Орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізу қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 19 қазандағы № 17-02/532 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 23 қарашада № 8095 тіркелді

Қолданыстағы

      2003 жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 13-бабы 1-тармағының 18-10) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған Орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізу қағидасы бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман және аңшылық шаруашылығы комитеті (Е.Н. Нысанбаев) заңнамада белгіленген тәртіппен осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министрдің м.а.                            Е. Аман

Қазақстан Республикасы     
Ауыл шаруашылығы министрінің м.а.
2012 жылғы 19 қазандағы    
№ 17-02/532 бұйрығымен     
бекітілген            

Орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге
ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында
табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізу
қағидасы

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізу қағидасы (бұдан әрі – Қағида) Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 13-бабы 1-тармағының 18-10) тармақшасына сәйкес әзірленді және орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді (бұдан әрі - түгендеу) жүргізу тәртібін айқындайды.
      2. Осы Қағидада мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      1) мемлекеттік орман қорында орман дақылдарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және табиғи өсуге қалдырылған алқаптарды түгендеу – орындалған жұмыстардың көлемін нақтылау, ормандарды молықтыру мен орман өсіру бойынша жұмыстардың тиімділігін, құрылып жатқан орман дақылдарының, орман питомниктерінде өсірілген отырғызу материалының сапалық жай-күйін анықтау, сондай-ақ жойылған орман дақылдарын, питомниктердің егістік және үлгілік ағаштар бөлімшелерінің алқаптарын және табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген қайта түлемеген алқаптарды анықтау және оларды есептен шығару;
      2) көктемгі орман дақылдары – көктем кезінде отырғызылған ағаштар (егістер);
      3) күзгі орман дақылдары – күз кезінде отырғызылған ағаштар (егістер);
      4) біржылдық орман дақылдары – ағымдағы жылдың көктемінде және осының алдындағы жылдың күзінде құрылған орман дақылдары;
      5) орман ағаштарының жерсінуі – орман ағаштарының жерсіну кезеңіндегі сапасының көрсеткіштері (орман ағаштарын отырғызғаннан немесе тұқымын сепкеннен кейінгі бірінші және екінші жылдар). Жерсінген өсімдіктер санының отырғызылған өсімдіктердің жалпы санына пайызбен көрсетілген арақатынасымен айқындалады;
      6) орман ағаштарының сақталуы – орман ағаштарының жеке өсу кезеңіндегі сапасының көрсеткіші (3 жылдан бастап орман көмкерген алқапқа ауыстырылғанға дейін). Сақталған өсімдіктер санының отырғызылған өсімдіктердің жалпы санына пайызбен көрсетілген арақатынасымен айқындалады.
      3. Түгендеу жыл сайын 1 қыркүйектен 10 қазанға дейін мемлекеттік орман иеленушілер бойынша мемлекеттік орман қорының бүкіл аумағында жүргізіледі. Түгендеуді өткізу мерзімі осы Қағиданың 7 және 14-тармақтарында көзделген жағдайда ұзартылады.
      4. Түгендеуді өткізу үшін мемлекеттік орман иеленушінің бірінші басшысының бұйрығымен:
      1) бірінші басшы орынбасарының (комиссия төрағасы), бас бухгалтер, орман дақылдарының инженері (ормандарды молықтыру мен орман өсіру мәселелері жөніндегі маман) құрамында орталық комиссия;
      2) орман күтуші (комиссия төрағасы) және орманшылық мамандары, орман шеберлері, орманшылар – мемлекеттік инспекторлар) құрамында түгендеу комиссиялары (әрбір орманшылықта) құрылады. Комиссиялар мүшелерінің саны шебер учаскелері мен орман айналымдарының санына байланысты (әрбір учаске мен айналымнан бір-бір адамнан) орман пайдаланушы құрған орман дақылдарын түгендеу кезінде комиссия құрамына сондай-ақ орман пайдаланушы өкілдері енгізіледі. Орман питомниктерінде түгендеу комиссиясының құрамына питомник бастығы (комиссия төрағасы) және питомник қызметкерлері қосылады.
      5. Дербес мекеме болып табылатын орман питомниктерінде түгендеуді басшының бұйрығымен орман питомнигінің қызметкерлері құрамынан құрылған комиссия өткізеді.
      6. Түгендеу комиссиялары тікелей орманда орман дақылдарын, питомниктерде отырғызу материалын, орманның табиғи түлеуіне жәрдемдесу шаралары жүргізілген алқаптарды түгендеуді өткізіп, 15 қыркүйекке дейін түгендеу материалдарын орталық комиссияға жолдайды.
      7. Орталық комиссия түгендеу комиссияларының жұмысына жалпы басшылық, бақылау жасайды және түгендеу материалдарын қабылдайды және талдайды.
      Бақылау жасау 15 қыркүйектен бастап 25 қыркүйекке дейін жұмыс көлеміне байланысты іріктеп тексеру өткізу жолымен жүзеге асырылады:
      1) табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген, сондай-ақ табиғи өсірілуге қалдырылған орман ағаштарында:
      100 гектарға дейін – кемінде 20 пайыз;
      100 – 200 гектар – 15 пайыз;
      200 – 500 гектар – 10 пайыз;
      500 гектардан жоғары – 5 пайыз.
      2) орман питомниктерінде – түгенделетін алқаптың кемінде 2 пайызы.
      Орталық комиссия тексеру барысында тексеріліп отырған алқаптың тең жартысында түгендеу бойынша деректерден 5 пайыздан астам мөлшерде ауытқушылық байқаса, түгендеу қайтадан тағайындалып, бұл осы Қағидаға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өткізілген түгендеуді іріктеп тексеру актісінде көрсетіледі. Бұл жағдайда түгендеу комиссиясы үшін түгендеуді өткізу және түгендеу материалдарын беру мерзімі 5 қазанға дейін ұзартылады. Орталық қомиссия 10 қазанға дейін түгендеу бойынша деректерден ауытқушылық байқалған алқаптарда қайта тексеруді өткізіп, одан кейін түгендеу материалдарын талдауға кіріседі.
      8. Бастапқы кезеңде түгендеу процесі дайындық жұмыстарын қамтиды, бұл жұмыстар кезінде мемлекеттік орман иеленуші мынадай іс-шаралар жүргізеді:
      1) орман ағаштарын есепке алу кітабындағы, орман питомниктерін есепке алу кітабындағы, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарды есепке алу кітабындағы жазбалардың толымдылығы, олардың статистикалық және бухгалтерлік деректерге, питомниктердегі егістерді техникалық қабылдап алу актілеріне, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарды техникалық қабылдап алу актілеріне сәйкестігі тексеріледі;
      2) әр жыл (маусым) бойынша орман ағаштарын, орман питомниктерін, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды түгендеу көлемі нақтыланады;
      3) орман ағаштарын түгендеудің далалық карточкасына осы Қағидаға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша орман ағаштарын есепке алу кітабынан бастапқы деректер жазылады;
      4) орманды табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды түгендеудің далалық карточкасына осы Қағидаға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарды есепке алу кітабынан бастапқы деректер жазылады;
      5) табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды түгендеудің далалық карточкасына осы Қағидаға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша орман орналастыру материалдарынан бастапқы деректер жазылады;
      6) екпе көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасына осы Қағидаға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша орман питомниктерін есепке алу кітабынан бастапқы деректер жазылады;
      7) терек пен талдың аналық плантацияларын түгендеудің далалық карточкасына осы Қағидаға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша орман питомниктерін есепке алу кітабынан бастапқы деректер жазылады;
      8) осы Қағидаға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жойылған егістердерді, үлгі ағаштарды және плантацияларды түгендеудің далалық карточкасына орман питомниктерін есепке алу кітабынан бастапқы деректер енгізіледі.
      9. Түгендеу аяқталған соң 20 қазанға дейінгі мерзімде мемлекеттік орман иеленушілер уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне (бұдан әрі – аумақтық бөлімшелері) түгендеудің жиынтық материалдарын жібереді.
      Жергілікті атқарушы органдардың қарауындағы мемлекеттік орман иеленушілер 15 қазанға дейінгі мерзімде түгендеу материалдарын ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласында мемлекеттік басқаруды жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органдардың құрылымдық бөлімшелеріне жібереді, олар өз кезегінде 20 қазанға дейінгі мерзімде оларды аумақтық бөлімшелеріне жолдайды.
      10. Осы Қағидаға 89 және 10-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша ведомостардың түгендеу материалдарында жойылған орман дақылдарының, егістіктердің, үлгі учаскелердің, плантациялардың алқаптарын және орманның табиғи түлеуіне жәрдемдесу шаралары жүргізілген, қайта түлемеген алқаптар болған жағдайда аумақтық бөлімшесінің бірінші басшысы түгендеу өткізілуін бақылау комиссиясын (бұдан әрі – Бақылау комиссиясы) құрады, оған аумақтық бөлімшесінің және мемлекеттік орман иеленушінің өкілдері енеді. Комиссия мүшелерінің жалпы саны кемінде бес адам болуға тиіс.
      11. Комиссия жергілікті жерге барып, жойылған орман дақылдарының, егістіктердің, үлгі учаскелердің, плантациялардың алқаптарын және орманның табиғи түлеуіне жәрдемдесу шаралары жүргізілген, қайта түлемеген алқаптарды қарап шыққаннан кейін әрбір мемлекеттік орман иеленуші бойынша:
      1) осы Қағидаға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Есептен шығарылуға жататын орман ағаштарының алқаптарын тексеру актісін;
      2) осы Қағидаға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Есептен шығарылуға жататын питомниктің, егіс, үлгі ағаштар бөлімшелерінің алқаптарын және аналық плантацияларын тексеру актісін;
      3) осы Қағидаға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Есептен шығарылуға жататын табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген қайта түлемеген алқаптарды тексеру актісін толтырады.
      Бұл актілер үш данада, бірі – орманшылық үшін, бірі – мемлекеттік орман иеленуші үшін және бірі – аумақтық бөлімшесі үшін жасалады.
      12. Осы Қағиданың 11-тармағында көрсетілген актілердің негізінде мемлекеттік орман иеленуші есептен шығаруды жүзеге асырады, бұл осы Қағидаға 1415 және 16-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша актілермен ресімделеді.

