамақтану тағам ұсынылатын жиынтығының ұсынылатын тәуліктік тұтыну нормасының энергетикалық және тағамдық құндылығының сипаттамасы

Көрсеткіштер

Саны

Энергия, килокалория

2760

Ақуыз калорийі, %

15

Ақуыз барлығы, грамм

104

Жануарлар ақуызы, грамм

58

Барлығынан жануарлар ақуызының %

55,8

Май калорийі, %

32,7

Майлар барлығы, грамм

100

Өсімдік майлары, грамм

46,2

Барлығынан өсімдік майларының %

46

ҚМҚ, грамм

25,1

МҚМҚ, грамм

22,1

ПҚМҚ, грамм

24,8

Холестерин, миллиграмм

439

Көмірсу калорийі, %

52,2

Көмірсу барлығы, грамм

360

Крахмал, грамм

221

Моно-дисахар, грамм

51

Тағамдық талшықтар, грамм

38,6

Барлық көмірсудан қанттың %

42

А дәрумені (РЭ), микрограмм

1319

Е дәрумені, миллиграмм

26

В 1 дәрумені, миллиграмм

1,5

В 2 дәрумені, миллиграмм

1,72

В 3 дәрумені (ниацин), миллиграмм

18,6

С дәрумені, миллиграмм

123

Фолат (фолий қышқылы), микрограмм

187

Кальций, миллиграмм

957

Магний, миллиграмм

457

Фосфор, миллиграмм

1756

Темір, миллиграмм

25

Мырыш, миллиграмм

10

Селен, микрограмм

29,7

Йод, микрограмм

127

      Қысқартылған сөздердің толық жазылуы: ҚМҚ – қаныққан май қышқылдары;

      МҚМҚ – моноқанықпаған май қышқылдары; ПҚМҚ – полиқанықпаған май қышқылдары;

      РЭ – ретинолды эквивалент.

7. Орта есеппен жан басына шаққандағы өнімнің тәуліктік тұтынудың тиімді нормасының энергетикалық және тағамдық құндылығы

Энергия және тағамдық заттар

Тиімді тамақтану тағам жиынтығының ұсынылатын нормасының энергетикалық және тағамдық құндылығы

1000 килокалорияға есептегенде заттардың тағамдық тығыздығы

ФАО/ДСҰ3 ұсынымдары (халықтың барлық тобына)

Тиімді тамақтану тағам жиынтығының ұсынылған ең төменгі нормалары

Энергия, килокалория

2671



Ақуыз барлығы, грамм

104

25-30

39*

Майлар барлығы, грамм

100

16-39

36

Көмірсу, грамм

360

140-190

130

ҚМҚ

25,1

< 11

10

ПҚМҚ / МҚМҚ

24,8/25,1

0.5-0.9

0,99

Холестерин

439

< 300 миллиграмм/күн

439 миллиграмм/күн

Тағамдық талшықтар, грамм

38,6

8-20

20

Кальций, миллиграмм

957

250-400

347

Темір, милиграмм

25

3.5-20

9,2

Мырыш, миллиграмм

10,0

5-10

3,6**

Йод, микрограмм

127

75

46,1**

А дәрумені (РЭ), микрограмм

1319

350-500

478

Е дәрумені, миллиграмм

26

3.5-5.0

10*

Фолат, микрограмм

187

150-200

67,9**

В 1 дәрумені (тиамин), миллиграмм

1,5

0.5-0.8

0,6

В 2 дәрумені (рибофлавин), милиграмм

1,72

0.6-0.9

0,7

В 3 дәрумені (ниацин), миллиграмм

18,6

6-10

7

С дәрумені, миллигграмм

123

25-30

44,6*

      Ескертпе:

      1 Картоп және көкөністердің суық аспаздық өңдеу кезінде желінбейтін бөлігіндегі шығынды ескере отырып

      2 Тамақты термиялық өңдеу кезінде макронутриенттер, дәрумендер мен микроэлементтер шығынын ескере отырып

      3 Preparation and use of food-based dietary guidelines // Report of a joint FAO/WHO consultation.

      – Geneva. – WHO. – 1998

      * Тағамдық заттар құрамы салыстырмалы түрде көтерілген

      ** Тағамдық заттар құрамы салыстырмалы түрде лимиттелген (йод және фолатты қоспағанда)

8. Қазақстан Республикасының әртүрлі әлеуметтік топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормалары (килограмм/жылына)

