«Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы екінші бөлігінің 3-тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы аумағында халықаралық, өңiрлiк стандарттарды және шетел мемлекеттерiнің стандарттарын, шетел мемлекеттері ұйымдарының стандарттарын, техникалық-экономикалық ақпарат жiктеуiштерін, стандарттау, сәйкестiктi растау және аккредиттеу жөніндегі қағидаларын, нормалары мен ұсынымдарын ұйымдардың стандарттарында қолдануды қоспағанда есепке алу және қолдану қағидалары бекітілсін.
2. Мыналардың:
1) «Қазақстан Республикасы аумағында стандарттау, сәйкестiктi растау және аккредиттеу жөнiндегi халықаралық, өңiрлiк, ұлттық стандарттарды, техникалық-экономикалық ақпарат жiктеуiштерiн, шетел мемлекеттерiнiң ережелерi мен ұсынымдарын есепке алу және қолдану ережесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің міндетін атқарушысының 2010 жылғы 23 сәуірдегі № 39 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізіліміне 2010 жылы 2 маусымда № 6278 тіркелген, 2010 жылы 25 тамызда № 344-347 (26190) «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланды);
2) «Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а. 2010 жылғы 23 сәуірдегі № 39 «Қазақстан Республикасы аумағында стандарттау, сәйкестiктi растау және аккредиттеу жөнiндегi халықаралық, өңiрлiк, ұлттық стандарттарды, техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерін, шетел мемлекеттерінің ережелерi мен ұсынымдарын есепке алу және қолдану ережесін бекiту туралы» бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2012 жылғы 11 сәуірдегі № 127 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізіліміне 2012 жылы 10 мамырда № 7637 тіркелген, 2012 жылы 26 маусымда № 346-351 (27425) «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланды) бұйрықтардың күші жойылды деп танылсын.
3. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті (Р.А. Сәтбаев) заңнамада белгіленген тәртіппен осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын қамтамасыз етсiн.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар вице-министрi Қ.А. Тулеушинге жүктелсін.
5. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланған күнiнен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi.
Министрдің міндетін
атқарушы А. Рау
Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа
технологиялар министрі
міндетін атқарушының
2012 жылғы 27 желтоқсандағы
№ 491 бұйрығымен бекітілген
Қазақстан Республикасы аумағында халықаралық, өңiрлiк стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттарын, шетел мемлекеттері ұйымдарының стандарттарын, техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерін, стандарттау, сәйкестікті растау және аккредиттеу жөніндегі қағидаларын, нормалары мен ұсынымдарын ұйымдардың стандарттарында қолдануды қоспағанда есепке алу және қолдану қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы Қазақстан Республикасы аумағында стандарттау, сәйкестiктi растау және аккредиттеу жөнiндегi халықаралық, өңiрлiк, ұлттық стандарттарды және шетел мемлекеттерiнiң стандарттарын, ұйым стандарттарын, техникалық-экономикалық ақпарат жiктеуiштерiн шетел мемлекеттерінің ережелерін, нормалары мен ұсынымдарын, оларды ұйым стандарттарында қолдануды қоспағанда, есепке алу және қолдану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 7-бабы екінші бөлігінің 3-тармақшасына сәйкес әзірленді және халықаралық, өңірлік стандарттар және шетел мемлекеттер стандарттары, шетел мемлекеттердің ұйымдарының стандарттары, техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерін, стандарттау, сәйкестіктікті растау және аккредиттеу жөніндегі қағидалары, нормалары мен ұсынымдары, ұйымдарының стандарттарында қолдануды қоспағанда (бұдан әрі – халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары) тіркеу және олардың Қазақстан Республикасы жеке және заңды тұлғаларымен (бұдан әрі – өтініш беруші) қолдану тәртібін анықтайды.
2. Осы Қағидалар мыналарға:
1) өнім өндіру, процестерді, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді орындау саласында ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және сынақтық жұмыстарды жүргізу кезінде қолданылуы жоспарланатын халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарына;
2) тәуелсіз мемлекеттер елі құрылысында Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекетаралық кеңесте немесе Техникалық нормалау және стандарттау жөніндегі мемлекетаралық ғылыми-техникалық комиссия қабылдаған өңірлік стандарттарға қолданылмайды.
