Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан

      "Қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу мен қадағалау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабының 1-тармағы 3) тармақшасына, "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 39-бабына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі - Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :
      1. Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау туралы қоса беріліп отырған Ереже (бұдан әрі - Ереже) бекітілсін.
      2. Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар жинақтаушы зейнетақы қорлары:
      1) 2006 жылғы 1 ақпанға дейін жинақтаушы зейнетақы қорларының автоматтандырылған ақпарат жүйесін құруға және қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптар бөлігінде Ереженің талаптарына сәйкес өз қызметін атқарсын;
      2) 2007 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімде Ереженің 6-қосымшасында айқындалған талаптардың базалық критерийлерін орындауды қамтамасыз етсін;
      3) 2008 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімде Ереженің 7-қосымшасында айқындалған талаптардың қосымша критерийлерін орындауды қамтамасыз етсін.
      3. Агенттік Басқармасының "Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау Ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 26 наурыздағы N 112 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3609 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
      4. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
      5. Стратегия және талдау департаменті (Еденбаев Е.С.):
      1) Заң департаментімен (Байсынов М.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қолға алсын;
      2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде оны Агенттіктің мүдделі бөлімшелеріне, "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне және "Зейнетақы қорлары қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне жіберсін.
      6. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс бөлімі (Пернебаев Т.Ш.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау шараларын қолға алсын.
      7. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрағасының орынбасары Е.Л.Бахмутоваға жүктелсін.

Төраға

Қазақстан Республикасы
Қаржы нарығын және қаржы
ұйымдарын реттеу мен қадағалау
агенттігі Басқармасының
2005 жылғы 26 қарашадағы
N 410 қаулысымен бекітілген

Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін
жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау ережесі

Осы Ереже зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензия (бұдан әрі - лицензия) беру талаптары мен тәртібін белгілейді.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Ережеде мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      1) әртараптандыру - жинақтаушы зейнетақы қорының активтерін олардың құнын азайтудың тәуекелін төмендету мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамаларымен рұқсат берілген әр түрлі қаржы құралдарына орналастыру;
      2) баға тәуекелі - қаржы құралдарының нарықтық құнына әсер ететін, қаржы рыноктарындағы жағдай өзгерген жағдайда туындайтын қаржы құралдары портфелі құнының өзгеруі салдарынан болатын шығыстардың (шығындардың) пайда болу тәуекелі;
      3) бэк-офис - негiзгi функциясы қаржы құралдарымен жасалатын мәмілелерді орындау, фронт-офистен алынған бастапқы құжаттар негiзiнде қосалқы есепте жасалған операцияларды тiркеу, жинақтаушы зейнетақы қорының қаржы құралдары мен ақшасын есепке алу болып табылатын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлiмшесi;
      4) бэк-тестинг - жинақтаушы зейнетақы қоры бойынша тарихи деректерді пайдалана және есептелген нәтижелерді көрсетілген операцияларды жасаудың ағымдағы (нақты) нәтижелерімен салыстыра отырып тәуекелдерді өлшеу рәсімдерінің тиімділігін тексеру әдісі;
      5) валюталық тәуекел - жинақтаушы зейнетақы қоры өз қызметін жүзеге асырған кезде шетел валюталары бағамдарының өзгеруімен байланысты шығыстардың (шығындардың) пайда болу тәуекелі. Шығыстардың (шығындардың) қауіптілігі құндылық түріндегі влюталар бойынша позицияларды қайта бағалаудан туындайды;
      6) гэп - сыйақы ставкаларының өзгерiсiне ұшыраған немесе белгiлi бiр мерзiм iшiнде өтеуге жататын банктiң активтерi мен мiндеттемелерiнiң көлемiн салыстыру негiзiнде банктiң процент тәуекелiн және өтiмдiлiктi жоғалту тәуекелiн өлшеу әдiстерi;
      7) елдiң (трансферт) тәуекелi - шет мемлекеттiң немесе шет мемлекет резидентiнiң қаржы тәуекелдерiне қатыссыз себептер жөнiнде мiндеттемелер бойынша төлем қабiлетсiздiгi немесе жауап беру ниетiнiң болмауы салдарынан болған шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелi;
      8) кредиттік тәуекел - бағалы қағазды шығару талаптарымен белгіленген мерзімде кредиторға (инвесторға) тиесілі негізгі борыш пен сыйақыны заемшының (эмитенттің) төлемеуі салдарынан шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелi. Кредиттік тәуекелге сондай-ақ своптар, опциондар бойынша және есеп айырысуларды реттеу кезеңінде бағалы қағаздар бойынша міндеттемелерді әріптестің орындамауына байланысты туындайтын залал тәуекелі кіреді;
      9) операция тәуекелi - жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі бақылау ұйымына қойылатын талаптарды бұзуы (сақтамауы) салдарынан шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелi. Операция тәуекелiне сондай-ақ операция (компьютер) жүйелеріндегі елеулі іркілістердің туындауына байланысты тәуекелдер, белгіленген лимиттердің асып кетуі, бағалы қағаздармен немесе бэк-офис жұмысы барысында операторлардың қателерімен операциялар жасаған кездегі алаяқтық жатады;
      10) өтiмдiлiктi жоғалту тәуекелi - жинақтаушы зейнетақы қорының өз мiндеттемелерiн орындамауы не уақтылы орындамауына байланысты тәуекел. Бағалы қағаздар өтімділігін жоғалту тәуекелі активтер сияқты олардың тез сатылу қабілеттілігімен, төмен шығасылармен және қолайлы бағалар бойынша айқындалады;
      11) проценттiк тәуекел - сыйақы ставкаларының қолайсыз өзгеруi салдарынан туындаған шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелi, оның iшiнде:
      орналастырған активтер мен тартылған мiндеттемелердi (белгiленген сыйақы ставкалары кезiнде) қайтару және өтеу мерзiмдерiнiң сәйкес келмеуiнен шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелi;
      өзге тең жағдайларда ұқсас баға сипаты бар құралдардың бiрқатары бойынша алынатын және төленетiн сыйақыны есептеу және түзетудiң түрлi әдiстерiн қолдануға байланысты негiзгi тәуекел;
      12) рыноктық тәуекел - қаржы рыноктарының қолайсыз қозғалыстарымен байланысты шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелi. Рыноктық тәуекелдің макроэкономикалық табиғаты бар, яғни қаржы жүйесінің макроэкономикалық көрсеткіштері рыноктық тәуекелдің көздері болып табылады;
      13) стресс-тестинг - жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық жай-күйіне төтенше, бірақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қызметіне әсер етуі мүмкін ықтимал оқиғалардың нақты әсер етуін өлшеу әдісі;
      14) тәуекелдердi басқару жүйесi - бұл процеске төрт негiзгi элемент кiредi: тәуекелдi бағалау, тәуекелдi өлшеу, тәуекелдi бақылау және тәуекел мониторингi;
      15) фронт-офис - салымшылармен және алушылармен жасалатын жұмысты жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшесі;
      16) "stop-loss" - лимиттерді белгілеу саясаты, қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша залалдың шекті түрде жол берілетін деңгейі.

2-тарау. Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы
төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге
асыруға лицензиялар беру тәртібі

      2. Лицензия алуға үміткер заңды тұлға (бұдан әрі - өтініш иесі) қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті органға (бұдан әрі - уәкілетті орган) мынадай құжаттарды:
      1) Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген нысан бойынша лицензия беру туралы өтінішті;
      2) бюджетке лицензиялық алымның төленгенін растайтын құжатты;
      3) заңды тұлғаның мемлекеттік тіркелгендігі (қайта тіркелгендігі) туралы куәліктің көшірмесін;
      4) статистикалық карточканың көшірмесін;
      5) барлық өзгерістері мен толықтырулары бар (мұндайлар болған жағдайда) жарғының нотариатта куәландырылған көшірмесін;
      6) акциялар шығарылымының мемлекеттік тіркелгендігін растайтын құжаттың көшірмесін;
      7) ең төменгі мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісімен белгіленген жарғылық капиталдың төленгендігін растайтын төлем құжаттарының (төлем тапсырмаларының, кіріс кассалық ордерлерінің) көшірмелерін;
      8) Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіппен келісу рәсімдерінен өту үшін басшы қызметкерлер лауазымына үміткерлердің құжаттарын;
      9) жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы ережелерін екі данада (ереженің бір данасы келісілгендігі туралы белгісі бар лицензияны берген кезде қайтарылады);
      10) жинақтаушы зейнетақы қорының есеп саясатын;
      11) есепке алумен және құжат айналымымен қамтамасыз етуге бақылау жасау тәртібін өзіне жатқызатын жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне ішкі бақылау ережесін;
      12) жинақтаушы зейнетақы қорының ұйымдық құрылымын;
      13) үй-жайдың, ұйымдық техниканың, телекоммуникациялық жабдықтың бар екендігін растайтын құжаттарды;
      14) осы Ереженің 1-қосымшасына сәйкес жинақтаушы зейнетақы қорларының автоматтандырылған ақпарат жүйесін құруға және оның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптардың орындалуын растайтын құжаттарды береді.

3. Осы Ереженің 2-тармағында атап көрсетілген, бірнеше қағаздан тұратын құжаттар нөмірленген, тігілген және соңғы парақтың артқы жағында өтініш берушінің мөрімен куәландырылған түрде, ішінара жапсырма қағаздың үстінде тігіс түйінінде желімделіп, тігілген парақтар санын көрсете отырып беріледі. Құжаттардың берілген көшірмелерінің дұрыстығы осындай құжаттарға қол қою құқығы бар өтініш иелері лауазымды тұлғаларының қойылған қолдарымен және өтініш иесі мөрінің бедерімен расталады.

4. Лицензия алу үшін берілген құжаттар Қазақстан Республикасы заңнамаларының және осы Ереженің талаптарына сәйкес келген кезде өтініш иесіне осы Ереженің 2-қосымшасына сәйкес нысан бойынша лицензия беріледі.

5. Лицензия өтініш иесі атқарушы органының бірінші басшысына не сенімхат негізінде оның өкіліне беріледі.

6. Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерімен белгіленген негіздер бойынша уәкілетті орган лицензия беруден бас тартады.

7. Лицензия алғаннан кейін екі жыл ішінде жинақтаушы зейнетақы қоры тәуекелдерді басқару жүйесін ұйымдастыруға, қаржы құралдарымен жасалатын операцияларды жүргізуге, жинақтаушы зейнетақы қорларының операциялық қызметін қамтамасыз етуге, осы Ереженің 3, 4, 5-қосымшаларына сәйкес ақпарат жүйелері мен басқару ақпараты жүйелерінің қызмет етуіне қойылатын талаптар мен критерийлердің орындалуын (бұдан әрі - тәуекелдерді басқару жүйесінің бар болуына қойылатын талаптар мен талап критерийлері) растайтын құжаттарды уәкілетті органға береді.

8. Лицензиаттар осы Ереженің 2-тармағының 3)-5), 9)-12) тармақшаларында көрсетілген құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар ұсынады, солардың негізінде өзгерістер мен толықтырулар енгізілген күннен бастап он күнтізбелік күннің ішінде лицензия берілді.

9. Лицензияны беруден бас тарту туралы, лицензияның қолданысын тоқтата тұру туралы және оны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімдері Қазақстан Республикасының заңнамаларымен белгіленген тәртіппен шағымдануға жатуы мүмкін.

10. Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар жинақтаушы зейнетақы қоры оның қызмет еткен барлық кезеңі ішінде осы Ереженің талаптарына сәйкес келуі тиіс, егер өзгесі осы Ережеде көзделмесе.

      11. Жинақтаушы зейнетақы қорлары жыл сайын, есептіден кейінгі жылдың 1 шілдесінен кешіктірмей осы Ереженің 3, 4, 5-қосымшаларында көрсетілген талаптардың орындалуын бағалау жөнінде олар әзірлеген есепті уәкілетті органға береді. Осы есепте:
      1) тәуекелдерді басқару жүйесінің бар болуына қойылатын талаптар мен талаптар критерийлерінің толық тізбесі;
      2) тәуекелдерді басқару жүйесінің бар болуына қойылатын әрбір талап пен талап критерийіне жинақтаушы зейнетақы қорының сәйкестігі жөніндегі, оның ішінде көрсетілген талаптарға жинақтаушы зейнетақы қорының сәйкестігін жан-жақты айқындайтын бағалау;
      3) жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелдерді басқару жүйесіндегі, оның ішінде тәуекелдерді басқару жүйесінің бар болуына қойылатын талаптар мен талап критерийлері бойынша кемшіліктер;
      4) тәуекелдерді басқару жүйесіндегі кемшіліктерді жою жөніндегі қажетті іс-шаралар бар.

12. Осы Ереженің 3, 4, 5-қосымшаларында айқындалған жинақтаушы зейнетақы қорларындағы тәуекелдерді басқару жүйесінің бар болуына қойылатын талаптардың, талап критерийлерінің тізбесі.

13. Жинақтаушы зейнетақы қорларының орындауы міндетті негізгі талап критерийлері осы Ереженің 6-қосымшасында айқындалған.

14. Жинақтаушы зейнетақы қорларының орындауы міндетті қосымша талап критерийлері осы Ереженің 7-қосымшасында айқындалған.

3-тарау. Қорытынды ережелер

15. Осы Ережемен реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасының заңдарымен белгіленген тәртіппен шешiлуі тиіс.

