Отандық фармацевтика өнеркәсiбiн дамытуды ғылыми-техникалық қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
1. Қоса берiлiп отырған 2002-2006 жылдарға арналған "Қазақстан Республикасының фармацевтика өнеркәсiбiн дамыту үшiн бiрегей фитопрепараттарды әзiрлеу және өндiрiске енгiзу" республикалық ғылыми-техникалық бағдарламасы бекiтiлсiн.
2. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2009.09.19. N 1411 Қаулысымен.
3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2001 жылғы 24 шілдедегі
N 996 қаулысымен
бекітілген
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ
БАҒДАРЛАМА
2002-2006 жылдарға арналған
"Қазақстан Республикасының фармацевтика өнеркәсібін дамыту
үшін бірегей фитопрепараттарды әзірлеу және өндіріске енгізу"
1. БАҒДАРЛАМАНЫҢ ПАСПОРТЫ
Атауы Қазақстан Республикасының фармацевтика өнеркәсібін дамыту
үшін бірегей фитопрепараттарды әзірлеу және өндіріске енгізу
Әзірлеу үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 12 шілдедегі
негіздеме N 1059 қаулысымен мақұлданған Қазақстан Республикасының
Ғылыми және ғылыми-техникалық саясатының тұжырымдамасы;
Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 20 тамыздағы
N 3621 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының
фармацевтік және медицина өнеркәсібін дамытудың мемлекеттік
бағдарламасы
Әзірлеуші Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Іске асыру 2002-2006 жылдар
мерзімі
Бағдарламаның Қазақстан Республикасының өсімдік шикізаты негізінде
мақсаты өмірлік маңызы бар импортты алмастырушы жаңа дәрілік
құралдарды жасау мен өнеркәсіптік өндіріске енгізу
Бағдарламаның Дәрілік өсімдік шикізаты өндірісінің базасын жасау, дәрілік
міндеттері өсімдіктердің перспективалық түрлерін өнеркәсіптік өсірудің
алаңдарын ұлғайту; тұқым қорының жинағы мен тұқым алмасу
қорын жасау, аудандастыру және селекция әдістерімен
өнімділігі жоғары сорттары мен нысандарын алу,
перспективалық дәрілік өсімдіктердің табиғи өнеркәсіптік
қорларын зерттеу. Аса зәру және эндемикалық өсімдіктердің
жоғары өнімді клеткалық дақылдарын алудың өнеркәсіптік
әдістерін жасау және өндіріске енгізу.
Жаңа отандық фитопрепараттардың субстанциялары мен дәрілік
нысандарын өндірудің технологиялық регламенттерін әзірлеу.
Дәрілік өсімдіктердің нормативтік-техникалық құжаттамасын
және олардың негізінде жаңа отандық фитопрепараттарды, фито.
препараттарды стандарттау мен сертификаттау әдістерін әзір.
әзірлеу, биологиялық белсенді заттардың мемлекеттік және
жұмыс істеу стандарттары үлгілерінің банкін жасау.
Өсімдіктер негізіндегі жаңа отандық дәрілік құралдарды
мемлекеттік тіркеуді жүргізу.
Жаңа отандық фитопрепараттарды тәжірибелік-өнеркәсіптік
өндіру технологияларын, жаңа дәрілік препараттар мен
профилактикалық құралдарды сериялық шығарудың технологиялық
желілерін жасау мен енгізу.
Қажеттi ресур. Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету мемлекеттiк тапсырыс
стар және шеңберiнде тиiстi қаржы жылдарына арналған республикалық
оларды қаржы- бюджетте көзделген қаражат шегiнде iс-шараларды iске
ландыру асыру үшiн қажеттi бюджет қаражаты көлемiнде жүзеге
көздерi асырылады.
Бағдарламаны iске асыруға байланысты көзделген қаржылық шығындар
барлығы 585,295 млн. теңгенi құрайды, оның iшiнде жылдар бойынша:
2002 жылы - 102,0 млн. теңге; 2003 жылы - 102,0 млн. теңге; 2004
жылы - 110,0 млн. теңге; 2005 жылы - 127,2 млн. теңге; 2006 жылы -
144,095 млн. теңге.
Күтілетін 1500 гектардан астам алаңдарда өсірілетін перспективалық
нәтижелер дәрілік өсімдіктердің 50-ден астам түрінің тауарлық дәрілік
шикізаты; тұқым қорының жинағы мен тұқым алмасу қоры,
дәрілік өсімдіктердің өнімділігі жоғары сорттары мен
нысандары. Қазақстанның аймақтары бойынша дәрілік
өсімдіктердің перспективалық түрлерінің ареалдары
мен өнеркәсіптік қорларының карталары. Құнды дәрілік
өсімдіктердің жоғары өнімді клеткалық дақылдарын алудың
өнеркәсіптік әдістері.
Терапиялық әсері кең ауқымдағы жаңа отандық
фитопрепараттардың субстанциялары мен дәрілік нысандарын
өндірудің технологиялық регламенттері.
Қазақстан аумағында өсетін перспективалық дәрілік
өсімдіктердің уақытша фармакопиялық және олардың
негізіндегі бірегей фитопрепараттар. Фитопрепараттарды
стандарттау мен сертификаттау әдістері, биологиялық
белсенді заттардың мемлекеттік және жұмыс істеу
стандарттары үлгілерінің банкі.
"Арглабин", "Салсоколлин", "Рамон", " Алхидин", "Рувимин",
"Қызыл май" және басқа да отандық бірегей
фитопрепараттардың жаңа тиімді дәрілік нысандары,
нормативтік техникалық құжаттама, Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау ісі жөніндегі агенттігінің препараттарды
өндіру мен сатуға рұқсаты.
