Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 15.12.2020 № ҚР ДСМ-264/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      Ескерту. Бұйрықтың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 25.12.2017 № 995 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексі 155-бабының 7-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтары;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді өткізудің қағидалары мен кезеңділігі белгіленсін.

      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Стратегия және денсаулық сақтау саласын дамыту департаменті (Айдарханов А.Т.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.

      3. Халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық тексеріп-қарауды жүргізудің әдістемелік нұсқауы мен талдауын жүргізу осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес республикалық денсаулық сақтау ұйымдарына жүктелсін.

      4. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б. Бисмильдин) осы бұйрық заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

      5. Мынадай актілердің:

      "Аурудың алдын алу және науқастардың жекелеген санаттарын ұдайы медициналық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау істері жөніндегі агенттігі төрағасының 2000 жылғы 27 желтоқсандағы N 853 бұйрығының (Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 1372 тіркелген, "Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерінің бюллетенінде" 2001 ж., N 15, 366-құжат жарияланған);

      "Жекелеген санаттардағы науқастар ауруларының алдын алу және динамикалық медициналық бақылау туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау ісі жөніндегі агенттігі төрағасының 2000 жылғы 27 желтоқсандағы N 853 бұйрығына толықтыру енгізу туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 2055 тіркелген, "Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерінің бюллетенінде" 2003 ж., N 2, 768-құжат жарияланған) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2002 жылғы 7 қарашадағы N 999 бұйрығының күші жойылды деп танылсын.

      6. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Т.А. Вощенковаға жүктелсін.

      7. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтары

      Ескерту. Бұйрық 1-қосымшамен толықтырылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 25.12.2017 № 995 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 03.10.2019 № ҚР ДСМ-133 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді өткізу қағидалары мен кезеңділігі

      Ескерту. Ереже жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 03.10.2019 № ҚР ДСМ-133 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексеруді өткізу қағидалары мен кезеңділігі (бұдан әрі – Қағидалар) халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексеруді өткізу тәртібін және кезеңділігін айқындайды.

      2. Осы бұйрықта пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:

      1) Бетесда терминологиялық жүйесі – цитологиялық зерттеу нәтижесін стандарттау;

      2) динамикалық байқау - пациенттің денсаулығының жай-күйін жүйелі түрде байқау, сондай-ақ осы байқаудың нәтижелері бойынша қажетті медициналық көмек көрсету;

      3) Медициналық ақпараттық жүйе (бұдан әрі – МАЖ) — медициналық ұйымдардың бизнес-процестерін электрондық форматта жүргізуді қамтамасыз ететін ақпараттық жүйе ;

      4) жүрек-қантамырының жалпы қаупін бағалау шкаласы – жақын 10 жылда жүрек-қантамыр ауруларының өлім қаупін бағалау шкаласы (бұдан әрі – SCORE шкаласы);

      5) Кетле индексі – ағзаның дене дамуының үйлесімділігін бағалау көрсеткіші, дененің салмағының бойдың ұзындығына қатынасы;

      6) сүт безін сәулелік зерттеудің нәтижелер талдау және хаттамалау жүйесінің жіктеуі – маммографиялық зерттеулерді стандарттау (бұдан әрі - ВI-RADS жіктеуі);

      3. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін (бұдан әрі – ТМККК) және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (бұдан әрі-МӘМС) пакеттері бойынша бөле отырып, профилактикалық медициналық қарап-қарап-тексеруге жататын 18 жасқа дейінгі балалардың және ересек халықтың нысаналы топтары үшін зерттеулер тізбесі жүргізіледі, "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" 2014 жылғы 16 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 28-бабына сәйкес осы қызметтің түріне лицензиясы бар денсаулық сақтау субъектілер осы Қағидаларға 1, 2-қосымшаларға сәйкес жүргізеді.

      4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қала мен астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары:

      1) осы Қағидаларға сәйкес халықтың нысаналы топтарына жыл сайын профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді жүргізуді;

      2) МАЖ профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өткені туралы деректерді енгізу;

      3) профилактикалық медициналық қарап-тексеру жүргізудің мониторингі және талдау.

      5. Профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді динамикалық бақылаумен (бұдан әрі – ДБ) және сауықтырумен МСАК ұйымдары жүзеге асырады:

      1) қала халқы үшін –меншік нысанына қарамастан МСАК ұйымдары;

      2) ауыл халқы үшін – медициналық пункттер, фельдшерлік-акушериялық пункттер, дәрігерлік амбулаториялар, арнайы автокөлік пен темір жол көлігі базасындағы жылжымалы медициналық кешендерді (пойыз) пайдаланумен аудандық емханалар.

      6. МСАК ұйымдары:

      1) медициналық ұйымға тіркелген халық санынан профилактикалық медициналық қарап-қарап-тексеруге жататын адамдардың нысаналы тобын қалыптастырады;

      2) осы қарап-тексерулер жүргізу үшін бейінді медициналық ұйымдармен сабақтастықты қамтамасыз етеді;

      3) халықты профилактикалық медициналық қарап-тексерулерден өту қажеттілігі туралы ақпараттандырады;

      4) МАЖ профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өткені туралы деректерді енгізеді;

      5) өткізілетін профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге ай сайын талдау жүргізеді;

      7. Осы профилактикалық қарап-тексерулер өткізілетін ауруларының бейіні бойынша ДБ тұрған адамдар профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге жатпайды.

      8. Қосымша диагностикалық зерттеулер мен бейінді мамандардың қарап-тексерулері көрсетілімдер бойынша жүргізіледі.

      9. МСАК ұйымының орта медициналық персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы жүргізілген профилактикалық медициналық қарап-тексеру нәтижелері бойынша профилактикалық қарап-тексеруден өткен және толық қарап-тексеруге жіберілген нысаналы топтағы пациенттердің зерттеп-қарауға шақырылғандардың тізімін салыстырады. Жолдама МАЖ енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы беріледі.

2-тарау. Халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексеруді өткізу тәртібі

1-параграф. 18 жасқа дейінгі балаларға профилактикалық медициналық қарап-тексеруді өткізу тәртібі

      10. Мектепке дейінгі мекемелерге баратын жастағы балаларды, мектеп оқушыларын, орта-арнайы және жоғары оқу орындарының 18 жасқа дейінгі оқушылары мен студенттерін профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді аумақтық МСАК ұйымдарының мамандары білім беру ұйымдарының аумағына шыға отырып жүргізеді.

      11. Мектепке дейінгі мекемелерге бармайтын мектепке дейінгі жастағы балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексерулер бекітілген жері бойынша МСАК ұйымдарында жүргізіледі.

      12. 18 жасқа дейінгі балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді жүргізу дайындық сатысын, скрининг және қорытынды сатыны қамтиды.

      13. Дайындық сатысы 18 жасқа дейінгі нысаналы топтарды қалыптастыру және ақпараттық сүйемелдеуден тұрады. Дайындық сатысын МСАК ұйымының: медициналық пункттің, фельдшерлік-акушериялық пункттің, дәрігерлік амбулаторияның, аудандық, қалалық емхананың, орта медицина қызметкері, білім беру ұйымдарының (болған жағдайда), оның ішінде мектепке дейінгі мекеменің орта медицина қызметі жүзеге асырады және мыналарды қамтиды:

      күнтізбелік жылдың 15 қарашасына дейін алда тұрған профилактикалық медициналық қарап-қарап-тексеруге жататын нысаналы топтың жыл сайынғы тізімін, ары қарай ай сайын түзетумен қалыптастыру және құру;

      нысаналы топтағы балалардың ата-аналарын және олардың заңды өкілдерін профилактикалық медициналық қарап-тексерулерден өтудің қажеттілігі және шарттары туралы хабардар ету;

      білім беру ұйымының, оның ішінде мектепке дейінгі мекеменің (бар болса) және МСАК ұйымының медицина қызметкерінің мектеп жасына дейінгі жастағы (мектепке дейінгі мекемелерге баратын) балаларды, мектеп білім оқушылары, орта-арнайы және жоғары оқу орындарының 18 жасқа дейінгі оқушылары мен студенттерін профилактикалық медициналық қарап-тексерулер өткізу үшін аумақтық МСАК ұйымдары мамандарының білім беру ұйымының (болған жағдайда), оның ішінде мектепке дейінгі мекемелердің аумағына шығуын ұйымдастыруы.

