Бұйырамын:
1. Қоса беріліп отырған, Офицерлiк құрамдағы адамдардың Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде әскери қызметтi және запастағы қызметтi өткеру Ережесi Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде тiркеуден өткен күннен бастап бекiтiлсiн және күшiне енгізiлсiн.
2. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң орынбасарлары, Қарулы Күштер түрлерiнің Қолбасшылары, Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi мен Қарулы Күштер Бас штабы департаменттерiнiң, Бас басқармаларының, басқармаларының бастықтары, бiрлестiктер, құрамалар мен әскери бөлiмдер командирлерi, мекемелердiң, әскери оқу орындарының, кәсiпорындардың, ұйымдардың бастықтары және әскери комиссарлар:
1) барлық офицерлiк құрамның және әскери-оқу орындары курсанттарының Офицерлiк құрамдағы адамдардың Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде әскери қызметтi және запастағы қызметтi өткеру Ережесiмен терең оқып-танысуларын ұйымдастырсын және оның талаптарының қатаң орындалуын қамтамасыз етсiн.
3апастағы офицерлiк құрам адамдарын Ережемен жиындар өткiзу және басқа да аудандық, қалалық әскери комиссариаттарға шақыру кездерiнде таныстырсын;
2) әскери кеңес отырыстарында, басшы құраммен өткiзiлетiн мәжiлiстерде офицерлік құрамды зерделеу, iрiктеу, қызметке тағайындау, оқыту, адамгершiлiкке және әскери жағынан тәрбиелеу бойынша жұмыс жағдайларын қарасын және офицер кадрлармен жұмысты одан әрi жақсарту және олардың өз бағынысындағы бөлiмшелерге, әскери бөлiмдерге, құрамалар мен бiрлестiктерге басшылық жасау деңгейiн көтеру жөнiнде нақты шаралар қабылдасын;
3) офицерлердің, генералдар мен адмиралдардың әскери парызын орындау және Қазақстан Республикасының заңдарын сақтауда, өздерiнің кәсiби даярлықтары мен бiлiктiлiктерiн көтеруде белсендi және үлгiлi болуларына табандылықпен қол жеткiзсiн. Бұл мақсаттарда қызметтiк мiндеттерiн жауапты да табысты орындайтын, әсiресе, қызметтiң қиын жағдайларында, жоғары моральдiк-жауынгерлiк қасиеттер, ұйымдастырушылық қабiлеттерiн көрсеткен, саналы қалыптасқан, бағынысындағыларды оқыта және тәрбиелей алатын, жауынгерлiк даярлықта және бағынысындағы бөлiмшелерде, бөлiмдер мен құрамаларда әскери тәртiптi нығайтуда жоғары нәтижелерге жеткен офицерлiк құрам адамдарын қызмет бойынша жоғарылатуда, оларға кезектi әскери атақтарды мерзiмiнен бұрын беруде, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк наградаларына ұсынуда, басқа да моральдiк және материалдық көтермелеу шараларында басымдылық берiлсiн. Көрсетiлген офицерлердің, генералдар мен адмиралдардың белсендiлiгiн көтерсiн, олардың тәжiрибесiн жинақтасын және оны офицер ұжымдарына жеткiзсiн. Офицерлiк құрам адамдары тәртiп бұзған және қызметiне жауапсыз қараған жағдайларда оларға төзбеушілік білдірсiн;
4) офицер кадрларын тiкелей практикалық жұмыста терең зерделесiн, олардың iскерлiк және моральдiк қасиеттерiн жан-жақты зерттесiн, үнемi жеке тәрбие жұмыстарын, әсiресе жас офицерлермен жүргiзсiн. Кадрлармен жұмыс кезiнде, жоғары талапты олардың мұқтаждықтары мен сұраныстарына мұқият қараумен үйлестiрсiн. Терiс қылық жасаған жас офицерлердi, оларды тәрбиелеудің барлық шараларын қолданбай, әскери қызметтен асығыс босатуға жол бермесiн. Офицерлер мен олардың отбасы мүшелерiнің тұрмыстық жағдайларына және оларға мәдениеттi қызмет көрсету бойынша үлкен қамқорлық көрсетсін;
5) офицер кадрларын дұрыс iрiктеуi мен тағайындауды, оларды оқыту мен тәрбиелеудi қамтамасыз ету мақсатында офицерлермен өткiзiлетiн аттестацияларды толық көлемде пайдалансын. Аттестация арасындағы кезеңде аттестация қорытындыларын iске асырудың және қызмет бойынша жоғарылату мен оқуға жiберу үшiн кандидаттардың дайын резервiн құрудың келешекке арналған жоспарын жасасын, аттестациядан кейiнгi нақты жұмыстарды ескере отырып, осы жоспардың орындалуын қамтамасыз етсiн, лайықты офицерлердi қызмет бойынша көтеруде және оларды оқуға жiберуде негiзсiз кешiктiрулерге жол бермесiн. Әскерлер мен басқару органдарында жас және тәжiрибелi кадрлардың өзара дұрыс тәжiрибе алмасуларына, басқару жұмысының сабақтасуын қамтамасыз етуге қол жеткiзiлсiн.
6) командирлердiң, штабтардың, тәрбиелiк құрылымдар мен кадрлық органдардың жоғарыда тұрған лауазымдарға тағайындалуға және шетелге оқуға жiберуге ұсынылатын кандидаттарды iрiктеу; қызметiнен әскер және флот күштерiнiң жауынгерлiк және жұмылдырушылық, әскери тәртiп пен жеке құрамды тәрбиелеу жай-күйі көбiне байланысты болатын негiзгi буын офицерлiк кадрларын нығайту; командирлер мен бастықтар лауазымына тағайындау үшiн негiзгi резерв ретiндегi орынбасарлар буынын нығайту; оқуға жiберуге, кезектi әскери атақты беруге және ордендер мен медальдармен наградтауға ұсынылған үмiткерлердi зерделеу мен қарау; офицерлiк құрамды адамгершiлiк және әскери тәрбиелеу жөнiндегi жауапкершiлiгiн арттырсын;
7) әскери қызметте болудың шектi жасына жеткен офицерлiк құрамдағы адамдардың запасқа шығуы кезiнде "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлік және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын мүлтiксiз орындауды қамтамасыз етсiн. Офицерлiк құрамдағы жекелеген адамдардың олардың әскери қызметте болу шектi жасына келгенiне қарамастан қажет болғанда оларды әскери қызметте қалдыру мәселесі шешуге қатаң жеке тұрғыдан қарасын. Жауынгерлiк тәжiрибесi бар офицерлерге, генералдар мен адмиралдарға, сондай-ақ өзінің iскерлiк қасиеттерi, денсаулық жағдайына байланысты әскери қызметтi жалғастыруға қабiлетi жоғары бiлiктi мамандарға ықыласпен қарау.
Басшы құрамның барлық буынында, тәрбие құрылымдары мен кадрлық органдарда офицерлердiң, генералдар мен адмиралдардың әскери қызметтен босатылуы кадрлармен жұмыс iстеудің жауапты учаскесi деп қаралсын. Әскери қызметтен босатылатын адамдарға жеке тұрғыдан қарау, оларға үлкен көңiл қойып, адамгершiлiкпен қарау, дұрыс аттестацияланған офицерлердi, генералдар мен адмиралдарды запас пен отставкаға салтанатты түрде, белгiлi бiр рәсiмдердi сақтай отырып шығарып салу жүзеге асырылсын;
8) запастағы офицерлердің Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi қатарына тұруға олар үнемi дайындықта болуы мақсатында әскери даярлығы үнемi жетілдірілсін;
9) барлық офицерлердiң, генералдар мен адмиралдардың соғыс уақытында әскери қызметтi өткеру ерекшелiгiн жан-жақты білуге қол жеткiзсiн, бұл ерекшелiктердi командалық-штабтық және әскери оқу-жаттығуларын өткiзу, жауынгерлiк жағдайға қатысты әскердi офицерлiк құраммен жасақтауды өңдеу кезiнде ескерсiн.
3. Офицерлiк құрамның Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде әскери қызметтi және запастағы қызметтi өткеруi Ережесiн Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде қолдану тәртiбi туралы Нұсқаулық күшiне енгiзiлсiн. (осы бұйрыққа N 1 қосымша)
4. Тексеру және инспекция жүргiзу кезiнде командирлер мен бастықтардың Офицерлiк құрамдағы адамдардың Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери қызметті және запастағы қызметті өткеруі Ережесінің және оны қолдану тәртібі туралы Нұсқаулықтың талаптарын орындау
тексерілсін.
5. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Кадрлар
департаментінің бастығы осы Ережелерде белгіленген Қазақстан Республикасы
Қарулы Күштері офицерлік құрамының әскери қызметті өткеру тәртібін қатаң
сақтауға үнемі және пәрменді бақылау жасауды қамтамасыз етсін.
6. Бұйрық жекелеген ротаға дейін жеткізілсін.
Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі
генерал-полковник
Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң
1998 жылғы "30" қараша N 210 бұйрығымен
бекiтiлген
Офицерлiк құрамдағы адамдардың Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштерiнде әскери қызметтi және запастағы
қызметтi өткеру
Ережесі
1-бөлiм. Жалпы ережелер
1. Осы Ереже офицерлiк құрамдағы адамдардың <*> Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, заңмен белгiленген тәртiппен құрылған басқа әскерлер мен әскери құралымдарда әскери қызметтi және запастағы қызметтi өткеру тәртiбiн айқындайды.
<*> Осы ереженің осы және бұдан кейінгі тармақтарында офицерлік құрамдағы адамдар қысқалық үшін офицерлер деп аталады.
Офицерлердiң әскери қызметi - бұл олардың шектi жасына жеткенге дейiн немесе Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген және келiсiм-шартпен келiсiлген мерзiмдер iшiнде, ал соғыс уақытында - ерекше өкiмге дейiн (әскерден босатылғанға) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде мемлекет пен халық алдындағы өз борыштары мен мiндеттемелерiн орындауына байланысты мемлекеттiк қызметтiң ерекше түрi.
Офицерлердiң запастағы қызметi жиындардан өтуiнен, бейбiт және соғыс
уақытында әскери қызметке шақырудың тәртiбi мен ережелерiн орындаудан
тұрады.
Офицерлерге офицерлiк құрамның әскери атақтары берiлген адамдар
жатады.
2. "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы"
Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес офицерлiк құрамның төмендегiдей
атақтары берiледi:
__________________________________________________________________
| әскери | кемелік |
|__________________________________|_______________________________|
Кіші лейтенант Кіші лейтенант
Лейтенант Лейтенант
Аға лейтенант Аға лейтенант
Капитан Капитан-лейтенант
Майор 3 дәрежедегі капитан
Подполковник 2 дәрежедегі капитан
Полковник 1 дәрежедегі капитан
Генерал-майор Контр-адмирал
Генерал-лейтенант Вице-адмирал
Генерал-полковник Адмирал
Армия генералы
Қазақстан Республикасының
маршалы
Медициналық немесе заң әскери-есеп мамандықтары бар офицерлердiң әскери атақтарына тиiсiнше "медицина қызметiнiң" немесе "әдiлет" (медицина қызметiнiң лейтенанты, әдiлет майоры), ал авиацияда қызмет өткерушi жоғары офицерлiк құрамдағы адамдар үшiн "авиация" деген сөздер қосылады.
Гвардиялық бөлiмдерде, құрамаларда және бiрлестiктерде, гвардиялық кемелерде қызмет өткерушi офицерлерге тиiстi әскери атақтарына "гвардия" сөзiн қосу жолымен жасалатын (гвардия аға лейтенанты, гвардия полковнигi) ерекше гвардиялық әскери атақтар белгiленедi.
Офицерлер өздерiне берiлген офицерлiк құрамның әскери атағында
өмiр бойы тұрады. Запастағы офицерлердiң әскери атағына "запастағы"
сөзi (запастағы капитан, запастағы подполковник), ал отставкадағы
офицерлердiң әскери атағына "отставкадағы" сөзi (отставкадағы полковник,
отставкадағы генерал-лейтенант) қосылады.
3. Офицерлер:
1) жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiкке қатысы бойынша:
келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет өткерушi офицерлерге;
3 жылға шақыру бойынша әскери қызмет өткерушi офицерлерге;
запастағы офицерлерге;
отставкадағы офицерлерге;
2) әскери атақтарына қарай:
кiшi офицерлiк құрамдағы адамдарға (кiшi лейтенанттан бастап
капитанды қоса алғанға дейiн);
аға офицерлiк құрамдағы адамдарға (майордан бастап полковниктi қоса
алғанға дейiн);
жоғары офицерлiк құрамдағы адамдарға (генерал-майордан бастап
Қазақстан Республикасының маршалын қоса алғанға дейiн) бөлiнедi.
Офицерлердi офицерлiк құрамның әскери атағынан айыру осы Ереженiң 25, 107 және 112 тармақтарында көзделген негiзде және тәртiппен жүргiзiледi.
4. Әскери қызметтегi офицерлер:
1) кадр офицерлерге;
2) қысқа мерзiмдегi қызмет офицерлерiне бөлiнедi.
Кадр офицерлерге әскери қызметтi өз мамандығы ретiнде ерiктi түрде таңдап алған және оны Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi кадрларында әскери қызметте болудың шектi жасына жеткенге дейiн өткеру жөнiнде келiсiм-шартқа қол қойған офицерлер жатады.
Қысқа мерзiмдi қызметтегi офицерлерге 3 жыл немесе 5 жыл мерзiмге келiсiм-шарт бойынша әскери қызметке қабылданған офицерлер және 3 жылға шақырылған запастағы офицерлер жатады.
5. Офицерлiк құрам бейбiт уақытта:
1) әскери-оқу орындарын, кiшi офицерлердi даярлау курсын бiтiрген және офицер атағын алған әскери қызметшiлермен;
2) 3 жылдық шақыру бойынша қызмет өткерушi офицерлермен;
3) 3 жылдық шақыру бойынша қызмет өткерушi және осы Ереженiң 94 тармағының 1 тармақшасы бойынша келiсiм-шарт жасасқан офицерлермен;
4) "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабына сәйкес әскери қызметi айқындалған және осы Ереженiң 85 тармағы бойынша келiсiм-шарт жасасқан запастағы офицерлермен;
5) келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет өткерушi, тиiстi бiлiмi бар, офицерлiк құрам лауазымына тағайындалған және офицер атағын алған әскери қызметшiлермен;
6) мемлекетаралық шарттар негiзiнде басқа мемлекеттердiң Қарулы Күштерiнен келген және келiсiм-шарт жасасқан офицерлермен жинақталады және толықтырылады.
6. Офицерлiк құрамдағы адамдардың келiсiм-шарт бойынша қызметiнiң басталуы болып:
1) әскери қызметтегi және келiсiм-шарт жасасқан офицерлерге - келiсiм-шартқа қол қойылған күн, сонымен бiрге жалпы қызмет өткерген жылдарға келiсiм-шартқа қол қойылған күнге дейiнгi қызметi есептеледi;
2) әскери қызметке келiсiм-шарт бойынша запастан қабылданған офицерлерге - қызмет орнына бару үшiн әскери комиссариаттың нұсқама берген күнi;
3) бұрын қызмет өткермеген әскери мiндеттiлерге - әскери оқу орнынан оқуға қабылданған күн есептеледi.
