Мәскеуде 1998 жылғы 28 сәуірде жасалған бір мемлекеттің басқа
мемлекеттің аумағында тұрақты тұратын азаматтарының құқықтық мәртебесі
туралы шарт бекітілсін.
Қазақстан Республикасының
Президенті
Бiр мемлекеттің басқа мемлекеттің аумағында тұрақты
тұратын азаматтарының құқықтық мәртебесi туралы
Шарт
Бұдан әрi Тараптар деп аталатын Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы мен Ресей Федерациясы
достастық қатынастарды олардың арасында одан әрi дамыту мақсатында,
өз азаматтарының мүдделерi үшiн Тараптардың әрқайсысының аумағында олардың тұруына тең жағдайларды қамтамасыз етуге ұмтыла және, осыған орай, бiр Тараптың басқа Тарап аумағында тұрақты тұратын азаматтарына осы басқа Тарап азаматының құқықтық мәртебесiне барынша жақындатылған құқықтық
мәртебе беруге тiлек бiлдiре отырып,
мына төмендегiлер туралы уағдаласты:
1-бап
1. Осы Шарттың мақсаты үшiн:
а) "тұрақты тұрғын" бiр Тараптың басқа Тарап аумағында осы басқа
Тарап берген рұқсаттың негiзiнде тұрақты тұратын азаматын бiлдiредi;
б) "Азаматтық Тарабы" тұрақты тұрғын азаматы болып табылатын Тарапты
бiлдiредi;
в) "Тұру Тарабы" тұрақты тұрғын тұрақты тұратын аумақтың Тарабын
бiлдiредi.
2-бап
1. Осы Шартқа сәйкес тұрақты тұрғынның мәртебесiн куәландыратын Тараптардың танитын рұқсаты тұру Тарабының құзыретті органдары беретiн құжат немесе тұру Тарабының құзыреттi органдарының тұрақты тұрғынның жеке басын және азаматтығын куәландыратын және азамат Тарабының заңдарына сәйкес берiлетiн құжаттарға қоятын белгi болып танылады.
2. Тараптар дипломатиялық арналар бойынша осы баптың 1-бабында көрсетiлген құжаттар үлгiлерiмен алмасады.
3. Тұрақты тұрғынның оқуға, жұмысқа, емделуге, iссапарға, әскери қызметке және басқа да осындай жағдайларға байланысты тұру Тарабы аумағының шегiнен тыс жерлерге шығуы оның осы Шартпен айқындалған құқықтық мәртебесiне ықпал етпейдi.
3-бап
Тұрақты тұрғын азаматтық Тарабымен құқықтық байланысты сақтайды, оның қамқоршылығын және қорғаншылығын пайдаланады.
Тұрақты тұрғын тұру Тарабының заңдарын және басқа нормативтiк құқықтық актiлерiн сақтауға, сондай-ақ салт-дәстүрлерi мен әдет-ғұрыптарын құрметтеуге мiндеттi.
4-бап
Тұру Тарабының азаматтары сияқты тұрақты тұрғындар да осындай құқықтар мен еркiндiктердi пайдаланады, осы Шартпен және Тараптардың Конституцияларымен белгiленген осындай мiндеттер көтередi.
Осы Шарт күшiне енгеннен кейiн шетел азаматтары үшiн тұру Тарабында белгiленуi мүмкiн құқықтардағы шектеулер немесе қосымша мiндеттер бiр Тараптың басқа Тарап аумағында тұратын азаматына қолданылмайды.
Тұрақты тұрғын тұру Тарабында жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк
көтермейдi және тұру Тарабының заңымен мынадай құқықтарды жүзеге асырудан
шектелуi мүмкiн:
а) тұру Тарабының жоғарғы мемлекеттiк қызметтерiне және сайланбалы
мемлекеттiк органдарына сайлауға және сайлануға;
б) тұру Тарабы жүргiзетiн референдумдарға (халықтық дауыс беруге)
қатысуға;
в) тағайындалуы тұру Тарабының азаматы болуды көздейтiн тұру
Тарабының өкiлдi, заң шығарушы, атқарушы және сот билiгi органдарындағы
қызметтерге тұруға.
5-бап
Кiру, тұру және шығу шарттары мен тәртiбiне байланысты шетел азаматтары үшiн тұру Тарабында белгiленген немесе белгiленуi мүмкiн шектеулер тұрақты тұрғынға қолданылмайды.
6-бап
1. Азаматтық Тарабының оқу мекемесiнде тұрақты тұрғынға берiлген бiлiм деңгейi және (немесе) бiлiктiлiгi туралы мемлекеттiк үлгiдегi құжаттар олардың берiлген күндерiне қарамастан тұру Тарабының аумағында танылады.
2. Осы баптың 1-тармағында көрсетiлген құжаттар тұрақты тұрғынға кез келген Тараптың аумағында орналасқан оқу мекемесiнде түсу құқығын бередi, және құжаттарда көрсетiлген мамандық бойынша жұмысқа алу кезiнде жарамды.
