Спорттық атақтарды, разрядтарды және біліктілік санаттарын беру нормалары мен талаптарын бекіту туралы

      «Дене шынықтыру және спорт туралы» 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңының 7-бабы 21) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Спорттық атақтарды, разрядтарды және біліктілік санаттарын беру нормалары мен талаптары бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Спорт және дене шынықтыру істері комитеті (Е.Б. Қанағатов) заңнамада белгіленген тәртіппен:
      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
      2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін мерзімді баспа басылымдарында, «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жариялануын;
      3) Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
      3. «Спортшылар үшін төрт жылдық (олимпиадалық) кезеңге біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Спорт және дене шынықтыру істері агенттігі төрағасының 2013 жылғы 23 тамыздағы № 303 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8717 тіркелген, «Егемен Қазақстан» 2013 жылғы 26 қыркүйектегі № 220 (28159), «Казахстанская правда» 2013 жылғы 26 қыркүйектегі № 282 (27556) сандарында жарияланған) күші жойылды деп танылсын.
      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
      5. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министрдің
      міндетін атқарушы                                   Т.Есентаев

Қазақстан Республикасы       
Мәдениет және спорт министрінің м.а.
2014 жылғы 28 казандағы       
№ 56 бұйрығына қосымша       

Спорттық атақтарды, разрядтарды және біліктілік санаттарын беру нормалары мен талаптары

1 БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЕҢБЕК СІҢІРГЕН СПОРТ ШЕБЕРІ ЖӘНЕ ЖАТТЫҚТЫРУШЫСЫ

«Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағы

      1. «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағымен Олимпиада ойындары мен әлем чемпионаттарында жоғары спорттық нәтижелерге қол жеткізген және келесі талаптарды орындаған спортшылар марапатталады:
      ересектер арасындағы Олимпиада ойындарында 1-3 орынды иеленсе;
      ересектер арасындағы Әлем чемпионаттарында 1-2 орынды немесе екі рет 3 орынды иеленсе;
      2. Ойын спорты түрлерінен «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағымен келесі талаптарды орындаған спортшылар марапатталады:
      Олимпиада ойындарында және әлем чемпинаттарында (ойын спорты түрлерінен) ақтық сынға немесе УЕФА және Еуропа лигасының ересектер арасындағы топтық турниріне шыққаны үшін.
      3. Олимпиадалық емес спорт түрлерінен «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағымен келесі талаптарды орындаған спортшылар марапатталады:
      Әлем чемпионатында ересектер арасында 1 орынды үш рет иеленсе.
      4. Мүгедек спортшылар арасында «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағымен келесі талаптарды орындаған спортшылар марапатталады:
      Паралимпиадалық немесе Сурдлимпиадалық ойындарда 1-3 орын.
      Спортттық атақпен марапаттау қайта жүргізілмейді.

«Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы»

      Біліктілік талаптары: олимпиадалық спорт түрлері бойынша төмендегі талаптардың бірін орындаған спортшымен (спортшылармен) кемінде 3 жыл жұмыс өтілі бар:
      ересектер арасындағы Олимпиада ойындарында 1-3 орын иеленген бір спортшыны даярлау;
      немесе ересектер арасында әлем чемпионатында 1-3 орын иеленген бір спортшыны даярлау;
      немесе әлем кубогі финалында (кезең қосындысы немесе финал) 1 орын алған бір спортшыны даярлау;
      немесе Дүниежүзілік универсиадада 1 орын алған бір спортшыны даярлау;
      немесе Жасөспірімдер арасындағы Олимпиада ойындарында 1 орын алған бір спортшыны даярлау;
      немесе жастар (юниорлар) арасындағы әлем чемпионатында 1 орын алған бір спортшыны даярлау;
      немесе жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионатында 1 орынды иеленген екі спортшыны немесе екі рет 1 орынды иеленген бір спортшыны даярлау;
      немесе ересектер арасындағы жазғы және қысқы Азия ойындарында (Азия ойындарының бағдарламасына енген спорт түрлерінен) 1 орын иеленген бір спортшыны даярлау.
      Олимпиадалық емес спорт түрлері бойынша спорттық атағымен кемінде 20 мемлекет өкілдері қатысқан жарыстарда төмендегі нәтижелерге қол жеткізген спортшыны даярлағаны үшін беріледі:
      ересектер арасындағы әлем чемпионатында 1 орынды иеленген үш спортшыны немесе үш рет 1 орын алған бір спортшыны даярлау;
      жастар (юниорлар) арасындағы әлем чемпионатында 1 орынды иеленген үш спортшыны немесе үш рет 1 орын алған бір спортшыны даярлау;
      немесе Паралимпиадалық немесе Сурдлимпиадалық ойындарда 1-3 орын иеленген 1 спортшыны даярлау;
      немесе мүгедектердің Азия және Дүниежүзілік ойындарында немесе мүгедектер арасындағы әлем чемпионаттарында 1 орын иеленген бір спортшыны даярлау.
      Ойын спорты түрлері бойынша (олимпиадалық, олимпиадалық емес) спорттық атағы төмендегі талаптардың бірін орындаған спортшыларды (кемінде 3 спортшы) немесе командаларды даярлағаны үшін:
      ересектер арасындағы Олимпиада ойындарында және әлем чемпинаттарында (ойын спорты түрлерінен) ақтық сынға немесе УЕФА (UEFA) клубтар жарысының топтық кезеңіне шықса;
      немесе ересектер арасындағы Олимпиада ойындарында 1-6 орын;
      немесе жасөспірімдер арасындағы Олимпиада ойындарында 1-3 орын;
      немесе ересектер арасындағы әлем чемпионатында 1-3 орын;
      немесе ересектер арасындағы Азия чемпионатында 1 орын;
      немесе 18 жасқа дейінгі жасөспірмдер мен қыздар арасындағы әлем чемпионатындағы жоғары дивизионда 1-3 орын немесе бірінші дивизионда 1 орын;
      немесе 20 жасқа дейінгі жасөспірмдер әлем чемпионатындағы жоғары дивизионда 1-5 орын немесе бірінші дивизионда 1 орын;
      немесе ересектер арасында Еуропа чеипионатында 1-3 орын;
      немесе дүниежүзлік универсиадада немесе студенттер арасындағы әлем чемпионатында 1-3 орын;
      немесе ересектер арасында Азия ойындарында 1-3 орын иеленсе беріледі.
      Ұлттық спорт түрлері бойынша спорттық атағы жоғары дәрежелі спортшылар даярлағаны үшін, ұлттық спорт түрлерін дамытуға, насихаттауға және халықаралық спорттық аренаға енгізгені үшін немесе төмендегі нәтижелерге қол жеткізгені үшін беріледі:
      ересектер арасындағы әлем чемпионатында 1 орын иеленген бір спортшыны даярлау;
      немесе ересектер арасында көкпардан Азия чемпионатында 1 орын;
      немесе ересектер арасында аударыспақтан Азия чемпионатында 1 орын
      Бір спортшы үшін спорттық атағы бір уақытта «алғашқы» жаттықтырушысына және спорт түрлері бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық құрама командаларының тізіміне (бұдан әрі-тізім) сәйкес жаттықтырушысына беріледі.
      Халықаралық спорт аренасында қазақстандық спорттың атағын арттыру мақсатында спорттық атақ төмендегі критерийлерді сақтаған кезде көпжылдық сәтті оқу-жаттығу және тәрбиелік жұмысы үшін спорт түрлері бойынша жаттықтырушы-оқытушыларға, Қазақстан құрама командаларының, спорттық қоғамдардың, ведомстволардың және клубтардың жаттықтырушыларына беріледі:
      спорт түрлері бойынша оқу-жаттығу жұмысының өтілі кемінде 25 жыл;
      жаттықтырушы-оқытушы спортшылармен кемінде 3 жыл жұмыс істеген 10 жас спортшыны басқа жаттықтырушыға бұдан әрі спорттық жетілдірілуіге даярлауға беріп, кейіннен олардан үздік спортшылар шыққаны үшін.
      Спортшы белгіленген талаптарды қайта орындаған жағдайда, тізімге сәйкес басқа да жаттықтырушыларға спорттық атағы беріледі.
      Спорттық атағымен марапаттау қайта жүргізілмейді.

«Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері» спорттық атағы

      1. Кемінде 20 елдің өкілдері қатысқан жарыстарға қатысу кезінде келесі талаптарды орындаған олимпиадалық спорт түрлері бойынша спортшыларға беріледі:
      ардагерлер арасындағы әлем чемпионатында 1-2 орын;
      ардагерлер арасындағы Азия чемпионатында 1орын.
      2. Кемінде 20 елдің өкілдері қатысқан жарыстарға қатысу кезінде келесі талаптарды орындаған олимпиадалық емес спорт түрлері бойынша спортшыларға беріледі:
      ардагерлер арасындағы әлем чемпионатын1 орын;
      ардагерлер арасындағы Азия чемпионатында екі рет 1 орын.

2 БӨЛІМ.ЖАЗҒЫ ОЛИМПИАДАЛЫҚ СПОРТ ТҮРЛЕРІ

БАДМИНТОН

      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      Келесі орындарды иеленгенҚазақстан Республикасының ұлттық команда құрамына кіру:
      Олимпияда ойындарында 1-6 орын;
      Әлем чемпионатында 1-5 орын;
      Азия ойындары мен Азия чемпионатында 1-3 орын;
      Әлемдік жастар арасындағы біріншілігінде 1-3 орын;
      Азия жастар біріншілігінде 1 орын;
      Дүниежүзілік Универсиадада 1-2 орын;
      Әлем және Азия чемпионаттарында жеке категория бойынша жарыста 1-6 орындар;
      Әлем және Азия чемпионатттарында жұптық категория бойынша жарыста 1-4 орындар;
      Азия ойындарында жұптық және жеке категория бойынша 1-4 орындар;
      Әлемдік универсиадада жеке және жұптық категория бойынша 1-3 орындар;
      Жастар олимпиялық ойындарында 1-2 орындар;
      International Series, International challenge, гр.and Prix сериялары бойынша халықаралық турнирлердегі 1 орын.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Қазақстан Спартакиадасы немесе Қазақстан Республикасының Кубогында командалық жарыста 1 орынды иеленген команданың құрамына кіру.
      ҚР Чемпионаты мен ҚР Спартакиядасында 1 - 3 орын жеке және 1 - 2 орын жұптық және жеке-командалық жарыста (ерлер, әйелдер, аралас);
      Қазақстан Республикасының Жастар чемпионатында жеке категория бойынша 12 орындар және жұп категориясы бойынша 1 орын;
      Қазақстан Республикасының жасөспірімдер Біріншілігінде жеке категория жарыстарында 1 орын.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Қатысу: Қазақстан Республикасы чемпионаттарында, ҚР Кубогында (соның ішінде ашық), Қазақстан Республикасы Спартакиадасында 2-5 орындарды иеленген команда құрамында;
      Қазақстан Республикасының Жастар біріншілігінде 2-4 орындар, Жасөспірімдер Біріншілігінде 1 орын, Қазақстан Республикасы оқушылар Спартакиадасында 1-2 орындар.
      Орын алу:
      ҚР Чемпионаты мен ҚР Кубогында 4 - 12 орын жеке және 3-4 орын жұптық жарыста (ерлер, әйелдер, аралас);
      Жыл бойында СШК-ді 12 жеңсе және СШК-ді 8 жеңсе, 1-ші спорттық дәрежедегі спортшыны 8 рет жеңсе.