7. Запастан 3 жылға шақырылған офицерлер үшiн оларды азаматтық оқу орнын бiтiргеннен кейiн тiкелей әскери қызметке шақыру кезiнде оларға берiлген демалысты ескере отырып, қызмет орнынан бару үшiн әскери комиссариат нұсқама берген күнi әскери қызметтiң басталуы болып табылады.
8. Әскери қызметте болудың шектi жасына жеткен офицерлер осы Ережеде айқындалған тәртiппен запасқа босатуға жатады.
Офицерлерге, ғылым кандидаттарына (доценттерге), сондай-ақ жоғары кәсiби даярлығы бар, атқаратын қызметiнде практикалық жұмыс тәжiрибесi бар және әскери қызмет өткеру үшiн денсаулығы жарамды басқа да әскери қызметшiлерге қызмет мерзiмiн "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес айқындалған әскери қызметте болудың шектi жас мөлшерiнен тыс 5 жылға дейiн, ал ғылым докторларына (профессорларға) - 10 жылға дейiн уақытқа Қорғаныс министрi ұзартуы мүмкiн.
2-бөлiм. Әскери қызметтi өткеру
1-тарау. Әскери атақты беру, әскери атақты төмендету,
әскери атақты алу, әскери атақты қалпына келтiру
9. Әскери қызметтегi адамдарға офицерлiк құрамның әскери атақтары олардың қызмет өткеруiн және атқаратын қызметiн ескере отырып, кезектiлiк тәртiппен дербес берiледi.
Берiлу кезектiлiгiне байланысты, офицерлiк құрамның әскери атақтары алғашқы және кезектi деп бөлiнедi.
Офицерлiк құрамның алғашқы әскери атақтары, офицерлiк құрамға аттестацияланған адамдарға берiледi.
Офицерлiк құрамның кезектi әскери атақтары атқарып отырған штаттық қызмет бойынша көзделген әскери атаққа сәйкес және әскери атақта белгiленген еңбек сiңiру мерзiмi бiткен соң берiледi.
Офицерлiк құрамның әскери атағын беру үшiн ұсыну бағыныстылығы бойынша қатаң тәртiппен жүргiзiледi.
10. Офицерлiк құрамның "кiшi лейтенант" әскери атағы:
1) қысқартылған бағдарлама бойынша әскери-оқу орындарын немесе кішi офицерлердi даярлау бойынша курстар бiтiрген әскери қызметшiлерге;
2) даярлау бейiнi бойынша әскери мамандыққа сәйкес келетiн орта арнайы бiлiмi бар әскери мiндеттiлерге, запастағы офицерлiк құрамға аттестациялау кезiнде;
3) орта бiлiмi бар, мерзiмдi әскери қызмет өткерген әскери мiндеттiлерге запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi оқу жиындарынан өткеннен және белгiленген емтихандарды тапсырғаннан кейiн;
4) орта арнаулы азаматтық бiлiмi бар және офицерлiк лауазымдарда қызмет өткерiп жүрген прапорщиктер мен мичмандарға;
5) даярлау бейiнi бойынша әскери мамандыққа сәйкес келетiн орта арнайы азаматтық бiлiмi бар әйелдерге, офицерлiк құрам лауазымына тағайындау үшiн келiсiм-шарт бойынша әскери қызметке белгiлеу кезiнде берiледi.
11. Офицерлiк құрамның "лейтенант" әскери атағы:
1) әскери-оқу орнын бiтiргеннен кейiн (осы Ереженiң 100 тармағының 1-тармақшасында көрсетiлгендерден басқа) әскери қызметшiлерге;
2) жоғары азаматтық бiлiмi бар немесе орта әскери-оқу орнының бағдарламасы бойынша мерзiмнен бұрын емтихан тапсырған және офицерлiк құрам лауазымында қызмет өткерiп жүрген прапорщиктерге, мичмандарға;
3) келiсiм-шарт бойынша қатардағы жауынгер, сержант және старшина құрамының лауазымдарында қызмет өткерiп жүрген және орта әскери-оқу орындарының бағдарламасы бойынша емтихандарды жедел тапсырған әскери қызметшiлерге;
4) жоғары бiлiмi бар және кiшi офицерлердi даярлау бойынша курсты бiтiрген әскери қызметшiлерге;
5) даярлау бейiнi бойынша әскери мамандыққа сәйкес келетiн жоғары азаматтық бiлiмi бар әскери мiндеттi әйелдерге, офицерлiк құрам лауазымына тағайындау үшiн келiсiм-шарт бойынша әскери қызметке белгiлеу кезiнде;
6) орта әскери-оқу орындарының бағдарламасы бойынша емтихандарды жедел тапсырған немесе жоғары азаматтық бiлiм алған кiшi лейтенанттарға, қызмет өткерген жылдарына қарамастан берiледi.
12. Iшкi iстер органдарының орта және аға басшылық құрамының арнайы атағы бар және офицерлiк құрам лауазымдарында пайдалану үшiн келiсiм-шарт бойынша әскери қызметке қабылданған адамдарға олардың өзiнде бар арнайы атақтарына тең офицерлік құрамның әскери атағы <*> қайта аттестациялау тәртібімен беріледі.
<*> Ішкі істер органдарының орта және аға басшылық құрамындағы адамдарға мыналар жатады:
- милицияның кіші лейтенантынан; ішкі қызметтің кіші лейтенантынан бастап ішкі қызмет капитанын қоса, милиция капитанына дейін, арнайы атақтар берілген орта басшылық құрамның адамдары;
- милиция майорынан бастап, ішкі қызмет майорынан бастап милиция
полковнигіне дейін, ішкі қызмет полковнигін қоса, арнайы атақтар
берілген аға басшы құрамның адамдары.
13. Офицерлік құрамның алғашқы әскери атағын Қазақстан
Республикасының Қорғаныс министрі береді.
14. Офицерлерге олардың офицерлік құрамда атқаратын лауазымдары
бойынша берілуі мүмкін офицерлік құрамның әскери атақтары әскери
бөлімдердің штаттарында көзделеді. Бұл жағдайда жоғары офицерлік құрамның
әскери атақтары олар ауыстыруға жататын лауазымдарға жатқызылған қызметтер
бойынша беріледі.
15. Әскери қызметтегі офицерлер үшін офицерлік құрамның әскер
атақтарына мынадай еңбек сіңіру мерзімдері
<*>
белгіленеді:
___________________________________________________________________
| |Әскери атаққа еңбек сіңіру мерзімдері |
| Әскери атақтар |_________________________________________|
| |Авиацияның ұшу құрамындағы| Барлық басқа |
| |офицерлер үшін Қорғаныс |офицерлер үшін|
| |министрі бекіткен лауазым.| |
| |дар тізбесі бойынша | |
|_________________________|__________________________|______________|
| Кіші лейтенант | 1 жыл | 1 жыл |
| Лейтенант | 2 жыл | 2 жыл |
| Аға лейтенант | 2 жыл | 3 жыл |
| Капитан | 3 жыл | 3 жыл |
| Майор | 3 жыл | 4 жыл |
| Подполковник | 4 жыл | 5 жыл |
| Полковник және одан | белгіленбейді | белгіленбейді|
| жоғары | | |
|_________________________|__________________________|______________|
<*> Оқу мерзімі бес жыл не одан да көп болатын жоғары оқу орындарын бітірген офицерлер үшін лейтенант әскери атағына еңбек сіңіру мерзімі - 1 жыл болып белгіленеді.
Әскери қызметке запастан шақырылған офицерлерге запаста болған уақытындағы әскери атағындағы сіңірген еңбегі офицерлік құрамның әскери атағына сіңірген еңбек мерзіміне есептеледі.
Офицерлік құрамның әскери атағына еңбек сіңіру мерзімі тиісті атақты беру туралы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап есептеледі. Тең әскери атаққа қайта аттестацияланған офицерлердiң еңбек сiңiру мерзiмi оларға қайта аттестацияға дейiн ие болған әскери атақты беру туралы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап есептеледi.
Офицерлердiң төмендетiлген әскери атақта болған уақыты қалпына келтiрiлген әскери атаққа еңбек сiңiру мерзiмiне есептелмейдi.
Сот үкiмi бойынша сотталған офицерлерге кезектi әскери атақты беру үшiн еңбек сiңiру мерзiмiне жазалау мерзiмi есептелмейдi.
16. Әскери оқу орындарында және адъюнктурада күндiзгi оқу нысанында оқып жүрген, докторантурада даярлықтан өтiп жүрген кадр офицерлерге офицерлiк құрамның кезектi әскери атағы:
1) қоса алғанда полковникке дейiн - тиiстi әскери атақтарға белгiленген еңбек сiңiру мерзiмi бiткен кезде;
2) полковник - подполковник әскери атағына белгiленген еңбек сiңiру мерзiмi аяқталғаннан кейiн және оқуға (даярлыққа) түскеннен кейiн осы лауазым бойынша штаттағы әскери атаққа енгiзiлген өзгерiстi (жоғарылату немесе төмендету) есепке алмай, берiлетiн атақ олар оқуға (даярлыққа) түсер алдында iстеген штаттық лауазымы бойынша әскери атаққа сәйкес келген жағдайда берiледi.
17. Офицерлерге офицерлiк құрамның кезектi әскери атағы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi бекiткен номенклатураға сәйкес берiледi.
Жоғары офицерлiк құрам лауазымына тағайындалған офицерлерге генералдар мен адмиралдардың әскери атағын Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi бередi.
18. Өздерiне қатысты қылмыстық iс қозғалған және әскери қызмет бойынша шектеумен сотталған, сондай-ақ тиiстi командирлердiң (бастықтардың) қарамағындағы офицерлер кезектi әскери атаққа ұсынылмайды.
19. Қазақстан Республикасын қорғау, жауынгерлiк кезекшiлiк атқару немесе әскери қызметтiң өзге де мiндеттерiн атқару кезiнде батылдық пен ерлiк көрсеткен, не әскери борышын үлгiлi орындаған кiшi және аға офицерлiк құрамның адамдарына полковникке дейiн қоса, әскери атақ мерзiмiнен бұрын берiлуi мүмкiн.
Әскери атақ мерзiмiнен бұрын, негiзiнде, әскери атаққа белгiленген еңбек сiңiру мерзiмiнiң кемiнде жартысы өткен кезде және берiлетiн атақ атқарып отырған лауазымы бойынша көзделген әскери атаққа сәйкес келгенде, бiрақ әскери қызмет кезеңiнде екi реттен артық болмаған жағдайда берiледi.
20. Жауынгерлiк даярлықта, әскери тәртiптi нығайтуда, күрделi әскери техниканы меңгеруде жоғары көрсеткiшке жеткен немесе тапсырылған учаскедегi қорғаныс сипатындағы тапсырмаларды шешімге байланысты мiндеттерiн үлгiлi орындағаны офицерлерге полковникке дейiн қоса, атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген әскери атақтан бiр саты жоғары кезектi әскери атақ берiлуi мүмкiн.
Атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген әскери атақтан бiр саты жоғары кезектi әскери атақ әскери қызмет кезiнде бiр реттен артық емес және әскери атаққа белгiленген кемiнде екi еңбек сiңiру мерзiмi өткенде берiледi.
21. Атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген әскери атақтан бiр саты жоғары кезектi әскери атақты мерзiмiнен бұрын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi бередi.
22. Мемлекеттiк үкiмет органдары мен ұйымдарына қорғаныс қабiлеттiлiгi мен қауiпсiздiк мүддесi үшiн жұмыстарды орындауға iссапарға жiберiлген офицерлерге кезектi әскери атақтар полковникке дейiн қоса, осы лауазым бойынша iссапарға жiберiлгеннен кейiн әскери атаққа енгiзiлген өзгерiсiн есепке алмай, берiлетiн атақ олар iссапарға жiберiлгенге дейiн атқарған штаттық лауазымы бойынша әскери атаққа сәйкес келген кезде, әскери атаққа белгiленген еңбек сiңiру мерзiмi өткеннен кейiн берiледi.
Осы адамдарға кезектi әскери атақты мерзiмiнен бұрын немесе iссапарға жiберiлгенге дейiн соңғы атқарған штаттық лауазымы бойынша көзделген бiр саты жоғары әскери атақты беру осы Ережеде белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.
Осы тармақта көрсетiлген офицерлер санаттарына кезектi әскери атақтарды тиiстi мемлекеттiк органдардың ұсынысы бойынша:
1) полковникке дейiн қоса - Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi;
2) жоғары офицерлiк құрамның әскери атақтарын - Қазақстан Республикасының Президентi бередi.
23. "Полковник" және жоғары офицерлiк құрамның әскери атақтарын беру жөнiндегi ұсыныстар Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi түрлерiнiң Әскери Кеңестерiнде және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң алқасында қаралады.
24. Кiшi және аға офицерлiк құрамның адамдары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен әскери атағынан бiр сатыға төмендетiлуi мүмкiн. Олардың бұрынғы әскери атағын қалпына келтiру, атқаратын штаттық лауазымына қарамастан, үлгiлi тәртiбi мен қызметте адал болуына сәйкес, төмендетiлген күнiнен бастап бiр жылдан кейiн Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен жүзеге асырылады. Әскери атақты екiншi рет төмендетуге рұқсат берiлмейдi, өзгеше жазалау шаралары қолданылады.
25. Офицерлiк құрам атағына кiр келтiрген және офицерлiк құрамға жат терiс қылықтар жасаған офицерлердi әскери атақтардан:
1) кiшi және аға офицерлiк құрамдағы адамдарды - Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi;
2) жоғары офицерлiк құрамдағы адамдарды - Қазақстан Республикасының Президентi айырады.
Офицерлердi әскери атағынан айыруға ұсыну жөнiндегi мәселе Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi түрлерiнiң Әскери Кеңестерiнде және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Алқасында қаралады.
Қылмыс жасаған офицерлер әскери атақтан соттың күшiне енген айыптау үкiмi бойынша айырылады.
Офицерлiк құрамның әскери атағынан айырылған, кейiннен өздерiн офицерлiк құрам лауазымы орнында қызмет атқаруға лайықты етiп көрсеткен адамдарға, бұрынғы атақтарына тең және бұрынғы атақтарынан төмен әскери атақтар, атағынан айырғаннан кейiн, бiрақ кемiнде 3 жылдан, ал сот үкiмiмен айрылғандарға - соттылығы алынғаннан (өтелгеннен) кейiн берiлуi мүмкiн.
26. Офицерлiк құрам адамдарының әскери атақтарын заңсыз төмендеткен немесе әскери атақтарынан айырған жағдайда бұрынғы әскери атақтарын қалпына келтiру туралы шешiмдi тексеру нәтижесi бойынша не әскери соттың шешiмiне сәйкес:
1) Кiшi және аға офицерлiк құрам бойынша - Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi;
2) жоғары офицерлiк құрам бойынша - Қазақстан Республикасының Президентi қабылдайды.