Зейнетақы жарналарын тарту
және зейнетақы төлемдерін
жүзеге асыру жөніндегі
қызметті лицензиялау
Ережесінің 1-қосымшасы

Жинақтаушы зейнетақы қорларының автоматтандырылған
ақпараттық жүйесін құруға және оның қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қойылатын талаптар

      1. Жинақтаушы зейнетақы қорының автоматтандырылған ақпараттық жүйесі мынадай міндетті шағын жүйелерден:
      1) жүйені басқару және ішкі аудит;
      2) жинақталған зейнетақы қаражаты;
      3) есеп беру;
      4) сыртқы жүйелері бар интерфейстен тұруы керек.

      2. "Жүйені басқару және ішкі аудит" шағын жүйесі жүйені пайдаланушылардың қол жеткізуін басқаруды қамтамасыз ету үшін арналған.
      "Жүйені басқару" міндеті мынадай функциялардың орындалуын:
      1) ақпараттық жүйенің пайдаланушылардың тобын анықтап, оларды орындайтын функциясы бойынша санатқа бөліп және олардың ақпаратқа қол жеткізу деңгейін белгілеуді;
      2) пайдалану парольдерінің өзгеруін;
      3) операциялық күннің ашылуы/жабылуын;
      4) жұмыс күнінің ауыстыруын;
      5) жүйені оқшаулау/оқшауламауды;
      6) деректерді ұзақ мерзімге сақтайтын кез келген алмалы-салмалы тасымалдаушылардың мұрағаттық және резервтік көшірмесін жасауды қамтамасыз етіп отыруы керек.
      "Жүйенің ішкі аудитінің" міндеті мынадай функциялардың орындалуын:
      1) мынадай атрибуттардың сақталынуымен оқиғалар жүйесінде болған тіркеуді және бірегейлендіруді: оқиғаның басталу уақыты және күні, іс-әрекетті жүргізетін пайдаланушы, жазбаның идентификаторы, бизнес процестің орындалуының аяқталу уақыты және күні, бизнес процестің орындалу нәтижесі, қосымша атрибуттар;
      2) шағын жүйенің бизнес процестерінің анықтамалығын қарауды;
      3) жүйелі оқиғалар анықтамалығын қарауды;
      4) аудиттің жағдайын басқаруды;
      5) шағын жүйені пайдаланушыларға жүйелі оқиғаның және аудит жасалатын бизнес-процестерді тағайындауды;
      6) бизнес процесс аудитінің электронды журналының файлын сақтау мен қарауды;
      7) жүйелі оқиғалар аудиті журналының файлын сақтау мен қарауды;
      8) бизнес процесс аудитінің жазбасын мұрағатқа тасымалдауды;
      9) жүйелі оқиғалар аудитінің жазбасын мұрағатқа тасымалдауды қамтамасыз етіп отыруы керек.
      "Ішкі аудит" міндетін пайдаланушылар үшін аудиторлық белгіні жүргізуді басқару бойынша мүмкіндіктер болуы керек. Пайдаланушы админстраторда "Ішкі аудит" міндетін толығымен өшіру немесе қосу мүмкіндігі немесе шағын жүйенің әрбір пайдаланушысы үшін жеке тек қана таңдаулы оқиғаларды бақылауды тағайындау. Аудиттің жағдайын басқару бойынша оқиғалар жүйелі оқиғалар аудитінің журналына жүйенің "Ішкі аудит" жүйесінің міндеті өшірілуіне немесе қосылуына қарамастан үнемі жазылуы тиіс.
      "Жүйені басқару және ішкі аудит" шағын жүйесіндегі "Ішкі аудит" міндетінің функцияларына қол жеткізу үшін тиісті функцияларға қол жеткізуге қосымша құқық қосылу керек.

      3. "Жинақталған зейнетақы қаражаты" шағын жүйесі салымшының (алушының) міндетті және ерікті зейнетақы жарналары, ерікті кәсіби жарналары бойынша қаражатының есебін дербес жүргізуге, салымшылар (алушылар) арасындағы инвестициялық кірісті бөлуге және зейнетақы төлемдерін есепке алуға келесі функцияларды орындалуын:
      1) міндетті, ерікті зейнетақы жарналары бойынша және ерікті кәсіби жарналар бойынша зейнетақы шарттарын дербес есепке алуды жүргізуді;
      зейнетақы шарты бойынша карточканы ашуды;
      ашылған карточкаға өзгерістер енгізуді;
      зейнетақы шарттарын түрлі өлшемдер бойынша сұрыптауды;
      2) салымшылардың (алушылардың) дербес зейнетақы шоттарымен операцияларды аналитикалық және синтетикалық бухгалтерлік есеппен жүргізуді;
      дербес зейнетақы шоттарын ашуды;
      дербес зейнетақы шоттары бойынша операцияларды көрсетуді (зейнетақы жарналарының, айыппұлдың, өсімпұлдың, инвестициялық кірісті есептеу, жинақталған зейнетақы қаражатын төлеу, жинақталған зейнетақы қаражатын басқа жинақтаушы зейнетақы қорына немесе сақтандыру ұйымына аудару);
      салымшылардың (алушылардың) дербес зейнетақы шоттарына біріктіруді;
      дербес зейнетақы шоттары бойынша берілген уақыт интервалына деректерді жасауды;
      салымшының (алушының) дербес зейнетақы шоттарынан үзінді көшірме жасауды;
      3) салымшылардың (алушылардың) дербес зейнетақы шоттарына шартты бірлік санын есептеу және шартты бірлікте зейнетақы активтерінің құнын күн сайынғы қайта бағалау жолымен салымшылардың (алушылардың) дербес зейнетақы шоттарына есептелген инвестициялық кірісті бөлу, дербес зейнетақы шоттарына есептелген инвестициялық кірістің дұрыс бөлінуіне бақылау жасауды қамтамасыз етуі керек.
      4) зейнетақы төлемдерін жүзеге асырғанда келесі функциялардың орындалуын:
      әрбір алушыға жинақталған зейнетақы қаражатының сомасын есептеуді;
      заңдарға сәйкес зейнетақы төлемдерінен тиісті сомасынан табыс салығын ұстап қалуды;
      төлем құжаттарын жасауды;
      берілген күнге зейнетақы төлемдеріне болжау жасауды;
      әрбір салымшы бойынша жинақталған зейнетақы қаражатының сомасының дұрыс есептелуін тексеруді, зейнетақы төлемдерінің сомасынан табыс салығын ұстап қалуды, төлем құжаттарын жасауды қамтамасыз етуі керек.
      5) Жинақталған зейнетақы қаражатының басқа жинақтаушы зейнетақы қорына немесе сақтандыру ұйымына аударуды жүзеге асырғанда мынадай функциялардың орындалуын:
      зейнетақы заңдарының талаптарын сақтай отырып, аударымдардың мерзімділігін тексеруді;
      дербес зейнетақы шоттарын жабуды;
      төлем құжаттарын жасауды;
      төлем құжаттарының дұрыс жасалғандығын тексеруді, сақтандыру ұйымының жинақтаушы зейнетақы қорынан жинақталған зейнетақы қаражатының алғанын растауды;
      дербес зейнетақы шоттарының тарихын өткізуді және сақтауды қамтамасыз етуі тиіс.
      6) зейнетақы жарналары түскенде шағын жүйенің МТ-102 форматындағы салымшылардың (алушылардың) тізімін оқу кезінде жинақтаушы зейнетақы қорының деректер базасымен салыстыру керек және деректемелерде айырмашылық немесе дербес зейнетақы шоты жоқ болғанда, қате есептелген зейнетақы жарналарының сомасын қайтарудың МТ-102 форматында төлем тапсырмасын жасауды;
      7) жинақталған зейнетақы қаражатының есебінен орналастырылған инвестициялық кірісті есепке алу, (инвестициялық портфель) қаржы инвестицияларын есепке алуды;
      8) меншікті активтер есебінен қаржы инвестициялары есебінің орындалуын қамтамасыз етуі керек.

      4. "Есеп беру" шағын жүйесі есеп беруді электронды түрде, электронды файлда және қағаз тасымалдағышта жасау үшін арналған.
      Шағын жүйе мынадай функциялардың орындалуын:
      1) уәкілетті органның талаптарына сәйкес есептің электронды макетін жасауды;
      2) есеп берудің бірдей көрсеткіштеріне бақылау жасауды қамтамасыз ету керек.

      5. "Сыртқы жүйелері бар интерфейс" шағын жүйесі электронды ақпаратты:
      1) жинақтаушы зейнетақы қорының филиалдарымен, өкілдіктерімен;
      2) "Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық" Республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорынымен, оның бөлімшелерімен;
      3) кастодион банкпен;
      4) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйыммен;
      5) уәкілетті органдармен;
      6) басқа заңды және жеке тұлғалармен айырбас жасауды қамтамасыз ету үшін арналған.

6. Автоматтандырылған ақпараттық жүйесіне жүйенің тұтас алғанда қызметтік сипаттамасын жақсартатын қосымша шағын жүйелер мен міндеттерді іске асыруға болады.

7. Жинақтаушы зейнетақы қорының сатып алынатын бағдарламалық қамтамасыз етуі патенттелген немесе лизенцияланған болуы керек.

      8. Автоматтандырылған ақпараттық жүйесінің бағдарламалық-аппараттық тұғырнамасында тиісті сәулет, мыналарды:
      1) ақпараттың үлкен көлемде сақталуын;
      2) іздеудің тиімді алгоритмдері және соңғы ұрпақтың бағдарламалау тілі құралдарының деректерін өңдеуді;
      3) деректер базасына қол жеткізу құқығын шектеуді;
      4) деректердің қайшылықсыз және логикалық тұтастығын қамсыздандыруды қамтамасыз ететін деректер базасын басқару жүйесі болуы тиіс.

      9. Ақпаратты қорғау.
      Автоматтандырылған ақпараттық жүйесі пайдаланылатын ақпаратты мынадай талаптарға сай қорғауды:
      1) жинақтаушы зейнетақы қорының локальды желісінің жұмысы кезінде пайдаланушылардың автоматтандырылған ақпарат жүйесінің деректеріне, функцияларына және ресурстарына кіру құқығын анықтап айыру қамтамасыз етілуі тиіс;
      2) автоматтандырылған ақпарат жүйесінің әрбір пайдаланушысының әркімге қарауға мүмкіндік бермейтін сегізден кем емес символдан тұратын өз жеке поролі болуы тиіс және оны тек пайдаланушының өзі немесе басқарушы ғана өзгерте алатын болуы мүмкін;
      3) жинақтаушы зейнетақы қорының және оның филиалдарының, өкілдіктерінің арасындағы ақпарат алмасуы сертификацияланған аппаратты немесе криптографиялық қорғаныстың бағдарламалық құралдарын пайдалану арқылы жүзеге асырылуы тиіс.
      Автоматтандырылған ақпарат жүйесі ақпараттық қауіпсіздіктің мынадай негізгі механизмдерімен қамтамасыз етілуі тиіс:
      1) бірегейлендіру және аутентификациялау;
      2) кіруді басқару;
      3) хаттама жасау және аудит;
      4) жинақтаушы зейнетақы қорының және оның филиалдарының, өкілдіктерінің арасындағы криптографиялық қорғаныс.
      Вирус бағдарламалары іс-әрекетінен қорғауды қамтамасыз ету рәсімдерін орындау арнайы лицензияланған бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы жүзеге асырылуы тиіс.

      10. Ақпараттың сақталуы.
      Автоматтандырылған ақпарат жүйесінің үзіліссіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсаты үшін жинақтаушы зейнетақы қоры мыналармен қамтамасыз етілуі тиіс:
      1) резервтік көшірме жасауды жүргізу және бағдарламалық қамтамасыз етуді және апатты жағдай пайда болған кезде автоматтандырылған ақпарат жүйесінің деректер базасын қалпына келтіру бойынша құжаттамалық ресімделген рәсімдердің болуы;
      2) резервтік көшірмелері бар магнитті тасымалдағыштарды жинақтаушы зейнетақы қоры тұрған жерден тыс жерде сақтау;
      3) Автоматтандырылған ақпарат жүйесінің дұрыс жұмыс істеуіне, автоматтандырылған ақпарат жүйесінің үзіліссіз жұмыс істеуіне кедергі жасайтын дүлей апатты және басқа да жағдайлар пайда болған кезде қамтамасыз ететін жинақтаушы зейнетақы қорының тұрған жерінен тыс резерв орталығының болуы.
      Автоматтандырылған ақпарат жүйесі ақпараттың толық сақталуын мынадай кездерде электронды архивтерде және деректер базасында қамтамасыз етуі тиіс:
      1) автоматтандырылған ақпарат жүйесінің кез-келген учаскесінде электр энергиясы толық немесе ішінара ажыратылған кезде;
      2) жұмыс станциялары, шет жақтардағы және телекоммуникациялық жабдықтар бұзылып қалған кезде.
      Сервер бұзылған кезде ақпаратты жоғалтуға жол беріледі, егер соңғы резервтік көшірме жасалған сәтте ақпаратты автоматтандырылған ақпарат жүйесінің технологияларын және деректер тұтастығын бұзбай қалпына келтіру мүмкіндігі бар болса.
      Сервердің үзіліссіз қорек беру көзі сервердің техникалық сипаттамаларына сәйкес келуі және оның жұмыс қабілетін қорек ажыратылған сәттен бастап пайдаланушылардың операцияларын дұрыс аяқтауы үшін қажетті уақыт аралығында оның жұмыс қабілеттілігіне қолдау көрсете алатын болуы тиіс. Мұндайда үзіліссіз қорек беру көзіндегі батареяларының заряд беру деңгейінің төмендеуі сервердің ажыратылу процесін автоматты түрде күшейтуі тиіс.