2. Мемлекеттік орман қорында орман ағаштарына түгендеу
жүргізудің тәртібі

      13. Орман дақылдарын түгендеу құру жылына және маусымына (көктем, күз) өндіру тәсіліне (себу, отырғызу) тұқымдыға, сондай-ақ олар құрылған мемлекеттік орман қорының мына санаттарына байланысты учаскелер бойынша бөлек өткізіледі:
      1) ерекше қорғалатын орман аумақтары;
      2) мемлекеттік қорғаныштық орман жолақтары;
      3) қалалық ормандар;
      4) елді мекендер мен емдеу-сауықтыру мекемелерінің жасыл аймақтары;
      5) эрозияға қарсы ормандар;
      6) өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар мен басқа да су объектілерінің жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған жолақтары;
      7) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпы жұрт пайдаланатын темір және автомобиль жолдарының, магистралды су құбырлары мен басқа да желілік құрылыстар жиегіндегі қорғаныштық екпелер;
      8) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпы жұрт пайдаланатын темір және автомобиль жолдарының жиегіндегі қорғаныштық екпелер;
      9) егістік пен топырақ қорғайтын ормандар.
      14. Бірінші және үшінші күнтізбелік отырғызу жылының барлық орман дақылдары түгендеуге жатады. Осы Қағиданың 13-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген мемлекеттік орман қорының санаттарында оларды орман көмкерген алқапқа ауыстырғанға дейін барлық орман дақылдары жыл сайын түгендеуге жатады, бұл ретте осы Қағиданың 367 және 9-тармақтарында көрсетілген түгендеудің мерзімдері күнтізбелік 5 күнге ұзартылады.
      15. Биылғы жылдың көктемінде және осының алдындағы жылдың күзінде өткізілген бір жылдық орман дақылдарын түгендеу бөлек жүргізіледі. Үш жылдық орман дақылдарын түгендеу кезінде сол жылы (отырғызу жүргізілген бір жылдың көктемі мен күзі біріктіріледі) отырғызылған барлық ағаштар ескеріледі.
      Орман ағаштарын түгендеу материалдары оларды толықтыру көлемін анықтауға негіз болып табылады.
      16. Орман дақылдарын түгендеу кезінде орман дақылдарының жерсінуі мен сақталуы басты тұқымды (басты тұқымдылар) бойынша анықталады.
      17. Орман ағаштарын түгендеу осы учаскедегі орман ағаштарының жалпы жай-күйін көрсететін жерлерде сынақ алқаптарын отырғызу және оларда өсіріліп жүрген тұқымдылардың отырғызылған (себілген) өсімдіктерін қайта есептеп, кейіннен бір гектар алқапқа шағып қайта есептеу жолымен жүргізіледі. Отырғызылған ағаштардың (егістердің) жай-күйі бойынша учаске әркелкі болған жағдайда түгендеу, егер оның алқабы 0,5 гектар және одан көп болса, оның әрбір тән бөлігінде жүргізіледі.
      Ішінара орман ағаштары және тазартылған (томарлар алынған) дәліздер бойынша қайта жаңарту ретінде отырғызылған екпелер олардың нақты алқабында ескеріледі.
      18. Cынақ алқаптары ені бойынша өсірілетін тұқымдыларды араластырудың толық циклын, ал араластырудың әртүрлі схемаларымен орман ағаштарын құрудың ықтырмалық тәсілінде – ықтырманың бүкіл енін қамтиды. Дәліздерде орман ағаштарын өсіру кезінде қайта есептеу тұқымдылардың араласуының толық циклын қамтып, 2-3 дәлізден кейін жүргізіледі.
      Сынақ алқаптары араластырудың схемасына байланысты мынадай нысандардың бірінде орналастырылады: тік үшбұрыш, квадрат, радиусы 5,64 метр шеңбер (0,01 гектар алқап), олар ені бойынша ықтырмалық орман ағаштарындағы тұқымдыларды араластырудың жобада көзделген бүкіл схемасын қамтиды.
      19. Әрбір учаскеге:
      орман ағаштарының бүкіл алқабы бойынша;
      учаскені жан-жағына қатар;
      біркелкі аралықтардан кейін диагоналдары бойынша – оларды біркелкі орналастырып, бірнеше сынақ алқабын немесе учаскенің көлеміне байланысты есептік бөліктер орналастырылады.
      20. Сынама алқаптар ауданы немесе учаскелердің ауқымына байланысты есепке алынған кесінділердің ұзындығының қамтылған отырғызу ауданы (егістер):
      3 гектарға дейінгі учаскеде – 5 пайыздан кем емес;
      3-тен 5 гектарға дейінгі учаскеде – 4 пайыздан кем емес;
      5-тен 10 гектарға дейінгі учаскеде – 3 пайыздан кем емес;
      10-нан 51 гектарға дейінгі учаскеде – 2 пайыздан кем емес;
      50 гектардан астам учаскеде – 1 пайыздан кем еместі құрайды.
      21. Ықтырмалық орман ағаштарын есепке алу кезінде олардың алқабына оларды құру жобасына енгізілген орманды және ормансыз жерлер енгізіледі.
      Екі және одан да көп тәсілмен (екі және одан да көп тәсілдік) құрылған ықтырмалық орман ағаштары отырғызудың бірінші жылы бойынша (аға ұрпаққа) ескеріледі. Осыдан кейінгі тәсілдердің алқаптары өсіру тәсілі көрсетіліп, түгендеу материалдарында келтіріледі.
      Орманды жерлерге ауыстырылғанға дейін бірінші тәсілдің екітәсілдік орман ағаштары жасына және нормативтік көрсеткіштерге қарамастан ықтырмаларда іс жүзінде жерсінуі бойынша жинақталмаған ағаштар ретінде бағаланады.
      Екітәсілдік орман ағаштарының екінші тәсілдегі орман ағаштары бірінші тәсіл ағаштарының жалпы алқабында ескеріледі.
      Екінші тәсілдің орман ағаштарын отырғызу мүмкін болмаған жағдайда (жас мерзімдері өткізіліп алды) орман ағаштары жалпы алқабы бойынша ескеріледі, орман ағаштарының сапасы да сол бойынша бағаланады.
      22. Құмды жерлерге сексеуіл мен бұталар себудің нәтижелері орман өсу жағдайлары бойынша неғұрлым тән жерлерде учаскенің диагоналы (диагоналдары) бойынша біркелкі отырғызылатын сынақ алқаптарындағы өскіндерді жаппай қайта есептеу жолымен анықталады.
      Түгенделетін учаске мен себу схемасының көлеміне байланысты сынақ алқабының көлемі 0,01 гектардан 0,10 гектарға дейін алынады.
      Сексеуіл мен бұталардың сақталған өсімдіктерін қайта есептеу үшін сынақ алқаптарының көлемі отырғызылған (себілген) жалпы алқаптың:
      100 гектарға дейін учаске алқабында – 1 пайызды;
      100 гектардан 1000 гектарға дейінгі учаскелерде – 0,5 пайызды;
      1000 гектардан астам учаскелерде – 0,3 пайызды құрайды.
      23. Сынақ алқаптарындағы (есептік бөліктерде) өсімдіктерді есепке алғаннан кейін олардың жалпы алқабы (ұзындығы), сақталған және қураған өсімдіктердің саны есептеледі, бұл жайында орман ағаштарының далалық карточкасының тиісті бағандарына жазба жасалады. Сынақ алқаптарында (есептік бөліктерде) есепке алу деректері бір гектарға қайта есептеледі.
      24. Сынақ алқаптарындағы (есептік бөліктердегі) орман дақылдарын түгендеудің нәтижелері орман дақылдарын түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі.
      Орман ағаштарының далалық карточкаларының негізінде орманшылықта осы Қағидаға 17-қосымшаға сәйкес нысан бойынша түгенделген орман ағаштарының жинақ ведомосы жасалады.
      25. Орман ағаштарының жай-күйі басты тұқымдылардың алқап бойынша жерсінуімен немесе сақталуымен, бөліну сипатымен, өсімдіктердің осы жағдайларға байланысты өсуімен және дамуымен айқындалады.
      26. Орман дақылдары, оның ішінде селекциялық көшет материалы отырғызылған, жай-күйіне байланысты былайша бөлінеді:
      1) қалыпты орман дақылдары – түрлі құрылымы өсімдіктердің жағдайына сәйкес келетін және орман дақылдарының жобасына сәйкес құрылған жағдайда ұласып өскен немесе сақталу деңгейіндегі немесе жоғарғы қалыпты орман дақылдары;
      2) қанағаттанарлық орман дақылдары – орман дақылдарының жобасына сәйкес құрылған ұласып өскен немесе қалыптыдан төмен сақталған, бірақ 25 пайыздан жоғары орман дақылдары;
      3) қанағаттанарлықсыз орман дақылдары – ұласып өскен немесе сақталуы 25 пайыз және одан төмен, тізімнен шығарылуға жататын, сондай-ақ кез келгенмен ұласып өсетін, бірақ орман дақылдарының жобасынан ауытқып құрылған орман дақылдары.
      27. Орман дақылдардың нормалық жерсінуі және сақталуы осы Қағидаға 18-қосымшаға сәйкес анықталады.
      28. Құлау (жойылу) мөлшері 15 пайыздан асқан орман ағаштары толықтыруға жатады. Орман ағаштарының құлауы (жойылуы) біркелкі емес учаскелерде толықтыру кез келген жерсіну, бірақ 25 пайыздан төмен болмайтын жерсіну кезінде жүргізіледі, мұнда орман екпелері жобалар бойынша сортаң кешенді жерлерде құрылған, ал түгендеу кезінде жойылған учаскелер (дақтар) нақ осы тым сортаң учаскелерде орналасқаны анықталған ұсақ шодыр жерлер (дақтар) қосылмайды.
      29. Елді мекендердің жасыл аймақтарының орман ағаштары кез келген жерсіну, бірақ 25 пайыздан төмен болмайтын жерсіну жағдайында 1 гектардағы өсімдіктер санын жобалық мөлшерге дейін жеткізе отырып толықтырады.
      Түгендеуге дейін бір айға толмайтын уақытта жүргізілетін орман ағаштарын толықтыру ескерілмейді.
      30. Орман ағаштарының жай-күйі басты тұқымдылардың алқап бойынша жерсінуімен (сақталуымен), бөліну сипатымен, өсімдіктердің осы жағдайларға байланысты өсуімен және дамуымен, жәндіктер мен саңырауқұлақ ауруларының бүлдіруімен, сондай-ақ үй түліктерінің, жабайы жануарлардың жайылуымен айқындалады.
      Жойылған орман дақылдарына жойылған орман дақылдары алқабының ведомосы жасалады.

3. Табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген
алқаптарға түгендеу жүргізудің тәртібі

      31. Табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеу кезінде:
      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 14 ақпандағы № 141 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу ережесінің 2-14-қосымшаларына сәйкес Орманның табиғи түрде қайта түлеуін бағалау шәкілдері (бұдан әрі – Шәкіл) бойынша бағаланатын 1 гектардағы өскіндер саны;
      орманның табиғи түрде қайта түлеуіне ықпал ету шаралары жүргізілген учаскелер алқабы анықталады.
      32. Табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарға түгендеу табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілгеннен кейін 5 жылдан соң жүргізіледі.
      33. Түгендеу табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шараларын жүргiзу үшін учаске таңдау кезінде өздігінен өсіп-өнген ағаштар мен өскіндер алдын ала есепке алынған сынақ алқаптарында жүргізіледі.
      Тұқымдылар бойынша қайта есептеу кезінде өздігінен өсіп-өнген ағаштар мен тұқымдық және вегетативтік жолмен өскен өскіннің даналары бөлек есептеледі.
      Екі жастан бастап және одан үлкен өміршең ағаштар мынадай биіктік топтары бойынша бөлініп ескеріледі: ұсақ – 0,5 метрге дейін, орташа – 0,6 – 1,5 метр және ірі – 1,5 метрден астам.
      34. Орманның қалпына келуінің ойдағыдай орын алуын бағалау кезінде өскін, егер биіктігі 0,5 метрге дейін даналар жалпы мөлшерінің 2/3 астамын құраса ұсақ, егер биіктігі 1,5 метрден астам мөлшері жалпы мөлшерінің 1/3 астамын құраса, ірі, қалған жағдайларда өскін орташа болып есептеледі.
      35. Өркендерден қалпына келген алқаптарды түгендеу кезінде бір томардың барлық өркені қалпына келу бірлігі ретінде қабылданады, ал тамыр тармақтарын есептеу кезінде әрбір тармақ жеке дана болып есептеледі. Өскіннің әрбір жас тобына үлгілік ағаштар әдісімен жасы белгіленеді.
      Жиілігі бойынша өскін былай бөлінеді: сирек – 1 гектарға 2 мың өсімдікке дейін, орташа – 2-8 мың, 8 мыңнан асса, жиі болып есептеледі.
      Өміршең қылқан жапырақты өскін мен тал қалың жапырақтануымен, қылқанының қою жасыл түсімен, соңғы 3 жылда қаулап өсуімен сипатталады.
      36. Қалпына келген орман ағаштарына түгендеу жүргізу үшін қалың және сирек жиілік жағдайында көлемі 4 шаршы метр, орташа жиілік жағдайында 10 шаршы метр және ірі және сирек өскін жағдайында 20 шаршы метр сынақ алқаптары іріктеп алынады.
      Сынақ алқаптары 1 гектарға шаққанда кемінде бес алаңша болатын есеппен осы алқап үшін неғұрлым тән жерлерде біркелкі орналастырылады. 1 гектарда олардың көлемі бірдей болуға тиіс.
      37. Сынақ алқабында барлық ағаш тұқымдылары биіктік топтары бойынша бөлініп, қайта есептелуге жатады, сондай-ақ ұшар бастардың жинақталуы (толымдығы) айқындалады. Сынақ алқаптарында екінші дәрежелі тұқымдылардың мөлшері мен олардың биіктігі көзбен шолып анықталады.
      38. Әрбір есептік алқаптағы қайта есептеу нәтижелері табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген алқаптарды түгендеудің далалық карточкасының кестесіне енгізіледі, ол әрбір учаскеге толтырылады. Содан соң әрбір учаске үшін сынақ алқаптарындағы ағаш тұқымдыларының саны (тұқымдылар бойынша және барлығы) есептеліп 1 гектарға көшіріледі (тұқымдылар бойынша және барлығы). 1 гектарға шаққанда ұшар басының жинақталуы сынақ алқаптарындағы өлшеуден алынған орташа арифметикалық көрсеткіш ретінде айқындалады. Далалық карточкаларға, сондай-ақ қайта түлеген тұқымдылардың құрамы мен жасы, кездесуі және жұмсақ жапырақты тұқымдылардың қылқан және қатты жапырақты тұқымдылардың биіктігінен асып түсуі енгізіледі.
      39. Кездесуі басты тұқымдының алқапта біркелкі орналасуын сипаттайды және бағалы басты тұқымдының өсімдіктері бар есептік алқаптар санының отырғызылған алқаптардың жалпы санына пайызбен көрсетілген ара қатынасы ретінде есептеледі. Кездесу көрсеткіші 66 пайыз және одан жоғары орналасу, біркелкі, кездесуі 40-65 пайыз болса, біркелкі емес болып есептеледі. Сынақ алқабының ағашы кесілген әртүрлі жерлерінде табиғи түрде қайта түлеудің кездесуін салыстырмалы бағалау үшін көлемі бірдей ағаштар алынады.
      40. Бағалы ағаш тұқымдыларымен қайта түлеген және орман көмкерген жерлерге ауыстыруға жататын ағашы кесілген жерлерде қылқан және қатты жапырақты тұқымдылар қажетсіз тұқымдылардың ағаштарымен және бұталарымен көлегейленуге тиіс емес. Соңғылары басты тұқымды ағаштарының орташа биіктігі көрсеткішінің 70 % аспауы керек. Осы көлем ұлғайған жағдайда жас талдарда күтім жасау мақсатында алдын ала (орман көмкерген жерлерге ауыстырғанға дейін) ағаш кесу шараларын жүргізу қажет.
      41. Сынақ алаңдарында табиғи түрде қайта түлеуді есепке алу нәтижелері негізінде олардың жай-күйі туралы қорытынды беріледі ол табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген алқаптарды түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі.
      42. Қылқан және жапырақты тұқымдылардың табиғи түрде қайта түлеуінің жай-күйін бағалау шәкілдер бойынша жүргізіледі.
      43. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрі міндетін атқарушысының 2010 жылғы 1 қыркүйектегі № 561 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6531 болып тіркелген) Мемлекеттік орман қорындағы орманды жерлерді, пайдаланылатын жерлердегі, орман көмкермеген жерлерге ауыстыру қағидасына сәйкес басты тұқымдарды жақсылап жаңарту шкаласына сәйкес қолда бар алқаптар орман көмкерген жерлерге ауыстырылады және бағалы сүрек екпелерінің бұталар санатына енгізуге жатады, орман көмкерген жерлерге ауыстыруға жатады.
      44. Шкала бойынша анықталған басты тұқымдарды қанағаттанарлық табиғи жаңартылатын алқаптар басты тұқымдарды жаңартуы аяқталмаған алқаптар сататына қатысты. Осы алқаптарда қосымша басты тұқымдардың көшеттеу немесе шашып отырғызу тәсілімен ормандарды табиғи жаңартуды қолдау шаралары тарап етіледі. Осы алқаптардағы қайта түгендеу отырғызғаннан кейінгі бірінші және үшінші жылдары жүргізіледі.
      45. Шкала бойынша анықталған табиғи жаңаруы жеткіліксіз алқаптар орман дақылдарының қорына қосуға және тізімінен алуға жатады.
      46. Табиғи жаңаруы жеткіліксіз алқаптарға табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген қайта түлемеген алқаптардың ведомосы жасалады.
      47. Табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген алқаптар үрдісінде болып жатқан барлық өзгерістер жұмыс жүргізудің әрбір жылы бойынша табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген және табиғи өсуге қалдырылған алқаптарды есепке алу ведомосында осы қағидаға 19-қосымшаға сәйкес нысан бойынша көрсетіледі.

