Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Арнайы қаржы компанияларының бухгалтерлік есеп жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 27 қазандағы N 108 қаулысына толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2007 жылғы 20 шілдедегі N 83 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет Министрлігінде 2007 жылғы 27 тамызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 4895 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық банк Басқармасының 2008 жылғы 28 қарашадағы N 100 Қаулысымен.

      Күші жойылды - ҚР Ұлттық банк Басқармасының 2008.11.28  N 100 Қаулысымен.

      ----------------- Қаулыдан үзінді ------------------

      Арнайы қаржы компанияларының бухгалтерлік есепке алуды жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. ...
      2. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
      3. Осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап:
      1)...;
      2) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Арнайы қаржы компанияларының бухгалтерлік есеп жүргізуі жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 27 қазандағы N 108 қаулысына толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 20 шілдедегі N 83 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4895 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
      4. ...
      5. ...
      6. ...

      Ұлттық Банк
      Төрағасы                                         Ә. Сәйденов

      Қолданушылардың назарына!!!
      Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 2-тармақтан қараңыз

      Арнайы қаржы компанияларындағы бухгалтерлік есепті жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :
      1. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының» "Арнайы қаржы компанияларының бухгалтерлік есеп жүргізуі жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 27 қазандағы N 108 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4484 тіркелген) мынадай толықтырулар енгізілсін:

      көрсетілген қаулымен бекітілген Арнайы қаржы компанияларының бухгалтерлік есеп жүргізуі жөніндегі нұсқаулықта:

      4-тарау мынадай мазмұндағы 19-1 - 19-7-тармақтармен толықтырылсын:
      "19-1. Бөлінген активтер бойынша уақытша бос түсімдерді форвардқа орналастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
      шартты талаптар мен міндеттемелердің сомасына:
Дт 1021       Қаржы активтерін сатып алу бойынша шартты талаптар
Кт 1071       Қаржы активтерін сату бойынша шартты міндеттемелер.
      Активті (бағалы қағаздарды, шетел валютасын және басқа активтерді) сатып алуға немесе сатуға форвард жасау күні туынды қаржы құралының әділ құны нөлге тең.
      Арнайы қаржы компаниясының есеп саясатымен белгіленген кезеңділікпен форвардты қайта бағалауды жүзеге асыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      форвардтың әділ құнының оң өзгерісінің сомасына:
Дт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (форвардты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
Кт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер;
      форвардтың әділ құнының теріс өзгерісінің сомасына:
Дт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
Кт 603        Тағы басқалары (форвардты есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот);
      форвардтың әділ құнын оң/теріс түзетудің есебіндегі сомаға:
Дт 603        Тағы басқалары (форвардты есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (форвардты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот).
      Форвардты орындау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      нетто негізде есеп айырысқан жағдайда арнайы қаржы компаниясы ақша аударған кезде:
Дт 603        Тағы басқалары (форвардты есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      нетто негізде есеп айырысқан жағдайда қарсы әріптестен ақша алған кезде:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (форвардты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот);
      форвард талаптары бойынша базалық активті сатып алған кезде:
      сатып алған базалық активтің құнына:
Дт 40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот)
   603        Тағы басқалары (форвардты есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
   Кт 44190   Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (форвардты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот);
      форвардтың талаптары бойынша базалық активтерді сату кезінде:
      сатылатын активтің құнына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
   603        Тағы басқалары (форвардты есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (форвардты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
40101         Саудаға арналған бағалы қағаздар
40102         Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
40201         Саудаға арналған бағалы қағаздар
40202         Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
40203         Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
403           Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
44190         Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот);
      активтерді сатып алуға/сатуға форвардты қайта бағалаудан іске асырылған кірістер сомасына:
Дт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
Кт 72708      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылған кірістер;
      активтерді сатып алуға/сатуға форвардты қайта бағалаудан іске асырылған шығыстар сомасына:
Дт 84508      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
Кт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылған шығыстар.
      Бір мезгілде, борыштық бағалы қағаздарды сатып алу және сату кезінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3735 тіркелген "Қазақстан Республикасы қаржы нарығының жекелеген субъектілері жүзеге асыратын сатып алынған борыштық бағалы қағаздармен операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2005 жылғы 6 маусымдағы N 65 қаулысында көзделген бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады.
      19-2. Бөлінген активтер бойынша уақытша бос түсімдерді фьючерстерге орналастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
      шартты талаптар мен міндеттемелердің сомасына:
Дт 1022       Қаржы фьючерстерін сатып алу бойынша шартты талаптар
              (активтік шоттар бойынша)
Кт 1072       Қаржы фьючерстерін сатып алу бойынша шартты
              міндеттемелер (активтік операциялар бойынша).
      Активтерді сатып алуға немесе сатуға фьючерс жасау күні туынды қаржы құралының әділ құны нөлге тең.
      Жасалған фьючерс бойынша маржа төлеу кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 35201      Брокерлермен есеп айырысу
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      Брокерге фьючерс жасау үшін комиссия төлеу кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 82182      Брокерлік-дилерлік қызмет көрсету үшін комиссиялық
              шығыстар
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      Арнайы қаржы компаниясының қосымша маржаны төлеуі немесе маржаның есебіндегі рұқсат етілген соманы есептен шығаруы кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      арнайы қаржы компаниясы қосымша төлеген маржаның сомасына:
Дт 35201      Брокерлермен есеп айырысу
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      арнайы қаржы компаниясы маржаның есебіндегі рұқсат етілген соманы есептен шығарған кезде:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 35201      Брокерлермен есеп айырысу.
      Арнайы қаржы компаниясының есеп саясатымен белгіленген кезеңділікпен активтерді сатып алуға/сатуға фьючерсті әділ құны бойынша қайта бағалауды жүзеге асыру кезінде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      фьючерстің әділ құнының оң өзгеруі сомасына:
Дт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (фьючерстерді есепке
              алуға арналған жеке қосалқы шот)
Кт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
              (фьючерстерді есепке алуға арналған жеке қосалқы шот);
      фьючерстің әділ құнының теріс өзгеруі сомасына:
Дт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
              (фьючерстерді есепке алуға арналған жеке қосалқы шот)
Кт 603        Тағы басқалары (фьючерстерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот);
      фьючерстің әділ құнын оң/теріс түзетудің есебіндегі сомаға:
Дт 603        Тағы басқалары (фьючерстерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (фьючерстерді есепке
              алуға арналған жеке қосалқы шот).
      Фьючерс бойынша ашық позицияны жабу күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      арнайы қаржы компаниясы фьючерстің құнын нетто негізде ақшамен өтеген кезде (ашық позицияны жабу):
Дт 603        Тағы басқалары (фьючерстерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
Кт 35201      Брокерлермен есеп айырысу
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      қарсы әріптес фьючерсті нетто негізде өтеген кезде:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 403        Басқада қаржы инвестициялары (фьючерстерді есепке
              алуға арналған жеке қосалқы шот)
   35201      Брокерлермен есеп айырысу;
      базалық активті фьючерс талаптары бойынша сатып алған кезде:
      сатып алған активтің құнына:
Дт 40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот)