Өнімдері атауы

Барлық
халық

Оның ішінде

0-13 жас аралығындағы балалар

14-17 жас аралығындағы жасөспірімдер

18 жастан >еңбекке қабілетті халық

Зейнеткерлер және егде жастағы адамдар

ұлдар

қыздар

ерлер

әйелдер

1-сұрыпты байытылған бидай ұны

13

6.5

17.2

13.2

16.6

13.2

12.7

1-сұрыпты байытылған бидай ұнынан пісірілген нан

70.7

39.6

91.7

70.2

88.6

70.2

69.3

Қара бидай наны

31.0

17.4

35.8

27.4

40.1

32.3

25.1

Қара нан

4.8

2.5

7.4

5.7

5.8

4.6

5.5

Макарон өнімдері

4.4

3.5

5.4

4.2

5.2

4.1

4.0

Күріш

8.5

6.5

10.7

8.2

10.3

8.2

7.9

Қарақұмық

2

1.8

2.5

1.9

2.4

1.9

1.8

Сұлы жармасы

2

1.8

2.5

1.9

2.4

1.9

1.8

Ұнтақ жарма

2

2.9

2.1

1.6

2.1

1.6

1.6

Бұршақ

2

1.0

2.7

2.1

2.6

2.0

2.0

Картоп

95

66.5

110.9

84.9

117.9

94.1

85.3

Аққауданды қырыққабат

25

13.6

32.8

25.2

31.6

25.0

24.5

Сәбіз

20

19.2

23.9

18.3

23.0

18.2

17.8

Пияз

20

8.5

27.0

20.7

26.0

20.6

20.2

*Қызынақ

5

3.1

6.5

5.0

6.2

4.9

4.8

*Қияр

5

3.1

6.5

5.0

6.2

4.9

4.8

Қызылша

5

3.1

6.5

5.0

6.2

4.9

4.8

*Бақша дақылдары (қарбыз)

10

4.7

12.7

9.7

12.8

9.7

11.4

Жаңа піскен жеміс (алма)

25

37.3

26.8

20.5

25.8

20.4

19.6

**Жидек (жүзім)

4.5

11.1

4.1

3.1

3.9

3.1

2.9

Кептірілген жемістер (өрік қағы)

0.5

1.7

0.5

0.4

0.4

0.3

0.3

Қант

18

13.3

22.7

17.4

22.0

17.4

16.6

Сиыр еті

15

12.3

19.5

14.9

17.4

13.9

14.3

Шошқа еті

9

2.8

12.9

9.9

12.0

9.5

9.3

Қой еті

6.3

5.7

7.8

6.0

7.3

5.8

6.0

Құс еті

5

4.6

6.2

4.7

5.8

4.6

4.6

Жылқы еті

3.2

1.6

4.5

3.4

4.0

3.2

3.2

Пісірілген шұжық

3

1.5

4.1

3.1

3.8

3.0

3.0

1- санаттағы субөнімдер (бауыр)

0.4

1.5

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

Жаңа ауланған және/немесе жаңа мұздатылған көксерке

8.4

7.8

10.3

7.9

9.0

7.1

7.6

Сүт, литр

84.5

64.0

110.7

84.8

100.3

79.5

81.3

Майлылығы 20% қаймақ

3.2

2.8

3.9

3.0

3.7

2.9

3.1

Жартылай майлы ірімшік

4.9

4.4

5.9

4.5

5.6

4.5

4.8

Мәйек ірімшік

2.3

2.8

2.8

2.1

2.5

2.0

2.0

Сары май

4.4

3.9

5.5

4.2

5.2

4.1

4.1

Жұмыртқа, дана

142

205

167

128

147

117

113

Қүнбағыс майы

7

4.6

8.9

6.8

8.5

6.7

7.1

Маргарин

1.5

0.3

2.4

1.8

2.1

1.6

1.6

Майонез

0.5

0.04

0.77

0.59

0.72

0.57

0.56

Шай

0.67

0.28

0.91

0.69

0.87

0.69

0.67

Астұзы

2.19

0.92

3.00

2.30

2.89

2.29

2.21

Ашытқы

0.05

0.03

0.08

0.06

0.07

0.05

0.05

Дәмдеуіштер

0.02

0

0.03

0.02

0.02

0.02

0.02

      Ескертпе:

      *томаттар мен қиярлар - ең төмен тұтыну деңгейі бес айға таратылып бөлінеді (маусым-қазан);

      **қарбыздар, жидектер - ең төмен тұтыну деңгейі үш айға таратылып бөлінеді (тамыз-қазан).

9. Қазақстан Республикасы ерлерінің әртүрлі жас топтары үшін негізгі тамақ өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормалары (килограмм/жылына)

Өнімдері атауы

Жас топтары (жасы)

0.5-1.0

1-3

4-6

7-10

11-13

14-17

18-29

30-62

63+

1-сұрыпты байытылған бидай ұны

1.55

3.51

6.33

10.98

12.43

17.18

16.92

16.30

13.64

1-сұрыпты байытылған бидай ұнынан пісірілген нан

3.68

25.56

52.53

59.45

69.53

91.66

90.26

86.92

74.34

Қара бидай наны

0

15.58

20.72

26.91

29.51

35.8

40.89

39.27

26.96

Қара нан

0

0

2.63

4.98

5.63

7.39

5.86

5.64

5.91

Макарон өнімдері

1.55

3.09

4.26

4.55

4.94

5.42

5.31

5.12

4.32

Күріш

5.82

5.84

6.63

7.63

8.64

10.69

10.47

10.08

8.48

Қарақұмық

1.55

1.70

1.86

1.94

2.18

2.45

2.40

2.31

1.93

Сұлы жармасы

1.55

1.70

1.86

1.94

2.18

2.45

2.40

2.31

1.93

Ұнтақ жарма

3.66

3.27

3.04

2.48

2.55

2.13

2.09

2.01

1.70

Бұршақ

0

0.7

1.14

1.53

1.72

2.67

2.62

2.52

2.13

Картоп

33.38

45.62

82.12

92.03

98.68

110.89

120.07

115.69

91.58

Ақ қауданды
қырыққабат

4.00

7.82

16.65

20.66

23.27

32.84

32.19

31.00

26.26

Сәбіз

19.10

19.08

20.17

20.65

22.02

23.93

23.46

22.59

19.11

Пияз

2.13

2.69

5.41

14.99

20.49

27.03

26.49

25.51

21.65

*Қызынақ

1.55

1.92

3.50

4.51

5.10

6.47

6.32

6.08

5.12

*Қияр

1.55

1.92

3.50

4.51

5.10

6.47

6.32

6.08

5.12

Қызылша

1.55

1.92

3.50

4.51

5.10

6.47

6.32

6.08

5.12

*Бақша дақылдары (қарбыз)

0

2.19

3.65

9.12

10.88

12.70

12.74

12.85

12.63

Жаңа піскен жеміс (алма)

58.22

42.07

37.84

30.72

26.11

26.80

26.26

25.28

20.98

*Жидек (жүзім)

27.18

12.50

8.04

5.53

4.38

4.06

3.97

3.83

3.09

Кептірілген жеміс-жидектер (өрік қағы)

4.16

2.31

0.81

0.70

0.63

0.53

0.37

0.35

0.27

Қант

8.85

10.81

15.66

16.40

18.45

22.72

22.37

21.54

17.86

Сиыр еті

8.83

10.41

14.10

14.95

16.92

19.47

17.67

17.12

15.35

Шошқа еті

0

0

0

5.78

9.09

12.86

12.24

11.78

9.94

Қой еті

5.24

5.40

5.92

6.28

6.96

7.80

7.40

7.13

6.46

Құс еті

4.23

4.35

4.86

5.12

5.62

6.19

5.86

5.65

4.95

Жылқы еті

0

0.77

1.86

2.48

3.51

4.48

4.11

3.95

3.46

Пісірілген шұжық

0

0.77

1.86

2.21

2.99

4.05

3.89

3.75

3.17

1-санаттағы субөнімдер (бауыр)