      11. Ақпараттың шынайылығы.
      Ақпаратқа кіру және оны түзету екі рет кіру әдісімен орындалуы тиіс, не орындалған іс-қимылдар туралы фискальды ақпаратты енгізу міндетті болатын бұрыштама алу әдісімен орындалуы тиіс. Ақпаратқа кіру және оны түзету ақпараттың хронологиялық үзіліссіздігін және тұтастығын қандай жағдайда да бұзбауы тиіс.
      Қаржы операцияларының есебі екі рет жазу әдісімен орындалуы тиіс. Енгізілген операциялардың қайсысы болмасын жоғалтылуы мүмкін емес. Қате енгізілген қаржылық құжаттар жойылмауы, тек сортталуы тиіс.

      12. Ақпаратты және бағдарламалық қамтамасыз етуді көшірме жасау және қалпына келтіру. Резервтік көшірмелерді сақтау.
      Ақпаратты және бағдарламалық қамтамасыз етуді көшірме жасау тәртібі бойынша көшірме жасау сәтінде жүйені толық қалпына келтіру мүмкіндігі қамтамасыз етілуі, сонымен қатар қалпына келтіру деректердің жалпы тұтастығы бұзылмауы тиіс.
      Деректер базасын және бағдарламалық қамтамасыз етуді резервтік көшірме жасау күнделікті жүзеге асырылады, ал мұрағаттық көшірме жасау - айына бір реттен кем емес.

13. Жүйенің ақпараттық және коммуникациялық құралдарына қойылатын талаптар автоматтандырылған ақпарат жүйесінің техникалық тапсырма сатысында жасалады.

14. Жинақтаушы зейнетақы қоры құрылымында автоматтандырылған ақпарат жүйесінің құрылуына, кіруіне және қызметіне жауапты болатын тиісті бөлімше қарастырылуы тиіс.

                                        Зейнетақы жарналарын тарту
                                        және зейнетақы төлемдерін
                                          жүзеге асыру жөніндегі
                                           қызметті лицензиялау
                                          Ережесінің 2-қосымшасы

Қазақстан Республикасының
Елтаңбасы

Уәкілетті органның толық атауы

     Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін
         жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге асыру
                          ЛИЦЕНЗИЯСЫ

Лицензияның нөмірі ____ Лицензия берілген күн "___"________200__ж.
Берілді ___________________________________________________________
                        (заңды тұлғаның толық атауы)
Лицензия Қазақстан Республикасының аумағында қолданылады.
Лицензия қолданылу мерзімі шектелмей берілді.
Лицензияны берген орган, __________________________________________
                               (уәкілетті органның толық атауы)
Уәкілетті органның басшысы (басшының орынбасары) __________________
___________________________________________________________________
   (басшының (басшының орынбасарының) фамилиясы және әкесінің аты)

Мөрдің орны

Алматы қаласы

                                        Зейнетақы жарналарын тарту
                                        және зейнетақы төлемдерін
                                          жүзеге асыру жөніндегі
                                           қызметті лицензиялау
                                          Ережесінің 3-қосымшасы