Олардың негізінде бірегей субстанциялар мен
фитопрепараттарды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру
технологиялары, фитопрепараттар мен профилактикалық
құралдарды сериялық шығарудың жетілдірілген жаңа
технологиялық желілері. Жаңа тәжірибелік-өнеркәсіптік
технологиялардың негізінде өмірлік маңызы бар дәрілік
препараттардың тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірісін ұлғайту.
Ескерту. Паспортқа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2003.04.01. N 315 , 2004.02.03. N 132 , 2006.06.23. N 576 қаулыларымен.
2. Кіріспе
Халықтың денсаулығы - кез келген мемлекеттің дамуының негізгі факторларының бірі. Қазақстан Республикасының дәрілік саясаты республиканың медициналық мекемелері мен халқын тиімді, сапалы, қауіпсіз және қол жетерлік дәрілік құралдармен қамтамасыз ету қағидаттарымен құрылады. Қазақстанның фармацевтика рыногының дәрілік құралдардың шетелдік жеткізілімдеріне тәуелділігі жағдайында өз фармацевтика өнеркәсібін құру Қазақстанның экономикалық тәуелсіздігін қалыптастырудың неғұрлым басым міндеттерінің бірі болып табылады.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев отандық дәрілік құралдар жасау, өндіру мен өндіріске енгізу саласындағы жұмысты жандандыру және таяудағы жылдары Қазақстан Республикасының медицина мекемелері мен халқын дәрілік қамтамасыз етудегі отандық фармацевтік өнімнің үлесін 30 %-ға дейін жеткізуге тапсырма берді.
Қазақстан Республикасында фармацевтика өнеркәсібін фитохимиялық өндірісті дамыту арқылы жүзеге асыру орынды әрі экономикалық тиімді, мұның өзі, республикада дәрілік өсімдіктердің бірегей шикізат базасы болуымен, химия, медицина мен фармация салаларында едәуір ғылыми-техникалық әлеует жинақталуымен және дәрілік препараттардың субстанцияларын отандық өндірушілердің дәрілік өсімдік шикізатын өңдеуге дәстүрлі түрде бағдарлануы болып табылады. Бұл ретте, отандық фармацевтика өнеркәсібін дамытудың негізгі басымдықтарының бірі - дәрілік өсімдік шикізатының негізінде бірегей отандық субстанцияларын және олардың негізінде дәрілік препараттарды жасау мен өндіріске енгізу, мұның өзі Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының фармацевтік және медицина өнеркәсібін дамытудың мемлекеттік бағдарламасы туралы" 1997 жылғы 20 тамыздағы N 3621 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының фармацевтік және медицина өнеркәсібін дамытудың мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген (Кіші бағдарлама 4).
Қазақстан Республикасының фармацевтік өнеркәсібін ғылыми қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік ғылыми-техникалық саясатты тиімді іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Президентінің республиканың фармацевтік рыногында отандық өнімнің үлесін арттыру туралы тапсырмасын, Премьер-Министрдің Бірінші орынбасары А.С.Павловта фармацевтік және медицина өнеркәсібінің басшыларымен болып өткен (2000 жылғы 13 сәуірдегі N 11-37/И-479) кеңестің хаттамасын орындау, сондай-ақ, қазіргі уақытта "Мақсатты ғылыми-техникалық бағдарламаның негізгі міндеттері мен көрсеткіштерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылғы 24 қазандағы N 1294 қаулысымен бекітілген 1997-2001 жылдарға арналған "Фитопрепараттарды жасау мен өндіріске енгізу және республика тұрғындары мен медициналық мекемелерді отандық дәрі-дәрмек көздерімен қамтамасыз ету" республикалық мақсатты ғылыми-техникалық бағдарламасы бойынша жүргізілетін ғылыми-зерттеу жұмыстарын жалғастыру үшін осы "Қазақстан Республикасының фармацевтік өнеркәсібін дамыту үшін бірегей фитопрепараттарды жасау және өндіріске енгізу" республикалық ғылыми-техникалық бағдарламасы қалыптастырылды.
3. Проблеманың қазіргі жай-күйін талдау
Республиканың дәрілік құралдарға қажеттілігінің 3 %-ға жуығы ғана өз өндірісі есебіне қанағаттандырылып келгендіктен, КСРО ыдырап, шаруашылық байланыстар үзілгеннен кейін Қазақстан Республикасында дәрілік қамтамасыз ету проблемасы туындады. Шикізат дайындауға және одан кемірек дәрежеде дайын дәрілік нысандар жасауға бағдарланған отандық фармацевтика өнеркәсібі капсула мен ампула жасау сияқты дәрілік шикізатты өңдеу мен дәрілік құралдар орауыштарын жасаудың технологиясы жоғары тәсілдерін жүзеге асырған жоқ.
Қазақстан Республикасының фармацевтік өнеркәсібін ұйымдастыру жөнінде Үкімет қабылдаған шаралар фармацевтік препараттар мен медициналық техника өндірісінің саласындағы оң өзгерістерге негіз болды. Қазіргі таңда Қазақстанның фармацевтік өнеркәсібінде тұрақты өсу үрдісі бар. Жыл сайын Қазақстанда өндірілетін медикаменттердің көлемі 10 %-ға өсіп отырды, ал 2000 жылы 35 %-дан астам құрады. 1997 жылы 9 миллион АҚШ доллары сомасына медикаменттер шығарылды, 1998 жылы 10 миллион, 1999 жылы 11,5 миллион, 2000 жылдың аяғында - 16 миллион АҚШ доллары. Отандық өндірушілердің республика фармацевтика рыногындағы өнімнің үлесі жоспарлы түрде арттырылуда: 2000 жылдың аяғында ол 6 %-ға дейін өсті.
Қазіргі уақытта, фармацевтика препараттарының әлемдік рыногында өсімдік тектес құралдардың үлесі 40 %-дан астам құрады. Оның үстіне, оның өсу үрдісі айқын аңғарылуда және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымның болжамдары бойынша таяудағы он жыл ішінде дәрілік құралдардың жалпы көлеміндегі фитопрепараттардың үлесі 60 %-дан астам құрайды.
