Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан

БҰЙЫРАМЫН:

1. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін кейбір бұйрықтарының қоса беріліп отырған тізбесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Әлеуметтік қызметтер саясатын дамыту департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) Осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;

2) Осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Н.Е. Сағындықоваға жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрі

Т. Дуйсенова

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің
2022 жылғы 9 тамыздағы
№ 298 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесі

1. "Мүгедектің жұмыс орны стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2016 жылғы 14 маусымдағы № 519 бұйрығында (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13913 болып тіркелген):

бұйрықтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"Мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарттарын бекіту туралы";

1-тармақтың 1), 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты;

3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты бекітілсін.";

көрсетілген бұйрыққа 1, 2 және 3-қосымшалар осы Тізбеге 1, 2 және 3-қосымшаларға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. "Мүгедектерге ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 27 желтоқсандағы № 502 бұйрығында (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26087 болып тіркелген):

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы";

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 1-тармағының 9-2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

1-тармақ келесі редакцияда мазмұндалсын:

"1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышы бекітілсін.";

көрсетілген бұйрыққа қосымша осы тізбеге 4-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

3. "Мүгедектер әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 20 қаңтардағы № 20 бұйрығында (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26601 болып тіркелген):

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"Мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау әдістемесін бекіту туралы";

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 1-тармағының 9-3) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

1-тармақ келесі редакцияда мазмұндалсын:

"1. Мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау әдістемесі осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес бекітілсін.";

Мүгедектер әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау әдістемесінде:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

1-тармақ келесі редакцияда мазмұндалсын:

"1. Осы Мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 7-бабы 1-тармағының 9-3) тармақшасына сәйкес әзірленді және мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау мақсатында қолданылады.";

2-тармақтың 1) және 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) арнаулы жүріп-тұру құралдары – мүгедектердің белсенді және баяу жүріп-тұруына арналған техникалық көмек түрі;

2) әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы (бұдан әрі – портал) – әлеуметтік-еңбек саласының ақпараттық жүйесі, ол халықтың жекелеген санаттарына "Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы" және "Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жергілікті атқарушы органдардың тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеуі шарттарында оларды сатып алу мүмкіндігін беретін ақпараттандыру объектісі болып табылады";";

2-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"2-тарау. Мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау";

3-тармақ келесі редакцияда мазмұндалсын:

"3. Кепілдік берілген сома Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 27 желтоқсандағы № 502 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26087 болып тіркелген) мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп – тұру құралдарының және мүгедектігі бар адамдарға көрсетілетін қызметтердің сыныптауышына сәйкес техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың және арнаулы жүріп-тұру құралдарының (бұдан әрі – тауар) және санаторий-курорттық емдеудің әрбір түрі үшін айқындалады.";

2-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"2-параграф. Ұсынылатын кепілдік берілген соманы есептеу мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік қызметтер порталы арқылы сатып алатын тауарлардың және (немесе) қызметтердің құнын өтеу ретінде";

3-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"3-тарау. Мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік қызметтер порталы арқылы сатып алатын жеке көмекшінің және ымдау тілі маманының әлеуметтік қызметтеріне құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманы айқындау".

4. "Тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметтерді берушілерді әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталына жіберу, оларды әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталында тіркеу немесе тіркеуден шығару қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушының 2022 жылғы 16 ақпандағы № 60 бұйрығында (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26834 болып тіркелген):

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 1-тармағының 9-4) тармақшасына, 32-2-бабының 2-тармағына және "Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-2-бабының 4-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

Тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметтерді берушілерді әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталына жіберу, оларды әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталында тіркеу немесе тіркеуден шығару қағидаларында:

1-тармақ келесі редакцияда мазмұндалсын:

"1. Осы Тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметтерді берушілерді әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталына жіберу, оларды әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталында тіркеу немесе тіркеуден шығару қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 7-бабы 1-тармағының 9-4) тармақшасына, 32-2-бабының 2-тармағына, "Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – АӘК туралы Заң) 4-2-бабының 4-тармағына сәйкес әзірленді және тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтерді берушілерді әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталына жіберу және тіркеу немесе оларды әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталынан тіркеуден шығару тәртібін айқындайды.";

2-тармақтың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) арнаулы жүріп-тұру құралдары – мүгедектігі бар адамдардың белсенді және баяу жүріп-тұруына арналған техникалық көмек түрі;";

3-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Порталда "Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 27 желтоқсандағы № 502 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26087 болып тіркелген) бекітілген Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышында көрсетілген ОТҚ, арнаулы жүріп-тұру құралдарын және КӘТ (бұдан әрі – тауарлар) жүзеге асыратын өнім берушілер, жеке көмекшінің және ымдау тілі маманының әлеуметтік қызметтерін, санаторий-курорттық емдеуді және арнаулы әлеуметтік қызметтерді (бұдан әрі – қызметтер) ұсынатын өнім берушілер авторизацияланады.";

21-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"21. Осы Қағидалардың 19-тармағының 5) тармақшасында көрсетілген жағдайда, мүгедектігі бар адам өнім берушінің өзіне алған міндеттемелерді орындамағаны және (немесе) тиісінше орындамағаны туралы өзіне белгілі болған күннен бастап күнтізбелік он төрт күннен кешіктірмей порталда тиісті ақпаратты орналастырады.";

көрсетілген Қағидаларға 2-қосымша осы тізбеге 5-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің,
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің және
Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау
министрінің міндетін
атқарушысының өзгерістер
мен толықтырулар енгізілетін
кейбір бұйрықтарының тізбесіне
1-қосымша
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
2016 жылғы 14 маусымдағы
№ 519 бұйрығына
1-қосымша

Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты (бұдан әрі – стандарт) "Халықты жұмыспен қамту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 8) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Осы стандарт кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамға арналған жұмыс орнына қойылатын талаптарды белгілейді.

3. Осы стандартта мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

мүгедектігі бар адам – тiршiлiк-тынысының шектелуiне және оны әлеуметтiк қорғау қажеттiгiне әкеп соқтыратын аурулардан, мертігуден (жараланудан, жарақаттан, контузиядан), олардың салдарынан, кемiстiктерден организм функциялары тұрақты бұзылып, денсаулығы бұзылған адам;

пандус – жолдың көлденең бетінің бір деңгейінен екіншісіне, оның ішінде кресло-арбамен ауысуға арналған қозғалыс бағыты бойынша тегіс көлбеуі бар құрылыс.

2-тарау. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар

4. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орны негізгі антропометриялық және эргономикалық талаптарға жауап беретін басты және қосалқы жабдықты қамтиды.

5. Жұмыс орнын жарақтандыру кезінде кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жеке талаптары мен шектеулері ескеріледі.

6. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде пайдаланылатын және ескерілетін негізгі элементтер:

кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның антропометриялық және анатомиялық-морфологиялық шектеулерінің орнын толтыруға арналған арнайы жабдық пен құрылғылар;

кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның антропометриялық және анатомиялық-морфологиялық ерекшеліктерін ескере отырып қосымша арнайы әзірленген қол құралын жасау, оны пайдалану тиімділігін барынша арттырады;

кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адам организмінің антропометриялық және анатомиялық-морфологиялық ерекшеліктерін ескере отырып жұмыс кезінде пайдаланылатын материалдар, бөлшектер технологиялық жабдықты басқарудың негізгі элементтері жұмыс аймағының шегінде болады;

жұмыс аймағындағы барлық элементтер еңбек ету кезінде зақым алуды болдырмау үшін берік бекітіледі;

мүгедектігі бар адамға қосымша кеңістік ұсынылады (мысалы, кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адам үшін бұрылу алаңын ұлғайту);

жұмыс орнын қосымша жарықтандыру көзделеді.

7. Өндірістік жабдықты, жиһазды орналастыру кезінде кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның кіру, бұрылу және кедергісіз өту мүмкіндіктерін қамтамасыз ету ескеріледі.

Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адам пайдаланатын барлық жабдық, жиһаз қолжетімді аймақта орналастырылады.

8. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орнындағы жабдық пен жиһаздың орналастырылуы, жұмыс орнын жарақтандыру еңбек қауіпсіздігі мен жайлылығын қамтамасыз етеді.

9. Адамдар келетін өндірістік объектілер табиғи және жасанды жарықтандырумен қамтамасыз етіледі. Орташа дәлдіктегі жұмысты орындау кезінде жұмыс орнындағы аралас жарықтандыру сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес кемінде 500 люксті, төменгі дәлдік пен өрескел жұмыстар кезінде кемінде 300 люксті көздейді.

10. Жарық көздері жеткілікті жарық бере алады, жарық шекарасын нақты белгілей отырып, жарық ағынын толыққанды бөледі. Жұмыс орны мен қоршаған заттар элементтерінің үстіңгі беті жылтырамайды.

11. Үй-жайдың ауданы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 24 ақпандағы № 125 бұйрығымен бекітілген Тұрғын үйді және басқа да үй-жайларды, қоғамдық ғимараттарды күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10637 болып тіркелген) сәйкес кресло-арбамен жүріп-тұратын бір мүгедектігі бар адамға 7,65 шаршы метр есебінен келеді. Үй-жайдың көлемі Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 28 ақпандағы № 174 бұйрығымен бекітілген Өндірістік мақсаттағы ғимараттарға және құрылыстарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға (Қазақстан Республикасы нормативтiк құқықтық актiлерiнiң мемлекеттiк тiзiлiмiнде № 10939 болып тіркелген) сәйкес микроклимат бойынша нормативтер талаптарын қамтамасыз ету қажеттілігіне қарай, бірақ 15 текше метрден кем болмайтындай етіп есептеу арқылы айқындалады.

12. Мүгедектігі бар адамның үй-жайдағы жұмыс орнын орналастыру кезінде организмге қарсы көрсетілген процестер туындайтын жекелеген учаскелерде мүгедектігі бар адамның жұмыс аймағында өндірістік орта параметрлері реттеледі. Бұл ретте Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы № 169 бұйрығымен бекітілген адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтері (Қазақстан Республикасы нормативтiк құқықтық актiлерiнiң мемлекеттiк тiзiлiмiнде № 11147 болып тіркелген) ескеріледі.

13. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамдар үшін жабдықтың, жұмыс аймағының, жиһаздың элементтерін жеке, оны трансформациялауды қамтамасыз ете отырып орындау қажет.

14. Ұйымдастырушылық-техникалық жабдықтау өзінің өлшемдері бойынша антропометриялық деректерге сәйкес келеді, ол төзімділік қасиетке ие, пайдалану жайлылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

15. Жұмыс үстелі мынадай сипаттамалар мен мүмкіндіктерге ие: үстел бетінің биіктігі мен еңісін өзгерту;

қосымша жергілікті жарықтандыруды қамтамасыз ету мүмкіндігі;

қосалқы жабдықты қосымша бекіту мүмкіндігін қамтамасыз ету;

жылжымалы жәшіктердің, заттар мен бөлшектерді қармау және ұстау құрылғысының болуы.

Жұмыс орындығы мынадай сипаттамалар мен мүмкіндіктерге ие:

орындықтың және арқалықтың биіктігі мен еңісін өзгерту;

қосымша басқыштарды қондыру (қажеттілігіне қарай); қосымша шынтақтірегіштерді орнату;

қозғалысты жеңілдету үшін қосымша тірегіштер мен тұтқаларды орнату.

16. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адам үшін жұмыс орнын жабдықтау кезінде жұмыс жабдығын, жиһазды таңдау және орналастыру кресло-арбадағы қызметкерге қатысты сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің халықтың баяу қимылдайтын топтарына арналған талаптары ескеріле отырып жүзеге асырылады:

1) осы стандартқа қосымшаға сәйкес кресло-арбаның вертикальді осінде айналу кезінде алатын аймағының габариттері: 1400х1400 миллиметр;

2) қоршаған орта элементтерінің қолжетімділігі:

жанында орналасқанда: 1300 миллиметрден аспайды және 250 миллиметрден төмен болмайды;

фронтальды күйде: 1200 миллиметрден аспайды.

17. Компьютермен жұмыс істеуді көздейтін жұмыс орны арнайы пернетақтамен, арнайы компьютерлік тышқанмен жабдықталады.

18. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жүріп-тұруына қойылатын талаптар:

1) ғимаратта кресло-арбамен жүріп-тұратын адамдарға лайықталған кіреберіс қарастырылады. Сыртқы баспалдақтар мен пандустардың тұтқалары болады. Сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің талаптарына сәйкес пандустың еңісі 8 %-дан аспайтын кезде оның ең жоғары бір көтерілу биіктігі (марш) 0,8 метрден аспайды. Қозғалыс жолындағы еден биіктігінің алмасуы 0,2 метр және одан төмен болса пандустың еңісі 10 %-ға дейін ұлғайтылады. Сондай-ақ бұрандалы пандустар қарастырылады;

2) қозғалыс жолы:

кабинеттердің есіктері ашық болғанда қозғалыс жолағының ені – 90 сантиметрден кем болмайды;

есік жақтауларының ені – 90 сантиметрден кем болмайды;

табалдырықтардың биіктігі – 2,5 сантиметрден аспайды;

ғимаратта ені 90 сантиметрден кем болмайтын тайғанамайтын жабуы бар, тұтқасының биіктіктігі 70-90 сантиметр болатын пандус монтаждалады;

жұмыс орнын орналастыру жүріп-тұрудың ең төменгі қажеттілігін қамтамасыз етеді;

қозғалыс жолында аспалы жабдық жоқ, орын ауыстыруға кедергі болмайды;

3) жұмыс орнын екінші және жоғарғы қабаттарда орналастыру:

жұмыс орындары екінші және жоғарғы қабаттарда орналасқан жағдайда, кабинасы 140х110 сантиметрден кем болмайтын, есік жақтауларының ені 90 сантиметрден кем болмайтын жолаушы лифтілері жабдықталады;

лифт болмаған жағдайда баспалдақты жеке көтеру құрылғысы болады.

19. Мүгедектігі бар адамдарға санитариялық-тұрмыстық қызмет көрсету сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің талаптарына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Қоғамдық дәретханаларда азаматтардың барлық санаттарына, оның ішінде кресло-арбамен жүріп-тұратын адамдарға қолжетімді болатын кемінде бір әмбебап кабина қарастырылады.

Әмбебап кабинаның өлшемдері: ені – 1,65 метр, тереңдігі – 1,8 метр. Кабинада:

кресло-арбаны қоюға арналған кеңістік, сондай-ақ киімге, балдақтар мен басқа да қажеттіліктерге арналған ілгіштер;

тұтқалар, айналмалы немесе қайырмалы отырғыштарды орнату мүмкіндігі қарастырылады.

Кресло-арбамен жүріп-
тұратын мүгедектігі бар
адамның жұмыс
орны стандартына
қосымша

Кресло-арбаның вертикальді осінде айналу кезінде алатын аймағының габариттері

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің,
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің және
Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау
министрінің
міндетін атқарушысының
өзгерістер мен толықтырулар
енгізілетін кейбір
бұйрықтарының тізбесіне
2-қосымша
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
2016 жылғы 14 маусымдағы
№ 519 бұйрығына
2-қосымша

Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты (бұдан әрі – стандарт) "Халықты жұмыспен қамту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 8) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Осы стандарт көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамға арналған жұмыс орнына қойылатын талаптарды белгілейді.

3. Осы стандартта мынадай негізгі ұғым пайдаланылады:

тифлокешен – көзі нашар көретін және көрмейтін пайдаланушылар үшін арнайы жабдықпен және бағдарламалық қамтамасыз етумен жарақтандырылған компьютер, сондай-ақ брайль принтерлері.

2-тарау. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар

4. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны негізгі эргономиялық талаптарға жауап беретін басты және қосалқы жабдықты қамтиды.

5. Жұмыс орнын жарақтандыру кезінде көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жеке талаптары мен шектеулері ескеріледі.

6. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде пайдаланылатын және ескерілетін негізгі элементтер:

мүгедектігі бар адамның соқырлығынан туындаған оның физиологиялық шектеулерінің орнын толтыруға арналған арнайы жабдық пен құрылғылар;

көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның ерекшеліктері ескеріле отырып арнайы әзірленген бедерлі қаріпті қамтамасыз ету;

жұмыс істеу кезінде пайдаланылатын материалдармен, құралдармен тифлокешенді басқарудың негізгі элементтері көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адам организмінің ерекшеліктері ескерілген жұмыс аймағының шегінде болады;

көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адам үшін жұмыс процесінің тиімділігін және еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында жұмыс аймағында қоршаған
ортаны сәйкестендіру үшін қосымша жабдықтау (акустикалық, тактильді, визуальды).

7. Өндірістік жабдықты, жиһазды орналастыру кезінде көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның кедергісіз өтуін қамтамасыз ету ескеріледі. Сондай-ақ жүріп-тұру жолдарында тактильді бағыттаушы көрсеткіштерді (едендегі және қабырғадағы) монтаждау көзделеді.

8. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнындағы жабдықтар мен жиһаздардың орналасуы, оны жарықтандыру еңбек қауіпсіздігі мен жайлылығын қамтамасыз етеді.

9. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-15 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26831 болып тіркелген) адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерге сәйкес көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адам үшін жұмыс орнын ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-гигиеналық талаптар:

1-сыныпты микроклимат;

шу 80 децибелден аспайды;

локальды дірілдің болмауы;

ультрадыбыс, инфрадыбыстың болмауы;

зиянды заттар ең жоғары деңгейде рұқсат етілетін мәндер шегінде;

қолдардың тоңып қалуына жол берілмейді.

10. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны сезу, есту, көру бағдарлары бар тифлокешендермен жабдықталады, олар жұмыс орнындағы бағдар жүйесін қамтамасыз етуге бағытталған.

11. Барлық технологиялық құрылғылар тифлобелгілермен жарықтандырылады, ол мүгедектігі бар адамға оларды көру қабілетін бақылаусыз пайдалануға мүмкіндік береді. Сондай-ақ бұл тифлобелгілер құралды пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны радионүктелермен жабдықталады. Егер үй-жайда көру қабілетінен толық айырылған бірнеше мүгедектігі бар адам жұмыс істесе, онда ортақ радиохабар тарату көзі орнатылады.

12. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар мыналар болып табылады:

жұмысты көру және есту қабілетін бақылаусыз орындау мүмкіндігін қамтамасыз етуге арналған компьютерлік тифлокешендер;

компьютерлермен және ұйымдастыру техникасымен жұмыс істеу үшін брайль дисплейіне қосылуға мүмкіндік беретін тифлоорганайзер және брайль принтерлері, пернетақталары.

13. Жұмыс орнын жоспарлау қызметкердің еңбек процесінде ең аз кеңістікте қозғалуын ескере отырып жүзеге асырылады.

14. Қызметкер мен цех ішіндегі көліктің қозғалу жолдары бөлінген. Өндірістік үй-жайлар 3-тен жоғары болмайтын қабатта, тура кіреберісте орналастырылады. Едендер мен баспалдақтарды жабу үшін тайып кетуге қарсы материалдар пайдаланылады. Терезелерге, баспалдақтар мен бағыттаушы тұтқаларға сақтандыратын кедергілер орнатылады.

Жұмыс аймағы және көзі көрмейтіндердің қозғалу жолдары бағдарлар жүйелерімен ("дыбыстық маяктар", санитариялық-тұрмыстық үй-жайлардың кіреберісіндегі, жұмыс орындары жабдығындағы, лифтілердегі, дәліздердегі және тағы басқа орындардағы бедерлі жазулар) жарақтандырылады.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің,
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің және
Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау
министрінің міндетін
атқарушысының өзгерістер
мен толықтырулар енгізілетін
кейбір бұйрықтарының тізбесіне
3-қосымша
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
2016 жылғы 14 маусымдағы
№ 519 бұйрығына
3-қосымша

Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты (бұдан әрі – стандарт) "Халықты жұмыспен қамту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 8) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Осы стандарт есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамға арналған жұмыс орнына қойылатын талаптарды белгілейді.

2-тарау. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар

3. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны, өндірістік жабдық элементтерінің конструкциясы жұмыс аймағында эргономиялық талаптарға сәйкес келеді.

4. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамдар қарқынды шу және жергілікті өндірістік діріл жағдайларындағы, қозғалмалы механизмдері бар, улағыштық қасиетке ие заттарды өндіру жұмыстарына жіберілмейді.

5. Жұмыс орнын жарақтандыру кезінде есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жеке талаптары мен шектеулері ескеріледі.

6. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның антропометриялық және анатомиялық-морфологиялық шектеулерінің орнын толтыруға арналған арнайы жабдық пен құрылғылар есту қабілеті толық бұзылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде пайдаланылатын және ескерілетін негізгі элементтер болып табылады.

7. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнындағы жабдық пен жиһаздың орналасуы, жарақтандыру еңбек қауіпсіздігі мен жайлылығын қамтамасыз етеді.

8. Адамдар тұрақты келетін өндірістік объектілер табиғи және жасанды жарықтандырумен қамтамасыз етіледі. Орташа дәлдіктегі жұмысты орындау кезінде жұмыс орнындағы аралас жарықтандыру сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес кемінде 500 люксті, төменгі дәлдік пен өрескел жұмыстар кезінде кемінде 300 люксті көздейді.

9. Жарық көздері жеткілікті жарық бере алады, жарық шекарасын нақты белгілей отырып, жарық ағынын толыққанды бөледі. Жұмыс орны мен қоршаған заттар элементтерінің үстіңгі беті жылтырамайды.

10. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны қосымша:

дыбыстық сигналдарды жарыққа, мәтіндік жүгіртпе жолға өзгертетін жабдықпен;

сөзді мәтінге өзгертетін жарық (визуальды) индикаторлармен жабдықталады.

11. Есту және көру қабілеті қатар бұзылған мүгедектігі бар адамдар үшін жұмыс орнына қойылатын талаптар мыналар болып табылады:

көруді және естуді бақылаусыз жұмыстың орындалуын қамтамасыз етуге арналған тактильдік тифлокешендер;

12. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамдарның еңбегін пайдаланатын кәсіпорындарда ымдау тілі аудармашысының кабинеті көзделеді. Аталған кабинет есту қабілеті бұзылған мүгедектігі бар адамдар үшін арнайы техникалық байланыс құралдарымен: мәтіндік хабарламасы бар телефондармен немесе телефакстермен жабдықталады.

13. Жұмыс орнында қауіп және эвакуация туралы ақпараттандыру үшін қосымша жыпықтауыш жарық сигналдары орнатылады.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің,
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің және
Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау
министрінің міндетін
атқарушысының өзгерістер
мен толықтырулар енгізілетін
кейбір бұйрықтарының тізбесіне
4-қосымша
Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрі
2021 жылғы 27 желтоқсандағы
№ 502 бұйрығымен
бекітілген

Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышы

Техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптамасы			Бөлімнің атауы	Техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар, арнаулы жүріп-тұру құралдар және көрсетілетін қызметтер түрінің атауы	Техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің атауы	Қысқаша сипаттамалар
Бөлім коды	Түр коды	Код	Бөлімнің атауы			Қысқаша сипаттамалар
20			Протездік-ортопедиялық құралдар			Кем аяқ-қолды немесе дененiң басқа да мүшелерiн алмастыратын, аурудың немесе денсаулыққа зақым келудiң салдарынан организмнiң бұзылған немесе жоғалтқан функцияларының орнын толтыратын құралдар.
	201			Қол протезі		Әртүрлі қол протездерін алу үшін жеке дайындалған компонентпен біріктірілген үйлесімді компоненттер жиынтығы.
	2011			Иық протезі		Ампутациядан кейін немесе туғанда аяқ-қол болмағанда қолдың иық пен шынтақ буынының арасындағы бөлігін алмастыратын құрылғы.
	201101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ иық протезі		Протездерде иық буынының экзартикуляциясы кезінде жылу беру, салмақ бөлу және жайлылық өте маңызды. Байланыс беті қатты немесе икемді пластиктен немесе гельді амортизациялық материалдан - силиконнан тұрады. Экзартикуляция мен иық тұқылы кезіндегі ең функционалды протездер бір немесе бірнеше буындарды миоэлектрлік бақылауды және қолдың жұмысын қамтиды. Шынтақтың экзартикуляциясы (шынтақ қойылмайды), ал шынтақтан жоғары протездеу кезінде механикалық шынтақ қажет. Шынтақ буынының экзартикуляциясындағы протездерде шынтақ буынын бүгу үшін дене күші қолданылады (ауырлық күші шынтақ буынын созады) және миоэлектрлік басқару. Пластикалық жеңнің сыртқы бөлігіне екі сыртқы шынтақ ілмектері бекітілген. Шынтақ пен басқару жүйелерінің көптеген комбинациясы бар. Миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар электр жетегі бар иық протездері. Биоэлектрлік бақылау кезінде сигнал көзі-бұлшықет тобының ерікті жиырылуымен электрлік белсенділігі. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған бұлшық еттердің тонусының өзгеруі болып табылады. Шынтақ буынын экзартикуляциялау кезінде тарту арқылы басқарылатын арнайы шиналар орнатылады. Иықты 7-8 сантиметр жоғары ампутациялау кезінде екі немесе бір тартумен басқарылатын шынтақ түйіні орнатылады. Түйіннің әртүрлі бұрыштарда бекітудің бірнеше дәрежесі бар. Ротация пассивті, саусақтардың ашылуы мен жабылуын бақылау (ұстау) және саусақтардың ротациясы электрондық басқару жүйесі есебінен белсенді болады.
		20110101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ иық протезі
		20110102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол иық протезін жөндеу
	201102			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ иық протезі
		20110201			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ иық протезі
		20110202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң иық протезін жөндеу
	201103			Сол иыққа арналған шиналы-былғары протез		Шина-былғары типтегі иық протездеріне косметикалық протездер, тартумен басқарылатын протездер мен жұмыс протездері жатады. Иық гильзасы жеке стандарттар бойынша немесе былғарыдан, термопластикадан немесе қабатты пластиктен жасалған гипс құю арқылы жасалады. Қол косметикалық немесе әртүрлі типтік өлшемдерін тартуды басқарумен. Қол және шынтақ ротациясы пассивті.
		20110301			Сол иыққа арналған шиналы-былғары протез
		20110302			Сол иыққа арналған шиналы-былғары протезді жөндеу
	201104			Оң иыққа арналған шиналы-былғары протез
		20110401			Оң иыққа арналған шиналы-былғары протез
		20110402			Оң иыққа арналған шиналы-былғары протезді жөндеу
	2012			Білек протезі		Ампутациядан кейін немесе туған кезде аяқ-қол болмағанда қолдың буындары мен шынтақ буынының арасындағы қолдың бір бөлігін алмастыратын құрылғылар.
	201201			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ білек протезі		Трансрадиалды/шынтақ ампутациясы: ұзын - сүйектің бастапқы ұзындығынан 2/3 және одан көп, орташа - сүйектің бастапқы ұзындығынан 1/3-тен 2/3-ке дейін, қысқа - сүйектің бастапқы ұзындығынан 1/3 аз немесе тең болады. Ұзын және орта деңгейлерде жүргізілген ампутациялар кейбір пронация мен супинацияны сақтайды. Пассивті, денені басқаратын немесе сыртқы көзден қуат алатын құрылғылар қолданылады – миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар электр жетегі бар білек протезі. Биоэлектрлік бақылау кезінде сигнал көзі бұлшықет тобының ерікті жиырылуымен электрлік белсенділігі болады. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған бұлшық еттердің тонусының өзгеруі болып табылады. Білек шоғырының функционалды ұзындығы кемінде 6 сантиметр. Білек шоғыры мен сау аяқтың ұзындығының айырмашылығы кемінде 5 сантиметр. Қолды ұстау, ашу және ротация белсенді.
		20120101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ білек протезі
		20120102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ білек протезін жөндеу
	201202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ білек протезі
		20120201			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ білек протезі
		20120202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ білек протезін жөндеу
	201203			Шиналы-былғары (тарту) сол жақ білек протезі		Шина-былғары типтегі білек протезі: косметикалық, белсенді тарту және жұмыс протезі. Білек жеңі жеке өлшемдер немесе тұқылдың гипстік құймасы бойынша былғарыдан, термопластикадан немесе қабатты пластиктен жасалады. Қол косметикалық немесе әртүрлі типтік өлшемдерін тартуды басқарумен. Қол және шынтақ ротациясы пассивті.
		20120301			Шиналы-былғары (тарту) сол жақ білек протезі
		20120302			Шиналы-былғары (тарту) сол жақ білек протезін жөндеу
	201204			Шиналы-былғары (тарту) оң жақ білек протезі
		20120401			Шиналы- былғары (тарту) оң жақ білек протезі
		20120402			Шиналы- былғары (тарту) оң жақ білек протезін жөндеу
	2013			Қол басының протезі
	201301			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ қол басының протезі		Кәрі жілік-білезік буынының экзартикуляциясы кезінде білекті бүгу немесе кеңейту мүмкіндігі жоғалтылады. Пронация және супинация сақталады. Пассивті, тарту протезі немесе сыртқы басқаруы бар (миоэлектрлік) қол басының протезі әзірленеді. Білек буынының экзартикуляциясымен барлық карпальды сүйектер алып тасталады, нәтижесінде білекті бүгу немесе кеңейту мүмкіндігі жоғалады. Пронация және супинация сақталады. Білек протезін, ілгекті немесе арнайы ұшты құрылғыны пайдаланылады. Миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар электр жетегі бар білек протезі. Биоэлектрлік бақылау кезінде сигнал көзі-бұлшықет тобының ерікті жиырылуымен электрлік белсенділігі. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған бұлшық еттердің тонусының өзгеруі болып табылады. Білек буынының деңгейінде білек буынының функционалды ұзындығы. Білекпен ұстау және ашу белсенді. Білектің бұралуына байланысты ротация.
		20130101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ қол басының протезі
		20130102			Жаңа технология (модульдік) бойынша сол жақ қол басының протезін жөндеу
	201302			Сол жақ қол басының протезі (косметикалық)		Білезік деңгейінде, оның ішінде алақан-фалангтық буындарды оқшаулап қол басын ампутациялау немесе ақаулар кезінде косметикалық қол басының протезі түйіспелі таспамен, сыдырма ілгекпен немесе баумен бекітіледі.
		20130201			Сол жақ қол басының протезі (косметикалық)
		20130202			Сол жақ қол басының косметикалық протезін жөндеу
	201303			Сол жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)		Саусақтың косметикалық протезі табиғи қолдың сыртқы түріне сәйкес келеді. Ол косметикалық ақаудың орнын толтыра отырып оған антропоморфты пішін береді және заттарды басу және қолдау үшін пайдаланады.
		20130301			Сол жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)
		20130302			Сол жақ қол саусағының косметикалық протезін жөндеу
	201304			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ қол басының протезі		Кәрі жілік-білезікк буынының экзартикуляциясы кезінде білекті бүгу немесе кеңейту мүмкіндігі жоғалтылады. Пронация және супинация сақталады. Пассивті, тарту протезі немесе сыртқы басқаруы бар (миоэлектрлік) қол басының протезі әзірленеді. Білек буынының экзартикуляциясымен барлық карпальды сүйектер алыптасталады, нәтижесінде білекті бүгу немесе кеңейту мүмкіндігі жоғалады. Пронация және супинация сақталады. Білек протезін, ілгекті немесе арнайы ұшты құрылғыны пайдаланылады. Миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар электр жетегі бар білек протезі. Биоэлектрлік бақылау кезінде сигнал көзі-бұлшықет тобының ерікті жиырылуымен электрлік белсенділігі. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған бұлшық еттердің тонусының өзгеруі болып табылады. Білек буынының деңгейінде білек буынының функционалды ұзындығы. Білекпен ұстау және ашу белсенді. Білектің бұралуына байланысты ротация.
		20130401			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ қол басының протезі
		20130402			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ қол басының протезін жөндеу
	201305			Оң жақ қол басының протезі (косметикалық)		Білезік деңгейінде, оның ішінде алақан-фалангтық буындарды оқшаулап қол басын ампутациялау немесе ақаулар кезінде косметикалық қол басының протезі түйіспелі таспамен, сыдырма ілгекпен немесе баумен бекітіледі.
		20130501			Оң жақ қол басының протезі (косметикалық)
		20130502			Оң жақ қол басының косметикалық протезін жөндеу
	201306			Оң жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)		Саусақтың косметикалық протезі табиғи қолдың сыртқы түріне сәйкес келеді. Ол косметикалық ақаудың орнын толтыра отырып оған антропоморфты пішін береді және заттарды басу және қолдау үшін пайдаланады.
		20130601			Оң жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)
		20130602			Оң жақ қол саусағының косметикалық протезін жөндеу
	202			Аяқ протездері		Әртүрлі аяқ протездерін алу үшін жеке дайындалған компонентпен біріктірілген үйлесімді компоненттердің жиынтығы.
	2021			Жамбас протезi		Ампутациядан кейін немесе туылғанда аяқ болмаған кезде жамбас буыны мен тізе буыны арасындағы бір бөлігін немесе жамбас буынында аяқты алмастыратын құрал.
	202101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жамбас протезі		Жамбас протезінің модульдік құрылымы мыналардан тұрады: тұқылдарды қабылдау гильзасы (жұмсақ (серпімді) астары бар немесе онсыз, силикон қаппен (лайнермен) немесе онсыз), гильза адаптері (тіреуі), айналмалы модуль (опциондық), тізе буынының модулі, көтергіш модуль, қысқыш төлке (қамыт), табан модулі, косметикалық қабық және косметикалық жабын. Тұқым қабылдағыш гильза – жамбас протезінің негізі. Тірек модулі және/немесе тік амортизацияның қосымша функциялары жоқ. Тізе буынының модульдері мен аяқ модульдері конструкциясы, сыртқы түрі, іске асырылған функциялары бойынша алуан түрлі. Кейбір аяқ модульдері өкше биіктігін реттеу функциясымен жабдықталады. Модульдік жамбас протездерінің конструкциясында протездің функционалдығын жоғалтпай модульдердің өзара алмастырылуы жүзеге асырылады.
		20210101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жамбас протезі
		20210102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жамбас протезін жөндеу
	202102			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жамбас протезі
		20210201			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жамбас протезі
		20210202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жамбас протезін жөндеу
	202103			Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезi		Шина-былғары жамбас протезі қабылдау гильзасынан түрады. Болат шиналар раманың рөлін атқарады. Тізе түйіндері құлыпты немесе онсыз. Табандары полиуретанды өтпелі білекпен. Жамбас протезі әртүрлі деңгейдегі жамбастың бір жақты немесе екі жақты ампутациялау кезінде ұсынылады.
		20210301			Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезi
		20210302			Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезiн жөндеу
	202104			Шиналы-былғары оң жақ жамбас протезi
		20210401			Шина-былғары оң жақ жамбас протезi
		20210402			Шиналы-былғары оң жақ жамбас протезiн жөндеу
	2022			Жіліншік протезі