Тәуекелді басқару жүйесін ұйымдастыруға
қойылатын талаптар

N	Талаптар атауы	Талаптар критерийі
1.	Директорлар кеңесі ұзақ мерзімді корпоративті стратегияны жасады.	Директорлар кеңесі жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің стратегиясын бекітті. Жинақтаушы зейнетақы қорының корпоративті стратегиясында жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің қысқа мерзімді (бір жылдан кем) және ұзақ мерзімді (екі жыл мен он жылға дейін) мақсаттары белгіленді. Жинақтаушы зейнетақы қорының ұзақ мерзімді стратегиясы осының алдында жинақтаушы зейнетақы қорының қызметінде теріс көрініс тапқан факторларды алып тастау мақсатында жасалды және тұрақты жетілдіріліп отырады.
2.	Директорлар кеңесі талап бойынша корпоративті басқарудың тиімділігін қамтамасыз ететін жинақтаушы зейнетақы қорын басқару саясатын белгіледі.	Директорлар кеңесі жинақтаушы зейнетақы қорының мүддесіне байланысты дауларды реттеу жөніндегі саясатты бекітті. Директорлар кеңесі стратегияларға, саясатқа және рәсімдерге қарама-қайшы келетін операцияларды жасау мүмкіндігін алып тастау мақсатында жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелмен байланысы бар (кредиттік тәуекел, проценттік тәуекел, өтімділікті жоғалту тәуекелі, валюталық тәуекел) операцияларына мониторинг жүргізеді.
3.	Директорлар кеңесі директорлар кеңесінде құрылған комитеттер арқылы жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне мониторинг өткізеді.	Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі ережелері мен рәсімдерінің сақтауына бақылауды жүзеге асырады және ішкі және сыртқы аудиторлардың есептерін, уәкілетті органның ықпал ету шараларын және өзге талаптарын орындайды.
4.	Директорлар кеңесі ай сайын жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық жағдайын бақылауға мүмкіндік беретін қажетті ақпаратты қабылдайды, есепті ай ішіндегі жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне талдау жасайды, баға береді.	Директорлар кеңесі қажет болу шегіне қарай, бірақ тоқсанына бір реттен кем емес ретте, мынадай есептерге талдау жасайды: жинақтаушы зейнетақы қорының өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғандағы кірістері мен шығыстары туралы жиынтық балансы және есебі және жоспарлы қызмет көрсеткіштері; инвестициялар туралы есептер: қаржы құралдарының олардың түрлерін және баланстық құнын, рыноктық құнын, кірістілігін және сатып алу және сату жалпы сомасын көрсету бойынша топталуы; жинақтаушы зейнетақы қорының активтер мен міндеттемелерінің көлемін салыстыру туралы есеп (гэп - талдау); жинақтаушы зейнетақы қорының проценттік тәуекел бойынша позициясын қысқаша талдау; жинақтаушы зейнетақы қорының валюталардың айырбас бағамдарының ауытқуы тәуекеліне душар болуын қысқаша талдау; жинақтаушы зейнетақы қорының меншікті капиталдағы ағымдағы және болжалданып отырған қажеттіліктерін қысқаша талдау. Директорлар кеңесі уәкілетті органның ықпал ету шаралары мен өзге де талаптарының, оның ішінде жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалмау себептерін анықтай отырып бақылау жүргізеді.
5.	Директорлар кеңесі жыл сайын жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерінің функционалды міндеттеріндегі мүдделерге байланысты болуы мүмкін дауларға талдау жасайды.	Директорлар кеңесі жыл сайын жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерінің функционалды міндеттеріндегі мүдделерге байланысты болуы мүмкін даулар бойынша жылдық есептерге талдау жасайды.
6.	Директорлар кеңесі жыл сайын басқарманың есепті жыл ішіндегі қызметіне талдау жасайды.	Директорлар кеңесі жыл сайын басқарманың есепті жыл ішіндегі жинақтаушы зейнетақы қорының ағымдағы қаржы жылына жоспарлаған қызметінің мән-мақсатына талдау жасайды. Директорлар кеңесі егер жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің нәтижесі ағымдағы жылдың мақсатты көрсеткіштерімен сәйкес келмеген жағдайда өз өкілеттігі шегінде жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасының мүшелеріне шара қолдануы мүмкін.
7.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қоры басқармасының ұйымдастыру- функционалдық құрылымының қалыптасу рәсімдерін белгілейді. Ұйымдастыру құрылымына (ұйымдастыру құрылымының схемасы) жинақтаушы зейнетақы қорының әр қызметшісі енгізілуі міндетті емес, бірақ оған жинақтаушы зейнетақы қорының барлық басшы қызметкерлері енуі тиіс.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ұйымдастыру құрылымының схемасы оның ішінде мыналарды реттейді: жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелерінің немесе жинақтаушы зейнетақы қоры жүргізіп отырған операцияларға байланысты негізгі тәуекелдерді талдау және тәуелсіз бағаға жауап беретін тәуекелдерді басқарушы тұлғаның өкілеттігі мен міндеттері; функционалды міндеттері бойынша сәйкес келетін жинақтаушы зейнетақы қорының басқару органдарының құрылымы; жинақтаушы зейнетақы қорының әрбір басшы қызметкерінің лауазымдық міндеттері және өкілеттігі; есепті жыл ішінде жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерінің қызметіне баға беру тәртібі (басқарма мүшелерінен басқа), оның ішінде жинақтаушы зейнетақы қоры қызметіндегі мақсатты көрсеткіштерін жинақтаушы зейнетақы қорының орындамағаны үшін шара қолдану немесе жауапкершілікке тарту.
8.	Директорлар кеңесі қысқа мерзімді кезеңге жасалған жылдық бюджет/қаржылық жоспар жасау тәртібін бекітеді және резиденттері жинақтаушы зейнетақы қорының клиенттері болып табылатын Қазақстан Республикасының, шетелдердің болашақ экономикалық талаптарын және әлемдік қаржылық және тауарлық рыноктардың конъюнктурасын ескеріп ұзақ мерзімді кезеңге жасалған стратегиялық жоспарын бекітеді.	Жылдық бюджетті және стратегиялық жоспарды басқарма жинақтаушы зейнетақы қорының ағымдағы және болашақ бәсекелес және экономикалық ортасын және нормативтік құқықтық базаны, қосымша қажетті капитал мөлшерін ескере отырып жасайды.
9.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қоры жүргізген әлеуеттік және мүмкін тәуекелдерді бірегейлендіреді және бағалайды, тәуекелдерді басқарудың реттелген рәсімдерін қолданады.	Жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелдерді басқару функциясын жүзеге асыратын бөлімшесі қаржы құралдарының сыртқы және ішкі рыноктарының теріс серпінділігі жағдайында оның зейнетақы активтеріне, кірістілікке және өтімділік ықпалына баға беру әдісін пайдаланады. Басқарма әлуетті және мүмкін тәуекелді беретін ішкі және сыртқы экономикалық факторларды бірегейлендіреді және оған талдау жасайды, олардың жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық көрсеткіштеріне әсер ету дәрежесіне баға береді. Директорлар кеңесі бекіткен жиынтық лимиттер бөлігінде басқарма жеке-жеке жүргізіліп отырған операциялар түрлері бойынша тәуекелдің жол берілетін мөлшеріне лимиттер белгілейді, жинақтаушы зейнетақы қорының аталған лимиттерді сақтауы үшін бақылаудың тиімді шараларын қабылдайды.
10.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қорының мүмкін және әлуетті тәуекелдерін бақылауды жүзеге асырады.	Басқарма жиынтық лимиттердің сақталуын тәуекел түрлері бойынша олардың ай сайынғы есебі негізінде бақылайды. Басқарма мүмкін және әлуетті тәуекелдерді басқарудағы саясатты жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелерінің сақтауын бақылайды, жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелерінің олар үшін белгіленген лимиттер шегіндегі тәуекелдер мөлшерін сақтау мониторингін жүзеге асырады
11.	Жинақтаушы зейнетақы қоры бағалы қағаздар рыногындағы болуы мүмкін тәуекелдерді әртараптандыру (бөлу) саясатын ұстанады	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қоры жүргізіп отырған операциялар түрлері бойынша тәуекелдерді бөлу, яғни меншікті капиталдың жеткіліктілігі мен төлем қабілетінің қажетті деңгейін сақтау мақсатындағы тәуекелді ескеріп, қаржы құралдарымен жүргізілген операциялардың құрылымы мен көлемін қалыптастыру саясатын қолданады және оларды жинақтаушы зейнетақы қорының жауапты бөлімшелерінің орындауына бақылау жасайды. Жинақтаушы зейнетақы қорының әртараптандыру саясатын іске асыруды қамтамасыз ететін, сондай-ақ уәкілетті орган белгілеген әртараптандыру нормаларын сақтайтын мониторингті жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ұйымдастыру-функционалдық және операциялық құрылымы бар.
12.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ұйымдастыру және функционалды құрылымы, жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық қызметі бойынша шешімдер қабылдау рәсімдері жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі саясатымен реттеледі.	Тәуекелдерді басқару саясаты жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерінің өкілеттіктері мен функционалдық міндеттерін реттейтін ережелерді, соның ішінде қаржы құралдарын сатып алу/сату жөніндегі операцияларды жасаудың дұрыстығына қосарлы бақылау жасауды көздейді және соған байланысты тәуекелді бақылауды көздейді. Ішкі аудит қызметі басшы қызметкерлердің жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін басқару жөніндегі өкілеттіктері мен функциясын топтауды анықтауға, сондай-ақ жүргізілген операциялардың жинақтаушы зейнетақы қорының бекітілген корпоративті стратегиясына, саясатына және рәсімдеріне сәйкес келу мәніне тексеру жүргізеді. Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жөніндегі саясат жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесінің, басқарма мүшелерінің және жауапты қызметкерлердің өкілеттіктері мен функционалдық қызметін анықтайды.
13.	Жинақтаушы зейнетақы қорында кезең-кезеңімен директорлар кеңесіне, басқармаға жинақтаушы зейнетақы қорының ағымдағы қаржылық қызметі туралы және жинақтаушы зейнетақы қоры қабылдаған тәуекелдер мөлшері туралы ақпарат алуға мүмкіндік беретін басқарудың есеп және есеп беру жүйесі бар.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ағымдағы қаржылық жай-күйі туралы ақпараттар форматы және ол қабылдаған тәуекелдер белгілі бір басқарудың есеп беру нысаны түрінде стандартталған, оның ішінде кредиттік, проценттік тәуекелдерді, өтімділікті жоғалту тәуекелін, валюталық, ел (трансферттік) тәуекелдерін, сондай-ақ тәуекелдерге душар болу дәрежесін анықтайды, олардың белгіленген лимиттер шегінде сақталуын бірегейлендіреді және өлшем жасайды. Жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесіне және басқармасына ұсынылатын басқарушылық ақпарат тізбесі жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесі мен басқармасының тәуекелдерді басқару жөніндегі жеке функционалдық міндеттерін тиісінше орындауы үшін жеткілікті болып табылады.
14.	Жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелді басқару жөніндегі ішкі саясаты сол сияқты функциясы тәуекелдерді басқару жөніндегі рәсімдерді орындауды көздейтін қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарын да белгілейді.	Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің қызметкері басшы қызметкердің біліктілік, оның ішінде жұмыс өтіліне, тәуекелдерді басқару жөніндегі функционалды міндеттерін жүзеге асыру үшін тиісті біліктілігі мен жұмыс тәжірибесінің болуын көздейтін талаптарына сәйкес келеді. Жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшесінің тәуекелді басқару жөніндегі және ішкі аудит қызметінің қызметкерінің функционалды міндеттері олар жүргізіп отырған операцияларға сәйкес келеді.
15.	Директорлар кеңесі салымшылар (алушылар) активтерімен, жинақталған зейнетақы қаражатын есепке алу, инвестиция саясаты, хеджирлеу әдістерін пайдалану саясатымен жұмысты ұйымдастыруды реттейтін ішкі саясатты бекітті.	Жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерімен жұмыс жөніндегі саясатына мыналар жатады: Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттарының сәйкестігін тексеру рәсімдері; салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарына қаражаттың, төлемдердің және жинақталған зейнетақы қаражаты аударымдарының уақтылы түсуінің есебін алу шынайылығын қамтамасыз ететін рәсімдер; салымшылардың (алушылардың) зейнетақымен қамсыздандыру шарты бойынша шағымдарын белгіленген мерзімде қарауға кепілдік беретін рәсімдер, жинақталған зейнетақы қаражатын аудару сәтіндегі немесе төлем жасау сәтіндегі жоғалтуларды уақтылы қалпына келтіру; зейнетақы активтерін есепке алу сәйкестігі мониторингін қамтамасыз ету және зейнетақы активтерін Қазақстан Республикасының заңнамалық талаптарына сай уақтылы инвестициялау рәсімдері; жинақтаушы зейнетақы қорының комиссиялық сыйақысын есепке алу дұрыстығын тексеру; зейнетақы активтерінен және инвестициялық кірістерден алынатын жинақтаушы зейнетақы қорының комиссиялық сыйақысының мөлшері, сондай-ақ осы ақпараттың жинақтаушы зейнетақы қорының салымшыларына (алушыларына) берілу шарттары.
16.	Ішкі аудит қызметі қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелеріне мерзімді түрде, жылына бір реттен кем емес ішкі аудиторлық тексеру жүргізеді, оның ішінде тәуекелді басқару жүйесін және ішкі бақылауды жақсарту мақсатында.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі аудит бойынша саясаты мыналарды анықтайды: жинақтаушы зейнетақы қоры душар болған барлық тәуекелдер; ішкі аудитті жүргізу ауқымы және жиілігі; ішкі аудитті жүргізу кезінде пайдаланылатын рейтингтік жүйе; жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі аудит жүргізу жоспарын жасауға қойылатын талаптар. Ішкі аудит қызметі аудит саясатына сәйкес қаржы құралдарымен операциялар жүргізуді көздейтін жинақтаушы зейнетақы қорының барлық бөлімшелеріне тұрақты түрде ішкі тексерулер жүргізеді. Ішкі аудит қызметі аудит саясатына сәйкес зейнетақы активтерінің есебінен жасалатын операцияларға, зейнетақы активтерінің қатысуымен жасалатын мәмілелерді жасау дұрыстығына және кастодиан банктермен және жинақтаушы зейнетақы қорларымен салыстыруларды жүзеге асырудың, есепке алудың және құжат айналымының дұрыстығына тұрақты ішкі тексерулер жасайды. Ішкі аудит қызметінің қызметкері жинақтаушы зейнетақы қорының біліктілік талаптарына сәйкес келеді, сондай-ақ тексерулер жасалып отырған жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшелерінің қызметі туралы жұмыс тәжірибесі және қажетті білімі болады. Жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі саясаты бойынша ішкі аудит қызметінің тексеріп отырған бөлімшенің қызметіне байланысты барлық қажетті, оның ішінде коммерциялық немесе өзге де конфиденциалды құпия режимдегі құжаттарды қарау құқығы көзделеді. Жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі аудит саясаты бойынша олардың функционалды міндеттерін орындауы жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерінен немесе басқа бөлімшелерден тәуелсіздігі және ішкі аудит қызметінің директорлар кеңесіне есептілігі белгіленеді. Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының сыртқы аудиторымен бірлесіп, жылына бір реттен кем емес ретпен жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі бақылау жүйесіндегі ішкі немесе сыртқы аудитор анықтаған кемшіліктерді талқылау үшін бірлескен кездесулер өткізеді.
17.	Басқарма әрбір тексеру қорытындысы бойынша ішкі аудит қызметінің есебіне талдау жасайды және анықталған кемшіліктерді жою жөнінде тиісті шаралар қабылдау үшін директорлар кеңесіне ұсыныстар береді.	Ішкі аудит қызметінің саясаты бойынша ішкі аудит қызметі оңтайлы мерзім ішінде әрбір тексеру қорытындысын жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесіне және басқармасына ұсыну көзделеді. Ішкі аудит қызметінің өкілеттігі бөлімше үшін орындалуы міндетті болып табылатын жасалған тексерулер қорытындысы бойынша ұсыныстар әзірлеуді көздейді, сонымен қатар оларды жүзеге асыру тәсілдері мен талаптарын тікелей бөлімшелер белгілейді және жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасы бекітеді. Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелері ішкі аудит қорытындысы бойынша қабылданған іс-шараларды және оларды оңтайлы орындау мақсатында жүргізген және жоспарлаған мониторингті жүзеге асырады.
18.	Басқарма және қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асыруға жауап беретін жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшелерінің басшылары жинақтаушы зейнетақы қорының ай сайынғы кірістер (шығыстар) мониторингін оларды директорлар кеңесі бекіткен лимит шегінде сақтау мақсатында жүргізеді.	Ішкі саясат бойынша ай сайын жинақтаушы зейнетақы қорының кірістерін (шығыстарын), оның ішінде серпінділігі, бөлігі бойынша, қызмет түрлері бойынша, жинақтаушы зейнетақы қорының аумақтық және функционалды бөлімшелері бойынша қадағалайтын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшесі белгіленген. Ішкі саясат бойынша директорлар кеңесі белгілеген жиынтық лимиттер шегіндегі бөлімшенің қызметіне байланысты кірістерді (шығыстарды) басқару жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшесінің өкілеттігі көзделген. Бөлімшелер жинақтаушы зейнетақы қорының күтетін кірісіне қабылданып отырған тәуекелді ескере отырып баға береді.
19.	Басқарма қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асыруға жауапты жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелері бойынша қаржы ресурстарын бөлу мониторингін жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесі белгілеп жол берген лимитін сақтай отырып, оның ішінде тәуекелге және кірістілікке және жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелі мен меншікті капиталына қатысты жүргізеді.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қорының меншікті капиталының Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес талап етілетін барынша төмен деңгейге сай келуін қамтамасыз етеді. Басқарма директорлар кеңесі белгілеген жиынтық лимиттер шегінде жинақтаушы зейнетақы қорының қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асыратын әр бөлімшесі үшін тәуекел лимитін белгілейді.
20.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қорының шарт жасау қатынастарын, уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Республикасының заңнамалық талаптарын, зейнетақы активтері есебінен қаржы құралдарымен операциялар жүргізу жөніндегі ішкі саясатты сақтау жөнінде тұрақты мониторинг жүргізеді.	Ішкі аудит қызметі жүргізілген тексерулер қорытындысы бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының қызметкерінің жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін, халықаралық стандарттарды, зейнетақымен қамсыздандыру аумағындағы Қазақстан Республикасының заңнамаларын білу деңгейін анықтайды. Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін сақтауға байланысты, қаржылық қызметтің жаңа түрлерін енгізу кезінде жинақтаушы зейнетақы қорында қосымша маңызды тәуекелдердің пайда болу мүмкіндігіне баға береді.
21.	Басқарма директорлар кеңесіне және жинақтаушы зейнетақы қорының акционерлеріне жинақтаушы зейнетақы қорының қызметі туралы қаржылық және басқару есебін, инвестициялық шешімдер бойынша есепті береді.	Директорлар кеңесі басқарманың директорлар кеңесіне және жинақтаушы зейнетақы қорының акционерлеріне жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық көрсеткіштеріне баға беру мүмкіндігін қамтамасыз ететін қаржылық және басқару есебін ұсыну нысаны мен мерзімін бекітті. Директорлар кеңесі тұрақты негізде инвестициялық шешімдерді және олардың ұсынымдарын талдап отырады. Директорлар кеңесі ішкі бақылауды жетілдіру және тәуекелдерді басқару жөніндегі сыртқы аудиторлардың қорытындысына талдау жасайды.
22.	Басқарма тұрақты түрде тәуелсіз халықаралық аудиторлық ұйымдардың қорытындылары негізінде жинақтаушы зейнетақы қорының есеп және есеп беру жүйесін жақсартуды жүзеге асырады.	Жинақтаушы зейнетақы қорының есеп және есеп беру саясаты сонымен бірге жинақтаушы зейнетақы қорына аудит жүргізу барысында мынадай мәселелерді тексеруді көздейді: күнделікті балансты өңдеудің дұрыстығы; жинақтаушы зейнетақы қорының есеп саясатының қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттарына сәйкес келуі; қаржылық есептердегі негізсіз бухгалтерлік айла-шарғы фактілерінің болуы; жеке және зейнетақы активтерінің есебінің дұрыстығы; жинақтаушы зейнетақы қорының есеп саясатында белгіленген талаптар бойынша есеп және есеп беруді жасау әдістерінің сәйкестігі; жинақтаушы зейнетақы қорының жылдық есебінде тәуекелдердің құрылымы мен мөлшерін толық және дұрыс ашу.
23.	Басқарма соңынан директорлар кеңесіне тиісінше есеп бере отырып, ай сайын жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне қойылатын экономикалық талаптардың сыни көрсеткіштеріне талдау жасайды.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі зейнетақы активтерінің тиімділігіне және өтімділігіне ықпал ететін мынадай факторларға болжам жасайды: қарсы әріптестердің келісім-шарт бойынша өз міндеттемелерін толық немесе ішінара орындамауы; Қазақстан Республикасының тәуелсіз борыштық рейтингінің үш ай ішінде бір деңгейге және бір жыл ішінде екі деңгейге төмендеуі; ұзақ мерзімді қаржы құралдарының мерзімінен бұрын өтелуі; теңге бағамының девальвациялануы/ ревальвациялануы.
24.	Басқарма зейнетақы активтерін сақтауды қамтамасыз ету, сондай-ақ зейнетақы активтері есебінен жасалатын операциялардың қажетті кірістілігі жөніндегі шараларды әзірледі.	Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімше мыналарға тұрақты талдау жасайды: жинақтаушы зейнетақы қорының баланстық және баланстан тыс есептерін, сондай-ақ экономикалық талаптарға байланысты өзгеруге бейім кірістер мен шығыстарды; өтімділіктің төмендеуі, қаржы құралдарына бағаның өзгеруі; заемшының қаржылық жай-күйіне, оның борыштық негізгі соманы және есептелген сыйақыны өтеуге байланысты мүмкіндіктеріне қатысты борыштық бағалы қағаздар портфелі; өтеу мерзіміне сәйкес сыйақы мөлшерлемесінің өзгеруіне бейім активтерді, міндеттемелерді және баланстан тысқары баптарды (гэп-талдау); шетел валютасы бағамының өзгеруіне бейім активтерді, міндеттемелерді және баланстан тысқары баптарды бөлу.