КСРО фармацевтік өнеркәсібі үшін жабайы өсетін өсімдік шикізатының 80 %-дан астамы Қазақстан мен Орта Азияның аумағында дайындалатын. Бұл ретте, Қазақстанда жалпы дайындалатын шикізат мөлшерінің 3 % ғана өңделетін, оның өзінде өңдеу, негізінен неғұрлым қарапайым гален нысандарын (тұнбалар мен сұйық экстрактілер) дайындаумен шектелетін. Қалыптасқан жағдайдың нәтижесінде республика едәуір залал шекті, өйткені, отандық шикізат негізінде өндіріліп, одан кейін Қазақстанға таяу шет елдерден импортталатын дайын дәрілік нысандардың құны бастапқы өсімдік шикізатының құнынан 7-10 есе жоғары болды. Тиімділігі жоғары жаңа отандық фитопрепараттарды жасау саласындағы озық ғылыми зерттеулер республикада 1997-2001 жылдарға арналған "Фитопрепараттарды жасау мен өндіріске енгізу және республика тұрғындары мен медициналық мекемелерді отандық дәрі-дәрмек көздерімен қамтамасыз ету" республикалық мақсатты ғылыми-техникалық бағдарламасы шеңберінде орындалуда. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің "Фитохимия институты" республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны осы Бағдарламаны әзірлеу мен орындау жөніндегі басты ұйым болып табылады.
Жоғарыда аталған бағдарламаның шеңберінде 1997-2000 жылдар кезеңінде республикада дүние жүзінде ұқсас ештеңе жоқ бірегей отандық мынадай фитопрепараттар: ісік қайтаратын "Арглабин" құралы, "Салсоколлин" гепатопротекторы, асқындырмайтын және жараны жазатын "Биалм" және "Калиор" майлары, иммунитетті күшейтетін және вирусқа қарсы "Рувимин" және "Гликардин" препараттары, дерматитке қарсы "Рамон", пародонтозға қарсы әрі қабындырмайтын "Тополин" препараты, терапиялық әсері кең ауқымдағы "Аквитол", "Қызыл май" және басқа да препараттар (барлығы 20-дан астам атауы бар), әртүрлі профилактикалық, витаминдік құралдар өнеркәсіптік өндіріске енгізілді. Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірістердің базасында фитопрепараттарды сериялап шығарудың өндірісі жолға қойылды.
Дәрілік құралдарды жасау мен оларды сериялап шығарудың өндірісіне дейін жеткізудің негізгі проблемалары - жоспарланатын әзірлемелердің ғылым мен ресурстарды қажетсінуі, республикада машина жасау, химия өнеркәсібі сияқты фармацевтика өнеркәсібімен сабақтас салалардың жеткіліксіз дамуы болып табылады.
Қазақстан Республикасында өсімдік тектес дәрілік препараттарды жасау мен өндірудің едәуір ғылыми-техникалық әлеуеті, зор шикізат базасы және оны одан әрі нығайту мүмкіндіктері бар. Жоғарыда аталған факторлар осы бағдарлама тапсырмаларының орындалуына алғышарт болып табылады.
Өсімдік тектес жаңа дәрілік препараттарды жасау және оларды өнеркәсіптік өндіріске енгізу, өндірілетін фармацевтік өнімдердің бәсекелестік қабілетін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстар ғылым мен ресурстарды қажетсiнедi, мұның өзі республикада қалыптасқан экономикалық жағдайда оларды жеке компаниялардың инвестициялауына тартымсыз етеді. Алайда, шетелдiк тәжiрибе осы жұмыстың болашағы бар әрi басым жүргізiлуі керек екенін көрсетті. Дамыған шет елдерде бір ғана дәрiлiк препарат шығарудың шығындары 10 миллион АҚШ долларын құрайды. Әйтсе де, әлемнiң жетекшi фармацевтiк компаниялары жаңа дәрiлiк құралдар жасауға өз кiрiстерiнiң 25 %-дан астамын жұмсайды. Республика фармацевтика өнеркәсiбiнiң қалыптасқан инфрақұрылымын, оның импортталатын субстанциялар ("дженериктер") немесе дайын дәрiлiк құралдар (орауыштар) өндiрiсiнiң аяқтаушы сатыларына бағдарланғанын, сондай-ақ республиканың негiзгi ғылыми-техникалық әлеуетінің экономиканың мемлекеттік секторында шоғырлануын ескере отырып, бiрегей дәрiлiк құралдар жасау саласындағы ғылыми талдамаларды қаржыландырудың неғұрлым ұтымды жолы - мақсатты мемлекеттiк бюджеттiк қаржыландыру болып табылады.
Қазақстан Республикасы фармацевтика өнеркәсiбiнiң ғылыми-техникалық әлеуетiн одан әрi нығайту және Қазақстан Республикасының өсімдiк шикiзаты негiзiнде өмiрлiк маңызы бар бiрегей импорт алмастырушы жаңа дәрiлiк құралдарды жасау мен өндiрiске енгiзу үшiн осы Бағдарлама әзiрлендi.
Бағдарлама тапсырмаларының орындалуын ресурстық және технологиялық қамтамасыз ету үшін бірегей технологиялық жабдықтар, аспаптар мен материалдарды отандық өндiрушiлерге басымдық берiледi, халықаралық ынтымақтастық шеңберiнде, сондай-ақ шетелдiк өндiрушiлердi тарту жоспарлануда.
