Рус | Қаз | Eng

"Қазақстан Республикасында мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 20 желтоқсандағы № 557 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 маусымдағы № 391 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 28 шілдеде № 14009 болып тіркелді

Қолданыстағы

      БҰЙЫРАМЫН:
      1. «Қазақстан Республикасында мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 20 желтоқсандағы № 557 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8275 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінің 2013 жылғы 23 ақпандағы № 74 (28013) санында жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:
      1-тармақта:
      1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
      «1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес 1 жастан 6 (7) жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу жоспары;»;
      2) тармақша алынып тасталсын;
      3) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
      «3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес мүмкіндіктері шектеулі балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың үлгілік оқу жоспары бекітілсін.»;
      көрсетілген бұйрыққа 1-қосымша осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;
      көрсетілген бұйрыққа 3-қосымша осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.
      2. Мектепке дейінгі және орта білім департаменті (Ж.А. Жонтаева) заңнамада белгіленген тәртіппен:
      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін, күнтізбелік он күн ішінде осы бұйырықтың көшірмелерін «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде және мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялау үшін электрондық тасымалдағышта елтаңбалы мөрмен куәландырылған қағаз данасын қоса бере отырып жолдауды;
      3) тіркелген осы бұйрықты алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің мөрімен расталған және осы бұйрыққа қол қоюға уәкілетті адамның Электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған баспа және электрондық түрдегі көшірмелерін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жолдауды;
      4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды;
      5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң қызметі және халықаралық ынтымақтастық департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Білім және ғылым министрі                  Е. Сағадиев

Қазақстан Республикасы   
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 22 маусымдағы  
№ 391 бұйрығына 1-қосымша 

Қазақстан Республикасы  
Білім және ғылым министрінің
2012 жылғы 20 желтоқсандағы
№ 557 бұйрығына 1-қосымша 

1 жастан 6 (7) жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбие
мен оқытудың үлгілік оқу жоспары

№

Білім беру салалары/ Ұйымдастырылған оқу қызметі

Жас тобы

Ерте жас тобы (1-2 жастағы балалар)

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Ортаңғы топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7 жастағы балалар)

1

«Денсаулық»

3

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

3

3

3

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері

-

-

-

-

0,5

0,5

2

«Коммуникация»

1

1

2

2,5

5

6,5

Сөйлеуді дамыту

0,5

0,5

1

1

1

1

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Сауат ашу негіздері

-

-

-

-

1

1,5

Қазақ (орыс тілінде оқытылатын топтарда)
Орыс (қазақ тілінде оқытатын топтарда)

-

-

0,5

0,5

1

2

Шет тілдерінің бірі

-

-

-

-

1

1

Драма

-

-

-

0,5

0,5

0,5

3

«Таным»

1

2

2,5

2,5

2,5

3,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

-

-

1

1

1

2

Сенсорика

0,5

0,5

-

-

-

-

Құрастыру

-

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Жаратылыстану

0,5

1

1

1

1

1

4

«Шығармашылық»

2

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

0,5

1

1

1

1

1

Мүсіндеу

0,5

0,25

0,25

0,5

1

1

Аппликация

-

0,25

0,25

0,5

1

1

Музыка

1

1,5

1,5

1,5

2

2

5

«Әлеумет»

-

-

0,5

0,5

1,5

2

Өзін-өзі тану

-

-

-

-

1

1

Қоршаған ортамен танысу

-

-

0,25

0,25

0,25

0,5

Экология негіздері

-

0,25

0,25

0,25

0,5

6

Ұйымдастырылған оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 мин.

15-20 мин.

25-30 мин.

7

Ұйымдастырылған оқу қызметінің жалпы көлемі

7

9

11

12

17

20

8

Вариативтік компонент*

-

-

1

2

3

4

9

Барлығы

7

9

12

14

20

24

      *басқа іс-әрекет түрлеріне (ойын, дербес, шығармашылық, жеке жұмыс және т.б.)

