Сауда-саттықты ұйымдастырушы үшін пруденциалдық нормативтерді есептеу ережесін бекіту туралы

      "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңының 3-бабының 2-тармағының 11) тармақшасын іске асыру мақсатында, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Сауда-саттықты ұйымдастырушы үшін пруденциалдық нормативтерді есептеу ережесі бекітілсін.
      2. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
      3. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Бағалы қағаздармен сауда-саттық ұйымдастырушыларға арналған пруденциалдық нормативтер туралы ережені Бекіту туралы және Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде № 2186 тіркелген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың жарғылық капиталының ең аз мөлшері туралы" 2003 жылғы 17 қаңтардағы № 1 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі № 214 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2432 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
      4. Стратегия және талдау департаменті (Н.А. Әбдірахманов):
      1) Заң департаментiмен (Н.В. Сәрсенова) бірлесіп, осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеу шараларын қолға алсын;
      2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелген күннен бастап он күндiк мерзiмде оны Агенттiктiң мүдделi бөлiмшелерiне, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне және "Қазақстан қаржыгерлерiнiң қауымдастығы" заңды тұлғалар бiрлестiгiне мәлімет үшін жеткізсін.
      5. Ақпараттық технологиялар департаменті (Қ.А. Түсіпов) 2010 жылғы 31 тамызға дейінгі мерзімде "Банктік емес ұйымдар" модулін жетілдіруді қамтамасыз етсін.
      6. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрайымының орынбасары А.Ө. Алдамбергенге жүктелсін.

      Төрайым                                Е. Бахмутова

Қазақстан Республикасы Қаржы 
нарығын және қаржы ұйымдарын 
реттеу мен қадағалау агенттігі
Басқармасының 2010 жылғы 29 
наурыздағы № 41 қаулысымен  
бекітілді          

Сауда-саттықты ұйымдастырушы үшін пруденциалдық нормативтерді
есептеу ережесі

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Сауда-саттықты ұйымдастырушы үшін пруденциалдық нормативтерді есептеу ережесі пруденциалдық нормативтерді есептеу тәртібін белгілейді және сауда-саттықты ұйымдастырушылармен сақталуға міндетті.
      Осы Ереже дауыс беретін акцияларының жалпы санының елу пайызынан астамы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тиесілі сауда-саттықты ұйымдастырушыға 3-тармақта белгіленген талаптар бөлігінде қолданылады.
      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.05.2014 № 98 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      1-1. Осы Ережеде мына ұғымдар қолданылады:
      1) арнаулы сауда-саттық - қаржы құралын орналастыратын, сататын, сатып алатын, иемденетін жалғыз сатушысы (сатып алушысы) бар қаржы құралын орналастыру, сату, сатып алу немесе иемдену бойынша биржалық сауда-саттық;
      2) кепіл қоры - сауда-саттыққа қатысушының (қатысушылардың) міндеттемелерін оның (олардың) төлем қабілетсіздігі жағдайында жабу үшін арналған, сауда-саттықты ұйымдастырушының ішкі құжаттарына сәйкес сауда-саттықты ұйымдастырушының мүшелерінің кепіл жарналарынан қалыптастырылатын қор;
      3) кепілді жарна - сауда-саттықты ұйымдастырушының мүшесі төлейтін және сауда-саттықты ұйымдастырушы жүргізетін сауда-саттыққа қатысуға оған рұқсат ету үшін және олар қызмет көрсететін сауда мүшелеріне рұқсат ету үшін міндетті талап болып табылатын жарна;
      4) маржалық шот - биржалық сауда-саттықтың қатысушылары мерзімді келісім-шарттар бойынша иемденген (сатылған) мерзімді келісім-шарттардың санына пропорционалды төлейтін және сауда-саттықты ұйымдастырушының ішкі құжаттарына сәйкес есептелетін мерзімді келісім-шарттар бойынша міндеттемелерді қамтамасыз ету үшін қолданылатын сомаларды есепке алу мақсатында, сауда-саттықты ұйымдастырушысы клиринг мүшесінің атына ашатын шот;
      5) мерзімді келісім-шарт - сауда-саттықты ұйымдастырушының ішкі құжаттарында белгіленген талаптармен, мерзімін ұзартып орындаумен қаржы құралын абсолюттік және шартты сатып алу-сату шарты;
      6) резервтік қор - сауда-саттыққа қатысушылардың міндеттемелерін жабу үшін арналған, сауда-саттықты ұйымдастырушының ішкі құжаттарына сәйкес сауда-саттықты ұйымдастырушының меншікті қаражатынан қалыптастырылатын қор.
      7) сауда-саттыққа қатысушысы - сауда-саттықты ұйымдастырушы өткізетін сауда-саттыққа қатысатын сауда-саттықты ұйымдастырушының мүшесі.
      Ескерту: Ереже 1-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
      2. Осы Ереженің мақсаты үшін «Standard&Poor's» агенттігінің рейтингілік бағаларынан басқа қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен (бұдан әрі – уәкілетті орган) «Moody's Investors Service» және «Fitch» агенттіктерінің және олардың еншілес рейтингілік ұйымдарының (бұдан әрі – басқа рейтингілік агенттіктер) рейтингілік бағалары танылады.
      Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.05.2014 № 98 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

