Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2002 жылғы 4 желтоқсан N 361-II

Жаңартылған

       Ескерту. Мәтiндегi "мемлекеттiк шекарадағы", "мемлекеттiк шекарада" деген сөздер тиiсiнше "Мемлекеттiк шекарадағы", "Мемлекеттiк шекарада" деген сөздермен ауыстырылды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

      Осы Заң Қазақстан Республикасы халқының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етудiң құқықтық, экономикалық және әлеуметтiк жағдайын белгілейдi.

  1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

       1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар:

      Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
      1) санитарлық-эпидемиологиялық тексеру актiсi - объектiнiң халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкестiгін тексеру нәтижелерi бойынша мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адам беретiн құжат;
      2) адамның тiршілік етуiне қолайлы жағдайлар - тiршiлiк ету ортасы факторларының адамға зиянды ықпалы жоқ кездегi жай-күйi;
      3) зиянды өндiрiстiк фактор - әсерi белгілі бiр жағдайда жұмыс iстеушiнің еңбекке қабiлеттілiгiнің кәсiби тұрғыда, уақытша немесе тұрақты түрде төмендеуiн тудыруы, соматикалық және жұқпалы аурулардың жиiлiгiн арттыруы, денсаулығының бұзылуына әкелуi мүмкiн ортаның және еңбек процесiнiң факторы;
      4) адамға зиянды әсер - тiршiлiк ету ортасының адамның өмiрiне немесе денсаулығына қауiп төндiретiн әсерi;
      5) гигиеналық норматив - тiршiлiк ету ортасының белгiлi бiр факторын адам үшiн қауiпсiздiгi және (немесе) зиянсыздығы тұрғысынан сипаттайтын көрсеткiштiң зерттеулер арқылы белгiленген шектi мөлшердегi ең көп немесе ең аз сандық және (немесе) сапалық мәнi;
      6) мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау - халықтың денсаулығын сақтау мен тiршiлiк ету ортасын қорғау мақсатында санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасы заңдарын бұзушылықтың алдын алу, анықтау, жолын кесу жөнiндегi қызметi;
      7) дезинфекция, дезинсекция және дератизация - өндiрiстiк, тұрғын үй ғимараттарында, көлікте, қоғамдық орындардың үй-жайларында және аумақтарда жүйелi түрде жүргiзiлетiн, жұқпалы және паразиттiк аурулардың қоздырғыштарын, тұрмыстағы жәндiктер мен кемiргiштердi жоюға бағытталған шаралар кешенi;
      8) дезинфекциялық, дезинсекциялық және дератизациялық қызмет көрсету - дезинфекция, дезинсекция және дератизация құралдары мен препараттарын дайындауға, өндiруге, өңдеуге және көтерме саудада сатуға байланысты қызмет, сондай-ақ оларды пайдалануға байланысты жұмыстар мен қызмет көрсету түрлерi;
      9) халықтың декреттелген тобы - қызмет көрсету саласында жұмыс iстейтiн, айналасындағы адамдарға жұқпалы және паразиттiк аурулар жұқтыру қаупiн көбiрек төндiретiн адамдар;
      10) жұқпалы және паразиттiк аурулар - тiршiлiк ету ортасы биологиялық факторларының адамға әсер етуi себептi туындайтын және таралатын адам аурулары;
      11) жеке медициналық кiтапша - мiндеттi медициналық қараулардың нәтижелерi енгiзiлетiн, халықтың декреттелген тобының өкiлiне берiлетiн жеке құжат;
      12) санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау объектiлерi - жеке және заңды тұлғалар, қызметi, қолданылуы мен пайдалануға берiлуi адам денсаулығының жай-күйiне және қоршаған ортаға зиян келтiруi мүмкiн ғимараттар, құрылыстар, өнiмдер және өзге де объектiлер;
      13) шектеу iс-шаралары, оның iшiнде карантин - жұқпалы аурулардың таралуын болдырмауға бағытталған және шаруашылық пен өзге де қызметтің ерекшe режимiн көздейтiн шаралар;
      14) улану - тiршiлiк ету ортасының химиялық, биологиялық және өзге де факторларының қатты немесе созылмалы әсер етуi кезiнде туындайтын адам аурулары;
      15) мерзiмдi медициналық қарау - денсаулықтың жай-күйiн ширақ қадағалауды қамтамасыз ету, аурудың бастапқы белгiлерiн дер кезiнде анықтау, жалпы, кәсiби, жұқпалы және паразиттiк аурулардың алдын алу және оларды таратпау мақсатында, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлеген мерзiмде жүргiзiлетiн халықтың денсаулығын қарау;
      16) қауіптілігi ықтимал химиялық және биологиялық заттар - белгiлi бiр жағдайларда және белгiлi бiр шоғырлануы адамның немесе адамдардың келешек ұрпақтарына зиянды әсерiн тигiзуi мүмкiн, қолданылуы мен пайдаланылуы санитарлық ережелермен және гигиеналық нормативтермен регламенттелетiн заттар;
      17) алдын ала медициналық қарау - жұмысқа алынатын және оқуға түсетiн адамдар денсаулығының жай-күйiн анықтау, жазатайым оқиғалардың, жалпы, кәсiби, жұқпалы және паразиттiк аурулардың алдын алу және оларды таратпау мақсатында қарау;
      18) халықтың денсаулығына қауiп төндiретiн өнiм - халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлеген, оларды қолдану немесе пайдалану кезiнде адамның денсаулығына зиянды әсер етуi мүмкiн өнiмнiң түрлерi;
      19) азық-түлiк шикiзаты - тамақ өнiмдерiн дайындау үшiн пайдаланылатын, өсiмдiктен, жануардан алынатын, микробиологиялық, минералды және жасанды түрдегi шикiзат;
      20) санитарлық паспорт - мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын объектiнің, көлiк құралының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердiң талаптарына сәйкестiгiн растайтын және оларды пайдалануға немесе қолдануға құқық беретiн құжат;
      21) санитарлық-эпидемиологиялық нормалау - санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң санитарлық-гигиеналық және iндетке қарсы ережелер мен нормативтердi әзiрлеу, жүйелеу және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру жөнiндегi қызметi;
      22) санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар (бұдан әрi - санитарлық ережелер) - сақталмауы адам өмiрiне немесе денсаулығына қауiп төндiретiн, сондай-ақ аурулардың пайда болу және таралу қаупiн туғызатын, санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды (соның iшiнде тiршiлiк ету ортасы факторларының адам үшiн қауіпсiздiк және (немесе) зиянсыздық белгiлерiн) белгiлейтiн нормативтiк құқықтық актiлер;
      23) санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар - тiршiлiк ету ортасы факторларының адамға зиянды әсерiн жоюға немесе азайтуға, жұқпалы, паразиттiк аурулардың пайда болуына және таралуына, жаппай улануды болдырмауға және оларды жоюға бағытталған шаралар;
      24) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы - тiршiлiк ету ортасының адамға зиянды әсер ету факторлары жоқ және оның тiршiлiк етуiне қолайлы жағдайлар қамтамасыз етiлетiн кездегi халық денсаулығының жай-күйi;
      25) санитарлық-эпидемиологиялық жағдай - белгiлi бiр уақытта белгiлi бiр аумақтағы халықтың денсаулығы мен тiршiлiк ету ортасының жай-күйi;
      26) санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды - жобалық құжаттаманың, тiршiлiк ету ортасы факторларының, шаруашылық және өзге де қызметтiң, өнiмдердiң, жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкестiгiн (сәйкес еместiгiн) куәландыратын құжат;
      27) санитарлық-эпидемиологиялық мониторинг - халық денсаулығы мен тiршiлiк ету ортасының жай-күйiн қадағалаудың, оларды талдаудың, бағалау мен болжаудың, сондай-ақ халық денсаулығының жай-күйi мен тiршiлiк ету ортасы факторларының әсерi арасындағы себеп-салдарлық байланысты айқындаудың мемлекеттiк жүйесi;
      28) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама - өнiмдердің, жұмыстардың, қызмет көрсетулер мен шаруашылық объектiлерiнің және өзге де қызметтердің санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкестiгiн анықтау мақсатындағы органолептикалық, санитарлық-гигиеналық, эпидемиологиялық, микробиологиялық, паразитологиялық, санитарлық-химиялық, токсикологиялық, радиологиялық және басқа да зерттеулер мен физикалық факторлар өлшемдерінің кешенi;
      29) санитарлық-карантиндiк бақылау - ел аумағына жұқпалы және паразиттiк ауруларды, сондай-ақ адам денсаулығына қауiптілігi ықтимал заттар мен өнiмдi кiргiзуге жол бермеу мақсатында өткiзiлетiн, адамдар мен жүктердiң Мемлекеттiк шекара арқылы өтуiн бақылау;
      30) әлеуметтiк-гигиеналық мониторинг - халық денсаулығының жай-күйi мен қоршаған орта объектiлерiн бақылаудың, олардың арасындағы себеп-салдарлық байланысты анықтаудың, оларды бағалау мен болжаудың мемлекеттiк жүйесi;
      31) адамның тiршiлiк ету ортасы (бұдан әрi - тiршiлiк ету ортасы) - табиғи, антропогендiк және әлеуметтiк факторлардың, адамның тiршiлiк ету жағдайын белгiлейтiн ортаның (табиғи және жасанды) жиынтығы;
      32) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган - азаматтардың денсаулығын қорғау саласында басшылықты жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органы;
      33) тiршiлiк ету ортасының факторлары - тiршілік ету ортасының адамға және (немесе) келешек ұрпақ денсаулығының жай-күйiне әсер ететiн немесе әсер ете алатын биологиялық, химиялық, физикалық, әлеуметтiк және өзге де факторлары;
      34) iндет - жұқпалы аурулардың әдетте тiркелетiн науқастану деңгейiнен айтарлықтай жоғары жаппай таралуы;
      35) эпидемиологиялық маңызды объектiлер - шығаратын өнiмi және (немесе) қызметi халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасы заңдарының талаптары бұзылған жағдайда халық арасында тамақтан уланулардың және жұқпалы аурулар таралуының пайда болуына әкеп соғуы мүмкiн объектiлер.

