"Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңының 32-7-бабына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі - Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шарт ислам бағалы қағаздарының эмитенті (бұдан әрі – эмитент) мен ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының өкілі (бұдан әрі - өкіл) арасында ислам бағалы қағаздар шығарылымының мемлекеттік тіркелуіне дейін жасалады және мыналарды қамтиды:
1) шарттың мәні;
2) тараптардың құқықтары мен міндеттері;
3) өкілге "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңында және ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартта көзделген функцияларын және міндеттерін орындау үшін қажетті ақпаратты ұсыну тәртібі;
4) өкілдің ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына есептілікті беру тәртібі;
5) эмитент пен өкілдің шарттың талаптарын бұзғаны үшін жауапкершілігі;
6) өкілдің қызметіне ақы төлеу мөлшері және тәртібі;
7) өкілдің өкілеттіктерін мерзімнен бұрын тоқтату тәртібі мен жағдайлары;
8) шарттың қолданылу мерзімі және бұзу тәртібі;
9) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге шарттар.
2. Өкілге "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңында және шартта көзделген функциялары мен міндеттерін орындау үшін қажетті ақпаратты ұсыну тәртібі эмитенттің өкілге мынадай құжаттар мен ақпаратты ұсыну нысандары және мерзімдері туралы мәліметтерді қоса алғандағы, бірақ олармен шектелмеген мәліметтерді қамтиды:
1) ислам бағалы қағаздарды ұстаушылардың құқықтарын және мүдделерін қозғайтын мәселелерді қамтыған эмитент пен оригинатор органдарының келешекте болатын жиналыстың күн тәртібі және көрсетілген мәселелер бойынша эмитент пен оригинатор қабылдаған шешімдері туралы;
2) эмитенттің ислам бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінде белгіленген ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының алдындағы міндеттемелерін орындауы туралы есептер, оларға мынадай есептер де кіреді:
жалдау шарттары бойынша (қаржы лизингі бойынша) келіп түскен немесе инвестициялық жоба бойынша алынған және ислам бағалы қағаздары бойынша тиісті резерв қорларын құрудан алынған табыстарды бөлу;
исламдық қатысу сертификаттарын орналастырудан келіп түскен тартылған қаражатты жаңа инвестициялық жобаны ұйымдастыру, бар инвестициялық жобаны дамыту үшін немесе жай серіктестік шартының негізінде не акционерлік қоғамы немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестігі ұйымдық-құқықтық нысанында заңды тұлғаны құруымен жасалған шартының негізінде кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру үшін пайдалану;
исламдық жалдау сертификаттарын орналастыру нәтижесінде алынған ақшаға мүлікті сатып алу;
исламдық жалдау сертификаттарын орналастыру есебінен сатып алынған мүлікті жалдау (қаржы лизингі) шарттарын жасау және (немесе) бұзу, сондай-ақ осы шарттарға кез келген өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы;
ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына эмитенттің қызметі, аудиторлық есеппен расталған жылдық қаржылық есептілікті қоса алғандағы, эмитенттің қаржылық есептілігі туралы ақпаратты ислам бағалы қағаздарды шығарылымы проспектісінде белгіленген тәртіппен ұсыну;
исламдық қатысу сертификаттар ұстаушыларының қаржыландыру үшін инвестициялық жобаны таңдау кезінде шешім қабылдауға қатысу құқығын іске асыру үшін қажетті көлемде инвестициялық жобалар туралы ақпаратты ұсыну бойынша;
ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісімен белгіленген бұқаралық ақпарат құралдарында ислам бағалы қағаздардың айналыста болу мүмкіндігі туралы ақпаратты орналастыру бойынша;
ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының алдындағы эмитенттің ислам бағалы қағаздар шығарылымдары проспектісінде белгіленген өзге міндеттемелері бойынша;
3) оригинатордың қызметі туралы, ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісімен белгіленген тәртіптегі оның қаржылық есептілігі туралы;
4) активтеріне ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат инвестицияланған заңды тұлғалардың қаржылық есептілігі;
5) ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат есебінен сатып алынған мүлікке (бұдан әрі – мүлік), жөндеу жұмыстарын жүргізу, бүлінуі, бағалау құнының төмендеуі немесе жоғалуы туралы ақпаратты қоса алғанда, ислам бағалы қағаздарын орналастырудан алынған қаражат есебінен сатып алынған мүліктің жай-күйі туралы ақпаратты, сондай-ақ исламдық қатысу сертификаттарын орналастырудан келіп түскен қаражат есебінен қаржыландыру объектісі болып табылатын инвестициялық жобаны іске асыру туралы ақпаратты;
6) мүлікке қандай болса да шектеулердің, ауыртпалықтардың не талап ету құқықтарының болуы туралы ақпаратты.