2-тарау. "Капиталдың барынша төмен мөлшері" 1-пруденциалдық
норматив

      3. Сауда-саттықты ұйымдастырушының жарғылық капиталының барынша төмен мөлшері тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген 140 000 (жүз қырық мың) еселік айлық есептік көрсеткіштің мөлшерінен кем еместі құрайды.
      4. Сауда-саттықты ұйымдастырушының меншікті капиталының барынша төмен мөлшері тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген 140 000 (жүз қырық мың) еселік айлық есептік көрсеткіштің мөлшерінен кем еместі құрайды.

3-тарау. "Меншікті капиталдың жеткіліктілігі" 2-пруденциалдық
норматив

      5. Сауда-саттықты ұйымдастырушының меншікті капиталының жеткіліктілік коэффициенті 0,5 кем еместі құрайды.
      6. Сауда-саттықты ұйымдастырушының меншікті капиталының жеткіліктілігі К₁ коэффициентімен сипатталады.
      К₁ коэффициенті мына формула бойынша есептеледі:

К₁= МК/ (Кт + От),

      мұнда:
      1) МК – сауда-саттықты ұйымдастырушының меншікті капиталы мыналарды:
      сауда-саттықты ұйымдастырушының негiзгi қызметінің мақсаты үшiн сатып алынған және Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттары жөнiндегi комитеттiң Басқармасы 1998 жылы шiлдеде бекiткен, 1999 жылғы 1 шiлдеден бастап немесе кейiн басталатын кезеңдердi қамтитын қаржылық есептілік үшiн күшiне енгізілген 38 "Материалдық емес активтер" халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына (бұдан әрi - 38 Халықаралық қаржылық есептілік стандарты) сәйкес келетін лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуді қоспағанда, материалдық емес активтерді;
      өткен жылдардың шығындарын;
      ағымыдағы жылдың шығыстарынан ағымдағы жылдың кірістері асып кетуін;
      сауда-саттықты ұйымдастырушының заңды тұлғаның акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлесіне) инвестицияларын (сауда-саттықты ұйымдастырушының салымдарын) шегергенде,
      мыналардың:
      сатып алынған меншiктi жай акцияларды шегергенде, жай акциялар бөлігінде жарғылық капиталдың;
      меншікті сатып алынған артықшылық берілген акцияларды шегергенде, артықшылық берілген акциялар бөлігінде жарғылық капиталдың;
      қосымша капиталдың;
      өткен жылдардың бөлiнбеген таза кiрiсiнің;
      өткен жылдардың таза кірісі есебінен қалыптастырылған қорлардың, резервтердің;
      ағымыдағы жылдың шығыстарынан ағымдағы жылдың кірістері асып кетуі сомасы ретінде есептеледі;
      2) Кт – осы Ереженің 1, 2 және 3-қосымшаларына сәйкес кредиттік тәуекел деңгейі бойынша мөлшерленген активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің, туынды қаржы құралдарының сомасы ретінде есептелетін кредиттік тәуекел.
      Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша мөлшерленетін шартты және ықтимал міндеттемелер осы Ереженің 2-қосымшасына сәйкес есептелген шартты және ықтимал міндеттемелер қосындысының сауда-саттықты ұйымдастырушы сәйкес кредиттік тәуекелге ұшырайтын, осы Ереженің 1-қосымшасында көрсетілген заемшының санатына сәйкес келетін тәуекелдің деңгейіне туындысы ретінде анықталады.
      Своптар, фьючерстер, опциондар, форвардтар аталған қаржы құралдарының нарықтық құнының және олар бойынша кредиттік тәуекелдің қосындысын осы Ереженің 1-қосымшасында көрсетілген қарсы агенттің санатына сәйкес келетін тәуекелдің деңгейіне көбейту жолымен кредиттік тәуекелді ескеріп мөлшерленген шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің есебіне енгізіледі.
      Своп, фьючерс, опцион және форвард операциялары бойынша кредиттік тәуекел аталған қаржы құралдарының номиналдық құнының осы Ереженің 3-қосымшасында көрсетілген және аталған қаржы құралдарын өтеу мерзімімен анықталатын кредиттік тәуекел коэффициентіне туындысы ретінде есептеледі.
      Осы тармақта көрсетілген қаржы құралдарының рыноктық құны (ауыстыру құны) мынадай болып көрсетіледі:
      сатып алуға арналған мәмілелер бойынша - берілген қаржы құралының номиналды шартты құнынан қаржы құралының ағымдағы нарықтық құнының асу мөлшері. Егер қаржы құралының ағымдағы нарықтық құны оның номиналды шартты құнынан аз немесе оған тең болған жағдайда, ауыстыру құны нөлге тең болады;
      сатуға арналған мәмілелер бойынша - қаржы құралының ағымдағы нарықтық құнынан қаржы құралының номиналды шартты құнының асу мөлшері. Егер қаржы құралының номиналды шартты құны оның ағымдағы нарықтық құнынан аз немесе оған тең болған жағдайда, ауыстыру құны нөлге тең болады.
      Бивалюталық қаржы құралдары бойынша (қаржы құралдары бойынша талап пен міндеттеме әр түрлі шетел валютасында көрсетілген қаржы құралдары бойынша) ауыстыру құны есептілікті құру күніне белгіленген бағам бойынша айқындалған міндеттемелердің теңгелік баламасынан талаптардың теңгелік баламасының асу мөлшері ретінде анықталады. Егер талаптардың теңгелік балама мөлшері міндеттемелердің теңгелік баламасынан аз немесе оған тең болған жағдайда, ауыстыру құны нөлге тең болады.
      Осы тармақта көрсетілген қаржы құралдарының номиналды шартты құны бухгалтерлік есептің тиісті шоттарында мәмілелерді жасау күніне белгіленген қаржы құралдарының құны ретінде көрсетіледі. Бивалюталық қаржы құралдарының номиналды шартты құны ретінде сауда-саттықты ұйымдастырушының талаптары құрылатын валюта алынады.
      Сатылған опциондар кредиттік тәуекел деңгейі бойынша мөлшерленген шартты және ықтимал міндеттемелердің есебіне кіргізілмейді.
      3) От – соңғы аяқталған үш жылдағы сауда-саттықты ұйымдастырушының сауда жүйесіндегі қаржы құралдармен жылдық сауда-саттық көлемінің орташа шамасының 0,0015 тең операциялық тәуекел коэффициентіне және 0,035 тең есептік коэффициентіне туындысы ретінде есептелетін операциялық тәуекел.
      Жаңадан құрылған сауда-саттықты ұйымдастырушылар үшін операциялық тәуекел қаржылық жыл аяқталуы бойынша есептеледі және сауда-саттықты ұйымдастырушының сауда жүйесіндегі жылдық сауда-саттық мөлшерінің орташа шамасы аяқталған жылдардың санына қарай есептеледі.

