Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау көлемдерін айқындау әдістемесін бекіту туралы

      «Теміржол көлігі туралы» 2001 жылғы 8 желтоқсандағы
Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 2-тармағының 34-23) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау көлемдерін айқындау әдістемесі бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Көлік комитеті (Ә.А. Асавбаев):
      1) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіпте Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
      2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде
мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының
«Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесіне ресми жариялауға жіберуді;
      3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын;
      4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы бұйрықтың
2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шараларды орындау туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау өзіме қалдырамын.
      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Инвестициялар және даму
      министрінің міндетін атқарушы              Ж. Қасымбек

      «КЕЛІСІЛДІ»:
      Қазақстан Республикасының
      Қаржы министрі
      ______________ Б. Сұлтанов
      2015 жылғы 21 сәуір

      «КЕЛІСІЛДІ»:
      Қазақстан Республикасының
      Ұлттық экономика министрі
      ______________ Е. Досаев
      2015 жылғы 29 мамыр

Қазақстан Республикасы   
Инвестициялар және даму   
министрінің міндетін атқарушының
2015 жылғы 24 ақпандағы   
№ 167 бұйрығымен бекітілген

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын
жүзеге асыратын тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесі

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау көлемдерін айқындау әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) «Темір жол көлігі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Заңының (бұдан әрі – Заң) 14-бабының 2-тармағының 34-23) тармағына сәйкес әзірленді.
      2. Әдістеменің есебін және қолданылуын анықтайтын негізгі қағидаттар мыналар болып табылады:
      1) жолаушыларды темір жолмен тасымалдаудың стратегиялық және әлеуметтік маңызы;
      2) жолаушылар тасымалының тиімділігін арттыру, маршруттардың экономикалық орындылығы және жолаушыларды тасымалдаудан түсетін кірістерді жоғарылату резервтерін айқындау;
      3) поездардың жүру маршрутының қажетті құрамдылығын және жүру учаскелері бойынша сұранысын айқындау;
      4) тасымалдау процесінің қатысушыларына тең экономикалық жағдайларды қамтамасыз ету;
      5) мемлекеттік бюджет қаражатынан бөлінетін субсидия шығындарды азайтуда ескеріледі.
      3. Осы Әдістемені қолдану мақсатында мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      1) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушыларды тасымалдау кірістері – теміржол көлігімен жолаушыларды тасымалдаудан, поездарда төсек-орын керек-жарақтарын беруден және комиссиялық алымдардан түскен ақшалай түсімдер;
      2) вагон жүрісі – вагон-километрмен өлшенетін, жөнелту станциясынан межелі станцияға дейін және кері қарай қашықтықпен (километр мөлшерімен) анықталатын көрсеткіш;
      3) жол жүрудің орташа ұзақтығы – жолаушы-километрдің жөнелтілген жолаушылар санына қатынасымен анықталады;
      4) жолаушылар айналымы – жолаушылар тасымалдарының көлемін жолаушы-километрде көрсететін көрсеткіш, жолаушылар санының тасымалдау қашықтығына көбейтіндісі ретінде есептеледі;
      5) кезең шығыстары – тұрақты шығыстар ретінде анықталған және сатылған өнімнің немесе қызметтердің нақты түрлерімен байланысты емес шығыстар, соның ішінде үстеме шығыстар;
      6) кіріс ставкасы – өлшеуішке жатқызылған кірістердің оның көлеміне қатынасы, оның жұмыс бірлігі үшін жолаушы-километр қабылданады;
      7) қызметтерге кететін тікелей шығындар – Қазақстан Республикасы заңнамасымен көзделген қосымша құн салығын есептемегенде, белгілі бір қызметпен тікелей себеп-салдарлы байланысы бар шығындар;
      8) қызметтердің өзіндік құны – жолаушыларды тасымалдау бойынша реттелетін қызметті жүзеге асыратын тасымалдаушы шығындарының ақшалай маңызы;
      9) өлшеуіш – тасымалдау процесінің кез келген сандық сипаттамасы, олардың белгілері өлшегіштің атауы, өлшеу бірлігі және маңызы болып табылады;
      10) өндірістік факторлар – жолаушыларды тасымалдаудың технологиялық ерекшеліктерін ескеретін факторлар (жылжымалы бірліктің түрі, жылдамдығы және т.б.);
      11) тасымалданған жолаушылар – тасымалдаудың орташа қашықтығын есепке ала отырып әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жөнелтілген жолаушылар санына сәйкес көрсеткіш;
      12) үстеме шығыстар – бұл өзіндік құнға (тауарлардың, қызметтердің) қосылатын өнімдердің (қызметтің) бірнеше түрлерін өндірумен байланысты жанама шығыстар;
      13) шығындар бабы (шығындар бағыты) – нәтиже, оған қол жеткізуге жұмсалған шығыстар тікелей бағытталады;
      14) шығыс өлшеуіштері – тасымалдау процесіндегі жұмысты мөлшерлік бағалауға арналған ірілендірілген өлшем бірліктері;
      15) шығыс ставкасы – шығыс өлшегішке жатқызылған шығындардың жолаушы-километрмен өлшенетін оның көлеміне қатынасы;
      16) шығыстар номенклатурасы – Қазақстан Республикасы темір жолдарының негізгі қызметі бойынша шығыстар номенклатурасы.
      4. Әдістеме облысаралық және ауданаралық қатынастарда тасымалдарды жүзеге асыру кезінде туындайтын кірістердегі шығындарды өтеуге арналған темір жол көлігімен жолаушыларды тасымалдауды субсидиялаудың экономикалық орындылығы қағидаттарын және мынадай көлемдерін есептеу тәртібін белгілейді:
      1) жолаушылар поезының пайдалану көрсеткіштерінің көлемін есептеу;
      2) өлшеуішке кіріс ставкасын есептеу;
      3) өлшеуішке шығыс ставкасын есептеу;
      4) тасымалдау кезіндегі шығынды анықтау.
      5. Әдістемені:
      1) темір жол көлігі саласында басқаруды, сондай-ақ Қазақстан Республикасы заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын құзыретті органдар (бұдан әрі-құзыретті орган) және тиісті облыстардың әкімдіктері уәкілеттік берғен атқарушы орғандар
(бұдан әрі – уәкілітті орган) конкурсқа немесе шарттарды ұзартуға қойылған әрбір әлеуметтік маңызы бар қатынас бойынша субсидиялардың қажетті көлемін анықтау үшін қолданады;
      2) әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын субсидиялау жөніндегі бағдарламалар шеңберінде бюджеттік өтінімдерді ұсынған кезде есептердің негіздемесін ұсыну үшін жолаушылар тасымалын ұйымдастыруға уәкілетті орған және атқарушы органдар қолданады;
      3) табиғи монополиялар мен реттелетін рыноктар салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган (бұдан әрі – мемлекеттік орган) тарифтерді жоғарылату мәселесін қарау (заңнамаға сәйкес темір жол көлігімен жолаушыларды тасымалдау жөніндегі қызметтерге тарифтерді реттеу жағдайында) және магистральдық темір жол қызметтеріне уақытша төмендету коэффициенттерін ұсыну кезінде шығындары мемлекеттік бюджеттен субсидияланатын әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша темір жол көлігімен жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асыратын тасымалдаушылардың (бұдан әрі – тасымалдаушы) шығыстары мен кірістерін жоспарлау үшін қолданады;
      4) тасымалдаушылар жолаушыларды тасымалдау бойынша жұмыстардың орындалуы туралы есепті беру кезінде шығыстар мен кірістерді есепке алу үшін қолданады;
      5) қызмет деректері бойынша шығындар элементтері бойынша шығыстар көлемін анықтау үшін негіздеме болып табылмайды;
      6) тасымалдаушының қызмет деректері немесе жұмыс көлемі бойынша бөлінген субсидияларды ұлғайту (төмендету) бойынша есептеулер үшін негіздеме болып табылмайды.

2. Есептердің негіздемелері

      6. Жолаушыларды тасымалдау бойынша қызметтер тасымалдаушылар орындайтын мынадай бір топ операциялардан құралады:
      1) жолаушыларға қызмет көрсету бойынша (жолаушыларға қызмет көрсетумен айналысатын персоналды ұстау, анықтамалық-ақпараттық қызметтер құны);
      2) жолаушылар үшін вокзалдар қызметін қамтамасыз ету бойынша қызметтер: тасымалдау қызметтерімен байланысты өндірістік ғимараттарға, құрылыстарға және жолаушылар шаруашылығы жабдығына қызмет көрсету бойынша;
      3) жолаушылар шаруашылығының өндірістік негізгі құралдарының амортизациясы (тозуы);
      4) жолаушылар шаруашылығының өндірістік негізгі құралдарын күрделі жөндеу;
      5) жолаушылар шаруашылығының өндірістік ғимараттарын, құрылыстарын, жабдықтарын және мүкәммалын ағымдағы жөндеу;
      6) жолаушылар поездарын вагондарға қызмет көрсету бойынша;
      7) жолаушылар поездарын вагондарға қызмет көрсету бойынша: басқалары (жолсеріктердің еңбекақысы, әлеуметтік салық және әлеуметтік аударымдар);
      8) жолаушылар вагонын сумен және отынмен жабдықтау бойынша;
      9) биоәжетханаларды ассенизаторлық тазарту бойынша;
      10) жолаушыларды тасымалдау бойынша қызметтер көрсетуге тікелей іске қосылған активтердің амортизациялық аударымдары;
      11) тәуелсіз мемлекеттер достастығының мемлекеттер-қатысушыларының 2009 жылғы 21-22 мамырдағы Теміржол көлігі кеңесінің № 50 хаттамалық шешімімен бекітілген Қолданыстағы вагондарды техникалық қызмет көрсету нұсқаулығында (бұдан әрі – Қолданыстағы вагондарды техникалық қызмет көрсету нұсқаулығы) белгіленген көлемдерде жеке жылжымалы құрамды деполық және күрделі жөндеу бойынша;
      12) Қолданыстағы вагондарды техникалық қызмет көрсету нұсқаулығымен белгіленген көлемдерде жылжымалы құрамға техникалық қызмет көрсету және ағытпа жөндеулер бойынша;
      13) төсек-орын керек-жарақтарын және жұмсақ жиналмалы мүкәммалды жуу, жөндеу және дезинфекциялау бойынша;
      14) жолаушылар вагоны үшін мүкәммал мен жабдықтарды сатып алу және күтіп ұстау бойынша;
      15) вағондарды төсек-орын керек-жарақтарын, жұмсақ және басқа да мүкәммалмен жабдықтау бойынша;
      16) жалпы жолдық шығыстар (Қазақстан Республикасы аумағы шегінде магистралдық теміржол желісі қызметтері және локомотивті тартым, жалға алынған вагондар үшін жалдау ақысы);
      17) электр-секциялар және дизельді поездар жұмысы бойынша;
      18) электр-секциялар мен дизельді поездарды рейске дайындау және алып жүру бойынша;
      19) электр-секциялар және дизельді поездардың амортизациясы (тозуы);
      20) Қолданыстағы вағондарды техникалық қызмет көрсету нұсқаулығымен белғіленген көлемдерде электр-секцияларды және дизельді поездарды күрделі жөндеу бойынша;
      21) Қолданыстағы вагондарды техникалық қызмет көрсету нұсқаулығымен белгіленген көлемдерде бағдарламалар бойынша электросекциялар және дизельді поезға техникалық қызмет көрсету бойынша.