3. Қазақстан Республикасы аумағында Заңның 4-бабы 1-тармағында көзделген мақсаттарға сәйкес келетiн халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерiнiң стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары қолданылады.
4. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) балама емес стандарттар - халықаралық стандарттың техникалық ережесiнiң аз бөлiгi және (немесе) сәйкестендiрiлмеген техникалық ауытқулары бар, ұсыну нысаны бойынша айырмашылықтары болатын стандарттар;
2) талап - сақталуға тиiстi өлшемдері болатын халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттердiң стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарының ережесi;
3) түрлендірілген стандарттар - сәйкестендiру және түсіндіру шарттары кезiнде көріну нысаны бойынша техникалық ауытқулары және (немесе) айырмашылықтары болатын үйлестiрiлген стандарттар;
4) уәкiлеттi орган – техникалық реттеу саласындағы мемлекеттiк реттеудi жүзеге асыратын мемлекеттiк орган;
5) ұқсас (баламалы) стандарттар - мазмұны мен ұсыну құрылымы (нысаны) бойынша ұқсас үйлестірілген стандарттар;
6) халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарының құрылымы – бөлімдерді, тармақтарды, тармақшаларды, кестелердi, графикалық материалдарды және қосымшаларды мазмұндау тәртiбi.
2. Халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының есебі
5. Халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын есептеу рәсімін уәкілетті орган жүргізеді.
Халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерiнiң стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарын есептеу мынадай:
1) жаңа технологияларды және өнімді енгізуге байланысты халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын жедел қолдану талап етілген;
2) халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары Қазақстан Республикасының аумағында шектеулі пайдалануы бар болған жағдайларда жүргізіледі.
Есептеуде халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарының мемлекеттiк және орыс тiлдерiндегi түпнұсқалық аудармалары қолдануға жатады.
6. Халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын есептен өткізу үшін өтініш беруші уәкілетті орган мекен-жайына еркін үлгідегі өтінішті мынадай құжаттарды қоса бере отырып ұсынады:
1) шетел мемлекетінің стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжатының және оның мемлекеттiк және орыс тілдеріндегі түпнұсқалық аудармасының екі көшірмесі. Аударманы шетел тілінен растауды уәкілетті орган жүзеге асырады;
2) осы құжаттарға қабылданған барлық өзгерістерді қолданушыларға қамтамасыз ету жөніндегі түпнұсқа ұстаушының міндеттері бар стандарттардың, шетел мемлекетінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының түпнұсқаларын ұстаушымен жасалған келісімнің бір көшірмесі, сондай-ақ қолданушының құжаттарды үшінші тұлғаға беру құқығын растау немесе жоққа шығару;
3) егер халықаралық стандарттарда немесе шетел мемлекеттерінің стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарында өнімдерге, процестерге қойылатын міндетті талаптар бар болса, олардың құзыретіне кіретін мәселелер бойынша мемлекеттік органдардың қорытындысының бір көшірмесі.
7. Ұсынылған халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының әр данасы нөмірленеді, тігіледі және өтініш беруші ұйымның мөрімен расталады.
8. Уәкiлеттi орган есептеуге ұсынылған халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарды, оларды алған күннен бастап 10 жұмыс күнi аралығында қарайды.
9. Өтініш беруші осы Қағидалардың 6-тармағында көрсетілген құжаттарды бермеген және осы Қағидалардың 7-тармағында көрсетілген рәсімдеу бойынша талаптар сақталмаған жағдайда уәкiлеттi орган есептеу жүргізуден бас тартады.
Халықаралық стандарттар мен шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының материалдарын есептеуден бас тарту туралы уәкілетті орган жазбаша түрде оларды алған күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде өтініш берушіге хабарлайды.
10. Халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының (олардың ресми аудармалары) мұқабаларында (титулды беттерінде) олардың есебі жүргізілгені туралы шешім қабылданғаны жөнінде мыналарды көрсете отырып арқылы мөртабан қойылады:
1) уәкілетті органның шартты сандық белгілеуі және атауы;
2) есептік нөмірі;
3) есепке алған күні.