I разряд

      Жеңу: Жыл бойында 1дәрежедегі спортшыны 12 рет жеңсе және 1-2 дәрежедегі спортшыларды 16 рет жеңсе (8 жеңістен).

II разряд

      Жыл бойында II дәрежедегі спортшыны 12 рет жеңсе;
      Жыл бойында II дәрежедегі спортшыны 8 рет жеңсе, III дәрежедегі спортшыны 8 рет жеңсе.

III разряд

      Жыл бойында III дәрежедегі спортшыны 12 рет жеңсе
      Жыл бойында 3 дәрежедегі спортшыны 8 рет жеңсе, және I жасөспірім дәрежесіндегі спортшыны 8 рет жеңсе.

I жасөспірім разряды

      Жыл бойында I жасөспірім дәрежесіндегі спортшыны 12 рет жеңсе;
      Жыл бойында 1 жасөспірім дәрежесіндегі спортшыны 8 рет жеңсе және II жасөспірім дәрежесіндегі спортшыны 8 рет жеңсе.

II жасөспірім разряды

      Жыл бойында мектеп деңгейінен төмен емес турнирларда спортшылардың біліктілігіне қарамастан 15 рет жеңсе немесе 10 жаңа спортшылардың қатысуымен турнирде 1 орынды иелену.

БАСКЕТБОЛ

      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      Қазақстан Республикасы құрама командасының сапында төмендегі жарыстарға қатысу:
      Олимпиада ойындарында 1-10 орын;
      Әлем чемпионатында 1-8 орын;
      Дүниежүзілік Универсиадада 1-4 орын;
      Азия ойындары мен Азия чемпионатында 1-4 орын;
      Жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионатында 1-3 орын (16-22 жас аралығы);
      Жасөспірімдер командалары арасындағы Азия чемпионатында 1 орын (16-22 жас аралығы);
      Қазақстан Республикасының клубтық команда құрамында төмендегі жарыстарға қатысу:
      (Азия чемпиондарының кубогы):
      Клубтық командалар арасындағы Азия чемпионатында (Азия чемпиондарының кубогында)1-2 орын;

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Қазақстан Республикасы құрама командасының сапында төмендегі жарыстарға қатысу:
      Азия чемпионаты мен Азия ойындарында 5-8 орын;
      Жасөспірімдер командалары арасындағы Азия чемпионатында 2-4 орын (16-22 жас аралығы);
      Қарулы Күштер арасындағы әлем чемпионатында (CISM) 1-6 орын;
      Теміржолшылардың халықаралық спорттық одағының әлем чемпионатында (USIC) 1-3 орын;
      Келесі орындарды иеленген команда құрамында қатысу:
      Қазақстан Республикасының Ұлттық Лига чемпионатында 1-3 орын;
      Қазақстан Республикасының Спартакиадасында 1-3 орын;
      Қазақстан Республикасының Кубогында 1 орын;
      Клубтық командалар арасындағы Азия чемпионатында 3-4 орын;
      Жоғарғы Лига Қазақстан чемпионаттарының үздік он екі ойыншының тізіміне ену:
      Жоғарғы Лига чемпионы командасынан – алты адам;
      Жоғарғы Лига күміс жүлдегер командасынан – төрт адам;
      Жоғарғы Лига қола жүлдегер командасынан – екі адам.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Келесі орындарды иеленген команда құрамында қатысу:
      Қазақстан Республикасының Ұлттық Лига чемпионатында 4-6 орын;
      Жоғарғы Лиганың Қазақстан Республикасы чемпионатында 1-3 орын;
      Қазақстан Республикасының Жастар чемпионатында 1-2 орын;
      Қазақстан Республикасының Оқушылар спартакиадасында, ҚР Жастар ойындарында 1-2 орын;
      Қазақстан Республикасының жасөспірімдер мен қыздар арасындағы чемпионатында 1орын (14 жастан бастап, балалар мен жасөспірімдердің баскетбол лигасы), кемінде алты команда қатысуымен;
      Республикалық Универсиадада немесе Қазақстанның студенттік ойындарында 1 орын;
      балалар үйлері мен интернаттар арасындағы ҚР чемпионатында 1 орын;

І спорттық дәреже

      келесі орындарды иеленген команда құрамында қатысу:
      Қазақстан Республикасының жасөспірімдер мен қыздар арасындағы чемпионатында (14 жастан бастап, балалар мен жасөспірімдердің баскетбол лигасы) 2-3 орындар, кемінде алты команда қатысуымен;
      балалар үйлері мен интернаттар арасындағы ҚР чемпионатында 2-3 орын;
      жасөспірімдер мен қыздар арасындағы Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 1 орын, қатысушылардың жасы 14 жастан төмен емес және кемінде 6 команда қатысуымен;

ІІ спорттық дәреже

      жасөспірімдер мен қыздар арасындағы Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 2 орын, қатысушылардың жасы 14 жастан төмен емес және кемінде 6 команда қатысуымен;

ІІІ спорттық дәреже

      жасөспірімдер мен қыздар арасындағы Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 3 орын, қатысушылардың жасы 14 жастан төмен емес және кемінде 6 команда қатысуымен;

І жасөспірімдік спорттық дәреже

      ұлдар мен қыздар арасындағы кемінде 6 команда қатысуымен өткізілген Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 1 орынды иеленген команда құрамында қатысу;

ІІ жасөспірімдік спорттық дәреже

      ұлдар мен қыздар арасындағы кемінде 6 команда қатысуымен өткізілген Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 2 орынды иеленген команда құрамында қатысу;

ІІІ жасөспірімдік спорттық дәреже

      ұлдар мен қыздар арасындағы кемінде 6 команда қатысуымен Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 3 орынды иелеген команда құрамында қатысу.

БОКС

      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      (ерлер) орын алу:
      Олимпиада ойындарында 1-6 орын;
      Әлем чемпионатында 1-3-ші орын және Әлем кубогының жеке және командалық есебінде 1-3-ші орын;
      Юниорлар арасындағы әлем чемпионатында 1-2-ші орын;
      Азия ойындарында 1-3-ші орын;
      Ересектер арасындағы Азия чемпионатында 1-ші орын;
      Бүкіләлемдік әскери спорттық ойындарда 1-2-ші орын;
      «А» дәрежесіндегі халықаралық турнирлерде жыл бойы 2 рет 1-ші орын;
      Жастар арасындағы Азия чемпионатында 1-ші орын және Юниорлар арасындағы әлем чемпионатында 3-ші орын;
      Әскери қызметкерлер арасындағы әлем чемпионатында 1-ші орын;
      ӘБС нұсқасы бойынша Кәсіпқойлар арасындағы әлем чемпионатында 1-ші орын, кемінде 4 сайыс өткізуі шарт;
      ӘБС нұсқасы бойынша Кәсіпқойлар арасындағы әлем чемпионатында 1-2-ші орын, кемінде 4 сайыс өткізуі шарт.
      (әйелдер) орын алу:
      Олимпиада ойындарында 1-8 орын;
      Әлем мемпионатында 1-6-шы орын және Әлем кубогының жеке және командалық есебінде 1-3 орын;
      Жастар арасындағы әлем чемпионатында 1 орын;
      Азия ойындарында 1-3 орын;
      Ересектер арасындағы Азия чемпионатында 1-ші орын;
      «А» дәрежесіндегі 2 халықаралық турнирлерде 1 (3 сайыс өткізу шартымен) алу.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      (ерлер)
      Жасөспірімдер және жастар арасындағы ҚР Чемпионатында 1 орын, кемінде 3 сайыс өткізу шартымен;
      ҚР Жастар ойындарында 1 орын;
      Ересектер арасындағы ҚР Чемпионатында -1,2,3 орындар, кемінде 3 сайыс өткізу шартымен;
      ҚР спартакиадасында 1,2,3 орын;
      «А» дәрежесіндегі халықаралық турнирлерде 1-2 орын (3 сайыс өткізу шартымен);
      ӘБС нұсқасы бойынша Кәсіпқойлар арасындағы командалық әлем чемпионатында 2-ші орын, кемінде 4 сайыс өткізу шартымен;
      ҚР аумағында ересектер арасындағы мынандай Халықаралық турнирлерде 1-ші орын (кемінде 3 сайыс өткізу және кемінде 5 мемлекеттің қатысуы шартымен):
      1. С.Қ.Нұрмағамбетов         Алматы қ.;
      2. Е.Н.Хасанов               Алматы қ.;
      3. Қ.Абдалиев                Шымкент қ.;
      4. С.К.Қонақбаев             Павлодар қ.;
      5. Шохр-Бөлтекұлы            Ақтау қ.;
      6. И.Махамбет                Атырау қ.;
      7. Б.Ақшолақов               Ақтөбе қ.;
      8. Ғ.Жарылғапов              Қарағанды қ.;
      9. А.А.Кулибаев              Орал қ.;
      10. Р.Вахитов                Павлодар қ.
      Олимпиада чемпионы Б.Саттархановты еске алуға арналған жастар арасындағы Халықаралық турнирде 5 мемлекеттің қатысуымен кемінде 3 сайыс өткізу шартымен (ОҚО) 1-ші орын;
      Орал мен Қорған Әйтеновтарды еске алуға арналған жастар арасындағы Халықаралық турнирде 5 мемлекеттің қатысуымен кемінде 3 сайыс өткізу шартында (Қостанай) 1-ші орын;
      Қазқстан Республикасының Еңбек сіңірген жаттықтырушысы М.Хайрутдиновты еске алуға арналған жастар арасындағы Халықаралық турнирде 5 мемлекеттің қатысуымен кемінде 3 сайыс өткізу шартында (Алматы қ.) 1-ші орын;
      Жастар арасындағы «Жетісу Кубогі» Халықаралық турнирде 5 мемлекеттің қатысуымен кемінде 3 сайыс өткізу шартында (Талдықорған) 1-ші орын;
      Юниорлар арасындағы кемінде 3 сайысты өткізу шартымен Азия чемпионатында 1-ші орын алу.
      (әйелдер)
      Кемінде 3 сайыс өткізу шартымен ҚР Чемпионатында 1-2-ші орын;
      ҚР Чемпионатында 2 жыл қатарынан 3-орын;
      кемінде 3 сайыс өткізу шартымен ҚР спартакиадасында 1-2-ші орын;
      ҚР аумағында әйелдер арасындағы Халықаралық турнирлерде 1-ші орын:
      1. С.Қ.Нұрмағамбетова            Алматы қ.;
      2. Е.Н.Хасанова                  Алматы қ.;
      3. Қ.Абдалиева                   Шымкент қ.;
      4. С.К.Қонақбаева                Павлодар қ.;
      5. Шохр-Бөлтекұлы                Ақтау қ.;
      6. И.Махамбет                    Атырау қ.;
      7. Б.Ақшолақова                  Ақтөбе қ.;
      8. Ғ.Жарылғапова                 Қарағанды қ.;
      9. А.А.Кулибаева                 Орал қ.
      Жастар арасындағы әлем чемпионатында 2-3-ші орын;
      Азия чемпионатында 3-ші орын;
      Жастар мен жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионатында 1-ші орын;
      Жасөспірімдер арасындағы Олимпиада ойындарында 1-3-ші орын алу.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      (ерлер және әйелдер)
      Жастар арасында ҚР Чемпионатында 2-3-ші орын;
      жасөспірімдер арасындағы ҚР Чемпионатында 1-2 орын;
      Дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті органның бұқаралық-спорттық іс-шараларының күнтізбелік жоспарына енгізілген республикалық турнирлерде 1-3-ші орын алу.
      (әйелдер)
      Әйелдер арасындағы ҚР Чемпионатында 3-ші орын.