Заңсыз төмендетiлген әскери атақта жүрген уақыты немесе офицерлiк құрамның әскери атағынан заңсыз айырылған кезеңi қалпына келтiрiлген әскери атаққа еңбек сiңiру мерзiмiне кiредi.
Сонымен бiрге, офицерлiк құрам адамдарына келтiрiлген материалдық залал толық көлемде өтеледi.
2-тарау. Лауазымға тағайындау, қызметi бойынша
орын ауыстыру
27. Офицерлiк құрамның адамдары орын ауыстыруға жататын лауазымдар және осы лауазымдарға сәйкес келетiн әскери атақтар арнайы тiзбелер негiзiнде штаттарда көзделедi.
Кiшi және аға офицерлiк құрам адамдары ауыстыруға жататын офицерлiк құрам лауазымдарының және осы лауазымдарға сәйкес келетiн әскери атақтардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi, ал жоғары офицерлiк құрам лауазымдары мен осы лауазымдарға тиiстi әскери атақтардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының Президентi бекiтедi.
28. Офицерлер штаттық лауазымдарға Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi бекiткен офицерлiк құрам адамдарын тағайындауға арналған лауазымдар номенклатурасына сәйкес жеке құрам бойынша бұйрықпен тағайындалады.
29. Офицерлердiң қызмет бойынша орын ауыстыруы:
1) жоғары лауазымдарға;
2) тең лауазымдарға;
3) төмен лауазымдарға;
4) атқарып отырған қызметiнен босатылып, оқуға түсуiне байланысты, сондай-ақ оқуын аяқтағаннан кейiн қызметке тағайындаған кезде жүргiзiледi.
30. Қызмет бойынша орын ауыстыру туралы бұйрықтарда офицер қандай лауазымға (жоғары, тең, төмен) орын ауыстырғандығы және осы Ереженiң 31,32,33 тармақтарында көзделген осындай орын ауыстырудың негiзi көрсетiледi.
Офицерлiк құрам лауазымдары: егер осы лауазым бойынша штатта офицерлiк құрамның әскери атағы атқарып жүрген лауазымы бойынша әскери атағынан жоғары, ал әскери атақтары тең болған кезде - үлкен лауазымдық жалақы көзделген болса - жоғары; егер осы лауазым бойынша штатта офицерлiк құрамның әскери атағы атқарып жүрген лауазымы бойынша әскери атағынан төмен, ал әскери атақтары тең болған кезде - төмен лауазымдық жалақы көзделген болса - төмен деп саналады. Штаттарда екi әскери атақтар немесе ең төменгiден ең жоғарыға дейiнгi лауазымдық жалақылар көзделген жағдайда жоғарылау әскери атақ немесе ең жоғары лауазымдық жалақы назарға алынады.
31. Офицерлердi жоғары лауазымдарға орын ауыстыру қызметi бойынша жоғарылату тәртiбiмен жүргiзiледi.
Офицерлердi жоғары лауазымға орын ауыстыру кезiнде олардың кәсiби даярлығы, тапсырылған учаскелердегi қол жеткiзген табыстары, олардың жоғары лауазым бойынша мiндеттердi атқаруға бейiмдiлiгiнің болуы ескерiледi. Жоғары қызметке тағайындауға қызметi бойынша жоғарылату үшiн кандидаттардың резервiнде тұрған офицерлер ұсынылады.
Офицерлердi болашақ қызметтерiн орындауға, жоғары лауазымға орын ауыстыруға iс жүзiнде даярлау мақсатында нұсқамалық оқу-сабақтары жүргiзiледi, олар тағылымдамадан өтедi немесе тиiстi курстарда, жиындарда оқытылады.
Сот үкiмi бойынша сотталған офицерлер қызмет бойынша жоғарылатылмайды.
32. Офицерлердi тең қызметке:
1) ұйымдастыру шараларына байланысты;
2) мамандығы бойынша немесе жұмыс тәжiрибесiн ескере отырып неғұрлым мақсатқа сәйкес пайдалану үшiн;
3) денсаулық жағдайына байланысты - әскери-дәрiгерлiк комиссияның қаулысы негiзiнде және офицердiң өтiнiшi бойынша;
4) отбасы жағдайына байланысты - офицердiң өтiнiшi бойынша осы Ереженiң 59-тармағының 7-тармақшасында көзделген шарттар болған кезде орын ауыстыруға болады.
33. Офицерлердi төменгi қызметтерге:
1) ұйымдастыру шаралары бойынша - тең қызметке орын ауыстыру мүмкiндiгi болмағанда;
2) атқаратын қызметiне сәйкес келмеген жағдайда, аттестациялау тәртiбiмен;
3) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Тәртiптiк жарғысына сәйкес берiлген тәртiптiк жазалау ретiмен;
4) офицерлердiң жолдастық ар сотының өтiнiш беруi бойынша;
5) денсаулық жағдайына байланысты - әскери қызметке жарамдылығын шектеу, атқарып отырған қызметi бойынша мiндеттерiн денсаулық жағдайына байланысты орындай алмайтындығы жөнiндегi әскери-дәрiгерлiк комиссияның қаулысына сәйкес және тең қызметке тағайындау мүмкiндiгi болмаған жағдайда;
6) отбасы немесе басқа да жағдайларға байланысты - осы Ереженiң 59-тармағындағы 7-тармақшаға сәйкес офицердiң келiсiмi болғанда;
7) iскерлiк және кәсiби қасиеттерiн ескере отырып немесе офицердiң рапорты бойынша жұмыс көлемi аз қызметке тағайындаған кезде орын ауыстырады.
Ұйымдастыру шараларына сәйкес жоғары лауазымнан төменгi қызметке ауыстырылған офицерлер қызмет бойынша жоғарылатуға арналған кандидаттар резервiне енгiзiледi.
Офицерлер қызметiнде заңсыз төмендетiлген жағдайда, оларды қайта орналастыру тексеру нәтижелерi, немесе төмендету жөнiнде шешiм қабылдаған сатыдағы немесе жоғары сатыдағы әскери сот шешiмi негiзiнде жүргiзiледi. Сонымен бiрге бұрынғы қызметiне қайта орналастырылған офицерлерге келтiрiлген материалдық зиян толық көлемде қалпына келтiрiледi. Қызметте заңсыз төмендетуге кiнәлі лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңымен белгiленген тәртiп бойынша жауапкершiлiкке тартылады.
34. Офицерлердi қызметке тағайындаған және оларды қызметi бойынша орын ауыстырған кезде мынадай шарттар сақталады:
1) офицерлiк құрам лауазымдары әскери қызметтегi офицерлермен жинақталады. Осы қызметтерге басқа адамдарды орналастыруға Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi белгiлеген тәртiппен жол берiледi;
2) офицерлердi қызметке тағайындаған және оларды қызмет бойынша орын ауыстырған кезде, әдеттегiдей, офицерлердi негiзгi және тектес мамандықтар бойынша не қызмет тәжiрибесiн ескере отырып пайдалану қамтамасыз етiледi;
3) офицерлердi қызмет бойынша орын ауыстыру, әдеттегiдей, оларды қызметке тағайындау құқығы бар командирлердiң (бастықтардың) қарамағына енгiзбей жүзеге асырылады. Командирлердiң (бастықтардың) қарамағына енгiзiлген офицерлер, қарамағында болған екi ай iшiнде қызметке тағайындалуы тиiс. Белгiленген демалыстарда (балаға күтiм жасау жөнiндегi демалыстан басқа), емдеу мекемелерiнде (бөлiмшелерiнде) емделуде (тексерiлуде), офицерлiк құрамның ваканттық қызметiн уақытша атқаруда болған кезеңдер, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң шешiмi бойынша осы офицерлердiң қызметтiк жағдайы оларға қатысты емес себептер бойынша дер кезiнде айқындалмаған жағдайдағы басқа қызмет кезеңдерi қарамағында болу мерзiмiне саналмайды.
Қызмет бойынша орын ауыстыратын офицерлер Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Iшкi қызмет жарғысымен, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен белгiленген мерзiмде, офицер кезектi демалыста немесе емделуде болған жағдайлардан басқа, iстерi мен қызметiн тапсырғаннан кейiн, бiрақ әскери бөлiм қызметке тағайындау туралы жазбаша бұйрықты (хабарлауды) алған күннен бастап бiр айдан кешiктiрмей жаңа қызмет орнына кетуi тиiс;
4) әскери-дәрiгерлiк комиссия денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке шектеулi жарамды деп танылған, бiрақ әскери қызметте болудың шектеулi жасына жетпеген офицерлердi атқарып отырған қызметiнен денсаулық жағдайы, даярлығы мен қызмет тәжiрибесiн ескере отырып орындайтын басқа қызметке ауыстыру қажеттiлiгiн әскери бөлiм командирiнен бастап одан да жоғары тiкелей бастықтары айқындайды.
- денсаулық жағдайы бойынша ұшу жұмысына (теңiз қызметiне), әуе-десанттық қызметiне, арнаулы ғимараттардағы қызметке немесе радиоактивтi заттармен және иондаушы сәулелендiру көздерiмен болатын жұмыстарға жарамсыз, бiрақ әскери қызметте болудың шектi жасына жетпеген және денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамды немесе әскери қызметке шектеулi жарамды деп танылған офицерлер бұл жұмыстарға (қызметтерге) байланысы жоқ, офицерлiк құрам лауазымдарына тағайындалады, ал әуе-десанттық әскерлердiң офицерлерi Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң басқа бөлiмдерiне ауыстырылады.
Саптан тыс қызметтерге жарамды деп танылған офицерлердi денсаулық жағдайларын ескере отырып, олар орындай алатын қызметтерге орын ауыстыру мүмкiндiгi болмаған жағдайда, аталған офицерлер әскери қызметтен босатылуға ұсынылады.
Офицерлердiң әскери қызметке, сондай-ақ ұшу жұмысына (теңiз қызметiне), әуе-десанттық әскер қызметiне, арнаулы ғимараттарда, радиактивтi заттармен және иондаушы сәулелендiру көздерiмен болатын жұмыстарға жарамдылығының дәрежесiн айқындауға арналған медициналық куәландыру тәртiбi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен белгiленедi;
5) әскери қызметте болудың шектi жасына жетпеген, әскери қызметке жарамды немесе шектеулi жарамды деп танылған, бiрақ өзiнiң денсаулығы немесе олардың отбасы мүшелерiнiң денсаулық жағдайы бойынша қызмет орнын (тұрғылықты жерiн) өзгертудi қажет ететiн офицерлердi қызмет бойынша орын ауыстыру әскери-дәрiгерлiк комиссияның қаулысы негiзiнде жүргiзiледi.
Осы мақсаттарда медициналық куәландырылуға жiберiлуi мүмкiн отбасы мүшелерiне әйелi (күйеуi), кәмелетке толмаған балалары, әскери қызметшiнiң асырауындағы кәмелетке толған оқушы балалары, сондай-ақ I және II топтағы мүгедек балалары жатады.
Офицердiң асырауындағы және олармен бiрге тұратын, қалған отбасы мүшелерi: 60 жастан асқан әкесi, 55 жастан асқан анасы немесе анасы мен әкесi жастарына қарамастан I және II топтың мүгедектерi болса, аға-iнiсi, апа-қарындасы, атасы мен әжесi (офицердiң және оның әйелiнiң немесе күйеуiнiң) - егер олар денсаулық жағдайына байланысты үнемi басқа адамның күтiм жасауына мұқтаж болса және басқа жақын туыстары болмаған жағдайларда ғана куәландыруға жiберiлуi мүмкiн.
Ерекше жағдайларда, офицердiң өзiнiң немесе әйелiнiң (күйеуiнiң) қартайған және ауру ата-аналарына, не олар жоқ болса, офицер немесе оның әйелi (күйеуi) солардың тәрбиесiнде болған, бөлек тұратын әжесi мен атасына (олардың балалары жоқ болса) күтiм жасау қажеттiлiгiне орай қызметi бойынша басқа жерге орын ауыстыруы туралы өтiнiш жасауына байланысты полктiң және одан жоғары командирдiң шешiмiмен олардың тұрғылықты жерлерi бойынша әскери комиссариаттан әскери-дәрiгерлiк комиссияның олардың денсаулық жағдайы туралы қаулысы, отбасы-мүлiктiк тексеру актiсiмен ресiмделетiн отбасы жағдайы және басқа туысқандарының бар-жоқтығы туралы мәлiметтер сұратылады.
Денсаулық жағдайы бойынша ауыр және қолайсыз климаттық және экологиялық жағдайлары бар жерлерде әскери қызмет өткеруге (тұруға) мүмкiндiгiн анықтау үшiн офицерлердi және оның отбасы мүшелерiн, сондай-ақ офицердiң және оның әйелiнiң (күйеуiнiң) күтiмдi керек ететiн қартайған және ауру ата-аналарын медициналық куәландыру тәртiбi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен белгiленедi.
6) өзара жақын туыстығы немесе жекжаттығы бар (ата-аналар, ерлі-зайыптылар, ағайындылар, апалы-сiңлілер, ұлдары, қыздары, сондай-ақ ерлi-зайыптылардың ата-аналары, аға-iнiсi, апа-сiңлiсi, балалары) офицерлердi, егер қызмет өткеру бiр-бiрiне тiкелей бағынатын немесе бақылауға байланысты болса, әдеттегiдей, әскери қызметтi бiр бөлiмде өткеруге жiберiлмейдi.
7) Бос қызметтiк тез арада орнын басу қажет болған жағдайда полк командирiнен бастап лауазымы бойынша оған тең және жоғары тiкелей бастыққа осы қызметке тағайындау құқығын пайдаланатын бастықтың келiсiмiмен офицерлiк құрам адамын лауазымы бойынша мiндеттерiн уақытша атқаруға жол беруiне рұқсат берiледi;
8) офицерлердi офицерлiк құрам лауазымына қос қызметтiлiк тәртiбiмен тағайындауға жол берiлмейдi.
9) өздерiне қатысты қылмыстық iс қозғалған және тергеу жүргiзiлiп немесе қылмыстық iсiн сот қарап жатқан офицерлiк құрам адамдары iстерi бойынша түпкiлiктi шешiм қабылданғанға дейiн қызмет бойынша орын ауыстыруға немесе iссапарға жiберуге жатпайды.
35. Қазақстан Республикасының климаттық, экологиялық және әлеуметтiк-тұрмыстық жағдайлары ауыр жерлерiнде әскери қызмет өткеретiн офицерлер үшiн осы жерлерде қызмет өткеру кезеңiне Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысымен айқындалған жеңiлдiктер берiледi.
Табиғи апаттардан немесе төтенше жағдайлар кезiндегi опаттардан зардап шеккен жерлерде офицерлер үшiн белгiленген кезеңге қызмет мерзiмiн Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi белгiлеуi мүмкiн.
36. Офицерлiк құрам адамдарының Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң түрлерi, әскер тектерi, бiрлестiктер, құрамалар мен әскери бөлiмдер арасында орын ауыстыру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi белгiлейдi.
