Рус | Қаз | Eng

Мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман және аңшылық шаруашылығы комитеті төрағасының 2005 жылғы 17 қаңтардағы N 12 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 8 ақпанда тіркелді. Тіркеу N 3431

Қолданыстағы

     Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 50-бабын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН :
     1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру ережесі бекітілсін.
     2. Орман шаруашылығы және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы реттеу мен бақылау басқармасы белгіленген тәртіппен осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуден өтуге жіберсін.
     3. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күнінен бастап күшіне енеді.

     Комитет төрағасы

Қазақстан Республикасы     
Ауыл шаруашылығы министрлігі  
Орман және аңшылық       
шаруашылығы комитетінің    
2005 жылғы 17 қаңтардағы    
N 12 бұйрығымен бекітілген   

Мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген
жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру ережесі 1. Жалпы ережелер

     1. Мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 50-бабына сәйкес әзірленді және мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру тәртібін анықтайды.

     2. Мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыруды осы Ережемен белгіленген тәртіппен мемлекеттік орман иеленуші жүргізеді.

     3. Ормандарды молықтыру және орман өсіру, орманның табиғи жолмен жаңаруына ықпал ету жөніндегі іс-шаралар жүргізілген немесе ормандардың табиғи жолмен жаңаруы орын алған орман көмкермеген жерлер (ағашы кесілген жерлер, өртеңдер, өспей қалған екпелер, алаңқай жерлер), сондай-ақ, егер оларда белгіленген тәртіппен орман дақылдары отырғызылса немесе олардың табиғи жолмен орман болып өсуі орын алса, орманға жарамды деп танылған ормансыз жерлер орман көмкерген жерлерге ауыстырылады.

     4. Осы Ереже табиғи аймағына байланысты орман дақылдары мен табиғи жолмен жаңарған екпелер белгілі бір сапалық және сандық өлшемдерге жеткен кезде оларды орман көмкерген жерлерге дер кезінде ауыстыруға жәрдемдесуге тиіс.

2. Орман дақылдары отырғызылған орман көмкермеген
жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру тәртібі

     5. Орман дақылдары отырғызылған орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру Орман, балық және аңшылық шаруашылығы комитеті төрағасының 2000 жылғы 24 тамыздағы N 264 бұйрығымен бекітілген "Орман дақылдарын, қорғаныштық орман екпелерін, питомниктерді, орманды табиғи жолмен қалпына келтіруге және жас өскіндерді бағалы ағаш тұқымдары санатына енгізуге жәрдемдесу шаралары өткізілген алқаптарды түгелдеу жөніндегі нұсқаулыққа" (бұдан әрі - Нұсқаулық) сәйкес осы алқаптарға орман мекемелері жүргізетін тексеру негізінде жүргізіледі.

     6. Орман көмкерген жерлерге ауыстырылатын орман дақылдарының сапалы жай-күйі 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының табиғи аймақтары мен қосымша аймақтары бойынша орман көмкерген жерлерге ауыстырылатын орман дақылдарының сапасын бағалаудың нормативтік көрсеткіштерімен (бұдан әрі - Нормативтер) анықталады.

     7. Орман мекемелерін әкімшілік облыстар шегінде табиғи аймақтар мен қосымша аймақтарға бөлу 2-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

     8. Нақты учаскедегі орман дақылдары сапасының сыныбы осы учаскедегі орман дақылдарының жай-күйін сипаттайтын көрсеткіштер өлшемін 1-қосымшада көрсетілген сол көрсеткіштердің нормативтерімен салыстыру жолымен белгіленеді. Бұл ретте орман дақылдарының барлық көрсеткіштері тепе-тең болып есептеледі. Орман дақылдары сапасының ортақ бағасы үшін ең төмен мәнді сапа көрсеткішін алады.

     9. Бірінші және екінші сапа сыныптарына жатқызылған орман дақылдары орман көмкерген жерлерге ауыстырады. Екінші сапа сыныбының талаптарына жауап бермейтін орман дақылдары ақаулы дақылдар деп есептеледі. Оларда орман дақылдарының сапасын оларға қойылатын талаптарға сәйкес келетін деңгейге дейін арттыру жөніндегі шаралар өткізілуі тиіс.

     10. 1-қосымшада көрсетілген талаптардан 20% және одан да көп мөлшерде асып түсетін, басты тұқым ағаштарының орташа биіктігі бойынша және барлық қалған көрсеткіштер бойынша 1-сапа сыныбының талаптарына сәйкес келетін орман дақылдары үздік сапалы орман дақылдарына жатады.

     11. Өздерінің көрсеткіштері бойынша жасынан басқа Нормативтердің барлық талаптарына сай келетін орман дақылдары 1-қосымшада көрсетілген жастан ертерек орман көмкерген жерлерге ауыстырылуы мүмкін.

