"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 166-бабының 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған қанды және оның компоненттерін беру алдында (донация) донорды медициналық тексеру Ережесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Стратегия және денсаулық сақтау саласын дамыту департаменті (А.Т. Айдарханов) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.
3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б. Бисмильдин) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауды қамтамасыз етсін.
4. 2005 жылғы 22 қыркүйектің N 464 "Донорды қан мен оның құрамын тапсырар алдындағы медициналық тексеру ережесін бекіту туралы" бұйрығының (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3890 тіркелген және "Заң газеті" газетінде 2005 жылғы 24 қарашада N 154) күші жойылды деп танылсын.
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Т.А. Вощенковаға жүктелсін.
6. Осы бұйрық оны алғаш ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Министірдің
міндетін атқарушы Б. Садықов
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрдің
міндетін атқарушы
2009 жылғы 10 қарашадағы
N 680 бұйрығымен бекітілген
Қан мен оның компоненттерін беру алдында (донация) донорды
медициналық зерттеп-қарау қағидалары
Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2012.08.02 № 524 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.
1. Жалпы ережелер
1. Осы қан мен оның компоненттерін беру алдында (донация) донорды медициналық зерттеп-қарау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі кодексіне (бұдан әрі - Кодекс) сәйкес әзірленген, қан мен оның компоненттерін дайындайтын медициналық ұйымдарда (бұдан әрі – қан қызметі ұйымдары) донорды қан мен оның компоненттерін беру алдында мынадай кезеңдерді қамтитын медициналық зерттеп-қараудың тәртібін белгілейді:
1) донорды қабылдау және есепке алу;
2) донорды медициналық зерттеп-қарау.
2. Осы Ережеге сәйкес міндетті ақысыз медициналық тексеруден өткен және қарсы көрсетілімдері жоқ, қан мен оның компоненттерін медициналық мақсаттар үшін ерікті түрде тапсыруға ниет білдірген, он сегіз жастан жоғары жеке тұлға қан мен оның компоненттерінің доноры бола алады.
3. Қанды алғаш рет тапсыратын жасы 60-тан асқан тұлғалар, сондай-ақ жасы 65-тен асқан тұлғалар қан мен оның компоненттерін тапсыруға (донацияға) медициналық тексеруді жүргізетін дәрігердің ұйғарымы бойынша жіберіледі.
4. Қан мен оның компоненттерін тапсырудың (донация) жиілігі мен реті бойынша донорлар мынадай санаттарға бөлінеді:
алғашқы донор - қан мен оның компоненттерін тапсыруды (донация) алғаш рет іске асырған тұлға;
қайталама донор - қан мен оның компоненттерін бұрын тапсырған (донация) тұлға;
тұрақты донор – қан мен оның компоненттерін тұрақты түрде тапсыратын (донация) тұлға. Тұрақтылық деп қан тапсыруды (донация) жылына 3 рет және одан да артық, плазма мен қан жасушаларын жылына 12 және де одан да көп рет тапсыру тұрақтылығы ұғымы айтылады. Эритроферез әдісімен эритроциттер донорлығы ерекшелік болып табылады, осындай жағдайда жылына 2 рет және одан да артық тапсыру (донация) тұрақты донорлық болып түсініледі.
5. Қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) мынадай түрлерге бөлінеді:
1) тапсыру (донация) түрі бойынша:
қан донорлығы;
плазма, оның ішінде иммундық плазма донорлығы;
қан жасушалары донорлығы;
2) уәждеме бойынша тапсыру (донация):
өтеусіз (өтеусіз ерікті тапсыру (донация), мақсатты тапсыру (донация) және аутологиялық тапсыру (донация));
қанды ақылы негізде тапсыру (донация).
Қан мен оның компоненттерін өтеусіз ерікті тапсыру (донация) – аллогендік қан мен оның компоненттерін Кодекстің 167-бабына сәйкес донорға берілетін кепілдіктерден басқа, ақысыз іске асырылатын тапсыру (донация).
Қан мен оның компоненттерін мақсатты тапсыру (донация) – аллогендік қан мен оның компоненттерін нақты пациенттер үшін тапсыру және Кодекстің 167-бабына сәйкес донорға берілетін кепілдіктерден басқа, ақысыз іске асырылатын тапсыру (донация).
Қан мен оның компоненттерін аутологиялық тапсыру (донация) – бір тұлғадан алынған және келесіде осы тұлғаға аутологиялық қайта құюға ғана арналған қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация).
2. Донорларды қабылдау және есепке алу тәртібі
6. Донорларды қабылдау қан қызметі ұйымдарында жеке басын куәландыратын құжаттар немесе әскери қызметшілер үшін әскери билет немесе жүргізуші куәлігі негізінде жүргізіледі.
7. Осы Ереженің 6-тармағында қарастырылған құжаттарды көрсеткеннен кейін перифериялық және плаценталық қанның гемопоэздік дің жасушалары (бұдан әрі - ГДЖ) донорын қоспағанда, қан және оның компоненттерінің донорына өз бетінше немесе медициналық тіркеушінің қатысуымен, толтырылатын осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес, сауалнама, сондай-ақ осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес ақпараттандыру парағы беріледі.
Плаценталық қанның ГДЖ тапсыру (донация) осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша плаценталық қан донорының сауалнаманы толтырумен ресімделеді.
8. Медициналық тіркеуші перифериялық және плаценталық қанның ГДЖ донорларын қоспағанда, донордың төлқұжатын донорлар және донорлыққа жатпайтын тұлғалар туралы электрондық дерекқор мәліметтерімен салыстырып тексереді, бұдан кейін донордың электрондық немесе қағаз картасының төлқұжаттық бөлігіне донор жөнінде ақпараттың тексерілгені жөнінде белгі соғып, толтырады.
9. Перифериялық қанның ГДЖ донорын қоспағанда, донорды есепке алу бастапқы медициналық құжаттар бойынша жүзеге асырылады, оның негізінде донорлар туралы электрондық дерекқор құрылады.
10. Перифериялық және плаценталық қанның ГДЖ донорын қоспағанда, алғашқы донорларға қан мен оның компоненттерін тапсырғаннан (донациядан) кейін осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша донор куәлігі беріледі. Жоғалған донор куәлігінің дубликаты донордың жазбаша өтінішінің негізінде беріледі.
11. Перифериялық қанның ГДЖ донорларын қоспағанда донорлықтан шеттетілген донорға «Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы медициналық құжаттама нысандарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген нысан бойынша анықтама беріледі.
Донорлықтан шеттету үшін мынадай мәліметтер негіз болады:
1) электрондық база;
2) қан және оның компоненттері донорының сауалнамасы;
3) алдын-ала зертханалық тексеру;
4) дәрігерлік қарау.