Жоғары технологияларды пайдаланып, жергiлiктi өсімдiк шикiзаты негiзiнде жасалатын, олардың өзiндiк құны төмен дәрiлiк құралдардың жоғары сапасын қамтамасыз ететiн дәрілiк құралдардың бiрегейлiгi осы бағдарламаның шеңберiнде жасалатын препараттардың бәсекелiк қабiлетiн қамтамасыз етуде және олардың одан әрi сыртқы рынокқа шығуына бағдарлауға шешушi фактор ретiнде қызмет етедi.
Отандық фармацевтика өнеркәсiбiн дамыту мiндеттерiнiң басымдығын ескере отырып, осы ғылыми-техникалық бағдарламаны қаржыландыру негiзiнен мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады. Бағдарламаны iске асыру үшiн қосымша ықтимал тапсырыс берушiлердiң қаражаттары, несиелер және басқа да көздер тартылатын болады.
Осы Бағдарламаны орындаудың нәтижесi Қазақстан Республикасы фармацевтика өнеркәсібінің өндірістік базасының қалыптасуы мен дамытылуы, бірегей дәрілік препараттар өндірісінің көлемі мен түр түрін ұлғайту болып табылады, мұның өзі республиканың фармацевтика рыногындағы отандық препараттардың үлесін көбейтуге және халықты өмірлік маңызы бар әрі қолы жете алатын дәрілік құралдармен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
Бағдарламаның мақсаты:
Қазақстан Республикасының өсімдiк шикiзаты негiзiнде өмiрлiк маңызы бар бiрегей импорт алмастырушы жаңа дәрiлiк құралдарды жасау мен өндiрiске енгiзу.
Бағдарламаның негiзгi мiндеттерi:
- өсiмдiк шикiзатының дәрiлiк өндiрiсiнiң базасын жасау, дәрiлiк өсімдiктердiң перспективалық түрлерiн өнеркәсiптiк өсiрудiң алаңдарын ұлғайту; тұқым қорының жинағы мен тұқым алмасу қорын жасау, аудандастыру және селекция әдiстерiмен өнiмдiлiгi жоғары сорттары мен нысандарын алу, перспективалық өсiмдiк дәрiлiк өсiмдiктердiң табиғи өнеркәсiптiк қорларын зерттеу; аса зәру және эндемикалық өсімдiктердiң жоғары өнiмдi клеткалық дақылдарын алудың өнеркәсiптiк әдiстерiн жасау және өндiрiске енгiзу;
- жаңа отандық фитопрепараттардың субстанциялары мен дәрiлiк нысандарын өндiрудiң технологиялық регламенттерiн әзiрлеу;
- дәрiлiк өсімдiктердiң нормативтiк-техникалық құжаттамасын және олардың негiзiнде жаңа отандық фитопрепараттар, фитопрепараттарды стандарттау мен сертификаттау әдістерін әзірлеу, биологиялық белсенді заттардың мемлекеттік және жұмыс істеу стандарттары үлгілерінің банкін жасау;
- өсімдіктер негізіндегі жаңа отандық дәрілік құралдарды мемлекеттік тіркеуді жүргізу;
- жаңа отандық фитопрепараттарды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру технологияларын, жаңа дәрілік препараттар мен профилактикалық құралдарды сериялық шығарудың технологиялық желілерін жасау мен енгізу.
5. Бағдарламаның негізгі бағыттары мен іске асыру тетіктері
Бағдарламаны іске асыру мынадай негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
1. Дәрілік өсімдіктерді дақылға айналдыру, қорларды бағалау, тауарлық шикізатты өндіру үшін база жасау:
Қазақстанның топырағы, климаты әртүрлі аймақтарындағы дәрілік өсімдіктердің интродукциясы, олардың селекциясы мен тұқым шаруашылығы, сортты сынау учаскелерін жасау жөніндегі жұмыстарды жүргізу;
отандық фармацевтика өнеркәсібінің шикізат базасын қамтамасыз ету мақсатында дәрілік өсімдіктерді өнеркәсіптік өсіру технологияларын жасау;
Қазақстанның әртүрлі аймақтарында жабайы өсетін фармакопиялық және перспективалық дәрілік өсімдіктердің қорларын ұтымды пайдаланудың әдістемелік ұсынымдарын және схемаларын әзірлеу;
эндемикалық және аса зәру дәрілік өсімдіктердің өнімділігін арттыру. Табиғи және техногендік сипаттағы (гербицидтер, топырақтың сортаңдануы) қысым жасаушы факторларға төзімді клеткалар желілері мен интактикалық өсімдіктер алу;
биологиялық белсенді заттарды өндіруші дәрілік өсімдіктердің клеткаларының жинақтарын қалыптастыру мен қолдау көрсету;
эндемикалық және аса құнды клеткалар дәрілік өсімдіктердің клеткалары мен тіндерінен биологиялық белсенді заттарды алу әдістерін әзірлеу.
2. Өсімдiк шикiзатын химиялық зерттеу: физиологиялық белсендi заттар, олардың молекулаларының химиялық түрлендiрiлуi; биоскрининг:
дәрiлiк өсiмдiктердiң химиялық құрамын зерттеу, өсімдiктер құрылыстарын бөлiп көрсету, олардың құрылысы мен физикалық-химиялық қасиеттерін анықтау, жаңа туынды химиялық өсімдікті заттарды бағыттап синтездеу және алынған қосылыстардың биологиялық белсенділігін зерттеу;
фармакологиялық белсенді өсімдікті қосылыстардың және олардың химиялық туындыларының негізінде жаңа ісікке қарсы, гипатопротекторлық, адаптогендік, қабынуға қарсы, фунгиостикалық, иммунды реттейтін және басқа да фитопрепараттарды алу үшін зертханалық регламенттер әзірлеу.
