Тарифтерді қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы

      "Табиғи монополиялар туралы" 2018 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 5) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Тарифтерді қалыптастыру қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Телекоммуникациялар комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      4) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық экономика министрлігі

Тарифтерді қалыптастыру қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Тарифтерді қалыптастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Табиғи монополиялар туралы" 2018 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 8-бабының 5) тармақшасына сәйкес әзірленген және мыналарды:

      1) табиғи монополиялар салаларының тарифтік реттеудің әдістерін ескере отырып, тарифті есептеудің тетігін;

      2) уақытша өтемдік тарифті бекіту тәртібін;

      3) тарифті оңайлатылған тәртіппен бекіту тәртібін;

      4) инвестициялық бағдарламаны және оның өзгерістерін бекіту тәртібін;

      5) реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлек есепке алуды жүргізу тәртібін;

      6) табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін анықтау тәртібін;

      7) уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту тәртібін;

      8) тарифте есепке алынатын және есепке алынбайтын шығындар тізбесін, тарифте есепке алынатын шығындардың мөлшерін шектеу тәртібін;

      9) тариф жобаларының, тарифтік сметалардың, инвестициялық бағдарламалардың бекітілген тарифтік сметаларының орындалуы туралы, бекітілген инвестициялық бағдарламалардың орындалуы туралы есептердің нысандарын айқындайды.

      2. Осы Қағидалар кәбілдік арнаны мүліктік жалдауға (жалға алуға) ұсыну немесе пайдалану жөніндегі көрсетілетін қызметтерді ұсынатын табиғи монополиялар субъектілеріне (бұдан әрі – Субъектілер) қолданылады.

      3. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар қолданылады:

      1) есепті кезең – реттеліп көрсетілетін қызметтер (жұмыстар) түрлері бойынша тартылған активтер мен шығындарды бөлек есепке алуды деректері бар табиғи монополия субъектісінің кәбілдік арнаны пайдалануға ұсыну бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтерді бекітуге немесе өзгертуге өтінім беру күнінің алдындағы қаржылық жыл;

      2) инвестициялық бағдарлама – инвестициялық бағдарламаның нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізуден немесе табиғи монополия субъектісі қызметінің көрсеткіштерін қолда бар деңгейде сақтаудан көрінетін техникалық-экономикалық және (немесе) экологиялық нәтиже алу мақсатында табиғи монополия субъектісінің қолда бар активтерін кеңейтуге, жаңғыртуға, реконструкциялауға, жаңартуға, ұстап-тұруға және жаңа активтерін жасауға бағытталатын қаражатты салу және қайтару жөніндегі іс-шаралар жоспары;

      3) кәбілдік арна – байланыс кәбілдерін төсеуге, құрастыруға және техникалық қызмет көрсетуге арналған жерасты құбыржолдары мен құдықтардың жиынтығы;

      4) кәбілді арнадағы кәбіл орнының орташа көлемі – кәбілді кәріз арнасында кәбілдердің алатын орнының орташа көлемін анықтайтын көрсеткіш;

      5) кәбілдік-орын – кәбілдік кәріз арнасында кәбіл орналастырылатын орын (қимасына қарамастан);

      6) қажеттілік коэффициенті – табиғи монополия субъектілерінің кәбілді кәріздеріне бөгде ұйымдардың (мекемелердің), оның ішінде байланыс операторларының (бұдан әрі – бөгде ұйымдар) қажеттігін айқындайтын коэффициент;

      7) өтінім – табиғи монополия субъектісінің уәкілетті органның ведомствосына тарифті бекіту туралы өтініші;

      8) табиғи монополия – тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің белгілі бір түрін өндіру мен ұсынудың технологиялық ерекшеліктеріне байланысты тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің осы түріне сұранысты қанағаттандыру үшін бәсекелестік жағдайлар жасау мүмкін болмайтын немесе экономикалық жағынан тиімсіз болатын тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер нарығының жай-күйі;

      9) табиғи монополия саласының тарифтік реттеу әдісі – тарифті қалыптастыру кезінде қолданылатын әдіс;

      10) табиғи монополия субъектісі – тұтынушыларға реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынатын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

      11) табыстың рұқсат етілген деңгейі – Субъект табысының рұқсат етілген деңгейін айқындау тәртібіне сәйкес бекітілген инвестициялық бағдарламаны жүзеге асыру үшін қажет және есептелген, реттеліп көрсетілетін қызметтерді, табыс мөлшерлемелерін және қаражат көлемін ұсынған кезде Субъектінің қолданыстағы активтерінің қайта бағаланған және теңгерімдік құнын ескеру арқылы айқындалатын тарифтерді қалыптастырған кезде ескерілетін табыс;

      12) тариф – реттеліп көрсетілетін қызметтер құнының ақшалай мәні;

      13) тарифтік кіріс – Субъектінің тариф бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерінен түсетін кірісі;

      14) тарифтік реттеудің шығындық әдісі – табиғи монополия субъектісінің баптар бойынша айқындалған, экономикалық негізделген шығындарына және пайдасына қарай тарифті қалыптастыру әдісі;

      15) тарифтік реттеудің ынталандыру әдісі – реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерін сақтауға және табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізуге қарай тарифті қалыптастыру әдісі;

      16) тарифтік смета – уәкілетті орган ведомствосы бекіткен нысан бойынша ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтің кірістерінің, шығыстарының және көлемдерінің тізбесі;

      17) тұтынушы – реттеліп көрсетілетін қызметтерді пайдаланатын немесе пайдалану ниеті бар жеке немесе заңды тұлға;

      18) уақытша өтемдік тариф – тұтынушыларға қаражатты қайтару мақсатында уәкілетті органның ведоствосы белгілі бір мерзімге бекітетін тариф;

      19) уақытша төмендету коэффициенті – тұтынушылар мен табиғи монополия субъектісінің мүдделерін қорғау мақсатында уәкілетті орган ведомствосы бекіткен және тарифке қолданылатын шама;

      20) уәкілетті орган – тиісті табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган.

      Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге де ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының Табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес қолданылады.

2-тарау. Табиғи монополиялар салаларын тарифтік реттеу әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу тетігі

1-Параграф. Тарифтік реттеудің негізгі әдістері

      4. Байланыс саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің реттелеіп көрсетілетін қызметтеріне тарифті қалыптастыру кезінде тарифтік реттеудің мынадай:

      1) шығындық;

      2) ынталандыру әдістері қолданылады.

      Байланыс саласында қуаты аз табиғи монополиялар субъектілерінің болмауын ескере отырып, байланыс саласында индекстеу әдісін қолдана отырып, тарифтік реттеу қолданылмайды.

      5. Табиғи монополиялар саласын тарифтік реттеу әдісі мынадай шарттардың жиынтығын сақтаған кезде:

      1) табиғи монополия саласын тарифтік реттеудің тиісті әдісін қолдануға Субъектінің экономикалық және технологиялық дайын болған;

      2) Субъектіге және тұтынушыларға олар орындай алмайтын міндеттерді жүктеуге жол берілмеген жағдайда қолданылады.

      6. Тариф, егер қолданыстағы тариф бір жылдан аспайтын мерзімге бекітілетін объектілер және (немесе) учаскелер бойынша бөлек бекітілген болса, жаңа реттеліп көрсетілетін қызметтерді (жаңа реттеліп көрсетілетін қызметтер) немесе Жаңа объектілерді және (немесе) учаскелерді сатып алатын (салатын) Субъектілер үшін оңайлатылған тәртіппен тарифті бекітуді қоспағанда, экономикалық негізделген шығындар мен пайдаларды анықтау арқылы бекітілетін тарифтік реттеудің шығындық немесе ынталандыру әдісімен есептеледі.

      7. Тарифтің, тарифтік сметалардың және тарифтік сметалардың орындалуы туралы есептердің жобалары осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қалыптастырылады.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп осы осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қалыптастырылады.

2-Параграф. Тарифтік реттеудің шығындық әдісін қолдана отырып, байланыс аясындағы табиғи монополиялар саласындағы тарифтерді есептеу тетігі

      8. Тарифтік реттеудің шығындық әдісін қолдану арқылы тарифті қалыптастыру мыналарды көздейді:

      1) экономикалық негіздемені ескере отырып, тарифте есепке алынатын шығындардың түрлері мен мөлшерлерін шектеу;

      2) байланыс саласында қолданыстағы үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде айқындалған шикізат, материалдар, отын, энергия шығыстарының техникалық және технологиялық нормаларын, нормативтік техникалық ысыраптарды, персоналдың нормативтік санын қолдану;

      3) жылдарға бөле отырып, тарифтік сметаны бекіту;

      4) тозуды есепке алудың тікелей әдісін қолдану;

      5) Субъектінің Заңның 23-бабына сәйкес сатып алуды жүргізуі;

      6) реттеліп көрсетілетін қызметті ұсыну кезінде Субъектінің тартылған активтерінің баланстық немесе қайта бағаланған құнын және уәкілетті орган ведомствосы айқындаған әдіс бойынша есептелген пайда мөлшерлемесін және бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаражат көлемін ескере отырып, пайданың жол берілетін деңгейін айқындауды;

      7) инвестициялық бағдарламаны бекіту;

      8) бекітілген тарифтік смета шығындарының баптарын орындамағаны, амортизациялық аударымдардың және бекітілген инвестициялық бағдарлама іс-шараларының қаражатын мақсатқа сай пайдаланбағаны үшін уақытша өтемдік тарифті бекіту.

      9. Шығындар әдісінің негізінде реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді қалыптастыру тарихи қалыптасқан деректер бойынша жүзеге асырылады. 1 км кабель-орын үшін ай сайынғы тариф мына формула бойынша анықталады:

      мұнда:

      КП – Ерекше тәртіптің талаптарын ескере отырып, бөлек есепке алу деректері бойынша жалға берілетін кәбілдік арнаны пайдалануға байланысты есепті кезеңдегі табиғи монополия субъектісінің шығыстары, теңге;

      L_арн – кәбілдердің ұзындығы-табиғи монополия субъектісінің кәбілдік кәрізінде жалға берілетін орын, км;

      ҚАРБ_арн – есепті кезеңнің соңына бөлектеп есепке алу деректері бойынша жалға берілетін кәбілдік арнаға табиғи монополия субъектісінің тартылған активтерінің реттелетін базасы, теңге;

      ПС – ҚАРБ_арн пайда ставкасы, %;

      D – қажеттілік коэффициенті.

      10. Жалға алынатын кәбілдік арналардың орналасқан өңіріне байланысты қажеттілік коэффициенті есепті кезеңде табиғи монополия субъектісінің деректері бойынша республикалық маңызы бар қалалар үшін жеке және басқа елді мекендер үшін жеке есептеледі және мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұнда:

      K_rg – республикалық маңызы бар қалалардағы немесе басқа да елді мекендердегі табиғи монополия субъектісінің кәбілдік арнасының жалпы желісіндегі кәбілдік арналардың жалға алынған жиынтық бөлігінің үлесін айқындайтын коэффициент;

      K_KZ – Қазақстан Республикасының аумағындағы табиғи монополия субъектісінің кәбілдік арнаның жалпы ұзындығындағы кәбілдік арналардың жалға алынған жиынтық бөлігінің үлесін айқындайтын коэффициент, ол мынадай формулада айқындалған.

      мұнда:

      L_О – республикалық маңызы бар қалалардағы немесе басқа елді мекендердегі табиғи монополия субъектісінің кәбілдік арнасының жалпы ұзындығы, канал/км;

      L_А – республикалық маңызы бар қалаларда немесе басқа елді мекендерде жалға берілетін кәбілдік арналардың жиынтық ұзындығы, арна/км.

      мұнда:

      L_KZO – табиғи монополия субъектісінің барлық кәбілдік кәріздерінің ұзындығы, канал/км;

      L_KZA – жалға берілетін кәбілдік арнаның жиынтық ұзындығы, канал/км.

      Ұзындығы Lфакт (км) кәбілдік арнада кәбіл-орынды пайдалануға бергені үшін ай сайынғы нақты төлемнің есебі мынадай формула бойынша анықталады:

      L_нақты – табиғи монополия субъектісінен басқа тарап ұйымының жалға алған кәбілдік арнада салынатын кәбілдің нақты ұзындығы, км.

3-Параграф. Тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдана отырып, байланыс саласындағы табиғи монополиялар аясындағы тарифтерді есептеу тетігі

      11. Тарифтік реттеудің ынталандыру әдісін қолдану арқылы тарифті қалыптастыру мыналарды көздейді:

      1) экономикалық негізділігін ескере отырып, тарифте есепке алынатын шығындардың түрлері мен мөлшерлерін шектеу;

      2) байланыс саласында қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде айқындалған шикізат, материалдар, отын, энергия шығыстарының техникалық және технологиялық нормаларын, нормативтік техникалық ысыраптарды, персоналдың нормативтік санын олар болған жағдайда қолдану;

      Осы тармақшаның күші тарифтік реттеудің шығындық әдісінен тарифтік реттеудің ынталандырушы әдісіне өткен жағдайда тарифті бекіту кезінде қолданылады;

      3) бақыланатын және бақыланбайтын шығындарды айқындау;

      4) бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындамағаны үшін уақытша өтемдік тарифті және бақыланбайтын шығындарды бекіту;

      5) инвестицияланған капиталды қайтаруды және инвестицияланған капитал кірістілігінің нормаларын, сондай-ақ субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметті ұсынуы кезінде тартылған активтерінің баланстық құнын және уәкілетті органмен айқындаған әдіс бойынша есептелген пайда мөлшерлемесін ескере отырып, пайданы айқындау;

      6) реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа мен сенімділік көрсеткіштерін айқындау;

      7) Субъектілер қызметінің тиімділік көрсеткіштерін айқындау;

      8) тозуды есепке жазудың тікелей әдісін қолдану;

      9) инвестициялық бағдарламаны бекіту.