	202201			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жіліншік протезі		Жіліншік протезінің модульдік конструкциясы мыналардан тұрады: тұқым қабылдағыш гильзадан (жұмсақ астары бар және/немесе силикон қаппен (лайнермен)), гильзалық адаптер (тіреуіш), көтергіш модуль, қысқыш төлке - қамыт, табан модулі, косметикалық қабық және косметикалық жабын. Тірек модулі және қысқыш жең бұралу және/немесе тік амортизацияның қосымша функциялары жоқ немесе болуы мүмкін. Табан модульдері конструкциясы, сыртқы түрі, іске асырылған функциялары жағынан алуан түрлі. Кейбір табан модульдерінде өкшенің биіктігін реттеу мүмкіндігі бар.
		20220101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жіліншік протезі
		20220102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жіліншік протезін жөндеу
		20220103			Силикон қабы бар сол жақ жіліншік протезі
	202203			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жіліншік протезі
		20220301			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жіліншік протезі
		20220302			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жіліншік протезін жөндеу
		20220303			Силикон қабы бар оң жақ жіліншік протезі
	202202			Шиналы-былғары сол жақ жіліншік протезi		Шина-былғары жіліншік протезі болаттан немесе титан шиналарымен нығайтылған былғарыдан жасалады. Гильзаларды бауларға немесе бауларға, былғары белдікке, вертлугқа бекіту. Табан резеңке немесе металл штампталған.
		20220201			Шиналы-былғары сол жақ жіліншік протезi
		20220202			Шиналы-былғары сол жақ жіліншік протезiн жөндеу
	202204			Шиналы-былғары оң жақ жіліншік протезi
		20220401			Шиналы-былғары оң жақ жіліншік протезi
		20220402			Шиналы-былғары оң жақ жіліншік протезiн жөндеу
	2023			Табан протезі
	202301			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ табан протезі		Пирогов бойынша ампутациядан кейін модульдік табан протезі жұмсақ қабырғалы астары бар немесе онсыз жіліншік гильзасынан және табаннан тұрады. Табан төмен профильді. Сау аяқ пен ампутацияның ұзындығының айырмашылығы кем дегенде 3-5 сантиметрді құрайды. Бекіту байланыс лентасында.
		20230101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ табан протезі
		20230102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ табан протезін жөндеу
	202303			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ табан протезі
		20230301			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ табан протезі
		20230302			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ табан протезін жөндеу
	203			Омырау бездерінiң протездері		Экзопротез сау сүт безіне тән сипаттамаларға ие: түсі, консистенциясы, пішіні, беті, серпімділігі. Сондай-ақ жұмсақ ішкі бетке ие, бұл өз тіндерімен минималды үйкелісті қамтамасыз етеді, әсіресе операциядан кейінгі тыртық аймағында. Экзопротездің косметикалық қасиеттері бездің емізік-ареолярлы аймағына еліктеумен толықтырылады.
		20301			Сол жақ омырау бездерінiң протезі
		20302			Оң жақ омырау бездерінiң протезі
	204			Ортопедиялық аппараттар		Ортопедиялық аппараттар қолдарға және аяқтарға арналған аппараттарды және туторларды қамтиды. Қозғалыс функцияларын қалпына келтіру және (немесе) қол жеткізілетін түзету жағдайында түсіру немесе бекіту арқылы деформациялардың дамуын болдырмау мақсатында сегменттерге немесе адамның аяқ-қолдарына әзірленетін құрылғы.
		20401			Аппарат	Аппараттың барлық сегменттері шарнирлік қосылыстарға ие. Аппараттың мақсаты: қолдарға – зардап шеккен қолды тұрмыстық және еңбек операцияларына тарту мүмкіндігін қамтамасыз ету; аяқтарға – тірек функциясын қамтамасыз ету, локомотив актісін ішінара немесе толық қалпына келтіру.
		20402			Тутор	Тутор шарнирлік қосылыстары жоқ бекіту-түзету типіндегі ортопедиялық аппарат. Буынды (дарды) немесе аяқ-қол сегментін қатаң бекітуге және берілген түзету жағдайында оларды ішінара жеңілдетуге арналған. Тутор жеке орналасқан сүйек шығыңқы жерлерін көрсете отырып, сондай-ақ аяқ-қолдарын өлшей отырып, гипс құймасы бойынша дайындалады. Тутордың мақсаты: қолдарға – мүмкін болатын тұрмыстық немесе еңбек операцияларын орындауға қолды жұмыс істеп тұрған білекпен тартуды қамтамасыз ете отырып, қолды белгілі бір функционалдық тиімді жағдайда ұстай отырып, буынның (дардың) және қол сегментінің (тердің) бекітілуін қамтамасыз ету. аяққа – туторлары оның сегменттерін түзетілген (бар патологиялық қондырғыларды жоя отырып) немесе белгілі бір қалыпта бекітуге және ұстап тұруға, аяқты тиісті түрде жүктеуге немесе буынды анкилоздау және оларды баяу шоғырландыру кезінде сүйектерді біріктіру мақсатында арналған.
	205			Балдақ		Жаяу жүруді жеңілдетуге арналған, аяғы, тұтқасы және қолтық аймағына немесе білекке тірегі бар техникалық көмекші құрал.
	2051			Балаларға арналған балдақ		Қолтық асты балдақ шынтақ балдағына салыстырғанда тұрақты тірек жасайды. Қолтық асты балдағының конструкциясы қолтық аймағында тіреуге арналған платформаны, тұтқаны, резеңке ұшы бар бір тірекке өтетін қос жолақты қарастырады. Балдақ биіктігін реттейтін қысқышқа, бұрандаларға немесе құрылғыларға ие. Қолтық асты балдағының биіктігі адамның бойына сәйкес келеді. Қолтық асты балдағын өз бетінше тұра алмайтын, тұрақты қатты тірек қажет пациенттер пайдаланады.
		2051001			Балаларға арналған қолтық асты балдақ
	2052			Ересектерге арналған балдақ
		2052001			Ересектерге арналған қолтық асты балдақ
	2053			Балаларға арналған шынтаққойғыштары бар балдақ		Шынтақ балдағы дене салмағын толық немесе ішінара қолдайтын адамдар пайдаланады. Шынтақ балдағының көмегімен қозғалу кезінде шынтақ буыны мен қол буынына тірек түседі. Шынтақ балдағын жеке таңдау олардың биіктігін дұрыс таңдау арқылы қамтамасыз етіледі, ол адамның бойына сәйкес келеді.
		2053001			Балаларға арналған көп тіреулі шынтақ балдағы
		2053002			Балаларға арналған бір тіреулі шынтақ балдағы
	2054			Ересектерге арналған шынтаққойғыштары бар балдақ
		2054001			Ересектерге арналған көп тіреулі шынтақ балдағы
		2054002			Ересектерге арналған бір тіреулі шынтақ балдағы
	206	206005		Таяқ	Таяқ	Таяқ – тіректің ауданын және пайдаланушының тік тұрақтылығын ұлғайтуды қамтамасыз етеді, сондай-ақ зақымдалған жаққа жүктемені азайтады және жүру кезінде дененің ауытқуының симметриясына ықпал етеді.
		206001			Бір тіреулі таяқ	Тұтқасы бар және қолға баса отырып жүру кезінде тіреуге арналған өзек түріндегі құрылғы. Таяқтар әртүрлі материалдардан жасалады: ағаш, алюминий қорытпасы, анодталған алюминий, пластмасса, шыны талшық, болат. Бұйымдарда бағалы ағаш түрлерінен, пластмассадан, декоративтік материалдардан, соққыға төзімді, аязға төзімді қасиеттері бар түрлі пішіндегі тұтқалар пайдаланылады.
		206004			Көп тіреулі таяқ	Биіктігі бойынша реттеумен және онсыз, төмен немесе пирамида негізімен, қол немесе білекке тіреумен, әртүрлі материалдардан жасалған тұтқамен, әртүрлі пішіндегі, сырғанауға қарсы құрылғымен қысқы кезеңде пайдалану үшін және онсыз, таяқтың негізінің оң немесе сол қол астындағы жағдайын реттеумен шығарылады. Көп тіреулі таяқтың конструкциясы жетілдіріледі, мысалы, инсульттан кейінгі пайдаланушылар үшін полиуретанды тұтқамен, 2,5 сантиметр түзету қадамымен, сенімді бекітумен, тірек аяқтары арасындағы максималды қашықтықпен жақсартуға болады; кең, пирамидалы кішкентай және орташа негізбен.
	207			Жетек арбалар		Пайдаланушының екі қолымен басқарылатын төрт тірекпен және екі тұтқамен жүруді жеңілдетуге арналған құрал немесе дененің жоғарғы бөлігімен бірге болады. Жетек арбаларды екі негізгі функциясы бар: аяқтардағы жүктемені азайту және тепе-теңдікті жеңілдету.
		2071005			Балаларға арналған жетек арбалар
		2072005			Ересектерге арналған жетек арбалар
		207011			Қадамсыз жетек арбалар	Ересектермен және балалармен қатты және тегіс жерде жүру үшін пайдаланылады. Стационарлық жетек арбалар – пациенттің төсектен немесе орындықтан тұруын жеңілдету үшін бір-бірінің үстіне орналасқан тұтқалары (жоғарғы және төменгі) екі деңгейлі тұтас, жиналмалы, реттелетін, екі деңгейлі.
		207012			Қадамдық жетек арабалар	Жетек арбаның конструкциясы ересектер мен балаларға оны пайдаланудың ыңғайлылығын, іс-қимыл жасау еркіндігін, жетек арбаның бірқалыпты қозғалуын және пайдалану процесінде дірілдің болмауын, сондай-ақ жекелеген бөлшектердің өзара алмасуын қоса алғанда, оларды ауыстыру арнайы құралдар мен құрылғыларды қолданбай жөндеуге жарамдылығын қамтамасыз етеді. Жетек арбаның қайта үдемелі қозғалысының қадамы оны жылжытқан кезде (қайта үдемелі қозғалыс) жетек арбаның ең жоғары енінің кем дегенде 90% құрайды. Қадамдық жетек арбаның көмегімен қозғалғанда, пайдаланушы қадамды имитациялай отырып, жетек арбаның сол және оң жақтарын кезекпен жылжытады.
		207013			Дөңгелекті жетек арбалар	Екі немесе одан да көп дөңгелектері мен екі тұтқалары бар көмекші техникалық құрал, пайдаланушының екі қолымен басқарылатын немесе дененің жоғарғы бөлігімен комбинациялануы ересектер мен балалардың жүруін жеңілдетуге арналған. Төрт дөңгелекті жетек арбалар жүру кезінде тұрақты қолдауды қажет ететін пайдаланушыларға арналған. Үш дөңгелекті жетек арбалар төрт дөңгелекті жүргішпен салыстырғанда үлкен маневрге ие. Төрт және үш дөңгелекті жетек арбалар тежегіштермен жабдықталған. Екі доңғалақты жетек арбалар – алдыңғы екі доңғалақ және артқы жағында резеңке ұштары бар екі аяқ. Ол басым тұрақтылыққа ие, бірақ маневрлері аз.
		2073007			Қосымша тірегі бар балаларға арналған жетек арбалар	Пайдаланудың негізгі мақсаты патологиялық постуральды белсенділікті басу; пациентті толық немесе ішінара бекіте отырып, дұрыс жүрісті дамыту үшін жағдай жасау; жүру және тұру кезінде тепе-теңдікті үйрету болып табылады. Жетек арбаның конструкциясы мыналарды қамтиды: доңғалақтары бар тірек жақтауы; дұрыс тұруға арналған құрылғылар (қатаң жақтау); баланың денесін физиологиялық дұрыс қалыпта бекітетін корсет; қолдарға арналған бағыттаушы тіректер, сондай-ақ дөңгелегі және ұштары бар тірек рамасы (қозғалыс кезінде жоғары деңгейдегі тұрақтылықты қамтамасы ететін білекке арналған көлденең тіреуіш формасында немесе екі көлденең тіреуіш нысанындағы, немесе қолтық асты тіреулер, ол үйлестіру бұзылуы бар пациенттерге аса маңызды). Жетек арбалар пайдаланушымен қозғалыс кезінде іске қосатын жұмыс тежегіштері және тұрақ тежегіштері болады. Доңғалақтары жоқ тірек ұшымен аяқталады; ұшы алмалы-салмалы болады; ол орын ауыстыру бетінде елеулі із қалдырмайды; резеңке ұшы жүріс тірегіне сенімді бекітіледі. Жетек арбаның тұтқалары реттеледі, бірақ оларды пайдалану кезінде мықтап бекітіледі; жиналмалы жетек арбалар бүктелгенде жұмыс күйінде бекітіледі. Адам денесімен байланысатын жетек арбалардың материалдары био үйлесімді болуы керек.
		2074007			Қосымша тірегі бар ересектерге арналған жетек арбалар
	208	20802		Корсет	Корсет	Омыртқаны қалыпты физиологиялық күйде бекітуге және оны ішінара түсіруге, сонымен қатар әртүрлі деформацияларды түзетуге (коррекциялауға) пайдаланылатын өнім. Мақсаты бойынша корсеттер екі топқа бөлінеді: омыртқа ауруларының алдын-алу үшін қолданылатын корсеттер және медициналық. Медициналық корсет деформацияның әртүрлі кезеңдерінде омыртқаны белсенді және пассивті түзетуге арналған. Функционалдық мақсаты бойынша: бекіту (бекіту-түзету) және функционалды (функционалды-түзету). Корсет конструкциясын таңдау омыртқаның зардап шеккен бөлігіне қажетті әсердің сипатына байланысты: - сколиотикалық қисаюды түзетуді жүзеге асыру; - сақталған бөлімдерге жүктемені қайта бөле отырып, омыртқалардың зақымдалған денелерін түсіру; - деформацияның артуының алдын алу мақсатында, мысалы, паралитикалық сколиоз кезінде омыртқаны ішінара немесе іс жүзінде толық иммобилизациялау және белгілі бір қалыпта ұстау.
	209	209		Реклинатор	Реклинатор	Иықтарды екі жаққа таратуға және қалыптың дұрыс стереотипін жасауға арналған жоғарғы кеуде омыртқасындағы серпімді матадан жасалған бұйым. Реклинаторлар жауырынды басу арқылы жоғарғы иық белдеуін өсіруді қамтамасыз етеді; кеуде омыртқасының жұмсақ және жартылай қатаң бекітілуін жасайды, бұл оның кеуде-бел аймағын түсіруге әкеледі; артқы бұлшықеттердің шамадан тыс тонусын жояды. Реклинатор қатаң жеке таңдалады. Жұмыс кезінде, үйде немесе оқу орнында ұзақ отыру немесе артқы жағында тірек болмаған кезде кию ұсынылады. Реклинаторлар барлық жас топтарына арналған.
	210	210		Басұстағыш	Басұстағыш	Іс жүзінде ол корсеттің функциясын орындайды, қажетті түзету жағдайында мойын омыртқасын түсіруді және бекітуді қамтамасыз етеді. Бұл бастың патологиялық бастиек орнатудың алдын алу, бар ауырсынуды жою, сондай-ақ жоғарыда аталған зақымданулармен жиі ауыратын мидың қанмен қамтамасыз етілуін қалыпқа келтіру үшін пайдаланылады.