3. Фитопрепараттарды стандарттау әдiстерiн әзiрлеу, биологиялық белсенді заттардың банкi мен олардың стандартты үлгілерiн жасау:
оның негiзiнде алынған дәрiлік өсімдiк шикiзаты мен фитопрепараттарды стандарттау әдiстерiн әзiрлеу мен жетiлдiру;
биологиялық белсенді заттардың банкiн жасау;
олардың негізіндегі өсімдік шикізаты мен фитопрепараттарға фармакопиялық баптарды әзірлеу;
тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк топтамалармен өндiрiлетiн жаңа фитопрепараттардың сапасын стандарттау мен бақылау;
табиғи қосылыстар мен олардың негізіндегі фитопрепараттардың физикалық-химиялық сипаттамалары бойынша компьютерлiк ақпараттық деректер банкiн жасау.
4. Фитопрепараттардың дәрiлiк нысандарын жасау мен оларды фармакологиялық зерттеу:
одан әрi клиника алдындағы және клиникалық сынаулар жүргiзу үшiн перспективалық фармакологиялық белсенді қосылыстарды анықтау мақсатында нормативтiк әдiстемелiк база және олардың химиялық туындылары мен синтетикалық ұқсас үлгiлерiнiң биоскринингi жүйесiн әзiрлеу;
жаңа субстанциялар мен дәрiлiк нысандарды фармакологиялық зерттеу, тиiмдiлiгi жоғары отандық фитопрепараттардың жаңа дәрiлiк нысандарын жасау;
нормативтiк техникалық құжаттама әзiрлеу және өмiрлiк маңызы бар жаңа дәрiлiк препараттарды сериялап шығаруға дайындау.
5. Фитопрепараттарды өнеркәсiптiк өндiрудiң технологияларын жасау, оларды сериялап шығаруды ұйымдастыру:
жаңа фитопрепараттарды тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк өндiру технологияларын жасау мен жетiлдiру;
тәжiрибелiк фармацевтика өндiрiсiн кеңейтуге арналған өмiрлiк маңызы бар фитопрепараттар, iсiкке қарсы, гепатопротекторлық, қабынуға қарсы және басқа да әсер түрлерiнiң технологияларын жаңалау.
Бағдарламаны iске асыру конкурстық iрiктеуден өткен ғылыми-зерттеу жобаларын орындауға арналған мемлекеттiк тапсырмалардың негiзiнде жүзеге асырылады.
Бағдарламаның әкiмшiсi - Бағдарламаның жауапты орындаушысы Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң Фитохимия институтымен бiрлесiп:
бағдарлама тапсырмаларын орындауға арналған жобалар конкурсын өткiзудi;
бағдарлама тапсырмаларының орындалуын үйлестiру мен ағымдағы бақылауды;
тақырыптық көрмелер, ғылыми-практикалық конференциялар, Интернет ғаламдық компьютерлiк желiсiне ұсыну нысандарында Бағдарламаны ақпараттық сүйемелдеу және т.с.с.;
бағдарлама бойынша аралық және қорытынды есептерді дайындауды қамтамасыз етеді.
6. Қажеттi ресурстар мен қаржыландыру көздерi
Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету мемлекеттiк тапсырыс шеңберiнде Бағдарламаның әкімшісімен тиiсті қаржы жылдарына арналған республикалық бюджетте көзделген қаражат шегiнде іс-шараларды iске асыру үшiн қажеттi бюджет қаражаты көлемiнде жүзеге асырылады.
Бағдарламаны iске асыруға байланысты көзделген қаржылық шығындар барлығы 585,295 млн. теңгенi құрайды, оның iшiнде жылдар бойынша:
2002 жылы - 102,0 млн. теңге; 2003 жылы - 102,0 млн. теңге; 2004 жылы - 110,0 млн. теңге; 2005 жылы - 127,2 млн. теңге; 2006 жылы - 144,095 млн. теңге.
Ескерту. 6-бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2003.04.01. N 315 , өзгерту енгізілді - 2004.02.03. N 132 , 2006.06.23. N 576 қаулыларымен.
7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер
Бағдарламаның негiзгi бағыттары бойынша күтiлетiн нәтижелер төмендегi кестеде келтiрiлген.
Кесте
Бағдарламаның негізгі бағыттары бойынша күтілетін нәтижелер
N Негізгі тапсырмалар Ғылыми-техникалық көрсеткіштер __________________________________________________________________________ |
__________________________________________________________________________
1. Дәрілік өсімдіктердің перспективалық түрлерін өсіруге енгізу,
қорларды бағалау, тауарлық шикізат өндірісінің базасын жасау
_________________________________________________________________________
1.1. Перспективалық дәрілік өсімдіктер. Жалпы көлемі 1500 гектардан астам
дің интродукциясы, олардың селек. алаңдарда өсірілетін перспектива.
циясы, тұқым шаруашылығы мен сорт. лық дәрілік өсімдіктердің 50-ден
тың сынауы. Дәрілік өсімдіктерді астам түрінің өнеркәсіптік план.
өнеркәсіптік өсіру мен өңдеудің тациялары. Дәрілік шикізатты өң.
технологияларын жасау деудің тиімді әдістері. Дәрілік
өсімдіктер мен олардың негізіндегі
фитопрепараттарды өнеркәсіптік
өндірудің шикізат базасы.
Дәрілік өсімдіктерді өсіру мен
дайындаудың шарттары және
тәсілдері жөнінде ұсынымдар.
Бірегей препараттардың ықтимал
көздері - дәрілік өсімдіктерді
көбейту мен ұлғайтылған егістік
алаңдары. Өнеркәсіптік өсіруге
ұсынылған дәрілік өсімдіктердің
перспективалық сорттары мен
нысандары, егістік айналымы,
тұқымның сақтандыру қоры.
Сортты сынаудың аймақтық учаске.
лері, дәрілік өсімдіктер сортта.
рын аудандастыру.
Дәрілік өсімдіктерді өсіру мен
егістік айналымының агротехникасы
жөнінде ұсынымдар
1.2. Қазақстанның әртүрлі аймағындағы Қазақстанның перспективалық дәрі.