4-тарау. "Ағымдағы өтімділік" 3-пруденциалдық норматив

      7. К₂ - сауда-саттықты ұйымдастырушының ағымдағы өтімділігінің коэффиенті 0,015 кем еместі құрайды.
      8. Сауда-саттықты ұйымдастырушының ағымдағы өтімділігінің коэффициенті (К₂) мына формула бойынша орташа айлық негізде есептеледі:

К₂ - ӨА/(М+Т+Ш),

      мұнда:
      ӨА - осы Ереженің 9-тармағында көрсетілген сауда-саттықты ұйымдастырушының жоғарғы өтімді активтерінің мөлшері;
      М - шетел валютасымен сауда-саттық басталғанға дейін алдын ала төлем сомасы, шетел валютасымен сауда-саттық аяқталуы бойынша ақша қаражатының қалдығы, арнаулы сауда-саттық бойынша кепілді жарналардың сомасы, маржалық шоттардағы сома, мерзімді  келісім-шарттар нарығы қатысушыларының жарналарынан қалыптастырылатын кепіл қорының мөлшері есебінен құрылатын сауда-саттықты ұйымдастырушының корреспонденттік шоттарындағы ақша сомасынан есептелетін сауда-саттықты ұйымдастырушының сауда-саттыққа қатысушылары алдындағы міндеттемелерінің сомасы;
      Т - сауда-саттықты ұйымдастырушы өзінің қаражатымен жауапкершілікті көтеретін, сауда-саттыққа қатысушыларының сауда-саттықты ұйымдастырушыға қоятын сауда-саттықтың нәтижесінде қалыптасқан нетто-талаптарының сомасы. Сауда-саттыққа қатысушылардың сауда-саттықты ұйымдастырушыға қоятын нетто-талаптарының сомасы (Т) осы Ереженің 9-1-тармағына сәйкес есептеледі;
      Ш - сауда-саттықты ұйымдастырушының ішкі құжаттарында белгіленген, нарықтың тиісті секторларында сауда-саттық жүргізілгенде техникалық іркіліс басталу нәтижесінде мүшеліктің барлық тиісті санаттары бойынша сауда-саттықты ұйымдастырушының мүшелеріне сауда-саттықты ұйымдастырушымен өтеуге жататын барынша жоғарғы шығынның сомасы.
      Ескерту: 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
      9. Жоғары өтімді активтер есебіне мыналар енгізіледі:
      1) кассадағы ақша;
      2) тазартылған қымбат металдар;
      3) Қазақстан Республикасының Үкіметі және (немесе) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған мемлекеттік бағалы қағаздар, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамы шығарған бағалы қағаздар.
      Сауда-саттықты ұйымдастырушы оларды кері сатып алу шарттарымен сатқан немесе Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кепілге берілген немесе өзгеше ауыртпашылық салынған бағалы қағаздарды қоспағанда, осы тармақшада көрсетілген бағалы қағаздар жоғары өтімді активтердің есебіне қосылады;
      4) аталған салымдар бойынша сыйақыны және сауда-саттыққа қатысушылар сауда-саттыққа қатысу үшін және (немесе) сауда-саттықта жасасқан мәмілелер бойынша өздерінің міндеттемелерін орындау үшін сауда-саттықты ұйымдастырушының корреспонденттік шотына аударым жасаған ақшаны қоспағанда, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі ағымдағы және корреспонденттік шоттардағы ақша мен салымдар;
      5) аталған салымдар бойынша сыйақыны және сауда-саттыққа қатысушылар сауда-саттыққа қатысу үшін және (немесе) сауда-саттықта жасасқан мәмілелер бойынша өздерінің міндеттемелерін орындау үшін сауда-саттықты ұйымдастырушының корреспонденттік шотына аударым жасаған ақшаны қоспағанда, жүз пайыз мөлшерінде есепке алынатын Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі және "Standard&Рооr^,s" агенттігінің халықаралық шәкілі бойынша "ВВВ-"-тен төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резиденттері емес банктеріндегі ағымдағы және корреспонденттік шоттардағы ақша, талап етілгенге дейінгі және мерзімді салымдар;