      14. Профилактикалық медициналық қарап-тексеру мамандардың қарап-тексеруін және профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өткені туралы деректерді МАЖ толтыруды көздейді.

      15. Профилактикалық медициналық қарап-тексеру дәрігерге дейінгі, педиатриялық және мамандандырылған кезеңдерді қамтиды.

      Дәрігерге дейінгі кезеңді медициналық пункттің, фельдшерлік-акушерлік пункттің, дәрігерлік амбулаторияның, аудандық, қалалық емхананың, білім беру ұйымының (болған жағдайлықда), мектепке дейінгі ұйымдардың орта медицина персоналы жүргізеді және мыналарды қамтиды:

      1) бойы мен дене салмағын анықтау;

      2) ерте шақтағы балалардың (3 жасқа дейінгі) басы және кеудесінің көлемін өлшеу;

      3) жеке және психоәлеуметтік дамуды бағалау;

      4) артериялық қысымды өлшеу (7 және одан үлкен жастағы балалардың);

      5) плантография жүргізу және оны бағалау (5 және одан үлкен жастағы балалардың);

      6) көру өткірлігін анықтау;

      7) есту жітілігін анықтау. Тыныш үй-жайда орта медицина қызметкері мен баланың арасы кемінде 5 метр болатындай қашықтықта 3 және одан үлкен жастағы балалардың екі құлағына кезек-кезек сыбырлап сөйлеу арқылы зерттеу;

      8) жүрек-қантамыр жүйесі тарапынан патологияларды болдырмау мақсатында 14 және 17 жастағы балаларда электрокардиографиялық зерттеу жүргізу (12 бұрылу).

      Педиатриялық сатыны педиатр, терапевт дәрігер (15-17 жас аралығындағы балаларға) немесе ЖПД жүргізеді және дәрігерге дейінгі зерттеп-қараудың деректерін есепке ала отырып, баланың денсаулық жағдайын, психофизикалық, жыныстық дамуын бағалауды, қатал қарау белгілерін анықтауды қамтиды. Осы саты барысында мыналар жүргізіледі:

      1) тері жабындарын және бастың шашты бөлігін қарап-тексеру;

      2) көзге көрінетін сілемейлі қабықтарды қарап-тексеру: көз, ауыз қуысы, мұрын конъюнктивиттерін қарап-тексеру. Тістің, тістүйіс жағдайына, қатты таңдай жағдайының биіктігіне, таңдай бадамшаларының көлемі мен түрлеріне, дыбыс функциясына (дауыстың дыбысталуын) көңіл аудару;

      3) қалқанша бездерінің аумағын саусақпен қарап-тексеру.

      4) перифериялық: жақасты, шап, қолтықасты лимфа түйіндерді саусақпен қарап-тексеру;

      5) қанайналым ағзаларын зерттеу (жүректі қарап-тексеру, аускультация), пульстің жиілігін, толуын, ырғағын анықтау. Аускультация кезінде дыбыстың дауыстылығы мен жиілігі анықталады. Жүрек шуылы анықталған жағдайда әртүрлі қалыпта (тұру, жату) зерттеулер және мөлшерленген дене жүктемесімен функциялық сынамалар жүргізіледі;

      6) тыныс алу ағзаларын зерттеу (өкпе аускультациясы);

      7) асқорыту ағзаларын зерттеу (ішперде қуысы ағзаларын, оң қабырға асты аумағын, бауырды, эпигастралдық аумақты, көкбауырды, оң және сол мықын аумағын, қасаға үстілік аумақты саусақпен қарап-тексеру). Сілемейдің жағдайына, тілдің, иектің, үстіңгі таңдайдың, тістердің өңезденуіне көңіл аударылады. Созылмалы уыттану симптомдары анықталады (тері жабындарының бозғылттануы, орбиталдық көлеңкелер);

      8) үш-төрт айлық аралығындағы балаларға көрсетілімдер бойынша сан-жамбас буындарының дисплазиясын және жамбастың туа болған шығуын ерте анықтау мақсатында сан-жамбас буындарын ультрадыбыстық зерттеу жүргізіледі;

      9) жыныс ағзаларын қарап-тексеру. 10 жастан асқан қыздарды қарап-тексеру кезінде гинекологиялық анамнезге, шағымдарына, етеккір функциясының бұзылуына аса көңіл аударылады;

      10) туғаннан 17 жасты қоса алғанда даму тобы нұсқасын анықтай отырып, нервтік-психикалық дамуы (бұдан әрі – НПД): 1 - НПД қалыпты деңгейі; 2 - НПД-ғы сәл ауытқулар; 3 - НПР айлықтартай ауытқулар.

      3 жасқа дейінгі балалардың НПД бағалау "Скрининг ұйымдастыру ережесін бекіту туралу" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 9 қыркүйектегі № 704 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6490 болып тіркелген) сәйкес жүргізіледі.

      4-6 жаста ойлау және сөйлеу, қимылдық даму, назар мен ес, әлеуметтік байланыстар бағаланады;

      7-8 жаста: психоқимылдық сала мен мінез-құлық, интеллектуалдық даму, эмоциялық-вегетативтік сала;

      9-10 жаста абстрактілік-логикалық операциялардың қалыптасуын, логикалық ойлаулары қосымша бағалады;

      11-17 жаста мыналар: эмоциялық-вегетативтік сала, соматикалық-вегетативтік құбылыстар, вегетативтік-диэнцефалиялық құбылыстар анықталады;

      11) пубертограммалар әдісімен жыныстық дамуын бағалау, қорытынды (норма, озу, қалып қою) беріледі;

      12) осы жасқа тән емес жарақаттар мен оның салдарын анықтау арқылы озбырлық белгілерін, ұру белгілерін (таяқпен немесе шыбықпен ұрғаннан кейінгі сызық қанталаулар, белбеумен, жіппен, ұрғаннан кейін ілгек түріндегі қанталаулар, жіппен немесе белбеумен байлау, тарту іздері, темекімен күйдіру іздері, көз торшасына қан құйылу, субдуралдық қан ұюлар).

      Патологиялық өзгерістер анықталған кезде бейінді маманға қосымша қарап-тексеруге жібереді.