Егер бұл ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартында көзделсе, өкілдің сұратуына сәйкес эмитент оның мүлікке құқығын растайтын құжаттардың түпнұсқаларын ұсынады.
3. Өкілдің ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына есептілікті беру тәртібі өкілдің ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасы Заңында және ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартта көзделген функциялары мен міндеттерін орындау бойынша оның іс-қимылдарының нәтижелері туралы хабарлама жіберу нысандары, кезеңділігі және мерзімдері туралы мәліметтерді қамтиды.
4. Қоса беріліп отырған Ислам бағалы қағаздар ұстаушылары өкілінің функцияларын және міндеттерін орындау тәртібін, сондай-ақ оның өкілеттіктерін мерзімнен бұрын тоқтату тәртібі мен жағдайларын белгілеу ережесі бекітілсін.
5. Осы қаулы бірінші рет ресми жарияланған күннен кейінгі он күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
6. Бағалы қағаздар нарығының субъектілерін және жинақтаушы зейнетақы қорларын қадағалау департаменті (М.Ж. Хаджиева):
1) Заң департаментімен (Н.В. Сәрсенова) бірлесіп, осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қолға алсын;
2) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде осы қаулыны Агенттіктің мүдделі бөлімшелеріне, "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне мәлімет үшін жіберсін.
7. Агенттік Төрайымының қызметі (А.Ә. Кенже) осы қаулыны Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау шараларын қолға алсын.
8. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрайымының орынбасары А.Ө. Алдамбергенге жүктелсін.
Төрайым Е. Бахмутова
Қазақстан Республикасы
Қаржы нарығын және қаржы
ұйымдарын реттеу мен қадағалау
агенттігі Басқармасының
2009 жылғы 27 наурыздағы
N 56 қаулысымен
бекітілген
Ислам бағалы қағаздар ұстаушылары өкілінің функцияларын және міндеттерін орындау тәртібін, сондай-ақ оның өкілеттіктерін мерзімнен бұрын тоқтату тәртібі мен жағдайларын белгілеу ережесі
Осы Ереже "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңына сәйкес әзірленді және ислам бағалы қағаздар ұстаушылары өкілінің өзінің функцияларын және міндеттерін орындау тәртібін, сондай-ақ оның өкілеттіктерін мерзімнен бұрын тоқтату тәртібі мен жағдайларын белгілейді.
1-тарау. Өкілдің функцияларын және міндеттерін орындау тәртібі
1. Акцияларды қоспағанда, ислам бағалы қағаздарды шығару және айналыста болу кезінде ислам бағалы қағаздарының эмитенті (бұдан әрі – эмитент) және үшінші тұлғалар алдында ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіруді өкіл (бұдан әрі - өкіл) жүзеге асырады.
Ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының өкілін бағалы қағаздар нарығында кастодиандық және (немесе) брокерлік пен дилерлік қызметті жүзеге асыратын бағалы қағаздар нарығы кәсіби қатысушыларының қатарынан таңдауды эмитент дербес жүзеге асырады.
2. Өкілдің функциялары мен міндеттері "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңының 32-7-бабының 3-ші және 4-тармақтарында және эмитент пен өкілдің арасында жасалған ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартта белгіленген.
3. Ислам бағалы қағаздар эмитентінің олардың ұстаушылары алдындағы бағалы қағаздар рыногы туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында және ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көзделген міндеттемелерін орындауын бақылауды өкіл эмитенттен, оның ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының алдындағы ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде белгіленген міндеттемелерін орындауы туралы есептерді алу, және осы есептерде жазылған ақпаратты талдау арқылы жүзеге асырады.
Эмитенттің ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде белгіленген ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының алдындағы міндеттемелерін орындауы туралы есептер эмитент пен өкіл арасында жасалған ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шарттың талаптарымен белгіленген мерзімде, бірақ жылына кем дегенде екі рет, сондай-ақ өкілдің сұратуы бойынша, осындай сұрату алған күннен бастап үш жұмыс күннен кешіктірмей ұсынылады.
Өкілдің осы тармақта көрсетілген іс-қимылдарының нәтижелері өкілмен ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына мәлімет үшін жылына кем дегенде екі рет ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы не ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген өзге тәсілмен, сондай-ақ ұстаушыға сұратуы бойынша жазбаша жауапты осындай сұратуды алған күннен бастап үш күнтізбелік күн ішінде жіберу арқылы жеткізіледі.