     12. Бір белгісі бойынша - басты тұқымды көлегейлеп тастайтын қажетсіз ағаш тұқымдары қоспасының орташа биіктігі бойынша Нормативтерге сәйкес келмейтін орман дақылдарын қажет болған жағдайларда басты тұқымды көлегемейлеу шарасы және қайтадан түгелдеу өткізілгеннен кейін орман көмкерген жерлерге ауыстырады.

     13. Өсірілетін тұқымдардың өміршең өсімдіктері бар отырғызу (себу) орындары санының жеткілікті болмауы салдарынан Нормативтерге сәйкес келмейтін орман дақылдарын есептен шығарып, табиғи жолмен өскен шаруашылық мақсаттағы бағалы тұқымдар қоспасы жеткілікті мөлшерде болған жағдайда табиғи жас өскін ретінде орман көмкерген жерлерге ауыстырады, ал ол болмаған жағдайда - орман дақылдары қорына немесе құндылығы аз және аласа жіңішке екпелерді қайта жаңарту қорына жатқызады.

     14. Егер орман дақылдары өсірілетін тұқымның орташа биіктігінің жеткіліксіз болуы салдарынан орман көмкерген жерлерге ауыстырылмайтын жағдайда қайтадан түгелдеу және бұл мәселені алдағы жылдары қайта қарау туралы шешім қабылданады.

     15. Орман дақылдарын орман көмкерген жерлерге ауыстыру үшін өсірілетін өміршең өсімдіктердің алқап бойынша біркелкі орналасуы, ал қатарлап отырғызылған екпелерде - қатарлардағы діңдердің жанаса бастауы міндетті шарт болып табылады.

     16. Учаске алқабы бойынша біркелкі емес орман дақылдарының сапасы біркелкі болмаған кезде учаскені табиғи күйінде және жоспарлау материалында белгілеп, әрбір сапа сыныбының орман дақылдарына сәйкес келетін жеке телімдерге бөлуге жол беріледі. Бұл ретте Нормативтерге сәйкес келетін дақылдардан оқшауланған өспей қалған немесе қайта жаңартуға жататын орман дақылдарының алқабы кемінде 0,5 гектар, ал 1 және 2-сыныпты орман дақылдарында - кемінде 3,0 гектар болуға тиіс.

     17. Екі рет отырғызу тәсілімен өсірілген орман дақылдары орман көмкерген жерлерге олар 1-қосымшада келтірілген нормативтік көрсеткіштерге жеткен кезде екінші рет отырғызу тәсілімен өсірілген дақылдарды ауыстыру жасында ауыстырылады.

     18. Орман көмкерген жерлерге ауыстырылатын орман дақылдарын тексеру деректері 3-қосымшаға сәйкес белгіленген далалық карточкаларға енгізіледі, олар орман дақылдарын отырғызу жылдары бойынша, сондай-ақ олардың сапалық жай-күйі бойынша топтастырылады.

     19. Далалық карточкалардың негізінде 4-қосымшаға сәйкес орман көмкерген жерлерге ауыстырылатын орман дақылдарының сапалық жай-күйін бағалау ведомосы жасалады. Орманшылықтар бойынша қорытынды деректер келтірілген бұл ведомостар орман мекемелеріне, бар болса, орман мекемелерінің филиалдарына беріледі, ал соңғылары өз кезегінде орман мекемелеріне жиынтық деректерді ұсынады, олар белгіленген тәртіппен статистикалық есептілікті дайындау үшін пайдаланылады.

3. Табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу
жөніндегі іс-шаралар жүргізілген орман көмкермеген
жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру

     20. Табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу жөніндегі іс-шаралар жүргізілген орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру Нұсқаулыққа сәйкес осы учаскелерді қаз-қалпында тексеру негізінде жүргізіледі.

     21. Табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу жөнінде жүргізілген іс-шаралар нәтижесінде қалпына келтірілген учаскелерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру мүмкіндігі осындай іс-шаралар өткізілгеннен кейін бесінші жылы жүргізілетін бірінші есепке алу (түгелдеу) кезінде анықталады.

     22. Табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу жөнінде жүргізілген іс-шаралар нәтижесінде пайда болған қылқан жапырақты және жапырақты тұқымдарды табиғи жолмен қалпына келтірудің жай-күйін бағалау ағаш кесу мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық кесімдерге сәйкес шәкілдер бойынша жүргізіледі.

     23. Аталған учаскелерде ормандар осы шәкілдерде көрсетілген өлшемдерге тең немесе одан асып түсетін мөлшерде біркелкі қалпына келіп жатқан жағдайда учаскелер орман көмкерген жерлерге ауыстырылады.

     24. Шаруашылық мақсаттағы құнды тұқымдармен қалпына келген орман көмкермеген жерлерде осы тұқымдар аталған учаскелерде өсіп келе жатқан жапырақты тұқымды ағаштар мен бұталар биіктігінің үштен бірінен аспауға тиіс. Осы көлем аз мөлшерде болған жағдайда орман көмкерген жерлерге ауыстырғанға дейін осы жас екпелерде күтім жасау мақсатында ағаш кесу шараларын жүргізу қажет.