3. Пайдалану көрсеткіштерінің көлемін айқындау

      7. Жолаушылар тасымалын жүзеге асыру жөніндегі қызметтер көлемі мынадай көрсеткіштермен сипатталады: тасымалданған жолаушылар саны, жолаушылар айналымы, магистральдық темір жолдар бойынша вагондардың жүрісі.
      Вагон жүрісін есептеу мынадай құрамдастардан жүргізіледі:
      1) жолаушылар поезының барлық жүру жолындағы және Қазақстан Республикасының шекарасындағы қатынау маршрутының қашықтығы (поездар қозғалысының кестесі бойынша анықталады);
      2) қатынаудың кезеңділігі – поездар қозғалысының кестесі бойынша анықталады;
      3) жолаушылар (халық) тасымалын талдау негізінде анықталатын құрамдағы вагондар саны;
      Вагондар жүрісін есептеу вагондардың түрлері бойынша бөлінеді.
      8. Жолаушылар поезы вагондарының жүрісінің болжамды көлемі мынадай формула бойынша есептеледі:
                    V_ваг-км.= 2S* N_ваг.* N_рейс
      мұндағы:
      2 S – тура және кері қашықтық, км,
      N_ваг – құрамдағы вагондар саны, ваг.,
      N_рейс – есепке алу кезеңіндегі поезд қатынауларының кезеңділігі.
      Болжамды жолаушылар айналымын есептеу вагондардың жүріс сомасын теміржол көлігінің даму бағдарламасы бойынша жоспарлы өсуін есепке ала отырып, алдыңғы жыл бойынша орташа жолаушылар санына көбейтумен анықталады:
                    V_{пасс/км}=V_ваг.км*p
      мұндағы:
      p – алдыңғы жыл бойынша орташа жолаушылар саны;
      Жолаушылар айналымы вагондар түрі бойынша жоспарланады.
      Жоспарланатын кезеңге орташа жолаушылар саны мынаны ескере отырып есептеледі:
      1) егер де өткен кезеңнің талдауы бойынша орташа жолаушылар саны барлық жүру жолында жолаушылар поезы вагонының 50% толуынан жоғары болса, жоспарланатын жолаушылар айналымын анықтау үшін вагонның толуы өткен кезең бойынша нақты орташа жолаушыларды негізге ала отырып, бірақ темір жол көлігін дамыту бағдарламаларына сәйкес жолаушылар тасымалының жоспарланатын өсуін ескере отырып, кемінде 70% белгіленеді;
      2) егер де өткен кезеңнің талдауы бойынша орташа жолаушылар саны барлық жүру жолында жолаушылар поезы вагонының 50% толуынан жоғары болса, жоспарланатын жолаушылар айналымын анықтау үшін вагонның толуы өткен кезең бойынша нақты орташа жолаушыларды негізге ала отырып, бірақ темір жол көлігін дамыту бағдарламаларына сәйкес жолаушылар тасымалының жоспарланатын өсуін ескере отырып, кемінде 35% белгіленеді;
      3) егер де өткен кезеңнің талдауы бойынша орташа жолаушылар саны барлық жүру жолында электр-дизель поезының вагон 35% толуынан аспайтын болса, жоспарланатын жолаушылар айналымын анықтау үшін вагонның толуы өткен кезең бойынша нақты орташа жолаушыларды негізге ала отырып, бірақ темір жол көлігін дамыту бағдарламаларына сәйкес жолаушылар тасымалының жоспарланатын өсуін ескере отырып, кемінде 15% белгіленеді.
      Жоспарланатын жолаушылар айналымын және тасымалданған жолаушыларды есептеу кезінде пайдаланылатын өткен кезең бойынша нақты деректердің көзі (елдің жиілігі, жолаушылар айналымы, орташа қашықтығы) магистральдық теміржол желісі операторы құжатының деректер болып табылады.
      «Тасымалданған жолаушылар» көрсеткіші мынадай формула бойынша анықталады:
                  V_тасым.=V_жол.км/ S_{орт.қаш.}
      мұндағы:
      V_тасым. – тасымалданған жолаушылар саны;
      S_{орт.қаш.} – алдыңғы жыл бойынша жолаушының жол жүруінің орташа қашықтығы.

4. Тасымалдаушының кірістерін қалыптастыру

      9. Тасымалдаушының кірісі жолаушыларды тасымалдаудан алдағы кезеңдегі ақшалай түсімдер сомасынан, төсек-орын керек-жарақтарын ұсынудан түсетін сомадан, комиссиялық алымдар сомасынан және басқа да кіріс түсімдерінен түсетін сомадан құралады.
                  D_{жол жүру}=D_жүру.+D_төсек+_{Dком.алым}
      Кіріс түсімдерінің қалыптасуы вагондардың түрлеріне, поездың санатына, қатынастың түріне, жол жүру қашықтығына, тасымалданған жолаушылар және жолаушылар айналымының мөлшеріне байланысты.
      Жолаушылар және жүрдек поездарында жолаушыларды тасымалдаудан түскен кіріс (жол жүру құны) билет және плаңкарт бөлігінен тұрады.
      Жолаушыларды белгілі бір бағыт және вагондардың түрлері бойынша тасымалдаудан түскен кірісті есептеу мына формула бойынша анықталады:
      D_{жол жүру}= [(D^i-1_{жол жүру} / k_ққс)/VW^i-1_жол/км]* VQⁱ_жол/км
      мұндағы:
      D_{жол жүру} – вагонның, поездың тиісті түріндегі поезд бойынша жолаушыларды тасымалдаудан түскен кірістер сомасы;
      D^i-1_{жол жүру} – алдыңғы кезең үшін "Экспресс-3" автоматтандырылған басқару жүйесінің деректері бойынша поездың, вагонның тиісті түрінің барлық жүру жолында плацкарт бойынша және Қазақстан Республикасының шекарасында билеттер бойынша кіріс түсімдерінің сомасы;
      VW^i-1_жол/км – алдыңғы кезең үшін поездың, вагонның тиісті түрінің Қазақстан Республикасының шекарасындағы жолаушылар айналымының сомасы;
      VQⁱ_жол/км – жоспарланған кезеңдегі поездың, вагонның тиісті түрінің Қазақстан Республикасы шекарасындағы жолаушылар айналымының сомасы;
      K_ққс – Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес қосымша құнға салық коэффициенті (халықаралық қатынастарда қосылған құнға салық коэффициенті алдыңғы кезең фактісі бойынша сараптамалық бағалау арқылы анықталады).
      Жаңа поезд тағайындалған кезде жолаушылар тасымалының жоспарлы көлемін және жолаушылар айналымын анықтау үшін:
      «тасымалдаудың орташа қашықтығы» көрсеткіші тасымалдау жолы ұзақтығының жартысы ретінде анықталады;
      «жолаушылар саны» жоспарланатын құрамдылығына сәйкес ұсынылатын орындар санынан 50% толуы ретінде анықталады.
      Жаңа поезд тағайындалуы кезінде жолаушыларды тасымалдаудан түсетін кірістерді есептеу жолаушының жол жүруінің орташа алыстығы арқылы анықталады:
   D_{жол жүру}= [(P_{жол жүру} / k_ққс)* Vⁱ_жүру /VWⁱ_жол/км]* VQⁱ_жол/км
      мұндағы:
      D_{жол жүру} – вагонның, поездың тиісті түріндегі поезд бойынша жолаушыларды тасымалдаудан түскен кірістер сомасы;
      P_{жол жүру} – вагонның тиісті түрінде жолаушыларды тасымалдаудың орташа алыстығына байланысты белгіленген Қазақстан Республикасының шекарасындағы билет бойынша жүрудің орташа құны;
      Vⁱ_тас – жоспарланған кезеңге поездың, вагонның тиісті түрінде Қазақстан Республикасының шекарасында тасымалданған жолаушылардың саны;
      VWⁱ_жол/км – жоспарланған кезеңге поездың, вагонның тиісті түрінде Қазақстан Республикасының шекарасында тасымалданған жолаушылар айналымы сомасы;
      VQⁱ_жол/км – жоспарланған кезеңге поездың, вагонның тиісті түрінің Қазақстан Республикасы шекарасындағы жолаушылар айналымы сомасы;
      Белгілі бір маршрут және вагон түрлері бойынша ұсынылған төсек-орын керек-жарақтарынан түскен кіріс есебі мынадай формула бойынша анықталады:
      кіріс ставкасы арқылы теңге жол./км:
  D_{төсек-орын} = [(D^i-1_{төсек-орын} / k_ққс)/VW^i-1_{жолс/км}]* VQⁱ_жол/км
      мұндағы:
      D_{төсек-орын} – поездың, вагонның тиісті түрінің төсек-орын керек-жарақтарының жиынтығын ұсынудан түскен кірістер сомасы;
      D^i-1_{төсек-орын} – алдыңғы кезең үшін «Экспресс-3» автоматтандырылған басқару жүйесінің деректері бойынша поездың, вагонның тиісті түрінің барлық жол жүруінде плацкарттар бойынша және Қазақстан Республикасының шекарасында билеттер бойынша кірістер түсімдерінің сомасы;
      Жаңа поезд тағайындалуы кезінде жолаушыларды тасымалдаудан түсетін кірістерді есептеу жолаушының жол жүруінің орташа алыстығы арқылы анықталады:
      D _{төсек-орын} = [(P _{төсек-орын} / k_ққс)* Vⁱ_{тасымалд.}*
              k_{төсек-орын} /VWⁱ_{жолс/км}]* VQⁱ_жол/км
      мұндағы:
      D_{төсек-орын} – поездың, вагонның тиісті түрінің төсек-орын керек-жарақтарының жиынтығын ұсынудан түскен кіріс сомасы;
      P_{төсек-орын} – поездың, вағонның тиісті түріне байланысты белгіленген төсек-орын керек-жарақтары жиынтығының құны;
      k_{төсек-орын} – поездың, вагонның тиісті түрінің төсек-орын керек-жарақтарын пайдалану коэффициенті (Купе = 1, Плаңкарт = сараптамалық баға, Жалпы = 0);
      Белгіленген маршрут және вагон түрін бойынша комиссиялық алымдар кірісін есептеу мынадай формула бойынша:
      кіріс ставкасы арқылы теңге жол./км:
      D_{ком.алым} = [(D^i-1_{ком.алым} / k_ққс)/VW^i-1_жол/км]* VQⁱ_жол/км
      мұндағы:
      D _{ком.алым} – вагон, поез тиісті түрінің комиссиялық алымнан түскен кіріс сомасы;
      D^i-1_{ком.алым} – алдыңғы кезең үшін «Экспресс-3» автоматтандырылған басқару жүйесінің деректері бойынша поездың, вагонның тиісті түрінің барлық жүру жолындағы комиссиялық алымнан түскен кірістік түсімдердің сомасы.
      Қосымша құнға салық бойынша дебеттік сальдо кіріс болып танылады.

