БҰЙЫРАМЫН:

      1. "Өрттерді сөндіруді ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 26 маусымдағы № 446 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15430 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген өрттерді сөндіруді ұйымдастыру Қағидаларында:

      15-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "15. Жолға шыққан кезде өрттің жойылғаны немесе оның болмауы туралы мәліметті алған жағдайда аға бастықтың, кезекші өрт сөндіру қызметі (бұдан әрі – ӨСКҚ) қызметкерінің, күштер мен құралдарды жедел басқару орталығының (бұдан әрі – КҚЖБО) кезекші диспетчерінің оралу туралы өкімі болған жағдайлардан басқа өрт сөндіру бөлімшесі шақыру орнына (өртке) келуі керек";

      17-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "17. Өртке барар жолда басқа өртті байқаған жағдайда бөлімшені басқаратын басшы оны сөндіруге күштер мен құралдардың бір бөлігін бөледі (жағдайға байланысты) және тез арада КҚЖБО-ға (ББП) осы өрт, қабылданған шешім туралы хабарлайды.";

      19-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "19. Бару жолында бөлімшенің аға бастығы КҚЖБО-мен (ББП) үздіксіз байланыста болады. Өрт сөндіру автокөлігінің тоқтап қалуының барлық жағдайлары туралы КҚЖБО-ға (ББП) хабарланады.";

      107-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "107. 380 Вольт және одан жоғары кернеудегі электр желілері мен қондырғыларды энергия кәсіпорындарының (ұйымдар) кезекші персоналы өкілдері ажыратады, кернеуі 380 Вольттан жоғары электр қондырғыларында өрттерді сөндіру осы Қағидалардың 4-қосымшасына сәйкес белгіленген тәртіппен жазбаша рұқсатты ресімдей отырып, оларды ажырату және жерге қосу жөніндегі операцияларды орындағаннан кейін ғана кіріседі.

      Желіні тоқтан ажырату мүмкіндігі болмаған жағдайларда фазалық кернеуі 220 Вольттан жоғары емес электр сымдарын кесу арқылы ажыратуға жол беріледі. Ажыратуды электр сымдары мен ток өткізетін элементтер болған жағдайда жеке құрам ӨСБ нұсқауы бойынша жүргізеді:

      өртті сөндіруге қатысушылар үшін қауіпті;

      жаңа өрт ошақтарының пайда болу қаупін тудыр;

      өртті сөндіру бойынша іс-қимылдарды жүргізуге кедергі келтіреді.";

      113-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "113. Тұрақты орналасу орнына келгеннен соң күштер мен құралдарды 10 минуттан аспайтын уақыт аралығында әзірлікке келтіру бойынша шаралар қолданылады. Қарауылдың шығуға даярлығы КҚЖБО (ББП) хабарланады.";

      143-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "143. ШБ осы Қағидалардың 137-тармағында көзделген міндеттердің орындалуын қамтамасыз ете отырып, штабтың жұмысын басқаруы керек, оның ішінде:

      ӨСБ қабылдаған шешімге сәйкес күштер мен құралдарды орналастыруы;

      өртте үздіксіз барлауды ұйымдастыру және жауынгерлік учаске бастықтарынан мәліметтер ала отырып өрттегі жағдайды зерттеуі;

      қосымша күштер мен құралдарды шақыруы, ӨСБ бұйрықтарын бөлімше басшыларына жеткізуі;

      өрттегі байланысты ұйымдастыру;

      ӨСБ барлау нәтижесін және өртті сөндірудің жүргізілуі мен жағдайын баяндауы;

      кідіртпейтін жағдайларда, кейіннен ӨСБ баяндау арқылы өздігінше шешім қабылдауды жүзеге асыруы;

      ӨСБ және штаб бұйрықтарының орындалуын бақылауы;

      келген бөлімшелерден резерв құруы;

      қаланың (объектінің) арнайы қызметтерін шақыруы, олармен өзара іс-әрекетті ұйымдастыруы;

      КҚЖБО (ББП) өрт туралы мәліметтерді беруі;

      белгіленген тәртіпте ішкі істер органының өрт сынақ зертханасымен және жедел тергеу тобымен өзара іс-қимыл ұйымдастыра отырып, өрттің туындау себебі мен оған кінәлі тұлғалар туралы мәлімет жинауды қамтамасыз етуі;