     25. Аймақтық шәкіл талаптарына сай келетін көрсеткіштер бойынша бас тұқымдармен қалпына келген учаскелер орман көмкерген жерлерге ауыстырылады және ағаш тұқымдарының жас өскіндері санатына енгізуге жатады.

     26. Орманды табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу шараларын жүргізу нәтижесінде пайда болған шаруашылық мақсаттағы құнды жас өскіндерге уәкілетті органмен келісім бойынша орман орналастыру мекемесі белгілеген нақты орман өсіру жағдайлары мен шаруашылық түрі үшін басты тұқымдар болып табылатын қылқан жапырақты және жапырақты тұқымдар екпелері ғана жатады.

     27. Орманды табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу жөнінде жүргізілген шаралармен бірге орман көмкермеген жерлерде қаз-қалпында тексеру (түгелдеу) нәтижелері бойынша осы Ережеге 5-қосымшаға сәйкес орманды табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу шараларының нәтижесінде өсірілген шаруашылық мақсаттағы құнды ағаш тұқымдарының жас екпелерін орман көмкерген жерлерге ауыстырудың жиынтық ведомосы жасалады.

4. Орман табиғи жолмен қалпына келген орман
көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру

     28. Ағашы кесілген жерлерде, өртеңдерде, басқа да орман көмкермеген жерлерде, сондай-ақ табиғи жолмен орман өсіп келе жатқан ормансыз жерлерде табиғи жолмен қалпына келтірудің (орман өсірудің) нәтижелілігін бағалау және оларды орман көмкерген жерлерге ауыстыру осы Ереженің 20-27-тармақтарымен айқындалған тәртіппен жүргізіледі.

     29. Осы Ереженің 28-тармағында көрсетілген учаскелерде табиғи жолмен қалпына келтірудің нәтижелілігін бағалау қалпына келтірудің нәтижелілігін бағалау шәкілдері бойынша өсу орнының жағдайларын ескере отырып, пайда болған жас екпелердің саны, құрамы, биіктігі және орналасуының біркелкілігі бойынша жүргізіледі.

     30. Осы Ереженің 28-тармағында көрсетілген учаскелерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру шаруашылық мақсаттағы құнды тұқымдардың өміршең өскіні болған жағдайда және орманның табиғи жолмен қалпына келуін бағалаудың шәкілі бойынша нақты орман өсіру аймағы үшін шәкілдермен белгіленген "жақсы" деген нормадан кем емес мөлшерде кейіннен табиғи жолмен қалпына келген жағдайда жүргізіледі.

     31. Ағаштың түбір немесе тамыр өркендерінің пайда болуы арқылы вегетативтік жолмен қалпына келе алатын ағаш тұқымдары өскен кеспеағаштар мен өртеңдер табиғи жолмен қалпына келген жағдайда және, егер тұқыммен қалпына келтіру мүмкін болмаса, ал вегетативтік жолмен қалпына келтіру шаруашылық жүргізу мақсаттарына сәйкес келетін болса, көрсетілген учаскелер, егер өркендер саны бекітілген шәкілдер талаптарына сәйкес келетін болса, орман көмкерген жерлерге ауыстырылады.

     32. Орман табиғи жолмен қалпына келген учаскелерді орман көмкерген жерлерге ауыстыру фактісі актімен ресімделіп, оған түгелдеу комиссиясының мүшелері қол қояды. Комиссия орман мекемесі директорының бұйрығымен құрылады. Комиссияның құрамына директордың орынбасары мен орман мекемесінің мамандары кіреді. Конкурстық комиссия мүшелерінің жалпы саны тақ болуы тиіс және бес адамнан кем болмауы керек.

     33. Осы құжаттардың негізінде 6-қосымшаға сәйкес орманның табиғи жолмен қалпына келуі нәтижесінде пайда болған ағаш тұқымдарының жас екпелерінің орман көмкерген жерлерін орман көмкермеген жерлерге ауыстырудың жиынтық ведомосы жасалады.

     34. Орман мекемелері планшеттерде, таксациялық сипаттамаларда және басқа да есеп құжаттамаларында белгі қояды, сондай-ақ жоғарыда аталған өзгерістер статистикалық есептілікте көрініс табады.

     35. Мемлекеттік орман қорындағы басқа мақсаттарда пайдаланылмайтын ормансыз алқаптарға (шабындық, жайылымдық, тыңайған жер және басқалары) ағаш тұқымдары табиғи жолмен өскен (орман өсіру) жағдайда оларды орман көмкерген алқаптарға ауыстыру осы Ереженің 27-31-тармақтарында айқындалған тәртіппен жүргізіледі.