      6) аталған салымдар бойынша сыйақыны және сауда-саттыққа қатысушылар сауда-саттыққа қатысу үшін және (немесе) сауда-саттықта жасасқан мәмілелер бойынша өздерінің міндеттемелерін орындау үшін сауда-саттықты ұйымдастырушының корреспонденттік шотына аударым жасаған ақшаны қоспағанда, салым сомасынан сексен пайыз мөлшерінде есепке алынатын, Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі және "Standard&Рооr^,s" агенттігінің халықаралық шәкілі бойынша "ВВ+"-тен "ВВ-" дейінгі ұзақ мерзімді борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар немесе "Standard&Рооr^,s" агенттігінің ұлттық шәкілі бойынша "kzВВВ+"-тен "kzВВ" дейінгі рейтингтік бағасы бар немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шәкілі бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының банктеріндегі ағымдағы және корреспонденттік шоттарындағы ақша, талап етілгенге дейінгі және мерзімді салымдар;
      7) аталған салымдар бойынша сыйақыны және сауда-саттыққа қатысушылар сауда-саттыққа қатысу үшін және (немесе) сауда-саттықта жасалған мәмілелер бойынша өздерінің міндеттемелерін орындау үшін сауда-саттықты ұйымдастырушының корреспонденттік шотына аударым жасаған ақшаны қоспағанда, алпыс пайыз мөлшерінде есепке алынатын, "Standard&Рооr^,s" агенттігінің халықаралық шәкілі бойынша "В+"-тен "В"-ге дейінгі ұзақ мерзімді борыштық рейтингі немесе "Standard&Рооr^," агенттігінің ұлттық шәкілі бойынша басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шәкілі бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі ағымдағы және корреспонденттік шоттардағы ақша, талап етілгенге дейінгі салымдар мен мерзімді салымдар.
      Ескерту: 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
      9-1. Сауда-саттыққа қатысушылардың сауда-саттықты ұйымдастырушыға қоятын нетто-талаптарының сомасы (Т) мына формула бойынша есептеледі:

      мұнда:
      n - мүше болудың барлық санаттары бойынша сауда-саттықты ұйымдастырушының мүшелерінің саны;
      C_i - сауда-саттықты ұйымдастырушының әр санатының і мүшесінің мүшеліктің осы санатына сәйкес келетін сауда-саттықты ұйымдастырушысының сауда жүйесінің секторында жасалған мәмілелер бойынша сауда-саттықты ұйымдастырушыға теңге көрсетіліміндегі қойылатын, реттелмеген талаптары;
      Q_і - сауда-саттықты ұйымдастырушының әр санатының і мүшесінің мүшеліктің осы санатына сәйкес келетін сауда-саттықты ұйымдастырушысының сауда жүйесінің секторында жасалған мәмілелер бойынша сауда-саттықты ұйымдастырушыға теңге көрсетіліміндегі қойылатын, реттелмеген міндеттемелері.
      Егер сауда-саттықты ұйымдастырушының бір санатының і мүшесі үшін оның реттелмеген талаптары (C_i) мен міндеттемелері (Q_і) арасындағы айырмасы теріс шаманы құраса, онда осы санат бойынша осы мүшенің нетто-талабы нөлге тең болады.
      Егер міндеттемелерді (талаптарды) орындау валютасы теңге болмаса, осы міндеттеменің (талаптың) теңге баламасы осы валютаның теңгеге орташа мөлшерленген биржалық бағамы бойынша есептеледі.
      Егер есептелген Т мәні сауда-саттықты ұйымдастырушының қаражатынан қалыптастырылған резервтік қордың мөлшерінен көп болса, Т осы резервтік қордың мөлшеріне теңестіріледі.
      Ескерту: Ереже 9-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