      тыл бастығы мен байланысшыларды қатыстыра отырып, жедел штабтың құжатынтарын жүргізуі;

      өртте ұзақ уақыт жұмыс істеу кезінде жеке құрамды тамақтандыру мен алмастыруды ұйымдастыруы керек.";

      164-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "164. Өрт сөндіруші-байланысшы:

      командирдің бұйрықтарын алып және нақтылай отырып, оларды дер кезінде бұрмалаусыз адресатқа жеткізу керек, содан кейін бастыққа қайта оралып, бұйрықтарды бергені жөнінде баяндау;

      радиостанция және телефон бойынша жедел штабпен, КҚЖБО (ББП) тұрақты байланысты орнату және ұстау;

      өзінде жылжымалы радиостанция, телефон анықтамалығы, шақыру белгілерінің тізбесі, таза парағы бар блокнот, қарындаш пен шам болуы керек.";

      175-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "175. Шақыру орнына (өртке) жол жүру кезінде қарауыл бастығы (аға инженер):

      қозғалыстың оңтайлы бағдарын анықтау, жүргізушінің гарнизон бастығы белгілеген қозғалыс жылдамдығы мен жол қозғалысы ережелерінің Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің Жол жүрісі қағидаларын, Көлік құралдарын пайдалануға рұқсат беру жөніндегі негізгі ережелерді, көлігі арнайы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталуға және арнайы түсті-графикалық схемалар бойынша боялуға тиіс жедел және арнайы қызметтер тізбесін бекіту туралы 2023 жылғы 30 маусымдағы № 534 бұйрығына сәйкес талаптарын сақтауын қамтамасыз ету (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33003 болып тіркелген);

      өрт сөндірудің жедел құжаттамасымен (жедел жоспарлар, карточкалар, су көздерінің планшеттерімен және т.б.) танысу;

      радиостанция арқылы өрт орнынан ҚҚЖБО (ББП) ақпаратын үнемі тыңдау;

      жолда тоқтаған кезде осы Қағидалардың 19-тармағын басшылыққа алу керек.";

      207, 208 және 209-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "207. Өрт ғимараттың қай қабатынан шыққанына қарамастан барлау-құтқару тобының бiрiншi кезектегi негiзгi мақсаты адамдарға қауiп төну шамасын анықтау. Бұл ретте айрықша назар жанып жатқан және жоғары орналасқан қабаттардағы бөлмелерге назар аудару керек.

      Адамдарды өрт кезінде эвакуациялау және авариялық-құтқару жұмыстары өрт кезінде жағдайды, күштер мен құралдардың болуын ескере отырып жүргізеді.

      Авариялық-құтқару жұмыстары адамдарға қауіп төнген жағдайда дереу жүргізіледі.

      Жолдары жабылып жанып жатқан ғимараттың қабаттарында қалған адамдардың Эвакуация жай-күй үшін шаралар қабылдайды (жанып жатқан үй-жайда (ғимаратта) адамдар мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің болуын, олардың іс-қимылдарын көретіндей жарық сигналдары қосылған өрт және авариялық-құтқару автомобильдерін орналастыру, ал оларға жүгіну үшін дүрбелеңнің алдын алу үшін дауыс зорайтқыш қондырғылар, ішкі ескерту жүйесі және ескерту құралдары (адамдардың кез- келген қабаттың терезелерінен секіру, арқанмен түсу, жанып жатқан бөлмеден өту әрекеттері, түтінді дәліздер мен баспалдақ торлары).

      Авариялық-құтқару жұмыстары кезінде ӨСЖ КҚЖБО-мен үнемі байланыста болуға керек.