4. Мемлекеттік орман қорында табиғи өсуге қалдырылған
алқаптарға түгендеу жүргізудің тәртібі

      48. Табиғи өсуге қалдырылған алқаптарға түгендеу жүргізу табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргізілген алқаптарды түгендеу сияқты жүзеге асырылады.
      49. Әрбір сынақ алқабында қайта есептеу нәтижелері табиғи өсуге қалдырылған алқаптарды түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі, ол әрбір учаскеге толтырылады.
      50. Шкала бойынша анықталған табиғи жаңартуы жеткіліксіз алқаптар орман дақылдарының қорына қосуға жатады.
      51. Табиғи өсуге қалдырылған алқаптарды түгендеу нәтижелері осы Қағидаға 20-қосымшаға сәйкес нысан бойынша табиғи өсуге қалдырылған алқаптарды тексеру актісіне енгізіледі.

5. Орман питомниктерін түгендеу жүргізудің тәртібі

      52. Орман питомниктерін түгендеу өсу кезеңі аяқталғаннан кейін, бірақ күзгі қазу басталғанға дейін егісті және үлгілік ағаштар бөлімшелерінің жекелеген танаптары бойынша өсімдіктердің тұқымдарына, жасына қарай ашық және жабық топырақта өткізіледі.
      53. Орман питомниктерін түгендеу барысында мыналар белгіленеді:
      1) есептік жылда тұқымы, түрлері (егістер, көшеттер, тамырлы саптар) және жасы бойынша отырғызу материалдарының бар болуы және сапасы;
      2) селекциялық көшет материалының болуы;
      3) бір гектардан және жоспарлы мөлшерге пайызбен шаққанда стандартты көшет материалының нақты шығымы;
      4) қураған егістердің, үлгілік ағаштардың, плантациялардың, жойылған егістердің алқаптары анықталады.
      54. Негізгі параметрлер бойынша стандартты отырғызу материалы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 11 қарашадағы № 1329 қаулысымен бекітілген ормандарды молықтыру мен орман өсіруді дамытуға арналған тұқым ауыстыру, пайдалану және отырғызу материалдарын қағидасының 3 және 4-қосымшаларында көзделген талаптарға (бұдан әрі – Талап) сәйкес болуы тиіс.
      55. Бір гектардағы себу жолының ұзындығы 20 мың қума метрге дейін болатын жағдайда көшет материалын түгендеу:
      1) әрбір тұқым мен жас бойынша себу жолының жалпы ұзындығының 2 пайызына екпе көшеттерді біркелкі бөліп;
      2) әрбір тұқым мен жас бойынша себу жолының жалпы ұзындығының 4 пайызына екпе көшеттерді біркелкі бөліп жүргізіледі.
      Егер бір гектардағы себу жолының ұзындығы 20 мың қума метрден асып кетсе, екпе көшеттерді тұтас қайта есептеу олардың жалпы ұзындығының 1 пайызына жүргізіледі.
      Әрбір тұқым мен жас бойынша себу жолдарының жалпы ұзындығы өлшеу арқылы нақтыланады.
      56. Екпе көшеттерді қайта есептеу бірінші қатардың басынан соңғы қатардың аяғына дейін тартылған арқанмен диагоналы бойынша жүргізіледі. Қиылысып өтетін қатардың бойында ұзындығы себу жолдарының орташа ұзындығынан 2 немесе 4 % есептік бөліктер орналастырады. Есептік қатарлар біркелкі орналасуға тиіс. Есептік жолақтың немесе қатардың әрбір жолын бойлай орналасқан есептік бөліктегі барлық екпе көшеттер қайта есептеліп, олар стандартты көшеттерге бөлінеді (Талаптарға сәйкес келетін) және нәтижелері екпелерді, екпе көшеттерді және тамырланған қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі. Есептік бөліктердегі
      57. Екпе көшеттердің жасы белгіленген Талаптарға тең немесе одан асып түсетін талаптарда оларды жалпы қайта есептеу жүргізіліп, стандартты көшеттер бөліп алынады (Талаптарға сәйкес келетін), бұл ретте стандартты екпе көшеттердің алқабы түгенделетін екпе көшеттердің жалпы алқабына сай келуге тиіс.
      58. Егер түгенделіп отырған танапта екпе көшеттердің жасы стандарт немесе техникалық шарттар Талапта белгілеген мөлшерден аз болса және стандартты екпе көшеттердің болуы көзбен шолып бағалау бойынша – 50 пайыздан төмен болса стандартты көшеттер бөліп алынбай олардың жалпы саны ғана қайта есептеліп, өсе түсуге қалдырылады.
      Екпе көшеттерді есептеу кезінде стандарттылықты анықтау түгенделіп отырған өсімдіктерді эталон Талаптарға сәйкес келетін – екпе көшетпен салыстыру жолымен жүргізіледі.
      Бір қума метрге екпе көшеттердің орташа саны ескерілген екпе көшеттердің барлық санын барлық есептік бөліктердің қума метрлердің жалпы санына бөлу арқылы анықтайды. 1 қума метрге стандартты екпе көшеттердің орташа саны да дәл осындай тәсілмен анықталады. Алынған деректерді екпе көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасына енгізіп, учаске алқабына көшіреді.
      59. Түгендеу деректері мен көзбен шолып қарау негізінде егістердің жай-күйі, екпе көшеттердің отырғызуға жарамдылығы немесе келесі жылға өсе түсуге қалдыру қажеттігі туралы қорытынды жасалады, күтім жасау шаралары, үлгілік ағаштар бөлімшелерін толықтыру және басқа да іс-шаралар белгіленеді, олар екпе көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі.
      60. Тұтас егістіктерде екпе көшеттерді түгендеу 1 метр де 0,5 метр есептік рамканың көмегімен есептік алқаптар отырғызу арқылы жүргізіледі, рамка тең аралықтардан кейін қатарларға ұзын жағымен көлденең қойылады. Сынақ алқаптарының жалпы көлемі егіс алқабының кемінде 4 пайызын құрауға тиіс. Есеп бірлігі бұл жағдайда шаршы метр болып табылады. Ол екпе көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасының 9-тармағында көрсетіледі.
      Екпе көшеттерді қайта есептеу бүкіл есептік алқапта жүргізіледі. Стандартты көшеттерді бөліп алу эталондық көшет бойынша көзбен шолу арқылы жүзеге асырылады.
      61. Жабық топырақтағы көшеттерді түгендеу ұзындығы кемінде 1 метр, егістік қатарлардың бойында (қатараралық егіс) немесе тең аралықтан кейін қатарларға көлденең (қатараралық егіс) орналастырылатын есептік қатарларда жүргізіледі. Есептік бөліктердің жалпы ұзындығы егіс жолдарының бүкіл ұзындығының кемінде 2 пайызы болуға тиіс.
      62. Көлемі шағын орман питомнигінің үлгілік ағаштар бөлігінде екпе көшеттер мен тамырланған қалемшелерді есепке алу тұтас қайта есептеу арқылы жүргізіледі. Отырғызу жиілігі 1 гектарға шаққанда 100 мың өсімдіктен асатын тығыз үлгілік ағаштарда көшеттерді түгендеу ашық топырақты егіс бөлімшесіндегі сияқты жүргізіледі. Көшеттер саны Талаптар бойынша анықталады. Есептік бөліктердегі немесе сынақ алқаптарындағы көшеттерді қайта есептеу нәтижелері екпе көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі.
      63. Теректер мен талдардың аналық плантацияларында көшет материалын түгендеу көлемі 10 метр де 10 метр сынақ алқаптарындағы әрбір учаскеде жүргізіледі.
      Сынақ алқаптары 1 гектарға шаққанда 2 сынақ алқабы есебімен учаскеге тән жерлерде отырғызылады. Әрбір сынақ алқабында өсіп тұрған барлық бұталарды есептейді, әрбір бұтада қалемшеге жарамды сыпталған ағаштар саны есептеледі, сыпталған ағаштардың орташа ұзындығы анықталып, сынақ алқабындағы сыпталған ағаштардың жалпы ұзындығын есептеп шығарады.
      64. Есепке алу деректері теректер мен талдардың аралық плантацияларын түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі.
      Барлық сынақ алқаптарының қорытынды деректерін жинақтап, плантацияның 1 гектарына және бүкіл алқабына тиісті есеп-қисаптар жасалады.
      65. Бір бұтадағы сыпталған ағаштардың орташа мөлшері сыпталған ағаштардың жалпы санын ескерілген бұталардың санына бөлу жолымен анықталады. 1 гектардағы сыпталған ағаштар мөлшері бір бұтадағы сыпталған ағаштардың орташа мөлшерін 1 гектарда сақталған бұталардың санына көбейту жолымен есептен шығарады.
      Сыпталған ағаштың орташа ұзындығын есептік алқаптардағы сыпталған ағаштардың жалпы ұзындығын осы бұтада қалемшеге жарамды сыпталған ағаштар санына бөлу жолымен анықталады. 1 гектардағы қалемшелердің жалпы мөлшері 1 гектардағы сыпталған ағаштардың санын сыпталған ағаштың орташа ұзындығына көбейтіп, алынған санды қалемшенің қажетті ұзындығына бөлу жолымен анықталады.
      Аналық плантацияда бұталардың сақталуы сақталған бұталардың жалпы мөлшерін отырғызылған өсімдіктердің санына бөлу жолымен анықталады.
      66. Көзбен шолып тексеру деректері бойынша аналық плантацияның жай-күйі, күтіліп отырған отырғызу материалының сапасы туралы қорытынды жасалады, күтім жасау шаралары белгіленіп, олар теректер мен талдардың аналық плантациясын түгендеудің далалық карточкасына енгізіледі.
      67. Орман питомниктерін түгендеу кезінде қураған егістер, үлгілік ағаштар мен плантациялар тексеріледі.
      68. Қураған егістерге топырақта сау тұқымдардың 25 пайыздан аз мөлшері немесе көшеттер шығымының белгіленген нормасынан шығымдардың 10 пайыздан аз мөлшері бар, бір мезгілде сау тұқымдардың 20 пайыздан аз мөлшері қалған барлық егістер жатқызылады.
      69. Шығым берген егістерге үстіміздегі жылы өспей қалған көшеттердің белгіленген шығым нормасының 25 пайыздан астам мөлшерінде сау тұқымдар сақталып қалған немесе белгіленген нормадан кемінде 10 пайыз шығымы бар және бір мезгілде кемінде 20 пайыз сау тұқымдар сақталған егістерді жатқызады.
      Тұқымдылар диагоналдық бағыты бойынша орналасқан бір метрлік бөліктерде қазу (1 гектарда кемінде 20 түпті қазу) жолымен ескеріледі. Бір метрлік бөліктерде тұқымдарды есепке алумен бір мезгілде бар екпелерді есепке алу жүргізіледі. Тұқымдардың жай-күйін өсіп-өнуімен анықтайды (1 гектарға кемінде 200 дана).
      70. Үлгілік ағаштар бөлімшелерінде және плантацияларда отырғызылған өсімдіктер мен қалемшелердің 25 пайыздан аз мөлшері сақталса, оларды жойылған бөлімшелерге жатқызады. Сақталып қалған көшет материалы қазып алынып, орман дақылдары жұмыстарында пайдалануға жатады.
      71. Әрбір жойылған учаскеге жойылған егістерді, үлгілік ағаштарды және плантацияларды түгендеудің далалық карточкасы толтырылады.
      Далалық карточка негізіндегі ведомость қурап қалған егістер, мектеп және плантациялар алқабын құрайды.