3.88

1.93

1.22

0.62

0.23

0.23

0.23

0.23

0.21

Жаңа ауланған және/немесе жаңа мұздатылған көксерке

7.49

7.60

8.29

8.60

9.29

10.26

9.17

8.84

8.11

Сүт, литр

43.73

54.27

68.46

77.59

94.83

110.69

102.21

98.42

87.29

Майлылығы 20% қаймақ

2.33

2.70

3.04

3.22

3.51

3.91

3.78

3.64

3.34

Жартылай майы ірімшік

4.08

4.24

4.66

4.88

5.36

5.89

5.75

5.54

5.14

Мәйекті ірімшік

3.32

3.08

3.04

2.65

2.68

2.76

2.56

2.46

2.16

Сары май

3.11

3.62

4.34

4.50

4.83

5.48

5.26

5.06

4.42

Жұмыртқа, дана

349.37

192.66

189.07

172.16

168.33

166.81

150.20

144.60

120.82

Қүнбағыс майы

1.16

3.85

6.12

6.41

6.98

8.86

8.64

8.31

7.61

Маргарин

0

0

0

0.69

0.78

2.36

2.10

2.03

1.72

Майонез

0

0

0

0.11

0.12

0.77

0.73

0.70

0.60

Шай

0

0.19

0.27

0.41

0.64

0.91

0.89

0.85

0.72

Астұзы

0.38

0.57

0.85

1.18

1.91

3.00

2.94

2.83

2.37

Ашытқы

0

0.02

0.02

0.06

0.07

0.08

0.07

0.07

0.06

Дәмдеуіштер

0

0

0

0

0.02

0.03

0.02

0.02

0.02

      Ескертпе:

      азық-түлік себетінің құрылымы осы немесе өзге тағамның маусымдылығы ескеріле отырып түзетілед *томаттар мен қиярлар - ең төмен тұтыну деңгейі бес айға таратылып бөлінеді (маусым-қазан) **қарбыздар, жидектер - ең төмен тұтыну деңгейі үш айға таратылып бөлінеді (тамыз-қазан)

10. Қазақстан Республикасы әйелдерінің әртүрлі жас топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормалары (килограмм/жылына)

Өнімдері атауы

Жас топтары (жасы)

0.5- 1.0

1-3

4-6

7-10

11-13

14-17

18-29

30-57

58+

1- сұрыпты байытылған бидай ұны

1.46

3.32

5.70

9.70

10.33

13.16

13.16

13.16

11.78

1- сұрыпты байытылған бидай ұнынан пісірілген нан

3.46

24.21

47.32

52.51

57.79

70.20

70.20

70.20

64.20

Қара бидай наны

0

14.75

18.66

23.77

24.53

27.42

32.34

32.34

23.28

Қара нан

0

0

2.37

4.40

4.68

5.66

4.56

4.56

5.10

Макарон өнімдері

1.46

2.93

3.84

4.02

4.11

4.15

4.13

4.13

3.73

Күріш

5.47

5.53

5.97

6.74

7.18

8.19

8.15

8.15

7.32

Қарақұмық

1.46

1.61

1.68

1.71

1.81

1.88

1.86

1.86

1.67

Сұлы жармасы

1.46

1.61

1.68

1.71

1.81

1.88

1.86

1.86

1.67

Ұнтақ жарма

3.44

3.10

2.74

2.19

2.12

1.63

1.63

1.63

1.47

Бұршақ

0

0.66

1.02

1.35

1.43

2.05

2.04

2.04

1.84

Картоп

31.39

44.06

73.98

81.28

82.01

84.93

94.06

94.06

79.09

Ақ қауданды қырыққабат

3.76

7.41

15.00

18.25

19.34

25.15

25.04

25.04

22.68

Сәбіз

17.96

18.08

18.17

18.24

18.30

18.33

18.24

18.24

16.50

Пияз

2.00

2.55

4.87

13.24

17.03

20.70

20.61

20.61

18.70

*Қызынақ

1.46

4.82

3.15

3.98

4.24

4.95

4.91

4.91

4.42

*Қияр

1.46

4.82

3.15

3.98

4.24

4.95

4.91

4.91

4.42

Қызылша

1.46

4.82

3.15

3.98

4.24

4.95

4.91

4.91

4.42

*Бақша дақылдары (қарбыз)