      12. Ынталандыру әдісі негізінде реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді қалыптастыру "Тариф белгілеудің ынталандыру әдістерін ескере отырып, тарифті есептеу әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің 2017 жылғы 28 желтоқсандағы № 436 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16212 болып тіркелген) сәйкес жүргізіледі.

3-тарау. Уақытша өтемдік тарифті бекіту тәртібі

      13. Уақытша өтемдік тарифті бекіту үшін мыналар негіздемелер болып табылады:

      1) тарифтің асып кетуі;

      2) амортизациялық аударымдар қаражатын мақсатқа сай пайдаланбау;

      3) бекітілген инвестициялық бағдарламаның тарифте ескерілген іс-шараларын орындамау, оған мынадай:

      бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыруға арнап бекітілген тарифтік сметада көзделген қаражаттың толық алынбауына алып келген көлемдердің төмендеу жағдайлары жатпайды. Бұл ретте бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындамаудың жалпы сомасынан көлемдердің төмендеуіне мөлшерлес толық алынбаған кіріс сомасы алып тасталады, негізсіз кірістің қалған сомасына уәкілетті орган ведомствосы уақытша өтемдік тариф енгізеді;

      өткізілген конкурстық (тендерлік) рәсімдердің нәтижелері бойынша пайда болған ақшаның үнемделуі;

      анағұрлым тиімді әдістер мен технологияларды енгізуге байланысты шығындарды үнемдеу жағдайлары жатпайды;

      4) мынадай жағдайларды қоспағанда, бекітілген тарифтік сметаның шығын баптарын бекітілген тарифтік сметада көзделген мөлшерлердің 5 процентінен астам орындамау:

      неғұрлым тиімді әдістер мен технологияларды қолдануға, энергетикалық аудит қорытындылары бойынша әзірленген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға, нормативтік техникалық ысыраптарды төмендету жөніндегі іс-шараларды жүргізуге байланысты шығындарды үнемдеу;

      Субъектіге байланысты емес себептер бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің төмендеуіне байланысты шығындарды үнемдеу. Бұл ретте бекітілген тарифтік сметаны орындамаудың жалпы сомасынан көлемдердің төмендеуіне мөлшерлес алынбаған табыс сомасы алып тасталады, негізсіз кірістің қалған сомасына уәкілетті органның ведомствосы уақытша өтемдік тарифті енгізеді;

      жүргізілген конкурстық (тендерлік) рәсімдер нәтижелері бойынша қалыптасқан ақшаны үнемдеу.

      14. Субъект уәкілетті органның ведомствосына көрсетілген үнемдеудің нақты пайдаланылуын және (немесе) реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің қысқартылуын растайтын материалдарды қоса бере отырып, шығындардың бап бойынша үнемдеуін растайтын материалдарды ұсынады:

      конкурстық (тендерлік) комиссиялардың хаттамалары;

      реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемін тұтынушылармен салыстырып-тексеру актілері және төлемге сомалар мен көлемдерді көрсету арқылы реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтыну көлемінің тізілімі ұсынылатын табиғи монополия салаларында коммуналдық қызметтерден басқа, төлемге қойылған шот-фактуралар;

      мемлекеттік органнан және (немесе) жергілікті атқарушы органнан сұратылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көрсетілген көлемі туралы Субъектінің деректерін растайтын құжаттар;

      Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың жаңа әдістері мен технологияларын енгізуі туралы қорытындысы.

      15. Уәкілетті органмен уақытша өтемдік тарифті:

      1) Субъектінің қызметін тексеру;

      2) Субъект ұсынатын бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы, бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы есептерді жыл сайынғы талдау нәтижелері бойынша бекітеді.

      16. Уәкілетті органның ведомствосы осы Қағидалардың 13-тармағында көрсетілген Заңның 26-бабының 2-тармағы 22) тармақшасының талаптарын ескеру арқылы фактілерді растау үшін Субъектіден кемінде бес жұмыс күні мерзімін белгілей отырып, қажетті ақпаратты сұрайды.

      Бұл ретте есепті қарау Субъектіні хабардар етудің тиісті ақпаратын алғанға дейін тоқтатылады.

      17. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпарат оны уәкілетті органның ведомствосына ұсынудан бас тартуға негіз болып табылмайды, бұл ретте мүдделі тұлғалар ақпаратты ұсыну кезінде коммерциялық құпияны құрайтын мәлiметтердiң толық тiзбесiн көрсетеді не мүдделі тұлғаның коммерциялық құпияны құрайтын мәлiметтердiң тiзбесiн бекітуі туралы актінің көшірмесін қоса береді.

      18. Уақытша өтемдік тариф шешім қабылданған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру ставкасын ескере отырып бекітіледі.

      19. Уақытша өтемдік тарифті енгізу Субъектінің инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы ақпаратына талдау және (немесе) Субъектінің тарифтік сметаны орындауына талдау, тексерулер жүргізген айдан кейінгі екінші айдың бірінші күнінен бастап жүзеге асырылады.

      20. Субъект уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы ақпаратты тұтынушының назарына оны қолданысқа енгізгенге дейін кемінде 10 күнтізбелік күн бұрын жеткізеді.

      21. Уақытша өтемдік тарифтің қолданылуы кезеңінде Субъекті ай сайын коммуналдық көрсетілетін қызметтерді төлеу туралы төлем құжатындағы реттеліп көрсетілетін қызметтердің құнына ескертпе түрінде берілген тарифтерді төмендету туралы ақпаратты тұтынушылардың назарына жеткізеді.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтің құнына берілген ескертпеде уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында жарияланған, уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы уәкілетті орган ведомствосының шешіміне сілтеме жасалып, тұтынушылардың қаражатын қайтару сомасын көрсетумен бағаны төмендету туралы ақпарат көрсетіледі.

      22. Уәкілетті орган ведомствосының уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы шешімі уәкілетті органның бұйрығымен ресімделеді. Қабылданған шешім туралы ақпарат уәкілетті органның интернет-ресурсына орналастырылады.

      23. Уақытша өтемдік тарифтің қолданылу кезеңінде Субъект Заңға сәйкес жаңа тарифті бекітуге арналған өтініммен уәкілетті органның ведомствосына жүгіне алады.

      Бұл ретте жаңа тариф деңгейінің негіздемесіне қабылданған табыс Субъект өзінің реттеліп көрсетілетін қызметтерін тұтынушыларға өтеуін шегере отырып, шешім қабылданған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру ставкасын ескере отырып, негізсіз алынған табыс сомасына азайтылады.

      Инвестициялық бағдарламаны жүзеге асыратын және несиелік ұйымдардың заемдық қаражаттарын жұмылдыратын Субъект үшін, Субъектінің рейтингісімен тікелей байланысты міндеттемелер, инвестициялық бағдарламаны және (немесе) тарифтік сметаны орындамау нәтижесінде орын алған сомалар кіріс бөлігін кеміту арқылы тариф деңгейін өзгертуге өтінімді қарау сәтінде ескеріледі.

      Бұл ретте тарифтік сметада тарифтік сметаның және (немесе) инвестициялық бағдарламаның орындалмау сомасы жеке жолмен көрсетіледі.

      Уәкілетті органның ведомствосы Субъектінің жаңа тарифті бекітуге арналған өтінімін қарау кезінде уәкілетті органның ведомствосы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ескеру арқылы негізсіз кірістің сомасын айқындаған сәтте, оны жаңа тарифтің деңгейін негіздеу нәтижесінде қабылданған кірістен алып тастайды.

      Уәкілетті органның ведомствосы жаңа тарифті бекітуде және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ескеру арқылы негізсіз кірістің сомасын айқындауда бас тартса, уәкілетті органның ведомствосы уақытша өтемдік тарифті бекіту туралы шешім қабылдайды.

      24. Уақытша өтемдік тариф Субъектінің тұтынушыларға негізсіз алған табысын өтеген, оның ішінде сот шешімі бойынша толық өтеген жағдайда қолданылмайды.

      25. Субъект тұтынушыларға келтірген залалдарды уақытша өтемдік тарифтің қолданылу кезеңі аяқталғанға дейін толық өтеген жағдайда, Субъект уәкілетті органның ведомствосына тұтынушыларға залалдарды өтеу фактісін растайтын құжаттарды қоса бере отырып, уақытша өтемдік тарифтің қолданылу кезеңі аяқталғанға дейін уақытша өтемдік тарифті жою туралы өтінішпен жүгіне алады.

      Уәкілетті органның ведомствосы уақытша өтемдік тарифтің күшін жою туралы өтінішті қарастырады және қарастыру нәтижелері бойынша уақытша өтемдік тарифтің әрекет ету мерізімін өзгерту туралы шешім қабылдайды немесе өтініш түскен күннен бастап отыз күнтізбелік күннің ішінде бас тарту себептерін көрсету арқылы бас тарту туралы Субъектіні хабардар етеді.

      26. Осы Қағидалардың 13-тармағында көрсетілген бұзушылықтар анықталған жағдайда уәкілетті органның ведомствосы реттеліп көрсетілетін қызметтердің нақты көрсетілген көлемін және Субъект жол берген бұзушылықтар кезеңінде нақты алынған кірістерді айқындайды.

      27. Осы Қағидалардың 13-тармағы 1) тармақшасында көзделген жағдайда, негізсіз алынған табыс мына формула бойынша айқындалады:

      НТ₁ = (Т₁ - Т) х V₁,

      мұнда:

      НТ₁ – Субъектінің негізсіз алынған табысы;

      T₁ –Субъекті нақты қолданған көрсетiлетiн қызметтердiң құны, теңге;

      T – шешім қабылдаған күніне бекітілген тариф, теңге;

      V₁– бұзушылықтар жiберiлген кезең iшiнде Субъектiнің нақты көрсеткен реттеліп көрсетілетін қызметтердiң көлемi.

      28. Осы Қағидалардың 13-тармағында 2) тармақшасында көзделген жағдайда, негізсіз алынған кіріс мынадай формула бойынша айқындалады:

      НТ₂ = А_{мақсатс},

      мұнда:

      НТ₂ – Субъектінің негізсіз алған табысы;

      А _{мақсатс} – бекiтiлген тарифте және (немесе) тарифтiк сметада көзделген, табиғи монополия субъектiсi амортизациялық аударымдар қаражаттарының есебiнен реттелiп көрсетiлетiн қызметтердi ұсынуда пайдаланылатын тiркелген активтерге күрделi қаржы салуға және тартылған кредиттiк ресурстар бойынша негiзгi қарызды қайтаруға байланысы жоқ мақсаттарға жұмсалған қаражат, теңге.

      29. Осы Қағидалардың 13-тармағы 3) тармақшасында көзделген жағдайда, негізсіз алынған табыс мынадай формула бойынша айқындалады:

      НТ₃ =

      мұнда:

      НТ₃ – Субъектінің негізсіз алған табысы;

      ИБ_і – тарифтерді немесе олардың шекті деңгейлерін бекіту кезінде ескерілген инвестициялық бағдарламаның орындалмаған – іс-шарасын толық немесе ішінара іске асыруға инвестициялық бағдарламада көзделген шығындар, теңге.

      30. Осы Қағидалардың 13-тармағы 4) тармақшасында көзделген жағдайда, негізсіз алынған табыс мына формуламен айқындалады:

      НТ₄ =

      мұнда:

      НТ₄ – Субъектінің негізсіз алған табысы;

      Ш_і– бектілген тарифтік сметада ескерілген шығындармен салыстырғанда -бабы бойынша 5 пайыздан астам шығындарды толық игермеу, теңге.

      31. Негізсіз алынған табыс (НТ) сомасы мынадай формула бойынша айқындалады:

      НТ = НТ₁ + НТ₂ + НТ₃ + НТ₄ + НТ_{бекітілген} – НТ_қайтар,

      мұнда:

      НТ_{бекітілген} – қолданыстағы уақытша өтемдік тарифті бекіту кезінде ескерілген негізсіз алынған кіріс, теңге;

      НТ _қайтар – шешім қабылданған күніне қайтарылған негізсіз алынған кіріс, теңге.

      32. Негiзсiз алынған табыстың түпкiлiктi сомасы шешiм қабылдау күнiне Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ескере отырып, мынадай формула бойынша айқындалады:

      НТ_к НТ мұнда

      НТ_к – Субъектінің негізсіз алған табысы;

      НТ_к – қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ескере отырып, негізсіз алынған табыс сомасы, теңге;

      НТ – бұзушылықтардың түрлері бойынша негізсіз алынған табыстың жалпы сомасы;

      к – шешім қабылдаған күніне Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесі, %.

      33. Уақытша өтемдік тариф мынадай формула бойынша бір жылға айқындалады:

      мұнда:

      Т_өтем. – уақытша өтемдік тариф, теңге;

      V_жыл – бекітілген тарифтік сметада ескерілген уақытша өтемдік тарифті енгізу кезеңіндегі реттеліп көрсетілетін қызметтердің жылдық көлемі.