12. Донорлыққа жатпайтын тұлғалар туралы электрондық дерекқор мәліметтері ЖИТС-ке қарсы күрес және профилактикалау орталығынан (бұдан әрі – ЖИТС орталығы) алынатын ақпарат және қан және оның компоненттерін тапсыру (донация) үшін қан қызметі ұйымдарына жүгінген тұлғаларды трансфузиялық инфекцияларға тексеру нәтижесі бойынша әзірленеді.
13. Қан қызметі ұйымдарын жаңадан анықталған тұлғалар туралы ақпаратты одан әрі жаңартумен, АИТВ инфекциясын жұқтырған тұлғалар туралы деректермен қамтамасыз ету облыстардың және тиісінше Астана және Алматы қалаларының ЖИТС орталықтары жүзеге асырады.
3. Донорды медициналық зерттеп-қарау тәртібі
14. Донорларға әрбір қан мен оның компоненттерін тапсырар (донация) алдында А, В, D, Kell иммуногематологиялық зерттеу, гемоглобин (гематокрит) деңгейін, перифериялық қанның ГДЖ донорына перифериялық қанның құрамын (гемоглобин, (гематокрит), эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер) анықтау жүргізіледі.
Перифериялық қанның ГДЖ доноры адамның 1,2 типті иммундық тапшылық вирусы (бұдан әрі – АИТВ 1,2), В вирустық гепатиті (бұдан әрі - ВВГ), С вирустық гепатиті (бұдан әрі - СВГ), мерез, цитомегаловирустық инфекция, токсоплазмоз, І, ІІ типті Т-лимфотропты вирусының бар болу инфекциялық маркерлеріне бастапқы зерттеп-қарауды оны қан тапсыруға (донация) жолдап отырған медициналық ұйымда өтеді.
15. Донор қанына зертханалық зерттеу жүргізу қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) күні жүргізіледі.
16. Донорды медициналық тексеріп-қарауды, шеттету немесе жіберу және қан мен оның компоненттерін тапсырудың (донация) түрін трансфузиолог-дәрігері немесе қан қызметі ұйымының терапевті (бұдан әрі - дәрігер), ал плаценталық қанның ГДЖ донорына - Плаценталық қанды жинақтау жүзеге асатыг босандыру мекемесінің дайындалған акушериялық-гинекологиялық персоналы жүргізеді.
17. Донорды медициналық зерттеп-қарау мыналарды қамтиды:
1) алдын-ала зертханалық зерттеу мәліметтерінің талдауы;
2) қан және оның компоненттері донорынының сауалнамасын талдау, анамнезді жинау және донорлармен тәуекел факторларын анықтау мақсатында құпия әңгіме жүргізу (сауалнама ақпараты сұхбаттасу процесінде берілген жауаптармен толықтырылуы мүмкін);
3) ағымдағы хал-жағдайын әңгіме жүргізу және физикалық бақылаудың белгілі әдістерін (дене қызуын, бойын және салмағын, қан қысымын, тамыр соғу ырғағы мен жиілігін өлшеу) пайдалану арқылы бағалау;
4) плаценталық қанның ГДЖ донорында айырбастау картасының және жүктіліктің қазіргі ағымы мен босануын плаценталық қанның ГДЖ тапсырудан (донация) шеттету критерийлерін анықтау үшін қосымша талдау жүргізу.
18. Қауіп-қатер факторларының болуына күдік болғанда немесе анықталған кезде және клиникалық көрсетілімдер бойынша медициналық тексерудің көлемі физикалық бақылаудың (терінің сыртқы қабын және көзге көрінетін шырышты қабықтарды қарау, аускультация, перкуссия, пальпация) зертханалық зерттеудің қосымша әдістерін немесе маманның консультациясын пайдаланумен қан мен оның компоненттерін тапсыруға (донация) жіберуді, жүзеге асыратын дәрігердің шешімімен ұлғайтылуы мүмкін.
19. Медициналық тексеруді жүргізу кезінде дәрігер осы Қағиданың 5-қосымшасына сәйкес зертханалық зерттеулердің көрсеткіш нормаларын және осы Қағидалардың 6 және 7-қосымшаларына сәйкес қан мен оның компоненттерінің донорлығынан тұрақты және уақытша бас тарту критерийлерін басшылыққа алады.
20. Зертханалық зерттеулер көрсеткіштерінің нормалардан ауытқулары болғанда донор қан мен оның компоненттерін тапсырудан (донация) бір ай мерзіміне шеттеледі.
21. Қарсы көрсетілімдер болған жағдайда, дәрігер қан мен оның компоненттерін тапсырудан (донация) бас тартудың себебін түсіндіреді және тиісті медициналық ұйымдарда қосымша тексерілуден өтуді ұсынады.
22. Перифериялық және плаценталық қанның ГДЖ донорларын қоспағанда, шеттету себебі қан донорлығына жатпайтын донорлар және тұлғалардың электрондық мәліметтер дерекқорында және донор картасында тіркеледі.
23. Қанды және оның компоненттерін тапсырар (донация) алдында, тексеру жүргізетін дәрігер-трасфузиолог осы Қағидаға 8-қосымшаға сәйкес донорға берілген ақпаратпен донорды таныстырады.
24. Перифериялық және плаценталық қанның ГДЖ донорларын қоспағанда, донорлыққа қарсы көрсетілімдер анықталмаса, дәрігер қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) түрі мен көлемін белгілейді, бұл ретте мынадай критерийлерді басшылыққа алады:
1) осы Қағидаға 9-қосымшаға сәйкес белгіленген қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) түрлері арасындағы ең аз интервалдарын;
2) қан мен оның компоненттерін тапсырудың (донацияның) барынша мүмкін мөлшерін:
450 мл +10% қан үшін, бұл ретте 30-35 мл қан зертханалық зерттеулер мен қан тапсыру (донация) үлгісі ретінде сақтау үшін қосымша жинақталады. Салмағы 50 кг кем және бойы 150 см төмен донорлардан қанның көлемін (1 кг салмаққа 4-6 мл) алу ұсынылады, бірақ дене салмағының нормасы 6,5-7% құрайтын таралатын қанның жалпы көлемінен (бұдан әрі - ТҚК) 13% артық емес;
600-800 мл плазма үшін, ТҚК 16% артық емес;
3) медициналық ұйымдардың қан компоненттеріне мұқтаждығы;
4) донордың қан мен оның компоненттерін тапсыруға (донацияға) ерікті түрдегі келісімі.
25. Барлық тұрақты донорларды (жылына 1 рет) медициналық тексеруге, перифериялық қанның ГДЖ донорларына тапсыруға (донация) дайындалу барысында қойылатын қосымша талаптар:
1) перифериялық қанның құрамын анықтау (гемоглобин (гемтокрит), эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер, эритроциттердің шөгу жылдамдығы және лейкоциттік формула);
2) жалпы ақуызды және ақуыз фракцияларын анықтау;
3) жалпы несеп талдауы;
4) көкрек қуысын флюорографиялық тексеру;
5) электрокардиограмма (40 жастан асқан донорлар үшін);
26. 29-тармақта көрсетілген тексеруден басқа қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) түрлеріне байланысты зертханалық зерттеулердің қосымша түрлері белгіленеді.