      208. ӨСЖ барлау жүгiзу кезiнде негiзгi тапсырмаларды орындаудан басқа:

      адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретінін, олардың орналасқан жерін және ғимаратта қалғандардың санын нақтылау;

      өрт болған жерден төмен немесе жоғары орналасқан қабаттарға түтiнденбеген саты торлары мен ғимараттың үстiне түтiн бармайтын аралас бөлмелерге, балкондар, лоджиялар және сол сияқтылар арқылы басқа жаққа бағыттаудың қысқа жолдарын анықтау;

      iшкi өртке қарсы су құбырының өрт су сорғылары iске қосылғандығын және тұрақты өрт сөндiру түтiндi сейiлту және температураны түсiру құралдарын пайдалану;

      ескерту, түтінге қарсы қорғаныс, эвакуацияны басқару жүйесі жұмыс істеп тұрғанын және оның жұмысының тиімділігін анықтау;

      саты торларының, балкондардың, өрт сөндіру автокөтергiштерiнiң, автосатылардың, құтқару құралдарын пайдалану;

      жақын маңдағы су көздерін, ішкі өртке қарсы су құбырының жұмысқа қабілеттілігін, құрғақ құбырларды пайдалану.

      209. Биік ғимараттағы өртті сөндіру кезінде ӨСЖ:

      өртте жедел штаб құру;

      адамдарға төнген қауіптің шамасын, оларды құтқарудың жолдары мен тәсілдерін анықтау;

      адамдарды құтқаруда бірінші кезекте түтінденбеген саты торларымен жүргізуге автомобильдер мен өрт сөндіру қол сатыларын, автокөтергіштер мен басқа да құтқару құралдарын пайдалану;

      ГТҚҚ бөлімшелерінен құтқару-іздестіру топтарын құру;

      өрт орнында аса қысқа мерзімде автосатылар мен автокөтергіштердің керек санын, ГТҚҚ бөлімшелерін, күштер мен құралдардың қорын шоғырландыру;

      ғимаратта қалған адамдар арасында дүрбелеңнің алдын алу үшін ескерту жүйесін (ішкі ескерту жүйесі, сигнал-дауыс зорайтқыш құрылғы, дауыс зорайтқыш сөйлесу құрылғысы және плакаттар) пайдалана отырып шаралар қабылдау;

      су (көбік) беру үшін бірінші кезекте ішкі өрт сөндіру құралдары мен құрғақ құбырларды біруақытта жылжымалы құралдарды өрістете отырып пайдалану;

      жеке құрамды және ӨТЖ қабаттарға көтеруді саты торлары, автокөтергіш, вертолеттердің көмегі арқылы жүзеге асыру;

      жеке құрамды және өрт сөндіру автокөліктерін құлаған шынылар мен басқа заттардан сақтау жөніндегі шараларды қолдану;

      жеңқұбыр жолдарының жұмысын бақылау үшін тік жүргізілген бір жеңқұбыр жолына бір бекет есебінен резервті жеңқұбыр бар бекеттер қою керек;

      тәуліктің қараңғы уақытында авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын жарықтандыру.";

      мынадай мазмұндағы 209-1-тармақпен толықтырылсын:

      "209-1. Биіктікте жұмыс істеу кезінде сақтандыру құрылғылары қолданылады, сондай-ақ мынадай қауіпсіздік шаралары сақталады:

      автосатыда жұмыс істейтін өртке қарсы қызмет қызметкерлері (автоөтергіште) карабинмен сатыға (бесікке) бекітілгеннен кейін ғана жұмыс істеуге жол беріледі;

      шатырда жұмыс істейтін өртке қарсы қызмет қызметкерлері құтқару арқанымен ғимараттың берік, сенімді орнатылған құрылымына бекітілуі керек;

      магистральмен биіктікте және жабындарда жұмысты кемінде екі адам жүзеге асыруы керек;

      тік жең сызығы бір жеңге кемінде бір кідіріс есебінен жең кідірістерімен бекітіледі, көтеру биіктігі 30 метрден асқанда – бір жеңге 2 кідіріс.

      Өртке қарсы қызмет қызметкерлерінің салбырап тұрған жабындарда және жану белгілері бар жабын учаскелерінде болуына рұқсат етілмейді.

      Өрт сөндіргіш затты беруді тоқтатқаннан кейін өрт оқпанын бақылаусыз қалдыруға жол берілмейді.