Мөртабандар мұқабаның төменгі оң жақ бұрышына қойылады.
11. Халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының материалдарына есеп жүргізгеннен кейін уәкілетті орган оларды Нормативтік-техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қорына тапсырады.
12. Халықаралық стандарт және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын есепке алуды жүргізгеннен кейін өтініш беруші олардың пайдаланушысы болып табылады.
13. Есепке алудан өткен халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын, сондай-ақ нормативтік сілтемелерді өзектендіруді оларды пайдаланушылар жүргізеді.
14. Халықаралық стандарттарға және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарына енгізілген өзгерістер мен толықтырулар олардың ажырамас бөлігі ретінде қолданылады.
15. Халықаралық стандарттар мен шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарына өзгерістер мен қосымшалар енгізілген жағдайда оларды есепке алу рәсімі осы Қағидалардың 6-10-тармақтарында көрсетілген тәртіпте жүргізіледі.
16. Есеп жүргізу уәкілетті орган халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын Қазақстан Республикасының ұлттық немесе Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекетаралық кеңесіне немесе Техникалық нормалау және стандарттау жөніндегі мемлекетаралық ғылыми-техникалық комиссиясында қабылданған өңірлік стандарттар ретінде қолдану туралы шешім қабылдағанға дейінгі мерзімге, бірақ халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының қолданылу мерзімдерінен артық емес қолданылады.
17. Халықаралық стандарттар мен шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының есебі туралы ақпарат уәкілетті органның ресми басылымында және ортақ пайдалану ақпараттық жүйесінде (www.memst.kz) жарияланады.
3. Халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын қолдану
18. Қазақстан Республикасы аумағында халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары:
1) шетел мемлекеттерінің, халықаралық ұйымдардың стандарттары Заңның 4-бабының 1-тармағында көзделген мақсаттарға қол жеткізу үшiн тиiмсiз немесе қолайсыз болып табылатын жағдайларды қоспағанда, осы халықаралық стандарттар мен шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары ұлттық стандарттарды және техникалық-экономикалық ақпарат жiктеуiштерін (бұдан әрі – ТЭА жіктеуіштері) әзiрлеу кезiнде негiз ретiнде толық немесе ішінара қолданылады;
2) олардың есеп жүргізу рәсімін жүргізгенде қолданылады.
19. Ұлттық стандарттар және ТЭА жіктеуіштер ретінде халықаралық, өңірлік стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттарын қолдану үшін қажетті шарттар:
1) Қазақстан Республикасының стандарттау, метрология және аккредиттеу жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдарына мүшелік;
2) Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы ынтымақтастық туралы халықаралық шарттарының болуы;
3) стандарттау жөніндегі уәкілетті орган мен халықаралық немесе өңірлік ұйым арасында стандарттау саласындағы ынтымақтастық туралы шарттың болуы.
20. Қазақстан Республикасының аумағында қолданылуға жататын халықаралық, өңірлік стандарттар және шет мемлекеттердің стандарттары Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген техникалық регламенттерде және олармен үйлестірілген стандарттарда белгiленген талаптарға қайшы келмеуге, сапалық көрсеткіштері бойынша ұлттық стандарттардан төмен болмауға және мемлекеттік органдардың құзыретiне кiретiн мәселелер бойынша олармен келісілуге тиіс.
21. Халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттары мен ТЭА жіктеуіштерін әзірлеу кезінде қолдану мына әдістермен жүзеге асырылады:
1) растау;
2) қайта басылым.
22. Халықаралық стандартты және шетел мемлекетінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжатты растау кезінде уәкілетті органның ресми басылымында және ортақ пайдалану ақпараттық жүйесінде (www.memst.kz) ұйымдастыру-нұсқаушы құжатын жариялау арқылы ұлттық стандарттың немесе ТЭА жіктеуішінің мәртебесі беріледі.