27. Донор плазманы тапсырған (донация) сайын эритроциттердің шөгу жылдамдығы (ЭШЖ) және қан сарысуындағы жалпы ақуыздың бар болуы қосымша анықталады.
28. Донор тромбоциттерді әр тапсырудың (донация) алдында тромбоциттер деңгейі қосымша анықталады.
29. Қан мен плазманы бірнеше рет тапсыру (донация) үдерісінде плазма және қан жасушаларын тапсырушы тұрақты донорды бақылауыш зертханалық зерттеу 4 айда кемінде 1 рет, қан донорларында жылына кемінде бір рет жүргізіледі және мыналарды қамтиды:
1) перифериялық қаннның құрамы (гемоглобин (гемтокрит), эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер, эритроциттердің шөгу жылдамдығы және лейкоциттік формула);
2) жалпы ақуыз және ақуыз фракциялары.
Бұдан басқа, тұрақты донорлар үшін жылына бір рет жалпы несеп талдауы жүргізіледі.
30. Қан компоненттерін автоматтандырылған сепараторларын пайдаланана отырып, дайындау жоспарланатын болса, донорда қанның ұю уақыты қосымша анықталады.
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
1-қосымша
Нысан
Қан және оның компоненттері донорының сауалнамасы
Донор қанына мұқтаж пациенттерге көмектесуге ниет білдіргеніңіз
үшін алғысымызды білдіреміз!
Сізге қойылған сұрақтарға («иә» немесе «жоқ» деп жауап беру)
шынайы жауап беруіңізді өтінеміз, мархабат.
Осы сұрақтарға шынайы жауаптарыңыз Сіздің донор ретінде
қауіпсіздігіңіз бен қаныңыз құйылатын пациенттің қауіпсіздігін
қамтамасыз ету үшін қажет.
Донордың тегі, аты, әкесінің аты ____________________________________
Туған күні _________ Жынысы _________ электронды мекенжайы __________
Мекенжайы (нақты және тіркелуі бойынша) _____________________________
_____________________________________________________________________
Үй телефоны ___________________ Ұялы телефоны _______________________
Қызмет телефоны ________________ Жұмыс орны _________________________
Р/с |
Сұрақтар |
Жауаптары |
1. Денсаулығының жалпы жай-күйі және эпидемиологиялық орта |
||
1. |
Өзіңізді жақсы сезініп тұрсыз ба? |
|
2. |
Бүгін түнде демалдыңыз ба? |
|
3. |
Соңғы 14 күн бұрын тісіңізді жұлдырдыңыз ба? |
|
4. |
Соңғы 48 сағат ішінде алкогольдің ішімдік іштіңіз бе? |
|
5. |
Соңғы 12 ай ішінде Сізге екпе жасалды ма? Егер де «иә» дейтін болсаңыз, қандай екенін көрсетіңіз: |
|
6. |
Сіз соңғы 6 айда медициналық көмекке жүгіндіңіз бе? |
|
7. |
Сізгі соңғы 4 айда донор қаны мен оның компоненттерін (плазманы карантиндік сақтаудың ең аз мерзімі 4 ай болса, мақсатты болады) құйды ма? |
|
8. |
Сізге соңғы 4 айда хирургиялық операция (соның ішінде косметологиялық) жасалды ма? |
|
9. |
Сіз соңғы 2 аптада аспирин немесе антибиотик, және де өсіру гармондары сияқты дәрілік препараттар қабылдадыңыз ба? |
|
10. |
Сізге соңғы 4 айда тамырішілік немесе бұлшық етішілік инъекция жасалды ма? |
|
11. |
Соңғы 4 айда ине шаншу, татуировака пирсинг жасалды ма? |
|
12. |
Сізде кенеттен қызудың көтерілуі, салмақ жоғалту, естен тану, түнгі терішеңдік, бас ауруы болды ма? |
|
13. |
Сіз безгекпен, туберкулезбен, бруцеллезбен, мерезбен (сифилис) ауырған жоқсыз ба? |
|
14. |
Сіздің жұмысыңыз немесе әуестігіңіз өз өміріңізге немесе қоршаған ортаға қауіпі бар ма (транспорттық құралды басқаруда, биікте немесе су асты жағдайында болу, жоғары қуаты электрожүйемен жұмыс және тағы басқалары)? |
|
15. |
ЖИТС (АИТВ инфекциясы) және вирусты гепатиттер туралы ақпаратпен таныссыз ба? |
|
16. |
Тегіңізді өзгерттіңіз бе? Егер «иә» деп жауап берсеңіз – алғашқысын көрсетіңіз? |
|
2. Сіз .... сияқты қандай да бір қатерлі аурумен ауырдыңыз ба? |
||
17. |
Жүрек ауруы, артериялық жоғары және төменгі қысым? |
|
18. |
Ауыр аллергия, астма? |
|
19. |
Құрысу немесе жүйке жүйесінің ауруы? |
|
20. |
Қант диабеті немесе онкологиялық созылмалы аурулар? |
|
3. Сіз жақында немесе бұрын ...? |
||
21. |
Соңғы 3 жылда шетелге шықтыңыз ба? Елді атаңыз |
|
22. |
Бұрын-соңды донор ретінде қан тапсырдыңыз ба? |
|
23. |
Қан тапсырудан бас тарттыңыз ба? |
|
4. Әйелдер үшін қосымша |
||
24. |
Қазір жүктісіз бе немесе соңғы алты айда жүктілік болды ма? |
|
25. |
Емізулісіз бе? |
|
5. Өзін-өзі бағалау үшін қосымша |
||
26. |
Өзіңізге қандай да бір дәрілік немесе есірткі құралдарының инъекциясын жүргіздіңіз бе? |
|
Егер Сізде 26-тармақтың бір немесе одан да көп сұрақтарына соңғы 6 айда «иә» деп жауап берудің себебі болса құс қанаты белгісін қойыңыз |
||
Мен, осы ақпараттың мен және пациент үшін маңызды екенін сезіне
отырып, сауалнамадағы барлық сұрақтарға түсініп, шынайы жауап
бергенімді мәлімдеймін.
Мен, менің қаным мен оның компоненттері медициналық мақсатқа
үшін қолданылуы мүмкін болғандықтан, қан және оның компоненттерін
ерікті, ешқандай мәжбүрлеусіз тапсыратынымды растаймын.