   603        Тағы басқалары (фьючерстерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (фьючерстерді есепке
              алуға арналған жеке қосалқы шот);
      базалық активтер фьючерс талаптары бойынша сатылған кезде:
      сатылатын активтің құнына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
   603        Тағы басқалары (фьючерстерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (фьючерстерді есепке
              алуға арналған жеке қосалқы шот)
   35201      Брокерлермен есеп айырысу
   40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот).
      Бір мезгілде, борыштық бағалы қағаздарды сатып алу және сату кезінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3735 тіркелген "Қазақстан Республикасы қаржы нарығының жекелеген субъектілері жүзеге асыратын сатып алынған борыштық бағалы қағаздармен операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2005 жылғы 6 маусымдағы N 65 қаулысында көзделген бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады.
      19-3. Бөлінген активтер бойынша уақытша бос түсімдерді активтермен "колл"/"пут" опциондарын сатып алу бойынша операцияларға орналастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
      шартты талаптардың сомасына:
Дт 1028       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл"
   1029       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут"
Кт 1078       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл" -
              қарсы шот
   1079       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут" -
              қарсы шот;
      сатып алынған "колл"/"пут" опционы бойынша төленген сыйлықақы сомасына:
Дт 403        Басқада қаржы инвестициялары (опционды есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      Арнайы қаржы компаниясының есеп саясатымен белгіленген кезеңділікпен, сондай-ақ мәмілені жабу күні сатып алынған "колл"/"пут" опционын әділ құны бойынша қайта бағалау жүргізіледі және мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      сатып алынған "колл"/"пут" опционының әділ құнының оң өзгерісінің сомасына:
Дт 403        Басқада қаржы инвестициялары (опционды есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
Кт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер;
      сатып алынған опционның әділ құнының теріс өзгерісінің сомасына:
Дт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
Кт 403        Басқада қаржы инвестициялары (опционды есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот).
      Ашық позицияны жабу немесе сатып алынған "колл"/"пут" опционын орындау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      сатып алынған "колл"/"пут" опционының талаптары бойынша шартты талаптардың сомасына:
Дт 1078       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл" -
              қарсы шот
   1079       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут" -
              қарсы шот
Кт 1028       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл"
   1029       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут";
      қарсы әріптес "колл"/"пут" опционының құнын ақшамен өтеген
кезде (ашық позицияны жабу):
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 403        Басқада қаржы инвестициялары (опционды есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот);
      арнайы қаржы компаниясы базалық активті "колл" опционның талаптары бойынша сатып алған кезде:
      сатып алынған активтердің құнына:
   40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот)
Кт 403        Басқада қаржы инвестициялары (опционды есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      арнайы қаржы компаниясы базалық активтерді сатып алынған "пут" опционының талаптары бойынша сатқан кезде:
      сатылатын активтердің құнына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 403        Басқада қаржы инвестициялары (опционды есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
   40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот);
      сатып алынған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған кірістердің сомасына:
Дт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
   72708      Басқа да бағалаудан іске асырылған кірістер;
      сатып алынған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған шығыстардың сомасына:
Дт 84508      Басқа да бағалаудан іске асырылған шығыстар
   72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар.
      Бір мезгілде, борыштық бағалы қағаздарды сатып алу және сату кезінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3735 тіркелген "Қазақстан Республикасы қаржы нарығының жекелеген субъектілері жүзеге асыратын сатып алынған борыштық бағалы қағаздармен операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2005 жылғы 6 маусымдағы N 65 қаулысында көзделген бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады.
      19-4. Бөлінген активтер бойынша уақытша бос түсімдерді сатылған активтермен "колл"/"пут" опциондары бойынша операцияларға орналастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
      сатылған "колл"/"пут" опционының шарттары бойынша шартты талаптар сомасына:
Дт 1030       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут" -
              қарсы шот
   1031       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл"
              - қарсы шот
Кт 1080       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут"
   1081       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл";
      алынған сыйлықақы сомасына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 603        Тағы басқалары (опционды есепке алуға арналған жеке қосалқы шот).
      Арнайы қаржы компаниясының есеп саясатымен белгіленген кезеңділікпен, сондай-ақ мәмілені жабу күні сатылған "колл"/"пут" опционын әділ құны бойынша қайта бағалау жүргізіледі және мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      "колл"/"пут" опционының әділ құнының оң өзгерісінің сомасына:
Кт 603        Тағы басқалары (опционды есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
   72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер;
      опционының әділ құнының теріс өзгерісінің сомасына:
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
Кт 603        Тағы басқалары (опционды есепке алуға арналған жеке қосалқы шот).
      Ашық позицияны жабу немесе сатылған "колл"/"пут" опционын орындау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      сатылған "колл"/"пут" опционының шарттары бойынша шартты талаптардың сомасына:
Дт 1080       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут"
   1081       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл"
Кт 1030       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "пут" -
              қарсы шот
   1031       Сатып алынған опциондық келісім-шарттар - "колл" -
              қарсы шот;
      "колл"/"пут" опционының құнын ақшамен өтеген кезде (ашық позицияны жабу):
Дт 603        Тағы басқалары (опционды есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      базалық активтер сатылған жағдайда:
      сатылатын активтердің құнына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
   603        Тағы басқалары (опционды есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
Кт 40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот)