І дәреже

      Бұл салмақ категориясында кемінде 1-разрядтағы 4 боксшының қатысу шартымен, облыстық, қалалық чемпионаттарда 1-3-ші орын;
      қала ауқымынан төмен емес жарыстарда жыл бойы ІІ разрядты спортшыларды 10 рет жеңу.

ІІ дәреже

      Кез келген ауқымдағы жарыстарда жыл бойы ІІІ разрядтағы спортшылардан 8 рет жеңу;

ІІІ дәреже

      Кез келген ауқымдағы жарыстарда жыл бойы жаңа спортшыларды 4 рет жеңу.

І жасөспірімдер дәрежесі (14-17 жас)

      Бұл салмақ категориясында кемінде І жасөспірімдер разрядындағы 4 спортшының қатысу шартымен қалалық, облыстық біріншілікте 1-ші орын иелену
      Кез келген ауқымдағы жарыстарда 1 жыл бойы ІІ жасөспірімдер разрядындағы спортшыларды 10 рет жеңу.

ІІ жасөспірімдер дәрежесі

      Кез келген ауқымдағы жарыстарда 1 жыл бойы ІІІ жасөспірімдер разрядындағы спортшыларды 6 рет жеңіске жеңу.

ІІ жасөспірімдер дәрежесі (14-15 жас)

      Жүйелі түрде 1,5 жыл шұғылдану және кез келген ауқымдағы жарыстарда 1 жыл бойы ІІІ жасөспірімдер разрядындағы спортшылардан 4 рет жеңіске жету

ІІІ жасөспірімдер дәрежесі (14-15 жас)

      Жүйелі түрде 1 жыл шұғылдану, техникалық әдістерді игеру және кемінде 5 сайысқа қатысу.

ІІІ жасөспірімдер дәрежесі (12-13 жас)

      Жүйелі түрде 1 жыл спортпен шұғылдану, техникалық әдістерді игеру және кемінде 3 сайысқа қатысу.

ГРЕК-РИМ, ЕРКІН ЖӘНЕ ӘЙЕЛДЕР КҮРЕСІ

      Қазақстан Республикасы Халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      1-7 орын Олимпиада ойындарында ересектер арасында;
      1-6 орын ересектер арасында әлем чемпионатында ересектер арасында;
      1-3 орын Азия ойындарында ересектер арасында;
      1-2 орын ересектер арасында Азия чемпионатында;
      1-3 орын на Әлем Кубогында командалық және жеке жарыста;
      1-2 орын жастар арасында әлем чемпионатында;
      1 орын жастар арасында Азия чемпионатында;
      1-2 орын Бүкіләлемдік студенттік ойындарында;
      1 орын (FILA) халықаралық күрес федерациясы бекіткен біріккен қүрес түрлері бойынша Гран-При халықаралық турнирлерінде;
      1-2 орын Әскери қызметкерлер арасында Әлем чемпионатында;
      1 орын жасөспірімдер арасында Олимпиада ойындарында.

Қазақстан Республикасы спорт шебері

      1-3 орын ересектер арасында Қазақстан Республикасы Спартакиадасында;
      1-3 орын ересектер арасында Қазақстан Республикасы Чемпионатында;
      1-2 орын 23 жасқа дейінгі Қазақстан Республикасының чемпионатында;
      1-2 орын Қазақстан Республикасы Кубогында;
      2-3 орын жасөспірімдер арасында Олимпиада ойындарында;
      3-5 жастар арасында әлем чемпионатында;
      1-3 орын кадет арасында әлем чемпионатында;
      1-2 орын кадеттер арасында Азия чемпионатында;
      2-3 орын жастар арасында Азия чемпионатында;
      1-2 орын Қазақстан Республикасы жастар ойындарында;
      1 орын жастар арасында Қазақстан Республикасы чемпионатында;
      1 орын Кеңес одағына еңбегі сіңген жаттықтырушы Мардан Сапарбаевты еске алуға арналған грек-рим күресінен ересектер арасында Республикалық турнирде;
      1 орын Кеңес одағының батыры Нүркен Әбдіровты еске алуға арналған еркін және әйелдер күресінен ересектер арасында Республикалық турнирде;
      1 орын Кеңес одағының Социалистік еңбек ері Зылиха Тамшыбаеваны еске алуға арналған еркін және әйелдер күресінен ересектер арасында Республикалық турнирде;
      1 орын Олимпиада чемпионы Жақсылық Үшкемпіровтың жүлдесі үшін грек-рим күресінен жастар арасында Республикалық турнирде;
      1 орын Кеңес одағының батыры генерал Сабыр Рахымовты еске алуға арналған еркін және әйелдер күресінен жастар арасында Республикалық турнирде;
      1 орын Олимпиада чемпионы Шәміл Серіковты еске алуға арналған жастар арасындағы республикалық турнирде;
      1-2 орын «Азия балалары» халықаралық спорт ойындарында;
      1-2 орын жасөспірімдер арасындағы Еуразия ойындарында.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      3-5 орын «Азия балалары» халықаралық спорт ойындарында;
      5-6 орын Қазақстан Республикасының ересектер арасында Спартакиадасында;
      5-6 орын ересектер арасында Қазақстан Республикасының чемпионатында;
      1-3 орын жасөспірімдер арасындағы Қазақстан Республикасы чемпионатында;
      2-6 орын жастар арасындағы Қазақстан Республикасы чемпионатында;
      3-6 орын Қазақстан Республикасы жастар ойындарында;
      1 орын ересектер арасындағы облыстардың және Алматы мен Астана қ.қ. чемпионаттарында;
      2-5 орын Кеңес одағына еңбегі сіңген жаттықтырушы Мардан Сапарбаевты еске алуға арналған грек-рим күресінен ересектер арасында Республикалық турнирде;
      2-5 орын Кеңес одағының батыры Нүркен Әбдіровты еске алуға арналған еркін және әйелдер күресінен ересектер арасында Республикалық турнирде;
      2-5 орын Кеңес одағының Социалистік еңбек ері Зылиха Тамшыбаеваны еске алуға арналған еркін және әйелдер күресінен ересектер арасында Республикалық турнирде;
      2-5 орын Олимпиада чемпионы Жақсылық Үшкемпіровтың жүлдесі үшін грек-рим күресінен жастар арасында Республикалық турнирде;
      2-5 орын Кеңес одағының батыры генерал Сабыр Рахымовты еске алуға арналған еркін және әйелдер күресінен жастар арасында Республикалық турнирде;
      2-5 орын Олимпиада чемпионы Шәміл Серіковты еске алуға арналған жастар арасындағы республикалық турнирде;
      1-3 орын Халықаралық және республикалық турнирлерде, бұқаралық-спорттық, күнтізбелік жоспарға енген жарыстарда (жасөспірімдер, жастар, ересектер арасындағы).
      ҚР СШК нормативін орындау кезінде салмақ дәрежесінде кемінде 12 спортшы және кем дегенде 5 команда қатысуы тиіс және спортшы кемінде 3 рет жеңіске жетуі қажет.

I дәреже

      1 жыл ішінде 1-ші разрядтағы 8 спортшыны жеңу (соның ішінде 3 кездесуді таза жеңу) немесе II разрядтағы 16 спортшыны жеңу (соның ішінде 6 кездесуді таза жеңу)қалалық деңгейден төмен емес жарыстарда.

II дәреже

      1 жыл ішінде II-ші разрядтағы 6 спортшыны жеңу (соның ішінде 2 сайыста таза жеңу) деңгейі ауылдық округке аудандық жарыстардан төмен болмау.

III дәреже

      1 жыл ішінде III-ші разрядтағы 4 спортшыны жеңу немесе қалалық жарыста жаңадан қатысатын 8 спортшыдан басым түсу.

I жасөспірімдер дәрежесі (14-17 жас)

      Облыстар және қала біріншілігінде 1-ші орын алу, жарысқа 1 жасөспірімдік разрядтағы 4 спортшы қатысу керек немесе 1 жыл ішінде II жасөсіпірімдік разрядтағы 10 спортшыдан басым түсу, кез-келген деңгейдегі жарыста.

II жасөспірімдер дәрежесі (14-15 жас)

      1,5 жыл күреске қатысу және 1 жыл ішінде III жасөспірімдік разрядтағы 4 спортшыдан басым түсу, кез-келген деңгейдегі жарыста.

III жасөспірімдер дәрежесі (14-15 жас)

      жыл бойы жүйелі түрде спортпен шұғылдану, жарыстарда 5 реттен кем емес сайыс өткізу.

ВЕЛОСИПЕД СПОРТЫ ТАС ЖОЛДАҒЫ ЖАРЫС

      Қазақстан Республикасының Халықаралық дәрежедегі спорт шебері (ерлер)

Қазақстан Республикасының спорт шебері (ерлер, жасөспірімдер)

Қазақстан Республикасының спорт шебері, Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

I,II,III дәрежелер (ерлер, жасөспірімдер, жастар)

      Ескертулер:
      Разрядтық талаптары, егер уақытқа жеке жарыста разрядтық норма бір разрядқа төмен орындалса есептеледі.
      Разрядтық нормалар. Ерлер, жасөспірімдер,жастар. 