Мен, менің қанымды АИТВ, мерезге, В және С гепатитіне және
басқа да инфекцияларға тексерілетіндігіне келісімімді беремін. Осы
инфекция маркерлеріне тестілеуде оң нәтижені алған жағдайда
мәліметтер диагнозды нақтылау және ем туралы шешім қабылдау үшін
тиісті медициналық ұйымдарға беріледі.
Мен, менің қаныма зертханалық тексерулер тек пациенттің
қауіпсіздігі үшін ғана жүргізілетінін түсінемін.
Мен, менің дербес ақпаратым Қан орталығының дерекқорына
енгізілетіні туралы ескерілгенмін.
Мен, донорлыққа қатысу үшін жіберілетін ақпаратты алуға
келісімімді беремін (иә/жоқ).
Маған жалған мәліметтер берген жағдайда, Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жауапқа тартылуым мүмкін екендігі
ескертілді.
Мен ____________ тілінде дәрігер ____________ түсіндіруімен
жоғарыда аталған барлық сұрақтарға түсінгенімді растаймын.
Донордың қолы ___________________ Дәрігердің қолы ___________________
Күні ____________________________
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
2-қосымша
Ақпараттық парақ
Қымбатты донор!
Сіздің денсаулығыңыз қанағаттанарлық жағдайда болғанда, сіз тапсырған қанның қан құюға мұқтаж науқастардың өмірін құтқаруға көмегін тигізуі мүмкін. Дегенмен де, орталықта барлық қан табылған вирустарды жою үшін қатаң тексеруден өтеді, бірақ, кейбір АИТВ немесе гепатит вирустары сияқты жұқтырудың алғашқы сатысындағылардан вирусты табу оңайға соқпайды. Егерде сіз жұқтырып алу қаупіне душар болсаңыз, онда Сіздің қаныңыз аурудың тасымалдаушысы болады және сіздің қаныңыз құйылатын пациентке қауіп төнеді. Сондықтан да ақпаратты мұқият оқып, сауалнамада берілген сұрақтарға шынайы жауап беру, сонымен қатар сізбен консультация өткізетін дәрігердің сұрақтарына барынша адал жауап бергеніңіз өте маңызды. Сіз берген барлық ақпарат құпиялық санатына жататынына және тек қауіпсіз қан құю мақсатына ғана пайдаланылатынына сенімді болыңыз. Сіздің қаныңыздың тексеру нәтижесі жеке басыңызды куәландыратын құжатты көрсеткенде, өзіңізге ғана көрсетіледі. Вирусқа талдау қорытындысы тұрыс болғанда ақпарат қаланың тиісті медициналық ұйымдарына ұсынылады. Сіздің денсаулығыңыздың аса маңыздылығы үшін бұдан арғы тексерілуге шақыртылуыңыз мүмкін.
Қымбатты донор!
Егер де Сіздің қалауыңыз ЖИТС тексерілу болса, онда ЖИТС күрес және профилактикалау орталығына немесе учаскелік дәрігерге хабарласыңыз, бірақ донорлық қанды тапсырмаңыз. Қызметкерге кез келген кезеңде Сіздің қаныңыз науқасқа құю үшін жарамсыз екендігін айтып, қан тапсырудан бас тартатыныңыз туралы хабарлауыңызға болады.
Тіркеу шарасы мен қан тапсыруды жүзеге асыру ұзақтығы шамамен 30 минутты құрайды. Қан тапсырар алдында сізге печенье мен шай ұсынылады.
Алдына ала тексерудің барлық кезеңдерінде және қан алуда бір реттік шығын материалдар қолданылады.
Сіздің мұқтаж болған адамдар үшін қан тапсыруға дайындығыңыз үшін алғысымызды білдіреміз!
Қанды тапсырғаннан кейін донорға берілетін ұсыныстар:
№ |
Қан тапсырғаннан кейін не істеу керек? |
Қан тапсырғаннан кейін не істемеу керек? |
1. |
Ине алынып, қол таңылғаннан кейін, білекті бүгіп, оны сол қалпында 5-10 минут ұстау керек. |
2 сағат ішінде темекі тартуға және алкогольдік ішімдік ішуге болмайды |
2. |
Молынан су ішу және қан орталығының үй-жайында шамамен 10 минут демалу, сонымен қатар жуық арадағы 24 сағат ішінде бұрынғыдан да көп көлемде сұйықтық ішу. |
8 сағат ішінде едәуір физикалық күшті талап ететін жұмыспен айналыспау керек |
3. |
Өзіңізді нашар сезінген жағдайда тез арада қан орталығының кез келген медициналық қызметкеріне хабарлаңыз, қан орталығынан медициналық қызметкердің рұқсатынсыз кетіп қалмаңыз. |
12 сағат ішінде қан алған қолыңызбен ауыр жүк көтеріп қозғалыс әрекеттерін жасамаңыз. |
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
3-қосымша
Нысан
Плаценталық қан донорының сауалнамасы
Донор болу дайындығыңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сізге қойылған сұрақтарға шынайы жауап беруіңізді өтінеміз. Осы
сұрақтарға шынайы жауаптарыңыз Сіздің донор ретінде қауіпсіздігіңіз
бен қаныңыз құйылатын пациентің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін
қажет.