      34. Егер уақытша өтемдік тарифті есептеу кезінде тариф теріс мәнмен қалыптасса, уақытша өтемдік тариф үш жылға дейінгі мерзіммен мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұнда:

      Т_өтем. – уақытша өтемдік тариф, теңге;

      V – бекітілген тарифтік сметада ескерілген уақытша өтемдік тарифті енгізу кезеңіндегі реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі;

      n – есептеу кезінде тарифтің қандай кезеңде оң мәнмен қалыптасқанына байланысты болатын уақытша өтемдік тарифтің қолданылу кезеңі.

4-тарау. Тарифтерді оңайлатылған тәртіппен бекіту тәртібі

      35. Уәкілетті орган:

      1) алғаш рет құрылған табиғи монополия субъектісінің;

      2) жаңа реттеліп көрсетілетін қызметті (жаңа реттеліп көрсетілетін қызметтерді) көрсететін табиғи монополия субъектісінің;

      3) егер қолданыстағы тариф объектiлер және (немесе) учаскелер бойынша бөлек бекiтiлген болса, жаңа объектiлерді және (немесе) учаскелерді сатып алған (салған) жағдайда реттеліп көрсетiлетiн қызметке тарифтi оңайлатылған тәртiппен бекітедi.

      Уәкілетті орган ведомствосы және Субъектілер тариф пен тарифтік смета жобаларын бекіту туралы өтінім ұсынған және шешім қабылдау сәтінде осы Қағидалармен бекітілген тарифте ескерілетін шығындар көлемін шектеу тәртібін, Тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізімін басшылыққа алады.

      36. 35-тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген Субъект уәкілетті орган ведомствосының оны Табиғи монополиялар субъектілерінің мемлекеттік тіркеліміне енгізу туралы хабарламасын алған сәттен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде өтінімді уәкілетті органның ведомствосына электрондық нысанда ұсынады.

      35-тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген Субъект жаңа объектілерді және (немесе) учаскелерді сатып алған (салған) сәттен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның ведомствосына өтінімді электрондық нысанда ұсынады.

      37. Жасалған мәміленің нәтижесінде немесе банкрот деп танылған борышкер – Субъектінің мүліктік жиынды іске асыру нәтижесінде оның меншігіне түскен Субъект жаңа тариф бекітілгенге дейін, бірақ активтер түскен күннен бастап алты айдан жоғары емес мерзімде осы активтердің алдыңғы меншік иесі үшін бекітілген тариф бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынушыға ұсынуды жалғастыра береді.

      38. Субъектінің өтініміне қоса беріледі:

      1) осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес бекітілген тарифтің жобасы;

      2) жобалық қуат туралы деректер;

      3) таратып жазылған қосымшасы бірге берілген кредиторлық және дебиторлық берешектің болуы немесе болмауы туралы деректер;

      4) персонал санының нормативтерін есептеу;

      5) салалық техникалық және технологиялық нормаларды, сондай-ақ нормативтік техникалық шығындарды есептеу;

      6) негізгі құралдарды пайдалану мерзімдерін көрсете отырып амортизациялық аударымдарды есептеу;

      7) негізгі өндірістік қорларды жұмыс жағдайында ұстау үшін қажетті шығындар сметасының жобасы;

      8) осы Қағидаларға 3-қосымшасына сәйкес үлгі бойынша тарифтік сметаның жобасы;

      9) мемлекеттік мүлікті немесе мемлекеттік кәсіпорынды басқару жөніндегі органның басшылардың еңбегіне ақы төлеу қорын және лауазымдық жалақыларын белгілеу туралы шешімі (мемлекеттік кәсіпорындар не мемлекеттің қатысу үлесі басым кәсіпорындар үшін);

      10) мемлекеттік органдар өздерінің құзыреті және табиғи монополия субъектісінің мүмкіндіктері шегінде белгілеген ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасына қойылатын талаптарға сәйкес жалпыға бірдей қызмет көрсету міндетін негізге ала отырып, реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланатын көлемін растайтын құжаттар (ниет хаттамалары және (немесе) шарттар, тауарларды өндіру көлемінің есептері).

      39. Қуатты аз Субъектінің өтініміне қоса берілетін есептер мен негіздеуші материалдар реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түріне электронды үлгіде ұсынылады.

      40. Уәкілетті органның ведомствосы Субъектінің өтінімін алған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей қоса беріліп отырған есептердің және осы Қағидалардың 38-тармағына сәйкестігін негіздеуші материалдардың толықтығын тексереді және Субъектіні өтінімді қарауға қабылданғаны туралы жазбаша түрде хабардар етеді.

      41. Уәкілетті органның ведомствосы тарифті оңайлатылған тәртіппен бекітуге арналған өтінімді ол ұсынылған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күннен аспайтын мерзімде қарайды.

      Тариф жобасын қарау мерзімі уәкілетті органның ведомствосына өтінім келіп түскен күннен бастап есептеледі.

      Қосымша ақпаратты уәкілетті органның ведомствосы Субъектіден оны ұсыну мерзімдерін, бірақ кемінде 5 (бес) жұмыс күнін көрсете отырып, жазбаша түрде сұратады.

      Бұл ретте Субъекті бұл жөнінде хабардар еткені туралы қажетті ақпарат алынғанға дейін өтінімді қарау тоқтатыла тұрады.

      42. Уәкілетті органның ведомствосы тариф оңайлатылған тәртіппен бекітілгенге дейін күнтізбелік 10 (он) күннен кешіктірмей жария тыңдаулар өткізеді.

      43. Тарифті бекіту туралы шешім уәкілетті органның ведоствосының бұйрығы түрінде ресімделеді және оны бекіту туралы шешім қабылданған күннен бастап 5 (бес) күнтізбелік күннен кешіктірілмей Субъектіге жіберіледі.

      Тарифті бекіту туралы шешіммен Субъекті өтініммен ұсынған шығындардың, пайданың баптарын өзгерту мен нақтылаудың негіздемесі жіберіледі.

      Уәкілетті орган бекітілген тарифтер мен тарифтік сметаларды оларды бекіту туралы шешім қабылданған соң бес жұмыс күнінен кешіктірмей интернет-ресурсына орналастырады.

      44. Оңайлатылған тәртіппен бекітілген тарифтің қолданылу мерзімі 12 (он екі) айдан аспайды.

      45. Тарифті қолданысқа енгізу тариф бекітілген айдан кейінгі айдың 1 (бірінші) күнінен бастап жүзеге асырылады.

      46. Субъектілер тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік 5 (бес) күннен кешіктірмей бұл туралы тұтынушыларды өзінің интернет-ресурсында не тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында тарифтің, бекітілген тарифтік сметаның өзгеру себептерін қамтитын ақпаратты орналастыру арқылы хабардар етеді.

      47. Субъект бес жұмыс күні ішінде уәкілетті орган ведомствосына тұтынушыларды хабардар ету фактісі туралы ақпарат ұсынады.

      Егер Субъект осы Заңмен белгіленген мерзімде тарифтің енгізілуі туралы тұтынушыны хабардар етпесе, онда уәкілетті орган ведомствосы шешімінде белгілеген мерзімнен бастап көрсетілген тариф енгізілмейді. Бекітілген тарифті енгізу тариф бекітілген айдан кейінгі айдың 1 (бірінші) күнінен бастап жүзеге асырылады.

5-тарау. Инвестициялық бағдарламаны бекіту және оны өзгерту тәртібі

      48. Субъектінің инвестициялық бағдарламасы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерін және Қазақстан Республикасын дамыту басымдылықтарын ескеру арқылы әзірленеді және мынадай:

      1) реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың технологиялық циклында тікелей пайдаланылатын қолданыстағы активтерді кеңейту, жаңғырту, қайта жаңарту, жаңарту, жаңа активтерді құруға;

      2) энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз етуге;

      3) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыруға бағытталған іс-шараларды көздейді.

      49. Инвестициялық бағдарламаның бюджетін жоспарлау және жасау табиғи монополияның субъектісі ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің тарифінде ескерілетін, шығындар көлемін шектеу тәртібіне, Тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындардың тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

      50. Инвестициялық бағдарлама тарифтің қолданылу мерзіміне бекітіледі.

      51. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асыру және оны іске асыру үшін тартылған қарыз қаражатын қайтару:

      тарифте ескерілген пайда және амортизациялық аударымдар есебінен;

      өзге де көздер, Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған есебінен жүзеге асырылады.

      52. Субъект жүргізілген конкурстық (тендерлік) рет-жосықтардың нәтижелері немесе Субъектіге тәуелді емес себептер бойынша ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемін қысқарту немесе нормативтік техникалық шығындарды төмендету іс-шараларын жүргізуге, энергетикалық аудиттің қорытындысы бойынша әзірленген энергиялық тиімділікті арттыру және энергияны үнемдеу іс-шараларының жоспарын жүзеге асыруға, барынша тиімді әдістер мен технологияларды қодануға байланысты шығындарды үнемдеу нәтижесінде туындаған іс-шараларды орындау шартымен бекітілген инвестициялық бағдарламада қарастырылған шығындардың толық қолданылмаған бөлігіне өз бетінше иелік ете алады.

      Инвестициялық бағдарламаны бекітуге өтініш қағаз жүзінде немесе электронды нұсқада ұсынылады.

      53. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішке қоса беріледі:

      1) инвестициялық бағдарламаның жобасы;

      2) Субъектінің инвестициялық бағдарламасы жобасының тиімділік көрсеткіштері;

      3) сатып алынатын негізгі құралдардың құнын көрсете отырып, инвестициялық бағдарламаны іске асыруға арналған инвестициялық шығындар, баға деңгейінің салыстырмалы талдауын қоса бере отырып, құрылыс-монтаж жұмыстары туралы ақпарат, оның ішінде осындай жұмыстарды жүргізу қажеттілігін құжаттамалық техникалық растауды, жиынтық сметалық есептер, әрбір объект бойынша жеке объектілік, жергілікті және ресурстық сметалар, бизнес-жоспар, прайс-парақтар, шарттардың көшірмелері, белгіленген тәртіппен сараптамадан өткен жобалау-сметалық құжаттама (болған жағдайда) және т. б.;

      4) қаржыландырудың болжамды мөлшері мен алдын ала шарттарын, оның ішінде қарыз ресурстарын (қарыз қаражаты бойынша сыйақы пайызын, қаржыландыру кезеңі, комиссиялық төлемдер, қарыз қаражатын қайтару мерзімдері мен шарттарын көрсете отырып) не банкпен жасалған шартты (негізгі борыш пен пайыздарды өтеу кестесін қоса бере отырып) растайтын құжаттар;

      5) егер инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін республикалық, жергілікті бюджеттерден қаражат бөлінген немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігімен кредиттер (инвестициялар) тартылған жағдайда, инвестициялық бағдарламаны қаржыландырудың мөлшері мен шарттарын растайтын құжаттар;

      6) Субъектінің болжамды тарифі және тарифтік сметасын қоса бере отырып, Субъекті жоспарлаған инвестициялық бағдарламаның оны іске асыру кезеңінде оның тарифтеріне әсер ету болжамы.

      54. Қоса берілген құжаттар тігіледі, нөмірленеді және оған Субъектінің басшысы не оны алмастыратын тұлға не субъект басшысының орынбасары қол қояды. Бұл талап өтінішті электрондық нысанда ұсынғанда қолданылмайды.

      55. Субъектінің инвестициялық бағдарлама жобасы мынадай критерийлердің кемінде біреуіне сәйкес келетін іс-шаралардың мазмұнымен әзірленеді:

      1) Шикізат, материалдар, отын, энергия шығыстарын төмендету;

      2) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемін ұлғайту және (немесе) сапасын арттыру;

      3) субъектінің технологиялық процесін басқарудың ақпараттық жүйелерін енгізу және (немесе) электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелерін, технологиялық процесті басқарудың автоматтандырылған жүйелерін енгізу;

      4) негізгі құралдардың тозуын төмендету;

      5) инвестициялық бағдарламаға енгізілген іс-шараларды іске асырудан Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметінің сапасын, сенімділігін және тиімділігін арттыруды қамтамасыз ету;

      56. Инвестициялық бағдарламаны бекітуге өтінішті немесе бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгертуге өтінішті алған күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның ведомствосы мынадай жағдайларда Субъектіні және өзге де мемлекеттік органды және (немесе) жергілікті атқарушы органды оның қарауға қабылданғаны туралы не оны қарауға қабылдаудан бас тарту туралы мынадай:

      1) субъектінің осы Қағидалардың 53-тармағында көрсетілген құжаттар пакетін толық ұсынбаған;

      2) ұсынылған инвестициялық бағдарламаның осы осы Қағидалардың 55-тармағында көрсетілген критерийлерге сәйкес келмеген;

      3) Егер жаңа инвестициялық бағдарламаны іске асыру немесе бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту (мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруды қоспағанда) бекітілген инвестициялық бағдарламаны іске асырудың қалған мерзіміне тарифті арттыруды талап еткен жағдайларда жазбаша хабардар етеді.

      57. Инвестициялық бағдарламаның жобасы мыналарды қарастырылады:

      1) Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтауы және табиғи монополия субъектісі қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізу мәніне;

      2) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасы мен сенімділігін арттыру мақсатында реттеліп көрсетілетін қызметтерге тұтынушылардың сұранысын технологиялық негізділік және қанағаттандыру тұрғысынан реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру.