      Жүргізушілерге жұмыс кезінде ӨСЖ және лауазымды адамдардың бұйрығынсыз көлік құралдарын, мотопомпаларды жылжытуға, автосатырлар мен автокөтергіштердің қандай да бір ауыстыруларын жүргізуге, сондай-ақ өрттің қауіпті факторларының әсеріне тікелей қауіп төндіретін жағдайларды қоспағанда, көлік құралдарын, мотопомпалар мен жұмыс істеп тұрған сорғыларды қадағалаусыз қалдыруға рұқсат етілмейді.";

      230-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "230. Атом электр станциялары объектiлерiндегi өртті сөндiру кезiнде ӨСЖ:

      сөндiрудi осы Қағидалардың 226, 230-тармақтарының талаптарына сәйкес ұйымдастыру;

      радиациясы жоғары деңгейдегi аймақта немесе үй-жайда өрт сөндiру бойынша оқшау учаскелер құру;

      радиациясы жоғары аймақтарда iстейтiн бөлiмшелермен және буындармен тұрақты байланыс орнату және ұстау, жұмыс орындау тәртiбi туралы нұсқаулар беру".

      291-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "291. Өрт орнына баратын жолда КҚЖБО (ББП) арқылы станция диспетчерiнен:

      жанған жылжымалы құрамның тұрған орнын, оған жолдың және кiреберіс жолдардың бар-жоғын;

      көршi вагондарды, поездарды ажыратуға және эвакуациялауға қабылданған шараларды;

      өрт орнының үстiндегi электр түйiспе сымдарының тоқтан ажыратылғанын;

      қалдық кернеудi алу үшiн бригаданың және маневр локомативiнiң жiберiлгендiгiн;

      өрт орнына өрт және жөндеу-қалпына келтiру поездарының жiберiлген уақытын нақтылауы керек.";

      8-тарау мынадай мазмұндағы 5-1 және 5-2 – параграфпен толықтырылсын:

      "Параграф 5-1. Электр автобустарындағы өрттерді сөндіру

      306-1. Электр автобустарындағы өрттің дамуы салонның тез және қатты түтініне, есікті ашу механизмінің ажыратылуына, өрттің тез таралуына және жолаушылар арасында дүрбелеңмен сипатталады.

      Электробустың өрт қаупі конденсатордың жанғыш элементтерінің, электробус салонының пластикалық элементтерінің және электр өткізгіштердің орамасының болуына байланысты.

      Электр автобустарындағы өрттердің тән ерекшеліктері:

      1) электр автобусындағы адамдардың денсаулығына дүрбелең туындауға байланысты қауіптің болуы;

      2) салон ішінде және көрші көліктерге өрттің тез таралу ықтималдығы;

      3) электр автобусына кіреберістер мен кіреберістердің шектелуі, жеңдік желілерді төсеудегі күрделілік;

      4) су көздерінің қашықтығы;

      5) жоғары вольтты жабдықтар мен электр желілерінің болуы (электр автобусының зарядтау станциясында).

      306-2. Өрт болған жерге барған кезде ӨСЖ КҚЖБО диспетчерлері арқылы нақтылауы керек:

      1) жанып жатқан электр автобусының орналасқан жері (жүру маршрут жолы бойынша, зарядтау станциясында), оған жолдар мен кіреберістердің болуы;

      2) жолаушылар мен жүргізушіні эвакуациялау бойынша қабылданған шаралар, олардың жай-күйі (эвакуацияланған, бұғатталған);

      3) электр желілерінің энергетикалық кәсіпорындардың (ұйымның) кезекші перосналының келу және кернеуді ажырату уақыты туралы ақпарат (зарядтау станциясында электр автобусы өртенген жағдайда).

      306-3. Өрт орнына келгеннен кейін ӨСЖ көлік құралының электр жабдығын ажыратуына/ажырату көз жеткізу керек (негізгі ажыратқыштың ауыстырып-қосқышының орнын көзбен бағалау, "Off" жағдайына ауыстыру).

      Өртті жою бойынша шаралар қабылданғанға дейін электр автобусының жолаушыларын эвакуациялау жүзеге асырылады. Сөндіруге жолаушылар толық эвакуацияланғаннан кейін кіріседі.

