«Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгі қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қаңтардағы № 111 қаулысын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған:
1) осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес ауылдық білім беру ұйымдарын бітірген тұлғалар үшін Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарына қабылдау квотасы белгіленген жоғары арнайы білім беру және бакалавриат мамандықтарының тізбесi;
2) осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес ұлттық бірыңғай тестілеу және кешенді тестілеу жүргізілетін таңдау пәндері мен бейінді пәндер көрсетілген мамандықтар тізбесі бекітілсін.
2. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім департаменті (Ф.Н. Жақыпова):
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;
2) мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында жарияласын.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-министр М.К. Орынхановқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Министрдің
міндетін атқарушы М. Орынханов
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрі
міндетін атқарушының
2012 жылғы 14 мамырдағы № 211
бұйрығына 1-қосымша
Ауылдық білім беру ұйымдарын бітірген тұлғалар
үшін Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарына қабылдау
квотасы белгіленген жоғары арнайы білім беру және бакалавриат мамандықтарының тізбесi
Ескерту. Тізбеге өзгерістер енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрiнiң 22.04.2013 № 145 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).
| Код | Мамандықтар топтары мен мамандықтар атауы |
|---|---|
| Бакалавриат мамандықтары | |
| 1. Білім | |
5В010100 |
Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу |
5В010200 |
Бастауышта оқытудың педагогикасы мен әдістемесі |
5В010300 |
Педагогика және психология |
5В010400 |
Бастапқы әскери дайындық |
5В010500 |
Дефектология |
5В010600 |
Музыкалық білім |
5В010700 |
Бейнелеу өнері және сызу |
5В010800 |
Дене шынықтыру және спорт |
5В010900 |
Математика |
5В011000 |
Физика |
5В011100 |
Информатика |
5В011200 |
Химия |
5В011300 |
Биология |
5В011400 |
Тарих |
5В011500 |
Құқық және экономика негіздері |
5В011600 |
География |
5В011700 |
Қазақ тілі мен әдебиеті |
5В011800 |
Орыс тілі мен әдебиеті |
5В011900 |
Шетел тілі: екі шетел тілі |
5В012000 |
Кәсіптік оқыту |
5В012100 |
Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті |
5В012200 |
Орыс тілінде оқытпайтын мектептердегі орыс тілі мен әдебиеті |
5В012300 |
Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану |
2. Алынып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрiнiң 22.04.2013 № 145 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі). |
|
| 4. Өнер | |
5В040400 |
Дәстүрлі музыка өнері |
5В041900 |
Мұражай ісі және ескерткіштерді қорғау |
| 5. Әлеуметтік ғылымдар және бизнес | |
5В050400 |
Журналистика |
5В050500 |
Алынып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрiнiң 22.04.2013 № 145 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі). |
5В050600 |
Экономика |
5В050700 |
Менеджмент |
5В050800 |
Есеп және аудит |
5В051000 |
Мемлекеттік және жергілікті басқару |
5В051100 |
Маркетинг |
5В051200 |
Статистика |
5В051500 |
Мұрағаттану, құжаттар жүргізу және құжаттамалық қамтамасыз ету |
5В051900 |
Еңбекті ұйымдастыру және нормалау |
6. Алынып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрiнiң 22.04.2013 № 145 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі). |
|
| 7. Техникалық ғылымдар және технологиялар | |
5В070100 |
Биотехнология |
5В070200 |
Автоматтандыру және басқару |
5В070300 |
Ақпараттық жүйелер |
5В070600 |
Геология және пайдалы қазбалар кен орнын барлау |
5В070800 |
Мұнай газ ісі |
5В071100 |
Геодезия және картография |
5В071300 |
Көлік, көліктік техника және технологиялар |
5В071700 |
Жылу энергетикасы |
5В071800 |
Электр энергетикасы |
5В071900 |
Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар |
5В072400 |
Технологиялық машиналар және жабдықтар (сала бойынша) |
5В072500 |
Ағаш өңдеу және ағаштан бұйымдар жасау технологиясы (қолданылу саласы бойынша) |
5В072600 |
Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және құрастырылуы |
5В072700 |
Азық–түлік өнімдерінің технологиясы |
5В072800 |
Қайта өңдеу өндірістерінің технологиясы (сала бойынша) |
5В072900 |
Құрылыс |
5В073100 |
Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі |
5В073200 |
Стандарттау, сертификаттау және метрология |
5В073700 |
Пайдалы қазбаларды байыту |
5В074500 |
Көлік құрылысы |
| 8. Ауылшаруашылық ғылымдары | |
5В080100 |
Агрономия |
5В080200 |
Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы |
5В080300 |
Аңшылықтану және аң шаруашылығы |