       2-бап. Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-
             эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
             заңдары

      1.   Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңдары Қазақстан Республикасының  Конституциясына  негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
      2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленген болса, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

       3-бап. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
             салауаттылығын қамтамасыз етудің мiндеттерi мен
             принциптерi

      Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етудiң мiндеттерi мен принциптерi:
      1) азаматтардың денсаулығын сақтауға, тiршiлiк етудiң қолайлы жағдайларына және санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылыққа құқықтары мен мiндеттерiн iске асыру;
      2) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтің профилактикалық сипаты, тiршiлiк ету ортасы факторларының халық денсаулығына зиянды әсер етуiнiң алдын алу;
      3) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы жариялылық;
      4) санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шараларды орындау және лауазымды, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңдарын мiндеттi түрде сақтауы;
      5) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ететiн iс-шаралардың ғылыми-практикалық негiздiлiгi;
      6) Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы заңдарын бұзғаны үшiн жауапкершiлiк;
      7) жеке және (немесе) заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңдарын бұзуы салдарынан адамның немесе бiр топ адамдардың денсаулығына келтiрген залалын өтеу мiндеттiлiгi болып табылады.

  2-тарау. ХАЛЫҚТЫҢ САНИТАРЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ САЛАУАТТЫЛЫҒЫ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТIК РЕТТЕУ

       4-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет жүйесi

      Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық қызметi мемлекеттiк органдар, сондай-ақ санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары кiретiн бiртұтас жүйе болып табылады.
      1. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарына:
      1) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган, оның Мемлекеттiк шекарадағы және көлiктегi аумақтық бөлiмшелерi;
      2) облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары;
      3) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыратын мемлекеттiк органдардың бөлiмшелерi жатады.
      2. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметке кiретiн ұйымдар:
      1) республикалық санитарлық-эпидемиологиялық станция;
      2) Мемлекеттiк шекарада, аумақтарда, көлiкте сондай-ақ мемлекеттiң лауазымды тұлғаларының қатысуымен ресми iс-шаралар өткiзу кезiнде санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы жүзеге асыратын, мемлекеттiк ұйым, санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы жүзеге асыратын өзге де мемлекеттiк ұйымдар;
      3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыратын республикалық ғылыми-зерттеу ұйымдары;
      4) обаға қарсы мемлекеттiк мекемелер болып табылады.
       Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       5-бап. Қазақстан Республикасының
             санитарлық-эпидемиологиялық қызметiн
             қаржыландыру

      1. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтi қаржыландыру:
      1) бюджет қаражаты.
      2) жеке және заңды тұлғалармен жасасқан шарттар бойынша санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдарының жұмыстар мен қызметтер орындағаны үшiн түсетiн қаражаттар;
      3) жеке және заңды тұлқалардың ерiктi жарналары мен қайырмалдықтары;
      4) Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған басқа да көздердiң есебiнен жүзеге асырылады.
      2. - 4.  Алынып тасталды
       Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       6-бап. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
             салауаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасы
             Үкiметiнің құзыретi

      Қазақстан Республикасының Үкiметi:
      1) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлейдi;
      2) орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету мәселелерi жөнiндегi қызметiне басшылықты жүзеге асырады;
      3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында жұқпалы және паразиттiк аурулардың әкелiнуiне және таралуына санитарлық-карантиндiк бақылауды жүзеге асырудың және Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық қорғауды қамтамасыз етудің тәртiбiн белгiлейдi;
      4) Қазақстан Республикасының аумағында iндет пайда болған кезде халықтың өмiр сүруiнiң және шаруашылық қызметiн жүргiзудiң ерекше жағдайлары мен режимдерiн белгiлейдi;
      5) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы бағдарламаларды әзiрлейдi;
      6) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердi бекiтедi.
      7)  (алып тасталды)
       Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       7-бап. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
             салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi органның
             құзыретi

      Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган:
      1) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында бiрыңғай мемлекеттiк саясат жүргiзедi;
      2) Қазақстан Республикасының аумағында барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауына мiндеттi, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында шешiмдер қабылдайды;
      3) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының қызметiн үйлестiредi;
      4) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығының мемлекеттiк, салалық (секторлық) және аймақтық бағдарламаларын iске асыру бойынша салааралық үйлестiрудi, сондай-ақ қоғамдық ұйымдармен өзара iс-қимылды жүзеге асырады;
      5) санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкестiгi (сәйкес еместiгi) туралы санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды бередi;
      6) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерiн қозғайтын нормативтiк құқықтық актiлер мен бағдарламаларды Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңдарына сәйкес келтiру туралы талап қояды;
      7) Қазақстан Республикасының Үкiметiне Қазақстан Республикасының аумағында шектеу шараларын, оның iшiнде карантин енгiзу (тоқтату) туралы ұсыныс енгiзедi;
      8) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтi дамыту жөнiндегi шараларды белгiлейдi;
      9) тәртiп орнатады және жұқпалы, паразиттiк, кәсiби және басқа да аурулар мен улануларды тiркеудi жүзеге асырады;
      10) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының қызметiн регламенттейтiн санитарлық ережелердi, гигиеналық нормативтердi, нормативтiк құқықтық актiлердi бекiтедi;
      11) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы құжаттаманың есепке алу, есептiлiгi тәртiбi мен нысанын белгiлейдi;
      12)  (алып тасталды)
      13)  (алып тасталды)
      14) санитарлық-эпидемиологиялық және әлеуметтiк-гигиеналық мониторингтi ұйымдастырады және оларды жүргiзу тәртiбiн айқындайды;
      15) халықтың гигиеналық оқуын өткiзу тәртiбiн белгiлейдi;
      16) Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған қауiптiлiгi ықтимал химиялық, биологиялық заттардың тiзiлiмiн жасайды және жүргiзедi;
      17) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;
      18) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама жүргiзу тәртiбiн бекiтедi;
      19) тиiстi құжатты бере отырып, санитарлық ережелерге сәйкестiгiне санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары зертханаларын аттестаттауды және сынақ орталықтары мен зертханаларын аккредиттеу тәртiбiн белгiлейдi;
      20) санитарлық паспорттар беру, есепке алу және жүргiзу тәртiбiн айқындайды;
      21) Қазақстан Республикасының аумағында мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асырады;
      22) Қазақстан Республикасының аумағын жұқпалы, паразиттiк аурулардың әкелiнуiнен және таралуынан санитарлық қорғау жөнiндегi iс-шаралар ұйымдастырады;
      23) жұқпалы ауруларға қарсы халықты профилактикалық егудi ұйымдастыруды және бақылау жүргiзудi жүзеге асырады;
      24) өз құзыретi шегiнде тамақтан улану, жұқпалы, паразиттiк және басқа да аурулар, оның iшiнде этиологиясы белгiсiз аурулар кезiнде санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар кешенiн ұйымдастырады және жүзеге асырады;
      25) өз құзыретi шегiнде жобалардың мемлекеттiк және мемлекетаралық сараптамасына қатысады;
      26) өнiмге, тауарларға, процестерге және қызмет көрсетулерге жобалау нормаларына мемлекеттiк және халықаралық стандарттарды келiседi;
      27) ғылыми-зерттеу және ғылыми-практикалық тақырыптар әзiрлеу жөнiнде халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыратын ғылыми-зерттеу және өзге де ұйымдардың қызметiн үйлестiредi, олардың орындалуына қатысады, ғылыми жетiстiктердi практикалық қызметке енгiзедi;
      28) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк сатып алу саласындағы заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк сатып алуды ұйымдастырады және профилактикалық (иммунобиологиялық, диагностикалық, дезинфекциялайтын) препараттарды сақтау, тасымалдау мен пайдалану тәртiбiн айқындайды;
      29) мемлекеттiк органдардың қарауына халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы жөнiнде ұсыныстар енгiзедi;
      30) салауатты өмiр салтын насихаттауға қатысады және халықты аурулар, тiршiлiк ету ортасының жай-күйi және жүргiзiлiп жатқан санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар туралы уақтылы хабардар ету жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырады;
      31) адам денсаулығына зиянды әсер ететiн жекелеген өнiм түрлерi мен заттарды мемлекеттiк тiркеу және қайта тiркеу бойынша сараптама комиссияларын құрады.      
       Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2005.04.15.  N 45  Заңымен.