      Мамандандырылған кезең бейінді мамандықтағы дәрігерлермен жүргізіледі және МАЖ-да нәтижелерді толтыра отырып қарап-тексеруді қамтиды:

      1) хирург-ортопед немесе травматолог ерте шақтағы балаларда кіндік, шап сақиналарының кеңеюіне, ішінің ақ сызығының бұлтиған жарығына, крипторхизмге, тік ішектің түсуіне, аяқ-қолының, кеудесінің қисаюына назар аударады. Мектеп жасына дейінгі және мектеп жасындағы балалардың омыртқаларының қисаюын, отырысының, ірі және ұсақ буындары функцияларының бұзылуын анықтайды. Табан күмбезінің жағдайын қарап-тексеруді, плантограмманы бағалауды, жүрісін бағалауды жүргізеді. Ұлдардың аталық бездерінің төмен түсуін анықтайды;

      2) уролог немесе хирург несепжыныс жүйесінің патологиясының жоқ екендігін анықтайды;

      3) отоларинголог мұрынның алдыңғы риноскопиясын жүргізеді және тыныс алу функциясын тексереді, артқы риноскопиясын, фарингоскопиясын, мойын (жақасты, алдыңғы және артқы мойын, құлақарты) түйіндерін саусақпен қарап-тексеруді, отоскопияны, естуді зерттеуді жүргізеді;

      4) невролог жалпы қарап-тексеру жүргізеді (дермографиялық сипаттарының, буын суреттерінің және басқалардың болуын анықтау), бассүйек-ми нервтерінің, қимыл-қозғалыс функцияларының жағдайын; сіңірлік, периосттық, тері рефлекстерін зерттеу; вегетативтік реттеуді бағалау. 14 және 17 жастағы балалар орталық нерв жүйесі тарапынан патологияларды болдырмау үшін қосымша электроэнцефалографиялық зерттеуден өтеді;

      5) стоматолог тістүйіс, пародонт жағдайын, гигиена, РМА (қызылиектің қабыну үрдісін бағалауға папиллярлық маргинальды альвеолярлық индекс), КПУ (бір баладағы кариозды пломбаланған және жұлынған тістердің саны) индекстерін, тісжегінің белсенділік дәрежесін, диспансерлеу, оңалту және профилактика жоспарын бағалай отырып, баланы кешенді қарап-тексеруді жүргізеді;

      6) офтальмолог көру өткірлігін анықтайды, көру органына сырттай қарап-тексеру жүргізеді; бүйірінен жарық түсіре отырып және өткізу жарығында тексеру, офтальмоскопия жүргізу. 14 және 17 жастағы балалар қосымша көз қысымын өлшеуден, офтальмоскопиядан қосымша өтеді;

      7) эндокринолог гинекомастияның, жыныстық дамудың кідіруі мен уақытынан бұрын дамуының, бойының кідіруінің, семіруінің, қалқанша безі ұлғаюының, қант диабетінің, крипторхизманың жоқ екендігін анықтау үшін қарап-тексеру жүргізеді.

      16. Профилактикалық медициналық қарап-тексеру аяқталғаннан кейін бейінді мамандардың қорытындысы мен зертханалық-диагностикалық зерттеулерді ескере отырып, педиатр дәрігер, терапевт дәрігер немесе ЖПД мынадай "денсаулық тобын" айқындай отырып, балалардың денсаулық жағдайына кешендік бағалау жүргізеді:

      1-топ – дені сау балалар;

      2-топ – дені сау, бірақ функциялық ауытқулары бар, сондай-ақ жіті және созылмалы ауруларға қарсы тұру қабілеті төмен, қауіп факторы бар балалар;

      3-топ – организмінің функциялық мүмкіндіктері сақталған, компенсация жағдайындағы созылмалы аурумен ауыратын балалар;

      4-топ - организмінің функциялық мүмкіндіктері төмен, субкомпенсация жағдайындағы созылмалы аурумен ауыратын балалар;

      5-топ - организмінің функциялық мүмкіндіктері айтарлықтай төмендеген, декомпенсация жағдайындағы созылмалы аурумен ауыратын балалар.

      17. 2, 3, 4, 5 денсаулық топтарына жататын балалар МСАК мамандарының немесе тиісті бейін мамандарының динамикалық байқауы мен сауықтыруына жатады.

      18. Педиатр дәрігер немесе ЖПД профилактикалық медициналық қарап-тексеру аяқтағаннан кейін денсаулықты кешенді бағалау жүргізіледі, денсаулық тобын көрсете отырып физикалық және нервтік-психикалық дамуын бағалаумен эпикриз бен қорытындыны ресімдейді. Қорытындыда толық қарап-тексеру, бақылау, санитариялық-гигеналық ережелерді сақтау, режим, дене тәрбиесі және шынықтыру, профилактикалық екпелерді жүргізу, шекті жағдай мен аурулар профилактикасы, дене шынықтыру тобы (негізгі және арнайы топ) бойынша ұсынымдар беріледі.

      19. Қорытынды сатыда МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы МАЖ-ға профилактикалық медициналық қарап-тексеру нәтижелерін енгізеді.

      20. Балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексеру нәтижелерін ата-аналарға немесе олардың заңды өкілдеріне хабарлайды.

2-параграф. Ересектердің нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексеру жүргізудің жалпы тәртібі

      21. Ересектердің барлық нысаналы топтарына профилактикалық қарап-тексеруді өткізу дайындық сатысын, қарап-тексеру және (немесе) қорытынды сатыны қамтиды.

      22. Дайындық сатысын МСАК ұйымының: медициналық пункттің, фельдшерлік-акушериялық пункттің, аудандық, қалалық емхананың орта медицина персоналы жүзеге асырады және мыналарды қамтиды:

      күнтізбелік жылдың 15 қарашасына дейін алдағы жылы профилактикалық медициналық қарап-қарап-тексеруге жататын нысаналы топтың тізімін кейіннен ай сайын түзете отырып жыл сайын қалыптастыру және құру;

      ересектердің нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтудің қажеттілігі және шарттары туралы хабардар ету;

      халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-қарап-тексеруге шақыру;

      халықтың нысаналы топтарының профилактикалық медициналық қарап-тексеруден уақтылы өтуін қамтамасыз ету.

      23. Қарап-тексеру кезеңі осы Қағидалардың 3-9-параграфтарына сәйкес профилактикалық медициналық қарап-тексеру жүргізу тәртібіне сәйкес жүргізіледі.

      24. Профилактикалық медициналық қарап-тексерудің қорытынды сатысы анықталған патологиясы бар адамдарды толық тексеріп-қарауды және диспансерлік есепке алуды, деректерді МАЖ енгізуді аяқтауды қамтиды. Осы кезеңде МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы профилактикалық медициналық қарап-тексерудің нәтижелерін тәуекел факторларын (мінез-құлықтық, биологиялық), қорытынды диагнозды бөліп ала отырып МАЖ-ға енгізеді, толық тексерілуге, байқауға ұсынымдар береді.

      25. Профилактикалық медициналық қарап-тексеру аяқталғаннан кейін МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы бейінді мамандардың қорытындысын және зертханалық-диагностикалық зерттеулерді ескере отырып, мынадай ДБ топтарын анықтайды:

      1) 1А тобы - қауіп факторынсыз дені саулар: қандайда бір шағым жасамайтын және анамнезінде және қарап-тексеру кезінде созылмалы ауруы, қауіп факторы немесе жекелеген ағзалары мен жүйелерінің бұзылулары анықталмаған адамдар;

      2) 1Б тобы - қауіп факторы бар дені саулар: бақылауды және профилактикалық араласуды қажет ететін, шекті жағдайындағы, қауіп факторлары анықталған (ағзаның функциялық қызметіне әсер етпейтін артериялық қысым өлшемдерінде және басқа да физиологиялық сипаттамаларында белгіленген норма шегінен аздаған ауытқулары анықталған) адамдар;

      3) 2-топ – іс жүзінде дені саулар: анемнезінде жіті және соңғы 2 жыл бойы қабынусыз келген созылмалы аурулары бар адамдар;

      4) 3-топ - науқастар: ДБ, емдеуді қажет ететін адамдар.

      26. Дені сау (1А, 1Б топтары) және іс жүзінде дені сау ересектер (2-топ):

      тиісті профилактикалық қарап-тексеру кезеңділігіне сәйкес МСАК ұйымында кейінгі профилактикалық медициналық қарап-тексерулерден;

      МСАК ұйымы мен салауатты өмір салты қызметінің салауатты өмір салты кабинеттеріне, аурулардың бейіні бойынша мектепте сауықтырудан өтеді.