37. Офицерлер әскери қызметiн одан әрi өткеру үшiн:
1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнен Ұлттық қауiпсiздiк, Iшкi iстер органдарына, Республикалық ұланға, Төтенше жағдайлар жөнiндегi комитетке және заңмен белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығы бойынша Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi жеке құрамының тiзiмiнен шығарыла отырып, құрылған Қазақстан Республикасының басқа да құрылымдарына;
2) Ұлттық қауiпсiздiк, Iшкi iстер органдарынан, Республикалық ұланнан, Төтенше жағдайлар жөнiндегi комитеттен және заңмен белгiленген тәртiппен құрылған Қазақстан Республикасының басқа да құрылымдарынан Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiне - оларды тиiстi министрлiктер, комитеттер жеке құрамының тiзiмiнен шығара отырып, тиiстi мемлекеттiк органдар мен әскерлер басшыларының бұйрығымен;
3) Мемлекетаралық келiсiмдер негiзiнде жеке құрам тiзiмiнен шығарыла отырып, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнен Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердiң Қарулы Күштерiне iссапарға жiберiлуi мүмкiн.
Іссапарға жiберу тиiстi мемлекеттер органдары арасындағы келiсiм бойынша офицердiң рапортымен жеке тәртiпте жүргiзiледi.
Әскери бөлiм орын ауыстырған кездерде офицерлер жаңа қызмет орнына оның тiзiмдiк құрамына сәйкес сол бөлiмнiң құрамында кетедi.
38. Офицерлер, өздерiнiң келiсiмi бойынша, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi негiзiнде атқарып отырған қызметiнен босатыла және қорғаныс сипатындағы жұмыстарды және басқа да арнайы мiндеттердi орындау үшiн әскери қызметте қалдырыла отырып, мемлекеттiк органдарға (ұйымдарға) iссапарға жiберiлуi мүмкiн.
Әскери қызметте қалдырыла отырып, мемлекеттiк органдарға iссапарға жiберiлген офицерлердiң Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде әскери қызмет өткерушi офицерлер үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген құқықтары, жеңiлдiктер, артықшылықтар мен мiндеттерi сақталады.
Офицерлердi мемлекеттiк органдар мен ұйымдарға iссапарға жiберу Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен жүзеге асырылады. Iссапарға жiберiлген офицерлердi қызметке тағайындау және қызметi бойынша орнын ауыстыру осы офицерлердi iссапарға жiберу мақсаттарына сәйкес, мемлекеттiк органдар басшыларының бұйрығымен жүзеге асырылады және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң кадрлар органына бұл жөнiнде жазбаша түрде хабарланады.
3-тарау. Аттестация
39. Офицерлердiң қызметтiк жұмыстарына, олардың iскерлiк және адамгершiлiк қасиеттерiне мезгiл-мезгiл баға беру, сондай-ақ офицер кадрларын дұрыс iрiктеу, орналастыру және тәрбиелеудi қамтамасыз ету мақсатында офицерлердiң аттестациясы жүргiзiледi.
Аттестацияның негiзгi мiндеттерi:
1) әрбiр офицердiң iскерлiк және моральдiк қасиеттерiне, олардың әлеуеттiк мүмкiндiктерiне нақты сипаттама беру;
2) аттестацияланатын офицерлердiң атқаратын қызметiне сәйкестiгiн және оларды болашақта әрi қарай қызмет бабында пайдалану мүмкiндiгiн айқындау;
3) келiсiм-шарт бойынша қызмет өткерiп жүрген, сондай-ақ запастан 3 жылға шақырылған офицерлердiң қызмет мерзiмiн ұзартудың мақсатқа сәйкестiгiн анықтау;
4) офицер кадрларын даярлау (қайта даярлау), оқыту және тәрбиелеудi жетiлдiру бағыттарын айқындау;
5) жоғарылату және оқуға жiберу үшiн офицер кадрларының резервiн анықтау.
40. Бейбiт уақытта офицерлiк құрам адамдарын аттестациялау үш жылда бiр рет жүргiзiледi. Жекелеген санаттағы офицерлiк құрамды аттестациялау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң шешiмi бойынша басқа мерзiмдерде де жүргiзiлуi мүмкiн. Жеке офицерлердi аттестациялау бөлiм командирiнiң шешiмi бойынша жүргiзiлуi мүмкiн.
Әскери-оқу орындарын бiтiрушiлер әскери оқу орнын бiтiргенде аттестациядан өткiзiледi.
Келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет өткерушi офицерлер олардың мерзiмi ұзартылған жағдайда, әрбiр келiсiм-шарт мерзiмi бiтуi бойынша аттестацияланады.
Әскери қызметке запастан 3 жылға шақырылған офицерлер әскери қызметi аяқталғаннан кейiн, оларды әрi қарай әскери қызметке қалдырған жағдайда ғана аттестацияланады.
41. Офицерлiк құрам адамдарын олардың тiкелей командирлерi (бастықтары) аттестациядан өткiзедi.
Өз бағынысындағыларды аттестациядан өткiзетiн командирлер (бастықтар) аттестациялаудың әдiлдiгiне және онда айтылған қорытындылар мен ұсынымдардың дұрыстығына дербес жауап бередi.
Аттестацияны аттестация сызбасына сәйкес тiкелей бастықтар бекiтедi.
Аттестацияны өткiзу және ол бойынша қорытынды шығару үшiн әскери бөлiмде (Департаментте, Комитетте, басқармада, жеке бөлiмде, мекемеде, кәсiпорында) құрамы әскери бөлiм командирiнiң (Департамент, Комитет, басқарма, жеке бөлiм, мекеме, кәсiпорын бастықтарының) бұйрығымен жарияланатын тұрақты жұмыс жүргiзетiн аттестациялық комиссия құрылады.
Офицерлiк құрамның саны аз болған кезде бағыныстылығы немесе аумақтық қарастылығы бойынша тұрақты жұмыс жүргiзетiн бiрiккен аттестациялық комиссия құрылады.
Тiкелей командирiнiң (бастығының), өз командирiнiң (бастығының) немесе тұрақты жұмыс жүргiзетiн аттестациялық комиссияның аттестацияланушының атқаратын қызметiне сәйкес келмейтiндiгi туралы, төменгi қызметке орын ауыстыру немесе запасқа шығарудың (жасы, ауруы бойынша немесе келiсiм-шарт мерзiмiнiң аяқталуы бойынша запасқа шығарудан басқа) қажеттiлiгi туралы қорытындысы бойынша офицерлермен жүргiзiлетiн аттестацияны, өздерiндегi тағайындау үшiн лауазымдар номенклатурасына аттестацияланушының қызметi кiретiн бастықтар бекiтедi.
Тiкелей бастықтар офицерлерден аттестацияда көрсетiлген кемшiлiктерiн жоюды талап етулерi, аттестация қорытындыларының iске асырылуын, лайықты офицерлердi жоғары қызметке дер кезiнде тағайындалуын және олардың оқуға жiберулерiн қамтамасыз етулерi керек.
42. Мемлекеттiк органдар мен ұйымдарға әскери қызметте қалдырыла отырып, iссапарға жiберiлген офицерлер аттестациядан мемлекеттiк қызмет туралы заңдарға сәйкес өткiзiледi. Оларды Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiне iссапарға жiберген немесе запасқа не отставкаға шығарған кезде оларға жұмыс орны бойынша тиiстi мемлекеттiк органдардың басшылары бекiтетiн қызметтiк мiнездеме жазылады және ол Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiне жiберiледi.
43. Бекiтiлген аттестацияларды аттестацияланған әскери қызметшiлерге
жеке, қол қойғыза отырып, олардың тiкелей бастықтары жеткiзедi. Аттестация
тәртiбiнiң бұзылғандығы және дұрыс өткiзiлмегендiгi үшiн белгiленген
тәртiппен аттестация жүргiзiлген күннен кешiктiрмей бiр ай мерзiм iшiнде
шағым берiлуi мүмкiн.
Шағым бойынша түпкiлiктi шешiмдi аттестацияны бекiткен бастық
қабылдайды. Әскери қызметшiнiң шағымы негiздi деп танылған жағдайда
қайтадан аттестация өткiзiледi.
4-тарау. Демалыстар
44. Әскери қызметтегi офицерлерге:
1) негiзгi демалыстар;
2) ауруына байланысты демалыстар;
3) отбасы жағдайына байланысты қысқа мерзімдi демалыстар;
4) оқу орындарында оқуына байланысты демалыстар;
5) шығармашылық жұмыстарға байланысты демалыстар;
6) жүктi болуына, тууына және баланы күтуiне байланысты демалыстар;
7) "Әскери қызметшiлер мен олардың отбасы мүшелерiнiң мәртебесi
және оларды әлеуметтiк қорғау туралы" заңға сәйкес:
- зиянды ауыр жағдайларда мiндеттерiн атқарғаны үшiн;
- қызметiнiң ерекше сипаты үшiн;
- экологиялық апат аймағында қызмет атқарғаны үшiн қосымша демалыстар
берiледi.
Демалыстардың ұзақтығы тәулiкпен есептеледi.
Демалысқа қосымша демалысты өткiзетiн жерге барып-қайту, сонымен
бiрге офицердi демалыстан қайта шақыртып алған кездегі жолына кететiн
уақыт берiледi.
45. Офицерлерге, күнтiзбелiк есеппен жалпы қызмет өткерген жылдарына, олардың әскери қызметiнiң ерекшелiктерi мен жағдайларына байланысты Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мынадай ұзақтықта демалыстар берiледi:
1) әскери қызметте 10 жылға дейiн еңбек сiңiргендерге - 30 тәулiк; 10-нан 15 жылға дейiн - 35 тәулiк; 15-тен 20 жылға дейiн - 40 тәулiк; 20 жылдан және одан көп жылға - 45 тәулiк.
Негiзгi демалыстың ұзақтығын анықтау кезiнде ескерiлетiн жалпы қызмет өткерген жылдары, әскери қызметшiлерге зейнетақы тағайындау үшiн күнтiзбелi еңбек сiңiрген жылдарын есептеуге арнап белгiленген ережелер бойынша есептеледi.
2) ұшу жұмысындағыларға (жауынгерлiк кезекшiлiк атқаратындарға) - 45 тәулiк.
Осы офицерлердiң атқаратын мiндетi ұзақтығы 45 тәулiк негiзгi демалыс алуға құқық беретiн лауазымдар тiзбесi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен анықталады.
3) ауыр және қолайсыз климат жағдайындағы жерлерде қызмет өткерушiлерге - 45 тәулiк;
4) ерекше күрделi қызмет жағдайларына байланысты немесе төтенше жағдайлар кезiнде ұзартылған демалысты қажет ететiн офицерлiк құрамның басқа топтарына ерекше жағдайларда - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң шешiмiмен - 45 тәулiк;
Офицерлерге әскери қызметiнiң ерекшелiгi мен жағдайларына байланысты берiлетiн негiзгi демалыстардың ұзақтығы олардың қызмет өткерген жылдарына байланысты болмайды. Негiзгi демалыс ұзақтығы басқаша белгiленген әскери бөлiмге тағайындалғанға дейiн негiзгi демалысын пайдаланбаған офицерлердiң негiзгi демалысының ұзақтығы бұрынғы және жаңа қызмет орындары бойынша ағымдағы жылға қызмет уақытына пропорционалды түрде белгiленедi.
Қысқа мерзiмдi қызметтегi және 3 жылға шақырылған офицерлерге шақырылған және босатылатын жылға берiлетiн демалыстардың ұзақтығы негiзгi және қосымша демалыстар беру кезiнде ағымдағы жылы қызмет өткерген уақытына аталған демалыстардың әрқайсысын 12-ге бөлiп және олардың қызмет өткерген жылдарына, қызметiнiң ерекшелiгi мен жағдайларына сүйене отырып, қызметтегi толық айдың санына көбейту жолымен пропорционалды түрде есептеледi. Мұндай демалыс офицердiң қалауы бойынша келесi жылдағы негiзгi демалысқа қосылуы мүмкiн.
Сондықтан, әскери қызметке тiкелей азаматтық жоғары немесе орта арнаулы оқу орнын бiтiргеннен кейiн запастан шақырылған офицерлерге қызметке орналасқан жылға негiзгi демалыс 30 тәулiк ұзақтықпен берiледi. Мұндай демалыс офицерлердi қызмет өткеретiн жерге жiбергенге дейiн пайдаланылуы тиiс.
46. Офицерлерге негiзгi демалыс оларды пайдалану кезеңдерiн кезектестiрудi, әскери бөлiмдердiң тұрақты жауынгерлiк даярлығын қолдауды қамтамасыз етудi ескере отырып және негiзгi демалыстардың жоспарына сәйкес берiледi.
Оқуға кандидат болып бекiтiлген офицерлерге, қызмет мерзiмiнде белгiленген жерлерге баруы үшiн олардың кетуiне дейiн демалысты толық пайдалануы есебiмен, ал әскери оқу орындарында оқып жатқандарға - оқу жылы аяқталған соң негiзгi демалыс берiледі. Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жеңiлдiк алуға құқы бар офицерлерге негiзгi демалыс оларға ыңғайлы уақытта берiледi.
Негiзгi және қосымша демалыстар кезiнде ауырып қалған офицерлерге демалыс кезiнде ауырған күндерiне сәйкес жазылуы бойынша демалыс ұзартылады.
Демалысты ұзарту бұл жөнiнде әскери бөлiм командирiне немесе демалысты берген командирге (бастыққа) хабарлай отырып, емдеушi дәрiгер мен емдеу мекемесiнiң бастығы (бас дәрiгер) куәландырған тиiстi анықтама негiзiнде гарнизон бастығы, гарнизон әскери полиция органының бастығы (әскери комиссар) жүзеге асырады.
Офицерлердiң әскери қызметтен босатылуына байланысты кейiннен оны әскери бөлiм жеке құрамының тiзiмiнен шығара отырып, берiлген негiзгi демалысы ұзартылмайды.
Негiзгi демалысқа басқа гарнизоннан келген офицерлердiң негiзгi демалысын, оның отбасы мүшелерiнiң бiрi (әкесi, шешесi, әйелi, балалары, туған аға-iнiлерi мен апа-қарындастары) немесе олар тәрбиесiнде болған басқа адамдар қайтыс болған немесе ауыр науқастанған жағдайда, сондай-ақ осы офицерлер отбасына төнген басқа да зiлзалалар кезiнде бұл жөнiнде олар келген әскери бөлiм командирiне дереу хабарлай отырып, он күнге дейiнгi мерзiмге гарнизон бастығы, әскери полиция органының бастығы (әскери комиссар) ұзартады.
Ерекше жағдайларда, негiзгi демалысты келесi жылға ауыстыруға дивизия командирiнен бастап, оған тең және одан жоғары тiкелей бастықтың шешiмi бойынша рұқсат етiледi. Мұндай жағдайда, өткен жылғы демалыс осы жылдың бiрiншi тоқсанында берiлуi, ал егер офицер әскери қызметтен босатылатын болса, босатылатын жылғы демалысына қосылуы тиiс.