5. Орман дақылдарының және табиғи қалпына келтіру
мен табиғи ағаш өсіруге жәрдемдесу шараларының
нәтижесінде пайда болған табиғи қалпына келтірудің
сапасын бағалаудың дұрыстығын және орман көмкерген
жерлерге дер кезінде ауыстыруды бақылау

     36. Орман дақылдарының және табиғи қалпына келтіру мен табиғи ағаш өсіруге жәрдемдесу шараларының нәтижесінде пайда болған табиғи қалпына келтірудің сапасын бағалаудың дұрыстығын және орман көмкерген жерлерге дер кезінде ауыстыруды бақылау Нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.

     37. Мемлекеттік орман қорындағы орман көмкермеген жерлерді орман көмкерген жерлерге ауыстыруға мемлекеттік бақылауды орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру міндеті жүктелген уәкілетті және аумақтық органдардың лауазымды тұлғалары жүзеге асырады.

                                      Мемлекеттік орман қорындағы
                                       орман көмкермеген жерлерді
                                        орман көмкерген жерлерге
                                      ауыстыру ережесіне 1-қосымша

       Қазақстан Республикасының табиғи аймақтары мен
     аймақ тармақтары бойынша орман көмкерген жерлерге
         ауыстырылатын орман дақылдарының сапасын
           бағалаудың нормативтік көрсеткіштері

Тұқымдық-
тардың
атаулары

Негізгі орман
түрлерінің немесе
орман өсіру
жағдайларының
тобы

Орман
дақыл-
дарының
немесе
қорға-
ныштық
алқа-
ағаш-
тардың
жасы,
жыл

Сапа
сы-
ныбы

Өсірі-
летін-
өмір-
шең
ағаш-
тардың
болуы,
мың
дана/
гек-
тар,
кем
емес

Өсірі-
летін
ағаш-
тардың
орташа
биік-
тігі,
м кем
емес

1

2

3

4

5

6

1. Орманды дала аймағы
1.1 Оңтүстік және шоқ орманды аймақ тармағы

Салпыншақ
қайың
(сүйелді)

Жас және ылғалды
шоққайыңдар

4

1
2

4,2
2,8

2,0
1,5

Сібір
балқарағайы

Ылғалды және жас
шоққайыңдарға
ауысатын  

5

1
2

4,0
2,5

1,5
1,1

Кәдімгі
қарағай

Жас шоққарағайлар

6

1
2

5,3
3,5

1,4
1,0

Шаған

Ылғалдану шарттары
қанағаттанарлық
қара топырақты
жағдайлар

4

1
2

3,0
2,0

1,5
1,1

1.2. Шағын адырлы Көкшетау облысы

Салпыншақ
қайың
(сүйелді)

Жас шоққайыңдар

4

1
2

4,0
2,7

1,8
1,4

Сібір
балқарағайы

Қара және қою
қоңыр топырақты
жас және ылғалды
жағдайлар

5

1
2

3,5
2,0

1,4
1,0

Кәдімгі
қарағай

Құрғақ және
жас шоққарағай

6

1
2

6,0
4,0

1,2
0,9

Шаған

Ылғалдану шарттары
қанағаттанарлық
қара топырақты
жағдайлар

4

1
2

2,8
2,0

1,5
1,1

2. Дала аймағы
2.1. Бірқалыпты шөлейт дала аймағы

Салпыншақ
қайың
(сүйелді)

Ылғалдылығы
әдеттегідей қайың
орманы

4

1
2

4,0
2,7

1,8
1,4

Емен

Жайылма және
тоғайлы ормандар
жағдайлары

10

1
2

3,0
2,2

1,5
1,2

Сібір
балқарағайы

Әдеттегі және оң-
түстік қара топы-
рақты жерлерінің
тың жағдайлары

5

1
2

3,5
2,0

1,3
1,0

Кәдімгі
қарағай

Құрғақ және жас
шоққарағайлар

6

1
2

5,0
3,2

1,3
1,0

Терек

Ылғалдылығы
қанағаттанарлық
шалғын топырақ

4

1
2

3,0
2,0

3,5
2,8

Шаған

сондай

4

1
2

2,8
2,0

1,5
1,1

2.2  Шөлейт дала аймағы

Салпыншақ
қайың
(сүйелді)

Құрғақ және
жас шоққайыңдар

5

1
2

3,2
2,2

1,8
1,4

Аласа
шегіршін

Қою қоңыр топырақ

4

1
2

3,0
2,0

2,1
1,6

Сібір
балқарағайы

сондай

6

1
2

3,5
2,0

1,3
1,0

Кәдімгі
қарағай

Құрғақ және жас
шоққарағайлар

6

1
2

6,0
3,5

1,2
0,9

Терек

Ылғалдылығы
қанағаттанарлық
жайылма және
тоғайлы ормандар

4

1
2

3,0
2,0

3,5
2,5

Шаған

сондай

4

1
2

3,0
2,0

1,4
1,0

2.3. Қуаң дала аймағының тармағы

Салпыншақ
қайың
(сүйелді)