Ана туралы мәліметтер
Донордың тегі, аты, әкесінің аты ____________________________________
Туған күні: ____________________ ұлты _______________________________
Мекенжайы (нақты және тіркелуі бойынша): ____________________________
_____________________________________________________________________
Жұмыс орны: _________________________________________________________
Жұмыс телефоны ________________________ Үй телефоны _________________
Ұялы телефоны ________________ Электронды мекенжайы _________________
Реті бойынша нешінші жүктілік? ______________________________________
Әйел тапсырудан (донация), оның ішінде ауызша түрде бас тартқан жағдайдағы белгі |
|
Тапсырудан (донация) босандыру ұйымы персоналының шешімі бойынша бас тартқан жағдайдағы белгі (себебі) |
Р/с |
Сұрақтар |
Иә/Жоқ |
|
1. |
Өзіңізді жақсы сезініп тұрсыз ба? |
||
2. |
Өз жүктілігіңіздің ағымын қалыпты деп санайсыз ба? |
||
3. |
Осы жүктіліктің І триместрінде (алғашқы үш ай) инфекциялық аурулармен ауырдыңыз ба? Егер «иә» дейтін болсаңыз, қандай аурулар екенін көрсетіңіз: |
||
4. |
Соңғы 14 күн ішінде тісіңізді жұлдырдыңыз ба? |
||
5. |
Соңғы 12 ай ішінде Сізге екпе жасалды ма? Егер де «иә» дейтін болсаңыз, қандай екенін көрсетіңіз: |
||
6. |
Сізге соңғы 4 айда донор қаны мен оның компоненттерін құйды ма? |
||
7. |
Сізге соңғы 4 айда хирургиялық операция (соның ішінде косметологиялық) жасалды ма? |
||
8. |
Сізге соңғы 4 айда тамырішілік немесе бұлшық етішілік инъекция жасалды ма? |
||
9. |
Соңғы 4 айда ине шаншу, татуировака, пирсинг жасалды ма? |
||
10. |
Жүктілік кезінде (дәрумендер, калий және темір препараттарынан басқа) дәрілік заттарды пайдаландыңыз ба? |
||
11. |
Сіз төмендегідей қандай да бір қатерлі аурулармен ауырдыңыз ба? |
Сары ауру, безгек, ревматикалық қызба? |
|
Жүрек ауруы, жоғары немесе төмен артериялық қан қысымы? |
|||
Ауыр аллергия, астма? |
|||
Құрысу немесе жүйке жүйесінің аурулары? |
|||
Қант диабеті немесе онкологиялық созылмалы аурулар? |
|||
12. |
Сіз бұрын-сонды есірткі тұтындыңыз ба? |
||
13. |
Соңғы 3 жылда шетелге шықтыңыз ба? Елді атаңыз: |
||
14. |
Бұрын-соңды донор ретінде қан тапсырдыңыз ба? |
||
15. |
Қан тапсырудан шеттетілгеніңіз бар ма? |
||
Әке туралы мәліметтер (ананың сөзінен)
№ |
Сұрақтар |
Иә/Жоқ |
|
1 |
Соңғы 10 күн ішінде тісіңізді жұлдыртты ма? |
||
2 |
Соңғы 12 ай ішінде екпе жасалды ма? Егер де «иә» дейтін болсаңыз, қандай екенін көрсетіңіз: |
||
3 |
Оған соңғы 4 айда донор қаны мен оның компоненттерін құйды ма? |
||
4 |
Оған соңғы 4 айда хирургиялық операция (соның ішінде косметологиялық) жасалды ма? |
||
5 |
Оған соңғы 4 айда тамырішілік немесе бұлшық етішілік инъекция жасалды ма? |
||
6 |
Оған соңғы 4 айда ине шаншу, татуировака, пирсинг жасалды ма? |
||
7 |
Сіз .... төмендегідей қандай да бір қатерлі аурумен ауырдыңыз ба? |
Сары ауру, безгек, ревматикалық қызба? |
|
Жүрек ауруы, жоғары немесе төмен артериялық қан қысымы? |
|||
Ауыр аллергия, астма? |
|||
Құрысу немесе жүйке жүйесінің ауруы? |
|||
Қант диабеті немесе онкологиялық созылмалы аурулар? |
|||
8 |
Соңғы 6 айда мыналармен ауыратындармен байланысты болды ма? |
гепатитпен (сары ауру) ауратындармен? |
|
мерезбен ауыратындар? |
|||
АИТВ инфициясын жұқтырған тұлғалармен? |
|||
9 |
Бұрын-сонды есірткі тұтынды ма? |
||
10 |
Соңғы 3 жылда шетелге шықты ма? Елді атаңыз: |
||
11 |
Бұрын-соңды донор ретінде қан тапсырды ба? |
||
12 |
Қан тапсырудан шеттетулері болды ма? |
||
Маған ____________________________________________ деген маман
мыналар жайында ақпарат берді:
плаценталық қан – қан өндірімін қалпына келтіретін әлеуеті бар
ерте даму кезеңінің жасушалары болып табылатын ГДЖ көздерінің бірі;
қан ауруына шалдыққан пациенттерді емдеу, ғылыми зерттеулерді жүргізу плаценталық қанның ГДЖ тапсырудың (донация) мақсаты болып табылады;
плаценталық қанды жинақтау ана мен бала денсаулығына қауіп төндірмейді, бала туып, бөлінгеннен кейін кіндік жолының плаценталық бөлігінің венасынан зарарсыз донорлық жүйеге асептика ережелерін сақтай отырып пункция жасау жолымен жүргізіледі;
плаценталық қанның ГДЖ донорының және науқастың жасушалары сәйкес келген кезде қажеттілік бойынша туыстық (бала немесе оның жақын туыстары үшін) пайдалануы мүмкін;
ана мен балаға медициналық көмекті көрсету басым болып табылады, плаценталық қанды жинақтау жөніндегі іс-әрекеттерді ана мен бала қауіпсіздігін ескере отырып, босандыратын акушериялық-гинекологиялық персоналдың қарауы бойынша іске асырылуы тиіс;
плаценталық қанның ГДЖ зарарсыздық, трансфузиялық инфекциялардың жоқтығы, дің жасушаларының оңтайлы құрамы мен өмірге қабілеттілік талаптарына сәйкес келмегенде, оларды жоюға болады.
Мен мынаны білемін:
қауіпсіз донорлықты қамтамасыз ету үшін жеке және жанұялық анамнезді жинақтау мақсатында дәрігер мені, плаценталық қанның әлеуетті ГДЖ доноры ретінде сұратып, донорлыққа қарсы айғақтарды анықтау үшін менің медициналық құжаттамаммен танысуы мүмкін;
мен плаценталық қанды тапсыруды (донация) жасуша донорлығы үшін сыйақы төленбейтін өтеусіз қан донорлығының ережелері бойынша жүзеге асырамын, осы жасушаларды медициналық ұйымдардың қажеттілігі бойынша пайдалану менің келісімінсіз іске асырылады;
менің перифериялық қаныма трансмиссивтік инфекциялардың бар болуына тестілеу міндетті шарт болып табылады (20 миллилитр көлеміндегі қан жинақталады), тестілеудің оң нәтижелері маған жеке тәртіпте айтылатын болады;
тестілеудің оң нәтижесі плаценталық қанның ГДЖ жарамсыздығы мен жоюдың өлшемдері болып табылады;
плаценталық қанның ГДЖ доноры ретіндегі мен туралы ақпарат құпия болып табылады және жариялауға жатпайды;
мен шарадан кез келген сәтте ешбір салдарсыз бас тарта аламын, бас тарту кез келген формада, оның ішінде ауызша да ұсынылуы мүмкін;
плаценталық қанның ГДЖ қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында бала туудан кейінгі 6 айдан соң трансмиссивтік инфекцияларға қайта тестілеу қажет болуы мүмкін, сондай-ақ бала 1 жасқа толғанша, оның денсаулығы туралы сұраным жасалуы мүмкін.
Мен маманды мыналар туралы хабардар еттім:
плаценталық қанның ГДЖ тапсыру (донация) үшін қарсы айғақтары болып табылатын аурулардың жоқтығы туралы;
денсаулығымның жай-күйі туралы өзіме белгілі барлық мәліметтері, жанұямда тұқым қуалаушылық, венерологиялық, психикалық және басқа да аурулар, оның ішінде алкогольді, есірткі препараттар мен уытты заттарды тұтыну туралы.