фармакопиялық және перспективалық лік өсімдіктері ареалдарының
дәрілік өсімдіктердің шикізат карталары мен шикізат қорлары.
ресурстарын зерттеу. Дәрілік өсімдіктерді дайындаудың
Өнеркәсіптік өскіндердегі зертте. көлемі мен мерзімі жөнінде ұсыным.
летін дәрілік өсімдіктерді жинау. дар, оларды жинау мен өңдеу жөнін.
дың, кептірудің және тасымалдаудың де ұсынымдар.
ұтымды жүйесін жасау
1.3. Эндемикалық және аса зәру дәрілік Табиғи және техногендік сипаттағы
өсімдіктердің өнімділігін арттыру. (гербицидтер, топырақтың сортаң.
Табиғи және техногендік сипаттағы дануы) қысым жасаушы факторларға
(гербицидтер, топырақтың сортаң. төзімді жоғары өнімді дәрілік
дануы) қысым жасаушы факторларға өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктердің
төзімді клеткалар желілері мен клеткаларының жинақтары.
интактикалық өсімдіктер алу. Дәрілік өсімдіктердің
Дәрілік өсімдіктердің клеткаларының жоғары өнімді клеткалық дақылдары.
жинақтарын қалыптастыру мен қолдау Дәрілік өсімдіктердің клеткалары
көрсету. мен тіндерінен биологиялық белсен.
Эндемикалық және аса құнды клетка. ді заттарды өндірудің
лар дәрілік өсімдіктердің клеткалары технологиялық регламенттері
мен тіндерінен биологиялық белсенді
заттарды алу әдістерін әзірлеу.
__________________________________________________________________________
2. Өсімдік шикізатын химиялық зерттеу: белсенді заттар, олардың
молекулаларын химиялық түрлендіру және скринингі ___________________________________________________________________________
2.1. Өсімдік шикізатын химиялық өңдеу. Биологиялық белсенді өсімдік
Фитопрепараттар өндірісінің техно. заттарының құрамы мен құрылысы.
логиясы. Өсімдік шикізатын кешенді химия.
Өсімдік шикізатын өңдеудің әдісте. лық өңдеудің зертханалық, тәжіри.
рі мен технологияларын оңтайландыру белік-өнеркәсіптік регламенттері,
фитопрепараттардың тәжірибелік
топтамалары, нормативтік-техника.
лық құжаттама
2.2. Биологиялық белсенді жаңа туынды Биологиялық белсенді өсімдікті
химиялық өсімдікті заттарын бағыт. заттардың ісікке қарсы, асқынуға
тап жинақтау, алынған туындылардың қарсы, иммунды модульдік, вирусқа
биологиялық белсенділігін зерттеу қарсы, микробқа қарсы және басқа
да түрлерінің жаңа химиялық
туындылары, препараттардың тәжі.
рибелік топтамалары, ғылыми-техни.
калық құжаттама __________________________________________________________________________
3. Фитопрепараттарды стандарттау әдістерін әзірлеу, биологиялық белсенді
заттардың және олардың стандартты үлгілерінің банкін жасау __________________________________________________________________________
3.1. Дәрілік өсімдік шикізаты мен фито. Фитопрепараттарды стандарттау мен
препараттарды стандарттау әдісте. сертификаттаудың әдістері, биоло.
рін әзірлеу, биологиялық белсенді гиялық белсенді заттардың стан.
заттардың үлгілерінің банкін жасау дартты үлгілерінің банкі.
Қазақстанда өсетін дәрілік
өсімдіктердің тізілімі, дәрілік
өсімдіктер мен фитопрепараттардың
нормативтік-техникалық құжаттамасы
3.2. Табиғи қосылыстар мен олардың Физикалық-химиялық константалар
негізіндегі фитопрепараттардың мен биологиялық белсенділік
физикалық-химиялық сипаттамалары бойынша ақпарат бар табиғи қосы.
жөніндегі ақпараттық деректер лыстар жөніндегі деректер банкі.
банкін жасау Биологиялық белсенді заттарды
іздестіру мен жасау саласындағы
ақпараттық қамтамасыз ету
__________________________________________________________________________
4. Фитопрепараттардың дәрілік нысандарын жасау мен оларды
фармакологиялық зерттеу __________________________________________________________________________
4.1. Перспективалық фармакологиялық Жаңа биологиялық белсенді өсімдік
белсенді қосылыстарды анықтау қосылыстары мен олардың туынды.
мақсатында өсімдік қосылыстары мен лары, табиғи қосылыстар мен олар.
олардың химиялық туындыларының дың туындылары үшін анықталған
биоскринингі жүйелерін әзірлеу биологиялық белсенділіктің жаңа
түрлері
4.2. Жаңа субстанцияларды фармакология. Жаңа фитопрепараттарға норматив.
лық зерттеу және олардың дәрілік тік-техникалық құжаттама
нысандарын жасау
4.3. Отандық фитопрепараттардың жаңа Отандық фитопрепараттардың жаңа
дәрілік нысандарын оңтайландыру, дәрілік нысандарына арналған
оларды фармакологиялық зерттеу нормативтік-техникалық құжаттама
және нормативтік техникалық құжат.
таманы әзірлеу __________________________________________________________________________
5. Фитопрепараттарды өнеркәсіптік өндірудің технологиясы, оларды
сериялап шығаруды ұйымдастыру __________________________________________________________________________
5.1. Жаңа фитопрепараттарды тәжіри. Жаңа фитопрепараттарды тәжірибе.
белік-өнеркәсіптік өндіру техноло. лік-өнеркәсіптік өндіру техноло.
гияларын жасау мен жетілдіру гиялары.