      58. Инвестициялық бағдарламаның жобасын қарау кезінде мынадай:

      1) осы Қағидалардың 48-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келмейтін;

      2) қаржыландыру көзімен қамтамасыз етілмеген;

      3) негіздеме құжаттармен расталмаған іс-шаралар алып тасталады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес инвестициялық бағдарламаның барлық іс-шараларын алып тастау инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту үшін негіз болып табылады.

      59. Инвестициялық бағдарлама жобасын қараған кезде уәкілетті органнның ведомствосы оны іске асыру кезеңінде тарифтерге әсерін айқындау мақсатында тиімділікке экономикалық және қаржылық бағалау жүргізеді.

      60. Табиғи монополия Субъектісі жоспарлаған инвестициялық бағдарламаны қарау нәтижелері бойынша уәкілетті органның ведомствосы:

      инвестициялық бағдарламаны бекітеді;

      немесе дәлелді қорытындыны қоса бере отырып, инвестициялық бағдарламаны бекітуден бас тарту туралы табиғи монополия субъектісін хабардар етеді.

      Инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешімнің жобасы осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша инвестициялық бағдарламаны бекітуді көздейді.

      61. Заңның 21-бабының 3-тармағына сәйкес уәкілетті органның ведомствосы табиғи монополия субъектісі жоспарлаған инвестициялық бағдарламаны оны бекітуге ұсыну кезеңінде, бекітілген инвестициялық бағдарламаны – оны іске асыру кезеңінде, осы Қағидаларда айқындалатын жағдайларда және тәртіппен өзгертеді.

      62. Инвестициялық бағдарлама уәкілетті органның бұйрығымен бекітіледі.

      63. Табиғи монополия субъектісінің бекітілген инвестициялық бағдарламасын уәкілетті органның ведомствосы шешім қабылданған сәттен бастап 5 (бес) жұмыс күнінен кешіктірмей өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

      64. Инвестициялық бағдарламаны бекіту туралы шешімнің көшірмесін уәкілетті орган табиғи монополия субъектісіне шешім қабылданған сәттен бастап 5 (бес) күнтізбелік күннен кешіктірмей жібереді.

      65. Субъект ағымдағы жылдың 1 қарашасынан кешіктірмей тарифті көтермей, бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішпен бір мезгілде уәкілетті органның ведомствосына жүгінуге құқылы.

      Мемлекеттік бағдарламаларды іске асырған жағдайда Субъект уәкілеттік органның ведомствосына бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішпен жүгінеді.

      Бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту деп іс-шараларды енгізу, алып тастау, іс-шаралардың сомасы (құны) мен көлемін түзету, іс-шараларды орындау мерзімдерін ауыстыру түсініледі.

      66. Бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) инвестициялық бағдарламаға өзгерістер енгізуді негіздейтін материалдарды (бизнес-жоспар, прайс-парақтар, шарттардың көшірмелері, орындалған жұмыстар актілерінің көшірмелері, белгіленген тәртіппен сараптамадан өткен жобалау-сметалық құжаттама) (бар болған жағдайда) қоса бере отырып, өзгерістерді ескерілген инвестициялық бағдарламаның жобасы;

      2) бекітілген инвестициялық бағдарламаға жаңа іс-шаралар енгізілген жағдайда растайтын материалдар қоса беріледі;

      3) негіздеуші материалдарды қоса бере отырып, инвестициялық бағдарламаға өзгерістер енгізу қажеттілігі туралы Субъектіні бағалау;

      4) қарыз қаражатын қаржыландырудың және қайтарудың ықтимал шарттары;

      5) егер инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттерден қаражат бөлінсе немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігімен кредиттер (инвестициялар) тартылса, онда қаржыландырудың мөлшері мен шарттарын растайтын құжаттар ұсынылады.

      Қоса беріліп отырған құжаттар тігіледі, нөмірленеді және Субъекті басшысының не оны алмастыратын адамның не Субъекті басшысының орынбасары қол қояды. Бұл талап өтініш электрондық нысанда ұсынылғанда қолданылмайды.

      67. Субъект бекітілген инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын өзіне байланысты емес себептер бойынша орындамаған жағдайда (шарттың басқа тарапының міндеттемелерін орындамауы, конкурсты (тендерді) еңсерілмейтін күш салдарынан өтпеді деп тану) инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындау мерзімдері инвестициялық бағдарламаның іс-шаралары іске асырылған жылдан кейінгі жылдың 1 (бірінші) наурызына дейін инвестициялық бағдарламаны өзгерту жолымен келесі жылға ауыстырылады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайда, Субъект инвестициялық бағдарламаның іс-шаралары іске асырылған жылдан кейінгі жылдың 15 қаңтарынан кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті орган ведомствосының атына осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайлардың басталғанын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту туралы өтініш жібереді.

      Инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындау мерзімдерін қайта ауыстыруға жол берілмейді.

      68. Субъектінің инвестициялық бағдарламасын өзгерту туралы шешім инвестициялық бағдарламаның іс-шаралары іске асырылған жылдан кейінгі жылдың 1 наурызынан кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органның бұйрығымен ресімделеді.

6-тарау. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша кірістерді, шығындар мен қолданысқа енгізілген активтерді бөлек есепке алуды жүргізу тәртібі

      69. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша кірістер, шығындар мен тартылған активтер туралы ақпаратты жинау және қорыту жүйесін, сондай-ақ байланыс операторларының реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша кірістер, шығыстар мен тартылған активтер туралы есептердің ақпараты негізінде уәкілетті органның ведомствосына кезең-кезеңмен жасауы және ұсынуы бөлектеп есепке алуды жүргізу болып табылады.

      70. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің бағасын белгілеу үшін Субъектілер тарихи шығындарды толық бөлу әдісі бойынша кірістердің, шығындар мен тартылған активтердің бөлек есебін жүргізеді.

      71. Бөлектеп есепке алудың негізгі принциптері:

      1) табыстарды, шығындар мен тартылған активтерді бастапқы құжаттар деректерінің негізінде қызметтердің тиісті түрлеріне тікелей жатқызу мүмкіндігі кезінде тікелей жатқызу басымдығы;

      2) кірістердің, шығындар мен тартылған активтердің оларға байланысты қызмет түрлерімен себеп-салдарлық байланысы;

      3) табыстарды, шығындар мен тартылған активтерді қызметтердің тиісті түрлеріне жатқызу және бөлу кезіндегі ашықтық.

      72. Кірістер мен шығыстардың бөлек есебін жүргізуді Субъектілер есепті нақтылаудың мәні мен экономикалық орындылығы, ақпараттың толықтығы мен қарама-қайшы еместігі қағидаттарына сүйене отырып жүзеге асырады.

      73. Бөлектеп есепке алу бухгалтерлік және басқару есебін жүргізу үшін пайдаланылатын бастапқы құжаттарға негізделген, олар осы Тәртіпке сәйкес қызмет түрлері бойынша табыстарды, шығындар мен тартылған активтерді бөлу үшін нақтылаудың қажетті деңгейімен қамтамасыз етіледі.

      74. Бөлек есепке алу бухгалтерлік есеп жүргізілетін бастапқы есепке алу құжаттарының негізінде, сондай-ақ статистикалық және жедел-техникалық (өндірістік) есепке алу деректерінің негізінде жүзеге асырылады.

      75. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша табыстарды, шығындар мен тартылған активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу мақсаттары үшін Субъектілер телекоммуникация саласындағы табыстарды, шығындар мен тартылған активтерді бөлу схемасында бөлектеп есепке алу анықтамалықтарының мынадай сыныптамасын қолданады:

      1) "Ресурстар" анықтамалығы шығындар мен тартылған экономикалық ресурстар баптарының жіктелген тізбесін қамтиды:

      шығындар баптарының тізбесі бөлектеп есепке алуды жүргізу мақсаттары үшін шығындар баптарын нақтылаудың талап етілетін деңгейін ескере отырып, байланыс операторының шығындары туралы қаржылық есепті жіктеу негізінде қалыптастырылады;

      телекоммуникация қызметтерін көрсететін байланыс операторының экономикалық ресурстарының түрлері қаржылық есепке алу мақсаттары үшін (еңбек ресурстарын қоспағанда) пайдаланылатын байланыс операторының негізгі құралдары мен материалдық емес активтерін жіктеу негізінде қалыптастырылады.

      2) "Бизнес-процестер" анықтамалығы негізгі, қосалқы, бірлескен бизнес-процестер мен менеджменттің бизнес-процестерінің жіктелген тізбесін қамтиды. Бизнес-процестерді жіктеген кезде телекоммуникация қызметтерін көрсететін байланыс операторлары бизнес-процестер картасының принциптері мен жалпы құрылымын ұстанады.

      3) "Шығындар объектілері" анықтамалығы желі элементтерінің және байланыс операторының қызмет түрлерінің жіктелген тізбесін қамтиды:

      телекоммуникация қызметтерін көрсететін байланыс операторы желісі элементтерінің тізбесі телекоммуникация желісінің топологиясы негізінде қалыптастырылады;

      телекоммуникация қызметтерін көрсететін байланыс операторы қызметтерінің тізбесі Телекоммуникация қызметтерінің салалық жіктеуішінің талаптарына сәйкес қалыптастырылады.

      Кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлу схемасы, сондай-ақ ресурстарды және шығындарды бөлу базаларының үлгі тізбесі осы Қағиданың 6-қосымшасында келтірілген.

      76. Субъектілердің барлық шаруашылық операциялары бухгалтерлік есепте көрсетіледі.

      77. Бухгалтерлік өткізбелер (жазбалар) қалыптастыру үшін негіз болып табылатын құжатта тиісті бизнес-процестің, ресурстың немесе бөлек есепке алу қызметінің коды немесе атауы көрсетіледі.

      78. Шығындар баптарының тізбесі Субъектілер дербес қалыптастыратын бөлек есепке алу шығындары баптарының анықтамалығы негізінде айқындалады. Бастапқы бөлек есепке алуды көрсету баптары:

      1) "Материалдық шығындар";

      2) "Персоналға арналған шығындар";

      3) "Бөгде, халықаралық байланыс операторларымен келісімдер бойынша шығыстар";

      4) "Амортизация";

      5) "Салықтар, алымдар";

      6) "Өзге шығындар".

      79. Өндірістік қызметке байланысты шығыстар баптары бойынша бастапқы есепте материалдық шығындар немесе материалдар құнын, көлемін, сондай-ақ материалдарды пайдалануды ескеретін тиісті негізгі бизнес-процесс немесе ресурс бойынша көрсетіледі.

      Өндірістік қызметпен байланысты емес материалдарға арналған шығыстар (байланыс құралдары мен желілерін жөндеу және пайдалану) – ресурстардың немесе қосалқы бизнес-процестер мен менеджмент процестерінің тиісті кодтарына бөлінеді.

      Өндірістік процеске жатқызылмаған байланыс құралдары мен желілерін пайдалануға байланысты негізгі өндірістік процестерде пайдаланылатын құралдарға, құрылғыларға және шаруашылық мүкәммалға арналған шығыстар бөлу базасын пайдалана отырып, тиісті негізгі бизнес-процестерге немесе ресурстарға бөлінеді.

      80. "Бөгде және халықаралық байланыс операторларымен келісімдер бойынша шығыстар" деген шығындардың баптарында бөгде және шетелдік байланыс желілерінің басқа операторларының қосылу, трафикті өткізу және басқаларының қызметтеріне есепті кезеңде көрсетілген қызметтерге ақы төлеу жөніндегі шығыстар көрсетіледі.

      "Бөгде және халықаралық байланыс операторларымен келісімдер бойынша шығыстар" тиісті бизнес-процеске және/немесе тиісті байланыс қызметтеріне жатады.

      81. "Амортизация", "қалдық құн" баптары бойынша шығындарды көрсету есепті кезеңде негізгі құралдар, материалдық емес активтер бойынша, мүлікті пайдалануға беру туралы шарттар бойынша, оның ішінде лизинг шарты бойынша алынған және Субъектінің балансына қабылданған негізгі құралдар бойынша есептелген амортизацияның сомасына сүйене отырып жүргізіледі.

      Бұл ретте ресурстардың тиісті түрлеріне және бөлектеп есепке алудың бизнес-процестеріне арналған негізгі құралдар бойынша талдамалы есеп себеп-салдарлық байланыстың негізінде, сондай-ақ аумақтық белгісі бойынша негізгі құралдарды есепке алу ақпараттық жүйесінде немесе карточкаларында жүргізіледі.

      82. Субъектінің "персоналға арналған шығындар" бабы бойынша шығыстарында есепті кезеңдегі негізгі өндірістік, қосалқы процестерде және менеджмент процестерінде жұмыс істейтін персоналдың нақты жұмыс істеген уақытына есептелген жалақысы туралы деректер көрсетіледі. Аталған шығыстарға жұмыс істелмеген уақыт үшін еңбекақы есептеулер, сыйақылар және басқа да есептеулер туралы мәліметтер бейнеленеді.

      "Персоналға арналған шығындар" бабы бойынша деректерді көрсету үшін бизнес-процестердің тиісті кодтарын көрсете отырып, ақпараттық жүйелерде және/немесе бланкілерде, электрондық форматта қолмен толтырылатын жұмыс уақытын есепке алу табельдері негіз болып табылады.

      83. Салықтар, алымдар және басқа да төлемдер бастапқы бөлек есепте тиісті негізгі, қосалқы бизнес-процестер мен ресурстарға себептік-салдарлық байланыс негізінде жатқызылады немесе бөлу базасын пайдалана отырып бөлінеді.