         7-1-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
               шекарасындағы және көлiктегi халықтың
               санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы
               саласындағы уәкiлеттi органның аумақтық
               бөлiмшелерiнiң құзыретi

      Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасындағы және көлiктeгі халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшелерi:
      1) Қазақстан Республикасының аумағында және Мемлекеттiк шекарасында темiр жол және әуе көлiгiнiң объектiлерiн мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асырады;
      2) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама ұйымдастырады;
      3) Қазақстан Республикасының аумағын жұқпалы, паразиттiк аурулардың әкелiнуiнен және таралуынан санитарлық қорғау жөнiнде iс-шаралар ұйымдастырады;
      4) жұқпалы, паразиттiк аурулар, сондай-ақ адам денсаулығына қауiптiлiгi ықтимал заттар мен өнiмдер әкелiнген және таралған жағдайда, темiр жол және әуе жолдарында Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде санитарлық-карантиндiк бақылауды жүзеге асырады және санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар жүргiзедi;
      5) өз құзыретi шегiнде улану, жұқпалы, паразиттiк және басқа да аурулар, оның iшiнде этиологиясы белгiсiз аурулар кезiнде санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар кешенiн ұйымдастырады және жүзеге асырады;
      6) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерi жөнiндегi бағдарламаларды iске асыруға қатысады;
      7) тиiстi деректер қорын қалыптастыра отырып, санитарлық-эпидемиологиялық және әлеуметтiк-гигиеналық мониторингтi жүзеге асырады, есепке алуды және статистиканы жүргiзедi;
      8) адамдарды, тамақ өнiмдерiн, азық-түлiк шикiзатын, шаруашылық-ауыз суын, химиялық, уытты және радиациялық заттарды тасымалдау үшiн пайдаланылатын көлiк құралдарының санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкестiгiн тексерудi жүзеге асырады, сондай-ақ оларды пайдалануға келiсiм бередi;
      9) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында өзге де мемлекеттiк органдармен және ұйымдармен өзара iс-қимыл жасайды;
      10) халықты аурулар, тiршiлiк ету ортасының жай-күйi және жүргiзiлiп жатқан санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар туралы уақтылы хабардар ету жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырады;
      11) халықтың декреттелген тобын санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге оқытуды ұйымдастырады және салауатты өмiр салтын насихаттауға қатысады;
      12) өз құзыретi шегiнде жобалау алдындағы және жобалық құжаттаманы қарайды және келiседi;
      13) дезинфекциялауды, дезинсекциялау мен дератизациялауды ұйымдастырады және объектiлер мен ошақтарда дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау iс-шараларының жүргiзiлуiн бақылауды жүзеге асырады.
      Ескерту. 7-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       8-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
             астананың) атқарушы органдарының халықтың
             санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы
             саласындағы құзыретi

      Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) атқарушы органдары:
      1)  (алып тасталды)
      2) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттiк саясатты iске асырады;
      3) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету жөнiнде шешiмдер қабылдайды және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асырады;
      4)  (алып тасталды)
      5) жұқпалы аурулардың профилактикасы жөнiнде iс-шаралар ұйымдастыру мен өткiзудi бақылауды жүзеге асырады;
      6) мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асырады;
      7) санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы ұйымдастырады;
      8) тиiстi аумақтарды жұқпалы, паразиттiк аурулардың әкелiнуiнен және таралуынан санитарлық қорғау жөнiндегi iс-шараларды ұйымдастырады;
      9) жоба алдындағы және жобалық құжаттаманы, өнiмге, тауарларға, процестерге және қызмет көрсетулерге өңiрлiк стандарттарды қарайды және келiседi, сондай-ақ өз құзыретi шегінде мiндеттi лицензиялануға жататын қызмет түрлерiне қорытындылар бередi;
      10) жұқпалы, паразиттiк аурулар, сондай-ақ адам денсаулығына қауiптiлiгi ықтимал заттар мен өнiмдер әкелiнген және таралған жағдайда автомобиль және теңiз қатынастарында Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде санитарлық-карантиндiк бақылауды жүзеге асырады және санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар жүргiзедi;
      11) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында санитарлық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттiк жүйесi құжаттарының жобаларын, нормативтiк құқықтық актiлер, есепке алу және есептiлiк нысандарын әзiрлеуге қатысады;
      12) улану, жұқпалы, паразиттiк және басқа да аурулар, оның iшiнде этиологиясы белгiсiз аурулар кезiнде өз құзыретi шегiнде санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар кешенiн ұйымдастырады және жүзеге асырады;
      13) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы бағдарламаларды iске асыруға қатысады;
      14) тиiстi деректер қорын қалыптастыра отырып, тиiстi аумақта санитарлық-эпидемиологиялық және әлеуметтiк-гигиеналық мониторингтi жүзеге асырады, есепке алуды және статистиканы жүргiзеді;
      15) халықтың декреттелген тобын санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге оқытуды ұйымдастырады және салауатты өмiр салтын насихаттауға қатысады;
      16) санитарлық ережелерге сәйкестiгiне санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары зертханаларын аттестаттауды және сынақ орталықтары мен зертханаларын аккредиттеудi жүргiзедi;
      17) адамдарды, тамақ өнiмдерiн, азық-түлiктiк шикiзатын, шаруашылық-ауыз суын, химиялық, уытты және радиациялық заттарды тасымалдау үшiн пайдаланылатын көлік құралдарының санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкестiгiн тексерудi жүзеге асырады, сондай-ақ оларды пайдалануға келiсiм бередi;
      18) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы өзге де мемлекеттiк органдармен және ұйымдармен өзара iс-қимыл жасайды;
      19) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргiзуге қатысады;
      20) аурулар, тiршiлiк ету ортасының жай-күйi және жүргiзiлiп жатқан санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар туралы тиiстi аумақтағы халықты уақтылы хабардар ету жөнiнде iс-шараларды жүзеге асырады;
      21) дезинфекциялауды, дезинсекциялау мен дератизациялауды ұйымдастырады және объектiлер мен ошақтарда дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау iс-шараларының жүргiзiлуiн бақылауды жүзеге асырады;
      22) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк сатып алу саласындағы заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк сатып алуды жүзеге асырады және профилактикалық (иммунобиологиялық, диагностикалық, дезинфекциялайтын) препараттардың сақталуын, тасымалдануын және пайдаланылуын бақылауды жүзеге асырады;
      23) жобалардың сараптамасына қатысады.
      Облыстардың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы атқарушы органдарының аудандарда (облыстық маңызы бар қалаларда) өкiлдерi болады.      
       Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       9-бап.  Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдарының
              құзыретi