47. Зиянды ауыр жағдайларда мiндет атқарғаны және қызметтiң ерекше сипаты үшiн қосымша демалыс жеңiлдiк беру болып табылады және ол офицерлерге аурудың алдын алу, кәсiби жұмысқа жарамдылығын толық қалпына келтiру мақсатында берiледi.
48. Офицерлерге зиянды ауыр жағдайларда мiндетiн атқарғаны үшiн және қызметiнiң ерекше сипаты үшiн берiлетiн қосымша демалысқа құқылы офицерлiк құрам лауазымдарының тiзбесi, осы демалыстың тәртiбi мен шарты Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен белгiленедi.
Сонымен бiрге, офицерлерге зиянды ауыр жағдайларда мiндетiн атқарғаны және қызметтiң ерекше түрi үшiн, егер барлық күнтiзбе жылы ішiнде олар Тiзбеде белгiленген лауазымдарда қызмет уақытын толық пайдаланған жағдайда қосымша демалысы толық мөлшерде берiледi. Басқа жағдайларда қосымша демалыстың ұзақтығы ағымдағы күнтiзбе жыл iшiнде зиянды ауыр жағдайларда мiндетiн атқару және ерекше қызмет сипаты үшiн жұмыс iстеген уақытқа пропорционалды түрде айқындалады.
49. Қосымша демалыс негiзгі демалыспен бiрге немесе жеке берiлуi мүмкiн.
Зиянды ауыр жағдайларда мiндетiн атқарғаны, қызметтiң ерекше түрi, сондай-ақ экологиялық апат аймақтарында әскери қызметiн өткергенi үшiн, бiр мезгiлде қосымша демалысқа құқы бар офицерлерге қосымша демалыс олардың қалауы бойынша тек бiр негiз бойынша берiледi.
Негiзгi және қосымша демалыстың жалпы ұзақтығы демалысты өткiзетiн жерге барып, қайту жолы үшiн қажеттi уақытты есептемей, екi айдан аспауы керек.
Негiзгi демалыс, егер қосымша демалыс сонымен бiр мезгiлде берiлген кезде офицердiң тiлегi бойынша екiге бөлiнiп берiледi.
50. Офицерлер қызметтiк қажеттiлiктен басқа жағдайда демалыстан керi шақыртылып алуға жатпайды. Қызмет қажеттiлiгi туындаған жағдайда олар дивизия командирiнен бастап оған тең және одан жоғары тiкелей бастықтың жазбаша рұқсаты негiзiнде демалыстан керi шақырылуы мүмкiн. Осыған байланысты пайдаланылмаған демалыс бөлiгi офицерлерге берiлген күнтiзбе жыл iшiнде басқа уақытта берiлуi немесе келесi күнтiзбелiк жылда берiлетiн демалысқа қосылуы мүмкiн. Мұндай жағдайда, офицерге берiлген демалыстың пайдаланылмаған бөлiгi, берiлген күнтiзбе жыл iшiнде 10 тәулiк және одан да көп болса, оған демалыс өткiзетiн жерге барып, қайту жолы үшiн, бiрақ өзi керi шақырылған пункттен аспайтын, жол құжаттары берiледi, сондай-ақ демалыстан тыс, бару жолына уақыт берiледi.
Өз өкiлеттiгi шегiнен шыққан және офицердi демалыстан шақыртып алған басқа командирлер (бастықтар) тәртiптiк, сондай-ақ үзілген демалысты қалпына келтiру үшін қосымша шығындарға өтем жасайтын мөлшерде материалдық жауапкершiлiк атқарады.
51. Дәлелдi себептерсiз қызметке келмей қалған офицерлерге, ағымдағы немесе келесi жылы берiлетiн негiзгi және зиянды жағдайларда мiндет атқарғаны және қызметтiң ерекше сипаты үшiн берiлетiн қосымша демалыстар келмей қалған күндердiң санына қысқартылады. Мұндай жағдайда, негiзгi және қосымша демалыстар жиынтығы 15 тәулiктен кем болмауы керек.
Аталған демалыстарды азайту жөнiндегi шешiмдi демалыс беру құқығын пайдаланатын командир (бастық) қабылдайды.
52. Әскери қызметтен босатылатын офицерлерге, босатылатын жылы негiзгi демалыс:
1) жасына, денсаулық жағдайына, штат қысқартылуына байланысты босатылғандарға - осы Ереженiң 45-бабында белгiленген ұзақтықпен;
2) басқа негiздер бойынша босатылғандарға - босатылатын жылы қызмет өткерген уақытында пропорционалды түрде есептелген ұзақтықта берiледi. Сондай-ақ, зиянды ауыр жағдайларда мiндет атқарғаны немесе қызметтiң ерекше түрi үшiн берiлетiн қосымша демалыс та босатылатын жылы қызмет өткерген уақытқа пропорционалды түрде есептелген ұзақтықта берiледi.
Ағымдағы жылы жеке құрам бойынша бұйрықпен Қазақстан Республикасының Қарулы Күштер қатарынан босатылған және келесi жылы әскери бөлiмдердiң жеке құрамы тiзiмiнен шығарылуға жататын, оның iшiнде Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi қатарынан босатылуы бойынша берiлген негiзгi және қосымша демалыстар аяқталғаннан кейiн, әскери бөлiмдерге қайтып оралмайды және әскери бөлiм жеке құрамы тiзiмiнен шығарылған жылы негiзгi және қосымша демалыстар алуға құқы жоқ.
Офицерлiк құрамдағы адамдарға негiзгi және қосымша демалыстар берiлген жағдайда, олар штаттық лауазымдарды алып отырмаған кезеңде тиiстi командирлер (бастықтар) қарамағында болған кезеңдегi жалпы ұзақтығынан демалыс уақыты алынып тасталады.
53. Офицерлерге ауруы бойынша демалыс емдеу мекемесiндегi емi аяқталған соң әскери-дәрiгерлiк комиссияның қаулысы негiзiнде берiледi.
Ауруы бойынша демалыс ұзақтығы 30 тәулiкке дейiн, ал жекелеген жағдайларда жарақаттанған, контузия алған, зақымданған және ауырып қалған кездерде, олардың сипатына қарай 60 тәулiкке дейiн берiледi.
Офицерлерге әскери қызметтен босатылған кезде ауруы бойынша демалыс берiлмейдi.
Ауруы бойынша демалыс негiзгi және қосымша демалыстардың есебiне саналмайды.
54. Шұғыл әлеуметтiк-тұрмыстық мәселелердi шешу үшiн, ең алдымен, денсаулық сақтауға, туыстық парызын өтеуге, сондай-ақ басқа да себептерге байланысты, әскери бөлiм командирлерi офицерлерге отбасы жағдайына байланысты әрбiр жағдайда ұзақтығы 10 тәулiкке дейiн қысқа мерзiмдi демалыс бере алады. Демалыс өткiзетiн жерге баруға және қайтуға қажеттi уақыт қосымша берiледi.
Қысқа мерзiмдi демалыстар негiзгi демалыс есебiне кiрiстiрiлмейдi.
55. Адъюнктураға, әскери докторантураға, сондай-ақ азаматтық жоғары оқу орындарына түсетiн офицерлерге қабылдау емтихандарына даярлану және оны тапсыру үшiн ұзақтығын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi белгiлейтiн демалыстар берiледi.
Әскери оқу орындарында күндiзгi бөлiмде оқитын офицерлерге оқу кездерiнде үзiлiс болған кезде оқу жоспарында белгiленген мерзiмге демалыс берiледi.
Осы Ереженiң 45,47,56-баптарында көзделген демалыстар докторант, адъюнктант офицерлерге, тыңдаушыларға берiлмейдi.
Әскери оқу орнын бiтiруiне байланысты демалыс офицерлердi қызмет өткеретiн жерге жiберуге дейiн берiледi және негiзгi демалыс есебiне кiрiстiрiледi.
Азаматтық жоғары және орта арнаулы оқу орындарында кешкi және сырттай оқу нысанында оқитын офицерлерге емтихан сессиясын тапсыруы кезеңiне ұзақтығы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгiленетiн демалыстар берiледi.
56. Шығармашылық демалыстар, күндiзгi адъюнктурада немесе докторантурада дайындықтан өтушiлерден басқа, офицерлерге диссертациялық жұмыстарын аяқтауы, оқулықтар жазу үшiн және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығында көзделген басқа да жағдайларда берiледi.
57. Офицер-әйелдерге ана болуына байланысты демалыстар:
1) екiқабат болуына және босануына байланысты - ақшалай және заттай үлестерді азық-түлiк пайын сақтай отырып;
2) балаға күтiм жасауына байланысты жартылай төленетiн - қалауы бойынша, ақшалай және заттай үлестердi, азық-түлiк пайын сақтаусыз;
3) балаға күтiм жасауына байланысты қосымша демалыс - қалауы бойынша ақшалай және заттай үлестердi, азық-түлiк пайын сақтаусыз берiледi.
Аталған демалыстар Қазақстан Республикасының заңдарында жұмысшылар мен қызметшiлерге ана болуына байланысты берiлетiн демалыстар туралы белгiленген ұзақтықта берiледi. Осы демалыстардың ұзақтығы әскери атаққа еңбек сiңiру мерзiмiне, еңбек сiңiрген жылдарына үстеме ақы төлеу үшiн қызмет мерзiмi шектелетiн жерлерде және биiк таулы жерлерде үздiксiз қызмет iстегенi үшiн үстеме ақы төлеу үшiн офицерлiк құрамдағы қызметке еңбек сiңiру жылдарына, сондай-ақ зейнетақы алуға еңбек сiңiрген жылдарына есептеледi.
Жүктi болуына және босануына байланысты демалыс негiзгi және қосымша демалыстардың есебiне кiрмейдi.
Жүктiлiгiне және босануына байланысты демалыстың алдынан немесе одан кейiн офицер-әйелдерге ағымдағы жыл үшiн негiзгi және қосымша демалыстар берiледi.
Балаға күтiм жасау бойынша берiлетiн демалыс аяқталған жылғы және қосымша демалыс осы демалыс аяқталған күннен бастап күнтiзбелiк жылдың аяғына дейiнгi уақытқа пропорционалды есептеледi.
5-тарау. Әскери қызметтен босату
58. Әскери қызметте болудың шектi жасына жеткен офицерлер әскери қызметтен босатылуға жатады.
Әскери қызметте болудың шектi жасынан тыс әскери қызметте қалдырылған офицерлер осы Ережеде көзделген негiздер бойынша олар қалдырылған мерзiм бiткенге дейiн босатылуы мүмкiн.
Офицерлердi әскери қызметтен босату осы Ереженiң 59-62-баптарында көзделген негiздердiң бiрiне сүйенiп жүргiзiледi.
Офицерлердi әскери қызметтен:
1) егер, босатылушылар запасқа шығарылатын шектi жасқа жетпеген жағдайда және денсаулығы бойынша бейбiт немесе соғыс уақытында әскери қызметке жарамсыз болса, запасқа;
2) егер, босатылушылар запасқа шығарылатын шектi жасқа жетсе немесе әскери-дәрiгерлiк комиссия денсаулық жағдайына сәйкес әскери есептен шығара отырып, әскери қызметке жарамсыз деп таныса, отставкаға;
3) егер, босатылушылар жасаған қылмыстары үшiн бас бостандығынан айыруға немесе олар түзеу жұмыстарына тартыла отырып, шартты түрде бас бостандығынан айыруға сотталған болса, әскери қызметтен босатылады.
Офицерлiк құрам адамдарына алда болатын әскери қызметтен запасқа немесе отставкаға босату туралы босатуға кемiнде екi ай қалғанда хабарлайды. Олармен өздерiне қарасты және басқа да тiкелей бастықтар (әскери бөлiм командирiнен бастап одан да жоғары) жеке әңгiме жүргiзедi.
Офицерлердi әскери қызметтен босатуға ұсыну алдында денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамдылық дәрежесiн анықтау үшiн, қаулылары босатудың негiзiн айқындау кезiнде ескерiлетiн әскери-дәрiгерлiк комиссияға куәландыруға жiберiледi. Медициналық куәландыру офицердiң рапорты бойынша өткiзiлмеуi немесе амбулаториялық түрде өткiзiлуi мүмкiн.
Офицерлiк құрам адамын әскери қызметтен запасқа немесе отставкаға босату күнi болып бұл адамдардың әскери бөлiм жөнiндегi бұйрықпен бөлiм жеке құрамының тiзiмiнен шығарылған күнi саналады.
59. Офицерлер әскери қызметтен запасқа:
1) қызмет еткен жылдары бойынша және әскери қызметте болудың зейнетақы алуға құқық беретiн шектi жасына жеткенде;
2) жасы бойынша - әскери қызметте болудың шектi жасына жеткен жағдайда;
3) ауруы бойынша - әскери-дәрiгерлiк комиссияның әскери қызметке жарамсыздығы туралы қорытындысының (қаулысының) негiзiнде;
4) шектеулi денсаулық жағдайы бойынша - әскери-дәрiгерлiк комиссияның әскери қызметке шектеулi жарамдылығы, атқарып отырған лауазымы бойынша денсаулық жағдайына байланысты мiндетiн атқарудың мүмкiн еместiгi және қызметi бойынша мiндетiн денсаулық жағдайын ескере отырып, атқара алатын лауазымға қызмет бойынша ауыстыру мүмкiндiгi жоқ екендiгi туралы қаулысының негiзiнде;
5) қызметiне сәйкессiздiгi бойынша - iскерлiк және моральдiк сапаларын ескере отырып, командованияның шешiмi бойынша, аттестациялау тәртiбiмен;
6) штаттың қысқартылуына немесе ұйымдастыру шараларына байланысты әскери қызметте пайдалану мүмкiндiгi болмаған жағдайда;
7) отбасы жағдайына байланысты. Мұнда отбасы жағдайы дегенге әйелiмен (күйеуiмен, балаларымен) болған қайғылы жағдайлар, немесе офицердiң немесе оның жұбайының ата-анасы тарапынан (отбасы-мүлiктiк тексерулер актiсi және әскери-дәрiгерлiк комиссия қаулысы негiзде) бөтен адамның тұрақты қамқорлығын қажет ететiн жағдайлар туындаған кездер жатады. Осындай негiзде әскери қызметтен босатуға әскери мiндеттерiн орындауға кедергi келтiретiн аса дәлелдi себептерi бар офицер-әйелдер жатады;
8) келiсiм-шарттың бұзылуына байланысты - тараптар келiсiм-шарттың ережелерiн сақтамаған жағдайда;
9) Қазақстан Республикасы Парламентiнiң депутаты және жергiлiктi уәкiлеттi органдар комиссияларының босатылатын төрағасы болып сайланған кезде;
10) келiсiм-шарттың мерзiмi аяқталған кезде;
11) келiсiм-шарт, жасалмаған жағдайда босатылады.
60. Офицерлер әскери қызметтен отставкаға:
1) жасы бойынша - запаста болудың шектi жасына жеткенде;
2) ауруы бойынша - әскери-дәрiгерлiк комиссияның әскери есептен шығарумен, әскери қызметке жарамсыздығы туралы қаулысының негiзiнде.