      84. Бастапқы бөлек есепте өзге шығыстар бастапқы құжаттар негізінде тиісті бизнес-процестерге немесе ресурстарға жатады. Телекоммуникация қызметтерін көрсететін байланыс операторы қызметінің бизнес-процестеріне шығыстарды тікелей жатқызу мүмкін болмаған жағдайда шығыстарды бөлу базаларын пайдалана отырып жүргізіледі.

      85. Субъектінің бөлу базалары тиісті калькуляциялау объектісіне жататын шығындар мөлшерімен өлшенеді және өзара байланысты болады. Көрсеткіштің мәні статистикалық, жедел-техникалық (өндірістік) немесе бухгалтерлік есеп деректерімен және тиісті құжаттармен расталады.

      86. Субъектілердің кірістерін, шығындары мен тартылған активтерін бөлектеп есепке алуды жүргізу мақсаттары үшін мынадай негізгі біріктірілген бөлу базалары пайдаланылады:

      1) экономикалық ресурстардың түрлері бойынша шығындар мен тартылған активтерді топтастыру үшін бастапқы бухгалтерлік есептің деректеріне сәйкес есепті кезеңдегі материалдарды, қосалқы бөлшектерді, негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің қалдық құнын нақты есептен шығару, қызметкерлер бойынша жалақы және басқа да аударымдарды есептеу, шығындардың өзге де баптары деректері пайдаланылады;

      2) бизнес-процестердің түрлері бойынша шығындар мен тартылған активтерді топтастыру үшін еңбек ресурстарын қоса алғанда, ресурстардың сандық құрамы мен орналасуы жөніндегі деректер, сондай-ақ еңбекақы төлеу қоры, еңбек шығындары, электр энергиясын тұтыну нормативтері және жабдықтың паспорттық қуаты жөніндегі деректер пайдаланылады;

      3) менеджменттің негізгі және бизнес-процестеріне қосалқы бизнес-процестерді бөлу үшін ғимараттар мен құрылыстардың ауданы, автокөлік құралдарын пайдаланудың барысы мен уақыты, тауар-материалдық қорларды есептен шығару, ұйымдастыру техникасының және өзге де саудалық емес активтердің сандық құрамы мен орналасуы, қосалқы бөлімшелер қызметкерлерінің функционалдық жүктемесі және басқа да көрсеткіштер бойынша деректер пайдаланылады;

      4) байланыс жабдығы мен желілерін пайдалануға және оларға қызмет көрсетуге байланысты негізгі бизнес-процестерді желі элементтеріне бөлу үшін негізгі өндірістік жабдықтың сандық құрамы және тартылған сыйымдылығы, байланыс желілерінің ұзындығы, еңбек шығындарының нормативтері, жөндеу және қалпына келтіру жұмыстарының саны және басқа да көрсеткіштер бойынша байланыс операторының есепті кезеңдегі техникалық (өндірістік) есебінің деректері пайдаланылады;

      5) телекоммуникация қызметтерін ұсынуға және сатуға байланысты негізгі бизнес-процестерді телекоммуникация қызметтеріне бөлу үшін есепті кезеңдегі заттай және ақшалай көрсеткіштердегі қызметтерді өткізу көлемі бойынша деректер, жасалған шарттардың, өңделген талаптар мен талап қоюлардың саны, ұсынылған шоттардың саны, автоматтандырылған немесе биллингтік есептеу жүйелеріндегі тарификациялық жазбалардың саны (автоматтандырылған есеп айырысу жүйесі) пайдаланылады;

      6) шығындар мен тартылған активтерді желі элементтерінен телекоммуникация қызметтеріне бөлу үшін маршруттау факторлары, трафикті техникалық есепке алу деректері пайдаланылады;

      7) қызмет түрлеріне және желі элементтеріне тікелей шығындарды бөлу үшін бастапқы бухгалтерлік есептің деректері, операторлармен өзара есеп айырысу бойынша салыстыру актілері пайдаланылады.

      87. Субъектілердің шығындарының, ресурстарының, бизнес-процестерінің тізбесі субъектінің қалауы бойынша қосымша нақтыланатын және кеңейтілетін ең аз тізбелер болып табылады.

      88. Реттеліп көрсетілетін және реттеліп көрсетілмейтін қызметтердің әрбір түрін беруден түскен кірістер көрсетілген қызметтер түрлері көрсетілген қызметтердің тиісті түрінің және Тарифтердің көлемдері негізге алына отырып айқындалады.

      89. Субъектінің қызметтерін көрсетуден түскен кірістер бастапқы құжаттар мен қаржылық есептілік деректерінің негізінде реттеліп көрсетілетін және реттеліп көрсетілмейтін қызметтердің түрлері бойынша тікелей жатқызылады.

      90. Кірістердің бастапқы есебі автоматтандырылған, биллинг жүйелерінде жүргізіледі, олар көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша кірістердің есебін нақтылауды растайды.

      91. Субъектілер уәкілетті орган ведомствосына ұсынатын есептілік мыналарды қамтиды:

      1) осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша шығындар мен тартылған активтерді экономикалық ресурстарға бөлу туралы есеп;

      2) осы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша экономикалық ресурстарға байланысты шығындар мен тартылған активтерді бизнес-процестерге бөлу туралы есеп;

      3) осы Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қосалқы бизнес-процестердің шығындары мен тартылған активтерін өндіріс және басқару бизнес-процестеріне бөлу туралы есеп;

      4) осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша басқарудың бизнес-процестерінің шығындары мен тартылған активтерін қызмет бағыттарына және қызметтерге бөлу туралы есеп;

      5) осы Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өндіріс бизнес-процестерінің шығындары мен тартылған активтерін қызмет бағыттарына және қызметтерге бөлу туралы есеп;

      6) осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бірлескен және жалпы шығындар мен басқару бизнес-процестерінің активтерін қызмет бағыттарына және қызметтерге бөлу туралы есеп;

      7) осы Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өндірістік бизнес-процестердің бірлескен және жалпы шығындары мен активтерін қызмет бағыттарына және қызметтерге бөлу туралы есеп;

      8) осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді қызмет бағыттарына және қызметтерге қорытынды бөлу туралы есеп.

      9) осы Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес сәйкес нысан бойынша шығындарды бөлу және активтерді ресурстарға топтау, желі элементтері мен қызметтерге тікелей шығындарды топтау туралы есеп;

      10) осы Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресурстармен байланысты шығындар мен тартылған активтерді бизнес-процестерге бөлу туралы есеп;

      11) осы Қағидаларға 17-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қосалқы бизнес-процестерге байланысты шығындар мен тартылған активтерді негізгі бизнес-процестерге және менеджменттің бизнес-процестеріне бөлу туралы есеп;

      12) осы Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес нысан бойынша негізгі бизнес-процестерге және менеджменттің бизнес-процестеріне байланысты шығындар мен тартылған активтерді көлік желісінің элементтеріне бөлу туралы есеп;

      13) осы Қағидаларға 19-қосымшаға сәйкес нысан бойынша негізгі бизнес-процестермен, менеджменттің бизнес-процестерімен және көлік желісінің элементтерімен байланысты шығындар мен тартылған активтерді базалық желі және абоненттік қолжетімділік желісі элементтеріне қорытынды топтастыру туралы есеп;

      14) осы Қағидаларға 20-қосымшаға сәйкес нысан бойынша желі элементтерімен, негізгі бизнес-процестермен, менеджменттің бизнес-процестерімен және тікелей шығыстармен байланысты шығындар мен тартылған активтерді тиісті қызметтерге қорытынды топтастыру туралы есеп.

7-тарау. Табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау тәртібі

      92. Пайданың жол берілетін деңгейі өнімнің, тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) әрбір түрі бойынша шығындарды бөлек есепке алу негізінде айқындалады.

      93. Субъектіде өнімнің, тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) түрлері бойынша шығындарды бөлек есепке алу болмаған жағдайда, пайданың жол берілетін деңгейі тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір жылына мынадай формула бойынша айқындалады:

      ПЖД_і = ПС_і х ТАРБ_і‚

      мұндағы:

      і – тарифтің қолданылу кезеңінің жылы, жыл;

      ПС_і – тартылған активтердің реттелетін базасына пайда ставкасы;

      ТАРБ_i – тартылған активтердің реттелетін базасы, теңге.

      94. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша тартылған активтердің реттелетін базасы осы Қағидаларға сәйкес бекітілетін инвестициялық бағдарламаға сәйкес тарифтің қолданылу кезеңінің әрбір жылында ұзақ мерзімді активтерді пайдаланудан шығару және пайдалануға беру ескеріле отырып есептеледі.

      Өндірістік мақсаттағы негізгі құралдар мен материалдық емес активтер тартылған активтердің реттелетін базасының құрамына олар консервацияланған немесе бір жылдан астам жөндеуде, техникалық қайта жарақтандыруда (реконструкциялауда), жалдауда болған жағдайда және өзге де ұзақ әсер етпеген жағдайларда енгізілмейді.

      95. "Халықтық ІРО" бағдарламасы шеңберінде акцияларды бағалы қағаздар нарығына шығаруды жүзеге асырған субъектілерді қоспағанда, акцияларының бақылау пакеті мемлекетке тиесілі мемлекеттік кәсіпорындар мен акционерлік қоғамдардың, сондай-ақ олармен аффилиирленген заңды тұлғалардың тартылған активтерінің реттелетін базасы активтердің іске қосу коэффициентіне активтердің нақты құнының көбейтіндісі ретінде мынадай формула бойынша айқындалады:

      РБА=АҚ х Так,

      мұндағы:

      AҚ – активтердің нақты құны (теңге),

      Так – тартылған активтердің коэффициенті.

      96. Активтердің іске қосу коэффициенті табиғи монополия субъектісінің негізгі құралдарымен өндірілетін және (немесе) көрсетілетін (нормативтік ысыраптарды ескере отырып) қызметтердің (тауарлардың, жұмыстардың) нақты көлемінің (алдыңғы төрт тоқсан үшін немесе өткен күнтізбелік жыл үшін) олардың технологиялық қуатына арақатынасы ретінде айқындалады.

      97. Активтердің нақты құны конкурстық негізде іріктелген тәуелсіз бағалаушылар оларды қайта бағалау нәтижесінде алынған Субъектілердің негізгі құралдарының қалдық құны негізінде айқындалады.

      98. Субъектілердің қызмет (жұмыс) бірлігіне арналған тарифтердің (алымдар ставкаларының) кіріс бөлігінің есебі мынадай формула бойынша айқындалады:

      D_i = A_i * r * к_{i поп}/Qi

      мұндағы:

      D_i – қызмет (жұмыс) бірлігіне шаққандағы і тарифтің (алым ставкасының) кіріс бөлігі;

      A_i – i қызметке (жұмысқа) жатқызылған, тартылған активтердің реттелетін базасы;

      r – тартылған активтердің реттелетін базасына пайда ставкасы;

      к_{i поп}– қызметтің нақты түріне түзету коэффициенті;

      Qi – i қызметтің (жұмыстың) есептік (жоспарланған) көлемі.

      Қызметке тарифтің (алым ставкасының) шамасы мынадай формула бойынша айқындалады:

      Ti=Зi+Di+ПCi

      мұндағы:

      ПСi – формула бойынша есептелетін пайдаға салынатын салық деңгейі:

      HПi = Di * 100: (100 – С) – Di

      мұндағы:

      С – пайдаға салынатын салық ставкасы % - бен.

      99. Тартылған активтердің реттелетін базасына пайда ставкасы ұйым капиталының бағасы ретінде айқындалады және орташа арифметикалық мөлшерленген формула бойынша болады:

      r = r_е * W_е+r_d * W_d

      мұндағы:

      r_е – меншікті қаражат есебінен қаржыландыру құны %-бен немесе меншікті капитал бағасы;

      W_е – меншікті қаражаттың үлес салмағы;

      r_d –қарыз қаражаты есебінен қаржыландыру құны %-бен немесе қарыз капиталының бағасы;

      W_d – қарыз қаражатының үлес салмағы.

      100. Меншікті капитал бағасы (re) үш бөліктен тұрады:

      rIn – негізгі қорлардың тозу тәуекелін көрсететін құрамдас бөлік;

      rf – капиталды тәуекелсіз салу үшін кірістілік көрсеткіші (Қазақстандағы инвестициялаудың тәуекелсіз нысаны болып саналатын тәуекелсіз ставка);

      Rp – тәуекел үшін сыйақы.

      101. Негізгі қорлардың тозу тәуекелі (rIn) келесі өрнектің көмегімен бағаланады:

      онда:

      I – амортизациялық аударымдармен жабылмайтын, i-қызметке (жұмысқа) негізгі құралдарды қалпына келтіру үшін инвестицияларға қажеттілік (өтіп кеткен тозу);

      Z_з – табиғи монополия субъектісінің инвестициялық жоспарына сәйкес реттеу кезеңінде і-қызметке (жұмысқа) негізгі құралдарды қалпына келтіруге бағытталған қарыз қаражатының көлемі;

      Zс_уб –табиғи монополия субъектісінің инвестициялық жоспарына сәйкес жоспарланатын кезеңге арналған і-қызметке (жұмысқа) негізгі құралдарды қалпына келтіруге арналған мемлекеттік субсидиялардың орташа жылдық көлемі;

      С_е – меншікті капиталдың құны;

      С_ui – негізгі құралдардың бастапқы және қалдық құнының айырмасы ретінде і-қызметке (жұмысқа) арналған негізгі құралдардың і-тобының жинақталған тозуы;

      t_i – негізгі құралдардың і-тобының нормативтік қызмет мерзімі. Мұнда TNI әр топтың ішіндегі орташа өлшенген шамалар ретінде анықталған. Тәуекелсіз ставка (rf) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру ресми ставкасының деңгейіне тең қабылданады.