      1. Республикалық санитарлық-эпидемиологиялық станция:
      1) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мемлекеттiк органдары мен ұйымдарына халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету мәселелерi жөнiнде ұйымдастырушылық-әдiстемелiк көмек көрсетедi;
      2) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мемлекеттiк органдары мен ұйымдарына Қазақстан Республикасының аумағына жұқпалы, паразиттiк аурулар әкелiнген және таратылған және улану болған жағдайда, iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар ұйымдастыруда практикалық көмек көрсетедi;
      3) республикалық деректер қорын құра отырып, санитарлық-эпидемиологиялық және әлеуметтiк-гигиеналық мониторингтi жүзеге асырады, есепке алуды және статистиканы жүргiзедi;
      4) санитарлық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттiк жүйесiнiң құжаттарын әзiрлейді;
      5) жұқпалы және паразиттiк аурулардың диагностикасына қатысады;
      6) санитарлық-химиялық, бактериологиялық, вирусологиялық, паразитологиялық, радиологиялық және уыттылық зертханалық зерттеулердi, шуыл мен вибрация, электромагниттiк өрiстердi және адамның тiршілік ету ортасының өзге де факторларын өлшеудi орындайды;
      7) санитарлық ережелерге сәйкестiгiне санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары зертханаларын аттестаттауды және сынақ орталықтары мен зертханаларын аккредиттеудi жүргiзуге қатысады;
      8) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында жаңа аспаптар мен жабдықтарды, зертханалық зерттеулер және өлшеу әдiстемелерiн сынақтан өткiзедi және енгiзедi;
      9) азаматтар мен заңды тұлғалардың арызы бойынша шарт негiзiнде сертификаттық зерттеулер жүргiзуге қатысады;
      10) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама жүргiзедi;
      11) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының материалдық-техникалық қамтамасыз етiлу жағдайын зерделейдi;
      12) жоба алдындағы және жобалық құжаттаманы, өнiмдерге, тауарларға, процестерге және қызмет көрсетулерге стандарттарды қарайды.
      2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасында, аумақтарда, көлiкте санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы жүзеге асыратын мемлекеттiк ұйым және мемлекеттiң лауазымды тұлғаларының қатысуымен ресми iс-шаралар өткiзу кезiнде санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы жүзеге асыратын мемлекеттiк ұйым өз құзыретi шегiнде:
      1) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама жүргiзедi;
      2) санитарлық-химиялық, бактериологиялық, вирусологиялық, паразитологиялық, радиологиялық және уыттылық зертханалық зерттеулердi, шуыл мен вибрация, электромагниттiк өрiстер мен адамның тiршiлiк ету ортасының өзге де факторларын өлшеудi орындайды;
      3) дезинфекциялық iс-шаралар жүргiзедi;
      4) санитарлық-эпидемиологиялық және әлеуметтiк-гигиеналық мониторинг жүргiзуге қатысады;
      5) жұқпалы және паразиттiк аурулардың диагностикасына қатысады;
      6) шарт негiзiнде азаматтар мен заңды тұлғалардың өтiнiшi бойынша сертификаттық зерттеулер және сараптама жүргiзуге қатысады;
      7) жаңа аспаптар мен жабдықтарды, зертханалық зерттеулердi және өлшеу әдiстемелерiн сынақтан өткiзедi және енгiзедi;
      8) профилактикалық (иммунобиологиялық, диагностикалық, дезинфекциялаушы) препараттарды сақтауды жүзеге асырады.
      3. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыратын республикалық ғылыми-зерттеу ұйымдары:
      1) республиканың түрлi өңiрлерiндегi жұқпалы және паразиттiк аурулардың эпидемиялық процестерiнiң ерекшелiктерiн зерттеудi, бағалауды және болжауды жүргiзедi, олардың алдын алу бойынша ғылыми негiздеген бағдарламалар әзiрлейдi;
      2) жұқпалы, паразиттiк аурулар және улану кезiнде санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шараларды жүзеге асырады;
      3) иммунобиологиялық препараттар шығарады, жаңа вакциналар, қоректiк орта және диагностикумдар шығаруды игередi;
      4) санитарлық-эпидемиологиялық нормалау жүйесiнiң құжаттарын әзiрлейдi және олардың ғылыми негiздемесiн жүргiзедi;
      5) халықтың және оның жекелеген топтарының денсаулық жағдайын тiршiлiк ету ортасының қолайсыз факторларымен байланыста зерттейдi, тиiстi ұсынымдар әзiрлейдi;
      6) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мемлекеттiк органдары мен ұйымдарына Қазақстан Республикасының аумағында санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар кешенiн жүргiзуде практикалық көмек көрсетедi;
      7) санитарлық-эпидемиологиялық және әлеуметтiк-гигиеналық мониторинг жүргiзуге қатысады;
      8) санитарлық-химиялық, бактериологиялық, вирусологиялық, паразитологиялық, радиологиялық және уыттылық зертханалық зерттеулердi, шуыл мен вибрация, электромагниттiк өрiстердi және адамның тiршiлiк ету ортасының өзге де факторларын өлшеудi орындайды.
      4. Обаға қарсы мемлекеттiк мекемелер:
      1) оба бойынша эпидемиялық салауаттылықты қамтамасыз ету жөнiнде профилактикалық iс-шаралар кешенiн ұйымдастырады және жүргiзедi;
      2) медицина ұйымдарының iндетке қарсы тұрақты дайындығын қамтамасыз етедi;
      3) оба, тырысқақ және басқа да аса қауiптi жұқпалы аурулардың ошағын оқшаулау және жою жөнiндегi iндетке қарсы iс-шаралар ұйымдастыруға және жүргiзуге қатысады;
      4) меншiк нысанына қарамастан 1-2 топтағы аса қауiптi жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын анықтайтын зерттеулердi жүзеге асыратын зертханаларда iндетке қарсы режимдi қамтамасыз етедi;
      5) санитарлық-эпидемиологиялық мониторинг жүргiзуге қатысады.
       Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       10-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
              қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды тұлғалар

      1. Осы Заңға сәйкес мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыруға Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық қызметiнің лауазымды адамдары:
      Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi және оның орынбасарлары;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi органның құрылымдық бөлiмшесiнiң басшысы мен мамандары;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы көлiктегi уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшелерiнiң басшылары - көлiктегi бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлер, олардың орынбасарлары мен мамандар;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыратын облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының тиiстi бөлiмшесiнiң басшылары - тиiстi аумақтардағы бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлер, олардың орынбасарлары мен мамандар;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы Мемлекеттiк шекарадағы уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшелерiнiң басшылары мен мамандары уәкiлеттi болып табылады.
      2. Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiн халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган басшысының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметi қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
      3. Көлiктегi бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлерi мен Мемлекеттiк шекарада халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшелерiнің басшыларын Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
      4. Тиiсті аумақтардың Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлерi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қызметке тағайындалады және қызметтен босатылады.
      5. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының басшылары қызметiне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, санитарлық-эпидемиологиялық саладағы жоғары арнаулы медициналық бiлiмi бар Қазақстан Республикасының азаматтары тағайындалады.
       Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       11-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
              қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды
              адамдардың құқықтары

      Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар:
      1) Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңдары нормаларының орындалуын тексеру мақсатында Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау объектiлерiне кедергiсiз (қызмет куәлiгiн көрсетiп) баруға, объектiлерге бару жиiлiгiн объектiнiң эпидемиологиялық маңыздылығына қарай халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi;
      2) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасының заңдарын бұзуды жою туралы жеке және заңды тұлғаларға ұйғарымдар беруге;
      3) Қазақстан Республикасының орталық және жергiлiктi атқарушы органдарынан, жеке кәсiпкерлер мен заңды тұлғалардан халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерi бойынша ақпарат сұратуға және алуға;
      4) халықтың пайдалануы мен қолдануына арналған өнiмдi Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ шаруашылық қызметте Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн тәртiппен әкелуге, сондай-ақ өндiруге, қолдануға және сатуға тыйым салуға;
      5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген мерзiмдерде:
      елдi мекендер құрылысын, өнеркәсiптiк және азаматтық мақсаттағы объектiлердi орналастыруды,салуды және қайта жаңғыртуды жоспарлауға;
      жер қойнауын пайдалануға, санитарлық-қорғау аймақтарының, суды пайдалану мен сарқынды суларды бөлiп тастау жағдайларына, уытты, радиоактивтiк және басқа да зиянды заттарды кәдеге асыру мен көмуге жасалған келiсiм-шарттар;
      шикiзаттың, технологиялық жабдықтың, тамақ өнiмдерi өндiрiсi процестерінің, азық-түлiк шикiзатының, өнеркәсiп бұйымдарының, құрылыс материалдарының, иондандырушы сәулелену көздерінің, химиялық заттар мен өнiмдердің, биологиялық, дәрi-дәрмектiк, дезинфекциялаушы, дезинсекциялаушы және дератизациялаушы құралдардың және азық-түлiк шикiзаты, тамақ өнiмдерi мен ауыз су құйылып, салынатын орауыш және полимерлiк материалдардың, парфюмерлiк-косметикалық және басқа да кең тұтынылатын тауарлардың, медициналық иммунобиологиялық препараттардың, жабдықтардың, аспаптар мен жұмыс құралдарының жаңа түрлерiне арналған стандарттар мен техникалық шарттардың жобалары бойынша санитарлық-эпидемиологиялық қорытындыны қарауға және беруге;
      6) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын жұқпалы және паразиттiк аурулар әкелу мен таратудан, адамның денсаулығына қауіптілігi ықтимал өнiмдi, химиялық, уытты, радиациялық және биологиялық заттарды әкелуден санитарлық қорғау жөнiндегi бақылау функцияларын жүзеге асыруға;
      7) балаларға арналған тауарларға, тамақ қоспаларына олардың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес келетiндiгiн қарауға және қорытындылар беруге;
      8) бiлiм беру ұйымдарындағы оқу-еңбек жүктемелерi мен оқу режимдерiн қарауға және ол жөнiнде қорытындылар беруге;
      9) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңдарын бұзу фактiлерiн қарау үшiн жеке адамдарды, лауазымды адамдарды, заңды тұлғаларды санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарына шақыруға;
      10) халықтың декреттелген топтарына жататын, жұқпалы, паразиттiк аурулардың көздерi болып табылатын, сондай-ақ медициналық қараудан уақтылы өтпеген адамдарды жұмыстан уақытша шеттету туралы ұйғарымдар шығаруға;
      11) шектеу шараларын, оның iшiнде жекелеген объектiлерде карантин белгiлеуге;
      12) жұқпалы және паразиттiк аурулардың ықтимал таратушы көздерi болып табылатын, сондай-ақ жұқпалы аурулармен ауыратын науқастармен араласып жүрген адамдарды зертханалық тексеру нәтижелерi алынғанға дейiн оларды жұмыстан шеттете отырып, медициналық тексеруге жiберуге;
      13) жұқпалы және паразиттiк аурулардың көздерi болып табылатын адамдарды мiндеттi түрде ауруханаға жатқызуға жiберуге;
      14) халыққа мiндеттi түрде вакцина егудi, үй-жайларда және көлiк құралдарында, аумақтарда, жұқпалы және паразиттiк аурулар ошақтарында профилактикалық және ошақтық дезинфекция, дезинсекция мен дератизация жүргiзудi талап етуге;
      15) санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердiң бұзылуы жойылғанға дейiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жекелеген жұмыс түрлерiн, жұмыс iстеп тұрған, салынып жатқан немесе қайта жаңартылып жатқан объектiлердi пайдалануды тоқтата тұруға;
      16) адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiптi деп танылған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен шикiзаттың, өнiмнің, технологиялық жабдықтардың, процестердің, құрал-саймандардың жаңа түрлерiн өндiруге, қолдануға және сатуға тыйым салуға;
      17) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарауға;
      18) халықтың декреттелген тобына санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердi бiлуiне аттестаттау жүргiзуге;
      19) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама жасау үшiн өнiмнің құнын өтемей, сараптама жасауға жеткiлiктi және оған қажеттi көлемнен аспайтын мөлшерде өнiмнiң үлгiлерiн көруге және iрiктеу жүргiзуге құқылы.

       12-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
              қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды
              адамдардың мiндеттерi

      Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары:
      1) мемлекеттiк органдарды санитарлық-эпидемиологиялық жағдайдың асқынуы, санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердің бұзылуы туралы хабардар етуге;
      2) кәсiби уланулар мен науқастанулардың, жұқпалы және паразиттiк аурулардың пайда болу себептерi мен жағдайларын анықтауға және оларға талдау жасауға;
      3) жеке және заңды тұлғаларды санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердiң бұзылу салдары туралы ескертуге;
      4) халықтың иммунитетiн қамтамасыз етуге бағытталған iс-шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыруға;
      5) жеке және заңды тұлғалардың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерi жөнiндегi өтiніштерiн қарауға және тиiстi шаралар қабылдауға;
      6) өзiнің қызметтiк мiндеттерiн орындаған кезде белгiлi болған ақпаратқа қатысты дәрiгерлiк құпияны сақтауға мiндеттi.

       13-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық
              қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды
              адамдардың актiлерi

      1. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңдары талаптарының анықталған бұзылуына қарай мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау нәтижелерi бойынша құқықтық ықпал ету шараларын қабылдау мақсатында лауазымды адамдар мынадай актiлер:
      1) санитарлық-эпидемиологиялық тексеру актiсiн;
      2) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңдары талаптарының бұзылуы туралы хаттаманы;
      3) профилактикалық және iндетке қарсы iс-шараларды жүргiзу туралы бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерлердiң қаулысын;
      4) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңдарының талаптары бұзылған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тәртiптiк жаза қолдану туралы, әкiмшiлiк жауапқа тарту, адамдарды жұмыстан уақытша шеттету, шаруашылық қызметтi тоқтата тұру туралы қаулысын;
      5) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы және санитарлық-iндетке қарсы iс-шаралар жүргiзу туралы Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарын бұзуды жою туралы ұйғарым шығарады.
      2. Актiлердің, хаттамалардың, қаулылардың, ұйғарымдардың нысандарын, оларды жасау және беру тәртiбiн халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган бекiтедi.
      3. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың актiлерi жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшiн мiндеттi.
      4. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың қаулылары мен ұйғарымдарының орындалмауына кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жауапты болады.

       14-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды
              адамдарының iс-әрекетiне (әрекетсiздiгiне)
              шағымдану

      Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың iс-әрекетiне (әрекетсiздiгiне) жеке немесе заңды тұлғалар жоғары тұрған мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарына не сотқа шағымдануы мүмкiн.

       15-бап. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық нормалау

      1. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық нормалау:
      нормативтiк құқықтық актiлердiң негiздемесi бойынша бiрыңғай талаптарды әзiрлеудi және олардың әзiрленуiн бақылауды;
      нормативтiк құқықтық актiлердi әзiрлеудi (қайта әзiрлеудi), сараптауды, бекiту мен жариялауды;
      нормативтiк құқықтық актiлердi зерделеудi, қолдану практикасын қорытындылауды, қолданылуын бақылауды;
      халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердiң бiрыңғай деректер банкiн түзу мен жүргiзудi қамтиды.
      2. Санитарлық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттiк жүйесiнің құжаттары санитарлық ережелер, гигиеналық нормативтер, нұсқаулықтар, әдiстемелiк ұсынымдар, әдiстемелiк нұсқамалар мен басқа да құжаттар болып табылады.
      3. Санитарлық ережелер, гигиеналық нормативтер Қазақстан Республикасының аумағында жүрген барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті.
      4. Мемлекеттiк органдар халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерiне қатысты өздерiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiн әзiрлеу мен бекiту кезiнде оларды халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi органмен келiсуге мiндеттi.
      5. Нормативтiк-техникалық сипаттағы санитарлық ережелер, гигиеналық нормативтер мемлекеттiк тiркеуге жатпайды.