Құрғақ қайың
орманы

6

1
2

3,2
2,2

1,3
1,0

Аласа
шегіршін

Қою қоңыр топырақ

4

1
2

3,0
2,0

2,1
1,6

Тал

Жайылма және
тоғайлы ормандар

4

1
2

3,0
2,0

3,5
2,5

Жиде

Сондай

4

1
2

3,0
2,0

1,5
1,1

Кәдімгі
қарағай

Құрғақ
шоққарағайлар

7

1
2

6,0
3,8

1,2
0,9

Жас шоққарағайлар

6

1
2

5,0
3,2

1,4
1,1

Терек

Жайылма және
тоғайлы ормандар

4

1
2

3,0
2,0

3,0
2,3

Шаған

Сондай

4

1
2

3,0
2,0

1,5
1,0

3. Шөл аймағы
3.1. Солтүстік шөлдері аймағының тармағы

Аласа
шегіршін

Сұр және сұр құба
топырақ

4

1
2

3,0
2,0

1,6
1,0

Тал

Жайылма және
тоғайлы ормандар

4

1
2

3,0
2,0

3,2
2,5

Жиде

сондай

4

1
2

3,0
2,0

1,5
1,1

Қара
сексеуіл

Сұрғылт құба
топырақтардағы
сексеуіл тоғайы

5

1
2

1,2
0,8

0,8
0,5

Терек

Жайылма және
тоғайлы ормандар

4

1
2

3,0
2,0

3,0
2,3

3.2. Оңтүстік шөлдері аймағының тармағы

Аласа
шегіршін

Сұр, құмдауыт және
сазды топырақ

4

1
2

3,0
2,0

1,8
1,2

Тал

Жайылма және
тоғайлы ормандар

4

1
2

3,0
2,0

3,0
2,0

Жиде

Сондай

4

1
2

3,0
2,0

1,5
1,1

Қара
сексеуіл

Тау етегіндегі
орманды жазықтар
мен құмдауыт
жазықтардың
сексеуіл тоғайы

5

1
2

1,5
1,0

0,9
0,6

Сазды және құмда-
уыт топырақтардағы сексеуіл тоғайы

5

1
2

1,5
1,0

0,8
0,5

Құм алдының құм
үйінділеріндегі
сексеуіл тоғайы

5

1
2

1,5
1,0

1,0
0,7

Сырдария өңірінің
тақырлы карбонатты және сортаң топы-
рақтағы сексеуіл
тоғайлары

5

1
2

1,1
0,7

0,7
0,4

Балқаш өңірінің
тақырлы сазды
топырақтарындағы
сексеуіл тоғайлары

5

1
2

1,2
0,8

0,8
0,5

Терек

Суару жүйесінің
бойындағы қорға-
ныштық орман
жолақтарындағы
суармалы сұр
топырақты жерлер  

3

1
2

2,5
1,8

3,0
2,0

4. Тау ормандары
4.1. Солтүстік Тянь-Шань

Кәдімгі
сары өрік

Таудың қоңыр
топырағы

4

1
2

1,5
1,2

1,2
0,8

Шренк
шыршасы

Шағын және орташа
қуатты топырақ-
тардағы жас және
ылғалды шырша
ормандары

10

1
2

3,8
2,7

1,1
0,8

Сиверс
алма ағашы

Тау ормандарының
қара және қара-сұр топырақтардағы алма ағаштары

5

1
2

1,5
1,2

1,1
0,8

4.2. Оңтүстік және Кенді Алтай

Сібір
шыршасы

Жас, ылғалды және
жап-жасыл папорот-
ник тәрізді шырша,
жапырақты және
балқарағай
ормандары

8

1
2

4,0
2,8

1,0
0,7

Сібір
балқарағайы

Жас және шөбі
қалың, жап-жасыл
папоротник тәрізді
балқарағайлар мен
майқарағайлар
(1700 м дейін)

6

1
2

4,0
2,5

1,5
1,2

Майқарағай

Жас шөбі қалың,
жап-жасыл папорот-
ник тәрізді тауда-
жазықта өсетін
майқарағайлар

10

1
2

4,0
2,5

1,0
0,7

Кәдімгі
қарағай

Таулы-орманды,
таулы-шалғынды
далалық қара
топырақ

7

1
2

4,0
2,0

1,5
1,2

Сібір
қарағайы
(самырсын)

Таулы-орманды
қышқыл шым топырақ

8

1
2

4,0
2,5

1,0
0,7

                                      Мемлекеттік орман қорындағы
                                       орман көмкермеген жерлерді
                                        орман көмкерген жерлерге
                                      ауыстыру ережесіне 2-қосымша

        Қазақстан Республикасының орман мекемелерін
       табиғи аймақтар мен аймақ тармақтары бойынша
              әкімшілік облыстар шегінде бөлу