5-тарау. Пруденциалдық нормативтерді және пруденциалдық
нормативтерді есептеу үшін қосымша мәліметтерді есептеу
тәртібі

      10. Сауда-саттықты ұйымдастырушы К₁ коэффициентінің мәнінің есебін осы Ереженің 1, 2 және 3-қосымшаларына сәйкес, сондай-ақ К₂ коэффициенті үшін көрсеткіштердің есебін осы Ереженің 4-қосымшасына сәйкес алдыңғы жұмыс күнінің соңындағы, сондай-ақ ағымдағы жұмыс күнінің тікелей алдындағы эр демалыс күнінің соңындағы жағдай бойынша әр жұмыс күні жүргізеді.
      Сауда-саттықты ұйымдастырушы К₂ коэффициенті мәнінің есебін есептік айдың соңғы жұмыс күнінің соңындағы жағдай бойынша ай сайын жүргізеді.
      Ескерту: 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
      11. Сауда-саттықты ұйымдастырушы осы Ереженің 1, 2, 3-қосымшаларына сәйкес К1 коэффициенті мәнінің есебін, 4-қосымшасына сәйкес К2 коэффициенті мәнінің есебін, сондай-ақ осы Ереженің 5-қосымшасына сәйкес пруденциялық нормативтерді орындау туралы есепті уәкілетті органға тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың бесінші жұмыс күні Астана қаласының уақыты бойынша сағат 18-00-ден кешіктірмей, осы Ереженің қосымшаларының мынадай нысандары бойынша:
      1) қағаз тасымалдауышта – осы Ереженің 5-қосымшасының;
      2) электрондық тасымалдауышта – осы Ереженің 1, 2, 3, 4, 5-қосымшаларының нысандары бойынша ұсынады.
      Есептердегі деректер Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгемен көрсетіледі. Оларды жасауда пайдаланылатын өлшем бірлігі мың теңгемен белгіленеді. Бес жүз теңгеден кем сома нөлге дейін дөңгелектенеді, ал бес жүз теңгеге тең және одан астам сома мың теңгеге дейін дөңгелектенеді. Коэффициенттер үтірден кейін төрт белгімен беріледі.
      Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 24.12.2014 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      11-1. Электрондық тасымалдағыштағы есептер құпиялылығын және ұсынылатын деректердің түзетілмейтіндігін қамтамасыз ететін криптографиялық қорғау құралдары бар ақпараттың жеткізілуіне кепілдік       Ескерту. Ереже 11-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.
      12. Қағаз тасымалдағыштағы К₁ К₂ коэффициенттерi мәнiнiң есебiне және пруденциалдық нормативтердi есептеуге арналған қосымша мәлiметтерге есепті күнге жағдай бойынша сауда-саттықты ұйымдастырушының бірінші басшысы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы тұлға), бас бухгалтері қол қойып, мөрмен куәландырылады және уәкілетті органға ұсынылады, сондай-ақ сауда-саттықты ұйымдастырушыда сақталады.
      Сауда-саттықты ұйымдастырушы уәкілетті органның талап етуі бойынша сұратуды алған күннен бастап екі жұмыс күннен кешіктірмей есептілікті қағаз тасымалдағышта ұсынады.
      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.
      13. Алып тасталды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.
      14. Электрондық тасымалдағышта ұсынылатын деректердің қағаз тасымалдағыштағы деректермен сәйкестігін сауда-саттықты ұйымдастырушының бірінші басшысы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы тұлға) және бас бухгалтер қамтамасыз етеді.
      Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.
      15. Есептілікке өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттілігіне байланысты сауда-саттықты ұйымдастырушының есептілікті ұсынған күннен бастап үш жұмыс күн ішінде уәкілетті органға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттілігінің себептерін түсіндіре отырып жазбаша өтініш ұсынады.
      Сауда-саттықты ұйымдастырушы ұсынған есептілікте толық емес және (немесе) шынайы емес ақпаратты анықтаған кезде уәкілетті орган ол жайында ұйымға хабарлайды. Сауда-саттықты ұйымдастырушы уәкілетті орган хабарлаған күннен бастап екі жұмыс күнінен кешіктірмей уәкілетті органның ескертулерін ескере отырып пысықталған есептілікті ұсынады.
      Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