      27. Қарап-тексеру барысында анықталған созылмалы аурулары бар және (немесе) жекелеген жіті ауруларды бастан өткерген адамдар ДБ алынуға және кейіннен сауықтырумен және денсаулығын нығайту мен қалпына келтіруге бағытталған оларға емдік-профилактикалық іс-шаралар кешенін өткізумен есепке алуға және ДБ жатады.

      28. Профилактикалық медициналық қарап-тексерудің әрбір қатысушысын МСАК ұйымдарының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы тиісті ұсынымдар бере отырып, қарап-тексеру нәтижелері туралы хабардар етеді.

3-параграф. Мінез-құлық қауіп фактордарын ерте айқындауға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      29. Мінез-құлық қауіп факторларын ерте анықтауға қарап-тексеру сатысында (артық дене салмағы, семіздік, физикалық белсенділік, темекі шегу, алкогольді қауіпті дозаларда тұтыну) артериялық гипертонияны, жүректің ишемиялық ауруларын, қант диабетін, глаукоманы, онкопатологияны ерте анықтауға профилактикалық медициналық қарап-тексеруде өткен барлық нысаналы топтағы адамдар зерттеледі.

      30. Мінез-құлық қауіп факторларын айқындауды МСАК ұйымының орта медицина персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы жүргізеді және сауалнама жүргізуді және деректерді МАЖ-ға енгізуді қамтиды.

      31. МСАК ұйымының дәрігері (орта медицина персоналы) немесе МСАК ұйымының жауапты маманы:

      профилактикалық консультация жүргізеді және мінез-құлқын өзгерту бойынша толық ұсынымдар ұсынады;

      бейінді денсаулық мектебіне жібереді.

4-параграф. Жатыр мойны обырын ерте айқындауға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      32. Жатыр мойны обырын ерте анықтауға профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өту кезінде, дайындық сатысында МСАК ұйымының орта медициналық персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты қызметкері нысаналы топтың пациенттерін қарап-тексеруден өтуге қойылатын талаптар туралы қосымша хабардар етеді: қарап-тексеруден бір тәулік бұрын жыныстық қатынасты, бүркуді, ванночкаларды, тампондарды қоса алғанда, қынаптық манипуляцияларды тоқтату.

      33. Жатыр мойны обырын ерте анықтауға қарап-тексеру сатысы мыналарды қамтиды:

      1) дәстүрлі әдіспен немесе Бетесда терминологиялық жүйесі (бұдан әрі - БТЖ) 2001 бойынша талдаумен сұйықтық цитологиялық әдісін қолдана отырып, жүргізілетін Папаниколау (Рар-тест) бойынша бояумен жатыр мойнынан жағындыларды цитологиялық зерттеу;

      2) БТЖ бойынша жоғары деңгейлі жалпақжасушалы эпителийішілік бұзылуды жоққа шығармайтын жалпақ эпителийдің атпиялық жасушалары (бұдан әрі – ASC-H), жалпақ эпителийішілік бұзылудың жоғары деңгейі (бұдан әрі – HSIL), оның ішінде карцинома in situ (бұдан әрі – CIS), атипиялық безді жасушалар (бұдан әрі – AGS), аденокарцинома in situ (бұдан әрі – AIS), обыр цитологиялық қорытындылар кезінде тереңдетілген диагностикалау (кольпоскопия, биопсия, гистологиялық зерттеу).

      34. МСАК ұйымының орта медицина персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы МСАК ұйымының қарап-тексеру кабинеттеріне жібереді.

      35. Цитологиялық тексеріп-қарауға материал алу МСАК ұйымының акушерлік қабылдау (қарап-тексеру) кабинетінде жүзеге асырылады.

      36. МСАК ұйымының акушерлік қабылдау (қарап-тексеру) кабинетінің акушері:

      1) жатыр мойнын айналармен қарайды;

      2) цитологиялық зерттеуге (Рар-тест) дәстүрлі әдіспен (бір шыны) немесе сұйықтық цитологиялық әдісімен (бір контейнер) жағындыларды алуды жүзеге асырады;

      3) цитологиялық тексеріп-қарауға жолдаманы толтырады және биоматериалды цитологиялық зертханаға жібереді. Жолдама МАЖ енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы беріледі;

      4) цитологиялық зертханадан Рар-тест нәтижелерін алынуын бақылауды жүзеге асырады;

      5) деректерді МАЖ-ға енгізеді;

      Нәтижелерді алу мерзімі және қарап-тексеру нәтижелері туралы пациенттерді ақпараттандыру екі аптадан аспауы тиіс.

      37. Цитологиялық зерттеу жыл сайын 15000-нан кем емес өткізу қабілеті бар цитологиялық зертханада жүргізіледі, оның қызметкерлері (цитопатологтар, жоғары медициналық-биологиялық және биологиялық білімі бар зертханалық іс мамандары, цитотехнологтар) арнайы дайындықтан (онкоцитология бойынша дипломнан кейінгі дайындық кафедрасында оқытылады) үнемі өтеді.

      Цитологиялық зертхананың тіркеушісі, цитотехнолог:

      келіп түскен шыныларды, контейнерлерді скрининг бойынша жүргізілетін цитологиялық зерттеулер журналына тіркейді, деректерді МАЖ-ға енгізеді;

      цитологиялық зерттеу нәтижелерін МАЖ енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы МСАК ұйымына жібереді.

      38. Тереңдетілген диагностика (кольпоскопия, биопсия) ASC-H, HSIL, CIS, AGS, AIS, қатерлі обыр цитологиялық қорытындысы кезінде МАЖ-ға зерттеу нәтижелерін енгізе отырып арнайы дайындықтан (оқытудан) өткен МСАК ұйымының, КДО-ның гинекологы көрсетілімдер бойынша жүргізеді.

      Цитологиялық дәлелдеген нәтижесіз эрозияның болуы профилактикалық медициналық тексеру кезінде кольпоскопия үшін көрсетілім болып табылмайды.

      Гистологиялық зерттеу патологоанатомиялық бюро немесе патоморфология зертханасында жүргізіледі. Биоптаттың морфологиялық түсіндіруі Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсынымдарына сәйкес жүзеге асырылады.

      39. МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы БТЖ бойынша Рар-тестінің нәтижелерін алған кезде:

      Жағындының сапасы дұрыс емес немесе барабар жеткіліксіз, жасушалық құрамы лизис күйіндегі барабар болуы пациентті цитологиялық скринингке қайта шақырады;

      "Интраэпителиалды зақымданулар немесе қатерлі ісіктер жоқ" (норма) пациентке келесі цитологиялық скринингті 4 жылдан кейін жүргізуді ұсынады;

      "Қабыну үдерісі немесе микроорганизмдер" МСАҚ ұйымының дәрігері гинекологта емделу мен тазартуды ұсынады;

      "Эпителиалды жасушалардың басқа өзгерістері" (қабынумен байланысты реактивті жасушалық өзгерістер, сәулелендіру, жатырішілік контрацептивті құралдарды пайдалану, атрофия) пациентке цитологиялық зерттеуді 4 жылдан кейін жүргізуді ұсынады;

      "Маңызы анықталмаған эпителийлік жасушалардың атипиясы" (бұдан әрі -ASC-US), "жалпақжасушалы эпителийішілік бұзылудың төменгі деңгейі" (бұдан әрі – LSIL) аудандық, МСАҚ ұйымының гинеколог-дәрігерінде келесі цитологиялық бақылауды 6 айдан кейін жүргізумен емделу мен динамикалық бақылауды ұсынады. Персистенция немесе ауырлау кезінде биопсиямен кольпоскопия қалыпты цитограмма кезінде 6 айдан кейін – қосымша Рар-тест 12 айдан жүргізуді кейін ұсынады;

      ASCH, HSIL, CIS, AND, AIS, обыр пациентті арнайы дайындықтан өткен МСАК ұйымының, КДО гинекологына тереңдетілген диагностикаға жібереді.