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және 
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына 
1-қосымша           

Нысаны

Өткізілген түгендеуді іріктеп тексеру актісі
20__ жыл «___» ______________

      Біз, комиссия мүшелері ________________________________________
                                   (тегі, аты-жөні, лауазымы)
_____________________________________________________________________
«Комиссияны құру туралы» 20__ жылғы «__» ____ № __ ________ негізінде
                                                (актінің түрі)
______ орманшылығының _____________ орманшысының қатысуымен _________
                    (тегі, аты-жөні)
орманшылығында 20__ жылы түгенделген ________________________________
                             (20__ жылы отырғызылған орман ағаштарын,
_____________________________________________________________________
20__ жылы ормандардың табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары
                              жүргiзілген
_____________________________________________________________________
алқаптарды, 20__ жылы табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды, 20_жылғы екпе
_____________________________________________________________________
көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған қалемшелерді, 20_ жылғы
_____________________________________________________________________
                терек пен талдың аналық плантацияларын)
____ іріктеп тексеру барысы кезінде түгіндеудің нәтижесі ____________
__________________________________________________________ анықталды,
(шындыққа сәйкес немесе ауытқу анықталған – ауытқуды сипаттау)
осыған байланысты _________________________________ шешім қабылданады
(нәтижелерін қабылдау немесе қайта өткізуді белгілеу туралы)

      Комиссия мүшелері:
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)

      «___» ________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
2-қосымша           

Нысаны

20__ жылы отырғызылған орман ағаштарын түгендеудің далалық
карточкасы № ____, коды ____
_____________________________________________
(көктем, күз)

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________
3. Орманшылық _______________________________________________________
4. Орам № _____, телім № _____, орман екпелерінің аумағы, гектар ____
5. Орман өсіру жағдайларының үлгісі _________________________________
6. Орман ағаштарын құрудағы мемлекеттік орман қорының санаты
_____________________________________________________________________
7. Өндіру әдісі: отырғызу, егу, екпелерді отырғызу, селекциялық
отырғызу материалдары (керегін сызыңыз) _____________________________
8. Басты түрі (жоба бойынша) ________________________________________
9. Араласу сызбасы __________________________________________________
10. Қатардағы қашықтықтары, метр ______ Қатарлардың ара-қашықтықтары,
метр ______
11. Орналасуы _________, 1 гектардағы отырғызу (егу) орындарының саны
_____________ дана, соның ішінде басты түрі бойынша ____________ дана
12. Бір гектардағы отырғызу (егу) қатарларының ұзындығы ________ метр
13. Тұрған қалпы тексеру нәтижесі:

Сынақ алаңының № (есептік кескін)

Бір шаршы метрдегі шаршы метрдің сынақ алаңының көлемі (есептік кескін, қүма метр)

Өсіп тұрған өсімдіктердің аумақ бойынша біркелкі орналасуының индексі**

Түрі

Сынақта сақталған өсімдіктердің саны, дана

Қураған өсімдіктердің саны, дана

1

2

3

4

5

6

1
2
3
Сынақтағы барлығы

Бір гектарда іріктелгендер

Бір гектарға отырғызылған өсімдіктер мың дана






* сынақ – сынақ алаңы (шаршы метр) немесе есептік кескін (қума метр)
** алқаптағы орман екпелерінің біркелкі орналасу индексі- қатар араларындағы енін қатардағы өсімдіктердің аралық қашықтығына бөлу.
14. Жерсінуі (сақталуы) _______________________________________ пайыз
15. Қурап қалуының (қопарылуы) себебі _______________________________
16. Орман екпелерінің сапалық жағдайын бағалау: жақсы орман ағаштары, қанағаттанарлық орман ағаштары, қанағаттанарлықсыз орман ағаштары, қурап қалғаны (есептен шығаруды қажет етеді).
17. Ұсынылған іс-шаралар.
Жүргізу қажет: ______________________________________________________
_____________________________________________________________________
  (толықтыру (пайызбен көрсету), тамырларға күтім жасау (көлемі мен
    жиілігін көрсету), жарықтандыру, қайта жасау, есептен шығару)

      Орманшы ______________________________
                 (қолы, тегі, аты-жөні)

      «___» _______ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
3-қосымша          

Нысаны

20___ жылы орманды табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету
шаралары жүргiзілген және табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды
түгендеудің далалық карточкасы № ______, коды ______

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________
3. Орманшылық _______________________________________________________
4. Орам № ___, телім № ____, ықпал ету шарасы жүргізілген алқаптардың
учаскесі, гектар _____________
5. Учаскенің таксациялық сипаты: шабу (өртең) 20__ жылғы, ықпал ету
кезінде орман шымылдығы ретінде өсімдіктердің құрамы көрсетіледі
____________________, жасы ______, толықтығы __________
6. Ағаштардың үлгісі ________________________________________________
7. Орманның табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шараларын жүргізу
жылы 20__ жыл
8. Орманның табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шараларының әдісі
_______________________________
9. Қайта түлеуді есепке алудың нәтижелері

Сынақ алаңның №

Сынақ алаңның көлемі, шаршы метр

Түрі

Өсімдіктердің саны, дана

Оның ішінде биіктік тобы бойынша (басты түр) түрі

Жұмсақ жапырақты ағаш түрлерінің орташа биіктігі, метр

Орман шымылдығының қосылуы (толықтығы)

0,5 метрге дейін

0,6-дан 1,5 метрге дейін

1,5 метрден аса

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1
2
3
Сынақтағы барлығы
1 га қайта есептеудегі









10. Құрамы ________________________, жасы _______________________ жыл
11. Бағалы ағаш сүректері түрлерінің кездесуі _________________ пайыз
12. Жұмсақ жапырақты ағаш түрлерінің қылқан жапырақты және қатты
жапырақты ағаш түрлерінен биіктігінің асуы _____________________ метр
13. Қорытындысы:
а) табиғи түрде қайта түлеудің жай-күйінің бағасы ___________________
б) _______ орманшылық бойынша ____ гектарды орманды алқаптарға көшіру
в) шаралар тағайындалсын ____________________________________________
_____________________________________________________________________
г) қайта есептеу 20__ жылы жүргізілсін.