      Ескертулер:
      ҚР Спорт шебері атағы республикалық масштабтан төмен емес, уақытша нормативті орындаған жағдайда беріледі.
      СШК, I, II, III разряды Астана, Алматы қалаларының және облыстық чемпионаттарында, біріншіліктерінде беріледі. Астана, Алматы қалаларының және облыстық мекемелерімен ұйымдастырылатын республикалық жарыстарда беріледі.
      СШК атағы облыстар біріншіліктерінде 2 төрешінің төрелік етуімен Қазақстан Республикасы Ұлттық төреші төрелік етуінен төмен емес жағдайда беріледі.
      «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері» және «Қазақстан Республикасының спорт шебері» спорттық атағын допингке тексеруден өткен жағдайда ғана беріледі.

Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      (әйелдер)

Қазақстан Республикасының спорт шебері, Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер (әйелдер, жасөспірімдер, қыздар)

Разрядтық нормалар. Әйелдер, жасөспірімдер, қыздар.

      Ескертулер:
      ҚР Спорт шебері атағы республикалық масштабтан төмен емес жарыстарда уақытша нормативті орындаған жағдайда беріледі.
      СШК, I, II, III разряды Астана, Алматы қалаларының және облыстық чемпионаттары мен біріншіліктерінде беріледі. Астана, Алматы қалаларының және облыстық мекемелердің ұйымдастыруымен республикалық жарыстарда беріледі.
      Көпкүндік жарыстарды өткізудің талаптары;
      Көпкүндік жарысты 40% аса қатысушылар аяқтаған жағдайда разрядтық талаптар есептелінеді

ТРЕКТЕГІ ВЕЛОСИПЕД СПОРТЫ
(ерлер, әйелдер) Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      ХДСШ спорттық атағы 16 жастан беріледі

Қазақстан Республикасы спорт шебері

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

(ерлер, ер балалар, жасөспірім ұлдар)

(әйелдер, қыздар, жасөспірім қыздар)

      Ескерту: «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері» және «Қазақстан Республикасының спорт шебері» спорттық атағын допингке тексеруден өткен жағдайда ғана беріледі.

МАУНТИНБАЙК ВЕЛОСИПЕД СПОРТЫ
(кросс-кантри, жылдамдықпен түсу, слалом, тауға қарай жарысу)

      ерлер, әйелдер

Қазақстан Республикасының Халықаралық дәрежедегі спорт шебері

Қазақстан Республикасының спорт шебері

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      СШК атағы облыс біріншілігінде Қазақстан Республикасының Ұлттық дәрежедегі төрешісі деңгейінен төмен емес 2 төреші төрешілік еткен жағдайда беріледі.

I дәреже

II дәреже

III дәреже

      Кез келген масштабтағы 4 жарыстан кем емес, кемінде 10 спортшы қатысқан, 50% үздіктер қатарына кіріп, орындар алған жағдайда беріледі.
      Дәрежелік талаптарды орындау.
      Жарысқа қатысушылардың бір уақытта спорттық-шоссеге, жолға арналған немесе арнайы велосипедпен жарысқа қатысуына болады.
      ҚР СШ 15 жастан бастап беріледі.
      ҚР СШ атағы 30% Спорт шебері қат.ысқан, 15 км қашықтықтан жоғары, 15 спортшыдан кем қатыспаған Қазақстан Республикасының чемпионатында немесе біріншілігінде.
      ҚР СШК атағы - 50% 1-ші дәрежедегі немесе 30% СШК спортшылар, 10 спортшыдан кем қатыспаған, 15 км дистанциядан кем емес ерлер, жастар арасындағы облыс біріншіліктерінде беріледі.
      Велосипед спорт түрлері бойынша (велошоссе,маунтинбайк, велотрек) СШ атағын алу үшін төрешілер алқасында ҚР Жоғары категориядағы Ұлттық дәрежедегі 3 төрешіден кем болмауы, СШК атағын алу үшін Жоғары категориядағы Ұлттық дәрежедегі 2 төрешіден кем болмауы керек.
      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері» және «Қазақстан Республикасының спорт шебері» спорттық атағын допингке тексеруден өткен жағдайда ғана беріледі.

СУ ДОБЫ

      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      ҚР құрама команда сапында қатысу, төмендегі орындарды иелену:
      Олимпиада ойындарында 1-8 орын;
      Әлем чемпионатында 1-6;
      Әлем кубогында 1-3 орын;
      Азия ойындарында, Азия чемпионатында 1-орын;
      Дүниежүзілік Универсиадада, жастар арасындағы Әлем Чемпионатында 1-3 орын.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      ҚР құрама команда сапында қатысу, төмендегі орындарды иелену:
      Ресей Чемпионаты, Ресей Ашық Кубогінде 1-4 орын;
      Жастар арасындағы Азия Чемпионатында 1- орын;
      Жастар арасындағы Әлем Чемпионатында 1-4 орын;
      Құрама команда сапында ҚР Чемпионатында, ерлер мен әйелдер арасында 1-орынды алған.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Құрама команда сапында қатысу: ҚР Чемпионатында 1-3 орын, ҚР Жасөспірімдер арасындағы Ойындарында, ҚР оқушылар Спартакиядасында, жастар, ер балалар, қыздар арасындағы ҚР Чемпионатында 1-3 орын.

І дәреже

      Құрама команда сапында қатысу: ҚР Чемпионатында, ҚР жастар, ер балалар, қыздар арасындағы біріншілігінде, ҚР оқушылар Спартакиадасында, ҚР Жастар мен жасөспірімдер ойындарында, жастар, ер балалар, қыздар арасындағы Ресейдің ашық Чемпионатында.

ІІ дәреже

      Құрама команда сапында қатысу: Облыстардың, қаланың, клубтың біріншіліктерінде, матчтық кездесулерде 1 орын.

ІІІ дәреже

      Құрама команда сапында қатысу: Облыстардың, қаланың, клубтың біріншіліктерінде, матчтық кездесулерде 2-3 орын.

І жасөспірімдік дәрежесі

      Құрама команда сапында қатысу: Облыстардың, қаланың, клубтың біріншіліктерінде, матчтық кездесулерде: БЖСМ біріншіліктерінде 1-2 орын немесе жүзуден І жасөспірімдік дәрежесі болса.

ІІ жасөспірімдік дәрежесі

      Құрама команда сапында қатысу: Облыстардың, қаланың, клубтың біріншіліктерінде, матчтық кездесулерде: БЖСМ біріншіліктерінде 3-4 орын немесе жүзуден ІІ жасөспірімдік дәрежесі болса.

ІІІ жасөспірімдік дәрежесі

      Құрама команда сапында қатысу: Облыстардың, қаланың, клубтың біріншіліктерінде, матчтық кездесулерде: БЖСМ біріншіліктерінде 3-4 орын немесе жүзуден ІІІ жасөспірімдік дәрежесі болса.

ВОЛЕЙБОЛ

      Қазақстан Республикасының Халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, Олимпиада Ойындарында 4-8 орын немесе Әлем чемпионатында 3-6 орын алғаны үшін;
      Әлем кубогында 1-4 орын алғаны үшін;
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, Азия чемпионатында және Азия ойындарында 1-3 орын алғаны үшін;
      ҚР студенттік құрама командасының сапында өнер көрсетіп Дүниежүзілік студенттік ойындарында 1-2 орын алғаны үшін;
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, Азия елінің Кубок иегерлерінің Кубогын жеңіп алғаны үшін.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, жастар арасында Азия чемпионатында 1-2 орын алғаны үшін;
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, чемпиондар кубогында 2-3 орын алғаны үшін немесе Азия елінің Кубок иегерлерінің Кубогын жеңіп алғаны үшін;
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, Дүниежүзілік студенттік ойындарында 3-6 орын алғаны үшін;
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, Орта Азия ойындарында 1 орын алғаны үшін;
      команда сапында өнер көрсетіп, ҚР Спартакиадасында 1 орын алғаны үшін;
      команда сапында өнер көрсетіп, ҚР чемпионатында және ҚР Кубогында үш жылдың ішінде екі рет 1 орын алғаны үшін.
      Ескерту: спорт шебері атағы негізгі құрамда 70 пайыз ойын көрсеткен ойыншыға беріледі.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      команда сапында өнер көрсетіп, жоғары топтағы ҚР чемпионаты мен ҚР Кубогында 2-5 орын алғаны үшін;
      команда сапында өнер көрсетіп, ҚР Жастар ойындарында 1-2 орын алғаны үшін;
      ҚР құрама командасының сапында өнер көрсетіп, 19 жасқа дейінгі жастар арасында (қыздар) Азия чемпионатында 1-6 орын алғаны үшін;
      ҚР құрама команда сапында өнер көрсетіп, 20 жасқа дейінгі жастар арасында (қыздар) Әлем чемпионатында 1-8 орын алғаны үшін;
      Облыстың команда сапында өнер көрсетіп, ҚР Спартакиадасында 2-5 орын алғаны үшін.

І дәреже

      команда сапында ҚР жоғары тобында өнер көрсеткені үшін;
      команда сапында ҚР чемпионатында ұлттық топтағы командалар арасында 1-3 орын алғаны үшін;
      команда сапында облыс және Алматы, Астана қалаларының чемпионатында кем дегенде 5 команда қатысқан жарыста 1 орын алғаны үшін;
      үлкен жастағы (18 жасқа дейін) жастардың команда сапында (қыздар) республикалық жарыстарда, Оқушылар Спартакиадасында, ҚР Универсиадасында кем дегенде 6 команда қатысқан жарыста 1-3 орын алғаны үшін;
      облыстың команда сапында өнер көрсетіп, ҚР Жастар ойынында 1-6 орын алғаны үшін.

ІІ дәреже

      команда сапында өнер көрсетіп, бір жылдың ішінде әртүрлі деңгейдегі 14 кездесуде 2 дәрежедегі әртүрлі командаларды 4 рет жеңіп немесе 3 дәрежедегі командаларды 8 рет жеңгені үшін;
      команда сапында өнер көрсетіп, үлкен жастағы (18 жасқа дейін) жастар арасындағы (қыздар) республикалық жарыстарда 1-6 орын алғаны үшін.

ІІІ дәреже

      команда сапында өнер көрсетіп, кем дегенде 6 команда қатысқан кез келген деңгейдегі жарыста 1-3 орын алғаны үшін;
      команда сапында өнер көрсетіп, бір жылдың ішінде кез келген деңгейдегі жарыста 6 рет жеңіске жетіп, соның ішінде оңайланған ереже бойынша кем дегенде 12 кездесуде өнер көрсеткені үшін;
      оңайланған ереже бойынша кез келген деңгейдегі 20 кездесуде өнер көрсеткені үшін.