5В080400 |
Балық шаруашылығы және өнеркәсіптік балық аулау |
5В080500 |
Су ресурстары және суды пайдалану |
5В080600 |
Аграрлық техника және технология |
5В080700 |
Орман ресурстары және орман шаруашылығы |
5В080800 |
Топырақтану және агрохимия |
5В080900 |
Жеміс - көкөніс шаруашылығы |
5В081000 |
Жерді мелиорациялау, баптау және қорғау |
5В081100 |
Өсімдік қорғау және карантин |
5В081200 |
Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету |
| 9. Қызмет көрсету | |
5В090100 |
Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру |
5В090300 |
Жерге орналастыру |
5В090400 |
Әлеуметтік-мәдени қызмет көрсету |
5В090500 |
Әлеуметтік жұмыс |
5В090600 |
Мәдени-тынығу жұмысы |
5В090700 |
Кадастр |
5В090800 |
Бағалау |
5В090900 |
Логистика (сала бойынша) |
5В091000 |
Кітапхана ісі |
5В091200 |
Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі |
| 10. Әскери іс және қауіпсіздік | |
5В100100 |
Өрт қауіпсіздігі |
| 11. Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) | |
5В110100 |
Мейірбике ісі |
5В110200 |
Қоғамдық денсаулық сақтау |
5В110300 |
Фармация |
5В110400 |
Медициналық-профилактикалық іс |
| Жоғары арнайы білім мамандықтары | |
| 12. Ветеринария | |
5B120100 |
Ветеринарлық медицина |
5B120200 |
Ветеринарлық санитария |
| 13. Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) | |
5B130100 |
Жалпы медицина |
5B130200 |
Стоматология |
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрі
міндетін атқарушының
2012 жылғы 14 мамырдағы № 211
бұйрығына 2-қосымша
Ұлттық бірыңғай тестілеу және кешенді тестілеу жүргізілетін
таңдау пәндері мен бейінді пәндер көрсетілген мамандықтар тізбесі
Ескерту. Тізбеге өзгеріс енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 05.06.2015 № 362 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
Код |
Мамандықтар топтары мен мамандықтар атауы |
Таңдау бойынша пәндер |
Бейіндік пән |
| Бакалавриат мамандықтары | |||
|---|---|---|---|
| 1. Білім | |||
5В010100 |
Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу |
Биология |
Математика |
5В010200 |
Бастауышта оқытудың педагогикасы мен әдістемесі |
Биология |
Математика |
5В010300 |
Педагогика және психология |
Биология |
Биология |
5В010300 |
Педагогика және психология* |
2 шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В010400 |
Бастапқы әскери дайындық |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В010500 |
Дефектология |
Биология |
Биология |
5В010600 |
Музыкалық білім |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В010700 |
Бейнелеу өнері және сызу |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В010800 |
Дене шынықтыру және спорт |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В010900 |
Математика |
Физика |
Математика |
5В011000 |
Физика |
Физика |
Физика |
5В011100 |
Информатика |
Физика |
Математика |
5В011200 |
Химия |
Химия |
Химия |
5В011300 |
Биология |
Биология |
Биология |
5В011400 |
Тарих |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
5В011500 |
Құқық және экономика негіздері |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
5В011600 |
География |
География |
География |
5В011700 |
Қазақ тілі мен әдебиеті |
Қазақ әдебиеті |
Қазақ тілі |
5В011800 |
Орыс тілі мен әдебиеті |
Орыс әдебиеті |
Орыс тілі |
5В011900 |
Шетел тілі: екі шетел тілі |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В012000 |
Кәсіптік оқыту |
Физика |
Математика |
5В012100 |
Қазақ тілінде оқытпайтын мектептегі қазақ тілі мен әдебиеті |
Қазақ әдебиеті |
Қазақ тілі |
5В012200 |
Орыс тілінде оқытпайтын мектептегі орыс тілі мен әдебиеті |
Орыс әдебиеті |
Орыс тілі |
5В012300 |
Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану |
Биология |
Биология |
| 2. Гуманитарлық ғылымдар | |||
5В020100 |
Философия |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
5В020200 |
Халықаралық қатынастар |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В020300 |
Тарих |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
5В020400 |
Мәдениеттану |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В020500 |
Филология |
Әдебиет |
Ана тілі |
5В020600 |
Дінтану |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В020700 |
Аударма ісі |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В020800 |
Археология және этнология |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В020900 |
Шығыстану |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В021000 |
Шетел филологиясы |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В021100 |
Теология |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В021200 |
Тюркология |
Шет тілі |
Ана тілі |
5В021500 |
Исламтану |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