61. Офицерлер әскери қызметшiнiң арына нұқсан келтiретiн қылықтары үшiн ар сотының шешiмi мен аттестациялық комиссияның қорытындысы негiзiнде әскери қызметтен запасқа немесе отставкаға босатылады.
62. Қылмыс жасағаны үшiн сотталған офицерлер (әскери атағын алусыз):
1) бас бостандығынан айырылып сотталуына байланысты немесе түзеу жұмыстарына мiндеттi түрде тарта отырып, бас бостандығынан шартты түрде айырумен сотталғандар әскери қызметтен;
2) бас бостандығынан айырылып сотталуына байланысты емес жазалау шараларына сотталумен байланысты - егер олар шартты түрде немесе үкiмдi ақтау мерзiмiн кейiнге қалдырумен сотталған, сондай-ақ егер бас бостандығынан айыруға сотталған, бiрақ жазаны өтеуден амнистия бойынша босатылған болса, әскери қызметтен запасқа немесе отставкаға босатылады.
Осы баптың 2-тармағында аталған офицерлер (бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаны өтеуден амнистия бойынша босатылғандардан басқалар) тиiстi командирдiң өтiнiш жасауымен, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң шешiмi бойынша әскери қызметте, офицерлiк құрамның тiкелей бағынысында әскери қызметшiлер ұстау штатта көзделмеген қызметте, пайдалану үшiн қалдырылуы мүмкiн. Мұндай офицерлердi босату туралы келесi шешiмдi қабылдаған кезде, оларды босату осы Ереженiң 59, 60, 61-баптарының негiзi бойынша жүргiзiледi.
Офицерлiк құрамның оған қатысты қылмыстық iс қозғалып және тергеу жүргiзiлiп жатқан немесе сотта қылмыстық iс қаралып жатқан адамын iс бойынша ақырғы шешiм шығарылғанға дейiн әскери қызметтен босатуға болмайды.
Қылмыстық iстер бойынша тергеу кезеңiнде күзеттен қамауға алынғандар атқаратын қызметiнен босатылады және барлық тергеу кезеңiнде тиiстi командирлердiң (бастықтардың) қарамағына енгiзiледi. Офицер тергеу кезеңiнде күзетпен қамауға алынбаған жағдайда оны атқаратын қызметiнен босатып, басқа жұмысқа уақытша ауыстыру туралы мәселенi командование тергеудi жүргiзiп жатқан әскери құқық қорғау органдарының келiсiмi бойынша шешедi.
63. Офицерлердi әскери қызметтен осы Ереженiң 59-62 баптарында көзделген негiздемелер бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi босатады.
Офицерлiк құрамның осы Ереженiң 59-61-баптары бойынша босатылған адамдары босатылған күннен бастап хабарланған бұйрық бойынша бiр ай iшiнде бұл шешiмге оны қабылдаған сатыда, не сотта шағымдануға құқысы бар.
Заңсыз босатылған жағдайда Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi офицерлердiң әскери қызметке бұрынғы қызметiне қайта алғызады.
Заңсыз босатылған сәттен бастап әскери қызметке қайта алынған және қызметке тағайындалған сәтке дейiнгi барлық кезең еңбек сiңiрген жылдарға, соның iшiнде жеңiлдiкпен есептеулерге және офицерлiк құрамның әскери атағына еңбек сiңiру мерзiмiне есептеледi.
Кiнәлi адамдардың офицерге келтiрiлген материалдық залалды өтеу тәртiбi әскери қызметшiлердiң материалдық жауапкершiлiгi туралы ережемен айқындалады.
64. Қайтыс болған, қаза тапқан, хабар-ошарсыз кеткен немесе әскери атағынан айырылған, сондай-ақ соғыс қимылдарына байланысты хабар-ошарсыз жоғалған офицерлер хабар-ошарсыз кету себептерi мен жағдайларын тексеру нәтижелерiнiң негiзiнде офицердiң жоқ екендiгi немесе хабар-ошарсыз жоғалғаны туралы мәлiметтi алғаннан кейiн, офицердiң қайтыс болуы, қаза табуы, әскери атағынан айырылуынан кейiн үш айдан кешiктiрмейтiн мерзiмде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен офицерлiк құрамның санынан шығарылады.
Офицерлердi соғыс қимылдарымен байланысты хабар-ошарсыз немесе хабар-ошарсыз жоғалған деп тану Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес сот тәртiбiмен жүргiзiледi.
65. Әскери қызметте 25 және одан да көп жыл қызмет өткерген офицерлерге запасқа немесе отставкаға босаған кезiнде оларға әскери киiм нысанын киюге, осы Ереженiң 59 (5,8 тармақшалары), 61, 62 тармақтары бойынша әскери қызметтен босатылғандардан басқалары, рұқсат етiледi.
6-тарау. Келiсiм-шарт бойынша әскери қызметтi
ескеру ерекшелiктерi
66. Офицерлiк құрам лауазымдарында әскери қызметтi өткеру туралы келiсiм-шарт:
1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде әскери қызметте тұратын офицерлермен;
2) запастағы, оның iшiнде жасы әскери қызметте болудың шектi жасынан асып кеткен офицерлермен, "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 19 қаңтардағы N 1897-ХII Заңының 20-бабының ережелерiн ескере отырып;
3) 34 жасқа дейiнгi кiшi офицерлердi даярлау жөнiндегi курсқа
жiберiлген әскери қызметшiлермен;
4) әскери оқу орындарының (әскери факультеттердiң) курсанттарымен
(тыңдаушыларымен);
5) әскери атағы, қоса алғанда полковникке дейiнгi - 42 жасқа дейiн,
полковник және одан жоғары - 47 жасқа дейiнгi запастағы офицерлермен;
6) 20-дан 42-жасқа дейiнгi әйелдермен жасалады.
67. Офицерлiк құрам лауазымында келiсiм-шарт бойынша әскери
қызмет өткеруге тiлек бiлдiрген әскери қызметшiлер команда бойынша
рапорт бередi.
68. 3апаста тұрған адамдар қатарынан келiсiм-шарт бойынша әскери
қызметке қабылдау үшiн кандидаттарды iрiктеудi Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрлiгiнiң тапсырысы бойынша әскери комиссариаттар жүзеге
асырады.
69. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде запаста тұрған
адамдар, сондай-ақ офицер ретiнде әскери қызмет өткеруге тiлек бiлдiрген
әйелдер әскери есепте тұрған жерiндегi әскери комиссариаттарға мынадай
құжаттарды ұсынады:
1) келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет өткеруге тiлек бiлдiретiндiгі
жөнiнде жеке өтiнiшi;
2) өз қолымен жазылған өмiрбаяны;
3) бiлiмi туралы құжаттың көшiрмесi;
4) соңғы жұмыс (оқу) орнынан мiнездеме;
5) отбасы құрамы және тұрғылықты жерi туралы анықтама;
6) салық органының кiрiстер туралы декларацияны алғандығы туралы
анықтама.
70. Облыстық әскери комиссариат кандидатты офицерлiк құрам лауазымына әскери қызметке қабылдау үшiн оның осы Ережеге сәйкес қойылатын талаптарға сай келетiндiгiне алдын-ала баға берудi жүзеге асырады.
Офицер етiп әскери қызметке қабылдау үшiн iрiктелген кандидаттардың құжаттары келiсiм-шартқа қол қоюға құқық берiлген әскери бөлiмдердiң командирлерiнен (бастықтарынан) түскен тапсырыстарға сәйкес жiберiледi. Әскери қызметке қабылдау туралы оған қатысты шешiм шығарылатын адамдарға әскери комиссариаттарға оларды түпкiлiктi iрiктеу жүргiзу үшiн әскери бөлiмге жiберу туралы шақыртулар жолданады. Қалған адамдар бойынша бас тарту себептерi хабарланады және құжаттары қайтарылады.
71. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде запаста тұрған адамдарды, сондай-ақ әйелдердi әскери бөлiмдерге жiберудi оларды әскери қызметке ресiмдейтiн жергiлiктi әскери комиссариаттар жүзеге асырады.
Әскери бөлiмнiң командирi келген және түпкiлiктi iрiктеуден өткендермен әскери қызмет өткеру туралы келiсiм-шартқа қол қояды, ал әскери қызмет өткеру туралы келiсiм-шарт жасалмағандарды тиiстi аудандық (қалалық) әскери комиссариаттарға iссапарға қайтарады және бас тарту себебiн көрсете отырып, олардың жеке iстерiн де қайтарады.
72. Келiсiм-шартқа қол қойған адамдарды әскери қызмет орнына жiберу Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.
73. Офицерлiк құрам лауазымында әскери қызмет өткеру туралы келiсiм-шарт әскери қызметшiмен, не әскери қызметке кiрiсетiн адаммен және Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiмен жазбаша түрде жасалады.
Келiсiм-шарттың нысаны мен шарттарын қолданылып жүрген заңдарға сәйкес Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi айқындайды.
74. Келiсiм-шарт ережелерiн сақтауға кепiлдiк берушi ретiнде запастағы адамдармен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң қарамағындағы офицерлермен жасалатын келiсiм-шартқа Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң атынан қол қою құқы офицерлiк құрам адамдарын қызметке тағайындауға арналған Номенклатураға сәйкес жеке құрам жөнiндегi бұйрықтармен офицерлердi жинақтаушы қызметке тағайындау құқығы бар командирлерге (бастықтарға) берiледi.
Осындай құқық Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң орынбасарларына, комитеттердiң төрағаларына, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi департаменттерiнiң, басқармаларының (жекелеген бөлiмдерiнiң), әскер тектерi мен қызметтерiнiң бастықтарына штаттарында, бағынысындағы әскери бөлiмдер мен тиiстi әскери-оқу мамандықтары бойынша подполковникке дейiн қоса, әскери атақтар көзделген лауазымдарды жинақтау кезiнде берiледi.
Келiсiм-шарт Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң жеке құрам бойынша бұйрығымен расталады.
75. Атқаратын лауазымдарында әскери қызмет өткеретiн офицерлермен келiсiм-шарт жасау кезiнде олардың белгiленген талаптарға сәйкестiгi анықталғаннан және офицермен келiсiм-шартқа қол қойылғаннан кейiн офицер қызмет өткеретiн әскери бөлiмнiң (жеке батальонның командирiнен бастап оған тең және жоғары) командирi (бастығы) келiсiм-шарт пен оларды тағайындау туралы өтiнiштi сатылар бойынша жiбередi. Келiсiм-шартқа Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi атынан қол қою осы Ереженiң 74-бабында аталған командирлерге (бастықтарға) берiледi.
Келiсiм-шарт жинақталатын қызметтi тағайындау номенклатурасына жатқызылатын командирдiң (бастықтың) жеке құрам жөнiндегi бұйрығымен расталады.
76. Әскери оқу орындарына түскен немесе кiшi офицерлердi даярлау жөнiндегi курсқа жiберiлген адамдар оқу және Қарулы Күштердiң офицерлiк құрамындағы лауазымдарында әскери қызмет өткеру туралы келiсiм-шарт жасайды. Келiсiм-шарт қабылдау комиссиясының оқу орнына (курсқа) қабылдау туралы шешiмiнен кейiн жасалады.
77. Офицерлiк атағы жоқ, келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет өткерiп жүрген және әскери оқу орнына түскен немесе кiшi офицерлердi даярлау жөнiндегi курсқа қабылданған әскери қызметшiлер оқу орнына (курсқа) қабылданған бойда әскери оқу орнының (курстың) курсанттары үшiн көзделген жаңа келiсiм-шарт жасайды.
78. Қорғаныс министрлiгiнiң әскери-оқу орындарында оқитын курсанттарымен (тыңдаушыларымен) келiсiм-шартқа Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгінiң атынан әскери оқу орнының бастығы қол қояды.
Басқа мемлекеттердiң әскери оқу орындарында, сондай-ақ кiшi офицерлердi даярлайтын курстарда оқитын әскери қызметшiлермен келiсiм-шартқа Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң атынан оның өкiлi қол қояды.
79. Әскери оқу орны бастығының оқуға қабылдау туралы бұйрығымен, ал басқа мемлекеттерде оқитындар үшiн Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен расталған келiсiм-шарт жасалған күн әскери оқу орындарында және кiшi офицерлердi даярлайтын курстарда оқитын әскери қызметшiлердiң келiсiм-шарт бойынша әскери қызметiнiң басталған күнi болып табылады.
80. Әскерге шақыру жасына жеткен және келiсiм-шартты бұзған, әскери-оқу орнынан денсаулық жағдайына - бiрақ әскери қызметке жарамды, үлгермеуiне немесе тәртiп бұзуына байланысты шығарылған курсанттар (тыңдаушылар) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi Бас штабы бастығының ұйғарымы бойынша мерзiмдi әскери қызмет өткеру үшiн бөлiмге жiберiледi.
Мерзiмдi әскери қызметiн әскери оқу орнына түскенге дейiн өткерген адамдар запасқа босатылады.
Әскерге шақыру жасына жетпеген, келiсiм-шартты бұзған және әскери оқу орнынан шығарылған курсанттар (тыңдаушылар) тұрғылықты жерi бойынша әскери есепке қою үшiн аудандық әскери комиссариаттарға жiберiледi.
81. Әскери оқу орындарында оқитын және Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiмен келiсiм-шарт жасаған курсанттарға (тыңдаушыларға) ақшалай үлес төлеу Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi белгiлеген нормаға және тәртiптi ескере отырып оқу орны бойынша жүргiзiледi.
82. Келiсiм-шарт бойынша офицерлiк құрам лауазымына әскери қызметке орналасқан адамдар Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде Медициналық куәландыру туралы ережеге сәйкес медициналық куәландырылуға жатады (бейбiт және соғыс уақытында). Медициналық куәландыру қорытындысы бойынша олардың әскери қызметке жарамдылығы туралы шешiм қабылданады.
83. Әскери қызметке келiсiм-шарт бойынша орналасқан адамдар мынадай белгiленген талаптарға сәйкес келуi тиiс:
1) жалпы бiлiм беру цензы бойынша;
2) кәсiби даярлық деңгейi бойынша;
3) моральдiк-психологиялық қасиеттерi бойынша;
4) дене тәрбиесi даярлығы бойынша.
Аталған талаптарды Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi белгiлейдi.
84. Адамдардың келiсiм-шарт бойынша қызмет өткеру үшiн белгiленген талаптарға сәйкестiгiн анықтау әскери бөлiмдердiң, құрамалардың, бiрлестiктердiң, Қарулы Күштер түрлерiнiң, сондай-ақ Қорғаныс министрлiгiнiң шешiмдерiн келiсiм-шартқа қол қою құқығы берiлген командирлер (бастықтар) бекiтетiн тұрақты жұмыс iстейтiн аттестациялық комиссияларға жүктеледi.
85. Офицерлiк құрам лауазымында әскери қызметке орналасқан кезде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде әскери қызметiн өткеру туралы келiсiм-шарт 3 жыл және 5 жыл мерзiмге жасалады. Келiсiм-шарттың мерзiмi өткен соң ол кемiнде 5 жыл мерзiмге ұзартылуы мүмкiн.