      306-4. ӨСЖ электр автобустарында өртті сөндіру кезінде:

      1) адамдардың бар-жоғын және жай-күйін анықтау, оларды эвакуациялау жөнінде шаралар қабылдау;

      2) байланыс электр желілері өтетін ауданда сөндіру басталғанға дейін 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша (оның ішінде зарядтау станциясында жанған кезде) белгіленген тәртіппен ресімделген жазбаша рұқсатты энергия кәсіпорындарының (ұйымның) кезекші персоналынан алуға;

      3) қауіпсіздік мақсатында өрт болған жерді қоршау;

      4) жеке құрамды электр тогының соғуынан қорғау шараларын қабылдау;

      5) электр автобусын электрмен жабдықтаудың ажыратылғанына, автобусының артқы жағындағы негізгі токтың электр беру қосқышы ажыратылғанына көз жеткізіңіз;

      6) электр автобуста жану ошағының орналасқан жерін анықтау;

      7) кері аялдамаларды орнату;

      8) жеңдік көпірлерді пайдалана отырып, жең құбыр желілерінің төсемін жүзеге асыра отырып, қозғалысты немесе маневр жасауды ескере отырып, жең құбыр желілерінің төсем жолдары мен тәсілдерін пайдалану;

      9) көршілес көлік құралдарына қауіптің болуын және оларды эвакуациялау тәсілдерін анықтау;

      10) жанбаған көлікті қорғауды және қауіпті аймақтан алып тастауды ұйымдастыру.

      Электр автобустарында шамалы өрт ошақтарын сөндіру ұнтақты немесе көмірқышқылды өрт сөндіргіштердің көмегімен жүзеге асырылады.

      306-5. Жерге жеткілікті байланысы бар (оның ішінде су басу аймағындағы жол-көлік оқиғасы (бұдан әрі – ЖКО) нәтижесінде аударылған) электр автобусын сөндіру кезінде өрт сөндіру автомобильдерінен қол оқпандары арқылы автомобильдердің оқпандары мен өрт сорғыларының жерге тұйықтауын қамтамасыз етіледі.

      306-6. Электробустын қоректенетін желілердің зарядтау станцияларына қосылған кезінде жануды жою, қол оқпандары мен өрт сөндіру техникасын жерге тұйықтаудан басқа, электр автобусын сүйреу көзінің артына өрт сөндіру бөлімшесінің қарулануындағы жерге тұйықтау құрылғысымен жерге тұйықтауды жүргізу керек, диэлектрлік қорғаныс құралдарын қолдана отырып.

      Электробусты қол оқпандарымен сөндіру кезінде жанып жатқан электробустан қолданылатын қол оқпандарының саптамаларына дейінгі қауіпсіз арақашықтықтардың сақталуы қамтамасыз етіледі.

      Су басу аймағындағы электр автобусын қол оқпандары арқылы сөндіру кезінде оқпандардың позициясы су айнасының сыртында айқындалады.

      Электрбусты электрмен жабдықтауды ажырату, қол оқпандары арқылы жануды жою жөніндегі жұмыстарды өрт сөндіру бөлімшелердің иелігіндегі диэлектрлік қорғау құралдарын (диэлектрлік ботылар, диэлектрлік қолғаптар) қоладан отырып жүзеге асыру.

      Өртке қарсы қызмет бөлімшелері өртті сөндіру бойынша жұмыстарды нақты жағдайды және өрт орнында қалыптасқан барлау нәтижелерін жан-жақты бағалауды ескере отырып жүзеге асырады.

      Параграф 5-2. Электромобильдердегі өрттерді сөндіру

      306-7. Өрттерді сөндіру және электромобильдерде авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде қатысушылар жұмыстарды орындау кезектілігін сақтауы керек, (электромобиль қозғалтқышы жұмыс күйінде болуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн), ол үшін:

      1) кері қайтаруға қарсы аялдамаларды орнату арқылы көлік құралының қозғалысын болдырмау жөнінде шаралар қабылдау, қол тежегішін іске қосу және электромобильді "Р" (тұрақ) режиміне немесе бейтарап беріліске қою;

      2) тұтану кілтін алыңыз немесе "ақылды" кілтті алып тастаңыз (іске қосу түймесі бар машиналар үшін) және электромобильден кемінде 5 метр қашықтықта апару керек;

      3) 12 вольтік жүйені ажыратыңыз (клемді батареядан алыңыз немесе 12 вольтті қызмет ашасын алыңыз) немесе сақтандырғышты алыңыз және кабельді өндіруші көрсеткен жерде кесіңіз;

      4) жоғары вольтты жүйені ажырату (қызмет қосқышын немесе батарея ашқышын алу);

      5) сөндіруге кірісуге, суды үздіксіз беруді жүзеге асыру;

      6) 12 вольтты жүйені және жоғары вольтты жүйені ажырату жөніндегі іс-қимылдарды орындауға, электр қондырғыларын кернеумен сөндірудің ұқсастығы бойынша қауіпсіз қашықтықты сақтай отырып, жануды жою жөніндегі іс-қимылдарға кірісуге.