      102. Тәуекел үшін сыйлықақы (RP) өндірістік-технологиялық (r_max) операциялық (r_ор) және қаржылық (r_fin) тәуекелдерден тұрады.

      Субъектіге байланысты емес себептер бойынша болған технологиялық авариялардың салдарынан пайда жоғалтуын жабу үшін өндірістік-технологиялық тәуекел (rmex) көзделген табыстың, негізгі құралдардың және тауарлық-материалдық қорлардың жоғалуына әкеп соғуы мүмкін саланың тәуекелдерге ұшырау дәрежесін көрсетеді.

      Осы көрсеткішті есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:

      мұндағы:

      Z_a – жылына орташа алғанда авариялар және табиғи апаттардың салдарын жоюға арналған шығындар.

      103. Авариялардың саны бойынша деректер болмаған және авариялардың болу ықтималдығын анықтау мүмкін болмаған кезде негізгі құралдардың тозу дәрежесі бойынша технологиялық тәуекелді бағалау үшін амортизациялық аударымдардың үлестерін ранжирлеу шкаласын пайдалану ұсынылады:

      Негізгі құралдардың тозу дәрежесіне байланысты технологиялық тәуекелді анықтау шкаласы:

      104. Жұмыстардың көлемін төмендетуден алынған табыстың шығынын жабуға арналған операциялық тәуекелдер (rор) (жұмыстардың көлемдері ұлғайған жағдайда осы тәуекел қолданылмайды) мынадай формула бойынша айқындалады:

      мұндағы,

      V – осы қызметтен (жұмыстан) есепті кезеңдегі түсім (кіріс),

      Z_пер – есепті кезең ішіндегі ауыспалы (қызметтердің көлеміне қарай) шығындар немесе і-й көрсетілетін қызметіне болжамдалған мән,

      105. Ұйымның қаржылық ресурстарының шығыны ықтималдығына байланысты қаржылық тәуекел (rfіn), мынадай формула бойынша анықталады:

      мұндағы:

      Н – пайдаға салынатын салық ставкасы,

      Қаржылық тәуекелдің мәні тәуекелдің көптеген түрлері үшін қабылданғанындай 0-ден 5% - ға дейінгі шектерде шектелген.

      Қарыз капиталының бағасы (rd) банктік несие бірліктері (rdk) бағасының сомасы және ұйым қаражатының көзі ретінде облигациялық қарыз бағасының сомасы болып табылады (rdo) (ұйымда облигациялар болмаған жағдайда облигациялық қарыз бағасы есептелмейді), олар формулалар бойынша айқындалады:

      мұндағы:

      r_dk – банктік несие бірлігінің бағасы;

      r_do – ұйым қаражатының көзі ретінде облигациялық қарыз бағасы;

      P₁ – банкке төленетін пайыз;

      Н –пайдаға салынатын салық ставкасы;

      Р₂ – пайыз ставкасы;

      С_н –қарыздың шамасы (жалпы құны);

      С_р – облигациялардың сатылатын бағасы;

      t – қарыз мерзімі (жыл саны).

      106. Қызмет бірлігіне арналған тарифтің шығыс және кіріс бөліктерін қосу Субъектінің қызметтеріне арналған тарифті айқындайды.

8-тарау. Уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін өзгерту тәртібі

      107. Уәкілетті органның ведомствосы бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін өзгерту уәкілетті орган ведомствосының немесе Субъектінің бастамасы бойынша жылына бір реттен жиі емес жүзеге асырылады.

      108. Уәкілетті орган ведомствосы бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі өткенге дейін өзгерту негіздері:

      1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес төтенше жағдайды жариялау;

      2) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер ставкаларын өзгерту;

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағдарламаларын іске асыруға байланысты бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту;

      4) ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемін ұлғайту;

      5) реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа және сенімділік көрсеткіштерін сақтамау;

      6) табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділік көрсеткіштеріне қол жеткізбеу.

      109. Осы Қағидалардың 108-тармағының 4), 5) және 6) тармақшаларында көзделген негіздерді қоспағанда оның қолданылу мерзімі өткенге дейін тариф өзгерген жағдайдашығындардың тиісті бабы өзгереді.

      Осы тәртіптің 108-тармағының 6) тармақшасына сәйкес оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін тариф өзгерген кезде бекітілген тарифтік сметада осы Қағидаларда айқындалған инвестициялық шығындар (пайда, амортизациялық аударымдар, негізгі құралдар құнының өсуіне алып келетін күрделі шығындар) алынып тасталады.

      110. Уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін өзгерту үшін Субъект уәкілетті органға негіздеуші материалдарды бере отырып, өтінімді ұсынады.

      111. Тарифті және тарифтік сметаны өзгертуге арналған өтінімге қоса беріледі:

      1) уәкілетті орган бекіткен тарифтің қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін оның өзгеру себептері көрсетілген түсіндірме жазба;

      2) осы Ережеге 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша дайындалған тарифтік сметаның жобасы,

      3) уәкілетті орган бекіткен тарифті оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін өзгерту қажеттігін растайтын құжаттар.

      112. Уәкілетті орган ведомствосы тарифті өзгерту туралы өтінімді оның қолданылу мерзімі өткенге дейін қарау мерзімі:

      1) осы Тәртіптің 2-тармағының 1), 2), 3) және 5) тармақшаларында, ұсынылған күннен бастап он жұмыс күнінен аспайды;

      2) осы Тәртіптің 2-тармағының 6) тармақшасында көзделген жағдайларда, ол ұсынылған күннен бастап отыз жұмыс күнінен аспайды.

      Уәкілетті органның бастамасы бойынша тариф өзгерген жағдайда табиғи монополия Субъектісі тиісті ақпаратты алған күннен бастап бір ай мерзімде экономикалық негізделген есептер мен материалдарды ұсынуға міндетті.

      113. Егер өтінімді қарау кезінде қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкілетті орган ведомствосы оны бес жұмыс күнінен кем емес мерзімді белгілей отырып, жазбаша түрде сұратады.

      Сонымен бірге өтінімді қарауға қажетті ақпаратты алғанға дейін бұл туралы Субъектіге хабарлай отырып тоқтатыла тұрады.

      114. Осы Қағидалардың 108-тармағының 4), 5), және 6) тармақшаларында қарастырылған жағдайларда тарифті бекіту кезінде уәкілетті орган ведомствосы оны бекіткенге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей жария тыңдаулар өткізеді.

      115. Тарифті бекіту туралы шешім уәкілетті органның бөлім басшысының бұйрығымен ресімделеді.

      116. Осы тәртіптің 2-тармағына сәйкес өзгертілген тарифті қолданысқа енгізу уәкілетті орган ведомствосы белгілеген күннен бастап жүзеге асырылады.

      117. Табиғи монополия субъектісі тариф қолданысқа енгізілгенге дейін күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тарифтің, бекітілген тарифтік сметаның өзгеру себептерін көрсететін ақпаратты бере отырып, бұл туралы тұтынушыларды хабардар етеді.

9-тарау.Тарифте ескерілетін және ескерілмейтін шығындар тізбесі, тарифте ескерілетін шығындар мөлшерін шектеу тәртібі

      118. Тарифтер мен тарифтік сметалардың жобаларын қалыптастыру осы Қағидаларға сәйкес реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша және тұтастай реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызмет бойынша табыстарды, шығындар мен тартылған активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес, Субъект әзірлейтін және бекітетін реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлектеп есепке алуды жүргізу әдістемесі негізінде жүзеге асырылады.

      Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру заңнамасының талаптарына сәйкес шығыстар баптарын қалыптастыру жүзеге асырылады.

      119. Тарифтің қолданылу кезеңінің бірінші (базалық) жылына жоспарланатын шығыстар баптары өтінім беру жылының алдындағы жыл үшін реттеліп көрсетілетін қызметке нақты шығындар негізінде, өтінім беру алдындағы төрт тоқсан үшін шығындар туралы нақты деректер негізінде түзетулер ескеріле отырып, тарифтің қолданылу кезеңінің кейінгі жылдарына жоспарланатын шығыстар баптары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамын (инфляция) ескере отырып, бірінші (базалық) жылдың көрсеткіштері негізінде жасалады (Субъект басқа субъектілерден реттеліп көрсетілетін қызметтерді сатып алған жағдайда).

      120. Тарифтік смета жобасында Инвестициялық бағдарламасында көзделген параметрлер (көрсеткіштер) ескеріледі.

      121. Субъектінің тарифіне енгізілетін шығындарды реттеу олардың экономикалық негізділігін ескере отырып, тарифте ескерілетін шығындардың түрлері мен мөлшерін шектеу жолымен жүзеге асырылады.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтік сметаны қалыптастыру кезінде шығындар мөлшерін шектеу тәртібіне ұсынады және Субъект негіздеуші құжаттарды ұсына отырып растайды.

      122. Тарифтің шығын бөлігінің өндірістік шығыстарына:

      1) материалдық шығыстар;

      2) өндірістік қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар;

      3) амортизация;

      4) негізгі құралдар құнының өсуіне әкелмейтін жөндеуге арналған шығыстар;

      5) реттеліп көрсетілетін қызметке тікелей қатысты өзге де өндірістік шығыстар жатады.

      123. Тарифтің шығын бөлігі кезеңінің шығыстарына:

      1) әкімшілік қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар;

      2) сақтандырудың міндетті түрлеріне арналған шығыстар, салықтар, алымдар мен төлемдер;

      3) өзге әкімшілік шығыстар;

      4) сыйақылар төлеуге арналған шығыстар жатады.

      124. Тарифтің шығын бөлігінің өндірістік шығыстары тарифтің шығын бөлігіне былайша енгізіледі:

      1) тарифтің шығын бөлігіне енгізілетін материалдық шығыстар шикізаттың, материалдардың, отынның, энергияның тендерлік (конкурстық) сатып алудың нақты нәтижелері бойынша айқындалған, тарифті бекітуге өтінім берілген күні өндірілген материалдық ресурстар бағаларының негізінде өндірілген өнім (қызметтер, тауарлар, жұмыстар) бірлігін шығаруға арналған материалдық ресурстар (бұдан әрі – материалдық ресурстар) құнының және нақты көрсеткіштерді негізге ала отырып, Заңның 23-бабында белгіленген тәртіппен, бірақ байланыс саласында қолданыстағы үлгілік нормалар мен нормативтерден аспайтын материалдық ресурстар бағаларының негізінде айқындалады.

      Тиісті салада қолданыстағы үлгілік нормалар мен нормативтер негізінде жүргізілген техникалық ысыраптардың есептеріне сәйкес нормативтік техникалық ысыраптардың деңгейіне байланысты шығыстар;

      2) өндірістік қызметкердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының (инфляция) көрсеткіштерін ескере отырып, нақты саны, бірақ субъект қызметкерінің нормативтік санынан аспайтын және қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақысы негізге алына отырып айқындалады.

      Бұл ретте, қызметкерлер санының, шикізатының, материалдарының, отынының, энергиясының қажеттілігін есептеу байланыс саласындағы қолданылатын үлгілік нормалар мен нормативтердің негізінде жүргізіледі.

      125. Кезең шығыстары тарифтің шығын бөлігінде былайша есептеледі:

      1) әкімшілік персоналдың еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының (инфляция) көрсеткіштерін ескере отырып, іс жүзіндегі саны, бірақ Субъект персоналының нормативтік санынан аспайтын және қолданыстағы тарифтерде қабылданған орташа айлық жалақысы негізге алына отырып айқындалады.

      Әкімшілік қызметкердің санын қысқарту нәтижесінде әкімшілік қызметкердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар нақты үнемделген жағдайда, әкімшілік қызметкердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар тарифте бұрын бекітілген тарифтік сметада көзделген мөлшерде ескеріледі, ал үнемдеу сомасын Субъект әкімшілік қызметкердің жалақысы деңгейін ұлғайтуға жібере алады.

      Субъектілер басшыларының, олардың орынбасарларының, бас (аға) бухгалтерлерінің және әкімшілік қызметкердің басқа да қызметкерлерінің лауазымдық айлықақылары бойынша шығындарға енгізілетін мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, субъектілердің әкімшілік қызметкерінің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстар штат кестесіне сәйкес Субъект қызметкерлерінің он бес реттен аспайтын лауазымдық айлықақыларының ең жоғары және ең төменгі деңгейінің арасындағы ара қатынасты негізге ала отырып шектеледі.

      2) кезең шығыстарында ескерілетін міндетті сақтандыру түрлеріне, салыққа, алымдар мен төлемдерге арналған шығыстар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес белгіленген ставкаларға сәйкес анықталады.;

      3) өндірістік емес сипаттағы негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары;

      4) өзге де әкімшілік шығыстар салалық ерекшеліктерді ескере отырып, растайтын құжаттар негізінде тарифтің шығын бөлігіне енгізіледі.