7-бап
Егер Тараптар арасында басқа Шартпен өзгеше көзделмесе, тұру Тарабының заңдарына сәйкес белгiленген шарттармен тұрақты тұрғын тұру Тарабы аумағындағы мемлекеттiк меншiктi жекешелендiруге қатысады.
8-бап
1. Осы Шартқа қатысушылар болып табылмайтын мемлекеттермен Тараптардың мемлекеттiк шекараларынан өтуге құқық беретiн құжаттарды тұру Тарабының аумағында азаматтық Тараптың дипломатиялық өкiлдiктерi немесе консулдық мекемелерi тұру Тарабының тиiстi органдарының келiсулерi бойынша бередi.
2. Азаматтық Тарабының және тұру Тарабының заңдарында көзделген шығуға шектеулер тұрақты тұрғынға қолданылады. Тараптар азаматтық Тарабының немесе тұру Тарабының заңдарына сәйкес белгiленген шығуына шектеулер қолданылатын тұрақты тұрғындардың осы Шарттың қатысушылары болып табылмайтын мемлекеттерге шығуына жол бермеу шараларын қолданатын болады.
9-бап
1. Тұрақты тұрғынның әрекет қабiлеттiлiгi азаматтық Тарабының заңдары бойынша анықталады.
2. Тұрақты тұрғынның азаматтық-құқықтық мәмiлелерге қатысты әрекет қабiлеттiлiгi тұру Тарабының заңдары бойынша анықталады.
3. Тұрақты тұрғынның әрекет қабiлеттiлiгiн шектеу немесе қалпына келтiру жөнiндегi iстер бойынша, сондай-ақ тұрақты тұрғынды хабарсыз жоқ болған деп тану немесе қайтыс болды деп жариялау жөнiндегi iстер бойынша және тұрақты тұрғынның қайтыс болу фактiсiн анықтау жөнiндегi iстер бойынша тұру Тарабының құзыреттi органдары азаматтық Тарабының дипломатиялық өкiлдiктерiне немесе консулдық мекемесiне хабарлайды.
10-бап
1. Асырап алушы, қамқоршы немесе қорғаншы тұрақты тұрғын болған, ал бала асырап алу немесе оны жоюға қатысты қамқоршылық немесе қорғаншылық белгiленуi немесе жойылуы жүзеге асырылуға тиiстi тұру Тарабының адамы болып табылса, бала асырап алу немесе оны жою, қамқоршылық пен қорғаншылықты тағайындау немесе жою осы Тараптың заңдарымен реттелiнедi.
2. Тұрақты тұрғынға қатысты бала асырап алу немесе оны жою жүзеге
асырылған жағдайда, қамқоршылық және қорғаншылық белгiленедi немесе
жойылады, азаматтық Тарабының заңдары қолданылады.
11-бап
Осы Шарт бекiтiлген немесе олардың арасында жасалған немесе жасалуы
мүмкiн осы Шартпен көзделгендiгiне қарағанда, бұдан анағұрлым қолайлы
белгiленген тәртiп Тараптардың заң ережелерiне және халықаралық шарттарға
залал келтiрмейдi.
12-бап
Осы Шартты қолдануға немесе түсiндiруге байланысты туындайтын даулар
мен пiкiр алшақтықтары Тараптар арасында консультация немесе келiссөз
жолымен шешiледi.
13-бап
1. Осы Шарт бекiтуге жатады. Бекiту грамоталары осы Шарттың депозитарийiнiң тағайындауымен Интеграциялық Комитетке сақтауға берiледi.
2. Осы Шартқа қол қоймаған кез келген Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығына қатысушы-мемлекет осы Шартқа қосылу туралы грамотасын депозитарийге өткiзiп оған қосыла алады.
14-бап
1. Осы Шарт сақтауға төртiншi бекiту грамотасын өткiзген күннен бастап отызыншы күнi күшiне енедi.
2. Осы Шартты бекiтетiн немесе ол күшiне енгеннен кейiн оған қосылатын әрбiр мемлекет үшiн осы мемлекет өзiнiң бекiту грамотасын сақтауға тапсырған күннен бастап отызыншы күнi күшiне енедi.
15-бап
Осы Шарттың кез келген Тарабы бұл туралы депозитарийге жазбаша хабарлама жолдай отырып одан шыға алады. Осындай хабарламаны депозитарий алған күннен бастап он екi ай өткеннен кейiн Осы Тарапқа қатысты осы Шарттың күшi тоқтатылады. Бiр түпнұсқа данасы орыс тiлiнде 1998 жылғы 8 сәуiрде Мәскеу қаласында жасалды.
Түпнұсқа данасы осы Шартқа, оның куәландырылған көшiрмесiне қол
қойған әрбiр мемлекетке жолдайтын Беларусь Республикасының, Қазақстан
Республикасының, Қырғыз Республикасы мен Ресей Федерациясының Интеграциялық
Комитетiнде сақталады.
Беларусь Қазақстан Қырғыз Ресей
Республикасы Республикасы Республикасы Федерациясы
үшін үшін үшін үшін
Оқығандар:
Қасымбеков Б.А.
Икебаева Ә.Ж.