      40. Жатыр мойны биопсиясының гистологиялық нәтижелерін алу кезінде:

      бірінші, екінші және үшінші дәрежедегі цервикальды интраэпителиалды неоплазия (бұдан әрі-CIN 1, CIN 2, CIN 3) кезінде пациентке 6 және 12 айдан кейін цитологиялық бақылау жүргізе отырып, МСАК ұйымының гинекологында толық тексеру, емдеу және динамикалық бақылау ұсынады;

      CIS, AIS кезінде, обыр кезінде пациентті ОО-на емдеу және динамикалық бақылау үшін жібереді;

      CIN 2, CIN 3, CIS, AIS емдеуден кейінгі барлық пациенттер 4, 6 және 12 айдан кейін бақылау Рар-тестін өткізе отырып, МСАК ұйымының гинекологында байқалады. Көрсетілімдер бойынша (бақылаудағы оң Рар-тест) ОО онкогинекологының консультациясы жүргізіледі.

      41. Цитологиялық және гистологиялық зерттеудің нәтижелері МАЖ-ға енгізіледі.

5-параграф. Артериялық гипертонияны, жүректің ишемиялық ауруларын және қант диабетін ерте айқындауға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      42. Артериялық гипертонияны, жүректің ишемиялық ауруы мен қант диабетін ерте анықтауға арналған профилактикалық медициналық қарап-тексеру екі сатыдан тұрады:

      1) бірінші сатыны МСАК ұйымының орта медицина персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы жүргізеді, барлық нысаналы топтарға арналған және мыналарды қамтиды:

      антропометриялық өлшеулер жүргізу (салмағы, бойы, белдің көлемі), Кетле индексін есептеу;

      сауалнама жүргізу;

      орындыққа отырғызып, интервалы 1-2 минутта артериялық қысымды (бұдан әрі – АҚ) екі мәрте өлшеу. АҚ өлшемес бұрын науқас 3-5 минут отыра тұруы керек;

      жалпы холестерин мен қан глюкозасының экспресс-диагностикасын жүргізу (осындай жабдық болмаған кезде, пациенттің биоматериалы (қаны) зертханаға жіберіледі);

      МАЖ деректерді енгізу.

      2) екінші сатыда МСАК дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы жүрек-қантамыр қаупін анықтау және бұдан әрі тексеріліп жатқан адамды одан әрі емдеп-қарау туралы шешім қабылдау үшін SCORE шкаласын қолданады;

      жүрек-қанайналым қаупі төмен адамдарға (SCORE шкаласы бойынша 1% дейін) 2 жылдан кейін бұдан әрі скринингтік қарап-тексеруді жүргізу ұсынылады, төмен жүрек-қантамыр қаупін сақтау мақсатында салауатты өмір салты бойынша ұсынымдар беріледі;

      орташа жүрек-қантамыр қаупі бар адамдарды (SCORE шкаласы бойынша > 1% до < 5%) жүрек-қантамыр ауруларын төмендету немесе тұрақтандыру мақсатында аурулардың бейіні бойынша мектепке (бұдан әрі - денсаулық мектебі) жібереді;

      жоғары және өте жоғары жүрек-қантамыр қаупі бар адамдарды (SCORE шкаласы бойынша > 5%) электрокардиографияға жібереді. ЭКГ-да өзгерістер анықталған кезде, холестерин деңгейі 5,0 ммоль/л-ден астам, артериалық қысымы 140/90 с.б.м. жоғары, сондай-ақ жүрек жиырылуының жиілігі нормадан ауытқыған кезде зерттелетін адамды ЖПД немесе учаскелік терапевтінің консультациясына жібереді, ол көрсетілімдер бойынша кардиологтың консультациясына жібереді. Пациентте қан айналым жүйесінің аурулары (бұдан әрі – ҚЖА) айқындалған жағдайлықда ЖПД немесе учаскелік терапевт зерттелетін адамды ДБ-ға алады, ҚЖА болмаған жағдайлықда жүрек-қантамыр ауруларын төмендету мақсатында деңсаулық мектебіне жібереді;

      қан глюкозасының жоғары деңгейі анықталған жағдайда (7,0 ммоль/л артық) пациентті тұрғылықты жері бойынша учаскелік терапевт, ЖПД консультациясына жібереді. Қант диабетінің клиникалық белгілері болған кезде, сондай-ақ зерттеушінің дене салмағының индексі ≥ 25 кг/м2 болған кезде бір немесе бірнеше қосымша қауіп факторлары бар ЖПД немесе учаскелік терапевт тексерілетін адамды қандағы гликозилденген гемоглобиннің деңгейін анықтауға жібереді. Айғақтар бойынша эндокринологқа кеңес алуға жібереді.

      МАЖ деректерді енгізу.

      43. Медициналық ұйымының кардиологы, эндокринологы немесе тұрғлықты жері бойынша ЖПД, учаскелік терапевті диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес толық тексеріп-қарауды жүргізеді, көрсетілімдер бойынша мамандандырылған медициналық ұйымдарға жібереді. Тексеру нәтижелері МАЖ ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы енгізіледі және беріледі.

6-параграф. Глаукоманы ерте айқындауға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      44. Глаукоманы ерте анықтауға қарап-тексеру сатысында МСАК ұйымының орта медицина персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы:

      сауалнама жүргізеді;

      Маклаков бойынша немесе жанаспайтын тонометрді пайдалана отырып көзішілік қысымды өлшейді.

      МАЖ деректерді енгізу.

      45. Оң жауаптар және (немесе) көзішілік қысым жоғары болған жағдайда (Маклаков бойынша тонометрде 25 мм сынап бағанасы жоғары болса және жанаспайтын тонометрде 20 мм сынап бағанасы жоғары болса), сондай-ақ сол жақ және оң жақ көздің көзішілік қысым көрсеткіштерінде 5 мм. сынап бағанасынан артық айырмашылықтар болған кезде пациентті МАЖ ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы КДБ, КДО офтальмологына жібереді.

      46. КДБ, КДО офтальмологы толық қарап-тексеруді жүргізеді, көрсетілімдері бойынша глаукома кабинетіне жібереді. Тексеру нәтижелері МАЖ ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы енгізіледі және беріледі

7-параграф. Сүт безі обырын ерте айқындауға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      47. Сүт безі обырын ерте анықтауға зерттеп-қарау мыналарды қамтиды:

      1) қос сүтбезінің маммографиясы қалалық, аудандық емханалардың (жылжымалы медициналық кешеннің) маммографиялық кабинетінде түзу және қисық 2 проекцияда жүргізу. Барлық цифрлық маммограммалар 100% - 1:1 көлемінде рентгенографиялық пленкаларда шығарылады (1 пациент – 1 жиынтық – 2 немесе 4 маммограмма) және CD/DVD цифрлық тасымалдаушыға жеткізгішке көшіріледі, архивтеу және медициналық суреттерді табыстау жүйесі болған жағдайда ОО маммография кабинеттің серверіне жіберіледі;

      2) ВI-RADS жіктемесі бойынша маммограммалардың нәтижелерін (М0, М1, М2, М3, М4, М5) бір медициналық ұйымның (ОО) екі және оданда көп тәуелсіз рентгенолог-дәрігерлермен – екіжақты оқу немесе әртүрлі медициналық ұйымдармен қалалық, аудандық емхананың (жылжымалы медициналық кешеннің) маммографиялық кабинетінің дәрігер-рентгенологымен – бірінші оқу, және ОО маммография кабинетінің рентгенолог-дәрігерімен екінші оқу жүргізілетінін түсіндіру;

      3) тереңдетілген диагностика - ОО маммография кабинетінде жүргізілетін маммограммаларда патологиялық өзгерістер (BI-RADS жіктемесі бойынша М4, М5) анықталған жағдайда сүт бездерінің нысаналы маммографиясын, ультрадыбыстық зерттеу (бұдан әрі – УДЗ), гистологиялық зерттеу үшін стереотаксикалық бақылаудағы трепанобиопсия немесе пункциялық биопсия жүргізу.