| 3. Құқық | |||
5В030100 |
Құқықтану |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
5В030200 |
Халықаралық құқық |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В030300 |
Құқық қорғау қызметі |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
5В030400 |
Кеден ісі |
Дүниежүзі тарихы |
Дүниежүзі тарихы |
| 4. Өнер | |||
5В040100 |
Музыкатану |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040200 |
Аспаптық орындаушылық |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040300 |
Вокалдық өнер |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040400 |
Дәстүрлі музыка өнері |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040500 |
Дирижерлау |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040600 |
Режиссура |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040700 |
Актерлік өнер |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040800 |
Эстрада өнері |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В040900 |
Хореография |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041000 |
Сценография |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041100 |
Композиция |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041200 |
Операторлық өнер |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041300 |
Кескіндеме |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041400 |
Графика |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041500 |
Мүсін |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041600 |
Өнертану |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041700 |
Сән өнері |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В041900 |
Мұражай ісі және ескерткіштерді қорғау |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В042000 |
Сәулет |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В042100 |
Дизайн |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В042200 |
Баспа ісі |
Әдебиет |
Әдебиет |
5В042300 |
Арт-менеджмент |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
| 5. Әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес | |||
5В050100 |
Әлеуметтану |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В050200 |
Саясаттану |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В050300 |
Психология |
Биология |
Биология |
5В050400 |
Журналистика |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В050500 |
Аймақтану |
Шет тілі |
Шет тілі |
5В050600 |
Экономика |
География |
Математика |
5В050700 |
Менеджмент |
География |
Математика |
5В050800 |
Есеп және аудит |
География |
Математика |
5В050900 |
Қаржы |
География |
Математика |
5В051000 |
Мемлекеттік және жергілікті басқару |
География |
Математика |
5В051100 |
Маркетинг |
География |
Математика |
5В051200 |
Статистика |
География |
Математика |
5В051300 |
Әлемдік экономика |
География |
Математика |
5В051400 |
Қоғамдық байланыс |
География |
География |
5В051500 |
Мұрағаттану, құжаттар жүргізу және құжаттамалық қамтамасыз ету |
Дүниежүзі тарихы |
Қазақстан тарихы |
5В051900 |
Еңбекті ұйымдастыру және нормалау |
География |
Математика |
| 6. Жаратылыстану ғылымдары | |||
5В060100 |
Математика |
Физика |
Математика |
5В060200 |
Информатика |
Физика |
Математика |
5В060300 |
Механика |
Физика |
Математика |
5В060400 |
Физика |
Физика |
Физика |
5В060500 |
Ядролық физика |
Физика |
Физика |
5В060600 |
Химия |
Химия |
Химия |
5В060700 |
Биология |
Биология |
Биология |
5В060800 |
Экология |
Биология |
Биология |
5В060900 |
География |
География |
География |
5В061000 |
Гидрология |
География |
Математика |
5В061100 |
Физика және астрономия |
Физика |
Физика |
5В061200 |
Метеорология |
География |
Математика |
| 7. Техникалық ғылымдар және технологиялар | |||
5В070100 |
Биотехнология |
Биология |
Биология |
5В070200 |
Автоматтандыру және басқару |
Физика |
Математика |
5В070300 |
Ақпараттық жүйелер |
Физика |
Математика |
5В070400 |
Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету |
Физика |
Математика |
5В070500 |
Математикалық және компьютерлік модельдеу |
Физика |
Математика |
5В070600 |
Геология және пайдалы қазбалар кен орнын барлау |
Физика |
Математика |
5В070700 |
Тау-кен ісі |
Физика |
Математика |
5В070800 |
Мұнай газ ісі |
Физика |
Математика |
5В070900 |
Металлургия |
Физика |
Математика |
5В071000 |
Материал тану және жаңа материалдар технологиясы |
Физика |
Физика |
5В071100 |
Геодезия және картография |
География |
Математика |
5В071200 |
Машина жасау |
Физика |
Математика |
5В071300 |
Көлік, көліктік техника және технологиялар |
Физика |
Математика |
5В071400 |
Авиациялық техника және технологиялар |
Физика |
Физика |
5B071500 |
Теңіз техникасы мен технологиясы |
Физика |
Математика |