      Өзге әкімшілік шығыстарға консалтингтік, маркетингтік қызметтерге және мердігерлік тәсілмен жүргізілетін жөндеу жұмыстарына арналған шығыстар, аудиторлық қызметтерге (тек акционерлік қоғам нысанындағы субъектілер үшін) және басқа ұйымдар жүзеге асыратын салалық ерекшеліктерге байланысты басқа да қызметтерге арналған шығыстар, сондай-ақ іссапар шығыстары мен әкімшілік қызметкердің байланыс қызметтеріне арналған шығыстар, мерзімді баспа, қызметтік автокөлікті ұстау, ақпараттық, консультациялық қызметтер кіреді.

      Табиғатты қорғауға арналған шығыстар, табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін ақы басқа шығыстарға енгізіледі және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген ставкалар мен алымдар мөлшері ескеріле отырып айқындалады.

      Өндірістік қажеттілікке байланысты әкімшілік қызметкердің біліктілігін арттыруға арналған шығыстар осындай қажеттілікті растайтын құжаттарды ұсынған кезде кезең шығыстарында ескеріледі.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтер шеңберінде өндірістің өнертапқыштық және рационализаторлығына байланысты шығыстар экономикалық негізделген материалдар болған кезде кезең шығыстарына енгізіледі;

      5) Субъектінің инвестициялық жобасын іске асыру үшін қарыз қаражаты үшін сыйақы төлеуге арналған шығыстар Субъект қарыз қаражатын тарту туралы жасалған шарттарды ұсынған кезде кезең шығыстарына қосылады және былайша айқындалады:

      инвестициялық жобаны іске асыру үшін ұлттық валютада алынатын қарыз қаражаты бойынша сыйақыларды төлеуге арналған шығыстар Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген қайта қаржыландырудың 2,5 еселенген ресми ставкасын қолдана отырып, есептелген сома шегінде тарифті есептеу кезінде ескеріледі;

      инвестициялық жобаны іске асыру үшін шетел валютасында алынған қарыз қаражаты бойынша сыйақы төлеуге арналған шығыстар Лондон банкаралық нарығының 4 еселенген ставкасын қолдана отырып, есептелген сома шегінде тарифті есептеу кезінде ескеріледі.

      Шетел валютасында алынған қарыз қаражаты үшін сыйақы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының негізгі көрсеткіштері және Қазақстан Республикасының республикалық бюджетінің болжамды көрсеткіштері негізінде шетел валютасына теңге бағамының болжамды өзгеруін ескере отырып, тарифтің шығын бөлігі кезеңінің шығыстарында ескеріледі.

      Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру ставкасы және Лондон банкаралық нарығының ставкасы Субъектінің тарифі мен тарифтік сметаларын бекіту жөнінде шешім қабылданған күні қолданылады.

      126. Негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары есептеудің тура сызықты (біркелкі) әдісі бойынша есептеледі және тарифтің шығын бөлігіне енгізіледі.

      Амортизациялық аударымдарды ұлғайтуды уәкілетті органның ведомствосы Субъект негізгі құралдарға қайта бағалау және (немесе) оларды қайта жаңарту (жаңғырту) кезең-кезеңімен жүргізгеннен кейін тарифтің шығын бөлігіне енгізеді.

      Реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету кезінде тартылған активтерден амортизациялық аударымдар күрделі жөндеулер жүргізуге және инвестициялық бағдарламаларды іске асыруға жіберіледі.

      127. Уәкілетті органның ведомствосы субъектілердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығындарды салыстырмалы талдау негізінде, сондай-ақ Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің көлемі қысқарған жағдайда тарифтерге енгізілетін әкімшілік және (немесе) өндірістік қызметкердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстарды төмендету немесе арттырудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Уәкілетті орган ведомствосының бастамасы бойынша тарифті және тарифтік сметаларды бекіткен жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы тарифтердің өзгеруі алдындағы кезеңдегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының (инфляция) көрсеткіштерін және шығындардың мөлшерін шектеу тәртібін ескере отырып, қолданыстағы тарифтерде қабылданған шығыстар шегіндегі кезең шығыстарын тарифтерге енгізеді.

      Тарифті қалыптастыру кезінде уәкілетті органның ведомствосы Субъектілер қызметінің тиімділігі төмендеген (реттеліп көрсетілетін қызмет бірлігінің өзіндік құнының ұлғаюы, реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің төмендеуі, кредиторлық және дебиторлық берешектің ұлғаюы) кезде кезең шығыстары сомасын өзгертудің орындылығын айқындайды.

      128. Субъектілердің тарифтерін қалыптастыру және бекіту кезінде тарифтің шығын бөлігінде мынадай шығыстар ескерілмейді:

      нормативтен тыс техникалық және коммерциялық шығындарға, тауарлық-материалдық құндылықтардың бүлінуі мен жетіспеушілігіне және қоймалардағы қорларға, басқа да өндірістік емес шығыстар мен шығындарға;

      реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету, ұсыну кезінде пайдаланылмайтын не Субъектінің балансында жоқ негізгі құралдардың амортизациялық аударымдары;

      жалға, сенімгерлік басқаруға немесе мүліктік жалдауға алынған негізгі құралдарды (жалпы шаруашылық мақсаттағы негізгі құралдардан басқа) пайдаланғаны үшін төлемге, операциялық лизинг бойынша төлемдер;

      Субъектінің теңгерімінде жоқ негізгі құралдарды күтіп-ұстауға және жөндеуге;

      ластаушы заттардың нормативтен тыс шығарындылары (төгінділері) үшін төлемдер;

      сот шығындары;

      үмітсіз қарыздар;

      шаруашылық шарттарының талаптарын бұзғаны үшін айыппұлдар, өсімдер, тұрақсыздық айыбы және санкциялардың басқа да түрлері;

      табысты жасырғаны (төмендеткені) үшін айыппұлдар мен өсімақылар;

      ұрлаудан болған залалдар;

      ақаудан болған жоғалту;

      қызмет көрсететін өндірістер мен шаруашылықтарды ұстау бойынша (үй-жайларды тегін беру, қоғамдық тамақтандыру ұйымдарына коммуналдық қызметтердің құнын төлеу және басқалар);

      құзыретті органмен келісілген технологиялық қажеттіліктен басқа, денсаулық сақтау объектілерін, мектепке дейінгі балалар мекемелерін, оқу орындарын, кәсіптік-техникалық училищелерді ұстауға;

      сауықтыру лагерлерін, мәдениет және спорт объектілерін, тұрғын үй қорын күтіп-ұстауға;

      мәдени-ағарту, сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізуге (демалыс кештерін, спектакльдерді, концерттерді өткізу);

      кәсіпорындардың қызметкерлеріне тұрғын үй жағдайын жақсартуға, бау-бақша үйлерін сатып алуға және үй шаруашылығымен айналысуға берілген несиелерді (пайызсыздарды қоса алғанда) өтеуге;

      бау-бақша серіктестіктерін абаттандыру бойынша (оның ішінде жол құрылысы, энергиямен және сумен жабдықтау, жалпы сипаттағы басқа да шығыстарды жүзеге асыру);

      лекциялар, көрмелер, пікірталастар, ғылым және өнер қайраткерлерімен кездесулер, ғылыми-техникалық конференциялар өткізуге және ұйымдастыруға, қоғамдық ұйымдар мен қауымдастықтарға мүшелік жарналарға;

      өндірістік мақсаттарда пайдаланылатын өнімдерді қоспағанда, бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама бойынша, жарнамалық, плакаттық және баспаханалық өнімдерді шығару бойынша;

      Субъектінің қызметкері үшін пәтерлерді, тұрғын үйлер мен құрылыстарды, жатақханалар мен қонақ үйлердегі орындарды сатып алуға, жалға алуға және күтіп-ұстауға (өндірістік қызметкерге арналған темір жол разъездеріндегі өндірістік шығыстарға енгізілетін реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету үшін технологиялық қажетті қызметтік тұрғын үй-жайларды күтіп-ұстауға арналған шығыстарды қоспағанда);

      қаланы абаттандыру, ауыл шаруашылығына көмек көрсету және басқа да осындай жұмыстар бойынша жұмыстарды орындауға;

      білім беру ұйымдарында оқитын қызметкерлерге демалыстарды төлеуге;

      жұмыс қорытындылары бойынша сыйақы беруге және басқа да сыйақы нысандарына;

      кәсіптік ауруларды оңалтуды емдеуге байланысты шығындардан басқа, Субъект қаражаты есебінен қызметкерлерге және олардың балаларына емделуге, демалысқа, экскурсияға жолдамалар төлеу бойынша;

      өз қызметкерлеріне медициналық көмек көрсетуге денсаулық сақтау органдарымен жасалған шарттар бойынша емханалардың қызметтеріне ақы төлеу бойынша;

      сақтандыру төлемдері (кәсіпорындар өз қызметкерлерінің пайдасына жасаған жеке және мүліктік сақтандыру шарттары бойынша кәсіпорындар төлейтін жарналар);

      қызметкерлерге, оның ішінде балаларды тәрбиелеп отырған әйелдерге қосымша берілген (заңнамада көзделгеннен тыс) демалыстарға ақы төлеу бойынша, қызметкердің отбасы мүшелерінің демалысты пайдалану орнына жол жүруіне және кері қайтуына ақы төлеу, сондай-ақ пайдаланылмаған демалысы үшін өтемақы;

      демеушілік көмектің барлық түрлерін көрсетуге;

      заңнамада көзделгеннен басқа Субъектінің қызметкерлеріне жеңілдіктер (қызметкерлерге тегін немесе төмендетілген бағалар бойынша тамақ беру, денсаулық топтарына абонементтерді төлеу, секцияларда, клубтарда сабақтар, протездеу және басқалар);

      мерейтойлық күндерге сыйлықтар сатып алуға немесе қызметкерлерге көтермелеу түрінде берілетін (автомашиналарды, пәтерлерді, ұзақ пайдаланылатын заттарды және басқа да тауарларды қоса алғанда, сондай-ақ қызметкерлердің жеке шоттарының пайыздық ставкаларын ұлғайту);

      мектепке дейінгі мекемелердегі, санаторийлерде және сауықтыру лагерьлеріндегі балалардың тамақтану құнын өтеуге;

      тұтынушылардан коммуналдық төлемдерді қабылдау бойынша банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметтеріне;

      ұжымдық шартта белгіленген мақсаттарға кәсіподақтарға аударымдар;

      тәжірибелік-эксперименттік жұмыстарды жүргізуге, өнертабыстар мен рационализаторлық ұсыныстар бойынша модельдер мен үлгілерді дайындауға және сынауға (реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуда қолданылатын жұмыстарды қоспағанда), көрмелер, байқаулар, конкурстар және өнертапқыштық пен ұтымды ету жөніндегі басқа да іс-шараларды ұйымдастыруға, авторлық сыйақылар төлеуге және басқа да;

      реттеліп көрсетілетін қызметтерді өндіруге және көрсетуге жатпайтын және тарифтердің өсуіне алып келетін шығыстар.

      129. Жұмыс қорытындылары бойынша сыйлықақы беруге және жалақыға сыйақылардың басқа да түрлеріне, ұжымдық шарттың талаптарын орындауға арналған шығыстар Субъект тарифінің шығын бөлігіне енгізілмейді және мынадай көздер есебінен жүзеге асырылады:

      1) реттеліп көрсетілетін қызметтерге жатпайтын қызметтен алынған табыс;

      2) әкімшілік және өндірістік қызметкердің еңбегіне ақы төлеу шығыстарын үнемдеу;

      3) неғұрлым тиімді әдістер мен технологияларды қолдануға, энергетикалық аудит қорытындылары бойынша әзірленген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыруға, нормативтік техникалық ысыраптарды төмендету жөніндегі іс-шараларды жүргізуге немесе Субъектіге байланысты емес себептер немесе конкурстық (тендерлік) рәсімдерді өткізу нәтижелері бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемінің қысқаруына байланысты туындаған бекітілген тарифтік сметада және іс-шаралар орындалған жағдайда бекітілген инвестициялық бағдарламада көзделген шығындардың толық пайдаланылмаған бөлігі.

      130. Субъектіге мемлекеттік бюджет қаражатынан бөлінетін субсидия тарифтің шығын бөлігінде ескерілмеген шығыстарға бағытталған субсидияларды қоспағанда, тарифтің шығын бөлігін азайтуға ескеріледі.

      131. Уәкілетті органның ведомствосы тарифті есептеу кезінде пайда ставкасының осы Қағидалармен бекітілген табиғи монополия субъектісі пайдасының жол берілетін деңгейін айқындау тәртібіне сәйкес айқындалатын тартылған активтердің реттеліп көрсетілетін базасының шамасына көбейтіндісі ретінде пайданың жол берілетін деңгейін айқындайды.

      Тарифке енгізілетін пайда деңгейі инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаражатты және амортизациялық аударымдарды ескере отырып шектеледі.

      Қарыз қаражатын қайтару пайда (таза табыс) және (немесе) амортизациялық аударымдар есебінен жүзеге асырылады.

      Акционерге дивидендтер төлеуге арналған шығыстар пайдаға енгізілмейді.

Тарифтің, тарифтік сметалардың және тарифтік сметалардың орындалуы туралы есептердің жобалары

      Тарифтік смета ___________________

      (табиғи монополия субъектісінің атауы),

      ______________________________________

      реттеліп көрсетілетін қызметтер түрінің атауы

      Шығындық әдісті қолданған жағдайда, тариф жобалары нысанында жобаларды іске асырудың жылдық кезеңдері толтырылмайды

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп

      Есепті кезең 20 _ _ ж.