      48. МСАК ұйымының орта медицина персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы аудандық, қалалық емханаларға пациентті маммографияға жібереді.

      49. Қалалық, аудандық емхананың (жылжымалы медициналық кешеннің) маммографиялық кабинетінің рентгензертханашысы маммографиялық скринингке жататын маммограммаларды екі рет оқуға жолдаманы толтырады, ақпаратты МАЖ-ға енгізеді және МАЖ ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы береді.

      50. Қалалық, аудандық емхананың (жылжымалы медициналық кешеннің) маммографиялық кабинетінің рентгенолог-дәрігері:

      маммографиялық зерттеулердің қауіпсіздігі мен сапасына қойылатын талаптарды орындайды;

      ұсынылған суреттердің сапасы мен дұрыс салынуын бағалайды;

      BI-RADS жіктемесі бойынша нәтижелерін түсіндірумен маммограммалардың бірінші оқуын жүргізеді;

      BI-RADS бойынша М0 санаты кезінде (сапасы нашар маммограммалар немесе дұрыс салынбауы) қайтадан маммографияны орындайды;

      маммограммаларды, маммограммалардың электрондық көшірмелерін маммограмманы екіжақты оқуға жолдамамен бірге архивтеу және ОО маммография кабинетінің серверіне МАЖ жүйенің жұмыс орнына медициналық суреттерді беру жүйесі арқылы жібереді.

      51. ОО маммография кабинетінің рентгенолог-дәрігері:

      ұсынылған суреттердің сапасы мен салынудың дұрыстығын бағалайды; BI-RADS жіктемесі бойынша нәтижелерді түсіндіре отырып, маммограммаларды екіжақты (екінші) оқуды жүргізеді. Көрсетілімдер бойынша үшінші оқуды жүргізеді. Сандық рентгенологиялық бейнелерді қарау DICOM стандартына сәйкес жүзеге асырылады.

      МСАК ұйымына екіжақты (екінші) оқу нәтижелерін (жолдаманың жыртпалы бөлігін) жібереді, нәтижелер МАЖ-ға енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимылдың ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы беріледі;

      МСАК ұйымына көрсетілімдері бойынша жүргізетін тереңдетілген диагностикаға (кейіннен гистологиялық зерттеумен жасалатын стереотаксикалық бақылаудағы трепанобиопсияны немесе пункциялық биопсия, нысаналы маммография, сүтбезінің УДЗ) пациентті шақыруды ұсынады;

      Қарап-тексеру шеңберінде жасалған барлық маммограммаларды (пленкалар және электрондық жеткізгіштер) жинауды және архивтеуді жүзеге асырады. Маммограммаларды сақтау мерзімі – профилактикалық медициналық тексеріп-қарау жастан шықаннан кейінгі 3 жылдан кем емес.

      МАЖ-ға тексеру нәтижелерін енгізеді.

      52.Тереңдетілген диагностикалау үшін көрсетілімдер маммограммаларын екіжақты оқу М4 (қатерлі ісікке күдік тудыратын белгілер), М5 (қатерліліктің практикалық іс жүзіндегі сенімді белгілері) қорытындылары болып табылады.

      53. BI-RADS жіктемесі бойынша маммографияның нәтижесін алу кезінде МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы:

      М0 кезінде (қосымша суреттер немесе алдыңғы зерттеудің деректері қажет) - қалалық, аудандық емхананың (жылжымалы медициналық кешеннің) маммография кабинетіне қайта рентгенологиялық зерттеуге пациентті жібереді немесе архив кескіндерімен (олардың бар болған жағдайында) салыстырудың нәтижелері бойынша ОО маммография кабинеті рентгенолог-дәрігерінің ұсыныстарын орындайды;

      М1 кезінде (өзгерістер анықталған жоқ) – пациентке мынадай маммографиялық тексеріп-қарауды 2 жылдан кейін жүргізуді ұсынады;

      М2 кезінде (қатерсіз өзгерістер) – пациентті КДБ/КДО онколог (маммолог) консультациясына, 2 жылдан кейін скринингтік маммографиялық зерттеуден өтуге жібереді;

      М3 кезінде (ықтимал қатерсіз өзгерістер) – пациентті 6 айдан кейін бақылау маммографиясын өту ұсынысымен жалпы практика дәрігеріне немесе учаскелік дәрігеріне қысқа мерзімді динамикалық байқауға жібереді;

      М4 (қатерлі ісікке күдік тудыратын белгілер) М5 (қатерліліктің жүзіндегі анықталған белгілері) кезінде – тереңдетілген диагностикалаудың нәтижелеріне сәйкес пациентті ОО онкологына, маммологына консультацияға және динамикалық байқауға жібереді. Қатерлі ісіктің жоқтығы дәлелденген жағдайда, көрсетілген маммография нәтижелерімен пациент КДБ, КДО онкологқа (маммолог) емдеу және кейіннен динамикалық байқау мен сауықтыру үшін науқастың тіркелген орны бойынша МСАК мамандарына жібереді;

      МАЖ-ға екіжақты оқу нәтижелерін және ОО маммография кабинетінің рентгенолог-дәрігерінің қорытындысын сәйкес енгізеді.

8-параграф. Колоректалды обырды ерте айқындауға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      54. Колоректалдық обырды ерте анықтауға профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өту кезінде, дайындық сатысында МСАК ұйымының орта медициналық персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты қызметкері нысаналы топтың пациенттерін қарап-тексеруден өтуге қойылатын талаптар туралы қосымша хабардар етеді: зерттеу етеккір кезінде, қанап тұрған гемморой, несепте қан болған кезде немесе дефекация кезінде айтарлықтай жұмсалған күштен кейін жүргізілмейді.

      55. Қарап-тексеру және зерттеу жүргізу кезінде, мамандар деректерді МАЖ-ға енгізеді.

      56. Колоректалдық обырды ерте анықтауға қарап-тексеру сатысы мыналардан тұрады:

      1) зерттеуді жүргізу ережелерін түсіндіріп және тестті алғаннан кейін үй жағдайларында жүргізілетін иммунохимиялық немесе иммунохроматографиялық әдісіне негізделген гемокульт-тестті жүргізу;

      2) оң гемокульт-тесті болған жағдайда ішек сілемейінің патологиялық учаскелері анықталған жағдайда жүргізілетін биопсиямен жаппай колоноскопияны жүргізу. Жаппай колоноскопия эндоскопты өңдеу уақытының баспа функциясы бар эндоскопиялық жабдықтың автоматтық өңдеу сілемейлі ішектің сілемейлі қабығын жуу үшін су ағатын помпамен, көмірқышқыл газының инсуффляторы бар аппаратымен және бейнетүсірілім мүмкіндіктерімен жіңішке спектральды эндоскопияның қолдауымен бейнеэндоскопиялық жабдықтармен және биопсия алуға арналған және азинвазиялық хирургиялық араласуларды (полиптерді бірмезгілдік алып тастау) жүргізу үшін аспаптармен жабдықталған колоноскопия бөлімшелерінде (кабинеттерінде) жүргізіледі.