Табиғи аймақ
тармағы

Әкімшілік
облыс

Орман мекемелері

1

2

3

1. Орманды дала аймағы

1.1. Оңтүстік және
шоқ орманды дала
аймағының тармағы

Қостанай

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Михайлов, Ұзынкөл

Солтүстік
Қазақстан

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Аққайың, Булаев, Бұрлық,
Жамбыл, Есіл, Мамлют, Орлингор,
Петропавл, Преснов, Сергеев,
Соколов;
"Көкшетау" мемлекеттік ұлттық
табиғи паркі (Айыртау филиалы)

1.2. Шағын адырлы
Көкшетау облысы

Ақмола

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
"Ақкөл", "Барап", Үлкен Түкті, Бұрланды, Кіші Түкті, Маралды, Ұрымқай;
Сандықтау оқу-өндірістік орман
шаруашылығы;
Мемлекеттік ұлттық табиғи паркі:
"Бурабай", "Көкшетау" (Зеренді
филиалы және Дубравский
молықтыру учаскесі)

Солтүстік
Қазақстан

"Көкшетау" мемлекеттік ұлттық
табиғи паркі (Шалқар және
Арықбалық филиалдары)

2. Дала аймағы

2.1. Бірқалыпты
шөлейт дала айма-
ғының тармағы

Ақмола

Куйбышев ормандар мен жануарлар
дүниесін қорғау жөніндегі
мемлекеттік мекемесі

Қостанай

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер: Боровской, Урицкий,
Усаков

Павлодар

Үрлітөбе ормандар мен жануарлар
дүниесін қорғау жөніндегі
мемлекеттік мекемесі

Солтүстік
Қазақстан

"Ақан-Сері" ормандар мен
жануарлар дүниесін қорғау
жөніндегі мемлекеттік мекемесі

2.2. Шөлейт дала
аймағының тармағы

Ақмола

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
"Бұқпа", Кеңес, Краснобор,
Отрадный

Ақтөбе

Мартөк ормандар мен жануарлар
дүниесін қорғау жөніндегі
мемлекеттік мекемесі

Шығыс
Қазақстан

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Асубұлақ, Самар

Қостанай

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Арақарағай, Пригородный, Таран

Павлодар

Максим Горький ормандар мен
жануарлар дүниесін қорғау
жөніндегі мемлекеттік мекемесі

2.3 Қуаң дала
аймағының тармағы

Ақмола

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Ерейментау, Степногор;
Қорғалжын мемлекеттік табиғи
қорығы; "Жасыл аймақ"
республикалық мемлекеттік
кәсіпорыны

Ақтөбе

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Ақтөбе, Қарабұтақ, Темір,
Ойыл, Қобда

Шығыс
Қазақстан

"Семей орманы" мемлекеттік
табиғи орман резерваты

Батыс
Қазақстан
(жайылма
ормандары-
нан басқа)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Ақжайық, Бөрлі, Орал,
Шыңғырлау, Январцев

Қарағанды

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Қарағанды, Қу, Теміртау;
Қарқаралы мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі

Қостанай

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Басаман, Камышнин, Семиозер;
Наурызым мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі

Павлодар

Павлодар ормандар мен жануарлар
дүниесін қорғау жөніндегі
мемлекеттік мекемесі;
Баянауыл мемлекеттік ұлттық
табиғи паркі;
"Ертіс орманы" мемлекеттік
табиғи орман резерваты

3. Шөл аймағы

3.1 Солтүстік шөлі
аймағының тармағы

Ақтөбе

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекеме:
Үлкен Борсық

Атырау
(жайылма
ормандар-
дан басқа)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Атырау, Индер, Құрманғазы  

Батыс
Қазақстан
(жайылма
ормандар-
дан басқа)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Тайпақ, Чапаев, Орда

Қарағанды

Ақтоғай, Жаңаарқа, Ұлытау

3.2 Оңтүстік шөлі
аймағының тармағы

Алматы
(тау ор-
мандарынан
басқа)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Алакөл, Бақанас, Бөрлітөбе,
Жаркент, Қаскелең, Күрті,
Үштөбе, Ұйғыр, Шелек; Алакөл
мемлекеттік табиғи қорығы;
"Алтын-Емел" және "Шарын
шатқалы" мемлекеттік ұлттық
табиғи парктері

Жамбыл
(тау ор-
мандарынан
басқа)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Ақкөл, Ақыртөбе, Байзақ,
Жамбыл, Көктерек, Қосқұдық,
Луговой, Меркі, Мойынқұм,
Сарысу

Қызылорда

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Арал, Жалағаш, Жаңақорған,
Қазалы, Қармақшы, Қызылорда,
Сырдария, Шиелі; Барсакелмес
мемлекеттік табиғи қорығы

Маңғыстау

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Бейнеу, Сәм; Үстірт мемлекеттік
табиғи қорығы