Келiсiм-шарт, сондай-ақ офицердiң жасы әскери қызметте болудың шектi жасына жеткенге дейiнгi мерзiмге жасалуы немесе ұзартылуы мүмкiн.
86. Әскери оқу орындарының курсанттарымен (тыңдаушыларымен) келiсiм-шарт әскери-оқу орнында оқу кезеңiне және офицерлiк құрам адамдарының орнын алмастыруға жататын лауазымдардағы қызметке 10 жылға (күнтiзбелiк есеппен) жасалады. Бұдан кейiнгi келiсiм-шарт осы Ереженiң 85-бабында белгiленген мерзiмге ұзартылуы мүмкiн.
87. Кiшi офицерлердi даярлау жөнiндегi курстарға оқуға жiберiлген әскери қызметшiлермен келiсiм-шарт курстарда оқу кезеңiне және осы Ереженiң 85-бабында белгiленген мерзiмге жасалады.
88. Әскери академияға, адъюнктураға немесе әскери докторантураға түскен офицерлермен Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң өкiлiмен бұрын жасалған келiсiм-шартқа қарамастан, оқу кезеңiне және оқу орнын бiтiргеннен кейiн 5 жыл әскери қызметке жаңа келiсiм-шартқа қол қойылады.
89. Келiсiм шартқа қол қою құқығы берiлген командир (бастық) қолданылып жүрген келiсiм-шарт мерзiмiнiң бiтуiне кемiнде үш ай қалғанда онымен келiсiм-шарт жасау немесе келiсiм-шартты жасаудан бас тарту туралы шешiм қабылдайды және бұл жөнiнде әскери қызметшiнi хабардар етедi.
90. Осы ереженiң 59 тармағының 5, 8 тармақшаларында, 61, 62-тармақтарында көзделген негiздер бойынша офицерлер келiсiм-шартты мерзiмiнен бұрын бұзған және әскери қызметтен босатылған жағдайда олардың "Әскери қызметшiлер мен олардың отбасы мүшелерiнiң мәртебесi және оларды әлеуметтiк қорғау туралы" заңға сәйкес бастапқы кезеңде мүлiктенуге процентсiз берiлген несиенiң сомасы, сондай-ақ алынған заттай мүлiктiң киiлу мерзiмiнiң бiтуiне дейiнгi қалған уақытқа пропорционалды есептелген сомадағы (толық күнтiзбелiк айлардың есебiнен) қайтарылып алынады.
7-тарау. Қысқа мерзiмдi қызметтегi офицерлердiң әскери
қызметтi өткеру ерекшелiктерi
91. Қысқа мерзiмдi қызмет офицерлерi:
1) "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" 1993 жылғы 19 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 17-бабына сәйкес офицерлiк құрамның лауазымдарын жинақтау үшiн Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен бейбiт уақытта үш жылға әскери қызметке шақырылуы мүмкiн запастағы офицерлерден;
2) ерiктiлiк тәртiппен келiсiм-шарт бойынша әскери қызметке қабылдануы мүмкiн запастағы офицерлерден жинақталады. Әскери қызметке қабылдау кезiнде офицер мен Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi арасында тараптардың өзара мiндеттемелерi, сондай-ақ оларды орындау кепiлдiгi айқындалатын келiсiм-шарт жасалады. Алғашқы келiсiм-шарт 3 жыл немесе 5 жыл мерзiмге жасалады. Келiсiм-шарттардың түрлерi, мерзiмi, оларды жасау тәртiбi, сондай-ақ тараптардың өзара мiндеттемелерiн жүзеге асыру тетiгi осы Ережеде айқындалады.
Қызметке тағайындау, кезектi әскери атақтарды беру, қызметi бойынша жоғарылату, аттестациялау, әскери атақты алу, әскери атақты төмендету және қалпына келтiру осы Ережеде көзделген тәртiппен, сондай-ақ келiсiм-шарт ережелерiмен жүргiзiледi.
Қысқа мерзiмдi қызметтiң офицерлерiн алғаш тағайындағаннан кейiн олармен оқу-әдiстемелiк жиындар жүргiзiледi.
92. Әскери қызметке үш жылға шақырылған запастағы офицерлер олардың әскери атағы алынған жағдайда, егер мұндайда олар қолданылып жүрген заңдарға сәйкес босатылуға немесе шақырылу мерзiмiн кейiнге қалдыруға құқылы болмаса, мерзiмдiк әскери қызметтiң белгiленген мерзiмiн өткергенге дейiн әскери қызметiн бұдан әрi жалғастыру үшiн қатардағылардың, матростардың жағдайына ауыстырылады.
93. Қысқа мерзiмдi қызметтiң офицерлерiне негiзгi, қосымша, қысқа мерзiмдi демалыстар және ауруы бойынша демалыстар осы Ережеде көзделген тәртiппен берiледi.
Осы Ереженiң 56-бабында көзделген демалыстар қысқа мерзiмдi қызметтiң офицерлерiне берiлмейдi.
94. Қысқа мерзiмдi қызмет офицерлерiне, егер бұл қызмет мүдделерiне және олар табысты аттестацияланған жағдайларда офицерлердiң қалауына орай әскери қызметтiң мерзiмi ұзартылуы мүмкiн:
1) 3 жылға шақырылғандарға - шақыру бойынша қызмет мерзiмi аяқталуы және 3 немесе 5 жыл мерзiмге келiсiм-шарт жасауы бойынша;
2) келiсiм-шарт бойынша қызмет өткерушiлерге - кемiнде 5 жыл мерзiмге қайтадан жасалған келiсiм-шарт бойынша.
Бұдан былай келiсiм-шарт әрбiр кезде әскери қызметте болудың шектi жасына жеткенге дейiн кемiнде 5 жыл мерзiмге ұзартылуы мүмкiн.
Әскери қызметте болудың шектi жасына жеткен офицерлер аса қажет жағдайларда олардың келiсiмi бойынша, бiрақ әрi кеткенде 5 жылға жаңа келiсiм-шарт жасағаннан кейiн әскери қызметте қалдырылуы мүмкiн.
95. 3 жылға шақыру бойынша қызмет өткеретiн офицерлер:
1) қызмет мерзiмiн өткеру бойынша - Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген қызмет мерзiмi аяқталғанда;
2) ауруы бойынша - әскери-дәрiгерлiк комиссияның бейбiт уақытта әскери қызметке жарамсыздығы (соғыс уақытында - әскери-қызметке шектеулi жарайтындығы) туралы қаулысының негiзiнде;
3) денсаулық жағдайының шектеулiлiгi бойынша әскери-дәрiгерлiк комиссияның әскери қызметке шектеулi жарамдылығы, денсаулық жағдайына байланысты атқаратын қызметi бойынша мiндеттерiн атқару мүмкiн еместiгi және қызметi бойынша денсаулық жағдайын ескере отырып ол мiндетiн атқара алатын қызметке орын ауыстыру мүмкiндiгi жоқ екендiгi туралы қаулысының негiзiнде;
4) штат қысқарылуына байланысты - штат қысқартылуына немесе ұйымдастыру шараларына байланысты әскери қызметке пайдалану мүмкiндiгi болмаған кезде әскери қызметтен запасқа босатылады.
3 жылға шақырылуы бойынша қызмет өткерiп жүрген және қылмыс жасағаны үшiн сотталған офицерлер осы Ереженiң 62-бабы бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен босатылады.
3 жылға шақырылуы бойынша қызмет өткерiп жүрген офицерлер заңсыз босатылған жағдайда оларды әскери қызметке қайта алу осы Ереженiң 63-бабына сәйкес жүргiзiледi.
Осы тармақтың 1, 2 және 3 тармақшаларында көзделген негiздер бойынша офицерлiк құрамның әскери қызметтен босатылуын Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi түрлерi қолбасшыларының, оларға тең және олардан жоғары қолбасшының бұйрығы бойынша жүргiзiледi. Осы тармақтың 4 тармақшасы бойынша әскери қызметтен босату Қазақстан Республикасы Қорғаныс Министрiнiң бұйрықтары бойынша жүргiзiледi.
96. 3 жылға шақыру бойынша қызмет өткерiп жүрген, әскери-дәрiгерлiк комиссия әскери есептен шығара отырып, әскери қызметке жарамсыз деп танылған офицерлер ауруы бойынша әскери қызметтен отставкаға босатылады.
Офицерлiк құрамды осы Ереженiң 95, 96-баптары бойынша босату Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен жүзеге асырылады.
8-тарау. Запастағы қызмет, отставкада болу
97. Запастағы офицерлiк құрам әскери қызметтен запасқа босатылған офицерлерден құралады.
Бұл құрам:
1) запастағы офицерлер бағдарламасы бойынша жоғары және орта арнаулы азаматтық оқу орындарында толық әскери даярлық курсынан өткен адамдарға;
2) әскери қызметтен запасқа босатылған және тиiстi бiлiмi бар, запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi оқу жиындарынан өткен қатардағы, сержанттық және старшина құрамының адамдарына, прапорщиктер мен мичмандарға;
3) тиiстi әскери мамандықтарға тектес мамандықтар бойынша азаматтық жоғары оқу орындарын бiтiрген әскери мiндеттiлер мен әйелдерге;
4) запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi оқу жиындарынан өткен әскери мiндеттiлерге офицерлiк құрамның әскери атақтарын беру жолымен толықтырады.
"Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 19 қаңтардағы Заңына сәйкес запастағы офицерлер мынадай шектi жасқа дейiн болады:
1) бiрiншi разрядты запаста:
кiшi офицерлер - 45 жасқа дейiн; аға офицерлер - 50 жасқа дейiн; жоғары офицерлер - 55 жасқа дейiн;
2) екiншi разрядты запаста:
кiшi офицерлер - 50 жасқа дейiн; аға офицерлер - 55 жасқа дейiн; жоғары офицерлер - 60 жасқа дейiн;
3) үшiншi разрядты запаста:
кiшi офицерлер - 55 жасқа дейiн; аға офицерлер - 60 жасқа дейiн; жоғары офицерлер - 65 жасқа дейiн.
Денсаулық жағдайы бойынша әскери-дәрiгерлiк комиссия әскери қызметке шектеулi жарамды немесе бейбiт уақытта әскери қызметке жарамсыз, не соғыс уақытында әскери қызметке шектеулi жарамды деп танылған запастағы офицерлер үшiншi разрядты запаста әскери есепте тұрады.
Офицер-әйелдер, офицерлiк құрамның әскери атағына қарамастан, үшiншi разрядты запаста тұрады. Запаста болудың шектi жасы 50 жас деп белгiленедi.
98. Запас бойынша, офицерлiк құрамның әскери атағы олардың әскери атағы олардың әскери және арнаулы даярлықтары мен осы Ережеде көзделген басқа жағдайларды ескере отырып офицерлiк құрамға аттестацияланған адамдарға дербес берiледi.
99. Запас бойынша офицерлiк құрамның "кiшi лейтенант" бiрiншi әскери атағы:
1) орта бiлiмi бар және мерзiмдi әскери қызмет кезеңiнде запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi жиындардан өткен әскери мiндеттiлерге;
2) орта бiлiмi бар, запаста болу кезеңiнде мерзiмдiк әскери қызмет пен запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi оқу жиындарынан өткен әскери мiндеттiлерге;
3) мерзiмдiк әскери қызметтi өткермеген әскери мiндеттiлерге және тиiстi әскери мамандығына тектес мамандық бойынша орта арнаулы оқу орындарын бiтiрген әйелдерге берiледi.
100. Запас бойынша офицерлiк құрамның "лейтенант" алғашқы әскери атағы:
1) әскери оқу орындарын бiтiрiсiмен тiкелей әскери қызметтен босатылатын курсанттарға:
денсаулығы бойынша - әскери-дәрiгерлiк комиссия бейбiт уақытта әскери қызметте жарамсыз (соғыс уақытында шектеулi жарамды) деп таныған;
отбасы жағдайы бойынша - оқу бiтiрушi әйелдерге;
әскери қызметте қалдырмай, Қазақстан Республикасының азаматтық министрлiктерi мен комитеттерiне iссапармен жұмысқа жiберiлуiне байланысты;
ұйымдастыру шараларына байланысты;
2) азаматтық жоғары оқу орындарында запастағы офицерлер бағдарламасы бойынша толық әскери даярлық курсынан өткен және белгiленген емтихандарды тапсырған адамдарға;
3) мерзiмдi әскери қызметтi өткерген және тиiстi әскери мамандықтарға тектес мамандық бойынша азаматтық жоғары оқу орындарын бiтiрген әскери мiндеттiлерге;
4) жоғары бiлiмi бар және мерзiмдi әскери қызмет кезеңiнде запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi жиындардан өткен әскери мiндеттiлерге;
5) жоғары азаматтық бiлiмi бар, мерзiмдi әскери қызметтен және запаста болу кезеңiнде запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi оқу жиынын өткерген әскери мiндеттiлерге;
6) мерзiмдi әскери қызмет өткермеген әскери мiндеттiлерге және тиiстi әскери мамандықтарға тектес мамандық бойынша жоғары оқу орнын бiтiрген әйелдерге берiледi.
101. Запас бойынша офицерлiк құрамның алғашқы әскери атағын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi бередi.
102. Запастағы офицерлерге кiшi және аға офицерлiк құрамның кезектi әскери атақтары бұрынғы атағына белгiленген еңбек сiңiру мерзiмi өткеннен кейiн және олар табысты аттестацияланған кезде берiледi. Запастағы офицерлерге капитаннан бастап полковниктi қоса, әскери атақтар олар кезектi атаққа сәйкес келетiн қызмет бойынша оқу жиындарын табысты өткерген жағдайда берiледi. Берiлген атақта жүрген кезеңдерiнде жиындардан өтпеген запастағы офицерлерге капитаннан бастап және одан жоғары кезектi атақтар олардың әскери есептiлiк мамандықтарына тектес мамандықтар бойынша
халық шаруашылығында қажеттi жұмыс тәжiрибесi немесе олар әскери қызметке
шақырылған жағдайда тағайындалатын мiндеттердi атқаруға арналған
қызметтердi ескере отырып, офицерлiк құрам қызметкерлерiндегi жұмыс
тәжiрибелерi болған жағдайларда берiледi.
103. Запастағы офицерлер үшiн офицерлiк құрамның әскери атақтарына
мынадай еңбек сiңiру мерзiмi белгiленедi:
1) кiшi лейтенант атағына - 2 жыл;
2) лейтенант атағына - 3 жыл;
3) аға лейтенант атағына - 4 жыл;
4) капитан атағына - 4 жыл;
5) майор атағына - 5 жыл;
6) подполковник атағына - 6 жыл;
Запастағы офицерлерге берiлген әскери атаққа еңбек сiңiру мерзiмi атақты беру туралы бұйрыққа қол қойылған күннен бастан есептеледi.
104. Запастағы офицерлерге офицерлiк құрамның кезектi әскери атағын жүйелi тәртiппен Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi бередi.