4. Қаржыландыру объектілерінің ислам бағалы қағаздар шығарылымының талаптарына сәйкес келуін бақылау өкілмен мынадай жолмен жүзеге асырылады:
1) эмитенттен құжаттарды және эмитент пен өкіл арасында жасалған ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартта белгіленген көлемде және мерзімде қаржыландыру объектісі туралы ақпаратты алу, және алынған құжаттар мен ақпаратты талдау;
2) қаржыландыру объектісінің ислам бағалы қағаздар шығарылымының талаптарына сәйкес келмеуі туралы сәйкессіздік фактіні анықтаған күннен бастап үш күнтізбелік күннен кешіктірмей мыналарды хабардар ету:
ислам бағалы қағаздар ұстаушыларды ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы не ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген өзге тәсілмен;
бағалы қағаздар нарығын реттеуді, бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті органды (бұдан әрі – уәкілетті орган) жазбаша хабарлама жіберу арқылы хабардар ету;
3) "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңында және ислам бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінде белгіленген жағдайларда эмитентке немесе оригинаторға ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының тиісті өтініші негізінде қаржыландыру объектісінің ислам бағалы қағаздар шығарылымының талаптарына сәйкес келмеуі себебінен ислам бағалы қағаздарды мерзімнен бұрын өтеу туралы талабын осындай өтініш түскен күннен бастап үш күнтізбелік күннен аспаған мерзімде жіберу.
Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2015 № 250 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
5. Ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының құқықтарын және мүдделерін қорғау өкілмен мынадай жолмен жүзеге асырылады:
1) ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының құқықтары мен мүдделерін бұзуға әкелуі мүмкін жағдайларды анықтау, және ол туралы ұстаушыларды осындай жағдайлар анықталған күннен бастап үш күнтізбелік күннен кешіктірмей хабардар ету;
2) мыналарға өтініш жасау:
эмитентке оның ұстаушылар алдындағы ислам бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінде белгіленген міндеттемелерін орындау туралы талабымен;
уәкілетті органға және Қазақстан Республикасының өзге де мемлекеттік органдарына олардың құзыретіне енген мәселелер бойынша;
сот органдарына ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының құқықтары мен мүдделерін қорғау туралы талап арызбен;
оригинаторға мынадай талаптармен:
Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасында және ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде белгіленген жағдайларда ислам бағалы қағаздарды сатып алу туралы;
Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасында және ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде белгіленген жағдайларда ислам бағалы қағаздарды мерзімнен бұрын өтеу туралы;
оригинатордың қызметі және оның қаржылық есептілігі туралы ақпаратты ұсыну;
3) ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат есебінен сатып алынған мүліктің жай-күйі туралы:
ислам бағалы қағаздар ұстаушыларды ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы не ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген өзге тәсілмен әрбір жарты жылдық қорытындысы бойынша есеп беру кезеңінің соңынан келетін айдың соңғы күнінен кешіктірмей, сондай-ақ ұстаушының жазбаша сұратуы бойынша кез келген сұратылған күнге осындай сұратуды алған күннен бастап үш күнтізбелік күн ішінде;
уәкілетті органды оның сұратуына сәйкес және онда белгіленген мерзімде хабардар ету;
4) уәкілетті органға және ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына олардың сұратулары бойынша өкілдің қызметіне қатысты ақпаратты және құжаттарды ұсыну;
5) қызметтік, коммерциялық мәліметтердің және заңмен қорғалатын өзге де құпиялардың сақталуын қамтамасыз ету;
6) уәкілетті органды және ислам бағалы қағаздар ұстаушыларын эмитентпен шартты бұзған күннен бастап үш күнтізбелік күн ішінде өкілдің өкілеттіктерінің тоқтатылуы туралы хабардар ету.
6. Ислам бағалы қағаздар ұстаушыларын шығындарға, оның ішінде ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат есебінен сатып алынған мүліктің жай-күйі эмитенттің міндеттемелерін толық көлемде орындалуын қамтамасыз етпеуіне әкелуі мүмкін не жалдау шарты (қаржы лизингі) бойынша кірістерді осындай шартта белгіленген мерзімде төлемеуіне әкелуі мүмкін жағдайлар болғанда өкіл ислам бағалы қағаздар ұстаушыларын өзіне бұл туралы мәлім болған күннен бастап үш күнтізбелік күн ішінде хабардар етеді.
7. Ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат есебінен сатып алынған мүліктің (бұдан әрі – мүлік) мониторингі эмитент пен өкіл арасында жасалған ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартта белгіленген нысан бойынша және мерзімде, бірақ жылына кем дегенде екі рет және өкілдің талабы бойынша кез келген күнге эмитентпен ұсынылған мынадай құжаттармен және ақпаратпен танысу арқылы өкілмен жүзеге асырылады:
1) эмитенттің мүлікке құқығын растайтын құжаттардың түпнұсқаларымен;
2) мүліктің жөндеу жұмыстарын жүргізу, бүлінуі, бағалау құнының төмендеуі немесе жоғалуы туралы ақпаратты қоса алғандағы мүліктің жай-күйі туралы ақпаратты;
3) үшінші тұлғалар тарапынан мүлікке қандай да шектеулердің, ауыртпалықтардың не талаптанудың болуы туралы мәліметтермен.