Оңтүстік
Қазақстан
(тау ор-
мандарынан
басқа)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Арыс, Бадам, Боралдай, Отырар,
Созақ, Төлеби, Түлкібас, Шардара

4. Тау ормандары

4.1. Батыс Тянь-Шань

Жамбыл
(таулы
бөлігі)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер: Ақыртөбе, Жамбыл,
Қарақоңыз, Меркі; Ақсу-Жабағылы
мемлекеттік табиғи қорығы (бір бөлігі);

Оңтүстік
Қазақстан
(таулы
бөлігі)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер: Боралдай, Төлеби,
Түркістан, Түлкібас, Оғам;
Ақсу-Жабағылы (бөлігі), Қаратау
мемлекеттік табиғи қорықтары

4.2. Солтүстік
Тянь-Шань

Алматы
(таулы
бөлігі)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Кеген, Нарынқол, Ұйғыр, Шелек;
Алматы мемлекеттік табиғи
қорығы;
"Іле Алатауы" мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі, "Медеу"
мемлекеттік табиғи паркі

4.3. Жоңғар
Алатауы

Алматы
(таулы
бөлігі)

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Алакөл, Жоңғар, Жаркент, Лепсі,
Сарқанд, Талдықорған, Үйгентас

4.4. Оңтүстік
және Кенді Алтай

Шығыс
Қазақстан

Ормандар мен жануарлар дүниесін
қорғау жөніндегі мемлекеттік
мекемелер:
Үлкен нарым, Жоғарғы Үбі,
Зайсан, Зырян, Күршім,
Лениногор, Кіші Үбі, Марқакөл,
Пихтов, Өскемен, Черемшан;
Батыс Алтай, Марқакөл
мемлекеттік табиғи қорықтары;
Қатон-Қарағай мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі

                                      Мемлекеттік орман қорындағы
                                       орман көмкермеген жерлерді
                                        орман көмкерген жерлерге
                                      ауыстыру ережесіне 3-қосымша

           ________ жылы орман көмкерген жерлерге
         ауыстырылатын орман дақылдарын түгендеудің
                  N ___ далалық карточкасы

1. Орман мекемесі ________________________ филиалы ________________
2. Орманшылық _____________________________________________________
3. Облысы _________________________________________________________
4. Ауданы _________________________________________________________
5. Учаскенің орналасқан жері: N _____ орам, N ______________ телім,
6. Орман өсіру жағдайларының түрі _________________________________
7. Алқаағаштар түрі _______________________________________________
a. Орман дақылдары;
b. Жыра мен сайлардағы, құмдар мен басқа да жайсыз жерлердегі
  қорғаныштық орман алқаағаштары;
c. Жайылымдарды қорғайтын орман алқаағаштары
8. Жүргізу жылы ___________________________________________________
9. Учаскенің көлемі ________________________________________ гектар
10. Жылжу схемасы _________________________________________________
Өсімдіктердің қатарларда орналасуы __________________________ метр,
қатар аралығы _______________________________________________ метр,
11. 1 га отырғызылатын өсімдіктердің саны ___________________ дана
12. Алқаағаштардың тексеру кезіндегі жай-күйі _____________________

Есепке
алынатын
учаске-
лердің N

Есепке
алынатын
алаңдардың
мөлшері,
метр 2

Қатара-
ралықтың
нақты
ені,
метр

тұқым

Өсірілетін
өміршең
ағаштардың
болуы,
дана

Өсірілетін
ағаштардың
орташа
биіктігі,
метр

1

2

3

4

5

6

кестенің жалғасы

Қорғаныштық алқа-
ағаштар ұшарбаста-
рының жанасу
дәрежесі, %

Табиғи
өскен
ағаштар
саны,
дана

Табиғи өскен
жұмсақ жапы-
рақты тұқым-
дылардың
орташа
биіктігі

Жұмсақ жапырақты
тұқымдардың да-
қылдар биіктігі-
нен асып түсуі,
метр (10 баған -
6 баған)

Қатар-
ларда

Қатарара-
лықтарда

7

8

9

10

11

1.
2.
және т.б
Тұқымдылар бойынша сынаулардағы жиынтығы __________________________
1 гектарға есептегенде
13. Комиссияның қорытындысы:
а) орман дақылдары сапа сыныбы, құрамы _____________________бойынша
орман көмкерген жерлерге ауыстырылады
б) орман дақылдарының (қорғаныштық орман екпелерінің) жағдайын
жақсарту шараларын жүргізу талап етіледі
___________________________________________________________________
    (белгіленген шаралар мен өткізу мерзімдері көрсетіледі)

в) қорғаныштық орман екпелері ________________ бағамен пайдалануға
беруге жатады
г) белгіленген қайталап тексеру мерзімі
_______________________________________
       (күні, айы, жылы)

Комиссия мүшелері:
     (қызметі, тегі, аты-жөні)
     200__ жылғы "___" ________________.