	211	211002		Бандаж	Бандаж	Бандаж іш қуысы мен кіші жамбас органдары төмен түсірілген кезде оларды көтері және ұстау үшін; іш прессінің әлсіздігі кезінде; алдыңғы іш қабырғасының грыжасының пайда болуын алдыг алу үшін; қасағаның мүшеленуінің алшақтауы кезінде; алдыңғы іш қабырғасындағы жасанды ануста; алдыңғы іш қабырғасындағы грыжалар кезінде алдыңғы іш қабырғасындағы қосымша тіреу үшін пайдаланылады. Жеке өндірістің грыжалық бандажы (шап, ұмалық, скротальды, суспензиялар); протездік белдік бандаждарына жіктеледі. Грыжалық бандаждар-протездерге арналған жоғарғы және төменгі былғары (хромды былғары (астарлы)), бір (немесе екі) резеңке пелот (шапты немесе ширатылған) және бір (немесе екі) болат серіппесі бар немесе серіппесіз, жамбас асты, бандаждық ілмекке бекіту. Суспензорий (біржақты грыжалық бандаж) - мақта-матадан жасалған, негізгі матадан жасалған астары бар, түймелермен түймеленетін және бүйірлерінде, белдігінде алмалы-салмалы ленталары бар.
	212	212		Емдік белбеулер	Емдік белбеулер	Емдік белбеулер бел омыртқасының остеохондрозына (омыртқааралық алшақтықтың төмендеуі нәтижесінде жүйке тамырларының қысылуы), радикулитке (жүйке тамырларының қабынуы), бел бұлшықеттерінің сынуы мен жарақаттарына қолданылады.
	213	213		Балалардың профилактикалық шалбары	Балалардың профилактикалық шалбары	Туа біткен және жамбас буындарының ауытқулары бар жас балалардың аяқтарын дұрыс өсіру үшін ортопедиялық құрылғы. Құрылғы жамбас сүйегінің басын жамбас сүйегінің вертлуг қатпары ортасына бекітеді. Оның көмегімен жамбас өсіру бұрышы реттеледі, буындарға жүктеме азайтылады.
	214			Ортопедиялық аяқкиім		Аяқтың жоғалған функцияларын өтеу үшін аяқтың деформациясы, ақаулары немесе функционалды жеткіліксіздігі бар науқастар үшін жасалған арнайы нысандағы және конструкциядағы аяқкиім. Ортопедиялық аяқкиімге келесі талаптар қойылады: - ортопедиялық аяқкиім жеке өлшем бойынша жасалады (ортопедиялық аяқкиім жаппай өндірілмейді); - ортопедиялық аяқкиім дайындалады негізінен қатты тері, ол күшейтіледі металл немесе тығын қаңқасы, беретін аяқкиім қаттылығы түзету үшін деформациялар аяқ (табан); - аяқкиімнің жоғарғы жағы белдіктерден немесе жолақтардан жасалған; - ортопедиялық аяқкиім табан деформациясын түзетуге және жүру кезінде ауруды жеңілдетуге арналған. Ортопедиялық аяқкиім екі түрге бөлінеді: шамалы күрделі және күрделі. Шамалы күрделі ортопедиялық аяқкиім – бұл ішкі формасы біріктірілген және аяқ-қолдардағы анатомиялық өзгерістерді ескере отырып жасалған аяқкиім; ол табанды түзету үшін кірістірілген немесе кіріктірілген элементтерге ие. Шамалы күрделі ортопедиялық аяқкиім супинатормен, пронатормен; табанның деформациясымен; бойлық және көлденең жалпақ аяқтарымен компенсация кезінде 3 сантиметрге дейін қысқарған адамдарға арналған. Күрделі ортопедиялық аяқкиімге: құю арқылы жасалған аяқкиім жатады, оны жасау үшін өлшеу және қиыстыру қажет; нақты пациент үшін жеке пысықталған тағаға дайындалған аяқ киім.
		214013			Балаларға арналған ортопедиялық аяқкиім (жазғы)
		214014			Балаларға арналған ортопедиялық аяқкиім (қысқы)
		214015			Ересектерге арналған ортопедиялық аяқкиім (жазғы)
		214016			Ересектерге арналған ортопедиялық аяқкиім (қысқы)
	215			Қосымша құрылғылар		Аяқты дұрыс қалыпта ұстауға арналған әртүрлі түзеткіш құрылғылар.
		2151022			Ортопедиялық ұлтарақтар	Патологиялық жағдайлар мен әртүрлі этиологиялардың деформациясы салдарынан аяқ функциясының бұзылуы үшін емдік және профилактикалық құралдар. Аяқтың статикалық және динамикалық жүктемелерінің біркелкі таралуына және аяқтың жағдайын бақылауға байланысты аяқтың серіппелі, тірек, итеру және тепе-теңдік функцияларын қалыпқа келтіріңіз. Қатты қаңқасы бар немесе онсыз чепрактан немесе серпімді синтетикалық материалдардан жасалады.
		215201			Салма кебіс (етік)	Аяқкиімге арналған салма кебістер Лисфранк немесе Шопар бойынша ампутациялық ақаулар кезінде статодинамикалық функциясын қалпына келтіруге немесе өтеуге арналған: - табанның табан беті бойынша жүктемені ұтымды қайта бөлу; - табанды немесе оның сегменттерін түзетілген күйде ұстау; - табанның жоқ сегментін өтеу; төменгі аяқтың қысқаруын өтеу. Қысқа және орташа тұқылдар, табан асты беттің ауырсынатын жерлерін түсіру қажет болған кезде, сондай-ақ білек буынындағы қозғалғыштықты 5-10° аралығында шектеу кезінде салпа кебістер (етіктер) көрсетіледі. Салма кебістің (етік) жасаудың қажетті шарты-сау аяқтың шеңберлерімен салыстырғанда кем дегенде 2 сантиметр шұңқырлы кірпіктердің азаюы. Салма кебістер (етіктер) резеңке шұлықтан, алдыңғы жағында жасанды аяқкиім мен нақты қабылдағыш гильзаның арасындағы сына түрінде тығын төсемінен және қабылдау қуысын құрайтын дайындамадан тұрады. Қабылдау гильзасы гипс құймасы бойынша дайындалады. Салма кебісі (етік) стандартты немесе арнайы жасалған ортопедиялық аяқкиімде пайдалануға арналған. Стандартты аяқкиімді пайдаланған кезде салма кебіс (етік) пациенттің қоса берілген аяқкиімі бойынша қиыстырылады.
		215301			Супинатор	Аяқ киім түбінің ішкі бөлігі, аяқтың ішкі жиегін көтеріп, ұлтараққа немесе ұлтарақ пен жартылай ұлтарақ арасына: - жалпақ аяқтар болған кезде аяқтың доғаларын қолдау, түрлі жарақаттардың алдын алуға; - табанның ауырсыну аймақтарын (сүйектерді, өкше шоғырларын және деформацияланған саусақтарды)түсіруге; - аяққа жүктемені дұрыс бөлуге; - өкшелердің дұрыс орнатылуын қамтамасыз етуге; - өкше нысанының төзімдігіне және жүру процесінде амортизация ға арналған. Былғарыдан, тығыннан, металданнемесе пластамассадан, сондай-ақ формаланған, негізгі ұлтарақ құю әдісімен дайындалады; әдеттегі немесе ортопедиялық аяқ киімге салынады. Ортопедичлық аяқ киімдегі супинатор ортопедиялық ұлтарақтың артқы, ортаңғы, алдыңғы бөлімдері аумағында орналасады.
	216	216		Аппаратқа (протезге) арналған аяқкиім	Аппаратқа (протезге) арналған аяқкиім	Аппаратқа арналған аяқкиім арнайы "аппараттық" қалыптарда жасалады, жеке-жеке өңделеді және пациенттің аппараттағы орамдарының өлшенген мәндері бойынша, сондай-ақ сау аяқтың мөлшерін ескере отырып жасалады. Бір жақты ампутация кезінде протездерге арналған аяқкиім сақталған аяқтың жағдайына байланысты жасалады және оның қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтірмеуі тиіс. Екі жақты ампутация кезінде аяқкиім конструкциясына және жасанды табанның өлшеміне байланысты дайындалады. Протезге арналған аяқкиім протезде жүрудің биомеханикалық көрсеткіштерін бұзбайды. Аппаратқа (протезге) арналған аяқкиім оңай киіліп, протездің жасанды табанына және аппараттағы аяққа сенімді бекітілуі тиіс.
	217			Құрылғылар		Өз-өзіне қызмет көрсетуді жеңілдететін құралда
		2171			Жейде киюге арналған құрылғы	Бұл "С" пішініндегі үлкен пластикалық ілгегі бар (бір жағынан) және арнайы ұстағышы бар (екінші жағынан) ағаш тұтқа түрінде жейде киюді жеңілдететін қарапайым құрылғы.
		2172			Колготки киюге арналған құрылғы	Оның негізгі элементі – бір немесе екі бағыттаушыдан тұратын қимыл жақтауы және оның көмегімен колготкалар аяқтарына киілетін тарту элементі болатындай етіп жасалған.
		2173			Шұлық киюге арналған құрылғы	Шұлық киюге, сондай-ақ оларды шешуге арналған, қолдануға ыңғайлы бастапқы түрінде бекітілген шұлық негізі орнату түйінінен тұратын құрылғы. Шұлықтың бастапқы қалпын орнату түйінінің бөлшектері және шұлықтың түйінмен қосылу элементтері шұлыққа 50 ньютоннан кем емес төмен және жоғары түскен жүктемеге шыдайды.
		2174			Түйме тағуға арналған құрылғы (ілмек)	Жеткілікті қатаң созылған ілмектен және әртүрлі мөлшерде және пішіндегі көлемді тұтқадан тұратын құрылғы (шар, алмұрт және басқа түрлерде), тұтқаны қолмен жеткілікті тығыз ұстауды қамтамасыз етеді (алақан немесе бүйір тұтқасы болған кезде). Түйме түймеленген кезде құрылғының қатаң созылған ілмегі киімдегі түймеге арналған ілмегіне тігіледі, түймеге жабысады және түймемен бірге кері қозғалыспен киімдегі ілмекке тігіледі. Түймені ашқанда, ол құрылғының ілмегімен ұсталып, киімдегі ілмекке тігіледі.
		2175			Белсенді қармауыш	Тірек-қимыл аппаратының функциялары бұзылған кезде шағын заттарды манипуляция жасауды жеңілдететің құрылғы. Манипулятор қармау органынан; ұзартқышы бар тұтқадан; қармауыштан тұрады.
		2176			Ыдыс-аяқты ұстауға арналған қармауыш	Әр түрлі модификациядағы ыдыстарды ұстауға және ұстап тұруға арналған құрылғы: алынбалы, стационарлық, сорғыш, көлбеу және көлбеу емес, икемді штативтпен
		2177			Қақпақтарды ашуға арналған қармауыш	Арнайы саптамалар, қалыңдатылған тұтқалар арқасында эргономикалық күштерді азайтуды қарастыратын бірқатар модификацияларды қарастыратын өнім.
		2178			Кілтке арналған қармауыш	Қолды ұстау және ұстау функциялары бұзылған мүгедектерге кілтті ұстап қалуға және манипуляция жасауға мүмкіндік беретін көлемді тұтқасы мен кілтке арналған сыйымдылығы бар құрылғы.
	220	220		Стационарлық протездеу қызметтері	Стационарлық протездеу қызметтері	Стационар жағдайында протездік-ортопедиялық көмек - мүгедектігі бар адамдарды протездік-ортопедиялық құралдармен қамтамасыз ету жөніндегі медициналық-техникалық көмектің мамандандырылған түрі және оларды пайдалануға үйрету көрсетіледі. Тапсырыстың сипаты мен түріне байланысты өнім беруші мүгедекті стационарлық протездеу үшін шақыру не ол болмаған кезде тапсырысты орындау қажеттігі туралы шешім қабылдайды.
	222	222		Санаторий-курорттық емдеу	Санаторий-курорттық емдеу	Адамдардың санаторий-курорттық ұйымда уақытша болу жағдайында жүргізілетін медициналық оңалту түрі. Санаторий-курорттық ұйымының ғимараты халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары үшін (көру, есту, тірек-қимыл аппараты бұзылған) қол жеткізумен қамтамасыз етіледі. Санаторий-курорттық емдеу курсына дәрігердің тағайындауы бойынша мынадай қызметтер қосылады: - бальнеологиялық (минералды ванналар, емдік душтар: циркулярлық, Шарко); - гидротерапия; - парафинмен-озокеритпен емдеу, балшықпен емдеу; - механикалық массаж (7 процедурадан кем емес); - қол массажы (7 кем емес); - сауықтыру рәсімдері: тренажер залы, бассейн; - тамақтану: белгіленген нормаларға сәйкес калориясы бар күніне бес рет тамақтану, диетологтың тағайындауларына сәйкес диеталық үстелдерді қалыптастыру.
30				Сурдотехникалық құралдар		Есту кемістіктерін түзетуге және олардың орнын толтыруға арналған техникалық құралдар, оның ішінде байланыс пен ақпарат беруді күшейтетін құралдар.
	301			Есту аппараттары		Әуе немесе сүйек дыбысы арқылы дыбысты күшейтуге арналған электронды құрылғы. Оның негізгі мақсаты – сигналды есту қабілетінің жеткілікті жоғары дәрежесі бар есту қабілеті нашар адам қабылдауы үшін дыбыстық ақпарат көзі жасаған сигналды түрлендіру. Ол үшін есту аппараттары дыбыстық сигналдарды күшейтеді, сонымен қатар есту қабілетінің бұзылу дәрежесі мен сипатына сәйкес олардың динамикалық және жиілік сипаттамаларын өзгертеді. Әрбір есту аппараты акустикалық сигналды электрлік сигналға түрлендіретін микрофон, содан кейін оларды күшейткішке жібереді.
	3011			Есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3011006			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3011007			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
	3012			Есту қабілетінің төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3012006			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3012007			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
	3013			Есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3013006			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4- дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3013007			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
	3014			Есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3014001			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3014002			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3014004			Құлақ сыртындағы, орташа қуатты есту аппараты
	3015			Есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3015010			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3015011			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
	3016			Есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3016007			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3016008			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