Мамандығы бойынша жоғары даярлығы және үлкен жұмыс тәжiрибесi бар, сондай-ақ жұмылдыру бойынша шақыру жөнiнде кейiнге қалдыру құқығы бар жекелеген запастағы офицерлерге соғыс уақытында әскери қызметке айқындау немесе тағайындау кезiнде (бiрақ олар тағайындалуға жататын қызмет бойынша штатта көзделген атақтан жоғары емес) ерекшелiк тәртiбiмен, осы Ереженiң 103-бабында көзделген еңбек сiңiру мерзiмдерiне қарамастан, өзiндегi әскери атақтардан бiр-үш сатыға жоғары офицерлiк құрамның әскери атақтарын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi бередi.
105. Кiшi және аға офицерлiк құрамның запастағы адамдарының әскери атақтың аты мен абыройына кiр келтiретiн терiс қылық жасағаны үшiн әскери атағын бiр сатыға төмендету Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен жүргiзiледi.
106. Офицерлiк құрамның әскери атағы төмендетiлген, бiрақ өзiн өндiрiстiк немесе басқа қоғамдық-пайдалы жұмыстарда ақтаған запастағы офицерлердiң бұрынғы әскери атағын, Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi, әскери комиссариат жанындағы Жәрдем беру комитетiнiң пiкiрiн ескере отырып, бiрақ әскери атағы төмендетiлгеннен кейiн екi жылдан ерте емес, уақытта қалпына келтiрiлуi мүмкiн.
Бұрынғы әскери атағы қалпына келтiрiлген, офицерлiк құрамның запастағы немесе отставкадағы адамдарына олар әскери атағы төмендегенге дейiн пайдаланған құқықтары мен жеңiлдiктерi берiледi. Бұрынғы әскери атағы запаста немесе отставкада болған кезеңде берiлген, әскери атақтары әскери қызмет өткерiп жүрген кезеңде төмендетiлген офицерлiк құрамның адамдары оларға нақты әскери қызметтен босаған кезiнде берiлген құқықтар мен жеңiлдiктердi пайдаланады.
107. Офицерлiк құрамға жат терiс қылықтар жасаған запастағы офицерлердi әскери комиссариат жанындағы Жәрдем беру комитетiнiң пiкiрiн ескере отырып, Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi әскери атағынан айыруы мүмкiн.
Қылмыс жасаған запастағы офицерлер әскери атағынан сот үкiмi бойынша айыруы мүмкiн.
108. Офицерлiк құрамның әскери атағынан төмендетiлген, бiрақ өзiн әскери атағына қалпына келтiруге өндiрiстiк немесе басқа қоғамдық-пайдалы еңбекке адал ниетпен қатысуымен және үлгiлi тәртiбiмен көрсеткен запастағы офицерлерге әскери комиссариат жанындағы Жәрдем беру комитетiнiң пiкiрiн ескере отырып, атағынан айрылғаннан кейiн бiрақ кемiнде төрт жылдан ерте емес, офицерлiк құрамның әскери атағын, соның iшiнде бұрынғы әскери атағын да Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi қалпына келтiруi мүмкiн.
Әскери атағынан сот үкiмiмен айрылған адамдардың атағы соттылығы алынғаннан (өтелгеннен) кейiн қалпына келтiрiледi.
109. Запастағы офицерлердiң әскери даярлығын көтеру үшiн "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" заңда айқындалған ұзақтықта жиынға шақырылуы мүмкiн.
Белгiленген ұзақтық шегiнде жиындарды өткiзу тәртiбi мен мерзiмi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң бұйрығымен айқындалады.
110. Әскери атақтың аты мен абыройына кiр келтiретiн терiс қылықтар жасаған жағдайда запастағы офицерлер әскери комиссариат жанындағы Жәрдем беру комитетiнiң пiкiрi бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен әскери нысанның киiмiн кию құқығынан айрылуы мүмкін.
Әскери нысандағы киiм кию құқығынан айрылған запастағы офицерлердiң әскери комиссариат жанындағы Ықпал ету комитетiнiң пiкiрiн ескере отырып, тәртiбi мiнсiз болған жағдайда Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң бұйрығымен әскери нысандағы киiм кию құқығы қалпына келтiрiлуi мүмкiн.
111. 3апастағы офицерлер мынадай әскери қызметке айқындалуы мүмкiн:
1) ерiктiлiк тәртiбiмен келiсiм-шарт бойынша;
2) үш жылға шақыру бойынша - жасы 29-дан аспаған, мерзiмдi әскери қызметтi өткермеген адамдардың iшiнен. Ерекше жағдайларда жоғары даярлығы және жұмыс тәжiрибесi мол жекелеген запастағы офицерлер Қарулы Күштерге 29 жастан асқанда да шақырылуы мүмкiн.
Запастағы офицер-әйелдер бейбiт уақытта әскери қызметке шақырылмайды. Олар ерiктiлiк тәртiбiмен әскери қызметке осы тармақтың 1 тармақшасына сәйкес айқындалуы мүмкiн.
112. Отставкадағы офицерлерге офицерлiк құрамның кезектi әскери атағы берiлмейдi. Отставкадағы офицерлердiң әскери атағын төмендету қалпына келтiру және алу осы Ереженiң 105-108-тармақтарында көзделген жағдайлар мен тәртiпте жүргiзiледi. Сонымен бiрге отставкадағы офицерлерге офицерлiк құрамның бұрынғы атағы қалпына келтiрiле отырып, тиiстi құқықтар мен жеңiлдiктер осы Ереженiң 106-тармағында көзделген тәртiпке сәйкес берiледi.
Отставкадағы офицерлер, сондай-ақ әскери нысанның киiмдерiн кию құқығынан айрылуы, кейiннен осы Ереженiң 110-тармағында көзделген жағдайлар мен тәртiпте осындай құқықты қайта алуы мүмкiн.
113. Әскери мiндеттiлер запаста болу кезеңiнде оқу, байқау жиындарына Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен және арнаулы жиындарға Қазақстан Республикасы Президентiнiң шешiмi бойынша шақырылуы мүмкiн.
9-тарау. Соғыс уақытында әскери қызмет
өткеру ерекшелiктерi
114. Әскери құрамның адамдары соғыс уақытында осы тарауда және соғыс уақытында арнап қабылданған басқа құқықтық актiлерде көзделген ерекшелiктердi ескере отырып әскери қызметтерiн өткередi.
115. Жұмылдыру жарияланған кезде:
1) осы уақытта Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң қатарында тұрған, соның iшiнде жиынға шақырылған офицерлiк құрамның барлық адамдары айрықша ұйғарым болғанға дейiн ұсталады. Офицерлiк құрамның бөлiмнiң жеке құрамы тiзiмiнен шығарылмаған адамдарын әскери қызметтен босату туралы бұйрықтар, ауруы бойынша отставкаға босату туралы бұйрықтан басқасы, қайтып алу жатқызылады. Бұл әскери қызметшiлер бұрынғы қызметтерi бойынша мiндеттерiн атқаруға кiрiседi, ал осы қызметтердi басқа әскери қызметшiлер алмастырған жағдайда - тиiстi тiкелей бастықтардың нұсқауы бойынша пайдаланылады;
2) ауруы, екiқабат болуы және тууы бойынша демалыстарды қоспағанда, барлық демалыстар тоқтатылады, ал демалыста жүрген офицерлiк құрамның адамдары қызмет орнына дереу оралуға мiндеттi;
3) офицерлiк құрамның запастағы адамдары олардың жұмылдыру ұйғарымында, алған шақыру қағаздарында немесе аудандық (қалалық) әскери комиссарлардың бұйрықтарында көрсетiлген мерзiмде пункттерге келедi;
4) әскери қызметтегi және соғыс уақытындағы штат бойынша қызметке тағайындалған офицерлiк құрамның адамдары, сондай-ақ офицерлiк құрамның әскери бөлiмдерге тiркелген адамдары жұмылдыру ұйғарымына сәйкес қызметтерi бойынша мiндеттерiн атқаруға кiрiседi.
Қызмет орнына дәлелдi себептерсiз демалыстан қайтып оралмаған немесе жұмылдыру бойынша оларға көрсетiлген пунктке және сол мерзiмде келмеген офицерлiк құрамның адамдары соғыс уақытының заңдары бойынша жауапкершiлiкте болады.
116. Запастағы офицерлiк құрамның адамдарын жұмылдыру бойынша әскери қызметке шақыру және соғыс уақытындағы кезектi шақыруларды Қазақстан Республикасы Президентi Жарлығының негiзiнде шығарылған Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрықтарына сәйкес әскери комиссариаттар жүзеге асырады.
117. Қарулы Күштердiң әскери қызметтегi офицерлiк құрамы соғыс уақытында:
1) "Жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 29-бабына сәйкес әскери қызметке шақырылатын запастағы офицерлiк құрамның адамдарымен;
2) әскери оқу орындарын бiтiрген және офицерлiк атақ алған әскери қызметшiлермен;
3) кiшi офицерлердi даярлау жөнiндегi курстарды бiтiрген және офицерлiк атақ алған әскери қызметшiлермен;
4) осы мамандықтар бойынша мiндеттерiн табысты атқарып жүрген және әскери офицерлiк атақ алған, офицерлiк қызметке тағайындалған әскери қызметшiлермен;
5) тиiстi әскери мамандық бейiнi бойынша тектес жоғары немесе
орта арнаулы азаматтық бiлiмi бар, әскери қызметке белгiленген және
офицерлiк атақ алған әйелдермен толықтырылады.
118. Соғыс уақытында әскери қызметшiлерге алғашқы және кезектi
офицерлiк атақтарды:
1) капитанды қоса алғанға дейiнгi кiшi офицерлiк құрамның әскери
атақтарын - Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi түрлерiнiң қолбасшылары;
2) аға офицерлiк құрамға - Қазақстан Республикасының Қорғаныс
министрi;
3) жоғары офицерлiк құрамға - Қазақстан Республикасы Қарулы
Күштерiнiң Жоғарғы Бас Қолбасшысы бередi.
119. Әрекеттегi армия мен флоттағы офицерлер үшiн атақтарға еңбек
сiңiру мерзiмi былай белгiленедi:
___________________________________________________________________
| |Бөлімдер мен құрамалар,|Майдан, флот |
| Әскери атақтар |корпус басқармалары, |(флотилия, база) |
| |армия, корабльдер, эс. |басқармаларының |
| |кадра бойынша корабль. |және барлық ар. |
| |дік құрамаларды қоса, |миялық,майдандық,|
| |(корабльдер флотилиясы)|флоттық (флоти. |
| |офицерлері үшін |лия, база) ме. |
| | |кемелерінің офи. |
| | |церлері үшін |
|_________________________|_______________________|______________ |
| Кіші лейтенант атағында | 6 ай | 1 жыл |
| Лейтенант атағында | 6 ай | 1 жыл |
| Аға лейтенант атағында | 8 ай | 1 жыл 6 ай |
| Капитан атағында | 8 ай | 1 жыл 6 ай |
| Майор атағында | 1 жыл | 1 жыл 6 ай |
| Подполковник атағында | 1 жыл | 1 жыл 6 ай |
|_________________________|_______________________|_________________|
Әрекеттегi армия мен флоттан тыс офицерлерге соғыс уақытында кезектi әскери атақтар беру кезiнде осы Ереженiң 15-тармағында белгiленген әскери атақтарға еңбек сiңiру мерзiмдерi қолданылады.
120. Әскери мiндеттiлерге соғыс уақытында алғашқы және кезектi офицерлiк атақтарды беру жөнiндегі лауазымды адамдардың құқықтары осы Ереженiң 118-тармағына сәйкес айқындалады.
121. Соғыс уақытында офицерлiк құрамдағы қызметке тағайындау құқығын пайдаланатын командирлер мен бастықтар бос лауазымдарды дер кезiнде жинақтау мақсатында қызметi бойынша жоғарылату үшiн кандидаттардың резервiн үнемi ұстауға мiндеттi. Соғыс уақытында қызметi бойынша бiрiншi кезекте жоғарылатуға әскерлердi және флот күштерiн басқаруда, жауынгерлiк тапсырмаларды орындау кезiнде олардың әскери қызметiн, бастамашылығын қамтамасыз етуде жоғары моральдiк-жауынгерлiк қасиеттер мен ұйымдастырушылық қабiлетiн көрсеткен офицерлер жатады. Офицерлiк құраммен жинақтауға бiрiншi кезекте және неғұрлым толық жинақтауға әрекеттегi армияның, әрекеттегi флоттың бөлiмдерi, құрамалары мен басқару органдары жатады.
122. Запастан шақырылып алынған, әскери оқу орындарын және кiшi офицерлер курсын бiтiрген және әскери-емдеу мекемелерiнде емделудi аяқтаған офицерлiк құрамның адамдарын әскери бөлiмдерге жiберу және қызметке тағайындау тәртiбi, сондай-ақ офицерлiк құрам адамдарының қызметi бойынша орнын ауыстыру тәртiбi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен белгiленедi.
123. Соғыс уақытында офицерлердi аттестациялау оларды қызметi бойынша басқа әскери бөлiмдерге орын ауыстыру кезiнде, сондай-ақ тiкелей үлкен бастықтарының талап етуi бойынша жүргiзiледi. Аттестацияны аттестацияға қол қоюшы, бiрақ полк, жеке батальон командирiнен төмен емес және соларға сәйкес келетiн бастық, аттестациялық комиссияда қарамастан бекiтедi.
124. Соғыс уақытында қажеттi жағдайларда демалысын өткiзетiн жерге баруға және қайтуға кететiн уақытты есептегенде, 10 тәулiк мерзiмге дейiн демалыс берiлуi мүмкiн.
125. Соғыс уақытында офицерлiк құрам адамдарының емделуi емдеу мекемелерiнде аяқталуы тиiс. Ерекше жағдайларда әскери-дәрiгерлiк комиссияның қорытындысы негiзiнде әскери бөлiм командирi (бөлiмнiң жеке құрамының тiзiмiнен шығарылған жағдайда - әскери-емдеу мекемелерiнiң бастығы) аурулығы бойынша 30 тәулiк мерзiмге қосымша демалыс бередi.
Осы мерзiм өткеннен кейiн әскери дәрiгерлiк комиссияның қорытындысы бойынша аурулығына байланысты демалыс бойынша осынша мерзiмге ұзартылады, ал тиiстi медициналық куәландырылған жағдайда - тағы бiр рет ұзартылуы мүмкiн. Жалпы алғанда аурулығы бойынша демалыс 3 айдан аспауы тиiс. Ауруы бойынша демалыс аяқталғаннан кейiн әскери-дәрiгерлiк комиссия әскери қызметшiнiң әскери қызметке жарамдылық дәрежесi туралы қаулы
шығарады.
126. Соғыс уақытында әскери-дәрiгерлiк комиссия әскери есептен
шығара отырып, әскери қызметке жарамсыз деп таныған әскери қызметтегi
офицерлiк құрамның адамдары ауруы бойынша отставкаға босатылады, ал
6 немесе 12 айдан кейiн қайта куәландырумен әскери қызметке жарамсыз деп
танылғандар - аталған мерзiм өткеннен кейiн қайта куәландыру туралы
босату жөнiндегi бұйрықта көрсетiле отырып науқастығы бойынша запасқа
шығарылады.
Мамандар:
Багарова Ж.А.
Икебаева А.Ж.