     Комиссия қорытындысымен келісемін
     Басшы
     200__ жылғы "___" ________________

14. Орман мекемесі орталық комиссиясының орман дақылдарының
сапасын бақылап бағалау туралы белгісі.
     (қызметі, тегі, аты-жөні)
     200__ жылғы "___" ________________

                                      Мемлекеттік орман қорындағы
                                       орман көмкермеген жерлерді
                                        орман көмкерген жерлерге
                                      ауыстыру ережесіне 4-қосымша

       _____ жылдың түгендеу деректері бойынша орман
     көмкерген жерлерге ауыстырылған орман дақылдарының
                   сапалық жай-күйін бағалау
                            ВЕДОМОСЫ

Орман мекемесі ___________________ филиалы ________________
Орманшылық _____________ облысы __________ ауданы _________

Орман
дақылдары
отырғы-
зылған
жыл

Үстіміздегі
жылы орман
көмкерген
жерлерге
ауыстырылды, га

Соның ішінде сапа
сыныптары бойынша, га

Жағдайы
өте
жақсы

I
сынып

II
сынып

Өсірілетін
тұқымдылар-
дың ішінара
табиғи жолмен
қалпына келе-
тін дақылдары

1

2

3

4

5

6

     _____ жыл
     және одан үлкен
     _____ жыл
     _____ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл

     ЖИЫНЫ
     %%

     Комиссия мүшелері:
     (қызметі, тегі, аты-жөні)

     20___ жылғы "___" ____________

                                      Мемлекеттік орман қорындағы
                                       орман көмкермеген жерлерді
                                        орман көмкерген жерлерге
                                      ауыстыру ережесіне 5-қосымша

    ________ жылы орманның табиғи жолмен қалпына келуіне
  жәрдемдесу шараларының нәтижесінде өсірілген шаруашылық
      жағынан бағалы ағаш тұқымдыларының жас талдарын
            орман көмкерген жерлерге ауыстырудың
                       ЖИЫНТЫҚ ВЕДОМОСЫ

     Орман мекемесі _________________ филиалы ___________________
     орманшылық _________________________
                        (гектар)

Жәр-
дем-
десу
жылы

Есеп беру
бойынша
орманның
табиғи
жолмен
қалпына
келуіне
жәрдемдесу алаңы

Қа-
был-
данды

Бе-
рілді

Жәрдемдесу
жүргізілген
жалпы алаң
қорытынды-
сында орман
қолтығы ас-
тындағылар

Қалпына келгені

бар-
лығы

с.і.
қылқан
және
қатты
жапырақты
тұқым-
дылар
бойынша

1

2

3

4

5

6

7

кестенің жалғасы

Басты
тұқым-
дылар-
мен
қалпына
келтіру
аяқ-
талған
жоқ

Орман көмкерген
жерлерге
ауыстырылды

Есептен
шығарылды

Орман көмкер-
ген жерлерге
ауыстырылмай
қалғаны

бар-
лығы

Соның
ішінде

барлығы

Соның
ішінде
орман
қолты-
ғында

барлығы

соның
ішінде
орман
қолты-
ғында
болып
есеп-
теледі

үсті-
міз-
дегі
жылы

соның
ішінде
қылқан
және
қатты
жапы-
рақты
тұқым-
дылар

8

9

10

11

12

13

14

15

     20___ жыл
     және одан ерте
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     ЖИЫНЫ:

___ жылғы "___" ____________                                Басшы

                                      Мемлекеттік орман қорындағы
                                       орман көмкермеген жерлерді
                                        орман көмкерген жерлерге
                                      ауыстыру ережесіне 6-қосымша

       _________жылы орман көмкермеген жерлерде орманды
        табиғи жолмен қалпына келтіру нәтижесінде пайда
         болған ағаш тұқымдыларының жас талдарын орман
                көмкерген жерлерге ауыстырудың
                        ЖИЫНТЫҚ ВЕДОМОСЫ

Орман мекемесі __________ филиалы __________ орманшылық ___________

Кесу
жылы,
өртең-
дер

Табиғи
өсіруге
қалды-
рылған
алаңдар

Тексе-
ріл-
гені

Қалпына келтірілді

бар-
лығы

соның ішінде

қылқан
жапырақ-
тылармен

қатты
жапырақ-
тылармен

жұмсақ
жапырақ-
тылармен

1

2

3

4

5

6

7

кестенің жалғасы

Орман көмкерген
жерлерге ауыстырылды

Ауыстырылмай
қалғандар

барлығы

соның ішінде

қылқан
жапырақ-
тылармен

қатты
жапырақ-
тылармен

жұмсақ
жапырақ-
тылармен

8

9

10

11

12

     20___ жыл
     және одан бұрын
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл
     20___ жыл

     ЖИЫНЫ:

___ жылғы "___" ________         Басшы ___________________________