Қазақстан Республикасы   
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 22 маусымдағы  
№ 391 бұйрығына 2-қосымша 

Қазақстан Республикасы  
Білім және ғылым министрінің
2012 жылғы 19 қарашадағы
№ 479 бұйрығына 3-қосымша 

Мүмкіндіктері шектеулі балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен
оқытудың үлгілік оқу жоспары

Сөйлеу тілі жалпы дамымаған 2–6 (7) жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Ортаңғы топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7 жастағы балалар)

Ұйымдастырылған оқу қызметі 2-6 (7) жас

1

«Денсаулық»

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

3

3

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері


0,5

0,5

2

Коммуникация

1

2

2,5

4

5,5

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

1

1

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Сауат ашу негіздері


1

1,5

Қазақ (орыс тілінде оқытылатын топтарда) тілі Орыс (қазақтілінде оқытатын топтарда) тілі

0,5

0,5

1

2

Драма

0,5

0,5

0,5

3

Таным

2

2,5

2,5

2,5

3,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1

1

1

2

Сенсорика

0,5



Құрастыру

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Жаратылыстану

1

1

1

1

1

4

Шығармашылық

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

1

1

1

1

1

Мүсіндеу

0,25

0,25

0,5

1

1

Аппликация

0,25

0,25

0,5

1

1

Музыка

1,5

1,5

1,5

2

2

5

«Әлеумет»

0,5

0,5

1,5

2

Өзін-өзі тану


1

1

Қоршаған ортамен танысу

0,25

0,25

0,25

0,5

Экология негіздері

0,25

0,25

0,25

0,5

Арнайы түзеу оқу қызметі

6

Коммуникация

0,5

1

2

4

5

Тіл дамыту

0,5

1

2

1

1,5

Сауат ашу және жазу негіздері

-

-

-

1,5

1,5

Дыбыс айту қабілеті

-

-

-

1,5

2

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

9,5

12

14

20

24

Оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

25-30 минут

Көру қабілеті бұзылған балалар 2 – 6 (7) жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Орта топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7 жастағы балалар)

Ұйымдастырылған оқу қызметі

1

Денсаулық

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

3

3

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері


0,5

0,5

2

Коммуникация

1

2

2,5

5

6,5

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

1

1

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Сауат ашу негіздері


1

1,5

Қазақ (орыс тілінде оқытылатын топтарда) тілі Орыс (қазақ тілінде оқытатын топтарда) тілі

0,5

0,5

1

2

Шет тілдерінің бірі


1

1

Драма

0,5

0,5

0,5

3

Таным

2

2,5

2,5

2,5

3,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1

1

1

2

Сенсорика

0,5



Құрастыру

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Жаратылыстану

1

1

1

1

1

4

Шығармашылық

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

1

1

1

1

1

Мүсіндеу

0,25

0,25

0,5

1

1

Аппликация

0,25

0,25

0,5

1

1

Музыка

1,5

1,5

1,5

2

2

5

«Әлеумет»

0,5

0,5

1,5

2

Өзін-өзі тану


1

1

Қоршаған ортамен танысу

0,25

0,25

0,25

0,5

Экология негіздері

0,25

0,25

0,25

0,5

Арнайы түзеу оқу қызметі (кіші топтық)*

6

Таным

3

3

3

2

3

Көру түйсігі**

1,5

1,5

1,5

1

2

Кеңістікте бағдарлай білу

1,5

1,5

1,5

1

1

7

«Әлеумет»

1

1

1

1

1

Әлеуметтік-тұрмыстық бағдар

1

1

1

1

1

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

13

15

16

20

24

Ұйымдастырылған оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

25-30 минут

* Кіші топтар бойынша тифлопедагог өтеді, көзі көрмейтін балалармен жекелей жұмыс жасалады

** Көзі көрмейтін балалармен көру түйсігін дамытудың орнына сезіну және сипап сезуді дамыту бойынша түзеу оқу қызметі жүргізіледі. Қалған балалармен сезіну және сипап сезуді дамыту түзеу оқу қызметінің жоғарыда көрсетілген барлық түрлерінде жүргізіледі.


Есту қабілеті бұзылған балалар 2–6(7) жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Орта топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7 жастағы балалар)

Ұйымдастырылған оқу қызметі

1

Денсаулық

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

3

3

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері


0,5

0,5

2

Коммуникация

1

2

2,5

4

5,5

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

1

1

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Сауат ашу негіздері


1

1,5

Қазақ (орыс тілінде оқытылатын топтарда) тілі Орыс (қазақ тілінде оқытатын топтарда) тілі