       16-бап. Адамның денсаулығына зиянды әсер ететiн өнiмдер
              мен заттардың жекелеген түрлерiн мемлекеттiк
              тiркеу

      1. Адамның денсаулығына зиянды әсер ететiн өнiмдер мен заттардың мынадай жекелеген түрлерi:
      1) халық үшiн ықтимал қауiп төндiретiн, өндiрiске алғаш рет енгiзiлген және бұрын пайдаланылмаған заттар және олардың негiзiнде дайындалған материалдар мен препараттар (бұдан әрi - заттар);
      2) Қазақстан Республикасының аумағына алғаш рет әкелiнген, сумен және тамақ өнiмдерiмен араласатын тағамдық қоспалар, бояғыштар, бұйымдар мен материалдар мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарында мемлекеттiк тiркеуге жатады.
      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетiлген заттар мен жекелеген өнiм түрлерiн мемлекеттiк тiркеу:
      1) заттар мен жекелеген өнiм түрлерiнің халық пен тiршiлiк ету ортасы үшiн қауiптiлiгiн сараптамалық бағалау;
      2) заттар құрамының, өнiмдердің жекелеген компонентiнiң санитарлық ережелерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестiгiн белгiлеу;
      3) заттар мен жекелеген өнiм түрлерiн халық пен қоршаған ортаға зиянды әсерiн болдырмау жөнiндегi арнаулы шараларды, соның iшiнде оларды кәдеге асыру мен жою жағдайларын әзiрлеу негiзiнде жүргiзiледi.
      3. Осы баптың 1-тармағында аталған заттар мен жекелеген өнiм түрлерiн мемлекеттiк тiркеу халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлеген тәртіппен жүргiзiледi.
      4. Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етiлген заттар мен өнiмдердiң тiзiлiмi мерзiмдi баспасөз басылымдарында жариялануға тиiс.

       17-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      Санитарлық ережелер, гигиеналық нормативтер:
      1) өндiрiстiк, қоғамдық, тұрғын үй және басқа да үй-жайларды, ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықтарды, көлiк құралдарын күтiп-ұстау мен пайдалануға және жолаушылар мен жүктердi тасымалдау шарттарына;
      2) құрылыс салуға жер учаскесiн таңдауға;
      3) объектiлердi жобалауға, салуға және пайдалануға беруге;
      4) өндiрiстiк-техникалық мақсаттағы өнiмдерге;
      5) жеке және тұрмыстық мұқтаждарға арналған тауарларға және оларды өндiру технологияларына;
      6) тамақ өнiмдерiне, оларды өндiруге, тасымалдауға, сақтауға және сатуға;
      7) Қазақстан Республикасының аумағына әкелiнетiн өнiмге;
      8) халықтың қоғамдық тамақтануын ұйымдастыруға;
      9) химиялық заттарды, биологиялық және дәрi-дәрмек заттары мен материалдарын қолдануға;
      10) шаруашылық-ауыз суымен жабдықтауға және мәдени-тұрмыстық су пайдалану орындарына;
      11) қалалық және селолық елдi мекендердегi, өнеркәсiп ұйымдары аумақтарындағы атмосфералық ауаға, өндiрiстiк, тұрғын үйдің және басқа да үй-жайлардың ауасына;
      12) топыраққа, қалалық және селолық елдi мекендердiң, өнеркәсiп алаңдарының аумақтарын күтiп-ұстауға;
      13) өндiрiс пен тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, зарарсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге;
      14) еңбек, тұрмыстық қызмет көрсету, медициналық қамтамасыз ету арнайы және емдеу-профилактикалық тамақтану жағдайларына;
      15) биологиялық заттармен, биологиялық және микробиологиялық организмдермен және олардың токсиндерiмен жұмыс iстеу жағдайларына;
      16) адамға әсер етудiң физикалық факторларының көздерiмен жұмыс iстеу жағдайларына;
      17) балалар мен жасөспiрiмдердi тәрбиелеу, оқыту және өндiрiстiк практика жағдайларына;
      18) халықты гигиеналық тәрбиелеуге және оқытуға;
      19) радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге;
      20) жұмыстар мен қызметтердi ұйымдастыруға, шикiзаттың жаңа түрлерiне, технологиялық жабдықтар мен процестерге, құрал-саймандарға, азық-түлік шикізаты мен тамақ өнімдеріне, құрылыс материалдарына, ион сәулелерiнің көздерiне, ыдысқа, химиялық, биологиялық және дәрi-дәрмек заттарына, орайтын және полимерлiк материалдарға, парфюмерлiк-косметикалық, полиграфиялық өнiм мен кеңiнен тұтынылатын басқа да тауарларға әзiрленетiн нормативтiк-техникалық құжаттамаға (стандарттарға, техникалық шарттарға, рецептiлерге) қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды белгiлейдi.

  3-тарау. ХАЛЫҚТЫҢ САНИТАРЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ САЛАУАТТЫЛЫҒЫ САЛАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ, ЖЕКЕ КӘСIПКЕРЛЕРДIҢ ЖӘНЕ ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН
МIНДЕТТЕРI

       18-бап. Жеке тұлғалардың халықтың
              санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы
              саласындағы құқықтары мен мiндеттерi

      1. Жеке тұлғалардың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы:
      1) адамның және оның келешек ұрпағының денсаулық жағдайына терiс әсер етпейтiн факторлары бар қолайлы тiршiлiк ету ортасына;
      2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртіппен санитарлық-эпидемиологиялық ахуал туралы сенiмдi ақпаратты, соның iшiнде санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманың қорытындысын уақтылы алуға;
      3) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы жөнiндегi iс-шараларға қатысу және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңдарының сақталуына қоғамдық бақылауды жүзеге асыру үшiн қоғамдық бiрлестiктер құруға;
      4) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерi жөнiндегi хаттармен, шағымдармен, өтiнiштермен мемлекеттiк органдар мен ұйымдарға жүгінуге және олардың шешiлуін талап етуге;
      5) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасының заңдарын бұзу салдарынан басқа жеке адамдардың, жеке кәсiпкерлердің және заңды тұлғалардың кінәсінен олардың денсаулығына немесе мүлкіне келтiрiлген зиянның орнын толтыруға;
      6) денсаулығының нашарлау себептерiн анықтау үшiн қажеттi санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманың қорытындысын талап етуге және алуға құқықтары бар.
      2. Жеке тұлғалардың халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мiндеттерi:
      1) өзiнiң денсаулығын және айналасындағы адамдардың денсаулығын күту, өз балаларына гигиеналық тәрбие беру және оларды салауатты өмiр сүруге үйрету жөнiнде қамқорлық жасау;
      2) басқа азаматтардың денсаулығын сақтау мен қолайлы тiршiлiк ету ортасына құқықтарын бұзуға әкеп соғатын iс-әрекеттердi жүзеге асырмау;
      3) санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердi, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңдарын сақтау.

       19-бап. Жеке кәсiпкерлер мен заңды тұлғалардың халықтың
              санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы
              саласындағы құқықтары мен мiндеттерi