0

1.82

3.15

7.96

8.48

9.71

9.66

9.66

10.14

Жаңа піскен жеміс (алма)

54.74

39.85

34.09

27.13

21.70

20.53

20.42

20.42

18.12

*Жидек (жүзім)

25.55

11.84

7.24

4.88

3.64

3.11

3.09

3.09

2.67

Кептірілген жеміс-жидектер(өрік қағы)

3.91

2.19

0.73

0.68

0.58

0.44

0.29

0.29

0

Қант

8.32

10.24

14.11

14.48

15.33

17.40

17.40

17.40

15.42

Сиыр еті

8.30

9.85

12.70

13.21

14.06

14.92

13.94

13.94

13.18

Шошқа еті

0

0

0

5.11

7.55

9.85

9.52

9.52

8.58

Қой еті

4.92

5.12

5.34

5.55

5.78

5.98

5.75

5.75

5.58

Құс еті

3.98

4.12

4.38

4.53

4.67

4.74

4.56

4.56

4.27

Жылқы еті

0

0.73

1.68

2.19

2.92

3.43

3.19

3.19

2.99

Пісірілген шұжық

0

0.73

1.68

1.95

2.48

3.10

3.03

3.03

2.74

1-санаттағы субөнімдер (бауыр)

3.65

1.82

1.09

0.55

0.18

0.18

0.18

0.18

0.18

Жаңа ауланған және/ немесе жаңа мұздатылған көксерке

7.03

7.19

7.47

7.60

7.72

7.87

7.14

7.14

6.99

Сүт, литр

41.12

51.39

61.68

68.53

78.81

84.77

79.50

79.50

75.38

Майлылығы 20 % қаймақ

2.19

2.55

2.74

2.85

2.92

2.99

2.94

2.94

2.88

Жартылай майлы ірімшік

3.83

4.01

4.20

4.31

4.45

4.51

4.47

4.47

4.43

Мәйектік ірімшік

3.12

2.92

2.74

2.34

2.23

2.12

1.99

1.99

1.86

Сары май

2.92

3.43

3.91

3.98

4.01

4.20

4.09

4.09

3.81

Жұмыртқа, дана

328.50

182.50

170.33

152.08

139.92

127.75

116.80

116.80

104.33

Қүнбағыс майы

1.09

3.65

5.51

5.66

5.80

6.79

6.72

6.72

6.57

Маргарин

0

0

0

0.61

0.65

1.81

1.64

1.64

1.48

Майонез

0

0

0

0.09

0.10

0.59

0.57

0.57

0.52

Шай

0

0.18

0.24

0.36

0.53

0.69

0.69

0.69

0.62

Астұзы

0.36

0.54

0.77

1.04

1.58

2.30

2.29

2.29

2.05

Ашытқы

0

0.02

0.02

0.05

0.05

0.06

0.05

0.05

0.05

Дәмдеуіштер

0

0

0

0

0.02

0.02

0.02

0.02

0.02

      Ескертпе:

      *томаттар мен қиярлар-ең төмен тұтыну деңгейі бес айға таратылып бөлінеді (маусым-қазан)

      **қарбыздар, жидектер - ең төмен тұтыну деңгейі үш айға таратылып бөлінеді (тамыз-қазан)

11. Қазақстан Республикасы халқының әртүрлі әлеуметтік топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормаларының химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы

Нутриенттер

Барлық халық

оның ішінде

0-13 жас аралығындағы балалар

14-17 жас аралығындағы жасөспірімдер

18 жастан >
еңбекке қабілетті халық

Зейнеткерлер және егде жастағы
адамдар

ұлдар

қыздар

ерлер

әйелдер

Энергия, килокалория

2175

1521

2755

2110

2646

2100

2052

Ақуыз барлығы, грамм

76.0

55.5

96.7

74.1

91.7

72.8

71.5

Жануарлар ақуызы, грамм

38.9

32.6

49.9

38.2

45.4

36.0

36.7

Майлар барлығы, грамм

72.2

51.2

92.4

70.9

86.5

68.6

69.6

Өсімдік майлары, грамм

29.8

17.4

39.0

29.8

37.0

29.4

29.9

ҚМҚ, грамм

25.7

19.8

32.8

25.1

30.4

24.1

24.4

МҚМҚ, грамм

20.6

14.7

26.7

20.4

24.6

19.5

19.7

ПҚМҚ, грамм

20.2

13.0

25.9

19.8

24.6

19.5

20.1

Холестерин, миллиграмм

247

248

298

229

270

215

213

Көмірсулар, грамм

300

205

378

289

369

293

279

монодисахаридтер, грамм

90

73

112

86

107

85

82

Тағамдық талшықтар, грамм

10.4

8.9

12.9

9.9

12.3

9.8

9.5

Кальций, миллиграмм

597

476

760

582

706

560

561

Магний, миллиграмм

283

189

356

273

348

276

263

Фосфор, миллиграмм

1199

873

1485

1137

1420

1129

1095

Темір, миллиграмм

20.8

13.1

26.3

20.1

25.7

20.5

19.5

Мырыш, миллиграмм

11.9

8.0

14.9

11.4

14.3

11.3

11.1

Йод, микрограмм

208

121

276

212

262

208

203

Селен, микрограмм

89

53

113

87

109

86

85

А дәрумені, микрограмм (РЭ)

1143

1565

1286

985

1220

967

961

Фолат, микрограмм

438

288

556

426

541

429

416

Е дәрумені, миллиграмм

18.6

12.3

23.6

18.1

23.0

18.3

18.0

В1 дәрумені, миллиграмм

1.67

1.05

2.13

1.63

2.07

1.65

1.58

В2 дәрумені, миллиграмм

1.55

1.25

1.98

1.51

1.86

1.47

1.46

Ниацин (НЭ), миллиграмм

30.0

21.2

37.8

29.0

36.4.

29.0

27.8

В6 дәрумені, миллиграмм

2.07

1.47

2.55

1.95

2.54

2.02

1.9

С дәрумені, миллиграмм

55

40

68

52

67

53

51


12. Ер адамдардың әртүрлі жас топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормаларының химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы


Өлшем бірлігі

Жас топтары (жасы)

0.5- 1.0

1-3

4-6

7-10

11-13

14-17

18-29

30-62

63+

Энергия

ккал

920

1230

1715

1970

2220

2755

2700

2600

2200

Ақуыз – барлығы, оның ішінде жануарлардың ақуызы

грамм
грамм

37.8
30.1

45.6
28.6

60.4
33.3

70.1
37.3

80.0
43.0

96.7
49.9

93.4
46.2

90.0
44.5

76.7
39.4

Майлар – барлығы, оның ішінде өсімдік майлары

грамм
грамм

33.6
5.0

43.1
13.7

56.3
21.4

64.6
24.9

73.2
27.4

92.4
39.0

88.1
37.7

84.9
36.3

74.7
32.1

ҚМҚ

грамм

15.6

17.3

21.1

23.8

27.0

32.8

31.0

29.8

26.2

МҚМҚ

грамм

11.3

12.2

15.3

18.2

21.0

26.7

25.0

24.1

21.2

ПҚМҚ

грамм

5.1

10.5

15.8

17.7

19.6

25.9

25.0

24.1

21.6

Холестерин

миллиграмм

329

227

239

246

262

298

275

265

229

Көмірсулар барлығы

грамм

112

161

237

272

305

378

377

363

300

оның ішінде монодисахар

грамм

64

63

80

84

93

112

109

105

88

Тағамдық талшықтар

грамм

9.0

7.8

9.1

10.3

10.9

12.9

12.6

12.1

10.2

Кальций

миллиграмм

376

418

511

563

648

760

719

693

602

Магний

миллиграмм

104

151

211

250

287

356

354

341

282

Фосфор

миллиграмм

608

731

947

1090

1241

1485

1446

1393

1175

Темір

миллиграмм

5.4

9.9

15.4

18.2

20.7

26.3

26.2

25.2

20.9

Мырыш

миллиграмм

4.5

6.3

9.0

10.6

12.1

14.9

14.5

14.0

11.9

Йод

микрограмм

83

91

122

147

198

276

267

257

218

Селен

микрограмм

19

36

62

75

87

113

111

107

91

А дәрумені (РЭ)

микрограмм

2636

1714

1466

1241

1127

1286

1242

1197

1032

Фолат (Вс дәрумені)

микрограмм

145

213

338

390

439

556

551

531

447

Е дәрумені

миллиграмм

4.6

10.0

15.1

16.8

18.5

23.6

23.4

22.6

19.3

Тиамин (В1 дәрумені.)