      Орманшы ______________________________
                     (тегі, аты-жөні)

      «___» _________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
4-қосымша          

Нысаны

20__ жылы
табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды түгендеудің далалық
карточкасы № ______, коды ______

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________
3. Орманшылық _______________________________________________________
4. Орам № _____, телім № ____, табиғи өсіруге қалдырылған алқаптардың
учаскесі, гектар _____________
5. Учаскенің таксациялық сипаты: шабу (өртең) 20__ жылғы, орман
шымылдығы ретінде екпелердің құрамы көрсетіледі ____________________,
жасы ______, толықтығы
6. Ағаштардың үлгісі ________________________________________________
7. Кесу жүргізу жылы 20__ жыл
8. Қайта түлеуді есепке алудың нәтижелері

Сынақ алаңның №

Сынақ алаңның көлемі, шаршы метр

Түрі

Өсімдіктердің саны, дана

Оның ішінде биіктік тобы бойынша (басты түр) түрі

Жұмсақ жапырақты ағаш түрлерінің орташа биіктігі, метр

Орман шымылдығының қосылуы (толықтығы)

0,5 метрге дейін

0,6-дан 1,5 метрге дейін

1,5 метрден аса

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1
2
3
4
Сынақтағы барлығы
1 га қайта есептеудегі









9. Құрамы _________________________, жасы _______________________ жыл
10. Бағалы ағаш сүректері түрлерінің кездесуі _________________ пайыз
11. Жұмсақ жапырақты ағаш түрлерінің қылқан жапырақты және қатты
жапырақты ағаш түрлерінен биіктігінің асуы _____________________ метр
12. Қорытындысы:
а) табиғи түрде қайта түлеудің жай-күйінің бағасы ___________________
б) _____ орманшылық бойынша ______ гектарды орманды алқаптарға көшіру
в) шаралар тағайындалсын ____________________________________________
_____________________________________________________________________
г) қайта есептеу 20__ жылы жүргізілсін.

      Орманшы ______________________________
                    (тегі, аты-жөні)

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
5-қосымша          

Нысаны

20__ жылы екпе көшеттерді, ағаш көшеттерін және тамырланған
қалемшелерді түгендеудің далалық карточкасы № ____, коды ____
(керектісін сызыңыз)

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________
3. Орманшылық _____________, тұқымбақ ______________, орам № ________
4. Топырақ – ашық, жабық (керегін сызыңыз)
5. Түрі _________________ отырғызылған жылы (егудің) ________________
отырғызу материалының (тұқымдық) түрі _______________________________
_____________________________________________________________________
                   селекциялық, ТОТП жиналған тұқым
6. Учаскенің аумағы ________________ гектар, көшеттер отырғызудың егу
схемасы (орналастыру) __________________________________ жазықтардың,
тізбектердің, қатарлардың саны _____ дана, жазықтардың, тізбектердің,
қатарлардың орташа ұзындығы __________ метр
7. Жазықтардың, тізбектердің, қатарлардың жалпы ұзындығы _______ метр
8. 1 гектарға отырғызылған екпелердің саны _____________________ дана
9. ________ қума метрдегі есептік учаскенің бөлігінің ұзындығы немесе
есептік алаңның аумағы ________ шаршы метр.
10. Табиғи түрдегі іріктеу нәтижесі:

Сынақ алаңының (есептік қатар) №

Есептік қатардағы немесе сынақ алаңындағы тұқымдардың (көщеттер) саны, дана

Сынақ алаңының реттік нөмірі (есептік алаң)

Есептік қатардағы немесе сынақ алаңындағы тұқымдардың (екпелер) саны, дана

барлығы

Оның ішінде стандартты (жылдық отырғызуға)

барлығы

Оның ішінде стандартты (жылдық отырғызуға)

1

2

3

1

2

3

1                                    6
2                                    7
3                                    8
4                                    9
5                                    10
Сынақтағы барлығы

11. 1 қума метрдегі тұқымдардың (екпелер) орташа саны, (шаршы метрде)
есептеу бойынша _____ дана, соның ішінде стандарттысы ______ мың дана
12. Учаскенің барлық аумағындағы тұқымдардың (екпелер) жалпы саны
______ мың дана
1 гектарда ______________ мың дана, соның ішінде стандарттысы:
учаскенің барлық аумағында _____ мың дана, бір гектарда ____ мың дана
13.Қорытындысы ______________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

      Орманшы ______________________________
                  (қолы, тегі, аты-жөні)

      «___» ____________ 20__ жыл 

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
6-қосымша           

Нысаны

20__ жылы терек пен талдың аналық плантацияларын түгендеудің
далалық карточкасы № ____ коды _____

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________
3. Орманшылық _____________, тұқымбақ _____________ орам № __________
4. Терек пен талдың түрі (алуан түрлілігі, пішіні) __________________
5. Қатараралықтағы орналасуы ________ метр, қатарларда ________ метр,
6. Ауданы ____________________ гектар,
7. Отырғызылған өсімдіктердің саны: барлығы ________________ мың дана
8. Табиғи түрде іріктеудің нәтижесі:

Сынақ алаңның №

Алаңда сақталған бұталардың саны, дана

Сынақ алаңындағы қалемшелеуге жарамды шыбытқыштардың саны, дана

Қалемшелеуге жарамды шыбытқыштардың орташа ұзындығы, метр

Есептік алаңдағы қалемшелердің жалпы ұзындығы, метр

1

2

3

4

5

1
2
3
4
5
Және тағы басқа сынақ алаңдағы барлығы





9. Сынақ алаңның аумағы ______________________________________ гектар
10. 1 гектарда сақталған бұталардың саны ___________________ мың дана
11. Бір бұтадағы шыбытқыштың орташа саны _______________________ дана
12. Бір гектардағы шыбытқыштың саны ________________________ мың дана
13. Шыбытқыштың орташа ұзындығы ________________________________ метр
14. 1 гектардағы қалемшелердің жалпы саны __________________ мың дана
15. Барлық аналық плантациялардан алынуы мүмкін қалемшелердің жалпы
саны ____ мың дана
16. Барлық аумақта сақталған бұталардың жалпы саны _________ мың дана
17. Сақталған _________________________________________________ пайыз
18. Қорытындысы:
_____________________________________________________________________

      Орманшы ______________________________
                  (қолы, тегі, аты-жөні)

      «____» _______ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
7-қосымша           

Нысаны

20__ жылы жойылған, егістерді, үлгі ағаштарды және
плантацияларды түгендеудің далалық карточкасы
№ ____ коды ________

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________________
3. Орманшылық ___________________ тұқымбақ ___________ квартал ______
4. Түрі _____________________________________________________________
5. Себу уақыты (үлгі ағаштарды отырғызу) ____________________________
6. Егу түрі ___________________ (қатарлы, тізбекті) (керегін сызыңыз)
7. Тұқымды отырғызу тереңдігі ______ сантиметр, себудің нақты нормасы
бір қума метрге _____ грамм
8. Үлгі ағаштарды отырғызған кезде 1 гектарға отырғызылған
өсімдіктердің саны ____ мың дана
9. Учаскенің ауданы (0,01 гектарға дейін нақтылықпен) ________ гектар
10. Бір гектардағы жолдардың саны (қатар) ______, бір жолдың ұзындығы
(қатар) _______ қума метр.
Барлығы бір жолда (қатарда) ____________________________ қума метрде.
11. Тұқымдарды есептеуге арналған есептік бөліктің ұзындығы (екпелер)
___________ метр
12. Табиғи түрде есептеу нәтижелері:

Тұқымдарды есептеу (екпелер)

Тұқымдардың есебі

Есептік қатардың №

Есептік бөліктегі тұқымның не екпенің саны

Қазу №

Есептік бөліктегі барлық тұқым, мың дана

Оның ішінде сауы, мың дана

1

2

3

4

5

1
2
3
және тағы басқа барлығы





13. Бір шаршы метрдегі сау тұқымдардың орташа саны ____________ дана,
тұқымдар _______ дана, екпелер ________ дана, қаламшелер ______ дана,
1 гектарға ауыстырғанда:
тұқым _______ мың дана,екпе ______ мың дана, екпелер ______ мың дана,
қаламшелер ____________ мың дана.
14. Тұқымдардың осы түрлердің 1 гектарға шаққандағы белгіленген
нормасының тұқымдық пайызы мен (есептік) және сау тұқымдарының пайызы
____________.
15. Үлгі ағаштардың бөліктеріндегі екпелердің (қалемшелердің) мөлшері
___________ пайыз.
16. Қорытындысы (қурау себебі, кінәлі тұлғалар, өлген егістерде
шығуды қамту бойынша қажетті шаралар) _______________________________
_____________________________________________________________________

      Орманшы ______________________________
                  (қолы, тегі, аты-жөні)

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
8-қосымша           

Нысаны

Жойылған орман дақылдары алқабының ведомосы

1. Орман иеленуші ___________________________________________________
2. Орманшылық _______________________________________________________
3. Орам № ________, телім ________, участке ауданы ___________ гектар
Орман ағаштарын түгендеуді жүргізу кезінде жалпы аумағы _____________
гектар жерде орман ағаштарының қурағаны анықталды, оны отырғызу мен
өсіруге __________________________ мың гектар алқап пайдаланылды.

Участкенің орналасқан жері (№ орам, телім)

Отырғызу маусымы мен жылы

алқабы, гектар

Басты түрі

Өндіру әдісі

Жер-сінуі, (сақталуы) пайыз

Қурағанның саны

Қурау себептері

Жұмсалғаны, мың теңге

1

2

3

4

5

6

7

8

9




























Барлығы









аумақтық бөлімшесіне шешім қабылдау үшін жіберіледі.

Орман иеленуші ______________________________________________________
                              орман иеленушінің атауы
_____________________________________________________________________
            Орман иеленуші басшының немесе оны ауыстырушы
                    тұлғаның тегі, аты-жөні қолы

«___» _________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
9-қосымша           

Нысаны

Жойылған егістіктердің, үлгі учаскелердің, плантациялардың
алқаптарының ведомосы

1. Орман иеленуші ___________________________________________________
2. Орманшылық _______________________________________________________
      Питомникті түгендеу жүргізу кезінде ___________________________
орманшылықта (үлгі ағаштарда, плантацияда) қураған отырғызу
материалдары анықталды, оның отырғызылуына ___________ мың теңге
жұмсалған, ол туралы ведомость жасалды.