Мен, мынаны растаймын:
мен, осы өтініш мәтінін мұқият оқыдым және барлық ақпаратты түсіндім, маған осы өтініште пайдаланылатын барлық терминдердің мағынасы түсінікті;
плаценталық қан донорлығымен байланысты мынадай медициналық араласуларға ақпараттанған ерікті келісімімді беремін:
плаценталық қанды жинақтау;
трансмиссивтік инфекцияларға тестілеу үшін 20 миллилитр көлеміндегі перифериялық (веноздық) қанды жинақтау;
жеке және жанұялық анамнезді жинақтау мақсатында сұрастыру, ана мен баланың медициналық құжаттамасыз зерттеу;
плаценталық және перифериялық қан үлгілерін зертханалық тестілеу және одан арғы тестілеу үшін сақтау;
менің жеке мәліметтерімді тестілеу нәтижесі туралы хабардар ету үшін сақтау;
плаценталық қанның ГДЖ қан ауруына шалдыққан пациенттерді емдеу үшін пайдалану, ғылыми зерттеулерді менің келісімінсіз жүргізу;
жарамсыз деп танылған плаценталық қанды, плаценталық қанның ГДЖ жою.
20___ жылғы «___» ____________ ______________________________
Плаценталық қан донорының қолы
Босандыру мекемесі: _________________________________________________
Әңгімені жүргізген маман: ___________________________________/_______
Тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы қолы
20___ жылғы «___» ________________
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
4-қосымша
Нысан
Донор куәлігі
Беті
Қазақстан Республикасы |
Артқы бетi
Донация күні |
Донация түрі |
Жауапты адамның қолы |
Ескертпе |
|
Қан |
Плазма |
|||
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
5-қосымша
Зертханалық зерттеу көрсеткіштерінің нормалары
Р/с |
Көрсеткіштер |
Құбылу шектері |
Зерттеу әдістері |
1. |
Гемоглобин |
Ерлерде кемінде 120 грамм/литр (бұдан әрі - г/л), |
Коториметрикалық әдіс, автоматикалық талдауыштар |
2. |
Гематокрит |
Ерлерде – 0,40–0,48 |
Центифугамен айландыру әдісі |
3. |
Эритроциттің мөлшері |
Ерлерде – (4,0-5,5)х1012/литр, |
Автоматтық есептегіште немесе Горяев камерасында есептеу |
4. |
ЭШЖ |
Ерлерде – сағатына 10 миллиметр (бұдан әрі - сағ/мм) |
Панченков микроәдісімен,автоматикалық анализатормен |
5. |
Тромбоцит мөлшері |
160х109/литр |
Горяев камерасында есептеу, қанның боялған жұғынында есептеу және автоматтық есептеуіште санау |
6. |
Лейкоцит мөлшер**і |
(4 – 9) х 109/литр |
Горяев камерасында және автоматтық есептеуіште санау |
7. |
Ретикулоциттер |
2-10 % |
Қанның боялған жұғынында санау |
8. |
Қан сарысуының жалпы ақуыз |
Кемінде 65 г/л |
Биурет әдісімен |
9. |
Қан сарысуындағы ақуыз фракциялары: |
Альбумин 53,9 - 62,1 % |
Электрофоретикалық әдісі |
10. |
Қансырау уақыты |
2 -5 минут |
Дьюк әдісі |
11. |
Қанның ұю уақыты |
5-10 минут |
Ли-Уайт әдісі |
1- глобулиндері - 2,7 – 5,1 % Ескертпе: * донорлардың қан үлгілерін клиникалық-биохимиялық зерттеудің өзге әдістерін пайдалану кезінде көрсеткіш нормалары қолданылатын әдістемелерге сәйкес келетін нұсқамаларда көрсетілген.
** колонияны ширатушы препараттарын пайдалану курсынан өткен перифериялық қанның ГДЖ донорларында қандағы жасуша құрамының көрсеткіштері құбылмалы болуы мүмкін.
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
6-қосымша
Қан мен оның компоненттері донорларына донорлықтан шеттету
өлшемдері
Р/с |
Атаулары |
1 |
Инфекциялық аурулар: В және С вирустық гепатиттері, АИТВ инфекциясы, ЖИТС, мерез, туберкулез (барлық нысандар), туляремия, бөртпесүзек, лепра, В және С вирустық гепатиттері, АИТВ 1,2, мерез маркеріне зерттеудің оң нәтижелері |
2 |
Инъекциялық есірткі тұтынушылары, әрекеттің қауіпті формасының тұлғалары |
3 |
Паразиттық аурулар: эхинококкоз, токсоплазмоз, трипаносомоз, филяриатоз, ришта, лейшманиоз. |
4 |
Жіті трансфузиялық кеуекті энцефалопатиялар (бұдан әрі - ЖТКЭ): Куру, Крейтцфельда Якоба ауруы, Гертсманна-Штреуслер синдромы, отбасылық анамнезде ЖТКЭ барлығы, амиотрофикалық лейкоспонгиоз |
5 |
Адам анамнезінде гипофиз, өсу гормоны препараттарымен емделгендер |
6 |
Жүрек–қан-тамырлық аурулары: II-III деңгейдегі гипертензиялық ауру, жүректің ишемиялық ауруы, атеросклероз; атеросклеротикалық кардиосклероз; облитерациялайтын эндартериит, ерекше емес аортоартрит, қайталанба тромбофлебит, эндокордиттер,миокардиттер,жүрек кемістігі (туа және жүре біткен) |
7 |
Декомпенсация кезеңінде тыныстық жетіспеушілік белгілері бар тыныс алу мүшелері аурулары: |
8 |
Бауырдың созылмалы аурулары гепатиттер, соның ішінде токсикалық анықсыз этиологиялы, бауыр циррозы |
9 |
Бүйрек және зәр жүру жолдарының декомпенсация кезеңіндегі аурулары |
10 |
Функция мен зат алмасуының қайтымсыз бұзылуы кезіндегі эндокринді жүйе ауруы, қант диабеті (инсулинге тәуелді нысаны) |
11 |
Орталық нерв жүйесінің органикалық аурулары |
12 |
Дәнекер тіннің диффузиялық аурулары |
13 |
Сәулелік аурулар |
14 |
Көру мүшелерінің аурулары: толық соқырлық |
15 |
Тері аурулары: генерализацияланған псориаз, витилиго, терең микоздар |
16 |
ЛОР (отоларингологиялық) аурулары: озена, күрделі ағындағы созылмалы іріңу-қабыну аурулары |
17 |
Қатерлі ісіктер және қан аурулары |
18 |
Қол-аяғының біреуінің алынуымен, паренхиматозды және/немесе қуыс ағза немесе мүше (бауыр, бүйрек, өкпе, асқазан) бөлігін алумен жүргізілген операциялар |
19 |
Созылмалы және жіті остеомелит |
20 |
Мүшелерді трансплантаттау |
21 |
Психикалық аурулар, есту мен сөйлеуден толық айрылу аурулары |
22 |
Анемнездегі анафилаксия расталған тұлғалар |
23 |
Бір ағзадан артық зақымдалған аутоиммундық аурулар |
24 |
Белгіленген генетикалық аурулар |
25 |
Тұқым қуалаған және туа біткен, оның ішінде қан өндірім және иммундық жүйелерінің патологиялары |
26 |
Психикалық аурулар |
27 |
Онкологиялық,оның ішінде ремиссия сатысындағы аурулар |
28 |
Жүктілік кезіңде цитостатикалық және тератогендік заттарды пайдалану |
29 |
Нашақорлық, токсикомания, анамнездегі маскүнемдік |
30 |
Соңғы 12 айдың ішінде қанды және оның компоненттерін құю, операциялық араласулар (оның ішінде жасанды түсік) |