5. Тасымалдаушы шығыстарын қалыптастыру

1-параграф. Жалпы ережелер

      10. Шығыстарды қалыптастыру тәртібі өндірістік-технологиялық факторларды ескере отырып жолаушы поезының әрбір маршрутына жүргізіледі:
      R_{тасымалдаушы} = R_мтж + R_лок + R_{вагонды жалға алу} + R _{жолау.тас.}
      мұндағы:
      R_{тасымалдаушы} – толық өзіндік құнына енгізілген тасымалдаушының шығысы;
      R_мтж – магистральдық теміржол желісін пайдалану қызметі үшін шығыстар;
      R_лок – локомотивпен тартуды ұсыну қызметі үшін шығыстар;
      R_{вагонды жалға алу} – вагондарды жалға алуды ұсыну қызметі үшін шығыстар;
      R_{жол.тас.} – кезең шығыстарды қоса алғандағы жолаушыларды тасымалдаумен байланысты тасымалдаушының шығыстары.
      11. Тасымалдаушының шығыстарын есептеу мынадай бөлімдерден тұрады:
      вагондардың түрлері бойынша жолаушы поезының нақты әрбір маршруты бойынша тасымалдаушының тура өндірістік шығындарын анықтау;
      үлес салмақ бойынша үстеме шығыстар және маршруттар бойынша кезең шығыстарын есептеу және бөлу.
      Магистралдық темір жол желісі қызметіне (бұдан әрі – МТЖ) шығыстарды есептеу мына формуламен анықталады:
      а) төмендететін коэффициентсіз
      б) төмендететін коэффициентпен
      а) R_мтж = V_ваг-км *P_мтж    б) R_мтж = V_ваг-км *P_мтж *k_мтж
      мұндағы:
      R_мтж – МТЖ пайдалану қызметі үшін шығыстар;
      V_ваг-км – жоспарланған кезеңге вағон-км (ваг-км) көлемі;
      P_МТЖ – МТЖ пайдалану қызметі үшін тариф, теңге;
      k_мтж – уақытша төмендететін коэффициент (бұдан әрі - УТК).
      Локомотивпен тартуды ұсыну қызметі үшін шығыстарды есептеу мынадай формулалар бойынша 2 кезеңмен анықталады:
      1-кезең: Поезд бойынша қызметтің құны
      R_лок= (V_{теп.лок.сағ} *P_{теп.лок.сағ}) + (V_{элек.лок.сағ} *P_{лек.лок.сағ})
      мұндағы:
      R_лок – поезд бойынша локомотивпен тартуды ұсыну қызметі үшін шығыстар;
      V_{теп.лок.сағ} – тепловозбен тарту жоспарланған локомотив-сағаттың саны;
      P_{теп.лок.сағ} – тепловозбен тарту қызметі үшін тариф, теңге;
      V_{элек.лок.сағ} – электровозбен тарту жоспарланған локомотив-сағаттың саны;
      P_{элек.лок.сағ} – электровозбен тарту қызметі үшін тариф, теңге.
      2-кезең: Вағон түрлері бойынша қызметтің құны
      R_{ваг.лок}.= R_лок /VQⁱ_{поездың вагон-км.}* VQⁱ_{вагонның вағон-км.}
      мұндағы:
      R_i^лок – поезд құрамында қатынайтын i–түрі немесе вагондар тобы бойынша қызмет құны, теңге
      R_п^лок – поезд бойынша қызмет құны, теңге
      VQⁱ_{поезд ваг-км.} – ҚР аумағы бойынша жоспарланған кезеңге поезд жүрісі, ваг/км.
      VQⁱ_{ваг. ваг-км.} – ҚР аумағы бойынша жоспарланған кезеңге поезд құрамында қатынайтын тиісті вагон жүрісі, ваг/км.
      Жылжымалы құрам жалға алынған парк шығыстарының есебі:
      Поездарды құру үшін жылжымалы құрам паркі есебі (резервте барды есепке ала отырып) мынадай формулалармен қажетті вагон түрі бойынша анықталады:
      Жолаушылар вагондарына:
      R_{ваг. жалға алу} = (N_ваг.* N_құрам.* k_резерв* N_{жалға алу күндері}
         k_паркі* P_{ваг. жалға алу.})/ VWⁱ_dfu-rv* VQⁱ_dfu-rv
      Электрсекциялар және дизельді поездар вагондары:
      R_{ваг. жалға алу} = [(N_вағ+ k_{резерв.})* N_құрам. * N_{жалға алу күндері} *
         k_паркі* P P_{ваг. жалға алу}]/ / VWⁱ_ваг-км* VQⁱ_ваг-км;
      мұндағы:
      R_{ваг. жалға алу} – вагондарды жалға берген қызметіне шығыстар;
      N_вағ – құрамдағы вагондар саны;
      N_құрам – құрамдағы қажетті саны;
      k_резерв – вагондардың міндетті резервті коэффициенті: жолаушылар вагондары бойынша 1,07 тең (айналымдағы барлық вагондар санынан 7%); электросекция және дизельді поездар бойынша 3 вагонға тең (бас, моторлы және тіркелмелі);
      N_{жалға алынған күндер} – жоспарланған кезеңге жалға алынған күндер саны;
      k_паркі – уәкілетті орган белгілеген жалға алынған жолаушылар жылжымалы құрамын пайдалану коэффициенті;
      VQⁱ_ваг-км – ҚР аумағы бойынша жоспарланған кезеңге поезд құрамында қатынайтын тиісті вагон жүрісі, ваг/км.;
      VWⁱ_ваг-км – бүкіл жол бойында жоспарланған кезеңге поезд құрамында қатынайтын тиісті вагон жүрісі;
      P_{вагонды жалға алу} – тиісті үлгідегі бір вагонды жалға алу тарифы, тәулігіне вагон үшін теңге.
                      N_құрам = Z_n * V_құрам
      мұндағы:
      Z – тәулік ішінде жөнелтілетін поездар саны;
      V_құрам – жолаушылар құрамының айналымы, тәулігіне.
      V_құрам жолаушылар құрамы айналымының уақыты және поездарды жөнелту жиілігінің Z_n коэффициенті бойынша нақты бағытқа қызмет көрсету үшін N_құрам құрамының қажетті санын анықтауға болады:
      Поездардың күнделікті рейске жөнелтілуі кезінде Z_n = 1 коэффициенті қолданылады, поездардың күн ара жөнелтілуі кезінде Z_n = 0,5, және т.с. Жолаушылар құрамының айналымы – бұл Vқұрам, құрамның құрылған пунктінен рейске жөнелтілген сәттен бастап құрылған пунктіне қайтып оралғанға дейін толық тәулікпен есептеледі.
      
      мұндағы:
       – құрамның құрылған пунктінде және айналым пунктінде тиісінше тұру уақыты, сағат;
       – құрылу пунктінен айналым пунктіне дейінгі қашықтық, км;
       – тиісті құрылу пунктінен айналым пунктіне дейінгі және кері поезд жүруінің маршруттық жылдамдығы, км/сағат.
      4) Кезең шығыстарын қоса алғандағы жолаушыларды тасымалдаумен байланысты тасымалдаушы шығыстарының есебі.
      R_{жолауш. тасымал.}= (RW_{тікелей} + RW_үстеме+RW_{кезең шығыстары} )*
                         + RQ_{тікелей}
      мұндағы:
      R_{жолауш. тасымал.} – Қазақстан Республикасының шекарасындағы кезең шығыстарын қоса алғандағы жолаушыларды тасымалдауға байланысты тасымалдаушының шығыстары.
      RW_{тікелей} – тасымалдаушының бүкіл жол бойында жұмсайтын өнім (поезд, вагон түрі) бірлігі үшін шығыстарды қоса алғандағы өндірістің негізгі тікелей шығыстары:
      жолаушылар поездарында вагондарға қызмет көрсету: жолсеріктердің, поезд, локомотив бригадалары бастықтарының (электр секция және дизельдік поездар бойынша) жалақысы, әлеуметтік салық және әлеуметтік аударымдар;
      жеке жылжымалы құрамды күрделі және деполық жөндеу;
      техникалық қызмет көрсету (1, 2, 3, және т.с. көлемінде);
      биоәжетханаларды ассенизаторлық тазалау;
      жолаушыларды тасымалдау бойынша қызмет көрсетуге тікелей тартылған активтердің (вагондардың амортизациясы) амортизациялық аударымдары;
      төсек-орын керек-жарақтарын және жұмсақ жиналмалы мүкәммалды жуу, химиялық тазалау, және дезинсекциялау;
      жолаушылар вагондарын дезинфекциялау, дезинсекциялау дератизациялау;
      жолаушылар вагондары үшін мүкәммал мен жабдықтарды сатып алу және ұстау;
      өрт қауіпсіздігі (өрт сөндіргішті қуаттандыру);
      вагондардың басқа поездарда жүруі;
      нысанды киімді сатып алу;
      медициналық қызметтер;
      жолаушыларды, жұмысшыларды (жолсеріктерді) сақтандыру;
      электросекцилардың және дизелдік поездардың жұмысы;
      электросекциларды және дизелдік поездарды рейске даярлау және сүйемелдеу;
      RQ_{тікелей} – тасымалдаушының тек қана Қазақстан Республикасының шекарасында ғана жұмсайтын өнім (поезд, вағон түрі) бірлігі үшін шығыстарды қоса алғандағы өндірістің негізгі тікелей шығыстары:
      жолаушыларға қызмет көрсету (анықтамалық-ақпараттық қызмет құны);
      тасымалдаумен байланысты өндірістік ғимараттарға, құрылыстарға және жолаушылар шаруашылығындағы жабдықтарға қызмет көрсету: жалпы қолданыстағы вокзал ғимараттарына кіру бойынша қызметтер;
      жолаушылар вагондарын сумен және отынмен жабдықтау;
      RW_үстеме – персоналға қызмет көрсетумен байланысты үстеме шығыстар.
      RW_{кезең шығыстары} – кезең шығыстары: салықтарды есепке алғандағы өндірістік сипаттағы әкімшілік және жалпы шаруашылық шығыстар.