Фитопрепараттардың субстанциялары
мен дайын дәрілік нысандарын
өндіруге арналған тәжірибелік-
өнеркәсіптік технологиялары
5.2. Өмірлік маңызы бар отандық фитопре. Отандық фитопрепараттардың
параттардың тәжірибелік фармацев. тиімділігі жоғары өндірісін
тика өндірісіне арналған техноло. кеңейтуге арналған технологияларын
гияларын жаңалау жетілдіру
__________________________________________________________________________
8. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ
Ескерту. Жоспарға өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2003.04.01. N 315 , 2004.02.03. N 132 , 2006.06.23. N 576 қаулыларымен. __________________________________________________________________________
N Іс-шара Аяқтау нысаны Орындалуы үшін Іске асыру
жауапты мерзімі
__________________________________________________________________________
1 2 3 4 5 __________________________________________________________________________
Ұйымдастыру іс-шаралары
__________________________________________________________________________
1. Бағдарламаны орындау Бұйрықтар. Қазақстан Республикасы. 2001 жылдың
жөніндегі тапсырыс. Конкурстық ның Білім және ғылым ІҮ тоқсаны
тарды орналастыру комиссия. министрлігі (бұдан әрі
үшін жобаларды ірік. ның хатта. - Бағдарламаның
теу жөніндегі кон. малары әкімшісі)
курсты ұйымдастыру
және өткізу
2. Мемлекеттік сатып Мемлекеттік Бағдарламаның әкімшісі, 2002 жылдың
алу туралы шарттар сатып алу бағдарламаның іске асыру І тоқсаны
жасасу туралы шарт жөніндегі жауапты орын.
даушы
3. Бағдарлама жөніндегі Бұйрық Бағдарламаның әкімшісі 2002 жылдың
ғылыми-техникалық І тоқсаны
кеңестің құрамын
бекіту
4. Бағдарламаның әкімші. Бағдарлама. Бағдарламаны іске асыру Жыл сайын
сіне аралық есептер, ның әкімші. жөніндегі жауапты орын. ІҮ тоқсан
тапсыру-қабылдап алу сіне аралық даушы
актілерін және есепті есептер,
жылдан кейінгі жылдың тапсыру-қа.
Бағдарламасының өріс. былдап алу
тетілген нұсқаларын актілерін
ұсыну және есепті
жылдан кей.
інгі жылдың
Бағдарлама.
сының өріс.
тетілген
нұсқалары
5. Бағдарламаның тапсыр. Бағдарлама. Бағдарламаны іске асыру 2006 жылғы
маларын іске асыру ның әкімші. жөніндегі жауапты орын. ІҮ тоқсан
нәтижелері бойынша сіне қоры. даушы
қорытынды есепті, тынды есеп
техникалық актілер
мен қосымша материал.
дарды ұсыну
6. Бағдарламаның іске Қазақстан Бағдарламаның әкімшісі 2006 жылдың
асырылуы туралы Республика. ІҮ тоқсан
Қазақстан Республика. сының
сының Үкіметіне Үкіметіне
ақпарат беру ақпарат
Бағдарламаның негізгі тапсырмалары
7. Қазақстанның әртүрлі Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
аймақтарындағы дәрі. ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
лік өсімдіктері пер. сіне аралық жөніндегі жауапты орын.
спективалық түрлері. ғылыми-тех. даушы
нің интродукциясы никалық
есеп
8. Тұқым шаруашылық. Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
тарын, сортты сынау ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
және дәрілік өсімдік. сіне аралық жөніндегі жауапты орын.
терді аудандастыру ғылыми-тех. даушы
жөніндегі учаскелер. никалық
ді құру мен дамыту есеп
9. Бірегей фитопрепа. Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
раттардың көздері - ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
дәрілік өсімдіктердің сіне аралық жөніндегі жауапты
перспективалық түрле. ғылыми-тех. орындаушы
рін өнеркәсіптік никалық
өсірудің технология. есеп
ларын жасау
10. Дәрілік тауарлық Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
шикізатты өңдеу мен ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
сақтаудың технология. сіне аралық жөніндегі жауапты
ларын жасау мен ғылыми-тех. орындаушы
енгізу никалық
есеп
11. Фармакопиялық және Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
перспективалық дәрі. ның әкімші. Бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
лік өсімдіктердің сіне аралық жөніндегі жауапты
дәрілік шикізатын ғылыми-тех. орындаушы
зерттеу мен өнер. никалық
кәсіптік дайындама. есеп
лардың әдістерін
жасау
12. Клеткалық және ген. Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
дік инженерия әдіс. ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
терімен эндемикалық сіне аралық жөніндегі жауапты
аса құнды дәрілік ғылыми-тех. орындаушы
өсімдіктердің өнімді. никалық
лігін арттыру. есеп
Аса зәру дәрілік
өсімдіктердің өнім.
ділігі жоғары клетка.
лық дақылдарын алудың
өнеркәсіптік әдісте.