                                        Зейнетақы жарналарын тарту
                                        және зейнетақы төлемдерін
                                          жүзеге асыру жөніндегі
                                           қызметті лицензиялау
                                          Ережесінің 4-қосымшасы

Қаржы құралдарымен операциялар жүргізуге
қойылатын талаптар

N	Талаптар атауы	Талаптар критерийі
1.	Директорлар кеңесі қаржы құралдарын және баға жөніндегі тәуекелді сатып алу/сату жөніндегі операцияларды басқарудың ішкі саясатын бекітті.	Қаржы құралдарын және баға жөніндегі тәуекелді сатып алу/сату жөніндегі операцияларды басқарудың ішкі саясаты мыналарды реттейді: жинақтаушы зейнетақы қоры активтерінің (міндеттемелерінің) құрылымына байланысты өтімділікті жоғалту тәуекелін анықтау; жинақтаушы зейнетақы қоры активтерінің (міндеттемелерінің) құрылымына байланысты проценттік тәуекелін анықтау; жинақтаушы зейнетақы қоры активтерінің (міндеттемелерінің) құрылымына байланысты валюталық тәуекелін анықтау; туынды қаржы құралдарына тиесілі тәуекелдерді анықтау; жинақтаушы зейнетақы қорының рыноктық тәуекеліне өлшем жасау кезінде пайдаланылатын моделдер; тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің жинақтаушы зейнетақы қорының рыноктық тәуекел жөніндегі позициясы туралы есебін директорлар кеңесіне және басқармаға ұсыну мерзімділігі.
2.	Директорлар кеңесі фронт- және бэк-офистердің функционалды міндет. терін бөлуге негізделген, нақты айтқанда мәмілені жүзеге асыратын фронт-офис пен аталған операциялардың есебін көрсетумен айналысатын бэк-офис арасындағы қосарлы бақылау саясатын бекітті.	Қосарлы бақылау жүйесі мыналарды көздейді: фронт және бэк-офистерді бөлу; бэк-офистің фронт-офистегі операцияларға қойылатын талаптарды уақтылы тексеру мүмкіндігі; қосарлы бақылау жүйесі қатысушылары арасындағы болуы мүмкін келісімдерді шектеу шаралары; фронт және бэк-офистерде және бөлімшелердің міндеттерін бір мезгілде бір тұлғаның орындауына тыйым салу.
3.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қоры операцияларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі рәсімдерді бекітті.	Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының операцияларын кірістермен операцияларды жүзеге асыру және жинақтаушы зейнетақы қорының меншікті капиталы мен кіріс мөлшеріне тең емес тәуекелді қабылдау кезіндегі заңсыздық жағдайларын анықтау және алдын алу мақсатында тексереді.
4.	Жинақтаушы зейнетақы қорының автоматтандырылған жүйесі бар (қаржы құралдарының портфелін басқару, операциялармен қамтамасыз ету, шоттарды өңдеу және есеп айырысу жүргізу, тәуекелдерді басқару).	Жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелдерді басқару үшін қажетті ақпаратты жинау жүйесі бар. Ішкі аудит қызметі және сыртқы аудиторлар жинақтаушы зейнетақы қорының бухгалтерлік есеп және есеп беруді жүргізуге, тәуекелдерді басқаруға жауап беретін бөлімшелерінің беріп отырған мәліметтерінің нақтылығын тексереді.
5.	Жинақтаушы зейнетақы қорының нақты уақыт режиміндегі тәуекелдерді бақылау мүмкіндігін қамтамасыз ететін қаржы құралдарымен операциялар бойынша тәуекелдерді басқару жүйесі бар.	Жинақтаушы зейнетақы қоры баға тәуекеліне душар болған кірістерді/шығыстарды және активтер және міндеттемелер бойынша тәуекелдерді бақылайды және күнделікті олардың құнын бағалап отырады.
6.	Жинақтаушы зейнетақы қоры кезең-кезеңімен әлуетті рыноктық тәуекелді, сондай-ақ ағымдық рыноктық бағаны ескеріп, кірістерді/шығыстарды бағалайды.	Жинақтаушы зейнетақы қоры аталған қаржы құралының құнсыздануына байланысты қаржы құралының рыноктық құны болмаған жағдайда қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттарына сәйкес тест жүргізеді. Жинақтаушы зейнетақы қоры тұрақты түрде әрбір операциялық күн ішінде қаржы құралдарымен операциялардан түскен кірістерге/шығыстарға баға береді. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жинақтаушы зейнетақы қорының қаржы құралдары бойынша әділ бағаны анықтау дұрыстығы жөнінде мониторингті жүзеге асырады. Жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесі баға тәуекелін ескере отырып, қаржы құралдарының құнын анықтау рәсімдерін бекітті. Жинақтаушы зейнетақы қоры тәуекелді бағалау және ағымдық бағаны рынокқа бейімдеу моделі негізінде қаржы құралдарының құнына баға береді, оның ішінде стресс-тестинг және бэк-тестингті жүзеге асырады. Жинақтаушы зейнетақы қоры тәуекелді бағалау және қаржы құралдарымен операциялар жасау кезінде шешімдер қабылдауға байланысты тұрақты стресс-тестинг қорытындысын пайдаланады.
7.	Директорлар кеңесі қаржы құралдарымен операциялар бойынша жиынтық лимитті, ал басқарма - жекелеген қаржы құралдары бойынша лимиттерді, сондай-ақ халықаралық практикада "stop-loss" ережесі бойынша қабылданған лимиттерді белгілейді.	Директорлар кеңесі кезең-кезеңімен жиынтық лимитті және "stop-loss"» лимиттерін белгілеу ережесін анықтайды. Жинақтаушы зейнетақы қорының қаржы құралдарын сатып алу/сату операцияларын жүзеге асыратын бөлімшесі жұмыс күні ішінде жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасына жинақтаушы зейнетақы қорының қаржы құралдары бойынша позициясын ұсынады. Директорлар кеңесі қаржы құралдары бойынша лимиттерді белгілеу рәсімдерін және "stop-loss" лимиттерін белгілеу ережесін анықтайды.
8.	Басқарма әрбір қаржы құралдары бойынша тәуекелдерді басқару рәсімдерін бекітті.	Басқарма шетел валюталарының әрбір түрі мен барлық валюталар бойынша спот, форвард, своп операцияларының халықаралық практикасында қабылданған позициялар бойынша лимиттерді белгілейді. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі спот және форвард операцияларын өтеу мерзімдерін басқару үшін активтер мен міндеттемелерді өтеу мерзімдерінің күн сайынғы кестесін пайдаланады. Басқарма қаржы құралдары үшін "stор-loss" лимиттерінің диапазонын белгілейді. Ішкі аудит қызметі "stор-loss" лимиттерін айқындау ережелерін жинақтаушы зейнетақы қорының дұрыс қолдануын тексереді.
9.	Директорлар кеңесі баға тәуекелі бойынша позицияны айқындау жөніндегі шешімді қабылдау саясатын бекітті, оның ішінде қаржы құралдары бойынша бөлуді, қаржы рыногының өтімділігі мен рынок мөлшерін ескере отырып, саясатты бекітті.	Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімше қаржы құралдары рыногының және қаржы құралдарының өтімділігінің ауқымы мен динамикасына сәйкес қаржы құралдары жөніндегі лимиттердің бірдейлігіне талдау жүргізеді.
10.	Директорлар кеңесі инвестициялық саясатты бекітті.	Директорлар кеңесі инвестициялық саясатты бекітті, ол: инвестициялау мақсатын, инвестициялау операцияларын, сондай-ақ инвестициялаудың жоспарлары мен лимиттерін бекіту жөніндегі өкілеттіктерді; құпия ақпаратты пайдалану арқылы жүргізілетін операцияларға рұқсат бермеу мақсатында қаржылық қызмет көрсетумен байланысты өзге функциялардан инвестициялық операцияларды жүргізу функцияларын бөлу рәсімдері; қаржы құралдарының түрлері, инвестициялық қызметтің мақсаты жөніндегі инвестициялық критерийлерді айқындайды; қаржы құралдарының болуы, айналысқа жіберу тәртібі мен кірістілігін талдау рәсімдері.
11.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі тоқсанына кемінде бір рет нәтижелері басқармаға тоқсанына кемінде бір рет, директорлар кеңесіне жарты жылда кемінде бір рет нәтижелері кезең-кезеңмен ұсынылатын, инвестициялардың көлемін талдайды.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қорлары инвестициялық операцияларының күнделікті мониторингі рәсімдерін бекітті. Инвестициялар портфелі бойынша кірістер/шығыстар туралы есеппен бірге мониторинг нәтижелері басқарма мен жинақтаушы зейнетақы қорларының директорлар кеңесіне ай сайын ұсынылады. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі қаржы құралдарының, эмитенттің түрі, айналыс мерзімдері, валюта түрлері мен инвестициялау мақсаттары бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфелінің мониторингін жүзеге асырады.
12.	Басқарма инвестициялар портфелін құрылымдау рәсімдерін орта және ұзақ мерзімді перспективада инвестициялық тиімділіктің тұрақты көрсеткіштерін ұстап тұратындай етіп бекітті.	Құрылымдау рәсімдері: айына кемінде бір рет рыноктық құны бойынша инвестициялар портфеліне қайта бағалау жүргізуді; жарты жылда кемінде бір рет әрбір есепті кезең үшін қаражаттарды, кірістерді/шығыстарды тарту құнын ескере отырып, инвестициялардың қаржы нәтижелеріне бағалау жүргізуді қарастырады.
13.	Директорлар кеңесі қаржы құралдарын сатып алу/сатудан болған шамадан тыс шығыстарды ескерту және көрсетілген саясатты жинақтаушы зейнетақы қорларының сақтауын бақылауды жүзеге асыру жөніндегі саясатты бекітті.	Басқарма қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша шамадан тыс шығыстарды болдырмау жөніндегі, оның ішінде қаржылық құралдар рыногындағы бағалардың бірден өзгеруімен байланысты шұғыл рәсімдерді айқындау. Жинақтаушы зейнетақы қоры олардың рыноктық құнының динамикасын ескере отырып, қаржы құралдарымен жасалған операциялардан түскен кірістердің/шығыстардың өзгерістеріне талдау жүргізеді.
14.	Жинақтаушы зейнетақы қоры өтімділік тәуекелін ұстау қажеттілігін, сондай-ақ бағалы қағаздарды инвестициялау кезінде кредит тәуекелін назарға ала отырып, күнделікті операцияларды жүзеге асырады.	Жинақтаушы зейнетақы қоры шетел валютасында міндеттемелерді өтеуге қажетті шетел валютасындағы өтімді активтерді қалыптастыру үшін тұрақты түрде мониторинг жүргізеді.
15.	Директорлар кеңесі тәуекелдерді бағалау саясатын, оның ішінде болжалданатын тәуекелдер бойынша қаржы құралдарын бағалаудың халықаралық практикасын әдістемелерді пайдалана отырып бекітті (VАR-әдісі).	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі сыйақы мөлшерлемесінің өзгеруіне сезімтал активтер мен міндеттемелер жөніндегі дюрация көрсеткіштерінің мониторингін тұрақты түрде жүргізеді.
16.	Директорлар кеңесі валюта тәуекелдерінің сандық қатынаста меншікті капитал мен жинақтаушы зейнетақы қоры кірістерінің мөлшерінен асып түсетін жағдайларда тәуекелдің төмендеуі жөніндегі саясатты бекітті.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жарты жылда кемінде бір рет стресс-тестинг жүргізеді және рыноктағы қолайсыз факторлар көбейген жағдайда шұғыл іс-әрекет жасау жоспарында олардың нәтижелерін пайдаланады. Жинақтаушы зейнетақы қоры активтерді және міндеттемелерді басқару саясатына сәйкес туынды қаржы құралдарының көмегі арқылы валюта тәуекелін уақтылы хеджирлеу рәсімдерін пайдаланады. Директорлар кеңесі ашық валюта позициялары және валюталық нетто-позиция лимиттерін белгілейді.

                                        Зейнетақы жарналарын тарту
                                        және зейнетақы төлемдерін
                                          жүзеге асыру жөніндегі
                                           қызметті лицензиялау
                                          Ережесінің 5-қосымшасы

    Жинақтаушы зейнетақы қорларының операциялық қызметін
      қамтамасыз етуге, ақпараттық жүйені және басқару
    ақпаратының жүйелерін функциялауға қойылатын талаптар