0,5

0,5

1

2

Драма

0,5

0,5

0,5

3

Таным

2

2,5

2,5

2,5

3,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1

1

1

2

Сенсорика

0,5



Құрастыру

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Жаратылыстану

1

1

1

1

1

4

Шығармашылық

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

1

1

1

1,5

1,5

Мүсіндеу

1

1

1

1,5

1,5

Аппликация

0,5

0,5

1

1

1

Музыка

0,5

0,5

0,5

1

1

5

«Әлеумет»

0,5

0,5

1,5

2

Өзін-өзі тану


1

1

Қоршаған ортамен танысу

0,25

0,25

0,25

0,5

Экология негіздері

0,25

0,25

0,25

0,5

Арнайы түзеу оқу қызметі (кіші топтық)*

6

Коммуникация

2

2

3

4

5

Тіл дамыту

1

1

1

2

3

Есту арқылы қабылдау мен айтуды қалыптастыруды дамыту

1

1

2

2

2

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

11

13

15

20

24

Оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

25-30 минут

* Сурдопедагог кіші топтармен және жеке түрде жүргізеді

Интеллекті бұзылған балалар 2-7(8) жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Орта топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7(8) жастағы балалар)

Ұйымдастырылған оқу қызметі

1

Денсаулық

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

1

1

1

2,5

2,5

Мәдени-тазалық дағдылары

2

2

2

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері


0,5

0,5

2

Коммуникация

1

1,5

2

3,5

5

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

1

1,5

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

1

1,5

Сауат ашу негіздері


1

1,5

Драма

0,5

0,5

0,5

3

Таным

1,5

3

3,5

3

4

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1

1

1

1,5

Сенсорика

1

0,5

1

1

1

Құрастыру

0,5

0,5

0,5

0,5

1

Жаратылыстану

1

1

0,5

0,5

4

Шығармашылық

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

1

1

1

1

1

Мүсіндеу

0,5

0,5

1

1,5

1,5

Аппликация

0,5

0,5

0,5

1,5

1,5

Музыка

1

1

1

1

1

5

«Әлеумет»

0,5

1,5

1

Әлеуметтік дамыту және еңбекке баулу (қол еңбегі, шаруашылық-тұрмыстық еңбек)

0,5

1,5

1

Арнайы түзеу оқу қызметі

6

Таным

0,5

1

1

2

4

Ойынға үйрету

0,5

0,5

0,5

1

2

Ойлауды қалыптастыру

0,5

0,5

1

2

7

«Әлеумет»

0,5

0,5

0,5

2

2

Қоршаған ортамен танысу

0,5

0,5

0,5

2

2

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

9,5

12

14

20

24

Оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

30-35 минут

Психикалық дамуы кешеуілдеген балалар 2-6 (7) жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Орта топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7 жастағы балалар)

Ұйымдастырылған оқу қызметі

1

Денсаулық

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

3

3

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері


0,5

0,5

2

Коммуникация

1

2

2,5

5

6,5

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

1

1

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Сауат ашу негіздері


1

1,5

Қазақ (орыс тілінде оқытылатын топтарда) тілі Орыс (қазақ тілінде оқытатын топтарда) тілі

0,5

0,5

1

2

Шет тілдерінің бірі


1

1

Драма

0,5

0,5

0,5

3

Таным

2

2,5

2,5

2,5

3,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1

1

1

2

Сенсорика

0,5




Құрастыру

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Жаратылыстану

1

1

1

1

1

4

Шығармашылық

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

1

1

1

1

1

Мүсіндеу

0,25

0,25

0,5

1

1

Аппликация

0,25

0,25

0,5

1

1

Музыка

1,5

1,5

1,5

2

2

5

«Әлеумет»

0,5

0,5

1,5

2

Өзін-өзі тану


1

1

Қоршаған ортамен танысу

0,25

0,25

0,25

0,5

Экология негіздері

0,25

0,25

0,25

0,5

Арнайы түзеу оқу қызметі (кіші топтық)*

Түзеу жұмысы *

1

2

2

3

4

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

10

12

14

20

24

Ұйымдастырылған оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

20-30 минут

*Дефектолог кіші топтар бойынша немесе қажет болған жағдайда жеке жүргізеді

Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар 2 – 7(8) жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

І кіші топ (2-3 жастағы балалар)

ІІ кіші топ (3-4 жастағы балалар)

Орта топ (4-5 жастағы балалар)

Мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы (5-6 жастағы балалар)

Жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы (6-7 (8) жастағы балалар)