Өкіл ислам бағалы қағаздар ұстаушыларын мүлік мониторингі нәтижелерін ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы не ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген өзге тәсілмен эмитенттен ақпарат алған күннен бастап он күнтізбелік күннен кешіктірмей хабардар етеді.
Өкіл Ереженің осы тармағының 3) тармақшасында көрсетілген мәліметтерді алған кезде, тиісті ақпарат өкілмен ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы не ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көрсетілген өзге тәсілмен осындай фактілер анықталған күннен бастап үш күнтізбелік күннен аспаған мерзімде жеткізіледі.
8. Эмитенттің ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат есебінен қаржыландыру бойынша мәмілені жүзеге асыру, сондай-ақ көрсетілген қаражат активтеріне инвестицияланған заңды тұлғалар бөлігінде қаржылық есептілігінің мониторингі өкілмен мынадай жолмен жүзеге асырылады:
1) эмитенттің әрбір тоқсанның қорытындысы бойынша есеп беру тоқсанның соңынан келетін айдың соңғы күнінен кешіктірмей, және өкілмен кез келген сұратылған күнге берілген эмитенттің қаржылық есептілігімен, сондай-ақ аудиторлық есеппен расталған эмитенттің жылдық қаржылық есептілігімен танысу;
2) ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат активтеріне инвестицияланған заңды тұлғалардың ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының мүдделерін білдіру туралы шартпен белгіленген мерзімде, және өкілмен кез келген сұратылған күнге ұсынылған қаржылық есептілігімен танысу;
3) жыл сайын Ереженің осы тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген қаржылық есептілігінің негізінде эмитенттің және ислам бағалы қағаздарды орналастырудан алынған қаражат активтеріне инвестицияланған заңды тұлғалардың қаржылық жағдайына талдау жүргізу, оның қорытындылары ислам бағалы қағаздар ұстаушыларына өкілдің талдау жасау үшін қажетті құжаттарды алған күннен бастап отыз күнтізбелік күннен асырмай мәлімет үшін жеткізіледі.
9. Исламдық қатысу сертификаттарын шығарған кезде ислам арнайы қаржы компаниясының мүдделерін білдіру өкілмен исламдық қатысу сертификаттарының шығарылымы проспектісінде көзделген тәртіпте және шарттарымен жүзеге асырылады.
2-тарау. Өкілдің өкілеттіктерін тоқтату жағдайлары мен тәртібі
10. Өкіл өкілеттіктерінің мерзімнен бұрын тоқтату мынадай жағдайларда басталады:
1) өкілдің бағалы қағаздар нарығында кастодиандық және (немесе) брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыруға берілген лицензиясынан айырылған не қолданылуы бір айдан астам мерзімге тоқтатыла тұрған жағдайда;
2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қайта құрылуы, таратылуы себебінен өкілдің қызметі тоқтаған жағдайда;
3) тараптардың келісімі бойынша;
4) эмитенттің бастамасы бойынша, егер эмитенттің атына ислам бағалы қағаздар ұстаушыларының он немесе одан көп пайызы өкілді ауыстыру туралы өтініш жасаған не эмитенттің ислам бағалы қағаздар ұстаушыларынан алған өкілдің өзінің міндеттерін жүзеге асырмағаны немесе тиісінше жүзеге асырмағаны туралы ақпарат расталған жағдайда;
5) соттың шартты бұзу туралы шешімінің негізінде.
11. Осы ереженің 10-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген жағдайлар басталғанда өкіл ол туралы эмитентті үш күнтізбелік күн ішінде оған жазбаша хабарлама жіберу арқылы хабардар етеді.
Осы Ереженің 10-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген жағдайлар басталғанда эмитент жеті жұмыс күн ішінде өкілмен шартты бұзу бойынша шаралар қабылдайды.
12. Шарттың қолданылуы эмитенттің басқа өкілмен жаңа шарт жасасқаннан кейін және ислам бағалы қағаздар шығарылымының проспектісіне тиісті өзгерістер енгізгеннен кейін тоқтатылады.
Бұрынғы өкілмен жасалған шарттың қолданылуы тоқтатылғаны туралы және басқа өкілмен жаңа шарт жасалғаны туралы ақпарат ислам бағалы қағаздар шығарылымы проспектісіне тиісті өзгерістер енгізілген күннен бастап бес күн ішінде эмитентпен оның жарғысында белгіленген бұқаралық ақпарат құралдарында міндетті жариялануы тиіс.