	302	302		Веб-камерасы бар ноутбук	Веб-камерасы бар ноутбук	Дисплейді, ажыратымдылығы жоғары веб-камераны, пернетақтаны, меңзеу құрылғысын (сенсорлық панель немесе сенсорлық тақта), аккумуляторлық батареяны қоса алғанда, компьютердің типтік компоненттері біріктірілген портативті дербес компьютер, жиынтыққа тінтіуір, қуат блогы, төлқұжат кіреді. Веб-камерасы бар ноутбук лицензияланған бағдарламалық жасақтамаға ие, заманауи бағдарламаларды қолдайды және пайдалануға оңай.
	303	303		Көп функциялы сигнал жүйесі	Көп функциялы сигнал жүйесі	Дыбыс көзіне орнатылған сенсордан (телефон түтігі, есік құлпы, домофонның, баланың жылауы/дауысы, түтіннің) және алынған сигналдарды жарық немесе вибрациялық сигналдарына айналдыратын қабылдағыштан (қолға немесе киімге бекітілген) тұратын сигнал беретін сымсыз құрылғы. Сандық жарық индикаторы қабылдағыштың стробоскопиялық немесе жарықдиодты индикациясымен пайдаланушының назарын аударады.
	304	3041		Мәтiндiк хабар беретін және хабарды қабылдайтын мобильді телефон	Мәтiндiк хабар беретін және хабарды қабылдайтын мобильді телефон	Есту қабілеті бұзылған адамдарға қолжетімді ыңғайлы функциясы бар қарым-қатынас жасау, бағдарлау қабілетін қалпына келтіру үшін ақпарат беретін дыбыстық радиосигналды қабылдауға және мәтіндік форматта шығаруға арналған.
	305	305		Саңырау және нашар еститін адамдарға арналған сағат	Саңырау және нашар еститін адамдарға арналған сағат	Сағатты әр сағат сайын немесе бірнеше минуттан кейін сигналды қайталау мүмкіндігіне ие портативті оятқыш ретінде пайдалануға мүмкіндік беретін вибрация құрылғысы бар. Сондай-ақ сағат күнтізбе және секундомер ретінде де қолданылады.
	306	306		Кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары	Кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары	Бұл электронды құрылғы, оның функциясы дыбыстарды микрофонмен ұстап, оларды сериялық электр импульстарына кодтау және импульстарды катушкалар (антенна) арқылы тікелей кохлеарлық имплантқа беру болып табылады. Сөйлеу процессорының жиынтығына кем дегенде мыналар кіреді: - беру катушкасы; - катушка кабелі (кемінде 2 дана); - магнит катушкалар; - аккумуляторлар (кемінде 6 дана); - құлақ сыртына бекіту (стандартты мүйіз) (кемінде 3 дана); - күнделікті қолдануға арналған құты; - қашықтан басқару; - әмбебап сериялық шиналар кабелі (микро); - бақылау құлаққаптары; - зарядтағыш; - микрофонға қорғау (кемінде 2 дана); - кептіруге арналған контейнер; - капсуладағы ылғал жұтқыш; - контейнерде кептіруге арналған брикет; - нұсқаулық.
	307	307		Дауыс шығаратын аппарат	Дауыс шығаратын аппарат	Бұл иекке қолданылатын және артикуляциялық бұлшықеттер мен ауыз қуысының төменгі бұлшықеттерінің тербелістерін дауысқа айналдыратын вибрация жасайтын электронды аппарат. Жұмыс принципі ауыздың резонаторлық қуыстарындағы дыбыстық тербелістердің қозуына негізделген, олар жоқ дыбыстық сымдардың тербелістерін алмастырады.
40			Тифлотехникалық құралдар			Көру кемістігі салдарынан мүгедектердің жоғалған мүмкіндіктерін түзетуге және олардың орнын толтыруға бағытталған құрылғы.
	401	401		Тифлотаяқ	Тифлотаяқ	Көру қабілеті бұзылған адамдардың жүруін және бағдарлануын жеңілдететін қосалқы құрылғы. Тифлотаяқтың түрлері: жиналмайтын және жиналмалы таяқтар, оларға резеңке бау көмегімен жиналатын телескопиялық және құрама таяқтар жатады.
	402	402		Оқу машиналары	Оқу машиналары	Көру қабілеті бойынша мүгедектігі бар адамдардар үшін кез-келген жалпақ басылған мәтіндерді тыңдауға арналған құрылғы. Машина сканерленген мәтінді таңдалған тілде және пайдаланушы көрсеткен дауыспен дауыстап оқиды. Машина тілдерді, оның ішінде мемлекеттік, орыс, ағылшын тілдерін қоса алғанда таңиды; көптеген құжаттармен жұмыс істей алады; орнатылған стерео динамиктер мен құлақаспап ұясына ие, кіріктірілген микрофон.
	403	403		Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу бағдарламасымен қамтамасыз етілген ноутбук	Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу бағдарламасымен қамтамасыз етілген ноутбук	Сөйлеу синтезі арқылы ақпарат алуға арналған портативті дербес компьютер, оның корпусында дисплей, пернетақта, меңзеу құрылғысын (сенсорлық панель немесе сенсорлық тақта), аккумуляторлық батарея типтік компоненттері біріктірілген, жиынтыққа тінтіуір, қуат блогы, төлқұжат кіреді. Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу лицензияланған бағдарламасына ие және заманауи бағдарламаларды қолдайды.
	404	404		Брайль жүйесі бойынша жазу құралы	Брайль жүйесі бойынша жазу құралы	Құрылғы жол бойынша рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған құрылғы. Екі біріктірілген пластинадан тұрады: бір тор, екіншісі тегіс. Пластинаның тегіс жағында қағазды бекітуге арналған бекіткіштер бар.
	405	405		Брайль жүйесі бойынша жазу грифелi	Брайль жүйесі бойынша жазу грифелi	Рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағазда Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазбаларды жүзеге асыруға арналған арнайы құрылғы.
	406	406		Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағаз	Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағаз	Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуға және шығаруға арналған арнайы қағаз.
	407	407		Дыбыспен хабар беретін және диктофоны бар мобильді телефон	Дыбыспен хабар беретін және диктофоны бар мобильді телефон	Көру қабілеті бұзылған адамдарға арналған, мәтінді сөйлеуге түрлендіретін сөйлеу синтезаторы бар, дауысты басқаруға, вибро қоңырау, дауысты сигнал, диктофоны бар арналған мобильді құрылғы.
	408	408		Дыбыс жазбасын шығаруға арналған плейер	Дыбыс жазбасын шығаруға арналған плейер	Көру қабілетінен толық айырылған адамдардың ақпараттық қамтамасыз етудің құралы болып табылатын "сөйлеу кітабын" тыңдауға арналған плейер. Жиынтыққа плейер, қашықтықтан басқару пульті, қуат блогы кіреді.
	409			Нашар көретін адамдарға арналған сағат		Көру қабілеті бұзылған адамдарға тәуліктің ағымдағы уақыттың анықтауға көмектесетін құрылғы.
		409001			Сөз шығаратын сағаттар	Нашар көретіндерге арналған уақытты дауыстап айту сағаты. Сондай-ақ оятқыш, күнтізбе ретінде пайдаланылады. жарығы бар және (немесе) дыбыстау функциялары бар сағаттар. Сағаттың циферблаты – ақ түсті. Үлкен, оңай оқылатын сандар және сағат тілі қара түсті.
		409002			Нашар көретіндерге арналған жарық, үлкен, оңай оқылатын сандар мен көрсеткілері бар сағат	Нашар көретіндерге арналған жарығы, оңай оқылатын сандар және тілі бар қол сағаты.
		409003			Брайль қарпі бар сағат	Хромдалған, су өткізбейтін, соққыға қарсы корпусы бар қол сағаты. Циферблаттағы сандар бедерлі тактильді ыңғайлы нүктелермен қайталанады, күшейтілген механизмі бар ашылатын әйнек.
	410	410		Сөз шығаратын термометр	Сөз шығаратын термометр	Шағын габаритті қол құрылғысы, оның мынадай функциялары мен режимдері бар: сұйық кристалды дисплейдің көрсеткіштерін қайталау; қосу және өшіру туралы дыбыстық сигналдарды беру; термометрді 2 минуттан артық қолданған кезде автоматты түрде өшіру. Температураны өлшеу қателігі жұмыс диапазонында 35,5-42° Цельси. Құрылғының өлшеу бөлігі герметикалық және гигиеналық қауіпсіздік талаптарына сәйкес келеді.
	411	411		Сөз шығаратын тонометр	Сөз шығаратын тонометр	Артериалды қысым мен пульсты өлшеу процессінің сөйлеу сөйлеу сүйемелдеуімен жабдықталған, үлкен сұйық кристалды дисплейі бар құрылғы. Өлшеу дәлдігі жоғары, бір кнопкамен басқару, адаптерді қосу мүмкіндігіне ие, сонымен қатар автоматты жад, соңғы өлшеу жады бар.
	412	412		Тест жолақшалары бар сөз шығаратын глюкометр	Тест жолақшалары бар сөз шығаратын глюкометр	Нашар көретін және көру қабілетінен толық айырылған адамдардың арнайы құрастырылған және үй жағдайында қандағы глюкоза (қант) деңгейін анықтауға арналған. Негізгі ерекшелігі – өлшеу нәтижесін дауыспен айту мүмкіндігі.
	413	413		Брайль қарпін өз бетінше үйренуге арналған сөйлейтін құрал	Брайль қарпін өз бетінше үйренуге арналған сөйлейтін құрал	Алты нүктелі Брайль 5:1 масштабында орындалды. Әр нүкте батырманың қақпағы түрінде жасалады, ол ойылған немесе құрылғының алдыңғы панелінің бетінен 1 миллиметр жоғары шығады. Дыбыстаудың екі режимі қарастырылған: - әріптік символдар мен пунктуация белгілерін дыбыстандыру; - цифрлық символдар мен математикалық белгілерді дыбыстандыру.
	414	414		Алмалы-салмалы Брайль әліппесі	Алмалы-салмалы Брайль әліппесі	Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуды және оқуды оқытуға арналған. Планкадағы штифтерді қолдана отырып, әріптерді, сөздерді және сандарды теріледі.
	416	416		Көру қабілеті нашар мүгедектігі бар адамдарға арналған ине сабақтағыштар, тігін инелері	Көру қабілеті нашар мүгедектігі бар адамдарға арналған ине сабақтағыштар, тігін инелері	Ине сабақтағышта бас бармақ пен сұқ саусақтың арасында ұстап тұру үшін сым ілмегі бар кішкентай металл немесе пластик тұтқасы бар. Инелер өзектің қалыңдығымен, иненің ұзындығымен және құлақтың мөлшерімен ерекшеленуі керек. Бір жиынтықтың құрамына: кемінде 3 жіп иіргіш және 25 тігін инесі кіреді.
	417	417		Брайль қарпімен ақпаратты енгізу/шығарудың кіріктірілген сөйлеу синтезі бар портативті тифлокомпьютер	Брайль қарпімен ақпаратты енгізу/шығарудың кіріктірілген сөйлеу синтезі бар портативті тифлокомпьютер	Көзі көрмейтін және көзі көрмейтін саңырау пайдаланушыларға арналған портативті құрылғы. Енгізу/шығару Брайль рельефті-ноқатты қарпімен және осымен қатар сөйлеу сүйемелдеуі қолданылады. Мамандандырылған бағдарламалық жасақтамадан басқа, құрылғы операциялық жүйенің функционалдығын, соның ішінде экрандағы қол жетімді бағдарламалық жасақтамаға қол жетімді үшінші тарап қосымшаларын пайдалануға мүмкіндік береді. Негізі функция – құжаттарды оқу, интернетті қарау, электрондық постамен жұмыс, содан кейін өңделетін, электрондық почта арқылы жіберілетін, интернетте орналастырылатын және басқа компьютерден басылатын көлемді мәтіндерді дайындау. Сондай-ақ құрылғы жазба кітапшасы, органайзер, құжаттар қоймасының, жазбалар рөлінде атқарады.
50			Aрнаулы жүріп-тұру құралдары			Мүгедектігі бар адамдардың белсенді және пассивті қозғалысы үшін техникалық көмек түрі. Кресло-арбаны жеке таңдау параметрлері: үшін - креслоның ені, тереңдігі мен биіктігі, артқы және шынтақ тіректерінің биіктігі.
	501			Бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арбалар		Доңғалақ шеңберінен қол жетегі бар бөлмелік кресло-арбалар мүгедектігі бар адамдардың өз бетінше де, ілесіп жүретін адамдардың көмегімен де үй-жайлардың ішінде (бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арбасы) және одан тыс жерлерде (серуендеуге арналған кресло-арбалары) қатты төсемі бар жолдар мен алаңшалар бойынша жүріп-тұруға арналған. Бөлмелік кресло-арбалар қайырмалы арқаның, еңкею бұрышы реттелетін басқыштардың, алмалы-салмалы шынтақшалардың, жиналмалы раманың, жіліншік ұзындығы бойынша реттелетін аяққа арналған алмалы-салмалы және қайырмалы тіректердің; тұрақ тежегіштерінің; пневматикалық (серуендеуге арналған) кресло-арбалары) немесе тұтас құйылған (бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арбалар) шиналардың; алмалы-салмалы бүйір жақтаулардың; үлкен доңғалақтардың тығыз орналасқан қалқандарының болуы және әртүрлі габариттік өлшемдері бар. Кресло-арбаның рамасы беріктігі жоғары материалдардан жасалған. Рычагты кресло-арбалар мынадай ерекшеліктерге ие: рычагты басқарудың биіктігі бойынша реттеледі және артқы доңғалақтарға рычагты жетек. Рычагты жетегі бар кресло-арбаның орнын ауыстыруын мүгедектігі бар адам, өзі рычагты жетекті алға (өзінен) және артқа (өзіне) басу арқылы жүзеге асырады. Кресло-арбаны солға немесе оңға бұру, рычагты тетікке сәйкес бұру бағыты бойынша айналмалы тұтқаны айналдыру арқылы жүзеге асырады.
	5011			Бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арба (балаларға)
		501101			Қол жетегі бар бөлмеде жүріп-тұруға базалық кресло-арба (балаларға)
	5012			Бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арба (жасөспірімдерге)
		501201			Қол жетегі бар бөлмеде жүріп-тұруға базалық кресло-арба (жасөспірімдерге)
	5013			Ересектерге бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арба
		501302			Қол жетегі бар бөлмеде жүріп-тұруға базалық кресло-арба (ересектерге арналған)
	502			Серуендеуге арналған кресло-арба
	5020			Ересектерге серуендеуге арналған кресло-арба
		502003			Рычагты жетегі бар серуендеуге арналған кресло-арба
		502006			Қол жетегі бар серуендеуге арналған базалық кресло-арба (ересектерге арналған)
	5021			Серуендеуге арналған кресло-арба (балаларға)
		502101			Қол жетегі бар серуендеуге арналған базалық кресло-арба (балаларға)