      базалық активтер сатып алынған жағдайда:
      сатып алынған активтердің құнына:
Дт 40101      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40102      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40201      Саудаға арналған бағалы қағаздар
   40202      Сатуға арналған қолда бар бағалы қағаздар
   40203      Өтелгенге дейін ұсталатын бағалы қағаздар
   403        Басқа да қаржы инвестициялары (тазартылған қымбат
              металдармен басқа активтерді есепке алуға арналған
              жеке қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
              (шетел валютасын есепке алуға арналған жеке қосалқы
              шот);
Кт 603        Тағы басқалары (опционды есепке алуға арналған жеке
              қосалқы шот)
   44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      сатылған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған
кірістердің сомасына:
Дт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
   72708      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылған кірістер;
      сатылған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған шығыстардың сомасына:
Дт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылған шығыстар
   72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер
Кт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар.
      Бір мезгілде, борыштық бағалы қағаздарды сатып алу және сату кезінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3735 тіркелген "Қазақстан Республикасы қаржы нарығының жекелеген субъектілері жүзеге асыратын сатып алынған борыштық бағалы қағаздармен операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2005 жылғы 6 маусымдағы N 65 қаулысында көзделген бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады.
      19-5. Бөлінген активтер бойынша уақытша бос түсімдерді валюталық своптарға орналастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
      шетел немесе ұлттық валютадағы талаптардың сомасына:
Дт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (валюталық свопты
              есепке алуға арналған жеке қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері;
      шетел немесе ұлттық валютадағы міндеттемелердің сомасына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 603        Тағы басқалары (валюталық свопты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
      Валюталық своп бойынша сыйақы түрінде кірістер мен шығыстарды есептеу кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      кірістердің сомасына:
Дт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (валюталық свопты
              есепке алуға арналған жеке қосалқы шот)
Кт 72428      Сыйақы алуға байланысты басқа да кірістер;
      шығыстар сомасына:
Дт 83127      Сыйақы төлеуге байланысты басқа да кірістер
Кт 603        Тағы басқалары (валюталық свопты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот).
      Валюталық своп бойынша сыйақы төлеу немесе алу кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      алынатын сыйақы сомасына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (валюталық свопты
              есепке алуға арналған жеке қосалқы шот);
      төленген сыйақы сомасына:
Дт 603        Тағы басқалары (валюталық свопты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      Валюталау күні валюталық свопты жабу бойынша мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      шетел немесе ұлттық валютадағы талаптардың сомасына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (валюталық свопты
              есепке алуға арналған жеке қосалқы шот);
      шетел немесе ұлттық валютадағы міндеттемелердің сомасына:
Дт 603        Тағы басқалары (валюталық свопты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот)
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      19-6. Бөлінген активтер бойынша уақытша бос түсімдерді пайыздық своптарға орналастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
      егер арнайы қаржы компаниясы мәміленің шарттары бойынша төлемдерді өзгермелі пайыздық ставка бойынша жүзеге асырып, белгіленген пайыздық ставка бойынша алса:
Дт 1026       Белгіленген пайыздық своп
Кт 1076       Өзгермелі пайыздық своп;
      егер арнайы қаржы компаниясы шартты мәмілелер бойынша төлемдерді белгіленген пайыздық ставка бойынша жүзеге асырса, ал өзгермелі пайыздық ставка бойынша алса:
Дт 1027       Өзгермелі пайыздық своп
Кт 1077       Белгіленген пайыздық своп.
      Пайыздық свопты қайта бағалауды арнайы қаржы компаниясының есеп саясатымен белгіленген кезеңділікпен жүзеге асырған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      оң айырманың сомасына:
Дт 403        Басқа да қаржы инвестициялары (валюталық свопты
              есепке алуға арналған жеке қосалқы шот)
Кт 72705      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған кірістер;
      теріс айырманың сомасына:
Дт 84505      Басқа да қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыстар
Кт 603        Тағы басқалары (валюталық свопты есепке алуға
              арналған жеке қосалқы шот).
      Мерзімдік төлемдерді жүргізген күні пайыздық свопты әділ құны бойынша қайта бағалау жүргізілгеннен кейін мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      алынған сыйақының сомасына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 72708      Басқа да бағалаудан іске асырылған кірістер;
      төленген сыйақының сомасына:
Дт 84508      Басқа да бағалаудан іске асырылған шығыстар
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      Ашық позицияны жабу немесе пайыздық свопты жабу күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
      пайыздық свопты сатып алған кезде шартты талаптардың сомасына:
Дт 1076       Өзгермелі пайыздық своп
Кт 1026       Белгіленген пайыздық своп;
      пайыздық свопты сатқан кезде шартты талаптардың сомасына:
Дт 1077       Белгіленген пайыздық своп
Кт 1027       Өзгермелі пайыздық своп;
      алынған сыйақының сомасына:
Дт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері
Кт 72708      Басқа да бағалаудан іске асырылған кірістер;
      төленген сыйақының сомасына:
Дт 84508      Басқа да бағалаудан іске асырылған шығыстар
Кт 44190      Арнайы қаржы компаниясының кастодиан банктегі ұлттық
              валютадағы ағымдағы шоттарындағы бөлінген активтері.
      19-7. 39-Халықаралық қаржылық есептік стандарттарының талаптарына сәйкес тәуекелдерді хеджирлеу мақсатында туынды қаржы құралдарымен жасалған мәмілелерді жүзеге асыру кезінде хеджирлеу құралы болып табылатын туынды қаржы құралын қайта бағалау нәтижелері есепке алу кезінде сол жіктеу баптарына жатқызылады және нетто негізде қаржылық есептілікте ашып көрсетіледі.".

      2. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.

      3. Бухгалтерлік есеп департаменті (Шалғымбаева Н.Т.):
      1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қабылдасын;
      2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он күндік мерзімде оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігіне, "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне, арнайы қаржы компанияларына және екінші деңгейдегі банктерге жіберсін.

      4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Г.З. Айманбетоваға жүктелсін.

      Ұлттық Банк
      Төрағасы