1

Денсаулық

3

3

3

3

3

Дене шынықтыру

3

3

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері


0,5

0,5

2

Коммуникация

1

2

2,5

5

6

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

1

1

Көркем әдебиет

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Сауат ашу негіздері


1

1

Қазақ (орыс тілінде оқытылатын топтарда) тілі Орыс (қазақ тілінде оқытатын топтарда) тілі

0,5

0,5

1

2

Шет тілдерінің бірі


1

1

Драма

0,5

0,5

0,5

3

Таным

2

2,5

2,5

2,5

3,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1

1

1

2

Сенсорика

0,5



Құрастыру

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Жаратылыстану

1

1

1

1

1

4

Шығармашылық

3

3

3,5

5

5

Сурет салу

1

1

1

1

1

Мүсіндеу

0,5

0,5

1

1

1

Аппликация

0,5

0,5

0,5

1

1

Музыка

1

1

1

2

2

5

«Әлеумет»

0,5

0,5

1,5

1,5

Өзін-өзі тану


1

0,5

Қоршаған ортамен танысу

0,25

0,25

0,25

0,5

Экология негіздері

0,25

0,25

0,25

0,5

Арнайы түзеу оқу қызметі (кіші топтық)*

6

Денсаулық

4

4

4

3

Емдік дене тәрбиесі (суда немесе құрлықта)

4

4

4

3

Түзеу жұмысы *

2

2

2

2

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

9

17

18

23

24

Оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

25-30 минут

* Дефектолог, логопед кіші топтар бойынша немесе қажет болған жағдайда жеке жүргізеді

Дамуында күрделі бұзылыстар бар балалар 2 – 7 (8) лет жас

№

Білім беру салалары

Жас тобы

I деңгей
2-4 жас

II деңгей
4-6 жас

III деңгей
6-7 (8) жас

Ұйымдастырылған оқу қызметі

1

Денсаулық

3

3

3

Дене шынықтыру

3

2,5

2,5

Қауіпсіз мінез-құлық негіздері

0,5

0,5

2

Коммуникация *

2

3

3

Көру және есту қабілеттерінің қатар бұзылыстары болған кездегі ыммен, дактильді-қатынас сөйлеуді қалыптастыру

1

1

1

Зат-белгілерін, суреттерді пайдалануымен байланысты дағдыларды қалыптастыру

0,5

1

1

Сөйлеуді дамыту

0,5

1

1

3

Таным

3

3,5

5

Сенсорика

0,5

0,5

0,5

Кеңістікте бағдарлай білу

1

1

1

Жаратылыстану

1

1

1,5

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

0,5

0,5

1

Құрастыру

0,5

1

4

Шығармашылық

4

4

5

Сурет салу

1

1

1

Мүсіндеу

1

2

2,5

Музыка

2

1

1

Тифлографика**

0,5

0,5

5

«Әлеумет»

1

1

1

Әлеуметтік дамыту және еңбекке баулу

1

1

1

Арнайы түзеу оқу қызметі (кіші топтық)*

1

Түзеу жұмысы

3

4

5

Тамақтану және үстел басындағы мінез-құлыққа байланысты дағдыларды қалыптастыру

1

1

1

Киіну және киімді күту дағдыларын қалыптастыру

1

1

2

Басқа жағдайларда мінез-құлыққа байланысты дағдыларды қалыптастыру және үй еңбегі

1

2

2

Ұйымдастырылған және арнайы түзеу оқу қызметінің жалпы көлемі

16

18,5

22

Оқу қызметінің ұзақтығы

7-15 минут

15-20 минут

25-30 минут

*Күрделі бұзылымдары бар балалардың қатынастық дағдыларын қалыптастыру барысында бұзылымдардың үйлесуіне байланысты төмендегідей жұмыстың бағыттары көрсетіледі:
көру және есту бұзылымдары үйлескен кезде алғашында қатынастың ишаралық, дактильді қатынастық формасы қалыптасады;
БСА-ға байланысты бұзылымдар үйлескенде, сөйлеу тілінің қайта құру жағы бұзылғанда, символ- заттарды, суреттерді қолдануымен байланысты қатынастық дағдылар қалыптасады.
Бұзылудың барлық түрлері үйлескенде және дамудың барлық сатысында сөйлеу тілінің ауызша (дыбыстық) жағын қалыптастыру қажет.
**«Тифлографика» атты ұйымдастырылған оқу-іс әрекеті көру қабілетінің алғашқы бұзылымдары бар балалар үшін қарастырылған