	5022			Серуендеуге арналған кресло-арба (жасөспірімдерге)
		502201			Қол жетегі бар серуендеуге арналған базалық кресло-арба (жасөспірімдерге)
	5023			Әмбебап кресло-арба		Үй-жайлардың ішінде және қатты жабыны бар басқа жерлерде жүріп-тұруға арналған.
		502301			Белсенді типтегі әмбебап кресло-арба	Белсенді күнделікті өмір салтын жүргізетін мүгедектігі бар адамдарды оңалтуға арналған. Белсенді кресло-арба тұрғын үй-жайда және одан тыс жерде, қатты жабыны бар жолдар мен алаңдарда, сонымен қатар ұзақ және алыс жеке серуендер үшін пайдаланылады. Белсенді кресло-арбалардың артықшылықтары: жоғары маневрлілік; жүрудің жеңілдігі; шағын массасы мен габариттері; баспалдақ марштарын, жиектастарды және басқа да кедергілерді еңсеру мүмкіндігі; жинау және тасымалдау ыңғайлылығы, жеткілікті жеке сәйкестендірудің кең мүмкіндіктердің болуы.
		502302			Электр жетегі бар әмбебап кресло-арба	Электр жетегі бар кресло-арба электржетектің көмегімен де, еріп жүретін адамның көмегімен де (электр жетегі ажыратылған кезде) қозғалысқа арналған. Кресло-арбаны басқаруды басқару пультінде орналасқан "джойстик" типті манипулятор жүзеге асырады. Басқару панелінің білікке қатысты ұзындығы бойынша реттеу мүмкіндігі бар. Ол мыналармен жабдықталған: - аккумуляторларды зарядтау индикаторы бар бақылаумен; - кресло-арбаны қосу/сөндіру батырмасымен; - қозғалыс жылдамдығын реттеу кнопкаларымен; - дыбыстық сигнал кнопкасымен.
		502304			Ересектерге арналған көп функциялы әмбебап кресло-арба	Күні бойы пайдалануға жарамды. Артқы және жұмсақ аяқтардың ұзындығы мен бұрышын реттеу жүйесінің арқасында омыртқаға жүктемені азайтып, дене мен аяқтың жағдайын өзгертуге мүмкіндік береді. Кресло-арбалардың конструкциясы тірек-қимыл аппаратының функционалдық бұзылыстары бар пациенттерде, атап айтқанда церебральді сал ауруы кезінде бар ерекшеліктерді ескере отырып әзірленген. Кресло-арбаныың конструкциясы мен жабдықталуы (бас тірегіш, қауіпсіздік белдіктері, алынбалы/бекітілген білекше, жастықтар) дұрыс емес позалар мен қозғалыстарды түзететін қажет қолдау мен құралдарды қамтамасыз етеді, олар еркін қан айналымына және барлық органдардың жұмыс істеуіне септігін тигізеді.
		502305			Балаларға көпфункционалды әмбебап кресло-арба
	5024	5024		Сырғытқы арба	Сырғытқы арба	Мүгедектігі бар адамның кресло-арбаны өз бетінше пайдалану мүмкіндігі болмаған жағдайда, еріп жүретін адамдардың көмегімен үй-жайлардың ішінде және одан тыс жерлерде жүріп-тұруға арналған.
60			Міндетті гигиеналық құралдар			Табиғи физиологиялық қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қанағаттандыруға арналған құралдар.
	601	601009		Несеп қабылдағыш	Несеп қабылдағыш	Несеп функциясы бұзылған пациенттерде несепті тұрақты қабылдауға арналған ағызу клапаны бар резервуар. Несепқабылдағыштар: - аяқ, жүретін және белсенді өмір салтын ұстанатын пациенттерге арналған. Аяққа бекітуге арналған ленталарымен жиынтықталады; - төсек жанындағы, сатционарлық/үй жағдайында пайдалануға арналған және пациенттің төсегіне бекітіледі; - бір компонентті уроқабылдағыш, мөлдір көп қабатты, иісі жоқ полиэтиленнен жасалған, жұмсақ тоқыма емес субстраты бар, рефлюкске қарсы және ағызу клапандары бар; кіріктірілген конвексиялық немесе жалпақ (желімді) пластинамен; - екі компонентті уроқабылдағыш екі бөлек компоненттен тұратын алмалы-салмалы құрылғы: алдыңғы құрсақ қабырғасына уроқабылдағышты бекітуге арналған стомдық қап және жазық немесе конвексті адгезивті (желімді) пластинамен. Пластина мен қап механикалық немесе адгезивті фланецті қосылыс көмегімен өзара жалғанады. Несеп қабылдағыштардың желім пластинасы теріні тәулік бойы зәрдің агрессивті әсерінен сенімді қорғауды қамтамасыз етеді.
		601001			Несеп қабылдағыштарды аяққа бекітуге арналған баулар жиынтығы бар аяқ несеп қабылдағышы
		601002			Несеп жинауға арналған қаптар жиынтығы бар төсек жанындағы несеп қабылдағыш
		601003			Конвекс пластинасы кіріктірілген бір компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
		601004			Жазық пластина кіріктірілген бір компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
		601005			Стомасы тартылған екі компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
		601008			Жалпақ стомаларға арналған екі компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
	602	602012		Нәжіс қабылдағыш	Нәжіс қабылдағыш	Дефекация актісі бұзылған пациенттерге нәжісті қабылдауға арналған резервуар. Нәжісабылдағыштар бір компонентті және екі компонентті, дренаждалатын және дренаждалмайтын болады. Бір компонентті нәжіс қабылдағыш – алдыңғы іш қабырғасына бекітуге арналған жалпақ немесе конвекс, жабысқақ (желімді) пластинасы бар бір бөліктен тұратын құрылғы. Екі компонентті нәжіс қабылдағыш – екі бөлек компоненттен тұратын алмалы-салмалы құрылғы: алдыңғы құрсақ қабырғасына нәжіс қабылдағышты бекітуге арналған стомдық қап және жалпақ немесе конвексті жабысқақ (желімді) пластина, пластина мен қап механикалық немесе адгезивті фланецті қосылыс көмегімен өзара жалғанады.
		602001			Кіріктірілген конвекс пластинасы бар бір компонентті дренаждалатын нәжіс қабылдағыш
		602002			Кіріктірілген жазық пластинамен бір компонентті дренаждалатын нәжіс қабылдағыш
		602003			Кіріктірілген конвекс пластинасы бар бір компонентті дренаждаламайтын нәжіс қабылдағыш
		602004			Кіріктірілген жалпақ пластинасы бар бір компонентті дренаждалмайтын нәжіс қабылдағыш
		602005			Стомасы тартылған екі компонентті дренаждалатын нәжіс қабылдағыш
		602006			Стомасы тартылған екі компонентті дренаждалмайтын нәжіс қабылдағыш
	603			Жөргектер		Орташа, ауыр және өте ауыр дәрежесінде несепті ұстамау кезінде қолданылатын арнайы өнімдер. Жөргектің пішіні мен өлшемі бүйір бөліктерін қаусырмалы қосымша ұлғайта отырып, адам кеудесінің бөлігін ашуға сәйкес келеді. Жөргектің негізгі функционалдық қасиеті – оның сіңіргіштігі (жөргекпен сіңірілетін сұйықтықтың жалпы көлемі).
	6031			Ересектерге арналған жөргектер
		6031001			Өлшемі белде 55 сантиметрге дейін, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметргее дейін) жөргек
		6031002			Өлшемі белде 55 сантиметрге дейін, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031003			Өлшемі белде 55 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметрге дейін) жөргек
		6031004			Өлшемі белде 55 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астам немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031005			Өлшемі белде 75 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметрге дейін) жөргек
		6031006			Өлшемі белде 75 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астам немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031007			Өлшемі белде 100 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметрге дейін) жөргек
		6031008			Өлшемі белде 100 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031012			Өлшемі белде 130 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (сыныптауыш бойынша тәуліктік диурездің 20% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031013			Өлшемі белде 130 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (сыныптауыш бойынша тәуліктік диурездің 50% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
	6032			Балалар жөргектері
		6032001			Салмағы 5 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032002			Салмағы 7 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032003			Салмағы 9 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032004			Салмағы 20 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032005			Салмағы 20 килограмды қоса алғанда жоғары балаларға арналған жөргек
	604			Сіңіргіш жаймалар (жаялықтар)		Жамбас органдарының функцияларының бұзылуы кезінде мүгедектігі бар адамның төсегін ластанудан және суланудан қорғауға арналған, мынадай қасиеттерге ие: сіңіргіш, су өткізбейтін, гипаллергендік, жайлылық.
		604001			Сіңіргіш жайма (жаялық) 60-сантиметрден 60 сантиметрге дейін (1 жастан 7 жасқа дейін)
		604002			Сіңіргіш жайма (жаялық) 60 сантиметрден 90 сантиметрге дейін (7 жастан жоғары)
	605	605004		Катетерлер	Катетер	Қуықты боасту үшін зәр шығару жолдарын сыртқы ортамен қосуға арналған қуыс түтік түріндегу ұзақ/көп рет қолданылатын медициналық мақсаттағы бұйым. Дөңгелек ұштарға және тиімді дренаж үшін "көзге" ие. Катетерлер нысаны, каналдар саны, механизмдер және бекіту орны бойынша ажыратылады.
		605003			Спина Бифида диагнозы бар мүгедектігі бар балаларға арналған бір рет қолданылатын катетер	Спина Бифида (омыртқаның бөлінуі) диагнозы бар мүгедектігі бар балалармен қуықтың бір реттік босатылуына арналған катетер. Қуықтың қысқа мерзімді катетеризациясы үшін қолданылады. Модельдері ұзындығы мен түтіктің ішкі диаметрімен ерекшеленеді. Адам денесінің температурасын оңай қабылдайтын термопластикалық материалдардан жасалады. Оның тегіс, арнайы өңделген беті бар, ол қосымша майлауды қажет етпейтін жеңіл енгізуді қамтамасыз етеді. Катетердің жабық дөңгелек ұшы ауыртпалықсыз енгізуді қамтамасыз етеді. Катетер коннекторы конустық пішінді; ол кез-келген урогенитаторға сәйкес келеді, түрлі-түсті кодталған.
	606	606		Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және тегістеуге арналған паста-герметик	Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және тегістеуге арналған паста-герметик	Стома айналасындағы тітіркенуден теріні қорғау үшін арналған. Паста-герметик кепкен кезде ұзақ уақыт ылғалға төзімді тосқауыл (пленка) түзеді және сұйықтықты пластина астына өтіп кетуін болдырмайды; сондай-ақ стома айналасындағы терінің бұзылуын (тыртықтар, ойықтар) толтыру үшін қолданылады.
	607			Қорғаныш крем		Теріні стомадан зиянды секрециялардан қорғау үшін немесе несеп шығаруды ұстамау үшін қолданылады; бұл құрғақ теріні қорғауға және стомадан зиянды секрециялардың әсерінен немесе несеп шығаруды ұстамаудан туындаған терінің тітіркенуін емдеуге арналған тамаша құрал; су репелленті, теріні жұмсартады, терінің қалыпты сутегі көрсеткіші деңгейін қалпына келтіреді, оны зақымданудан қорғайды.
		60701			Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және күтуге арналған қорғаныш крем
	608			Сіңіргіш ұнтақ (опа)		Стоманың айналасындағы ылғалданған мацерациялық теріні қорғауға арналған және бөтелкеге оралған ұсақ стерильді емес ақ түсті ұнтақ.
		60801			Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және күтуге арналған стоманың айналасындағы теріні қорғауға және күтуге арналған сіңіргіш ұнтақ (опа)
	609	609		Иісті бейтараптандырғыш	Иісті бейтараптандырғыш	Концентрацияланған ерітінді түріндегі түссіз сұйықтық, ең аз мөлшерін қолданған жағдайда бірнеше сағат ішінде иісті, оның ішінде несеп және нәжіс тиімді бейтараптандырады.
	610	610		Стоманың айналасындағы немесе шат терісін тазалауға және күтуге арналған тазартқыш	Стоманың айналасындағы немесе шат терісін тазалауға және күтуге арналған тазартқыш	Стома немесе фистула айналасындағы теріні, сондай-ақ зәрді немесе нәжісті ұстамау кезінде, олардың әсеріне ұшыраған теріні тазартатын құрал. Сабын мен суды, еріткіштерді немесе басқа агрессивті және теріні құрғататын заттарды алмастыратын жұмсақ, бірақ тиімді құрал.
	611	611		Санитариялық құрылғысы бар кресло-орындық	Санитариялық құрылғысы бар кресло-орындық	Тірек-қимыл аппаратының функцияларын ішінара жоғалтған пациенттерге арналған. Үй және стационарлық жағдайда санитарлық-гигиеналық жылжымалы құрылғы ретінде қолданылады.
	612	612		Дәретхана бөлмесіне арналған қайырмалы тіреуіш тұтқалар	Дәретхана бөлмесіне арналған қайырмалы тіреуіш тұтқалар	Тірек-қимыл аппараты бұзылған адамдарға физиологиялық жөнелту кезінде дәретхана бөлмесіне өз бетінше баруға көмектесуге арналған және қабырғаға немесе еденге орнатылатын және бекітілетін тірек конструкциясы болып табылады.
	613	613		Жуынатын бөлмеге арналған тұтқалар	Жуынатын бөлмеге арналған тұтқалар	Тірек-қимыл аппараты бұзылған адамдарға гигиеналық процедураларды бөгде адамның көмегінсіз орындауға көмектесуге арналған және қабырғаға немесе еденге орнатылатын және бекітілетін тірек конструкциясы болып табылады.
70			Қызметтер
	701	701		Жеке көмекшінің әлеуметтік қызметтері	Жеке көмекшінің әлеуметтік қызметтері	Жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға ілесіп жүру және объектілерге бару кезінде көмек көрсету
	702	702		Ымдау тілі маманының әлеуметтік қызметтері	Ымдау тілі маманының әлеуметтік қызметтері	Еститін және естімейтін адамдар арасында делдалдық қызмет көрсету