31 |
Босануға дейінгі 12 ай ішінде ине арқылы емделу, пирсинг немесе татуировка жасату |
32 |
Донорлықтан тұрақты шеттету |
33 |
Өлі туылғандық |
34 |
Ананың бас тартуы |
35 |
Жүкті әйелдердің жүктіліктің екінші кезеңіндегі анемия |
36 |
Жүктіліктің бірінші кезеңінде жүктілікті аяғына дейін көтермеу қауіпі |
37 |
Гестация мерзімі жүктіліктің 38 аптасынан аз және 40 аптадан көп |
38 |
Плацента жетілуінің екінші деңгейі |
39 |
Ананың анамнезінде жүктіліктің бірінші жартысында ерекше емес инфекциялық ауруының бар болуы |
40 |
Ананың жасы 40 жастан артық |
41 |
Үшінші және одан артық босануы |
42 |
Көп ұрықты жүктілік |
43 |
Сусыз мерзімінің ұзақтығы 4 сағаттан артық |
44 |
Кесарь операциясы |
Ескертпе: 1-23 тармақтарында көзделген донорлықтан тұрақты шеттету өлшемдері аутологиялық донорлар және перифериялық қанның ГДЖ донорлары үшін пайдаланылмайды, қанды тапсыруға (донация) жіберу туралы құжатталған шешімді реципиенттің (аутодонор) емдеуші дәрігері қабылдайды.
1, 24-34-тармақтарында көзделген донорлықтан тұрақты шеттету өлшемдері плаценталық қынның гемопоэздік дің жасушалары донорлары үшін пайдаланылады.
Жүктілік пен босану ағымының ерекшеліктеріне байланысты 34-44-тармақтарда көзделген донорлықтан тұрақты шеттету өлшемдері бала туатын әйелге және сәбилерге медициналық көмек көрсету жөніндегі акушерлік гинекологиялық персоналдың жұмысын оңтайландыруға бағытталған және Плаценталық қаның ГДЖ тапсыруда (донация) қажеттілігі кезінде есепке алынбауы мүмкін.
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
7-қосымша
Қан және оның компоненттері донорлығынан уақытша шеттету
өлшемдері
Р/с |
Атауы |
Уақытша шеттеудің аралығы |
1. Гемотранмиссивтік инфекцияларды жұқтырудың факторлары: |
||
1. |
Қан мен оның компоненттерінің трансфузиясы (күйік реконвалесценттер және резус факторға иммундау алған тұлғаларды қоспағанда |
4 ай |
2. |
Операциялық араласулар, оның ішінде түсіктер, аппендэктомия, холецистэктомия, репродуктивтік жүйе мүшелері және амблуторлық хирургия |
4 ай |
3. |
Аллогендік қанның сілімейлі қабаққа түсуі немесе инъекциялық инемен укол алғандар |
4 ай |
4. |
Аллогендік дің жасушаларын енгізу |
4 ай |
5. |
Мөлдікқабықты, мидың қатты қабатын ауыстыру |
4 ай |
6. |
Акупунктура, татуировка және пирсинг |
4 ай |
7. |
В және С гепатитін жұқтырғандармен тұрмыстық байланыста болғандар (донор сөздерінен анықталады) |
4 ай |
8. |
А гепатитін жұқтырғандармен тұрмыстық байланыста болғандар (донор сөздерінен анықталады) |
3 ай |
9. |
Қан құю жолымен таралатын аурулар бойынша эндемикалық болып табылатын, тропикалық және субтропикалық климаттық елдерде (Азия,Африка, Оңтүстік және Орталық Америка) 4 айдан астам уақыт болғандар |
Безгекке тестілеу нәтижесі теріс болғанда 4 ай |
10. |
Тіс экстракциясы |
Асқынулар жоқ болса – 10 күн, (кездейсоқ бактериемия тәуекелі салдарынан) күрделі асқынулар жоқ болғанда |
11. |
Мінез-құлықтың қауіп формалары бар тұлғалар |
4 ай |
2. Ауырған аурулар және вакцинациялар |
||
12. |
Безгек |
Клиникалық және зертханалық толық сауығу сәтінен бастап 4 ай |
13. |
Сарып (зерттеудің зертханалық әдістерімен расталған) |
Клиникалық және зертханалық толық сауығу сәтінен бастап 2 жыл |
14. |
Ішсүзек |
Айқын функционалдық бұзылулар болмаса, клиникалық және зертханалық толық сауығу сәтінен бастап 1 жыл |
15. |
Ангина |
Сауығу кезінен бастап 1 ай |
16. |
Тұмау, жіті респираторлық вирустық инфекция |
Сауығып, өзін-өзі қанағаттанарлық сезінгенде 2 апта |
17. |
Тұрақты шектеулер критерилеріне жатпайтын инфекциялық аурулар |
Жазылғаннан бастап 6 ай |
18. |
Орналасуына қарамастан шиеленісу кезеңіндегі жіті және созылмалы аурулар |
Жазылғаннан бастап немесе жедел уақытысы өткеннен соң 1 ай |
19. |
Жіті гломерулонефрит |
Расталған толық жазулудан кейін 5 жыл |
20. |
Шиеленісу фазасындағы аллергиялық аурулар |
Шиеленісу мерзімі басылғаннан кейін 2 ай |
21. |
Вегеттық-тамырлық дистония |
Емделуден кейін 1 ай |
22. |
Q-қызбасы |
Толық клиникалык жазылғаннан соң 2 жыл |
23. |
Жүктілік және бала емізу кезеңі |
Босанғаннан соң 1 жыл |
24. |
Өлтірілген вакцинамен (В гепатиті, көк жөтел, паратифтер, тұмау, анатоксиндер, сіреспе, дифтерия және тағы да басқалары) егу алғандар |
2 апта |
25. |
Тірі вакцинамен (сарып, оба, туляремия,туберкулез, қызылша, эпидемиялық паротит, ішсүзекке қарсы тірі бәсендетілген вакцина, сіріспеге қарсы тірі бәсендетілген вакцина, полиомиелит және тағы басқалары) егу алғандар |
4 апта |
26. |
Құтыршақ ауруына, кене энцефалитіне қарсы вакцина |
Жұқтыру көзімен байланысқа түскеннен кейін 1 жыл 1 |
27. |
Манту реакциясы (егілген орынының айқын қабыну белгілері болмағанда) |
2 апта |
3. Көңіл-күйі себебінен және өзге де факторлар бойынша терапевттің шеттеуі |
||
28. |
Ішімдікті қабылдау |
48 сағат |
29. |
Антибиотикті қабылдау |
Қабылдап болғаннан соң 2 апта |
30. |
Анальгетиктер, салицилаттарды қабылдау |
Қабылдап болғаннан соң 3 күн |
31. |
Тамыр соғуының жиілігі минутына 50-ден кем және 100-ден артық соққы, аритмия |
48 сағат |
32. |
Систоликалық қысымы сынап бағанының (бұдан әрі – сын. бағ.мм) 180 миллиметрінен артық немесе сын. бағ. 100 мм кем |
48 сағат |
33. |
Диастоликалық қысымы сын. бағ. 100 мм. артық немесе бағ.сын. 60 мм кем |
48 сағат |
34. |
Дене қызуы 380С артық |
2 апта |
35. |
Қанды тапсыру алдында түнгі ауысымдағы жұмыс |
24 сағат |
4. Эпидемиялық жағдайда донорлықтан шеттеу |
||
36. |
Эпидемиологиялық жағдайлар (мысалы, аурулардың өршіп көбейген жағдайлары) |
Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган белгілейді |
Ескертпе: Донорларда осы тізімге кірмей қалған аурулардың белгілері болса,онда донорлыққа медициналық тексеру жүргізген дәрігердің шешімімен, қажет болса, тиісті бейінді маманның кеңесінен кейін қан тапсыруға жіберіледі.