миллиграмм

0.52

0.76

1.14

1.46

1.70

2.13

2.11

2.03

1.70

Рибофлавин (В2 дәрумені)

миллиграмм

1.09

1.08

1.33

1.46

1.64

1.98

1.89

1.82

1.57

Ниацин (В3 дәрумені)

миллиграмм

13.8

17.2

22.9

27.3

31.0

37.8

37.1

35.7

29.9

Пиридоксин (В6 дәрумені)

миллиграмм

0.95

1.16

1.63

1.92

2.14

2.55

2.58

2.49

2.04

С дәрумені

миллиграмм

28

30

45

51

55

68

68

66

55


13. Әйел адамдардың әртүрлі жас топтары үшін негізгі тағам өнімдерін тұтынудың ең төменгі тиімді нормаларының химиялық құрамы мен энергетикалық құндылығы


Өлшем бірлігі

Жас топтары (жасы)

0.5-
1.0

1-3

4-6

7-10

11-13

14-17

18-29

30-57

58+

Энергия

ккал

865

1165

1545

1740

1845

2110

2100

2100

1900

Ақуыз - барлығы оның ішінде жануар ақуызы

грамм
грамм

35.7
28.3

43.0
27.0

54.5
30.0

61.9
32.9

66.6
35.8

74.1
38.2

72.8
36.0

72.8
36.0

66.3
34.0

Майлар - барлығы оның ішінде өсімдік майлары

грамм
грамм

31.7
4.7

40.7
13.0

50.9
19.3

57,1
22.0

60.9
22.8

70.9
29.8

68.6
29.4

68.6
29.4

64.6
27.7

ҚМҚ

грамм

14.7

16.4

19.0

21.0

22.4

25.1

24.1

24.1

22.6

МҚМҚ

грамм

10.6

11.6

13.8

16.1

17.4

20.4

19.5

19.5

18.2

ПҚМҚ

грамм

4.8

10.0

14.3

15.6

16.3

19.8

19.5

19.5

18.7

Холестерин

миллиграмм

310

215

215

217

218

229

215

215

198

Көмірсулар - барлығы

грамм

105

153

213

240

253

289

293

293

259

Оның ішінде монодисахар

грамм

60

60

72

74

77

86

85

85

76

Тағамдық талшықтар

грамм

8.5

7.4

8.2

9.1

9.1

9.9

9.8

9.8

8.7

Кальций

миллиграмм

353

396

460

497

538

582

560

560

518

Магний

миллиграмм

98

143

190

221

239

273

276

276

243

Фосфор

миллиграмм

572

693

853

963

1031

1137

1129

1129

1014

Темір

миллиграмм

5.1

9.4

13.8

16.1

17.2

20.1

20.5

20.5

18.0

Мырыш

миллиграмм

4.2

5.9

8.1

9.3

10.0

11.4

11.3

11.3

10.2

Йод

микрограмм

79

87

110

130

165

212

208

208

188

Селен

микрограмм

18

34

56

67

73

87

86

86

79

А дәрумені (РЭ)

микрограмм

2477

1624

1321

1096

936

985

967

967

890

Фолат (дәрумені Вс)

микрограмм

137

202

304

344

365

426

429

429

386

Е дәрумені

миллиграмм

4.3

9.5

13.6

14.8

15.4

18.1

18.3

18.3

16.7

Тиамин (В1 дәрумені)

миллиграмм

0.49

0.72

1.02

1.29

1.41

1.63

1.65

1.65

1.46

Рибофлавин
(В2 дәрумені)

миллиграмм

1.03

1.02

1.20

1.29

1.36

1.51

1.47

1.47

1.35

Ниацин (В3 дәрумені)

миллиграмм

13.0

16.3

20.7

24.1

25.8

29.0

29.0

29.0

25.8

Пиридоксин
(В6 дәрумені)

миллиграмм

0.89

1.11

1.47

1.69

1.77

1.95

2.02

2.02

1.76

С дәрумені

миллиграмм

27

29

41

45

46

52

53

53

47