І жасөспірімдік дәреже

      Үлкен жастағы жасөспірімдер командасының сапында өнер көрсетіп, жасөспірімдердің (қыздар) республикалық жарыстарында немесе ҚР чемпионатында 4-10 орын алғаны үшін;
      Үлкен жастағы жасөспірімдер құрама командасының сапында өнер көрсетіп, қала біріншілігінде 1 жасөспірімдер дәрежесіндегі кем дегенде 2 команда қатысқан жарыста және 2 жасөспірімдер дәрежесіндегі кем дегенде 4 команда қатысқан жарыста 1 орын алғаны үшін;
      Бір жылдың ішінде орта жастағы (16 жасқа дейін) немесе үлкен жастағы жасөспірімдердің команда сапында өнер көрсетіп, кем дегенде 12 кездесуде кез келген деңгейдегі 1 дәрежелі 4 жасөспірімдер командаларын немесе 2 дәрежелі 6 жасөспірімдердің әртүрлі командаларын жеңгені үшін.

ІІ жасөспірімдік дәреже

      Орта және кіші жастағы (14 жасқа дейін) команданың сапында өнер көрсетіп, ҚР біріншілігінде 1-3 орын алғаны үшін;
      Бір жылдың ішінде үлкен және орта жастағы команданың сапында өнер көрсетіп, әртүрлі 2 дәрежелі жасөспірімдер командасын кез келген деңгейдегі 12 жарыста 6 рет жеңгені үшін;
      Команда сапында өнер көрсетіп, соның ішінде оңайланған ереже бойынша кез келген деңгейдегі кем дегенде 12 кездесуде 8 рет жеңіске жеткені үшін.

ІІІ жасөспірімдік дәреже

      Бір жылдың ішінде команда сапында 12 кездесуде өнер көрсетіп (немесе оңайланған ереже бойынша 20 кездесуде), кез келген деңгейдегі жарыста дене шынықтыру ұжымының спорттық секциясында алдын ала дайындықтан өткен жағдайда.

ЖАҒАЖАЙ ВОЛЕЙБОЛЫ

      Қазақстан Республикасының Халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      Олимпиада ойындарында 4-6 орын немесе әлем чемпионатында, әлем кубогында 3-6 орын алғаны үшін;
      Азия чемпионатында 1-3 орын алғаны үшін;
      Азия елдерінің арасында кубок иегерлерінің кубогында 1 орын алғаны үшін;
      Жағажай спорт түрлерінен Азия ойынында 1-3 орын алғаны үшін.

      Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Азия чемпионатында 4-6 орын алғаны үшін;
      Азия елдерінің арасында кубок жеңімпаздарының немесе кубок иегерлерінің кубогында 2-3 орын алғаны үшін;
      ҚР кубогын 3 жылдың ішінде 2 рет 1 орын алғаны үшін;
      ҚР чемпионатында 1 орын алғаны үшін;
      ҚР Спартакиадасында 1 орын алғаны үшін.

      Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      ҚР чемпионатында 2-3 орын алғаны үшін;
      ҚР кубогында 2-3 орын алғаны үшін;
      Азия ойындарында (жасөспірімдер арасындағы жаста) 1-5 орын алғаны үшін.

І дәреже

      ҚР чемпионатында 4-8 орын алғаны үшін;
      ҚР кубогында 4-8 орын алғаны үшін;
      Облыс, Алматы және Астана қалаларының чемпионатында 1 орын алғаны үшін.

ІІ дәреже

      Маусым кезінде кез келген деңгейдегі жарыста 12 кездесуде кем дегенде 8 рет жеңіске жеткені үшін;
      Облыс, Алматы және Астана қалаларының чемпионатында 2 орын алғаны үшін.

ІІІ дәреже

      Маусым кезінде кез келген деңгейдегі жарыста 12 кездесуде кем дегенде 6 рет жеңіске жеткені үшін;
      Облыс, Алматы және Астана қалаларының чемпионатында 3 орын алғаны үшін.

І жасөспірімдік дәреже

      Үлкен жастағы жасөспірімдер командасының сапында жасөспірімдер арасындағы (қыздар) республикалық жарыста өнер көрсетіп немесе ҚР чемпионатында 4-10 орын алғаны үшін;
      Үлкен жастағы жасөспірімдер командасының сапында өнер көрсетіп, 1 дәрежелі жасөспірімдердің 2 командасы қатысқан және 2 дәрежелі жасөспірімдердің 4 командасы қатысқан қалалық біріншілікте 1 орын алғаны болуы шарт;
      Бір жылдың ішінде орта жастағы (16 жасқа дейін) немесе үлкен жастағы жасөспірімдер командасының сапында өнер көрсетіп, кез келген деңгейдегі 12 кездесуде 1 дәрежелі жасөспірімдер командасын 4 рет жеңіп немесе 2 дәрежелі жасөспірімдер командасын 6 рет жеңгені үшін.

ІІ жасөспірімдік дәреже

      Орта және кіші жастағы (14 жасқа дейін) команданың сапында өнер көрсетіп, ҚР біріншілігінде 1-3 орын алғаны үшін;
      Бір жылдың ішінде үлкен және орта жастағы команданың сапында өнер көрсетіп, 2 дәрежелі жасөспірімдер командасын кез келген 12 кездесуде 6 рет жеңіске жеткені үшін;
      Команданың сапында өнер көрсетіп, кез келген деңгейдегі, соның ішінде оңайланған ереже бойынша 12 кездесуде 8 рет жеңіске жеткені үшін.

ІІІ жасөспірімдік дәреже

      Бір жылдың ішінде құрама команда сапында өнер көрсетіп, кез келген деңгейдегі 12 жарыста;
      (немесе оңайланған ереже бойынша 20 кездесуде), дене шынықтыру ұжымының спорттық секциясында алдын ала дайындықтан өткен жағдайда.

ҚОЛ ДОБЫ

      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      ҚР құрама команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе:
      Олимпиада ойындарында 4-12 орын;
      Әлем чемпионатында 4-10 орын;
      Дүниежүзілік Универсиадада 1-5 орын;
      Азия ойындарында 1-4 орын;
      Азия чемпионатында 1-3 орын;
      Жастар арасындағы Әлем чемпионатында 1-3 орын (18-22 жас);
      Жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионатында 1 орын (18-22 жас);

      Қазақстан Республикасының спорт шебері

      ҚР құрама команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе:
      Азия чемпионатында 4-6 орын;
      Азия ойындарында 5-8 орын;
      Жастар арасындағы Әлем чемпионатында 4-6 орын (18-22 жас);
      Жасөспірімдердер арасындағы Азия чемпионатында 1-3 орын (16-22 жас);
      Кемінде 6 команда қатысқан, кез келген деңгейдегі халықаралық жарыстарда 1 орын;
      Құрама команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе:
      Облыстың, клубтың команда құрамында Қазақстан Республикасының чемпионатында 1 орын;
      Қазақстан Республикасының Спартакиадасында 1 орын;
      Қазақстан Республикасының Жастар ойындарында 1 орын;

      Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Құрама команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе:
      Кемінде 6 команда қатысқан кез келген деңгейдегі халықаралық жарыстарда 2-3 орын;
      Облыстың, клубтың командасы құрамында Қазақстан Республикасының чемпионатында 2-3 орын;
      Қазақстан Республикасы Ашық кубогы жарыстарында 1 орын;
      Жастар арасындағы Қазақстан Республикасының чемпионатында 1 орын;
      Қазақстан Республикасы оқушылар Спартакиадасында 1 орын;
      Республикалық Универсиадада немесе Қазақстанның студенттік ойындарында 1 орын;

І дәреже

      Команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе:
      Қазақстан Республикасының чемпионатында 4-6 орын;
      Қатысушылардың жасы 16-дан кем емес, кемінде 6 команда қатысқан Қазақстан Республикасы Чемпионаттарында, Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 1-3 орын;
      Қазақстан Республикасы құрамасына мүшелікке үміткерлер құрамына кіру.

ІІ дәреже

      Команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе: қатысушылардың жасы 15-тен кем емес, кемінде 6 команда қатысқан Қазақстан Республикасы Чемпионаттарында, Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде, 1-3 орын.

ІІІ дәреже

      Команда сапында өнер көрсетіп, келесі орындарды иеленсе: қатысушылардың жасы 14-тен кем емес, кемінде 6 команда қатысқан Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде 1-3 орын,

І жасөспірімдік дәреже

      командалар құрамында қатысу:
      Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде, Оқушылар спартакиадасында, Қазақстан Республикасының Чемпионаттарында 1-3 орын алған команда құрамында қатысу, қатысушылардың жасы 13-тен кем болмаса және кемінде 6 команда қатысса;
      қалалық көлемнен кем емес жарыстарда бір жыл ішінде;
      І жасөспірімдер разряды бар командаларды 6 рет жеңсе немесе ІІ жасөспірімдер разряды бар командаларды 12 рет жеңсе;

ІІ жасөспірімдік дәреже

      Қазақстан Республикасы облыстарының, Астана мен Алматы қ.қ. біріншіліктерінде, Оқушылар спартакиадасында, Қазақстан Республикасының Чемпионаттарында 1-3 орын алған команда құрамында қатысу, қатысушылардың жасы 12-ден кем болмаса және кемінде 6 команда қатысса;
      қалалық көлемнен кем емес жарыстарда бір жыл ішінде:
      ІІ жасөспірімдер дәрежесібар командаларды 6 рет жеңсе немесе ІІІ жасөспірімдер разряды бар командаларды 10 рет жеңсе;

ІІІ жасөспірімдік дәреже

      БЖСМ топтарында алдын ала дайындықтан өткен жағдайда, бір жыл ішінде кез келген көлемдегі 15 кездесуге қатысса беріледі.

ГОЛЬФ Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері (18 жастан бастап беріледі)

РЕГБИ Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      Олимпиада ойындарында 6-12 орын иелену;
      Әлем Кубогы, Әлем Чемпионатында 4-6 орын иелену;
      Азия Ойындарында, Азия Чемпионаттарында 1-2 орын иелену;
      Азия құрлығының 5 Ұлттар Кубогы халықаралық жарыстарында 1-2 орын иелену.

      Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Әлем Кубогы, Әлем Чемпионатында 7-9 орын иелену;
      Қазақстан ұлттарының Спартакиадасында 1-2 орын иелену;
      Азия ойындарында және Азия Чемпионаттарында 2-3 орын иелену;
      Азия құрлығының 5 Ұлттар Кубогы халықаралық жарыстарында 3-4 орын иелену;
      Ер балалар мен қыздар арасындағы Азия Чемпионаттарында 1-3 орынға ие болуы тиіс;
      Кемінде 6 команда қатысқан Қазақстан Республикасының Ашық Чемпионатының жоғарғы лигасында команда құрамында 1-2 орын иелену.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Кемінде 6 команда қатысқан Қазақстан Республикасының Ашық Чемпионатының жоғарғы лигасында өнер көрсету;
      Кемінде 6 команда қатысқан әртүрлі дәрежедегі Халықаралық жарыстарда 2-3 орын иелену;
      Кемінде 6 команда қатысқан, 19 жасқа дейінгі ер балалар мен қыздар арасындағы Қазақстан Республикасының Чемпионатында 1 орын орын иелену
      Қазақстан ұлттар Спартакиадасында 3-4 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының Универсиадасында 1-2 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының Жастар арасындағы ойындарында 1-3 орын иелену.