      1. Қазақстан Республикасы аумағында қызметiн жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер мен заңды тұлғалар:
      1) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес аумақтың, объектiнің санитарлық-эпидемиологиялық жай-күйi туралы уақтылы сенiмдi ақпарат алуға;
      2) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеуге қатысуға;
      3) санитарлық ережелер мен гигиеналық  нормативтердің орындалуын қамтамасыз ету мақсатында тексерулер жүргiзу жөнiнде мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің органдары мен ұйымдарына жүгінуге құқылы.
      2. Жеке кәсiпкерлер мен заңды тұлғалар өздерi жүзеге асыратын қызметке сәйкес:
      1) санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар жүргiзуге;
      2) санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердің, сондай-ақ мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың актiлерi мен санитарлық-эпидемиологиялық қорытындыларының талаптарын орындауға;
      3) орындалатын жұмыстардың, көрсетiлетiн қызметтердің және өнiмдердің өндiрiлуi, тасымалдануы, сақталуы және халыққа сатылуы кезiнде қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге;
      4) өз құзыретi шегiнде өндiрiстiк бақылау жасауды, оның iшінде зертханалық зерттеулер мен сынақтарды жүргiзуге, жұмысты орындау мен қызмет көрсету кезiнде, сондай-ақ өнiмдi өндiру, тасымалдау, сақтау және сату кезiнде санитарлық ережелердің сақталуына бақылау жасауды жүзеге асыруға;
      5) халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығына қауiп төндiретiн авариялық жағдайлар, өндiрiстің тоқтауы, технологиялық процестердiң бұзылуы туралы жаппай және топтық жұқпалы, паразиттiк, кәсiби аурулар мен уланулар пайда болған жағдайда халықты, жергіліктi атқарушы органдарды, Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық қызметiнің мемлекеттiк органдарын уақтылы хабардар етуге;
      6) қызметкерлердi кәсiби және гигиеналық оқытуды қамтамасыз етуге және кәсiби даярлығы бар мамандардың жұмыс iстеуiне рұқсат беруге;
      7) зертханада зерттеулер жүргiзу үшiн санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң лауазымды тұлғаларына өнiмдердің, шикiзаттың, тауарлардың, өндiрiстiк ортаның сынамаларын iрiктеп алуға мүмкiндiк беруге;
      8) халықтың декреттелген тобының қатарындағы адамдарды, жұқпалы аурулармен ауыратын науқастарды және түрлi ауру көздерiн таратушыларды, сондай-ақ алдын ала және мерзiмдi медициналық қараудан өтпегендердi жұмысқа жiбермеуге және жұмыстан шеттетуге;
      9) тауарлардың, өнiмдердің, шикiзаттардың санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкес еместiгi анықталған жағдайда оларды сатуға рұқсат бермеуге, сондай-ақ оларды пайдалануға немесе кәдеге асыру мүмкiндiгi туралы шешiм қабылдауға;
      10) санитарлық паспорты болуға;
      11) санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттiк органдарына халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерiне қатысты есепке алу және есептiлiк құжаттамасын тексеруге беруге;
      12) шаруашылық және өзге де қызметтi, егер ол халықтың өмiрiне немесе денсаулығына қауiп төндiретiн болса, тоқтата тұруға мiндеттi.

       20-бап. Өндiрiстiк бақылау

      1. Өндiрiстiк бақылауды өндiрiсте және өзге де өндiрiстiк-шаруашылық қызмет саласында жұмыс iстейтiн адамдар жүргiзедi және ол өнiмдi өндiру, сақтау, тасымалдау мен сату жұмыстарды орындау мен қызмет көрсету процесiнде санитарлық ережелердiң сақталуы мен санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралардың орындалуына зертханада зерттеулер мен сынақтар жүргiзудi қамтиды.
      2. Өндiрiстiк бақылау санитарлық ережелерде және мемлекеттiк стандарттарда белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
      3. Өндiрiстiк бақылауды жүзеге асыратын адамдар оның уақтылы, толық және сенiмдi жүзеге асырылуына жауапты болады.

  4-тарау. САНИТАРЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ САРАПТАМА

       21-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама

      Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығының құрамдас бөлiгi болып табылады, оны санитарлық-эпидемиологиялық қызмет жүргiзедi және:
      1) тiршiлiк ету ортасы объектiлерiнің санитарлық-эпидемиологиялық жағдайға, халық денсаулығына әсер етуiн кешендi түрде бағалау;
      2) жұқпалы, паразиттiк аурулардың шығу және халықтың улану себептерi мен жағдайларын зерттеу;
      3) шаруашылық немесе өзге де қызмет процесiнде қабылданған шешiмдердің санитарлық ережелерi мен гигиеналық нормативтерiнің талаптарына сәйкестiгiн бағалау мiндеттерiн шешедi.

       22-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама жүргiзу

      1. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдарының қаулылары немесе ұйғарымдары бойынша әрi жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерi бойынша жүргiзiледi.
      2. Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерi бойынша сараптама жүргiзу үшiн олар қаржыландыруды қамтамасыз етедi және Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қажеттi құжаттама берiледi.
      3.  (алып тасталды)
      4. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары санитарлық-эпидемиологиялық сараптама нәтижелерi бойынша сапасы мен объективтiлiгi үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болатын қорытынды бередi.
      5. Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама жүргiзу үшiн санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары сараптама объектiсiнiң қоршаған орта мен халықтың денсаулығына әсерiн бағалауды зерделеуге қажеттi материалдарды сұратып алуға құқығы бap.
       Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       23-бап. Санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды

      Санитарлық-эпидемиологиялық қорытындыны тексеру мен санитарлық-эпидемиологиялық сараптама нәтижелерiнiң негiзiнде санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң лауазымды адамдары бередi.
      Санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды:
      атом энергетикасы мен өнеркәсiбi, ғарыш қызметi және жер қойнауын пайдалану объектiлерiн, қоршаған ортаға химиялық және биологиялық заттардың шығарындылары, физикалық факторлары бар объектiлердi, экологиялық апат аймақтарындағы объектiлердi және баламалары жоқ жаңа технологиялық процестерi бар объектiлердi орналастыруға, қайта жаңғырту мен кеңейтуге;
      өндiрiстiк күштердi, қалалар мен селолық елдi мекендер, курорттық аймақтар құрылысының бас жоспарларын орналастыруға, өнеркәсiптiк және азаматтық мақсаттағы объектiлердің техникалық-экономикалық негiздемелерiне, құрылыс пен қайта жаңғырту жобаларына;
      функционалдық бағдарын (мақсатын) ауыстыра отырып, қайта жаңғыртылатын болжамды құрылыстар немесе объектiлер учаскесiнің санитарлық-эпидемиологиялық жағдайы туралы материалдарға;
      рұқсат етiлген шекте зиянды заттар мен физикалық факторлардың қоршаған ортаға шығару мен тастау, санитарлық қорғалатын аймақтар мен санитарлық-қорғаныш аймақтары, геологиялық зерттеулер, технологиялар бойынша техникалық-экономикалық негiздемелерге, жобаларға және басқа да нормативтiк құжаттамаға;
      шикiзатқа, тамақ өнiмдерiне, тауарларға, бұйымдарға, заттарға, тетiктерге, машиналарға, жабдыққа, құрылыс материалдарына, сондай-ақ оқыту, тәрбиелеу, дене шынықтыру, еңбек ету, өмiр cүpy, демалу, тамақтану, сумен жабдықтау, халықтың әр түрлi тобына медициналық қызмет көрсету режимiнің нормативтiк-техникалық құжаттамасының жобаларына;
      шикiзатты, тамақ өнiмдерiн, ауыз суды, құрылыс материалдарын, кең тұтынылатын тауарларды, уытты, радиоактивтi және биологиялық заттарды өндiру, тасымалдау, сақтау, қолдану және сату, сондай-ақ жұмыстар орындау мен қызмет көрсету жағдайларына;
      халықтың әр түрлi топтарын оқыту, тәрбиелеу, дене шынықтыру, еңбек ету, өмiр сүру, демалу, тамақтану, сумен жабдықтау мен медициналық қызмет көрсету жағдайларына;
      санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды, халық денсаулығының жай-күйiн сипаттайтын материалдарға, кәсiби, жұқпалы аурулар мен уланулар туралы мәлiметтерге;
      топыраққа, су қоймаларына және атмосфералық ауаға химиялық, биологиялық, уытты, радиологиялық және пестицидтiк салмақ түсiру жөнiндегi материалдарға;
      жаңа өнiмдерге, технологияларға;
      жобаланған, салынып жатқан және пайдаланылып отырған өнеркәсiптiк және азаматтық мақсаттағы объектiлерге, өнеркәсiп бұйымдары мен көлiкке, сондай-ақ халық денсаулығы үшiн қауiптiлiгi ықтимал және (немесе) маңызды басқа да объектiлерге берiледi.