Далалық карточканың №

Үлгі ағаштар, плантацияларда қураған себу алқабы, гектар

Себудің жылы, айы, күні (отырғызу, себу)

Сақталған екпелер мен қалемшелердің  1 гектарға ауыстырудағы пайызы

Сау тұқымдар мен екпелердің пайызы

Қурау себебі

Жұмсалған ақша, мың теңге

1

2

3

4

5

6

7

      1. Егіс бөлімшесі
         Барлығы
      2. Үлгі ағаштар бөлімшесі
         Барлығы
      3. Плантация
         Барлығы

      аумақтық бөлімшесіне тұқымбақтар, үлгі ағаштар мен
плантацияларда қураған екпе материалдарын есептен шығару туралы шешім
қабылдау үшін жіберіледі.

Орман иеленуші ______________________________________________________
                            орман иеленушінің атауы
_____________________________________________________________________
            Орман иеленуші басшының немесе оны ауыстырушы
                    тұлғаның тегі, аты-жөні қолы

«___» _________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
10-қосымша          

Нысаны

20__ жылы орманның табиғи түлеуіне жәрдемдесу шаралары
жүргізілген, қайта түлемеген алқаптарының ведомосы

1. Орман иеленуші ___________________________________________________
2. Орманшылық _______________________________________________________
Орманның табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген
аумақтарға түгендеу жасау барысында питомникте ______________________
орманшылықта (үлгі ағаштарда, плантацияда) оның отырғызылуына _______
мың теңге жұмсалған, ол туралы ведомость жасалды

Жолдар №

Алқаптар санаты және өткізілген іс-шаралар

5 жылға есеп бойынша ықпал ететін алқаптар

Қайта есептеу үшін белгіленген мерзімде ықпал ететін алқаптар

Оның ішінде:

Қайта түлеген басты түрі

Қайта түлеген басты түрі, аяқталмағаны

Белгіленген мерзімде қайта түлемегені

барлығы

Оның ішінде қылқанжапырақты, қатты жапырақты

1

2

3

4

5

6

7

8

01

барлығы







02

шабуда (өртен)







03

орман шымылдығы








орманның табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары мына әдіспен жасалды:







04

шабу кезінде өскіннің сақталуы







05

қоршау







06

жер өңдеу







      аумақтық бөлімшесіне алқаптарды есептен шығару және ықпал ету
мерзімдерін ұзарту туралы шешім қабылдау үшін жіберілді.

Орман иеленуші ______________________________________________________
                            орман иеленушінің атауы
_____________________________________________________________________
           Орман иеленуші басшының немесе оны ауыстырушы
                   тұлғаның тегі, аты-жөні қолы

«___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
11-қосымша          

Нысаны

Есептен шығарылуға жататын орман ағаштарының алқаптарын тексеру
актісі

      Біз, комиссия мүшелері ________________________________________
                                  (аумақтық бөлімшесінің атауы)
_____________________________________________________________________
                    (тегі, аты-жөні, лауазымы)
____________________________ ұсынған _____________________ қатысуымен
   (орман иегерінің атауы)             (тегі, аты-жөні)
жасалған қураған орман екпелері алқаптарының ведомоcының негізінде
_________________________________ орманшылықта 20__ жылы отырғызылған
20__ жылы түгенделген орман ағаштарын тексере келе оған жұмсалған
қаржы ________ мың теңге, қураған орман ағаштарының аумағы _______ га
анықтадық. __________________________________________________________
                             (орманшылық атауы)
      Тұрған күйінде қараудың және орман ағаштарына жүргізілген
есептің нәтижесінде комиссия орман екпелерінің мына учаскелерін
есептен шығаруды ұсынады:

Участке, орамның, телімнің орналасқан жері (№ орам, телім)

Отырғызу маусымы мен жылы

алқабы, гектар

Басты түрі

Өндіру әдісі

Жерсінуі, пайыз

Қурау себебі

Жұмсалғаны, мың теңге

1

2

3

4

5

6

7

8

      Осы актінің негізінде орман иеленушілер жалпы ауданы _________
га болатын учаскені есептен шығарсын.

      Комиссия мүшелері:
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
12-қосымша           

Нысаны

Есептен шығарылуға жататын питомниктің, егіс, үлгі ағаштар
бөлімшелерінің алқаптарын және аналық плантацияларын тексеру
актісі

      Біз, комиссия мүшелері ________________________________________
                                   (аумақтық бөлімшесінің атауы)
_____________________________________________________________________
                      (тегі, аты-жөні, лауазымы)
_________________________________ ұсынған ___________________________
    (орман иеленушінің атауы)                   (тегі, аты-жөні)
қатысуымен жасалған қураған орман ағаштары алқаптарының ведомоcының
негізінде _______________________ орманшылықта 20__ жылы отырғызылған
20__ жылы питомниктердің аналық плантациясы, үлгі ағаштар бөлімшесі,
егіс алқаптарын тексере келе анықтады, бұған жұмсалған қаржы ________
мың теңге, қураған екпелер аумағы __________ га, ____________________
                                                  (орманшылық атауы)
      Тұрған күйінде қараудың және питомниктердің аналық плантациясы,
үлгі ағаштар бөлімшесі, егіс алқаптарында жүргізілген есеп
нәтижесінде комиссия питомниктердің аналық плантациясы, үлгі ағаштар
бөлімшесі, егіс алқаптарының мына аумақтарын есептен шығаруды
ұсынады:

Далалық карточканың №

Қураған егістер, үлгі ағаштар, плантациялардың аумағы, га

Егу жылы, айы, (отырғызу)

Сақталған көшеттерді, қалемшелерді 1 гектармен аударғандағы пайызы

Сау екпелер мен тұқымдардың пайызы

Қуару себебі

Есептен шығаруға жатқаны, га

Жұмсалғаны, мың теңге

1

2

3

4

5

6

7

8

Егу бөлімшесі

1








2








жиыны








Үлгі ағаштар бөлімшесі

1








2








жиыны








Аналық плантация

1








2








барлығы








      Комиссияның қорытындысы: ______________________________________
                                (егіс, үлгі ағаштар, плантациялардың
                                            қуару себебі)
      Осы актінің негізінде орман иеленуші есептен шығарсын:
      егу алқабының аумағы _________ га
      отырғызу алқабының аумағы _________ га
      аналық плантация аумағы _________ га

      Комиссия мүшелері:
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)

      «___» __________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
13-қосымша          

Нысаны

Есептен шығарылуға жататын табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету
шаралары жүргізілген қайта түлемеген алқаптарды тексеру актісі

      Біз, комиссия мүшелері ________________________________________
                                   (аумақтық бөлімшесінің атауы)
_____________________________________________________________________
                    (лауазымы, тегі, аты-жөні)
_____________________ ұсынған ___________________ қатысуымен жасалған
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген
алқаптарының ведомоcы негізінде ________________________ орманшылықта
20__ жылы отырғызылған 20__ жылы орманның табиғи түрде қайта түлеуге
ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарын тексере келе, оған
жұмсалған қаржы ___________ мың теңге, орманды алқапта __________ га,
__________________ талаптарға сай деңгейде жаңартылмағанын анықтадық.
(орманшылық атауы)
      Тұрған күйінде қараудың және орманның табиғи түрде қайта
түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарына жүргізілген
есептің нәтижесінде комиссия орманның табиғи түрде қайта түлеуге
ықпал ету шаралары жүргiзілген мына алқаптарын есептен шығаруды
(бұдан әрі қайта түлеу үшін қалдыру) ұсынады.

гектар

Жолдың №

Алқаптардың санаты және жүргізілетін іс-шаралар

Есеп бойынша 5-ші жылға ықпал етілетін алқап

Қайта есептеу үшін қайта түлеу үшін қалдырылған алқаптар

Оның ішінде

басты түрлерімен қайта түлеген

басты түрлерімен қайта түлеу аяқталмағаны

есептен шығарылуға жататындар

қосымша уақытқа қайта түлетуге қалдыру

барлығы

оның ішінде қылқан жапырақтары және қатты жапырақтарымен

1

2

3

4

5

6

7

8

9

01

барлығы








02

шабуға (өртеңге)








03

орман шымылдығының астында









орманның табиғи қайта түлеуіне ықпал етуші шаралар мына әдіспен жүргізілген








04

ормандарды шабуда өскіндерді сақтау








05

қоршау








06

жер өңдеу








      Осы актінің негізінде орман иеленуші:
      қайта түлеуіне ықпал етуші шаралар жүргізгенде түлетілмеген
алқаптарын _________ га есептен шығарсын;
20__ жылы алқабы ________ га ұзақ мерзімді қайта түлеуге қалдырылсын.

      Комиссия мүшелері:
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)
                        _____________________________________________
                        (лауазымы, тегі, есімі, әкесінің есімі, қолы)

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
14-қосымша          

Нысаны

Жойылған орман дақылдарын есептен шығару актісі
20__ жыл «___» ______________

      20__ жылы «___» __________________ есептен шығаруға жатқызылған
орман ағаштарының алқабын тексеру актісінің негізінде Комиссия
(аумақтық бөлімшесінің атауы) _______________________________________
                               (орманшылық, орман иеленушінің атауы)
отырғызылған орман ағаштарын түгендеу барысында ______________ гектар
жердегі орман ағаштарының қуарғаны туралы акті жасады. Комиссия
______________ га жерді есептен шығаруды ұсынды.
      Оларды өсіруге, толықтыруға және күтім жасауға (қажетін
сызыңыз) _______________________________________ мың теңге жұмсалған.