5В071600 |
Аспап жасау |
Физика |
Математика |
5В071700 |
Жылу энергетикасы |
Физика |
Математика |
5В071800 |
Электр энергетикасы |
Физика |
Математика |
5В071900 |
Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар |
Физика |
Математика |
5В072000 |
Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы |
Химия |
Химия |
5В072100 |
Органикалық заттардың химиялық технологиясы |
Химия |
Химия |
5В072200 |
Полиграфия |
Физика |
Физика |
5В072300 |
Техникалық физика |
Физика |
Физика |
5В072400 |
Технологиялық машиналар және жабдықтар (сала бойынша) |
Физика |
Физика |
5В072500 |
Ағаш өңдеу және ағаштан бұйымдар жасау технологиясы (қолданылу саласы бойынша) |
Физика |
Математика |
5В072600 |
Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және құрастырылуы |
Физика |
Физика |
5В072700 |
Азық – түлік өнімдерінің технологиясы |
Химия |
Химия |
5В072800 |
Қайта өңдеу өндірістерінің технологиясы (сала бойынша) |
Химия |
Химия |
5В072900 |
Құрылыс |
Физика |
Математика |
5В073000 |
Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрастырылымдарын өндіру |
Физика |
Математика |
5В073100 |
Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі |
Физика |
Математика |
5В073200 |
Стандарттау, сертификаттау және метрология |
Физика |
Математика |
5В073300 |
Тоқыма материалдарының технологиясы және жобалануы |
Физика |
Математика |
5В073700 |
Пайдалы қазбаларды байыту |
Химия |
Химия |
5В073800 |
Материалдарды қысыммен өңдеу технологиясы |
Физика |
Математика |
5B074300 |
Ұшатын аппараттар мен қозғалтқыштарды ұшуда пайдалану |
Физика |
Математика |
5В074500 |
Көлік құрылысы |
Физика |
Математика |
5В074600 |
Ғарыш техникасы және технологиялары |
Физика |
Физика |
5В074800 |
Фармацевтикалық өндіріс технологиясы |
Химия |
Химия |
5В075200 |
Инженерлік жүйелер және желілер |
Физика |
Математика |
5В075300 |
Балқуы қиын бейметалл және силикатты материалдардың химиялық технологиясы |
Химия |
Математика |
| 8. Ауылшаруашылық ғылымдары | |||
5В080100 |
Агрономия |
Биология |
Биология |
5В080200 |
Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы |
Биология |
Биология |
5В080300 |
Аңшылықтану және аң шаруашылығы |
Биология |
Биология |
5В080400 |
Балық шаруашылығы және өнеркәсіптік балық аулау |
Биология |
Биология |
5В080500 |
Су ресурстары және суды пайдалану |
География |
География |
5В080600 |
Аграрлық техника және технология |
Физика |
Физика |
5В080700 |
Орман ресурстары және орман шаруашылығы |
География |
География |
5В080800 |
Топырақтану және агрохимия |
Биология |
Биология |
5В080900 |
Жеміс - көкөніс шаруашылығы |
Биология |
Биология |
5В081000 |
Жерді мелиорациялау, баптау және қорғау |
Биология |
Математика |
5В081100 |
Өсімдік қорғау және карантин |
Биология |
Биология |
5В081200 |
Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету |
Физика |
Физика |
| 9. Қызмет көрсету | |||
5В090100 |
Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру |
Физика |
Математика |
5В090200 |
Туризм |
География |
География |
5В090300 |
Жерге орналастыру |
География |
Математика |
5В090400 |
Әлеуметтік-мәдени қызмет көрсету |
География |
География |
5В090500 |
Әлеуметтік жұмыс |
География |
География |
5В090600 |
Мәдени-тынығу жұмысы |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В090700 |
Кадастр |
География |
География |
5В090800 |
Бағалау |
География |
Математика |
5В090900 |
Логистика (сала бойынша) |
География |
Математика |
5В091000 |
Кітапхана ісі |
Әдебиет |
Әдебиет |
5В091200 |
Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі |
География |
География |
| 10. Әскери іс және қауіпсіздік | |||
5В100100 |
Өрт қауіпсіздігі |
Физика |
Математика |
5В100200 |
Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері |
Физика |
Математика |
| 11. Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) | |||
5В110100 |
Мейірбике ісі |
Биология |
Биология |
5В110200 |
Қоғамдық денсаулық сақтау |
Биология |
Биология |
5В110300 |
Фармация |
Химия |
Химия |
5В110400 |
Медициналық-профлактикалық іс |
Биология |
Биология |
| Жоғары арнайы білім мамандықтары | |||
| 12. Ветеринария | |||
5B120100 |
Ветеринарлық медицина |
Биология |
Биология |
5B120200 |
Ветеринарлық санитария |
Биология |
Биология |
| 13. Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) | |||
5B130100 |
Жалпы медицина |
Биология |
Биология |
5B130200 |
Стоматология |
Биология |
Биология |
| 14. Өнер | |||
5B140100 |
Орындаушылық өнер |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В140200 |
Халық аспаптары |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
5В140300 |
Ән өнері |
2-шығармашылық емтихан |
1-ші шығармашылық емтихан |
*өнер саласындағы жоғары оқу орындарының мамандығы