Сауда-саттықты ұйымдастырушы 
үшін пруденциалдық нормативтерді
есептеу ережесіне       
1-қосымша           

      Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 24.12.2014 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша
мөлшерленген сауда-саттықты ұйымдастырушы
активтерiнiң кестесi Есепті кезең: 20 ___ жылғы «___» ___________ жағдай бойынша

Индекс: TA-1_ОТ
Кезеңділігі: тоқсан сайын
Ұсынады: сауда-саттықты ұйымдастырушы
Нысан қайда ұсынылады: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
Ұсыну мерзімі – есепті айдан кейінгі айдың бесінші жұмыс күнінен кешіктірмей

Нысан

_____________________________________________________________
сауда-саттықты ұйымдастырушының атауы

(мың теңгемен)

Бiрiншi басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам)
_________________________________________________ ___________________
      (тегi, аты, бар болса – әкесiнiң аты)                (қолы)
Бас бухгалтер ___________________________________ ___________________
             (тегi, аты, бар болса – әкесiнiң аты)         (қолы)
Орындаушы: ____________________________________________ _____________
         (лауазымы, тегi, аты, бар болса – әкесiнiң аты)   (қолы)
________________
(телефон нөмiрi)

Есепке қол қойылған күн 20__ жылғы «____» __________

Мөрдің орны

      Ескерту:
      Шетел мемлекеттерінің тізбесі:
      1) Андорра Княздығы;
      2) Антигуа және Барбуда Мемлекеті;
      3) Багам аралдары Достастығы;
      4) Барбадос Мемлекеті;
      5) Бахрейн Мемлекеті;
      6) Белиз Мемлекеті;
      7) Бруней Даруссалам Мемлекеті;
      8) Вануату Республикасы;
      9) Гватемала Республикасы;
      10) Гренада Мемлекеті;
      11) Джибути Республикасы;
      12) Доминика Республикасы;
      13) Индонезия Республикасы;
      14) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
      15) Кипр Республикасы;
      16) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана);
      17) Ислам Федеральдық Республикасы Комор аралдары;
      18) Коста-Рика Республикасы;
      19) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана);
      20) Либерия Республикасы;
      21) Лихтенштейн Княздығы;
      22) Маврикий Республикасы;
      23) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
      24) Мальдив Республикасы;
      25) Мальта Республикасы;
      26) Маршалл аралдары Республикасы;
      27) Монако Княздығы;
      28) Мьянма Одағы;
      29) Науру Республикасы;
      30) Нидерланды (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана);
      31) Нигерия Федеративтік Республикасы;
      32) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана);
      33) Біріккен Араб Әмірлігі (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана);
      34) Палау Республикасы;
      35) Панама Республикасы;
      36) Самоа Тәуелсіз Мемлекеті;
      37) Сейшель аралдары Республикасы;
      38) Сент-Винсент және Гренадины Мемлекеті;
      39) Сент-Китс және Невис Федерациясы;
      40) Сент-Люсия Мемлекеті;
      41) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтары бөлігінде ғана):
      Ангилья аралдары; Бермуд аралдары;
      Британдық Виргин аралдары;
      Гибралтар;
      Кайман аралдары;
      Монтсеррат аралы;
      Теркс және Кайкос аралдары;
      Мэн аралы;
      Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары);
      42) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана);
      43) Тонга Корольдігі;
      44) Филиппин Республикасы;
      45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы.

«Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген
сауда-саттықты ұйымдастырушының активтерiнiң кестесi» әкімшілік
деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

1. Жалпы ережелер

      1. Осы түсіндірме (бұдан әрі – Түсіндірме) «Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген сауда-саттықты ұйымдастырушының активтерiнiң кестесi» нысанын толтыру бойынша бірыңғай талаптарды белгілейді.
      2. Нысан «Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабының 1-тармағы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.
      3. Нысанды тоқсан сайын есепті кезеңнің соңына сауда-саттықты ұйымдастырушы толтырады.
      4. Нысанды толтыру кезінде қолданылатын өлшем бірлігі мың теңгемен белгіленеді. Бес жүз теңгеден кем сома нөлге дейін дөңгелектендіреді, ал бес жүз теңгеге тең сома мың теңгеге дейін дөңгелектендіреді.
      5. Нысанға бірінші басшы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы адам), бас бухгалтер және орындаушы қол қояды.