2-параграф. Өндірістің негізгі тікелей шығыстарының есебі

      12. Бүкіл жол бойында тасымалдаушы жұмсайтын өндірістің негізгі тікелей шығыстары мынадай формула бойынша анықталады:
           RW_{тікелей}= R_ж.а.+ R_{әлеу.ауд.}+ R_жөнд.+ R_тқ+ R_{биоәжет}+
        R_{вағон тозуы} + R_{си/сангиг}+ R_{кір жуу/хим.тазалау/дезинсекия} +
      R_{дезинфекция/дезинсекция/дератизация} + R_{өрт сөнд. заряды} + R_жүріс
      + R_{шар.жүріс} + R_{нысанды киім} + R_{рейс алды.қарау/проф.қарау} +
                R_{сақтан.}+ R_{элэнергия} + R_{дизтопл.поезд}
      Жолаушылар поезында вагондарға қызмет көрсету: жолсеріктердің, поезд, локомотив бригадалары бастықтарының жалақысы (электрсекциялар және дизельдік поездар бойынша), әлеуметтік салық және әлеуметтік аударымдар.
      13. Өндірістік персоналдың нормативтік санын анықтау мынадай базалық көрсеткіштерден тұрады: поездардың қозғалыс графигінде (кесте) көзделген вағон және рейс саны (тоқсан бойынша), уәкілетті орган анықтайтын жолсеріктердің вагондарға қызмет көрсету нормасы (жыл мезгілінің кезеңі) және рейске бір жолсеріктің жұмыс уақыты (қыс, жаз), еңбек заңнамасына сәйкес бір жолсеріктің жұмыс уақытының нормасы (тоқсан бойынша), жолсеріктердің технологиялық (қатысатындар) картасы (тоқсан бойынша), жолсеріктердің орташа жылдық саны, поезд бастықтарының орташа жылдық саны, поезд бригадаларының саны, локомотивтік бригадалардың саны (электрсекция және дизельдік поездар бойынша).
      Тоқсан бойынша жолсеріктердің технологиялық (қатысатын) саны мынадай формула бойынша есептеледі:
      Бірінші тоқсанда:
      1_тоқсанN_{жолсерік.} = (N_{1тоқсан, ваг} * n_{қыс жолсерік}* N_{1тоқсан                 рейс} * t_{қыс.жолсерік}) / nt_{1тоқсан жолсерік}
      мұндағы:
      N_{1тоқсан,ваг} – 1-тоқсанда құрамдағы вағондар саны;
      n_{қыс.жолсерік} – рейс аралық күзет уақытын ескерумен қыс уақытында жолсеріктердің вагондарға қызмет көрсету нормасы;
      N_{1тоқсан, рейс} – бірінші тоқсандағы рейстер саны;
      t_{қыс.жолсерік} – қыс уақытындағы рейске бір жолсеріктің жұмыс уақыты;
      nt_{1тоқсан, жолсерік} – бірінші тоқсандағы бір жолсеріктің жұмыс уақытының нормасы.
      Екінші тоқсанда:
          2_тоқсан N_{жолсерік} = (N_{ваг.2тоқсан} * n_{жаз. жолсерік} *
           N_{рейс 2тоқсан} * t_{жаз.жолсерік}) /nt_{2тоқсан. жолсерік}
      мұндағы:
      N_{2тоқсан, ваг} – 2-тоқсанда құрамдағы вағондар саны;
      n_{жаз.жолсерік} – рейс аралық күзет уақытын ескерумен жаз уақытында жолсеріктердің вагондарға қызмет көрсету нормасы;
      t_{жаз.жолсерік} – жаз уақытындағы рейске бір жолсеріктің жұмыс уақыты;
      N_{2тоқсан рейс} – бірінші тоқсандағы рейстер саны;
      nt_{2тоқсан.жолсерік} – екінші тоқсандағы бір жолсеріктің жұмыс уақытының нормасы.
      Үшінші тоқсанда:
         3_тоқсан N_{жолсерік} = (N_{3тоқсан, ваг} * n_{жаз.жолсерік} *
          N_{3тоқсан рейс} * t_{жаз.жолсерік})/ nt_{3тоқсан.жолсерік}
      мұндағы:
      N_{3тоқсан, ваг} – 3-тоқсанда құрамдағы вагондар саны;
      n_{жаз.жолсерік} – рейс аралық күзет уақытын ескерумен жаз уақытындағы жолсеріктердің вагондарға қызмет көрсету нормасы;
      N_{3тоқсан рейс} – үшінші тоқсандағы рейстер саны;
      t_{жаз.жолсерік} – жаз уақытындағы рейске бір жолсеріктің жұмыс уақыты;
      nt_{3тоқсан.жолсерік} – үшінші тоқсандағы бір жолсеріктің жұмыс уақытының нормасы.
      Төртінші тоқсанда:
          4_тоқсан N_{жолсерік} = (N_{4тоқсан.ваг}* n_{қыс.жолсерік} *
          N_{4тоқсан рейс} * t_{қыс.жолсерік})/ nt_{4тоқсан.жолсерік}
      мұндағы:
      N_{ваг.4 тоқсан.} – 4-тоқсанда құрамдағы вагондар саны;
      n_{қыс.жолсерік} – рейс аралық күзет уақытын ескерумен қыс уақытындағы жолсеріктердің вагондарға қызмет көрсету нормасы;
      N_{4тоқсан. рейс} – төртінші тоқсандағы рейстер саны;
      t_{қыс.жолсерік} – қыс уақытындағы рейске бір жолсеріктің жұмыс уақыты;
      nt_{4тоқсан.жолсерік} – төртінші тоқсандағы бір жолсеріктің жұмыс уақытының нормасы.
      Жолаушылардың нормативтік санының жалақысын төлеу қоры мынадай формула бойынша есептеледі:
      R_{жолсерік.ж.а.} = (1_тоқсан N_{жолсерік.}+2_тоқсан N_{жолсерік.}+
      3_тоқсан N_{жолсерік.}+4_тоқсан N_{жолсерік.})/4*1,1*P_ж.а. * N_ай.
      мұндағы:
      1,1 – еңбекке жарамсыздық қағазы мен еңбек демалысы кезеңіндегі міндетін атқару коэффициенті;
      P_ж.а. – жолсеріктердің орташа салалық жалақысы;
      N_ай. – айларда жолаушылар тасымалын жоспарлау кезеңі.
      Поездар бастықтарының нормативтік санының жалақысын төлеу қоры мынадай формула бойынша есептеледі:
        А_n= ((N_{1тоқсан. рейс} + N_{2тоқсан. рейс}+ N_{3тоқсан. рейс} +
       N_{4тоқсан. рейс} )* (nt_қыс + nt_жаз)/2/(n_{rt1тоқсан} + n_{rt2тоқсан}+
                n_{t3тоқсан}+ n_{rt4тоқсан}))*1,1* P_ж.а. *N_ай.
      мұндағы:
      nt_{жолсерік} – рейс аралық күзет уақытын ескерумен бір поезд бастығының жұмыс уақытының нормасы;
      P_жалақы – жолсеріктердің орташа салалық жалақысы;
      N_ай – айларда жолаушылар тасымалын жоспарлау кезеңі.
      Вагонға поезд бастықтарының жалақысын төлеу қоры поезда вагондар жүрісінің үлесіне қатысты анықталады.
      14. Локомотивтік бригада санын анықтау мынадай базалық көрсеткіштерден тұрады: электросекциялар мен дизельдік поездар құрамының саны, бір айдағы күндер саны, бір тәулікте локомотивтің үздіксіз жұмыс істеу уақыты, жұмыс уақытының орташа жылдық нормасы.
      Электросекциялар мен дизельдік поездар машинистерінің саны мынадай формула бойынша есептеледі:
          N_машин. = (N_құрам * N_күн.ай * t_лок.)/ nt_машин.
      мұндағы:
      N_құрам – құрам саны;
      N_күн.ай. – бір айдағы күндер саны;
      t_лок. – 24 сағатқа тең локомотивтің тәулікте үздіксіз жұмыс істеу уақыты;
      nt_машин. – машинистің орташа жылдық жұмыс істеу нормасы.
      15. Машинист көмекшісінің саны (Nмашин.көмекшісі) өндіру нормасын жоспарлау бойынша және нормаланған ғимараттар мен даярлау-қорытындылау уақытының нормативі, локомотивтік бриғадалар үшін қосымша операциялар әдістемелік нұсқаулыққа сәйкес келесідей есептеледі: әр машинистке бір көмекші, дизельдік поездардағы жұмыс кезінде қосымша екінші көмекші көзделеді.
      Локомотивтік бригада санының жалақысын төлеу қоры мынадай формула бойынша есептеледі:
          R_{лок.бригада жалақысы} = N_машин *1,1* P_жалақы*N_ай. +
               N_{машин.көмекшісі}*1,1* P_жалақы*Ni_ай
      мұндағы:
      1,1 – еңбекке жарамсыздық қағазы мен еңбек демалысы кезеңіндегі міндетін атқару коэффициенті;
      P_айлық – машистер мен машинист көмекшілерінің орташа салалық жалақысы;
      Ni_ай. – айларда жолаушылар тасымалын жоспарлау кезеңі.
      16. Әлеуметтік аударымдар Қазақстан Республикасының салық заңнамасында тиісті кезеңге көзделген әлеуметтік салықты жалақыны төлеу қорына (R_{әлеум. аудар.}). қолдану жолымен есептеледі.
      17. Меншікті жылжымалы құрамды күрделі және деполық жөндеу.
      Уәкілетті орган анықтайтын көлемде меншікті жылжымалы құрамды күрделі және деполық жөндеуге кететін көлемді есептеу мынадай формулалар бойынша анықталады:
      Жолаушылар вагондары:
      R_жөндеу= N_ваг.* N_құр. * k_резерв*k_парк*n_жөндеу* N_ай.* P_жөндеу
      электросекция мен дизельдік поездар вагондары:
      R_жөндеу=(N_ваг. +k_резерв)* N_құр. *k_парк*n_жөндеу* Ni_ай* P_жөндеу
      мұндағы:
      R_жөндеу – жоспарланған кезеңге күрделі/деполық жөндеу шығыстары;
      k_парк – уәкілетті орган белгілеген меншікті жылжымалы жолаушылар құрамын пайдалану коэффициенті;
      n_жөндеу – жоспарланған кезеңге орташа жөндеу нормативінің коэффициенті.
      K_{резерв.} – міндетті резерв вагондарының коэффициенті: жолаушылар вагондары бойынша 1,07 тең (айналымдағы жалпы вагондар санының 7%); электросекциялар мен дизельдік поездар бойынша 3 вагонға тең (бас, моторлы және тіркемелі);
      P_жөндеу – жөндеудің тиісті түрінің бір вагонына тариф.
      Жоспарланған кезеңге орташа нормативтік жөндеу коэффиңиенті мынадай формула бойынша есептеледі:
                   n_{жөндеу.} =Nt_жөндеу/ t_{пайдалану.}
      Nt_жөндеу – уәкілетті орган анықтайтын вагонның барлық қызмет ету мерзіміне жоспарлы жөндеу түрінің саны;
      t_{пайдалану.}– вагонның қызмет ету пайдалы мерзімі, ай.
      18. Жолаушылар вагондарына тиісті көлемде техникалық қызмет көрсету (бұдан әрі – ТҚ)