23. Халықаралық стандарттар және шетел мемлекетінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары үшін растау әдісі мемлекеттiк және (немесе) орыс тiлдерiнде ресми аударма нұсқасы болған және оларға редакциялық өзгерiстер енгiзу қажеттiгi болмаған жағдайда сәйкестiктiң ұқсас дәрежесімен қолданылады.
24. Халықаралық стандарттарды және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды ұлттық стандарттарға және ТЭА жіктеуіштерге қайта басу әдісі жаңа редакцияны құру жолымен жүзеге асырылады.
25. Ұлттық стандарттар мен ТЭА жіктеуіштер өзара байланысын халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарымен анықтау үшін сәйкестіктің мынадай үш дәрежесі:
1) ұқсастығы (баламалығы);
2) түрлендірілген (өзгерістер енгізу);
3) баламалы емес белгіленеді.
26. Олардың сәйкестік дәрежесі мынадай:
1) IDT – талаптар ұқсастығы;
2) МОD – түрлендірілген стандартта;
3) NEQ – талаптардың балама еместігі индекстерімен белгіленеді.
27. Жаңа редакцияның құрылуы халықаралық стандарттардың және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының мемлекеттiк және орыс тiлдерiнде ресми нұсқасы болған жағдайда немесе ресми аудармасы негізінде және халықаралық стандарттарға және халықаралық стандарттар мен шетел мемлекетінің стандарттау бойынша нормативтік құжаттарына редакциялық өзгерiстер және (немесе) техникалық ауытқулар енгiзу және (немесе) халықаралық, өңiрлiк стандарттар құрылымында айырмашылықтар болған жағдайда бірдей, түрлендірілген, эквивалентсіз сәйкестiк деңгейімен ұлттық стандарттары және ТЭА жіктеуіштері үшiн қолданылады.
28. Қазақстан Республикасының өтінушілерінің Қазақстан Республикасы мүшесі болып табылмайтын халықаралық және өңірлік ұйымдардың стандарттарын, сондай-ақ шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі басқа нормативтік құжаттарын қолдануы Қазақстан Республикасының келісімшарттарында немесе стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарында көрсетілген стандарттарға немесе шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарына сілтемелер болған жағдайда жүзеге асырылады.
29. Есеп жүргізілген халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары аталған стандарттар мен стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттардың әрекеті қолданылатын объектілерге қойылатын өзге міндетті талаптарды белгілейтін техникалық регламент қабылданған жағдайда қолдануға жатпайды.
30. Осы Қағидалардың 16 және 29-тармақтарында көрсетілген жағдайларда уәкілетті орган халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының қолданушыларын халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарының есеп мерзімі аяқталғаны туралы уәкілетті органның ресми басылымында және ортақ пайдалану ақпараттық жүйесінде (www.memst.kz) жариялайды.
31. Қазақстан Республикасы халықаралық және өңірлік ұйымдардың мүшесі болып табылатын стандарттары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының пайдалануына сәйкес келісімдер/меморандумдары бар шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттары бойынша есеп жүргізілгені туралы уәкілетті органның ресми басылымында және ортақ пайдалану ақпараттық жүйесінде (www.memst.kz) жарияланғаннан кейін барлық жеке және заңды тұлғалар оларды қосымша рәсімсіз өз қызметінде пайдалана алады.
32. Есеп жүргізілген Қазақстан Республикасы халықаралық және өңірлік ұйымдардың мүшесі болып табылмайтын стандарттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының пайдалануына сәйкес келісімдері/меморандумдары жоқ шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын пайдалану жеке және заңды тұлғалардың осы құжаттарды қолдану бойынша түпнұсқаны ұстаушының авторлық құқығын сақтауы арқылы жүзеге асырылады.
33. Есеп жүргізілген халықаралық стандарттар және шетел мемлекеттерінің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын қолдану уәкілетті органмен расталған мемлекеттік және орыс тілдерінде аудармаларын пайдаланған кезде мүмкін болып табылады.
34. Шетел мемлекеттерінің ұйым стандарттарын қолдануы түпнұсқаны ұстаушы ұйымдардың осы құжаттарды қолдануға берілген авторлық құқықтары сақталған жағдайда жүзеге асырылады.