N	Талаптың атауы	Талаптың критерийлері
1.	Басқарма бағалы қағаздар рыногында қаржылық қызмет көрсетудің операциялық техникасы бойынша рәсімдерді және олардың бухгалтерлік есеп беруін, сондай-ақ ақша аударымдарының жүйелерін бекітті.	Ішкі рәсімдер реттейді: жинақтаушы зейнетақы қорының өндірістік қызметін басқаруды қамтамасыз ететін бөлімше; бағалы қағаздар рыногында операцияларды жүргізудің техникалық тәртібі; жинақтаушы зейнетақы қорының жүргізетін операциялардың бухгалтерлік есебі; жинақтаушы зейнетақы қорының операцияларына және олардың есепке алынуына қосарлы бақылау; жинақтаушы зейнетақы қорының құжат айналымына бақылау; жинақтаушы зейнетақы қор міндеттемелерінің орындалуын бақылау, оның ішінде аударымдар және жинақталған зейнетақы қаражатын төлеу тәртібін сақтау; жинақтаушы зейнетақы қорының кастодиан банкке, зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымға берілетін ақпаратын бақылау және куәландыру, оның ішінде ұсынылған ақпараттың сәйкессіздігін анықтаған жағдайда іс-әрекетті куәландыру және реттеу рәсімдері; ақпаратты беру кезінде тұлғалар жауапкершіліктерінің рәсімдері; Қазақстан Республикасының заңнамаларына қойылатын талаптарға жинақталған зейнетақы қаражаты есептеулерінің алгоритмдеріне сәйкестігін тексеру рәсімдері, оның ішінде шартты бірлік құнының есеп айырысулары, шартты бірліктің саны, зейнетақы жарналарын есептеу, жинақталған зейнетақы қаражатының аударымдары және төлемдері және дұрыс емес жарналарды қайтару зейнетақы активтері мен инвестициялық кірістен түсетін комиссиялық сыйақыны өндіріп алу.
2.	Басқарма қаржы құралдарымен жасалған операцияларды есепке алудың дұрыс жүргізілмеуі және шынайы көрсетілмеу мүмкіндігін шектейтін рәсімдерді белгілейді.	Ішкі аудит қызметінің бағалы қағаздармен жасалатын операцияларды есепке алу журналында сенімді және уақтылы көрсетілуі, бағалы қағаздармен жасалатын операцияларды жүргізудің операциялық техникасын олардың сақтауын бағалау мақсатында жарты жылда кемінде бір рет бөлімшелерге тексеру жүргізеді.
3	Жинақтаушы зейнетақы қорында деректерді электрондық өңдеу жүйелерін әзірлеуге және функциялауға, жоспарлау жөніндегі басқару мен ішкі ережелері бар.	Жинақтаушы зейнетақы қорының деректерді электрондық өңдеу жүйелерін әзірлеуге және функциялауға, жоспарлауға қатысты ережелері мен басшылықтары бар.
4.	Жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасы электрондық өңдеу жүйесінің ішкі аудитінің рәсімдерін бекітті.	Деректерді электрондық өңдеу жүйесін бақылауды жүзеге асыратын және деректерді өңдеу мәселелеріне жауап беретін жинақтаушы зейнетақы қоры қызметкерінің жұмыс профиліне сәйкес біліктілігі және тәжірибесі болады. Тексерулерді ішкі аудит қызметі басқарма бекіткен тексеру жоспарларына сәйкес жүргізеді. Ішкі аудит қызметі жүргізілген тексерулер нәтижелері туралы басқарма мен директорлар кеңесіне тұрақты хабарлайды. Жинақтаушы зейнетақы қоры жинақталған зейнетақы қаражатын басқа жинақтаушы зейнетақы қорына не сақтандыру ұйымына уақтылы аударымды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін бағдарламалық-техникалық құралдары бар.
5.	Басқарма компьютерлік және телекоммуникациялық жүйеге рұқсатсыз қол жеткізудің алдын-алу бойынша саясатты бекітті.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесінің автоматтандырылған жүйеге кіру және шығу кезінде рұқсаттың деңгейін тексеретін жүйесі бар. Басқарма маңызды кілттерді, оның ішінде деректердің ақпараттық базасына электрондық кілттерді бақылау жөніндегі ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесінің жауапкершілігін белгіледі және рәсімдерін бекітті.
6.	Басқарма деректер базасының ақпараттық жүйесін сақтауды, оның ішінде төтенше жағдайлар барысында қамтамасыз ету жөніндегі жоспарлы іс-шараларды орындау рәсімдерін бекітті.	Рәсімдер: дайындаушы жабдықтардың мынадай техникалық қызмет көрсетулерін қамтамасыз ететін сертификатталған бағдарламалық қамтамасыз етудің; өрт қауіпсіздігі мен сейсмологиялық орнықтылықтың талаптарына жауап беретін деректердің ақпарат базасының техникалық кешендеріне арналған оқшау үй-жайлардың; автономды электр қуатының; резервтегі компьютерлер мен желілік коммуникациялардың міндетті түрде болуын қарастырады. Жинақтаушы зейнетақы қоры үнемі деректердің жүйелік-маңызды бағдарламалық файлдарды мен файлдардың резервтік көшірмелерін қалыптастырады.
7.	Басқарма төтенше жағдайлар болған жағдайда жауапкершілікті және өкілеттілікті табыстау рәсімдерін бекітті.	Төтенше жағдайлар рәсімдері компьютерлік орталық жұмысындағы төтенше іркілістер болған жағдайдағы ережелер мен нұсқаулықтарды қарастырады.
8.	Басқарма деректердің және құпия ақпараттың сақталуын қамтамасыз ету үшін ішкі бақылау саясатын бекітті.	Деректердің және құпия ақпараттың сақталуын қамтамасыз ету үшін ішкі бақылау саясаты мыналарды көздейді: құпия санатына жатқызылатын ақпарат тізбесі; құпия ақпараты бар құжаттарды тіркеу тәртібі, рәсімдеу, тіркеу, есепке алу және сақтау; құпия ақпаратқа жіберілетін тұлғалардың лауазымдарын көрсете отырып, құпия ақпаратқа рұқсат беру тәртібі.
9.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі проблемалардың қайтадан пайда болуын болдырмау мақсатында қауіпсіздік шараларын әзірлеу жөнінде кезек күттірмейтін шаралардың қолданылатынын ескере отырып, нақты жүйелік проблемаларға есеп жүргізеді.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі техникалық проблемалар есебінің парақтарын толтырады және олар бойынша есеп жүргізеді. Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі проблемалардың туу себептерін бақылайды, олар туралы ақпарат жүйесін дайындаушыларға хабарлайды және олардың қайталануын болдырмау үшін түзету шараларын қабылдайды. Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі осындай проблемалардың сипатын үнемі талдайды.
10.	Басқарма құпия ақпараттың жария болуын және ақпарат деректерінің бұрмалануын болдырмау жөніндегі рәсімдерді бекітті.	Рәсімдер: рұқсаты шектеулі ақпарат деректерінің тізбесін; рұқсат алу тәртібі; ақпарат деректеріне рұқсатты бақылау тәртібі; ақпарат деректеріне рұқсаты бар тұлғалар тізбесі.
11.	Басқарма құралдарды үнемі инспекциялау және жұмыс туралы есептерді тексеру арқылы іркілістердің алдын-алу жөніндегі ресімдерді бекітті.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі деректердің автоматтандырылған базасын функциялауын қамтамасыз ететін техникалық кешендерге кемінде тоқсанына бір рет тексеру жүргізеді. Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі тоқсанына кемінде бір рет техникалық кешендердің жай-күйі туралы ақпаратты басқармаға ұсынады.
12.	Басқарма деректердің автоматтандырылған базасын басқару терминалдарын рұқсатсыз пайдалануды болдырмау жөнінде рәсімдерді бекітті.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі деректердің автоматтандырылған базасын басқару терминалдарын пайдаланудың мониторингін жүргізеді және сәйкестендіреді, оның ішінде олар жүргізген операциялардың түрі мен көлемінің пайдаланушының функционалдық міндеттеріне сәйкестігін бақылайды. Жинақтаушы зейнетақы қорын пайдаланушының жеке басын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін жүйесі бар.

                                        Зейнетақы жарналарын тарту
                                        және зейнетақы төлемдерін
                                          жүзеге асыру жөніндегі
                                           қызметті лицензиялау
                                          Ережесінің 6-қосымшасы