      Базалық көрсеткіштер: поездардың қозғалыс графигінде (кесте) көзделген құрамдағы вагондар, айналымдағы құрамдардың, рейстердің саны, сумен және қатты отынмен жабдықтау жүзеге асырылатын станциялар саны, жол жүру уақыты, вагон-тәулік.
      ТҚ-2 (техникалық қызмет көрсету) қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
         R_ТҚ2= (N_ваг.* k_{резерв.} * N_құрам *2*Р_ТҚ2)/ 12* Ni_ай
      ТҚ-3 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
         R_ТҚ-3= (N_ваг.* k_{резерв.} * N_құрам *1,3*Р_ТҚ-3)/ 12* Ni_ай
      ТҚ-1 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
             R_ТҚ1= (N_ваг.* N_рейс+ V_жөндеу)* Р_ТҚ-1
      Ескертпе: ағымдағы тіркеуден алып жөндеу ТҚ-1 үнемдеу есебінен жүргізіледі.
      мұндағы:
      N_рейс – жылына рейстердің саны;
      N_құрам – айналымдағы құрамдар саны;
      2-ТҚ – 2 жүргізу қажеттілігінің коэффициенті (күзгі-көктемгі тексеру)
      1,3 - ТҚ – 3 жүргізу қажеттілігінің орташа коэффициенті;
      12 - жылдағы айлар саны;
      V_жөндеу – күрделі жөндеуге, деполық жөндеуге, ТҚ-2, ТҚ-3 жіберілетін вагондардың саны;
      Ni_ай. – айлардағы жолаушылар тасымалының жоспарланатын кезеңі;
      Р_ТҚ – техникалық қызмет көрсетудің тиісті түрлеріне арналған тариф.
      19. Уәкілетті орган белгілейтін көлемдегі электр секңиялары мен дизель поездарына техникалық қызмет көрсету (ТҚ-2, ТҚ-3, ТҚ-6, ТҚ-7, ТҚ-8, ККТ, ККТ қауіпсіздік құралдары көлемінде)
      Базалық көрсеткіштер: жоспарланған жалпы жүріс, нормативтік (жөндеу аралық) жүріс.
      ТҚ-8 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
           R_ТҚ8 = ( V_ваг/км / V_{n ваг/км} V_КР1 )* Р_ТҚ-8
      ТҚ-7 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
           R_ТҚ7 = (V _ваг/км / V_{n ваг/км} V_ТҚ-8 )* Р_ТҚ-7
      ТҚ-6 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
           R_ТҚ6 = (V _ваг/км / V_{n ваг/км} V_ТҚ-7)* Р_ТҚ-6
      ТҚ-3 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
           R_ТҚ3 = (V _ваг/км / V_{n ваг/км} V_ТҚ-6)* Р_ТҚ-3
      ТҚ-2 қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
           R_ТҚ2 = N_ваг. = N_құрам * 20,3 * Р_ТҚ-2
      ТҚ-2 қажеттілігі пайдаланылатын парктерге әр 36-48 сағат сайын жүргізіледі.
      Электр секция вагондары мен дизель поездарын күзгі-көктемгі комиссиялық тексеру қажеттілігі мынадай формула бойынша есептеледі:
      R_{ВКО-ОКО}= ( N_ваг.* k_{резерв.} * N_құрам *1,3*Р_{ВКО-ОКО})/ 12* Ni_ай
      Электр секциялары мен дизель поездарының қауіпсіздік аспаптарын жөндеу және оларға техникалық қызмет көрсету (КЛУБ, АЛСН, Р/ст) мынадай формула бойынша есептеледі:
      R_{қауіпс.құралы} = (N_{ваггол.} * N_құрам * (V_КР1/2 + V_ТҚ8+
             V_ТҚ7 + V_ТҚ7+ V_ТҚ3) * Р_{қауіпс. құралы}
      мұндағы:
      V_КР1/2 V_ТҚ8 V_ТҚ7 V_ТҚ6 – тиісті жөндеу түрінің көлемі;
      V_ваг/км – жалпы жоспарланған жүріс;
      V_{n ваг/км} – тиісті жөндеу түрі бойынша нормативтік жөндеуаралық жүріс;
      N_{ваггол.} – электр секциялары мен дизель поездарының құрамындағы 2-ге тең болатын бас вагондардың саны;
      Р_{ТҚ/ВКО-ОКО/қауіпс.құралы} - тиісті жөндеу түріне арналған тариф.
      20. Биодәретханаларды ассенизаторлық тазалау базалық (негізгі) көрсеткіштер негізінде жүзеге асырылады: поездардың қозғалыс графигінде (кестесінде) көзделген құрамдағы вагондардың, рейстердің саны, жол жүру уақытында биодәретханаларды ассенизаторлық тазалау жүзеге асырылатын станциялар саны, вагон-тәулік;
      R_{биодәретхана} = Nваг. * Nрейс * Nбак * Nстанц * Р биодәретхана
      мұндағы:
      Р_{биодәретхана} – биодәретханаларды ассенизаторлық тазалауға арналған шығыстар;
      N_бак – вагонның құрылымына сәйкес вагондағы бактардың саны;
      N_станц – рейс кезіндегі биодәретханаларға ассенизаторлық тазалау жүргізілетін станциялардың саны;
      Р_{биодәретхана} – тиісті станцияларда биодәретханаларды ассенизаторлық тазалауға арналған тариф.
      21. Жолаушыларды тасымалдау бойынша қызметтер көрсетуге тікелей жұмылдырылған активтердің амортизациялық аударымдары (вагондарды амортизациялау) базалық (негізгі) көрсеткіштер есептеу негізінде жүзеге асырылады: құрамдағы вагондардың саны, айналымдағы құрамдар саны;
      Жолаушылар вагондары:
         R_{вагондардың тозуы} = N_ваг. + N_{жағдайы} * k_резерв * Ni_mec *
                          k_парк * Р_тозу.
      Электр секциялар вагондары мен дизель поездары:
         R_{вагондардың тозуы} = (N_ваг. * k_резерв)* N_{жағдайы} * Ni_mec *
                          k_парк * Р_тозу.
      мұндағы:
      R_{вагондардың тозуы} – вагондарды амортизациялауға арналған шығыстар;
      N_ваг. – құрамдағы вагондардың саны;
      N_{жағдайы} – құрамдардың қажетті саны;
      k_резерв – вагондардың міндетті резервінің коэффиценті: 1,07 тең жолаушылар вагондары (айналымдағы вагондардың жалпы санының 7%) бойынша; 3 вагонға тең электр секциялары мен дизель поездары бойынша (бас, моторлы және тіркемелі);
      Ni_ай – айлардағы жолаушылар тасымалы жоспарланған кезең;
      k_парк – уәкілетті орған белгілеген меншікті жолаушылар жылжымалы құрамын пайдалану коэффиңиенті;
      Р_тозу. – тиісті типтегі бір вағонның амортизациялық аударымдарының айлық мөлшері;
      Бір вагонның тиісті түріне арналған амортизациялық аударымдардың айлық мөлшері біркелкі әдіспен есептеледі.
      22. Жолаушылар вагондары, электр секциялары мен дизель поездары үшін құрал-жабдықтар, мүкәммал сатып алу және оларды сақтау базалық көрсеткіштерді есептеу негізінде жүзеге асырылады: поездар қозғалысы графигінде (кестесінде) көзделген вагондар (түрі бойынша) және рейстер саны;
      Вагондарды жабдықтау үшін мүкәммалды сатып алуға арналған шығыстар мынадай формула бойынша есептеледі:
       R_си = n_си * N_ваг. * N_жағд. / t_пайд. * ti_пайд * Р_си
      мұндағы:
      R_си – вағондарды (поездарды) жабдықтау үшін мүкәммалды сатып алуға арналған шығыстар;
      n_си – осы Әдістемеғе 1-қосымшаға сәйкес 1 вагонды (поезды) жұмсақ жиналмалы мүкәммалмен, жиналмалы, сигнал беретін жабдықпен, медициналық керек-жарақтармен және арнайы киіммен жабдықтау нормалары, осы Әдістемеге 2-қосымшаға сәйкес «Тальго» вагондары өндірісінің вагондарын жұмсақ жиналмалы мүкәммалмен, жиналмалы, сигнал беру жабдығымен, медициналық жабдықпен және арнайы киіммен жабдықтау нормасы, осы Әдістемеге 3-қосымшаға сәйкес электр-дизель поездарын жұмсақ мүкәммалмен, жинамалы, сигнал беретін жабдықпен, медициналық жабдықпен және арнайы киіммен жабдықтау нормасы;
      Р_си – жиналмалы мүкәммалдың бірлік өлшеміне арналған орташа багасы;
      t_пайд. – осы Әдістемеге 1, 2, 3-қосымшаларға сәйкес мүкәммалды пайдалану мерзімі;
      ti_пайд – осы Әдістемеге 1 және 2-қосымшаларымен жоспарланған кезеңде мүкәммалды пайдаланудың жоспарланған мерзімі;
         R_сангиг = n_сангиг * N_ваг. *N_рейс * V_жағд. * Р_сангиг
      мұндағы:
      R_мсэ – вагондарды (поездарды) жабдықтауға арналған санитарлық гигиена және санитарлық жинау құралдарына шығыстар;
      N_мсэ – осы Әдістемеге 4-қосымшаға сәйкес вагондарды (1 поездың вагоны) санитарлық гигиеналық заттарымен тазалау, вагондарды жабдықтау нормасы, осы Әдістемеге 5-қосымшаға сәйкес санитарлық гигиена заттарымен электр-дизельді поезды жабдықтау нормасы, вагондарды тазалау нормасы;
      V_жағд – тәуліктегі жолаушылар құрамының айналымы;
      Р_сангиг – санитарлық гигиена мен санитарлық жуып-жинаудың орташа бағасы.
      23. Жұмсақ жиналмалы мүкәммалдар мен төсек-орын жабдықтарын жууға, химиялық тазалауға және дезинфекциялауға жоспарланған шығыстар көлемі мынадай формула бойынша төсек-орын жабдықтары мен жұмсақ жиналмалы мүкәммалдарды жуу, химиялық тазалау мен дезинфекциялаудың жоспарланған көлемін есептеу жолымен жүзеге асырылады:
        R_{жуу/хим.тазалау/дезинфекциялау} = n_си * N_ваг. * N_жағд. *
                  m_мси * n_-өңдеу * Ni_mec * Р_жуу
      мұнда:
      R_{жуу/хим.тазалау/дезинфекциялау} – осы Әдістемеге 6-қосымшаға сәйкес жұмсақ жиналмалы мүкәммалдар мен төсек-орын жабдықтарын жууға, химиялық тазалауға, дезинфекциялауға арналған шығыстар;
      R_си – өңдеу түріне сәйкес орташа баға, кғ.
      24. Жолаушылар вагондарын, электр секциялары мен дизель поездарын дератизациялау, дезинсекциялау және дезинфекциялау мынадай формула бойынша жылжымалы құрамды дезинфекциялауға жоспарланған жалпы шығыстар көлемін есептеу арқылы жүзеге асырылады:
              R_{дезинфекция} = N_ваг. * S_өңдеу * N_рейс * Р_сэс
      R_{дезинфекция/дератизация} = N_ваг. * S_өңдеу * N_жағдай * n_өңдеу *
                            Ni_mec * Р_сэс
      мұндағы:
      R_{дезинфекция} – жылжымалы құрамды дезинфекциялауға арналған шығыстар;
      R_{дератизация/дератизация} – жылжымалы құрамды дезинсекциялауға/ дератизациялауға арналған шығыстар;
      S_{өңдеу алаңы} – бір вағонға арналған өцдеу алацын дезинфекциялау: жолаушылар вагоны, электр секциялары мен дизель поезы – 15 м2, дезинсекциялау: жолаушылар вагоны – 60м2, электр секциялары мен дизель поездары – 64,8 м2, дератизациялау: жолаушылар вағоны – 60 м2, электр секциялары мен дизель поездары – 64,8 м2.
      n_өңдеу – жылжымалы құрамды дезинсекциялау/дератизациялау бойынша өцдеу жиілігі - айына 1 рет;
      Ni_ай – айлардағы жолаушылар тасымалының жоспарланған кезеңі;
      Р_сэс – өңдеу түріне сәйкес орташа баға, м2 үшін, теңге.
      25. Өрт қауіпсіздігі (өрт сөндіргішті зарядтау) 1999 жылғы 29 қарашадағы ТМД қатысушы мемлекеттер мен Балтық елдері арасындағы халықаралық жолаушылар қатынасындағы темір жол көлігінің жылжымалы құрамын алғашқы өрт сөндіру құралдарымен жабдықтау нормасына сәйкес өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған шығыстарды мынадай формула бойынша есептеу арқылы жүзеге асырылады:
         R_{өрт сөнд. зарядтау} = N_ваг. * N_жағд. * n_{-өрт сөнд.}*
            n_{заряд / 12} * Ni_mec * R_{өрт сөнд. зарядтау}
      мұндағы:
      R_{өрт сөнд. зарядтау} – жоспарланған кезеңге арналған вагондардың өрт сөндіргіштерін зарядтау шығыстары;
      n_{-өрт сөнд} – осы Әдістемеге 1, 2, 3-қосымшаларға сәйкес вагондарды өрт сөндіргішпен жабдықтау нормасы (таспен жылытылатын вагондар ОПУ-5, ОП-5 және ОУ-5 немесе ОП-10 және ОУ-8 түріндегі өрт сөндіргіштермен, ал электрмен жылытылатын вагондар ОПУ-5 типтегі 2 және ОП-5 немесе ОП-10 және ОУ-8 типтегі 1 өрт сөндіргішпен жабдықталады);
      n_заряд – өрт сөндіргіштерді зарядтау нормасы (жылына бір рет);
      Ni_ай – айлардағы жолаушылар тасымалының жоспарланған кезеңі;
      R_{өрт сөнд. зарядтау} – өрт сөндіргіштерді зарядтау жөніндегі қызметтерді ұсынуға арналған баға.
      26. Вағондардың басқа поездардағы жүрісі вағондардың басқа тасымалдаушының құрамындағы жүрісінің шығыстарын мынадай формула бойынша есептеу арқылы жүзеге асырылады:
      R_жүрісі = N_{ваг. жөнелту} * 2S * Р_жүрісі
      мұндағы:
      R_жүрісі – вагонның басқа поездардың құрамында жүрген жолының шығыстары;
      N_{ваг. жөнелту} – жолаушылар тасымалының жоспарланған кезеңінде басқа поездардың құрамында жөнелтілген вағондар саны;
      2S – өзге поездардың құрамында қатынайтын вагондарды тіркеу–ағыту пунктіне дейінгі барып-қайту арақашықтығы;
      Р_жүрісі – уәкілетті орған белгілеген тіркеу тарифі.
      27. Шаруашылық қажеттілігіне арналған электр секциялары мен дизель поездарының жүрген жолы (жөндеуге жүрген жолы) шаруашылық қажеттілігіне арналған электр секциялары мен дизель поездары жүрісінің шығыстарын мынадай формула бойынша есептеу арқылы жүзеге асырылады:
      R_{шаруаш.жүрісі} = (V_ТҚ8 + V_ТҚ7+ V_ТҚ6+ V_ТҚ3) * 2S * Р_мтж
      мұндағы:
      R_{шаруаш.жүрісі} – шаруашылық қажеттілігіне арналған электр секциялары мен дизель поездарының шығыстары;
      (V_ТҚ8 V_ТҚ7 V_ТҚ6 V_ТҚ3) – электр секциялары мен дизель поездарын жөндеудің тиісті түрлерінің көлемі (электр секциялары мен поездардың ТҚ, КЖ арналған жөнелтілген вагондарының саны);
      2S – электр секциялары мен дизель поездарын құрастыру пунктіне байланысты жөндеу базасына дейінгі барып-қайту арақашықтығы;
      Р_мтж – МТЖ пайдалану қызметтеріне арналған тариф, теңге.
      28. Нысанды киімдер нысанды киім бойынша шығыстарды уәкілетті орган белгілеген нормативке сәйкес есептеу арқылы анықталады:
          R_{нысан. киім} = (N_{жолсерік} + N_{поезд баст.} +N_{машинист} +
  N_{машинистің көмек.}) * n_{нысан. киім} / t_пайд.* ti_пайд.* Р_{нысан. киім}
      мұндағы:
      R_{нысан. киім} – жолсеріктерді, поезд бастығы мен локомотив бригадаларын нысанды киіммен қамтамасыз ету шығыстары (электр секциялары мен дизель поездары бойынша);
      N_{жолсерік} – вагон/поезға арналған жолсеріктердің нормативтік саны;
      N_{поезд баст.} – поезға арналған поезд бастығының нормативтік саны;
      N_{машинист} – поезға арналған машинистердің нормативтік саны (электр секциялары мен дизель поездар бойынша);
      N_{машинистің көмек} – поезға арналған машинистердің көмекшілерінің нормативтік саны (электр секциялары мен дизель поездар бойынша);
      n_{нысан. киім} – уәкілетті орган белгілеген нормаларға сәйкес нысанды киіммен бір қызметкерді қамтамасыз ету;
      t_пайд. – уәкілетті орган белгілеген нормаларға сәйкес нысанды киімдерді пайдалану мерзімі;
      ti_пайд. – жоспарланған кезеңдегі нысанды киімдерді пайдаланудың жоспарланған мерзімі;
      Р_{нысан. киім} – нысанды киімге арналған тариф, теңге.
      29. Медициналық қызметтер 2015 жылғы 24 ақпандағы № 128
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10634 тіркелген), міндетті медициналық тексерулер өткізу қағидасына және (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10987 тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы № 175 бұйрығымен бекітілген міндетті медициналық қарап тексеру өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесіне сәйкес (рейс алдындағы медициналық тексеру және міндетті медициналық тексеру) медициналық қызметке арналған шығыстарды есептеу арқылы жүзеге асырылады.
      Медициналық қызметке арналған шығыстар (рейс алдындағы медициналық тексеру және міндетті түрде профилактикалық тексеру) мынадай формула бойынша есептеледі.
      R_{рейс алдындағы тексеру} = (N_{жолсерік Nпоезд бастығы} +
   N_{машинист} + N_{машинист көмекшісі}) *N_рейс * Р_{рейс алдындағы тексеру}
      мұндағы:
      R_{рейс алдындағы тексеру} – рейс алдындағы медициналық тексеру шығыстары;
      Р_{рейс алдындағы тексеру} – рейс алдындағы медициналық тексеру қызметіне арналған баға.
      R_{рейс алдындағы тексеру} = (N_{жолсерік} N_{поезд бастығы} +N _{машинист}
      + N_{машинист көмекшісі}) *0,166 * Ni_ай * Р_{рейс алдындағы тексеру}
      мұндағы:
      R_{рейс алдындағы тексеру} – профилактикалық тексеруге арналған шығыстары;
      Ni_ай – айлардағы тасымалдың жоспарланған кезеңі;
      0,166 – айына тексерудің еселік коэффициенті (жылына 2 рет нормативтік профилактикалық тексеру есебінен).
      30. Жолаушыларды, қызметкерлерді сақтандыру қызметкерлерді сақтандыруға арналған шығыстарды сақтандыру саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес есептеу арқылы жүзеге асырылады.
            R_{қызметкер.сақтандыру} = (R_{жолсерік. жалақысы} +
         R_{поезд баст.жалақысы} +R_{лок.бриг.жалақысы}) * 0.5 %
      мұндағы:
      R_{қызметкер.сақтандыру} – жұмыс берушінің қызметкерлер алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шығыстары;
      0,5 % – сақтандыру сыйақысының минималды пайызы;
      Сақтандыру саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыруға арналған шығыстары жоспарланады:
               R_{жолауш. сақтан.} = D_{тасымал} * 0,2 %
      мұндағы:
      R_{жолауш. сақтан.} – тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шығыстары;
      0,2 % - сақтандыру сыйақысының минималды пайызы.
      31. Электр секцияларының жұмысы - тартуға арналған электр энергиясы электр секциялардың жұмысына арналған электр энергиясы бойынша шығыстарды мынадай формула бойынша есептеу арқылы табылады:
      R_{эл. энергиясы} = n_{эл. энергиясы} * N_рейс * 2 *Р_{эл. энергиясы}
      мұндағы:
      n_{эл. энергиясы} – бір рейс үшін байланыс желісіндегі шығын ескерілғен Тн. Км-брутто үшін жұмсалатын электр энергиясы шығындарының нормасы, квт.
      Р_{эл. энергиясы} – поездарды тарту үшін электр энерғиясын беру тарифі;
      Электр поезының поезд жұмыстарына арналған электр энергиясының шығындар нормасының есебі өндіруші зауытпен анықталған нормаларға сәйкес орындалады.
      Электр энергиясы шығындарының нормасы мынадай формула бойынша есептеледі:
      n_{электр.энер.} = ео К Кi K + Z'( еm) + есл ( Кв + Өс К'в)
      мұндағы:
      n_{электр.энер} – электр энергиясы шығындарының нормасы, Квт.ч;
      ео - электр поезының техникалық деректері (кВт.с/олшем);
      Кi = 1 + аiэ
      а – негізінен қозғалыс жылдамдығына тәуелді коэффициент;
      К – вагондардың жүк көтергішті пайдалану деңғейіне әсер ету коэффициенті (17,5 т = 1);
      K - нормаланған кезеңдегі температуралық коэффиңиент;
      есл – көмекші машиналарға арналған электр энергиясының шығындары;
      Кв – жүру барысындағы көмекші машиналарды пайдалану коэффиценті хранометраж арқылы анықталады;
      К'в – аялдамада көмекші машиналарды пайдалану коэффиценті хранометраж арқылы анықталады;
      Өс – аялдау уақытының коэффициенті tcт/to тең;
      еm – тоқтау кезінде жұмсалған кинетикалық энергияны қалпына келтіру шығындары, (кВт.с/10 мың.ткм брутто);
      Z' = 100 х z/L;
      Z – аялдамалар саны.
      32. Дизель поездарының жұмысы – поезд жұмыстарына арналған дизель отынының шығындары.
      Поезд жұмыстарына арналған дизель отынының шығындары мынадай формула бойынша есептеледі:
           R _{поезд дизотын.} = n_{дизотын} * P_{дизотын} * N_рейс *2
      мұндағы:
      n_{дизотын} – бір рейске арналған дизель отынының шығындар нормасы, кг;
      P_{дизотын} – дизель отынының бағасы, бір кг үшін теңге.
      Дизель поездарының поезд жұмыстарына арналған дизель отынының шығындар нормасының есебі зауыт өндірушінің поездарды тартуға арналған электр энергиясын және отынды техникалық нормалау жөніндегі нұсқаулықтарына сәйкес мынадай формула бойынша орындалады:
         n_{дизтопл} = nо К Кi К + Z'( nT) + Кх nх + Өс К'х nх
      n_{дизотын} – дизель отынының шығындар нормасы (кг);
      nо – дизель поезының техникалық деректері (кВтс/өлшем);
      K – вағондардың жүк көтергішті пайдалану деңгейіне әсер ету коэффициенті (17,5 т = 1);
      K – нормаланған кезеңдегі температуралық коэффициент;
      Kх – жалпы бос жүру уақытына бос жүруге қатысты көрсетілғен бос жүру коэффициенті;
      nх – дизель поезының техникалық деректері бойынша бос жүруғе кеткен отын шығындарына қатысты сағат шамасы;
      К'х – аялдау уақыты кезіндегі бос жүріс коэффициенті;
      К'х = х х tст/to;
      tст – поездардың кестесі бойынша жалпы аялдау уақыты;
      to – поездың жалпы жүру уақыты;
      х – жол жүру бойынша тәжірибе тәсілімен анықтайды;
      Өс – аялдау уақытының коэффициенті у t cт/to тең;
      nT – тоқтау кезінде жұмсалған кинетикалық энергияны қалпына келтіруге арналған отын шығындары, (кг/10 мың.ткм брутто);
      Z, = 100 х z/L;
      Z – аялдамалар саны.
      33. Тасымалдаушы тек Қазақстан Республикасының шекараларында ғана жұмсайтын өндірістің негізгі тікелей шығындары мынадай формула бойынша анықталады:
           RQ_{тікелей} = R_{анықтама} + R_рұқсат + R_{отын/су пайд.}
      1) Жолаушыларға қызмет көрсету (анықтама-ақпараттық қызметтер құны);
      Базалық көрсеткіштер: жолаушыларды отырғызу және түсіру жүзеге асырылатын поездар, рейстер, станциялар саны.
      Теміржол вокзалдарындағы анықтама-ақпараттық қызметтер бойынша шығындар есебі мынадай формула 2-кезең бойынша анықталады:
      1-кезең: поезд бойынша темір жол вокзалдарындағы анықтама-ақпараттық қызметтер бойынша шығындар есебі мынадай формула бойынша есептеледі:
             R_{поезд анықтама}= N_рейс*(2N_станц*P_станц)
      мұндағы:
      R_{поезд анықтама} – поезд бойынша темір жол вокзалдарындағы анықтама-ақпараттық қызмет шығындарының көлемі;
      N_рейс – рейстердің саны;
      2N_станц – тура және кері үшін жолаушыларды отырғызу және түсіру жүзеге асырылатын станциялар саны;
      P_станц – тиісті станциялар бойынша анықтама-ақпараттық қызметтерді ұсыну жөніндегі тарифі;
      2-кезең: темір жол вокзалдарындағы анықтама-ақпараттық қызмет бойынша шығындарының көлемі, бір вагонға мынадай формула бойынша есептеледі:
      R_{вагон анықтама} = R_{поезд анықтама}/ VQ_{поезд ваг-км.} * VQ_{ваг-км.тип,}
      мұндағы:
      R_{вагон анықтама} – темір жол вокзалдарындағы анықтама-ақпараттық қызметтер бойынша бір вағонға шығындардың көлемі;
      VQ_{поезд ваг-км.} – ҚР аумағы бойынша поездардың жүрген жолы, ваг/км.
      VQ_{ваг-км.тип} – ҚР аумағы бойынша поездың құрамында қатынайтын вагондардың тиісті типтерінің немесе топтарының тиісті жүрген жолы, ваг/км.
      2) тасымалмен байланысты өндіріс ғимараттарына, құрылыстарға және жолаушылар шаруашылығының жабдықтарына қызмет көрсету: жалпы пайдаланымдағы вокзал ғимаратына кіруге рұқсат беру қызметтері:
          R_{кіруге рұқсат} = N_вагон *N_рейс * (2N_станц*P_станц)
      мұндағы:
      R_{кіруге рұқсат} – жалпы пайдаланымдағы вокзал үй-жайына кіруге рұқсат беру шығындарының көлемі;
      N_рейс – рейстер саны;
      N_ваг. – құрамдағы вагондар саны;
      2N_станц – тура және кері үшін жолаушыларды отырғызу және түсіру жүзеге асырылатын станңиялар саны;
      P_станц – тиісті станциялар бойынша жалпы пайдаланымдағы вокзал үй-жайына кіруге рұқсат беру тарифі.
      3) Жолаушылар вағондарын сумен және отынмен жабдықтау;
      Сумен жабдықтау бойынша шығындар мынадай формула бойынша есептеледі:
      Құрастыру пунктінде:
      R_{құрыст.сумен жабд.}=(N_ваг. * N_рейс + V_жөндеу) * P_{құраст.сумен жабд.}
      Ұқсас формула айналым пункттерінде сумен жабдықтау шығындарын есептеу үшін де қолданылады.
      Жол жүру барысында:
             R_{жол жүру барыс. жабд.}= N_ваг. * N_{станцэв}* N_рейс * 2 *
                       P_{жол жүру барыс.сумен жабд.}
      мұндағы:
      N_{станцэв} – жол жүру барысында сумен жабдықтау жүзеғе асырылатын станңиялар саны;
      P_{сумен жабд.} – тиісті (жолда және құрастыру, айналым пункттерінде) жабдықтау түрі және тиісті станция қызметтеріне арналған тариф;
      Қатты отынмен жабдықтау шығындары мынадай формула бойынша есептеледі:
      Құрастыру пункттерінде:
         R_{құрастыру отын.жабд.}= (N_ваг. * N_{қысқы рейс} + V_{қысқы жөндеу})
                       *P_{құраст.отынмен жабд.}
      Ұқсас формула айналым пункттерінде қатты отынмен жабдықтау шығындарын есептеу үшін де қолданылады.
      Жол жүру барысында:
      R_{жол жүру барыс. отын.жабд.}= N_ваг. * N_{станцэт} * N_{қысқы рейс} *
                   2 * P_{жол жүру барыс. отын.жабд.}
      мұндағы:
      N_{қысқы рейс} – қысқы уақыттағы рейстер саны (7 ай);
      N_{станцэт} – қатты отынмен, оның ішінде айналым пункттерінде жабдықтау жүзеге асырылатын станңиялар саны;
      P_{отын.жабд.} – жабдықтаудың тиісті түрі және тиісті станция бойынша қатты отынмен жабдықтау қызметтеріне арналған тариф (жолда және құрастыру, айналым пункттерінде).
      Дизель отынымен жабдықтау шығындары вагонның құрамында дизель-генераторы бар Жолаушылар вагондарын пайдалану және оларға қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес мынадай формула бойынша есептеледі:
      Дизель отынымен жабдықтау шығындарының есебі 2 кезеңде есептеледі:
      1-кезең: поезға арналған дизель отынымен жабдықтау шығындарының есебі мынадай формула бойынша есептеледі:
             R_{поезд.диз.отын.жабд.}=(n_{жол.диз.отын.}*t_жоль +
       n_{диз.топ.тұрып қалуы} *t_{тұрып қалу})*N_рейс * P_{диз.отын.жабд.}
      мұндағы:
      R_{поезд.дизотын.жабд.} – поезға арналған дизель отынымен жабдықтау шығындары;
      n_{диз.отын жол} – нұсқаулыққа сәйкес жол жүру барысында 1 сағатта жұмсалатын отын шығындарының нормасы;
      n_{аялд.диз.отын} – нұсқаулыққа сәйкес 1 сағат үшін поездың тұрақтау пунктінде жұмсалатын шығындарының литр нормасы;
      P_{поезд.дизотын.жабд.} – 1 тонна дизель отынымен жабдықтау бағасы.
      2-кезең: вагонға арналған дизель отынымен жабдықтау шығындарының есебі мынадай формула бойынша есептеледі:
      R_{вагондизотын.жабд.} = R_{поезд.дизотын.жабд.} / VQ_{поезд ваг-км.}
                         * VQ_{тип ваг-км.}
      мұндағы:
      R_{вагондизель отын} – бір вағонға арналған дизель отынымен жабдықтау бойынша шығындарының көлемі;
      VQ_{поезд ваг-км.} – ҚР аумағы бойынша поездың жүрген жолы, ваг/км. Q ваг-км.тип – ҚР аумағы бойынша поезд құрамында қатынайтын вагондар тобы мен тиісті типі бойынша жүрген жолы, вағ/км.
      34. Жол жүру құжаттарының (билет) бланктерін пайдалану шығындары бойынша Қазақстан Республикасының шекарасы шегінде жоспарланатын жолаушылар тасымалы көлемін бір бланктің құнына көбейту арқылы жүргізіледі.