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің,
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің және
Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау
министрінің міндетін
атқарушысының өзгерістер
мен толықтырулар енгізілетін
кейбір бұйрықтарының тізбесіне
5-қосымша
Тауарларды және (немесе)
көрсетілетін қызметтерді
берушілерді әлеуметтік
көрсетілетін қызметтер
порталына жіберу, оларды
әлеуметтік көрсетілетін
қызметтер порталында тіркеу
немесе тіркеуден
шығару қағидаларына
2-қосымша

Нысан

Хаттама 20_жылғы _№ комиссия
______________________________________________

әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталына кіруге және тіркеуге арналған өтінішті қарап, өнім берушінің толық атауы немесе тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) атауы

_______________________________________________________________________________________________

өнім берушінің Бизнес сәйкестендіру нөмірі/Жеке сәйкестендіру нөмірі___________________________________________

өнім берушінің қызмет түрі ________________________________________

мынадай шешім шығарды:

☐ тіркеуге рұқсат беру туралы;

☐ мынадай себеп бойынша бас тарту туралы:

☐ өнім беруші енгізген Тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметтерді берушілерді әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталына жіберу, оларды әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталында тіркеу немесе тіркеуден шығару қағидаларының 7-тармағында көрсетілген мәліметтердің дәйексіздігі;

☐ ұсынылған құжаттарда қажетті деректемелердің болмауы;

☐ уәкілетті адамның қолымен куәландырылған және мөрмен (бар болса) бекітілген түзетулерді қоспағанда, ұсынылған құжаттарда анық емес және түсініксіз жазбалардың, анық өшірулердің, қосып жазулардың, сызылған сөздердің, шифрланбаған қысқартулардың, түзетулердің болуы;

☐ "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 32-2-бабына және "Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-2-бабына сәйкес келмеуі.

_____________________ (комиссия мүшесінің шешімі)	Электрондық цифрлық қолтанбамен куәландырылды _______________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
_____________________ (комиссия мүшесінің шешімі)	Электрондық цифрлық қолтанбамен куәландырылды _______________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
_____________________ (комиссия төрағасының шешімі)	Электрондық цифрлық қолтанбамен куәландырылды _______________________________________ (комиссия төрағасының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
	Электрондық цифрлық қолтанбамен куәландырылды _______________________________________ (комиссия хатшысының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)

Көрсеткіш	Мәні
Мәртебесі	Қолданыстағы
Актіні өзгерту күні	09.08.2022
Актіні қабылдау күні	09.08.2022
Актіні ресми түрде жариялау туралы ақпарат	ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі, 12.08.2022 ж.
Акт нысаны
Құқықтық қатынас саласы	Еңбек Зейнетақымен қамсыздандыру. Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар. Мемлекеттік арнаулы жәрдемақылар Нормативтік құқықтық актілер: дайындау, қабылдау, өзгерту, жариялау, түсіндіру, мемлекеттік есепке алу
Актіні қабылдаған орган	Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (ҚР Президентінің 25.01.2017 ж. N 412 Жарлығымен құрылды; бұрынғы атауы: ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі)
Заңды күші	Министрлік пен ведомствоның актісі
Әрекет аймағы	Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік тізіміндегі актінің тіркеу нөмірі	170526
НҚА ережешығармашылық органмен берілген тіркеу нөмірі	298
Күшіне ену күні	10.08.2022
Актіні қабылдау орны	Нұр-Сұлтан қаласы

№	Тақырып	НҚА нысаны және оны қабылдаған орган	Қосымша ақпарат	Өзгерту күні	НҚА мәртебесі
1	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы № 298 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 тамызда № 29077 болып тіркелді	ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі, 12.08.2022 ж.	09.08.2022	Қолданыстағы
2	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы № 298 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 тамызда № 29077 болып тіркелді.	ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі, 12.08.2022 ж.	26.05.2023	Жаңартылған
3	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы № 298 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 тамызда № 29077 болып тіркелді.	ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі, 12.08.2022 ж.	02.06.2023	Жаңартылған
4	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы № 298 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 тамызда № 29077 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 285 бұйрығымен.	ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі, 12.08.2022 ж.	30.06.2023	Күшін жойған
5	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы № 298 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 тамызда № 29077 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 284 бұйрығымен	ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі, 12.08.2022 ж.	01.07.2023	Күшін жойған

Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Кресло-арбамен жүріп-тұратын мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар

Кресло-арбаның вертикальді осінде айналу кезінде алатын аймағының габариттері

Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Көру қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар

Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орны стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Есту қабілетінен толық айырылған мүгедектігі бар адамның жұмыс орнына қойылатын талаптар

Хаттама 20___жылғы __ ___________№ ____ комиссия ________________________________________________________

Құжат туралы ақпарат

Өзгерістер тарихы

Хаттама 20_жылғы _№ комиссия
______________________________________________