Жинақтаушы зейнетақы қорларының орындауға
міндетті базалық талаптар критерийі

Тәуекелдерді басқару жүйесін қадағалау
1.	Директорлар кеңесі жинақтаушы зейнетақы қорларының мүдделер қайшылығын реттеу жөніндегі саясатты бекітті.
2.	Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорларының ішкі ережелері мен рәсімдерді сақтауын бақылауды, ішкі және сыртқы аудиторлардың есептерді орындауын, уәкілетті органның ықпал ету шараларын мен өзге де талаптарын жүзеге асырады.
3.	Директорлар кеңесі қажетіне қарай, бірақ тоқсанына кем дегенде бір рет мынадай есептерді талдайды: жиынтық баланс және өткен жылдағы кезеңмен салыстырғандағы жинақтаушы зейнетақы қорының кірістері мен шығыстары туралы есеп; инвестициялар туралы: қаржы құралдарын түрлеріне қарай топтастыра отырып және олардың баланстық құнын, рыноктық құнын, кірістілігін және сатып алу мен сатудың жалпы сомасын көрсете отырып жасалған есептер; жинақтаушы зейнетақы қорының активтері мен міндетемелерінің көлемін салыстыру туралы есеп (гэп-анализ); процент тәуекелі бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының позициясына қысқаша талдау; валюталардың айырбас бағамының ауытқу тәуекеліне жинақтаушы зейнетақы қорының ұшырауына қысқаша талдау; жинақтаушы зейнетақы қорының меншікті капиталға ағымдағы және болжалданатын мұқтаждығына қысқаша талдау.
4.	Директорлар кеңесі уәкілетті органның ықпал ету шараларын және өзге де талаптарын орындамауының себептерін, оның ішінде жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын түсіндіре отырып бақылау жүргізеді.
5.	Директор кеңесі жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерінің функционалдық міндеттері бойынша жыл сайынғы есептерді талдайды.
6.	Директорлар кеңесі жыл сайын басқарма қызметінің жинақтаушы зейнетақы қорының ағымдағы қаржы жылына жоспарланған мақсаттарына жетуге арналған қызметтерін талдайды.
7.	Директорлар кеңесі өзінің өкілеттілігі шегінде ағымдағы жылдың мақсатты көрсеткіштеріне жинақтаушы зейнетақы қорының қызметінің нәтижелері сәйкес келмеген жағдайда жинақтаушы зейнетақы қоры басқармасының мүшелеріне шаралар қолдана алады.
8.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ұйымдық-функционалдық құрылымының схемасы, оның ішінде: жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшесінің немесе жинақтаушы зейнетақы қорының жүргізетін операцияларға байланысты негізгі тәуекелдерді тәуелсіз бағалау мен талдауға жауап беретін тәуекелдерді басқару жөніндегі тұлғаның өкілеттігі мен міндеттерін; олардың функционалдық міндеттеріне сәйкес келетін жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасы органдарының құрылымын; жинақтаушы зейнетақы қорының әрбір басшы қызметкерінің лауазымдық міндеттері және өкілеттіктерін; жинақтаушы зейнетақы қоры есепті жыл ішінде әрбір басшы қызметкерінің (басқарма мүшелерінен басқа) қызметіне баға беру тәртібі, оның ішінде жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің мақсатты көрсеткіштерін орындамағаны үшін шаралар қолдану немесе жауапкершілікке тартуды реттейді.
9.	Жылдық бюджеттер мен стратегиялық жоспарлар жасауды басқарма ағымдағы және болашақтағы бәсекелестік, экономикалық орта мен нормативтік құқықтық базаны, жинақтаушы зейнетақы қорлары капиталының қосымша қажетті мөлшерін ескере отырып жүргізеді.
10.	Тәуекелдерді басқару саясаты жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерінің өкілеттілігі мен функционалдық міндеттерін реттейтін, оның ішінде қаржы құралдарын сатып алу/сату бойынша операцияларды жүргізудің дұрыстығына қосарлы бақылауды және олармен байланысты бақылауды қамтамасыз етуді көздейтін ережені қарастырады.
11.	Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін басқару жөніндегі өкілеттіктер мен функцияларды шоғырландыру, сондай-ақ корпоративті стратегия бекіткен өткізілетін операциялардың жинақтаушы зейнетақы қорының саясаты мен рәсімдеріне сәйкестігін айқындау бойынша басшы қызметкерлерге тексеру жүргізеді.
12.	Тәуекелдерді және ішкі бақылауды басқару жөніндегі саясат директорлар кеңесінің мүшелерін, басқарманы және жинақтаушы зейнетақы қорының жауапты қызметкерлерінің тәуекелдерді басқару жөніндегі өкілеттіктерді және функционалдық міндеттерін айқындайды.
13.	Жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесіне және басқармаға ұсынылатын басқару ақпаратының тізбесі директорлар кеңесі мен жинақтаушы зейнетақы қоры басқармасының тәуекелдерді басқару жөніндегі өз функционалдық міндеттерін тиісінше орындауы үшін жеткілікті болуы керек.
14.	Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімше қызметкерлері басшы қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес келеді, оның ішінде тәуекелдерді басқару бойынша функционалдық міндеттерді жүзеге асыру үшін жұмыс өтілі, тиісті біліктілігі мен жұмыс тәжірибесінің болуын қарастырады.
15.	Тәуекелдерді басқару жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшесінің және ішкі аудит қызметі қызметкерлерінің функционалдық міндеттері олар жүргізетін операцияларға сәйкес келеді.
16.	Жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерімен жұмыс жасау кезіндегі саясаты мыналарды көздейді: зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттарының Қазақстан Республикасының заңнамасымен сәйкестігін тексеру рәсімдері; салымшылардың (алушылардың) дербес зейнетақы шоттарына қаражаттың уақтылы түсуі мен есепке алудың сенімділігін қамтамасыз ететін рәсімдер, жинақталған зейнетақы қаражатының төлемдері мен аударымдары; зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттар бойынша салымшылардың (алушылардың) шағымдарын белгіленген мерзімде қарауға кепілдік беретін, жинақталған зейнетақы қаражатының оларды аудару немесе төлем жасау барысында жоғалған жинақталған зейнетақы қаражатының уақтылы қалпына келтіруге кепілдік беретін рәсімдер; зейнетақы активтері мен зейнетақы активтерін уақтылы инвестициялауын есепке алу сәйкестігін қамтамасыз ететін рәсімдер мониторингін Қазақстан Республикасы заңнамаларының талаптарына; қорға комиссиялық сыйақының есептеуінің дұрыстығын тексеру; жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтері мен инвестициялық кірістен өндіріп алынатын комиссиялық сыйақысының мөлшері, сондай-ақ жинақтаушы зейнетақы қорының салымшыларға (алушыларға) осы ақпаратты ұсыну тәртібі.
17.	Ішкі аудит жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қорының саясаты: жинақтаушы зейнетақы қоры ұшырауы мүмкін барлық тәуекелдерді; ішкі аудит жүргізудің ауқымы мен жиілігін; ішкі аудитті жүргізу кезінде пайдаланылатын рейтингтік жүйені; жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі аудитті жүргізу жоспарын жасауға қойылатын талаптарды айқындайды.
18.	Ішкі аудит қызметі аудит саясатына сәйкес функциялары қаржы құралдарымен жасалатын операцияларды жүргізуді көздейтін жинақтаушы зейнетақы қорының барлық бөлімшелеріне тұрақты ішкі тексеру жүргізеді.
19.	Ішкі аудит қызметі аудит саясатына сәйкес зейнетақы активтерінің есебінен жүргізілетін операцияларға, зейнетақы активтерінің қатысуымен жасалатын мәмілелердің дұрыстығына және кастодиан банктермен және жинақтаушы зейнетақы қорларымен есепке алу және құжат айналымының дұрыстығын салыстыруды жүзеге асырып, үнемі ішкі тексеру жүргізеді.
20.	Ішкі аудит қызметінің қызметкерлері жинақтаушы зейнетақы қорының біліктілік талаптарына сәйкес келеді, сондай-ақ тексеру жүргізілетін жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшелерінің қызметі туралы жұмыс тәжірибесі мен қажетті білімдері бар.
21.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі саясаты тексерілетін бөлімшенің қызметіне байланысты барлық қажетті құжаттарға, оның ішінде коммерциялық, өзге де немесе құпиялық режимі бар құжаттарға қол жеткізуге ішкі аудит қызметінің құқығын қарастырады.
22.	Ішкі аудит жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қорының саясаты басшы қызметкерлердің немесе жинақтаушы зейнетақы қорының басқа бөлімшелерінің функционалдық міндеттерін орындаудағы тәуелсіздігі және ішкі аудит қызметінің директорлар кеңесіне есеп беруі белгіленеді.
23.	Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының сыртқы аудитормен бірлесіп жылына кемінде бір рет жинақтаушы зейнетақы қорының ішкі бақылау жүйесінен ішкі және сыртқы аудиторлар анықтаған кемшіліктерді талқылау үшін бірлескен кездесулер өткізеді.
24.	Ішкі аудит саясаты директорлар кеңесі мен жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасына ішкі аудит қызметінің әрбір тексеруінің нәтижелерін ұсынудың оңтайлы мерзімдерін қарастырады.
25.	Ішкі аудит қызметінің өкілеттіктері бөлімшелер үшін орындалуы міндетті болып табылатын жүргізілген тексерулер нәтижелері бойынша ұсыныстар дайындауды қарастырады, сонымен бірге оларды жүзеге асыру тәсілдері мен шарттарын тікелей бөлімшелер айқындайды және жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасы бекітеді.
26.	Ішкі аудит қызметі оларды оңтайлы орындау мақсатында, ішкі аудит нәтижелері бойынша қабылданған, жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшелері жүргізетін және жоспарлайтын іс-шаралар мониторингін жүзеге асырады.
27.	Ішкі саясатпен жинақтаушы зейнетақы қорының кірісін (шығысын), оның ішінде қызмет көрсетулердің динамикасында, сол бөлігінде, түрлерінде, жинақтаушы зейнетақы қорының аумақтық және функционалдық бөлімшелері бойынша ай сайын бақылап отыратын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшесі белгіленеді.
28.	Ішкі саясатпен директорлар кеңесімен белгіленген жиынтық лимиттер шегінде, бөлімшелердің қызметіне байланысты кірістерді (шығыстарды) басқару жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшелерінің өкілеттіктері қарастырылады.
29.	Басқарма заңнамамен сәйкес ең аз талап етілетін деңгейде жинақтаушы зейнетақы қорының меншікті капиталының сәйкестігін қамтамасыз етеді.
30.	Басқарма директорлар кеңесімен белгіленген жиынтық лимиттер шегінде қаржы құралдарымен жасалатын операцияларды жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қорының әрбір бөлімшелерінің тәуекел лимиті айқындалады.
31.	Ішкі аудит қызметі жүргізілген тексерулер нәтижелері бойынша жинақтаушы зейнетақы қоры қызметкерлерінің зейнетақымен қамтамасыз ету саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасын, халықаралық стандарттарды, жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін игеру деңгейін айқындайды.
32.	Ішкі аудит қызметі қаржылық қызмет көрсетудің жаңа түрлерін ендірген кезде, жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін сақтаумен байланысты, жинақтаушы зейнетақы қорының қосымша елеулі тәуекелдерін пайда болу мүмкіндігін бағалайды.
33.	Директорлар кеңесі және жинақтаушы зейнетақы қорының акционерлері басқармасының жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық көрсеткіштерін бағалау мүмкіндігін қамсыздандыратын қаржылық және басқармалық есеп берулерін ұсыну мерзімдері мен нысандарын бекітті.
34.	Директорлар кеңесі тұрақты негізде инвестициялық шешімді және оларға ұсынымдарды талдайды.
35.	Директорлар кеңесі ішкі бақылауды және тәуекелдерді басқаруды жақсарту жөніндегі сыртқы аудиторлардың қорытындысын талдайды.
36.	Есеп және есеп беру жөніндегі жинақтаушы зейнетақы қорының саясаты, сонымен бірге жинақтаушы зейнетақы қорының аудитін тексеру барысында мынадай мәселелерді қарастырады: күн сайынғы баланстарды өңдеудің дұрыстығы; жинақтаушы зейнетақы қорының есеп саясатының қаржы есебінің халықаралық стандарттарына сәйкестігі; қаржы есептерімен бухгалтерлік негізсіз айла-әрекет жасау фактілерінің болуы; меншікті және зейнетақы активтерін есепке алудың дұрыстығын; жинақтаушы зейнетақы қорының есеп беру саясатында белгіленген талаптарға есепке алу әдістері мен есеп беруді құрастырудың сәйкес келуі; жылдық есептегі тәуекелдер құрылымы мен мөлшерінің жинақтаушы зейнетақы қорының толыққанды және дұрыс ашып көрсетуі.
37.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі зейнетақы активтеріне мынадай факторлардың тиімділігі мен өтімділігінің ықпал ету әсерін болжайды: қарсы әріптестер келісім-шарт бойынша өз міндеттемелерін толық не ішінара орындамауы; Қазақстан Республикасының тәуелсіз борыш рейтингінің үш айда бір деңгейге және бір жылда екі деңгейге төмендеуі; ұзақ мерзімді қаржы құралдарының мерзімінен бұрын өтеуі; теңге бағамының құнсыздануы/көтеруі.
38.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі: жинақтаушы зейнетақы қорының баланстық және баланстан тыс есептерге, сондай-ақ экономикалық жағдайлардың өзгеруіне сезімтал кірістері мен шығыстарына; өтімділіктің төмендеуі, қаржы құралдарына бағаның өзгеруі; заемшының қаржылық жай-күйінің тәуелді борыштық бағалы қағаздар, оның борыштың және есептелген сыйақының негізгі сомасын өтеу жөніндегі оның мүмкіндіктері; сыйақы мөлшерлемесінің өзгеруіне сезімтал активтер, міндеттемелер мен баланстан тыс мақалалардың оларды өтеу мерзіміне сәйкес бөлінуі (гэп-талдау); шетел валютасы бағамының өзгеруіне сезімтал активтер, міндеттемелер мен баланстан тыс мақалаларға тұрақты талдау жүргізеді.
Қаржы құралдарымен жасалатын операцияларды жүргізу
39.	Қосарланған бақылау жүйесі: фронт- және бэк-офистерді бөлуді; бэк-офистің фронт-офистің операцияларының жай-күйін уақтылы тексеру мүмкіндігін; қосарланған бақылау жүйесі қатысушылар арасындағы ықтимал келісімдерді шектеу шараларын; фронт пен бэк-офистерде және бөлімшелердегі қызметтік міндеттерді бір ғана тұлғаның қатар орындауына тыйым салуды қарастырады.
40.	Ішкі аудит қызметі меншікті капиталдың және жинақтаушы зейнетақы қор кірістерінің мөлшеріне теңбе-тең болмайтын кірістермен және тәуекелді қабылдаумен жасалатын операцияларды жүзеге асырған кезде, асыра пайдалану жағдайларын анықтау және болдырмау мақсатында жинақтаушы зейнетақы қорының операцияларын тексереді.
41.	Жинақтаушы зейнетақы қорының тәуекелдері басқаруға қажетті ақпаратты жинау бойынша жүйесі бар.
42.	Ішкі аудит қызметі және сыртқы аудиторлар тәуекелдерді басқару бөлімшесінде, бухгалтерлік есеп және есеп беруді жүргізуге жауап беретін жинақтаушы зейнетақы қор бөлімшесі ұсынған мәліметтердің нақтылығын тексереді.
43.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі қаржы құралдары бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының айқындаған әділ құнның дұрыстығына мониторинг жүргізеді.
44.	Директорлар кеңесі кезең-кезеңмен жиынтық лимитті және "stор-loss" лимиттерін белгілеу ережелерін айқындайды.
45.	Қаржы құралдарын сатып алу/сату бойынша операцияларды жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшесі жұмыс күні ішінде жинақтаушы зейнетақы қорының басқармасына қаржы құралдары бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының позициясын ұсынады.
46.	Директорлар кеңесі қаржы құралдары бойынша лимиттерді және "stор-loss" лимиттерін белгілеу ережесін айқындау рәсімдерін белгілейді.
47.	Басқарма шетел валюталарының әрбір түрі мен барлық валюталар бойынша спот, форвард, своп операцияларының халықаралық практикасында қабылданған позициялар бойынша лимиттерді белгілейді.
48.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі спот және форвард операцияларын өтеу мерзімдерін басқару үшін активтер мен міндеттемелерді өтеу мерзімдерінің күн сайынғы кестесін пайдаланады.
49.	Директорлар кеңесі инвестициялық саясатты бекітті, ол: инвестициялау мақсатын, инвестициялау операцияларын, сондай-ақ инвестициялаудың жоспарлары мен лимиттерін бекіту жөніндегі өкілеттіктерді; құпия ақпаратты пайдалану арқылы жүргізілетін операцияларға рұқсат бермеу мақсатында қаржылық қызмет көрсетумен байланысты өзге функциялардан инвестициялық операцияларды жүргізу функцияларын бөлу рәсімдері; қаржы құралдарының түрлері, инвестициялық қызметтің мақсаты жөніндегі инвестициялық критерийлерді; қаржы құралдарының болуы, айналысқа жіберу тәртібі мен кірістілігін талдау рәсімдерін айқындайды.
50.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қоры инвестициялық операцияларының күнделікті мониторингі рәсімдерін бекітті.
51.	Инвестициялар портфелі бойынша кірістер/шығыстар туралы есеппен бірге мониторинг нәтижелері басқарма мен жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесіне ай сайын ұсынылады.
52.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі қаржы құралдарының, эмитенттің түрі, айналыс мерзімдері, валюта түрлері мен инвестициялау мақсаттары бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфелінің мониторингін жүзеге асырады.
53.	Құрылымдау рәсімдері: айына кемінде бір рет рыноктық құны бойынша инвестициялар портфеліне қайта бағалау жүргізуді; жарты жылда кемінде бір рет әрбір есепті кезең үшін қаражаттарды, кірістерді/шығыстарды тарту құнын ескере отырып, инвестициялардың қаржы нәтижелеріне бағалау жүргізуді қарастырады.
54.	Басқарма қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша шамадан тыс шығыстарды болдырмау жөніндегі, оның ішінде қаржы құралдары рыногындағы бағалардың бірден өзгеруімен байланысты шұғыл рәсімдерді айқындау.
55.	Жинақтаушы зейнетақы қоры олардың рыноктық құнының динамикасын ескере отырып, қаржы құралдарымен жасалған операциялардан түскен кірістердің/шығыстардың өзгерістеріне талдау жүргізеді.
56.	Жинақтаушы зейнетақы қоры болжалданатын жинақтаушы зейнетақы қорының баланстан тыс операцияларын өтеу көлемін ескере отырып, өтімділік бақылауын жүзеге асырады.
57.	Жинақтаушы зейнетақы қоры шетел валютасындағы міндеттемелерді өтеуге қажет шетел валютасындағы өтімді активтерді қалыптастыру мүмкіндігінің мониторингін үнемі жүргізеді.
58.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі сыйақы мөлшерлемесінің өзгеруіне сезімтал активтер мен міндеттемелер жөніндегі дюрация көрсеткіштерінің мониторингін тұрақты түрде жүргізеді.
Жинақтаушы зейнетақы қорларының операциялық қызметін, ақпараттық жүйені және басқару ақпаратының жүйесін функциялауды қамтамасыз етуге қойылатын талаптар
59.	Ішкі рәсімдер реттейді: жинақтаушы зейнетақы қорының өндірістік қызметін басқаруды қамтамасыз ететін бөлімшені; бағалы қағаздар рыногында операцияларды жүргізудің техникалық тәртібін; жинақтаушы зейнетақы қор жүргізетін операциялардың бухгалтерлік есебін; жинақтаушы зейнетақы қорының операцияларына және олардың есебіне қосарлы бақылауды; жинақтаушы зейнетақы қорының құжат айналымына бақылауды; жинақтаушы зейнетақы қор міндеттемелерінің орындалуын бақылау, оның ішінде аударым тәртібін сақтау және жинақталған зейнетақы қаражатын төлеу; жинақтаушы зейнетақы қорының кастодиан банкке беретін зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйым, оның ішінде ұсынылған ақпараттың сәйкессіздігін анықтаған жағдайда іс-әрекетті куәландыру және реттеу рәсімдерін; ақпаратты беру кезінде тұлғалар жауапкершіліктерінің рәсімдерін; жинақталған зейнетақы қаражаты есептеулері алгоритмдерінің Қазақстан Республикасының заңнамаларына қойылатын талаптарға сәйкестігін тексеру рәсімдері, оның ішінде шартты бірлік құнының есеп айырысулары, шартты бірліктің саны, зейнетақы жарналарын есептеу, жинақталған зейнетақы қаражатының аударымдары және төлемдері және дұрыс емес жарналарды қайтару, зейнетақы активтері мен инвестициялық кірістен түсетін комиссиялық сыйақыны өндіріп алуын реттейді.
60.	Ішкі аудит қызметі жарты жылда кемінде бір рет бөлімшелерге олардың бағалы қағаздармен жасалатын операцияларды жүргізудің операциялық техникасын сақтауын, есепке алу журналында бағалы қағаздармен жасалатын операциялардың сенімді және уақтылы көрсетілуін бағалау мақсатында тексеру жүргізеді.
61.	Жинақтаушы зейнетақы қорының деректерді электрондық өңдеу жүйесін жоспарлауға, әзірлеуге және функциялауға қатысты ережелері мен басшылықтары бар.
62.	Электрондық өңдеу жүйесін бақылауды жүзеге асыратын және деректерді өңдеу мәселелеріне жауап беретін банк қызметкерінің жұмыс саласына сәйкес біліктілігі және тәжірибесі болады.
63.	Ішкі аудит қызметі басқарма бекіткен тексерулер жоспарына сәйкес тексеру жүргізеді.
64.	Ішкі аудит қызметі жүргізілген тексерулер бойынша тұрақты түрде басқарма мен директорлар кеңесіне хабарлайды.
65.	Жинақтаушы зейнетақы қорының басқа жинақтаушы зейнетақы қорына не сақтандыру қорына жинақталған зейнетақы қаражатын уақтылы аударуды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін бағдарламалық-техникалық құралдары бар.
66.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесінің автоматтандырылған жүйеден шыққан және кірген кезде рұқсат беру деңгейін тексеру жүйесі бар.
67.	Басқарма маңызды кілттерді, оның ішінде деректердің ақпарат базасына электрондық кілттерді бақылау жөніндегі ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі рәсімдерін бекітеді және жауапкершілігін белгілейді.
68.	Рәсімдер: дайындаушы жабдықтардың мынадай техникалық қызмет көрсетулерін қамтамасыз ететін сертификатталған бағдарламалық қамтамасыз етудің; өрт қауіпсіздігінің, сейсмологиялық орнықтылықтың талаптарына жауап беретін деректердің ақпарат базасының техникалық кешендеріне арналған оқшау үй-жайлардың; автономды электр қуатының; резервтегі компьютерлер мен желілік коммуникациялардың міндетті түрде болуын қарастырады.
69.	Жинақтаушы зейнетақы қоры деректердің жүйелік-маңызды бағдарламалық файлдарды мен файлдардың резервтік көшірмелерін үнемі қалыптастырады.
70.	Төтенше жағдайлар рәсімдері компьютерлік орталықтар үшін жүйе жұмысында төтенше іркілістер болған жағдайдағы ережелер мен басшылықтарды қарастырады.
71.	Деректердің және құпия ақпараттың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі ішкі бақылау саясаты мыналарды көздейді: құпия санатына жатқызылатын ақпарат тізбесін; құпия ақпараты бар құжаттарды тіркеу тәртібі, рәсімдеу, тіркеу, есепке алу және сақтауды; құпия ақпаратқа жіберілетін тұлғалардың лауазымдарын көрсете отырып, құпия ақпаратқа рұқсат беру тәртібін.
72.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі техникалық проблемалардың есепке алу парақтарын толтырады және олар бойынша есеп беру жүргізіледі.
73.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі проблемалардың туу себептерін бақылайды, олар туралы ақпарат жүйесін дайындаушыларға хабарлайды және олардың қайталануын болдырмау үшін түзету шараларын қабылдайды.
74.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі осындай проблемалардың сипатын үнемі талдайды.
75.	Рәсімдер: рұқсаты шектеулі ақпарат деректерінің тізбесін; рұқсат алу тәртібін; ақпарат деректеріне рұқсатты бақылау тәртібін; ақпарат деректеріне рұқсаты бар тұлғалардың тізбесін көздейді.
76.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі тоқсанына кемінде бір рет автоматтандырылған деректер базасының функциялануын қамтамасыз ететін техникалық кешендерге тексеру жүргізеді.
77.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі тоқсанына бір рет техникалық кешендердің жай-күйі туралы басқармаға ақпарат ұсынады.
78.	Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі деректердің автоматтандырылған базасын басқару терминалдарын пайдаланудың мониторингін жүргізеді және сәйкестендіреді, оның ішінде олар жүргізген операциялардың түрі мен көлемінің пайдаланушының функционалдық міндеттеріне сәйкестігін бақылайды.
79.	Банкте пайдаланушының жеке басын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін жүйе бар.