      57. МСАК орта медицина персоналы гемокульт-тестті үй жағдайында жүргізу үшін таза, құрғақ ыдысқа салынған нәжістің кішкентай бөлігі пайдаланылатынын, материалды алу нәжістің әр жерлеріне контейнер ұшын енгізумен жүргізу қажеттігін, материалды алғаннан кейін қақпақты жауып және контейнерді бірнеше рет қағу, тест-картаның арнайы терезесіне нәжістің өлшенген бөліктерімен 3 тамшы ерітіндіні жағылатынын айтады, 3-10 минуттан кейін (немесе тестті өндірушінің көрсеткені бойынша) тестті түсіндіру жүргізіледі. Тест көрсетілімдер бойынша МСАК жағдайында жүргізіледі.

      58. Егер тест үй жағдайында жасалса тест нәтижесін бағалауды пациенттің өзі немесе емханада медицина қызметкері жүргізеді:

      Т (тест) және С (бақылау) деңгейінде екі жолақтың пайда болуы оң нәтиже ретінде есептеледі (нәжісте қан анықталу);

      С (бақылау) деңгейінде бір жолақтың пайда болуы теріс нәтиже ретінде есептеледі (нәжісте қан анықталмау);

      Т (тест) деңгейінде бір жолақтың пайда болуы қате нәтиже ретінде есептеледі;

      С (бақылау) деңгейінде жолақтың болмауы қате нәтиже ретінде есептеледі.

      59. МСАК ұйымының орта медициналық персоналы тестті үй жағдайында жүргізген кезде, пациентке немесе оның туысына Т және С деңгейлерінде жолақтарды көрсете отырып, тест нәтижелерін қағазға суреттеу немесе нәтиженің дұрыстығын дәлелдеу үшін басқа дәлелдерді ұсыну қажеттігі туралы түсіндіру қажет.

      60. Гемокульт-тест нәтижелерін алған кезінде МСАК ұйымының орта медицина персоналы немесе МСАК ұйымының жауапты адамы:

      скрининг-тест бойынша сауалнама жүргізеді;

      МАЖ-ға нәтижелерді енгізе отырып, гемокульт-тест (оң, теріс) нәтижелерін бағалайды;

      Дұрыс нәтиже болмаған жағдайда, осы Қағидалардың 58-тармағына сәйкес тестіні қайталау қажет болады.

      Үй жағдайында өткізілген гемокульт-тесттің оң нәтижесін МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы растауы қажет.

      Тест нәтижелері пациентке және МСАК ұйымының орта медицина персоналына немесе МСАК ұйымының жауапты адамына оларды алған күннен кейін 3 жұмыс күні ішінде жеткізілуі тиіс.

      61. Гемокульт-тесттің оң нәтижесі болған кезде пациент жуан ішектің бүкіл бөлігіне тексеріп-қарауға (бұдан әрі – жаппай колоноскопия) жіберіледі.

      62. МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы:

      МАЖ-ға гемокульт-тест нәтижелерін енгізеді;

      пациентке қарап-тексеруді жүргізу, тексерілу әдістемесі, колоноскопияға дайындық жүргізудің қажеттілігі туралы ақпарат береді;

      МАЖ-ға енгізеді және МАЖ ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы жолдаманы береді, оң гемокульт-тест кезінде жүргізілетін жаппай колоноскопияға жібереді.

      63. Эндоскопия бөлімшесінің дәрігері:

      ішектің дайындығын бағалаудың Бостон шкаласы бойынша ішектің тазалығын бағалауды жүргізеді. Колоноскопия 6 және одан да көп балл бағалау кезінде жүргізіледі. 6 балдан төмен бағалау кезінде колоноскопия ішекті мұқият дайындағаннан кейін қайта жүргізіледі;

      көрсетілімдер бойынша ісіктердің сілемейіне биопсия жүргізеді. Жуан ішектің сілемейлінің биоптатын гистологиялық зерттеу патоморфологиялық зертханада немесе патологоанатомиялық бюрода жүргізіледі. Биоптаттық морфологиялық талдау Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсынымдарына сәйкес жүзеге асырылады;

      полиптер анықталған кезде клипс салу немесе электрокоагуляция арқылы бір сәттік полипэктомия немесе 1,0 см дейін мөлшеріндегі полиптер кезінде "суық" полипэктомия жүргізеді;

      МАЖ-ға нәтижелерді (тікелей колоноскопиядан кейін және гистологиялық қорытындыны алғаннан кейін) енгізеді;

      эндоскопиялық зерттеуден өтетін адамдарға жұқтырмау мақсатында эндоскопиялық ем-шараларды қауіпсіз жүргізу жөніндегі санитариялық-гигиеналық іс-шаралар кешенін жүзеге асырады.

      64. Бір эндоскопиялық аппаратты пайдаланған жағдайда алдыңғы және келесі эндоскопиялық зерттеулердің арасындағы уақыт тазартуды, жоғары деңгейдегі дезинфекция мен эндоскопиялық жабдықты автоматты тазарту аппаратын пайдалану арқылы эндоскопты жууды және үрлеуді ескере отырып, кемінде 20 минутты құрайды.

      65. Эндоскопия бөлімшесінің мейіргері:

      зерттеу жүргізуді МАЖ-да тіркейді;

      ілеспе бланкте "Материал скрининг бойынша алынды" деген белгіні көрсете отырып алынған биопсиялық материалды таңбалайды, тіркейді және белгіленген қағидаларға сәйкес патоморфологиялық зертханаға немесе патологоанатомиялық бюроға және жібереді;

      МСАК ұйымына эндоскопиялық зерттеу нәтижелерін МАЖ ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы жібереді;

      66. МСАК ұйымының дәрігері немесе МСАК ұйымының жауапты адамы:

      1) гемокульт-тесттің нәтижелерін алу кезінде:

      теріс (нәжісте жасырын қанның болмауы) 2 жылдан кейін скрининг жүргізуді ұсынады;

      оң (нәжісте жасырын қанның болуы) болса, бірақ пациент қол қойған және амбулаториялық пациенттің медициналық картасына жапсырылған пациенттің немесе оның заңды өкілдерімен қол қойылған колоноскопиядан бас тарту жағдайы немесе эндоскопиялық зерттеу жүргізуге медициналық қарсы көрсетілімдер болған жағдайда пациентпен сұхбат өткізіп, бақылау гемокульт-тестін жүргізе отырып, тәуекел тобына қосады, КДО, КДО хирургіне немесе колонопроктологына консультацияға жібереді. МАЖ ақпаратты енгізеді және МАЖ ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы жолдаманы береді.

      2) эндоскопиялық зерттеу нәтижелерін алған кезде:

      патологиясыз (бұдан әрі – СЅ 1) тексерілген адамдарға 2 жылдан кейін скрининг шеңберінде гемокульт-тест жүргізуді ұсынады;

      тоқ ішектің тұқым қуалайтын ауруларын және оның даму аномалияларын, ішектің созылмалы қабыну ауруларын (бұдан әрі – СЅ 2-3) КДО, КДЦ гастроэнтерологқа немесе хирургқа немесе колопроктологына жібереді;

      аденомалар, аденоматозды полиптер (бұдан әрі – СЅ 4) емдеуді (полипэктомия), онколог, хирург немесе КДО колопроктологында, КДО-да полипэктомиядан кейін 4-6 айдан кейін бақылау үшін колоноскопия жүргізумен динамикалық бақылауды ұсынады;

      қатерсіз ісіктер, шекаралық ісіктер (бұдан әрі – СЅ 5) ОО-ға емдеу тактикасын айқындау және динамикалық бақылау үшін жібереді;

      морфологиялық верификациясы бар немесе жоқ тоқ ішектің қатерлі ісігі (бұдан әрі – СЅ 6-9) кейіннен тұрғылықты жері бойынша МСАК ұйымының онкологында динамикалық бақылау жасаумен ОО-ға жібереді;

      МАЖ ақпаратты енгізеді және МАЖ ақпараттық өзара іс-қимылы арқылы жолдаманы береді.