Участкенің орналасқан жері (№ орам, телім)

Отырғызу маусымы мен жылы

Алқабы, гектар

Басты түрі

Өндіру әдісі

Жерсінуі, пайыз

Қурау себебі

Жұмсалғаны, мың теңге

Есептен шығарылғаны, га

1

2

3

4

5

6

7

8

9

      Барлығы
      Осы актінің негізінде орман ағаштарын есепке алу кітабына
тиісті жазбалар жазылсын.

Орман иеленуші ______________________________________________________
                             орман иеленушінің атауы
_____________________________________________________________________
            Орман иеленуші басшының немесе оны ауыстырушы
                     тұлғаның тегі, аты-жөні қолы

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
15-қосымша          

Нысаны

Питомниктердегі қураған егістіктерді, үлгі ағаштарды және
плантацияларды есептен шығару актісі

      20__ жылғы «___» __________ Питомниктердегі егістік алқаптарын,
үлгі ағаштар бөлімі мен аналық плантацияларды тексеру актісінің
негізінде Комиссия
_____________________________________________________________________
        (аумақтық бөлімшесінің атауы) (бұдан әрі – Комиссия)
20__ жылы ______________________________ отырғызылған питомниктердегі
егістік алқаптарын, үлгі ағаштар бөлімі мен аналық плантацияларды
түгендеу кезінде ____________ гектар қураған, оның ішінде Комиссияның
___________ гектарын есептен шығаруды ұсыну туралы осы актіні жасады.
Питомниктердегі есептен шығарылған егістік алқаптарын, үлгі ағаштар
бөлімі мен аналық плантацияларды отырғызуға және отырғызу
материалдарын өсіруге _____________________ мың теңге қаржы жұмсалды.
Осы Актімен мыналарды есептен шығару жүргізілді:
питомниктің егу бөлімшесінің алқаптары ______________________ гектар;
питомниктің үлгі ағаштар бөлімшесінің алқабы ________________ гектар;
питомниктердің аналық плантацияларының алқаптары ____________ гектар.

Далалық карточкасының №

Қураған егістік алқаптарын, үлгі ағаштар мен плантацияларды алқабы, гектар

Егу (отырғызу) жылы, ай, күні

Сақталған көшеттер мен қалемшелерді 1 гектарға ауыстырудағы пайызы

Сау екпелердің, тұқымдардың пайызы

Қурау себебі

Есептен шығарылған гектар

Жұмсалған ақша қаражаты, мың теңге

1

2

3

4

5

6

7

8

Егістік бөлімшесі

1








2








барлығы








Үлгі ағаштар бөлімшесі

1








2








барлығы








Аналық плантация

1








2








барлығы








      Осы актінің негізінде орман питомниктерін есепке алу кітабына
тиісті жазбалар жазылсын.

Орман иеленуші ______________________________________________________
                             орман иеленушінің атауы
_____________________________________________________________________
            Орман иеленуші басшының немесе оны ауыстырушы
                    тұлғаның тегі, аты-жөні қолы

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
16-қосымша          

Нысаны

Орманның табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары
жүргiзілген түлемеген алқаптарды есепке шығару актісі

      20__ жылғы «___» __________________ Орманның табиғи түрде қайта
түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген алқаптарды тексеру актісінің
негізінде Комиссия
_____________________________________________________________________
         (аумақтық бөлімшесінің атауы) (бұдан әрі – Комиссия)
20__ жылы __________________________ табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген алқаптарды түгендеу кезінде ______ гектардың
есептен шығаруға жататыны мен қайта түлету қамтамасыз етілмегені
туралы осы акт жасалды.
      Түлемеген алқаптары табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету
шараларын жүргізуге _____________________________ мың теңге жұмсалды.
      Осы Актімен Түлемеген алғаптары табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шараларының тізімі жасалды.

Жолдар №

Алқаптардың санаты және жүргізілген іс-шаралар

5 жылға ықпал ету алқабы

Қайта есептеу үшін табиғи түрде қайта түлеуге қалдырылған алқаптар

Соның ішінде:

Қайта түлеген басты түрі

Қайта түлеген басты түрі және аяқталмағаны

Қосымша мерзімде қайта түлемегені

Есептен шығарылғаны

Барлығы

Оның ішінде қылқан жапырақты, қатты жапырақты

1

2

3

4

5

6

7

8

9

01

барлығы








02

шабуда (өртең)








03

орман шымылдығы









орманның табиғи түрде қайта түлеуіне ықпал етуші шаралар мына әдіспен жасалды:








04

шабу кезінде өскіннің сақталуы








05

қоршау








06

жер өңдеу








      Осы актінің негізінде орманның табиғи түрде қайта түлеуіне
ықпал етуші шаралар жүргізілген алқаптарды есепке алу кітабына тиісті
жазба жазылсын.

Орман иеленуші ______________________________________________________
                              орман иеленушінің атауы

_____________________________________________________________________
            Орман иеленуші басшының немесе оны ауыстырушы
                     тұлғаның тегі, аты-жөні қолы

      «___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
17-қосымша          

Нысаны

20__ жылы түгенделген 20__ жылғы орман ағаштарының жинақ
ведомосы
(көктем, күз)

1. Облыс ____________________________________________________________
2. Орман иеленуші ____________________ 3. Орманшылық ________________
4. Екпе ағаш түрлері ____ 5. Басты түрі ____ 6. Өндіру әдісі ________

Далалық картотеканың №

Учаскенің орналасқан жері (№ орам, телім)

Орман екпелерінің аумағы, гектар

Оның ішінде отырғызылғаны, гектар

Қурағаны, гектар

Сақталғаны, гектар

Жерсінуі, пайыз

Сақталуы, пайыз

Ағаштар сақталған аумақтарда жерсіндіру жасау (6, 7-бағаналар (8)

Толықтыруды қажет ететін орман ағаштарының алқабы, гектар

Орман ағаштарының қурау себептері

Орман ағаштарының сапасын бағалау

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Барлығы
      Орманшы _______________________________________________________
                             (қолы, тегі, аты-жөні)

      «___» _____________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
18-қосымша         

Орман дақылдардың нормалық жерсінуі және сақталуы

Р/с

Облыс

Жерсінуі және сақталуы, %

1

Ақмола

70

2

Ақтөбе

60

3

Алматы

70

4

Атырау

55

5

Шығыс Қазақстан

70

6

Жамбыл

70

7

Батыс Қазақстан

65

8

Қарағанды

60

9

Қостанай

75

10

Қызылорда

65

11

Маңғыстау

55

12

Павлодар

70

13

Солтүстік Қазақстан

70

14

Оңтүстік Қазақстан

75

15

Астана қ.

60

16

Алматы қ.

75

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
19-қосымша          

Нысаны

20__ жылы табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары
жүргізілген және табиғи өсіруге қалдырылған алқаптарды есепке
алу ведомосы

гектар

Жолдың №

Алқаптар санаты мен жүргізілетін шаралар

Есеп бойынша 5-ші жылға ықпал ететін алқаптары

Табиғи өсіруге қалдырылған алқаптар

Қайта есептеу үшін қайта түлеуге қалдырылған ықпал ету алқаптары

Қайта есептеу үшін табиғи өсіруге қалтырылған ықпал ету алқаптары

Соның ішінде

Басты түрлерімен жаңарғаны

Басты түрлерімен қайта түлеу аяқталмағаны

Орман ағаштарының қорындағы ауыстырылағаны

Есептен шығарылғаны

барлығы

оның ішінде қылқан жапырақты және қатты жапырақтылар

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

01

барлығы










02

шабуға (өртеңге)










03

Орман шымылдығы











табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету әдісімен жасалғаны:










04

ағаштарды кесу кезінде өскіндерді сақтау










05

қоршау










06

жер өңдеу










Орман иеленушілердің басшысы ________________________________________
                                   (орман иеленушілердің атауы)

Орманшы _____________________________________________________________
                          (қолы, тегі, аты-жөні)

«___» ___________ 20__ жыл

Орман ағаштарын, питомниктерді,
табиғи түрде қайта түлеуге ықпал
ету шаралары жүргiзілген және
мемлекеттік орман қорында табиғи
өсірілуге қалдырылған алқаптарды
түгендеуді жүргізу қағидасына
20-қосымша          

Нысаны

Табиғи өсуге қалдырылған алқаптарды тексеру актісі

Табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізе отырып,
____________________________________________________________________,
             (орман иеленушінің, орманшылықтың атауы)

мыналар анықталды:

гектар

Жолдар №

Алқаптар санаты

Табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптар

Қайта есептеу үшін Табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптар

Оның ішінде:

Қайта түлеген басты түрі

Қайта түлеген басты түрі және аяқталмағаны

Қосымша мерзімде қайта түлемегені

Орман ағаштарының қорына ауыстырылғаны

барлығы

Оның ішінде қылқан жапырақты, қатты жапырақты

1

2

3

4

5

6

7

8

9

01

барлығы








02

шабуда (өртең)








03

Орман шымылдығы

















      Осы актінің негізінде табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды
_____________________ га аумақ орман ағаштарының қорына ауыстырылсын.

      Орманшы _______________________________________________________
                              (қолы, тегі, аты-жөні)

      «___» _________________ 20__ жыл