2. Нысанды толтыру бойынша Түсіндірме

      Салымдардың кредиттік дәрежесi бойынша мөлшерленген сауда-саттықты ұйымдастырушының активтерiнiң есебiне түсiндiрме:
      6. Сауда-саттықты ұйымдастырушыда осы тармаққа сәйкес түзетiлген қамтамасыз ету құнын анықтауға мүмкiндiк беретiн осыған ұқсас есепке алу жүйесi болғанда, сауда-саттықты ұйымдастырушыда түзетiлген құны аталған активтер мөлшерінің 50 пайызынан кем еместі құрайтын қамтамасыз етуi бар (Түсіндірменің 1-6, 9-12-жолдарында көрсетiлген активтер түрiндегi) салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар түзетiлген қамтамасыз ету құнын шегергенде, тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген активтер есебiне енгiзiлуi мүмкiн.
      Қамтамасыз етудің түзетiлген құны (Түсіндірменің 1-6, 9-12-жолдарында көрсетiлген активтер түрiндегi) мыналарға:
      1) қамтамасыз ету ретiнде ұсынылған салымдардың 100 пайыздық сомасына;
      2) қамтамасыз етуге берiлген бағалы қағаздардың нарықтық құнының 95 пайызына;
      3) қамтамасыз етуге берiлген тазартылған қымбат металдардың нарықтық құнының 85 пайызына тең болады.
      Жоғарыда аталған салымдардың, дебиторлық берешектiң, сатып алынған бағалы қағаздардың қамтамасыз етiлмеген бөлiгi салымдарға, дебиторлық берешекке, сатып алынған бағалы қағаздарға сәйкес келетін Тәуекел дәрежесi бойынша Нысанға сай мөлшерленеді.
      7. Қарсы агенттен төмен тәуекел дәрежесi бар ұйымдар кепiлдiк берген (сақтандырылған) сауда-саттықты ұйымдастырушының инвестицияларының есебiне енгiзiлмеген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, заемдар, инвестициялар тәуекел дәрежесi бойынша (сауда-саттықты ұйымдастырушының инвестицияларының есебiне енгiзiлмеген салымдардың, дебиторлық берешектiң, сатып алынған бағалы қағаздардың, заемдардың, инвестициялардың кепiлдiк берілген (сақтандырылған) сомасын шегергендегi) сараланған активтердiң есебiне борышкердің тәуекелi бойынша енгiзiлуi мүмкiн.
      8. Сауда-саттықты ұйымдастырушының инвестицияларының есебiне енгiзiлмеген салымдардың, дебиторлық берешектiң, сатып алынған бағалы қағаздардың, заемдардың, инвестициялардың кепiлдiк берілген (сақтандырылған) сомасы тиiстi кепiлгердiң (сақтандырылушының) дебиторлық берешегiнiң тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленеді.
      Қазақстан Республикасының мынадай резидент еместерiне ұсынылған осы Түсiндiрменiң 6-тармағында көрсетiлген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар:
      1) оффшорлық аймақтың аумағында заңды тұлға ретiнде тiркелгендерге;
      2) жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 пайызынан астамын иеленушi оффшорлық аймақ аумағында тiркелген заңды тұлғалардан туәлді немесе оффшорлық аймақ аумағында тiркелген заңды тұлғаға қатысы бойынша еншiлес болып табылатындарға;
      3) оффшорлық аймақ азаматтары болып табылатындарға,
      Түсiндiрменiң 6-тармағында көрсетiлген қамтамасыз етуі болуына қарамастан, Нысанға сәйкес тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленеді.
      9. Қазақстан Республикасының мынадай резидент еместерiне ұсынылған Түсiндiрменiң 6-тармағында көрсетiлген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар:
      1) оффшорлық аймақ аумағында заңды тұлға ретiнде тiркелгендерге, бiрақ "Standard & Poor's" агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингi бар немесе басқа рейтинг агенттiктерiнiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар немесе мiндеттемелердің барлық сомасын қамтамасыз ету үшін, аталған деңгейден төмен емес борыштық рейтингi бар бас ұйымның тиiстi кепiлі барларына;
      2) жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 пайызынан астамын иеленушi, оффшорлық аймақ аумағында тiркелген заңды тұлғадан тәуелді болып табылатын немесе оффшорлық аймақ аумағында тiркелген заңды тұлғаға қатысы бойынша еншiлес болып табылатындарға, бiрақ аталған деңгейден төмен емес борыштық рейтингi бар немесе мiндеттемелердің барлық сомасын қамтамасыз ету үшін борыштық рейтингi деңгейдің осы тармағының 1) тармақшасында аталған деңгейден төмен емес бас ұйымның тиiстi кепiлi барларына, оффшорлық аймақ аумағында тiркелген заңды тұлғалар болып табылатын Қазақстан Республикасының резидент еместерiне немесе Нысанға Ескеруде белгіленген оффшорлық аумақтар тізбесіне енгізілген не Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйыммен ақпарат алмасу жөнінде міндеттемелерді қабылдамаған оффшорлық аймақтардың тізбесіне не жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 проценттен астамын иеленушi, заңды тұлғаға қатысты тәуелді болып табылатын ұйымдарға енгізілген мемлекеттердің азаматтары не аталған оффшорлық аймақтардың аумағында тiркелген заңды тұлғаларға қатысы бойынша еншiлес болып табылатын Қазақстан Республикасының резидент еместерiне қойылатын талаптарды қоспағанда, тәуекелдің нөл дәрежесi бойынша сараланады.