                                        Зейнетақы жарналарын тарту
                                        және зейнетақы төлемдерін
                                          жүзеге асыру жөніндегі
                                           қызметті лицензиялау
                                          Ережесінің 7-қосымшасы

Жинақтаушы зейнетақы қорына орындауға
міндетті қосымша талаптар критерийлері

Тәуекелдерді басқару жүйесін ұйымдастыру
1.	Директорлар кеңесі жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің стратегиясын бекітеді.
2.	Жинақтаушы зейнетақы қорының корпоративтік стратегиясында жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің қысқа мерзімді (кемінде бір жылда) және ұзақ мерзімді (екі жылдан он жылға дейін) жинақтаушы зейнетақы қоры қызметінің мақсаттары айқындалған.
3.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ұзақ мерзімді стратегиясы жасалған және жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне бұрын жағымсыз әсер еткен факторларды алып тастау мақсатында үнемі жетілдіріледі.
4.	Директорлар кеңесі тәуекелдермен (кредит тәуекелі, процент тәуекелі, өтімділікті жоғалту тәуекелі, валюта тәуекелі) байланысты жинақтаушы зейнетақы қорының стратегиясына, саясатына және рәсімдеріне қайшы келетін операцияларды жасау мүмкіндігін болдырмау мақсатында мониторинг жүргізеді.
5.	Тәуекелді басқару функциясын жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қорының бөлімшесі зейнетақы активтеріне ықпал ету әдістемесін, қаржы құралдарының теріс динамикасы жағдайында ішкі және сыртқы рыноктарының кірістілігі мен өтімділігін пайдаланады.
6.	Басқарма әлуетті және ықтимал тәуекелді білдіретін ішкі және сыртқы экономикалық факторларды сәйкестендіреді және талдайды, олардың жинақтаушы зейнетақы қорының қаржы көрсеткіштеріне ықпалының дәрежесін бағалайды.
7.	Директорлар кеңесі бекіткен жиынтық лимиттер бөлігінде басқарма өткізілетін операция түрлері бойынша жеке алғанда тәуекелдердің рұқсат мөлшеріне лимитті айқындайды, жинақтаушы зейнетақы қорының аталған лимиттерді сақтауын бақылаудың тиімді шараларын қабылдайды.
8.	Басқарма олардың ай сайынғы есебі негізінде тәуекелдердің түрлері бойынша жиынтық лимиттерді сақтауын бақылайды.
9.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшелерінің әлуетті және ықтимал тәуекелдерді басқарудағы саясатты сақтауын бақылайды, жинақтаушы зейнетақы қоры бөлімшелерінің олар үшін белгіленген лимиттер шегінде тәуекелдер мөлшерін сақтау мониторингін жүзеге асырады.
10.	Басқарма жинақтаушы зейнетақы қорының жүргізген операцияларының түрлері бойынша тәуекелдерді бөлу, яғни меншікті капитал мен төлем қабілеттігін сақтау мақсатында, оларға байланысты тәуекелді ескере отырып, қаржы құралдарымен жасалатын операциялардың құрылымын және көлемін қалыптастыру саясатын қолданады және оны жинақтаушы зейнетақы қоры жауапты бөлімшелерінің орындауын бақылайды.
11.	Жинақтаушы зейнетақы қорының әртараптану саясатын іске асыруды қамтамасыз ететін, сондай-ақ уәкілетті орган белгілеген әртараптану нормаларын сақтау мониторингін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ұйымдық-функционалдық және операциялық құрылымы бар.
12.	Жинақтаушы зейнетақы қорының ағымдағы қаржы жағдайы туралы ақпарат форматы және олар бойынша қабылдаған тәуекелдер басқару есебінің белгілі бір нысандары түрінде стандартталған, оның ішінде кредит, процент тәуекелдері, өтімділікті жоғалту тәуекелі, валюта тәуекелі, елдің (трансферт) тәуекелдерін сәйкестендіреді және өлшейді, сондай-ақ тәуекелдерге ұшырау дәрежесі, белгіленген лимиттер шегінде олардың сақталуы айқындалады.
13.	Бөлімше қабылданатын тәуекелді ескере отырып, жинақтаушы зейнетақы қорының күтілетін кірістерін бағалауды (есептеуді) жүргізеді.
Қаржы құралдарымен жасалатын операцияларды жүргізу
14.	Қаржы құралдарын сатып алу/сату операцияларын басқару жөніндегі ішкі саясаты былайша реттеледі: жинақтаушы зейнетақы қорының активтер (міндеттемелер) құрылымына байланысты проценттік тәуекелді анықтау; жинақтаушы зейнетақы қорының активтер (міндеттемелер) құрылымына байланысты валюталық тәуекелді анықтау; туынды қаржы құралдарымен операцияларға тиесілі тәуекелдерді анықтау; жинақтаушы зейнетақы қорының рыноктық тәуекеліне өлшем жасау кезіндегі пайдаланылатын моделдер; тәуекелдерді басқару бөлімшесінің директорлар кеңесіне және басқармаға рыноктық тәуекел бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының позициялары туралы есебін ұсыну кезеңділігі.
15.	Жинақтаушы зейнетақы қоры баға активтер мен міндеттемелер бойынша тәуекелдерді және кірістерді/шығыстарды бақылайды және олардың құнына күн сайынғы бағалау жүргізеді.
16.	Жинақтаушы зейнетақы қоры қаржы құралының рыноктық құнының болмаған жағдайда қаржылық есеп беру жағдайында қаржылық есеп берудің халықаралық стандартына сәйкес осы қаржы құралының құнсыздануына тест жүргізді.
17.	Жинақтаушы зейнетақы қоры әр операциялық күн ішінде қаржы құралдарымен жасалған операциялардан түскен кірістер/шығыстарға жүйелі бағалау жүргізеді.
18.	Жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесі баға тәуекелін ескере отырып, қаржы құралының құнын айқындау рәсімдерін бекітті.
19.	Жинақтаушы зейнетақы қоры қаржы құралының құнын бағалауды тәуекелді бағалау моделінің және ағымдағы бағаларды рыноктық бағаға келтіру негізінде жүргізеді, сонымен бірге стресс-тестинг және бэк-тестинг өткізеді.
20.	Жинақтаушы зейнетақы қоры тәуекелді бағалау нәтижелерін және қаржы құралдарымен операцияларды жасауға шешім қабылдау барысында тұрақты стресс-тестингтерді пайдаланады.
21.	Басқарма қаржы құралдары үшін "stop-loss" лимиттерінің диапазонын пайдаланады.
22.	Ішкі аудит қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының "stop-loss" лимитін айқындау ережелерін қолдануын тексереді.
23.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі қаржы құралдары бойынша лимиттердің бірдейлігіне қаржы құралдары рыногының ауқымы мен динамикасы мен қаржы құралдарының өтімділігіне сәйкес талдау жүргізеді.
24.	Тәуекелдерді басқару бөлімшесі кемінде жарты жылда бір рет стресс-тестинг өткізеді және оның нәтижесін рыноктағы қолайсыз факторлардың өсу барысында шұғыл іс-әрекет жоспарына пайдаланады.
25.	Жинақтаушы зейнетақы қоры активтерді және міндеттемелерді басқару саясатына сәйкес туынды қаржы құралдары көмегімен валюталық тәуекелді уақтылы хеджирлеу рәсімдерін пайдаланады.
26.	Директорлар кеңесі ашық валюталық позициялар бойынша лимиттерді және валюталық нетто-позиция лимиттерін анықтайды.

Көрсеткіш	Мәні
Мәртебесі	Қолданыстағы
Актіні өзгерту күні	26.11.2005
Актіні қабылдау күні	26.11.2005
Акт нысаны
Құқықтық қатынас саласы	Зейнетақымен қамсыздандыру. Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар. Мемлекеттік арнаулы жәрдемақылар Нормативтік құқықтық актілер: дайындау, қабылдау, өзгерту, жариялау, түсіндіру, мемлекеттік есепке алу
Актіні қабылдаған орган	Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегi агенттiгi (ҚР Президентінің 2011.04.12 № 25 Жарлығымен оның функциялары мен өкілеттіктері ҚР Ұлттық Банкіне беріле отырып таратылды)
Заңды күші	Министрлік пен ведомствоның актісі
Әрекет аймағы	Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік тізіміндегі актінің тіркеу нөмірі	26293
НҚА ережешығармашылық органмен берілген тіркеу нөмірі	410
Күшіне ену күні	11.01.2006
Актіні қабылдау орны	Алматы қаласы

№	Тақырып	НҚА нысаны және оны қабылдаған орган	Өзгерту күні	НҚА мәртебесі
1	Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау Ережесін бекіту туралы	Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 26 қарашадағы N 410 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 29 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 4005	26.11.2005	Қолданыстағы
2	Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау Ережесін бекіту туралы	Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 26 қарашадағы N 410 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 29 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 4005	25.12.2006	Жаңартылған
3	Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау Ережесін бекіту туралы	Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 26 қарашадағы N 410 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 29 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 4005	30.03.2007	Жаңартылған
4	Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау Ережесін бекіту туралы	Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 26 қарашадағы N 410 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 29 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 4005. Күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2007.04.30. N 123 қаулысымен.	30.04.2007	Күшін жойған

Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті лицензиялау Ережесін бекіту туралы

Құжат туралы ақпарат

Өзгерістер тарихы