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
8-қосымша
Донорларға айтылатын ақпарат
Қанды және оның компоненттерін тапсыру (донациялау) алдында донор келесі сұрақтар бойынша ақпараттандырылады:
1. Қанды және оның компоненттерін тапсыру (донациялау) шарасы, сондай-ақ қан компоненттерінің ауруларды емдеудегі қажеттілігі туралы.
2. Донорларды зертханалық зерттеудің, нақтылы анамнез білудің себептері, сонымен қатар қанды және оның компоненттерін өз еркімен тапсырудың (донациялау) маңыздылығы туралы.
3. Қанды және оның компоненттерін тапсыруға (донациялауға) байланысты уақытша жанама реакциялардың болу мүмкіндігі туралы.
4. Донордың қанды және оның компоненттерін тапсыру (донациялау) шарасына дейін немесе қанды және оның компоненттерін тапсыру (донациялау) шарасының қай уақытында болса да бас тарту құқығы туралы, ол донорға ешбір кері әсерін тигізбейді.
5. Донордың өзі туралы мәліметтердің құпия болатыны және тексерудің нәтижелері мен ақпараттануы туралы.
6. АИТВ 1,2 антиденелерін және В және С вирустық гепатиттер маркерлерін және өзге де трансфузиялық инфекцияларды табу донорды донорлықтан тұрақты түрде шеттету, дайындаған қанды және оның компоненттерін жою және осы айтылған ақпараттардың денсаулық саласының тиісті ұйымдарына міндетті түрде берілетіні туралы.
7. Қанды және оның компоненттерін тапсырғаннан (донация) кейін 24 сағат аралығында ауыр және жүйкеге күш түсіретін жұмыстардан шектелуі туралы.
8. Қан және оның компоненттері арқылы берілетін инфекциялар туралы.
9. АИТВ клиникалық белгілері және оның берілу жолдары туралы.
Қан мен оның компоненттерін беру
алдында (донация) донорды медициналық
зерттеп-қарау қағидаларына
9-қосымша
Қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) түрлері
арасындағы ең аз интервалдар
Р/с |
Бастапқы процедура |
Келесі шаралар |
|||||
Жаңа алынған қанды тапсыру (донация) |
Бір реттік плазмаферез |
Екі реттік немесе аппараттық плазмаферез |
Тромбоцитаферез |
Бір реттік эритроцитаферез |
Екі реттік эритроцитаферез |
||
1. |
Жаңа алынған қанды тапсыру (донация) |
60 тәулік |
30 тәулік |
30 тәулік |
30 тәулік |
60 тәулік |
90 тәулік |
2. |
Бір реттік плазмаферез |
7 тәулік |
7 тәулік |
7 тәулік |
7 тәулік |
7 сағат |
7 тәулік |
3. |
Екі реттік немесе аппараттық плазмаферез |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
4. |
Тромбацитаферез |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
14 тәулік |
5. |
Бір реттік эритроцитаферез |
60 тәулік |
30 тәулік |
30 тәулік |
30 тәулік |
60 тәулік |
90 тәулік |
6. |
Екі реттік эритроцитаферез |
Ерлер үшін 120 тәулік |
60 тәулік |
60 тәулік |
60 тәулік |
Ерлер үшін 120 тәулік |
Ерлер үшін 120 тәулік |
Ескертпе
Плазма (оның ішінде иммундық) доноры үшін – дайындалған плазма антикоагулянт есебімен 1 жылда 20 литрден аспауы тиіс. Плазма немесе тромбоциттерді әр жүйелі 20 тапсырудан (донация) кейін донорға бір айға демалыс беріледі.
Эритроцит доноры үшін - аферез шарасындағы алынған эритроцит пен сол уақыт аралығында жаңа алынған қанды тапсырған (донация) эритроцит көлемі жыл бойы бірдей болуы тиіс;
Ерекше жағдайларда (қажетті қан тобы бар донор болмағанда) шараның аралық интервалы донорға медициналық тексеру жүргізген дәрігердің шешімімен қысқартылуы мүмкін.
Плазмаферез шарасы кезінде донорға эритроцит қайтарылмай қалса, онда қан мен оның компоненттерін тапсыру (донация) түрлерінің аралық интервалы жаңа алынған қан тапсыру (донация) аралығына теңеледі.
Қанды аз мөлшермен дайындау тұтас қанның 10–30 мл көлемімен аптасына 3 реттен аспай жүргізіледі.
Ерлер үшін қан мен оның компоненттерін тапсырудың (донация) барынша жиілігі – жылына 6 стандартты доза, әйел донорлары үшін – жылына 4 стандартты доза.
Перифериялық қанның ГДЖ тапсырудың (донация) жиілігі мен реті перифериялық қанның бір және одан артық микролитрінде 20 жасуша мөлшеріндегі CD+34 бастапқы деңгеймен және қорытынды өнімде реципиент дене салмағының 1 килограммына/2х106 CD+34 жасуша деңгейінде анықталады.