Сауда-саттықты ұйымдастырушы  
үшін пруденциалдық нормативтерді
есепту ережесіне       
2-қосымша           

Нысан

__________________________________________________________________
сауда-саттықты ұйымдастырушының атауы

Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша мөлшерленген сауда-саттықты
ұйымдастырушының шартты және ықтимал міндеттемелерінің кестесі

      Ескерту. 2-қосымшаға өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын
және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

(мың теңге)      

Бірінші басшы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы адам)
             _________________________________________  __________
               (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)      (қолы)

Бас бухгалтер ________________________________________  __________
               (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)      (қолы)

Орындаушы _________________________ ______ ________________
          (лауазымы, тегі және аты) (қолы) (телефон нөмірі)

      Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша мөлшерленген сауда-саттықты ұйымдастырушының шартты және ықтимал міндеттемелерін есептеуге түсіндірме:
      депозиттер мен заемдарды келешекте орналастыру-алу бойынша, бағалы қағаздарды сатып алу-сату бойынша және валюталық құндылықты сатып алу-сату бойынша шоттар бөлігінде баланстан тыс міндеттемелер бойынша тәуекел деңгейін анықтауда, еспке ағымдағы және жүйелі екі ай ішінде пайда болатын міндеттемелерді алу қажет;
      "заем" деген анықтамада сауда-саттықты ұйымдастырушының заем, лизинг, факторинг, форфейтинг операцияларды жүзеге асыруы түсіндіріледі.

Сауда-саттықты ұйымдастырушы  
үшін пруденциалдық нормативтерді
есептеу ережесіне       
3-қосымша           

Нысан

_________________________________________________________________
(сауда-саттықты ұйымдастырушының атауы)

201 ___ жылғы ______________ жағдай бойынша
кредиттік тәуекелді ескеріп мөлшерленген, туынды қаржы
құралдарын ашып жазу

      Ескерту. 3-қосымшаға өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын
және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының
2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

(мың теңге)    

Бірінші басшы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы адам)
              _________________________________________   _________
               (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)        (қолы)

Бас бухгалтер _________________________________________   _________
                (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)       (қолы)

Орындаушы ________________________  ______  ________________ 
          (лауазымы, тегі және аты) (қолы)  (телефон нөмірі)

      Кестені толтыру бойынша түсіндірмелер:
      Туынды қаржы құралдары бойынша кредиттік тәуекел номиналды контракты құнын есептік күннен валюталау күніне дейін қалған мерзіміне байланысты коэффициенттерге көбейту жолымен есептеледі.
      Осы кестеде келтірілген санаттардың біреуіне де жатпайтын туынды қаржы құралдармен операциялар "Өзге мәмілелер" деген санатта көрсетілген кредиттік тәуекелдің коэффициенттері бойынша мөлшерленуге жатады.

Сауда-саттықты ұйымдастырушы
үшін пруденциалдық нормативтерді
есептеу ережесіне 4-қосымша 

      Ескерту: 4-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Нысан

_____________________________________________________________________
(сауда-саттықты ұйымдастырушының атауы)
201___ жылғы___________________ жағдай бойынша
К2 ағымдағы өтімділік коэффициентін ашып жазу

(мың теңге)

Бірінші басшы (ол болмаған кезде оның орнындағы адам)
____________________________________________________  _________
        (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)           (қолы)
Бас бухгалтер
____________________________________________________  _________
        (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)           (қолы)

Орындаушы:
_____________________________________ ________  __________________
       (лауазымы, тегі және аты)      (қолы)    (телефон нөмірі)".

Есепке қол қойылған күні 20____ жылғы "____"_____________

Мөр орны".

Сауда-саттықты ұйымдастырушы  
үшін пруденциалдық нормативтерді
есептеу ережесіне        
5-қосымша            

Нысан

_____________________________________________________________
(сауда-саттықты ұйымдастырушының атауы)

201__ жылғы "____" ___________ жағдай бойынша
пруденциалдық нормативтерді орындау есебі

      Ескерту. 5-қосымшаға өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын
және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының
2010.09.03 N 131 (мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгiзiледi); 2010.10.29 N 160 (ҚР ӘМ мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Қаулыларымен.

(мың теңге)     

Бірінші басшы (ол жоқ болған кезеңде – оның орнындағы адам)
              _________________________________________  ________
                (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)     (қолы)

Бас бухгалтер _________________________________________  ________
                (тегі, аты, бар болса - әкесінің аты)     (қолы)

Орындаушы ______________________________ ______  ________________
            (лауазымы, тегі және аты)    (қолы)  (телефон нөмірі)