      306-8. Электромобильді (гибридті) сөндіру кезінде өртке қарсы қызмет қызметкерлері тыныс алу органдарын қорғау құралдарын пайдалануы керек, өйткені батареялар улы түтіндерді – литий, никель, көміртек, мыс және кобальт оксидтерін, сондай-ақ күкірт қышқылын шығарады, электр оқшаулағыш қорғаныс құралдарында (диэлектрлік ботылар мен қолғаптар) жұмыс істейді, жанып жатқан электромобильден кемінде 4 метр қашықтықта орналасқан, өрт оқпаны, өрт сөндіру машинасының сорғысы міндетті түрде жерге тұйықталуы керек, өртті сөндіруге шашыратылған су ағындары берілуі керек. Өрт сөндіргіш ретінде шашыратылған су ағындарын, ұнтақ қосылыстарын және жанбайтын газдар, сондай-ақ аралас қосылыстар қолданылады. Ауа-механикалық көбіктің барлық түрлерін қолдануға жол берілмейді. Өрт сөндіру, авариялық-құтқару автомобильдері жанып жатқан электромобильден кемінде 40 метр қашықтықта орнатылады.

      Қауіп туғызатын электр көлігінің түбінде немесе оның артқы жағында (магистральда) орналасқан батарея және қызғылт сары өрілген қуат сымдары.

      Қуатты литий-ионды аккумуляторларды сөндіру қиын, өйткені жану батарея жинағының ішінде орын алады, оған қол жеткізу қиын. Жанып жатқан батареяларды (салқындату керек) көп мөлшерде (кем дегенде 10000 литр) су қолдана отырып өшіру керек.

      306-9. Зарядтау станциясының өзі және зарядталып жатқан электромобиль жанған кезде өрт орнына энергия кәсіпорындарының (ұйымның) кезекші персоналын шақыру керек.

      306-10. Зарядтау станциясындағы электромобильді сөндіру кезінде бірінші кезекте станцияның ажыратылғанына көз жеткізу ("өшіру" күйіндегі шұғыл тоқтату түймесі), коннекторды ажыратыңыз, электр қалқанындағы автоматтың ажыратылғанына көз жеткізініз, содан кейін ғана сөндіруге кірісіңіз.

      Жану жойылғаннан кейін әр 15 минут сайын жылу түсіргіштің көмегімен батареяның температурасын бақылау жүзеге асырылады, ол жоғарлаған жағдайда одан әрі салқындату жүзеге асырылады.

      Электромобильдің қайта жануын болдырмау үшін жойылғаннан кейін кәдеге жарату сәтіне дейін кезекшілік қамтамасыз етіледі. Электромобильді ашық алаңда, басқа көлік құралдары мен объектілерден кемінде 20 метр қашықтықта орналастыру керек.

      306-11. ЖКО салдарын жою кезінде электромобильді (гибридті) сөндіру кезіндегідей барлық бастапқы әрекеттер орындалады. Автомобильдің тартқыш қышқылды аккумулятор батареясының (бұдан әрі – ҚАБ) орналасқан жерін анықтау және оның беті электромобильді тұрақтандыру (көтеру) үшін пайдаланылмайды. Электр көлігінің ауырлық орталығы төменгі жағында орналасқан тартқыш ҚАБ арқасында ішкі жану қозғалтқышы бар әдеттегі автомобильдерден ерекшеленеді. ЖКО салдарын жою жөніндегі жұмыстарды сервистік қосқышты алып тастағаннан кейін диэлектрлік құралдарсыз орындауға жол беріледі.