І дәреже

      Қазақстан Республикасының Универсиадасында 3-5 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының оқушылары мен колледж оқушылары арасындағы Спартакиадасында 1-3 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының Чемпионатына қатысуы тиіс;
      Команда құрамы сапында Қазақстан Республикасының Чемпионатында 3 орын иелену.

ІІ дәреже

      Жыл бойы 10 жарыстардан кем емес кездесулерге, кез-келген дәрежедегі жарыстарға қатысқан және 2 разрядтағы команданы 3 рет жеңген немесе 3 разрядтағы команданы 7 рет жеңген команда құрамында жарыстарға қатысу;
      Команда құрамында Қазақстан Республикасының балалар және жасөспірімдер арасындағы Ашық Біріншілігінде 1 орын иелену;
      Команда құрамында Алматы қаласы және облысының Чемпионатында 1 орын иелену;
      Команда құрамында жыл бойы кез-келген дәрежедегі 9 жарысқа қатысып, кез-келген санаттағы командадан басым түсу.

І жасөспірімдік дәреже

      Команда құрамында жарыстарға қатысып, ер балалар мен қыздар арасындағы Біріншілікте, Қазақстан Республикасының чемпионаттарында 2-3 орынға ие болып, жыл бойы 1 жасөспірімдік разрядтағы командаларды 4 рет немесе 2 жасөспірімдік разрядтағы командаларды 8 рет жеңген жағдайда.

ІІ жасөспірімдік дәреже

      Ұлдар мен қыздар командаларының құрамында жарыстарға қатысып, Қазақстан Республикасының Біріншіліктері мен Чемпионаттарында 4-6 орынға ие болуы тиіс;
      Орта жасөспірімдік жастағы команда құрамында кез-келген дәрежедегі жарыстарда 4-8 орын иелену;
      Команда құрамында жасөспірім командаларымен жыл бойы 10 кездесуден кем емес жарыстарға қатысуы тиіс.

ІІІ жасөспірімдік дәреже

      Жыл бойы кез-келген дәрежедегі 10 кездесуден кем емес жарыстарға қатысуы тиіс.

СПОРТТЫҚ ГИМНАСТИКА

      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      4-10 орын - жеке түрлері бойынша немесе 4-15 орын Олимпиада ойындарыда көпсайыс жарыс;
      3-8 орын - көпсайыс және жеке түрлері бойынша немесе 4-15 орын көпсайыс Әлем Чемпионатында;
      1-6 орын - көпсайыс және жеке түрлері бойынша Азия ойындарында;
      1-6 орын - көпсайыс және жеке түрлері бойынша Азия Чемпионатында, Бүкілдүниежүзілік Универсиада, Әлем Кубогінің кезеңі (ӘКК) «А»тобы;
      1-3 орын - Әлем Кубогі кезеңі (ӘКК) «Б»тобы;
      1 орын - 8 елден кем болмаған Халықаралық жеке түрлері бойынша;
      1-3 орын - команда құрамында Азия ойындарымен және Азия Чемпионатында.
      ҚРСШ атағы бар кезінде ХДСШ атағы беріледі.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Жинау:
      48 ұпай – әйелдер;
      78 ұпай – ерлер;
      Орындау: Халықаралық жарыста бір рет, немесе №2 топтық жарыста бір немесе екі рет, және №3топтық жарыста бір рет.
      ҚРСШ атағы 14 жас тан бастап әйелдер арасында және ерлерде 17 жастан беріледі.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Жинау:
      47 ұпай – әйелдер;
      76 ұпай – ерлер (2.3,4 топтардағы жарыста 1 рет).

      I дәреже

      Міндетті және еркін бағдарлама қосындығы.
      Жинау:
      90 ұпай – қыздар;
      115 ұпай – ұлдар. Кез-келген топтағы жарыста 1 рет (қыздар мен ұлдарда).

II дәреже

      49 ұпай – қыздар. 1 рет кез – келген топтағы жарыста міндетті түрдегі бағдарлама бойынша
      115,5 ұпай – ұлдар. Кез-келген топтағы жарыста міндетті және еркін бағдарлама қосындығы бойынша

III разряд

      Міндетті түрдегі бағдарлама.
      Жинау:
      49 ұпай – қыздар;
      48 ұпай – ұлдар. Кез-келген топтағы жарыста 1 рет (қыздар мен ұлдарда).

I – II - III жасөспірімдер дәрежесі

Міндетті түрдегі бағдарлама.

      Жинау:
      32 ұпай – қыздар;
      48 ұпай – ұлдар. Сәйкес дәреже бойынша кез-келген топтағы жарыста 1 рет.

      Жарыстарды топтарға бөлу.
      1топп - «А» тобы – Зор халықаралық жарыс: Олимпиада және Азия ойындары, Әлем және Азия Чекмпионаты, Әлем Кубок кезеңі «А» тобы және Әлем Кубогі.
      «Б» тобы - ӘКК «Б»тобы (сериялық), Халықаралық турнир («Воронин Кубогі»,Бүкілдүниежүзілік студенттер ойындары, «Нелли Ким Кубогі»,
      «Александр Дитятин Кубогі»
      2 топ - Қазақстан Республика Чемпионаты және ҚР Кубогі, ҚР Спартакиадасы, ҚР Жастар ойындары.
      3 топ - ҚРЧ ОРМБЖСМ (олимпиада резерв мамандырылған балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі) арасында, БМЖСМ, Алматы Чемпионаты, ҚР оқушылар Спартакиадасы.
      4 топ - Аймақтық жарыстар, облыстық және қалалық біріншіліктер, ҚР ЖОО (жоғарғы оқу орны).
      Дәрежелі жағдайды орындау, талап ету.
      Жасөспірімдер дәрежесі:

      Дәрежесі:

      Жоғарғы жарысқа ұлдар 16 жастан және қыздар 13 жастан бастап қатыса алады.
      Ескерту: жеке жағдайда, ҚР гимнастика Президиум Федерациясы шешімі бойынша дарынды спортшылар үшін шектелім бағаны төмендету мүмкін.
      Жіктеме бағдарламалар дәрежелерін орындау: 1,2,3 жасөспірімдер дәрежесі, және I, II, III дәрежелері кез-келген деңғейлік жарыстарда оқылады.
      Жеке жағдайда дарынды, ең жас спортшыларға жасөспірімдер разрядын берілуі мүмкін, жаттықтырушылар ақыл-кеңесі шешімі және дәрігер рұқсат берген кезде.
      Дәлелдеу дәрежесі:
      Гимнастар жоғарғы дәрежеде бағдарлама көрсетсе және кем дегенде жалпы қосындысы 80 % жинаса, төменгі дәрежеде есепке алынуды дәлелдейді.

КӨРКЕМ ГИМНАСТИКА Қазақстан Республикасының халыкаралық дәрежедегі спорт шебері

      Командалық біріншілігі бойынша:
      ересектер арасында 1-8 орын Әлем Чемпионатында;
      ересектер арасында 1-8 орын жасөспірімдер (юниорлар) арасындағы Әлем Чемпионаты;
      ересектер арасында 1-6 орын Әлем Кубогінде;
      ересектер арасында 1-3 орын-Азия Ойындарында;
      ересектер арасында 1-2 орын-азия чемпионатында;
      жасөспірімдер (юниорлар) арасындағы 1-2 орын Азия Чемпионатында;
      Ересектер арасында 1-5 орын клубтар арасындағы Әлем Чемпионатында.
      Көпсайыс және жеке бағдарлама бойынша көпсайыс жеке көрінісі,топтасып жаттығулар:
      ересектер арасында 1-15 орын Олимпиада Ойындарында;
      жасөспірімдер арасындағы Олимпиада Ойындарында 1-6 орын;
      ересектер арасында 1-15 орын Әлем Чемпионатында;
      ересектер арасында 1-6 орын Азия Ойындарында;
      1-8 орын Төрт Континенттің Чемпионаты, Әлем Кубогі, Гран-При, Дүниежүзілік Универсиада, клубтар арасындағы Әлем Чемпионаты,Әлемдік Ойындар;
      ересектер арасында 1-2 орын- Азия Чемпионаты;
      жасөспірімдер (юниорлар) арасындағы 1-2 орын Азия Чемпионатында;
      1 орын Халықаралық турнир(FIG) – қатысушылардың саны 5 елден кем болмауы тиісті.
      Командалық біріншілігі бойынша:
      1-8 орын-Әлем Чемпионаты ересектер арасында;
      1-6 орын-Әлем Кубогі ересектер арасында;
      1-3 орын-Азия Ойындары ересектер арасында;
      1-2 орын-Азия Чемпионаты ересектер арасында;
      1-5 орын-клубтар арасындағы Әлем Чемпионаты ересектер арасында;
      Көпсайыс және жеке бағдарлама бойынша көпсайыс жеке көрінісі,топтасып жаттығулар:
      1-15 орын Олимпиялық Ойындар ересектер арасында;
      1-15 орын Әлем Чемпионаты ересектер арасында;
      1-6 орын Азия Ойындары ересектер арасында;
      1-8 орын Төрт Құрлықтың Чемпионаты, Әлем Кубогі,Гран-При;
      Дүниежүзілік Универсиада, клубтар арасындағы Әлем Чемпионаты,Әлемдік Ойындар;
      1-3 орын- Әлем Чемпионаты ересектер арасында;
      1 орын –Халықаралық турнир(FIG) –қатысушылардың саны 5 елден кем болмауы тиісті.