3-параграф. Кезең шығындарының есебі

      35. Кезең шығындары, (вагондар үлгісі бөлігіндегі) оның ішінде өнімнің бірлігіне үстеме шығындарын (агенттік кассаларын марапаттауға арналған шығындарын есептемегенде) жоспарланатын еңбекті өтеу қорының (жолсеріктер мен поез бастықтары) 75% ретінде айқындалады.
      Агенттік кассаларына арналған сыйақы шығындары мынадай формула бойынша есептеледі:
                         R_{агент.кас}= *Т_пайыз
      мұндағы:
      R_{агент.кас} – агенттік кассаларына арналған сыйақы шығындары;
      Т_пайыз – агенттік кассаларындағы сыйақы пайызы.

4-параграф. Өндірістік процесті күтіп-ұстауға және қызмет
көрсетуге арналған тасымалдаушының шығындарын есептеу кезінде
ескерілмейтін шығындар

      36. Өндірістік процесті күтіп ұстауға және қызмет көрсетуге арналған тасымалдаушының шығындарын есептеу кезінде мына шығындар ескерілмейді:
      1) өнімді тауарларды (жұмыстар, қызметтер) өндіру (көрсету) кезінде пайдаланылмайтын негізгі құралдарының амортизациялық аударымдар;
      2) ластанған мүліктерді (шығарынды) нормадан жоғары шығаруға арналған төлемдер;
      3) ақшасыз қарыздар;
      4) айыппұл, өсімдер, тұрақсыздық және басқа да шаруашылық шарттарын бұзғаны үшін санкциялар түрі, сот алымдары;
      5) кірістерді жабуға (төмендетуге) арналған айыппұлдар және өсімдер;
      6) ұрланғаннан болған шығындар;
      7) өндірістегі қызмет көрсетілетін шаруашылық пен учаскілерғе арналған әрекет етілмейтін активтерді күтіп ұстауға;
      8) кәсіби-техникалық училищелерден басқа да денсаулық сақтау, балалардың мектепке дейінгі ұйымдастыру, оқу орындары объектілерін күтіп ұстауға;
      9) сауықтыру лагерін, мәдениет және спорт объектілерін, тұрғын-үй қорын күтіп ұстауға;
      10) ұйым жұмыскерлері тұрмыс жағдайларын жақсартуға, бау-бақша үйлерін алуға, үй шаруашылығын жүргізуге арналған пайызсызды қоса алғанда несиелерін өтеуғе арналған;
      11) мәдени-ағартушы, сауықтыру және спорттық іс-шараларын жүргізуге;
      12) бау-бақша серіктестіктерін абаттандыруға (жол құрылысы, энергия және сумен жабдықтау, жалпы сипаттағы басқа да шығындарды жүзеге асыру);
      13) демеушілік көмек көрсету;
      14) ақаудан болған шығындарға;
      15) пәтерлерді, тұратын ғимараттар мен құрылыстар, жатақхана мен субъективті тауар нарығындағы персоналдар үшін өндіріс ұйымдарының вахталықты қоспағандағы қонақ үйлердегі орындар, жалға алу және күтіп ұстау, сатып алуға;
      16) техникалық нормадан тыс және коммерциялық жұмсалымдар, тауар-материалдық құндылықтардың жетіспеушілігі және бүлінуі, қоймадағы қорлар және басқа да өндірістік емес шығындарға;
      17) өндірістік қажеттілікпен байланысты іс-шаралардың басқа оқыту курстарын, семинарлар, тренингтер, лекциялар, көрмелер, пікірталастар, ғылым және өнер қайраткерлерімен кездесулер, ғылыми-техникалық конференциялар ұйымдастыруға және өткізуге;
      18) Қазақстан Республикасының заңнамасымен бекітілген міндетті сақтау төлемдерінен басқа сақтау төлемдері (тасымалдаушымен өз жұмыскерлерінің пайдасына жасасқан жеке және мүліктік сақтау келісімдері бойынша тасымалдаушы төлейтін жарналар);
      19) жұмыскерлерге, оның ішінде бала тәрбиелеуші әйелдерге қосымша берілетін демалыстарды төлеуге (заңнамада көрсетілғеннен тыс), жұмыскердің отбасы мүшелерінің демалыс орнына дейін және кері жол жүруін төлеу;
      20) Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасына сәйкес заңнамада көрсетілгеннен басқа тасымалдаушы жұмыскерлерінің жеңілдіктері;
      21) мектепке дейінгі ұйымдардағы, санаторийдегі және сауықтыру лағерлеріндегі балалардың тамақтану бағасын өтеуге;
      22) ұжымдық шартпен анықталған мақсаттарға кәсіби одақтан ақша бөлу.

6. Тауарлардың (қызметтер және жұмыстар) бағаларын, тарифтерін
және өндірістік персоналдың (жолсеріктерінің және поезд
бастықтарының) жалақысын анықтаудың негізгі көздері

      37. Уәкілетті орғанмен және мемлекеттік органмен өткізілетін тауарлардың бағасын анықтау көзі басқа субъектілердің сол тауар нарығында бекіткен немесе Қазақстан Республикасының шегінен тыс салыстырмалы тауар нарықтарындағы ұқсас тауар (жұмыстар, қызметтер) бағаларымен жоспарланған баға жобаларын талдау болып табылады.
      38. Субъектілердің табиғи монополиялар мен реттелетін нарық ұсынатын қызметтердің тарифін анықтау көзі тиісті деңғейін Республикалық бюджет комиссиясының ұсыныстары бойынша жоспарлы жоғарылату есебімен тарифтерді жоғарылатуды келісу туралы мемлекеттік органның шешімі немесе хабарламасы болып табылады.
      39. Сәйкес кезеңде бюджеттің сәйкес деңгейін бюджет комиссиясының ұсыныстарына сәйкес жол жүру құжаттарына тарифтерді жоғарылату.
      40. Төсек-орын беру, броньдау, алдын ала сату, билетті қайтару, қайта ресімдеу тарифтерін бекіту көздері шыгындары мемлекеттік бюджеттен өтелетін әлеуметтік маңызы бар қатынастарда жолаушыларды тасымалдаудың басты шарттарын бекітетін уәкілетті органның шешімінің негізінде.
      41. Тасымалдаушының басқа тасымалдаушылар вагондарының тіркемесіне тарифін белгілеу тиісті қатынастарда уәкілетті органның және жергілікті атқарушы органның шешімі негізінде жүзеге асырылады.
      42. Жолсеріктердің және поезд бастықтарының орташа салалық жалақысы мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган деректерінің негізінде белгіленеді.
      43. Жалақыга түзету коэффициенттері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасалатын ұжымдық шарттар және салалық келісімдер негізінде белгіленеді.

7. Орнын толтыратын шығынды анықтау

      44. Субсидиялау көлемі осы Әдістемеде көрсетілген әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асырумен байланысты кірістер мен шығындардың айырмашылық жолымен есептеледі.
      45. Бөлінген субсидияларды қоса есептегенде тасымалдауышының шығындарын өтемеген жағдайда субсидиялау көлемі тиісті кезеңде бюджеттің тиісті деңгейін бюджет комиссиясының ұсыныстарына сәйкес МТЖЖ қызметтерінің тарифіне уақытша төмендеу коэффициенті есебімен кірістері мен шығындарының айырмашылық жолымен есептеледі.

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша
жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыратын
тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесіне   
1-қосымша               

Вагондарды жұмсақ жиналмалы мүкәммалмен, жиналмалы, сигнал
беретін жабдықпен, медициналық керек-жарақтармен және арнайы
киіммен жабдықтау нормалары

      * - Есеп жалпы поезд бойынша жүргізіледі, вагондардың үлгілері бойынша бөлу поездағы вагондардың жүрісіне тең. 

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша
жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыратын
тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесіне   
2-қосымша               

«Тальго» вагондары өндірісінің вагондарын жұмсақ жиналмалы
мүкәммалмен, жиналмалы, сигнал беру жабдығымен, медициналық
жабдықпен және арнайы киіммен жабдықтау нормасы

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша
жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыратын
тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесіне   
3-қосымша               

Электр-дизель поездарын жұмсақ мүкәммалмен, жинамалы, сигнал
беретін жабдықпен, медициналық жабдықпен және арнайы киіммен
жабдықтау нормасы

кестенің жалғасы

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша
жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыратын
тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесіне   
4-қосымша               

Вагондарды санитарлық гигиеналық заттарымен тазалау,
вагондарды жабдықтау нормасы

кестенің жалғасы

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша
жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыратын
тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесіне   
5-қосымша               

Санитарлық гигиена заттарымен электр-дизельді поезды
жабдықтау нормасы, вагондарды тазалау

Әлеуметтік маңызы бар қатынастар бойынша
жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыратын
тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялау
көлемдерін айқындау әдістемесіне   
6-қосымша               

Төсек жабдықтарын және алмалы жұмсақ мүліктерді жууға, химиялық
тазартуға, дезинсекцнялауға шығындар нормасы