      Электромобильді көтеру және тұрақтандыру үшін авариялық-құтқару құралын сақтықпен қолдану. Электромобильдің тіректерін кесер алдында ішіндегі қаптаманы ашып, қауіпсіздік жастықтары үшін пневматикалық қондырғылардың жоқтығына көз жеткізу керек, жоғары вольтты кабельдер мен компоненттерді кездейсоқ кесуден аулақ болу.

      Жоғары кернеу көздерін анықтау үшін пластикалық панельдерді алып тастау.

      Жұмыс орнында қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін өрт сөндіру техникасын жолдың жүріс бөлігі арқылы орнатуға жол беріледі. Өтіп бара жатқан бөлікке өрт сөндіру техникасын орнату сигналдық конустар орнатыла отырып, ӨСЖ нұсқауы бойынша жүзеге асырылады. Бұл ретте көлік құралында жарық сигналдары қосылады. жол-патрульдік қызмет қызметкерлері тартылады.

      Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін тартылған өртке қарсы қызмет қызметкерлеріне көлік құралдарының соқтығысуын болдырмайтын орындарда көлік құралдарын, сондай-ақ өзге де техниканы орналастыру керек.

      Жұмыстарды тәуліктің қараңғы уақытында орындау кезінде жұмыс аймақтарын жарықтандыру ұйымдастырылады.

      АҚЖ жүргізу кезінде жұмыс істеген қауіпсіздік жастығының жарақаттануын болдырмау үшін қызметкерге руль (алдыңғы панель) мен зардап шеккендердің арасында болуға тыйым салынады. Рульдегі қауіпсіздік жастықшасының блокаторы қолданылады.

      Авария болған көлік құралының қауіпсіздік белдіктерінің механикалық керілу жүйесімен жабдықтау кезінде серіппемен жарақаттануды болдырмау үшін белдіктердің керілу механизмін және жүйені басқару механизмін кесуге, кесуге рұқсат етілмейді.

      Кесу орнын өндіруші көрсеткен жағдайларды қоспағанда, жоғары вольтты кабельдерді, компоненттерді (қызғылт сары түсті) кесуге тыйым салынады.

      Электр тогының соғуын болдырмау үшін батареяны кесуге, ашуға рұқсат етілмейді.".

      308-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "308. Ауылдық елді мекенде өртті сөндіру кезінде ӨСЖ керек:

      iшкi iстер бөлiмiнiң кезекшiсi, жергiлiктi байланыс торабы немесе ББП арқылы аудандық жоспарда көзделген күштер мен құралдарды уақытында шақыруды ұйымдастыруы, өрт туралы КҚЖБО-не хабарлауы;

      оттың таралуына жол бермеу жөнiндегi шараларды қабылдаумен бiруақытта адамдарды құтқаруды, малдарды және материалдық құндылықтарды эвакуациялауды ұйымдастыруы;

      оттың таралуы мүмкiн жолдарды бөлiп тастау үшiн тракторларды және бульдозерлердi пайдалану;

      өртке қарсы құралымдар мүшелерiнен және халықтан, жаңа жану ошақтары қатері төнген кезде, өрт сөндiргiштерi және су құйған шелектерi бар бекетшiлер қоюы;

      жергiлiктi атқарушы органдар арқылы ерікті өртке қарсы құралымдар, шаруашылық әкiмшiлiгi тараған өрттi сөндiруге шаруашылық жүргізуші объектiлерiнiң техникасы мен халқын жұмылдыруы керек.".

      Қағидалардың 11-қосымшасы осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;

      2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өртке қарсы қызмет комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен мыналарды қамтамасыз етсін:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсыну.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Оқу-ағарту министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Энергетика министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ішкі істер министрлігі

Қажетті күштер мен құралдардың есептеу формулалары

1. Негізгі көрсеткіштерді анықтауға арналған формулалар. Есептеу формулалары

2. Газ және мұнай атқыламаларының өрттерін сөндірудің негізгі көрсеткіштерін анықтауға арналған формулалар

3. Ауаның температурасы мен ылғалдылығына байланысты ТОЖҚҚ-да өрт сөндіруші-газ-түтіннен қорғаушылардың рұқсат етілген жұмыс уақыты

4. Төмен температурада ТОЖҚҚ-да рұқсат етілген жұмыс уақыты