Қазақстан Республикасының спорт шебері (16 жас)

      (халықаралық ереже бойынша қыздар) жеке бағдарлама:
      44,0 ұпай- көпсайыс бойынша төрт көріністің сомасы;
      топтасып жаттығулар:
      22,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы;
      Қазақстан Республикасының спорт шебері атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде келесі дәрежедегі жарыстарда орындауы керек-
      a) бір рет 1A топп жарыстарында;
      б) немесе бір рет 1 топп жарыстарында;
      в) немесе екі рет II топп жарыстарында.
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда)үш Ұлттық санаттағы төреші және екі Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат (12-15 жас)

      (халықаралық ереже бойынша жастар) жеке бағдарлама:
      40,0 ұпай - көпсайыс бойынша төрт көріністің сомасы;
      топтасып жаттығулар:
      20,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы;
      Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде келесі дәрежедегі жарыстарда орындауы керек:
      a) бір рет 1A топп жарыстарында немесе 1 топп жарыстарында;
      б) немесе екі рет II топп жарыстарында;
      в)немесе 1 рет II топп жарыстарында, және екі рет III топп жарыстарында.
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда)екі Ұлттық санаттағы төреші және бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

ІІ разряд (10-12 жас)

      (халықаралық ереже бойынша жастар) жеке бағдарлама:
      38,0 ұпай - көпсайыс бойынша төрт көріністің сомасы;
      топтасып жаттығулар:
      19,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы;
      1-ші дәреже атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде келесі дәрежедегі жарыстарда орындауы керек:
      a) бір рет 1 топп жарыстарында немесе II топп жарыстарында;
      б) немесе екі рет III топп жарыстарында;
      в)немесе 1 рет III топп жарыстарында, және екі рет IV топп жарыстарында;
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда)екі Ұлттық санаттағы төреші және үш бірінші санаттағы төреші,немесе бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

ІІ разряд (9-11 жас)

      (халықаралық ереже бойынша жастар) жеке бағдарлама:
      36,0 ұпай - көпсайыс бойынша төрт көріністің сомасы.
      топтасып жаттығулар:
      18,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы;
      2-ші дәреже атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде келесі дәрежедегі жарыстарда орындауы керек:
      a) бір рет II топп жарыстарында немесе III топп жарыстарында;
      б) немесе бір рет III топп жарыстарында және бір рет IV топп жарыстарында;
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда)бір Ұлттық санаттағы төреші және екі Бірінші санаттағы төреші,немесе бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

ІІІ разряд (8-10 жас)

      (жарыстар арасындағы халықаралық ережесі және ҚР регламенті бойынша) жеке бағдарлама:
      26,0 ұпай - көпсайыс бойынша үш көріністің сомасы;
      топтасып жаттығулар:
      17,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы;
      3-ші дәреже атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жатығулар бойынша орындау керек.
      Бір жылдың ішінде келесі дәрежедегі жарыстарда орындауы керек:
      a) бір рет II топп жарыстарында немесе III топп жарыстарында;
      б) немесе екі рет IV топп жарыстарында;
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда) үш Бірінші санаттағы төреші және үш спорт төреші,немесе бір Ұлттық санаттағы төреші,немесе бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

І жасөспірімдік разряд (8-9 жас)

      (жарыстар арасындағы халықаралық ережесі және ҚР регламенті бойынша) жеке бағдарлама:
      24,0 ұпай - көпсайыс бойынша үш көріністің сомасы(екі көрініс құралмен,біреуі құралсыз).
      топтасып жаттығулар:
      16,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы( құралмен,және құралсыз);
      1-ші жасөспірімдік дәреже атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде келесі дәрежедегі жарыстарда орындауы керек:
      a) бір рет II топп жарыстарында немесе III топп жарыстарында;
      б) немесе екі рет IV топп жарыстарында;
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда) екі Бірінші санаттағы төреші және үш спорт төреші,немесе бір Ұлттық санаттағы төреші,немесе бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

ІІ жасөспірімдік разряд (7-8 жас)

      (жарыстар арасындағы халықаралық ережесі және ҚР регламенті бойынша) жеке бағдарлама:
      14,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы( құралмен,және құралсыз);
      топтасып жаттығулар:
      14,0 ұпай - көпсайыс бойынша екі көріністің сомасы( құралмен,және құралсыз);
      2-ші жасөспірімдік дәреже атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде бір рет кез келген дәрежедегі жарыстарда орындауы керек;
      Төрешілер алқасының құрамында(хатшылықты қоспағанда) бір Бірінші санаттағы төреші және үш спорт төреші,немесе бір Ұлттық санаттағы төреші,немесе бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.
      3-ші жасөспірімдік дәреже (6-7 жас).
      (жарыстар арасындағы халықаралық ережесі және ҚР регламенті бойынша).
      жеке бағдарлама:
      6,0 ұпай - құралсыз жаттығуда.
      топтасып жаттығулар:
      6,0 ұпай - құралсыз жаттығуда.
      3-ші жасөспірімдік дәреже-атағын алу үшін нормативты бір рет жеке бағдарлама бойынша немесе бір рет топтасып жаттығулар бойынша орындауы керек.
      Бір жылдың ішінде бір рет кез келген дәрежедегі жарыстарда орындауы керек.
      Төрешілер алқасының құрамында (хатшылықты қоспағанда) бір Бірінші санаттағы төреші және екі спорт төреші, немесе бір Ұлттық санаттағы төреші,немесе бір Халықаралық санаттағы төрешіден кем болмауы керек.

      Жарыстардың топтарға бөлінуі:
      1А топ- Олимпиялық Ойындар, Әлем Чемпионаты, Әлем Кубогі, Гран-При, Азия Чемпионаты, Азия Ойындары, Төрт Континенттің Чемпионаты, Дүниежүзілік студент ойындары, клубтар арасындағы Әлем Чемпионаты,Орта-Азиялық ойындар, Халықаралық турнир (FIG күнтізбесі бойынша).
      1 топ-ҚР Чемпионаты,ҚР Спартакиадасы, Еуразия спорт ойындары, Халықаралық турнир (қатысушылардың саны 5 елден кем болмауы тиіс).
      II топ-ҚР Кубогі, қыздар арасындағы ҚР Чемпионаты, ҚР жастар спорт ойындары, ҚР мектеп оқушыларының Спартакиадасы, ДЮСШ (БМЖСМ), СДЮСШОР (АБМЖСМОР), ШВСМ (ЖШСМ), интернат пен клуб арасындағы ҚР Чемпионаты, ҚР Біріншілігі, жасөпірімдер арасындағы ҚР Чемпионаты, аймақтар арасындағы ҚР Чемпионаты,Облыстық ашық Чемпионаты,Астана қ.ашық Чемпионаты,Алматы қ.ашық Чемпионаты.
      III топ-ДСО (ЕСҚ), тізімділер және клубтар Чемпионаты,Облыстық Біріншілігі, Астана қ. Біріншілігі, Алматы қ. Біріншілігі, қала Чемпионаты.
      IVтоп – ДСО (ЕСҚ), тізімділер және клубтар Біріншілігі, қала Біріншілігі, ДЮСШ (БМЖСМ), немесе СДЮСШОР (МБМЖСМОР) Чемпионаты.

      Дәрежелерді орындау шарттары:
      Нормативтік-дәрежелік талаптар орындалды деп есептеледі,егерде:
      1) Республикалық жарыстардың күнтізбелік жоспары және Республикалық регламенті ҚР көркем гимнастика Федерациясымен келісіледі;
      2) бір жылдың ішінде спортшы кем дегенде екі жарысқа қатысып жіктемелік кестеге сәйкес дәрежелік нормативті орындауы тиіс;
      3) ҚР жарысының Бас төрешісі Республикалық әділқазы алқасы мен сайланады;
      4) Дәрежелік талаптарға тиісті санаттағы төрешілердің қажетті саны болғанда орындалды деп есептеледі.(дәрежелік нормативтерді орындау);
      5) Республикалық төрешілер алқасы бір жылда дәрежелік нормативтерді орындау анықтамасында қол қоюға құқылы төрешілер тізімін бекітеді.

БАТУТТА ЖӘНЕ АКРОБАТИКАЛЫҚ ЖОЛДА СЕКІРУ Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      Ескерту: ХДСШ 15 жастан бастап беріледі

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Спорт атақтары мен дәрежелерін беру үшін нормалар мен оларды орындау шарттары ХГФ күнтізбесіне (кемінде 6 ел қатысқан жағдайда), Чемпионаттарда, Республика Кубогында немесе екі рет Жастар чемпионатында немесе ОРБЖСМ мен БЖСМ арасындағы ҚРЧ енгізілген ресми жарыстарда екі жаттығудың нәтижесі бойынша беріледі.
      Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат мен 1 разряд
      Қазақстан Республикасының, облыстар мен Алматы және Астана қ.қ. Чемпионаттарында, Біріншіліктерінде екі жаттығу нәтижесі бойынша беріледі.
      Батутта жеке секірулер жасағанда ұпай саны техниканы бағалаудың 1-формуласы бойынша есептеледі (бесеуден ең жоғарғы және ең төменгі баға ескерілмейді, қалған үшеуден орташа баға есептеліп, үшке көбейтіледі) + қиындық + уақыт (синхроаппарат). Егер талаптардың біреуі орындалмаса, разряд берілмейді.
      Қазақстан Республикасының Спорт шебері спорттық атағы 14 жастан бастап беріледі, Спорт шеберінен үміткер атағы 12 жастан бастап беріледі, І спорттық дәреже 9 жастан бастап беріледі.

Техника Барлығына 50 ұпай (2 жаттығуда техниканы бағалау сомасы).

Батутта және акробатикалық кілемде секіруден ересектер мен жасөспірімдік дәрежелер беру бойынша қойылатын талаптар

Батутта секіру

Акробатикалық жолда секіру

АКАДЕМИЯЛЫҚ ЕСУ Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      Олимпиада ойындарында 8-16 орын иелену;
      әлем чемпионаттарында 7-15 орын иелену;
      Азия ойындарында 1-6 орын иелену;
      Азия чемпионатында 1-4 орын иелену;
      Жастар арасындағы әлем чемпионаттарында 3-8 орын иелену;
      Азия кубогында 1-2 орын иелену.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Жастар арасындағы әлем чемпионаттарында 8-16 орын иелену;
      Азия ойындарында 7-10 орын иелену;
      Азия чемпионатында 5-7 орын иелену;
      Азия кубогында 3-4 орын иелену;
      18 жасқа дейінгі жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионатында 1-4 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының чемпионатында 1-х (жалғыз) 2000м қашықтықта 1-х жеңіл/салмақ, үш өңірден кемінде 12 экипаж қатысса 1-3 орын;
      Қазақстан Республикасының чемпионатында 2000м қашықтықта 2-х жеңіл/салмақ, 2 ж/салмақ 2 (тұтқашысыз екеу), 2х (жұп екеу) үш өңірден кемінде 10 экипаж қатысса 1-3 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының чемпионатында 2000м қашықтықта 4 -х (тұтқашысыз төртеу), 4- (жұп төртеу), 8+ (сегіздік) үш өңірден кемінде 6 экипаж қатысса 1 орын иелену.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      ҚР чемпионатында қайық кластары 1х (жалғыз), 1 х жеңіл/салмақ 2000м қашықтықта, үш өңірден кемінде 12 экипаж қатысса 4-6 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының чемпионатында қайық кластары 2-х жеңіл/салмақ, 2 ж/салмақ 2 (тұтқашысыз екеу), 2х (жұп екеу) 2000м қашықтықта үш өңірден кемінде 12 экипаж қатысса 3-5 орын иелену;
      Қазақстан Республикасының чемпионатында 2000м қашықтықта 4 -х (тұтқашысыз төртеу), 4- (жұп төртеу) үш өңірден кемінде 6 экипаж қатысса 2-4 орын иелену;
      Жасөспірімдер арасындағы ҚР біріншілігінде қайық кластары 1х (жалғыз), 2000м, 1500 м қашықтықта, үш өңірден кемінде 12 экипаж қатысса 1-3 орын иелену;
      Жасөспірімдер арасындағы ҚР біріншілігінде қайық кластары 2- (тұтқашысыз екеу), 2х (жұп екеу) 2000м, 1500 м қашықтықта үш өңірден кемінде 10 экипаж қатысса 1-2 орын иелену;
      Жасөспірімдер арасындағы ҚР біріншілігінде қайық кластары 4- (тұтқашысыз төртеу) және 4х (жұп төртеу) 2000м, қашықтықта үш өңірден кемінде 6 экипаж қатысса 1-2 орын иелену.