9-параграф. Қауіп топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу тәртібі

      67. В және С вирустық гепатиттерін ерте анықтауға скрининг сатысы мынадай сатылардан тұрады:

      1) МСАК ұйымының орта медицина персоналының немесе МСАК ұйымының жауапты адамының деректерді толтыра отырып МАЖ және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы жолдаманы беру парентералдық вирустық гепатиттерді зертханалық диагностикалауды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымының зертханасына В және С вирустық гепатиттеріне тексерілетін МСАК ұйымының жауапты адамды жіберуі;

      2) АЖ-да талдау нәтижелерін енгізе отырып МАЖ және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы жолдаманы беру В және С вирустық гепатиттерінің маркерлерін (HBsAg, anti-HCV-total) зерттеудің серологиялық әдістерімен (хемилюминесценция немесе иммуноферменттік талдау) айқындауға зертханалық тексеру жүргізу;

      3) В және С вирустық гепатиттерінің (HBsAg, anti-HCV-total) маркерлерін айқындауға серологиялық зерттеудің теріс нәтижелері кезінде скрининг аяқталады;

      4) В вирустық гепатитінің (HBsAg) маркерін айқындауға серологиялық зерттеудің оң нәтижесі болған жағдайда МСАК дәрігері пациентті қосымша тексеру үшін кейіннен тіркелген жері бойынша МСАК/гастроэнтерология және гепатология орталықтарының мамандарында динамикалық бақылаумен және сауықтырумен гастроэнтеролог-дәрігерге/инфекционистке консультацияға МАЖ және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы жолдаманы беру үшін жібереді;

      5) С вирустық гепатитінің (anti-HCV-total) маркерін айқындауға серологиялық зерттеудің оң нәтижесі болған кезде АЖ-ға зерттеу нәтижелерін енгізе отырып, полимеразды тізбекті реакция (бұдан әрі – ПТР) әдісімен С гепатиті вирусының РНҚ айқындауға молекулалық-биологиялық зерттеу жүргізіледі және жолдама МАЖ-ға енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы беріледі;

      6) ПТР әдісімен С гепатиті вирусының РНҚ айқындауға молекулалық-биологиялық зерттеудің оң нәтижесі болған кезде МСАК дәрігері пациентті кейіннен тіркелген орны бойынша МСАК/гастроэнтерология және гепатология орталықтарының мамандарында динамикалық бақылаумен және сауықтырумен арқылы гастроэнтеролог-дәрігерге/инфекционистке консультацияға жібереді. МАЖ және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы жолдаманы беріледі

      68. Иммунокомпрометирленген пациенттер үшін нысаналы топтарда (ағзалар мен тіндерді трансплантатаудан кейін химиотерапияны, иммуносупрессивті терапияны қоса алғанда, иммуносупрессивті терапияны, аутоиммундық аурулар кезінде кортикостероидты, иммуносупрессивті және биологиялық терапияны қоса алғанда, иммуносупрессивті терапияны қажет ететін пациенттер; АИТВ-мен өмір сүретін адамдар) мынадай алгоритм қолданылады:

      1) В және С вирустық гепатиттерінің маркерлерін (HBsAg, anti-HBs, anti-HBc, anti-HCV-total) хемилюминесценция немесе иммуноферменттік талдау әдістерімен айқындауға бір мезгілде зертханалық тексеру жүргізу және АЖ-ға зерттеу нәтижелерін енгізе отырып, ПТР әдісімен С гепатиті вирусының РНҚ анықтау, МАЖ және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы жолдаманы беру;

      2) пациент HBsAg оң нәтижесімен және/немесе anti-HBs, anti-HBc оң нәтижесімен бекітілген орны бойынша МСАК гастроэнтерелогия және гепатология мамандарында кейіннен ДБ-мен және сауықтырумен қосымша тексеру үшін гастроэнтеролог - дәрігерге/инфекционистке консультацияға жіберіледі. Жолдама МАЖ-ға енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы беріледі;

      3) пациент anti-HCV-total оң нәтижесімен және/немесе С гепатиті вирусының РНҚ айқындауға ПТР оң нәтижесімен кейіннен бекітілген орны бойынша МСАК/гастроэнтерология және гепатология орталықтарының мамандарына динамикалық бақылаумен және сауықтырумен гастроэнтеролог-дәрігерге/инфекционистке консультацияға жіберіледі. Жолдама МАЖ-ға енгізіледі және ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы беріледі.

      69. В және С вирустық гепатиттерін ерте анықтау үшін қарап-тексеруге жататын медицина қызметкерлері бекітілген орны бойынша МСАК ұйымдарында профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтеді.

      70. Гемодиализ, гематология, онкология, трансплантация, жүрек-қан тамырлары және өкпе хирургиясы орталықтары мен бөлімшелерінің пациенттері; жоспарлы операциялық араласуларға түсетін адамдар; гемотрансфузия (жоспарлы тәртіппен), ағзаларды (ағзалардың бөліктерін), тіндерді, жыныстық, феталдық, дің жасушаларын және биологиялық материалдарды транспланттау және ауыстырып отырғызуды алатын пациенттер, жүкті әйелдер бекітілген орны бойынша МСАК ұйымдарында профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтеді.

      71. Инъекциялық есірткіні тұтынатын адамдар, еркектермен жыныстық қатынас жасайтын ерлер, секс қызметкерлері АИТВ-инфекциясының профилактикасы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарына АИТВ-инфекциясына тестілеу үшін жүгінген кезде профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтеді.

3-тарау. Халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу кезеңділігі

      72. 18 жасқа дейінгі балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексерулер осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексеруді өткізу кезеңділігіне сәйкес жүргізіледі.

      Туғаннан бастап үш жасқа дейінгі жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, туғаннан бастап төрт жасқа дейінгі психикасының және дене бітімінің дамуында кемістігі бар балаларға арналған, баладан бас тарту қаупі бар отбасыларды психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарында, балалар үйінде, мектеп-интернаттарда, арнайы интернаттарда, жасөспірімдер үйінде орналасқан балалар скринингтік қарап-тексерулерден жылына екі рет өтеді.

      73. Ересектердің нысаналы топтарының қарап-тексеруі, осы Қағидаларға 4-қосымшаларға сәйкес ересектерді профилактикалық медициналық қарап-тексеруді өткізу кезеңділігіне сәйкес жүргізіледі.

      74. В және С гепатиттерін ерте айқындауға профилактикалық медициналық тексерулер осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес халыққа профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді өткізу кезеңділігіне сәйкес жүзеге асырылады.

Көрсетілетін қызметтердің пакеттері бойынша бөле отырып, профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге жататын 18 жасқа дейінгі балалардың нысаналы топтары үшін зерттеулер тізбесі

      Ескерту. 1-қосымшаға өзгеріс енгізілді – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Көрсетілетін қызметтердің пакеттері бойынша бөле отырып, профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге жататын ересек халықтың нысаналы топтарына арналған зерттеулер тізбесі

      Ескерту. 2-қосымшаға өзгеріс енгізілді – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18 жасқа дейінгі балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексерулердің мерзімділігі, еселігі және аяқталу мерзімі

      Ескерту. 3-қосымшаға өзгеріс енгізілді – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Ересек халықты профилактикалық медициналық қарап-тексерулердің мерзімділігі, еселігі және аяқталу мерзімі

      Ескерту. 4-қосымшаға өзгеріс енгізілді – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

В және С вирустық гепатиттерін ерте анықтау үшін қауіп топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізудің кезеңділігі

      Ескерту. 5-қосымшаға өзгеріс енгізілді – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге әдістемелік нұсқаулық пен талдауға жауапты республикалық денсаулық сақтау ұйымдарының тізбесі

      Ескерту. Тізбе жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 02.04.2020 № ҚР ДСМ-22/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.