рін жасау
13. Тиімділігі жоғары Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
жаңа фитопрепараттар ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
өндірісі үшін дәрілік сіне аралық жөніндегі жауапты
өсімдік шикізатын ғылыми- орындаушы
химиялық өңдеудің техникалық
технологияларын жасау есеп
14. Химиялық туынды Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
табиғи қосылыстардың ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
негізінде жаңа препа. сіне аралық жөніндегі жауапты
раттар өндірісінің ғылыми-тех. орындаушы
технологияларын жасау никалық
есеп
15. Дәрілік өсімдік шикі. Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
затын стандарттаудың ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
әдістерін жасау сіне аралық жөніндегі жауапты
ғылыми-тех. орындаушы
никалық
есеп
16. Фитопрепараттардың Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
субстанциялары мен ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
дайын дәрілік нысан. сіне аралық жөніндегі жауапты
дарын стандарттаудың ғылыми-тех. орындаушы
әдістерін жасау никалық
есеп
17. Табиғи қосылыстар мен Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
олардың негізіндегі ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
фитопрепараттардың сіне аралық жөніндегі жауапты
физикалық-химиялық ғылыми-тех. орындаушы
сипаттамалары никалық
жөніндегі ақпараттық есеп
деректер банкін жасау
18. Өсімдікті қосылыстар Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
мен олардың химиялық ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
туындыларының әдіс. сіне аралық жөніндегі жауапты
темелік базасын ғылыми-тех. орындаушы
дайындау мен биоскри. никалық
нинг жүйесін жасау есеп
19. Жаңа фитопрепарат. Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
тарды фармакологиялық ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
зерттеуді жүргізу сіне аралық жөніндегі жауапты
және олардың оңтайлы ғылыми-тех. орындаушы
дәрілік нысандарын никалық
жасау есеп
20. Бірегей фитопрепарат. Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
тарды тәжірибелік- ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
өнеркәсіптік өндіру сіне аралық жөніндегі жауапты
технологияларын ғылыми-тех. орындаушы
әзірлеу мен жетілдіру никалық
есеп
21. Өмірлік маңызы бар Бағдарлама. Бағдарламаның әкімшісі, Жыл сайын
отандық фитопрепарат. ның әкімші. бағдарламаны іске асыру ІҮ тоқсан
тардың технология. сіне аралық жөніндегі жауапты
ларын жаңалау ғылыми-тех. орындаушы
никалық
есеп
_________________________________________________________________________
Таблицаның жалғасы:
_________________________________________________________________________
N Болжамды шығыстар ! Қажыландыру көзі
(млн. теңге) !
_________________________________________________________________________
1 Талап етiлмейдi
2 Талап етiлмейдi
3 Талап етiлмейдi
4 Талап етiлмейдi
5 Талап етiлмейдi
6 Талап етiлмейдi
7 Барлығы 13,16 млн. теңге, оның Республикалық бюджет
ішінде жылдар бойынша: 2002 - 2,0;
2003 - 2,0; 2004 - 2,2; 2005 - 3,087;
2006 жылы - 3,873 млн. теңге;
8 Барлығы 18,56 млн.теңге, оның Республикалық бюджет
iшiнде жылдар бойынша: 2002 жылы
- 3,0 млн. теңге; 2003 жылы - 3,0
млн. теңге; 2004 жылы - 3,3 млн.
теңге; 2005 жылы - 4,187 млн. теңге;
2006 жылы - 5,073 млн. теңге;
9 Барлығы 50,86 млн. теңге, оның Республикалық бюджет
iшiнде жылдар бойынша: 2002 жылы
- 9,0 млн. теңге; 2003 жылы - 9,0
млн. теңге; 2004 жылы - 9,7 млн.
теңге; 2005 жылы - 11,087 млн. теңге;
2006 жылы - 12,073 млн. теңге;
10 Барлығы 13,16 млн. теңге, оның Республикалық бюджет
iшiнде жылдар бойынша: 2002 жылы
- 2,0 млн. теңге; 2003 жылы - 2,0
млн. теңге; 2004 жылы - 2,2 млн.
теңге; 2005 жылы - 3,087 млн. теңге;
2006 жылы - 3,873 млн. теңге;
11 Барлығы 13,16 млн. теңге, оның Республикалық бюджет
ішінде жылдар бойынша: 2002 жылы -
2,0 млн. теңге; 2003 жылы - 2,0 млн.
теңге; 2004 жылы - 2,2 млн. теңге;
2005 жылы - 3,087 млн теңге" 2006 жылы
- 3,873 млн. теңге3
12 Барлығы 13,16 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 2,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 2,0 млн. теңге;
2004 жылы - 2,2 млн. теңге; 2005 жылы
- 3,087 млн. теңге; 2006 жылы - 3,873 млн.
теңге;
13 Барлығы 34,66 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 6,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 6,0 млн. теңге; 2004
жылы - 6,4 млн. теңге; 2005 жылы - 7,687
млн. теңге; 2006 жылы - 8,573 млн. теңге;
14 Барлығы 34,66 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 6,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 6,0 млн. теңге;
2004 жылы - 6,4 млн теңге; 2005 жылы
- 7,687 млн. теңге; 2006 жылы - 8,573 млн.
теңге;
15 Барлығы 13,16 млн теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 2,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 2,0 млн. теңге;
2004 жылы - 2,2 млн. теңге; 2005 жылы
- 3,087 млн. теңге; 2006 жылы - 3,873 млн.
теңге;
16 Барлығы 18,56 млн теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 3,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 3,0 млн. теңге;
2004 жылы - 3,3 млн. теңге; 2005 жылы
- 4,187 млн теңге; 2006 жылы - 5,073 млн.
теңге;
17 Барлығы 13,16 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 2,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 2,0 млн. теңге;
2004 жылы - 2,2 млн. теңге; 2005 жылы
- 3,087 млн. теңге; 2006 жылы - 3,873 млн.
теңге;
18 Барлығы 29,26 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 5,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 5,0 млн. теңге;
2004 жылы - 5,5 млн теңге; 2005 жылы
- 6,387 млн. теңге; 2006 жылы - 7,373 млн.
теңге;
19 Барлығы 56,26 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 10,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 10,0 млн. теңге;
2004 жылы - 10,8 млн. теңге; 2005 жылы
- 12,087 млн. теңге; 2006 жылы - 13,373 млн.
теңге;
20 Барлығы 110,26 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 20,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 20,0 млн. теңге;
2004 жылы - 21,7 млн. теңге; 2005 жылы
- 21,4 млн. теңге; 2006 жылы - 23,8 млн.
теңге;
21 Барлығы 153,255 млн. теңге, оның ішінде Республикалық бюджет
жылдар бойынша: 2002 жылы - 28,0 млн.
теңге; 2003 жылы - 28,0 млн. теңге;
2004 жылы - 29,7 млн. теңге; 2005 жылы
- 32,182 млн. теңге; 2006 жылы - 35,373 млн.
теңге.