І дәреже

      ҚР чемпионатында қайықтардың барлық класында 1х, 2х, 2-, 4х, 4- 2000 м қашықтыққа 7-9 орын иелену;
      ҚР чемпионатында қайықтардың 1х класында 2000 м, 1500м қашықтыққа 4-6 орын иелену;
      ҚР чемпионатында қайықтардың 2х, 2-, 4х, 4- класында 2000 м, 1500 м қашықтыққа 3-5 орын иелену.

ІІ спорттық дәреже

      ҚР чемпионатында қайықтардың барлық класында 1х, 2х, 2-, 4х, 4- 2000 м қашықтыққа 10-12 орын иелену;
      ҚР чемпионатында қайықтардың 1х, 2х, 2-, 4х, 4- класында 2000 м, 1500 м қашықтыққа 7-9 орын иелену.

ІІІ дәреже

      Ересектер мен жастар арасындағы кез келген көлемдегі жарыстарда 1 орынды иелену, егер финалда 4 команда (қайықтар) қатысса.

І жасөспірімдік дәреже

      ұлдар мен қыздарға арналған кез келген көлемдегі жарыстарда 1 орынды иелену, егер топтасуда ІІ жасөспірімдер разрядынан 4 команда (қайықтар) қатысса.

ІІ жасөспірімдік дәреже

      Жасөспірімдер мен қыздарға арналған кез келген көлемдегі жарыстарда 2 орынды иелену, егер топтасуда ІІ жасөспірімдер разрядынан 4 команда (қайықтар) қатысса немесе Жасөспірімдер мен қыздарға арналған кез келген көлемдегі 4 команда (қайықтар) қатысқан жарыста 1 орынды иелену.

БАЙДАРКА МЕН КАНОЭДЕ ЕСУ

      Қазақстан Республикасының Халықаралық дәрежедегі спорт шебері 

Қазақстан Республикасының Спорт шебері

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

I дәреже

      Ескертулер: Олимпиадалық және Олипиадалық емес бағдарламалар нөмірлері

Дәрежелік нормалар (минуттар, секундтар)

      Дәрежелік нормаларды және талаптарды орындаудың шарттары.
      1. Спорт шебері атағы – финалдық жүруде кемінде 50% спорт шебері атағы бар спортшылар қатысқан жағдайда беріледі, (ХДСШ атағы – финалдық жүруде кемінде 6 қайық қатсқан жағдайда беріледі)
      2. Қазақстан Республикасының Спорт шебері атағы – 16 жастан бастап беріледі. Уқытындағы нормативті орындап немесе қосымша кестеге сәйкес халықаралық және республикалық жарыстарда орындар иеленген жағдайда беріледі.
      3. Дәрежелік нормалардың талаптарын орындау – жарыс ережелеріне сай болып, қондырғылар орнатылған қашықтықтарда және байдарка мен каноэде есуден «Қайық» федерациясы Президиумының мүшелері қатысқан жағдайда беріледі
      4. Жарыстар келесі жас группалары бойынша қашықтықтарда өткізіледі.

      5. III – жасөспірім дәрежесі 11 жастан бастап беріледі
      6. 1,2,3.- ересектер дәрежесі аудандық, қалалық және облыстық жарыстарда беріледі
      7. Спорттың ескек есу түрлері бойынша «Қайық» федерациясы ХДСШ,СШ, және СШК атақтарын барлық техникалық құжаттары - Ережесі, бас төрешілер алқасының есебі, хаттамалар болған жағдайда ғана қарастырады.
      8. Байдарка мен каноэде есуден «Қайық» федерациясы Президиумы ҚР жеке жарыстарында қатысушылардың санынан қарап, жіктеме бойынша жоғары немесе төмен топтарға бөліп, шешім шығарады.

СЛАЛОМ ЖӘНЕ БАЙДАРКА МЕН КАНОЭДЕ ЕСУ

      Қазақстан Республикасының Халықаралвқ дәрежедегі спорт шебері
      Олимпиада ойындарында 1-9 орын;
      Әлем Чемпионаттарында 1-5 орын (командалық жарыс) 1-9 орын (жеке сын);
      Әлем Кубогі 1-6 орын, Әлем біріншілігінде 1-2 орын (жеке сын), 1-2 орын (командалық жарыс);
      Азия ойындары, Азия чемпионаттарында 1-3 орын (жеке сын), 1-2 орын (командалық жарыс).

      Дәрежелерді беру Халықаралық Каноэ федерациясы жасаған әлемдік рейтинг негізінде.
      СШ 1 – 100 аралығында;
      СШК 101 – 120 аралығында;
      Дәрежені орындаудың талаптары;
      Қазақстан Республикасының спорттық-бұқаралық іс-шаралардың күнтізбелік жоспарына енгізілген жарыстардың негізінде разрядтар беріледі;
      СШ, СШК атақтары- бас төрешілер алқасында 2 республикалық деңгейдегі төрешіден кем емес болған жағдайда беріледі;
      Қысқартылған қолданылатын түсінік;
      К1М категория «Каяк-ерлер»;
      К1Ж категория «Каяк-әйелдер»;
      С1М категория «Каноэ-бірлік, ерлер»;
      С2М категория «Каноэ-екеулік, ерлер»;
      С2Ж категория «Каноэ-екеулік, әйелдер»;
      Б.р Дәреже жоқ.

ДЗЮДО

      (Ерлер)
      Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері
      Олимпиадалық ойындарда 5-8 орын;
      Әлем Чемпионатында 3-6 орын;
      Дүниежүзілік Универсиадада 1-2 орын;
      Азия ойындарында 1-3 орын;
      Азия чемпионатында 1-2 орын;
      Әлем үздік кубогы ХЖ «Гран Слам», «Гран-При» 1-2 орын;
      Жасөспірімдер Олимпиадалық ойындарында 1 орын;
      Әскери қызметкерлер арасында Әлем чемпионатында 1-2 орын;
      Жастар арасында Әлем Чемпионатында 1-2 орын.

Қазақстан Республикасының спорт шебері

      Қазақстан Республикасының ересектер арасындағы чемпионатында 1-3 орын;
      Қазақстан Республикасының спартакиадасында 1-3 орын;
      23 жасқа дейінгі Қазақстан Республикасының чемпионатында 1-2 орын;
      Юниорлар арасында Қазақстан Республикасының чемпионатында 1-орын;
      Қазақстан Республикасының Жастар ойындарында 1-3 орын;
      ҚР ЕБ Б. Сейсембаеваны еске алу Халықаралық жарысында 1-орын;
      КСРО Батыры М.Маметованы еске алу Халықаралық жарысында 1-орын;
      Спорт шебері М.Чегеевті еске алу Халықаралық жарысында 1-орын;
      Т. Жолдыбаевты еске алу Халықаралық жарысында 1-орын;
      Юниорлар арасында Азия Чемпионатында 1-3 орын:
      Ескерту:
      ҚР СШ нормативтерін орындау кезінде жарыста саны 12-ден кем емес спортшылар және 5-тен кем емес команда қатысу керек, спортшы 3-тен кем емес рет жеңу керек.

Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне кандидат

      Қазақстан Республикасындағы чемпионатта 5-6 орын;
      23 жасқа дейінгі Қазақстан Республикасындағы чемпионатта 3-6 орын;
      Қазақстан Республикасындағы юниорлық чемпионатта 2-6 орын;
      Қазақстан Республикасындағы жасөспірімдер чемпионатында 1-3 орын;
      Ересектер арасында Алматы және Астана қалаларында және облыстардың аймақтық чемпионаттарында 1-орын;
      Бұқаралық-спорт күнтізбесіне енгізілген Халықаралық және Республикалық жарыстарда (ересектер, жастар, жасөспірімдер) 1-3 орын.
      ҚР СШК нормативтерін орындау кезінде жарыста саны 12-ден кем емес спортшылар және 5-тен кем емес команда қатысу керек, спортшы 3-тен кем емес рет жеңу керек.

І дәреже

      Қалалық ауқымнан төмен емес жарыстарда бір жыл ішінде І разрядтың әр-түрлі спортшыларын 8 рет жеңу және ІІ разрядтың спортшыларын 16 рет жеңу.

ІІ разряд

      Аудандық ауқымнан төмен емес жарыстарда бір жыл ішінде ІІ разрядтың әр-түрлі спортшыларын 6 рет жеңу.

І жасөспірімдер дәрежесі

      Облыстың, қалалардың жасөспірімдік біріншілігінде берілген салмақ категориясында І жасөспірімдер разрядының 4-тен кем емес спортшылары қатысады деген шартпен 1 орын алу немесе бір жыл ішінде кез келген ауқымдағы жарыстарда ІІ жасөспірімдер разрядының спортшыларын 10 рет жеңу.

ІІ жасөспірімдер дәрежесі

      Кез келген ауқымдағы жарыстарда бір жыл ішінде ІІ жасөспірімдер разрядындағы әр-түрлі спортшыларды 4 рет жеңу. Міндетті шарт: жүйелі шұғылдану өтілі - 1,5 жыл.

(Әйелдер) Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері

      Олимпиадалық ойындарда 5-8 орын;
      Әлем Чемпионатында 3-6 орын;
      Дүниежүзілік Универсиадада 1-2 орын;
      Азия ойындарында 1-3 орын;
      Азия чемпионатында 1-2 орын;
      Әлем үздік кубогы ХЖ «Гран Слам», «Гран-При» 1-2 орын;
      Жасөспірімдер Олимпиадалық ойындарында 1-орын;
      Әскери қызметкерлер арасында Әлем чемпионатында 1-2 орын;
      Жастар арасында Әлем Чемпионатында 1-2 орын.