  5-тарау. САНИТАРЛЫҚ-IНДЕТКЕ ҚАРСЫ (ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ) IС-ШАРАЛАРДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ЖҮРГIЗУ

       24-бап. Жұқпалы, паразиттiк аурулар таралуының
              және халықтың улануының алдын алу

      1. Жұқпалы, паразиттiк аурулар мен уланулардың пайда болуының және таралуының алдын алу мақсатында санитарлық ережелерде және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар, соның iшiнде Қазақстан Республикасының аумағын санитарлық қорғауды, шектеу iс-шараларын, оның iшiнде карантин енгiзудi, өндiрiстiк бақылау жасауды жүзеге асыру, жұқпалы және паразиттiк аурулармен ауыратын науқастарға қатысты шараларды жүзеге асыру, азаматтарды медициналық қарауды, профилактикалық егулердi, гигиеналық тәрбие беру мен оқытуды жүргiзу жөнiндегi iс-шаралар жүргiзiледi.
      2. Санитарлық-iндетке қарсы (профилактикалық) iс-шаралар аумақтарды дамытудың, халық денсаулығын сақтау мен нығайтудың, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етудiң әзiрленiп отырған бағдарламаларына, сондай-ақ осы саладағы аймақтық бағдарламаларға енгiзiлуге тиiс.
      3. Жұқпалы, паразиттiк аурулармен ауыратын науқастар мен жұқпалы, паразиттiк аурулармен ауырады деп күдiк туғызатын адамдар және бактерия таратушылар оқшауландырылуға және емделуге тиiс, олармен қарым-қатынаста болған адамдар медициналық қадағалауға алынады және қажет болған кезде оқшауландырылады және емделедi.
      4. Айналасындағылар үшiн қауiп төндiретiн созылмалы жұқпалы, паразиттiк аурулармен ауыратын науқастар мен созылмалы бактерия таратушылар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жұмысынан уақытша шеттетiлуi тиiс.

       25-бап. Қазақстан Республикасының аумақтарын
              санитарлық қорғау

      1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекара арқылы өткiзу пункттерiнде халық денсаулығына қауiп төндiретiн жолаушыларға, экипаждарға, поезд бригадаларына, көлік құралдарына, жүктерге санитарлық-эпидемиологиялық бақылау жасау жүзеге асырылуға тиiс.
      2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде санитарлық-карантиндiк бақылауды Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасындағы, көлiктегi халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттiк органның аумақтық бөлiмшелерi мен облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары жүргiзеді.
      3. Қазақстан Республикасының заңдарында әкелiнуiне тыйым салынатын қауiптi жүктер мен тауарларды, сондай-ақ оларға қатысты санитарлық-карантиндiк бақылау жүргiзген кезде олардың Қазақстан Республикасының аумағына әкелiнуi жұқпалы аурулардың немесе жаппай жұқпалы емес аурулар мен уланулардың пайда болуы мен таралу қаупiн төндiредi деп белгiленген жүктер мен тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге жол берiлмейдi.
       Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       26-бап. Профилактикалық егудi жүргiзудің мiндеттiлiгi

      1. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген жеке тұлғалар жұқпалы және паразиттiк ауруларға қарсы профилактикалық егулердi бюджет қаражаты есебiнен алуға мiндеттi.
      2. Профилактикалық егу жүргiзiлетiн аурулардың тiзбесiн, оларды жүргiзу мерзiмi мен халықтың жоспарлы егу жасалуға тиiстi топтарын Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.
       Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

       27-бап. Медициналық қараудан өтудiң мiндеттiлiгi

      1. Халықтың денсаулығын сақтау, жұқпалы және паразиттiк ауруларды болдырмау, кәсiби аурулар мен уланулардың, жазатайым оқиғалардың алдын алу, ұйымдар қызметкерлерiнiң еңбек қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында, әр түрлi шаруашылық және (немесе) өндiрiстiк қызметтi жүзеге асыратын жеке тұлғалар алдын ала және мерзiмдiк медициналық қараудан өтедi.
      2. Халықтың декреттелген тобына мiндеттi түрде медициналық қарауларды жүргiзудiң және оларды жұмысқа жiберудiң тәртiбi мен мерзiмдiлiгiн халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi.
      3. Алдын ала және мерзiмдi медициналық қарау мiндеттi болатын зиянды өндiрiстiк факторлардың, кәсiптердiң тiзбесiн халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi.
      4. Өндiрiс пен шаруашылық қызмет саласында жұмыс iстейтiн жеке кәсiпкерлер мен заңды тұлғалар алдын ала немесе мерзiмдi медициналық қараудан өтпеген немесе денсаулық жағдайы бойынша жұмысқа жарамсыз деп танылған адамдарды жұмысқа жiбермейдi.
      5. Қызметкерлердiң медициналық қараудан өтуi туралы деректер олардың жеке медициналық кiтапшаларына енгiзiлуге және емдеу-профилактикалық ұйымдардың есебiне алынуға тиiс. Медициналық құжаттарды беру, есепке алу және жүргiзу тәртiбiн халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi.

       28-бап. Жұқпалы аурулар iндетi пайда болу қаупi төнген
              жағдайда шектеу iс-шараларын, оның iшiнде
              карантин енгiзудiң шарттары

      1. Жұқпалы және паразиттiк аурулардың әкелiну және таралу қаупi болған жағдайда осы Заңға сәйкес уәкiлеттi органдар Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде және тиiстi аумақтарда шектеу iс-шараларын, оның iшiнде шаруашылық қызметi мен халық өмiрiнің айрықша жағдайларымен карантин енгiзедi.
      2. Шектеу iс-шаралары, оның iшiнде карантин енгiзiлген жағдайда орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметiн үйлестiру жөнiнде оралымды басшылық жасау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес iндетке қарсы республикалық және аумақтық төтенше комиссияларға жүктеледi.
      3. Жекелеген объектiлерге шектеу iс-шаралары, оның ішінде карантин тиiстi аумақтың (көлiктегi) бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерінің немесе оның орынбасарларының шешiмiмен енгiзiледi (тоқтатылады).
      4. Шектеу iс-шараларын, соның iшiнде карантиндi жүзеге асыру тәртiбiн және пайда болуы мен таралу қаупi болған кезде шектеу iс-шараларын, оның iшiнде карантин енгiзiлетiн жұқпалы аурулар тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

       29-бап. Жұқпалы, паразиттiк, кәсiби аурулар мен улану
              оқиғаларын тiркеу және тексеру

      1. Жұқпалы, паразиттiк, кәсiби аурулар мен уланулардың барлық оқиғаларын, олардың анықталу орны бойынша денсаулық сақтау ұйымдары тiркеуге алуға, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдары мемлекеттiк есепке алу мен есептілік жүргiзуге тиiс. Аталған аурулар мен улану оқиғаларының мемлекеттiк есебiн жүргiзу тәртiбiн, сондай-ақ олар бойынша есеп берудi жүргiзу тәртiбiн халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi.
      2. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен санитарлық-эпидемиологиялық қызметтiң мамандары жұқпалы, паразиттiк, кәсiби аурулардың және адамдардың улану оқиғаларына тексеру жүргiзуге тиiс.

       30-бап. Дезинфекциялық, дератизациялық және
              дезинсекциялық iс-шаралар

      1. Жұқпалы және паразиттiк аурулардың пайда болуының, таралуының алдын алу мақсатында жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар өз қаражаты есебiнен эпидемиологиялық көрсеткіштер мен мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының ұйғарымдары бойынша дезинфекциялық, дератизациялық және дезинсекциялық iс-шаралар жүргiзуге мiндеттi.
      2. Төтенше iндет жағдайлары пайда болған кезде мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының ұсынуы бойынша облыстық (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) атқару органдарының шешiмiмен бюджет қаражаты есебiнен кезектен тыс мiндеттi дезинфекциялау, дератизациялау және дезинсекциялау iс-шаралары жүргiзiледi.
      3. Ошақтық дезинфекцияны медициналық ұйымдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары жүргiзедi.
       Ескерту. 30-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20.  N 13  Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

  6-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

       31-бап. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
              салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасының
              заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық

      1. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасының заңдарын бұзуға кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
      2. Айыппұл салу не өзге де өндiріп алулар кінәлi тұлғаларды Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген тәртiппен зиянды өтеуден босатпайды.

       32-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

      1. Осы Заң ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.
      2. Мыналардың күшi жойылды деп танылсын:
      1) "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" 1994 жылғы 8 шiлдедегi Қазақстан Республикасының  Заңы  (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1994 ж., N 8, 131-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнің Жаршысы, 1998 ж., N 17-18, 225-құжат; 1999 ж., N 23, 931-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат);
      2) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнің "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңын күшiне енгiзу тәртiбi туралы" 1994 жылғы 8 шiлдедегi  Қаулысы  (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1994 ж., N 8, 132-құжат).

       Қазақстан Республикасының
      Президенті