      ИТС-1 индексі

      Кезеңділігі: жылдық

      Ұсынады: табиғи монополия субъектілері

      Нысан қайда ұсынылады: байланыс саласындағы уәкілетті орган

      Ұсыну мерзімі: жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей

      Ескерту:

      * - шығындар қажет болған жағдайда кеңейтілуі немесе толықтырылуы мүмкін

      ТАБ– тартылған активтердің реттелетін базасы (теңге)

      ПС– пайда ставкасы (%)

      МӘМС – міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру

      Ұйымның атауы ______________________________________

      Мекенжайы _________________________________________________________

      Телефон _______________________________________________________

      Электрондық пошта адресі _______________________________________

      Орындаушының тегі және телефоны _________________________________

      Басшы __________________________________________________

      (Аты, әкесінің аты, тегі, (болған жағдайда), қолы)

      Күні "______" ______________ 20_ жыл

      М.О. (болған жағдайда)

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

      1-баған – реттеліп көрсетілетін қызметтер бөлінісінде уәкілетті органның ведомствосы бекітетін тарифтік смета көрсеткіштерінің атауы, кірістер мен шығыстар баптары туралы, реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі туралы көрсеткіштер және уәкілетті органның ведомствосы бекіткен нысан бойынша табиғи монополия субъектісі қызметінің басқа да экономикалық көрсеткіштері көрсетіледі;

      2-баған – тарифтік смета көрсеткіштерінің өлшем бірлігі көрсетіледі;

      3-баған – бекітілген тарифтік сметада көзделген кірістер мен шығыстар баптары туралы, реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі туралы көрсеткіштер және табиғи монополия субъектісі қызметінің басқа да экономикалық көрсеткіштері көрсетіледі;

      4-баған – тарифтік сметаның кірістер мен шығыстар баптары туралы, реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі туралы нақты қалыптасқан көрсеткіштері және тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті ұсыну кезеңіндегі табиғи монополия субъектісі қызметінің басқа да экономикалық көрсеткіштері көрсетіледі;

      5-баған – тарифтік сметаның бекітілген көрсеткіштерінен тарифтік сметаның нақты қалыптасқан көрсеткіштерінің пайыздық арақатынасы көрсетіледі;

      6-баған – тарифтік смета көрсеткіштерінің ауытқу себептерінің толық сипаттамасы көрсетіледі.

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

      Қарыздар бойынша пайда болған міндеттемелерді нақты төлеу туралы мәліметтер

      Есепті кезең 20 _ _ ж.

      Индексі: ФВЗ-1

      Кезеңділігі: тоқсандық

      Ұсынады: табиғи монополиялар субъектілері

      Нысан қайда ұсынылады: байланыс саласындағы уәкілетті орган

      Ұсыну мерзімі: – тоқсан сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 25-күніне дейін

      Ескерту:

      * - Егер қарыздар ұлттық валютада болған жағдайда, теңгемен төлемдер бойынша ақпарат қана жіберіледі. Егер қарыздар шетел валютасында алынған жағдайда, онда ақпарат екі өлшемде: шетел валютасында, алынған қарыздар бойынша міндеттемелерді төлеудің нақты бағамы бойынша ұлттық валютада беріледі.

      ** - Теңгенің АҚШ долларына шаққандағы бағамын көрсету.

      Ұйымның атауы ______________________________________

      Мекенжайы _________________________________________________________

      Телефон _______________________________________________________

      Электрондық пошта адресі _______________________________________

      Орындаушының тегі және телефоны _________________________________

      Басшы __________________________________________________

      (Аты, әкесінің аты, тегі, (болған жағдайда), қолы)

      Күні "______" ______________ 20_ жыл

      М.О. (болған жағдайда)

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

      Осы түсіндірме табиғи монополия субъектілерінің қарыздар бойынша туындаған міндеттемелерді нақты төлеу туралы ақпаратты дайындауға арналған.

      Көрсетілген ақпаратты инвестициялық бағдарламасы бар табиғи монополия субъектілері тоқсан сайын есепті кезеңнен кейінгі айдың 25-күніне дейін қол жеткізілген нақты көрсеткіштердің құжаттамалық растауларымен және олар келісілген нұсқадан ауытқыған жағдайда себептерін түсіндірумен ұсынады.

      Тарифтерге сыйақыларды төлеуге арналған шығындар және инвестициялық бағдарламаны іске асыру үшін кредиттер үшін негізгі борышты қайтару сомасы енгізіледі. Инвестициялық бағдарламаны іске асыру кезеңінде сыйақы мөлшерін (кредиттер үшін пайыздар, комиссиялық төлемдер) және алынған кредиттер бойынша негізгі борышты қайтару сомасын өзгертуге тек төмендеу жағына ғана жол беріледі.

      Сыйақылар мен шетел валютасында алынған кредиттер үшін негізгі борышты қайтару сомасы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының (инфляция) негізгі көрсеткіштері негізінде шетел валютасына теңге бағамының болжамды өзгеруін ескере отырып тарифтердің шекті деңгейіне енгізіледі.

      1-баған – уәкілетті органның ведомствосы бекіткен нысан бойынша сыйақыларды төлеуге арналған Көрсеткіштердің атауы және инвестициялық бағдарламаны (жобаны) іске асыру үшін кредиттер үшін негізгі борышты қайтару сомасы көрсетіледі.

      2-баған – көрсеткіштердің өлшем бірлігі көрсетіледі (егер қарыздар ұлттық валютада болған жағдайда, онда теңгемен төлемдер бойынша ақпарат қана жіберіледі. Егер қарыздар шетел валютасында алынған жағдайда, онда ақпарат екі өлшемде: шетел валютасында, алынған қарыздар бойынша міндеттемелерді төлеудің нақты бағамы бойынша ұлттық валютада беріледі. Бұдан басқа, теңгенің АҚШ долларына шаққандағы бағамы көрсетіледі).

      3-баған – сыйақыларды төлеуге арналған көрсеткіштердің ақпараты және тиісті жылдың тоқсандары бойынша кредиттер үшін негізгі борышты қайтару сомасы көрсетіледі.

Егер осы табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне қолданыстағы тариф объектілер және (немесе) учаскелер бойынша бөлек бекітілсе, бірінші рет құрылған немесе жаңа реттеліп көрсетілетін қызметтерді (жаңа реттеліп көрсетілетін қызметтерді) көрсететін табиғи монополия субъектісі көрсететін реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тариф, тарифтік сметалар жобалары

      Табиғи монополия субъектісінің атауы ___________________

      ______________________бойынша реттеліп көрсетілетін қызметке арналған тарифтік смета

      Қолы ______________________________________________

      (Табиғи монополия субъектісінің басшысы)

      М.О. (болған жағдайда)

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтік сметаның орындалуы туралы________жылға есеп

      Кезеңділігі: жылдық

      Ұсынады: Қуаттылығы аз табиғи монополия субъектілері

Инвестициялық бағдарламалар және инвестициялық бағдарламалардың орындалуы туралы есептер

Табиғи монополия субъектісінің инвестициялық бағдарламасы

      _______________________________

      (субъектінің атауы)

      ___________________________________

      (қызмет түрі)

      Инвестициялық бағдарламаның кезеңі: _________ 20__ - 20__ жж.

      ТМС басшысы _________________________________________

                  (Т.А. Ә., (болған жағдайда), қолы, күні)

Табиғи монополия субъектісінің инвестициялық бағдарламасы тиімділігінің көрсеткіштері

      __________________субъектінің атауы, қызмет түрі

      Инвестициялық бағдарламаның кезеңі: _________ 20__ - 20__ жж.

      ТМС басшысы ______________________________________

                  (Т.А.Ә., (болған жағдайда), қолы, күні)

      Инвестициялық бағдарламаның экономикалық әсерінің есебі оны іске асыру кезеңіне саланың ерекшелігін ескере отырып, өзге де көрсеткіштермен толықтырылады

Табиғи монополия субъектісінің инвестициялық бағдарламаның орындалуы туралы _______ жылғы есебі

      _________________________________________________________________________табиғи монополия субъектісінің атауы, қызмет түрі

      кестенің жалғысы

Табиғи монополия субъектісінің инвестициялық бағдарламаны орындау барысы туралы_______ жылғы (тоқсан сайын) ақпараты

      _______________________________________________ табиғи монополия

      субъектісінің атауы, қызмет түрі, бағдарламаны кім бекітті (бұйрықтың күні, нөмірі)

      кестенің жалғысы

      ТМС басшысы ______________________________________

      (Т.А.Ә., (болған жағдайда), қолы, күні)

      * - есепті тоқсандағы жинақтаумен қоса нақты ақпарат

      Субъект тоқсан сайын есепті айдан кейінгі айдың 20 күніне дейінгі мерзімде өзінің интернет-ресурсында орналастырады не ол болмаған жағдайда уәкілетті орган ведомствосына өзінің интернет-ресурсында орналастыру үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік құпияларға және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерді қоспағанда, бекітілген инвестициялық бағдарламаның орындалу барысы (объектілердің орналасқан жері, фото-, бейнетүсірілімді қоса бере отырып, орындау сатысы, инвестициялық бағдарламалар іс-шараларының орындалу мерзімдері мен құны) туралы ақпарат береді.

      Тұтынушыларды инвестициялық бағдарламаның орындалу барысы туралы өзінің интернет-ресурсында осындай ақпаратты орналастыру арқылы хабардар еткен жағдайда, Субъект уәкілетті орган ведомствосының атына мұндай ақпаратты орналастыру туралы оны орналастырған сәттен бастап күнтізбелік он күн ішінде тиісті хабарлама жібереді.

      Инвестициялық бағдарламаның орындалу барысы туралы ақпарат уәкілетті орган ведомствосының интернет-ресурсында орналастырылған жағдайда, мұндай ақпаратты Субъект уәкілетті органның ведомствосына есепті айдан кейінгі айдың 15-күніне дейінгі мерзімде жібереді.

      Уәкілетті органның ведомствосы Субъект ұсынған инвестициялық бағдарламаның орындалу барысы туралы ақпаратты уәкілетті органның ведомствосына инвестициялық бағдарламаның (жобаның) орындалуы туралы ақпарат келіп түскен сәттен бастап күнтізбелік он күн ішінде өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

Кірістерді, шығындар мен тартылған активтерді бөлу кестесі

Экономикалық ресурстар мен экономикалық ресурстарға жанама шығындарды бөлу үшін базалар түрлерінің үлгі тізбесі ___________20__жыл

      (мың теңнге)

Бизнес-процестер мен экономикалық ресурстарды бөлу базаларының үлгі тізбесі

      (мың теңге)

      Ескерту:

      * Шартты белгілер: Т– уақыт; S – ауданы; % – пайдалану пайызы (жұмыспен қамту).

Қосалқы бизнес-процестерді бөлу базаларының үлгі тізбесі

      (мың теңге)

      Ескерту:

      * Шартты белгілер: Т – уақыт; S – ауданы; % – пайдалану пайызы (жұмыспен қамту).

Экономикалық ресурстарға, қызмет бағыттары мен көрсетілетін қызметтерге негізгі бизнес-процестерді бөлу базаларының үлгі тізбесі

      (мың теңге)

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Шығындар мен тартылған активтерді экономикалық ресурстарға бөлу туралы 20__жылғы ___________ арналған есеп

      (мың теңге)

      Ескерту:

      * Шартты белгілер:

      П – тікелей жатқызу;

      К – жанама шығындар мен активтерді бөлу коэффициенттерін қолдану арқылы бөлу

      Басшы:______________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      М.О. (болған жағдайда)

      Бас бухгалтер:_________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Шығындар мен тартылған активтерді экономикалық ресурстармен байланысты бизнес-процестерге бөлу туралы 20__жылғы ___________ арналған есеп

      (мың теңге)

      кестенің жалғысы

      Басшы:______________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      М.О. (болған жағдайда)

      Бас бухгалтер:_________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Қосалқы бизнес-процестердің шығындары мен тартылған активтерін өндіріс және басқару бизнес-процестеріне бөлу туралы 20__жылғы ___________арналған есеп

      (мың теңге)

      Басшы:______________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      М.О. (болған жағдайда)

      Бас бухгалтер:_________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Басқару бизнес-процестерінің шығындары мен тартылған активтерін қызмет бағыты мен қызметтерге бөлу туралы 20__жылғы___________арналған есеп

      (мың теңге)

      Басшы:______________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      М.О. (болған жағдайда)

      Бас бухгалтер:_________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Өндіріс бизнес-процестерінің шығындары мен тартылған активтерін қызмет бағыты және қызметтерге бөлу туралы 20__жылғы___________арналған есеп

      (мың теңге)

      Басшы:______________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      М.О. (болған жағдайда)

      Бас бухгалтер:______________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                  қолы

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Басқару бизнес-процестерінің бірлескен және жалпы шығындары мен активтерін қызмет бағыттары мен қызметтерге бөлу туралы 20__жылғы___________арналған есеп

      (мың теңге)

      Басшы:______________________________________ ______________

                        Т.А.Ә. (болған жағдайда)                   қолы

      М.О. (болған жағдайда)

      Бас бухгалтер:_________________________________ ______________

                        А. Ә.Т. (болған жағдайда)                   қолы

      __________________________________________

      Кәсіпорынның атауы

Өндірістік бизнес-процестердің бірлескен және жалпы шығындары мен активтерін қызмет бағытына және қызметтерге бөлу туралы 20__жылғы___________арналған есеп

      (мың теңге)